Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) is een website over Nederlandse taal en literatuur. De site bevat vele duizenden literaire teksten, secundaire literatuur en aanvullende informatie als biografieën, portretten en hyperlinks. De DBNL ontsloot eind 2021 een collectie van 14.777 gedigitaliseerde boeken en tijdschriften op het gebied van de Nederlandstalige literatuur, taal en cultuurgeschiedenis.
| Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) | ||
|---|---|---|
| ||
| Opgericht | 1999 | |
| Locatie | Den Haag | |
| Type | Digitale bibliotheek | |
| https://www.dbnl.org/ | ||
Ontstaan
bewerken
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren is een initiatief van de Stichting DBNL die in 1999 werd opgericht door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. De opbouw van de digitale bibliotheek is mogelijk gemaakt door financiële steun van onder andere Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en de Nederlandse Taalunie. De collectie beslaat het hele Nederlandse taalgebied, dat wil zeggen Vlaanderen, Nederland, Suriname, de Caribische delen van het Nederlandse Koninkrijk, Zuid-Afrika en Namibië. Jaarlijks worden er ca. 250.000 pagina's tekst aan toegevoegd. Over de selectie ervan beslist een commissie van Nederlandse en Vlaamse deskundigen.
Een comité voorgezeten door Paul Schnabel heeft in 2008 een selectie van duizend werken gemaakt. Deze selectie zag het comité als sleutelteksten van de Vlaamse en Nederlandse cultuurgeschiedenis en heet de dbnl basisbibliotheek.
In juni 2014 werd een belangrijk project afgerond: 50.000 Nederlandse liederen online. Binnen dit project zijn in vijf jaar tijd ruim 50.000 liederen van voor 1900 gedigitaliseerd. De teksten zijn bij de DBNL te vinden, in de Nederlandse Liederenbank is veel te vinden over de achtergronden van de liederen. Zo is bijvoorbeeld na te gaan welke liederen dezelfde melodieën hebben of juist dezelfde tekst. De twee websites zijn op liedniveau verbonden met elkaar. Het project was een samenwerking van de Universiteit Utrecht, het Meertens Instituut en de DBNL en werd grotendeels gefinancierd door NWO.
DBNL telde in 2021 2.783.883 bezoekers.[2] De website, die bij een gebruikersonderzoek in 2014 uitstekende cijfers kreeg[3], is gratis wereldwijd toegankelijk. Belangrijke doelgroepen zijn: taal- en literatuurliefhebbers, wetenschappers, scholieren en studenten.
De website van DBNL is anno 2024 nog steeds onverminderd populair, getuige de gebruikerscijfers.[4]
Afdelingen
bewerken
In de DBNL zijn er aparte afdelingen voor:
- Nederlandse literatuur
- Friese literatuur
- Limburgse literatuur
- Surinaamse literatuur
- Zuid-Afrikaanse literatuur
- Nederlandse taal
Andere belangrijke toepassingen zijn: literatuurgeschiedenis, de atlas en het calendarium.
Kwaliteit
bewerkenDe DBNL is niet onomstreden onder Nederlandstalige auteurs en hun erven die soms vraagtekens plaatsen bij de juistheid van de opgenomen informatie. Ook zouden de bibliografieën van menig schrijver incompleet zijn. De DBNL verifieert de opgestelde schrijvers profielen niet bij auteurs of belanghebbenden en kent geen inspraakprocedure. [5]
Herstructurering
bewerkenDe Nederlandse Taalunie, de Koninklijke Bibliotheek (KB), nationale bibliotheek van Nederland, en de Vlaamse Erfgoedbibliotheek sloten in augustus 2014 een akkoord om de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) onder te brengen bij de KB. De KB draagt sinds 1 januari 2015 zorg voor de website dbnl.org. De Taalunie, de KB en de Vlaamse Erfgoedbibliotheek zijn sindsdien samen verantwoordelijk voor het beleid en de inhoud; de Taalunie zorgt voor de financiering. Over de selectie van de in de DBNL op te nemen werken blijft een commissie van Nederlandse en Vlaamse deskundigen beslissen.
Zie ook
bewerkenExterne links
bewerken
- www.dbnl.org
- Goed nieuws voor de gebruikers van de DBNL
- Nieuwe horizonten voor taal- en letterkundigen, De beginjaren 1999-2014 van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren, Ton van Kalmthout. In: Vooys, 37.3, 2019, p. 30-45
- ↑ Toonneel des Wereldts Ontdeckende De Ongestuymigheden en Ydelheden in woorden ende wercken deser verdorvene Eeuwe, op-gepronckt met aerdige en zin-rijcke Versen, benevens twee-en-tseventigh snaeckse Tronjen, getekent door den Konstigen Schilder P. Breugel. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ Jaarverslag 2021. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ DBNL gebruikersonderzoek. Gearchiveerd op 8 juni 2023.
- ↑ KB bereikt met digitale diensten 1 op de 3 Nederlanders (3 april 2024).
- ↑ DBNL onbereikbaar voor literaire auteurs