Migne. Patrologia Latina Tomus CIII.

Benoît d'Aniane (saint ; 0750?-0821). S. Benedicti, abbatis Anianensis, opera omnia, juxta Holstenii et Hugonis Menardi editiones... digesta.
Accedunt Sedulii junioris, natione

Scoti, scripta quae supersunt universa... Accurante J.-P. Migne.... 1851.
1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.
Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.
3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :
*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter [email protected].

PATROLOGLE
CURSUS COMPLETUS
SIVE
BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, 1NTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,
OMNIUM SS. DOGTORUM SCrllPTOMMQUE ECCLESIASTICOKTJM

PATRUM,
" ' ' : .-' CUI ''._.
AB ENO APOSTOLICO AD INNOCENTII III TEMPORA
ELORUERUNT;
REGUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUMQU« EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLIC^; TRADllIOINlSPER DUODECIMPRIORA
' -J
ECCLESliE SJECULA,
JCXTAEDITIONES 1NTER
ACCURATISSIMAS, SE CUMQUE NONNUI.L1S CODICIBUS MANUSCRIPTISCOLLATAS,
PEHQUAM DILIGENTER CASTIGATA;
COMMENTARllS
DISSERTATIONIBUS, LECTIONIBUSQUE VAniANTlEUS CONTINENTER ILLUSTRATA',
OmilBDSOPERIBUS POSTAMPLISSIMASEDITIONES QU.« TRIBUS NOVISSIMIS SilCULISDEBENTUR ABSOLUTAS
"
DETECTIS, AUCTA.; ,
1.NDIC1BUSPARTICULARTBUS SINGULOS
ANALTTICIS, SIVETOMOS, SIVEAUCTORES ALICUJUSMOMENTf
SUBSEQUENTIBDS, DONATA ;
INTRAIPSCM
CAPITULIS TEXTUM RITEDISPOSITIS,
NECNON ETTITULIS SINGULARUM PAGINARUM MARGINEMSUPF.RIOREM
DISTINGUENTIBUS
SUEJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATAJ
OPERIBUS CUMDUBIIS TUMAPOCRWHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE 1NORDINE ADTRADITIONEM
ECCLESIASTICAMPOLLENTIBUS, AMPLIFICATA;
DUQBUS INDICIBUSGENERALIBUSLOCUPLETATA : ALTERO S CILICET UERUM, QUOCONSULTO, QUIDQUID
UNU8QU1SQUE PATRUMJN QUODLIBETTHEMA SCRIPSERIT CNOINTUITU CONSPICIATUR; ALTEllO
SCR1PTURJ5SACR./E, EX QUOLECTORI COMPERIRE SIT OBVWM QMNAM PATRES
ET IN.QUIBCSOPERUM SUOKUM LOCISSINGULOS SINGULOliUM LIBRORUM
SCKIPTURiETEXTUS COMMENTATI SINT,
EDITIO
ACCURATISSIMA,CETERISQUEOMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, Sl PERPENDANTCR : CHARACTERUM NITIPITAS,
CIIART*QUALITAS, INTEGRITASTEXTUS,rERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUMVARIETAS
TUMSUMERUS, FORMA TOLUMINUMPEBQUAM COMMODA SIBIQUE INTOTOOPERIS DF.CURSUCONSTA>*fi*->^
SIMILIS,PRETIIEXIGUITAS, ISTA
PR.ESERTIMQUECOLLECTIO, UNA, METHODICA ET CIIRONOLOGICA, Cfc\
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS IIIC ILLIC SPARSORUy& /~~^4<\
PRIMUM AUTEMIN NOSTRA BIBLIOTHECA , EX OPERIBUS ADOMNES «TATES,/ /C3\^\
LOCOS,LINGUASFORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM. / ' 5} \^n\
SERIES SECUNDA, ;Ei'
5. \^\-;.;
IWQUAPRODEUNTPATRES, DOCTORES SCRIPTOKESQUEECCLESI^:LAT|*tf^ —I L-s
A GREGORIO MAGNOAD INN.OCENT1UMIII. ^ **.
It^l
ACCURANTE J.-P. MTGNE, ^
'WjWî
BIBZ.IOTHHC.ZECI.ERI UWIVERB^, \ \ m 4$"/
SIVK \* '^V/
CURSUUMCOMPLETORUMIN SINGULOSSCIENTI*! ECCLESIASTICJ2
RAM08 EDITOR^^^/
PATROLOGIABINA EDITIONETTPIS MANDATA —

EST, ALIANEMPELATINA,ALIA GR3SC0-LATINA.
VENEUNTMILLEFRANCISDUCENTAVOLUMINA ET
EDITIONISLATINiE; OCTINGENTIS
— MERELATINAUNIYERSOS
HILLETRECENTAGRÊCO-LATINJE. AUCTORES TUM
TUMOCCIDENTALES,
ORIENTALESEQUIDEMAMPLECTITUR ; HI AUTEM,IN EA, SOLAVERSIONELATINADONANTUR.
PATRO£OGLE TOMUS CIII.

S, BENEDICTUS ABBAS, SEDIJLIUS SCOTUS.
TOMUSUNICUS.
EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IS \IA DICTAPAMBQISE, PROPE PORTAMLUTETLE PARISIORUMYULGOPENFER NOMINATAM,
SKU PETIT-MONTROUGE.
' ' '
• • -ISSi
SiECULUM IX.'
S. BENEDICTI
'.ABBATIS AMANENSIS V'
OPEHA OMNIA
JUXTA MEMORATISSIMAS HOLSTENII ET HUGONIS^MENARDI EDITIONES

ACCURATISSIME DIGESTA.
AGCEDUNT
'
SEDULII JUNIORIS
NATIONE SCOTI
'
«CRIPXA OfJ^SlIPERSUJVl'IJWIVERSA,
EX BIBLIOTHECIS PATRUM ET MAII COLLECTIONIBUS HAUSTA,
J.-P.
ACCUM^TE MIGNE,
BIBIilOTHECiE
CLEHI UNIVEBS.E,
SIVE
CURIUUMCOMPtETOBUM
IN SINGULOS
SCIENTI^ ECCLESIASTICERAMOSEDITORE.
TOMUS UNIGUS.
TENIT 8 FRANCISGALLICIS.
EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN \IADICTAD'AMBOISE, PROPE PORTAMLUTETLE PARISIORUMVULGOVENFER NOMINATAM,
SEU PETIT-MONTROCGE.
"
^
\
ELENCHUS ;
AUCTORUM ET OPERUM QUIIN HOC TOMO CIII CONTINENTUR.
SEDULIUS SCOTUS,
Collectanea in onines B. Pauli Epistolas. Col. 9

Explanatiuncula de breviariorum el capitulorum. canonum-
que differentia. . 271
Liber de rectorinus Christianis. 291
Explanationes in prasfationes sancti Hieronymi ad Evangelia. 331
SANCTUS BENEDICTUS ANIANENSIS ABBAS,
Codex regiilarum. 423

' '
Concordia regularum, . 701
Epistolse. 1379
Opuscula. 1381
Chartse Anianenses. 14.19
Ex lypisMIGNE,au Pelil-Momronge.
ANN0 D0MINI DCCCXX.
SEDULIUS SCOTUS.
NQTITIA HISTORIGA.
(Fabric, Bibl.med. etinf. Lat.)
Sedulius junior, natione Scotus, dubium an is qui A 4. Opus de Regimine principum liabni.t Goldastus,
an. 721 eoncilio Romano subscripsit, ail alius, quera • teste LabbeorSedulius. de, rectoribus Chrisiianis el
Hepidamnus monachus Sangallensis in Chronico ad convenientibusregutis, (luibus est respublica rile gu-.
an. 818 clarum fuisse narrat. Ineertum etiam epi- "bernanda, Lipsise 1619, in-8°, editus memoratur a
scopus an presbyter fiierit. Ejus habemus : Fabricio noslro. Freherus ad Petrum de Andlo de
.. 1. Coilectanenmsive Explarialionem iti Epistolas Imperio Romano, II, 16, scribit se an. 1612 hunc
Pauli, in qua Gregorius Magnus, quamvis supresso librum KVEXSOTOV ad preluin parare. Ex ejus libello
'nomine, citatur. Prodiit Basilea3apud Henricum Pe- de Chrislidnis rectoribus, c. 8, oclo disticha. adducit
tri 1528 et.lS3'4, in-8°, nec non in Bibliotheeis Pa- Nicolaus Cusanus de Goncofdantia catholica, prsefat.
trum. ,'libri III in volumine Sichardii de Jurisdietione impe-
2. Collectanea in Matthwum sub riomine Sedulii riali,,p. 556.
Scoti cital Sirmondus ad Sidonii ApOllinaris Epist. Tide Ussefium, Antiq. Eccles. Britannic., c. 16,
ix, k, in quibus, Labbeo teste, Gregorius,Isidorus, et Oudinum tomo II, p. 26.
Beda et ipse quoque Sedulius senior allegatur.
5. Commentariiin artem Eutychii, lesle Usserio Psalterium Gracum Sedulii cujusdam Scoli manii
in Bibl. Tbuanea fuerunt. Sic quoque Sedulio Com- scriptum recenset Bern. de Montfaucon, Pateoer.
mentarii in primam alii secundam artem Donali et in Grac. Ul, 7, p. 256.
majus volumen Prisciani tribuuntur.
SEDULII SCOTI
CflMECTAIEA IN OMS B. PAUM IPISIOMS.

(Bibl.vet. Patr., tom. VI.)
1- ;;
IIY EPISTOLAM AB ROMANOS.
CAPUT PRIMUM. B est in Actibus apostolorum, nunc Pau.us dicatur.

