Saltar ao contido

Neon Genesis Evangelion

Este é un artigo bo da Galipedia
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Neon Genesis Evangelion
{{{caption}}}
新世紀エヴァンゲリオン
(Shin Seiki Evangerion)
XéneroApocalíptico,[1] drama psicolóxico,[2] mecha[3]
Manga Neon Genesis Evangelion
Creado por Yoshiyuki Sadamoto
Editor Kadokawa Shoten
Publicado en Shōnen Ace
Primeira edición 26 de decembro de 1994
Última edición 4 de xuño de 2013
Núm. de volumes 14
Anime Neon Genesis Evangelion
Dirixido por Hideaki Anno
Estudio
Canle televisiva TV Tokyo
Primeira emisión 4 de outubro de 1995
Última emisión 27 de marzo de 1996
Núm. de capítulos 26
Filmes
Outros

Neon Genesis Evangelion[4] (en xaponés: 新世紀エヴァンゲリオン; Shin Seiki Evangerion; que quere dicir literalmente "O Evanxeo do Novo Século") tamén coñecida sinxelamente como Evangelion[5] ou Eva,[6][7] é unha serie de animación xaponesa, ou anime, producida por Gainax e Tatsunoko Production,[8] dirixida por Hideaki Anno[9] e emitida orixinalmente pola canle TV Tokyo dende outubro de 1995 até marzo de 1996. O anime conta con 26 episodios e o elenco de voces xaponesas orixinais inclúe a Megumi Ogata como Shinji Ikari, Megumi Hayashibara como Rei Ayanami e Yūko Miyamura como Asuka Langley Soryu. A música da serie foi composta por Shirō Sagisu.

Evangelion está ambientado quince anos despois dun cataclismo mundial, e a acción ten lugar especialmente na cidade futurística e fortificada de Toquio-3. O protagonista é Shinji, un mozo adolescente que é recrutado polo seu pai na misteriosa organización Nerv para pilotar unha máquina xigante (mecha) e biomecánica chamada "Evangelion" co obxectivo de combater os aliens chamados "Anxos". A serie explora as experiencias e emocións dos pilotos dos Evangelion, así como as dos membros de Nerv no seu intento de previr que ningún dos Anxos cause outro cataclismo, ó tempo que lidan cos movementos estratéxicos da organización e coa busca da verdade que se agocha detrás destes eventos.[10] A serie contén conceptos e imaxes derivados da cábala, do cristianismo e do xudaísmo.

En Galiza, estreouse en galego no ano 2005 a través da TVG, dentro do espazo infantil e xuvenil Xabarín Club.[11] Neon Genesis Evangelion recibiu a aclamación da crítica mais tamén xerou certa controversia.[12] Particularmente controvertidos foron os dous últimos episodios, o cal levou ó equipo da serie a producir un final alternativo no filme de 1997 Evangelion: O final de Evangelion. Considerada como unha deconstrución do xénero mecha, a serie de televisión orixinal provocou o renacemento da industria do anime e converteuse nunha icona cultural. Filmes, manga, vídeos e outros produtos da franquía Evangelion conseguiron récords de vendas nos mercados xaponeses e un grande éxito internacionalmente, con 150 billóns de iens de ganancias nos produtos relacionados no ano 2007 e as máquinas pachinko de Evangelion xerando máis de 700 billóns de iens no ano 2015.[13]

Sinopse

[editar | editar a fonte]
Artigo principal: Lista de episodios de Neon Genesis Evangelion.
Recreación do Evangelion Unidade-01 nunha Factoría Metalúrxica de Shanghai.

No ano 2015, quince anos despois dun cataclismo global coñecido como o Segundo Impacto, o adolescente Shinji Ikari é convocado na futurista cidade de Toquio-3 polo seu distante pai Gendo Ikari, director da forza especial paramilitar Nerv. Á súa chegada, Shinji é testemuña da loita entre as forzas das Nacións Unidas e un Anxo, un dos monstros xigantescos cuxo espertar foi anunciado polos manuscritos do Mar Morto. Por mor dos campos de forza case impenetrables dos Anxos, os xigantes biomecánicos Evangelion de Nerv, sincronizados co sistema nervioso dos seus pilotos e posuidores dos seus propios campos de forza, son as únicas armas capaces de evitar que os Anxos aniquilen a humanidade. A oficial de Nerv Misato Katsuragi acompaña a Shinji no complexo de Nerv que se atopa baixo a cidade, onde o seu pai o forza a pilotar o Evangelion Unidade-01 e loitar contra o Anxo. Sen adestramento, Shinji axiña se ve desbordado na batalla, facendo que o Evangelion entre en modo "berserker" e mate salvaxemente o Anxo por si só.

Despois da hospitalización, Shinji instálase na casa de Misato e comeza a vivir en Toquio-3. Na súa segunda batalla, Shinji destrúe o Anxo mais despois foxe, apesarado. Misato enfróntase a Shinji e el decide seguir sendo piloto. O equipo de Nerv e Shinji deberán loitar e derrotar os restantes 14 Anxos para evitar o Terceiro Impacto, un novo cataclismo global que destruiría o mundo. O Evangelion Unidade-00 é reparado pouco despois. Shinji tenta facer amizade coa súa piloto, Rei Ayanami, unha adolescente misteriosa e illada socialmente. Coa axuda de Rei, Shinji derrota outro Anxo. A eles úneselles a piloto do Evangelion Unidade-02, a talentosa mais insufrible adolescente Asuka Langley Sōryu, que é de ascendencia xermano-xaponesa-estadounidense. Xuntos, os tres conseguen derrotar varios Anxos. Mentres Shinji se adapta ó seu novo papel como piloto, pouco a pouco vólvese máis confiado e seguro de si mesmo. Asuka múdase con Shinji e comezan a desenvolver sentimentos confusos entre eles, chegando a bicarse por provocación dela.

Despois de ser absorbido por un Anxo, Shinji libérase grazas a que o seu Evangelion actuou por si mesmo. Despois vese obrigado a loitar contra o Evangelion-03, que está infectado por un Anxo, e ve como o seu piloto, o seu amigo e compañeiro de clase Toji Suzuhara, queda incapacitado e presuntamente paralizado de xeito permanente. Asuka perde a confianza en si mesma tras unha derrota e cae nunha espiral de depresión. Isto empeora na súa seguinte batalla, onde un Anxo ataca a súa mente e a obriga a revivir os seus peores medos e traumas infantís, o que resulta nunha ruptura mental. Na seguinte batalla, Rei autodestrúe a Unidade-00 e morre para salvar a vida de Shinji. Misato e Shinji visitan o hospital onde atopan a Rei viva mais alegando que é "a terceira Rei". Misato obriga á científica Ritsuko Akagi a que lle revele os escuros segredos de Nerv, descubrindo un cemiterio de ósos de Evangelion desbotados e un sistema de conexión artificial que funciona con clons de Rei, quen foi creada co ADN da nai de Shinji, Yui Ikari. Esta sucesión de eventos deixa a Shinji emocionalmente tocado e arredado do resto dos personaxes. Kaworu Nagisa substitúe a unha catatónica Asuka como piloto da Unidade-02. Kaworu, que nun principio traba amizade con Shinji e gaña a súa confianza, é en realidade o derradeiro Anxo anunciado, Tabris. Kaworu loita contra Shinji, mais despois decátase de que debe morrer para que a humanidade sobreviva, e polo tanto pídelle a Shinji que o mate. Shinji dubida, mais finalmente mátao. Este feito fai que a culpa o sobrepase.

Despois de que o Anxo final é derrotado, Seele, un misterioso grupo que supervisa os eventos da serie, lanza o "Proxecto de Complementación Humana", unha forma de evolución forzada da humanidade na que as almas de tódalas persoas se fusionan con fins benévolos, crendo que se se unifica, a humanidade podería finalmente vencer a soidade e a alienación. A alma de Shinji lida coa razón da súa existencia e chega a unha epifanía de que precisa que os outros prosperen, o cal lle permite destruír o muro de emocións negativas que o atormentaban e reunirse cos demais, que o felicitan.

Personaxes

[editar | editar a fonte]
Artigo principal: Lista de personaxes de Neon Genesis Evangelion.
O uniforme escolar de Rei e Asuka.
“
É estraño que Evangelion se convertese nun éxito. Tódolos personaxes son tan enfermizos...!
 		”

— Hideaki Anno[14]

Hideaki Anno tentou crear personaxes que reflectisen partes da súa propia personalidade.[15] Os personaxes de Evangelion lidan coas relacións interpersonais, os seus problemas persoais[16] e con eventos traumáticos do seu pasado.[17][18] As calidades humanas dos personaxes permitiron que algúns espectadores da serie se identificasen cos personaxes a nivel persoal, mentres que outros os interpretan como símbolos históricos, relixiosos ou filosóficos.[19] Shinji Ikari é o protagonista da serie e o piloto designado do Evangelion Unidade-01. Logo de presenciar a morte da súa nai Yui Ikari cando era neno, Shinji foi abandonado polo seu pai, Gendo Ikari. É emocionalmente hipersensible e, ás veces, fai o que se espera del por medo ó rexeitamento, mais rebelouse a miúdo e chegou a negarse a pilotar o Eva polo dano insoportable que lle fixeron a el e ós seus amigos. Ó longo da serie repítese a si mesmo "Non debo fuxir" como un medio para animarse a enfrontar as ameazas do día, e isto dálle valentía na batalla, mais ten o hábito persistente de retirarse en resposta a eventos traumáticos. Anno describiu a Shinji como un neno que "se encolle ante o contacto humano" e que se "convenceu de que é unha persoa completamente innecesaria".[20]

A misteriosa piloto do Evangelion Unidade-00, Rei Ayanami, é un clon creado a partir dos restos recuperados de Yui e caracterízase por ter unha autoestima negativa produto da comprensión de que ela é un activo prescindible.[21] Durante un tempo, despreciou a Shinji pola súa falta de confianza no seu pai Gendo, a quen ela é moi achegada. Porén, despois de que Shinji e Rei derrotasen xuntos ó Anxo Ramiel, ela desenvolve unha relación amigábel con el. Contra o final da serie, revélase que ela é un de moitos clons, cuxo uso é o de substituír a Rei existente se é asasinada.

