Skip to main content

Łukasz Adamski

Followers

284

Following

131

Mentions

198

Public Views

Łukasz Adamski is a historian (PhD) and foreign policy expert, and also an author/editor of academic works devoted to Polish political thought, the history of Polish-Ukrainian and Polish-Russian relations. He is currently deputy director of the Juliusz Mieroszewski Centre for Dialogue (a public institution, established by an act of the Polish parliament)
Address: Poland

less

InterestsView All (17)

Uploads

Papers by Łukasz Adamski

Current Status of Debate in European States on the Constitutional Treaty

Challenges to the European security architecture: narratives of control and influence

Vilnius : Vilnius Institute for Policy Analysis, 2021

Putin's rule and the return of great power ambitions Tools for strategic narration Narrative 1. E... more Putin's rule and the return of great power ambitions Tools for strategic narration Narrative 1. European security architecture is in crisis Narrative 2. The US / and NATO / are destabilising the region Narrative 3. The Russian sphere of influence Narrative 4. The irrational Baltic States and Poland The way forward CHAPTER III. EUROPEAN VULNERABILITY TO RUSSIAN NARRATIVES AND INFLUENCE ON EUROPEAN SECURITY ARCHITECTURE A possibly lighter American engagement France as a leader of the "European autonomy" initiative Germany as a leader of dialogue on European security architecture The receptiveness of Russian narratives on European security architecture in the West Conclusion CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS CHALLENGES TO THE EUROPEAN SECURITY ARCHITECTURE 2 From', 8 March 2018 https://www.rand.org/pubs/conf_proceedings/CF382.html 2 Ben O'Loughlin, Alister Miskimmon and Laura Roselle, Forging the World: Strategic Narratives and International Relations,

Rosyjska edycja dokumentów dyplomatycznych do stosunków polsko-sowieckich. Co nowego?

Kwartalnik Historyczny

Artykuł stanowi krytyczną analizę wydanej w Moskwie w 2017 r. czterotomowej rosyjskiej edycji sow... more Artykuł stanowi krytyczną analizę wydanej w Moskwie w 2017 r. czterotomowej rosyjskiej edycji sowieckich dokumentów dyplomatycznych do stosunków z Polską w latach 1918–1945. Materiał pochodzi niemal w całości ze zbiorów Archiwum Polityki Zagranicznej Federacji Rosyjskiej w Moskwie. Rosyjski zbiór dokumentów przynosi dużo nowych akt archiwalnych, ogłoszonych drukiem po raz pierwszy, Tendencyjny ich dobór jest jednak bardzo wyraźny, zwłaszcza w przypadku 1939 r.

Проти королівських союзів

Автоматичний переклад - через DEEP L - праці "Wbrew królewskim aliansom".

Russia and East Central Europe: A Fresh Start?

A fresh start in relations between Russia and the Eastern Central European (ECE) nations shall no... more

Nieznany kurier Piusa XII. Analiza postawy katolickiego misjonarza w sowieckim więzieniu i procesu jego rozpracowywania przez NKGB

Dzieje Najnowsze, 2016

Artykuł – oparty w przytłaczającej większości na odtajnionych niedawno źródłach z Archiwum SBU w ... more Artykuł – oparty w przytłaczającej większości na odtajnionych niedawno źródłach z Archiwum SBU w Kijowie – rekonstruuje ostatnie miesiące życia ks. Jerzego Moskwy (1910-1941): jezuickiego misjonarza oraz kuriera Piusa XII i metropolity Andrzeja Szeptyckiego. Ks. Moskwa, aresztowany w styczniu 1941 r. w trakcie podróży z Watykanu do Lwowa, był intensywnie przesłuchiwany przez NKGB oraz inwigilowany w celi przez dwóch towarzyszy. Ich szczegółowe raporty pozwalają na poszerzenie wiedzy o metodach i technikach operacyjnych sowieckich służb, planach politycznych i misyjnych Watykanu wobec Związku Sowieckiego, o infiltracji Kościoła w Galicji Wschodniej. Stanowią również studium konfrontacji postawy gorliwego chrześcijanina, reprezentowanej przez ks. Moskwę, z mentalnością sowiecką, reprezentowaną przez Jewhena Hromowenki, byłego szefa wywiadu zagranicznego sowieckiej Ukrainy, który w celi był nawracany przez ks. Moskwę na chrześcijaństwo.

Wykaz ważniejszych publikacji

Ukrainian " Volhynian Negationism " : Reflections on the 2016 Polish–Ukrainian Memory Conflict.

