Papers by Merve Özaykal
İslam Tetkikleri Dergisi, 2023
Disorders of sex development (DSD) is a title used to encompass “intersexuality”, “hermaphroditis... more Disorders of sex development (DSD) is a title used to encompass “intersexuality”, “hermaphroditism”, and “al-khunūtha or “androgyny”, is used in medicine and ethics due to its critical and multidimensional structure. It has been the subject of examination in different disciplines, such as philosophy, religious studies, psychology, sociology and law. In this article, the understanding of DSD in fiqh based on classical medicine is reexamined in the light of current medical knowledge. This study aims to re-evaluate within the framework of today’s medicine this information produced by classical Islamic jurists, who defined the phenomenon of DSD and determined legal norms based on the medical knowledge of their period. Issues such as how DSD are defined in classical Islamic law, what categories they include, how the methods for diagnosis and treatment are developed, and what criteria are set for gender assignment are assessed in the light of medical knowledge. As a result, it has been determined that the perception of DSD in classical Islamic law, which is based on the medical knowledge of the period, is broader in one sense and narrower in another when compared to that of contemporary medicine. In this context, modern medicine and classical Islamic law share the view that people with ambiguous genitalia is included in the category of DSD. Despite this, the condition of not having external genitalia of any sex, which constitutes the other category that Islamic law sees within the scope of DSD, has been evaluated as an anomaly (cloacal malformations) that occurs during the development of the digestive system, and not within the scope of DSD, according to contemporary medicine.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10 / 2 (Eylül 2023): 608-634
Bu çalışmanın ana konusu, 17. yüzyıl Osmanlı fakihi İbn Tâcuddîn el-Hanefî’nin kaleme aldığı Ahkâ... more Bu çalışmanın ana konusu, 17. yüzyıl Osmanlı fakihi İbn Tâcuddîn el-Hanefî’nin kaleme aldığı Ahkâmu’l-merdâ isimli eseridir. Makalenin amacı, eser özelinde Hanefî fıkhında hastaya ilişkin hükümleri serdetmektir. İbn Tâcuddîn, mezhebin muteber kitaplarından alıntılar yapmak suretiyle ve klasik fıkıh eserlerinin bâb sistematiğini büyük oranda takip ederek bir hastalar hukuku monografisi ortaya koymuştur. Çalışmada öncelikle, Osmanlıda kâdılık ve müderrislik görevini icra etmiş bir alim olan İbn Tâcuddin el-Hanefî’nin biyografisi kısaca verilmiş, ardından eser teknik yönleri ve içeriği açısından incelenmiştir. Daha sonra ise Ahkâmu’l-merdâ’da yer alan ibâdât, muâmelât (özel hukuk) ve ceza hukuku alanlarında hastanın durumu ve hastalarla ilgili hükümler sunulmuştur. Yine eserde yer alan hastalıklar ve hükme etkisi, tedavi olmanın hükmü ve tedavide kullanılan yöntem ve maddelerin hükmü ele alınmıştır. Böylece ilgili eser özelinde, Hanefî fıkhında yer alan hastalar hukukuna ilişkin hükümler ve bilgiler sunularak değerlendirilmiştir.
Diyanet İlmi Dergi 59, ss.251-284, 2023
This article deals, from a fiqh point of view, with the issue of cadaveric organ transplantation ... more This article deals, from a fiqh point of view, with the issue of cadaveric organ transplantation which is a very controversial issue in the Islamic world. It discusses the position of postmortem organ donation as an act of alturism in contrast to the principle of dignity that Islam places on the human body in general and the deceased in particular. In order to deal with this issue, it is first examined whether fiqh makes an exception to the principle of the sanctity of the dead body. At this point, the fiqhī principle of necessity is discussed in the context of organ transplantation. This study secondly focuses on brain death, another important issue that comes to the fore in cadaveric transplantation, by examining and evaluating individual and institutional fatwas on brain death in the Islamic world. Finally, the conditions under which such transplantation is permissible. In this context, a set of various conditions are highlighted. These include consent of the donor, the recipient's medical need for the transplantation, and the religious and ethical permissibility of the organ or tissue for transplantation.