Asuka Langley Soryu é unha rapaza prodixio que pilota o Evangelion Unidade-02, quen posúe un temperamento ardente e un exceso de orgullo e confianza en si mesma que a miúdo a meten en problemas e dificultades, especialmente durante as batallas. Cando era pequena, Asuka descubriu o corpo da súa nai pouco despois de que ela cometese suicidio, o cal provocou que reprimise as súas emocións e xurase non volver chorar. Asuka e Shinji desenvolven sentimentos intensos mais ambiguos o un cara ó outro e teñen dificultades para achegarse ós demais, xa que a súa relación foi concibida orixinalmente como unha reprodución da que teñen os personaxes principais de Nadia: The Secret of Blue Water.[22] En comparanza con Shinji, Asuka e Rei preséntanse cos seus propios defectos e dificultades relacionadas con outras persoas.[23] Misato Katsuragi é a coidadora e oficial ó mando de Shinji e Asuka.[24] O seu comportamento profesional en Nerv contrasta dramaticamente co seu comportamento despreocupado e irresponsable no fogar. O deseñador dos personaxes Yoshiyuki Sadamoto concibiuna como unha "rapaza do lado" e unha perdedora promíscua que errou á hora de tomar a vida en serio.[25] Hideaki Anno describiu a Shinji e a Misato como "temerosos de saír feridos" e "inadecuados, ou carentes da actitude positiva, respecto do que a xente considera como os heroes dunha aventura".[20]

Os pilotos adolescentes dos Evangelion son enviados á batalla polo frío Gendo Ikari, o pai de Shinji e o comandante de Nerv. Abandonou a Shinji e chamou por el só para que servise como piloto dun Evangelion rescatou os restos do corpo da súa muller morta para crear a Rei, a quen vía como unha simple ferramenta á súa disposición para derrotar os Anxos e promulgar a Complementaridade Humana. Ó igual que Shinji, el é algo asocial e ten medo de ser insultado por outros, fuxindo deles a miúdo e comentendo inmoralidades no proceso. Este medo é o que o levou a abandonar a Shinji. É representado como un home implacable no seu afán por gañar, un home que "toma medidas drásticas e extremas, por medios xustos ou sucios, polas boas ou polas malas, para cumprir o seu propio propósito".[26] Segundo Yoshiyuki Sadamoto, os personaxes de Gendo e Fuyutsuki están baseados en Ed Straker e Alec Freeman da serie de televisión UFO.[25] Sadamoto deseñou a aparencia dos personaxes co obxectivo de que as súas personalidades "puideran entenderse máis ou menos dunha ollada".[27] A estética atractiva e distintiva das personaxes femininas principais contribuíu ás grandes vendas de produtos da franquía Neon Genesis Evangelion. O deseño de Rei en particular fíxose tan popular que os medios de comunicación referíanse a ela como a "Rapaza Premium" debido ás altas vendas dos libros con Rei na cuberta.[28]

Produción

[editar | editar a fonte]
“
Evangelion é toda a miña vida, fíxeno con todo o que sabía, poñendo nel todo o meu ser. Isto é toda a miña vida. A miña vida mesma.
 		”

—Hideaki Anno[29]

O director Hideaki Anno caeu nunha profunda depresión logo de rematar o seu traballo en Nadia: The Secret of Blue Water[30] e do fracaso en 1992 do proxecto para facer unha secuela do filme Royal Space Force: The Wings of Honnêamise.[31] Segundo Yasuhiro Takeda, Anno accedeu a unha colaboración entre King Records e Gainax mentres bebía co representante de King, Toshimichi Ōtsuki;[32] King Records garantiu a Anno un intervalo de tempo para "algo, calquera cousa".[33] Anno comezou o desenvolvemento da nova serie no ano 1993 arredor do tema de "non escapar", unha idea que xa fora o tema subxacente de Aoki Uru, un proxecto anterior de Anno que non conseguira pasar á fase de produción.[34] Ó comezo da produción da serie, Anno declarou a súa intención de que Evangelion fixese medrar o número de otakus (seareiros de anime) espertando o interese neste medio.[35] Segundo el, o argumento da serie reflicte a súa depresión de catro anos.[20][36] Na primeira fase de deseño do proxecto Evangelion consideráronse varios formatos, incluíndo un filme, unha serie de televisión e unha serie de OVAs. Os produtores finalmente optaron pola serie de televisión xa que era o medio máis accesible no Xapón daquela época.[25] O título proposto Alcion, foi rexeitado pola falta de sons con consoantes fortes.[25]

Evangelion tomou prestados certos escenarios e o uso da introspección como fórmula narrativa dun proxecto anterior de Anno titulado Gunbuster.[37] Incorporou a estrutura narrativa de Nadia e múltiples marcos de referencia para deixar a historia aberta a interpretacións.[38] No transcurso do proceso de escrita, os elementos da historia de "Evangelion" evolucionaron dende o concepto orixinal. Orixinalmente, a principal protagonista era feminina, mais a idea foi finalmente desbotada.[25] Estaba previsto que o primeiro episodio representase a loita entre un Anxo e Rei, mentres que o personaxe de Shinji só era introducido despois de que o Anxo fose derrotado.[39] Máis cambios foron introducidos no argumento despois do ataque de gas sarín no metro de Toquio da seita Aum Shinrikyo en marzo de 1995. O crítico Azuma Hiroki dixo que a historia orixinal de "Evangelion" estaba "demasiado preto da realidade" dende o punto de vista de Anno. Basicamente, Anno pennsou que o escenario orixinal non era axeitado para a transmisión, e temía a censura. Porén, tamén criticou a Aum Shinrikyo, porque "perderon calquera contacto coa realidade". Por esta razón, Azuma declarou que "Evangelion" "é unha crítica intrínseca de Aum".[35] A versión final da historia reflicte a inspiración extraída de moitos outros animes e obras de ficción,[40] entre eles Space Battleship Yamato,[41] Mobile Suit Gundam,[42][43] Devilman[44][45] e Space Runaway Ideon.[46][47] A serie tamén incorpora homenaxes a Childhood's End,[48] as novelas de Ryū Murakami,[40][49] The Andromeda Strain, The Divine Invasion, o poema Pippa Passes,[50] The Hitcher, e varias series de televisión como The Prisoner, Thunderbirds, Ultraman[40][51] e Ultra Seven.[52]

O estudio Gainax en Koganei, Toquio.

O desenvolvemento da serie Neon Genesis Evangelion seguiu os prazos estabelecidos ó longo da súa produción. Os cortes iniciais dos dous primeiros episodios foron proxectados no segundo festival Gainax en xullo de 1995, só tres meses antes de seren emitidos na televisión.[53] No episodio 13 a serie comezou a desviarse significativamente da historia orixinal, e o guión inicial foi abandonado. O número de Anxos reduciuse a 17 no canto dos 28 orixinais, e os guionistas cambiaron o final da historia, que orixinalmente describía o fracaso do Proxecto de Complementación Humana tras un ataque dun Anxo dende a Lúa.[39]

A partir do episodio 16 a narrativa da serie cambiou drasticamente, relegando a historia sobre a salvación pola narración centrada nos personaxes individuais.[54][55] Este cambio coincidiu co repentino interese de Anno na psicoloxía, que espertou logo de que un amigo lle emprestase un libro sobre doenzas mentais.[56] Este enfoque culminou nunha psicanálise dos personaxes nos dous episodios finais.[16] A produción estivo tan preto da data límite de emisión que as escenas completas empregadas na vista previa do vixésimo quinto episodio tiveron que ser redeseñadas para traballar no novo final.[57] Estes episodios amosan un uso intensivo da animación abstracta,[58] flashbacks,[59] debuxos lineais sinxelos, fotografías[60] e escenas de imaxe fixa con diálogo de voz en off.[61] Algúns críticos especularon que estas opcións de animación non convencionais foron produto de recortes orzamentarios,[62] mais Toshio Okada declarou que se ben non era só un problema de horario ou orzamento, Anno "non puido decidir o final até que chegou o momento, ese é o seu estilo".[63] Estes dous episodios xeraron controversia e condena entre os seguidores e a crítica da serie, incluíndo comentarios envelenados dirixidos ó propio Anno.[64] En 1997, Hideaki Anno e Studio Gainax estrearon dous filmes animados para dar un final alternativo á serie Evangelion: Morte e renacemento e Evangelion: O final de Evangelion.[65]

Temas

[editar | editar a fonte]
O Sefirot aparece nesta serie como a Árbore da Vida, xunto con outras referencias á cábala.
Título dun episodio de Evangelion, no que salienta o uso do texto branco sobre fondo negro.
Artigo principal: Temas de Neon Genesis Evangelion.

A serie conta con constantes referencias á cábala, ó cristianismo e ó xudaísmo,[66] o que complica os intentos dos espectadores de artellar unha interpretación inequívoca da serie.[67] A serie semella estar influenciada polo Midrash, o Zohar e outros textos cabalísticos do libro da Xénese,[68] que aparentemente se reelaboran dentro da serie para crear un novo Evanxeo ou mitoloxía específica, sen deixar de manter unha conexión cos textos orixinais.[67] O asistente de director Kazuya Tsurumaki dixo que as referencias visuais relixiosas tiñan a intención de facer a serie máis "interesante" e "exótica",[69] e negou a existencia dun "significado cristián" para o uso de símbolos visuais na serie.[70] Porén, de acordo con Anno: "A medida que os símbolos se mesturan, por primeira vez xorde algo como unha interrelación ou un significado".[71] O argumento mestura elementos de esoterismo e misticismo da cábala xudía,[72] como os Anxos, que teñen moitas características comúns cos anxos da tradición relixiosa, como Sachiel, Sandalfon e Ramiel.[73]

Segundo Patrick Drazen, a serie contén numerosas alusións ó Kojiki e ó Nihon Shoki a visión xintoísta do cosmos primordial e as lanzas míticas das deidades xintoístas Izanagi e Izanami.[74] Os elementos da tradición xudeocristiá tamén ocupan un lugar salientado en toda a serie, incluíndo referencias a Adán, Lilit, Eva, a Lanza de Lonxinus,[75] os Manuscritos do Mar Morto,[76] o concepto cabalístico de Adam Kadmon, a Árbore da Vida, entre outros.[74] A fusión de tódalas almas humanas nunha soa a través do Proxecto de Complementación Humana ó final da serie é semellante ó concepto cabalístico de tikkun olam.[77] Os Evangelion foron comparados cos golem do folclore xudeu,[52] e o seu deseño aseméllase ás representacións tradicionais de oni (ogros ou demos xaponeses).[78]

"Evangelion" foi interpretado como unha expresión profundamente persoal das loitas emocionais de Hideaki Anno coa depresión.[52] Durante a produción da serie, interesouse cada vez máis na psicoloxía e nas doenzas mentais.[56] Segundo el mesmo, Rei é unha personaxe esquizofrénica[79] e ela representa o inconsciente de Shinji.[71][80] Shinji ten un complexo de Edipo,[81][82] e caracterízase por un conflito de libido e destrudo.[83] De forma semellante, Ritsuko ten un complexo de Electra e segundo o cal ama a Gendo, unha especie de substituto da figura do pai.[84] Anno declarou que se identifica con Shinji, Asuka e Misato no plano consciente,[85] mentres que Rei e Kaworu representan o inconsciente, sendo Kaworu como a súa sombra arquetípica.[86] Tamén se suxeriu que a entrada de Shinji na Unidade-01 é un "retorno ó útero" freudiano, e que a súa loita por liberarse de Eva é o seu "rito de iniciación" na virilidade.[87] A serie contén moitas referencias a conceptos filosóficos e psicanalíticos, como a fase oral, a introxección, a personalidade oral, a ambivalencia,[88] e a pulsión de morte,[89] incluíndo algúns elementos das obras de Sigmund Freud,[90][91] Arthur Schopenhauer,[92] Søren Kierkegaard e outros.[93]

Medios relacionados

[editar | editar a fonte]

Música

[editar | editar a fonte]
Artigo principal: Música de Neon Genesis Evangelion.