Paulus servus Jesu Christi, vocatus Apostolus, Invenimus in Scripturis diviriis, quorumdam vele-
Sciendum est quod in prooemio septiformis divisio rum immutata vocabula : ut ex itbram, vocatus
elucescit, Primo namque de seipso loquitur. Se- Abraham; ex Sarai, Sara;\et ex Jacob, lsrael In
cundo, evangelium Dei non parva laude extollit. Evangeliis quoque ex Simone, Pelrus; et fiiii Zebe-
Terlio, medialorem Dei et hominum, secundum daei, filii tonitrui nuncupati sunt: sed liajc ex praB-
utramque divinitatis et humanitatis substantiam, cepto Dei facta legimus. Nusquam vero erga Pau-
magnis laudum prcedicat prseconiis. Quarto, apostolum invenimus tale aliquid gestum. De qua re qui-
liei gregis electionem demohslrat. Quinto, genera- busdam visum est quod Pauli proconsulis, quem
lem genlium ad fldem Chrisli yocalionem declarat. apud Cyprum Christi fldei subjecerat, vocabulum
Sexto, specialem Romanorum voeationem ostendit. sibi Apostolus sumpserit, quod nec nos quidem us-
Seplimo loco, gratiam et pacem, qua3 sunt dona se- quequaque evacuandum putamus : tamen quia nulla
ptiformis Spiritus, Romanas Ecclesiaa a Deo Palre, talis in Scripturis divinis consuetudo deprehenditur,
et Domino Jesu Christo prastari desiderabiliter ex- magis ex his qua3 in exemplo nostris sunt, absolu-
oplat. Hae divisione pramissa, nunc ad singulas ip- tionem quseranius. Invenimus igitur aliquantos bi-
sius prooemii parlicularitates enucleandas venia- Q nis, alios autem ternisusos esse nominibus, ut Sa-
mus. Prima itaque nobis quajstio de nomine ipsius lomoriem, eumdem Idida ; Sedechiam,
Pauli videtur exsurgere : Cur is qui Saulus dictus :. Joachim.; Osiam, eumdem et Azariam, eumdeinque
aliosqueplu-
PATROL. CIH: :.)'J:::: -.i
H SEDULHSCOTI 12
rimos binis nominibus vocatos. Sed nec Evangeliax A . in benedictionibus Benjamin, et in via Damasci, sic-
hunc morem renuunt: nam Matthoeus, sicut Lucas3 ul scriptum est : Saule, Saule, quid me persequeris
ostendit,,et Levi appellatus est. Secuttdum hanc3 (Act. ix)? Hoc nomen-; qirod est vocatus, generale
ergo consuetudineih videtiii nobis et Paultis dupiicii. potest videri, quod pertinet ad omnes qui Chrislum
esse vocabulo : nam et hoc ipsum quod Scripturat credunt: Multi sunt vocaii, pauci vero eiecti. Yoeatus
dicit: Saulus aulem, qui et Paulus (Act. xm), evi-. est Jiuias, at non erat eleclus : quia electi separari a
denter non ei tunc primum Pauli nomen impositumi Deo non possunt. 'A7roVTo/af Gra^ce,rb'£ Hebraice,
oslendit, sed veteris appellationis id fuisse designat.. missus Latirie dicitur. Niim sicut S.yytloiGrasce,La-
Sed requirendum est hic, cur nomen suiim in fronte. tine nuntii appellantur, ita GraeceKTTOO-TOIOJ, Latine
Epistolseposuerit. Ad quod respondendum est caitsa! missi vocantur : ipsos enim misit"evangelizare per
auctoritatis apostolicai hoc esse factum : sicut enim, universum mundum.
reges ridhfen stturiiiri principiis 'epistolarurii ponunt, Seijregalushi evangelium Dei. Eiayy&foy,bonum
quatenus magis vereantur hi quibus ipsai fepistola) , nunliutti iiitefpretatuf, quo peccaiores ad indulgen-
transmiltuiHur, ita et Pauliis apostolus, quia unusi tiam convocantur. Apostolus aulem quo modo in
ex illis iegihus fuerat de quibus Psaiihbgiapiios di- Judaismo locum dbctoris habebat, ut.pole Phari-
cit: Dum discemit ccelestisreges super eam (Psal. B I saûs, ila a Judaisnii piajdicatione separatum se
ixvn), suuirinoinen huic epistblse, non ignobile de- dicit in evangelium Dei* iit a lege dissiiriulahs Chri-
cus, prEefikit.Iri Epistola vero qusead HebraeOsprse- stum praedicafet. Aliter: Segreyaiits, lioc est, a grege
titriiatur, qubriiarii apud Hebraiofuiri ecclesias de- apostolico separatus, ut geiilibus pradicaret. Sicut
structor legis, falsa suspieione babebatur, voluit tain Aciibiis apbstblofuiri Spifitiis sarictus dicil: Se-
cito nomine de figuris legis et verilale Christi red- gregate mild Saulmh el Barnubam, in opns ad qnod
dere rationem, he odio nomiriis fronie prselali, nti- elegi eos (Acl.xm). Segregatiis diciliif iri evarigelium
liialerii exeludefet leetionis. Servus Christi Jesu. Dei, sicut alibi ipse de se dic.il': Citm ciutemplacnil
Servum autem Christi Jesu se pfofileiis, a lege exu- Deo, qni me segregavit de vterb malris mece, ttl reve-
tum ostendit. Requiramus nunc cur servus dicalur laret Filium suum 'in mb (GM.i) : ex qiio iiileliiei-
is quialiM seribit: Non enim accepisiisspiritum ser- mus, quod justi separeniur a.venlre. Ergo el Paulus
vitulis (Gal.y); itemque in eum nioduih Salvator, quidem segregatus in Evangelium dicitur., segregatus
ait: Jam non iico vos servos, seddiiiicos (Joctn.xv). "averiffemalns 'suic.Causas iu eo et merita quibus
Ergo id sive secundum illam huiiiilitalem dictum iii iioc segfegafi debuerit, vidit ille quem non latet
putemus, quam Dominus docuit .dicens : Disciie a niens: praevidit enim quod abiindantius quam cai-
me cjuiainiiis sriih c'tliumiiis corde (Maithixi); neqtte C teri omnes laiiofaiunis essel iri Cvangelio; quod in
per hoe laeditui verilas Jibeiiatis in Paulo, dixit siti, ei ih ianie, et iri Tfigofe, el iii iiiidiiate, in ;>e-
euim : Nam cum. liber sim ab omnibus, me servum riculis latronum, in periculis fluminum, in periculis
feci'(I Cor.ix). Servit crgo Christo, non in spirilu niaris prfedicaturus essel evangelium Chrisli. ln
servitutis, sed in spiritu adoplionis, quia omni li- "evangeiium Dei. Unum atque idem est dicere, et evan-
beriate nobilior est servitus Ghrisli; sive quasi imi- igeliumDei, evangelium Cbristi, quod ipse Dominus
tatbr cjus pronuntiat, qui dixerat: Ego sum in me- dicil : Ecjo et Pater unum sumus. El iterum dieit ad
dio vestrum, non sicut discunibeiis, sed sxciit mtni-' Patrem : Omnia mea tna sunl, ei lua mea (Joan. x).
strans (Luc. xxu), et ejus qui semetipsum exinanivit, Ergo evangelium Palris, evangelium Filii est.
formam servi.accipiens(Phil. n). Quid est auterii scr- Qiwd anie promiseral per pruphetas suos. Ut pro-
vuiri esse Cliristi;'quam SeWuhiCsse''i'erin Dei, sa- bet rectam et iniegfaiii iideri), ct spem esse in Chri-
pieritioe,jiisiiiiavveritaiis, et binnirio biriiiium vir- sto, janl prius 'evaiigelium ejiiSdieit a DeOpromis-
tulurirqugeinChristo suni. Siciit auleht scieritia qua? surii, ut ISaias ait: Cbrisufmridbosiiper domnmIs-
nunc datur, per Speeuliim datur, et iii senighiale, ei rtiel, et super dblhuin Juda. testamentum novrim.
pibphetia, ita et cseiera dona Spiiilus sancli, ut li- " David qiioque : Dominus, inquii, dabit verbum evan-
bertas, qure riunc sanclis prsestattir, hdndufti plena ^ gelizanlibus [Psal. Lxvii), Et iterorii : In omiiem
liBeiias est, "sedvelut pef specuhim ei iri amigmate. lerram eMviVsohriseornm (Psal, xvni). Item : Faciet
Et iileb sancti sbrvbs se esse "dieunt, ad Cbnipafa- Doinihiis verbum bremssimum super terrairi. Ulrum
tibiietriilliiis"iibertalis, qua3Taciead facieiritribuiiur. siriipliciiei accipi debeat evangbliiitiipef scripluras
(ihrisiiJesu. 'MeO.utruinque, id esi, Cbristi ei Jesu, propiieticas reproiriissum, an discretiorierii alterius
qiiiaih ulrbqiieest Doriiiriris.DiceridoCiiiisii,corilfa evangelii qiibd Sfeterniini dicit Joannfesin Apocalypsi,
Jlafciriiileniagit, qiu ipsiim Doniiriurilveriim cbrpiis qiiod tuiic feveiaridimi ekt, curiiumbra iransiefit,
habere ilerifegat;suiijurigendo Jesu Jiidajbfum perfi- et veritasêrierit (Afoc. xiv), corisidefaio etiain tu
diarii redarguit, qui Jesum iiegarit tiubd Beus sit. qui legis, :'cui aeterrio Cvaiigeliocohveriire videbun-
Panliis Gfsecescfibens Gfsecurii riOmen anieponit: liif etiam ilii 03lefriianrii, de quibus Prbpheta difcit:
MattlireusaritemHebfaice, Hebfaica noibifia pralulit, Et aniios ceiernos in menle habtii (Psal. LXXVI).
dicens: Liber ijerieralionisJesu Cliristi. Eique adjungi polesl et ille liber viUe, in qiio san-
VocatusApostoluf. Jairi prjescicntia diViriaad lioc ctorum noniina scripta dicuntur; sed et illi libri
vocatus, ut esset aposlolus. Item vocatus apostolus quiapudDanielem, cum judicium consedisset, aperti
'
i* COLLECT. m EPlST; AD ROM. 14
sunt (Dan. vn). Vel quiripiid Ezechielem prophe- 2A qui nondum est. îiarc ribn dixitj prabpbsitus «si ?
tarii deinlus et deforis diciiiitur inscripti (Ezeclt. Inter praedesiinationehiautem et prOpOsitionemhric
n). Onmiaque nori aliaineiito, sed Spiritu Dei vivi interest, quod prscdestinatio alicujus jei iiiulto arite
scripia memoraniiir. Per prophelas siios. IIoc ad iri niente ejus qiii desliiietj quid futufuiri sit pfa?fi-
laudern evangelii peftihet : iicmO enim rem yilein gufet • pjopbsiiinri autem ciiin viciita sil niachinatibj
niagnis prsecursoribus iiuiiliat. Tbtus hiC locus coh- et penecogiiatioiiemseqiiatur efiectus. Quiprcedesii-
tra Matiichseosfacit, ubi dicit qnod anle evangelium hatusesiFiliusDeiinvirtikesecundimSpirilum sancii-
sit promissum et per prbphetas Dei et in sanctis ficaironis ex resurrectiohe mbriuorum Jesu Ghrisli
Scripturis, et quod Cliristus seeundum carneih ex Dmriini nosiri. Tanquam de,'alib supra dicefet: qui'd
David siirpe, id-est, Maiia virgine sil cfealus, se- Cst enitii Filius Dei proedestinatus, bx resurreclione
cundum quod pisedixerat Isaias :- Ecce vtrgo cohci- riiofUionini Jesu Christi Domiriiriosiri, nisi ejusdem
piet in utero, et pariei ftiiitm ~etvocabiiur nomen. Jesu Ciifisti, qui pnedestinatiis est Filiiis Dei? ErgO
ejus Eimnanucl (Isai. vii). In Scripluris sanciis. quomodo liic cum audimiis, Filius Dei in virtute
Hoc ad cumul.umpfoiestalionis adjecil, ut majorem Jesu Chrisii, an ul Filiiis Dei sccundurii Spiritum
fidttciaincredentiuni faceret, et legem coinmendaret. sanciijicdlibnis Jesu Christi, aut Filiiis Dei cx resur-
Sancla3 auierii Scripturaj. sunt, quia et vilia dam-']B rectione morluoruriiJeiit Christi, ciim dici potuisset,
hanl, et sacranieniuih illic uniiis Dei cpiitinetiir pro .visitare in viiiute sua, aut seeiiridum Spiritum san-
salule humana. ctificatioiiis su;c aut ex fesiifreclibiie niortuofiim
De filio sub. Multi filii gratia, bic nalura, cnjus ejus, vel riiofiuoruii) suorumi riOn cogimuf iritelli-
etiain securiduni carneiri nalivitas dissiiniiis'cajlciis gere aliam persOnairi, sed uiiain eamdenique, scilicet
ittver.iiui. Qui faciris esi ei ex scmhie Ddvid. Fa- \Fiiii Dei, Domini riostfi Jesii Chfisti? Ila curii au-
clus est per Spirilum sanctum secuhdmricarnein. diinus': Fecit Deus hominem ad hriagiriem Dei,
Addeiido secundum carneih faCtiis esl, secun- "quamvis usilatius dici ad imaginein suarii possit,
dum Veriii uiiqus substahtiam non est faclus. rion tamen cogiinur aliarii personam intelligere in
Facius est. Kon dicit geriitus est. Aliud eiiim cst. Trinitate, sed ipsam unsiiri eatiideinque Triiiita-
si dixeris, cx semine adriiistd sanguinem coagulare teiii, quiest unus Deus, ad cujus iiriagiriem factus
et generare, ei aliud est non perniixiione, sed vir- est homo. Secundum Spiriium sariciifictitidms.Ut
lute procreare 'deo "facliim dicil non geiiitum, ob- prai omnibus in incorruptibilitatis Virtute resufge-
servans proprietalem, quia" factus est secuhduih fet,- ,el vitam. resufrectionis Dei iiliis aperiret : de
liumanilatem, gemiiis est seCumium divinilaiem. ... quiijus ipse dicil : Qui. filii Dei siint, cuiii sini fiiii
Secundumcarriem. Hic synecdocbe esi, riam car-' C resurreciidriis. Saiiciificaiioriisvero Spiritus dicitiir
riem pfo ioto homiiie ^posttit. Sed requiiehdum, Filius, secundum hoc qubd prajhet oiiinibus san-
quare noii seciindum ariimahi dixit cav. xoivov.Kec clitatem. Ideo non dixit, ex r-cSurreclibneJesu Cliri^-
'iriielliguhl ideb "carnemsdlahi hbminaiaih' fesse,in sti, sed ex resurreciione morluorum Jesu Chrisli,
eo qiiod dicuim est: Verbum caro faclum, quiii quia resufrectio Ghristi genBralem fesurfectioiiem
hominum "oculis,prbpler quos facta est illa siis- procbiiit. Mofluofuin Jesii Ghristi, riori omhiurii
ceptio, earo soia potuit apparere, riec seiiiper factum xesurgeiilium, sed ad Chrisirim pertirienliiiin in ipso
esse ad crealioneiri refeftur : sCriplum enim est : Ciifisio resurrectionis forriia porteridituf.
Domine,rcfiigi'innfdctus es nobis (Psal. ixxxix). Et : Per qucm accepimus graliam.; Reinissionem vide-
Dominus factus estmild in saluiem (]sai. (xn). licet peccatoriirii iri baptismb, nec non coelestis
Qui prcedeslinalusest Filiiis Dei. Filium Dei di- "sapieiiliK, divefsaruriique linguarum cogiiitiohem,
cens, Palrem s.igniflcavit Deum, addito aulem gfaliamiiominal. Apostoliis vero ad pra^dicationis
Spiritu s.aiiciificatlonis, ostendit. myslcriuiri Trini- auctofilaleiri Comilarilibiis signis periinet, qiiia et
•tatis. ilic ergo qui incarnaras quideiii latehat, sic ipse Ctiristus apostoius dicituf, id est, missus a
'prsedestinatus est secundum Spiritum sanclificalio-.;'= PatrC, quippe qui ad evangelizandum pauperibus
nis in virlule ministerii Filii Dei, cum sitrgit a riiissum se ilieit. AUobediehdumfidei in dmnibus
morluis, sicut scriptum est: Veritas de terra orta genlibus. Missos ergo apbstoios dicit, ut prfcdicafent
est (Psal. LXIV).Omnis enim ainbiguitas diilidenti;» fidem offluibus gentibiis, ut obedirent et Salvaferi-
de 1'esurrectione ejus calcata est et coiiipressa, quia tur, ut doriuiri Dei nbri jam solis Judseis, verufn
prtedestinatus esl. Recte. quippe Filius Dei non prse- etiam omnibus gentibus concessuril videreiuf, ad
desiinatus est, secundumid quod Verbuiri Dei est, obediendum fidei, non legi. Pfo nomine ejtis. IIoc
Deus apud Detim : q.uid enirii prasdestinaretur, quod esl, vice homiriis ejus fuiigiinur, ui ipse aii ': Sicut
sine initio et sine termino Deus semper oeternusest? misii me Pater, "clego iniito vbs "(Toah. viii). Et
lllud ejiim prasdestinatum.est quod nondum fuerat itefitni : Quivbs recipit ine recipit IJIdith. xv). Sive
ut sicut in suo lempore fieret, queniadmodum ante pro nomine. ejus, id "esi, ad gloflam noriiiriis ejtis.
omnia tempora praedestiriatum erat ul fierel. Lege inquibus el vbs vocaii.estis: Qiiia sciiicet donuin
cap. 5 in Enchiridion, iibirion solum bonos in glo- Dei bmnibii.sriiissiirii cst, ut'ciirii aiidiuht seihief-;;:
.riam, sed ct impios Ceum dicit prajdestinasse ad caateros.'ybcatbs,.scireiit se sub lege agere rion. de-
poenam. Destinatur ille qui est: prcedesiinatur is here. Iteni, in quibus esiis elvos!"vbcati":"iiariiet iri
15 SEDULII SCOTI 16
vobis, id est, Romanis apostolatum accepimus.Vo- A mirantur de conversatione gentium, et cpiod in om-
catis sanclis. Hoc est. sarictis vocalione Dei, non nem terram exivit apostolorum Christi pradicalio.
merilo facti. Potest tamen et ita intelligi, quod fides ista quam
Gralia vobis et pax a Deo Paire, et Domino no- Romani habent, ipsa eademque sit, et non alia, quaj
stro Jesu Chrislo. Ulud anlmadVertendum est," quod in universo mundo annuntiatur et creditur, quaj
et in superioribus et in praesenti cbmmate eclipses, non solum in terris, sed et in coelis prajdicatur. Deo
id est, defectus necessariarum, dictionum esse nos- meo, Blandientis affectus est, quod communem Do-
euntiir. ltaque utplena constriictio constare queat, minum omnium, gratiai magnitudine suum el.quasi
ipsa verborum series in brdinem sic disponatur : proprium senserit. Deum, Observandum sane est,
Ego Paulus servus Chrisli Jesu, vocalus Aposlolus, quia ad hoc quod dixit, primumquidenl gralias ago,
et csetera quse subsequiintuf, poslremoque subinfe- consequens erat ut diceret: Secundo. Sed praidixi-
ratur : precor vel exopto, multiplicentur gratia vo- mus de locutionibus minus finitis, nisi forie videatur
bis el pax a Deo Palre ,noslro, . et Domino Jesu in eo reddi, cum dicit : Nolo autem ignorare vos,
Christo. Gratiam et pacem cum his dicit esse, qui fralres.
recte credunt: gratia, qua a peecatis absoluti sunt: Testis enim mild est Deus cui servioin spiritu meo.
pax vero, quia Cx impiis reconciliati sunt Crealori- B In spiritu meo, inquit, non in circumcisione manti-
Bene gratiam et pacem connectit, nam vacua prima facta, neque in neomeniis et saMalo, et discretione
sine altera; pax enim observal gratiam. A Deo Pa- escarum, sed in spiritu meo, id est, in mente : quia
tre noslro. Deum Palrem nostrum dicit propler ori- enim DeuSspirilus est, spiritu vel animo debet illi
ginem nostram, qui ab ipso creati sumus, et cujus serviri. In evangelio.Filii ejus. Hoc cst, non in eo
nos filii sumus adoplione. Et Domino Jesii Christo. quod Moyses servus tradidit, sed in eo quod dilectis-
Ghrislum auiem Dominum, quia ejus sanguine re-i simus Filius docuit.
dempti sumus iilii Dei. Gratia dicta est ab eihymo- Qubd sine intermissibne mentionem vestri faciam
logia, gratim enim inlerpretaiur plenitudo, quod siin omnibus oratibnibus meis. Dicit Aposlolus : Sem-
gnilicat ciiaritatem, quia pleniludo legis cljaritas est. per gaudele, sine intermissione orate. Quis autem po-
Primum, quidemgratias ago Deo meo. Finita praj- test ita sexmer orare, et sine defeclu vel.Intermis-
fatione anle omnia gaudium suum testatur, ut pote sione precibus insistere, ut nee alimenlis sumendis,
gentium Apostolus, quod cum Romani regnent in aut dormiendi tempus babeat? Aut ergo dicendum
muiido, subjecerunt se fidei Clirislianas : nam fama est, eum semper orare el UODdeficere, oui canonicis
fidei illorum profectus erat multoruin, qui videbant orationibus quotidie juxta ritum ecclesiastieaj tradi-
C
principes suos factos esse Christianos.:Gratias ergo tionis, psalmodiis, precibusque consuetis Dominum
se dicit Deo suo agere duntaxat, quia adhuc laiidare et rogare non desistit. Et hoc est quod
illorum non erat plene. Deo meo. Katura Deus om- Psalmista dicebat : Benedicam Dominum in emni
liium est, merito et voluntate paucorum, ut est Deus tempore, semper laus ejus in oremeo (/>sa/./xxxiu).
Abraham, secundum quod hic suum nominat Deum. Aul certe oinnia qusejustus secundum Deum gerit
Prinia vox incipit a gratiarum aclione; agit autem et dicit, ad orationem esse repulanda : qui enim
Deo gralias per Ghristum, velutpontificem magnuni:., justus est, sine intermissione quaajusta sunt agit,
oportetenim scire eum, qui vult offerre sacrificium per hoc sine intermissione justus orabit, nec un-
Deo, quod per manus ponlificis debet offerre. Sed et quam ab oratione cessabit, sive justus esSe de-
Jioc quod dixit: Deo meo, non est otiose accipien- sistet.
dmii: noii enim vox isla potest esse, nisi sanctorum, Obsecrans, si quomodo. Id est, aliqua causa, vel
quorum Deus dicitur, sicul Deus Abraham, vel Isaac, qualibet occasione vel ratione. Itaque voluntati ejus
vel Jacob; non enim potest Deum suum dicere is, sicut occasio data est, ut coactus appellaret Csesa-
cui venler Deus est, aut cui gloria saiculi et pompa rem, sic dirigetur ex aliqua causa, Deo volenle, nt
mundana, aut potenlia rerum caducarum Deus est.. ' inipleret propositum voluntalis sua3. Denique in
Quidquid unusquisque supra c*tera colit, hoe illi naufragio posito' astitit Dominus, dicens : Noli ti-
Deus est. Sed videamus quidem pro qno Apostolus mere, sicut enim testificutus es in Eierosolymis de
gratias agat Deo suo. Quoniam, inquit, fides vestra me, itu el Roma;. Videamus aulem quod dicit, cui
dnnuntialur in universo mundo. Si simpliciter acci- servio in spirilu meo. Servire in spiritu, simile mihi
piamus, hoc videtiir designare qiwd multis locis videttif eSse, imo et amplius aliquod quam adorare
mundi, hoc est, terra, eorum qui Romse sunt fides in spiritu; nam adorare quis potest sine affectu, de-
et religio prsedicetur. Si vero in hoc loco mundris servire vero ejus est, quem constringit affectus. De-
designatur qui ex coelo constat et terra omnibusque servit ergo Apostolus Deo non eorpore, nec anima,
quse in eis sunt, potest etiam illud intelligi, quod sed meliore sui parte, id est, spiritu. Haecenim tria
Virlutes de quibus dicitur, quia gaudium habeant esse in bomine designat ad Thessalonicenses scri-
super uno peccatore pamitentiam agente (Luc.xv), bens, cum dicit : Ut integrum corpus noslrum, et -
multo magis de conversatione et fide quoque Roma- anima, et spirilus, in die Domini nostri Jesu Christi
iiorum tetantur, nuntiantibus sibiangelis, qui ascen- servelur, Et Daniel dicit: Laudate, spiritus et animm
dunt et descendunt ad Filium_ hominis, et ipsi enim justorum, Dbminum. Prosperum iter habeamin volun-
17 CQLLECT.TN EPIST. AD ROM. 18
tate Dei veniendi ad vos. Puto quod eliam hoc vult'A Aoslenditur per hoc id etiam curai Deo fuisse quo
intelligi, quia non semper itineris prosperitas Dei unusquisque aposlolorum vel debeat! ire, vel non de-
voluntate perficitur. Denique et Balaam iter habuit beat. Gur autem prohibitus est? Ideo quia Dominus
prosperum eundi ad Balac, ut malediceret populum sciebat imperitos adhuc Romanos, el miltebat Pau-
Israel, sed non fuit illa ex voluntate Dei prospe- lum ad alios, ut interim paraliores. Ut aliquem fru-
rilas; et multi in rebus saiculi prosperis utuiir ctum habeam in vobis.Unde velut multarum divitia-
tur successibus, et exsultant in. prosperitatibus rum cupidus Pauius, congregat fructus ex Grascis,
suis, sed non est talis prosperilas ex voluntate congregat ex barbaris, elc. Verum hos omnes fru-
Dei. clus affert
' manet in Paulus, qui tanquam palmes bonus per-
Desideroenim viaere vos. Quid est quod cum scri- vite vera, qu»3 est Christus, quem fre-
plisillos corrigat et a carnali sensu abstrahat, prae- quentius Patei purgal agricola, et ideo fruclum plu-
sentiam suam necessariam dicil? Nisi aliter dicta ad rimum affert, purgat eum in laboribus, in tribula-
aliud solent rapi, sicut ab hsereticis fit, ideo desi- tionibus, in persecutionibus. Sunt enim alii palmiles,
u erat videre eos, ut prassens doclrinam evangelicam, qui in vite quidem pernianent, fructum vero non
sensu quo scribit, tradat, ut magis illis proficiat, ad- ferunt, sed sunt afidi, qui dicuntur a Patre in ignem
ditis signis virlutum qtise magis aucloritatem darit }B mitti. Fructum dicit, nilnisterii sui coelestem mer-
signis. Cum aulem dicit: Ut gratiam vobis spirilua- cedem. Sicut et in cwieris gentibus. Exemplo coete-
lem ministrem. Carnalem illos sensum assecutos si- rarum gentiuni; promplior enim fit quis ad rem sibi
gnifical, quia sub nomine Chrisli non illa quse Cliri- ' tradilani, si illi multos videat assenlire. De Judaiis
sius docuerat fuerant assecuti, sed ea quse fuerant aulem tacuit, quia magisler genlium eral. Sicul et
Judajis tradita. Ad confirmandos vos. Haec confir- in caiteris gentibus : subauditur, habeo. Sapienles.
malio tres personas requirit : adjuvantis Dei, mi-. autem illos dicit, qui mundanis ralionibus eruditi,
nistrantis apostoli, accipientis populi. Consolari; sapientes vocantur in saiculo, dum aut siderum spe-
autem se dicit cum illis, si apprehendant spiri- culatores sunt, atit mensuris, aut numeris, aul arti
tualia. grammalicai sludent, aut rhetoricse, aut musicaj.
Per eam quce invicem est fidem. Hoc est, ut per Requirendum est quomodo Aposlolus Grwcis et bar-
communem fidem invicem consolemur. Quod autemj baris, sapientibus et insipienlibus debitor esl. Quid
dicit: Ut aliquod tradam vobis dohum spirituale, vi-. en.iiuab ipsis acceperat unde eis debitor fieret? Ar-
delur indicare esse aliquid quod uomim quidem sit, bitror diversis quidem gentibus inde effgctum esse
non tamen spirituale, ut nuptise, divitiic, et forlitudo, debitorem, quia omniuin gentium linguis eloqui ac-
corporis, et formaj decor, regnumque terrestre: a^C cepil gratiam Spiritiis sancti. Ergo debitor ornnibus
Deo enim eliam hsec donantur. Beati sunt ergo illii illis cuicitur, quoruni causa accepit a Deo linguiB
quibus spiritualem gratiam tradere vult Apostolus3 notiiiani. Sapientibus autem eflicituf debitor, per
ad confirniationem fidei, ut ultra parvuli non sint, hoc quod accepit sapieniiam in roysterio abscondi-
neque circumferantur omni venlo doctrinai. Quod1 tam, quam peffectis el sapientibus loquerelur. Quo
cum sit, Paulus et ipse consolationem capit, opus5 modo aulem et insipientibus? In quo patienlioe gra-
suum firmum et slabile videns, et illi coiisolaiitur, tiam et loiiganimitalis aecepit; siimniae etenim pa-
quia apostolicsegraliae sunt participes. lientise-ferre insipientium motus.
Nolo autem vos ignorare, fratres, quia scepe pro- Non enim erubesco super evangelium. Hoc est^
posui venire ad vos, el prohibitus sum usque adhuc, utt sicut quidani doctores erubescebant, qui doctrinam
aliquem.fructum habeam in vobis, sicut et in cwleris s coelestem adjunctis miraculis corroborare liequi-
gentibus, Grmcis ac barbaris, sapienlibus ac insipien- bant. Virlus'enim Dei est, elc. Nulla major virtus est
tibusdebilor sum. Itaque quod in me promptum esl, etl quain quse, devicla riiorte, homini perditam reddidit
vobis qui Romcsestis evangelizare.Est quidem hyper-_ Vitam, quainvis incredulis infirmitas videbatur? De-
baton in hoc loco, est et loculionis defectio. Si hy-. finiens ergo quid sit evangeliuin, pronuntiat. Virtus
perbaton, hoe modo reddere possumus : Nolo autemi enim Dei est, inquit, in salulem omni credenti. Quod
ignorare vos, fralres, quia saspeproposui venire ad1 autem dixit quod virtus Dei est in salutem, videtur
vos, ut aliquem fructum habeam in vobis, sicut ett osteiidere, quod sit aliqua virtus Dei qusenon sit
in ca3teris genlibus, Grajcis et barbaris, sapientibus3 ad salutem, sed ad perditionem : sicut in Psalmis le-
et insipientibus, et prohibitus sum usque adhuc. De- gitur : In virtute tua disperde illos ;.virtus enim in
fectio vero eloculionis hoc niodo adimplebitur, in eo> dextera est qua salvamur, ut virtus in qua disper-
ubi dicil: Et in cwteris genlibus, Grcecisac barbaris,, dit, sinistra dicatur.
sapieniibus et insipientibns, videtur deessc, quibuss ' Jusliiia enim Dei revelatur.in eo, ex fide in fideiri.
* debilor.sum: ut sit lalis consueludo
[Al., composi- Jtistilia Dei est, quia quod promisit, dedil. Judwo.
tio] : Sieut fructum habeo et in caeteris, Graecis etl Credenti quod ei promisit Deus prophetas suos.
barbaris, sapientibus et insipientibus, quibus debi-- Justum Dominus prObat ex fide Dei promittenlis,
tor sum : ita quod in me est, promplus sum etiami in fidem liominis credentis. Juslilia Dei revelatur.
vobis qui Roniceestis, evangelimre, et [Al., sed] pro- Qui eredit veracem Deum dedisse qttod promisit,
hioitus sum. Siquidem a Deo putetur prohibitus,, hoe cositra Judseosloquitur qui negant esse Christum
19 SEDULII SCQTI 20
quem promisit. Sicut scriptum est. In Habacuc vide- A Deo potest, per conjecturam creaturse, verbi gratia,
Mcet.Justus ex /tde, id esi, non ex operitas legis, ' quod sit, et qupd justus sit et onmipotens : osten-
Vivit (Habac. n), hoc est, praisentem vitainducit, dens esse aliquid Dei quod notum sit et aliquid ejus
vel vilam iclernam aequirit. Aliter secundum Pil. quod ignotuni sit.. Igtiotltm iioc Dei inteliigeiidum
f Jusiilia Dei est. Quod juslnm fueral, ut quo modo est, cum ratio substantia» cjiis vel naturae, cujus
Abraham credens ex gentibus, per solani fidem quse sil proprielas, ptilo qiiod non solum nos honii-
jtislificalus esl, ita caeteri fidem ejus iiiiilantes, sal- .ries, sed et omnem lateal crealurain. Deus eriim.illis
varentiir. Ex fide Abfaham : Iri fiderii hbininis Cre'-' manifestavit. Id cst, nianifestaVit se, dum opus fecit
dentis; sheexfide Judsei, infide gentilis : ideo au- per quod possit agnosci.
tem ex et in posuit, ul taulologise viiium declina-' Invisibilia. enimipsius, a creatura mundi, per ea
ret. Justitia Dei in evangelio revelatur, per id quod ijiiW facta sunl, hiiellccta. perspkiuntur. Hoc est,
ad salutem niilltis excipilur venire, sive Judseus, mysteria ohscnra suse virtulis. Sciendtim est quod
sive Grsecus, sive barbafuS; nanvomnibus dicit Sal- hic invisibilia quse nominat de creaturis, spiritualia
valor : Veniieacl me, omries qui laboraiis, el ecjbre- alibi dicil; ideoque addidil : Sempiterna quoque vir-
ficiam vbs(Matih. xi) : Revelatur justitia Dei, quai tus ejus ac diviniias. Virtus est qua instituit qtise
bblecta pritts velabatur in lege; revelatur cnim inJJ noneraiit, quaque onihia regit; divinilas est, qua
liis qui ex fide Veteris Testamentl ad fidem novi replet universa." Nbij. magnificaverunl. Quia nee di-
Evangelii'veniutit; et cum in Evangeliii.mveniunt, gnum honorcrii Deo. dederunt.' Aut gratias cgerunt.
ex fide legis, in fideni Clirisli diriguniur. Jiistus au- Pro eo quod lales facli sunt, ut Deum possent a'gno.-
tem nieus ex fide vivit, id est, Veteris et Novi Te- scerC, si vellent. Sed evanuerunt in cogilaiionibus
stariienti': nam "alterum sine altero integrilaleni suis. Per cogilalionum sUarum valiitatem dum for-
TiliB.horihabet. Alitef ex fide prsedicantium, hi fidem mas et iinagines corporeas requirunt in Deo, in sc-
credentium. Sive ut Atigustinus exponit, ex fide metipsis Dei imaginem pefdiderunt i quos Anihrp-
verborum quibus nunc credimus quod nonduni.vi- poniorphitaS ecclesiastici viri sblent nominare. Ob-
denius, ih fidem rerum, qua in seternum quodnune cwcaiuiri ist insipiens Cor ebriirii. Recedentes a !u-
crediinus, obtiiiebimus. Quareiion homo vel vir ex mine veritatis sapientes, quasi qui invenissent quo-
fide Vivere dixit, ideo ne,reprobarel ppera dum huC- riiodo invisibilis Deus pef simulacfum visibile co-
lisque fidem et gratiam commendavit, hic yero opus leretur. Slulti facti sunl. Non intelligsntes .niiHam
ostenditur, dieens : Jtistus est, fide vivet..; quia ju- siniiliiudinem habere mortuum imniortalis, et cor-
slum indicat, bpna opera liabentem. rupiibile sempiterni cOnditoris. Quanivis ad bmnes
Revelatur enim irq Dei de ccelo. Sicut in illo qui V hoiiiines quibus inest naturaiis fatio, lnaxime lamen
cfedit justitia Dei revelatur, ul supra menioiavit, haae sêctanl ad sapientes hujiis mundi, el eos qui
ita et in eo qu.i npn credit ira Dei revelalur de phiiosophi noniinantur, quibtfs proseipue crealuras
coelo. Aiictorilas celsitudinis hoc lpco osienditnr, "mundi el omnia quae in eo facta sunt discutere
sieesl ilhid : Pater nbster, qui es in cmlis (Mallh. tliseiplina est, et per hsec qiue videnliir ea quas non
vi). Sic : Oriiriedatuni bptimimi et'omne donum per- videntur ratioue pplligere. Et ihutaveruni tjloriam
feclum desursuni est, desceridensa Putre tuminum immbrlalis Deh Hoc est, nomen et honorem Dei
(Jacob.i). Ita et justa vindicta, qui ira Dei appel- idolisdederunt; a vivo euim Deo recedentes, mor-
latur, non nisi de superni judicis throno descendit. tuis favent. Primi eniin' Babylonii Deum vocave-
Ira Dei videlur iriterdum virtus.ipsa qtne"praecstpoe- runt figmenlum Belis, lioniinis inortui, .qui princi
naruni ministris, et qiue supplicia infprt peccatoribus, patum dicitur in eis egisse. Coluerunl el serpenlem,
dici. Interduni tentalionis affliclip ira Dei nominatur, draconem, quem oceidit Daniel, homo Dei, citjus
sicut Job dicit: Ira Dei in cor.poremeg? Et qtiia spi- simililudinem habent. jEgyptii polebant quadfupe-
ritualia nequitiai, adversum qua3 iiobis certamen dem,queiii dicebant Apiiri, in similitudiiiem vaccse :
est, in coeleslibus esse dicuiHur, coiisequenter in qupd malum iinltatus est Jeroboam; et volucres,
eos qui ab hjs-separantur ira: Dei. de coelp dipitur ® quia clifoiiica sacra habebant pagani, id est, ut
jaculari.' In.omnem impietatem.ld est, Jpdseorum aquiia Jovis, graculus ei c.ornii diceretur. Sed bre-
et gentium. Impieias, in Deiim peccare esl : ini- viter, et omrii in unum collecla definitione dicamus:
quitas, in homines : in Deum ergo et in ho- Adorare alium. Deinn prseter Patrem, et Filiuni, et
mines pepcant qui veritatem in iniquiiate deii- ,'Spirilum sanctum, impietalis cririieri est.
nent.Non dixit, quod non habent veriialem, sed Propler quod tradidil illos Deus in desideria cordis
veritatem quam sciunl, in iniquitate detinent; eorum. Isii aulemvertentes sea Dep, traditi sunldia-
nam verilatem nominis Dei in injustitia indi- bolo. Tradere hoc est perniiltere, non incitare, aut
gnai malerise detinent idolorum. Quia quod notum immitt.ere,ut ea quaeiti desideriis conciperent, exple-
est.Dei. Notitia Dei manifesta est ex fabrica mundi; rent in opere. Per hoc quod desertint, tradunturin
Ut enini Deus,-qui natura invisibilis est, possit sciri, desideria.cordis sui. Qualijudicio 'erga divinitaiis usi
bpus factum ah eo est, quod opificem visibililate sua sun.t venerationerii, dum Dei incorruptibilis gloriaia,
inanifestarel, ut per certum incertiim posset seiri. ad fcedas et indignas deducunt hominuin et anima-
Quia quod notum est Dei. Id est, quod cognosci de lium formas, tali etiam erga semelipsos uiantur
21 GOLLECT. IN EPIST. AD ROM. 22
vice, ut rationabiles lioniines vivant more irralio- Asuni reprobum. Deus neminem tradit, sed reliiiquit,
nabilium belluarum.. Iteni .Augiistinus in fibro de nee adjuvat euni qui. peccat. Repletos. omni:irdq.ui-
Gratia Dei, et liberp Aiisitrio. Proplerea. iradidit tale et malitia. Prineipales cstusas osfendit esse
illos Deus in desideria cprdis ebrum. Scriptum est in pmniu.m yitipruni. Jpannes Metrppoliiarius lisec di-
-
Proverliiis Salpmonis. : Sicut impetus aquce sic cor cit : Inicjuitas .pst generale nomen pninis peccali
regis in manu D.ei : quocimqite volueril, hiclinabit ah origine; nam quisquis, de «quitate liatufse, yel
illud. El in Epistpla P.auli ad Rom.anos : Proptereq mandatpruiii Dei labilur, iiiiqutis diciiur : iinde ini-
tradidii illos Peus in desideria, etc. His et lalibug quitas.dictaest,,quasiiniequitas: Jlfa/i(i«.vero,.quasi
testimpniis diviriprum eloquiprum, satis, quanluni majpi' latip : niolilur enim,.yel inagis vult quain ne-
f,xislimp, manifestatur, pperari Peum hi cprdibus ho: cesse est. Fornieatio dicta est, quasi Ip.rin.seneca-
njirium ad in.clinandas.eoruni volunlales qupciinquc tio, per quam forma bpna naturalis aniinoe necatur,
volueritysive ad bonapro sua inimeiisa misericardia, Fprnicatio autern es.t a I.egilimocbnjugio foras exire.
sive ad mala pro iiierilis eoraniijudicioaulenisupali Impudicilia est peccatum pubiicum, e.t perseyerans.
.quando aperto, aliquando.pcculto, .semper autem ju- Avariliq dieta est quasi ,ab auro, fesppcta. Avarus
. sto.Ac perhoe,qiiaiido lpgitis in diviiiis.liilefis a D,e< dicitur, quasi avidus auri. Inyid.ia.est odiuni aliense
seduei homines, aut obttindi, aulpbturari corda eo- B feiicitatis. Homicidium est iiinocentis pccisip. Con-
ramj.nolite dubitare prsecessissenialamerila eprum, tenlio est, ubinon ratipiiealiquid, sed animi perti?
utjustepaterentur. In hnmundiiia. Quse e,st in turpi- nacia defenditur; ubi non lain verilas. quserilur, sed
bus mysteriis, u.t cpntunieliis afliciant cprpqra sua intentio faligalur. Contetttipsiis e,st qui aliquid CQIIT
dum sibi in sacramenlis idplprum cauteria et bu- tracpnscientiam suam nitilur defensare. D.o.lusest
stion.es iiifiigunt:, ut quasi anieiiles ipsi in s< o.cculta malitia, blandis sermonibus adornata. Ma-
suorum sint viodices deliciorum. Qui cpmmutave- ., lignitas est malitise opus, dicta a niale agendo. Su-
runt veritalem Dei in mendqcium. Hoc est, nomen De surrones. Murmuratores noii m faciem, sed in au-
qui verus est, dederunt his qui non sunt dii, lapi 'rem.lpquen.tes, Dep bdibil.es.,•ISih.ilenim est tain odi-.
dibus scilicetet lignis, atque inelallis. Qui shmila bile Dep quani idolplatrse. Cbniumelibsi sunt, qui
crum colit, convertit veritatem Dei in.mendacium veloces sunt in verbis injurise. Superbia est. amor
nam mareveritas esl,hoc est, vera creatura : Neptu aliense excellenti.ai, qui vult supergredi qupd est
nus autem mendacium, factum ab homine, corivers; super se.-Inyentor.esma.lorum. Quia semper superbia
veritate Dei in mendacium, quia Deus feeit mare excogitat -et invenit maia ; sicut aucior superbias
homo autem simnlacrum Neptuni. Et coluer.unt, e ' per elalionem suam invenit sibi malupi quod aiite
servierunt creaturw potius qudm Creatori. Id est nonfuerat. Elatus auiem dicitur, qui se jaclat super
non solum diiexerunt, sed ctiam servierunt. Set hiensurani suam. Item elati sunt, -qui se jactant ha-
quicimque alicujus creaturse cupiditale yincitur, ips bere quod non liabent. Pmentibus n.o.ri:okedi.entes..
servit; a quo eiiim qiiis siiperaiiis est, hujus et ser- Veri parenles sunt qui per semen verbi generant in
vus est. Qui est henedictus in swcula. Gui si serviS' lucem et vilam seiernani. Insipientes. hic.ompo_.si.tos.;.
sent, et ipsi fieri benedicfi in ssccula potuissent. Inordinaios. Qui a fonte sapientise recesserunt, ne-
Namfeminw eorumimmutaveruritnaiwalem usum cesse est ut inordinate ferantur. Sine affedione,
in eum usum qui est conira naluram. Omnia per Affeclio esl adimpletio charifalis. Sine misericordia.
verterunt in Deum perversi; neque enim ordinen Quomodo enim alioruni polerunt niisereri, qui sibi
naturse servare poterant, qui nalurse dereliqueran crudeles sunt.
auclorem. Similiterauiem etmasculi,relicto natural Tertio invenimus ab Apbstolo positum : Tmdidit
usu fcminm. Aliam dare Satsinas legem non potest illo.s, Et primse quidem traditionis causas addidit:
. riisi ul concessa et licila in aliurii ordinem vertat, u Quia cum cognbvissehtDeum,non sicut Demri magni-
dtim aliter fiiint quam concessa sunt, peccata sint ficaverunt,, ete. Propter qubd', inquit, Iradidit illbs
Exarserunl. Quia effrenata libido modum servart T»Deus iri desideria cordis eorum, etc. Seeimdse tradi-
lioii npvil. Et mercedem quam oportuit erroris su tionis causam videtur prsemittere, cum dicit: Quia
iri semetipsis recipientes. Oportuisse uoh est ve commulaverunt veritatem Dei in mendacium. Pro^
ritus dicere Aposlplus, rit qui crealurse potius quan pter. hoc, sSx,tradidit illos Derisihi passiones igrib-
Crealori servierunt, erroris sui mercedem, non invit minifB: quse tamen secunda traditio gravioribus hV
hsee turpia patiendo, sed libenter faciendo, recepe gitiis videlur obrioxia : elenim femince, inquit,
runt: judicio scilicet non alicujus hominis immun- ebrum mutaverunt naturaleni usum, etc. Terlia3
dissimi quem talia delectarent, sed juslissiini Dei qu quoque traditionis causas Videtur dare, Cum dicit:
tradidit illosin passiones ignomiiiise,ut crimina cri Et sicut nbn probaverunt Deum habere in noti-r
minibus vindicarentur, et supplicia peccantium noi tia, tradidit illbs Deus in repivbum sensuni, etc.
sinttormenla, sed incrementa viliorum. Elsicut nm Verum distinctioiies istga causarum, ncn mihi vi-
probaverunt Deuni haberein noliiia. Non iiescierunt dentur copgruefe satis ad ea qusa singulis qniliusquc
sed ininime probaveront: ille enim probat Deuti' subjecta suntcrimina. Quomodoenirii turpioiibiis tra-
Iiaberein nolida, qui semper illuni praseiHem ha- ditur ffagitiis is qui creatorem deseruit, magis qua:ii
hens, peccare non audet. Tradidit ilfos Deus in sen- ille qui gloriam incorruptibilis 0ei mulaverit insi-
23 :...''., SEDULII SCOTI 24
militudinem lmaginis corruplibilis hominis, et vo-- A peccator peccatofem tui similem j'udicas, quanto
lucrum, et quadrupedum , et serpentum? Aut quo-- magis Deus jtislus te judicabit injustum ? Secundum
modo supra utrumque horiim, velut examini cuidaml veritatem. Humanum enim judicium multis modis
traduntur malorum, h'i qui-non probaverunt Deumi corrumpitur, amore, odio, timore, avaritia. Ssepe
haberein holilia ? Magis itaque mihi videntur om-- judicum integritas yiOlatur, et contra justitise fegu-
nes hse causse quse tradilionibus singulisj proferun- lam interdum misericordia inclinatur. Illud est quod
tur, in umim coacervandse, et rursum tradilionumi in hoc loco videtur ostendi quia solius Dei sit se-
species in uriuni, ut verbi causa ita dicamus': Quodl cundum veritateni judicium. Sunt enim qusedam
commutaverunl ghriam incbrrupiibilis Dei in sind- quse committuntur opere quidem malo, animo autem
litudinem imaginis corruplibilis limnihis; et, quiai non malo : ut si quis, verbi causa, homicidium non
eommutaverunt veritatem Dei iti meridacium : et, voluniate comniiserit; et alia fiunt Operequidem
nec probaverunl Deurri habere in notitia ; propter bono, sed animo non bono : ut si quis misericor-
hcecomnia tradidit eos Deus in desideria cordis eo- diam non pro mandato Dei, sed ut laudetur ab
rrim; et tradidit in passiones ignominiw, et tradidit hominibus faciat; alia vero sunt in quibus sive I*
illos Deus in reprobum sehsuin, ut facerent quw non bono, sive irimalo, ariiniiiscum opere cpncordat; b.t
conveniunt,qui erant repleli omni iniquitaleet malitia, B quia corda hominum nosse solius Dei esl, et mentis
et cseteris quaj scripta sunt malis. In liis autem tri- secreta agnoscere, ideirco ipse solus est qui secun-
bus universas inipietatis species enumerasse videtur dum'veritaiem potest habere judicium.
AposSolus, vel eorum qui idola colunt, vel eorrim Existimas autem, p liomo. Hoc est, nunquid tibi
qui creaturse deserviunt potiiis quamCreatOri, sivo examen datum est vel poteslas judicaiidi de malis et
eorum, qui non probaverunt Deum habere in noti- stupris, cum eadem agis, et non est qui de te ad
tia. ln qiiorum primo titulo promiscue pagani; in prsesensjudicet? Efjugiesjudicium Dei. Non utique
alio sapientes eorum et philosophi designantur; in futuro evades. An divilias bonitatis ejus, etpa-
pute quod hoc terlib indicentur hseretici, vel creato- tienliw, et longanimitalis .contemnis? Divilise boni-
fem Deum negantes, vel diversas blasphemias in tatis Dei, quibus bonapfomalis dat. Palientia vero
Excelsum loqtienles. Certum est autem quod siqui- est, qua peccatores impunitos patienter converti to-
dem tradiderit Deus vel in desideria cordis,vel in lerat. Loiiganiniitas est, qua longum spatium pee-
passiones ignomitiise,vel in reprobum senSum, con- nilenlise dat. Divilias bonilatis ille agnoscere potest,
timloin eo qui traditur seges criminum surgat. qui considerat quanla iu terris mala quotidie lionii-
Qui cumjustitiam Dei cognorint,Hon intellexerunt, iies gerant, tameii his Deum producentem solem
hoc esl, oculosiiabentetiionvident; non enini in- C suuni quotidie, et pluvias ministrantem. Sustentalio
lellexerunt tales a Deo, elsi non in pfsesenli, tamen vero, vel loiiganimitas, ac patientia in hoc videtur
in futuro essepuniendos. Nonsolumqui faciunt, sed differre, quod qui infirmitate magis quam proposito
etiam qui conseniiunt facienlibus. Sunt qmdanvqiii delinquunt, suslentari, dipiintur : quivero pertinaci
se reos non putant, si non operenlur quse niala! mente velut insultant in delictis suis, patienter ferri
sunt, assenliunt autem facicntibus. Assentireautem dicendi surit. Sed sicut omnia in mensura fecit Deus^
facientibus est, si cum quis possit reprehendere, ta- el pmidere et numero, ita etiam patientioe ejus certa
ceat: ut audiens fabulas, aduletur; et ita est, ut mensura est. Tu autem secundum duriiiam, el impce-
qui fomitem prsebent delictis eorum, dignum est nitens cor. Impunitatem sperans peccatorum non so-
ut pari crimine rei habeantur. SuiH item alii qui lum durat, inconversibilis et incontreetabilis ma-
non solum faciunt mala, sed etiam consentiunt male nens, sed adhuc peccat, securus quod non sil ultio
facienlibus : duplex ergo horum nequitia est; illi futura. Cor durum in Scripturis dici videtur, ctini
enim non tam mali surit qui faciimt, et facientibus mens humana, velut cera a frigore iniquitatis ob-
contradicurit. stricta, signaculuni: imaginis divinse non recipit.
' Thesaurizas libi iram. Hujus verbi in Scripturis
CAPUT II. "
] sigiiiftcantiam triplicem
legimus •': dicitiir enim in
Propter quod inexcusabilis es, o homo bmriis qui Evangelio thesauros esse quosdani in lerris, in quo
judicas. Quoniam facientem maligna el consenlien- prohibet Dominus thesaurizari; et alios tbesauros
tem facientibus morte dignos ostendit, ne forte is in ccelo jtibel fideles recondere; et hic nunc Apo-
qui fatit et iion consentit facienlibus excusari se stolus dicil irse thesauros. Ira autem Dei nihil aliud
posse putaret, docet hujuscemodi inexcusabiles esse qtiam justa vindicta intelligitur. Crassitudo vero
propterea, quia non consentiendo facientibiis, sed cordis est, ubi subtilis et spiritualis intelligentisenbn
magis judicando illps se in his judicat, quia lisec recipitur sensus. Qui reddel unicuique secnndum ope-
ra sua. Sciendum quod ex Jereiriia Apostolus hoc
ipse agit qui» in iUisdamiiat.
Scimus uritem.qiwniam pidiciumDei est secundum testimoniuin sumpserit (Jer. xxv), lllud quod in Eze-
veriiatem. Ilic terrorem incutil, ut quem incuriosum chiele scripluin est, huic sententiaj videtur adversari;
illi dicunt, iste malos secundum veritatem Dei dieat dicit enim : Cum averiii se juslus a justitia sua, et
jtidicalurum, hoc est severissime reddei-e secunduin fecerit iniquilatem secundumomnes iniquiiates quas
jnensuraw vmiuscujusque, iion parcere. Sieiiimtu fecii iniguus, omnesjustitiw ejus quas feceril non com~
2S ; COLLECT. 1N EPIST. AD ROM, 2C
memorabunlur hi iapsu ejus, quo lapsus est : sed in A bonum est, juslitiam diligat, misericordiam teneat,
peccatis qui peccavit,in ipsis morieliCr(Ezech. xvni). charitatem et continentiani servet, modestiam leni-
In quo videtur latenter hujusmodi inseruisse intel- tatemque custodiat, atque omne opus bonum opere-
lectum, ut si forlenon secundum omnes iniquitates tur, hic etiam si vitam non liabeat seternam, qui
quas fecit iniquus, fecerit juslus, non omnesjusti- credens soli Deo vero, non cr.edit filio ej'us Jesu
tiai ejus de memoria auferantur. His quidemqui se- Christo quem misit, tamen gloria operum ejus, et
cundum palieniiam boni operis glbriam, el honorem, lionor et pax polerit iion perire. Sed el Graicus, id
et incorruplioncm quwrunt, vilam mlernam. Boni est, genlilis, qui cum legem non habeat, ipse sibi
operis merces per palientiam exspectatur, quod in est lex, ostendens opus legis in corde suo, isle licet
pra3senti yita\ion redditur; per fidem eriim ambu- alierius videatur a vita selerna, qui 11011 crediderit
lamus, et non per speciem : patienliam autem boni Christo, etinlrare non possil in regna coelorum, qui
operis in illis esse cerlum est, qui agones et certa- renalus non est ex aqua et Spirilu saucto, videtur
mina perferunt. Gforiam. Decus formse qua sancti tainen quod per hsec quse dicuntur ab Apostolo, bo-
fulgebunt sicut sol. Honorem. Filiorum Dei, quo norum operum gloriam, et honorem, et pacem per-
nihil estmajus, per quem etiam angelos judicabunt dere penilus non ppssit. Dubiiari igitur non puto,
•^
(Matlh.zLm). Incorruplionem. Vilse seilicet perpe- quod is qui pro malo opere condenniari meruisset,
tute. Signanter aulem addidit mcomiplioneni, prop- ideni si operatus est opus bonum, remuneratione
ter indiscretionem ssecularis glorise alque honpris, boni operis dignus babetur. Vides enim dicentem
qui corruptibilis est. Aposlolutti : Quia oniriesnon stare oportet ante tri-
His autem qui ex contentione sunt, Subaudi/erit. bunal Christi, ut reportel unnsqidsqne.propria cor-
In divinis Scripturis segritudines animsenumerantur, poris sui, prout cjessil,sive bonnm, sive mahim. Judwo
sed unus ex cseteris languor est, et animse quidem primum et Grwco. Semper Judseum aiitepoiiit prseror
pessinius. Conlentio animce intelligenda est, per gativa patrtim, ut aut coronetur prius, aut damne-
quam onuie opus pravum geritur, per quam hsere- tur, qui credenspropter Abraham honorificatior est,
ses nascuniur, per quam schismata et oninia scan- diffidenspejus tractandus est, qui donuni promissum
dala quai in ecclesiis fiunt : dum videlicet qui apud patribus refugavit. Vel Judseo primum dixit, quia
semetipsos prudentes sunt, et in conspectu suo sa- prius credita sunt cis eloquia Dei; Grsecum quoque
pientes,,quidquid libuerit pro lege defendunt. Diffi- subjuiixit, propter sapientiam Grsecistraditam. Ira
dunt. Hoc est, non credunt,' vel noi)' obediunt, ut est, non ei qui judicat, sed ei quijudicatur, duiii sit
Origenes ait. Veritaii. Id est, doclrinse evangelicse. reus. Irasci enim dicitur Detis, ut vindicaturiis cre-
Credunt aniem hdquituti. Hoc est, idololatrise. Ipse y datur. Nam Dei naiura ab his passionibus iiiimunis
cruciatus, qui ex prsedicta conscientia animai incu- est, et ut non solum irasci, sed et vindicare creda-
titur, ira appellalur; indignalio enim ipsius iraj tu- tur, adjecit, et indignatio. Angusliw vero sunt, qui-f
mor quidani est, et per singula quseque commotio, bus sentenlia cpiistrictus tribulabitur in poena. Qui-
ut,si, verbi gratia, aliquod pessimum vulntis iiam cunquc enim sinelege peccaverunt. Requirendum est-
ponamus, hujus autem tumor et distenlio indignatio u.trum de sola Moysi lege intelligendum sit, an de
vulneris appellatur. Tribulatio vero, quam subsequi- lege Christi, vel etiani de quacunque humana lege,
tur angustia, non est similis putanda illi tribula- sub qua unumquemque mortalium vivere contingit,
tioni, de qua dicit Apostolus : Quia iribulatio palien- quo secundum ipsam judicari possitqui in ea peccat;
tiam operalur (Rom. v) : illa enim talis tribulatio an qui extra solam Moysilegem, eliamsi aliqua lege
angustiam non habel subsequentem. In mhnemani- vivat, velut extra legem positus, cum peccavenl
mam. Anima pro toto homirie dicitur, sicut in Genesi pereal. .Nam ipse apostolus Paulus, cum dicit his
legimus Jacob cum septuaginta et sex animabus qui sinelege erant, se tanquam sine lege csse (cmri
jEgyptum introisse. Gloria autem, etc. Hic contra- sine lege Deinon esset, sed iri lege esset Christi),
ria superioribus opponuntur : nam gloria contra ostenditse in lege quidem MoysinOnesse, esse tamen
iram, honor est contra indignalionem, et quod supra in lege Chrisli. Per legemjudicabunlur. Utique qui in
ineorruptibnem, hic pacem appellat. Sciendum est lege Christi est, per legem Ghristi, el qui in lege
quod triplex divisio in.his sentenliis Apostoli claret. Moysiper legem Moysijudicabitur, ut pereat. Neque
Nam veri Chrisliani cum bonis operibus in primo qui sub lege Christi est, quamvis etiam subdilus legi
ordine ponuntiir, ubi dicit: lljs qui secundurripa- - Moysi videatur, judicari tamen secundum eam pu-.
lientiam bani bperis, etc. In secundo vero loco, in- tandiis est, cur non sit circumcisus, vel cur sabba-
credulos et impios absque boriis operibus ex utro- tum non servet: quod et si juxta Moysi legem pu-
que, sive ex Judaico, sive ex gentili populo posuit, tandus est judicari, secundum hoc quod lex spiri-
dicens.: His aulem qui ex contentione, etc. Tertio tualis est judicabllur. Ili peribunt et judicabuntur.
autem loeo incredulos, cum bonis tamen operibus, Unum voluit intelligi, quia qui perit, per judicium
ex Gentibus, vel Judaiis collocavit, dicens : Gloria Dei perit, et qui judicatur, peccator perit.
autem et honor el pax, etc. Potest enini fieri ut ex CMIWenhn gentes qucelegemnon habent, naluraliter
his qui in lege suiit, si quis persuasione quideni eaqitwtegissuntfaciunt, ejusmodilegeriinon habentes, .
communi Christo non creclit, opcretur tamen quod ipsi sibi sunt lex. Ne quis ibrte diceret; Legem gen-
27 SEDULn SCOTl K 28
tes non habent, adquam formam poteruntjudieari? A j rum apostolorum, et omnium fidelium dispensato-
Qui pste.rtdmt dpus legis scriptum in cordibus suis. rum tanli sacramenti. Non omnes ilii evangelium
Certum est quod geiites qnse legem non habent, conscripserunt, sed tamen omnes evangelium prsedi-
lialuraliler quas legis sunt facere, iion pro sabbaiis, caverunt; narfaiores quippe diclorum, factoruni,
yel neomeniis dicuntur, vel saerifieiis quse in lege passionis resurrectionisque Christi, proprie dicli
scripta surtt : Non enim hsec lex in cordibus gen- sutit evangelistse.
liuni dicitur esse scripta; sed hoc est quod natura- Si auiem tu Jndains cognomiharis. Hinc coiivertitur
liter. setttire possunt, verbi gratia, ne homicidium, ad Judseos, docens opere, non noittine taniuni debere
ne adulterium faciaiH, ce furentuf, ne falsum testi- esse Judffiiim,eumque esse verum, cujus occullasiiH
moniuni dicant, ul honoreiH patrerii et matrem, et hona. Notandiitti est quod non dixit : Si tu Judseus
liorum similia. Fprtassisei quod Deus uniis Creatof es ; sed Judceus cognominaris, quia non idem est
sitomnium, scriptum in cordibus gentium; rnagis csse Judseum, et cognominari Judsjum: quia vere
tamen niihi videntur hsec, quse in corde scfipta esse ille est Judseusj qui in occulto circuiacisus est eir-
dicuntur, eyangelicis legibus eonvenire, ubi cuncta cuincisione" cordis; qui spiritu, non littera iegem
ad nattiralem referuntur ccquitalem : quid enim na- custodit',;'cuju's lausnonab honiinibus, sed ex Deo
turalibus sensibus. proximius, quam ut quse nolunt B ] est. Et requiescis in lege. Id est, securus es iu lege.
sibi fieri homines,, hsec.ne faciant aliis? Legi vero El gloriaris in Deo. Gloriaris te solum nosse Deurn,
Moysi conco.rdare lex naluralis.secundum spirilum, ejusque agnoscere voluntatem. Et probas quw ulilio-
non secundum litteram polest : hsec aiileta iex ra sunl. Ita iit non solum quae si.nt bona scias, ve-
scripla est,: npn.atfamento, sed Spiritu Dei vivi. In rurii etiam quae sint meliora et uliliora discernasi
cordibiis. Sciendu.m,gat auterii raiionalem animsevir- Confidis teipsum esse ducem cwcorum, Quorum ob-
tuleni cpr splere nominari. Opus legis est lides, quia sciiratum est lumen in tenebris ignorantise. Imi-
quod mandat lex viltro facit, ut credat in Christuna. pientium erudilorem. Efudientem rudes, qui sapien-
Testipioniutn,ip.sisreddenie conscientia eorum, et inter tiani non habent. Magistruin infantium. Id est,
sehwicem.cbgiialionibusaccusanlibus, aut ciiaindefen- parvuloruni, setate vel sensu. Habentem formam
dentibris,Qupdâdpraisentisvitai.cogilatiori.espertitte- scientiw. A'i quam seniper respiciens errare nOn
re videtur, cuni quid facieiidum, vel 11011 faciendum possis. Qui ergo doces alium , teipsum non doces.
sit, diuiina deliheratione cogitamus, et invicem se Similiter et genlibus dixeral: Qui enim alium judi-
cogilatipnibus acci.isantibus,quia cogitaliones nostrse cas, teipsum eondemnas. Qui in lege quiescis, o Ju-
eruut jn die judicii ante oculos nostros, tanquam dsee, cur transgrederis legem ? Qui gloriaris 111Deo,
quaidaiii histpriae cognoscendse, sicut scripttim est : 'C quare inhonoras Deunijditm testimonium ejus quod
Afguqmie, et slatuam illum coritrafaciem tuam. Sed dedit Filio suo, •non recipis? Ipse enim dixit: Ilic
nplandum est quod hoe in loeo schema, quod zpwur- est Filius meus dileclus (Malih. ni). Qui nosli volun-
poi dicitur, elucet, per quam speciem diVersa tem- tatem ejus, quare non obtemperas voluntati ? Qui
ppra prp al.iis temporibus ponuntur; nam pariieipia probas utiliora, quare iriutilia sectaris? Dux caico-
prseseritis temppris. pro futuri temporis participiis runi, quomodo viam non vides rectam ? si enim vi-
ppsuil, dicens : Cogilalionibus accusanlibus, aut deres per ipsam utique ambulares. Si lumen es
etiam defp.idenli:bus, pro accusaturis ac defensuris. aliortim, quare non abjicis opera teiiebfarum ? Eru-
In die.cupi jndicabii Dbminus bieulla hominum. dilor insipientium, ut quid timorem DOmini, qui est
Duse cogilatipnes iii hpmine se accusabuni irivicein, inidum sapientise, reliquisti? Magister infaritium,
bona e.tmala ibpiia accusat malain, quia contradixit quoinodo puer es sensu? Qui habes formani scien-
veritati; mala iterum accusat bonain, quia non se- tiw, el veritaiis in lege, quare nec ipse sequ.efis, nec
cuta esl ut sensil^ Reclum judicium Dei quis dubi- .alibs pessimo exeinplo perimis ? Et qui prwdicas
tet, ub.i accusalores et defenspres adhilientur, et; rion furanduin, tu adventmn et prseseiHiam Ghrisli,
cpnscienliae,testes.2 Sed sciendum quod iion ulique . qui in uuiverso mutido effuisit, furaris. Mxcharis,
illse cogitalioiies quse lunc naicentur, vel accusabunt" - Non est autein una moechst; nani totum quod debel
animam, vel defeiident, sed istse quas nunc stint in Deoaiiima, si alicui prseter Deuitt reddiderit, 11103-
npbis; cum enim,, sive boria, siveinaia cogilamus, chatur. Qai negas mxchandiim. Tain grave adulle-
velut ih.cseteris, ita in cofde nostro tam bonaruna rium comiiiittis, ut adultertim sensum litterse intro-
qiiam malarum cogitatioiium nolae qusedam et signa-.- ducas ad synagogani, et colloeas eam cumdegisiit-
relhiquentur, qua>in occulto nunc pecloris posita, tera qnse fofis est, cum scripium de ea legas : Quia
iu illa die revelari dicunlur, a nullo alio, nisi ab eoi omnis gloria filiw regis inlrinsecus. Qui abominaris
qui solus potpst occulta hominum scire : quorum idola, sacrilegium commitiis:Verum Dei templuni,
jsignorum causas non latere Deum, etiatii npstra , quod est Ghristus Jesus, violans; solvistis enini teni-
conscieritia testabitur; quod judicium secimdum piuin quod in tribus diebus resuseitandum est his qui
evangelium Pa.uli, hoc : esl, quod Paulus annuntiat ; credunt. Sed et qui ex legeel prophetis sermonem
per Jesum Ghristum fiet : Paier eninr neminemju- Christum pronuntianteni furatur, etoceullat ne po-
dicat, sed amne judicium dedit Filib, Quod aulem; pulus audiat, et credat, sa.crilegium commiitii, et
erat apostoli Pauli eYangelium, lioc etiam eselerp-. vere tempium D.ei violal; item , quoque hic qui
29 COLLECT; IN EPIST. AD ROM. SO
cognoniinatur Judseus, et gloriatur in littera legis A bitur ille de generesuo, quia testamentum"Deidissi-
Moysi, prsevaricator legis argtiilur cum non credit pavit (Gen. xvli). Non nos tamen lalere debet quod
Ghrisio. Sacrilegium esl quod proprie in Deum in aiiis exemplaribiis non habemus posilum, octava
committitur, quasi sacrosaricti violalio. Per islos die. Iicm in Levitic.o scriptumesl: Et locutus est
ergo tales qui dicuntur Judsei et noti sunl, 110- Domjnus ad Mmjsen dicens : Loqitere filiis Israel, et
meii Dei blasphemalur inler geni.es, non soltnii pro dices ad eos : Mulier quwcunquesusceperit.sem.en,et
operibus'eorum pessiniis, sed et propter humilem et pepereril masculmn, hnmundaeril scplem diebus se-
dejeclani intelligentiam quam haberit in Iege et prp- cundum dies purgationis ejus hnmunda eril, el die
phetis : ridicula eliatii in ipsis genlibus fiunt, "cnni .octava circumcideiur caro prcepulii ejtis, et triginta
legis. liiteram sequeutes dicunt : Ne tetigeris, ne diebus sedebilin sanguine sno immunda. Nec dubt-
gusiaveris, ne contaminaveris. lari de boc potest quod non solum semen Abrahse
Nomen enim Dei pervos blasphematur inter geriles. elvernaculus servus domi genitus, praecepto gentis
Iioc ideo dixit lsaias, quia nonien Dei blasphematur illius, et pecunia emptus ab'aiienigenis circumcide-
inter geiiies, non soluin prp operibus eorum pessi- batur, sed qiiicunque cum Jtidtcis jtidaice pascha fe-
'liiis, sed quando Jndseos pro obnoxiis suis tradendos cerat, circunicidi dehebat. Hactenus nobis de.cir-
non advefiebant, sed idolis suis dabaiit glorias, B cuincisione carnali pro viribus dictum sit. Agejam
quasi qui Judseorum Deum vicissent in Judseis; et secundum eam quse dicitquia lcx spiritualis est,
tenipore aposlolorumDei nonien blasphemabalur in quid etiam. allegoricis legibus de ea sentiendum sit
Ciirisib, quia credentibus gentibus Judoei suadere videamus. Circumcisio quidem prodest, si legem bb-
nitebantur Chrislum non diceiidum Deuni, ut blas- serves: si autein prwvaricator legis sis, etc. Circum-
phemia gentiuni ab Judseis aucloribus sit profecla." cisio est ex genitali membro, per quod successio
Sicui scripium. est. Prseposterato ordine anle po- Jiumani generis et carnaliSpropago ministratur, am-
suil tcstiniouiuni quam diccret scriptuin : ita enini pntare aliquam partem : per hoc ergo judicari figu-
dicentis scrmo' dilapsus cst, ut quod ex propria in- raliter reor, ampiitanduni esse ab anima, si qua illi
leiiiiOnedicebat, eodem sensu scriplum in prophela ex consortio carnis adhseret impuriias, si qui eam
reperiret. Sciendum est hsec.apostolum per irouiam libidinis nialesuadse sensu.sobtexil. Quid autem es-
dicere ad- Judseos; iieque enini vcre- requiescil in set absurdi, si ad discrelipnem cseterarum genlium,
lege, et gloriatur in Deo, elprobal utiliora lijec qtisp populus qui sub lege Dei instituebatur, proprium ali-
enunierat. Possunt tanieii hsec eadem haarelicis quod gestarel insigne. El.si necessaria visa est par-
aptari; ipsi euim Christiani nominantur, et nontis alicujus amputalio, quid tani conyeniens fuit,
nulli eOrum, lege instructi, doctores se esse cseco- *i quam eam inyenire qua3 vidcbalur pbscena, efilla
rum el magistros infantium se esse profilentur, pro- auferre, quorum diniinutip niliilad officium cor-
bantes uliliora quse latere ab ecclesiasiicis dicunt. poris impediret? Quod vero quidam dicunt, qiiia si
Sed isli quoniam ftirantur verba et intellectum eo- necessaria non erat pars illa membri, fieri a creatore
runrperyersa expositione usilrpant, adulterum fidei non dobuit: si autem necessaria facta est, non de-
sensum ad sponsam Eeclesiaiii Christi iii regipsiha- bet auferri, inlefrogemus eo.s et nos, si necessa-
lanios inducunt. Re.clead eps dici.tur : Qid prgidicas riam dicunt filiorum procrealionem. Necessariam
•nonfurandum, fururis.; qid dicis non mcechandiim, sine.duhiorespondebuiil. Erunt ergo culpabil.es, qui
mcecharis; et qid. abondnaris idola, sacrilegium coni- coiHinenliseet virginilatis obleritu, necessaria iiatu-
miais, pretios.a vasa de leinplo Dei,. id esl, ver* rse non niinislrant, et eruut cogeudi ad nuptias om-
fidei margaritas "de Scripturis sanclis furantes. Per nes qiti secundum Evangelii leges semetipsos castra-
qups et nonien Dei blasphematur inter'gent.es,-dum verunt propter regiium Dei. In sunrma verp dicen-
casta et honesla Ecciesise,Dei dpginata cbrruptis ac . dum, esl, qupd sicut mulla necessaria erant bapti-
lurpibus inaculant hairelicsepravitatis, errpribus. smata anle baptisriium Cbristi; et nitdtse purlfjca-
Circumcisipquidemprodest, si legcm custodias, In tiones, aiileqtiam purificatio per Spiriium sanctum
Genesi scriptuni priroo de eirciiincisione iiiandatuni, -P fieret; elinultse hosii.se,antequa.muna lipslia, agnus
cum responSa darentur ad Ahraham, hoc modo : Et inimaeulatus , semetipsum patfi', pfferret hpstiam
dixit Dominusad Abraham : Tu autem leslamentuni Christus : ila etiatn multis circumcisipnibus opus
meum servabis, et omnegenus tuum post tein genera- fuit, usqiieqiio una in Christo circu.mc.isippninibus.
tiones luas; elhpcesi testamentum qnod disppsui in- tradcrelur ; et multorum sanguinis effusip prseces-
ter me el vos : Circunicidetur omnemasculinum ve- sit, usquequo per unius sangiii.iicinomniu.mredeip-
slrum, et cir.cumcidetiscarnem prwpnlii vestri, elerit ptio fierel. Qupd aiiteni ocl.aya dip circumcisip.day
in sigiw lestamenli inter me el vbs; el puer eclavp batur, illud designari arbjtrof quod prsesenti qui-
die circumcideturin vpbis; pmnis niasculus in gencr deni sseculoseplimana•depulata, est. Pctayris auleip
ratioriibus vestris, yernacujus et pecunia emptus, ab dies fuluri sseculi niyslerium tenet; illprum ergp est
omnibus filiis alienigenarum, el qui npn. est ex se- .cjrcumcisip spiritualis, qui futuro ssecuipmililant jn
mine luo, circumcidelur: et erit lcsiamenlum meum qup neque nubeiit, neque nubenlur, et qupruni in
super carnem veslram. Masculus, qui non fueril [cir- terris ainbulaniiuin in coelisest cpnyersatio. Scien-
cumcisusfn carneprcepuiii sui dieoctava, extermina- dunl est secunduw allegpriam d.uo geuera esse ciijr
$\ SEDULli SCOTl 52
cumcisionum: cordis circumcisio cst, nihil sordi- A x abscindere vilia et cessare a malis circuiiicisionem
dum, nihil iiidignum senlire de fide; carnis circum- 'Significel: agereque qua3 bona sunt et efficere quse
cisio est, nihil immundum, nihil contaminatum in perfecta sunt, custodire sil legem; neque enim in eo
opere gestisque comniittere, secundum Ezecbielem perfectio esl si cesselur a malo, sed in eo si agan- .
qui dicit: Omnis filius alienigenaincireumcisuscorde, tur boua, juxta Psalmographum, qui ait: Declina a
et incircumcisus carne, non intrabii in sancta mea ritalo, et fac bonum (Psal. xxxvi). Veruin considera
(E&ech. XLIV).Jeremias ait: Ecce circumcisw sunt Si possit hoc in loco et ille inlellectus admilti, ut
aures veslrw (Jerem. vi), lioc est, ne recipiant obtre- dicalur eliam post adveutum Christi carnalis ciri
ctalionem. Hoc autem modo et incircumcisus labiis cuincisio, quse ex lege Observabatur, prodesse al'.-
dicitur, qui non circumciderit blasphemiam, scurri- quid cuslodienlibus legem, secundum hoc quod ini
litatem, lurpiloquiiim de ore.suo, qui non posuerit tio fidei noslraj adhuc a credenlibus observabatur,
custodiam ori suo, et ostium circumstantise labiis ut in Actibus aposlolorumdocetur, vel Petrus in dis-
suis, qui non etiam a verbo Otiosocifcumciderit os cretione ciborum, vel Paulus in sacrificiis pufga-
suuni. Incircumcisus prseputio carnis suse dicitur is tionis fecisse. Sed illud attendendum est quod ad
qui erga.naturalem coituni immoderatius et intem- Galatasscribeiis, ait: Si circumcidamini, Christus
perantius eflluit.Jesus filitis Nave, ex prseceptoDo- B vobis nihil proderit (Galat.y). Quod ita esl intelli-
mini filios Isra.el secundo circumcidisse cultris gendum, quod nihil prodest circumcisio his qui ex
saxeis memoratur, quod utique quantum ad litte- ea putant aliquid juslificatiouis assumi, prodest au-
ram speclal, impossibile factu videtur; semel enim tem his qui putant sibi ad Christum veniendum non
circumcisus in carne prscputii, quid invenire possit esse si eis circumcidere filios vitaretur. Erant enim
secundo circumcisio quod auferret? Sed hanc diffi- nonnulli in iniliis qui circumcisionem velut insigne
cultatem melius quidain explanat dicens : Verum de v.efnaculum gentis suse nimio amore servarent, ct
circiimcisioiie quia sermo est libet inquirere quare iinpediri videbantur a fide, si hoc eis vitarelur quo
Moyses ipse, qui legem circumcisionis patribusa carere non poteranl. Circumcisio quidem prodesl.
Deo datam et sibi toties inculcatam fefert, toto du- Potest dici e contra : Si prodest, cur prsetermilti-
catus sui lempore neminem circumcidi voluerit, tur? Sedprodest, si legem custodias; tenenda igitur
prseter unum soluminodofilium suum Gersam, quem circumcisio esl, et ut possit prodesse, servanda est '
maler Sephora arrepta pelra acutissima, ne a Do- lex. Circumcisionem pro genere posuit Abraham,
mino feriretur, eircumcidit? Si orimes qui in eremo quia ex Abraham circumcisio : hoc enini ait, ut do-
nati sunt a Josue circuiiicidendos reliquerit, morem ceat tunc prodesse generi Abraham, si lex servetur,
videlicet diviiiitus imperatum, quadriiigenlis et ;sex ^ id est, si in Christo credatur, qui promissus est
annis observatum, annis quadraginta conlinuis in- Abrahse: si autem quis non credit in Christum,
termiltens, nequaquam hoc frustrii, sed magno my- transgressor esi legis.
Sterio hoc facltim crediderim. Moysesenim circum- Si autem prcevaricator legis sis, circumasio lua
cisionem praidicat, sed Josue perficil. Quia lex per prwputium facta esl. Hoc est, genlili similis faclus
Moysendata esl, gratia autem el verilas per Jesum es, noii credens in ciim qtti signo circumcisionis fi-
.Chrislnmfacia esl, iiihilque proderit litlera jubens, lius promissus est Abrahse. Illud observandum est,
nisi adfuerii gratia juvans. Omnibus itaque noslris quod cum dixissel, circnmcisioquidem prodest, si te-
gralia Salvaloris vitiis tunc in nobis complelur, gem custodias, non addit : Si autem non cuslodias,
quod in Jesu Nave scriptuni estr: Hodie a vobisabs- sicut consequeiisvideatur; sed ait : Si aulem prceva-
tulit opprobrium JEgypti. Opprobria nanique Mgy- ricator.sis legis. In quo aliud ostendit esse non cu-
pii secum fert is qwi in Ecclesia positus et sub Jesu. stodire legem, aliud prsevaricari legem, nam et Pau-
duce militans, jEgyptios niores et motus animi bar- lus ipse noii semper legem custodit, nuriquam tamen
baros non amputat. Circumcisipqiddem prodesl, si! prsevaricator est legis. Ctistodit ergo legem is qui
legem observes.Quse sit circuincisio quam prodessei_ secundum litteram custodit; et is prsevaricatur eam,
dicit, vel quse lex cuslodiatur? Hsec, ut opinor, est qui spiritalem ejus non tenet sensum. Si, ergo in-
circuincisio quam prodesse dicit Apostolus, si legem quit, prwvaricalor sis legis, non agendo qrisebona
litterse, cujus et circumcisionem [circumcisio esl] iu sunt,. circumcisio tna praipulium facla est, dum et
carne, iion recipil, sed legemspirilus, secundumqiiam hoe tibi, quod abstinere a malo visus es, opera fidei
circumciditur corde. Litlera enim occidit,spiritus au- et justitise non agenli, ad infidelitalem reputatur.
tem vivificat(11Cor. m), quia et lex Dei non referlur• Neque enim possibile est alicui carnalem circumci-
alramento scripla, sed digito Dei, qui est spiritusi sionem rursus in prseputium verti, cum utique ab-
ejus, et non in tabulis lapideis, sed in tabulis coiv- scisa caro prseputii ultra redire non possit. Dignum
dis. Verttm polest nobis objici, quod si isla circum- esl ergo et evidenter intelligitur, quod conlinenlia
cisio non alia intelligilur quam animi purgatio ;et; mali operis quseper circumcisionemsignificatur, si
abjectib vilioruin, quomodo addit adhuc, ita pro- opera fidei non habeat, ad iriimunditiamreputetur.
desse hujusmodi circunicisionem, si legcm custo- Si igitur prwpntiumjuslilias legis cuslodial, nonne
dias, cumjisec ipsa circunicisio, nisi ex legis ob- prmputium illius in circumcisionemrepulabitur? Ju-
servaniia fieri npn videatur? Sed intuere, ne forlei stitia moralis loco csl legis. Lex enim generale voca«
55 COLLECT. IN EPIST. AD ROM. U
bulum:justilia vero legis pars est. Continet enim A cumeisionis? Dehiiic tertio loco obj'ectioriem, quse ab
Jex justitias, et judicia, et mandata, et juslificatio- adversarib prsecedenli rcsponsioni objici polerat,
nes, aliasque quam plurimas species. Et bene addit per peusin proponit, perque apocrisin mira brevi-
legem perficiens : ille enim qui secundum litteram tate refutat, dicens: Absit. Cujus hrevissimse re-
vivit, cuslodire dici.tur legem; iste autem qui se- spoiisionis, invincibilem cbnfirmationem subintulit,
cundiim spiritum, perficere : custodit autem legem dicens : Est enim Deiis verax, omnis autem homo
carnalis Judseus,perficit aulem spiritualis, etqui iri mendax. Sed ut ipsa confirmalio robustissima vide-
occullo Judseus esl. Et judicabit te, quce ex nalura retur, Davidicam subjunxi' senteriliam, sicut scri-
est. Credens gentilis, duce natura in Chfistum, cori- ptuniest: .Ui justificeris irisermohibustuis {Psdl: L).
demnabit Judaium, cui lex promiserat Christum, et Et hsec quidem quanlum ad ordinem sententiarum.
adventum Dei credere noluit. Qui per litteram et Apostolicsedisputationis profundius interiores me-
circumcisionem prwvaricator legises. Sive dum lit- dullas perscrutanti, non in prolatione verbofum, sed
terse circumcisionem sectaris, circumcisionem spi- in virtute sensuum duo prirtcipalia syllogismorum
rilus accipere dedignaris : sive non sequendo quod genera, cathegoficus videlicet, atque hypOlheticus
lexdixit, hocest,iit Christo credens veram circum syllogismus, quasi duo deliciosi pisces, sponte sese
cisionem acciperes cordis, de qua scriptum iu lege : B nientis obtutibus offerunt. Itaque cathegoricum syl-
In novissimis diebus circumcidet Deus cor tuum, et logisiiium hoc modo conteximus : Omnis veracis fi=>
seminis tui, ad Dondnum Deum tuum amandum deninulliiis incredulilas evacuabit; DCusautem ve-
(Beut. xxx). Et iterum : Circumcidile vos Deovestro rax est: Dei igitur fidem nullius incredulitas eva-
(Deut. x). Et Jeremias .: Gircumcidite prwputium cuabit. Vel hoc moclo:AbSil, ut omiiis veracis fidem
cordis vestri (Jerem. iv). Item Moysesait: Circumci- aliquorum incredulitas evacuet; Deus autem verax
detis duriliam cordisvestri, Circumciderecor, suhlata est : absit itaque ut Dei fidem aliquorum increduli-
nebula ignorantise, agnoscere est auctorem. Quod tas evacuet. Item hypolhetici syllogismi nexilitas
autem in lali meiribro circumcidebantur, hsec causa hoc ordine contexatur : Si Deus verax est, aliquo-
est prima, ne aliud membrum aut debile fieret, aut rum incredulitas fidem Dei non evacuabit. Nonest
turpe, quod publice videretur; item propler gratise itaque dubitandum quod in apostolicis diclis, velut
promissionem, in qiia erat per castitalem placen- in profundissima abysso disputatorise disciplinae,ta-
dum. Cui laus non ex Iwminibus. Hpc est, qui non les suavissimi pisces traiiare non desinant, quos
possunt inspicere spiritualem circumcisioneiii. Quid amatores sapientise gratissimse mentis hamo ca-
ergb amplius Judwo ? \idetur sermo apostolicus in • piunt. 0 mirabilis profunditas! 0 mellea fluenta,
dialeclicam incurrisse rationem; neque boc miran- C Hyblseo nectare dulciora! 0 novum saporem ex pa-
dum: nam, ut beatus Hieronymus ait, quidquid in radisiacis fontibus coelestis Hierosolymseterrigenis
sseculo dogmatum perversorum est, quiaquid ad allatum! 0 lac parvulorum, solidum sapientium ci-
lerrenam scientiam pertinet, et putatur esse robu- bum, medelam aegrorum, mensamque refertam omni
slum, hOc dialeclica arte subvertitpr, et instar iii- copia bonorum! His proegustatis, nunc ad singula
cendii in cineres favillasque dissolvituf, ut probelur exponenda recurramus
iiihili, quod putabatur esse fortissimum. Est autem In hoc Paulus velut arbiter quidam inter Judseos
dialectica cognomento logica, quse disputationibus residens et Groecos, id est, inter eos
qui de
subtilissimis ac brevibus, vera sequestrat a falsis, gentibus credunt, sive de promissionihus me-
cujus disciplinae veracissiinis diSputationibus ssepe morat, sive de poenis, ad utrumque populuiii
Aposlolus proponit, assumit, confirmat atque con- dividit verhum. Verbi gratia, cum dicit : Ilis
cludit, qua3 species proprie artis dialecticse atque autem qui ex conlentibne sunt , qui diffldunt ve-
rhetoricse sunt. Sed dicit aliqiiis : Nec partes ipsce riiali; credenlibus aulem iniquitati, ira, et
indigna-
syllogismorum, nec nomina schematum, pec alia hu- tio, tribulalio, et anguslia, in omnem animam ho-
juscemodi nllatenus inveniuntur in Apostolo. lnve- minis operantis maluni, Judwi primum et Grwci, De
riiuntur plane, non efflatione verbbrum, sed in vir- pfOmissionibus vero subjungit : Gloria auiem et
tute sensuum. Sicut enim vina in vitibus, messes in honof et pax, omni operanli bonum, Judwo
pri-
semine, frondes in radicibus, nucleos contemplamur mum el Grwco. Rursus de gentibus dicere videtur :
in nucibus, sic ct de profundissima abysso, delicio-
Quicuncjueenim sine lege peccaverunl, sine lege peri-
sus piseis altingitur, qui ante captionem suam hu- bunt. Et iterum de cifcumcisis: Et quicunque in lege
manis Oculisnori apparet. Merilo ergo dicimus esse,
peccaverunl, per legem judicabunlur. Rursus vero
quod nihilominus in virlule sentimus.
genles elevans, dicit: Cum enim gentes, quw legem
CAPUT III, non habent, naluraliter quw legis sunt faciunl, hujus-
Qnid ergo amplius Judwo est ? Quantum igitur da- modi legem non habentes ipsi sibi sunt lex, qui psten-
tur intelligi, in hac apostolica dissertione duse spe- dunt opusicgis scriptuni in cordibus, etc. Et ne videaT
cies principaliter eminent, quse Gfsece nevaig et tur nimius esse in increpationibus Judaeorum dicit:
unoxpunz, Laline percunclatio et responsio appel- Circnmcisioprodest, si legemcustodiat. Sed iterumne
lanlur : Ktvcriequidem in eo quod proponit, dicens: erigal eos qui iiimiuni in circumcisione gloriantur :
Quid ergo Judwo amplius est, aut quw utililas cir- : addidit: Si autem prwvaricaibr legis, circumcisiotua
*„ SEDULIISCOTI 50
»m>Vummtatta estl *" Mtem P9U,ulrini
eoruhi qui A 'j est promissio, ut credentibus proficeret. Ubi Aposto-
ex gentiblis credunt, animos allevaret, suhjungit: Si -lus infil, ttbsit,. ibi bfeviter commendatur veritas.
mttemiprwpuihm jusiitias legis custodiai, honncprd:- Fidem Dei. Hoc est, fidemproniissoriiniAbrah;e, cui
putiutoiUins in circumcisionem repuiabiiur? Atqtse dictiiiii est: Qniain seminetuo benedicenlur omnes
gentes, si legemperfectius servareiit; meliores effici tribusterrw (Gen,xxn). Est eriimDeusverax, oninis -
Judseis, dicit: Eljudimbit id quodex nathra esi .prw- autein homo nicridax, sicut scrivtum esi. Quia efgo
el cir- Omiiishonio>mendaxjpfoplcrea Jiidicofum quidam,
pulium', tegemperficiens, te, qui per litteram
tumcisionem prwvaricatbr iegis es. Vefuni quoniam ut honiines mendaccs, hoh fcrcdideruiit.Fial aiitem
sciebat multas iri lege et proplietis feproniissiones, Deusverax. Ila eriiinih Grajcis exeriiplaribusinverii-^
tur. Omriishomomeridax.Igitur Paulus et David, qui
quae ad Judseos fibri videiitur, ne possent despe-
raregctties, tanqiiam qui nihil iii CPriscriptisfeprb- hoiiiines erant, mendaces fuerunt, falsuinque erii
missionibushabeaht, docet eos qiiod secuhduitt riiy- quod dixcrunl? Hos ergo ad quos sermo Dei fit .
Stieam fatibtieni etiam ipsi Judsei siiii, et liajieahi, -Dominusiii Evangelio hon horiiines, sed deos pro-
.circoriicisioriem: idePdifcil: Nori enhn qniih main-• nuntiat. Qiliaergo et ad David, tanquam prophetam,
festo Jndwus est<,ctc. Rursum velut querelis eoiom et ad Pauluni, tanqitam apostolum sermo Dei faclus
qui ex circumcisione siiht, oecufrcns, propoiiil sibi B-est, sine dubioiion efant homines, sed dii. Qttomodo
ipsihaicquseinpraseiHi capilulo conlinentur, dicens: autem dicii, tibi soli peccavi,cum utique' et in ipsum
Qnidergo amplius est Judwo? Si ergo, inqttit, is quiL Ufiam peccavit, el in propihquos ejus, sed et in
in manifeslo Judseus est, et qttsemanifeste iri cafiiey ipsaitt BerSabee,atqiie onnieiii dbmuni cjus, cumiii-
est circumcisib, non reputabitiir, sed qiii in ccctilto» tulisset maciilam , videlicct adulterii ?Ideo iibi soli
-Judseusest: et cifcumcisio cordis, quas fil spisitu,, peccavi,einialum coram te feci, quia cseleri omnes,
ipsa est vera eirciimcisio, dicCSniihi, quid ahiplius> ut pote ahiniales homiiies, iiie qui spiiitualis sititt,
est Snhis JudaeuS,qui' hac appellatibne censentftr?? eiiam si erravi, dijudicare nori .pbssuiit, quia spiri-'
velqiia' in corruptibili cifcumcisione habetur ulili :- tndlis juclicat omhia, ipse u rietithiejudicatur (I Cor.
tas?-a"cut videatur intef titrumqiie populum jrtstusi ii); Sed quia addit Paiilus spifituaiis, et dicit: Qui
afbiter rcsidCre$'prommtiat quid aittplius habeatt "auteihjudicai m.e,Domhius esl, libc sciens et David,
JuiiseuS, et ea quse ih cafne cst circtinicisiP .':dicitt quia soliis Doininus est, "qiiispiritualem dijiidicat,
eos habere amplius inultum per omneriimodiim. Qitid 1 idcirco dicil: Tibi soli pecbavi, :&quo solb possum
autem 1111.1U0 sil amplius, siibjungitur. Priirio igitiif,'-, dijudicaii: Nam huihana tiies dijudicare non polest
qnia cfedita sunl illis eloquia Dei. Quid hoc ? lioiiiie i spiritiialetn.,Sed qribd sequilitf ad huhc respicit sen-
et gentibus nune credttntur eloquia? Sed illis , ai!,,, ^ sum] Uljristificeris in sermonibnsiids, et viricascum
prinio suttl, credita. Require tanicn quid est quod di- judicuris, Judicatur lianique Deiisin disputatibnibus
cilur, primum cis tredita sunt eloquia Dei, ntruttiriee -sapiehtiuin, dunl alii hoc modoj alii alio modo, et
de lilleris hoc dicat ct libris, an tle sensu intelligen- diversC seniiiiritde DCo.Ipse ergb vineil eos qui de
tise legis? Coiisiderandumcstquianondixit: iitterass se judicant, cuiii crrantibus cunctis de sb, qiiomOdo
esse creditas, sed eloquia Dei: via vobis datur itt-- vel qualiter credendtis ac veiieraridus sit, revelat
.lelligendiûuia his qui legunt, et non intelligunt, ett ipse sententiairii Esi.enim Deus iierax. In Jbb Imjus
non creduni, litiera sola sit credila, illa de qua dicitt est exempliim: Deus itaque esi vefa.x, aptid 'qubm
ApostOlus: Liitera bccidii. Elocjuia auteni illis suntt quod factum est iiimittlabile perSeveral, sicut dicit:
credita, qui intelligentes, el credenles his quseMoy- Egosum,el rion immiuor: lib.ittiriis"est eriini falli,
ses scripsit, credunt, et Christo., sicut Doniinus s quein tenipora et catissefaciiint esse niiiiabilem, per
dixit: Quia s\ erederclis Moysi, crederelis forsilan n id qiiodpricsentiam Dei tton lialieat. Qinriem autem
el mild (Joan. v). An.el ipsis, qui ex gentibus-ve- i- hOinineni inendacerii dicit, et vefurii dicii; natura
niunl ad Gliristuin, estubi habeant aliquod aniplius? ? enim, quse falliiuf, non hlisufiie diciluf riiendax.Ali-
x\udi Dominum diceniem ad centurionem ex gcnti^- - ji"qii;Iridoltiiqde 'sludio, alitjtiaridbeffbfe hiendax di-
bus credentcm : Amendico vobis,nee in Israeltanlamn cHui. U'tjiislificeris ihsefmbnibus iuis. Deumjusium
fidem hwerii (Matth. vm). Vide ergo ubi Venilur add iri pfbriiissis ei vcrbis suis pfbphelicus sefmo tesla-
fidenij quanto amplius habeant geiites? Quanquam n iur, riCc aliquofiiriiperfidia fidetti ejus mlnui, sed
sunt, quse ad honoi'emet meritum pertineiit seminis S daiidb vincere, qubd perfidi non credentes negant
Abrahse : hoc tanien solum ap.erte memorat Aposto- '- etiili daltifutt). Dabit efgo quod judicatur non datu-
lus, quiamaxime laudis eorum, est;, ut legem, peff rtis, ut viiicat, faciendo qiiod iiegalur facturus. Ali-
quam discerent rectum a perverso distinguere, digtii ti , ter libi soli pecccivi,cbgitanclovidelicet fiagitiosuiri
judicarentur accipere. facinus perpetrare. TiM itaque pervcrse cogitando
Quid enim,si quidam eprumnoncrediderunt, nun- h , solipeccavi, qiii sbliis sccfetas homintinibbgitatibties
<jnid increduiitas eorum fidem Dei evacuabit? Non,, libsti. Sequiltif : El miiliihi 'cbrarii t'e. feci. Ddplex
inquit, quia quidam eorum credere noliieruiit quoe B ; facinnsin cpere perpeirando, 'adulterium seilicel at-
promisit Deus filiis Abrahse, idcirco prsejiidicabitur ir j que homicidiuin.In quo noiandusii quad nonait.: Et
cseterisJudseis credenlibus ne digni judicentur acci- i- nialiitticorain te isolofeci : quippe com illud adril-,
pere quodpromisilDeus. Ab.sit.Quipp&cumsicfacta.a teriutti, et homiciclium, eiiaiiicofarii hominiliusfa-
37 COLLECT. IN EPIST, AD ROM. 38
Cttimest. Hoc testimonium pafs adversa ita propo- A liobis det quod promisit sanctis, -diCens: Quia quam-
suit, -quasi dixerit,David: Proplerea cgo peccavi ut vis peccalores sumus, refonnarmif tamen per pceni-
"iu.justus appareas me iudicando. Sed verus sensus tenliam, ul non jam peccatofes:; s'ed abluti promis-
sic se habet: quia promiserat se Deus sine persona- sionem accipere mereariiuf. Non efgo hic sensus cst
ruin acceptione in peccantibus vindicare >' quidam in verbis prophelae David-jciim-dicit: Tibi. sdli pec-
ejus patienliam niendacium judicabant. Guni judica- cavi, etc. Quia lttalorum hominiim prava interpreta-
tur ergo, vincit, quando eoriim facta piinit, in qttibus tione asseri tur, ,ut peccata hoiriittum, et -mali actus
rieiiiopiitaverat vindicari.. Si enhn injusliiia nosira Dei jtisiificatiOniproficiari!,etper mala nostra ilhnii
ûstiiidm Dei commendat^quid dicem.us? Venientem justum -ostendant. Sed hoc absit: noneiiim viilt iios
e latere qusestionem, more siib proponit et solvit. peceare : ideoqub justas esl si infert ifam. Sequiiur.
Aiiquando etiam ad cohicreiiteni disputationehi Alioqui, Hoc est, quod si alixer, id est, sl iniquitas a
tfansit, et juxta iiioreni suiiiri, quidquid alius Pliji- Deo iioii ,-abest.Quomodojudicabit Deus liiinc mtin-
cefe potest, anlequani •bbjiciatur, edisscrit. "Quidam dum. In hoc loco, mundum, homiiies qui iii hoc muri-
enini superiorem prppheiise sententiam ita .pervefse do suiit, dicil. Iterum niihi syilogistica *onnexio in
iiiterprelabantur, quasi Davifldixerit: Propterea egb hoc loco arridel, sic : Si, Deus iniquuS est, nonjudi-
peccaviiit tiia, b Detis,|ustilia, dtini mese ihiquiiati; B cabit liitiic niunclum: atqui Deus judic.ab.it liunc
collata fuerit, iiiagis clarescat. Ad gloriam itaqtie nmndum non igitur Deus iniquus est. Si enim veritas
justilise tuge riiea jiroficit irijtistitia. Quem settsum Deiht meomenda'cioabundaviiinglbriam ipsius.,quid
Apostolusiarte dialeclica"subvbftii.InjustttSvideblluf ddltuc :et cgo tanqnam peccatbr judicbr? Iterii liypo-
Deus, qui ifSiii bOiiimibiisittferat, curtipef horiiinum thetici syllogismi formula hac irt parte resplendet,
ifijtisiitiani siiStti{jiiSliiialh] videaVapprobari: ut sit hoc modo nexillis ratiocinatio : Si veritas Dei
Si hostra. liotesi hoittinnfti injustitia. Justitiam in meb mendacib abundavit hi gloriam ipsius, quid
Dei'cbriimenit(it.Notttttiqiie pceria digni hPmines vi~ 'adlmc egbtanquam peccaibr judicbr : 'alqui egoian-
debuntuf; per quOs-JfisiitiaDei .probabilior videtur.. quam peccator judicor, non itaque veritas Dei in
«t claridr. Ubi "niiliiliypbihelici syllogisnii formula rineouiendaeio abundavit in glofiam ipsius. Sed in
elucescit, "iitsit ita bwlinaia iiexilitas syirogisttii: Si superficie aposlolicEeassertionis enthymemata, hbc
injustitia.iioStraJiiStitiaitt.Dei coiniiieiidat, iniquus •esli iniperfecti syllogismi apparent : in.prbfunditate
estDeus qtii inferllram. Absitainem ttt iiiiquus sit, vero seBsuiim plena vis syllogisinorum lalet : sic
Deus qai infert ifani; nbii igiiur injustitia nostfa enini vina in vitibus, nticteos cottteriiplamiir in nu-
Dei juslitiani •comnieiidat,hoc est, quasi indigeret cibus. E-t non, sicnl blasphemamur. Ulquid me ita
Deus T.ostra iniustitia: nPii qiiqd Spsi/lroc dicerent;'G-Deusjudicat,quasi peccantem4 et nbn potius me ju>-
sed quodex illoriitti perversitate coiisecjuettter iii^- dicat quasi ad gloriam ipsius recte 'agenlem? Sicut
ferlur. Secuhdnm hoiniriem dicb. "Ut iniquus Deiis rjnidam ahml nos dicere. Qtiod q-uanto inajofa mala
dicatur, lion secuadum Deum neque seciindum Dei •faciamus, tanto majora borta recipienius hoc est,
iSapietttiainillud ilieiiur, sed ^•ectindumhoiriinem;; inide qusestionem-sibi -fecit Apostolus : a perversis
Ct secuttduiii lioc quod dicitur : Omnts horitomen- cnim hoe opponebalur, quasi hic esset sensus preedi-
dax. Absit aulem, mquit,,ut hocita recipiamus, ini- canliuni remisslonem peccatorum, ut facerent mala,
quuni videri Deum qui inferl irain adversutti hpmi- et venirenl bbna : hoc est, peccarent, ut remiitendo
ries : qiiomodo «nim jisstus pnlabitiir, qui judicat illis Deus videretur boiius, secund.iimquod supra-
mundUni,cum ipso iioinineijudicis; ostendalur niliil, .dictumesl; quod blasphemiam appellat. Hoc aulem
sirie jiidicio faCere?Ubi e.nim,judiciuiii est, coiistat fOrlassis"ideodicebant quia non intellex"eruntqubd
esse jnstitiam. A jnstitia naniqtre ;et judex et judi- Apostolus dicebat: Ubi abundavil peccalum; super-
cium nbmiiiantiir."flem : Si auteminiquitas noslra ribundavilgratia, Qubrnm damnatio jrislaest. Horumt
Dei justiliam curiimendal, qiddMicemus? Hoc juxta qui seniulationeliividi isliid de ttobis interprelattlur,
-sensiim pfoplietai Diivid subjecii Apostolus : David , damnatio justa esl. Qnid ergo amplius prwcellimut
-cnim qiiaiido .peccaveral causa Uii;e Cethsei,sciens D-eos? Adhserctis!a sententia superiorij cjuaait: Quid
qiiod promissio peccaiiiibiisilaf i non potest, -exorat ergb aniplius est Judwo?'Nos itaque qui suiiiiisJudsei
ut justificatio vefhorum "Dei vincat judiciiim, qrio peccatorCs, in qtio amplius praicellimus genteS?
judicaiiltir ii.qui peccant, et pbenitenteiri reformai. 'quamvis nobis sint creditaeloquia Dei, quibtts pfse-
saiictifiCaiis,ut. det eis qubd jtislis se datuiuni pro- varicatores legis esse convincimur;: Nott enim ipsa
iiiisit. Ac pfopler hoc subjccit: Si enim injustilia salvant, sed reos cOnvincunt. Ergo reddita ratione
.nosira •justiliamDeicommendat,quid dicemus?Id est, quod lex contempta nOnprosit, et quod Carnaliscir-
si quia nos peccatores sumus, Dcus jusiificatur, irii- cumcisionis prSrogativai miillis.operibus freta, vaua
quus erit si vindicet: Absit, ait, sccitndumhominem-. • -sitj qttasi interrogat quid ariiplius liabeat Judseus ex
dico, lioc est, hic seiisushomini convenit, non Deo.: cujuspersoiia fespondetur. Hnjtuin peromhem mo-
quia iion cadil in Deum ut iniquus sil, "sed in homi- . idum. Nam si jpsitis •Apostolisensus est, multum per
nem: iiain si initistilia nostra ci prqficeret, .sih.e lomnemmoilum, quoiuodopostea contraveriit dicens :
dubie. iniquus essetisi daninaretpcccaiites : quia-in- Si avJ.emhuquitss nbsiraDei' justitiam xominendai,
iusiitia hbsifa Demn facit, injustum, si peccantibus tjUid(ticeiHus?Po&ti'enio„qiiomo:do. Judasos iiiiiiiam-
59» SEDULHSCOTI iO
plius liabere confirmat, si hic multum habere com-.A cari non potest: sed cum exierit de corpore, et de
memorat? Causati enim sumus. Hoe est, certis cansis vita: lnqus agone discesseril. Unde Ecclesiastes ait
ostendimus. In hac Epislola Paulus velut arbiter (cap. iv) : El laudavi omnes defunctos qui mbrtui
quidam inter Judseoset gentes residet. Probavit er- sunl magis quam vivbs qui adhnc vivttnl, sed melior
go, Gra3C0squidem, id est gentiles, esse sub pec- super ulrosque qui nondum natus est, quia quicun-
cato cum ait: Diccntes cnim se sapienles, stulli facti que minor est in regno Dei, major est eo, qui in
sunt, et mutaverunt glmiam hicorruplibilis Dei, etc. corpore est.
Judaeosvero, cum dicit: Si autem tu Judwus cogno- Non est inlelligens, non esl requirens Deum. Quia
minaris, ei rcquiescisin lege, eie. Sicut scriptum esi non intelligit, rion reqiiirit; sive ided non intelli-
quia nonest justus quisquam, etc. Hi octo versus ne- git, quia non requirit, Deus autein quseritur, cum
que apttd Hebrseos, neqiie apud quenicjuam repe- ejus voluntas inquiritur. Omnes declinaverunt. Non
riuntur iiiterpretum, neque apud ipsos qui LXXedi- dicitur declinasse, nisi is qui aliquando in via
tionem habent vulgatam : et quairitur a: cpiibusdam recta stetit, nalurse rationalis 'Opus a Deo factum
cuf Aposlolus ad Romanos horum facit meinoriam; est, sed qui ab hac ad Igevum peccati iter de-
nescienlibus de diversis Scripturarum locis, et maxi- torsit, merito nuiic dicitur deelinasse, sicut Adani de
me Psalmorum hos esse textus, et apostolum Pauluin B paradisi via recta ad pravas semilas declinavit. Sh
in divinis Scripturis eruditissimum, quod volebat mul, Hoc est Judsei et gentes. Inutiles, Qui inutilia
exprimere, hinc incle singulos vel binos versiculos sectantur. Nonest qui faciat bonum. Si non est qui
texuisse : sicut omnis pene ad Romanos Epistola de faciat bonuni, quomodoinferiiis arguil plebem suam
veteri. structa est Instrumento, sic ethoc testimo- devoranles, et inopum consilium considerantes,
iiiuni dePsalmis et Isaia contextum esl. Nam duo plebs enim Dei non erat, si bonumnon faciebat. Non
primi Vcrsus: Sepulcrum paiens est gullur eorum: esl enimqui faciat bonuni; Iioc est perfectuin et intc-
Linguis-suis dolose agebanl quinli psalroi sunt. Illud grum bonuin. Si. autem reqiiiramus qui sit vere bo-
autem quod sequittfr : Venenum aspidwri sub labiisi nus, is qui dicit : Ego sum Paslor bonus (Jopn. x).
eorum, cxxxix psalmi est. Rursumque quod dicitur: Usque ad unum. Vel cumipso uiiopotestiiitelligi,ut
Qubrum os malediclioneetamaritudine pienum cst,de; nullus hominum excipiatur, vel prseter unum, ut
nono psalmo sumptum est. Tres autem versiculosi accipialur Dominus Christus, sicul dicimus : Iste
qui sequuntur : Velocespedes eorum, usque, non.co-. ager usque ad mare est, non utique simul computa-
gnoverunt, in Isaia propheta reperk Ultimus autem mus et mare. Sepulcrumpatens est gultur eorum. Pa-
=versus,id est octavus, Non est limor Dei anle oculos tens autem sepulcrum dicuntur hi qui iinmunditias
eorum, in xxxv psalmi princijiio est. Illud etiam ne- C suas in propatulo habenl. Vel sepulcrumpatens est
ccssario ducinius admoneiidum, quod in nonnullis; gullur eorum, hoc est, felore doctrinseet adulationis
exemplaribus ea qusesubsequuniurj ex integro iu- susecontaminans et interficiens audientes. Ideo enim
veniuntur posila. In Grsecis autem pene omnibusi sepulcrum diligenter clauditur, ne adhuc viventibus
non amplius in xm psalmo quam usque ad illum ver- exhalationis suse generet peslem. Linguis suis dotose
siculum scriptum est: Non est qui fgciat bonum, non, agebant. Dolus esl, curii aliud quis littgua loquitur et
est.usque ad unum: Sed quod dixit Apostplus, quiar aliud corde voliilat. Venenuniaspidum. SiCutmPrsu
non estjusius quisquam', non est intelligens, non est; serpenlis venenum corpus iiiterimit,iiamofsusverbi
requirens Deum, non eisdem sermonibus invenietur venenati fraude animum necat: bene addidit aspi-
in psalmo, sed alii permutantur, alii assumuntur, dum, quia horum serpentium pessimum fertur esse
alii relincjiiunlur, diligentiusputo inchoari apostoli- vencmim. Sub labiis eorttm. Hoc est, in corde. Quo-
cam aucloritatem, ut cum Scriptursc teslimoniis; rum os malediclioneet amariludine plenum est. Non
utendum fuerit, sensum magis ex ea quam verbai est unius genevis maledictio, quidquid enim.malo
capiamus : hoc etenim in Evangeliis factimi frequen- volo dicimr, inaledictum appellalur. Aniaritudo est
ter invenies. In tertio decimo igiturpsalnio ila scri- contraria dulcedini verborum Dei, maledictioni ama-
T)
ptum esl: Dominusde cceloprospexitsuper filios !w- ritudo conjungitiir, quia ex iractmdiai felle depro-
minum, ut videret si esl intelligens, aut requirens; iiiitur : per iracundlam enim ac furorem ad male-
Deum. El videlur idem sensus servari etiam in eoi dicendum lingua compellitur. Veloc.espedes eornm.
quod Apostolusposuit: Non est intelligens, nmt est' Hoc est, impigri ad malum et ad homicidia perpe-
requirens Deum. Et quod dixerit: Nmi est justus; tranda. Pedes hoc loco illos intellige, de quibus dicit
quisquam, jiuto, ex eo sumpserit ubi scriptum est: : Propheta: Mei antem penemoti sunlpedes (Ps. LXXH).
Nmi est qiti facial bbnnm, non est usque ad unum. InI IIoc est consilium quo agimiis iler vitse. Ad effun-
quo eliam si sermo videtur converti, sensus lament dendum sanguinem. Sicul hornicida dicitur illc qui
iinus servatur. Non est justus quisquam. Ac si dice- corpus ab aniiiia separat, per quam vivificatur;ila
ret: Nan esl qui faeiat bonum, qui idem senstts est, , eliam verissinie vivus ille homicidadicendus est, qui
licet dissimilia verba sint. Explanari autem potestt animam a vera vita separat, quod est Deus. Conlri-
quod dixit: Noii esljuslus quisquam, vel quod ait: : tio et infeHcitas in viis eorum, lllairi dicit conlritio-
Nori juslificabitur in conspeclu ejus omnis vivens,, nem, cjuapecealores conterere jugum Domiiiidicun-
quia doncc quis vivit in corpore isto, plene justifi- tur, el piojicere a cervicibus sujs. Infelicitas, qua
ii COLLECT. IN EPIST. AD ROM. 42
miser homo effectus est, etiam infelix, qui cum in \A non solum concupiscimus et peccamus, sed etiam
honore esset non intellexit, cpmparatusest juinentis, approbamus peccata : in lege pugnamuspublice, sed
et similis ifactusest illis. Et viam pacis non cogno- viiicimur; in gratia pugnamus et vincimus; in pace
verunt, non est timorDei "anteoculos eoruyri.In timore nulla piigna erit. Josepli i.n carcerem missus est,
Dei onania conclusit; qui si Dei timorem semper licet per calumniam, et pincerna, et pastor Pha-
ante oculos habuissent, non utique deliquissent: raonis causa peccati in carcere trusi sunt, quombdo
neque enim audet servus peccare prsesente domino; ergo latebant peccata? Triplex quidem est lex, ita ut
neque quia dicil : Omnesdeclinaverunt, totam peni- prinia pars de sacramento divinitatis Dei sit; se-
tus plebem significat, sed hanc partem plebis in qua cunda aulem quse congruit legf naturali, qua3inler-
omnes mali se condiderant : semper enim duo po- dicit: tertia vero lex factorum, id est, sabhata, neo-
puli sunt in una plebe. Scimus autem quoniam quw- menise, circumcisio, etc. Hsecest ergo lex naturalis,
'
cunquelexloquitur, his qui in lege sunt, loquitur. Ne quseper Moysenpartim roborata est, partim auctori-
dicerent Judsei hsec in psalmo de gentibus tantum tatem accepit in vitiis cohibendis : itaque lex Moysi
dicta, ostendit quse.in lege dicta sunt, his qui inlege '• peccatum quidem cognitum fecit, non quod lateret,
sunt, dici. Quseritur sane qubmodo Judsei dixerint• sicut dixi, sed ostendit peccata quai fiunt, rion im-
non esse Deum, ut in fronte ipsius psalmi legitur : B '. pvmefutura apud Deum, hoc ergo est quodiex osten-
Dixit insipiensin corde suo, Non est Deus (Ps. xm), dit. Origenes ait de lege : Sicut ipse justitia est, ex
non utique verbo, sed opere : nam quem confitentur quo omnes justi fiunt, et veritas, et "vita, ex qua om-
senosse, factis autem negant. Illud autem attenden- nes vivunt; ita et ipse lex est, ex qua omnes in lege
dum quia psalmi sint supplementum legis : idcircb sunt : veniet ergo ad judicium, non tanquam qui in
psalmorumtestimoniis, quasi auctoritate legali, ad' lege sit, sed tanquam qui lex sit. Quserendumutrum
eos confutandos utitur. Ut mnne bs bbstruatur. Non justi sub lege sint; ad quod respondendum : Sicut
solum gentium, sed et Judseorum, dum nonhabent ; justi Deo subdili sunt, sicutque Deus lex est, ita
uiide se glorientur. Et subdilus fiat omnis mundus1 quoque sancti legi sunt subjecti: cseterivero Mosaicse
Dee. Dum omnes indigent misericordia Dei, tani1 legi non subduntur, nam CtApostolus ait : Nonest
Judsei, quam Grseci.Aut subditus sit omnis mundus' juslo lex posita. Nunc autem sine lege justilia Dei
Deo, humili scilicet confessione peccatorum. Quia' manifesla est..'Justitia Dei est sanctiiicalio perfidem,
non justificabitur ex operibus legis britnis caro cpram1 et reriiissio peccatorum. Sine lege. Sabbati scilicet,
ipso. Operalegis,dicit circumcisionem, et sabbatum, et circumcisionis, et neomenise, et vindiclse : non
et cseteras cseremonias, qusenon tam ad justitiam,1 tamen sine sacramentb divinitatis Dei, quippe cum
cjuam ad carnis lsetitiam pertinebant: quiaperfideni.pr justitia Dei de sacrameiito Dei sit. Testificati per le-
decrevit Deus justificare: homines, non per legem : gem et proplietas. Ideo hoc addidit ne indulgeritia
si qui enim in veteri lege justi erant, non nisi per peccatorum conlra legem videatur, quippe quseolini
gratiam justificati sunt. Omnem carnem, oninem' in lege promissa est futura esse per adventum Sal-
hominem dixit, ut est illud : Et videbit omriiscaro1 vatoris. IdeOautem justitia Dei dicta est, qusevide-
salutareDei (Luc. m). Sed et hoc quod addidit, co- tur esse miseficordia?lquia de promissioneliabet ori-
ram. ipso, non otiose accipiendum, quia aliud est; ginem : et promissio Dei, cum rcdditur justitia, Dei
juslificari coram DCo,aliud coram hominibus, hoc' dicitur. Justilia aulem Dei per fidem Jesu. Christi hi
est, ad comparationem aliorum hominum,polest quii omneset super omnes qui credunt in eum. In omnes
eniendatius vixerit, justusvideri; ad comparatipnemi Judseos et Grseeos, quantum ad interiores ipsbrum
autem Dei, non solum homo non jusiificabitur, sedl animas perlinet. Et super omnes, hoc est, supei
sicut Job dicit -.Stellwautem non surit mundw corami corporalavacro sacro baptismatis. Aliter, in onmes
ipso (Job. xxv), quse utique cpram nobis mundseJ Judseos, et super omnes, id est, gentes et geritiles
sunt, hoc est, ad comparationem hominum mundse 3 populos. Requirendum sane quare in superioribus
haheniax. Perlegemenim cogniliopeccati. Non remis- Per legemenim manifestatib pec-
-jj.dixerit Apostolus,
sio, nec ablatio peccatorum, sed cognilio. Ideo enim. cati, nunc sine legejustitia Dei pbgnitaest. Ad quod
per legein quid sit peccatum agnoscitur, quia ini dicendum, quia omnequod manifestatur iux est. Pec-
oblivionemierat lex naturse : ante autem legem, le--'• calum, quia hrx non est, non manifestatur, sed
viora quseque non cogiioscebaiitur esse peccata, id1 aghoscittir : idcireo et in superioribus agiiitioneni
est, qusealiis nbn nocebanl, ut concupiscentia, ett peccali aptius dixerit. Omnesenimpeccaverunt. Sup-
ebrietas, et caelera hujusmodi. Sollicite satis ha3C ; ple originaliler in Adam, et proprise voluntatis prse-
legenda sunt, ut neque lex ab aposlolis improbatai varicaiitia. Et egent gloria Dei. Id est, gratia Dei,
videatur, neque eorum liberum arbitrium sit abla-- qui non habent suam gloriam, quia creali suiit.
tum. Itaque quatuor istos gradus hominis distingua-- Justificali graiis. Hoc esl, sine ullis operibus praice-
mus : ante legem, sub lege, sub gratia, sub pace. dentibus, perbaptismum gratis pecCata donavit. Per
Ante legem, sequitur concupiscentiam carnis; sub) redemptionem.Quanosredemitsuo sanguine demorte,
lege, trabitur abea; sub gratia, necsequimur eam,, qui per peccatum venditi fueramus, licet siiinus
nec trahimur ab ea; in pace, nulla est concupiscen-- noslris alienati ab eo delictis. Christus autem nos re-
tia cariiis. Arite ergo legem non pugnamus, quiai demit, offerensse pro nobis: permisit enim se [riiorli],
PATflOt. CIII. 2
13 SEDULII SCOTI U
nesciente diabolo; sed quia virtutem ejus [superarc] A Je««s, qup scincet meaiatorem npn acl deitatem
nonpotiiit, omnes quos lenebat, simlil cum eo dimisit. Christi, sed humanitatem referendum doceret, Lon-
Quem prpposmt. Itl es%disppsuit Deps prppitium se gitudp ergo ejus ponitur et latitudo : Ipngitudo ilhid
fpturum esse humano generi, si credant in §anguine significal, qupd tendit ad Deum Trinitatique spcia-
ejus se esse lib.er.an.dos.Ad pstehsipnemjusliliw siiw. tur; Jatitudo, quod inter homines, q\\i latam spalip-
Hbc est, utpromissum suumpalam faceret, quo nos; samqtic viani incedere spleiil, copversatur: el idep
a pecca.tisHberaret, sicut ante promiserat; quod cuni mediatoris recte poniine nuncupatur, quia, ut djxi,
implpvit, juslrilri se ostendit, ^ aiiima hsec sancta, niedia qusedam fuitiiHerdivini-
Propositum prppitiatprem Deuni. Prpptcrea passus, talem Trinitatis et fragilitatem liiimapUatis : cherii-
est Cliristus, ul proppsituni Peiscdaret, qup.tandem, bimplenitudo scientiarttm, sicut cleChrislo dipit Apo-
punjye decreyerat peccatpres, Aliter sciens Deus stolus.: In quo sunt omnesthesauri sapientiwetscienliw.
prppbsituffl yqluntatis suse,qup censuit peccatoribus., Sed et illud obserya qupd npii dixit, fiherpb iipuni ex
subvenirp, tam his qui sunt apud superps, quam liis; lateredextrp, et Gherub aliud exiatere sinisfrpjsed
qui infernp detinebantur, utrosque diutissime exspe- ait, Chefubununi exlaterehpc, etGherub aliud cx la-
ctayit, eyacuans sententisim quajustuni videlur pni- terc altero, ut ostenderet in illp propilialorio, hpc esl in
nes damnari, ut pstenderet npbis qupd plim decreve B anima Christi, sinistriim nihil fuisse : facies qupque
rat humanum genusliberare perChristum. Iii suslenr. contra se invicem, super lianc bealam animam:
tatipne. Ad hpc spectans ut tsindemnos liberaret. lu, G.Iieruhimvero liabere dicitur, per qupd cpnsprs ei,
hoc tepippre. Graliseyidelicet Npyi Testamenti. Sus- el consonum a Filio Dei et Spiritu sancto sensus di-
tentatio 0pi est, ubi peccatornonstatiin ut peccat,, vinitalis infunditur. QuemproposuitDeus, ctc. Magis
sed secundum qupd ibidem dixit Apostpkis, per pa-; de aninia Jesu quam de Deitate dictum senlitur,:.
tieiHjam Dei adducitur ad poenitentiam. Bene vidc- proposuit enim intelligitur, quasi prius posuit, hoc
licet addit, in hpc tempore,,'praesentis cnim sseculi est, priusquam esset : quod enim est, ponitur; qtiod
tenippre, in sustentatione Dei, est justitia Dei; fulur;, nondum est, proponitur : non Crgo convenit de co
verp, in refributipne. ,Ger.tumpst in pninibus pene imi sempererat, id est, de Verbo Dei dici.-qiiod
locis, Appstpii sensuni ex legis et propbptaruni nia- proposilus erat, sed de auima ejus.
nare thesauris. Inqiiirainu.s ergp ubi appellationein, Ubi estergo glorialio *«a.?Reddita ratione, ad Ju-
prppiliatPrii inyeiierit, et unde lioc liomen assumpse- daios loquitur qui agunt sub lege, quod siiie causa
rit- Memini in Exodo lpquentem Dpminum ad gloriantufj blandientes sibi de lege, propterea quod
Moysen,et prsecipientem qiiseopprterel euni facere,; siiit genus Abrahse, aut quod prsecepta Dei rccepe-
primp cmidemmandare afcam, et vectcs ejus, atque C runt per Moysen.Ubi esiefgogloriatio tua, in qua
annulos per arese latera fieri. Ppst hsec Fqcies, in- gloriabaris te operibus meruisse justitiam ? per quam
quit, propiliatorium ex auro purp, dupbus cubilis et legem, subaudis, kna xpivou. Exclusa est. Exclusa
semis longitudinem ejus, et unum cubitum et semis est gloriatio Judaica, non per iegein operum, sed per
latitudinem ejus, et facies duo cherubiri aureg inter- legem fidei, quae est in Christo. Cbi est ergo gloria-
tornata, el superponesea per singula latera prppitia- lio tua? tanquani interrbgantis sermone dixerat Apo-
torii, etfacies utAuo cherubin sint ex duppus lateri- slolus, et ad hsec ipse fespondet: Exclusa est. Et
bus ejus, extendentia alps suas,.et pbumbrantia super rursuni qriasi ipse interroget, ait : Perquam legem?
propitiatprium, et facies contra se superpropitialo-. Opermn?.et r.espondet sibi ipsi :
rium ; et inippnes propitiqloriuin super arcam, et in. Non, sedper legemfidei. In prassentiloco duarum
arcatn mittes testimpnia qucc•dabp,etinnplescam. tibi;, legum facit ilerurii mentioneni, et dicit legem ope-
inde ,et Ipquar ad te4e§ursum super prppitiaiorium rum, et legem fidei.,Considera etiain: ipse qui legis,
inter medium duoruni fherubin, quw sunt super <»•-, utfiim ad'.iegem Moysi^ et legeni-naturalein sermO
camiestamenti, secundum omniq. quw prwcipiam tibi hie debeat inclinafi, ad legeni litterae, ct ad legem
ad filios jsrael(Expd,5.xw). Evidpnler apparet qupd spiritus : glofialionem vero talem dicit, qualis eriit
npmen prppitiatprii Apostplus in his locis ipyeiitum,/0 illa Pharissei, dicentis : Deus, gratias iibi ago, quia
in suisniinclitterisposuit. Pptestautem arca testa- tion sumsicutcwlerihomiries, raptPr.es,injusti, adul-
menti, sapcta ejus carp, in qua beaj.a .Iicec anima teri,.siculpub.iicanus isle. Hsec fortassis vere dixil,
collocatur, jntelligi, habens in se testimonia Dei,, sed secundum Domini sententjam,. nioibp jactanlise
quae intelliguntur Ghrisli. Sed et qupd lalitudo ejus corruptus, ripn descendit justificatus e lemplo. Talis
unum et dimidium cubilum habefe fiiemoratur, pro- ergo gloriatio, qnseveriiebat ex operibus legi§, exclur
phetaquidem admirandae ac siiigularis vpcalioriis diliir, qiisenoii habet liumilitatem erucis Chrisli, ia
describitur, non tamen ex tplp indualem nuiiieruni, qua gloriatur, qiii dicit; Mild autem absit gloriari,
qui intprdum Ctiam prp immundis ppnitur, corruis- nisi in cruce Dothini npst.riJesu Qhrisli, per. quem
se '. quainvis enim carnein naturae susciperel, ex jn- mild mundus cmcifixus est, -et egp mundo. Arbilra-
cpntaminata taraen virgine assumpsit, et pasla sancti mur enjm juslificari hbminem per fidem, eic. Sine
Spiritus pperatlpne : prppterea ergo Appstolus de quibus operibus legis Apostolus juslificari hominem
mediatofe disserens, eyidenter dislinclione signavil, per fidem dixisse credendus est? scilicet circuinci-
dicens : Mediatpr Dei ethpminnm, lipmp Christus sionis, et sabbati, et cseterorum hujusmodi, 'non
4S COLLECT. IJf EfJSf ÂD ROM. - 48.
absqite justilia; opcribus, dc quibus beatus Jacobus A dieiiur nasci, pt lion ex mulieie. Legemercjodcstrni
dixit : Fides sine opcribns moriua csl: Hic autein de mns perftdem? Legcm ergo, quse circumcidi praicc-
illo dicit, quia ad Christum venicns, sola, cum cre- pit, supcriluaiu judicainus? Absit. Inio starc faciimis
dil, fide salvatur. Addendo auleni, sine operibusle- veriun esse quod dixil, legcm lcgi, Testamenlum
gis, ostendil esse eliam gratiic opera, sinc quibus Testamento, circumcisionem circumcisioni, succes-
mortua est fides. Quoinodo juslificatur homo sinc suram. Quomodo vero se lpgeni confirmare pronuii-
opcribus legis? Credil aliquis, percipit fidei sacra- lial, qui in superiorihus dixit quia non juslificabilur
nienta, el mortuus est: defuit illi operandi lempus, omniscaro ex opcribus lcgis? El Sahator in Evan
pfane dicimus juslifioa1.uni, credenlem in eum qui gclio dixit: quia Moyses dc me scripsit. Qui crgo
jvslificat impium : ergo iste justificatus, ct opeialiis non credit Christo, legeni desiruit ? legemquc con
non cst. Implclur senteulia Apostoli, dicentis : Arbi- firmat, qui credil in Christum. Scd non est pr;e-
tramur justificari hominem per fidem sine operibus tcrcunduni quod oontraria sibi scribere vidclur Apo-
lcgis, ut latro, qni cum Ghristo crucifixus crcdidil, slolus cum in prsescnli quidem dicil non dcslrucrc
el juslificatus est. Potcst ergo hoino justifieari ex fidc se legcm, sed cqnfirmare : in secunda vero ad Co-
sine operibus legis, cinn fidcsper dileclioncm ope- rinthios ita scribit : Qttod si minislerinm mortis in
retur in corde, ctiamsi lbris non exil in opere. For- B .1 litteris formalum in lapidibus, faclnm est in gloria,
tassis autem hscc aliquis audiens, rcsolvatur, cl bene ita ut non possent filii lsrael in faciem Mogsi respi-
agcndi ncgligeiHiam accipiat : siqnidem atl iuslifi- cerc, propler gloriam vullus ejus qitw destruilur, quo-
candum sola fides sufficiat. Ad qtiem dicemus, quia modo non magis ministerium spirilus eiit hi glo-
posl justificalioncm si injusle quis agat, sine dubio ria:' etc. (71 Cor. m). Non est idein tpiod dixil, legem
juslificalionis gratiam sprorit, nequc enim ob hoc desiinhnns, ct lex destruitur. Paulus ergo in prai-
quis accipit vcniam peccatorum, ul rurstim sibi pu- senti loco hoc proiiunliat, quodlegem ipsc non de-
tet peccandi licentiam datam : indulgentia namquc. slrual: nam etsi destruitur lex per eam, quse super-
non futurorum, sed prseteritortim criminum dattir. eminet gloriam, non per Pauhim, nequc por alium
Quoniam quidem MJIIIS Deus, etc. Id csl, Judaôsere- aliqucin sanctoruni destruittir. Unde et ipsc Domi-
*|enles per prj.putium, gentes vero justificalas per nusdicebal : N.on veni solrere legem, scd udimplere
fidem Christi significat, id ipsum estexfidc, et per (Maith. v). Nullus crgo sanctoruin, necpie Dominus
fidem : sed Scripturaruni mos hic cst ul in cisdem ipsc dcstruil legeni, sed gloria cjns temporalis el
causis malit mularc quam repelere sermonem, sicttt prailericns, a gloria selerna el permanenle destiuitur
in Davicle scriptum est : Propler Abraham servutn ac superatur. Nam cx comparatione majoris gloria>,
'
tuum, cl lsaac dilectum ale (Ps. civ). Non mihi vi- C quse in Chrislo est, obtegi ct obscurari eam gloriam,
dctur- superflua omnino habcri ista prscpositionis quse in lege est, dicil.
nuiic commutalio : invcnimus cnim ab, eo in aliis CAPUT IV.
locis differentiam distinctionis hujus esse nccessario1 Quid ergo invenisse dicemus Abraham palrem no-
ohservatam, sicut dc Deo loquitur : Quoniam cx ipso, strum secundum carnem ? Revocat illos ad capul
et per ipsum, et inipso facla suni ontniu. Et non so- circunicisionis, ut quod ab initio consliterii, id
hini apostolus Paulus haruni distinclionum obser- habcatur iu loto. Illud praitereundum miuinie vide-
jiantiasienet, scdct Joannes, qtii cuni de VerboDei tur quod patrem nostrum secundum carnem vocavit
dical : Quod omnia per ipsnm facla sunl (Joan. i), Abraham : gentium ctcnim pater Abraham secun-
vilam noii ipsum, sed in ipso lactam esse teslalur dum fidem, 11011 secundum carnem videtur. Si enim
, diccns : Quod ]aclnm esl in ipso vila esi. El quodI Abraham ex operibus legisjnstificatns esl, habel glo-
;ail, cxipso, primo crealionis omniiun, elbocipsum i riam, sed non apud Deum. lioc proposuit sibi : nam
quotl qua3sunl cx Deoesse coepcruiit, sigiiificantiam1 Abraham ex fidc juslifiratus est, quod nulli dubiuin
dedit. Per ipsum. quod ea quse prius facla fuc- est; sed quod qui legeni senanl, sive Moysi, sive
rant, rcguntur ct dispensantur pcr eum, a quo sub--. naturue, justificaiHur ad prsesens, nec rei iittnt prae-
. sistendi inilium trahunt. In ipso, quod hi qui jain1 scnli judicio. ldco ait: si Abraham ex opcribus legis
eoirecti el eineiidati sunt, in jpsius perfectione'. jnstificatus esl, 11011 apud Deuni habel gloriam : quod
.-consislunl. Potest el in proesenli loco lalis quse- qtii fccerit legem vhet in ea, jd est, non moriotur
dam observari diflerentia, ut circumcisio, quse3 ut reus, nec tamen nierilum cx hoc habebit apud
. velut loco primo et ordine justifiealur, ex ficle, ell Deuni. Quare mcrilum apud Deum habct Abraham,
; iion per fidemjustificata niemorclur; praipulium ve- sed fidei causa. Cum superius duas proposneial le-
; ro, quod secundo loco ad justificationem trahilur,, ges, quarum unain operum, aliam fidei appcllavil,
non e\ fide, seclper fidem juslificatur. Pulo in ea1 per quam legem lidei exeludi gloiificalioiicm cicil,
differentia designari quod scriptum cst : Sicnt critmi eoriim qui in legis operibus glorianiur, et pronuti-
mulier ex viro, ila et vir per mulicrem (I Cor. xi);; tiavctil fide justiiicari liomincm sine opcrabus legis,
primo etenim loco vir cst, ex quo descendere mulicrr consequenter nunc. ul hscc de Scripluris asseran-
. dicilur, et non per virum; secundo vero Joco perr tur, Abraha 1 pioduci! exeni])lum, et dicil : Quia
: niulierem vir, quia minislrare quodani modo videa- Abrahum si ex operibvs legisjuslificatus est, habet
gto-
tur muliei auclori vho, et ideo per mulierem virr riam , sed non apud Dcum : quci quidem sine arle
m SEDULII SCOTI 48
dialectica disserit : nam si is qui ex openbus noni Aintroducens,
. quam prius fuerat malorum, tegere
liabet gloriam apud Deum : Abraham auterii constatt peccata dicatur. Ubivero jam ad perfectum venerit,
habere gloriam apud Deum, non ergo Abraham ext ita ut omnis radix de eamalitise penitus ampute-
operibus legis justificatus est. Per omnem itaque3 tur, ibi jam summa perfectse beatitudinis promitta-
hunc textum Apostolus hoc videtur dicere quod1 tur, cum nullum possit Dominus imputare pecca-
duae queedam sint j'ustificationes, quarum unam exc tum. Iniquitas sane a peccato lianc hahet differen-
operibus nominat, aliam vero ex fide; et aliam cjui- tiam, quod iniquitas in his dicitur quse contra le-
dem quse ex operibus est, dicit habere quidem glo- gem commiltuntur : und'e et Graecus sermo «voftiav
sed in semetipsa, non apud Deum : ut pote3 appellat iniquitatem, hoc est, quqd commillituf
' riam,
apud inspicientem corda hominum, et scientem quii contra legem':' peccatum vero etiam illud, si contra
credit in occulto, et qui non credit. Et ideo merito> quod natura docet, et conscientia arguit, delinqua-
apud solum Deum habet glorianij qui affectum fideii tur. Beatiludo ergo hmc. Id est, remissio peccatorum
ejus pervidet in occultis. per fidem. In circumcisionemanei tdntum, an etiam
Quid enim Scriptura dicii ? Ac si diceret, Inler-. inprwputio? Ac si aperte diceret: In utrisque ma-
rogemus Scripturam. Credidit Abraham Deo. Hic; net, quia Iribus legibus haec beatitudo ascribitur,
scrmo ex Genesi sumitur, ubi non Abraliam, sed'[ B vult istam beatitudinem tribus temporibus desi-
Abram dicit ad Deum : Quoniam non dedisli mihi; gnare, naturae, circumcisionis, Christianitatis. Dici-
semen, Idc vernaculus meus hwreditabit me. Et dixit; mus enim. Hoc est, sensu legis loquimur. Reputata
Dominus ad eum': Respice ad cozlum, et numerai est fities Abrahw ad justitiam. Omnes enim confite-'
stellas, si potueris dinumerare eas; et ait ad eum:r. mur et consenlimus, ut quod ratio de Abraham in-
Sic erit semen tuum. Et cfedidit Abraham Deo, ett venerit, hoc de cseteris observemus. Ab origine in-
reputatum est ei ad justitiam (Gen. xv). Ei autemt cipit, ut omnem tergiversationem cavillationis exclu-
qui operatur merces secundum gratiam. Quia noni dat, quaequia a capite excluditur, non habet unde in-
illi gratis donatur justificatio, sed merces redditur cipiat facerequsestionem. Quomodoergo deputata est,
operum pristinorum. Et vero qrii non operalur. in circumcisione,an in prwputio ? Hoc est, videamus
Convertentem impium per solam fidem justificatS utrum circumcisio ex justitia,. an justilia ex cir-
Deus, non per opera bona, quae non habuit prius,, cumcisione sit nata. Et signum accepit circumcisio-
alioquin per impietatis opera fuerat puniendus. nis. Ne dicerent ergo, Superilue circumcisus est,
Hocldicit quia sine operibus legis credenti impio ini signum ait esse justitise, non augmentum.
Christum, reputatur fides«ejus ad justitiam, sicut; Signaculum accepit jusliliw. Illius quam prseputii
Abrahse : et hoc justum est. Credere auteiri non "i C l fides meruit: tam enim perfecta fuit et pretiosa,
voluntatis est : neque enim pbtest cogi ad id quodi ut signaculum mereretur : semper enim res plena
manifestum non est, sed invitatur. Quamobrem, signatur. Sive ut ostenderet quia justus et fidelis
assenlienlibus prsemiis afficiendus est, sicut et; esset, qui dolorem sibi mandato Dei non dubitavit
Abraham, qui quod non vidit, credidit. inferre, non putans esse superffuum, quod a scien-
Secundum propositum gratiw Dei. Id est, quo gratiarum Domino jubebatur : sicut riec parricidiui»
tis proposuit per solam fidem dimittere peccata. credidit impium, quod fons prseceperat pielatis.
Sicul David dicit, Reatiiudo hominis, etc. Beatitu-. Profundam in his Pauli sapientiam contemplamur:
dinem hominis, remissionem peccatorum per fidem! fortassis enim aliquibus eumdem sermonem dicere
appellat: magna bealitudo est, sine labore legis et; viderelur, id est, signrim et signaculum : sed mihi
posnjtentise, Dei gratiam sola fide promereri. Ini- uterque sermo multam inler se videtur liabere
tium justificariaDeo, fidesestqui[quse] cfeditin ju- differenliam. Signum namque dicitur, cum per hoc
stificantem, et hsecfides cum justificata fuefit, tan- quod videtur, aliud aliquid indicatur : sicuti, verbi
quam radix imbre suscepto hseret in animse solo, gratia, de ipso Domino in Evangelio dicilur : Ecce
ut cum per legem Dei excoli coeperit, rursum in; hicpositusest in ruinam, et inresurrectionem multo-
eam: surgunt rami, qui fructus operum ferant. D ^ Ttim, et in signum ctti conlradicelur (Luc. n) : con-
NoriergO ex operibus radix justitise, sed ex radicei tradieebatur enim, in quo Christus venerat, quia
justitise fructus operum cfescit: illa scilicet radice• aliud in eo videbalur, et aliud intelligebatur. Caro
justitiae, cui Deus acceptam fert justitiam sine ope- cernebatuf, et Deus credebalur. Sic ergo accejiit
ribus. Beati quorum remissm sunt iniquitates. Quod[ Abraham signum, et quod esset signum in conse-
remittitur, non tenetur, et quod tegitur, non appa- quentibus dicit : circumcisionis, inquit, e.t ostendit
ret, et idcirco minime imputatur. Vide si potest iste quia carnalis tunc illa circumcisio, signum erat
ordo in anima una eademque intelligi, rit quia ini- spiritualis cifcumcisionis,";quse non in carne sussi-
tium est conversionis animse, mala derelinquere, pitur, sed in corde. Quod vero dixit, signaculux,
propter hoc iniquitatum remissionem mereatur ac- ita intelligendum puto : signaculum dicitur quofi
cipere. Cum autem coeperit bona facere, velut sin- alicui rei servandse pro lempore cuslodiaeponitur:
gula quaeque quse prsecesserant mala bonis recenti- quomodo alius, nisi ipse qui impressit, debeat re-
bus obtegens, et abundantiorem bonorum mimerumi signare. Pef istud enim signaculum, iit exponit
a Non videtiir redundare.
COLLECT. IN EPIST. AD ROM. 50
49
lex factorum, id"esl, observatio sabbatorum,
Apostolus, justitia fidei, quam in praepulio positus,i A.enim
Abraham accipere meruit, judicatur et pater esser neomeniarum, circumcisionis, escarum discretio,
multarum gentium. Et ut adhuc apertius de signoi animalis mortui sanguis, miistelse observatio. Non
et signaculo disseramus, cum signum sit, ut dixi- omnem prsevaricationem generaliter in hoc loco
mus, ubi indicatrir aliquid per lioc quod videtur; ; annuntiat appellatam, sed ejus qui in lege positus;
ut gravius delictum videatur ejus qui
signaculum vero, ubi clauditur aliquid et non patet:: delicjuerit,
potest etiam ita intelligi quod iriysieria in legei jier Tegem prohibitus peccat, quam ejus qui nulla
et patriarchis adumbrantur, hujusmodique erant,, lege fuerit commonitus. Ideo autem ex fide. Subau-:
-
qua3 et signis indicanda essent, consignaculis ob- ditur, hseredes sunt. Ut secundum graliam firmasit
servanda. Quod ergo signis indicanda erant, in his5 promissio. Firma esse non potest omni homini ex
qui credebant ex gentibus, signum accepisse diciturr onmi gente promissio, nisi fuerit ex fide, quia origo
Abraham. Quod vero liis ex circumcisione nonl promissionis ex fide est, non ex lege, qttia qui sub
erarit credituri, ohservanda Brant et obtegenda,, lege sunt, rei siint: promjssio autem reis dafi non
signaculum accepisse dicitur, quod signaculum uti- potest. Quia patrem multarum: genlium posui te.:
que illo in tempore designabitur, cum in novissimis3 Hoc est, non tantum unius generis Israelis. Ante
diebus postquam plenitudo gentium inlroierit, omnis5 B Deum. Recte attendit ex sua interpretatione Apo-
Israel salvus fiet : idcirco ante Ahraham justifica- stolus anieDeum. Cui credidisti. Hoc est, pater pb-
lur iri fide, dum adhuc circumcisus esset, et poStea i situs est multarum gentium, ante Deum cui credidit.
circumciditur, ut ostenderelur primo pater futuruss Aliler, ut unumDeum doceat omnium, loquitur ad
multarum gentium, et poslea eorum qui ex circum- gentiles, Abraham justificatum esse anle Deum, in
cisione credituri sunt: neque enim hi qui secundum a quem gentes creclunt, ut sit talis serisus, eui credi-
carnem nascuntur ex Abraham, filii Abrabam di-- disti, o gentilis popule : qui vivificat mortuos, hic
cendi sunt, nisi fidem et opera Abraham liabeant:: mortuos ad generandum ducit, ut prsesenti causae
efficilur ergo ulriusque gerieris paler. Nonenimn conveniat.; Hoc dicto ad fidem Abrahse gentes in-
per legem promissio. Quia promissio quse facta estit vitat, qui cum esset in prseputio, credens Deo ju-
Abraham, noii ex Moysilege constiterat : ante enim n stificatus est cum sua conj'uge : cum enim essent
cjuamMoyses legislator existeret, Dominus Abrahse e senes ambo, revixerunt ita, ut non diffideret habitu-
dixit: Benedicenturin te omnestribus terrw, hoc est,:, rrim se ex Sara filiuni, quam sterilem sciebat, in
hffiredem iactum esse totius mundi. Uthmres esset '.t qua j"ariifluxus muliebrium nalurse defecerat.":Et
mundi. Sive ut in semine ejus, quod est Ghristus,i, vbcavitea. Id est, viscera muliebria, quse non sunt
benedicerentur omnes gentes, quse sunt datae illi inn C fecunda scilicet. Tanquam ea, Hbc est, viscera.
hsereditatem a Patre : sive ut cum eo recumbantit Quw sunt. Partu videlicel fecunda, ut Cethura fuit:
gentes in regno coelorum. Si enim quiex lege limre- i- quamvis in principio creandi vocaverat quae non
des sunt. Si illi soli, ut vos vultis, circunicisi hae- erant, et statim esse coeperunt, tamen hic quia jam
redes sunt, non implevit Deus promissum Abrahse, V non erant, cis tempora gerierandi vocavit.
ut pater esset multarum gentium : et si ita est, jamii Qui contra spem in spem credidit. Contra spero.
videbitur Deo sine causa credidisse. Illud etiamn naturse erat ut centum annorum homo ex muliere
sciendum quod sicut non ex lege Moysi promissio o seque jam fessa, quse etiam in juventute sterilis
facta est adAbrabam, ita nec per legem nalurse, ;, fuisset, semen suum sicut slellas cceli et arenam
sed per legem fidei juslificari promeruit. Quamvis is maris crederet esse futurum. Cum non spem habet
enim lex naturae de bono et malo testimonium red- l- generaridi Abraham, credit Deo, sperans contra
dat, secundum judicium conscientise, tamen legi ji spem generare se, sciens oninia posse Deum.; Item
fidei nOn potest exsequari, qua DCocredidit Abra- t- secundum alios. Qui vivificatmortuos. Idest
peccato-
et
ham, justificari meruit, atque amicus Dei 1-
appel- res, qui secundum interiorem hominem mortui sunt.
lari. Lex enim iram operalur. Ut penitiis oste»dat it _ Et vocavitea. Hoc est, genera geritium, ut sint in
non posset juslificari hominem per legem, sed, sicut it fide. Tanquam ea quw sunt. Id est, tanquam patriar-
ante ponit, per fidem. Non ira ergolex est, sed iram m chas, et prophetas, et apostolos, qui suiit in fide
operatur peccanti, id est poenam non agnoscit, sed sd perfecla, constituit.
vindicat: poena vero per iram generatur, ira autem tn Non consideravit corpus suum emortuum.' Nihil
naseitur ex peccato. Vel: Lex enim iram operatur, r, naturae considerat fides, quia bmnipotentem novit
quia lex non donat peccata, sed damnat; et ideo ;o eum qui dixit. Quseritur quomodo Abraham emor-
non poles omnes genles filios Abraham facere, e, tuo corpore de Cethura filios genuerit, qui de Sara
qui secundum quodomnes subpeccato inventi sunt, t, ante non potuit. Idcirco ergo de Sara non genuit,
omnes erant utique puniendi : fides aulem, dimissis is quia vetusta erat et sterilis : in illa vero quasi in
per graliam peccatis, omnes credenles filios efficilit j'uvene ctirsu naturse facile potuit generare. Sic
Abrahse.. Ubi enim non est lex, nec prwvaricatio. o. solvi solet et ista qusestio : Quod de Celhura postea
Hoc est, sublatis reis de potestate legis, data venia,
a, genuit Abraham filios, quia donum gignendi quod
prsevaricatio nulla est: justilicati enim sunt qui pei
er a Domino accepit, eliam post obitum Sarae uxoris
prsevaricalionem legis fuerant peccalbres; cessal at mansit.Ttem Amhrosius : Non consideravit corpun
31 SEDULUSCOTI S2
sunm emoflnum : hortaluf geriies ad lianc fidei fir- A pacem Dei venimuss qnando adversuS diabolum per^
niitatem, ut Dei promissionem et gratiam sine ali- sistimus, et quando adversum carnis vilia dimica-
qua ambiguitate suscipiant, seeuri exeinplo Abrahse. mus: Et quia Dominus Jestts liujus gratia; minisier
QuoriiOdbis vitlebitur emortui corpbrisj qui multo eSt; per.ipsttmpacificati sumus Deo. ;,
sertior effectus qiiam tunc erat, et uxorem accipere; ; Pef.queln accessum habemus per fidemhigraliam
et sex liberos procreare possit? Itaque dicaniuS islam^lloc est, perquem aecesserinius prope-,q«i
Abraham non infirmilatis emortuuriii sed seeunduni erailius longe; Qupniodoaceesstim liabeamus per
illam virtutem sanctorum, fuit in illo moftifitaiio Dominum iioslium Jesum Chiisturii, ipse Salvator
etiam membrorum:; iiara nori incilabatur liixuria, ait: Ego-snmosthim; nemo venifad Patrem; nisiper
non urebatur libidine •: hoc idem erat et in Sara; me (Joan. x). Sed Videaiin.is (juale est ,'ostittm, ut
quia defecerant muliebria-. Noneral in illa lascivia scianius qual.es esse deheantqui intrailt per ipsuin,
mulieris, aut mcoptineiHiai solutip; neqtie in iisum et accesstiriihabent adgratiam. Istrid oslium veritas
libidinis prseeipitabantur inviti. Sed et tu si morti- est: "Ctsi ostium veritas, non poSsunt intfoire nien-
ficas membra tua, quoe sunt super terram : si abje- daces. Et rursum: istud bstiuiii juslitia est, et per.
clo omni fervore libidinis, emortuum corpu.s serves; ostium .justitittt non ingiydiunlur injusti. Istud bstium
ct nullis obnoxium vitiis, potes generare Isaac, Bdicit: Discile a ine; guia milis suhi,et .ImmUiscbrde
quod est gaudium. Et liic est prjmus fructus spiri- (Mvtih.M): Perostiumergo hiimilitatis et nianslielH-
tus, potest semen tuum et opera ascendere in cce- dinis, neciracundus ingrediluii nec superbiis.
lum, et efficere opera lucis,. et slellarum fulgbfi iri-qua
'
stamns: Ideo dixit stantes; quiaj'acuimus
splendorique conferri, ut cum dies reslirrectioiiis prius'. Et gloriamur in spe •gloriw ftliornm Dei,
adfueriti tanquam stella differas in claritate^ Ani- Glofiamur rios spefare gloriam filiorurii Dei j qua
plius adhuc dico, <potes; si tam purus mente, lam jusli fnlgeburilsicnt solifi. regno Patris eorum(Matih:
sancius corpore, tam immaculatus acfibus fueris, xiii); et erunt sicttt angeli Deiincbalo. Movetmb cur
etiam ipsum generare Ghristum; secundum illiim noh dixerit se gloriafi in gloria .Deii sed in spe glb-
qui dicebat : Filioli mei quos iterum parturio; donec fiw Deiy.ia qub dfeesse quidem aliquid elocutionis
formetur Clmstus in vobis (Gal, iv); et, sicut ipse videlui")ita ttt subaudiri debeat, iii spe videndseglo-
Dominus dicit : Qui fecerit voluntalem Palris »»«», riai DeL Noti solum anlem hoc; sed et :gloriainur in
qiti-in ccelis est, hic cst meus frater; soror et mater. tribulationibus. Non solum in glprise spe, sed etiam
Non Jiwsit dijfidentia. Nee de senectute possibili- in saluberfiniis tfibulationibiis gloriamur, in magni-
tatis nec de magnitudine promissionis dubilavit: tudineni prseniiorum sperantes j siCut Jaepbus a"il:
nec enim iides habet meritum, cum humana ratio Ohirie gaudiuin existitnate; cum in teritationesvarias
probet experimentum. iiiciderilis (Jacob: 1). Unde eloptaredpbemusaliquid
Dans .{jloriiim Deb, Taoquam de percepto dono pati pro riomiiie Doriiini•,ut acqiiiramus de tribula-
gratias agens. Non est antemscriptum propter ipsum tionb fihienda prseiriiuminfinitiim: cortsiderato enim
tanium. Hoc est, non ut ejtts fidem solam scireinus, praitaiib; nullurii possumiis condignum testimare la-
sed ut ejus quasi palris imitemur exemplum, quia si borem: Habemus ergo tmde glorieriiur: magna enim
nos ita credamus Deo ut.ilje. credidit, etiam nobis gloria est de imis nd: summa cresceref, et dettihilo
reputabiiur fides ad jiistitiam. Hoc modo competen- ad riiaxima perVenire; delimp ad coelttin}et de ser-
ler videbitur habila comparatio fidei Abraham, et yiiute ad regniim: si tameh omni ssecttli gloria et
eorum qui credunt in eum. Quisuscitavit Jesum Chri- jucunditate contempta, in illo IsolO;quod liobis pro-
sium. Quia qiiociille futurum credidit > sicut de eo «iittitur, gloriemur:et si hoc feceris, tale estj quale
Dbriiiriusdicit: Quia Abrahatn patervesler exsultavit,. si cjuis;nummopltiittbeo contemplo; geminam regiam
iit viderel diem metim, el vidit,.. el gavisus est (Joan. conseqiiatur. Quanquam nec sic sit digna compara-
vni), a riohis creditur facluni. Qui traditus esl propter tio, quia his quamvis pretium distet; manet utrisque
deiiciatioslra. Ut ostendat quod.ea pro quibus Chri- coniparalio : ibi vefo incoriuplibilibus corruplibilia,
Stus ifatfitus esi, eVtamrios abhorrere debemuset et seternis caduca comparantur,:., Scientes:quod tri-
abjicefe: quOmodb,enirn aiienum riobis et iiiimicum bulaiiopalientiaiii operatrir. Hoc est, tribiilatioiieni
uiicituf bnirie peccatum, pro quo Redempior noster patienliam operari; si tribulatio Ipsa motuni non "
traditus memoratur in mortem ? Resurrexit propter patiatur infirmitalis; aut dubitationis.
pisiificdiionem hostram, Justificat Christus eos tan- . Patieniia enim probatimiem: Qtiiapatientia si lalis
turiiiriotib,qui riovam vitam exemplo resurrectionis fuerilj qualem dixit, firma videbilur probatio, unde
ipsiiis susceperunt, et vetusta injusliiise atque iiiiqui- Salomon ail: Vasa figuliprobat fornax, et homines
taiis ihdumenta, veiiit causam niortisj abjiciunt. justos lentatm (Eccli. xxvn). .
• :CAPUT V.„„ '". Probalio tmtem spenn• Spes vero qttia probatur,
Justificati igitur ex fide pacem habemus adDeum; videtur liec imriierito diei: digriris enim scitriracce-
perDominum noslrnm Jesum Christuin. Peftraclsita litiirus reimmeratioriem in regnb Deh Tribrilatio
causa, quia nemo eorum ex operibus juslificatus sit, sarictorum proprie esl, impiofuin verd el iiijuStorUin
sed omnes ex lide, quod exemplo Abraham probat, flagella appellantur : Dettique in psalmo sif dicit;
pacem habere eos horlatur ad Deum, Tuncmagis in Mtdta tribtitaliowesjuslorrim (Psdl. xxxiii). De islis
KS COLLECT. 1N EPIST. AD ROM. .. - U
autein ait: Miilta flagella peccdibrnm \Psa'L xxxi). iA salvos faciet in yita ipsius, cum fesurrexit a moftuis!
Spes ariiem ribii ionftiridit. Spes fttiufbfum binrieiri qiiia siettt riibfs 'ejus a diabblb n'6"s"efipttit,ila vita
corifusioriehi bxpellit, uride pibbatur nbn habefe de'die3ulflicii;seterttariiOrte rios liiierabit: itein pro
"Spes ribii lcori- pefSecufbfibiis*tiiiuirimoii pefmisitv qriid faciet pfo
fideii), qivi,iri pfseceptis *cottfuttMditttr.
fundit, "diiin. stultl nbs «t Iiebeieira peffidis judi- iiistificatis, iiisi sefVet 'ebs4b ifa ventufa ? "Nohsb-
"
caittuf. '"""J lumautemfibc. Id e*st,.ndnsblifniWobisper 'Cnfistuiii
Qmd:cliantasDei:diffusa esi 'in 'coidibus Sribstris diyinse gioriae, sicut'dicit Jbaiiries apbsiolusi 'Nori^
ficr Spiriiuiit saricium, crtii'datus estiiobis. Magttitifdb dtiih apparuiltjuid erimuS,Wihirisqubniam cum dfipa-
beilefieioiuriiexeitat iii Se magriitiidirierii'cnailtsiiis, rrierit; siihiies ei :$ritriris"(Joari.in)i Per quem nunc
qttsecbhturidi fettifiiere iibri nbvit. lllud cbhsideraii- reconciiiaiiohemucCepiiriris:Ut "qriise!queritesAdarii,
diim rilihl Videtifi, utriihine Iric charitatem iliarii dl- discesserainliS a Deo, pef Chfistiini reConciliemiif
cat, qtta ribsdiligairittsO*euiri,attiilaiiiqlia'diligittiuf, Deo. Recoriciiiatib autein Dei est; briiri ejiis ifa fini-
diffusam esse pef Spiiituiri sanctuiri iri cbrdibus rib- tur, ATBMI quemadmbdumper rintim hbthiherhih iiriric
slris: et siquideirirlla chafitas, ijua Dettm diligamus mundiihi Wtravit 'peccalum,"etc. 'Cuiri sttpra aperuis-
ittieliigitur, Sefrho iste asseftioiie hoir indiget: si set afcaria secreta riiystefii, qilod 'ciiriiinihiicl esse-
veib diffusaDei "chafitas iri cofdibiis ribStiis ista .po- B • riius DeO pef iribflehi Filif ejus recoriciliati sttriius :
lius ihtelligeiida "sit, qtta dtiigihiiuVa Deo, beffiirii ritiric 'et caiisas eur ittiriiici fueriinus, ^velbuf riibfte
est *qiibdvehtt suittttiiiihet maxlmum donum "sancli Filii bei iridiguefit ista recbriciliatib, cbriseqiieriter
Sptfitus charitatfeiriSbriat, qttb veliit iiiuhefe pfius exponii, ui iiituentes quarita ribfeispfaisliterit Deiis,
suscepto, pef hbc ipsiim diligefb posslmus Deurii, et boiriiniis lcstts, ittib et quanta prb ribbis pertiile-
qiibd diligimrif ri Dbb, per Spifitum sariciurii qiii rit, iaoicata 'efga eiirii flde, et irisepafahili 'chafitate
daiiis est ribbls. fjttbmodo noS diligat Detts, ex hoc teiieariHir.IliC cum dixefit, Sicttt pef liriiiriihbinlribiri
cogiioScirinis, qiiia ribn solurii ribbis pef Filii siil peccalum in liiiiic muiiduiiiiritravit, et pef peccatriiri
niorieiri peCeata diriiisii, sed et Spifitum Sanctum nibfs, et lia iii bmnes horiiiries peftfarisivit, Wutribri
libbis "dedit; !qttijani bsteridat glbfiafri futurbriitti. fetulil ttt 'dicefet, vefbigfatia, Ita et "per uttttm litt-
UtquidJenimClirlsius,aitltuc ctitriihfirmi essemus, se- mittehi jUStitia iritfavit iri liuiic niuridum;'et 1 pef ju-
curiUumiemprisprohripiis tnoiiuus es't'5'Utquid ittde- siitiarii vita,et sic inbriiries hbmiiies Vita peritfaiisilti
bite prb nobis nibftuus esi, riisi ttt inanifestaret Siiarir: iriquO omries vivificati siiiit? IIoc eriim videbatiif
charitaieiri ? ciirn adhiic peccatof uriiet scelefiM lan- pfbpositi 'elOcpiiisensiis "expeiefe. Tariieri pfbptef
"
guofibus pfeniefemur. :Securidrimietnpus. "SiVeijtiiii" ,,hegligeiitiores:qubsqiie, iie forte fesolvi pbsSefit, si
iii ullimb miittdi tempbre passus est, Sive ad tfidui. G' aiidifeiit qiibcisicut mors iri omnes lioriiines pef pec-
tempiis;,ut prsedicatuf, mortuuSest."A'dtempus emih,: ca l.ttm,Ita et iri brnriespef tf aiisivitVita pef-ChHstum,
nibflluis test, qtti teflia ilie rbsuffexit a mbftuis.' corisiciefavitpalam hsecct piiblice non debere dici:
Apiid 'hbiriiries riibri îsiis est, cuin apxid Infefos siiriiil et "bsfenderisHliiil qiibd etiain per hbniiribrii
viviis infefrii "claustfaborifririgefel poteslate yiftiiiis ChfiSiurii, jusiitia intfoivil iri 'lninc niunduni', hoc.
SU83. '
.''."' , , e'st, in jef fieii'6!S
hbiiiines, e't pef justitiam VM; %t
'Vix ihim prbjUcib 'quis iriortiur. Idcifco adini- peftfaiisivit 5ri pinnes honiinesv tariieriiiori iki pfai-
randa bst passio Salvatofis pfo inipiis ,'cuiri vixpfb seriti siatirii ebriiingeie; ned btibsis aCcidefe, SseiThis
jiistb qiiis ntofiluf; Fbfte 'audeat qtiis iriofi prbjuslo. qiii inultb teiripbfCpulsarit qiise 'clattsa Sttrit>.fet fcbil-
Aut forie nbtt audeat, quia ambigub diceiiduitt est. siderarit 'quse abseondita suht. 'Sed hiiic ^Dfiêhis
Seclut hoclfaciliris lntelligatttf/cogitettiiis iieri pbsse, expositioni bcclifflt illud qiiod aiibi Apbstbliis Sit:
vefbi gratia -, Ut ^li(|iiis pii's'sinius filitts prb cliaris- Sicriltri Ariaiii vmhesnvbfitiriVur; itd et iri ChristP'om^
siriib proqiie bolio genitofe, seu fratre,vel ariilco nes ririficaWiur(I Cor: xv); riahi ibi et piiblice hanc
quplibet vitarii suam affectu Charitatisnibfti objiciai: Salvatbris gfatiini, sivb praecogratise manirestisMttie
prb iriipibvero, pfoijue iniiiiico, riullusariimamsiiam . . pfaedicat. Nec prbpter iiegligentibfes qttbsque iiri-
. tradit, riisi ille soltts qui fest fons isumniseChafitalis, ' mbiVsitaienigf atiie ybbe defectiva rbticet-.Mihi5tatjrib
bottiis atttem ipse bsi-, quia et jiistus, "iiicit eniin videlttr quod iii b.66apbsiblicb elbqiiibiiuiltts dfeleCtiis
alibi: Mririddihm JuSlurh, et suriciuhv, et ioittim. inest, sed arialbgica ijusedam siiriilittidb elucescit.
Coihmendtitanterh suakn cltaritalem Deris in nobis. CiM itaqiie sttperiits nos iriimicbsDeo fuisse dixbfat,
Hbc CSt, dum imiriiciS beripvblus est, et niittit eurii nUnc modttriiet caiisairi Ipsiiis inimicitiae osteriditi
qui salvos faciet Cos, cuiiiutique non irierentiif. hi diceiis: narii quemadmbduni pef urium hommerii in
sanguirieipsius. Id est, non in bfulOrimi aiiittiaiium littric muriduni pecbaturii iritfbivit, paiicbs videlicet
siiiiguinesecttiiduin velerein Iegem. Si enimtrihihii- pfiiiiiliisiiominesmbfderis-, etpef peccatttih riibfs:
'
miciisschiris Kcbricilidiisumus Debper rnbrterhFUii seqttitttf attalogiba slriiiiitiidpj bt ifa Iri bmries libirii-
ejtis; mitiho riiagis recohciliaii salvi eriinus irivitd nes pertransiisse. Iri qiio ribtaridtiiri, ijuod Ibi et
ipsius". Si per mortem Chfisti salvati suttius Deo, corijiihctibvacat, sicutiri naiiltls locis-, bt iri apostb-
quarito inagis ih ejtis vita glbrificabimur; si eam fue- liels dictis libe ' sbep6boiiiperlts; ';-j-Disputamus pef
rimus imitati, qtti si ut reconciliaret nos sibi Detts, queni in riiunduiriIntrbivit peccatumi ubi si fequira-
Fiiium morti tradidit, quanto magis recbnciliatos tuf exempluin imitalionis, diabolus Inveriituf i si
^
58 .. SEDULII SCOTI 5«
contagium generationis, Adam. Proinde dicens Apo- A linquebant. Quofacto gaudebat Satanas, quod causa
stolus: Per unum hpminempeccatumintravit in mun- Adai relictum a Deo hominem in possessione habe-
dum,iaon imitationem, sed generationem volebat in- ret. Usque ad. Moysen. Nam lege data ccepit non
telligi: sicut enim a muliere initium peccati fuit, sic regnare : coeperunt enim scire homines cfeatorem
et initium generationis a viro est: prior enim vir Deum judicaturum genus humanum, et paulatim ab
seminat, ut femina pariat. Ideo per unum hominem ejus dominiorecedere. Aliter, regnavit mors ab Adam
peccatum in hunc mundum intravit, et per peccatuni usque ad Moysen, novum Moysen, atque coelestem,
tnors, et ita in omneshomines pertransiit. Utrum pec- non susceptorem Testamenti unius, sed auctorem
catuni, an mors, an utrumque per omnes homines Testamentorum duorum : npn famulantem uni legi,
perlransiisse dictum sit videtur ambiguum. Setl quod sed utrique dominantem : non qui veteres j'ugo ser-
horum sit, res ipsa tam aperla demonstrat: nam si vosgenuit, sed cjui gratia nos liberos procreavit.
non pertransisset peccatum, non omnis homo cum Regnavitab Adam usque ad iloysen. Quia nec lex per
lege peccati, quse in membris, nasceretur : si mors Moysenpotuit regnum mortis auferre ab Adam usque
non pertransisset, non omnes homines quantum acl ad Moysen, non super omnes, sed in eos qui pecca-
istam conditionem mortalium pertinet morerentur. verunt in similitudinem pmvaricationis Adm. Nam
In quo. IIoc est, in Adam. Omnespeccaverunt. Quia B introivit quidem mors in mundum, et in omnes per-
omnes originali peccato infanles, immunes esse non transivit-, non tamen in omnes regnavit. Aliud est
possuut, nisi ab ejus reatu per Chrisli baptismum enim pertransire, et aliud regnare: peccatum etenim
resolvantur. Manifestum est in Adam omnes pec- pertransit etiam injustos, et levi quadam eos con-
casse, ipse enim per peccatum corruptus, omnes tagione perstringit, in prsevaricalionibus vero, id
quos generavit nati sunt sub peccato. Usqueenimad est, quia se tota mcnte ac devotione deficiunl, re-
legem peccutum in hoc mundo fuit. Hoc dictum est, gnum tenel, et omni potestate dominatur. Si vero,
non quia deinceps in nemine fuit, sed quia non po- ut in nonnullis exemplaribus invenilur., etiatn in eos
terat per litteram legis auferri quod solo poterat spi- qui non peccaveruntin similitudinem Ada, mors ista,
Titu gratise. Peccatum autem non deputabalur cum quce in inferno animas detinebat, regnasse dicatur,
lex.non esset. Quasi ante legem peccatum non fuerit, intelligimus et sanctos quoque sub istam mprtem,
nec reputatum fuerit, antequam lex daretur Moysi, etiamsi non peccandi, sed certe moriendi lege deci-
cum legamus et Cain et Lamech reputatum esse pec- disse. Christum vero idcirco in infernum descendisse
catum. Et ne per singulos immoremur, in lantum non solum ut ipse non teneretur a morte, sed eos
pro peccatis liominum exacerbatum esse Deum, ut *-" (
qui ibi non tam praevaricationis, ut diximus, crimine
diluvium mundo introduceret. Et rursum Sodomitas quammoriendi ditionehabebaiiturabsolveret. Infantes
igneus imber et sulphurea flammavastaverat. Quo- sunt qui non peccaverunt in similitudinem prsevari-
modo in vindiclis talibus negabitur reputatum fuisse cationis Adse, quia non habent actuale,sed origiriale.
peccatum? Putabant se homines apud Deum impune Qui est forma futuri. Sive ideo forma fuit Christi,
peccare, sed non apud homines. Nec enim naturalis quia sicufAdam sine coitu a Deo factus est, ita ille
lexpenilus obtorpuerat: quia non ignorabant quia ex virgine et Spiritu sancto processit! et sicul ex
quod sibi nolebant fieri, aliis facere non debebant. latereAdam Eva facta est, ila sponsa Ecclesia ex
Non ergo lex naturalis apud Deum reos facere puta- latere Salvatoris formata est. Sive, ut quidam di-
batur: ignorabatur enim Deus, qui judicaturus genus cunt, qui est forma futuri, videns requiri posse e
liumanum, ac per boc non imputabatur peccatum, contrario, hoc est, sicut ille peccati caput, ita el iste
quasi peccatum esset apud Deum, incuriosum Deum justitiae. Sed non sicut deticlum, ita et donum. Cum
asserentes. At ubi lex data est per Moysen, manife- superius dixissel Apostolus de Adam, qui est ferma
stum est curare Deum res humanas, etnon impune fuluri, videns requiri posse, quod si Adam forma
futurum his, qui male facienles in prsesenti evadunt. Chrisli, ergo et in eo quo peccavit, necesse est ut
Quippe cum Sodoma et Gomorrha per ignem judi- -j.' formam Christi habeat..: hoc autem de Christo vide-
catse sint perire, quod oblivio quidem texerat, Moy- batur absurdum, continuo subjungit: Sed non sicut
ses atitem ut confirmaret Deum judicem fore, scri- delictum, ita et donum: et incipit ex hoc sermone
bendo manifestavit. Lex autem naturalis tres partes veluli semetipsum explanare, quomodo dixerit for-
liabet, cujus prima hsec est, ut agiiitus honoretur mam Christi esseAdam, nec sine arle profunda di-
Creator, nec ejus claritas et majestas alicui de crea- cendi Apostolus formam Christi esse Adam posuit,
turis deputetur. Secunda pars est moralis, hpc est, qusesit per genus similis, forma et specie contraria.
ut bene vivatur, modestia gubernante. Tertia vero Per genus nanique similis forma in.eo, quod sicut
pars ejus est docibilis, ut creatoris Dei, et exemplum ab uno Adam in plures homines diffunditur. Species
mortis cseteris tradatur. Seitregnavit mors ab Adam vero contraria, quodex Adam praivaricatione certa
usque ad Moijsen.Quoniam non imputabatur pecca- peccatores constiluli sunt.multi, Christi vero obe-
tum antequam lex daretur, ipsa usurpationis impu- dientia justi constituunlur niulli.
nitate regnabat mors, id est, diaholus : omnes enim Multo magis gratia Dei, et donum in gratia unius
suos videbat esse, quia qui facit peccatum servus est homhiis Jesu Christi,in plures abundavit, Ex his as?
peccqti; impune epim peccarc pulantes, lnagisde» serit, completa esse, quse defuisse in prioribus^vh
55 COLLECTi IN EPIST. AD ROM. 68 .
dehantur : nam multura interest, quod ibi in omnes Jûniuiihomihis
, peccatores constituti sunt multi, itaet
homines dixit perffansiSse; pmr,catum: hic vero do- per unius obeditioriem jusii constituentur multi.
num et gratiatti Jes\r Gkristi; in plures abuhdasse,:;:. Sicut exemplo inobedientise AdsepeCcaverunt multi,
cumet onines liomiiieVplures intelliguntur,etplures ita et Chrisli obedientisejustificantur multi. Grande
multos inteUigi'npri.videtuf absurdum, maxime cum ergo erimen inobedientias est, quod tantos occidit.
in sequentibus ifticat apertilis : Sicut per unius deli- Lex autem subinlravit, ut abundaret peccatum. Ne
clum omnes homines iv condemhdiionem,sic etper dieerent Judsei: Sed rtobis peccata diriiisit. Non ,
unius justiiiam omneiApminesin justificationemvitw. inquit, venit peccata dimittere, sed demonstrare de-
Et utevidentius oslend.efet, bmnes homines, et mul- licta, et dum scienter peccatur, coepit abundare de-
tos hbmines idem esse, addit liis: Sicut enim per lictum : ac si diceret, Ut videb, lex peccata non abs-
inobedieritiamuniuspeecdtores constituti sunt tnulti, tulit, sed adjecit, nbn tameri suo vilio, sed illorum.
sicetper uriius obedxehtmriijusti constituentur mut- Subiniravit autem, hoe est, subito intravit-, et ita
ti; qubd superius omnes homines dixerat, hic eo- contigit, ut abundaret deliclum : quia inimicus plus
dem sensu niultos npminavit. Si enini ob unius de- exarsit, videns hominis curam habere Deum , ut
lictum multi mortui sunt, etc. Ut intelligatur, non illum etiam per legem reumfaceret, ne Deo aspici
magis in multos, cum iniqui magis multi sint qui'.B mereretur. Aliter : ut abundaret delictum ; nam
damnabuntur, sedmagis abundavit: quia in-his qui abundantius et perniciosius est, quando ab sciente
per Christum redimuntur temporaliter,valet forma et prsevaricante peccatur. Nam prohibente lege
mortis exAdam.In aiternumautemvalebitvitseforma violentius peccatur , quam si niilla lege proliibita
per Cbristum. Quamvis eTgo, inquit, Adam futuri coriimiltalitur. Lex auiem subintravit, iex scilicet
fbrma sit, e eontrario tamen plus prsestat Christus membrOrum, repugnans legi mentis. Ipsa ergo suh-
eis qui regenerati sunt, quam eis nocuerat ille ge-• intravit legi naturse, ut abundaret delictum. Ubi
neratis. Sed non sicut delictum , ila ei donum: quiai autem abundavit delictum , supefabundavit et gratia.
mors quideni unius delicto regnavit per unum. Quii Sicttt ait Salvator : Cui plus dhniltitur, aniplius diii-
autem abundantiam gratise et doni justificationem i git (Litc. vn). Manifestaestenim quantitaspeccati,
accipiunt, non solum ultfa non regnat in eis mors, ut sciretur gratise magnitudo. Est autem grandis
quod etipsum utiqtte nori parvse esset gratise, sedI sttperabiindantia^ quod ubi peccatum fuit etmors,
et alia duo eis feruntur bona : ununi, quod proi ibi ttune est gratia, ct justitia, et vita a^terna. Su-
morte in eis regnat Jesus Christus; aliud, quodI perabundavit gratia. Donum Dei omnium peccala
etiam ipsi regnabunt per unum Jesum Christum. conlexit, ut diaboli invidiam nihil profbcisse doceat.
Cum ergo necessario hsec in eos eveniunt, id est, •C Superabundavit ergogratia, quia peccatum ad tem-
ut regnum mortis effugiant et pro morte fegnet in pus regnavit, gratia autem in seternum: Dei enim
eis Christus : imo ut cum eo ipsi regnerit in vita, est regnum gratia regnante, sicut diaboli regnum
manifestum est quoniam non sit delictuni ita ut do- erat peccato regnante.
num. Volens autem Apostolus ostendere quanto ma- ' CAPUT'VI.
jora per Chris.tiimanima recipit, qpam amiserat per Quidergo dicemus? mahebimus inpeccato,utlgra-
Adani, frequentatr istos sermones, ut dicat mnlto tia abundet? Quoniam superius dixerat; quia ubi:
magis et abundantiam gratise, et doni, et juslitise, ,' aburidavit peccatum, superabundavit gratia. Nascen-
et regnabunt per imum Jesum Christum gratia Dei, tem ex hoc qusestionem nunc sibi ipse proponit:?
quoe pertinet ad remissionem peccatorum per ba-• Ergo peccandum est, ut gratia plus abUhdet? Sed
ptismum : donum abundantia donationis Spiritos; absolutionem citam qusestionis ostendit, cum dicit:
sancti, quia multa sunt ipsius dona. Nam judichim Absii. Et continuo rationem subj'ecit, mortuos di-
quidem ex uno in condemnationem': gratia autemex cens peccato eos, in quibus aburidayit gratia.
mullisdelictis in justificationem. Ex uno ergo quidI Nam qui mortui sumus peccato, quomodo amplius
nisi delicto? quia seqttitur : Gratia,autem ex multis ; vivemusin eo? Vult tam firmum esse baptizatum,
deliclis in justificationem; quomodo ex uno delicto ' tamque perfectum , quasi qui peccare nOn possit.
in condemnalionem? nisi qttia fuit ad condemnatio- Superveniente gratia Dei per Christum, et in nobis
nem etiamunum originale peccatum, quod in omttes per fidem lavacrb spiriluali regnaiite, coepimusvivere
homines pertransiit. Gratia vero ideo ex multis de- Deo, mortui autem peccato, qui est diabolus. Sicut-
lictis in juslificationem, quia non solum illud solvit ' Deo vivere dicitur iS;qui secundum voluntatem Dei
quod originaliter trahitur, sed etiam csetera quse in vivit, ita et peccato vivere dicitur is qui secundum
utroque homine mbtu pfoprise voluntatis adduntur. voluntalem peccati, id est diaboli, vivit. .
Igitur sicut per unius delicturo omnes hominesTn Anignoratis,fratres, quia quicunquebaptixalisu-
condeninatioiiem, subaudis, pervenerunt : nullus musln Christo Jesu,in mortem ipsius baptizati su-
enim hoiriinum, nisi per Adam, trahitur ad damna-:: mus? Observa diligentius ordinem dictorum et con-.;'
tionem,de qua.per lavacrumregenerationis homines •:: sequentiam : comparat enim mortem,qua3 per Adam
liberantuf, et nullus hominum ab hac damnalione , erat, vitse quse per Christum est, et.dicit: iVon sic-
nisi per Christum liberatur: ideoque ex utraque ut delictum, ita et donum. Et item post hsec ait le-
parie dicti sunt omnes. Skut enlm per inobedientiam gem subiiitravisse, ut abundaret pecGatumi abun*,
59 ."":."'":;"':.SEbBEirsG0.Tir:"'.j,Tr;5 w
dante yero peecatoj sUperabiindasse:gratlam. Et ini JAipsa novitaS irinovarida est," yttniinquam sit quando
lris solvit quod videbatur esse eontrarium, ,et dicit; hsec innovatib non augescat. Baptismum itaque re-
Qtii enimmortui sunins peccato;qupniodbvivemusih.„ : Siirrectibnis pignus est et irnagc|, ,et ideb: per aquam
eb? Ydleiisrebus ipsi§ ostendbre quid Sit mbriiium; celebfatur : ut sicut aqua sordes abluit, ita et nos
CsSepeccatO;diCens: Ahignoratis, fratres, etc..; do- per baptismum ab bmni peecato ispiritalitierpttrgatos
ceiis per hsec, quia si quis prius peccato sit mor- etiiinovatoscredamtts.:Si enimcpmplantati facli su-
tuus; is necessario in baptisiiio cbnsCpiiltttsest Chri- mus Similiiudirii mvriii «ywsiiQuidestcomplantari
stOi Si Vero lioh arite cjuis ttiOfitur peccalo; nonpo- '. similitudini' mbftisTGhristi? qtto yelut plantain ali^
test sepeliri cum Christo : nemo ettim vivens ali-". cujus ostendit mortem Ghristi, cui nos Complantatos
quando sepelilur: Quod si noii sepelilur cum; Chri- vult nunc esse exstteco fadicis ejus: fadix quippe '
sto, nec legifime baptizatuiv Et inluere diligentiusi succrescens pfoducat ramos "justilise/et fruclus affe-
adhiic cpnseqttentiam mystici prdiniS; morere prius;. rat vitse. Quod sivls de ,Scfiptiiri.Sagiioscere quse
peecato, ut possis euiii Ghristo sepeliri: mortuo ettim sit Ista planta cui complantati esse debenius, et cu^
sepulliira debelur; Si enim Viyis adhuc peceato, jus generis arbof, attdi qiiid de sapieritia scribitur :
coiisepeliri non potes Ghristo, nec iii novo ejus se- Arbor, inquit/vitse est ofimibus spefantibiis in se;et
pulcro cbHocafi, quia vetuS Iiomo tuiiS vivit; et non B I qtti cbnridiiiit in "ea tanquani in Domirio: Christus
potest in novitale ambulare; iii Christo Jesu, id est; efgo virtus Dei; et Dei sapientiaj ipse bstafbof vitse,
in nomine Jesu Christi.1In morte ipsius baplimti su- cui cbmplantari ilebenius; et novo quodain atque
vius. Hoc est in similitndinem mortis ejus; Cuf amabilidbnOj niors illius nobis vital arbbf efficitlir.
Aposlolifs; de baptisiiib nunc Tpquens; et de Jesu Omnis planta liibmis lempore riiorterii, resUfrectio-
dixerit, consepuiti sumuS per baplisthum, ei nun- nem Veris exspectat: Si ergo et rios in Christi rnorle.
quam dixit; Christo conbaptizati sumus? cuni uti- complaritati sumus, in hieme sseculi ejus et praesen-
que non haberetur legiiimum baptisma, hisi sub notis yil's-, etiam ad futurum V6r irivenieniiif fructus,
mine Trinitatis. Sed intuefe ;pruderitiam Pauli:,: justitise ex ipsius radice prbfereiites; Sirriul ei re-
quandoqnidem in prsesenti loco nott tam baplisini surrectionis erirnus, Duplex intelligitur resurrectio,
rationem quam mortis Christi discutere cupiebat, una> mente et proposiio ac fide cuhi Ghristo a ter-
ad cujus similitudinem etiam ttos suaderet mori de^ renis resttrgimus; ut coelestiacogitemus; alfeiâ/quse
bere peccato, et epnsepeliri GhristpvEt non erat uli-: generalis omnium erit in canie resurfectio. Vel::Si
que conveniens ut ubi ,de morte dicebat, vel Patrem ehim complantati; etciy id est, si in baptismo omnia
nominaret, vel Spiritum sanctum. Verbupi caro fa- vitia depPsuimus, resurgentes in novitate^ et de cse-
ctum est,ei merito libi caro est, ibi.de morte tracta- *G tero non peccemus,.st'»Mt(et fesurrectioms illhis :si-
lur. Si niqrtui surnus pecealo eleonsepulti suttnisi. mties erijnns,in corporis scilieetgibria, nori in di-:
Christo, et consurreximqs cuni eo, lieeessario vide- yiiiitatis toatura; Scieritesquia vettts hbmo rioster sr-:
bitur secundum hanc formam ostendii, quomodoi mnl crucifixus est. Vettis honio riosler, intelligeiidus
etiam cum ipso (res diesTSttresnoctes in corde terrse est vita prior quam duximus in peccatis, cujtts finem
1
fueriniris(sepiilti.,,et.vide ,si possinuis,;lres dies .eon- et iiiterituiii facimus, ttbi recipittius in ripbis, fidem
sepuhi Christo facerei Gum plenam Trinitalis con-..-, c.ruCis:Chrisii,:per.!quam ita destfuilttr corptts pec-
fessionemcapimus : lux enim Pater, et in luhiine.- c.atijut niembra.nostra,qttse serviebaritpeccato,ul-
ejus, qui estFilius, lumen videmus Spirituin san-.:. lya ei non serviant,; sed DeO. Simttl crncifixus 'esu
ctum. Facianius aiiteni et tres lioctes, Ctimlenebra-:. ScHicet Deo. Perbaptismiiiii cum Ghristpte cruci-;
rum ignorantia, Patrem una cum mendacio; cjttodcx: fixiini intelligei qui membrum decorpore ejus factiis
eo natum est calcanms; Sed et tertio looo spiriaiilii, es, et ille quidem innoxium corpiis ajipendit, ut no-
erroris deslruimus; qui inspirat pseuclpprophetisi utt xiutii suspendas a vitiis : in qup niysterio Moyses
dicant.; Hsec dicit Pominus,;Cttm Dominus non hvK serpentem .seiieumin deserlo suspendit {Nuiri; xxi).
sit. Sicut Chrislus. triduana mofte sepulcro condi-.:~ Ul.destruaturcorpus peecati.. Ut destruaturcorpus
tus fuit, ita et nos intra aqttse; id rest; intra cognilse: nostrum a servitute peccati, ut fiatmancipium ju-
natttrse sttse trina inefsione dispositi, dinn descen- stitiai, quod solebat csse peccati: Omnis enim qui
dimus, sepelimui*; duni eiTiergihiiis,.suscitamuf. Vi- fqcit peccatunt; servus pst peccati, Gorpusest peccati, _
des, qttid distet inter aqiiseinterque Spiritus sanctii Id estj iniqiiitas, cujus caput diabolus, Cujus inem=
opefationemi per qiiam deducividemiis in tunittluni,, bra enumerat Apostolus esse super terram: Quwsunt
per spiritum prseparafi probamus ad regnum, ita eit fornicaiio, avariiia, conteniio,ira, ,dolus. Item secun-
tws in novitatei>Uwambulemus. Novitas auterii vitses dum Anibrosium : velus homo nosler, malos actus
est ulii vetefem Iioniiiiem cum actibus ejus deposui-- criieifixbs dieit, id esl, mortiios. In cruce aulem au-
mus, et induimus nbvum hominem, cpii seciindumi clor peccali, id est, diabplus destructus est: qui enim
Deum Creatus est, et qui renovatur in agiiitiorienii morluus est, pstificatusest a peccato, hoc est, alie- ,
Dei, secundum imaginem ejus, qui creavit eunii nus esta jreccato^mortuus enim omnino non pec-
cruci-
(Cbloss:iii). Sicut autem vetus setoper vetefaseit, ett cat: ita el cjui liatus de Deo est, non peccat;
dediein dieih Seiriper vetuSlfbf efficitiir, ita et rio-; fixtts enim, omnibus membris dolore occupatis,pec-
vus hic semper innbvatuiv etqiiotidie, si dici potest,,;;] care vixpbterit, Si. autem morlui sumus cumChri-
61 COLLECtPS EPISTT AD ROM. «2
stb. Prseserifi serriibhe Apb&tblttScbnciusibriembrii- iivuli; sfed peffecti-,' qliaSi psedagogttspiiefo dical:
iiiiiriifacit quse in supferiofiBusristfuiefat; et dicit: . KoiifaCefe vitittrii sefnionis, nbn ehitti adliuc audis
Si auteih iribftUisiiihus cutti Cliristb, pef iiiec sCili- gfaiririiafiettrii;sedbfatorem, Si rioh peeferiius; non
bet, qttse siipeiius bsteiidit; Cfedimuset 'iimmvemus- SuriiusSiiblegb, sed siib gfalia: Si ktitbttipebceirius;
ei: Nori dixit, et febhviximrisei, •sfcut uixit mbriui. veftiriiiif siib ibge _ ei iiicipibt iioslri dbiiiinafi: pec-
sitmris, sed cbnvivemui;iai bstetidat qtiia itt piseseriii Catitrii;quia quifaeU 'peWuluhi; h'ervrisesi peccati.
mbfs opblatUr. vifa autehi bperaiurihfulurb, tuiib Qiiid efg'b? pedcabvmus,' 'quohiani iiori surhris snb
scilicet euni Clifistus maiiifesluS fUerit;qui est vita 4'eg'e? Ne dieereiit; Efg"6^cessattte 1ViiidictaIbgis irii-
iibsfra; abscohulia iri Deb: Uhde cottSequbiitefiritel- piiiiepeccaBimuS; Absit. Qiiia sipebcaliS, siib gralia
ligituf qiiod sicutfiibrtui ribn surinis, iiori ; cbriviVe- iibii efitis, Sed qiiksi shb iegiij vbl Sub dbhiiiiatioiie
iiiiis, qiiia liujiis noii sufthis meriibfa: Sciei&es 'qriod pfecCati.ilii riescitis, cui "exnrhetisvbs•servbs d'dbbe-
'Ciirisirissurgeris S ihbfiuis, jam tibri mbfitur. Se'cu- dieridiim? Niiiic iie""aliiid pfbfiteiites; aiittd faci.i-
iiiatetti defesiirfebtibiieSaivaibfis osteritJit,atl qua/iri iiiiis; el c'bhservi:Dei di'c'amiif; gesLis aiiiem zabiili
sic veriife continget, si liietfbiis vitse fuefit aiiiiiiia- Ihyehiamuf, pfseinorietet cieriiintiat-bjtts nosservoS
iib : sive jairi fribii potestfs lierum baptizaii, 'qiiia f., esse, leiijusvoitiritatemoperibus sectaihuf : riarii hbc
Chrisiiis iibh pbtesi iteriifti proVobis 'ciucifigi, steiit B DeiiSacciisat, "dicbiis: Plebshwc IdlnishieMriorai,
"dicitad RebfsebS.hnpbssibile est, qrii seihel Suritil- ~cprduieni ebruhi Ibrigeestanie (Muitli:,"xV)iVidetttf
iiihiiiidli, efc: \Hebf. v.i). 'Qiiibushbri peebiieritiam pafiilii iiitbgrsi.eiocutio,quia Sit: Servi eslis CjUseui
Wegat,sed itefaiiprieiii baptisirii diffitetui, 'Qidenhh ojjeiiistis, sive peccaii iri iribiterii; sive;0bediti6tti :
mPriutis'esi peicuto. Quia ipste"pbccataripStfa porta- jtt'stifiseper bbedieniiaiii; bttriifatio pbpbscerit dici,
'
Vit; el pf'6 ribbis 'dblttit, tie 'de csiiterb pe'e'caferiiiis\ sefVi bstis'ejiis ciii bbediilis, sive pecbati; iWe jttsti-
kifecClifisttts itbfiifii passrifus eili, iiec riibrs dbiriiha- tiii. Seii ih eb qiii pef ihitiu.m"sefriioriis spbriteprb-
bituririeurii. Qu'od 'aiiteriiviifit; vfvrtDeb: Vlveie iiletlif, afte /bbmpbsitibhis fepifefe siiileflluuiii
"autemDeo, Ita ifiteliigendium Esi, quasi expletb eb piilb, Ciiiri seiistis habeaittr eviclentibf: hbc aiitem
"qiibdlii fbima Dei pbSituS, "exiriahMiserrieiipsum; est 'qtiociiri lioc TocB/ApoStolUsdocbt, qtiia ttnus-
fbrmdm sefii itccepii ; ei facths esl bbe'dierisPcitfi iqiiisqttbiri iiiariiisiia Iiabet et ih afliiifii potbstate,
%squ'e.adtyoftem\Pidiip. ii), fufsuni pefmaiieat iii iii aiit pecbstti serVus Sil aut jusiitise; sed biiiries qui
fbfina Dei aiqiie "aiqiiaiisPaifi. Jtd et vos wsdmdfe faciliht peccatum, ,S'efvisurit pbecaii. Atl libb feSpi-
voshiortribs 'qriidemesse peccaib. Noii sirie caiiSa cit, 'quariiyis rittii "adjfeberit:"Etbnihis qui lacit jii-
autem &b:ii,,existimatevos trioftuosesse peccalo,quod, •: stitiarti,, servuS est jtistilise; qiibcl foftassis putet
meiiiis qiildeniiii Gfsecbhabeliif : Cogflate Vosriibr- ''-'îiuS idcircb suiifblictuni, iitcttrii seqriefatibuSijttasi
tuos esse peccatb a. Res ehiin de qria .sefmb.bst, iri debeat inteiligi, mihi tainen conSiiltb Videtfir ttori
"cbgitaiibrie ebhsistil, "qttia littjiisriiodi riibrs iibn "ih 'acliiitttiii; rieque biiirii dici 'cbrivferii'eBat;
bjuia binnis
"'efiebtu,setl iricbgiialibrie habehda "estfijiiS eiiftii "qiiifacit j'uslitiairi, sbfyiiSbst justitise, iit onfriis qiii
cbglletvel existiriiet apiltl Settibiipsiniiin'6ftuum Se Jacil peceaiuhi, sefvtis est peccuti: Narii 'et Deiisipse
bsse peccato, Verbl/graiia, si 'c6riclipis'ceiitiaiiiiilibfis facit jUstitiarit; et ttbn idcirfcb sefVus justiiise dici
'traiiat, si afgenii, siauti, si pfaiuii cupidiiaSpttlset, pbibst; iiairi bi ipse diabbluS.Sihediibib pfeccaiisef-
et pohaih iri "cofdenj'e'oqiioflriibftiiiis siiii cuftiChfi- ytis est, quijipe ijtti dbsbericiita "sbrVitiitejiistiiise.
sto, el, cleriibfte cbgiteiri;"exStiriguitufcoritiiittb"cbn- Gratids. auiem Deb,'quia fuistis skbvipeccali: Uiide
/cttpisceriiia,et 'euugai,ttrp'ecca'turii.Sed et libc qiibd "vefebf lie fbrtb pllifbl SiiriiiSqui videamiif siisbe-
addil, Mrentes attlem Deo in Chrislo Jcstt, non milii pisse docliinaiii, justilisc videanmr obedirc, corde
Aideturotiosum : siinile enim pulo esse viventesDeo vero obediamus ]ieccaio. Mbvet nie ctiam lioc quod
in sapienlia, in pace, in justilia. in sanclificatione , non dixil, obedienles ex corde, in quam tradili
qu33oninia Christus est. In liis ergo vhere Deb , estis, sed forinam doclrinw posiiit, nec puto quod
hoc cst, in Chri^lo Jesn. Non rccjnclergb peccalum unuiii csse senserit Anostolus doctrinam el formani"
in vesin nwrtali corpore.Mortale corpus esl ex causa '" doclrina;, quod iniiius esse sciveril foiniam quain
piicvaricationis Ad;c, ex (ideautemChristi forle crc- ipsain doclrinam. El nunc quidcni in prsescnti rila
dilur in morlale, si non regnet peccaluni. duin in corpore sumus, formain doclrime habenms,
Sed neque exhibealis membraveslra arma iniquila- lioii i])sam doclrinani, sicut alibi dicil : Videmvs
iis peccato. Id esl, diabolo : uinimqiiodque inem- nunc per speculnm in wnigmate (1 Cor. xni). Ipsa
brum, si olficitimsuuin ih malos iisus vcrleiil, arma attlem doclrina sil de qua dicilur : Tttnc avlem vi-
iniquilalis efficitur, ad jusiiliam cxpugnandaiu. debimus facie ad faciem. Unde et i» prascnli \ila
Sed exldbeteros Deo ianquam ex nibrluisvivenics. ])ulo (fiioilforinam el uinbrain virtnlum icncrcpos-
Peccato scilicct moiiui, c! juslilirevivertles. Et mem- sinms, ipsas vero virlulcs tunc, cum venerinl ill.i
bra vestra arma justitiw Deb. Ul oenlus , qui ante qn;c pcrfeela sunt. Et ob hoc Jercmias Jbrlassis in
videbat ad conciipiscendiim, nunc videat nudum ad Lameiitatiottibus dicil: Spirihts vullus nostri Christtts
vestiendum, sic de rcliquis mcinbris. A"OH c»/»ssub Dominns, cui dixil: in umbra ejus vivemus in gen-
lege. Non vos vincet peceatuni, 11011 eniin eslis partibus. Quod si Christus est justitia, ct sapientia, et
a 03T&)os \>p.iicloylttaOsIKUTOVJ VJZOOVIJ;/EVEivxtTri; itp.upTta.
63 SEDULII SGOTI U
veritas, amatores ejus videbimur. Liberati autem a A _ tatio; arbor, bona vel mala voluntas; fructus, opera
peccato. Quis eSt qui liberet a peccato ? sine dubio justitise vel injustitise, vel justificatio, vel immun-
agnitio veritatis : sic enim dicebat Jesus ad Judseos ditia; finisvero est mors, seu vita aeterna.Won est
qui crediderant ei : Si crediderilis verbo meo, agno- omiltendum quod frttctus quidem eos, pro quibus
scetis veritatem, et veritas liberabit vos. Humanum nunc erubescimus, in quo sint noluit nominare. Eo-
dico propter infirmitatem carnis vestrw. Hoc est, hu- rum vero fructum qui liberati sunt a peecato, et
manum dicb, quia nondum ad plenum potestis au- servi facti sunt Deb, dicit essein sanciificationem :
dire dbinum: cum enim multo magis debeatis ser- bonorum enim frequentius quam malorum habenda
vire justitioe quam peccato, cui ante servistis, ego memoria est. Nam finis eorummors est. Finem dixit
tamen concedo infirmitati vestrse ut tantum juslitise exitum vitseet actuum, cui aut mors, aut vita siicce-
serviatis; sive ita humana ratione digna loquor, dit, sed huic fini mors, a morte autem ad mortem
quod omnes mecum sentire possunt et nullus ab- transit. Stipendium enim peccali mors. Stipendium
nuere. Pudorem queriidamper hsec incutit Aposto- pro opere militiseredclitur;peecatum, nam ideo dixit
lus auditoribus, ut hoc sallem obsequi debeant ju- slipendiimi peccati mors, ut mortem peccato npn
slitiae et sanctificationi, quod prius immunditise immerito illatam, sed debitam demonstraret. Graiia
iniquitatiquedetulerant. Quid ergo tam lmmanum, B autem Deivita wterna. Rene autem metaphoram, id
qnid tam leve, quid tam sine onere, et quod nulla est, liguram militise ex initio propositam servat, ut
possit prorsus infirmitas excusare? Sicut, iriquit, militantibus sub peccato rege, imo polius tyrannide,
exldbuislis membra vesira servire iniquitali. Multo ei a parentibus stipendia debita morlem dicat. Deum
enim amplius et multo intentius honoranda justitia vero non erat dignum militibus suis stipendia, quasi
est : si ergp, inquit, humane et communiter ago, debitum aliquod dare, sed donuni et gratiam, quse
eadem postulo, similia requiro. Dudum requirebant; est vita seterna. Quinque autem species suiit mortis;
pedes veslri dsemonum templa, nunc currant adI nam prima mors est separatio animsea corpore ; se-
ecclesiam Dei; protendebantur prius manus ut; cunda, separatio animse a Deo, quse per peccatum
aliena raperent, nunc ut projiria largiantur proten- evenit; lertia est secundum illud quod auctor mor-
dantur, cireumspiciant pauperes, debiles, egenos, tis ipsius diabolus mors appellatur; quarta mors no-
ad miserandum; aures delectabantur auditu vano,, minatur inferni lacus, quo prsevaricatrices animse
vel bonorum derogationibus, nunc convertantur adl detinentur. Dicitur vero et illa mors laudabilis, qua
audiendum verbum Dei, ad explanationem legis, ett peccato quisque moritur et Christo consepelitur.
ad capiendam sapientise disciplinam; lingua, qusei CAPCT VII.
conviciis et maledictis, et turpiloquiis conSueta est,, C An ignoratis, fratres, scientibusenim legemloquor.
convertatur nunc ad beiiedicendum Deum in pmnii Hinc iiicipit dihicullatem legis oslendere, ut illos
tempore, sermonem sanum prOferat et lionestum,, liortetur ad gratiam sine ejus timore transire, ut
ut det gratiam audientibus et veritatem loquatur animas eorum firmet in doctrina divina, exemploqtte
cum proximo suo. Sed quid opus est haec singulat legis humanse ulitur, ut per terrena suadeat ccele-
persequi, cum pateat etiam uniuscujusque membrii stia. Sciunt enim legem Romani quia non sunt Rar-
ministerium, quod exhibuit viliis, aptare virlutibus,, bari, sed comprehenderiint naturalem justitiani,
et actum quem exhibuit immunditise, nunc ad sancti- partim ex se, partim ex Graecis, sed Grseci ex He-
tatem et caslitatem convertere? Itaque et nunc exhi- brseis; nam lex Romanis ex Athenis allala est. Quia
betemembra vestra servire juslitim in sanctificulione. lex dominatur in homine, quanto tempore vivit, Non
Videtur hic sane justitiam nominasse pro omnibus3 est occultum, omnem vitam hominis esse sub lege
simul virtutibus, sicut e contrario iniquilatem pro> naturse, hseclex generalis est. Nunc vero aliam pro.-
omnibus simul vitiis posuisse. Cum enimservi esselis s posuit specialein, per quam probare vult assertionem
peccati, liberi fuistis justitiw. Hoc est, in nullo ser-- suam. iVnmquw sub.viro est mulier, viventeviro alli-
vientcs ei, ita et liuiicliberi estole abomni peccatb.. gata estlegi.lixc lex deEvangelio est,non ex Moyse,
**
Quilibeta Deo est, servus peccati est. Sane notan-- neque ex justitia lerrena. Suadet ergo Chrislianis
dum est esse et libertatem culpabilem, et laudabi-- mundum esse a lege factorum, non ab omni lege,
lem servitutem : nam liberum esse juslilise crimeni iiec ultra jam expedire esse sub lege, ne gratiam
est, servum vero esse laudabile est. Liberi a justi- Dei evacuet reversus in legem. Neque legis erit
tia non sunt, nisi arbitrio voluntatis; liberi autemi adulter, sed Evangelii, qui mortua Jegejunetus Evan-
non sunt a peccato, nisi gratia Salvatoris; unde li- gelio, postea redit ad legem. Mortua lex dicilur,
beros a justitia dixit, a peccato autem non iiberos,:, quando quem continebant reum incognitus est ei:
sed liberatos, ne sibi hoc tribuerent. Quem ergo fru- si autem servientes legi accedere se putant ad Evan-
ctum habuistis in Ids, in quibus nunc erubescilisi? gelium, rei eruiit et adulteri: qui viva legejuiixerunt
Nullus sine dubio fruclus est in ea re quseper poeni- se fidei, erunt jn utroque adulteri. Scientibus autem
tenliam erubescitur, et cujus etiam recordatio vere-:- legem loquitur Paulus, id est, scientibus quse sit in
cunda est. Quadriformis autem varietas in bmni ini-i- lege vetustas litterse et novitas spiritus. Nam sicut
quitate atque justitia videlur inesse : semen scilicet.t, morte viri nmlier liberatur a lege conjugis, et so-
arbor»fmis, fructus; semenest bona sive niala cogi- i- ciandi viro alio aecepitlibertatem, jta aniina,cujus
65 COLLEGT/IN EPIST. AD ROM. 66
vir lex est, veluti mortua sibi lege secundum litte- Afructum
_ faceret morti secundse. Lucrum fenini tunc
ram, libertatem accepit nubendi alio viro, tjui est facit rnors, cum peccatur; Nunc autem soluti sumus
spiritus legis, spirilus autem Dominus est. a lege mortis. Id est, dum remissionem accipimus
Quod autem dixit: Lex domirialur quanto tempore pecCatorum : non enim habet in nos poteslateni,
vivit, non ad hominem, sed ad legem refertur. Hoc;.. infidis autem et peccatoribus dominatur. Lex autem
enim et in consequentibus indicat, ubi ait: Vivente mortis ideo dicta eSt, quia punit reos mortis.
viro alligata est iegi. Et ipsius exempli quod assum- Nunc autem soluti stimus a lege martis, Hpc CSt,
ptum est, plenius is ordo declarat -:'legem enim viri nos mortui cum Chrisfo per baptiSmum sumus, njsi
loco posuit, et de ipsa dicit: . enim quis mortpus fuerit cum Christo; ab ista lege
Si auteth morluus fuerit vir ejus, soluta est a lege! non solvitur.
viri. Sed quomodo sit mortuus pervidendum est : Ut serviamus in novitate spiritus. Hoc est, spiritua-
potest quideni etiam in hoc videri mortuus, cum lis gratiae prseceptis, non liUerse legis. Lex enim
spiritualis intelligenlia excludit, et velut interimit; vetus non criminis nomen est, sed temporis vel seta-
corporalem, et oslendit refugieftdam esse occidentis. Senuit autem, quia cessavit. Lex autem spiri-
tem litteram, et seqttendum vivificantem spiritum. tus est ipsa lex fidei, quia fides in ariimo est, nec
liaque, fratres mei, etvos mortificati estis legi. No-]B operibus. addiscitur, sed corde creditur, et mens ipsa
luit juxta comparationem legeitt illis dieere mor- intelligit, naturse suse esse quod credit, nec oculis
tuam, sed quod inter Judseos dicere non audebat, in- cerniturj nec manibus palpatur- Est et alia interpre-
tellectui nostro reliquit per corpus Chrisli. Quomodo tatio legis spiritus, ut quia prior lex ab opere malp
Salvator corpus suum zabulo crucifigendumpermisit, inhibuit, liseccum nec in corde debere peccare dicit,
sciens esse pro nobis.contra illiim : idcirco per cor- lex spiritus vocatur, ut totum hominem faciat spifi-
pus Christi salvos nos dicit factos. Cui ergo dimit- tualem. Non idcirco nos Christus abstraxit a lege
tuntur ppccata, moritur legi, hoc est, liberatur a peccati, ut velustati litterse serviamus, id est, ut
lege. Mori autem legi, vivere Deo est. Per corpus circumcisionem accipiamus, et caetera quse vetustas
itaque Christi hocconsequimurlteneficium. Tradens legis lilterse continet, sed ttt legi Dei in spiritus no-
fenim corpus Salvator, mortem vicit et peccatum vitale serviamus, id est, ex omnibus quse in ea scri-
damnavit, id est, dialiolum; in ipso enim peccaviti. pta sunt spiritualem sehsum Spiritu doiiante capia-
diabolus, cum illum iimocentem occidit per corpus; mus, sicut idem Apostolus alibi dicit: Quiavelamen
Christi, in quo corpore iniquitaies npstras tulil, et est positum in facie Moysi: cum autem conversusfue-
peccata nostra portavit, et qui exuit principatus et rit quis ad Dominum, auferelur velamen. Dominus
potestates, triumphans eos in semetipso. ' spiritus est: ubi aulem spiritus Domini, ibilibertas
C
Ut sitis alterius,qui ex mortuis resurrexit, ut fru- . (II Cor. m).
ctificeiis Deo. Ille fructificat Deo, qui operibus j'u- Quidergodicemus?~8,oriexge. peccatum est lex,
stitise, in pomorum modum, primitus in florem, sed index peccali. Bona autem et justa est lex, Osten-
deinde operibus in fructum, poslremo ad summam clere enim imminens periculum bpnum est, sed hic
pervenit maluritatem : nullus enim fructus semper magis gratias agit, qui erCptus a periculo vivit. Nam
infJore est. Utsiiis alterius. Hoc dicit, quia ideo concupiscentiamnescie.bam.Ron dixit, Non habebam,
mortui sumus, ut de coeteroChristi simus servi so- non faciebam, sed nesciebatn, hoc est, riesciebam
lius, et hoc inerit fructilicare Deo. Acquiritur enim concupiscentiam esse peccatum.
qui in gratia ejus permanet, dignus resurrecfione Occasione ergo acceptaper mandatum. Omiiem
'
promissa. ''. - . ,--:-,s dicens concupiscentiam, cuncta peccata significat. -
Cum enim essemusincame.Hocest, cum essemusi Sine lege enim peccatum mortuurii est, Hic duplici
incarnali conversatione, passio concupiscenliseope- genere intelligendum est, ut et zabulum in peccato
rabatur in oculis, et in cseteris membris csetersepas- sciat significatum. Mortuus dicitur fuisse zabulus,
siones, quse tamen per legem ostendebantur esses quia cessavitabillusionehominis, quia sec\irus efat
peccata viliaque. Per legem erant, hoc est, per le-• D - de pbssessione ejus. Peccatum autem mortuum dixit,
gem enim ostendebantur ': per legem ostendi, noni quia putabatur quod non imputaretur apud Deunl,
per legem fieri monstrat; index enim peccatilex : ideo apud hominem mortttum erat, quasi impune
est, reos faeiens peCcatores. Qusenam isla Jex est,;" peccaretur : sine lege enim pene lex in oblivibnem
per quam vitia peccatorum operantur? Nunquid lex ierat naturalis, quse suggerebat quid esset pecca-
Moysi, etiam si secundum litteram observaretur, tttm. Idcirco lex litterse supra dicta est, ut comme-.
vitia generat peccatorum? Sed iri aperto est quod1 . moraret oblitos. Quid est sine lege vixisse, cui Tex
illam legem dicat membrorum quse resistit legi sernper sit? riam quia sine timore Dei vivebat,
mentis. Ista ergo lex est quse facit in his qui secun- .securus quod non esset Deus judicaturus actus hu-
dum carnem vivunt, vitia peccatorum abundare, .manos.. ,. , _'
ut fructificarent morti: ad hbc namque est ista in Sed %bivenit mandatum, peccaium revixit. In fine
membris nostris, ut resistentes adversum legem oblivionis recognitum est peccatum adveniente man-
ineiitis, captivos nos ducat peccato, et lios fructus dato, ut omnis qui illud fecerit mortuum se esse
offerat morti, sive ut fructificaret morli, hoc est, ut cogiioscat. Peccalum autem revixit, quia vixerat per
'
67 .::.:.£ c ";si5DtJL|[;SG0Ti;.:.::,,:/ ; 68
scieritiariinaturaleni, et moriuttm fuerat per oh.Hvip-A j , J:am,npn oppror iUud,-sed quod htfbitat jii me pec-
nem, idcirco dicilur revixisse perTegeou Ego auteni. cgtum. Nunquid qui invilum hominem dicit peecare,
mor.luus sum: Mortuus est homo, qui videt se reum, immunis debet yidpri? non utique, ipsius enini vi-
apud Deum, qui ante se putabat non futiram pbt . tip et desiderip,.hsEJc coepta sunt.; quiiiisi^nian.cipas-
noxium ex his quse peccabat. ,..„...... se/t se per, assenspm ppeeato, non,jllius dpminare-
tur. siiadet ut yfctp ôminetur. In-
Nam'peccatrim bccasione accepta per maridatum venioPrimum epiin
seduxit rite. Peccatum IioCloco zabulunlintellige, qui icjitm legemvplenii mild facere bprium.fiegeni
auetor est pecCati, quique decipit liominem sugge-r Mpysi asserit yeluiHa^ gpse dare. ppnserisuni cpnti-a
stionibus malis, ne faciat quod lex prsecipit. Ituqtie peccatum quod in carne.habîtat, quod, aiiud cbgit
-
lex quidem sancta. Ut nihil suspicionis perversse re- (acere cjuam yult hpmp ei.lex. Tlic e.ipcutiones in-
inanerel iii lege, sic illani commendat, ut non solum jegrse ,non yicieniur, êd^tali quoâni prdiqe.'legere,..
ut int,glleclus luciclipr,fia|: Ergo quia.
jiistarii; scd et sanctam et boiiam proiiuntiet; et deiiemps,
mandaturii bonum : qupd enim prohibet malum, bo- maluni mihi acljacet yoienti facerp, bpnum,:inyenip:
rium est. Quod ergo bonum est, riiihi factrim esltnors ? Jege.mpei, et condelectpr ei secundum iiite.ripr.em
Absit. Norieniiri mihi ipsa lex eausa mortisêxistit, hemineni. Per qupd psten.ch^qupd inlpfipr hpmp,
sed ego qui peccando inveiiio morlerii. Sed ut pecca-1j3 linc est, vplimtas,, et prpppsitum,'-qpp initium acci-
tum appareai peccatum, per bbnnm aperatum esi pit ponyerti ad Dominum, legi D.eicpnsentit, et de-
tnihinibrtem: Immicus, hoc est diabolus, quem in lectatur in ea, s.e.d,.Utcjixinnis, n.p,n s.tatim,ut vo,-
ut esse lunta/iem quis liahuerit cpnverti acl hpna, etiam
peccato significat, appareat inimicus, pef
bonum accepit occasionem operari lioinini roorlem : usus bonis operis se.quitur,: cita e.niiri res 'est yp-
duni eriim ad illicita illum suadet, apparet esse irii- iiintas, et sjne /inipedimenfp ,.yerfitur^ ppus yefo
riiicus.:Ut fiat stipra madum peceatis peccalum per tardum est>quia et psuni, et .ar.teni,et iabprem 're-
tnaudatum. Ante legcm modtim habebat per iguo- quirit operandi. Yerbi gratia : vult aliquis sapiens
rantiam, supra iiiodum csl cuin scicnter admiltilur. ficri, nectamcn statini ut voluil sapicns effeclus
Scimus autem quod lex spirilualis esl. Qnia spirilualia est: volunlas quid prseccssit, nec sinc volimlale
mandal, ardua prsecipit opcra spiritus, prohibens aliquis sapiens fieri potest. Scd tamen cum voluiitas
fuerit, adhibendus est labor, sliidium, sollicitudo,
peccata, el idco non potcst impleri.
carnalis sum. ac- vigilise, doclrina, institulio; et vix aliquando usu
Ego aulctn Ego quicunque legein
et carnaliter vivcre consuevi. Quod euimope- longo ei moditatione continua sapiens. cfficitur. Islc
cipio, ordo de pudicilia habcndus, el de mansucludinc, et
ror. IIoc est, carne, sive carnali concupisceiilia. Non
videt sc C palicntia, el dc singulis quibusque virtutibus scien-
inlclligo. Non inlclligit quod operatur, quia dusest, in ontnibus dici coiyvcnit,quia con-
aliud scire et aliud agere. Si autem quod nolo illud deleclor quibus hoc secundum in-
ma- legi Dci, cst, virtutibus,
facio, consentio legi Dci, quia bona est. Si ipsum leriorcm hominem. Videoaulem aliam lcgem repu-
lum nolo faccre quod committo, uliqiie cuni lege in membris meis. Aliam legcm desideria
scd Nunc au- gnantem
sentio, quaemala non vull, prohibet. consucta dicit, vel persuasioncm inimici. Repugnan-
tem non ego operor illtid. Hoc est, secundum spiri- tem iegi menlis mew. Conscienliai scilicel nalnrali,
tualc desiderium non cgo illucl opcror. Non ego ope- vel
legi divince, quse in menle consistit, quod supra
ror illud, qui velut invitus operor, sed consne-
dixit: vclla cnhn bonum adjacel mild, hic volimta-
tudo peccali, quani lamcn necessitatcm ipse mihi lem boni
legein nientis nominat, quse lex mcntis
paravi. coiivenil.cuiii lege Dei et consentit ci. Sed rursuin
Sed quod habilat in me peccatum. IIoc csl, consue- motus corporis et desideria carnis, legcm nicmbro-
tudo peccandi, ab Adam transfusa. Ilabitat autem rum dicit, quse captivani ducil animam, ct peccali
quasi hospes, ct qtiasi aliud in alio, non quasi acci- legibus subdit. El sicut lex mentis, qttte consen-
dentia scilicet non naluralia. Sicut, vcrbi gratia, si tit cum lcge Dci, si animani potuerit obtinere, ad-
quis jam diu jurare vel irasci consucvit, etiam cum ] ducit cam acl legcm Dei, ila et lex quce in inembris
non optat, incurrit. Scio enim qnod nonhabiiet in me, csl, el concupiscentia carnis, si seduxeril animam,
hoc esl, in carne mea, bonum. Non clixit, Non cst peccati eam lcgibus subdit. Cum hsec Paulus, as-
caro mea bona, scd quocl non habital in carne, hoc sunipla fragiliore persona, intra honiiiiem haberi
esl, in caruali concnpisccmia, virlutis boimm. Nam certamina docuisset, exclainalione utitiir adhuc cx
volunias bcnefaciendi adjacei mild. Esl voluulas, sed persona illius qiiem dcscripsil, ct dicit : Miscr ego
non est effecliis, quia camalis coiisuclutlo volun- liomo, qnis me libcrabit de corpore mortis littjtis ?
lati resistit. Pcrficcre untem bonum non hiveuio. Hoc Yidit se miscrum, inlra quem lol leges sibi imicem
1
cst, sine adininiculo gratia: non me video faceie repugnanl, lol prselia commovenlur, pugnat caro
boiium. Non enim quod volo facio bonum. Seinper adverstis spirilum, spiritus vero adversus carnem.
rcpelit ut dilucidel : lioc ergo est quod praidictum De corpore mortis liujus ? Merilo corpus mortis ap-
est, quia ut captivus per supradictas causas illutl pellatur, in quo habitat peccatum, quod esl morlis
cogitur facere quod non vull, pcccatum auod illius causa, hanc dicitinortem, quam ostendit in neceho-
dGiiiineliif. minis uer pcccatum inveutam apud inferos. Corjiti.
69 COLLECT. IN EPIST. AD ROM, 70
autemmortis cuncta peccata sigttiiiCat : riiulta eriim A j rat, pef hominem condemnant, sicut ad Hebrseos
ttnum corpus sunt,secundum singula quasimeinbra dicit : niper morlem destrueret etim; qui habebat
uno auclore inventa, ex quibus hbnio ereptus gratia mortis imperium (Heb.ii), peccatum peccato proprio
Dei secundam mOrlem evasit. Gratia Dei. Quem condemnavit: Ghfisfus enim a pCGcatocrucifigitur,
lex nbn potuii liberare. Nunqiiidnani Paultts non- damnavit peccatiirii in carnC : ibi enim damnatus
dum erat gratia Deiliberatus? Uride probatur quia est ubi peccavit, sictlt bt alio loco ait: Triurnphans-
ex alterius persona loquitur : Mehie sefvio legi Dei. ilios in semetipso(Col. n). Hoc itaque: peccatdreus'
Legi Dei cttm dicit; Moysi significat legem Ct Chri-' factus Satanas, amisit dominiuni retentaruiri ani-
sti: Ego ipse.ld est, qui liberatus suitt de corpore marum, ut j"am signatas signo"crucis, in quo victus
moftis. Carne aulem legi peccati. Id est diabolt, qui est^ in secunda mdrte tettere non attdeat.; Damnavit
per cafnem subjectam sibi suggestipnes malas inge- autem pecCatum, dum irrita fecit delicta reriiissione
' " • •'
ri.t animse.'' peccatorum concessa. Pfo peccato;,inquit, ddmnavit
: : /"" •' CAPUT Vffl. peccatum in carhe sua. Ut juslificalio lcgis implere-
Niiiit ergo riuncdamhationis est his qui sunt hiCliri- tur in nobis.:\Jt quomodo in illis, repugriante car-
sloJesu,quinon secundum carnem ambulant. Verum nali consuetudine, impleri non potuit, in nobis sal-
est quod nUlla erit damnatio eorum qui sunt in Chri-JB tcm impleatur, qrii exertiplb Christi mortificamus
slo, animo legi Dei serVientes. Lex spiritus vitas carnCm. Dariinatum dicit peccatiimv utimpiefetuf
ipsa est lex fidei-quse;clummoftis peccata dimittit, innobis j'ustificatio legis datse a Moyse; Quomodo
lexvitse est, nOn per litteram cbnsians, sed per iinpletur? nisi cum datur remissio peccatbfum, ut
spiritum : quia corde credilur, et spirilus est qui sublatis peccatis, justificatis appareat, mente ser-
credit. flsec itaque lex in Ghristo Jesu, hoe estper viens legi Dei, hoc eSt nbii' seciitacliimcarrierii am-
"
fidem Chrisli, liberat Credentem a legb peccati ef bulare, sed secundum spiritttrii. Qui enimsecuridum
mortis. Lex pecfcati est,quain in menibris dixit ha- carnem sunt, Homo ex spiritu ef carne cbnstructus
bitare. Lex vero morlis Moysi iex est^ -quia pecca- est; quando prgo carnaba agit, tolus caro dicitur :
tum attgebat, ut reum faceret hominem apud lege»,- quando spiritualia, tolus spiritualis appellatur ; ttna-
ut damnaretur ab ea. Ideoque lex feis; mors est; quseque eniiri substaiilia, cum eam alteta In suam
bonis vero spiritualis est. Aliis enim est odor vitie dilionem redegefit, et viiri quodamnibdo propriam
ad vitarii, aliis odor morlis ad morterii (II Cor. n). • et nomen amittil. ' ; " f '"''
Utrumque continet lex, :et littefani occidentem, et: Quwcarnis suntsapiunt. Id est, carnalia boiia pro
spiriium vivificantem. Unde considera ne forte hu- summis bonis conCupiscunt. :Non enim quod volo
'
jus fei forriiarii terieat et illuci ligrium, de quo scri- «'lioc facio bohum,sed quod odi maluniIwcagb: Miilli
ptttmeSt, sciendi bottumet malurii (Gen. ii). Utrum- himc lbcum ita intelligi debere diffiniunt, utiioc
que in uno, sicut in lege, cbrilinetur.1 Nam quod!•• ipsum Apostolum non exsua, sed ex peccantium
impossibite erat tegi. Hoe dicit ut baptizatos securos; persona dixisse confirment. ^Juid enim boni quod
reddat, quia a peccato liberati sunt: quia quod im- ille non posset implere ? et quid e conlrario qupd
possibile erat legi. Gtti iriipossibile? iiobis • scilicet; malivolens et odiens admiserit ? Ad quam vero pec-:
impossibile erat mandatumlegis impiere, quia siib- cali legem ille vas electionis, in quo Gliristus loque-
jecti eramus peccato. Ob hoctnisit DerisFitium surirrii- batur, potuit captivus abdubi? Non iritelligerites,
ihsimiliiudirie carnis peccali, Aliter impossibile eratt qui hoc diffiiiiuiil, quOd supradicta testimoiiia npn-
legi ut homihes cafnales faceret custodire justiliam;i nisi ad solos pertiiieant peffectos, et eorttm tantum
mortificandsecarnis, cxeniplo nbri dato. Inquo in-. qui apostolorum nierita subsequuritur; cortgfuaiit
firmabaiur per carriem..Hoc est, in Co qttOd lex iri-- . sanctitati. Cseterorum quo pacto, id est, peccatorum
firmabatuf nbn in se, sed in illisinfirmabaluf. Un-. personse poterit corivbnire -quoddicllur :: Non qiiod
de subittfert per carriem, hec est: per carnalem_ volo hoc facib ? Quis enim* delinquentium iiolens
concupiscentiam, Quod dixil : in shnililudinem car-. . . adulteiiis Tornicationibusque confaminetur? Quis
nis peccaii, ostendii nos habere carnem peccati; Fi-':; r invitus proximb tendat insidias? Quis necessitate
lium vera Dei similitttdiiieni carnis jieccati. Nami cogatuf, ut falso testimoiiio liominerii opprimat fuf-
natiiram quideriicorporis riosiri iiabuitj pollutionenii tove decipiat,,aut alterius spolium coiicuplscat? vel
peecati, quse ex conCupiscentise^nioluconceptis ira-. sanguinem fundat, et csetera mala perficiat ? Suppr-
ditur, omniiio nori babuit. cst igilurut ha3Csententia nori expebcatoriimper^
Et rdepeccato, vel ut verius habetur apud Grse^ ' sona,. sed ex Apostbli, ipsiusque similiutti dibta esse
cos, pro peccatOydamnavii pecculnmhi carne.lio- - intelligatur. Sed tanien diligentius iudagemus qiiici
stise quaspro peCcatoofferebant iri lege, peccali m-- Sit pfincipale bonum "quod Aposfoliis noii polerat
inine vocalianluf, curii ipsse -delibta •lieScirent, sicutt periicere cum vellet. Multa enim 'nbvilttus'bbiia quse
scriptum est: Et imporient riianus'slipef caputpee^ beatus apostbliisPaiilus oriinesqueiliius meriti ha-
cati sui.Sic ct ea.ro Chrisli, quse -propeecalisno- - "buissecredimus, id est,'caslitas, coiitinentia, pru-
siris obiata esl, peccati nomen accepit. Quidam sanei *deiitia,sobrietasrten]peraiitIa,niisericordia, justitia;,
dicunt quodpeecato Judseorum, qub Doininum oc- quse omnia in Apostolo ejusque simiiibus fuisse iioii
ciderunt, peccatum diaboli; quo hominem .sdecepfc- dubittm est. Qubd ergo unuin;optat Tacere, Scilicet
71 SEDULII SCOTI 72
theorica, pro qua vita Maria prseferlur Marilise, utt A Hic apparet quod non carnem, sed opera carnis ac
est. Maria optimam partem elegit. Hsecergo theori- cuset. Totus mundus caro est: omne enim visibile
ca, id .?st, contemplatio DeijOmniumjustificationumi carni deputatur, cognita enim sunt carnis, ideoque
geneia vel merita prsecellit, et illa quidem omnia,, qui mundanis rebus obtemperat, in carne est.
quse in Aposlolo fuisse prsediximus, non solum bonai Tos autem non estisin carne. In came positi, di-
et utilia, verum etiam magna atque prseclara sunt.. cuiitur non esse in carne, sed in spiritu, hoc est, spi-
Sedsicut, verbi: gratia, stamii metallum, quodali-- ritualibus occupati. Si tamen spiritus Dei habitat in
cujus utilitatis et gratice putabatur, fit argenli com-- vobis. In illo spiritus Dei habitat, in cjuo apparent
paratione vilissimum ; et rursum, auri contempla- ejus fructus , sicut ait ad Galatas : Fructus autcm
tione meritum evanescit argenti, aurumi quoque3 spiritus est gaudium, charilas, etc. (Gal. n). Hoc
collatione gemmarum, gemmsevero claritate marga-. ideo ambigue dicitur quia in legem inducli, non ad-
ritarum contemnuntur : ita illa ornamenta sancti-. huc perfectse fidei erant, sed spem ineis videbat
tatis, quamvis non solum ad prsesens bona et utilia, perfectionis, unde aliquaudo quasi perfectis loqui-
sunt, verum etiam donum seternitatis acquirunt, tur, aliquando quasi perfecturis, hoc est, aliquando
tamen si divinsecontemplationis meritis comparen- laudat, aliquando commonet. Quienim in carne sunt,
tur, vilia censebuntur, et comparatione theoricse• B I Deo placere non possunt. Id est qui voluptatibus car-
claritatis fuscantur : multum enim sanctos, quam-. nisjacquiescunt: ne quis enim de his dictum putaret
vis bonorum operum, terrenis tamen studiis occu- qui de hac vita nondum excesserunt, opportunissime
patos, a contemplatione illius boni relrahunt ac tar- subjunxit: Vos aulein in carne non estis, sed in spi-
dant. ' rilu : utique adhuc in hac vita constitutis loquitur.
Nam prudentia camis mors est. Ipse dicit, pru- In spiritu enim erant, quia in fide, spe et charitate
dentiam humanam esse, pro malo vicem reddere. spiritualium rerum acquiescebant. f
Talis ergo prudentia mortem parit transgrediendoj Si quis autem spiritum Christi nmi habet, hic tibti
prseceptum. Spiritus vero prudentia pacem hahett estejus. Spiritus autem Christi, humilitatis, patien-
non reddendo vicem, et vitam in futuro percipiet. tise, omniumque virtutum est, qui dilexit inimicos
Prudentia vero a proyidendo est appellata. Pruden-_ etpro eis oravit. Spiritum Dei, nunc spiritum Chri-
tia ideo dicitur cuin res stultasit, quia industria ett sti dicit: quia omnia Patris Filii sunt. Hoc ergo di-
astutia illorum in eo est ut peccet. Sapere enimj citur, quia supradictis erroribus qui subjectus est,
sibi videntur, si istud diligentius curent. Est et aliaj ad Christum non pertinet: sj)iritum enim ejus non
prudentia carnis quse, mundanis rationibiis inflata, ' habet, quem ut Filius.Dei esset, acceperat. Hic non
negat aliquod fieri quod mundi careat ratione, ttnde3 C est ejus. Cum in Psalmis dicat: Mem sunt omnes
ridet Virginis partum, carnis resurrectioneiri. Pru- ferw silvarum, jumenla in montibus, el boves (Psal.
denlia aulem spiritus vita et pax. Vere hsec est pru-. XLVI).Et si ferse et jumenta ejus sunt, tpiomodo ho-
dentia quse vitam requirit, et pacem sequens spiri- mines ejus non suiil? Potest et sic intelligi quod
tualem, conlemptis illecebris vitse prsesentis, habe-. qui non habet spirilum Chrisli, hic non ejus est:
bit viiam cum pace, id est, sine inquietudinc. ps/i fj nam hic creatura quidem ejus est, sicut silvarum
Quomam prudentia carnis inimica est Deo, legil ferse, et jumenta in montibus, et boves, sed disci-
enim Dei non est subjecla. Ostendit quid dixerit ini- pulus ejus non est.
mica, ne quis putaret ex adverso aliud venireB Si aulem Christus in vobis est: corpus quidem mor-
principium, subjungit el dicit. Legi enim Dei noii'n tuum esl pwpter peccatum. Si Christum imitamini,
est subjecta, nec enim potest. Ergo facere contra le- carnalis sensus quasi mortuus vobis non resislit.
gem, hoc est inimicuni esse in Deum, non quia Deo 0 Vel propter peccatum, etc, hocest merito peccati.
aliquid nocere potest, sed sibi polest nocere, quis-,- Peccati causa corpus -mortuum asserit: corpus
quis resistit voluntali Dei,hocest enim calcem mit-- autem dicens, totum hominem significat morluum
tere adversus stimulum. Sic est dictum : Legi enim n peccati causa. Spiritusverb vivit prcpter justificatib-
Dei nan est subjecta, neque eniin potest. Tanquam n. nem. Hoc est, spiritus vivit, ut justitiam operetttr :
si diceretur, nix non calefacit, sed resolvi potest it non enim hoc solum quseritur, ut a Camalibus ces-
et fervere ut calefaciat, sed cum hoc facit, jam nixx semus, sed spiritualia faciamus. Mors autem corpori
non est. Sic et prudentia carnalis, cum anima proo peccati causa, id est, ne peccet, imponitur. Quod si
magnis bonis temporalia bona desiderare coeperit it corpus peccalo morluum est, spirilus necessario ad
contemnere, et spiritualia desiderare, desinit esse Se faciendam jusliliam vivit. Qui enim in corpore mor-
carnis prudentia, et spiritui non resistit. Ea nani- [_ tuus nec servit peccato, necesse est ulin spiritu vi-
que anima cum inferiora appetit, prudenliam car- r- yat et justitioe serviat. Sic etidem apostolus in quo-
nis habere dicitur ; cum superiora, prudentiam spi- i- dam loco dicit tradidisse quemdam in inleritum
ritus, non quia prudenlia carnis substantia est, qua ia carnis, ut spiritus salvtts iiat.
induitur anima vel exuitur, sed ipsius animse affe- 3- . Quod si spiriiusejus qui suscitavitJesuma mortuis.
ctatio est, quse omnino desinit cum se totarti ad su- l- Quoniam quidein supra dixeral de his qui ad simili-
perna converlit. tudinem mortis Christi corpora sua mortificant, ne
Qui enim in carne sunt. Id est, volUntate earni.s. s. peccent, necessario tune mentionem ejus facit qui
75 COLLECT. IN EPIST. AD ROM. 74
suscitavit Jesum a mbrtuis ,, iit similitudine et parii A i per charitatem mbrtificatur et exstinguitur. Gau-
ratiohe, qua commortui sunt et consepulti, sciant.t. dium similiter fructus est spiritus; tristitia vero hu-
se per spiritum ejus qui Jesum a mortuis suscitavitt jus sseculi, quse mortem operatur* carnis est actus :
vivificandosesse, et ad Christi similitudinem resus- hsec ergo exstinguitur, si.sitin nobis gaudium spi-
citandos esse a mortuis. Et quatenus id fiat, osten-, ritus. Pax fructus est spifitus; dissensio et discor-
dit; dicit eniin : Propler inhabitantem spiritum( . dia, carnis est: sed certum est discordiam mortifi-
ejus in vobis. Unusquisque sic habere in se spiritum( cari posse per pacem; sed et csetera vilia cseleris
Christi probatttr. Christus sapienlia est: si sit sa- virtutibus mortificantur.; Quicunque enim spiritu
piens secundum Christum, et quseChristi suntsapiat, Dci aguiilur, hi filii sunt Dei. Hos dicil spiritu Dei
habet in se per sapientiam spiritum Chrisli. Christusj agi, in quorum actibus cbnsilia principum et pote-
est juStilia : si qiiis habeat in se justitiam Christi, statum hujus mundi non videntur: in quoriim enim
per jusliliam habet in se spiritum Christi. Christusj videntur, non sunt filii Dei, sed Zabuli.
pax est: si quis habeat in se pacem Chrisli , per Non eriim accepislis spiritum servitutis iterum in
spiritum pacis liabet in se spiritum Christi. Sic et\ timore. Judsei acceperunt,spiritum qui illos ad ser-
charitatem, sic etsanctificalipnehi., sic et sirigulaL vilutem cogerel per timorem. Timere enim servo-
quaeque, quse Christus esse dicunlur, hic qui habet,TB rumest; diligefe, filiorum. Qtti ergb opera charita-
spiritum Christi, in ie habere credendus est/ ct tis voluntale nolebant, limoris vindiclse necessitate
sperare quod corporale corpus suum vivificabitur, coguntur. Nos vero omnia voluntarie operemur, ttt
propter iuhabitantem in se spiritum Christi. filios nos probemus. Hoc ergb est quod docet Pau-
Et mortalia vivificabit corpma veslra. Quia supra! lus : Qui posteaquam commortui sumus Christo, et
propter peccatum corpus dixerat mori mbrteseCutt- spiritus ejus factus est in nobis, non iterum spiritum
,da, id est totum hominem, hic iterum propler bo- servitulis in timorem, hoc est, non rursum parvuli
nam vitam mortalia corpora vivificare promisit, idl et initia habentes effecti simus, sed quasi per-
est totum liominem. Non autem ait qui suscitavit! fecti semel.
Jesum Christum ex morluis, vivificabit mortua cor- Jatn qccepimusspiritum adoptionis, in quo clama-
pofa vestra, cum supra dixisset corpus nibrluum;; mus: Abbapaier. Neque enimpater aiiusquisquam,
sed vivificabit,inquit, et ntortalia corpbia veslra, utt aisi filius, vocat: Abbapater; Quivocatpatrem, filittm
scilicel jam non solum non sint morlua, sed nec; se profitetur : debet ergb in moribus similis inve-
inortalia, cum animale resurget spirituale, et mor- niri, ne pro iiomine qttoque in vaCuum usurpato,
tale hoc indueturimmbrlali, absorbebitur mortale> majpri poensesubjaceat. Abba pater,hie duo verba
'C unum
a vita. sigiiificantia posuit, propter duos populos in
Ergo, ffatres, debitores sumus non carni. Iloe tOr unum redactos, ul unum semep Abrahsefierent.
tum ait, ut ostendat eis legem non esse necessa^- Ipse spiritus testimoniumreddidil spiritui nostrp,
riam, quse carrialibus data est. Spiritum Christi ha- quod sumus filii. Testimonium adoptionis quod ha-
bitafein nobis, et dona spiritus in nobis collata su-- bemus spiritum, per quem ita oramus: tantam
perius docuit: consequenler ergo nunc addidit, quiaL eniin arrham non poterant, nisi filii accipere.
debitores eorum sine dubib quse a spiritu consecutii Si autem filii, et hwredes. Cum Deiis Pater nullo
sunius. Carni autetti, inquit, non sumus debitores,, modo morluus dici possit, Chrislus ejus Filius mor-
neque enini proplerea fecit nos Deus ad imagirierji i tutts dicitur. Causa incarnatioiiis quidem est, ut hic
suam, ut carnis seivitio essemus bbnoxii, sed utpo- - qui mortuus esl, semper viventis hseres esse dicatur,
tius creatori suo anima deserviens, ipsa servitio ac; ' cum hsereclesutique non nisi mortuorum sint. Sed
ministerip carnis ulattir. Sed fortasse dicat aliquis: hsec causa humanitalis est: nam apud Deum, quse
Quomodonpn sumus debiibres carni, cum victum eii apud nos hsereditas dicilur, donum est patris in fi-
et iiiduttientum providere natura; necessitate coga-• lios obedientes transfusum. Hseres quisefficiturDei,
rriur? Non ergo hoC negat nos esse debitores, sicut; cuaiquseDei sunt meretur accipere, id est, irtcor-
alibi dicit: Et carnis curain ne feceritis in concupi-f" ruptionis et immortalitatis gloriam, thesauros sa-
scenliis. Non utique fiegat curam carnis habendam pientise et scieritisereconditos.
in necessariis, sed in concupiscentiis. Cohmredes vew Christi. Cum transformabit cqr-:
Si enim secuhdum carriem vixerilis,.moriemini. pus liumililatis nostrw, conformecprpori gloriw sum,
Nihilverius quam si securidum carnem Aixerimus, sicttt Apostolus ad Hebrseosdicit, Testamenlum tesla-,
moriemur. Adam enini prsevaricans vendidit se pectoris morte firrnatnr (Heb. ix): propterea. mortuo
calo, carni deputatus. Omne enim peccatum caroi pro nobis Chrislp,iiovum testamentum esse asserit,
est, propterea enim quod deforis peecatum tantumi cujus siniilitudp velus testamentum crat, in quo
est. Si auiempef spiritum facta carnis mortificaveri- mors teslatoris per victimani prsefigurabatur, Si
tis, vivetis. Hoc esl, si spiritualibus aclionibtts carnis; ergo queeralur qubmodo simus secundum verba
opera subjeceritis, vivetis. Nbtandum sane opera. ejusdeni Aposloli cohseredes Chrisli, fialque hseres
carnis, non substantiam cdndemriari; mbrtificat au- Dei, cum hsereditas morte decessoris firma tenea-
tem quis hoc mbdo actus carttis. Fructus est spiri-// tur, nec idlo alio inodo lisereditas possit intelligi,
tus cliaritas; odittm carnis est actus : bdiiirii igitur respondelur, ipso ouideni mortuo, nos factos esse
PATROL. Clli, .3
75 SEDULHSGOTi 76
bsereues» quo filii etiam ejus dicti sumus. Nonjeju- A sionum: Non ennn coridignd;:iiihi passiones Imjus
nant; inquit, filii sponsi, qwandiu cum illis est spon- temporis ad futuram gloriarri.
sus. Ilseredes ergo ejus dicemur, quia reliquit nobis Nam exspectatio creaturm revelationem filiorum
pacis ecclesiasticse possessioiiem, quod testatus est Deiexspedat. Diversi hunc locum divefsis modis
diCens: Pacem. meam do vobis, pacem relinquo vobis exponunt. SiVe omnis Creatura resufrectionis tem-
(Joan. xiv). Gohsefedes autem ejus eniciriiur, quo- jius exspectat, quii tunc in melitts commutabitur;
niani videbimus eum sicuti est. Hsereditatem nos sive angelica rat)oriaIis:creatufa: jPetrus enim.di.cit
ejus palris quomodo niorte adipiscimur? quia niori etiam angelos desiderare gloriam sanctorlim. Reve-
non pbtest, quandoquidem, inquit,ipse fit hseredilas laiionem filiofum Dei exspeciat. HoCest, cum revela-
noslra, secundum iilud quod scriptum est: Doniinus biiiiturea quse prsepanita surit his qui filii Dei me-
, pars hmreditaiis mew (Psal, xv). Sed quomodo con- rebuntur esse; autcerte cttm, sublafo ab his vela-
vocati sumus adhuc parvuli, et ad spirituaiia cOn- mine quo obteguntur, martifesti fuerhit. ip.si qui filii
leniplanda niinusidonei? Usque ad IiumHlimas no- Dei simt. Quseauteni estcreatura quse revelationeni
stras cogitsitiones se niisericordia divina poffexit. filiorum Dei exspectat? Ha3c, Inquit, qua; vanitati
• Cum autem verieritqnodperfeclum.est, aufefelurquod Siibjecta est. Subjecta autem non ea conditione,
ex parte est. Convenienter enim dicilur moritttrum B ut maneat seinper snbjecta vanitati, sed puiri qua-
. esse quod attfereluf : ut quotiiodo cutii cerriere nite- dam spe. Quseautem spes, ita commemorat, dicens :
remur quodnon evidenter atquBperspicue coepera- Quoniam el ipsa, inquit, liberabiiur asermtuie. Quid
iiiiis._ ita nobis quodammodo ittoritur Patef in est ergo quod vaiiifati subjecta est^. nisi^quia..qu'a3
ieiiigmate, et idem ipse fit hsefeditas, cum facle ad generat caduca sunt: operatur enim ut fruclus fa-
faciem possidetur: non quia ipsC moriatur, sed Ciat corruptibiles. Omnia enim quse nascuntur in
quia imperfecta in eum noStra visio periecta visiOtte niundo, infirma, cadtica, et eorruptibilia, ac per hoc
perfmitur, et tamen nisi illa prior nos nutriret, ad vana sunt, qiise statum suum tenere 11011possunt.
illam pleuissimam et evidentissimam nbn efficefe^ Non autem spb.nlesubjecla estvanitali, non enim sibi
mur idonei. Quod si etiam de Domiiio lioslro Jesu prddefit quod Subjecla est, sed nobis, et propter eum
Christo, non secuhdum Verbttm in principio Beum qui subjecil eam in spe': quoniam confradicere.noM
apud Deurii, sed secundum puerum, qui proficiebat potest cfeatiira creatori sup, ejus causa subjecta est
wtate et sapientia (Liic. u), pius intellectus admittit, in spe. Vide ipsius solis etlunse, ac stellafum cceii,
propria illa sttseeptione servafa, qttai commiinis ei et tolius muiidi ministeria, quompdo subjecta sunt
cum Cseteris:hbminibus hori est; maiiifestum est, Vanitati, cdfruptionique deserviunt. ^d usum nam-
C
ciijus tanquarii' ftiorte possicleat iisereditatem;. iion que hominum alunt segetes, fructus producunt ar-
enini noseohseredesejus essepossumiis, iiisietIpse borttrii,lierbamque. camporum, atque .eosdem. in se
hseres sit. Si autem pietas non admitlit ut priino fevertentes anni circuios volvunt : reparant enim
ex parte videfet homd DOininicus, deinde ex toto, quseprielereunt, et pfseterire rursum quse reparata
quanquam in-sapientia proficere dictus sit, corpore sunt sinuiit. Ipsos quoque angelos huic rationi
suo intelligitur hseres, id est, Ecclesia, cujus cohse- credo subjectos, etiam non yolentes, sed prbpler
redes sumus, quamvis ex nobis constet. Sed rur- eum qui subjecit in spe : voluntati enhn ejus quis re-
sum quseripotest ciijuSmofte simus nos eliam hse- sistit? Ego eliam de archangelis tale aliquid intelli-
reditas Dei, secuudiiiaillud : Et dabo tibi gehtes in gere pfbpheticis Invitor eloquiis. Quid enim tantaj
luereditatem (Psal. if), nisi forle hujus mundi, quo vaiiitatis et tantse cdrruptionis iiivenies, quam bella
prius tanquam dOriiinantetenebairiur. Post auteni gererein hoCriiundo, pugnas adversum me, regnum,
cum. dieimus : Mundus hiild crucifixus est et ego et genles commovere ? Vide ergo quod in his prseci-
mundo (Gal.m), possidetnos Chrislus, inortuo illo puuiii archangelici operis habetur pfficium, sicut
qui nos possidehat,' cum ei renuntianius; nioriimir- Daniel propheta teslattir, cpm dicit, quia archaiige-
que illi et ipse nobiS. . lus loqualttr ad euiri, qui dieeret ei quod pugiiaret
Si tamen compatimur. Videamus ergo quid Sit adverSuniprincipem Persarum : et nemo, inquit, fuit
compati. Compati est persecutiones tolerare, et Car- rriiliiin adjutorio, nisi Michaelprincepsvester(Dan. x).
neni Crucifigere-cuittvitiis et conciipiscentiis. Exi- Ergoper singula deprehenditur ralionabilis creatura
siimoenim qubdnon tirit condignw passiones hujus vaniiati esse subjecta, non volens, sed propler eum
temporis ad futuram gloriam. Hiric vult futuram glo- qui subjecit in spe. Spes namque est a'b his rebus
riani commendare, ttt prsesentes pressuras facilius corporeis et corruplibilibus aliquando cessandum :
toleremus. Nihil quidem digiium inyeiiiri vel com- hanc enirii habel exspectationem crealura isla ra-
parari: ad futuram' gloriam, potest .' in quo Cnfm tionalis, ut revelatio fiat filiorum Dei, propter quos
mbrtale imtiiortalibus conferas ? aut iiivisibilibus Vi- angeli mittuntur in minlsterium, utet ipsi ctim his
sibilia? aiit "seterrtis tempofalia? attt pefpetuis ca-. quibus miiiistraVeriinl liseredilatem capiant salutis,
dwca? Puio quod iri prsesenti vita consolatio quse ilt coelestium et terreslrium fiat uriiis grex et unus
daluf justis, seciittdum meiisuram Cruciatuuiii de- paslor, ut sit Deus omnia in bmnibus. Qmnis enim
tur. Gloria vero futura, de qua dicit Apostolus, quse creatura congemiscit,etcomparturit, et dolet, Sicut,
revelabitur itt nobis, nou secuiidum mensuram pas- gaudent angeli super pceriitentes, ita dolent super
/.« COLLEGT. 1N EPlST. AD ROM. 78
converti nolentes, Requirendum est cur in superio- A . quasi jam acceperit, ita secura est de nondum acce-
ribus riominaveril creatufam, et nUnquam dixerit, ptiS, sicut dicit adHebiaebs : Patientia vobisnecessd-
omnis creatura, ad ultimum vero dicat : Scimus ria est,ut voluntaterii Dei facientes reportetis repro-
enim quoniam omnis creutura congeniiscit, et condo- missionem (Hebr. x). Spes eriiitt sine patientia esse
let, hocesl, quse necessitati corruplibilis cofporis nonnovit, per patiehtiam exspectamtts : haic exspe-
subjacet. Omiiis autem creatura est, quse dolenti- ctatio patienlia est.
Kus-eondolet, et. quse gemeiitibus coiigemiseit; Om- Simiiiter enim Spiritus adjuvat irifirmitdtem rio-
nis aulem creatura superior agones et cerlamina strarri. Qttia quse ante petiiiitur quaifl petidebeant,
nossra spectat, et condolet tcum vincimuiy cum vinr et suiit Contraria; nott sinit fieri. Qttse atilein sitiri-
cimus congaudet.-Ipsa igitiir elementa cum soilicilii- firmitas nOstra, Domimis docet cuin dicit: Spiritus
dine opeTa Sua exhibent, quia et sol et luna non quidem promptns est, caro auteht infirma [Matth.
sine labore statula sibi spalia implent, et -spiritus XXVJ).Ergo infiririitas nbslra ex carnis iiifiririitate
animalium magiio geniitu arctatur ad exhibenda desceiidit. Ipsa eniift est quse Cbncttpiscit advefstts
servitia, satis de nostia salute sollicita sunt, scien- spiritum, et dum concupiscentias suas ihgerit, VJr-
tes ad suam liberationem proficere, si modo nbs ci- tutem.etliberlatem spiritus iiripeditj et sinceritateiri
' B orationis suffocat. Sed ubi videfit Splritus Dei labb-
tius agnoscamuS auctorem. ."
Non sblnm autem illa. Non solum angeli, qiii bent- rare spiritum in adversando csirni et adhserendo
gniores sunt nobis, de httjusniodi dOlent, sed etiain sibi, porrigit manum, et adjuvat infirmitatem ejus;
nos, qui jam spirilum habeirius, de talibus ingemisei- et velut magisler ejus suscipiens rudem disciptilum
mus. Primitids spiritus Itabentes. Hoc efgo qiiod in et ignoranlem penitus litteras, ut eum docere pos-
eos prae cseteris sublimius et prseclarius collatum sit et instituere, necesse habet iriclinare se ad disci-
"cst,sancli Spiritus donttm appellavil, et ideo dici- puli rudimenta,.et ipse priuS dicere nbmen litlerse,
tur, sed.elnosipsi, in quo specialiter designare vide- ut respondendo discat, et fit qubdammodo magister
tur apostolieam dignitatem. Nos ergo, inquit, ipsi, ipse incipienti discipulo similis, ea loqueiis et ea
hbcest, apostoli, primitias. habentes, qui elecli su- meditarts quse mcipieiis loqui debeat ac meditari.
mus ad hoc, ut primitias spifituS acciperemus, nos Quid orare, quid a Deo petere bpbrteat ignora-
ipsi inlra nos gemiscimus. In tanlum, inquit, nulla mus : interdum enini quse contraria. saluti sunt pe-
-creatura est quse cioloribiis et geriiitibus vacef, ut timus vei cupimiiSinfifniitate cbgente. Sicut eriim
ctiam nbs ipsi, qui summa a Spiritu sancto et ele- quis in segnludiiie corpOfis positus rion ea quse sa-
cta dona percepimus, tamen exspectantes redemptio- nitati conducunt, sed ea qUseprsGsentisirifirniitatis
nem corpOrisnostri, necessario dolemus et getiiisci- desiderium suggesserit, poscit a medico, ita et rios
mus. Scrutare librum Qusestionuni, ut scias quid de in buj'us infifmitale laiigtteiites, interdum a Deb pe-
hac lectione beatus Augustinus seritiat. Spe ergo timus qttod npn expedit nbbis. Infirniitatem uostrce
salvi facli snmus. lloc dicitur quia sperando quod oratipriis ignorantiam sigrtificare declaravit: falli-
promisit Deus in Chrislo, meritum nobis fecimHs ut mur eriim putantes qua3 poseimus prodesse, Curtt
Tiberemuf. Ergo in spe liberati sumus, quia non nori sint. Denique eidem Apostolb deprecattti ut
aliudputamus quam credinius. Spes ciulem quw vi- teritationes a Deo cessarerit, quia crebrse erant,
delur, nonestspes. Quodvidetur, rion speratur, sed dictum est a Doniino : Su$cii libi gfatid rriea":
proprium est ac possidetur. Nulla -enim in rebus vi- nam virtus iri infirmitate perficituf (II Cbr, xii).
sibilibus Christiattis spes est, nec liobis prseseritia Sed ipse Spiritus postulat pfo nobis gemilibus j«-
promissa siinl, sed futufa. Nohest spesi Nihil est enarrabUibus. Hic gratiam Spiritus Spiritum nomina-
ergo prorsus sperandum in futiiro de his quseviden- vit; postulat auterii, qula postulare nos facit gCmiti-
tur. Oculus eninfnoH vidit qum prwparavit Deushis bus qui enarrafi nOn possunt. Sicut tentare nos
tjui diligunt enm. Videt autem oculus coelum et ter- dicitur Deus, ut sciat, hOc est, seife nos faciat qua-
ram. Non ergo oportet libc qiiod videtur credi prse- JJ les sunius-.Sed et usu communi quo aliquis fieri ju-
paratumesse a Debhisqul diligunt eum, sed coelurii bet, ipse dicitur bperafi, ut: ille sedificavitdomum,
quidem, imo potitts cbelos mttlto eniittentiores et aut, ille codicem iecit, cum nec ille scripserit, nec
celsiofes quarn est istud firmamentum quod videri ille stmxerit. Qhi autem scrutaiur cordd, scit quid
pbtest. Et terra speranda est, nori tamen hsec arida desideret Spiritus, quiq secundumDeum posiulat pfo
qttseoculis subjacetj sed illa erit mansuetofurii terra sanctis. Ostendit quidem, nori tarii Verba hpsffaln
qttam oculus non vidit. Spes quw videtur, non est oralione, quam cor nientemque pbrperidi: ipse enim
spes. Tunc ergo erit res, quse nunc spes est, cum est qui scrutalor est corols et renum. Scirnusenim
apparuetit quid erimus, id est, similes illi, quoniam quoniani dilrgentibusDerim nmnia cooperantur in bo-
videbimus eum sicuti est. Manifestum est non esse num. Hoc dicit, quia si imperite precati sunt, non
'spetri qusc videtur, sed quae non videtur, ac per hoc illis oberit, quia propositum cdrdis eoruhi sciens
speranles prsemiis reficieiidi surit, quia quse rion vi- Deus, non illis impiilat quse adversa postulant, sed
dent sperant. Si autem quod non videmus speramus, ea ahnuit quse danda siirit a Deo amantibus; nnde
perpatientiam exspectamus.IdeoIldes per palientiani et Dominus ait: Scil enhri Pater vesler quid opus
grandisest prajaiii, quia ,quod non videt, credit, et sit vobisanlequam petatis ab eo (MaUh.yn), Bis qui
79 SEDULHSCOTI 80
secundum proposkum vocali sunt sancti. SeCundumA . stinare. Prsescientia itaqub gerenda pwenMcit, post-
quod proposuit salvare solafide quos prsescierat Cre- modum -praedestinatio retribuenda describit. llla
dituros, et quos gratis vocavit ad salutem, multb prsevidetmerita, hsec prsedeslinatpraemia. At ad-
. magis glorificabit operantes. . Versum eos qui nobis hujusmodi suscitant quaestio-
Quos prwscivit et prwdestinavit. Hos quos prsesci- . nes etiani hoc possumus dicere : Si quos prsescivit,
vit futuros devotos sibi, ipsos elegit ad promissa illos et praedestinavit: non autem omnes prsedesti-
praamia capessenda. Puto quod sicut non de omni- navit, ergo nou omnes prxscivit, et secundum eos
bus dixit, quosprwdestinavit, ita nec de omnibus di- erunt aliqua quse ignorat Deus. Si vero prcenoscere
xit, qupsprwscivit. Non enim secundum opinionem - secundum hoc accipialur quod praediximus, hoc est
vulgi communem putandum est bona malaque prse- in affeclum recipere, sibiqtte «ociare, verum erit,
scivisse Deum, sed secundum sanctse Scripturse con- quod sicut non omnes praidestinavit, ita neque om-
suetudiriem sentiendum est. Observet enim qui stu- ; nes praecogttovit: sic enim et Jesus dicitur non co-
diosus est in Scripturis, sicubi invenit Scripturam gnovisse peccatum, hoc est, qui nescierit homici-
dicere quod malos prsescierit Deus, sicut in prsesenti dium, vel adulterium, et his similia. An neque ad-
loco de bono manifeste dicit : Quia quos prwscivit, hsesit ei peccalum, sicut scriptum est : Qui servat
prwdestinavitconfprmes hnaginis FiliiDei, debonis " mandatum, nmi cognoscet verbum matum, hoc est,
tantumdici; cseleros vero non prsescire, sednesci- nonrecipietverbummalum. lllos,t>ocaw'«.Yocareest
re dicitur Deus : Novit etdm Deus qui sunt ejus. cogitantem de fide adj'uvare, aut compungere eum
Adeos autem quinon sunt digniut sciantur a Dep, quem seiat adjuvare.,
Salvator dicit : Discedite ame, quia nunquam cpgnb- QiM ergo dicemus aa hwc ? Hoc est beneficia
_vivos, operarii iniquitatis (Matth. yn). Non quod qusepraedicta sunt. Deus quomodopro nobis sit, ma-
aliquid potest illam naturam, quseubique est, sub- nifestum esl ex his qttsesupra exposuit, id est, quod
terfugere, sed quia omne quod malum est, scientia spiritus Dei habitat in nobis, et quod spiritus Chri-
ejus vel prsesentia habetur indignum. Fortassisab sti, vel Christus, in nobis esl, quod spiritus ejus
attehtis lectoribus eliam hoc requiri videbitur, cur qui suscilavit Christum q morluis habital in nobis.
non dixerit conformes filii, sed conformes imaginis. Vel spiritu Dei agimur. Vel quod spiritum adoptio-
Et quamvis arduum hoc videtur et diiiicile, tame» nis accepipius. Vel quod sumus filii Dei el hmredes
yide sipossumus illuddicere : Quia specialis et pro- et cohwredesChristi; vel primitias spiritus accepi-
priaimagp, quse eamtotamatqueexintegrb suscipit, mus; vel quod nobis omnia cooperanlur in bonum
et in semetipsa formabitur, ipsa Jesu anima dicenda diligentibus Deum : vel quod secundum proposiiuin
est, quse semper omnia verbo ac sapientise Dei ita Cvbcati sunl, et praecogniti, et prsedeslinali, et san-
coaptat, ut nullo prorsus ab hujus similitudine de- ctificati, et glorificali. Horum omnium memoriam
color habeatur : ita ut quicunque summam perfe- faciens, et simul omnia repelens ait: Quid erga di-
ctionis ac beatitudinis consectatur, ad illius imagi- cemus ad hmc? hoc est ad hoecomnia quse sttpra
nem ac similitudinem tendat, quseprimo loco et su- diximus, quia si sic Deus pro nobisest ut hsec np-
per omnes csetefos Filii Deiimago est: ita ut sit bis cuncta concesserit, quis esse adversum nos pp-
ipse primogenitiis in multis fratiibus, in lns videli- terit ? Non quod omnino neminem nobis dicat ad-
cet quorum conformatipne imaginis Filii Dei prima- versum, alioquin quomodo stabit quod dictum a Pe-
tum tenet. Similes eierimus, idest, Deo, sed tan- tro : Adversarius vesier diabblus sicut leo rugiens
tummocio Filio, qui solus in Trinitale corpus acce- circuil, quwrens quem transdevoret (I Pet. v). Sed
pit, in quo mortuus fuerat, et resurrexit, atque ad hoc est quod ostendit,- quia, Deo agente pro nobis,
supreina provexit, Et in ista parte imago Filii Dei contemptibilis et nullus elficitur adversarius vesler,
facti sumus, quia sicut ille habet, sic et nos confor- diceiite David : Dominus illuminatio triea, et salus
mes facti immortale habebimus corpus, non Patris mea : quetn timebo? (Psal. xxvi.) Qui eliam proprw
imaginis ac Spirilus sancti. Filib sv.btibn pepercit, sed pro nobis omriibustradi-
Ut sit primogenitusin tnultis fralribus. Recte pri- dit illuin. Pro omnibus ergo tradidit eum, non so-
mogenitus, qui anle cfeaturam non factus, sed nalum pro sanctis, non solum pro magnis, sed pro
tus est. Est et pririiogeriitus in regeneratione spiri- minimis omnino, qui sunt in Ecclesia. Tradidit Fi-
lus; est primogenitus ex mortuis, cujus nafura mori lium propriuni Pater, et ideo etiamsi niinorum ali-
ignorat: est primogenitus, post victoriam ascendens qttem et iiifirniorum lsedat.quispercutiens infirmam
In coelos; primogenitus igitur in omiiibus frater rio- conscientiam, in Chrisium peccare dicitur, quo-
ster dicitur, quoniam homo digriatus est nasci; Do- niam quiclemscandalizet animam pro qua Christus
niinus Vero, quia Dominus noster est. mofluus est. Quomodo non per illum omnia nobis
QMOSautem prmdestinavit, Iws el xwcavil. Quos donavit? Quid potest habere charius quod nobis
prsescivit credituros, hos vocavit. Yocatio autetti neget, qui Filium suum nonnegavit? Quis accusa-
Volentes colHgit. Ergo vocantur per prsedicationem bit adversus elecios Dei ? Multa sunt in Scripturis
ut credant; credentes justificantur per baptismum, quse nisi proprio modo enuntientur, in contrariam
glorificantur in virtutibus gratiarum, sive in resur- receduht sententiam, sicuti est: Quis accusabit ad-
rectione fptura, Aliud esl prsescire? aliud prsede- versuselectosDei ? Deus,quijuslificat. Quodsi quasi
81 COLLECT.TN EPIST. AD ROM, 8q>
confirmative observato gcnere prohiiritiationis suscA tiatur, nec si in prsesenti honorem conferat, nec si
dicatur, magna perversitas britur. Sic ergo pro-. polliceatur gloriam futurorum, neque si virtutes
nuntiandum est ac si diceret. Deusne est, et subau- operetur, nec si ccelum promittat, et in infcr-"
diturj non utique, sed juslificat. Quos ergo Deus no delerreat, vel profunditatem scientias sua-
elegit credenles, ac signis et virlutibus justos os- dereconetur, unquam nos polerit a Ghfisti secer- "
tendit, quis de pristinis audebit accusare delictis? nere charitate. : ":' :'"'':: ,;
vel pro contemplu.legalium mandatorum? Videtur: Neque creatura alia. Omnem pene creaturam no-
niibi qupd ait : Quis acctisabit adversuselectosDei ? minavil, et non fuit hic contentus, nisl adderet:
de diabolo dicere: nullus enim electus, et ita ma- etiam si sit alia creatiira, nec ipsa poteril separa-
gnus, quem ille non audeat accusare, nisi illum re. Nimirum hyperbolice hoc dicit Apostolus, hoc
solum qui peccatum non fecit, qui et dicebat : Nunc est, non solum per ea quse accidefe possunt; sed
venit princeps mundi, el in me nildl ihvenil (Joan. nec per ea ciuidemquse evenire omninp non possunt,
xn). Sed diligenlius intuere quod non dixit App- ullo pacto a Dei charitate deflecfemtts:verbi causa,
Slolus : Qwis accusabit adversum vocatos, sed ad- ut si alia nobis daretur viia quam bsec quse a Deo
versumeleclos; nisi enim fueris electus, Ct in om- dataest, aut si fuiurorum spes alia nobis promitte-
nibus te probabileni exhibueris Deo, habebis accu-1B retur, vel alliludo, vel etiam creatura, quseprOrio-
salorem. Sienim causalua mala est, quid tibi prode- bis cohgemiscil, quod fiefi utique non potest, nec
ril advocalus, etiamsi Jesus sit qui interpellet? Je- hsec quidem a charitate Dei separaTe nos pOSsunt.
sus enim veritas est, npn potest ergo pro te veri- . Cum prb his, incjuit, omnibus beneficiis, quae con-
tas faiiere. Deus qui juslificat; hocin Isaia prpjdieta secuti sumus, fixi et radicati sumus in charitale
est, quod hic quasi suum ponit quia omnino est, Dei, quis nos ab ea poterit separai-e? Tribulalio
alius, qui quidem...nos arguet, ne forle nos ipse si venerit,: In tribulalione dilatasti me (Psal. iv).'
Deus accuset, sed non polest quos justifical accu- Angustia si ttterit mttndi, et ex necessitate cbrpo- =
saresimul, .. : ris vettiens, sapieritiseDei et scientice'latitudiriem
Jesus autem Clirislus qui mortuns est,.imo qui requirCmus, in qua nos angustare nori potest mun-
et resurrexit, qui est ad dexleram Dei, qui etiam dus; fames si adfuefil, turbare riie.non potest :.
interpellat pro nobis. Ut cum ipso simus ubi ipse habeo:enim panem qui de cbelodbscendit, et reficit,
est. Solent Ariaiilex interpellalionis causa movece esurientes animas, ne'c aliquando potest panis iste
calumttiam, dicentes : Quod qui interpellatur, in- deficere, est enim perfectus et seterhus; efnuditas
terpellante sit major. Quibus respondendum est, non me confundit,- indutus ,sum enim DominUm
Deum oblivionem non pali, utcum illis nioVealuri-C nostrum Jesuni Chfistum, et liabitaculurii/nostrum
semper quos elegit. Sed boc estinterpellare eum, quod de coelo est seriiper indui spero. Oportet enim:
dum semper Patri hominem quem suscepit quasi tnortale hoc induerehnmortalitatem (I Cor. xn). Pe-.
nostrum pignus ostenditet oflert, utverus pontifex riculum . non timebo : Dohdnus Cnim illuminatio
et seternus. tnea,et salus.mea, quem tiihebo? (Ephes.y.)rGIadius
Quis ergo nos separabit acliarilate Dei ? Post lerrenus terrere itte non potest: habeo enimmeum,;
tanla pra3clafa beneficia vel prpmissa, quse poterit gladium spirilus, quodest.verbum Dei, qui est pene-,
tam gravis esse pressura quse nos ab ej"uscharitate trabilior amni gladio ancipiti (Hebr. iv) : si ergo.
divellat ? Tribniaiio? id est, omnis malorum perpes-. giadius muhdi venerit sttper: cerviees meas,':'.ma-
sio. Angustia? Carceris. .. ., jorem mihi conciliat charitalem. Dicamnamque ad;
Periculum? Maris, sicut scriptum est in psalmo eum, sicut scriptum est: Proptet te mprtificatnur
videlicetquadragesimo tertio. Quia prppter te mor- tpta die :. dum enim illius amore pepdimus poenas,
tificamur, hoc est, non propter aliud crinien, sed sensurn dplpris ndn recipimus : illius enim charitas,
propter eum qui dixit : Reati eslis cum vos oerse- qua nos dilexit et nostfuiri ad se :-apit affectum,;
quuntur, etc. Tola die,:,non enimsufficit mihiuna cruciatum corporis et dolorem sentire nos nonfa-
hora mori pro Christo vel cruciari, sed tota die, cit: ideo ergo in his omnibus superamus. Item:.,
hoc est, omni vilse mese tempore ; et ideo : In his Neque crealura alia. Quodita potest inlelligi, qusmdp
omnibus, inquit, superamus.;Non noslra virtute, sed quidem sciebat Apostolps, multas et .innumera-,•
propter eum qui nos dilexit, sed in his omnibus su- biles. creaturas Dei, quarum etiam ipse npnpm-
peramus, hoc est, has tribulationes pro nihilo du- neni, sed ex pafte ceperit scientiam, quarumque
cimus., .,;. .'.,. ., , non solum species, sed et nomina in prsesentisseculo
Qui nos dilexit. Etiam ut; morerefurpro nobis,- et ignorarentur . .-.- :,'; ',• ....' ...
quando pro ejus nomine morimuf, tunc. maxime ; Confidoenim. Confidentiaest enim hsec de spon-
triumphamus. . sione Christi, quia proinisit in tribulatione adju-
Confidoenimquod neque mors, neguevita, neque. vare se dedicatam sibi fidemvjNeque angelus, boc
angeli, neque principatus, etc. Prb certo conlido est, • nec si se angelus nobis pstepdat; ad seducen-
quia nec si mihi quis mortem minetur, nec sivi- dos nos, subomatus fallaciis patris sui diaboli, prse-
lam promittat, nec si se angelum dicat a Domino, valere debebit adversum nos. Neque si virtus ab
ilestinatum, nec si se angeloruni principem men-. aliquo facta sit, sicu.t dicitur.de Simone Mago in
-::'",, SEDTJLIISCOTI 84
'"
irolasse; necsiin altitudine se nobis ostendat, A quia qui vtiit ammam snam salmm facere, perdet
\qfOt dictt Apostolus : An ignoralis altitudinem eam; ideo et mihi videtur ille hsee omnia prsemi-
'
Sataase? a juvatione nos Domini Jesu debebit au- sisse, quod nulla jiossint a Dei charitate divelle-
ferre. Neque si per phantasiam profundam, qua re, ut cum se pffert anathema pro ffatribus suis,
seducere jneditatur, nphis ostentet horrorem mi- non lapsum ejus passibilem judices, sed sicut ille
randum. Neque si futura nobis spondeal, quse pro^ qui inseparabilis a Patre est per naturam, et im-
misit M\x, assensum <labimusilli. Nec si arte et mortalis in mortem venit, et ad infcrna desceiidii,
subtiljtale astutiaj suaj aliam ereaturam adjun- ita et iste imitando Magistrum cum separari a Chri-
gat adorare, sieut junxerunt Jamnes et Mambres sti charitate non possit, a Christo anathema fiat
palam Pharaone, cbnveniens est ut per haec a pro fratribiis suis, devotione utique, non praevari-
Deo creatore nps evpcet, quem ignoravimus crea- catione. Hieronymus in libro Qu&stioiiiimad Alga-
turam condidisse in aeternum existentem. Qui- siam : Oplabdm enim analltema esse pro fralribus
busdam yidetur aliam creaturam de idolis dictum, meis. Cerne Apostolum, qiiantse charitatls in Chri-
sedpon est verum, quia hanc debuit significare sto sit, ut pro illo cUpiatmori, et solus perire, dum-
quam sub admiratione seductionis videtur fingere modo in illum credatomne hoiiiittttmgenus : perire
Salanas, B etiam non in perpetuum, sed impraesentiarum.Vult
CAPUT IX, ergo Apostolus perire In Carne, ut alii salvenlur in
VerUatemMco in Christo Jesu. dontra Judseos spirilu; suum sanguineiii fundere, ul multbrum aiii-
aclufus, primum illis satisfacit, non se odii causa nise conserventur. Optabam, inquit, non opto, qui
hsec dicere, sed amoris, eo quod doleat illos Christo scit fieri nonposse effectum,tamendilectionem circa
non credere, ad qnos priinum salvandos advenerit. genusiiumaiium ostendit.
Videamus quare dixerit Veritatemin Christo, quasi Qui sunt cognati seetindum carnem. Qui propin-
ostendens esse aliquam veritateni quse iion sit in quos et fratres appellat secunduni cariiem, in spiritu
Christo, et vide si possumus tali modo veritatem ?.se ostendit alienos. Quorum adoplio est ftlibrtim.
quse in Ghristo est ab ea quse non est in Christo Qusesignificantius Grsecedicitur vtoBetria,de quibus
distinguere : veritas ergo Chrisli esse credenda est, quondam Domintts loquebatur: Primogenitns meus
ubi et reliquse virtutes, qtise Ghristus esse de- Israel. Adoptati enim sunt filii Israel a Deo tunc
scribitur, id est, ubi justitia, nbi pax, ubi est cum divideret Excelsus gentes, et dispergeret filibs
verbum Dei, ubi est et veritas Christi. Est autem Adam secnndum numerum angelbrnm [ftlibrum Is-
verilas et Injusla, ut si, verbi causa, dicamus : Dse- raet], et facla esl portio domui Jacob fttniculus hw-
moniumillud Pithonis, quod in Actibus apostolo- ^ reditatis ejus lsrael (Deut. xxxm). Adjecit adhuc ut
rum refertur in ancilla quadam habitasse et cla- et alios pro his dolere faciat, dicens : Et glbria, et
masse ad apostolos quod hi Servi Dei summi suiit, teslamenium,et legisiaiio,et obsequium,et promissa,"
qui annuntiant bominibus viam Dei. Erat veritas De gloria datse legis ssepe jam dictum est, sicut et
in liis verbis, verum eniiii erat quod dicebatur, ipse Apostolus dicit: Si enim quod evacuatur per
sed non erat ista veritas in Christo, et proplcr- gloriam est, hoc est Velus Testameiilum, multo
ea conversusadeam Paulusdixit : Obmutesce,etexi magis quod manel in gloria est, Evangelii scilicet
ab ea. Et ideo Aposlolus ad distinclionem verila- prsedicatio. Sed quod dicit, Testamentum et legisla-
tis ejus, quse extra Chrislum est, in Christo lotio, unum forlasse dicere nonimllis videtur: lex
quitur veritatem» Sed et hoc quod dicit : Testhno- enim quse data est ipsa etiara Testamentum appel-
riium mihi perhibehtecanscientia mea in Spirilu sari- latur. Sed ego: hanc esse distinclionem puto, qnod
cto; similem mihi videtur habere intelligentiam: legislatio quidem ttna fuerit, et semel habita per
reddit eriim testimonium cpnscientia eliam genti- Moysen. Testamenta vero frequenter statuta sunt:
bus, secundum quod in superioribus idem Aposto- quoties enim peccaverunt et abjecti sunt, toties
lus ait: Teslimoniumreddente eis. Narii non potest r, «xhseredati videntur. Et rarsus quoties repropitiatus
dici quod in malis actibus in Spirilu sancto con- dicitur Deus, revocavit eos in hsereditatem sueepos-
sciehtia testimonium reddat, nbi cogilationes inter seSsionis, loties reparasse testamenta, et hseredes
se invicem sunt accusantes. In Apostolo vero, eos scripsisse credendus est. Obsequium sacefdo-
ubi cogitatio jam rion habet quod aecuset, re- talia dicuntur oflicia. Proriiissiones, quse patribus
cte conscientia in Spiritu sanctb testimonium fact* sunt, el separatim daridsehis qui per fidemfilii
reddlt. dicuiilur Abrahse.
Quoniamtristitiamihiest, et continuusdolor cordi Qiwrum patres ex quibus est Christus secundum
rrieo.Estb, habeas tristitiam, esto, dblorem capias carnem. Hoc est, Abraham, Isaac, Jacob et cseteri.
de perditione fratrum tuorum, qui sunt cognati Qui est super omniaDeus benediclusin swcula. Super
secundum carnem, nunquid eo usque ut optes ana- oirinia, ut in nomineJesu onine genu fiectatur, cwle-
fhema fieri a Ghristo? Et quid tibi pfodest illo- stium, lerrestrium; et infernorum(Pltil. n). HsecsUnt
rum salus, si tu a salute separaberis? et quod omnia super quse dixit Deus, Christus est : nulla
salvaveris alios, si ipse pereas? Non, inquit, ita autem discretio est, quia qui adorat Filium adorat
est, sed ego a Magistro et Domino meo fdidici^ et- Patrem: et qui semt Patri servil et Filio. ATo«
85 COLLECT.1N EPIST. AD ROM. 86,
etiim exciiiitverbumDei. ApostolusiiariC sentenliam A A bitu Isaac geminos concepisset,;nondum partu edito,
profertile reprobatione Judseonim, et d'e electione neque ullis actibus puerorum bonis malisve inter
genlium iii fidem secusJudseos; quod plangit Apo- homines babitis, erga Jacob divina habetur electio,
stOlus dicens : Quoniam tristitia esl mihi. Hic etiam et dicitur, quia major serviet mhiori : Jacob dilexi,
jncipit ratiocinare quare, alto et justo judiCio Dei Esau autem odib habui: Seir, pilosus ; Edom, san-
repulsis JudseiS,gentes sint inlrbmissEe: quia supe- guineus. Ad hoc tempfis veniqin.ln Genesiita legitur
rius dixerat dolere se quod geriuslsraet proprio vitio hsec sententia, triurn Abrahse loquentium in valle
excluderelur a regno, quorum bsec omnia fuerant: Mambre qui dixerunt ad eum : Ubi est Sara uxor
hic ostendit illos nui non crediderant, non esse filios tua? Ille resporidil,:Jm tabernaculo est. Cui dixit;
Abrahse,ne omnibus Judseisprsedicare pularetur et Revertensvetiiam ad te temporeislo, ethabebit filium
cbjiceretur illi : Nunquidergb Deus mentitus est Sara uxor tua, et .erit Sar.wfilius. Hic ostendit pcK
Abrahse? sleriorem populum more Isaac esse proinissionis,
Nec enhh omnesqui sunt ex Israel, hi sunt.Is- hoc est, in Genesi, qupd prsefiguralum in Christum
raelitm. Hocest ijuod vultintelligi, non ideo dignos est, ut futurus Christus prpmitterelur filius Abrahse,
posse omnes quia filii: sint Abrabse: sed illos esse iii quopromissionis verbum impletuT, ut in Christo
dignos qui filii promissionis sunt, id est, quos scit B.benedicerentur
1 omnes gentes terrse. Quando eniin
Deus promissionem suam suscepturos, siye ex Ju- promissio facla est Abrahae, in qua promissione et
dseis; sive ex gentibus: hi enim digni sunt dici Is- audivit Abraham : Quia in semine tuo benedicenlur
raelilse, id est, videntes Deurti. Nam de Isaac utique omnes gentes terrce, Ghristus utique illi promissus
omnes lii ftTiisunt Abrahse, quia omiiis jifopago ge- est ex traduce Isaac, in quo boc completum vide-
neris Judaeorumper Isaae est: sed quia, sicut dixi, hi mus, Npn solnm.autem illi, sed et Mebeccaex uno
sunt vere filii Abrahse, qui promissionem,sequuntur concubitu iiabensIsaac patris npslri. Hoc est, non
quse in Isaac facta est. Ac per hoc reliqui filii non solttm Isaac et Isniael, qui quamvisunopalre, diversa
siint dicendi Abrahse; Abraham enjm cfedens Isaac tamen matre gerterati sunt, non sunt unum apud
accepit prbpter fidem, quia credidit Deo, in quo Deum, sed etiam Jacob et Esauj qui ex uno sunt de
mysteriuni futurse fidei designatum est, ut illi essent Rebecca nati cpncubitu,' antequam nascerentur,
fratres Isaac qui eamdem fidem haberent in qua apud Deum fidei sunt jnerito separati, ut propositio
Isaac naius est, quia Isaac babuit typttm Salvatoris. jam maneret. Ita efgo et nunc quos prsescivit de
Natus est ex repromissione, ut qui credidit Chri- genlibus credituros, elegit, et ex Israel rejecit in-7
stum Jesum promissuih Abrahse, hic fiTius sit credulos. Non tanlum ergo Sara in typum clicitur
'
•Abrahse, fratef vero Isaac. Sed in Isaac vocabitw Ggenerasse Isaac, sed et Rebeccam uxorem Isaac.
libi semen.Inlsaac solo vocati sunt etiam tunc filiii Sed alia causa est in Isaac, alia m Jacob et Esau,
Abraham, non etiam in Isniael, cuni et ipse ex ejus; quia Isaac in figttra Salvaloris nalus est, Jacob et
Slirpe deseendat: Ismael enim secundum usum car- Esau duorum populorum habent typum, id est cre-
halem riatus est Cx ancilla, Isaac vero super nalu-. dentium et non credentium. Ut ex uno sint diversi,
ram ex senibus, eX repromissioiie Dei eSt generalus. sint tamen unum. In singulis enim et gens signia-
Ita nunc Christianos promissio facit filios Abrahoe, catur, ut uiiius generis dicautur, qui in causa fidei
qui merttil fide-ut pater sit plurimarum gentium. unum sunt, vel perfidise, unus enim significatur in
PromissidniS eriim verbtimhPc est. Proposuit ergo> multis, non per traducem carnis, sed percommu-
Apostoliispersequi, qttia licet fepudiatus sit populus3 nem causam, quse ex Esau .e. Jacpb laudatur. Om-
Israel per iniidelitateni, noni.amen promisSiOnes 5 nes ex eo pati, filii ejus merito dicendi sunt,,aut
Dei quceerga eOs habitse fuefant, decident et fru-- quia Esau displicuit, omnes ex ejus origine reprpM
slratse sint: docetqtte quia cum multi fuerint filiii siiiil, cttm videamuset de Jacob traduce natps factos
Abrahse,In sOloIsaac Sit facta promissio. Non enim,, perfidos, et Esau fideles, et Deo charos. Nam quia
inqiiit, qui filii carnis, hi surit fiiii. Contendit oslen-- de Jacob multi sunt perfidi, dubium non pst. Omnes
dere quomodoIsaac «on filius sit ;camis, ^scd sitfi-- D - enim Judaei non credentes ex eo habenf
originem;:
lius Dei, et redit ad ea ([usede ipso in GetteSiscriptai et quia de Esau sunt boni et fideles, probat Job, squi
sunt. PfomissiohiS,inqttit, verbum hoc est!..'Ad hocc est filius Esau, quintus ab Abraham, hoc est, nepos
tempusveniam, eterit Sarm fiiius. -Nonergo, ;inquit,, Esau. Ex uno concubitu habens Isaac palris nostri.
per ordinem hativitaiis cafnalis Isaac nascitur : Quseintelligituf prima geminOs edidisse, in eo quod
Quippe cum et Abraham emorttti jam corporis habe-- quasi iiovum aliquid accesserit, prseterita Deum in-
retur, et vttlva Sarse emofttta esset, sicut supradi-- terrogaret. DI secundum electionem propositum Dei
cluin est, "sedper Virtutem ejtts qtti dixit : Adhocc maneret: non ex operibus,,sedex vocantedictum est
tempns veniarii,el eril Sttrw'filius. Merito ergb rion ii ei: qtiitt majbr servielmiinori. PrsescientiaDei flagi-
carnis, sed filius dicilur, qtti ex adventu et sermone e tatuf in his causis, quia non aliud potest evenire
iiascitttf Dei. Hsecergo; inqttit, ratio,inOn solum dee . qiiam nOvitDeUSfuturum. Unrim elegit prsescientia
Isaac, sed et de Jacob recipienda est: Nam et Re-- •et alterum sprevit; et in illo quem elegit, proposi-
becca, inquit, nbn secundum carnalis nativitatiss fum Dei manet, qttia aliiid nOnpotest evenire quam
oidinem protulit partum. Gum enim 6x uno concu-- scit, et proposuit, ut «alute dignus sit. Et in illo
87 SEDULH SCOTI 88
quem sprevit, simili modo manet propositum, quod A I eum Deus : Miserebor cujus misertus ero. Quod si
proposuit de illo, quia salute indignus erat. Sciendo ita est, iriquit, non ergo volehtis, neque curreritis est
enim quid unusquisque illorum esset facturus, dixit: salus, sed ejus cui miseretur Deus. Nam et Pha-
Ille erit dignus qui erit minor; et qui erit major, raoni inquit Deus : Quia ad hocipsuin te suscitavi,
crit indignus salute; hoC quasi prsescius, non per- ul ostendam in le virlutem meam, et ut annunlietur
sonarum acceptor, dicit: Nam neminem damnat an- nomen meum in universa terra. Ut ex hoc videa-
teqttam peccet, et nullum Coronat antequam vincat. tur ostendi quia si ad hoc electus est Pharao nt
Prsescientia enim diflinitum habet, qualis uniuscu- per eum virtus Dei omnibus declaretur, non fuit
jusque futura voluntas sit in qua inansrirus est, per in sua potestate quod periit. Et addit post hsec
<juam damnatur aut coronatur. Denique quos scit omnia :
in bono mansuros, frequenter ante sunt riiali : et Ergo cujus vult miseretur, et quem vull obdurat.
qiios malos scit"permarisuros, aliquoties sunt prius Hoc est, inquit, quod asseverasti qui eonlradicis :
bbni. Unde cessat querela, quia Deus personarum quod sine causa conqueritur, et arguit homines
acceptor non est. Deus. Si enim ipse quem vult eligit, et quem yult
Major seryiet minori. Majorempopulum Judseorum abjicit, Voluntati ejus quis resistet? Per quse omnia
MiinoriChristianoserviturumdicit. Antmajbr, id est, B I illud sine dubio contradictio isla moliluf, quod in
Idumseus populus, servict minori, id est Israelitico hoe non sit libertas arbitrii, nec Iiabeal umisquisque
populo. sui potestatem ut salvelur, aut pereat. Velle et cur-
Jacob dilexi, Estiu autem odio habui. Quid mirum rere meum est, sed ipsum mcum sine Dei auxilio
est si justitia diligat innocentiam, et si respuat ini- non est meum. Non volentis, neque curreritis, etc. ,
quitatem apucl quem etiam futura sunt facla? Sed Cum procul dubio si homb ejus ."etatisest ut ratione
requirendum quare hoc dicatur, cum alibi scriptum jam utatur, noh possit credere, sperare, diligere,
sit: Non est acceptio personarum apucl Dettih (Ma- nisi velit, neqiie ad palmam supernai vocatibniSDei
iach.i): Si quishabet duos debitores, et alleri vult pervenire, nisi volunlate cucurrerit.: quompdo non
dimittefe debitum, ab altero exigere, cui vult donat, volentis, neque Currentis est, nisi quod ipsa volun-
secliieminem fraudat. Ariibo gemini natura filii ifce tas, sicut scriptum est, a Domino pra3paratur?,Et
nascebantur : nullis quidem operibus propriis, sed in alio loco Apostolus dicit: Deus enim;qui operatur
brigirialitef ex Adam vinculo*damnationis obslricti. in nobis et veile et operari. Alioqui si jiropterea di-
Sed qttbd dixit: Misereborcui misertus ero, Jacob Ctum est, nbn volenlis,quia ex utraque sit, id est,
dilexit per misericbrdiam gratuitam, Esau aulem ex voluritate hominis et Dei misericordia. Ut sic
odib habuit per jttdicium debitum. Sentiens autem C diclum accipiamus, non volentis, neque currentis,
quemadmodum hoc quod dictum est pefmoveret eos tanquam diceretur, Non sufficit honiinis voluntas
qui pettetrare intelligendo non possunt hanc altitu- sola, si non sit etistm misericordia Dei: non ergo
«diiiemgratise, sufficit sola niisericordia Dei, nisi sit etiam voluntas.
Quid ergo dicemus? hunquid iniquitas est apud hominis. Ac per Iioc si recte dictum est : Non vo^
Deum? Absit? Iniquitas enim videtur, ut sine ullis lentis hominis, sed miserentis Dei est, quia id vo-
bonofum malorumve operum meritis, unum Deus luntas hominis solanon implet, cur non e contrario
4lilig.il, alterum oderit. Qua in re, si futura opera recte dicitur: Nbn miserenlis Dei, sed voluntalis est
tel boria ejus, vel mala illius, quse Deus utique hominis? quia id misericordia Dei non implet. Porro
praesciebat, velletintelligi, nequaquam diceret: tton si nuUusdicere Christianus audebit: Non iniserentis
•exoperibns, sed diceret ex futuris operibus : eoque Dei esl, sed voluntatis hominis, ne Apostolo aper-
modb istatti solveret quaeslionem: Moysienim dicit: tissime contradicat, restat ut prqpterea recte dictum
Miserebor cuimisertris erb (Exod.xxxm). Hoc in intelligatur: non volentis, neque currentis, sea Dei
Exodb dictum est, quando ad rationem vituli Deus miserentis, ut totum detur Deo, qui hominis volun-
an populum rindicare proposuit. Hsec elocutio ita tatem bonam prseparat ad adjuvandum, et adjuvat
™
-"
:
intelligeiida est Cujus j"Ustitiam esse cbgnovero, prseparatam. Prsecedit Cnim bona voluntas hominis
«ujus prOmptam fideiri videro, qttem prseceptis meis multa Dei dona, sed non omnia : quse autem non
obedire perspexero, quem meam voluntatem facere prsecedit ipsa, in eis est et, ipsa : nam utrumque
probavefo: ; : legitur in sanctis elOquiis: Et misericordia ejus prw-
I Et misericordiam,inqait, prmstabo cui miserebor. veniet me, et misericordid ejus subsequetur me; no-
Id est, cum collatam a Deo misericordiam subdita Ienteiri prsevenit ut velit, volentem subsequitur ne
ct sollicita mente servaverit, ampliorem conseque- frustra velit. Cur enim admonemur orare pro ini-
tur. Igilur nori volentis, neque eurrentis, sed tnise- micis riostris, utique volentibus pie vivere, nisi ut
rehtis est Dei: Ex pefsona contradicentis sibi dieit Deus operetur in eis etvelle?Item cur admonemur
Apostolus : Nunquid. iniquitas est apud Deum? et f petere ut aecipianius, nisi utab illo fiat quod vo-
initiis respOndet: Absit,M ad omnia csetera, quse lumus, a quo factum est ut velimus? Oremus ergo
ex persona contradicentis objicienda sunt, ab Apo- pro inimicisnoslris, ut misericordia ejus prseveniat
stolo semper responderi yideatur : Absit. Iste ergo eos, sicut pra3venitnos. Oremus pro nobis, ut mise-
qui coritradicit utitur Mbysi verbis, quibus dicit ad ricordia ejus subsequafur nos. Item non voknlis,
89 COLLECT. IN EPIST. AD ROM. 90/
aeque curreniis; nam libero arbitrio male utens A j et per judicium, quem vult obdurat, nec tamen ini-
nomo, et se perdidit, et ipsum. Sicut enim qui se que aliquid facit. Vis scire quia divina moderatio in
occidit, utique vivendo se occidit, sed se occidendo Pharaone causam induralae mentis operatur : id est,
non vivit, neque seipsum poterit resuscitare cum ipse Pharao in decem plagis positus cum percutere-
occiderit : ita cum libero arbitrio peccaretur, vi- lur, mitigabatur; curii relaxaretur, ingravabatur, ac
ctore peccato amissum est liberum arbitfium -.a quo; impium divina severitas inclinabat, bonitas obdura-r
ehim quis devictus est, liuic et servus addictus est, bat: castigante Deo populum, dimitlebat, partere-
sed ad benefaciericluiriista libertas unde erit homini vocabat. Perspicue quomodo rebellem spirilum cce-;
addicto et vendilo, ttisi redimat, cujus illa vox est: lestis lcnitas obdurat, accedentibus mitescit flagellis,
Si vos Filius liberaverit, vere tiberi eritis : Ego plan- recedetttibus iiisolescit. Dei patientia iriduratus est
iavi, Apollo rigavit, Deus autem incrementum dedit." Pliarao,:cessante enim plaga Dei diirior fiebat; et
Qui vult et qui currit, boc videtur esse qubd est ille quamvis sciret eum non converti, tanien Ctiam in
qui plantat: el eum qui rigat nil esse dicil Aposto- ipsd suam clemeritiam voluit deriionstrafe."Et ut an-
lusynon quo nihif habeant, sed quoad comparatio- nunlielur nomen tnbum in universa tefra. Ut in hoc
nem Dei qui incrementum opcfi vel effectum dat, cseterse gentes addiscerent nori esse alium Deum
illi nihil eSsemfcantur. Quia in hoc ipsum te exci- B ] prseter hunc qui Judaeorum erat: ad hOcergo serva-
tavi ut ostendam in te virtulem mcam. Hoc autenv tlis est Pharao, utmulta signa et plagse ostenderen-
fecit Deus inore sapientisSimi patrisfamilias, qui tur in illo, qiiasi jam riiortuo : suscitatus auteni dicit
unicuique servorum suorum opera viftutibus et ar- ei quia cum apud Deum mbrtuiis; esSel, modicum
tibus eorurti conveiiientia proponit. Si quis vero in- tempus aceepii ut vivere videfetur. jQuidigitur que-
obediens ef rebellis corrigi verberibus noluerit, riiur adhuc? Taiiquain propterea non yideatur esse
poena digna ei proriiiUilur elmors, ut cseteri servi malus culpahdus, quia Deus cui vult miseretur, et
illas jioenas videant, ef tefrore correpti similia com- quem vult obdurat. 0 liomo, lu quis es qui.respon-
lriitlere non audeant. Sic nimirum Pharao rebellis, deas Deo? Hoc loco quidam slulti putant Aposlolum
decemque plagis perciissus, corrigi non valuit; do- in responsione defecisse, et inopia reddendse rationis
nec iram judicis emeruit, per quam suum populum reprcssisse audaciam contradictoris. Sed magnum
emendare Deus vpluit. Ponamus ergb patremfami- habet pondus quod dictum est : 0 homb, tu.quis es,
lias istum, Id est Deum, vel regem, vidisse tenipus etc. Et ut in talibus qusestionibus ad suse capacitalis
quo emendari deberent hi qui in ejus; mores acdi- considerationem revocaret honiinem;: verbb quidem
sciplinain multa cominiserarif, et eis dedisseali- sed reipsa magna conredditio rationis; si eniin hsec
et his corripiendi surit < nori capit,
C est *
quem durissiimiiri, ipsis qui quis qui respandeat Dep? si.capitj
multo duriorem, qui pro sceleribus suis jam non sit magis non invenitquod respondeat. Vide eniin uiii-
dignus emendatione, sed morle. Volens vero inte- versum genusiiumaiiuiri tam justo judicid divihoque
rituni ejus ad emendatioiiem proficere cseterorum, in:apostaticsi radice damhatum, ut eliam si nullus
mittit eum ad illos quos morte ejus cofrigi cupit, et inde liberarelur, nemo recte posset Dei vituperare
dicit ei: Quia ad hoc ipsunt excitavite, ut osieride- juslitiam. El qui liberaiitur, sic oporluisse liberari,
rem in tevirtutem meam. Vide enim quod nori dixit, ut explufibus non liberatis atque damnatione justis-
Ad ipsum te feci, ne ad conditofem referri culpa sinia derelictis, ostenderelur quid meruisset universa
videretur, sed ait: Ad hoc ipstim ie suscitavi, ut per conspersio, quod etiam justos debitum judiCium Dei
auimi tui malitiam, quam infrenis et sine Dei timore damnaret, nisi in ejus debitum misericordia subve-
Vivendoqusesisti, et in alibs irrogetur utilis ac fru- niret, ut volentinm de suis mefitis gloriari bmne os
ctuosa correctio, et in te ipsum, ad posteritatis obstruat.ur'/: et qui glorialur, in Domino glorietur.
exemplum, famosissiraus cbnferalur interitus. Cuiri Nec Apostolus hoc loco saiictos.prohibttit a qua;-
Dei misericordiam commendasset, in eo quod ait: rendo, sed eos qui nondum sunt in charitateradicati
iVonvolentis, neque currentis, sed miserenlis est Dei, " et fundati, ut possint comprehendere cum omnibus
deinde, ut etiam commendaret j'udiciuni, qttoniam in : sanctis latitudinem, longitudinem,altitudineni etpro-
qub non fit misericordia; non iniquitas fit; sed ju- fundum, quse.in eodem loco exsequituf. Non ergb
diciuni debitum : non est quippe iniquitas apud prohibuit a quserendo qui dicit : Spiritualu autem
Dettm, continuo subjunxit atque ait : Dicit enim omnia judicat, ipse aulem a nemine judicalur: Quos
Scriptura Plwraoni : Quia ih Itoc te excilavi. Quibus ergo prohihuit.nisi luteos atque terrenos qui, nbn-
dictis iitraque concludens, id est, ad ihisericordiam dum intrmsecus generati alque iiutriti, imaginem
et judicium. Ergo, inquit; cujus vult tnisereiur, et illius hominis portant qui primus factus est de lerra
quem vult obdurat. Miseretur scilicet magna boni- terrenus? Talibus dicit Apostolus : 0 homb",tu quis
tate, et obdurat nulla ini.quilate,' u't neque liberalus es qui respondeas Deo? nunquiddicit figmentutheiqui
de suis meritis glorietur, neque damnatus nisi de se fingit, Quare sic me fecisti? Quandiu ergo fignien-
suis meritis conqueratur : sola eiiim gratia redem- tum es, nondiim perfectus filius , quia nondiim hau-
ptos diseemit a perdilis, quos in unam perditionis sisti plenissimam gratiam, qua nobis data est pote-
coucreaverat massam, ab brigine ducta causa com- stas filios Dei fieri, qua possis audire,: Jam non ai-
muni. Ergo per misericordiam, cui vult miseretur, tamvot servos(Joan.i), Tu quis es qui respohdeas,
91 SEDULIISCOTI 92
et velis npsse Dei Filium? Legimus et in Evangelio:._ Afinxit, Quid me]ecisli sic? (Isai. XLV.)Hoc de Isaia
eos qui proterve et infideliter inquirebant a Domino propheta est, quod hic proprium quasi ponit, per
in qua potestaie hwc facerel, et quis ei dedisset po- t]uod osfendit, contra auctorem ppuscjus nbn posse;
testatemhanc (Malth.xxi), responsione quidem indi- in potestate eiiim auctoris cst qualem velit condere
gnos habitos. Similiter quoque etin praesenti loco, creatiiram. Quid sibi vult homo de hac roassa perdi-
motum videmus Apostolum, et adversum insolentes tiouis, ut Deo respondeat, et dicat: Quare sic me
qusestiones per ea quse respbndit proponentis con- fecisti? Si vis ita cognoscere, noli csse lutum, sed
tumaciam confudisse : 0 homo, tu quis es qui respon- efficerefilius Dei per illius misericordiam, qui dedit.
deas Deo?Gerte hocest homo apudDeumquod apud potestatem filios Dei fieri, credeiitibus in nomine
figulum lutum; et sicut servus nequam, si forte vide- ejus: non autem, ut tu cupis, antequam credant di-
bitdomino fieii deberealiquod opus, quod et ratio- vina nosse cupientibus,
nis et utilitatis plenttm sit, ille autem opefari iiolens Aliud qritdem ms in honofem, aliud in contume-
ea quse Is rjubet, discutere incipiat, et requirere a liam- Be Pharaone facile resppndetur, prioribus me-
doinino ut quid hoc bpus fieri jubes? cui prodest? ritis, quibus afflixitin regno suo peregrinos, dignum
ubi necessarium est? contumaci servo quse eril tam . effectum cui obdurelur cor, ut pec manifestissimis
digna responsio'., nisi ut dicatur ei :Tu quis es qui:"signis jiihenlis Dei cederet. Exeadem enim massa.
respondeasDeo?ita placet,itaDomino videlur. Si fide- Id est, peccalorum et misericordiai vasa protulit,
lis servus et prndens interroget, volens inlelligere ct quibus subveniret cum deprccarentur filiiIsrael. Et.
mirari sapientiam Domini, quod dicatur ei : Tu quis vasa irw. Quorum supplicio illos erudiret, id est,
es? denique cum Daniel propheta volunlatem desi^ Pharaonem et populum ejus, qui quamvis essent
derasset agnoscere : unde et vir desideriorum appel- ulrique peccatores, et prqpterea ad unam massam
latus Cst, non est ei dictnm, Tu quis es? sed missus perlinerent, aliler tamen tractandi erant, qui uni
csl angelus, quieum de omnibus Dei dispensalioni- Deo ingemuerant, ut eis subveniret : aliter illi, quo-
bus et judiciis edoceret (Dan. ix). Et nos si aliquid riiin injustis oneribus ingemuerant. Quod si vole.ns
de secretis Dei et reconditis desideramus agnoscere, Deus ostendereiram, et notam fdcerepotentiamsuam.
desideriorum etnon contentionum viri sumus, oc- Quia illum diu suslinnit blasj)hemantem,et durisope-
cultius in divinislitteris inserta Dei judicia fideliter ribus suum populum affligentem; prseterquamquod
et humiliter requiramiis, propterea namque ct Dor innoxiam setatem parvulorum crudeliter jusserat ene-
minus dicebat;: Scrutamini Scriptnras (Joan. xv). cari. Vasa autem misericordiseIsraelitas dicit, qui
Legentem bsec meminisse convenit attentius simili- p. digni erant misericordia, quia et minora admiseranl,
tudinis illius, quia"in superioribus libris apostolici et graviter fuerant afflicti. Ssepe de iiicompositis elo-
sermonis dispensatione posuimus : iit tanquam regise cutioiiibiis Aposloli, defectibusque earum commo-
cujusdam domus, quse multiplicibus sit ingressibus nuimus, quod in prsesenti loeo nihilomiiiusinveiii-
egressibusque distincta, et ex uno in aliud conclave tur : non enim redditur ad aliquid hoc quod ait in
ita transeatur ut vix iiigredientis indicia aut egre- principio capituli, quod si volens Deus, verbi causa,
dientis appareant: ita etiam Paulum divinorunise^ ut in aliis ipse dixit : Quod si primitiw, sancta est et
creta paululum quidem subaperienfem videri, 11011 massa. Nihil mortale rcddit, sed quasi vagam con-
tamen plane aperteque pandeiitem. Denique cum pro junctioiiem istam reliquit, qusectiamsi non assuma-
his quaesuperius dixerat de IsaaC, et de Jacob, quid tur, lucidior absque ea dabitur intellectus. Verbicau-
per electionem exposito Dei antequam aliquid operis sa, ut ita legamus : VolensDeus ostendereiram et no-
boni malive gessissent Deus dixerit, vel de illo .: tam facere potentiamsuam, suslinuit in multapatien-
Ad lioc lempus veniam, et erit Sarw filius. Vel de iia vasa irw, in perditionemapla, ut notas facerel di-
hoc : Jacob dilexi, Esau autem odio habui, Cum in vitias aloriw.suw in vasis misericordiw.In quo vide-
prsesenti autemcapitulo introduxisset aliquam pcr- lur intelligi quia, dum suslinet Deus et patienter
sonam, velut contradicentem sibi, et qusestiones mo- j, fert incredulos el infideles, notam facit liominibuset
]
ventem, et diceret : Nunquid iniquitas est apud patientiam et potentiamsuam. Patientiam, dum diu
Deum ? et si non rolentis, nequecurrentis, sed mise- sustinet si forle resipiscant et converiaiitur; poten-
rentis Dei est : et si Pharaonem propterea elegit, ut tiam, duni aliquando punit. Et rursus in vaSismiseri-
in ipso potenliamtsuse virtntis ostenderet, et si ipse cordise, hoc est, qui semelipsos emundaverunt, no-
cujus vult miseretur, et quem vult indurat: utquid tas facit divitias gloiise : quas vasa non irratibnabili
de omnibus, inquit, queritur, et cur qui peccat cul- aliqua, aut fortuita gratia, sed quoniam a peccati
patur? cum talis de uno quoque ipsius volunlas ha- sordilius se expurgaverant prseparavitvin gloriam.
beatur. Hsec ergo et his siniilia cominoventi, atque Nplam ergo facil Deuspotentiani suam, dum impibs
in hujusce mysterii cubiculum protervius et impor- casMgatet corripit, ut secundum Scripturse senten-
tunius iiigerenti, cum increpatione dignissimaeex- tiarii, dum flagellatur pestilens, innoceus aslutior
clamationis occurrit : 0 homo, tu quises, qui contra fiat (Prov. -xix). Quidam vero a superioribus fepe-
respondesDeo? quasi diceret,Tu quis es, qtti te in au- tunt: Ohomo, tu qui es, quirespondeas Dco?Qnod si
lam regis immergis, et interioris cubiculiausus es volem Deus ostendere iram, etc. Palientia et longa-
secreta penetrare? Nunquid dicit figmentumeiquise . nimilas est Dei, qusesicut malos prseparal ad inter-
Hum, itatft bonos prseparat ad corbnam i divitiseA 1 sus paucbs justos perire cum multitudine impio-
autein glorise sunt, dignitas smultiplex prseparata rum. Quod semen Isaias Domino dicit derelictum :
credentibus. ED ipso quod ait : In mulla patientia, illud sine dubio quodidem Apostolus exponitin aliis;
salis significavit priora eorum peccata, in quibUSeos cum dicit ad Abrabam diclum ;: Tibi dqbo ierram
perlulit, utsopportyne tunc viridicaret, quando illo- lianc, et semitii tuo : Non aulem dicit et seminibus
rum vindicta subvenienda erat : his qui liberantur tanquamin multis, sed semini tuo, ianquam in mo,
iiuiotesCunt divilise Dei, cum erga eos qui inter ho- qui est Christus. Non aulem otiose Isaias semen no-
mines spernunlur, ethumiles suiit, misericordia ejus: minavit quod reliquum est: semen namque dieitur
ostcnditur quod non in divitiis suis, nec in potentia! quod sertiinatur in terra, et inde resurgcntem fru
sua, sed in Domino sperant : sicut et tunc Ilebrseo- clum plurimum totius Ecclesisp multitudines prola-
rum gens dispersa inter homines et abjeeta, a Deoi turum, sicut ipse DOminusdicit : Nisi grarium fru-
misericordiam consecuta est. Ita ergo etiam pOpuhis; menii inlerram ceciderit, et mortuum fiteril, fruclum
gentium qui spernebatur et desperabalur ab his qui'_ non affert; aut fr.uctus hujtts seminis est indulgentia
in circumcisione gloriantur, miseficordiam consecu- peccatorum. Quid erga dicemus? quodgenles,quainon
tus est. Voeabo npn piebem meairi, plebem meam. seclabanlurjuslitiam, .appreherideruntjuslitiam. Quo-
Aperlum est degentibus dictum, quia prius non erat, B J modo bic flicit quod gentes non sectabantiir justi-
piebs Dei, poStea aiitem ad opprobriiim Judseortimr tiam, et coniprehenderunt justitiam? Vide ergo si
misericordiam accipicntes vocatse sunt, ul in loco ubi[ hoc modo possimus respondere :aliud est sectari,
non vocabatur plebs Dei vocarentur ibifilii Dei vivi:: aliiid est insitam habere. Sectari ilicitur, qui do^
prius enim nttsquamTOCabanturfilii, nisi in Judsea,( ctrina el lectipne multa assequi aliquid cupit: unde
ftocest, in Hierusalem, ubi domus Dei eral; ut: : et a sectartdo sectse appellatse sunt hujusmodi do-
Notus in Judwa Deus (Psal. LXXV).Isaias autemi ctrinse quae,liominum traditiorie discimtur. Geiites
proclamat pro Israel, hoc est, clamat/pro his qui cre-i ergo qtiselegem tabulis vel litterisscriptamnon ha-
duiHin Christuni, M enim vere Israeiitse, siciit dicitt buerunt, pon dicuntur seculse esse justitiam, habue-
Dominusad Nathanael? Ecce vere Israelita, in quo- ,, runt tamen insitam, quamlex eos naturalis edocuit:
dolus non est (Joan. i). Reliquim salvw fiant. Pauci-. idcirco ergo proximifuerunt justitise ei quseexfide
tateni eorum credituram esse ilemonstrat. ProVidens 3 est, id est, Christo.
de futuris prppheta videbaf quod plttrimi ex Israel1 Israel vero sectans iegem jtistitiw, in legem tton
futuri crant vasa irae nori credentes vitse suse, sed1 pervenit. Et hic locus, sicut sttpra dixiinus, bbser
Doininum niajestatis crucifigentes, illi qui non sal-. vandus*; in uno eodemque versiculo diverse noniina*
vantur, tanquam arena maris sunt : reliquise veroj C Jegein. Cerlum est enim quia sectabatur legeiu jusli-
salvae fiant, tanquam stellse Coeli sunt : utrumque3 tise secuiidum litleram , sed iii legem non pervenit :
enim promissionis, quse adAbraham faeta est, conti- quam legem ?sine dubio spiritus. Neque ertim lioc di
net sermo: erit, inquit, sementunm sicut arena maris. ceret ApostOlus, quia legem quain sectabatur, e»
Yerbum enim cbnsummanset breviansin wquitaie. quam feiiebat, et qttam habebat, in hanc non per-
Historise habet hoc sensus : Sicut ego verbum ab-- venit. Prima justitia est cognoscere Creatorem, de
brevio et cilo diflinio, ita Deus hoc omni veloCilate 3 inde custodire quse prsecepit.
perfieiel. Itt prophetia autem.breviatum verbttm No- Quare? Quia now ex fide : sed quasi ex operibus.
. vum Testamentum accipitur, quia iu.eo omnia brevi-- Reddit causarii qttare non invenerit justitiam, quia
ter comprehensa sunt et clausa. Salvafi hos promit- falso in operibus glbfiati cfedere noluerunt.
tit, quos reliquos dicit per verbum quod breviaVitt Offenderuntenim inlapidem offensioriis.Id est, in
Dominus super terram, hoc est,per fidem, cum sub- Christum , quia nori crediderunt in eum. Idep lapis
latis omnibus neomeniis, et sabhato, et circumci- offensioriisest: cui videre lieet lapidem non oflehdit;
sione, et lege escarum, et oblatioiiibus pecorum,, qui autem csecus impingit se, quod contigit Judseis,
sola fides proposita esl ad saluleiii quse abbreviatai _ quos sua malitia excaecavit, ut Christum non agno-
est ex tege : quia quse in fide sunt liabenlufj dicente_ scentes cruCifigerent. Sed idcirco lapls offensioriiset
Salvatpre : Deme enim scripsit Moyses, Sive vefbuml petra Scandali prsedictus est Chfistus, quia multi in
brevialumest totius doctrinse, ut quodprius lex ett nalivilate ejusetpassionescaiidalum patiuntur. Ecce
proplietse continebaiit In latitudine pfseceptomm, ve- pono in Sion lapidem offensionis et_petram scandali.
niens Dominus pronuntiaret, et diceret : Diliges Do- Sciendum est quod in Isaia propheta hoc testimo-
minum Deum ex toto corde tuo, et proximumtunmt niuiii scriptum sit. Compertum est in petra vel in
sicut ie ipsum : in his duobus mdridatis pendet omnis s lapide Christum esse significatum. Dariiel eriim pro-
lex et prpphetw(Malth.xxu) ,in quo evidenter propheta lapidem hunc dicit, qui abscissus a monie sine
phelas et legem dttobushis sermonibus breviavit. Po- manibus, percussit et comminuitomriia regna, et re-
test et breviatum verbum dici symboli, quod creden^ plevit omnem terram (Dan. li)',' quod evidenler de
tibus traditur, in quo totius mysterii summa paucis5 Christo dictum est. Et in lege pelra, de qua fluxe-
connexa sermonibus continetur. rant aquse, Christus est appellatus : Petra autem,
IVisiDominus sabaoth reliquissetnobis semen, sicutt inquit, erat Cliristus. Offensio ergp posita in Sibn
Sodomafacti essemus,etc. {Isni. f). <Juianbn est pas- ChristUsestt Sioriveroaltitudoest,;slve«ivitasipsa
fl5 SEDELII SCOTI 96
Hierusalem, qusepropter notitiam Deinon immento A . dseis testimonium perhibet Paulus quod a^mulatio-
excelsa dicta est, in qua Salvator a Deo Patre posi- nem Dei, licet non secundum scientiam, tamen quia
tus praedicator, offensio factus est Judseis, dum se utcunque habeant causam docet Apostolus, qua ob-
Filium Dei prsedicat, natum de Spiritu sancto exmu- secratione pro Hlis offerret Deo: melius est enim
liere. Per corpus autem eontra scandalum passi sunt, habere zelum Dei, licet non secundum scientiam,
el dicebant : Nonne maler ejus et fralns ejus apud quani penitus non habere. Sed non secundumscien-
nos sunt (Marc. vi) ? quomodoergo hic dicit, quia de tiam. Veteris scilicet legis, quse prophetavit quod
coelo descendit? Hsecitaque petra scandalum est Jtt- crederet lolus mundus Christo.adveniente : sed non
dseiset petra offensionis,qusepetra sine dubib corpus cognoverunt quia Christus aclvenit. Ignorantes ju-
intelligitur Salvatoris, hsecexcisa sine manibus,pro- siitiam Dei. Ignoraiites enim hunc esse Christum
pterea quod sine viro de Spiritu sancto naia est. Oni- quem promiSerat Deus, alterum exspectandum di-
nis qui credit in eum non confundetur. Non Judseus .cehant, huic justitias suas quas ex lege habebant
solus, sed omnis qui crediderit, de pristinis delictis anteponentes, qui cst Dei justitia in fide : justitia
non confundetur. enim ipse est, quia quod promiserat Detts, in ipso
CAPTJTX. •' implevit. Finis enim legisChristus. Hoc est, perfectio-
Fratres, volunlas quidem cordis mei, ctc. In his B ' nem legis habel qui credit in Christo; cum enim
quse niiper exposila siint, mullis testimoniis ad- nullus justificaretur ex lege, quia nemo implebat
versum Israel usus est prophetarum, ita ut profer- legem, iiist qui speraret in prOmissionem Christi,
r,et de Isaia : Nisi Dominus Sabaolh reliquisset se- fides posita est, quse crederet pro perfectione legis,
men, etc.j propterea solari nunc rursus populum ut irt omnibus prsetermissis fides satisfaceret pro
volens, et perhoc invitare adfidem, dicit: Fratres, tota lege. Motjsesenim scripsit. Ipse Moysesdistinxit
voluntas quidem cordis, elc, et causam cur voluntas inter utramque justitiam, fidei scilicet atque facto-
sua et obsecratio pro illis apud Deum babeatur, rum, quia altera operibus, altera sola credulitate
ostendit. Teslimonium enim , inquit, perhibeoillis, jiisti.ficetaccedentem. Quoniamqui fecerit ea vivetin
quott mmulalionem,etc. Quamvis, inquit, tot et tan- eis. Id est, vindictam legis effugiet et bona terrae
lis sint involuti peccatorum subrum malis, tamen, accipiet. Quidam ex hoc loco putant JudseoSprse-
quia ineffabilis zelus et semulatio Dei est apud illos, Sentem tantum vitam ex legis operibus me-
hsec me commpvit causa obsecrare Domiuum pro ruisse, quod verum non esse Domini verba de^
ipsis, ut vel in fine aliquando perveniaiit ad salntein: clarant, qui de vita inlerrOgalus aiterna, mandata
habentenim zelum Dei, sed non seCundumscier.tiam. legis opponit, diceiis: Si Vis in vitam venire, serva
Etprobatqupmodo non secunduiiiscientiamzelii/i:Dei^ mandata {Malih. xix). Unde intelligimus quod qtti
Jiabeant: Quiaignorantes,inquit,Deijustitiam,suwju- suo tempore legem servavit, a3ternamvitam habuit.
slitiw oblemperanl.Non multum ergo prodestiiabere Quw auiem ex fide esl juslitia, sic dicit: Id est Moy-
zelum Dei, et non habere scientiamzeli. DeniqueJudsei ses. Ne dixeris in corde, etc. Hoc est, nec de pas-
putantes se zeld Dei agere, sacrilegi exstiterunt in sione, neque de ascensione ejus> quia a semetipso
Filium Dei, quia nonsecuttdum scienliam zelali sunt: factum est, in corde tuo debeas dubitare. Quod
sicut Pbinees, filius Eleazar, qui secuuduin scien- -: ergo ait, Ne dixeris in corde tuo, exceplis his
tiain zelalus interemit Madianilam pariter et Israe- quse roedia interserit, hoc esi Christum dedu-
litam fornicantem cum ea. Poterat autem dieere et cere, vel a morluis; reducere, de Deuteronomio vi-
de aliis Aposlolus qui charitatem Dei habent, sed detur assumptum, ubi lioc modo scriptum est:
non secundum scientiam : si enim habeat quis affe- Mandatttm hoc quod ego mando tibi hodie, non est
cturii erga Deum, ignoret autem quia charilas pa- superexaltatum a te, nec longe a te :.non est in ccelo, .
tiens est, benigna est, non invidens, non perperam ut dicas : Quis ascendet a nobisin ccelum,et accipiet
agens, noninfiata, non est ambiliosa, non qumrens iltud nobis,ul audientes faciamus iltud? neque trans
quw sua sunt, hseCet his similia si in charitate non ._ mare, ut dicas: Quis transibitnobis mare, et accipiet :
habeat, solo affectu diligat Deum competenter, et ad illud, ut audientesfaciamus illud? Verutn juxta te
ipsum dicelur quia charitatem Dei habet, sed non est valde in Ore luo, el in manibus tuis, ut facias
secundum scientiam. Similiter autem dici potest et illud (Deut. xxx). Justitiam hanc dicit esse fidei, si
de alio qui fidem Dei habet, sed non secundum non dubitet de spe Dei qusein Christo est, quia ideo
scientiam, si ignoret quia fides Dei sine operibus passus est, ut exspoliatis inferis, virtute Patris de-
morlua est. Potest et de alio dici qtti castitatem ha- vieta roorle resurgens, cum animabus ereptis in coe- *
bet, sed non secundum scientiam, quippe/si ab holum ascenderet. Sed quid dicit Scriptura?Moce.st,
minibus laudari vult. Et alius abstmens potest dici, ut: ascendarous deducere Christum, confitendoeum
sed non secundum scientiam, si propterea ut homi- nostro ore, quod est quasi coelum nostrum, et in-
nibus appareat. Et sic per singula quseque quse ge- tremus in abyssum nostri cordis, de quo opOrlet
rimus. Denique et apostoli dicebant ad Salvatorem : nos revocare Christum, ut qupd corde credimus,
Auge hobisfidem (Luc. xvn): hoc esl, habentes eam ore confiteamur. Hoc scriplum est in Deuteroiioniio,
fidem quse non est secundum scientiam, habeamus quia non est longe ab animo nostro vel.bre," quod
eam fidem quse est secundum scientiam. Interim J.u--;. ; nobis dicitur ut credamus: quamvis.enim oculis
non videatur, a natura tamen animprum et loquendi A J crcdiderunt, et ideo nec invocant eum in quem non
ratione non discordat quod credimus. In ipsa enim crediderunt. In hoc autem arctissima eos conclu-
natura inserta sunt velut semina, quse audituet vo- sione conslringit: Salus, inquit, non est nisi invo-
luntate ex cultnra fructificaiH testimonium creato- canti; nemo vero inyocat qui non credit: ergo quia
rjs, hoe est, verbum fidei. Nullum opus dicit, sed; npn creditis, non invocatis ; et quia non invocatis,
solam fidem dandam in causam Christi. non salvainini.
Quiasi confitearis in ore luo Dominum Jesum, Quaei Sed quomodo, inquit, credent ei quem non audie-
superius locutus est, hic illa manifestavit : hanc runt? Possumus sie intelligere, ipsum in carne po-
esse regulam fidei, credere Dominum esse Jesum, situm, vel Apbstolos ejus prsedicantes de eo audire
et non erubescere qttia Deus.illum ex morluis de- noluefunt. Potest autem et hoc inlelligi, quia eliam
duxit in coelum, confiteri Quod Deus illum suscitavit! nunc Christus semper tanquam verbum et ratio uni-
amortuis. Certum est ,quia suscitavit eunij adjusli- cuique loquitur in corde, et de pietale docet, de
.ficationem sui credit: alioqui qujd proderit scire! justitia,. de castitate, de pudicitia, et de omnibus
me et credere quod Jesum Deus sustitavit a mor- simul viftuiibus prbtestatur, sicut et ipse dicit:
tuis, si in me ipso eum non habeam suscitatum?' 0'ves mew vocem meam audiunt (Joan.: xxx); Sic
Ego si in novitate vitse non ambulo, et veluslatei 1B denique in corde Pauli jloquebatur, ita ut ille dice-
peccandi consuetudinem non fugio, nondum mihii ret: An experimentumejus qumritisquiloquitur in tiie
Christus resurrexit amoftuis.rAd hunc auteni sen- Christus? Sequitur : Quomodo autem audient sine
sumea conveniunt quse sequunlur. Dicit enhnScri- prmdicante? In lioc magis prsedicantium sermone
ptura. In Isaia; Quia onuits qui credil in eum, noni Christum ostendit audiri, in quibus secundum ea
erubescit (Isa. XLV).Erubescit autem omnis quii quae supra diximus, Christus loqui et docere mon-
peccat, sicut et Adam peccaVit, et erubuit, et abs-. stratur.
condit se. Qui ad-hunc ruborerii peccali incurrit, , Quomodo autem prmdicabunt nisi miltantur? Diffi-
eredere non yidetur. cullas mihi qusedam in hoc sermone videtur exsur-
Cordeenim credilur ctd'jusliliant. Ergo si fides suf-. gere. Si enim ita intelligamus quod propterea non
ficit ad justitiam et confessio ad salutem, inter Ju- prsedicent quia tton mittantur, nullo aulem praedi-
dseum et Genlilem cfedentes nulla discretio est. cante non audiant; non credentes enim non invoca-
Omnis qui creditnon confundelur. Cum examen ccepe- - bunt, non invocantes non salvabuntur, colligiturex
ril iieri omnium rerum in die judicii, et ompia falsai bis, ut causa qua non sunt salvali, ad vitium redeat
eoronienta vel dogriiatain confusionem deduci, tttnc• auctoris qui non miserit prsedicantes. Sed magis ad
in Chrislum credentes gaudebunt videntes omnibus5 C jUum nos, qui rectior est, in intelligenliae traraitem
manifestari quia quod crediderunt verum est: aspi- dbflectamus, et quod dixit, Quomodo autem prmdi-
cient enim inter caiterbs se gloriosos et prudentes,, cabunt tdsi mittantur? sic accipiamus, quasi dicat
qui aistimali fuerant contemptibiles et stulli. lllicj. Apostplus : Nos prsecones et praedicatores Christi
enim est vera prpbatip, ubi et remuneratio et con- noh possumus prsedicare, nec annuntiandi nobis
demnatio. Non est enim dislinclio Judwi el Grwci.. virlus ulla subsisteret, nisi adesset nobis ipse qui
Generaliter autem confundi propter diflidentiaml misit. Quod si prsedicaiitibus audire non vultis,
dicit aut sublimari causa credulitatis^ quia sinei • vestra jam culpa est; et si audienles non creditis,
Christo apud Deum nulla salus, imo poena est. Divess et non credentes non invocatis, salvi esse nequitis.
m omnes qui invocant eum. Unus Dominus omniumi Quia ergo roissi sunt ad prsedicationem, idcirco de
et abundanliam misericordise et salutem habet unde3 his qui ab ipso missi sunt scriptum est : Qtiam spe-
largiatur. Non dixit; Dominum divilem credentibus,, ciosi sunt pedes evangelizantiumpacem, evangelizan-
sed invocantibus illum : credentibus eiiim sola dalur_ lium bona! Hoc propheta dicitNahum. Pedes di-
xemissio peccalorum. Sequitur autem ut precibus3 cendo, adventum significat apostolorum circumeun-
deditus liberelur a malp, et possit conseqiii quod,1j. tium mundum et regnum Dei prsedicantiuni : ad-
promisit*DeustOtocorde vigilantibus. Hsesunt divi- ventus enim ipsprum illuminavit homines, viam
tise Domini, si justitia nobis, et veritas, et sapienlia,, ostgndens qua iturin pace ad Deum. Aut certe pe-
et sanctificatio, quod totuni est Chrislus Dominus,, des in hoc loco pro sensibus posuif: de his pedibus
dominetur. Hse enim sunt ejus divitise, ttlpote ini et in Evangelio Salvator ait: Sicut ego Dominus et
quo sunt omnes thesauri sapientise et scientise abs- magister lavi pedesveslros,etinvicemlavatepedesalter-
conditi. Videtui' mibi grande aliquod iu Seripluris_ utrupi:exemplum enhridedi vobis (Joan.xm).Videa-
divinis ûb invocationis nomine designari : noni mus quod sit istud exemplum, quo magistri discipulo-
enim de qualibuscunque viris, sed ingenlibus et prse- rum lavare debeanl pedes, autde qua aqua lavare. Si
cipuis scribitur, quia Enos primus crnpilinvocareno- quis inveniat aqttam vivam, et si quis accipiatde
men Domini (Gen. iv). baptismo, et aqua illa fiat in eo fons aquae salienlis
Omnis enim quicunque invocaverit nomen Dominii in vitani seternam, iste de hac aqua doctrinse spiri-
salvus erit (Joel. n). Apud Joelem prophetam hOC. e. tualis potesl lavare pedes discipuloram, ei omfaes
scriptum esl : Quomodo ergo invocabunt eum, ini ex animo ipsorum immunditias sordesque diluere;
quem non crediderttnt? Christum enim Judsei ,nonI „ el boc faciens, dalum a magisUo implevit exeni-
09 SEDTJLIISCOTl 100
plum. Q1133 auteni boria sint quseeyarigelizant (quam- A tales non solum vocis, sed vefba et rationem perve^
vis hoeipsum quod tlicit evangelizare, interpretatur, nisse pronuntiat: quod Utiqtte audietttes sermonem
bona annuntiare), quse sint tamen boria quse bonis fidei etiani perscrutari possunt; Sed dico : Nunquid
addidil, requiramus. Unuin et Verttm bonum cst Israel non cbijnbvit? Gentes scilicet esse vocatas acl
Deus, cujus imago bOnitatis est Filius, et Spiritus fidcm. Videlur ea quse superius dixit de Gentibus
ejus qui dititur bonus : illud ergo unum, quia in prolocutus : ttlinc vero, ul sibi moris est, etiam de
DeOPatre, et Filio, et Spirilu sanclO est, bona no- Israel subjungit, et vult quod inexcusabilis sit Israel
minavit; libc esl enim quod aiinuntiant evangelistse lestibus idoneis comprobare. Ipse, inquit, Moyses
secunduin prseceptum Dei et SalvatOris nostri didicit, ex persona Dei: Egb ad wmrilalibriemvos ad-
Centis, Ile, doceieomiiesgentes, baptizanteseos in no- ducarn innan genlem, de Christianis sine dubio di-
minePalris, etFilii, etSpiritus saricti(MaHh. xxviii). cens, qui a Deo ad aemulationem prioris populi in-
Exemplum vero hoc de Isaia videtur assumptiim ; creduli conCeplief assumpti sttnt. Ad wmulatiohem
sedibipropheta ad ipsum Dominum evangelizandi vos adducam. Quia per se Judaii in ira missi excru-
officium retulit. lta eilim ait: quia ego ipse qui lo- ciantur, quandb audiunt prophetas Ctlegem ad nos
quebar ecceadstim. Quam pulchfi iri iliontibtis ut pe- perlinere qui Christum crediriius. In tjeritem insi-
des evangelizarilis auditutn pacis, ut evangelizantis •> Hpieriiem. Hoc est, sine lege et non adorantem Deum
boha (lsai ui)' Yerum milii videtur Paulus, quia Verum. Isaias autem audet et dieit. Dicit Apostolus
propheta dixerat, ut pedes evangetizantis bona, et delsaiaquia audet et dicit: hoc iridicat, quia mOr-
IioC quaSi ex alterius comparatione commemo- tem contemnens et persecutiones quaeinferebantur,
rasse, velut si diceret: lta adero, ut lioiiio qui qttamvis sciret sibi imminere periculum, audet ta-
evangelizat^pacem et evangelizat bona. men et prsedicat Yerbum Dei. Et ex personii Christi
Sed non bmnes obeditint Evangelio. Ergo si nec dicit : Hic Israel carnalis est, hoc est, Abrahse
illi omriesbbediefunt ad quos isti missi sttnt, quanto filius, sed noh secundttm fidem : nam Isf ael verus
minus isti ad quos neiiio est destinatus. Quis credi- et spiritualis est, qui credendo videt Deum. lnvehths
dit auditni vestro? Firmayil exempld prophelico sum ab his quime non interrogabant: Qiiia non
Judseos esse contradictores evangelicse veritatis: Deuitt sed dsemonia interrogabant, per augurCS et
hunc auterii numerum taiigit qui fidem 11011 recipit, astrologos, atque aruspices idoloruin. Ad Israelau-
quod ponit Apostolus, qt.tiaIsaias dixerit: Domine, tem qttid dicit? Superiora quidem ad Genles, se-
quis credidit auditui noslrp ? Quis pro raro dictum qttentia vero exponit ad Israel esse referenda. Tota
est. Et observare debemus quod sermo hic in Scri- dieexpahdi manus tneas. Hoc est, toto tempore fui-
pturis iiiterdum pro rafo, interdum pro nullo omni- rabilia vel plagas extendi: nec sic Crediderunt.Cer-
no poriitur. Verbi gratia, Ut cum dicitur : Quis sa- tum est autein quod gentes erant quse Christum nec
piens, et intelligil liwc? Ubi vero dicitur: Qnis qttairere novefant, nec de ebinlerrogafe didicerarit;
ascendii hi ccelum, hoc est, Chrislum deducere; vel invenerttiit tamen quem non qttsesivcrunt, quia ipse
quis descendit iri abyssum, libc est; Christuma inor- eos quoesivitprior. Pastor enim bonus et dvem quse
tuis feducere? Hie guis ttulltts inlelligitur : nttllus perierat reqiiisivit, et sapieritia est qttse draclimam
enim estquiascenditin coelumChrislum inde dedu- perditam quserens invenit. Judsei auleminterrogant
cerC. Nunb ergP Doniihe, quis credidit auditui hb- Scriptttras de eo, et inveniunt quia crux ejus Judseis
tro ? quod dicit Isaias, rarum quemque significat. est scandalura. Ideo dicit adeos: Tota die expandima-
Yidelur lamen Isaias bsec ex jiersona apostolorum nus meas, hoc est cum penderet in cruce, Illi nori sb-
prophetare, quibus creditum fuerat prsedicationis luniinvenerunleuni, sedinsuperdixeruntei: SiFilius
officium; nam et Ipsi cum rarilatem credenlium de Deies, descende nunc de criice, et credimtxs.ln exem
populo Israel viderent, dicunt ad Dominum: Do- plaribiis atitem Hebrseorumnon habet contra dicen-
mine, quis credidit auditui nostro? Ergo ftdes ex tem , Apostolus autem secutus LXX interpreluiii
andilu est, audit}is ahtetti per verbumDei. Quia nisi j) ] veritatem in suis Scripturis, sicut illi inlerprelati
dicatur alicjuid, nec audiri poteSt, nec credi. ln om- sunt, ponit.
iiem terram exivit sonus eorum. Hoc de Psalmpxvin CAPUT XI.
assumitur, ubi ait: Non sunt loquelm,neque.sermo- Dicbigilur:NunquidrepulitDeushcereditdleri_suam?
nes. In quo pfo linguaruni et sermonum varietale Quia salis illbs humiliaverat, modo quasi bonus
Gentes Sine dubio ihleHiguntiir, el dicitur quiaapo- doctor consolatur eos, ne illos nimium exacerbarb
siolorum ChfiSli iri Oninem qttidem terrani sOnus videretuf. Absit. Non omnes; ait, repulit, nlsi illos
exierit, in fines vero brbis terrse, non sonus, sed qui non crediderunl. Namet ego Israelita sum. Quia
verba pervenerint: tjuod ita intelligi potest, quia non idcirco expulsi sunt, quod genus sunt Israel.
lerram imperilos quosque et indocibiles omnes di- Non ergo repulit Deus plebem Suam, quam praiscivit
cat, ad quos non verba, in quibus ratiO fidei com- esse credituram. Et ut hoc prObaret exemplo, suh-
monetur et Cxplanatio sapienlise, sed sottus fidei juugit, dicens : Namet ego Israelita sum. An nesci-
communi et simplici praedicationt pervenerit. Finem tis iri Eiiaquid dicit Scriptura (III Reg. xix)? Ne
Vefo ofbis lefne, erudilores quosque.appellaverit; Viderelur parvum quod exemplo sui non esse repul-
finis eriirii perfectionem indicat rerum, Ad bos ergo gam plcbem Dei docebat Apostolus, validiora fecjui-
101 COLLECT.WEPIST. AD ROM. 1<&
rit exempla, dicit: An nesciti&f etc. In quibus dcnr.A . mandata conteirinereiit, unde a Salvatore argUuritur:
cet, quod prophela aliquandb Deo repielus, cum Culicemlinqueriles, cdmeluth auieni glutientes (Matlh.
•apud Deum querelam populi prsevaricatofis expone- xxiii). Dedit illis spiritum cPitipunctiOnis,Hoc est,
ret, qui non solum jxrophetas oCcidisset et altariai spiritum errpris vel ittfidelitatis, sett invidise. Oculos
subvertisset, verum et Eliani, qui videbatur Solus; %t non videant, et aures rii nbri ttridiunt. Qusestio
. superesse ex prbphetis; Domini, conaretur exstin- nobis quomodo de boiio digne dictum videatttf, qiiod
guere, Domino dicebat • Et ego reliclus sum solus, ipse dederit ocuIOsresiduo Israel qttibus ttori videat
et qumrunt animam meam, Sed quid dicit illi divi-• et aures quibiis non audiat: et vitle lie fofte bsec
num responsum? Reliqui mihiseptem milliavirorum niagis felribulib Sit et merces incrediilitatis, se-
qui non curvaverunt genuti ahte Brial. Aperla sunt; Cttndum ea qiia^ itt siipefibribus expbsuirims, ubi
Jisec. Ostendit enim ftpn solum Eliam remaftsisse, qiiia non probaveruttt Deum habere ift nOtifia, ira-
qui devotus Deo tton adoraverit idola, sed multps; didtt illos Deus' iri repfbbum sensum : hirtc etenim
qui in fide Dei permanserunt. Huic rei et Mslorises Oeulus et aufis cbfdis, non corporis dicilur, quibus
congruit quod multi per speluncas occultali sint, por- excsecati sunt, et non audiunt, hi tttique Christum
pler Achab regem Samarise et; Jezabel uxorem ejus, , videnles in eorpore, et audientes doctrinarii ejus,
quiper pseudoprophetascredentes DeiprO|)hetasper- &nec credere operibtts quse videbartf -,nec verbo quod
sequebantur, et populum ad idololatriam cogebant. audierant bbedire voluerttiit. Usqtie in hodiernum
Quid autem et ipse numefus septem miilia virorumt dierii, Hoc est, usque cottvertaiituf, siciit de vela-
indicetj videamus. Septenarius numertts ad requieini ittiiie cbrdis adCorinthios diCitttr (11 Cbr, m). Vel':
pertinet: in septima enim requievit Deus. Audi ergo) Usqueirihodiernum diero, lioc est, usqtte ad eon-
quomOdo'Christus credentes sibi invitat ad reqttieni,, suroinatiottem SoBclili.Fiat mehsa eorum coram ipsis
- in laqueum. Quia itt passione Chfisti laetati sunt
et dicil: Venile adme, omnes qui labordtis, et ego.refi-
ciam vos.Ad istum ergo septeriarium numerum pef-- pascha comedentes : hoc enim de illis proplietatur
linet oninis qui venieris ad Ghristuni deposuit orierai qui Salyatbrem acetb etfelle potabant. Quod dicit,
peccati, et requiem salutis inveriit. Sieigiirirei hPc; fidl mensaeoruminjdqueuni ei capiionem, lion ha-
tempore reliquim secundum electionem gratiw Dei£ betur scriptum in Psalmb, rieqtie in nostris Septua-
salvw factm sunt, Reliquias dicehs eos; qui ex cir-- giiitaiiiterpretum exemplaribus, neque iu Hebrseo-
cumcisione -rediderunt, tam apostolofuiri quibus> rum. Sed rursttm itt Psalmo liabelur : Fiat mensa
se. quoque annumerat, quam et cseteros qui cunii eoruni cbram ipsis iti iaqrieum (Psal. iixvin). Apo-
ipsis seeuti sunt fidem Ghristi. Quod dicit secundumi stolus autem non poswt, coram ipsis. Ergo sciendum
electionem graiim Dei.salvas.factas esse reliqtiias}, , ^ qttod auCloritas apbstolica nunquain Hebrseorum
11011 mihi vldetur esse superfiuse lectionis adjectio : exemplaribus fidem facit, riec.verbis semper in-
poluit enim dicere, reliquise per gratiam, et sine2 terpretum servil, sed Scripturaruni sensum verbis
electipne, et cum electione. Namomnes quidem quii quibus conipetit eiplicat. Omne qttod appellatur Ve-
per fidem salvantmv per gratiam sine dubio salvan-< • lus Teslamentum menSa est lsrael, in qua mensa,
tur : qui autem per electionem gralise salyantuf,, Si quis volebat edere verbum Dei, appositis sibi
perfectiores anima3:miliividentttr ostendi.;'Si-flMtent
i legis et pTbplietaruni Sefnibriibus pascebatur. Et
gralia, non ex operibus, Sciendum est opera qiise_ hanc puio esse mensam, de qua dicit Saloinon: Si
Paulus repudiat et frequenter vitiiperat, riori esse_ redieris cmnare ad mensarii poteniis, intettiqWilitpr
opera justitise quse mattdantur in lege, sed ea qtti^-' inlellige quw appbriuniuf tibi, et mitte manuni tuam,
bus hi, qui secundum carnem legem custodiUnt,, sciens quia tdlia te parare opbrtel ? Omnis ergo Scri-
gloriantur: id est, vel circumcisionem; vel ritusj ptufa mensa est sapientise. Aliter, fiat mensa eo-
sacrificiorum, vel observationem sabbatorurti ett ruht coram ipsis iri laqueum; hoc Jmpletum est
neomeniarum. Hsec et ejusmodi ergo sttnt opera,, quando occisi sunt ih vindictam 'criicis pascha mari-
ex quibus dicit neminem potuisse salvari, et de qtti-- ducatttes, in laqueum scilicet.obsidionis? Sive in
bus In prxsenli loco dicit; quia non ex operibus,, -" biciuCuni mensa divirise Scripturae Judseis eflicilur,
elc. Alioqui gratia non est gratia. Hoc est, si Cx c qiiattdo ea quse de Clirislo prbphetala sunt, non nis";
operibus salvse factse sunt, non erit gratia, Secl 1 ad litteram perverse iriterpretantur, ir» captioneni
merces operis : quia a gi'atuito munere gratia ap--•' scilicet transmigrallonis, qttae sub Tito et Vespa-
jiellatur. Quid enim? quod qumrebat Isrqel, hoc tioni- sianb facta est. Pptest autem et illa captio mensse
est consecutus; eleciio autem epnsecuta est, cmteriI liujus videri, qttia Dominus eos cepit, cum ad eps
vero excwcatisunt. Iri his; Apostplns Israel in duas3 Hixit: Qriid vbbisvidetur de Chrisio ? Sequitur : .Et.
divisit partes, quaruin una.m electionem vocat, quse3 non potuefurit ei respbndere verbum (Luc. iv). Et in
conSecuta sit qupd quserebat; aliam cseteros appel--• reiributibnem. IlOe est, iri mali operis vindictam :
lat, qui non solum conSecuti rionsunf quod qusere-- fit autem et Iri scandalum mensa 'ho.c-.mbdo. Ex
bant, sed excsecali sunt spiritu compunctionis. Ideo) SCripturis didicefurit.Judsei, quia Christus in mter-
auteni totus Israef non est conseeiitus justitiam, , num mtiriet; Jesttm verb videntes in cafne, et 11011
quia illam non ex fide quserebanti sed ex solis ppe-- soluiii iii cafnevSed in morte, el morte crucis,, scan-
ribus legis se justiflcari putabant, cum maxima legiss (lalizabaiitur in eum, nescientes quia elsijassus est
103 SEDULDSCOTI 104
1 scientia pura (I Tim. III ), non jam bonum grande,
ex infirmitate carnis, sed vivitex virtute Dei, Dorsum A
eorum curvatumest semper.Neque enim debentultra sed jam malam sibi pcenamconquirit, tanquam qui
coelumdespicere,qui in escatoremceelipeccaverimt: conlumeliam fecerit divino ministerio, quod simili-
sed dorsum significatfortiludinem Judseorumad ser- ter de cseteris et omnibus ecclesiasticis gradibus in-
vitutem redactam extraneis gcnlibus. Dicoenim,nun- telligendum est. Siquo modoad mmulandumcarhem
quid sic offenderuntut caderent? Id est, non ita pro- meamprpvocem.Hoc est, ut omnimodotalemme ex-
pler improbitatem suam csecati sunt, ut curari non liibeam, quatenus me desiderent imitari. Si enim
possint : sicut et Zabulon legimus cecidisse, dicente atrdssipeorupi recohciliatioest mundi. UndeGenlibus
Isaia prophela : Qupmodocecidistide cwlo, Lucifer assumptio^ nisi ex illoruni viverent robrte, ex Ju-
,(JTsai.iv) ? Casum apostaticum significavit: non dseis mortuis ? Christus vel apostoli vila fuerunt
ergo bos sic offendissedicit ut caderent, sed offen- , Gehtibus, si quos inde liberavero, ad vestram pro-
sibrtis suse causa ad tempus pbtusos. Sed iliorum ficient vitam. Si ergo, inquit, Israelitse hujus gentis
deliclosalns est genlibus, ul illos mmulenlur.Quo- adjeclio reconciliationem praestitit mundo, et tanta
modo ex illorum delicto salus genlibus detur osten- . fuil erga genlem istam gratia, quse sublata ab ea
dit, hoc est, ut conversionemgenlium videntes, et universum mundum Deo reconciliare sufficeret,
testamentum Dei, quod ipsi prius acceperant, illis IB quantum putas tunc merebit mundus, cum etiam
traditum, et legem et prophetas apud eos majore et gens isla recottciliari meruerit? Et quid aliud sit,
digniore haberi observantia, zelum capiant etiam in quod ex reconciliatione Israel mundus acquiral bre-
noyissimis saltem temporibus. Et sicut liunc illorum viter pstendit, dicens : Vita ex mortuis. Tunc enim
lapsus salulem gentibus detlit, ija gentium fides et erit assumptioTsraCl, quando jam et mortui vitam
conversalio Israeli semulationemconversionis et sa- recipient, et mundus ex corruptibili incorruptibilis
lutis conferat: usque adeo illos dilexit, ut propter fiet, et mortalesimmortalitatedonabuntur.Absurdam'
salutem illorum gentes vocaret, quo eas videntes ad namque videretur, si cum offensioipsorum reconci-
regnuhi Dei admitti, vel sic facilius convertantur. liationem mundo donavCrit, assttinptio ipsorUmnon
Quodsi deliclum illorum divitiw sunt mundi, et di- majus aliquid muridoet prseslantiuslargiretur. Quod
miriutioeorum divitimgentium, quanto magis plerii- si delibatio saricta est, ei massa. Hoc est, si qui
tudo eorum. Si delictum illorum tantum vobis pro- crediderunt pauci sancti sunt, et "omnes sancti si
fuil, ut sine operibus legis vos illis faceret cohse- credant. Qubd unius substantiae est, unum esl;
redes; et si pauci ebrum credentes omnes vos ad ideociue ostendit non posse indigrios dici ad fidein
salutem vocarunt, quanto magis si omnes crederent hos quorum jam pareiites adepli siint fidem : quia
prodesse vobis poterant per doctrinam. Considera G ' si pars Judseorum credidit, cur non et alia pars
in his Dei sapientiam, quomodo apud Deumne ipsa ppsse credere dicatur ? Et si rndix Sancta est, etra-
quideiri delicta et lapsus inutiliter cedunt: sed cum mi. Immutatis verbis «adem repetit, ut seiisumcom-
nnusquisque ex propositis in voluntale vel liber- modet duobus exemplis. Radix patriarcharum, hoe
tate delinquat, dispensatione divinae sapientiaehoc est, primi et novissimisancti ex ipsis. Radicem vero
ipsttm, in quo illi damno suse negligentisepauperes hanc quidani Abraham, alii Seth, alii unum ali-
fiunt, alios divites facit. Vobisaulem dico genlibus: quem ex patribus ponunt. Ego autem radicem aliam,
Quandiu quidemego sum gentium Apostolus.Quan- quaesancta sit, et santias primitias nescio, nisi Do-
diu in corpore fuero constituttts. Honorificabomhii- minum nostrum Jesum Ghristum ; ipse est eiiim pri-
steriummeum.Dnm exemplo meo plures eorum sal- mitise omnium, vel delibatio secundum id, quod
vare Contendo.Ostendit gentibus, quonam affectu alibi de eo dicitur:: Qui est primogenitusomnis crea-
diligat Judseos; nam miiiisterium suum, quodApo- turm (Col. i), huic namque radici, omnis qui sal-
stolus gentium est, honorificat, si propter affectum vatur, inseritur : et bac deliberatione sancta omnis
generis sui data opera etiam Judseos acquirat ad massa humani generis sanctificatur. Et sicut radix
fidem : honorificatior enim fit, si et illos, ad quos ._ sancta manentibusin se ramis sanctificatis pinguelu:
rion missus est, hicretur ad vitam. Patribus enim in' diiieni prsebet, dum per Spiritum suttm sanctum
laude maxima erit, si fratres invenerit qui perierant. adhserentes sibi vivificat, verbo excolit, sapienlia
Quid lam dignumquam ut unusquisque ministerium floridos reddit, et in omnium virtutum plenitudine
suunl, quod Dei providentia suscepit, exornet? afferre fructus uberes facit, ita et jpse dicat de eis :
Exornat autem et illustrat ministerium, qui bene Ego autem sicut oliva fruclifera in domoDei (Psal.
ministrat: sicut ex contrario dehonestat ministe- u). Etenini si rami qui fracti suttt, propter incredu-
lium suum , et nolabile facit, qui negligenter et in- litalem fracti sunt; et qui slant, fide stant : qui
digne ministravil. Verbi causa, ministerio Ecclesiae salvi erunt in quo slant,nisi in Jesu Chrisio? et quis
diaconus , inquit, bene ministravit, bonum sibi aliusesl, a quo per inCredulitatemfracti sunt, nisi
graiide acquirit, et multam fiduciam in fide Chrisli ipse cui non crediderunt? Sed tanien ex tempore
Jesu : si vero non bene minislravit ,hoc est, si non adventus ejus multus oleaster inseritur huic radici,
se talem exhibuerit qualem describit Apostolus : vel ramis ejus, apostolis scilicet et prophetiS, et qui
Gravem, non tnulto vino dediinm, non turpis lucri iiiseruntur eis, socii fient radicis pinguedinisChri-
pppetitorem, sed liabentemmhdsterium fidei in epn- gti. Quod si aliqui ex ramis fracti sttnt. Hoc esf non
propter te ilii fracti sunt, sed propter illos tu inser- A A.Noloenim vos igriarare,fratres,niyslerium hoc. Adhuc
lus es, qtiia illi fracti. Tu aulem cum oleasier esses. ad eos qui ex geiilibus crediderunt, quasi elatos et
Oleasler, olea quidem, sed inculta ac silvestris. -Noli superbientes adversum ramos qui fracti sunt, et pu-
gloriari adversus ramos. Hoc est, rioli de illorum tantes quod hoc iibn Dei bonitate et ineffabili di-
perditione gaudere, alioquin audies..: Quia npn illi spensalione sapienlise ejus,, sed suis meritis conse-
per te slant, sed tu per illos; nec illis vilam pra- cuti sunt, ut ,'illis detractis, ipsi cumessent olea-
slas, sed illi tibi. Dicis ergo : Fraeli sunl rami nt stri insererentur in bonam olivam. Mysteriuiii autem
ego insererer, Dicis illos ideo fractoS, ut tu iiisera- dicit arcanum, quod hominihus ignoratum eSt, quare .
ris :; videamus si propterea, et non magis' propter salvatae sunt Gentes, quia occasionem eis salutis
increduHtateinsuam ceeiderunt. Tu auiem fide sla. etiam csecitas prseslitit lsrael. Est mysterium quod
Quia Jiidsei per diflidentiam lapsi sunt, hos fide ignorabalur^b his qui insultabant hujusmodi, quo-/
dicit stare, quia cum prius jacerent, credendo stare rnodo in dispersione filiorum Adam, cseteris quibus-
eoeperttnt. Noli altiim sapere, sed time. Id est, noli que gentibus secundum angelorum numerum distri-
dicere quod fidem Abrahse liabeas, nltra populum, butis, prppria qusedampars facta est Israel, ad quos
Judaicum fidelem. Quidam httnc locum non intel- et repromissiones bonorum, et testamenta, et legisla-
ligenles, nec attendentes causam vel persorias, de, B I tio facta est. Manente ergo illa parteDomini in statu
qua et de quibus loquitur Apostolus, pulant hic suo, possibile non erat nos, qui efamus gentes,
sapientiam esse prohibitam : quod si Ita: est, se- introire in lisereditatem Dei, et in seeptri ejus juia
cundum illos invenielur sibi ipsi esse contrarius, succedere, Sequitur : Ut non sitis vobis ipsis sapien-,
cum hic velet quodalibi, ut Ephesii et cseteri ac- tes. Hoc est, ne secundum humanam sapienliai»
cipiant, niagnls supplicatioiiibus a DominOdepre- dicatis : Nos Deus elegit, etillos abjecit. Quia insul-
calur. Noli ergo altum sapere, hoc esl, noli contra! tare lapsis et gloriari adversum ramps qui confracti
eos esse supertms, sed cave ne lu offendas. Me- sunt, non iit per Dei sapientiam, sed per huma-
menlo quod omnis qui se exallat, humiliabitur: nam[ nam, mutabilem et ignorantem mysterium Dei.
possibile est etiam te peceare. Sienini Deus nalu- Quod enini secttndum Deum sapit, in beneficiis".'
ralibus ramis nmipepercit, ne forle neclibi parcat. Dei non insultal abjectis : sed cum timore gralias
Hoc est, si illis nonpepercit prbplerincredulitatem, agit misericOrdise largientis. Quia cwcitas ex parte
quia ex radice sancta sunt, quanto minus tibi si pec-... Israei coniigit. Id est; iion bmnibus patitur Deus;
c&yeris?VideergobotdtatemetseveritatcmDei.Bonumi . sed aliquibus ex Israel fieri csecitatem. Aiit in tan-
Deum gentibus esse testatur: quia cum idola seque- luhi Israel et delicta et perfidia occupaverat, ut
rentur, et nec sic requirefent, ipse ullro vocavit illos,, C
^ veniret tempus quo gentes omnes admittbrentur in
et peccata remisiteis. JudseiSautem severus est, ett vitam,. et ita omnis Israel per fidem solam Salvare-
excaecavitillos, quia dorium Dei spreverunt; potestt lur, quomodo geritium plenitudo, ut sequales essent
enim Deusiterum inserere illps. Apud bomiiies qui-- in Christo qrii sequaleS ftterant in delictis. Donec
dem impossibile est aridos surculos reforniare, apud1 plenittido gentium intrtiret. Id est, mUltitudOcreden-
Deum autem oronia possibilia atque facilia. Nam si.i. tium ex oniiii gettte. Nott omnCs omniiio gentes,
tu ex naturali excisuses oleastro. Quia jam olim pa-'.. juxta figuram synecdochen. Sicut scriptum est :
tres eorum per naturalem legem degeneraverunt at Veniet ex Sian qui eripiai ct auferal iniqtiitates ex
iiaiura, el per successiones peccandi consueludinei Jacob (Jsa. LXXIX).; Quod si-vis", inquit Apostblus,
permanente^ quasi naturajitef amari et infructuosi. i. scire quomodo etiam post cseeitatem salvandus sit
esse coeperunt. Et contra naturqm insertus esin bo--.. Tsrael, audi quomodo scriplum sit: Veniet exSion
nrim olivam. Conlra naturam olivseest inserere olea-- ^fiiteripiat, etc. Sciendum sane est quod de prbpheta
slrum, cptiainagis solet ramus radicis yim mutare,, Isaia unum testimoniumistud Paulus assumpsil, pro
quam radix ramorum iri siiam vertere qualitatem.. eo quod clixit Aposlolus': veniet exSion, scriptum .
Ideo inserlum ditit oleastrum, ut surculus fructumi ,y, inveniet, propler Siori: E> quod ail llic, cum abslu-
radicis afferat, socius ejus effectus. Olivamfidem,, lero peccalum eorum, ibi omninp scriptumnon est,
p.er quam Abraham justificatus est, accipiamus:: sed nec apud Hebraeosquidem, Apostoli tamen au-:
oleastrum vero, quia sterilis e.tinfrucluosa naturaj ctoritate sumptum est. Yerum meminisse debemus
est, perfidiam significat, Ac per hoc si hi qui sem- quod prsesenfem locum Apostolusquasi mysterium
per inimici Dei fuerunt, conversi iri iidem Abrahse e haberi voluit: quo scilicet hujusmodi senstis, fideles
inserti sunt ex cujus origine non sunt, quanto magiss . quique et perfecti inter semetipsos velut mysterium
Judsei, sipostdiflidentiain,credaiit,patemse reddendili Dei silenlio tegant, nec passim imperfectis"efmiiius
suut naturae, inserti iterum iri suam promissioiiem ? capacibus proferant. Mysterium regis, ait Scripturaj
Sed uec hoc quidem lateat nos in lioc loco, quod non[i,> celare boiium est (Tob. xn). Et hoc illis a me testa-
eo ordine Apostolus olivseet oleaslri similitudirtem i menlum, cum abstulero peccala eorum. NOvuftisci-
posuit, quo apud agricolas babetur: illl magis oli-; -; licet Testamenlum, quod promlttit Jeremias, quod
S'am oleastro inserere, et non olivse oleastrum so- non nisi novi, abolitis per baptismum peccatis, acci-
leut, Paulus vero appstolica aucloritate ordine com-- piunt: Fraires secundumEvangeliuminimici propter
mutatb, res magis causis quam causas rebus aptavit.-.: vos: Causa incMduIitatjs inimici siuHTivangelio, " ' ut
PATBOL. CIII, 4.
107 SEDULH SCOTI 108
gentibifs error et delictum il.lorum aperiat viam ante A pervenire, unbquoque tempore decfevlt quid esset
tempus intrandi ad fidem, sicut supra memoravi. pisedicandum, ante tamenpermitlensnniimquemque
Hpc dicit ut iion hisultet his quorum delictum pror sibi: quia-natura ipsa duce, cognitio justiliae obtor-
fuif gentibus : illis enim insultandum est quorum puerat, coiisueliidiiie delinquendi data lex est, ut
peccatum obfuil aliquibus. Eadem persequeas, adhuc humanum genus terroris metu lege frenaretur: quia
de ISrael M gentibus Aposlolus, «framis oleastriy n.on-se cohibentes rei tenebantur a:Iege prsedicta.
qui insultabaiit ramis olivse,, deffactis, imputans: Misericordia est, quse ad se.confugientes salvaret,
efiam hoc addidit,: quia Israel secundum Evangelium rcfugientes,aut,em ciccafet ad tempu.s; ad promissio^
quidpm jni.inicus faptus est Deo;, quia nbn, credidit; nem.eoriim, gentes, quserpriuS jttstitiam Dei datarii
Ghristp : quanlum aulerii spectat ad hpnorificenliam pet .Moysens.equi iioliierattt, advocans, ut horum
patruni, eleetus et chafissinius habetur apud Dettm. saluti .duipinvident," ipso zelo:ad radicis salutariS:
Sed et quod dicijt" Pmpter vos:; qttorttin saluti sci- priginem se reformarent promissi in lege» Hsec est
licet invideiit, prohibentesapostolos getttibus loqui, qltitudP divitiariim sapientiw et scientiw Dei, ijui
et perseqiierites qui aniiiinliant Ghristnro. SeCundum tam Judseos quam geiiles maiiifestafa pfovidentia
rejiquias vero, quae salvandse dieuntiny in quibus acquisivit ,ad vilam. Consideratts sanctus aposlolus,
electio credentium-Subsecuta est ex Israel. Charis-_,,? tantas esse bonitatis Dei divilias, et taiiium dlviliis
simiprapterpatres. Quorum soilicelfidem sequentes, sapieiitiai opus erga rationabiles agi creaturas, et
creduiit in euni ..qui suseitavit ;Ghristum Jesum a quodrtantum DeusMves mintiihericardia, ei dives
mortuis. Skenimaliquandoetvbs ribn credidistisDeo: in omnes qui invocarii,eum, et tantse suiit bonitates
Postiiseceliamlatentes et profBttdioi-esincredulitatis ejus,. et longanittiitates, et sapientise, repente ut
eor.um:aperit,causas,fet diclf: Quia sicut VOsGentes; interioribus eas cordis«culis:itttiieiis;Immensita!lem-
quondam.rpon .eredebatis.Deo, nec iamen idcirco' que eafutt perspiciens; stupbre siriiiil ac pavbre
penitus/reliqUit vos:Deus. ,8ed aliquandb lad utihnum ; perculsus, exClametêt dicaf: 'OmliUudoMivitiariim
misericordiarri-xonseculi::eslis},pf£pierincrediilitatem: sapieuiiw et iscieriliw Deifquam htscriitabiiia suht
illomm. Occitsio tameii.coiifefendxin vos niiseri- 1 htdicia.ejris l.JmdiciaDei tibyssris mrilla; ad liqui-
cordisejiopuli Israel inereciulitasexstiti t,; ita. etiam- dum '.enim.coniprehendiiion possunt. Inscrutabiiia.
nunc.hi qoi;de;populp Israel non crediderunt,, nbn Ut scrutari judicia cjus,-quif}tts:iinamquamque ani-
usquerelinquunturin incredulitateisua. Postqttam: niam atijue iiafttfam i-atioiiabiletti dispensat', rienio
plenitudiiiis . gentium impleta: fuerit dispensatio, sufiiciat. Sed reqttireridurn quare dicsil inscruiabilia
etiarij ipsi misericordiam consequenlui. Sine pceni- _, essejudiciaDei, curoPsalmogrEpkis dicat: Ih la-
lerilia enim sunt donaliones. eP vocaliones. , Si.cre-: biis meis prohuniiavi oihiiia-judrcia.orts,/.'?«'.Ad quod
diderint, illis non poterunt imputare peccata, cpiia ita responderidum est. Nam addendo bris tui quai
Deum nonpoenilet Abrahse semiiiiproniisisse. Con-,: scripta Sunt a prophetis, et quse facilia surit ad in-
clusifenhriDens,omnia in iitcredulilatey.ut.pmnium_ telligenduitt significaf. Et irivcstigabiles viwejrisf
misereatur... Non,-yi inclusitj sed. ratipne, quos iiive- lioc est cbgitafio dispensationum ejus, sive Vi;cDo-
mtlnincredtilitale» b»C;est;Jiida3pS;pHines«t;geiHes mini; seilicet niiSericordia etjudiclum. Qiiis enitn
concliisit.-quia ianteJttdaii peccatpres tantum erant,, ,, coghoviisensumDo'mhii:?khrieirto eogriovlt? Nani in
npn etiam peiTidi, Postquamaiitem Ghristo non cre-; pfseSeritiipse Paiiltts sciebat, qui aliis bstendebaf :"
djdefunt; gentibusi surit sequales, ut;-pronessimrliter",- sivesinelegeipsius per se nfemocognovil, hoc Certe
roisericbrdiam coftsequantur; Hoc est; bmnia coii- ; de creaturis dieittqttippe Cuinihil sif cum cieatura
clusissp in iiiciedulilate» ut tunc decretum donum a connnmie: Quiseriim tognovitsehsum Domini? hoc
Deo veniret, quanda omnes diftidCntia iaborarent;" in Isaia sefipfutri babetur. Maiiifestiini est, solum
ul gratja muneris;esset gfalissima. Ttaque iieirib:• Deiiin esse qui: novitomnia corisilia, et huncuniiiri
se.jaclet;: roiserum est enim superbum esse eum:; esse qui rittlliiis egef, quia ab ipsosUni omliia, et per
cui ignotum est;:T) atiiludo divitiarum sapientia; ei!-ijj hoc coiisiliiim ejuS a nullo nec metitur, nec eoin-
scieniim Dei. Miratus lantrim profiindum, nullis prehertditur,qiiiaInferiora Stiperioris sensttm capere
pfsecedentibus mefitis gentes iiitromissas, et In non posSuiit. Denique Jiidsels nori credeiilibus ini-
periidia Judseos'derelictos;,unde: exclamat dicens : possibile videbatur, consiliuin et voluntatem Dei esse
0: ,alliiudo diviliarum sapientim :iet.: scieritiw Dei, ad fedemptionem geiitittiii, Simili hfodo et gentibus
Lattdat: sapieritiam Dei, quse tam idiuexspeetavit se- ardtturir etincredulttmiudseos, qiii;noii;c.rediderunt,
cundum.ptaiscientiam^, donee omnes miseficordia Saivalore posse cbriverti, et cfedere ut salvarentur.
indigsrent; nt Iipmiiiibus de falsa jactanlia gloria: Autqriis bOnsiliafiusejus fuit ? Hoe est, quasi minus
tpllereluri Excelsum etimmensum DeUmin divitiis ipse cOrisiliosufflcieris, iiidigeretalterius, sed con-
sapienliae et scientise silae,'cumbmpi laude gratiafiiin silii participem iiiillttm qiiidem inter creaturas esse
acfionis teslatur: est enim ConSilium et judiciiim proniirttiat: cbnsilium vero sapienti necessarium in
ejus iiicomprelierisibile. Nam ab initio sciens con- sapieiitia Suaest, qui est Chrislus, et in sanctitale
versatioiies et opera hominum, quia neque sola est Spifiius sanctus. :Aritquis prwr dedit illi,et re-
sfeveritate juslilise salvari pOsset humanum genus, tribueitir ei ? Nemo enim aliquid factori suo prior
neque spla misericordia ad profectum. meritorum contulit, quippe Cum etiam hOc ipsuin unttsquisque-
409 COLLEGT. IN EPIST/AD ROM 110
a Condilore suscepif.: Quoitiariiexipsb, et per ipsum, A cbrpbra siia exhibeant tiostittm viventem, sanctam,
ei tnipso srinl aninia. Yides quomodo in ultimo placentem Deo. Vivenlemdicit hosliam, quae vitam,
ostehdif quod in omttibiis quse supra dixerat segre- bbc eslChristum, in, se gerit; sanclam dicit, in qua
nam curn dixii: Aiti-': SpirituS ,sanblus habitat,; ut Apostolus dicit: An
gaverif ftiysteriuiii Tfinitatis,
fridb dmiiantmfP&iremex gud oihriia dicit esse, nescitisqttia temptum Dei esiis; et Spiritus sanctus
a
sigtiificat: ef sapientiaj altitudinem, Spiritmn san- habilatinvobis? Placerilem Deo, Ut pOte peccatis
cttiin, quietiairi alia Deinovitet declarat. Veriim-. etvitiis separatam. Hsec autem omnia rationabilis
tamen qttOd m'cit,',;ea;'iuso,:iibe,' ipsum qtiod suriius; est cullus Dei, Potesl enim pro tali cultu rcddi ra-
indieat; per ipsum aulem,: quod per ejtis pfbviden- tib, et osteridi qttia "dignum est Deb lales hostias:
tiani dispensairiurlii vita; htipsb "vef o, qubd per- . iirimolarc-: arictes auiem, et hircos, et vitulos im-
fectio omniiim, et fittis iiiipso erit, tunc ciini Deus mbrtali ct incorporeo Deo offerri, nulla ralio ho-
erit otniiia in omnibus.' Ab ipso oiiiriis creatura ac-" riesta'sinit. 'El riolite conforitiarihuic swculo. In qub
cipitiiiiiiurii, et per ipsuiri fegilur, el iil ipsb oriinia' oSteridit esse quattidam fbrmarii hujus saeeuli, et
coiicludiiiHuf, nec ipse'coiitiiiettir ab iillb. ln~sw~ aliam esse sseculifuturi. Vide ergo ne forle cum veait
cuia: Propter hoc quod perfectio oirinium rioii Iri- irain cor tuttni, coiiforniemte facial huic saeculb.
tfa untini ssecuium coiicliidifiif, sed iii inulta proten- B ^ Similiter autem et coricttpisccntia mala, et avaritia,
ditur. Amen. \]V intelligamuS per Illimi ad istam' csiiteraqiie qttibus prseSeiis"saeculumdelectatur, fbr-
mam libi SsBCulipfaesenlisImponant.Si vero e con-
beatitudineni ,veniendum, * ' ' de qua
" scriplttm est'in
Apocalypsi. .".'• ' Irario mansueludO, patientia; lenitas, 'continentia,
"" "' ' ' :"''"''"' " fides, verilaS cseleraequevirlules habitent in sensu
CAPUT lll. ';
Obsecrb ilttque, frai_res,:per misericordiam Dei. tuo; coiifofiriein-te futttfi sseculi facient, et Ita pul-;
Non per salutem illorum", neque per Chrisfiiiii bbse- chram animse tuse speciem redclent, ut Verburii Dei
cfat, quamvis misericofdia Deiiii ChristOsit, taiiieii quo despbridet eam sibi in miseficofdia et fide, dieat
per niisericordiani Dei ofat illos, per quam ex iriof- ad"eairi"'.Tbta es formosa, proximd itieti, etmactiia
ttiis vivere eoepefUrit,rit meiridfes ejiis sollicite agant rioriest in te (Cdnt. iv).; Sed reformdmiriiin hovitate
circa/obseqttiumejtis a quOiil.is data est;.per querii sehsus veslri, Renbvatur atttem serisus ribster pef
ex impiis gi-alis justiffcati sunt. Cnm per bmnerif exefcitia sapieritise, et medilationem Verbi Dei, et
textttiri Epistolse in Stipefibribus docuissel Apostolus legis ejus intelligentiam spiritalem, et quanto qttis
quoniodo a Judseis"ad gentes, a circuiricisioiie, *a'd quOtidie ex Scfiptiirafutti proficit lectione, qualitb-
Tideni, a liiibraad Spiritunf,abumbra aclvefitatem, ^, que ;aitius'iritellectus ejus accedit, tarito iioviof Sem-
ab blfsefvaritiaCarnali ad-observaiiliam Spiritttaleni ^l ]ieT--efRcit\rr:~Quodvbn'um,etplaciium^
feligionis Summa trahslata" Sit, 'et/bacc ita ad fuiiita Hoc est, quod bonum sit, et melitts, et optimum,
'propheficis vocibiisbsteiidisset designaia : jani nunc Vefbicaiisa : Rbnum cbrijugiuin, roelius autem con-
spfrituaiis liujus bbservantise, ad;quani,cttlti.islDei firientia, bptimuni vifginitas. Dko enim per gratidm,
"fituni docuit eSse translafum ; aggreditur mOreS et quw data esl hiilii". Pfohibittts huriiaria Sapientia.,
iristitula sancire, ef ait: 'Opsecro itaque vos, fratres, qtise prsefef legeril est, nPn sensu propfio loqui se
per misericordiam Dei. E-tiisee clbceO, ribil cjuasi dicil,; sed attctolifate gratise'spitilualis. Hiec gratia
iiriperans: nibil eriini;pfbficit legis inipefium, sed peritia inielligitiir doctririse Doriiinicse, per quam
qiiasi qiii onicium suscepimus recorieiliaiido vos Deo. Iiumilitali studfendttiiitradit. Videftdumesttjuia Pau-
Qtiid esl auteirt quod vbs obsecro1? Ut exliibeatis liis, sicut et alias dicit, riori in suasoriis sapieniim
corpora veslrahosliam viventem, saiictum, Deo pla- carnaiis verbis, sed pef grsitiam quae sib.i,data est,
'dentein; nOn animaliutti, sicut in vetcrr lege,' cjuae lbquitur. Est eniiii multa differeiifia pef gratiaift
tamen, licet iri figufa fierent, inimaculafa offerebant ioqtientis, et per humattam sapietttiam. Denique
et vivif. Ralionabite bbseqiihimvestrtim- Oiiine bpus Conipertum est, rioniiullbs eioquentes et eruditos
bOriiiriiiuric placet Deo, ,sl ratibiiabilitfer fial: nani 'ii i virbs, Curiimttlta in Ecclesiis dixerittt, etirigeritem
aiias niercede privatuf.:' ut pbte' si cittisTiomiiium piaiisum lattdis accepferirif,"riemirieriifanieri aiiditb-
caiisa jejunet, boniim obsequiiim insipieiHer facit; rintt ex his quse dicta suttt, compunctionein cofdis
Obsequium hic cultum dicit, qrii ctilttis, quoiiiam accipere, riecproficere adndem, necad limbfemDei
dtiduiriIii corpbribus imiiiorttm pecorum consiste- iricitafi: saepe autem yiros riOrihiagriaeelbquentise,
bal, nunc, Inquit, iil cbrpore-ralibiiabilis lioiriinis heC cOmpositioriisefmOnis stucierites, verbis simpli-
oiferatuf, et corpora 'liiagis vestra quain pecoriuri- cibus et iricompbsilis multbs Infideliuni, convertere.
fianl sacfificium Deo. Pfb vlribus atttem explariare Denique scfiptiim est qttia et Joscplr invenit gratiam
teritabitiius quoniodo ttriiisquisque"ratibhabill bbse- iri cbhspecttt prihcipis cdrcefis., et Esther invenit
qttio CuHuSDei exhibeatuf. Si supefbiani cofpbris graYiaiiiapud fegerii. Repefimus autem nos iri quo-
"SiiiViricat, immolat vitiiltirii; si ifaciiridiiitti sttpfefet, darii sefefetidfe libellb Scriptufarum, quasi: aiigeiii.m
arieferii jiigul.at';; Si' liiiidinerii Vincai/, hoiocaUStuiif tjiifehidariigfatise, "c|iiiJptiarii vocabiilum' ex gratia:
rifferl hifcuiii; si "vagOs et lobficos" cogiialionurii tfalieret ? .Ariaciiei"eriiriidicitur, cjuod iiiterpretatur
resecet Volatuk, Coluttibaset turtufeslmmolaverit.. gfatia Dei. Hbc efgb Scriptura illa coiHinet qupd
Nuiic autem Paulusbbsecrat in ChriSto Crederites,ut niiSstts esset a DoriiittbIste angelus ad Esther, ttf ei
1U SEDULII SCOTI 112
gratiam daret apud regem. Videanius quid est quod A stuclium erga sapientiam Dei ei doctriiiam verbi ad-
per gratiam quae data est sibi Apostolus dicit : hihet, et in meditalione legis divinae die ac nocte
Omnibus qui sunt inter vos, non plus, inquit, sapere,,, persistit, et est magni hujus cbrporis oculus; alius
quam oportet sapere, sed sapere cidsobrietatem. Yi- erga niinislerium fratruni et indigentium curam et
detur adhuc ad superbientes ramos oleastri, et iiif est sancli corporis ejus manus; alius stttdiosus au-
sullantes ramis qui debona oliva defracti sunt, eliam ditor esl verbi, et auris est corporis: alius ad vidert-
Iiunc aplare sermonem , et dicere eis : Non debere dos decumbeiites et requirendos tribulantes, et po-
plus, lfocest, superbe sapCre. Ego autein dicp quia sitos in necessitatibus eraendos est impiger, qui pes,
et haeretici pluS sapiunt de Christo quam oportet sine dubio eeclesiastici appellatur corporis: et ita
sapere, qui negant eum in carne venisse, et natum invenies unumquemque propensius erga unum ali-
esse ex Yirgine, sed coeleste ei corpiis. assignant. quod ofiicium el specialius operam dare, csetera vero
Plus viilt sapere qui illa scrulatur quse lex non dicit; sequeulia habere. Quomodo autem corpus istud in
unde et Salomon ait : Alliora te ne scruteris,-et Chrislo sit, id est, in veritate, et sapienlia, et jus-
majora tene quwsieris, sed quw prWcepittibi Deus titia, et sanclificatipne, quse omnia Christus est, ssepe
illa cogita semper (Eccl. m). Aperte ostendit b.oc. jam diximus. Habentes autem dbnatwnes diversas,
nos debere sapere, quod justitise terminos non egre- B -E Cum dixisset singuios quosqtte credentium membra
diatur, sed sapere, iuquit, ad sobrielatem; quodin esse unius corporis Ghristi, nttnc quasi diversorum
Graeco dicitur «rwyôo-ura,in nostris codicibus, liOc membrorum diversitatein operis enumeral, et verbi
CSt, in Scripluris divinis, sobrietas a majoribus iii- causa, velut ocuiorum, ifa menli, quse est intcrior
lerpretatunr est: ab aliis tamen erudilis viris tem- oculus, iirophetise assignat officium,et 'alii tanquam
perantia ponititr.Ssipere ergo ad teniperantiam, boc rnantti ministerium ascribit, et alii tanquam Thigiise
est, ut in omiiibiis, vel quse agimus, vel loquimur, cioctririamtribuit, similiter etiam cselera secundum
yel sentimus, temperantiam teneamus. Et unicuique ratipnem niensurse fidei. Nunc autem illa officiacle-
sicut Deus divisit mensuram fidei. Mensuram fidei, putata niembris mefito fidei enumerat, nt quod vi-
virtutiun intelligenda est gratia, quam nbn nisi fide- derit membrorum, quod sibi deputatum officiuni est,
les aCcipiunt. Sicut divisit Dcus merisurdm fidei, non perstrepat alteri, cui videt aliud tradituin, sed
hoc est, ut scial unusquisque et intelligat .quaein eo, congaudeat ut corpus Ecclesiae sit perfectum. Sive
sit mensura gratise Dei, quam consequi roeruit per prapheliam secundum ralionem fidei. A prpphetia in-
fidera;, Interdum eniin accepit quis a Deo ut sapiat; cipit, quseprima probatio est, ralionabilem esse fidem
in opere charitalis, aut ut.sapiat.in officiovisitandi, nostram; denique credentes accepto spiritu pro-
aut erga viduarum ef pupillorum defensionem, aut; C phelabant pro motlo capientis, boc est, causa quan-
erga liospilalitatis sollicitudinem ; hsec ergo singulai tum exigit pippter quam datur., Prophetia inlelli-
divisit unicuique Deus secundum mensurani fidei: genda esf, quam docet Paulus, non illa per quam di-
sed si is qui accipit gratiam ut denup alicuihprum i citur, Haecdicit Dominiis..Sive ministerium in tnini-
sapere yelit, et Iion intelligai niensuram gralise sibii strando, Jibc est, niinisierium sacerdolale, vel dia-
dalse, sed velit sapere de sapientia Dei, de verboi conatus oilicii mirtistratio. Possumus hsec omnia ad
doctriiise, de profundioris scienlise ratione, in quoi illam regulam revocare, quse superius est dicta, hoc
gratiain non^tccepit, et.nbn tam discere velit quami est, nonplus sapere quam oportet sapere, utverbi
docere quse nescit, iste cum minus sapiat, plus vultL' causa dicamus : non debere eum qui ministrat in mi-
sapefe quaiu oportet: non enim sapit ad temperan- nistrando plus sapere quani oportet sapere; et qui
tiam, ut custodiat unicttique sicutDeus divisit mensu- docet, ift doctrina non plus sapere quam .oportet sa-
fam fidei. Yerum, ut evidentius adhuc dc iis Aposlo-- pere : niulii cnim accepto.roinisterio vel accepta do-
lus assignaret, inlrbducit exeroplum, dicens : Sicutt ctrina plus sapuerunt quam pportuit sapere, et elati
enim inuno cbrppreinuttamembrahabemus. Percom- i« arroganliam, vel in delieias resoluti prsecipites
parationem corporis pps ad concordiam cOhoftatur,, _ corruerunt. Sive qui docet; in docirina? Similiter di-
ne vel binc moveantur, quia dona accipere diversa,, citur adjuvari doclprein in doctrina, ut in quantum
etomnia habere singuli riptt poterant, ne superbi-. fides ejus est ad docendum, in tanium inspiretur ad
fent nullius egettfes, necomnes eademût corporisi tradendam doctfinam ccelestem. Sive gui exhmtalur
Christi nobis similitudo demonstretiir. Membra au-- in exlwrtando. Qui docet major est eo qui exhorta-
tcni bmnia non eutndem actum habenl. ^Non enimi tur : exhortari enim pbssunt etiam minus periti, la-
potest oculus audire, nec auris videre, etc. Sic sin-- cessit enim fratres ad bonuin aut incredulos ad
grili alter alterius tnembra. Ut prsestando alterutrumi fidem. Qui tribuitin simplicitate. Qui tribuit indigen-
quod habemus, magis ac magis jpharitas cpnfirmetur,, tibus et prsestat, oporiet, inquit, ut in simplicitate
ordinatissime per haec componens omne corpus Ec- cordis hoc faciat, hoc est, ne videatur quidem bene-
clesise: iit sicut proprios actus habent, et ofliciis3 facere indigentibus, Corde verp laudem quaerat ab
suis unumquodque deservit, nec tamen possibile estt hominibus. Non ergo simplicitas est, si aliud
agi vi-
ut nori consensu mutuo sibi invicem cedant; ita, in- deatur in manibus, et aliud quseratur in corde. Qui
quit, et in Ecclesia, quse est Corpus Christi, diversos> prwest in sollicUndine. Qui prseest in Ecclesia vel
singtili habemus actus,, yerbi gratia : alius omnej fratribus, debet esse sc-Hicilus, non de ssecularibus,
HS COLLECT. 1N EPIST; AD ROM. 1H
sed de Ecclesiar necessitatibus : qui Ecclesise prse- A J caetersecreaturse Deum benedicere jubentur : sed Dei
sunt, recipiant sollieitudinem, qualem Apostolus di- quidem benedictio aliquid muneris sertiper his qtti
cit: Concursusin me quotidianus, sollicitudo om- ab eo benedicuntur impertit. Homines vero Deum
nium Ecclesiarum. Quis infirmatur et ego non infir- benedicere, pro eo quod est,laudare et grat.ias referre
mor ? qtiisscandalizalur, et ego non.uror ?(II G.or.u.) i dicuntur. Sed in hocprohibet Apostolus, neproriia-
Qui miseretur in hilaritate. Yidelur fortassis uniimi ledictis maledicta reddamus, sed faciamus quod ipse
atque idem esse, quod supra diximus, cjui distribuit; de semetipso scribit, ubi dicit: Mdledicimur el bene-
in simplicitate, et.hic qui miseretur in hilaritate, sed1 dicimus (I Cbr. iv). Gaudete cum garidentibus, fiete
mihi videtur unum forlasse opus esse, non tamen et: cum flentibus. Non cum illis qui flent mortuos suos
operis ipsius unum effeetum : aliud est enini darei jubemur, aut qtti flent damna saecularia, scientes
indigenti, et aliud est affectu miSerieordiaecum in-... quia hujus sseculi trislitia mortem operatur; non
digente partiri "ihhilariiate : Hilarem enim datorem suntergo lacrymse cum talibus, sed cum illis ilen-
diligit Deus '{II' Cor. ix). Dileclio sine simulatione.,. dum est, de qttibus dicit Domintts -Reali qui fleni,
Tota puritas debet esse in Christiano, siCut Deus pu-. quoniani ipsi consolabuntur (Matth. V). Gaudelc mm
ra lux est: fingere enim servorum est; ut diligainusi gauderitibus, id est, gaudio spirituali, in bono pro-
non lingua tantum,sed bpere et Veritate,itautetiam, B I ximi, et in coriversatione ejus ad Deum./d ipsum
si necesSe ftterit, pronobis invicem moriartiur. Ad- invicem.de, vobis senlienles. Sermb iste non natura
hmrentet bono. Non magnum dicit vitare malum,nisi sui, sed interpretatione obsCurusfactus est: hoc est
adhsereat quis bono : nec benignum esse. fraterrtita- eniro quod dicit, ftt ita de fratre sentiamus, ut de nO-
tis amoreui, Sinon mutuis se obsequiis prsevenerirtt. bis ipsis, €t ita Velimus proximo, sicut et nobis vo^
Observandum etiam hoc qttod sicut in aliis dicit: luirtus,ut Domiritts iri Evaiigelio dixit: Omnia quw
Qui adltwret Domino, unus spiritus est (I Cor. vi), ita'; vuitisut faciant vobis liomines, eadem et vos facile
et hic dicit, adhwrentes bono, sine dttbio ut con-.' illis (Matth.yn ), ld ipsum, id est, compati in fratris
tingat nobis unum esse cum bono, Charitate fralerha i tribulatione. Non alta sapientes, sed humilibus con-
invicem benigni. Ita vos diligite, quasi ex urta matrey sentienles. Alfa saperej supeibe sapere est, ut elatio
generati. Honore mutuo prwvenienles. Hoc est, quodl sit iri animo tttprsesumens forte deincolumitateaetus
et Doininus doeuit, cum nofaret Scribas et Phari- sui, non condoleat fratri, sed exprobret peccatum,
saios, prima sibi loca in cpiiviviis vindicantes, nt;t quod denotat Dominus dicens :'Ejicjetrabem de ocitto
cutti Vocatus fueris tu ad coenaro, in nbvisSimo locoi tno, et tunc videbis ejicere festucam de oculo fralris
recumbas (Luc. xiv). Sollicilndine impigr.i. Ne per• tui (Luc. vi); ipsa enim elulio peccatum est. Sed
sseculi sollicitudinem pigri in Dei opere efliciaminii C t humilibus consentientes,id est, ut deposita superbia
yel inertes. Spiritu fervehtes. Quia frigidos Domkiuss alieiiam causam suam faciat, et suam alienam. No-
non aniat, et in tepidis nauseafur. Tunc plane spi- lile esse prudentes apud vosmelipsos; Hoc in Isaia
rilu fervemus , si sseculo frigeamus. Domino ser-... scriptum est (Cap. v), quod hie Apostolus quasi suum
vientes.Non sseculo,nec vitiis,sed omniaproptef Do-. ppiiit: Nolite in humana sapientia gloriari, sed stul-
minum facientes; Spe gaudentes. Sjie gaudet, quii ti estofe sseculo, ut Domino sitis sapientes, sicutscri -
non respicit ea qusevidentur, sed ea quse nori yiden-. , ptiim est: Bealus quem tu erudieris, Domine, el de
tur exspectat; et qui scit qtiod nbn :sunt condignm; legetua docueris e«m{Psa/. xciii),Quisibipriidens
passioneshujus temporisad futuram gloriam qum re-. videtur, hie cum arrogantia slultus est:nec potest
velabitur:in nabis (Ram. vin). Orationi instahtes. ini veram Dei sapientiam scire, qui suam stulliliam quasi
qup enim non sufficit humana fragilitas, auxiliumi sapientiam cplit. Ergo qui apud seipsum sapiens
Dei orationibus implorandum est. Necessitaiibuss est, lion pbtest esse sapiens apttd Deum. Nultima-
sanctorum communicantes. Manifestum est quia quii lumpromaloreddentes. Si malum infefre peccalum
preces ,-suas exaudiri vult, semulus debet esse vitse» est, et reddere .malum, non uf quibusdam videtur
sanctorum, ut hoc sit memorem esse et conimuni-. justttm, est,; sed simile peccalum est, et ut ego ar-
catorem, imitari actus illorum. Aliter,--memores_" bitrpr etiam gravius : namille qui malum prior in-
sanctorum communicantes: hocest ministrantes eiss tulit, non sentit malum esse quod fecerat; qui au-
qui, propter Christum omiiiacontemnentes, alienis5 lem reddit malum, eo ipso quod ad ulciscendum
ad tempus indigent ministeriis. Hospitalitalem sec-. motus est,-confessus'est sensisse se malum esse
laniesi Non illttd solttm ostendit ut venientem adI quod reddidit. Nemini nialum pro tnalo reddentes,
hos hbspitem suscipiamus, sed et quaeramus et sol-_ Roc est quod diCit Dominus;: Nisi abundaverit ju-
liciti sinius, et sectemur, ac persequarour:ubique e stitiaveslra plus quam Scribarum et Phariswofum,
hospites, ne ubi forte in plateis, sedeantj neextra 3. etc, Mandalum enini in lege era*;; Diliges proximum
tectum lateant.'i Recordare Lot, et inyenies qttpdi luum, el odio habebis inimicum tuutn. Hsecquan.tum
non illum hbSpites, sed ipse qusesierit hospites, ett videtur jnstitia est, sed ut abundef justilia Christia-
hoc erat hospitalitatem seclari. Benedicite perseqnen- norum, dpcentur non reddere malum pro malo, ut
tibus vbs. Sermo benedictionis in Scripturis diverse8 perfecti esse possinl. Prbvidentes bona. Proyidere
inveuitur, nam et benedicere inter homines vel cae- est futura ante oculos habere, ul ea gerantur quse
tera auae cfeaverit invenitur Deus, et homines vel1 possint, postquaitt facta fuerint, in reprehensioneni
115 ^ SEDULII SCOTI 1*6
non venire, sed magis laudi esse, sive apud Deum,]A sericordia, et pietatis bpere congregaiilur. AHter,
sive aprid homines, nequis existimet quia apud si inimicus bona pro malis recipiens, nulla malitiae
Deum illicita non displicent, idcirco non curandum, siiaj pceniienlia movetur,Ipse sibi thesaurizatiram.
si fratri scandalo sint. Hoc ergo praeroonet, q.uia' Capiit vero principale cordis appellitur, et merito
illud fieri-debet qupd et Deo non displicet, et fralri caput diciltif, cujus intellectu et prudentia meiiibi-a
scandalum non sit. Corain hominibus providet quis reguntur universa. Noli vinci. a malo , sed vhice in
bona, ut nonplaceat singulorum Vel vitiis, velmo- bonomatum. Yiiicilnr a mald,: qui a nialis provo-
ribus, alioquin 'Conlraria erit illa Apostoli sentftriti*: caius reddil malum. Rono auteni v.incitmaliiin, qui
quae dicil: Ego.si iwmiiiibusplacerevellem, Chrisii-• acceptis malis restituit bona. Certum'est criini haiic
servus non essem(Gal. 1). Si.fieri poiest quod ex vp-_ :, esse mali naturain ,:ut ex similihus sui inigeatur et
bisesi, elc. QtiotT veslrum est, vos cum pmnibus crescatvsicut igriis, si eiigneiii/jiirigas'; sicut jrpclis
pacem habelole, et dicite cum Prophela : Cum Itis tencbriS' si -aeris niibiluni sociatur. Boniinr vero si
qui "pderuni-pacemerdm pacificus{Psal: cix). Oplan- adhibeas, :extei'niiiialiir:!inalum.';Conlraiia riamque
tes convcrsionero eorum alque salutem; sicutin contrariis:periinunlur,:sicutper:aquairi ignis exstiii-
vobis est ut Jleri jiossit. Quomodo potest fieri ut guilur, per lucem lenebral fugaiitur.
pacero cum oninibus habeamus ? et quid facieinus B I CAPCTXHl.
1 de Scriptura quse dicit: Sividebas fiirem, currebasi - Omnibus polestatibus siMimioribus subdiii estote.
cumeo, et eum- adulteris pprlioneth itiam: poiiebas Oninis li£ec eausa adversus iilos prblata-est ,qui se
(Psal. xnx). Tdeo ergo bene Apostolus addit, quod pulabant ita debcre libertate Christiana utiut nulli
ex vobis est, hoc est proposito vestro et fidei veslfae boiiorcm -deferrent- aut •Iributa deperiderent. Quo-
cenvehit.,: cuni malis cnim.'.liabere paceitt et sOcie-: cuiicpieefgo niodoeos-humiliare desideral, -ne forte
tatem, fidei vestras proposito fideicjue--cbnvettil. prOpter superbiam- niagis quam propterDeum conr
Quamvis et alio in loco possif habefi distiiictio":' luineliam paiiantur, Tdeoqtte docet illos humilitale
aliud esi enim criinirta amarey aliud "iioriiiiies-dili- teuipus redimere. Non :enim esl pbieslas, nisi a.Deo.
gere : Qui homines, erfeaturam Defdiligil ;' qui cri-: Qttid, el illa; poteslas, quse servos^Deiperseqilitur, .
niina cliligit, diaboli sectatur inventa. Qui ergoper- fidem .jhrpugiiat, religionem subvertit, a Deo est?
fecli sunl, hoc IpSum quo odefunt «rimina, liomi- Ad qiiod respondendum quod"etiani talis potestas a
jies amant, ct odio habentes in-eis illud quod pee- Deo data est, ad viridictam quidem malofum, lau-
can.t, illud quod Deus creavit amare non desinunt. deni vero bbnorum.".Jloqi«equi resistii potcsldti, NOn
ATo)ivosnietipsosvhtdicantes," sed date Ibchm irte. p( hie de illis potestatibus dicit,, quse perseculibnes
Aut a fttgieiido, aiit a permittendo iioceri, bi qtti = inferiint fidei: ibi enini dicendum : Deo oblemperare
seipsos inox vindicaiit qilomodo tocum• daiitlra ? iiiagis opoftet quam hbminibus (Aci."v), sed de isfis
Verbicausa : manum manuinon fefeiunt, aut con- • connnunibus dicit quse iiori suiit tiriibri borii opefis,;
vicio coiiviciuni reddunt, irse illius qui fecit ihjii- secl niali,;:quibuS utique qui resistit, rsibidaninatib-
riam, pertranseuiidi et evaiiescendi fo.cum dede- nerii pro gestorum suorum qualilale conqiiiril. ATam
riint: nemo enim ita rabidiis ievenietur qui, illata qui principaninr rionstint timori bonibperis, sedmali.
injuria, «i inviceffi non fecipiat, iterttm saiviat; sed . Maius debettimere poiestalem:: iiariiboinis 11011 ha-
jquasi effuso ac digestb furore"riecessario mitescat. bct/quod limeat, quiasi juste occidaliir, glofiatnr.
Est ergo grande lucrum, ubi et multittido cofnpe- Vis autem noiitimerepotesiatcm, hocest, accipe con-
/«citttr peccatorum, etinjuriam passi patientia pro- silium meurii, ct imnquam limebis. "Quod'attteni cii-r
babilis apud Deuirt. Est autem et hoc niOdoirse cit de poteslate : FaC quod bonrim est ? In die jttr
locum dare, prb liis qttse inferenlur Injuriis, quod dicii, et habebis laudetti ex ea, altiusroihi fe.qtiU
hl qui peccant sectinduih Pauli Senterttiam, iram rendum videtur : non enim consiiCtudoest potesta-
sibi tliesanrizanl indie irce, lunc redclet Deris nni- tibus sseculilaudari hos qui 11011fuerint criminosi;
ctiiqne secnnduni opera sua.Si esurierit inimicus; uj" riam peccantes quidempuniunt,, nec peccantesvero
liius, ciba ilhim. Noli illi liegare cjubd DeiiSnulli.''"' .collaudare eis liios est niillus.:Ergo sciens Paulus
negat, qiiamvis sit blasphenius et inipius. Non so- .qttod omnes qiii in"lege pec.caver,uiit,perlegeni judi-
Ittm vindictam Deo reservari debere" ostendit, Sedi «abuntur, unumquemque enim iii judicio illa lex sine
etbeneficia dare iniiiiicis. Iloc cnhn faciens carbo- dubio argiiet secundum qiiam vixit. Ostendinius
ties ighis congeres super caput ejtis: Fortassis isli iatttem Spifitum sattcturii in nml tis hufiiaiise legiio-
"carbonesignis qtti congregatttuf siipef capiit ini- tnm dedisse. Certttm enim esi quia in die jttdicii
niici, in adjiitorium ipsitts congregantur. Polest; babebit etiam ex ipsis legibus laudem apud Deum
ettiin fieri ut animus feriis acbarbarus iniinici, sli is quinihil contra statuta coniroisefit, ctim ei di-
•beneficiiimnoslruni sentiat, si hiimaiiilatem, si af-. ,cetiir : Euge, serve fidelis:-, hiira"ih gandium do-
fectttm, Si pietalem videat, "cbmpunctibnem cordis1 imirii tui: Et liabebis laudeni ex illa, Laiis ex pote^
capiat, coirimissi poeuitudinem gbraf: ct Iioc ipso1 slatc tunc fit, cum quis iiinoceiis Invenitur. Si au~
ignis in eo quidam succendatur, qui eum pro coiri tem malum feceris lime. Nain in te habet cfTiciuinsi
iiiissi coiiscientia torqueat et adurat,ret isli eruritt peccaveris, nec tibi proficit ad mercedem, sive sa-
«avbones ignis; qui super caput ejus es nostra mi- cerdotes porlant gladium spiritualem, sicttt Petrus
i!7 COLLEGT, IN EPIST. AD ROM. 118
pefcussit Aiianiam, et Paulus Magum. De\ enim mi-,A occidere eum potest ? non etiam, Et llerum, ;uun-
nkter est libi in bonum. Quia pro tua ,soilicitus, est quid.qui .prpximum , suum" dili|it,.îri .ttibrferii ejus
quiete, quoniam futuram judiciuiri Deiis statuit, et adulteriiim cpronii.tfif? iNunqttamp/rpfectp..Sic.etin
nullum perire vult in liocsseGuio,reclores ofdliiayit/,, cajteris,. Ilpc. ipsiim, iiite]ligendum estTioe verbo
ut ferfo.re inlerposito hominibus veluf paedagpgi restauratur C.quiain.proximi dilectiprie,pmnis Justi-
sint erudientes illos, quos seryent, ne in pcenain tiai recapituiatur : Diliges__proximum_iunmsicut te-
futtiii.jutli.cii incidaht. Ideoque subdili estoie.non so* ipsiimfifoe InLevificp.'(Gflp-xvi").scrlpiurii est. Et .
iumpropier ira.m,Recte.riixit ?',ram,i,d est,,.ultionein hoc scienjcs.tempus. Hteretcttm sup"eripribus', ubi
pfsesenteln : ira eniirijudiciumparit,: sed etprppter/ dixit,: Subdili eslbte. 'Q.upniqmhofaist jarit nos de
'judicium fulurum,, ubi acciisante.conscientia. pnr. somnosurgeie.,V>i adperfecliora^ tendatisiiibn ettiiii
nieiHur. Qb hoe raibi videtur. dicfere,.:.,Idep..necess,e debetis semper .parvuli "et.:iact'en'tes'.'es'se.Efgp de
est subditos esse, .npn .solumprbpler, irairi,:;veram sojiino ineftise et igiioranite'.. consurgite,,.'.jam eriiril
etiam 'propter- coiiscienliam., .Cpiiscienfise,qubque ^cieiitia lucet, Nunc enijn prapipi\esi,salfs,:ribsira,
quis.subditur, cum habet in.se'quo accusetur:.a con- quam. ctim, credidimus, -Qupiidie prbpibr' est '"nbslfa
scieiitia. HiS ergo etiam tributa.peiidinius, dum ad- sâhis,,sicut et Dominus, cuni Consiininiationissseculi
"' signadistingueret, dixit.: Cum audieritisfimc omnid,
buc secundum carneni .vivi.rtius,-el/,quag carnts. -s.ii-nt;
cogitamus : nam si vineani" Domini,colainus,, e:l vi- allevale capila vestra, qupniam appropfcit redemplip
tain verani, ;quseest;Clirjslus, exerceamusin nobis, vfisira (Luc. xn). Nox prwcessii, dies autem appropin-
de ista vinea jion ministris sseculi tributa pendinius, ^«•aiifX,.Co'mpaiat diei scientiarii, etlgnbfantiam fto-
sed. ipsi Domino ifuctus.in tenipoKe..reddiinus,secli. Abjiciamusergo ppera ieiiebrarumfet indudmur
cunduni quoa ipse Salvator in Evangelio dicit:; arpia lucis. Cttin ignorantia abjiclamiis simul et
Quia cploiiis riialis vineam tulit, et - dabit eam, bperaignoraiiliae, etarma lucis, "boc esf,.bpera lu-
aliis colouis, qiti rcddenl ei fruclus in icmpore minis irtduanius ; qui eniin nta.ie agit, odil lucem :
suo (Luc. xx). Retldile ergo omnibus dcbita. qui vero verilalem facit, venit ad lucem. Tenebra-
Potest eliani elceinosyna debitum appellari, di- rum sunt opera vilia carnis, arma vero lucis gcsta
cenle Scriptitra : Incliiia pauperi aurcm tuam, siint bona. Roui ergo aclus arma Incis sunt; inipu-
et ledde debiliim luiim. Cui tributum, tribulum, hoc gnant eniin tenebras , quse sunt vitia earnis. Quae
est, rcddite tributum, cui reddcndum est tribulum. sinl aiitem opcra tenebrarum qttai abjicienda sint,
Tributum est quod roanu tribiiitur. Yectigal autem consequenter enumcrat ct dicit : Non iu comcssu-
qtiod vehieiilis vehitur. Prinium ea qua; sunt pote- tionibus. Comessationes autcm, sicul inhoncsta et
statis regia; dcibiêexsolvi jubet, cjuia major his ne- luxuriosa convivia, ouibus necessario comes cst tur-
cessitas csl. C?ti (tmorcm, timorem. Pptestali timo- pissima temulentia, et quid aliud subsequitur, nisi
reni exliibeiidiim dicit, quia limor prohibet pecca- cubilia et imjMidicitisc.Non in conientione et wmula-
tuirt, deindc Domino, parenti terreno, ul gralias lione. -Recle ab bis coerceri raonet, cjuia oinnis con-
agat, a filio, a servo Christiano. Cui honorem, lio- tentio el zehis inimicitiam parit: hrec enini omnia
norem. Polesl hie honor circa eos esse qui sublimcs lenebras vocat, quse ad lucis praemiapcrvenire non
videntur in mundo, ut videntes liumilitatem servo- possunt
runi, Christum laudent potius quain viluperenl do- Sed indnite vos Dominum Jesuin Cliristum. Fre-
ctrinam cvangelicam. Nemini ijiddquam debcatis. quenter diximus , Chrislum sajiieniiam esse, elju-
Hic incipit praedieare chaiilatem. Paccm vult fieri, stiliani, et sanctificalionem , el veritatem, et omnes
si polest, cum omnibus, dileclionein vcro cum fia- sinml virtules, quas utique qui assumpserit, Chri-
tribus, et hic tainen honorc scrvato. Idcirco autem siuiii dicilur intluisse. Si enim ha>comnia Christus,
debilores dicit, quia lioiuini qui dignus csl honore necessario qui haic habel, hahet et Cliristinn : qui
sive pr;csenli sive futuro, dignuin esl ei justum in- autem h;ec habet, carnis curam in concupiscentiis
clinari. Illi enim quis inclinalur, a quo honorem xj noi) facil: Et carnis curam ne fecerilis in dezideriis.
accipit, idcirco debitor dieilur: si eiiim non hoc fe- Sic Salortion ail: Pc>slconcupisceiilias tuas ne eas.
ceris principi luo, supcrbies : aut cnim roerilo quis, In boc neccssaria non prohibuit sed concupiscentias"
aul aitate honorandus cst. Qiti enim diligil proxi- rcsecavit.
ninm, leijem implevii. Legem datam a Moyse iniplc- CAPUT XIV.
bit, qui proxiiiiuiii diligit; nam novaelegis manda- Infirmitm antcm in fide accipite. IIoc est, Judacum,
tum est eliam inimicos diligendcs ; alitcr secundum nuper in ChristuiH credentcm ncquaquam offendite,
parabolam Doinini sinc discrclione cunclis miseri- sed adjiivate, iit arundinem quassalam non confrin-
cordiam fieri jubenlein, omnis homo proximus cen- galis (Matih.xxi). Nonin disceptatione. Ne dixeritis
sendus csl. Quoniodo possit qujs legem in uno ser- ei, vcl iic iinpnlctis, qttod non oporteat fieri quse
mone complere plenissimam reddit rationem, di- carnaliler observat; nam quo paclo ausi suiiius
cens : Diieclio proximi maltim non operalur: ct ideo ferre senteiniam de alterius corde quod non vide-
plenitudo lcgis est dileclio. Ponil eniin per singula mus ? Qui auicm hifirmtis esl, olus manduc- . ilinc
mandata legis dilectionem, et vide qtiam facile cun- probalur, quia non de Judaeis, ul quidam pntant,
cta coniplenlui'. Kunquid cnim qui diligit proximum sed de abslinentibus dicat: non emm carnes sccun-
119 SEDULII SCOTI 120
dum legem muridas , sed sola olera manducabant. A _ lificaiit nieiiibra sua quse snri» rsuper tefram.
Qui maiiducat, non manducantem ne spernat. Habe- Tu autem quid judicas frairem tuum ?' Dbcet non
bantiuler se scandala: illi illOs quasi carnales ju- oportere in hac re judicare, quia nec coiitineturln
dicabant, et illi illos tanqttam slullos irridebant, et lCge; prbpterea Deum judicem exspectemus. Et con-
superstiliosos putabant. Deus enim illum] assumpsit. fiiebilur omnis lingua Deo. Hoc est, trja genera
ttoc est, ita illum Deus vocavit in unitatem fidei, iiliorum Noe, de Sem enim 27, de Cham 22, de
sicul et te. Tu quis es qui judicas ? Cujus auctofitatis Japheth 22 linguse, hoc est 72 natse-sunt. Sed in
es, ut judices eum qttem non judicat lex? Uiide Ja- hoc juilicate magis ne ponatis offendiculumfratri vel
cobus ait: Qui judicat fratrem j"udicatlegenij scili- scandalum. Hoc est, ut non carneni manduceus co-
cet sapientiorem se judicat lege. Cseterum ipsePau- ram abstinente quolibel, vel coram infirmo Juda3oin
lus cbntra mandatum facientes judicavit, et aliis ju- fide. Nam si propter escam fraier luus contristatur.
dicandi tfibuit facultatem. Suo Domino slat aut Non dixit, jiropter jejunium ; sed ne illum qui aut
cadit. Hoc est, sive vivit, sive morilur, quta Ctille irtfirmatur, aut abstinet, tuo exemplo provoces aut
proptev Deum abstiiiet, et Ille secundum Deum 11011 compellas.
abslinet. StubU tiutem, poiens esl enim Deus statuere Jam non secundum cliaritatem ambulas. Quia invi-
illum. Qui tres pueros legiimittibus paslos nieliores B J tus manducat, quOd illi non expedit. Etiam non dili-
apparere fecit quam illos qui de raensa regis ede- gis proximum sicttt te, si non illius utilitatem cogi-
bant, polest et illos facere diutius in corpore stare taS quasi tuam? Noli cibo irio illum perdere. Non
yel statuere,- hoc est, in iide robuslaponere. Nam dixit abstinentia tua, sicut quidani volunt. Non
alius judicat diein inter diein. Subaudis jejunare, ergo blasphemetur bonum nostrum. Ronum, lioeest,
lioc est, modicuin edere. Judaei in escis diem inter libertas, quam habemus in Domino, ut omnia nobis
diem judicare non poterant. Ergp de jejuriio et.ab- munda sint; tton ea ita debeiiius uti, ut videamur
stinentia dicit, quse non sunt sub certo niodo legis propter gulam et epulas ambulasse. Bbnum noStrum,
redacta : unusqulsque tantum faciat quantum po- hoc est, doctrina Dominica , cttm sit bona et salu-
test, et quantum mercedis habere voluefit. Unde taris, iioii debet blasphemari per rem fragilem:
sequituf, ut unusqiiisque id faciat iri tali causa diin- blasphematiir autem, cum dubitatur de Dei creatura.
taxat, quod irielius judicaverit. El qui manducat, , Non est enimregnumDei esca.etpolus.Eoc est^ non
Domino manducat. Quia propter Deuin maiiducat, ut propter escam justificamur, etc. Sed etiioc ndtan-
prsedicaridb evangeliuin possit habere virtutem, per dum, quia iion dixerit jejunium et sobrietas nOriest
quam conversi gratiaS feferant Deo, non suae gtilae, fegiium Dei, seclesca et potus. Sed jusiitia et.paxet
C"
studens, "Sed aliorum saluti. Eo qui non mqnducat, 1 gauditim in Spirilusancto. Qusepei abstinentiam faci-
Domhio non martducat. Quia pef exemplum illius lius custoditur. Ubi vero justitia, sicui se pioxiittum
muhi salvaritur. Et gratias agit Deo, boc est, non diligendo, ibl et pax: et ubipax, ibi et gaudiuni spi-
sOlumlabiis, sed exemplis et .Operihus. Nemo\ fide- rituale, quia ex dissfensionesemper tristitia et'mo?'
lium sibi vivii, ethemo sjbi moritui:, Quia ChriStus lfestia generantur. Itaque qumpucis sunt sectemur.'
pro Oninibusmortiius est, ut et qui vivunt, j"am rion Hoc est, ttt non inviCem db hujusmodi judicemus."
sibi vivant, sed illi- Cayendum est autem, ne nos e Et quw tedificationis surit invicem custodiamus. Hoc
confrafio aut nobis vivamus iilaiiducaiido, aut pro- est, quse fratrem non offendurtt, aadificatautem ab-
pterhomines mbrianiur jejunaiido. In hoc enim vixit sfinentia. Noli propter escamdestruere opus Dei. Ho-.
ChHstus etmoriuusesi. Adventus Christi et vivos in- minem scilicet creatum a Deo. Omnid quidem sttnt
veiiiet, et mortuos suscitabit, quoniam vivisosten- munda. Repetit quod superius dixerat, ne creatttram
dit Viam salutis, et se obtulitpro eis, mortuOs vero damnafe vidfeatur. Ronum eitimest non rnanducare
Iiberavit de inferno, tam vivorum quam mortuorum carnem, et non bibere vinum. Exponit quid sit per
dbminatur; experditis eniin iterum reformavit sibi quod offendi dicebat infirmuin : offertditur seiisu,
illbs in servos. Puto quod duobus modis constat in--rj seandalizatur fide, qua3est offensio major. Aut in-
birinem creaturajn Christi domiiiatio : uno quo vi." firriiatur. Sciiicet pudicitia; vinumenim ef inulieres
ftiajestatis et necessitate iiotentias dominatur; altero, dpostatarc faciunt eiiam sapientes (Ecci.xix). Quod
quo rationabilis spiriUis exspeclat, ut sponte veiiial, siutemdixit: Habes penes teipsum, Jactanliain rese-
ut voluntate et lic-n necessilate bbnum quaerat, et cat, ne magis in ostentatiorie sit, quam virtute quod
docendp magis quam impefando , invitaiido potius credimus, vel quod tton mordet conscientiam in eo"
quamextorquendoperSuadeat. Inde denique usque ad qttod faCit. Beatus qui non judicat semetipsum ineo
niortem dignalur volentibtis peccato et vitiis immori, qubd probat. Hocest, qui non suam firmitatem pro-
derelinqiiere exemplum, et propter hoc inprsesenti bando se considerat, sed alterius infirini saluterti.
lbco Apbstoliis dicit ideirco eum mortuum esSe et Qufautem discernit: Si manducaverit damnalus esf.
Vlxisse",ut et vivorum, et mortuofum dominetiir: Id est, qui seiia dijudicat: idipsumest enim discre-
vivonim profecto illbrum, qui resurrectionis ejus lio et judicium, quia et judicium discernendo fit.et
exemplo novam et ceelesiem in terris exigunt vi- discreiio jttdicando ; vel, discernit credens malum
iam ; mortuoram illorum, sine dubio, qui morti- esseillud, vel illud manducare, et tamen manducai
ficat.ionemChrisli in corpbre circumferunt, et mor- cOntra fidem suarii, jam damnatus est.
12i COLLECT. IN EPIST. AD ROM. 122
Quia non ex fide. Quse per charitatem operatur; A j cut scriptnm esl : Propter hoc confitebor libi irigen-
quidquid enim aliuin deslruil, ex fide non est, et id- tibus, Dontine. IIoC est, faciam gentes confiteri tibi
sirco peccalum est. in gentibus, Domine. Yox Chrisli est ad palreni, Tu-
CAPUT XV. iilque Judseis arrogantiam, cum de Gentium salule
Et non nobis.vlacere: Id est^ ut propriacommoda dicit esse praedictum: Christus aulem in Gentibus
iiuserentes, noslram faciamus voluntatem. confitetureos niisericordiam consecutos, quia etipsi
Ad bonqm wdificaiionem. Ostendit modum pla- sunt in corpore ejus per baplismum.
Cendi et causam, ne acl vanam gloriam placeamus. Lwiamhti, genles. Hoc in Deuteronomio scriptum
Simul et cum dicit: Bonam wdificaiionem,.esse est. Cumplebe ejus. Hoc est, cum Israel. Erit radix
oslendit et malani, ut est illud : JEdificabiinr ad Jcsse. Radix JeSseest arbor Ravid quse fructum fe-
maridiicandumidolotliyla- cit per ramurii, qui est Maria virgo, quse Christum
Etenhri Clirislus non sibi _placuit. Ideo vos qui genuit. Deus atitcm spei repleatvos.omni gaudio.
membra Christi estis, non debetis placere vobismet- Omne gaudium fideliuro in spe debet esse futura.
ijisis. lniitator et distipulus Christi non quaerit;sutim Deus spei, id est, In quo speratur vita futura. Ibi
comniodum : ille enim ob aliorum salutem etiam aulein omne gau.dium, ubi pax est: nullum vero in
morluus est, et improperia aniarissima supportavit B I dissensioiie gaiidium, sed universa inoestilia. Invir-
dicenlium: Vah! qui destruebas teniplum Dei, etc. tule Spiriitts sancti. Si enim qui credit virtute Spiri-
(Marc. xxv). Qnod si requiras cur exemplum, quod tus sancli munitur, cerlum est quod pleniludinem
e psalmo jirotulit, ita habeat, quasi improperia, gaudii semper habeat, et plenitudinem pacis. Aliter.
quse improperaiHur Deo, ceciderint super Christum Et virtute Spiritus sancli, quia abundantia spei in
(Psal. LXVIII),ita possumus exjilanare, cjuod sicut Spiritus virtulibus cpnsistitet signis-
dixit: Qut me recipit, recipit eum qui:me misit (Mattli. Certus sttm autem et ipse de vobis, Ronus doctor
s), ila et hoc accipi potest: Quia quirniM impro- laudando provocat ad profectum, ut erubescant la-
perat, improperat ei qui misit me.; les lion esse, cjuales ab ApostolOesse putabantur.
Ufper poMentiamet consqlalionem ^crtpturarum, Et repleli pmni scientia. Hoc est, Yeteris et Novi
Per Scripturaram consolationem et solatia, spem fu- Testamenti. Audacius autem scripsi vobis. Ideo nia-
turorum patieiilissimi exspectamus, sicut Scriptum gis scribendi fiduciairi habui, quianovi vos utpru-
est: Pax tnulla diligentibus noriien tuum, et non est dentes cito accipCre ralionem , sjcut scriptum est:.
iriillis scandalum (Psal. cxvni); Hoc est, qui con-. Argue sapienlem, et amabit le {Prov, ix). Tanquam.,
solatione legis utuntur, moveri nulla tentatione pos- ._,rememorans. Hpcest, recordans vos esse prudentes,
sunt, ttt per exempla palienlise et consolationis eo- siye ut non ignaros doceo, sedut scientes cpmroe-
rum qusc scripta sunt, speremus consolationem et in moro. .
..prsesenlibus, et sicttt Lazarus in futuro. Magni et- Propter gratiam qum d.ata est. Non.propter com-
enim causa solatii est, si quod nos patimur, Domi- moda terfena, vel laudem, sed ut inipleam pfiicium
num nostrum et sanctos ejus sciamus esse perpes- quod accepL
sos. Item et coiisOlationemSeripturafUm, idest, ut Sanclificans evangelium. Meo exemplo, sartclum
ipsa exhoftatioiie proficianius ad spem, non diffi- esse demonstrans. Quidam enim ut humanum eon-
dentes depromissis, si adhuC tardent. Spem Itabea- temnuiit, quod jiraedicant ut divinum , et ila fit ut
mus. Id est, jiromissionis, ut spes prsemii solalium res sancta videatur esse non sancta, cum non perfi-
sit laboris. citur sancte." Uiide dicitur: Sanctificate jejunium,
SecuiiditmJesum Cliristum. Ut unusquisque quae- hoc est, sanctum facite, sive monstrate. Ut fiat obla-
raf alterius salulem quasi suam, sicut Chrislus sua tio Genlium accepla. Ut exemplo meo Gentes efli-
morte omnes salvavit a morte.. In urib ore honorifi- ciantur hostia Deo accepta, non igne sanclificata,
cetis Deum. Unum os dicilur, ubi unus atque idem . vel suscepta, sed Spiritu sancto, sicut scriptum est:
per diversorum ora sensus et sernio procedit. Pro- j, T Quia sedit super aposlolosquasi ignis, etvisw sunt il-
pter quodsuscipiteinvicem. Propterhoiiprem Dei in- lisvariw tingum (Act. u). Habeo igitur gloriam in
vicem onera vestra portate, et sic adimplebilis le- ", Christo. Scieridum sane est quia hie Lalini gloriam
gemChristi: qui nos.suscepit in se, cum essemus pro gloriatione, posueruiit: Qui gloriatm, in Domino
impii, quarito ergo magis nosinvicem, ut similes no- glorielttr. Gloriam igitur habeo ad Dominum, licet
stfi siistinere debemus \ Dico enini Jesum Chfistum apudhomines infamer et maculer, ,./,.. ;,
minislrum fuisse circumcisimtis. Iterum ,utrumque; Non enim ttttdeo aliquid loqui eorum, quw per me
populum ad unitatem horfatui'. Consentio vobis, o non efficitChristus. Non austts sum dieere aliquid ,
Judsei, quia Christus Vbbispromissus, ad vos vene- me in his duniaxat rebus propfia virlute fecisse,
ritprimum, etGentespropter misericordiam Dei vo- et non omnia per me esse DOminum operatum, .
calse sunt, tamen unum estis corpus effecti : Non Signa minora, hoc est sanitates vivorum. Prodigia
enim venit iiiinistrari,sed ministrare, et dare animam majofa, veluti est suscitatio morluorum. Signa vo-
suam in redemptionempro multis. Ad confirmandas' cantur, in quibus sit aliquid mirabile, indicant quo*
promissionespairum. Ut.videlicet implere.t quodpro- que aliquid fulur.um. Prodigia vero in quibus fan
misit patribus; Cuiphts dimiftituf, plus diligit. Si- tummodo mirabile aliquid ostenditur.
Sed stcut scriptum est: Quibus non est annuntia- A dum peregrinatioriis causa dicitur. Cenchris portus '
tutri de eb, videbuni''; etqul tion audiertint de eo, €oriiitbi, qttia oiimes qui ad Corinlhum veniunt,
inleiligenl (Iscii. 1,11,,5).Oslendit suum laborem ante mansionem Ceiichris habent. Ut assisiatis ei. Sive
prsedicturo. Videburit.Yidetur Christus in aposlolis sumptibus, sivc solatip adjuvetis eam.
per virtiiles qiias in ejtisiiomine faeiebant. Propler Adjutores meos. ld est in opere doctrinse. Omnes
quod et impediebaf pturimum venire ctd vbs. Fmfdavi autem cjuossalutat, iiitelligimusex honiinibus fuisse
ecclesias occupatione deientus in/bis regionibus, pefegrini.s,"per quorum exenipla ac doctrinaiii, uon
Achai.se,et,' Macfedonise,vel ab Hierusaiem in Illyri- absurde exislimanius credidisse Romanos. Qui est
ciim. Sed cum proficiscicbeperoin Uispariiarit. Utrum primitivus Asiw. Hoc est qui primus credidit Chrislo
vero in Ilispaniam venerit, incertum habetur. Spero in Ecclesia. Quw mitllum laboravil in vobis. Docet
qnod prwterierisvideam vos, et a vobis deducar illuc. el inlioc debere etiam feminas laborare pfo Eccle-
Qtiia ila y.os exbibetis, ut rtec apud vos locufii aut siis Dei. Nam et Iaboran.l,.cum docent adoleseenfu-
necessitatem habeam cliulius remorandi, ideo "et ex •las sobrias esse, diligere viros-.suos,filiOs,enutrife,
parte-illis"fuisse dicit, quia credere non indigebant, pudicas esse, castas, dbmttni bc.ne rcgehles., beni-
sed tanlummodo'confirBiari; sive-ideo ex parte, gnas, subditas viris sttis, liospilio - recipere, saricto-
. :
quia nulla. hiagnitudo temporls faciat cliaiitatem. ? rum pedes lavare.
Nunc igiiur proficiscai hi Ifierusalem tninistr.are Cognalos meos.Polest quidem fieii, ut et secuii-
sanciis. SanCli erant iii Hierusalem, qui omnibuS dum carnem isti cognati fueriiH Pauli, et aiite
suis distractis, et ante appstolorurii pede.sdepositis, ipsum crediderint in Chrislo. Qui sunt iiobiles in
Oratioiii, lectiorii ac doctrinae vacabartt- aposiotis. Et'nobil.es habili sunl iii apostolis Cliristi,
? Probaverunl enim Macedones. PfObaV.efuntautem de
qiiibuS possibile est el illud intelligi, quod for-
boc sibi utile,forfe,;si collationem aliquam .suuiplfium lassis ex illis septuaginta diiobiis, qui et apbsloli
lacerent sanclis. Qtiod aulem placuil Macedonimet nomiiiatisuiitfuerinl, et idCo nObiles suoruni el in
Achaiw. Siubtiliter' a.c verecuhde /dum Corinthips apostolis dicat, et in his aposlolis qui ante eum
laudat, hortatur Romanos : facilius cnim devotse fuerunt. Concapiivos.Tolerando ab Judseis persecu-
nientes a'dbenefaciendum exemplis. quam sermorii- tiones. Saluiale AmpHatum. Hiirtccjuasi amicurti sa-
biiSinVilaiiiur. Quomodb si spiritualium eorumpar- ltitaf, sed in Domino amicum, non lantum qui inler-
ticipes facti sunt Genliles. Id, est doclrinse et oratio- fiieiit labori ejus aut captivitali. Adjutorem meum.
ifis. Reliqui doctores ex ipsis habebant, et socii Adjulor autein aposloli in Chrislo, non alius inteili-
fuerant pinguedinis radicis: ideoque iinusquisque, p gilur quam apostplici operis particeps. Probum in
qui qub abundat, debet alteri impartire. • Dbmhib. Iloc Cst probatum, qtti in mttllls tribulatio-
' In abundantia benediclionisChrisliveriiam:
Quia riibus jirobatus est. Salulule eas qui sunt ex Aristb-
abundantius iu adveiilu meo Chiistus in vobis be- bbli dmrib. Quoniam nihil otiosum et in littefis.
hedicetur : sive benediclioiiis, id est gratise Christi. aposlolicis additur vel roinuilur, istos qui sunt vfel
Obsequiimeioblatio: Id est eleeniosyiia quani porto. de domo, vel de familia Arisloboli, nOii'frustra, ne-
Accepta. Grata. Ut cum gaudio venianvttd vos. Si que dilectbs, nfeque probos, neque adjutores 'in
videiicetsaiicti acceperint lianc eieemosynam. Ut Christo rtoriiiiiat, sed forte tjtti nihil tale habehaiit
fefrigerer vobiscxtm.Non corporalem uticjuerecjuiem iiinieritis, idcircoeos solo titulo •salulalionishonO-
quaeritPaulus,sed illam quse cOnsplationem habet ravit, Aiistobolus iste iritelligitftrcongregator fuisse
ex Deo, sicul et ipse in primis huj"usEpistoisepafti- fratrum in Cluisto. Satklale eas quisunl ex Narcissi
bus dixit: Cpnsolari in vbbis,fier epih qum"invicem domo. Yidentur quideni plures fuisse ex dbmo, vel
est fidem veslrttmatque nieam, familia Narcissi, sed nori omnes in Domino fuisse,
"
Deus autem pqcis sil citin.omnibus vbbis, Deus efideo addidit, eos salutandos esse qui sun.tin Do-'
pacis Christus est, qui non nisi in pacilicisliabitat. niino. Salutate Ruftim. Huc usque "Judseos, nuiic
Piilchre autem in pace finivit, duobus populis ad T) Rbmanbs salulal. Et matreinejus et mearii. iEtate,
pacis concordiani revocalis nbn paftu. SatutaieAsijneriluln,etc. D.eistis' simplex
."'' ," '". ;''"" CAPUT XVI. '', '.....''. est saliila.tio,nec aliqttid eis insigne laudis adjungi-,
Commendovobis Pltmbemsororem nostrani, qum lur. Suo exemplo rios docet quales amicos debeamus
est in miriisteribEcclesim,qum esl Cenchris, Hoc iam nbstrislitteris salulare : non divites ssecu.lifaculla-
qiiasi finilo texfu Epistblse, ut solent, cOmmenda- libus, vel digriitaiibus honoratos, sed gratia ac Me
tionis vel salutatioiiis.gralia subter adnexuil. Qnm locupleles. Ilerman. Puto autem quod Hermas iste
estin mihisterio Ecclesiw.Sicul etiam nunc in Orien- sit scriptOr libclli illius, qui pastof appeliaiur, quse
talibus ioCis diaCbiiissaemulieres in suo sexu mini- scfiptura valde mihi ftiilis videtur, et u.t puto divi-
strare videiitur in baptismo sive in ministerio verbi, nitus iiispirala; quod vcro nihil ei laudis ascripsit,
quia privalim dbeuisse feminas invenimus, sieut illud declarat, ppst mulla jicccata ad pffinitentiam
Pfiscilla, cujus vir Aqiiila vocabaluf : hi duo csestim ftiisse conversum. Salutate Pldloipgnin. 10 bomines
Paulum virgis, viiio oleoquc, et aljis rebus mfedicati . unanimes .iiitelliguhlur fttisse, quos hac causasimul
siinl. Hanc iniiiistfam esse E.cclesiaeCencbfis ait; salutat, cjnorum meritum ex liis qui simul cum eis
el ijuia multis adjutorio fuit, eiiam ipsa ad adjuyan- erant dignoscitur; sanclos nuncupat eos, ut roerito,
125 COLLECT.TN EPIST. AD ROM, 126
iilos salutare videatur,Tn osculo sancio. Ex hoc ser-,jAltqc mundo,(I Cor. ii?;. Simus ergp stulti, accipienr
lnone, alrisque noiinullis similibns, nios ecclesiis- tes injuriam, et non reddenles, ut, sapientes sinms
lraditus est, ut post orationem osc.ulose invipem apud Deum, qui dixil : Milii vindiclamet ego feiri-
suseipiant fralres. Hoc.autem.osculum sanctum apr buqm, dich Dpminus (Eicch. ix). Quompdb pbtest
pellat Apostolus,.qup nomirie illtid docei ut casia idem ips.e.etsapiens esse et stultuS?Respice ad ar-
sint nscula quse iri ecclesiis dantur, Uimdeindei.it. tey: istas. quae in usu hoiiiiiiuiii liabentiir, qubiiiodo
simulata non sint.sicut fuerunt Judse, qui .osou.lum Ule'qui,.'yerbi causa, sapientissimus graninlaticuS,
iabiis dahal ef ..proditionem corde iraetabat. Oscu- in arte fabrili irtsipierilissiinus: vel fursus sapien-
lum vero fidelis primo, nt dixiiisus, castuni sit, ium tiss.imus gubernatpf, quoiiiodo ih" artte mediciiiifi'
in Irivenitur"insijiiens : sic, ifgo pbssimie. est in his
deinde, p.acenf in se,.simplicltaiemij.ue.''.Jiabeat,,'
charilate npn ficta. Frqires, obsecrpyps, iit observetis qtiaead Detim pertinenl.es.sesapienterii etin his qtise
ees qui.dissensiones el offendiculaprwier dpcirinain. ad ssRculumpertinent insipieiitem. Derisautem pacis
quatn yqs.didicis!is,faciuni.Aiienusvobis sit, iiec pm- conterqiSatqnqm. Ut est illud : Dedi vobis poieslatem
nino recipiaiuf inter vps qtii certamin.acpmmovet, calcandi super scorpioneset serpentes :(Ltietx)i Sub
.qui.serit jurgia, qui.lites.excitat, ei sludia conlen- pedibus yesiris velociler. Hoc est sensibus mundis et
fipriis exercet. Qui enim lales sunt, Christp poniino B * simplicibus, Yidetur inihi in hoc loco dixisse Sctia-
nostro qui est 'npstra pax,,non serviunt. De illis nam, pmnem spiritum qui cfedeniibus , adversatur.
di.cit qui ex - circumcisioue illo tfeiiippre venerant,. Satanas enipi ftpstra inliiigua adversarius ihterpre-
jejunia-et absiinentiam ijes.lruenles, et rieonienias, tatur.' Quidquid ergo aninise"tendeiiliad Dettni re-'
et-sabbata,vct creteretsferias veniris graiia prsadica- sistit et adversalur, ef qiiidqiiidpaci ejus cohtrariuni
bant, dissenlientes ab aposto]ica,do.ctriiia,,elfratri- , est, hoc ei Salanas esse rtominaiuf. Ideo denique
liiis offendiculaprseparant-es.,Vesira enim .qbedjcnlia prsemisit, dicens : Deus pacis, hOcest, Deus .cui.pax
mmnni locp.divut.gafaesl...Hoc est, si illis ohedislis jilacet, cpn.teral euni qiii cpntrarius est paci, el dis-
quibus pbedire non debuisiis,: quantp magis, npbis sensipnes operatur. Salutatvos TJHip(/ie?(s.Huc,usque
pbedire.debelis! Stibiiliter sane PaulusTiidiscrelaro salutatbs, nunc salutantes dicit. Yidetur mihi de
et facilem-Romanoriim.obedienfiam notat, eamque his quos sequestravit ab omni catalpgo salutantium
asserit ubique non laudatara,-sed perviilgatara : sed plus aliquid senSisse.DeiiiqueTimptheuni adjuforeiH
ne eos riirsttm,/si prp' boc apeflius castigaret,in- suuni dicit et omiiessimul cognatos suos. Et quidem
pbedientes efficeret, addidit: ..- de Timotheo plenissime refertuf iri Actibus appsto-
,,, in.vbbisigiiur gaudeo. GaudetPaulus super pbe- lorum, quod fuerit pefbeiisis ciijusdam filius mulie-
dienles, cerfus quod cu.m'.docueriteps non yulgari *- ris Judsesefidelis, ex patre gentili. Lucium quidanii
obedientia, quam incaui.e pmnibus prajbent, uli de- perhibent esse Liicam, qtti Evange.liuniscripsit, jiro
bere, sed illa spla qua obedire opofiet Deo magis eb quod spleantnomina intcrdumiSecuiidunipalriam
quam hoiiiinibus.,relictis eaelerisipsa sbla iil.ani.ur. declinationem, interdum Ctiam seeundum Gfseeain
Votp enim vos sapienles essein bono. Simiie est hoc Rbnianamque proferri. Sosipater vero qni his jiiii-
illi dicto, quodad CoriiithiPs,scribit, dicens,: MoJU gilttr, susjiicorqtiod sit in Actibus apoSlolpiTiiri scri-
,tia paryuli eslote,,nl sensibus perfecti sitis (I Cpr. pttis : Sosipater pater, Pyrrhi,Ber.oensis:hfxcoa.rt&ii
xiv).;Sed et iilud qupd. Dominus ait :Qtiiq fitii hu- surit fide calholica Paulo. Jason autem Thessaloiii-
jtts sacttliprndeittior.es sv.nt qugmfilii lucis »i gene- ceiisis erat. Ego Tertins. "Proprium nomen est non
ralione sua (Luc, ?vi).: Huic cprivenit dielp : Filii brdinis, Sicuf ex Grsecocodiee evidenter cpgnosci-
aulem saeculi hujus prudentiores sunt inmalilia, tlir, 'Ubi scriptiim est : 'Ao-7r«?o^«t
bp.v.siyi> Tiprioc,
prb ebquod aliquid sempef profuhcJiuSet Sttbtilitis quiscripsi epistolamin Domino,id est. in adjulorio
inveniunt in ea, unde jilus noceant et velieirientiusv ,>.p.omini. Saluiat vos Caius, Fertur majorura tradi-
lasdant.In bono' autem stulti sunt: vix enim inve-••' fioiie, quod hic Caius primus episcojmsfuerit Thes-
niunt quid faciant borii.,.E contrario, yerO,Paulus ^. j •.salonicensisecclcsise.Hospesmeus. Cum quo maneo
vult nos sapientes esse iiibono, hocest semper pius niniCIn liospitio."Efaslusi.drcarius civilalis. Ipsum
iiivenire aliquid, plus exquirere, et profundius cogiz, puto esse Eraslum, qtiem dicit quia remansit Corin-
tare quid/aciamus lioni, ita.ut, eliamsi impediamur , tho, videlur dispensator civitatis ostendi. Sed non
j>er alicujus malitiam.ali.opere.boiio, nos si s.apien- pnto quod ex hoc blficip roagnopere Paulus meniio-
"Jessumus excogitep.ius.quomodbsi bpnumppusnoil riem ejus in Epistola Stia fecerit, nisi fofte aliqttid
ppssumus, ve).sprmonein./bonjim proferainus : quia itt eo ampliuSsensit, et arcaiium eum, id est dispen-
Si nec hpc licet, voliim saliem bbnum et animum satoreni illius Civitatisdixerit, cujus artifex et cOn-
'dembnstrejnus.Sip ergb 'sapieniesesse iri bdrio debe- ditor Dfeiis;et ideo nec lioirienposiierit cujus civi-
ittus, "sijriplicesin malq, .ut si "pulsamur niali/tiaef tatis, sed tantum euni arcarittni riominavefit. Graiia
injuria^non sinius,caliicli'.et vefsiili artes et argu- DoriiiriinostriJesU Clirisli: Sciettdum Saneest quia
menia qu3erenies,,qiiibusreddere riialuni prpnialoi oriiiieqttod liabent homines a Peo gratia "est; nihil
et nequitiam prp nequitia debeanms. Sed in fali enini ex"debito habent ::quis enim prior! dedit illi,
locp irieminissedebemus illius sentenliai, quse dicit: gt fefribuetur ei. Item : Gratia Domini riostri Jesu
Si.quis vult sqpiens esse apifd jDeum, slultus fial in Ciiristi: haic est subscriplio inartus ejus in omnibus
i27 SEDULli SCOTI m
Epistolis, et in ea eliam cbmmemorat beneficia Chri- A_ vit. In smculasmcutorum.Mbrisest divinseScriplurse
Sli. Ei atitem qui poiens est vos "confirmarejuxta immensitatem per hoc temporum designare.
evangeliummeum. Subaudiscommendovos, hseretque Amen. Aut quasi ad confirmationem omnium quse
cum superioribus, ubi dixit: CommendovobisPliwbcn superius scripta suiit in fine posuit, per qubd ver-
sororem nostram, etc. Duas mihi causas Paulus vi- naculo Hebrseorum sermone vera et fidelia esse,
detur ostendere quibus roboranlur hi qui in fide quse sunt scripta signaret.
evangelii confirmantur : unam qua eis jirsedicaiio Achaia, frater meus, vel Dominus quis. Androni-
Pauli, quae est et Christi jiracdicalio, innotescit; et cus, decorus quod standum. Apelles, congregaris
aliam qua reve.alur eis sacramentum, quod omnium eos. ApoilO, mirabilis. Arethe, dislenlio. Aquila;
temporibus ssecttlorumin silenlio habitum est. Nunc dolens vel parturieiis. Arabes, htimiles vel campfe-
vero. Hoc est in adventu Chrisli, et prsesenlia cof- slres. Appia, continens vel liberlas. Arastus, frater
porali manifestum est et aperlum, et quantum ex- videns, vel moiis operis amplioris. Aristarchus, susci-
spectat non sine idoneis testibus, sed Scripturis tans coronam. Arislobulu.s, suscitans dolore germen.
projiheticis astlpulantibus declaratum exislil, ut per Archippus, longitudo operis. Rarnabas, filius con-
prsedicationemquidem evangelii, Gentes ad obedien- solationis. Rithyiiia, filia speciosa. Corinthus, Oritur
tiam fidei vocarentur; ex revelatione vero sacra-• H ipse. Corinthii cives, sive deCuriorieseoruni. Clau-
menti agniti a Dei sapientia giOria et clarilas soli dius, spes IranqttifJjlatis. Cilicia, coatus, vel luctus,
sapienti Deo redderetur in sa^culasaeculorum. My- vel assumptio, vel Vocatio, lamentabilis. Colceia,
slerii. Absconditse vocationis Genliuni ad fidem vox facta. Cfispus, sciens. Chloes, investigantes,
Christi. Quod temporibus ceternis in silentio fuit. vel omnes, sed melius conclusio, vel consumptio.
Quod scirent quidem prpphelsc; ex Scripturis cnim Damascus sanguinis potus. Demas, silens. Erastus,
prophelicis manifestatur, sed boniinibus, id est fratermeus videns. Epapbrodilus,fragifer. Epaphra,
vulgo non manifestaveriiit, nec patfefecerint, sed si- videns, vfel recens. Evodiam, appreheiidenlem Do-
lentio texerint. Secundum prwceplum wlerni Dei. miiium. Ephesum, voluntas ejus, sive consiliuni
Usquequo temjras adesset ut Yerbum caro fieret, et meum. Philetus, declinans. Philologum, ore princi-
habitaret in nobis, et manifestaretiir omnibus Cen- pium. Galatia, magnifica vel translatio. Junia, inci-
tibus acTobedienliam fidei. Soli sapienli Deo. Sa- piens. Jtilium, incipientem. Lucius, ipse suscitans.
pientem Deumnon ita accipias,quasi quem sapien- Onesimus, respoiidens. Philippens.eS',os lampadum.
tia fecerit sapientem, ut inter homines babetur.. Persida, tentans. Priscilla, agnoscens. Philemon,
Sapiens enim inter homines dicitur uniisquisque ex mire dOriatus. Paulus, mirabilis. Quarlus, plangens
participalione sapientise; Deus vero non quasi qui iC superflue; Saulus, tentalio respicientis vel securitas.
ex sapientia sapiens facttts sit, sed qui auctor e"t Saul, expetitus vel petiiio. Silvanus, missus. Sodo-
genilor sapienlise, sapiens appellalur. Merito soli ma, pecus silens. Sosthenis, gaudium da mihi. Sosi—
sapienli Deo. Solus est enim ita sapiens Deus, ut pater, narrans. Sosipalruus, salvans dispersbs. Thes1
sapientiam ipse magis genueril, cum ex sapientia salonicenses, festinantes. Tharsis, exploratio gaudii.
factus sit sapiens. Cui gloria. Recte ei gloria pef Tertius, adjungens vel applicans se. ThesSaloni-
Jesum Christum refertur, qui ita sapienlem esse cam, feslinam umbram statuere. Tyberius, visio
solum Deuni, ut ipse sapientiam genuerit Christum cjus, sivebonilas ejus. Tyranni, continentes. Timo-
Jesuin cjui est Dei virlus, et Dei sapientia, declara- theus, beneficus. Tilus, quaereiis, vel boniim. Tychi-
cus, taCeps. Urbanus, luce gaudens.
II.
IH EPISTOLAM I AD CORINTHIOS.
CAPUT PRIMUM. ]P et ex dignitate qua iiilumescunt vocabula sorliun-