This article, published in Journal of Soviet and Post-Soviet Politics and Society vol 3, no 2 (20... more This article, published in Journal of Soviet and Post-Soviet Politics and Society vol 3, no 2 (2017), examines the most recent round of the Polish–Ukrainian discussions on the " Volhynian massacre, " mass killings committed in the years 1943–45 by the underground Ukrainian Insurgent Army (UPA) against the Polish population inhabiting the German-occupied southeastern provinces of the Polish state in its internationally recognized borders. It focuses in particular on the Ukrainian reactions to the Polish Sejm's resolution of July 2016, which recognized the massacre as an act of genocide. In the article, the legal and political arguments put forward by Ukrainian critics of the resolution are examined from the point of view of international law. The article also analyzes the political consequences of the Volhynian debate for Polish–Ukrainian relations and offers a possible explanation for the phenomenon of " Volhynian negationism " —that is, the tendency, widespread in contemporary Ukraine, to reject the notion that the Volhynian killings represent a case of ethnic cleansing. The sources of this phenomenon include a common perception of the historian's role as " defender of the national interest " ; ignorance with regard to international law; and the ethno-nationalistic approach that prevails among Ukrainian historians when it comes to the issue of Polish— Ukrainian relations. Last but not least, Russia's aggression has affected the Ukrainian public discourse, radically increasing the

Małorosja, Ruś czy Ukraina. Rywalizacja oraz współistnienie określeń południowo-wschodnich prowincji przedrozbiorowej Rzeczypospolitej i ich ludności w języku polskim doby zaborów

"O ziemię naszą, nie waszą. Ideowe aspekty procesów narodowotwórczych w Europie Środkowej i Wscho... more

Mieroszewski commemorandus, "Polski Przegląd Dyplomatyczny", 2016, nr 1

Волынский негационизм как фактор, отягощающий польско - украинские отношения: анализ дискуссии 2016 года

Форум новейшей восточноевропейской истории и культуры - Русское издание № 2, 2016 - http://www1.k... more

Dialog historyczny z Rosją i Ukrainą - podejście endoskopiczne

Arcana nr 114, listopad-grudzień 2013

Włodzimierz Antonowicz

Kwartalnik Historyczny R. 116 nr 2 (2009), Recenzje

Kwartalnik Historyczny, 2009

Ároslav Gricak, Prorok u svoij vitčiznl Franko ta jogo spWnota , Kii'v 2006, Kritika, ss. 632 His... more Ároslav Gricak, Prorok u svoij vitčiznl Franko ta jogo spWnota , Kii'v 2006, Kritika, ss. 632 Historiografia ukraińska wzbogaciła się o pozycję z wielu względów pionierską, ważną i ciekawą, także dla Polaków -biografię jednego z najwybitniejszych ukraińskich intelektualistów, a zarazem zbiór fascynujących szkiców historycznych o życiu codziennym Galicji drugiej połowy XIX w. oraz o rozwoju ukraińskiej świadomości narodowej.

Naukowo-polityczna działalność Mychajła Hruszewskiego a konflikty narodowościowe na Uniwersytecie Lwowskim

Kwartalnik Historyczny, 2009

Spór o przynależność państwową wschodnich województw II RP w latach 1939–1946: aspekty prawne, historiograficzne i polityczne

Spór o przynależność państwową wschodnich województw II RP w latach 1939-1946 aspekty prawne, his... more Spór o przynależność państwową wschodnich województw II RP w latach 1939-1946 aspekty prawne, historiograficzne i polityczne Jakiekolwiek prace czy dyskusje naukowe na temat relacji polsko--sowieckich w latach 1941-1945 muszą odnieść się do sporu między oboma państwami o wschodnie obszary II Rzeczypospolitej -terytorium zajęte przez Armię Czerwoną na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow po 17 września 1939 r. Czy ziemie te pozostawały okupowanym -najpierw przez Związek Sowiecki, później zaś Niemcy i znowu ZSRS -terytorium Polski, jak uważał uznany międzynarodowo rząd RP w Londynie i podległe mu struktury Polskiego Państwa Podziemnego? Czy też jesienią 1939 r. stały się częścią ZSRS w wyniku plebiscytów zorganizowanych przez władze sowieckie, a w praktyce Armię Czerwoną i NKWD, lub też zostały przekazane Litwie, a później Litewskiej SRS? Kwestia ta ma znaczenie nie tylko historyczne -doktryna prawna Litwy, Ukrainy, Białorusi i Rosji za moment utraty przez Polskę suwerenności nad tymi ziemiami uznaje 1939 r., co ma wymierne konsekwencje tak dla stosunków cywilnych na tym obszarze, jak dla kwestii odpowiedzialności za zbrodnie czy roszczeń odszkodowawczych. Co więcej, odmienne wyobrażenia o prawnomiędzynarodowym statusie tego obszaru, a co za tym idzie, o obywatelstwie ludności tam mieszkającej, także wpłynęły -i wpływają -na metodologię obliczania osobowych strat wojennych i sprawiają, że część ofiar * Dr Łukasz Adamski, wicedyrektor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