İslami İlimler Dergisi, 2023
Fıkıh ve Biyoetik, M. İhsan Karaman, Hakan Ertin, Mürteza Bedir, Editör, İsar Yayınları, İstanbul, ss.151-179, 2021
Komplike çağdaş meselelerin dinî ve ahlaki boyutlarıyla çözüm beklediği günümüzde, çok boyutlu ve... more Komplike çağdaş meselelerin dinî ve ahlaki boyutlarıyla çözüm beklediği günümüzde, çok boyutlu ve disiplinlerarası yönü ağır basan biyofıkıh gibi girift alanları bireysel düzeyde sırtlanmak veya kuşatmak gittikçe zorlaşmaktadır. Arkasında tıp, felsefe, hukuk, kelam, etik, hatta bazen siyaset ve ekonomi gibi pek çok boyutu teorik ve pratik sorunlarıyla barındıran böyle bir alanla belki de insanlık tarihi boyunca ilk defa karşılaşılıyor. Pek çok ilim dalından çok yönlü istifadeyi gerektiren biyofıkıh alanındaki meselelerin buz dağının görünen yüzüne alelacele veya bireysel çapta fetva sunulmasıyla çözüme kavuşturulması mümkün değildir. Bu noktada fakihlerin hem birbirinden hem de meseleyle ilişkili alanların uzmanlarının bilirkişiliğinden istifadesi elzem görünmektedir. Bugün İslam âlemi disiplinlerarası ve kolektif çalışmayı gerektiren bu tür problemlere pratik ve metodolojik açılardan arayış içindedir. Bu ihtiyacın farkındalığıyla bugün farklı ülkelerde pek çok fetva kurulu ortaya çıkmış ve kolektif içtihat (el-ictihâdü'l-cemâî) yöntemi ile Müslümanların çağdaş sorunlarına çözüm arayışları başlamıştır. Mevzubahis kurullardan biri
Tıbbi, Dini, Hukuki ve Etik Açıdan Bedene Yapılan Müdahaleler, 2020
Hasta Mahremiyeti, ed. İ. İlkılıç, C. Kucur, O. Önder, İstanbul: İSAR Yayınları, 2020, s. 139-164., 2020
Özet
Kur’ân nassı karşısında hadislerin fonksiyonu sorunsalını yakından ilgilendiren bir mesele ... more Özet
Kur’ân nassı karşısında hadislerin fonksiyonu sorunsalını yakından ilgilendiren bir mesele olarak haber-i vâhidlerle Kur’ân’ın âmm lafızlarının tahsisi konusu, klasik usûl uleması arasında ciddi tartışmalara medar olmuştur. Nassların sübût ve delâlet kuvvetlerinin karşı karşıya gelip tercihi gerektirdiği bir konu olarak âhâd haberlerle tahsis meselesi, bu tahsisin taraftarı ve karşıtı olan usûlcüler açısından ihtilafa konu olan âmmın delâletine dair görüşler etrafında şekillenmektedir. Ancak mesele, farklı görüş sahiplerinin haber-i vâhide verdiği otoritenin derecelerini gözler önüne sermesi açısından da önem arz etmektedir. Bu makalede, bu tür bir tahsis konusundaki çeşitli görüşlerin kaynağının yanı sıra bu hususta kendilerine has bir yöntem geliştiren Hanefîlerin yaklaşımı analiz edilmekte ve tartışmanın pratik sonuçları incelenmektedir.
Jurisprudential Discussions on the Subject of the Specification by Khabar Al-Wāhid of Quranic Utterances Expressing General Meaning
Abstract
As a matter highly relevant to the issue of what function hadith has in correspondence to the Quranic text, the subject of how the single prophetic narration (khabar al-wāhid) can specify (takhsīs) the Quran’s general utterance (lafdh al-‘āmm) was significantly discussed by classical scholars of legal thought (usūl). The confrontation between the strength of authenticity (thubūt) and reference (dalālah) of scriptural verses (nass; pl. nusūs) requires that a choice be made between the two. This confrontation was built around different perspectives regarding the textual indication of general meaning, which acted as the source for dispute (ikhtilāf) between the respective scholars that argued for and against this sort of specification. The issue, however, is also important in terms of showing the levels of authority that the differing scholars gave to khabar al-wāhid. Along with studying the sources of various opinions on such specification, this article analyses the approach of the Hanafi school, which developed a special method on this point, and the practical results of the debate are examined.
İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nin yayını darulfunun ilahiyat (önceki adıyla İstanbul Ü... more İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nin yayını darulfunun ilahiyat (önceki adıyla İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi), uluslararası hakemli akademik bir dergidir. Haziran ve Aralık aylarında olmak üzere yılda iki defa yayımlanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk ilahiyat fakültesi olan Darülfünun İlahiyat Fakültesi, 1925 yılında yayımlamaya başladığı Darülfünun İlâhiyat Fakültesi Mecmuası ile ilahiyat alanındaki süreli akademik yayınlara öncülük etmiştir. Bu ilmi geleneği takip eden darulfunun ilahiyat, köklü geçmişinden edindiği mirası güncel akademik yönelimlerle buluşturmaktadır. darulfunun ilahiyat'ın Aralık 2018'de yayımlanacak olan 39. sayısı Biyoetik konusuna yer ayırmaktadır. Tıp teknolojilerindeki gelişmelere paralel olarak ortaya çıkan etik, dini, hukuki ve sosyal sorunlar tüm dünyada kısa sürede yankı uyandırmış ve bu alandaki tartışmaların pratik felsefeyi yeniden canlandırdığı dahi iddia edilmiştir. Konusu insan bedeni olan tıbbın günümüzde ulaştığı geniş imkanlar; insan hakları ve insan onuru gibi soyut kavramlar etrafında insan bedeni üzerindeki tıbbi tasarruflara bir sınır çizilmesini gerektirmektedir. Zira bir yandan ötanazi, diseksiyon, kürtaj gibi geçmişten gelen bazı uygulamalar renk değiştirerek varlığını sürdürmekte, diğer yandan ise insan denekler üzerindeki araştırmalar, kök hücre çalışmaları, yaşam desteklerinin sonlandırılması, organ nakilleri, beyin ölümü gibi yeni etik tartışmalara alan açılmaktadır. Konunun kompleks doğası ve pek çok farklı boyutunun bulunması ise çözüm arayışlarında interdisipliner çalışma ihtiyacını beraberinde getirmektedir. İşte bu sebeplerle darulfunun ilahiyat'ın biyoetik temalı sayısı ülkemizde henüz gelişme aşamasında olan biyoetik alanındaki akademik boşluğa dikkat çekerek bu alanda yapılacak bilimsel çalışmalara kendi cihetinden ivme kazandırmayı hedeflemektedir. Bu amaçla bu özel sayıda, biyoetik literatürüne farklı perspektiflerden katkı sunabilecek orijinal makale, kitap kritiği, araştırma yazısı, teknik not türünden çalışmalara yer verilecektir.
The 39th issue of darulfunun ilahiyat to be published in December 2018 will focus on the topic o... more The 39th issue of darulfunun ilahiyat to be published in December 2018 will focus on the topic of " Bioethics ". The ethical, religious, legal, and social problems that have emerged with the latest technological developments have created reactions in the world, and the resulting debates have given new life to practical philosophy. The expanding possibilities provided by modern medicine in relation to the human body necessitates that limits be established regarding how the body can be used through concepts such as human rights and human dignity. While some practices; such as, euthanasia, anatomical dissection, and abortion continue in new forms, issues such as research on human subjects, the study of stem cells, discontinuation of life support, organ transplantation, and brain death open a new field of ethical debate. In the search for solutions, the complex and multidimensional nature of the subject demands interdisciplinary work. As a result, our Thematic Issue of darulfunun ilahiyat on Bioethics aims to draw attention to an area of academic research that is still in its developmental phase in Turkey and add impetus to the scientific research to be conducted in the field. This special issue will therefore include articles, book reviews, review essays, and technical notes that will contribute to the literature on Bioethics from different perspectives.