Paulusvocatus Apostolus.Quod liomen suum prae- tur: ita et Apostolusgrandem 'in.ter Clirislianos sibi
ponit Epistolis, auclbriiatis esse noscendum est: vindicans dignitatem, Apostolum se Christi tiliilo
sicut reges longe positi his qui sub eorum potestate prsenotavit, ut et ipsa lechiros nOininis auctoritate
sunt scribunt, et quia minoribus epistolas miltunt, terreret, indicans omnes qui in Christo crederent,
sua hi.-,nomina prseponunt. , debere sibi esse subjectos. Et Soslhenesfrater. Hunc
Vocalus. In via, yel Renjamin, vel in prsesentia idcirco secum scribenlein indiicit, quia el ipsis do-
Dei. Porro quod ait, Apostolus,cujusautem? Chri- ctor erat, et pro bis valde sollicitus. EcclesiwDei.
sii Jesu : tale mihi vidctur, quasi dixisset : Prsefe- Notat Ecclesiam quse non est Dei, ut : Odivi eccle-
ctus prsetorii Augusti Csesaris, magister exercitus siam malignantium (Psal. xxi). Cnni omnibusqni in-
Tiberii Caesaris? Ut enim judices liujus sseculi,qui vocant nomenDmnini, Hoe esl, non solum opto ut
nobiliores esse videnlur, ex regibus quibus serviunt gratia et jiax vbbis miiltiplicelttr vocalis sancliSj
129. COLLECT. IN EPIST. TAD COR. 130
sed omnibus qui invocant nonien Domini nostri. Adebuefunt.
. Divisns esi Christus? Dividilur corpus;
In omni loco. In tota Corinthia. Ipsorum. Id est, cum inembra dissenliunt. Nunquid Paulus cruci-
Corinlhiorum. El noslro. jQuia noslfum est mitfd-. fixus esfpro vobis? Ideo in solo Christo gloriandum
ipsorum est. Aliler, invocare noraen DOminiproprie vob.;s est, quia ipse vobis hsec duo, id.iest crucem
est sacerdotum. Unde scriptum est: Et Sqmuelinter et baptismum tribuil, nonPaulus, nec Appllo. Gralias
cos quiinvocanl nomen ejus (Psal. xcviu). Quem sa- agoDeorneo, quod nentinem vesirum baptizavi. Id-
cerdolem fuisse probalur, quia Heli sacerdoti suc- cirCo rierninem vestrum baptizavi, ne quis me pu-
cessit, et hOstias offerebat, et de eo Dominus ait: tarel in meo nomine baplizasse. Nisi Crispum et
Suscitabo mihi fidelemsacerdofem. Qui licet non ex Caium. Qui se non dicunt in meo nomine baptizatos.
genereAaron, tamen de tribuLevi iii Paraliponienon Non enim misit. me Christus baptizare. Non usufpavi
fuisse describitur. Hieronymus in tractatu libri Isaise: mirtora facere, qui potui implere majora. Iiem : Qui
Ih.Epistpla quam scripsit Paulus ad Gorinthibs, ad majofa mittitur, minora non agit. Sed evangeli-
cttni ad unius scribatiir populiim civitatis, pro va- zttre. Quod majus Cst, ut portet nomen meum cbram
fielatehabitaritium, id est, sanctorum ~et peccato- . regibusetgeniibus.Noniti.sttpientia verbi. Mundauae
rum, nunc laudat eos, nttnc corripit, nunc dolet, lihiloSppliise, in qua vos gioriamini. Ne evacuelur
nunc repreliendit, nunc provocat ad continentiam, B crux Chrisli, Id est, ut.non elocjuentisefides efucis
riuptias non recuSaf, relrahit abldololatria, instruit . Chrisli dejiutetur, quia crucem Clnisli eyacttat, qui
in resurrectionem, diganiiseporrigit maiium, nelo- aures hominum declaftiatiOiiepermulcet: quia auri-
cum tribuat fornicatibni. Graiias ago Dio.meo, Ut bus sapientium liujus sseculi displicet dicereDomi-
solet primum provocat profectum laudando, et dicit num, qui fecit coelum et terram, posse crucifigi; et
se quidem gaudere de eorum scientia, sed scirc illos tamen si hoc dici evitetttr, evacuatur crux Chrisfi.
debere quia vera scientia noh inflat, neque dissen- His aulem.qui salvi fiunt, id est, riobis, virlus Dei est.
• tit. Sicut tcstimoriium Cliristi cpnfirmatum pst in ,vo- Quia diaboluiri superavit efmorlem. Perdam sa-
bis. Testimonium ChriSti esf totttm Evangelium, vel pieniiam sapienlium. Iii lsaia sic legitur : Peribit
illttd : Omnis scriba docius in: regno ccelbrum, similis eriim sapienlia a sapienlibus ejus, et inteUectus pru-
est liomini palrifamilias, qui profert de thesauro suo denlium ejus abscondetur (lsai. xxix). Ubi sapiens?
nova et vetera. Ita ut niltil vobis desit. Uride Salomon Subaudilttr apparebit? Sapiens, ex gentibus.iScrioa?'
ait: Venerunt mild omnia bpna cum illa. Exspectan-, Doctor legis CXJudseis. Conquisilof liujus swculif
tibus revelatianem Doniini nostri Jesu Chrisli. Tlle Qui qiiserit de occullis naturis hujus sseculi. Nam
vere exspeclat adventum Domitti, qui in omnibus quiahi Dei sapientia nbn cognovit mundus per sa-
ptseparatus est. Ideo autem rev.elatio dicitur adven- G pienliam Deum. Factura mundi Dei sapietitia est
tus Domini, quia mpdo absconditus est a nobis. fabricala, in qua per sapientiam iiafuralem:, quse
Qui eiconfirmcibit vos.. Sua scilicel docfrina; Usque ad hoc data et creaia fuerat, debuit cognosci ipse
infinem. Yel vestrse prsesentis yitse, sive perfectio- qui fecerat: sed quoniam non cognoverunt homihes,
nis. Sine crimirie. Principali; FidelisDeus. Qui recl» alia illis siiccurrituf medicina: Ergo per sapientiam
det vobis mercedem sicut promisit. Per quemvacati suam intelligendum, per naturalem sapientiam, quae
estis. Ut: Nemo venit gd riie,msiPaler traxerit eum adTioc data est ul cognoscatur Deus; quse riaturalis
(Joan. vi). hi societatem Filii ejris, Si enim socii sapientia, et Dei .sapienlia. dici pbtest,"quod a Deo
fuerimus passiortum, erimus spcilitt gloria. Obsecroi sit creata, aut certe Dei sapientia fons est et crea-
aulem vos, fratres. Hucusque cuni laude prsefalio: trix naturalis iu liomiriibus sapieiitlse. ',"'",
. hinc jam contrsi dissensiohes aggreditur, ut idemL Placnii Deo per stttltiliam prwdicalibhis salvos fa-.
ipse dicit: Unumsit verbum, et unus seiisusiri otrini- cere credentes. Non quod vere stttltitia sit prjedicatio
bus vobis. Schismala. Conteptiones pro doctpribus. crucis, sed quia secundiim putatioriein infidelium
Significatunvjestmild ab Ids quisunl Chloes.Qusefitur• sic haberetur. Quoniani Judwi signti petunt. Ut ad
quomodo Aposlolus credit de absCntibus, cuin scri- Christum dicurit : Quod signum ostendis nobis
ptuni sit: Ne credas auditui vdno. Sed hanc gratiami (Matth. xiv)? Hoc atttem faciuiit ex cQnSttetudiiie
Ipse habebat ut seiret quid absentes agerent, ttt' ad1 prophetarum, qui ssepe signa ipsis faciebant Ju-
Colossenses dicit: Et sicorpore absens, spiritu ianieni dseis. Et Grwci sapientiam. Artis scilicet dialeelicae
prmsens. Chloes, civilas Golossensiiim est. ethumanse sapientise ratibnem. Judwis quidem scan~
Ego quidem sum Pauti. In Apostolorum personis; dalutit. Judsei scaridalizantur, si audiunt Christum
hoc de pseudoapostolis diclt, qui per sapientiami a se CruCifixum. Sive scandalum illis est audire
mundi circuiriveniebaiit eos, ut uinisqnisque se di-- Christum mori potuisse, quem illi quasi imriiorta-
cefet esse hujus, cujus doctrinam diligebat, cumi ' lem exspectant; dicebant eiiim : Nos audiviimis ex
- diversas doctrinas haberent. Si ergo de veris apo-. lege, quia Christus pianet in aeternum : rion intelli-
stolis non permittit dici, quanto magis de falsis dicli , gerifes, qttia primtim illum pati opbrtebal; et sic in-
non licebit? Item. Ego quidem sum Pauli. Hac causai trarelii glofiam suam. Genlibusauteni siultitiam. HoC/
prohibitiim est, duos episcopos esse in una Civitate, est, Deum credefe crucifixum. Ipsis vero vbcatis. Td
utHieronymus dicit in fractatu Epistolse adTitum. est, cfedentibus ex utrisque. ChrisiumDei viriutem.
Ego autem Clirisli. Pauci dicebarit, quod omries dicii Judseis petentibus signa, quse devicta mofte hpfifl-
131 SEDULJI SCOTI m
nem revocant ad'vitam-Et Dei sapientiam. Graecis,Ade dsemonibus ait,; Sciebant enimipsumesse. Si dse-
quaefentibus sapientiam, quae nos a dominationei mones sciebant,-: qij.omodppotestates..ignorabant?
diabpli liberavlt. Quibusdam videtur jirincipes et potestates hujus
Quia quod stultnni esi Dei. Veljp crucifigi. Sapien-',; saeculi, Judseorum majofes et principes dixisse, qui
tius esihpminibus. Quia crax Christi diabolum feT juxfa Pe.tri Apostoli dicta, ignoraverunt quod male-,
feliit, et vicit, lionftnesque iiberavit, quod hemp facerenl :,ait eiiim : Scio, frqlres, quia per jgnoran-
hominum per sajiientiam suam poluit. EiquodJnfir- liam fecislisltoc matum, sicrit
elprincipes vestri (A.ct,,
mum est Dei.tA est, mOrl jbrtius est iiominibus: iii). Judxbrum principeshi feceriint, non tanien,
quod enim nec gigantes evadere potueruiit, Infir- litrjus sseculi priccipes dici ''poluerftnt,r.quippequi in
mitas crucifixi evasit. Videte enini vocationem,ve- poteStatem redacti Tuerant Ronianoriim, profileiites
siraih. Ac si dicerci: Yideie eos per quos. vocali nbn se habere regem' njsbC.aesarem,.hi autem
prin-
estis ad fidem, quod non sapienles, sed stulti, et cipes, quos alio loco signavit Appstolus dicens:;
piscatores erant, 'quain.doet ipsi vocati sunt. Aliter: Non est nobis colluctglio advenus carricm et
sangui-
Yidete vocationem yestrani, hoc est, in vobi.s ipsis,. nerii, sed adversus principes et potestales, adversus-
o Cbrinlliii,.probate quod dico, quod stultos vos vO- - mundi ienebrarum liaruht rectores (Ephes, vi). Si
cavit, et rion sapieiites. , J.Bergo hi sunt principes, qui nescienles Dominum
Qitia norimulti sgpient-es.Hoc cotttra illos oblique majeslatis Chrislum esse, illuin crucifixerunt, quo-,
qui se legis peritos, ct fortiores aposlolis et nobilio- inodb a daeinoriibusjiotuit sciri?JVoii aliter scierunt
res ex.sacerdotali. stirpe desceiidere jactabant, S.ed dsemones, quam sciebant principes htijus sEeculi,;.
quw stulia sunt rnuridi. Stulia, id Cst, porda, vel in- sciebaiit enim ipsuin esse qui prprnissus erat in,
geriia. Ui corifundai sapienies. Id est, sseciilafes,; lfege.per sigtta proplietise, iion lamen.niysleriiiin^
dum;nbri"ipsbs! elegit. Et.ea.quai noh suril.AA est, ejitS,<jqilOd FiliusTJei ferat, ,'ex setefnpisciebant, iie-
sapientia, fbrtia, ftbliilia. Uiea qitw siinti Talia, libc qiie sacfanientuiri incarnatio.nis.. Nunquam Domi-
est,,' sapifentia, fortia, nobilia idissiparet. Qui factus nuiri iiiajestaiis',crucifixissent. Prp iinitate personse,
est hbbissdpiehiia. Qui sibi semper sapientia fuit, efDeus dicitur crucifixus, et Filius liominis esse in;
nobis factus est sapientia, ut nos faceret sapientes, coelis, ciim quaridb. isia dicebantiir Doininus'-essclin
etiustos, e'l saiictos. hiDomino glorieiuf. Non .eiiim' cbrpore. Quod.oculusnbnridif. Inls.aia sic habetuf:
sibi, sed Deo dona quse accepif rejiutet.. A smculb non audierunt aurib.us, neque
percepernnt,
"''',".' CAPUT'IL . ociiltisjton .vidit Deus absque- ie , cfuw prwparasti
Etego cum vemsseni ad vos, fratres, veni nmv.cmn, exspeclantibus te (Isai. ixn)., Ergo mem.oralprum.
mens liascvidere noii pOtuit, quia credere
eminentitt sermonnm. Noluit poinposiiiaelocjiientiscT 'C .pfiriCipum
sermonem jaclare in pra^diCatioiiedivina roysteiio-; ' nolucruiH. Qtiidam sane ciicunt,: Ociilus non Vidit
r.um Pei,,hpc est, jiicariiationein,Christi,:ef voca- virginem peperisse; ,11011attris audivit iliud : Tiinc
tioriem Gerttium. Et hunc crucifixum. ,Quod sttiltum, justi :fulgCbuni.sicut..spi(Maith. xiv). Quihabel, iriqpit,
apud hpmines videtur esse. Et egojn infirmitate, atires audiendi qridiat. Nec iri cor hominis .ascendit
Non .jactantia, sed humilitate, seu quod riec jilagas, (Rom.yni), eohseredes Christi, futuros. Quid videt
et vmdictaro potenler in aliquos dcdi. Timore, Ne oculus? Colores, Quid audit atiris? Crimina,; Quid
vos Christuniiiegarelis. Et :tremore: Ne nieo aliquo. ln cOr liominis ascendit? Sapientia. PrsecelieiHius
"
exemplo offenderem vps, . ..,..' est autem oninibus, quod prsestat Deus diligentibus
Et sermo mcns. lcl est, quotidiana' exbortatio. se in vitam seternam. Iterti quid est quod Apostolus
Prwdicaiio me.a. Publica corani populo dpctrina. dicit ex "Isaia lifppbeta; quod oculus non vidit?
N011in.persuasione humanm sapieiilim, Quia diale- Hoc sensp ApostolUs dixisse credendus est, quod
ctiei erant Corinthii, noluit apud illos disjiiitatione carnalibus oculis, et aure carnali, et, cegitaiione
uti, ne iiop qiioque iilis npva aliqtta jibilosophia moftali,, non possnnt spiritualia-.conipreliendi, dicit,
yideretiir, sed magis illis.virtules et miracula moa- eiiim Apostolus ; ATp,6i's aulem revelat Deus pei:Spi-
^travit. Sapientiam aulem ipquimnr ihter.perfeclos.fi"Dritum sttupi (1"flor, ,m). Si autem revelaturn. est
Ac si dieeret, neputetis iios sapientiam non habere, Apostdlb, iiitelligere debe.mus, quod et illealiisre-r,
quia nos habemus sapieritlam divinam, sfedvos eam velavit,'. nobis auteni Tevelavit Deus per Spiritum
nunccapere iian potestis, quia adhttc lacle nutri- siium, hoc est, non merito noslro, sed sua gratia, .
niirii, et iiiideparvuli cbmprobamini. Neque princi^ quia per fidem accepimus Spirilum saiietum, qui
pum. Hoc est, regum, vel philosophOrum, qui in voluntalem Dei nobis pstendit. Sancti -videbunt,
hoc sseculo primatum tenere videniur. Dei sapien-. quod PauluS testatur: nobis aiitem revelavit. per
liam. Cbristum qui est absconditus ab incredulis Spirituin saiictuni, quocl fuluri sumus, ul Joannes
et insipieiHihus. Quain nemoprincipum hujits swculi testatur, quia euip videbimus sicut est. Qtds enim
coqnpr.il., Hpc est, Pilatus, etCaiphas, et Ilerodes, scit Itominum quw hominis suni. Id.est, qnse cogila-
et principes sacerdotum, vel dsemones. Unde Apo- tjones vprsantuf in honiine. Nisi spiritus hoininis.
stoliis de principibus et polestalibus hujus sseculi Hoe est, conscientia,'iit Hieronymus exppnit. Non,
dicit: Si eniin cognovissent,nunquam Dominum ma- doctis humanw"sapteniiw yerbis. Quai vopis aniiun-:
iestatis crucifixissenti Et cbnlra Marcus, eyangeMsta tiamus, non a jibilosophis, vel grammalicis, sed a
i53 COLLECT. m EPIST. 1 AD COR. 154
cui fide firmissima credi-
Spiritu.D.ei eruditi sunius, Spirituatibus, Hpmliiibus, A prsedicare, iirseter Jesum,
Com- distis. Aurum, argentum, lapides pretipsos. In.Ec-
qui capere possunt. Spiriluulia, Documenta.
. clesia tria genera sunt, bpnprum : est bpnum, et
.pargntes. Prsedicantes..
Aniinalis auiem homd.fetc. Qui spirituni Dei ndn melius, et oplimum. Quod autero primo aurum pp-
ut sermo melius texerelur, id ad fortitudinem,
Jiabet, animalis,'est, qttl ritu animalium viv.il, spla .,suit,
commoda carnjs sectans,. Animalis eiiim habei aisi- non ad speciem comparayit: quia argenfum fortiits
niam, nonTiabef inteliectumi 1'de.onon percijiit qu,se ; auro, ideb roeliori ponitttr locp. Tria e coiifrario '
sunt spirilus i)ei, id est, spiritualia, quse spiritus ;..genera malorum : nialum, pejus, pessimum,;qu83
docet, verbi gratia, quompdo Christus incariiatus lignis, feno,:stipiila3.comparaiituf.,Aut cprteanrum.
sit, vel quid gralise crederifibus confert cruxChristi. pcenitentes significat; argentum conjugatos ; lapi-
Siuililiaenim eslilli. Primo stultitia estilli, quando des prellosi virgines, Item, ligna vifgiiiitas, sed im-
audit natum Dominuta, et passum, et resurrexisse; perfecta ; fenum, irratipnabile malrinionium ; sti-
secundo, contemnere quas.sua sunt; terliojirsehere pula poenitentia, sed nori vefa.' Item auruni, cogita-
maxillaro, et csetera siniiliteiv Spiritualis aulem lioneS bOnas ; argentum, sefffiorifesjttsfos; lapides
omniadifndicaf. Quia omnia discernit,,,et intelligit, "preiiosi, bpera periecta : iigiia, vaha ppera, nort in-
et sensus iliius non intelligitur ab homjrte carnali. B tegra materia; fenum, Vanas cogitationes, qusema-
Qttis enim cognovil sensum Domini? .Nisi videlicet tefia sunt fruclttum; stipula, OtioSa vfefba, arida,
spiritualis homo. Nosautepi sensumDominihabemus. sitte fructii." Et uniuscujusque opus {qutile sit ignis
Duiti spiriiuales sumus?Itoc autem dicit, ne puta- :probabii, Aurum et argentum non solum rion arde-
rerit quod ille deficeret ad docenduni; cum ipsi im- •biintperigneni, sed etspiendidibra fadiabunt'•: li-
becilles essent ad attdieiidufti. , gna vero et csetera concreroabuntttf, Sed exa-
' " -'"'" ;:mifiatioiiem>judicii igni Voluit corrtparare', juxta
,:,/. "".' CAPUT Hl.* ; rConsuetudimem-Scripturafum. Sic ttimen quasi per
Et ego, "fratres, nonpoini vbbts.-oqmquasi.spi- igriem.-Quialgne purgatorib judicii pfobabitur. Au-
riiualibus, sed' quasi-cafhalibus. Infirmis in fide, et gaslinus autem aliler exponit: Est; quiderii ignis
conientiosis. , , .tenlatio tribiilaiionis, de quo dicitur : Vasa figuli
Quttsi j>an>u(is.Nonsetate.carnali, sed in Chrislo. probat fornax, et homines:jitstos tentatio tribukitio-
<Siergp parvuli aflhuc illi sunt qui Oriirieftimalitiam ;uis (Eccl. xxVii).;;Isle ignisin hac iiitefirii vila fa- -
abjecerunt, "'quia noiiduiii Surit in Viftttte perfectl, .pit, :quodAposlblus dicit: sic accidet duobus ficleli-
quid "de illis 'cehsenaum est qttibus ciiirii nialitia ;btts, uni cogilanti quaesunt :.Dei,":qubmodbplaceat
ciomiiiatur? :Lac. Ruderii" doctririaffi.,"Non escdm. ;G Deo, hbc esl, iedificanti auruni, argeritum, lapides
Obscufamysteria soiidaiftque doCtririarii,JEihtita- pretiosos; alteri cpgitaiifi qtiasrsuritj-mindi,'quomo-
iiones.in rnente zelus. Cbniehiiories. Verbo efga ;do placeat uxori, id est, sedificanti ligria, ienum,
" "
Hiagislros. ."'_' . stipulam : illius ojius exurituf, qnia e.i dilexit quo-
Seettnduni 'homlnemi Cafiialeiri .coriVersatibriero, rum amore cruciaretur; Exuritur autemhujtiSi quo-
non secunduffl Deum. Nonne•hbriii.ieseslis? V.ulteoS niam sirie dolore non pereurit qiisecum ariiore pos-
jilus esse quam hoiriiiies. Qriid est ergo Apbilo? Si sessa surit. Sed quoniam altertttra cOnditioriepro-
nos nihil suinuS,,vcl quos 'miiiistros ipsi coiislitiii- posita, eis.potitis maluit carere qiiaro Chfislb, nec
mus, quanto -liiagis psettdosipostpliquibus credidi- timore amittendi lalia deserif Cllristum, quamvis
stis?"-E<tinictiiqriesicut Dbiiiinus.dedit. Hoc ipsum dbleat Cuiii amittit salvus est qilideftij 'sic tamen
non «x: ilobisy sed Dei donunl esl, ut pfer iiianiis qiiasi per igrteni, qnia iirit ettm dolbf :rerum quas
roeas-sigiia fierent," qua3 vos excltarent ad lidem"V dilexerat amissarumj non subvertit fiittdamenti sta-
et Apollo sua yos idbctrina: fifmafet•• quia sicut bilitatem. Nemo vos seducal, Ac si diceret: Dum
plaiitalib sine aqtta, sicfides sinC doclrinaroarce- templum Dei eslis, nemo vos yipiet per mtthdanani
scit. Si ergo et plantatioet fons Dei eSt, qtiid nObis sapientiam. Si quis- videtur .sapiensessein liocsw-
ascribitiSj qiiasi aliquid iiostfa viftule fecerimus? " ctilo, In huroana sapientia. Stultm fiat. Hoc est,
Ego plantdvi, Eide.>ApoWo rigttvit. Raplismo, Vel credat peum cruCifixum, ^juod; stultitia est Gen-
doctrina: Sed Detishtcremenium dedil. Jn bbiiis opetibus, percutientipfaibere alteram maxillam, non
ribiis. Ita neque qtii plantal esi aiiquid. TNtsiDo- reddat malum pro.malo : quc «mniaquasi stiilta
minus inci'enieiitum dederit, Sine Causa labofamus. esse videntur:. Sapieniia erifm hujus mundi.. ilsec
Nos merCenarii îimus iri -agrb alieiio, alienis •ttli- est: •malrimprb malb reddere,: vel philosophorum
riiur ferramentis : riihil liabenitts pfoprium, ttisi inflata scientia alque ventosa. Nescitis quoniam lem-
morcedem nostri laboris. Dei eriim sumusadjulPr.es. plitm Dei estis. Ac si diccret: Ideo aurum,,et ar-
Platttantes el-figantesvinearii ejtts. Dei wdificaiio gentum, et lapides pretiosos isuperaedificate, quia
estis. Hoc est temjilufti Dei.' Alius superwdificdi. Id teiiipliiDiDei estis, et dum non bene a^dificanspri-
est, Apollo, vel alfos quilibet doctor. Qtiomodo su- vabitur, quanlo magis violaris peribit ? Viplat vero
persedificat? ut diligenfer cloceat, et ratioriabiliier. corpus suum. peccaiido, sive Ecclesiam per malam
•Fundamenium enitn aliud nenio potesf ponere. doctrinam seducendo, sive exeroplttni perversum
Nori est alius Christus, quem ppssitvobis aliquis ostendbndb. Repreltendam.isapiehtes. Ad effugien-
dam manumDei inilla suflragabitur illorum astulia. A apostolos novissimos, nos omiiium ultimos ad Gen-
Sive hoc sub Chrislo impletur, quando vincebat tes tanquain ad morlem direkil. Novissimos autem
Scribas et Pbariseos, astute tentantes eum in quss- dicit tempore, 11011merito. Sed quidam ex vobis
stionibus. putant nos esse novissimos aposlolos, nec dignitatis
Nemo glorielur. Ut est illud : Maledictus qui ha- nierito primis apostolis comparandos, qui prsesen-
bet spem in homine (Jer. xvn), 111doctore Paulo, et tem in carnfeDominuffi comitati sunt. Primi aulfem
Apollo, et pseudoapostolo. Sine vita. Dum per il- apostoli prorihetse intelliguntur, qui missi sunt a
lam servitis Deo, ut mereamini vilam futuram. Seu 'Deo. Novissimi vero duodecim apostoli, attipriirii
mors. Quse porta eslper quam itur ad regnum. duodecim apostoli, qui ante passionem suam a Do-
Ergo omnia creata sunt propter sanctos, qttia cum roino electi suiit. Novissimi autem Paulus, et Rar-
nihil habeant, cuncta possiilent. nabas, el Apollo, qui postea sunt electi. Vel novis-
simos, non ad ordinem, sed ad ministrationem pef-
CAPUT IV.
tinet, quasi dixisset novissimos esse miseros, et ul-'
Ut ministros Cliristi, Non ut fuiidamentum. Hic timos omnittm, sicut statim subjungit. Spectaculum
jam. Id est, in ministerio prajdicationis, vel in prse- facti sumus. Omnes spectant nostras injurias. Et
senti sseculo. Qumritur. k nobis dispensatoribus. B angelis et homhdbus. fionis videlicet et malis. Nos
Ut fidelis quis invenialur, Hoc est ut unusquisque sttilti propter Christum. Hoc est, in tormentis positi
dispensator fidelis fiat; ac si diceret: Hoc tanfum proChristo. Ironice qusevidelur cortfirmare, negat;
quserimus, ut fideles inveniamur, et noii.quserimus ct cjusevidetur negare, confirmat. Vos autem pru-
laudari a vobis : unde subjecit; Mihi autem pro mi- dentes hiClirislo. Ut putatis. Nosinfirmi. Dumno-
nimo est, ul avobis judicer. Laude dignus. Autab luinus reddere malum pro malo. Vosnobiles. Vobis
humanodie. Sed Domini /die, id est, die judicii; iiobilitatem terrenam vindicatis. Usque inhanclio-
non ab humano die, in prsesenti sseculo judicari, ram. A quo tempore coepimus prsedicare usque
hocest, iaudari appeto. Sed ncquemeipsumjudico. nunc. Item : Vos autem prudentes in Christo, hoc
Hocest, ego qui conscientiam meam Optimenovi, est, vos" ita vultis Christiani csse, ut prudeiitiam
neque aliis meexcellentioremesse judico. Niltil enim sseculileneatis
mild consciussum. Unde super omnes debeam glo-
Peripsema. Abjecti, humillimi. Peripsema, rasura,
riari. Si lioc Paulus dicit, quid a nobis dici debeat aut limatura
in hoc sum. cujuscunque rei, ATOH ut confundnm
cogitandum Cst. Sed rion justificatus voshwc scribo. Ac si diceret: Non pro gloriatione
ln quo me quidam laudant: quia ila quisque aliena
operum nieorum bonorum liaic dico ; sed hsecpo-
laude non justificatur, ut nec maculatur infamia. " tius commemoro, ne vos gloriemini in mundana sa-
Unicuiqueapud Deum quod est, non quod dicitur, pientia. Poterant confundi de sua gloria, si eos non
imputatur. Occulta tenebrarum. Id est, opera quce relevaret: non enim ruborem illprum cupiebat, sed
in tenebris agunlur. Propter vos. Propter vestrain : Decem m.iitia. Finitus numerus pro.
perfectionem
Utiiitatenii Nihii enim milii consciussum. Id est, in Infinito.
Sal- Pwdagogorum, Doctorum, nulrientium et
aliquo criminali peccalo, postquam per gratiam custodientium yos in fide Christi.
vatofis liberatus sum, et ab oimii peccato purgatus;
Sednonin hoc juslificaius sum. Licetnon sim mihi Egovos genui. In novam vitam reformavi. hnita-
tores mei eslote. Quia bonorum filiorum est bonos
conscius in aliquo «apitali criniine, nbn tamen ob
imitari Quivos vias tneas.
hOc,perfectamjuslitiam mihi vindico, jiropter levia Et meisparentes.et suo commonefaciat
etminima peccata, quibus nulluS sancluS:iu pra- lilleris, exeiiiplodocebit: aliud enim
senlis vitse curriculo carere potest. sine alio perfectum esse noii potest. Tanquam non
venlurus cssem ad vos. Hinc incipit causam foruica-
Ne supra qnam scriplum est. Ut supra scripsi:
lionis arguere. InflaliFsunt quidam. In humaha sci-
Qui gloriaturfin\ Domirio glorietur. Et: Nenioglo- licet sapientia : quia omni
rietur in nomirie.Et' : Nolile judicare ante iempus. peccato, et viro acci-
p pieiiti uxoreln palris sui vos coiisentitis. Et in sa-
Qtds eriimte discernit ? AJiis scilicet meliofem esse; hiimana vos quasi noii peccata
au» quis ,te disceruit a niassa perditionis,,nisiDeus? pientia Virlutem. contenditis,
essenl. Operum et fidei. Non enim in
non merita tua, neque scicntia. Et tanquam respon- senitone. Nihil enim prodest doclriria sine iustitise
deiiti: Eides mea me discernit, merita mea, pro-
meum : statim occurrit : operibus, ei qui non facit quod faciendum docet.
posilurii Apostolus Quid Dei. Id est, acquisitio regni Dei. Quid vul-
? Regnum
autem habes quod non accepisti Quid habes ex telis.
? Jam saluraii estis: Doctrina.: Renignus magisler est,. qui discijnilorum corre-
ipso nisi peccalum in eorum posuit voluntate-
Divites. In sapientia. Sine nobis regnalis. Nonindi- ptionem In virgaveniam.lA est, vindicta : quali virga Pe-
gentes nostra doctrina, exemploque. ATos s tuiti. Iro-
trus ad Ananiam etSaphiram, etipse Paulus ad Ma-
niee lbquitur : auf increpantis affectu pronuntian-
dum est gum usus est. . '
Utinam regnarelis! Id est,utinarii non esselis falsa CAPUTV,' ';''
gloiiatione decepti! forsilan siinul regnassenius. Et vos inflali estis. Quia vana scientia inflaniini,
PutO enim, quod Deus nos. Non Ut vos qui regnatis et curam de his cjttipereunt non habelis, ul, aut
«7. COLLECT.TN EPIST. I AD COR. 158
corrigantur, aut ab Ecelesia separentur. El non A clorum hominum ad acquirendum multos advitam
•
magis luxistis. Quia boni pastores semper pro po- per ccelestem doctrinam. Qui coniemptibiles suntin
jmli peccalis flent. Prmsens dutem sptritu. Prsesen-. Ecclesia. Hoc est, qui minimi sunt in Ecclesia, aut
tem dicit spiritu, ne ex solo auditu absentem dam-• certe qui injurias suas contemnunt; ac si diceret:
nare putaretur : secundum illud Elisasi dicentis adI Qui minores sunt in ecclesiis, et nullis magiiorum
Giezi : Nonne spirilus meus tecum eratin via? Cum\ donorum pollent, ipsi de terrenis negotiis judicent,
virtute Dmritni nostri. Qui pro.me erat prsesens, lit-- quatenus per quos nequeunt majora, minora bona
terarum roearum auctoritate, per quam Domini quo- Suppleantur, quos contemptibiles nominat, et tamen
quevirtus assistere judicetur. Tradere hujusmodii sapientes vocat, cum dicit: Si rion est inler vos sa-
hmmnemSatanm. Id est, tortori diaboli, ut tormentbi. piens quisquam. Qua ex re quid aliud colligitur,
carnis spiritus salvaretur : oportebat enim ut per.,•. nisi ut hi causas terrenas examinenti qui exterio-
diabolum sanaretur, qui per Diabolum peccavit.. rum rerum sapientiam accipiunt ? Qui autem spiri-
Non bona glofia veslra. DicendOjEgo sum Pauli,, tttalibus addicti sutat, terrenis non debent nego/.iis
etc. Non bona, dum non corrigilis adulterium. To-- implicari. Ac si apertius dicferet: Qui penetrare in-
tam massain., Ecclesise. Corrumpit. In Grseco, fer- tima sapientise nequeunt, saltem necessaria foris
nienlat .[&poT]. Jetus fermentum, Fornicationem.. }B operentiir. Item contemptibiles, qui minores sunt
Ut sitisnovaeonspersio. Uf in gratia sacri baptisma- in doetrina, quos dona spiritualia non exomant. Vel
tis conspergamini, sicut conspergitur farina/aqua. contemptibilesjidest, sanctiqui ayobisdespiciuntur.
Azymi. Sine fermento peccati. Etenhn pgsciia no- Ad verecundiam vestram dico. Nam efubescere
sirum; Ideo debelis azymi esse, quia Judsei quapdo> debetis eo quod nemo sit inler vos tam sapiens, qui
agnum immolabaiit, azyma Comedebant, sic et noS s noverit causasinter fratres discernere. Et hoc apud
debemus. Sed in aztjmis sinceritatis. Similitudinei infideles. Duplex peccatum est, et quod judicio con-
Hebrseorum: quiaipsipostquam immolabatur agnus,, tenditis, et quia apud infideles ad jurgia provocatis.
et post diem Paschse azyma comedebant per septemi Jam quidem omnino delictum est in vobis. IdeOhoc
dies : sic nos vero aguo imniolato, tota vita ttostra,,-, iterat: nam potuit putare, judicium habere adver-
quseseptem diebus peragitur, azymis bonorum ope- sus alterum non esse peccatum, sed taiituiiimodo
rum vescamur. Etveritatis. Id est, aequitatisjudi-- peccalutn esse exlra Ecclesiam velle j'udicari, nisi
cii. Si ettim lactuea erat cum filiis Israel pro fer- adjungeret: Jam quidem omnino_deliclum est inter
mento, ne cibum insuisum comederent pro celeri".. vos, quia.judicia habetis vobiscum. Et ne quisquam
tate ambulandi, sic scquitas judicii et sinceritatiss hoc ita excusaret, e.t diceret justum se habere ne-
cum Christianis. Scripsi vobis.Pro scribo. Yel ideoa golium, et iniquitalem se pati quamvellet a seju-
prseterituin dicit,: quia cum legereiit, tenipus scri- dicum sententia amoverii continuo talibus cogita-
bendi ,prseteritum esset. Nonuiiquefornicariis hujuss lionibus vel excusalionibus occurrit, et ait: Quare
mundi. Quodluce "clarius est. Ab illis enim olima non magis injuriam accepistis'?Ut impleretur illud:
separali estiS, et idcirco nolile iterum illis commi- Si quis vult contendere judicio tectim, ettunicam
sceri. Si quis frater nominalur. Id est, solo nominea tugm tollere, dimille ei et pallium(Malth. v). Sed
appellatur cum fornicalor detegatur, aut fur, ab hocc lamen talia negotia per infirmos judicariin Eccle-
separari jubemur. Qiti foris sttnt. Infideles extraa sia secundum indulgentiam concessit fratribus inter
Ecclesiam. Qui intus sunt. Hoc est, fideles intraa fratres judicantibus : extfa Ecclesiam vero judi-
EcclCsiam. Eos autem qui foris sunt. Deus judicabit.;, cari terribiliter vetat. Sed vos fraudatis. Cum illa-
Foris Ecclesiam sunt hseretici, Judsei, Gentiles. tam injuriam secundum prseceptum Evangelii et
'' ; - Domini exemplum patienter sustinere deberetis,
CAPUT VI.
Audet aliquis vestrum, negolium habens adversuss , /vos e contrario non.solum non sutferlis, sed etiam
aAerum,judicari apud iniqtios. Notandum quod ali-.. non facientibus irrogatis. Et hoc: fratribus. Idest,
quando Apostolus in media causa quaro agit, quos-,_- vobis, quibus nec quidem vicem redderp inimicis
dam inserat sensus, et de latere jactet: quibus ex-" - . concessum est. An nescilis.qui.a iniqui regnum Dei
plicitis, rursum revertitur. Audet ergo aliquis ve- non possidebunt? Ac sl diceret: Dum iniqui regnum
strutn, elc, contra scilicet praeceptum Domini di-- Dei non possidebmit, nolile YOSipsi iniqui fieri
centis : Si quis vult tecum contendere judicio, tu- fraudando, et injuriamTaciendo, Nolite errare. Hoc
iiicam tuam dimilte ei, ct pallium. est, seduci, existimantes demultis, et non etiam
An nescilis quoniam sancti de hoc mundo judica- de uiio peccato puniendos. Aut nolite errare vos-
bnnt. Sicut Dominus apostolis promisit, dicens : melipsos et alios iniquos putantes regnum Dei pos-
Sedebilis et vos'super_sedes duode.cim, judicantes!s sidere. Et hoc aliquafidbfuisiis. Sed nunc npn estis.
duodecim tribus lsrael:(Matth.xix),onmibnshoc c Nolite ergo timefe de prseteritis, tantuhi ne post
promittens, qui apostolos fuerint imitali. Si ergo o baptismum criminosum aliquid committatis. Molles
sancti de boc mundo judicabunt, cur de minimiss sirot, cum quibus virile perficitur scelus, et quo-
vestris negoliis non judicant? In yobis judicabi-i- rum virilia in iHieritia castrabantur, ut semper es-
tur. Id est, per vos. Angelos judicabimus. Illi an-i- sent imberbes, et muliebria, hoc est, mollia cor-
geli judicabuntur in judicio.in comparatione san-i- pora haberent. Hi erw apud gentiles in honoreiu
PAXROL.CIII. .8''""
139 SEDULITSCOTI «o
Mattis deoruiri castiabafitiir : iil Aiigiisiinusin libro A ebribstts et gulbSttsfuerit ? Nunqiiid »;. .... .in
sepfimb cleCivitate Del bstericiit"dicens : Ilis autem cbrpus suufti hori peceat ? Fbfnicatib est foras exir©
aiiiputatiif vitilitas, ttt lieC "corivertantuf in femi- . a legitiriio CbnjUgib; Omrieriiitbmpbccaiiiro potest
riatii, iiec vifi rellnqrtahtur. Et iferiim dfenioflibtts: ab urib cbmhiitti^ qui .meinbruhi ilici potest, non
EicieinMatri iiiagrise cbrtira bmnfeitt Viforurii mu- tamen corpus. Iri fbfnicalibrte attfem duopereunt,
liefttmqiie yefecundiaril cbnseciaii suttt, qui usque eliam Totttni cbfpiis. Graiide efgo maluni est, iri
iii extreffiiim [liesteinttfti] diem madidis Cajiillis, cjub diiai aniriiSfe -pereuttt VClmoriUiHttr,Vult ergo
et facie dealbata, flttentibus"tt^robris, iiicessu fe- gravare fofhlcatibhis Causam; qttse illis per consue-
riiineb pef plateas VicosqtteCaithaginis, 'etiaiii a pb- tudineniTevissiiiiaVidebatiif. Ant in corpus suum
puliS, tthdfetiirjiiter viverent, exigebaiit; Nihll Varfb peccat: quia Iioc vitittffi magis Voluntatemcarnis
dicefe Voliiii, iiec uspiaiii legisse irifeCPmriieniini. praestiH,quani csetfefavitia. Lege Augustinum. Cor-
Dfefecitinteipretatio, erubutt ratio, contlcttit oralio. pus vbfb templttm Dei est: Deum ergo decet habi-
Sed tibluti estis. Scilicet per baptismttitt. Sed san- tarC in dOino sua; rion peccatum, neC diaboluni.
ctificati estis. Per Spiritum sarictum aC veibum. Quod si in vobis Spirilus saiictus est, scitple ijuod
Sed jusiificdti esiis. In bonis bperibus. hitimhine nbn ad fornicatibuein faCla suftt meiribra veslra; sed
Domirii. Id est, in Cbrifessione nbriiinis Domini. B ad laudeiil Dci, vet ad servienduiri Deo. Non estis
Oinnia rnihi licenl, sed riohomhia expedirihi,Quob vestri. Qui nort est SUUSJiibn debet sibi vivefe, sed
de foriiicatioiie tractat, vult iftateiiani fornicalionis, illi cujus sanguine emptus eSt. Empli enim estis.
id esty gulse intemperafttiani ostendCre, simftl attjue Non auro, nori ttfgento, sed saiiguine Christi. San-
destruefe. Licei efgo nobis mariducare elbibere ; guis segrorUiiialiis nocet;; sanguis vero Ghristi mun-
sed si Subjecefimus nos cbmessatioiiibusi ipsuin dum fedemit. Clorificate Deuhu Hoc est, iagite ut
licitum perducet nos ad illicitiitri; hbc est, ad forni- glbfificetur Deiis per opera vestra. Etportale.iSpi
catioriem : itaet de eiririibus inteiligendurii/est qiiai- ritum scilicet sanctum cujus snpefius membra ve
cunque peccata nen suni, occasioues pOssuiittamen stra. templum esse testati sumus. ;;
dare delictorum. Sed ecjo sub tiultius redigar pgle- ."' 'CAPUT'V1I. - ".
state. Id est, cibi et rei licitaefedigar polbsfate; libc De quibusguterii scripsistis mild. Huc usque gratis
esl, nori niei dbmittabitiir : non enim sic succum- dociiit, riuncad ititerrOgata respbndet. Nunc autem
bam ut serviam. Pauiiis cui cuncta licent, sub niil- incipit de conjugiistractare; anteenim expugnavit
lius pbtestate se redigit, cjuia semetipsum a liciiis illicila, quam de licitis loqtteretur. Corinlhii nani-
restririgeiido, ea qttse delectata lireriiereiit, despe- que ad Paulum epistolanimiserunt, ut illos doceret,
Cta transceridit. Esca vetilri. Id est^ convenit vel C si post accepiain fidem licitum esset uxbres diiiiit-
Cfeala est. Sed Dothino, Hoc est, ad sfefviendum lere, aut quomodouxores licite habefenlur. Bonum
Dominb, vel ul sit teriipluiii Dbmirio. El Dbminus est homini mulierem nontdngere. Ronuin fuerat illud
cbrpori. Qiiasi proprio templo. Deus auiem suscita- quod vobis in primordio praedicaviihoc est, secun-
vii Dbmtnum JesunU Quiacaput hostfum suscitavit, diim conjttgii usum npn langere mulierem; sedquo-
et rios quoqtte iriembra ejtts, si per sanctiiatem liiani multos contirienteslitaicdoctririseloco scripsi-
fueriffius, sttscitabit. Efgo debemus meriibfa iiostra stis refragafi, concedatur remediuin ne fornicando
sanctificafe, ut iri eo manere mereamur. Cbrpora moriaiiluiv Ergo Ajiostbli hoc exemplo iii primis
vestra meinbra Christi stitil. Quia briinis Ecclesia virginitas et continfeiiliaprsedicandaest. Sed objicere
corpus est Ghfisti • singuli atttein ineiribfa : capui amatofes luxurise solent: Otquid ergo prima Dei
autem Christus cst. Tbllehs ergo membra Christi, benedictib Crescitect muttiplicamini, conccssit? Ut
fttciam riiembra meretricis? Abscindens me a cor- lerra scilicet repleretur. Quiajam impleta est, debe-
pore Christi, faciani membra meretrfeis ? NOnctixit mus ab inconlineritia rios temperare. Suam. Non
fornicatoris, ut oSlenderet euffi ejusdem esse cri- alienam. Uxorem. Non uxores. Similiter autcm et
lninis et nominis, Cttjus illa est.; apttd boriiines uxorviruni. In hoc optimttm legitimuoique conju
eiiim rainttsvidetur'viri quam mulierisadmissum; An ^ gium videtuf, quandb hi ambo seCundttniApostolum
hescilisquoniam qui adhwret merelrici, urium corpus iii sua volttnlate fiunl. Mtiiierstti oorporispotestatem
cfficitur? Corpbris uiiitate per immuttditiatti. Erunt notihabet." Scilicet ad coiitiiientiam carnis, nisi ex
ehim, inquit, rfuo incarrie.una. Hsecest prima pro- conserisu viri. Nolite fraudare. A debilo eonjugii.
phetia Adsim. Quomodo autehi cutti uxore licita, sic Ad ieiiipus. Hoc est, specialibusalterriisque diebus,
et eum iiieretriGeuna caro eflicituf, propter ambrem aiit quadfagesimali teropore, vel ad teriipus oratio-
illiciluni; In carne una. Propter conjugalein Comie- nis, eiVe per dies purifieationis. Netenteivos Sata-
xionem, aut in generando et concipieiidofilio. Fu- nas. Ne ttno se siibtrahente alter fornicetur, et Sata-
gite fornicationem. Id est, mettte, el loco; ut fu- nas teniandi locum IiiVertiat.
git Jbscph. Omne peccaitim quodcunque fecerit Secundum inletligentiam. Infirmis hoc indulgeOj
homo. Nunc ostendit quantttm reatum fornicalio iion perfectis praeCipio, qui orimeshoniiiies velim
habet, quse illis per consuetudinem levis videba- mcimitari. Sicut meipsttm.ici est, vidttum, seu ca-
lur. Qttid si houio seipsum occidcrit ? Quid si stum, virginemque, quod magis credilur. Alius gid-
a Videtur hic aliquid deesse.
m COLLECT.1N EPIST. I AD COR. «2
dernsic.Tn eastitaife. Alius vefb'sic: lninatfitabiiie; A instar circumcisionis est non habere uxprem, dum
Melitis:isl ertihi hu%ere:MiffvbWiri, DiCit. attteffi niulier quasi menibrum >cprporis est yiri, et una
riieiius esse riiiberef iri cbriipafatiorie deierioiis ac sttntcaroi; At vefb uxofem habere instar prseputii
pejbfis fei, riisi cttlpa stificet ad cbiijttgittm veniant; est: ijuia sicut plenitudO corporis est: in prseputio,
sitaiiieiinOndttm riieliofadeVbVefutit, quamuri:vel itain conjugalicOnsorlio. ,Npn adducat prwputium.
ardore effietiafse libidittis; vei irifbfriali igiie post Id est, uxorenii ut diximtts; Aliter :- Npn putet se
fornicatibriferii:lhshuiemdicb, quimatrimonio. Pro- s.uperflue circunlcisum -, ne de hoc ppeniteat : fuit
prieioquituf ad bbrijiiftctbs; ne dimitterent:uxores, enim ;necessarium suo tempore, Siye hoc modo :
' et atias diieef
ettt; aut pttlchras; "attt divites, siciit. Non adducat prseputiumi ut quisisine legis ceremo-
Judsettaelebaiitv Nbh e#o;: sed.DPmintis. Qui dixit;: riiis /yivat, cjuia tuinquibusdam apostoli permitte-
Qui dimiseril rixbreriisirie earisti; 'friclt riam mmifiafi bant ppera legalia bustbdirij; ne subiib a }ege re-
(Joan.xvi). Mdiiefeinnuptdm: Td4st;ut; tibn iiubat tfacti scandalumpalerentufilVon.circWwadctiiriHoc.
aiii vifo; 'AfAviro feebhbitiari. Quia ffifeliiisest, si"ad : est, non dimittat uxofem, Cifcttmcisioniliil est, Id
virtim siliim feVeftatuf-, quiWtirit alii Vifo nubat-. est, virginitasj vel castitasj sine bttnis operibus. Et
: Narii emteris. Qui Vfdelicet tieqtie ambb Clifistiani : prwpuliumMhil. est. Conjugiiim absque pperibusi
- sttttf:'Qttkpfbpter? Sellicet iit diffiittalUf COnjttxih- P Servus vbcdtwses. Id est; cpnjUgatftSvDe libertate.
fidelis, ttt iti cbriseciuentibiisApbstbliis dieit, icjttam- Id estj de continenlia; Sed et si pgtes liber fieri: Hoc
ViSmelius sit nbn dimiltbfb.Altariibh ribri lifcfet.se- estj si potes babefe dissidii pccasionem, et repel-
euhduiri Jitaeceptuni Dbffiiriiiit dittiittatuf cbnjttx, lere eam abs te>roagis utere legitimo conjugio. Servus
riisi causa fofhicatioriis. Fbfnicatibbst etiatiiipsa corijugatuSj libertus est Domini; quoftiam enim fuit
ittfidelitas. Diciittus atttem pfertaiisitcauSa fornicatio- inconjugio, in paganismp tunc servus fuit, quianon
nis "uxbreriidiiriitti; sed qttia pefmiSit; noii jttsSit, legitimo usus pst cenjugip : quoniani Vero acl ficient
dedif iocum Apbsiolb nibiieiidi, ut ijuTVbiuerit ribh Chrlstf vocatus estj libertus Dbffiini est, dum legi-
diiriittat ftxbfehi infidelem; quia sic fbffasse possit timo conjugio utitur : nam libertus est iiber de
fideiisfieii. Alfoâf fitii "vestfiimthriridi•essefU:Ac si servo faclus.; Sitniliter et quilibet. Id est, a, conjugio
dixisSet; il permittefeiri: Vifutti iiifideteitictitii. filiis, servus est Ghristi, quia yirgines et epnjugaies ser-
siiis disCedefe a muiiefe fideli-, Dlii IgsluS vifi im- Viunt Christo-.Nbtite fierihoinihuhi serul., Dum sci^
iriundi essent.Ttem sf ambb trifidelestessetlSnecessa^ Mcet Ghristi sanguhie eriipfi; estis,-.'fie .yirgihibris
tio filii VoSitiiitafetilur; tiutoeauteiii fbfsitKn fidelC»! gtttem prweeplum. non habeg. Scriptis respondet,'
-
iinitaburitur. Nuiif 'auiem Mrieti Sririf.TJiiia fideles quia illi dicebant Ubi pra^cepta est virginitas?' ut
pef proediCatibneriisilbriiiri paletituiti. Iteiti filii vb- "Gsuperfluum demonstraret,/ quodsub prseceptp npn
strt imffiundiessent, si Irifidfelehipaf feriteiticbiriita- est; Ita virginitateni prsetulimusi uttameil tinptiarum
feritttrjam nOri baptizati, attt; sl baptizati eSseni^ «fdiiiemservemus :.quia si Dpminus yirginitateni
ex Chfisfianitate in paganisiriiini trariSireftt infide- imperafet.-,. Condemnare yideretur conjugium, et
lem parenleni sectancio. Non ergo ab imiccmdisee- seminarium homintun excideret, unde virginitas pro-
dant. Non est enim serviluti dcditus fraier. Hoc est, creata est. Quare praeceptuin Domini de virginibus
ut serviat et pereat propler alterum infidelem; non non habiiit, quia majoris mercedis est quod non
eiiim ita ligalus est in hujusmodi causa, quasi vere cogilur, setl ofiertur. Existimo enim. Ilic exisiimo
illi servire necesse sit, et propter alterum inlerire. nonpro dubioponitur, scdpro certo. Propler instan-
'
ln pace enim votavit vos. Coclerumnon ad dissidium tem necessilalcm. Id est, dolorem parturiendi et
suroiis vocaii; ultro crgo discedere non debeinus. scrvitutis in matrimonio. Quoniam bonum est homi-
Ad itl autem redil quod prscdixil, ne diseedendi pra;- ni. Dtiplex bonum esl, ct sollicitudinibiis mundi ca-
paretur occasio. A"isi nnicuique sicut Domhius di- fcre, et virginilatis pivemium exspcctarc. Noli quw-
visit. Nisi hoc unuiii scis, quod unicuiquc csl sicut rere solufwnem. Nisi forle cx conscnsu illius. Solutus
Dominus illi divisit. Sicut vocaril Deus. Sive cuni cs ab uxore. Per continenliam, vel morte ipsius. Et
fideli conjugc, sivc etiain cuin inlideli, sive sine " si acceperis uxorem, non peccasti. Id esl, anle votum
uxore, sivc iu pra;pulio, sive in circoncisione, sive virginitatis. Et si nupscrit virgo, non peccabit. Id
servus, sive libur. Ita ambttlet. Hoc cst, conversetur. est, antequam voveril virginitalem, quia nuptise per
Circumcisusaliquis rocatus csl. lnferl subilo parabo- sc peccaliim non habcnt, sed per solliciliidinem sae-
lam circumcisi, ethniei, êrri, el libcri, et sub mc- culi sxpe pcccatuin incurrunt. Aliter illos dicit non
laphora eorum de nuptis dispulat et iimuplis. Ac peccare si nubant, qnia iionduin voverunl Deo casti-
priinum quia nonnullos hanc intclligentiam repre- tatem, cseterum qui vel iu corde suo promisit, si
hensuros arbitror, interrogaie libcl, quse sit con- alitid feceril, habcl damnationem, qttia prirnam fidem
sequfetttia,ttt de marilis fet iixbfibiis disptttatts ffe- irritam fecit; quod enim eratlicilttmj per votum sibi
pente transifet ad comparatibnfeiftJudsfet;et etlihici, : fecit illicitum, sicut Ananias et Sapphira. Tribula-
Sefviet liberi, et rursum hac disputatibne fmita, tionem carnis habel. MalpdictoEvse subjacentes, per
rediret ad virgines dicens De virginibus auietri prm- sollieitudinem sseculi, tribulatipneni et tristitiam
ceplumDomhiinbnhabeo. Efgo cifcumcisus aliquis patierttes; Hujusmodu Id est, yirgiiies nubeiites. Egb
vocatus est, id est, casttts siiie riiilliere,. quoniam awlem vqbisparco. Hoc suadeo vbbiSj quod minus
145 bEDtlUi SCOIt 144
laboris, et quodplus prsemii habet. Itaque dico, fra- ±Sumvoluntatis, Ut faciat quod voluerit de filia sua.
tres. Hic omnes ad continentiam horlatur. Fratres. Judicttvit. Prsefatus pater. Aliter ut Hierouynius
atttem dieit, ut libenlius audiant. Tempus breviaium. exponit.: Si qttis, hoc est, quisquis homo; super vir-
esi. Dicamus breve, etiamsi nongentis viveremus ginem,id est, carnem propriam suam; quid vult ipse
annis, ut antiqui homines; taroen breve putandum homo, idest, virginitatem an conjtigium; quia lihe-
esset quod haberet aliquando finem; nunc veroquod rum arbitrium habet, non peccat, quia matrimonium
brevis sit non taffi lsetilia quani tribulatio nuptia- non est peccatum. Staluit. Id est, permanere in
riurt, quid actipimus uxores quas cogimur amit-jJ virginitate. Non habens necessitatem, quia non co-
tere? Quasi non habentes.' Ille uxorem. habens, sed: gitttra carnali voluptate. Potestatem habet, id est,
quasi noii habet, qui sic studet placere conjiigi, ut. facere'quod vult. Mulier vinctaest legi. Nunc incipit
tamennon displieeatcreatori. Fletguoque, sedtan-. de digamis et viduis. Liberata est. A viiiculo conju-
quam si non fleat: Qui sic temporalibus damnis gali libera facta secundum legem post mortem viri,
aflligitur, ut tamen de seteruis lucris semper iaiii- si nCctunc potuerit se conlitiere. Cuivolueril nubat.
liiuin corisoietur. Gaudet tjuoqnelanquam sinoh gau- TantuimuOdoChristiano, non Gentili, tantum in Do»
deat. Qui sic temporalibus bonis hilarescit, ut tamen mino propter continentiam. Puto critmquod et ego
setaper perpetua tormenta cohsideret, et in hoe quod B spiritumDei habeam.iaeo sic loquitur, quasi dubie,
inentem gaudio sublevet, hanc continuo pondere ne jactanter de se loqui videatur. Spiritum Dei ha^
providi timorispremat, Ehtitquoque guasi nori pos-, beo. Hoc est, nolite contemnere, quia non ex me
sidens. Qui et ad ustim terrena prseparat, et taniett hoc ipsum est quod.dico, sed spiritus Dei est, qui
cauta cogilatione prsevidet, quod haec citius derelin- loquitur in mej quem contemni non expedit,
quat. Mundo quoque utilur, sed quasi nonutatur. Qui CAPUT VIII.
et necessaria cuncta exterius ad vitae suse ministe- De Itis autem quw idolis iihmolantur. Subaudisj
rium redigit, et tamen hsec non sinit suse"menti dico, de quibus scripsistis mihi. Hic autem Paulus
dominari, sedut subjecta foris serviant, etnunquam scrijrtis Corintliiorum respondet, quia illi epislolam
intentionem animi ad alia tendentis frangant. Ali- scripserunt ad eum, ut sciret quid facerent. Nam
ter: Suut qui paiiuntur labores et pressuram in alii eorum in templis idolorum idololhyta mandu-
prsesenti quasi non paterentur : quia ista in brevi cabant, ut contemnerenlidolum; quidam Vero qui
spatio pertransibtint et firtientur. Sic et secjuenlia erant.'iriSrmi in fide et conscientia, non audebant
exppni possunt. Prwierit enim figura Itujus tnundi. roanducare, et contristabantur valde alios videnles
Hoc sseculttm quasi umbra pertransit. Nolite ergo corani se manducare, qui dicebant : Quia omnis
de eo multiim essesolliciti, ne possessionemperdatis C creatura bona sit, et niliil sit idolum; et hac iuiagine
a3ternam, et figurain quaereiites incipiatis amittere magis quam ratioiie veritatis errahant^ldolothytuni,
veritatem. Hic eniffi munidusimago futiiri est. Si id est, idolum occisum, vel immolalum. ©uwGrae-
ergo talis est imagOjipsa veritas qualis est?, Unde ce, occido. Itaque splas carnes immolatas hoc no-
si hrbctamitapense diligitis, quanto magis illud im- mine significabarit. Scimus quiaomnes scienliamha-
pensiusamare-debetiS; nam secundum hoc nos di- bemus.floc est, non plus illi sciunt qui inflati sunt,
missufps qiiotidiana morientium exerapla testantur ? quani vos. Scimus. Id est, qupd nihil sit idolum.
An forte nos solos esse credamus immortales, quasi Scientia autem sine charitate inflat per superbiam.
non simus ex hominibus generati. Item, Prwterit Illa scientia inflat, quse ex sensu proprio et huma-
enim figura Iiujus mundi. Si mundus transit, cjuo ,no descendit, et quse conjecturis magis utitur quam
universa clauduntur, imo figura et conversatio hujus exemplis. Ckaritasvero wdificat. Quia non quaerit
mundi qttasi nubes prseterit, et inter csetera mundi quaesua sunt, sed quse aedificantfratres. IUius ergo
opera, et nuptiaeprseteriburtt, Si enim mors finis est charitas sedificat qui ditit: Licet me non impediat
nuptiarum, cur necessitatem in uliiitaterti non verti- manducare idolothyla, tamen propter idolum, ne
mus ? Divisa est mulier et virgo, id est, dissimiles aliis displiceat, non manducabo. Quod si quis se
sunt. Ut sit sancta etcorpore et spiritu. Qttid pro- P, existimat scire aliquid, nondum cognovit. Hoc est, si
dest carneni habere virginem, si menti quis nupse- . qpis sibi videtur sapiens, et si queni infiat scienlia.
rit, ut sit frequens oratip ? impedit enim conjugium Quemadmotiumopprteat eum scire. Id est, sine e]a-
jugitatem orationis. Si quis. Id est, pater. Turpem tione, cum humilitate et chafilate. Si quis aulem di-
se videri exisliniat.lnrpis videbitur, si cum ad per- .ligit Deum, Ille diligit Deum, qui aedificatfratres.
fectam. setatem pervenerit, neutrum delibcret, vel Hic cognilus est ab eo. Hic diligitur a Deo, ut est
virginitatem servare, vel liubere, si nubere voienti illud : Novit Dominus qui sunt ejus (HTim. n). De
non perffiittat, et iila fuerit fornicala. Quod vult. . escis gutem qumidolis immolantur, scimus. Nunc re-
Id est, pater vel filiafaciat, id est pater iion peccat, petit quod superius dixerat, et quid sit evidentius
siipsa puella nubat. Qui autem statuit incordesuo. /ostCndit. Qtiia niliil eslidoltim. Sive in coelo, id est,
Idest, si pater quisque disposuit. Firmus. Id est, angeli; aut sidera cccli, ut Satunius; sive in terraj
dumconsentit eifiliasua. Non lidbens. Id est, pa- utidola. Sed non.inomnibttsest scieiHitt.Non omnes
ter. Necessitatem. Quianon cogilur a filia sua, ut sciunt quod propter contemplum idoli hoc facitis,
daret eain viro. Potestatem antem habet. Ipse pater. • sed putantyos propter venerationeni hoc facere. In
m COLLECT. IN EPIST. I AD COR, '146
conseientiamqueadhucidolifquasiidolotkytumman- _A tabernaculo.: Quw de sacrario sttnt edunt. Quia.quse
ducant. Adhucsi liabent in conscieritia idololhyuim, offerebant filii Israel ad templum," bi qui in templo
quoinodo antequam Crederent manducabant. ',El con- erant manducabant. Etqui altari deservinnl. Id est,
scientia ipsitis, cum sit infirma, coinquinaiur, Dpcli^- sacerdotes et levitse. Gloriam meam. Prscmium quo
naudo : ad idololatriam per malmn exemplum ve- glorialus sum,'iioncomederede evangelio. Evacuet,
strum, aut putando aliquid religioriis esse in vescen- Si necessariaministret. Si enim evdhgelizavero,non
•
dis idolothylis. Esca autem ngs non commendatDeo. est mild gloria. Hoc est, Si evarigelizavero ut isia
Sed eharitas sedificarisfratres. Qui habet sciehtiam fiant in me, id est, si propterea evaiigelizavero, ut ad
in idolo. Hoe est, quod idolum nihil sit, et qubd illa perveriiam, et finem evangeliiin cibb, etpotu, et
munda sit omnis visibilis creatura, nonne conscien- vestiroeritolocavero. Sed quarenon esfgloria? Ne-
tia ejus id putabit, cjttodidolis immolare sit licitum ? eessitas enim; milti, inquit, incumbit: Idest, ut ideo
JEdificabitur. Corroborabitur , suscitabilur- Et pe- evangelizeni.; Vw enimiriilii, iriquitf si riori evdngeli-
ribit infirmus. Dum contrafidem et conscientiam "zavero:Sed quomodo debet evarigelizare ? scilicet
manducat. Omne autem quod ex fide non est pecca- utiri ipso evangelio, et/in regno Dei poriat merce-
tum esl. In tua conscientia: Quia firraiter credis ido- dem : ita eriim potest non coactus evangelizare, sed
liim non esse. Percntientes"conscientiameorwninfir- B Toiens. Si enim, inquit,"volens hoc facio, mercedem
mam. Nondum validani itt fide Ghrisli. Non man- hdbeo :si autent invitus, dispensatio milti crediia esi.
ducttbo camem in wternum. Dat exemplum de se^ Id est, sicoactus inopia earum rerum quse tempo-
sedtamen quodlicitumeratnon facit, ne aliis offen- ralis vitse sunt, necessario prsedico evangelium, alii
diculum faceret. per me babent mercedem evangelii, qiii evangelium
..;.', CAPUT IX. . ipsum me prsedicante diligunt: ego autfem non ha-
Non sumliber ? Liber sum omnia visibilia mandu- beo, qui nonipsum evangelium diligo, sed ej'us pre-
care, dum apostolis dicitur : Mqgducale qum apud liumln illis temporibus constitutum, quod nefas est
illos sunt. Non sum apostolus ? Ita legendum est: fieri, ut fton tanquam filius minislret quisque evan-
Nunquid nori sum apostolus? Suum illis exemplum gelium, sed tanquam servus, cui dispensatib cfedita
replieat, quod cttm habuissef oronia in potestate, est, nt tanquam alienum eroget, mihil inde ipse ca-
noluerit facere quod illi licebat, propter aliorum sapiat praeter cibaria, quse de participatione sustenta-
lutem. Opiis meum, id est, apbstolatus mei opus. Etsi culum miserae servitutis dantur extrinsefeus, quan-
aliis non surn aposlolus. Id est, Judceis, ad quos noti quamalioloco et dispensatorem se dicat. Polest eniro
sum missiis, sive caeteris gentibus prsetef vos. Nam et servusin filiorttm nttmeruni adoptatus, eam rem,
signaculum. Indicium apostblatus est, quod vos per C in qua cohaeredis sortem meruit, fideliter dispensare
me credidistis, signis ef virtutibus provocati. Mea participibus suis. Sed nttnc ubi ait,: Dispensaliomiki
defensio. Mea defensio apud illos qui dicenf: Qualis, cfcdilq est, talem dispensationem intelligi voluit, qui
estPaulus, utruin apostolus est, an nori? Hic re- alienftm dispensat, nnde ipse nihil actipiat.; Ut tton
spondebitur quod Paulus apostolus sit Corinthiorum. abittar potestate mea, Sive, ne utar poteslate qui ac-,
Nunquid nonhabemus. Ego et Darnabas ? Potesta- cepi vivere de frucltt evangelii, sive dum voluefo ac-
tem. Nobis a Deo concessam.Jfand«canrfi. De ve- cipere, Vllemfaciam potestatem meam, cuiii proptef
stris, ut digntts est operarius mercede sua. Mulieres. ventrem dbcefe existimor. Namcum liber essem. Id
In Grseco sorores [«Se^yii], nonmulieres legitur. eSt, iicita edendo propter dbctrinam. Ab omnibus.
Circumducetidi. Per provincias ad ministrandum. Id est, necessitatibus. Omniumme serviim feci. Om-
Sicut et cmteft apostoli. Nonnuilos contemnit, sed nibus compassus sum. El- facltis sum Judwis Ju-
suum dat exemplum. Illi enini fidelioribus praedica- dmus. Gircumcidendoscilicet timotheum, qubd teni-
bant: et apud ludeos antiqua consuetttdo erat, ut pore gratiae sciebat esse superfluum.
necessaria doctoribus a discipulis prseberentur, quod Tanquam sub lege essem. Id est, caput radetido,
geiites adhuc rudes poterat scaiidalizare. Quis plan- etpurificahdo seintemplo. Tariquamsinelegeessem.
iat unquam ? Per coniparationem vinese et gregis, Quia non tani legalibus doctrinis quam rationalibus
populum vult infelligi, sicut scriptum est: Vineam argumentis illos ad fidei credulitatem provocabam,
de jF,gyptotranstulisli (Psal. LXXIX) : Et: Dabovobis sicut dicit in Aclibus apostolorum : Circuivi aras ve-
paslores secundum cor meum (Jer. m). Non alliga- strds, et inveni aram in qua scriptumerat: Ignoto Deo
bisos. Hoc est, rion fraudfes doctorem cibo et vesli- Act.xmi). Cumque de eOrum superstilibrie sermo-
mento. Bovi trituranii (Deut. xxv). Id est, doctori nem fuisset orditus, tanqttam et ipse sine legfeesset,
triticum virtutum a palea vitiorum separanti. Qup- sub occasione.profani illius tituli fideffi Christi intu-
niam in spel Debetfructum laboris sperare. Qid arat. lit, dicens : Qtiod ignorantes vbs colitis, hoc ego an-
Id ast, prsedicat. Si alii potestatis veslrw participes nuntiovbbis. Et post pauca, velut si divinselegis pe-
sunt. Pseudoapostoli,quinihilutilitatisprsestiterant. nitus esset ignarus, gentilis poeiae versum potius
Ne quod offendiculumdemus evangelio Christi. Ne quam Moysi aut Chrisli maluit prOferre sentenliam:
per nos pseudoapostolis occasio cupiditatis detur, Et sic quidam, inquiens, vestrorum poetarum dixit:
autiie alii dicant, quod causa avaritise prsedicemus Jpsius enim genus sumus.
evangelium Gbristi, In MwaHo, Tn templo, vel in r Factus sum infirmis infirmus. DiCensde matrimo»
m . '.-: SEDULII SCOTI . , , m .
iiio, reyertitur in idipsum; et sic propter nfirmbs A Neque tentemus Dpminum. Dioeiites : Nunquid polest::
. olera iiiaiidiicayi, Cttmpossira securus carnibus vesCi. Dens parare mensam in deserto (Psal. j.xxix) -? Eta
Qmnitt pmnibus'factus sum. Ac si diceret : Ut in serpentibus perierunl: Propter qubs ameus serperts :
bieyi cpmprehendam qubd per partes dixi, O.niriia factus «st, :Neque murmurgveritis. In tribftlationibus
oinnibus fqctus surn, non mentientis astutia, sed pro Ghristo. Ab exterminatore. Id est, ab angelo
cpiupatientis affeclu; id est, non omnia inala liomi- percutiente eos in pxiremis castfis per ignem, cui
num faltaciter agpndo, sed alioruffi nialis tanqtiam plagsesuccurritAafon cttm thuribulo offerensprOeis.
si sua essent, miserieordem iiiedicinartiprocuraiido, Ad correclionemnostram. Si enim parvulis adhuc
hsec aliis faciens quse sibi ab, ^Jiis fieri yellef, si lioc etrudibusnonpepercit, quantpmagis nobis, qui legem
illi opfts essfet. ©"«pqriiceps Htis.. ;W est, nierCedis . perfectionis accepimus non parCet, si talia fecefi-
eju.s efliciar. Nescitis griod hi qiiiin:stqdia cufrunt. inus ?--/«qtios finis smculorumdevenit. Id est, in quos
Stadittm est pctaya pars milliarii, 1.25 passnsTiar- fotaperfectio tempofum cadit, vcl qui sumUsin.iiiie;
beps: passus yerpquinque habet pedes. Hic auteffi ,sxcnii. Jtaqrie qui se existimaistare.:ld est, forii con-
staflipcursum juSlitise vel fidei.cpmparavit- Rraviuto. scientia maiiducandb idolptbyta, tittiic incipit fe-
es.tlaniina. argentea aclpalmsemensurarji, qusea rege ,. verti ad superiora. Videal ne cadat. Offenderidbin-
militibli,Sdatur : pt est serrnp Grseeiis. Sic currite. B R fifiiiUm. Tentaiiorios non •appfeheridil, nisi humaria.
Peryiam mandatpruni in.abstinentia, csterisque. virr Id est, quae per fragilitatem, ef inscieiitiam fit, et
tutibps, sjcut in tbpatro quiclem pmnes.currpnt, sed npn ex consjlio etperseverantia : humanum est enim
unus accipil palmam. Curramiis credpndp , spe- peccare, diabolicum est perseverare. Aliter: Tentar.;
randp, desiderandp, cprjius casligandp, Ul comprcr . tio vos non apprehendit nisi liumana, Dicitur nobis
liendqiis. TJpronaig yjtse seternae, dp qua ipse dicit: piignam carnis tion iiistinentibus per beatuni Apo-
Repqfiig e$t milii coronqjuslitim. Npii..qyifisiinhicer- stolum, cum his inter quos fornicatio nominalur :
tnm. Non pnim "iii incertum purrit, qui !jd coelestcm Teritatiovos.non apprehendit nisi humqna :~nonetiim
Hierosolymam festinal. Incertum vero est, qui in meremur menlis rbbore conquisito graviores pugnas
siadio currunt, utrum percipiant palmam, an npn. nequitiarum ccelestium expenri, qui carneni fragi-
Nonquasiaeracmdens. Hocest, noniuaniacppscctans, lem resistentem spiritui nostro subjugarenon quivi-
sicut cjuiin agonc conlcndit, aercm vcrberat felis- mus. :Qubd Apbstpli testimonium non liifelligentes
CAPUT S. quidam postieriint pro indicativo optaiivum modttni,
A'o/o enim vos ignorure, fraires. Ilic comparat id est,, teritatio vos non apprehendal tlisi humana, .
dnas plebes, Yeteris vidclicet cl Novi Teslamfenti, et qppd ab, ipsp dici niatiifestum est, non optantis, sed;
cxemplo prioris terrcl scciinduni populuni. Quod C pfpimntiaiHis, vel, exprobrantis, .affeclu. Fidelis au-
patres noslri omnes snb ttube fueruni. Itlco lipc .djcit, tem.Deus cst. Qui se pollicitus est suiaiomiriis cansa
nc quis confidat in co solo quod baplizatus pst, aut in tribulatipnibus adfuttirum , ut ibi; Multmiribula-
in esca spiriluali, autiiotu, etputelsibi Deum p,ar- tignesjnstPTumietdemiriibus^ldsliberabil eos Dp-:
cere, si criminosum aliquid comniiscril. Aliter. Pa- minus"(Psttl.xxtm). Sed faciet cum lentatio.m.etiam,':.
trium promittit exemplum, tunc ista merilp. jirpftt- proventum. Illiid facietpfpvenire, qupd possitissus-
tura, si prscccpla servarcntur. Sicut cnim de Ms,j- tinere. Fugite db. idolb.rum.cultura. ,Non vescendo
plo a servitiile Pharaonis Israel liheraliis est, sub idplolhylis, Quqsi prttdenlibus loquor. Suadet ut pru-
nube et in Moysebaplizalus esl, ac in deseftum ye- dentibus, quo libentiiis audiatur. Npnne communi-
nit, sic nos a tencbris pcccatorum liberati a seryi- calig est sanguirtis Chrisii ? Sicut.ipse ait: Qui man-
tutc venimus, atque sub nuhc, hoc osl, diyinp auxi- ducat cafnein meam, e.l bibit sanguinem meum, hi.tiie
lio siirous. Et omnes in Moyse. Id cst, in meiitp et; n_qnet,et egp in ep, Quasi dixisset : Sicut e con-
potestate Moysi, mystice in Christp, trarip calix idplprum daemonum communicatio, ita
Btiptizati sunt ig nube. Raptizati sunt figuraliter, et p.aiiisidplptbyfi dsempiium participatlo esse mon-
quia nubes: propriiim liiunorem pprtabat; mysiice; _" stratur, Quoniqm unus pqnis, Sicut enim panis ex,
inngbe,:ides).in Spiritu sanctp. Etinmqri. Mystice. W mpltis granis cppplatur, sic nps ex midlis gentibus,
in baptismp. Escggt spirituqlejn. Ideo nianua spiri- fidelibusqug in unpni corpus Ghristi congregamur.
tualis cibus dicilur,,:;quja spiiitiialitpr per angeipsj Ununi cqfpm:mulii sumus, Bi cum idololatris de uno
ministratum frtit : Ut•: Panem qngeloruni mqridticq- pane comedimus, uniim cum illis cprpus efflcimur.
vUlipmo; me quia figurayit spiritualia, idi est cpr-;.: Videle- Isrtiel securidumcarnem. Idest, hbspilalis
pus Christi. Siniilifer et potus dicitur spiritualis.. Israel, parhalisTsrael, carnales hbslias bfferebat;
Ribebaht autem &e spirituqii conseqiienieeos pelra.'. spifitualis spiritualia sacrificia pfferl Christo..Nonne
Quia Christusppstinpdum erat secutiirps, pujus figu-- qui eduht hosliqs parlicipes sunt qltaris? Sicut
ram tunc petra gerebat, idcirco dixit, consequenteeoss illi edentes hostias particijies fiebant divirti altaris,
petr.a. Aliiputan|, qupd flttyius secutus siteos perr ita isti similiter jdolorum- Quid er.gpdico:?. Prseve-
desertum. Sicutitli concupierunt. Carneni, ut; Ad-- nit, ne quis diceref: Ergo dicis vim aliqpam liabefe
httc esca eorurn erql hi ore ipsomm. Et surrexeruntt idoluro,yelpossepol.lpere.Noii,inquit, idolum insen-
ludere(Exod. xxxn). Id est, vitulum adorare. Etce- sibile ppfluit, ;s,eddaeriippes;quftempHspragsidentad
ciderunt (Num.xxyi). Per angelum hpc factum est. hpinines defraudandps et sup seryitip roancipandos-
149 COLLECT. IN EPIST. I AD COR. 150
An (emuiatur Dommtim? Nunquid non iriilamus Anem. i Aufproplietans velato -capite. Id est, futura
eum ad zelum contra nps, et ad iracundiam pro.vo- prsedicans;; ideo autem non velalb capite vif prae-
camus hpc facientps, Nwfquid fgr{.w,resHlp sumus? cipituf prare, quia nulla polestas mulieris debet esse
Hpc est, nunquid possumus furprem ejuS:sustinere super vi.rum. Mulier veroyelato dapite. Dumillasub
, pro hocmalo quocl facimus? Aliter.;:A» mmulamur pol.estate viri est. Deturpal caput'suum. Notatcon-
Dontimim? id;est,.nu.nqiiid exempluro Domini ha- suetudinem Coririthiorum, qua mulieres eorum inte-
bemus : qui conversalus in carne, nunquid cOnier cto capite ad.ecclesias Veniebant, glbriantes itt cri-
dit idplpthyta ? Nunguid fortiqresillo sumus, fide et, nibus : quod tton soluin inlionestura efat, sed etiam
scieiHia, ut faciamus qupd Ppnimus ipse. tipn fecit,. .concup.iscentise fonieiita liraestabat;yideiitibus : et
nfee raanducayit,;quasi di,}i,genfioresDbb essemus ?., viri comam nulrirerit indifferenter, et vescebantHr
Omnia milti iicent, Id est, pmnia quse legenon prOT Jn femplis, et inflali sapientia sseculari, resttfrectio-
hihentur, licept: quia per se npn habent peecatum; neni cariiis negareiit. Quoniam imago est ei gloria
.. setl non semper expediunt, qiiia occasipiieni non- Dei, Ergo, sicut inter imaginem et eum eirjus iffiago
nunqpm.geiieraiildelinqiiendi, yel pffendencHfratres, est liullum velamen iiHerpoiiitur, ita vir non debet
Omne autpm qupd expedit licet, non pmiie quod licet velamen liabere, quia nulla creatura inter ipsum et
expedit. Omrte qupd in macello venit manducaie. Si B:Deum intefpp/sita est, si genefaliter ad naturalem
vultis lnanducare canies, saltem de macello compor-:;.; viri glQriain respexeris. Sed mutier. prppter virum.
tale; tan|uni pein icloliocpinedatiSj CKlxplite,inter- Ic|, est, .adjutoriuro Vifi, ut: Faciamusei adjutorium
rogare.utruminimplatSe,îiit: rte cpgn.psceritesvos,;, simile sibi. Propler arigelos. Id est,. sacerdotes, vel
omnia Immolata esse resppncleaut,, et nbn pb.ssitis roiuislrps altafis, vel cmnem cleruro, qui Dei prse-
prppter cpnscieiitiani nianducare. Donihii est lerra. cepta/ aimu.iitiat, sicut scriptum est: Q.uia angelus
et plenilndp. ejus (Psal, xxni), Si. Dpmini siinl,; Dqmini exercituiim est, ne videlicet cafnali concupi-
munda sunt pmnia simpliciler.utentibus; et pleni-- scentia eprum inipediantur sensiis : sive propter ho-
ttido ejns, id esf, pmnia quse in terra sunt. Ei ibitis. norem angelorum, qui Eeclesiae assistere perhiben-
Npn clixi.tite/i/quia lunc.debet Christiantts ire ad iri-/., lur. Item Hieronymus jn expositione Ezechielis :
fiflelem,sinpyit.esseprofecfum, id esl, si scitposse. Cumque ingredieiittiv portas atrii in interioribus, ci-
eum iucrari, NoJMcmanducare. Ne iquis jwitet illa dgres lineas hgb.entsupercapita sna, Si virofuffi est,
VPSquasi sancla comedere. Pfopter eum. Iiificlelerii.•;. : secunclumAppstpluinnpn pperire Caput, videtttr esse
No.n ttiam. Qui fprtis es. Sed cdterius. Infirmi, ne ; cpntrariiim quompdp nunc sacerdotes capite terius,
vel yos blaspliemet;velipse idolis imniolata cpmedat.; , vel cidare operti yidentur, Sfed si legamus diligen-
Utqttidenhn libertasmea judicalur,ah alienaconscieiu-•>'.tius, ex prioribus solventur prsesentia : supra enim
tia ? Hoc est, ad quem profectum ptar libertate mea, dicitur, quando miiiistrantin pprtis atrii interipfibus
ut nie alius reprehendai ? Ab infideli c.miscieniia.ld et intrinseciis: si eniin ingred.iamur.adsancta, et ste-
est, yituperanfis. Jndicetur.. Id est, blaspliemetur :'. rous in cp-iisppctupoinini, capita npstra operire de-
Si eiiim id.ola detestamur, quare iclolotbylis vesci- bemtts ;qiiia non juctificabilur ig cgnspeclji.tuo. om-
rour? Si ergo graliw participo, Non ideo sub gratia ttis vivens.^cmqgc et feniinalibus. utimur intrinse-
stimus, ut libertafis specie occasionem deinus iiifir cus, ne ulla in conspectu Dpmini polliitseconscientiae
delibus blasphemandi. .\ ., et pperis nuptialis ttirpitudp aiijiareat.
Quid qdltuc blasp.hemor?'-.Jd est, irritando contra; Verumtanien npque vir sine, muliere, neque mulier
roe blaspheiniaro, non me oporlet Wasphemiamprae- ' sine virp inDgmino. Cpnsolatur eas, ne nimiummp-
befe de: beneficiis Dei, JPro,e.oquodgraiias.ago.ld lieres grayasse videalur: et dicit qupd nec alterum
est, manducp idplpthyta cum gratiarum aclione. . tantum Deus.elegit ut alferum reprpbaret,, quia.
Omnidin glqrigm fiei fqpUe, HOe est, nihil faciatis, npn prp unp, sed pro utrpque sexu Christus pas-
nisi in quo glorificelur Deu.s. Sine offensioneeslote. sus est.
QuiaetJudsei tancjiiam d.eidplolatfiis scandalum pa-. , Iq Dpminp. Id esf,.in fide et upitate Pbmini. Ali-
tieiites, credere npn aud.eba.ot: Gentes vero cuin in ; ter: Nfecvir sine muliere, nec mulier sine viro nasci
colendis idplis.firinabaijtttf, et Ghristiani tali.de-: ; pofesjtj.et hoc In Doroino, id esl, in pptestate Dproi-
slruebantur exeniplo. : ni, Vosipsijudicate. In ipsorum judicio ponil, ut ex
Sicut et ego omnibus placeo per omnia. Cur; alibi sua .conscientia convincantur.
dicil: iSi liominibus placererii , servus Chrisli non, Ignominia est illi. Comam yidelicet nutrire ad si-
essem(Gal.j)? Placet ergo Paulusetnonplacel: jilacett„ roililudinem niiiiieris,.jice.t Na?arsei; u't cpmam nu-
exhibendo.pietatem ; et nOn placel, quoniam nulli.i trireni, ex Dei prseceplp deyptissime facjebant. Si
conseiitit in malis- Quid milii uiile est. Idest car-;... quis autemvidelur.contentiostts esse. Prseyenit illps,
iisdibus commodis.
"'" ' '"/"'"'.'","" rie quis dieeret, Ubi Iloc scriptum pst? yej ne aliis
"., CAP.UJrXI.; ". argpmentis, lipip ralioni resisferent, ac se di.ceret:
Imilatpres mei eslote. Sine pffensioneestote, sicuti Nps diximus qusenobis hones,la?id,ebanlur et justa:
et egp surn. Laudo qutem vos, Quidest quod subitoi si quiss»utemvolensacquiescere.yeritati,qiiserit/ijuId
laudat, qups anfe yituperavit? Ideni pbi legis prse- respondeat, sciat se respoiisioue indignum, qui ma-
cepta non liabet, blandimentis provocat ad ratio- gis contendere paratus est quam doceri. Talem con-
151 SEDULII SCOTI «««
sueiudinem. Sive contendendij sive talia faciendi. Atur; 'A sed putamus consuetudinem esse potius quam
Hocautem prwcipiens. Idest, qui primus hortatur culpam. Tribus sane causis irtfirmitates. adveniuat
de ordine virorum et mulierum. Nbn laudo. De concorporales : aut ex tentatione, sicut Job et Tobia3;
sequenti causam dicit. Scd in delerius cohvenitis. aut ex peccato, sicut Assa regi, qui dolore pedum
Hic enim tria principalia peccalatn eis ffeprehendit, segrotans mortuus est, quem ei Dominus immisit,
ut in sequenlibus dembnstrat, quod cibuin corpora- quia amicitiam Renadab regis Syriae habebat: aut
lemin ecclesiasumeba-nt, quod ante communioiiem ex aliqua intemperantia, ut Tiiiiolheo et his qui
corporis Christi ipso cibo vescebantur, quod nihil, jubentur medicum honorare. Huic tantum caussehu-
pauperibus dabant, et quod contentiosi erant. Opor- roana potest succurrere medicina. Dum autemjndi-
tet enim hwresesesse, Non quod hsereses Deo pla- camur a Domino. Id est, per aliquani prscsentem in-
ceant, sed quod per eas fideles exercentur," ut qui firraitalem corripimur. Cofreptio paternae piel-atis
Deo noti sunt, hominibus manifesteiituf : unde enim est, ut poenileamus, ne cum infidelibusmundi dam-
gubernator laudabilur, si navis in portu vel in tran-/ nemur. Judicemexspectare. Id est, usquequo sa-
quillitate cottsistat? Ut el qui probati sunt. Sive crificium accipialis. In jndiciuni. Id est, in vindi-
doctores in resistendo, sive fideles in permanendo. ctam, Cwtera vero. Idest, de ipsius mysterii sacra-
Suamcwnam prwsumit. Quia ante sacrificium ede- B j{ nientis.
bantfet pauperibus nihilaflerebant, neque imper- CAPUT XII.
tiebant. Apud Corinthios quondam, uf alii asser.unt, De spiriiualibtts autem. Nunc de divisionibus gra-
prava invaluit consuetudo, ecclesias passim delione- tiarum prsedicit, et de volentibus novis loqui linguis.
stare cOnviviis, in quibus vcscebantur ante Ddriiini- Ad simulacra muta. Hoc dicit ut eognoscant, qui
cam oblalionem, quam ccenam noctibus adorieban- ante misericordiam illius fuerunt, muta adorando
tur; cuniqtie divites cbrii ad Eucharistiam venireiit, idola : et ut sciant quanla munera illis per Spiritum
vexabantur inopes fame. Mosvero islc, ut referunt, sanctum collata sunt. Prout ducebamini. Id est, a
de gentili adhuc supersiitione veniebat, unde etiam magistris et aruspicibus et philosophis. Nemo in
in quibusdam locis per jEgypti vel Syriseloca, die spiritu dicit andthema Jesu. Quia fortasse alii per
Sabbati nocte, pbst ccenam dieitiir ad ecclesiam spiritum diaboli dixerunt anathema Jesu, quasi dixis-
conveniri. Aufecclesiam Dei contemnilis? Facientes set, Si aliquis dixerit anathema Jesu , non spiritu
eam triplinium' epulanim. Accepitpanem. Td est, in Dei, sed spiritu diabolico loquitur. Anathema, peiv
convivium, ut voS facitis : hinc jam de sacramentisi ditio, detestatio interpretatur. Jesum tarocn in spi -
quasi oblitos commemorat, quam magnum sit hujus; , ritu Dei [non] loquitur, quandiu paganus est. Et ne-
mysterii sacramentum.Hoc faciie, et dixit, accipite,, C mo potest dicere DominumJesurn.Id est, corde, ore,
hoc est corpus meum. Quasi Paulus : Cavete ne illud| ppere. Mos est Scripturarum dicta pro factis ponere :
fcorpusindigne comedatis, dum corpus Chrisli est: ergo dicere, invocare est, vel credere DominumJe-
fndignelioc comedelis, si pauperes confundatis, si- sum, hoc est, ut ipse sit servus Domini Jesu, ac Do-
que escam aliquam ante spirilualem et Dominicami minus ejus Jesus. Nisi in Spiritu saneto. Id est in
coanam sumatis. Hoc facite in meam commemoratio- dono Spirilus sancti : Unde statim disserit, quibus
nem. Suam memoriam nobis reliquit, quemadmodumi et quot donis Jesum quisque fateatur, dicens ; Divi-
si quis peregre proficiscens, aliquod pignus ei quemi sionesautem gratiarum sunl: idem autem spiritus. Ne
diligit derelinquat, ut quotiescunque illud viderit,( tot putarentur spirilus quot surit dona. Gratiarum
possit ejus beneficia"etamicitiam recordari,quoniam( vocabulnm spiritui grafis inspiranti omnia dona
ille si perfecte dilexit, sine ingenti desiderio et fletui convfenit. Et divisiones ministraiionum sunt, idem
illud non polest videre. Ilicest calixNovi Testamen- autem Dominus. Dominns, qui sfervissuis diversas
ti. Quia Yetus hoc per sangiiinem brutorum anima- ministratioiies et ecclesiastica officialargitnr. El di-
lium porlendebatur. Ideo autem calix testamentii; visionesoperationumsunt, idem vero Deus , qui ope-
vocatur, quia testatus est, post paululum passioriemi ratur omniain omnibus, Id est, insignium virtutum
J
D
futuram, et nunc testiiicatur factam. In meo san-. ac miraculorum Deonomen competil ,-qui polentia-
guine. Vetus et Novum per sanguinem dedicatur, liter haecper suos electissimos operatur. Hsecilaque
quia sine morte firmum esse non polest testamen- tria nomina, id est, spiritus, et Dominus, et Deus,
•'
lum, secundum Epistolam ad Hebrseos. Reus eritl Spirilui sancto convcoiuiH, qtti gratis et non merilo
cgrporis el sariguinis Domini. Quasi illum occiderit, cuncla sjftrando ac servus ministrat et potenfialiter
ut Judsei, qui tanli mysterii sacramentum pro Vilij quasi Deus perficit. Manifeslalio spirilus. Unum-
despexerunt. Probet autem. Icl est, mundet: nam sij quodque donum, per quod se manifestat. Adutiliia-
ihlinteum, vel in vas sorclidumiiemo illud mittere3 tem. Nott ad inanem gloriani, ut vultis variis loqui
audet, quanto magis in cor pollutum? Non dijudi- linguis, sed ad utilitatem incfedulorum et infidelium.
cans corpus Domini. Id est non discemens ipsum an Sermo sapientiw. Sapientia pertinet ad inlellectum
cibo communi. Ideo inter vos multi infirmi. Id est,, aeteriiorum. Scientia vero ad ea quae sensibus cor-
dolore totius corporis. Et mgri, Id est, imbecilles5 poris exprimuntur. Gratia curationum. Ut quis curet
quibrtsdam membris, ut cseci et claudi: erat igiturr segros. Operalio virtntum, Opus virtutum est daeino-
prasens correptio et nuncestj et multi taliapatiun." nes ejicere vel mortuos suscitare. Alii discrelio.'«»}-
153 COLLECT. IN EPIST. TAD COR, 154
ritimm. Ut quisqtie seial quod spiritus suggerit ali- A & ra praevidet. Ut non sint schismata in corpore.li esl,
quid agendum esse vel non. Alii inlerpretatio sermo- ut pro invicem solliciti simus, dum altero indigea-
titim. Hoc est, ex alia in aMamliiiguam aut difficilium mus. Sive Imtatur. Iiicolumitate. Congaudent bmnia
sernionum explanatio. Operdlur untts aique idem membra, Ut SallustiUs ait: Corde Isetaiite vultus
spiritus. Potest unus esse, licet diversus, ut unus flOret. Vos auteni estis corpus Christi. Nttnc physicam
inihi illam reffi heri donavit, vel mimsiraVit, et uttus similitudinem mystice explanat. Secundo prophetas.
liodie: nam talis loculio etiam de diversis personis Novi Testamenti, ut fuit Achab et filii Philjjipi.
potest convenienter intelligi, sed ne diversus spiritus. Deinde virtutes. Facientes majora signa, ut mortuos
aliqua successibne temporis, vel sui mutatione in- suscitare. Gratias curationum- Ut leprosos mutidare.
telligeretur, signartter ab Apostolohoc additum est: Opitulationes. Id est, eleemoSynse erga pauperes.
Atque idem spiritus. Ne quia diversa sunt dona, di- Gubernationes. Ecclesiarum Dei. Nunquid omnes
versUs spiritus ac varius putaretur. Sed uilus et apostoli? Sicut nec totum cbrpus oculus est^ Quod
idfeuvsemper sirie ulla miitabilitate cutn Patre et enim in singulis hominibus universa dona Spirittts
Filio inanens prout vult, non ait, ut hOmines mferen- sancfi esSe nort possunt, non Spiritus sancli, sed lio-
tur, quia doriailiyersa et indigrtis tribuuhtur, iit est minis infimitati deputandum est. JEmutemini, Id
illud : Nonne in tuo noriiine . dwmonia ejecimus B J est imitemini Charismatametiora. ld est, dona me-
(Maitk.* VII)? Et sicut alibi scriptum est: Spiritus liora quam loqtti linguis.. Et adliuc excellentiorem
ubivult spirat (Joan. m). Sicuf enim corpus urium viam vobisdemonstro.Td eSt, charitatem, per quam
est. Per comparationenf corporis ostendit, non na- pervenitur ad Deum. ....'..,
luram membrbrum, sed Pfficiaesse diyersa, et ne- CAPUT xm.
minem curare debere cujus sit offlcii, dum omnes Si linguis hominum loquar et angelorum, Id 6st,
eodem spiritu aniffientur. Ei omnes unum spiritum non solum offinium linguis, sedetiam si quse ange-
potaverunt. Id est, doctrinam spiritus, quam Chri- loruffi linguse. Et noverim mysteria omnia, Id est,
stus fiiimiiiibus aquse comparavit dicens : Qui credit notitiam omnium secretbruiti, hic ct in futuro. Et
inme, flriinina de ventre ejus fluent aquw vivm (Joan. omnemscientiam.U est, Veteris et Novi Testameiiti.
vn). lia et Christtts. iôlandum quod tota Ecclesia Et si distribuero in cibps pauperum omhes facultates
eum suo capite Christus appellatur : nam ut .coipus nieas. Hoc est, si non prppter Deum, sed.propter
noii est unum meffibrum, ita non potest tolum cor- glbriamhumanam."Et tradidero corpus meum itaut
pus unum ofljcium agere, hoc est, ut totum corpus ardeam. Id est, in martyrium, si in ipso martyrio
vel videat, vel audiat, sed unumquodque membrum adversus fratrem retineam iram : contemnens eum
suum officium babet. Si dixerit pes, quoniqm non^- v qui jussit nos mabtiam proximi obliyisci, et inipsa
lummanus, non sum de corpore. Pes Ecclesiae dici etiain morte prseyaricator existens. Charitas pgtiens
solet, qui ad intercedertdum egreditur; marius, ille esl. Quia mulfa mala ajquanimiter tolerat. Behigna.
qui operatur; os, ille qui docet vel qtti loquitur lin- Etiam inimicis, Ciinrtiqs non ienmlatur. Bona alle-
guis. Num ideo non est de corpore? Decebat enini rius. Non agit perperam. Id est, contra rationem, ut
non esse de corpore Ecclesiae, qui haiic, quam alii Gennadius dicil. Vel perperam, vitiose, corrupte.
acceperantj gratiam non habebant. Si lotum corpus Non quwrit qum suasunt. Non quaerit quod sibi tan-
ocu/«s. Hocest, si omnes doctbres sunt. Ubi audi- tumutile, sedquod multis. Nonirritatur, Adj"urgia.
ius? Id est, ubi suntauditores? Si totum auditus. Si JVo»cogitat malum. Non solum non facit, sed nec
offines sunt auditores. Ubi odoralus? Hoc est, quis : cogitat. Cdngaudet qutem verilati. Quia ut sit dili-
erit boni odoris malive discretor? Nunc autem posu.it gens, cselerum per hoc quod recturii aljis conspicit,
Deris mernbra. Id est, in prima conditione hominis. quasi de augmentp proprii profectus hilarescit.
Non potest Oculus.Id est, vir theoricse vitas. Dicere Omnia sufferi. Suffert injiirias, salisfaciehti credit.
manui. Homini actualis vitae. Ideo Invicem indige- Omnia sperat. Ejus emendationem, et donee corri-
mus, ut magis ae magis charitas cpnfirmetttr: nam j. T gatur patienter exspectat. Aliter, omnia sperat, id
si unus omnia baberet, adversus cseteros inflaretur. est, praemia. Omnia credit. Promissa a Deo, ac retri-
Infirmiora membra, yenler et csetera iiitestina. Ne- ., buta malis et bonis. Omnia sustinet. Id est, promis-
cessariora, Id est, dum vitam corporis custodiunt. sa. Gltaritas nunquam excidet, sive prophetim evacua-
Ilaque membTa quaespernitis iu Eeclesia, majoris buntur. Superveniente enim completione , cessabit
ulililatis approbantur; si in corpore sine manjbus prophetia, quia nihil futurum erit. Sive linguie ces-
pedibusque Vivitur, sine intestinp offinino non vivi- sabunt, quia tunc nbn riecessariseerunt. Sive scientia
tur. Abundanliorem circumdamus konorem..' Dum destruetur. Id est, imperfecta et dubia. Cumessem
caulius vestimentis et diligentius cuslodiuntur. Quw parvulus, loquebar ut parvulus, sapiebamut pgrvulus,
autem honesta sunt. Id est, quaeper se pulchra sunt, cogitabam ut parvulus: Cum gntem factus sum vir,
ut caput et manus. Et. cui deest. Id est, honestas. evacuavi qum erant parvuli, flic physice loquitur.
Abundantiorem honorem tribuit. Hoc est, minoribus Nam praesens tempus aetati parvuli comparat, futu-
Ecclesise membris majora dona concedens, ut qui fum vero tempus viro perfecto. Videmus nunc per
honore minor erat, gralia abundet. Si dixerit auris. speculum. Nostrse sciliCet mentis, "vel divinse Scri-
Id est, sapiens auditor. Oeulus. Doctor, qiiique ftitu- ptur;e. In mniqniate. Id esf, obscurilate, Tmte nutem
153 : SEDULIJ SCOTI m
facie. Nostrsc mentis. Ad faciem. Dei. Tvnc auiem A i riim, quid proderil? cum omnia in aera solvanhir,
cognoscatn. Detini, et qute sunl Dci. In lantum co- el nnlli jiroiieiant, et nihil eorum sine voce cst:
gnosco, qiianluiii polest tlc Dco mens hiiiiiana co- propriiim c-l cnim iiniiiscnjii^cjuclingiia: habere vo-
gnoscere : nullus enim Deiim, sicut est, scire jiotest. ccm. Ero cui loquar barbarus. Omnis cniin sermo
Iiem, tiroc cognoscani, hoc cst, sicut nie perfeelc qui noii inleliigilnr barbarusjudicalur. Et ideo qni
Doiniiius novil. lta ttine ego, in quantmn crcalura loquilttr Ihvjuti. Id esl, ignola. Orci ul intcrprclctur.
polest intelleclrtalis, quse suiil, divina cognoscam. Oratio hoc loco oiis clocutio inielligilur. Sie ergo
Tunc cognoscamsicnletcognitus sum LSOII aii, ln lan- loquaiur, ut graninialica verba quse dielurus sit
tuni cognoscain, cjuantuin a Deo cognitus suiu.sed, inlclliganliir, vel orct ul illi inicrprctamli gralia
sicul et cogitilnssnm : elsicui non ;eqnalitas, sed sinii- donciiir. Nain r.i orem lingua. Mihi ignola. Nuiic
liludo oslendilur. Tria hwc. In pricscnlia tria hwc, diveitil soiiiionem atl seipsum : Si enim sine fructii
in fuluro sola charitas pcrmanebil. Majus esl. est. Mens in ijiso honiine, si absente inenle etinlel-
Ergo quod scnipcr erit, qtiain quod aliquando ces- leciu sjiiiiliisorcl, quanto magis qiiseignoiaiilur ab
sabil. auditoribus dici non jirodest? Mens autem mea sine
ÂPUT XIV. fruciu esl. Duni non inlclligo quod locjuor : esl au-
/Emulemini spiritualia. ld est, spiritualia dona -B I lem spiritus ris qiucdara animae iiienlc infcrior,ubi
vos qiuercrc non prohibeo, itl csl, eliam loqui lin- corporaliuni reruni similitudincsexjirimimtur. Orabo
ctiis. Sed magis ttt proplietciiscxhortor. ld cst, prao- spirilu. Oralio hoc loco oris narratio inlelligitur.
dicelis. Itleo autcm prscdicatio prophelia dititur; Ergoorabo spirilu, hoc esl, ignota lingua in spirilu
sicul enim propbclia in tribus temporibns eonline- inco expressa eloquar. Orabo el menle.U esl, intcl
tur, ita et praulicalio in prsesenli eorrigil, cl prselc- leclu inemis. mese aliis praedicabo : qui eniin inter-
rilas jiassiones saiictoriuii in mcrooriain revocal, et prelalur, necesse est ut ijise prius intelligat quod
dc pttinis prsemiisque fuluris terrel ac solalur. Qui aliis diclurus cst. Non ergo suiiicil ut quis solo spi-
enim loqnilur lincjua. Id esl, ignola qualihct lin- rilu aliena lingua loqualur, nisi mens et ihlellectus
gua. Non hominibus loquitur. Duin non inlelligunl, accesseril, quatcnus ipse cognoseat quid loqtiatur,
quia barbara est. Sed Deo. Qui inlclligit, sivc anl aliis inlerprelaiido patefaciat. Cwtervm si bene
duni per hoc ipse niagnificatur. Nemo eriun uudit. dixcris spiriiit. Id est, sinc inteiprcl.atione, qualemis
Id csl, inlelligit. Spiritu enim loquitur mysleriu. aliis clarescat quod loqueris. Quis snpplel locvmidio-
Spiriluali clono pracdifus, vcl sno spiritu loqui- tw?Quod ipse dicerel idiohe, id csi, iiupcrbaptizati,
Inr. Loqttitur wdificnlionem, exlioriationem , con- ct qtii liiillam prseler propriam intelligil linguain,
solationem. Exposuit quot modis inlelligenda sit quodpropriumest audiloribns. QttomododicclAmen.
prophelia. Quicunque cigo hoec habei, propheta Hoc csl, quoroodo luaebciicdiclioni perhibebit tes-
dicendus est. /Edificalionem. Siiadencio fidem. tinioniiroi, vel coiisenstiin, ciim ignoret ipsius lin-
Exhortalioncm. Exempla sanctorum Patrtun pro- giwe qualiiatcm? Nam iu quidem bene graiias agis.
poneiido. Consolationem.Prajinia coelcstis legnipro- Quotl supcrins dixcrat, si bencdixeris spiritu, boc
roitlcndo. Seipsnm wdifical.i)um solus ipsc inltiligil i|)siu>)cxponit : nani hencJicere sjririlu, est gralias
vcl glorilicatur. Ecclesinm wdifical. Dum mullispro- agere, licct ignota idiotis lingtia. Gratias ago Dco,
ficil. Nisi iulerpretctur. Ex ignota liiigua i» aliquam qnod omnium veslrum linyuis loqnor. Hoc ideo
nolam. Mujor esl enim qui propliciul qnnm qui lo- dicii, iie jiiitarent qiiod ipse linguas ignorarel, el
quilur. Lingua. Sicnl profectu sic ct nierito major proplerca linguas coiideinnaret. Scd in Eeclesia
est. Nunc autem fratres si venero ttd vos linynn i<>- volo sensu meo quiitque verbu toqtti. Mavult pauca
quens. Suo exemjdo hoiialur eos, illud non pro nia- vorba lueitla sestsii recto loqui, qnam iuminiera-
gno quserere (juotl non prodesl Ecclesisc. Qtiid vobis bilia ob^-cura et incogiiita , quse audilores non
prodero, nisi vobis loquar, aul in revclationc, aul in sediiicanl : quia meliora sunt pauca verba quse
scientia, aut in propbelia, aui in doctrina? ln reve- rvpror-unl,
r. quani multa qiuc non piosunl. Nolile
lalione. In allegorico sensu, cum aliquid cx fnluris pueri cffici sensibus. Ac si diceret : Puerilis est
rcvelaliir, sicut ipse Paulus dic.il : Paires nostri sub variaruin linguarum cupiditas, in qua sola deleeta-
nube fiterunt, quod signilical baplisnii sacramcnliim. tio est, noii ulililas, nisi accedal. inlerjirelalio. Aul
Aul in scienlia. Id esl, (ropologieo vel moraii sensu, uolile pncri cffici sensibns, secl scire debelis quare
iit mnnis vir ar/ins vcl prophetans velalo capile, de- dala: smit lingua;. Inlege scriptum [Isai. xxvm).Le-
iitrpat capul snum. Aut in proplielia. Id esl, anago- geni vocat piojdielianilsaiae. Qnoniaminaliislinguis.
gico sensu, ul esl illud :Nolttinusaulemvos ignorare, Ideo hoc dicil ul o^lcndat qnod in islo lempore
fratres, de' dormientibus, ubifuturam cprpprum re- linguis aliis noii indigetur, djmi multi fideles sun.t,
surrectionerai pfoplietat.' Aut in docirina, Id esl,in et unaquaeque lingua doctorem habei ex se, Nain
historia secundum litferam, ul est, In Iwc enhri linguse in principio ideo datse spnt, nt infideles cre-
vixit Christus, et mortuiis est, el resurrexit, utviven- defent ipsaruin adniiratione, atque sua lingua doce-
tium et mortttorum dominetttr, ubi nuda historia reiilur. Unde sequitur : liaque linguw in signum
docetur. Eritis enim in aera loquenles. lioc est, si surit non fidelibus. Hic ergo pstenditiif crescente ficle
etiam tam multa loquamini; utgenera sunt ljngua- ;; sigtta cessare, quarido/ iftfitleliuift causa dandaesse.
157 COLLECT. 1N EPIST. I AD COR. . fSS
pfsedicftntur. Propltelim. Id esl prsedicationes. Non jV. . bidno, die tertia resnrgens (Ose. xvi). Plus quingen-
factum esse crcdimus, licet
infidelibus. Qui adhuc non recipiunl. Sed fidetibus. iis fralribus. Hoc quidem
Dum recipiunt et credunl. Nonne dicent qnod insa- in Evangelio non sitscriptum. DeindcJacobo. Aljihsei
nitis ? Sicnt Judnei Aposlolis dixerunt: Nonne mus- filio, cjui se tesiatus esl a coenaDomini non come-
_lorcplcli snni isli (Act. n)? Occnltucordis ejus. Quo- surum panem, usquequo videret Christuni resur-
niani ejus conscicnlia per doctrinam pnlsatur. Ma- genlem : sicul in Evangelio secundum Ilebraios le-
nifeslu fiunt. Sibi ipsi in sua conscientia, anl aliis; gitur. Tanquam aborlivo. Id cst, de cujiis vita de-
pure coiifilendo. Quid ergo cst, fratres. Id est, cpiitl1 sperabalur. Visus est ct mihi. ln via, vcl in templo
etgo faciendum, vel quid diuinirous csse tciiendtim?_ Hierusalem. Hoc idco dicit, nc putarent eum audila
Psalmum hnbcl. Id est, inlellectum psalnii, vel nihil[ polius quam visa narrare. Vacua non fuit. Id cst,
habet nisi cantare psalnnnu. Doctrinam Itabel. His- sinc fruclu et nmUoriim ulilitalc, sicut in illo qui
torica gesla narrans, vcl sermone quotidiano morcsi abscondit taleiitum in tcrra. Sed plus illis omnibtts
corrigit. Apocalypsinlinbet. Revelationem myslerio- laboravi. Hoc osl, tjuod necjue cessaveril ab Evan-
1'iini,aut si aliqua visio illi revelelur. Inlerpretaiio- gelio jirsedicando, neque tamen ab Evangelio vilam
ncm kabel.Ea quae obscura suntdilucidans. Linguam: suam sustcntaverit. Obtinui. Id est, apostolatum. Sic-
hqbct. Idest, variis loquens linguis. El uuus inter- B ut prwdicavimus. Id cst, quod Christus resurrcxit,
pretetnr. Unus quilibel ex ipsis tribiis. Sibi autem lo- et onmes per illiim fcsurgciit. Si aulem resurrectio
qualur. Id est, in sua conscientia. El Deo. Qui scil. mmiuorum nonesl, nequc Ckristus resurrexit. Altc-
Quod si' alii revelatnm fneril. Si sentit sedens plusi rum ab altero pendel : aul iitrujnquc negarc, aut
quamille (jui praodicat. Ut omnes discani. Taccndoi iilrumque confiicri necessc est. Si vero caput re-
Et pmries exhortentur. Prsedicando. Et spirilns pro- snrrexil, quomodo membra non rcsurgenl? Nequc
plwtarum prophetis subjectus est. Quia spirilualis gra- Clirislus resurrexil. Cum ipse mortuns cst secunduin
tia, qui suis [qtiusfuii] in jirophetis, subjccta cst nohis: carnem. Adltuc enirn estis in peccaiis vestris. Quia
aposiolis,et aposlolicisviris,acpr;cdicaloribus. Sive, non juslos vos etficil resurrectio Cbrisli, de cjua
spiritus humilitatis ct chariiatis, qui est in prophe- Paulus dieit : Resurrexit propter jttsiificationem nos-
tis, id est, pracdicatoribus, debet subjccliis esscaliis tram (Rom. IV).llem estis enim adhuc in peccatis
prophetis, jd est, preedicaloribus, el idcirco alter- vestfis, cjuia si meiilitus cst posl triduum resurrec-
Htrum sibi inviceni cedant: ut uno loquente prior turum, menlitus est sc etiam pcccata dimitlere, quod
taeeat, quia Deus cjuiin ipsis csl, non esl dissensio- absit. El qni dormierunt in Christo. Li est, qui in Chri-
nis, setl pacis. Ilaqtte per htee oninia horlalnr cos slo mortui sunl: sine causa cnim hanc vilaro perdi-
ad coucordiam, ne magnitudinc donorum cl sapien- 'C derunl, si vitam rcleriiam iionhabcbuiit.il/jserfi6t/Jo-
. tiae naseaiitur discordia;. An a vobisVcrbumDei pro- res sumus omnibus kominibus. Si in hac vita tantum
cessit? Niinquid a vobis doctrina Christi initium sperantes sumus.nullaprsertiia sperantes vitscfuturae.
suropsit ? Atttin solos vos devenii? Id est, ttt neini- Nunc atttem Chrislus resurrexit, a morluis. ltl est,
nem vos sinatis praidicarc? Proplieta. Id est, prxdi- quod nullus Chrislianus dubital. Primitiw dormien-
calor. Aut spirilualis. Id est, linguis loquens. Siquis lium. Quiaprius in iucorruptionc surrexit; si crgo ca-
awtemignorai, ignorabilur. Ex hoc probatis vcrum put resiirrexit, necesse est etiam ut et membra cae-
esse prophelam, si ista cognoverit. Si quis autem tcra subsequanliir. Sicul cnim iriAdam omnesmoriun-
ignprat brec, iguorabilur, et a nobis et a Dco, iitur. Quia sicut ille liioricntiiim forma esl, ita etiste
cenle eis qni sc in ejus nomine projihelasse dicent : resurgcntium. In suo ordine. In suo scilicet honorc,
Nescio ros (Mallli. v). Omnia vesira honeste. Nihil vel ordine, lempore servato, qnia primitiaeChristiis.
perverso ordine, aut per contenlioncm, aul inaucin DeindeIti qui sunl Christi. ln qno tacelur de resur-
gloriani facialis. Mulieres taceanl. Supra dixit. reclione niortuorum iiiiquoruin, quiauonad glorio-
Prophclm duo aut tres dijndicent: scilicel ne puta- sam vitam resurgeul. Dcinde finis. Mundi ac mun-
renlur feminse in hoc concludi, ideo subjungit et. danae conversationis. Cum tradidcrit. Cum qiiasi
dicil : mnlieres taceant. Sicut ct lex dicit ut in Gc- u lalorem el opus suum. Jiegnnm. Id est, Ecclesioc
nesi : -Sttb viri polcsiute cris, el erit reversiotua ud Deo assignaverit, el, in.illius coiitentplationeni per-
viruni luum, cl ipse tv.idominabitur (Gen. 111).Tur- duxcrit. Deo Patri. Deo Chrislo seoinduiu huniani-
pe esi enini roulieres in ecclcsia loqui. Alihi auteni tatcm, et Patri secundum dcitatcm. Traditio regni
coneedit eas docere suam priiclcntiam cl caslitateni, lioslra esi perfeclio, cum etiara ex integro fifii esse
sed hoc privatim. roerucrinnis, ut Joanncs : Videbimus, inquit, eum
CAPUT XV. (Joan. v). Regnum Dei naturaliter juidcni per oin-
Notum autem vobis facia. Nunc de resinrectione nia est, sed lunc projnie regnare dicilur, cum illi
incipit disseicre, tjuam qiiidain Corinlhioruin ncga- homines fuerint volunlate subjccli, sicut regnum
banl. Quod ei accepi. Per revelationcm. Secnndum diabolicum, cum illi se horoines sponte subjeeerint.
Scripluras. Prophctias, ut : Traditus est provtcr ini- Cum evacuerit omncm principatum. Nain cvacualis
quitates noslras (Iscti. xi). Et quia sepullus. Ut est peccatis, evacuabuntur a uobis omnes contrariae
illud, Et erit sepulcrumejus gloriosuin. El qnia sur- poteslales. Omnem prhtcipalum. Id cst, ab co quj
rexit lertia die. Sicul in Osee : Vivificabit nos in nobis sequentibus jirincipatur. Ei poteslatem. Qua
nos eorum dominatui subjecti sumiis. Et virtulem: __. rectionem negantium. Ignorantiam Dei. Idest,pu-
Qua nos vicerunt: virtiis eniro eorum nostra pecca- tantes Deum non posse suscitare. Sed dicet aliquis.
ta sunt. Oportet enim illum regnare.islnd de liomine Ipsesihiex contradicentiumpefsonaproponit. Quo-
dicium nori negamus, de eo qui passus est crucem, modo resurgent tnorlui ? Id est, dum corpora in pul-
quipostea sedere jubetur a dextris. Quid sibi vult verem redeunt. Quali autem corpore redeunt? Hoc
hoc quod ait: Oportet enimillutn regnare donec po- est,utrumutsepeliantur, sicresurgunt? verbi gratia :
nat omnes inimicos sub pedibus ejus? Nuriquid tam Si csecus et leprosus sepelitur, utrum idem caecus
diu regnaturus est Dominus, donec incipiant inimici et leprosus resurgel? Atque his duabus interroga-
sub pedibus ejus esse, et poslquam illi sub pedibus fionibus statim respondet, diceris _ InsipiensiM.Quia
fuerint, regnare desistet? -eum utique tunc magis non attendis quid quotidie coramtuis oculisgeritur.
regnare iricipiati Doriec ponat orrines inimicosstib Quod seminas nori viyificatur nisi prius moriatur, et
pedibus.id esl, aut vpluntate; aut iiecessilate sub- quod.semirias? non corptis. Ad illud respondet cjtiod
jeclos. Sub pedibusejus. Aut sub Christi humanitate, prsemisit : quali autemcorpore veniurtt? Noncorpus
aut sub apostolis, quibus mundum peragravit.' De- quod futurum est. Ac si diceret; Non spicam semi-
stfuetur mors. Id est, diabohis, qui auctor esl morlis, nas in terram, sed granum et sicut cum grano se-
sive mors corporis destruetur sorbente imniortali- » cundior cum granis resurget arista, ita et incorrup-
tate : potest hic excludi hsereticus, ne ipsum pa- tibile corpus in glorise resurget augmento. Deus
trem subjiciendum Christo dici putaret. Tunc efipse autem dat illi corpus. Id est, ab initio disposuit ut
subjectus erit illi,qui subjecil sibi omnia. Hoc ditit bmnia semina cum putruerint, in amplius reformen-
pro parte humanitatis, vel pro membris Ecclesise. tur. Proprium corpus. Non alienum, sed secundum
Aliter, subjectio non semper ad diminulionem hono- genus suum proprium : ut pOte triticum de tritico,
ris pertinet, sed etiam ad charitatis officium, maxi- hordeum ex hordeo, sic homines suapropria corpora
me cum et spiritus proplietarum pfojilietis dicatur recipient, non aliena. Non omnis caro eadem caro.
esse subjectus, ftt nonsitDeus dissensionis, sed pa- Tola comparationis hujus diversitas ad lioc valet,
cis, cum et ipse Domimis Joseph et Mari»3scribatur ut credas ununi genws facile reparare posse, qui
fuisse subjectus. Ut sit Deus omniq in omnibus. Sa- tanta fecit ex nihilo, sive tantam meritorum ostendit
lus, vita, yictus, et copia, gloriai et honor, et pax, esse distantiam justorUm a peccatbribus, quanlum
et omnia bona. Aligquin qtiid facieni qui bapiizantur distant ccelestia a terrestribus: et ipsorum inter se
pro tnortuis? Quicunque in Christo baptizali sumus, justorum intantum distare fulgorem ostendit quan-
iri morle ipsius baplizati sumus, id est, ut jam quasi _ tuwi differunt luminaria alumiiiaribus. Cbrpora cw-
commortui cumillo simus, quid ergo prodest nobis lestia. Ut sol et luna, ila et resurrectic mortuoruiii,
mundo mori, si liune contemptum voluptalum vita non omnium, sed tantummodo sanctorum. Semi-
non setjuitur aeterna? Aliter, pro mortuis, id est, nctturin contumelia. Quid tam ignobile, ut cadaver?
operibus quse generant mortem. Ut quid periclite- Seminatur ih\infirmitate. Td est, doloris el mortis.
mwr? Si nihil esset infuturo, nonne eramus stultiut Surgel in virtute. Sanitatis et immortalitatis. Semi-
tantas trihulaliones pro aliis pateremur? Qttotidie nalur coi-pusanimale. In corporibus resurgentium
morior pro veslra gloria*. Id est, causa vestrse gloriae: tanta felicitas erit, propter quod et spiritualia dicta
semper enim sum paratus, et quotidie me exspecto sunt, cum proculdubio corporasint futura, nonspi-
pro yestra gloria moriturum. Per non semper signi- ritus. Sed sicut nunc corpus animale dicitur^ quod
ficalio juramenti est: nam si dieam, Per puerum tamert corpus anima non est, Ita tunc corpus spiri-
liiisi, non statim per puerum jurasse putabor. Quam tuale erit, corpus tamen non spiritus erit. Proinde
habeo in Christo. Ronus enim doctor parliceps est quaiitttm attinet ad corruptionem, quse non aggra-
glorise discipttlorum. Si secundurii hominem. Hoc vat animam et vitam, quibus caro adversus spiri-
est, si nihil remuriferationis a Deo pro hpc certami- tum concttpiscit, tunc iiori erit caro, sed Cbrpus,
ne spero. Quare pugnayi Epliesi eohtra beslias? Id p quia ccelestia corpora perhibentur , propler quod
est, hsereticos, et ssevos bomines. An ut hominibus dictuffi est: Cflroet sanguis regnum Dei non possi-
placerem ? Manducemus. Increpat exemplo prophetae debunt. Et tanquam exponens quid dixerit, neque
(Isa. xxn), gulse deditos desperatione futiirorum. corruplio incorruptionem possidebit, et quod prius
Nolite seduci. Id est, ab his qui talia dicunt. Cor- regnuni Dei, hoc posterius incorruptioneni; quan-
' rumpunt bonosmores cblloquia prava. Hieronymusin tum autem attinet ad substanliani, eliam tunc caro
i expositione Epistolai ad Titum dicit : Ad Corinthios erit. Idem in libro de generibus visionum : Corpns
quoque de Menandri i>comcediaversum sumpsit iam- quod futurum est in resurreclione mortuorum, spi-
bicum : ConwnpMnfmores bonos.Mos est apostolis rituale appellat Apostolus, xibiait: Seminatur cor-
de mundana sapientia accipere teslimonia, et sinon pus animale, surgetcbrpus spiritudle, eo quod miris
ad auctoritatem, tameri ajdificationem, ut illud Vir- modis ad omnem felicifatem el incorruptionem spi-
gilii in Actibus apostolorum : lpsius eriim genus su ritui subdatur, et sine ulla indigentia corporalium
mus. Sobrii estote. Nonseducatvosignoraiitiaresur- alimentorum solo vivificetur spiritu : non quod in-
» Seduliumlegissepe)'DM/r«>» glorkm patet ex 35MenaridriArati iri Phcenomeu'?,
commeritario.:
161 COLLECT. 1N EPIST. ITAD COR. 162
corpoream substantiam sit habiturum, neqtte enim __\ A commissum. Victoriam. Vel peceati contra legem
et boc corpus quod nunc liabemus animae habetsub- commissi, vel illam quamors absbrbebitur in vic-
staiitiam. Sicut scriptum est. Id.est, in Genesi (Cap, toria. Stabiles. Id est, in fide resurrectibnis perffia •
Id est, ne sit
i). Et faclus.esl homoinanimamviventem. ln spiri- nentes. Abundaritesin opere Dorhini.
tum vivificantem. Novissimus Adam in spiritumvivi- fides vestra mortua. iVpnest inanis. Propter spem
ficaniem.Npn prius, sed quod: spirltuale est: sicut resurrectionis.
prior est terrenus Adam,; et posteripr ccelestis, ita :.'-,.,. ..,. CAPUT.;XVI.',,,
prius animale, posterius spirituale corpus accipimus. Nam de colleclis, qumfiunt in sanctos. Nunc in-
De ccelocwleslis: Non quod eorpus dp cceloatlulefit,
cipitde sumptibiis qui, per singulas ecclesias col-
sedquod conceptus sit de Spiritu sancto. Sicut por- lecti, in Hierosolymam sanctis patiperibiis mltte-
tavimusimaginem lerreni. Peccator/ imagitiem Adse, , bantuf. Per unam sttbbati. Una sabbati, Dominica
portatj"ustus vero imaginem Ghristi. Ergo sicut por- dies est, ut Dominica die sempef paulalim "congre-
tavimus vcterem hominem ante baplismum, itaet; garentur per tempus,' ne plus gravarentur : ideo
post baptismum portemus noxnm: Caro et sanguis .;• autem in Dominico hoc permissum est, quia non
regniiin Dei non possidcbunt. Id est, vitia et ppera; j. opus est servile eleemosyrtam congregare. Gratiam.
carnalia, quaepostea nomine corriiptionis appellat: I Eleemosyrtam, quia gralis datur. Quod si dignum
freqttenter enim Scriptura carneffi ; pfo. operibus; fuerit, Ut eos ad largiorem provbcaref collationein,
carnis nominat, ut -alibi-:.--Vosaulem nori:eslis:h.\ irtfert: Quod si dignum fuerit, ut ego eam, mecum
, carne,sed in spiritu.' Sed non omnes. immulabimur: ibunt. Id est, si talis fuerit oblatio vestra, quse mea
In gloriam et vitam seternam: quia de niorte in mereatur prosecutione deferri. Ostium enim
quoque
mortem transire non est immutatio :.nam gehenna-; milii, etc. Hocest,
aditusprsedicaiidi,fideiqueipsorum.
lis pcena mors secunda est, ideopeccatoribus immu- Per hos milto: Ad commendandos eos-iii
Epistolas
taiio non deputatur. Et hi ictu,_OCMK.Per ictum Hierusalem. Cum
fratribus. Id est,'mecum exspe-
oeuli nimiam breyitatem vult significare roomenti, ut ctantilius, sive commeantibiis. Vig.iale, Oclilis sci-
quanta "sitpgteufis es. resurrectibne - cpgnoscas. In licet menfis, ad astutias diabpli prsecaveridas. Sub-
norissima tuba: Id est, voce archangelica, iit; Media jecii sitis ejusmodi. Id est, ut coiisilium eorum vos
nocte 4amor faclus est (Matlh, xxy). Et mortui re-, regat. Laboranti. In ministerio prsedicationis. Quod
surgent incorrupli. Id est, quia fnortem parnis ftltra vobis deerat. Id est, quod mihi a vbbis deeratde
noii habebunt, aut cum integritate, membrorum necessariis,
ipsi suppleverunt. Maranatlia. Syriim
suorum resurgent. Oportetehim. Id est^necesse/esi est, et interpretatur, Deus noster venit, quasi ergo
g
fieri, quod Deus pr ofnisit. Absorpta-estmors.iioc in aperte Apostolus diceret: Qui non affiat Dominum,
Osee prophetia scriptuin est. Ubi estmors. Jam visit
perditio, id est, pereat in adventu Domini. Cha-
vemus, j'am non nioriemur in illo cjui pro nobis ritas mea. Id est, ut quomodo ego vos diligo, ita ei
mortuus est et resurrexit. Aculeus autem mortis vos invicem diligatis. Iri Christo Jesu. Id
est, nor
peccatum. Stimulus"yel Sagitla ffiortis peecatum est, secundunr sseculi Charitatem. Amen. Confirmatic
"
per qubd animaejugulantur. Virttis vero peccati lex. benedictiottis. ;
Dum forlius et violentius fit peccatum per sciefttiam
IN EPISTOLAM II AB GOMNTHIOS.
CAPUTPRIMUM D cOnsolari et de tristitia liberare possimus. Aut ita