Sowieckie relacje o Rzezi Wołyńskiej

Sowieci a polskie podziemie 1943-1946. Wybrane aspekty stalinowskiej polityki represji. Łukasz Adamski, Grzegorz Hryciuk, Grzegorz Motyka (red.), Feb 2017

Jest pewnym paradoksem, że mimo dwudziestu kilku lat intensywnych badań nad tematyką rzezi wołyńs... more Jest pewnym paradoksem, że mimo dwudziestu kilku lat intensywnych badań nad tematyką rzezi wołyńskiej -przebiegiem i okolicznościami mordu na około 100 tys. polskich obywateli 1 : cywilnej ludności Wołynia i Galicji Wschodniej, w przytłaczającej większości narodowości polskiej, jak również nad identyfikacją sprawców i motywami nimi powodującymi -problem stosunku Sowietów do tej zbrodni był dość pobieżnie traktowany przez badaczy. W 1999 r. na konferencji polsko-ukraińskiej, pierwszej z cyklu znanego jako "Polska-Ukraina. Trudne pytania", uznano, że temat roli Sowietów nie będzie mógł być do końca opracowany bez pełnego dostępu do archiwów rosyjskich. Owo stwierdzenie, skądinąd słuszne, nader często, jak się wydaje, służyło jako zwolnienie od obowiązku analizy dostępnych źródeł, bądź też, zwłaszcza w przypadku publicystów, jako potwierdzenie przez autorytety naukowe "oczywistego" domniemania, iż rzeź rozpoczęła się z sowieckiej inspiracji 2 . * Dr Łukasz Adamski, wicedyrektor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. 1 Według Grzegorza Motyki. Ewa Siemaszko szacuje na podstawie liczby ofiar rzezi znanych z imienia i nazwiska oraz ekstrapolacji statystycznych, że ofiarą antypolskiej akcji padło ponad 130 tys. Polaków, włączając w to poległych w walkach z UPA oraz zmarłych w wyniku drastycznych warunków egzystencji, chorób, podczas ucieczek itd., zob. E. Siemaszko, Straty ludności polskiej w wyniku zbrodni ludobójstwa dokonanych w latach 40. XX w. przez nacjonalistów ukraińskich. Aktualny stan badań, [w:] Wołyń 1943. Rozliczenie, red. R. Niedzielko, Warszawa 2010, s. 78-103. 2 Zob. M. Czech, Jak Moskwa rozpętała piekło na Wołyniu, "Gazeta Wyborcza" z 9 marca 2013 r. 4 W. Filar, Eksterminacja ludności polskiej na Wołyniu w II wojnie światowej, Warszawa 1999, s. 15-18. 5 G. Motyka, Ukraiński Sztab Ruchu Partyzanckiego a działalność sowieckiej partyzantki na terenie II Rzeczypospolitej, [w:] Ukraiński polonofil. Pamięci Bohdana Osadczuka, red. I. Hofman, Lublin 2012. 6 J. Engelgard, Partyzantka sowiecka wobec zagłady ludności polskiej na Wołyniu w 1943 r., "Niepodległość i Pamięć" 2012, nr 3-4, s. 183-212. 7 Ukrainskije nacyonalisticzeskije organizacyi w gody Wtoroj mirowoj wojny. Dokumienty, red. A. Artizow, Moskwa 2012.

Recepcja powstania styczniowego w ukraińskiej myśli politycznej 1864-1914

Wbrew królewskim aliansom. Rosja, Europa i polska walka o niepodległość w XIX w. Łukasz Adamski, Sławomir Dębski (red.)

Nieznany kurier Piusa XII. Analiza postawy katolickiego misjonarza w sowieckim więzieniu i procesu jego rozpracowywania przez NKGB

