Frederik Willem van Nassau-Weilburg
| Frederik Willem | ||
|---|---|---|
| ||
Frederik Willem van Nassau-Weilburg
| ||
 Vorst van Nassau-Weilburg
| ||
| Regeerperiode | 1788-1806 | |
| Voorganger | Karel Christiaan | |
| Opvolger | n.v.t. | |
| Vorst van Nassau
| ||
| Regeerperiode | 1806-1816 | |
| Mederegent (hertog) | Frederik August | |
| Voorganger | n.v.t. | |
| Opvolger | Willem | |
| Militaire informatie | ||
| Rang | Kolonel | |
| Huis | Nassau-Weilburg | |
| Vader | Karel Christiaan van Nassau-Weilburg | |
| Moeder | Carolina van Oranje-Nassau | |
| Geboren | 25 oktober 1768 Den Haag | |
| Gestorven | 9 januari 1816 Weilburg | |
| Begraven | Slotkerk, Weilburg | |
| Partner | Louise Isabella Alexandrina Augusta van Sayn-Hachenburg | |
| Religie | Luthers | |
 Het wapen van het hertogdom Nassau | ||
Frederik Willem van Nassau-Weilburg (Den Haag, 25 oktober 1768 - Weilburg, 9 januari 1816)[1][2][3] was vorst van Nassau-Weilburg, een deel van het graafschap Nassau. Sinds 1806 was hij vorst van het hertogdom Nassau als mederegent van hertog Frederik August. Hij stamt uit de Walramse Linie van het Huis Nassau.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Frederik Willem was de vierde, maar oudst overlevende, zoon van vorst Karel Christiaan van Nassau-Weilburg en Carolina van Oranje-Nassau,[1][2][3] dochter van prins Willem IV van Oranje-Nassau en Anna van Hannover.[1][2][3][4][5]
Frederik Willem werd na het overlijden van zijn broer Lodewijk in 1770 erfprins. Hij volgde Lodewijk ook op als kolonel van het Overijsselse regiment cavalerie en werd tevens kapitein der grenadiers van het Staatse leger, tot 1784.[3] Tot slot volgde hij Lodewijk op als proost van Sint-Jan te Utrecht, wat hij bleef tot de opheffing van deze functie in 1795. Hij werd ridder in de Orde van de Olifant.[3]
Frederik Willem volgde in 1788 zijn vader op als vorst van Nassau-Weilburg.[1][2] Hij stond tot 1789 onder regentschap.[1][2] Na de bezetting van het nabijgelegen Mainz door de Fransen vluchtte Frederik Willem in 1793 uit Slot Kirchheimbolanden, de door zijn vader aanvullend op Weilburg nieuw gebouwde residentie, naar Bayreuth. Daarmee eindigde voor het slot de functie als vorstelijke residentie, en daarmee ook de heerschappij van de vorsten van Nassau-Weilburg over deze regio.
Door zijn huwelijk verkreeg Frederik Willem in 1799 het graafschap Sayn-Hachenburg en het burggraafschap Kirchberg.
Frederik Willem verkreeg in 1803 bij de opheffing van het keizerrijk:
- Bezittingen van de keurvorst van Trier: de ambten Wellmich, Hammerstein (met Irlich), Engers, Ehrenbreitstein, Vallendar, Sayn, Hersbach, Grenzau, Montabaur, Limburg en een deel van Boppard (Kamp en Niederkester).
- De delen van de keurvorst van Trier van de ambten Camberg (¼), Wehrheim (½), van de dorpen Mensfelden (5/6), Eisenbach (¼) en Hasselbach (¾), van de rijksabdij Arnstein, en van de gemediatiseerde abdijen Schönau en Mariestadt.[1]
Frederik Willem trad in 1806 toe tot de Rijnbond en wist zo de annexatie van zijn grondgebied door Napoleon te verhinderen. Met zijn achterneef Frederik August van Nassau-Usingen stond hij bij de formatie van deze Rijnbond (juli 1806) aan Frankrijk af: Kastel en Kostheim, en aan het groothertogdom Berg: Königswinter, Vilich, Deuz en Linz.[1] Frederik August en Frederik Willem regeerden gemeenschappelijk het nieuwe hertogdom Nassau (Frederik August droeg de titel hertog, Frederik Willem de titel vorst), dat was gevormd door samenvoeging van hun verenigde vroegere gebieden en vergroot met de aanwinsten door hun toetreding tot de Rijnbond, te weten de soevereiniteit over:
- Het graafschap Holzappel en de heerlijkheid Schaumburg.