Paulus ApostolusJesu Chrisii pef voluntqlem Dei. formaffi dat nobis alios consOlandi. Per exkortatio-
Nonhominuro.volunlate. Sirtiul et oStendit, non sine nem. Quaipsia Domino consblamur: agnoscimus
Patris volunlaie se missum a ChristO, ut: Nemo quod Deus timentium se nemitiem derelinquat, et
venit adtne, nisi Paler traxerit eum, Ecclesiw Dei. ftiulto magis in futuro remuneret, quatido nos in
Sigiiaiiter dixit Dei, quia est Ecclesia quae non est prsesenti etiam non deserit. Abundat etiam consolatio
Dei, id est, hsereticorum et malignantium. Pater nostra. Ut: Dominus rhortifical el vivifical. Uf Petrus
misericordiarum. Id est, a. quo est omnis misericor- de carcere libersitus, ut" ipse Paulusin visione Do-
dia. Multas dicit autem misericordias, quia multse mini voce confirmatus in templo. Pro vestra exhor-
suut liumanse miserise. Sed requirendum quare de tatione. Quia vos ad salutem bortamur : sivent nobis
miseficordia et consolatione in primis dieit, quia de exemplum tolerantise praebeamus. Sive exhortamur.
misericordia et consolatione eorttm hanc Epistolam Ideo liberamur, ut ipsa re confirmemiiii non perti-
scripsit. Totius consolationis.Perfectseconsplationis: - mescere tribulaliones, sive ttt vos horteinur patienler
nam homo ex parte consolatiir. Utpossimus et ipsi. ; ferre illa, quse et prsesenfem consolatidnem bbtineiit
Propterea consolamur et liberamur, ut et nos alios et futuram. Noti enim volumusighorafevos.Bms
163 .:..:•::;::.: SEDUHI SOOTI - m
pagsibnesriarfat, uf illi se ad illaruiii coffiparaiibtifeiriA. ab illo disciniUsut nbti meritiamur ; sicut euiiii ilie
parvapati cOgtioscant. Onerati sumus. Ipso pbridefe nOn metitituf; sie ribs riifembfa ejtis. iVoii fuit in
. pas.sionuin. Suprd vires. Nisi Dominiis adjuvasset. itlb est et nbh. Si in CliristOnorifiiit est et non_quare
Ut twderet "nosetittm vivere.Id esl, ut riibii biiiiii de- curii proirtisisset se ife ad ceiiturioriis pueruni, rion
sidefib cupefemus. RespohsuminOfiishabuimris,etc. perrexit? sed adfuit spirituali |falia, qtii iion adfuit
Id est, ipsa mors docuit nos offiiiehurtlatitim attVi- cofporali prsesenlia : qubd etiam de Paulb similiter
lium defecisse, et ab illb spferanduni esse remedium dicfereppssumtis. Sed esi. in illo fiiit. HoC est, iri-
ctii etiam siiscitare possibile est. Aliter, moriem quasi : commutabilis veriias.. SiCut illud Moysi: qui esl;
ante oculoshabere se dicit, denique eripi de ipsa ntisii me; llle eniin vere est, quf sfemper ideffi
pressura, resuscitatttm se assferit:attt eei te iniiiantibiis ,est. Qriotguol ehim prrimissiories.'":. : . in itlo
eis niortem, responsum mortis habuerunt, Et: adhuc est. Quia pef iiluin.iinpletae sunt. Ideo el per
eripiet. Scit se.miiltapassiiruin, qui sperat se etiam ittgm. Cbrisluhi,: narii p/ef-ipsuiii incarnalum brtmes
iihef&ndnm..Adfuyantibtisetiam vobisper oralioriem..: figurationes legis^ et pfpmiSsiones Dei veraesunt et
Mulluffiyalet oratip Ecclesise, quse etiam Petrum de .;.-iiiiplfetse:Amen: VeruffisVel est amen, id est; veri-
carcere liberavit, Ut ex mnitarum personis facierum, tatis impletio. Ad gloriam. Pef nos. Qmnis veritas
ejus qriod in hobis est donalionis per multosproitobis B pfoffiissionis Patris in Christo est, quas pef nos ad
gratiw referantur, Hoc dicit sensus, ut ex miiltorum Dei glPriam prsedicaiur. Qui corifirmat nos. Ac si
conventu pro eo quod vobis donamur; Domino gra-r- diceret: Non possumus ire ad vos et praedicare vo-
tiae referantur.--Aliter per mutips, qui sunt ejus do- bis, hisi quaifdo Dominusvoluerit. Et ideb tton lcvi-
nalioiiis et gfatiae participes, quae in nobis est. Nam tateiisussum tion veniendo ad vos. Et qui uhxit.
gloria nostra hwc esl. Ideo in ipsis passionibus glo- Spiritti sanctb. .Et tjtli sighttyit. Sigrio crucis in
riamur, quia conscienlia nostra minime nos repre- frbrite: illud autehi sigriatuiv quod aliquid intriii-
henditj quod nec lemporalis glorise, vel lucri causa sectts cbntinet pretibsttm ; uridesttbjungit: '"Et dedit
docere videamur. In simpiicitate. Non aliud ore di- fiignus Spiriltts in cordibusnostris. Ego autem teslem
ceiitfes,et aliud corde fetinenfes. Abundaniiusautem. Deum invoco: Reddil causam noii impleti proraissi,
advos. Id est, dum necessaria ab aliis accijiimus, a hoc est,/iion suae levitati, sed illorum infirmilali
vobis autem nihil: Non enhn atia scripsimus. inhoc asserit clepiitandtim. Prircens vobis. Ne iu vobis
apparel quia non in carnali sapientia, sed irt simpli- acrius vindicarenii Noh veni ullra.A. Macedonia>in
cilate et sinCeritate,et :gralia Dei: prsetlicavi vobis, qua sCfipsit hanc Epistolam. Et sic dispotiendb, non
dum non aliud legistis in Seriptura saci'a; qui enim „ veniCorinlhum ultra. Ergo ife distulit, ut tunc iret
habet carnalem sapientiam.commutal cjttpd verum 'v qttandbemendatioresesseiit,Nam fidestatis.Mepxioh
est, causa placendi hominibus et cupiditatis. Ex dbminamur vestrsefidei, sed ^djutores tantum sumus:
parie. QuPd qusedampars ex vobis intelligit nostfam GAPUTIL
doetrinam et simpiicitatem, sive quotl e.liam nunc Si enim egb contristo vos, Duriter increpando vos.
loaultivestrum integre et perfecte non sajiiunt, sed Sed propterea lioc facio, ut possim gaudere de vobis.
ex pafte. Gloria vestra sumus, Sic gloriantur disci- Efqriis est qui me lcelificet? Nullus est, nisi quos
puli de bono magislro, quomodo fetmagister inbonis contristo : et timc me fetum facietis, si emenda-
disclpulis gloriatur. Unde Salomoii dicit: Glorid veritis ea pro quibus 'cbiitriStb vos. Nisiqui contri-
senum fitii fiiibrum, et gioria fiiioruiripaires eorum. slatur exme? Si enim contristatur, inielligit se pec-
ln die Domini. Quando et veri magislri et boni disci- . casse; sic seger qui dolorem sentit potest percipere
puli probabuntuT. Et Itac confidenlia, Quia gloria sariitatem, et ad medici lsetitiam pcrtinere. Trisii-
vfestrasumu.s. fjt secundnm graliam liaberelis. Quia liam. Non emendandi vos. Super tristitiam. Mese
priorem in priore meo babuistis adveritu, siye ut pressuraa in Asia. "Cbrifidehs. Confidoquod me taliter
secundam gratiam prsesentise niese post litteras ha- .'diligiiis; ut meum gaudium vestrum esse ducatis.
bfeatis; aut gratise poenitentiam post baptismum. Jp. Per multas lacrymas. Flens yeslra peccata. Si quis
Nrinquid leviiate- ustis surn? Quia promissura non co.nt_ristg.vit. Filius, qui tiiorufn patris polluit. Nenne
impleverat, ne levitatis putarclur excusat. Atit.quw contrislavit. In quantum ipse tristis poenituit. Sed ex
cogito seeundum carnem cqgilo? Secuiidum carna- parte. Ex ea sola parle qua sibi nocuit, non ea qua
lem scilicet voluntatem : carnale est enini nulla ma- tristificiispoenituit. Ut norionercm omnes.Ideo scriho
jore causa existeiitej non facere quod promittitur, vobis eum recipi, ut non oneremini, etiiiultuni con-
sicut iiiulti caniales homiiies facere solent. Ut sit tristemini, si per durissimam increpaiioiiem de sa-
apudmeest et non. Quia qtti secuiichiincarnein co- lute sua desperavit. Sufficil. Cum poenituit. Ne forie
gilat, fit apud illum esl et non, id est, verum et men- abundanliore trisiilia. Hoc est, ne forte per dispen-
daciuitii €arnalis cnim cum aliquid projionit, si ei sationem indulgentise.Absorbealur.Gurgite vitiorum,
aliud aliquid supervenerit quod magis commodis et a diabolo persuasus, ad infidelitatis et blasphemias
eamis prOderit, suo propositp non constringitur: majora prsecipitia deducatur. Ad hoc enim scripsi.
non sic qui spiritualiter cogitat. Est autem el non Hanc secundam Epistolam. Ut cognoscam experi-
dicilur,. quaridO quod spoiidendo promitlilur, non menium. Td est, ut videam si quoniodo Deo obedi-
implendo denegatur. Dei enim Filius. Ac si diceret: slisin viiidicaiido, ila obediatis indulgendo..Propier
m COLLECT. IN EPIST. II AD COR. 166
ros. Id est, ne vos gravemini vel contristcmini. In A __]Epislola Christi. Id cst, imago Chtisli per nos infor-
persona Cltristi. Quia vice fnngininr Christi, vcl in mata, ut sicul porlavimus imagincm terrcni, ila et
persona Chrisli, qui dixil: Quodcnnque solveritis portemus iiiiaginem ccelestis. Minislrata a nobis.
super terram, erit solutum el in ccelis. Ut cunt cir- Pcr prsedicationcni. ATonalramenio. Sicut commcn-
cumvcniamura Saiana. Per nimiam increpationem, dalilise cpislolae. Sed in tabulis cordis. Ul: Auferam
ut peccalores desperenl. Nec enim versuiimejus igno- a vobis cor lapideum, et dabo vobis cor carneum
raniitr. Aslulia diaboli cst ut sub specie j'ustitirc (Ezech. xi). Fidttciam auiem talcrn. Hoc est, quia
fallat incaulos, id csi, vcrtendo bonum in malum, quia liovinius vos per nos credidissc, vel quia nos
hoe.esl, poeiiiteiitiaroin dcsperalioncm. Citm aulcm non humana cpistola, setl gratia Dei commendat.
venissem Troadent. Modoillis vult probare, quanto Scd sufftcicnltunoslra. Id est, doctrina, cjuscnobis a
amjilius eos diligat, quoruni causa taiilum sollicitus Deo donala esl. Novi Teslamcnti. Evangelii. Non
e»l, iilcuin illi omnia jirospera siul, nullam requicm lilleriu. Id esi,legis. Sed spiritus. Id cst, gratiae mi-
habueril, quia Tilum qitero ad eos visendos miserai, nisiranles? Lillera cnim occ.idit.Quomodo crgo alibi
noninvenit,timcns scilicct qiiodeos minime corrcxis- dicit legein csse spirilualem? Setl spiiitiialibus spi-
set, qnia nondnm ei quidfjiiam renuntiavcrflf Tilus. ritualis est. Catierum peccalorcs octidif, ut, qui
Osihim. Opportuuilas praidicandse fidei, quia Deus B ]] cniique hoc vel illud commiseril, motle moriatur :
corda eorumapemit. Eoqnod non htveneriniTitum. Id graiia vero iinpium convertentem justificat. Quod si
e.st,quod non redissel ad me, quateuus uic de vobis ministratio moriis. Lcx quae mortificat peccatores.
facerel certiorem. Sed vuiedicens eis. Quanivis ha- Csclemm ipse cam et sanctam, et juslain, et bonam
buerini occasionem pnedicandi in Macedonia, per alibi appellal. Iia ul non possent filii Isruet. Signi-
cjuama vobis Titus erat ulique rediturus : vicinior ficat cjuia postca fulurum Chrisluin videre non po-
esl eniiii MacedoniaAchaiaequaiii Troadi. Denique luisscnl. Quce evucuatur. Qnia gloria legis per glo-
dum ibi cssel, Tituiii postca adveiiisse. dicit; Trium- riam Evangelii eyaciiatur, sed ita evacuatuf, Ut pef-
pltat >ws.Hoc est, triuitiphare nos facitjde tribula- fic»al sicutinfaiitiamipse dijciteyacuariin viri per-
tionibu/sper Chtistuni, sive iri nobis Ipsettiumphat, fecii setatem; Setiifenquippe, eVacuatur in.fruCfum.
. quodalii ciedtin\iti virtttte Cliristi. Ei bdbrem ndii- iihusiratibspiriirislid est, prsedicatibspiritttalis le-
lim sriw. Bicttt sentituf atitequatit videatur illud, gis.iriglbriam nbsif«m.,$cilicef quandbque fiiliiranij
cujus odor est, sfc odof hoiitise Dei aiitequam Deus qttse,ut pferfecta,nonpoterit evacttafi.-iSiehihicx mi-'
ipse videatttr, pef •prsedicatioiiem apostblorum:sen- ,. "nisleribddrhridtibriis:'Exjiosuit /cjutid sttpfefiusdixfe-
lituf, ut est illiid : In odorerii iirigtiehiorum iuoruni .fat,Tilteram bccidfefe, tiiiiiistrationem esse nibflis;
currimus. Odof auierii diciiur, qtiia primp .credeiifes Pp scilicet damnandb.peccalofes. Mihislbriurn.jusiiiiw:
aliquid taiiquam per modicuto odorein seniire vb- Quod ffiinisffaf jusfitiam diniittfendb peccata. Narn
lebarit. Oddr bbrius.Dona fairia est. Per Christiaiios rieb giorificgltim est, guod eldruit in liac parte. Iii
vefb-qtti iiiale vivttrit, noineii Domini blasphematur, comparatibhe evangelicse glorise liitibratur gloria
siiper bbribs laudatiir. Oclortriortis. Id esf, animse, legis, sicut orto sole obtuiiditur lunse lUtiien, Cum
"-el corpbris. Ih inoiiem. Ul Petius Ananiain et Sa-,.,,: : faft.en suo tempofe magnum habeat fiilgOrem. Si
phiraiti tiiiiltavlt. Odor mim "in vitam. Id,est,, cor- eriimqribd evacuattir, iloe est, yettts Testameiittim;
poris et atiimse, Sictti umbfa Pfetri sanabatitififmos. Evaciiatur autertiiii lieoitieiiiis"fetsabhatisji/elfalibiiS
Aliier : Aniasti beiie agenten),:unxisti borio odore : obseryationibus.QMorfiridriei. Id est,:Novum Testa-
invides et deifahls bene agetiti, mortuus: es bono ment.um;qtt'od fesf iiiitiutii yitae aefertise: Habenles
odore. Ei adhwc qritsidoneus?ld est, ad heecniini- igiiiir ialem sperii.. Futiifai giofise: /qfaia spe salvi
stranda et facierida quis polest lam idorieus.esse,"'.faCti SumUB. :Et noh sicut Moyses. Id fesf,nbn ila
quam nos qui ad. hoc sumus electi ?' Adulterantes aginius": quia OriitiesjamChristiaiiiyidetit glbriam
verbumDei. Pseudoajiostolostangit, huinarium sen- . Ghristi, satictb Spiritu fevelante, licel ex parle, quia
sum divinsepradicaliOiii misceriles, ul,-e'si:Caupones nOn eSt nutie velamen supfef facieiii Chfisti. Usque
n
lui, miscent aquam vinb. Sicut ex Deb. HoCest, ex iri fihem ejus. Videlicet yifse ejfts;' /ita et lex noii
Dep processit doctrina quam scimus, ipso prsesente,. intelligiiur tisque in finem, id esi, USqtiedttffiChri-
iir persoiia" 'loqui Cliristi, id est, sicut ipse prai- sius ctedatur. Quod.evacuatur.'. Qttbd velamen riUiic
dicavit? .' '" evacuatuf irt Christo. Idipsuin velamen. Scilicet ih-
CAPUTUL , ^ . fidelitatis , cujus figiiram ille gestabat iu fatiei
"'.
Incipimus iierum nos ipsos caimnendare? Non ut Quod noh revelaluf. Dttm noii cfediirit iri ChriStiiitt.
eomniendemusnos vobis, ista doeendo. laudare nos Velameri.Ignofantise et irifidclitatis.Conventis fuerii,
volumus, sed hsec ne ab aliis seducamini cogiiriur JtidaeuS ihfidelis. Dominus, ttuteriispiritus est. Nihil
roeraoraTe.Cbriihiendatitiisepislolis. Quos non, com- efgb pferobscttfum velatuni, sedi sensiis spiritualis
meiidat gratia virtutuni, illbs cligne coiiimendant appafet. Ubi tiuiem spiritris, ibiiibertas. Liber est
episfolseamicoruin. EpistolanostravOs cSftV..Utalibi:: spiritus,; et idcirco tton pOtest yelamen accipere,
nam signaculum aposlolalusmei vos estis (I Cor. ix). ciim roagis omnia ipse fevelet. Qui ergo spiriiuin Dei
Inscripta cordibus nostris. Idesl, in nostro aniore ha!)et, omnia illi mida sunt fet aperta, quia spiritiis
conclusa, et in spiritu viiiculo charitatls expressa". oinnia scrutalur. Nos aniem revelaltt fttcie Domirii
1C7 SEDULUSCOTI 168
gloriamur. Videmus nunc, dixit, per speculum in A _ mori pro illo, sicut ille pro nobis mortuus est. Ut et
anigmate. Gertum est, quod speculo nisi imago cer- vitaJesuChristi manifesletnr in corporibus nostris. Si
iiitnr : hoc ergo facere conati sumus, ut per hanc enim comtiiofimur ei, yita ei in corpore nostro ma-
iffiagineiti, quod nos sumtts, yideremus utcunque nifestabituf in gloria resurrectionis.
a quo facti sumus. Tanguam per speculum. Hoc si- Vila autem in vobis. Ideo morimur, hoc est, pa-
gnificat etiam illud quod ait Apostolus : Nos autem rati sumus ad mortem, dum evangelizamus ut vos
revelata facie gloriam Domini videmus. Speculantes vitam possideatis seternam, el bene sit vobis. Ha-
dixit speculum videntes, nonde specula prospicien- bentes eumdem spiritum. Fidem incarnationis Chri^
tes, quod in Graecalingua non est ambiguum, unde sti, sicUt patriarchse et prophetse priores, de quibus
in Lalinam translalae sunt apostolicse litterse. Quod dicitur : Sic enim persecuti sunt prophetas. Cfedidi
vero ait, ineamdem imaginem transformamur, utique (Psal.cxv).Ut: Cordecredilur ad justitiam (Rbm. x).
imaginem vult intelligi eamdeiti, dicens istam ipsani Scientes guoniamgui suscitavit Jesiim. Firmiter te-
scilicet quam speculamur, quia eadem imagb Cst et nentes hanc fidem, a qua nec morte divellimur.
gloria Dei. Transformamur ergo de forma in fbr- Omnia enim patimurpropter vos. Offiniaenim ideo
mam, mutamur atque transimtts de forma obscura patimur, quia fideliter vestram saltttem quserimus
in formam lucidam, quia et ipsa imago Dei. De glo- B et optamus. Ut gratia abundans. Est sensus : Utper
ria in gloriam. De gloria creationis in gloriam justi- multitudinem credentium propter abundantem gra-
ficationis, vel de gloria fidei in gloriam speciei. De tiam, gratiarum actio abundet in gloria. Propter
gloria iu qua filii sumtts, in gloriam qua similes ei quod. Id est, propter vos, et propter gloriam Dei.
erimus, quoniam videbimus e.iimsicuti est. Quodvero Exterior homo. Id est, vivttm corpus. Ihterior homo.
adiunxit. Tanqunrii a Domini spirilu., Ostendit gra- Id est ffiens, ubi imago Dei reformatur, Stipra mo-
tuifl' nobis conferri tam optabilis transformationis dum. Tribulatipnis : nulla enim comparatio seternis
bouum. ad temporalia potest esse. JEternum pondns. Quia
CAPUTIV. illud leve dixerat, ideo liic pondus posuit, servans
Non deficimus.In tribulationibus nostris. Occulta metaphoram staterse. Quw enim videntur, lemporalia
dedecoris. Id est, omnis peccati. iVpn ambulantes in sunt., Sive bona, sive mala sint, sive prospera, sive
astutia.id est, non turpis lucri gratia praedicantes. adversa. Quceautem rion videntur. Prsemiaetpcenae.
Adulterantes. Hoc est falsa permiscentes. Sed inmq- '
CAPUT V. .'.
n»\'estationevefilatys.;Ut ita maniffestumsitapudlio-
niines verutii esse quOd dicimus, ut eliam eorum Scimus enirri, quonigm siierrestris domtis nostra
conscientia testimonium nobis perhibeat, In quibus G hujus habitationis dissolvatur. Domus nostra, inquit,
Deus hujus smculi excmcavitmenies infidelium. Ordo terrenum corpus, in quo in hoe saeculoadhuc cor-
est: In quibus Deus excsecavit sensus infidelium hu- ruptibiliter habitamus. Si anle adventum Domini
jus saeculi. Quid estimagb Dei. Hoc est, imago sub- vel passionibus^ vel conditione naturae fuerit disso-
stantise Dei expressa, sicut scriptum est ad He- luturo, coelestem incorruptionem ex Deo, corpore
braeos. Sed hsec imago seqtialis est ipsi Patri. Non reviviscente, sumemus. Etenim in hoc. Id est in cor-
ehim nosmelipsos prwdicamus. Id est, laudamus. Qui pore. Ingemiscimus. Id est, deSiderioflemus. Habita-
enim prbpria cpinmoda qiiserit, non Chrisium, sed tionemnostram.Sjtiritmie corpus. Quw de cmloest.
se praedicat. Propter Jesum. Hoc est, propter amo- Id est, quam in coelo habebimus. Si tamen vesiili'^
rem Christi populuni ejus conquirentes. Qui dixit non nudi, inveniemur. Nam etsi volumus seterna
de tenebris lucem splendescere.Ut: Fiat lux, et facta vita et immorlalitate vestiri, tamen timemus hac
est lux (Gen. i). Ad itluminationen' scienliwclaritatis vita nudari. Non enim volumus cum dolore, et
Dei. Id est, ut sciatis claritatem ejus. In facie Jesu. morte istam amittere, etsi nos ab ipsa gravati inge-
Hoc est vice Jesu : utpro quo legatione fungimur. miscimus, sed ut absorbedtur qtiod mortale est a vita
Habemus autem thesaurutn in vasis.ficlilibus.Thesau- . aeterna sine mortis labore.
rum gralia3 spiritualis jn fragili cprpore bajuiamus;, v Eo quod nolumus exspoliqri. Id est, corpore no-
in quo etiam cum alios saiieimis, ipsi aliquoties in- stro. Sed supervestiri. Id est, in immorlalitate isu-
firmamur; ut quod facimus non nostrse virtutis, sed perveniente, absque separatione sarcinse lunicaeque
Dei esse noscatur. In vasts ficiilibus. Hocest, incor- corporis nostri. Ut absorbeatur mortalkas. Hoc est,
poribus fragilibus. Hinc Isaias dicit: Abscondehune sicui a vitae sanitate infirmitas, ita immorlalitate
librum in vase fictili, id est, Evangelium. Sed non mortalilas absorbeatur. Qui autem perfecit nos. Ideo
coangustarnur. Propter spem coelestiumpraemiorum. Deum /dicit hoc facere, ne cui impossibile vi-
Aporia vulnus, angor, tristitia. Non destituimur. Id deretur. Qui dedit nobis pignus spiritus. Id est, ut
est, Dei auxilio non deserimur, IIumiliamvr. Co- credamus absorbendam esse mortalitatem. Vel ut
ram regibus et judicibus. Sed,non confundimtir.Qma, sciamus, quia leuipluiri sui spiritus perife nori pa-
ipse loquitur pernos, ut : Nplite putare quomodo, titur. Peregrinttmur a Doniino. Quia non sumus ad-
aut quid loquamini (Matth. x). Mamfesteiur. ln re- huc in hsereditate paterna. Audemus ergo. Id est,
surrectione. Mortificationem Jesu Christi in corpore prorsus hoc audenter eligimus. Sicut alibi ait: C«-
nostro circumferentes: Quia parati sumus semper vio dissolviet es.se cum Christo (Philip. i). Peregri-
169 COLLECT."1NEPIST. II AD COR. *70'
nafi de corpore. Bene ait peregrinari, quia ad i.d*_\ A siioii. Quia eis pseudoapostoliexempla veterum pro-
sumusiterum in resurrectione reversuri. ponebant, ait Christum carnaliler cum Judseis cir^
Ideo contendimris.Jam modo tales esse actu cona- curacisum Omriiaicelebtasse, sed nuric jam Istam
mur, qualesfuturi sumusin regno, natura incorporales non nbvinius, quia posl resurreclionem Christi No-
sine dubio et perfecti. Absentes.Id esl,in prsesenti , vum est Testamentum. Aliter : Etsi ante resurre-
vita. Siveprwsenfes.In futurabeatitudine, Ut: Pla- clionem secundum carnalem fragilitatem et indi-
cebo Dominoin regione vivorum (Rom. xiv). Ante gentiam Christus vixerat, tamen post gloriam illius
tribttnal Christi, Pro magnitudine potentise sedentis resurreclionis, nihil imbecillitatis in eo est. Nova
magnitudo tribunalis et terror judicii seslimartda.; crealnra. Id est, Ecclesia per sanguinem Chrislire-
sunl. Scientes ergo. Scientes quantus metus sit di- novata. Aut si quis credit in Christo, nova est crea-
vini judicii, hominibus suademus ut caveant. Deo lura,per sacramentum baptismatis renovata. Ac sic-
autem manifesti sumus. Si non et nos forriiidamus, ut novitatevitseintelligensvetera suo tempore defun-
vel qua causa suademus. Mgnifestatosesse. Id est, eta fuisse, ita modo novo more vivendum, vitam
probalos. Gtoriandipro nobis. Contra pseudbaposto- transire, peccalum videlicet Adai et vetus lex.
los, qtti eis primo per delTactionem odium aposto- Omnianova-U est, eVangelia, mandata et vita
lorum volebant inserere. Ut habeatisvos. Ut sciatis. B nova in Christo secundum corpus el aniffiam, et
quid respondere debeatis contra pseudoapostolos. spiritum, et mentem. Gratias autem Deo, cum non
Quiin faciem. Qui in superficie tanfuin et in hypo- a nobis sit hoe tam magnum beneficium. Ministe-
crisi, non in pufa constieiitia, nec in virtute Deii rium reconciliationis.Id est opus, vel officiumevan-
sese jactant.Siiieergo menteexcedimusDeo. Evange- gelizandi. Quoniam Deus erat in Ckristo. Tribus
liumdicit: Videbiliscwlumapertum,etangeiosascen- niodis Deus erat in; Christo. Prirao, secundumin-
dentes el descendentessuper Filium hominis. Audiini finilaiem oranis creaturai, quod ubique est, ut :
uno locOipsumapostolumascendentemet descenden- Nonne ego impleocwlumet terram? Eo autem modo
temin.unasententia. Siveenim,inquit,menteexcedi- est Deus etiam in peccatoribus. Secundo, juxta
mus Deo,sivetemperanlessumusvobis.Quidest, menlei sanctificationem et pectiliarem inhabitationem qua
excedimus,ut illa videamus quoenon licet et hominii in sanctis est, ut est illud : Inhabitabo in eis, etin-
loqui? Quid est, quod iemperantes sumus vobis? ? ter eos ambulabo. Tertio, secunduin plenitudinem
Nuhquid judicavi scire me aliquid inler vos, nisii divinitatis, quod Christo sigillatim convenit, jUxta
Ckrisium Jesum, ethunc crucifixum? Si ipse enimi illud quod inipsg httbitatomnis plenitudodivinitatis
Dominus ascehdii et descendit, manifestum estt corporaliter, Tanquam Deo exhortante. Id est, non
quod et praedicatores ipsius ascendunt in illumi-( - C ex nobis loquimur, sed ex Deo. Cum qui non nove-
natione, descenduntin praedicatione. Verbum ecsta- - rat peccatum. Hoc est, Pater prb nobis Christum,
sis Graece, Latine quanlum datur intelligi,, verbo» quipeccatiim nesciebat, Peccaium fecit. Quia sicut
rino exponi potest, si dicatur excessus. In excessu ii hostia pro peccato oblata peccatum vocabalur in
vero mentis duo intelliguntur, aut pavbr,, aut inten- lege, sicut in Levitico scriptum est: Et imponet
tio ad superna, ita ut quodammodo de meffioria a manrim super caputpeccali sui, ita et Christus pro
labantur inferna. In hac ecstasi fuerunt omnes san-. peceatis nostris oblaius, peccati nomcn accepit. Ut~
cti, quibus arcana Dominimundum istum excellen- nos essemusjusiitia Dei. Non nostra, non in nobis ,
tia revelata sunt. Hoc ergo ait, sivementeexcedimus s sediti ipso,id est, in Christo, quasi membra in capite.
Dee, id est, ad meditationem Dei. llle~enim yidetit CAPUTVI.
qnod videmus in menlis excessu; ille solus revelatLt Adjuvantes.Id est, exemplp.Et obsecramus.Id esty
secrela sua, quippe hoc ille loquilur, qui se dicitt verbo doctrinae.Gratiam Dei. Indulgentiam peccato-
abreptum esse, et ablatum usque ad tertium ccelum, i, ruffiinbaptismo. Teniporeewmiint/Mtj.SiciitDeusPa-
et audisse ineffabiliaverba, quaenPp licet hominibuss terperlsaiam (Is,\tix,8).Acceplabili tempore.ld est,
loqui. Tantus autem fuit ille mentis excessus, sive e Novi Testamenti. Exaudivi te. AdCliristum ejusque
in corpore, sive exlra corpus , nescio, Detts scit.'. D1 Ecclesiamhbc dicitur. Ecce nunc dies salutis.^Nunc
Charitas enim Christi urget nos. Ascendere mentee autem dicit: Nemb enim\in inferno confitebiturtibi.
ad coelum, et descendere ad terrara ad proximos.i. Nemini dantes ullam offensionem.Id est, neminem
Ut el gui vivunt.Ei debemus vitam nostram, qui il-I- malo exemplplsedentes. Sic enim non vituperabitur
lam in omnibus sua morte servavit. Si quis ergo po- »- ministerium praedicationisnostrsc. Sicut Dei mini-
tfus suam quaffiDei voluntalem facit, sibi vivit, etit stri. Dei ministri debent protit possibile est, Deunv
nonilli. imilari. In necessitatibus. Per aliquam vim II-
Qui mortuusest, et resurrexit. Propter calumniam n latis. In angustiis. Angustia est omrtis egentia. irt
semper morti resurrectionem adjungit. Itgque nos i«. laceratibne. Id est, membrorum. !n laboribus. Seu
ex hoc neminemnovimussecundumcarnem. Id est,.,;.' manuum, siye hucet illuc discursuum. In castitate.
dum Christus pro nobis morluus est secundum car- •-: Corporis ac mentis. In scienlia. Scripturafum. In
nem, id est, carnaliter viventem, vel secundum ob- i- longanimitale. In sustinentia longa. ln Spxritu sah-
servationes veterislegis in sabbatis et neomeniis, et...
it clo. Dum dignos nos ejus habilaculo prseparamus.
reliquis. Et sic cognqvimussecundum carnem Chri- i- ln ckaritate noh ficta. Verbo non tantum diligenteSj
PATHOL.CHI. 0
' '
4M ' SEDULII SCOTI 172
sed opere et veritate; Irivirtute Dei. Non nostra fa-.__ a- A riiine proplietW;etc; (Gal: V)vDitafitmini: Id esf, lato
cultate, sed auxilio Dei. Per arma justitiw. Qnaead id corde ac mente spifilualefti accipite dbcffinam. Gum
Ephesios describit, qttse sunt, lorica justitiae, fidei ei autem dilalanfur, iinpefat quld facienf. Etno-
scutum, zona coiitineiHiae,calceati pedes in praepa- i- iitejuguih ducere ctiriiihfidelibtis.Qttia jug'u'm simul
ratione evangelii paeis, galea saliitis, gladiuin verbi bi ' non trabunt, nisi ejusdem geiiefis pafes. Noii ergo
Dei. A dextfis et a sinistris. Hoc est;- ne prosperis is araiidura:, jiigato bove sintiiiet: aisinO.Mtquw "sdcie-
elevemur, ne frangamur adversis. Pergloriam. Vir- r- ias luci? ldfest, sarictis, Ut t Vris estis "lux,mtindi
tutum a Deo. Et ignobililatem; Id est, carcerum. n. - (Mattli. v). Cuiri lehebris. Id est, peccaloribus, ut:
Per infamiam. Cum blasphemairiur ab inimicis. Et1t Fuislisaliqtittrido ieriebrm.QtiwatitemconveiitioChri-
bonam famam. Gum laudamur abamicis et fidelibus. 5. sti ad Betial ? Relial diabblum sigifificaf, iiitferpreta-
Ut seductores et verdces. Hbc esl; ab aliis iit ve- ,_ turque absque jttgO. Fos eriirii estis templum Dei
races laudamur, uf seductoresab aliis infairiairiOr:. vivi. Cuffi ubiqtte Deus esi, tariieriin illis pfoprie
quse omhia aetjualiter fefiiiitts, nec extbllutit rios )S habitare se dicit, ,qtti ejus gfatia perfruttntur. Hdbi-
j_ tabo iiiiltis. lloc ex Isala sumjHttnifest: Et erb illo-
laudaiites ftec dejiciunt detf alientes, ijuta -srjlettttfa-
que pars aliquandiimeiHiri. Undfe ad; coWscIeriiiam n . rum Deus. Detts iiatUfa bmniiini est, Vbiuiilatevero
redeuntes, tion debemus flderii aliisiriagis a/ccbrii- ^ B paucOfum- "Exiiede irifdib ebriim: Noritantiirtilbco,
modare quam iiobis. Sieiiiighoii. Id est, perfidis ct;t .quaiitttm simili cbtiversatibiie ac faniiliafitafe: "Et
immuridum.id esf pfecchtum. Et efri. vbbis inpa-
iiigratis. Go^nirt.Fidelibiis fetjttfetis. Qtiasi m'biien-
tes. Hoc est; usqufe ad tiibrfem pferveriiiiiils,et ecce irerii: Si vbs pafentfes"iftMetes abdicaVefirit, riie pa-
vivimus; siciu quandp lapidatus est, et rifbrtttus IS treffi habebitis sciripitefritirii, ut: Pdtef hteris, et
isstimatus, surgens docebat in LyStris. Sicuf egeni. l__ mater mea dereliqUeruriithe', Dothirius auieiri gs-
Rebus corpbralibus. Multos autem locupleiantets. f_ stimpsil mi (Psdl: xxvi). Dicit DbhiiriUs.Ne cui irii-
Eleemosynis, divitiis ccelestibus. Et brriniafibisiden- ,. possibile videfetiifj addidif bihhipolcris: Hwc ergo
tes: Nam exCfeptoquod omnia Dei tiOStrasutitl rieirio l0 promissa habet. Id est, Et ero ilibrurn Deus.
plus habet quam qui nullius eget: illc ettim!riullitts 15 -., '.;CAPTJT.'VIL.';/ ,
eget, quipraeter nbcessaria nihilrequirii. Pef pro-,. Muridemtis nos. Talfenihbspiteni', id est, Deum
spera et adversa in alib locb idem Apostbhis see fecepturi'. Ab bhini inquihahiento. Inquihamentum
traiisisse describit; curii dicit: JPar drrridfitetifiw , .. camis/ est peCcatum qftod pef cafrierii adinittitttr;
qum a dextris srint, et a siriistfis, id est; pef glbriam n spiritus vefofqubdsbla cbgitatibne peccafiif. hi ii-
et ignobilittttem, per infamiam et bonaht fdniam, utrt ^- ^mere Dei: Nbn pfbptbr lattdem hoiiiinuiii, vcl ii-
seductoreset verdces, etc. Omliia efgo quaj pfospfera a 'inofemvAccipite nbs. Hoe est, capife qubd'dicimtts,
reputantur,; dextrse dicuritur pariis, quse saifctuss siye quod ViviffiuSjttt exeriiptuinliOstfiim terieatis.
Apostolusgioriw et bbnoifariimvocabttlb deslgriavit;; Netninemcirctithvenimtis. SlalOScilicet exemplo,
illa etiam quse existimantur advefsa, quseper igno- i. ut per avaritiam aliqiiid ejtts tollefetiius. Neminem
bilitatem et infamiam evidertter expressit, quseque a cbrrnpimus. Id est, nfala:'dbeifina. Nmt ad candem-
sinistris esSe describit,; eHiciuntur Vferb pefffecto o riatioriemdicb; Hbe est,: non me excusaftdovos lales
arma justitise^ si allata sibi magriariitiiitei susteritar- expono; tioii etiinf pbssttm de vbbis lioc sentire quos
verit, quod videlicet per haec dimicans, et istis ipsiss diligo, utsuperius memofavi, sive, dilectip tanliim
quibus impugnari putatuf adversis taliquaiti armiss facit habefe fidiiciam. Pfwdixi ehim, qubd in cbrdi-
utendo, eisque velul arcu; yel gladio, scutoque va- btisnostris estis dd cbrhmorieridum.Id esf, epistoia
lidissimo contra illos qui lisecingeriint cbmmiinitus,,, riostrd vbs esfii, scripta:iri cordibtis hbstris. Mnltq
jirofectum suse patientise ac viftutis acqttirat, glo-- milii libeftas. Id est, mttitam mihi fiduciam dedistis
iiosissimum coiistaritise triumplniiii ex ipsiS qUEfete- - lOqiiendi,quia in bmnibits obedistis, sive, qtiodiftui-
thaliler inferuntur capiens hostium tfelis. Nec pfo- tutti me a vObis diligi ripn ignbfo. Hulla gloriaiio
speris dunfaxat elatus, nec dejectus adversis, sfed ijypro
jj vbbis.Id est, ad alias ecclesias. Reptetus sum
ilinere plano, ac via regia seniper Incedens, ab illoa; consoldiigne.1'd est, audieris pfbfecturii veslrum et
tranquillitatis statu, nequacjuam laetitia superve-- emendatibnerii, postmuliani tfistiiiarii consolatione
niente quasi in dexteram riiotus, nec ingfueritibuss repletus Sttml
adversis, tristitiaque doriiinante velut ad fevariii Superabuhdo gdiidib. Iiitantuni gaiideo, utpiftnium
rursus impulsus. , prpssuf arum obliviscaf. Ndhi ei cum vemssem in
Os nostrum patetadvos. Ita sttnius vestro profe^-? Maeedbmam:Vitlt illis psteftdere, qiiaiifam jiressu-
ctu ad uberem prsedicationeinprovocati, ut tacefe3 - ram magnitudo gaudii superaverit. Foris pugnw, Id
penitus non possimus : profeclus enim tliSCipttliprb-- est, cbntra itiTidetes. Irifiis iirhbres: Id est, propter
yocat ps magistri, et cor dilatat atque amplificat, idI: falsos fffttres. Nbn soturn diiiem iri ddventu efus.
est, facit sensibus aburtdare. Non angustidmirii irii Hbc esf, nbn sriliiiti qui desldefatus aclveiiit, sed
nbbis. Ac si dicat,non nOs atigusti in dbClriiiaysedi etiaffi liiii vestruiri pfbfeCtttni nunliavif, pfoptef "•
veslra viscera non recipitint. Eamdem antehi habett qubd ejtis maxiitie eVspeCtabamus advenfum. Ve-
mercedem. Quia similis felributio doctofis, et obe-- strurh desiderium.idesi,0 bona pefpetrarida, vel
dieiilis discipuli, ut : Qui recipit prbphetam in nb-- propler advCrilutiinieutii. Vefffum mcerorem, Pf<h
COLLECT.TN ifei. U AD COR. 17*
_}*;
ut gratanter cjuodof-
pter pebbafa, vel absbntiani riieani. Vestrarh mmu^£& ttim suaderit.esnosfogaverUht,
ldiibnemprome.iA est; qui vlce niea amiulati estis ferebant susciperemus in ministerium sanctoruniVEt
;Del seiftulatioiiepeCcaiifes. Sattfe triplex est setiiula- rion sicut speravimus. Amplius enim quam speravi
tio, aut imilatiotiis, Mt irividise, atit Zeli. Etcontri- mtts feCeruttt. Itti. Iil est; iri tantum semulati sunt,
siavi Vbs. Et si me pcetiitiiissfef,eo quod dufius vos riirbgafetiius Titum. Et scibhiia: Scleritia est Defim
corripttefiffi, fanien VeSteffaCitpfbfeCtUsiit ribiime ribssfe,Viruis \er& colere. Sicut ergb iri itiriefe!cele-
pcBiiiteat.Quast iftfedicrtsdicat: Lieet dbleariitairi ar- bfaridb riihil prodest vianf nbsse, nisi CbriatusaCvi-
deiiti me usum esse caulerio , sed nunc gaudeb , fes siippetaiit ambulatidi, ita Vefe scibntia nihil pfo-
noft quia dblutsfis, sed quia dblorille pfbfuil ad sa- dest, si virtus pfopfia detitiaf;
" ' '' " /:"
lutem. . '"" ." '/ •:'; .' ",.Ut.ex hac gratia. Id est, faciendae eleemosynae.
: Pwnliehtium hisaliUM. Ea est Sniffi pcetiitetitia Abundetis.Id.est, ne cum in aliis
vincatis, in hoc ab
diabolica adversa saluti; sl quis de bbno bpefe pde- aiiis superemini. Non quasi impergns dico. Hpc est,
tiiteat. Swcuti duiem irislitid: Sseetili ffistitia es't, non iinpero, nec exigo, sed coiisilium do, ut sicut
aut de ariiissis febiis pfbpfiis, attt dfe alieiiisiiiVasis in multis formam aliis praebuislis, ita. et in isto opere
dblefe, vel de 'alferiuSfelicitatfefbfquefi. Moriem „ praebeatis. Est enim ingenita pietas in vobis, ut ab
opeiaiur.lA est,: desperaliorietpfqueri,.'vel ffibftenl 1 aliis eam discere non indigeatis. Qui propter vos
animai: seciiridum Deum attterii tristifia Mysive
in pauperfactus est. Ergo si ipse Dominus vps divites
sua, siVeMfen'aTugefe.cbmmissa-..'i6tto»tei^ e^cii! bOnis cpelestibusfetit, sic et ipsum vos ditSte; ipsi
-tiobis so/itcitudinerri. Id ttt
eSt, caveatis,' fte dfe ^cse- enim datur quidquid ejus pauperibus porrigitur
tero peCcetis".Sed excusdtibhem.Id est,riori super- (Matth. xxv); Et consilium, Id est, imperium, Sicut
biaffi, aut coriteffiptuiil,sed safisfacfioriem. Sediridi- et.velle cwpistis. Ostenditquosdam posse facere ribn
gnationem. Id est, adverSum peccanteS, nbri tiegli- ATplentes, cum aut importunitas petentis; aut aucto-
gentiam. Sed timbrem. ldest, timbreriiDei, ribri se- ritas praecipientisexegerit. Non ehim ut aliis sit re-
curitateiri. Sed desiderta. Scilicef bbriofuitibpefutii, missio. Non dico, ut vobis niliil servetis, ged
quod
nort fastidium. Sed mmulaiimieiri.Id est, cbtitfa pec- . sufliciatv Sed ex mqualitate: Omnfes enim
ribrtreffiissibrierii.S ed vin- utrisque
caiites, ne ultra peccent, dabunt, si utiusquisque tanlum dederit
nOriveiiiain sa- sequaliter
dictam.ldbst; ii0xa3,sed Viridifetarii
pblest. Alitef : Ex wqtialitate, hbcest,qtio
Itttareni ift etttii qui infer ybs peccatuni cbftimisit. qnantum modo vos illorum vivitis; spiritiialibus, ita iet illi
Exltibriisiisvosihcoiitahiihaibs esse riegblio.Td est,' vestris carnalibus fruanturi Aliter iEx
wijmlitate,
peccato illifts, qtti uxofefti patris stupravlt. ideb vpbis et illis sufllciatj ita distribuite*Illo-
iricbtitaminati esfisfquia eUiticoffiptiistis. Ideb cbft- fj.id.-estj"ut
mm aburidantiq. Id est; doetrina ef oratione.
solati sumus, duiti Vbsbaslbs pfbbatis esse negbti'6.
Mugis gtivisi suriius stipef gaudirihi Titi. Iti hoc airi- Ui'fidt mquaiiids. Id est, sufiicieritia ulrisque in
pliiis gratiilafi siitiiiis, quia ita a vObis Tifi spifittts; spiritualibus et carnalibus bonis. Sicut scriptum est.
est refectus, Ut tiunquam de fejttstiiferifepbssitis fe- Hbc deitianria Dei dicitur, quodpbpulus accepit in
Cedefe: profeclus qiiijipfediscipulOfuirispifitualiai deseftb : ciijus exemplb doeemur, quod omnis super-
gaudia sunt magistrortimV Et si qtiid aput ilium, aburidaritia genefet vefmes : simul et ostenditur
Qtiasi perifus ffiedicifsait, qtti Vuinttsjanipfope sa- qttae Deus daf omnibus aequaliaesse debere, et pro-
natum blandis unctionibus fovet, ut facilius cauferiit "pter huj'us testimonii auctoritatem vulf nobis Apo-
ustttra sarietur: Qtibriidm curh iitiibre. Timebantt stoiusprsesentia omnia csse communia, ut perfecti
CfiimcOntristare querii dilexfefaiit.Gaudeo tfuod ini doclrinam non absCondant, et babentes substantiam
omnibus cbnfidoin vbbis: i&co gaudeb, qttia omriiai inundi non denegenl eis victum. Eamdem sollicitu-
quaede vobis audio, cfedb ef cbnfidb Vfefaesse. diriem.idesi, quam habeo. Consolaiionem.Id est,
. ; CAI?UTVHI. exhpftationem ad docendum vos. Accepit. Id est, a
Noiahi tttiieni facio vobis.Nttricinciplt de eleemb-- ^ Deo, yel a nobis. Sed curii sptticiiioressel. Id est,
syftis, et ad aitiiuiatioriemMacedbnuitipfovocat eos. qui aliorum eleemosyrias semulatusêst. Destinatam.
Gialitim'Dbihini.ld eSt, eleembsytiain. lnihhliis prp-- Id est, propositatii, seu aptatam. Devitantes hoc. Ne
batiis.lti fatiie, qttas facfa est sub Clattdib Caesafe. . quis dicat : Quoniodo Chrislus legem implevit, cum
Piofhridafiaupettas. Id'-est,:nimiaVIh diviiiis ihhpti-- hbn videamus Christianos tantum eleemosyiiamfa-
citatis. MulfuiriqUidettlpaiiperes sttftfin tefrefta fa-- cere, quanta fieri iri lege prsecepte est1 Misimus au-
ciiltate, sed in rtiagna sitiiplicitate stitif diviies; cu- iem cum ittis. Id esl, Tito et Luca. Et fratrem no-
pienies pluS dare quam qubd hâbe&t, ac pfbjifeffea i strum. Quidam hoc de Apollbasserunt dictum. Nunc
DettSmagis ariimum prbbat, quafti qtibd pbfrigiuirr "verdmultp sollicilipfem.Eumprobamus, confidentes
dfextefa.Qui eniffi qttatitumpotest facit, tbtum fa--. qttia vestra bbedientia provocetur, sive quam audi-
cit. Quid secunduhxviftutem tesiiihbhlumillis reddb,, Vit aTito, siye qtta per se ipse est probatus. Sive
et siipfa vifiutemivoluiiigrii'fiieruiil. Vefbis praepb- - pro tito. Qubd^clicithbc est, ut lam Titi causa qui
stefis hbc dieit, tesitriibnirim'Illis feddo, quoiiiaih' l eofum obedienliam cbilaiidaVerat,quam eorum qui
secun.dttnivirtuteni facientes,: siipfa virtiitero vo-- ad ipsos fuerani paritef destinaii, ita se exhibeant,
liiiiiarii fuerunt. Cum mullis precibusorunles. Mul-- ut et charitaiis sinceritatem, et apostolicaepro insis
glorise veritatemin conspectu omnium comproba- !- A 6"»»'» fac'e qttidem humilis sum. Semper sanct»-
»«t. rura prsesentia propter nimiain humilitatCm minus
CAPUT IX. intelligentibus potest esse conlemptui.Absentes vero,
Bx abundantia est mihi scribere. ld est, plus quamn si necesse fuerit, confidenter suamindicant potesta-
seripsi. Parata esi. Idest, ad dandam eleemosynam, i, tem, qui prsesentes sic sunt quasi nihil possint htibere
Et vestra wmulalio. Id est, imitatio. iVajn Achaia. s. virtutum, si lamen nihil vindicandum reperiant in
Tota provincia, cujus caput eslis, per vos ad hocc subj'eclis. Audere in aliquos. Vindicare in peccan-
ministerium provocata est. In hac paite. Id est, prse- i- tes.
parandae eleemosynae.Erubescamus nos. ld est, egoo Qui arbitranlur nos tanquam secundum carnem
et Tilus. Ilanc benedictionem, Ideo benediclioncmn ambttlemus. Qui pulant eos caeteris hominibus nihil
eleemosynam vocat, ne parva fiat; quod enim be-:- amplius habere virtutis. In carne enim ambulanles.
nedicitur, ad abundantiam benedicitur. Ideo benedi- Irt corpore videmur incedere, sed ut Dei ministfi
clio abundans eleemosyna vocatur. spiritualiter militamus. Arma quippe mililiae nostrse
Sive httnc benediclionem.Id est, benedictatn peo0 non sunt facta de ferrp, nec nianu liominis fabricata
consecratamque eleemosyrtam. Sic quasi benedictio- >- sunt, sed poteiilia Dei, qrii plus verbo valemus,
nem. Ita enim benediclio erit, si grato animo tri-: - B quam alii homines armis corporeis possunt. Ad de-
buatur. Hilarem enim datorem diligit Deus (Eccli. struclionem munilionum. Muniunt enim et circum-
xxxv). Avarus autembilariter dare non novit. Nuncc dant doctrinam suam falsi doctores astutia argu-
circumventionem. Id est, fraudationem. Oiii parcee mentisque, quse aries aposlolieus destruit virtute
seminat. Hoc est, qui parce et avare tribuit eleemo-- gratise spiritualis, sicut et illum Magum vias Do-
synam. Parce el metet. Id est, prsemia in luttiro.. mini subvertentem perversis disputationibus verbo
Etqui seminat in benedielione. Hic apparet, quod1 delevit.
in hoc loco benediclio abundanliam significat. Se- Et. omnem allitudinem. Id est, superbiam. Quid
cuhdum propositum cordis. Id est, voluntarius, non0 enim tam superbum, quam divinis contradicere prae-
coaClus. Hilarem enim daloreni- Secundum sentfen- ceptis ? Quw sunt secundum faciem videie. Manifesta
tiam SalomOnis: In omni dato hilaremfacilo vultumi est rei probatio, et facillima inlellectu. Sive ab hy-
tuum. Polens est Deus. Hoc dicit, ne itiopiam formi-i- pocritis vos cavefe, qui in prsesenti gloriantur. Si
darent. Dispersit. Id est, divisit, ut muliis proficiat.. quis confidit se Ckristi esse. Nemo tam stultus quam
Justitia ejus manet. Quare justitiam, et non miseri-- qui se solum servum Christi esse gloriatur. Si enim
cordiam dicit? Quia pauperibus dare justum.est. abundantius gloriatus fuero. Hoc est, et si me magis
. Nam te oporlet, ut quod Deus tibi gratis dedit, pau-- 'C potestatem a Christo accepisse dixero quam casteros
peribus tu gratis des. Jus enim est, ut des egeno,, apostolos. ATonerubescam. Qtti et verum dicam, et
qui partem illius tecum habes. Manet. In seterna re-- non mese glorise, sed vestrai sedificationis causa
tribulione. compulsus hsec facio. Graves. Longitudine. Forles.
Qtii aulem administfat semen seminanti. Hoc est,, Dura.increpalione. Non enim audemus, Scilicet ita
Deus qui dedittibiundedispenses, esurire teminime3 Deum contemnere, ut cosequemur aliquibus, qui
permittet. lncrementa frugum jusiitim. Fruges j'u-- suis malmit laudibus quam Dei gratia commen-
stitise sunt facullates, cum juste dispensanlur. Cumi dari. Nec de nobis possumus majora jactare quam
vero aut inique corraduntur, aut ad avariiiam vel1 stimus.
superbiam possidentur, fruges iniquitatis fiunt. In% Et comparanles nosmetipsosno/us. Id est, non ma-
omnem simplicitalem.Ut simplici ocrtlo bonaeinten-- joribus, sicut illi pseudoapostoli, cum nihil sint,
"tionis
erogetis, cum multiplici ea fenore recepturos. apostolis se non modo aequant, sed etiam antepo-
Non solum supplet. Dujilicernpotestis habere merce- nunt. Non in immensum gloriabimur. Id est, snper
dem, etrefectionem sanctorum, et gratiaruminDo- id qftod possuniiis, niliil supra humaiiam mensuram
mino actionCm, et in ipsorum oratione hsec omniaa facimus, sed in aposlolatus gfatiam, quantum nobis
operatur. Ministratio kujus officii.Quaeeliam abun-- •" \ Dominus donare dignatus est, per quam etiam vobis
dat ipsorum pauperum oratione pro vobis. Deside- - Corinthiis prsedieavimus. Nec enimlioc ipsum usur-
rantium vos. Id est, amantium. Quis enim rion de- patione fecimus, sed prsecepto Dei. Non enim quasi
sideret talerii prOpter gratiam etmisericordiam emi- nqn perlingentes usque ad vos. Id est, per Dei con-
nentem? Grntias autem Deo. Qui tantam nobis gra-- silium ac praeceplum superextendimus nos, hoc est,
tiam pietafe sua ferre dignatus est. ut sine prsecepto Dei quadam usurpatione nosipsos
"•' ' vestros doctores, superiores, ac sublimiores quam
CAPUT X.'
Ipse autem ego Paulus. Qui prius rogavi fratres , vos constitueremus. Nam se Apostolus superex-
ut irent et obsecrareiitvos, lioc autem per meipsum,, tenderet, si ripn Dei prseeepto seipsum eorum ma-
nori per fratres. Obsecro vos per mansueiudinem.. gistrum cbnstitueret. Usque ad vos enim pervenimus.
Ea vos mansuetudine rogo, qua Christus cum see Dei scilicet prsecepto. Aliter. Non enim superex-
possef de injuriosis ulcisci, noluit, ut vel sero corri-- tendimus. Id esl, non ad alios transivimus. Quasi
gerentur. Mausuetudo auiem in corde, modeslia inn won perlingenles usgue ad vos.ld est, ut vobis di-
verbis est. missis alque imperfectis, quasi non per divinum
177 COLLECT. IN EPIST. II AD COR. 178
prseceptum ad vos non perveniremus, ad alios trans- A A quare non acceperit, ut adversarii, qui docerent gu-
iremus. lam, avaritiarnque sectarentur, quaerentes per Pau-
.. Non immensumgloriantes, lmtiiensum est in alie- lum aditum invenire lucrandi, npn haberent; .ut hic
nis laboribus gloiiari aliorum doctorum. Spem autem siyel panem acciperet, illi aurum licenfjus exige-
kabentescrescentis fidci. iiest, non munera.a vobis, rent. Ideo tollit occasionem Apostolus, ut in hoc ap-
sed mercedem a Deo vestrse fidei/exspectamus. Se- pareat, quod jiropter Dominum docent, si a discipu-
cundum regulam nostram. Hoc est regula nostra, lis nihil expetunt.
post aliorum salutem ad alios transire. Aut se- Operarii subdoli. Sttbdolus est, qui aliud fingit
cundum regulam rioslram, Id est, non secundum dum aliud agit. Quorum finis secundum operaJpso-
alienam. rum. Mala opera malus finis exspectat. Iterumdicp
In abundantia etiam. Non enim usque a.d vps suf- uotis. Jam superius dixefat; Sustinete me modicum,
ficit pervenisse, sed cum vestra fides creverit, ad et non reddiderat rationera, quod zelo Dei eos zela-
alios transibimus. Non in aliena regula. Sicut ipseu- ret, et non glprise desiderio esset de se aliquid nar-
doapostoli in praeparatis jam ab aliis gloriantur im- ratufus, ne in ejus bdium versi,falsos apostolos se-r
pudenter, Qui autem gloriatur. Efiam qui- debet glo- querentur.
riari, in Domino cujus in eo virtutes operatae sunt, P I ;/Ne quis exislimet insipientem. Ne me aliquis fex
gloiietur. Guem Dominus cpmmehdat. ld est, virtu- vobis putet quod j'aclantia3 causa, et non alicujus
tibus signbrum et doctrinse, profectus meipsum glprior. Velut insipientem acci-
CAPUT XI. pite. Hoc est; audite me quasi insipientem, npn re-
Utinam sustineretis. Id est,^ sustirtete me vel mo- verainsipientem, sed quasi insipientem.
dicum, qui alios multum sustinere consuevistis."In- Quod loquor. Id est, laudem meam. Non loquor
sipienliw.mew. Id est, gloriationis, quse quasi qusc- secundum Deum. Videtur [Deest insipiens, vel quid
dam insipientia videlur esse^ Insipientem se dicit, simile] esse, ut homo seipsum laudet, licet verum
quia illi necesse erat aliqua de se dicere,Ticet vera, dicat, nisi propter aliorum utilitatem, Deique gh>
ut ostendat quam vere insipientes sint, qui falso se riam lioe faciat. Secundum carnem. Id est> secundttni
laudant. nobilitalem carrialem. Libenter enim suffertis insi-
.• Sed et supportate me. Stultitiam meam sustiftete, pientes. Ideo dixi: Accipite quasi insipientem, si vos
dum pro amore vestro hoc dico- Mmulor enim vos. suffertis insipientes, id est, pseudbapostolos. Si quis
Non sliraulo livoris iiiflammor, sed vos tanquam vos in servitutem redigit: Id est, veteris legis Ct Ju-
patef divina aemulatione custpdio, ut possim Vos daismi. Si quis devorat. Id est, miineribus. Si quis
immaculatos Christo conjungere, tanto majore ^ accipit. Pecuniam vestram. Siquis extollitur. Id est,
studio conservatos, quanto melibri estis sponso juri- Judaica superbia vel scientia, vel de generis npbi-
gendi.'.' litale. Siquis in faciem vos cwdiu Hoc est, si quis'
Timeone sicut serpens sednxit Evam. Sicut enii» eliam praesentes vos objurgat.
serpens majora promisit, ut propria subtraheret, Secundum ignobilitatem dico. Ignobilitas quippe
sic majora haerelici quam quse doctriria Christi ha- maxima est, si filii Dei de terrena nobilitate se j'a-
bet proroittunt, ut sanam doetrinam corrumpant. ctant. Quasinos infirmi fuerimus in hac parte. l.d
Simplex autem sepsus est verus sensus, nulla falsi- est, quasi nos in ista parte ab illis minus aliquicl
tate iniermixta compositus atque corruptus. Alium hsibeainus. Audeo et ego.id est, possum audere glo-
Christum. Meliorem nostro Salvatore. Aut: alium riari, si volo. Hebrwi sunt. Id est, linguam Hebraeam
spiriium. Hoc est, si vobis aliquid.amplius gratias habent.Tsrae/ite snnt.Tdeo addit, quia multum glo-
pr^stiterint quam per nos accepistis, recte eos iiobjs riabantur in hoc nomine, cujusinterpretatio est, vir
pra-poni forsitan pateremini. Existimo enim me in vidensDeum.
nullo inferiorem amagnis apostolis. Quanto magis ab Ul minus sapiens.. Notandum si quis de Clirisli
bis qui nihil sunt. Sive ne putetis vos quam illosqui- T saltem ministerio glorietur, non sapienter hoc fa-
^.
bus Pelrus e't cseteri apostoli prsedicaverunt minus ciet. In laboribus plurimis. Quorum species epume-
aliquid accepisse. Sed nori scientia. Ut pseudoapo- rat. ln plagis. Sicut caesus est in Grfeta.Supra mo_-
stoli, qui cttm sint scientia imperiti, in sermone tu- dum, Fortitudinis niese. lnmortibus. Id est, exspe-
mido gloriantnr. ctatione mortis. ' ,
In omnibusaulem manifesti sunius, Qstendit inte- Quinquips quadragenas. Quinquies flagellatus sum
gritatem suam, qua secundum Deum omnia fecerit, quadraginta percussionibus juxia legem, non enim
cum riec avaritiam nec gulam,/ nec gioriam ab eis plagse secundum legem quadragesimum numerum
aliquando qusesierit. At nunquid peccatum feci ? Si excedani. Una minus. Id est, causa nobilitatis meae,
forte hoc solum peccavi, qui propter vos et illicita,, quia mos erat apud Judaeos, ut seryi quadraginta
et concessa contempsi. Est veritas Chrisliin me. percussionibus, liberi yero triginta et novem fla-
Sicut Christus quod semel staluit non rautavit, nec gellaretlur plagis; quinque vicibus trigeiias et no-
est aliquando mentitus, sic faciam. Hwc glorialip. venas, quasi transgressor legis accepi, quia lex qua-
Id est, nihil a vobis recipiendi. Deus scit. Quod yos draginta diebus in monteSiiiadata est. r
diligo. U.t amputem occasionem. Reddit hic causam Ter virgis cwsus sum. Id esl, a gentibus. Semella-
179 - SEDULH SCOTI 180
qidatus; sum. Id est,. a JudaeisInLycaonia Civitate^JAut nierito mihi esset stimulus necessafitis, qui me
sicut in Acfibus apostbtofum iegiinr. Periculis ih hominem esse semper demonsfrat. 7
civitate. Id est, Hierusalem a cbhtribuiibus illatis. AngeltisSatanm: She diabplus, qiii tribulationes
Periculis ih mari. Id est, In ffiifloribus tempestati- etplagas stiscitabat, sive dolof capitls; qui Satanas,
busfijuasqiie sttpra dixi. In falsisfratribus. Qui novel contrarius sanitati dicifur esse : Vel lex in mem-
stram/explbrare subintroierunt libertatem. In labo- bfiS poSita legi mentis suse conlraria, de qua alibi
ribus. Id est, manuum. In miseriis. Id est, jnopia dicit': Videoaliamlegemiiimembrismeis.
cibiet vestimenti. In fanie ei siti. Ex necessitate. Sufficit tibigra(ia:id esf, ad me glorificandum, et
Irijejunio. Ex vbluntate. Prwier illaquw extrinsecus ad ulilitateni muliorrtm, tibique a stinnilp ad prbte-
stihf. Id est, quas pbr consuetudinem leviofa esse vi- geiidttffi.Grdtiamed. Id est, gfatia apostoiatttsquam
deniur : in propfto enim corpore suslinuit praedi- dbtiavi tibi.' Nam virtus. Id bst,"animae,VfeI"s:anandi
cta, non sic siipposita. histdntia mea.id est, qua alios. In infirmitate, IA esf, carnis; Liberiferitaque
insto semper, utfbmties audiant evangelium ef cre- gloriabor. Id est, postquaffi cogriovi prodeSse quod
'"""" nocere pulabam. fn coniuhietiis: Noriin hptibribus.
dant.
Quisinfirmatur. Cum iiifirmantibus infirmor, cum Innecessitdte. Non in otio, ' setl in necessitate famis
'';:''- ':''':"' ':'" '•::-• '•'' ":"
pereuntibus perire me compatior; sic pror tristitia, JB et sitiSi
ut aninio ardefe me sentiarii. "": Pro Christb. Non pfb aliqiio' criniine. C«w infir--
Quis scandalhaiur. Id est, ariimo, fide, opere. St mor tunc potens sum; Maxima potentia est infirmari
gloriari oportet. Jam si gloriari necesse esf, in his pro Christo, et magttsedivitiae indigere. Vosme coe-
quse non ad laetiliam, sed ad meliorationfem perli- gistis. Id est, ut me gloriarer, dum pseudoapostblos
nent glbriabor. Ihfirmilatis mem. Omnes superiores sese glorianles recepistis. Gommendari.Id est, lau-V
necessitates uno infirmitatis noroine definiiintur, eb dari. Nildl miriiis fui. Virtute et doctrirta nou so-
lum se pseudoapostolis excellit; sed etiam bonis
quod humanse imbeciHitati isfa praevaleant.
Scii quod non mentior. Rem quasi diflicilfeffidi- coaequavit, ne aliud qusererent quam quod ipse do-
cturus, quod Judsei cbntra eum efiam principes Gen- cuerat.'
tium coricifassent, ante implofat tesiimonium Dei, Etsitiiliil sum. Pfo humilitate hoc dicit: vel, et
nejactantiaeputaretur, quod adversus eum etiam re^- si nihir sum, ut pseudoapostolis videtur. In emni
gna surrexefint, et nihil potuerinf praevalere. Hsec , palienlia. In hoc apparet, iquodper patientiam signa
:-' '"-' •• - ""
autem bmnia ideo dinumerat, ut ostendat quidinter fiunt. ". •":""
veros'falsosque apostolos rntersit. Aut idcirco Deutii Virtutibus. Id cst, sanilatibus. Non gravavi vos:
tesfeni invobat, ut visiones quas seqiienter exponit C f Idest, tton accipiens a vobis stipendia militise rnea;;
"
credantuf. '" '; Doriatemihi.Irbnice ioqttitur. Ecce iertio hocpara^
Prwpositusgentis. Td est, pfsepositus geritis illiiis, tus sumvenire ad vos. PriniO ad iUos venit, quatido
ubi regnaret Aretha. Etper fenestram: Id est, domus ipsis prsesentialiler praedicavit; secundo voltiit ire
adhaefentis muro. cum prinia epistola, vel pef ipsam epistolam; tertio
",'"'"' CAPUT xn. quod paratus erat ire cuffi hac epistola, vel per hanc
JVonexpedit mihi. Id esf, non mihi expedit, quia epistolam, quod Credibilius.
t_ui necessitate compellpr, sed vobis in me glorian- Sed vos. Quserens salulem vestram. Ego autem li-
tibus. cotitra bsereticos. : benler impendani. *H0c, Cst," quidquid habCo borii
Vehiamautem advisiones.ldeo hoc dicit, nequis exempli, et laboris pfsedicationis ffiese, inipendo, id
ei objiceret : Quid in iils glpriaris, cum multa sint eSt, solvo. Et plusqiiam oossum impendar, Perfecla
flagella peccaforis? Ad visiones. Qttsein'somnis vidi. ciiim dilectio non sblum totum quod liabet impfendil,
Et revelationes. Absque somno. Domihi, Sibiiiifirmi- sed feliamlibeiiter ipsa superimpenditur, si necesse
tates reptttat, Domino visiones asCribit. est.,J9o/o vos coipi? Est iiHerrogatio. Per omnia se"
iScio iwminem. Hoc de se humilitatis causa, qiiasi purgat, ipsorum semper conscientiam testem invo-
in atterius persona loquitur. Siveih corpbre, elc.v-^.Cans;' •':' -!'
Putabat quod iri corpore efat qtiia non sensit morr •Nuritftiid cifcuriweniuosHd est, nunquid aliquis a
tem: pufabat se exlfa corpus fuisse, pro excelsi- vobis abslulit adme perferendurti? Eodem spiritu:
tate, atque evidentia visionis. .Tertium coelum.Ubi Id est, sancto. Eisdem vestigiis. Id est, exelnplis.
arigelidaevirtules continentur, intelligitur. Quid excusemusnos. Id est, purgemus nos et laude-
Et scio hominem hujusmodi. Quod iterum repetit, mus, ut vobis placeamus, noii coram Deo.
ostendit aliam visionem fuisse. In paradisum. Id est, In prwsentia Dei. Patris, quem fallere impossi-
Adae, vel ccelestem. bileest. In Ghristo. Id est, in perspna Cbristi idep
Verbqihtiuditd. Id est, sivequae nrilli fase$t dici, rmendacium npn loquimur.
sive quaeimpossibile est humariam naturam capere. Et ego inveniar a vobis qualem non vuhis. Vel se-
Parcb autem. Quia sufficiunt manifesta, etiam si ce- verus in vindicta: hic aulem blandiffientis minse
lentur occulta, ne quis existimet me angelum, vel junguntur. Contentiones.Praefefendomagislros ma-
Deum esse, non homiuem. Et ne magnititdo revela- gistris. JEmulatibnes. Minorum coritra majpres. Ani-
lionum extollai me. Quanta putatis esse quae celo, inositates. Elatipnes ariimorum. Dissensiones.In cor-
181 COLLECT. IN EPIST. AD GALAT. 182.
dibus. Super hhmunditia.Td cst, fOrnicatioiic conlra A j viridicando in yosnos reprpbos videri, tamen uf vos
naturam. Et fornicalionc. Adiilterio. Impudicitia. quod bonum est iaciatis. Non eritm possumus ali-
In consanguineos. quid advcrsus veritatem. Cum vos non merueritis
CAPUT XIII. vindictam, super vos dare non possumus.
Pradixi enim. In prima epislola. Et prwdico. In Gaudemusenim cum nos infirmi fuerimus. Si non
hac cpistola, antequam veniam ad vos. Qui in me sit necesse ut noslra virtus appareal, sicut Pelri ap-.
loqtdlur Gkristus. Qiri pofest in vos vindicare, nisii paruil in Anariia, el Saphira.
pcEiiitentiamagatis. Non infirmalur. Id est, in vindi- Infirmaiur. Non dando vindictam. Vos hic fortcs
cta super vos, vel in virtutibus, quas operalus cst; eslis. Id est, in fide, et in bonis operibus. Vcslram
in vobis. Nam elsi crucifixus.Quodjcrucifixusest, no- consummationem.Id esl, perfeetionem. In wdifica-
strse infirmitatis cst, ct quod vhil, suae virtutis cst. tionem. Ut vos de ctetero emendetis, et alii formi-
Sed vivemuscum eo ex viriule Dci. Dabit nobis; dent peccarc. Et non in deslructionem.Ad quam sibi
virlutem, ut possimus vindicare in vos : vel in illoi pscudoajiostoli polestatem suscijiiunt. Gandete. In
vivemus in fulura beatiludine. Si estis in fide. Quae • teiitalionibus. Perjccti estote. In bonis operibus.
jicr dilectionem operatur. A'on ul nos ptobali appa- Deus pacis. Qui esl pax. Et dileclionis. Qui est dile-
rcamus. Si enim aliqnid mali fcceritis, nos vindi-- :B clio et charitas. ln osculo sancto. Id cst, non sub-
cando apparebimus probati; scd malumus vel 11011 i dolo.
JW»— . ..... . | ,.
";;>iir-;:;::; ;
CAPUTPRIMUM. sic tamcito iransferimini, ab eo qtii vosvocavitingra-

tidm Christiin aliud evangeliumJNescioquaeVosaura
Pflju/MS gpostplus npn gb hgminibus. Hpc est, npn
abliumana praesumptione,ut dicunt illi. IIoc eontra a fidei rectiludine deflectit. Quod non est aliud. Nam
veram aliud esse non potest, nisi Ghri-
eps quj Paulum dicuntsubitoprbrupissein. aposto- eVangelium
iatttffi, vel a roajoribus ordinaturo. Ergo non abho- sti: qubd enim veritati contrariuiri, evarigelium rion
•,mirtibus,yel per apostplos alios. / Q est dicenidum.£< volunt avertere evungeliumChrisli.
<-"Neque per iioniinem.Ut Aaronper Moysen. Qua-- Evaiigeliuni ad legeffi revocant, dumTiUeram tan-
tum sequuntur; posteriora in faciem ponunt, et
tuorsunt aposfolorurogenera,Unum, qnod neque ab
hpiitinibus, neque pef hgminem est, sedper.Jesum quodin facie^pbst tergum faciunt. Sed et si nos. Id
Ckristum et Deurn Palrem, ut lsaias et•cseteri pro- est, eVangelizaverimus.
phetae, etipse Paulus, Aliud, quod ,a Dep^sedper Analhemg. Detestatio. Sicui: prmdiximus.ldi est,
homirteni, ut Jesus filius Naye a Deo, sed per Mpy- prsecedenti lestimonio."Et.nunciierum dico. Quia re-
sert. Tertium, quod ab homiiiibus, et non alieo, petitum fortius coiiiniendatur. Modo enim komini-
cum yel hominum fayprp aliquis ordinatur, ut nune bus suadee, an Deo1 Hoc est, nunquid propter ho-
yidenjus plurimos non judicip, sed redemptp faypre mines vos suadeo, quod prppter tradilionern Judseo-
yplgi in sacerdptium subrogari. Qtistrtuni,quOdne- rum attie faciebani? Ostendere vult se odia hoffii-
que a Deo, neque/abhpmine, neque per hpminetti, num npn tiriientero, libere defertdere veritatem,
sed a senieiipso, ut p.nroes psepdpprppheta?et pseu- Siadkuc kominibus placerem. ld est, si JudseTs
. doaposloli. placerem, Ckristi sefvus npn essem. Quia assere-
Sed per Jesum Christum. jjui Pefrum et cseteros rem legem et in fide eyangelii Christb non servirem.
âpostploselegit.,jE'!Deum.Pqlrem, gui suscitqyiteum J) Quianon est secundum kbminem,Id est, quia neque
« morluis. Qup psleriditur una pperatip Patris et f\— a ffie finxi. Negue edoctus sutn, Neque aliquis roe
lii. Qui suscitavitpugi g morluis. Ideo commempfat docuit ut intelligereni parabolas, et obscura evange-
De.uinPatrem, qui suscitavit eum a mprluis, ut per iii. Sed per revelalionem Jesu Chrisli. In yia Da-
hunc yirtutem sui apostplatus commendet, dpm ab masci, vel Spiritus sancti revelatione. Audistis enim
ipspPatre mjssus est. Grgtiaypbis. Quiagratis, np- conversationemmeani. Ostendere vult quia firmifer
liis dpnantur peccata, In lipc subaudis,. precpr multi- teriuerit..Judaismum,' et fideliter pro traditionibus
plicetur. Et pax. Qua remissis pmnibus delictis fue- Patrum expugnayerit Ecclesiam : ut inteiiigantus
rantrecpnciliati Dep. Qui se dedit. Qsteiidit..benefi- euin non potuisse in.dehumano consiiio, nisi reyela-
cia Chrisli, quibus existebant ingrati, in lege qpae tione divina separari.
peccateribus, tjata fuerat yivere cupientes, De prm- , Quoniamsnpra mprfMm.Aliorumpersecutorum.Pa-
senti smculi mglo. Id.est, de malis ssebulipperibus.: ternarum.tradiiignum. Id est^nonDei matidatorum.
niundus enim bonus estv Secundum voluntatem Dei. /0"»' riie segregavit. Id est, elegit. Ab ulero matris.
Jd est, npri secundum facultatem et merita npstra. Unde apjiaret, quod cjuamvisnpn ab uterp statim in
Amen. Cp.nclusioprsecedentis prplpgi. Mirgrguqd appstolatum vbcatus est, taffienin pfaescientiaelectus
183 SEDULII SCOTl m
est. Et hic quseritur, cur Paulus ab utero segrega- A evangelium. Non didici tantum, sed confuli. Seorsum
tus Ecclesiam persequitur, et Petrus a Christb ele- auiem. Idest, secreto per Judseosadhuc judaizantes.
ctus, abnegat Christum : scilicet ut sciant compati Ne forte invacuum currerem. Judaizantes amputa-
infirmis, et ut ostenderet exfemplum poenitentise bant libertatem nostram, qui non sumus sub lege
p g [Id est, per gratiam] dicetido : Stiule, Saule, circumcisionis. Quibus ad koram cessimus. Qui nec
qui etiam me in praescientia ab utero segregaverat, Titum circumcidimus. Male in Latinis codicibus
«juoniamut voluit fecit quod sciebat esse futurum. legitur, quibus ad horam cessimus. [Grmce legitur':
In me. Id est, per me. JVon acquievi carni efsan- Ois ouSerrph$&pa» eVzupuvT>5uwoTay^.Quales fl/i-
guini. Sive ut ego eo melius habens non contuli, quando fuerint. Quando eos Dominus sua prseSenlia
vel nihil ab apostolis didici, ut alii putant. Non con- docuit. Nihil mea. Doctiina. Interest. Id est, refert,
tulit platie Paulus post revelatioiiem Christi cttm vel distat. Deus enim personam hominis non accipit.
carne et sanguine, quia noluit margaritas projicCre Quia nec tempus praejudicat fidei, nec persona la-
anle porcos, sed paulatim de carne et sanguine ver- bori. Dexteras dederunt. Quod est signum pacis et
tit in spiritum. Aut rion acquievi carhi et sanguini, unitatis. €onseiiseraiit enim ita nos docere debere.
id est, Judaico generi. Neque veni in Hierusalem ad Mihi et Bamabw. Ambo enim missi erant, ut Genti-
tmteceiiores meos apostolos. ld est, ad dicendum. B ] bus prsedicarent. Tantum ut pauperum menioreses-
Sed abii in Arubiam, et reversus sum Damascum. . semus. Vel sanctorum qui erant Hierosolymis, qui
Quaeritur quomodo Paulus dicit se non venisse in omnia sua dislribuentes ad apostolorum pedes pre-
Hierosolymam, duse [quae] vero factaesunt ei insidiae tia deponebant, vcl quorum bona fuerant a Judseis
anDamasco (Act.ix).Ideo ergo Lucasprsetermisit de invasa, sicut legimus ad Hebraeos.Sed cum venissetet
Arabia, quia nihil digrium forsitan in Arabia Pauliis Petrus: Galatarum infirmitas eum compellit narrare,
perpetravit. Sed abii in Arabiam. Sed de Damascoin quod non solum cseteri apostoli nihil ei contulerhit,
Arabiam ivi protinus, ut docerem quod mihi a Do- nec minor eis fuerat, sed ipse in Pelro aliquid cor-
tnino fuerat revelatiim. rexit, qui princeps apostolorum fuit. Aliter licet
Deinde post triennium veni Hierosolymani. Osten- dextras concordisc et pacis mihi dederunt, tamen
tlit se non indiguisse doceri, qui jam tribus pradi- Petro restiti, videns qnod contra Evangelii regulam
tcaverat annis. Videre Pelrum. Id est, videndi gratia, ageret. HoC autem totum agit ut ostendat se nun-
mon discendi. Et mansi apud eum diebus quindecim. quam Circumcisionis fuisse factorem, quod de illo
Septem et octo significat Vetus et Novum Teslamen- falsi aposloli confingebant.
lum, propter sabbatum, et octavurii diem resur- Qaoniam reprehensibiliserat. Id est, dignus repro-
rectionis Dominicse. <
C hensione. Cnm Gentibusmandncabat. Ut in vase de-
Alitttn aulem apostolum non vidi. Ne ab aliis monstratum. Et simulationi ejus. Id est, hypocrisi»
discere videretur. iVisi Jacobum fratrem Domini. Ne dum aliud coram Deo credebai, et aliud coram ho-
autem hic Jacobum putes filium Zebedsei, lege minibus agebat
Acttts apostolorum, qui j'am ab Herode fueratpe- ha etBarnabas. Qui tunc mecum ad Gentes mis-
remptus; sic eniro in Actibus legitur : Misit Herodes sus fuefat. Dixi Pelro coram omnibus. Dum enim
rex manus, ut.afjligeret quosdam deEcclesia. Occidit , coram omnibus culpa commissa fuit, coram omni-
autem Jacobum fratrem Joannis gladio (Aef.xn). bus argui debuit. Ideo autem hoc dixit, .ut Judaeis
Eusebius in libro secundo Historiarum dicit: Deinde de circumcisione superbia, et Geiitibus desperatio
«ccidefunt Jndaei Jacobum, cjui dicebatur ffater Do- tolleretur. Si tu cum sis Judwus gentiliter vivis. Hoc
mini, pro eo quod esset filius Joseph, qui Christi est, si tu non tenes quod natus es, quoniodo illos fa-
quasi pater habebatur, quoniam desponsata ei fue- cis tertere quod nati non sunt? Rationem reddit,
ratvirgo Maria.Huiic, inquit, Jacobum,qui et Juslusi non injuriam facit.
cognominatus est ab anliquis, virtutum merito et; Gentiliter. Id est, non Judaice, hoc est, non ex
Insignis vilse privilegio, primum historiae tradide-. - operibus legis, sed sola fide. Sic et Gentes vilam in
runt suscepisse Ecclesise quse Hierosolymis est;" Chrislo irivenisse tu riosti. Quomodo Gentes cogis
sedem. Judaizare? Id est, dum te subtrahis tanquam a pec-
Quw autem scribo vobis, ecee coram Deo quianon i catoribus. Judaizare. Id est, lionorem dare_circum-
mentior. Quse scribo vera sunt, et Deo testanfe con- cisioni, et lilteram observare. Nos natura Judwi, et
firmo. Eram aulem ignotus facie. Hoc ideo dicit, nei non ex .Gentibus peccatores. Nos, inquil, Cgo et tu
- quis putaret eum ab illis evangelium didicisse. Et( Petre; illius miscuit personam et suam, ne illi fa-
in me magnificare Deum. Qui solus potest hoc ef- cere videretur iirjuriam. Hieronymiis de hac quae-
ficere. stione dicit, quod subliliter hoc fecit Paulus, non
CAPUT II. vere Petro resislendo, sed in forma vituperat Pe-
Deinde post annos qualuordecim iterum ascendii trum, alios per eum observantes litteram percu-
Hierosolymam. Quoniam de oneribus legis qusestioi tiendo. Cur enim ille viluperet Petrufficonseiitiendo
movebatur. Judseis, dum ipse cirCuihcidit Timotheum per Ju-
Cum Rarnaba. Id est, circumciso. Et Tito. Ex_ dseos? Augustinus vero asserit, quod vere Paulus
Geritibus prseputium habente. Et contuli cumillis i Petrum reprehendit, nec falsum sit quod superiiis
185 COLLECT. IN EPISTv AD GALAT. 186
in hac Epistola dixit: Qum autem scribo vobis, ecce A . iamen in hoc non dubitantis sermo est> sed potius
coram Deo qtiod non menlior: non eiiini ita lau- ; cpnfirmantis, securidum illud : Si tamen jtislum esi
dandi sunt sancti viri ut frangatiir Scfiplura. Sicut apud Deum relribuere his gui vobis tribuani tribula-
alii dicunt Petrum Deum non negasse, et in hbc tionem. Opertitur virtutes in vobis. Ostendit Galatas
mendacem Jaciunt Salvatorem dicetitem : Ter me ' accepto per fidem Spiritu/sancto donahabuisse vir-
negabis. Quoniam non jusiificatur homo ex operibus tutum, Vel prbphetiam et genera linguarum. Credi-
legis, velsabbatis, et circumcisioiie, caeterisquequse dit Abraharn Deo, et iepuiatum est illi ad justiiiam.
non. per justitiam, sed ad edomandam populi duri- Non dixit, operatus est per legem, sed sola fide cre-
tiam sunt mandata. Sive non jtislifieatur, hoc scili- didit, hoc est, quod exiit de terra sua in terrarn
cet tempore Novi Testamenti. quam ignorabat; quod Saram nonageriariam et sfe-
Nisi per fidem Jesu Christi. Nam patriarchae et rilem credidit esse parituram; quod inTsaac yoca-
jiropbetse non ex operibus legis, sed ex fide juslift- retur sibi semen, et qttod obtulit filram suum.' Pfo~
cati sunt. Inventi sumus et ipsi peccatores. Dum nec videns hocScriptura. Non qttod atramentuffi et mem-
ipsis operibus legis j'ustificatur homb. Nuhquid ergo brana, quse;insensuales suttt, possint futura prse-
Christus minister peccati est? Hoc est, si hos pro noscere, sed quod Spiritiis sanctus, et sensus qui in
qiiibus passus Cst, rion absolvit, tanquam non va-".B littera latet, futura prsedicant. Irite. Non lege : sed
l.erisindulgefe. in te, hocest, infide tua,,qules caput fidfei. Bene-
Ego ettim per legem leglmortuus sum. Per legem dlcenlur orrines gentesfGen. xxii). Non una geris
Chrisli,Tegi litterse, sive per ipsaffi venientem ipsi taritiim Judaica, sed omnes gentes. Sub mdledicto
mortuus sum, quia ipsa se cessaturam esse prsesunt. Quia ita praevaluit consuetudp jieccandi, ut
dixit. Ut Deo vivam. Qui legem suam innovavit. »emD jam perficiat legem, sicut Pefrus Apostolus
CMIM Christo crucifixus sum. Qui.omnibus peccatis ait: Quod neque putres riostri, neque nos portafe po-
quibus lex data fest, sum morturts%Ergo lex mihi tuinms (Act. xv). Si qui vero justi non erant male-
miDimenecessaria. Vivo autem. Viyo liic vita spiri- dicti, non ex operibus legis, sed tidei gratia salvati
tuali. Jam non ege. Id est^ yetus homo, vel non mea srint. Sed gui facit illa. Mandata legis. Vivet itieis.
facultate. In.fide vivoFiliiDei. Id est, in sola fide, qui Carnali scilicet vita, quia noh est reus mprtis, dum
nihil debeolegi. Non irrilam fdcio legemDei. Hoc est, implet mandata legis. Christus redemit riosde male-
non debeoilliesseingemitum, quinietanlum dilexit, dicto legis. Emere et redimere hoc est: quia.qui
ut pro me etiam moreretur. Abj'ecla enim et irrita emit, alienum; qui autem redimit, id est,proprium
gratia est, si mihi sola non sufficit. Irritain ergo quod suum fuit, et suum esse desivit.
gratiam facit, qui post evangelium vivitinlege, et( V' Muledictus omnis qui pendet in Hgiio. Npn ideo
peccafis post baplismum sordidatttr. Hucusque con- maledictus quia pependit, sed ideo pendet qttia ma-
tra Petrum. Nunc ad Galatas sermonem retorquet. ledictus. Ille negat Christum maledictum, qtti negat
CAPUT III. Christuni mortttum. Qui autem confitetur mortuum,
Ostulli Galatm, quis vos fttscinavit non obedire etnegare non potest morteto de peccato esse, et ob
veritati? Hoc iion est contrarium verbo Salvaloris, hocetiam ipsuffi pecCatum vocari, audiat ipse Apo-
quo fratrem fatuum vocari prohibuit: qui niorc di- -stpluni dicentem : Qub modo vetus homo noster si-
ligentis bene corripit, sicut Dominus dicit :Et vos mtil cumillo crucifixus est, et intelliget quod roale-
sine.intellectu eslis, et modicw fidwi. Jus enim est dictura Moyses dixerit (Deut. xxi). Ideoque secutus
magistris peccantes increpare discipulos. Quis vos Aposlolus ait de Christo : Factus pro nobis male-
fascinavit? Quis vobis invidit? Fascinatio fenim dictum, sicut non limuitdicere: Pfb omnibus mor-
Graece invidia interpretatur. Arite quofum oculbs tuus est, hoc Cst, rton mortuus quia maledictus,
Christus Jesus proscriptus esl. Vel quibus per meam quia mofs ipsa ex maledicto est, et malediclum est
prsedicationem ita manifestata est passio ejus,ut esse peccatuffi, sive ipsum quo fit ut sequatur sup-
ipse ante vos sententiam damnationis excepit. Etih ^. plicium, sive ipsum supplicium, quod alio modo vo-
vobis crucifixus. Quasl apud vos omnia facta sint. catur peccatum, quia fit ex peccato. Qtiod autfem
Sive sic : Queffi vere pro damnato et morluo etiam additiim est, timnis, ut diceretur : Malediclus om-
nunc vilem habetis, dum putatis eum vobis non sufr nis quipendet in ligno, non sane Moyses minus prse-
ficere ad salutem. An ex auditufidei? Si enim ex vidit etiam justos in cruce futuros; sed bene prsevi-
merito fidei Spiritum sanctum accepistis, quid vo- dit hsereticos veraffi mortem Domini negaturos,et
bis lex amplius dare poterit? Sic slulli estis , ut cum ideb yolentes ab hoc maledicto Christum sejungere,
spiritn ewperiiis. Magna slultitia est in servitutem ut a mortis etiam unitate sejungerent? Si enim vera
VTeterisa libertate Novi Testamenti etgratise diver- jlla mors.non erat, nullum maledictum Christo crur
lere. Nunc carne consummamini. Id est, in legem cifixo pependit in ligno, quia nec vere crucifixus
carnalem euntes. Tanta passi estis sine causa, si ta- est. Ac per hoc additum est omnis, ne Ghristus ad
mensine catisa, Galatse in crucifixum credentes, ai /veram mortem non perlmere .dicerelur, si a male-
Judseis et Gentibus tormerita et opprbbria multa; dicto, quod morti conjunctum est, insipienti hbnori-
perpessi sunt. Dicit ergo tanta sine causa pro Chri- ficentia separetttr..Ut pollicitationem spiritus acci-
sto tolerastis, si tamen non iterum corrigatis. iSii piamus per fidem, Quaeper Joelem offini carni pro-
187" SEDULH SCOTI igg
iriissa est, vel universo generi humano, ut: Effun-- Ald est, CIiTistus. Unusest. Ideo hpc addidit, ne quis
darti de spiritu meo super omnemcarnem ( Joel. Ii).. putaret Christum ab unitale divinse naturse divisiiro,
Fratres secundum hbmiheni dico. IIoc est, humanoo quia mediaforis guscepisset officium, Lex ergo gd-
ulof exemplo. Sive securidum hominem-: riara ex-- versus proinissa Deifghsit.Qm nec lex prphibuiti
celsiorem et pfofundiorem sensun/ihabeo in his prp-i- ut promissa quae prsedicta sunt ppstea cpmple-
missiombus, si dicerem; tamen non profunda pro- rentur.:
fero, sed qub potesf homo intelligere. Nemo irritamw Sed conclusit. Id est, deprehendit. Osten.ditar-
fdcit. Quasidixisset : Si hominis teslamentum riemo o guendopeccala, qpia yetuslex pestem npn detule-
spernit, quanto magis Dei testamenliim, hoc est,, rat, sed ostpndit om.ni.asub peccatp, dicendp : Non
promisSionem! Ac si diceret: Quamvis lex data estt esl qui faciat bonum, non est usque ad unum,id fest
arttequiim impleretur promissio; tameri rion in illai- êteris Teslanieni,i,:Z7i:r^tonMss/p.:id,e^
lege impleta est Abrahaeproffiissio, sed ad hbc tan-- tup begefiicenfurpmnes gentes.Ex fide.ld est, ut
tum lex data est, ut per illam" aleremur, donec ad-: spla fide salvarentur 'credentes. Stib lege custodiebq-
veniret promissio. Simplex autem senstts, qtti ,es'tint mur. Hpc est, seryabainur a lege liuic fidei, quas;
hoc lOcbtextus, talem vim habet, ut docet Aposto-. erat suo tempore reyelanda. Coitclusi,Id est, unius
lus, non posse per legem quse postea data est, re-. B Dei, Itgque lex pqsdqgbgus. Ad disCiplinam nos,
promissio, nec Tquaeantea facta 'surit ad Abfahaffii arctius retentans perfectam doctrinam yero roagislro
destrui, et posteriora pribribus praijttdicare. Norii -reservabat. Npn sgi?pmdggpgosjiriws. Nani/perfeClse
ifriiumfacit. Id est, qusepost tanluffi leitipbris datai setatis discipuli nonindigent paedagogo.Omriesenim
est lex, testamenlum illud noti potest evacuare,, filii Dei estis. Ad hpc yalet, np Geptes de se despe-
quod Abraham Deus confirniayit in Christb. Ad eva-, - rarenf, quia npn custpdiebantur sub paedagogo, et
cuttndam promissioriemiNei ut non poslea implere- ideo se filios rion puJ,areiit, sed per iidem induendo
tur promissio post datam legem, quasi in illa imple- Christuffi pmnes fiunt filii» non natura, ut urticus
retnr. Qumpbsl quadringentos et triginta annos factai qui etiaffi sapientia Dei pst, prsestante niedialoris
est lex. Habilalio filiofiiin Israel, qiia manserunt ini fide, quam fidei gratiam nunc indunientum yocatj
jEgypto, fuit -450annornm, qulbus expletis, eademi ut CJiristo indttti Sinf, qui/iii Ciirisfuiricredideruiit,
die, "egressus estomnis exercitus Doriiini de lerra_ et ideo Dei filii fratrpsque mediatpris.effecti, in qua
jEgypti, ttt Scriptufa tfestalur Exodi. Quorum ta-; fideiion est distaniia Judasi neque Oraeci.
meti sutiimam anriorum, chronographi a 75 annbi No.n esl Judceus; neque Grmgm. Ante epini non
riativitatis Abraham, qttb terram fepromissionis in- «...,. soluin inter Judaeum
....... et Grsecum, sed eliam inter
,•...........
tfavit, computant seqtientes editionem Septuaginta V tribum el tribum eral diyersifas niagna. Sed nofan-
interprelum, quse dicit: Habitaiio autem filiorum, dum, qupd iri boe tres diilerenlias, generis videli-
Isrriel, quttm habitaverunl in JEggpto, et in lerra; cet, conditionis, etsfexus ppsuit. Qmnes enim vos
Chanaan, »'p«»et palres eorum anni 450. Quain; ne- unum. Etsi omnes uiium cprpus Christi effecti estis.
cessario sequendain et ipsa Hebraica veritas psten- Abriihwsenien ejxis: Ut jtres hseredes non ex carnali
dit, qttse narrat Caath filiuniLfevi, quem naturii esse semine, sed ex divina prpmissione generali. "" ""'
constal iiiterra Ghanaan, vixisseamiosiSS, etfilium ; '[' '.•CAPUT iv.''.'".
Amram palrem Moysi annosI57, etipsuniMoysenSO Dico qutem qriandiu pqrvulns est. Parvuhis filius
fiiisse annorum tcropore egresSibnis de jEgypto, vel popplus, propter uiiam fidem ad unum senien
quia nimirum horum summam annorum constat 450 Abrahse perlinens, sed partipi sjib psedagogofuif ex
implere non ppsse. Anriuit autem horum fransla- parle Judaeorum,parfiin sub plementis hujus mundi,
tiorii et Apostblus, cum ait: Abrakm dictm suni pro- quibus tanquam prpcuratoribus seryiebarit ex parte
inissiones, etc. Abrahse attterii per repromissionem, /GeiHium. Niltii differt g ,seryg. Quia iilijis sub
id est, rion per legem, quse riondum erat,(sed per cor.rectione disciplinse, esj quoinbdp seryus. Sed
repromisSiorieffi: ut : Jn semine tuo benedicenliir'""' nsub cur.atgribus. Qtii /hsereditafeni puero cuslo-
oiiinestermini ierrm. ''diunt."
Quid igitur lex? propter transgressionemposiia esi. Ef gcloribus. Qui eum ad bpnos mpres cogunt.
A latere venientem quseslionemsibi ipse proppnit: Tteni, sub tutoribus, yel /angpjiis,yel prophetis, quo-
Quare ergo data est lbx, duffinon illa pj-omiSsioest, runi yerbis in adventiini S'alyatoris quotidie erudie-
nec implet pforoissibrtem, nemoque per eam salya- 'ibanlur,
fur?ad quod respbndet: Lexpropter transgressionem Sub elemeritis.Impts nigncfi; Qujbus quasi dijs
posita est, et mbrlis pigiius fuit, donec veniret se- usque ad adyenlum-'ChristiGpntiles serviebant. Alii
men. Hic autem hyperbalon est, ex Omniparte con- Iegem et eloquia propiielaruiii, quibus quasi quo-
fusum, est eiiimhic bfdo : Lex posita iri manu me- dam alphabeto erudiebantur, dicupf. Fgctum[sub
diatoris propter transgressionem, disposita per «n- lege, quia circunicisus est, et hostia prb illp oblata
gelos. Dispbsila per angelos. Quia per angelos lex est,"quia si §ub lege facfus non esset, Judseiin eura
miriistrabatuf. Inmariu mediatoris. Sive Mpysi, ut; .credere non ppterarit. (7t gdoptipnenifiiiorum. Nos
qiiidam putarit. Naffi et Moyses, aiunt, inter Deum : enim beneficio et .dignatione lnisericprdiaeejus Dei
et populum medius fuit; sive Christi. Deus auiem. §ma.nslfii^..Recipe^nt^s. Npn accipiamus, sed reci-
iaa COLLECT. IN EPIST. AD GALAT. 190
de facere conantur. :Non
piamus, utlignificaret ,et hqcnps amisisse in Adam, JA.carn.ales Vos spirilualibus
ex /quo .Hiprtales sumus. ;ClqnfgiUehi.:Sigsplapiare bene. IdeSt, dum sedueere vps,yplunt.:p:i illoswntu-
suscitantem. Abbapqter. Consuetudo ScriptursDes.t, leinini, Id est, ut sub jugo legis teneamini. Ghg-
ut Hebrseum yerbum cum interpretatipne ponat, ut rismqta. Id est, db^S- $mti!.gmini. Id esi, spcta-
inGenesi es.t, mspch vernqculus, Imo cogniti estisq mini. Filipli. mei quos itergm pqriurip. Id est, per
Deo. TJui.a npn illuro VPS qusesistisj sed jlle vps banc-epistolaffi, quia pfi,us parturivi: vos per evan-
perditos requisivil: non quod tuncepgnovissetillos geliuni genitps in lucein yeritatis, sed eundo in yefe-.
Deus, praecognitos yidelicet anfe eonslitutionem rem legem, 'Vanasque hpminum doctrinas,. novam
mundi, sed qttia tunc ipsi eum illius munere, nori vitam, Christique fprffiamperdidistis; sedpuncyps
sttb itierj.lo yel facultate cognoyeraptVMaliiit Apo? iterum parturio, ut per 'p.oenitentiam'renascamini-
stolus trppiceIbqui, nt ,tunc ab illp cpgnitps diceret, Et mutgre vgpgn.. Jd est,:quia niagis viva qu.am
cum eis cognpscendtiffi se praestilit, ei maluit verr / mprtua prod.esf.
bum simm corrigere xjuo dixit; Nunc autem cogrio- QtiP.hiqni cpnfundpf §n' v.obis, Cbnfunditur, quia
scentes Deum, quasi faoc minus recle dixeril; quod lilii effecti servi esse cceperunt, Qugniam Abraliam
proprie dixefat, et dicere Imo cogniti estis ab eo, dugs filips habuit. Dedit aptem regttlam ex hoc loco:
quarii sine revocatiorie sibi arrbgare se potuisse B -1 Appstolus, intelligendi allegpricas rafipnes, seilicet
quod eis pbsseilledonaverat. Ad infipna et egend;'-. ut martenfe h istprise yeritate, figuras Testatiietiti
elementg. Quae nunc irififma ef egena dicit, supe^ yeleris exppnamus ; nam cuffi dixiss.et Abraham
rius muridi elementa posuit. Infirma autem dicun- duas uxores yerissime liabere, postea qua3 prsefigu-
tur, quia riihil possunt his qui se adoranU Egena raverint demonstravit.
Vefo,"quod divina-gubefnatione egearit. Dies"obser-;• Unum. J.sm'ael.',2)eflnp|//«PId est, ,de Agar jEgyp-:
ti«Jis.Stint quaedam quae ievissima liutareiitur, tiisii tia.'JE<unutn, Isaac. Delibera. fd pst, Sara. Secun-
in Scripturis 5'demotistrarentur opitiione gravipra. dum carnem. Id est, secnndum usum carnaleniTsr
Qttis sesfiraaret etiim quod magritim pecCatuffi sitt naael' natu.s est, qpia Abrahani carnaleni concupii
dies bbservare etriienses, et annos et temporai sicuft seentiam in juye.ntiitpJiabenside juv.enili ancilla eum
observartt qtti certis diebus, sive meiisibus, Sive. genuit,.,,.. f etiini repromissionis suscitavit illum
annis, volunt vel riplunt aliqutd inchoare, eo qtiod[ ex senili pra3sterilique matre, aliud ex alibsignifi-
secunduiii dbctrinas vanas homirium fausta velin- ... cantia, quia qui litterani seqijitUr, filjiis«st Agar;
fausla existimentur tempora, nisi roali liujus magni-- . qiii vero intelligentiam spiritualem, filius liberae.
tudinem ex timore Apostoli pensaremus? qui lalibus;: _.Nflm. limc suiit testmttehta, Per ancillam yetuslex;;
ait': Timeo vos he forte sirie causa iaboravefim hfr desigttalur.: p.er liberam, nova lex; filii autem Agar,
vobis. Sibil enim pfofeci vos faciendo Ghristiatios,, filii Veteris legis sUnt, in servifulem generantisf
si ista itefum observetis. filii autem liberae, filii Novi Testamenti intelligttn-
Estote sicui et ego. Vel veteres errores reliticpiite,, tur. In servilutemgeneraris. Judaei metu eliam in
slcut et ego reliqui, vel in omnibus imitatores irieii prsesenti cogebantur ut servl; iios vero pramiis in-
estote. QuOniamet ego sicutet fos.Idest, erraps fuii yitamur ut liberi. Sina enim mohs est in Arabia.
aliquando, vel homb suffi siCutet vbs. 'Nihil melw-' floc xlicit; quia sicut confinis est Sina et Hierusalem,
sistis. Idesf, ut mefito putaretis me inimicitiaruro,; terminus enim tribus Juda pertingit Sina montem,
et non salutis veslrse causa ffioveri. Lsedit disCipulus: qui est in extremp Arabise, ita utraque «pnveniurit
magistrum, «i per negligentiam suaffiprsecepta ejus; itt figuram Agar, id est,"Veieris Testamenti. Sina
laboremque disperdat. Scitis qtiia per infirmitaiem.' Videlicetin quo lex data est, et Hierusalem iri qtta
carhis. Velpassionibus, vel dOlore corporis; ac sli lex custodita et impleta est. Serviens. Terrestris
diceret: Ideo dico qtiod non jne-lsesisti^, quia qu0-f ' Hifefusalem."Curhfiliis suis. Id est, Judseis. Iteni se-
riiodovobis prsedicavi infirmus fui; et tameti nec me. , cundum Ambrosittm apta est similitudo Agar ad
tunc IseSistis, necjue sprevistis, sed ffiihi compassii -JJ Vetus Teslamentum, eo quod in illo sit data loco;
estis. •:'••• '-, • ;" -.' ;:,-:' qui iocus ad gentem peftinet illam, unde erat et
1 Et tentationem vestram. Tentati sunt enim cum;i=
Agar : Agar enim iEgyptia erat, «t tariien ex Afa-
perseculicnem patefetur Apostolus, ufrum de-; bia fuerat, quoniam non modica pars iEgypti in
sererent eum, an eharilate amjilecterentur; et; Arabia cbneludebatur. Nam quod dicit: Affiriisest
dicit:Neque spfevistis, ut non susciperetis eotii- ejus, qui nunc est Hierusalem, de Agar dicitttr, quo-
munionem periculi mei: grandis itaque tentatio di-• niam illa quse apud nos est Hierusalem, hoc est, quae
scipuii est, si vir sanctus aut infirmetur, aut impune.: in sseculo hoc esse .videtUr, aequaih viftuteta habet
Isedatur. ' ad Agar. Sara attteni Hierusalem ccelestem signifi-
Quw ergo est beatiludo vestra ? Vel illa cjuani ini cat. Quod aulem dicit:
vobis in initiis laudabam, ntinc nulla est. 'Quoniam'. Et servit eum filiis suis, Non de Agar dicit, sed ad
si fieri posset oculos eruissetis. Hoc hyperbolicepfoi testameiitum quod datum est iri Sina rfedigit illud;
maxima dileclione diclum est. Verum prwdicgnsi Qum autem sursumest Hierusalem. Id est, quani
vobis. Non^juidquid verum, sed ut nop circumci- prsefiguraVitSara cum filio, vel spiritualis Ecclesia,"
dantur. JEmukntw vos. Id est, invidenf vobis, quii qua3 mater est, tam'Gentllium credentium, quam
191 SEDULn SCOTT *92
etiam Judaebrum, cujus filii servi esse non pos-• "1 Asalttis, regionesconsumit; unius pecudis scabies
sUnt: bene autem addit sursum, quia Christiariai totum maculat gregem. ifa doctrirta perversa ab
Ecclesia spe et conversalione coelesli desiderio sttb-- uno egrediens, mnltos invadit auctores. Fermentat
levabatur, utnostra conversatioin cwtis esl (Pltii.m). / [zv/*ei]. Non Ut male in Latinis codicibus, corrum-
Quatuor fignrse, ut historia, allegoria, tropologia,, pit. Ego confido de vobis in Domino: Non per eon- '
aiiagoge, hoc sOlo nomine quod esf Hierusalem si-- jecturam, sed spiritu prbphetico pronuntiat, Galatas
"
gnificantur. Nam secundum historiam civitas est Ju-V ad veritatis viam reversuros. Nihil atind sapio. Id
dseorum; seCundum allegoriam Ecclesia Chrisli; ;'•• est, nisi quod doceo j>er epistolam. Si circumcisio-
secutiduffi anagogen civitas Dei illa ceelestis, quae_ nempfwdico. Hoc ideO dicit, quia qrtidam ex ipsis
est mater Oititiiumnostruiri; secundum tropologiami dicebant, quod Paulus observaret circumcisionem,
aiiima hOffiinis,quse frequenterhoc nbirtine atit in-1- - dum circttmcidit Timotheum. Ergo evacuatum est
Crepatur, aut laudatur a Domino. Lmtafe stefilis.,:' scaiiddlumcrticis. Velscandalumquodpatiprpfopter
Hbc inlsaia scriptum est (Isai. LIV).Hbc autetii velI praedicatioriemcruciseyacuatum est, si non crucem
Ecclesiae ex Gentibus, vel Hierusalera coelesti con-.:\ pfaedico,:sed cifcumcisionem. Utinam abscindaritur.;
gruenter aptatur : utraque enim sterilis erat, Eccle- Hoc est, titinam a malo in borium coriyerlantur, vel
sia quidem Gentium, quod nec spiritiiales per bap-. TB uiinaffi tofis potius virilibus suis castrentur, qui
tisriiutii filibs Deo.peperit; nec non coelestis Hieru-.• modicam corppris sui parteni circunicidi praedicant.
salem apostaticis angelis derelicta, hbmitiibtisque>•' Aliter, uliriam aliqua vindicta tales a vobis penitus
vacua usque ad adventum Salvatoris sterilis perma- separentur, ne vos ultra cbnturbent.
nebat. ' Vosenim in libertatem vocati estis. Potest locus
Qum non paris. Pro non pariebas. Erumpe. In! isle sic melius explanari, quasi unum corpus se In-
gaudium. Et clama. Idest, in tuba doctririae,vel ju- vicem complecteris et non discrepans. Fralres, de
bilo laetiliseexsulta. Desertw, idest, Ecclesise. Quami servitute legis vpcati estis. In liberlatem evangelii.
ejits, id est, synagogse, vel terrestris Hierusalem. Unum obsecro vos, ne libertate pfo licentia abu-
Qtim hiibei virum, id'est;sermonem legis. Perseque-. tamini,... detisque occasionem carni et luxuriae;
batur eum, id esl, Isaac: In Genesi quidem hoc. quin potius discitCj quia libertas haec major sit
scfiptum est: Qtiia luserit cum Isaac Ismael (Gen. seryilus. kn lex ab invitis extorquebat obsequium
•
xxi). SedApOstolus bstendit, rion simplicem lusuni,. .hOC? '":'../., '.'.'
fuisse, qttem perseeulioneffi appellat: unum intelli- . Per charitatem vobisserviatis invicem.Vos auteni,
gituf, qttia sctttrileffi eumetlevem, sicut ipse efat," fratf es, propterea secundum legfemspiriiualem debe-
facere cupiebat, rie illi posset in haereditate pfaeferri, «-'tis yivere, ut desideria carnis non perficiatis. Caro
ipeo Abraham de ejiciendo eo vocem Sarae jubetur• enim frigtts timet, fame attenuatur et vigiliis, etc.
audire". "' E conlra spiritus quse carni coritraria sunt expetit.
Secundum spiritum. Id est^ secundum promissio-. Ita fit, ut non ideo quia sub seryitute legis esse
nem et virtutem spiritus. Ita et nunc. Hoc est, ifa cessastis, putetis vos esse liberos, quia non statim
et isti servos sibi similes vos facere nitutttur. Noh; etsi lex non imperat nalura cessavit, non enim ita
enim hmres erit. Sic filii circumcisionis increduli at-v de servitute in libertatem vocati sumus, ut carni
que liserelici, cum filiis gratise Novi Testamenti hse- serviamus. Sedper charitalem spiritus. Id est, non
redes non erunt. : superbiam insinuo sub specie libertatis, sed sponta-
•••.. ' neum yolo esseservitium. Quod si mordetis. Idest,
.CAP.UT.V. ;
State. Id est, in fide Eyangelii. Chrislus vobis nihil[ oculum reddentes pro oculo, yel blasphemiam. ATe
proderit. Si solum illum ad salutem vestram suffi-• ab invicem consutnmamirii. Id est, ne aliquis abcui
cere non putetis. Quoniamdebiior estuniversm legis. causa mortis existat. Spiritu ambulate. Id est, spiri-
Qui caput operum legis, vel circumcisionem sus- tualibus desideriis et operibus. Caro concupiscitad-
cipit, necesse est ut csetera membra sustineat, ,- versus spiritum. Non qtiod caro sine anima con-
ne nialedictiorti subjaceat. Nos enim in spiritu. cupiscat, sed ipsa anima, quoniam carnalia cogitat,
Vel spiriUiali gratia et cbnversatione, non liftera. earo dicituf : quoniam vero spiritualia, unus cum
Neqtte pmputium. Id est, ne abquis prseputiumt Deo fit spiritus, Item earo coticupiscit adversus spU
tanlutii suflicerfeputaret CircumcisiOne evacuata., ritum, boc est Scripturse carneus intellectus adver-
Currebatis.id est, fidei passibus. Persuasib vestias sus allegoriam spiritualem. Inboc ioco carnem non
nonexeo est, qui vos vocavit. Persuasio hsec, quami bominem, vel non hominis substantiam, sed volun-
nunc sequimini, non est ex eo qui in principio vosi tatem carnis et desideriapessinia debemus accipere,
vocavit, sed ex his qui postea vos contttrbarunt: ; sicut spiritum non aliquam substantiam, sed animae
Non ut male in Latinis codicibus legitur, persuasio> desideria bona et spiritualia designare, quem idem
vesirtt exDeo est. Modicumfermentum totam massarni Apostolussuperius evidenter expressit, ita incipiens:
fermentat. Ne qttis diceret: Cur ornnes corripis,, Dico hoc, spiritu ambulate, et desideria carnis ne
cum non omnes erraverunt? Ostendit quodmodicumi perficiatis.
erroris fermenium totam possit Ecclesia3massami • Quod si spiritu ducimint, non estis suo/et/e. Spiri-
corrumpere. Parva stinlilla mcenia urbis, latissimos> tuali, vel Spiritu sancto. Manifesta aulem sunt opcra
m COLLECT. IN EPIST. AD GALAT. 104
carnit. His tantum manifesta sunt, qui in Christo Abus. 1 Legem Christi. Lex Christi charitas est, ut:
credunt. Pliirimi quippe gentilium in suis ignomi- Mandalum novum do vobis. Nam si quis ex lsrael.
niis gloriantur. Hic opera carnis magis yidentur Qui se putat non posse tentari, sive qui plus de se
mihi ad.simplicem carnem, et spiritus inlelligentiam, laudanti se quam conscienliascredit. Cumnihilsit. Eo
quamadcarnem legis , et parvulos in Christo re- ipso quo arrogansest. jProoefvId est, constienlise
ferri. Adulterium. Superflue in Latinis codicibus testimOnio examinet. In semetipso.Id bst, in sua con-
legitur, adulterium. scientia. Et non in altero. Id est, in alierius adula-
Fornicatio. A legitimo conjugio declinalio. Im- tione. Bonum enim alterius non illum adjuvat, sicut
munditia. Ut niasculi in masculos turpitudinem ope- nec malum ejus illum infuscat. Onus suum portabit.
fantes. Idest, qui meruerit vindictam, sustmebit eam, sic
Luxuria. Quaoin duas species, in gulam et forni- el quiprsemium. Communicatauterii is qui catecldza-
cationem dividitur. Irw: Inter iracundiam et iram tur. Supefius spirituales docuerat, ut instruerent in
hoc interest, quod iracundus semper, iratus pro tem- spiritu lenitalis; nutie imbecillioribus imperal, ut
pore concitatur. Quaerendumest quoraodobsec operai sicut ipsi a magistris spiritttalia metunt, sic ma-
carnis vocat, cum inulta ex bis eliam animae sint; gistris cafnaliai pfsebeant. Nolite errare. Ac; si
opera, sicutiira, et caetera similia. Itaque quo ffiodo']i B aliquis diceret: Non habeo unde doctori meo coiii-
caro, id est, carnale desiderium regnat, etiam arti- ' muriicem. '
Deus non deridetur.ipse scit si habes, an
' '
ma> opera illi deputantur: quomodo verb spiritus • non. . ";,""
regnat, si qua bona Opera caro fecerit, in ftuefibus Qum enim seminaverithomo. Roborat eos ad con-
spiritus reputantur. Sicut prwdixi. Cum prsesens siderationem earum rerum quas nonvident, per eas
iriter vos eram. Fruclus spiritus est charitas. Mater quasvident./ncarnesua. Idest,in carnalibus deside-
in primis debuit numerari. Gaudium. Spirituale. rlis. Aut in carne sua, id est,inavaritia "cafhali non
Pax, Etiam cuffi odientibus pacem. Patientia."Mul- comnuinicando doctori. De carne tnetet. De ipsa
tas injurias patienter sustinere. Benignitas. Semper avarjtia. Corruptionem. Id est, defeciionem divitia-
bene velle facere. rum. In spiriiu. ld est, in spiritualibus dcsideriis,
"
Bonilas. Bonum facere omnibtts. Modestia. Nulli vel itt spirituali largitale. Metet vitam. Largitatis
injuriam irrogare. Lenitas. Nec lsesus irasci. Con- retributioriem. Non deficientes. lndeficientem enim
tinentia.lticiboetconjugio. Castitas. Virginitascor- justiliam indeiicieiisprsemium subsequitur: qui enim
poris et mentis. Adversus hujusmodi virlutes non perseverarit usque infinem, salvus erit. Ad domesti-
esl lex. Non enim isla lex pfohibet, sed qui talibus cos fidei. Domesticos fidei sujiradictos magistros
ppllent supra legem, sunt. Qui autem sunt Christi, G ( riominayit. Videlequalibus litteris scripsi rrieamanti.
carnem suarn crucifixerunt.&i omnia simul vitia siint Intelligite si istse litlerae carnalem circumcisionem
crucifixa, si et caro quasi pendens in ligno non cOn- prbbant an non. Ab hoc loeo usque ad finem manu
cupiscil, ad quid est iiobis lex necessaria, quse data sua scripsit, ostendens superiora ab aliquo arata.
est ad vitia coercenda ? Quicurique placere volurit. Id est, quicunque Ju-
dseiscarnalibus placere desiderant. Incarne. Id est,
CAPUT VI. inlittera carnali. Non patlctniur. Scilicet a Judseis.
Si autem spirilu vivimus. Hoc esl, si spiritualem vi- Ut in veslra carrie glorientur. Hoc est, de carne
tam babemus, spiritualiter conversemur, et non vestra circumcisalaudem apud Judseoshabeant, sive
legi carnaliter serviamus. Inanis glorise cupidus est, quod discipulos "ad se traxerint. Nisi in cruce. id
qui Jalterius quamvis veram doctrinaffi evacuare est, in carne yestra gloriabor, nec in roea doctri-
conatur. Provocanles alios in tram. Instigantes. na, sed in fide crucis, per quam mihi omnia pec-
Fratres, etsi occupalus fuerit homo. Hoc illis dicit, cata dimissa sunt, ut ego mundo morerer et ille
qui non Tuerant perSuasi, ut prsevenlos corrigant mlhi,
mansuete. Considerans teipsum. Hic Paulus ab aliis , Mundus Crucifixus esl. Ut me non teneat. Et ego
"
arguitur, quod post pluralem singularem liumerum mundo. Ut eum quasi mortuum non leneam, neque
posuit; sed tamen Hebraus in vernaculo doctissi- concupiscam.
mus profundos sensus aliena exprimere lingua non Sed nova crealura. Id est, si quis renatus in Chri-
valet, nec curabat magnopere de verbis, cum sensum slo nova cpnversatione utatur. De cmtero nemo mihi
haberet in tuto. Ne et iu tenteris. Quia el ipse homo molesius sit.idest, nemo mihiresistai interrogando,
cum sis, potes in aliquo praeveniri, et adjulorio indi- Quarehocdicis? Egoenim sligmata. Id est, signa et
gere, sicut sani infirmos sustinent, et mortuos sepe- characleres non circumcisionis, sed crucis et pas-
liunt, quia et ipsi infirmari et mori posse se credunt. sionis Domini in corpore meo circumfero, ut, Ter
Invicem oneravestra portate. Compatiendo peccanti- virgis cmsussum, et reliqua.
195 SEDlM SCOTl 196
iM: EPfefOtiM.' At) EPHEÎQS.
:: ••GAPUT PRJiMUM. 1 etinimaculati, quariivis non ex totb, tairien ex parte

;';:r A
Refeft Scriptura, tesfanfe Hiefonymo, quod Pau- rion ihconvenienter dici possuiif. Jnter sanctum
lus Ephesi triennio prsedicaverit Jesum Chftslum. et imraaculatum hoc interest, qupd sanctusimma-
4
inter omnes Patiii Epistolas vel maxime et Vefbis culatus quocfue ihteiligi pbtesf, .imriiacuialus-vero
el sensu involuta esf. Paulus apostolus Jesu Chrisli non sfatim sahctus, sed sictil pafvuli , quoque
per votuntalem Dei. Id esf, ex vcduntate Dei Patfis. iirimacuiati .surit, qtti irifegfi sunf cofpofe, tahien-
Ergo per voluntafem Dei, rioiimeis mefitis. Sanctis. ribri saiicfi, qtiia sanctitas vbluhtate cbmpafHuf.In
Non pmnibus Ephesiis, sed his qui credifrit in Clfri- adopiiohehifiliorum. Nam SalV/atorejus natura filius
slo. Et fidelibus. Omnes sanclf fideles sunt, nbti 6m- est, hbs verb adbptibrie. In ipsuni. Td est, Cliri-
nes fidelfessaricli. Qui etiam catechuineni pbssttnf ex sfura, ut siiritis"riieihbra ipsius. Securidum pfopbsi-
ep quod Ghristo creclunt fideles dici, npn iatiien ium yero sanciuin.id est, riori seciihduin merilfim
saricti sunt, quia non sunt per baptisraum satictifi- hbstfiim. ih iaiidem. Id est' in gloriaih, id esf, ut
Cati. Non soiiim ergo sancfis, sed etiani fidelibus, laudemus gloriam gratiae ipsius. In qua. gralificdvil
epii ribri adhuc sarictificaii suiit, Paulus gratiam ribs. Id est, in qua gfatbs nbs;sibi fecit.
Ciiristi exoptat. iri dilecio. Ab omnibus subauditur : nafn efiam ab
Qui suritinChristoJesu.Vinres fidelessunt,sednbn B / inipiis Chrislus diiigitur. Nani cum sit Chrisfus sa-
in Cbrisfo: yerbi graiia, si cpiisfideliter reddat depo- pientia verifas, pax, gaudiuni, quis iitfnc etiam im-
sifum. Ad distincfioriem ergoposuit, in Christo. Gra- piissimiis non diligat? Secundum diyitias cogniiiohis
tia vobis etpax. Gratia et pax, sive utrumque.tam ad gloriw. Id est, ttt Gopiosa apud Deum redemptio
•Patrerii quam ad Dbminum Jesum, sive ad singulos (Psat. cxxix). Quw superabundavit iiinos. Hoc est
singula referenda sunt, ut gratia ad Deum Pafrem, plhs quahi abundayit, ut tion solum a morte re-
pax ytiro refef atur ad Ghrisiuih, siquidem sequituf : .'demptis gratis pecCata dimitteref, sed eliam tan-
In ttiudemei glariam, et graiiam, in qua grqlificavit fam nobis sapientiam donafet, ut volttiHatis.eju.s
ribsih dilecio,ni gratia Patris sif, quod filium prO bcciilta hiysferia lipsceremuS. In priinia sapienlid.
saliite ribsfra mlttere dignatus est; pax Vero Filii, Visibilium ef iiivisibilirtm. Et scientia. Taiitum vi-
iri eo qttod pef ipsttffi Patri reconciliati sumus, dfe- sibiliiirii: hoii tamen iri nobis est lisec oirinis sa-
Strtictb iiiedib pariete. Benedkius Deus. Qubd rios pieriiia' e'l sciehlia, sed iri DeP. Mysterium yolun-
befiedictbs facif. Laudat bfettm,qubd dbiiavefit infra fatis, Scilicet redemplionem noslfam per suum
scripta. EtPaterDbmini nbsiri, Hbcest, qui est et sanguinem. Sed Deus in omni sapientia sua baec
Patef Dofrtini riostfi Jesii Clirisfi, vel beriedictus fecit.
Detts ejtts qtti assuffiptus estbomihis, et Pater ejhs (C Qubd prbposuit in eo.IBier prOpbsilurii et prae-
qili irt pfincipib apud Deum efat. Qui behedixit itos; destiiiatibriem bOc iritefest, qttbd pfaedeslinatio est
orrihibenedictibnesalutari, Vel in omni abundantiai alicujus rfeipraefigurafio,niultos attnos iri nierite ejtts
bi gratia, nbn ih una, sed iri curiciis benedictibhi- qui deslirtat qiiod ftitttrum sif. Pfbpbsitum verb,
bus; ttbii qttbd oiririeSoriiriia conseqiiairiur, sed diimi cum vicina sit riiachiriatio; et pehe cbgitaliohem sb-
siiiguli siiigulas, vel plttfes habemus, omnes pet• qiiituf efffectus.Ilfeiiiprasdesfitiatio est "graiise"prae-
singulas possideriius. In ccelesiibus.id est, ipse DfeUs > pafatib : gratia vero est ipsa dbrihtio.Ihdispehsaliorie
qui estin ccelestibrts.Alifef, nbri iii carnali pfbspe- plehitudo temporis: ld est; ppstquairi veriit pleni-
rifate;nec in terferta abundaritia, sed in ccelesiibusi tttdb teriipbiutii* quoriiahi' bmriis jam dispehsatio
donis virtutibusque nos beuedixit. In Christo fesu.. tehipbfuiti legis et tiattirsei pfophetaruitiqub tfans-
In capite riattique priinia meiribra berifedixit. Sicutt dcta est. .:
elegitribsiriipsb. SiCribs"benedixit, sicut elegit hos. Becdpiiulafe bmriiairi (jhfisid:Pro fecapiiulare in
Ante mundi constitutioheih. Cui Oiiiriiafuturai pfae-- Latinb codice scriptum est restatirare. Sensus afque
sentia fdcta: Surit. iii pfsfeserifiloco isfe est: Omnis disperisatio quse
Ui eisehiiissdriciiet lirihiacrildiicbram ipso.Idest, , arife iritiridum, ef postea coSplfesselri mundo', tam
riori iii h^pbcfisi cofam libminibus. Quaareridum i D invisibilittni, cmam yisibiliiim' creatufartini, adveii-
quare hoc dicat, cum scfipiuii sif: Nerijustififabi-'- ttttiiDominipbllicebatur.IfaiqueuniVefsai^ et
tur-in conspeclutuo omnis vivens (Psal. CXLII), ini omnis dispensatio vetustatis, non solum quse in ter-
pfsesertti scilicet vita. Caelerum ad hoc nos elegit,;, ris, sed etiam quse in coelis, in Christi passione
ut essemus sancti et immaculati in futura vita,-qtio-- brevi recapitulatione completa sunt. Verbi gratia :
nlam Ecclesia Christi non habebit maculam, nequee Sicut Isaac oblatus prsefigurat Salvalorem ( Gen.
rugam, licet etiam in prsesenti vita justi, et sancti,, xxn), et Abel a Cain occisus. Insfaurantur quse ip
191 COLLECTilN EMST? AD EPHES. 198
coelis sunt, cum id quod in angclis lapsuro esl, cx A _ per quos signa et miracula fiuht. Ptfestales, super
hbmlnihus rcdditur. InstauraiHur veroquae in tcrra virtulcs advcrsas , quorum polestate virtules ad-
surit, cinii ipsi hoinines, qui praedcstiuali sunl in versae refrenantur, nc corda liominum quantuni \o-
sciernain vilam, a corruplione vctuslatis renovan- lunt tenlcnt. Principatus, qui ipsis quoquc bonis
iur. Inquo eliam nos sortc. Id est, gratuila gralia. angclorum spiritibus prsesunt. Dominationes sunl,
Vocctiisumus. Id est, qui nos qui-ex JudaeisChrislo qui etiam principatus ct potcslalcs dissimililndine
credimiis. Prwdcslinati. Id est, pr.xparati. alta consceinltiiit, quibus csetera agmina ad obcdien-
Nos qtti anic speravimus ?'nChristo. Nos aposloli liam snbjecta stmt. Throiii sunt, qui tanta divinila-
vfclJudsei, quipriores Genlibus credidinius Christo, lis gratia replenttir ut in cis Dominus sedeat, etper
sive ex lege exspeclaviinus Christum. In quo et vos eos sua judicia discernat. Cherubini quoque, id est,
cliarissimi.in quoetiam vobisGcntibusannunliata est plenitudo scientise sunt qui tanto perfcctiori scienlia
-salus. Ilucusqne alloquilur specialiier qui in Epheso pleni sunt, quanto claritalcm Dei vicinius contem-
erant Judteos, do sacramcnlo incarnationis Christi; plantur. Seraphim autem, id esl ardenles vel in-
deihde Gentcs, ut sint grali dc bcncficiis Dei. Signali condentes, qui tanto magis Conditoris sui ardent
estis. Ubi iinago quseperdila est, rcparata est. Pri- amorc, quauto hunc vicinius vident, inler quos el
mus horao ad imagincm et siinililudinem Dei con- B / Dciroi nnlli alii spirilus iniersunt. Et dedil ci nomen.
ditus est; secundus in seeunda generatione cum Id cst, filius. Quod est super omne nomen. Ut: Ma-
Spiritum sancluin acceperit, figuram Condiloris ac- gnificasti sitpcr omne nomen sanclum tuum (Psat.
,'cepit, Spiritu promissionis. Qui oinni carni pcr cxxxvn). El omnia subjccit sub pedibus ejus. Id cst,
Jpelem proplielam proinissus est: Ut cffundam de sub dominatione humanilatis ejus : contrarium vi-
spiritu meo super omnem carnem. delur esse, quod alihi ail: Necdum videmus ei om-
Iri redempiionem acquisitioiiis, in lctudemgloriw nia subjecta, ctc. Aul sccuntluin prsescientiam id
ipsius. Quos redimendo sno sangiiiiie acquisivil, ut quod futiirum est, quasi jam faclum esset comme-
etiaiti in hoc laudemus gloriam ejus, quod non Deo, morat, secuiiduin eum sensum, quem exposuimus :
sed laiidatoribus prosit. IVorccesso graiias agens. Qui bcnedixit nos in ornni benedictione spirilnati in
NOiicesso agens ct faciens, per solcecisnium, pro, cmleslibus; aut certe si de praetcrito accipiendum
rion cesso gratias agere ct faccre. Notanduin vero, cst, sic debemus accipere, quod ctiam ea quie non
qttia fidem ct cbaritatem hahentibus, sapienliam a stint ejus voluntati subjecla, natura: conditione de-
Deo deprecatur : noverat enim eam adjutriccm serviunl : verbi caitsa, dsemones, Jndsei, Genliles.
omnium cssc virtutum. Paier gloriw. Id esl, secun- Sic intcllige : El dedil caput super omnem Eccle-
dum divinitatem. Chrislus cnim gloria Palris est, "' siam. Id esl, non solum hominum, sed eiiani an-
sicut et sapientia. Deus Domini nostri.id est, secun- gelorum. Qui per omnia in omiiibus adhnpletur.
dum carnem. Et revelationis. Id est, ut revtiafa fa- Nam quando onines crediderint, tunc erit corpus
cie gloriarn Domini conleropleiiiini. In agnilionem cjus perfeclum in omnihus memhris; totns enini
ejus. Id est, ut perfecte coguoscalis magriitudinera in meinbris omnibus, non iu singulis adimplctur,
ejus atqne viftutem, qua polest promissa prsemia, BC ulla sit diversitas membrorum; aut omnia, id
vfelimplere poenas. Magnitudineni, qua cum ubique cst, dona in oninibus, qma singula dona, vel plura
sit, nihil eum potest oronino latere; qni enim boc per parics sunt in singulis. Nam in alio Deus juslitia
cpgnoverit pro certo, nullo poterit in loeo peccare; cst, in alio castitas, in alio temperantia csl.
nato qtti humauum testimonium erubescit, mullo CAPUT II.
magis dirimim polcril rcvercri. Undc et Joannes Et vos cum essclisnibiiui delictis el peccatis vestris.
iipostolus omnem qui pcccat, De.umnon cognorissc Incipit collecta beneficia replicare, ut ad olficiuin
confirmat. Octiloscordis. Id cst, 11011 corporis : spi- raandatoruni ex conleniplatione.doiiataeiiidulgeiHise
rilualia eniui promissa non nisi spiriltialibus oculis avidius concitenlur, xupxn-ziip.atx hoc est, delicta,
peryidenlur. Ut sciatis qita' sil species vocalionis..—.quasi inilia pcccaloruin sunt, dum cogitatio tacita
Sienim sciretis ad quantam speni vocali estis, om- subrepil; ug«.rjri<x. vero peccala suiil., cum quod
nem spem sseculifacilecoiilemnctis : el si divitiaslr.e- opcre consiimmatum perveiiil ad finem. Secundum
reditalis Dei videretis, onmis terrena vobis horrebit principem. ld est, diabolum. Mulii sanc opinaiitur
hserediias. Neino enim regnuro cuin opibus suis spc- quod diabolus in hoc aere satellitibus suis ad dcci-
rariscuratoresse,etmediocreiiisubslantiampossidere piendos diversis peccatis homines diviserit potesta-
digiiaMir.Et constituens ad dexteram sttam. Non quod tem. Et cogitaiionum. In Graecomcntium [huvoiHv],
Palef solium ponat et in co sedeat, el Filium ad dex- quod ad dogmata pertinct contraria veritati. Et
teram habeat, sed per humanam siiiiilitudinem po- cramus natttra filii irw. Id est, quod ab aJolesccntia
tenliam demonstrat divinam. Super omncm principa- mens hominiim apposita sit ad maliliam : 11011est
turii, et potestatem, et vhiutem et dominationem.No- enim homo cjui 11011peccel. Filii irsc, sive perdi-
veffi angelorum scimus ordincs, angelos, archange- tionis, sivc diaboli, qui ira dicitnr, propter eam
Deus
loS, yiftutes, polestales, principatus, douiinafioiies, qiiam excrcct adversus horaines feritatem.
tlirbribs, cherubim, seraphim. Qui miuima minliant, koc. Hocvocal. Per multam ckarilaiem. Ninr.ai cha-
angeli; qui summa, arehangeli vocautur, Virtules, rita.io esL, :e'.;eHcs scrvos quasi filios diiigerc. Uuu>
viyificabitnos. Idest, in justitia peccata per baptis- A tionem formam recepturum, quam et nunc angeli
mum et fidem dimittendo et purgando. Et con- habent, et ipse perdiderit; novum autem hominem,
resuscitabit. Quia quod in capite prsecessit, certum qui quotidie renovatur et habilaturus est in iiovo
est in membris aliquando futurum. Simulque fecit. mundo. Aliter, inunum novum hominem, id est, in
Pro faciet. Abundantesdivitias. Id est, quod daturus unum populum Christiamita effectum : in uno spi-
sit, quae nec oculus vidit nec auris audivit. Vere rilu pulchre tre^personas dicit. In accessu duorum
abundans gratia est, qusenec solum peccata dona- populbrum. Id est, totius Christiani populi generis
vit, sed etiam cumChrislo resuscitatos in dextra Dei humani. Ergb jam non estis hospttes. Ad id quod
in coelestibuscollocabit. Per fidem. Id est, non per prsemiserat : hospites teslamenlorumDei, nunc re-
opera. Sed ne sibi salutem ipsani fide afrogaret se- spondet : Sed estis cives. Prsemiserat, alienati a con-
curus, adjunxit : Et hoc non exvobis, quoniam ipsa versationeIsrael.Eic locus adversum eos velmaxime
fides nonex vobis, sed ex eo qui vocavit nos. Ne facit, qui diversas naturas nituntur introdUcere.
quis glorielur. Idest, suis meritis, et non a Deo Quomodoenim peregrini facti sunt cives sanctorum,
esse salvatum. Creati in Christo. Id est, renali per et quomodo domestici Dei fuerunt quondam alienali
baptismum. Memores itaque eslote. Commemorat a conversalione Israel, si non potest Lnatura velin
illos de quanta ignobilitale ad summam regni produ- B melius, vel in pejus mutari ? Supra fundamenlum
cti sint dignitatem, ut non sint ingrati beneficiis lar- apostblomm. Apostoli fundamenlum sunt, yel Chri-
gitoris. Quw dicilrir circumcisio.idest, non virtute, stus fundamentum eSt apostolorum. Christus est
sed nomine. In carne. Id est, non spiritu. Manu- fundamentum qui etiam lapis dicilur angularis, duos
facta. Id est, manu humana faeta, non spiritu Dei in conjungens et continens parietes. Ideo hic funda-
corde. mentum et summus est lapis, quia in ipso et fun-
Alienati aconversatione Israel.id est, qtii lunc datur, et consummatur Ecclesia. Summus hic
erat populus Dfei.Et peregrini. Etiamsi ex parte cre- angularis lapis, quia populum utrumque conti-
debalis, proselyti tamen, id est, advensehabebamini. net; sive juxta interpretatioiiem coelestia jungit
Sine Deo.Errantes. In hoc mundo.Nullosfalsos Deos atque terrena. Christus estlapis preliosus de monle,
colentes, unum verum Deum amisistis. Gratislonge. reprobatus a Pharisaeis legem aedificantibus.
Deuscum ubique sitprsesens, longe tamen ab impiis In templum sanctum in Domino.In templq sancto
dicitur. non possunt lapides poni nisi sancti. Ad comparatio-
Facti estis prope. Id est, ut Judaeis sequaremini, nem templi Hierosolymaedicit exstrui corpus Cbri-
qui cum Deo erant. In sanguine Chrisli. Id est, sli, id est, Ecclesiam , ut multo niajorem mundi-
credendo vos ejus sanguineet passione liberatos. Ipse C v tiam et sanctitatem habeat veritas quam imago.
est enim pax nostra. Ipse est reconcilialio utrinsque Sensuum magis in Apostolo quserendus. est ordo
populi adinviceffiet ad Deum. Et medium parietem quani verborum.
maceriw. Medius paries, et sepis, et materia onera CAPUT III.
legis erant, duos populos dividenlia, et ideo ipse pa- Bujus rei gratia. Id est, hujus Tei, quam superius
ries inimicitisenorainantur. memoravi, quod Filius Dei et gentes salvaverit, et
Sblvens inimicitias. Id est, circumcisionem, etc, Judseos et utrosque fecerit unum. Ego Paulus. Id
quae non tam Dei voluntas,' quam lemporis ratio a est, cognovi mysterium, vel docui. VincinsCltristi.
populi duritia exegerat. Aliter, solvens inimicitiam, Id est, Christi amore ligatus RomsevSi tamen au-
id est, sapienliam carnis, quae inimica est Deo. In distis. Si tamen firmiter relinelis me in vobisdis-
carne sua. Id est, passione carnis suse. Legemmanda- pensationem accepisse doctrinse. Notum milti fa-
lorum. Id est, in qua sunt mandata, circumcisio, et clurn est myslerium. Id est, "Judseoset Gentes unum
sabbala, et neomenise. Becrelis. ld est Evangelii populum esse factum in Christo. Sicut supra scripsi.
dogmatibus evacuans. Item, ipse est pax nostra, qui In superioribus hujus epislolse; quoniam clixit: Ut
fecit ulraque unum. Cseterum tota intelligentia ad _ noium faceret vobissacramentum vbluntatis snw. In
angelos transferenda est, virtutesque coelorum, et brevi prout potesiis. Non quoniam poteram ego scri-
ad animas humanas, quod in suo sanguine terrena bere, sfedquoniam vos assequi valebatis. Inmyste-
et ccelestia copulavif, quse inter se ante disside- rio Christi, non in: eloquentia saeculari. Nonest
bant, et bonus pastor morbidam ad montes re-. agnitum filiis hominum. Signanter et caute ait filiis
vectans bvem, fecerit esse cum cseleris; atque ita hominum fuisse absconditum sacramenlum, non ta-
crux Domininon solum terrestribus, sed etiam coe- men filiis Dei, patriarchis et prophelis, de quibus
leslibus profuit.Tdem in expositione Habacuc : Ipse ait: Ego dixi: Dii eslis. Aliter: Qoniam revelatum
solvit enim medium parieiem Israel, id est, obscuri- est apbstolis, ignorabant prophetaa; aliud est enim
tatem vcterum prophelarum, et omnia antiqucelegisi spiritu ventura cognoscere, aliud ea cernere opere
aperuit sacramenta. Quod autem ait, Ut duos cori- completa. Unde et JOannesmajpr omnibus Prophe-
deret iri semetipso \n unum nbvum hominem,magisi lis esse dicitur, quia quem cseteri prophetaverunt,
videtur superiori de Jttdaeis et Gentibus sensui con-• ipse conspexit, et digito demonstrayit dicens : Ecce
venire, sic intellige : Hoffiiriemjuxta iniaginem et; agnus Dei, ecce qui totlit peccatq mundi. In Spiritu
|imilitudinem Dei factum, eamdem per reconcilia- esse Gentescohwredes.Per Spiritum mihi revelatum
201 COLLECT. IN EPIST. AD EPHES. 202
est, sive in Spiritu, illos sociatbs esse, non car-. Anitas. Hoc solus pater oinnium prsestat csetens,ut
nis circumcisione. Cohwredes. Id est, Israelis, vel1 patres dicantur; sive per naturam paterDomini,
nomen
quod melius est, Christi : ut hsereditas Deus nostrai sicut cseterse quoque creaturae palernitalis
sit, et cohseres Chrislus. Et concorporales. Id est,, adoptione meruerunl. Quoniam autem nos ,-qui non
unius corporis; non solum cohseredes, quod pos- stimus de genere Abraham, si fideni illius habueri-
suiit diversi generis esse; non solum concorporales,, mus, filii Abraham vocamur, el palriarchas et pro-
quiaid possunt ejusdem generis iilii, non ejusdeml- phetas patres vocamus, ita puto angelos et habere
substantise et gloriae. Ideo sequitur : Et comparlici- principes sui generis, quos patrcs gaudeant habere
pes promissionis secundum operationem virtnlis ejus. in ccelestibus; In interiore Itomine. Ubi interior per
Cujus vinus me confirmat, sive cujus virlutesmeumi fidem robustus est, ibi habitat Christus, non ubi
confirniant evai:geliuin. Milti enim minimq om- exterior saginalur. Ut possitis comprelienderequw sit
nium sanctorum data est gratia hwc. Nonputo Apo- latiiudo. Quiclamdicunt, quod latitudo Spaliosa via,
stoluffi cum nifeniis suse concordasse secreto, utt quae ducit ad mortem, intelligatur, longitudo vila
vere omni;.us sanctisminimum se esse dixCrit;; aeterna, allitudb coelestes virlutfes, profundum con-
verbi gratia', liis qui erant in Epheso, Corintho,, trariae inferorum virtutes ac potestates, ut scilicet
Tbessaionica , vei in toto orbe. Quod cum humili-- B horum omnium notitiam habentes, noverint quid
talis indicinm sit se omnibus sanctis minimum di- eligant, vel quid refutent. Nulla rotunditas longitU-
cere, mendscii e.st reatus, aliud in pectore clausumo dihem et latitudinem habet, allitudinem quoque et
habere, aliud in lingua promere. Sed hoc praecepto o profundum, sed ex nniversis partibus coseqttalis.
Doraini feeit Paulus, dicentis..: Qui vuit in vobis is Scire etiam superemhientem scientiw ckaritatem
major esse, fiat omnibus minor : et qui vuli esse pri-i- Chrisii. iioC est, ut digni simus, per scientiani et
mus, fiat omnium novissimus (Marc. ix). Omnibus ts bonam conversationem habere Christi supereminen-"
eniin qai se propter Christum infirmos esse cupie- J- terii charitalem. Supereminel autem scienliaechari-
bant, apostolus Paulus infirmior erat, et idcirco :o tas Christi, curii ex. ipso nascatuiv sicut superemi-
niajor omnibus. Plus, inquit, aliis laboravi. Evan-i- net fruetus. Ut impleamini in omnem plehiludinem
gelizare hivestigabilesdivilias Chrisli. Quseritur, si Dei, fjuia non prodest scientia sine charitate. Ple-
investigabiles, cur evangelizantur inpopulo? Si abs-s- nitudo liamque donorum Dei noii crit, si charitas
conditse, qua ratione per Paulum referuntur? Hic ic ' desit. Ei aulem, qui potens esl omnia facere super-
ergo investigabile absconditum dupliciter sentien- i- abvndanterf quam pelimus, aitt mtelligimus. Redit
dum: quod investigabiles ante divitise fuerunt, el et ad id, quod supra dixit: Proplereu flecto genua,
tunc post Domini apertoesunt passionem; aut certe, e, C etc. Nuncque subinfert. Ei autem, etc. Secundum
quia natura sua hbmini inveStigabiles erant, haec 3C virtulem, guw operaiur in nobis. Non securidumme-
Deo revelante, in quantum tamen possumus, nobis is rila nostra. In omnia swcuia swCulorum. Immensa
sunt cbgnita. beiieficia iffimeiisis laudibus sunt celebranda,
Et illuminare omnes.Tunc illuminat, quando Gen- »- CAPUTIV.
teset Judseosad fidem Christi vocal. Sacramenii abs-s- Ego vinctus in Dontino. Garcere scilicet yinctus ,
coriditi, Idest, incarnationis Christi et vocationisis vel quod melius est, Christi charitate. Quidam vih-
Gentium ad fidem, prioribus temporibus soli Deo ib culum animae corpus dicunt. In Domirto.Id est, non
cognitum erat-.Ui hinotesceretpriricipibus. Ut per mc
ie meo delicto, vel obsecro yos in Doinino. Ut digne
liis qui rebus coelestibus, donisque per omnem Ec- c- ambuletis. Id est, rton declinantes ad dexteram, ne-
clesiam principantur, mulliformis sapientia innote-e- C|uead sinistram. Et mansuetudine. Mansuetus nulli
scat. Item: Si principibus et potestalibus in coelis is nocet. Sufferentes invicem in ckwrilale. Quia suffe-
(licet quidam principem aerisistius ef angelos ejusns runt philosophi, sed non in charitate. Nos vero non
interpretanluf), ignola fuit multiplex sapientia Dei.
;i, ut laudemur, sed ut ille, quem suslinemus proficial,
quaenunc eis per Ecclesiam revelala est, quanto ma-a- diligentes sustinere debemus. Sollicili servtire uni-
gis patriarchis et prophetis ignota fuit? quos suprs
_&**lalem spiritus in vinculo pacis. Nec dicenteS: Ego
nonignorassemysteriumChristi, seditautapostoli. i, Apollo, ego Cephm,(I Cor. i). Quidam hic nonfSpi-
nescisse monstravimus. Ex quo intelligimus, qui: ia ritum sanctum, sed menlis affectum dicunt, ut:
crux Christi non solum nobis, sed et angelis profuitt, Erat illis cor unum, et anima una. Unum corpus. Id
et aperuit sacramentum quod ante nesciebant. De- e- est, Ecclesia unum consensum debet habere iri uno
nique interrogant: Quis est iste rex gloriae? Quam m corpore, omiiium compago membrorum, quse ad
fecit. Quam olim Deus in sua mente decrevit. In qutIO uriam spem sunt vocata salutis. Et unus spifitus. Id
habeinuslibertatem. Id est, conscientiam puram, vei el est, quamvis mrilta largitur. Unum baptismum.Quam-
conscientisepuritatem. Et accessum. Id est, ut no- o- vis sub tribus personis datur. Et hoc contra Valeii-
, ster ad Deum sensus accedat. Propter quodpeto: Sec 3d tinianos, qui duo baptismata dicurit. Qui super om-
ae nes est. Super omnia Pater, quia auetor est omnium.
magis gloriaridebetis, intelligentes me tanta absqui
certse spei fiducia sustinere non posse, quse aput iid Per omnes. Filius, quia per ipsuni creata sunt. In
inndeles pcena3, apud fideles victorise sunt. Quw es
ist omnibus. Spirilus sanctus, ipse enim Credentibus
gtoria vestra. Pro : quw surit, Exqtio omnis pater- iv datur, et templum.ejus sumus. Unicuique autem no-
PaTKGL. CIII. 7
205 SEDULH SGOTl - 204
sfnnMdata est gratia secundum mensuram. Nunc de j^membra.i Secundum operatignem, inquit,;?'n menstt-
differentia donorum dicit, ne ab.hoc invidi fiant ram uniuscujusqueparlis, Si ergo est mensura unius-
iiivicem, cum Christus singulis dividit. Secundum cujusque partis, ita totius cprporis, quod omnibus
mensuram,...Tamnostrse capatitatis quam illius lar- suis membris coiisl,at, est utique, mensura pleiiitu-
gitatis.: Quamyis immensus est Deus, tamen juxta diiiis Gbristi, de qua dictuffi est,,M mensura wlatis
roeiisuram gratiain douat, idest, ut capere possi- pleniludinis Chrisii. Quain pleiiitudinem...etiam.illo
mus, Captivitalem, Nam,quos diabolus tenebat iii cmnmemoravit loco, ubi ait de Christo.: Et ipsum
morte, Christus captivavit ad vitam. Dedit dona, In dedit super omnem Ecclesiam, qum est.-corpusejus,
Psalmo ait: Accepisti dona (Psal. LXVII).ipse ergo plenitudo ejus, qui omniain omnibushnplet. ,
et dat, et in suis menibris accipit. Quod autein Parvuli fluclugnles. Inslabiles adinstar iluctus, cpii
qscendit, quid est, nisi quia et descendit.?.Expotiit, a venfo roovetiir.
cur dicatur ascendisse, quem ubique esse non dubium - Et circumferamur omni vento doctrinm. Ut non
est. Seeundum formani scilicet servi, ad quam non simus ignorantes, necdubie vacillantes, et more
localiter, sed dignariter ttescenderat. Super omnes, ,ipiperiti gubernatoris oninis.-doctrinae vento nostrse
cpelos, Nunquid corporaliter super orones coelos, fidei.vela pandenles, nefacile naufrageinus, aut ad
quos pbilosoplii sphacras vocant,'.transiens.,. stetit in B
J portum perfeCfionis,iiiinquam pervenire possimus.
sunroio cceli fprnice ? Aut certe omnia corporaiia Et astutia. Id est, dialecticae.artis. .
conteniiietis., et seterna contemplans, super ccelos, Jeritatem autem facientes,.Opiiiia iti veritale pro-
id est, super invisibilia sedisse credendus est ? quod pter cbaritafem Christi^ et nihil in hypocrisi fa-
ego melius puto. Ut adhnplerei mnnia. Ut non solum cientesv Per onHiio..In.erementa: seu dorta, vel ope-
propbetas compleret, sed etiam has occultas dispen- ra. Ex guo totum corpus compaclum. Singulis mem-
sationes :"neqiie scire possumus, quomodo et.an- bris, idest.juslis. quibuslibet. Et eorinexum.Nervis
gelis iii inferiio sariguis Christi profuerit et cute, Per omnem juncturahi. Membrorurii scilicet
Et ipse dedit quosdam. Nuiic tractat donorum prse- a capite usque ad pedes, ex capite/cpiirtexuin corpus
dictorum differentiam secundum mensuram dona- per omnemjuiicturani, yel subjuiietionem operatio-
tionis Christi. Alios pastores et doctores. Non autem nis crescit, dum se alterutrum iiieiiibra aedificant
ait alios pastores et alios doctores; sed alios pa- diligendo, ita ut unumquodque membrum in sua
stores et doctores, ut qui pasior est, debeat esse merobra augeaturi, h.oc est,..ut qui est per sapien-
doctor., Alios vero evangelistqs. Orimis apostolus liam oculus, in eorum liumerum crescat;, qui oculi
evangelista esty non omnis evangelista apostolus. officium erunt, et singula suo loco proficiant
Donec occurramus omnesin unilate fidei.Ex librp de G. C membra. .. ..,,; . ;.,; .',;
Ciyitate Dei vigesimo secundo: Si dixerimus ad ...hi charitate, Dum dicit in cliaritate, ad sensum
Ppmiriici cprpoiis modum etiain qnprumcutique ma- perf inet;,, qui.a hoc totum spiritualiter intelligenduni
jora coipora retSigenda, peribit de multorum corpot est. Haecidcirco apud nos obscura sunt,;qttia me-
ribus plurimum, cumipsecapiUum non periturum taphoricMSdicuntur.
esse promiserit- Restat ergo, ut suaffi recipiat quis- .. Mpc igitur dico et lestificor iriDoridno. QiIOSSU-
que mensuram, quam yel habuit in juvenlute* perius rogaverat, hic Domini obtestatione constrin-
etiamst senex sit morluus, vel fuerat habiturus, git: hoc ergo dico vobis,: qui occtirsuri estis in
etiamsi est anle defunetus. Atque illud qupd com- mensura aelafis plenifudinis Christi.
memoravit Apostolus de mensnra mtatis pienitudinis Ne ambuielis sicut genles cimbulant, qui desperan-
Ghristi, aut propter aliud intelligamusdictum esse,- tcs semetipsos.id est, nullaro spem ccclestium prae-
id est, ut illo capite populi Ghrisliani accedente; miorum habeiites. Ef avarilim.ôn ad ayaritiain ,.ut
omnium perfectione ffienibrorum aetatis ejus men- soriat,, sinipliciter,:pertiiiet,,sed ad libidinem alque
sura Compleatur ; aut si boc de reSurrectione cor- luxuriaro;,:quod iipnnimqiiatailuxariando patiuntur.
ut nec Nonita didicislisCliristum, Discere Ghristum j idem
porum dictum est., sic accipiamus dictum,
infra, nec ultra juvenilem formam resurgant cor-ID est, et sapi.entiam audire. Sitameriillum audistis. Si
et robore, ad autem omnes, qui Christum audire videntur, audi-
pora mortuorum, sed in ejus oetate ad Ephesios, et certe illos, quibus
quam usque Chrislum hic pervenisse cognovimusV rent, nunquaiii
Circa trigiiita quippe annos definieruiit esse etiam sacrameiHaChrislirevelaveratAposto]us,diceret: Si
sseculi hujus doetissimi hominum juventutem : C|u»3 tameniltum audislis. Et inillo dbcti estis, Aliquando
cum fuerit proprio spatio terminata, inde jam ho- per semetipsum docet hos in cprdibus nbstris, ali-
minem iri detrimenta vergefe gravioris ac senilis quandoperdofetores.. ''., / :
selatis.- Et ideb non esse dictum in mensuram corr Sicut esl veritas in Jesu. Nam sancti per speCUlum
autem verilas; Sectin-
poris, vel in mensufam staturse, sed in mensuram et senigmata vident, in Jesu
mtatis plenitudinis Ckristi, id est^ in eo debet esse, dum desideritt erroris. Faciens omnia secundum de-
qui est vir perfectus, caput et corpus, quod constat sideria cordis carnalium cogilatioiium.
onmibus membris, quse suo tempore complebuntur. Et induile novum Itominem.Id est, Christuro, cu-
Dcum
QuOtidie enim eidem corpori accedunt, dum ccdilica- jus conversatione induimur. Qui secundum
tur Ecelesia, cuidicitur : Vosestis corpus Chri0,et creatus est in justitia. Ecce manifestum est, quod
GOLLECT. IN EPIST. AD EPHES. 206
265
In
amisit Adam iustlliaffi et sarictitatem, et veritatem. JA Spiritui saiicto. In die redemptionis. diebaptismi.
Justilia. In judiciis. Saricliias. In operibus. Verilas. Amariludo. Rancor in corde. Ira. QuaehiVultu appa-
In verbis. Loquimini veritalem, unusquisque cum ret, furore:resiiiiclO desideral ultioiiem, Indignatio.
sub. De Zacharia sumptum. Quia sumtis Est ex superbia, cum aliquem judicamus iiidjgiium ,
prbximb
inviceiri membra. Non possurit alterutfum mem-v. et ideo nolumus eum sustinere. Clamor. SciliCetille
bra se fallerej neque lariiare,ita et vos. Irascimi- qui ex furore descendit. Cseterum Isaias bene cla-
ni, et nalrte peccare (Psal. iv).-Evidenter hoc dicit mare jubetur; et ipse Dominus in teroplo clamabat:'
vitiis et fiirori vestro, tie eonniventibtis vobis sol Qui sitit, veniat el bibat (Joan. vii). Peccatum pefpe-i
justitise Christus. incipiat propler iracundiam ve- trare crimert est; peccatum proedicare, clambr.Cwm
'stram mentibtis obscuratis ocCidere, et discedente omni malilia. Cbmprehendit omnia mala!, dicendo
illo locuffi diabolo iri. veslf is cordibus praebeatis.' inalitia. Aut malitia est, quae inimicp vicem reddefe
Alitef :;Sot nori bccidat super iracundiam vestram potest. Esiole aUleminvicem benigni. Postquarii vitia
(Jacbb. iv), hoc esl, ut ira sit brevis, nec in diem eradicavit, virtutes plantat, ut JereriiiaS dicit; Ui.
craStitiuiti differatur. Neque locuih detis diabolo. evellas ei plariles. Benigni. Ex cOfdevMisericordes.
Pof ta enim diaboli peccatum est, quemadmodumi Operibus. Dondntes. Id eSt, remittentes peccata,
-
Spiritus saticli justitia. Qui furabalitf, jtiin non fure- B CAPUT V.
titr. Hoc est, alienos labOres aliquando! direptos , Estote autemimitatores Dei. Iiidulgetido peccata,:
nunc suo labore cOmpenset:et operando tribuai itt- iitest: Dominej ne statuas illis hoc peccatum, quia
digentibus, qui multos furando fecit egentes. Magisi nesciunt quid faciunl, (Luc. xxin, Z&).
autem:laboref, et operans manibus. Operatur" bbnuifl,, Et tradidit semetipsum. Ergo sicttt ille "animaiti
qui deelirtat a malo, et faCit bonum, et.operatur inl suam pro nobis tradidit, ita et nos pfo ffatribus ani-
-
agro animse suse, ut spiritualibus panibus iniplea- Iiias ponamus. Oblalionemet liosliam- Omne sacrifi-
tur, et possit commodare esurienti et neeessitateml cium oblatio vocatur, hostia vero de vivis; at in
-
sustinenti, dans in tempore cibaria ccelesliS doghiar Christpcontinetur ulruroque, qttia ipse oblatusest
tis conservis suis. Si auteffi talis est qui operaturr 6t vivus. Iji odorem shavitatis. OdOrsuaVitatis chari-
bonum,"ergo et is qui furatuf consequenter verbafu-- tas esl.Fornicaiio autem. Omnia crimina breviter
ratur et dogmata, defufto vivens, de furto sibi cer- coniprebendit, duas Criminum desigiiando radices,
vicalia consuens, ct Scripturafuiii pannos binc indee id est, fornicaiionem el avaritiam. Et omnisimmuiidi-
colligens, ut possit tunicam faeere conscissam. Dia- iict. Tilillatio Carnis, et fiuxus sangttinis ex quali-
bplus est Grsecum verbuni quod Latinb dicitttr cri-- cttnque atttfitu ventris.
minator, lingua vero Hebraica Satanas appellatttrr C'" Atit lurpiiudo. Id est, libidinOsa cogitatio. Inter
adt*efsarius, sive contrarius. Et ab Apostolo Belial,, slultiloquium et scttfrilitatem hocinterest quod stul-
id est, absque jugo, quod de collo suo Dei ejeceritt tiloquium nihil in se sapiens et corde horninis dignum
servituiem, quem Aquila aposlatam transtulit. Ope- ;- habet. Scurrilitas vero de prudenti mente descen-
rans inanibus qubd bohum est: Non quod malttm, utit Clit, et consullo appetit qusedam vel urbana verba,
sunt multae inhonestae vel malae artes, ut maleficia,, vel rustica, velturpia, vel faceia,;quamiiosjoculari-
etc. Sedsiqtiis bonus. Sermo qui dOcetvirtutes. Et't tatem alio verbo possumus appellare, ut risum mo-
nolite contristare Spiritum sancium Dei. Non quodd veat audientibus. Verum et hsec a sanctis viris pro-
ipsa Spiritus saucti SubStantia coiitristari potest,., pellenda, quibus niagis convenit fiere atque gaur
cuin babeat seiernam atque iiicoromutabilembeati-i- dere.
tudineni,.sed quia ita in saiictis llabitat, ut eos im-i- Sed magts gratiw actio. Non ut Deo gratias aga-
pleat charitate, qua necesse est ui homines ex tera- i- mits, sed ut grati sive gratiosi simus apud homines,
porfe gaudeant, profeetu fidelium et bonis operibus. ;. ut,: Sit sermo vestei sale conditus. Hoc enim scitote.
Et idfeonecesse cst ut etiam constristentur lapsuyel3l Hoc contra illos agit quisolam fidemposse sufficere
^peccatis eorum de quof um fide ac pietate gaudeartt:: -p.dicunt. Aut avarns. Qui sic honorat divitias ut deos.
quse tristitia laudabilis estquia veriit ex dileetione ;e Nam in avaro idololatria est, quod scripturam ipsius
quanl Spif itus sanclus infudit. Proptferea et ipse spi-
i-. liummi colil, ut voracium Deus venter est, ita cu--
ritusdieitur contristari ,ab eis qui sic agunt, ut eo- )- pidorumDeris dicitur pecunia,Infiliosdiffider.lim.in
rum factis coiitrisientur sancti, non ob aliud nisi si Sodomitas, velin eos quidiluvioperiefunt. Notanclum
quia Spirilum sanctum habent, quo dbno tam boni ai est quod sex vitiis supra prohibitis , fornicatioiie ,
'suht, ut eos niali moestificeiit, hi maxime quos bo- )- immunditia, avaritia, turpitudine, sfuilitia, scurri-
iibSfuisse sive noverurtt, sive crediderunt: quseprb- > litate, nunc tantum tria posuerit, fortiicationera,
fecto tfistitia non solum non culpattda, verum eiiarti tti iniipunditiam et avaritiam , quibus.qui fuerit pbno-
praeeipuelaudaiida atqhe pfaedicanda est. Item : No- o- xius, lisereditatem in regno Chrisli et Dei non possit
lile contristare Spirilrim sancium. HoniiriibusIoquen- i- iiabere. Si enim ita stultiloqui et scurrse alieni esr
teSjCbmparatiOiies inducit hunianas, ut ex nobii is sent a regno Dei, qupmodo iniquos specialiter se-
intelligamus quantamSpirilui: sancto injuriam'faci-i- paravit, vlderetur sententia esse crudelis, non iguG-
mus ctimdOnum ejus itinobis aliqua peccati sbrdc le scefe imbecillifati ffagilitatis humanae, cum etiam
polluimus. ln quo siqnali esiis: Sigtiati autem sumiiiis per jocum nos dicta damnarent. Qui enim in ser-
207 SEDULII SCOTI J08
raone non labitur, perfectus est. Neque vero ista di- A j tum. Et quod secpiitur: Exsurge a mortuis, animae
centes locum stultiloquio et scurrilitati dainus, dum coaptatur : Animaenim qum peccaverit, ipsa morie-
non excludanlur a regno, sed quoniam apud Patrem tur : Spiritus mortem nunquani legimus. Chrislus
diversse sunt roansiones, et stella a slella differt in vero lux vera orietur ei, qui surrexit a mortuis, et
gloria, sic et resurrectio morluorum, quamvis aliquis ex morluis fuerit suscitatus.
a fomicatione, immunditia atque lascivia alienus sit, Quomodocaute ambuletis. Non ad insidias facieii-
tamen si stultiloquus fueril et scurra , non lenebit das, sed ad cavendum peccatum, ut est illud : Aslu-
eum locum quein possessurus eral si haec vitia 11011 tus dirigit gressus suos (Prov. xiv). Aliter caute, id
h.aberet: respondeat, quia sfultiloquium et scurrili- est, discernentes bonum et malum.
tas noti eumdeni habeanl realum quem fornicatio, Redimentes teinpus. Hoc est, poenitentia residuo
immunditia et avaritia, nunquid el turpitudinem cum tempore in bonis operibus perseverantes, tempus
tribus superioribus debuit nominare? Ad quod di- prseteritum in peccatis redimentes.quod tempus ma-
cenduni hic turpitudinem significare absconditam co- litia hoininum venditum erat.
gitationem, cui inflamnialur sensus nosler ad libidi- Quottiamdiesmali stint. Per metanomiam, prOhis
nem, et carnis titillatioiiibus anima ignita succendi- qui in diebus sunt, quia dies mali esse non possuiit.
tur, et liihilorainus Dei timore in judicio refrenatur: B ] Sed intelligentes.Id est, scrutamini legem, in qua vo-
et quomodo stultiloquiuin et scurrilitas, sic istatur- lunlas ejus continetur. Et nolite inebriari vino. Quo-
pitudo non perdit, nec in perpeluum excludit a re- modo non possumus duobus dominis servire, Deo et
gno. Participes eorum. Fornicalio, immunclitia,ava- mammonae, sie non possumus spirilu impleri pariler
.ritia. Filii lucis. ld esf, Clitisii, vel.fidei, vel scien- et vino : qui enim spirilu impletur, habet pruden-
tise. In omnibus bonitate. Id est, in benignitate ad tiam, mansuetudiiiem , verecundiani, castitatem;
onines, ut: Deus solemsuum oriri facifsuper bonoset qiii vino, habet insipientiam, furorem, procacita-
malos (Matlli. v). Justitia, Operum et judiciorum. Et tem, libidinem : hoc quippe aestimo uno verbo si-
veritate. Verborum. Probantes quid sit beneplaciium gnificare luxuriam.
Deo. Quia videlur tota scatere sentenlia, ordine te- In psalmis. Hymni sunt, qui fortitudinem et ma-
nenda esl : Nolite fieri participes eorum, probantes jestatem Dei prasdicant, et ejusdem seinper vel be-
ijuid sitbeneplacitum Deo; eisienim aliquandoeratis neficia, vel facla miranlur, qtiod omnes psalmi con-
tenebrse, nttnclux in Domino, ul filii lucis ambulate. tinent, quibus alleluia vcl propositum, vel subjec-
Fruclus lucis osteiidile, ii) bonitate , etjustilia, et tum est. Psalmi auteni proprie ad ethicum locum
Et noiite communicarcoperibus infrucluosis _ pertiiient, ul per organum corporis, quod faciendum
'veritate.
tenebrarum. Id est,quia Iiix non poleslcoromuriicare et quod vitandum sit, lioverimtts. Qtti vero de supe-
cum teiiebris. Tenebrarum opera sunt, quse ad rioribris disputat, el concentum mundi omniunique
tenebras ducunt. Redarguite. Id est, peccaiites, dum creaturarum ordinem atque concordiam subtilis
lux cstis. Qum enhn in occulio fiuni. Fornicatio, im- disputator edisserit, iste spirituale canticura canit,
munditia, avaritia. Ab eis. Filiis scilicet dilfidentise. vel certe propler simpliciores manifestius, quod vo-
Eiiiiin dicere. Aliquando nominat turpia propter uti- lumus , eloquamur. Psalmus ad corpus, canticum
litateni, aliquando pro verecuudia non nominat, Om- referlur ad mentem, Et canere igitur et psallere, et
nia quw arcjuuntnr. QuaiocciiSlaliunt a.filiis diffiden- laudare Deum, roagis animo quam voce deberous,
tiae, ut ex eo quod corripiantui', mulenlur in melius, hocest quippe quod dicitur : Cantantes et psallen-
et mulala manifestentur in publico,et publicata fiant tes in cordibus veslris Domhio, gratias agenles pro
lumen. Omne cmiemquod nuatifesiatnr, lumen esl. gmnibus. Id est, quse accidunt vobis, sive prosperis,
Incipit lumen esse cum crediderit, et vobis adjun- sive adversis.
gilur. Subjecti hivtcemtn timore Cliristi. Prooter timo-
Propter quod tlicit: exsurge a mortttis. Ego secun-' rem Christi fiat subjectio, dum illum offendereti-
dum ingeniolura nieuniomnes editionesvcterum Scri-.-f. memus. Audianthoc episcopi, audiant presbyteri,
pturafura, ipsa quoque Hebrseorum volumina dili- audiat omnis ordo doctorum, subjectis suis esse sub-
genler eventilans, nusquam hocscfiptum reperi, nisi jectos, et imitentur dicentem Apostolura : Cum enim
forte lloc dicaiiiiis, qiieniadniodaiii olim prophetse in liberessem ex omnibiis,omniummeipsumservum feci,
concione populi loqiiebaiHiir: Hwc dicit Dominus. ut omneslucrifacerem.Elin alioloco : Servite invicem.
Et: Quoniam Dominus loculits est, ita et Apostolum Salvator quoque formam servi accepit, ut serviret di-
Spiritu sancto plenum, repenie in verba quae in se1 scipulis suis, et pedes eorum lavit. Hocinterest inter
Christus loquebatrtr, erupisse atque dixisse : Hwc di- gentiiini principes et Christianorum, quod illi domi-
cit Dominus. Nec nbn et illud est disserendum, quo-' nantur subditis, nos servimus,etin[hoc] majores su-
inodo uni atque eidem dicatur, quasi dorraienii: mus, si minimi omnium fuerimus. Mulieresvirissuis.
Surge qui dormis, quasi morluo, exsurge a mortuis. Hucusque in commune, nunc singulatim unumquem-
Igitur quia et spiritus est hominis, quem semper in1 que docet, ut debita ofiicia singulis non cessent.
bona parte scriptum invenimus, et anima, cujus in- Sicul Christus caput est Ecclesim.Id est, quomodo
fimiitales et mortes legimus peccatoruni, id quodI in Christo et Ecclesia sancta conjunctio, sic in viro
imne dicitur: Surqe qui dormis, referlur ad spiri-• et muliere debefesse sancta copula. Jpse salvator
209 COLLECT. IN EPIST. AD EPHES. 210
torporis. Id est, Ecclesiam Christus salvavit, velvir, A cOrdiam, etc. Forsan ergo quia decalogus exeunti-
salvator corporis mulieris in hecessitatibus et dolo- bus de jEgypto, et prima lex data est, unumquodque
ribus dum infirmiorissexus est. Viri, diligite uxores mandatum decalogi primum est, ad coniparationem
vestras. Sanctus amor hic intelligendus, ut volupta- eorum praeceplorumquoepostea in lege scfipta sunt.
tes resecentur, ut praegnantes ad paf tum usque non Qui priorem excusationem defendit, in secundo
coeant. mandato non seorsum dicet, sed sub uno textu
Sicutet Christus dilexit Ecclesiam. Ita et vos pro atque sermone non tam promissionem datam.quam
sanctitate uxorum, nec mofi, si necesse fuerit, re- - sententiam et laudes Dei esse finitas, facientis mi?
cuselis. Ut eam sanctificaret. Aqua enim lavit cor- sericordiam, etc. In simpticitate cordis. Id est, de-
pus, animam doctrina : ita et vos corpora uxorum posita priore superbia et simulatione. Hic aiutem
continentia, et animam mundate doctrina. In verbo providetApostohis,ne docirinaChristi in aliquo blas-
vitw.Id esf, in doctrina per baptismum, vel verbum pheinetur, si credentes servi dominis inuliles fiant.
quod canlatur asacerdole ad baplismum. Ut sit san- Sicut Cliristo. Pulchre addidit, sicut Cliristo, ut
cla. Id est, anitna. Et hnmaculata. Id esl, corpore. scilicel non audiat servus camalem donriiiiiiii, si
Sed nulrit et fovet. Ut uxoribus vcstimentnm et vi- conlraria prseceplis Dei voluerit imperare.
ctum ct qnsenecessaria sunt prsebeamus. Sicut Chri-iB Non ad oculum. Prsesentibus lantiim dominis. Sic-
stus Ecclesiam. Ut: Quoties volui congregare filios ut Domino. Domino servit,-qui cum bona voluntale
tuos, elc. (Luc. xm). Quia membra sumus. Membra animi sCrvitium dominis facit. Cnm bona volunlate.
ejus debent in omnibus eum imilari, de carneipsius Non cum murriiuratione, ne apud homines gratia,
sive hominis, quem assumpsit ex Maria, sive Ec- etapudDeum mercede privemini. Remittentesminns.
clesise. . Neveslrae malilise iniputetur, si effugerinl. Qtiia
Propter lioc rclinquet homo palrem et matrem illorum el vesterDominusestin ccelis.Id est, sicut su-
suam. Spiritualiter reliquit ChristuS Deum Patrem , per servos vindicare poteslis , magis aulem su-
et roatrem Hierusalem ccelestem, et venit ad terras per vos vindicare potest Deus. Personartttn non est
ad Eeclesiam.Et adkwrebit uxori sum. Spiritttaliter acceptioapud Deum.Qui solos taiHum vindicat vp-
EcclesiaeChristus ex utroque popmo collectse. Sq- luntates, et juxla eas deteriori prsefert meliorem,
cramentumhoc magnumist. Sunt enim alia roinora eligens facla, non hoinines.
sacramenta. Verumtamen singuli. Hoc est, licet in De cwtero. Post specialia raandata yirorum ac
Christo et Ecclesia dixerim, tamen oportet servari niulierum, nunc generaliicr onines adnionet. Recto-
in conjugio. Ul unusguisqueuxoremsicul semetipsum resliujusmundi. Qui regnnl in aere siios angelos.
diligat. Diligesproximum tutim sicut teipsum(Matlk. C t Diabolus enim suis angelis [Satellitibus] diversa of-
xxn), juxta interpretationem Salvatoris. Proximus ficia divisit; autroctores bujus muiidi, id est, ama-
est onrois homo. Nulla ergo erit inler uxorem et torum et carnalium bujus muiidi.
quorumlibet hominum dilectionem differentia chari- Tenebrarum harum. Tota ista terrena vita lenebrae
lalis ? quod dicere absurdum est: inproximo enim dicitur : lux quippe lttcet in tenebris.
similitudo ponitur,ut sic eum diligas sicut te, et cu- In ccetestibijs.Id esl, in aere discurrenlibus. 1«
pias esse salvatuin : in uxore aulem comparationis die malo. Diem autem malum praesenstempus osten-
adverbium dicitur. Sicut non simililudinem , sed dit, de quo supra dixerat: Redhnentes tempus qtto-
probationem et confirmationem sonat, sicutde Chri- niatn dies thati sunt, propter anguslias ct vitse hujus
svodicitur : Quasi unigenili a Palre. J7.Torut timeat labores, aut certe consummationis atque judicii,
virum. Dusesignificanliaein verbo timoris stint: Urta quando diabolus inimicus et vindex sua nos cupiet
est qua servi spiritum sefvitulis babent in timore; in parte retinere. .
altera pro reverentia dici potest, ut uxor revereatur State ergo. Ne nioveamini de acie, sed stabilem
virum suum. figilegradum super petram Christum.
CAPUT VI. Succincli lumbos. Zona continentiae : quia igitur
Filii, obedite parentibus. Id est, in parentibus ea " lumbi in generalione semper accipiuptur et semine,
qusenou sunt Dominicontraria voluntati. videtur nobis accinxisse lumbos sttos, qui nequa-
Quodest mandatum primum. Quaeritur quare nunc quam uxori debitum rcddit, nec servitlibidini./n ve-
dixerit: quod est mandaium primum, cum sit quar- ritate. Non in hypocrisi, riemoenim coronabitur, etc.
tum vel quintum : Primum enim mandatum est: Lbricamjuslitiw: Sicutiorica multis circulis et ha-
ATonenwf tibi dii alieni prwter me (Exod.xx). Ideo mulis intexitur, ita justitia diversis virtutum con-
alii distinguunt, quod est mahdaium primum in re- neclitur speciebus. -
promissione, quasi quatuor alia mandata, quse ante Scutum fidei. Sine sculo omnis armatus inermis
hsecdicta sunt, non habeant promissionem. Sed vi- esl; iia ethse virtutes sine fidesalvare non possimt,
dentur mihi non observasse subtiliter , sed in sein omnihus certaminibus fide muniamur. Et calceati
cundo mandato reproniissionem esse sociatam. Ait pedes. Docet fiduciam prsedieationis opportunae et
enim, Non facies tibi idola, neque omnem'similitudi- imporlunoe, ulcaleeatus audeiiter ambulet.
nem,usqtie , et facio misericordiamItis qui diligunt Sumile, inquil, scuiumfidei, in qno possitis omnia
me, etc. Observa yerba sponsionis., faciens miseri- tetanequissimi igitita resthiguere.Ergo fides est quse,
excipietis ardentissima libidinum tela, metum futuri A Ad apertionem oris mei. Vt: Domine, labia mea
judicii ex coelestis regni credulitate mortificat. Et aperies (Psal. L), elc
loricdm, iiiquit; cbaritas ipsa nempe est quaevitalia Cum fidticia. Sine metu persecuiionis. Omnia
pectoris tiostri circumdaiis atque communiens, le- tiola faciet Tyclticus. Dupliclter
thalibus perturbatioiium objecta vulneribus, contra- ideo iritelligendum : vcl
Tycliicus missus est ad Ephesum ut riuntiaret
rios rettttidit iclus, nec ad interiorem bominem no-r •>eisvincula
. strum jacula zabiilipenelrarepermittit, omnia suffert, eb Apostoli ad fidem Evangelii profecisse,
tettipore quo ad Colossenses scripsit, dicens:
oriinia palittir, omnia suStinet. Onirita vobis nola faciet Tycliicus (Cei. iv); grandis
Etgtileamspeisalutis. Galfeacapitis est munimeh: eriim consolatio eral audire populuni Romanttm in
qtiia ergo caput nostrum Cliristus est, debemus domina urbium friuinphantem de vincr.Iis : vel certe
semper islud spe futurorum boriOrum,velut inexpu- ob id Tychicus missus est, ut conversationem Pauli,
gnabili galea, in Cunctis tentalionibus ac persecu- quam ignorabarit, annunliaret eis, quasi quoddam
lionibus coramuriire, et principaliler fidem ejus il- vivendi exemplar dafet discentibus gesla Apostoli
lsesam atque integram custodire; aliis enim membris atque virlules/et eum imitari volenlibus, nec parva
truncatum quempianiTicet et debilem, possibile ta- csse poterat consolatio,
irten est utcunque superesse, sine capite vero, ne- JJ
mini vel brevis vilse spatium prorogatur. Pax fratribus et charitas. Pax, et cbaritas, et fi-
Ef giadium spiritus, quod est verbuni Dei., Pene- des, perfeclum faciunt Cbristianum : tam enim sine
trabilius namque eSt omni gladio ancipiti, el pcrlin- fide infrucluosa est charitas, qiiam fides sine ehari-
tate vel pace. Nam charitas major est paco : potest
gens usque ad divisionem anhnw ac spirilus, compa-
gumqnoquc et medullarum, el discrelor cogitationum, eiiim odio non haberi quis, non taiiien et airiari. In
el interiiionumcordis (llebr. iv), dividens scilicet et incorruptione. Sive castitate, sive.in quortira cbrde
abscindens quidquid in nobis carnale terrenumque roillo adulterino ^saeculari amore Christi delectatio
repef it. violetur.
Per omnem oratiohem. Semper huuc giadium por
tare vel poslulare.
VI.
IN EPISTOLAM AD PHILIPPENSES.
CAPUT PRIMUM. C Dei, ut exemplum lieret aliis, nt cpnsolaretur Phi-

PaulUs et Timotlieus servi Jesu Ckristi omnibus lippenses, moestos de vinculis et tribulatione ejus in
sanctis tn Ckristo Jesu, qui sunt Pkilippis. Metropoli Roma.
Macedoriise. In omni prmtorio. In domibus regum, ubi prsetorcs
Cum gaudio. Non cnm tfistitia alicujus peccati solent esse. ,
vestri. Super communicatione vestra. Quia mihi Abnndantius nl auderent. Vinculorum meorum
communicatis in Evangelio praedicando. exemplo sunt incitati, dum me pro Chrislo viderent
A primo die. Quo accepistis fidem. Usquein diem libentissime sustinere. Alii qttidempropter invidiam.
Chrisli. Usque in adventum Chrisli. Sicut justum. Hic subjungit quatuor ordhies prsedicantium verbum
Charitas eriimoronia sperat. Eb quod habeam vos in Dei. Propter invidiam, hoC est, dum niilii apud
corde. \n lantum vos diligb, ut milii memoriam vestri credentes gloriam auferre se putant, ne solus mihi
nec vis tribulationis; nec sollicifudo defensionis au- vindicare videar scieritiam prsedicandi.
fefat. In defensione.Quia defendo Evangelium ad- Aliqni autcm :elpropter bonamvoluntalemChristum
versus hsereticos; Et confirmatione.Id est, exeniplo prwdicant. Quia alios salvare yolenles Christum an-
el dOctrina. Socios gaudii mei. Hoc sentio de vobis nunlianl. Alii ex charitate. Itl est, ut roihi adjutores
et crfedoquia sicut mese tribulationis socii estis, ita D fiant, quia sciunt me a Deo ad defendendumEvan-
Evangelio credidisse, ut etiam in tribulationibus geliuffi ordinatum. Non sincerc exislimanlespressu-
meis pro ejus defensione riiecum pariler gaudeatisi ras se suscitare vinculismeis. Alii vero cloloseprae-
Quemadmodum desiderem. Diligam. ln visceribus dicant ad me gravandum, quasi plures discipulos
Clirisii Jesu. Sive ejus inesse visceribus, sive ita vos facienlem, et doctrina niea tolum orbem implere
desidero, tanquam viscera Christi. In scientia, In cupientem, ut ex hoc saltem mihi major invidia cu-
agnitione DeiVEt bmni sensu. Mysteriorum. Utpro- mulelurvel pre.ssura. Quid enhn? Dum ommmodo,
betis. Id est, sciatis. Potiora, Id est, altiora mysteria. Non mihi cura est qua ment.e prsedicent, dummodo
Fructum juslitiw. Bonis operibus. ln gloriam. Ut quod cupio, Cliristi nomeii omnibus innotescat, qua-
glorificetur Deus in actibus vestris. Schevos volo. propter et modo gaudeo et in futuro gaudebo. Sive
Tribus causis hoc dicit, ut magnificaret potejitiam' occasione. Odii vel inyjdise contra me, Et in hop
' "
215 COLLECT. IN EPIST. AD PHILIPP. 2U
Cnristum npn. prp-r
gaudebo.. Vinculo vel opere praedicationis eorura., Ai» Cliristo Jesu. Vult ostendere.
Nam scio. Quod mihi nocere putant in salulem pro- pfef se, sedpropter alios.passiim; sive, tam.liuini-
fuit in Christp.
ven]et, quia non solum per yerbum et passionem lis sensusin vobiS,sit, quam
meain, sed etiam per odium Chrisli Ecclesia aiig-. Qui cum hi fprma Dei esset. In forma Dei erat, et,
roentatur. videns unius hominis._deiiclo..mortem regnare per
Subniinislraiionem,, Ideo subniinistratio dicitur, pppulps, creaturse suai non oblitus est. Nec rapinam
quia iiori qupd. adyersarii volunt, sed aliud in oc- ducit se mquaiem essc Deo. Quia vere. seeunclum
cu.lto spirilus subminislrat. divinitalem sequalis eratPatri. Sed exinanivilsemei-
Exspectatimiem. id, est, palientiain. Quiain.nulla ipsum. Non substaiiliaffi evacuans, setl honorem in-
confundpr.. Tpfmento , neque in vila, neque in clinans. Formam servi accipiens, in shnilitudinem lio-
morte, neque in conlunieliis, neque in opprobriis,, ininum factus. Naluram hominis induendo. Morlem
nos oninibns erubescimus. Sed in orrini fiducia, aulem crucis. Qua morte nulla forniidolosior erat.
Nulla res me poterit delerrere. Propler quod etDeus illum exaltavit, In resurrectione
Et nunc magnificabitur Chrlstus in corpore meo. et ascensione, et caeteris: ita et nos si, exaltari cu-
Inimicis suis insultat, quod ei nocere non Valeaiit. pinius, exemplo Chrisli fratribus serviamus :
Si enim eum occiderint, niartyrio coronabiliif :si B Ei dmiavii illi nemen-. Quod est Filius. Qubd.est
servaverint, Christuni annuntiando plurimum faciet;. super mnnenomen. Ctti enim aiujelorumdixit: Filius
fructiim meus es tu (Psal. n)? itaque donavit illi iiomen, non
Sive per vitam. Ad prsedicationein. quod ante lion babuit. Unde.rectius locus hic secun-
Sive per mortcm. Id est, pro illo in marlyrip. dum humanam naluram intelligendus est, quani di-
Mild enim vivere Christtts est. Non alia causa vi- yinam. Omne genu fieclalur. Non ad corporis genua,.
vere volo, nisi C.hristi, id est, ul ejus corpus sedifi- sed ad humilem subjectioiiem inclinationemque men-
cem. Fruclus operis. In sedificationem aliorum. Et: tis pertinet.
hoc confideiis scio. Spiritu prophetico promiltit. Et; Cwleslium.Id est, angelorum. Ccelestes autem go-
gaudium ftdei. Ut per profeclum de fructu fidei ve- nua flectere dicuntur more precario, non quod ha-
strasgaudium habeafis. Per meum adventum ileruni1 berettt gentta, qui incorporales sunt, sed, ut diximus,
ad IJ'O5. Hoc pro consolatiotie eorum dicit, quia suo1 pro huniili subjectione el adoratione dicilur.
spiritupervenit ad eos, licet ncin corpore. In uno'. Terrestriuni. Hominum. hifeniorum. Angelorum
spiritu. Ct : Erat cis cor unum et anima una' qui praesunt infernalibus locis. In: gloria Dei Pairis.
(Act. iv). Innatura et gloria Deilatis. Cum thnore. Non cum
Unanimes. Quia omnis pugna unanimiter aggresSa C negligentia, sed sicut ait Job : Ver.ebaf omnia opera
victofiam parit. Quw est illis causa perditionis, Id mea, sciensquod non parceres delinquenii (Job. ix).
est, tentatio qua terrent vos. Et hoc gDeo. Qui vult/ Vestram salutem operamhii. Hoc est, custodite per
suos coronari prpbatos, sicul 3ob permittitur ten- bonum. opus salulem a Deo vobis clonatam. Sine
tari. Non solum ut in eum credatis. Non solum ut' murmurqtione. De gravitate prseceptorum Dei, Vel
fidei meritum, sed etiam martyrii meritum. prsede pressura Iribulationum. Et kmsilatione. Qui mur-
mium habeatis, dum vos tentari Deus patilur ut yin- murat de praeceptis, hsesitat de prsemiis. .
catis. UtrSilis sine quercla. Apud liomines et Deum.
Idem certamen habentes quqle et vidislis in me. Quod conqueritur Deus ssepe de hominibusin Scrip-
Nihil novum patiemini, sed hoc quod et prsesentesi turis, apparet. quod nolinf credere-et recte vivere;
vidistis in me, et nunc absenles de me audistis me. Unde fideles et facientes voluntatem Dei conversari
Non sit ergo vobis indignum illa pati, in quibus dicuntur sine querela, quod de illis Scriptura non
conspicitis nos gloriari. queratur.
. Et simplices. Nihil prseter volttntatem Dei facien-.
CAPUT II. tesvel scientes, sicut fil.iiDei immaculati, qui cum
Si qua ergo consolalio in Christo. Rogo vos hoc sitpurus etsanctus, filios non potest habere degene-
mibi prsestate, ut gaudium meum unitafis dilectione: res. In medio generis. Judaeorumet gentiuffi.
impleatis. Si qua est consolatio in Cliristo, id est, Pravi. Mente. Perversi. Operibus. Sicut lumina-
consolaminime umbra Christi, pro vobis passum, ria, ut: Sic luceat lux vestra coram hominibus, ul
si vos consolatus est Christus. Si qua alloculio cka- videant opcra veslra bona, et glorificent Palrem ve-
rilalis. Si aliquam charitatem ei rependere vuliis. sirttm qni in cmlise$t (Malth. v).. -,;
Si qua societas spirilus.Si spiritum ejus in vobis, Ad gloriam milti. Gloria enim pqlris.filii filiofum
esse cupitis. Si qua viscera ndsericordiw. Si in eum uf ait Saloition (Prov. xvn), Non in vacuum cucurri.
roisericordes eslis. Implete gaudium meum. In talibus. Qui talem populura Deo acquisivi., Sed et sihnmolor
' super sacrificium vestrum. Sed eliam si octidar, quia
discipulis doctor exsultat.
Eamdem charilatem habent.es.Ergp nolite scindere sacriPicium et obsequium fidei vestrae obtuli Deo.
charilatem sentieiido diversa. Non qum sua sunt Vincit profectus vestri gaudium tristitiam pcenaevel
singuli cbnsideranies.Non qusevobis solis expediunt, mortis, sive jam non timeo mori saciificio vesira
sed quaj aliis prosunt. Hoc sentile in vobis, quod et fidei consummato, sive quia vestrse fidei minislravi.
213 SEDULII SCOTl gld
Nam omnessud. Commoda quaerunt, nolentes pro.A et praeceptahominum, et deuterosis Judseorumster-
aliena laborare salute. cora dicunlur ab Apostolo,
El commililonem meum. Pronter honorem, quia hifidead cognoscendumillum. Ut :Nisicredide-
ipse acceperat in illis apostolatus oflicium. Ut mox ritis non intelligetis.
viderb qum circa me stinl. Hoc esl, si liberer ab haC Et virtutem resurrectionis. Ut sciam v-iaffiresur-
catena, vel non. El mhdslrum negotiimei. Id est, qui reetionis ejus, quia ideo resurrexit ut et nos simili-
mihi veslra vice miiiistrat. Et mmstus erttt, proplerea ler resurgamus : qui autem vere cognoscit, satis
quod audieritis itlum infirmatum. Trisliliae vestrae agit omniiione peccct.
causa mCestus fuerat. Noii esse contristandum de Et societatem passionum ejus. Si quomodooccur-
roorliiis Apostolus significat, nam desperantiura est ram ad resurfectionem, etc. Si compatimuf et con-
conlristari. Et ipse inquii de Epaphrodito : Infirmus vivemus. Si quomodo habeam gloriam in resurre-
fuii propemortem, sed Deus misertus est illi, non so- ctione: non enim particeps gloriaeresurrectionis erit,
lum ttittem illi, sed ct ndlii, ne irisliliam super tristi- qui nunc ad configuralionem mortis ejus non vutt
tiam haberem. Quomodo ergo contristanduin vetat, pervenire. *
cuin ipse contrisfandiim se, si mortuus fuisset, de- Non quod jam acceperim. Perfeetionem, quam
clarat? Aliter de morte Epaphroditi si provenissef 1**omnis liomo] et universa creatura per graliani et
contristandum significavit, el aliter prohibel contri- non ex merito possidere potest. Aliter, non quod
sfandum. Nam bic propter solatium adjutorii ejus acceperim, qnia finis mundi nondum advenit, sed in
quo utebatur in Evangelio, si mortuus fuisset, conspe quod credinnis, non in re. Aut jam perfectus sim.
iristandum se dicit, nos autem contristari probibet, Adliiic de hac perfeclione, et de tali resurreclione
ne obitu quasi exstinctos et perditos lugeamus, de- suspenstis suni. Si comprehendam.Si comprehendam
speranles de resurrectione. Aliud est igitur solatium iiieritum apostolalus , in quo apostolatu a Cbristo
reqnirere quasi absentis, et aliutl dolore jam non sum comprebensus. Non arbitror comprekendisse.&e
futuri : hic cessat consolatio, illic excluditur. Et humiliaiido omnibus gloriam tulit [tctUi], et iiniver-
ego sine trisliiia sim. Id est, pro gaudio veslro in sos provocat ad profectum.
adventu ejus. Accessit sicut usque ad morlem. Qui Unum autem. Subaudis, arbitror comprehendisse,
vinclo mihi in carcere 11011 timuit ministrare. hoc solum scio, quia quotidie proficio, et prrele-
ritum laborera non computans ad priora festino.
CAPUT m.
Sive legis obliviscens.'Ad perfecta Evangelii prae-
Eademvobis scribere. Id est, eadem documenta recepta me teneo. Bravium superrm vocationis De\ in
' Chrislo Jesu. Quando sanctis dicetur : Vemle, bene-
petere, quse jam prsesens dixeram. Vobis autem ne- '-'
cessariUm.Sicut horto crebrius irrigari necessarium dicti Palris mei, possidete paralum vobis regnutn a
est. Videte canes. Cavele pseudoapostolos, Evange- conslittttionemundi. Qritcunqueergo .perfecii sumus
liuiii Christi lacerantes. Videte concisionem. Quia hoc sentinmus. Hoc est, quicunque volumus esse
concisio potius quam circumcisio sunt dicendi. perfecti. Aut, perfecti sumus ex parte, nqn e.x loto.
Nos ergo circumcisio sumus. Nos sumus veri.Ju- Hoc seiitiamus. Non comprehendisse.perfeclionem.
dsei,qui non unius membri pellem, sed totius carnis Autvetera obliviscenda, elnova seciaiida, vel futura
vitia resecamus, illi vero concisio. Qui spiritn. Id proeinia semper cogitemus. "Velsic se habel sensus
esl, mente, non litiera Dco servimus. In Grseeo, hujus loci, ut ad comparalionem hominum csetero-
melius, spiritui, id est Sancto, qui est Deus. Non rum, qtti non habent curam yel notitiam Seriplura-
confidenlesincariie.In carnali tircuuicisione, nosenini rura, nec mysteriorum Dei, se et similes sui per-
circumCisio. Ego magis circumchus octava die. Ne fectos dicat. Ad comparationem autem scientiae di-
aliquis putaret ideb se non gloriari, quia non fuerit vinse majestatis dicit se non accepisse perfectionem
circumcisus circumcisione octavidiei, non post ali- scientise,nec perfectum esse in scientia.
qttot annos, ut adquis peregrinus circumciditur. •p. Et si quid aliter sentilis. Hoe est, si nec plene
De tribu Benjamin. Quae seroper fuit ciim tribu futura intelligitis. Iloc vobis Dominus revelabit. Sci-
Jndaconjuncta.Hebrmusex llebrwis.Non cxgentibus licet in futnro, ipsis rebus praisentibus. Aut, si quid
proselylis. Pkarismus. Non quasi indoctus, sed peri^ aliter sentitis prseter quod dico, hoc est, pulando vos
tus legis. Sed qum Incra milti fuerunt. Ad compa- comprebendisse perfectionem, hoc vobis Deusreve-
rationem inveiiti auri contemiiitiir seramentum, lablt, id est, vos nosse iroperfectosesse. Verumtamen
quamvis utrumque ab uno sit conditum, et pro tem- ad quod pervenimns. Ad cognilionem licet imperfe-
poris qualitale neeessarium. ctam, seu ad fidem.
Et arbitror ut stercora. Stercora sunt quse ejiciunt Et in eadem ambulemus. Non enim scire sufficit
liominesvel csetera animalia ex ntero, cum quod absque facto. Et cognoscite.Honorate, et imitamini.
forte et solidum est ad coiififiiiaiidum et satiandum Qui sic mnbulanl, Sicut et nos. Sicut habentes for-
corpus remanet inlus, sic littera legis ejicitur, et mam nostram. His tanlummodo credile qiii formam
fiensus spirittialis ad cibura animae in corpore Ec- exemplinostriportant.-JIfit/fJenimambulant. Pseudo-
elesiaeremaiiel. Hieronynmsin expositione Habacuc: apostoli, a quibus cavete ne vos seducant.
Non Velefis Testameiiti doclrina, sed Pharisaôrunij Et cjlorinin confusione. Quia gloriantur' in cir-
217 COLLECT. IN EPIST.I AD THESS. 2l»
cumcisione vitiisque. Conformabit. Post resurre- A: fairiw, Ut, est illud: Providebona non Sblufficorara
ctioneui. Corpori glorim. In nionle scilicet Thabor. Deo, sed eliam coram hominibus.
Secundum operationem. Secundum hancpotentiam, Si qua virtus. Tolerantiae. Si qualaus. Ronaecon-
quia sibi cimcta subjecit, etiam hoc illi possibile versationis. Didicisiis. Verbo. Accepisiis.Exemplo.
est.- Audislis. Auribus. Vidistis. Oculis. IIwc agite. Non
CAPUT IV. enim sola suhicit cogilatio. Quoniam tandem reflo-
Gaudium et corona mea. Propter vos enim in prse- ruistis. Hoc est, ilerum flore boni operis florere
senti laelificor, et in fuluro coronabor. Evodiam rogo coepistis, dandomihi quod prius dabatis, hoc esl,
et Synlichen deprecor. Hae mulieres scienfes erant eleemOsynamrainistrando, V
legis, quas similiter ut istos eadem sentire commo- Prbtnc sentite. Id eSt, mihi eleemosynam dale.
net et hortatur. Quorum nomina sunt in fibfo vilm. Sicui ante senliebalis. Eleemosyiiam mihi tribuentes
Ne inolesteferant sua nomina in hac Epistola non antequam tribulationibus occupati fuissetis. Non
comprebensa, scripta dicit in coelis. Gaudete in Do- quasi propter penuriam dico. Non propter meam
mino. Non in terrena felicitate. Semper. Tam in inopiam , sed propler vestrum profectum dico me
prosperis quam in adversis. esse gavisum.
Etiterum dicogaudete. Repetit, ut magis ac magis B Ego enim didici. A Christo omnia sequanimitef
confinnetur gaudium. Dominus prope est: Scit quid ferre suni doctus. Scio humiliiatem. Non desperans
opus sit vobis antequam petatis eum. Niltil solliciti fame. Scio abundare. Quia non extollor.in abun-
siiis. Quid manducetis, aut quid induamini (Mtillh. danlia. In omnibus. Idest, bonis, sive prosperis, vel
v), haecenim gentes inquirunt. Sed in oiiinioralione. adversis. Scilis aulem et vos Pldlippenses, quando
Lege epistolam ad Timotheum : obsecrationes fiunt profeclus sttm. Scitis quia vos solos, a quibtts sum-
pro peccatis prseteritis vel prsesentibus, orationes pro ptus acceperimus elegimus, fideliores omnibus vos
adipiscendis quaesperamus. judicantes.
Postulationes. Cuiri pro aliis interveniraus. Gra- In ratione dati. Eleemosynse donatae. Fruclum
iiarum aciiones. Cuin pro immensis Dei beneficiis abundantem. Mercede ccelesti pollentem. Inodorem
grates laudesque rependimus. Quw superat omnem suavitatis. Odor suavitatis nonin re oblata, sed in
mentem.Non solum hominum, sed etiam angelorum. mentis oblatione cpnsistit. Hostiam acceptabilem.
De catero,'fratres. Idest, ad extrenium omnium, nt More veterum bblalionum. Impieat bmne desiderium
omnia breviter comprehendam, vel de reliquo vite vestrum. Quia ut perfecti alia desiderare non pote-
nostrse. rant, nisi quse sunt secimdum divitias Dei, non
Qumcunquesunt vera. Permanentia, vel carenlia ^ saeculi, et quse ad gloriam pertinent Christi. Qui de
mendacio. Pudica. Moribus. Sancta: Sine immundi- Cmsaris sunt domo. Qui nuper ex Csesaris Neronis
tia. Justa. Debita. Amabitia. Deo. Quwcunquebonw familia Chrislo crediderunt.
IN EPISTOLAM I AD THESSALONICENSES.
CAPUTPRIMUM. puit nos. Dimitlendo peccata, et doctrina; sua, et

Paulus, et Sylvanus, et Timoiheus. QuOd non exemplo. CAPUT II*
dicit apostolus, significat auditorum perfectionem.
Et Sylvanus, et Timotheus. Hi specialiter npmi- / Non inanis fuit. Non est inanis sfermoquem im-
plet constantia passionis. Ante vexati. Multa enim
nantur, quod eorum doclores erant. Charitatis et
passi sumus, antequam ad vos yenissemus.
patienliw spei. Qui perfectae charitatis est, sustinet
oninia palienter, propter spem futufani. Sed in vir- Sicut scitis in Philippis. Quia aliquanti vestri ,vi-
derunt nos Philippis passos, non expavisse persecu-
tttle. Id est, signorum, miraculorum. '
tiones, nec praedicare cessasse.
El Spiritu sancto. Cujus virtutem per signa roon- In mutla sotlicitudine. Id est, npn negligenter, nec
stravimus. In plenitudine multa. In perfectione justi-
transltorie, sed in multa sollicitudine. Non exerrore.
tise, conversationis et vitse. Id est, perversse doetrinae. Neque ex immunditia.
Cwm gaudio Spiritus sancti, Sicut aposlolos le- Id est, avaritise seu perversi operis. Nequeindolo.
gimus fecisse. A vobis enim diffamaium est. Id est, Sermone adulationis, aut non contra conscientiam
vestro exemplo caeterse provincise ad credendum nostram docentes ac suadenles. Sed sicut probati su-
suut provocatae. Nam natura famse est, sive bonum^\ mus. Sicut probavit lios Deus dignos esse ad prsedi-
vel maluni nttntiantis, ubique omiii ccleritate dis- candum Evangelium.
cufrere. Neque in occasioneavaritiw. Omnis qui adulatur,
Aiiquid loqui. De veslra scilicet lande. Qui eri- aut prpptcr avaritiam , aut propter vanam gloriam
m SEDULH SCOTI 220
adulatur. Dle efgo probatur propter Deum docere,, _^ _ Dominus passuruffi se arite pfsedixit. Labor noster.
qui istam non quserit. Sed fuimus parvuli inter vos. Doctrina nostra. In onini necessiiate. Omnem ne-
Id est, humilianles rios, et ttec deliitum quserentes; cessitatern et tribulationcm non seiitirous, pro mul-
honorem. Tanguam si nulrix foveatfilios swos: Hu- titudine.gaudii status vestri. Quoniam nunc vivhmts.
milians sein omnibus pafvulo cooequat, uiillbs adI Etianlsi occidamur, 'vivimus, quorum vita in vestfa
niajora sna imitatione perducat. Nam et balbutit infirmilate consistit. Super omne gaudium. Triplicem,
terdum jngua, et mandttcare fingit, et cttm eo [eis]| ostenclit, causam laetitise nobis vestra coriversatio
lente amhulare consttescit. Ita nos omnia fecinms per• prseslat, quia et vos profecistis, et Dominus per vos
quse proficere poleratis. Sed etiam aninias rioslras. benedicitui', et aliis prsebetis exempluni. Quw destint
Ut: Ego sum pastor bonus, bonus atttem pastor ponit• fideivestrw. Non ipsa fides deest, sed confortatio,
animam suam pro oribus suts (Joati, x). Ckarissimi. ut in fide permaneant usque in finem. Dirigat viarn
Propter fidem et conversationem nostram. Labbrem; nostram. Id est, remotis diabolicis scandalis, quibus
nostrurii. Id est, maiiuiim. Fatigatioriem. In itirie- noster impediatur adventus. Vos autem Domihus
ribus ad prsedicaridum Evangeliuffi. Uf nulltim ve- multiplicet. Sicut et nos niultiplicavit in charitate;
strum gravaremus. Non gravat Corinthios, propter Sinequerela, Id est, peccati priiicipalis apud Deum
pseudoappstolos munera qusereiites; hos autem nont B I et homines. Ga»nomnibussanctis. Sive angelis, sive
gravat, ul inquietos qui efalil ex illis exempld suo liominibus.
coerceret. CAPUT IV.
; Quarii sancte. Secimdum mcntem. Jusie. Secun- De cwtero.ergo rogo, fralres. Post laudem et con-
duffi bona opefa. Et sine querela. Non alios gra- firmationem incipit exhortatio. Abundetis tnagis.
vando in sollicitudinibus. Si quis enim sanctus fuerit; Quia cum setate fidei debent augere profectum et
doctor, non tamen sine querela est, si alios sollici- mores, sicut accessu carnalis setatis et corpus cre- .
tudinibus supra modttm aggravat. Verbum audiius: scit et studiiim. A fornicalione. Tam spirituali quam
Dei., Id est, cpiodprimum de Deo audistis, sive ut; corporali. Suum vas possidere. Propriuni suum cor-
audifetis Deum. Nmi; ut verbum kominnm. Ul-ver- pus sive conjugem caste habere. Quw non hoverunt
bum hominurii accipit, qui coiitemnil. Vos autem,. Deum: Auctorem castitatis. Ut ne quis snpergredia-
ila cfedidislis, uf ab ipsb DeoVOsatidire pularetis. tur. Ne quis suam conjugcm derelinquens, alterius
Ecclesiarum Dei quw sunt in Judwa. Id est, quibtts. poIluerCquserat uxorem,. sive in quolibel negotlo ne
dicitur: Nam et vinctis coinpassi estis, et rapinami <;uis allerum fraudet, ut qui pecuniam suam non
honorum vestrbrum cum gaudib suscepistis. Qui et ad usuram dederat. Non Itominemspernit, sed Deuni.
Dmhinumocciderunt, Quid miruni si nospersequun- . C *- Non mea Verba despicit, sed ejus qui in me loquitur
tur, qtti riec Dbffiino pepercefuiit. Proltibentes nos Christi, cujuSspirilui iiijuriam facil bmriis qui non
gentibus loqui. Non soluffi Judaeos inipediunt, sed sancte conversatur. A Deo didicistis. A ChristO, qui
etiam gentibus invident ad suprum cumulum pecca- dixit: Mandatum novumdo vobis, ut diligatis invicem,
torum. Prwvehit enim super illos ira Dei. Sive quia sicut dilexivos (Matth. xxv). El ideo novuni est, ut
prsedico qua poena capti sunt, sive quia ablatus non pro alterutro mofianmr, quia hoc Vetus non jusserat
credentibus est intellectus, sive bic propbelizat-vin- Testamentum. In universa Macedonia. Id esl, non in
dictam crucis quasi prius facta esset. Usqueinfinem. . Tliessalonica tantum. Ut. abundetismagis. Hoc est,
Usque dum crediint, vel nsqtte ad ciiemjudicii, ut: eliani ignotos quoSque diligatis. Ui quieii sitis. Qui-
Opprobrium sempiternum dedil illis (Psat, LXXVII). dam eorum inquiele per diversoruui cliscurrebant
Ego quiderh. Festiiiavi. Paulus. Non"aliqiios a me, domus, aliqua etiani ad religioiiis opprobrium ab infi-
nuntios destinavi. lmpedivit nos Satanas. Tribula- delibus postulantes, quam causam plenius ad eosdem
tionibus persequentium, sive omnis labor contra- exsequitur.
rius Satanas dici potcst. Nam Satanas aliquarido El ul veslrum negotium agalis. Necesse est enim
non potest impedii-evirtutem anirai; quae autem ad T oliosum inhoiiesluin esseV dum necessaria victus
labores corporis pertinent, sacpe potest impedire. requirit, adulalioni quoque operam dare, novitales
Qumenirn spes nostra? Nonimmerito vos deseramus, eliam rumomm. sectari, causarum fabiilarumqua
per quos et-Iselitisegaudium speramus, et glorise co- occupationes conquirere, per quas sibimetipsi adi-
ronam non sustinentes, non patiemur ut nemo adI tuin paret ad facultalem , qua diversorum valeat
vos veniret. domus penetrare. Qui bsec omnia facil, inhoneste
CAPUTIII. affibuiat. HOnesteliic ambulat proeessibnis, et Visi-
Solitarii. Maluimuseniin soli remanere quam ne- tationis et Dei verbi causa ambulans.
scire quid agalis.-Et misimus Timbiheum, Quaeritur . Ut honesieambuletis ad eos qui foris sunt. Id.est,
quomodo Timotheus missus sit, qui pariter scriptus np;vos ipsi dcnplent, qui prsestarp videntur.
csti Non ergo liac vice missus sit, sed prius. hthoc. De dormienlibus. Id est, de mortuis dorraiunl,
Labore, nt: Ecce ego mitlo vos sient oves m medio, quas certum est resurgere.
luporum, etc. (Malih. x). Posili stimus. A Deo. Prw- Verbo Domhti, Ut : Qui credit in meetsimortuus
dicabamusvobis. Ut non vos ipsa novitas delerreret, fuerit, vivel. Verbo Domhii, qui in Paulo loquebatur
sed magis prophetiam noslram iirmaret, sicut ctt illud quod sequitur. Quia nos qui ymmus, qut resi-
221 COLLECT. IN EPIST. H AD THESS, <m
dui sumus in adventu Domini, non prmveniemuseos IA vigilemus. ld est, oculos seniper ad Doroinum vigi-
qid dormierunt. Hoc autem dicendum reputat.secum lantes a, vel elevanles. Et .sobrii.simus.. Ne curse
his quos vivos inveniet diesjudicii, dttm adhuc vi- hujus yitse inebrienl mentem nOstram. Narriquidor-
vunt in cofpore. Aliter Verbum Domini est: Non miurit, noctedormiunt, Idep-pccisi et ebrii sunt, quia
prseyeninius ebs qui dormierunt, quia tam velox ih tenebris sunt, Sfedhic. magis nox et febrielasallfe-
erit resurfectio eoruiriquam riostra assumptio. gorice pro, ignbrantia et libidirie accipiendse sunt.
; Jn jussu Dei,nl: Morfui qudient vocem Filii Induii loricam. Quia alii nudi sunf qui ebrii sunt.
Dei (Jban. \). Et in voce arcliangeli, hoc est coe- Fidei et chariiatis. Omnis justitia ilde ef,charitate
leslium: virtutum, aut in riianifeslatione vocjs ar- cpnstat, quam loricse alibi comparayit, Qtii morluus
changelicae; aliter, in voce Chrisli, sive MicbaeUs, estpro nobis- Id est,iie nps moreremur. Ui sive vi-
ant Gabrielis, quod iriteipretatur forlitudo Dei, qui gilemus, sivedormiaihus. Hoc est, ut siye in corpore,
dicit: surgife, expergiscimini. In tuba. In clampre. sive extra corpus iiiVeniamur, sempef cum Ipsp vi-
Pescendet.de ceelo.In aera, sive supra raoptem Oli- vamiis. Ut noveritis.;Hbnpfificetis. Lciborani,Scilicel
yeti, imde coipus ejus elevatum est, ibi praesentia iri dpctrina. Pacem hgbete cum itlis. feisi contraria
ejus denionstrafur. vestris riiOribus dixetint. Corripite Inguieios. Vagos
Restirgent primi. Nori tempore, sed priniatu glo- ^B huc etllluc discurfentes. Pusiltanhnes. Id est, interi
frie., Rapiemur hi nubibus. Sieut corpus Doniini in tione desperantes vel deficientes. Suscipite. Sus.li
nube elevatum est. In hoc auteffi velocitatem resur- nele. Paticntes estote. Etiaffi ad cofreptps,. cjttia'irth
rectionis significat; unde Isaias dicit: Sancti spe- patientia npft cbfrigit, sed irfifat. hiyicem "eiiri mh-
ranies in Domino, mutabunt {ortitudhiem, assument ries, Noh soliim in yoS Christianos, sed iri biriries
pennas, nt aquilw volantes, etc. (Isai. XL).
'" (•
hohiines. Spirituin. Loquentem Varias liiigttasi, vel
/'CAPUT-V : ; ."_' • spiritum exliortantis, nolite pervefsis qttaestibtiibus
Sicut fur. Quarido omries scierit dorniire securos opprimefe. Propheiias nbliie sperhere. Siye futttra
in riocle,, ut: Medianocte ciampr factus est,. etc. prsedicaiites, siye prseteritsi disserentes.
Tgntumut
(Maith. xxv). Pax et securitas. Post bccisurii Anlir probelis. Si legi non sunt contraria quse djcunulr, et
christum. Tunc repenlinus eis superveniet inieritus. si quid taie fuerit refutate. Omhia prpbate.Si a dia-
Ut in diebus Noe et Sodoniorum contigit, Sieut dolbr bolo, an a"Deo sint. Integer spirilus. Mens iri qua est
partus. Sicut illa veniente partu dolores iiori effugit. imago Dei expressa, sive formafa. Alif spirifum con-
Noh estis in lenebris. Non estis igiiorantes, ut ne- scienliam dicurit, tit : Nemo scit ea. quse suiif homi-
sciatis vos semper debere esse paratos. Filiilucis.
nis, liisi spiritus qui in ep est- Fidelis esi. Et verax
Scientiae, vel Christi. Filiidiei. Veritatis. NoclisJ ^ in proniissionibhs.
Daemonis. v.elpeccali. Tenebrarum. Ignorarttia3. Sed
Deest fortassis liabenles, -.._
iriiii \ -
-V,-^:.;:-
IN EPISTOLAM II AD THESSALONieEmE&
."; ' CAPUTPRIMUM. salufis insperatse justorum. Inqupet prttmus. In ex-