Öz
Annenin veya dışarıdan bir kimsenin müdahalesi sonucu ceninin hayatının sonlandırılması olgus... more Öz
Annenin veya dışarıdan bir kimsenin müdahalesi sonucu ceninin hayatının sonlandırılması olgusu, insanlık tarihinin her evresinde gündemi meşgul eden ve başta tıbbi, dinî, etik ve felsefi olmak üzere pek çok boyutuyla tartışılmış popüler bir konudur. Bu çalışmada, temsil gücü yüksek bazı Osmanlı fetva mecmuaları ıskât-ı cenîn (cenin düşürme) meselesi bağlamında incelenmekte ve konuyla ilgili fetvalar klasik Hanefi fıkıh metinlerindeki bilgiler dikkate alınarak yorumlanmaktadır. Bu şekilde ceninin hayatına müdahalenin cezai sonuçları, Osmanlı toplumunun şeyhülislamlara yönelttiği sorulara cevap mahiyetindeki fetvalar ışığında sunulmuş olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Çocuk Düşürme, Tıp ve Fıkıh, Fetva, Osmanlı, Tıp Etiği.
Abstract
The fact of terminating life of fetus in consequence of mother's occupation or any foreign intervention is a popular subject which has occupied the agenda throughout the human history and has been thoroughly discussed, notably with its medical, religious, ethical and philosophical aspects. In this study, we analyze some outstanding Ottoman fatwa (religious verdict) collections as part of the issue of abortion (isqat al-janin) and interpret related fatawa in consideration of information found in classical Hanafi texts. In this way, penal results of intervention of fetus' life will be presented in the light of religious verdicts which are answers of Shaykh al-Islams to Ottoman society's relevant questions.
Öz
Modern biyoteknolojik yöntemlerle genetik materyali değiştirilerek elde edilen ürünlere dair ... more Öz
Modern biyoteknolojik yöntemlerle genetik materyali değiştirilerek elde edilen ürünlere dair etik ve dini kaygılar son yıllarda artmış ve bu ürünler tartışmaların odak merkezi haline gelmiştir. Bu çalışmada genetiği değiştirilmiş ürünlere dair Batı ve İslam dünyasındaki tartışmalar sunulduktan sonra konu fıkhi açıdan analiz edilmektedir. Bu bağlamda, GDO'lar hakkında iddia edilen potansiyel risk ve yararlar maslahat-mefsedet dengesi ve bu ürünlerin doğaya ve insanlığa zararları ihtimali göz önünde bulundurularak bu tür ürünler oluşturmanın meşruiyeti, yaratılışa müdahale çerçevesinde tartışılmaktadır. Ayrıca kaynak genin helalliği ve sağlığa potansiyel zararları bağlamında ilgili ürünleri tüketmenin hükmü de değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: GDO, GD Ürün, Genetik Modifikasyon, Biyoteknoloji, İslam ve Biyoetik, Fıkıh.
Abstract
Ethical and religious concerns regarding genetically modified products obtained through the use of modern biotechnological means have been raised in recent years and products in question have become a focal point for discussions. This paper analyzes the topic with regard to fiqh (Islamic jurisprudence) after presenting ethical arguments about GMO's both in Western and Islamic worlds. In this sense, legitimacy of producing this kind of products is discussed in the context of intervention of creation by taking into consideration of the potential risks and benefits asserted concerning GMO's and probability of maleficence of nature and humankind. Furthermore, ruling about consumption of aforementioned foods is evaluated as part of validity of the original gene and expectative health risks.
Ya amın sonuna ili kin olarak alınacak/verilecek kararlar, bugün tıp eti i ve biyoetik alanlarını... more Ya amın sonuna ili kin olarak alınacak/verilecek kararlar, bugün tıp eti i ve biyoetik alanlarının en tartı malı konularındandır. Özellikle "terminal dönem" adı verilen, hastanın ölüme yakla tı ının tahmin edildi i dönemle alakalı kararları kimin verece i ve verilecek bu kararda "ya am kalitesinin yükseltilmesi" ile "ya amı uzatma" çabalarından hangisinin tercih edilece i temelinde ciddi ikilemler ya anmaktadır. 1 Ancak özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısına kadar konunun uzmanları arasında "ya amın kutsallı ı" dü üncesi yaygın oldu u halde, bu * Ar . Gör., Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, slâm Hukuku Anabilim Dalı. LER YE YÖNEL K SA LIK TAL MATLARI UYGULAMASI 189 VE SLÂM HUKUKU AÇISINDAN DE ERLEND R LMES nin bizzat kendisi tarafından söylenmesi gerekti i vurgulanmaktadır. Ne var ki, otonomi prensibinin i letilmesi sonucu karar verici konumuna getirilen tek mercii "ki i/ben", bazı durumlarda kendi isteklerini ifade etme ansına sahip olamayabilirdi. Öyleyse bu tür haller için, ki inin kararını önceden yazılı olarak ifade etmesini sa layan bir yöntem geli tirmek gerekecekti. te özellikle Batı dünyasına hakim olan otonomi algısının bir sonucu olarak görülebilecek ve literatürde "ileriye yönelik sa lık 7 Stuart Hornett, "Advance Directives: A Legal and Ethical Analysis", ed. 11 CPR (Kardiyopulmoner resüsitasyon) hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. "Belgenin mkan Verdi i Uygulamaların De erlendirilmesi" ba lı ı. 12 Aksoy vd., s. 267.
