Septia Mutiara Dewi

XII IA 1/27

1. Raden Bambang Irawan

Bambang Irawan iku satriya wijiling pertapan, atmajane Raden Arjuna lan
Dewi Ulupi. Bambang Irwan watak wantune anteng
jatmika, prasaja, kenceng kekarepane. Wiwit lair tekan
dewasane, mapan ing Peratapan Yasarata. Digulawenthah
dening ibu lan eyange. Tokoh iki arang dikelirake. Kocape
ing lakon wayang Irawan Rabi, Prabu Gambiranom, lan
Kresna Duta.
Ing lakon Irawan Rabi, Prabu Kresna nedya
malakramakake putrane putri kang sesilih Dewi Titisari
(Sitisari) klawan Bambang Irawan putra Madukara.
Nanging Prabu Baladewa datan pareng, supaya
diwurungake, amarga Prabu Baladewa disraya narendra ing
Ngastina mundhut Dewi Titisari, bakal kadhaupake klawan Raden Sarojakusuma
(Lesmana Mandrakumara). Prabu Kresna pakewuh marang kadang wredha, banjur
murungake rembug Madukara.
Raden Arjuna ora terima. Sigra nimbali putra penganten anyar kang lagi pepasihan,
Raden Abimanyu lan Dewi Siti Sundari. Sawise tinodhi banjur pinegatake. Abimanyu
kantaka. Dewi Siti Sundari didhawuhi bali marang Dwarawati dikantheni abdi emban
siji.Nadyan abot pepalange, wusanane Bambang Irawan klakon dhaup klawan Dewi
Titisari. Ing lakon Prabu Gambiranom, amarga ngregem panah Rodha Dhadhali
(panah Arjuna), Irawan dadi digdaya banget, saengga bisa jumeneng ratu kanthi
jejuluk Prabu Gambiranom.
Sang Prabu darbe prajurit wanita kang sinebut Ladrangmungkung, prajurit iki
digdaya banget. Prabu Gambiranom didhawuhi ibune ngrangket Raden Arjuna.
Klakon Raden Arjuna tinawan dening prajurit prajurit wanita, diadepake marang
Sang Dewi Ulupi. Arjuna ditagih kuwajibane anggone ora paring nafkah batin
sawetara sasi. Wusana banjur pondhongan, manjing tilamsari. Ing lakon Kresna Duta,
Irawan mireng kabar yen Pandhawa wis timbul, mapan ing nagara Wiratha, diayomi
Prabu Matswapati. Kapara wis nglampahake duta pamungkas yaiku Prabu
Kresna. Nyuwun separone nagara Ngastina lan njaluk baline Negara Indraprastha
sajajahane. Nanging lakuning duta gagal, ora entuk gawe. Irawan gage ngadhep
Begawan Jayawilapa, nyuwun pangestu nedya sowan para Pandhawa, bakal
ngatonake bekti marang pepundhen.
Eyange ora marengake, amarga wektu iku tiba dina pringkelan (naase) Irawan.
Nanging Irawan ora sabar ngenteni dina sesuk, Irawan nekad budhal.
Kacarita kang nganglang ing dirgantara, Wil Kalasrenggi saka Negara Guwabarong.
Kekiter ngupadi Raden Arjuna, nedya males ukum patine wong tuwane (Prabu
Jathagimbal) kang du king nguni mati mungsuh Raden Arjuna. Weruh satriya bagus
nasak alas ing wayah bedhug tengange, kinira iku Raden Arjuna. Kalasrenggi sigra
niyup, nyokot janggane Bambang Irawan. Irawan kaget. Sigra narik dhuwung,
nglangga gulune Kalasrenggi. Lelorone mati sampyuh.