Artykuł – oparty w przytłaczającej większości na odtajnionych niedawno źródłach z Archiwum SBU w ... more Artykuł – oparty w przytłaczającej większości na odtajnionych niedawno źródłach z Archiwum SBU w Kijowie – rekonstruuje ostatnie miesiące życia ks. Jerzego Moskwy (1910-1941): jezuickiego misjonarza oraz kuriera Piusa XII i metropolity Andrzeja Szeptyckiego. Ks. Moskwa, aresztowany w styczniu 1941 r. w trakcie podróży z Watykanu do Lwowa, był intensywnie przesłuchiwany przez NKGB oraz inwigilowany w celi przez dwóch towarzyszy. Ich szczegółowe raporty pozwalają na poszerzenie wiedzy o metodach i technikach operacyjnych sowieckich służb, planach politycznych i misyjnych Watykanu wobec Związku Sowieckiego, o infiltracji Kościoła w Galicji Wschodniej. Stanowią również studium konfrontacji postawy gorliwego chrześcijanina, reprezentowanej przez ks. Moskwę, z mentalnością sowiecką, reprezentowaną przez Jewhena Hromowenki, byłego szefa wywiadu zagranicznego sowieckiej Ukrainy, który w celi był nawracany przez ks. Moskwę na chrześcijaństwo.

Polska, Rosja i kwestia ukraińska. Stosunki Polaków i Rosjan oczyma Mychajła Drahomanowa i Mychajła Hruszewskiego

Myślą i słowem. Polsko-rosyjski dyskurs ideowy w XIX w. Łukasz Adamski, Sławomir Dębski (red.)

Artykuł analizuje poglądy na stosunki polsko-rosyjskie dwóch wybitnych ukraińskich naukowców i pu... more

Current Status of Debate in European States on the Constitutional Treaty

Challenges to the European security architecture: narratives of control and influence

Vilnius : Vilnius Institute for Policy Analysis, 2021

Putin's rule and the return of great power ambitions Tools for strategic narration Narrative 1. E... more Putin's rule and the return of great power ambitions Tools for strategic narration Narrative 1. European security architecture is in crisis Narrative 2. The US / and NATO / are destabilising the region Narrative 3. The Russian sphere of influence Narrative 4. The irrational Baltic States and Poland The way forward CHAPTER III. EUROPEAN VULNERABILITY TO RUSSIAN NARRATIVES AND INFLUENCE ON EUROPEAN SECURITY ARCHITECTURE A possibly lighter American engagement France as a leader of the "European autonomy" initiative Germany as a leader of dialogue on European security architecture The receptiveness of Russian narratives on European security architecture in the West Conclusion CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS CHALLENGES TO THE EUROPEAN SECURITY ARCHITECTURE 2 From', 8 March 2018 https://www.rand.org/pubs/conf_proceedings/CF382.html 2 Ben O'Loughlin, Alister Miskimmon and Laura Roselle, Forging the World: Strategic Narratives and International Relations,

Rosyjska edycja dokumentów dyplomatycznych do stosunków polsko-sowieckich. Co nowego?

Kwartalnik Historyczny

Artykuł stanowi krytyczną analizę wydanej w Moskwie w 2017 r. czterotomowej rosyjskiej edycji sow... more Artykuł stanowi krytyczną analizę wydanej w Moskwie w 2017 r. czterotomowej rosyjskiej edycji sowieckich dokumentów dyplomatycznych do stosunków z Polską w latach 1918–1945. Materiał pochodzi niemal w całości ze zbiorów Archiwum Polityki Zagranicznej Federacji Rosyjskiej w Moskwie. Rosyjski zbiór dokumentów przynosi dużo nowych akt archiwalnych, ogłoszonych drukiem po raz pierwszy, Tendencyjny ich dobór jest jednak bardzo wyraźny, zwłaszcza w przypadku 1939 r.

Проти королівських союзів

Автоматичний переклад - через DEEP L - праці "Wbrew królewskim aliansom".

Russia and East Central Europe: A Fresh Start?

A fresh start in relations between Russia and the Eastern Central European (ECE) nations shall no... more

Nieznany kurier Piusa XII. Analiza postawy katolickiego misjonarza w sowieckim więzieniu i procesu jego rozpracowywania przez NKGB

Dzieje Najnowsze, 2016

Artykuł – oparty w przytłaczającej większości na odtajnionych niedawno źródłach z Archiwum SBU w ... more Artykuł – oparty w przytłaczającej większości na odtajnionych niedawno źródłach z Archiwum SBU w Kijowie – rekonstruuje ostatnie miesiące życia ks. Jerzego Moskwy (1910-1941): jezuickiego misjonarza oraz kuriera Piusa XII i metropolity Andrzeja Szeptyckiego. Ks. Moskwa, aresztowany w styczniu 1941 r. w trakcie podróży z Watykanu do Lwowa, był intensywnie przesłuchiwany przez NKGB oraz inwigilowany w celi przez dwóch towarzyszy. Ich szczegółowe raporty pozwalają na poszerzenie wiedzy o metodach i technikach operacyjnych sowieckich służb, planach politycznych i misyjnych Watykanu wobec Związku Sowieckiego, o infiltracji Kościoła w Galicji Wschodniej. Stanowią również studium konfrontacji postawy gorliwego chrześcijanina, reprezentowanej przez ks. Moskwę, z mentalnością sowiecką, reprezentowaną przez Jewhena Hromowenki, byłego szefa wywiadu zagranicznego sowieckiej Ukrainy, który w celi był nawracany przez ks. Moskwę na chrześcijaństwo.

