Herta Müller

Herta Müller
	(2012)
Algemene informatie
Volledige naam	Herta Müller
Geboren	Nițchidorf, 17 augustus 1953
Geboorteplaats	Nițchidorf
Land	Duitsland Roemenië
Werk
Jaren actief	1982-heden
Uitgeverij	De Geus
	Dbnl-profiel
	(en) IMDb-profiel
Portaal	Literatuur

Herta Müller (Nițchidorf, 17 augustus 1953) is een Duitstalige^[1] schrijfster van Roemeense afkomst. Haar werk wordt tot de wereldliteratuur gerekend. In 2009 kreeg zij de Nobelprijs voor Literatuur.

Lezing "Ademschommel", Potsdam, juli 2010

Müller stamt uit een etnisch Duitse familie uit het Banaat. In die streek studeerde zij Duitse en Roemeense taal- en letterkunde aan de Universiteit van het Westen (Universitatea de Vest) van Timișoara. Ze onderhield contacten met de dissidente Aktionsgruppe Banat en werd sindsdien door de Securitate gevolgd. Na haar studie werkte ze enkele jaren als vertaalster in een machinefabriek, totdat ze er werd ontslagen na haar weigering om met de Securitate samen te werken. Ze debuteerde in 1982 met de verhalenbundel Niederungen, die in Roemenië alleen gecensureerd kon verschijnen. Op haar tweede bundel, Drückender Tango, volgde een publicatieverbod. In 1987 verliet ze Roemenië, samen met haar toenmalige echtgenoot, de schrijver Richard Wagner, en vestigde zich in West-Duitsland, waar de volledige versie van Niederungen in 1984 al was verschenen, evenals haar eerste roman, Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt (1986). Daar bouwde ze verder aan een oeuvre dat vooral het dagelijks leven onder de dictatuur behandelt. In 1987 was de verhalenbundel Barfüßiger Februar haar eerste werk dat in een Nederlandse vertaling verscheen.

In 1987 trad ze toe tot de Duitse PEN-club, die ze in 1997 verliet, omdat deze was samengegaan met de DDR-afdeling. Ze kantte zich ook tegen de Landsmannschaft van de Banaat-Zwaben in Duitsland, die zich in haar ogen door de Securitate liet gebruiken, en wees op de continuïteit tussen de Securitate en de huidige Roemeense geheime dienst.^[2]

De Nobelprijsspeech die ze op 7 december 2009 in Stockholm uitsprak droeg de titel Elk woord weet iets van de vicieuze cirkel.^[3]

Werk

Niederungen, Boekarest 1982, Berlijn 1984
Drückender Tango, Boekarest 1984
Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt, Berlijn 1986
Barfüßiger Februar, Berlijn 1987
Reisende auf einem Bein, Berlijn 1989
Wie Wahrnehmung sich erfindet, Paderborn 1990
Der Teufel sitzt im Spiegel, Berlijn 1991
Der Fuchs war damals schon der Jäger, Reinbek bei Hamburg 1992
Eine warme Kartoffel ist ein warmes Bett, Hamburg 1992
Der Wächter nimmt seinen Kamm, Reinbek bei Hamburg 1993
Angekommen wie nicht da, Lichtenfels 1994
Herztier (Aristeionprijs voor Europese Literatuur en in 1998 de International IMPAC Dublin Literary Award), Reinbek bei Hamburg 1994
Hunger und Seide, Reinbek bei Hamburg 1995
In der Falle, Göttingen 1996
Heute wär ich mir lieber nicht begegnet, Reinbek bei Hamburg 1997
Der fremde Blick oder Das Leben ist ein Furz in der Laterne, Göttingen 1999
Im Haarknoten wohnt eine Dame, Reinbek bei Hamburg 2000
Heimat ist das, was gesprochen wird, Blieskastel 2001
Der König verneigt sich und tötet, München [u. a.] 2003
Die blassen Herren mit den Mokkatassen, München [u. a.] 2005
Este sau nu este Ion, Iaşi 2005
Atemschaukel, München 2009
Cristina und ihre Attrappe oder Was (nicht) in den Akten der Securitate steht, Göttingen 2009

In het Nederlands vertaald werk

Barrevoets in februari, vert. José Bruurmijn, De Geus, 1987
De mens is een grote fazant, vert. José Bruurmijn, De Geus, 1988
Reizigster op één been, vert. Gerda Meijerink, De Geus, 1989
De vos was de jager, vert. Ria van Hengel, De Geus, 1993
Hartedier, vert. Ria van Hengel, De Geus, 1996, 2009
Vandaag was ik mezelf liever niet tegengekomen, vert. Ria van Hengel, De Geus, 1999, 2009
Ademschommel, vert. Ria van Hengel, De Geus, 2009
De koning buigt, de koning moordt, essays, vert. Ria van Hengel, De Geus, 2010
De rokkenjager en diens bijdehante tante, gedichten, vert. Ria van Hengel, De Geus, 2011
Lage streken, vert. Ria van Hengel, De Geus, 2012

Luisterboek

Die Nacht ist aus Tinte gemacht. Herta Müller erzählt ihre Kindheit im Banat, supposé 2009

Filmografie

Vulpe - vânător (Der Fuchs war damals schon der Jäger) regie: Stere Gulea, hoofdrollen: Oana Pellea, Dorel Vişan, George Alexandru etc.

Externe links

Noten

↑ De in 2005 verschenen dichtbundel Este sau nu este Ion is Roemeenstalig
↑ Herta Müller (2009), Die Securitate ist noch im Dienst. Die Zeit, 28 juli 2009.
↑ Jedes Wort weiß etwas vom Teufelskreis

Zie de categorie Herta Müller van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] De in 2005 verschenen dichtbundel Este sau nu este Ion is Roemeenstalig

[2] Herta Müller (2009), Die Securitate ist noch im Dienst. Die Zeit, 28 juli 2009.

[3] Jedes Wort weiß etwas vom Teufelskreis

[1]

[2]

[3]