Papers by Serhat Köse
Bilişsel Davranışçı Psikoterapi: Bir Derleme Çalışması, 2021
Bu çalışmada, davranışçı terapi ile bilişsel terapilerin psikoterapinin tarihsel akışı içerisinde... more Bu çalışmada, davranışçı terapi ile bilişsel terapilerin psikoterapinin tarihsel akışı içerisinde birleşmesi sonucunda oluşan ve günümüzde yaygın şekilde kullanılan “Bilişsel Davranışçı Terapi”nin tanıtılması amaçlanmaktadır. Tarihsel kökenleri, temel varsayımları, uyum-uyumsuzluk tanımları, terapötik süreç ile teknik ve yöntemleri özetlenmiştir. Bilimsel gelişmelere ve ampirik verilere terapi yaklaşımı içerisinde yer veren bilişsel davranışçı terapi gözlenebilir davranışlara geçmiş deneyimler ve içsel yaşantılardan daha fazla odaklanarak gelenekteki bazı psikoterapi ekollerden ayrışmaktadırlar. Bilimsel yöntem anlayışının psikoterapi çevrelerinde kabul görmeye başlaması ile terapide insan doğasına bakış, öğrenme süreçleri ve uygulamaları da bu çerçevede yeniden oluşturulmuştur. Günümüzde bilişsel davranışçı terapi yaklaşımında insanın içsel süreçleri ile çevresel etmenlerin etkileşim içinde olduğu görüşü öne çıkmaktadır. Bireyin problemlerine ilişkin kendine özgü yeni davranış örüntüleri geliştirerek eylemde bulunması, günlük yaşamda deneyimlemesi ve yeni problem durumlarına adapte olmasını sağlayan psiko-eğitsel bir ekoldür. Psikolojik işlev ve işlevsizlik tanımlamasını da öğrenme süreçleri ile açıklayan bilişsel davranışçı terapi danışanın problem karşısındaki alternatiflerini artırmak ve işlevsel öğrenmeler için yeni imkanlar oluşturmayı amaçlamaktadır. İşbirliğine dayalı kurulan danışan ve terapist ilişkisi terapötik teknik ve yöntemlerin uygulanmasında değişime ve çözüme büyük katkı sağlamaktadır.
Okul Psikolojik Danışma ve Rehberlik Pratiğinde Duygu Odaklı Danışmaya Yer Açmak: Kısa Bir Gözden Geçirme, 2021
Son yıllarda ortaya çıkan danışma yaklaşımları ve insanı anlama çabalarının postmodern anlayıştan... more Son yıllarda ortaya çıkan danışma yaklaşımları ve insanı anlama çabalarının postmodern anlayıştan etkilenmesi nedeniyle “duygu” kavramına yönelik ilginin arttığı görülmektedir. Bununla birlikte, davranış ve düşünce odaklı geleneksel ekollerin dışında bireylerin güçlü yanlarına ve duygularına daha fazla önem veren danışma kuramlarının ortaya çıktığı bilinmektedir. Zorunlu eğitimin kapsamının genişlemesi, artan okul süreleri, öğrenci sayısının fazlalığı ve farklılaşan ihtiyaçlar gibi gerekçelerle yeni kuramların entegre edilmeye çalışıldığı okul psikolojik danışma pratiğinde duygular daha fazla önemli hale gelmeye başlamıştır. Bu çalışmada; duygu, duygu farkındalığı ve duygu düzenleme kavramları okul ruh sağlığı hizmetlerindeki yeri bağlamında tartışılarak araştırmacılara bazı öneriler sunulmaktadır.