Gralias agere debemus Deo. Qui sibi talem Ec- spectatione illius diei judicii. Itd et glbrificetur no-
clesiam quaesivit,Jn exempluihjusti judicii Dei. Ut menDomini.MChrisli liproen in vestrisactibus cla-
exemplum detis jusfura Dei judicium exspfectandi, rttro sit, ef nps in ejus sigiiis et virlutibiis gloriosi
quem ita creditisventurum. Si tdmenjtistum esi. Hic "-simus.•: ., ;•,:,.
si tamen confifmantis est, non dubifantis, quasi dicat, <:, :: ..CAPCT;!!.,,-',;, .;::,,.,/:/.;:,:'
si tamen fons justitiae pbtes.t judicare quod justurii . . Rogamusautem vos, fratres, pen advenfumDomini.
est. Nam sictit indubitariterpro noiriine Dbmini pa- Prinium, yel secpndumi qub vobis charius nihil esse
tientibus requiem, ita incunctanter tribulatjonem sum cerlus. Et nostram congregatibnem. Quando a
/his qui eos tfibuiarit rfepfOriiisit.7n flairimd igriis. ld quatuor ventis cceli coiigfegaburituf electi: Uf ubi
esf, ut ignis ante ipsum prsecedat. Quod si potuit fuerit corpus, illuc congregabunlur aquilae (Matth.
ffammaDei imperio tres pueros omnino non tangere, xxiv). Neque per spiritum. Neque signa vos terreant
quare non eadem potentia aliis ssevior, aliis mitior, tanquam per spiritum facta, quia hoc et Salvator
fieri posse credatur? El .gui nbiipbediuht ejus Evan- praemonuit. Neque per verbum. Ne sermo dialecticae
gelio. Peccatores licet non fuerint.A facie Domini. Ut fallacise Vos seducat ullo modo sub qualibet specie
illud: Ite, maledicti, in ignem wternum.-Mirificari in boni vel roali. Quasi instet dies Domini. Dicendo :
piiinibtis: Cum ipse 3n suisglorificandus erit roem- Ecce est Christus hic, vel Ulic. Quoniam nisiyenerit
bris, quae sOlis Splendore fulgebuiit. Tunc enim mi- discessio [Al., dissensio]. Hoc est, nisi Antichrislus
rabuntvtr impii et irrjsores liumiUtatis in subilalipne yenerit, non vejaiet Chrjstus, Qubd autem discessio-
nein hic ditit, alibi eum refugam appellavit in Lali- J_ A Arianum, qui ideo Patrem majorem putat, quia prior
iiis exemplaribus. Utrumque autemitaintelligendum in Scripturis soleat nominari. Et dedit consolatio-
est, quod nisi venerit refuga verilalis, sive sui prin- nem. Promissionem, sive consolatorem spiritum. Et
eipalus deserlor, sive discessio geiitilium a regno soem bonam. Quia potest et spes mala esse.
Roniano, sicut in Damele per bestise imaginem dici- "CAPUT III
ttir. Homo. Aritichrislus. Peccati, Diaboli scilicet.
Super omne quod dicitur Deus. Super omnem videli- De cwtero, fratres, oraie pro nobis. Dat humilitatis
cet potentiam et aelernitatem se jactabit.Et sacra- exemplum, et occasionem charitatis, ut pro allerutro
menta cultur* divinaecbrrigere, vel augere se dicat. audacius oremus. Et glorificelur. Audilorum profe-
Et templum Hierosolymse reficere tentabit, omnes- ctu. Fidelis est Deus. Idest, qui non relinquit nisi
que legis cserembnias restaurare, taritum ut veritatis reliiiquentes se. Et palientia Christi. Sicut Christus
Christi Evangelium solvat, quae res Judaeoseum pro patieiitiam habuit.
Christo suscipere persuadebit, in suo non in Dei no- Denuniiamus autem vobis, ut abslrahatis vos ab
mine venientem. Quid delineat. Hoc est, quse mora omni fratre ambulante inordinate. Quia in primis le-
est ut veniat. Ut reveletur. Id est, Antichristus. Suo nius commonuimus, et tamen emendare se noluC-
tempore. Id est, apto fempore. Jam enim mysleritttri B ] runt, ut yeliioc modo quo sancti se ab eis separant,
iniquitalis operalur. Anlichristus per sua membra erubescant. Hujus plane loci auctoritale subtrahen-
agit, ut Joannes dicit : Multi Antichristi facti sunt dus est ab omni Christiano qui non secundum
(Joan. II ). In his ergo raysterium iniquitatis opera- apostolica prascepta incedit. In prima rogat, hic
lur, qui falsis doctrinis ejus pervium faciunt iter, denuntiat; in illa blandientis affectus est,in hac ob-
quos beatus Joannes in roundum dicit exisse. Sicut testantis severitas et minantis. Denuniiarnus vobis
enim Ghrislus nunc pef membra sua operatur, sic fratres. Quia prius rogantes coiitcmpsistis audire,
Anlicliristus. Qui nunc. Rex Bomanorum. Tenet. Re- saltem nunc denuntiamus voci obedire. Ipsamque
gnum. Tenent. Regnum suum. Donec de medio fial. deiiuntiatioiiem iion nudo verbo, sed cum obtesta-
Hoc est, donec regnum, quod nune tenet, de medio tione nominis Domini nostri Jesu Christi terribilem
auferatur, priusquani Aiitichristus reveletur. Aliter : infert, ne forte simplicem, velut humana voce pro-
Ut qui iiuiic tenet, id est, Nero, teiieattunc ejusderii latam, rursum contenmerent: Imitttfi nos. Qui su-
nominis alter Nero. Donecde medio, hoc est, regno mus forma credentiuni. Non quia non habuerimus
liiediante illius tunc Neronis, nascatur Antichristus poteslatem, non quia indignus est operarius mercede
in medio regno alterius tunc Neronis. Hoc de impe- sua, sed ut nos formani daremus vobis ad imitan-
rio Romano dictum est, et propterea Paulum nbn id < Q dum nos, ne cui oceasionem avaritise, velotii, quod
aperte sbribere voluisse dicunt, ne calumniam incur- fbrts est iiiquietudinis, praeberemus. Qubniam si quis
reret, quod Romano imperio male optaverit, ciim non vult operari, nec manducet. Aut sedeant qiiieti,
speraretur seternum. Spirilu oris sui. Ut Isaias dicit: aut si veri sunt apostoli, nos sequantur, si non ava-
Et spiritu labiorumsuorum interficiet impium(Isa. xi). ritise, sed Dei causa ambulare se ducunt. Ut cum si-
Prodigiis mendacibus. Prsestigiosis, sicut ante praedi- leniio operatites suum panem manducent. Comita-
ctum est, dabunt signa, ifa ut seducantur, si fieri ttir enim loquacitas inquietudinem et instabilitatem.
potest, etiam eleeti, per phantasticam virtutem, sic- 'Sunm panem. Non alienum. Nolite deficere bene fa-
ut Jamnes et Mambres coram Pharaone fecerunt. cientes. Aliis qui non sunt hujusmodi; aliter, etiam
Ideo mittet illis Deus bperationem erroris. Id est, per- bujusmodi beiiefacite, licet eis non commisceamiiri,
mittet venire. nam si Deus mittit, non est operatio Ut erubescat. Ut lion penitus abscindatur.
Satanse.. . ...''' Corripite ut fratrem, jEgerenim curandus est, non
Ut jttdicentur. Poenam paliantur. Consenseruntirti- negandus , ne in aposlasiam inquieludo vertatur.
quitati. Homini diabolica arte fallenti. In constilutio- Ipse autem Dominus pacis. Utpossilis omnes curare
nem glorim Domini nostri Jesu Christi. Ad hoc enim pacifice. Quod est signum, Agnitionis. In omni Epi-
vocati sumus, ut Christi gloriam acquiramus. Scimus D stota ita scribo. Sic enim subscribebat, excepta Ga-
enim quoniam cum apparuerit, similes eierimus. Do-. latarum, quam ex integro propria manu subscripsit,
niinusnoster Jesus Christus, et Deus Pater, contraL ut post eam nec sibi, nec angelo crederent.
IX.
,IN EPISTOLAM AD COLOSSENSES.
CAPUT PRlMUM. noii pervenit. Propter spem. Non propter liominum

Pqulus aposlolus. Hac vice apostolatus auctoritate Taudem, sed prOpter vitam seternam, quse est in
tilitur : in aliquibus enim audilores reprehendit. An- Christb. In cmlis. i5t est.: Exsuitate quia merces ve-
dita fide vestra. Nbn visa, veicognita, quia ad hos stra copibsa est in ccelis (Mtitlli, v). Sieui in omni
225 COLLECT. IN EPIST. AD COLOSS. 226
mundo. Synecdochicws, pro parte maxima mundi.. A.desunt A passionibus Christi. Patitur enim Paulus m
Fructificans et crescens. Aliud xxx, aliud LX,aliud c,, suis niembris ea quse desunt passionum Cliristi: :
Secundum parabolam seminaiHis (Maith. xm). Et co-- omnia enim qusepotuit adimplere in vita passionum
qnovistis graliam DeiiriveritateAiie gratiam in ve- Christi assecutus est, adhuc tamen mori restat, ,ad
rilate cognovit, qui ejus beneficia malis actibus nonn quod paratus erat. Secundum dispensationem Dei.
evacuavit. Qui est pro vobis fidelis minister Chrisli." i." Doctrinse evangelicse, quam vobis gentibus visus sum
Fideliter pro vobisin oratione iricumbens, ministe- erogare. Diyitias majestalis. Quia idem Deus om-
rium Christi exhibet voluntate. In spiritu. Id est, in[\ nium, dives in omnes qui inypcant illum. Quod est
spirituali dilectibne. Et poslulanles. Pro his virluti- Christus. Ipse est enim mysterium. Corripientes.
bus qusesequuntur. Ot implearidni agnitione volunta- Propter mala opera, ut : Declina a malo, et fac bo-
tis. Quia aliter voluntatem ejus non potestis facere,: , num (Psal. xxxvi). Omnem hominem. Servos et libe-
quod Propheta intelligeiis dicebat ad Dominum : ros, nobiles et ignobiles. Et docentes. Id est, ad bo-
Doceme facere voluntatem iuam , quia Deus1meus ess num faciendum, ut fac bontim. In ornni sapientia,
lu (Psal.cx.ui). In omni yirtule. Exsuperando vitian Veteris et Novi Testameiiti. Contendens. Cpnfra naa-
spiritus et carnis. Secuhdum majestatem. Per auxi- reticos et dsemones. In virtute. Potenliae ejus, in;
lium. In ohini patieniia et longanhnitcttecum gaudio._ B I signis et miraculis.
Ibi vera est longanimitas et palientia, ubi aliquis__''. CAPUT II.
eliam gaudet se sustinere quod palitur. Sortisancto-i. Volo autem vos scire quaiem solliciludinem habeam
rum. Sortem haereditatis Scriptura cognoriiinat, quiaa pro vobiset pro Itis qtii sunt in Laodicea, QuseCst ciyi-
Jesus terram divisit in sorte. In lumine. Fidei et sa-_ tas in Asia Minore. Iloc i(« rfico.Quod in Ghristo sunt
pientiae. Et translulii in regnum. ln Ecclesiam prae- !- omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi, ut
sentem, regnumque coelorum. Filii dilectionis suw:..- sermoneni, vel sensum philosopbise, qui contra illum,
Hoc est, filii dilecti sui, ut : Ilic est Filius nieus di-_ est, noii solum non miremini, sed etiam stultitise de-
lectus, in quo ritihi complacui: Qui iestimago Dei in- putetis. Sed spiritu vobiscum sum, Habebant lianc
visibilis. Similitudb est in habitu formae, aeqttalitas s gratiam Apostoli, ut alibi pbsili, quid alibi agerctur
in mensura magnitudinis ct parvitatis, imagoin ex-^ :-/ agnoscerent, sicut Elissei spiritus cum Giezi fuit in
pressa re de altera ; nam duo ova similia et sequalia a via (1V Reg. iv). El supplens. Id est, litteris implens
possunt esse, noii est tamen imago, qula alterumn quod corporali prsesenlia non possuni implere. Radi-
non est expressum dc altero, in filiis vero imago po- caiiVFide. Et supercedificdti, Virtutibus aliis : nam
test csse. Christus autem non solum imago est Deii secundum robur fundamenti validi supercrescit sedl-
Palris quia de illo est, et simililudo quia imago est,_ 'C fitiuin. Et confirmati fide. Bonorum scilicet futttro-
sed et sequalitas tanta, ui nec temporis intervalluinu rum spe. Abundarites in illorin gratiarum aclione.id
impedimentp sit. Primogenilus universw creaturw. est, semper crescentes in illo, et pro omnibus bene-
Primogenitus secundum assumpti hominis formam,i, ficiis ejus gratias referentes, Videte ne quis vps de-
rion tempore, sed dicitur juxta illud : Filius meus r.s cipiat per philosophiam et•inanem 'fallaciam. Contra
primogeniliis Israel (Exod.vi). Aul primogenitus di- L- philosophos agit, quorum omnis pene disputatio de
citur, cjuia ante omnem crealuram divinitate natusis eleffientis est, ex visibilibus creaturis, et qui ex re-
est, vel primogemtus nominatur universse Ecclesiae. ;. bus naturalibus virtutem sestimant Dei, dicenles, ex
Primogenitus exmorluis. Incorruptibilitatis gloria.L nihilo fieri nihil posse; et: animam, aut initium non
Ut fiat in omnibus. Tam visibilibus, quaffi invisibili- i- habere, aut esse mortalem; et: virginem pafere om-
bus; sive mortuis, sive vivis. Primatum tenens. Sivee nino non posse, sed et Deum ex liomine nasci, mori
secundum carnem, sivb secundum divinitatem. Com- i- atque resurgere, credere stultum esse. Alitef, ina-
placuit. Patri. Omnem plenitudinem. Habet divinita- i- nem seducat fallaciam, id est, Judaismum. Secundum
lis : in aliis, boc est, apostolis, patriarchis, prophe-_- traditionem hominum. Sseculares litteras. Elementa.
tis, gratia fuit exparte; in Christo autem tota divi- i- Mandata camalia. Non secundum Christum. Non se-
nitas abundat. Reconciliari amnia. Coelestia et terre-3- 'D cundum fideffi Evangelii Christi. Omnis plenitudo di-
stria, quae vitse dissonantia olim dissidebant. Per.r vinitatis corporaliter. Sciendum corporale aliquid vel
sanguinem crncis ejus. Hoc est, per sanguinem qui iii proprie dici, cum de corporibus agitur, vel etiam
effusus est in cruce. Notandum quare non dicitper;r translato vocabulo, sicut dictum est : Quia In IpSo
crucem, sed persanguinem crucis : aliudnamque est st inhabitat omnis plenitudo divinilatis corporaliter 1:
crux in alto slans, aliud sanguis deeurrens; "ascen- i- neque enini diviriitas corpus est, sed quia sacra-
dens ergo in crucem, quasi ccelestia oblulit et sana- i- menta Veteris Testamenti appellat umbras futufi,
vit, sanguis autem ejus de summo stillans sanavitit propter umbrarum corpus, corporaliter dixit habi-
terreslria, fethoc in sanguine hostiarum prsefigura- i- tare in Ghristo plenitudinem divinitatis, quod in illo
batur, de quo aliud super altare offerebatur, et aliud id impleantur omnia quae umbris illis figurata sunt, ac
ad basim altaris fundebatur. Reconciliatiin corpbre. e. si quodam modo illarum umbrarum ipse sit corpus,
Ecclesiae. Siabiles. In charitate. Inuniversa creatura.J. hoc est, figurarum et significationum illarum
ipse
Scilicet rationali, ut : Prwdicale Evangelium omni ni sit verilas. Sicut ergo ipsse figurse significationesvo
crtaturw. Minister. Prasdicalor. Et adimpleo ea qum m translato vocabulo utique non propriei dictaj sunt um-j
brse, ita quod ait plenitudinem divinitatis cprpprali- A CAPUT m.
ler inhabifare,, translato yerbo usus est. In exspo- Si ergo cmtsurrexistis cum Chrisio. Consequenter
lialibne, Iii circumcisione Christi, per quam lotum priino cOinmortuos, deinde consurrexisse nos dicit ',_'
yeterem exspoliastis hominem. Consepulti in bapti- nec solum terrse riipri, ised fetiam CCEIO vivere• nbs
smo. Quia peccafa sepeliunlur in baptisrno. Et surre- hortatur: Nihil, inquit, terrenum vos ambialis, ne-
xit. In novitatem vitse. Opcrationis Dei. Id est, resur- que mortale quseratis. Qum sursum sitnt sapite. Hoc
rectionis Christi. Convivificavtt. Auferendo causas est, coelestem sectamini sapientiam, sed nos nunc
mortis, id est, peccata. Delens chirographum quod celerius humanse sapienlise studium impendimus.
adversum nos'erat. Chirograplium dicit maledictum Morlificate igitur niembra vesira quw sunt superter-
legis, unde alibi ait: Christus nos redemit de male- rum. Prius ergo quaip csetera perscrulemur, quse
dicto. legis, quo cpntinetur : maledictus omnis qui isla sint menibra quaemortificare praeceperit, inda-
non permanserit in amnibns quw scripta stinfiritibro gemus. Neque enim beatus Apostolus abscissioneffi
iegis, ut faciqt-ea. Quidam vero dicunt chirogjfaplium iiianuuffi attt pedum praeceptione compellit,sed cor-
esse, quasi scriptam quamdam apud Deum, memo- ptts peccati, quod utique conslaf ex membris, quan-
unde ipse in Cantico dicit: Nonne tocius deslrui desiderat; de quo corpore alibi: Ut
"riam peccalorum 1
hmc congregata sunt apud me, et signata in thesauris B '. destruaiur, inquif , corpus peccati. El quse sit ejus
meis?El Jerem. ait : Peccalum Judw scriptum est in deslructio consequenter exponit: Ut jam, inquit,
stylo ferreo, in ungue qdamanlino (Jer. xvn). Etiam non serviamus peccato; a quo iiberarL etiam eum
haec ergo deleta est in cruce, dum dimissis peccatis, ejulatupostuiat, dieeps : Infelix ego homo,quisme
etiam niemoria Cst abolila pefecatorunivAlifer Clii- liberabit de corpore.Imjus mortis (Rom, vij.? Hoc IlaT
rograpiium dicit, quod adversum geiius humanum c[ue corpus peccati multis vitiorum membris proba-
. djaboius alta memoria reconclitiiin habebat. Affigens, tur exstructum, et ad ejuspertinet porlionem quid-
illud cruci. Quia nos de ligno tulimus illud chirogra- quid vel fa.cto, vel dicto, vel cogitatione peccatur,
phum, ideo non potuit deleri, liisi affigeretur ligno, cujus rnembra rectissinie super terram esse dicun-
Ut diicit : Tutit peccatanoslra super iignum (I Petr. tur;, lion enini possunt M qui eorum minislerio
iv). Nam titulus qui.scriptus,est super crucein, istum utuntur veridice profiteri, Nostra autem conversatia
titulum chirographi delevit. Exspotians principutus. in cwlisesl. Prinio itaque fornicationem credidit in
Dsen/iones,.quia praedam generis.-liumani ab eis ra- ferendam, quse carnali perniixtione periititur. Ter-
puerat. :,Fraduxil, AHigayit, Et caplivayii. /Mortem. tium peccati membrum "libidinem ponil, quse in se-
Fiducia. Siiie tiiupre. Palam. Non latenter. Trium- cessibus aniffiaecoalescens, acfeedere cupit etiam
'
p.kansiUbs in semeiipsp. Devicit palain, et crucifixus ^ sed sine passione corporis non potest: libidinero
confusipne contempta triumphavit; non occidendo, enim abeo quod libeat. dictam esse non dubium est.
sed moriendo.;.nec yim inferendo, sed sustinendo, ut Concupiscentiam mqlam. Quse non Solum adprse-
npbis, confracta pmni superbia, vincendi daret dictam irapudicifiaepassionem, verum etiam ad om-
exempluffi. Nemo yos judicet. Nullum enim in hoc nesnoxias cupiditates generaliter referri poiest, quse
debet essejudiciuHij qupcl eum umbra,esset,cessavit corruptse taptttmmodovpluntatis est segritudo, de
corpore yenjente > quia imagineinon est, ppus. veri- qua Domirtus in Evangelio : Qui vjderit, inquit, mii-,,
tate prsesente. Corpns auiem Christi. Icl est, rei veri- lierem ad coitcupiscendum,, tiiwclialus esi itlam
tas. Nemo vos seducat in kumUitale. Nemo ficta hu- (Matth.i). Fornicatioiiis autem genera sunt tria,
militate superbus, et angelos videre se mentiens, Primuni, per qupd commixtio utriusque sexus per-
frustra super homines jaclet, quia visiones a suo ficitur. Secundum absquefemineo.tactu,; cpio Her,
loquitur corde. Sive nemo tam humilis sibi et reli- filius Judse.patriarclia?.aDorniiio percussus legilur,
giosus videatur, ut Angelos qui Deum vident, se vi- quod in Scripturis-sahciis immunditia nuncupatur.
dere /mentiafuiv Serim gqmis suw, Npn ;spiritpaliter Tertium, quod anitpoac niente,, concipitpr, :,de quo,
intelligens. Npnteiiens caput, Christuro n.on credensj. Dominuslnquil.: Qui vi.deritmulierem' ad. concupi-
qui pmnium sanctprum caput esf. Ex quo totum cgr-' •: scendum, mcechaius est itlam. Quse tria genefa bea-
pus per nexuset cOnjunctionessubministratum et con- lus Appstoluspari modo.exslingueiida pronunliaiis :
strucium. Quicunque igitur extra hoc corpus est, Mortificale, inquit, membra vestra quw sunt super
ijuantumlibet se jactet, ille iion vivet, quia caput non terram, fornicationem, immuridiliqm, libldineiii; etC.
liabet Christum, qui est vita, Crescii in augmentum Qum est idolgrum serviius. Gernis itaque ad quantam
Dei. In augmenlunicorppris illius, qubd est Eccle- labem rabies Iiaec per gradus-singulos crescat,: ut
.sia. ,N.e tetigeritis- Judaeis. dieif;Meque, gustayerilis, etiaiii idolorum yfelsimulacrorum servitps Apostoli
Immundos cjbos seciindum legem. Ihinterituîpsp voce pronuntietur, eo quod figura Dei iffiagine prse-
Kiu.Tdeq,npnvtlebeht;pro, magno haberi, quia inler- lermissst, quam deyoteiSeryieiisDeo iroffiaculataiii iu
eunt et vadunt in secessum ventris. Quw sunt .fg- semetipso debuit cuslodire;, hominrtm figuras im-
libnem quideni habenlia. Hoc est, videnlur habere pressas auro,.et diligere pro Deo maluit, etintueri.
aliquam rationeni> simystice et non secundum so- Indignalionem. Ipsa est quse inebriat mentem. No-
lam.Iitteram exponanlur, etut.non ad honorem vel lite meniiri. Filios enim yeritatis npnlicet meniiri.
ad .sabiritatem yentris historialiter fiant. Qtii renoyaturin agnitione.Dei. Cumquis.cognovcri
S829 COLLECT. IN EPIST, I AD TIMOTH. 230
cujus imagO est, e.t in quantum potest nititur simu- A A sent. Timentes Domtnum. Qui ubique sempervidet,
lare. Ubi non est' masculus. Quia apud Deum noii et odit orone quod ficlum est. Scicnlesquod a Do-
pr.ssdicatursexus, vel genus, vel palfia", vel condUio, inino accipietis relribuiionem liwreditutis. Etiamsi
scd sola conversatio : nam carnalis est is.ta diversi- ingratos domiiios habeatis, pplite putare infructuo-
tas. Sed oinnia in oinnibus Chrislus est. Quod ita suni esse servitium, quod propter peum exiiibitum,
fiet, cum oiniiis amor, omne desideriuni, omne stu- coelesti rerauneratione pensabitur. Qui enim nocet,
dium, omnis conatus, omnis cpgilalio nostra, omne recipiet idquod hiique.gessit.&hie servus qui Dpmi-
quod vldenms, quod Ioquimur, quod speramus, Deus nuni cpiHempserit, sivp Dominus qui contra seryum
erit, iliaque unitas, quaenunc est Patris cum Filip, inique egerit. Et non est personqrum qcceptio apud
et Filii cum Patre in nostrum fuerit sensum men- Deum (I Petr.n). Hoc dicit, ut consolationenihabe-
temque trans"fusa,id est, utquemadmodum nos ille rent, scientes suam injuriam pon esse apud Deum
sincera et pura aiqtte indissolubili diligit cliaritale,, inullam... . . ....-;:., -;-.
hos qu.oque ei perpetua et inseparabili dilectione CAPUTIV.; .v .
jungahiur. Inditile ercjovos sicul elecli Dei. Ilia de- Domini,qnod justumest etmquum, servisprmslate,
ponerites, baec induile cum estis electi. Sufferenles scientes quoniam etvos Dpminum,kqbetis in cmlo,
"invicein.Exemplo Cbrisli; qui. infirbiitates. nostfas .] B Oralioni instate. Nunc generalis ; exhorlatio subse-
portavit. Qttod est vhiculum perfectionis. Charifas qttitur. Sermo vester semper in sale sitcondiius.Jd
enim multa membra in unum coll.gitcorpus. Etpax- est, gratum proferte sermonem, sale sapientise et
Christi. Qui pro omnibus mortuus . est, et suos dile- rationis cpndituni, ne stulta nostra religio a philoso-
xit inimicos. In cordibns vestris. Non in facie falla- pliis el gentibus sestiniefur. Ut sciatis quomodoopor-
citer.arridente,velsermonedploso, Grali esiote.JSe- tecit,yos unicuique respondere. Aliter eniin paganis j
heliciis Cbristi. In nonnullis exemplaribus habetur : ajiter Jud.seis,aliter haereticis, ptcseteris contradi-,
Et gralia estote; lidc est, nolitelegi assimilari, quae centibus veritati. . :
vicem reddit, sed gratia3,,quse ignoscit etiam inimir Quw eirca me sunt. Securos illos yulf esse de sua
cis. innomine Domini.M est, ;ad gioriaiii nominis incoi.umi.tate,ne hac essent tfistit.ia occupati. Conca-,
Doinini nosfri Jesu Chrisii facite omnia. Gratias piivus mens. Simul vinctus .erat,, siye •coropatiebatur
agentes D.eo.Qui Filiuni suum ad hsec docenda de- charitatis affectu. ConsobrinusBqrnabw.Fiims spro^
stinafe dignatns est. Sic opgrtuit in.Domino. ln Iiis ris Barnabse. Qui ex, vobis. pe.yestro genere. ffierp,-
quae.Deo placent. Nolile amari esse ad illas. Vult poli. Civitate, in qua sepultus est Jpannes Baptista.
cessan.ievolupfate non contumelias et odium , sed Vide ministerium. Hic diaconus fuisse, periiibetur.
dilectibnemcrescere, Patres,:nolite provocareqd in- G Mempresestote vinculorurn meqrum. .Sive:orate;, ..ut
dignaiionem filios vestros. Nfe exasperati iracundi reddar vohis; siye imitamini tolerantiammearuin
iiant, qui exeroplo vestro patientiam discere debuis-- passionUffi. . , . .,;:. ; .:::;:
IN EPISTOLAM I AD TIMOTIiEUM.
CAPUT PRIMUM. quiain prsecepto meiidacium non .nyenitur, etfineni

Paulus apostotus Jesu Chrisii, secunduni hnperium liabet in charitate, non ut gehealpgiae.Prmcepti au-
Dei. Non sectindurn prsesumptioneffi meam. Et Sal- lem dicit omnium mandatorum, ul est: Omni:con-
vatoris. Uniim imperium Patriet Filib essedembn- -p.summqlionividifinem latum. Charitas igittir.Diieciio
strat. Qui est spes nostra. Id esf, in quem speramus. Dei et proximi. Firtis prwcepti est....In qua tota lex
Timotlieo. Iste Timptheus episcopiis fuit in Epheso pendet et prophetse. Hsec si de corde purp sit, difflr-
iff' in libro Ilistoriarum dicitur.Grfl/ia et miseri- cile,delinquere poterimus. De corde. puro. Shnem-
cordia. Misericordiairi addit propter ejus honbrem tiis. Ei conscieniia bonq, Ut conscientia tua testimo-
mmiamqiie ejus dilectipnem, Aut quia Timotbeus nium perhiheat charitatj. Et fide non ficia.iie aliud
stbriiaclii dblore laborabat, idpo misericordia, indi-, corde, aliud oreprpferamus, Rqna est lex.Iige dicit,
gtierat. Sictii fbgavi te. Additinfra hocprseceptum : ne quis putaret eum spernere iegem. Qqia justo tex
Comihendbtibi, fillTimbihee, hocest,sicut rogavi te non esl posita. Novam legem implentibus, lex vindi-
ut rfenisineresEphesi, sic et lioc prwceptum itenim, ctaenon est posiia. Plggiarhs, Quilnnocentibus pla-
commehdo.Nequeintenderent fabulis.Quas,deuteroses gas inferunt. Evangelium gloriw-Dei. Perquod glo-
appellant. Unde in Evangelio docentes doctrinas rificatur Deus, sive in quo narratur de glpria Dei.
horoinum, condemiiaiitur. Et geneatogiis,Id est,- ge- Qugd ignorttiisfeci. Levius ergp esse peccatum igno-
nerationibus antiquorum", in.quibus sibi suffimam T&nii&demonsiv&l..SuperabundttVitgrplia.Non so-
scientiatti vindicant, si omnes generationes eriumer' lum peccafa dimisit, sed bona dedit. Fidelis sermo.
raiit.Finis autem prqicepli. Hoc eSl, adimpletio, Quem omties credunt, et omniura conscienlise yerpm
9X1 SEDULII SCOTI 252
esse cognoscunt. Et omni acceptione dignus. Id est, A prseparaverit Deus bis qui diligunt illum prospicit,
auribus et corde acceptabilis. Ut peccatpres salvosi per ineffabiles excessuS Domino refert. In onini pie-
faceret. Ut : Nori veni vocare justos, sed peccqtores. tate et casiitale. Ad hoc vult nos esse quietos , ut
Quorumprimus ego sum. Ante Paulum non erant. pietatiet castitati, nondissensioniatque luxuriaetran-
peccatores? Certe vel ipse Adam ante omnes, ett quillitas nostra proficiat. IIoc ertim acceptum esi. Id
plena peccatoribus delfeta diluvio terra, et deincepsj est, ut etiam pro talibus oretur. Qui omnes hoinines
quam multi?Unde ergo verura est, Ego primus suffi?> vult salvos fieri, et ad agnitionem veritatis venire. Si
Prlmum se dixit non peccatorum ordine, sed pec-- ipsi jam vocanti Deo consenlire voluerint, aut om-
cati niagnitpdine, magnitudinem sui peccali attendit,(' nes homines, scilicet prsedestinatos; sive omnes ho-
undeprimuffi sedixitpeccalorum,quomodo dicuiitur. mineSjhoc est, omnemsexum, gentem, conditionem,
inter advocatos, verbi gratia, primi: Primus est iste, ete.Unus enim Deus, unus et mediator Dei el homi-
nOnquia plures annos habel ex quo causas agit, sedI rium. Ac si diceret, ideo omnes vuil salvare , quia
quo coepit cseteros superare. Priinum ergo se dixit, unus Deus omnes creavit, et unus medialor recrea-
quia nemo acerbior inter persecutores erat, qui pri-, vit. Homo Chrislus Jesus. Quia de traditiorie erat di-
mitivam Ecclesiam post ascensum Domini persecutii cturus, ideo hominem solummodo nominavit. Cujus
sunt. Ad infgrmationem. Ad exemplum, ut nemo de-. gI testimonium. Ut est: Inkoc enim veniut leslimonium
speret. Regi atitem swcrilorum hbtior. Qui mihi tri-." perhibeam veritali. Veritatem dico. Quod in hoc po-
buit veniam ntiii merenti. situs sttm, ut doctorGentium siiti. Orateinomni loco.
Hoc prmceptum commendo tibi. Hucusque de statu! Non ut Judsei, qui in templo lantum Hierusalem
suo quomodo debeat adversariis respondere; hinc. adoranduro dicebant. Nbn ih tortis crinibus. Ne oc-
dat auctoritatem ordiiiaudi docendique. Secundum! casionem dent concupiscentise. Mutier discat.A vifo
prwcedentes prophelias.Secundum quod etiam hoc; suo. Honorem Deo tribuinius, quando pro collatis
officiumhabebat gratiam prophelandi. Sive prophe- bonis dignas gratias referimus; gloriam vero , cuffi
tiae Vocantuf, qtiae in baplismo, vel in ordinatione, nostris bonis operibus ipse glorilicatur. Docere au-
de eo prophelice cantata sunt.,. id est, qtiia in illo, lemmulieri non permitto. Id est, publice non permit-
completa sunt; sive prophetise prsedicationis intelli- titur: nam filium vel fratrem debet docere privatim.
guntur. Habens fidem. Pro arffiis. Et bonain con- Sed esse in silentio. Ne mysterium sibi usurpando
scientiam. Implens quod docet. Quam quidam re- superbiat, taceat in Eeclesia. Adam enim prhnus for-
pellentes. Malevivendo. Circa fidem. Quaeestquasi i >nat«sest. Reddit causas cur eas velit essesubjectas,
quaedam navis. Quos tradidi Satanw. Ut ex prse- scilicet quia posteriores in factura sunt, et priores
senti correptioiie discant futurum iudicium non ne-, C ip eulpa. Et Adam nbn est seduclus, mulier autem
gare. Traditi sunt autein ad emendandum, non adt seducta inprwvaricatione fuit, Exlibro de Genesi ad
perdfendumV litteram uudecimo. Vir quidem non debet velure ca-
CAPUT II. put, cum sit imago et gloriaDei. 3Iulier autem gloria
Primum ergo omnium obsecro fieri obsecrationes. viri est, non quod mens feminse.eamdem imaginem
His verbis Apostolus quadripartilam oralionis spe- capere non possil, cum in illa gratia dicat nec ma-
ciem evidenter distinxit; sed tamen vobis indagan- sculum esse, nec feminam, sed quia fortassis illa
dum est, quid obsecralione, quid oratione, quid po-. boc nondum perceperat, quod sit in agnitione Dei,
stulatione, quid gratiarum actione.'' signetur. Obse- ef viro regente ac dispensante partlulum fuerat per-
craliones itaque sunt, imploratio seu pelitio propec-. ceptura, Neque enim frustra et illud Apostolus ait:
catis, qua vel pro prsesentibus, vel prseteritis admis- Adam enim primus formatus est, deinde Eva,elAdam
sis unusquisque compunctus veniam deprecatur. non esl seductus, mulier autem seducta est. In prw-
Orationes sunt, quibus aliquid offerimus, seu vove- varicatione facla est. Ut per illam etiara vir praeva-
mus Deo : Grsece enim oratio \itpom\>xr.~\,votum_ ricaretur. Nam et ipsum dicit praevaricatorem, ubi
Latinesonat. Oramus enira cttm renunliantes httic_ ait: hi similitudinem prwvaricalionis Adw , qui est
mundo spbndemus nos raoftificatos cunoliS actibus. D fbrma futufi;' seductum tameri negat: nam et in-
et conversatioiii mundattse. Oramus, cum promitti- terrogatus non ait: Mulier quam dedisti mihi, se-
mus nos firmissimam corporis castitatem, seu im- duxit me, et manducavi, sed : Jpsa milti, inquit, de-
mobilem patientiam exhibiluros esse perpetuo, vell dit a ligno, et tnanducavi (Gen. m). Illa vero : Ser-
ciim e corde nostro radices irse, sive tristitise vove-: pens, inquit, seduxit me. Ita Salomon, vir tantae sa-
mus funditus eruendas. Postulatignes. Quas pro aliis_ pienlise, nunquidnam credendum est, quod in simu-
quoque, dum sumus in fervore spirilus conslituti, ( lacrorum cullu credidit esse aliquid utilitatis? Sed
solemus emittere, vel pro charis scilicet noslris, velI mulierum amori ad liOe malum trahenti resistere
prb totius mundi parte poscentes : et ut ipsius Apo- non valuit, faciens quod sciebat non esse faeiendum,
stoli verbis eloquamur, Cumpro omnibus hominibus, ne suas quibus deperierat atque deflebat mortiferas
pro regibus, et pro omnibus qui in sublimitate suntt delicias cbntristaret. Ita et Adam , posteaquam de
supplicamus. Gratiarum actiones, quas mens velcumi ligno prohibito seducta mulier manducavit, eique
.praeteritaDeo recolit benefieia, velcum prsesentia« dedit, ut simul ederent, noluit eam contristare, quam
contemplatur, seu cum in futurum quse et quantai credebat posse sine suo solalio contabescere, si ab
255 COLLECT. IN EPIST. I AD TIMOTH. 234
ejus alieuaretur animo, et omnino illis inlerest dis-jA aut paucos retipiens, implevil hospitalitatis oflicium:
cordia. Non quidein carnis victus concupiscenlia , episcopus nisi omnes receperit, inhnmanus esl. Do-
quam noridum senserat in resistente lege meinbro- cibilem. Id-est, sapienfem. JVonvinolenlum. Ut fidu-
rum legi inentis suse, sed amicali qtiadam benevo- cialiter possit corripere ebriosos. Nbn percussprem.
lentia, qua plerumque fit ut olfehdatur Deus, ne ho- Ne sit petulans ad csedenduni, Sed modestum. Qui
mo ex amico inimicus fiat: quod eum facere non omnia facit cum mensura. Non nebpkytunf Id est,
debuisse divirtse sententioe juslns exitus indicavrt. nuper instruCtum. Nein superbiam elalus.ld est, ne
Ergo alio modo quotlani etiam ipse deceptus est, sed nuper renatus cito possit per ignorantiam.exfplli, et
dolo illo serpentiuo qttb mtilier seducta est, nulloi. ptttet.se non tam roinisterium huniilitatis quara ad-
rtiodb illum arbitror potuisse seduci. Hanc autem riiiriistrationem sseculafis ppteslatis adeptum, et
proprie seduclionem appellavit Apostolus, qua idem condemnationem superbiae mereatur Sicut diabolus,
quod suadebatur cum falsum esset, verum putatum qui per jactariiiam judicatus alque dejectus est. Ut
est, id est, quod Deus ideO ligiium illud tangere: non iri bpprobrinm incidat, et in. laqueum'diaboli. Ut
prohibuerat, quod sciret eos , si tetigisserit, velut; non vituperctur miriisterium nostrum. Ab his qui
"deosfuiurbs, lanquam eis divinitalem invidefet, qui foris sunt. Judaeis inficlelibus, et Gfsecis, et paganis.
eos hoiiiines'fecerat. In praevaficatione inulier sedu-• -"
- Omnes eniffinaturaliler normit culpare yilia, ct lau-
ctafuit, sed non ideo desperet mulier, quiaper ba- dare virtules. Diaconossimiiiterpudicos: Hoc est,
•plismuin, quod est filiofum Dei veoefaiio, et ipSa bportet siffiiliter ebs irrepreiiensibiles essej ut epi-
salvabitur, npri:.Eva, sed credens miilier: quia Eva scbpi eliganiur. Sed quseritur cur de prfesbyleris
ad exenipluriiadducta est creationis, nec de ipsius, nullam feceril mehtionem. Sed etiani ipsosin epi-
salttte prOprie tractabalur. Si permanserinf in fide. scoporum nomliie . comprebendit. Non bilingues.
Sicut superius de plurali numero mulierum ad.-sin- Quia susurro et bilinguis nniltos conturbat paceni
gularem transivitjdicens: Mulier in sileniio discat, habenles. Nbri lurpeluerum sectanies. Turpe hicruis
ita et hic redit ad pluralem. . est, de coelestibus mysleriiS terrena:sectari. Haben-
CAPUT IIL ; les mystefium fideiin canscienlia pura. Id est, ulnori
Huriiarius sermo:•' Si quis cpiscopatunt desiderat: propter lucruin" Christum praediceift, el pro Christo
Prius laicos.jnstitu.it, de quibus optimi quicme in iabprerit, ui non qusestttmesse exisliment pieta.teffi.
sacerdotium eliguntuf, et sic dicit quales dfebeant Mulieres shniliter /)iirfic«s.Similiter eas uf diaconos
brdinari. Bonum bpus desiderat, Ad boni operis de- eligijubet. UndeInfelligitur quod de his dicat, quas
siderium pfovocatur, non honoris. Oportet enint adhuc hodie ih Oriente. diaConissas appellant. Dia-
^
Imjusmodi irrepreliensibilein esse, unius uxoris vi- cbritsiiit unitis tixpris viri. NOtiut haberent dicit, sed
rum. Primum itaqufe sine criminC sit, quod puto ne. duas Tiabueriiit. Qui enim bene ministraverit.
alio verbo ad Timotheiim irreprelieiisibilem ordi- Oslendit nori ministerium tantum, /sed qiialitatehl
nalum, non qub eo tanttim quo prdinandus estsitie miiiistefii pfaemiumpromerefi. Efmultam fiduciarri
tillo sit crimitie, et praeteritas maciilas nova coiiver- in fide. Et apud Dettm petendi, et apud homines
satione delevgrft, sed ex eo tempore qno in Chri-1 dorCridi, et etiam afguendi.. Columna et firmamen-
sto renatiis nulla pecCati cpiiscientia mordeafur. tum veritatis. Id est, ift qua nunc sola verilas slat
Quomodo enim potest praeesse Ecclesiae, auferfe firmata, quse ante irt lege erat posi ta. El manifeste
malum de medio ejus, qui in delictum siniile Cor- magrium esi pietalis sacramenlum. Cum te oporteaf
rueritfAut qua libeftate cofripere peccantem , Ecclesiam Christi. docefe, nbn est tlbi ambiguum'
cuhi tacitus sibi ipse respondeat eadem se admisisse quid dpceas, dum manifeste apparet, quod magnum
qttsecorripit ? Quod autem ail ante gradum : Unius est sacranientuni. Dicitur hoc sacramentum, qupd
uxoris virum, sic intelligere debenius, ut non omnem primittts bccultabatur. Qtiad mahifeslatumestiricafhe.
monogamum digamo putemus esse meliorem, sed Qubd nttnc in cartte Christi declaralum est, roagis
quo is possit ad monogamiam et 'continenliam. videlicet primo et pastoribus. Justificatum est in
coarctari, qui sui exemplo prsefuerat in docerido. spiritu. Justutii esse in spiritu demonStratum est, in
Esto quippe aliquem adolescentulum conjtigem ,per- forffiascilicef colunibae, sive quod prophetatuffi est
didisse, et Carnis tiecessitate supeiatuffi, accepisse per Spiritum sanctum. Apparuit angelis: Quando
uxbrem secuiidaffi, quani et ipse statim aniiserit, dicebant: Gloriain excelsis Dep ; ef quatido illi in
et deiriceps yixerit coritinenter ; aliuffi vero usque eremo ffiiriistfabant, in dieque ascensiOnis. Assum-
ad seiiectttfem habuisse matrimoniuffi, et uxoris: ptum est in gloria. Ut aposlolis Videntibus ascendit
• •'• '^"
ttsum, ut pleriqiie aestimant, feliceni, nunquam a in'cbelum.
carrtis opefe cessasse: quis nobis videtur de dttpbus v.-CAPUT.P?v:.':.'''•':''; ":: :':'/:i
melior esse, pudicior ac Cbnlinerilior? Utique qui ' Spiritris autem. Sanctus. Manifestedicit. Pef ipsum
infelix etiam iri securido matrimonip fttit, et postea scilicet Paulum prophetalem itidticit affectuiti, quo-
pudice et sancte conversatus est, et non is qui abi modb antiqui dicebant: Hsecdicit Spiritus sanctus;
iixoris amplexu nec senili est separatus setate. Or- Quia in hovissimis temporibus.^Postquani de saCra-
natum. Id est, hisomnibus spiritualibus ornaffiehtis. rociito intiniavit, riunc indicat ijttod illud saCraineti-
Hospitalem. Laicus eiiini unum, aut duos, attt tres, "tumiiaeretlcbrurii'niiblbus obsciifatui\ In Idjpocrisi.
PATHOI..CIII. 8
235 „,.' SEDULII SCOTI , .,., __56
Id est, aliudin corde, aliudin.Iabiisproferentes, vel A est nifideh, cjuia etiain illi naturaliter habent circa
retinerites. Cariteriatam. Vitiatam, yel maculatani, proxinios pietaleni; sive.si qua yidua filios orpha-
Pfokibmttium riubcie. Id est, cuiri ipsi nubant, ut: nos iiegligat, iittjus seiitentise crimen incur.rit, Simul
Qtii pfwdicas nbn furandtim, ftir.aris (Iiom.ii). Illi notandum est c[uosdam fideles esse in .npmine, qui
autemhoc nbn ariiore castitatis ct abstinentiae fa- infidelibus coiryersatioiie pejpres sunt. Vidua eli-
ciebant, sed ut sanctiores casteris viderentur. Per gatur. In minislerium diaconalus, vel iit.susteiiletur
verbrim Dehid est, qub sanctificatur cibus a.c bene- ppibus Ecclesiai, Non minus qnnorum sexaginla.
dicitur. IIwc proponensfralribus. Librani juslitise in Nam junipres vidUsepossunl ad suum opus laborare,
Omnibttsteilens,, et ottiriiaratibnabiiiter et modefate ufriOn aggravent Ecclesiam. Unius virfuxbf. Unde
dispensaris, Verbis fideL Vefba; prpprie fidei sunt inteiligitur, quod illa qttas cuni plurimis -yiris fuit,
tradifib symboli": bona verp, dpelrina, qua .yi.tain- yidua npn sit."; Tripulqtianem patientes. In carccre
siituitur' Cbristiana, Inanes fabulas. Arte -compo-. vel aegritudiiie positis. "Siohine. opus bomsm.subse-
situm mendachira. Pietas autem ad omnid, Et ad criid est. Breviter universa cpnclusit. Jtmibresfiitlem
praesens tenipus, et In futiirum. Nam.-e.t.ipsa yidua vidtias. id est,,niinofis cetatis quani sexaginta an^
et InpfseseiHi esfpasta, et merces ejus roaiiefin liorum. Tales /ergodeYita. aliis in ministerio diaco-
03VO.Uride Salomon..ait: Lbngitudo diernm in dex- __}haliis prseponefe, ,ne malum.pro b.onp detur exem-
tefa ejus (Prov.m); Fidelis serhto. Quem dc.pietale pliun. IriChristb iitibere.:ides,i,;i\i, spcietale Christi,
id' oniniuni et siatu viduilatis nubere "
pfsedixit, fidetis, est, yerax apud . ;bo- yplurit. . . ,
nofiini" Conscientiaffi, et cui nemo bpnus resistat. Qufa. firimam fidem. Id est, fides qua se yiduas
Qui est saius omrtium..Omniuni in praesfeiiti.Fide- promisefant pefmahsuras. Htcc aulem regula .non
lium. Etiam in futuro. Hwc prwcipe, et doce. Prse- solum in viduis, sed etiani in yirginibps" contiiienti-
Cipe, ut fiant; doce, quo modo fiant, vel quali prce- biisgue servatur. . :
iriio remuneranda sunt, Dum venio aljende lectioni, Otibse discurruni. Diviiip minime limore deter.tse;,
exitortaiioni, "docfrinavPrimo lege, deinde/exhortare ,- riec mariti potestati stibjeclse,nujlaque cura dome-
ut"'fiant, postf emo doce quomodo intelligantur ob- sticseoccupationis astricise. /CwiosiB.Tdest,. de rebus
scura,, ut possint fiefi quse leguntur. Noti negligere: sibi non pertinentibusloqiieiifes. Vgloergo juniores.
gialiam. Hle negligit gratiam, qui acceptum talen-r-- Id est, non'voveiites. Nulttim occasionein,darc. Hoe
fttni non exercet. Per prppheliam. Id est, -benedictio- est, «e per illarum, incontineiitiani religip blasphe-
nent. Ca»i hhposilioneinanuum. Mearum. Pr.esbylefd. ihelur. Adversarip, Id est,:diai.olo, vel. cuilibet per-'*
Episcbpi. ..Hwc,meditqfe. Qriinis'cnini perfectiis ex yefso Liomini. Jam "enim quwdqm conversw sunf.
nieditsifione"descendif.Iri.-hiseslo. Non,.ehini omnis GTieddit
G causani quare eas nubere velleprse.dixeral.
'
in his est qiii roeditatur. 'Ut pr.ofectus tuus mani- iJt Itis quw vere vidum sunl snfficiat, Id/pst,: qiue
festus sit omnlbus. Hoc est, ut exemplo tuo omnes omni auxilio d.esolatsestml; Dupiici hqnore. Magno
ad nieiiofa prpficiant. /Atferidg tibi et dbclrinw. lionore, vel prppter gradum,pfficii et clpclrinae.Bovi .
Primo fibi,, deinde "doctrinse,-ut ubique sollicitus triluranti. Id est, dPctori pra3.dicanli:.'"',P< et cceteri
et te act.usalyes, et illos dbcftina pariter et exemplo. timoremjiabeant, Videhtes tp iienuiii pepercisse.
'...;':-• CAPUT T,;-' /• ,; '. -; Shie prwjudicip, Ut Salpmon ait: Citm consilio
Sehiorem ne increpaveris. Ne incligpe fefens.se. a omiiia fuc. hi dpcihigiione.Ul.: \Necfue qd dexlrgni,
juniore correptum, pxasperetuf, et non proficiat. nequc ad sinistram declines. Neque cqmmunicaveris,
Sed obsecra. Ut suo quasi pater ex sfeniO[exeniplbj peccq.tisalienis. Si enini citp/anteiienipusniaiius.cui-
ihstituat juniores. iuvenes ui frqlres. Fratres-ut clartiimpbsiieris, peccatis ejus, comniunicabis; Quq-
coaeyi,liberi vel cpmriionenlur similiter utsorores. runtdgm homhiunipeccala manifesta sunt. Statim in
Vidtiqs konora. I.d est, necessaria. eis praBbendo,,so- ip.sa examinatione apparenf.. '..''
latia.coiiferertclo. Quce ver.e vidum sunt. Id est,: sine . Prwcedentia. Antequaiii.tjUis gradum. e.cclesiasti-
yif p nuptiisque." Si gtia autem vidttg fitios, autiie- cum aecipiat. Adjudicium. [Manifesia sunt-ftd ju-
potes liabel. Tandiu regat dpiiiuni,. quandiu edocet D dichitn, bpc est, siye,dum d.ejpctiexconiffiunicantur,
fiiio.sparyulos, aut .nepotcs, ut„ quofl a parentibu» siy.eduni plagis prgegentibuspraidamnanfur..Quosdam
pietaiis acceperit, filiis, reddat: ita iamep,. ut non (i.utemelsubs.equuntur,, Post ofdinationem sciuntur
hac excusatiohe avaritise studeat,, sed:suiricientiahi alioruni,peccata_,quse.celayerun.t a.nteordinationeni,
tantum sibise.rvct et liberis, ne m eis ,ipsa:occasio- ideo praedixit": Sine,:prwj.udicip: nildl, fgciens. Et
iiern det sseculoserviendi.. ' •„ pianus cilp nernini itiiposueris,donec scias.si lateant
,:,
Desolala. A conjugio maritali. El hisiei',orgliprii. peccata, an non..:S_ubsequunlur.Hqc.est, sive ,sub7
Qualis fuit Anna filia Phanuel,: tales prsecepit hono- sequitiif jn.fiituramjudiciiini, .sivehlc^diulaiere npK ..
rari, quse in templp die et nocte oratipiii yacabat. possunt, Noii„.ergo;debeiitfacile ordinari. Sintiliier
Jivens moriMff.Secundum aniroam.;.ergpsi quf ip;',. eifgc,l.gbona,::mttriifeslgsrigtj.,Nbri,enim.polest.qbs-
deliciis est mortua, quanto magis qusein peccatis .condi civilqs. supra montem postta.,(Slglth,,y),:SeA
versatur? Siguis antem.suoruni,eliiyaxinie-d.omesti-'- etiam quse .ad.iehipus latent,. nonpossunt, diulius
eorumcuramnon habet. Si.;quis viduas abjicit, aut occultari.. . .„ ..- ...-.- . .„,.
pupillos, vei maximeparentes et pauperes,,deterior
237; -...• •• C0LLECT._IN;EP1ST,,II>AD TIMOT-H. Y 238-
-•:'-, '-">.::::.:' .-:CAPUT-yL:-:,.-.,-: -...,, .._,.:a A cialis vero avaritia. quse. iisitalius .appellatur amor
::Quicunquesunisiibjugp ser-yi,:damhiQS^ stipsgrimi. jiecuniae,,cujus nomine AppstoluS;perspeciem genus
honore dignos::artflr.enlur+:ne,. npmen Domini:ef rfo-„ ; signiFicanSj.mjiyersalep)avaritiam -yplebat.intelligi,,
ctriha blasplfeinelnr.Id est, ne 'videantur per rcli- dicendo : Radix omniummalorum est avqriliq,, Ilac.
giprieinin detfeiiusprbfecisse.;;Qui auiem,fukles ha- Cleriiiiidiabp]us.cecidil,,qui.utique npn amavit pe-
bcrifdaminps.:Hpc e.st,:,ne, sibi-aequaiitatem vind.i- «u.niani, sed.prppriarnpotiestatem,.Radixexcisasem-
ceni, eosque cpo.temnaiit_-qupruni Jratres. sunt per„, perdensps reparal.ramos; eyellenda-est..ergp radix,
fidem;:Bcn^c!'l.;Fi.aei:Ci:baptismatis. •.:..'..-' , ne fami snperflue excidantur : .quia,in /transgfCs-
Exlwriare. Pfaemiunlostenclendo.:Et sn.perbttsni- sipn;eAda3:niultaerant.vitia, ut estv: Si.de Itociigno
Itilscieits. Snper; alios.se,extoliens, cum npn sit: de- gtistgverii,ii,.qperientui:oculiivestri,;eieritissicutdii
sufsum vehieiis quein"prasdicat sapicnlia. Sed,;;lan+ (Ceri.m):: pepique.cum dixer.it... aperientur,,hic psten-
_7«esccns.'.0iiia:riee:solidse',yeritat.is;,scientia,coiiyale-ditur,cupiditas,;,e„t/qiiandP p;ixerit .guslav.eritis,.hic
scit, sed diversis oecasionibuslariguel, et piignas xer--. •gula.-}idetur.;.:et..quando._di^ ibi
borum obseryat.; Suspiaoiies malce. -SiyeYhasr-esim.. sup.erbia.revelatur,.Ei insertierunt-se dolgribusmul-
de aliero:suspicariliir.;siveaudieiitesputant deficere f»"s.Quanto aroplius babucrinf, tanto plures spllici-
Meritstienr.fExisihnaiiics.qumstum esse.pieiaicm,-Quia-B.
* tudinum.susliiieiitcrucialus..'/:;. :,. ..r .; .
puianl qusestus sui causa novum yenisse rtesiainprt-. ; .Seetgw.aui.em.Id,-est,.ini.his estp:dives, Juslitiam.
tum.Esl auient quwstus' magnus. .Multrinr.acqiiint, lii judiciis, Certamenfidei, Idest:, utfidero-defendas.
qtti iiabef pietatehi:cuin/sufflcientiaj iioii luxuria;, :Apprfikeiidc:yitgm::g;ieritam. ,IJ,t jlli cupiunt tem-
«ecinaturoe:'quiaquaBtantuin nalpra3:suilicinnl,;pie-; ppralepi .tertere,,Corapi midtjs,testibus,,Coiam sacer-
tos.ex;igit.j-Y:v...-:;. ::': :': ,:: .,-,,,"•,.-Y. . -do.tibus,vpl niinistrisyirtutibuscceleslibus, Prwcipiq
, •:NHfd eriimihtulhriushi huncmundum, Nudi iiafi tibi. Praecipit aulem auCtoritate magistri. Sine.mq-
sumusfiiudieiiam.morituri:(Job. i); :quidquidenini cula, Maculat eiiini.:quoiiaiiimodo, et repreliendi
bic infeiiitur,; .-bic reliiiquilur, Non, ei-i noslriii.i, facil maiidala, qui pcccal.
qiiodnonseuiper.noslfuniest. Ergoillas diviiiasac- Qid lesllmonir.iiircdMdiisub Poitiio Pilato. Dicens
quifamus; quas iiobiscumad-ccelestempatriain ferre ad Pilatgm : Lgo atl hoc re.iiiin httnc mundum, ut
possimus. - - '•;' - -? :.-•: '; '.-': --.::,:" tcsiimoniiimpcrliibenmveritali, scilicet pro ea cliam
:=:Et desideria multa. Divitiaruni" enim clesiucriit roorientio. Qui t.oltisImbctimrnortaliialem.ld esl, non
nunijuani.satiantur. Quw-merijunlhiinleritum. Duin accijnt. Qucin vidit Iwminumnemo. Nemo vidit sic-
ambitiorie Iionorum -lumentcs, in coelos usqtie. elc- uli est, scd uimsquisquc pro nieriio. Nain et solem
Vati usque ad iffferosdemerguntur. Sive desideran- " tanlo anijilius vitlent singuli, quanio pnrior fuerit
tes alienas-opes, «f AclttuV usque ad homicidiuni acies oculnrani. Non snperbe supcre. liaro eniin in-
pcfveriiuntv Radix enimomnium malorum citpiditas. venies divitem, nisi superbum. Ad fruendum. Id
•MeritoYiiiitiutribhiriis peccati Superbiaiii diffmirit e:,t, 11011 a;l occiiiiandiim, vcl ad ncgotiaiidum. Ne-
SCriptiira, dicetts-:'"Ihilirim:brhnis-peccrttisupcrbia que sperare in inccrto diviliarum. De quibus incertus
(Ecelfx): Cuileslimonip nori incoliveriienier apia- cs ulruin illselibi, an fu illis celerius subtraharis.
lur etiamillud- qttod aitApostolus : Radix oiiinium Veram vilam. Id csl, futuram, affirmat pr;esenlcm
muioruin ttvaritiaesi,"si avafiliam gerieialem iiilelli- vitani non csse veram. Deposilum cuslodi. Id est,
ganiU3,=qua 'quisqtie aliquid appetit amplius quam commenilauiin a nobis serva mandatum, sive fidei
opbiiel proptef excelleniiam sttani et prbpter qiiein- deposituni custodi. Faltacis scienftw.Dialecticae.Gra-
dani propriaeret amoreni, cufsapienter nOmen La+ iia tecum. Permaiieat in asternum. . , ,
tiiia lingiia irididitj cuin appellaVit'privatum. Spe^
''
"/:/":./'/; :./"] \,':AA«Y '•"•'';.
:::: ;Y:Y,!.ir"'::•:';..c.IPUT -PRlMUMvV:'"::^/ /- "':>.' J):mgrum tuarum. Quas ,me, abeunte a fe fudisti. Und»
: Panlus dposioltts"Jesu
GhrisIvpervoluntatem.Dei : pt niesad tristitiam prpvpcasti,, quam fua ppto prse-
secundttmprbmissionetrivitw."tjuampfoittlttit Ghfi- êntiavreleyap.:,,jlt-;gaudp^mfpleaf. Propfer fuani
stuseondignum-exhiberitjbusptpmissiorfeservitiuin. iterum praesentiam. Ut resuscites giatiatti i)ei, Hpc
Cui senio a proavis mejs.fd eSt, a patriarchis. Nam est, ;ut de diein.diem studiuni/prsedicandlrenpyes.
et ego Ecciesiam ClifiSti:ho'ri: malevoleritia, sed legis .Perimppsilionem mqnurim, Id est,. juxta ordinatip-
•semiilatioiievastabarilYIn fbriscierilid :prira. Nulliim /neni.tuam in episcopatum. Spiritum:tirhoris. Ut./ji-
haberis"cfiminale" :--::.::.: : :: .meamus .perseputQres,riquinpsprphibent.prsedicare.
p'e;ccaftimJ"Y>Y:'/;"YJ':
;Qim&sirie interritisfibnehtibeumtin membricirhxEo . Sed::viriuiis:(ld:est,:M dileclip*-
qubd' riiefuisti, uf-te cogitem 'sempef: Mentoritabnj- ,nJ,s.;.Ut-siye.pro;Dep,,
siye pro alterutro libenter.etiam
moriamur. Et sobrietas. Ut onmia sobria inente fa- A , tentationes. llle fidelis permanet. Nam omnia quse
ciamus. Noli ergo erubescefe. Non te pudeat prsedi- promisit, implebit, quia veritas conira se npn fa-
care, et testificari Ghristum crucifixum meque vin- ciet, ne se negare videatur. Commone. Id est, im-
ctura pro eo. pera. ' -
. Sed coltabora. Mecum-simul. Secundum virtutem Testificans. Id est, fOrtiter docens. Coram Deo. ln
Dei. Quae nos confortat virtutibus per nos factis. voluntate Dei. Non per contentionem.Ne tibi nullus
Anle tempofa swcularia. Ut: Elegit nos Deus ante credat contendenti. Probabilem exhibere Deo. Hoc
mundi constilulionem. est, ita vive, ne dicla factis deficientibus erubesCas.
Qui desiruxil quidem mortem. Peccatiini et dia- Stttlta auiem el irianiloquia devita. Hoc est, irreligio-
bolum. Illuminavit autem vitam. Ostendit qudmodO sas hsereticorum fabulas, qui negant resurrectionem^
Vita et incorrtiplio qusereretur. Sed hon confundor. Proficient. Crescent.
In tentationibiis etin catenis. At nos e contrario so- Et sermo eorum sicut cancer serpil. Cancer esse
lis opprobriis coiifundiniur. Scib enim. Christum dicitur vttlnus, quod in.ffiamillisnaScitur;feminarum,
ctti Credidi, td est, scio eum fidelein et potentem., quibus nisi cilo siibventum fuerit, cum virus ad cor
Depositnmineum. Ariimam vel prseiniuni. Exemplum serpseril, iiulliim ultra remedium est. Ita haeretico-
habe. Regulam custodi. Sanorum verbOrum.Quaepa- B ] rum s.unt colloquia vitanda, ne per aures irremedia-
rant sanitatera. Boriumdeposilttiii. Doctrinam, vel biliter vuliierent mentes.
mandatum. seu graduffi. Scis hoc, qttod averterunt s« Jam factam esse resurreciionem. Id est, eo quod
ame. Idcirco te commoneo, quia quos me non pu- succedunt filii post parenles. Aut illi tantum resur-
tabam deserere, dereliquerunt. Omnes. Pro parte, rexerunt, de quibus in Evangelio : Et multa corpora
Ex Asiti.Minore.Oriesiphoridomui. Non sibi soli, sed sanctorum qui dormierant surrexerunt. Aut faclam
omni domui ejus. esseresurrectionem.id est, animas in alia cprpora
CAPUT II. transire pntantes, secundum Platonicum errorero.
Tu ergo, fili mi, confortare in gralia, qum est in Sedfirmum fundameiitum Dei slat. Quia ii iii quo-
Christo Jesu. Et qu.ceaudisli a me per multos tesles: rum cOrde fides Christi ftindala, non sunt seducli,
Sive prsesentibus mullis tibi dedi maiidata, qualiter vel moti. Novit Dominus qui sunt ejus. Hoc teSli-
docere deheas; sive quse dixi, multis prophetarum monium in Numeris scriptum esl. «3«»'sunt ejtis. Id
lestiffioniis et exeraplis confirmavi. Hwc commenda est, qui praedestinati simt ad vitam aeternam, sicut
fidetibtis homiriibus. Qui iideliler possttnt Dei gra- Moysi tempore ii qui a Dathan et Abiron sttbversi
tiam dispensare, hoc est, solius Dei causa proedi- non sunt, non simul cum impiis perierunt, Deo illos
care. Nemo militans Deo implicat se negotiis smcula- C oplime cognoscertte. Et discedat ab htiquitale. Ut
ribtis. Compafalione tailitantium utitur, et osteiidit non simut pereat cum iniqUis. Qui nomiriarit nomen
mulfo magis nos a negotiis ssecularibusliberos esse Dei. Dum illud sanctum et justum sit. In magna au-
debere, ut Christo placeamus, cttm etiam sseculi tem domo. Magnam domum non Ecclesiam ,dicit,,ut
milites a reliqiiis actibus vacent, ut possinf regi suo quidam putat, quae non habet inaculam, neque ru-
in
placere perfecte. Cui se probavil. Se obtulit. Nemo gam, sed mundum qup zizania sunt ffiista tritico.
eniffi, inquit, duobus dominis servire potest, AT«m Naffi resurrectionem negantes ceitum estin Ecclesia
et qui certat in agone, non cbronabitiir rtisi tegitime esse non posse. Vasa: aurea. Sensum niundum ba-
certaverit: Alia comparatione idipsum dicit: muki bentes, vel apostoli. Argentea vasa. Loquelas ha-
eiiim' certaiit, scd ille solus qui tota virlute vicerit beiites doctrinae. A/ia quidetnin honorem. "Vitse
coronatus eril. Laboranlem agricohm oporlet pri- seternse.In cotilumeliam. Pceiiaj. Si qitis emunda-
mum de fructibus accipere. Ne qttis diceret : Unde veril se ab istis.id est, si quis a doctpribus se lise-
crgo viclurus-siim, si me totum occupavero in do- reticis eniundaverit, et crediderit resurrectionem fu-
clrina? oslendit eum primilias frugum a pojiulo de- " turam, et judicium Dei, per hoc omne opus bonura
bere percipere, mercedem quam a Domino messis iriiplere contendet. Juvenilia desideria fuge. Id est,
in futuro. I* fornicationem. Pacem cum his qui invocanl Domi-
percipiet
Intellige qum dico. Quiaiparabplam dixiti MemOr num. Ad illos enim pax juhgenda est, qui jun-
esto Chfistum Jesum resurrexisse. Hoc est coritra gunt seiD.omi.no.De corde puro. Id est, non tantum
illos qui carnls resurrectionem negabailt, et adver- labiis.
sus illoSqui negant Chfistum in carne venisse, qrios Servum auterii Domini. Seirum Christi, qui non
Jesus antichristos ajipellat; vei sicul ille post mor- clamabit, neque contendet. Sed modestum esse dd
tem resurrexit, ita iet tu habebis solaliiim post tri- omnes. Npn solum ad amicos. Docibilem. Qui bene
bulafionera. : alios doceat. Cum modestia. Id est, non cum fu-
* Secundum
evangeliummeum. Secundum quod me irore..,.
praedicare non nescis. Sed sermo Domini hon est at- CAPUT III.
ligatusi Quia pra3sentes doceo fiducialitef, et lit- ... Hoc autem scito, quiairi nbvisiimis diebus insta-
teris abserites confirmare non cesso. Prbpter ele- bunt tempora pericutosa. Non sit tibi hoc mirum,
ctos. Id est, ut sim exemplum electis. "Ut et ipsi sa- quod quotidie pejora perveniunt. Seipsos amahtes.
tutcth conseqnantur. Id est, sustinentes meo exeniplo Non Dei gloriam, sed suam quaerentes. Parentibus.
2« COLLECT. 1N EPIST. AD TITUM. 242
Id est, et corporalibus, et spiritusilibus non obedien-,A Argue..^Peccatores.Obsecra,Seniores. Increpa,Su-
tes. Shte affectu. Misericordiae. Inconiinentes. Per perbos et resislentes. Sed hsecômniacum patientia_
luxuriam. Speciempiefafis.Id.est,inhabitu, seu doet secundum doctrinam perfice legis.
Ctrina. Abnegantes.Operibus. Qui penetrant dpmus, - Magistros. Haereticos. Pruriens. Placentes au-
Ad prsedicandumvel seducendum. Et captivas du- ribus scilicet auditorum. Aliler : Prurientes, anri-
cunt niulierculus,oncratas peccatis. Id est, iinpunita- bus, hoc est, ipsi auditores auribus considerantes,
tem_illiset veniam promiUerttes, sive infirmas ani- Prttritus est; enim iricendium carnis, sirieeffu-
jmas qua3 feffiinis comparanlur, hsereiica perversi- sione sanguinls vel seminis, sic verbum haereticotum
tate cprrunipunt. Semper discentes.Nova semper di- sollicitat aures audientium sirie veritate prsedica-
scere cupientes. lionis. Y ' , '.-'.-'" .'_',."'/: .'.: :,:•: ": ...,:: •!' .
Quemadmodumeriim Jamnes et Mambres resliie- - Ad fabulas autem corivertentur. Ad fabulosas as-
ritnt Moysi. Hi sunt roagi, qui fecerunt signa in seriiones." ' -:-' • -, ; :
jEgypto contra signa Moysi. Et hsec nomina irive- Mhiisterium tuum jmp/e. Scilicet ejnscopatus, non
niuntur non in libris legis, sed Parilus protulit, sive enira semper ero in corpore ut valeam commonere.
..per Spiritum, sive per peritiam aliarum Scriptu- Certamenbonum Certavh Modo jam confidentef hoc
"fartim. H dicit in extremo vitse limite conslitutus, compara-
Circa fidem. Quia non in.trant in fidem, sed foris tione utitur sarte.in agone cerlantium. Certavi. Con-
sunt. NonproficienUAd nocendum aliis, Sicut et alio- tra octp yilia, daemones,hasreticos, persecutores.
rum. Id est, magorum fuit, cum confessisunt digito Cursum consummavi, In mandalis divinis. Fidem
Dei se fuisse superalos. seivavi. Suscepli ofiieiificlemin fineffiusque servavi.
T« autem assecutus es meam doclrinam.id est, id-• Reposita est mild coronttjustitiw. Id est, hucusque
circo tibi non tiiiieo,"quia scio te doctrinamct yitami labores passus sum, nunc autem jmefcedem exspe-
meam cognovisse opliine. Et ex omrtibus liberavit: clo. Justus Judex, Qui non personas, sed merita
Dominus.Ita et de îmnibus te eripiet. Et in errorem respiciet. Festina ad me, Ab Epheso ad Romam.
mittentes.Ut est: Non solurh non intratis in regnum: Demas me dereliquil, diligens hoc swcutum, Necesse
cwlbrum, sed inlranles prpkibetis (Malth. xxin). El: eniip er,at, ut .diligens/sseculumrelinquerel sseculum
eredita. tibi. A Deo per rios. Sciens a quo didicisii. relinquentem : omne enini animal ad simile sibi jun-
Sive a vero apostolo, sive per legem a Deo. Per fi- gitur. Titusin Dalmaiiam. Isti autem missi sunt et
dem qum est in Christo Jesu. Sine fide eirim Ghrislii deseruerunt. Penulam quam reliqui Troadeapud Cai>
litlerae legis non jam sufliciuiit ad salutem. Omnis: pum veniens affer tecnm-.Penula est eniin lacerna in
Scriptnra dhinitus inspirata utllis esi ad docendum. ^ modum cucullse. Ilem lacerna stola, aut genus cu-
Docere eonvenit de hls quaeagi debent. Arguere veroi eullsesubtilis. PenulaLatinum est, id est, lacerna
peccatores, corrigere vero pcenifentes, erudire, ad- clarata. Reddat illi Dominussecundum opera ejus. In
ducere hominem ad justitiam. boc prophetat, non optat, secundiim Hieronymum^
CAPIJT IY. ut in tractatu Ecclesiastici ipse ait. Verbis meis.
Testificorcoram Deo et Jesu Christo. Contestatur Quanto magis luis? .,......,..,
illum per universa quse credit religio Christiana, ut;. ln prima defensione. Quando defendi in Roma
verbum Dei instanter annunliet. Qui judicaturus estt evangelicam fidem, secundo annd Neronis. De ore
yivos et mortuos. Quia viyos inveniet, et mortuos; leonis.Neronis. Ab omni opere malo. Ab insidiantium
suscilabit, . .. . . malignitate. £rasfus. Paulj discipulus. Claudia. Qua3-
hista. Commode. Opporttine. Opportunum est li- dam mulier. Ctim spiritu luo. Quia carne mprtuus
benter audientibus; importunum yero invitis et no-. spiritualiter Vivis.
lentibus praedicare.
XII.
TN EPISTGLAM AD TITUM.
CAPUTPRIMUM. J)Dei. Id est, seciindum eamdem fidem, qua cre-

dentes electi sunl, cum cognosCerentveritatem. Et
Hanc Epistolam scribit de Nicopoli, quaa in
ugnitionem veritatis. Quam praediCO,ut agnoscant
Actiaco littore sita Cst, ad Tifura discipulum veritatem Novi
Testamenli, relicta littera. Quce
suiun, quem Cretae reliquerat, ad ecclesias in- secundtim pielatem est. Non severitatem veteris ler-
struendas.
gis. Aliter : Hsec est plane veritas, quse non habet
Paulus servus Dei. Id est, non peccati,: aut ve- pietatem; verbi gratia, siquis gfammaticam no-
teris legis. Apostolus auiem Ckrhti. Quia ab ipso verit artem et dialeCticam, ntinter falsa et vera
missus. fuit pra^dicare. HSecundumfidem electorum dijudicet, absque pietatp hotitia veritatis dele*
'' '
243 -:'?:< '"'•• SEDULII'SCOTI "' "'"•" - . : 244
ctat ad praesens, sed aeiernitateiii hon habet prse-:iA cupidrim.'-.THfpis lucri "appetitioestplus quam ne-
:•.- .;: , '->'' "
miorum. .:.•:-•. /. _,_ . Ccssecsl de prseSentibuscogifare. • ..-;: ;..
SedJiospitalem. Hucusqueqnid iioridebeatbabere
Antetempora scecnlaria.•Anie-muhdiYomriiatem- . cpiscopus sive presbytef, riunc qtiid habere debeat
pora, -.apud=sefpropOsttit.per -Filimn;saKareYcfe- explicalur. Benigrium:"Anle episcbpalum. Juslum.
"derites; Ttemporaatitemsweiiiariaidiiit. Ilociesf, quat 'Iii;jttdiciis.'Arnplectenlem,. 'eurriqriiSecundtim'doclri-
rrittltis .saeculiscyclisve ab iriitio iihundi; revolvuii- _ riam esffiileleni:sermoriem:l$bn "fabulassaeeulares.
£tur; :sunt etenim tempor.a::cjiise Jibn Siini saecularia. . Eiseducioresiln GrsecofmeritiiimYdecepfores\j?pz-
-utrinius hOrse,vel diei tempiis, iqusenon Sfectiiissed âri&zai].''Mimm-egui de clfcutiieisibric:.surii:'iA"esi,
moraentis constant. Manifestavit antem temporibus qtti humanaspotius.traditiones qiiam-cliviliainandata
suisverbumfsuunviii iprmdicalione:Mtende lexinm Jo'qui!ntttr.--ii>ttl',twn!ijeJii!aS^ cibo-
et ordinem lectionis : quonjam vita aeterna; qiiam fiinl diflefentia:;1ef :de circurticisioiie,-'et sabbatP
non .mendax Deus ante- ssecula aetefna promisit, . traclantes, et boeiion 1zelO Dei faciiint", sed.turpls
non alia sit absque verbo Dei":-Manifestavif enim, lticri gratia.: Dixit guidam fex illis propfins illofum
'
inqixii,:temporibussuis ferbum:sttttm,:([aodin priri- , prbphet'a:Qnomam ail-exitumsernionis, el iid cdn-
cipio efat apiid DeumPitrem .Seciatdiimlmperhtm']'B tinenliani loci pertinetboequod ait : Dmtrpiiddrii
Salvatoris noslriDehGttniPaukini ei,Barnabani-se--: escillis propfius illonim pfoplieta:yyldelur adi;e"0's'"fe-
.gregari.praôepit,ut-Geiil.es,doeef.ent-. Ilrijusreigra- fe'rfe'"de qiiibus'superius'"esilotutiis': 'Maxhnegid cle
dia feliqui fe GYcta.-Postquamcrederilhimdura corda •circumcisiohcsrini, ijaosopohefrecfargiii qiti iaiivef-
moliieral, tara in signis qttam scrriione, et.fundamen- sas domossubvertuni,docenies'qtiafnoriopbflctfiufpis
tum fidei .jeperat, id cst, Chfistum, reliquif Tittim "Vucrigraihf," ni sequatiif : Dixlf ifitidaniex Ulis prp-
Crefec discipulum, r.t.jiidinienla nascenfis ecclesise „ 'prius-iibrumprophetaf.QiiiiiL VeroInmillo -pfopheta-
.confirmarei., ipse peigens ad-valias:nationes." Quod rum qui aptid Judseamvaticinatlsuntvbic licxaiiieter
".autemYaif: Ui eaiqtim dcsunt cbrrigas, ostencit versSCukisreperituf, ".vidct.uriiiibi duplicitet iegeii-
necdnm cos ad plenam yenisse sctentiariiverilatis, et diJm,ut hdc cjuodait: Dix.it qilidtmiex,illis prGprius
licet ab:Apostolo"correclifuefint, tartieii adhuc indi- "eorumpfoplteta,;id'est, Gietensiuro: Sed qttia"thiilta
-gere correctione". Gorricjas.Iri 'GfseCO'auteih-super- ia- niedio sunt, et lioc absurduriivideluf, e't fofie
tixoris viri Id.est, quo /neniOTecipiat, proplerea eum siiperiOribuSqtiaeriia-
'Cofrigas:'['E7ri§to/56M!7j)].:c7n!its
•possii a.dmorioganiiam et coritiiientiam alios Cohor-• gis;viciria surif aliier aptandum"est, ut legamus :
iari, qui sui exeniplumpfaeferat "in docendovFi/Jos,- A;Sttn<'attf:em''mV/fi'«f/''no«sa6SJf.!.j^sn«?d9tti'-cfseduclo-
liabensfideles. In domd propfia priiis -doCtrinasua ' fes, maxime qui:dech'cuihcisi'o'nesunt, quosoportet
iioscatur.-Oportei eniih episcopum'sinefcrimineesse' "redargui._-qui imiversaS"dbihbs'stibverinni, docentes
isicnl Dei "dispensaiorem:Ipsiiiri dicit episcdpum', qtiieiibribportettufpistucri fjftttih: Dixit quidamex
qtteto pfius prcsbyfefuffi nominavil, anieqliani dia- illis proprius eorum proplteid:lAi"id'qubJdait: Prb-
boliinstinetustudiatn religiOricHcieiiT,et dicereiHtn prhts eorum prophelif, iiorihii Judseos specialifer,
populis : Ego sum Pauli, ego aulein Apollo,"eijoari- "qiiiinaxinie de cifCumcIsiorieYsuiit.'sed' ail hiultos
iein Cepitw,coffiniunipieSbyteroiuffi coiisilid eecle- Veferalur, qul /nph: 'siibditi sitnt; et vaiiiioqm, et
siaegubernabaritur: Postqttaniyefotnius/qulsque-eos /hieiilihhi deceplofes,:qui"uliqueqOiaiii"Crel,ae"fattt,
qiiosbaptizaverat,suos putabat esS"e,rtoriClrfisti, in '•Grefehsesûisse-credehdi suritvGrefettsessempefmen-
totoôrbe decretttnrest, ttt Hhtts cle/presbyteiisele- ,daces. Hoc Epimenides s.ive Callimachus (.yrenensis,
ctils, superpoiiereliir Caetcris,ad qiierii oirihls ctira "deLaudibus3dvis coiitra Cfeleiisesdixit, qtii "dice-
ecclesiaepertineret, et schisniatumseniiha tollereri- bantapud cos sepnltuih' qiterii'.rapt,umphtabaiif iii
Uir.Tii Aclibus aposloloriim scriplum est, quod cum ccelum. Hunctolum versiculum Epimenides/aeofsi-
Epher: , - culis.scriptilans clixit,•et propriuni vitiumgentis,
venisset,,a.postplus,„P,aulus,,Milef.ttffi,,.,,niisefat
sum, et vocaverat presbyteros ejusdem ecclesise,._ quod est mendacium, arguit. £t ideo hoe versiculo
quibuspostea inter cseteros sic locutus est :Atien-' ^.Paiilus abutitur scribens ad Titum ut falsos Creten-
dite vobis et omni gregi, in quo vos Spiritus sanclus siiMii doctores proprio in suo doclore conterat;
posuit episcopospascereEcclesiainDpmhn,quam.ac-."-.. guem iclep prjophetam. dicit, sive adid alludens,,,
guisivil per shnguinemsuum. Et liicdiligeiititts bbser- qued liaies C.liristjariitales m.ereantur habere pro-
yato, quomodo unius civitatis Epliesi prcsbyteros "" phetsts, quo modo et propbelaeeranl Baal; sive vero.
.yocans,pttstea episcopos dixerit. Hsecpropterea, ut:;;; quia de oraculis scripseral.atque-responsis, quse fu-
pstenderemus apnd veteres eosdem,fuisse presbyte- liira nmlio anlc jirtediccbant. Dcnique ipse liber
^ros quos episcopos. Paulatim vero, ut disseiisiorium t Oraculorum titttlo prsenolatur. MaU: bestiw, venlres
plaritaria eVellereritur,.ad mniim oiinieih sollicitndi- pigri. )n Creiensihtts argritur fabitas el ferocilas,
- riem esse delataffi. IVon,irocMnrfwm.Iracundttsest;,, ac ingluviesei pigriludo. TesthnoniitmItoc.renim cst.
Irion:qui aliquando iraseiiur, sed qui sempef ad ie- Quod iiixii de illis prnprius eoruni propheta. Non
vem responsionis auram quasi a vientofolium..mo- inlendentcs Judaicis fabnlis. Si quis posl aclventuni
ivetur. Nmpercussorem. Id est^ne aliorum conscien-- Clrristi- circumcidituf, Jiidaieis - servit fabulis; '.Et
\. \ ,: .
tiain miila conversatione percutiat. :Non, turpis luerii mandatis hominuin:Tfaditionibus homirium.•Advef-
2IS COLLECT. IN EPIST. AD TITUM. 216
santiuinse.a veritate. Novi scmcet Testamenti. V.m-jA,Aliud est enim sanam doctriiiani loqui, aliud.ea quse.
.niamunda mundis. Qttia adhucsecundumlegera hn- san;c doctrinse conveniunt docere :quia: in altero
munda yocabant.Omnia munda.: His videlicetqui in sjriiplex tantum estinstitutio,; in alterpvcum eo quocl
Chiisto credunt, et sciunl Oinnemcreaturani bonami .doc.eas.vitse qiioque; correplio : Qufenim sojverit
esse, et nihilabjicien.duroquodcum graliarum;actio- junumde mandatis minimis, el docuerit sic, minimus
ne percipitur. Coinquinatis.aulem et hifidelibus niltil! yocabiiur in regnb. cwlorum (Matilt, v). Salvatore
esi mundum, sed inquinatce sunt eqrum. et mens :et: prsecipiente discipulis, noiisoluni in nieditatione
conscientia.Propterea etiam quse sunt muiida per Scripturarum eos laborare debere, ut qiiae scri-
naturam, eis immttnda"fiunf, non quoyel mundiimt pta sunl replicent, Bt coridanl iti memoria tbe-
aliquid vel iiriffiundiiffisil, sed pro qualitate vescen-• sauros, sed prius faciant quse prsecepta sunt. Qui-
tiura, et roundum mundis, et iromunduiii conlami- cunque ergo feceritetdocuerit,illemagnuspOcabilur
natis iiat, alioqui infidelesqtiosque et pollutos, etiafflt inregnp cwtorum..Kisi enim supergressa fuerit justi-
panis benedictionis et calix Dortiiiiicus noiiYjuvat,, , tia liostra"Seribarum ac Pharisxoriroi justiliamj non
quia qui comederitindigne,depaneitlo,etde"calice > possttmus ingredi in regnum coelorttm; Qui supra
biberit, judicium, sibi manducat.et bibitfJ-Cbivxi). Moysi cathedram sedentes, dicunt et noii faciunt, et.
Communiaautem etillicita iniege probibebantur; B } alligant .onera importabilia quse Cervicibusliominuffi
adventu Cbrisfi purgata sunt omnia : quse ille mun- imponunt, et ipsi niinimo digiio.noluntea coritin-
daVit, rios communicare nuncpossuinus: in nobis; gere. Hoc igiiur nunc. Apostolus -discipulum suum
utique est yel ffiunda comedere, vel, imnnmda. Si docet, ut ea loquatur quae sanse dpclrinse conve-
enim mundi sumus, munda nobis est creatura : sii riiunt, quia tunc doclrinse fit sanitas, cum doctoris
autem imniundi ct infideles, fiunt nobis ttniversaL doctrina pariter et vita Cpnsenliunt.
communia, sive per inhabitanlem in cordibus nostris; Senes, utsobrii sint,pudici,prudentes, sani in fide,
hseresim, sive per conscieiitiam delictorum. Confi- in dilectione.,in patientig. Generaliter Tito arite praa-
ieiilur se nosse Deum, fdctis auteni negant, eum sint[ cipiensquidloquideberet ad cunctos, in eo.quOdait:
abominatiet htcrcdibiles, et ad omne opus bonum re- Tuvero loquere ea quw decentsanam doclrinam, iiunc
probi.Mslinmit quidem ih co Deum tantum hegari, per siiigulas species quid uiiamquamque selatem de-
si inpersecutione quis a geiitibus comprehensus re- ceat, exprimit. Primum senibus viris convenientia,
nueiit Christum. Ecce Aposlolus otanibus quse per-. secundo, anus cmid deceat, ferlio quaeadolescerilibus
versa sunt factis Deum asserit dehegari. Christus_ aptasunt, tani niaribus videlicet quam femiiiis man-
*
sapieiitia.est,,juslitia est, verilas e/st>sanctitas est, data subiicit, extremo. de servis,, Senes nf, sobrii
foititudoest: negatur per iiisipientiam sapientia, V sint. idest, rion luxuriosi. Pudici. Nonlibidinosi.
per mendacium veritas, per turpitudinem sanctitas, Anus similiter in habilu sqncto:,-noncriminatrices,
per imbecillitatem animi forliludo. Et quotiescun- non multo vinoserviciiies, bene dpcentesut pruden-
que vincimur viliis-atqiie peccatis, toties Dominiiffi i tiam doceqnt. Hoc *st, ita sint.ut virisenes,in om-
negamus; ute contrario quoties bene agimus, Domi-. nibus SPbrise,et honestae, pudicse, sanse in fide, et
nuin confilemur. Nec arbitrandum est in die judicii, charilate, et patientia, -et pro sextt suo habeant lioc
illos tantum a Dei filio denegandos, qui martyrio"> piroprium-: Ut sint in habitu sancto, Id est, non in
Cliristum negayerunt; sed per bmnia opefa, Sefmo-. torlis crinibus. Noit criminalrices. Blasphematrices,
nes, cogitationes Christuffl Vel negatus negat, vell vel accusatrices : hoc utiqne quia: ipsse adolescen-
confessus confitetur. Est ef qusedam laudarida nega-. fiain jam transgressse sunt, de adolescenlularum
tio, de qua et ipse Paultts apostolus ait': Apparuii. aetatibus non disputeiit, et dicast: Illa sic ornatur,
enim giatia Dei el Salvatoris noslri omnibusIwmini-. illa siccomitur, sic illa procedit; amat illum,ama-
btts, emdiens nos,nt abnegantes impietatcm et swcu- tur abilld. Gum etiaffi sihsec vera sint, nori tam
laritt desideriujsobrie,eljusle, etpie vivamrisfn prm- apud cseterosdebeat accusare quam ipsani secrete
senii smctilo, exspeclantesbeaidih speiri, ei advehlttm t ^ Christi cbaritate corripere, et inagis docere ne fa-
glorim magni.Dei "etSalvatoris nbstri Jesu Cltfisli.. ciaf, qttam in publico accusare quod fecerit. Noh
Quara negationem qui negaverif, et sectui' SalVato- vino muiio sefvierites, Signahter et expresse ait:
reriivolueril loquentem : Quicnnque voluerit venire_, Non vinoniulto serrienles. Seivitus -.enim-.quaedaiii
aitme, abheget;"sehtelipsuni,ei sic" exutus vetercmj est, et exlrema «ondilio, vino seiisiis homiiiis occu-
horainem cum operibus ejus, et indttliis riovum se- pari,et non suum esse, sed vini. Benedocenies filias
quatur Dominum suum. QuompdO auteni quis see siiflsut prudeniiam doceant. Qiiia dociiit quales pri-
r
abneget coiUemplaridumest. Pudicus fornicalorem, mo anus esSe deberent, et post quai cum senibus
quod prius fuerat negat, sapiens iniprudentem, viris habent communia, etiam propria eoruin cxpo-
justus irtjustum, forlis liifirinuril. Et ut in com- suit, ut honestae._et habitu saricto, et onmi decore
ffiune de omnibus loquar, "toties, rios negainiis',_ sint pleriae,nec accusatrices, nec aliis defraheiHCs,
qudties, vitia priofa
' calcanies, desinimus esse quodf .necvinosehsibiis occttpatis, nuric cdnsequeiiter flo-
" ""'
ante fuimus. " ctririse eis ffena permitlit, nt cum tales fueriiif,
CAPCT II. docendi babeant libeftatem, ut scilicetdoeearii, ea
iL"Tuautem loquere quw decent sanatn 'dociriiisnif;' qiicebona "sunt. Licet cniin alio loco dixerit: Decere
m -" " SEDULH SCOTI - :. 218
mniieribus in.cotigregationenori permitto , sic intelli-- A juste, et pie vtvamustn Jtoc smctilo.ne justilia teme-
gendum est, ut in viros illis sit doctrina sublata. rata sit, pielas adjungilur. Et mundarel sibi populnm
Caeterum adolescentulas doceant quasi filias suas,, acceptabilem. Caveamus ergo, ne beneficium irritum
primiim castitalem, quia adversum liahc roagis inl iaciamus.jffljc loqtiere. Doctrina. Exhortare.Es.em-
astate ilorente pugnat inimicus, et virtus ejus omnis. s. plo. Artjue. Eos qui .non.ita vivttnt. Cnm omni hnpe-
cotitra feminas In umbilico venlris est/, deinde utt iio. Sicirtlelligo quod ait: Argue cuni omni hnperio,
ament viros siios, diligant; filios. Quse doctrina estt ut specialiter ad increpationeni, etnoii ad duo supe-
ainare viros, cum hoc noiiin eloquio docentis, sed inl riora in comroune referatur; neque conveiiit dicere,
-corde amanlis sitconstitutum?Tult eas aniare virOs s exbortare curo onniiiniperio, sed tantuminodo, iti-
suos caste; vult inter virum et mulierem esse pudi- crepa cum oinni imperio. Nehiote contemnat,Id est,
cam dileclionem, ut cum pudore et verecundia, ett taleffi te exliibe, ut contemni non pOssis.
quasi necessitate sexus reddat potius "debitumviro3 - : - GAPUTIII.--'.
quam ipsa exigit ab eO.El filiosstios ament.ld est, , Admone illos principibus et poteslalibus subditos
ut eosdem in Dei erudiant disciplina. esse. Ut in Evangeho dicitur :,Reddiiequw sunt Cw-
:" Utnon blaspliemetiirriomen Doniini.vel verbum. saris Cwsttri (buc. xx). Diclo obedientes.Si bonuni
êrbuni Domini blaspliematur, vel cum conteHini-^ _ B fuerit quod pisecipiunt: si vero nialum, resportdeeis
luf Dei prima sententia, et pro nihilo 'ducitur; vel1 de Actibus .aposiolorum : Obedire opbrtet Dco ntagis
Cbrisii infaiiiatur evaftgelium , diim contra . legeni_ quatn principibiis vel homhtibus (Act. xy). Non lili-
fidemque naiurse, ea quce Chfistiana esl, exDei iege3 giosos. Nam Chrisli, id est, pacis.filios non oportet
subjecla, viro impcrare desideral, etini etiam genti-_' liiigare.' ,: ':._.., .. • . :.
les femiiiseviris suis serviant comffiunilege iiaturse. , .Ad vmnes liomines.ISon solum ad bonos vel ami-
Juvenes shmliief 'exliorldfe, ui' sobrii sinl. Sicut in, cos. In malitia. Cum persequeretur Ecclesiani. Odf
eo quod sirpra praeceperat, dicens ; Anus shniliierin,_ biles. Odientesinviceni. Qua3major p.olest malifia et
habiiu: saticlo•'",siiTiili(ttdineni::anuunidixeraiiMSadj iiividia esse, qiiani .contra absenlesepistolas sume-
senesnecesse refefendani,ita nuncin'-eo quod intu- re, et odis.se.Chrislianos,,et.eonsequenter iab honii-
lit, Jttvenes siiniliter liortaiur, nt pudici sirit, simili- nibus odium proniereri?.Sive sub persona.sua de
tudinem jiivenum' ad anus, et per anus ad seuess aliis loquittir. Cum autem b.enigiiitas et Itumatiitas
arbitramur aplandam, ut senum habeant sobrieta- apparnii. Diligenlius attendamus, et iriveniemusin
tem, et bonesli sint," et pudici, ef sani infide,' ett praesenticapitulo inanifestissimam Trinitalero. Beni-
cbaritale, et patientia : anuum in habitu sanclMatem i gnitas quippe atque clementia Salvatoris noslri Dei,
liabeant, ut non sint accnsalores, non vino multo. C non.alterius quam Dei Palris, periavacrum rcgene-
servienles, bene docenfes, et Caslera.ProprinEa ado- ralionis, e.t renpvationcm.Spiritus: sancti, quam cfftt-
iesceritiorum hoc posuit, ut pudici sint iii oiaiiiibiis, ,-. dit ip nos aburidanter per Jesum Christum Salvato-
tam scilicet mente quain corpore, tam opere quami rem uostrum , justificavi.t. fios iri vitam aeternam.
cogitatione, ut nulla sit in adolescente suspicio tur- Secundum spem vilmteternai. Id est, non seeundum.
pitudinis. Et licet quidam de Latinis ita seslimeMt t carnalero. hseredilatem. Fideiis sermo esl. Ad supe-
legendum : Juvenes similiter hoiiareut pudici sint,_ riora jungendum est, ubi ait, hseredes simus.
ut postea inferant,»n omnibus leipsnm forrnam jtra;- . Et de Ids. Id est, de supradictis. Yoto te confir-
bensbonorum opertim, lamen sciamus in omnibusad1 mure. Id est, confirmare, non inscienlem instruere.
superiores esse referendura, id est, hortare ut pufiici i Slultas autemqucesliones.Plurima exempla sunt quse-
.sinlin omnibus: Sciendum quoque hoc, quod conti-- reiitiuiii.iioii. recte Deum. Judaei prave quserunt
nentia, non solum carnis opere et animi concupi- Deuffi, sperantes eum inveiiiri posse sine Christo.
sceiHiay sed iii omiiibus rebusnecessaria sit: ne5. Hserelici .vanp ; sermonum slrepitu concrepanf.es,
honores indebitos appetamus, ne aceeiidartiur ava- quaeruntqueminvenire non possunt. Phiiosophi quo-
ri.tia, ne ulla passione superemur. In omnibus te_ . que et barbari, de Deo varia sentientes, quaerunt
ipsum prwbens formam bonorum o_ienim..Nibilpro-_ D -^ Deum; sed cpiianon recle qusesierunf,fuerunt eorum
dest aliquem exercitatumiesse irt dicendo, et adj fatuse qusestiones, pulantium Deum liuinanis sensi-
loquendum trivisse linguam, nisi plus exemplo do-. bus posse comprehendi. Ab his igitur nos Paulus
cuerit quam verbo. Deniqueqtti impudicusest, quam- revocat. Quod autem ait; Genealogias, et contcniio-
vis diserlus;sit„si;ad.caslitateni..audientes cohorle- nes, el rixas, qum non veniunl exlege, devita, prpprie
tur, sernio ejus infirmus est ex auctoritate cohw-_ pulsat Judaeos, qui in eo se jactitanf et pulant legis
tanili :ut e cpiitrario quamvis sit rusticaiius ;ett iiabere notitiam, si.npmina, tenearit singulorum :
tardus ad loquendum, si. castus fuerit, [exemplo j quse quia barbara Sunt, et etymologias eorum non
suo homines polest ad vita3 similitudinem compel- noviffius, plerumque corrupte proferuiilur a iiobis.
lere. ,.;. .:' •:;' . : • -: • ••.',.'
Et si forte erravimus.in accentu, exlensione et bre-
- Inintegrilate. id est, in virgiiiitate. In gravitate., vitate syllabse,yel brevia producentes, velproducta
Id est,-.mentis pudicitia. llluxit enim grutia Dei ett breviantes, solent irridere nos imperitiae,.maxime
Salvatoris nostri: Ideo omnes iiidiiTerenterdoce. Om-- in spirafionibus, et quibusdam rasura gulae litteris
riibushominibus. ISulkmi conditionem excipieiis. Et/ proferendis. IIocaiiiem evenit vel maxime quod ,Se-
249 COLLECT. IN EPIST. AD PIIILEM. aso
"ptuaginla inierpretes per quos in GraecumsermonemiA _ Proprio judicio condemnatus. PropterCa a semet-
lex divina translata est, specialiier n heth lilteram, ipso -dicifuresse damnafus, quia forhicator, adulter,
et J?ajin,'et cseteras isliusmodi,,quia duplici aspira- homicida, et csetera viiia per sacerdotes de Eccle-
tione in Grsecamlinguam traiisferr.e no.n poterant, sia repellunlur. Hseretici autem iii semelipsos sen-
aliis lillcris expresserunl. Verbi causa, ut Raliel, tentiain ferunt, suo arbitrio de Ecclesia recederites :
Raclteldicerent, et Jeriho, Jericko, et Hebron, Che-. cpiserecessio propfie conscientiaevidetur eSse daffi-
natio. .......... ^. ,.. -
bron, etSeor, Segor. In aliis Vero eos conatus isle; .
defecit. ISamnos et Grseciunam lantuni litteram, S, . Cum miseroad ie, Ex quo paternos Pauliin Cre-.
habemus, illi vero treS, D_Jt_?,quae diversos sonos> tenses probainus affecliis. NecessariumhabebatTi-
possident : Et Sion per V scribitur, Israel per llf, tum; tamen Iion eum vult ad se venire, nisi in 10-
et tamen non sonat hoc quod scribitur. Seon rex: ctim cjus'Artemas,- aut TyChicus successor.advene-
Amorrhaeorum per D litteram et .pronuntiaiur etE rit, ne alisque doctore relinquerentur. Nicopolim.
seribitur. Si igitur a-nobis hsec nomjnum et lingttae' Ipsa esl quai ob vicloriam Augusti, quod ibi Anlo-
idiomala, ut videlicet barbara, non.ita fuerint ex- iiium Cleopatramque superavit, nomen accepik. Et
pressa, ut exprimuntur ab Hebrseis, solent cachin- . Apollo..Apollo vif Alexaiidrinus, ex Judseis episco-
num attollere, et jrirare se penitus neseire quod di- -"
J pus Corinthiorum , queni propter dissensiones
quse
cimus. Est alia occasio superbise : quemadniodumi in Cofinlho eraiif, ad vicinain insulam Cretam cum
enim nos qui Latini sumus, Lalina noniina et ori- Zena legis doctore putandum est 1ransisse,: et Pauli
gines de lingua nostra babenlia, facilius mcmoriae'. epistola dissensionibus quse CoriiHhi fuerant intem-
fradimus, ita illi a parva aetatevernacula sui sermo- peratis, rursuhi Coriiithum revertisse. Prwmilie. Ut
nis vocabula pefitissimis sensibus imbiberunt, et ab) nihil eis. desit- Prsecipit Tifo, ut quoniam de Creta
exordio Adam usque ad extremum Zprobabel, onir-' ad Graeciam navigatufi erarit, ut nori eosfaciat si-
iiium generationes ila meinoritef velociterque pef-- tarciis indigere,"Sedliabere ea quae ad viaticuni ne-
currunt, ut eos suum puteS referre nomeii. Si eai" cessaria efant. Discant autem et nostri bonis operi-
forte non ita novimus, putant se in nominibus fefe- bus prwesse. Nostros suos vocat, qui in Christo cre-
rendis, et in supputatione aimorum, et in nepotibus5 diderant, qui quia Christi-erant, rectePauli et Titi
ac pronepotibus, avis, proavis , atavis doctiores. Elt appellari merebanlur, Habes, inquit, in discipulos
contentiones.Dialecticorum,quoruni Aristoteles prin-- potestatem, doce eos non esse iiifructuosos ; sed
ceps est. Sunt eniminuiiles. Quid enim prodest scire3 evangelistis, et apostolitis viris, qui bonis operibus
quot annos vixerit Matlinsalam, quoto setatis suse: Q serviuiit, ministrareV
Salomon anno sortitus sit conjiigem? Utnon sint infruciuosi. Omnis enim arbor, qttsg
, Hwreticumhominem posl unani et secundam.cor- non facit fructuni bonuhi, Cxcidetur et in ignem
reptionemdevila. Nec circa ipsos nos occupari pef-" mitteturi
liiittit, si correpli non corrigantur, ne tempus inanii: ' -.'., " ' -"'•'..
coiiteritioneperdamus.
XIII.
m EPISTOLAM AD PHILEMONEM.
. -CAPUT UNICUM. Propter ckaritatem magis obsecro. Cum nobis fidu-

Paulus vinctus. In carcere vel in catena. Ckristi I* ciafficausa ipsius dederit imperandi, tameh chari-
Jesu. ld est, pro confessionenominis Cliristi. Philer late faciente obsecrare maluimus quaffijubere. Cum
moni dilecto. In Grseconon habes dilecto, sed dili- sis talis. Moribus talis, quales illi qui iri senecUite
gibili [Tu «yaTtyjw].Inter dilectum autem et diligi- etiam pro Christo vincula non recttsaht. Nam tu
bilem hoc interest, quod dilectus appellari potest senex es ut ego, nunc autem vinctusJesu Chrisii. Et-
etiam ille qui dilectionem non meretur. Diligibilis si ambo senes suiniis, tamente in aliqup quod nunc
vero is lantum qui merito diligitur. : vinctus sum Christi, supero. Hoc addit adcumulan-
Et Arcliippo commililoni nosm. Hic diaconus , dum verba, ut non negetur petitio.
erat, decpio ad Collossenses: ait : Dicite Archippo: Qwemego genui. Quia eum credentem ei in car-
Yide mhtisterhtm quod accepisli in Domino, ut illud , cere baptizavit. Nunc aulem et milii ulilis. PosW
tmpleas. Etin omnes sanctos. Qui diligit caput, dili- quam credidit mibi. Et libi. Ac si dkeret, quia tua
gil et membra. Quiaviscera, iNon tantum corpora, vice inibi mhiistravil. Ut prp te milii mitiislret, Ex/
sed viscera sanctorum, id est, quos hospitio reci- : boc c.ognoscequalis sit, cjui ita lnihi placuit, ut/
piens per f,er.efecisii. ; possim euin credere lua vicepiihi ministrare. ...,_
Quod qd remattinet. Scilicet Christian_e pielatis, _ln vhtculisevangelii. Quoepatior prppter dilectio-;
2S1 SEDULIl SCOTI . ..' 2S2
nem evangelu. Sea sme consuio tuo. m hoc exem-.A oinnia mea sunt; si autem tua omnia mea sunt,
pluiri dat jiobis, nulliiis servum fraudare. Forsitan Ôriesimusquoque, qui luus est, meus est. Poteram
eriimideo discessit ad horam a te. Hoc est, forlasse -igitur eo uli ut meo; sed voluntati tuaj relinquo, ut
hbc Dei providentia procuravil, ihide iiorinunquam mercedem habeas ignbscendo.
lnalum occasio bonorum fit,. ut fuit Josepli fratiibus Te fruar inDomino. Id est, m VQluntateDonrini.
Suis : sic nunc iste sinon fugisset, De-umnoninve- Viscerainea. Onesimum, quem Paulus in vineulis
nisset, si Paulum in vinculis non vidisset, fidem nori Christi gehriil. Simui ei para mihi hqspitium. Quod
recepisset. . - aniplitucline,suf multorurii audientium possit esse
."' "Vtin cetemum illum recipias jam non ut servum. capax, nt iri ipso Paulus docerel plufifflos.:
Id est, fratrem in Christo reciper.es, non secundum Saluiat te Epdphras "concapiivusmeus. Ymciiis
condilionem servftiilis, qute teihpbralis est. Sed pro RomsS cuhf Paulo. In Chrislo Jesu. '-Nohalicujus
senofrairem. Qiiia servus recessit, frater auteni in crlmiiiis causa , sed fidei societate. Aliter simul
Christo revertilur. Si aulcm nocmt aliqnid libi, aut Epaphras, in Gcschalis oppido Jucteseciiiri parenti-
debet. Fugam furlo cumulans, qucedam domestica bus Pauli a Roirianis captus, et-in Tharsuni Ciliciae
rapriit a dofflirio. IIoc milii impula.lA est,quod Iranslalus- Gratia Vomini nostri J.esu Chfisli cum
Onesimus furto rapuit, ego sponcleo redditurum,}B spirilu veslro. Jn tqto quidem "homine, et in bmni
hiijus sponsibnis episiola iisee-, et manus prbpria parte sanctonim gratia/est Domini hostri Jesu Cliri-
testis est. :Vtnon dicam tibi, quodet leipsum milii sti, sed a meliori et a:inajoriparte,'id est spiritu,
debes. HseCaulem dico quasi ad;exlraneum"loqueris. de toto hoinine dicilur. Cum spiritu vestro. Cum au-
Cajterum si ad jus meum redeam, propter sermohem. tem in spiritu gratia -fuetit, totum facit hbminem
Chfisli, quem evangelizavi, el Christianus effectus spirilualem, ut caro spiritui sefvial, et aninia non
esj te riiihi ipsum-debes : quod si lu m€us es, et tua juhgatur a carne., ''."'
lC:EPIS1?OLMlVAiy HEBRÔS.
CAPUT PRIMUM.,.. C quando per semetipsum ioquitur, iit est :Audiam

Multifarie mulliscjiieinodis olim Deus.loquenSipa- quid ioquatur in me Dominus;. aliquando per ange^
iribusinprqphetis, Quoniam apud IIebra3prnin'eecle- lumloquitnV; aliqnando :per •subjeciain crealuram,
sias destructor legis falsa suspicione habebatur, ut in hube : HwtestFilius mens-.dileclus-(Matth.m);
voluit tacito nomine de figuris iegisf, et veritate aliquando. hicidis, .ml,: Si nndirelis me, iona tcrfm
Christi recldere rationem, ne odio nomijiis fronte comcdilis; aliquando obscuVis,n\,z'Gladius vos devo-
prselati utilitalem excluderCtlectionis. Tota inlentio rabit. Olim Deus Ipcutus est. duobiis modis.; locu-
beati Aposioli fuit in hac epistola ilebraios, id est, iioque divina distinguilur, cum auf per semetipsum
gentem suam ad Christi convocare fidem, eniineri-::;: •foquitiir, aut per angelicam crealuram ad nos verba
tiamque gralise, qu,seper fidem dala esl, a legalibus promunlur. Cum autem per semetipsum loquilur,
discernere umbris, quse angelicis niinislratioiiibus : . de verbo-ejus siiie? veiin.s et syllabis cor doeetiir.
fuerunt. Idcirco primo 'posuit ptopheta's; diversis 'Ciiriiverb per ahgeium, aliquando verbissine imagi-
Miodispatribus locutos esse, dicens: Multifarie mul- nikis, aliquando imaginibus et rebus sine verbis. .
lisque rtiodis olim. Deus loquenspatribus nostris in Pnlribus noslris. Abraham, Isaac, et Jacob, et
prfiplietMi,:J}r,oinde.aion secundum lioc .sblumiemi- JLotb, eiMoysi. Eiliabebis sibilum quando dicis in
nentia Novi; T.esiameiiti-declaratur,-' -quia -patribus Kprojilietis , id esC, -a nominativo prophetia.' Aliter
quidehi prophela; missi jsnnt, triobisautem Filius, pairilms, qui;c;omiBUS;fueruntin-tempbre prophcta-
sed qiio.cletiarii .prophetaxiumvel ;pa:lriarcharum ne- • rum , id est, toti |)lebi Isracl, et tuncdicls in prO-
nloaiisi in similitudinibus 'vidii- Deum; Filiuin verb phetis sine-sibilo. Novissimisdiebus. Kovi scilicet -
unigenitum1 incarnatum esse, alqoe in ea .carne vi- Te.stamenli,'iil: Melior estfinis orationh quampfin-
sumconstali qna ideni homo a verbo Dei susceptus, cipinni, nt Salomon ait : quia finnius est quod non
unigenitusest Filius Dei. Ideoniox addixit: Novis-' audimus, quam qnod illi olim audierunt. In Filio
simis autem diebusôcntusest nobisnriFilio. Mullifa- SHO."HO"C dicitur secundum assumptionem carhis,
«e, :id'est, fnultis'et variis Iocutiombus,;nt decem ut •:Qui pfoprioFilio snonon pepercil (Rom. vm).
verba legis , et alia pene innumetabilia leslimoniis Suo. Idiest, prop.Mo;Mulli enim filii gratia, hic au-
Variis commendata. Mmltisquemodis. Ostensionibus, tem natara esl. Quemproposmt. Seeuiidum carnem,
id-est, multis 'forfflis in quibus loquekvtur : nunc quia'secunclumdivinitatem non constitulus, sed eon-
aiilem In liominis et hospitis forma, nt'-Abrahse;' stitutbr dicitur-: Hceredemomnium. Aliiposl patreiri
nunc in forma militis, iil Jesu; «unc in igne, ut- hseredes sunt, bic autem vivente Patre hxres esl.
Blbysi in rubo; nunc in nube et aliis signis; ali- Omiimm.rYisibiliumet invisibilium,coelestiumet ter
2S5 COLLECT. 1N EPIST. AD HEBR. 2S4
". restrium, ut lpse ait: Dalaest-rtuhiomnis potestas iri A A bunt. Quia figura eprum in melius transformabitur,
cmloet iri terra (Mdtth.sxvnfy.DPer.ipief».Speundum non autem-substantialiter interibunt. Tu autem
diviuilatem. Etiain fecit, et.scecula. TefflppfA, aut.. "idem ipse es. Noridicit, eras, vel eris, sed es. Et
«creaturas, iit :Jn principio fecit Deus.cwlum ePter- mini liii non dcficienLlA est, -seternitas tlia. :Sedea
ranu Qui cstsplendor cjlorice..Patris splendor.: qiiia.. dexiris meis. Ideo a dextris dicit, -quia njhii est in
. sicut splendor a -solenon .separaUir, sieipse splen- coelestibus sinislrum. Donecponam iriimicos tuos.
- dor paternce -gloriaj -ab jpso Patre.inseparabilis.est. Donec eos superatos ietsubjectos in vindieta sub te
,,Etimagq substantice ejusexpressa.:Ei\isrieo\ naliiraf -Jiabeas iin.futurb. "Scabeilum"peduin luorum. -Pedes
et-substantice.formain signatam elexpressaih habet. Domini ejusiricarnatio inteiligitur, -sive apbstoli *t
Pprtans tjuo.qneonwiia..Gubeinans, qiiia-.nisi ab eo ^sancti.'. , : •.-. -...' '"'
-pprlarenlur, laberentui*. Verbovirtiitis siusi Seipso, ;.:..-. .'" :- :-.•. CAPUTH. . :,••;., : ; /-'-
quiet verbum est etvirlns.- Purcfcitionempeccato- . .Proptered abundantius oportet observare nostea
Itumperficil. S.acerdetes enim in yeieri lege moiiper jjuce Mudivimus. -Dum niinislfi; spirilus nobis ser-
.semetipsos, scd ;per hostias hofflirium;peccata inife- ;: . vimit, et liEereditatem salutis capimus;'vej;eonjunge
-rebant: bic autem-sacerdb.s exslit.it,c£ Iiostia, piir- .hocad qualitatem omnium supradictoram, Abun-
- gavitque peccata-per sanguin.emet,grafianvbaplismi.;:J -M dantius auiem clixil, id: est, diligentiiis,:::dummajor
...Sedelad dexteram m.aje$tali$-i'nexcelsis.- Tlucusqiie .est auctoritas •nostrse-.- legis,. .quam.auctoritas ange-
: breviter. Paulus, dixit de divinilate et bumanitate: Jorum.'.miriistfantium.TCterem Jegem:.: Mc.forie ef-
Christi,:iit,-dei)iSprimiliis indicaret Juclceis, deinde: ;: fiuamus. Ne. a salutediScedendO-pereamus. Etsi
: per-epistplam de liis-redderet-rationem. Tantq me- omnis prcevaricatio et indbedieniia accepit justam
lior cngelis effectus.,Quare .nori-'eum; rneliorem pro- meiccdisretribuiioneni. Jdest, pCr legem acceptam.
- •phetis clixit,:id-est, legem riiinislrantibiis,-diinfCliri- Inobedienlia.vero legem noh susciepit. Quce cum
- stum prius proplietis praUulit? Icleo, quia vetus lex:' hiitiiim accepisset. Ut -.jExinde cmpit Jesus facere Bt
' per angelosministrala est, nova autem pef Christum. docere (Act, i).- In nobis. >Inomnibus Christianis
Ergo hoc" dicit,;-ul prceceHentiafflNovi-Testaraehti[ .fidelibus, Nam se conjungit cum f eliquis fidelibus.
rOstenderet;, :du"m'Christus angelos.pffcceliit. Filius; Conlestante Deq "signis. Prcesentibus. • Et portenlis.
vteus estu. Secundum divinitatem.-Ego hodie cjenui i , De futuris ostensa. Etmriis;vir(itlibus..,SamUtibvLS,
He. Quia in «lernltate sempef hatusest.' Aliier -. Ego> ut : Dcmnoncs:ejkitey leprosos munclate , morluos
Jwdie: genni (e,--secimtliimincarjrataihhunianitatem i suscitate (Matlh. x). Secundum mam dolurilalem.
intelligendum est. Ecp:ero"il'fhi:patfem. TIoc in- [. Seciindum.yoluntatemJM, nonsecundum meritum,
Jibiis Regum et Paralipomenbh legitur (MReg. n),, < C yel faciiltatem noslram.lYoB.C)»»! xingelis subjecit
Cnrn iniroducifprhnocjciiiinm"inorbeni ierrce.Jd est,, iDeus orbeniterrce. Sed>Christo subjecit J)eus orberii
Marice; vel ciimdocat de ejiis incafnatibheiri lerra. . .terrffifutafum;.id.csX, Ecclesiaffl pbstperaclum jur
ElMdorent eiimmnnes angelfDei. ;Nam lieetincaf- - dicium multiformem. -De quo loquimur. Dicendo :
natus, adoraHis est ab'arigelisV-quaiilbmagis:seciin-- , Opmia:.stibjecisti sub oedibus ejus: Testalus est autem
fltim divihitatem? Qui facit angelos: suos .spirittts.. :hi cjuotlam lo,cq.-.-Spirilus sanctus per propheram.
. Duplex angelorum -officiuto-est: aut'enim spiriluriii :Quid-esl.homoîquqdmetnqressfijus? uut filius.-homi-
consolationis , arit Igneffl"'viiidiclcehoffliriibusiriiiii-- •;jiJs.:AliucIeslIiomo",-et;aliud=estjf]lius'hominis.'-Adam
strant, ut Hieronymus dicit.:AIif.ef liic hyperbatbii1 -eriimnon genitus, neqiie ex hoininefactus; Chfistus
""-est;et est "ordO:-Qui"facit spiritus subs angelos, idI -veroex lioriiine "snscepil Carnem. -Sed quod ait:
•est,-utSint angeli, hoc est, hriritii superrice volurita-- -Quid csthomo? digniiatis-signifieationeiinter-rogat.
•tis.-Nam aricjehis"Officiiestnomeri", iioriiiatiirce; ; :Quomamvisitas eum. Scilicet in passibne, veltresur-
,nam: «mnes viriuies' ccelestes iiatiifaliler- spiriiuss reclione. Mhwrasti-eumpanlominus ab angelis*'A.s-
iappellantur.;Tlironns-tvus, Deus",in scecttlumsceculi. . -sumendo carriem, patiendo fcrucem, quodnlfumque
.-Sighificataul.empfincipatum "Ghrlsti supef arigelbs.H .:i.:angeiis evenire non potbst; Etcorisiituistieumjsuper
Wvrga a-iyMitntisîi-garii,sceptrum regriijet pbtesta-'- opera manuuiii,:Mifunir: Omriis erealura: homihi
•iisiritelligimusV-qiia 'Deus-alios remunefat, alios5 servit, ut -est : Et:' doriiinetur piscibus maris , el
condemnat, reddens unicuiquesecundum operasila.., volatilibus •eceli (Getu i): Sed qriamvis hsec Adam
Unxit te Dens. 0 Deiis. 'Oleollmitia;. Spiritu sancto., -eonveniunt', et liriicuicpie hoinini;, liie^ tameri 'se-
.Prce consorlibus:tuis. .Regibus.sacerdotibus proplie-- .'-cundura serisurii "Piiuli1tanlum 'Salvalofi competit.
..tis.-cEf tu :in principio. In Filio. Terram funclasti.. Evgoconsiituisiieum supef opera irtbnUum"luarum,
jStabilem -eam fecisti super staliilitatem suam. -Ett -;ut : Daia est mihi omnis potestas in coelolet in "tetra
fipefnmanumtuarnm sunl cceli..Spiritus' sancti; quii •r{jlia?//(...xxviii): Ineo enim quod omnia sibi subjecit,
!etiam^digitus dicituri iNg?aridiim qubd "hic "prius s ^nihii-dimisilimbnsubjectum ei. PrEefer ;eum icjtiisihi
•dieit ierram, '.deinde stfclnfert, -sunt cceli. Sermo> subjecit omnia. Nunc autem necdumvidemus omriia
«nim divinus aliquando de ferrestribus ad cffilestia i stibjccta ei. jQuia noh simul impletur propbetia ;
anentem .elevat, aliqiiando de coeleslibiis-ad terre-- licet eiiim ei subjiciuntur multi, alii tamen nbn, in
stria descendit, ut currus Eliaj de coeloemissiis, ett judicio Vero omriia ei subjicientuf.Vt gralici Dci.
in ccelum itefumcumglbria<elevatus est; fpsiveri-- Gratia ©ei- FiiiusvDei dicitur, quia per siiamgr.v
255 SEDULHSCOTI 256
tiam gratis: peccata - dimisit, .nullis prcecedehtibus."AntetMoyses.fiAelis fuit. Aliler hoc interrogantis
hominum merilis. Pro omnibus gustaret mortem. affectu pronuntiandum esl. Si fidnciam cl gloriam
. Ceieritas ,mortis in gustu ::significatiir,:ut,: Et.cum •speiusque ad finemfirmapt retineamus. Per fiduciam
: gusiassel, noluit bibere (Matlh. xivii). Decebatenirn fides, per gloriani spei spes, per: finem charitas
eum prbpief querii' omnio. Restaurata sunt, sive in intelligitur, ut: Finis prwcepti est charitas. In his
, ccelis, sive: in terris. Etper queni omnia. Consi- domus supradicta continetur, quia fides fundamen-
stunt, siye dum per ipsum facta sunt. Aliter : Per tum est, spes vero parieSi eharilas culmen eminet.
cjnemomniai id est, creata Sunt. Pr.optefquemom- Quaprbpter sicut dicil Spiritus sarictus. Dum domus
nia, id est, propter glofiam ipsius facta sunt omnia. Domini esse non pbssumus, nisi illa relinbamus ;
Per passionem consumtnari. De humilitate mortalis vel duriatalis apostolus et pontifex Filjus est. Ho
carnis in gloria resurfeclioriis exaltari, in exem- ,die si" vocem cjus audieriiis. Hodie sighificat pmne
: plum eorum qubs acidiicet in glbriam. Aliter co?i- tempus quo viyimus in prcesenti.Tel hodie, in Novo
summare, ipsum videlicet saiutenl pelficere. Qui Testamento, ac si lieri sit Vetus, quasi dixisset: Si
• enim sanclificat. Christus. Et qnisanctijicatur. Homo heri vocem Domirii nbri audistis, tamen si eam ho-
juslificatus per fidem. Ex uno omnes. Id est, Deo Pa- die audieritis, nolite obdurare corda veslfa. Tres
-tre, sive;ex Aclam. Hic autemostenditur spcundum B autem requies Appstolus in subsequentibus osten-
carnem ex una eademque massa et Ghfistum esse dit: unam sabbati, qua Dominus requievit ab operi-
qui sanctificat, et nos qiii sanetificamur ab eo^ Non bus suis; secuhdam terrce repromissionis ; terliam,
",confundilur. Christus. Fratres eos vocare. Dunisci- coelestisregni requiem. Secundumdiem tentationis
;;licet" urium habent Patrem Deum. Narrabo nomen J'«desertb. Ad aquam conlradictionis, quando popu-
.tuumfratribusmeis.. Apostolis et omnibus sanctis. . Ius murmufavit, et.Moyses• dubitavit.' Probaveruht
••/», medio Ecclesiw. Jn coiiventu et iri cordibus eb- ' me'. Exploraverunt me.--.Eidixi. Cognovi. Semper er-
rum. Laudabote. Faeiam te sanctos laudare. Etite- rant corde. Licet oculis magnalia viderunt. Sicut ju-
: rum :'Ego ero. Vox Christi. Fidcns in ewm.JMrem. ravi.U est, immobiliter proposui, vel destinavi. In
. Ecceegoet pneri mei. Hoc in Isaia habetuf. Pueri ira mea. In vindicla'. Si inlrabunt in "requiemmeam.
. mei. Aposioli omnesque iii Ghfisluffl crederites; non Id est, non ihtrabunt: quia genusjufamenti, inter-
'autem secundum setatem, sed secrindum innocen- rogationisque, et negationis est. Inrequiem tneam.
; tiam pueri dicuntur. Comtnuriicaveruritcarni et san- Id.estj In terram "repromissionis, qusefequies Israel
guini. Qfflneseommiiniter carnem habuerunt et san- erat post laborem deserti, in figuram vitce ceternse,
. guinem. Particepseornmdem, Pueroriim assumeridb . sanctis post muiidi labores donatae. Donec hodie
. carneinet sangiiinem. Vtper mortem deslruefel eum, C cognominatnr. Prcesenlis vitce teriiptts. Partiiipes
: Ut suis armis diabolus vinceretur, quibus aliis in- enim Christi effecti sumus. Vnum corpus effecti su-
sultabat. Mortis imperium. Mittere in mortem, pce- mus, cnm Ulo, id est, concorporales'illi secundum
: namque perpeluam. Obnoxiierant servituli. "Velve- interiorem liominem.faCti'conformes illius gloficeet
: teris legis, sive peccalL Nusquam eniin angelosap- Immortalitatis. Si tamen inilium substantice ejusns-
retineamus. Quasi dixisset: Si
prehendit. Non enim in angelica foima venit inroun- .qtie adfinem firmum
credamus quod ille quia cocequabilis «st Patrij ini-
dum, quia non ad redemptionem angelorum.venit;
sed idep carnem apprehendit, ut per quam peccatum tium carnis sumpsit ex matre, et"si credamus resur-
: admiseramus, ipsa xedimeremur-, Sed semenAbrahm, rectionem ejus, per quam magiia virlris facta est,
Hoc «s|,,assumerido earnem de gbnere Abfahce: pfo id est, salus et resurrectio omniiim ; sive si cfeda-
tbto autem genere semen Abraliaj dicitur. Unde demus humanitatem ejus et divinitatem. Retineamus.
..buit per omniafratribus similari. Verum corpus lio- Id est, per fidem credamus. Nolile obdurarecorda
-miniSj animamque sumendo; Fidelis pontifex. Hoc vestra. Admonet Apostolus fideles Judseos et.Gentes,
est, vefus etpotens, et idoneus implere suum offi- ut caveant ne pfeeeepturii Domini prcevaricentur, ut
cium. In eo enim. Corpore seu jurp. fbtens est eis _T in requiem Dei, id est, regnum coelesle ingredi me-
qui tentqnlur auxiliari. Non ut pontifices legis. reantur, qui de JEgyptp transierunt. Sednon omnes.
., '.CAPUT:III."' '• Exacerbavefunt, prceter duos tanlum, idest,€aleph
; Vnde fratres sancti Ivqcationis ccelestis parlicipes. '. et Josue^, . -.-:: -;-"',.
Ut:, Venijtead me, onmes qui onerali estis, et ego re- ';''.. '"CAPUTIV. ,
ficiam vos (Malth. xt). yel>: Venite, benedicti, etc. Timeamus ergo, iieforte relicta pollicilaiione. De-
Considerate apostolunt, Missum a Patre.JIcec dicens, sperando de vita futura, vel non sectando opera,
oslendit Jesum obedisse Patri usque ad mortem, et quibus ad illam requiem pefvenilur. Deesse. Scilieet
iidelcm fuisse ei, et nos aclmpnet,. nt capili nostro requiei, Serriio audhus. Id est, doctrina legis.
parearnus, idesl-Chrislo. Et pontificemconfessionis Quemadmodumdixil. M est, qiiemadmodum illi non
sostrm. Fidei nostrie. _Qui fidelis esl ei. Patri. Qui inlroierunt in requiem, sic nos.e conlrario intraM-
fecit illum. Sacerdotem esse ex semine David seT inus in reqiiiem. Et. quia de operibiis rcqidevitDeus.
cundum carnem. Jpse. itaque fidelis ,ei, qt scriptrim Sicut enim Deus die septiriio ^reqiiievit abomnibus,
est de eo : Vt faciam voluntatem tuani ; el illud •: operibus bonis, ita erit; requies astei-na, cum con-
Nonsicutego volq, sed sicut lu vis{MuUh.xiv). Sic- ;guramata fuefijit opera, qu*.ah iijitio facla sunt. Et
257 COLLECT. 1N EPIST. AD HEBR. 258
in isto rursum. In isto psalmo ;post legem. Siintroi- Aj ui offerat doria et scwrificia pro peccatis. Quod de
bunt in requiem meam. Hic si pro affirmatione posi- omnibus oblalionibus dicitur, Aliter dona, id est,
tum est, quasi diceret : Si introibunt, bene habe- aurum et argentum, et csetera donaria. Sacrificia.
bunt. In requiemmeam. Id est, in tefram viventium. Quse ad cibum tantum.perlinerit de pane, verbi
Hic autem yirtus propheticae sententico securidiim gratia, et vino. Qui ignordnt. Deurri. Et errant.
-
Apostolum est, ut ostendat requiem seternam. Quo- Amaridatis legis. Quoniam et ipse. Saperdos. "Cir-
tiiam ergo superest inlroire quosdam iri Ulam. Cre- curiidqtus est. Ideo oportet eum condolere, infirrrii-
dentes.propter eos quivenerant exiEgypto. Introire. tate scilicet carriis. Secundum ordinem Meichise-
Dum illi introierunt. In illam. Requiem scilicet dech. Quia Melchisedech viuum et. panem obtiilit
bealce vitce. Iterum alium diem. Id est, requiem Abraham, in figuram Christi corpus et sanguineiri
ceternam, non illam lerrse repromissionis. Terminat. suum Deo Patri in cruce offerenlis. Qui in diebus
Deus prophetam. Posi tanlum temporis. Post tpt an- carnis. Quibus in carne conversatus est. Preces.
nos egressionis filiorum Israel de iEgypto, Ex quo VerbiSj Stipplicationes. Genu flexo^Liberare. Per re-
manifesium est, quod non de requie terrae repro- surrectionem. Cum clamore valido. Dicens: Paier, si
missionis dixerit. Itaque relinquilur sabbatismus. Id fiefi potest, transfet u tne calicemislum : verumtamen
est, seterna requies, quani Judaicum sabhatum signi- B J rionmea volunlas, sed tua fiat (Marc. xiv). Et lacrtj-
ficavit. Populo Dei. Id est, omnibus recte credenti- niis. Pro nostfa salute, non timore mortis profusis.
bus, Qui enim ingressus. est in requiem ejus. Per Et exaudiius est. A Deo Patre,angelo eum confirr
mortem temporalem. Etiam ipse requievit ab operi- mante. Pro suo reverentia. JUius apud Patrem, vel
bus suis. Id est., ab lvujus mundi laboribus. Festine- pfo reverentia Patris apud illum, dicendo : Deus
mus ergo ingredi in Ulam requiem. Cum alacritate meus, Deus ineiis, quare tne dereliquisli ? Est aulem
mentis per fidem cum operibus cirrramus. Vivus est reverenlia mislus dilectioni pavor. Didicit obedien-
enim sermo Dei. Hicostenditur eumdem nos habere tiam. Expertiis est obedientiam, ut: Factusobe-
judicem, qui illos propter illorum incredulitatem diens Patri usque ad mortem. Et consummatus. In
daninavit. Sermo enim Dei Filius Dei est, siveEvan- passione, ut : Inclinalo capite tradidit spirilum.
gelium. Et efficax.U est, potens ad infereridani vin- Cavsa salulis wternce. Quia' non aiterna salus per
dictam vel beatitudinem. Et penetrabilior omni.gla- alios sacerdotes ministrabatur. Juxia ordinem MeU
dio ancipiti. Id est, ad vindictam super corpus et chisedech. Eusebius dicit in libro Histbriarum : Hic
animam. Omrii gladio. Quoniam tantum corpora Melchisedechin divinis voluminibus sacerdos fuisse
gladio secantur. Ancipiti. Id est, bicipiti. Vsque ad Dei summi refertur. Sed qui non oleo conimuni per-
divisionemanimce ac spiritus. Id est, carnalium ae V unctus sit, nequequi ex successione generis susce-
spiritualium cogitationum; scit enim et probat quid perit sacerdotium, sicut apud Hebrccos fieri mos
interest inter animam ac spiritum : non quod aliud erat: et ideo secundum ordinem ipsius sacerdos fu-
est anima, aliud spiritus , quantum ad substantiam trifus dicitur Christus, qui rion olei liquore, sed vir-
pertinel. Compagumquoque ac medullarutn. Per si- tuteccelestisspiritus consecretur. Et in interpretabilis
militudinem eorporis de anima loquitur. Et est dis- ad iticendum: quoniam imbecilles facti estis. Non
cretor. Idem sermo vivus. Cogitdlionum. In anima. quod valeretApostolus per spiritum interpretari,fsed
Et intentionum. In spiritu. Otrinia autem nuda et quod imbecilles erant auditores ad audieridum ser-
aperta sunt. Duobus modis res corporalis celatur : inonein.
latens sub tecto, ideo dicit nuda ; aut conclusione, .Quas sint elemenla. Rudia documenta fidei. Pro-
ideo ail aperta. Oculis ejus. Id est, inspecliPnibus plertempris. Quia longum tempus est ex qub didici-
divinis. Ad quem nobis sermo esl. De quo, hoc est, slis fulein, '.'.-•. ..*'...
"
Christo, quoniamredditiiri sumus coram ipso ralio- Expers est sermonis justkice. Id est, perfeclaj
nem de omnibus quae gessimus. Itaque ad quem no- scieulico.
bis sermo est, ac si dicerel: Hic Deus est de quo "'''
D ' CAPUT'VI.. ';.
loquimur. Qui penetravit ccelos. Morte sacerdotis,
Ullra velum in sancta sanctorum inlrantis. Tenta- Quapropter intermittenies inchoaiionis Gliristi iet-
tum autem per omnia. Esuriendo, sitiendo, etc. Ad monem. Fidei initium, aut de incarnatione et pas-
thronum gratirn. Ubi ipse nunc sedet, ne damnehiur sione ejus loqui. Adfeffectionemferamur: Ad per-
dum sedebit in thrOuo cequitatis suse. Vl misericor- fectam fidem cum bonis operibus fefamuf, aut de
diam consequamur.Idest,peccatorum indulgentiam. ejus nativitate qucedafflloquamur, siye de afcano
£(gratiamim)eni«m«s.Vitce celernce.In auxilip oppor- mysterio incarriationis Dbminicai disserafflus.
iurio. Sive in prceserititempore, ut Apostolus dicit: Non rursum jacientes fundameritumpcenitentiaiab
Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nuncdies salutis operibus mortuis. Id est, post acceptam semel fidem
(II Cor. vi). Aut in periculo die judicii: ut adjutof et pcenitenlianij non iterura depoeniteniia, et de fide
in opportunitatibus, in tribulatione, . Trinitatis, et baptismo, et Impositioiie liianulim, et
€APUT V. resurreclione, et judicio vos instruamus. Nam hsec
Omnis namque poritifex, ex homiriibus assumplus, omnia quasi lac sunt, et ad initium fidei pertirient.
pro horinnibuscqnstiluiiur iri hi$ qum sunt ad Deum, Ab operibus mortuis. Quce interimunt animam. £{
SEDULII SCOTI ;; -" 260
259-'
fidei ad Deum baptismatmn. Pluraliter loquitur, pro A A . Et muliiplicans. Id est, numerosa peccatorum pro-
varielate accipientium. ''genie, 'qni arehce maris assimiknlur. Etsic longa-
Imposiiionis quoqne manuum. Scilicet episcopi. nimilet.-P-Mimtef, Id est, Abialiam. Fetens". Per
Et hoc. faciemus. Scilicel ad perfectionem feranmr. tfecentos" annos. Vi p"erduas res immobiles. Deus,
Itnpossibile est eniiri eos, qui semelsunt illuminali. et prbiriissio"et jufanieiilum Dei.- Item drias res.iiii-
Sicut enim impossibile csi Cbristum ilerum cruci- Vno&ilesdixit, Dei'Palfis proihissioiies 'cie Filio siio,
figi, ita criminosi homines non possunt iieriim ba- etaclventiim i])siiis'Fiiii in huiic biiinclumpro saliite
ptizari. Non autem in boc pccnitenliam cxeludit de liostfa: 1,Quiconfngimus: Jd est, ab Judaismo et Geii-
peccatis, sed sicul secundum humanam nativilalem liiitalei Qucfm sicut anchotam //fl(iei)!.as*."Siinilii;"ef
impossibile est-bomines iferum carnaliter nasci, ita • qiiomoclo'afielioia navim in lempestate maris, sic
sccundum spirilualem regciieralionem homines non. spesjibminenviriierilatibnlbus-miindi fcmdal. Et ista
possunt rebaptizari. Et parlicipes fctcti sunt Spiri- anchora noii in "mafe'mittitiif, sed in ccelum, ad in-
tus sancti. Habentes diversas donaliones Spirilus, leriora.prceniia capessenda. Vsque cidinteriordve-
sancti. lamhiis. Rbstram aricliofariisufsuni mitiiirius a'd in-
tc-fiofa coeli, sicut ancIiora:ferrea mitiituf ad inle-
Virtutesquescecnliventuri. Scilicel resurrectionis,
et prcemiorum, el vitccpost moiiem. lterum renovciri.™ B-iiora inaris. SecundimiMdinem Melchisedecli. Non"
Perbaptismum , vel pcr hoslias carnales, sed per secundiim ordinem Aaron, quiaex tribii Levi in-
solam fidem Cliristi, quceper dilcctionem operatur. . tfoiit Jesiis, id est, sicut pontifex seinel intfoibat
Ad pcenitentiam. Id est, per pceivilenliam. Quid, iritfa veliim sanctuarii, "
sic. Christus iritfbivit seniel
ergo ? Exclusa est poenilenlia? Absit, sed iinpossibile . iriccelum.-' ' '."'".''
estrenovari, hoc est, pcr baplismum renasci. Rur- ""''"'",.' '••" "CAPUT;VII,,"".' "••".''••
sutn crucifigentes. Kon vere, sed quasi crucifigentes. ilicenim MelchiseciechrexSalem. Salem est bp- -
Sicut enim semel Christus mortuus est came, id est, pidcim juxta Scylbopoliin, quod usquehoclie appel-
in cruce, ita nos semel morimur peccato in baptis- latur Salem; et Ostenditiir ibi palatiuhi Melchise-
mate. d_ech'ex''.magriiliidine.ruiriariun.veteris operis ÔST'
Et ostentui habentes. Id esl, quasi despcctui. tendens magmfieehliam.; ad qiiam eivitatem etiam
Terra enim sccpevenicnlem. Per melaphoram locrci- . iegitur Jacob descendissej; qricefuil-T.iiterra Ciianaan
tur.- Nam hic terram fideles homincs appellat, quii .fegionis Sichem. Sacerdos, Dei sumnij. '_Konjdolo-
de imbre doctrinceCbristi irrigantur, ct faciunt fru-. riMiet dcemoniim. TLH* per. T mysteriiKn crucis
ctum, alium centesimum, etc. Christi designatur, quia P-hristi passio nos IKierat a
Et generans herbam. Florentes virtutes. Accipit, ;'G dominatii quinque carnaiium sensuum qufous. cap^
benedictionem. Abunciantiamfructuum mystice, ut:,,, tivati sumus per fideln sanctce Tfiriitatis cua boui.s
Venite, benedicti Paltis mei, elc. Proferens antemi oppribus, quce sunl x et;viii, hoc est, "ter sex.. Nam
spinas. Curas hujus sceculi, Ac iribulos. Peceato-. Abraham securii iri jircelioeprilfa quinque feges Sy-
rum; sic per metaphpfam"loquitin; de. peccatore,, rice ccexviii verriaculos habuit. A ccecieregum. Quin-
qui vitiis et.peccatis "noxiustenetur, cisi-dicitur :; que regiim Syrice, quia Loth, filium fratris, Abra-r
Licjatis maiiibus peilibnsqiie,,ejicile eum in tenebras; liaip ciim siia pecunia eripuefat. Occisis autem ai)
extefiotes:(Matlh,.x\u),., Cujns cqnsummatw,in cqm-. Aliraliam in via, prcedainque.magnain.ab eis.ra-
busiionem. Quia peccatores igni inexslinguibili com-r , puitVift benedixit. Melchisedech.£», Abralice. .Mel-
burentur..: ..,.',' . chisedecli., quasi melchos sadec, id est. rex justitice
Confidinius autem de vobis.. .Ideo.hoc addidit, utt iiiterprelalur,. quod mystice DominoSalyatori con-
bene agerent. BonuS doctor laudandb eos prbvoeat, t 'gruenler aptaliir, qui est quoque rex pacis. Sinepa-
ad pfofectum.; Etviciniora.salutis, Subaudi, conse^ tre. Id esl, sine patre sacernote de tribii Levi, Sine
qui. Et siita loquimur. Exprobrantes vobis, quod1 tndire.'"Similiter de tribu Levi. Sinc cjcnealbgfq.Ex
facti estis quibus lacte ppus sit. Qui ministrastissan-. " sacerdotali U'iim,Nequeiniliumdierum, Ilic psten-
clis. Habitantibus HieVusaleni.Et, eamdem solticitu-- dituf.istum Melchisedech nori fuisse Sem. Namini-,
dinein.qslentcire..:Eleempsynce et doclrince; Ad exple-. tium dierum Sem Scriptura deseribit, .Melchisedeeh
tiomrix-fidcu,Per bona opera, Vsque in finem, Ut:: vero ricc iaitium dierumhabereclescribitur. Aliter ':.
Qufpersevekayetit usquein finem, salvus etit (Maltli.... Neciniiium dierum, idest, electionis ejus .in sacer-
x). Vt-non segnes,efficigmini.:Plgrlm mandalis Dei. dotium administran.dum setate legitima annoruia
Ilmreditabunt promissiones, .Nondum,;enim omnes5 xxy '.yelpotius xxx, secundum Hebraicain verilateni,
promissipnes epnipletce,sunt., Jnt.avit..Firmiier pro-.- ui, flieronymus in tractatu.Eze.chieiis. Nequcfinem.
-misit. Per semetipsuni,.,Uj,.:.]rh',o.egq, dicitDomhms.. . Ipsius. mipJsterii i.anno. Tunc enim cessabant sa-
•
Nisiie^di£ens,b"enedicqm}libfGepuSjestjaramenti,-,- cerdptes^riiiristrare, sed.custocles vasprum erant;
ut.estillud: Si hiimbunt in,feq)denhmeam,K^<yci enimi '. licecOrigenes"dieit". fiiincMelchisedecli.alii angpluin,,
nisi sempef pro dubitatione ponitur, .nam Iiic proa .alii "Spirilum sarictum propf,er excellentiam suam
aflirmatione est posltum. Aliter : Benedicens bene- esse suspicantnr : quod absit. Hebrceivero iiuncaf-
dicamje, id est,, ,inxsanctis et iiclelibus, qui ..sleffis
s finnarit_esss Sem filiam'Nbe,. qucm vivum fuisse
cceli jcomparantur, ..••-,• , = ,,: ciieuiit in tcmpore Abralice,. Iiabens tuijc annos an-
261 COLLECT. -INEPIST. AD "HEBR. 262
tigiiitafis ccxc : Apostolus vero o.stendit non ex Sem A J ponens decimor, decimaris. Aliter secundum Augu-
iui--se,es qno Abralsam fuit, scc!ex Cl.am, ('.l.hu;po- siir.um : AV.aham elLevideeimati siml a Melchise-
slcriinlem Seriplura non memoral. Quf-quis eniin decb, prepUr paiicm cl,vinum a Melchiscdeeh acce-
illoest, de Genlibus fuil. Oipnis euim piimogcni- plinn. Ipscque decimaiio qucedainpraifiguralio erat
tus cmn gcntibiis saccrdos vocabnlur. El non qnod faiiiiai medieincepcr Dominum Salvatorcm, idcirco
ille palrcm el matrein non habnissel, (iicitur si:sc Lcvi in Ai-raham dccimalus cst, quia curaretur.
patre et sincmatre; sed quia gcnealogia iliiusin Non auleni Chrislus decimalus est, quamvis et ipse
Genesi non aimumeralur, sed subito intiorhiciUir. fueral in lumbis Abraluc secundum originaleni sub-
A.ssimiiu(Msttutem Filio Dei. Quia et ipse sine pa- slanliam, per qucm hinnanum gcmis cnrarclur. ln
Ire in terra, el sine matre in ccelo, siue genealogia quo Clnisii excellenlia sacerdolii ostendilur, cum
secimdum divinilatem, ut : Cenerationcm cjus qv.is in bmbis Abrabce non necesse habebal deeimaii.
enarrabil ? Similiter sine inilio soeimdnm clhini- Secnntlum ordinem Melchisedech.Habens regale sa-
tatem, ct sine finc. Manet sacerdos in perpcltivm. l;i cerdelinm sieul Melehisodech. Et non secundum
pioliMini temporis spatium, non unius (aulum a;i- ordinem Anron. In observaiionibus legalibus. Trans-
ni cuiiiciilo, aul usque ad quiiiqnagebimiini annuni. littoenim sacetdotio. A Lcvi et Aaron. Ad Melchise-
lnlnemini attlcm qvautus sit hic. Convertit jscrmo- "* cicch. Ad Chrisium. Necesse csl, til legis ttanslalio
neiiiad Hebr.eos, quibus hanc tpislolam scripsit, fioi. Neqae enim potesl. sacerdos csse sinclege, et
ac si diceret : Inlelligite qsiam magnus sit "iiicsa- lesirmicnio, ct pneceptis. In quo enim. In Chrislo,
cerdos, qui figuram Cbrisii gesiavil, dum taiiima- bocest, q-iocl serundum ordinem Mclchise lcch sa-
gnus pahiaicha ci deeimas deciit ex lnclioribus quce ccrdos siLin ielcnnun. Dc alia ttibu csl. Juda, et
hahebat Abrabam patriareha. Ergosi Melcliisedech non Lfvi. Enstirgerel alitts sacerdos. Propter sa-
'
excelleritior sit quam Abraham, sieque Chrisliis sc- cerdolcLcvilicos. Mandnti carnalis. Quia nonpcr
cundum urdinem Melchise:lech sacerdos manct in hofflinein ponlifex ordinalus est. Vitm insolnbilis.
cciermim, concludilur quoii Chrislus excelleiitior sit Id csl, celerncevilce. ut : 7'!! es sacerdos in celernnm.
quam Abrnham, in quo J;i:!:ei se jaclanl. Et qvi- CoV.etlalur cnim. Spiritus sanclus per David. Jie-
dcm de filiis Leii saccrdollvm accijiientes. IJine mc- ptubniio qviclemfit. Ui gratice locus dc.relur. Propler
re suo per dialeciicam loquiinr, uicendo cl. quidem infnmitaiem ejns. Q;:ia neminer.i potuil salvare. Et
de Jiliis Levi, ne quis Le.i sacerdoiium Molchisc- inviliiaiem. His videlicct, qui in Christo non crc-
dccli pr.ecc-iieiL'p.T.;nci : e\ >::iivnA.\\msolitam ob- diilerunl. Sihi! cni;,i ad perfeclnm adduxit lex. Quia
jeetioneml.evitieum saccrclolh.m prinscxalta!, tjuod _ usfjiie a:l passionem Ckrisli in infernum omncs
Dei mandaio non ab aliquibus, sed a Dci populo, id * ibant, posicci aulem coelos pcnetranl. Inttoductio
est, filiis Abraham decimas aecipere jubenlur, cui vero melioris spei. Melior est enim spes, qua vila
laincn sacerdoicm Melcbisedech superexaltat, quem aitcrna speralnr, qnam illa qua hona terrce exspe-
geims non nobilitat, ct qui a patre, a quo onmes ctanlur. Juruvil Dominus. Per semctipsum. Et non
noiiilitanlur, id est, Abraham, decimas sumpsil. poenitebiteuin. Sicul pceniluit eum honiinein fecisse,
Et citi Levi. Quanivisiii palre dccimas dedil. Dcci- et Saul ordinassc in regem. In tanluin. Ul saccrclo-
massnmere a popttlo. Tanla est enim sacerdotii ex- tiuin ejus maneret in :eternum, vehil, cum jureju-
ceilcnlia. Quanquam et ipsi. Pro, quoniatn. Cnjus rando stabilirelur. Melioris tcstamenii. Novi et vita;
antcm gcneratio non annnmerctturin cis. Filiis Levi, celerncc, quod miillos ad perfectum duxil. Sponsor.
qiioniani Chrislusnonelrihu Lcvi, sedmasisdetiibu Promissor. Quod motte ptohibetenlut. Ilic oslcndit
Jmla esse peihibelur; vcl quoniain Christi gene- non saccrdoiium secundum ordinem Levi manerc,
raiio secunduin divinitalcin non ex eis nume- sedChristi sacerdoliumperpeluumesse. Accedcnsper
ralur. semetipsumad Denm. Ut: Nemovenil adPattem, nisi
Decimas sumpsit Abralwi. His ergo duobus mo- per me. Sentpcr vivens.Non ut alii sacerdoles. lnno-
dis sacerdotiiim filiorum Levi Melchiseclcchsuo sa- ccns. Nulli nocciis. Impollulus. Sine peccalo. Segre-
cerdotio superexaltal : quia deeimas ab Abraham cj'iius a pcccaloribns. Quod liullum in eo peccatum
onmiuin saecrilotum palre aceipere incruil, el quia fuit. Excelsior ccelisfacius. Id esl, angclis ct firma-
hunc qui repromissiones aceepit benedixil. Et hic mento, ut : Adorcnt euin omnes angeli ejus. Qni non
qnidrm. Filii Le\i, et in velcri lege. Decimas mo- habei quotidie. Ut sacerdotes legis. Necessitalem.
riant.eshominesaccipiunl. Filii Aaron, qui morlales Immolandi, offercndi. Sermo autem jurisjnrandi.
hoinines sunt. Ibi autem. 1;1esl, in Psalmo. Con- Qui dieil: Tu es saccerdos in mtetnum secnndum
teslatus cst. Spirilus sanclus per os DaviJ. Quia ordinem Melchisedech.Filium in mtctnumpetfeclv.m.
>)iiit. Lt: JTHcs sacetdos in ceteriuim.Et ul ilu dictum Sacerdolem.
csl per Abrahcnu. IIoc es,l, per Abiaham decimas CAPUT YIII.
dedit Le\i ad Mele!,i-:e;!oeii; quia-quod Abrnhnni Ccipilnlumautem supet ea qum dicuntut. Summam
obtulit, Le\i secuaioblnlil, du:n in limvris pjhsfuit. vel reeapitulalionem. Qui sedet in dextera sedis
Qui decLncis.Levi. Accepi'..Poslca a pi;,e!o !-r.;el. nitigniivdinis. Secnndurii su;e majeslatis cxcclSen-
Dcrimalases'. jL?C{-i..i;.f-cer.ii :C "• lcîsa.'.: '.';. Ad tiam. Sanclontm minisler. Sive sanclorum homi-
hunc in lumbis Abrcham posiius. Ut sit vei-juin de- nurn secuiidum suam mi&cricorJiam; sive minister
eorum quce Sancta sanctorum dicuntur. Et taberna- jA iicat. Aureum vero thuribulum, corpus Christi cum
culum. Spiritus animarum -sanctarum, templique divinitatis splendore. Arcavero, ipsa Ecclesia se-
mulliformis Ecclesice, iri quo-Deus inhabitat. Ad ciindum mysticum sensum, anima secundum tropo-
offerenda mnnera< Aurum et argentum. Et hoslias. lbgiciim expriiriitur, 'aut cerle arca Testamenti carb
De oblationibus vivis. Nec essesacerdos. Id est,. Salvatbris Christi ariimadverlitur, in qua manna
ipse Dominus Salyalor, quisic non essetneeessa^ diviriitatis inhabitat. Vriia aurea. Humanitas Chri-
rius, siper alios justificatio fieriposset Qui exem- sti ciim divinitate. Virga Aarbn, regrium Christi
plari et umbrai setviunt [aklestium. Exemplaria di- significat, vel vexillum crucis. Tabulceduce Testa-
curilur, quia coelestium exeriipla ostendebant. Um- menti. Cherubim.Plenitudo scienlice. Ptopitiatorium.
brce autem in comparatione supervenientis verita- De.quo propitiabatur Dominus populo suo. Mystice
tis. Ccelesttum. Spiritualium dOnbrum, quce nobis propitiatorium Pominus Salvatbr exprimiluf, qui
per Christi sacerdotium donantur. Aut cmlestium, esl propitiatio pro peccalis nostris. Mirii$tetia. Sacri-
id est, operum, quia ex his cbelestia prbmerentur. ficia. Seniel in diino. Dccima. die niensis septimi
Tdbernaculum. Exemplar Ecclesice. Facies omriia. secundum lunar em suppiitatibnem", qiicesbleriiniias
Tam de tabernaculi constltutioiie, quam de hos- erat sanclificatiOnum. Nonsirie sangtiine. Sicut non
tiis sacrificiis quse in eo immolarentur. Secundum IB sine sanguine Christi nbs redempti suriius. Hoc si-
exemplar. Qiiia prius formam ejus in mente perspe^ gnificante Spiritu sancto. Proplerea ista ita constru-
xit in monte, antequamjpsuni tabernaculum face- cta suht in figurani Salvatoris nbstrce salulis, quod
-ret. Nutic autem inelius est sortitus ministerium. videlicet Christus pateretuf semel pro genere hu-
Ac si diceret: Dominus Jesus Christus melius sorti- maao. Sanctomm via, Iiitroeundi in coelum. Et justi-
tus est minislerium Novi Testafnehti, ubi peccala iiis camis, Carnalibus juslifiealioriibus per circum-
noStra f emittuntur, et vita ceterna piomittilur, lioa cisionerii. Norihujus creqtionis.Jiirxesivis taberna-
tantum bona terrai,' Nam, si illud.prius culpa vacas^ •cili. Et cinis: vilulce, Yaccce fufce, rosese, carnis
""set.,Ac si diceret.': Silegispiioris observalores in- Cbris.ti. Qui per Spiritum saiictum. Quasi per ignem:
culpabiles essent, nec secunda lex demum inquire- ejiiomodo hostiaj prius ignem de ccelo accipiebant,
retur. Vituperans ettim eos dicit. Deus per Jere- Ab operibus mottuis. Qucoducunt ad mortem, sic-
miam prophetam"; Et corisumtnabo. Lege veferi ut sj .quis in. lege niorluurii tangerel, mundaba-
transeunte, perfectibrem iegem introducani, ubi tur. Earunidem ptcevaticationum. Quce deleri non
nPn figura, sed vCritas bstendetur.' Domiii Juda. poterant oblationibiis.prioribus.Cfci enim Testamen-
Ecclesise Deum confitenti. Tesiameninm Nbvunu lum, mbts necesse est intetcedat tesialotis, Animalis
*
'J
Evarigelium, et legem gfati»,.hoe esl, rit qiiicuhqhe ciijiis sanguis teslatur indulgentiam peccatorum. Po-
ex omnibus gentibus in Cliristo; Cfedidefint, filii fefctt aliquis ex ep,:; quouVmortuus est Christus,
Abfahani secundum spiritualem gerieratibnem vere maxiriie nbn credere,promissiones ejus, Paulusigi-
:
siht. Qiiod feci palribus eorum' in die. Quinqiiage- tur exempla ex comniuni" assumit consuetudirie,
simo post Pascha die in fflorife"Sina. Et ego neijie- quibus ostendit tunc firmissiriium esse testamen-
"
xi eos. Reliqui eos secundum desideria cordis eo- tum, morte testatoris intercedente. Testamentum
riim. Posl dies itlos. Yeteris "Testcimeriti. ln iensi- enim fi morluis confirmatum est, qiiia lestamentum
bus: eorum. Non ih labulis lapideis. SnpersCribam tunc; firmiim erit, postquam liofflo de hoc sc*culo
cas",id est, super iegemnalurce et litterce. A majore. migraverit.- Yivens vero quoties vpluerit mutabit,
Divite, nobili, sene. Vsque ad-miitQfem. Egenum, ut sequilur; Alioqui nbridurii vatel. Quia quandiu^
iglibbilem, juvenem. vivit testator, potest immutare sentenliaffl, et alios
;'.':;:;";":' ; "V.,.';:'CAPUT:JS.:';;.;: atque alios.iiceredes.,ducereiri hcereditaterii suam.:
Habuii quidemet prius teslariuritum. Ac si dice- Vnde nec [prhnum quidem. Tabefnaculum. Sarigui-
ret": Fuerunt in tabernaciilo vasa Dei, qiiod apud nem vitulorutn et Mrcorum.. Quia uterque sanguis
homiries magnum ac mirabile videtur. Sedtanien. ^. sanguinem Salvatoris s%iiificat. Cum aqua. Myslice
llla offlnia umbrce erarit boriofum futuroruni. Con- baptismatis, vel aquam et sanguinem de latere Chri-
stittiliqnes ctdtuice,. Circumcisionem, sabbata, neo- sti manantem significat. Et lana Cocciriea:;Quce
menias, hosliasque corporales. Sarictumque scecu- significat lenitatem cliaritatis Christi, qui passus est
jare.; Tabernaculum, quod erat prb tempore. Non pfo nobis, aut certe per lanam coccineam Chfisti
sic Saiicta saiictbrum ceterna. Tabernaculutn pri- passio designatuf. Et htjssopo. Qucekerba humilita-
' ;
wwnir.;Qiiod, iriystice, Significat pfsesentem Ecele- teiti Cliri$ti significat ac fbrtitudinem, qria interiora
: siafii. Candelabrum vefo cafrieni Cliristi, septem nostra purgantur. Jpsum qubque Mbfum. Beiitero-
donis Spiritus sancti fesplendens, vel ipsciseptem riomium, quod significat Evangelium consecratum
dona. Et mensa. Aurea in aquilonari parte taber- sanguine Christi. Hic est sanguis Testamenli, ,'sicet
riaculi, significans sacrani Seriptiiram : Propositio " Christus dicit : Hic est sanguis rrieus Novi Testa-
panutri. Myslice corpris Chrisli,.seu doctrina apbsto- tnenti (Matth. xxvi). Yasa niinisterii significant mi»
lica.intelligitur. Quod dicitur Sancta Sanctorum. In nistros Ecclesice. Sangiiine. Fide passionis Chrisli
sblus sacerdos semel in anno introibat. Se- aspersos. Non fit temissio. Ex aliqua parte. Exem-
1 quod
Chndumiaberiiaculum, Hierusalem coelestem signi- platia coilestium Tabemaculum et vasa ministerii.
£65 CGLLECT.IN EPIST. AD HEBB, • 266
His imwidori.Hosliis prceteritis. Nam ipsa ccelestia.A j tio. Quia non oblatione quceofferebatur in lege, sed
OperaNovi Testafflenti, sive conversamini, ut Apo- sanguine Christi dimittuntur peccata, Hic ostendit
stolus dicit: Nostra conversatioin cceiis est (Phil. distantiam pontificis, et sacerdotis, et hostiarum,
m), quceest vera Christianorum philosophia. Ali- et tabernaculi, et teslamenti, et repromissionis, si-
ter : coelestia,id est, vasa. Sed in ipsum ccelum. quidem illa fuerunl temporalia, hsec autem ceterna ;
Quasi quoddam tabernaculum. In sanguine alieno. illa formce, hcec veritas. Habentes itaque fiduciam.
Hircorum, vitulorum. Alioquinoportebateum. Id est, Propterremissioriempeccatorum, et quod cohcere-
si una ejus oblatio mundum totum non salvaret ante des effecti sumus. Unde nos plus kabemus fiduciam
passionem ejus et'post passionem, oportebat eum per sangiiinem Cbristi mundari, quam illi qui car-
pali ab origine mundi, dum per singulas generatio- naliter hostias offerebant. In inttoitum sanctorum.
nes homines peccaverunt, quia semper habuisset In introitum regni coelestis, vel fidei. Quam initia-
quod redimeret: sed noluit nisi ut semel tantum vit nobis. Consecravit, eo quodipse primus illa via
passus mundum in consummationem sceculi libera- propria carne conscendit in coelos. Viam novam.
ret. Secundo. In die iudicii. Sine peccato. Sine simi- Aut fidem Christi, aut introilum regni ccelestis.
litudinecarnis peccati, aut sine oblatione pro peccato. Aspetsi cotde a conscientia mata. Quia fides sine
Aliter : sine peccalo, exspectantibus se. B opetibus mottua est (Jac. n). Efabluti corpus. Sicut
• , CAPUT X. illi ablutiones carnales bakebant. Nam foris la-
Vmbram enim habens lex fulurorum bonorum,, yamur aqua, intus autem Spiritu sancto , ut:
non ipsam imaginem. Speciem veritatis; umbra et- iVisiquis renatus fuerit ex aqua et Spiritu sancto,
enimfuit nori veritas. Nam requiescebantpeccata ad| etc. (Joati. m).
tempus, non remittebantur. Consumtnare. Perfectosi Aqua munda. Baplismatis aqua consecrata a be-
facere. Non cessassent offerre. Non iterum offer- nedictionibus. Confessionemspeiii}declinabilem:Non
rent, siper unamkostiammundatiessent, et quamvis; declinemus ab ea, dum verum erit quod promisit,
nos non cessemus offerre, tamenidipsum bfferimuss sicut Jsraelitce, qui declinabant. Fidelis enim qui pto-
sacrificium, non alium agnum kodie, alium cras; misit. Ut alibi fidelis dicitur, per quem vocati estls.
offerentes. Commemoraliopeccatotum. Commemo- Jnptovocatione dilectionis. Ul unusquisque alterum
rantur peccata, dum quotidie et per singulos amaos5 provocetadcharitatem. Nondefetentescollectionem.
hostia pro peccatis offerebatur. Nos vero in com- Ecclesiam in qua eollecti sufflus in una fide. Secl
memorationem Dominiccesemel passionis quotidie3 consolamini invicem.Dicentes : Brevis est tentatio,
nostrceque salutis offerimus. Impossibile est enim.. et longa remuneratio. Diem apptopinquantem. Sive
Si impossibile, cur ergo faciebant prppter prcefigu- - G morlis, sive judicii. Offette Deo hostiam. Scilicet
rationem? Non enim veritas sine prceeunlibus figu-- legalem secundum veterem legem.Aut crux secunda
ris venire debuit. Inttoiens in mundum. Chrislus; . nobis ultra non est, huic autem simile est, quod in
apparens in carne. Hostiam. Yivam. Et oblalionem. superioribus dixit: Impossibileest enim eos, qui semel
De vino et pane. Noluisti. 0 Pater. Cotpus autemi sunt illuminati, itetum renovari. Terribilis quwdam
perfecisti mihi. Corpus ad offerendum, quia hcec; exspectatiojudicii. Si autem exspectatio terribilis est,
esl hoslia viva Deo placens. Tuncdixi. Dum tem-- quanto magis ipsa prcesentia, quco consumptura est
pus fuit, ut auferrentur umbrcelegalium hosliarum. adversarios? non ita utnonsint, sicut aurum iion
In capitelibri scriplumest de me. In fronteGeneseos,, consumitur in igne, sed quod immundum est in eo.
\\i:Inprincipio cteavit Deus ccelumet lettam. Item:: Communemmstimans. Putans nihil prodesse effusio-
In principio etat Vetbum, et illud : Libet genetatio- nem sanguinis Christi. Et spiritui grqlim contume-
nis Jesu Chtisti ; et item: Beatus vit, qui non abiitt liam fecerit. Legales hostias offereiis : vel non cre-
in consilio impiotum. Vt faciam voluntatem tuam,, dens remissionem peccatorum per gratiam Spiritus
Deus. Ut corpus quod aptasti mihi pro genere hu-- saneti. Mihi vindictam; et ego retribuam. Yindictani,
m'ano offeram, quia hcec est tua voluntas. Aufertt contumeliam spiritui gralice facieuti. ln manus inci-
primum, ut sequensstatuat. Ac si diceret: Reprobatt dere Dei viventis. In potestatem judicii ejus, qui red-
Yetus, et affirmat Novum Testamentum. Sedet ini det unicuique secundum opera ejus. Rememoramini
dextera Dei. Quasi Dominus, nam ministrare famu-- igitur prislinos dies. Hoc dicit, ut perdurantes in tri-
lorum est. Contestatur autem Spirilus sanclus nobis. bulationibus essent longanimes, sicut jam post ac-
Per Jeremiam, ac si diceret : Quod dicimus, Spiri- ceptam fidem benefecerunt. El in altero quidem op-
tus sanclus dicit;' diximus enim quod consumma- probriis. Yocibus. Et tribulationibus. Marlyriis pres-
vit in seternum sanctificatos, et hoc Spiritus san- surisque. Speclaculum. Propter manilesta oppro-
ctus testatur, quod in Novo Testamento non recor-- bria. Estis effecti. Ministrando tribulatis. Confiden-
dabitur Deus peccalorum. Poslquam enim dixit. Or- tiam vestram. Forlitudinem fidei, et palienliam in
do, dicit enim Dominus : Dabo leges meas in cordibus s tribulationibus. Nam justus meus ex fide vivit. Quia
eorum, et in mentibus eorum superscribam eas, et( vita corporis anima, vita animcefides est, a qua si
peccaia eorum non recordabor amplius, postquaml quis se sublraxerit, non placebit Deo.
dixit: Hoc est testatneniutnquod testabor ad illos. Vbii CAPUT XI.
ergo horum. Peccalorum remissio. Jam non fit obla- Est autem fides. In Habacuc sperandarum "erum
PATROL. CIII. 9
267 SEDULII SGOTI 268
subslantia. Nam quod videt qnis, quid speral? Sed jd A quod Jacob figuram Christiani, Esau vero Judaici
si quod non videmus speranms, per pattentiam m populigerebat. Et adotavit. Jacob, Supet fasligium
exspectemus. Spetandatum rerum. Synecdoeliicos os vitgceejus. Significans qupd reges.futuri essent ad-
hoc dicil, ab insigniparte fidem definiens.Namfideses orandi ex genere Joseph, scilicet ex Ephrajm, ut Jor
est trium temporum: creduntur enim prcetefita quod >d siiefiliusNuiiinysticedesignaiisregnumjGhristiinfine
fuerint, prcesentiaquod sint, futura quod erunt. Ficle
ie sceculiadprandum, sicut ipse virgam filii suj adoiva-
Abetmajorem hosliam quam Cain obtulit Deo. Melio- i- vit. Aliter : In hoclpcp quidam frustra-îmulanlacl-
rem. Abel pastor ovium eraf, Gain vero agricola ; orasse Jacbb summitalem sceptri Joseph,quod vide-
sed Abel primitias pvium Deo offerebat, prcespiciensis licet honorans filium, potestatem ejus adoraverit,
et credens, quod Christus postmodum tanqnam ovis is eum in Ilebrao niullo aliter legatur, Et qdoravit, in-
ad occisionemduceretur. Per qtiam testimoniumcon- i- . quit, Israel ad caput leciuli sui, quod seilicet post-
secutus est.tlt in Evangelio Iegitur:A sanquineAbel el qiiafti jufaverat ei filius/ seciirus.de petitioiie quam
justi usque qd sanguinem Zacharice filii Barachice ce fbgaverat, adbfavit Deum contra caput leciuli sui,
(Malth. xxiii), Teslimotiium prohibeiite munetibus (s Sanctus quippe Dep deditus, et oppressus senectuie,
ejus Deo. Quia ignis desceudebal super hostias ejus,3, sic habebat' lectulum siium posiluni, Iit ipse jaceritis
sicul dicilur : RespexitDqminus ad Abefet gd mu-. (_B~ habitus absque difllcultate ad ofationem esset para-
nera ejus, adCain veto non respexit.Adlmc loquitur, ".. tus. Et de ossibussuis.tnandavit. Ut":'Extbtletis bssh
ut: Yox sanguinis ftalris tui clamat ad me de letraa mecihinc vobiscttm.Mystice ossa Joseph ex iEgypto
(Gen.iy).Fide.Enoch. Propter fidem suam transferriri ad terfam feproniissioriis translata, sighificant Chri-
meruit, credens quod Jesus postmodum in ccelum a sli mandata ex Judceisin Geritesexitura. Fide Motjses
sublevandus esset :ante translationem, enim testi-'_ naiUs, occultaius est tnensibustribus. Sigoificat Chri- .
moniuni habuit, nt est; Ambulavii Enqch cum Do- ,. Sliim occultakim ab Abrahani usque"aflDavid : pri-
tnino. Et alibi : Et placuit Deo cmima ejus (Gen. v),i. mus eiiim mensis est; dehiric securidiis riiensis 3
Quia est et inquirenlibtts se temunetaiot fit. In hiss David usque ad transniigrationem BabyJonis; tertius
duobus modis totum symbolum et plenam fideniha-_ vero est a transmigratione Babylpnisusqiiead adveri-
bemus. Fide Noe. Credens responsum a Deo ac- tiim Salvatoris. linproperium Christi. Yel"tribulalio-
ceptum. Aliter : Prcevidit namqiie Ecclesiam navi-_ liespatipro Chfisto, vel in figuram improperioriim
gaturam per mare sceculi hujus, ad portum vitce e Christi, quod enim postea Christb evenit, ille susti-
ceternce.Pet quam. Fidem. Condemnavit sceculum. nebat. Remunerdlionem.MerCedema Christo. Fide
Peccatores, qui non meruerimt arca salvari. Fide0 'celebravitPascha; Pef agnum namque cum populo
*
C
qui vocalut Abraiiam. Signantcr ait, vocatur, non1 'inteliexUChfistum verum agriuiri, de qub dicilur :
enim sic prius vocabatur quando obedivit, sed Abra^, Etenim Pascha nostruin itnmolatus esi Christus
ham tunc nominatus est. Hceres. Noe, Institutus.. (I Cot. v). Prcevidit namque quod hi qui in cruci-
Mundi bceres. Obedivit.Quando dictum est ei : Exi; fixuiricrederent, in fuluro vindicta caferent. Ne qui
de lerra lua. Exspeciabalenitn fundamenla.Christum,p vastabat primogenita. Id.est, angelus. Sic diabolus
et apostolos, et propbetas. Civitatem. Hicrusalem1 , vastator est, a quo liberamuf per sanguinem Christi.
coelestium. Fide et ipsq Sara. Ecclesiam-.gentium: Fide pfcedaverunl -%yptios, quia crediderunt se
respexit de qua .dicitur :Lcetare,slerilis quw non pa- . iterum in -Egyptum non roversuros. Fide muri Jeri-
ris. Propter quod et ,ab uno. Jloniine, ex Abraham cho. Jericho defectio,vel luna Interpretatur, figuram
scilicet et Sara, ul: Erunt duo jn catne una. :El hoc inundi teneris. Septem vero tubas, septeni epistolas
emottuo. Concupiscentiacarnali. Juxla fidenidefuncti apostolicas inlelligimus, in cjuibusseptifbrmis Spiri-
sunt. Qui usque ad mortem fidem servaverunt. Non tus sancti gralia, doctrinaqueintonat. Per seplem
petceptis. Anle.mortem repromissionibus. Et salu- vero muros, seplem principalia vitia designantur.
tantes. Dicentes: Beata temporaqiiandohcecvenlura FideRaab. QucesignificalEcclesiam gentium, susci-
erunt. Et si quidem illius meminissent.TerrceChal- piens exploratores, id est, doctores catholicos, vel,
D
dseorum, d,equa exierunt, id est, de Mesopotamia ut alii dicunt, Petrum et Paulum, seu duas leges.
Syrice. Non pudel Deum. Id est, non confunditur Deficietenitn me tetripns.Aul hyperbolica locutio est,
Deus vocari eorum Deiis, ut,: Deus Abraham, Deus aut tempiis deslinatilm, quod ad Iiaric scribendam
Isaac. Patavil enimillis Deus civitalem. Hierusalem epistolam in cofde suo prpposuit. De Gedeon.ldest,
ccelestem.Fide obtulil Abtaham Isaac. Cum tenta- quid adhucciicam de Gedeon cum tfecenlis viris.
retur, ut: Ojfet tnihi filittm ttium Isaac. Triplex au- Barach. Pugnanle siinul cum Debbora prophetissa
lem bonum fecit, quod filium, et quod unigenitum, eonlra Sisaram Cliananccum.Jep/i?e.Offerentefiliam
el repromissionem in quo accepit offerebat.Hoc au- siiam contraaue Moab pugiiante. Obiuraverarit ora
tem factura esl in figuram Dei Patris, Filium suum leonum. Ut Daniel, et Samson, et David, quando
pro nostra salute offerentis. Unde sequitur, quod paslof oviumfuit. Exstinxerunt impelum igriis.Vt
Bumin parabolam accepit, hoc est in similitudinem . tres pueri in camino ignis. EffugerUritacietn gladii.
Chrisli morientis et resurgentis, Sic Cbristus ait: Sicut David aciem giadii Saulis effugit. Cohvalue-
Abtaham vidit diem meum, et gavisusesl. Fide etiam -.• runl de infirmitale. Ut Ezechias. Castra verlerunt
de futuris benedixit Isaac, spiritu prcecognoscens, extetotuin. Ut Gedeon, elEzechias, cseterique.Acce-
26? COLLECT. 1N EPIST. AD HEBR. 220
pemnt mulieres de resurtectione motlubs suos".Ut jKsfstis. Ac si dicat, Non ad visibile et palpabile lumen
Elias suscitavil filiumviduceJonam, el Elisceusfilium accessislis, sed ad invisibilem et incomprehensibi-
Samaritis. Alii autem dislenti sunl. Cruciati sunt, ut, lerif Deum. ignem et turbinem. Heecomnia fuerunl in
Machabgei.Non suscipientes. ln praesenti vita. Alii^ nibnte feinai. Et tubwsonum. Id est, angelicse vocis.
vero ludibrici.etverbeta expetli. Ut Jeremias. Jnsupet Exterritus sum. Corde. Et tremebundus. Corpore. Ad
et vincuta, et carcetes. Ut Joseph. Ldpiddii suht, Ut "Sionmorilem.Ad pfc-esehtemEcclesiairi.E't Ecclesiam
Naboth. Secti sttnt. Ut Isaias. Hcec per syllepsin di- primitivotum. Apostolorum qui primi Deo credide-
cuntur, quia verbi gratia, non mulli, secli sunl, sed runt. Melins Iqgueniein.Quia sanguisAbel accusabat,
unus lanlum, id est, Isaias. Tentati stint, Ut Job et sanguis vero Christi redemit. Item ut est illud : Patet,
Tobias. ln occisionegladii motlui sunt. Ut Zacha- , ditnille illis, quia nesciuntauid faciunl (Lne. xxm).
fias filius Jojadce sacerdotis, qui occisus est inter Ne recusetis loquentem. Cliristiim. Cujus vox movit
, templum et altare. Citcutnietunt in melotis. "ViElias tetram, Montls Sinai,:'Twc, Quando lex data est.
et Joannes, aliique nmlti. Est autem melota pellis Nunc autem. In NovoTestamento. Repromittit. Gom-
capiina ex urio latere depeffllens, qua monachi utiin- movere terram cpelumque. Dicens. In Aggceopro-
lur Jigyptii. Qiiibus dignus non erat tnundus. Prce- pheta. Et ego movebb.In die judicii. Vt maneant ea.
sens videlicet mundiis, propter spem supernce glo- B ^ Specimina meliora creaturarurii. Habearnus gtatiam.
rice. Non uccepetunt promissionem. Donec advenit Novi Testanieilti, remissionisque peccatorum. Ignis
Chrislus. Ne sine nobis consummarentur. Hoc est, consumens. Peccaja comburens.
ne ante rios in regnum Dei coelestenique cceiiamex- CAPUT XHi.
irent, donec onmes in novo exiremiis Mementotevinctorum. In vestra misericordia. Tan-
CAPUT XII. quam in corpore. Forsitan lisec eadein patremirii.
Ideoque et nos. Hucusque de fide locutus est, nunc Horiorabile connubium. Matrimonium legitimum in
de pisedicatione incipit, Tantam habentes nubem. Domino cum pudicitia fiat. Et thorus. Lectus. Jm-
Multitudinem, vel colleclionem. Teslium. Patriar- macUlatus. Sine fornicalione. Contenti prmsentibus.
charum et prophetarum. Deponentes otnne pondtts. .TJt: Nolite cogiiare de erdstino. Prmpositorum. Do-
Peccati. Non enim quisquam bene eurrit cinn onere ctorum vestrorum. Jesus Christus heri et hodie. Ac
gravi. Pet patienliam eurtamus. Per viam, scilicet si dicat, antescecula, et in scecula, et post scecula
mortem mililiis mandatorum transcurrentes. Cetla- semper permanet, utpropheta dicit: Tu autem idem
men. Tribulationum pressurarumque i.n prsesenti ipse es, et aiini tuinon deficient (Psal. ci). Et pere-
constilutarum. Ne fatigetnini. Ne in tentationibus ' grinis. Antea noii audistis. Abduci. k vera doctrina
lassescatis. Nondum enim usqne ad sanguitiem resli- C separari. Quampscis. Hostiis legalibus seu perversis
tistis. Hoe est, nondum sanguinem vestrum in niar- doctrinis. Habemus. Nbs fideles. Aitare. Prceter
tyrio effudistis. Filimi, noli negligefe.Ilocper Salo- altare Judceofuni, unde corpus et sanguiriem Cliristi
monein dicitur (Prov. ni). Disciplinam Domini. Tri- pafticipainus. Qui tabernaculo deserviunt. Yeteris
bulatipnem. Ctijus patlicipes facli eslis, Scilicet videiicei, legis. Exeamus itaque ad eum extta castra.
diaboli. Omnis autem disciplina. Onmis a Deo salu- Despieientesprceseritia, et amarites futura. lmprope-
berrima correetio. Ftuclutn pacatissimunk ^ternce riutn ejus. Crucem et passiones varias. llosliam lau-
videlicet mercedis. Remissas manus. Pigf as ad bene dis. Ut : lmtnola Deo sacrificium lauclis, Frueium
operandum, atque laxatas. Et soluta genua, PrCpter 1'abiorutn.Quasi vituhmi Deo offerentes. Ei commu-
confessionem infirmam. Etigite. In bonum opus, tiionis. Largiendaaeleemosynce.Promeretur Deus. Ut
Gressus rectos. Opera recta. Pedibus veslris. Sensi- nobiscum sit Deus. Quasi rationetn de animabus
bus. Vt non claudicatts quis etret. Inter Deum et ido- vestris reddituri.Ht: Quorum animarn et sanguinem
lum, ut aliquando Deum, aliquando idolum adorel, de tnanu vestra requiram, dicit Domiiius (Ezech. mj.,
sicuti qui claudicatis in me et Baal. Neque tcidix Deus autem pgcis. Deo hoc adjungitur, quia aiiquid
amariludinis. Aliciijus peccati. Sutsutn getminans..j. diSserisionis habuerunt. Pastores. Ut : Ego $um
'
Id est, in superbiam crescens. Ne quis fornipatot. pastor bonus (Joan. x). Testamenti mterni. Non enim
Esau enim fornicator fuit : nam contra prcecepta ceterhumerat Yetus Testamentum. Aptet vosinpmni
patris de alienigenis, id est de infidelibus Hetk uxo- bono.Faciat vos aptos esse in omni bono. Faciens in
rem accepit, et jura primpgeniti causa gulce vendi- vobis, quod placeat coram se. Ut : Non .vqlentis, ne-
"di.t. Quiptopter unam escam. Lenticulam, vendidit que currenlis, sed miscrentis Dei est/Vi sufferalis. Ul
primitias suas. Ille autcrifpropter unain escam ven- avida mente suspipiatis. Verbutnsoiatii. Id est, rectce
dit primitiva, qui animse suce virtutes fornicatione prcedicationis, quod solatium vestris animabus prcc-
perdit. Nam sicut per unam escam unius dieiesuries stat. Cognoscite. Illi vos benefacienles. Demissiitn.
reficitur, sic et per foinicaliohem unius horce refi- A me.ad vos missum. Videbo vos. Id est, cbnversa-
cilur desiderium. Unde et Salomon pretium scorti tioneni vestram per ipsum intelligens. Salutant vos
pani comparavit. Nori eniminvenitiocum pcenitentim. de Italia. Hic evidenter osteiiditur,quodhancepisto~
Recte poenitenliam non invenerunt lacrymce qua3 lam Romcescripsefil.
causa superbice et invidice fuere. Non enim acces-
371 SEDULII SCOTl 272
SEDULII SCOTI
EXPLANATlUNCULA DE BREVIARIOHUM ET CAPITULORUM CANONUMQUE

DIFFERENTIA.
(Mai.,Script.Collect.nova,lom. IX.)
: ': INCIPll A breviario qui vei quot evangelistcequolibet sensu

&
; BREVIARIUMSECUNDUMMATTH.EUM. ediderunt, neque capitulorum numerus perquiritur :
alioquin quomodo contextui evangelico, sic et bre-
Nativitas Christi. Magi cum muneribus veniunt, viario, uterque numerus canonum et capitulorum
efreliqua. Perquirendum est quid inter breviarium superscribendo apponeretur. Quod quia non agitur,
et capitulum atque canonem distet. His etenim tri- inanifestum est quod illud in breviario proprie di-
bus, quasi quibusdam clavibus, cuncta evangelici scitur, ut quse in evangelico lexlu diversis capitulis
' voluminis arcana reserantur. Nam sublatis brevia- et canonibus
multiplici narratione exponuntur, ea in
riis, capitulis et canonihus, omnia confusa erunt et breviario, quasi quodam pugillo, brevi assertione
ambigua, et quce sunt eadem, vel vicina, vel sola, demonstrentur.
et qui vei quot evangelistce in quibuslibet senten- Illud quoque notandum quod "sicut breviarium
tiis cbnsonent, aut de quibus rebus edisserant, hoc sine canone et capitulis consislit, sic et capitula sine
totum sine prtedictis clavibus amphibolum erit. Ita- breviarid scepe posita reperiuntur. Nam in exordio
, que hcectria propriis differentiis ab iiivicehVdiscer- Evangelii secundum Malihceum,in quo ter xiv, hoc
namus. Breviarium est rerum in contextu Evangelii est XLii generaliones describuntur, duo capitula
narratarum compendiosaet brevis expositio.Unde et B 1 duoque canones, terlius videlicet ac decimus canon,
hreviarium brevis causa nommatur, eo quod per absque breviario includuntur. Si quidem in eo quod
hoc totus Evangeliorum texlus breviter comprehen- subseqiiitur, Chrisliautem generatio sic erat, et re-
ditur. Capitulum est qucelibet in Evangeliis senten- liqua, initium breviarii exordilur. Nam ibi nativitas
tia seu narratio. Canon esttilulus, quo cognoscitur Domini exponitur. Cur autera non a principio XLet
concordia evangeiislarum, id est quis, vel qui, vel duaf um generationum breviarium Evangelii secun-
quot evangelistce unumciuodque capitulum edide- dum Mattbseumsumat exordium, investigandum est.
runt. Ob necessarias itacrae causas hcectria reperta Poterat enim tale breviarium, nulla obsistenle ra-
suut. Nam breviarium ob boc repertum est, quate- tione, sic constare, XLduarum generationum enu-
nus ipsc«res quce evangelico volumine narrantur, meratio, nativilas Christi, et reliqua : sed propter
hbc bfeviter prcemisso et considerato compendio, nativitatis Dominicceexcellentiam, ab ultima, id est
citius et lucidius patescant, ut quod in Evangelio quadragesima secunda generatione, seu nativitate
quisque invenire desiderat, breviariorum considera- Salvatoris, exordium breviarii sumpsit. Nec mirum
tione cum summa facilitate reperiat. Canones ob si in hreviario siculi qucedam in brevi colligunlur,
lianc causam reperti et vocati sunt, quatenus eorum ita nonnulla causa brevilatis omittuntur, cum utrum-
distinctibne, concordia evangelistarum, id est qui ^^1 que breviarii sitproprium : alioquinbreviarium non
et quot evangelistce eadem vel vicina vel sola in erit breviarium. Notandum quoque in caeteris evan-
Evangeliis capilula dixerunt, agnoscatur. Capitula gelistis, quod in his qucedam capitula et canones
ob hoc inventa et notala sunt, ut per hcec qucelibet ante initiufflbreviarii posita reperiuntur, ut iu exor-
sententia vel narratio in quolibetEvangelioagnosca- diis Evangeliorum Marci, Lucse et Joarinis, post
lur. Notandum quoque quod nec capitulum sine ca- qucedam capitula vel canones, initia breviariorum
rione, nec canon sine capitulo, per totum Evangelii exordiuntuf. Illud quoque sciendum est quod cum
contextuffl esse possunt, quia heec duo sibi invicem cahoneset capitula, aliquando in principio, aliquando
inseparabiliter conuexa sunt. Licet enim fieri pos- in medio, nonnunquam cliam prope finem cujuslibet
sit ut ex negligentia scriptbrum, quodvis capitulum sensus adnotentur, breviaria nonnisi in primordia-
numerum sui canonis non babeat subscriplum, vere libus sensuum locis exordiuntur. Unde evenit ut
tanien aliquo canone carere non poterit. At brevia- ipsa breviaria scepein principio, aliquando iu"uie-
rium sine canone vel Capitulissubscriptis, licet non dio, nonnunquam etiam prope finem capituloruii^
absque capitulorum sensu, consistii. Non enim in sed lamen in principio sensuum, exordia sumant.
«73 EXPOSITIO IN ARGUMENTUMEYANG. MATTHiEI. 874
ARGUMENTUM IN MATTH.EUMa.
;Mai.,ibid.)
MatthceusSicut in ordine primus ponitur, Evange- A . Cbristus est, qui factus est ex muliere, factus sub
lium in Judcea primus scripsit: cujus vocalio ad lege, natus ex virgine, passus in carne, omnia in
Deum ex publicanis actfbus fuit.. Duorum patrum in cruce fixit: ut triumpkans ea in semetipso, resur-
generatione Christi principia prsesumens : unius, gens in corpore, et Patris nomen Patri reslituens in
cujus prima circumcisio carnis ; alterius, cujus se- filiis; sine principio, sine fine, ostendens unum se
cundum cor electio fuit : et ex utrisque patribus cum Patre esse, quia unus est. In quo Evangelio
Christus; sicque quaternario denario numero trifor-. ulile est desiderantibus Deum sic prima, vel media,
niiter posito, principium a credendi fide in electio- vel perfecta cognoscere, ut et vocationem apostoli,
nis tempus porrigens, ex electione in transmigra- et opus Evangelii, et dileclionem Lei in carne ha-
tionis diem dirigens; atque a transmigratione usque scentis, per universa legentes inlelligant; atque in
ad Christum definiens, decursam adventus Domini eo quo apprehensi sunt, et apprehendere expetunt,
oslendit generationem : ut et numero satisfaceret et recognoscant. Nobis enim hoc in studio argumenti
tehrpori; et sic quod esset ostendens, et Dei opus in fuit, et fidem factce rei tradere, et operantis Dei in-
se monstrans, etiam in his quorum genus posuit, ^ telligendam diligenter esse dispositionem qucerenti-
Christi operantis a principio teslimonium non nega- bus non tacere.
ret. Quarum omnium rerum lempus, ordo, numerus, Explicit argumentum.
dispositio vel ratio, quod fidei necessarium est, Deus
a Argumentum hoc, in quod commentatur Sedu- Yulg. vers. T. IH, p. I, quod nos demum nunc emen-
iius, exstabat mendosissimum apud Sabatiefium, damus. ,
EJUSDEM SEDULII SCOTI
IN ARGUMENTUM SECUNDUM MATTHiEUM EXPOSITIUNCULA,

