Xoán Paulo I, papa

Súa Santidade
Xoán Paulo I, papa

Nome orixinal	(la) Ioannes Paulus PP. I
Biografía
Nacemento	(it) Albino Luciani 17 de outubro de 1912 Canale d'Agordo, Italia
Morte	28 de setembro de 1978 (65 anos) Cidade do Vaticano
Causa da morte	infarto agudo de miocardio
Lugar de sepultura	Grutas vaticanas Basílica de San Pedro
263º Papa
26 de agosto de 1978 – 28 de setembro de 1978 ← Paulo VI, papa – Xoán Paulo II, papa →
Cardeal
5 de marzo de 1973 –
Patriarch of Venice (en)
1969 – 1978 ← Giovanni Urbani – Marco Cé → Diocese: Patriarcado de Veneza (pt)
Roman Catholic Bishop of Vittorio Veneto (en)
15 de decembro de 1958 – 1969 ← Giuseppe Carraro (pt) – Antonio Cunial (pt)  → Diocese: Roman Catholic Diocese of Vittorio Veneto (en)
Datos persoais
Relixión	Catolicismo
Educación	Pontificia Universidade Gregoriana
Actividade
Campo de traballo	Dogmas da Igreja Católica (pt) , teoloxía moral, Dereito canónico, Ministerio petrino, Igrexa católica e papacy (en)
Lugar de traballo	Roma Venecia Cidade do Vaticano Vittorio Veneto (pt)
Ocupación	Sacerdote católico de rito romano (1935–), diácono transicional (pt) (1935–), profesor universitario, escritor, bispo católico latino
Consagración	Xoán XXIII
Enaltecemento
2022 - beato, nomeado por Francisco 2017 - venerable, nomeado por Francisco 2003 - servo de Deus, nomeado por Xoán Paulo II, papa
Día de festividade relixiosa	26 de agosto
Participou en
26 de agosto de 1978	conclave de agosto de 1978
11 de outubro de 1962	Concilio Vaticano Segundo
Familia
Pai	Giovanni Luciani
Irmáns	Antonia Luciani
Premios
Orde de San Gregorio Magno  Orde de Pío IX  Orde da Espora de Ouro
Sinatura
(la) Humilitas
Sitio web	fondazionepapaluciani.it…

Albino Luciani, nado en Canale d'Agordo, Véneto, Italia, o 17 de outubro de 1912 e finado na Cidade do Vaticano o 28 de setembro de 1978, foi Papa da Igrexa católica co nome de Xoán Paulo I (latín: Ioannes Paulus PP. I).

Traxectoria

Naceu nunha pequena localidade da provincia de Belluno (Véneto, Italia), daquela coñecida como Forno dei Canale, era fillo de Giovanni Luciani e Bortola Tancon, sendo o maior de catro irmáns. Ós 10 anos, e logo de vivir na pobreza durante a primeira guerra mundial, a súa nai morreu e o seu pai contraeu novas nupcias cunha muller de gran devoción; foi entón cando naceu a súa vocación sacerdotal, segundo el declarou, grazas á predicación dun frade capuchino. En 1923 ingresou no seminario menor da localidade de Feltre, pasou logo ao seminario maior de Belluno, onde foi ordenado sacerdote en 1935. Trala súa ordenación trasladouse a Roma onde completou os seus estudos teolóxicos na Pontificia Universidade Gregoriana de Roma, na que obtería o grao de Doutor en teoloxía en 1947. Ó remata-los estudos regresou á súa localidade natal onde empezou o seu labor pastoral como párroco de Forno dei Canale e de Agordo, labor que compatibilizou cunha función docente no Instituto Tecnolóxico Mineiro.

Antes de se converter no "Papa do sorriso" (como sería coñecido por moitos), ocupou cargos como Vicerreitor do seminario de Belluno e Vicario Xeral de Belluno (diocese a cargo da cal estivo 11 anos) en 1954. En 1958 Xoán XXIII conságrao como bispo de Vittorio Veneto e o 15 de decembro de 1969 foi nomeado Patriarca de Venecia, penúltimo paso antes da súa elección como Sumo Pontífice ó que intermediaría a súa creación como cardeal o 5 de marzo de 1973.