- Het deel van het graafschap Wied-Runkel ten zuiden van de Lahn en de ambten Dierdorf, Altenwied en Neuerburg.
- Het deel van het graafschap Diez dat bezit was van Willem VI van Oranje-Nassau (ambten Diez, Dauborn en Marienberg) en het deel dat Willem VI van Oranje-Nassau bezat van Nassau, Camberg, Wehrheim, Mensfelden, Eisenbach, Bad Ems, Kirberg, alsmede de ambten Burbach en Neunkirchen.
- Het graafschap Wied-Runkel (ambten Grenzhausen, Heddesdorf en de stad Neuwied).
- Bepaalde goederen van de vorsten van Solms: de ambten Braunfels, Greifenstein en Hohensolms.
- En tot slot:
- Van de graven von Bassenheim: de heerlijkheden Reifenberg en Kransberg.
- Van de vorsten von der Leyen: de heerlijkheden Fachbach, Müllen en Nievern.
- Van de baronnen von Stein: de heerlijkheden Frücht en Sweighausen.
- Van de familie von Boos-Waldeck: Wasenbach.
- Van de familie von Preuschen: Osterspai.
- Van de familie von Sickingen: Sauerthal.
- Van de familie von Marioth: Langenau.
- Van de familie von Coudenhove: Niederhofheim.
- Van de familie von Schönborn-Frankenstein: Dornassenheim.[1]
Frederik August en Frederik Willem waren verlichte en liberale heersers die, door middel van hervormingen, zoals de afschaffing van belastingprivileges van de adel, de invoering van persvrijheid en de bepaling alle burgers voor de wet gelijk waren, een moderne staat stichtten. Ze schaften in 1808 de lijfeigenschap af, vaardigden in 1811 een op gelijkheid van heffing gebaseerde belastingwet uit, en schonken hun land op 1 en 2 september 1814 als eerste Duitse vorsten een grondwet die voorzag in een landdag.
Na de zich aftekenende nederlaag van Napoleon konden Frederik August en Frederik Willem door een tijdige wisseling van partij de soevereiniteit van hun land ook in de Duitse Bond redden. Bij verdrag van 26 november 1813/14 juli 1814 gaf het hertogdom Nassau aan Willem VI van Oranje-Nassau (dan inmiddels soeverein vorst Willem Frederik der Nederlanden) de ambten Burbach en Neunkirchen en diens deel van het graafschap Diez terug en stond het het gehele ambt Kirberg en het dorp Mensfelden af, alsmede een deel van het ambt Camberg.[1] Als tegenprestatie erkende Willem Frederik het totale bezit van de ambten Nassau en Wehrheim door het hertogdom Nassau.[1] Kasteel Nassau bleef gemeenschappelijk bezit van de Walramse en de Ottoonse Linie.[1] Op 31 mei 1815 tekende Frederik August een verdrag met Pruisen over ruil van bezittingen.[1] Nassause troepen namen op 18 juni 1815 onder het bevel van Arthur Wellesley, hertog van Wellington, deel aan de Slag bij Waterloo tegen Napoleon. Ter herdenking van deze gebeurtenis werd 50 jaar na de slag op de Luisenplatz in Wiesbaden een monument opgericht.
Al bij de vorming van het hertogdom Nassau was het duidelijk dat Frederik August zonder mannelijke erfgenamen zou blijven, zijn twee zoons waren reeds jong overleden. Het was dus te verwachten dat de waardigheid van de hertog zou toevallen aan Frederik Willem. Daartoe kwam het echter niet omdat Frederik Willem op 9 januari 1816 op 47-jarige leeftijd door een val van een trap in Slot Weilburg om het leven kwam.[6] Frederik August overleed slechts een paar weken later, op 24 maart 1816, zodat Frederik Willems zoon Willem hertog werd, voor wie zijn vader in de Wilhelmstrasse in Wiesbaden vanaf 1813 het Erfprinsenpaleis had gebouwd, dat nu niet meer betrokken werd. Frederik Willem werd begraven in de Slotkerk te Weilburg.