Başkanlığı tecrübesi sayesinde olaylara farklı yaklaşan, geleneğe saygıda kusur etmeksizin 21. yü... more Başkanlığı tecrübesi sayesinde olaylara farklı yaklaşan, geleneğe saygıda kusur etmeksizin 21. yüzyıl dindarlığına ve bu çerçevede bir İslam hukuku algısına vurgu yapan bir ilim adamı.
Book & Symposium Reviews by Merve Özaykal
Uploads
Papers by Merve Özaykal
Kur’ân nassı karşısında hadislerin fonksiyonu sorunsalını yakından ilgilendiren bir mesele olarak haber-i vâhidlerle Kur’ân’ın âmm lafızlarının tahsisi konusu, klasik usûl uleması arasında ciddi tartışmalara medar olmuştur. Nassların sübût ve delâlet kuvvetlerinin karşı karşıya gelip tercihi gerektirdiği bir konu olarak âhâd haberlerle tahsis meselesi, bu tahsisin taraftarı ve karşıtı olan usûlcüler açısından ihtilafa konu olan âmmın delâletine dair görüşler etrafında şekillenmektedir. Ancak mesele, farklı görüş sahiplerinin haber-i vâhide verdiği otoritenin derecelerini gözler önüne sermesi açısından da önem arz etmektedir. Bu makalede, bu tür bir tahsis konusundaki çeşitli görüşlerin kaynağının yanı sıra bu hususta kendilerine has bir yöntem geliştiren Hanefîlerin yaklaşımı analiz edilmekte ve tartışmanın pratik sonuçları incelenmektedir.
Jurisprudential Discussions on the Subject of the Specification by Khabar Al-Wāhid of Quranic Utterances Expressing General Meaning
Abstract
As a matter highly relevant to the issue of what function hadith has in correspondence to the Quranic text, the subject of how the single prophetic narration (khabar al-wāhid) can specify (takhsīs) the Quran’s general utterance (lafdh al-‘āmm) was significantly discussed by classical scholars of legal thought (usūl). The confrontation between the strength of authenticity (thubūt) and reference (dalālah) of scriptural verses (nass; pl. nusūs) requires that a choice be made between the two. This confrontation was built around different perspectives regarding the textual indication of general meaning, which acted as the source for dispute (ikhtilāf) between the respective scholars that argued for and against this sort of specification. The issue, however, is also important in terms of showing the levels of authority that the differing scholars gave to khabar al-wāhid. Along with studying the sources of various opinions on such specification, this article analyses the approach of the Hanafi school, which developed a special method on this point, and the practical results of the debate are examined.
Annenin veya dışarıdan bir kimsenin müdahalesi sonucu ceninin hayatının sonlandırılması olgusu, insanlık tarihinin her evresinde gündemi meşgul eden ve başta tıbbi, dinî, etik ve felsefi olmak üzere pek çok boyutuyla tartışılmış popüler bir konudur. Bu çalışmada, temsil gücü yüksek bazı Osmanlı fetva mecmuaları ıskât-ı cenîn (cenin düşürme) meselesi bağlamında incelenmekte ve konuyla ilgili fetvalar klasik Hanefi fıkıh metinlerindeki bilgiler dikkate alınarak yorumlanmaktadır. Bu şekilde ceninin hayatına müdahalenin cezai sonuçları, Osmanlı toplumunun şeyhülislamlara yönelttiği sorulara cevap mahiyetindeki fetvalar ışığında sunulmuş olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Çocuk Düşürme, Tıp ve Fıkıh, Fetva, Osmanlı, Tıp Etiği.