Shirō Sagisu compuxo a maioría da música orixinal da serie. A banda sonora subiu até o máis alto das listas de éxitos de Oricon, con Neon Genesis Evangelion III acadando o número un en número de vendas no ano 1997;[94] ese mesmo ano, Sagisu recibiu o premio Kobe Animation á "mellor banda sonora" polo seu traballo en Evangelion.[95] Composicións clásicas de Ludwig van Beethoven,[61] Johann Sebastian Bach,[96] Giuseppe Verdi e Georg Friedrich Händel[75] tamén aparecen ó longo da serie. Outras obras clásicas e composicións sinfónicas foron empregadas como banda sonora de filmes posteriores producidos dentro da franquía Neon Genesis Evangelion. En total, a discografía da serie inclúe 21 álbums de estudio, ó vivo, compilacións e bandas sonoras, así como seis sinxelos de CD. O tema de apertura da serie é "A Cruel Angel's Thesis", interpretado por Yoko Takahashi. O tema clasificouse no segundo posto dous das enquisas de TV Asahi, acadando o posto #55 entre os mellores temas de anime de tódolos tempos, e o posto #18 entre os mellores temas de animes da década de 1990.[97][98] Quince anos despois do seu lanzamento, o tema gañaou o premio anual JASRAC polos dereitos de autor que continuou a xerar en pachinko, pachislo, karaokes e outros eventos.[99] O tema do final era unha versión de "Fly Me to the Moon" arranxado e cantado por Claire Littley (acreditada como CLAIRE).[100]

Filmes

[editar | editar a fonte]
Artigos principais: Evangelion: Morte e renacemento, Evangelion: O final de Evangelion e Rebuild of Evangelion.

En maio de 1996, Gainax anuniou un filme de Evangelion[101] en resposta á insatisfacción dos seareiros da serie respecto do final.[102] O 15 de marzo de 1997, Gainax estreous Evangelion: Morte e renacemento, consistente nunha montaxe de 60 minutos a partir de anacos dos 24 primeiros episodios da serie e os primeiros 30 minutos do novo final por mor de problemas de produción.[103] O segundo filme, Evangelion: O final de Evangelion, que se estreou o 19 de xullo de 1997, ofreceu un final completamente novo que conta unha versión alternativa ós dous últimos episodios da serie. No canto de representar o clímax da serie dentro das mentes dos personaxes, o filme achega unha resolución máis convencional e baseada na acción das liñas argumentais da serie. O filme gañou numerosos galardóns[104][105] e recadou 1,45 billóns de iens en seis meses despois da súa estrea.[106] En 1999, EX.org clasificou o filme como o quinto mellor de 'tódolos tempos', estando a serie de televisión no posto #2.[107] e en 2009 CUT Magazine clasificouno como o terceiro mellor filme anime de tódolos tempos.[108] En xullo de 1998, os filmes foron estreados de novo como Revival of Evangelion que combinou Evangelion: Death(true)2 (a versión do director de Death) con End of Evangelion.

O 9 de setembro de 2006, Gainax confirmou unha nova serie de filmes animados chamada Rebuild of Evangelion,[109] consistente en catro filmes. O primeiro conta de novo os primeiros cinco episodios da serie, pero a partir do segundo filme a historia é completamente diferente, incluíndo novos personaxes, EVAs e Anxos. O primeiro filme, Evangelion: 1.0 You Are (Not) Alone, estreouse no Xapón o 1 de setembro de 2007, con Evangelion: 2.0 You Can (Not) Advance estreado o 27 de xuño de 2009 e Evangelion: 3.0 You Can (Not) Redo o 17 de novembro de 2012. O derradeiro filme, titulado Evangelion: 3.0+1.0, estreouse o 8 de marzo de 2021 despois de ser adiado dúas veces.[110]

Manga

[editar | editar a fonte]
Artigo principal: Neon Genesis Evangelion (manga).

Dez meses antes da emisión en televisión de Evangelion, o deseñador de personaxes Yoshiyuki Sadamoto ilustrou unha versión manga da historia. O primeiro volume do manga foi publicado no número de febreiro de Shōnen Ace, en decembro de 1994, e os seguintes volumes foron producidos de maneira irregular durante un período de dezaoito anos. A derradeira entrega foi publicada en xuño de 2013.[111][112] Inicialmente, os editores estaban preocupados pola selección de Sadamoto para desenvolver a adaptación ó manga, considerándoo "demasiado pasado de moda para ser financiable".[113] Estas preocupacións resultaron infundadas logo do forte éxito comercial do manga: os primeiros 10 volumes venderon máis de 15 millóns de copias,[114] e o décimo primeiro acadou o número un nas clasificacións de Tohan,[115] vendendo dous millóns de copias adicionais.[116] A serie manga gañou a enquisa de Comicker entre os seareiros no ano 1998.[117]

Outros medios

[editar | editar a fonte]
Artigos principais: Lista de videoxogos de Neon Genesis Evangelion, Neon Genesis Evangelion: Angelic Days, Petit Eva: Evangelion@School e Neon Genesis Evangelion: Campus Apocalypse.

Varios videoxogos baseados na serie foron desenvolvidos, que van dende videoxogos de rol e aventuras até mahjong e xogos de cartas. A serie tamén xerou numerosos libros de arte e novelas gráficas, unha das cales inspirou a serie de manga derivada Angelic Days. A historia tamén foi adaptada noutras dúas series manga ademais do proxecto orixinal de Sadamoto: Petit Eva: Evangelion@School, un manga parodia que contou coa súa propia serie anime orixinal de Internet, e Campus Apocalypse, unha historia baseada nos personaxes que omite toda a historia dos robots Evangelion. Tamén se crearon varios dramas de radio, comercializados en CD e casete, para facer máis accesible o material a audiencias non tradicionais. O 8 de febreiro de 2015, Evangelion:Another Impact, unha curtametraxe 3D dirixida por Shinji Aramaki, foi lanzada e retransmitida por Japan Animator Expo. Conta "a historia da activación, revolta e ouveo dun Evangelion noutro mundo".[118]

Lanzamentos de uso doméstico

[editar | editar a fonte]

A estrea en formato de vídeo de uso doméstico no Xapón incluíu un conxunto de VHS e Laserdisc, cunha versión estruturada arredor de "Genesis 0:(volume number)", contendo cada un dos primeiros 12 lanzamentos dous episodios. Tódolos episodios sufriron cambios menores e os episodios 21-24 ampliáronse con novas escenas. "Genesis 0:13" e "Genesis 0:14" contiñan a versión orixinal e a versión alternativa dos episodios 25 e 26 presentados en Evangelion: O final de Evangelion.[119] Un décimo quinto e final lanzamento para Laserdisc, titulado "Genesis 0:X", contiña as versións de transmisión dos episodios 21 ó 24 e era unha oferta especial por correo para os seareiros que compraron os 14 discos.[120] O primeiro lanzamento en DVD xaponés contiña sete volumes; todos constaban de catro episodios, co sétimo volume composto polas versións orixinais e alternativas dos episodios 25 e 26. Esta versión era idéntica á anterior versión de disco láser e VHS. Os filmes tamén foron lanzados nun set especial, como a serie. En 2000 e 2001, lanzáronse nun conxunto de tres caixas para conmemorar o ficticio Segundo Impacto, que ocorría no ano 2000 na serie. A Caixa do Segundo Impacto contiña os 26 episodios orixinais e os dous filmes divivididos en 9 DVDs, tres por caixa. As versións eran a emisión orixinal e as versións cinematográficas respectivamente e, polo tanto, diferentes da versión anterior do DVD. Ademais, o videoxogo Girlfriend of Steel foi incluído na terceira caixa do set.[121][122]

No ano 2003, os nove volumes xaponeses en DVD de "Renewal of Evangelion" foron lanzados de novo,[123] con efectos sonoros mellorados, o diálogo remesturado e a banda sonora remasterizada para son de calidade 5.1 estéreo.[124] Os oito primeiros volumes cubriron os 26 episodios orixinais, incluíndo dúas versións dos episodios 21ó 24: a versión de vídeo (ampliada) (dispoñible en versións anteriores) e unha reconstrución da versión emitida máis curta, dispoñible nesta edición por vez primeira dende o Genesis 0: X laserdisc, tampouco foron censurados como na emisión orixinal. O noveno volume foi titulado Evangelion: The Feature Film e Revival of Evangelion e contén Death(true)² e O final de Evangelion (omitindo Renacemento) en dous discos.[125] A estrea do Renewal Project foi a base para a versión "Platinum Edition" que se distribuíu en occidente.[124] O 1 de decembro de 2014, Studio Khara anunciou unha edición Blu-ray que contiña unha nova remasterización da serie de televisión en HD, as versións en vídeos dos episodios 21-24, así como os dous filmes xuntos como Revival of Evangelion, a versión do director, que estaba dispoñible nos DVDs de Renewal, así como as versións cinematográficas orixinais de Evangelion: Morte e renacemento e Evangelion: O final de Evangelion.[126][127] Ademais, anunciouse outra versión DVD, titulada Archives of Evangelion, que contiña a versión emitida orixinal da serie de televisión así como a versión emitida de Death (True) & Rebirth que se emitiu en xaneiro de 1998. Ámbalas dúas edicións foron lanzadas o 26 de agosto de 2015 para conmemorar o 20 aniversario da serie de televisión.[128]

A serie foi distribuída en América do Norte e Europa por ADV Films.[129] As 13 cintas VHS da versión inglesa, estreadas entre o 4 de agosto de 1997 e o 7 de xullo de 1998, contiñan dous episodios cada unha e foron estredaas baixo o nome "Genesis 0:(volume number)", como o primeiro lanzamento de vídeo de uso doméstico xaponés. Dúas coleccións laserdisc foron estreadas como Collection 1 Deluxe Edition[130] e Collection 2 Deluxe Edition,[131] que contaban cos episodios 1-4 e 5-8, respectivamente. O primeiro DVD lanzado por ADV Films foi a Perfect Collection de oito discos de 2002, que contiña os 26 episodios orixinais.[124] En 2004, ADV lanzou dous recompilatorios DVD titulados Neon Genesis Evangelion: Resurrection e Neon Genesis: Reborn, abarcando as versións do director dos episodios 21 até o 24.[124] Ese mesmo ano, anunciouse o lanzamento da Platinum Edition por ADV prevista para o 2004,[132] que contiña sete DVDs[133] estreados entre o 27 de xullo de 2004 e o 19 de abril de 2005.[134] Esta Platinum Edition contiña os 26 episodios orixinais e as catro versións do director[135] dos episodios 21 a 24. Unha versión de seis discos da Platinum Edition, Platinum Complete Edition, foi lanzada o 22 de novembro de 2005, e omitiu numerosos contidos extras que estaban incluídos noutras versións, como comentarios e trailers.[136]

O 26 de novembro de 2018, a empresa de contidos en streaming Netflix anunciou que adquirira os dereitos de retransmisión mundiais da serie anime orixinal, así como Evangelion: Morte e renacemento e Evangelion: O final de Evangelion, para o seu lanzamento no segundo trimestre de 2019.[137] O 22 de marzo de 2019, Netflix anunciou como data da estrea o 21 de xuño de 2019.[138][139] Despois da disolución de ADV Films en 2008,[140] a estrea de Netflix inclúe un guión re-traducido de Studio Khara, Dan Kanemitsu[141][142] e un novo elenco de dobradores en inglés escollidos por Khara.[143] A estrea de Netflix omitiu "Fly Me to the Moon" en certas rexións por mor de temas de licenzas.[144][145]

Lanzamento en galego

[editar | editar a fonte]

A distribución en formato de vídeo de uso doméstico en galego realizouse na edición Neon Genesis Evangelion Platinum, que contaba coa serie completa de 26 episodios en 6 DVDs, e tiña 750 minutos de duración.[146] Foi distribuída por Sony Pictures e lanzada o 26 de abril de 2011. Esta edición incluía a versión orixinal en xaponés, alén da dobraxe en galego, castelán e catalán.