(Mai.,ibid.)
Inter argnmentum et argumentationem hoc distat C prajcipua dona largitus fuerit: primum donum, fl-
quod argumentum est sensus totius orationis, argu- dem; secundum, aposlolatum; tertium, virtutes
mentatio vero est argumenti elocutio verbisque com- atque miracula; quartum , linguarum peritiam ;
petenlibus explicatio. In argumentis autem evange- quintum, Evangelium scribere; sextum, ante ccete-
licis hoc praecipue attendendum est quod in his et rbs eyangelistas primum esse in ordine; septimum,
sermonis brevitas, et sensuum clandestina subtilitas marlyrii gloria coronari. Notandum vero est quod
scintillare cernitur; unde nostrum torpens ingenium cum ipse evangelista ex tribu Levi fuisse tradatiif,
ex inertice somno suscitant, ct ante introitum do- hic ex Judcea fuisse refertur. Quod tripliciter intel-
clrinse evangelicce nbs exercitatiores evigilantiores- ligi poterit : aut enim ex utraque tribu et Juda et
que reddunt, ne lippidulis fortasse oculis, pedibus- Levi orius est; aut, licet prosapia non sit ipse Ju-
que sensuum titubantibus, prata Dominica segniter dajus, tamen ex Judcea fuisse asseritur, eo quod
incedamus, sed illustrata mentis aeie florida Christi forte parenfes ejus, quomodo et multi ex Levi Iribu,
rura, coruscis prcecedentibus lucernis, percurramus. ibidem habitaverunt. Aut si neque koc est neque,il-
Quid etenim sunt argumenta evangelica, nisi quce- lud, ex JudceaJudceus ob hoe o-uvexSoj£nt»f nomina-
dam cceleslium thesaurorum provenientes lampades tur, eo quod omnes Israelilse generaliter Judcei ap-
simul et aurece claves gazas reserantes Dominicas? D pellantur.
Matlhceusex Jiidcea, sicut in ordine primus ponitur, Sequitur factum, hocest Evangelium ab eodem
ita Evangelium in Judsea primus scripsit. Primo no- Matthseo conscriplum. Locus facti describitur, curii
tandum quod inhujus argumenti exordio, vil cir- illud Evangelium in Judcea fuisse seriptum declara-
cumslanlice elucent, quce sunt : persona, res vel lur. Tempus Evangelli conscribendi ostenditur, cum
factum, causa, tempus, locus, modus, materia. Per- is Matthseus primus ante alibs evangeHstas sriurn
sbna dignoscitur, cum ipse evangelista proprio np- Evangelium scripsisse perhibetur. Causa ipsius fa-
mine Matthaeusnominatur : cujus personce gens et cti manifestatur, cum subjungitur : cujus vocalio
origo ostenditur, cum idem Matthceus ex Judaea ad Deum ex publicanis aclibus fuit. Idcirco enim
fuisse commemoratur. Nec parvce, quoque laudis tam magnificum divinumque opus scripserat, quia
preeconiumipsi personse cumulatur : Matthseusnam- ex publicanis operibus in apostolatum a Domino
que douatus interpretatur, in eo quod ei Dominusvu electus erat. Itaque a perversis actibus segregatus,
SEDULII SCOTl _7G-
ad acliim evarigelicum a Domino fuit vocalus. Ini A generationes in ipsa genealogia posuil'; quo iiiinie1
-
quo et modus seu qualitas ejusdem facti latenter in- fo et decalogus legis et evangelica doctriiia expri-
sinuatur : quomodo enim vel qualiter, nisi ordi-• mitur. Tempori quoque satisfecil, dum Abraham
nate vel veraciter, nisique sapienter suum Evan--" patriarcham in exordio Dohiinicce genealogice po-
gelium conscripserit, qui a vero Deo, in quo suntt suit. Nam prima mundi cetas, quasi qusedani in-
omnes thesauri sapientice et scientise absconditi,, fantia, ab Adam usque Noe prolendituf. Secuncla
vocatus alqueelectus fuil? Porropiincipalis materia\ setas, quce est veluti ipsius mundi pueritia, a Noe
conscribeiidi Evangelii ostenditur, cum siibiiiferiur::'' usque ad Abraham computatur. Tertia setas; quse
« duorum patruffl in generatione Christi principiai est quasi iiorida muidi adolescentia, ab Abraham
-
prcesumens..» Non eiilni ab aliamateria, nisi a Sal- usque ad David regem extenditur, qucequidem celas:
vatoris genealogia, exordium Evangelii sumendiimi babilis ad generandum habetur. Ideoque ab Abra-
esse censuit : ut duffl Christum filium et cluorumi ham, quasi ab. exordio adolescentice mundi, Mat-
id est, David et Abraham, originalitef ostehderet,, thceus ipsas geiierationes in genealogia Christi con-
ipsum esse intimaret qui utrisque patribus quondami , griienter enuinerat, quia insa cetas ad senerandam
promissus fuerat. Abrabse quidem, ut: In semine: sbbolem apta es.sevidetur.
tuo benedicentur omnes tfibus tetrw. David vero; :.B Sequitur : « et sic quod esset ostendens, et reli-
De fructu ventris tui ponam super sedem luam. qua usque : « noil negafet. > Ob hoc prsecipue ge-
Ac ne quis dubitaret quanti meriti siht illi duo pa- liealogiam Clirisli Matthceuscontexuit, ut non ore
tres, quorum principia Mallhceus in genealogia tacito negaret tesliinoniura Cbristi. - Nam testimo-
Christi prcesumpsit, continub exponit ciim subdit; nium perhibet de Christo, dum in ipsa geriealogia
i unius, cujus prima circnmcisio in carne; allerius, ipsuiii filium David et Abrahce esse lestatiir, et
cujus secundum eor eleclio fuit. » Ex prcecedenti- pfceterea coiiceptionem ejus de Spiritu saiicto, et
bus, id est ab eoquod.est principia, per syllemsini, nativitatem ex Yirgine,. et caHera' ejusdem miracula
principium assumendum est, atque uvb v.oivavpai- '. in suo Evangelio narrat. Qui Cbristus non solum
ticipium, quod est prcesumens, repetendiim est, ul, in apostoiis Novi Testamenti, suo adventu multa
sil sensus : unius, cujus prima circunicisio in divina opefalur, sed a principio, id est a credendi
carne , principium prcesumens, alterius," ciijus . ,fide, hoc est ab Abrahas tempore, etiam in nis
secundum cor electio fuil, principium prcesu- patriarcliis et prophetis et justis, qupruin genus in
'•'. '
mens. Chfisti genealpgia -Mattliceus pdsiiit, in signis et
Ob quam vero causam Matthceus Abraham et Da-• miraculis potentialiter operatns esl. Sanctus itaque
vid in gehealogia Salvatoris principaliter poneret, ^ evaiigelista teslimonium perhibere de Cbristo non
ostendit subdens « et ex utrisque patribus Chri- denegal; sed quod esset ostendens, id est, quod
stiis. > Siquidem Christus ex utroque patre, id csti a Dofflino ex publicanis actibus vbeatus sit alqiie
Abrahaiii-et David, secundiim carnem exorlus: in apostolatum electus, ostendit seapostolicum/mi'-:.
est. Oportebat enim ul Salvator noster, qui spi- nisterium accepisse, cum teslimonium perliibet de
rilualis circiimcisionis auctor existit, cujus fidci Salvatore. El Dei opus yel Evangelium Christi in
dbno nos ab omnibus peecatis circumeidimus, ex se deroftiistrat, dum ipsum Evangeliuinnon soluni
Abraliain, cujus prima circumcisio per fidem in Hebraicis litleris scripserit, sed etiam ut. verus
carne fiiit, secundum carhem originem duceret. apostolus aliis prcedicavit. Sequitur : « quarum om-
Et quomodo Deus de Deo natus est secundum di- nium rerum, > et reliqua usque : « Deus Chrislus
vihitateiJi, ita et rex fiiiusque Dei ex David rege, est. J Illnd quod ait : « neeessarium est, > per syL
cujus secundum cor electio iiiit, nasceretur secuii- lemsin ad onmia cohjungend.um est iit sit sehsus,
duni carnem, Quol aulem generationibtis genealo- quarum omniuin rerum tempus necessarium: est.
gia Chiisti in multis palfibus conlexitur, prolinusi Ordo quoqiie et numerus necessarius est. Dispositib:
enumerat subdens : « sicque quaternario denario. vel ratio necessaria est. Quod autem fidei necessa-
lnnuero triformiter posito; » et reliqua liscjue :' rium est, Deus Christus esl Omnes itaqne res di-
• generationem.-j Facilc est quod proloquitur. Nam cit, euncta qnse superius in hoc arguinentG dixe-
sic, id esl tantum duobus palribus Abraham el Da- rat,hocest, quod Matthceusex Judceaprimus in Ju-
vid in fronte genealogiceantepositis, terxiv, id esl dceaevangelium scripserit, quoclapublicanisaciibus
XLH, ;generationes in Doinlnica genealogia coiili- aclbeum vocatus sit,quodduo p.rincipia,idest Abra-
nentur. Alque in ipsa serie tiiplex' ordo dighosci- ham et David in generatione Clirisli prcesumpserit,
tur. Primus xiv generationes ab Abrabam usque et reliqua consimilia. Quarum omnium rerum lempus
ad David. Secundus xiv generaliones a David us- necessariuni est, id est ad dignoscendum quo tem-
que ad transmigrationem Babylonis. Postremus a pore hcccgestasunt.Ut, verbigratia,atempore Abra-
tfansmigratione Babylonis usque ad Christum. Sed ham series genealogise Salvaloris exordium sumit,
hunc numerum ac temporis ordinem non sine certi cceteraque consimilia.
mysterii ratione Matlbceus in Chrisli genealogia Ordo qupque et numerus in supra dictis eviden-
digessit, imde subditur, « ul et nnmero satisface- ter cognoscuntiir. Ordo, quod Matthceusiu ordine
ret, et tempori, > Nuinero satisfeeit, dum ter xiv pfimus anle alios evangelistas pbniUir. Item quod
277 EXPOSITIO IN ARGUMENTUMEYANG. MATTHM. 278
ipsepriuspublicanus, dehinc vocalus atque electus A . eduxit. Hoc autem fecit, rion in aliorum ccelestiiirii
sit apostolus : hec non et ordo in genealogia Salva- vel terrestfium cPnfideiis fortitiidine, sed in semet-
toris cernitur, cumab Abraham usque ad David ipso. Quo triUniplio pefactos glprla resurrectionis,
est ejus siibsecuta. Uttde ipsb f esurgeris itt Cbrpore
atqueaDavid in transinigrationis lempus, clehinc,
ad vitam ceternam pfaidesti-
usque ad Christum, Ordinata genealogice series per- • ciihelis credeniibiis
currit. Numerus in ter replicatur, id est iri xtii: fiatis, spehi gloiice fbsurfeciionis sua pfiriia festif-
rectibhe prceffloristfavit. Sicqtie riomen summi pa-
generationibus elucescit. Dispositio, quse SigniiR
cantius ratio jipminatur, abdila et occulta causa tris in palribris, id estf Ecclesiae pastoiibus et db-
sibi Filio qtjasi capiti Ecclesice, ad stii rio-
ipsius tempofis vel brdinis seu numeri inteHigituT. cloribus,
Nam cum subtiliter discutilur cur a tempore Abra- minis glorianl suamque ad imagihem restituens.
bam usque ad David* dehinc a David ad transmi- Ut quomodo ccelestis Pater riatura sit Pater, sic
grationem; alque a transmigralione usque ad Chri- ejusdem Patris dotib, pastbfes Ecclesise, per Filii
stum, tempus et ordo ac numerus XLII generatio-: resurgentis gratiatn, spirituales Patfes nominentuf.
num, in genealogia Salvatoris causa mysterii dispo-; Quomodo autem nofflen Patris.summi, calkolicce
nitur^ hoc solum disposilio vel ratio nomiriatur.:: Ecclesice Patribus qui dono siiperni geiiitbfis pa-
Quce prorsus omriia supradicta omriibus veritatis;;Btres noniiiiantur, per Filitimi dbnatum est, sic et
amatoribus ad cognoseendum dicit esse necessaria. nomen Filii, in multis Ecclesiae filiis, pef eumdeiri
Quod .autem fidei necessarium est, Deus Christus unigenituni Filiuip Patri restitutum est. Nam per
est, ac si dieat: Si omnia siipradicta de Ckristo Redemptoris passionem mortemque ac resurrectio-
cognoscimus, necessarium est ut ea pef fidein fifriii- nem, .utruiiique dbtium Ecclesise collalum est, ut
ter. credamus. Quod est autem quod eredere de-... in Patris et Filii gratiam, mulli tam patres
beamus? lllud profecto quod Deus Christus est, id quam filii in Ecclesia spirituales superni muneris
est,. qupd unigenitus Filius, qui.verus et ceterims largitione fiant. Sequitur % « sine principio, sine
Deusest secuhdum divinilateffl, idein queque Chfi- fitie, ostendens tintim se cum Patre esse quia unus
stus, idest, urictussit oleolcetiticeprce participibhs est. J Brevis supefiorrim cbnelusio esse videtur,
suis secundum susceptam humattitatem. Nam liO.c; acsi aperte dicat : Cum Cliristus ex Yirgine si.l na-
totum negptihrii in genealogia Chfisti Matths3us_ tus, passus iri cartie, bmriiaqtiedelipta iri eruce fixit,
ostendit. Quomodo auteffl qui venis Deusest se- alque ea triiimphans iti sCmetipso piopria iri cafne
cuhdurri divihitatem, Christus homo sit secuhduni gloriose resiirrexit, sicque spirituales patres et filios
carnem, continuo explanat subdens : « qui factus -in Ecclesia restituit, hisque omnibus a nullo an-
est ex muliere, >et reliqua usque : «in cruce fixit. j gelorum hominumque sed sbla suse divinitatis po-
Nam qui omnium factbr est secundum divinitatem, tentia gestis, evidentissinle ostendit unum Deum se
ipse liomo factus est secundutii nostrce fragilitatis . crini PalfC esse. Nori quomodo carnales filii tempo-
participationem. Sed cceteri homines ex utroque rali spaiio suis patribus sunt aetate niinores; sed
sexu fiunt; ipse verOi qni shpra homines • verus sirtejiiihcipio, sine iine, secrindum selernam divini-
Deus est, nbn ex vifili seffline, sed de sUpefna talis substahtiairi, tinus IpSCDeus est cum Patre.
Spiritus Dei gratia coneeptus ex hililiefe verus ho- Quare? Qiiia unus est. Siquidem unicus est se-
riio est faclus. Et.qui suaj divinitatis exCeilehlia, cuhdiini riaitirarii Patris filius. Nam cceteri filii
summa lex Supra legem est, siib lege Mosaica factus nott natura, ,'sed adopiioiie et gratia, filii Hei
est. Ideoqucquasi legi subditus octavo die circunl- nbmitiantur. Ilic ' vef0 unus est riatura Fiiius.
cisus esl. Etquia ex tiiuliere eum dicil esse fa-•'" Itaqiie decursa sectitidum Matthseuffl Evangelii
clum, ne ulla nuptialis eopula in hoc cogilelur, " perioclia, sequiliif tbtiuS arguitienti anacephaieosis,
ipsum ex virgine Maria natum esse cehsequehier id est fecapiHilaliO,qua coiiscfipti Evarigelii ulilitas
asserit. Qui dum secundum divinitatem impassi- ostenditur « In quo Evangelio ulile est, >et re-
bilis et immortalis existat, tameii utnos ab ceternce i liqua usque: « recbgnoscarit. > In ipso Evangelio,
jv
mortis passiohe et cruciatu eriperet, passus in jn dpctrina scilicet evangelica, tria qusedam utilia
carne, spontanearii pro hobis mOrteni suseepe- esse ad cognoscendum asserit. Id est vel prima,
rat, omnia nostra et originalia et propria peceatat---.-velinedia, -vel peffecta : et quse sunt illa prima,
in eruce figens,., - ..... -. .- . media et perfeela, protimis exponit dicens,:«ut
Sed audlsti passurii in carrie, audi quoque victp-• et vocationem apostoli etopus Evangelii,» et reliqua.
riam triuniphantis gloriamque ab inferis resurgen- Primo namque Matthceusex publicanis aclibus a
tis. Nam sequituf:« ril triumphans ea in semelipso,» DPmino vocatus est ut esset apostolus. Secimdo
el reliqiia usqtib « iti filiis. > Omnia, inquit, in cruce; Christi Evangelium ab eodem est conscriptum, in
fixit, rit tfiuinpliaret ea, scilicet peccata peccato- quo prorsus opere donum perfectce dilectionis Dei
rumque tqrmenta, Ipsaque dcemonia yincens. Tunc: in carne nascentis erga humanum geims, per uni-
ettim Iriufflphafof factus est, cum post passioiiem.L versa dicta et facta Dominica, quilibet studiose le-
suam et morlem ad inferos descendens, ipsumi. gentes intelligere possuiil". Sicque in eodem Evan-
qui habebat mortis imperirim sua niorle deiraxit, gelio ipsum charitatis donum in quo a Deo appre-
atque eaptivam captivitalem ad superos sectim.i, Jiensi sunt atque electi, ipsique toto menlis ardore.
Deum fontem dilectionis apprehendere expetunt, A composuimus. Prima causa est ut nos factce, id est,
legerido et perscrutando recognoscant. Licet et aliter cujuslibet geslce rei, et-in Evangelio per Mallhceum
prima et media et periecta intelligi possunt, id est narratce, fidem, hoe est, simplicem veritatem rerum
qusequein doctrina evangelica, utilia, utiliora atque gestarum, brevi sermone a genealogia Salvaloris
utilissima. Ut, verbi gralia, conjugium, viduitas, usque ad ejusdem triumphum resurreclionis, sum-
virginitas, quce per tricesimum et sexagesimum inatimhbc argumentofflonstraremus. Secunda causa
atque centesimum fructum allegorice designantur. est ut illud non taceremus, sed potius lectbres hoc
Aliter prima sunt ea quse in Evangelio a conce- argumento admoneremus, quod in omnibus quce in
ptione Domini, [Cod., ac receptione Deum ] usque Evangelio de dictis et faclis Dominicis narranlur,
ad ejus baptismum narrantur. Media, quce a ba- operantis Dei mirabilis dispositio a piis qnibusdam
ptismo usque ad imminens passionis tempus in eo- Deumque desideranlibus diligenler inlelligencla sit.
demEvangelio conlinentur. Perfecta, quse in ultimis Nam in argufflenlis utrumque necessarium est ut
Evangelii partibus de ejtis passione morteque ac et fides rei dubiceeffieiatur, et certa refum intelli-
resurrectione conscribunlur. Sequitur: « nobis enim •gentiamonstretur, quia fidei rerum gcstarum jntel-
hoc in studio argumenti fuit, > et reliqua usque : ligentia necessaria est: non enim suiiicit credere,
«non tacere. :>Quia argumenlum est oratio, rei du- B ttisi etiam inlelligatur quod creditur.
bise faciens fidem, ob duas causas hoc argumentum [Explicit in atgumentum secundum Matthmum.
ARGUMENTUM IN MARCUM.
(Mai.,ibicl.)
Marcus evangelista, Dei et Petri in bapiisfflate sed totus in primis expositionem deserti, jejimium
filius atque in divino sermone discipulus, sacerdo- numeri, tentationem diaboli, eongregationem bes-
tium in Israel agens, secundum carnem Levita, tiarum, et ministerium protulit angelortim : ut in-
conversus ad fldem Christi Evangelium in Italia stituens nos ad intelligendum, ac singula in brevi
scripsit, ostendens in eo quid et generi suo deberet compingens, nec auctoritatem factce rei demeret,
et Christo. Naminilium principii in voce propheticce et perficiendo operi plenitudinem non negaret. De-
exclamationis instituens, ordinem Levitiece electio- nique ariiputasse sibi post fidem pollicem dicitur,
nis ostehdit, utprcedicans Joannem prcedestinatum ut sacerdotio reprobus haberetuf. Sed tanluin con-
filium Zacharice, in voce angeli annuntiantis emis- sentiens fidei prcedestinata poluit electio, ut nec
sum, non solum Verbum caro factum, sed e.t cor- r sic in opere verbi perderet quod prius meruerat
pus Domini in omnia per vefbum divincevocis aniin genere. Nam Alexandrice episcopus fuit, cujus
matiim initio evangelicceprcedicationis ostenderet: per singula opus scire, Evangelii in se dicta dispo-
ut qui hsec legens sciret, cui inilium carnis in Deo nere, et disciplinam in se legis agnoscere, et divi-
et Jesu advenientis habitaculum caro deberet nam in carne Domini intelligere naturam, quse in
agnoscere, atque in se verbum vocis, quod in eon- nos primum requiri, dehinc inquisita volumus
sorianlibus perdidprat, inveniret. Denique et per- agnosci, habentes mercedem exhortationis : quo-
feCti Evangelii opus intrans, et a baptismo Domini niam qui plantat, et qui rigat, unum sunt ; qui
prcedicare Deum inchoans, non laboravit, nativi- autem incremenlum prcestat, Deus est.
tatem carnis, quam in prioribus viderat, dicere ; Explicit argunientum.
EJUSDEM SEDULII SCOTI
INCIPIT IXW.ANATHJNCUL\ IN ARGCIMENTBM SBCUNDDM MAKCUM.
Hoc argumentum genus officiumque et electionem D interpretatuf. «Dei et Petri in baptismate fibus
Marci evangelislseprima sui parte declarat, secunda atquein divinosermone discipulus. > Ob hoc excelsus
intentionem ejusdem evangelistse in scribendo merito et evangelista fieri promeruit, quia (Vivina
Christi Evangelio ostendit, terlia ipsius Marci epi- prsestante gratia prius baplismate in Christo rena-
scopatus dignitatem cum laudis prceconio deseribit. tus, in divina sapientia inslructus est. Sic autem
Postremo qualiter per singula ipsum opus evange- distinguendum est, Iit primo pronuntietur « Marcus
licum ihtelligere debeamus admonet. Itaque nomeh evangelista, » ae deinde subinferatur: « Dei et Petri
et officium ipsius personce in argumenli fronte in baptismate filius, > Marcus filius Dei est in ba-
ponitur, cuhi Marcus evangelista ipse designatur. plismate, quia baplismalis fonte inDeo renatus, per
« Marcus evangelista : > Marcus Hebrceo sermone adoptionis gratiam Filius Dei efficitur. Filius Petri
excelsus dicitur; evangelisla Grsece bona nuntians in baptismate esse dicitur, quia ab ipso baptizatus
281 EXP0SITIO IN ARGUMENTUMEYANG. MARCI. 282
et instructus, recte spiritualis ejus filius nominatur. ADomini
A quondam fuerat prsedictum; hoe est quod
De qua re Apostolus : Filioli mei, quos iterumpar- sit angelus ante faciem Domirii'prcemissus, et vox
lurio donec formetur Chrislus' in vobis. « Sacerdo- verbum Patris prcecurrens. Cur autem in voce pro-
tium in Israel agens secundum carnem Levita. > pheticce exclamationis, iriilium ipsius principii Mar-
Pristinum sacerdotale officium et nobilitas carnalis cus inchoaret, causa ostenditur Cumsubditur : « ut
prosapiceejusdemMarci ostenditur, ut non immerito prcedicansprBedestinatumJoannem filium Zaehariae,»
ad apicem spiritualis - et excellehtioris sacerdotii etreliqua usque : « ostenderet..» Dumbeatus Mar-
postmodum transcenderet, quiprius carnale sacer- cus Joannem prcecursorem Domini prsedicat, quod
dntium jusle ac legitime in Israel agebat, cum ex angelus sit ante faciem, id est, manifestam appari-
Levi sacerdotali tribu ortus est. Sed quando et tionem incarnationis Chfisti, prsemissus, et qubd
ubi Evangelium scripserit, dempnstratur cum sub- vox sit verbum Patris, conceptione, nativitate, do-
ditur : « conversus ad fidem Christi Evangeliuin ctrina, baptismate, prcecurrens, ibi procul dubio
inltalia scripsit. Tunc, inquit, Evangelium scripsit, non solum Yerbum, id est unicum Dei Filium, car-
postquam ad fidem Christi conversus est. Nam nem sumpsisse ostendit, sed et veram animam inse-
antequam fidem Christi perciperet, digna de Chri- parabiliter habuisse declarat. Npn enim juxta hcere-
slo scribere non poterat. Locus coriscribendi'Evan- B I ticam pravitatem, Chrisli divinitas solam sine anima
gelii Italia esse monstfatur, in qua ipsum opus carnem, sed totum hominem seeundum corpus et
scriptum fuisse traditur: non quod Italico vel Ro- animam assumpsit. In eo autem quod ait « corpus
mano, sed Grsecosermone, conscriptum sit. Domini in omnia per verbum divince vocis anima-
Cur lutem Marcus Evangelium scripserit, deriiori- tuin, » non aliud ibi verbtim quam diviuam vocem
straturcum subjungitur:«Ostendensineooperequid intelligere oportet, ut sit Sensus,-per verbum divinse
generi suo deberet et Christo. > Nam cum ipse Le- vocis, per ipsum verbum,.quOd nihil aliud est quam
vita erat, ex qua tribu multi prophetse orti fuerant, divina vox.Yerbuffl namquePatrisidipsum estetvox.
suum Evangelium a voee propketica rite inchoavit: Patris, per quod verbum quomodo omnia facta sunt,
et tanquam Levitam, de Joanne Baptista similiter• sic anima Christi creata est. Ob hoc namque dicitur:
Levita et Altissimi propkela, ipsum oportebat pro- .« corpus Doffliniitt omnia per verbum divinse vocis
phetiea voce testimonium perhibere. Quin eliam, animatum. > Audito itaque verbi vel vocis nomine,
cum Cbristus non solum ex tribu Juda, sed ex tribu non nobis carnalis consueludo obstrepat, ut tale
quoque Levi earnis originem duxit, ipsi Domino verbum vel vocem Patris cogitemus, qualia verba
Levitieus evangelista debitor erat ut ejus Evange- sonantia et transitoria proferimusi Sed hoc melius
lium conscriberet. Unde subditur : « nam iniliumi G ^ in sequenlibus advertemus.
principii in voce propheticse exclamationis insti- Nam subditur. « Ut qui hsec legens sciret cui, >
tuens, ordittem Leviticse electionis ostendit. > Claret; et reliqua usque : «inveniret. >Ordo verborum esl:
namque quod beatus Marcus debitum Levitarumi Ut qui hcec legens sciret qui deberet scire et prcedi-
ministerium in bpere evangelico demonstrayit, dumi care agnoscere initium carnis in Domino, et caro,
iion alibi exordium sui Evangelii quam in propheti-• Jdest habitaculum Jesu advenienlis; atqtie id se
cis eloquiis instruere procuravit, et quasi bonus: verbum vocis inveniret, quod in consonantibus sci-
opifex et architectus super prophetarum fundamen- licet aliis evangelislis perdiderat. Aptum, inquil,
tum opus evange.licum construere coepit: non quod[ eratut Marcus Levita de Domino Salvatore;, qui ex
prophetseex aliis tribubus orti non essent, sed quiai Levi ortus est, scriberet, ut quisquis hsec legerel
prseeipue Leviticse tribui secundum electionem Do-... principatum, ordinem et quoddam privilegium Levi-
mini propheticum ministeritim fuerat concessum. ticse electionis pernosceret. Nam quce congruentius
Non ergo quasi per rapinam indebitum sibi ministe- quam Levitae caro, id est carnalis prosapia et origo,
rium Marcus usurpavit, sed juxta electionem suses debuit agnoscere inilium sumendce carnis in Domino
prbsapiseEvangelium scribere inchoavit, vel in unitate personse Domini? QuccSalvatoris cafb,
Quod vero ait «initiurn principii, > diflicileest adI *' quid aliud dicenda est quam Jesu.in hunc mundum
intelligendum. Namhujus argumenti repertor, usi- advenientis habitaculum, qui liabitu carnis inventus
tatius dicere poterat: inititim Evangelii, vel princi-• est ut homo? Illis enim evangelistis qui ex Leyi orli
pium Evangelii : sed magis abstruse quam usitate! sunt, ut Matthseus et Marcus, dignius quam csete-
eloqui voluit. Sciehdum est itaque hanc distantiami ris, mysterium incarnationis Domini, ex: Levi quo-
esse inter prinCipium et initium, quod principiumi cjueôfiundi, scribere congruebat. Aptum quoque
plures in se senlentias comprehendit, initium autemi erat ut eadem Levitica caro, vel Marcus qui car-
pars est prihcipii, id est quaelibet sentenliola prin-- nalem originem ex tribu Levi traxerat, in se, id est
cipalis intra ipsum principium conclusa. Ergo prin-- in suo animo et inlellectu, verbumvocis inveniret.
cipium Evangelii secundum Marcum tbtum illud in- Ubi nobis est advertendum quod quamvis Joannes
telligauius quod in quatuor principalibus capitulis> Baptista vox, et Christus verbum: nommetur, iiori
de Joanne Baptista refertur. Initium vero inchoa- tamen Christus voeis vel Joannis , sed
potius Patris
mentum esse ipsius prmcipii, id est prophetieumt Yerbura est vel Filius. Possumus tamen Jesum
ipsum
illud vaticinium quod de ipso Joanne prsecursores verbum vocis, Jesum
incongrue dicere verbum
283 \SfeDUL¥:SCOTI 2gl
Joanriis, qiii vox hbminatur, quia Yefbiim vel Chfi-i- A . esse agnoverat. Totus iiaque dieittir vel pleritisvel
stum prseeufldo prcedicabat. Nam verbutiV voeis,i, perfectus, quia plena ct perfeeta de Dohiino retulit.
verbum vel sermonem, quem vox Joquitur, dicBre e ln primis diciiur,-sel in pfincipalibus Evahgelii siii
possumus. Noh qtiod Jbannes illud verbnm gemierit,t;, Ibcis : non eiiiffl peroffltiia iii mediis rieque itt iilti-
sed quod tanqtiam vox, ipsiim Vefbuih, vet Chri^ i- inislocis, lotus tota protuiit,.Cum multa iri quibus-
stum, prophetando anteeesserit. Quis enim dubitet;t dam tota prcetefmisit, sed iii priihis toths Iiaectota
quod vox nostra prius sonat, tit posimodum verbumu breviter narravit;, exposiliorieift videlicet' "deserti,
audiripPssit? '":' ; '. jejunium huffleri, teritatioiiem diabbli, corigregatip-
Illud auteffi quod ait : « qtiod iti cohsonanf.ibus s nem bestiariim,: et Iriinisterram angelprum. Ubi."ho-
perdidefat,'-»' quasi inextricabilis nodus esse vide-i- taridum qiiare jgjuniumnumefi,' et ribri potius nume-
tuf. Nairi si liujus argumenti effeetor sic diceret,:, fuin jejunii dixefit, ttisi quia emineritiof est nunierus
quod consonantibus prodidefat, ut esset sensus,, quam jejunium. Npn 'ehiffl huirierus pfoptef jeju-
quod Marcris hoc verbum vocis, vel serfflbnem i nitiin , sed propter sacraltiiri numerum, je|uniu|n
Joannis, eliaffi aliis evahgelistis siiiiul clriri Mafcoa iiiud'.ttft\'m^fum^
cbnsonantibusj fflariifestaverat, facilis iiitelligeniiai' ... quadragenarius riumeros .magiiuiri iii se liiysteriurii
essel. Sed cum non procliderat sed petdidetat, ini *" coiiiinel, et ab hocillud jejliiiium pfoprii juiiSest
exemplarihiis seriptum habetur, perquifendum estt ipsius quadrageiiarii nuffleri. Cilf aiitein totus hcec
qtiomodo Marcus hoc verbtim vocis in cotisonanti--' lota protulerit?« Ut instituehs, inqtiit, Iios ad intel-:
bus aliis evangelistis perdiderit. An forte in Ipsiss ligendum, > et reliqtia usque : « .rioil negafet. >
lioc verbuffl vocis tion invenefat, ut hoc sit perdere»" Aptum namqiie eral ut singula Dominica gesta quasi
qiiod est non inveiiire? Coristat liamque quod myste--: iu brevi ptigillo sive tabella astririgeret, quia sicut
rium incarnationis Ghfisti Marcus Petri apostolii iiihil est fastidiosius prOlixitate, ita riiliil est gratius
diseiptiliis, tam ex proplietica quani 6x apostblicaV i'l' lucida brevitate. Ut nec sic auclOritatem faeice rei
doctrina perceperat. Tamen verbtim divitice vocis,, demefet." Auctoritatem ribmuiat auctbfale magiste-
vel Christum, secundum deitatem Yerbum esse Pa--: rium, quo ex Ore Petri apostoli de dictis et factis
tris, in cbnsonantibus evangelistls , vel Matthceo } Dbminicis Marcus fuerat instrucths". Efgb .siciit ex\
et LtiCa, qtii secundum quosdam, iit ecciesiasticaj,: magisteiio Petri apostbli ipsani factarii fem, id est, .
dicit histO;ria>ante Mafctim priino sua cbriscripsere3' geslam Dominicani histofiam didicit, sic decurtans,;
EvangeKa, monslratum iroii ihvenerat, siquidem hoc3 prout; Spifilus sanctus ejus ihtelleetumgiiberiiabat,
verbi mysterium aliquando moristrandum soli Joannii'_. eamdemhistoriamlitteris tradidit, ettamen deipsis
tanquam altius volanti aquilse fiierat feservandum., quse scripserat, tacendo et celandb fiihil dempserat.
Et crim Marcus vocem clamantis, hoc est Jbaiinem,, Siccraesho bperi e-vangelicoperficieridb plenitudinem
vbcem fuisse dictum, etiam aliis evangelistis eonso-;-; n.on negavit, dum plehum opus" ex oiiiriibus quse-
nantibus, invenerat, Christuni qubque verbum vocis,,-' scribere coeperat, licet bfevi sermone, perfecit. ..
licet iioh iii alioriim sciiplis, tamen in se, id est irit'-' MarcumItaque ad opus evangelicuniVdivina"prce-.
siia merite, procul diibio invenit. Quamvis itaque.:: destinatione fuisse electum," et qiiod nulla,;occasione,
Mafcus in eonspnaritibus evangelistis, vel Matthceo f;' pVcedestinatioDoniini possit impediri, attendafnus
et Liica, ipsum Joannem nOmine vocis iiunCiipatumi iri eo quod sequitur. « DeniquC ampuiasse sibi post
esse iiiveiierat, taitten verbum vocis, vel unicum Deii fidenipollicem dicitur, * et reliqua usque:«episcopus
•Filium, nohiine Yefbi designatum, in Coiisoiiahlibus s fuit. » Mos fuefat Hebraici populi ut nullus iniio-.:
evangelistis rion legerat, dtim lieque adhuc beatiiss nestam habens in eorpPre fflacularii, ad' sacerdp-
Joannes arcanuffl ipsitis Yerbi mj^stefium scriptisj tium perveniret. Quo iiiystice insinuatum est ut
mbnstraverat; cpiod tameii Yerbum in se, id est, ini nemo peccatorum fflaculis cOntaminatus sacerdoiio
suo ihtellectu, diviha fevelarite gfatia, "Marcus pfo- dignris sit. Quod Marcus secundmh litteram atteii-
cul dubio invenerat. Neque enim sahetuffi evahge-j) . jv dens, propter humilitatem ampulavit sibi poliicem,
lislaffi , quitempium Dei eleelum erat, mysteriuffl; : ne fasligium melioris sacerdbtii .quasi jarii reprobus :
. verbi divinse vocis latebat, quamvis aliofum evange- -' - asceiideret.-Sed in eo
ipso quo: se indigrium sacerdo-,
listafum sciiptis hoc verbum noh didicerat. . tio cestimavit, magis factus est digntis. Nam se-..
Sequitur : '« Denique et perfecti Evangelii opiisi cunduni divinam picedestinatioriem, rioii u:l,cunque.:
intrans, » et rehqua usqtie : ( protulit angeibrum. i sacefdos vel doctor, sed. etiam pfseclaiissinise.iir-,
Perfectuni Evangelium dicitur quod per trieiiniumet ; bis Alexandrise episcopus exstitit, ut qul Grceco:ser-\
semis post perceptum ab Joahne baptismum usque. mbne Evangelium scripserat, Gfsecis ibidem ha-".'."
ad (eiiipus srise passionis et resurrectionis ab ipso,"' bitantibus et ctinetis Africsegentibus, quasi terrce "
Domino fuerat prcedicatum. Ideoque per hominisi inaquosse, clivihi dogmaiis fiuerita niinistraret.
formam Marcus ;designatur, eum ea prcecipue quce! "His expositis, bfevjs arguirienticonclusip subdi-;.
homo Christus in carne gesserat, breviter eriarravit, tui':« cujus per singiilaPphsscire, J etfeliquausqiie: ,
omisso sciliCet Verbi, quod est Christus, mysterio, «volumus agnosci.» His.senlehliolis bihnibus;verbum .,
atque earnis genealogia quam in'pribribus evangeli-; quodest volumus.per; zeugnia stibneeteiidum..est,,-:
stis; id'est; Matlbcebet Luca; pieiiitef descriptami 7; Ut sitsenstis, cufus pef ^hgula bpiiS sclfe^volumus,
287 SEDULIl SCOTl 988
etiam, quod est laude prseclarius, usque ad ipsius>A Evangeliunf, sed sola legis constituta persuadenl
Pauli sub Nerone principe confessionem. Quod di-- esse sectanda. Contra hos evangelista Christum jam
citur « serviens Domino sine crimine, > significatt natum fuisse ostendit, et hoc non sine idoneis testi-
quod virgo intactus, sine fornicationis vitio, castam! bus astruit, sed omni prophetatione indubitahiliter
duxerit vitam. Hinc apte sequitur: « nam nequej approbat, ut omne os reprobum obslruatur. Et cum
uxorem unquam habens neque filios, septuaginta( nonnulli hoeretici Christum in mundum yenisse, nori
et quatuor annorum obiit in Bitbynia plenus Spi- tamen veram carnem habuisse, sed sethereum cor-
ritu sancto. » Yalde consequens^ esse videtur, pus suum de ccelestibus traxisse dogmatizabant,
ut si uxprem non habuit, iilios quoque non ha- non minushos quamillos idemvitulus spiritualibus
beret. Quod certus annorum ejus numerus de- cornibus convincit, dum Christum secunduin car-
scribitur, non vacat a mysterio. Nam denarius3 nem et conceplum et ex Maria yirgine natum fuisse
numerus propter decalogum perfecliOnemdesignat. asserit. Ob hOc itaque cornutus evangelista labora-
Septenarius numerus seplifprmem Spiritus sanctij vit, ne alii laborent. Bos spirituali stylo exarante la-
gratiam exprimit. Itaque quia Lucas legis decalo- boravit, ne Grceci fideles a veritate discederent,
gtim, prseslante Spiritus sancti gralia, impleverat, -. Christumque, qui est veritas, relinquerent, et in
recte in ejus setate hic numerus suppuiatur : unde3 " erroris fiexibus laborarent.
et Spirilu sancto plenus esse refertur. Alia quoque pars causseostenditur cum subditur :
Quo vero tempore, vel quo loco, seu pro quaj « dehinc ut in principio Evangelii, >et reliqua usque:
causa, suum scripserit Evatigelium, mox declara- «inchoata. > Non solum, inquit, propter Grsecosfide-
tuf cum. subditur : « qui cum jam scripta essentt lesLucas in opere evangelico laborayit, sed et alia
Evangelia, per Matthseum quidem in Judsea, perr causa ejusdem operis exstitit, hbc est, quod ipse
Marcum autem iri Italia, sancto instigante Spiritu, Lucas a beato Theophilo postulatus erat, quatenus
inAchaise partibus hoc scripsit Evangelium, signi-_ Christi Evatigelium conscriberet, quod et Lucas in
ficans etiam ipse, in principio ante aliorum evan-_ prpcemio sui Evangelii indicat, id est Evangelium se
gelistarum Evangelia alia esse descripta. > Tempuss Theophilp poscenle edidisse, et quod in Spiritu san-
et locus conscribendi Evangelii est, quia post Mat-_. Ctoad hoc ministeriuto electus fuerat, contestans in
thseum et Marcum, in Achaia suum scripsit Evan-_ se completa esse Evangelia, quse ab aliis pseudo-
gelium. Causa conscribendi Evangelii est quod non- evangelistis erant non perfecta, sed prave inchoata.
nisi instigante sancto Spiritu illud opus scripsissee Sed in principio sui Evangelii non Christi genealo-
commendatur. Sed et aliam multiplicem fuisse cau-. , giara proposuit, quomodo Matthseus in suo fecit
sam ejusdem operis adhuc declarat, ila subdens ;: Evangelio, sed potius Joannis tanquam prsecursoris
« cui, extra ea quce ordo evangelicce dispositionis s Domini nativitate, quam in aliis descriptam esse nmi
exposcit, » et reliqua usque : * elaboraret. » Ordo 0 viderat, praesumpta, sic tandem apto temporis ordine
velratio evangelicce dispositionis illud exposcebatt conservato, Christi nativitatem aut genealogiample-
ut non solum tres, id est Matthceus , Marcus et.(, niter enarravit. Unde sequitur:« cui ideo postba-
Joannes, sed potius quatuor evangelistce, adjuncto0 plismum Filii Dei, > et reliqua usque: « permissa
scilicet Luca, Christi Evaiigeliura conscriberent.;, est. > Non caret ratione quod post Chrisli baptismum
Hoc namque apud Deum ante tempora scecularia a Lucas ejusdem Salvatoris genealogiamedisserit. Hcec
fuerat prcedestinatum, hoc postmodum per quatuorr namque facultas repetendsenativitatis humanse,evan-
animalium formas prcefiguratum iuit et ostensum. u gelistse a Doffiino concessa est, et quaimis a fine
Sed prseter illa prcedeslinata, pra^figurata et osten-,_ sepluagesimceet seplimse generatiOnisin Chrislo im-
sa, qusead ordinem evangelicsedispositionis perti-_ pletce, ipsa series genealogice per filios in patres
nent, ea maxime necessaria et multiplex causa hu-h ascendendo recurrit, non proprio tamen principio
i_ caret. Etenim a principio, id est Ghristo, qui est to-
jus evangelici laboris exstitit, quateiius Grsecis fide-
libusventuri in carnem Dei Christi manifestata esset,(;p< tius creationis principium, retrograda genealogia
humanitas incipit, ut quomodo ad patrem principium recurfit,
Sed unde illa manifeslarelur? « Omni, inquit, sic a Ckristo principio exordium ipsa generalionum
prophelatione, »id est, per omnem prophetationema"' series sumat.
illa fuerat manifestata. Nam, ut beatus Lucas ina Sequitur: « ut requirentikus demonstraret, » et
exordio sui Evangelii pleniter narrat, conceptio et,t reliqua usque: « indisparabilis Dei. > Sludiosis et
aativitas Dominica, et ab archangelo prsenuntiata,, prudentibus evangelista intimare curavit ih quo ar-
et ab omni sexu, tam viris quam feminis, et abD cano mysterio rion per Salomonem, quomodo Mat- .
angelis hominibusque, demonstrata est. Sed in hiss thseus, sed per Nathan filium David, introitum recur-
omnibus ob hoc evangelista pro studio elaboravit,t rentis in Deum generationis apprehenderat. Sed quo-
ne idem Grcecifideles nuper in Christo renati, Ju- modo ipsa genealogia in Deum recurrit, protinus
daicis fabulis deciperentur. Constat enim quod& declaratur cum subditur:« admisso; > hoc egt, cum
usque adhuc reprobi Judsei Christum in carne ve- :- admissione seu receptibne in ipsam genealogiam in-
nisse denegant, et alium Christum venturum essee disperlibilis Dei, id est summi Patris, qui est a Filio
coDfingunt:ideoquespreta Christi gratia nequaquam n . inseparabilis. Tanquam apertius diceret: Apte Deus
285 EXPOSITIO IN ARGiJMENfUM EVANG. LUCJE.
et Evangeiii iri se dieta disrionere volumus, et divi- Apfsestat, Deus \est. > Htiric sehsiiiri Apbstblus" ita
nam in.cafneDei iiitelligere naturam volumus, qtice scribit : Ego plantam, Apollo rigdvit, Deus autetti,.
nps priiimm requiri vblufflus,'• dehihc inquisita incrementum dedit. Apostolus plantat, dum in vinea,,
agnosci volrimus. Qiibd ycro ait, disciplinam legis Dominica, vel in Christi Ecclesia , fideitiradieando.
nos in Marcp agrioscefe, tain propheticas senten- labbrat: Apollo vero, tam baptismale cjuam subse-
tias quam testimonia ex divina lege suinpta, ubi- qhenti exhortatibnis doctrina, eosdem irrigat: Deus
cunque Jn Eyarigelib Marci introducimtur, non in- taihen incrementum fidei suis fidelibus tribuit. Ergo
congrue accipimus. Ssepe namque noriiine legis et; ; et qui plantat et qui rigat, tiriiim sunt, quia id-
llpsaiea lex, et prophetia, et psalmus,, designanluf.;. ipsum credunt, id ipsum, desidefant: si quidem in-
Ilaque hujus argumenti reperlor pro slio labore se quirendb, inveniendo, exhbrtando, docendb, veii:-::
mercedem. accepturum sperat, . Sta subjiingehs :'.;; tatem apprehendere desiderabiliter exoptant.-Ex:
« habentes .niercedeni exhoftalionis • qui plantat et quibus et tinus ftiit hujus argumenli reperior.
qui rigat, nnum sunt, qui autem ihcrementiim Finil in argumentum securidum Matcum. ::: ':':
:mmwmwm:: m , LUGAM.
(Mai.,ibid.)
Lucas nalipne Syrus, Antiocheiisis, arle niedicus, B tionis in Christo impletse, repetendce a pfineipo
discipulus apostolorum, postea vero Paulum secutus riativitatis humance poteslas permissa est: ut requi-
usque ad passionem ejus, serviens Domino sine cri- l-entibus demonstraret in quo apprehendens erat,
mine (nam nCque uxorem unquam habuit, neque per Nathan Filium. inlroilu feeurrentis in Deuffl ge:
filios), septuaginla et quatuof aniiorum obiit in rierationis admisso, indispafabilis Dei: tit pfcedieans
Bithynia plenus Spiritu sancto, Qui, cum jam Scri- in liominibus Chrislum suum, perfecfi opus homi-
pta essent Evangelia; per Matthseum quidem in iiis redive iii se per filium faceret, qui pef David
Judcea, per Mafcum autem in Italia, sancto insti- patrem venientibus iter prcebebat iti Gbrislo. Cui
gante Spiritu, in Achaice parlibus hoc scripsit Lticcenon inimcrito eliam scribendoruffl apostolieo-
Evangeliuffl : significans etiam ipse in prrncipio ante ruffi Actuiim potestas in mysterio datur : ut Deo iri
alia esse descripta.. Cui,extraea quce ordo evan- Deum pleno, et filio perditiohis exstincto, ofatione
:
geliccedispositionis exposcit, ea maxime necessitas ab apostolis facta, sorte Doinini eleclionfs numerus
laboris fuit, ut priniuta Grcecis fidelibus omni pro- complerelur; sicquePaulus consummatiohem ,apo-
phetatione venluri in cariiehi Dei Chrisli riianifestata stolicis Actibtis daret,quem diu cohtra sllmulutti re-
hunianitate, ne Judaicis fabulis-atlenti in s,o|o legis calcitfahteni Doinimis eiegisset. Quod legentibus ae
desiderio tenerentuf, ne vel hcereticis fab.iilis,'et G feqtiireiitibus Deuni etsi pef singula expCdiri ano-
stultis sollicitalionibus sediicti;exciderent a veritate, bis utile fuerat, sciensfameh quo operantem agri-
elaboraret: dehinc ut in principio Evangelii, Jpannis eoiam oporteat de fructibus siiis edere, yilaviihus
nativitate pfcesumpta, cui Evangelitim scriberet, et publicam curiositatem, he non tam voleiitibus Deuni
in qup electus scriberet, indicaret : contestans in yideremur, quain fastidientibus prodesse.
se completa esse quse essent ab aliis inchoata. Cui Explicil qtgumenttim.
ideo post baptismum Filii Dei, a perfectione genera-
'} EJUSBEM--SEDULir-SCOTr \
HXPOSITIUNGBLA IN ARGTJMEN.TUM SECUNDUM LUCAM.'

;(Mai.,ibid.) :.
In hujus argumenti exordio, eyangelisicehomen, D emirientiam transcenderat. Unde et Syrus ilomina

genus, palria,et arshumana, coeiestisqiie disciplina, tus, qiiod interpretatur sublimis, scilicet fidei me-
brevitef ostendituf cum dictum,est: « Lucas Syrus, "ritis subliniatusi Hic ex pauperialis silentio, quod
Antiochensis, arte medicus, discipulus apostolorum, 'Antiocbia sonat, ad evangelicas delicias translaius
poslea Paulum seculus usque ad passionem ejus, est, ut quod prius propter iiiopiam scientice longo
.serviens Dominp. sine crimiiie, » iicec pinnia ma- Silentio propalafe noh poterat,;postmoduin ccelesti
;gnaro eyaiigelistce laudem oslendunt, Unde;el Lucas . .doctrina opulehltis effectus, tkesaurbs -evangelicce
elevaris vel consurgens interpretatur, quia divina doctrihce largiter dispensaret. Hic piiniitus aposlo-
prcestante gratia, de vitiis ad virtutum culmina coii- lorum discipiilus," postea Paulum magislrurii gen-
surgens, ac vefitatis luceni eieyatis nientis oculis titim, quasi gehtilis, et virgo virginem secutus fub-
videns, ex corporali medico, iu spirituaiis medici rat, noii taritum ad Evangelii praJdiealioHei», se<l
riie gubernarida, LipsSseari. 1619 edituni in 8, me-A brum eplstolarum receiiset, quem ait ineipere Sedu-
morari a Eabficio, fortasse :in paucis sehedis mss. iius Scotigena: Estautem liotissimuniqupt.docli vaii
quas ad sextum volumen paratas reliquit. Addit religiosi sub Carolo ejusque posleris ex Anglia alque
Schoellgenius, Freherum ad Petrum de Andlo de Hibernia (qucc tunc erat Seotia) in Gallias ad Ilbr
Imperio Rom., n, 16, scribere, se annoex1612 hunc rentissimam Caroliiigioriim aulam veiieiint, prseser-
libitim anecdotum Sdprelum parare, eodem h- tiffi post Aicuirii niagnairi apud eos regnatbfes glo-
bello octo disticha adducere Nicolaum Cusanum de riam. Annum quoque scripti libri prseeise mihi vi-
Concordantia cathoi,, prsef. lib. m. Non iriyenio; deor deprehendisse. Etenim Sedulius, cap. §, phg.
quisnam alius librum viderit, auf de eb locutus fue- 28, Carolum Magntim postremutii iri Rbfiiarils impe^
rit: neque indignuhi optis certe est qtiod ad hujus ratpfibus nominat, et riiox addit, a Deo fuisse «ddr,-
temporis novitates conyeHendas recudatur. Exstat in dinalum Ludpvicum imperatorem. Illud, inqham, vo-
cotliceYat. Palat. 591,:etc.Js, cap. 9, laudat pieta- cabulum adqrdinatum, yidetur. prorsris sigfflficare
lem Caroli Magni, e'tLudovici (fiiii) qui rbgnare cce- imperii cuni patre societatem, quce Ccepitarino 813;
pit (post palrem) anno 8U; adeoque Sedulfus hujus Caroli ullimo; sequente enim excessil e viyis, solum
operisauctor ante sseculum ix non floruil, et videtur post se relinquens Ludovicum imperatorem. Librl
esse ille ipse quem laudat Hepidaronus, et fortasse igitur orlus extra annum 815 slatui vix potesf. Hiric
Sedulius Seolus, cujus manu Psalterium grcecum etiam factum puto, ut titulus non singulafilef de Re-
scriplum recenset Monlfauconius Palceogr. Gr., 11L ctore Christiano sitposilus, sed pluraliter, quia duo
7, p. 256. » Hactenus Arevalus. Unus ergo Sehoett- Christiani rectpres illo anno erant. Alque koe opere
genius Scpli Sedulii hoc editum opus dixit, et qui- -, ,1perimperii provineias vulgato, Sedulii nomen cele-
•D
dem alieno teslimonio fretus. Jam vero etiamsi id bre evasit, ita ut auctoris clarilatem quinto post edi-
forte dictum sit vere (de quo dubitare licet), nihil tioneffl anno Hepidamnus adnotaveiil. Neque inutilis
tamen impeditquominus liber ex hominum conspeciu Ludovico Ccesari liber fuit; eleniffi his qubque Se-
usuque ereplus, ineditorum instaf haberi possit. dulii prceceplis ad regias yirtutes informatus, cle-
Nunc ad meas quoque ihanus Palatinus codex venit, inentissimus et jiistissimus princeps evasit, et feli-
qui non est aHus, rit suspicor, quain ille ipse a Gbl- gioiii ac prcelatis ejtis summe addictus. Certe post
dasto olim in Germania visus : etenim id exemplar illos veteres Constantinum ac Theodosiuin ririlliprin^
aimo 1619 in Paiatinatu apud Heidelbergam adhiic cipes religiosiores fuere quam Caroli Magni majores
erat, neque Romam nisi anno 1622 cum Palalina ac posteri, quorum illustrem memoriam et annales
bibliotheca migrayit. Cuin vero hunc codicem et tan- retinent et alia innumera monumenta testantur. Est
tulce molis ct summceraritalis esse viderem, veritus autem hic ipse Sedulius Scotus, cujus in divi Pauli
sum ne quo casu aliqiiaiido periret, atque ita opus Epistolas exslant Gollectanea (hujus voluminis col.
priscum, et pro illa cetate non coiiteiiiiiendum, sem- 9), in Matthseura autem conservabantur Parisiis
plterno exilio intercideret, Hceepotior, inquani, gra- mss. apud Jesuitas, leste Labbeo. Kobis quidem nOn
viorque libri impiiinendi mihi eausa fuit.
-" injucundum accidit ut tria Sedulii opusciila lectori-
II. Etsi aUtem vocabulum Scolus ad Sedulium in biis offerremus. I. Exposiliones in argumenta Evan-
«odice noil adjungitui%attamen de re dubitare pror- geliorum Mattbsei, Marci, et Luccc, quas torao IX
sus non.licet; Etenim Hepidamnus in suis Arinalibus Script. vet., p. 159-181, exbibuiinus (supra, col.
ad annum Christi 818 sciibit: Sedulius Scblus cla- 271). II. Prsesens opuseulum de Rectoribus Christia-
rus habetut. Ilem Trithemius (quanquarii Sedulios C nis. III. Explanationes in prcefationes sancti Hiero-
varios confundit) poslfemum ihter Sedulii Operali- nytai ad Evangelia (infra) (q).
(a)Latince eruditionisstudiososriolohacobiter no- glossmsecUndiUbri de nupliis Phiiologim et Mercurii,
tilia fraudare, nempe me scholia qusedani in -prisco Mynei Martiaiti Feiicis CapeUceAfri Carthaginierisis,
codice vidisse ad Marl. Capeliam, pnjus In calceJitr quas ferlur composuisse SEVERUS scholasticus utbis
teris quadratis legilur hcec inscriptio : Expliciuht Iiomm.
SEDUIiII SGOTI
LIBEB
DE RECTORIBUS
.CHRlSTlAKI^
AD CAROLUMMAGNUMYEL LUDOYICUMPIUM V
v
:: •::.-:.:'.- .;-.;_, .'.:!' :::,.': (Mai.,lbid.) .-
INCIPIT OPERiS PR.EFAflO SUBSEQUENTIS. D Esse queat, fectore bPhb populoque beato.
Oinne ministerium trifido quod prseminet orbe, Ob hoc coeleslum transcurrens prata librorum
Arte gubernandum. Sunt artis plurima doiia. Flofida corigessi vobis, rex, inclytaserta,
Omnicreans Dominus terras, mare, sidefa, coelos Quse capitis vestrse mentis diadema perornent,
Arte creat, tolum pulchrum regit arteque mundum. Sceptraque giorificent Chrisli doniinantia nutu
Arlibus egregiis sapientia celsa Tonantis Atque salutiferas divini dogmatis herbas
Prceposuit liominem eunctis animalibus orbis. Pollice decerpsi nardo redolente calalhis.
Ars cuffum fegitat, iiayes ars rite giibernat, Suhiite de liquidis Israel fontibus undas
Atque triumphalis res artera bellica spectat. Quse satient bibulum prcedulci rorepalatum.
-Indiget
" artis apes. Sic.ut res publica felix Gloria nam regum, nitidis el sleinmala sceptris
" yidesis capitulum 9
289 LIBER DE RECTORIBUS CHRISTIANISMAI. — PRiEFATIO. 290
Pater in Ckristi genealogia admittitur, cum Adam A , locum Judce proditoris suppleverat. Unde duodena-
filius in eadem genealogia pronunliatur, quoniam rius numerus, qui mysticus est, divina disponente
ipse Pater a Filio inseparabilis est. Alii namque et Sapientia, fuit completus; ut non tantum undecim
loco et tempore a filiis suis sunt dispertibiles. Quia sed potius duodecim apostoli essent. Duodenarius
vero summusPater semper in Filio, etFilius in Patre quippe numerus magnum in se contmet mysterium,
inseparabiliter manet, in eadem filii etiam secundum quemtres p;uater, aut quatuor ter, consummant.
carnem genealogia pater admitti debuit. Perquiren- Illudque nimirum insinuat quod sanctse Trinitatis
dumtamen est cur per Nalhan filium David, intro- fides per qtiatuor mundi plagas ore apostolico prse-
itus recurrentis inDeum generationis exordiri fertur, dicari deberet, qui duodenarius numerus tunc in
cum non ab ipso Nathan, sed potitis a Chrislo series apostolis pleniter fuerat completus, Deo in Deunf
generationum recurrere incipit. Nisi forle introilum, pleno, et filio proditionis exstincto, cum post trium-
non totius genealogiceinitium, sed quolibet in loco pbalem resurrectionis et ascensionis Dominicce glo-
in quemlibet patrem, generalionis ingressum intel- riam Christus Deo plenus, discipulis claruit, quando-
ligere debemus. Sequilur : ut i prsedicans in homi- iidem discipuli, visoDominopleni erant lsetitia,pleni
pibus Christum suum, t et reliqua usque : i in Chri- Scripturarum scientia, pleni quoque mustp spiritua-
slo. i Paterintef homines Christum suum prsedicat, Blisgratise; qua plenitudine miser Judas caruit, ut
non solum crim ad horam baptismatis vox paterna cum vitseauclorem morti tradidit, ipse vitam amit-
de nube intonuit dicens: Tu es Filius meus dilectus, teret, ac pessimam sibi tanquam pessimus morlis
in te mihi complacuit, sed et quotidie usque ad con- occasionem inveniret. Sequitur : sicque Paulus con-
summationem sceculi, unigenilum Filiura toto orbe summationem apostolicis Actibus daret. Sic, id est
lerrarum per ora doctorum evangelizat, quatenus ut Lucas apostolorum Actus scribendo, in Paulo
opus perfecli hominis, id est, opus Dei, quod est ipsos Aclus apostolieos consnmmaret, id est in.quo
perfeclus homo ad imaginem sui condiloris recrea- ipso finem illorum faceret, quem diu contra stimu-
tus, redire in se per Filium faciat, dum nefflo venit lum recalcitrantem Doniinusclegisset. Hoc ita potest
ad Patrem, nisi per Filirim, quomodo nemo venit ad intelligi qubd fortasse Dominus Pauluminioco Judce
Filium, nisi Pater traxerit eum. Ad hoc eniin attinet statim elegisset, nisi quod diu contra stimulum Dei
illud qubdprotinus adjungitur : i Qui per David pa- recalcitrabat. Sed hcec euncta diligentioribus expo-
trem venientibus iter prsebebat in Christo. > Nam in nenda relinquiraus, ne in vulgum ctincia hsecmyste-
eo quod Matthceusper palres in filios seriem genea- ria propalare videamur. Unde etiam hujus argumenli
logice Salvatoris enarrat, hoc specialiler insinuat, repertor subintulit: i Quod iegenlibus ac requiren-
cum per Patris notiliam pervenitur ad Filium. In eo C tibus Deum, > et reliqua usque: • proclesse. » Hsec,
vero quod Lucas per filios in patres recurrit, illud inquit, occulta mysteria utiJe quidem fuerat ut a
procul dubio indicat quia nemo ad Patrem nisi per nobis per singula exponereiitur,, quod tamen non
Filirim venit. • egimus, scienles cpiod operantem agrieolam, id est
Sequitur :"t cui Lucce non immerito eliam scri- doctorem quemlibet, oporteat noii tantum de alienis
bendorum aposlolicorum Actuum poleslas in myste- sed etiam de suis fruclibus propriis edere, quatenus
rio datur. J Non sine arcani gralia roysterii, idem copiosum afferat fructum. Nulli namque dubium est
Lticas Actus conscripsit aposlolicos, cui Deus illi quod cibi alienis dentibus commoliti nauseam gene-
tanquam apostolorum dilecto discipulo, qui nonnun- rent. Quod ne fiat, nos vulgarem ivitamus curiosita-
quam geslis eorum intererat, hane potestatem contem, ne fastidiosis lectoribus plus aliencecuriositalis
cesserat. Quod protinus mysterium panditur cum Aitio,quam proprio elaborata studio cupientibus, sed
subinfertur: « ut Deo in Deum pleno, » et reliqua potius verilatis amaloribus et inqiiisitoribusaliquam
usque : « Dominus elegisseta Nota Jiistoria est, sic- utilitatem conferre videremur ». j
ut in Actibus apostoloruin refertur, quod oratione D Explicit in argumentum secundum Lucam.
,ab apostolis facta, ceciditsors super Matthiam, qrii
a Hactenus Cpdex Yat. PaL scec.ix, adeoque contemporaneus fere Sedulio ipsi; desideratur commen-
tarius ad argumentum Joannis. j
MAJI PR/EFATIO
SEDULII OPUSGULOPOLITICO SEQUENTI.
'Mai.,Spiciles.Rom..,tbhi. YIH.)
I. Utrum Seduiii Scoti opus de RecloribusChtistia- seniorem, cap. 2, num. 61. i Goldastus, ut exLab-
nis prelo committerem, parumper dubitavi, quia nec beo, ntim 45, liquet, possidebat ms. opus Sedtiliiin-
deeratqui semei editum diceret, et tamen eruditis scriptum de Regimineptincipumi Schoeltgenius, qui
plerisque omnibus ignotum erat, neque in publicis bibliothecseFabricianse medii et infimi sevivolumen
bibliolhecis, quod sciam, exstabat. De hoc ita scri- sextum edidit, referl, Sedulium de Rectoribus Chri-
bit Faustinus Arevalusin prolegomenis ad Sedulium stianis ct convementibusregulis quibus esl respubtica
lniliter subjiciunt, tanlo magis ad glonosse dignitatiss A _ nium verborum folia profluere devitet; quarto cuui
eminentiam sublimiter asceridunt. Quis autem nonn gloriosorum principum prudentiam simul et verba,
miretur quantos honores Domino prcefatus.Salomon n nec non divinse Scripturce eloquia super mel et-.fa-
rependerit, postquam regni sceptrum Deo auctore•e vum mentis faucibus Sapificet; quinfo cum perni-
siisceplt ? quam sapientissima devotione templum n ciosceactionis omne dedecus perpetrare expavescat;
Domini construxerit atque mirifice ornaverit? quan- i- sextoverocum si qua sunt laudabilia, si qua sunt
tas denique pacificas hostias Deo obtulerit? Hinc lC gloriosse dispositionis opera magnifica insigniter os-
fructum sucedevotionis atque orationis percepit, sic- ;. tendat, ut qui interius coram Domino devota fulgescit
ut apparens ei Dominus locutus est dicens : Audivi vi voluntate, exterius coram populo sermone clarescat
orationem tuam et deprecationem quam deprecatus es >s et opere. Quem decet trinam observare regulam,
coram me; sanctificavi domum hanc quam mdificdsti, {, terrorem scilicet et ordinalionem atque amorem. Nisi
ut ponerem nomenmeum ibiin sempilemutii; et erunt it enim ametur pariter et metuatur, ordirialio illius con-
oculimei et cor meum ibi cunctis diebus. Tu quo- )- stare minime pbterit. Ergo per affabilitatem et benefi-
que, si ambulaveris coram me, sicut ambulavit pater »f cia procuret ut diligalur, et per justas vindictas non
tuus in simpticitale cordis et in mquitale, et feceris is , proprico victorise sed legi Dei studeat ut metua tur.
omnia quw prmcepi libi, et legitima niea et judicia ia B
] Huttc ergo oportet esse humilemin suis oculis, sicut
mea servaveris, ponam thronum regni tui super israelel seriplum est: Rectotern te posuerunt, noli extoUi, sed
in sempiternum, sicul locutus sum Davidpalri tuo di- i- esto in illis quusi unus exipsis (Eccli. xxxn, I). Nec
cens : Non auferetur de genere iuo vir de solio istaelel solum juste hominibris, sed sui corporis et anima;
(III Reg. ix, 5-5). Itaque si ille rex Salomon pro ro dominari passionibus, quatenus rector jure queat
sacra devotione proque construenda domo terrestriri liuncupari, sicut quidaffi sapieris ait: Rex erit, qui
Domini, tanfam remunerationis gloriam habere pro- D- recte faciel; qui iion faciet, nOn erit. Sit ergo con
meruit, quam insestimabilem habebit glorise palmam m silio prudentissimus iri sermone, nunc ut possil ter-
si quis Deoamabilis rector sanctam perornaverit Ec- c- ribilis; scepius vero gratia dulcedinis affabilis, victor
clesiaffl, quse est Dei vivi spirituale tabernaculumi?? libidinis, superbicealquevesance ferocitatis, amicus
Sed hsec quce breviter stylo prosali diximus, aliqua ia bonorum et inimicus tyraiinorum, hostis criminum,
versuum dulcedine concludamus. liostis vitioriim, in bello cautissimus, in pace con-
Quisquis fiorigeri sceptrum fert nobile regni, stanlissimus,fidelibus promissibnibus prbbatissimus,
Primum Celsithrono vota precesque fefat, divina kumanis prsepOnens, subjectos deterrens a
In cujus sacro sunt oinnia numine sceptra, malo, invitans ad bona, remunerans copia, indui-
Et pax nobilium, vita salusque ducum. Ggentia liberans, ex malis bonos, ex bonis; faciens
Nam regale decus radians diademaque regni oplimos. Sit sanctus et utilis rei publicse, clemeritia
Est timor altithroni sanctus amorque Dei. comraendabilis, in bonitate conspicuus, pietate, for-
Lilia florigerum comunt ceu lactea campum, titudine, caslitate, justilia prceclarus, vir optimuset
Ut rosa punicei scbematis ore rubet, apice principali dignissimus, Dei .'timorem semper
Sic justus rector virtutum flore virescit, prse pculis habens, et secundum Omnipotentis de-
Germinet ut fructus mentis in arce sacros. creta, justa perpensans judicia, qui dat salutem re-
Pulchra Saiomonem decoravit purpura regem, gibus, et pmnia qiioccunquevult facit in ccelo et in
Nec nonDavidis fulgida sceptra patris, terra et in omni creatura; quia ipse est Dominus
Sed magis interius prudens devotio cofdis omnium, cui omne genuflectitur cceleslium,tettesifium
Ornavit juvenem glorificando Deum. ctinfetnorum (Philip. n, 10), in cujus manu omriis
Instar luciferi nileat res publica vestri, potestas in ccelo et in terra, qui est rex regum, et
Exortuque novo splendida vota gerat. spes gloricejuste et pie dominantium.
CAP. II. Qui regit affectus animi, rex jure vocatur,
Qui apicem regice dignitatis, Domino prsestantej 16^ Et fluxas carnis qui domat illecebras.
ascenderit, oportet ut se ipsum primum regat, quem sm Quamvis qui fulvum superat yiftute leonem
divina dispositio alios regere ordinavit. Rex enim a Rex teneat clarum laudis honore ibcum;
regendo voeatur. Tunc autem hoc nomine se vera- •a- Sed plus est laudum fastos calcare superbos,
citer appellari intelligat, qui semet rationabiliter gu-
;u- Iram ceu rabidam mitificare feram.
bernare non ignorat. Rex itaque orthodoxus summb- ib- Magnus et ille cliiit scevos qui friverit kostes,
pere studeat, ut qui subditis bene concupiscit impe- •e- Lauriger ac victor clara tropcea refert.
rare, aliorumque errafa disponit corrigere, ipse mala ila Gloria sed major comptum ccelestibus armis
non admittat, quse stricte malus corrigit, et bona na Hostes aereos vincere posse ducem.
quceimperat, ante omnes implere contendat. Sex ex Est magis imperium mentem frenare per artem,
autem modis bonus rector sese laudabiliter regit: it: Quam si quis habeat triplicis orbis opes.
primo quidem dum illicitas cogitationes animi seve- ?e- Nam templum Domini justi mens regia fulget,
ritate reprimit; secundo dum salubria consilia tam »m Fit thronus excelsi judicis ipsa Dei.
ad suam quam ad populi utilitalem pertinentia per- er- Comitur illa domusflavo speciosior auro,
iractat; tertio cum otiosa et inutilia seu iloxia inala Justiticesolem gaudet habefe suum,
m LIBER DE RECfORIBtlS CIIRISTIANIS. M
Dcigmalasunt Doniini, nec non excmpla priofuni, AJusieregrianVuinqu^ ;".""'-"
Gestaque nobilium proecrum famosa per orbem. Explicii prwfatio, .
Artibus his vigeat vestri res publica victrix, - iTecum priticipium, finis, rex Chrisleque, teeum.
Atque gubernelurînullis feliciter annis, Alpha pperis famuli sis, Detis, wque fui.
Doriec sideream vos ascendatis iii aulaiti,
ffiCfiPIUNT .«AMTULA EJUSDEM': LJBM;
I. De eo qu.odpium rectorem, accepta polestateregali, nivola inteiilaque sollicitudinefavere debeat etsvnodali- :" :
primum: dignos Deo ei Sanctis'ecclesiis dicare
hoiiores"' bus conveniibus.
—' XII. De eo qiiod saluberrimisantistitum:admonitiqiii-
oporlet.
JI. Qnaliter rex orthoitoxussrnietipsurnregere dcbol. bus et "correptionibuspio.rectori.obleniperare. sit glorio-
III. Qua arte el induslria momenlaneuniregnum stabi- sum.
lin polesl XIIIs Dezeloborii rectorisrationabiii; aCj.pietatiper^-
IV. Dc regia potrslale non tam opibns ct lidnciaforti- jnixio. : : .. ... ....,.....'-
XIV.De duce iit
Ciirislianb, oon irisua et siiorunifor-
tudinis, quamsapienliaeuUuquepieta.lisperornaiidfl. Dominoconfidat...
V. Quaiitasacri rnoderaminissollicitudo erga uxorem -"..tiludine,:_ed:iii
.XV.De eo quod irainineniibushosliliumbEllorumfra-
et..bberos: propriosque domesticosab eodeni est exhi- goribus divinunisit iroplorandumauxilium.
.benda. .... - XVI.:Deadversissi forte eontigerint. . : ";:
\"'VI. Quafesepiisiiiarjos et amicos bonumprincjpemJia- ' XVII.De non siiperbiendopostoblatam ' eliam ab hosji
i)ere decet ;* " -n bus pacem, seii prosiratos iiostes.
'•;".'"' a
r:'Yll. QoEe.resmalps principes faciat. : 'XYJlL".Grîiarnm'ac'ben'ivoIa-vDta.{ibst'pa'i:ei_i.'_euî<ct
et
yill. D.eavarisvel jmpiisregibus, quanta per eos- riarn Deoreddenda. , , s
deni-populummala, vei Spsosiiitio-ivina. consequitur. XIX.De privilegiis;sancta. inatrjs Eccleslae"_'pio"'-reff
IX, De xege pacilicoaumE clementi. Yelquibu.sdanda elore conservandis,ac dignisecclesiarumpraejpositis atque
--:..
siiht beneficia. '...'--..- rninistris.
X. Quol columnisregnum justi regis sustetilalur, XX.Quaiita ignominiasuperbos, qualisqiie vel quaiita.
- XI. De eo quodbonus princeps ecclesiasliciscausisbe- gloriaiiic et in futuro principesorlhodoxoscomitaiur. ..'
INCIPIT LIBER SEDULII
DE RECTORIBUS CHRISTIANIS ET CONYENIENTIBUSREGULIS QUIBUS EST RES POBLICA

RITE GUBERNANDA.
: CAPITULUMPRIMUM. serit stius domihns atque magisfen Hinc piissimi et

Postquam regale sceptruni regnique gubemacuia gloriosi principes pltis se ministros ae servos Ex-
rector Christianus suscepeiit, piimum quidem gra- celsi quam dominos atit reges hominum nuncuparl et
tiarum actiones atqrie condignos Omnipolenti san- esse exsultant. Unde beatus Drivid rex et prophela
.clajqiie;Ecclesise honores opbrfet ut rependat. Res _ eximius ssepeservuffl Dofflitiise nomihat.-Necrion et
etenim pub.Ii.ca:tunc suo inilio pulcherrime coiise- inclytus Salomon ejusdeiti illitis Oriihipoientem de-
cratur, curn regia sollicitudo et sacra devotio sancio precans, inter cajtera sic ait : Respice ad oratioriem
superni regis tifflore simul et amore aecenditur; "servitui, eiad preccs ejus, Domine Deus meus; audi
cunique de gloriosa Ecclesia?.utilitate provido consi- hymnum. et orationem quam servus'iuus oral cotam
Jio procuratur; ut quem xegalis purpura cajteraque te hodie, ut.siat octili tui aperli super. doinuni de qua
regni insignia, exterius condecorant,, eiimdem Jau- dixisti.: Erii nomett meumibi (III Recj;vni, :28j 29).
dabilia vota erga Deiim etsarictam Ecclesiani inte- Uncle et celeberrimaj inemdria3 niagnusConstan-
rius perornent; quia nimiriim" ad temporalis regni tiiius imperator, credito alque perfecto salutaris cru-
fasligium tunc insigniter aseenditur, cum omnipo- cis el catboIiCa?fidei myslerio, ciim la3tanti,ejusim-
tentis regis gloria ve) bonor pio sludio pertraclatur. perio etiam religio valde florebat, non sibimet arro-T
Pius itaque princeps suimni donatoris omnium vo- gans, gratias oriinipolenti Deo referebat, quia mini-
luntali et.sanctis praeceplis obedire magnopere stu- •
strumopportunum erim habere dignatus fuerat.Deus
deat, cujtis 'superna voluiitate atque ordinatione se sui consilii.,Ec.ce imperator eminenlissimusplus.gra4
ad culmenregiminisascendissenon du.bitat, testarite tulabatur se Dei fuisse ministrum, quam lerrenunl
Apostolo qui ail : Non, est potestas nisi a Deo; quce p habuisse imperiuni. Ilinc ipse, quia minister stipernse
, autem iunt, a Deo ordinaiq sunt (Rom. XIII,1). voluntalis ftierat, a Britatinico maii usque ad loca
Quahtum se.bontis rector a Deo ordinaium esse co- .Orientis.regnum dilatavit-pacificum; et^quoniam Om-
gnqscit, tantum pia sollicitudineinvigilat, quatenus nipotenti semetipsum subdiderat s:, cuncia lioslilia
omnia epram ©eo et bominibus secundum trutinam bella, qusesub eodem sunt gestaj pqtenlialiter atqne
rectitudinis ordinabiliter disponat atque perpenset: fideliier superavit. Construebat et; amplis opibus
Quid enim sunl Christiani populi rectores, nisi mi- Christi dotabal ecclesias. Hine ei superna gratia
nlstri Omnipolenlis? Porro idoneus et fidelis quisque triumphales concessit Iiabere victorias. Quia procui
est minister, si sincera devotione feceril quse ei jus- dubio sacri rectores quanto pliis se Regi reguiri hu-
1S9 SEDULII SCOTI
iud guod"scriptum est: Seatus est qui invenit sa- A j Quaevolaverunt subito per selhram,
pienttam, et qui afflnit prudcntia (Prov. m, 13), cae- Ac penelrarunt Domini sabaoth
teraque quse in laudihus sapientise describuntur. Ille Aurea tecta.
Itaque rector vere beatus est celebrandus, qui splen- lpse pcrccpil docilcmque sensum
doreffluminatur sapientioe,quse est fons consiliorum, Mcnte lustralus, sapiensquc factus.
fons sacrae religionis, eorona principirm, origo vir- Insuper regni columcn gubcrnat
tutum, in cujus comparalione omnes preliosarum Gentis Hebraea!.
claritatesgemmarum vilescunt. Ha;c caulissima est Quid valel flavi nitor omnis auri ?
in consiliis, mirabilis in eloquiis, magnifica in opc- Oslra quid prosunt rosei decoris?
ribus, forlis in adversis, temperans in prosperis, ocu- Gloriai quid sunt Scylhicieque gcmmse?
losa in judiciis. Haec suos amatores ccelesli gratia Quid diadema ?
venustat, et lanquam sidereum firmamentuin eosdem Orba si mcntis acies hebescal,
claiiiieat, sicut scriplum est: Justi fiilgebunt quasi Lumen ut vcrum nequeat lueri,
stellse, et iulelligentes quasi firmamentuni: Unde disccrnat bona, prava, justa
Hsec Salomonem pra? cunctis terrse regibus subli- Fasquc nefasque.
mavit, quia illani amavit ab adolescentia sua, et B ] Ergo rcctori dccus est amare
amator factus est decoris ejus. Tinde sicut in Regno- Te Palris Verbum sapiensque lumen,
rum libris legitur, ipsi apparuit Dominus Salomoni Chrisle, qui sceplris dominaris orbem
per somnium nocte diccns : Poslula quod vis ut dem Celsaquc regna.
tibi (IVReg. n. 9). A quo cum Salomon cnm esset Cujus in dextra requies bcata
puer, cor docibile postularel, ut judicarc posset po- Constat, in lseva locuplesque gaza.
pulum Domini, et discernere inter malum et bonum, Glorite princeps humiles coronans
tale responsum a Domino recepil: Quia postnlastii Tollis opimos.
verbum hoc, ei non petisti tibi dies multos nec divitiasi CAP. V.
aul animas inimicorum tuornm, sed postulasti tibi sa- Rex pius el, sapiens tribus modis rcgendi minislc
pientiam ad discernendum judicium, ecce feci tibi serium gerit. Nam primo se ipsuni, quomodo in supe-
cundum sermones tuos, et dedi tibi cor sapiens et in- rioribus oslcndimus; sccnndo uxorein propriam et
lelligensin tantum, ut nulltis ante te similis tibi fuerit, liberos suosquc domeslicos; tertio populuin sibi
nec posi te surreclurus sit. Sed et luec qum non postu- commissum rationali ct glorioso moderaminc rcgere
lasli dedi tibi, divitias sciticel et gtoriam, ul uemo debet. Bonum itaque principem non solum sibimct
fuerit similis libi in regibus cunclis relro diebus. Si |C dominari oporlet, dum amalis declinet, etqiuebona
autem ambulaveris in viis meis, et custoclieris prmcc- ,sunt eligat et finuifer teneatj sed .c.tiam alios sibi
ptamea, et mandata mea, sicui anibulavit David pa- coniulictiores, uxorem yidelicet, liberps atque do-
ter tuus,longo$faciam diestubs(III Reg^m, 11-14). ineslicos, provida sollicitudine ac familiari charilate
0 quam ineffabile est divinoe targimenttiffl gratiee! gubemet. Hoc auteni; facieris duplieem thesaurizat
quse si recto corde et pia intentione.poscitur, plusi sibi glpria. palmam, ut dum in se ilonus et sanctus
donat quam quod rpgatur. Ecce rexSalofflon noni sit, alio.s sibi; coiijunctps bonos faciat et sanctos,
argentum, noti aurum, non alias opes terrenas, sed juxta Psalihistam, qui ait: Cum sanclosanctuseris, ei
sapientigegazas poposcit a Domino. At qui simplum cumvirq innocenteinnqeenseri.s.(P£at. xvn, 27), elre-
recte postulaverat, duplum accepit. Nam non soliim liqua. Non enitti sufficit propriam habere honesta-
dilatus est sapientia, sed et sublimalus est indita tem, nisipiidica. e't caslascpnjugis, necnon etiam fi-
regni gloria. Unde regibus terrae egregium datur lioriim et comitum ac ministrprtim pudore decpretur;j
exemplum, ;quatenus spiritualia dotta plus quam car- dicenteDavid: Arribularisin viqimmqculatg, hic mihi
nalia pio desiderio ab Omnipotenti exposcant, si miriisttabat (Psal. c, 6). Nani sicut liliuin agri alip-
diu et feliciter in hoc saeculo regnare desiderant. ruffl olerum ac viplarum multiplici pulchriludine
Iêcet igitur amabilem Deo principem discendii D vehustatur, et sictit luna stellarum splendore cir-
liabere volunlatem desideriumgue ccelestium, Sic; cumslantium gratms emicat, ita niniirum rexjustus
enim vere et cor habet in manu Dei, et regnuffl cumi ac sapiens aliorurii societate bonprum perometur,
pace muitis annprum curriculis, favente Domino, gu-• Is ergo perspicaciter proctiret ut non solum npbilem
bernabit. > pulchram ac divitem, sed et pastam, prudentem
Qui cupit rectpr probus esse judex, <juoqueatquein sanctis vlrtulibus morigeram habeat
Lance qui justi trutinaque gaudet, conjugern. Nam quantum cpnjux jure est cpnjunc-;
Inhians pulchri terebrare falSa tior, tantrim aut felle maliti* noxia fit, aut mpruin
Cuspide yeri, dulcedine mellea. Etenini mulier inepta dpmus esl
Luminum patrem rutili creantem ruina , divitiarUffl defectip , iniquorum saluratio,
Splis ac luna. nitidique cosmi omnium malprum et vitiorum eonimoratip; quaedi-
Poscat, ut sensis niteat coruscis versis superstitiohibus multum seexterius prnans,
Ltce spphia;. interiora anim* stiie nescit de.cprare. Quem diliglt
Yota cognoseat Salomonis asqui hodie, odit in craslino. Et sicut p_uidamait: Nau,-.
29? LIBER DE RECTORIBUS CHRISTIANIS.
CAP. III. A celsi gratia stabilire studeat, si transitorium regnum
slabililatis habere
Regnum hujus s_3culimomentaneumvolubilis rotse quod est ei commissum, aliquam
Et quoniam juslus et mise-
vertigini sapientes esse consimile judicavehmt. Nam similitudinem desiderat.
sicut omnis rotse vertigo, qua; superiora habet modo ricors est Dominus, cui cordis affeclu debel inhse-
dejicit, et quoedejecta sunt modo superius extollit, rere, opera multipliciter exhibeat roisericordiaj, ut
ita subilp ereeliones, subito elisiones terrestris glo- multam mercedis gloriam metat. Juslitiam diligat
ria regni sustinet; unde nec veros, sed imaginarios simul atquC custodiat; injusta vero atque maligna
et citius fugitivos honores habet. Jllud emm verum opei;a in subjeelis repudiet, ac laudabili zelo, qui est
regnum est, quod in sempiternum perdurat; hoc secundum scientiam, corrigat. Qui dum sit indivinis
autem quod transitorium est et caducum, non veri- prasceptisstabilis, illius regnum magis magisque in
iatem, sed quamdam mediocriter similitudinem veri hoc saiculoslabilitur, etadasterna stabilitatis gaudia
et permanentis semper regni ostendit. Sicut enim superno juvamine perducilur.
arcus coelivarios pingens ornatus arcuato curvamine Ceu rota. cyclus celeri recursu
celeriler refugit, ila nimirum ssecularis'glpria.digni- Yolvitur, summas reprimitque ad ima
tas, quamvis ad praesens ornala, tamBn est citius Quas rotat partes rapidum per axem
fugiliva. Quaitaque arte et quali industria quanta- B » Mobilitate:
que sollicitudine hseCinstabilitas ad aliquam stabili- Regna sic mundi trifidum per orbem
tatis effigiemrefrenatur? Forte vero aut armorum Gloria3celsum stabilire culmen
violenta fortiludine, aut pacifica tranquillitatis con- NesciunVjlapsum sed habere nofunt
cordia terrestre regnum stabilitatur ? Sed rurstis in Aurea sceptra. 3K
ipsis armis bellorumque fragoribus grandis instabi- Inclytas plebis fuit Israelis i«..
litas inesse cernitur. Quid enim incertius est magis- Floridum regni decus adlevatum - v;
que instabile bellicis evenlibus, ubi nullus est cerlus; Quando servabant sacrosancta legis 's 1
laboriosi certaminis exitus, nulla cerla victoria, eti Mysticajura. vi
Unde pollebat Domini triumphis, ; '
saepeab inferioribus sublimiores superanttiT,nonnun-
quam vero in alterutros vergentia mala eveniunt; Atque crudeles superabat hosles, v-
cosequalia; et qui se praisumebanl habituros essei Dum suam plebem pietas Tonantis
"victoriam,utrique in fine non habent riisi calamito- ,'; Glorificabat. .
sam miseriam. Quanta quoque mala sub ficlo no- Rursus, heu ! quaniis premitur ruin« *
mine pacis proveniunt, quis iexplicare potest ? cumi f Abrahcesanctunispecialepatris, **''
eliam illa pax quaastabilis ac firma inter bonos esse! . Dum creatori sua prPna tempsit * .X
credebatur, interdum per prava malorum consiliai Subdere colla! ,. -
in exitiosas discordiaruni tempestates transfertur. Una sed tantaemedicina gentis ^
Unde in armis instabililas, iri pace trarisitorium vi- Jam fuit volis rogitare celsum, • s"'":i
detur. '••'' Qui potens noscit stabilire regna - ? ,"
Quid ergo aliud restat, nisi ut cor regis et lotai '
Perpete nutu.
' '
spei fiducia non in armorum hominumque fortitu- Principes terra3 Dominopotenti
diiie, neque in pacis transitoria3fallacia, sed in Om- Ferte gaudentes thymiama voli,
nipotentis Clemenlia figalur? qui regnum quod do- Quem tremunt coeliproceres superni ;
navit, sivein adversis sive in prosperis stabilire no- Magnificate.
vil. Cor itaque priilcipis, et fidelis iti miriisterii re- CAP: IY.
gimine devotio, ipsuffl non deserat a quo tantumi Omnis autem regia potestas, qua3 ad utilitatem
beneficiumet gloriosum ministerium donatum fuit; ; rei publicasdivinitus est constituta, non tam caducis
ne forte ille summus rector indignatus ab eo abstra-- operibus ac terreslri fonitudine^ quam sapientia cul-
hal beneficium quod dederat, si infidelem esse sen-. JJ j tuque divino est exomanda ; quoniam procul dubio
serit quem tanquam fidelem ministrum ordinavit. lunc popiilus.providi arte consilii gubernabitur, ad-
Nam si rex terrenus a quolibet sibi homine infidelii versarii Dominopropitiante profligabunlur,
provin-
dalam auferre valet poleslatem, aliique tribuit quem, cia3regnumque conservabuntur, si regia sublimitas
fideliorem coraperit esse, quanto magis supernus; religione et sapientia perornetur. Namque hominis
universoium donalor, quem nullius perfidia; nubilai naturamDeus hanc esse voluit, ut duarum reriim
fallere possunt, potens est a reprobis sua abstraherei ipse homo cupidus et appetens esset,
religionis et
beiieficia, aliisque prasstare quosidoneos sua3volun-- sapientia3. Est autem religiosa sapienlia saluberri-
tatis ministros noverit esse? Unde et impius ille> mum decus, devotarum lumen
animaruni, coeleste
Saul rex israel privatus fuit regnp et vita, quoniami donumet gaudium sine fine mansurum.
Qui ergo vult
neque fidelis minister exstitit coramDomino.Atvero> gloriose regere, ac sapienter populum gubernare, et
David virum electum secundum cor suum Omnipo- . vehemens in consiliis esse, a Dominopostulet sa-
tens invenit, quem ob hoc in apicem regias poteslatis3 pientiam, qui dat omnibus affluenter,et non
imprope-
sufelimavit,quia illum fidelem fore minislrum elegitt rat (Jac. i, 5), ipsamque sapientiam studiose, laboro
prajsciendo. Itaque prudens rector cor suum in Ex-• simul el amore perquirat j quatcritis ei congruat ij-
rt. PATROL.CIII, 10
529 LIBER DE RECTORIBUS CHRISTIANia S50
eoRStituit, quomodo in libris Regum narratur de A ; servitutem congruam regi orthodoxo de rebus quae
Heli sacerdote, qui filiis suis in cultu divino delin- supersunt exhibeant; ut primo ordine fiat quod ad
quentibus, et populo oblationes suas Deo offerenti divinum, et in sequenti quod ad humanum perlinet
viffl facientibus, insuper et cum mulieribus qua3ob- obsequium. Nam si provida solertia erga carnales
servabanl ad ostium tabernaculi dormientibus peper- milites cura sit exhlbenda, quatenus eis cuncla ne-
cil, et non eos aucloritate paterna acriter eorripuit. cessaria erogentur impendia; et qui plus in bellicis
Quanta vindicta super eos venit, et super omnem tumultibus laborant, et ad profectum rei publicas
populum! Quoniam traditi sunt ipsi filii simul cum devotiores et fortiores, atque utiliores fiunt, plus
arca Domini et universus populus in manus Phili- mercedis et honoris accipiunt; quanto magis provi-
sthlim, et cassusest Israel plaga magna nimis, ita ut dendum de spiritualibus Christi militibus, quorum
triginta millia peditum ibi cecidissent, quoad arca sanctis laboribus et oratlonibus ipsa res publica ser-
Domini capta est;.Duo quoque filii Heli, Ophni' et vatur incolumis et illassa? Hostes quoque visibiles
Phinees, mortui sunt, ipseque Heli cum audiret ar- et invisibiles superantur, copia rerum temporalium
cam Dei captam et filios suos mortuos, cecidit de cuin prosperitatis eventu cumulatur. Sancti angeli
sella retrorsum, et fractis cervicibus morluus est; in adjutorium populo invitantur, serenitas pacis
sicque sacerdotium ab ejus domo ablatum ad aliam B '. redditur, imperium amplificatur. Postremo regia
domum translatum est; nec quisquam de stirpe Heli dignilas et horioiificentia diu atque feliciter pote-
ultra in templo Dominiministravit. state extenditur, ac filii filiorum in apice regni no-
Hocitaque exemplo et aliis similibus, quaeinScri- hilitantur.
pluris sacris refefuntur consideralis, sacratissimi Orthodoxus ac bealus ille rectpr eminet
principes atque rectores non recipiebant perspnas Qui Dei timore mactus alque amore fervidus
adulatorum, mel dulcedinis verborum pravaepersua- Anteponit illa semper aulicis negoliis
sionis veneno intermiscentium, nec consentiebant Christiana quis ubique crescit alma gloria.
fraudibus iniquorum nequiter blandientium; quo- Qui pio tenore servat omne privilegium,
niam si illis consentialur in talibus nequitiis, non Undp regis candidata sporisa Christi gaudeat.
solum ipsi peccantes, sed et eis consentientes pariter Qui lupos rapaces arcet Kquitate regia,
inleribunt. Ac boni et prudentes reges,- quoniamipsi Christiana ne premamur improbis ovilia.
recte vivunt, pio zelo pra3variCantesdisciplinabiliter - Ipse zelotes et instat ardens more fulminis,
Tedarguunt et corrigunt; unde sibi.duplicem remu- Emicans et ultor ensis insequendo reprobos.
neralionis a Domiriopalmam acquirunt, dum male Auribus modestis ille verba temnit aurea,
in subjectis redarguere, et eosdem ad bona verbo «t C X Nemel ore suggerentis det venena tpxica.
exemplis provocare student. Oportel enim Deo ama- Nam colax in ore gestat arte verbamellea,
bilem regnatorem, quem divina ordinatio tanquam Cordis ac sinu retentat intus felle machinas.
vicarium suum in regimine Ecclesia3suasesse voluit, His homunculis resisiat Christianus arbiter.
etpotestatem ei super utrumque ordinem prailato- Scita legum mos et ordo patri&qtie regulas,
rum et subditorum tribuit, ut singulis personis [et Ae Dei colat ministros sanctitale fulgidos,
qua? justa sunt decernat, et sub sua dispensatione Qui Deo placBre norunt ore, corde, moribus.
prior ordo devoteohediendo fideliter subditus fiat. Et His precantibus beatis res beata publica
ideo in bono rectore debet laudabilis intentio esse, Omnibus bonis abundat, sicut arva fructibus.
et bono studio illud providere, quatenus prapositi Principis honor thronizat, ac tropasa buccinant
ecclesiarum Deisuum locum legitinie teneant, eisque LaYtapax ubique regnat quieta gaudia.
ad hoe adminiculum regia clementia tribuat, ut offi- CAPUT XX.
cium suum secundum mandata Dei et sacrorum ca- Has autem paucas de multis, divinas et humanas
nonum institula pleniter agere valeanl; nec eis sa3- historias percurrens, vestra3,dominerex, excellenlia»
culares potestates impedimento fiant, sed potius ad . commonitorias obtuli litteras, vestro amore ad hoc
fidem Dei servandam et cullum justitias perficiendum:" opusculum insligalus, sciensme debilorem esse v6-
faveant. Ideoque, ut in superioribus prsediximus, per stras celsitudinis obsequio; utile fore perpendens, si
singulos annos synodaies fieri conventus necesse qua3sparsini in divinis et humanis elpquiis de qui-
est, ubi ecclesiastica jura et negotia jusle et legitime busdam malis regibus sive principibus leguntur, in
discutianlur. Idcirco diligentissime bono et pip re- unum breviter deflorarem opusculum; unde possit
ctori providendum est, ut sanctificalio nominis Do- vestrum delectari ingenium, et nostra devotionis
mini, qua3 in locis Deo consecratis manet sine ulla erga vestra3 claritudinem intelligentias manifestari
reprebensione, in quantum possibile fuerit, servetur. henivolum queat obsequium. Sic et apes ex diversis
Et tales reetores atque dispensatores in eis consti- fioribus mella in utilitatem doininorum transitura
tuantur, qui sine inexplebili avaritia atque luxuria colligunt, quibus gralissimos favos artificiosa dispo-
res bene tractent divinas, et Dei servis atque famu- sitione componunt.
labus sufficientem victum atque vestitum tribuant, Hos itaque apices velut enchiridion vestri sagaci-
viduisque et orphanis atque pauperibus juxta cano- tas ingenii saipius transcurrendo peiiegat, quatenus
nes provisioriem condignam prinuim impendant, et faciiius animadvertere possit quanta mala malis, et
PATROL. CIII. 11
m SEDULUSCOTi 352
quanta bona bonis rectpribus superna et divina jii- Anoseentes
4 gloriam rcgtim esse invesugare sermonem
stitia, reppndat, Ut (pnini reprpbis prajsenles offen--. el Dei sapientiam, sicut scriptum est : Posside so-
siones, calamitates, captivitates, fiiiorum orbitates, pientiam, posside prudeniiam principium sapienlice;
amicorum strages , frugum slerilitates, pestilentias arripe illam et exaltabit te, glorificaberis ab ea cum
intolerabiles, breves §t infelices dies, diuturnas eam fueris atnplexalus; dabit capili tuo augmenta
•
aigrotationes, mortes pessimas, et instiper selerria ,:ijtcitiatum;el coronainclyta protegette (Proi).iv,5-9).
supplicia retribuit; ita e cpntra justis et sanctis re- Has igitur artes Omnipotenti beneplacitas sludiose
clpribus multa in piaesenti solatia, divitiarumabun- didicertint, juste judicare, humiles ac benevolos esse
dauliam, triumphorum glpriam, pacis tranquillita- erga bonos, superbos vero et invectos in malos; pau-
tem, praclaram sobolis indolem, multOS et felices1 peres alere, ecclesias Dei adjuvare, nec spein in
aiinos ac perpetuum regnum in futurp donal. Nam transitorio et eaduco regno ponere; sed in coelesli
sicut ifflpiis sive prospera sive adyersa cuncta in1 et permanentis semper reghi beatitudine votum ac
exitiosos finesaccidunt, sic eleclisDeionmesadversi- desiderium collocare. Quorum
' exempla et insignia
, iates seu. felicitatis eventus in bonum oo.ncurrunt, gesta, atque felicein transitori» vita3 cursum,
. testante Apostolo qui ait,: Omnia qutem conciirrunt; insuper aeternai retribulionis glori.am vos semper
in honum his qtii secundum propositum vocaii'sunt amare, cogitare, atque ittiitari, domine rex, sum-
micti, (Rom. vin, 28), In adyersis quideni pro tem-' moperedecet. Sic enim Dpminus omnipotens erit
pore exercitati, sed in prosperis abundanter a Do- custos et defensor vester contra omnes adversarios
inino consolati; fastu superborum despecti, sed cce- vestros, quos magriifica potentia sua conteret pedi-
lesli juvamine VictOiiosi. Quorum meritls et sancta-v bus vestris, velbellico seu pacis jure subjiciet, et
rum precuro intercessiptiibus hostes superati, princi- corona grafe sua3vos iri pmnibus adornabit, dies
pes capti, urbes munilissima3 fractse siint tanquami vestros cum felicilate et gloria in hoc sasculoexten-
tela aranese , maria fuerunt pervia, fortia quasque! dens, alque justorum consorlio regum qui Deo pla-
facta sunt infirma, et quas hifirma . •existimabantur" cuerunt in perpetua felicitate constitucns. Et erunt
mox exstiterunt fortia, Aer quooue same vgntis, nu- . filii tui sicul noveilwolivarumin circuilu tnenswtum
bibus et grandine conlra rebefies dec.er-tavit,ultpri- (Psal. cxxvn, 5). Sedebunt post vos in solio regni
busa3tlier igtiibus atque tonitruis super hostes inio- vestri. Dabit els longaivam in hoc mnndo a3latem
nuil, ajquora violentissimas exercuerunl tempesta-- scilicet ac felicitatem, si in viis Doinini ambulaverint
tes, angelica deservierunt mihisteria, sol luna ca3-• alque mandata ipsius custodierint; insuper vero
teraque sidera ciirsuni stabilhi statuerunt, terra vi-- regnuni ccelorum, potestate et gratia Salvatoris et
vos deghVlivitac mortups, ab inferls eadem evornuit.• ^ Domini nostri Jesu Christi, cui esl perpes gloria e\
Omnes euim creaturaj eis erant subjeclce, quoniam' potestas cum Patre et Spiritu sanclo in sascula sa?-
ipsi Crealori corde, verbo et opere subditi perman- eulorum. Amen.
serunt. Quippe quorum erat sanctum studiuin Deum
timere simul et amare, sacra perscrutpri eloquia, Explicit Sedulius de Rectoribus Christimm »•
» Sequuntur in Sedulii codice poemalia xi brevial '. . %. ln qrcasuper corpus sanfti Petri,
de virtutibuSt Deinde de" viliis poematia x. Cuncta•
RCFIMSICVESTIUS GALtUS VIRINLUSTWS
haec, quia neque auctoris neque Kiatjs notain pra3-" EXPR-EF,URBIS
seffcrunt,nunc certe omittenda censqimus. Postremo PROEENEFICIIS DOMINI VOTUM SOLVIT.
carmina in basilica Romana Sancti Petri olim pro- APpSTOLlCl
stanlia, ;qusevidere est apud Gruteriim, inter epigr. 5. In fronle forqsin ecclesiq Sancii Petri, iibi fl?(«-
Christ., T. II, part. 1, Sed pauca quaedam nec ibi,> tuor animalia circa Chtistum sunt picla.
neque apud me in inscript. Christ., Script. vet.
t. V, videbar mihi reperire, qu:e ita se habent: SIARINIANUS VIRINLUSTRIS EXPR/EF,ETCONS. ORD.
I. In dexlro attio sancti Pelri. CUMANASTASIA INL, FEMINA
DEBITAVOTABEATISSI.MO PETROAPOSTOLO MJRSODVIT
Ingrediens quisquis radiantis limina templi, QUiEPRECIBIIS PAPfI5LEONISINVOCATA SUST
Iii varias operum species dum lumina lendis, ATQUE PERFECTA.
Inclusum mirare diein fulgorc perenni.
si
Cuncta micanl, hix lota luminatur in aula.
Ornavit prajsul venerandas Symmachus * a3des, (*) Hic vides epigramniatissetatem.
Priseaque cesserunl magrio virtutis hpnore.
SEDUJLII SCOTI
EXPLAWATIOKES IN PR.EFATIOKES SAINCTI HIEEON¥MI AD

ETAISGELIA, •.
(Mai,,ibid.)
. Beatissimo papw Damaso Hieronymus. Novutn D ', Evangeliorum volumen Romano sermone variis et
opus me faccre c. e. v. Damasus papa cum qitattior. inter se discordanlibus esemplarimis perspexisse^
$55 . EXPLAN. IN PR_EI?AfIO.NES S, HLERON.AD EVANG. . ,|||
fuisseconscrijgtpijsanetum Hierpnymum pia jus- A veri,tatis sappr gratisgme pprcijpiendiis.-.A.rbit.et„
sipne ad hoc cpnm]i-it, fltiatgnus per cpllatipnem * ..coinprpb.atpr. Hpc dists\t jntpr.judiceni ,et ar|»jirflm,
.Grajcprum, sed yeterum cpdjcu.nicprrectpm Eysui- gupd judicis officium , est .ctapinare vel ab|p(lver.g,,
gelium Latino serroorte cpnscril),eret. I|aq\\e tanti .arjbitr^yerp,ininis.teriu.ffl-e§| .aliquiclei\gere ye| rg-
prasulis vptis taeatiisHierpnymus assensit. Mmum futare.. Y,qriqnt, AiscorcXa,^discrepant. Decm-nctm „
qptis, ei reliqpa. .Npyum ppus sp facere, dicit, Eyan- dijudicem, epmprobem,.,Pius tflb.qt, sed pepculq$a
gelium scilicet per authenlica Gracprum exemplaria p.,j. d. e: i. «. p. i. Dpus,pietîs est Ey.a\i.gelipa
eorrectura, acRpmanp sermpne cpnscriptum, qupd verba cuiicfis errpribus eradipatis expurggre,; sed
nerao ajius. antp ips.uroRpnianusfeeerit, et ideo no- quantum ad tpjficam aamulorum ii\yidiam jjii^peritp-
vum ppus appellatur. Satis autem hpiiesle ac vere- rumque judicium attiiiet, in hpc periciilosa praeT
cunde adversfls smulps ,se pxcusat, cum npn praj- sutiiptip esse yidetur, qupd de-alipriim scriplis et
; suniptipsa teiueritate * se hoc fecisse, sed bcatissimi ,errprib,us ipse .jpdjcpt; oiijusîpvti.mppfls, qiii\«iv^
papte Jussipne. coactum se ad hpc pp\is accessisse (Jrapcfeveritati cpnsenlin^m, ,gb( pmmViusle.gen-
. asseypret.. Qqcjis,pr,p ep quod est coegisti, per -phro- tibfls wlt JM^Cpdum, ,Ntm:gi\pi( reyera peric\iipsa
. iiismpp posiipni esse intelljge, pp schemate di.ve.r4a prajsviinptip i\\ hpc. pio lab,p|,e fss.set, Jcijiji nuU,\\s
tempora prp aliis iemppribiis ppnunlur. -Ex-veteri. -.§ rep,rehei\spr yeritatis s,e.cta|pr\foi:miiiai\du§ sU,,nisi
JEx epqupfl esf.Qjms,pergyllemsin., pppre assiimen- .quan|um ad inyidpruni pa3cumj\\îp\\\ni pprtinet-,
duffl est, ul .plena.eonstr.uc|io fiat: noy.unippus. me guibiis. taps labpr quasj perifulpsa prjesuniptio esse
cpgis facere ex yeteri ppere, Vetus. autem ppus dicit videlur. E.t bene. s.\\.um labp,reti(\prajsiipptionem
authenticum quodlibet Evangelium Grasco sermpne npminat., q\ipd \i\illus- antp, $jrm Latinum Evan-
cpnscriptum ex qup novuni opus siium, eprr,ectum geli\iin per recta ' ifjra3cp,r.i\iiiexempiaria îc jior-;
videlicet Evangelium et Latine cpnscriptiim, ,se fa- .rexerit. ,; . - /"..'•'
epre cpacluni testatjrr,. Bnde recte subditur : ulpqst . ;_..Senis.:tnulur,e,iinguam. Subintelligitureiipfav:'
exetnplariq Scriplurarum. ... q.d,. q. g. § $., Exeni- ceden(ibus, periculpsa prajsump.tip e|t, .Senis linr
•
plaiia c dipit npn solum Graecos, sed etiam Rpma- guam mutarie, est cuj\islibet catholici seriis loquelam^
nps Eyangeliorum cpdices ;,.npque splum authentieps Joiigo usu in vitiis trilam et usilatam , informareac
. atqne yerps, sed etiam noyps atque yiliatps librpg , rneliorare. Per linguam locutio yel loquela intelli-
,et niaxime in Latinp sernione cpnscriplps, qui. apud gitur, In quod autem ipsa lihgna mutari debeat,
yarias ;na|ipiies utriusque Jingua3 per tptum terra- subjungit: el cane$centemmmdtin) adi.x- p. Et est
ru.inprbem dispersj sunt. In|pr'exeniplar autem el r sensus : :np.n parvae d.iffipultgtise&\, sed periculpsas
.cpdicem bpc inierest , qupd ppdex sit jam scriptum prsestimp.tianispsse yidetur, ut -ca,nes,ce,ns. m\indus,
quodlibet vplumeh, «Jtiarnsiex ipsp cpdipe adhup id eslhomines in mundp.eanpscentps,pnctppr.istin?»
niliil scribatup; cuni verp ex ipsp al*.ereodex scri- prrprp detprsp , npvuni et per m,e cprreetuiii Eyan?
hatur, lunc exempiar ess.e incipit. |lii}ti .qupque gelipm, ad similitudinem paryulppm discere incir,
. codices, id est decem yel;.eentujn ,seu plures, unum piaut; quatentis senilis lingua nipre puerili ad recte
exemplar appellari possuift, si sensu verbisque nihil loqiiendum instruatur; cum s,enilis letas prje omni-
discrepent. Cpdex yerp npnnisi umun yplumen no- bus tardipr sit ad discendum ;:majprisque difficulta-
minatur. • Jis sit, hos a prislinp usu ad veri'talem revocare,quam
: 2. Sedeam. Gumjacendo vel stando vel recumben- alips cujuslibet a3tatis instruere, Q«is enim doclus,
do sanctus homo yera a falsis discernere possit, in et reliqua psque $acrilegutn. Supra dixit qupd prp-
hoc quod dicit sedeqm, iignitas sancti viri judicantis ptpr hunc tipvum susceptum labprem, ab oninibus es-
pstenditur. Cur auteih yariorura exempiarium arbi- setjridicandus : nunc enumerat qui sint illi omries a
ter sedere jubatur, causam subjungit : et quia inter quibus ipse judicetur , yidelicet do,ctusquilibet ,$ive
$e vttriarit:g- $ i- q- c- g. c. *. 4. Muita,,naroqae dis- . indocius. Doctiim dicit quemlibet in Romano. Evarige-
crepantia in Rpmanis exemplaribus eratj quandp TJlio, .quamyis vilipsp, verbis &e sensibus instruptum ;
-•
pene tpt exemplaria qupt epdipes fuerant; quando indoctum, verbis quidem evangelicis imhutum , «ed
vjx nllus cpdex alteri cp"dicicpllalus, in sensu et in mystipis et abditig sensibus doctrina3 eyangelicaj
verbis concordabat. Gujus erroris eausas ipse itt jiiinns erudituin; Qrii utrique , cum jn mariUSCpr-
sequenlibus pstendit. Idcircp necesse .erat diligentii rectum ab ipso evangelicum cpdicem asgumpsprint,
indagatione discutere, o;ua3sint illa Lalina exeropla- ,et a prima saliya,id est sup Eyangelip, qupd prpljxo
. ria qua3cum 'Grseca concprdent yeritate ; ,ex eujus jam temppre usitatum Tecitant, hpc npvum Eyan-
. iiiiguseipntibp. pene tpta diyina Scriptura in Lati- gelium distare conspexerint, gtatim ypce judiciaria
nuni serinonem translata est. Gum <emmyarii.riyuli. . prpclamabunt., talis-npyi; Eyapggli|1.a\ictprpni f^lsar
turbtilenti esse setitiuntur , fpns purus est -requi- ,ri\im-e.sseptiSacrilegum. Sgiivq.%,pripri, sp!\S!\Fgk
reinjus, atque .px.ai}t)ienticis.exenjplaribps me])eusi *anttm,.erratieuni.-f Sgerileg^tn, furpm, yiplatpreni
a Glossa Teutonica interlinearis, cesqmenepfakti. a GL,^M«siisalivamimbiberant,lieslunleji.

' "r: _.,.v...............-....,...,.,,,. Jnfbibit^
....
!l Gl., fravali. ",,;. keslant.
c Gl., pilid.puoch. . e -Gl.?.errare, tugenare (id est iuegen). '
,
535 SEDULH SCOTI 336
sanctarum sententiarum. Unde autem a temerariis a1 A exemplar tierent. Sed quia tpl erant exemplaria
judicibus arguendus sit, oslendit subjuhgens : quid- pene quot codices, id est quando inter se fere omnes
guid audeatn in veteribus libris a. m. c. Veteres5 codices sensu et verbis variabant; et veruro nonerat
libros, antiquos ac vitiosos Romahorum codices5 omne quod mendosa falsitate varium fuerat; liquido
iiominat, in quibus necesse erat qua3 deerant ad- concluditur quod Latinis tunc exemplaribus fides
dere ; et pro vitiosis, congrua et recta ponere; ett adhibenda non erat. In hac itaque sentenlia ipsos
quae superflue sunt addita, corrigere, scilicet penituss erraticos conyincit, ac si evidenter diceret: Si La-
lesecare atque auferre : cum , sicut ipse in sequen-- tinis exemplaribus fides est adhibenda^ nori multa
tibus refert, plura propiiaque capilula aliorum evati- et varia exemplaria, sed unum absque varietate
gelistarum in aliis'sint addila evangelistis. exemplar habere Latini deberent. At vero Latini non
•4. Huc usque pravas adversum se invidorum ob- unum ac verum , sed varia falsaque exemplaria ha-
jectiones breviter intimavit. Nunc eos arguta dispul- bent; ideo Latinis exemplaribus fides non est adhi-
sione in sequentibus devincit, et seipsum prpba- benda. Nec inirum , centum vel mille aut etiam plu-
bilibus el idoheis carisls defendit simul et expurgat. res codices, si ititer se tiibil verbo sensuque disere-
Adversus quam invidiam d. c. me. c. Invidiam, aliense; pent, unum exemplar appellari, cum etiam quatuor
felicitatis odium dicimus. Sed hie invidiam, falsami B Evangeiia unum Evangelium appellantur, licet et
de se suspicionem * , qtia falsarius et sacrilegus a! ipsum Evangelium ex quatuor voluminibus conslet.
temerariis judicibus Ipse aestinietur, designat. SedI Nec non et niullos Yeteris et Novi Testamenti
qiue sit ipsa duplex eausa, qua se adversus aliorumi codices unum volumen vel exemplar nominare so-
invidentiam dicit cpnsolalum esse, subjungit: quodl lemus.' ,
et tu, qui summus saCerdos es f. i. Summum sacer- 6. Quibus autem exemplaribus seu codicibus fides
dotem,idestsummum pontificem, beatumDamasumi sit aecommodanda, insinuat subdens': sin autem
nominat. Sacerdos autem dicitur quasi sacrumi veritds esl quwtenda de pturibus, et reliqua usque
dans. Cujus piasjussioni consentire laudabile erat; ; cortigimus. Grsecam originem esse dicit authentica
non obedire autem, nota superbias fuisset. Allera\ Grsecorum exemplaria, ex quibus veluti liquidis
quoque causa , scilicet mendosa codicum varietas3 purisve fontibus diyina Scriptura ih Romanum ser-
subditur : el vetum non esse quod varigt, e. m. i. c.. monetii manasse cognoscitur. In quibus fontibus ine-
Solidissimum argumentum c est adversus maledi- ram et simplicem veritatein quaerendam , et corri-
cos d adversarios, quod et ipsi absque ulla contra- genda admonet qum vet a viliosis intetptelibus sunt
dictione ore consentaneo comprobant, veruni seilicett male edita, vel a ptmsumptotibus imperitis emendata
non esse omne quod variat. Sed hajc sententia dili-. ^C petversius , aut a tibrariis dormitantibus .«addita vel
genter invesliganda est. Nunquid enim oinnia qua3 ; mutata sunt: A viliosis interptetibus , id est seu
varia sunl, vera non sunt ? Quid enim magis variumi Grasca seu Latina sive utraque lingua minus eru-
sjt atque discrepans quam lux et tenebras, vila ett ditis; quod ipse iri sequentibus dicit, in Marcoplura
mOrs, dulcia et amara , alba et nigra, formosa ett Luca3 et Matihaei; rursusque in Matthaeoplura Joan-
deformia, et coetera pene innumerabilia ? Nunquid[ nis et Marci; et in casteris, reliquorum , quai in
tamen ha3c omnia Vera non erunt, quia varia sunt ?} aliis propria sunt interserendo, posuerunt. Aut a
Quod valde absurdum est dicere vel credere. SedI librariis dorinitanlibus, id est pervigiles mentis
ita intelligendum est, qupd lux vera non erit, sii oculos non habenlibus, caeca ignoranlia detentis.
quidquam tenebrarum in se mixtum habueiit. Nec;' Autaddita sunt aut mutata, Yiliosi scriptores saspe
vera vita , neque vera dulcedo aut albedo vel for- non solum ex vitiosis exemplaribus eadem vitia
mositas appellanda est, cui aliqua mors aut amari- scriptitant, sed etiam, sua propria incmia, quasdam
ludo vel nigredo, aut aliqua deformitas immixtai superflua addunt, qusedamque viliosa pro rectis
fuerit. Sic etiam quod ait, verum non esse quodI immutant. Nonnnnquam eliam rectum ordmem vel
variat, sentiendum est, quod liquidtim et purumper • _. ^ verborum yel sensuum, sive ulrorumque, transmu-
se yerum non erit omne quod aliquo mendacio aiitt tando perverlunt. Et quod gravius, nonnulla qua3
intermixta falsitatis nebula variatum fuerit. Ideoques valde necessaria sunt, frequenter omittunt. Quibus
Romana Evangelia vera non erant, iti quantum va- quatuor viliis , id est adjectione, detractione,
ria falsitate corrupta fuerant. immutatione , transmutatione, cuncta erroris siiva
S. Quod stalim approbat cum subinfert: si enimi nascitur.
Lalinis exemplaribus, et reliqua usque quot codices. 7. Sed ut reprehensibiles erraticos f notavit, ita
Unumprorsus exemplar quatuor Evangeliorum apud1 et eos quos quantum adhoe institutum 6 opus per-
Latinos esse oportebat, ut licet innumeros codicess tinet, pratermitlendos esse existimat, conipetenter
haberent, tamen ipsi inter se codices nihil in verbis3 enumerat, cum suhjungit; neque vero ego de veteri
et in sensu discreparent; et sic tot codices unumi disputo, et reliqua usque pervenit. Nota historia est,
a Gl., fravallen. « Gl., ungevuren.
lGl., Vuidarsitht,zurtriuuida.' * Gl., fersluoc.
e GL, chleini lisi. « GL, liemeinta*.
dGl., $keltara. Infra : maledicorum\ skfiUatto.
557 EXPLAN. IN PR/EFATIONES S. HIERON. AD EVANG. 538
qiiod Ptolema3usPhiladelphus rex __.gypu petiyit ati _vvenin possunt. Sicuti est illud « Ex Agypto vocavi
Eleazaro pontifice dari sibi divinas Scriptiiras. Ita- filium meum, » et alia plurima.
que LXX seniores, qui in sacris erant eloquiis edocti, 9. Satis autem honeste ac verecunde de sua tan-
Yetus Testamentum maxima cum industria « ex quam de alterius interpretatione loquitur cum dicit:
Hebra30 in Grascum transtulerunt sermonem , quo- sit illa vera.interprclatio, quam aposlqli prbbavetunl;
rum editionem multi orthodoxi Patres -sequentes, ne videlicel arroganler de seipso loqui videretur,
in Latinam linguam terlio jam gradu transtulere. Non "igitut, inquit, de Veteri Testamento, nec de
Pulchre aulem ad nomen Yeteris Testamenti allu- variis ejusdem interpretationibus nunc disputando
dit, cum ipsum nonnisi a granda3vis et senioribus judico; de Novo nuncloquor Tesiamento , quod
refert fuisse translatum; ut videlicet Vetus Testa- Grmcutn esse non dubiutn est, et reliqua usque
mentum veteres et seniores conscriberent. Et quia edidit. Novum Teslamentum proprie vocatur per-
multa etiamutilia a LXX interpretibus, quasi qua- petua. htereditatis coelestisque beatitudinis firma Dei
dam incuriosa oblivione praetermissa sunt, qtipd promissio, pmnibus per fidem in gratia baplismatis
apostolica auctoritas approbat, apte illos seniores justificatis. Testamentum instrumenlum dicitur,
nominat, quas a3tas obliviosa esse a physicis perhi- quod Grajcum esse non dubium est, quia ninii-
belur. Quod autem LXX interpretum editionem •" rum omnes codices Novi Instrumenti primum Graêo
tertiogradu ad Romanos pervenisse asseverat, in sermone sunt editi, excepto apostolo Mattlteo; non
hoe latenter ostendit, propter varios ac vitiosos in- quod ipsius qubque Evangelium Graaco sermone
terpretes, multa vitia in Latinis codicibus fuisse non esset conscriptum, sed quia primitus Hebraicis
conseripta,quando non ex Hebraica3veritatis liquido litteris est edltum , ac dehinc in Gra3cum sermonem
fonte, sed per varios turbuleritos rivulos tertio tan- fuit translatum. JIoc certe cum in nostro sermone
dem gradu sacra veteris Instrumenti Scriptura in discordal, et in diversos fivulorum iramiles ducit,
Romanum manavit eloquium. In hoc itaque loco uno de fonle qucerendum est. ln Roniano sermone
et in subsequentibus incuriam suggillat interpre- variuin et inter se dissonum fuisse Evangelium
tum. sa;pe commemorat, quod non limpido puroque fonti,
8. Non quceroquid Aquila, Symmachus et Theo- sed propler discrepantes ac Varios codices diversis
dotion, et reliqua usque incedat. Ecclesiastica refert ac lurbulentis rivulorum tractibus allegorice com-
historia quod hi tres interpreles Ebionita3 haeretici parat; ideoque ex Graeei sermonis fonte purissimo
fuerunt, qua3 ha3resis asserit tChristura, de Joseph dulcem veritatis haustum quajrendum esse dicit, id
et Maria natum, hominem purrim fuisse, et legem „ est veritatem ex veris Grsecorum exemplaribus quae-
ritu Judaico esse servandam. Symmachus Gra^cus rendam; falsos vero codices penitus refutandos as-
fuit temporibus Severi imp. Sed Aquila Ponticus sub serit. Unde apte subditur : prmtermitto eos codices,
Commodo, Theodolion Ephesius sub Adriano, ambo et reliqua usque quceaddita sunt.lli duo, Lucianus
tamen Juda3iproselyti in eadem historia fuisse legun- et Hesycliius, emendarios h imo falsarios de Veteri
tur, ideoque ex Hebraieis voluminibus quasi Hebrasi etNovo Testamento codices ediderunt, quibus LXX
in Grascum sermonern , quem proselyti didicerant, Interpretum editionem prassumptiosa temeritate
interpretandi periliam habuerunt. Porro Theodotio- absque Hebraica3veritatis considerationec emendare
nem inter novos el veteres idcirco medium incedere conati stint; nec non ad erroris sui cumulum, .in
dicit, quod aliquando LXX seniorum, nonnunquam Novo Testamento quasdam superflua et inepta super-
vero Aquilae et Symmachi editioni consentaneus in- addiderunt. Quorum merito codices pra3lermittendi
venitur. In quo tacile insinuat Hieronyrrius qupd sunt, in quibus ridiculosa emendatio falsaque addi-
ipsi Tfieodotioni, quasi sublilis ingenii viro , non tio perspicue cernitur. Polest et aliter intelligi,
per omnia LXX interpretum, neque Aqufke et Sym- quod pra3faii codices nec revera a Luciano et Hesy-
niachi editio- probabilis fueritvisa; sed nunc istos chio facti sunt, sed sub eorum noniine falso titulo a
nunc illos assequens, nunc qua^dain peculiaria ex -n quibusdam perversis sunt nuncupati. Non enim di-
Hebraica veritate assumeiis ,, elegantiora quaeque cit ipsos codices a Luciano et Hesychio factos, sed
ut sibi visum fuerat edidit. Sit illa veta interpteta- nuncupatos esse confirmat; sicut quidam pseudo-
tio q. a. p. Non ego, inquit, nunc, discutio an sit evangelistajsubnomine apostolorum falsa suaEvan-
etiam illa vera interpretatio, qua ego ipse ex He- gelia prajtitulaverunt.
braica veritate Vetus Testamentum in Latinum 10. Igilur hwc prmsen$ prmfatiuncula, et reliqua
transtuli sermonem, cum evidentissime ipsam veram usque sed veterum. Hocest quatuortanlum Evange-
esseconslet, quamapostolica mecum simulaucloritas lia per authentica Gra3corum exemplaria emendala
comprobet. Multa namque testimonia ex Veteri In- esse proposuimus, omissa de Yeteri Testamento dis-
Strunienlo in apostolicis dictis posila reperiuntiir, putatione, deque variis Interprelibus sive veridicis
qua3non in LXX inlerpretum editione, sed in He- sive erraticis. Signanter aulem iordineni ipsorum
braica veritate, ex qua Hieronymus transtulit, in- describit Evangeliorum cum dicit: quorum ordo iste
a GL, keuuerido, khleini klerli uuistuome. c Gl., keuuerido.

'b"Gl., puozzila puoch.
SE9 . -' SEDULriSCOTI 540
esl, Mattliwus, Marais, Lucas, Joannes, propter dis-- A stis per epsderiV'distinctos Canones, sirigula qiia^qtie
cretionem ostendendam ad falsa Evarigelia, qua? ai in Evarigeiiis capitula, utrtirii eadeiri, Vel viciria, vel
quibusdam pseudoevangeiistis sub quorumdam slvei sola "siri't,coghV>s'ceie possft. iEaSbhiaiitein teapittila
omnium apostolorum noraine pisenotala sunt. METU- . surit qii"__ iti verbls, et i"nseristi ririliuni iritei se dii-
vufMJtw.autem loqiiitur, ipsps scriptores pio scrl- tairien habeiit. Viclria ver_, riomiriaritui, qrise vel la
-ptis Evangeiils nomiiians. Proprie eriim dicefetuf, verbis' Viei'iii -ieristi, iseuiri tifroqiie, Ut, 'quanidahi
quoruni ordo isle est v.azaMK.SK.OV, x«t« Ma/r/bv, similifucliiiemhEibereriosciiritur, ita !ef"expaile non-
xa.« AOUXKV, zerra 'iwKvvav.Caiqmo. Calanio iiripe- miiiam 'disslfiiiiitudmein habeiVt. Sola vocahiur,
rare » seribere est, sed maluit tropice loqui. Huic ; propVTaquseqiieapud feIrig*ulo;s evaiigelistas C-pituia;
autem ordinem quatuor Evahgelia sumpserunt a dif- Seci sola Iri deciriibeaiiohe; 'eaderiivei-o vel viciria iri
ferenti iempore conscribencii. Narn prifiio Mattliaeiis, aliis lioveiil cattotilbiis sparsirii posita reperiuhftii.
êcundo Marcus, deliiric Lucas, posiremo Joaririesi Cura igitiir apeito "cWdice,"qtiodlibet Iri Evaugeiio
Evangelium scripsit, Igiiur quatuor laiitum Evarige- capitulurii persjiexerls, Varione qiihlibei'ex noveiri
lia s.e emendare promiliit. Sed qualis sit ipsiusi earioriibiis, reperto, "piociii cluMo cogno-Cesqrii et
emendationis modus, utrum scilicet in verbis ei iii qiiot "evarigelista. ipsrini capituliim edicierinl; -aique
sensu, an in solis verbjs, an potius iri soio sensu B • eocierii,"urio seli piuriiyus cohcordaritibus evangeii-
pertiirbato, ipsa correctio fiat, breviter explanat stis, perspecto ac Vecltato lcapitulo, tiirririi iderri ari
subdens : quce ne mullum a lectiohis Latinm, et reli- vlciriuin sit ipsurii apud diiOs, aiit ties, aHlqtiatuor
qua tisque nt fuefant. Faellis setisus est ad inteiii- eVarigelistas capitulurii statito pr_.nolabis. Siri vei-o
genduni; narii se asserit ea iaii.um corrigere qusei. declriirim carionerii supei^scripirimeSse Videris, pio-
sensuin videbantur inimutare, rit iionfiirii i> dever- piiiirii -ejiisdeiii evarigeiistse queiii recitas, curicta
borum. foliis, quam clesensuuni frucfuosis thesauris eiroiis nebiila •subfracta, capitiiiuiri "esse noii dubi-
procuraret. Hbcautem fecit, ne si verha et sensum fabis.
per omnia quae-ffiscrepabant loca comgeret, riimia 15.' Queiri detestandiirii eiVoreni 'cb'mjie'tente"r "cie-
suioperis novitate cunctos Pffenciens, a'b utllifate ; scribit cuniait : tnagnussiquidem, et reliquausque
tairi riiagriiiicl laEpris exclu-fcfei.' iiiveriiariiur.iri "Latiriis -cridieibiVsiltios praeciptie %r-
'__.."Soleiit auterii saricti 1'aires proptei charita- r_riS'iriodo'scievlsse diclt, •adjectloiielii-videlic'...'et
_ein 'rioh soliim "ab aliis postulata iinpiere, veiiinl inirtiriiatiorierii:Adje_i.oheiri ih Illis Vapitulis ijuai iri
etiariiquiedamiitiiissima et necessaiia acidere. "Qiia quibtisdaiii -evangelistis "pliisposita, in aiiis qui irii-
yiittite beatris Hieronyriius pr.ecii.us, hon soluni nus dixeruiit sunt addita. Imniiitatiorieiri vero quo-
Eyaiigelia, sicuti jiissum ei fuerat, corrigit; seci'G fies 'qililibet teiriefaiius a^dslriiiliiridiriemilliusEvaii-
etiam quasdam insuper npvas ac valfe hecessafias geliij 'quod piiriiuin jpse legerat, iesetera Evahgelia
evangeiici voluriiinis regulas desciipsit; de qulbiis etoeiTdaVerit, alla scilieet verba pr'6, aliis, lieet In
corisequenter edisseilt, cumsiibait: canqnes tjuoque, eodeiri sehsu, ponehdo. .JJride accidit ut 'Prilriia qtise
®reliquatisque expressiiiius. "Cariories%Grxce,hk- yariis "inWcis viclria vel.sola iepeiiuhttii, in aliis
tiiie regiilse' dicririfur; quoruhi riomine riori solum evarigelisfis Iriiinutata VeJ "addita porieieiiiur. Nain
evarigeiicas, sed geileialiter oriiries quasiibet rioirma- vTcitiairrimutata; sola veio, quai etiaiii propfia ;di-
les regiilas appellare solenius. Jpsos "itaque Evarige- ctfntur, Surii addita. Eaderii 'airtehi, qiiia nulla se-
Jiiiriirii 'Vatioties,nori^siiapropiia Iiidustiia s, setl ab cutacitiihCTfaiicoiuhi ffisliittatipirem ia.io Pxigebaty
aiiis iliustribiis et sapleritibus viris invenlos, in lieViniitVta hec addita frieiririt.
Laiiriuhise asserit traristuiisse seimoneln. Tres aii- li. iQuseVittffctir etiairi aliPsduos eiroiis modos,
teiii 'Ca3sarea;sleîmus,tinam CaesareamCapiiadocise, qiiiiius "Laiiiitim Evatigelium Viliatuiri fueiat, 'scili-
qule "est metropoiis Syiias, et diias iri t.rra pioirif.- c'ell'de.raciioriem et trarisiriu.atiohem, Iri noc locP
sioiiis, 13 est Cassaream Pliilippi ad Vadices morifis riori coriiihemPr&t..Acl qurid respdrideriduiri, qnod
Libani, et*C;esaream Paia3stina3 qua3 est in litiore - erroreni edium iiic "speciaiiter redaiguit, q'ri'ipleia-
maiis Magni sita, quse quondarii Tufris Stiatonis queaddeiKlP stia ihtlustiia, •riohimllavero irirmiliari-
dicia est, iihi nepps iierodis ab aiigeio "peicussus cio,"qiiat_iPrEvahgeli<aemendarida esse cerisueiuiit.
est, "et Coirielius 'ceriturio "bapiiisatus, crijus Ca3sa- Cfeterum !f ciuaîecta et pleriafia suWt, yel iriiriuere
reasEusebius chronicorum scriptoi, hisloiiafum ex- Vei trVti-iiliitaie, Hitiosa iiegiigentia Vrtiosoiuhi iri-
p(isft6i,."noi'SsiWs:episc'-p^ . terjiietWm,y.elTibfaiioram dofmltarititfhi, siCut'etia;iri
fSV.'Ob 'qtias vero 'carisas Xcariones iivaligelio- siipia dicttimest, Contiiigll. Potest aute'm'ri6hiitie
riiiri -iofM slrit *ai;pe riidihati, eoiitiriiio !explahat: iihmutatioiiis, etiaffl transiliiitatip, adjectio et detiai-
'quodWquis&e'cUtiosis «-,dtreliqua'usquec(i_(no-Cflf. Ctiolnielligi. Chm enirii"cruodlibet'cifpitultfmpro aiio
Wpceni, inqiii-t, ;ol)eaiisatii Vahories'•expr'e'ssim'_fei capittilo 'jjdriebattir, atitmajus pf6 mitiofi, 'in"qtib
id est interpretati sriirius, •quaterius quilibet studio- qiifedam adjeetiri fiebat'; aul minus pro itiajori, in
a Ergo Setlulius iegebat in textu Hieronymi ca- «i Gl., kletii.

lamo imperaviinus,nontemperavimiis. ..: '« G\.-:yf&rslclinen,ftriiki%tjefrMn.
h Gl., nols so ftlo. : I Gl. andarstaboi
"c Gl.j kerihtida;
3-1 EXPLAN. IN PR.EFATIONES S. HIERON. AD EVANG. 5.2
quo detractio erat; .aut a^qualepro asquali capituloi A J secundus, ubi inler tres; tertius, ubi inler duos
inimutabatur. Notandum aulem quod f.sTcovufiixwr : evangelistas consonanlia habetur. In quarto limite
ipsos evangelistaspro Evangeliis npminavit. Qualii iJJe modus collocandus est, in quo nulla concordan-
auteia remedip, vel quibus regularibus normis prae-. tia, sed absoluta singularitas evidentissirne cernitur.
fatis erroribus succurratur, suhjungit: cum itaque3 Notandum quoque quod hic numerus x canonum in
canones legetisêt reliqua tisque testilues. Quomodo ) qualuof Evangeliis, attestatur. doctrinam evangeli.
per distinctos canones cognoscantur, quse sunt ini camdecalogo legis esse concordissimam. Cseteruin de
Evangeliis cadem vel vicina vel soia, supra ex.po.si-, - numero et ordine eorumdem canonum, in Plena-
tum est. Nunc notandum est, quod similia nomi-- rio a, de quo et ha3c exeerpta sunt, reperies. liiiid
nando, eadem ac vicina capitula ilesignat. Quid1 quoque notandum quod pra^faticanpnes non omnes
eniui plus simiie dici potest, quam quod idem autt in singulis evangelistis positi reperiuntur. Nam in
vicinum est? Mattha3p octo positos esse videbis, excepto octavo
15. Ostenso in superioribus canonum numero,,, et lioiio canone. In Marco sex,,prsetermisso tertio,
modo ipsos canones propriis definitionibus describitt quinto, septiino ac nono canone. In Luca septem,
dicens :in7canone priino, et reliqua usque ediderunt, exceptis quarto septimoque canone. In Joanne sex,
In primis seiendum *est, horum canonum quatuorr B 3 pra3ter secundum, quintum, sextum et octavum ca-
esse modos; primus modus est, in qup quatuorr nonem positos reperies, sicuf etiam superipr cano-
evangeliste poncordant, qui primum ,solur_modo 0 num descriptio manifestat.
canonem continet. In quo primo canone quatiiorr 17. Nuiic ad ipsorum argumentationem J>canonum
species esse videnlur : aut enim unus evangelistaa stylus sermpnis vertendus est, in quo prorsus ar-
semel in uno aliqup capitulo aliquam causam ex tptoo giamentofructus et ulilitas cujusque canonis subtili
vel ex parte dicit, aliique tres diversis capitulis mul-1_ cansideratiorie disculitur. Singulis vero Evangeliis,
pliciler narrant. Aut dtio semei, et duo multiplici-i_ ab unoiricipiens usque ad finerri librorum, dispar
ter. Aut omnes sequaliter, hoc est semel omnes,i, numerusincrescit. Per singulosEvangeliorumcochces
quando quatuor evangelista3nonnisi singulis capi-i_ bipertitusnumerus, capiluiorum videlicet ot cano-
tulis eumdem sensum exprimunt. Secundus canonum xx num, qui est ad invicem dissimilis, singulis capitulis
modus est, in quo tres evangelistae consonant. Sedd appositus, id est superscriptus habetur; qui uterque
ipsemodus tres canones complectitur; in quibus is numerus, ab uno, primo scilicet capitulo atque ca-
tribus canonibus tres formulas reperiuntur. Nam 3i none, iri singulis Evangeliis incipiens, usque ad fi-
aut unus semel, et duo multipliciter; aut duo semel,.1, nem cujusque Evangelii perordinem conscendit Sed
et nnus multipliciter; aut omnes tres aequaliter in' n ^1 non similiter utefque numerus capitulorum et cano-
ipsis conspnant canonibus., Tertius modus est, inn num in Evangeliis pfincipium sumil. Nam capitulo-
quo Auo evarigelislae concinunt, quo terlio modo lo rmn numerus in fronte cujuslibet Evangelii ab uno
quinque canones concluduntur, in quibus quinque ie incipit, ac debinc per ordinem usque ad finem ipsius
canonibusbiformis varietas elucescit, Aut enim alter >r Eyangelii'percurrit, At vero canonum numerus in
semel, et alter multipliciter; aut arnbo ajqualiter inn nullius fronfe Evangelii ab uno exordium sumit, cum
his quinque canonibus ipsa capitula contexunt. t. pririium capituium secunduni MatlhseumetJoannem,
Quartus modus est, inquo nulla concordantia, nul- 1- lertii; secundum Marcuni,secuhdl; secunduraLucam,
laque inter evangelistas invicem dissoriantia habe- 3- decimi canonis sit. Sed ab eo loco speclaliter incipit,
lur. Ubi enim nulla inter plures collatio est, nec >c ubicuhque in quolibet EvarigeliopririVus caripn pri-
concordantia nec dissonantia fierl potest. Iste au- i- mum superscribitur; secundo qrioque canone ibi iri-
tem quarlus modus decimum soluromodo carionem in cipiente, ubi in Evarigelib etiairi ipse primo apponi-
continet. tur. Quod etdeeaVteiis canonibus similitef inteili-
16. De ordine hortim quatuor modorum quaistlo io gendum est, id est ut tertius et quartus et reliqui
orittir, cui iste quartus modus, qui ad decimum ca- i- j. omnes canones Ibi quisque pfiriiris incipiat, ubi in
nonem pertinel, non primum Jocura ante caeteros )s quolibet Evangelio prinlus supefsciibitui. (Qubd ta-
modos obtinel, cum in decimo canotie singuli evan- :i- meri primum capiiulum secundiini Mafcurii riori iri
gelistas sola veipfopiianarrent; velcurhon est se- e- exofdio ejusdem"canoriis,sed qriasi in medio ipso
cundus riiodus, ubi duo; el tertius, ih quqtres; et carione invenles, id est ubi Mattha3usciii et Lticas
quartus, ubi quatuor evangelislas concordant, cum m LXScapitulum e iegione haberit nofatiiiri. Prima aii-
hic ordo melior sit, qui a singulis ad binos ac tef-i- teiti capitula MatlliaÎet Joaritaisin exoidio teftii ca-
nos quatuorqueeonsurgit? Secl respondendum quod od horiis habcs ; et pfimriitt capituluiriLiiCa3iii prittcipio
non ab ordinabili numero, sed ab excellentia riti- u- deciriiicarionis inveriies"«.)' ''.''
merosioris concordanllas-isti quatuor rripdi ofdi- 3i- 18. Igitur, utdictumest, capittilpftiriihuVtieVusiri
nati surit. Nam ubi maxima inler quatuor evangeli- li- fronle eiijuslibet Evangelii abunPinchoat.^Caiionum
stas "coiicordantia est, primus modris esse debet; t; vero Calcultis, licet nori in priticipio Cujusctinque
a Notemus Seduliioptts plenarium, quod non aliudud operisedere potuisse. (Vide supta.) -
Cssejiuto qtiam ejtis Cpllectanea in MMhaeum; !NPs [Ps hGldSsa.hiiSiiai'dem'dnstr'mi6y(eyf'hvtMiitn.
vero laetaniuf salterii excerpta ejus iriediti adliric
"ric c Hsec eratitihmarginecodicis.
3-5 SEDLILIISCOTI - /344
Evangeiii, tamen ab uno siffliliter, hoc est primo ca-. A Nara si numeriis capitulorum secundum alios etiam
none, in quolibet Evangelio exordium habet, secundo evangelistasin unoquoque Evangelio superscriptus
et tertio reliquisque canotiibus deinceps sequenti- fuissel, non nos ad canonum eongeriem recurrere
hus ». Itaque canones secundum Matlh_eumab octavoi admoneret; siquidem hoc necessarium non esset, si
(secundum Marcum seeundo, juxta Lucam septimo, in quolibet Evangelio sicut et in congerie canonum,
secundum Joannem decimo capitulo) ab uno, hocest ; iidem capitulorum humeri secundum plures evan-
prirao exordiuntur. Quod vero ait utrumque nume- gelistas invenirentur. Sedquia nos ad canonum con-
rum disparem esse, quomodo hoc verum est, cumi geriem recurrere admonet, perspicuum est quod
tertium in Joanne capitulum, hoc est, erat autem lux: illud in congerie canonum discere debemus, in qui-
vera quceiltuminat, et reliqua, tertium canonem ha- bus capitulis vei tres, vel duo, vel unus evaiijjelista,
lieatsubscriptum, in quo ntilla disparililas sed hu- in cohsimili sensu cuilibet evangelista3 concordet,
meri .eqtialitas habetur?Sed disparem numerumi quod hon in ipso Evangelio, sed in canonum serie
dissimili etilore designatum appeliat. Ilnde per se! discendum esse ostendit: quippe cum unumquodque
ipsum explanans, continuo subjungit: hic nigro colorei Evangelium non alium nisi suorum capitulorum nu-
prwscriplus snb se habet a. ex. m. n. d. Nam capitu- merum debet habei-e superscriplum. Unde et in
lorum nufflerus ex nigro, canonum vero rubicundo ^• sriperioribus non plrires quam duos in Evangrilio
cx minio colore perscribitur. Et quia capitula ante numeros crescere confirmans, hic, inquit, nigro co-
eanones inventa, nigro colore sicut ab initio coepe- lore prwscriptus, sub se habet atiutn ex. tn. n. d. Nam
runt, describuntur, recte canones per capitula insi quodlibet in Evangelio capitulum non solum suum
venti , rubicundo colore ob causam diseernemte riumerum, sed etiam liumeros capitulorum secundum
ambiguitatis adiiotaiitur. Sed licet uterque numerus, alios evangelistas haberet supersciiptos, non singu-
id est capitulorum et canonum, ab uno incipiat, non lariter numeruin ipsorum capittilorum, sed pluraliter
tamen in euitidem numeri articulum terminatur. enumeraret ac diceret: Hi nigro colore prsescripti
Nam capitulorum numerus diverso limite in singulis sub se habent alium ex. m. n. d. Sed quia capitu-
Evangeliis ciauditur. Canonum vero calculus in de- lorum numerum quomodo et canonum singulariter
cimurii semper numerum desinit. Unde recte sub- describit, illtid insinuat quod unumquodque in Evan-
dilui : qui ad decem usqtieprocedens indicdt p. n. in gelio capilulum, non alium nisi suum numerum de-
yuo sit c. r. Numerus canonum juxta unumquemque bet habere superscriptum. At vero huic oppositos
evangelistam ab nno, id est primo, canone incipiehs, secundum alios evangelistas capitulorum nUmeros,
in decimo canone terminatur. Siquidem in singulis1 in congerie canonum perquirendos esse admonet.
Evangeliis, licet quidam mediales canones non re-' 21. QuairiluT autem cur ipisa aJiorum evaiigeli-
periantur, primus tamen ae decimus canon semper starum capitula cum proprio cujuslibet evangelistas
apud omnes evangelistas communiler invenitur. capitulo conjunctim superscribantur , cum sancti
19. Itaque ne ipsa capitula, quodam confuso er- Ilieronymi sententia unumquodque Evangelium nul-
rore, in alio nisi in suis canonibus computentur, lum nisi purum capitulorum numerum habere su-
subtili indagine pra^cavet cutti subnectit: cum igiinr perscriptuiii astruerc videatur. Sed forte aliquis be-
aperto codice, et reliqua usque doceberi$. Rerum or- nevolus ipsorum capilulorum numerum Evangeliis
dinerii attentius inspice : nam primo nos admonet inscripsit, ciuatenus infiriiiioribus sensu laborem et
«Vangelicum volumen aperire : seeundo, quOdlibeti. difficultatemrecurrendi ad congeriem canonum lol-
•capitulum ex subsequenti nuniero per minium sub- leret; aut si forte quilibct ipsam congeriem cano-
scriptum, cujus carionis sit, dignoscere. Sed qupnianii numin suis codicibus adnotatam non haberet, sal-
neque in hoc solummodo perfeeta ipsius rei cognitioi tem numerum eorumdem capitulorum Evangeliismi-
Jierclpitur, nisi etiam illud sciatur, in quibus capi- scriptum teneret. Unde sicul jam proprja cujuslibei.
lulis vel unus, vel duo, vel tres|evangelista3,in eodemi evangelista)capitula cognovit, sic etiara qui vel quot
vel vicino sensu alii evangelistai concordent, nos ad p. evangelista3alii,in stiis capitulis huic evangelisla3
distinctam seriem canonum recurrere insinuat, itai concordent,"cognoscere possit.
subnecteus : el recurrens ad principia, in quibus ca-•22. Itaque postquam in Evangelio, eujus canonis
tionum est distincta congeries, et reliqua usque adno- sit quodcunque capitulum didicimus, ad principia,
labis. His etenira verbis ad dislinctos canonum or- hoc est ad titulos singulorum canonum, recurramus.
, dines recurrere nos admonet, ut illud in congerie Nam principium canonis est suus proprius titulus,'qui
canonum discamus, in quibus capitulis vel tres, vel sic pra3scribilur : lncipit pritnus canon, in quo qua-
duo, vel unus evangelista in consimili sensu cuilibet tuot, Matlhwus, Matcus, Lucas, Joannes. Similiter
evangelistae concordet. et c_3teri usque ad x canones sua principia, id est
20. Et ex hoc loco manifeste intelligitur quod proprios litulos habent pra3nolatos. Sed cognito ca-
unumquodque Evangelium, noii alium nisi suorum none ex inscriptionis titulo, subsequentem capitulo-
capitulorum numerum, debet habere superscriptum. rum ejusdem evangelistaetramitem perspice; atque
* In margine legitur : « nam capitula primi cano- secundi canonis ; tertio tertii, cajterorumque cano-
nis prhno loco in quolibet Evangelio usque ad finem num capitula in quolibet Evangelio secundum. ordi-
coiupulare debemus ; dehinc secundo loco capitula nem sunt numeranda, i
345 EXPLAN. IN PR/EFATIONES S. HIERON. AD EVANG. 5J6
inipsius serie tramitis, eunidem capituli numerum A j ITEM HIERONYMUSDAMASOPAP.E a.
quem in Evangelio superscriplum notasti, si non 25. Sciendum etiam, ne quis ignarum exsimilitu-
mendosus codex fuerit, incunctanter invenies. Sed dine numerorum error involvat. Hoc argumentum de
in aperlo codice Evangelii utrumque didicisti, id est continuatis * capitulorum similitudinibus, et de op-
numerum capituli, et canonem cujus sil ipsum capi- posilis eorum collocationibus indistincta canonum
tuluffl. Quid autem proprie discalur in distincta serie pertractat. Cujus argumenti causam ostendit
canonuin congerie, continuo explanat dicens : atque dicens, ne quis ignarum ex similitudine numero-
evicinia cmterorum tramitibus inspectis, quos numerum, scilicet capitulomm, error invoivat. (Ut verbi
ros e. r. h. a. Ca3terorumnafflque est ut in distincta gratia, in primo canone secundum Mattha3iim,capi-
novem canonum serie illud proprie cognoseatur, tulum undecimum quater notatur; secundum Mar-
quod in diversis tramitibus cuilibet capitulo Pppositi cum capitulum quintuni quater notatur; secundum
capitulorum numeri apud unum seu plures evange- Lucam, capitulum decimum quater notatur °.) Sicut
listas inlelligantur. enim ex rerum differentia certa scientia percipitur„
25. Sed quid prodest in canonum tramitibus nu- sic e contrario ex indiscreta simililudine, erroris,
merum capitulorum solummodo dignoscere, nisi eo- caligo nascitur. Sed quomodo huic errori succurra-
ruffl vim ac sensum in contextu ipsius Evangelii ac!B * tur, yideamus. Quod sicubi in subnotatione.canonum,
purum comprehendere possinius? Unde nps adipsos distinclorum,, in ccinoite quolibet, et reliqua usque..
Evangeliorum codices recurrere hbrtalur, cum sub- conlinualas simililudines. Sensvimhujus loci breviter
infert: el cum scieris, recutres ad volumina singulo- perstringamus. Ubicunque in subjectis canonum
rum, et reliqua usque dixerunt. Cum in quolibet ca- tramitibus videris tres evangelistas id ipsum capitu-
none inlellexeris varips capitulorum numeros, et lum bis vel ter vel quater eo amplius adnotando ite-
qui vel quot evangelistaein ipsis variis capitulis cui- rantes, et quartum evangelistam oppositis in suo tra-
libet alii evangelistae concordent, tuttc recurrens ad milediversiscapitulis conspexeris decurrentem,nihil
volumina singulorum evangelislarum, statim eosdem aliud ibi intelligendum est, nisi quiaillud quod tres
capitulorum numeros, quos anle in subnotatis cano- evangelistajin singulis capitulissemeldixerunt,'quar-
num tramitibus signaveras, per singulos evange- tus evangelista tolies mullipliciter narrayerit, crao-
listas, id est per singula Eyangelia, appbsites et ties diversis capitulis eumdem sensum replicaverit.
superscriplos essevidebis, atque eosdeni evangeli- 26. Sed cum ha3C sententia ad primum solum-
stas in suis propriisque locis eadem vel sifflilia modp pertineat, in quo quatuor evangelista3concor-
dixisse reperies. Recurres subitide cum fixa mente dant, quairendum cur dicat ht quolibet canone, cum
et firma memoria. Volumina, codices singulorum " non in alio nisi in primo solum canone ha3c inter
evangelistarum. Repertis enim subinde in volumini- tres et unum evangelislam concordantia sit. Itaque
bus singulorum evangelistarum numeris propriprum sciendum est quod nomen primi canonis commune
capitrilorum, quos signaveias in canonibus, reperies sit quatuor evangelistis , quibus ipse prifflus canon
intns in lexlu evahgelicoet loca, id est capitulorum communiter depulatur. Nam in quatuor canones
aliorum evangelistarum, ih quibus locis vel eadem ipse primus canon dividitur, qui sit primus canoii
vel vicina, id est ipsum vel similem sensum, in ipsis secundum Mattha3ura, .ilemi primus canon secun-
capitulis iisdem evangelistos dixerunt. Primo.itaque dum Marcum, dehinc primris canon secundum
nos admonet, ordinaiem cujuslibet capituli ntime- Lucam, postremo piimus canon secundum Joannem.
rum in Evangelio scire. Secundo cujus canonis sit Quod aulem ait, in canoiie quolibet tres evangelislas
ipsum capitulum in ipso Evangelio suspicere. Ter- bis vel ter vel quater aut etiam eo plus eumdem nu-
tio eidem capitulo apud unum vel plures evangeli- mertim per ordinem habere adnotandum, non ita
stas oppositos capitulorum numeros in Canonem dis- sentiendum est quasi quolibet primo canone, verhi
tinctis tramitibus dinumerare. Quarto vim ac sen- gratia secundum Mallha3um, tres evangelistas,in uno
sum eorumdem capilulorum in contextu evangelico ipsius Matlha3itramite , eumdem capitnli numerum
quaerere, id est quatenus utrum eadem sint vel vicina "" multipliciter adnotarent; sed ita iritelligendum quod
capitula, dignoscere possimus. tres evangelista3 singuli per se in quolibet primi ca-
24. Sequilur praefationis conclusio : oplo ut in nonis trriinite eumdeni capituli numerum replicare
Christo valeas,: el metnineris mei, bealissime'papa. solent. Nam in canone primo secundum Matlha3uni,
Magho dilectionis affectu beato Damaso, ut in Chri- ilemque in carione primo secundum Marcum, dehinc
sto valeat, exoptat. Deinde prasmium suseepli a Da- in cahone primo secundum Lucam, deinde in canone
maso operis charitative poscit, cum beatissimum primri secunduin Joannem, hanc replicationem cfebro
papam, ut in sacris precibus et quolibet spiritaliju- inveriies. Ha3caiutem replicatio fit, non quod in con-
vamine ipsius meminerit, desiderabiliter exorat. textu sui Evangelii quilibet evangelista unum capi-
Finit prafatio. tultim bis, vel ter, vel quater aut plus iteraverit,
a Negat Vallarsius, sancli Hieronymi editor, alte- : ctoris sit, dubitasse non videlur.
Tumhuncprologum, qui specialitefad canones per- b Glossa, samahaften.
tinet,habere auctorem sanclum Hieronymum. Noster 0 Ha3cerant in marginej
tamen SeduHus,quin germanus asque fetus beati do-
547 SEDULII SCOTi m
cuui profsus illud capittilunihonriisi sefnel dixerit; A in Christo valere dicendus esl, quisquis ctinctis vir-
sed ob hoc numerus cjusdem capiluli iti canohe lulibus per Christum confortatus existit.
replicahdo prasnolatur, quatenus ipsum capilulum ITEM PROLOGUSQUATUOREVANGELIORUM
quibusque oppositis apud alios eVangelisias eapi- HIEKONYSII PRESBVTEIU ADEUSEBIDM.
tulis in eodem vei winsimili sensa respondere mon- 50. Plures fuissequiEvangeliascripserunt, etLucas
stietur. evangelistaieslalur dicens-:quandoquidemmulti conati
_'.. Ex quo inifa fes fit, quodquando in Evatigelio suntj et rciiqua usque et ministri fuerunt sermonis.
suo qtiilibet •evatigelisia«ortsimilem senstito per In lioc prologo de numero et ordine Evangeliprum
vaiia capitiila llerat, tutic iti distirictis c-dioriunitra- expositurus, prius pseudoevangeliaeorumque teme-
riiitibtis, 'ritillus eorurridemeapltulortifflBimilismt- rarios auctores elegariter refutat. Ac ne suo quasi
meiiis repiicafuf. M vero ctini fri evahgeliCovolu- quodarn pr;ejudicio illos respuere vicleretur, beatum
mine a quovis evtftigelista semel aliquid dicilur, Lucam evangelistam hujus rei teslem esse ostendit.
tunc iri calioiitinixdrigelieejiisdeiricapiluli ntifflerus Et perseveranliausque ad prmsensteinpusmonimenta
f ecapitiilaiill; quia himifuril lioe qtiartus evangelisia dedarant. Nec solum, inquit, ipse Lucas ipsos notat,
varils capitulis edisseiit qriod alii tres semel dixe- seclet propria illorum volumina, qua3usque ad pra3-
fUtit ": ideoqtie niiirierUsejtisdehl capiluli in catio- B sens tempus perseverant, eosdem erraticos muitis
rium tramitibusiepetitur, teo quocl senstisipsius iri modis produnt. Cnr autemreprehensibiles existant,
oppositisapud alios evangelistas vaiiis capittilis coii- causam declarat dicens :quce a diversis auctoribus
tirietrif. Ttaque quod Matthaeusutidecimo , Marcus edita, diversarum hwreseon fuete ptincipia; ut est
quafte, Lucas deciino capitiilo, iri exordio ipritiii ca- iliud juxta JEgyptios, et Thomam, et Malthiam, et
nonis seinel prrilbquutitur, quaitris Joannesetimdem Battholomceum,:XII quoque aposlolorum. Illorum,
fieristiln qUatuof :eapitulis, hoe est :\i, Xii, xiv et inquit, scrjpta diversarum ha3resium fuere semina-
xxviiivinultipllciter edisserit. ria : ideoque non immerito tam detestandi auctores
hasresiarchaadigno vocabulo ce.nsentur,qui sub falso
28. Item si uno quoiibeteorum, aut etiam duobus,
et reliqua usque quoliens prmtulerint innumerorum ti.iilp, quasi sub aposlolorum nomine conscripto,
falsa evangelia condiderunt. Quibus Rasilides atque
adnotatione distantiam. Sensum hiinc hreviter expli-
merito unus CCCLXV
cemus. Hoc elenim dicit: Ubi in canonum distinclis Apellesalter duossubjunguntur, quorum
invicem coritrarios deos in.ter alia
tramilibus unus yel ciuoevangelista)euraderii capitu- coelos, nefanda dogmatizabant.
lorum numerurii bis, vel ler, vel quater, aut plus ite-
51. Ecclesia auiem, qua; supet pettam, Dominiv.
raverint, et diversus capitulorum numerus in caile- " f.e, Pelra Christus inteliigitur, juxta Apostolnm
ris evangelistis, uno scilicet yel duobus, iiiverila.ur
nihil aliud inhoc sciehdum nisi qui ail: Petra autein etat Christus; super quam pe-
opposilus, est, cpiia tram fiindatam esse dicit. UndeDominus
iilud quod unus aut duo evangelistaebis vel ler vel in.Evan-
toties unus aut duo alii gelio dicit: Tu es Pelrus, ct sttper h. p.w. E. fn. Quam
plus replicaverint, evange- introduxit rex in cubiculum stium. Cubicuium
listseeumdem,sensum proloquantur, quoties opposi- aeterni interna sunt regis
lis diversis âpilulis ipsum sensum proferuiit. gaudia patria) coelesfis, in qua3
nunc introducta est Ecclesia per fidem, in futuro
29. Scietidtttiiautem quod lia3c argumentatio ad plenius perducenda per rem. E't ad quam per fora-
omnes Canones,excepto decimo canone, communilei tnen descensioniso. m. m. s. Manum suam dilectus
peftineat. Ctiffl ettim duo evangelista3semel aliquid sponsus ad nosêr foramen^mittit, cum nos Domi-
dicunt, et rilii du6 fflultipliciter, hoc primo canoiii iius occulta invisibiliter «oinpunctione ad opus vir-
deputatur: Ctiriiv6io Urittsseinel,etduo.mullipliciter tntum accendit. Similisdaminulm liinnuloquecetvo-
naTrant, securido'et teitio quartoque canoni ascri- jmn. Capreoli etenim pernicitate pedum, insuper et
bitur : qtiaftdo vero iinus semel, et altei iiiultiplici- hoslium insidias cominus prajvicientes, per anfra-
ter quemliliet.sensnm proiiuntiat, in <quinq'uecano- ctus montium sagaciter declinare solent. JJirinuli
"
iiibus, hPe esl qtiiiito, sexto, septimo, octavo ac nono quoque, quomodo et capreoli, pernicitale pedum
carione htijtiscemGiii consonantia reperitur. Unde mullum valent. Sic sancla Ecclesia mundis sui cor-
recte stibjutigitiii:: hbc et'in oniniumnovemcanbnum dis oculis, qua3agenda sint qtiaequeviianda discer-
collatione setvabilUt; illud procul dubio insinuans nit; qua3errorem declinandi anfractus menle sagaci
qliod hsecJiosterior argunienlatio omnibus, piseter jierspicit, el cursu pernici bona3 operationis de
deciitium, eanonimis communis sit. Quod ipse convalle lacrymarum in locuni quietis [ad sponsum
ostendit eum subinfert : cwterum in decimo, quo- siium vivere medi]tatiir; quatenus ambulans de vir-
riicitripropria s. t. c. nori potest coiitra id compa- .tute in virtutem, illum videre merealur in Sioii,
ratio e.q, s.est. Nam si comparatioest, vel similium, hoc est in speculasempiterna3liabilationis. .
vel tiiversorumad mitiora, vel minorumad majora[col- 52. "Quatuot fiumina paradisi instar erucludris.
latio, nulla comparatio fieri polest de his quasper se Quatuor Ilumina paradisi dicit Geon,Phison, Tigriu,
absoluta existunt. "Seqiiitur eoticlusio : b'pto"iitin Etiphrateta:;qrvoeqiiattaor fltiminaquatuor evangeli-
Christovaleaset meminerismei, bediissimepcipa.llle stas desigriant», hoc 'est !GeonMatfha3um,Piiison
a Sic est videre in priscis basilicarum Romanarum tausivis.
349 EXPLAN. 1N PR-lFATlONES S. HiERON. AD EVANG. 550
. Joannem, Tigris Mafeiirri, Euphraies Liicaim Quci-A dicituf in mectioejussive electfi sive igrilsj riihii ob-
tiiot "etdrigitlosei umibs "h.pef '-ijubs'qudsiWccit. et stat iriieiiigij qtiod qiiaituor .ltiecatiimalia, saticti seili-
cUsios f. d. iignts "ik. eveiiifuf. Per arcarii EtfclesTa c6t evatigelistas, :6t ex Dtiriiirii iriearrialiohe' aidifidei
Christi desi|riatiii; pef veetes dbctbres expiitiiun- vifttiterii sbiidali Stfrit, et iri ign6 pefsecii tioriis multis
tur, qui aurea Veteris ac Novi Teslamettti gemirla- tfibiiiatloriibtfs alllicfi. Natii In specie 'electfi Ciifi-
que doctrina exornantnr; quibus veclibus arca Ec- stus riiedlatof Dei "ethrimltiuni'dfesigii-iltff•. Electf ririi
ctesis. ad «cetestem patriam vehitur. Quatuor anguli quippe ex auro «t argenlo est. Sie nosler redemptor
dMusam per quatuor plagas orbis terrarum Eccle- verus Deus ef verus homo ex divinitate et huma-
siam designant. Quatupr circuli doctrinam evarige- nitate corisiat. Et vultus eorum, facies liominis, et
Mcam, quatuorque virtutes, pradentiam, temperafl- faciesieonisyetifacie$ viiuli,'et facies aquilw. Per hoec
liam, fortitudinem, justitiani. qtfatlor aiiihiaiia, sicut IgiSfeHieronymus mox ex-
55. Primus auiem Mallhceus~est publicanus, co- ponit, quatuor evangelist_3 designantur. Secundum
"
gnomentoLevi. CognomenloLevi dicit, quiaeX pro- : iiiofaletii aulem intelligentiam, justus quisque per
sapia tribus Levi ipse originem ducit. Matha in He- rationem htimo, per sacrificium morlificationis vo-
braô sermone domum dicitur; unde Matthams do- luntatis sua3 vitulus, per fortitudinem securitatis
natus interpreta.ur> eo quqd ei dpnalum est tit non B-contra omnia adyersa leo, per cpnlefflplationem coe-
solum apostblas^ ,se'd etiam eVaiigeiista «ssefc Mat- iestiiirii effieiitfr feiquilai Quw •eva'kgeilistdm Lucam a
thaeus apostolus evangelista, qui etiam ex tribu Zacharia sacerdole s.i. p.AZacharia, inquit, sacer-
sua Levi sumpsit cognomen, <exphblicano a Ghrislo 'Aote; id est tariquaffl ab eo ciijus sit ministerium
"
electus, primum quidem in Judaea eyangelizabat, ssepe vilulos immolare.
postmodum in Macedonia praedicabat. flic requiescit 56. "Cfuraeofuin recta, et p. p. Per pedes gressus
in niontibus Parthorum. Secundus Marcus iritetpres ^ctuum designantur. Qualuor ergo aniinalium pedes
amsloli Pelri, et reliqua. Qu-.ritti"i,cumPetrus scieti- recli esse describuntur, quia sanclorum eyangeli-
tiam multarum linguartim, quomodo et ca3teri apo- starum atque omnitfm perfectorum opera, ad se-
stoli, perceperit, cur dicat Marcum ejus discipulum, quendam iniquitatem non sunt retorta. Hi autem
ipsitfs PetfI ftiisse ihteipreteiri? Nislb.bc Ita 'dictuiri pedes rebtPS noh Jiabent', qtii kd 'mala mtitidi qtfas
esse seritiainus, qtiod quaiicio Ipse Peirus Hebiseb reiiqiiefutit feflectunfuf. :Pef perinWsattfeni Vbiattts
BermoneHebra3isevangelizabat, tunc Marctis ut pote coniemplaiiv_Bvitse.designatur. Et quocuiique spiri-
fejiisdisclprilus vel Idiotis Hebrieis vel ceite GrBecis, iiis 'ibcit, ibant, 'et rion revertebaWlur. Penhata ahi-
seu quibuslibet barbaiis audierifibus tiiiritisqtie iri- ittaiia, viiieficel evahgelista! *et ca3tefi piaedicatoies
.eiligetitibusy euiridetii sermonem plane inlerprela- G sattcti, cum-iricedunt, miriime ievefturiiur, qiiia
ba.ur. Iterti Crim:GraseOsermbhe tai.lris apostolus :sic a terreiiis actibtfs ad spiritaiia pertranseiint, tft
revangelizabat, ttiric Slarcus vei tiraicis. -mltitis erti- 'ridea -qtiaereliqtfbfirit, rilteritfs nullo :riib'd6feile-
ditis, sive Judaîs, :et quibuslibet Grascum sermonem «tantur. Quasi enini pef, quamdam viam eis irice-
ighpranii.b"us,peii-loruni pippriam loquelam -expla- dere<, est mente ire seriipef acl meliora. Et-iorsa
xiabat. Js 'auierii Mareus oetavo N.ioriis aririo mpr- eoruih plena ocuiis. Ea eteniiri ^qiisestirit atite facieih
tuus placida quiete sepulius est. xiostraffl videmtfs, clorsa atfterii hostra alius Itt riobis
54. Teriius Lucas triedicws°n. ;s. w. Cujus laus in videt, et nos videre non.possumus,. Quia namque
"Evangelib, "el ieliqria. Aciiaia pfoviricia ;Gfa3Cia3, «ahcti viii solertef se aBpicitfht, iti 'quibtis ab aliis
eujus riietfopo-is est "Coiiritlius. Bitliyriia pfbviriciae " lticlicaii piisstfrit, et distiictb se videilt, sicut S33pe
:est Asioe. Obiit autern Ltfcas ixxiv" "vite suaj anno, ab aliis dreiriete viclenlur, qui in se nec ea qtiasise
et ;sepiii'ttfs -est Iri BitJiyma-, 'clrjtfs 'bSsa fegriatate lateie pblerant-, igriOrant,, lumitfa Iti <dorsoportanti
iCbristariiiho"CPnslaiitiriopblinisuiit 'tfiinslata. tliti- E( yika 'inrftitd'. Rbta iti rota est 'NovtftiiTesta-
mus Joannes apbstotus et evangelisla-, quem Jesus mentum inVeteri Testamento, Rota namque saciarii
mhaiftt phifirnilm, et ieliqiia. Hic ariho Vxvu6 post Scriptriranl designat, qua3ex omni parte ad atidito-
"
passionem Doiriini SalVatotis.-itJm Trajario piiriclpp Viiinmehtes vblviltii. 'GifctaltfsVfiiippepfa_cepl;briiiriL
longo vetustatis seriio fessus, ciim diem "transmigra- illius more iotse mpiio sufsuiri, riipdo deorsttm est,
lioiiis sute imminere sibi sentiret, jussisse fertuf qtfia 'qua3perfecfioribus spiritaliter dicuntur, infir-
ei_bdi'_ibr-iepulcffim,-<a'tquevale incle'diceils fratft ;mis ftixita liitefain cmigftitfnt; Pt qtfa3p'arvfiJi|uXta-.
bus, facta braiione vivens tunitfluiri intiolvft, deiricle iitleiam inteiligiiril, "docli yifi 'splritalitpf iritbilli-
in eo tanquam in lectulo requievit; unde accidit tft gendo in altum ducuiiit.
-qilidaiu etfin Wivefe asseiarit, nec 'riioftutfm ih [se- - %!'. Wigiriti:quatuot::seriiqfUrri,'€t^ Vagiritl
pulcrb, sed dofriiienteffl ijacefe rcoiitciidant; iiiaxiriie V[ua.u6r !.6niof6sIn illis TiitelligUritUrqiii peffectiri-
pro eo qtiod illic Sensim lerra -ab itiio scatnriens, ad nem operis, quae senario numero commendaliur,
superficiem sepulcri conscendat, el quasi fiatti qtiie- ' 'clara Evangelii pTa.dicaTione iconsummant. Naffl
sceiitis deorsiim ad supeiiora ebuiliat. 'Qulevit au-" 'irtfater 'sbni Xxiv faciuriit. >Qtiif,enentes'citlihfas, 13
tem aptfd Ephesum vi Kial.jan. est corda iaiidihus Deo dicata gerentesi; et .pliialas,
55. Hmc igitut quatuor Evangelia,et reliqua-usqiie id «st orationes J)eo effundentes. ¥el jAiialas dicit
etihme&ib&aitii^^ triuridas cofcilum.toiisoieritias. Adbfant Âfnuih©_.,
851 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 552
id est pro adventu regni Dei supplicantes. Inlrodu- A tudo donorum. Mure vitreum. Baptisma refertur
titfulguraet tonilrua. Cum in fine sseculitalis fuerit ad vitrum, in quo non aliud videlur exterius, quam
tribulatio, qualis non fuit ab initio, signa pariter quod gestat interius, Anitnal primum simile est leoni,
niaxima clarebunt. Et septemspiritus discurrentes. et reliqua. De quihus quatuor animalibus supra di-
Unum Spirituffl dicil septiformem. Unus est enim ctum est.
spiritus; septiformitas vero perfectio est et pleni-
ATfNODOMINIDCCCXXI.
S. BENEDICTUS
ANIANENSISABBAS.
VITA S. BENEDICTI ANIANENSIS
Auclore ABDONEseu SMAHAGDO ejus discipulo.

