Station Oostende
Station Oostende is het kopstation van spoorlijn 50A in de stad Oostende. Het is het belangrijkste station aan de Belgische Kust. In de zomer zijn er elke maand meer dan 250.000 reizigers. Het station, ook wel het kaaistation of zeestation genoemd, werd gebouwd in 1907-1913 naar ontwerp van P.J. Otten en Louis Seulen (Gent),"architectes de Chemins de fer de l'Etat en uitgevoerd door aannemer Gebroeders Wittebort (Sint-Gillis, Brussel).
| ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Opening | 1871 | |||
| Telegrafische code | FSD | |||
| Lijn(en) | 50A | |||
| Reizigerstellingen[1] • Weekdag • Zaterdag • Zondag |
(2022) 6.648 4.745 5.550 | |||
| Beheerder | NMBS | |||
| Architectuur | ||||
| Aantal sporen | 8 | |||
| Ligging | ||||
| Coördinaten | 51° 14′ NB, 2° 56′ OL | |||
| Externe link | Stationsinformatie NMBS | |||
  | ||||
| ||||
Van 1946 tot 1963 was er ook een verbinding langs spoorlijn 62 naar Torhout. Van 1868 tot 1946 sloot deze spoorverbinding enkel aan op het voormalige station Oostende-Stad.[2]
Geschiedenis
bewerkenVoormalig stationsgebouw
bewerkenHet eerste stationsgebouw, een houten constructie werd gebouwd in 1904. Het gebouw deed dienst als verbinding tussen internationale treinverbindingen en de boot naar Dover.
Huidige stationsgebouw
bewerkenHet huidige stationsgebouw werd gebouwd in belle-époquestijl en vangt zowel treinreizigers als (vroeger) bootreizigers op. De constructie van het nieuwe kaaistation begon in 1910 en het gebouw werd op 1 augustus 1913 ingehuldigd. De belle-époquestijl was geïnspireerd op het classicisme van de Franse 17de-eeuwse architect François Mansart, met elementen van Lodewijk XVI-stijl en enkele art-nouveau-details. Het station werd gebouwd met blauwe hardsteen uit Zinnik, rode Schotse graniet en witte Franse euville. Het gebouw is momenteel geklasseerd.
De spoorwegarchitecten Otten, Franz Seulen en Joël Vandaele overspanden de centrale stationshal met een metaalstructuur die zichtbaar is in de voorgevel.
Twee zware, vooruitspringende, vierkante torengebouwen met piramidevormige dakbedekking bepalen het karakteristieke uitzicht van de voorgevel van het station. Een koepel met glaswerk en versierd met twee pinakels overspant met gietijzeren boogspant de ruimte tussen deze twee torens en vormt de wachtzaal voor de reizigers. Tussen de rechtse toren en de sporen werd een gelijkaardige koepel opgericht. Deze werd reeds in 1914 onherstelbaar vernield door het oorlogsgeweld.
De A-monogrammen in de gevel verwijzen naar de regeerperiode van koning Albert I. In het station is er ook een koninklijk salon (lange tijd het kantoor van de stationschef) en een hotel. Hotel Terminus, gebouwd tussen 1907 en 1913, was in het begin een zeer groot succes. De treinen uit Centraal-Europa kwamen in die tijd vaak met veel vertraging aan, waardoor de reizigers de aansluiting met de boot naar Engeland misten. Hierdoor konden ze in Hotel Terminus overnachten om de volgende dag de boot te kunnen nemen. Het hotel bleef tot de jaren zestig operationeel, maar bleek door de toename van het aantal afvaarten per dag niet meer rendabel en werd gesloten. Het restaurant bleef tot in de jaren zeventig in gebruik.[3]
Voormalig station Oostende-Stad
bewerken
Zie Station Oostende-Stad voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Het voormalige station Oostende-Stad, voorheen gelegen aan het Ernest Feysplein − op de plaats waar nu een Delhaize-supermarkt ligt − was het eerste station in Oostende dat geopend werd op 28 augustus 1838. Het eerste stationsgebouw werd gebouwd in 1840-1844 en later hergebouwd tussen 1879 en 1882 naar plannen van architect Félix Laureys, die samen met Jean-Josephe Naert eveneens het oude Oostendse casino (bouwjaar 1875-1877) bouwde. Dit station liep tijdens de Tweede Wereldoorlog zeer zware oorlogsschade op en werd uiteindelijk, in 1956, gesloopt teneinde de Leopold III-laan te verbreden.