Acollida

[editar | editar a fonte]
“
Mesmo os seareiros do xénero de ciencia ficción que evitan o anime por completo probablemente oíron falar de Cowboy Bebop e Ghost in the Shell, que foron puntos de referencia de estilo e substancia. Mais podería dicirse que a meirande, e certamente a máis densa tematicamente das tres obras mestras de anime de ciencia ficción dos 90 é Neon Genesis Evangelion. Ten unha das franquías de culto máis duradeiras a nivel mundial e apaixonadas bases de seareiros en todo o mundo friqui. ... o elenco máis famoso do anime ... [e] o rapaz do póster/protagonista Shinji é un dos personaxes con máis matices, máis populares e coñecidos da historia do anime.
[147] 		”

— Nick Verboon, Unreality Mag
(13 de xuño de 2013)[148]

Neon Genesis Evangelion recibiu a aclamación da crítica[149] tanto xaponesa como internacional.[150][151] Evangelion converteuse nun fenómeno social máis aló da súa base principal de seguidores, xerando debate nacional no Xapón. A serie tamén foi obxecto de numerosos informes de medios de comunicación, artigos, debates e estudos de investigación.[152] A serie conta cun 100% de aprobación en Rotten Tomatoes baseada en 27 opinións e o consenso da crítica neste portal valóraa como: "Neon Genesis Evangelion, un punto de referencia cultural para o Xapón e unha visión autoritaria e intransixente do creador Hideaki Anno, funciona como un apaixonante ápice para o xénero de anime mecha e como unha exploración esgazadora da depresión, o que o converte nunha épica totalmente singular sobre os anxos e os demos internos".[153]

Despois do remate da serie orixinal de televisión, a acollida do público e da crítica sobre Neon Genesis Evangelion polarizouse,[154] particularmente respecto os dous últimos episodios. O estilo experimental do final confundiu[155] ou anoxou a moitos dos seus seareiros[58][62] e xerou debate e controversia;[149][156] A crítica dirixiuse principalmente á falta de resolución da historia nos dous últimos episodios.[149] A opinión sobre o final foi dispar,[149] coa audiencia amplamente dividida entre aqueles que consideraron os episodios "profundos" e os que sentiron que o seu significado era "máis aparente que real".[12] Os actores de dobraxe en lingua inglesa admitiron que tiveron problemas para entender a conclusión da serie.[155] Mainichi Shimbun escribiu que despois do episodio 25, "case tódolos espectadores se sentiron traizoados ... Cando o comentarista Eiji Ōtsuka enviou unha carta a Yomiuri Shimbun queixándose sobre o final de Evangelion, o debate fíxose nacional".[157] Malia as críticas, Anno defendeu as súas eleccións artísticas para a conclusión da serie.[149] A controversia arredor de "Evangelion" non influíu negativamente na popularidade da serie, que segue sendo forte tanto dentro como fóra da subcultura otaku.[149][158]

A serie conseguiu a atención dos teóricos culturais dentro e fóra do Xapón,[54] e moitos críticos analizaron ou comentaron a serie, incluíndo Susan J. Napier, William Rout, Mick Broderick, Mari Kotani,[159] e os sociólogos Shinji Miyadai,[160] Hiroki Azuma,[55] Yuriko Furuhata e Marc Steinberg.[161] A serie foi descrita como unha crítica e unha deconstrución do xénero mecha.[162][163] Mike Hale de The New York Times describiuno como "un anime superio, un conto de robots xigantes de profundidade, emoción e detalle infrecuentes".[164] Theron Martin (Anime News Network) describiu o deseño de personaxes como "distintivo, deseñado para ser atraente no canto de remirado", e os deseños mecha como "entre os máis distintivos xamais producidos para unha serie de anime, con aparencias elegantes e áxiles que se ven monstrosas, temibles e lixeiras no canto de cadradas e cabaleirescas".[165] Mike Crandol declarou que "Xa non semella contrito dicir que "Evangelion" é seguramente unha das grandes obras de animación de tódolos tempos ".[154] O crítico xaponés Manabu Tsuribe considerou que Evangelion era "extremadamente interior e carece de socialidade, polo que parece reflectir a patoloxía da época."[166] Zac Bertschy salientou que "A maior parte da reacción contra "Evangelion" existiu porque á xente non lle gusta pensar".[167] Evangelion foi caracterizada polos seus personaxes complexos[168] e pola riqueza da narrativa.[169][170] En febreiro de 2004, Cinefantastique clasificou o anime como un dos "10 animes esenciais".[171]

Galardóns

[editar | editar a fonte]

Neon Genesis Evangelion obtivo unha alta puntuación en numerosas enquisas de popularidade. En 1996, a serie gañou o primeiro posto na categoría de "Serie máis querida" do Anime Grand Prix, unha serie de premios outorgados polos lectores da revista Animage.[172] A serie recibiu de novo este recoñecemento en 1997 por unha ampla marxe.[173] Evangelion: O final de Evangelion gañou o primeiro posto en 1998,[174] convertendo a Neon Genesis Evangelion na primeira franquía anime en gañar o primeiro premio tres veces consecutivas.[175] A páxina web IGN clasificou Evangelion como a décima mellor serie animada na súa lista dos "100 mellores series anime".[176] A serie clasificouse no terceiro posto da lista de Animage dos "animes que deberían ser lembrados no século XXI".[177] En 1998, os lectores de EX.org votaron Neon Genesis Evangelion como o lanzamento #1 de anime nos Estado Unidos[175] e en 1999, a segunda mellor serie de tódolos tempos.[178] En 2007, unha enquisa a grande escala de TV Asahi describiu a Evangelion como o segundo anime máis apreciado no Xapón.[179] A serie foi considerada como a máis popular de tódolos tempos nunha enquisa de 2006 entre os 80 000 asistentes ó Japan Media Arts Festival.[180]

Evangelion gañou o premio Animation Kobe en 1996[181] e 1997.[182] A serie foi galardoada co Premio Nihon SF Taisho e co Premio á Excelencia do Japan Media Arts Festival en 1997.[183][184] O filme clasificouse no posto #6 da lista da revista Wizard's Anime dos "50 animes estreados en América do Norte".[185] No número de agosto de 1996 da revista Animage, os personaxes de Evangelion situáronse no máis alto da clasificación, con Rei no primeiro posto, Asuka no terceiro, Kaworu no cuarto e Shinji no sexto. Rei Ayanami gañou o premio da categoría de personaxe feminino en 1995 e 1996 e Shinji Ikari gañou na categoría de personaxe feminino en 1996 e 1997.[186] En 2010, a revista Newtype recoñeceu a Rei Ayanami como o personaxe máis popular da década de 1990 na categoría feminina, e a Shinji Ikari na categoría masculina.[187] TV Asahi recoñeceu a escena do "suicidio de Rei Ayanami" como a novena escena de anime máis conmovedora da historia.[188] "A Cruel Angel's Thesis" gañou o premio Animage na categoría de mellor canción en 1996,[172] e TV Asahi considerouna como a #18 mellor canción anime dende 1990.[189]

Influencia e legado

[editar | editar a fonte]

Evangelion tivo un significativo impacto na cultura popular xaponesa.[156] A serie tamén tivo unha forte influencia no anime, nunha época na que a industria do anime e das series de televisión animadas estaban en regresión.[149] CNET reviewer Tim Hornyak credits the series with revitalizing and transforming the giant mecha genre.[190] Nas décadas de 1980 e 1990, a animación xaponesa sufriu un decrecemento na produción[191] despois do colapso económico do Xapón.[192] Isto agravouse pola crise de ideas dos anos vindeiros.[193] Neste contexto, Evangelion impuxo novos estándares para as series animadas, marcando o comezo da era da "nova serie de animación xaponesa",[194] caracterizada por innovacións que permitiron un renacemento técnico e artístico da industria. A produción de series de anime comezou a reflectir un maior control dos autores, a concentración de recursos en menos episodios pero de maior calidade (xeralmente de 13 a 26), un enfoque de dirección semellante ó do cinema en vivo e unha maior liberdade respecto das limitacións da comercialización.[195][196]

Dúas cosplayers como Asuka Langley Soryu e Rei Ayanami. Logo do grande éxito da serie de animación, o interese polo cosplay estendeuse por todo o mundo.[197]

Evangelion influenciou en numerosas series de anime posteriores, como Serial Experiments Lain, RahXephon, Texhnolyze, Gasaraki, Boogiepop Phantom,[75] Blue Submarine No. 6,[198] Mobile Battleship Nadesico,[199] Rinne no Lagrange,[200] Gurren Lagann,[201] Dual! Parallel Trouble Adventure,[202] Argento Soma,[203] Pilot Candidate,[204] Generator Gawl,[205] e Dai-Guard.[206][207] As referencias, homenaxes e tributos á serie están presentes en Magical Shopping Arcade Abenobashi,[208] Koi Koi Seven,[209] Hayate the Combat Butler,[210] Baka and Test,[211] Regular Show[212] e Sarxento Keroro.[213][214] A mestura de relixión e xénero mecha tiveron influencia en varios videoxogos xaponeses, como Xenogears[215] e El Shaddai: Ascension of the Metatron.[216]

O deseño e os trazos da personalidade da personaxe de Rei Ayanami foron reutilizados en moitos personaxes de finais da década de 1990, como Ruri Hoshino deNadesico, Ruriko Tsukushima (The Droplet),[217] Miharu (Gasaraki),[218] Anthy Himemiya (Revolutionary Girl Utena) e Lain Iwakura (Serial Experiments Lain).[219] A personaxe de Asuka foi parodiada por Excel (Excel Saga),[220] e algunhas das súas características foron usadas para crear a personaxe de Mai en Gunparade March.[221] Segundo o crítico italiano Guido Tavassi, o deseño mecha de Evangelion, caracterizado pola gran semellanza coa figura humana, e os deseños abstractos dos Anxos, tamén tiveron un impacto significativo nos deseños de futuras producións de anime.[222]