(Mabill.Act. SS. ord. S. Bened,, s..c. iv.)
OBSERVATIONES VKMYIM.
. 1. In Gallia Narbonensi (le Languedoc), quam B gillo Benedicti successori, sextum Georgio abbati,
Septimaniam,Gothiam Occitaniamve appellant, mul- Trutesindo itidem abbati quatuor, tria Ermenaldo;
ta loca sunt sancti Benedicti nomine ac factis illu- omnia in gratiam Anianensium monachorum. Istorum
strata. Huic ortum dedil comitatus cujus caput Ma- diplomalum summaria capita et ehrOnologicasnotas
galona seu Magdalona (Maguelone), urbs ad oram referre juval, quo primorum Abbatum Anianensium
maris Mediterranei, episcopalis sedes quondam, an- ordinem ac seriem delibemus.
te annum 1556, quo cathedra Pauli papa? tertii au- .&. Benedictus e monasterio SancliSequani egres-
ctoritate Monlem-Pessulanum translata est. Ea in sus, postquam annos aliquot in cellaprope Anianum
dicecesi exstal insigne monasterium ab Aniano ainne exstructa vixit cum discipulis suis.grandecoenobiuin
Aniana dicturo, cujus auctor Benedictus, idem ipse Anianam dictum asdificavil, et basilieam Salvatori
miiltorum ccenobiorum poslea rector, Benedicltis ac beatas Mariie nuncupari jussit cirCiter anntfm
Anianensis vulgo appellatus. Ejus"Vitamedidit Ardo 782. Tum Carolus Magnus ei privilegium immunita-
seu Smaragdus, tanti yiri discipulus, rogatu Indeii- tis concessit in sequenti Yita relatum, cujus cha-
siummonachorum; earademque Menardusnosterciim racleres chronologici exciderunt. Privilegium hoc
eruditis notis et observationibus praiinisit Concordiai Ludovicus Augustus, petente Benediclo, confirfflavit
Regularum a Benediclp condilas; lum Godefridus < viii Kl. Maii, aimo primo imperii, indict. 7, Aquis
Henschenius in Martio Bollaiidianonovo rursus com- palatio, Durando diacono ad vicem Helisacaris re-
mentario illustravit; nosque demum aucliorem ex cognoscente : • cum pridie.ejus diei immunitalem
ms. codice Anianettsi recudimus hoc loco. Sanctus ab itinerariis censibus eidem concessisset. Dein « vir
Ardo huic scriptioni dabat operam superstite Lu- venerabilis Benediclus abbas una cum consensu
dovico Augusto, ut patet ex ntim. .0. Theodulfus ^ Geofgii venerabilis abbatis Anianensis VnonasteTii,
eleganti elogio Benedictum Anianensem Benedicto quem ipse ibidem successorem elegerat, et monachis
Basinensi comparat in carmine quod huic Vila3sub- ibidem consistentibus , seu etiam Nebridii archiepi-
jiciemus. scopi, i privilegium ab eodem impelravit de Rella-
2. Benedictum celebrant Marlyrologia vetera, cetla, concessum •« vn Id. Martii, anno 6 imperii,
tuffl Anianense, tum Gellonense, terlio Idus Eebrua- indict. 12, Aquisgrani palatio. » Deniqueidem Im-
rii. Sic enim in apographo Gellonensi legitur : t ni peraior, suggerente Benedicto, monachis Anianensi-
Id. Febr. obtyus beati viri Benedicti, qui in provin- bus fecit potestatem, « ul advocati monasterii per-
cia Gothia exortus sub Pippino rege Francorum, t dita quasrerent, et justa possessa ubique secundum
etc, iisdem fcre verliis quibus usi sunt monachi In- legem defenderenl, » litteris datis « Idib. Octob.,
denses in epistola ad Avdonem in calee istius Yita3 anno imperii 3, indict. II, Compendio palatio,
referenda. Eodem die sancti Benedicti officium le- quas Durandus Diaconus ad vicem Fridigisi reco-
gitur in vetusto Breviario Anianensi, nec alio die ghovit. .
ejus memoria colitur Anianas, ut fallunt nonnulli. 5. Benedictus Aquisgranum ab Ludovico vocatus,
Ex quibus corrigenda recentiora Martyrologia, etiam et Inda3monasterio pra3fectus, Senegillum Aniana3
Benedictinum, quae ejus depositionem rejiciunt in abbalem substituit anno 815. Id patet ex ipsius im
diem sequentem. peratoris diplomate de Casa nova sive Gordanico,
3. Anianense monasieriurii suis impendiis Cxci- dalo i anno 2 » imperii ejus, quod postea integrtfm
tavit Benedictus, adjuvanlibus Carolo Magnoejusque referemus.
filio LudovicoAugusto : cujusLiidoviciquantafuerit D 6. Senegillo Geofgius suffectus a Benedicto est
cuinin Benedictum, tum in ipsius moriasterium ani- anno 819, uti discimus ex aliis Ludovici littefis de
mi propensio, probaut varia qua3 concessit, quasque Bella-cella, quas modo citavimus, integras inferius
ego ipse legi diplomata minimum tredecim; quatuor adducendas.
quidem Benedicto abbati inscripta, quintum Sene- 7. Georgium excepit Trutesindus anno 822, cujus
353 TITA. — PRyEFATIO, 554
abbatis electionem confirmant Ludovici Augusti Jit-. A« xii Kal. Novemb., anno 24 imperii, indict. 15,
ter_3ab Acherio nostro editasin Notis ad Guibertum; Aquisgrani palatio : > quod alio diplomate jam prae-
atiaeque ejusdem imperatoris ad eumdem abbatem stiterat de cella Gellonensi« xiv Kal. Oclob. >anno
lilter» exstant in tabdlario Anianensi de immuni- et loco iisdem.
tale monasterii, « date xin Kal. April., anno 9 im- ; 9. Ermenaldo successit Arnulfus, ad quem exstat
perii Ludovici, indict. 15, Aquisgrani palatio. » diploina Caroli Calvi, datum « in Pontione fisco
Item ali_edt Gellone, Monte-calmeiisi, aliisque de regio, anno 13 regni > ejus. Ha3cdc primis Aniana3
rebus, dal_3Aquisgrani die insequente ejusdem anni. abhatibus dicta sint ad corrigendos indices vul-
Denique alia3 de quibiisdam rebus villse Cinciani gatos. Alios investigare mihi non promptum, aliis
« in pago Biterrensi, > quas res « Arnaldus comes rebusoccupato.
doinno Benedicto tradiderat; > sed postea fisco 10. Nec mirum si tot tantisque privilegiis et
« a missis doininicis revoeatas >Ludovicus Tructe- iiumunitatibus donatum est Aniana monasterium, ut
sindo restituit « anno 9 imperii, xix Kal. Septemb. pote « cuttctorum caput coenobioriim,nonsolum quse
Carbonaco villa, Hirminmario diacono ad vicem Fre- in Gotliia)parlibus constructa esse videbantur, verum
dugisi recognoscente. > eliam et illorum quas aliis in regionibus ea teinpe-
8. Trulesindum sequitur Ermenajdus, cui Ludo- state et deinceps per bujus exempla aedificata atque
vicus privilegium ab ipso jam pro advocato donatum de tbesauris illius ditala sunt, > inquit Ardo. Jn
confirmavil « xii Kal. Aug. anno 22 imperii, indict. ms. codice Anianensi "Vitassancli Benedicti Ania-
13, Strennaco villa, > quas litteras legesis in Notis nensis piaemittilur inscriptio in lnmc modum : Vi-
ad Guibertuffl, pag. C47. Eidem abbati eoncessa3"Ttta beati Renedicti abbatis Anianm scripta et missa
item sunt alia3 litterai inferius referenda3, qiribtis per S. Ar., id est (ut corijicio)Smaragdum Ardonem,
Ludovicusconfirmat omnes possessionesmonasterii, aut cerle, $anctum Ardonem.
PRiEFATIO AUGTORIS.
i. Dominis-merito venerabilibus Patribus, Fra- fottiis sedulo sapientia; haurire lluenta. Heecme ra-
tribusque, Inda monasterip Deo Jesu famulantibus, tio annali continuit spatio.
Ardo servorum Christi famulus salutem dicit. Jam 2. Interea coeperunt me mordacissimis verbis ab
pridem, dileetissiini fratres, veslras ad me delata3 inerti studio expergescere fratres, quos ipse pio
fuerunt litter_e(infra), amorepia3 recofdationis Pa- conamine genuerat Christo, et ut eis illum gestis
trisnostri Benedicti abbatis stipata3, exitumque ac vita3 religiosa3resuscitarem compellere; a quo ab-
migrationem ejus ad Christum breviteri sed amabi- sentes esse solo constat consortio corporis, non ple-
liter continentes. In quibus exiguitatem meam ad- nitudine charitatis. Sic tandem aggredior explicare
monere estis dignati, ut latius inilium conversatie- opus. Dedit ausrim ac consilium venialeetiamlocus,
nisejus audire cupientibus scriberem : sedhactenus C qui ab eo primitus constat esse constructus, fratres-
virium mearum cernens popdus excedere, distuli. que qui ejus noveranf conversationis initia. Nam
Siquidem sagaciindustria scribenlibus pra3cedentium quod aliis contigit Aixnon audiri, ab his potuit vix
vitam meritis venerabilem, virtulibus celebrem, cu- non yideri. Igitur pro captu rebus ex parte colle-
randtfm est, ne aut negligentia torpenles omittant ctis, impensas opeii accuratius explicaluri paramus,
utilia, aut inducli gratia adjiciant supervacua : sed et quasi quoddam seminarium latius promulgaturi
diligentissime exquisita, nec non evidentium relatio- nimium arctanius ; hoc humili prece poscentes, ut
ne testium roborata currente calamo scribant, non si quis hoc despexerit opus, linquat aut corrigat:
rusticilatis vitium redolentes peritorum aggravent sin alias, legere et sequi volentibus sinat, seqiie ad
aures, sed urbanitalis salefacientie » condita profe- pra3cedentium Patrum Vitam legendum convertat.
rant verba, politisque sermonibus, ut ita dixerim, Et si hanc ab eorum tramite juxta vires non aber-
derogantium demnlceant aures. Mea3vero ipse im- rasse repererit, gratuletur : sin autem, non temere
peritia) CxperfuSivestiis cpiandoquepariturus pra3^ judicando refulet; sed lacrymabiliter inlerveniendo
ceptis longo silui tempore, et ut ab erudilioribus ei a3quissimumJudicem pacatissimura reddat.
explicaretur sustinui : periniquum nempe decer- 3. Yestris quia parui jussis, o sanctissimi fratres,
nens, si tanti patroni vitam imperitis attingerem T) precor, ut me orando adjuvetis ad Deum quatenus
verbis, peritioribusque debitum auferrem laborem, orantibus vobis, et meorum mihi detur venia deli-
qui queunt, copia verborum afHuentes, pompatiCe ctorum, et posteris proficiat in augmentum. Rur-
quasquevolunt enucleare, etinter syrtes nihilpaven- susque obnixe postuio, ut hanc pervigili studio re-
tes regere cymham, solcecismorufflque vitare felo- legatis, et qu_equevitiose contexta foreprobaveritis,
rem; facundiaqueel6quentia3pr_editi, ex abundanti elimando corrigite : si qua vero utilia, in arcano
eis est copia fandi derogantium comprimere linguas. pectoris vestri excolenda servate. Siquidem imperio
Pavebam ne hi dum vitiose composita corrigere vestro siientii vi subtracta affectum prajbuimus, non
vellent, a male contextis exacerbati adjudicarent effectum ; loqui nostrum vobis imputabitis, qui nan
negligenda : pr_esertimcum noverim vos sacra3 aute tacere nos imperasse recolitis. Et quoniam ei unicaj
palatii assistere foribus, nec turbulenti rivuli silire dilectionis affectu migranti de sa^culo Helisacar *
potum, quinpotius ab indeficienti vena purissinii ha^sit abbas, sicut ipsius auro pretiosor nobis dire
' a Menardus habet scde
facientis. Henscheniiis codicibusmss. $alefacientie.
expunxit vocem facienti$, [cum tamen habeatur in *Deeo Iteminfra in epistola Indensium Mona-
355 S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 356
cta testatur epistpia; post vestram examinationemi A j ctunt hi qui talia concupiscunt legere : nec ah Ms
ilH singulariter censeppra3sentari. Esto, pcculen-• temerarius iiidiealiir auclor seriptur.., etiam si
dam esse decreverit, veniam de meo ppsco errore :: cpntingat minus polijis PPfst:repereyerbis, acl quaiu
sin vero utilem, qui libenter paruerunt viventl,, avide cognoscendamdesudant, Concedant igitur no-
im.Uarisatagant yitain absentis. Perantiquam siqui- his et praicedentium iegere Yitaro, et posteris man-
dem fpre cpnsueUidineni,haclenus regibus usitatam,, dare quaeipsis,npstris tpnrporibus yidiiiras, vel audi-
qua3quegeruntur accidunlve annalibus tradi poslc-- vimiis, ad augmenturo animarum profutura : nec
ris cpgnoscenda,. nemo, ut reor, ambigit doclus. condemnemur de imperitis sermonibus, et rusficita-
E.t quoniani meiis djversis rebus" partita pb.livipne ' tis yilium
redplentes, qupniam ratuin ducimus nor-
csecalur. divinitns credirous esse ccnsulluni, ut qu;e) mam saiutjfprairilicet rudibus deprpmere yerbis, et
obliyjo prplixa percurreiite tempore poteral abolere,, in abjectis virgulis pulcherrlmum pandere favurti.
litteris mandarentur servaiida, quaruni lectipne ju--, Suo qu.isque suniat arbitiio, qus. animo Cpmpeiit
cundantur, hilarescunt. lotpsque se ad gratiani iiifie-- placitura. i
cliornm de oTtiluBenedicti. Ahbas erat roonasl.erip- sul(atipne Agobardi de baptismoJudaicpruni niaiici-
rum Sancli MaximihiapuciTr-e.Yirp.s, - pioruni, el in libro de dispensatipne; amio 827 a
Ce|iiula3in-Poii-.
tivo, Gemetiti in Neuslria; Liidovici Aiigusti etiamrB• Ludpvicpmissus cuni aliis ad mojus liispanipae
" "- mar-
cancellarius, lauda.tusapud Aniaiariiim in piWfatipne ) cascpproriiiiendos, teste Eginhardp,
Antiphonarii, in Chronici Centulensis lib.i, in con-
INCIPIT VITA.
4. Igjtur yir vpnerabilis, npitiine et meritp Bene- qua3 postea dpvotus iniplevit; spd quaiiquam sp a
rlictus Abbas, ex Getarum a geiiere partibirs Gpthi* sa3culiactibus pxuere vellet, ha^sitabattamen quibus
priundus fuif. Npbilibus natalibus prtus, sed cuni Jipc mpdis facieiidiiinpssef: utriim ppregrini assu-
supernapietas pptiori virtutum claritale nphililavit. meyet habjium; an forte se alicui cpnjungeret, et
Pater sjquideni ejus cpmitatum âgdalpnenseiti, hpminum oyes apt arnienta gralis pasceret; an pfiam
quoadusque vixit, teimit; et Francprum gpnfi Rd.e- in ciyitate suloris pxeixeret artem, et quaj liabere
lissimus totis viribiis exstili|,, forlis et jngenipsus : Q ppsspt pauperibus. erogaret. Sub tali quippe certa-
hostibus enim yalde eral infestiis. Hic nenipe niagna iliine flucluante aninio ad aniorpm sp yitseireguiaris
pTpstrayit str.age.AYascpiies, qpi yaslandi gratia fines cpnyertit.
regni Francpruni fuerant ingressi: e quibus niillus 6. Eo iianique annp qup Italia glpriosi Carpli
pvasit, nisi quepi pernix fuga salyavit. Hic pueriles regis ditipni subjecta est, cum frater ejus incaufe
geronteni apnps prqefatumfifiunisuuni jn aula gio- iluviuin quemâm trapsfretare vellet, et a tumen-
ripsi Pippitti regis reginae tf.adidit inter spholares tibus raperetrir undis, hje equo sedens, periculiiii)
nutriendum; qui nientis indplem gprens, supra a3ta- cptispiciensfrafris, sese inter pndas praicipitpni dp-
teni diligebatur a comniilitonibus : erat quippe ve- dit, ut pereuptein a perici|lo redderet exlorrpni, at-
lox et ad pnipia utilis. Ppst ha3e yerp piiicerna3 sor- •quenatantp efpjo fratris attigit inanuin; quem cuni
titur pfficiuni. Militavit autem teinporibus praefati lenuit, tentps est; vixque qui erip.erp niprienteni
regis : postcujus excessum, cum regni gubernacula vpluif, mprtis evasit pericpluro. Tunc se yptp Deo
Caiplus gioriosissimusrex pptiretur, ei adh__silser- constrinxit, sseeulo dpinceps npn niililalurum Pa-
Viturus. triam petit, sed hoc patri non patefecit. Quidam
5. Interea ijjiistrapte diyina gratia , supernp cpe- autem erat religiosus Widmarus npmine, corpprea
pit flagrare ampre, et ,ut sasculuni linqueret totis D luce carens, sed cprdis luce resplendens, cui yelle
«estuarenisibus, perifprunique fastidire hpnoreni, ad suuni pslendit; isqu* secreium teimit, et consiliuin
qnem curn lahpre atfingere ppsse cernebat, sed ad- salubre praeljuit. Prseparatis itaque pmnibus iter
.eptun)pito aroittere. Per triennium autem hpccor.de qpasi Aquis ituriis arripuit; sed ubi sancti Sequani
tegpns, soli Deo secretum tenuit, cprpore, non mente .ingressuspst ,dpiiiuni,rpdire supsad patriapi jub.et,
se saeculiactihus inserens. Tentabat igitur infra boc seque ip eodem coenobioChrislp Dep seryire velle
spalium, sippnfinenliaBCulroenarripere ppsset, siib- indicavit. Ppstulatnigrediepdilicentiani; qua adepta,
traherp cprpori spinnuip, repiimefe linguam, absti- nipx capitis comani deppsujt, et veri mpnachi habi-
Iiere a. ci>)p,parjiius snmere yinum, et yeluti ppritus lum "Psumpsit.
athlefa ad fp|,uru)ti se jcpmponere bellum. Prieme- 7. Factus ypro mpnaclms incredibili jnedia per
ditabat siquidem in saipulari adhuc habitu sistens, biennium et spx hiensium spafia cprpus suuni afflj-
a id est Gofhorum, qui ab anno -412Tolosam in- Certe Benediclus pbiit annp 821, PRStannos mpna-
sederpnt in vicinas inde regiopes eilusi ; quanquam slica: professipnis ûa.ciraginlapcjtp. Dp sancti Sp-
Getas, Danubii •jiixtaDaciam accolas indigenas, a quani monasierio dixiihus ad Vitani saricti'Sequani
Gotbis advenlitiis distinctos esse constat. sa3culoi et saiculo in, Ubi de sanclis Altigianoet
J> Aimo scilicet 774, quo recepla a Carolo Ilalia. rflilarino monachis.
' . .
..557 . \W&
gere ccepit, Sie quippe carni suse, ac si Cruenfa3jA mentis praelibans, quonjam inimitabilis erat yel
bestiaeerat jnfestus, cibuni permpdicum sutiiens, nullis yel paucis,"coppitulan(egratia divina, ut nrul-
pane videlicet et aqua cprpus sustent.ans, niprtpm tpruin fieret docuinentuni salutis, in amorem pra3-
pbiius.quam famem arcetts, yinum siqui.deniceu pe- fati viri Benedicti regulse accenditur, ,et vpluti de
s.iferuni virus devitans.. 'Somnum si quando deyi- siiigiilari certamine npvus atliletii ad campuin pu-
ctus animus sumere vellet, yili s.e strato paululuni blice pugiiaturus accessit. Interea ccepif alipriini
quieturus collocans, aliquando nuda hump prosfra- corrigere mores, iiegligentes argupre, exhortari ti-
tus nimium defessus quievif, ipsa sua se plus requie rpnes, ut prpficerent admpnere prpbps, uf corrige-
lassaturus. Sajpe eliam peryigil iii pralione pernp- rentur increpare improbps. .
ctans, nudis plantis in paviinentp glaciali rigpre 9. Iiijungitur ei post haeccustodienclumcpllarium,
peiitfsus, persistens in diyinis nenipe meditalipni- quo menipriae Regiilain prajfati Patris cpmrpenda-
bus ila se totum contulit, tfl quamplures cpiilinua- vit, el juxta prseceptuni iliiiis iptisyiribus sese com-
rel dies, sacris psalniodiis deditus, silentii legeni ponere, ac licita petentibus sine mpra studebat lar-
irioninterrumpens. Quiescentibus eunclis, hic epruni giri, niale pe.tentibus denegare, iipppssibilia ex.qui-
calceamenta aquis mundaps lergebal, eaque lpcis rentibus blande excusare. Et qupniam proi libita
congruis lota resliluebat. Ileu, proh dolor ! Vjui-.B volunlate eis ppcula non praebebat, a^qujspbtulibus
dam veluli illudentes irisano prorsUs, proeul posito a conipluribus npn Intueb.atur- Hpspilum, infantum,
.ca.ligas. jactabanl, quorum vesanain insipitudiiieni paupprumquepnini sagacitate curam gerebat, Abbas
bic aliipri cOnsiliobenc tranquillus ferebat. In ve- qupque euin summp co]el)at affectu, ep quod psset
slilu namque suo lanla se yilitate dejecit, ut yix in pmnibus ulifis, el sua3 yil_e capfus, de alioyuni
persuaderi neseientibus veri simile fprte possit, Erat salute spllicifus et pirca niinisleiiuin frequens, ip
itaque ei vilis et peryetusta iunica, quam non nisi loquendp ratus, ad obediendum prpniptissimus, in
post plures exactos mutabat dies. Quapropler cppia moiiendo affahilis- Contulerat siquidem illi diviria
pediculprum in .squalentl surgebaf cute, a quilius pielas inter alias quainphpresyirtutes etiam intelli-
Jejuniis altenuata depascebantur niembra. .Cucullce genlia) donuni, eloquentia3spirita|js popiam.
illi nimia erant vetuslate coiisunipto?; et si quandp 10. Decursp quinquennii et pclo mensiupi in sat
veterascentia rumpprenlur fila, Cx dissiniili colore liitiferis rebus spatio abbas praifati pipnasierii nii.
foramen patens pannuin fepertuni sarciebat : qua? grayit e sxculp. Tunc pmnes uno aninip parique
res-.eum satis reddebal defprniem. Quani pb reni a consensu Benediclum sibi prspferri pptant. At ille
compluribus deridebatur, Impellebatur, ponspueba- ' siiis illorumque npn cpnyenire nipribus cprneris. ad
C
turque : sed ccelo animus fixus, yiliora appetens, patrium concitus solum cpnlulit pedeni, ibique in
cum in festis djebus cultioribus se reliqui cpmpo- patris suamque possessjpneni super rivuiuni, cui
nerent vestibiis, hic sirie reverentia corarri ohl,u|ir nonien est Anianus, nec non prope fluyium Arauris,
bus oinnium ulebatur. Balnearum usus per idem cum pra3fatp virp AVitmarp paucisye aliis, juxfa
tempus suo corpori nunquam indulsif; munditias beati Saturnini permpdicani ecelesiam, cellani exi-
autem monasterii, quoties opportunitas pxpetiit, guam ad habitandum cpnstruxit': qup inlpcp npp-
exercuit. nullos annos magna cum pemiria yixit, npctibus
8. Compurictionisgratia, ope divina concedenje, diebusque cum gemitu et lacryrnis clemeiitiam im-
tanta ei largita est, ut quoties yellet, fieret, Quoti- plprans divinam, ut velle suum effectuinprpveheret
tidie lacrymis, quotidie gemilu ob gehennse nietum elhcacissimiim. Erant autem per ideni tempus in
alebatur, illiid Davidicumamabiliter canens : Cine- provincia illa quidain surnmse sanctitatis strenui
rcni sicnt piniem manducabam, el pqculum ineum viri, Atilio videlicet et Nibridiiis «',necnpn et An-
cum fletu miscebam (Psal. ci, 10). Pallebant pra nianus religiose degenles, sed regularem
ignorantes
jejtiniis, et macle exhausta carne, pellis pssilius in- custodiam : a quibus comperlus npn mpdice dilige-
ha^rebat, ac in modum palearia? boum rugata pen- . balur. Siquidem duni eum aliqua advprsq inipulsip
debat. Hoc modo tenerum quasi indomituin anin.al' V.pauluhmi superare tentaret, mox slratp asellpad
non tam mansuefaciens, quam, utiladicani, mpr- Atilionem, ' qui ei yicinjpr erat," prpperp feslhia-
tificans corpus, cum cogerelur ab abbate parclus bat. _
erga semetipsum exercere rlgorem, assensum mi- 11. Prinio siquidem tpmppre ardpnli pnimp per-
ninie praebuit. Regulam quoque beati Benedicti li- plures, sa3culoreliclo, cpm ep rejigipse viyere tenta-
Tonibus seu infirmis positam fore cpntestans, ad bant; sedfracti aniinp, npyuni fprpiidantes genus
beatiBasilii dicta nee npn Pachomii regulam scan- vita3, dum inauditam cppbantp-c arriperp abstinen-
dere nitens, quamvis exiguis possibilia gereret, ju- tise viam,ntpanem in pondere, vinumque in men-
giter impossibiliprarimab^t. .His sp ppenitentia3Ja-r; sura pprciperent, mox ut sues ad cbenum canisque
» Theodulfus Aurelianorum episcppus hos latidat Alculno in epjstpla pra^fixa libris
dpobus contra
in carmine.inferius adducendp : ex jjiip milii fityeri Eiipandum, tpni jn dipjoraatequodam Caroli Magni
simile iii quod ait Menardus, Nebridiiirn seu Niiiri- cpncessp anno $ iniperii. NimfridiUsvero in Necfo-
dium iuunc psse ipsuraniet Nebridium monasterii logio Crassensi nptalurj his verbis: « Kal, Januar.
TJrbionensis seu Crassa3 abbaiem, el archiepisco- Nimfridius abbas et archiepiscopus Narbonensis, i
p_uroNarbpneiiseni, qui Nifridius appellatur tum _Jb'.
m S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 360
ad vomitum in calle salutfs positum retrahebant pe- A . que de qua liauserat aquam, sed et ferramenta mo-
dem. Quorum instabilem vir Dei intuens fidem, lini non oblitus abscessit; pro bonis mala rependens.
turbatus ad proprium vOluit redire ccenobium. Qua In crastinum vero damnum compertum magistro
de causa consulendum prxfatum adiit virum: cui discipuli narrant, quos benevole ferre illatas con-
cumvelle suum narrasset, increpavit eum ille di- tumelias docuit, damnaque lucra putare, illique po-
cens, sibi 'esse ostensum ecelitus, lucernam illum tius dolendum asseverans, qui dum nisus est acqui-
datum hominibus. Quapropter cceptum constanter rere lucrum, perdidit fidem.
14. Ccepit interea paulatim turba discipnlorum
oporterei implere bonuni; fraude hoc antiqui fieri
hoslis, qui semper invidens bonis infestus est acti- crescere, et fama piae religionis sensim per circa
bus, cui assensus prabendus est nunquam, sicque habitantium ora volitare, seseque extendens ad
ejus consilio adminiculatus intrepide aggressus est, longe posila decurrere lOca. Et quoniam vallis, in
quod ardenti perficere optabat animo, non super qua prirrium insederat, perangusta erat, pauluiuni
alienuin fundamentum Kdificans, sed novo opere extra confinia ejus monasterium novo opere con-
construere domos coepit, ignotamque salutis pan- struere coepit, laboranlibusque fratribus ipse ali-
dere curabat viam. quando collaborare, aliquando autero eorum ad ye-
12. lgitur venerabilis vir Benedictus cum paucis JJ scendtfm decoquere victum, librumque etiam pari-
sibi aggregatis fratribuS, qui ejus cofflperta opinione ter circa coquinara occupatus scribere satagebat.
ad eum confluxeraiit, in jam memoratum locum Lignamina vero saipe propter peiiuriam boum liu-
ccepit florere in religione pia, et coelesteiter volen- meris pTopriis cum discipulis deferebat. Domus
tibus pandere gfatis, propriis laborare manibus: et enim in eo erat loeo, quo fundare moliebanlur mo-
ne aliis pra3dicans ipse reprobus inveniretur, qua3 nasterium, qtfam auctaln in honore sanctos Dei ge-
sequenda monebat, priorimplere curabat. N6n enira nitricis consecrarunt Marias. Concurrenlibus undi-
perterritus inopia coeptum deseruit opus; sed, lit que, et illius se. certatim subjicere magisterio po-
ait Apostolus, in fame, et siti, in frigote et ntiditate Stulanlibus, et fabrica monasterii cilo perficitur, et
(II Cor. xi, 27) positus hortabatur inconcusso subin rebUs locus ditatus augmeiitatur, dantibus sin-
jeclos persistere corde, docens arctam et angustam gulis qria3habere poterant. Non enim ornatis parie-
viam esse quaa ducit ad vitaffl, et non esse condi- tibus tegulisque rubentibus, vel pictis laquearibus ,
gnas passiones hujus temporis ad futuram gloriam, sed stramine vilique maceria cooperire, vel facere
qua3 revelanda est sanctis. Quo documento roborati, domos decreverat. Licet enim mulliplex numefus
majoribus se atteri optabant laboribus. Nulla eis fratrum augeretur, ille semper viliOra et humiliora
tunc erat possessio, non vinea3, non pecora, non G appetebat. Quapropler si quis de possessionibus
equi; unus tantum erat asellus, cujus solamine cum suis aliquid conferre monasterio vellet, suscipiebat;
alicubi pergendum esset, vicissim fratrum arceba- sin yero servos ancillasque copulari niteretur, re-
tur defectio. Yinum tantum diebus Dominicis so- fugiebat, nec passus est quemquam per idem lem-
lemnibusque percipiebant. Pellebatur aliquoties eo- pusper charlam monasterio tradi, sed utfierent
rum esuries laete delato a vicinis rnulieribus : quo- libefi imperabal. "Vasaautem ad Christi conficien-
niam ariditate labuerant corpora eorum, solo vidum corpus nolebat sibi esse J>argenlea : siquidem
ventes pane et aqua.. Quapropter ut pigrum depel- primum ei fuerunt lignea, deinceps vitrea; sic tan-
lerent frigiis, lectaria » utebantur, cum in vigiliis deni conscendit ad slannea; planetam yero refuta-
divinis assisterent. Erant quippe pauperes rebus, bat habere sericeam : et si aliquis illi dedisset, mox
praBdivitesmeritis; et quo eorum atterebanlur in- aliis ad utendum praestabat.
opia corpora, eo magis saginaban lur virlutibus anima3. 15. Pra3lerea surrexerunt in regione eadem vel
/Estuabant siquidem amore coelesti, soteque laciy- circumquaque nonnulli viri religiosi aedificantes
mse illisin angustia ferebarit solamen. Quorum in- . monasteria, aggregantes monachos, seseque ad exem-
victam fraternam unitatem hostis cernens antiquus plum beati viri exercitanles et ex ejus magisterio
hac eam scindere arte molilur. D imbuti, vitam pristinam priscosque amputantes er-
13. Unum eis erat circa molinum, in quo qua3 rores, quibus ipse ut pater erat, subsidium opem-
habere poterant molebant cibaria. Instigatus autem que ferens, non spiritualium solummodo rerum,
maligni cogitafionibus quadam eis noctehospes ad- verum et corporalium : quos ssepe visitans horla-
venit, quem juxta posse refectum in strato aselli batur coeptum non deserere opus, ne egeslate per-
collocant. At ille male vigU quiescentibus illis sur- culsus terroribusque attritus retro respiceret ani-
rexit, et secum in quo jacuerat perferens, situlam- mus. Sicque documento salubri fulta numerosa ad-
a Menardus interpretatur culciira. At quid cul-,, in concilio Triburiensi anno 895, perseveravit tamen
cilrsa cum officio divino? Consentit tainen Hens- ad sa3culumusque undecimum, quo IlenriCus Ger-
chenius, qui legit lectariis. Forsan lectafia dicuntur mania) rex Richardo Yerodunensi archiepiscopo ca-
saga nocturna, quibusiecti insternunlur. licem unum de onychino, et alium cryslallinum do-
J>Et tamen vasa pretiosa postea in rem sacram nasse perhibetur. Quampiam calices etiam ex sap-
admisit, ut patet ex num. 27. Porro ex hoclocoet pbiro vitrei dicebantur, ex charta S Patriciacensi
ex Regula Magistri patet etiam temporibus illis in apudPerardum, qua3est Heccardicoraitis, Rotardo
lisu fuisse calices vitreps, quorum usus abrogatus cuidamiegantis calicem vitreum 4e sapphiro.
361 VITA. 362
sunt coenobia, et maxima monachorum exstatmul-. A turbatas reperiens, et benignum malagma castiga-
tiludo. tionis impositum ad congruam formam instiluit.
16. Orta autem fame a gravissima per.idem tem- 19. Sed antiquus liostis, ajgre ferens unitatem et
boni gregis, nisus est quorumdam con-
pusi ccepit multitudo pauperum, viduarum et pu- aiigmentum
pillorum. ad eum coniluere, ac porlas mOttasterii cutere corda, ut bonuro inslitulorem a proprio oyili
viasque slipare. Quos ille intuens inedia fabidos, redderet extorrem. Plures quidem sua arte a mona-
ifflp ipsa jam pene inorte glutilos, angebatur, quo- sterio pepulit, pluresque turbavit, sed paratam tri-
niarii unde tantam pasceret multitudinem ignorabat. Ijulalionibus non valuit concutere mentem. Confra-
Sed quia nihil deest timentibus Deum, quousque ctas rursum recuperat perituras vires : sibi subjeetos
fruges attingerent novas, quae fratribus sufficere instigat, inferre damna imperat, equos bovesque
possint, seorsum Jussit rcponi, c_3teraper constitu- furtim patenterque auferri jubet. Sed qui Deum
tos fratres per singulos dies praicepit iargiri. Car-.. cunctis prasposuerat rebus, sine dolore amitlit qua3.
nes etiam armentorum oyiumque dabantur p6r sin- siiie amore possidebat. Certe pro nulla amissa re
gulos dies, laC etiam vervecum pramebat auxiliiim. unquam eum quisquam vidit commotum, perditam
Siquidem fecerant sibi luguria congruis iocis, in nunquam repetiit, furatam nunquam qua^sivit, fu-
quibus uscpiead novas habitarunt fruges. Deficiente B i ranti, si capfus est, beneficium praestitit, latentem
cibaiia, rursus ea qua3 in fratrmn reponi jusserat ne caperetur dimisit. Quidam enim cum equos mo-
usus, mensurare pra3cepit: quod factum est ter. In nasterii furtiro auferret, a vicinis non sine vulnere
fratrum vero animis tantus inerat affectus miseri- captus, et Palri est pnesentatus. Cui ille impensas
cordia3, ut libenter etiam impenderent, si fas esset, pra3buit, medicuminstituit, sanatum incolumem di-
cuneta. Nam quae sibi subtrahere poterat quisque, rexit. Contigit autem vlce alia, cum venerabilis
clam deferebat inedia consumptis : sicque vix ere- Pater iter conficeret, alio secuiri comitante fratre,
pti a famis fuere periculo. Aliquoties enim in orC quemdam equum a monasterio sublatum sedentein
panem habens mortuus reperiebatur. obviare. Frater vero curiosis luminibus inluens eum
17. Nec illud silendum puto, quia cum pene pro- qui furatus fuerat csse cognovit, mox voce prorupit
vinciam illam eodem tempore perversum Feliciani S irionaslerii esse equum. At ille silere eum jtibet.
irivaserit dognia, hic ab omni pestifero perfidia) er- Saape similare equus equum solet, ait. Seorsum
rore iltesus ope divina intus evasit, mullosque, autem increpavit fratrem dicens: Et ego agnovi;
non solum infinios, verum etiam praesules Ecclesia; sed melius silendum censeo, quam verecundiam in-
'
suo eripuit studio, et adversus nefandum dogma feiamus. ".
veris ciisputationumjaculis armatus ssepe congres- G 20. Et quoniam omnipotens Deus cmi cuncta
sus est. creavit, mira etiam congruis temporibus per servos
18: Erat enim eo tempore et humerosa jam turba agit suos, quae per hunc gesserit, pauca relatione
fralrum, et in fervore perpetua3 vita) succensa. Cer- perstringam. Ignis quodam tempore domum juxfa
tabant siqiiidem quis eorum esset humilior, quisve beatas Mariaa Yirginis basiliCaitisitam invasit. Sed
in obedientia proniplior, in abslinenlia ardentipr, cum vorax flamma stipulam lamberet siccam, con-
in-vigiliis anterior, in loquendoposterior, in veslitu currertint dolentes fralres, domum qriam non siiie
viiiov, in chaiitate ferveutior : quibusdam etiani re- magnp labore construxerant, a rapidis flammis yi-
Velalionesfiebant. Quidam namque erat frater.qui dentes consumi, summoque studio satagunt, ne ignis
juxla humanam honestatem minus erat compositus, vicinam succenderet ecclesiam : illo enim omnis
qiiem negiigenter incedenteffl dum Pater perspice- impelus ignis ferebatur. Ad quod spectaculum etiani
ret, in auimo eamdem rusticitatem judicarc ccepit. Benedictus Pater accessit, cui protinus fralres, ut
Hlc.autem in extasi ductus, gregem columbarum Orationibus eos adjuvaret, imperant. At ille feslinus
aggregatum cernens, qiuedam niiraj candoris ful- obtemperans jussis fratrum, sese cum lacrymis ante
gentes, quasdamvero erant mira vaiielate distinclse, beata3 Yirginis et Dei gehitricis" Marise altare pro-
quaedam autem solo capite tetrum colorem gesta- " slravit. 1116autem orante, mox. divina opitulante
bant. Qiiicum sciscitasset quid hoc esset, dicta sunt misericordia in contrarium inipetus ignis con-
nomina singuioium, p,uorum aut negligentia fecerat vertit.
nigros, aut studium splendore nitentes: Is rediens 21. Locustarumeliamtantaeodemtemporeadfuit
ad se, Patri qu* viderat relulit, eumque ne se de- multitudo , ut sua densitate radios absconderent
spiceret, admonuit. At ille singulorum acta discu- . solis ; qua3congiobato impetuin vineam, quae mo-
tiens,mentes fratrum, de quibris a fratre didicerat, nasterio vicina est, vastaturas resident, ex qua quam
a id accidit ante conditum amplius monasterium, nense; missus in Hispaniani non semei Benedictus
anno proinde, non 795, ut censet Ilenschenius, sed cum aliis, ut festatur Alctfinus iui epistola pnefixa
779, quo famismagna in Gailia fuisse perhibetur libris quatuor adyersiis Elipanduin,iiiscripta Lei-
in AhnalibusLoiselianis. drado episcopoLugdunensi^: Nefridio Narbortensi,
* Felicianum dogma, a Felice Orgelitano Hispa- etJSenedicte abbati, cam essent in prOcinctu ilineris,
ni_e episcopo inale ab
fabricatuffl, Elipando Tole- utiiitiiifine.y.. C, Stephanus Baliizius, iii calce?N6-
tano pejiis asserlura : iderat, Cliristuin esse filium tarum ad Agobardiim, refert synodum Urgellenseiii
Dei adoptivum. Ad quod revinceriduiri coacla con- anno 799 ea c!e' reiia))it,am,:-cui Benedictus noster
cilia Ratisponense, Francoftfitense,
' et Aquisgfa-V'.inlerfiiit,.;.
' '" ,. ..;.:;.,-... ' '::,:-:•;::
PATHOL. CIII.... ' '•' ''
'.'•'.' '.' .' "-'"'''' «'.'';'.'
365. S. BENEDICTIABBATIS ANTANENSIS 564
aiasime pocula fratres percipere soliti erant. Yir A j plmimis, qiioesitae.Suntin porticibus;iioii jam stra-
vero venerabilis .beatse Dei Genitricis adiit basili- mine: domos, sed tegulis cooperuit. Tanta autem
cam, et flebili voce perfusus lacrymis clivinumim- sanctitate idem iocus est pra^dilus, ul. quisquis fide-
ploral auxilium. Sed posl paululum inale quiescentes liler peliturus advenerit, et non haisitaveril in corde
abscedtiril loeustse. suo, sed crediderit, statim quod poposcerit, impe-
22. Rursiis Vicealia niontem viciiium ignis inva- trare licebit. Quia ergo mira religiositate prsefulget,
sit, et.arentem stipulam fronclesque, ac sol.isardore ralum ducinius, si de posifione ejusdeift loci aliquid
perustam coepit lanibere terram, suoque impetu rui-. post futuris pandamus. Siquidem vcncrabilis Pater,
nam vinese ac monasterio minitans ibat. Ad quem Benedictus pia consideratione prasveutus, non. in
exStinguendum omnis lurba fratrtirn cucurrit, cum alicujus saiictorum prailitulatione, sed in deifica)
quibus et venerabilis Benedictus Pater adiit; sed Triiiilalis, uti jam diximus, noinine 'preefatam ec-
-ignis coeptum mox dcsoruit iter, clextra Isevaque: clesiam consecrare i> disposuit. Quod ut dico luce
exstinguendus properans. Non enim nisi oratione clarius agiioseatur, in aliari, quocl potissirnuiti pra3
ejus credendum pulo tantum incendium superatum caiteris videtur, tres aras censuit suppon.i,ut m bis
fore. persohalitas Trihilatis typicfc videatur sigmficari.
23. Cuidahi etiam fratri pustodia bourp, erat in-: B5 Et niiraclispositio, ut in tribus aris individua Trini-
juncta. Is cuffl a monasterio ad suuni yellet ire tas, et in uno altari essentiali.er firma demonstreluf'
officium, Patri benediclionem petiit; cui prbtinus Deitas. Altare vero illud foriiisecus esl solidum, ab
ille signuni crucis dedit, di.ceiis: Dominus te custo- iiitus autem cavum : iilud videlicet prajligurans ,
diat. At cum frater in diversorium venisset, duobus quod Moyses condidit in efeino, retrorsum habens
latronibus occtirrit; a quibus, dum incaiileacces- ostioli.on,quo priyatis diebus incliisai teneiitur capsce
sisset, tentus estper habenam equi, queni sedebal,"; cum diversis reliquiis '« Pa.trum. Hajc de altarip
se vero diutius aspicientcs, nihil loquentes diinise-. dicta sufficiant. Ad'instrumentiirn domus quoordine
runt eum. At ille ciio discessit, et ppstquam Palri vel immerosilate compositum succincte pergimus.
retulit, ait: Ben.edictiote-Dei seryavililloesum. Cuncta siuuidem utensilia, qua3 in eadein domb ha-
•
2-i. Nec s.ilentio illud pra:tereundum est, qupd! benlur, in septenario numero coiisecraia noscuntur, -
ipse asppxit. Frater enim quidam praepositus est; Septem scilicet candelabra fabrili a.rle mirabiliter
COustitutus,sed in superbiam lapsus, abprdine prse-. producta , de qnorum stipile procedunl baslilia,
posituroe deponilur. Ad tantam demura malitiamL sphairuteqiie ac lilia, calami ac scyphi iii nucis
ruit, ut a monasterio egressus latrpcinia exerccret, inodum ad ihstar yidelicel, illius facta, qupd Beseleel
ila ut ab ipso monasterio clani ed.uceret equum. C ' miro composuit studio. Ante altare etiam septem
Quem tentum junelis pedibus subter equum ad m.p- dependent lampades mira} alque pulcherrima3, in-
nasle.rium deduci jnbet yociferanl.e.met jiirantem i '3estimabili'.fus_e laboie, quaa a peritis, qui eas yisere
nunquam se illo abituniin, -Obpujus insipiludiiiemt , exoptant, Salompniaco diciinlur conilatoe. Aiise tanr
virgis eum laevjgare jussit; sicqim deinceps juste. tumdem in chpro dependent lampades argenteae, in
pieque vivens in cajnobio qui.eyit, ac si ipse in epi modum coronse,.qu3e,in se insertis.circ.ulis cyathps
lipsti.s malignus ceesus fuisset, recipiunt per gyruin : morisque est praecipuis in
25. Hactenus de yit.a tanti Patris, qualiter diyinaL festivitatibiis plep rcplelas accendi,.iquibus accensis"
ilhistrante clemenlia .saeculum reliqueiif., qualiter-. veluli in die, ita iii.npcte.tpla r.efplget ecclesia. Tria
que jn Gotbia; parlibus transmigraverit, ac de.iiovoi denique aliaria in' eadem sunt dicata ecclesia vel
opere monasteriuni eonstruxerit, dicta su.fiicianf. basilica, unum vTcielTcet in honorem sancti Michaelis
Nunc, opitulaiite Cliiristo, ex pra^ceptp Carpli cmibusj archangeli, aliud in venerationein beatorum aposto-
modis aliud in eodem locp ccenpbiuni sedi.ii.cay.erit, , lor.umP.etri et Patfli, lertium in hpnorein almi prp-
eyidenti ralToiiepandamus. toinartyris Stepbani. In ecclesia vpro heatse Dei
26, Anno igilur 772 a, Caroli yerp Magni :T.egi.s. 5n Sen?tric's Mariise,quse primitus esl fundala, sancti
M, adjuyaritibus pum duci.bus el, comitibus, aliam" i Martini, necnoii et beali Beiiedicti haberi videntur
rursus in lionorem Domini et Salvatoris riostri e.c- altaria, llla vero quaein coemeteriofundata consistit,
cjesjam prasgrandem cpjistriiere pcppif; se,det clau- in honoreni sancli Joannis Baplista? cpnsecrata di-
Stra novo opere alia cum columnis niarmoreis quamI gnoscitur, quo inter natos mulierum niajorem nemi-
» Mendum hic non advertit Menardus. Legendumi arca aurea, quw fuit imperatoris Constantinopolitani;
polius anno 782 quo jacta amplioris mp.naster.iifun- item alia, quw eslincasltata in auro, et semperma-
dainenta; nam.ab anno 776 Anianensem locum Be-:'• net in scutellq, auceest argeniea Kgtqli Mqcjni; ilem
nedictus incolere coepit. una spinq de corqna Domiiii nostri Jesii Clirisli,
i> Non me fugit quid de hac dedicatione legaturt incqsirata in aurq, quseTlidem in praedicta sctfteila
in quibusdam codicibus mss. Yeruni id totum prae- seniper asservatur." in velusto librb Csereffloniarum
termitlere satius est, quam criticorani censune ex- ejusdem mona.sierii prsescribiiur, ut sacerdos hebdo-
ponere. Sufiiciet hac de re sermo quondam habituss madarius panem solemni ritu benediclurus, accipiat
infeslo dedicationis, infra in Appendice hujuss scutetlam Karoli cum veta cruce, etc. Scutella hsec
:Yita3." cum pluribus aliis rebus sacris deperdila est. Lege
i c In Anianensium reliquiarum indice ms. nume-- Sermonem de dedicatione in Appendice.
ratur inter alisisparticula verse Crucis, qum est in
365 : VITA. 366
riem surrexisse divina attestarunt oracula. Conside- A _ tis in honore DoffliniDei ac Salvatoris nostri Jesu
rare libet quanta hiimilitate ac reverentia iisdem ,;Christi, seu sancta3 semperque virginis ejiisdein Dei
esse ,'genitricis Mari;e, seu aliorum saBCtorum sftdificayit
meUienduSsillocus, qui fol principibusvidetur iii loco nuncupante Aniano, in, pago Magdalonense
mtiuilus. "fSiquideh-Dominus Cliristus Princeps est snb.tus castro Monte-Calmense, ad nostram accessit -
omnium prmcipum, Rex rcgurti, et Dominus domi- cicmentiam, el prsedictum monasterium cum omni-
bus.rebus ct ornamcnlis ecclesise, seu appendiciis
:i)antium-:-beata veio; ejusfiem Dei genitrix- Maria ycl adjacentiis suis in manibus nostris pieiiissinia
J -cunctarum
vifginum crei3il.ure.se regina; Michael ' cieliberatione visus est delegasse, et ipsuiri sanctiim
'.cunclis prsefertur angeTorum; Pelrtis et Paulus ca- locum sub nostra "defensione alque dominalione ad "
-yisusest tradidisse. Idcirco ad-ejus
pifa suiit apbstolpfum ;"SlcpIianusprolomarlyr pfin- rcgenduinnobi.s petitioiiem .talepro selenia retributione beneficium
••cipatum tenet in clioio iestium; Maflinus vero erga ipsum sanctum locimfvisi fuimus indulsisse, ut
•
gemma refulge'. prfesuium";' Benedictus cunctorum in ecclesiis el locis vel agris seualiispossessibiiibus
-eslPater mtinachorum-. In septem' item allaria, iri ipsius iiionasterii, quas inoderno tempore per no-
s.lram dona.tionem.accomirmatipnem seu cseteroruin
-septem caiidelabfa, -cijn scptem lampades sepiifor- fidelium juste possidere videtuf, in quibuslibet locis,
mis gratia-SpirifJS saiicii iiitelligiliir. qiiidquid ibiclem propier divinum amoreni collatum
•
27. Cognoscat quiscuiis ille esVquTiianc .eupit fpit, 'qureque etiam cieiucepsin jure ipsius sancli
aut pef nos aui: per alios voluerit ciivina pietas
legere vel audire Yitam, punciorum hoc captit esse"!jg ioci, augeri; prsecipieiites jubemus. atqiie anathemaliza-
coenobiorum, non «olutii quse Gplhia) in parlibus tiius, ut nuliiis comes, -ncque episcopus, aut ulla
construcla esse •vMeiiltfr.,verum etiam et.illorum judiciaiia potestas ad causas audiendas vel freda
. aut inansiones vel paratas faciendas, aut
quai aliis-iri regipnibus.ea tempestate, .et.deinceps, exigenda,
de thesauris fidejussores .tpllepilos, neC homines ipsiusmo.naste-
per iinjus rexempla- Ecdiiicala',iatque Tii tam-ingenuos'quamqrie scrvos, qui supra terram
..illius di.tata, :sicut -inaiitea jiarratura, est ;scbedula. memorali monaslerii" residere videntur, distritigeii-
Dedit autem cor suum ,ad iiivesligandam beati-iBerie- clos,..hec ullasredhibilioiiesi aut illicitas occasiories
aut ullum omiiiiio censum iiiquiren-
dicti<Regiilam,camdemquc-ut.iutelilgere possil sat- "perquirendas, dum, ullb uriqtiamtempore ingredi audeat, vel exa-
•
..agerc.circumiens moiiasteria, peritos qi.iosqucinter- ciaie.prjfesuitiat.. Sed hoe ipse abbas vei siiccessofes 1
rpgans quse-ignorabal; :e,lomnium sanctorum,-qiias- sui aut monaclii memorati Joci, prsesent.es seilicet
et. .futuri, .prppter nomen Dominisub iniegrse immu-
cunque'invenire ppiuif.Teguias congregaviii- -Npr- nitaiisjiomioe
et monasteriorum salubres absque'cujusl.ibeiinqnietate aut cpn-
mamque u.Uern, eonsue- '•Irarietate valeant ciominare, el niilli unquam bomini
luclmes didicit, suisque-eas tradidit monachis obser- pro qualicunque re millunVceusuni omnino audcant.
Vyandas. Jnstituitcaniores,.--dpcuil lectores, habuit. impendere : sed ipsum sanctum locum sub npstra,
defensione atque dominatione yolumus conslare.
rgrammaticps, et .scieiilia Sciip.turarum- peritos, de 1
fuere p Slatuentesergo atque jubentes, ut iieque vos, neque •
".
quibusetiam.quidam post episcopi, aggregavit. juriiores scu successores vestri, vel quislibel ex ju-
Librprum mul-iludinem.pongregavH, pretiosa vesli- diciaria •puiestate in ecclesiis et loeis yel agris sriu
. menla ecclesiaslica, calices. argenteos prsegrandes, reliquis possessionibus .suprascripti monaslerii, yel
de omiiibiis qu!» supra scripta sunt, nullo .unquaffl
.pffertoria argentea, et .quidquidpperi Dei necessa- tempore inqiiielare aut exactaie prsesumalis : sed
:.rium esse conspexit,isumnio .cum siudio acquisiv.it. .quod nos prppler nomen D.ominiet seierna remune-
jNotus itaque factus est omnibiis, et fania sanclitatis 'i<eiinibus ,ral.ipne acf jani fatum Bipnasleriuni indulsimus, pe-
'lemppribus proficiat in .augnieiitis. "Et
•ejtis.regias imperialesqu.e penelravit aures. Abiil qiiaiido(|uidem divina vocatione snpraseriptus vene-
deirid.e-ad gloiiosissimurh imperatoreffl .Garoluni ob. rabilis Beiieclictiisabbas vel successores ejus de hac
u-ililatem :moinasterii:,'illi(me,coenobium.pia consi- luce.migraverint ad Doriiinum, qualeni liielierem et
npbis per emriia fidelem sancta cengregatip de
:<leralione pra3ventus, ne incommoda a parentibtis supra'scfipto irripnasierip.ipsa aiit de qualicuiiquc"iPco
\Jcl est, eonsanguineis] suis paterentur post ejus; voluerint eligere abbaiem, qui ipsam,"saiictam con-
.discessum superstites, per chaftarii tradidit" possi- i.g-regai,ioneimsecundiim •Rcgulam sancfi Benedicti
dendum : a quo fflox immunitalem percepit a conti- regere valeat, per haric nostram auctoriiatem et
perniissa induigentia liceriliam habeanl, et ubicuri-
nentem ita :' . -:..",- que -voluerint ordinari,- aut ipsi aut mbnachi ipsPr
-
vel a quolibet pontifice ex prseceptp et con-
<Injioinine sanclaa et lindividuseTriuitatis, _,aro-,_.-r-uin, "
: lus Dei gratia rex Franqorum.et Loiigobardo.rumac < sensu noslro.pQtestatein.habeant, quatenus ipsi servi
patiicitfs'Rorrianorum. '..' . Dei, qui jbidem Deo famulari•vid,enlur,,prp nobis ac
-ilaxiioum'regni nostri iu hoc augere credimusi corijugeproleque hostra et stabiiitate lotius rcguia .
.muniinentum, si .beneficia opporluiiaiocis ecclesia- Depiiiobis commissi veiconsefvandi attenlius Domini >
. .rurii ibenevola devotipne conce»:iii>iis,.ac Domino rnisericordiam exorare clelectentur.i>.j ,
-proiegente.stabiliter perdurare eonscribimus. Jgitur
- -riotum . 28> Hsec gloriosissimus rex Carolus, veneraMii
siioiii.nihus"episcopis,.,abbatibus, comitibtfs'- yiro Beiiedicto per praeceptum contulit,: sed et cir-
-et yicecomilibtis, vicariis, centenariis,"judicibus seui
omnibus fidelibusprsesentibusseilicet el futuris, qua-. icumquaque ulilia pecorum laboribusque apta per
liter vir yenerabilis Benedictus abbas ex monasterioi .cliarlamimperialeni loca ab ;eo suscepit. Honoreau-
.qupdipse nbvo operejurc propiietario aifiindamea-' . ;tem inagno ab imperatore dpnatus, scilicet argenti
. ? Quse .sequuniur usque.ad niimeriim M~,;desuiit
'' inbditis ' ' 'Coiistat;eiiim-Ludovieuibfuisse cancellarium Caroli
aptid Menardum et BoHaiidiim. .-"' i Calvj, non Caroli Magni, qui tum apud Bajoarios
h In quibiisdani: istiii^.d.iploinalTse3;ein.plii5,appo- ' ::cum exercitii.erat, Istud privTlegiumipostea.Benedi-
( jiitur hsec clausuiaTJMa.yi M:Augusta$, qnnojibno-
deciirioregni 'noslri. Acthm in fmganesbuhj paiatio ;'[ , :Ctp/coniirmavit•LudovictfsAugustuslitieris datis vin
quse 'clausuia'certiof- vTdeiuriquain apposilio Bar- :I0. Maii, dimoprimo hnperii,Indict. "i,Acjuis p"a~
tholomceinotarii ad vicem Ludovici recognoscenlis. Catio." '.•.•..•:.'-• ':;
libras ferme xt, ad stfum in pace rediit qiiantociusi A ehim qupd sibi, seclpotius quod utile aliis judicavit,
inonasterium. Mox autem patrium ut attigit solum,, agere voluit: quod si fecisset, cito correxit. Chari-
divisum per partem quod atliilerat argenium bene-• tatis enim amorent plures faceret salvos, aliorum
diclionis gralia per singiiloriira direxit monasteria. circuibat cellas, et eis Regtilse sanctse pandebat abs-
Fuit eiiim illi hoc nostris temporibus prse cunctis> . consa. Cbaritate itaque plenus, Arelato cum quam-
siiigulare donum, benevola scilicet icirea omnes pia- pluribus episcopis, abbatibus, niOnachis per plures
que consideratio, atque soUiciludoomnium monaste- resedit dies; canonum decreta pandehs, et heati Gre-
riorum circa longeque positorum. Elenimoa crebroi . gorii papse homilias enucleans ignorantibus, Plenus
yisitahat, et ordine sanctse vitse inibuebat: de lrisi nempe charitate, ex diyersis locis in suo coenobio
antem quse illi a fidelibus cohferebaritur, juxta nu- susceptos alebat clericos ac roonachos, quibus ma-
meruffl habitanlium, vel secundura posse transmil- gislrum prseponens sacris imbuebat sensibus. Cha-
tebat,"lris qui magis indigebant ariiplius, exigua au- ritate sibi iiijuriam facieiitibus munera deslinabat.
tem indigentibus miiiris. NoveiratVitiquesinguloruffli Neque laborandum est ut pandamus quse melius
inonsisleria, eorumque noraina retinebat. Pallia vero, curicti viderunt, perplures obsequio experti sunt.
quia singulis dare non poterat, pcr paries divisa ad' .52. A rigore vero suse primse conversionis paulu-
cruces salteiri faciendas mittebat. Omnium denique! luni declinarat, quoniam impossibile opus assumpse-
Hibnaslerioriim, tam in Proyincia quam in Gotliia seu1 rat: sed voluntas eadem permanebat. Siquidem cum
•Novempalilanaa provincia consistentium erat quasli arantibus ipse arabat, cum fodientibus socius erat,
imtrix fovens juvansque; alque ab omnibus amaba- ctim roessoribus melebat. El quanivis regio Illa solis
tur iit pater, yenerabalur ut donlinus, reverebatur calore esset adusta, et ita vapor ignis velut a clibaiio
. ut riiagister. ..' ; ...':..' procedensincendat pptius quam calefaciat; hic suis
29. Pauperuriv quoque summo cum siudio secer- nimio fervore sestuanlibus vix ante horam refectio-
nebatur porlio, viduaruiii non patiebaturin alios ex- nis aquse poculum indulsit. Nam labore dcfessi, igne
pendere usus particulas. Oninium siquidem sancti- perusti, frigidam potius desiderabant acjuara quam
lnpnialium viduarumque circa positarum noveiat; viiium : nec erga eum quisque murrnurare 'pioterat,
nomina. Captivis hilariter pravbebatur reclemptio, quoniam sinrilia patiebatur. Quse eis res non modi-
nullus illo liabenteindonatus, ut repi, abiit, sed pro cum fcrehat solamen, quoniam dum se arentem sili
posse omnibiis omnia factus est. Quapropler ultro1 cerneret, hunianius erga suos agebat; nec laboran-
quisque ci suam ferebat siil.islaiitiam,quani inusus tium C[uis fabulis perstrepere audebat, sed rnanus
pauperum, egenOrum, viduarum captivorumque ac; p opere, litiguse occupabantur .psalmodiis. Euntium
imonachorum expendendam compereriit: ila ut a enim et redeuntiuin ac lahoratttium ora divinis me-
quibusdam pene iv aut v susciperet millia solidorum, ^ ditationibus prant intenta. Ssepe eum eliampalmas
vasorumque indigentibus distribuenda. csedere vidimus, eoruffl videlicet qui erga eum in
30. Cura illi etiam eratingens suos non solum- potu cibbque liumaniusiagere conati sunt. Ssepe sibi
rnodo prsedicalionis reficere cibo, verum eliam quos- posiltim vas mensurare conspeximus; et, sicut hi
cunque obviare contingeret, mox coelesti eos alebat;. . qtii cellarlo prsefuerint narraht, aliis bibentibus vi-
pane; et neoblivione salubrem amilteret escam, yer- num, aquamiexcepto sabbato aut Doniinica die sse-
bis lalibus ut tenacius iniisererent cordi inculcare • pe bibebat. Ssepea cibo ejus pinguedinem subtraxi-
cOnsueverat: Esto, incpiiens, casto corppre et bumilisi mus, et ne vel exigua particula casei trili in eo iii-
corde, quoniam Deo aceepta non est superba castitas; venirelur,sumniopere curabatur. Carnem quadru-
aut huniilitas inquinata. Quibusdam vero hocincul- • : pedum a die conversionis suse usque ad extremum
care solilus erat : Si plurima tibi impossibilia esses vilseedere no.luit: jus e puHoh composifiim sumebat,
prseceptanoscuntur,boc exiguum serya prseceptum: , si aliqua accessisset debililas. Multos etiam per an-
J)eclina a malo, et fac bonum (Psai. xxxvi, 27). Quses nos primsevo tempore pinguedinem veluit: cseteris
sententia ita ei familiaris exslilit, ut tempore mor-•;D vero, qUoties ppportunum fuit, 6a qua3sibi negabat,
tis colleclis orilnitim Patrum seritettliis, unum ex eai. prsebehat. Tanta enim ejus erat soliicitudo, ut si vel
vellet conficere librum. Fratribus vero sibi subjectisi modica grana leguminum, vel exiguse porri comae
.onmi hora, in nbctumis scilicet, in capilulo, In re- cauliumque folia ah eo neglecta inveiiireiituf, mox
. feeltfrio, pabula vilse prsebebat, "•. digna exconimunicationis animadvertebatur senten-
51. El quoniam, dum beiievoleiitiam ejuspandere ) tia, cujus probaretur esse delictum. Sin autem quis
teiilavimus, virtulum ejus,copia palam pccuiTerunt;; oi aquam ad iayandum pprrigeret, et ut soletlar-
-
pio viribus commodum decernimus ciuanlulumcun- - gius quam decet effunderet, peccatuni incurrere
quede his nesciehtibus desiderantibusve enucleare.. fatebatur, eo quod discretionis non incederet calle.
i Hnc eniffl cemperit pmnis qui ejus familiaritati ad- 35. Efat illi et lipc singulare bonum. Nam siquis
hsesit, charitate eum vincere, cunctos. Nunquami cogitatioriibus concussam mentem gerens, mox ut
- a Aliis Novempopultinia dicla, inler Garumnaml h Yides majori ctfm feligione Benedictum absli-
fiuvitfm et montes Pyrenseos Oceanumque compre-- nuisse a quadrupedum carnis esu, quam a jusculo
liensa,:vulgo la Gascogne, sic tlicta a iiovein pppuliss volatiliiini; qua de re deque usu pinguedinis alias.
tiuos ambitu guo complectitur.
' '
369 '.'V.TITA., '.""':;'.'"'. ,,.- - . ...5?°.
ad eum accederet, ejus salubre consilio tumulluosa A parvam monacliorum turbam coadunarunt : quos
tuiba cogilalionum abibat. Ssepe etiam cum infestis curo visitandi gratia Pater venerabilis adisset, qua;
cogitationibus pulsatus quis, sicut a vero fratre di- ibidem acta sint pandam. Siquidem.ejus prsestolan-
dici, diceret, quia ibo et pandam vos domno Bene- tes advenlum, omni studio salagunt, quatenus ejus
dicto; illico iraportuiius ab eo recedebat tumultus. pro amore copia, piscium ciborumque apparattis non
Si quis vero gravioribus esset detenlus delictis, illi solum illi , verum eliam pmnibus fratribus fpret
cor siuim pandens, consolationis recipiebat fomen- abunde. Fit Conctirsus fratruni, sollicitanlur pisca-
luni. Si tristilise morbo angeretur, accedeqs ad eum tOres,.perscrutantur nundinse : sed tanta. eyenit dif-
riiox lselus discessit. .•"..' ficultas, iit nec ad emendum" invenireritur, nec ab
34. Aucla est autem lurba monachorum Deo fa- eis capi posset, qua de sterilitate nitiiio afficieban-
mulantium, ita ut plusquam trecenti fierint, ob quo- tur moerore. Advenil interdum niagister, gaudentes
rum eximiam congregationetti talem mansionem suscipiunt, gaudensque eorum profectibus resalutat:
construere jussit, quse mille ief eo amplius homines sed verccundiam fratres Iselo celabant sui) vultu.
eapere videtur, centum recipiens eubitos in longilu- Prseterea accidit ut frater quidam quippiam operis
'dinem et vigiiiti in latitudinem : et cjuia csetera"loca exercens juxta fluvium Ligeris sisteret : et ecce su-
eos capere non quibant, constituit locis congruis ccl- B I bito pr-egrandem piscern, queni isicem vocanl, eon-
las a, qtiibus prsefeetis magistris posuit fralres. spicit circa Iillus iiatantem : ad quem non tardus.
35. Accidit denique eodem tempore imindatio plu- capiendum insiluit, abstractiimcpie fratribus delulit.
viarum, quiescentibusque magislro curii fratribus, Fit quoque hac de re gaudium, sed admiratip ma-
subitp ab ambobtfs ostiis ingredi redundans aqna jpr : pmneslamen meritis hoc venerabilis viri Bene-
coepit ac quiescentium occupare domum. Pavore , dicti evenisse confessi sunl, hocenirii egoafideli
yero fratres perterriti concite surgunt. Domus autem fratre, ni fallor, ita didici.' Aicuinus quoqtie exige-
latrinanim super lorrenlem magno cum laborefue- nere Anglorum, ordine levites, sapientia prseclarus:,
rat sita, quam tumens torrens riitebatur subvertere, sanclilatis nierito yenerabilis, regens monasteriurei
itaut ab infefioribus conquatientes rauco cum mur- heati Marlini confessoris, q,uifuit Turonensium pon-
mure undse in jam jamque rttituram prosilirent do- tifex, quique in aula gloriosi;imperatoris Caroli omni
mum. Concurrunt pariter media ferme nocte ad ec- honore dignUs^habebauir, auditam [audila, '.ptc.] ex-
elesiam, ubi ipse Pater perveniens primus, signi fu-- pertamque viri Dei sanclitatis fainam, inyiolabili se
nem arripuit, jussitque canere laudes, sanctorumque! illi charitate conjunxit, ilia ut ex suis epislolis ei
implorare suffragia, alque cum lacrymis una Dei ila-• ssepe direclis aggregatis inunum unus conficeretur
gitare clementiam.Post inultas quoquepreces adeunt't G' iibellus. Datis itaque illi muneribus postulat ohnixe
: viseresi jam domus foret subversa. Quo eunte ve- sibi monachos dari- Cui cum protinus venerabiiis
nerabile viro obscura sub caligine noctis, vepris cru-- Pater assensum prsebuissel, equos misit qui eos fer-
ribus ejus hsesit, nimioque tsedio affectus, lacryma-- rent: quos in monasierio, cui nomeii est Cormarine,
biiiter, ut sedaretur inundatio, Deum deprecatuss quod a)dificaverat, collocavit. Fuere etiam et his
est. Sed cum ad locura devenerunt, integro descen- ut reor, xx curii praiato sibi magistro : ad qttorum
tfisse pede aqua reperta est. Confisi jam deDei ad-. bonum conversationis exempTum,roagna est aggre-
jutorio, ad socios in ecclesia conslitutos redeunt, ett gata multitudo monachorum.
benefieia Dei narrantes parilef benedixerunt Deum. . 57, Qua3autem per idem teropus propitia Divini-
36. Interea audientes ejus sanctitatis famam gre-- late sint ac.ta miracula, non ab re ptito si htiic operi
gisque ejus sanctam opinionem, postulare instanterr iiiseraiilur. Quidam siquidem frater tabtilam sacra-
exempli gratia monachosnonnulli episcopi.coeperunt, ,' tam, in qua beati Dionysii erant reliquise aiiorum-
de quibus Leidradus !>Liigdunensiuni pontifex vo-- que Saiiclorum plantalse, missus est ab alia cella ad
lens monasteiium quod vocatur Insula-Barbara re-- aliaiu deferre : isque secum pergens catulos detulit,
sedificare,qusesiyitinstanter qui ei initiumboiisevi.see _^ tabulam vero sabratam post aliquos dies revertens
osteriderent, et accepit. Siquidem electos ferme aai non lotis vestibus incaulusdeferre nititur.Ingressus
grege xx discipulos, quibus prseposuit rectorem,, navigio properat (erat enim cella ipsa inter stagnum
eosque Burgundise partibus ad habitandum direxit: : et mare sita), sed ul mox terram attigit, equurrique
c|uo pra3stante Chiisto Dominonuric in sancta reli- - ascendens in qup catulbs perttfleraf, tabulam porla-
gione pollentes et fiorentes, prsegrandis est turba ag-- turus suscepit, divina hunc ultio perculit. Equus
gregata monachorum. Theodulfus quoque Aurelia-- quidem eadem hora se in circulo rotando conversus
nensium prsesul, cum monasteiium Sancli Maxiroini ,;i est, quousque frater in terram rueret, tabula quor
construere vellet, a jam prsefato viro postulat regu- quC manibus ejus elapsailkesa suscipitur; equus si-
laris disciplinseperitos : cui mox assensum prsebuit,:, quidem statim exslinclus est; sed etis, qui cecide-
et bis denos illi monacbos prsefecto magistro misit.:. rat, fraler non sine magtto est languore evectus, a
Qui constanter in sancto sludio decertantes, npnn qtfo diu confectus tandem sanitatem recepit. Hi vero
a En.causa erigendarum cellarum, quas modo o Tbeodulfo et Mitiacensi inferius agendum, ribi da
prseposituras et prioratus vocainus. aliis lnonasteriis per Beriedictumordinatis. "'"
*''D'e Leidrado et monasterio Barbarensi, deque e
371 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 372
fratres qui pelendas reliquias miserant, qtfseaccide- A 40. Gloriosissimus aufem Ludovicus rex Aqiiita-
rant audiefttes, aliuiii rurstfs frairem nlittunt. Qui iitirum tunc, nunc autem divina providenle gratia
qiioiiiani erat sacerdos, sectiiri crttceim,iri qtia li- totitis Ecclesise Europa degentis imperator Augustus1,
gnimi erat Doniinicuih, tulit. In stagnum vero in- sanctilalis ejus viiaffl compeTtam peimaxime dilige-
gressUs, valida tempeslate vexatur navicula : sed bat, ejusque consiliutii libenter obtemperabal: qtfetii
mtix tii crueenr quamcollo gestaiat undis tumen- etiam omnibus.in sue .regno monasteriis prajiecit,
tibtfs; 'opposuit>qtiieveruiit prbcellse. In cella vei'6' ut normam salutiferaiti' cutictis Ostenderet. Erant
a
qtilescens per somnuffl vidil mirr candoris virumy . enim' ciusedam monasteria inslitula canoniCa seT-
qiii eum ita-aflatus est: Nisi, inquii,'Iignum BoiWini vantes, Reguise' autem proeeepta igiiorahtes, Cujtis
ihei lecum attulisses, liequaqtfarii ribliiiic qho velles ille obediensjiissis, circumivit sirigiilofum moriaste-
tempore exires. Admonelur itaque ut pedester eas fia, riOii soltiffl seniel et his, sed ef riniTlis vicibus,
deferreti.et quia non .obtemperayit, deductas [de- osterideiis moiiiia Reguloe, eaniqiie eis pef singula'
ductis, e.c.jad prsefatam cellairi reliquias, grayi est eapitula discutiens, nota confirmans, ignota ebici-
infirmitate perctissus. Post, hsec, aulem in ecclesia dans : sicque actuih est, providente Dep, tit omnia"
eadem qua reliquise fuerant delatse, pharum pende- peiie monasteria in Aquitania sila regularem suscl-.
bat, in cirjus vascula permodicum erai oleum, sed in B perent formam. "'".
crastino plena 'reperta sunt. Hoc au.e.ii cpiitigit per -1. Sed is" qiii bohis actibus semper ihyidet ihnb-
ler. Hsec nempe liis quibus languer acciderat nar- centiseadversaiius el pacis inimiciis, r.oti secjiiiimde-
1'aii'tib'uscempefi. - , cernit, si pii regis diutius adhajreret amicitiis/dam-
38; Tn montibus autem in qtfibus fratres soliti lium ..guseparli inferre non .dubitans, horum si emi-
erant aleiidarum 'ovium curam habentes habilare, ,nus indhisa charilas permarieret; et quoniain na-
sibi ad orandum exiguum oratorium construxerunt, turse susegloriam siiperbieride an.isit, in ea boha quaj^
in quo ingresssesunt mulieres poslquam fralres ab perdidit nehomo inlroducaiur, lotis viribus cavet::
eo discesserant loco, et deridentes-babitacuia mti- ilolet eniffl liomiiieni miseratiohe Dei reeuperaii.
nachorum dicebant ad invicem : Tu vicem-abbatis Sed nec niiruin si piorum proMtate bostis. crucietur
habeto;in loco ejus slans. Sicque singtilse ordinatim antiquus, et eorum quos itivincibilcs ceriiit. profe"-'
stai-tes in loco orationis qtiasi ofantes, male surre- ctibus to.rqueatur.; cum sint eliaih plures cjui lm.tfs:
etiirse recimibebant. Yacua siquidem remanserant inalignitatis opera imileutur. Multi eriim (qiiod do-
habi.acu]a, in quibus sestalis tempore solumfflotlp lendum valde esl) uruiitur alienis .tililitaiibu.s,'afqtie-
inorabanlur, sed eas stafim digna subsequi.ur ultie. in •eorum arinantur oiliuffl quoruhi seqtfi noluhf
Tornutionibus vero vexari coeperunt, a quo dolore G exemplum. PrcefatTs ergo 'pioficuis aetibus Deoqtie
non sunt ereptse, quousque viri earum, stibseeiiti digtiisagnilis, quorum 'stipatus agmirie, iiivitliseja--
stint monaclics -a montibiis cum Pvibus descenden- culis armalus malepugnaturus processit. Etprimuhi
tes, eosque pTecali.suritut pro temerariis preccs-ftiri- qui.dem clericoruhi in ejtfs cleipgatione acebndit ani-
derertt. Oranlibus atitem fratribus sanitail contiritio mos; tunc dcmuni aulse regise niiiiltim simiuTat
suntireddifae. corda, quorumdam etiam comitum subverlit nien-
• 59. Quidam energumenus vice' etiam qtiadam ad •teiri : pmncsque pariter invidiie face succensi nori
fflonasterium parentibus deduceiilibus suis venit, clani, Sed jam palam virus pestiferse meirtis vomeu-
qui in basilica beatse semperqtie viiginis Dei geni- tes, circillioriemrerumque cupidum et prasdiis alio-
tricis Marise collocatur . pro quo drini orallonem rtim invasorem, suarum animarum jugiter orato-
cuni vigilia ffalres fudere, saiii._M.ero [sanitate, etc.] rem, publicavoce 'clamabant, quorum vesana ssevi-
perceptam discessit iri paee. Femina ruisus immun- tia ad tantuni nefas preriipit, ut aiiimum serenissiitii
do spiritu plena ad fflonasleiium pervetiit, eamque imperatoris Caroli erga eum eoncilare lentarent.
in oratorium sancti Joannis Baptistse, qtiod in, cos- Sed vir D.ei bene secura Poriscientia, nec derPgatio-
'
meterio situm est, fratfes ciiiti yigiliis et 6'ratioriiUus nibus eoirimoveitir,- riee fraitdulen(i_ asseiiiptiibus
Deo abscessit. Ad " perterretur. Tâlatiumdeiriceps bae cfere adiit; qso
custodiunt.quse prsestante sospes
oratonum vero quod in hOriore sancti Satprniiii euiile prohibere nohnuHi coiiantuT, attestantes si
martyris dedicatum est:; ubi venerabilis vir priinum conspeciibus imperatoris astiterit, patiiam iiltra lioii
habilare Coepit, si quis febiicitans abieril et piiti- visinniri, quoniani erga se imperiaiisTra nimis fo-
luTum dormierit, si ficle non hiesifaverit, incolu- rel accensa. Pergit tamen intrepidus, Dei liiisera-
mis revertetur adpropTia. Quse niiiltorumVelatibiie tione confisus, illi spem suam coiiimitteris, «fjus pro .
didici,.eorum videlicet qtii per semet beneficium sa- amore cettabat noifpigrus. Esto, exsilii (jecerheTe-
nitatis experti sunt. Hsec de miraculis nostris lem- tur subire- laborem, fiientem siiam agebat famulari
poribtfs actis pauca dixisse sufficiat. Ad ordinem cce- Deo sectiriorem. Quod si ab officione prseesset pel^
ptum, juvante Deo, redeamus. lereiur,: omrii desiderio bactenus lioc se concupisse
a Quale erat Dionysianum prope Lutetiaih Pari- litterse Iniperatorise exstant aptid Sirrriohciuni ih
sioruni, quod a monaslicis ritibus ad eanonicorum tomo II Conc. Gallise; quale itidem erat moiiasterima
mores deflectebat, dum Ludovicus Auguslus per.Be- Sanctse Columbse.apud Senonas. Hujus-r.ei litleras
nedic.um abbalem ad. primariaiiislitula reyocare legesis in Appendiee ad Lupum abbatem editionis
.entavit, idque laiidem perfecit anno 817, cujus rei Baluzianse.
"
373 . VITA.- . 374
narrabat. At priusquam in conspectu imperatoris A humilitatis fuit, ut rarus aut nullus ex monachis ita
astitit, adtantam superna pietas tranquillitatem ejus flecli ppsset, dum obviafe coiitiiigeret, ut ab eo hti-
iaflexil mcnferii,ui viso eo deoscularctur, eique po- miliiate rion vinceretur. Vidimus ssepe etirii cseden-
culuih propria porrigeret- manu : et quem semiiiia teiri asiniirn stiiini, fiascohem viiii iri stiatorio de-
propiio solo aulumabanl fieri exttirrem, ad eum fe- ferre, eiimcjiie siipef insedetitein, Caiiceiiiiri terga
diit magiio cum honore : sicque diviha ordiriaiile ffli- humeris veiieritem hostri fflohasleiii fratiibhs terii-
sericordia eiini cum ihfanfare conati surit, prisdica- pore messis adi fefoclilandum sitini eoTuiii occtir-
runt; et quem mentiendo odiosum redderesUidue- iere. In vigiliis quo.queita pervigii erat, ut vincefet
runt, htihc nOiisoluiti minimis, vefum eliSiii iiiagna- curiclos. Iil pistrino, nisi occupatio aliqua prapedi-
tibus veneranduih estenderunt. ret aul. segriludo tardaret, propriis operabatur ma-
42. Guillelffluscraoqtfecomes, qui in aula ifflpera- hibus. Coquinam viee sua complebat. In habitu sUffl-
toris prse cunctis erat clarior, taiito dilectionis af- mse humilitatis assumpseral forinam; jejunii ama-
feclu beato BenedfcfP deiticeps adliSesit, ut, sseculi ttir exslilit, orationibus instans, compunclioni Coh-
dignitatibus despeclis, huttc clueemvise saTutaris eli- tinuus : vixque cerpus Christi poterat percipere,
geret, qtfa perlingere posset ad Cliristuili: acCepta- pritisquam lacrymarum ejus in terrahi decurrerent
que tandem conVerteudi licentia, fflagnis CUmmune- B guttse. Leciuli quoque duritiem avide expelebat; sed
ribiis aufi, argenlique, ac pieliosaruin vestium spe- propter ejus invaleludiiiem Benedictiis Pater culci-
ciebus siibseqUiturvenefabileni, virum. Nec morani trani, eo nolente licet, subslerni fecit. Aiuiit non-
inde poriendi comam fieii passus est, cjuinpotitis die nulli, se quia ssepepro Chrisli amore flagellis Csecli,
natalis appstolorutii Pelri et Panli aurP textis d6po- hullo alio prseter eum qui aderat conscio jussit. Me-
sitis vestibus, CbiistiColarurii ifiduit habituni, sese diis fere rioctibus glacialibttsprolusus rigoribus, uno
ccelicolarum ascisci riuitiero quaiitocius cotigau- perrarp tectus tegmine, Ssepe in .QTatorioquod iii
dcris..Yallis verti a beati viri Benedicti moriasterio honorem sancti Michaelis construxerat, soli Deo no-
ferme qiiatuor distat millibus, cui nometi 6st Gello- tus, vacaiis oiationibus stabat. His aliisqtie virtu-
liis, in qua consfruere prsefatus comes in dignilate fuui frtictibus intra exiguos stipatus annos, immi-
adhuc sseculi positus celitim jusserat; illic se vitse iiere siiii diern ttioilis cognoscens, cUnctis fflonaste-
suse tempore Clnisto tradidit seryiturum : et qiio- riis in regno doniini Caroli pene sitis per, scriptu-
niam nobilibus natalibus ortus, nobiliorem se fieri fam nolum fieri jussit, Se ab hoc jam sseculo mi-
Chrisli aiiiplectendo pauperiem sluduit, et sumsium :grasse : sicque deinceps copias. virtutum reportans
quem geiniino perceperat, pro.Chfisto.abjecif hoio- Christp voeante migravit e munde. Hsec perscire cu-
rem; ratum putp"si.de piis ccnversatipriis ejus aeti- C pieiitibus dixisse sufficiant: ad cceptum rursus re-
bus prp nescieiitibus pandam. Etenimin .ceHaai fleamus opus.
prsefatam yenerabilis Pater Benedictus suns jam po- 43. Piissimus quoque Ludovicus rex, qiio ab in-
sueral inenachcs, qunrum exeniplp imbulus, infra sanis magis magisque irridebatur Benedictus vene-
paucos dies, eos a quibus edcctus est, virtutibus an- rabilis abbas, eo sibi eum in dilectionis sociabat
tecellit. Adjuyantibus quoque eum, filiis, •ques suis multocius amore, sciens mundi amatorum esse con-.
comilatibuS'procfecerat, • comitibusque vicinis, ad suetudinem prefectibus obesse justorum. Regina
perfeetum fabricam monasterii, quam, ctEperat, cito qtioque pio affectu colebat eum; et quia justum no-
deduxit.. Qui Jocus ita secretus est, ut solitudineffl Veratjlibenter auscultabat, Suisque muneribtis ssCpis-
•non desideret habitator. Cingilur denique nubiferis sime honorabal. Et cpiohiam turba disciptilortiin
undique montibus : neque cuiquamillic accessus est, ejus siiccreveral, 6t locus in qtio ipse degebat, infe-
nisi cjuem ultroneus orandi causa deduxerit animus. cundus humoque slerilis pene et ardore solis super
Tanta vero amoenitate est perfusus, ut si Deo servire tistus est, dedit illi tnonasterium qubd est iti Arver-
decreverit, aliortim non desideret loca : siquidenl ' riis territorio silum a, cpiod sahctus Meneleus regio
adsiint vinese, quasprafatus vir plantare prsecepif, • de seinine Ortus fundavit, in quo et jacel-in corpore :
hortorum quoque copia variis slipata diversarurii' fibi duodecim direxit monachos, constituens eis ab-
generibiis arboruffl. Pbssessioti.es acquisivit pluri- batem summsereverenlise virum, nomiiie Aridoa-
nias. Pelenti siquidem eo serenissimus rex Ludovi- rium, qui a primsevo lempore couversionis suse ci
cus spatioso hoc dilalavit terrhinP, de fiscis suis ad adhseseral, virum probatuni et multis iaboribus at-
labprafidum concedens loca, vestes sacras perpluri- tritum,: quibus laboranlibus pioque sludio decertan-
mas dedit, calices argeiileos aureosque, et offerloria tibus ferme septuaginta, vel eo amplius illis, mona-
praparavit, llbros secum perplui'es attulit, altaria cliicam vifam pro posse servantes adhseserunt. Ad
auro argentoqiie vestivit. In hanc nempe ingressus quod mohasterium dum quadam vice egregius abbas
/.ellam. totum se iiedicavit Clifistp, liiiiil mundaiise visendi gratia fratres adiret, ex alia parte ejus ad-
pompse relinquens Vestigii, Tattlse autem deinceps ventum dum quidam abbas curo fratribus suis ex-
0 Slenatense scilicet, quo de monasterio agiiur in Actis sancii Carilefi abbatis, tum ex
Gregorio Turo-
"Viiasancti Menelei abbaiis, qui ejus auctor esse di- nensi episcopo, qui Manatensis monastetii uieininit
id
citur, eslinstaurator; nam altero ante Meiieleum in libro de Vitis Palrum, cap. 12.
s»scuioexstitisse monasterium illud constat. tum ex
peteret, contigit eum ipsius monasterii cellam,,uDi
ecclesia in honprem Dei et Salvatpris npslri sila
est, advenire. Siquideffl ibi primum babitare fratres
cceperant : sed quia angustus erat lccus, ad jam
prsefatum incnasterium serenissimus rex ees trans-
fulerat. Fratres autem qui ad previdendam cellam
remanserant, videntes abbatem una cum suis gavisi
stinl. E.l quia erat eis ingens paupertas, trislabantur.
Sed queniam ubi charitas est, etiam exigua suffl-
ciiint, jubei qui prseerat fratribus, juvcni vinum af-
ferre, cui mex ille : Nihil, inquit, est in vasculo
vini. Duo siqtiidem illis vascula euntes permoclica
reliquerant fratres, in quibus modicum erat vinum,
ex quo vel missas canerent, vel Domini.cis diebus
singulas potiones perciperent. Audito autem magi-
ster cellseillius non esse vinum in vasculoj doluit,
et confidens ait: Perge e! affer nobis, quoniam pro
amore Patiis nostri bibent bi qui ad eum prOperant,
et non deficieteis 1.Periexit frater, et abstracto
duce » egredilur vinum. Jam quidem prius voluerat
accipere, sed ncquaquam inyento recesserat. Nuh-
tiat quod acciderat : glorificant Deum qui aderant,
et merilis donini Bencdicti fieri profiteiitur. Bibe-
runt erge prp velle, et secum behedictipnis causa
fulerunt. Dcmntis quoqiie Benedictus cum suis ad-
veniens, jiixta.quod optis fuit accepit, secumquC ex
eo in via ttilil: sicque post h;ec cessavit vas fundere
vinum. Ipsis nempe fratribus hsec qui viderunt refe-
rentibus comperi, qiii usque ntinc testes horum
cxisturit.
U. Alia rursus vice in eodem monasterio venit:
post longum vero prsedicationis sermonem piumque
confabulationis alloquium, discessurus pacis oscu-
lum fratribus prsebet. Qiiiclam autem frater inter
alios osculaturus accessit : quo perspecto vir Dei
proliniis, substitit, paeisque psculuin paululum riega-
vit: post increpationem vere ccngruam nebis miran-
tibus fratrem depsculatus est. Post hunc quoqiie in-
ter alios alter adfuit frater, cui similiter fecit; ttim
demum ultimum vale; dicens fratribus abiit. IIlo ati-
terii. abeimte ih, crastino coropertum est quoniam
iValrcs illi fugam arripere disposuerant. Intellexi-
mus tuhc quoniam ob haiic causain eos, revelante
sibi sanclo Spirilu, venerabilis abbas osculari tar-
dabal, quorum perversam .voluntateni, etsi non pa- .
tenter oslendit, turbatas tamen conscientias salubri- '
ter increpavit.
45. Aliuddemum illi monasterium gloriosissimus
rexdedit, ubi (ut reor) viginti monachosniisit,abba-
temqtie illis constituit. Situm vero est monasterium
ifiud in territorio Pictavense, et dedieatum in bo-
nore sancli.Savini^, in qun positi fratres, dum in
piis studiis vigilant clesudantque, turba mPnachprum
rion parva eis adjungitur. Rursus ei aliud contulit
nionasterium, quod est in lerritorio Bituricensi si-
tum, illoque ciuadraginta ferme posuit monachos,
o Male in edilis vasculo. Dux.enim. sive.duciculus,
vulgo ttnduiset, serraculum dolii est.'''"
iJ Hactenus nomen retinet sancti Savini.
'' ' '
57." tlTA.' ... 378
eorumque querimonias in schedulis impressas tem- A bus adventantes |monachi nott, ul ila dixenm, per-
pore opportuno offeTebat imperatoii. Ex quibtis slrepentia, ut imbUerentur, indigerent yCrba : quia
assuetus aliqiioties "serenissimus impefator mapu- in sirigulOruih moribus, in incessu habituque. for-
lam manicasque ejus palpans reperiebat, repertasque mam disciplinamque regularem pictam cernererit. ;
iegebat, atque ul utilius noverat decernebat; pro- 51. Proptei pluiimorum quoque ,indiscretum fer-
pter oblivipnem quippe talibus in locis eas ferre so- vorero et quorumdam ineptum teporeifi, minusque
litus erat. Libenter etenim hujuscemodi querimonias capacium serisum obtunstim, constituit temiitiuhi,
audiebat imperator, et ob id quam maxime sedulo ordinemque h ebservandum ctinctis tradidit : illes
illurii in palatio fore jubebat. Etenim qiii eum ex relrahens he superfiua pelerent,' hos irnperaps: ut
regui mode.ramine, ex dispositione provineiaruffl et torporein excuterent, alios nihilomiiius admonens,
ex suis consulerent utilitatibus , erant perplures; ut saltem visa implere expeterent. Denique inulta
nullus prorsus afllictorum miseriis ita compa.iebattir,;'-' Regtila implere jtibet : sed permulta stfnt quseusus
riullusque monacborum inopiam ita regi ut ipse expiere qtfolidianus expelit i ipsa' tamen . reticet :
pandebat. Erat quippe miserorum advocatus, sed ex quibus omnibus habitus monaelii veltiti gemmis,
monachorum pater; pauperum consolator, sed mo- ornafur, et sine quibus disselutus ac fiuxus incom-
nachorum ertiditor; divilibus- pabuium vilse. prse- B posilusque esse probatur. Nonnulla auteni prsecipit
bebat, sedmonachoiiraimentibus Regulsediseiplinam. quss aut pfopter concordiam unitatis, aut cerle pro-
inculcabat; Omnium licet titilitatibus consuleret,- pter observantiam honestatis, seu propler coiisidera-
monachorum tamen neeessitatibus sedulOinterve- tlonem fragilitatis adniittuntur. Quapropter pise re-
niebaU coTdatioiiis venerabilis abbas quseque observanda
50. Praefeeit eum quoque imperator cunclis in, coniperit, absque ulla cunclatione vel excusationis
regno suo cpenobiis: ul sicut Aquitaniam Gothiam- fuco implere deerevit : ea vero quse certis pro cau-
que norma salulis instruxerat, ita etiam Franciami sls.aut.i dimittenda' cognovit, aul cOmiiiutaiida in-
salulifero imbueret exemplo. Mûltadeniqiie mona- spexit, nihiloniinus, prout rectius et secundum
steria eranl quse quondam regulariter fuerant in- posse locique positibnem dirimere quiyit, sui? obser-
stituta;Jsed paulalim tepescente rigore, regulaiis vanda discipulis tradidit: si qua nerape minus lu-
pene deperierat ordo. Ut autem, sicut una omnitim cide pagina Regulse pandit, aut omnino silet, ratio-
erat professio, fieret quoque onmium monasteriortfm nabiliter apteque instituit atque supplevit, de quibus
salubris una consueiudo, jubente imperatore aggre- ope diviha jtitus pauca relatu perstringam.
gatis eoenobioruma Palribus una cum quampluribus 52. Primittis siquidem quam sigiium horis noctur-
monachis perplures resedit dies. Omnibtfs ergo si- C nis ptilsetur, in fratrum. dormitorio squillam c tan-
mul pc-sitis Regulam ab iritegro discutiens, cunctis gerc' jussifj' ut prius monachorum congregatio oiatio
obscura dilucidans, dubia patefecil, priscos errores nibus fulii propria residereril per loca, tunc denium
abstulit, utiles consuetudines affectusque confirma- ecclesise ostiis patefactis hospitibtis pateret ingres-
vit. Judicia igilur Regtilse curiciaque dubia adpro- sus. Stirgentes vero concite juxta quod Regula prse-
ficuum deducta effectum, quas niinus Reguia pandit i cipit, fratres aquis se sanclificatis perfundant, et;
consuetudines, assentieritibus cunctis prottilit : de cuncta altaria htimiliter et cum reverentia percur-
qtfibus etiam capitularem insliltittim imperatorl con- ranl; sic demum ad propria loca accedant sinlque
firmandum prsebuit, ut omnibus in regno sho positis parati, ut cum tertium pulsaverit signum, absque
monasteriis observare prseciperet : ad qtiem lecto- .! mora surgenles attonitis auribus sacerdolem ex-
rein scire cupienlem dirigimus. Cui protinus impe- i spectent, qui officium incipiendi sortitus est. Nec:
rator assensum prsebuit, inspectoresque per singula cuiqiiam licea.t per hoc spatium per angulos eccle-
posuit mOnastefia, qui utrum ea quse jussa fuerant . sia3 sistere, eoruro scilicet quibus ingredi justum,
sic observarentur inspiceient, quique etiam formam esl; sedin choro sedenlies in.stifutos secrete conci-,
salubrem ignorantibus traderent. Perfectum itacjuei nant psalfflos. Psalmos autem cantare jtissit, quin-
propagatumque est opus divina opilulaiite miseri- - que d pro omnibtis fidelibus in loto lerraTum orbe
cordia, etuna cusclis generaliter posita observaluriii" vivis, qtiiiiqtie eliani.pro omnibus fideiibUs defun-
Regula, cunclaque monasteria ita ad formahi"unifa- ctis; prp eis quoc[uequi nuper defuncti stint, quia
iis-redaeta sunt, ae si ab. uno magistro et in uno ad notitiam singulorum nOtislalim causa pervenit, .:•
imb.uereri"tQ.,4oco.Uniformis mensura iii potu, in utijugiter canerentur instituit nihilominus quinque.
cibo, in yigiliTs;in. modulationibus cunciis obser- ii Decursis yero psalmis quinque pronus orationi in-
vanda est tradita. Et qhoraam aliaper monasteria ut cumbat, eos pro quibus cecinit Deo commendans :;
observarettir inslituit ReguTa>..suos iiilnda.degenles et tunc clemum pro aliis rogaturus inilium sumat.
.ita'<orimiiiitentioiieinstraxit, ntiex-diversis regioni- Nec pigritandum est pio, certis
defixisque psaimodiis
» Id factum anno 8te:, in synodo
Aqulsgranensi. : Laiifrancus sigDiim niinimum Vocat iri Decretorum:.
* Hinc colligunt noilnHIi-Reiiedictum
hunc-aucto-
rem esse libelli quiinsci\bitur Ordo conversaiionis._. cap. 1, et in secretario locat Durandus in""triclinio,
lib. icle divinis'Oliiciis, cap. 4.
monaslicw, ab Haefteno ieciius et illustralus in fine dHi.sunl psalmi graduales, quos iQtiadragesipra-
Disquisitibnuni m.onaslicarum, :
o Id cainpanulse seu tiutixâliuli'' tempere slngulis feriis qiianis",etiaiti ntfric ante ma- -,
genus, quod tutinum officiumfceqtientariitis. '-'
seterno Regi demerso in terram corpore supplicare : Amultorum eoiisnetudo. Siquidem nonmillis usque
cuin potenfibus ad singula verba non revereatur ac!lalos ciiCiill-Bpendcbant.-Quam ob rem vir J)ei
quis inflectere captit; maximeque quia hoc mode tiniformem -euiictistencndum monacbis instituit mo-
gratia provocelur divina, et compunctionis suscile- dum, ut noii amplias.a duobus cubilis exeederet
tur fervof. Tempore slquideni asstafis post expletum mensura, vel usque ad genua pertingere posset. Con-
Matutlnorum officium, raoxiegredi ab ecclesia, processit efcam' necessiiatis pausa, propter quam Re-
ptef somnolentiam jussit, 'seseque calceantes lotis gulajubet, duas scilicet .slamineas &, et femoraiia,
faciebus denuo ad ecclesiam concite redeanl, et pelliceas quoque et tegumenta eorum, cappas duas;
juxlia prsefalum ordinem altaria cum reverentia ei qusecuiiquenecessaria prospexit, ut omnem am-
circumeatil, sanctisque se aquis perfundant: et sic ptitaret occasionis ambagem, tribuit et concessit. -
deinceps ad loca sibi conslifula accedant, diurnum 55. Ostendil cjuoque per scripturam irnperatori
expleturi honeste officium : quseofflcia juxta Roma- ratiOncm de his qusejubet Regula, sed cerlis ex cau-
iiuni * psalmo cxvin persoTven.uf, sintque parafi, sis intacta remanent.; et de liis quse ilja. prorsus
ut pUlsato signo horse pfimse, mox ad chorum oc- reticuit, sed-utiliter suppleritur. Omne quippe de-
currarit. Signura atitera iia prolixe tangere jussit, ut siderium suum in observationem Regulse convcile-
omries ilio.sonante occurrant, illo cessanle sacerdos B-rat,
; suumque hoc permaxime erat.studium , el nihil.
incipiat horam. Expleia Prima in ununi aggregati intcllcctui ejus excederet. Quam ob causam quos pe-
solvaiit capilulum : quo expleto, cuhi -silentio, aul ritos esse compererat, attenfe sciscitabalur c.irca
psalitios;'Bclecatitancloexeant ad opus sibi injunctum. lOiigeque posifos, eos etiam qui istis in partibus adi
In moriasteiio qtipque reriianehtes riofi fabtilis occu- montem Casinum accederent, veluti qui non audila
pentiir otiosis,; sed bihi et bini, aut certe siiiguli iu solummodp , sed visa perciperenl. Ob quain clile-
"eoquiiia,in pistriho, ihCellariO psaimos canant. Post ctionem intelligeritise cum quislibet ei aliquid novi
completorium vero iiistituit tit noii pro libita quis pandcret, tiiox humiliter suscipiens summa reve-.
voluntate aut egrediatuf, atit inoielur in oratorio; rcntia aiebat, necdum s.e posse occultos sensus-Re-
sed liiemis tempore decefflpriiis canant psalmos,' gula>nosse : et cum cunCtis non dicam tironibiis,
aistate verp quinque : sicqtie piilsato sigiip onmes sed ipsis sapienlibus ipse eam elucidaverit, nova et
pariter juxta pnefattim medum altaria cuncta cir- inamlitase non tantum a peritis, verumetiam asim-
ctimeant, et sic ad lecta stia singtiii pausaluri acce- plicioribiis reperire fatebalur. Fecit denique librum
dant. lriiiis trlbtis per diem Vicibus circumire cuncla' ex Regulis diversorum Pairiim ° collectum., ita ut
praicepit altaria, et ad primuin eXeis"crationeni D'o- prior beaii Benedicti RegrJa cunctis esset, queni
mitiicam dicant et symbolum, cseieris orationcm iC omiii ienipore ad colleclam niatutinam legere jussit.
Dofflinicaffl, Vel stia corifiteantur «Iclicta>Diurnis Ex quo fursus ut ostenderet confeniiiosisiiiiTlafrivola
auteto oialionuffl lioris ad suum qtfisque accedat cassaque a beato Benedicto edita fore , scd suam ex
Oratuius locuffl : si auteriipeculiariter sibi viilt orare, alieium fultam eisse Regulam; alium collectis Re-
qtiibuscuriqtie vacat boris, iicenter peragat, Has gularum 'sententiis cempostiit librum , cui nomen
igitiir tres ideo constituit oratibnis vices, tit hi qui Concordia f Regulamrii'riedit, ita duntaxat ut beati
torppre pigre'scurif,el,Prare fasliclient, saltem com- Benedicli- pr;ecederet sentenlia , ei vero ratienabi-
pulsi agahf,cjtiselibenfer noliint, et constitutas non liter cpnvenientes jungereritur deinceps. Alium ni-
pr-esuriiarit reliriquere lioras : bi vero qui nimio liilominusêx sanctorum docloriim liomiliis, qusc in
succendtititur aniore, rie exteia indiscrete petant , exhortatioiiem monachorum surit pfolalse, coirjunxit
fetrahantur. Sic"eniffl accidefe solet ut nimiis vigi- libmm, eumque orimi tempore iii vesperfinis col-
liis atterahtur uriius rioctis c indiscretione : horis Jeclis legerejussit.
aulem' quibtfs diviriis psalmodiis esse intehtiim oppr- 5i. Cernens qtfoque riorinullos lotis nisibiis an-
tet, prbeocciipalii-soitino iioh valeat diviiium exsol- heiafe inacquirenda. monacheruro coeiiobia, eaqtfe
vere ceristftti. Iri habittf qfloque dissimiles fecerat non lanturii tit precibus obtinearit, verum etiani .
« Ergo jam, tuni RomanoeEcclesise mos obtiuebat" laneis vestimentis in menasterip usa esl, teste Beda
ul psalmus centesiinus octavus decimus, uti et ininc, '. in Histerise lib. iv, cap. 19.,Denique Ansegistisabbas
iri hbris diurhis psaTleretilr.Ailiterdiurnum psallendi - Fontanellensis drappos albos xx,de quibus cariiisim
o.ficium distribuiti sanclus Paler Benediclus in Re- xx fieri possentj Fontanellensibus assignavit.
cap. 17. e Neinpe, utquidem exislimo, CociicemRegularmn
gulse
i->Sic psalmos inler laboranduro decautari prse- onmiuffl , qualem exhibent mss. eodices, .jf>rrjeien--
scribunt Adalarcltfsabbas itt statutis suis, et Cliiiiia- sis velerrimus aliique; qualem, inqiiaj»vJl6lsleiiius '
censes apud UdalriCuffl,ift Consueludinum Clunia- edendum reliquit, editumque typi-s'iv6manis etPa-
censium lib. i, cap. 50. " risiensibus baberaus. Eo in'C<^rceReg-ul_?.,.un'aq_i__-
« Eamdem raiipnem suggerit Cassianus in Collat. qne post aliam, inlegra. Merunlw, eum m Concor-
16 et 17: ' clia RegulariimsingiiJ;s'|ieg!:iIa)sa;icli Benedicti ca-
JI,dcapp.
Jam ergo tunc vigebat usus siaminearum, seu pitiilis singula 'ii.iarnm regulari»m capitula instaT
intenilarum lanearuni, quas tamen Rotbertus Moli- comnieniafionimapl.entur. ,/ eruclitis ,..'.„ lllustravit
sfflensis abbas repudiasse fertur apud Ordeiicum in f 1-luiic-liijriiiti
edidil, notis!7ue
Hisl. lib. v. Certe sanctus Pater Beneiictiis de sta- Mehardiis noster , qni etiai-i-Benedic.fi Collecfionem
niineis seu quib.uslibet interulis silet. Et tamen sta- ex homiliis Patrum in cod/ce Floriacensi, legisse se
niineas duas mbnachis concedit. Frucluostis in Re- lesta tur : que.m tamen codicemego perquisilum re-
8;uluepiima. cap. <4,etS.Ethildrila, non liueis, sed perire nori polui.
' ' "-':
'381 -' "V-TA. '• . .• S82
deceftare ititiiieiibus, •suisqueusibus stipendia mo- Aaudiebat: Quis-titiqtfarii solum ttisi fientem repefit ?
iiaeliorum expepdi, ae per hocdirtita nonnulia, alla qiiis' ad euffl subitO ihgrediens siCcas ejus r.eperit
vero fugatis monacliis a ssecularibiis oblineiT cieri- genas ? ei non prorsus aut humi prostratum, aut coelo
cis; adiitJiac de eausa pTissimtimimperatorem pie- fereetis manibus stautem, aut.tie sacri voiuminis ni-
1
cTkusqiiepulsal ui ab hujuscernodl coriteri.ioi.ibus 'mii's lifHriectarehturfletibtis pagiase, piignis recipieh-:
clerieos, monacbos vero ab hoe r.edderet peiietilo :teii) lacrymas inverii*-?'Carnis deficiebatftvires, sed
. :eslorres. Assensuriiprsebetgloriosissimus impefator, aninii adamatite dtfrior persistefiat iiitentio, i rigoi
lnOnasteria in Regub suo curicta prsenctata, in qul- seniel coeptus penc ipsepeTdUTans. CatiVitfm'qua--
bhs ei his Reguiares Abbates esse queaht decernif: driipeciumesus non suscepii a tlie cohversipnis suse:
ae per sciipturain ut incencussa. cifini itianearit balneis etiam in tiitiuio stio tempofe lariguPiibiis at-
lempQre;,.flrmareprsecepit,-suoqtie anriulo-isigriayil: "tritus vix tinquam indiilsit. Vestimeiitum pdst qtfa-
sicque multorum ciipiditalehi, monaehortim iiiliil- draginta velep ainplius.dies mutaresoiitilsest. Le-
Piiiiiius pavorem extersit. Eraril etiam qusedam ex gere siqtiiclem corain se sahctortim .Patriiro Titairi
eis muneia a mililiamque e-.ercen.es : quaproptei •otiitusquejubebat : qtia lectione reeiiperatug aiiiihus
ad taritarri.-devenerant paupertatem , ut ali.menta fortior perdu.rabat. 0 bone Jesii, qiiibus suspiriis"
vestimentaque'"deesseat mpnachis-. Ojuse'tonsideraus B'fletibusque perfiisus.sesttiabaf CriTmtiscupiehs dis-
suggerente praefato viro piissiiiius rex, juxlaposse isolyi, ct e'sse"cum Gbiistb! libh tameil si riecessa-
servire prsecepit, ita ul niliilDeo famulantibus dees- riits ffatribus foiet, laborem feire recusaiis.
set, acper hoe alacres pro eo ejusqtfeproie, loliusque 57. Jiiyalescente auteni segritticliiieimpeiaiorehT
regni slatu piissiarum precarentrirA Dommunr.iiis famiiiariier alloCtittisin monasterio dedui_Tttir,fia-
yeronioiiasieriis qtise stib caiiOnicorumrelieta stint ifibtfsqtfe taicfacieris', toia hocte' Praiioriibtfs psaT-
potestate, constituit eis segregatim tinde vivere re- modiisque pernoctans, ipsitis diei regulare offlciuffl
gularitcrpossintj csetera abbati concessit. ...peregit.Al ciimalterius dieTregoIaTe expTessetofli-
55. Q«83autem <cumacl generale placitum jiibente cliirii", et ctfrstiin pefsolyerfe velTet, yeiitum est' ad
iinperatorepergerei, nultf Dei accideriiit, non silcii- "claiisuiarri :•justiis :es', Doriiine; quem' yersiculuiil
•dum pUlo.Ibat.nempe ' segri.udine nimisque- calori- deeahtans ait: Deficib ; et adfecit: Fdc cutri servb
bus fessus,v]ussls obtemperattsregiis, 1sed charifatis tuo, Dmrtincf securidtiminisericbrdiam tuam (Pscit.
armis siipaius, mulldrum .cxpleretitititateiri paratos. •cxvni) ;"sicque;ini;eTverba oiatioiiis yirttitTbus-de-
Sed is quipiis s.emperinvidet actibus inimieus;,h"t" coratuiii emisil spiritum ^. Adsunt auteiri ejtis oirii-
'piorum detrimenlurii ferret saltiti, IMJBC" a tramite riibus diviliis dulciores eplsfiolee|- ciuas prWie qiiatri
-coep.otali arte fetardare molilur. equos' .siqiiidem, G inigraret a-sseculo:,&a(ribus:Aniatio positispTOprio;
quibus ipse vehendns erat, per v.asta'.silvaTum de» dictavit ore, in 'quibtfs iestatur faeiem;suam:ainplitis:
turbans-custodibtis fere ignota. Sed.vir :D'ei iltillo non visuros. Aiurit; eliaih quklanl quOiiiaiti:lior_t
dolore de amissis equis • pereu.lsus ,- alacei rpgias qua niigravit ad ChristumVepiseopo Stabili Maga-
prope pervetierat fores. Expletis/siquideni mofias- tohecsi .obitiis-ejiis fevelatus estâ somnti siqiii-
terlorum moriaehorumque , de quibus illi irigeris e.t deni surgehs mox suis quod accicTerat retulit; Ob-
jugis piaque erat- solliciludo;.,.ulililalihus ,- numeriis Itutil auleoi ejus Obid ciirsihi attigimus, quotiianV
equoriimimminuiustiregefiilcitur [idest suppietiir]. fratres qui eo teinpore. prsssenteS' adfuerutity lan
"Sedet post- unius men.is spalium amissi reducun- tius explicattifi stint, qnocl s.equensdemonstralpa-
' '"'
tur equi; sicque diviriitus actuni est nt qtila deamis- ginai. '"".
sis non doluit, duplicatum susciperel lucrum.- -58. Benedictusigitur abbas inprovinciaCothise exor-
56. Coepit post hac diversis. variisque atteri . tusstib Pij3})inoVege Ffancorum, et post ejus.deces-
segritudinibus, et multos per auntis coritiriuisvigi. stfm sub Garolo iilio ejus ab infanlise lefflpereusque
liis, assiduis lacrymis, acerrimisque. jejuniis atque ;in aciolescentiam militavil. Post hsec autem relicto
laboribus-medilatipiiibusque 'attritum'. coipuseiiluan' ;: palatio in monasterio Sancti Sequani in; provincia
novo certammi praaparare : ut qui subae-tis-viiiis P' Burgandiorum habitum veri monachi stiscepit:
virtutum oblinuerat arcem, nobililer infiniiitatlbus ibicjue duobtis ac semis annis [supra, riutn. 10, quin-
paiientise armis accinctiis decertans, geniihatam' qiiennii et octo mensiiim spatio ; an biennii? ] con-
a rege suo superalis. hostibus victiicem percipe.ret sisteiis, Deo jugiter militayit. Sed quia ibi regula-
palmarn. -Qac enini yalidius" puisahatuf segfitti- rem usuiiii-iiriime ie})erit, in Golhia! partibtfs ini-
dine , eo irilentius roagis magis.que<aut oralibni- gravit, ibiqiie super fluvitfro Anianum manu propria
busvel lectioiiibiis persistebai. Nullus. ptipsum re- cellam prifflitus postfflodurilvero cum ips.lsfratrTbiis
perit,nullus Pimiinoin tipere D.eipigrum,nulkisvaiiis, qui oi) afho.rem Christi sub ejus,regiffline verierarif,:
frivolisqtie fabtilis .occtfpatum invenit. Atft eiiiin riVonasteriumex IIPVPopeTe construxit, in quo iibri
ipse per se lectioni insiabat, autlegenlem studiose iongoposttempore trecenlos sub suo regiinine mo-
a Qusead munera,qtise admilitiamolimlenebanttfr i>Sepultus im'.monasterio Inderisi, itbl hactetiiis
monasteria, receiisentui apud Chesnium in tomoil, iii lapiieo sarcopiiago quiescit, coliturqUe-die 11
Historise Francorum , etapud alios. ineditis aliter - Februarii, supra in observatiOnibusprseviis,et
" irifra
luc versus legitur. iii-fine -Yita-.' - •-.,.-
583 S. BENEDICTl ABBATIS ANJANENSIS 584
nachos liabuit. Defunctoque Carolo imperatore Lu- A _ sexta autem feria nocte misit imperator Tanculfum
dovicus filitis ejus imperium stfscipieris, Benedictum i: camerarium, jubensut eum in ipsa nocle ad mona-
venerabilem virtmi tiiia cum snis quibusdam disei- steiium ferrenitis : qiiem leyantes ante galloruni
cipulis in Franciam venire fecit, ac primitus in[ cantuni una cum Helisaear et suis ac noslris honii-
pago Alsacense monasterium ei Maurum dedit: post-• nibiis, primahora diei ad monasterium deduximus.
modum vero pro ejus amore juxta Aquis palaliumi Cumclue esset tertia diei hora, omnes a,se exire
supeT fluyium Indam ex novo opere ei monasteriumi prsecepit,'et usqtie ad sextam borani splus permansit.
sediflcavit, Hic est Benedictus , per quem Dominus: Post hsec ingressus supra dictus ahbas cumpfsepo-
Christus in omni regno Francoruii Regulam sanctii sito nostro, percunctati sunl quottlodo ageret. Qui-
Benedicti restauravit. Hic habuit sub regimiiiei bus ipse respondit, nunquara se tam bene fuisse;
suo moiiasteria duodeciro, id est Aniaiium, Gello- adjunxitque : Csque modo inter chorOs sanctorum
nem, Casam-Novam, Iiisulam-Barbaraii), Mciiatem, coram Domino astlti. In crastina autem fratribus ad
Sanctum Savinum, Sanctum llaxiininum , Massia- se vocatis eis monita salulis dedil, et tune professus
cum, Cormariacum , Cellam-Novani in Tolosano,, est quia auadraginta octo anni essenf exquo mo-
Monasterium-Maurum in Alsatz , Indam ex jussu naehtis fuerat, in quibiis anhis ntillo die anteapanem
Imperatoris ob illius ac discipulorum ejtis usuro sedi- ]B comedit , donec coram Deo lacrymas funderet. In
ficaiam,-'et de fiscis -regalibus ditatam, In hisomni- ipsa die brevem admonitionem imperalori misit, et
bus ex doctrina sua monachos et rectores misit. alias per diversa monasteria direxit. Isdem yerove-
Curani autem maximam habuit de Omni ordine ec- uerabilis vir omne pfficiuttisuum de quinque annis et
clesiasticb , videlicet moriachorum , canonicorum ducbus menslbus ante ebitum suum , sicut in ejus
atque laicorum, maxime aulem roonaeliorum. Iiiipe- tabulis post ejus decessum reperimus, et ipse vivens
rator aulem omne ejus consilium libenter audivit et; quibusdam dixit, cantatum [ id est recitatuin
] per
fecit, iiride et a quibusdam Monachus vocitatur , semelipsum liquit. Obiit atitem septuagenarius^ iler-
videlicet quod mbnachos sancti viripro ejus ampre' tic Idus Februarii, anno abincarnatione Domihi pe-
semper suos proprios appellavit, et. post ejus deces- tingenlesimo vigesimo primo , indiclione decima
siira hactenus abbatem se monasterii illius palami quarta, concurrente 1, epacta decima quarla, annono-
esse pfoflletur. Sanctus igittfr vir usque ad obitumi no imperii Ludovici piissiitti imperatoris, Posl tertium
suinn in palatio regis pro augmento fidelium , noni VCro diem .sepulc.rtfni.ejus aperuimus , et euiii in
pro terrenis rebus perseveravit, quia juxta eral fflo-: vas lapideum , quod imperator paraverat, mutavi-
nasterium in quo degebat. Ante quartuin vero exitus» mus: discooperientes autem faeiem ejus, vidimus
.sui.diem adhuc sanus pnmia-imperatori, quse ei so-Cl in fronte et cir.ca.oculos aclabia ejus tanJmmrtibo-
litus erat dicere , replicavit : et in ipsa die febre1 rem, quantum nec vivus habuerat. Jlis ita exceptis,
correptus, ad niansionem suam usque pervenit. Al- etita se habenlibus, nos famuli ex monasterio Inda,
tera vero die audientes hoc omnes magnales impe- videlicet Deidoniis, Levigildus, Bertadus et Desi-
ratoris, ad eum visilanduni venerunt. Tanta aulemi derius, tibiArdoni nragistro nostro salutem in Do-
ibi fuit multitutlo episcoporum, abbatum ac mona- inino optamus, pelimuscjue cliaritati fuse, ut secun-
cliorum, ut nobis qui eum ibi custodiebamus, vix ad1 duni a Deo datain tibi sapientiam de Vita Patris
eum accedere facultas esset, Helisacar autem abbass tiostri Benedicli libellum componas, et eum nobis
prinnis ad epm venit, et cum" eo,tisque ad obilunil dirigasi Saiutant yos Omnes fratres nostri, el yos
perseveravit. Quinta siquidehi feria segrotavit, inl salutatepffliies fratres nostros. Amen.
APPENDIX PRIMA.
DE SYNODO AQUISGRANENSI, DEQUE MONASTERIISANIAN.E SUBJECTIS, AUT PER BENE-

DICTUM ORDINATIS.
'
'"';• (MaMn.,ibid.) "
i. Quid in rem ecclesiasticam prsestiterit Benedi- D suis revocare roodis pmhibus tentabat. Nimirum
ctus, hacteiius vidimus ex ipsius "Vita, in qua et i monasteria monachprum, in quibus plim beati Be-
contra Felicianam hsefeslm, tum in legatione Ilispa- nedicti Regtila ccnservabatur, tum negligentia sub-
nica, tumin synodoErgelitana laborasse, et concilio repente iemissius ac disselutius custodiebatirr, vel
Arelatensi, quod ad restituendam Ecclesi-eCallicanse cerle penitus; abolita negligebatur, > aiunt Patres
disciplinam anno 815 celebratum est, interfuisse concilii Turonensis tertii, canone 23. Quam ob rem
niemoratur num. 51. Nunc quid pro republica mona- varia tuni a Carolo Magno, lum a LndpyicP ejus filio
stica, maxime in sytiodo Aquisgraherisi, egerit, ex- coiivocala concilia, ut.coilabenti reipublicse nostrse
pendendum est. Cum rem Benedictinani fere ex sequo opem ferrent. Anno 817 Aquisgrani congregata est
promovere studerent Ludpvicus Augtistiis et Behe- plurimorura abbatuni synodus, cui prsefuit Benedi-
diclus noster, anno 817 impeTator Aquisgrani con- ctus. Sancita hac de re capituia septuaginta duo; tot
venirejussit abbates quamplurimos Regulse nostrai enim enumerantLeo Marsicanus in.Cbronici Casiiieh-
servanles, ad.resarcieridam sacri instiititi discipli- sis lib. i, cap. 16,iiovseedilioiiis, et Ciironographus
jiam, quam Benedictus scriptis, monitis exemplisque . coenobii Sancli Vincentii ad Vulturnum, lib,n,"quo
588 VITA. — APPENDIX I. 38G
ex ccenobio JoSues abbas eideni eonveritui interfuisse A ximini abbatis, cap. 5: Nempe eo tempore t devotio
memoratur, Apollinarius ex Flaviniaceiisi, et alii, de Mitiacensis ccenobiiet studium monasticaevitse erool-
quibus In Prsefatione aetum est. Peracto concilio lita erat a sseculi dilectoribus, partim cupiditate,
«constituitiden. Deo amabilisimperator Benedictum partim incursrone hostica, quse ex Aqiiitanica impu-
abbatem et cum eo monachos strenuse vitse, qui per gnatione crebro pbtingerp solebat. Per idem enim
omnia monasteria monachorum euntes redeuntesque leropus inler Pippirii duces et Waifarium Aquitano-
uniformem tiaderent cunctis monasteriis tam viris, rum regem gravis et diuturna confliclatio rempubli-
quam sanctimonialibus feminis 'vivendi secundumi cam Francorum non modico proftigavit damno, tan-
Regulse sancli Benedicti incommuiabilem morem, demque apud Toarcense caslrum capto 'Waifario
ut legitur in Tita Ludovici Pii. Etsi enim universa summa rerum ad Pippinum concessit. His fere tem-
Gallisemonasteria eamdem sancti Benedicli regulam poribiis locus supradictus adeo est adnullalus, ut
proiitebantur, non una tameif otiiniura erat morum-
yivendi nemo ibipossetmanere monachorum: sedhabitacula
ratio, sed varia pro locorum, persbnarum eorum aut essent diversoria ssecularium e* femina-
qtie diversitate. Benedicto socius et adjutor adhi- rum, aut stabula equoruip etpastiones canum. TemT
hitus Arnulfus abbas, teslante Ludovico Augusto in pofibtfs igilur diysememorise Caroli Augusti, dispo-
diploniate quod de reslituto ordine monastico in nente refum omnitim Domino, eunidem loctfm pri-
roonasierio S. Dionysii confecit vn Kal. Septem- slina3 reddere nobilitati, Theodulfus nobilissimus et
Jyris, anno 19 imperii. « Mox, inquit, ut divina di- moribus et genere aCerrimique ingenii Aurelianensis
gnatio nos paterna sede suscepla imperialibus sce- Eeclesise episcopus subrogatur. Hic itaque multa
plris innili voluit, pise inteiitionis nostra sollici- •g industria cerlans quatenus idem locus in antiquum
tudo exsequi procuravit, ut religio, decor et omnis revoearetiir honorem, dum in contiguis regionibus
honestas a domno et genitore nostro divse memo- minus itloneos inyenisset ad id eflieiendum mona-
rise Carolo coepta et instituta liquido et veraciter, chos, ex Septimanisepartibus ascivit, quibus et lo-
jemota omni simulatione, in propriis quibusque ma- cum dedit, et res illi Ioco olim attributas de suo.In-
heret et vigeret ordinibus. Unde ad monasticse insti- super addeiis contradidit. In qua re non poenituit
tufionis noimam coirigendam-duos religiosos et ve- eum facti sui, quippe cujus temporibus in tantum
nerabilis Vitseviros Benedictum et Arntilfum abbates ejus loci gloria enituit, ut veteris ignominisededecus
constituimus, qui per nostrura a Deo gubernandum honeslas.superveniens,obiimbraret, et prseterilorum
et cohservandum iinperium seduli huic negotio stu- dispendia Jucra sequentia compensarent. > Duoshanc
diose insisterent. « Exstat hoc diplpma integrum in rem monachos TheodulfusobtinuerataBenedicto,
apud Sirmondum in tomo II Conciliorum Galliae, cui hoc nomine gratias agit, eumdemque de aliis
egregium sane pielatis imperatorise monumentum. mittendis interpellat, ac cuiri S. P. Benediclo Casi-
Arnulfus is erat abbas, ut puto, hiottasteril Glonnen- nate comparat his yersibus:
sis seu Sancti Florentii ad Ligerim in dioecesiAtide-
gavensi, et forsan etiam abbas Heriensis. I, mea charla, celer Benedicti ad tecta beati,
2. Quam Aniansedisciplinam instituit Benedicius, Hocque salutalo tecla revise Patrum.
eaffldem in varia Francia3 ac Germanise monasteria Huic salveque valeque meuta, huic.singula narra,
propagavit. Tria prirno inobis propotiit Ardo, Iristi- Inde Prospera quse nobis sunt tribuente Deo.
lam Barbaram, Mitiacense, et Cormaricense, qtfibus refer roultas misso pro munere grates :
addit Gellonense, Menatense, S. Savini Masciacense, G Utquelibens mittatplura, precare libens.
monasterium a Wlfario conditum, Maurtim-Mona- Utque piufii consurgat opus fundaffline jacto,
sterium, et Indaffl. Indehses in eplstoia sua addunt Quod me jam mulcet, jain roea corda fovet
Casain-novam; et Cellam-novam in Tolosano; addo Sit melius culmen: bonus est fuiidauiinis ordo,
et ego Monasterium SaticlseColumboeapud Senonas. Qtiem gemini numeri sorsque decnsque sacrat.
De quibusdam actum est in superioribus notis : de Ecce duo roonachi duo sunlprsecepta salutis,
aliis bic nonnulla observanda. Divino utvinctus sit quoque fratris amor.
5. Leidradus archiepiscopus Lugdunensis in epi- Et jnfra'•.
stola ad Carolum Magnum, r Monasterium regale
InsiilseBarbarse, inquit, silumin medioAraris fluvii, Semina tu nostros misisti parva per agros, .
quud aniiquitus est dedicatum in hcnpre sancti An- Plurima mitte, seges hic tibi grandis erit.
drese apestpli et omnium apostolbrum, nunc autem Nqn distes merito, cujus non noniine dislas :'
in honore sancti Martini recens videtur esse funda- Nominis et merili sors beet una duos.
tuin ; jussu domiii Caroli iinperatoris, qui ibidem Quod fuit Ausoniis Benedictus rector in arvis,
prsefecit domnum Benedictum abbatem, cum quo si- . Hoc modo tu in noslris es, Benedicte, locis.
inul direxit ibi suos-codices, ita restauravi, ut tecta Ut cerebro Eupborbi Samius satus esse putatur,
de liovo fiierint, et aliqua de maceriis a fundamenlis Sic Nursi Patris in te revocatur opus.
erecla : ubi nunc monachi secundum regular.em di- Ul per Teudulfum Teudulii verba precantis
sciplinam numero triginta habitare videntur. J Hic Imples, cumque una it hinc prece nomen idem *
est Leidradus seu Laidradus arcbiepiseopus, cui in D Sic Benedictus ei per te, Benedicte, quod optat
Hispaniam cum Benetiicto adversus Elipandum pro- Conferat, et voli tu mediator eas.
fecluro Alcuinus librossuos dedicavit, quiquepostea Quodque fuit, Casine, tibi pius hic Pater blim •
dignitatem Agobardo resignavit, in Sancti Medardi Hoc modo sit cellseurbs Aureliana tuse.
Suessionense moiiasterium secessurus. Alctiinus iti Quam bene Mitiacum vocitavit prisca vetustas,
epistola C9 (nunc 90) nionachis Barbarensibus, quos Quse fuit auspicium mitibus ante choiis 1
Fratres Lugdunenses vocat, gratulatur de restituta Maximinus ibi fratriim vernante corona
monasticse vitse disciplina , eosque prsehlunit adver- Prsefuit, his juncttis scandit ad tislra poli.
sus gliscentes errores. Insillse-Barbaraemonasierium, Corpora sunt qtiorum variis tumulata sepulcris,
cujus non semel alibi facta mentio, nunc ssecufari Suht animse in finibus sed, patriarcha, tuis,
toga donatum est. - Has fera barbaries exemplo munerepacis
4. Quid iu Mitiacensi asceterio prope Aurelianos, Dejecit sedes, destituitque locum.
nuhc sancli Maximini dicto, prsestiterit Benedictus,
,.declarat Theodulfus ejus facti auctorin CarminUm Letaldus QuidhisveibissigniflcareyelitTlieodulfus,exp]icat
libro n, ex qtio quia carmen totum est in laudibus superius..felatus. Pergit Theodulfus, et poe-
Benedicli nostri, juvat quosdam versus adducere in tieo more carmen suum dirigft ad Betiedicli co2no.-
hunc locum. Sed piius ex Letaldo monacho Milia- biuhi, tuin post aliquot yersus subdit:
censi discamus qualis. tum fuerit istius monasterii Inde salutandi fratrem
Stalus ; sic enirii ille in libro de Miraculissancti Ma- piciate revise,
Sum cui junctus ego noniine, npri ineritb.
"
S*7 S." BENEDICTJADBATIS ANIANENSIS 38«
'.' '
Hihcpete
' sMox NejiridiiPafris yenerabilis tBcles, ' JA nune usque.prioratus Ania.nsesnbjectus, vernacule
iet-Dtfnaii)'sit-ti.bi'va.s'a-domtfs,- 'GmidarcjvXip.rimiius a Willelmo eoriiite construela
Sed iiec pTaiter«.as;sahctiTocafratris AlilT, dicituri:i,;clipioma.l.e.Ludpvici.Augiisti.'
-' ABEiariiquemei Jeoia yere.iiieradi.' 'V.arisshacde cella exGil-sesuni lites tum adyersus
Nam pitis aspiciat iclantemsibi .doiia saliiiis, ' Gasse Dei- monachp.s-pontificaWPascbalis secundi,
• Atalate viicleat,/dicque, .Olemuncle,yale. et Gallis.tiitideni:s.ecur.di; ituai.adversus Arelaten-
Ac.si .fo.r-levalesimuiidaiiasire;per iirbeS;, . . , s.epi arcl!iepiscep.r.m.:Gallisl:cT:tei»Poi)lifice. • Et qui—
.Singula perliistrans oppid.a., nma, casas,; ;' , .- deii),. aiiCaJIislu.s-papa.in litteris iiac cle re con-
Prsesulibiis npstras in .carmin.p-.papde,sa.lut.es.,- cessis .,-..Anianenge'smonadii. cella.millam,, per Lo-
Atque .onini .clero, .qtiosque refcrre niora est. . : do.ici-iiiiperalpiis, rCaipii Magniinipeiatpris filii, ct
Af.lila, Clarinus, .T.eutfre.cius., Letibila,,,ef oriinis li.lii-iejos Caroii regisjscripta et iargitioiiesAhianensi
- T.urba -Patrtun np,slirumsentiat al.ma yale. ; , . . monasterio vindicaJiant. Ar.phiep.iscopusv.efose Lo.-.,
' :QuoshTcprimos-salutat Tiieodnlfus, erant ii ipsi cipici ;filiiBosonis i.egis.chirographp'tuebaiur.' •>Seci
1-stii
qtfos Beriedietus operi.s ailjiitores primarios ha- taniicm;a.uclitis utriusque partis.piomentis^Caliistus
'buisse dicitur aptid'Ardoneiii sapra. Creriiderim AB- ipse d.e «o.iicilio-.cardinaJium.juS''Aniaiiensiumpos.-'
niatiumesse eum,qui sancti kmimn(Samt-Gingncm) sessipii.e.rphpralum- con.iifnia.vijl;. -JSxstanthseiitterse
-itiPiIastefTpinJJallia Nariioneiisi Jiabtenus existenti in.Ju.ccm.editsetonio"¥i Spicilegii. ; -.:
.. U. De':GeIla'Noya,yuigp.Ce//_-TV!eM-«_,, qusehacle-
iipnien dedit, quod cave corifuridas Cum ffloiiasterip ' - iMS.ab.Aniana « xstat Garoli
Aniaiia setfAtiiano. "'", ";- -pen.clet,
.";_ inlisec verba ,:',•..'..••:.,;' diploma Magiii'
" "S; 'Gelloiierise roonasleriiim exciiavit 'Willelmus'-] ,-g '''.".
Voriies",:postea iibidem monachus, atque Anianeiisi doruni ; Karolus :Dei gralia rex Francprum et Langobai-..
ahbati stibjeetum esse voluit. Beiiedic.tisloco pr_ofuit inier ac JPatricius.RpmanpKum,,ietc' lleliqua vide:
-abbas pririius, dein permissi iionnimqaam abbaies O-peraCaroli.Macim ' huiusce Patroloqice" iomo
. . -' ;'.""; '", "•„,
peculiares «111-ab Aaianensibtis,"qui- Gelloiiensiuni X€7/.,\_o.;.988- 12. in
Ad-hpec lponaster.ioSanetse Columba)
:,'';,
-abbatuffl «leCfioiiem probabarit. Exstant noii 111193 Senonas aputl
LtfcloviciAugiisii aliprumque regutii. litterse Gellarii mpna.siicam ciiscipJiiiamrestituere conaltis
<Geilori6nseiri Anianseattribueiites.iDeiiium.Gelloiien- esl.Benedictiis, -testante .JLud.oyico Augusto iii .diplo-
-sessui jnr-is.esse .ccoperunt, reciamatumque non Se- niate, -quod pditum a V. C. Stephanp Baluzio.in ap:
•ineJiabAnianensibussa3cuIoxi, qiioEmmeno Aniana) pendice ad Lupum iiabet Jisecverba ; «.KoUlmesse
voltiraus cuiiciis .fidelibus sanclse Dei Ecclesise, et
pbbas graves'hac de repuerelas deposuit aputl Gre- nostris, pi<sesentibus seilicet .etiuluris,.'quia oiim,
•goriuiripapam VII, quse in tabulario Ai.ianensi le- . dum -111.0113811011111
gtiritiir. ">&e&taitlem.prsevaluit.GeUpnensiiiihpervi- prdinem iisquequaque depravalum
cacia Urbani seciihdi poritificatir, qui Gellonerise esse cciistare.t,,pt ad.etnn-corr,igeridt!m..atqueehieii-
monaslerium ;:a jtire abbatise -Aiiianerisis.absolyit: dana.iim? irii.o ad pristinuni. debjtumqtfe riiodiini et. '
Cailistus vero papa .secuncl.usRp.maiisesedi prexime r'ectitudinem',atfx'iiiantej}omjn'o..reducendum,:que'm-
abbaiem .ejusciem.ofdi.nis.•feryentissimu.m, Be-'
seu, ai,t;aiuiit, iasinediatesiibjecitV ;e:tpost.eum AJe- dam, nedietum
xarider tertius. ppgnoriiin.atum, per monasteria iiiiperii a.
6. Masci$cen$fe.ctenobii;inBitufigibus fiihdamenta /- Deo no.bis..cpmmissicieslinareonis.;:coiitig'it;ad ino-
jecit Ege.cpmes.anno 758, ut docet ejusioci .breye u riasterium.gtiocldicitiir:Sanct__ Coliimbse,bautl pro-
ChrOnicpii a Labbeo ediitniii in tprao Ji Bibllpthpca) culab ur-be Senonensl devenire;: i.n;quo cuni. cstera
novsi. 'Adyen.tu.sinonacbprumTii Masciaeo annp ,811 .regtilariter prtiinare satageret, quia tunc temporis
collocaiur, nifflirum posit icoeiiobiirestittilioiiero ab abbatemicanonicum,' Jaepb yocabulo,,inibi- prseesse
- Ludoyico Atiguslti fapiam,, :de,qua ,in ejus "Vita.Mo- contigerat,, quasdam •viilas,,quse.piiscis temporibus
iiasieritmi Tsttfti,.quod hactenus persislif sub iorcline ad tisum frairum Deo famulantium fueruiitdestiiia-
saiicti Beneflicti, .vtilgp Massay appellattiih,; rexit tie,-segregayl.t, j.p.tc. . -. -..- ..:
Abbo abbasVqui « n.aius anno '817, ordmatus attno riuin 15. PriBterea LudovicusAugiistus < ad inoiiaste-
847, aimo 8C6, quourbs Aureiianoruni cremafa.esl., eral, qi]od;(Iici:turAniaiia, ubi Georgius•aob.aspr.__-
mortutis est, > et tiuidem « yii. Kal.' decembris, J ejc quamdam ceJIamjuris stii, quseest consirucla
Kaleridarip. « ;Et'a"nno'967;Odo abbaVbonse .menio- ' inlioiiore S, Mar.ini infra muros Aielateiisis civi-
ria3 viii Idus Junii n decessisse Seitur; et * Afduieus tatis, cum hisquse ad eam perlinent,. memoralo nio-,
rooiiachus Nonis Septembris: :. liasterio ad.s.tip.endia fratrum ibidem Deo famu.lah-
7. VVlfariusvir illusfer et nobil.is locum in Albi- tiumvelaci subsiSia pauperum coiicessitpridie Non.
gensis pagi confmib tradidil;Benedicto, ttbi is « mp- Decemb,,:-anno> tum imperii""5,, iridict. 10, Aquisgraiii.
nachos' duodeciiri.i cum abbafe cbllocavit. Cascim- palaiie regio; postea addidit « ceilam qua; oi-
novdm iiiterprelattir Heiischenius : sed Ludoyici citur Massacia cum .appendiciis.suis, Iiabentein plus
Augusii litterse, quasyide.re moii potpit, nps docent niinus quadragi.ntamansos, qure es.l.ex ralione prse-
esse Bellam-eettant. > dictse'.celiasS. Mai.ti.ui,:»Ililerisdatiis <iy Id.-.Mart.,
Bellse i.cellsestatum ihodiernuni rescire anno^Viniperii, Aquisgranip.aIat.ioregio.,;-»-Denrain--
'. ' .nePdum .-Pqiiepiissirons .jimperator liioiias.lerii Anianeiisis-res
poluii;'.- , .'.'.' Piiines *cpnfir.mavitgenerali. diplomale coneesso Eivi
8. Mauruni Jtlonasleriiiffl primitus cella Sancii nienaldoabbati'. , . • r ,
Leobaidi a priinoauetore; .diclum, :«in lionprem apo- U: ,'His'ororiibus liaucl ab re visuhi est subjieere
stolpriim•JPetri etPauli et sancti'.Marlini s constru- sermonem aliquando liabituni in festo dedicalionis
ctum iii Alesatiaprope Tabernas (Sdvetne) principa.u : basilieie Salvatoris, lactse cii-citerannum 78_j de qua
Childeberti seciindi.; pestea Maurum Monaslerhmii itrVitse num. -26, Serinolste Viomen, Ardonis' setf.
cognominatum ,est ;a Mauro abbate, cui Thepdo-,v Sjnaragdi prsefert Tn ffls. .codice : sed falso, utcol-
fictis .quartus, Kalensis ;dictus, priyilegium con- l.igp e.x ipsiiis :auctpris yprbis, dicentis velernosasuo
cessit,' edituiriiapud.Jodpcum Coccium .et Carolnm,i, : iemppre fuisse Anianensis hasilicse sedificia-et.mifi-'
Cointium in Annaliiim,Fraiicorum
; " tonio II adannum i qunni ejtis dedieaiionis retoionajiVOcat.Ad hsec
S86, num. 45. i ', '•" •":! 1
.' priscani yocal-xonsjietu4inem\,quse feminis negabat
9. Inda, celebeTriiiiuiiicoenobium pfope Aquas- adituin;in"utruiri'que iefflpjum, Salvaloris sciiicet et
;gr>ani, .yocabulum fraxit ab amne iprSeteriiiieiite,, , b.eatse "ihterjeciis. annis , id est sue
Sancii Gorneiiieliam appellatum a Cornelio papa ett ; temporeHari_e":!.ailque coucessiim sequiori sexui ingressiim iu ba--
fflartyre, cujus eaptit et hrachium isiic observari di- silicam Salvaloris; quaiverba convehire nequeunt.'
.cuhtur. Eo in Joco sepultus est Beneiiictus nosterf Ardoni, Benedictrdiscipnlp"..Neque scip an «oii safis
ejus loci abbas ex dictis. esplpratum videalur id qupd refert auctor iste', . tre.-,
10. Casa Npya ','sive.Gprdanicus in pago iUcetico,, Cdnlps.scilicet e"lsexaginta episcopes -J .(qtioruinfal-
„389 VITA..— -APPENBIXJ, • 390
lacem catalogum legi) ipsumque Carolum MagnumJA,harmon.ica'suayilas numanis auribus iilata, per sethe-
liuic dedicalloni infeffuisse : eujus rei nullairi men- reas auras invitata super eos, uranico conccntui sub-
lionem facil.Ardo in Vilsesuperioris nnra. 2G.Eodem r.igiiit. Audita est populorum plausibtis permixta vox
loeo baberi debet id quod legilur de ahsplulione,pec- Isetabunda, etomr.e vtilgus utriusque sexus divinum
catorum Carolo divinitus cotieessa acrevelata . quoi opus admirans Deo grafias laudifluo rependit prse-
spectat c miraculum in» coiisecratioheAii.iaii.eij.s.is ; .C.ODio.Magnumquidem est et difficile per singulas
archislerii revelatum, relatum in Vita Caroli Ma- causas spiritualiter rctexere omne genus divini ope-
Riii, tribus libris seripta lempore Fredericj Alyeno-. . ris, .q.updjllicDepjdispensante per religi^sorum ma-
Earbi aput!Lambecium in Ca.sareseBibiiolIiecsetonioi nus decenter exbibihim est. Sed ne videainur acer-
II, pag. 555. Sermmiis lilulus ila se habel in codicej vare-siiperiliia, .hact.eniis.o,pus,nostra tiliilante msiini
ms. c Sermo sancti Ardonis, cogiibmento Smaragdi,, brevitatis 'coriipendio facili sfylo laboratum , futuiis
riioriachiet confessoris, aC magistriin sacrapagin.a,, speculisin'altam tfadimus meraoriain, quotl fidclibus
monachi quondam monasterii Anianse, ordinis sanctii lcgendum ct 'audiendum , sicuti relata gestorUm di-
Benedicti, Magalonensisdiceeesis': qui scrmo fuitt dicihius, manifestum aperimus, elc. Adest hicara
celebratus in consecralione altaris Saricli Salvatoris5 triplex, solius Columnseunitate subnixa, signiiicans
ejusdem monasterii die vigesima nona mensis De-- Trinitatis unitatem, ut in persoriis proprietas intel-
cembris, amie ab Incarnatipiie Domini DCCI/XXI i ligalur, e.fdeitatis uiiitas credattir, elc,a Adest etiam
[Leg. p!c"ci,xxii].'''..' DominicsBcrucis figiira, quam ;in suo tempore sancti
Salyatoris aiila per sui fabricani ,(Jepinxit;,jiionstf!ans
Sequiturtenorscmonis, T>iidelTimsChiTslicrucemspirilualiteresse,g
Ad gloriam el honbrerrittfi nominis, Chrisle f
Jesu quarn.Deus Salvatior criicifigeniliis,sibi cp.rporaliter
Saivator sseculi, auribus :catbolic_eEciclesix ahtiquai bajulavit, et cr.uciiixtis omnia de se dicta a yatibus
rej relalio per novos futufbflini lert.poruin ciecursus 3 coiisiinimavit : .cujiis .crucis yenerabije signum suo
transfert noiitiam, puali.er •yener.abiletutim Ania- pfaecipupSaivatoris cpiis.eryata.lliarie,etrnuitis beato-
nensis •coenoJiii templuhi sui fimdaminis suscepitt Tumpignpribus perietrale imbuit.arcaiium , qupdob-'
esofdium, iNani cum.pafricitfs Rornaiiorum et.fex s lineiisipl.iquiasirise",ccelestes haljetiriargaritas/etc.
Fr-ancorum Carolus per Gall.ias ad honoTeni ;Deii iNiiilusJiic qupque'ha3sitet suuffl tan.denVpeclusptf-
templa et adniiranda cedificia passlm"•corisli.tueret, , gille, et quadain quasi piigiii cprdis m.anu exCitare
-
•quoddam insigne in -€hristi Salvatoris nomine con- ignaviam,, piscqiie.cpiifessipiiishiPdpillum Evangelii
•s.iluit, quod.-sui.stemui.atis velernosa c.ongeries s .'sequipubiica.num, qui siiamiclesUispee.catisdamnahs
mertalium oculis adliuc paiidit. Post cujris coiistita- cpiiscieritiarii',,sibi propitiari diyihaffl qusesivit cle-
tiohem, de Narboiiensistirbis pbsiSione remeaus, inii -meritiam. Giijiis.exeroplbin hac Aniaiiensiaula cori-
qua Angaricam gentem expulerat; ihi synodoper- fessjp Carpli feitur .gemebu.ndispatuisse suspiriis,
acta trecentos sexaginla sex ponlificesliivilavit, ett et prp .quadani adinissisceleris npx.a crebris obse-
ad consecrationis opus 'cotigrcgavit:V.ere ielix locuss cfationibus iiistiiisse., diyinseque;riiiseri.cordiseau-
Ille a taiito principe hotibrabililer' electus,' et ubiI res! lacrymabiii propulsasse querela"; quatenus: .ei
coalestis Hiprusalem in terrenis' conversalioiiibus s Saivator igiipsceret, ille qui prp lipniinibus ciinctis
aclivam vitam a.d siiain .contemplaiivamgaiidet ex-- venisset redemptor, Ad ostehdeiidam '_ve.roredem-
euntem, ef in coelestibus.claustfis.exspectaf trans-- -,-ptionis adeptam gratia.m, exauditoisuprerous nofa-
fereiidos -filios.adoptipriis,. quos ibi riutril Regula6 v t.is apkibiis ciiidam po.ntificiVignuni"direxit;, -dtfm
S-inctsereligionis, quam -secundtfm-pii Patris Bene- ;- pro eo yeniam peterct iri.ter eiicliaristicas enlogias
dicti auciorilatem tfadilam ahcr qiioqiie Beiiedietus s ad altare .:•pc.fsensitgue Carplus peiebrantis sibi ma-
iiomineiprimilns jni edociiit, qtii in domo Domiiii li riiis impositas, .qua.iiiiposi.tionerecfeatus indultum '
ibiiii alriis ejus justiisut palriia flo.r.uit: ctijus pa-i- sibi peccatuni in.tell.ex.il,etc. ."' - i
ternitatis principium Aniaiieiise"promeruit coeno- >- Exsullet Galliseteljus, e,tAnianensis spatii templo
bium , el.per eumclem abbatem priimim, et glorio- »- npbilitata tetetur : jn qup ad VndTci.uiiinobililatis
sum regem Carolum pia. dedicafiOiiis diem vidit it et pignus regalis amoris;,Carphjs princeps divinum
oplatimi. In quo prseftilgiua yeiierabilium episcopb- )- niunus iiii l.ecfiirisreliguit. Giini igiUir sit ita quod
'Tutii pontificalis, cateiva-riroefata inagiiiiici regis inn lccus iste i<egalibuspolieai rebus, etsaciis a.dcoelnin
canlu [Forie !;ca)tti3"".conglomerata,"solenijieopiis is sedibus'assurgat, decet omnem cujuslibet setalis ho-
exercuit, et prsetactiim fiiiem gratia dedicandi adbi- i- minemipsum r.everpptfcrhoiioraie, et D.eumin Tllo
%'uit. Tuiicillnd dedicalionis peracluni ofiicium Deo ;o deveiius adprare, piii :in lanta pfipiirjtfs iiabitiis' -'st
piaeuisse cqelilus est demonstrialum. Nam eidem M religioiie, ut riiuliefibus ad ipsiini af ceretur accessusi,
-"regi sequeiiti nocte pefnoclantj,' et'.cuidani pphtiiiciei ne quselibetipccasio sanclos regularis- pbservantlse
Gdioiileiisi"et Benediclo alibati (.ut in ore diiorurii iii eorruiiiperet profes, Coiivcnit namque puciicilisecul-
vel-tfiuriisfet oiniie yerbum) imoedamvisio spiritualis is toribus iliuci eyangelipum sequi, stfccirigereJuinbps,
•
apparui t. quam ipsi tres postea professi sunt, -•vide- i- et in nianibu- iiabeie luee.rii.aiii.Hinc est quoti glo-
Iicel qupd Dep saCrataiAniaiieiisis aula, tola inlus IS ripsa niater virgo sexiiiiia suis, liminibus exclusit
quasi ardens resplenciuit, etiiix'efumpcris ad cceluni ai,Dfeinineuin, ef irifra pecliliare J?iiii, stii tem.plii.mini-
eraicuit. <Jui_igiiur in die' consecr.a.tionis,qiiati) sic
ic terjeeiis aiiriis recipit, quos prisca consuefudo iri
'Deus approbavii, inleresse noii lae.tabiiur?3am lunc i,c. utruniqueitemplunipenelrare iio.n siyit. 0 felix vir-
illa nostri Saiyaforis quam felix aula canoris voci- i- tus jn doino Dei, sed multpjairi feiicior si «obrie:-
-l)us jiicundata reboans ccelesie dedl.l jubilum,; et Jt iatls crjstodia sit, ;eic."
•*--LegeVitffiiium. 26. . , .
APPENDIX II.
DE TRIBUS BENEDlCTIS,
ANIANENSI, FOSSATENSI ET MEDIOLANENSIABBATIBUS,
Wi de EDTICIOablale[Gallo.
(Mabill.,ibid.)
J. Ne ex. communione aut diversitate nominum, vitam Euticio affingit. Per quadragirita annos Euti-
tilfit, confusiOnemoriri ccnthigat,hicseorsTmdetii- cius cibum nen sumpsit, « nisi prius' flevisset. >
busBeriedictis agere cohstitui, deque Eulicio,' abba- Idero totidem annos prsestitit Benedictus, nisi quod
te quem cum benedicto Anianensi untim et eunidemi B quadraginta octb ahiios habeiit nieliPris notse icodi-
esse vehemens aliquando suspicio niihi injecta est, ces quadraginla sequioris, quos prsetulit Joannes.
nunc vero penitus perspectuin habeo. | Ex his Benedictum Anianensem ctim Euticio abbate
. 2.Benedicti abbalis Aniariensis Acla supra retuli V unum eumdemque esse asserere non duhitem. iNec
ubi res ab eo gestas accurate describit Ardoejus di- l quemquam movere debet nominis diversitas. Nam
scipulus, refertqne Indensium monachorum epistolam pTaBterquamquod Benedictus et Euticius npn ita si-
de obifu iviagistri sui. Jn his: Aclis et-epistpla quin-' gnificatu differunt, certe illo sevo familiare erat
que res in pTsesentiobservandse sunl. I. Benedietus; uni eidemque homini duo habere nomina, unum
i fecit librnm ex regulis diversorum Patrum col- prPprium, alterum asciticium, ut in Rabani ElOgio
lectum, ita ut prior beati Benedicti Regula cuiiclis. videbimus. Quod si Benedictus ab Euticio diversus
esset, »'etc. 2. Cum esset Ludovico Pio acceptissi- non est, alii auctori tribuendi sunt Dialogus de
mus, in ejiis gratiam « iniperaior jussit construere: Statu Ecclesise et liber de Vita Ludovici Augusti :
imiro operC monasteriuln » aptid Indam, « quse vallis; quos post annum 840, hoc est annis ab obitu Bene-
a palaiib Aquisgranensi sex non amplius millibus; dicti miilimum neyemdecim, edites fuisse constat.
distat. » 5. Pridie quam decederet Benedictus, cum: De aliis Benedicti Anianensis operibus infra.
sohisab hoKt tertia ad sextam pianere voiuisset, i. Sunl qui Benedicliini abbatem Fossatensem a
ait, « nunquam se tam bene fuisse, adjunxitque : Benedicto ilein Anianensi non distinguendum esse
Usque modo inter choros sanctoruni coram Doinino opinanliir : qua In sententia esteruditissimusCaro-'
astiti. »'"&Jpsaiobittis sui die fratribus ad se vocalus Cointius tomp VI.Milii veroVixit alium ab alio diver-
tis professus Cst, « quia quadraginta Octoanniessent:?.',-, sum esse indubitattim videtur. quidem uterque
_ mendose co- • eodem : <et sicut Benedicius Anianensis
ex quo monachus fuerat, ubi quidam tempore
dices habent, quadraginla anni. 5. Adjecit, in his; omnia fere Gallisemonasteria, sic.Benedictus Fossa-
omnibus anni se « nullo die anteapanem comedisse, tensis Fontanellehse ad Regulse culturii revocasse
doriec corarii Deo lacrymas funderet. _ Qricetriai peiiiibetur in Chronioi Foritanellensis cap. 16, ubi
postrema refert epistola ludensium monacborum. ejus loci monaclii t olim a virp juslo Benediclo Fos-
5. Eadem omnino EUticio abbati tribuit Joannes; . saleiisis coenobii abbate crudifiin philosopliia » mo-
moiiachus, qui unus e veteribus Euticiiiiientionem i nastica dicrintur. At Benedictus Anianensis riusquam
facit in lib. i de Vita sancti Odohis abbatis Clu- Fossatensis appellalur; sed tantuni Aniaiieiisls atque
niacensis.' 1. Euticius « cum esset laicus, et pere- • Indensis abbas fuit, diclusque est : tametsi plera-
orinis studiis eruditus, totum se dedit bealorum Pa- que Gallise monasteria, suo quseqUe abbati singu-
trum Regulis et instilutionibus : ex quibus auctori- lari subjecta, stib ciira sua haberet. Verum unius ab
tatibus diveisas consuetudines sumpsit, unoque: altero ctistinclionem illud evincit, quod Benedictus
volumine colligavit...»H;ec est Concordiafiegularumi Fossatensis diu supersles fuit Anianensi, quem an-
Benedicli abbatis Anianensis; aut certe Oido tnona- rio 821 decessisse conslat. QuippeFossatensisbasilica
sticw convefsdtionis ejtisdem aucloris; et fories ii elegantiorict opere a religioso abbale Benediclo
utrumqne : quos lameft libros, non laicus (ut falsus; constructa, a S. Aldrico Seiionensium archiepi-
esl Joannes), sed monachus et abbas cellegit Bene- iscopo aliisque prsesulibus dedicata est, » ulinlibro
dlctus. 2." t -Fuit isdeni vir Euticius teinppribus Lu- de Miraculis S, Babolenide sseculo xi scriplo legimus.
dovici Magni imperatoris, clarus vitlelicet regi, Idem attestatur libeilus Vita sancti Aldrici, qui
omnibusque amabilis. Quippe in tanto amore apudi Dprece « Foksatensis abbatis templum quod ipse ab-
regem est habitus, ut intra palatitnn suum illi con- bas conslruxerat, in honorem beatse Marise dedi-
strueret monaslerium. » Sciiicet Indense, quod in-; casse » memoralur. AtSenonensisiniit.
qui Aldricus non ante annurii
tfa firtes viilse Seu palatii Aqtiisgranensis conditum 829 sedem episcopatus Itaque ad an-
est • nec aliud in gratiam cujtisquam intra palatrami nnni minimum 850 pervenit BenCdictus Fossaiensis,
ab Ludovico Atigusto constructum legimus. cujus i prece teropluro quod ipse eonstfuxerat» AJ-
5 Euliciiis « circumstantibus undique fratribus> drictis archiepiscopus dedicavit. Fuerit ergo alius
subito emisit spiritum; et dum a discipulis pii fue- Pa- necesse est Benedictus Anianensis, qui anno 82i
tris pararentur obsequia, ecce rediit vivus, qm ineunte e vivis excessit, annis amplius novem ante
rat morluus. lllisvero attonitis et mirantibus dixit: Fossatensis basilicse perfectionem ac dedicationetii,
Deo eralias, sCitis quia ex his quadraginta annis; qtise Beiiedicto Fossatensi procufante peracta est.
untim tantum diem non memini me cibum sumpsisse,, 5. His tertium adjungo Benedictum abbalem Jta-
nisi piius flevissem. Hodie namque sublato mcerore! lum, ambobus sequalem, quem Pelrus Mediolanen-
ctmsolatus est me Dominus, et inter choros Angelo- sis anlistes coenobio annO 784 in honorem sancto-
rum tribuit mihi requietionis locum. » Benedietus> rum Ambrosii, Gervasii atciue CarOlo Protasii, ab se con-
inter choros sanctorum: Domino astitil; > Euticius; structo prseposuit, confirmante Magno. Petri
. inler choros angelorum. » Ardo raplum et oratio- archiepiscopi et Caroli Magni hac de rePelrus litteras re-
iiis excessum.Benedicto tribuit; Joaiines rem auget,, ferl Ugiiellus in Italise sacrse tomoJV. Jilte
et WO raptu morlem, pro raplus fme reditum adl ris suis abbatem instituit Benedictus prsesbyterum,
CODEX REGULARUM.— PlWEFATiO. 354
t lta utabbas.cum fralribus omnia secundum insti- A _ erudilissimus Baluziiis in calce notarum s.d Agobar-
iuta venerabiiis Patris Benedicti ejusque Regulam dum. Hinc etiam valida coiijeel.ura eruitur, ejusdem
disponat et ordinet. Sed nequeabbas ibidem ordi- esse auctoris ppuscula iila conlra Felicem, quse ex
netur extraneus, nec nullo tinquam tempore, nisi codice Colbertino moXcoihraemoravinius.iSed illud
auteodeinin moiiasferioprius monasticumstimpserit Pbstat, quod Benedicto levitcetribtitititiir: curo Be-
hahitum ex ipsa jam congregatione, aut quCm fra- nedictura Anianensem sacerdotii honore prseditum
tres eligant, qui eos secundum divinas leges et Pa- fuisse indubium videatur. Is quippe, teste Ardoue,
trum regulas valeant gubernare; » seu, ut Carolus « vasa ad Christi coiificiendiim cprpus nolebat sibi
Magnus in dipJomafe suo loquitur, «' secunduhl 'di*' esse argentea : siquidem priraum ei fueruut lignea,
vinas leges et Regularii sancli Benedicli. » , deinceps vitrea; sic tandem cohsceiiditad stannea. »•
6. Tres ergo habemus Benedictos abbates eodem Quod ait sibi et ei,-vix potest d.ealip quam de Bene-
tempore clarissimos, qtii rem monasticam mirilice tlicto ipso explieari, sicnti et subsequeiitia. « Plane-
illustrarunt auxeruntque : lametsi potiorera locum tam vero refulabat habere sericeam : el si aliquis
obtinere debel Benedictus Ahianensis, a qnb Clu- illi dedisset, mox aliis ad utendum prsestabal. >
niacenses cbngregaiionis suse fprmani ritiiunique Aliis, inquiti id est monachis suis presbyleris, qui-
- suorum niodiimac specimen accepere : quaiidoqui- bus ejusmodi planelam ad usuin prseslabal, ciiin
dem ipse est Euticius qui, refereute Joaniie mona- ille ad stiuin ipsius adbibere noIlet,nani si de pres-
chojam laudalo, fiiit atietor earuin Coiisuetudinuni, liyteris eXtraneis hic sermo esset, tibn ad uieriduni
« quse hacteiius in nosliis; inquit, monasteriis ha- prcestari planeta diceretur, sed in dorium tradi et
hentur. »-' T>concedi. ltaque prsedicta opuscula, quse quidem Be-
7. His ita exposilis de pluribus Benedictis, hic nedicli Anianensis esse videnter,ah eo nondum pres-
ex occasione qusedam de Beiiedicli Anianensis ope- bylero, sed levita scripta sunt, si non fallit codicis
ribus ietractare jtivat; siqtiidemprseter Concordiam Inscriptio in litulu teviim. Certe Benedictum illum,
Regularum, earumqiie Codicem, de quibus aclum quisquis landem sit, abbatem exslitisse inde colligi-
est in ejus Actis, noimiilla cum composuisse poslea lur quod Guarnarium filium sutim ncminat.
comperimus. Nam in ms. codice Colberlino n. 1510, 8. Prseter hxc in codice Caunensis monasterii
iil mihi indicavit vir de litteris oplime meritus Ste- (Monasterede Cciunes)dioecesisNarbonensis liabeiur
phauus BaTiizins,invenilur prinio Benedicti abbatis ejusdem Benedicti libellus ex diversis Patrum $cn-
Anianensisformcifulei tomorum XV, quse veluli sum- tenliis collectus de Confessione, cum epislola ntin-
mula theoiogica est. Deinde Confessiofidei Benedicli ctipatoria ad Ludovicum, ut puto, auguslum qiiam
levilw; tuin Benedicli levitw leslimdniorum nubecula dairius infra inter epistolas sancti Benedicfi.
de inearnaiione Dominica, cl sanctciet individuaTri- 9. Ilanc epistplam sequuntiir ntidse Patrum sen-
nitate, "el itcrationis bapiismalis devitanda pernice. tentise de revclandis cogitationibus. Patres illi sunt
Ad hsec ejusdemdispulatio adversus Felicianani im- Gregorius Magntis, sanctus Pater Benedictus, Basi-
pielaiem. Denique ejusdcm epistola ad Guarnarium lius, Macarius abbas, Paulus jEgyplius, Antonius
fitium. Piimum ex illis opusculis esse Benedicli abbas, \itse Palrum, Gassianus, Auguslinus de per-
Aniariensis ex.titulp nianjiestum est, probatiirque jurio^ et lsidorus. Ipsa estsine dubio Benedicti Col-
ex ejus Aclis, ubi Benedictus « perversum Felicia- lectio ex liomiliis Pairum, quam Menardus npster
ntim dogma,»quod« pene provinciam illam invaserat, quondam Jegerat in codice F.oiiacensi. lilara porro
illsesus ope divina » non modo « evasisse» perhibe- C ex codice s;mcti Peiri de Caunis congregalionis no-
tur, sed ef «lrmltosf»non solum infimos, verum etiam slrse eruit mihique cum aliis fragmentis bene mul-
prsesules Ecclesise_3uperipuisse studio; et adversus tis transmisit noster Claudius Stephanolius, cujus
nefandum dogma veris disputationum jaculis arma- iiidefessiiniin litteris slutlium nuiiquamsatisprsedi-
tus ssepe congressiisfuisse. » Jlac de causa iti Hispa- care possim. Tilulus et exordium libri sic habenf:
niam profeclus esl lioii semel, ut'testatur Alcuiiius Jn Christi nomine incipit libellus ex diversis Palrum
in epistola prsefixa libris quatuor adversus Elipan- senteniiis. Senlentise sancti Gregorii cle lib. Moral.
dum, inscripta Leidrado episcopo Lugdunensi, Ne- ,in Job, Pars i : El fuit possessio ejus seplem millia
fridioNarbonensi, el «Benedictoabbali,» cum «essent ' ovium, -eic. llaclenus de Benedicto Aiiianensi et
in procinctu itineris. » Quin etiam "interfuil synodb aliis. "''
IJi<geUensianno 79!)ea de re habitse, uli obseivavit
CODEX REGULARUM
MONASTICARUM ET CANONICARUM
Quas SS. Patres monachis, cahonicis et virginibus sanctimonialibus servaiidas prwscri-
pserunt: •
COLLECTUS OLIM A S. BENEDICTO AISIAKENSiABBATE
(Juxta editionemLuca____olslenii,
anno MDCGLIX recusamA«gust_eVindelicorumet a lV.P.MarianoErockieobserva-
liouibuscritico-liisloricisiHustraiain.)
Ad lectorem benevolunij aliosque antiquitatis Chrisliaiio-monastica? amatores.

'
,i. ,',' ',;.... B anliquitatis existimalio, quod uhique veteriim seri-
Qiianiprimumjacentibus litteris pristina dignilas piprum libri ex intiniis archivorura pluleis inlncein
restitui cceperal, et jam eruditorum anirais crevit publicam prodierint, dociissimis quidcm nolishiiic
'
PATBOL.CIII ,,-', 13
'31)8' S, BENEDlCTIABBATISAN.ANENSIS ~M
iiide honorati, qui tamen plerumque ad profanos A et sanctorum Patrum dogmata sedulo revolveret,
scriplores speclabant. Notum quippe esl illos solum- agnitis Proteslantium erroribus, ad gremium ortho-
inodo inter erudiliores numeratos fuisse, qui iu doxseet catholicseEcclesise-Romanseconversus cst,
e.hnicorum scriplis explanandis operam dabant, at- apud viros doctos magriamsolidseerudiliOiiisfaroam
que in exprnandis GrsecisRomanisque ritibus vitam adeptus. Tandem Romam vocatus bibliolhecse in-
suam consumere voluerunt. Pauci siquidem circa slructissimse Barberinse prseficitur , atque , cardi-
Christianorum insti.ula laborabant, vel vetera san- nali Barberino a secretis stetit, a summp pontiGce
C-oriimPatruin scripta -evolvebant,atit eorum acta, JJrbanoVIIIcanonictis"basilicse'ValicaEse ' constftulus.
sacra et salutaria monita de tenebris in lucem eruere ,y. ,
conati surit. ; Dum igiliir cTarissimusHolstenius omnigensevir-
'•'.".'" lL tutis et doctrinse radios ubique spargeret, sununus
Et quamvis nonnulli ex iiiis restilulserei lillerarise pontifex Romanus Innocenlius X perspectam habens
pTimiscultoribus aggressi sint qusedamcelebriorum ejusdera singularem in eruendis anliquitatis monu-
sanctorum Patrum opera, cum quibusdam qualiter- mentlsperitiam, atqtie in scrutandisveterum sancio-
cunque elaboratis comnientationibus in publicura rum manuscriptisprseclaramnotifiam, illum celeber-
proferre, quemadmodumprseslitil celeberrimus Era- B rlnise bibliothecce Vaticanse pTimarium prsefeetum
smus , sanclos Ecclesisedoctores Augustinumet Hie^ ordinavit. Quodeiiam sumn)um officiumipsi confir-
roiiymum exhibens orbi erudilo ; altamen et haslu- mavit Aiexander yil papa, et ipse doctoruffl viro-
cubrationes valde inopes agnoscuht hodicrniviri do-• rum phoenix, puriorisque doctrinse cullor eximius,
cti, ut pole potioribus aiijumentis destitulas. Non- qui proin Holsleniumnostrum debito honore cufflu-
dum enim scriptores illi, alias celeberrimi, inlima lare voluit. Nam anho 16S5 iilum ad serenissimam
bitiliotbecarum et archivorum scrinia irispexerarjt, Christinam Suecoruin, Gotborum , el Vandalorum
nee piissima primorum Cbristianorum acta rimari, reginam misit legatum, ut ab eadem publicam ca-
vel sincera a spuriis discernere cogitaverant, poste- tliolicse fidei professionem susciperet : quam piis-
rishanc egrcgiam artis crilicse' spartam relinquentes. sima regina festivo gaudio ad mamis ejus emisit in
'lll.' publico nobiliuni virorum consessu apud CEnipon-
Pjstquam autem irieutite sseculo xvn plures viri tum sub soleninisacrsemisscesacrificio.
"' ' '
eruditi, et ob id selernameihoria digni, bibliotliecas .' VI. ..' ',."'
hucusque neglectas paucisque pervias perscrutari At reversus RomamHolsleniuscunl religiosissima
cceperant, liinc plura anliquitalis Chris.iariaimonu- regina jam in greraium Ecclesisecafliolica)soleniiii-
. menta, quse nimis diu pulvere obsila latebant, in ptiter recepla, cum in perscrutandis aniiquitalis Chri-
blicam iucem prodieruril, aique hisloria fam sacra stianse monumentis, el vcterum sanclorum Patruin
'
quam profana mirilice exculta est* sinceris velerum scriplis colligendissedulam operam impenderet jam
. s.criplorum aetis ab.omni fraude discretis. Nulii igi- doctis laboribus fracttis ad aternse quietis gaudia
tur ignotum est, a talibus excellenlissimis ingeniis; vocatus est IV Nonas Februarii anno 1661, cujus
prseslantissima emolumenta reipublicse Christianse; quidem morte respublica lilteraria jacluram passa
simul et lilterarise accrevisse, cum per iaudabilissi- est irreparabilem. Anle morlem in ecclesia B..'Mii-
mum iioc studiurnabdilissima religipiiis noslrse my- rise'de Anima nationis Germanicsesepultiirsesibi lc-
steria ciarius patescarit, primsevi Cbristianorum mo- cum clegit, ubi piissimseanimse justis persplutis ad
. res, riius, et laudabilcs cseremoniseaperiantur, at-. perpetuandam tanti viri memoriam emineiitissimus
que orbi erudito ad imitandum propoiiantur. cardinalis Barberinus erigi curavit superbuni ex
marmore tumulum cum insigni hoc epitaphio, qiiod
Inter bos purioris doclrinsecullores prse reliquis mi memorabilia vitse acta complectitur.
arie criiica apprime versatis eminuil Dom. Lticasi D. 0. M.
Ilolstenius, vir ad abdita antiquilatis moiiumentaI J) XUC-IS H0LSTEM0 SAXONI HAMEURGENSl,
;•'
iiluslranda nattis, et in ulroque reipublicEelitlerarioB . GENTlUM QUI CLARUS IN GALLIIS, WWJE CLARIOR
OMNIUM-ETATUMQUE HISTOHIAS ETECCLESIyE" RES
foroopiime versatus. Nalus Hleest llamburgi in Ger- MENTLCOMPLEXUS,
mania anno 1596, ubi sub doclissimis magistris exi- fflVERSISREGIONIBUS PERAGRATIS,
mio cum fruetu studia huniaiiiora absolvil, lingua( - DIVERSOSEARUiilFINES E T«OMINA PllOBE TE.NUIT,
MNGUAS PRyETER
Hebraica. et Grseca de more imbutus, ut ex ephebis; V-ARIAS QDOQUE
SCRIPTORIBUS PIURIMUM
GR/ECAM
LUCIS
LATINAJIQUE,
QUARUM ATTCLIT,
vix egressus egregia nobiliortim sludiorum specimhia. . .. ANTIQUAM rillLCSOPHIAM CALLUIT i
ediderit, prout eruditse ejusdem notse in varios vete- ABURBANO VIICANONICATU BASILIC^ VATICAN*,
res profanos scriplores testantur. At relictis juveni-.' ABINNOCENTIO XPR/EFECTURA BIBLIOTHEC.E ORNATLS,
ABALEXASDRO VIISAPIENTER UNUS ELECTCS,
libus musis, ut altioribus studiis animtfm excolerel,' B.TOCCURBERET SUECORUSI GOTHOBUMQUE REGIN-E
relicta patria, primum Lugduni Batavorum arcanis> INCOMPAP.ABILI,
medicmse artibus aliquo temporeoperam dedit. Ye-- ! QVMMIRAM 1NTANTO VIRO SUMMI INGENH
SUMM.EQUE MODESTI/E CONJUNGTIONEM SUSPEXIT
rum animse riiedicinainanxius inquirere cupiens ii.' ET PR.EDICAVIT :
'.. Galliassecessit, ubi LtitetiseParisiorum studiis theo- VIT,* DENIQUE LAUDATISSIMyE E.TILLUSTIIUM '''OPET.I.M
logiets assidue incubuil. Duro sacrarura Litterarmii1 CURSU INTi-RRUPTO
597 CODEX REGULARUM.— PR-EFATIO. 398"
EXIMIUS PATRI.EGERMA-.I-E AMATOR, J In unum volumen collegit, ex- quibus insignem ira-
A
- PROPUGNATORQUE RELIGlOKIS CATHOLICiE clatum composuil, quem Concordiam RegularumTC-
OBIITANNO jETATIS&VJE LXV,IVNONAS FEBRUARH
" cte nomiuayit., Quo quidemtraetatu.•piissimus.abbas
ANNOMDCLXI.
FB.ANCISCUS BAEBERINUS CARD.S. R.-E. VICE-CANCELL. unitatem et conformitateffl staliis mcnastici mou-
ILERES EXASSEAMICO OPTIMO P. strarevoluit; quamvis primi institutores scripserint
••• • diversas vivendi normas, qtias lanien inter se con-
, VII. ':'„
Inter prsestantissima autem hujus elarissimi viri cordare probavit, ex omnibus coarctans in unum
opera, et doctissima veterum monumenla ab ipso sentenlias, quseeum prsescriptis RegulseBeiiedietinse
collecta, hatid ultitiium loctini iherettir prsesens Co- convenire npscuntur prseceptis, smgula aliarumRe-
dex Begularum monaslicarum, qtiem tenebris eruttim gularum capita ejusdem argiimenti singulis JBenedi-
luci publicse parabat locuplelandtim eruditissihiis ciinse Regulsecapitulis subjiciensi Jam duduni igitur
aniruadversionibus simul ac disserlatiOnibus ad hi- sanctus abbas Anianensis in imum corpus collegerat
storiam monasticamillustrandani perquam necessa- celebriores Regtflas monasticas, ex quibiis hanc Re-
riis, nisi iriimatura morte prseventus fuisset. Etsi gularum Consensionem ' Tnonstravit,
enifflhanc veterum Regularum colleciioriemnon col- .'X.. .' ::.'.
legerit Holstenius, protit ipse fatetur, sed eamdem B J Quisquis enim prinia illa religiossc vitse ssecula vel
ab antiquo codice Coloniensi desCriptam a sumrao obiter cpnsideret, omnino perspiciet, sanctissimum
pontifice Alexaudro VII ad corrigeridum susceperit, monachorum Occidentalium patriarcham Berieciir
attamen et iliam cum aliis antiquis codicibus colla- ctuffl Cassinensem non instiluisse noyum mpnastir
tam correxit, et doctissimis notis hinc inde illustra- cum statum, se.dsolummodoper suato Regulqm dis-
vit, leslimonia veterum scriptorum cuilibet Regulse cretione prwcipuanti- sermone,luculenlarri perlecisse,
prsefigens. prout eanidem coihmeiidat sanctiis Gregdrius Ma-
;• VIII. .' , gnus, Dialog. Iib.ii. Nara afa exPrdiointrocJucii liio-
Primus autem qui Regulas niOnasticas in unum iiastici ordinis tanta vigebat unitas, tanta morum
codicem collegit et redegit, erat sanctus Benedictus conformitas, ut ubique unus idemque exstiterif status
abbas Anianensis, cujus Acla prifflus edidit vir do- monaslicus, facilisqtie fuerit ex unp cid aliud hiona-
ctissimus Hugo Menardtis congTegalionis S. Mauri sterium fransitus, monachis eamdero vivendi ratio-
monacbus Beneaiclinus, quse postea eruditissimi ha- nem eamdemque roonachatus professioneni obser-
giographi Bollanduset Iienscbenius de novOillustrata vaniibus, hon obstante diversarum Regiilarum Obser-
ad diem 12 Februarii inler aliorum sanctorum Vitas vatione, qusequidem uniformes censebantur, nullani-
coUocaverunt. Sanclus quippe Benediplus Anianen-(C que inducebant ordinum diversilalem.
sis abbas multoium coenobiorum pater et auctor, a XI. '..''."'
monaslerio per ipsum in paterao solo apud Anianse Hoc ex variis sanctorum Patrimi Actis omiiino
fluminis ripam erecto cognPmeptum hoc Aniariensis, constat, atque clarius patebit ex Leonis Allatii prse-
sortitus est : qui nObilissima comitum Magalonen- fatione ad prsesentem Regularum Godicem roox ad-
sium stirpe orlus, ex aulico gratioso et forli milite, ducenda, ubi vir doctissiniiis exertis verbis conten-
facttis. est monachiis monasierii sancti Sequani in dit, nullateniis tali unitati obstare ordiiium diversi-
dioecesiLingonensi, circa anntim 774, ac post tpia- tatem. t Eienimijl*, inquit, a sjngulis, ut prscsens
driennium in paterna possessione Anianense hoc usus poscebat, Palribus scriptse aliorum similia cu-
eoenobium in Aquitaiiia condidit, arctamque Re- pienlium studiis descript_ein commune prbponeban-
gulse Benediclinse disciplinam observavit. Hinc Ca- ttii : ut ex his qiiique pro iocoruni et iiatioiiuin
rolo Magno imperaiori in primis charns, ac deinde differenlia vitam uniformi, quoad prsecipua, disci-
-ejusdera piissimo Filio Ludovico Aquitanise regi, et plina temperarent. Primaria sarie et quashfunda-
post morlem patris iiriperatpri perquam familiaris, mehlalis monachorum Regula Evangelium erat; illa,
plurima monasteiia per Aquitaniaro et provinciam inquani, Christi consilia , quse castrare seipsum pro-
Narbonensem exslruxit, ac sanctissime gubernavit. •* ptei' regnum cpelorum; qu;e abnegare se, et .crucem
Sed tandem ab eodem imperatore Ludovico Pio Iollere; quse patrem et
matrem, uxorerti, et agros
Aqnisgranum vocatus, Indsecoehobiuminstituit, unde propter Ghristiim relinquere; quse vendere patri-
et Jndensis cibbasscepeappellatur, sub cujus prsesi- •Bionia, et dare pauperibus, sicque nudos Christum
dio, antio 818, Aquisgrani habitus esl conyenlus ab- sequi;suadebant. Regulse particulares nihil nisi ejus
hatum Francise cum suis monachis pro reformalione
primse Regulse applieationes aut declarationes locis
monasieTiorum, prout Leo Ostiensisin ChroiiicoCas- et personis plerurnque aptatse habebanttir. J llinc in
sinensi capile 18 notavit, atque in praefatione a.d ca- uno
eodemque inonasterio plures aliquando Veceptas
pitula ibi sancila disertis verbis reperitur, ," • Regulas reperimus, proui.Gregprius Turonensisj lib.
• IX. ' .
x, cap. 18, de Attanensi aptfd Lemovicas monaste-
Ad refprmandura igitur statum monasticum con- rio testatur,
inqtio «nori modo Câssiahi, verum
stitutus sanclus Benedictus Anianensis a pii.ssinio etiam Basilii et
reliquorum abbatum, qui monaste-
imperatore Ludovico primarius prseses"omties Regu. rialem yitaro instituerunt, celebrabantur Regulae. »
Jas mpnasticas anle exordium sseeuli ix conscriptas Multa talia
, hujus "rei exempla adth.cit clarissirou»
-.eP . S. BENEDICTIABBATISANlANEISSiS 400
Mabilioiiiusin siiis prsefationibusad Acla Sanclorum A et vicino venerit, habeiet ahbatis sui coiisensum,
Ord. S. Benedicti, etprsecipue in piscfalione ad.lo- ac litteras commendatilias, ne alias hsec monachi
mum I Annalitim Benedictinorum, iibi ex professo admissio scandalum vel olfendiculum inter illa dno
agit de hac status monastici unilate, non obstante monasteria generaret.'
tot Regularum varietate, qiicessepiusin tmo eodem-, :'.'.• XIV, :'.
que ldco observabanlur, etiani post promulgaiam Non ergo distinctum ordinem monasticum sanctus
Regiilaffl Beiiedictinam. Sic sanctus Philiberttis Ge- Benedictus iiistiluit, nec prsescribendo stabililatein '
melticensis coenohiiconditor et abbas f sanctiBasilii et inortim cqnversionem(Regula)Benediclinsecap. 58)
Chrismata, Maearii Regulam, Benedicti Decreta, aliquid essentiale innovavit, sed soluni ex aliis prsc- ,
Columbani Institula sanclissima, assidua lectione cedentibus monachorum Regulis et Coiislitulionibus
frequeiltasse legitur.» statum moiiasticum reddidit pr_estantiprem, prcc-
XII. scribentlo Begulain discretione prmcipuam, serinone
Unde perspicuum est Regtilarum muliipliciiatem : luculenlam. Pari modo.discurrenclum est circa rigi-
nullatenus induxisse ordinum nionasticorum diver- dam Scotorum mOnachorum disciplinam, quse ta-
sitalem, qualem nunc videmus; quandp diversi mo- inen mir.ificcpropagata est non solum.in Brilaniiia
iiacborum ordines cerlo characlere discrimiriati, B et Hibernia, verum etiam apud Galloset Ilalos per
et certis ac ctiique propriis legibus, officiisqueDeo sanctum Columbantim ejusque, socios, etiariisi non-
mililant: nec facilis ab uno ad aliuro ordiriem con- nulla ab aliorum moiiasteriorum rilibus abborrentia
cedilur transitus, absque aniiua probalione et nova compleeteretur. Notum quippe est hos Scotos mo-
noviler stiscepti ordinis solemni professione. Adeo- nachos ex errore* calculi aliter feslum Paschatis
que primis illis sa.culis monachi sub una partieulari celebrasse , quaiii alii Christiani, ipsa namque
Regula educati, de uno ad aliud monasterium etiam, quarta decima lima, si in Dominicam incidisset,
alia monastica Regula gubernatum facile trarisire. -• Pascha celcbraii.es. Dein eorum tonsura clericalis
potiierunt, nuila emissa nova prolessione, neque. longe djssimilis erat a Romana et Grseca : rasa
admissa annua probalione. Hiijus unitalis etiairi, scilicet anteriori capitis parte ab aure ad aurena,
apud monachos diversaruin Regularum cultores. posteriori inlonsa, Verum his aliisque diversis riti-
evidens argumentum nobis suppeditat ipse sancttis. bus non obstantibus nusquam legimus hos Scolos
Benediclus monachoriim Oecidentalium patriarcha, monachos constitiiisse xdiversum ab aliis moiiasti-
in Regulse suse caj.ite 61, ubi sicprsecipit: « Si quis5 cumordinem
monachtis peregrinus e longiiiquis provinciis in, , .-. ._ '..-. XV. ..
monasterium supervenerit, si pro hospite volueritI Nam si ordtnemmonastkum in monasferio Gulro-
habitare in monas.erio, et contentus fuerit consue-. sensi sieculo v usitaltim inspiciamus, cjuem inler
tudine loci, suscipiatur quanto lempore :cupit. Si, hujus Codicis additamenta collocavimus, tunc per-
vero postea voluerit stabilitalem suain firmare, noni spiciemus, eamdem discipiinamâb Orienlalibus
renuatur lalis voluntas, et si quidem vir frugi erit,; seque ac O.ccidentalibusmonacbis usitatam, si 6xci-
noii solum, si pelierit, suscipialur in congrcgalip-. pias frequenles in aquam imfflersiones Scotis nio-
ncm,;.vcrum eiiam suadealur,. til slet; ut. ejus; nachis peculiares. Et qtiainvis sanclus Columbanus
exemplo, alii erudiantur, el quia in omni loco unii natione Scolus, et paternarum tradiliohum etiain
-Domino.servitur.Ctuni regi militatur. J exoliearum acerrimus vindex, cum lurma -mona- .
', XIII. . ' ,. cbortim, amio 590 in Gallias secesserit, atque »3di-
Jti susceplione igilur. percgrini mpnachi eliamj flcalis pluribus monasleriis Regulafflpeculiarem suis
stib aliena Regula educati, sanctus Benedictus noni monachisprsescripserit; attamen non liovum ino-
exigebat annuam probatioiiem, vel novam Regulse i nasticum ordlnem instituil, sedad imilalionem san-
,su*professioiiem, sed taiitum requirebat stabititaliss cti Bcnedicti, ex aliispcregrinis monaslcriis adve-
promissionem ob mutuum initum inter tilrosque_ v nientes :monachos;iibere et absque aliquo annnse
contractum. Hujus promiltendse slabilitalis formii-. 'Dprobalionis exemplo, in suanr congregationemsus-
lam ex Hildernaro anliquo RegulseBenedictinsecom- cepit. Sic Altala fflonachus Lirinensis, postquam
mendatore, addu.cit laudalus Mabillonius . Annal; plures annos illic yitam monaslicani egisset regula-
Bened. ;fom. I, lib. viii,;pag. 255, quse talis erat: ris disciplince sluclio ad sanctum Columbanum se
« Ego N. veniens de longinquis provinciis in hocc recepit; quem mox virsaiictus suo niinisteriojunxit,
monasterium, quiaplacuit mihi conversatio fratriiffln :ac divinis monitis eructire tentavit. Aliud quoque
istiusloei, et illis placuit inea conversalio : ideo3 exemplurfi adducit ssepe laudatus Mabillonius,asse-
stabilitatem meam in hoc monasterio per hancc rens Euslasium LtixoviCnsem abbalem, et sancti
scripturam maiiu mea scriplam perpeluo con-- Columbani successoiera ex Agaurierisi monasterio
firmo. > Adeoque non aliam ratioiicm et cscrenio- abduxisse secum B. Aroatum istius cosnobii mona-
nias ad suscipiendum peregrihum mohachum exi-- Cbtim, et in suorlim fratrum societalem ' irilniediate
' - . < . .
gebal sanctus Benedictiis, licet et Regulam peciiJia- adiiiisisse. •
-rem jairi condiderit, ad hoc taraen allendens, utt XV!.. "
inoiiafhiis ille peregrjmis, si ex monasterio noioo Quse sane omnia satis snperqiie declarant liuita-
4-1)1.. CODEX REGULARUM.— PR-EFATIO. -IU2
tem et coiiformilate.iistatus monastici nonobstanleJ Aprophetarum anachoresi dici polest, nunquam ex«n>.
diversarum Regularum observanlia, quse loeis et pla illa probare possunt perfeclum et sincerum nio-
personis adaptatse tahquaro diversi vilse monasticse nachismum, sed ad summum lantum figurain el
coromentarii considerari debent, tit pote non nisi imaginem potius exhibebant quam ipsam fprmam
parliculares ipsius mandati evangelici applicationes el essentiaiti; ila, ut in Veteii Testameiito, status
et declarationes.; Et quidem ipsi scoti monachi ad monaslici qusedam quasi prseludia el prsesagia re-
observationem ealhplici Paschalis perducti el exo- perire sit, nunquam tamen yera et aulhentica exein-
ticam suam tonsuram rejicientes, tandem hanc mo- pla.idem eslo judiciuin de Essenis vitam quamdaip.
iiaslicse vitse unitatem ubique manifestabant, non coriimunem in rerum divinarum coiitemplat'ionedii-
obstanie rigida eorum diseiplina. Nam, post syno- centibus, quorum mores Philo Judseus libro proprio
dum Matisconensemanno 525 celebratarii, in oninia describit. Erudiii enim omnes hoc noslro sevo con-
sancti Colunibani moiiasteria facili negotio intro- sentiunt, Hebrseos islos vita et moiibus quam lon-
ducta est Regula sancti Benedicli; alque teste Veii. gissime diserepas.se a vero monacborum inslituto,
Beda, Hist. Eccli. lib. v, et inVita sancti Cufhberii, eliamsi cum saneto Hieronymo admillamus Essenos
post coiiflictumPharensem inter Columbanum Sco- islos Chrisiiana religioiie fuisse imbutos. Non enim
ttim, et Wilfridtim Anglum iiiilum," in onmibus 'B onmes primi Christiani etiam Jerosolymis habitantcs
Norththumbrani regni ccenobiis per Scotos mona- ad consilia evangelica amplectenda obiigabanlur;
chos erectis, Regula Benediclina cum rigida .Seotica nam plerique erant conjugati, nec uxores diniillere
disciplina fipruit, donec hsec oinnino obsoleta et illa yolebant, prout de Nicodemo et Garoaliele conslat,
sola ubique prsevaluif, immediate enim sanctus liberumque erat cuiqtie fundos suos relinere vel
Euta Melrosisein hodierna Scotia abbas, ccenobii dimiltere; siquidem sanclus Pelrus, dixit Ananise:
Lindisfarnensis guberrialioneni suscepit, cui et suc-. Nonne manens libi manebal, et vcnumdalumerat.in
cessit sanctus Cuthbertus ejusdem etiam olim prce- tua potestate (Acl.\, i). rFatendum tamenest, plures
positus. Postea aulem Scoti,' et Picti, per sanctum Jerosolyraorum Cbristianos, niira*ula ab apostolis
Ceolfredum, et sanctum Eggbertum Anglos Benedi- patrata considerantes, ad perfectionem evangelicam
ctinos ad rectum celebrandi Paschatis tramitemi obtinendaiii onitiia prp Christo reliquisse, vilam
perducti, circa annum 718 Regularo Benedictinami cpmmiinem ducentes. Nam sanctus Lucas in Actis
amplexi stint, nulla alia inlerveniente vitse mona-; apostolorum.sic de quibusdam primis illis fideljbus
sticse mutatione, nisi quod rejecta sua deformi ton- lpqiiitur :• Mulliludinis aulem credenlium erat cor
stira Scolica susceperint tomurctm coronalem. Ilsec; unnm et animauna : nec quisquam eorum, qtia; pos-
omhia fusius tractantur in Monastico Scotico, ubi ini sidcbat, aliquid suttm dicebat, sed eranl iis.omnia
ejusdem propyleo exliibenlurpeculiares, disserlatio^ comtnunia (Act. n^ 45; iv, 52).
nes Circa mores et disciplinam velerum monacho- XIX.
rum Scotorum, qui oiim nuncupabantur JUldei et; Adeoque ex hi.s primis Jerosolymitanis Cliristiaiiis
Kiledei, ab ipsis cellis, quas inhabilabant, non Veroi slatus monasticus sumpsit exordium, cujus quideni
a eultu, quem ibidem exercebatit, denpminalionemi primaria et prsecipua principia cognoscuntur ipsa
sumentes. Evangelii consilia, quibus equidem hortamnr nos
•.." XVII. casitate ptopter regnum c.celorum, crucem: iollere,
Stahilita igitur monaslici status unitate et uiiione, pqlrein, malrem, uxorem, et agtos telinquere ptopter
quam Regularum nmlliplicitas non magis variabat, Christiim, et per omniuin rerum iemporatium, itno
quam varicenunc commeritationesin Regulam saiiclii propriai voluntalis, qbnegalionem, Chrisii vestigia se-
Benedicti, ex quibus exorlce sunt tot Benedictinsei aui. Nec minus certtim est alios Christianos hauc
Regulse propagines, quales sunt, Chmiacensis, Ca-• evangelicam vivendi forinaro amplexos fuisse; Me-
maldulensis, Cisterciensis, et plures alisemonacho- taphrastesi enim inilio Vitse sancti Pauli primi ere-
rum congregationes, qusepro vilse et morum normai -y. mitce refert primis duobus Ecclesisesseculis pluri-
primaria constituunt Regulam sancti Benedicti, et': mos exstitisse vitse monasticse professores; Vita
per sua peculiaria slatuia soluminodo inter se dif- quoque sanctse Eiidoxise martyris, quse temporibus
ferre videnlur, quoad majorem vel minorcm regula- Trajani iroperaloris flortiit, moiiasteriorum jani tiini
ris disciplinse observantiam. • .' inslitutOTUinmeminit. Cum yero ecclesiaslica illo-
Nunc aulem ad status monastici antiquitatem in-. rum sseculorum monumenla plerumque perierinl,
dagandam progrediinur, cum nonnulli antiquilatumi partim Diocletiani imperaloris impio maridalo flam-
ecclesiasticaruffl mangones hujus status exordinmi mis -cQnsumpla,parlim injuriis temporum perdita,
apud Nazarwos el Rechabitas in Veleri Testamentoi haud ante pacem Ecclesise per Constantinum M.a?
rCquirunt, vel ejusdem originem ex anachoresi Elise; gnum imperatorem redditam authentica et indubi-
el Elisceiprophetarum deducunt, quamvis ante ter- tata vitse monasticse primordia certo oslendi pos-
tiuin serseChristiahsesseculumnusquam reperiamus> sunt, quse sanclo Paulo priiiio eremilte et sancto
vcrum et perfectum stalus monastici exerapliun. - Anlonio abbali, merito referuhtur.
•.:. xvm. '
'.XX. .".
Nain quidiiuid de Nazarseis, el Rechabills, vclI In boe ijchvrRcguhfitin monasiiccmimCodice,jurfc
4G3 S. BENEDIGTIABBATISANIANENSIS 404
primuin locum occupat abbatis sanctissimi Antonii, i A trans.ulit. Ex hoc tempore duolaudabilia distingui
genera monachorum coeperunt, solilariorum, et
Regula, ex ipsius ad viros monachos episiolis colle- communiier vivenliurn, qtiibus alterum submistum
a
cia, quo teitipore usque ad noslra SEeculahabe- est non probum, Sarabaitarum ut vocabant, qui bini
mus sirie itilerruplione continiiatum vitcenionaslicse'. aut leini passim uer urbes au| caslella proprio ar-
progressum, et quidem ex siiiceris et indubitalis; bitratu viverent. . »
monuroenlis liiaiiifestatum, quse in hoc codicfevariis; CA1>.II. ^- Propagatio monachismi ex JEgyplo in
omneslerras..
additamentis amplificato, seeundiim regulas chrono-
Inslituta per bunc fflodumin yEgyptovila mona^.
logicas et crilicas exhibentur. Ilanc vilsemonasticse! stica aucloribus Paulo, Antonio et Pacbomio, in
npitatem et prihiaro originem sic explicatam, jami otnnes inde se.terras saluian propagatione dilfudit.
pridem doclissimus Holstenius noster -eruclitis dis-: Primus Hilarion exet Antonii scbola monasticain in
sertationibus iilustrare meditab.atur, nisi dtim pri- Syria discipiinam exercuil et doeuit. Basilius
monasticam professipnem ex 'jfigypto ac-
mam huju.s Codieis Regularum editionem prelo' Magiius ceplam in Pontum et Asiam minorcm iiilulit. Au-
committere parabat, irhmalura morte surreptus; d;eus relegalus -monasteria in Gofhia fecit. Pene-
fuissel. Jacturam haiic Cx schedis posthumis IIol- travit quoque idem instilutuni in JStlriopiam, Per-
sidem et ex quibus provinciis luriiias mo-
stehiahis reipt-blicse litterarise quodammodo supple- nachoruniliidiam, se Bethlellemi suscepisse scribit sanctus
vit vir eruditissimus et Holstenio charissimus Leoi' B Hieronymiis. In Ilaliam insiittitiim monaslicum par-
Allatius, qui sequentem dissertationem prooj.miulem eiiim tim ex jEgyplo, pariim ex Syria transijl. Primum
Romain adveniens sanclus Athanasius cum
quatuor capituiis exaravit quam proin hic aclduci-; Vitam a se scriptam sancll Antonii publicasset, ju-
mus, eurii hucusque dicta perspicue ex eadera de-- , veiiluteni utiiiisque sexus pjurimam ad, ejus imita-
ducantur, reservato tafflen quarto ejus capite, do-. tionem iiiilammavit. At sanctns Eusebius Vercellen-
monaslieani e.Syria petitam iri suam
iiec orainem ipsius Codicis Regularum psfende- sis.disciplinamecclesiam intulil, et clerum etiam suum sul) Regu-
rimus. . '- lam adegit. Sanctus qtioque Isaac Syrjusprope Sole-
MATEIUA DISSERTATIOSISPROEMIALISAD KE- itim in loco deserto monasterium posnit, ut docet .
; GULASMO_\TAST;CAS , sanctus Gregorius, Dial. lib. ni, cap. li. Ex aiteru-
, B SCHEDISPOSTIIUHIS tra islarum originiim vel __Egyp_ia,.veiSyriaca pro-
LUC-EHOLSTENIIi '".' diisse videntur monasteria, qtisemiilfa per.Italiam
CAPUTpriuiua..—Origines ' inslituli monachorum,et' fuisse SS. Ambrosius, Hieionymus, Gregorius, alii-
eorum diverscespecies.' que lestaiitur. Abbales quoqiie et ascetse insignes,
Fruslra stint qui verum et perfectum monachis- Eutyebius, Florentius, simulque multi a sanclo Gre-
intim Cliristianismo \elustiorem facihnt : ejus ini gorio rnemorati, ante sancti Benedicti alaleiti. llem
"Veteri:Tesiariiento iigiira niagisquain forma, prse- virgines et salielimoiiiales. Noii solum autem in
sngia potius quam exempla reperiuntur. Elice&m-•x conlineiiti Italia;, sed el in insulis Dalniatiseet Ma-
choresis, hnjus et Elissei discipuloruni convicltis,, p ris Etrusei piurimos fuisse per ea tempora mona-,
Nazarseorum,;etReehabitarum inslitula, lu'm si qusei chps, saricius Hieronymus indicat. In Sicilia quaro
occurrunt a.lia ejus generis, viiieri possuiit qucedami iiigeiisjam olim multitudo inonacborUmfueril, Ro-
qiiasi -rudimenta grati;» monaclios facere exordien- chus Pirrhus testatur in Notitia Abbaliarum ejus
tis. Esseni cjuoque, quorum Hebrsei meminerunt,, insute, uti et.de aliis majoribus Meililerranei Maris
titi et.qtios Philo libro piimo describit (quanqtiami -irisulis alii qui de ipsis scripserunt. E Capraria in-
hos sancfus Hieroiiymtis fuisse Christianos putat)I sula, tibi greges nionachorum fuisse Indicat Ruti-
niultis, ut palam est, diiferentiis a monachorum in- lius Niimantiniis scribens circiier amiiim Chrisli
slituto discrepabant. Judicat Metaplirastes, inilio» 416, missi ad sanctuiii Augusiinum monachi i.din-
Vitce saticti Pauli eremitse, non defuisse primis; stilulum in Africam intuleruiil, quod ibi receptum
duobus Ecclesise sieculis liionaslicse yilse niultosi esl, iiecquidquam Donatistis obslantibus. Monasle-
professores. Sane Vita sanct-seEudOxisemartyris,i ria Garlhagiiie, Tagaste, Hippoiie, fuisseieslatur
quiletemporibus Trajani floruit, monasterioruiiijami Paulinus. Caprariense poslea et P.ilmarisemonaste-,
lum instlluloruni meminit. Verum, ut alia multai ria.reformavit sancius Gregorius Magnus. Sed inlcr
ecclesiasliica niontinienta illprum teniporum, sic; insulas monachisroo claras, Lerinaiii primis cele-
inemoria distinclior primcevseillins vitse regularis3 brataest, ubi auciore Holiorato^sanctiseues divisis
Diocletiani ilammis,, qnibtis Christiana tabulariai cellulis jEgyptios Patres in Gailiis seriiulabanlur,;ut
conflagrarunt, abolita fuit; ex his pprro quse su-: sanctus Eiicli.eriustradit. Ilinc educlus ad episcopa-
persunt monum.eiitis setati Constanlini Magni vilse;• tuii) est sanclus Honoralus anno Clirisii 42B : quod
regularis initia imputaiida suht; tunc scilicet per j. exemplum postea frequeiilatiiin legiinus, ut merito
Ecclesice pacem ea perpefuari sine interpellatione,, Lerina semiiiariuiii episcopprum dieeTetur. Quiulum
dilalari sine obslaculo potuit. Auctores-porro ejus5 inde sseculumBarbarorum irruptionibus imperip ef
priihi Paulus et Anlonius fuere, quorum exemplis 3 Ecclesi« funestum multos publi.orum malorum per-
duo genera monacborum iiiformaiilur, altertim ere- ta;sos ad vitam monasiicamioeis secretis colendam
initarum" seorsim siiie arbitrio degentitim, crnnobi- . perpulii, tutum asyluhi pandens humanarum mise-
larutn alferum in domo communi conviyentium, e,t t riaium. Per Gallias liihiloininus iloruisse prpfessio-
miscebantur in illis principiis ha<eduo geiiera ple-- nem monasticam, ex bisloriis regum ..primoeslirpis,
rumque,ut ii.-.emexeremo in ccenobiiun,ac vicissimi Actis saiiciorum Hilarii, Marlini alioruinqiie, liim ex
e vita coilmitirii ih solitariam transirent; qiiaiiqtiami Gregorio Turouensi, ahisque monumeniis, manife-
hsec ciim miili.isexperimentis esset deprebensa, pe- siuin est.In insulas Oeeani per eadem tempora mo-
.-' nacliismus peuptravit, auctore Palritio Briitone (a),
riculosior coepit prse illa coe.iobitica celebrari disci-
plina, prsesertim post eciifarna Pachomio Regulam,, qui peragratis Gailia atque ltalia, insulisque Tyr-
dictante angelo exceptaffl, quam Latine Hieronymuss rheni Maris, cum injuveniute sanctuffl Martinunivi-
(«) Ex antiquis monumenlis constat, longe antee Kil-Ruet a sancto Regulo cum rellquiis sancti An-
sancti Patrilii tempora apud veteres Britannos eti 'dreoe apostoli in Scbtiain veniente erectuin circa
hodiernos Seotos riionaslicara vitani iloruisse. Sicc aniiura 569, et ideo Cella Sancti Beguti olim mnicu-
apud primos celebre erat moiiasteriuni Beancho- i- pata. Deinde sanetus Palladius ad exsiingueiidam
rense, et in bodierna Scotia notum coenobium dee Pelagianam hieresim apud Scotos grassantem a
403 CODEX REGULARUM.— PR/EFATIO. 468
disset.etsanctoGermanoAntissiodorensiprseceptore ,A ac legibus Deo militant. Valde fallor, sijam tum
usus esset, missus postea a sancto Coelestinopapa primis sex seplemve Ecclesise saiculisisle usus in-
ad convertendos Hibemos arino Chrisli 451, mona- valr.erat. Certe vesligia niihi quitlem non apparcni,"
steria ibi plurima instituit, ut ex anliquis monumen- qui, quocuiique iniueor, uniforineni ubiqiie mona
lis Usserins docel, obiit sanctus Patrilius anno 49, cbatus rationem, et facilem ac promiscuum invicem
David Menarensis episcopus nobile monasteriuni traiiSitum, mutuumque comineaium professionum
construxit; Monasterii Beiichorensis meininit Beda. et coenobiorum cerno. Orientales monacbi, quando
Sanctus Columbanus Armaccanum et 'Tyrrhen.se in Occidentem verieranl, cum ibi profllentibus reli-
monasteria fundayit, anno 565 : hsec eranf in Hiber- giosara vitam sine discrimine censebantur : vicissim
nia et Britanhise illaparte, quam non occupaverant Occidenlales in Oriente ; quod cum iimnmeris exein-
Anglo-Saxones, ad quos deinde ipsos monasticum plis possit demonstrari, iinum tantum hic afferam,
institulum simui cum Christiana religione penetra- Cassiani el Germani Gallorum moiiachOium, qui-M-
vit, roagnis et paribus utiiusque incremeiilis. San- gypli monasfeiia peragrarunf- instituti mpiiastici
ctus Augtistinus inonachus et monaslicarum Regula- cognoscendi causa el animo in patiiam rcfereiidi
rum peritus, missusdeinde a sancto Gregorio Magho haustam inde notitiain disciplinse,in suiim el pcpu-
in.Angliam, monaslicam ibi disciplinam propagavit, laritim siiorum usuin; imde salis apparet exisli-
Doroverniensi prseseriim monasteiio fundato, ut au,- masse ipsos uniim esse in conmmne oiroiium ubique .
clor est Beda. Apud Northumbros et septenlrionales. monachoruii) niodum et usum religionis proii.endse.
illius insulsepopulos sanctus Aiclanusvilam religio- Moverit forte quenipiam (ut hunc obiter scrupulum
sam induxit. Prodierat hic. e schola saucli Coluni- "n lectori eximam conlraria vulgi opinione pra;occu-
bani, ei in Lindisfarnensi insula. moriasterium ha- pato) quod Cassiahum Gallum dixi. Quidni vero id
buit. Hcecoinnia confirmant celebratse in historiis ego ipsi de se a-Iirinantj credere.ro?L,egirouscap. 1,,
illarum gentium dissensiones inter ulriusque scholce coi.l. 24, Cassianum cuni suo unanimo alibate Geiv;
roohasteria varia, prseserlim ie Paschate ac ton- mano fassos esse alibati Alsrahamo : « quia (yerha
sura : et videntur per ea lempora monachi in eccle- simt ipsios) ad repetendam Provinciam nostram,,
siis episcopalibus funciiones sacras obiisse, quod atque ad revisendos parentes, quotidian.is acrius ,
indicat Beria. Unde catbeJrales Ecclesise Mtinsier, aistibus urgebamm.. ».Quani aliam hic provinciam
sive' Monasteria vocantur Anglis. De Bispanis, Ger- inlelligamus', .nisi iliam Orier.ti obversam Galiia);
mania, Dacia, Pannonia, Sarmaiia, cselerisque re- olam, qusejam lum quasi proprio nomine, quod ho-
gnis ac provinciis sigillalim dicere iiifmilum sit. Ex- dieque retinet, Provincia vocabalur, in.quam deinde
staiit historici cujusque, qtii plane doceanl, ubicuiiT cei;to eonstat rediisse Cassianum, in eaque vixisse,
que Christi religio viguit, etiam regulare inslitutum cbnsennisse, obiisse. Addit de pareniibus suis,
floruisse. Porro ubivis gentium viri ascesiro eoluere, fuisse illos magiia religione et pietale prseditos;,
feroinse quoque eos cemiilatsepro captu sexus, per- unde non impediluri putarentur, ne monasticam ibi
fectioni studuerunt: idque vel coenobiis, aul ceJliiIis vitam coleret; tuni eosdem cppiosos, qui affatim
clausse, vel in domibus propriis virginiialem Deo, prsebitiiri essent necessaria, et sollicitudiEcm vietus
sacratam, aul sanctam viduitalem exercenles. Scd parandi dempturi. Quse oinnia inire conveniunt in-
de his satis. digenls illarum uberrimarum regioinim, ubi prceci-
tum erat religionis vigor, et passim nobilissimi
CAP.III. — Vnitas regularis iiistitiitj usque ad san- C puus
quiquc Lerimim confluebant profilend;r; causa viise.
cttmt BenediCtum,Obiter de pdtria Cassiani. niO!iaslic-e. Unde sibi (quod mox subdit) merito
Ex haclenus diclis de mullitudine tibique colen- ambo blandiebanlur, spe verisiniili de conversioiio
tium vitam niohaslicam ih utroque sCxu, facile cul- multoruin, i qtii velut nostro essetil, iiiquii, ad
piam vetera ex prsesentibus sestimanti persuadebi- viam sakilis exemplo ct monilis dirigendi. »,Videant <
tur, fuisse primis illis'lemporibus diversos et cerlo aulem qui in solitudines' Scylbarum Gassiani pa-
cliaracterediscrimiiiatosiiioiiachorumordiiies,orout triam submovpnl, quam apte illi deseilorum squa-
postea iuslitutum, prcesertim in Mendicaniibus , lori et Caucaseis rigoribus conyeniat; qnod de sua
quorum universse, quamvisiate sparsse, familisesiib patria Cassianus sul.jicit: « Tum prscterea ipsorum
uno peculiari capile certis el cuique propriis ofiiciis locorum situs, in quibus erat a majoribus noslris
sancto Coeleslinppapa hiissus; circa annum 428 per siquidem monasterio, sanctns Oswaldus Norihuni-
se suosque discipiilos Ternanum et Servanuni varia brorum, sive Anglorum borealium rex, ad subditos
moiiasteria conclidil.Girca ea quoque tempora om- suos in fide Cbristiana instruendos evocavit sanctum •
ilino certum est, sanctutn Niniam vel Niiiiantim Aidaimra et soeios suoS Scpios, qui episcopus Nor-
sancti Martini discipulum Candidce Casce in lio- lhumbrice declaratus Ljndisfarnense coeiiobiumcon-
tlierna Scotia episcopum, ibidem ex lapidibus albis didit, atque in omnibus aliis ecclesiis vitam Inona-,
nobile construxisse monasterium, unde et nomen sticam instituit juxta Scolorum rigidam disciplinam.
hoc (CctndidceCasa) traxit, tesle Ven. Beda, sanctus Similiter circa aimum 590 sanetus Columbanus
Servanus cirea amuim Ciirisii-440 ad borealem FoT- D ctim monacboriimlurma in Gallias secedens, Luxo-
tlisc fiuminis ripam celebre Culrosense condidit coe-. viense apud Burgundiones erecto monasterio vitam
nobium, ex quo prodiit sanctus Keiitigeriius prim.is inonaslicam nisigniter propagavit, Scoticaruin sua-
Glasquseepiscopus, eximius vitse niouasticcepropa- rum tradilionum acerrimus vindex, uti ex ejiis Re-
gator, ciijus monaslerii Ordinem mqnasiicum inter gula et Poanitentiali in hoc Godiceexhibita constat.
Additaroenla ad htinc Codicein colloeavimiis. San- Sanctus quoque Maurus, sancti Benedicli discipulus,
ctus Patriiias Hibernice aposfolus Brilannoduni in eliam anle medium hiijus sseculi consiriictis mpiia-
Scotia natus, priusquam Hibernise apostolatum sub- sleriis apud GailosBeneiiiclinam discplinam ubiqne
iit, jam in palria sua apud Brilaimodimum monaste- iniroduxit, cui tandero, ut pote discrelissimce rigida
ria aliqua erexit, quorum rudera et sittis eiiaronum Scolorum religio lubentissime cessif. Omnes etenim
apparent ab ip.sosancto denominationem habehlia, illi Scoli et Angli moiiaclii, qui eum sanclo Wili-;
prout testatiir Kit-Patriclt, id esl cella Palrilii, et brordo et sancto Bonifacio Gerinaiioruai aposlolo ad
iterum sedessancli Patrilii. Dein postquam sanclus convertendos Frisones et Saxones in Gerinaniam
Coiuinlianon Columbanus, Scotorum monachorum ver.enmt, cum lpsa Cbristiana religione apud tunc
patriarcha anno 565 Jonam insulam a Corigallio harbaras illas nationes, monaslicam sancti Benedi-
Scotorum rege obtinueraf. et celebre Hyense coer.o- cti Regiilam introdiixerunt, erectis ca;npbiis simplis-
hium coi)stri)xerat,.per Scotorum el Pictorum regna simis, et introductis ubique in ipsas cathedrales ei>
iostitiiturii monastieum niaxime floruit, refereiilein clesias Benedictinis monachis. EDIT.GERM.
tiia HistoriaEcciesiastica ipso Ven.Beda. Ex Hyensi
r*07. S. BENEDICTl ABBATISANiANENSlS ifis
avita professio, ipsarumque amoenitas jucimda re-. A rninnm "tendarit , niriiirum ad excplenda consilia
, gioriuriiarite.oculospirigebatur, quani gratce.ef con-: . ' ; > :-'
grnse solitudihis spatiis tenrierentur : iia ut.noriiso-' evangelioa.-'
" •' .:'!''!"' :- .' X'X'ii: ':...'',:'
ltim delectare monaclnim possent seerela silvaruni, •
sed etiam.magna victus praebere compendia. » Derii-. Exislimal quideni vir doctissimus Ludovieiis Tlio-
que dictio ips.a et stylus, quam non Scylhice.barba- massinus, Oralorii Gallicani presbyter, de Veleri
liera redoleat, pajarii est, Qua etiam Vatione refel-:
limtur, qui Atheriiensem Cassiamim pulaiit. Inde chos Disc.-part. i, lib. m, cap. 2_., Cltmiaeenses mona-
enim potius Atticam Grsecismi proprietatem ducere;. primos fuisse, qui in ordinem 'ro.onastieiim in-
poliiisset,; qiiariieiim qtiem prcefert ubique jatinita- duxerunt diversitatein ab omnlbus aliis disliiicturn..
tis Gallieana3geiitiinum succum '.ac ieporem, qualis.; corpus conilando, et
in Euclierio, in VincCnlio Lirinensi, in Fausto, in' siiigujari Regulce sese addi-
aliis ejtisiractus scriptoribus passim floret ;-sed de ceudo, cum ante sseculuradecimuin sub uno gene-
liis plura dicendiiocus hie non esli Ad uniformila- rali monachorum ordine, crincta monasleria ita con-
tem instituti monastici revertamur, adversus quami stituta fuerint, ut suam Regiilam ampleclendo non
ililiil .prcescribit Regularum hoc Cocliicerelatarum excluderent
iitfinerus et diversilas. Et.enim' illse a singTilis, ul alias, sed idiyersas Regulas admitte-
pr^SerisVisiisiposcebat, Patribiis scriptce, aliorum rent. Verum pace eruditissiffli viri, nec Cluniacen-
similia"cupientium studiis desCripl.se,in commune: ses, vel postea Gamaldulenses, Cistercienses, aliique
jiroporiebantur, ut ex his quique pro locorum et na- J5 , plures Benedictinse disciplinse reformalores:tantam
-
tipnum differentia, vitaiii uniformi, qcioadprseeipua, in ordinemmonasticum induxerunt
discipliria temperarent. Primaria saue, et quasi fua- differentiam,
danientalis'moiiachoriim' .Regula Eyangelicmi erat: ut pote pro primarla vitse -nornia constituentes
illa, Iiiquam, Chrisfi consilia, quse castrare seipsuni . sancti Benedicli Regulani solani, a monachis Occi-
propterregnum coelorun); quceabiiegare se, et crtf- dentalibus... observatam , longe ante Cluiiiaceiisis
cem 'ibllere!;. quse patreni, 'e't tnatremj; uxorem,
agros proptef GhristUm relinquere; quce yendere congregaiionis exordium, adeoque.omhes iljsecon-
patrimonia, et dare pauperibus, sicque nudos ChTi- gregationes ab eodem fonte emananles,iiatid al.iunde
stuni sequi suadebanl. Regulse parliculares nihil suam
liisi ejus primse ac universalis Regul;» applicatio- diversitaleni hauserunt, quani laxiori vel stri-
iies, aut deelarationes loeis et peTsoiiis plerumque ctiori Regulse.Benediclinseobservaiitia, ad quam in
aptatse habebantur. Quod adeo yeruin est, ul neipse suo rigore conservandam peculiaris:ciijusq,ue con-
quidem sahctus Bened.iCtus, qui rantiqiiuro, -.quem gregationis constitutiones, diversis personis, et locis
reperit in Eeclesia, nioiiasticiirii prdinem suscepit,
exooluii, dilatavit, Regulam universalem suis ubi-! excogitatce sunti, quariim proihpriecipiiEeinter liujus
que omnibus promulgaveiit; sed peculiarero dun- CodiqisAdditamenta -exhiberilur. ,<
taxat Cassinensi ccenobio,, cui prseerat, quse inde
XXIII.
privata diligentia descripta, et imitandisltidip pu-
lili.cata, iadeo non cjuasi abrogasse'pripres cceleras Ex quibus omnibus omnino patescit,.stal.um mo-
esii credita, ut sanctus Benedictus Aniahensis, hu- 'V.,])astjcum ab exordio ui)iforniem, -s.imulquecum ipsa
jiis, quam damtis., Cpilebiioiiis.;auctbr, idpih. aliud Cliristiana religione sumpsisse originem , et cum
Opus elucubfayerit, nupef a viro doctissiffloflugoue;'<
Meiiardo, luci piiblica. cum erudifis obs.eryalioiiibus eadpni per orbero siimil propagatam fuisse, Cum
datum, cui ConcordiceRegularum iiomen fecit, quse atitem hodierni Canonici Rcgulares, qui sub com-
singulorum Benedictinse Regulse capitum consensio- mimi Regula sancti Auguslini Deo militareglorian-
liem cuffl cseleris omtiibus aliis Regulis clare de-
ihpnstrat. Hsec disputari pluribus debebaiit; verum tur, eliam a priniis Clirislianis Hierosolymitaiiis
metus erat,: ne, in conteiitionem res abiret abiipc suum exofdium repelant, sic de eoriini ijistituto
aditu tranquilli paciflcique Operis'alienam : certorutii pauca pi-oponere luhet, elsi in Codice Regularum
quippe l)bminum,'sqtfosNabundareinstio seiisu facile liolsteuiano niillum suse originis monumentum me-
sinimuSs pbnixa iri coiitrariuin armataque studia nPr
Yeramus, cuin quiiius rixari nunc qriidem nolumus. ruerint, etsi-constet, hos yiros rejigiosos ad obti-
" XXI.. nendam evangelicam perfectionem, mores, et actio-
nes suas sempercomposuisse, yitamque yere ,apo-
.: Di.ximussupra Leonem Allatium ex schedis I-Iol- l slolicain .tiibus, soleninibus votis suffultam.duxissc;
stenianis postlmmis Iianc DTssertalionein Prpoehiia- ast eostleni. a primis Christianis Hierosolyniitanis
lcm exarasse; sic enim prodit clarissimus Mabillo- . evangelica consilia amplexis exortos esse, ac per-
nius in prsefalione ad lom, I Annal. Benedict.,h. 19, •^ •
pelua serie propagatos, omniiio vanum est asserere,
ubi ad monsitrandam instituti mpnastici unitalem, nisi inquantum cuin nionachis conveniunt, '
;' ' "'
sub noinine AUatii adducit prolixum textum ex al- i. '.'' .' XXIV. .," -'!'. :
' Nemo ejiim vel leviter iii-histpria ecclesiasiica
lato capite 5 Dissertat. Prooemial. desumpium. Gtim;
igiliir tot viri graves et eruditi, inler vitue-.monasti--'• vcrsafus ignorat,nomen Ccinonicorumprimis Ecele-
cse priraos cujfpres plenarium consensum repere-- sjce sseculis inauditum fuisse, neque ante sseculuin
rint, atcpre ipsius institilli ratio, ut pote in consiiiis> sextum illud auditum est apud Occiclentales au-
evangelicis fundata, boc ipsum roanifestet, hinc noni clores, prout Caiionicorum regulafium propngnator
obstahteRegulartimdiversitate,talis concorclia indi- exiniius Eusebips Amort, in suo, laudabili; opere
rTgendis mpnacbis mansit iricoiicussa,: .cionecposte-,-, de Veteri et nova Disciplincicanbnica part; i pag. %;
rioribus' sseculis ' Ordines Meridicanles insurrexe- agnoscit: Imo „ante 'sseculum'octavum per canonicos
rtiiit, qui nionaslicum statum lain circa habitumi solummoclo inteHigebatitiir clerici illi, qui ascripli
quain circa vitse eurstim quodammodo niutaverunt,.,! erant, matriculse : alicujus ecclesice, tanquam beneft-
(itiamyis omnes Ordines Religiosi.iad euffldem fer- ciarii sive prmbendarii, quibus canon siye dimenstim
409 •'_ CODEX REGULARUM.— PILEFATIO. , .-,410
dispensabatur.:. Nec sane magni fefert objicere A pfouf Possidius; in ipsiusVita iiisi-iuarevldetur.
malricularios seumatriculse ecclesiarum inscriplos Fruslra: quoqiie in; siias partes trahere cOhantuf
quosdam eistiiisse, qui tion erant canonici; quales canonici saiictuin . Basiliuro ef sanclum C-esaritihi
existimantur viduseet pauperescalalogo ecelesiartfm Areiatensem, quatenus regulqres nominari valeant;
olim inscripti, et ex oblalionibus fidelium certaset nain uterque sanctissimus antisles yitam mona-
determinatas eleemosynas singuli accipieiiles,: uti sticam xum.canonicatn excoluit, atque sancti Basilii
nec sanctus Cornelius, papa' ad Fabiuro Anlioche- Regula monachis; non clericis adoptata.est:; quatii
iium scribens circa annuiri-254 omnes clericorum proin sanclissimus nionachorum Oecidentaliuin pa-
gradus simul ac viduas et pauperes Ecciesise Ro- triarcba sapctus Benedictus,' Regi cap. LXXHI , om-
mance catalogo inscriptos recensens, ullam canonibus roonachis legeiidam proponil, ejusque au-
nicorutn menlionem facit. Guin enim primis illis ctorem sancium Patrem Basilium nominat. Cerlum
Ecelesise sseculis ciincti viri-ecclesiastiei,; imo et quoqtie est, sanetfim Ga3sarium in celeberrhno
pauperes ulriusque sexusin lriatriculani ecclesiarum Lirinerisi monasterio educatum, tiionasticam vitam
relati, ex oblationibus fidelium quolidianis viyerent, semper excoluisse, iRegulasque -suas pro monachis ,
neque proprios fundos possiderenl, .sic..nee,'6e»e/S- et saciis virgiiiibus in monasterio degentibus prce-
ciarii, aut prwbendarii, mullo miuus canonici appel- B scripsisse, prout ex observationibus ad utramque
lari poluerunt, ut pote nullo cerlo et determinato Reguiam prseviis satis superque nlpnstravimus.
canone gaudentes, licet catalogo eeclesise iuscripti, !'". XXVIL".
Postquam autem ecclesia fundis etpossessionibus Quidquid ergo adducurit' Canoniei' regulares ad
abundare coeperat, sic et plurimi clerici eeclesiis probandam perpetuam suecessionem suam a primis
lam eathedralibus quam aliis immatriculati, prw- Cliristianis Hierosolymitanis usque ad nostfa tem-
bendas et beneficia certa et prdinaria acquisierunt, pofa, nullis oninjno solidis argumentis fulciri potest;
quatenus. liberius oiTiciodivino insisfentes annuam eliamsi concedamus qiiosdam seinper exstitisse
idcirco perisipnero accipiebant, sic jure optimo cleiicos bonis suis omnibus reriuntiantes; aliaque
cqnonici nuneupari potuerunt; canon enim; apud consilia <evangelica observanies; nuriqtiam tameii
veteres nihil aliud erat,, quam regulata quwdam priniis septeiii sseculis adduci possuiit integrse cle-
ricorum congregationes, quse se ad tria vola solem-
" pensio, protit varii juris civilis textus .lestantur.
.' .-"•'-' : XXY. nia, paupertatis, .castitalis et obedientim-,observanda
Utcunque yero canonici- nomen Sutim derivare astringebant, vel ad hsec prsestanda per aliquam
ayeant, sive a malrictila S'ei canone 'ecclesiarum,. expressam Regulam oWigabantur, Omries enim
quibus inscripti erant, sive a canOnevel- regulata G taks congregaliones a sanctissimis episcopisaliisque/
quadam pensione ipsis annuatim dispensafa, hoc. piissiniis.viris institutse potius erant nxonaslicm,
unum certum est, ante Pippini Magni tempora nul- qtfam canonicw, quehiadiiioduiti cunclse Regulse iri
lam:deterrninalam Regulam vivendi ipsis prsescri- hoc Codice, Regulanim adductse , perspicue satis
ptain fuisse, quia Ecclesise universaJis cariones om-, (lenionstranl. Adgpque cleriei in conimuni vivenles,
nibus ciericis et Cliristianis communes eraiii. Fa- quoruni lionnulli omni bonorum prqprietati forsan
tenJ«r enim omnes ecclesiaslicse hislorise scriptores, renuntiabant , nuiiquam lamei): tria solemnia vota
sanclum Eusebium Vercellensem episeopum primum einittebant, vel communem Regulam vivendij distin-
fuisse, qui vitam commtinem clericis suis mandavit ctani ab Ecclesise canoiiibus ante merlium sseculi
circaannum 550, yilam clericalem cuni moiiastica. octavi admiltebant; licet liis temporibus nomen
conjungens. Neque sancltis Augustinus clericis suis. . cqnqnicorum
' in aliquibus locis florere coeperit.
'
in cororouni viventibus peculiarem Regulam tradi- '. XXVIII.' '
;' :>';
disse legimus ; nullani enim aliam vivendi noniTaroL Priiiius enim ({ui canonicis. Regulain peculiarerii
iscripsisse affirmant viri docti, nisi vulgarem illam prsescripsit, erat sancltis Chrodogangus seu Rodin-
Regulam saiictimonialibus feminis prsescriplam, j. gangus, et Trotongaiigus anno 745 vel sequenti,
-^
quam inlroc Regularum Codice inter alias sacraruiil in episcopum Melensem eleclus, quam sedein piis-
virginum Regulas collocavlt Lucas noslei*Holstetiius. sime rexit usque ad annum 767, stib quo teroppre
R.eperimus quidem sanctissihii prsesulis duos ser- hanc Regulam pro canouicis Melensibus promul-
mones de commiinivita clericorum, qui lamen potitis gavit, quse inter hujus Codicis Additameiifa habp-
dicendse stint exhortationes, quam vitse coniniuiiis. lur. Hanc oninium priniam Ilegulam canonicis
norma vel "regula. tradilam ex Regula Benedictiiia plerumque desum-
:-: ' '-.''.' .XXVI.:- ptam agnoscuiit viri eruditi; nusquam tanien legi-
.- Nec sane clerici illi in commiini viventes a sancloi inus eamdem in ecclesias alias
inlfoductam-fuisse,
Augustino instituti, uilatenus appellari possunt; neque db illa, canoiiicbs appellatos fuisse regulares.
caiionici, quorum nomenin Ecclesia nondum audi-i Nam hoe lempore etiamsi exstilerint Canoiticorutn
lum erat, sed potiiis Coenobitse dieendi sunt, quiai capilula, non tamen illa
regulariu. nuincupabantur,
episcopium, ubi cUra episcopo degebant, in modumi prout exerte probat ssepe laudatus Thoihassinus
cceiiobiiereclum fuerat, ef forsan ipsnnimet efatt part. i, lib. iii, cap. De "capiiulissub imperio Caroli
lnonasteiium . ante, iititum episeopalum erectum;i . iil&jiiM', ubiin:testimonium adclucit -caiionem coricilii
A.l S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 412
Vernoriensis anno 755 celebrati, quo monachi di-.A quidam canonici pmnibus honis suis reniintiantes
cunttir regulares (hulla de canonicis regularibus appellari coeperunt regulares , vel ob obseryantiam
mentione facta) eliamsi de Ordine canonicohoc con- Regulse sancli ChrodPgangi , vel intuilu Regulse
cilium loquatur, ctijus verba hcec sunt: t De illis Aquisgranensis, nulla enim alia determinata vitse
hominibus, qui dicunt quod se propterDeum tonsu- rcgularis norhia ipsis prscscripla erat anle medium
rassent, et roodo res eorum vel pecunias habent, et sceculioclavi; et qnidem in confesso est apud om-
nec sttb manu episcopi sunt, nec in rnonasterio renes regulam Aquisgranensem nunquam ab Ecclesia
gtilarifer vivunt, placuit, ut in monasterio sint sub universali approbalam vel receptam fuisse, sed so-
Ordine regulari, aut submanu episcopi sub Ordine luni auctoritate Cspsarea ordinaiam; unde et illa
cauonico. » vitse regularis norma haud dicipotest, utpote ni-
XXIX mis vaga, atque quibusdam canonicis non retmn-
tiantibus bonorum suorum dominium perfflitlens,
Cuffl igitur hoc concilium manifeste distinguat renuntianlibus etiam riimis
prodigam cibi et potus
Ordinem Regularem, tanquam moiiachis proprium , mensuram
, aliasquc laxitates concedens. Hinc raro
ab Ordine Canonico ,,sic scvo Caroli Magni nullus
- hanc Regulam adducunt iri testimonitim vitsc asce-
exstabat Canonicus reguiatis. Quicunque eniiii dice- B ticse
e scriplores , neque ejtisdem mentionem facit
banfur regulariter vivere, erant monaehi, et con- sanctus Benedictus Anianensis in sua Regularum
trario illi canonici iiominabantur, qui sub obedien-
Concqrdia, quamvis tempore conditceRegulse vixe-
tia episcopi, professionem observandi sacros caiio^ rit, el
posl concilium Aquisgraneiise tam ipsum
nes faciebant; nec regulares potuerunt dici, cum earum Concordiamcum
Regutarutn Codicem, quam
per concilium monacltisopponantur, qui proprie vo- Regula Benedictina conscripsisse credatur.
canttir hic regulares, prout argute discurritjauda-
xxxu. '.
tus Thomassmus loco citato, qui ultra progrediens,
noii dubitat asserere, per Ordinem canonicum intel- Veruni cum intuilu Regulte Aquisgranensis, et
Jigi debere Statum clericalem, cui quidem niillus exhortatione Patrum concilii, sedprcecipue Ludo-
vilam regalarem adhucprsescripserat, quamvis cir'a vici Pii imperaloris admoniiionibus excitati plurimi
medium hujus sseculi octavi jam clerici calhec1.a- utriusque sexus canonici vitam regularem excolere
litfm ecclesiarum vitam cominunefflinire cceperint. coeperint, sic et eamdem inter Additamenta appo-
nere cogitavimus, sed ejusdera prolixitas prohibuit,
XXX. et prseserlini quia hodierni canonici fegulares illani
Verum postquam sanctus Chrodogangus Regu- „ pro sua vitse asceticce nornia agnoscere rehuunt,
lam canonicis promulgaverat, alque in Aquisgra- quamvis ntiper vir eruditusEusebius Amort supra lau-
nensi concilio, atino 816, pro omhibus Gallise et datus hanc Regulara inter alia Veteriset NovmDiscipti-
Gerraanise canonicorum collegiis peculiaris Regula ncecqnqnicwmonumenta collocaverit. Quseet in Con-
condita est, tunc et ipsi canonici appellari tegulates cilioruffl Collectione Labbeana tom, IX, reperitur.
coeperunt, et eorum collegia iiomihata sunl alf Ut autem in hac Regularuiri Colieclione nihil omii-
qaandomonastetia , ob qiiaffldam cognationem in- tatur, quod ad canonicsevilae cognitionemcpnducere
ventam interipsos jam fegulariler viventes, et mo- vaiet, inter Additamenta coliocavimus antiquam
Canonicorum Regulam ex saiicti Chrodogangi et
' naclios, qui ab exordio proprie regulares erant, ut
pote vi instituti monastici peculiari et deteriiiiiiatce Aquisgranensis Regulis-collectam, elforsan aucto-
regulse aslricti. Fusius quidem traclat hsec omnia rilate Ludovici Pii imperaloris per Amalarium ee-
laudatus Thomassinus loco citato, monstralque sub clesise I\letensis decaniim promulgaiam , prout in
his temporibus qucedam irionasteria laxioris vitse observatione ad eamdero prcevia exislimamus.
amore ad institutum canonicum descivissq, laridem- Deinde cum prsevjis observationibus exbibemus tres
qtie inter utrumque iristitutum 'quaindam commix- Regulas sancto Augustino imputatas, quas canonici
tionem exoftam fuisse, qiiod ssepius htec tnonacho- j) regulares ante sscciiliimundecimum sibi non ado-
rum, el canonicotum nomina intiiscrimiiialim adhi- plarunt, sed labenle hoc et sequenli sseculo ilo-
beri coeperiht. Sic piissimus lmperatof Carolus Ma- renle sese AnguslinianosIiominabanl, quorum proin.
gnus iii Epistola ad Alcuinum, Turonensibus mona- anlicpias eonsueiudines adducimus.": Denique exi-
chis sancti Martini exprobrat inconslantiam el levi- roitimvitse canonicse mpmifflentumproferemus, ni-
tatem animi et morum, quod nunc monachi, nunc mirum Regulam beali Petri de Honestis ecclesise
canonici dici vellent : « Aliquando enim nionaclios, Porluensis conscriptam, atque anno 1117 obJalam
aliquando canonicos, allquando neutrum vos esse sumnio pontifici Pascbali II, quam nuper eclidit
dicitis. » Sic etiaffl concilia temporibus his celebfata ssepe laudatusEusebius Aiiiort; agnoscens eaindem
teslantur, prx'serlim Vernonense supra citalum, exstare primaui Canonicorum Regtttarium Regulam
qtiofum canones hcic ipsuni monstranles adducit juxta hodiernum iiistitutum , cni proin observaticn
prseJaudalus Ludovicus Tbomassinus. ! < nem prseviam salis amplam prasfiximus.
XXXIII,
..' XXXI. Igitur in hoe CodiceRegularum Holstenianoaticto
L.abente ergo sseculo octavo, el ineunte sequenli et locupletalo:, nullum velus monumenlum ad vitarn
4i5 CODEX REGULARUM. — PR^FATIO 414
vibnasticam et canonfcam pertinens qiiod ad nostras A ]} galoiiensitfm slirpe, ex aulico gratioso et fofti mi-
Deo ad meliora vocante, primum leligiosam
mauus pervenit, prselerire voluimus, nisi, quod non- . lite, vilam suscepit in monasteriosancii Sequarti; unde
nulla statula sacrorum ordinum Ob nimiam prolixi- postea in patriani reversus Aniaiiense monasterium
tatem omittere coacti fuerimus, ne forsan hoc in paterno fundo, tum rion procul inde Gelloriense
in gratiam Gtiilielnii comitis instituif. Mox aliis per-
prsesens volumen jusfam molem excederet. Hic stu- multis Ludovici Pii imperatoris voluniaiepraifuit.
dio missa fecimus antiquti Ctuniacensiummonacho- Ad extremum anlam sBqui coactus, quod iinpera-
rutn Slatulain Spicilegio Dacheriano descripta, cuffl lor ejus consiliis juyari cuperel, erecto prope Aquis-
illa sola, si s&ncli.Guilielmi Hirsaugiensis abb.atis grantfm ,'ubi pleruhique deg.batimperatoi, mona-
sterio Indensi, saneiaffl ibi vitam sancia, morte!
Instittiliones superaddilse:fuissenl. integruro volu- conclusit. Exstant ejus Acla ,ab ipsius discipulis
men perfecissent, quorum proin loco Statuta disci- conscripta , quse primus edidit Hugo Menardus,
plinam apud pios illos roonachos observalam satis luffl Bollandus et Henschenius de novo illustrala
deelarat. Pari qiioque motlo cogitavimus circa Sta- ' recitant ad diem H Februarii. Iir iis Actis ita legi-
tur.:' «Fecit libruin de Regulis diversoriim Patrum. i;;
tuta Cisterciensium, alioruroque plurium ordiiium, Ad quemiocum sic adnoiat Menardus : « An iste
ad qnorum cuncta amplissima statuta exhibenda non liber adhuc exstet, non inihi compertum esl. lii
testamento sancti Gennarii episcopi Asturicensis,
unum, sed plura voluinina vix sufficereiit, proutfu- inter libros, qui ab eo danlur moiiasterio sancti
in
sius prsefatione ad tomum seeundum hujus Codi- R
i Pelri deMonlibus, recensentur Liber RegulaTum
cis monstrabimus. ...'...' viror.um ilhisIrTum; qui an idemsil ctim eo qui a
XXXIV." , . •' hostro Benedicto colleclus esl, non adeo conslat. j.
H;ec ille; qui si vitiisset Codicetri noslrum liirilo
Interea ad ipsum Codicem Regularum redeamus, 1 Benedicti abbatis Anianensis prsenotatum, non
cum circa euitidem qusedam scitii digria occurrant. opinor, dubitasset, quiri hoc opus illud ipsum isit,
Etiamsi enim cerlum sit, sanctum Benedictum Atiia-. ciijus auclor vitse ejus loco recitaio meminit. Serva-
ut aiunt, apud sanctuni M.axiffliiiumprOpeTre-
nse abbatem Regulas veierum monachorum colle- tur, viros autiquissimum exemplar hujus collectionis;
gisse, et in unum codicem redegisse , attamen du- unde apogvaphum exscriptum ciistoditiim.apud ca-
-
bilavil supra laudatus Hugo Menardus hanc Regula- nonicos regulares domus bealai Virginis Colonise,
rum" Collectionem amplins exislere, qtiia scrutatisi cum vidisset aiile hos annos circiter viginti illu-
nobilioribus Galli.sebibliolheeis •, ntillibi Codicem 1 strissimus timc Fabius Cbisitis episcopus JSeritino^
runr.eliiuniiusillieapostoliciis {bodieS. D.N.Aiexan-
Regularum a saneto Benedieto Anianensi composi^ der Vil pontifex Maximus) describendum curavit, et
tum reperire potuit, prout in prsefalione ad Con-. exempluminde sumplum riobisbeiiigiiissiine commu-
nos ex eo editionem hanc curavinnis.--Sed,
cofdiam Regularum teslatur, numerans ibidem bi- nicavit, ut subindeoccurrebant, antiqui codices exhibentes
bliothecaSi ex quibus latentes sanctoruin Patrumi aliquam ex Iiisce reguiis, edita nostra cum iis con-
Regulas eruere conabatur. Hinc merito etiam dubi-- G fereliamus, diversitai.es adnotabainus ad marginem,
inde notulse paucse ad calcem operis conjectse for-
tatur, an scepe nominalus sanctus Benediclus Ania- matie sunt. Cum autemeo sludio ferremur coiiqui-
neusis, oinnes Regulas inonasticas ante medium 1 reiidi antiqiia liionunienta, ex quibus ha;c editio lo-
sseculi.oclavi scriplas in unum cOdicem redegerit, , ciipletari possit, occurrunt ecce nobis in lecliSBima
easque suse Regularum Concordice inseruerit, cumj bii)liolheca serenissiinse dominse Chrlstina. Alexaii-
haud minimum discrimen appareat inter Regulas in1 dne, Golhorum, Vandalorirro, Suecoruniquereginse,
vetusti duo codices exhibentes parcenetica qusedara
hoc prsesenti Godice conlentas, et illas ad Gqncor- opuscula antiquoruin Patriim ad instiluta monacho-
diam coniponendahi adhibitas, rurii iitriusque sexus accommodala, quse curn slalim
' ' judicassemiis aplissiine utiliterque posse adjungi ad.
; . . xxxv," .; • _.- jani eriilutii Regularuffl Codicem : tum ad idem nos
Qtiod primum dubiiim altlnet, et illud perspicue3 fflulto magis iilud impulit, quod satis- ;yerisimi-
resolvil ciarissiiiius Holslenius asserens, huiic ipsumj lis conjecturaad esset,, hanc quoque Collectionem
Pafseneseon viiaffl monasticam, ejusdem esse
Codicem Regularum eumdem esse, quem sanctuss mantis atqtie ipsam coileelionem Regularum.-In
Benedictus Aniahensis conscripsit, cum ejusdern ve- lnmc videlicet modum scribit auctor ViliB san-
tuslissimum exemplar in celeberrimo sanctTMaxi', Cti Benedicti Anianensis : « Alium nihiloiiiinus
exsanctorum doctorum homiliis,»
mini prnpe Treviros monasterio conservatiim, hujuss composuitlibfuin quadrat satis hoc indicium in nostrum hoc Opus ex
jj
sanctissimi abhalis nomen et tittiluni prseseferat,, JPatrumvariorum opusculis coiilextuin, qui partim,
uti et ipsius apographum anle aliquot sseCulacon^ monachos, pariim sanclimoniales erudiertmt. ln quo
scriptum lestatur, quod ex biblioibeca canonicorum^ aple respondet hsec appendix suo operi Regulas vi-:
rorum liiulierumque perfectionis studenlium dige-
regiilarium domus bealie Virginis Colonise acce- renli. Scio Hugoiiem Menardum, cum in iine cocli-
ptuffl , primus typis niandare jiissil; qtfseomnia exi cis ex quo Concordiam Regularum edidit, repe-,
Holstenii schedis posihumis Leo Allalius diserliss risset congesta quccdatiifraginenta Patrum ad vir-
" tules el vitia, ipiEe in monachis desiderantur aut
verbis declaratin Maleria Dissertaiionis Proecmia- cayentur pertineiitia, opinatum esse illum ipsum
lis, sic de liocCodice Regularum ejusque Appendice e Jibrum coritextum ex saiietoruni doClorum homlliis,
dissefens. quem faisse a sanctO' Benedido compositum auclof
Vitse refert; sed roihlquidem" lion pefsuadet,
DissERTATioNis rr.ooEMiALis cip. iv.^-De Itoc Codice e ejus qui hon homilias aut opuscula, integra PatruniVsed
et
.;' Ilegularum, ejus Appendice, utriusque. compf7 sentenlias duntaxat, et lestimonia ipso fatenle Me-
tatore. nardo congesta, sciam in illam farraginem codici
Circiter anniim Clirisli 820 iioruit in Galliis opi- COncordiseRegularum assulam : nostra aiilem col-
iikme sanclitatis ak[ue doctrince Benedictiis abbass lectio integras exhibet adhortationes, aut conciones
Anianerisis, qui ortus e nobilissima coriiitum Ma- Patrum aptissime congrueiites adiargiiiiienttim Re-
*IB S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 416
guiarum : quare consentanee iis subjici aequus; A _ Trithemio. His temporibus omnino ignoratur lam
opinor, et prudens lector, ubi cognoyerit, faiebilur; Regula quam nionasteiium Biclare. Postea Joanries
, De Singulis Regulis, vel auctoribus earum nihilhic
, prsefari opus duximus; prsemisimus enim sujs Jocis abhas de Biclafe sedem episcopalem Gerundise te-,
ad singulas testimonja veiertim ,' quce notitiam , nuit, ac Chronicon ad annum 589 pertingens scri-
qtianta fere haberi potesl, tum ipsartim , tum au- psit. J Nos quocpaeadnriratione afiicimur, nec san-
ctorum legenli suggerent.
' ctum Beiiedictum Anianensem , nec Holstenium
-XXXVI.
mentionem fecisse illarum Regularum, qucepro ca-
Adeoqtfeextra oniiiem controyersiam slatuit Hol- nonicis
stenius sanctum Jlenediclum Anianerisem esse hu- utriusque sextis in eoncilio Aquisgranensi
sancitse erant, ctiin primus Regularum coliector
jus Codicis Regularum verum et indubitatura colle- illis
ctOrem, simulque adhortationes, ac nonnulias san- temporibus vixerit, atque faiente ipso Ilolste-
ctoruni Patrum conciones in Appendice exhibitas , nio, ipsi synodo adfueril, a piissimo iinperalofe ad:
in unum coljegisse, atque ipsi Codici assuisse, cujus <collapsam disciplinam •monaslicam simul ae eccle-
siasticam reslaurandam deslinatus. Npc sane alia.
proin iii hanc rem adductas satis probabiles ralio-
nes fiisius in Observatione prsevia ad ipsam Ap- liujus silenlii causa assignari polest; nisi quod Re-
pendicem examiiiavimus.-Jam ad alterum dubium B , gulce illce Aquisgranehses appareant niniis vagse et
supra propositum, de quo niajor reslat difficultas, indeterniiiialse a^.introducendam yeram. et solidam
Veniamus ; cum enim in hoc Regularutn Godice,' vilam Regulareni, nec uiiquam a sede aposlolica
sicut et in jpsa Concordia Regulqrum desint plures approbatce fuerint.
' ' -
ante sseculi noni !< ',- .;-..' . XXXVIII.
Rpgulse medium conditse, <jua-
rum Suppiemenlum vulgaverat ssepe laudaltis Hugo ...Curo vero liaudparum discriroinis in numerandis
Menardus teslediujus Codicis typographo, Ludovico et ordinandis P.egulis inhoc Codice conientis, alque
Billaine, sic ad fineni calalogi Regularum in eodem "inexhibendis illis in Concordia Recjularum relalis,
conlenlarum loquente : « Idem sanctus Benedicius exortum videatur, sic opersepretiuni diximus ntrius-
Anianensis abbas Regujaruin Concordiam cuni Re- que ordinem tam ab Holslenio quam ab Hugone
girla sarieti Beiiedicti abbatis Cassinensis composuit, Mei)ardo;observalurri proponere, quatenus legcnli-
litis oninedubium auferatur circa hujus Codicis
quam R. P. D. Hugo Menardus congregat. saricti
Mauri moriachus edidit, et observalionibus doctissi- Ku9.vTtav.Totaenim diyersitas exoi*ta est, quoddoc-
misiliustravi.ti, quse loco esse ppssunt earum, quas, lissimus Menardus pul)Iicaiido Concordiam Reguia-
doctissimus Holstenius in hunc Codicem meditaba- tum nusquam reperirepotuerit Codicem Regularttm
tur, quse quidem Concordia in eadem oificina Ltido-, ab eodem saricto Benedicfo Anianensi eonscriptiim,
_vici Billaine venalis prostat, quippllicetur Siipple-i et ideo nomina Itegolarum in hoc eodem Opere
mentum hujus.Godicis, in qtio sanclorum-Patruir. hinc inde dispefsa soltimmodo notavefit, cum e
contra Holstenius irivento verO Regularum Codice
Regulse et Constitutiones ab Holstenio prseterniis-
sse, et alia plurima ope dpctoium viro.ruin,er vsiriis . ediderit Regulas in ipso- riis:. antiquo reperlas, quas
iri unum codicem collegerat sanctus Benedictus -'
hibliothecis conquisila, contiriebuntur. i
XXXVII. Anianeiisis, priusquam Concordiam exarare coepe-
,'.;.
Ex quibus omninoeoiistat in hoc Cpdice non om- rat. iliri.c clarissimus Ilolstehius, juxta fidem tiis.
nes yelepim Patruni Regulas monasticas compre- codicis, Regulas distribuit hi Ifes partes, quaruni
hensas esse^ ncc sane ad nostram nptitiam adhuc prima Regulas Orientaiiunr Patrum cpnipleclitur,
tertia yero sanciorum Pairura
pervenit, facta etiam diligenti inquisitione, promis- altera Occidentalium,
sum Supplenieiilum, secus omissas Regulas inter Regulas pro saGris virginibus scriptas, quibus et
Addilatnerita eollocassemus. Et quidera ut taceam Appendicem adjunxit, quasdam ssinctorum Patruni
hanc prcesenteiri
Reguiam ,$ancii Chrodogarigi inter Addilamenta ExhoTlationes conlinenlem, jtixla
nostra positam, certuin est sanclum Beiie.dictum methpdum : '-•.
Anianehsem omisisse eximiuni veteris Disciplince;D CATALOGUS REGULARDM
iriohastiese monumenluni ,' scilicet Regnlam sancti - '.''. 15TAtlORUMTKACTi.4TO0M, ' _" '.',
Joannis abbulis Biclarensis, post medium sseculi Qui in hoc CODICET-iEGCtAnuM conHnenlur,
sexti scriptam a sahcto Jsidoro Hispalensi, ac
ab Trillieriiio ! , ..." :-PARS.PRIMA.';.:: .
postea ipso comineriiorataiti, quo-
rum tempore et ipsa Regula exstabal, quamvis Regulm SS. Patrum Orienictlinmad tnonachos. .;
nunc nullibi appaTeat. De hac aulem Regula sic I. Sseculum,
S. Antonii abbatis. . IV-
scribit elarissimus Calnieliis in suis Observationi- II. S. Isaise abbatis.. ' 1V.;
btfs criticis ad religiosorum et canonicorutii ReguJas, III. SS. Serapionis, Mcicarii,Paphnutii", et al-
ad caicem Commentariorum in Regulam sancti Be- IV. SS.terius Macarii, elc.
Patrum alia. ,
. IV.
IV.
nedjcli : « Scripsit Joannes Abbas Biclarensis e , V. . Tertiai ':": : !",IV..'
Yalclara in Catalonia Regulam monaSticam, qttain VI. S.Macarii Alexandrini, abbatisNilriensis; IV.
sanctus Benedicfus Anianensis ignoravit, aut saltem Vll Ejusdem epistola. IV.
S. Pachomii, sibbatis Taliennensis, cuni .
. invenire non.potuit, siqtiidem eam nullibi citat, : "prsefalioneisaricti Hieronyniiiiieamdeni. IV,
-•
quamvis ab Isidoro Hispaiensi laudaiuf, sicut iet a 'Ejusclem Moniia. IV.
Ml GODEX REGULARUM.— PR-JEFATIO. „418-,
VIII. EjuSclemetTlieodoriepistolseelverbamys- .'
A-''-" ''-••'XXXIX.. "-
tica. ; " ' '•': ,. -'.'.' ' IV.
Atqiie hcec est oeconoroia fpiatii adiiibuit Hoistc-
IX. S. Orsiesii, abbatis Tabennensis, doctrina
de instituiione nionachorUm. IV. nitis in publicando hoc Beguiarum Codice, nec ain-
X. Regula Orientalis,ex Patrum Orientalium bigere licet, quin Regulas eodem modo ordinatas
Regulis collecta a Vigilio diacono. IV. in stfo.ms. repererit, prout ex ipsis schedis post-
XI. S-Basilii, episcopi C'_esariensis. AV. liumis eruitur, etiamsi qtiiedani adsint ibiclem Re-
PAB.SII. gulce sanclo Benedieto Anianensi omnino ignot_e,
Reguim SS: Palrum Occidenlalium ad monachos. , ut pote longe post ipsius obilum cdnditce, qtiales
I. S. Benedicti, abbatis Cassinensis. . VI. sunt : Regulsepro inclusis monachis ulriusque sexus
II. Regula eohsensoria monachorum. VI. scriptse a bealo Giimlaico, et sancto j-Elredoabbate
III. Alia ReguJaiiicerd. VI.
IV. SS. Pauli et Stephani abbatum. , VI. Rievallensi. Nec sanC hoc in prsejudiciumImjus Co-
V. S, Csesarii, episcopi Arelaiensis. VI. dicis verti debet, quasi.ille non sit, quem; sanclus
VI. S. Aureliani episcOpiArelatensis. VI. Benedicliis Anianensis scripserat; nam amanuensis,
VII. S. Ferreoli, episcopi Uceliensis. VI. labente sseculo
VIII. S. Coluiribatii abbalis. VI. xm, vel sequenti inchoante, exscri-
Ejusdem Pceniientiale. VI. bcns verum et authenticum Regitlariim Codicem,
IX. Tarnatensis monasterii. - VI.; B prudenter judicavit superaiidi posse has duas
X. S. Isidori, episcopi Hispalensis., Regu-
Vll. las, ut
XI. S. Fructuosi, episcopi Bracarensis. VSl. pote ad perfeciam vitse monasticse normam
XII. Ejusdem monastica communis. VII. apprime perlinentes. Pari quoqtie liberlateHolsle-
Ejusdem Pactum. nius huic Codici assuere voluit nonnulla aliuricjepe-
XIII. Patris ciijusdam. VI. lita ; in alio enim veteri ms.
XIV. Regula Magislri. VII. de- reperiens Senleiitiatn
XV. Grimlaici pTesbyteriReguIa solitariorum. IX. Regulis Devotarum, eamdefflvoluit iriserere,isi-
mul acconcilii Hispalensis caput 11 ad sanclimQiiia-
PARSIII.
liuffl clausuram spectans, quam ci\&mSentenliamde
RegulceSS. Patrum ad vhgines. i
I. S. Augustini, episeopTHipponensis. V. Regulis Devbtcirum,et nos obseryationi prsevise ad
II. S. Csesafii, episcopi Arelatensis. VI. Regulam saiicti Isidori conjunximus, tanquam illins
Ejusdem Sermo. •',-• : VI.. Regulse caput ullimum, prout ibidem notavimus.
Ejusdem epistola ad Oratoriam abbatis- Cuffl igitur agnoscat Holstenius hunc Codicem Re-
sam. VI.
Ejusdem testamentum. VI. gularum eumdem esse, quem coniposuerat sanctus
III. S. Aureliani, episcopi Arelatensis. VI. Benedictus Anianensis, sic ejusdern aulheiilicitati
Joannis,,episcopi Arelatensis,epislola.... VL nec assuta Additamenta, nec diversus Regularum
IV. S. Donati, episcopi Vesontiensis, VII. C ordoin.Concordia
V. Patris cujusdam; VIL observatus, ullatentis prsejuclicare
i Senlentia de RegulisDevotartim,unacun) debent, prout supra itionstravimus. ,
decreto concilii Hispalensis. VII. '.- '•• "'XL;' '.
VJ. S. Leandri, episcopi Hispalensis. VI. Nam sanctissimus abbas Anianensis condendo
VII. B. JSlredi, abbatis Rievaileiisis. , Xll.
Concordiatn Regularum diversuin omniho ordinem
APPENDIX iriire debuit, cui.n ex colleclis sanetorum Palrum
CompleCtensExhonTATIONES SS. Patrum ad monaclios5" Regulis solas quasdem sentenlias excerpserit-, iie-
et virginesDE OBS__»VAKTIAVIT_E- BELI.GIOS-E, cessarias quidem. ad monstrandam discipjiuce nio-
Quas asqncto BE_NEI)ICTO abbate Anianensi olim,col- nasticce uniformitatem cum
iectas, LUCASHOLSTEMCS e duobus tnss. Floria- ipsa Reguja Benedietiiia,
censibusseienissimw regincCChristinmedidil. "- quam soluin deinceps ubique observandam roanda-
1. S. Athariasii Alexandrini Jiber de Observa- verat piissimus imperalor Ludovicus I, licet huciis-
lionibus monacliorum. IV.. qiie in aliquibus monasleriis plures Regulse simul
H, Ejusdem Exhortatip ad spdnsani Christi. IV.• observatse fuerint. Sic; enirn ex Vita Ludovici
III. S. Basilii M. Admonilio ad filiuni spiritua- Pii,
lem. IV. el ex Aimonio lib. V de Gestis Frqncorum instrui-
IV. Eyagrii monacbi Senlenlise ad nroriachos. IV. mur : t Ilidemque conslituit idem Deo amabilis itii-
V. Ejusdem Seiileiitise ad virgines. IV. 'V perator Benedictum abbatem, et cum eo monachos
Ai. Fausti,.abbatis Lirinensis, Sermonesqua-
tuor ad monaclios. : V. strenuse per omnia vilse, qui per omhia inonachorum
VII. S. Eiicherii Exhortatio ad monachos. V. euntes redeuntesque moiiasleria, uniformem cunctis
VII!. Ejusdeih Sentenliaad moriachos. V. traderent lnonasleriis tam viris quam sanctimoniaii-
IXs Ejusdem Adnionilio advirgines. V. busfeminismorem vivendisecundum
X. ' S, Csesarii,episcopi Arelatensis, epistolse Regulam sancti
duse ad Csesariam abbalissam. VI. Benedicti. > Adeoque sanctus Benedictus Anianensis
XI. Ejusdem Epislola hOrlatoria ad virginem . conferendo Regulam sancli Benedicli cumaliis San-
... Deo dedicatam. , .'•''. VI. ctorum Patrum Regulis, quatenus ex illis uniformem
XII. Novati, catholici,Senlentia de humilitate
et obedienlia, Ct de. calcanda superbia. IV. ctim eadem doctrinam >niohstraret, necessario ordi-
XIII. S. Patilini ad monachos de pceiiiientia. V..- nem in GodiceRegulaium observatum inyertere de-
XJy, Eutropii abbalis Epistola ad Petrum pa- btiit, senteiitias el Jnstituta Sanctofum Patrum cuili-
paffl de dislrietione monachoruih
' elruina -
'inonasterioruffl. VII. bet capiti Regulse Beiiedictinse;approprians, iquater
XV IriCerti Serniones duo de decerii virgirii-'-'•' - nus veram: Regularuin Concordiam conderet. lliiic
bus. VII.• doctissimus, Huso Menardus in edendo Coticordium
'
i
Jte.gularum anno 1638 talem Regularum Catalogum,J IA Virginutn ad sororeni Florentinam scriplsementio-
contexuit, ut Regtilam saiicli Benedicti primo loco) nem facit, quamvis illa constans 21 capitulis inter
posuerit, tanquam principalem, ad quam reliquse3 alias sacrarum virginum Regtilas in ipso Regularum
reducuntur. Codice sil collocata.
HUGONISMENARDICtttalogus-in sua CONCOR- XLIL-
DIA REGULARUMobservalus. Hinc mirari non debemus in Regulis nionastici»
4. Regula S. Benedicti. niimerandis tantam diversilatem apparere inler Co-
2. — S. Paclioniii.
3. — S. Orsiesii. dicem Regularum earumque Coiicordiam, prcesertim
4. — Orieiitalis. si admittamus auctoris inlentionem in condendo
5. — S. Macarii. ulroque opere fuisse quodammodo dissimilem. San-
C. — Itidem S. Macarii.
— ctissimus enim abbas Anianensis colligendp sanclo-
7. SS. Patrtim.
8. — ltidem SS. Patrum. rum Palrum Regulas in unum codicem , i<Jsojum-
9. — Ilidem SS. Patrum. modo mente agilasse videtur, ut religiosi viri seque
10. — . S. Basilii. ac femince percurrehdo diligenler tot eximia yilne
11. — S. Hieronymi.
i2. — S. Augustini. monasticce inslittita, per talia-monila salutaria , di-
--•45. — S. Cassiaiii. u versis temporibus el locis data, ad arctam discipli-
B
44. — SS. Stephani et Pauli. nam observandam excitarentur, cuni e contra com-
45. — Tarnatensis.
46. — S. Csesarii episcopi. ponendo Concordiam Regularum ad id animo fere-
• 47. — S. Aureliani episeopi. batur, ut monachismi unitatemab exordio inslituti
48. — S. Ferreoli episcopi. probaret, atcpie omnium aliaruin Regularum con-
49... — S. Isidori episeopL
20. -r- S. Fructuosi. formitalem cum Regula Benediclina monslraret,
21. — Alterhis Fructutish* quam solam deinceps observaodam prceeeperaipiis-
;••'22.'' — S. Columbani. sirnus imperator, prout supra indicavimus. Cum igi-
23. — S. Donati. tur in Regula Benedictina, quamvis mbnachis utrius-
24. — Magistri. .
25. — Cujusdam Pa.ris. quesexus adaplata, nulla sacrarum virginuin me-
26. — ' llem cujusdara Iâtris. rooria Teperiatur; sic facfle omitlere potuit Regulas
"' - - illas solis sacris virginibus prcescriptas, etiamsi
XLl.
Et quidem ex Catalogo Regularum tn Concordta, easdem in ipso Regularutn ' Codicecollocaverit.
observato, omnino apparel, quasdam Regulasibi- / ' <..-. XL.IL- '_.
dem nominari, quse in ipso Codice non repefitintur, Existimat qtfidem doctissimus Menardus sanctum
<et vicissim : protit cuilibet ulrumque Catalogum C Benedictum Anianeiisern in sua Concordia , prpfe-
confcrenli facilepatebit. Sic de Regula sancti Cas- rendo sententias ex Regula sancli Ca3sarii,sanctiAu-
sianiobservavit ssepe laudatus Menardus illam de- reliani et aliorum , in usum sanclimoniaiium scri-
sunipiam esse ex primis qualuor libris ejusdei.i, ptis, solumniodo nomina feminina in masculina
sanclissimi abbalis dclnslituiionibus moiiasiicis,quas. mutasse, neqtie ad eorum Regulas monachis prse-
prPin inter Additamenta ipsius Codicis Regnlartim, scrip:as attendisse. Verum in eam opinionem addu-
prirno loco posuimus; quod. autera attinet Regtilam, ctus est vir erudiiissimus nondum deillorum san-
sancli liierontjmi hic nominalam, existimat idem, ctorum Patrum Regulisad monachos scriptis cerlior
laudatus Menardus, illam nihil aliud esse, nisi epi- factus. Si enim prcesens hic Cpdex Regularum ab
stolam prcelixam Regulse sancti Pachomii, de qua^ Ipso sancto Benedicto Anianensi olim scriptus ad
eruditus ille ConcordimRegularum editof loco citato, sxpe laudati Menardi nolitiam pervenisset, lunc aii-
sic loquilur : i Regula sancti Hieronymi nihil aliud[: ter judicasset, cum ibidem geminx islorum sancto-
est quam epislola illa, quam pfsefixit Regtilie sanclii runl Regulceinvenianlur, una ad monachos, altcra
Pacbomii; naiii qusedam ex illa Regula hic citatar ad sacras virgines ordinata. Fatendum tamen est
videre est in eadem epistola, alia vero sapiunl sty-. » sanctura Behedicltim Anianensem conferendo Regu- '
,Juin sancii Hieronymi, nec discrepanl ab Inslitulisi lam sancli Atiguslini cum Regula Benedictina co-
sancti Pachomii, quse in illa epislola recensenlur : aclum fuisse nomina feminina in masculiria commur
quam si inlegram haberemus, haud dubiein ea om-. tarc, quia sanclissimus iile Ecclesise doclor nullarii
nia reperirerilur, quai.hic ex ea proferuntuf, maxime> aliam Regulam scripsit, nisi illam quse desufflpfaest
cuiii sauctus Hieroiiymus nullam scripserit Regiilaln, ex illa celebri Epistola aa feminas sanctimoniales
monachorum. » Deinde in hac Regularum Concordia, missa, et nunc reiigiosis Auguslinianis utriusqne
citatur tantura una Regula sancli Casarii, quemad-. sexus accommodata. llcec quidem omnia exipsa Con-
modum et una sancti Aureliani, cum tamen omnino, cordia Regulatum clarius innolescent, quse prodiit
-constet, imumquemque ex his duobus Arelatensis; Parisiis anno 1658, doctissimis observaliohibus
Ecclesiceepiseopis duas Regulas distinctas scripsisse, nunquam non landandi Menardi illiistrata, quse etiam
unam pro monachis, alteram pr-o sanctifflonialibris j hujus Codicis Regutarnm aiicti et amptilicati quasi
feminis, prOut ex ipso Regulcirum Codice instrui-. qusedam inlerprelatio considerari possit, ut pote cla-
: mur, tibi bince utriusque episcopi Regiil_ereperiun-. rius cxplicans illa quae in aiitiquis Regulis obscura
; tur. Nec sane Regulse sancti Leandri de distinclione , apparent.
121 CODEX REGULARUM.— PRiEFATIO. 19.
XLIV. A nera et distributionem inverlere non pr.esumpsi-
Atque h-ecsunt de quibus circa prsesentem Re- rous, grande piaculum existimantes, si qnid ex illo
gulgrum Codicemlectores beneyolosceitiores red- demere, vel augere prseteticleremus,cum vir claris-
dere cogitavimus, quatenus et illi pereipere valeant sinius exerteasserat; se Regulas ita coordinatas ad
verum vitsemonasiiccest.atum ab exordio Christiance fldem codicis Goloniensisedidisse, nec timeat-affir-
religionis ad hsec nostra tempora propagatum. Nul- mare, eumdem esse Codicem, quem sanclus Bens-
lus enim inficias ibit, hsecvctera monumenta mona- dictusAnianensis collegerat. Nihil ergo immutaUim
slica eximiam historiceecclesiasticseparlem compre- est, sed codex Holstenianus quoad omnia etiam mi-
hendere,cumcerlamEvangeliiobseryantiainaprimis nutissima integer prodiit, ut ille a Ludovico Biliaine
sseculisusitatam exbibeani, alque sanelorum Patrum pr.oenolato amio typis est impressus. Quod anle
nohiliores asceticas admoniliones proferant, quibus quamlibet Regulam prsemissa sit qusedamObservalio
homines excitabanlur ad vovenda Christi consilia , criiica , hoc nullalenus integritali, coiicis ohesse
non quidem onmibus Cbristianis necessaria, sedillis potest, sedpotius ad majorem splendorcm conducit,
qui ad veram perfectionem nituntur condere utiiis- prout ad easdem Regulas prsemisit Holstenius iesti-
sima. Hinc coiiveliunlur novalorum aliquorum ini- tnonia veterum Patrum de cujuscunque Regulsele-
quse contumelice,qui monachaiuffl otiosorum horai- B gislatore, quse tamen in veteri ms. non rcperit, ex
num slatum existimant; ex illis quippe aulhenticis qno Codicem Regularum exscripsil. Nec sane magni
nionumeritis discimus, doclissimos simul ac sanctis- refert, quodin hae nova editione Materiam Disset-
simos Christiani nominis alhletas, sanclum Athana- talionisPtowmialisalipordinerefeiamus',; liocqu.ippe
siuiii, sanclum Basilium,sanctum Augustinum, alios- haud alio iine factum est, nisi ul clarius mens primi
que maximris viros exstitisse vilce riionasticsecultd- editoris innotescat, qui praematura Inorte suf reptus
res et legislatores. Hinc etiam primarii rei liltcrafia3 hoc pfocemiumnon condidit.sed aliud magis elabo-
resiauratores ad excoleiidum statum monasticum ratum meditiibatur, prout supra prsenotavimus ex
summopere laboraiunt, vetera monumenta acieum- clarissimo Mabillonio, asserentes hoc procemium ex
dempertinentia ex lenebricosis bibliolbccarum plu- posthumis Holstenii schedis Leonem Allatiurii com-
leis eruentes, aique eruditissimis observationibus posuisse.
illustrantes, quemadmodnm et clarissimus noster XLVII.
Holstenitis prxstitit, in publicam lucem emitiens Quod autem Obsetvationesante quamlibet Regil-
hunc prseseiitem Regutcitum Codicem,quem iterura lam prsemissas atlinet, et illas quodaroraodo neces-
recusum multisque aliis diversorum ordinura motia- • sarias duximus, ut per easdem cujuslibet Regulai
sticorum 'moiiumenlis
• ' ' amplificatum •hic' exhibemus.
'
vera ratiopateat, et sub uno obtulu dubia circa Re-
. -. XLV. gularum legisiatores obvenientia, dissolvantur. Hiac
interim ;tempus est tit paucis re eramus quid in . et Obsetvationescriiicas nominaviiriiis. Si quis enim
hacnova editione actum sit; non .eriim ob aliam ra- artem criticain sano sensu consideret, tunc prcefa-
lionem iljam aggressi suihus, nisi qnod distraclis tani tas obServationesvere criticas agnoscere debet.cum
Romansequam Parisiensis ediiionum exemplaribus de qualibet Regula ejusque auclore justiiffletsetjuum
plures viri docti conqucrerenlur, se tanti operis judicium proferant, de eruditissimis rerum religior
ulililate privari.prcesertim cum in Germania hucus- sarum scriploribus, Mabillonip,Calmeto, et Edmun-
que nulla ejusdem comparuerit. Comparato igitnr do Martene desiinipliiin. Non enim eo consilio 6b-
EditionisParisinse exemplari antio 1663 a Ludovico servationes exaravimus , ut censoris offieium usur-
Billaine faclse, percelebris bibliopola Augustautis " paremus, sed soliimmodoaliorum doctorum juclieia
Marlinus Veith novtim hanc meditari coepil, variis proferre voluimus, ut ex rebtis illis sua anliquilate
Additameiilis auctam, eamque in folio; quatenus obscuris veritas magis elucescal. Non diffitemur, in
idem Codex sic ampliflcatus in justi voluminis mo- his observationibus qusedamscitu digna oinissa, non
lem accresceret, celebriorum ordinum, tam mona- r. sludio, sed ex quadam illarum rerum ignpraniia,
sticorum quam canonieorum, Begulas et Insiilula qtise tamen facile suppieri possunl ex iis, quce do-
oimplexus atque in sex " tomos divisus.
' clissimus Menardus prsemisit ad Concordiam Regu-
•: XLVI, larum, quod eximium opus ad manus meas non
Et quidem tomus primiis ipsura Codicem Regula- pervenil, niii post jam impressas observationes cri-
rum ab Holstenio cdilum compleclilur, cujus ordi- ticas.
• Morle anno 1755 pr£eyentus,finem vasto operi imponendum filiis suis reliquit.
S.liENEDJCTl ABBATIS ANIANENSIS 424
CODICirWlMlIM PMS PffiA,
SS. PATRUM ORIENTALIUM REGUL^ AD MONACHOS.
S. AWTONII ABBATIS
REGULA AD MONAGHOS.
BE S. ANTONIO ABBATE VETERUM QUJGDAM TESTIMONIA.
Martyrol. Rom.addiem MJanuarii,

