Κάθε πέρσι και καλύτερα στην Ελλάδα

του Σωτήρη Χιωτάκη

Ως Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου έχει προσδιορισθεί η 15^η Ιουνίου και, όντως, σήμερα θα υπάρξουν εκδηλώσεις στο Σύνταγμα υπό την ευθύνη της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ).

Ωστόσο η χώρα μας στην πραγματικότητα δεν …δικαιούται δια να εορτάζει, καθώς ως προς την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας με τις προφανείς εθνικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, ισχύει κυριολεκτικά το κάθε πέρσι και καλύτερα!

Το 2008, η Ευρώπη έφτασε τα 64,949 μεγαβάτ (MW), καλύπτει το 4.2% της ηλεκτρικής ζήτησης και αποτρέπει την εκπομπή 108 εκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, κάτι που ισοδυναμεί με την απόσυρση 50 εκατομμυρίων αυτοκινήτων.

160.000 εργαζόμενοι απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα στην αιολική βιομηχανία στα τέλη του 2008, ενώ οι επενδύσεις στην ΕΕ ανήλθαν σε 11 δισ. ευρώ. Η Γερμανία και η Ισπανία εξακολουθούν να μονοπωλούν την κορυφή του Ευρωπαϊκού πίνακα αιολικών εγκαταστάσεων.

Η Γαλλία, η Ιταλία και το Ην Βασίλειο είχαν ικανοποιητική ανάπτυξη ξεπερνώντας τα 3.000 MW.Υπάρχουν 10 κράτη μέλη που ξεπέρασαν τα 1.000 MW, ενώ άλλα 2, η Αυστρία και η Ελλάδα είναι πολύ κοντά.

Εντυπωσιακές μεταξύ των νέων κρατών μελών η Ουγγαρία που διπλασίασε την εγκατεστημένη ισχύ της, φτάνοντας τα 127 MW, η Βουλγαρία που την τριπλασίασε από τα 57 MW στα 158 MW και η Πολωνία που σχεδόν την διπλασίασε στα 472 MW από τα 276 MW. Από τα μη κράτη μέλη εντυπωσιακή ήταν η Τουρκία που τριπλασίασε την εγκατεστημένη ισχύ από 147 MW σε 433 MW.

Οι ΗΠΑ πέρασαν την Γερμανία, ενώ η Κίνα διπλασίασε την εγκατεστημένη ισχύ της για 4^η συνεχόμενη χρονιά, αλλά παρέμεινε στην 4^η θέση, με 3^η την Ισπανία και 5^η την Ινδία, ενώ τις επόμενες 5 θέσεις κατέχουν η Ιταλία, η Γαλλία, το Ην Βασίλειο, η Δανία και η Πορτογαλία, χώρα την οποία ξεπερνούσαμε μέχρι το 2004.

.Στις ΗΠΑ η μεγάλη ανάπτυξη του 2008 αντιστοιχεί σε 50% αύξηση της εγκατεστημένες ισχύος. Τα νέα αιολικά έργα του 2008, καλύπτουν το 42% όλων των νέων σταθμών παραγωγής ενέργειας που κατασκευάστηκαν το 2008, ενώ δημιούργησαν 35.000 νέες θέσεις εργασίας

Όλα αυτά όταν στην Ελλάδα από τα 871 MW ανεβήκαμε στα 985 MW δηλαδή 114 MW το 2008, έναντι 125 MW το 2007 και 173 MW το 2006.

Η συνεισφορά μας στο παγκόσμιο σύνολο βρίσκεται στο 0,82%, από 0,93% το 2007 και 1,01% το 2006.

Και το 2009, όμως, δε πάει καλύτερα. Τα εγκατεστημένα μεγαβάτ σχεδόν στα μισά του έτους έχουν φτάσει τα 1029, δηλαδή έχουν προστεθεί μόλις 44 μεγαβάτ. Τον Απρίλιο η συνεισφορά των ΑΠΕ ήταν μόλις 3,3% στην κάλυψη της κατανάλωσης ηλεκτρισμού – την ώρα που ο λιγνίτης δίνει το 60% - ενώ από τον Φεβρουάριο και μετά δεν έχει προστεθεί σε λειτουργία ούτε ένα μεγαβάτ ισχύος από αιολικά στο διασυνδεδεμένο σύστημα…

Οι θετικές επιδράσεις

Την ίδια ώρα, μελέτες από ειδικούς του χώρου αναδεικνύουν τα ακόλουθα δεδομένα:

- Σε μια ενδιαφέρουσα μελέτη του B.K Sovacool

(Energy Policy, 2009) γίνεται για πρώτη φορά σύγκριση της θνησιμότητας πτηνών από αιολικά πάρκα, ορυκτά καύσιμα και πυρηνική ενέργεια στις ΗΠΑ. Για την περίπτωση 339 ανεμογεννητριών (6 αιολικά πάρκα), η ετήσια θνησιμότητα πτηνών είναι 0,269 θάνατοι/GWh, όταν τα αντίστοιχα νούμερα για 4 πυρηνικά εργοστάσια (μαζί με δύο ορυχεία ουρανίου) και 2 θερμικές μονάδες (μαζί με το ορυχείο εξόρυξης λιθάνθρακα, συνυπολογίζοντας και τα φαινόμενα όξινης βροχής, μόλυνση υδραργύρου και κλιματικής αλλαγής) είναι 0,416 και 5,18 αντίστοιχα.