De acordo con Keisuke Iwata, a difusión global da animación xaponesa expandiuse dramaticamente por mor da popularidade de Evangelion.[223] Grazas ó grande éxito da serie, a cultura otaku conseguiu moita atención e popularidade.[224] No Xapón, Evangelion provocou unha revisión do valor cultural do anime,[225] e o anime alcanzou un novo grao de madureza.[226] Co crecente interese na serie, a cultura otaku converteuse nun fenómeno social de masas.[227][228] As repeticións regulares da serie aumentaron o número de otakus,[229] que John Lynden relaciona cun repentino interese na literatura dos manuscritos do Mar Morto, na cábala e no cristianismo.[230] O director de anime Makoto Shinkai declarou que o xénero do anime ten unha débeda cinematográfica con Evangelion.[231] Despois de Evangelion, Anno reutilizou moitos dos seus conceptos estilísticos en Love & Pop e no anime Kare Kano.[232] Neon Genesis Evangelion tamén influíu nalgúns artistas musicais, como no grupo británico Fightstar e no seu primeiro álbum Grand Unification,[232] así como no grupo xaponés Rey, cuxo nome deriva da personaxe de Rei Ayanami.[233]

Produtos comerciais

[editar | editar a fonte]
“
No Xapón, Evangelion é unha enorme industria de contido e de produtos comerciais con centos de millóns de dólares de beneficios. As imaxes dos seus robots biomecánicos Eva están en todas partes, dende cuncas de café até teléfonos intelixentes e mesmo en fuselaxes de avións.
[234] 		”

— Tim Hornyak, CNET (16 de xullo de 2013)[190]

A popularidade de Neon Genesis Evangelion esténdese aos seus produtos comerciais, que superou os 400 millóns de dólares nos dous anos posteriores ó seu lanzamento.[78] A serie estabeleceuse fortemente no mercado xaponés, desenvolvendo unha variada gama de produtos para consumidores adultos, como teléfonos móbiles (incluíndo unha edición do teléfono intelixente Sharp SH-06D nas versións Nerv e MAGI, lanzadas en 2012),[235] ordenadores portátiles,[236] bandas sonoras, DVDs,[237] figuras de acción e tarxetas telefónicas.[238] O estilizado deseño mecha de Evangelion foi criticado inicialmente por certas compañías de xoguetes por ser demasiado difíciles de fabricar,[239] expresando certa preocupación porque os modelos dos Evangelion "nunca se venderían".[240] Finalmente, SEGA acordou licenciar tódalas vendas de xoguetes e videoxogos.[113] Na época da estrea do filme Morte e renacemento e O final de Evangelion, as vendas estimadas dos produtos de Evangelion alcanzaron os 300 millóns de dólares,[238] dos cales o 70% proviña de vendas de vídeos e discos láser,[241] CDs da banda sonora, CDs de sinxelos, software de computador e os volumes do manga.[238][242] Diversos produtos promocionais foron comercializados durante o Renewal Project, como CDs, videoxogos, ilustracións e modelos coleccionables.[124]

A explotación comercial da serie para o mercado de vídeo de uso doméstico conseguiu récords de vendas e mantívose forte máis dunha década despois.[243] A fama da serie medrou a través das vendas de vídeos de uso doméstico, que excederon dúas ou tres veces as vendas doutras series e filmes de anime contemporáneos.[244] Ademais, a serie contribuíu a difundir o formato DVD no Xapón e xerou un considerable impacto na economía do país, calculado en millóns de iens.[244] No ano 2006, Matt Greenfield declarou que a franquía gañara máis de 2 billóns de dólares.[245] Unha estimación de 2007 sobre o total de vendas de 6 000 produtos relacionados superou os 150 billóns de iens.[246][247] En 2015, a empresa de pachinko Fields Corporation revelou que as máquinas pachinko e pachislot de Evangelion foron vendidas en máis de 2 millóns de unidades, xerando un beneficio de 700 billóns de iens.[13]

