ÖZET Araştırmada toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan sendikalı çalışanların prosedürel adalet ... more ÖZET Araştırmada toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan sendikalı çalışanların prosedürel adalet algıları, örgütsel ve sendikal bağlılık seviyeleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışanların prosedürel adalete ilişkin algılarının ilgili işletmede geçerli toplu iş sözleşmesi hükümleri ekseninde şekillendiği varsayımından hareket edilmiş, çalışanlara işletmelerinde bağıtlanan en son toplu iş sözleşmesini dikkate alarak cevaplandırmaları istenen sorular yöneltilerek prosedürel adalet algıları ölçülmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda metal işkolunda faaliyet gösteren bir üretim işletmesinde çalışan toplam 479 sendikalı çalışan araştırmaya katkı sağlamıştır. Toplanan veriler IBM SPSS Statistics 21.0 sürümlü programda analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, sendikalı çalışanların prosedürel adalet algıları ile örgütsel ve sendikal bağlılıkları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Diğer yandan, çalışanların prosedürel adalet algılarının sendikal ve örgütsel bağlılıklarını anlamlı bir şekilde etkilediği sonucuna da ulaşılmıştır. Anahtar kelimeler: Sendikalı Çalışanlar, Prosedür Adaleti, Örgütsel Bağlılık, Sendikal Bağlılık, Toplu İş Sözleşmesi 1.Araştırmanın Amacı ve Önemi İşgörenlerin, örgütten elde ettikleri kazanımların belirlenmesinde kullanılan yöntemler, araçlar ve süreçlere ilişkin adalet algıları, prosedür adaleti algısı olarak ifade edilmektedir (Folger ve Cropanzano, 1998:26). İşgörenler açısından, örgüte katkıları sonucunda elde ettikleri kazanımların adil olması kadar, bu kazanımları elde etmelerini sağlayan süreçte, örgütün uyguladığı prosedürlerin ve işlemlerin adil olması da önem taşımaktadır. Prosedür adaleti kavramının ortaya çıkmasında Thibaut ve Walker'ın, 1975 yılında adli davalara ilişkin yapmış oldukları araştırma etkili olmuştur. Thibaut ve Walker araştırmalarında davalıların, mahkemelerde davaların görülmesi sürecinde işletilen yasal prosedürlere ilişkin tepkilerini incelemişlerdir (Colquitt v.d., 2001:426). Araştırma sonucunda davaların, davalıların beklentileri yönünde sonuçlanmasa bile karar sürecinde davalılara söz hakkı tanınmış olması ve davalıların karar sürecinde kontrol olanaklarının olduğunu düşünmeleri durumunda kararı adaletli olarak değerlendirdikleri saptanmıştır. Araştırmada elde edilen bilgiler ışığında Thibaut ve Walker, kararların adil olarak algılanmasını etkileyen unsurları, süreç ve karar kontrolü unsurları olarak ikiye ayırmaktadırlar. Süreç kontrolü, bireylere karar sürecinde kendi durumlarını ifade edebilmeleri için söz hakkı tanınmasını, karar vericileri ya da bu süreçte kendilerini temsil edecek kişileri belirleme olanağının sunulmasını, karar kontrolü ise bireylere alınan kararlar üzerinde kontrol hakkı tanınmasını diğer bir deyişle kararları sorgulama veya kararlara itiraz etme olanağı sunulmasını ifade etmektedir (Colquitt v.d., 2005:21-23). Thibaut ve Walker'ın araştırmalarıyla ortaya koydukları prosedür adaleti kavramını, örgüt bağlamında ilk olarak Folger ve Greenberg ele almış ve prosedür adaletini, örgütlerde dağıtım kararları alınırken örgütün kullandığı politika, işlem ve süreçlerin işgörenlerce algılanan adilliği olarak tanımlamışlardır(Greenberg, 1990:402). İşgörenlerin işe ilişkin tutumlarından biri olan örgütsel bağlılık kavramı ise; "çalışanların örgüt amaç ve değerlerine sıkı sıkı bağlılığı, örgüt amaçları için gönüllü ve istekli bir çalışma gayreti içinde olma ve örgütte kalmak ve örgüt üyeliğini sürdürmek için duydukları güçlü bir arzu" şeklinde tanımlanmaktadır (Mowday, Steers, Porter, 1979: 311). Cohen-Charash ve Spector' un örgütlerde adaletin rolünü ele aldıkları meta analiz çalışmasında, işgörenlerin örgüte dair adalet algılarının örgütsel bağlılık ile ilişkili olduğu belirtilmiştir(Cohen-Charash ve Spector, 2001:308). Prosedür adaleti algısı örgütün kullandığı yöntemlere ilişkin olduğundan; örgüte bağlılık, örgütsel vatandaşlık davranışı gibi örgüte yönelik tutum ve davranışları etkilemektedir(Greenberg, 1990:407). Araştırmanın diğer bir değişkeni olan sendikal bağlılık kavramına ilişkin literatür ise büyük ölçüde örgüte bağlılık konusundaki kuramsal ve ampirik araştırmalara dayalı olarak gelişmiş, üye işgörenin
This study aims to research the effect of the perception of white-collar employees' in the bankin... more This study aims to research the effect of the perception of white-collar employees' in the banking sector of the pay (in)equality and the intention to leave the job. The study is based on the model of equality payment system. Through a previously prepared questionnaire we have measured the perceptions of general equality, including internal and external, individual and procedural equality, and through a linear regression we have measured the overall effect of the pay (in)equality on the intention to leave the job. In the scope of this research, we have analyzed the impact of demographic differences on the dimensions of pay (in)equality and the intention to leave the job. For the purpose of hypothesis testing we have used a selected sample of white-collar employees in the banking sector in the city of Istanbul. The data has been gathered by means of a questionnaire. 350 questionnaires have been distributed, to which we received only 239 feedbacks. The data has been analyzed in SPSS Statistics, version 22.0. At the end of research, a substantial negative relationship has been found between white collar employees' perception of pay equality and their intention to leave the job. This implies that pay (in)equality has a solid impact on the employees' intention to leave their work place. On the other hand, a result of this research is that in the demographic aspect, the employees' perception of the pay equality varies according to gender and wage level, whereas for the variable of the intention to leave the job, the employees' perception varies only based on gender.