Psikolojik Danışmaya Postmodern Bir Pencereden Bakmak: Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapi ve Öyküsel Terapiye Dair Bir Derleme Çalışması, 2021
Bu çalışmada, çözüm odaklı kısa süreli terapi ile öyküsel (naratif) terapi yaklaşımlarının psikot... more Bu çalışmada, çözüm odaklı kısa süreli terapi ile öyküsel (naratif) terapi yaklaşımlarının psikoterapinin tarihsel akışı içerisindeki yeri ve kuramsal çerçevesinin tanıtılması amaçlanmaktadır. Tarihsel kökenleri, temel varsayımları, uyum-uyumsuzluk tanımları, terapötik süreç ile teknik ve yöntemleri özetlenmiştir. Sosyal yapılandırmacı bir yaklaşımı benimseyen ve alanyazında “dördüncü güç” olarak tanımlanan bu terapi yaklaşımları postmodernist çizgide gelişim göstermişlerdir. Bu bağlamda pozitivist anlayışın karşısında insan doğasının mutlak gerçeklikle açıklanamayacağını savunurken gerçekliğin kişilerarası ilişkilerle sosyal olarak yapılandırıldığı görüşünü savunmuşlardır. İnsan davranışlarını anlayabilmek için sınıflandırmalar ve patoloji merkezli anlayışın yerine her bireyin biricik ve öznel değerlendirilmesi gerekliliğini öne sürmüşlerdir. İstisnalara ve özgün sonuçlara terapi yaklaşımı içerisinde yer veren bu terapiler geçmiş deneyimler ve problemlerin değerlendirilmesi yerine daha fazla çözüme ve alternatif öykülere odaklanarak gelenekteki psikoterapi ekollerden farklılaşmaktadırlar. Sorunların nedenleri yerine çözümleri ve problemin yaşanmadığı zamanları danışma sürecinde merkeze getiren bu yaklaşımların etkililiği farklı çalışmalarla ortaya konulmuştur. Günümüzde kısıtlı sürede çok sayıda danışana ulaşma ihtiyacı, farklılaşan beklentiler ve yapılandırılmış olması gibi gerekçelerle farklı alanlarda çocuk, ergen ve yetişkinlerde kullanılmaktadır.
Ruhsal, duygusal ve davranışsal sorunların çözümü, psikolojik dengenin korunması ve geliştirilmes... more Ruhsal, duygusal ve davranışsal sorunların çözümü, psikolojik dengenin korunması ve geliştirilmesine dönük, konuşmaya dayalı ruhsal destek sürecine psikoterapi denir. Bu desteğin psikoterapi olabilmesi için belli bir kurama dayanması, yapılandırılmış olması ve profesyonel bir ruh sağlığı uzmanı tarafından uygulanması gerekmektedir.
Ruhsal, duygusal ve davranışsal sorunların çözümü, psikolojik dengenin korunması ve geliştirilmes... more Ruhsal, duygusal ve davranışsal sorunların çözümü, psikolojik dengenin korunması ve geliştirilmesine dönük, konuşmaya dayalı ruhsal destek sürecine psikoterapi denir. Bu desteğin psikoterapi olabilmesi için belli bir kurama dayanması, yapılandırılmış olması ve profesyonel bir ruh sağlığı uzmanı tarafından uygulanması gerekmektedir. 1 Psikoterapi özünde terapist ile ruhsal rahatsız bulunan yada psikolojik desteğe ihtiyacı olan danışman arasında etkileşim ve iletişime dayanır. Dört yüzün üzerinde kuram olduğu bilinmektedir. Hatta terapist sayınca psikoterapi kuramı vardır görüşü de kimi çevrelerce dile getirilmektedir.
Book Reviews by Serhat Köse
Drafts by Serhat Köse
Duygu Odaklı Psikolojik Danışma, 2021
Son yıllarda ortaya çıkan danışma yaklaşımları ve insanı anlama çabalarının postmodern anlayıştan... more Son yıllarda ortaya çıkan danışma yaklaşımları ve insanı anlama çabalarının postmodern anlayıştan etkilenmesi nedeniyle “duygu” kavramına yönelik ilginin arttığı görülmektedir. Bununla birlikte, davranış ve düşünce odaklı geleneksel ekollerin dışında bireylerin güçlü yanlarına ve duygularına daha fazla önem veren danışma kuramlarının ortaya çıktığı bilinmektedir. Zorunlu eğitimin kapsamının genişlemesi, artan okul süreleri, öğrenci sayısının fazlalığı ve farklılaşan ihtiyaçlar gibi gerekçelerle yeni kuramların entegre edilmeye çalışıldığı okul psikolojik danışma pratiğinde duygular daha fazla önemli hale gelmeye başlamıştır. Bu çalışmada; duygu, duygu farkındalığı ve duygu düzenleme kavramları okul ruh sağlığı hizmetlerindeki yeri bağlamında tartışılarak araştırmacılara bazı öneriler sunulmaktadır.