2. Raden Gathotkaca
Gathotkaca kang kondhang kanthi sesebutan "Satriya Pringgodani" lan "Alapalap kuwi, nalika isih jabang bayi jeneng Tetuka utawa Tutuka. Gathotkaca kuwi
putran Radn Werkudara (satriya Panenggak Pandhawa) patutan klawan Dwi
Arimbi , putran Prabu Tremboko , ratu buta ing negara Pringgodani. Sekawit Arimbi

iku uga wujud buta wadon (raseksi), nanging bareng didandani dning Dwi Kunthi
terus malih dadi kenya sing sulistya. Mula Werkudara iya Bratasna uga banjur gelem
ngepk bojo Arimbi. Bareng wis suw anggon jejodhoan, Arimbi banjur nggarbini
lan sabanjur mbabar putra kakung wujud bayi
manungsa setengah buta.
Dning ingkang yang,
Abiyasa, jabang bayi Tetuka banjur diparingi "topeng"
aran topeng waja kang mapan ana sajron kulit
sajabaning daging. Kanthi topeng waja iku, Gathotkaca
malih dadi satriya kang bagus citran.
Dasanaman
Gathotkaca
iku
miturut
padhalangan yaiku:
1. Kacanegara
2. Jabang Tetuka
3. Purubaya
4. Bimasiwi
5. Arimbiatmaja
6. Kancingjaya
7. Krincingwesi
8. Guritna
9. Guruputra
10. Suryanaradha
Bojo lan Anak Gathotkaca banjur dadi raja ing Pringgondani. Garwan raja
enom iku ana telu, yakuwi:
1. Dwi Sumpani utawa Dwi Sumpaniwati, peputra Raden Arya Jayasumpena .
2. Dwi Pregiwa , putrin Raden Arjuna kang banjur peputra Raden Sasikirana .
3. Dwi Suryawati , peputra Raden Suryakaca. Ing sendratari , Gathotkaca asring
katon ing Gathotkaca Gandrung. Tari iki nggambark nalika Gathotkaca wuyung
marang Pregiwa.
Gathotkaca kondhang sektin. Aji-ajin:
1. Narantaka = daya khasiyat yn ditamakak gunung bisa jugrug lan segara
bisa asat. Jalma manungsa kang ketaman aji Narantaka sanalika bisa ajurmumur kuwandan tan-kena kinukup.Iya aji Narantaka iku kang kinarya
nyirnakak Raden Dursala kang dadi
senapatin para Kurawa.
2. Aji-aji Esmu Gunting kang daya kasekten yn matni mungsuh, Gathotkaca
kanthi cara mancat pundhak lan nguntir gulun mungsuh nganti tugel. Kotang
utawa Klambi Antrakusuma daya kasektn: Gathotkaca bisa mabur utawa
ngambah gegana kanthi rikat banget (kebat pindha kilat, kesit pindha
tathit).Mula Gathotkaca uga banjur kajibah njaga katentraman negara
Ngamarta saka dirgantara (yn jaman saiki Gathotkaca kuwi
kadidnAngkatan Udhara). Iki uga dadi pralambang ing kaprajuritan, amarga
sedulur liyan, Antareja lan Antasena kejibahan njaga dharatan lan laut. Aji
Brajadenta. Brajadenta aslin paman dhw, nanging banjur manuksma
mlebu ing pk-pk Gathotkaca sing sisih tengen.
3. Aji Brajalamatan. Brajalamatan uga jeneng paman. Nalika palastra,
Brajalamatan manuksma ing tangan kiwa Gathotkaca. Aji Brajamusti.
Brajamusti iku uga paman. Nalika palastra manjing ing tangan tengen.
4. Aji Brajawikalpa. Kaya aji-aji liyan, Brajawikalpa kuwi seka paman dhw
kang manjing dadi rajah ing geger.

