Mose
Mose yin yinyọn-ẹn taidi nukọntọ sinsẹn tọn dé, osẹn-namẹtọ dé, podọ yẹwhegan dé sọgbe hẹ alẹnu-hoho owe Biblu tọn. To paa mẹ, e yin yinyọn-ẹn taidi mẹhe kan owé atọ́n tintan Biblu tọn lẹ. E sọ nọ yin yiylọdọ "Moshe Rabbenu" to Heblugbe mẹ (he zẹemẹdo "Mose mẹplọntọ mitọn kavi Labi") bosọ nọ yin pinpọnhlan di yẹwhegan he yin nujọnu hugan to sinsẹn Ju lẹ tọn mẹ. Klistiani lẹ, malénu lẹ, sinsẹn basitọ "Bahá'í" tọn lẹ, po sinsẹn basitọ "Rastafari" tọn lẹ po lọsu nọ pọn-ẹn hlan taidi yẹwhegan tangan dé. Mose sọ nọ yin pinpọnhlan taidi omẹ ayidego tọn dé to whenuho Amẹlikanu lẹ tọn mẹ kaka jẹ egbe. Sọgbe hẹ owé Eksọdusi tọn, Mose yin jiji to ojlẹ dé mẹ he sọha omẹ etọn lẹ tọn to jijideji taun dé podọ nukọntọ Egipti-nu lẹ tọn Falo to nuha dọ yé sọgan wá dupá bo wá gọalọna kẹntọ Egipti-nu lẹ tọn. Onọ Mose tọn, Jokebẹdi heyin Heblunu dé zee whlá to whenue ahọlu lọ degbe dọ viyẹyẹ he yin jiji gbọn Heblunu lẹ dali lẹpo he yin sunnu ni yin huhu, bọ to nukọnmẹ e wá yin mimọ gbọn viyọnnu Falo tọn dali, gbọn mọ dali wá lẹzun sọdodovi to họ̀nmẹ ahọlu Egipti tọn. To whenue e hù Egipti-nu dé godo, Mose họ̀nyi Midiani fie e lẹzun lẹngbọhọtọ na Jẹtlo he yin yẹwhenọ daho dé to Midiani. To azọnylankan ao lẹ godo, Mose plan omẹ etọn Heblunu lẹ sọn Egipti dasa ohù vẹẹ, yé sọ nọte to Holẹbi, enẹgodo yé zin gbejizọnlin gbọn lẹdo dogbo Edọminu lẹ tọn. To ojlẹ ehe mẹ wẹ Mose yi gbedide ao lẹ. Sọ le etlẹ yindọ Mose nọgbẹ na owhe kantọ̀n, e kú whẹpo dó jẹ aigba Islaeli tọn ji.
Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn
[jlado | jla asisado]Hẹnnu Levi tọn mẹ wẹ Mose yin jiji do. Na ahọlu yọyọ lọ Falo to budi gando lehe sọha Islaelivi lẹ tọn fọn bo to susu deji do wutu e degbè dọ viyẹyẹ he yin jiji gbọn Islaelivi lẹ dali he yin sunnu lẹpo ni yin huhu, ṣigba yọnnu lẹ ni nọgbẹ. Onọ Mose tọn Jokebẹdi ji Mose ṣigba bo zee whlá na osun atọ̀n. To whenue ewọ masọ sọgan whlá ẹ ba e wleawuna ohà he e lọ̀n dé bo yí osẹ̀n pinpẹn do tlẹ́ ẹ bosọ ze ovi lọ do e mẹ bo ze e yì do ofánkan lẹ ṣẹnṣẹn to Tọ̀sisa Nile tọn tó, Ṣigba, nọviyọnnu etọn Miliami nọte to olá nado pọ́n nuhe na jọ do e go. Ahọvi-yọnnu, dopo to ovi Falo tọn lẹ mẹ yì tọ̀sisa Nile tọn tó nado lẹawu. To fine, e doayiego dọ viyẹyẹ dé to avivi bo mọ dọ ovi Heblunu de tọn wẹ e yin. Miliami sọ dọnsẹpọ yé bo dọ na yé dọ émi sọgan ylọ yọnnu nukunpedomẹgotọ dé wá sọn Heblu lẹ mẹ nado penukundo ovi lọ go na yé, ahọvi-yọnnu lọ sọ yigbe. Miliami yì bo plan onọ Mose tọn wá, ahọvi-yọnnu lọ sọ bio to e sí nado penukundo viyẹyẹ lọ go. To whenuena ovi lọ whẹ́n pẹẹde, e plan ẹn wá na viyọnnu Falo tọn bọ e sọ lẹzun visunnu etọn, E sọ ylọ oyín etọn dọ Mose bo dọmọ: “Na osin mẹ wẹ yẹn ze e sọn wutu.” Mose whẹn to họnmẹ Falo tọn bosọ tindo lẹblanulọkẹyi susu. E sọ plọnwe ganji, bosọ yín pinplọn aliho Egipti-nu lẹ tọn. To whenue e whẹn meho, e hu Egipti-nu dé na e to afanumẹ Heblunu dé hò wutu, enẹgodo e họn sọn Egipti na ahọlu Falo jlo na hui wutu.