Thalys
bewerkenTussen 14 december 1997 en 31 maart 2015 was er een dagelijkse Thalysverbinding tussen Oostende en Brussel - Parijs. Oostende kreeg de Thalysverbinding omdat er in Wallonië ook één werd ingevoerd; een voorbeeld van Belgische wafelijzerpolitiek. In 2015 is die verbinding afgeschaft. Er werden veel te weinig passagiers vervoerd, waardoor de verliezen groot waren. Aangezien deze Thalys kort na de gewone IC naar Brussel vertrok is de overstaptijd voor reizigers naar Parijs miniem.[4]
Renovatie
bewerkenIn 2012 is een groot renovatieproject, "station aan zee", gestart, die de stationsomgeving heeft vernieuwd. Ook het naastliggende tram- en busstation is heraangelegd.[5] De kleurrijke luifel van het station is ontwerpen door het Frans-Oostenrijkse bureau Dietmar Feichtinger Architectes.[6]
Treindienst
bewerkenReizigerstellingen
bewerkenDe grafiek en tabel geven het gemiddeld aantal instappende reizigers weer op een week-, zater- en zondag.[7]
| Tabel: aantal instappende reizigers station Oostende | |||
|---|---|---|---|
| Weekdag | Zaterdag | Zondag | |
| 1977 | 8 150 | 5 115 | 7 549 |
| 1978 | 8 728 | 5 842 | 7 612 |
| 1979 | 8 631 | 5 424 | 7 741 |
| 1980 | 8 900 | 5 987 | 7 121 |
| 1981 | 9 000 | 5 832 | 7 680 |
| 1982 | 7 132 | 5 502 | 7 414 |
| 1983 | 6 779 | 4 366 | 7 000 |
| 1984 | 6 782 | 4 522 | 4 973 |
| 1985 | 6 940 | 4 686 | 5 791 |
| 1986 | 5 824 | 4 309 | 4 398 |
| 1987 | 6 169 | 3 793 | 4 981 |
| 1988 | 5 143 | 3 603 | 4 452 |
| 1989 | 6 125 | 4 020 | 6 034 |
| 1990 | 5 492 | 4 122 | 4 555 |
| 1991 | 5 522 | 4 017 | 5 044 |
| 1992 | 5 816 | 4 020 | 5 262 |
| 1993 | 6 017 | 3 806 | 5 777 |
| 1994 | 6 269 | 4 123 | 4 437 |
| 1995 | 5 601 | 4 310 | 6 422 |
| 1996 | 5 024 | 3 885 | 4 608 |
| 1997 | 5 463 | 4 459 | 6 078 |
| 1998 | 6 393 | 5 358 | 6 459 |
| 1999 | 5 367 | 3 772 | 5 515 |
| 2000 | 6 017 | 4 533 | 6 534 |
| 2001 | 5 037 | 3 741 | 4 979 |
| 2002 | 5 856 | 3 948 | 5 326 |
| 2003 | 5 732 | 4 899 | 6 936 |
| 2004 | 6 625 | 5 510 | 5 776 |
| 2005 | 8 802 | 7 190 | 8 854 |
| 2006 | 7 518 | 5 863 | 5 828 |
| 2007 | 7 392 | 6 587 | 7 706 |
| 2008 | - | - | - |
| 2009 | 5 338 | 3 028 | 3 107 |
| 2010 | - | - | - |
| 2011 | - | - | - |
| 2012 | 6 511 | 4 487 | 5 172 |
| 2013 | 7 065 | 5 118 | 5 922 |
| 2014 | 6 939 | 5 089 | 7 378 |
| 2015 | 7 330 | 5 276 | 5 796 |
| 2016 | 7 050 | 5 602 | 6 691 |
| 2017 | 7 572 | 6 157 | 7 668 |
| 2018 | 6 742 | 6 831 | 6 710 |
| 2019 | 7 017 | 6 642 | 6 304 |
| 2020 | 4 409 | 3 593 | 3 701 |
| 2021 | - | - | - |
| 2022 | 6 648 | 4 745 | 5 550 |
| 2023 | 6 652 | 5 070 | 6 126 |
Aansluitend openbaar vervoer
bewerken
Veerboten
bewerkenAan de zeekade bevonden zich de vroegere inschepingsfaciliteiten (grensformaliteiten en incheck) van de Regie voor Maritiem Transport.[8] Later werden deze faciliteiten hergebruikt voor fastferries. De inmiddels stopgezette veerbootdiensten vanaf Oostende naar Engeland (Oostende-Doverlijn, Folkestone en later Ramsgate) waren vanaf dan niet meer toegankelijk voor voetpassagiers (dus ook treinreizigers). Deze vroegere faciliteiten zijn afgebroken in het kader van de renovatie van het station.
