Winschoten

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Winschoten (Gronings Winschoot) is e stedsje in de gemeinte Oldambt in de Nederlandse provincie Groninge. Tot 2010 waor 't 'n zelfstendege gemeinte, mèt 'n oppervlak vaan 22,24 km² (daovaan 0,58 km² water) en per 1 januari 2007 18.518 inwoeners. 't Waor bij de opheffing in oppervlaakde de kleinste gemeinte vaan Groninge. Binne de gemeintegrenze laoge gein ander kerne.

Petroen vaan Winschoten is Sinte-Vitus; dit kump doortot Winschoten vaanajds bezit waor vaan de abdij van Corvey, woe de relieke vaan Sinte-Vitus bewaord weure. Dezen heilege is ouch in 't wapesjèld trök te vinde (zuug heineve). Bijnaome vaan Winschoten zien Molenstad en Sodom, 'ne sjelnaom oorspronkelek gegeve door (orthodox-)joedse inwoeners.

Historie

Winschoten is ein vaan de aajdste plaotse vaan Groninge; zien stiechting moot trökgoon tot vreug-Germaanse tije. In de middeliewe maakden 't deil oet vaan 't Reiderland. Wie bove gezag stoont Winschoten oonder gezag vaan de abdij vaan Corvey (Nedersakse, Duitsland); oonderlienhiere waore de hiere Addinga. In 1435 kaom de plaots bij de Groningse ummelen (Ommelanden), dat wèlt zègke bij de gebejer die bij de stad Groninge huurde. Tijens d'n Tachetegjäöregen Oorlog wisselde de plaots versjèllende kiere vaan bezitter. Mèt 't veerdeg koume vaan 't Winschoterdeep in 1653 kaom de plaots oet 't isolemint boe-in ze iewelaank gelege had. In 't Rampjaor 1672 woort ze bezat door bisjop Bernhard van Galen vaan Munster, bekind es "Bómmeberend". In de iewe daonao naom Winschoten hiel lankzaam in beteikenis touw. In 1825 kraog 't nog, same mèt Delfzijl, es lèste plaots in Nederland stadsrechte. In 2010 woort Winschoten mèt Reiderland en Scheemda samegeveug tot de nui gemeinte Oldambt.