Foi elixido como o 263º Papa da Igrexa católica o 26 de agosto de 1978. Foi o primeiro Papa con dous nomes, xesto co que pretendía honrar ós seus dous predecesores: Xoán XXIII e Paulo VI. Despois da súa elección, Xoán Paulo I estableceu un ambiente de optimismo e reformas. Pero nunca chegaría a avanzar máis alá das propostas. Morreu, aparentemente por infarto, 33 días despois, o 28 de setembro de 1978, tras o undécimo pontificado máis breve a historia (o primeiro corresponde ó de Urbano VII quen ocupou a sé por 13 días).

Morte

Artigo principal: Morte de Xoán Paulo I.

O ambiente de optimismo e proximidade establecido por Xoán Paulo I nunca chegaría a avanzar pola brevedad do seu pontificado. Foi atopado morto na súa cama pouco antes do amencer do 29 de setembro de 1978, 33 días logo da súa elección.
Segundo as fontes oficiais, o papa, de 65 anos, morreu dun infarto. Díxose que o Vaticano ocultou algúns aspectos sobre o descubrimento do cadáver para evitar dar detalles indecentes no feito de que foi descuberto pola Irmá Vincenza, unha monxa. Como é costume trala morte dun papa, non se realizou autopsia. Aínda que isto, xunto con declaracións contraditorias realizadas trala morte do papa, deron lugar a unha serie de teorías conspiradoras en torno a ela. Estas declaracións refírense a quen atopou o cadáver e onde, a que hora e que papeis tiña na man.

Polémica e hipótese en torno á súa morte

Tumba de Xoán Paulo I nas grutas vaticanas.

O Vaticano afirma que Xoán Paulo I faleceu dun infarto na súa cama e que non se levou a cabo autopsia ningunha pola oposición dos seus familiares. Algúns aspectos desta declaración oficial, con todo, víronse contraditos máis tarde: non foi o irlandés John Magee (posteriormente bispo), quen fose secretario persoal de Paulo VI, Xoán Paulo I e Xoán Paulo II, a primeira persoa en achar o cadáver do Pontífice, senón unha das relixiosas que se encargaban do traballo doméstico, como se soubo en 1988. A familia do falecido papa revelou en 1991 que a morte non lle veu na cama, senón no seu escritorio; e ademais, si se lle realizou unha autopsia, segundo outros informes. Estas incoherencias oficiais, xunto a outros factores de índole económica, deron orixe a teorías conspiradoras que apuntan a un envelenamento do Pontífice.

Xoán Paulo I pretendía afondar nas reformas iniciadas por Xoán XXIII. A clarificación das contas vaticanas era unha das súas prioridades. Mentres foi Patriarca de Venecia, en 1972, o Banco Vaticano vendeu ao Banco Ambrosiano, propiedade de Roberto Calvi, a Banca Cattolica do Veneto, sen consultar ao bispado metropolitano de Venecia, do cal monseñor Albino Luciani era xerarca.
O responsable desta acción foi o arcebispo Paul Marcinkus, o cal levou a certas desavinzas entre Luciani, aínda non nomeado papa, e o norteamericano, responsable da dubidosa administración Vaticana de entón. A Banca Cattolica do Veneto estaba especializada en préstamos con baixos tipos de xuro cara aos máis necesitados; quizais por isto o papa Luciani tomou cartas no asunto. Giovanni Benelli, substituto do Secretario de Estado Vaticano, cóntalle que existe un plan entre Roberto Calvi, Michele Sindona e Marcinkus para aproveitar a ampla marxe de manobra que ten o Vaticano: «evasión de impostos, movemento ilegal de accións». A reacción de Luciani, recollida no libro Co corazón posto en Deus: intuicións proféticas de Xoán Paulo I, é dunha enorme decepción.

O 9 de maio dese mesmo ano da morte de Xoán Paulo I, 1978, fora asasinado o primeiro ministro de Italia, Aldo Moro, líder da Democracia Cristiá. As estrañas circunstancias do deceso de Albino Luciani -un ataque cardíaco, para alguén que gozaba de boa saúde- e outros sucesos misteriosos, como que a defunción non fose certificada polo forense vaticano, senón por outro, e o precipitado do seu embalsamamento, dispararon a teoría de que en realidade Xoán Paulo I foi asasinado. A dobre confesión da monxa, Sor Vicenza Taffarel, quen atopou o cadáver do Sumo Pontífice (nunha primeira versión: vestido aínda, no seu baño, posiblemente no chan, onde vomitou; e a outra: na súa cama, con documentos desordenados e as lentes caídas do seu rostro, xa desposuído do hábito papal) inducen a pensar que foi envelenado.