Wykaz ważniejszych publikacji

Ukrainian " Volhynian Negationism " : Reflections on the 2016 Polish–Ukrainian Memory Conflict.

This article, published in Journal of Soviet and Post-Soviet Politics and Society vol 3, no 2 (20... more This article, published in Journal of Soviet and Post-Soviet Politics and Society vol 3, no 2 (2017), examines the most recent round of the Polish–Ukrainian discussions on the " Volhynian massacre, " mass killings committed in the years 1943–45 by the underground Ukrainian Insurgent Army (UPA) against the Polish population inhabiting the German-occupied southeastern provinces of the Polish state in its internationally recognized borders. It focuses in particular on the Ukrainian reactions to the Polish Sejm's resolution of July 2016, which recognized the massacre as an act of genocide. In the article, the legal and political arguments put forward by Ukrainian critics of the resolution are examined from the point of view of international law. The article also analyzes the political consequences of the Volhynian debate for Polish–Ukrainian relations and offers a possible explanation for the phenomenon of " Volhynian negationism " —that is, the tendency, widespread in contemporary Ukraine, to reject the notion that the Volhynian killings represent a case of ethnic cleansing. The sources of this phenomenon include a common perception of the historian's role as " defender of the national interest " ; ignorance with regard to international law; and the ethno-nationalistic approach that prevails among Ukrainian historians when it comes to the issue of Polish— Ukrainian relations. Last but not least, Russia's aggression has affected the Ukrainian public discourse, radically increasing the

Małorosja, Ruś czy Ukraina. Rywalizacja oraz współistnienie określeń południowo-wschodnich prowincji przedrozbiorowej Rzeczypospolitej i ich ludności w języku polskim doby zaborów

"O ziemię naszą, nie waszą. Ideowe aspekty procesów narodowotwórczych w Europie Środkowej i Wscho... more

Mieroszewski commemorandus, "Polski Przegląd Dyplomatyczny", 2016, nr 1

Волынский негационизм как фактор, отягощающий польско - украинские отношения: анализ дискуссии 2016 года

Форум новейшей восточноевропейской истории и культуры - Русское издание № 2, 2016 - http://www1.k... more

Dialog historyczny z Rosją i Ukrainą - podejście endoskopiczne

Arcana nr 114, listopad-grudzień 2013

Włodzimierz Antonowicz

Kwartalnik Historyczny R. 116 nr 2 (2009), Recenzje

Kwartalnik Historyczny, 2009

Ároslav Gricak, Prorok u svoij vitčiznl Franko ta jogo spWnota , Kii'v 2006, Kritika, ss. 632 His... more Ároslav Gricak, Prorok u svoij vitčiznl Franko ta jogo spWnota , Kii'v 2006, Kritika, ss. 632 Historiografia ukraińska wzbogaciła się o pozycję z wielu względów pionierską, ważną i ciekawą, także dla Polaków -biografię jednego z najwybitniejszych ukraińskich intelektualistów, a zarazem zbiór fascynujących szkiców historycznych o życiu codziennym Galicji drugiej połowy XIX w. oraz o rozwoju ukraińskiej świadomości narodowej.

Naukowo-polityczna działalność Mychajła Hruszewskiego a konflikty narodowościowe na Uniwersytecie Lwowskim

Kwartalnik Historyczny, 2009

Spór o przynależność państwową wschodnich województw II RP w latach 1939–1946: aspekty prawne, historiograficzne i polityczne