Teaching Documents by Serhat Köse
Bilişsel Davranışçı Psikoterapi: Bir Derleme Çalışması/ Rapor, 2021
Psikoterapi; kişinin işlevselliğini bozan ve rahatsızlık yaratan düşünce, duygu ve davranışların ... more Psikoterapi; kişinin işlevselliğini bozan ve rahatsızlık yaratan düşünce, duygu ve davranışların kuramsal çerçevede oluşturulmuş yöntem ve tekniklerle giderilmesi, değiştirilmesi ve farkındalık yaratılmasına dair çabaları ifade eden bir kavram olarak ifade edilebilir. “İnsanlık tarihi kadar eski ve bugünkü anlamda bilimsel nitelikleri taşımadığı görülen psikoterapi veya psikoterapimsi uygulamalar bilimsel bir noktaya ulaşmıştır” (Özakkaş, 2018). Günümüzde kuramsal bir çerçeveye yerleştirilen ve etkililiği araştırmalarla ortaya konulan bilişsel davranışçı psikoterapi uygulamaları bilimsel bir çerçevede ele alınabilmektedir. Panik bozukluk, şizofreni tedavisi, depresyon, öfke yönetimi, anksiyete, OKB, cinsel terapi, yeme bozuklukları, akılcı olmayan inançlar, TSSB, fobi gibi alanlarda gerek bireysel gerekse de grup danışmanlığı pratiğinde çocukluktan başlayarak yaşlılık dönemini kapsayan bir skalada etkililiği analiz edilmiştir (Bengisoy vd., 2019). Bengisoy ve arkadaşları (2019), çalışmalarında bilişsel davranışçı terapi kullanılarak 1997-2018 yılları arasında alanyazına kazandırılan araştırma makalelerinin bulgularını inceleyerek söz konusu terapinin yöntem ve tekniklerinin bireylerin problemleri üzerinde etkili olduğu sonucuna varmışlardır. Bu bağlamda, söz konusu terapötik teknik ve uygulamaların bireylerin yaşamında farklı alanlardaki psikolojik uyumsuzlukları ve işlevsizlikleri gidermek için kullanılabilecek önemli bir yaklaşım olduğu görülmektedir (Görgü ve Sütcü, 2016; Gökdağ ve Sütcü, 2016; Yalçın ve Sütcü, 2016; Öngider ve Baykara, 2015).
Corey’e (2015) göre kuram; yapılandırılmış, psikoeğitimsel, düşüncelerin ve bilişsel süreçlerin yeniden çerçevelenmesinin bireyin duygularında ve davranışlarında sağlıklı bir etki oluşturacağı varsayımına dayanmaktadır. Yine Corey’e (2015) göre davranışçı ekol ile bilişsel davranışçı yaklaşım temel varsayım ve uygulamalar yönüyle birtakım farklılıklar gösterse de pek çok noktada ortak anlayışın ve uygulamaların şekillendiği kuramlardır. Her ikisinde de danışma ortamında işbirliğinin esas olması, ruhsal sıkıntıların bilişsel düşünme hataları kaynaklı olduğu varsayımı, bu bilişsel hatalara odaklanarak duygu ve davranışlarda değişim yaşanacağı ve öğrenmeye dayalı müdahaleleri esas alması ortak prensipler olarak değerlendirilebilir (Corey, 2015).
Uploads
Papers by Serhat Köse
Book Reviews by Serhat Köse
Drafts by Serhat Köse
Teaching Documents by Serhat Köse
Corey’e (2015) göre kuram; yapılandırılmış, psikoeğitimsel, düşüncelerin ve bilişsel süreçlerin yeniden çerçevelenmesinin bireyin duygularında ve davranışlarında sağlıklı bir etki oluşturacağı varsayımına dayanmaktadır. Yine Corey’e (2015) göre davranışçı ekol ile bilişsel davranışçı yaklaşım temel varsayım ve uygulamalar yönüyle birtakım farklılıklar gösterse de pek çok noktada ortak anlayışın ve uygulamaların şekillendiği kuramlardır. Her ikisinde de danışma ortamında işbirliğinin esas olması, ruhsal sıkıntıların bilişsel düşünme hataları kaynaklı olduğu varsayımı, bu bilişsel hatalara odaklanarak duygu ve davranışlarda değişim yaşanacağı ve öğrenmeye dayalı müdahaleleri esas alması ortak prensipler olarak değerlendirilebilir (Corey, 2015).
Corey’e (2015) göre kuram; yapılandırılmış, psikoeğitimsel, düşüncelerin ve bilişsel süreçlerin yeniden çerçevelenmesinin bireyin duygularında ve davranışlarında sağlıklı bir etki oluşturacağı varsayımına dayanmaktadır. Yine Corey’e (2015) göre davranışçı ekol ile bilişsel davranışçı yaklaşım temel varsayım ve uygulamalar yönüyle birtakım farklılıklar gösterse de pek çok noktada ortak anlayışın ve uygulamaların şekillendiği kuramlardır. Her ikisinde de danışma ortamında işbirliğinin esas olması, ruhsal sıkıntıların bilişsel düşünme hataları kaynaklı olduğu varsayımı, bu bilişsel hatalara odaklanarak duygu ve davranışlarda değişim yaşanacağı ve öğrenmeye dayalı müdahaleleri esas alması ortak prensipler olarak değerlendirilebilir (Corey, 2015).