Paulus Hörbiger
Paulus Hörbiger
Obitus: 5 Martii 1981; Vindobona
Patria: Austria
Familia
Coniunx: Josefa Gettke
Proles: Thomas Hörbiger
Memoria
Paulus Hörbiger (1894-1981) fuit histrio Austriaco-Hungaricus.
De vita
[recensere | fontem recensere]Paulus Hörbiger Budapestini in imperio Austriaco-Hungarico die 29 Aprilis anno 1894 natus est ex matre Leopoldina et patre Iohanne "Hanns" Hörbiger, ingeniario metallico. Tres habebat fratres. Anno 1902 familia Hörbiger Vindobonam se contulit.
Postquam in examine maturitatis in Stiftsgymnasium St. Paul adprobatus est, ab anno 1914 voluntarius in corpore tormentariorum montano primo bello mundano stipendia meruit. Compluribus acceptis praemiis ad gradum Oberleutnant die 1 Novembris anno 1918 promotus est. Tum demum pater pecunias suas in bellum conlatas amisit, et familia in paupertatem cecidit.
Paulus plus minusve fortuito ad histrioniam pervenit. Finitis scholae scaenicae studiis Vindobonae, anno 1919 in theatro urbis Reichenbergae (Liberci hodierni) et deinde anno 1920 in Deutsches Theater Pragae curriculum suum iniit. Ab anno 1926 ad 1940 Hörbiger in Deutsches Theater Berolini versatus est, qua re celeber factus est. Anno 1921 Iosephinam Gettke in matrimonium duxit.
Annis 1930 Hörbiger pelliculis sonoris Theodiscis inclaruit. Personas agebat hominum benignorum vitamque amantium. Ab anno 1940 Hörbiger in comitatu scaenico Burgtheater Vindobonae prodiit. In festo Salisburgensi anno 1943 Papageni partes cum Augusta "Gusti" Huber egit. Quod festum tunc a nazistis cohibitum proximo anno totum inhibitum erat. Temporibus Germaniae nazisticae Hörbiger plane fatali incommodo adfectus erat.
Post enim adnexionem Austriae (1938) Hörbiger eadem ratione qua ceteri artifices primum praeconio nazistarum concessit, sed postea a nationalismo sociali se avertit. Gratia sua usus multos collegas Iudaeos ex artis circulis Vindobonae adiuvit, ut in Helvetiam evadere possent.[1] Sub finem belli Hörbiger coetui minori resistentium se adiunxit, ceterosque artifices ad motum repugnatorium adlexit. Motum adiuvaturus syngrapham nummariam duorum milium Reichsmark chirographo suo subscripsit. Regimen autem nazistarum, ut primum de hac re certius factum esset, eum comprehendit et, quod patriam proderit, capitis damnare decrevit. Quod anno 1945 factum est. Itaque servatus est, quod bellum iam sub fine erat.
Post bellum magnum Hörbiger cursum vitae continuavit, et anno 1947 pellicula Der Hofrat Geiger tirocinium egregium posuit. Paulus, quamquam annis 1950 locum ordinarium in theatro habebat, maxime quidem in pelliculis et televisione prodiit. Inter huius temporis notissimas pelliculas eius numerantur Hallo Dienstmann (1952), Der Raub der Sabinerinnen (1954), Die Deutschmeister (1955), Charleys Tante (1956). In Caroli Reed pellicula inter gentes nota The Third Man (1959) Hörbiger personam ianitoris occisi egit.
Anno 1964 una cum Iohanne Moser et Maria Andergast album musicum Servus Wien confecit. Inde a mediis annis 1960 Hörbiger theatro iterum se dedit, quod in partibus, quas in pelliculis agere solebat, personas Vindobonenses nimis mites et hilares describebat. Ab anno 1965 iterum ad Burgtheatrum pertinuit. Ultimum spectaculum Pauli Hörbiger ad Burgtheatrum pertinens anno 1979 factum est, scilicet comoedia vanitatis ab Elia Canetti scripta.
Paulus Hörbiger die 5 Martii anno 1981 mortuus est.
Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ Hörbiger 1980: 242.
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- Hörbiger, Paul (1980) Ich hab für euch gespielt. Herbig.
- Horowitz, Michael (1993) Paul Hörbiger. Lebensbilder. Dachs-Verlag.
- Markus, Georg (2006) Die Hörbigers. Biografie einer Familie. Amalthea.