- Πρόσφατη έκθεση της EWEA (EWEA,2009) έδειξε ότι

για κάθε μεγαβάτ αιολικών δημιουργούνται 15,1 εργατοέτη4 για την κατασκευή του εξοπλισμού και την ανάπτυξη των πάρκων (1,2 εργατοέτη για την εγκατάσταση) και 0,4 εργατοέτη ανά έτος λειτουργίας για τη συντήρηση και εποπτεία των αιολικών πάρκων. Δεδομένου ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει προς το παρόν καθετοποιημένη παραγωγή ανεμογεννητριών, ενδιαφέρον έχει να υπολογίσει κανείς τις υπόλοιπες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται από τη βιομηχανία παραγωγής πυλώνων και λοιπών συνοδευτικών εξοπλισμών όπως και τις άλλες παράλληλες δραστηριότητες (επενδυτικές εταιρίες, ανάπτυξη έργων, εγκατάσταση και λειτουργία). Στοιχεία για την Ελλάδα από λειτουργούντα αιολικά πάρκα έδειξαν ότι κατά τη φάση κατασκευής δημιουργούνται 1-1,5 εργατοέτη/MW (το 30-40% αυτής της απασχόλησης αφορά ντόπιο εργατικό δυναμικό), ενώ κατά την εικοσαετή φάση λειτουργίας 6,5-8 εργατοέτη/ΜW (0,32-0,4 εργαζόμενοι/MW, με 50-100% ντόπιο εργατικό δυναμικό). Σε περίπτωση βέβαια που υπάρξει εγχώρια παραγωγή ανεμογεννητριών ή και εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων, οι εκτιμώμενες θέσεις εργασίας θα είναι περισσότερες (Greenpeace 2009).

- Η λειτουργία αιολικών πάρκων αποδεικνύεται ότι στην

χειρότερη περίπτωση έχει ουδέτερες επιπτώσεις στην τουριστική κίνηση και στην πορεία των αξιών γης.

- Με την λειτουργία ενός αιολικού πάρκου ισχύος 40

MW αποφεύγεται η εκπομπή περίπου 93.000 τόνων CO2 ετησίως στην ατμόσφαιρα, σε σχέση προς τις συμβατικές τεχνολογίες ορυκτών και υγρών καυσίμων

Αναμένονται παρεμβάσεις

Το υπουργείο Ανάπτυξης πρόκειται σύντομα να παρουσιάσει ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που έχει ως στόχο να ενισχύσει τους ρυθμούς διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), για το επίπεδο των οποίων, βεβαίως, δεν ευθύνεται πάντοτε η γραφειοκρατία αλλά αρκετές φορές και οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές.

Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε πρόσφατα το Πρώτο Θέμα, μεταξύ άλλων εξετάζονται:

- Τα οφέλη από την συγκεκριμένη δραστηριότητα να μην περιέρχονται μόνο στους Δήμους – εισπράττουν το 3% των εσόδων από την λειτουργία έργων ΑΠΕ αλλά και με κάποιο μηχανισμό (λ.χ. συμψηφισμός με τον λογαριασμό της ΔΕΗ) να περνούν και στους κατοίκους των συγκεκριμένων περιοχών. Στόχος με τη συγκεκριμένη παρέμβαση είναι να γίνουν «φιλικότερα» τα συγκεκριμένα έργα στην κοινή γνώμη.

- Οι άδειες παραγωγής που δίνονται στους ενδιαφερόμενους να συνδεθούν και με προκαταρκτικούς όρους σύνδεσης των έργων στο σύστημα ηλεκτρισμού, ώστε ο επενδυτής να προχωρεί την διαδικασία και να μην εμπορεύεται την άδεια παραγωγής.

- Να διακριθούν τα έργα σε μεγαλύτερα και μικρότερα με διαφορετική νομοθετική αντιμετώπιση και

- Να αποσαφηνισθούν οι διαδικασίες και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για να προχωρήσει κάθε επένδυση, με πιθανή, μάλιστα, και την θέση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος ανάλογα με το έργο.

Την ώρα που οι ειδικοί προσδιορίζουν τις δυνατότητες της χώρας μεταξύ 9.400 και 11.300 μεγαβάτ εγκατεστημένης ισχύος σε αιολικά έως το 2020 – σχεδόν άλλη μια ΔΕΗ, δηλαδή - ένα ζήτημα που πρέπει ακόμη να αντιμετωπισθεί αφορά τις διασυνδέσεις στο ηπειρωτικό σύστημα νησιών με πλούσιο αιολικό δυναμικό – προ ημερών ιδιώτες που λειτουργούν αιολικά ισχύος 400 μεγαβάτ στην Εύβοια συμφώνησαν να χρηματοδοτήσουν τη διασύνδεση με τη Νέα Μάκρη – καθώς και την κατασκευή αρκετών Κέντρων Υπερυψηλής Τάσης.

Πηγή : www.protothema.g