3. Antasena
Antasna utawa uga sinebut Anantasna . Teges tembung ananta yaiku
tanpa wates dn sena yaiku njaga, nguwasani, kang mimpin.
Ing pedhalangan gagrag Jogjakarta, Antasna iku anak ragil Bima
/Werkodara. Ibun Dwi Urangayu , putrin Hyang Mintuna (dwaning iwak
ing banyu tawa) ing Kisiknarmada (muaran Gangga karo Serayu). Wiwit lair
urip bareng karo ibu lan yang. Ing gagrag Surakarta, Antasna kuwi asma
liyan Antareja (anak pembarepe Werkudara).
Ing wayang, Antasna iku kasatriyan ing Selamirah iya
Randhugumbala. Garwan sesilih Dwi Jenakawati, putrin Janaka/ Arjuna.
Satriya iki uga raket karo wuragil Arjuna, Wisanggeni .
Antasna ora nat gelem nganggo basa krama, jujur, prasaja, lan
kendel. Gandhng ibun urang, awak kebak sisik kang ora mempan dning
gaman. Kadigdayan ana ing sungut mawa upas kang mapan ana sangisor
irung karan sungut upas warayang lan pengantn lan nduw aji-aji Cupu
Madusna sing bisa nguripak wong kang mati ing njaba takdir.
Nalika Perang Baratayudha arep diwiwiti, Antasna ngadhep
Sanghyang Wenang. Sanghyang Wenang sabda yn Antasna kepengin
Pandhawa menang, satriya iki kudu ora mlu perang. Antasna nyaguhi
kekarepan dwa. Sanghyang Wenang njaluk supaya Antasna ndeleng
netran. Suw-suw awak Antasna dadi cilik lan banjur muksa.

4. Raden Priyambada
Prabakusuma ing pedalangan disebut kanthi
jeneng Bambang Priyambada. Panjenenganipun menika
putra saking Arjuna Dewi Supraba kang dadi ratuning,
nalika jumeneng ratu ing swarga. Panjenenganipun nggantheng lan kuat minangka
ramanipun. Katrampilane ngarahake panah angel digoleki lawane. Wiwit cilik
dhwk dimomong dning mbah kakungipun, Begawan Sidikwaspada saka
pertapaan Glagahwangi. Priyambada wis ngewangi Kerajaan Amarta nalika Dewi
Mustakaweni nyolong Jimat Kalimasada dening cara saka posing minangka
Ghatotkacha.
Ing perjalanan menyang Kerajaan Amarta menyang pasuryan rama,
Priyambada ketemu Dewi Srikandi, Garwane Arjuna kang wis nggayuh Dewi
Mustakaweni. Srikandi prajanji kanggo nggawa Priyambada karo Arjuna, nanging
kudu dadi kekarepan kanggo mbantu mburu lan dijupuk maling Jimat Kalimasada
Jimat Kerajaan Amarta. Wis dicolong dening Dewi Mustakaweni, putrid Prabu
Niwatakawaca saka Kerajaan Manimantaka. Kanggo nyolong, Dewi Mustakaweni,
nyamarake minangka Ghatotkacha. Sasampunipun ditulis kang teruse Dewi Srikandi,
Priyambada nguber Dewi Mustikaweni lan minangka dikarepake kanggo pusaka
nyerahke Kalimasada bali, padha uga perang. Ing kasunyatan, ing wektu sing
nemokke loro manungsa beda jinis sing aran kesengsem kanggo saben liyane.
Katarampilan Priyambada ing ngarahake panah digunakake kanggo dolanan lan
nyinder mungsuh nggantheng.
Pungkasanipun, Mustikaweni nyerah Jimat Kalimasada. diwenehake kanggo
Priyambada. Mustikaweni uga Cukup nalika Priyambada wong miturut Kerajaan
Amarta. Kanthi berkah saka Pandawa lan Prabu Kresna, Dewi Mustikaweni akhrinya
dadi garwane Priyambada.

5. Raden Pancawala
Raden Pancawala putra Prabu Yudhistira karo
Dewi Drupadi. Panjenenganipun dados putra angkat
Raden Wrekudara, kang diarani dheweke padha kaliyan
Wrekudara.
Ing perang kang Baratayudha dheweke dipteni
dening Aswatama. Banjur Ibune Pancawala nangis karo
Getun, amarga mati ora wektu perang ing perang
Baratayudha. Wujud Raden Pancawala yaiku duweni
mripat jaitan, irung mancung, pasuryan kalem. Duweni
kalung ksatria lan kain katongan