-
Luchtopname van Weilburg met het slot en de Slotkerk -
De stichtingsoorkonde van het hertogdom Nassau -
Munt met afbeelding van Frederik Willem
Huwelijk en kinderen
[bewerken | brontekst bewerken]Frederik Willem huwde te Hachenburg op 31 juli 1788[1][2][3] met Louise Isabella Alexandrina Augusta van Sayn-Hachenburg (Hachenburg, 29 april 1772[7] - Wenen, 6 januari 1827),[1][2][3] dochter van graaf Willem George van Sayn-Hachenburg en prinses Isabella Augusta Reuß zu Greiz.[1][2][3]
Uit dit huwelijk werden de volgende kinderen geboren:
- Willem George August Hendrik Belgicus (Kirchheimbolanden, 14 juni 1792[8] - Kissingen, 20 augustus 1839),[9] volgde zijn vader op.
- Augusta Louise Wilhelmina (Weilburg, 5 januari 1794[10] - Weilburg, 11 april 1796).[11]
- Henriëtte Alexandrina Frederica Wilhelmina (Schloss Eremitage bij Bayreuth, 30 oktober 1797[12] - Wenen, 29 december 1829),[13] huwde te Weilburg op 17 september 1815[14] met aartshertog Karel Lodewijk Johan Jozef Lorenz van Oostenrijk, hertog van Teschen (Florence, 5 september 1771 - Wenen, 30 april 1847).[2][3][15]
- Frederik Willem (Bayreuth, 15 december 1799[16] - Wenen, 6 januari 1845),[17] huwde (morganatisch) in Zwitserland in 1840[18] met Anna Ritter, Edle von Vallyemare[19] (Wenen, 21 juni 1802[20] - Parijs, 19 juli 1864).[21]
Voorouders
[bewerken | brontekst bewerken]| Voorouders van Frederik Willem van Nassau-Weilburg | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overgrootouders | Johan Ernst van Nassau-Weilburg (1664–1719) ∞ Maria Polyxena van Leiningen-Dachsburg-Hartenburg (1662-1725) |
George August Samuel van Nassau-Idstein (1665–1721) ∞ Henriette Dorothea van Oettingen-Oettingen (1672–1728) |
Johan Willem Friso van Nassau-Dietz (1687-1711) x 1709 Maria Louise van Hessen-Kassel (1688-1765) |
George II van Groot-Brittannië (1683-1760) x 1705 Caroline van Brandenburg-Ansbach (1683-1737) | ||||
| Grootouders | Karel August van Nassau-Weilburg (1685–1753) ∞ Augusta Frederica van Nassau-Idstein (1699–1750) |
Willem IV van Oranje-Nassau (1711–1751) ∞ Anna van Hannover (1709–1759) | ||||||
| Ouders | Karel Christiaan van Nassau-Weilburg (1735-1788) ∞ Carolina van Oranje-Nassau (1743-1787) | |||||||
| Frederik Willem van Nassau-Weilburg (1768-1816) | ||||||||
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Friedrich Wilhelm (Nassau-Weilburg) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- dr. A.W.E. Dek, Genealogie van het Vorstenhuis Nassau, Europese Bibliotheek, Zaltbommel, 1970.
- drs. R.E. van Ditzhuyzen, Oranje-Nassau. Een biografisch woordenboek, H.J.W. Becht, Haarlem, 1992, ISBN 90-230-0778-6.
- Hans Döhn, Kirchheimbolanden. Die Geschichte der Stadt, Mielke-Druck, Kirchheimbolanden, 1968.
- Frank Baron Freytag von Loringhoven, Stammtafeln zur Geschichte der europäischen Staaten, Marburg, 1956-1970.
- F. Freiherr von Gaisberg-Schöckingen, Das Königshaus und der Adel von Württemberg, Pforzheim, 1908.
- H.R. Hiort-Lorenzen, Livre d'Or des Souverains, Parijs, 1895.
- Michel Huberty, Alain Giraud, F. & B. Magdelaine, l’Allemagne Dynastique. Tome III Brunswick-Nassau-Schwarzbourg, Alain Giraud, Le Perreux, 1981.
- Joh. W.A. Naber, Carolina van Oranje. Vorstin van Nassau-Weilburg. 1743-1787, H.D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem, 1910.