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ Slater-Williams, Josh (18 de setembro de 2013). "Scotland Loves Anime 2013: The Fourth Impact". The Skinny. Consultado o 4 de febreiro de 2019. 
  2. ↑ Loo, Egan (8 de setembro de 2007). "Human-Sized Eva Spear Auctioned for 13.7 Million Yen". Anime News Network. Consultado o 22 de xullo de 2018. 
  3. ↑ "Neon Genesis Evangelion Platinum Complete Collection". ADV Films. Arquivado dende o orixinal o 14 de xullo de 2006. Consultado o 25 de xuño de 2018. 
  4. ↑ Cavallaro 2007, p. 54: "O título orixinal da serie, Shinseiki Evangelion, componse de dúas partes: o composto xaponés Shinseiki, que quere dicir "nova era" ou "nova xeración", e a palabra grega Evangelion, que quere dicir "boas novas" ... e que despois chegou a significar "evanxeo". O título en inglés (o mesmo que na versión en galego) Neon Genesis Evangelion, foi escollido orixinalmente por Gainax, e está formado polas palabras gregas neon, a forma neutra da palabra neos (= "novo" ou "mozo"), genesis (= "orixe," "fonte" ou "nacemento, raza") e evangelion.
  5. ↑ Clemens, Jonathan; McCarthy, Helen (2006). The Anime Encyclopedia. Revised & Expanded Edition (en inglés). Stone Bridge Press. p. xii. ISBN 1933330104. 
  6. ↑ Murakami, Takashi (2005). リトルボーイ: 爆発する日本のサブカルチャー・アート. Yale University Press. p. 185. ISBN 9780300102857. 
  7. ↑ Brenner, Robin E. (2007). Understanding manga and anime (en inglés). Libraries Unlimited. p. 162. ISBN 978-1-59158-332-5. 
  8. ↑ "メインスタッフ紹介" (en xaponés). Archived from the original on 15 de febreiro de 1997. Consultado o 28 de setembro de 2013. 
  9. ↑ "Neon Genesis Evangelion" (en xaponés). Archived from the original on 15 de febreiro de 1997. Consultado o 28 de setembro de 2013. 
  10. ↑ Fujie & Foster 2004, pp. 147-160.
  11. ↑ D., F. (23 de marzo de 2018). "El dilema del erizo que conmocionó al mundo". La Región (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 15 de maio de 2022. Consultado o 17 de setembro de 2019. 
  12. ↑ 12,0 12,1 Solomon, Charles (10 de abril de 2002). Los Angeles Times, ed. "Anime Series Draws on a World of Alienation". Consultado o 30 de maio de 2017. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Fields’ Vision of “the Greatest Leisure”. ONLINE ANNUAL REPORT (Informe) (Fields Corporation). 2015. Arquivado dende o orixinal o 12 de febreiro de 2019. Consultado o 16 de xuño de 2018. 
  14. ↑ Wong, Amos (xaneiro de 1996). "Interview with Hideaki Anno, director of Neon Genesis Evangelion". Aerial Magazine (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 13 de xunño de 2007. Consultado o 5 de abril de 2007. 
  15. ↑ Kosukegawa, Yoichi (8 de maio de 1997). "Cartoon 'Eva' captures sense of void among Japanese youth". Japan Economic Newswire. Na edición de setembro de 1996 da revista de información Quick Japan, Hideaki Anno, o director de Evangelion, describiu Evangelion como un "filme persoal", e cada personaxe reflicte parte da súa propia personalidade. 
  16. ↑ 16,0 16,1 Napier 2002, p. 425.
  17. ↑ Miller 2012, p. 85.
  18. ↑ Ishikawa 2007, p. 76.
  19. ↑ Evangelion: Death & Rebirth; End of Evangelion (DVD commentary track). Manga Entertainment. 
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Sadamoto, Yoshiyuki (decembro de 1998). "What were we trying to make here?". Neon Genesis Evangelion, Vol. 1. San Francisco: VIZ Media LLC. pp. 170–171. ISBN 1-56931-294-X. 
  21. ↑ Lee, Roderick. "Meet the voice of AD Vision: Amanda Winn". Volume 2, Issue 5. EX Magazine. Arquivado dende o orixinal o 29 de marzo de 2005. Consultado o 15 de outubro de 2013. 
  22. ↑ Tradución dunha entrevista a Yoshiyuki Sadamoto sobre o deseño da serie (ed.). "EVA If it weren't for Sadamoto – Redux". Arquivado dende o orixinal o 19 de xullo de 2011. Consultado o 1 de agosto de 2011. Unha silueta facilmente recoñecible tamén é importante, mais deseñei os personaxes para que as súas personalidades puidesen entenderse máis ou menos dunha ollada. Por examplo, mesmo a cor e a lonxitude do cabelo expresan personalidade. Pensei que Asuka ocuparía a posición dunha "ídolo" no mundo Eva, e que [Asuka e] Shinji debería ser como a relación entre Nadia e Jean. 
  23. ↑ Napier 2002, pp. 425–426.
  24. ↑ Evangelion Chronicle (en xaponés) 4. Sony Magazines. 2007. p. 5–8. 
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 "Interview with Sadamoto Yoshiyuki". Der Mond: The Art of Yoshiyuki Sadamoto – Deluxe Edition. Kadokawa Shoten. 1999. ISBN 4-04-853031-3. Arquivado dende o orixinal o 19-07-2011. Consultado o 18-09-2019. 
  26. ↑ Graham, Miyako (novembro de 1996). "Anime Expo '96 interview". Protoculture Addicts (43): 40–41. 
  27. ↑ Lamarre 2009, p. 204.
  28. ↑ Fujie & Foster 2004, p. 39.
  29. ↑ Eng, Lawrence (16 de decembro de 2004). "In the Eyes of Hideaki Anno, Writer and Director of Evangelion" (en inglés). Cornell Japanese Animation Society. Consultado o 28 de febreiro de 2009. 
  30. ↑ Lamarre 2009, p. 180.
  31. ↑ Takeda 2002, pp. 155–158.
  32. ↑ Takeda 2002, p. 164.
  33. ↑ "Personal Biography". Arquivado dende o orixinal o 17 de maio de 2015. Consultado o 7 de setembro de 2013. 
  34. ↑ Takeda 2002, pp. 15, 165-166.
  35. ↑ 35,0 35,1 Krystian Woznicki (setembro de 1991). "Towards a cartography of Japanese anime – Anno Hideaki's Evangelion Interview with Azuma Hiroki". BLIMP Filmmagazine (Tokuma Shoten). 
  36. ↑ Carl Gustav Horn (1997). "The mast or the face – Neon Genesis Evangelion". En Viz Media. Animerica 5. p. 70. 
  37. ↑ Fontana & Tarò 2007, p. 66.
  38. ↑ Lamarre 2009, p. 165.
  39. ↑ 39,0 39,1 Gainax (febreiro de 1998). Neon Genesis Evangelion Newtype 100% Collection (en xaponés). Kadokawa Shoten. ISBN 4-04-852700-2. 
  40. ↑ 40,0 40,1 40,2 Fujie & Foster 2004, p. 9.
  41. ↑ Napier 2002, p. 424.
  42. ↑ Takashi Murakami (2005). Little Boy: The Arts Of Japan's Exploding Subculture. Yale University Press. pp. 70, 77. ISBN 978-0-300-10285-7. 
  43. ↑ Timothy N. Hornyak (2006). 英文版ロボット: Loving the Machine. Kodansha International. pp. 69–72. ISBN 978-4-7700-3012-2. 
  44. ↑ Saito & Azuma 2009, p. 94.
  45. ↑ Fujie & Foster 2004, p. 76.
  46. ↑ Trish Ledoux (1997). Anime Interviews: The First Five Years of Animerica, Anime & Manga Monthly (1992–97). Viz Media. p. 9. ISBN 978-1-56931-220-9. 
  47. ↑ Fujie & Foster 2004, p. 75.
  48. ↑ Miller 2012, p. 189.
  49. ↑ Lamarre 2009, pp. 153-154.
  50. ↑ Miller 2012, p. 84.
  51. ↑ Jonathan Clements (2010). Schoolgirl Milky Crisis: Adventures in the Anime and Manga Trade. A-Net Digital LLC. p. 124. ISBN 978-0-9845937-4-3. 
  52. ↑ 52,0 52,1 52,2 Horn, Carl G. "Speaking Once as They Return: Gainax's Neon Genesis Evangelion". Arquivado dende o orixinal o 29 de marzo de 2012. Consultado o 7 de setembro de 2013. 
  53. ↑ Takeda 2002, pp. 161–162.
  54. ↑ 54,0 54,1 Thouny, Christophe (2009). "Waiting for the Messiah: The Becoming-Myth of "Evangelion" and "Densha otoko"". War/time. Mechademia 4. p. 111. ISBN 978-0-8166-6749-9. doi:10.1353/mec.0.0066. Consultado o 10 de setembro de 2013. 
  55. ↑ 55,0 55,1 Azuma, Hiroki. "Animé or Something Like it: Neon Genesis Evangelion". NTT InterCommunication Center. Consultado o 13 de agosto de 2012. 
  56. ↑ 56,0 56,1 Lawrence Eng. "In the Eyes of Hideaki Anno, Writer and Director of Evangelion". CJas.org. Consultado o 7 de setembro de 2013. 
  57. ↑ Shinichiro Inoue (xuño de 1996). "Interview with Hideaki Anno". Newtype (en xaponés) (Kadokawa Shoten): 162–177. 
  58. ↑ 58,0 58,1 Camp & Davis 2007, p. 19.
  59. ↑ Haslem, Ndalianis & Mackie 2007, p. 114.
  60. ↑ Cavallaro 2007, p. 60.
  61. ↑ 61,0 61,1 Napier 2002, p. 428.
  62. ↑ 62,0 62,1 Matthew Vice. "DStv Pick of the week – Neon Genesis Evangelion : Monday, 15:45, Animax". The Times. Arquivado dende o orixinal o 05 de maio de 2010. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  63. ↑ "Return of the Otaking". J-pop.com. Arquivado dende o orixinal o 26 de xaneiro de 2000. Consultado o 7 de setembro de 2013. 
  64. ↑ Saito & Azuma 2009, p. 25.
  65. ↑ Cavallaro 2007, pp. 54-55.
  66. ↑ Broderick, Mick (2002). "Anime's Apocalypse: Neon Genesis Evangelion as Millennarian Mecha". Gender, History, and Culture in the Asian Context 7. 
  67. ↑ 67,0 67,1 Ortega 2010, pp. 217-218.
  68. ↑ Ortega 2010, p. 220.
  69. ↑ "Interview mit Tsurumaki Kazuya (Studio GAINAX)". Anime No Tomodachi. Arquivado dende o orixinal o 03 de setembro de 2017. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  70. ↑ Cavallaro 2007, p. 59.
  71. ↑ 71,0 71,1 "Anno Hideaki". Jinken-official.jimdo.com. Arquivado dende o orixinal o 23 de xullo de 2014. Consultado o 3 de setembro de 2014. 
  72. ↑ Tavassi 2012, p. 247.
  73. ↑ "Neon Genesis Evangelion – An Angelic Vision". ThingsAsian. Arquivado dende o orixinal o 03 de setembro de 2014. Consultado o 4 de setembro de 2014. 
  74. ↑ 74,0 74,1 Cavallaro 2007, p. 58.
  75. ↑ 75,0 75,1 75,2 Camp & Davis 2007, p. 249.
  76. ↑ Fujie & Foster 2004, p. 63.
  77. ↑ Haslem, Ndalianis & Mackie 2007, pp. 123-124.
  78. ↑ 78,0 78,1 Wong, Amos (xaneiro de 1996). "Interview with Hideaki Anno, director of 'Neon Genesis Evangelion'". Aerial Magazine. Arquivado dende o orixinal o 13 de xuño de 2007. Consultado o 4 de maio de 2007. 
  79. ↑ Oizumi Sanenari (1997). 新世紀エヴァンゲリオン残酷な天使のように. Magazine Magazine. pp. 32–33. ISBN 4-906011-25-X. 
  80. ↑ "庵野秀明×上野峻哉の対談". Newtype Magazine (en xaponés) (Kadokawa Shoten). novembro de 1996. 
  81. ↑ "エディプス・コンプレックス". X-ray001473.blog.ocn.ne.jp. 23 de abril de 2003. Arquivado dende o orixinal o 09 de setembro de 2011. Consultado o 6 de setembro de 2014. Houbo esta substitución por un robot, polo que a nai orixinal é o robot, pero tamén hai unha nai da mesma idade, Rei Ayanami, polo lado de [Shinji]. [Ela] tamén está polo lado do pai real. Tamén hai outro pai, Adán, quen rexe o transcurso dos eventos. Un complexo de Edipo dentro destas múltiples estruturas; iso é o que quería facer. 
  82. ↑ "Episode Commentaries". Platinum Edition Booklets (A.D. Vision) 7. 2005. O episodio [final] remata cos subtítulos "Ó meu pai, grazas." "Á miña nai, adeus". "E a tódolos Nenos". "Parabéns!" Eva ten que ver coa historia complexa de Edipo, onde un rapaz sente amor e odio polo seu pai e pola súa nai, polo que os dous primeiros títulos pódense considerar como que Shinji chegou a un entendemento co seu pai e superou a dependencia pola súa nai. 
  83. ↑ Haslem, Ndalianis & Mackie 2007, p. 116.
  84. ↑ "Ritsuko Akagi". Neon Genesis Evangelion Enciclopedia (en italiano). Dynit. 2008. p. 47. 
  85. ↑ "Virtual Panel! Meet Hideaki Anno". Animerica (Viz Media) 4 (9): 27. 1996. 
  86. ↑ "庵野秀明×上野峻哉の対談". Newtype Magazine (en xaponés) (Kadokawa Shoten). novembro de 1996. 
