Խոյա դե Սերեն
Խոյա դե Սերեն | |
---|---|
Խոյա դե Սերեն (իսպ.՝ Joya de Cerén կոչվել է մոտակա գյուղի անունով), հնագիտական օբյեկտ Սալվադորում։ Խոյա դե Սերենը կոչվում է Ամերիկայի Պոմպեյներ։ Մ. թ. ա. մոտ 600 թվականին Լոմա Կալդերա հրաբխի ժայթքման հետևանքով[1][2] մայաների գյուղական բնակավայրը թաղվել է մոխրի շերտի տակ[3]։ 1976 թվականին օբյեկտը գտնել է Կոլորադոյի համալսարանի պրոֆեսոր (անգլ.՝ University of Colorado at Boulder) Փայթոն Շիտսը (Payton Sheets): Այդ ժամանակից ի վեր պեղվել է մոտ 70 կառույց[4]։ Ի տարբերություն իտալական թաղված քաղաքի՝ մայաների գյուղի բնակիչները, ըստ երևույթին, փրկվել են։ Մեռած մարդկանց մնացորդներ պեղումների ժամանակ չեն հայտնաբերվել[5]։ Բայց գտնվել են կենցաղային պարագաներ, սպասք, նույնիսկ կիսատ կերած ուտելիք։ Օյեկտը գիտական և մշակութային մեծ արժեք ունի, քանի որ այն ներկայացնում այդ ժամանակների սովորական մայաների կյանքը։
1993 թվականին Խոյա դե Սերենն ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում[6]։
Հաստատությունը տեղակայված է երկրի մայրաքաղաք Սան Սալվադոր քաղաքից 25 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Conyers, Lawrence B. (1996) "Archaeological evidence for dating the Loma Caldera eruption, Ceren, El Salvador", in Geoarchaeology Vol. 11, Iss. 5, pp. 377–391.
- "Joya de Cerén Archaeological Site." United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. UNESCO, n.d. Web. 15 Apr 2012. <https://whc.unesco.org/en/list/675>.
- Lentz, David L.; Beaudry-Corbett, Marilyn; de Aguilar, Maria Luisa Reyna; Kaplan, Lawrence (1996) "Foodstuffs, Forests, Fields, and Shelter: A Paleoethnobotanical Analysis of Vessel Contents from the Ceren Site, El Salvador" in Latin American Antiquity Vol. 7, No. 3 (Sep., 1996), pp. 247–262.
- Castellanos, Carolina, and Descamps, Francoise 2004 Joya de Cerén, El Salvador: site interpretation in participatory management planning. Blackwell Publishing. 56(3), 94-103.
- Brown, Linda, and Payson Sheets 2000 Distinguishing Domestic from Ceremonial Structures in Southern Mesoamerica: suggestions from Cerén, El Salvador. Mayab 13, 11-21.
- Farahani, Alan, et al. 2017 Identifying ‘plantscapes’ at the Classic Maya village of Joya de Cerén, El Salvador. Antiquity Publications, Ltd. 980-997.
- Miller, D.C. 1989 Stratigraphy of Volcanic Deposits at El Cerén. In P.D. Sheets and B.R. McKee, Eds., 1989 Archaeological Investigations at the Cerén Site, El Salvador: A Preliminary Report. Boulder: Department of Anthropology, University of Colorado. 8-19.
- Parnell, J., Terry, R., and Sheets, P. 2002 Soil Chemical Analysis of Ancient Activities in Cerén, El Salvador: A Case Study of a Rapidly Abandoned Site. Latin American Antiquity, 13(3), 331-342.
- Sharer, Robert, and Loa Traxler 2005 The Ancient Maya, 6th edition. Stanford University Press, Redwood City. 1-984.
- Sheets, Payson 1992 The Cerén Site: A Prehistoric Village Buried by Volcanic Ash in Central America. Fort Worth: Harcourt Brace Jovanovich.
- Sheets, Payson 2000 PROVISIONING THE CERÉN HOUSEHOLD: The Vertical Economy, Village Economy, and Household Economy in the Southeastern Maya Periphery. Ancient Mesoamerica, 11(2), 217-230.
- Sheets, Payson 2013 [1] Revealing Ancestral Central America: Dwelling on the Ancestral Joya de Cerén Village. The Smithsonian Latino Center and the National Museum of the American Indian Smithsonian Institution. 22-31.
- CU team discovers Mayan crop system. University of Colorado at Boulder, June 16, 2009