- mr. O. Schutte, Genealogische gegevens in: dr. C.A. Tamse (red.), Nassau en Oranje in de Nederlandse geschiedenis, A.W. Sijthoff, Alphen aan de Rijn, 1979, ISBN 90-218-2447-7.
- Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln. Stammtafeln zur Geschichte europäischen Staaten. Neue Folge, Marburg 1978-1982.
- dr. Christian Spielmann, Geschichte von Nassau, Wiesbaden/Montabaur, 1909-1926 (3 delen).
- J.M. van der Venne en Alexander A.M. Stols, Geslachts-Register van het Vorstenhuis Nassau, Maastricht, 1937.
- A.A. Vorsterman van Oyen, Het vorstenhuis Oranje-Nassau. Van de vroegste tijden tot heden, A.W. Sijthoff en J.L. Beijers, Leiden en Utrecht, 1882.
- Ausgewählte Ahnentafeln der Edda (Eisernes Buch Deutschen Adels Deutscher Art), Gotha, 1925-1942 (4 delen).
- Medieval Lands - Austria.
- Medieval Lands - Nassau.
Voetnoten
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Huberty et al. (1981).
- ↑ a b c d e f g h i Medieval Lands - Nassau.
- ↑ a b c d e f g h i Dek (1970).
- ↑ Schutte (1979).
- ↑ Van Ditzhuyzen (1992).
- ↑ Bij de rondleiding in Slot Weilburg toont de gids de desbetreffende trap van de slaapkamer van de vorst naar de badkamer, die een verdieping lager ligt.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Genealogisches Handbuch des Adels (Fürstlicher Häuser) XXXIII, 555, en Dek (1970) zeggen dat ze werd geboren te Hachenburg op 19-4, maar de parochieregisters van Hachenburg (kopie bewaard in het Archief van Coburg) bepalen dat de geboorte plaatsvond op de 29e en de doop op de 30e.” Medieval Lands - Nassau en Van der Venne & Stols (1937) vermelden Hachenburg 19 april 1772. Schwennicke vermeldt 19 april 1772.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie von Gaisberg-Schöckingen (1908) en Dek (1970). Te Kirchheim, op 14-6-1792, de vorst gaf kennis van de geboorte van zijn zoon ‘heute abends kurz vor sieben Uhr’.” Medieval Lands - Nassau en Dek (1970) vermelden dezelfde plaats en datum. Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 14 juni 1792.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie von Gaisberg-Schöckingen (1908) en Dek (1970).” Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden dezelfde plaats en datum. Schwennicke vermeldt 20 augustus 1839. Medieval Lands - Nassau vermeldt Kissingen 30 augustus 1839.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zonder twijfel geboren te Weilburg vanwaar de kennisgevingen op 7-1-1794 verzonden werden: ‘am 5ten dieses Vormittag nach 11 Uhr’ (zie Staatsarchiv Wiesbaden 130II 1325 en Staatsarchiv Marburg 3f. Nass. Weilburg 217).” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden 5 januari 1794.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “De kennisgeving (Staatsarchiv Wiesbaden 130II 2351) d.d. Weilburg 11-4-1796 zegt: ‘diese Nacht gegen 2 Uhr’, dus zeker in Weilburg.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden 11 april 1796.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Ausgewählte Ahnentafeln der Edda, I, 7 en Dek (1970). Zie ook in het Staatsarchiv Wiesbaden (130II 1325): a) kennisgeving d.d. Schloss Eremitage b. Bayreuth 30-10-1797: ‘heute früh kurz vor 8 Uhr’, b) uittreksel uit het register van de gereformeerde parochie van Bayreuth: ‘ward auf der Eremitage geboren am 30ten Wintermonat 1797 und am 8ten Wintermonat ebendaselbst getauft’.” Medieval Lands - Austria, Medieval Lands - Nassau en Dek (1970) vermelden dezelfde plaats en datum. Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 30 oktober 1797. Gearchiveerd op 21 juni 2023.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Ausgewählte Ahnentafeln der Edda, I, 7 en Dek (1970).” Medieval Lands - Austria, Medieval Lands - Nassau en Dek (1970) vermelden dezelfde plaats en datum. Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 29 december 1829. Gearchiveerd op 21 juni 2023.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Ausgewählte Ahnentafeln der Edda, I, 7; Dek (1970) en een kennisgeving in het archief te Darmstadt (Hausarchiv 5/73/2), d.d. Weilburg 17-9-1815: ‘heute durch priesterliche …’.” Medieval Lands - Austria en Dek (1970) vermelden dezelfde plaats en datum. Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 17 september 1815. Medieval Lands - Nassau vermeldt Weilburg 15 september 1815. Gearchiveerd op 21 juni 2023.