  87. ↑ Mike Crandol (11 de xuño de 2002). Anime News Network, ed. "Understanding Evangelion". Consultado o 6 de setembro de 2014. 
  88. ↑ Platinum Edition Booklets, ADV, 2004-2005.
  89. ↑ Fujie & Foster 2004, p. 175.
  90. ↑ Fujie & Foster 2004, pp. 147, 150.
  91. ↑ "Hideaki Anno Interview". Zankoku na tenshi no you ni. Magazine Magazine. 1997. ISBN 4-906011-25-X. A idea dunha obra dentro dunha obra e facela como un escenario xurdiu no último momento, mais Shinji-kun non só seguiu mirando non a superficie dos descoñecidos, senón tamén os seus pasados. Non importa que tipo de persoas sexan, acaso non teñen aspectos sucios? ... Esa é a teoría do doutor Freud sobre unha boa nai e unha mala nai na fase oral do desenvolvemento. En definitiva, unha nai é alguén que ó mesmo tempo te protexe incondicionalmente e te limita: o que poderías chamar a parte mala. Ademais, non é o caso de que unha nai teña bo humor todos os días. Por exemplo, cando choraba, se tiña bo humor, podería dicir algo así: "Sexa un neno bo, un bo neno; non debes chorar", pero se fose irritable e de mal humor, incluso pode berrar, non si? Desde a perspectiva dun neno, non podes ver os dous como a mesma persoa. Polo tanto, hai unha boa nai e unha mala nai e, cando recoñeces que están dentro dunha única personalidade, podes ver por primeira vez o que se coñece como un descoñecido. Tiña intención de facelo así. 
  92. ↑ Rivero, Lisa (8 de xaneirod e 2012). "Social Media and the Hedgehog's Dilemma". Psychology Today. Consultado o 15 de agosto de 2013. 
  93. ↑ Tsuribe, Manabu (febreiro de 1999). "Prison of Self-Consciousness: an Essay on Evangelion". www001.upp.so-net.ne.jp. Arquivado dende o orixinal o 21 de xullo de 2017. Consultado o 23 de maio de 2017. 
  94. ↑ Horn, Carl Gustav. J-pop.com, ed. "Anno Mirabilis". Arquivado dende o orixinal o 17 de febreiro de 2001. Consultado o 29 de novembro de 2015. 
  95. ↑ "Animation Kobe 1997: An Attendee's Report". Gainax. Arquivado dende o orixinal o 12 de xullo de 2000. Consultado o 14 de febreiro de 2010. 
  96. ↑ Cavallaro 2007, p. 63.
  97. ↑ "忘れられないアニメソングベスト100 シネマでぽん！Ｓ cinema-game-toy/ウェブリブログ". Arquivado dende o orixinal o 01 de outubro de 2010. Consultado o 26 de abril de 2010. 
  98. ↑ "決定！これが日本のベスト". Consultado o 26 de abril de 2010. 
  99. ↑ "Songs From Evangelion, Other Anime Win JASRAC Awards – News". Anime News Network. 7 de febreiro de 2012. Consultado o 11 de febreiro de 2012. 
  100. ↑ Neon Genesis Evangelion (booklet). ShiroSagisu. Japan: King Records (Japan). 1995. KICA 286. 
  101. ↑ "Gainax Official News". Gainax. Arquivado dende o orixinal o 18 de outubro de 1996. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  102. ↑ Cavallaro 2007, pp. 54–55.
  103. ↑ Tavassi 2012, p. 275.
  104. ↑ Carl Horn. "My Empire of Dirt". J-pop.com. Arquivado dende o orixinal o 29 de xaneiro de 1999. Consultado o 20 de setembro de 2019. 
  105. ↑ "Animation Kobe 1997: An Attendee's Report". Gainax. Arquivado dende o orixinal o 12 de xullo de 2000. Consultado o 20 de setembro de 2019. 
  106. ↑ "Evangelion: 1.0 is Now Top Grossing Eva Movie". Anime News Network. 2007. Consultado o 23 de agosto de 2017. 
  107. ↑ "Press". maio de 1999. Arquivado dende o orixinal o 03 de outubro de 2000. Consultado o 23 de agosto de 2017. 
  108. ↑ "An Eternal Thought in the Mind of Godzilla". Patrick Macias. 18 de novembro de 2006. Consultado o 11 de setembro de 2009. O novo número da revista de cinema xaponés CUT está a piques de saír á rúa ... De todos xeitos, esta é a lista de CUT dos 30 mellores filmes de anime de tódolos tempos, para sempre, sempre, sen cambios, sen debate. E para que conste, Estou de acordo con 5 deles ... 3. O final de Evangelion 
  109. ↑ "Rebuild of Evangelion". Gainax. 10 de setembro de 2006. Consultado o 12 de setembro de 2006. 
  110. ↑ Pineda, Rafael Antonio (9 de marzo de 2021). "Final Evangelion Film's 1st Day Sells Over 530,000 Tickets for Over 800 Million Yen". Anime News Network (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 13 de marzo de 2021. Consultado o 2021-04-05. 
  111. ↑ "貞本義行『新世紀エヴァンゲリオン』ついに完結!". Gainax. 24 de maio de 2013. Arquivado dende o orixinal o 15 de agosto de 2013. Consultado o 18 de febreiro de 2014. 
  112. ↑ "新世紀エヴァンゲリオン ： 貞本版マンガ最終回が再掲載　安野モヨコらの祝福コメントも". Mantan-web.jp. 4 de xullo de 2013. Arquivado dende o orixinal o 04 de marzo de 2016. Consultado o 18 de febreiro de 2006. 
  113. ↑ 113,0 113,1 Takeda 2002, p. 167.
  114. ↑ "9-9-06 (8:55AM EDT)---- Further Evangelion Shin Gekijou Ban Details". Anime News Service. Arquivado dende o orixinal o 15 de xuño de 2013. Consultado o 2 de decembro de 2012. 
  115. ↑ Anime News Network, ed. (7 de abril de 2010). "News: Japanese Comic Ranking, March 29-April 4". Consultado o 20 de setembro de 2019. 
  116. ↑ Takasuka, S. "Grim, complex 'Evangelion' easier to digest in print form", in The Daily Yomiuri (Toquio) 7 de marzo de 2008
  117. ↑ "Carl Gustav Horn explains how the Angels are coming to America". Viz Media. Arquivado dende o orixinal o 13 de xuño de 1998. Consultado o 2 de decembro de 2012. 
  118. ↑ "'Evangelion:Another Impact' Short by Appleseed's Aramaki Streamed". Anime News Network. 2 de xuño de 2015. Consultado o 29 de novembro de 2015. 
  119. ↑ "Pustan – Neon Genesis Evangelion COMPLETE Series LD's". Pustan. Consultado o 22 de outubro de 2013. 
  120. ↑ "Neon Genesis Evangelion LaserDisc Genesis 0:14". Pustan. Consultado o 22 de outubro de 2013. 
  121. ↑ "Second Impact Box". Gainax. Arquivado dende o orixinal o 10 de decembro de 2000. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  122. ↑ "Evangelion – Second Impact Box". Gainax. Arquivado dende o orixinal o 02 de abril de 2001. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  123. ↑ "Evangelion". Gainax, Project Eva. Arquivado dende o orixinal o 16 de marzo de 2005. Consultado o 8 de setembrod de 2013. 
  124. ↑ 124,0 124,1 124,2 124,3 124,4 Cavallaro 2009, p. 60.
  125. ↑ "Gainax Network System – Evangelion". Gainax. Arquivado dende o orixinal o 02 de abril de 2001. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  126. ↑ "Evangelion Gets New Japanese Blu-Ray, DVD Boxes". Anime News Network. 1 de decembro de 2014. Consultado o 1 de decembro de 2014. 
  127. ↑ Green, Scott (1 de decembro de 2014). Crunchyroll, ed. ""Evangelion" TV Series and Movies Remastered for Blu-ray Boxes". 
  128. ↑ "Neon Genesis Evangelion's New Japanese Blu-ray & DVD Sets Outlined". Anime News Network. Consultado o 4 de decembro de 2015. 
  129. ↑ Cavallaro 2009, pp. 60–61.
  130. ↑ "A.D.V. Films News". ADV. Arquivado dende o orixinal o 25 de outubro de 1996. Consultado o 9 de setembro de 2013. 
  131. ↑ "A.D.V. Films News". ADV. Arquivado dende o orixinal o 10 de decembro de 1997. Consultado o 9 de setembro de 2013. 
  132. ↑ "ADV Films Announces Neon Genesis Evangelion – Platinum Edition". Anime News Network. Consultado o 9 de setembro de 2013. 
  133. ↑ ADV (ed.). "Neon Genesis Evangelion Platinum". Arquivado dende o orixinal o 24 de xuño de 2007. Consultado o 9 de setembro de 2013. 
  134. ↑ ADV (ed.). "Neon Genesis Evangelion Platinum – Volume 7". Arquivado dende o orixinal o 24 de xuño de 2007. Consultado o 9 de setembro de 2013. 
  135. ↑ ADV (ed.). "Neon Genesis Evangelion Platinum – Volume 1". Arquivado dende o orixinal o 11 de agosto de 2004. Consultado o 9 de setembro de 2013. 
  136. ↑ ADV (ed.). "Neon Genesis Evangelion Platinum – Complete Edition". Arquivado dende o orixinal o 14 de xullo de 2006. Consultado o 9 de setembro de 2013. 
  137. ↑ Antonio Pineda, Rafael (27 de novembro de 2018). Anime News Network, ed. "Netflix to Stream Evangelion Series, Death & Rebirth, End of Evangelion Films Next Spring". Consultado o 27 de novembro de 2018. 
  138. ↑ Goslin, Austen. "Neon Genesis Evangelion officially arrives to Netflix this June". Polygon. Consultado o 22 de marzo de 2019. 
  139. ↑ Pineda, Rafal Antonio (22 de marzo de 2019). "Netflix Adds Evangelion Anime Worldwide on June 21". Anime News Network. Consultado o 23 de marzo de 2019. 
  140. ↑ Patches, Matt (21 de xuño de 2019). "Netflix’s Neon Genesis Evangelion debuts English re-dub". Polygon. Consultado o 22 de xuño de 2019. 
  141. ↑ Guide, T. V. "What Netflix Got Right and Wrong About Its Neon Genesis Evangelion Release". www.ohio.com (en inglés). Consultado o 30 de xuño de 2019. 
  142. ↑ Romano, Aja (25 de xuño de 2019). "Netflix’s re-translation of Neon Genesis Evangelion is drawing backlash for queer erasure". Vox. Consultado o 29 de xuño de 2019. 
  143. ↑ "Answerman - How Much Control Do Japanese Producers Have Over Dubs and Subtitles?". Anime News Network (en inglés). Consultado o 28 de xuño de 2019. 
  144. ↑ Maas, Jennifer (21 de xuño de 2019). "Why Netflix Cut ‘Fly Me to the Moon’ From ‘Neon Genesis Evangelion’ Credits". The Wrap. Consultado o 22 de xuño de 2019. 
  145. ↑ Gonzalez, Oscar (21 de xuño de 2019). "Neon Genesis Evangelion on Netflix erases iconic 'Fly Me to the Moon' outro". CNET. Consultado o 21 de xuño de 2019. 
  146. ↑ Cultura Galega (ed.). "Neon Genesis Evangelion Platinum en galego". Consultado o 20 de setembro de 2019. 
  147. ↑ Traducido do orixinal: Even fans of the sci-fi genre who avoid anime altogether have likely heard of Cowboy Bebop and Ghost in the Shell, which were each landmarks of both style and substance. But arguably the greatest and certainly most thematically dense of the three 90's sci-fi anime masterpieces is Neon Genesis Evangelion. It has one of the most enduring worldwide cult franchises and passionate fanbases in all of geekdom ... the most celebrated cast in anime ... [and] poster boy/protagonist Shinji is one of the most nuanced, popular, and relatable characters in anime history
  148. ↑ Verboon, Nick (13 de xuño de 2013). "90's Flashback: Neon Genesis Evangelion". Unreality Mag. Arquivado dende o orixinal o 07 de decembro de 2014. Consultado o 17 de novembro de 2013. 
  149. ↑ 149,0 149,1 149,2 149,3 149,4 149,5 149,6 Lawrence Eng. "A look at "The Four Revolutions of Anime"". CJas.org. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  150. ↑ "SmaSTATION!!". Tv-asahi.co.jp. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  151. ↑ "Evangelion: 3.0 You Can (Not) Redo is Coming to Theaters Across the U.S. and Canada in January 2014". Anime News Network. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  152. ↑ Ishikawa 2007, p. 71.
  153. ↑ "Neon Genesis Evangelion: Season 1". Rotten Tomatoes. 
  154. ↑ 154,0 154,1 Mike Crandol. "Review – Neon Genesis Evangelion DVD 1: Platinum Edition". Anime News Network. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  155. ↑ 155,0 155,1 "Otakon Highlights – Evangelion Voice Actors – Aug. 7, 1998". Fansview.com. Arquivado dende o orixinal o 17 de xuño de 2008. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  156. ↑ 156,0 156,1 T T. Fujitani (2001). Perilous Memories: The Asia-Pacific War(s). Duke University Press. p. 147. ISBN 978-0-8223-8105-1. 