Araştırmada toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan sendikalı çalışanların prosedürel adalet algıl... more Araştırmada toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan sendikalı çalışanların prosedürel adalet algıları, örgütsel ve sendikal bağlılık seviyeleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışanların prosedürel adalete ilişkin algılarının ilgili işletmede geçerli toplu iş sözleşmesi hükümleri ekseninde şekillendiği varsayımından hareket edilmiş, çalışanlara işletmelerinde bağıtlanan en son toplu iş sözleşmesini dikkate alarak cevaplandırmaları istenen sorular yöneltilerek prosedürel adalet algıları ölçülmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda metal işkolunda faaliyet gösteren bir üretim işletmesinde çalışan toplam 479 sendikalı çalışan araştırmaya katkı sağlamıştır. Toplanan veriler IBM SPSS Statistics 21.0 sürümlü programda analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, sendikalı çalışanların prosedürel adalet algıları ile örgütsel ve sendikal bağlılıkları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Diğer yandan, çalışanların prosedürel adalet algılarının sendikal ve örgütsel bağlılıklarını anlamlı bir şekilde etkilediği sonucuna da ulaşılmıştır.
ÖZET Araştırmada toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan sendikalı çalışanların prosedürel adalet ... more ÖZET Araştırmada toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan sendikalı çalışanların prosedürel adalet algıları, örgütsel ve sendikal bağlılık seviyeleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışanların prosedürel adalete ilişkin algılarının ilgili işletmede geçerli toplu iş sözleşmesi hükümleri ekseninde şekillendiği varsayımından hareket edilmiş, çalışanlara işletmelerinde bağıtlanan en son toplu iş sözleşmesini dikkate alarak cevaplandırmaları istenen sorular yöneltilerek prosedürel adalet algıları ölçülmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda metal işkolunda faaliyet gösteren bir üretim işletmesinde çalışan toplam 479 sendikalı çalışan araştırmaya katkı sağlamıştır. Toplanan veriler IBM SPSS Statistics 21.0 sürümlü programda analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, sendikalı çalışanların prosedürel adalet algıları ile örgütsel ve sendikal bağlılıkları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Diğer yandan, çalışanların prosedürel adalet algılarının sendikal ve örgütsel bağlılıklarını anlamlı bir şekilde etkilediği sonucuna da ulaşılmıştır. Anahtar kelimeler: Sendikalı Çalışanlar, Prosedür Adaleti, Örgütsel Bağlılık, Sendikal Bağlılık, Toplu İş Sözleşmesi 1.Araştırmanın Amacı ve Önemi İşgörenlerin, örgütten elde ettikleri kazanımların belirlenmesinde kullanılan yöntemler, araçlar ve süreçlere ilişkin adalet algıları, prosedür adaleti algısı olarak ifade edilmektedir (Folger ve Cropanzano, 1998:26). İşgörenler açısından, örgüte katkıları sonucunda elde ettikleri kazanımların adil olması kadar, bu kazanımları elde etmelerini sağlayan süreçte, örgütün uyguladığı prosedürlerin ve işlemlerin adil olması da önem taşımaktadır. Prosedür adaleti kavramının ortaya çıkmasında Thibaut ve Walker'ın, 1975 yılında adli davalara ilişkin yapmış oldukları araştırma etkili olmuştur. Thibaut ve Walker araştırmalarında davalıların, mahkemelerde davaların görülmesi sürecinde işletilen yasal prosedürlere ilişkin tepkilerini incelemişlerdir (Colquitt v.d., 2001:426). Araştırma sonucunda davaların, davalıların beklentileri yönünde sonuçlanmasa bile karar sürecinde davalılara söz hakkı tanınmış olması ve davalıların karar sürecinde kontrol olanaklarının olduğunu düşünmeleri durumunda kararı adaletli olarak değerlendirdikleri saptanmıştır. Araştırmada elde edilen bilgiler ışığında Thibaut ve Walker, kararların adil olarak algılanmasını etkileyen unsurları, süreç ve karar kontrolü unsurları olarak ikiye ayırmaktadırlar. Süreç kontrolü, bireylere karar sürecinde kendi durumlarını ifade edebilmeleri için söz hakkı tanınmasını, karar vericileri ya da bu süreçte kendilerini temsil edecek kişileri belirleme olanağının sunulmasını, karar kontrolü ise bireylere alınan kararlar üzerinde kontrol hakkı tanınmasını diğer bir deyişle kararları sorgulama veya kararlara itiraz etme olanağı sunulmasını ifade etmektedir (Colquitt v.d., 2005:21-23). Thibaut