Spór o przynależność państwową wschodnich województw II RP w latach 1939-1946 aspekty prawne, his... more Spór o przynależność państwową wschodnich województw II RP w latach 1939-1946 aspekty prawne, historiograficzne i polityczne Jakiekolwiek prace czy dyskusje naukowe na temat relacji polsko--sowieckich w latach 1941-1945 muszą odnieść się do sporu między oboma państwami o wschodnie obszary II Rzeczypospolitej -terytorium zajęte przez Armię Czerwoną na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow po 17 września 1939 r. Czy ziemie te pozostawały okupowanym -najpierw przez Związek Sowiecki, później zaś Niemcy i znowu ZSRS -terytorium Polski, jak uważał uznany międzynarodowo rząd RP w Londynie i podległe mu struktury Polskiego Państwa Podziemnego? Czy też jesienią 1939 r. stały się częścią ZSRS w wyniku plebiscytów zorganizowanych przez władze sowieckie, a w praktyce Armię Czerwoną i NKWD, lub też zostały przekazane Litwie, a później Litewskiej SRS? Kwestia ta ma znaczenie nie tylko historyczne -doktryna prawna Litwy, Ukrainy, Białorusi i Rosji za moment utraty przez Polskę suwerenności nad tymi ziemiami uznaje 1939 r., co ma wymierne konsekwencje tak dla stosunków cywilnych na tym obszarze, jak dla kwestii odpowiedzialności za zbrodnie czy roszczeń odszkodowawczych. Co więcej, odmienne wyobrażenia o prawnomiędzynarodowym statusie tego obszaru, a co za tym idzie, o obywatelstwie ludności tam mieszkającej, także wpłynęły -i wpływają -na metodologię obliczania osobowych strat wojennych i sprawiają, że część ofiar * Dr Łukasz Adamski, wicedyrektor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

Sowieckie relacje o Rzezi Wołyńskiej

Sowieci a polskie podziemie 1943-1946. Wybrane aspekty stalinowskiej polityki represji. Łukasz Adamski, Grzegorz Hryciuk, Grzegorz Motyka (red.), Feb 2017

Jest pewnym paradoksem, że mimo dwudziestu kilku lat intensywnych badań nad tematyką rzezi wołyńs... more Jest pewnym paradoksem, że mimo dwudziestu kilku lat intensywnych badań nad tematyką rzezi wołyńskiej -przebiegiem i okolicznościami mordu na około 100 tys. polskich obywateli 1 : cywilnej ludności Wołynia i Galicji Wschodniej, w przytłaczającej większości narodowości polskiej, jak również nad identyfikacją sprawców i motywami nimi powodującymi -problem stosunku Sowietów do tej zbrodni był dość pobieżnie traktowany przez badaczy. W 1999 r. na konferencji polsko-ukraińskiej, pierwszej z cyklu znanego jako "Polska-Ukraina. Trudne pytania", uznano, że temat roli Sowietów nie będzie mógł być do końca opracowany bez pełnego dostępu do archiwów rosyjskich. Owo stwierdzenie, skądinąd słuszne, nader często, jak się wydaje, służyło jako zwolnienie od obowiązku analizy dostępnych źródeł, bądź też, zwłaszcza w przypadku publicystów, jako potwierdzenie przez autorytety naukowe "oczywistego" domniemania, iż rzeź rozpoczęła się z sowieckiej inspiracji 2 . * Dr Łukasz Adamski, wicedyrektor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. 1 Według Grzegorza Motyki. Ewa Siemaszko szacuje na podstawie liczby ofiar rzezi znanych z imienia i nazwiska oraz ekstrapolacji statystycznych, że ofiarą antypolskiej akcji padło ponad 130 tys. Polaków, włączając w to poległych w walkach z UPA oraz zmarłych w wyniku drastycznych warunków egzystencji, chorób, podczas ucieczek itd., zob. E. Siemaszko, Straty ludności polskiej w wyniku zbrodni ludobójstwa dokonanych w latach 40. XX w. przez nacjonalistów ukraińskich. Aktualny stan badań, [w:] Wołyń 1943. Rozliczenie, red. R. Niedzielko, Warszawa 2010, s. 78-103. 2 Zob. M. Czech, Jak Moskwa rozpętała piekło na Wołyniu, "Gazeta Wyborcza" z 9 marca 2013 r. 4 W. Filar, Eksterminacja ludności polskiej na Wołyniu w II wojnie światowej, Warszawa 1999, s. 15-18. 5 G. Motyka, Ukraiński Sztab Ruchu Partyzanckiego a działalność sowieckiej partyzantki na terenie II Rzeczypospolitej, [w:] Ukraiński polonofil. Pamięci Bohdana Osadczuka, red. I. Hofman, Lublin 2012. 6 J. Engelgard, Partyzantka sowiecka wobec zagłady ludności polskiej na Wołyniu w 1943 r., "Niepodległość i Pamięć" 2012, nr 3-4, s. 183-212. 7 Ukrainskije nacyonalisticzeskije organizacyi w gody Wtoroj mirowoj wojny. Dokumienty, red. A. Artizow, Moskwa 2012.

Recepcja powstania styczniowego w ukraińskiej myśli politycznej 1864-1914

Wbrew królewskim aliansom. Rosja, Europa i polska walka o niepodległość w XIX w. Łukasz Adamski, Sławomir Dębski (red.)