  157. ↑ Kei Watanabe; Daichi Nakagawa; Tsunehiro Uno (18 de maio de 2006). "Evangelion Special: From phenomenon to legacy". Mainichi Times. Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2013. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  158. ↑ Martin Heusser (2005). Word and Image Interactions 4. Rodopi. p. 114. ISBN 978-90-420-1837-2. 
  159. ↑ Napier 2002, p. 444.
  160. ↑ Ishikawa 2007, p. 84.
  161. ↑ Azuma Hiroki; Yuriko Furuhata; Marc Steinberg (2007). "The Animalization of Otaku Culture". Mechademia 2: 174–187. ISBN 978-0-8166-5266-2. doi:10.1353/mec.0.0023. 
  162. ↑ Haslem, Ndalianis & Mackie 2007, p. 113.
  163. ↑ Napier, Susan J. (2005). Anime – From Akira to Howl's Moving Castle. pp. 96–97. ISBN 1-4039-7052-1. 
  164. ↑ Hale, Mike. "Evangelion 1.0: You Are (Not) Alone (2007)". The New York Times. Consultado o 13 de agosto de 2012. 
  165. ↑ Theron Martin. "Review – Neon Genesis Evangelion DVD 3: Platinum Edition". Anime News Network. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  166. ↑ "Prison of Self-consciousness: an Essay on Evangelion". www001.upp.so-net.ne.jp. Arquivado dende o orixinal o 21 de xullo de 2017. Consultado o 29 de marzo de 2019. 
  167. ↑ Zac Bertschy. "Review – Arjuna DVD 3". Anime News Network. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  168. ↑ McCarter, Charles. "Everywhere FLCL". EX Magazine. Arquivado dende o orixinal o 23 de maio de 2007. Consultado o 13 de agosto de 2012. Evangelion era complexo e con capas 
  169. ↑ Lee, Roderick. "Interview: Takagi Shinji". EX Magazine. Arquivado dende o orixinal o 02 de febreiro de 2003. Consultado o 13 de agosto de 2012. [Director de animación Shinji Takagi:] Un dos meus favoritos actualmente é "Evangelion" pola súa riqueza en historias e personaxes. 
  170. ↑ Harris, Jeffrey. "Neon Genesis Evangelion: Platinum Boxset DVD Review". IGN. 
  171. ↑ Persons, Dan (febreiro-marzo de 2004). "The Americanization of Anime: 10 Essential Animations". Cinefantastique 36 (1): 48. Consultado o 28 de abril de 2017. 
  172. ↑ 172,0 172,1 "第18回アニメグランプリ　［1996年5月号］". Animage (en xaponés) (Toquio, Xapón: Tokuma Shoten). maio de 1995. Arquivado dende o orixinal o 14 de outubro de 2013. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  173. ↑ "第19回アニメグランプリ　［1997年6月号］". Animage (en xaponés) (Toquio, Xapón: Tokuma Shoten). xuño de 1997. Arquivado dende o orixinal o 14 de outubro de 2013. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  174. ↑ "第20回アニメグランプリ　［1998年6月号］　". Animage (en xaponés). Arquivado dende o orixinal o 14 de outubro de 2013. Consultado o 9 de setembro de 2013. 
  175. ↑ 175,0 175,1 "EX Media". Ex.org. Arquivado dende o orixinal o 31 de xullo de 2012. Consultado o 7 de setembro de 2013. 
  176. ↑ "Neon Genesis Evangelion". IGN,http://au.ign.com. Consultado o 8 de marzo de 2015. 
  177. ↑ "More details Regarding Animage Top 100". Anime News Network. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  178. ↑ "EX Media". Ex.org. Arquivado dende o orixinal o 03 de outubro de 2000. Consultado o 7 de setembro de 2013. 
  179. ↑ "Japan's Favorite TV Anime". Tv-asahi.co.jp. Arquivado dende o orixinal o 14 de setembro de 2007. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  180. ↑ "文化庁メディア芸術祭10周年企画アンケート日本のメディア芸術100選 結果発表" (en xaponés). Japan Media Arts Plaza. Arquivado dende o orixinal o 13 de setembro de 2008. Consultado o 12 de decembro de 2012. 
  181. ↑ "Animation Kobe winners" (en xaponés). Animation Kobe Organizing Committee. Arquivado dende o orixinal o 12 de maio de 2008. Consultado o 26 de outubro de 2008. 
  182. ↑ "Animation Kobe 1997: An Attendee's Report" (en xaponñés). Gainax. Arquivado dende o orixinal o 12 de xullo de 2000. Consultado o 10 de setembro de 2013. 
  183. ↑ "'Neon Genesis Evangelion' Honored at Japan SF Awards". Gainax. Arquivado dende o orixinal o 22 de outubro de 2000. Consultado o 30 de abril de 2015. 
  184. ↑ "Japan Media Arts Festival awards". Japan Media Arts Plaza. Arquivado dende o orixinal o 02 de decembro de 2008. Consultado o 12 de decembro de 2012. 
  185. ↑ "Wizard lists Top 50 Anime". Anime News Network. 6 de xullo de 2001. Consultado o 2 de febreiro de 2014. 
  186. ↑ "1996年08月号ベスト10". Animage (en xaponés). Arquivado dende o orixinal o 25 de outubro de 2010. Consultado o 9 de setembro de 2013. 
  187. ↑ "With NT, 1/4 century". Newtype Magazine (en xaponés) (Kadokawa Shoten) (3). 2010. 
  188. ↑ "最終回を越える感動シーン部門". Tv-asahi.co.jp. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  189. ↑ "１９９０年代以降アニメソング　ベスト２０". Tv-asahi.co.jp. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  190. ↑ 190,0 190,1 Hornyak, Tim (16 de xullo de 2013). "Is 'Pacific Rim' a retelling of Japanese anime 'Evangelion'?". CNET. Consultado o 17 de novembro de 2013. 
  191. ↑ Fontana & Tarò 2007, p. 55.
  192. ↑ Fontana & Tarò 2007, p. 60.
  193. ↑ Fontana & Tarò 2007, p. 105.
  194. ↑ Fontana & Donati 2013, p. 141.
  195. ↑ Tavassi 2012, pp. 247–248.
  196. ↑ Giacomo Navone; Massimo De Donno (2012). Genio in 21 giorni (en italiano). Sperling & Kupfer. p. 233. ISBN 978-88-200-5241-6. 
  197. ↑ Inui Tatsumi (6 de marzo de 2015). "The Expanding Cosplay Universe". Consultado o 5 de agosto de 2017. 
  198. ↑ Clements & McCarthy 2006, pp. 184–185.
  199. ↑ Fontana & Tarò 2007, p. 123.
  200. ↑ Hale, Mike. "Watchlist: 'Lagrange,' Anime With Echoes of 'Evangelion'". The New York Times. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  201. ↑ "Dig For Fire: The Roots of Gurren Lagann". Anime News Network (en inglés). 7 de setembro de 2008. Consultado o 4 de outubro de 2018. 
  202. ↑ Clements & McCarthy 2006, p. 167.
  203. ↑ Fontana & Tarò 2007, p. 126.
  204. ↑ Clements & McCarthy 2006, p. 490.
  205. ↑ Fontana & Tarò 2007, p. 106.
  206. ↑ Fontana & Donati 2013, p. 137.
  207. ↑ Fontana & Tarò 2007, p. 120.
  208. ↑ Fontana & Tarò 2007, p. 161.
  209. ↑ Clements & McCarthy 2006, p. 346.
  210. ↑ Martin, Theron (4 de decembro de 2006). "Hayate the Combat Butler". Anime News Network. Consultado o 18 de setembro de 2014. 
  211. ↑ Martin, Theron (23 de setembro de 2011). "Baka and Test". Anime News Network. Consultado o 18 de setembro de 2014. 
  212. ↑ Lamb, Lynzee. "Neon Genesis Evangelion Opening Parodied on Regular Show". Anime Netws Network. Consultado o 11 de abril de 2015. 
  213. ↑ Clements & McCarthy 2006, p. 575.
  214. ↑ Tavassi 2012, p. 400.
  215. ↑ Takahashi, Rika. "Xenogears". EX Magazine. Arquivado dende o orixinal o 28 de setembro de 2012. Consultado o 16 de setembro de 2013. O xogo comeza cunha impresionante secuencia de vídeo de movemento completo que lembra bastante a Neon Genesis Evangelion.) 
  216. ↑ Leigh, Alexander. "Interview: Beautiful, Creative El Shaddai Is Daring To Be Weird". Gamasutra. Consultado o 16 de setembro de 2013. El Shaddai, cuxo nome contén o título secundario Ascension of the Metatron, non só presenta unha variedade de modos de xogo e niveles, senón que toma prestadas unha serie de influencias estéticas. Isto será familiar para os seareiros do popular anime xaponés Neon Genesis Evangelion ... 
  217. ↑ Azuma 2009, pp. 49–50.
  218. ↑ Clements & McCarthy 2006, p. 221.
  219. ↑ Saito & Azuma 2009, p. 125.
  220. ↑ J.P. Telotte (2008). The Essential Science Fiction Television Reader. University Press of Kentucky. p. 133. ISBN 978-0-8131-2492-6. 
  221. ↑ Clements & McCarthy 2006, pp. 259–260.
  222. ↑ Tavassi 2012, p. 248.
  223. ↑ "TV Tokyo's Iwata Discusses Anime's 'Road to Survival'". Anime News Network. Consultado o 8 de setembro de 2013. 
  224. ↑ Azuma 2009, pp. 4–5.
  225. ↑ Fausto Colombo (2005). Atlante della comunicazione: cinema, design, editoria, internet, moda, musica, pubblicità, radio, teatro, telefonia, televisione (en italiano). Hoepli Editore. p. 39. ISBN 978-88-203-3359-1. 
  226. ↑ Roland Kelts (2006). Japanamerica: How Japanese Pop Culture Has Invaded the U.S. Palgrave Macmillan. p. 112. ISBN 978-0-230-60203-8. 
  227. ↑ Azuma 2009, p. 117.
  228. ↑ Antonia Levi; Mark McHarry; Dru Pagliassotti (2010). Boys' Love Manga: Essays on the Sexual Ambiguity and Cross-cultural Fandom of the Genre. McFarland. p. 260. ISBN 978-0-7864-4195-2. 
  229. ↑ Lunning, Frenchy (2010). Fanthropologies. pp. 215–216. ISBN 978-0-8166-7387-2. 
  230. ↑ Lyden, John (2009). The Routledge Companion to Religion and Film. Taylor & Francis. p. 208. ISBN 978-0-415-44853-6. 
  231. ↑ Kelts, Roland (17 de febreiro de 2012). "Shinkai engages intl anime fans". The Daily Yomiuri. Arquivado dende o orixinal o 16 de febreiro de 2012. Consultado o 25 de setembro de 2019. 
  232. ↑ 232,0 232,1 Clements & McCarthy 2006, p. 185.
  233. ↑ "イケメンアニソンバンドがメジャーデビュー". Oricon.co.jp. Consultado o 20 de setembro de 2013. 
  234. ↑ Traducido do orixinal: In Japan, Evangelion is an enormous content and merchandise industry with hundreds of millions of dollars in revenue. Images of its biomechanical Eva robots are on everything from coffee mugs to smartphones and even airplane wraps.
  235. ↑ "Docomo shows off NERV edition SH-06D Evangelion phone". The Verge. Consultado o 16 de xuño de 2014. 
  236. ↑ Gilles Poitras (2001). Anime Essentials: Every Thing a Fan Needs to Know. Stone Bridge Press. p. 27. ISBN 978-1-880656-53-2. 
  237. ↑ Sony Magazines. エヴァンゲリオン・クロニクル – Evangelion Chronicle 1. DeAgostini Japan. pp. 29–32. Arquivado dende o orixinal o 12 de novembro de 2007. Consultado o 25 de setembro de 2019. 
  238. ↑ 238,0 238,1 238,2 Fujie & Foster 2004, p. 142.
  239. ↑ Fujie & Foster 2004, p. 97.
  240. ↑ Takeda 2002, pp. 166–167.
  241. ↑ "Two Big Anime Movies this Summer!". Nkkei Entertainment. 1 de agosto de 1997. Arquivado dende o orixinal o 10 de febreiro de 2001. Consultado o 29 de novembro de 2015. 
  242. ↑ Doi, Hitoshi (8 de marzo de 1997). Usagi.org, ed. "Evangelion re-runs". Consultado o 29 de novembro de 2015. 
  243. ↑ Macwilliams 2008, p. 57.
  244. ↑ 244,0 244,1 Tavassi 2012, p. 259.
  245. ↑ Greenfield, Matt (2de abril de 2006). "Evangelion - 10 years of Death and Re:Birth". Pittsbugh, Pennsylvania. Consultado o 16 de xuñod e 2018. 
  246. ↑ "「ヱヴァ」総監督　劇場で"緊急声明"". Sponichi Annex. 12 de febreiro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 14 de febreiro de 2007. Consultado o 7 de setembro de 2013. 
  247. ↑ Tavassi 2012, p. 476.

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
Bibliografía adicional

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Páxinas web oficiais
Artigos e información
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Neon_Genesis_Evangelion&oldid=6812333»