Mol (Eenheit)

Eenheit
Norm	SI-Basiseenheit
Naam	Mol
Grött	Stoffmengde
Eenheitenteken	mol
Formelteken	n
nöömt na	Molekül

Dat Mol is de SI-Basiseenheit vun de Stoffmengde un hett dat Eenheitenteken mol. Bruukt warrt dat mol vör alleen bi Angaven vun de Mngden bi cheemsch Reakschonen. Inföhrt weer de Begreep 1893 vun Wilhelm Ostwald vermootlich as Afkörten vun „Molekül“ afleidt. Öllere Beteken sünd Grammatom (blots bi Elementen) un Grammmolekül (blots bi Verbinnen).

Definitschoon

In’t SI-eenheitensystem is dat Mol en Basiseenheit na de folgen Definitschoon: Dat Mol is de Stoffmengde vun en System, dat ut jüst so veel enkelte Deelken besteiht as Atomen in twölf Gramm vun’t Nuklid Kohlenstoff-12 (¹²C) binnen sünd. Wenn dat Mol bruukt warrt, mööt de enkelten Deelken mit angeven warrn. Dat kann sik dorbi üm Atomen, Molekülen, Ionen, Elektronen, annere Deelken un spezifizeerte Gruppen vun solke Deelken hanneln.

Anners rüm wiest 12 g Kohlenstoff-12 nipp un nau 1 Mol Atomen op. Dorgegen bargt 1 mol natürlich vörkamen Kohlenstoff en Masse vun 12,0107 g wegen de Isotopenmischen. Deelkentall un Stoffmengde sünd to’nanner proportschonal, so dat een vun de beiden Grötten as Maat för de annere nahmen warnn kann.

De Deelkentall vun 1 Mol Stoffmengde (Avogadro-Tall) bedriggt:

$6{,}022\;141\;79\;(30)\cdot 10^{23}\$

Dorna bargt also een Mol vun en Stoff ruchweg 602 Trilliarden Deelken vun dissen Stoff. Dat glieke bedüüt:

• De Tall vun de Masse vun en Deelken in de atomaren Masseneenheit u (de in de Chemie fröher as „relative Atommasse“ oder ok as „Atomgewicht“ betekent worrn is).
• De Weert vun de Masse vun een Mol vun disse Deelken in Gramm.

Historie

As Basiseenheit vun’t Internatschonale Eenheitensystem is dat Mol 1971 inföhrt worrn. Dormit is dat Rebeet vun System op de Chemie utwiet worrn. För’t Etableeren vun’t SI-System is dat Mol vör allem as Masseneenheit ansehn worrn. In de hüütige Definitschoon vun’t Mol warrt dorgegen de Stoffmengde vun Deelkentall un Masse formal klor uteneen hollen.

Molar Volumen

Dat molare Volumen vun en Stoff is en Stoffspezifische Egenschop, de angifft, woveel Volumen en Mol vun en Stoff utfüllt. För ideale Gasen gellt, dat se bi Normalbedingen en Volumen vun 22,41 l innehmt. För reale Gasen, Faststoffen un Fletigkeiten is dat molare Volumen dorgegen vun’n Stoff afhangig.

Molar Masse

De molare Masse M is de Quotient ut Masse un Stoffmengde vun en Stoff. In de Eenheit g/mol nimmt se den glieken Weert an as de Atommasse, also de Masse vun en Atom, in u. Ehr Bedüden is dat glieke to dat fröhere „Atomgewicht“ in de Chemie.

Bereken vun Stoffmengden

To’n Bereken warrt disse Formel bruukt: $n={\frac {m}{M}}$

Dorbi betekent $n$ de Stoffmendge, $m$ de Masse un $M$ de molare Masse. $M$ kann för cheemsch Elementen ut Tabellen aflest warrn. För cheemsch Verbinnen mit bekannte Tosamensetten kann de Weert ut de enkelten Elementen berekent warrn.

De atomare Masse, de för jeed Element in Tabellen angeven warrt, betütt sik dorbi jümmer op de natürliche Mischen vun de Isotopen. So is för Kohlenstoff de Atommasse 12,0107 u angeven. En Material, dat to’n Bispeel in ¹³C anriekert is, kann mit den angeven Weert nich akkerat berekent warrn. Bi bestännige Elementen sünd Afwieken vun Isotopenmischen, as se in de Natur vörkamt, teemlich lütt. Man, sünners bi radioaktive Elementen künnt de Mischen düchtig vun’t Öller un vun de Afkunft vun’t Material afhangen.

Dat Mol bi Kunzentratschoonsangaven

De Eenheit Mol warrt faken ok in tosamensett Eenheiten to’n Angeven vun Kunzentratschonen vun Lösen, Süürgehalt vun Lösen usw. bruukt. Een vun de fakenste Verwennen is de x-molare Lösen, wobi dat x för en positive Ratschonale Tall steiht.

To’n Bispeel bedüüt en 2,5-molare-Lösen, dat een Liter vun de Lösen 2,5 Mol vun den lösten Stoff bargt (kiek ok: Molarität).

Borns un Literatur

SI-Präfixen

Symbol	Y	Z	E	P	T	G	M	k	h	da	-	d	c	m	µ	n	p	f	a	z	y
Faktor	1024	1021	1018	1015	1012	109	106	103	102	101	100	10−1	10−2	10−3	10−6	10−9	10−12	10−15	10−18	10−21	10−24

SI-Basiseenheit

Ampere | Candela | Kelvin | Kilogramm | Meter | Mol | Sekunn