Tram en bus
bewerkenNaast het station is ook een busstation en een station van de Kusttram. Deze verbindt alle badplaatsen tussen Knokke en De Panne en is de langste tramlijn ter wereld. Aangezien Oostende centraal gelegen ligt op deze lijn, zijn er ook extra piekuurdiensten voorzien. Voornamelijk tussen Oostende en Westende-Bad, waar een keerlus aanwezig is. Het is pas sinds 1954 dat de Kusttram aan dit treinstation komt; daarvoor kwam de tram wel bij station Stad. Voor deze wijziging werd de Goede Windhelling aangelegd. Het eerste tramstation hier deed dienst tot 1988, en het tweede tot 2019. Het nieuwe tramstation is opgeschoven en in het treinstation geïntegreerd.
Galerij
bewerken-
Stationsgebouw -
Zicht op de perrons -
Voormalig tramstation (1) van Oostende -
Voormalig tramstation (2) van Oostende -
Tramstation (3) van Oostende
- Frans Waeyaert, "Sporend door Noordwest-Vlaanderen", Uitgeverij Marc van de Wiele, Brugge, 1988, ISBN 90-6966-033-4
- Lijn 62
- http://users.telenet.be/pk/lijnen.htm#50A en #62
- http://www.belrail.be
- http://www.belgiumview.com/belgiumview/tl1/view0004110.php4
Voetnoten
- ↑ De bron voor de gegevens is NMBS – Reizigerstellingen. De tellingen worden meestal uitgevoerd in de maand oktober: gedurende 9 opeenvolgende dagen (5 werkdagen en de 2 omliggende weekends) worden dan door het stations- en treinbegeleidingspersoneel visuele tellingen verricht. De methode bestaat erin het aantal in- en uitstappende reizigers te tellen in alle stations en stopplaatsen en dit voor alle treinen van het binnenlands verkeer. Het getal naast het kopje 'weekdag' slaat op het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld gedeeld door vijf), zaterdag en zondag staan apart vermeld. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn.
- ↑ Oostende, website Belgische spoorlijnen
- ↑ Markante plekken: Hotel Terminus in Oostende, stille getuige van de Belle Epoque, VRT.NWS, 26 oktober 2018
- ↑ Bron: VRT NWS 31 maart 2015: Laatste "spookthalys" uitgereden in Oostende.
- ↑ Website project
- ↑ Kleurrijke luifel siert station van 'Koningin der badsteden'[dode link]. www.architectura.be. Geraadpleegd op 25 november 2020.
- ↑ De bron voor de gegevens zijn de jaarlijks door de NMBS in oktober uitgevoerde reizigerstellingen. Stationspersoneel en treinbegeleiders tellen dan visueel gedurende negen opeenvolgende dagen (vijf werkdagen en de twee aansluitende weekends) in alle stations en stopplaatsen het aantal instappende reizigers en dit voor alle binnenlandse treinen. De groene balk geeft het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers weer op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld en gedeeld door vijf). Zaterdag wordt weergegeven door de blauwe en zondag door de rode balk. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn. In 2008, 2010, 2011 en 2021 (corona) werden geen tellingen uitgevoerd. De gegevens zijn online raadpleegbaar, zoekterm Reizigerstellingen
- ↑ Bron: Rixke Rail’s Archives: De geschiedenis van de Oostende-Dover verbinding.
