4ma di januaro
| dec – januaro – feb | ||||||
| su | lu | ma | me | jo | ve | sa |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.
La 4ma di januaro esas la quaresma dio di la yaro segun Gregoriala kalendario. Restas 361 dii til la fino di la yaro (362 en bisextila yari).
Dio
[redaktar | redaktar fonto]Eventi
[redaktar | redaktar fonto]- 871 - Che la batalio di Reading, Dani vinkas West-Saxona trupi komandata da Æthelred la 1ma e lua fratulo Alfred.
- 1064 - Azteki migras de Aztlán a sudala regioni de la nuna Mexikia.
- 1762 - Unionita Rejio deklaras milito kontre Hispana imperio e Napoli.
- 1885 - Che batalio di Núi Bop en la nordo di Vietnam, Franca trupi komandita dal generalo Oscar de Négrier vinkas plu nombroza armeo Chiniana de la dinastio Qing.
- 1896 - Utah divenas la 45ma Usana stato.
- 1930 - Komencas konstrukto di la lineo Maginot, en Francia.
- 1951 - Milito di Korea: Trupi de Popul-Republiko Chinia e Nord-Korea invadas Seoul.
- 1958 - Edmund Hillary vizitas Suda Polo.
- 1958 - Sputnik 1 di Sovietia perisas enirante Terala atmosfero.
- 1969 - Hispania retrodonas Ifni a Maroko.
- 1978 - En Chili, votanti suportas diktatoro Augusto Pinochet.
- 1991 - Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni kondamnas Israel pro violentoza agi kontre la Palestinani.
- 1998 - En Kanada e nordo di Usa komencas intensa glaciopluvado qua produktos 34 morti e granda destruktado.
- 2000 - En Åsta, Norvegia, du treni kolizionas, e produktas 19 morti e 68 plusa homi vundita. Ol esas la maxim severa treno-acidento en la historio di Norvegia.
- 2004 - Kosmosondilo Spirit decensas adsur Marso.
- 2010 - Burj Khalifa, la maxim alta edifico dil mondo, alta de 828 metri, inauguresas en Dubai.
- 2011 - En Tunizia, komercisto Mohamed Bouazizi mortas pos brular su un monato antee, kom protesto kontre Tuniziana guvernerio. To esas la komenco di Tuniziana revoluciono, ed anke di altra revolti qui divenos konocata kom Araba Printempo.
- 2021 - Britaniana judiciisto impedas l'extrado di Julian Assange ad Usa, samatempe kam Mexikia ofras politikal azilo a lu.[1]
- 2022 - La 5 permananta membri di la Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni, en rara konsento, afirmas ke "ne povos vinkesor ula nukleara milito, ed ol nulatempe mustas eventar".[2]
- 2024 - Rusa prezidanto Vladimir Putin lansas dekreto qua grantas Rusa civitaneso a stranjeri qui luktas alonge Rusa armeo kontre Ukrainani, e lia familii.
Naski
[redaktar | redaktar fonto]- 1643 - (segun Gregoriala kalendario): Sinioro Isaac Newton, Angla ciencisto (m. 1727)
- 1710 - Giovanni Battista Pergolesi, Italiana kompozisto (m. 1736)
- 1809 - Louis Braille, Franca profesoro, inventinto dil alfabeto Braille (m. 1852)
- 1839 - Casimiro José de Abreu, Braziliana poeto (m. 1860)
- 1848 - Katsura Taro, chefministro di Japonia (m. 1913)
- 1866 - Ramon Casas i Carbó, Kataluniana piktisto (m. 1932)
- 1872 - Matija Jama, Sloveniana piktisto (m. 1947)
- 1874 - Josef Suk, Cheka kompozisto (m. 1935)
- 1875 - Anni Swan, Finlandana skriptisto (m. 1958)
- 1877 - Marsden Hartley, Usana piktisto (m. 1943)
- 1889 - William Edward Collinson, Britaniana linguisto (m. 1969)
- 1903 - Ramón Ernesto Cruz Uclés, prezidanto di Honduras (m. 1985)
- 1934 - Rudolf Schuster, prezidanto di Slovakia
- 1940 - Brian David Josephson, Britaniana fizikisto, Nobel-laureato
- 1940 - Gao Xingjian, Chiniana skriptisto, Nobel-laureato
- 1945 - Richard Royce Schrock, Usana kemiisto, Nobel-laureato pri kemio
- 1947 - Eva Ström, Sueda skriptistino
- 1948 - Cissé Mariam Kaïdama Sidibé, chefministro di Mali (m. 2021)
- 1956 - Bernard Sumner, Britaniana muzikisto, kantisto e kompozisto (Joy Division, New Order)
- 1956 - Corina Casanova, kancelerino di Suisia
- 1960 - Art Paul Schlosser, Usana kartunisto, piktisto e komediisto
- 1963 - May-Britt Moser, Norvegiana biologiistino, Nobel-laureato
- 1966 - Christian Kern, kancelero di Austria
- 1990 - Toni Kroos, Germana futbalisto
Morti
[redaktar | redaktar fonto]- 1248 - Rejulo Sancho la 2ma di Portugal (n. 1209)
- 1786 - Moses Mendelssohn, juda Germana filozofo (n. 1729)
- 1825 - Rejulo Fernando la 1ma di la du Sicilii (n. 1751)
- 1878 - Augustus John, Walsana piktisto (m. 1961)
- 1919 - Georg von Hertling, kancelero di Germania (n. 1843)
- 1920 - Benito Pérez Galdós, Hispana skriptisto (n. 1843)
- 1941 - Henri Bergson, Franca skriptisto e filozofo (n. 1859)
- 1945 - Ricardo Jiménez Oreamuno, prezidanto di Kosta Rika (n. 1859)
- 1957 - Theodor Körner, prezidanto di Austria (n. 1873)
- 1960 - Albert Camus, Franca skriptisto (n. 1913)[3]
- 1961 - Erwin Schrödinger, Austriana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1887)
- 1965 - T. S. Eliot, Usana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1888)
- 1968 - Joseph Pholien, chefministro di Belgia (n. 1884)
- 1990 - Alberto Lleras Camargo, Kolumbiana diplomacisto, dufoye prezidanto di Kolumbia (n. 1906)
- 2000 - Spiros Markezinis, prezidanto di Grekia (n. 1909)
- 2006 - Maktoum bin Rashid Al Maktoum, chefministro di Unionita Araba Emirii (n. 1943)
- 2007 - Marais Viljoen, prezidanto di Sud-Afrika (n. 1915)
- 2010 - Johan Ferrier, prezidanto di Surinam (n. 1910)
- 2021 - Martinus Justinus Godefriedus Veltman, Nederlandana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1931)[4]
- 2024 - David Soul, Usana-Britanian aktoro e kantisto (n. 1943)
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ UK judge blocks Julian Assange extradition - Publikigita da DW. Dato di publikigo: 4ma di januaro 2021. Idiomo: Angla.
- ↑ ‘No one can win a nuclear war’: Superpowers release rare joint statement - Publikigita da The Sydney Morning Herald. Dato di publikigo: 4ma di januaro 2022. URL vidita ye 4ma di januaro 2022.
- ↑ Albert Camus : biographie du prix Nobel, auteur de L'Étranger - Publikigita da lintern@ute. URL vidita ye 5ma di februaro 2023. Idiomo: Franca.
- ↑ From University of Michigan: John D. MacArthur Professor Emeritus Martinus Veltman (1931-2021)