Nieznany kurier Piusa XII. Analiza postawy katolickiego misjonarza w sowieckim więzieniu i procesu jego rozpracowywania przez NKGB

Artykuł – oparty w przytłaczającej większości na odtajnionych niedawno źródłach z Archiwum SBU w ... more Artykuł – oparty w przytłaczającej większości na odtajnionych niedawno źródłach z Archiwum SBU w Kijowie – rekonstruuje ostatnie miesiące życia ks. Jerzego Moskwy (1910-1941): jezuickiego misjonarza oraz kuriera Piusa XII i metropolity Andrzeja Szeptyckiego. Ks. Moskwa, aresztowany w styczniu 1941 r. w trakcie podróży z Watykanu do Lwowa, był intensywnie przesłuchiwany przez NKGB oraz inwigilowany w celi przez dwóch towarzyszy. Ich szczegółowe raporty pozwalają na poszerzenie wiedzy o metodach i technikach operacyjnych sowieckich służb, planach politycznych i misyjnych Watykanu wobec Związku Sowieckiego, o infiltracji Kościoła w Galicji Wschodniej. Stanowią również studium konfrontacji postawy gorliwego chrześcijanina, reprezentowanej przez ks. Moskwę, z mentalnością sowiecką, reprezentowaną przez Jewhena Hromowenki, byłego szefa wywiadu zagranicznego sowieckiej Ukrainy, który w celi był nawracany przez ks. Moskwę na chrześcijaństwo.

Polska, Rosja i kwestia ukraińska. Stosunki Polaków i Rosjan oczyma Mychajła Drahomanowa i Mychajła Hruszewskiego

Myślą i słowem. Polsko-rosyjski dyskurs ideowy w XIX w. Łukasz Adamski, Sławomir Dębski (red.)

Artykuł analizuje poglądy na stosunki polsko-rosyjskie dwóch wybitnych ukraińskich naukowców i pu... more

Rosyjska polityka historyczna

Polityka historyczna, J. Lubecka, M. Zakrzewski (red.), 2023

W artykule zostały przedstawione ewolucja i główne aspekty polityki historycznej Federacji Rosyjs... more W artykule zostały przedstawione ewolucja i główne aspekty polityki historycznej Federacji Rosyjskiej. Omówiono m.in. stosunek Rosjan do ZSRR, akty prawne regulujące stosunek do historii i oceny dziejów wygłaszane przez władze.
Przeanalizowano główne aspekty polityki pamięci Rosji wiążące się z oceną ZSRR, interpretacją II wojny światowej oraz stosunkiem do Ukrainy. Uwypuklono wątki związane z Polską oraz dokonano dekonstrukcji metod propagandy historycznej.

Russia's politics of memory

Politics of memory, J. Lubecka, M. Zakrzewski (eds), 2023

The article presents the evolution and main aspects of the politics of memory pursued by the Rus... more The article presents the evolution and main aspects of the politics of memory pursued by the Russian Federation. It discusses, among other things, the attitude of Russians towards the USSR, the legal acts that regulate their attitude to history, and the authorities’ evaluation of history.
Themes related to Poland are highlighted and the methods used in Russia’s historical propaganda are deconstructed.

Ukraine's politics of memory

Politics of memory, Joanna Lubecka and Maciej Zakrzewski (eds), Kraków 2023 ("Słowniki Społeczne"), 2023

The article discusses the determinants and evolution of Ukraine’s politics of memory, including ... more The article discusses the determinants and evolution of Ukraine’s politics of memory, including the legal acts that regulate Ukraine's attitude to the past, authorities’ evaluations of history, and the ways of commemorating specific events and figures in the public space.
The article presents the mutual relationship between the history of Ukraine and of Russia; Ukraine’s efforts to overcome the effects of Soviet totalitarianism; the deimperialisation and derussification of public space; evaluation of the activities of Ukrainian nationalists, and Ukraine’s relations with Poland.

Ukraińska polityka historyczna - encyklopedia

Ukraińska polityka historyczna, 2023

W artykule - części pracy: "Polityka historyczna", J. Lubiecka, M. Zakrzewski (red.), Kraków 2023... more W artykule - części pracy: "Polityka historyczna", J. Lubiecka, M. Zakrzewski (red.), Kraków 2023 (seria: "Słowniki Społeczne") - przedstawione zostały uwarunkowania i ewolucja polityki historycznej Ukrainy. Omówiono m.in. akty prawne regulujące stosunek do przeszłości, oceny dziejów wygłaszane przez władze oraz sposoby upamiętniania w przestrzeni publicznej określonych wydarzeń i postaci.
W analizie wyodrębniono takie problemy, jak wzajemna relacja między historią Ukrainy a Rosji, przezwyciężanie skutków sowieckiego totalitaryzmu, deimperializacja i derusyfikacja przestrzeni publicznej, ocena działań ukraińskich nacjonalistów oraz stosunki z Polską.