ve Walker'ın araştırmalarıyla ortaya koydukları prosedür adaleti kavramını, örgüt bağlamında ilk olarak Folger ve Greenberg ele almış ve prosedür adaletini, örgütlerde dağıtım kararları alınırken örgütün kullandığı politika, işlem ve süreçlerin işgörenlerce algılanan adilliği olarak tanımlamışlardır(Greenberg, 1990:402). İşgörenlerin işe ilişkin tutumlarından biri olan örgütsel bağlılık kavramı ise; "çalışanların örgüt amaç ve değerlerine sıkı sıkı bağlılığı, örgüt amaçları için gönüllü ve istekli bir çalışma gayreti içinde olma ve örgütte kalmak ve örgüt üyeliğini sürdürmek için duydukları güçlü bir arzu" şeklinde tanımlanmaktadır (Mowday, Steers, Porter, 1979: 311). Cohen-Charash ve Spector' un örgütlerde adaletin rolünü ele aldıkları meta analiz çalışmasında, işgörenlerin örgüte dair adalet algılarının örgütsel bağlılık ile ilişkili olduğu belirtilmiştir(Cohen-Charash ve Spector, 2001:308). Prosedür adaleti algısı örgütün kullandığı yöntemlere ilişkin olduğundan; örgüte bağlılık, örgütsel vatandaşlık davranışı gibi örgüte yönelik tutum ve davranışları etkilemektedir(Greenberg, 1990:407). Araştırmanın diğer bir değişkeni olan sendikal bağlılık kavramına ilişkin literatür ise büyük ölçüde örgüte bağlılık konusundaki kuramsal ve ampirik araştırmalara dayalı olarak gelişmiş, üye işgörenin
This study aims to research the effect of the perception of white-collar employees' in the bankin... more This study aims to research the effect of the perception of white-collar employees' in the banking sector of the pay (in)equality and the intention to leave the job. The study is based on the model of equality payment system. Through a previously prepared questionnaire we have measured the perceptions of general equality, including internal and external, individual and procedural equality, and through a linear regression we have measured the overall effect of the pay (in)equality on the intention to leave the job. In the scope of this research, we have analyzed the impact of demographic differences on the dimensions of pay (in)equality and the intention to leave the job. For the purpose of hypothesis testing we have used a selected sample of white-collar employees in the banking sector in the city of Istanbul. The data has been gathered by means of a questionnaire. 350 questionnaires have been distributed, to which we received only 239 feedbacks. The data has been analyzed in SPSS Statistics, version 22.0. At the end of research, a substantial negative relationship has been found between white collar employees' perception of pay equality and their intention to leave the job. This implies that pay (in)equality has a solid impact on the employees' intention to leave their work place. On the other hand, a result of this research is that in the demographic aspect, the employees' perception of the pay equality varies according to gender and wage level, whereas for the variable of the intention to leave the job, the employees' perception varies only based on gender.
Araştırmada toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan sendikalı çalışanların prosedürel adalet algıl... more Araştırmada toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan sendikalı çalışanların prosedürel adalet algıları, örgütsel ve sendikal bağlılık seviyeleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışanların prosedürel adalete ilişkin algılarının ilgili işletmede geçerli toplu iş sözleşmesi hükümleri ekseninde şekillendiği varsayımından hareket edilmiş, çalışanlara işletmelerinde bağıtlanan en son toplu iş sözleşmesini dikkate alarak cevaplandırmaları istenen sorular yöneltilerek prosedürel adalet algıları ölçülmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda metal işkolunda faaliyet gösteren bir üretim işletmesinde çalışan toplam 479 sendikalı çalışan araştırmaya katkı sağlamıştır. Toplanan veriler IBM SPSS Statistics 21.0 sürümlü programda analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, sendikalı çalışanların prosedürel adalet algıları ile örgütsel ve sendikal bağlılıkları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Diğer yandan, çalışanların prosedürel adalet algılarının sendikal ve örgütsel bağlılıklarını anlamlı bir şekilde etkilediği sonucuna da ulaşılmıştır.
Uploads
Papers by Bujamin Bela
Books by Bujamin Bela