Abstract
The fact of terminating life of fetus in consequence of mother's occupation or any foreign intervention is a popular subject which has occupied the agenda throughout the human history and has been thoroughly discussed, notably with its medical, religious, ethical and philosophical aspects. In this study, we analyze some outstanding Ottoman fatwa (religious verdict) collections as part of the issue of abortion (isqat al-janin) and interpret related fatawa in consideration of information found in classical Hanafi texts. In this way, penal results of intervention of fetus' life will be presented in the light of religious verdicts which are answers of Shaykh al-Islams to Ottoman society's relevant questions.
Modern biyoteknolojik yöntemlerle genetik materyali değiştirilerek elde edilen ürünlere dair etik ve dini kaygılar son yıllarda artmış ve bu ürünler tartışmaların odak merkezi haline gelmiştir. Bu çalışmada genetiği değiştirilmiş ürünlere dair Batı ve İslam dünyasındaki tartışmalar sunulduktan sonra konu fıkhi açıdan analiz edilmektedir. Bu bağlamda, GDO'lar hakkında iddia edilen potansiyel risk ve yararlar maslahat-mefsedet dengesi ve bu ürünlerin doğaya ve insanlığa zararları ihtimali göz önünde bulundurularak bu tür ürünler oluşturmanın meşruiyeti, yaratılışa müdahale çerçevesinde tartışılmaktadır. Ayrıca kaynak genin helalliği ve sağlığa potansiyel zararları bağlamında ilgili ürünleri tüketmenin hükmü de değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: GDO, GD Ürün, Genetik Modifikasyon, Biyoteknoloji, İslam ve Biyoetik, Fıkıh.
Abstract
Ethical and religious concerns regarding genetically modified products obtained through the use of modern biotechnological means have been raised in recent years and products in question have become a focal point for discussions. This paper analyzes the topic with regard to fiqh (Islamic jurisprudence) after presenting ethical arguments about GMO's both in Western and Islamic worlds. In this sense, legitimacy of producing this kind of products is discussed in the context of intervention of creation by taking into consideration of the potential risks and benefits asserted concerning GMO's and probability of maleficence of nature and humankind. Furthermore, ruling about consumption of aforementioned foods is evaluated as part of validity of the original gene and expectative health risks.
Book & Symposium Reviews by Merve Özaykal
Kur’ân nassı karşısında hadislerin fonksiyonu sorunsalını yakından ilgilendiren bir mesele olarak haber-i vâhidlerle Kur’ân’ın âmm lafızlarının tahsisi konusu, klasik usûl uleması arasında ciddi tartışmalara medar olmuştur. Nassların sübût ve delâlet kuvvetlerinin karşı karşıya gelip tercihi gerektirdiği bir konu olarak âhâd haberlerle tahsis meselesi, bu tahsisin taraftarı ve karşıtı olan usûlcüler açısından ihtilafa konu olan âmmın delâletine dair görüşler etrafında şekillenmektedir. Ancak mesele, farklı görüş sahiplerinin haber-i vâhide verdiği otoritenin derecelerini gözler önüne sermesi açısından da önem arz etmektedir. Bu makalede, bu tür bir tahsis konusundaki çeşitli görüşlerin kaynağının yanı sıra bu hususta kendilerine has bir yöntem geliştiren Hanefîlerin yaklaşımı analiz edilmekte ve tartışmanın pratik sonuçları incelenmektedir.
Jurisprudential Discussions on the Subject of the Specification by Khabar Al-Wāhid of Quranic Utterances Expressing General Meaning
Abstract
As a matter highly relevant to the issue of what function hadith has in correspondence to the Quranic text, the subject of how the single prophetic narration (khabar al-wāhid) can specify (takhsīs) the Quran’s general utterance (lafdh al-‘āmm) was significantly discussed by classical scholars of legal thought (usūl). The confrontation between the strength of authenticity (thubūt) and reference (dalālah) of scriptural verses (nass; pl. nusūs) requires that a choice be made between the two. This confrontation was built around different perspectives regarding the textual indication of general meaning, which acted as the source for dispute (ikhtilāf) between the respective scholars that argued for and against this sort of specification. The issue, however, is also important in terms of showing the levels of authority that the differing scholars gave to khabar al-wāhid. Along with studying the sources of various opinions on such specification, this article analyses the approach of the Hanafi school, which developed a special method on this point, and the practical results of the debate are examined.