Wbrew królewskim aliansom. Rosja, Europa i polska walka o niepodległość w XIX wieku

Wbrew królewskim aliansom. Rosja, Europa i polska walka o niepodległość w XIX wieku, 2016

Tom studiów prezentuje wyniki dużej międzynarodowej konferencji o polskich powstaniach, zorganizo... more Tom studiów prezentuje wyniki dużej międzynarodowej konferencji o polskich powstaniach, zorganizowanej w Warszawie, w 2013 r., pod patronatem Prezydenta RP. Artykuły, napisane przez grono doborowych historyków z Polski i krajów sąsiedzkich, poruszają tematykę międzynarodowych aspektów polskich insurekcji oraz analizują ich długofalowe oddziaływanie na losy Polaków i historię Europy.

Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1939-1945

Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1939-1945, cz. 1 1939-1942, cz. 2, 1942-1945, Łukasz Adamski (red.), 2021

Niniejsze wydawnictwo to jedna z największych edycji źródeł do historii relacji polsko--sowieckic... more Niniejsze wydawnictwo to jedna z największych edycji źródeł do historii relacji polsko--sowieckich w okresie II wojny światowej, zawierająca materiały nieznane dotychczas badaczom lub słabo funkcjonujące w obiegu historiograficznym. Zostały one pozyskane przez redaktora tomu w ciągu kilkuletnich kwerend prowadzonych przede wszystkim w Instytucie Sikorskiego w Londynie, Archiwum Akt Nowych, Archiwum Polityki Zagranicznej, MSZ Rosji oraz w archiwach ukraińskich. Publikowane dokumenty w istotnym stopniu pomagają zrozumieć zarówno stanowisko polskich rządów, przebywających na uchodźstwie, wobec Sowietów, jak i Kremla wobec Rzeczypospolitej Polskiej. Pokazują okoliczności wpływające na proces decyzyjny, odzwierciedlają atmosferę, w której ustalano strategię działań, jak również stan emocjonalny polityków, a także ich przekonania czy nawyki. Wiele z edytowanych źródeł ma też znaczenie dla zrozumienia doktryny prawnomiędzynarodowej państwa polskiego.

Pantelejmon Kulisz. Kraszanka dla Polaków i Rusinów na Wielkanoc 1882 r. Wydanie pod red. Łukasza Adamskiego, 2022

Niniejsza publikacja to akademickie wydanie mało znanego utworu publicystycznego Pantelejmona Kul... more Niniejsza publikacja to akademickie wydanie mało znanego utworu publicystycznego Pantelejmona Kulisza „Kraszanka dla Polaków i Rusinów na Wielkanoc 1882 r.” Wybitny ukraiński pisarz, chcąc doprowadzić do współpracy galicyjskich Polaków i Rusinów (Ukraińców), postanowił publicznie rozprawić się z wieloma mitami, mocno zakorzenionymi w historycznej pamięci obu narodów. W „Kraszance” przedstawił swoje spojrzenie na przyczyny tych sporów historycznych, czasem sięgających późnego średniowiecza, których interpretacja w XIX w. mocno dzieliła Polaków i Rusinów. Pisarz w szczególności mocno skrytykował działalność kozaczyzny i jezuitów, a także potępił badaczy i publicystów, parających się upowszechnianiem zmitologizowanej historii, interpretacji dziejów pozbawionej oparcia źródłowego. Publikacja jest poprzedzona wstępem wyjaśniającym okoliczności powstania „Kraszanki” oraz artykułem pokazującym meandry życia intelektualnego i politycznego Pantelejmona Kulisza oraz wpływy Polaków i polskiej kultury na jego życiorys.

Miotła Stalina - wstęp

Miotła Stalina. Polska północno-wschodnia i jej pogranicze w czasie obławy augustowskiej w 1945 roku, 2019

Artykuł będący wstępem do publikacji źródeł na temat Obławy Augustowskiej - przypuszczalnie najwi... more Artykuł będący wstępem do publikacji źródeł na temat Obławy Augustowskiej - przypuszczalnie największej masowej zbrodni popełnionej na cywilach w Europie pomiędzy zakończeniem II wojny światowej a wybuchem wojen bałkańskich w latach 90 - pokazuje zarówno bezpośredni przebieg obławy augustowskiej, jak i sytuację panującą na okolicznych terenach.

Усепереч королівським союзам

"Усепереч королівським союзам" (автоматичний переклад з польської)

Автоматичний (через Deep L) переклад книги "Wbrew królewskim aliansom".