Algunhas obras de investigación abundan na teoría do envelenamento. O libro O día da conta do sacerdote español Jesús López Sáez, presume que o sumo pontífice foi envelenado cunha forte dose dun vasodilatador. O libro In God's Name (No nome de Deus), do xornalista inglés David Yallop, defende que foi envelenado por altos xerarcas da Igrexa católica en complicidade con mafiosos vinculados co Banco Ambrosiano e as irmandades secretas masónicas.

En 1988 o Vaticano abriu as súas portas ao xornalista John Cornwell e deulle todo tipo de facilidades para entrevistar ás testemuñas da vida e morte de Xoán Paulo I, ata algúns que nunca declararan en público os seus vivencias. No seu libro Como un ladrón na noite. A morte do papa Xoán Paulo I entrevista aos secretarios do papa defunto, a Paul Marcinkus, á sobriña (médico de profesión) do papa Luciani, a un sarxento da garda suíza, aos embalsamadores, a xornalistas, un axente do FBI que traballou en Roma, a Joaquín Navarro-Valls, Radio Vaticano, os médicos do papa etc. A conclusión foi que parecía inverosímil que o papa fose asasinado, atribuíndo a súa morte a unha conxunción de factores. O seu carácter afable viuse esmagado pola burocracia vaticana e a presión de traballo á que foi sometido (o cardeal Villot recoñeceu que se sentía culpable de habelo angustiado de traballo con maletas de documentos), a pouca axuda que recibiu da contorna para desempeñar a súa nova función, os seus problemas de saúde (sobre todo circulatorios, embolias, trombos etc.) que combinado co estrés e un posible descoido na medicación xunto coa ausencia de trato por parte dos médicos do Vaticano, puideron producir unha embolia pulmonar a noite do 28 de setembro de 1978.

Con todo, varias fontes acusaron a Cornwell de ser contratado polo propio Vaticano para dar esta información falsa, xa que se demostrou que Albino Luciani non tiña ningún dos problemas de saúde mencionados nin tomaba medicación algunha, o que deixou numerosas dúbidas sen resolver sobre a morte do Sumo Pontífice.

Beatificación

Nunha cerimonia deslucida pola chuvia que caía sobre Roma o domingo 4 de setembro de 2022, Jorge Mario Bergoglio beatificou a Xoán Paulo I, que pasou á historia porque o seu pontificado durou só 33 días, ao falecer aos 65 anos de idade de maneira inesperada, o que deu lugar a todo tipo de especulacións que acabaron converténdose en argumento de libros e filmes. Albino Luciani, pontífice que sorprendeu aos fieis ao dirixirse a eles con sixeleza e deixar de utilizar o "plural maiestático", alcanzou o status previo á santidade grazas a un milagre logrado por medio da súa intercesión, segundo a Igrexa católica. Trátase da curación en 2011 da nena arxentina Candela Giarda, afectada por unha grave enfermidade e que, segundo os médicos, non tiña esperanzas de sobrevivir.

Ante os ao redor de 25 000 fieis presentes na praza de San Pedro do Vaticano para participar na cerimonia de beatificación, Francisco cualificou a Xoán Paulo I de «pastor apracíbel e sereno» e fixo referencia o «sorriso» que mostraba. Era a mellor maneira de transmitir «unha Igrexa co rosto alegre, sereno e sorrinte», dixo Bergoglio, trazando así un evidente paralelismo coa súa idea de como quere el que se mostre a comunidade cristiá. O coñecido como "papa do sorriso" era a imaxe dunha Igrexa católica «que nunca pecha as portas, que non endurece os corazóns, que non se queixa nin alberga resentimentos, que non está enfadada nin é impaciente, que non se presenta de modo áspero nin sofre pola nostalxia do pasado».

O Santo Pai, na súa homilía na beatificación do papa Luciani recordou que seguir a Xesús é tomar como El as propias cargas e as dos demais, facer da vida un don, gastala imitando o amor xeneroso e misericordioso de Deus. Tal como o novo beato que, co seu sorriso, logrou transmitir a bondade do Señor.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Xoán Paulo I no sitio oficial Vatican.va
• Catholic Hierarchy
• Sitio de Xoán Paulo IArquivado 08 de xullo de 2018 en Wayback Machine. (en castelán)

Predecesor: Paulo VI

263º Papa da Igrexa católica 1978

Sucesor: Xoán Paulo II