Annenin veya dışarıdan bir kimsenin müdahalesi sonucu ceninin hayatının sonlandırılması olgusu, insanlık tarihinin her evresinde gündemi meşgul eden ve başta tıbbi, dinî, etik ve felsefi olmak üzere pek çok boyutuyla tartışılmış popüler bir konudur. Bu çalışmada, temsil gücü yüksek bazı Osmanlı fetva mecmuaları ıskât-ı cenîn (cenin düşürme) meselesi bağlamında incelenmekte ve konuyla ilgili fetvalar klasik Hanefi fıkıh metinlerindeki bilgiler dikkate alınarak yorumlanmaktadır. Bu şekilde ceninin hayatına müdahalenin cezai sonuçları, Osmanlı toplumunun şeyhülislamlara yönelttiği sorulara cevap mahiyetindeki fetvalar ışığında sunulmuş olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Çocuk Düşürme, Tıp ve Fıkıh, Fetva, Osmanlı, Tıp Etiği.
Abstract
The fact of terminating life of fetus in consequence of mother's occupation or any foreign intervention is a popular subject which has occupied the agenda throughout the human history and has been thoroughly discussed, notably with its medical, religious, ethical and philosophical aspects. In this study, we analyze some outstanding Ottoman fatwa (religious verdict) collections as part of the issue of abortion (isqat al-janin) and interpret related fatawa in consideration of information found in classical Hanafi texts. In this way, penal results of intervention of fetus' life will be presented in the light of religious verdicts which are answers of Shaykh al-Islams to Ottoman society's relevant questions.
Modern biyoteknolojik yöntemlerle genetik materyali değiştirilerek elde edilen ürünlere dair etik ve dini kaygılar son yıllarda artmış ve bu ürünler tartışmaların odak merkezi haline gelmiştir. Bu çalışmada genetiği değiştirilmiş ürünlere dair Batı ve İslam dünyasındaki tartışmalar sunulduktan sonra konu fıkhi açıdan analiz edilmektedir. Bu bağlamda, GDO'lar hakkında iddia edilen potansiyel risk ve yararlar maslahat-mefsedet dengesi ve bu ürünlerin doğaya ve insanlığa zararları ihtimali göz önünde bulundurularak bu tür ürünler oluşturmanın meşruiyeti, yaratılışa müdahale çerçevesinde tartışılmaktadır. Ayrıca kaynak genin helalliği ve sağlığa potansiyel zararları bağlamında ilgili ürünleri tüketmenin hükmü de değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: GDO, GD Ürün, Genetik Modifikasyon, Biyoteknoloji, İslam ve Biyoetik, Fıkıh.
Abstract
Ethical and religious concerns regarding genetically modified products obtained through the use of modern biotechnological means have been raised in recent years and products in question have become a focal point for discussions. This paper analyzes the topic with regard to fiqh (Islamic jurisprudence) after presenting ethical arguments about GMO's both in Western and Islamic worlds. In this sense, legitimacy of producing this kind of products is discussed in the context of intervention of creation by taking into consideration of the potential risks and benefits asserted concerning GMO's and probability of maleficence of nature and humankind. Furthermore, ruling about consumption of aforementioned foods is evaluated as part of validity of the original gene and expectative health risks.
Çalışma grubumuz, yaklaşık on yıldan beri, daimi üyeleriyle periyodik olarak gerçekleştirdiği seminerler ve istişare toplantılarıyla başlangıçta koyduğu hedeflere yönelik çalışmalar yaparken; zaman zaman geniş katılımlarla düzenlediği çalıştay ve sempozyumlarla da “fikirlerin çarpışması yoluyla hakikat şimşeğinin ortaya çıkmasına” gayret etmektedir. Bu toplantılarda gün ışığına çıkan fikir ve öneriler de, İSAR tarafından kitaplaştırılmak suretiyle ilim dünyası ve kamuoyuyla paylaşılmaktadır.
---
This thematic issue on bioethics presents six research articles, two research notes, and book reviews that contribute to the literature on bioethics from various perspectives.