- ↑ Medieval Lands - Austria. Gearchiveerd op 21 juni 2023.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1839 die zegt geboren te Bayreuth. Inderdaad, een kennisgeving bewaard in het Staatsarchiv te Marburg (4f. Nass. Weilb. 217), d.d. Bayreuth 16-12-1799, kondigt de geboorte de dag ervoor aan.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970), Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 15 december 1799.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Staatsarchiv Wiesbaden (130II 1854) de verzameling documenten getiteld ‘Ableben des Prinzen Friedrich von Nassau-Weilburg in Wien’.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970), Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 6 januari 1845.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Taschenbuch der gräflichen Häuser 1872, p. 858-859, volgens wie Anne in 1840 Oostenrijk verliet om naar Zwitserland te gaan en daar te trouwen. Volgens Freytag von Loringhoven vond het huwelijk plaats op 7 juni, volgens Taschenbuch der gräflichen Häuser 1927, p. 545 zou het zijn gebeurd op 7 juli.” Medieval Lands - Nassau vermeldt “morganatically [in Switzerland] 7 Jun 1840”. Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden 7 juni 1840. Schwennicke vermeldt het huwelijk niet.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Hiort-Lorenzen (1895) noemt haar ten onrechte dochter van ridder Joseph de Vallyemare, die de naam Ritter verkeerd heeft begrepen, dat in het Duits ridder betekent. Volgens het wapenboek van Rietstarp is de naam Ritter von Vallyemare. Dit is de spelling die is aangenomen door Taschenbuch der gräflichen Häuser, Freytag von Loringhoven, Dek (1970), etc. Merk echter op dat Taschenbuch der gräflichen Häuser, bijvoorbeeld, tussen Ritter en von Vallyemare het woord "Edle" introduceert, dat getuigt dat deze familie tot de adel behoort.” Medieval Lands - Nassau noemt haar Anne Marie Ritter Edle von Vallyemare. Dek (1970) noemt haar Anna van Vallyemare.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Haar overlijdensakte zegt geboren te Wenen en bij het overlijden 60 jaar oud, zodat ze rond 1804 zou zijn geboren. De geboortedatum die door alle genealogieën wordt gegeven is 21-6-1802, die wij hebben bewaard.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden 21 juni 1802.
- ↑ Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie het overlijdensregister van het zestiende arrondissement van Parijs: ‘L'An 1864, le 20 juillet … nous ont déclaré que hier matin à 7 heures et demie Anne Marie de Ritter Wallyemaie (sic) comtesse de Tiefenbach est décédée en son domicile susdit rue Pauquet 40, âgée de 60 ans, propriétaire, née à Vienne (Autriche) veuve en premières noces de Jean-Baptiste Brunold et en secondes noces de Frédéric-Guillaume, Prince de Nassau, fille de père et mere dont les noms et prénoms n'ont pu être indiqués’. Zie eveneens in de archieven van de Seine: - DQ 8 2016, Tabel met successies, blad 36, keerzijde: ‘Deritter Vallyemaie de Tiefenbach, Anne Mle propriétaire 40 rue Pauquet, 60 ans, décédée le 19-7-1864, veuve du prince de Nassau’. - DQ 7 10-770, erfrechtverklaring voor mevrouw Anne Marie Wallyemaie gravin van Tiefenbach, weduwe van de prins van Nassau, eigenares in Parijs van rue Pauquet n° 40 overleden op 19-7-1864, nagelaten aan de enige erfgename mevrouw Guillemette Josephine Rudolphine Brunold, gravin van Tiefenbach, echtgenote van de heer Emile de Girardin, eigenaar in Parijs van rue Pauquet n° 40. Activa: … totaal 216.471 francs. De genealogieën geven ten onrechte 17-6-1864 als de overlijdensdatum.” Medieval Lands - Nassau vermeldt “rue Pauquet 40 Paris 16e 17 Jun 1864”. Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden 17 juni 1864.