In Thebaide, sancti Antonii abbatis, qui multoruffl monachoiiim pater, vita et miraculis prseclarissimus
vixit: cujus-gesta sanctus AthanasiusiiHsigiii vohimine prosecutus est.
S.IIierontjmus,deillustr.Scripl<,cap.8&.*
Aiilonius monachus, eujus Yitam Alhanasius Alexandrroseurbis episcopus insigni volumineprosecutus
est, misit Jigypliace ad diversa monasteria apostoiici sensus sermonisque epistolaSseptem qucein Grsecam
Jinguam trahslalse sunf;Viuaruhi prsecipiia est ,ad Arsenoitas. Floriiit Constantino et filiis ejus regnantibus.
Yixit annoiOS. .... .- '
- ='
•'< . S. Athaiiasius iii Vila S. Antonii, cap:K, inierptete Evagtio: • >
Quadam die cum sanctus Antpnius a coiigregatis!fratribus rogaretur, tit eis ihstituioria JargiretuT prse-
cepla, cum prophetica fiducia exaltans vocem aiebat: Ad omnem qtiitleiri mandatorum disciplinam Scri-:
piuras posse sufficere, etc.
,:, . .' ;"" . - "'-, ", . .. - .. ' . . - , - '..-'.;< >
OBSERVATIO CRITICA IN REGULAM SEQUENTEM.
Ex adductis sanctorum Patrum testimoniis conslat, sanctum Antonium non scripsisse Regulam monasti-
cahi proprie sie dictam; neque, teste Calmelo, monacbi Orientales sub saucti Antonii noniine mililantes
Deo, vel canOnici sancli Anlonii in Gallia et Italia adhuc florentes, observant hanc Regulam. Primi
enim seqiuintur prcecipue Regulam Sancti Basilii', qu;B in ejus asceticis comprehenditur; secundi, lan-
quani canonici Occidentales lenenl Regulam sancii Augustini. Existimamus ergo hanc Regulam sancto
AiHonio i-eeentiorem; et forsanex septem epistolisaddiversa liionasteriaÊgypliaca scriptis desum])ta,est,..
quce tamen haud sancto Anlonio indigna"videlur, cum stylo seilleiitioso, conciso et nervoso scripta sit;
sed eremitis potius quam coehobitis consona. Hoc etiam nostram conjecturam magis auget, quod in
hujus Regulce primo exemplari solummodoarticuli 55 inventi fuerint; in alio atilem 15, ita tit tola Re-
gula conslet 48 arliculis, quorum nonnullos, prscsertim tredecim ultimos, ex Isaia; abbatis Regula clesum-
ptos animadveriimus, prptit suolocodicemus. De reliquo, auctor hujus Regulse dicitur fuisse celebris ille
sanclus Anionius priinus erehiita, qui anno 270 iii solitudlnem
" secessit, et anno 55'Cpiissimam aniinam
Deo reddidil. - .
REGUL^: AG PR^GEPTA
S. P, N. ANTONIIAD FILIOS SUOS MONACHOS,
Pelenles hoc ipsum ab eo in'monasterio iSlacalon,
IN PACE DOMINI,
Dicani Canones sive Regulas, protit loquelur Ainquirede cegrotlsqui apud te sunl, et jejuna us-
Doiuinus per os nieum, illis qtii sese tradere vo- qiie ad nonain singuiis diebus, exceplo sabbato et
lunt sub gravi hoc jugo, scilicet monachatu. Oportet Dominicodie; advenieiitevero nona ne adeas cellam
crgo ut audiant hsec prsecepta : qui solveril aliquid cujusquam fratrum. Et cum sederis ad comeden-
ex eis, vilis vocabitur in regno ccetorum (MctUh. dum, ora prius, tum comede. Ora et lege per-
v,i9). : : peuio;
I. Ante omnia ora sine intermissione, et gratias 111.Ne .oquaris cum juvene, neque cum puero,
Deo age prp omnibus quse libi evcniunl. el ne converseris omnino cum illo; nec ligabis il-
II. Ciim autera surrexeris mane singnlis diebiis, lum moiiaclmni, nee assumes in iilium, ante-
r„M_ rnnp.Y RRf.T.rARTIM.— PARS I. REGIJLJE PP. ORIENT. 426
cuam mduat habitum, ne reconciliet hostem dia- âtque die. Accetide lampadem tuam pleo oculoruui
holum; neque cubes super eadem storea cum mi- tuorum, nempe lacrymis. Si pietatis actus edideris,
horete. • ne glorieris. Ne dimittas quemquam, qui quserit
IV. Serva etiam horas oralionum, nec prseter- Christum. Ne propales cogitationes tuas cunclis ho^
piiltas ullam eartim, ne rationem pro Illa reddas. ' minibus,' sed solum iis qui possunt salyare animam
V. Ne bbstringas segrotum ad manducandum, nec luam." .... • ..:-•:''.,
retrahas ab illo cibum, ne conlurbes animam illius XXVI.-Si abierisiad messeffl, ne moreris, sed cilo
a-IHctam revertere ad mpnasterium.
VI-."'Sivenerit ad te aliquis frater post temporis ! XXVII. Ne itiduas vestimenta, quibus extollaris.
intervallum, Isetare de illo : gratias enim aget Deo Ne ostenles vocem tuam, nisi in oratione prse-
et tibi. Sseculari ntillo modo commiscearis; nec os- cepta, Orsi in domo tua, anlequam yenias ad ec-
tentes teipsum, sicul Pharisceus ille qui ad ostenta- desiam. .
tionerii omnia sua agebat. XXVIII. Mortificatemetipsum quOtidie.
VII. Nec approplare sinas ad te mulierem, nec ; XXIX. Ne improperes cuiquam causa dolprumi:et
permiUas ingredi domicilium tuuin; ira enim gra- aiflictionum quas patitur.
ditur post illam. Neque revertaris invisere epnsaii- XXX. Ne glorieris, neque rideas omnino. Da
"
guineos tuos carnales, riec faciem tuam illis viden- operam ut iugeas ob peccatum tuum, sicul luget
dam prsebeas, nec adeas illos. is penes quem aliquis mortuus, est. ,Fac quan-
VIII. Ne reserves tibi plus quam indiges; nec tum potes ui gloriiieetur Pater luus qui est in
elargiaris plus quanipotes, sed eroga eleemosyiiam ccelis."' -,
infifniis monasterii.- XXXI. Coirige filium tuura, nec parcaS: (l-.mnatio
IX. Persolve orationem tuam noctu priusquani enTmiliius a te exigeluf.
aieas ecclesiam. XXXII. Ne comedas ad satietatem; ne dbr-
X. Ne eomedas cum aliquo qui imperidat pro te. mias, riisi parum et moderale, et venient ad le an-
XI. Si scandalum ortum fuerit de juvene aliquo, • Seli-;.....-:-:.',"'..,,-:-. •.•- -.- : -• :''
XXXIII. Gum oraveris et memor fueris Dei, fac
qui haclenus habitum non induerit, ne induat il-
lum; et ejice eum a monasterio; nec loquaris cum tibi indumenta, fua jsint alse, et evolabis super mare
'"' "'---*
puero penitus, ne fiat libioffendiculum. igneuiri.
XII. Si coegerit te necessilas adire civitatem, ne, XXXIV.Visita segrotoset inflrmos, etimple men-
contendas illuc soius. ." suras seu vasa eprurn aqua.
"XIII. Ne seras terram tribulis subjeclam, nec so- _ XXXV. Ne pugnes lingua. Ita te prsesta, ut be-
cietatem et contractum inCascum magnatibus. nedicant te omnes. Et Dominus Jesus ChristUs
XJY>Ne commoreris in loco ubi vinum exmimi- opem nobis afferat ad operandum secundum ipsius
tur, nec comedas carneni omnino.., beneplacitum : cui gloria cum Patre suo, et Spiritu
XV. Ne frangas jejtmium feria quarta etisexta, suo sanclo in sseculum.Amen. .
nisi ob gravem morbum. "
Quw sequnntur, habentur in alio exemplafh
XVI. Ne murmures in opere manuum tuarum : XXXVI. Coge teipsum in opere manuum tuarum,
. nec improperes alicui ulla de causa. et timor Domini inhabitabitin te,
XVII. Sl adieris aliquem fratrem, ne diu moreris XXXVIL Si conspexeris fratrem aliquem perpe-
in domicilioejus. trantem peccatum non ad morlem, ne contemnas et
XVIII. Ne loquaris in ecclesia; nec resideas iri despicias, neque condemnes illum: incides
quippe
exedris monasterii. in manum inihiicorum tuoruni.
XIX. Non juratopenitus vei Veritatem vei du- XXXVIII. Cave tibi, ne seducatur intellectiis
bium. tuus, memorando peccata tua priora, ne renoventur
XX. Ne pelas ecclesiam ad quani congregantur ' ' :.:;: ':::': :.:.
-.. |n te..-".-.
horoines. Eroga eleemosynatii quanlum potes. Ne
XXXIX. Dilige humilitatem, quse proteget te a
sepelias mOrtuum in ecclesia. r -
XXI. Ne facias convivia; hec ad symposium vo- peccato. Ne sis pertinax ad staluendum verbum
catus accedas. tuum, ne occupet te maium. Ne reputes te sapien-
et gloriaberis, el incides mantim inimicorum
iXXH.Addisce quotidie disciplinam a senioribus; tem,
luofum. Assuescal lingua lua dicere : Ignosce mihi;
necnllum aggrediaris' opus, nisi consulto Patre
monasterii. -", et consequeris humilitatem. ;
XXIII. Cum abis ad hauriendam aquam, interim XL. Cum sederis in cella tua, sollicilus esto de
dum iler Conficis,lege quantum potes, tribushisce rebus perpetup,.:nimirum, deppere ma<,
XXIV. Si erogaveris eleemosynam, ne ostentes il- nurim ftiarum, de meditatione tuorumpsalmorum, et
lam. Si adfueris aliquoin loco, ubi erogatur eleemo- de oratione tua.
syna, comedeet gratias age Deo. XLI. Cogita apud teipsum et dicilo : Utique non
XXV. Contristare noctu diuque pro peccato tuo. manebo in hoc niundo nisi pra^sentihac die; et noa
Eslo devinctus In cucuila tua, et in lunica tua noclu peccabisDeo.
PATROL. CIIl. : 14 V ,
427 - S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 4^8
XLII. Ne Sis helhio ciborum, ne resuseitentur in ,A XLVI. Curate iglttir, fratfes mei, lisec seryaie
te priora peccata.'' " ': pra3cepta, nevila vestra sit sine fructu. Et sollicitus
XLIII. Ne tsedeat te labOris, et superveniet libi esto semper ad singula verlia, quse audis, ut dicas:
cito requies. Sicuti parietinse ruiriarum extra civi- Ignosce mihi: quia liumilitas frigat omnia negotia
tatem fiunt lOcus fetoris ornnibus, ita anima pigri, inifflici.Ne' reputes teipsum quidquam propter opera
qui ctepit monachatum, fiet niansio passionibus et tua.,
fetoribus. XLVII. Sit tristis vultus tuus, nisi advenerint tibi
XLIV. Coge teipsum, ut ores perpetuo cum lacry- exteri fralres; tupc gaude cum illis, ut inhabitet in
niis, ut forle misereatur tui Deus, et exuatte veteri te timor Domini. Si iter feceris cUm fratribus, se-
homhie. cede ab illis'paruriiper, nt sis in silentio, et dumin-
XLV. Persevera in hiisce tebus quas dicam: sci- cedis per yiam, ne te cpnverfas sinistrprstirii et
licet, in labore, paupertate, peregrinatione, afilictio- dexlrorsiitii; sed riieditare psalmos tuos," et ora in
nibus et quiete, et afferent tibi humilitatein; hunii- niente tua ad Deum, quocunque iri loco irigrederis;
litais vero dimittet omriia peccata. Huniilitas autem riec perfideriter agas cum incolis illius. •.
est, uthomo reputet seipsum peccatorem, el quod XLVIII. In omnibus rebus tuis esto modestiis, et
nih-ilhoni perpetrelcof am Deo; et adhseieat qtiieli, B ad ea quse opponentur tibi, extende manum tuam
et iioii sestimet seipsuffl quidquam; et non sit per- lente. Si vero ftieris juvenis, ne extendasnianus tuas
tinax ad staluendum verbuffl suum: ut abscindat priinus ad cibos; nec ingeras quidquam ciboruni in
concupiscentlam sriam, et'.' demittat vulttim, ponat- os alterius. Et si cubavefis.in aliquo loco, ne tegas
que sibi fflortem ante octilos, et servet semetipsum te uno eOdemque stragulo siniul<ctim alio: et ora
a mendaeio, el npn loquatur verba otibsa; riec fe- multum, antequam cubes. Et Dominus noster Jesus
spondeat stiperiori; et opprobriiim siistitieat, et Christus opem nobis prsesfetad operandum secun-
odio liabeat desidiarii, et instet labofibus et moero- dum ipsius beneplacitum. Amen.
ribus. _"' _ " ' < ExplicitReguld sancli Antonii Malis
WMM ABBATIS
REGULA AB MONAGHOS.
DE ISAIA VETERUM TESTIMONIA.
Rufinusin ViiisPatrum, lib. i, cap. 10; et Palladius, lib.\m,cap.SS:

Abbas Syrus aliquando, et Isaias, el Pauhis occurrerunt sibi itiyicem ad ripam fluminis; erant au-
tem yiri; isti 'justi, suinmse abstinentise et tofius; religionis; Hi pergebant visitare quienidam noniine
Anuph., etc. • - :r
'
Ibidem, lib. v, de Verbis seniorutn.
Interrogavit eumdem sermonem abbas Isaias i Dicit abbas Pastor : Sicut, capsa plena veslibus, etc.
• R. Bellarminus S.R. E. carcl. deScript. eccl.
Isaias abbas, qui quo tempore vixerit, invenire -noii polui, scripsit homilias 28 valde uliles, prsesertiiH
monachis ad perfectionem lendentibus.
OBSERVATIO CRITICA IN REGULAM SEQUENTEM:

HsecRegula edita est sub nomine Isaise abbatis, continetque sexaginta octo parva capita, quse potius
dicenda sunt tot axiomata sive prsecepla moralia eremitis congrua, atque ccenobitis, qui sequo el pari jure
vivere debent, aGcommodata. De hacliegula pari modo disciirrendum est, ac de sancti Antonii Regula,
tit ibidem dictum esl. Nam desumpla esse videtur exSermonibus ad monachos ab Isaia abbate habitis,
qui religiosis ad virlutisapicem aspirantibus valde utiles, elTatis et prseceptis moralibus tibique repleti
su.nl, et quidem iisdem quse in liac Regula continentur. Erat autem isaias abbas cosetaneus sancto Antonio,
alibati Paslori, et abbati Amihoni, et abbati Anuplio; et quatiivis"ejus annus dbittialis ignoretur, tamen Chrisli
fidem inter cruciatus gloriose confessiis est. Plurima liujus sanctissimi abbatis axiomata moraliain Vitis
Patrum reperiuntur, atque viginti octo ejusdem sermones supradicti editi sunt iii terlio tomo Bibliothecse
Patrum Margarini de La Bigne, pag, 885*
PRJECEPTA SEU CONSILIA ABBATIS ISADE POSrrA TIRONIBUS IN MONACHATU.

' -'
Ejus orationes nos custodiant, Amen. . ..
Frater dileclissime, si jam reliquisti mundum C age de peccatis luis, et serva propositum quod am-
hunc vaniim, et Deo teipsum dedisti, poeniteiitiapi plexuses; et ne auscultes cogitationihus tuis, eunv
m CODEXREGULARUM.— PARS I. REGUL-E PP. ORIENT. 450
animuni tiiuni ailligent et dicent: Nequaquam pec- Apreeiideritef agas cum habitatoribus ejus. Serva 1110-
cala tua priora tibi condonata sunt; ef serva hsec destiam, et verecundiam iii omnibus, et ad ea quse
-prsecepta. ! apponunlur coram te, manum non nisi invilus ex -
I. Cave ne comedas cum muliere, aut fraternita- tendas.
temineas cum ptiero, aut dormias cum adolescente XVIII.Ne cubes cuhi alio sub eodem slragulo.
super eademstorea. Cum exiiis vestem tuam, ne as- Oramulttim ante cubitum, quamvis defatigatiis sis
picias eorpus luum, . ! ab itinere. . , '.'''
II. Si ad potum vini coaclus fueris, ne bibas plus XIX. Ne permittas ut quisquam ungat bleo cor-
quam tres scyphos mediocres : cave ne solvas prse- pustuuin, nisi propter gravem morbum, ;
ceplum propter amicitiam. XX. Cuni sederis ad mehsam cum fratribus, ne
III. Ne persolvas horarias preces negligenter, ne comedas cum delectatione, et extende manum tuani
"
incidas in manus inimicOrum tuorum. Da operain tanturii ad ea quse sunt arite te. Et coinplicata sint
quantumpotes meditatioiiipsalmorum, quia hoc ser- genua tua, nec eleves visum tuum ad aliiim. Nec
-vabil te ab immunda vita. bibas aquam avide, nec cum sonitu.
IV. Dilige laborem et afflictionem, ut leventur XXI. Si excreandi te urserit riecessitas, cum se-
passiones tuse.Ne repules teipsum quidquaui;in ulla B deris iriter fratres, surge, et longius projice ab illis.
re, et vacabis gemilibus pro peccalis tuis. Ne pandiculefis inter homines, et si acciderit tibi
V. Custodi teipsum a nieiidacio quiaexpellit a te pandiculatio, ne hies ore tuo, et deseret te.
timorem Domini. Nesiperias omnibus tua benefacta, XXII. Ne aperias os tuuin ad risum ; hoc enim
ae rapiat illa inimicus tiius. indicat tibi deesse timorem Dei.
VI. Apefi morbos tuos patribus tuis, ut experiaris XXIII. Ne concupiscas rem alienairi. Si feceris
opem per ipsorumeonsilium. librrim, ne exomes illum, hoc quippe affectumturim
'
VII. Coge teipsum ad opus manuum tuarum, ' et ostendit,
habilabit in le limor Domini. - ' XXIV. Si peccavefis in aliquo, non pudeat te con-
VIII. Ne judices fralrem tuUm cum peccat, nec fileri illud, neque excuSCste mendacio ; sed geiiua
despicias illum ; incides enim in manus inimicorum flecte, et confitere delictum tuum, et pete veniam,
. luorum. , • et condonabitur tibi. •'
IX. Ne, sis contenliosus ad statuenoum verbum •'..XXV.Si quis mentitus fuerit apud te, ne irascaris,
tuum, ne iiihabilent in te mala. sed dicito : Ignosce mihi, non revertar.
X. Dilige humilitatem, et non acquiescas tuo con- XXVI.Non pudeat te qusererea tuo magistro.
silio. AssuesCatlingua lua dicere'-: Ignosce iriihi et C XXVILSi quis pulsaverit januam cellsetute, dum
supervenigt tibi lnimilitas, <; sedens incumbis operi tuo, desere opus tuum, et
XI. Cum sederis in cella tua, de tribus sollicitus curaejusrequiem.
eslo : iiehipe de assiduitateiri oralionCf medilatione XXVHI.Ne loquaris cum quoquam, nec attetidas
psalraorum, et opere manuuni tuarum. verbis cujusquam sine utilitate.
XII. Cogita apud te: Utique non sutii superstes XXIX. Si miserit te magikter tuus ad iter facien-
iu hoc mundOjnisi hac die; et eripieris a peccato. dum, poslula ab illo quomodo teregas, et facjuxta
XIH. Ne sis heiluo, ne renoventur in te priora mandatum ejus. Ne fransferas verba. Si custodieris
peccata tua. Ne pigeat te laboris ; et da operam oculos tuos et aures tuas, miriime ipeccabislingua
medilationi psalmorum, et adveriiet libi requies a tua. ;
Deo.., XXX. Si liabitaveris cum aliquo fratfe, esto cum
XIV. Coge teipsum ad fletum in orafiombus, et illo ut peregrinus, noc prsecipiasilli quidquam, nec
Deusroiserebitur tui, et exuet te homine vetere. le superiOrem illi faeias, nec prsefidenter agas cum
XV. Seilo, quod labor, et paupertas, et peregri- illo; et si praiceperit tibi aliquid quod nOlle», ah-
natio, el afflictio,et siientium aiferunt humilitatem ; scinde voluiitaleni tuam, et ne contristes illum, ne
humilitas autem peccala omnia condonat. Jiumilitas " abscindatur pax a vobis; et scias quod obediensest
' '
. autem est, ut homo reputet seipsum peccatorem, et < major. . "
injustuni, et ne statuat verbum suum, et abscindat XXXI. Si habitayeris cum fratre aliquo, et dicet
suaffl concupiscentiam, et deiigatioculos ad terram, tibi: Coquilo; dic : Quid vis? et si electionem tibi
et sustineat injuriam, et labprem, et odio habeat reliquerit, coquito, quod tibi venerit ad manus curii
lionorem, et reqtiiera, et dicat in omiiibus: IgUosce timoreDei. "'
mihi ; beneficio autem humilitatis fugantuf hostes. XXXII. Cumesomno surrexeris, ora antequam
XVI. Perpetuo tristis esto; si vero vetierint ad ulliim Ppus attingas, et meditare prius verba Dei;
te fratres, exhilareris cum illis, ut inhabitet in te tunc aggredere impigre opus.
timor Dei. ,.';,. . - '.•"••' XXXIII.Hilariter occurre extero, et saluta illum;
XVII. Si Her fecerls cum fratribus, secede ab ne discessUsvester ab invicem sit cum detrimetilo;
jllis, ut silere possis ; nee te converias huc et iUuc, et cave ne statimi atque advenerit ad te, interroges
sed medilare psalmos tuos, et ora ad Deum inmente ilhifflinutilia tibi, sed postula ab illo ut oret, el cuin
tua Et quemcunque locum ingressus fueris, ne sederit, dic illi: 0_uomodovales, frater mi?et ex.--
S. BENEDICTI ABBATTSANIANENSIS 452
;M librum aliquem legendum. Si vero est defa- iA apponat, quamvis judicatus ex eorum sit numero,
tus ab itinere, permitte illi quiescere, et.J.ava qui te: judicant, dicito illi cum humilitale: Parce
es ejus.: Si autem loquetur verba inania, dic ei mihi, frater mi, quia peccator et infirmus sum, et ob-
m charitate : Parce mihi, frater mi, quia infirmus noxius illis qttse dicis, quare ilia audire non possum.
sum, et non, valeo-audire hsec. Si autem dissuta XLVI. Prsefer fratres tuos in omnibus, et si quis
fuerint ejusvestimenta, consueilla. Si vero infirmus amicusprsestiterit tibi honores, dicito : Propter vos
est, et ejus veslimenta sunt sordida, lava illa. At si hos niihi prsestitit honores ; nequc gustes quidquam
vagus est, et fuerint apud te sancli, ne permittas absque sociis.
ingredi ad illos, sed fac ei misericordiatii, et dimitte XLVII. Blutuo allquid a te postulanti ne denCges.
illura. Si est autem pauper, ne tristem illum dimittas, XLVIIl. Ne frequentius corde verses memoriam
sed da efquod concesserit tibi Deus. eorum, quos propter JM charitatem deseruisli; sed
XXXIV.Si quis frater depOsueritapud te aliquid, mortis et damnationis memento, et quod nullus il-
ne perscruteris depositum, nisi ipso pTsesenle. lorum eo tempore tibi opemferre poterit.
XXXV. Si quis reliquerit te in cella sua, et egres- XLIX. Si dum sederis in cella tua, memineris
sus fuerit, ne eleves visum ad perspiciendum quid quod aliquis tibi male. fecerit, surge statim, et ora
in e'a sit, sed dic ei dum egreditur : Da mihi opus B . pro illo in corde tuo, ut parcat illi Deus; ila enim
aliquod, cui operam navem, donec revertaris; et passio quam ejus causa patieris, evanescit.
quidquid libi prseeeperit diligenter perfice. L. Si corpus Christi sumere velis, cave ne cordi
iXXXVL.Nepres cmn pigritia ct.indiligenter ; hac tuo ira aut odiuni insit contra quempiam: et si
eniffl ratione pro eo quod Deo placeas, ad iracun- quem adversus te iratum noveris, pete ab illo prius
diani eum provocabis ; sed sla cuni limore et tre- veniam, queniadmodum prsecepit Doniinus noster
more, et ne innitaris tauro, nec remittas pedes tuos, (Matth.Ti). ,',;<::'
ut uno stes, et alium extendas. Obsiste cogitafionibus LI. Si oppugnalus ftieris noctu a libidine, cave ne
tuis, nec permittas, ut sollicitse sinf de rebus car- cogitatione repetas spedes iilas interdiu, ne delecia-
nalibtis,iit sit accepta Deo pralio tpa. tione coinquinelur cor tuum ; sed prosterne te corani
XXXVII. Siautem adfueris missse, custodi cOgi- Deo, et ipse miserebitur tui: novit quippe iniirmi-
taliones tuas, et sensus luos,. et si.es' coram Deo tatem horoinum.
altissimo cum tiinore ; ut dignus fias, qui sumas LII. Si operam dederis nimio jejunio et continuse
corpus Cliristi ct sanguinem ejtis, et saiies passiohes orationi, ne fidas quod hsec te salvabunt; sed con-
tUaS. ,,',:,...-<:. .•'•'''.''.'"' fide quod Deus miserebitur aiflictionicorporis tui, et
XXXWI. Dum juyenis es, ne induas vestem bo- u infirmitati tuse opituiabitur. .
nam, donec pervenias ad senectutero. LIH. Si morbo eorreptus fueris, ne tsedeat le el
XXXIX. Si iter feceris cum majOre le, ne prse- deficiaf spirilus tuus; sed gratias age Deo, quod de
cedas illuni. Si assurrexerit major te ad alloquen- lup emelumento sit sollicitus.
dum alios, ne parvi ducas ihuro, et maneas sedens ; LIV. Dtim habitas in cella lua, constilue cibo fuo
sed sta cuni iilp, donec tibi ut resideas prsecipial. prsefinitamrmensuram, et statutum tempus, et ne
XL. Cum urbem aut pppidum ingressus fueris, prsetereas illiul; el da corpori tuo quaiilum indiget,
ad teffain dimitte visum tuum, ne visa abs le sint ul valeat orare et colere Deum. Si vero oblatus tibi
tibi certaiiiinis eausa in cella tua. .';'.. fuerit extra cellam tuam delicatus eibtis, ne aa satie-
XLI. Ne dorfflias in loco, in quo corde peccare talem ex illo.sumas, ul cito reverti yaleas ad cellara
times. Ne comedas cum muliere nec aspicias illam, tuam.
neque eliam yestimenia ej.us, si potes. LV. Si severint in te diaboli laboreni queiii ferrc
XLll. Si iter feceris cumsene, ne perinittas ut non valeas, ne acceptes ab eis; quoniam occupanl
ille portet quidquam. Si autem fueritis juvenes, cor honiinis quibusdam rebus qtias superare non
untisquisque pprtet parteni aliquain. Si vero fuerit;.._ valet, ut tsedio ,'illum afficiant et deludaiil, Oinnia
modicum, pprtet illud unusquisque per horam, et' sane eorum negolia sunt sine mensura ac sine
prsecedat, qui portat, et prseeat infirmus, ut si ordine. • -
lassus sederit ad capiendam requiem, sedeatis cuni LVI. Cpmedesenielin die, sed non ad satietatem.
'
illo. ! ...i:',,"!;"'-,'f. '.",',- "•; ". . , .: Prsebe corpori tuo quanlum indiget, juxla exigen-
XLIII. Si iquem senem .interrogayeris de eogita- tiam natura3s . ;
tionibus tuis, aperi illas libere liti se habent ei LVII. Mediam noctem ad invigilandum orationi
quem tua arcana seryaturum coii-idis; nec rationeni decerne, alteram: vero inedietatem requiei corporis
habeas illius qui provectse setatis, cst, sed -qjii,,dor tiii; Antequam auteni cubitum eas, vigila per duas
ctrina, Ppere, et spirituali.experimento pollet, ne horas in oratione et laudibus, ttiffl corpori luo da
referas danintim,.si augeanlur passiones tuse. ."... , requiem. Si pigrctur corpus tuum, dum ad orationem
XLIV. Adnitere ut multuni oies noetii^ ut illuhii-: surgenduiii; est, dicito illi : Visne requiem capere
netur intellectus tuus. Pensitapeccatatua, etdepre- ,1 hoc tenipore, deinde abire ad longum supplicium?
care Deum pro illis, et, ipse parcet tibi. Nonneprsestatiit parum hic labores, tum requiescas
XLy. Si quis fratrem guum te prsesente judicare . illic cum sanctis in selernum? Tunc enim slatim
455 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGULJ5 PP. ORIENT. m
recedit a te pigritia, et adveniel libi divinum auxi- A LXIV. Si volueris egredi ab aliqua celia, caye ne
liuni. -'• asportes, aliquid ex ejus supellectile, secl relinque
LVIH.Cum monachatus mstitutuiri ahlplexus fue- illam alicui fratri pauperi, et Deus largietur tibi
ris, nianumitte seryum tuum; qui, si monachalum quocunque abieris. -<=-<;;:=:,:.:
sequi velit, ne permittas ut habitet tecum. LXV. De ntilla re ita Isetantur djaboli, sicuti lse-
LIX. Si abieris ad vendendum opus maiiuuni tua- tantur de eo qui cogitationes suas spiritualem suum
rtim, ne disceptes de pretio, ut sseeulares.Jdem quo- magistruiii celat. Neputes tePatribus similem eva-
que prsestabis, si quid emas. Inopiam reruin Deo te suruin, nisi imilatus fueris eoruni labores.
propinquum facere scias. LXVI. Serva teipsum a diyitiis, earumque amo-
LX. Si deposuerit apud te frater quispiam vas, re, quoniam corrumpunt fructuni monachi.
illoque indigueris; ne tangas illud, nisi ipso.con- LXVJL Si pugnas; adyersus tenta.ioneriValiquam
SultO. ; "'.'.'•.'' qtisete oppressit, np desistas, sed prosterne te «o-
LXJ. Si quis frater rogaverit ut illi aliquid emas ram Deo, et dic : Adjuva me, Domine, qiioniam ego
duffl peregrinaris, facilo; si autem ffatres fuerint infirmus non yaleo sustinere hancpugnam; et-.i.lle
tecum, sitin prsesentia eonim- opitulabitur tibi, si ex recto corde prbcesserit depre-
LXH. Si quid tibi riiutuo datum fuerit, restilue B catio tua. Si cerlayeris, et viceris,ne glorieris, ne-
illud cum eo fueris usus; nec detineas illud, dpnec que conlidas; sed tibi cave, quoniam hostis diflicilio--
abs te repetatur;iet si quid illitis IraCtum, resarcito. rem priore pugnain in tefflachinabitur,
Si quid nraluo alicui dedisli, ne repetas illud, si.no-;: LXYHl. Si deprecaris Deum, nti dicas : Doniinc,
veris illuro hon posse restituere, prsesertini si illp jremove hoc a me, et concede mihi hoc; sed dicito :
tibi opus non fuerit. Domine Deus meus, tu scis quid mihi magis condu-
LXIII. Si egressus jam a cella tua, postea repetis cat, quocirca adjuva me, et ne permittas ut peccem
illum, et invenies aliquem fratrerii jaffl ibi habitare, tibi, et pereamin peccatis meis, quia sum peccator
qusere libi aliam; et cave ne illum inde expejlas, ne infirmtis; nec tradas me inimicis meis, quoniam con-
eontra le irascalur Deus. At si ipse sponte illam re- fugi ad te; liberti nie, Domine, quia tu es forlitudo
linquere voluerit, jam juslifiCatus es; si autem ac- niea et spes mea; et tibi est pofenlia, et gloria, et
ceperif aliquid ex ejus supellectile, rie requiras id beneficentia, et gratiarum actio in selernum. Amen.
"ab illo. , , -.... Explicil Regula Isaiai abbatis.
'
'''.':':.": "l:-\' SANCTORUMPATRUM ':::.. ,'\,r :
SERAPIONIS, MACARn, BPHNUTII, MACARH
.REGULA AD MOWAGHOa' - -'
DE S. SERAPIONE,CETERISQUE HUJUS REGUL.E AUCTORIBUSVETERUM TESTIMONIA.
Palladius, Hist. Lausiac, cap.T.

Cum toto anno in monte Nitrise habitassem apud beatos et sanctos Patres, magnum Arsitiuih , et Piita-
phaslum, etHagioneih, et Cronium, et Serapionem, elmultis antiquorum Patrum spirilualibus narrationibus
ab ipsis essem slimulatus, veni in intimam solitudinem.
Idem, cap. 117. "
Ingressa est(Melania) in monlem Niirise, sahctos Patres conveniens beatum Pambpy.et Christi famu-
lum Arsitium, et magnum Serapionem, sanctum quoque Paphnutium et venerabilem Isidorum.
Bufinus, Ilist. ecctes., lib. xi, cap. <\.
Per idem tempus Patres moiiachorum vitse et antiquitatis merito, Macarius, etlsidorus, aliusque Maca-
rius, atque Heraclides, et Panibus, Antonii discipuli per iEgyptum, et maxime in Nitrise deserti partibus
habentur viri, qui consortium vitse et actuum non cum cseleris rnortalihus, sed crim suoernis angelis ha-
here.credebantur . :":' ,
- " '" ;
', Ibidetn, cap. 8. ,:,,'.' :,::,.:: '.:, .,.
Florehat igltur Jiigyptus ea lempestaterion soluffleruditis in Christiana philosophia viris, yerum etiam
liis qui per vaslain erefflum commanentes, signa et prodigia apostolica simplicitate vilseret cordis sinceritate
faciebant. Ex quibus inleriffl quos ipsi vidimus, et quorum benedici manibus meruimtisj hi surit: Macarius
desuperiore eremo, alius Macarius de inferiori, Isidorus inScili, Pafflbtisin cellulis, etc. '<: ;<
Pailadius, liisl. Lausiac, cap. 91. i: '
. Cum quodam die convenisset (cum Cronio, et Jacobo clatido) etiam Paphhutius cognoinenlo Cephala,
qui dono cogitationis sacrse Scripturse Veteris Novique Testaniehti polleibat, totahi illarii interprelabatur,
cum Scripturam non legisset: ea autem eratmodestia, utvirlutem propheticam celaret.
Idem,cap. 20. .
Narravit nobis etDei servtis Paphntilius, prseclari lmjus sancli (Macarii) discipulus, quod cum quodam
die sederet in aula sarictus Macarius, etc.
S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS io6
"' 6tus Benedictus Anianse abbas hanc
ipsam et sequentes duas Regulas aliquoties in Concordia Regu-
laudat, easqtie indiscriminatim Communi appellafione Begulas Pairum vocat.
('Bmaragdus quoque abbas multa ex iisdem ad Regulam sancli Benedicti affert, et antiquos monachorum
earuradem auctores citat.
OBSERVATIO CRITICA IN REGULAM SEQUENTEM.
HseCquidem Regula quatuor illis sanctis abbatibus supranominatis inscribitur, cum famen ad ejusdem
calcem hsec verba iegantur : Explicit Bcgula Patrum abbatum xxxvm. Quse qtiidem verba, prout in im-
pressis sic et in fflanuscriptis reperiuntur, omnino denotant hanc Regulam compositam fuissein cOngrega-
tione plurium abbatum, qui in unum cOngregati ardentissimis precibus Deuin rogabanl, ut Spirilunr sutim
mitteret ad illos inslruendos, qualiter moiiachorum conversationem rite dirigerent, alque saiictam viite mo-
nasticse. Regulam ordinare et staluere possent, prput ex ipsius Regulse prsefalione instruimur. Cum vero
inter omnes prsesentes majori sanclltatis fama floruerint-prsenominati abbates, sic eteorum qualuor piis-
Siniis sancitis acquieverunt el reliqui quod exinde composita sit hsec Regula, complectens vera prsecepla
moralia ad recipiendos novos monachos necessaria, et jam receptis instruendis adaplata; pnesertim circa
jejtmandi niodum et laboremmanuum,nec non circa prsestandam debitam superioribus obedienliani, alque
exhibendum segrotis necessarium auxilium. Et qtiidem prima tria prsecepta composuit sanctus Serapion,
quatuor sequentia abbas Macarius, alia quatuor sunt abbatis Paphnulii, et ultima quatuor abbas Macarius
secundus.
INCIPIUNT CAPITULA
Regulce monachorum vel Deum timentium pro discipulorum eruditione,.id est, Serapionis ,
Macarii, Paphnutii, et alterius Macarii, et aliorum xxxiv.
i. Praefatio. A 9. Paplinutiusdixif, qualiterjejuniorumordoteneatnr.

2. Serapinndixil,de prirtiacoiijunctio-ieccenobitaruni. iO.Iten) ipse, qualiterdebent Ifalres.operari..
5. ldem ipse, de unanimilate,et ju.unditaie frairum. lt. Item qui snpra , qualiler inlirmitas\el possibilitas
ei
i. Qui supra, de abbate et quomodo obediant mo- corporumab eo qui prseestPalre considefetur.
naciii. 12.Iiem ipse, qualiter olficiisse fraires prseveniant.
5. Macariusdixit, qualilerspiriluale exercitiumab his, 15.Alius Macariusdixit, qualiterinter se monasteria
qui prasunt, Patribus lenealur., pacecu(irmairiobtitieant.
6. Wem ipse, ut in o.ationeastautibusnullussine prse- 14.Idemque, qualiler clerici hospilessuscipiendisunt
cepioPalris pialmumimponat. in monasterio.
7. Idem ipse, quomodoexaminenlur, qui ex sseeulo 15. Qualitercul}--esingulorumemendenfur.
convertuntur. 16. lit sine personarumacceptioneaqualiter]udicetur.
8. Idetn ipse, qualiter peregrini hospitessuscipiantur. ExpliciuntCapitula.
INCIPIT REGULA SANCTORUM SERAPIONIS, MACARII, PAPHNUTII ET ALTERIUS

MACARII
CAP.I. Prmfatio. CAP. III. Idem ipse, de unanimitate et jucunditate

Sedentibus nobis in unum consilio saluberrimo, fratruiri.
Yolumus fratres unanimes in domo cum ju-
cmii prece Dominum nostrum rogavinius, ul nobis cunditate ergo
distribueret Spiritum sanctum, qui nos instrueret, habilare, sed qualiter unanimitas ipsa vel
jucunditas reclo ordine teneatur, Deo adjuvante,
qualiter fratrum conversationem, vel Regulam vitse
- mandamus.
ordinare possimus.
CAP.IV. Qui snpra, de abbate, et quomodoei obe*
CAP.II. De prima conjunctione cmnobitarum. Sera- j} diant monachi.
piori dixit. Yolumus ergo unum prseesseseniorem super om-
Quoniam tnisericotdia Domini plena est terra (Psal. nes fralres, nec ab ejus consilio vel imperio quem-
kxxn), et multorum agmina ad vitse fastigium ten- quam sinistrum declinare, sed sicut imperio Domini
dunt, et quia eremi vaslitas et diversorum monstro- cum omni Isetilia obedire; dicenle Apostolo ad He-
rtim terror singillatim habitare fratres non permitlit, brseos: Obediteprmpositisve$tris,quiaipsivigilant prd
optimum videlur Spiritus sancti prseceptis obedire. vobis (Hebr. xm). Et Dominus dixit : Noto sacrifi-
Nec nostra propria verba possunt firma perseverare, cium, sed obedientiam (Matth.ix). Considerandum
nisi lirmitas scripturarum, e cenlesimo tricesimo est quoque ab his qui se tali opere unanimes esse
secundo psalmo, nostrum ordinem flrmet, quo di- cupiunt, quia per ohedientiam Abraham placuil Deo,
cit : Ecce quam bonutn et quani jucundum habitare El amicus Dei appellalus esl (Jac. n). Per obedien-
fratres in unutn (Psal. cxxxn). Et iterum : Qui ha- tiam ipsi apostoli meruerunt testes Domino in tribu-
bilare facil unanimes in domo (Psal. LXVH) ; fimiam hus et populis esse. Ipse quoque Dominus nosterde
jam nunc Regulam pietatis per Spiritus sancti ostcn- supernis adinferiora descendens ait : Nqn veriifa-
sioiiein fratribus ordinare prosequamur. cere voiunlatem meam, $ed ejus qui me misit (Joan,
«57 CODEX REGULAKUM.— PARS I. REGUL/E PP. ORIENT. 458
vi). His ergo tantis virtutibus firmata obedieiiliti nia- A propionantur. Si vero persever.ayerint pulsantes, eis
gnopere magnoque studio teneatur. non negetur ingressus; sed Is qui prseest Pater hu-
CAP.¥. Macarins clixit,qualiter spiritudle exerciiiuni jusmodi homines introire permittstt, et qtialiter vi-
abjtis qui prmsunt Patribus teneatur. tam fratrum, velRegulahi teiiere possint, ostendat.
Quoiiiam fralrum insignia virtutum, habitationes Quod si dives est, et liabens multas divitias In sse-
quoque, vel obedientia superius conscripta sunt, culo, et cohveiii voluerit, debet primo Dei volurita-
nunc qualiter spirittiaie exercitium ab his qui prse- tem implere, et consequi prseceptum illud prseci-
sunt Patribus teneatur. Deb juvante ostendamus. puum, quod adolescenti diviti dicitur : Vende bmnia
Debetis, qui prseestis Patres, tales vos exliibere, ut bona tua, et da pauperibus, et tolle erucemiuam',-et
Apostblus aiti Estoteforma Credentibus (I Thes.i) : sequere me (Marc. x). Deinde instruendus est ab eb
hoc est, ut per qualitatem mysticse pietatis et seve- qui prseest PatTe, ut niliil sibi relinquat, nisi crucem
ritatis fratruhi aniroos ad coeleslia de terreros erigsi- Christi, quaiii tenet, et sequatur Dominum. Crucis
tis, dicente Apostolo : Argue , obsecra, inctepa, cum vero fastigia quse tenenda sunt, primo omni obe-
otnni patieritia et dbctrina (II Tim. iv). Et alio loco dientia non suam volunlatem facere, sed allerius.
.ioquit : Quid vulti$, iti virga. veniam ad vos, an in Qiiod si voluerit mOnasterio partem conferre, noverit
spiriiu mdnsiielndinis (I Cor. iv)? Decernendum est B quo ordine sive ipse, sive ejtis oblatio suscipiatur.
ab illo, qui prseest, qualiter circa singulos debeat pie- Et si voluerit de servis suis secum in mehasterio
tatis affectum nionstrare-; et qualiter tenere debeat cPndiicere, noverit jam non eum seryum haberei
disciplinam, non immemor Domini dicenfis : In qua sed fratrem, ut in omnibtis perfectus ihveniatur
mensura mensi fueritis, remetietur vobis (Matihi vn): homo ille. "
CAP.VI. Jdem ipse, ut in oralione aslaiitibus nMlus CAP. VIII. Idenique, qualiier peregrini hospitessusci-
sine prmceptoabbalis psatmurn iinpbhctt, piantur.
Astantibus ergo ad oralipnetii nullus prsesumaf Venientibus eis nullus nisi unus, cui cura circa
sine prEeceptoqiii prseestPalrispsalmi laudeiii emit- hospitale fuerit injuncia, occurrat, et responsum det
tere. Oido iste feneatur, ut nullus Prioreni in mo- venientibus. Orare, vel pacem Pfferre non liceat ulli,
nasterio ad standum vel psallendum ordine prsesu- nisi primo videatur ab eo qui prseest Patre; et ora-
mat prsecedere, dicente Salomone ': Fili, primaluiri libne simiil peracta $ sequatur ordine suo pacis oiH-
conctipiscerenoti; neque accubucris priorin convivio, -cium reddere. Nec licebit alicui fralri cum superve-
ne venial melior le, etdicat libi : Surge, et confusio- niente sermocinari; non sit ulli cura inlerrogandi
nem paiiaris in dieillu (Luc. xiv). Etiterum dicitur,: unde venerit, ad quid venerit, Vel quando ambulatu-
Noli attum sapere, -sed iiine (Bom. xi). Quod si lar- G rus sit, nisi soli qui prseest Patri, aut quibus ipse
dat is qtii praeest, oporlet priffltim in notiliam ejus jusserit. Venientibus vero fratribus ad horam refe-
differre, et secundum ejus imperium obedire conve- ctionis, non licebit peregriho fratri cum fratribus
nit, fratres, manducare, hisi eum eo qui prseest Psitre, ut possit
CAP.VH. Jdem ipse, quomodo examinenlur qui ex sediflcari. Nulli licebit cum eo loqui, nec alicujusau-
smculoconvertunlur. diatur sermo, nisi divinus, qui ex pagina proferatur,
(Jualiter vero examinatio erga eos, qui de sseculo ie.tejus qui prseest Patris, vel quibusipsejusserit lo-
convertuntur teneri debeat, ostendamus vobis. Am- qui, ut aliqtiid de Deo conveniat.
putandse sunt primoab hujuscemodi divitise sseculi. CAP.IX. Qualiier jejuniorum ordo teneatur.Paphnti-
Etsi quis pauper converti videatur, habet et ipse di- iius dixit. -
vitias, quas ampulare debeat, quas Spiritus sanctus Magna et utilia ad animse saiutem dicta sunt, fra-
ostendit per Salomoneni dicens : Odit anitna mea tres :' nec hoc tacendum est, qualiter jejuniorum ordo
pauperetnsuperbum,et diviiem mendacem (Eccl. xxy). tenendus sit. Nec aliud huic flrmitali testimonium
Et alioloco dicit: Sicnt vulnergtum superbum (Psal. convenit, dulcissimi fratres, nisi illud, quod dicit:
LXXXVIII). Debel ergo is qui prseest Pater, niagno Pelrus aulein eljoannes ascendebantintemplum circa
studio hanc Regulara tenere : utsi pauper conver- " horam oratioriis nonam' (Act. m). Debet ergo iste
litur, primo exponat sarcinam superbise, et sic exa- ordo teneri, fratres, ut nullo die, nisi hora nona, re-
minatus suscipiatur. Debet ante onmia humiliter im- ficiantur fratres in monasterio, excepta Dominica
bui, ut quod magnum et Deo acceptum sacrificium die et quinquagesima Pentecostes; Die autem iDp-
est, suam voluntatein non faciat unusqulsqiie ve- mirtica nihil aliud agant, nisi Debvacent, neproali-
slrum, fratres; sed ad omne opus bonum parati quaoccasione se velint, atitalios excusare. Tanien
estptei Quidquid acciderit, aut justtim quid fuerit, cohtestor, fratres, quod ntilla operatio in die illa
roemores esse debetis : ln Iribulatibne patierites sancta comperiatur, nisi lantum hymnis, et psalmis,
(Bom. xn); in operibus honesti. Nolite vos hivicem et canticis spiritualibus dies illa transigattir.|
ad-iracundiamprovocare, sed sehiper bona $ectamini CAP. X. Idem ipse, qualiter fratres debent operari.
(Eph. vi). li qui tales siint, ciim de sseciiiibujus ille- Itemque prsecipimus. Debent ergo fratres istum
cebris liberari voluerint, appropianies monasterio, ordinem tenere. A prima hora usque ad horam ter-
hebdomada pro foribus jaceant : nulli cum eis de tiam Deo vacent fratres ; a terlia vero usque ad no-
fratribus juftgantur, et semper dura et labbriosa eis nam, quidquid injiinctum fuerit a Patre, sine aliqua
459 S. BENEDICTI ABBATISANIANENSIS 440
iiunmuratione faciant; meminisse debent hl, qui- A Quod si prsesumpseril talia facere, noverit se in sy-
litis injungitur, diclum Apostoli : Omniq qucefacitis,, nodo episcoporum, aut in conventu fratrum suorum
sine murmuratione facite (Phil, 11). Timere debentt in audientiam venire : et tunc recedet tanquam ju-
illud dictuin lerribile : Nolite murmurare, sicut qui-• nior suus, donec ab eo cui iniuriam fecit, veniam
dam eoruni murmuraverunt, el ab exterminatgfe pe- petat,utnon per ipsius vilium alii despiciantur Pa-
rierunt,(I-,Cor, x), Debet ptiam, qui praeest Pater, tres. Ille vero monachus quantos fratres in alio mo-
opus .quod; faciendinn est uni injungere, ut cseteri nasterio invenerit, tantos se noverit habere priores.
ejus prsecepfo, cuiinjunctum fuerit, fratres obediant Nec aUendendum est, qtii fuit antea; sed iproban-
sine querela. , dum est, qualis esse coeperit, Susceptus vero si ha-
CAP.XI. Qualiter infirmitasvel possibilitas corporum bere videtur aliquid, siveinrehus, sivein codicibus,
qbi-eoqui prmesl Patre cognoscenda sit. ullra ei possidere non licebit, ut possit esse perfe-
Si quis ex fratribus pro jejunio, vel operibus mactus, quod alibi nonpotuit. Residentibus vero fralri-
nuumsuarum, qUse Apostolus prsecepit: Operantes bus, si fuerit aliqua de Scripturis collatio, et fuerit
manibus nqslris,ne,quem vestrum gravaremus (ICor. ex his talis scitus, non ei licebit aliqiiid dicere, nisi
jy); Si is: qui talis est, fuerit infirmitate obsessus, prseceptum ei fuerit aPatre.
providenduni estab eoquiprseest, qualiteripsainfir- ;B CAP.XIV. Idemque,qnalilerclericiho$pites$uscipiendi
jnitassustentetur. Quod si infirmus est animo hujus- sint in monasterio.
modifrater, opprtet eum frequenfiusoperari, consi- Gumbmni reverentia ut •minislri altaris, nonli-
1
derando Appstplum, qualiter corpus stium servituli cebit nisi ipsis Orationem complere, sive ostiarius ,
redigit (I Cor. ix). Hoc autem observandum est, ut sive minister est templi Dei. Quod si aliquo casu la-
iniiullpyoluniatem suam faciat ille. ..... psus est, et in eo, quod dicitur, probatus crimine ,
CAP. XII. Qualiter officiis^mutuis se fratres prmve- non iiceat ei anle eum quiprseest Patrem, vel se-
-'' " >,:: . ':: niant.].,., cundum complere. Nulli permiltatur clerico in nio-
: Sicongregatip nmlla >est, debet is qui prsepst Pa- nasterio habitare, nisi ei tantummodo quem lapsus
lei* disponere ;hehdomadarips, et prdinem oflicii peccati ad humilitatem deduxit, et est vulneratus ,
ijuo sibi invicem succedant ad raimstrandum; et ut in monasterio humiiitatis medicina salietur. Hsec
decernere debet ille, qupmodp debeat essc, qui cella- vobis tenenda sufficiant, fratres, cuslpdienda con-
rium fralrum, contineat. Debet talis taillummodo veniant, et eritis irreprehensibiles in populo Dei.
«ligi, qui possit in oinnibus gulse susesuggestionibus CAP.XV. Qualiter culpmsingulotumemendenlut
-dominari, et eyangelico;prdine iiatribus suis victuni
: ab ini-- 1
Q Nec hbc tacendum est^ qualiter culpsesingulorum
gubernare quitimeal JudiBsenlentiani,,qui
tipfiir fuit. Studere debet qui huic officio depula- emendentur, pro qualitate culpseerit excommunica-
tio. Ergo isle ordo teneatur. Si quis ex fratrihus
tur, 'Ut.aud.iat : Quia qui bene ministraverit, bontim
sermonem otiosum emiserit, ne reus sit concilii,
:graduiii.acquirit (Joan. xii); et aninise suse lucrum
facit {/:Tim. 111).Nosse debent etiam fratres, quia prsecipimus eum triduo a fratrum congregatione
velcolloquio esse alienum, ut millus cum eo junga-
quidqiiid in mpnasterio tractatur, sive in vasis, sive tur. Si vero aliquis depfehensus fuerit in risu, vel
-in ferramentis,<.,vel calera pmnia, esse sanctiflcata.
Si quis de fratribus aliquid negligenter tractaverit, in scurrilitate sermohis, sicut ait Apostolus, qumad
noverit cum in vasis rem non perlinent (Ephes. v), jubemus hujusmodi
.parteni se habere illo.rege, qui
duarum liebdomadarum spatio in nomine Domini
dorniis Dei sanctiiicatis, cum suis bibehat coticu-
humilitatis coerceri, dicenfe Apostolo :
Miiis.et qualem meruit vitidictam (Dan. v). Cust«- omniflagello
; dienda"sunt ista pra3cepta,;et per singulosdies in Si quis frater nominatur iracundus aut superbus, aut
hunc notate (I Cbr.\), et non odite ut
aiiresfratrunirecitanda sunt,;ut non condeninentur maledictus,
'";; : . ,-i inimicum, sed corripite ut fratrem (Jjf Thes. iii). Et
:itipeCcatjs,suisi in alio loco : Si quis frater fuerit prmventusin aliquo
CAP. XIII.: Qualiter inter $e mbnasteriayacem ftr- -J) deliclo,vos qui spirituales esiis, instriiile Itujusmodi
:;_.: ";.;:woni bbtineant, alius Macarius dixit.
'•Quoniam -veritas protestatur, quse; dieit.-: In ore (Gal. vi), et corripite fratrem; ita ut per humililatis
non reprobus, sed probatus in cotigre-
duorum vel triumlestiumstabit oinne verbum (Matth. frequentiam
xvm); flrmanda ergo estRegula pietatis, nec tacen- gatiolie perseveret.
ilumest, qualiler interse monasteria pacera fiimara CAP. XVI. Vt sine personarum acceptionemqualiter
obtineant. Non licebit de alio monasterio, sine vo- judicelur.
luiitate ejus qui prseest Patris, fratres recipere-, sed Hoc ante omnia prsecipimus vbbis, qui huic ofli-
nec videre oportet, dicente Apostolo : Quia quipri- cio prseestis, ut personse a vobis non accipiantur,
mam fidemirrilamfecit,estinftdeli deterior(I Tim.x). sed sequali affectu omnes diligantur, et per corre-
Quod siprecatus fuerit abeb qui prseest Patre, ut ptionem omnes sanentur, qtiia seqpalitas placet apud
i in alio mpnasterio ingrediatur, commendetur ab Deum, dicente Propheta : Si vere utique justiliam
eo eiquiprseestubi esse desiderat, et sic suscipia- loquimini, justejudicate, fitii hominum (Psal. i_vii).
tur. Nam; sine volunlate qui pra;esse debet jn mo- Nec latere vos volurhus, quia qui non eorripit erran-
nasterio Patris, nullalenus alibi recipiatur frater. tem, noveiit se pro ep rationem redditurum. Estoie
Ui CODEX REGULARUM. — PARS I REGULÊ PP. ORIENT. &M
fideles et houi doctores ad omnes; corripiteinquie- Acipietis, in nomine Patris, et Filii, et Spiritus
tos; suscipite infirmos;; palienles estote ad omnes; ,i.;sancti. •
et quaiitos fueritis lucrati, pro tantis mercedeiti ac- :., Expiicit RegulqPqtrumabbatumxxxym.
SEQUITUR ALIA PATRUM REGULA AD MGWAGHO&
OBSERVATIOCRITICA IN REGULAM.SEQUENTEM.
An Iisec secunda Patrum Regula compilata fuerif a suprareiatis abbatibus, merito dubitatur, cum inomen
nullius auctoris prsescribalur : quamyis prsefalio fatCatur plures sahctbs Patresitiunuiiirconveriisse, ad
ordinslnd-im Regulaiil profectui fratrum seqiie ac prsepOsitorum.adaptataffl; quatenus in mpnasferii regi-
roine tam superiOr quam inferior sine hsesitatione ad operandumprpceiiere ValeaU Adeoque apparet, quod
sit supplemeiltum alterius RegulSe a quatupr prsefalis abbatibus prsescriplse; quia lisecpraesens Regtila pro
coenobitls composita est, ut pote prsescribens tempora et modum recitandi Ofiicii divini, laboris manuum.
Deinde disserit de infaiilium sUbmissiPne; de fraterna cprrectione, :de vltando omni murmurandi senere, etc.
Quseomnia prsecepta, septem nuniero et quidem sat compendiosa, monachis in icommuneviveiitibus oninino
necessaria sunti .. i.". .•': ."..'•' ;. ;,;". ....;, ;;;.-"'.
INCIPIUNT CAPITULA REGULi/E A SANCTIS PATRIBUS PROLATJ;.
i. De.ui.animilatecharitaiis, el de diligendoac oblem- B facultateha. •.,•....,.•_ .; .-.

perando abbati. ; : : ,':[: J. 5. De cursu orationisiethoris operandi, acde corre-
2, Utnon.se fabellisvanisdestruant, et ut in conveiitu ctione delinquentium. '
nisiinlerrpgatusquis idquatur. : : 6. De liis, qui ad opusDei tarde occurriitit.f;
5.. Ut sdveuienti peregrino nibil plus;exhibeat quis, .. 7. :Utfrater qui pro qualibet cnlpa arguitur patientiaro
quamoccursumhjimilemet paceui. liabeat, et nt ad mensamnemo loquatur.
i. Ut prsesenteseniore psallendiloquendivenonhabeat Expliciunl Capitula.
INCIPIUNT PATRUM REGULiE.
.,-,.i,'PILEFATIO,.:- C Deum. In conventu omnium nulius junibr quidquam

Cum resideremus in unum in nonilne Domini no- nisi interrogalus loqualui. Cseteruhi si quis vult
stri Jesu Christi, secundum traditionem Patrum cOnsolationem accipere, vel yerbum audire, secre-
sanctorum viroruni,; visum est nobis consCribero lutii et opportunum lempus requlrat
vel Regulani ordinare, qtise i.n.monasterip tetieatur •.III; Adyetiienti peregrino Iiihii plus exhibeat
ad profeclum fratrum; ut neque nos, laboremus; quaro pacefflj reliquum non sit illiiCtira, unde veiier
neque sanctus. prsepositus, qui constitulus est in rit, pro quo venerit, yel quando arobtilalurus sit,
loco, dubitationem aliquahi pati possit: ut .oinnes liecseijungatadfabnlasctim illo:
unanimes, sicut scriplum est, et unum sentientes : IV. Illud qiibque pbservaiidum est, ut pisesente
invicem honorantes (PMl. il), ea qiise stattita sunt senibre qiibcunqiie, vel prSecedente in ordine psal-
a Domino jugi pbservatione custodiant. i ; lendi, sequens non habeat facultatem loquendi, yel
I. Ante omnia habentes cbarita.em, huniilitalem, aliquid pra3sumendi, nisi tantum is qui "in ordine,
patientiani, mansiiettidinem, vel csetera quse docet ut dictum Cst, prsecedere videtur. Hoc usque ad
sanctus Apostoliis (Co/,m); ita tit hemo quidqtisim imum ante omnia in oratiorie, seu in opere, sive in
suum viiidicet, sed sicut scriptum est iti Actibus D responso dando ierit seryandiiro. Si verp sihiplicior
apostolorum, habeaht bmnia cbinmunia (Ac..iv). fuerit, vel impeditiorcsermone, et dederitIocum,ita
Ble vero qui prsepositus est, Dei judiciuni, et ordi- demum sequens loqiiatur, Offlnia tamen in charitate
nalionem sacerdotis in omnibus timere, diligere et fiant, npn per contentionem, vel aliquam prsesum-
obaudire debet secundum veritatem : quia si quis ptionem. ": '-.;'"
illum putat se spernere, Deum spernit: sicut scri- V. Cursus vero orationum vel psalmbruni, sicut
plum est : Qui vos audit, me audil; et qui vos sper- dudum statutum est,i ullra teropus istud meditandi
nit, me spernit: Et qtii me spernii, spernit eum operandique servabilur. ita meditationem habeant
quimemi$it(Luc. x). Ita iit sine ipsius volunlate fratres, utusque adhoram secundamlegant; si ta-
nullus frater quidquam agat, heque aecipiat ah alimen nulia causa exstiterit, qua necesse sit ietiam
quo aliquid, tieque det, nec usquaih prbrsus recedat prsetermissa, meditatione aliquid; fieri in cbmmune.
sine vbrbo.- iPost horaih vero secundaiti unusquisque ad opus
H. Observantes etiam hoe, ut non se invicem fa- suum paratus sit': et usque ad horam nonam; quid <
hulis vanis destruant, sed unusquisque bptis suum qtiid ihjunctuni fuerit, $inemurmufationevel hce$ita-
meditetur et custodiat, et cbgitalioiies habeat apud tione (Phil.n) perficiat, sicut doeet sanctus Aposto*
m S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 444
itis. Siqiiis autem murmuraverit, vel contentiosus ; candum; quia per suam hegligentiam et. alios in
exstiterit, aut opponens in aliquo contrariam vo- "•vitium mittit. In vigiliis observandum est, quando
lunlateni prseceptis, digne correclus tam diu absti- omiies conveniunt, quicunque gravatur somno, et
neat, quandiu vel culpse qualitas poposcerit, vel se exit foras, non se fabulis occupet, sed slalim redeat
poenileiido humiliaveril atque emendaverit. Cor- ad opus, ad quod cpnvenitur. In congregatione au-
rectus autem non atideat usquam recedere. Si quis teni ipsa ubi legitur, aurem seinper ad Scripturas
vero de fratribus, vel qui in ceilis consisttint, ejus habeant, et silentium observent omnes.
errori eonsenserit, culpabilis erit alquc excommii- VII. Hoc etiaffl addendum fuit, ut frater, qui pro
nicalione dignissimus. qualibet culpa arguitur vel increpatur, patientiam
VI. Ad horam vero orationis dato signo, si quis habeat, et non respondeat arguenti; sed humiliel se
non slatim prsetermisso offlniopere quod agit ( quia in omnibtis, seeundtini prseceptum Dofflinidicbntis :
nihil oratjoni prseponendtim esl) paratus ftierit, fo- Quia Deiis hnmilibus dat gratiam, snpetbis qutem
ras excludatur confundendus. Operam vero dabunt tesisiit (I Pett. v). Et, qni se humiliat, exaltabiiur
singuli fralres, ut lempore quo missse fiunt, sive die (Luc. xiv). Qui vero ssepiuscorreptus non se emen-
siye .nocle, quando diutius ad orationem standum daverit, novissinius in ordine slare jubeatur; sicut
est, non deficiant, yel superiluo foras recedant; quia Dominus dixit: Sit tibi sicut elhnicus et publicdnus
scriptum est in Evangelfo :' Oportet autem $emper (Malth. xviii). Admeiisam autem specialiter nullus
orare, et non deficere (Luc. xvm). Et alio loco : .. loquatur, nisi qui prseest, vel qui inlerrogatus
Non impediaris orare semper. Si quis autem, non iuerit.
necessitate, sed magis vitio procedendum putaverit, Explicit Regula.
cisat se, cum deprehensus fuerit, culpabilem jtidi-
SEQUITUR TERTIA PATRUM REGULA AD MONACHOS.
OBSERVATIOCRITICA IN REGULAM SEQUENTEM.
Hsec est tertia Patrura in unum convenientium Piegula, et quidem maxime coenobilis prsescripla : con-
stat XIV prseceptis lam ad roonacbos quam abbales et prsepositos directis, quorum nonnulla sapiunt re-
cehtiorem disciplinam monasticam. Nam in priinseva vilse monasiic-e inslitutione monachi ad clericatum
conimuniter non cvehebantur; proilt Jiic supponilur : neqtie primis illis sseculis, prsesertim tempore sancli
Antonii, Serapionis, Pachomii, Papbnutii, etc, reperilur Regula monaslica Latme scripta ; quemadrobdum
ct bsec conscripta fuisse videtur ob varios terminos ab Oecidentalibus siye Latinis monachis conimuiiiter
usjtatoS, qui raro inveniuntur iri Regulis ex lingua TEgyptiaca vel Grsecatranslatis. Denique ilovitaleiii sapit
prsescriplus niger cuciilli color, cuin ante sseculumseptimum, imo tardius, vix reperiri pOssit aliquis deter-
minatus color monachis designatus fuisse; recens enim esl distinclio exorla inter monachos nigros et
albos. '."•_'.
' ' ' ' '
T "'.."*
INCIPIUNT CAPITULA REGULJ. A SANCTIS PATRIBUS PROLATiE.
1. De comversis. Q 9. Ut nusquamsine prseceptoseniorisegrediantur.

2. Ut abbasnihilsibi propriumvindicet. 10. De his, qui de monasterioexire voluerint.
5. De vestimentismonacliorum. 11. Ut abbascum fratribusreficiatomnitempore.
vel
i. Ut nulla mulier ad monasterium agrnm mona- 12. Ut nuUus-inoiiachusin iuflrmiialepositusparentum
cliorum accedat. studiocommendetur.
5. De lectioneet operationenionacliorum. 15.De his qui furtumfaciunt.
6. De liis, qui ad opus Deitarde bccurrunt. 14. Ut nullusalterius monachumsine permissuabbatis
7. De silentioadmensam. suscipiat.
8. Ut ad necessariaquserendabini vel terni mittantur. ExpliciiintCapitula, ,
INCIPIT REGULA
I. Cum in nomine Domini, una cum fratribus Dtribus, velut Regula continet. Quod si susceptus
nostris convenissemus, inprimis placuil ut Regula fuerit, noii soluin de subslantia quam inlulit, sed
et inslituta Palrum per ordinem legerentur : quibus eliam nec de seipso ab illa jutlicabit hora,
lectis placuit, si de sscculo quis in monasterio con- II. Abbati verp nulli liceat sibi quidquam proprie
verti volueiit, Regula ei introeunli legatur, et om- vindicare, cum oninia Deo propitio in illius maneant
nes actus monasterii illi patefiant. Quod si omnia potestate. Si quis vero, quod in Regula junioribus
apte susceperlt, sic digne a fratribus in cellula sus- prohibetur , sibi aliquid ex successione parentuni,
cipiattir, tum si aliquam in cellulam voluerit inferre seu quolibet donato retinere prsesumpserit, et non
suhstantiam, in mensa ponatur coram omnibus fra- omnia in commune posuerit, a fratrihus arguatur.
«5 CODEXREGULAHUM. — PARS I. REGULiE PP. ORIENT. 446
Si in vitio perstiterit, in notitiam episcopi defera-- A ebrietati se sociaverit; aut si in proximo transmis-
tur; qui si ab episcopo correplus nec sic emenda- sus, pro sua levitate vel gula, non statim expedita
verit, deponatur. necessitate ad cellam redierit, ciim in.id facinus
III. Vestimenta vero fratribus necessaria ita ab- fuerit detectus, ut canonps docent, aiit triginta die-
bas omnibusordinare debet, quse monachis deceant;; hus a communione separelur, auf virgis csesus
non diversis coloribus tiricta, exceptis cucullis quse3 emendetur.
comparantur, si fuerint nigras, uti eas debere cen-- , X. Quod si casu quis fraterde cellula ex qualibet
semiis. scandali causa exire voluerit, nihil penitus nisi nu-
IV. Familiaritatem pmnium mulierum, iam pa-- galissimo induatur vestimento, et extra communio-
renlum quam extranearum, pro custodienda vita velI nem infidelis discedat.
cavendis laqueis diaboli, ab omnibus roonasteriis5 XI. Illud quoque statuimus ut abbates onroi tem-
vel culturis monachprum; seu frequentatibriem mo- pore cum fratribus reficiant: quia eo tempore quo
nachorum.a monasteriis puellarum, sicut Regulai fratres aut pro negligentia arguere, aut spiritali
docet, prohibere censernus. Neque ulla rinilier, ini debent sermone imbuere, absqtie certa. necessitate
inlerius atrium monasterii ingredi audeat. Quod sli se removere non debent.
cum Consiliovel volunlate abbatis monasterium vel[B XII. Id etiam pro cuslodieiida fama specialiter
cellulas monachorum qusedam fuerit ingressa, me- statuimus, uinullus nlonachus in infirmitate positus
rilo ipseabbas et nonien abbatis deponal, et infe-• relicto monasterio parentum suorum studio coin-
riorem se omnibus presbyleris recognoscat, quia.. i mendetur : quia magis eum ssecularium spectaculo-
talis sancito gregi prseponi debet, qui eos immacu- rum visu aut auditu pollui censemus, auain ab segri-
latos Deo olferre procuret; non per quaslibet fami? _tudine posse purgari.
liaritates diabolo sociare festinet. XIII. Si qtiis vero monachus furtum fecerit, quod
V. Matutino dicto fratres lectioni vacent usque adl potitis sacrilegium dici potest, id censuimus ordi-
horam secundam : si tamen nulla causa exstiteritt nandum, ut •juniorvirgis csesus tanti criniitiis reus
qua necesse sit etiam prsetermissa iectione aliquidI nunquam officium clericatus excipiat; si vero jam
fieri in commune. Post horani secundam tinusquis-- clericus in id facinus fuerft deprehensus, nominis
que ad opus suum paratus sit usque ad horam no- ipshis dignilate privefur : ctii sufficere polest pro
nam : quod iiijunctum fuerit, snie murmuratione. actus sui levitate,impleta poenitentise satisfactione
perficiat. communio.
VI. Ad lioram vero prationis dato signo. qui noni XIV. Monachum nisi abbatis sui aut permissu aut
statim prsetermisso omni opere quod agit (quiai voluntate ad aliud monasterium commigranteiu,
nihil orationi praeponendum est) paralus fuerit, ab» nulliis abbas aut suscipere, aut retinere prsesumat.
ahbate vel prseposito corripiatur : et nisi proslratus; Quodsi ad districtiorem RCgulamnon pro actus sui
veniam petierit; excommunicelur. . levitaie tendentem abbas suus ipsuto ad alterum mo.
VH. Ad mensam autem specialiter nullus loqua-• naslerium fransire pernliserit, ut inde postea sub
tur, hisi quiprseest, vel qui interrogatus fuerit. aliqua occasione egredi prsesumat, nulla ralione
i VIH. Ad necessaria quserenda in cellula, binii permittimus; Sane si quis ppst lianc diligentissimam
egrediantur vel terni fratres : et ita illi, quibus cre-• sanctibnem, non pbservare quse sunt superius com-
dilur, non qui verbositatem aut gulam sectantur. prehensa, proesumpserit, reum se divinitatis pariter
IX. Si quis vero extra conscientiam abbatis vcll et fraternitatis judicio futurum esse cbgnoscat.
prseposili, qualeincutique .ocuni egressus, gulsevelI Explicit Regulaa SS. Patribus prolata.
S. MACARII ALEXANDRINI
ABBATIS MTRIENSlS.
REGULA AD MONAGHOS.
DE S. SIACARIOEJUSQUE REGUtA VETERUM TESTIMONIA.
3IartijrologiutnRom.postridieKal.Jan.
In Thehaide commemoratio S. Macarii Alexandiini abbatis.
- S. Ilieronymus, epistola 25.
Quid ante nonplures annos Nitrise gesluin sit, referemus. Quldam ex fratribus, parcior magis quam ava-
rior, centum solidos, quos lina texendo acquisiverat, moiiens dereliquit. Iniltim est inter monachos coiici-
iium (nam in eodem loco cireiter quinque millia divisis eelltilis habitabant) quid facto opus esset: alii
pauperibus distribuendos ; Macarius vero, et Painbo, etlsidorus, et csetpri, quos Patres yocant, sancto ia
eis loquente Spiritu, decreverunt infodiendos esse cum eodem, dicentes : Pecunia tua tecum sit in perdi-
tionem. . • •
Socrates, Hist. eccl. lib. iv, cap. 18. '' : ".,'. "
Macarius Alexandrinus cumcsetera quidem omnia Êgyptio Macario esset similis, in hoc tamen dispar
447 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS :&&
fuit qnpd iis qui eum conyeniebanl liilarem et jucundum se prsebuit, et urbanitate qtiadam faceta adolcs-
centtilos ad monasticam viyeridi idisciplinam allexjt. 1., i i <
Sozomcnus, MsU eccl., lib. ni, cap. 15.
Aliero vero Macarius ciiupost presbyter factus, omnia fere vitse a.c disciplhise severioris exercitia exper-
tus.est, quorum nonnulla ipse excogitavit, qusedam ab aliis accepta omni perfecliori modo exeoluit.
VitaS. Posthumii, cap. 7, lib. i de Vitis Patrum. ..
Nota facta est sancto Macario, scilicel beaii Antonii disciptilo, conversatio Posthumii. Naniiidem Maca-
rius ab illustri yiro Antonio mpiiachorum fere qtiinquemillia susceperat.giibertiariila.
;.'.;. Jonas abbasin Viia S. JoannisReoinaensis, lib.i, cap.i,:
Regressus ergo ad prsefatum locuro studnit denuo salubria dogmata stibreguiari ienore, queffl beatus
Macarius jEgypliorufflindidit monachis ministrare.
, Vita S. Philiberii abbdtis, aptid Surium.
Legebal studiose Basilii if-eclaras eonstitutiones, Macarii Regulam, Benedicti dccreta, ColUmbani insti-
tuta sanctissima. .;.,. .<-•,...••
Sahctus Benedicttis Anianensis, et Smaragdus abbas ssepius hanc Maearii Regulam citanf, et multa inde
capita illeinConcordiam-regularum, Iiieiii Exppsitionem regulse sancti BenediCfitraiiscribiint.""'"
OBSERVATIO GRITICA..IN REGULAM SEQUENTEM.
Plures olim exstiteruiit abbates Macarii, atque jam supra In Regula Serapionis duo specialiter noiiiiiiari-
tur, ad quormn dlstinctiQiieni liujtis Regulse auctor dicitur Macarius..Alexaiidriniis, ijuia forsan iti jlla
civifate natus vel edticatus erat__,'priusguam in solitudinem secesserat. Hic est ergo MaGariusille sancti
Anlonii discipulus, cui inoriens Iiic sanctissifflus abbas fere quinque millium moriachorum regiinen in Ni-
trise monaslerio reliqiiit, si fides auctori Vitse Sancti Posthuinii adhibenda sit. Hoc ununi certum est ex
Historia Lausiaca,:quod sahcfus Macarius Alexandrinus aliquando vlsitans, sanctilm Antonium invisens, ab
illo hsecverba audieril: i Video qupd sanctus Spiritus in teresideat, teque deinceps ut omnium graliariim
a Deo milii colicessaiun) hseredem aspiciam. * Iu eadem quoque Histpria Lausiaca narratur quodmortuo
sanclo Antpnioiiic noster sanctus Macarius, consulfurus saiictum Pachomium, incognitus accesserit Taben-
nas in Thebaide,, ubi aliquo temppre moratus tanlaJvirtutum speciinina edidit, ut tabeiinaruni sibbas divi^
nitus ipsuro agnpscens, eigratias egerit pro exliibilis motiachis suis tamsiiigularibus abstinentise omnisque
perfectionis exemplis. Hiiic miruni non est quod antiquipriesentem saiictl Macarii Regulam iti tanto pretio
Iiabuerint, eamque Occidentales monachi in celebrioribus suis fflbnasteriis excoluerint. Sic sanctus Joan-
nes, monaslerii Reomensis primus abbas et fundalor, sub sexti sseculi exordio, ex celeberrimo coenobio
Lirinensi in suam novam abbaliam introduxit hanc sancti Macarii Alexandrini Reguiam, prout in ejus
Vita apud MabillOnium,tom.l, pag. 655, de sanclis Behedictinis, de hoc sanclo Joanne legimus : t Sluduit
deniio ipse salubria dogmata sub regulari lenore, quem beatus Macarhis îgyptiorum indidit inonachis,
ministrare.,.» Nec sane desunt magnihominis atictores apiid ssepe laudalum Calmeium in stiis Observatip-
hibus criticis , qui existiniant Lirinenses roonachps hanc Regulam cum aliis sanctoruni Palruminstitutis
ab exordio co3nobiiiobservasse, iiamnulla alia specialis Regula ibiderii observata reperitur; dbnec sanctus
Aigulphus Liriiii abbas Regulam sancti Benedicti introduxil circa annum 661. Ut ut hsec sint, hoc untim
; ceitum est quod sanctissiinus monachorum Occidentaliiim patriarcha Benedictus ex hac sancti Macarii
Regula in suam plurima inseruerit, prout ctiilibet utramque Regulam altentius legeriti apparebit. Interea
prseter hanc suam Regulam triginta sat brevibtis, sed neTvosis capitibus constantem scripsit eliam ad mona-
chos instruendos epislolam hic insertam, in qua, stylo figuratp et ad Proyerbia Salomonis accedente, re-
periuiifur pauca, sed egregia prsecepta contra gulam, impuritatpm, ayaritiam etyanitatem. Existimant
npnnulli qusedam tartiinRegula quamin epistola ex-sanc.toHieronyraomutuata esse.
INCIPIT REGULA S. MACARII,

..'.Qui habuit sub ordinatione sua quinque milliamonacKorum.
I." Milites ergo Ghrisli sic taliter suos deberit corii- A quisqiie omnibus se inferiorem coiitemnat: Quiaqui
ponere gressus, charitatem iri sb perfectissimani $e exallat,:humilidbitui; et qui se iiumitialj exalta-
continentes, Dettm ex lota anima diliyere, el ex tolo bitnr (Luc. xiv).
corde, et ex totavirtutesua(Matx.w). IV. Prseceptuni seniorisi tit salulem suscipias ;
II. Invicem inlej. se perfectissimam sectantes obe- non murmurando ullam operam facias : non respon-
dientiam, pacifici, mites, nioderati, nori siiperbi, sionem contra prseceptum usurpes.
non injuriosi, non susurroiies, non irrisores, non V. Non te extollas,; atit liiagiiifices aliquam ilti-
verbosi, non prsesumptuosi, non sibi placentes, sed lem operam fecisse : non in acquirendo allquid lucri
Deb.cui riiilitarii ChristP : rion «lasplieniiani sectan- cpngaudeas, atit in danino contrisleris.
tes, nec. dicentes quidquam prseter quod bonum VI. Non te fanliliaritas ulla ssecularis trahat, sed
est: ad bbsequium non pigri, ad orationem parati, tota delectatio tua in cellula deirioretur. Cellanint
iri liurailitate perfecfi, iii" bbedielitiaprsecincli, in paraclisum habeas; fratres tuos spirituales ui ailcr-
vigiliis instahtes, injejunio hilares. . \ - nos cbnfidas habere parentes.
; III. i-NulIusse alio justiorem aTbitretur; sed iinus- VII. Pnepositum moriasterii tinieas ut dominum,
449 CODEXREGULARUM. — PARS I. REGULJE PP. ORIENT. 450
diligas utparentem. Similiter quoqueomnes opor- Aetne j\ avertas ocultim, aut inanem dimitlas paupe-
let diligere fralres, cum quibus etiam te confidisvi- rem:ne forte Dominus in hospite aut in paupere
dere gloriam Christi. ad te veniat, et vidBat te lisesitanlem, et contenma-
VIH. Non oderis laboriosam operam (Eccl.yn); ris; sed omnibus hilarem te ostende, et fideliter
otium quoque ne sectatus fueris. In vigiliis confe- "i;;'age.:'.;;
ctus, in opere justo affectus, ambulans quasi dormi- XXI. Passus injuriam taceas.Injuriam facere, non
tahs, lassus ad stratum luum venias; et cum Cliristo nosse, faclam posse tolerare. Non te inania sedu-
requiescere te credas. carit consilia, sed .niagis te Specialiter in Chrislo
IX. Cursumqtie monasterii super omnia diligas. confirma. Non tibi seslimes ulios proximibres paren-
Qui vero ssepiusorare voluerit, uberiorem inveniet les quam qui lecum sunt in cellula frati-es.
jnisericordiam Christi. XXII. Si ad necessaria requirenda e monasterio
X. Matutinoque dicto ita meaitationem halieant bini vel terni fratres, tales fiant, quibus
egrediantur
fratres usque ad horam secundam : si tamen nulla credilur, qui timorem Dei in se habere videntur,
catisa exstiterit, qua necesse sit etiam prsetermissa nonqui verbositatem aut gulam spectantur.
meditatione aliquid fieri in commune.
XI. Post horam vero secundam iinusquisque ad -g 1 XXIII. Ergo si qtiis de sseculo ad monasteriuin
convCrli voluerit, Regula ei introeunti legatur, et
opus suum paratus sit usque ad horam nonani, ut
omnes actus monasterii illi patefiant. Qui si omriia
quidquid mjunctum fueril, si.ie murmuratione perfi-
sicut dicit sanctus apie sustinuerit, sic digne a fratribiis suscipiatur in
cidt, apostolus (P/ti/. n). imonasterio. .
XII. Si quis autem niurmuraveiit, vel contentio-
XXIV. Nam si aliquam in cellula voluerit infeire
sus exstiterit, aut referens in aliquo contrariam vo-
luntalem prseeeptis, digne correptus sectindum ar- subsiantiam, in mensa ponatur corarh oninibiis fra-
bitrium senioris vel modum culpse, tandiuibsliiieat, tribus, velut Regiila contirief. Qiii si susceptus fue-
non solum de subslantia quarii inlulit, sed etiam
quandiu vel culpse qualitas-poposcerit, vel se pceni- rit,
tendo hunTiliaverit, vei emendaverit; ita ut cprre- nec de seipso ab ilia jtidicabit liora. Nam si aliquid
rion recidere. prius erogavit pauperibus, aut venietis in cellulam
ptus audeat usqtiam intulit fratribus, ipsi tamen non est licitum
XIU. Si quis frater, vel qui in oratorio surit, vel aliquid
, ut aliquid habeat in sua potestate.
qui per ceilulas consisfUnt, quicurique ejus errori
consenserit, culpabilis erit. XXV. Et si ex qualibet causa scandali postler-
XIV. Ad lioram vero orationis dato signb, qui tium diem iride exire voluerit, nihilpenitus accipiat,
noii statini prselermisso omni opere quod agitpara- C nisi iri veste qua veiiit. Qtiod si casu transierit,
lus fuerit, foras excludatur, ut erubescat; quia ni- nulltis liserediiim ejus adire debeat. Quod si imptil-
lril orationi prseponendumest. sare voluerit, Regula ei legatur, et confundatur
XV. Operam Deo dabunt singuli fralres tempore itirpitcr, et discedat confiisus, quia et illi a quo re-
fuerat'reciiata-.
qtio misssein vigiliis observandis fiunt, quando om- petit
nes eonveniunt, ne deficiant. Quicunque gravatur XXVI. Ergo ex qualibet catisa quis peccaverit
somno , exeat foras, non sc fabulis occupet: sed[ frater, ab oralioiie stispetidatiir et jejuniis distringa-
slalim redeat ad opus, qiio Convenitur. In congrega- tur. Qupd si coraro omnibusifrairibus prostratus
tione aulem ipsa ubi legitur, aures semper ad scri- veniam postulayerit, diinillaiur illi.
pluras habeant, el silentium observent. XXVII. Nam si in sua yoiuerit perseverare ne-
XVI. Hoc etiam altendendum fuit, ut frater quii quitia et superbia, et dicat : Hic ego durare non
pro qualibet culpa arguitur velincrepatur, patien- possuin , sed accipiam casulam meam, eteam, ubi
tiam habeat et non respondeat arguenti se; sedl voluerit Doroinus , quisquis defratribus eum hoc di-
humiliet se in omnibus, secundum prseceptum Do- xisse prius audierit,. reierat prseposito, etprseposi-
mini dicenlis : Qnia Deus hutnilibus dat gratiam,-. D tus abbati. Abbas Corani omnibus fralribus resideat,
snperbis aulem resistit (Jac. iv). Et, qui se liumiliat, et eum exhiberi jubeal, et virgis purgetur : et ora^
exallabilur (Mattli.iXlm). "'\ tioiiat, et sic ad communionem recipiatur. Utsi
XVII. Qui vero ssepiuscorripitur et non se emen- quissanenon emendatur doctrina, virgis purgetur.
daveril, novissimus in drdine stare jubeatur. Qui, XXVIII. Quod si casu quis Irater de monasterio
si nec sic quidem se emendaverit, extraneus ha- exire voluerit, nihiipenitus accipiat, nisi in notatis-
heatur, sicut Dominus dixit : Sit tibi sicut etlinkus1 sinio veslimento, et extra communionem infidelis
et publicanus (Matth.xsm). ; discedal. Nam quieti et pacifici excelsum diripiuht
XVIII. Ad mensam autCm specialiter nullus lo- regnum, et filii computantur iAliissImii(Matth. v),
quatur, nisi qui prseest vel qui interrogatus fuerit. et preliosas splendidasque accipient coronas: filii
XIX. Nulhis se in suaperilia neque in voce exal-- autemtenebraruniinexterioraibunttormenta.Super
tet, sed per humilitatem et obedienliam lsetetur ini queni reqUiescam,dicit Dominus, nisi super humilem,
Domino. et auielum, et trementem Sermonesmeos (Isa. LXVI)?
XX. Jlospitalitatem sectantesper omnia (Rotihxu),, XXIX. Qttsirla et sexta feria qui jnfringunt jejiK
,m S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 4S_»
niura, Judse sestimantur participes, qui Christum A fides prpbata fuerit, qui ad uliiitatem et necessita-
tradidit. lemiilpiiasterii faciat quod poterit facere.
XXX. Illud etiain attendendurii fuit, ut intra mo-
nasteriuni artificium non faciat ullus, nisi ille cujus Explicll Recjula sancti Macarii,
EPISTOLA BEATI MACARII

Data ad monachos.
liignorurti copia ingentem excitat flammam : fflul- gligit: nihil possidens monachus post opus modera-
titudo atiteni escarum efflittit concupiseentiain. Pes- tum orationibus et lectiotiibusvacat. Avarus mona-
sima concupisceiitia escarum et inobedieritia gene- clms thesauri--al sibi iram in die ultionis : niliil
rat mortem. Indigens veiiter in oralionibus Vigilan- possidens monachus thesaurizat in coelo, et dabit
tiam prseslat, et coronam animse acquirit; repletus laudem cum angelis Deo. Glorialio monacbi, pafien^
autem, somnum inducit ^ravissimum. Qctilus gulosi . liaiii: tribulationibus ejus. Gloriatip monachi, Tonga-
convivia scrulatur, octilus autem sapieritum medi- nimitas cum charitale. Gloriatio monachi nullas, res
tatur continentiam. Eormidolosus niiles horrescit prsesentis vilsepossidere. Glorialio monachi, vigilise
ad tubam, quse bellutii sigmfieat, et gulosussi abs- et fielus in orationibus. Gloriatio monachi,- mansue-
tinentiam prsedicantem audierit, non lihenter au- tudp et cordis silentium. Gloriatio roonachi, quando
scultat. Flammaetini marcescit, elucescit ileriim si Doroinum extoto corde dilex.erit, etproximumsuum
acceperit ligntim ; et iibido sopita rursum crescit in lanqtiam seipsum. Gloriatio monachi, abstinentia
satiirilate. Non miserearis corpori;, si lassitudine escaruni et a mtiltiloquio linguse. Gloriatio moiiachi,
defecerit:, equus coiisentieiis indigeiis eprpus nec quanrloprdisimum suum sicutseipsumpatitur.Gloria-
ascensorem dejicit unquam. Concupiscentia gplse tio monachi, quando verba ejus operibus consonant.
,maler est libidinis. Oleum nulrit lampada lucenisej Glorialio monachi, qtiando in loco suo perroanef, et
et ignem reaccendit confabulatio mulieris. Facies huC illucque non vagatur, Gloriatio monachi,- lori-
mulieris sagitta est tniculenta; infigit vulnus in ganimilas. Sicut lampas in locp lenebrosp, sicut spl
-animani, Ut venenuin fuge confabulationem mtilie- radians, sic monachus roente sobria et porde pervi-
ris, si castus esse volueris': absconsum namque in Q giii in lempore salutis suse. Sicut pondus salis de-
eis est veneimm bestiarum neqtiissimum. Magis ap- primit virum infirmum, sic somnus monachum.
propinqua igni ardenli quam-mulieri novellte. Cum Sicut spiiise et tribuli agro opimo, sic et cogitatio-
sis juvenis, fuge impetum libidinis et confabulationes turpes pessimse in corde monachi. Sicut tinea
nem miilieris. Qui repleverunt venlrem, et promi- exterminat yestimentum , sic distracliones animam
seruht castitatem, sibi mentitiiitur. Fornia pulchri- monachi. Noli te dare ad colloquium mulieruro, ne
luditiis pejus quam procella subfflergit. Species ilas separalus a regnb Dei, et ne yelis dicere : Lo-
mulieris si semel mentem cohtriyerit,. etiam ipsam quar cum muliere, et mundus sum. Monachus sa-
mentem contemnere perstiadet. Ut eniro si paleis piens siiis ihaiiibus operattir, et victum sibi qtioli-
remoretur igriis, excitat flammam, sic memoria mu- dianuni acquirit, et lucratus estorationes etjejunia
lieris peimanens succendit concupiscenliam, Ut sua; si autem ab alio acceperit yictum , quid pro-
eniro cumulata navis undarum ictu obruitur, sic dest quod pral el vigilat? Sicut mercenarius malus,
multa possidens monachus non salvabitur. Nihil ntidtis -evadit; quia. scriplum est : melius esl clare.
possidens tiionachus athleta insuperabilis i tiihil pps- quam accipere (Act. xx), Qui legis, intellige in.Do-
sidens monachus cursor levis, velociter ad bravium miiio semper." i
vocatioriis pervenit. Avarus monachus operari ne-: D BxplicitepistolabealiMacafii.
SANCTI P iCHOMII
- ":"' ABBATIS"TABENNENSIS
EiGCLA A» MOHACHOS, PRICEPTA, EPISTOli.

(Videhujusce Patrologics lomum XXIII, col. 65.)
SANGTI ORSIESII
"' -
.'.,,.- ABBATIS:TABENNENSIS
DQCTRTNA -BE INSTITUTIQNE MQÂCHQRIJM.
DE S. OBSIESIO EJUSQUE REGULA SITE DOCTRINA MONASTICAYETERUM TESTIMONIA.

; Auctor Vitm S. Puchomii, '
cap. 55. |
Petronius paucis diebus totam fraterriitatem gubernans et hic in pace defunctus est, relinquens post se
mrum iusltrm et acceptum Deo Orsiesium noniitie.
,455 CODEXREGULARUM.— PARS I. REGULJ-PP. ORIENT. m
GennadiusMassil., Illust: Scripi.cap. 9.
Orsiesius mouachus, amboruro, id est Pacbomiiet Theodori collega, vir in sanctis Scripturis ad per-
fectum iostruc.us, composuit librum divino condilum sale, totiusque mpnasticse disciplinse instrumentis
coiisiructum : et ut simpliciler dicani, totum pene in eo Yeius et Noyuni Testanientum compendiosis tlis-
serfationibus, juxta moiiacborum duntaxat iiecessitateni, invenitur expositum : quemiaraen Vice lestamenti
prope diem obitus suis fratribus obtulit. < .
Saiicius Benedictus Anianse abbas ssepius hanc Orsiesii doctrinam laudat in Goncordia Regularum. .
.— ——-— n —- ~ : i_i
OBSERYATIQCRITICA IN REGULAM SEQUENTEM
Habemus hic sancli Orsiesii doctrinam, merito a Gen.nadiolaudatam; quia illa divino condila sale totius
moiiasticse disciplinse instrumenta, tam supe.ipril.us quaniiiiferioribus scitu necessaria, comprebendit.
Quseproin.et Regula raonastica dici potest, utpote'compendiosis,.sed necessariisprseceptis ex sacra Scri-
ptnra collectis et lnonaclioruih usuiiapprime adaptatis referta. Erat atitem sanctiis Orsiesius dilectus sancli
Pachomii discipulus, a quo moriente conslitutus est Tabenriarum abbas, atque totius ordinis prassesgene-
ralis, quod oiiicium piissime per quenquennium peregit; sed deficientibus viribus sibi diilidens, tantam
niuiiacborum hitiltitudhiem posse rite gubernare, iri manus sancti.Tlieodori, discipuli etiam sancti Pacho-
mii, mtintis hocTesigriaivit: quo tandeiti fflOTtuoet illud anno 5(55reassumere coactus est. Denique sanctus
Orsiesius sCnio et laboribiis confectus sanctissimam animam Deo reddidit circa aiinum 568;, atque per
modum testamenti monachis suis reliquit lianc•doclrinam ascelicam, sive Regulam monasticam 56 capiii-
bus conslanteni, et eximiisi consiliis ' spiritualibus refertam, quam ex Grsecoin Latinum sermonem vertit
sauctus Hieronymus. . ...
mCIPIT DOGTRINA A.TQUE TRAGTATUS PATRIS NOSTRI

'
ORSIESIL
I. Audi, Israel, mandatavitse; aurlbus percipe, et A iradamur. Qiiando peccamus, non putemus Denm
intellige prudentiam. Quid est, Isrdel, quod in terrq conseiitire nostris peccalis, quia non slatim vindi.
inimicorutn es? Inveterasii in ierra aliena; commq- cat; sed illud cogitemus, quod ,cito exeuntes de saj-
cutcituses cum mortuis; comparatus es cttm his qui culo separabinlui in fuiuro a Patribus et fratribus
in inferno sunt, el dereliqnisti fontetri sapienlice. Per nbslris, qui lbctim victorisepossident. Quem et nos
liiarn Dei si ambutasses, forsitanjuibitavefis in pace. liabebimus , siillorum voluerimus caicare vestigia,
Disee ergo, ait, ubi est prudenlia iua, ubi esi forli- et illud attenderc, qupd apostolus Paulus hic quo.que
tudo cjlorimatque virtutis, ubi est inteUigentia, tiln sanctos a peccatoribus separat, et fradit
delinquen-
iex oculorum, eipcix. Qui invenit iocum ejus, et quis tesininteritumcarnis,utspiritus salvu$ fiat (I Cor.
v).
incjressus esi ad iliesauros illius (Bdr, m)? Hsec lo- Beatus liomo qui tiraet Dbminum, et quem corripif
quebatur Baruch propter eos qui in terraffl Biiby- ut emendetur, et legem suam docet eum, ut ambulet
lonis et iuimicorum suorufflducli sunt in caplivita- in mandatis ejus omnibus diebus vitse suse^
qui non
tem, quia noluerunt prophetarum siiscipere inan- miirmurat pro;peccato suo. ,
dala, et obliti sunt legis Dei, quse data iest per IV. Itaque el nos scrulemur vias nostras, et gres-
Moysen. Idcirco induxit Deus super eos poenas atque siisproprios dijudicemus; revertainurque ad Domi-
siipplicia, et captivilatis subdidit jugo :': erudieris ,B nuin, et ievemus ctim nianibus noslris corda noslra
ergo eos ut suos, et quasi pater filios eniendans,. in excelsum et in coelum : ut in die judicii adjutor
nolensque perire correctos, sed salvare cupiens per noster sit, et non confundamur cum loquimur inimi-
pffinitentiam cis noslris in porta, sed roagis digni sinius illud au-
H. Unde et nos apostolicorum debemus memi- dire : Aperite poiias, ut ingrediatur poputus qui cv>-
nisse verborum, qui ait :.Si naturahbus. ramis non " slodit-jiislUiqm et veritatem (Judit. xy). Cui. veritas
peperrii, nec nobis parcet (Boht.xi), et Dei prseeepta cordi esl, et qui possidet pacera, dicere potest:
coniplere negiigimus? IIccc omnia infiguris contiricje- Quia in te speravimus, Domine, in seternum. Recor-
bantitlis ':' scripta snni aulem ad~correpiigncm np- demur Dpmini, el Hierusalem ascendat super cor
stratn, in quos fines sceculorutnclevenerunt(I Cor. x), nbstrum. Ne obliviscamur illius hominis, de quo
Et illi quidem de urbe Judsetranslati sunt in urhem scriptuni est : Benedictus iiomo qui conftdit in Dp
Chaldseorum,in lerris mutantes loca : nos autepi si mino,,cujus esl spes in eo. Etit quasiMgriumfructife-
Detis viderit negligentes, in futuro sseculo amitte- rutri jiixta aquas, et ad humorem mittitradices suas :
niiiscivitatetii nostram; et lsetitiam'deserentes', fra- non timebit, cum mstus advenerit, hqbebitquefronden-
demus poenarum caplivitati, perdemusqiie gaudium tesrdmos,etin lemporesiccitatis virebil,,pomaspllicita
sempiternum, quod patres noslri et fratres laiboreIh- iG germinans. Grave eorhi omnibus, et homo e$t,et quis
slabili repererunt. cognoscit eum ?Ergo Doriiinusscrutans cordqet ienes,
III. Igitur non nos vincat oblivib,iriec patientiam ut reddam unicuiquesecundutrivias"suas (Jet. xvn).
Dei existimemus ignorantiam, qui idcirco suslenta Y. Memineiimus npslri, nec xontenmsimus de-
«t differt, ut ad meliora conversi cruciatibus non licla quse fecimus; el singula mandala Patris nostli,
4§5 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS - 456
et eorum qui nos docuerunt, corde sollicito pertra- A rimini, quod pingue est non immolastis, et quod ihfir-
ctemus : non solum credentes in Christo, sed et pro rriumest non confortastis; quod fractum est non licjs-
ipso patientes, et scientes illud de quo dicitur: Spi- stis; quod errabat non reduxislis; qtiod perteral non
ritus vultus nqstri Chrisius Doniirius (Thren. iv). Et qum$istis; •quod forte erai fecististabore deficere, et
alibi: Lucerna pedibus meis lex lua, etlumen semitis dispersistis oves meas, eo quod non haberent pastbres
meis. Etiteriirii: Eloquium Domini viviftcavittne, et, (Ezech. xxxiv). Propterea ipse Dominus veniet cum
Lex Domini immaculala , convertens gnimas. Man- senioribus et principibusi suis, et complebitur illud
datum Domihi lucidum, illuminans pculos:(Psalm. in nobis- : Exactores vestri deprmdantur.vos, et qui
cxvin). Et Apostolus, Lex, iiiquit, sancta, et manda- repetunt, errare vos faciunl (Isai. m). Quinmagis au-
tum sanctum, et justum, et bonum {Rom. vn). Qtise dire debemus : Beata ierra, cujus rex filius : ingenui
omriia intelligentes, digni erimus audire : Cum ceci- et principes tui in tempore comedunt in forlitudine,
derii justus non aiiidetur, quia Dominus $ustentat et noneonfundentuf(Eccl'.%),
tnanum, illius (Psqlm. xxxvi). Et iterum : Septies IX. Ideo, o homo,<Usque ad uriam animam, quse
cadet jnslus, et resurget (I Petr. m). tibi credita est, monere ribri cesses et docere quse san^
YI. Ntinc ergo, friilres, Deo agente palienter, et cta sunt, et teipsum bonorum operum prsebere exem-
nos ad poenitentiam provocante, de gravi sofflno B plum, et cavere qiiam maxime, ne alterum ameset
evigilemus, quia adversariusnosterf/uastteo rugieris <alterum bderis, sed et cunclis exhibeas sequalitatem :
circuit qumtens qUem devotet (1 Pett.v), cui acriter ne fOrte quem tu diligis Deus oderit, et quero tu ode-
resistendum est, et sciendum eadem etiam cerla- ris Deus diligat. Nulli erranti pro amicitia consentias,
mina nostris evenisse majoribus. Noii deficiamus l'a- et alterum premas, et alterum subleyes, et pereatlabor
borantes jacientesque virtutum semina, ul in ftituro tuus, Sedeulesiniocis iitiriiilioribus, ih qtiibus Pater
gaudia metere possimus, audiamusque Paulum do- jioster prsecipit penitus |non sedendum, caveant
centeffl : T.u autem qui servasli doctrinara, eruditio- prsepositi doraorum, ne forsitan quilibet unus ex
nem, studium, patientiam, persectitionem, et san- fratribus prseposito injuriam fecerit, et iratus ille
ctorum exeroplaisectantes.permanearousin eo qubd discernat ac dicat :;Quid pausse habeo ad hominem
coepiirilis,haberites piihcipem et perfeclorem Jesiim- contemp-orem ? Faciat qubd vult, ad me non perti-
Intelligamus comaro capitis nostri in via, ut sit un- net; nec eum mpneo, riee errantem corrigo, sive
gueritum in barba nostra, ut ad oram perveniat ye- salvetur, sive pereat, ad nie noh perlinet. Ohomo,
stinienti,iut possimus implere uiiiversa, quse scripta quid hsec loqueris? Inteiiige qup furpre supereris et
simt(iPsalm.!cxxxii). ; :-; . odiuni occupavit cor tuuin, ut magis luo vitio quam
Yll. Quapropter, 0 dUces et prsepositi monasterio- ^ sab peccato frater pereat; cui debes Ignoscere, et
Tum ac domorum, quibtis crediti siint homines, et eum suscipere pcenitentem, ut possis illtid evangeli-
apuciquos inyeniuntiir T, sive E, sive A, ut in com- cum dicere : DimiUenobis debilanostra, sicut et no$
mutie dicam, quibtiS crediti sutit hpmines, singuli dimitlinius,debiioribus,noslris(iMuith>.yi). Siergovis
cumiurniis suls Cxspectent Saivatoris adventum, ut ut Deus peccala tua tibi dimittat, et tu dimittefra
conspectui illius brnatum armis'.exercitum prsepa- tri luo quidquidillud est quod in le peccavit, memor
rent. Ne refrigeretis eos in carnalibus, et spiritali.a illius prsecepti: Ne odetis ftatrem tuum in cotde
non tribuatis alimenta. Atit rursuni.doceatis spiritalia, tub (Luc. xi). Et Salomonis ropnentis zSuscita citietn
et in carrialibus alfligatis, in escis videlicet atque tuum pro quo spopondisti (Prov. vi). Et iteruffl :Ne
vestitu. Sed et spiritales et carnales cibos pariter cesseserudifepatvulum, sienim virga percusseriseum,
tribuite, ef ntiHariidetis eis;occasibnem negligerilise. nbn morietur (Prov. _xx.ni).Moysen quoque ausculta
Aut qtise estista justitia, ut fratres "labore aflliga- dicentem : Correptione corripies proximutn tuum, ne
mus, et ipsiotio yacemus? aut eis jugum impona- habeaspeccatumproeb (Levit. xix). Neeveniat rursum
mus, quod ipsi ferre noti possumus. Legimus in illuil Salpmonis : Qui non prmdicil filiq, ut se custo-
Evangelio : Qua mensuta mensi fuetitis femetietur JJ diat aperdilionibus,velociterdi$solvetur (Prov. xix).
vobis (MattTi.vn). Unde et laborem et refrigeria cum X. Omnes quibus fratrum cura commissa est, pa-
ipsisiiabeamiis communia, nec discipulos servos pu- rent se.adventui Salvatoris et forinidolosotribunali
temus, et illorum tribulatio sit noslra lsetitia; ne ejus. Si enim pro se ipso reddere rationem plenum
evangelicus nos cum Pharisseis corripiat: Vmvobis est discriminis ac timoris, et quanto magis pro alle-
legisperilis,qui ligatis oiiem imporiabilia, et impbnitis rius culpa subire cruciatum, et incidere in riianus
e'a super liumeros liominum, ei ipsi nedigito quidem Dei yiyentis? Nec possumus obtendere ignorantiam,
audetisatiingefe.XMatili.^xm).: cum scriptum sit i.Omne factum Detis adduceiinju-
VIII. Siitit aliqui attendentes semetipsos, ut vi- dicio, in omnibus qum neglecta sunl, sive bonum, sive
ventes juxta matidatumJ Dei sibi lpquuntur, et di- malutn (Eccl. xn). Et in Apostolo leginius :, Omnes
cuiit: Quid mihi est cum aliis ? Ego vero ut serviam nos oporlet manifestari ante ttiburialChristi, ut unns-
Dep, et maiidata ejus impleam, non ad me pertinet quisque recipiat pro eo quod qperatus est, sive bonum,
quid alii faciant. Hoc Ezecliiel corripit dicens : 0 pa- sive malum (II Cot: v). Isaias quoque diem constitu-
stores Isrqel, nunquid semetipsos pascunt pasibres? tam significal, in qua judicalurus sit Deus orbem
ttorine oves paScuqi,'Eccelae comedistis, et lanis bpe- terrse in justitia, dicens : Eccc dks Domini insana
4*7 CODEX REGULARUM. — PARS 1. REGUL^SPP. ORIENT. AKS
bilisvenitfuroriselitcc,ut ponat otbemtertmindeserto, A rint in homine Dei, qui non solum sollicitus est pro
et perdcitpeccatoresdeeo(hai.m). Scimusquia oniiiia omnibus ecclesiis, sed languet cum languentibus, et
quse in lege scripta sunt, et prophetarurri nobis vati- omniuni sustinet passiones. Caveamus, ne per no-
cinia prsedixeruntj sanctus quoque PateT noster eru- stram negligenliam aliqtiisscandalizetur.et corruat,
divil, nos Csseretinendos et reddittiros ralionera de efobliviscamur verborum Domini Salvatoris, qui in
singulis, quare non fecerimus ea, aut negligeritiusfe- Evangelio loquitur: Patet,quos dedistimihi, noriper-
cerimtis. Loquiturenim cui traditum esta Patre omne didi ex eis quemquam (Joan. xvn). Nullam anitnam
judicium,etveritas erudit yeritatem: Nonputetis quia contemnamus, ne quisque per nostram duritiem pe-
ego accuso vosad Palrem; est qUivos accusel Moyses, reat. Si enim aliquis propter nos fuerit mortuus,
in quovossperatis. Si enimcrederelis Moy$i, credere- anima nOstra pro illius anima teuebitur in reatu.
tis etmihi: de me enim illescripsil (Joaii. iv). Quod quidem etPater rioster indesinenter nobis so-
XI. Ex quibus omnibus discimus , quod opOrteat lebat inculcare, el monebat, ne illud eloquium im-
nos stare ante tribunal Chrisli, et de singulis tion pleretur iri nobis : Singuli opprimunt proximum
solum operibus, sed el cogitatiotiibus judicari: et suum : et iterum : Siinvicetn mordetis el devoratis,
posl rationem vitse nostrse, eliam pro aliis qui nobis videte neddinvicem consumamini (Gal. v)\ Ex quo
crediti sint reddituros esse similiter ralionem. Et " apparet quod qui alterius servat animam, custos
hoc noti solum de Prsepositis domorum audiendum animsc suse sit.
est, sed et de monasleriorum principibus, et de sin- XIY. Sed et vos qui secundi estis monasterii,
gulis fratribus qui reputantur in plebem : quia primos vos exhibete virlutibus, ne quis vilio vestro
omnes invicem debent sua oiiera portare, ut adim- pereat. Ne incurratis in illud opprobrium in quod
pleant legem Christi (Gal. vi), et audiant Apostolum incurrit ille quicomedit et bibit cum ebriis, et rion
scribentetii ad Timotheum':' 0 Timolhee, depositum dedit in tempore suo conservis^ cibaria : Etveniel
ctistodi, devitansprofanas vocum nbvilates, ct profes- Dominusindie qua non sperdt, et in Itora qua nescit,
sibnem falsi nominissCieniim(I Tim. vi). Et nos lia- ,ut dividat eum, et ponat parlem ejus cum hypocriiis,
bemus depositum a Dep traditiim, coiiyersatione ubi fletus et stridor est dentium (Matlh. xxiv). Ne
fratrum, pro quibus laborantes et exspectamus fii- quos apprebendat e vobis similis cOndemnalio, sed
tura prsemia : ne forsilan dicatur et nobis': Dimitte oum tempora verierint refrigerii mereamur audire:
popultim islum, ut abeat (Exod. v); et traditiones Euge, serve boneet ftdeiis : qtiia super modicumfuisti
Patris noslri desererilibus ingeratur : Qui habent le- fidetis, supra multq 1e constiluam, intta in qaudium
gem non noverunt me, pastores egetunt impie in me n Pominilui (Luc. xix). V
(Jer.ii). Unde alios corripil dicetis : Ego dedi licere- XY. Yos qupque Prsepositi domorum singularum,
ditatem tneam in manu Itia, lu aulem non dedisli ad respondendunt pmnibus qui a vbbis
ullam misericordiam : senes aggravasti jugo (Isai. parali estpie
et nos non sohim vernm etiam exiguritrationetii super ea fide quseinvobis est.Mbnete
XLVII), Q uod audire,
necesse est : enim eosqui inordinati sunt; consolamiinpusillanimes; sus-
ititelligere qui ignorat ignorabi- tinete iniirmos;
tur. Ef.In alioioco seriptum est : Quia tu scicntictin palienfer agjte ad orones, ef audite
et nesacerdolio Apiostolumiiioiientem : Et, vbspalres, nolite ad irqtn
nieamrepulhft, ego repellam te;, fun- ;
mihi ' '::".' provocarefilibs vestros, sed'enutrite illos in discipiina
gatis (Osemrv). et et
XII. Itaque, fratres charissimi, qui Cfjenobiortini qdmonitioneDomini (Ephes. vr), sciloie quia cui
datuin est, plus qumretur ab eo; ei ciii plus credi-
vitam et prsecepta.seclaroini, state in arrepto semel plus
ium esl, amplius exigetur (Ltic. xn). Nee lantum ea
et ut
proposifo, imple.e opus Dei, Pater, qui primus illa qtiseproximis,
instituit cbenobia gaudens pro nobis loquatur ad considerefis,quscyobis prpsint, spd
et impleatur in vobis Scriptura dieens i Quiavos se-
Dominum : Sicut tradidi eis, sic vivunt. Quod idem
utUitatem domus $um, idcirco
et Apostolus adhuc in corpore constitutus loqueba- quimini unusquisque
continebitcminmrotemsuum,.etteira non dabitfructus
tur':: Laudo autem vos, quod in omhibus tneininistis1)
suos, quoniam ingravastis contra ine serihbnesveslros
mei, el sicut ttadidi vobis tiadiliones meas custbdi- et alibi; Quia non fecistisuhi ex mi-
stis (1 Gor-.xi).-''. '< -""'."' (Reg. i)...Dicitur
• XIII. Et vos ergo monasterioruro principes,- es- nimis meis, nec mihi fecistis (Matth.xvf).
stote splliciti, et adhibele ouroem purampro fra- XYI. Ssepius dicam, et eadem repetam : Cayete
tribus cum timore et justilia Dei: neC abiitamini ne alios diligatis, et alios oderitis; ne hunc susten-
potestate iin supplicia, sed exefflplum prsebele vos tetis, et iliuiii negligatis; et cassus inyeniatur-labor
cunctis el subdito gregi; sicut et Dominus nosterin vester, et omnis sudor pereat; Ctquarido exierilis
omnibus exemplum seprtebuitjqUi posuit quasi oves ê corpore et de mundi hujus turbine liherali, porr-
fam!lias:ut misereamini gregi vobis credito, et roe- tum vos putaveritis quietis intrare; tunc iriveniatis
minerilis apostolicse sententise, in qua ait : Nihil injustitise riaufragia, et in qua mensura mensi estis,
subtraxi, utnon anituntiareirivobis omnem volunla- remetiatur vobis ab eo qui personas in judicio non
tem Dei. Et iterum : Non cessavi deprecando unum- accipit. Si quid mortale, aut a.iquid turpitudinis ob
quemquevestrum, etdbcendo vos pubiice (Act. xx). negligentiam Prscpositorum in dohiibus comniissuni
Yidete quanta viscera et quanta misericordia fue- fuerit, post illorum proprisi supplicia, Proepositur»
'. MS' -
PATROL. CIII.
'
IW S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSiS 460
quoque reus tenebitur crirainis :.'quod nobis semper A XIX. Sed et vos omties fratres, qui stibiecti estis
sancta; memorisePaler noster solebat ingerere. per ordinero liberse servitutis, habetole accincios
XYll. Quamobrem cum omni catitione et sollici- lumbos vesttos, el qrdentes lucernus in manibus,
tudine singuli commissum sibi gregem custodiant, et similes .servbrum. qui exspectant dominutn suum ,
imitentur paslores de Evangelio, ad quos non dor- quando revertatur de nupliis, ul cum venerit, et
mientes, sed vigilantes venit Angelus Dei, et Salva- spulsaverit, statim ciperiant ei. Beali servi\ quos ve-
toris eis amiuiniayit adventum (Luc. n). Qui etipse niens Dominus invenerit -vigilantes(Luc.-xi). Sicet
loquitur,: Paslot bonus cmimatn,suam ponil pto ovi- vobis fiet, si ipngus'lahor lassitudinem iion operetur
bussuis: qui auiem mereenarius est, non esl pastor, in vobis, vocabiminiad coelesie conviyium et angel.
el dimit- ministrabunt vobis. Ilse siint repromissiones custo-
cujus non sunt oves, videt tupum venientem,
lit gregem, el fugit, et lupus rapit eiim, aique deva- - dientkim inandata iDei, et ista prsemia futtiroruro ,
stat; q.uia mercenarius est, et non~ad:eumpertinet de Gdudele hiDomino; tiirsum clico,gaudete (PhU.nT).
pvibus(Joqn:?a\). ,De bonis auteni pastoriibus Lucse Subjecti PalribtiS ctitii Omni 'Obedientia; <sine:mui<-
scribit historia -. Erant autem pastores observantes, ltitirationibtis, et cogitationibtis variis, •simpliciiatem
et cuslodientes vigilias nqctis super cjrecjemsttum;,ct atiimsead boiia opeia perferentes, ui pleiii virtiiii-
Domini venit dd eos, el gloria Peicitcumful- B bns et timore Dei, digni efficiaiiiiniadoptibne Dei.
angelus
$it eos, etthnuetunt limote macjno; dixilque eis ange- Arripite, scutum ftdei, in qm possiiis oinnes sagiilas
ius: Nolilelimere: ecceenimevahcjeliiovobiscjauciiuin diaboli ardentes reslinguere>, et gladium Spirilus>,
hodie vobis quod est verbum Dei (Ephes. vi). Eslote prudenles
magnum, quod erit ommpoputo : quia est
natus Sulvatqr, qui esl Christus Bominuslh civitaie sicutserpentes, ,et simpiices sicut columbte "(Matih.
David. Et jiujus tei signumetii vobis/trivehieiisinfah- %). Audite Pauiuffl loquentem : Filii, obedile.paren-
tem panttis hivolututn et positum in prcesepio(Luc. ii). libns (Col. in), et possidetc •salutem aniiiiarlim ve-
Num illi sbli eptemporepascebatitoves.et perdeser- slrarum,pereos qui yobis prsepositi sunt. Et in alio
tum seqtiebanttir gregem? Sed quia soli eratit splli- qtioque. loco scriptum est: Acquiescite pfincipibus
-lu-
citi, et paturalem iibctiuiii somnuni irisidiaht.iiiiii , vestriset subjicimini, quiaipsi vigilant pro dnhnabu*
audire merue- wstris, ralionem reddenies pro vobis {I Got. ni).
poruni timor superabat, idcirco priini
,runt, quod inyicirio sit : at Hierosolyrha dormienS -Et semper illudtimete', quodidem ApostolusToqui-
ienorabat. Uiide et David dicif : Eccenon dorrniet; tur : Templum Dei estis, el Spitilus Domini hiibittit
cusibditlsrael (Psal. LXX). l taque et vos ctiffltre- in vobis. Si quis anlem tr.mplum Dei violuverit:,
qui
more et timore vigilate, operarites veslrsim saltitem, •-' disperdet illum Deus (Ephes.w). Et iterurti: Noiiie
e't scieiites qtiod iiriiyersitatis Dpmirius, per quem "cbritfistareSpititum sanctum Dei, iri quo $ignatiestis
omtiiscs.ro receptura esf quidqiiid operata est, pPst hidiemtcdemplionisjuslijucticii(Ibid-:);
resiirrectionem solis aposfolis appartiit, et dixit apd- XX. Servate pudiciliaro corporis vestri, ut sitis
stoioruii priiicipi, Petro ::Smion Hkiihh, diligis irie hortus conclusus, fons signaius (Gan.. vi). Qui eriirh
liis? Respohdiiei: Dohiihe, lu scis quia ego di- natus ex Deo -lioripeccat, quoniam seirien illius in
plus thebs. DiCit eo "permanet (1Joart. m). Idem JoaiincS loquitur :
iigb ie. Dicit "ei:'Je$u%: "Pasce agtios
ei furstim seetihdb :'Siinon Jbannis , diligis hie? Scribo vobis, juvenes, quoniam 'fories Ssiis, et senno
Respbndit ei': Etidm, Dbmirie, iu scis qtiia dUigam Dei in vobis 'permanet, el vicislisnialignutn (IJodn.
te. Bicil ei: Pasceoves nieas (Joqri. xxi). TerliO pne- ii). Gum et vos viceritis iriimicum, Deovobis prte-
hobis "libc bente auxilium, tunc et ipse dicet: Etiam:eos de
cepit ut pasceret "bves: et inilib pmhibUs
injuhxit 'ofliciurii, ut 'îfigeniet.'^s*(.aiiiu^''(.^6_!''S&6iinferno ; et redimdmeos >de•mbrtc •VMesf, ihbrs,
mini, et iii die visiiatibriis. ejtis pro labbie ac cti- cohiehliotna?ubi:esl;mofs,siimuliisluus(Osem,"km)\
'stodiia reciplaihus, quse ribbis in Evaiigeiipprbtoisit Si veromorlem devorabimus <, superabiinus eam:,
dicenss?Pqiet, "iioloutib'i sum ego,et 'isitsiiitmecum. et dicetur nobis: Jfors ei nequaquum dbmihabitur
Et iterurii : Vbiegb sunt, ubi et triihistei Mehs "efit rj (_Rom.vi): quoniam roors, qua peccato moilui-semel
(Joan. xii). Bespiclarousad proriiissa'etadprSeTiiia sumus, in nobis mortua est, et vita, ijua iiiChristO
crediili, facilius biririem perfeia'i__iiis iabtiielri, 'arii- vhimus, semper vivimus (Rmn. vn). %ti eniiii in
KulhiiieS Sictit 'ainbulavit ipse Dbtiiinus, qui pro- carne <m'orilur,justificabitur a peccalo. Ncquaquain,
liii^sor est ^rsemiorurn: tiltravivamus in desideriis hominunr; sed reliquam
XVIII. YbSfquoque qui securidi «stis singularum yitam iti voluntate Dei expleartius. Quitimetis Do^
ii61i0i*uimvhumilitatem sectairiihi et modestiam, et minum armate vOscastitate,! nt audire <mereainini:
slrigulk"praeeeptaimajoruro vitse communis Tiormam Vosautem nonestis ihcarne, tedih $pitiUi(Ibid.).
piitkte, Ilt inilliscoriservandis vestras servetis ani- Et scitote quod perfectis perfectatribuarittir, et-iria-
riias, Ct Similessitis ei qui ait.: Anima med in tha- Pibus leddantur irianisr, juxta sermonem Evauge-
iiibus ineis semper ^Psdl: cxvm). Filius glorificet; iicunr:Quihabet,:dabitureifet aburidcibii; quiaUteiil
Patrem, et lsetaniinl fructibtis vesfris : quia absquei non iiubet,,et qttod videbcituf habere, miferetiir ab
operibus et fructibus nullus Bamini socielate iseta- eo (../«?(.;iv). Iniitemur virgines sapierites, qtiseculn
bitar : ut cum habueritis fructum in Domino, ipsoi sponsb flialamum ingredi riiertteruiit, qiiieiiabebatit
hserede et cohaeredepotiamiui. in vasis suis et laropadibtis oietimboiiorum operum;
4.61. CODEX REGULARUiM,— MRS 1. REGULÊ PP. ORIENT. i AfiS!
Porro stultse virgiries clausam thalsimi januam repe-- A vestra (Luc. xvi); fratribus laboranlibus, et jejuniis
rerjint, quia an.te niiptias parare sibi oleumnoltie- et continentia, et incessabili iabore- .sudantibiis.
runt (Malth. xxv). IIwc in figura cdnlinapbant illis; Idcirco videte eos in gaudip atque lsetitia, qui reli-
scripta sunt enim ad cotrectionemjwslram (I Gor.x), querunt iirsesentem viiam, ut futuram conspque-
ot-evilemus vetera, et servemus prsecepla sapientis, reritur : vos autem in squalore sic tormentis, et
qui ait; Fili mi, si sgpiens fuerit cor tuum, lceii- miseria cpnstitutos, quia; noiuistis evangelicuin au-
"ficabiscor nieum, ei commemorabunt labia fnea ser- dire sermonem, et Isaise .contempsislis verha dicen-
tnonestuos (Prov. xxm)", si tamen recti fuerint. Et tis : Eccequi serviunt mihi, cpmedent, vo$ autem
iterum : Non mmiiletur cpr tuum peccaiores, sed in esurietis. Ecce.qui serviunt mihi", bibent, vos autem,
timote Dci esle lota die, et Dei cullum observa ju- sitieiis. Ecce qui serviunt nlihi, exsultabunt, et vos
giter(Prov.%\m). ': ,, clgmabilis.propter dqlorem cordis vestri, et.ob contri-
XXL .Yigilemus attentius., et sciamus quod ma- iiqnem spiritus ejulabitis (Jsail LXV).Audistis omnes
gnam nobis Deus prsestiterit gratiam pef Patrem beatitudines Scripturarum, et noluislis suscipere
nostrum Pachomium, ut reiiuntiaremus . sseculo ; disciplinani. '...:
et omneffl sollicitudinem mundi, et curas reriim . XXIH. Ideo, /ratres; sequales simus, a mininio
ssecularium pro niliilo poneremus. Quse_i)obispccaT "usque ad maxinium, tam diyes quam pauper, con-
sio relicta est, ut habeamus qiildquarii proprium a cordia' et humilitate perfecti, pt de vpbis qiioque
funiculo usque ad corrigendum calceanienti; cum possit dici: Qut multum, nqn abundavit; qui patum,
habeamus Prsepositos, qui pro npbis ctim timore et non hidiguit (II Cpr. vm). Ne quis suis provideat
tremore solliciti sunt tam in cibo, et vestiiu, et deliciis, cernens fratrem in paupertate et angustia
corpusculilanguore, si.forte obvenerit, ut in nullp constitutumêt dicatur eiilludpTopheticum : Nonne
"
timeamus, et per occasipnem carnis ariimseemolu- Dem.unus creavit vos? Npnne Putetuhus omnium
ineritaperdamus? Liberi sumus, jugum de cervicibus; vestmin ? Quare dercliquistis unusquisque frqtrem
nostris mundanse servitutis abjecifflus; cur rursum suum, ut abominqbile facerent testamentum pattum
volumus reverli ad vomilum noslrum, et aliquid vestrotum ? Detelictus est Juda, sed abominatio factg.
habere titide solliciti simus, et quod perdere metua- est in Jstael (Malac.w). Quapropler juxtaillud quod
mus? Ad quos usus superfluum palliolum, ant epulse Dominus atque Salvator prsecepit apostolis dicens.:
Iautiores, auf melior ie.ctus ? cum oronia ,in com- Mgndatum novum do vobis, ut diligatis invicem,
mune sirit prseparata, et nihil cruce Ghristi durius sicut: et.ego dilexi vos : et in hoc $cieli$,,quod veie
sit, juxta qtiam viventes Patres nostrl sedificayeruiit rt discipuli. mei estis (Joan.xm); nos invicem amare
nosi super fundanientum apostolorum et propbela- debemus, et- ostendere, quod yere simus faimili
rum, et evangeliornm disciplinam, quse angulari Domini Jesu Cliristi, ot filii Pachomii, et discipuli
continetur lapide Doniino Jesu Ghristo (Ephes. n): coenobiorum,. ,.'....,
quem seqiientes de mortifera altitudine ad vitalem XXIY. Si Prsepositus donius; aliquem corripuerit,
descendimus huroilitatem, diyitias paupertgte^mu- ex fratribus qui sibi s.ubiecti sunt, eriidiens eum in
tanles, et delicias siinplici cjbo, timor^ Dei et cupiensiab errore corrigere, et alius
XXII. Nolile, obsecro yos, oblivisci semei arrepti voluerit pro eo loqui, et eiiffl deferidere, subvertens
propositi, et Iraditiones Patris nostri scalas putemus cor illius; qui hoc faeit, peccat in suam aiiimam,
ad coelorum regna tendentes. Ne desideretis -quse quia subvertit eum qui corrigi poterat, et consur^
ante calcastis. Sufflcit nobis habere, quod IiOmini genlero dejicit in terram, atque ad roeliora tepden-
satis est, duo levitonaria, et alium altrituro, et pal* tem mala persuasione decepit, errans ipse, el alios
liolum lineum, duos CuculloSi zonam lineam, galli- errare faciens. Huic illud aptabilur congruenter :
cas, pellem, et virgam. Cui niinisterium aliquod et Jmqui potum dat proximo suo $iibvetsioriemturbi-
dispensatio est credila monasterii, et si ex ea iucrum dam, et inebrians eurii (Ilabac. u). Vm qui errcire
faciaf, sceltis putetur, et sacrilegium quidquam Cx-jryfacit: cmcurn in vici (Deut. xxvn). Qui scandalixat
ea contingere et iti propriam vertere requieni,.quasi quempiam de liis, qiA credu-nt Deq, expedit ei ut
despiciens eos qui non habent et felicr paupertate appendatur ei mota asinariq super collum ejus, et
sutit divites : utnon solum ipse perierit, sed et prmcipitetur in mare (Mdtlk..xvin). Quia subveiiit,
cseteros provocet ad pereundum, Et illi quidem qui Ut diximus, sublevantem se, et obedientem transtu- -
incurvaverunt cervicem suam, et cum omni humili- litâd superbiam, et eumqui in dulcedine charitatis
tate et afllictione lugentes atque plangentes in prse- poterat ambulare, eonvertit in aniaritudinera ; et
"SeniiarumplacuerUnt Deo, eum de corpusculo islO snbjeclum legib.usmonasterii, malis consiliis depra-
exierintj dticentur, et accmiibeilf cum sanctis pa*- vavit, fecifque odisseepm,, et contristari contra
tribtis Abraham, Isaac, et Jacob, prophetis, et illiim, qui ;eum docebat Domini disciplinam ; lites
apoitoli-i, et Consplatione digna fruentpr, sicut et ferensifiler fratres afque discordias,, et npn tinieng
LazaTUsfruittis est iri simi Abraham. ijur aulem illud quod scriptum est: Tu quis es, qui judicas
vixerunt iri cosnobio, efde commuhi in suos aliquid uiienutn sermnv?: :S.uo-dominq:slqif:aut:,e"gdit. Slabit
averteruilt «stis, vse eis cumde corpore exierint, autem^. pblens est autem:dominns rursum stgtuere
dicetur illis : Mementote, qiiia recepislis bona in vita illum (Rom. xiv). Considera quid dixerit: Polens est
' S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS
m 464
autem Dominus slatuere illum. Noii ilie potens est, A . titus, dicat in corde suo : Quando moriar, tunc dono
qtii verba Domini prseierit. _ fratribus quod habuero. 0 stullissime hominum, ubi
XXV. Unde, fratres, magnopere deyitemus ali- hoc scriptum invenisti? Nonne omnes sancli ser-
cujus mentem subverlere contra doctorenl et itioni- . vientes Deo slatim omnem sseculi sarcinatii depo-
forem suum; et meminerimus Scripturse dicentis : suerunt ? Nonne in Actibus apostolorum, omnia quas
Libera cbr tuuth a malitia, ut salveris (jer. Iv). habebant ad pedes apostolorum deferebant (Act. iv) ?
Nec pro obedientia superbiam et contumaciam in Autquomodo poteris morluus justilite induere ve-
eordibifs nostris inviceffl seminemus. Qui enim timet Slimentum , qui illud vivus habere non meruisli ?
Dominum suum, si videriti fratrem suum errare et Quare oblilus es illud, quod scriplum est: Quod
labi, magis debet monstrare quse sancta sunt, et ' seminaverit homo, hoc et metet (Gal. yi); et, Vnus-
fectum iter ostendere, tit cum omni castiliiteet quisque recipiet, juxta quod egit (Ephes. vi); et,
tremore Dei incedens, illam Salomonis exsequatur Recldetunicuique juxla opera sua (Roni. n); et ite-
sententiam : Libera ebs qui ducunlur ad mortem, rum : EcjoDominus scrulans corda et' probans renes,
et redimere de interfeclione non cesses (Prov. xxm). ut redclam unicuique juxta vias suas, el juxta fru-
Nec dicas, Nescio hunc. Scito quoniam Deus corda ctutti adiiiventionum ejus (Psal. rxi)? Quare lionduin
omnium liovit. Et Judas in Epistola loffuilur sua : B ; versaris iii vita, et in hoc corpusculo coiislitutiis
El hos quidem de igne rapientes, et odio habentes noii audis David loquentem^ Thesaurizal, et ignorat
commaculalqm tunicam (Jud. i). Caveamus hiijusce- cui cotigregatea(P$al.cxLv), et sermbnem Cyange-
modi vestimentum, et iiiduariiurpotius armaiuram liciim , avarum corripientem : Stnlte, hac nocte ani^
Dei, ut possimnsresistere conlra insidias diaboli. Non mam expelenl a, te : qtm autein prwparasii, cujtis
est cnim nobis pugria contia catriem et sanguinem, erunt (Luc. xii);? Et iterum : In illa die peribunt
sed adversus'potesiates et ptincipatus, advetsus fecto- amnes cogitaiiones eortim. Stulle, quare non vis au-
restenebratum haiuiri,advefsus spiritalia neqiiilimin dire Dominum cohortantem : Vade, et vende oinnia
fwleslibus (Eplics. vi). quceItabes el da pauperibus, et tolle crucem tuam, et
XXVI. Hoc quoqtie rnaxime provkiendum est, ne veni, el sequere nte (Mallh. xix)? Quoi adplescens
quis in allerani doniutii et Trialferitis celltilam coiii- audiens coiiyersus est ref.ro; non enim erat rectum
roendet aliquid, et cotitra monasteiii faciat discipli- coripsius, et ideo non potuit gravem <divitiarum
nam. Qui talis est, non esl in numero fratrum, sed sarcinam deponere. Hiibebat quidem volunlateni, et
mcrcenariiis el. aiivena ; nec Pascha Domini inter Scriptura testatur, perfectseyitse, ef splendore vir-
Sanclos debel comedere, qtiia factus est lapis scan- tulum trahebaliir ad laudem; sed retrahebant eiroi
daliin monasterio, et de eo posset diei: Lnpides de 'M currentem divitise, nec poterat Salvatoris audire
i>irtmea projicite (Jer. xx), Si eirim levitonaria no- doctrinam, quia adhuc de mundi deliciis cogitabat.
stra, quando lavamus, sicca non fuerint, usque ad Undc et Salvatbr loquitur : Dijficiteest eos, qui ha-
vesperam, non habemus potestatem apud nos tenere, bent divitias, intrare in regna cmlornm (Maftli. xix).
damusque Praposito cui credili sumus, vel ei cui Et iterum : Nemo potest duobtis dominis servire :
creditum est celiarium , ul deferat ad eum locum, aut enim uiium odio habebit, et allerunvdiligel'; aut
ubi vestiiiienta paliter omnium reservantur, elroane nni est obediens, et coniemnet alterum. Non potestis
nobis dantur, iil expandamtis illa. ad solem, et cum Deo servire et ritammonce(Luc. vi). Pharissei autem
sicca fuerint, non apud nos tenemiis, sed damus in cuni essent avari, hsec audiebant et irridebant :
commune servanda,juxta prsecepta majorum; quanto quorum incredulitatem devitemus, nec irrid.emus
magis ea qu;e proprie vistis espossidere, si alteri eos qni nos provocant. Reiiuntiemus lmindo, ul per-
commeiidaveris, aut in tua volueris esse polestale, fecti perfeclum sequanmr tbesaurum. Quorum ani-
peccas iti monasterii clisciplinain, et non inlelligis roam possidet avaritia, his videtur pro Christo stulta
Paulum tibi loquentem : Vos autem iiiliberlatem"vo- paupertas. Qumstus est magnus pietas cutn sufft-
cciti eslis, tantttm ne liberlatc in occasionemcarnis -f.cientia. Nihil enim intuliriius in Ittinc mundum, nec
4b.utamini, sed charitate servite invicem (Gul. v). Et auferre qnid poSsumus: liabentes eniin victum el
iferum : pominus juxta est, nolile esse solHciti, sed vestitum, his contenti simus, Qui atitem volunt di-
csiote in oratione intenti et deprecationibus(Phil. iv)._, "vites fieri, incidunt in tentationem et laqueum, in
Sciat quoque ille qni ab alio suscepeiit cominenda- concupisceiitiastnultas, qnw sunt stultte et noxim, cl
tnm, et rem se arbitratur facerepiam, ut fratrem demergttnthominesin intcritum et perdiiionem. Radix
refrigeret, quod peccet contra animam suam , sub- -enimomnininmaiortim cupiditas (I Tim.xi).
vertens regulam monasterii. 0 stulte, anima lua . -; XXYHI. Usque hodie Elias Israeletii corripit di-
commissa est PrEeposito tuo, et qui animam luain cens : Quousque claudicalis pede ? Deus est, ile. et
eorpusque euslodil, indignus habebitur ul peritura , sequimini eum (III Reg. xvm). Et nobis loquitur :
conservet ? Amemus justiliam, ut justificemur. Le- Si mandata sunt"Dei, quasper Patrem noslrum tra-
gimus enim: Misericordia occurrit his qui faciunt! didit nobis, et quse sequentes possumus pervenire
verhatem. ad regna coelorum, toto eadem desiderio complea-
XXVII. Hoc quoque observandum est, ne quiss mus : si autem sequimur cogitationes nostras, et a.d
f.tulta cogitatione deceplus, imo diabofi laqueis irre- aliurl tendif animus, cur non errorem simpliciter
463 CODEX REGULARUM. — PARS L REGULiE PP. ORIENT. 466
conliternur, ef ostendimus nos esse quod videri eru-,;A •Ai XXXI..'Qtiis eftini fructus, aut quotl signum prse-
bescimus? Ne forle dicatur et nobis : Quare pot- ceptorum Dei invenialur in npbis, tiut in quo profes-^
luistis Ibcummeum sancium (Ezech. xxn) ? Et, Eji- sionero impleamtis arreptam ? Nonrie bmnia dimisi-
ciam eos e dotno tnea (Osem,ix). Siquidem coiicilia-- nitis, el avaritise suhjaceinus, et dicilur npbis :
bula monachprum vere Dei domus est, et sanctorumi Vnde belia, et pugnm (Jac. iv) ? iNonne ex avarilia?
vinea, sicut scriptum legimus : Vinea facla est! Nairi qtiia unusquisque quserit utiliiatem suam, non
Satomoni in loco, qui vocatur Beetamon, dedit eami proximi, .usque hodie viveris Ezechiel propiietali
custpdibus, unusquisque affert pro fructibus ejusi sermoneiios cbrripit dicens: Negaliones erantin fe.
miile argenteos. Vinea mea in cpnspectu meo est, Filius inltonorat patrem, et Pater exprobrat filio
mille Salomoni, el ducenti his quictistodiunt fructum! (Ezecli. xxvn). Quid in die judicii respoiiclebiinus,
ejtis (Cant. vin). Nec igitiir polluentes eam projicia-. autquid in noyissirootempore pro defensione nostra
mur, sicut in Evangelio legimus ejeclds esseide . pbterimus obtendere ? Hsec omnia facla suiitiiobis,
templo, qui vendebant in eo oyes et boves; nummu-. quia Sacefdoies •plauserUntmanibus, et popiilus di-
larios quoque ingrediens Dpminus atque Salvalor, et; iexit simililer. Qniasicutpopulus,sicsacerdos(Jer.v).
faeiens sibi flagelltim de funiculis, ejecit e lemplo, Propterea reddam ei, inquit, secundum vias suas, et
et fundens sera mensasqiie vendentium, et his qui' B cogitationes itlius restituatn et (Qsemivi).
yendebant columbas ail: Auferle hcec omhia, el no- XXXII. Non de bmnibus vobis hsec loquor, sed de
lite facete domum -Pattis mei domttn} negoliationis. his qui majorum prsecepta iconteronurit; miiitoque
Scfiplum est enim :• Domus tnea doinus orationis vo- melius erat -illis ighqrare viam justitim, quamxcien*
cabittii. cunctis gentibus; vps autem fecislis eam, tes reverti ab eo qubd tradilum esl Ulis sancto mari-
speluncam latromtm (Luc xix; Marc. xi). Et alibi: dato (II Petr. 11). De hujuscemodi hpmiriibus moe-
Proptet vos nomen menm blasphematur ingeniibus rens Jeremias scribii : Defecerunl in lacrymis oculi
(Psai. LVI; Jer. vn). mei, coniurbdtus esiventer meus,. effusa esl in ierra
.. XXIX. Obsecrpvos, fratres, ne denobis qupque; gioriamea, super conlritione filiaypopuli mei; quia
dicatur : Alius quidem esurit, alius autem-ebriusesf: defecit parvulus et lactens in plateis civilalis. Mafri-
an domos non habet, ut bibatis et comedciiis? Nisi biis suis dixetunt: IJbi est ttiticum et vinum? cum
forte Ecclesiam Dei conteinnitis, et confunditis eos: defice-reniquasi vulnerali in plateis urbis, cum fun-
qui non habenl,: ad quos dicitur : Si qtiis esnrit, dereni animas suas in sinu inattutn suarum (Thren.
dbmi camedat, ntnonin judicium eonveniatis (I n). Scimus qtiod non in foriitudineequivelitDeus^
Cor. xi). Npn sil domus nostra vocis aliense, ne il- " neque in femdribus viri. sibi complqceat (Psal.
lud nobis congruenler aptetur: Opera JSgypti noni < C.CXLV-I). ,.•,"'.
abstulemnt a se. Et iterum : In prmceptis meis non . XXXIII. Et idcirco revertamur ad Domiiium Deum
ambulaverunt, ei sabbata nieaeontaminaverunt; pro- nostrura, ut quando oraverimus, exaudiat rios qui
pterea cum elamdverint ad me, ego non exaudiam eos quolidie hprtatur ut vacemus et cognoscamus "eum.
(Ezech. xx). Non permaneamus in cordis duritia, et. Et alibi loquitur : Revettimirii ad tne, et ego reveridr
ad iracundiam provocemus Deum, et fiat inimieus ad vos.. Et ileruiri : Revertimini ad me, fitii receden-
nosler, et dicat : JEJJIO autem dabo eis.prmcepta noni ies, et egb dominabor veitri (Jer, m). Ezechiel sjmi-
bena,.et justificationes in quibus non vivaht (Ibid.); liter contestatur ac dicit: Quare moriemini, domus
quia comederunt fruelum fflendacii, et adbraverunt; Jsrael ? Nolo mortem peccaloris, sed tantum ut .<_.-
opera manuum siiaruni.etrepleta est terra eorum ai tiertcilurde viamalasua,.et vivat (Ezeph. xvfii). Et
principio. augurio, ut terra alienigenarum. clementissimus ac totius • bonitaiis caput clamal. in
XXX. Ne postquam renuntiaverimus sasculo, et< Evangelip ad nos Dominus atque testatur : Venite
coeperimus vexillum crucis sequi, ilerurii ad pbsle- ad me, omttes qui laboratis et onetati eslis,. et ego reT
riora conversi, quseraraus refTigeriurii teriiporale, fici'amvo3..ToUite.jugum meuhi super vos, et discite
imilantes Ephraim dicentem : Dives faclus sum ,.' et '•' n me, cjuia mitis sum et humilis cprde, et invenietis
inveni refrigerium mihi (Osece xii); ne aiidiainus il- "I requiem-animabus veslris .(Matth. xi), Consideremus
lud, quod et ille meruit audire: Omnes labores illius quod bonilas Dei ad pcenilentiam nos provocet, et
npn inveniuntuf prw iniquilalibus, in quibus peccavit. sancti viri cohortantur ad salutem. Non induremus
Et ne i.llud impleatur in riobis :' Cmpistis spirilu, et; cprda nosira , neque thesaurizemus irain. nobis in
nuqc cqrne consummamini: tanta pasii estis sme1 dieirse et revelationis jiisti judicii Dei, qui reddet
causa (Gal. m) ? Et ille conlra rios sernio dicatur :
unicuiqiie jUxla opera sua (Rom. n); sed ex toio
Lex periil a sacerdote, et consilium a seriioribus; etf corde reverlamur ad Dominum, et secundum Moysi
mqnus populi dissolutmsunt, sehes cie porla quieve- verba memorantis : Si reverlaris ad Dominum ex
runt, electi a psalmis suis cessaverunt (Ezech..vn)<. totq corde tuo, mundabit cor tnum, et cor seminis tui
Rursumque dicatur : Propter vos nomenmennrblas-- (Deut.x\x). ......
phematnr in gentibus (Rom. n :
) et contemptis> XXXIY. Laboremus sicut boni milites .Christi, et
insiittilibnibus Palris inoslri Subrepat oblivib, me-',. ' observemus illud quod scripttini est: Nemo miHltitis
diatoremque' ' Dei
' alque
'"'
sanctorum
' " \ riostro vitib negli- Deb implicat se negotiis scecularibus, ut ei cui niili-r
gamus. tal placeal (II Tim. n). Si auiem quis et in agone
467 S, BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 468
contendat, non coronatur nisi legitime certaveril. _.. A deleam Epltraim. Et iterum: Non in mternnm pu-
Labtirantem agricolam oportet priiiium de fructibus niatn vos, nec seiiipet itascdt vobis. Spiriths enim d
ejus participare. Scripluni est: Omnes populi ibunt meecjreditur, el bhine qubd spitai ego feci. Et iri
uhtisquisque in viam suam. Nos autem in nomine eodeffl loco juiigif ac dicit: Decli"eis consbtatibnem
Domini Dei nostti magnificabimur ; ipsi impcditi sunt vetam; pacem supef paeem liis qui etaiit prope el
et Cecideriiht, nos tiulein surreximus et erecli sumusi tbnge : dixiique Domirius: Saridbo eos (Jei.xsxi).
'
(_Psfl/.xix). Cujus iit plene. roiseiicbrdianl cognoscaniiis,' JeTe-
XXXV. Qui ambulat in die, non impingit; quii lnise seririone do"eet, diceris: Si elevatum fiieiil cm-
riulerii in nocte grciditur, impingil, quia iumen noni lum in sublime, et si humiiiutum paviinenlum lerra;
estinebiJoan. xi). "Nosaiiiem, sicut dixltAposlolus, debrsum, ego neti feplebo gentem Istdei "pibomiiibus
noh siimus filii prwvdricationis in petdiiioneni, sedl guw feceruni (Jer. in).
fidei in acquisitionem anhttm (Ileb. x). Et alibi: Om- XXXVIIL Cumque tanta clementia sit Salvatoris
hes, inquil, filii lucis eslis, ei ftlii Dei (I Thes. 111). Doniini, et nos provbcet ad salutem, converlanius
Non sumus filii noclis, neque tenebrarum. Si ergp, corda nostra ad "eUm: Quia •jamliora esi, ut cle
sumus filii lucis, debemtis scire quse lucis sunt, et_ somnoevigileinns ; nox prwcessit, dies autem appro-
facere fructus luminis in omni ppere bono : quodj B pinquavit; deponainus eicjoopera tenebrarurii, cl"in -
enim manifesfatur, lux est. Si in toto coi-de rever- dnumur arma lucis (Borii. xm). Filioli mel, primum
tainur ad Dominuro, el in prseceptis sanctorum il-. ex toto corde diligamus Deum, deinde nosmetipsbs
lius et Patrls nosfri simplici corde conversamur, amemus mutuo,* memores prscceploitim Dei Salva-
"sihundabimusin omni opere bono. Qnod si supere-. toris, in quibus ait: Pacem tneatri do vobis, pacem
mur carnis volupiatibus, in die quasi in media no- meam retinquo vobis: non sicut tnundus clat pacem,
cte parielem palpabimus : et nbn ihveniemus viam! egb do vobis: In his enim .duobus maitdatis tota lex
civitatis etliabitaculi nostri, de quo dicilur : E$u- pendet,etprophetw(Joan.ti\).
rientium el siiieriiium anima deficit "(Psalin. cvi)';'• XXXIX. Si quis in domo monasterii sub Prsepo-
quia eoritetapseriint legem sibi aBeo traditam, ett sito manens, nulla re indigens quatii Iil monasterio
voceni prophelarum non audierunt: et idcirco noni habere permissumiest, et habet patrem frafremque
pottierunt adpromissam requiem pervenire. et amicum charissimum, nihii ab eis penitus acci-
XXXYl. YigllefflUset attenti slmiis : si enim na- piat, non tuiiicam, non pallioliim, iioii aliam quam-
tuTalibus non pepeTcil, nec riobis parcet. Non de. libet reni. Si autem cbmprobatiim fuerit quod mi-
cunctis, sefl de negligentibus loqubr, quibus jure > nus liabeat de his quse prsecepta stint, culpa omnis
aptabitur illa deploralio : Vm eis qui recesserunt ai y atcpie correciio ad Prsepositura convertetur.
me. Manifesli sunt, quia impie egerunt itime;,quia [ XL. Vos igittir qtii estis principes monasteriorum,
dereiiqueturit tiie fonteiii dqucevivw", et foderurit sibii si quos aliqua re videritis Indigere, et esseinan-
bohtrito.siacus, qui iioti pos$unt dquariiconiinere (3er. gtistia coiistitutos, nolite eos negligere, scientes vos
n); Efqiiia lion audieTuiitjtidices ejtis, audiant diceiirr reddituros rationem pro omtii grege , siiper quein
temiJeiiffl : Coiisfitui super voispeculatores, Audite> v"bsSpiritus sanctns conslituit inspicere, ,et pascete
vocemiubm: Et, dixeiunt: Noii audiemus (Jer. ii). Ecctesiatn Dei, quani acquisiviipfopfio "sangiiirie(Act.
Uritle'istai' iriCredulitas?. Noiine"ex eo quia alierioss xx). Propterea >nosiqui fotiiotes sumus:debemUshi-
"eognbveruni, et rion adversafi surit? Loquitur ett -finnitates invalidorum porlare, etnbn nobismetipsis
alibi SpirifuS sancttis per prophetarii: Ego enim sutnj plcicere, sed proximo in bonoad mdificaiionem. Narii
Deus Dominus tuus, qui Jofmavi ceeium, et creavii el Chfistus non sibi placuit, sed sicut scriptum est.
"tefrani; cujus iitaUus cbndiderunt omnem cmiimili- Opprobria exprobrantium .._>."ceciderunisuper tiie
tiath, et non bstendil ea iibi, nt ambulares post itlami (Rom. xv). Et iterum : Non qucero, iriquit, quod
(Jsai, xtv). QtiOdquldem et per Mbysein prsecepit,,. mild expedit,' sed guod omnibus, '
ut salvifiatit (I
' :"'"
diceris : Nbn ciim suspexetis cwlum, et videtis solemi-jyGor. xx). .'
et luriariiac stellas, elomne ornamenlum cceli, errore" : XLI. Si autem Dominus ac Salvator noster ita
cmli decepius ddbres ea (Deut. n). Ego sum Deus,, prsecipit, et sancti ita conyersati stinf, patres quo-
'quie&utii te detettd JEgypti, et Deutn exiratne neque liostii ita nos docuerutit, consurgatiius a soinno,
scis, et qiiisalvos possetfacere, hon esi prmter tne. etquse sunt riobis prsecepta faciamus. Quwcunque
"Ego sum; qni ie papi in soiiludihe, in "letra inliabili,, scripta suni, ad nqstram erudilionem scripta sunt, M
"etimptetisuntSalutitate, ei elevata suntCorda corumi per palientiam" et cbnsblalibnem "Scripturaruinspeiri
:(Exod. xx"). Idcirco oblitisunt mei, et ego tradam- i- liabeamus (Rom. xv), et nullus noslrum causa sit
ebs dispersioniin gentibus cunctis (Jer. ix).' erroris alieni, nec semulerourCosqui prpspere agutit
'• XXXVII. Qtiie audientes quasi de somno exper- in vita sua. Cuin euim omnia necessaria carni fue-
giscamuri et pTsebeainus nos dignos Domini servi- rint consecuti, morientes riihil secum asportabunt.
tuti, ut misereatur et dicat nobis: Invocate me,, Filii ssculi hujus habent in hoC sSectilo fiduciam,
ctego exaudiami vos. Ipse eriim ait: Qui^dispersit t quoniam de mundo sunt, et muridus amat quocl
Jsraet, cbngregavit eum. Et alibi: Non facidm, in- suum est. Qui autem filii Dei sunt, illius sermpnis
"quit, juxta irahi furoris mei, nec $ic relinquam, uti evangelici recordantur; Si mundusvos odit, scitqte
469 CODEX REGULARUM.— PARS I. REGULÊ PP. ORIENT. 470
ante ocu-
quod me primum oderit (Joan. xv). Et itertim : Qui,A (Psal. cx). Et in alio loco : Non proposui
volueril e$$eamiciis hujus mundi, inimicus ft.etDeq. , tqs meos rein iniqugm :. fagfefjtes iniqu\tgtem odio
Et rursum : Tribulaliotmnhqbebitis : scd cqnfidile,, hqbni. Et nqn qdhwsit mihi corprgvi}m, deelinaMes
ego vici mundum. Et itprum : Beqti qui higent, ijifo- ame mcdignbsnqn qgnqscpbqin; detrghenteni in abs-
niqm. ipsi consolabuntur. Beqti qui esuriunt et si- conqoprqximq $uq, hunc persequehgr, sup.erbooculo
tiunl justiliam; quonigmipsi salurqbuntur.-B.eati guii el ijisMtiqpi(i,cprdecuffllfocsimulnpncdebqni. Oculi
perseculipnempatiuntur prqpier jtistitiam} quqiligtn, ; -mei$uper, fitieies texm . vJ faceyem cos $ed,ere.me-
ipsorum est -i-ecjntim .cmloritih (t)Ia\lh. y), De filiisi
i cuni. . - ...
aiteni noclis quid e contrario dicitur? Nonne illud ?' XLiy., Quprum pmnium nos imitemur opera, ut
Vcsvobis, cthites , quoniam"reccpislis consolationem ; sit in dicbjis noslris pax et justitia, el lioil nobis il-
veslrath. Vw vobis qui saturati esiis nunc, qiiia esu- lud eveniat, quod alibi legimus : Supet tetta populi
rielis: Veevobis qui hunc ridelis ,' qrjitlalugebilisacf. mei $pitimet fenum consutgent (Jsai.xxxii). Sed ma-
"
flebitis(Ltic. vi). gis innpyemus nobis liovalia, et non seminemus su-
XLn. Quamobrein mundi amicitias devitemus, per spinas. Cumque isistpdierimus quse mandata
ut illud mereamur audire : Ad vesperam demorabitur sunt npbis, nianifesli erinius quod diligamus Deum,
fletus, cl ad matutininn Imtilia. Audivit Dominhs, et:B sicut t.estatur et in alio loco Scriptura divina : Qui
miserius esl tnei. Scidisli sdccum n\eum,.el accinxisli andit manduta mea et,serval ea, ille est qui diligit me.
metmtitia: Quis enim sanctorurii non in luctu ac tri- Qui aulem diliget me, diligetur a Patfe meo, ct ego
slilia per mundi bujus transivit viam? Jeremias : diligani etim, et veniemusego et 1'atet meus, et tnan-
ATensedi,inqtiit, cum consilio ludentium, sed tretne- sioneni apud eum faciemus, et osiendam,ei meipsum
bam a facie tnamis tum. Solus sedebam, quoniam (Joan. xiv). Et, Vos amici mei eslis;"si fecetilis qum
dmariiudihe replelus sum (Jer. xv). Dayid quoquei prwcipio vobis,(Joan. xv), Toilaniusnobiscum mul-
scriJ3.it:Quasilugens ac mcercnssic humiliabar (Psal. tos sermones, et convertamur ad DPminum Deum
xxxiv). Quortim nos vesligiis insislenles inteiligi- nostrum,et dicamus ei : Pbles dimiliere peccata, ut
mus quod-salus ncstra in tempore tribulationis sit,, accipiamns boiia, -et teddamus ei fructunv labiorum
etprophelse pollicitatio impleatur dicenlis : Non re- nostfotumJOsem xiv), et dclecletur in nobis ariima
liitquunittr, qui in angustia suntusque ad ieriipus. nostra. ....
Si ergo liabel temptis tiibtiialio et- anguslia, et nont XLY. Atque. utinam poeniteat nos erroris et ne-
erit sempiterna, seminemtisin iaerymis, et mctatiiuss gligenlia), et conversi ad priora dicamus : Assur
in gaudio, non dellcienles; cjuodnoverimus Doriii- non satvabil nos; snper equos non ascendemus; nec
ntim detentatioiie liberare cultores suos. G jam dicemus : Dii noslri opera manuumnostrarum.
XLBI. Dominus paler nosler est; Dominus judex Deu$ qui irite est miserebitur pupilli, sanabo habita-
noster.est; DpniTnusprinceps, Dominusrex nosler; cula eorum (Osewxiv). Rursumque dicet de tiobis :
Dominus ipse nos salyabit; cujus prsecepta si; ne- Diligam eos manifeste, et avertam iram meam ab eis.
glexeriraus, perrtanebimus in angustia. Ipse enim{ Ero quqsi ros; Israel florebit ul tilium, et mittet
dicit^: Qui sequuntur me,.possidebuiitierram, ei hm-_ . radices suas quasi Libanus. Ibunt rami ejus, et erit
reditabunt montem sqnctum nieuin (Isqi. LVII): quemL quasi oliva frucliferli, et odbt ejustit thuris. Rever-
et nos possidebinius^ siimpleaniiis iegem ejus, ,et tenlur et sedebunt unusquisque in tabernaculis suis,
audiamus illud quod dicitur : Mundas facite in con- et mvent, elcorifirmabunlur frumento : florebit sicut
spectuejus vias vestras. Et iterum : Tpllite offendi-. vinea memoria eorutn, sicut odor thuris Ephraim.
ciila de via pOpulitnei. Et alibi: Ejicite de consUio i Quid eiet idotis? Ego humiliabo eum,.et confortabo
pesliientem, et egredielur cumeo conientio (Jer. xv), eum. Ego mt juniperus condensa; ex me fructus ejus
Qui justum dicit injustum, et injustum judicat jti- itiventus est.Quis sdpiens, et intelligit Itwc; autih-
stum, ulerque in conspectu Dei imroundus est. Ga-. telligens, et cognoscit ista (Ibid.) ? Atque utinani et
veanxusne .dicatur et de nobis: Filii alienqli sunt eij nos exeo fructum afferre valeafflus, sine quonihil
(Psal. xvH). Et illud: Fiiiai Sion elevdtmsunt, et( boni operis fieri potest.
anibulaveruntin excelso collo, et in superbia ocuto- XLVI. Revertamur ad Dominunijut de nobis quo-
rum, trqhentes pedibusMnicas, el pedibus simul lu- que ppssit dicere : Peccatorum,et iniquitatis eorum
ctentes(Isqi. in), et in correptione nostra rursumi memotamptius non ero (Isai. XLIII).Non relinquamus
prophetalis sernip-concordet, djcens : Quomodofa-: legem Dei, quam Pater nosterab eo aecipiens nobis
ctq est meretrix civilas fidelis Sion, plena judicio, inj tradidit, nequeparvi ejus mandata pendamus; ne et
quqjustitia dormit ? Nunc autem latrones (Isai. i).. super nos planctus ille dicatur : Quomodoobscura-
El: Populus intelligens commiscebatur meretrici. Tui. tum est autum,et immutatum argentum banum: ef-
ergo, Israel, ne ignoraberis (Osemiy). Si vero divinai fusi sunt tapides srincli in bmni viarum prihcipio
meditemur, poterimus illud dicere, quod et David :: (Thren.-n)? Nec post plurimPs labores Patris nostri,
Exsullabo super eloquia tua, sicul qui iiivenit spoliar quos pro salute nostra suscepit, seipsum exemplum
multa (Psa..cxvni). Et:Quamdulcia gutlnrimeo elo- virtutis tribuens, glorians de nobis, et aptid sanctos
quia lua,$upet melet favumori meo. Cantabilesmihii loquens. Isti filii mei stint, et populus meus filii mei,
erant justificaiiones tucein loco peregrinalionis mew et non denegabunt; et post hujuscemodi testimoriium
471 S. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS 472
iioii perdaraus fiduciam bonse conscleiiiise, spoliali.. A sicut scriplum est :Tollam vos nnutn de poptilo, et
veslibus quibus nos induit; elinlroducli abeo insta- duos de familia, et inducam vos in Sion, el dabq vobis
dium,utiegitime cerlemus, non superehiur ab inimi-• paslores secundurncor meum, qui pascani vos cum.
eis noslris. Et pPstquam venerimtis ad illud tempus; disciplina (Jer. m); resolvantur virtcula charitalis,
"
qiio egrediamur de corpore, ne inimici efficiamur el dicalur de/nobis : Filiiis glorificat palrem, el ser-
Pairis iioslri tl.esauris servientes : iil qui jcjuniis>• vusdominum suuin. Si pater ego sum, ubi csl gloria .
et alOietione corporis debiiiinus acquirere animseli- mea? Si Dominus, Ubiesl tiinor ineus (Matach. i) ?
berlatenij carni, et deliciis, ei pulchrioribus vesti- • XLYIH. Mcirco unusqnisque npslrura claroat ad.
irientis, straiis.que moliioribus nos dedicemns, non
Dominum : Muri Sion deducant sicUt torrentes ia-
sblum,ipsi pereimlcs, sedet aliosqui proficere po-
luer.unt. exemplo nostro tkicenles ad riiinani, de cnjmas die ac nocte. Ne des requiem.tibi; neque taceat
ociitilui. Stirge, el landa in nocle, in principio
quiijus scriplum est ;•Non accepislis spiriiutn servi- pupilld
tutis timorem (Rom. vni), sCd fortitudinis, efKhari-. vigiliciruni tuarum : effunde sicut gquam cor luum
in conspectu Domini. Leva ad illum manus tuas pro
fatis, Ct pudicitise. El: Cibusnosnon commendaiDeo.
animabus parvuloriim tuorum,,qui defecerunl in ca-
Necjue enimsi comcderimus, libundubimiis: nec si;
unhersorttm gressuum (Thten. ii), Ne illud cor»
noncomederimus,indigebimus. Noti.est enim regnumt T, pile.
Dei cibus el polus, sed jusiiiia, gaudium, et pax inr tra nos dicatur : Luxit el corruplus est otbis: Luxe-
runl excelsi el lerra impie egit propter habitalo-
Spiriiu sanclo (Rom. Xiv). Qiii in hoc servil Cliristo, res. suos terrw,
:. dereliqnerunt citnn legem, et immntave-
plaeel Deo, probatus est onmibus. Isaias quoque di-
cit : Qui exspecluntDomihum, hnmutabunt virlutem, runt prwcepla mea lestamenlutn mtetr.tim. Jdcirco
ussument pennas ul aquitm; current, et laborabunt; niciledictio devorabit terram, quia peccaverunl habi-
tatores ejus,- el dereliquerunt homines pauci (Isai.
gradienlur, et non esurient (isai. XL). Idcircot
elevctbil siyiium in gcttles, el congtegabit profugos. xxiv). Ne et nosfrum-viinimliigeafel vinea, 6t in-
Israel. Cilo velociler venieni : non esurient, neque, gemiscant, qui prius tolo animo iselabanfur, dica-
dprmitubunl. Non dormient, nec sotvenl zonas de, turque de nobis : Jn domo insaniam confinxerunt,
lutnbis suis, necjuerutnpeniur in calceamenlis ebrum, corrupti, stinl sicut dies eollis. Aut illuil : Captio ex
vobis esl. Ef, Dixislis enim; fecimtis tesltimcntnmcum
corriqiw. Quorum jacula acuta sunl, et inlenli circus;
el cum tnorte paclutn (Isai. xxvm). Quse
pedes equorum , ul petra forlissima : rotw cutfunmx inferno,
guasi teinpestas; impelumfacient ut teones, et aderunt:c verba vitantes, credimus magis, quod in teropore
ul caluli leonutn (Ibid. v). , ':,, . . suo Orielur sletla &xJacob, el e.xsurget hotno de.
XLYH. El nos igilur sanctoriiminiilatores simus, iQ lsruel, qui. perculiei principes: Moab, et filios Selli.
hec obliviscamur institutionis, qua nos erudivil Pa- (Ntim. xxiy). Ut non sit in donio Israel stimulns fn-
ier noster, duni adhuc esset in corpore. Neexslin-. roris, el spina doloris (Ez-ech.xxvm). Qutci factd est
hwrediiaiis ejus
guainus lucerham ardentem, quam posuit super ca- Domino pars ejusJcicob, funiculus
Jcreniias : Si
pita nostra.. Ad eujus luineii hujus sseciiliiiicedentes, Isracl (Detit. xxxn). Et alibi loquitur
etiaiii Israel
memineriraus, quod per studium illius Deus nos in cessaverilin conspecl.unteo lex isla, gens
cCssarepoterit (Jer. xxxi). El rursum : Dabo laborem
propriain fainiliam receperil, peiegrenis hospilium
eortim justis, et tastamenitim ceternum ponatn cum
tribuens, in maris. lurbiiiibiis coiislilu.is portum
el sctetur in geniibus semen eorum, ac nepotes.
osteiidens, paueinin fame, uinbram in seslu, vesii-< ipsis, isti siint semen
mentum in nuditate; imperitos prseceplis spiritali- Omnis, cjui viclerit eos, cognoscel,quia
Domini
biis erudivit; vitiis servienles castilate circumcledit;' a Dotnino benedicluin, el gaudia perfruentur
(Isai. LXI).
procul posilos sibi junxit. Ne post illius dormitionem"'....
obliviscamur tantse bonitatis ef beneficiprum im- . XLIX. Et nos ergo scrutemuT vias nostras, et
morlalium, vertentes furorein in judiciiim, et fru-- gresstis dijuclicemus, ef seqiiamur odorem scientise :
ctum justilise in aniaritiidinem, et loqualur cpnlrai ^. abscondentesisemper verba ejus iti cPrdibus nosiris,
nos : Judicate inter me et vineam meam. Exspeciavii ut siinus iniinaculatiin via, et inlege Domini ambu-
til faceret fr-uctum,el fecit iniqnitatem,et non jusii- leinus. Non nos terreat fragilitas corporis, et longi
liam, sed clamorem (Isai. v); el veniat super noss temporis. labor. Patres vesiri tibi sunt, et Prophetm,
illa maledictio, quani prophetalis sermo ille prose- uf scriptum est, nunquid wlertium vivent? Verba au^
quitur, et quam omni studio fugere ac vitare debe- tem mea et tecjitimamea suscipite, quw ego prwcipio
nius, sequentes conversaiionem eorum qui nos ini inSpiritumeo scrvis:m,eisproplielis,qui fiicrunt cum
Dpmino prsecesserunl. Palruniparifer ac fratrum : patribus vestris (Zach. i).- Sentiamus ineifabilem
qui renunliantes saiculo, et lnolfenso ad Dominum a clemeiitiam Dei nostri, qui usque hodie ad pbeniien-
pergentes gradu, nunc ejus hseretUtafepotiunttir ::, 1ianinos horlalur, dicens : Nunqtiid qui caclei non
quam vereor ne perdainus nos.tra desidia, et illudI resurget? aut qui aversalur, ubn reverteiur:'Quure
npbis propbelicum apteiur, quod diclum est in_ t-i aversatusest popntusmeus aversione impttdejitiêt
Ephraim : Oleum in JEcjyplumincrcatur (Osecexxu).i-i oblinuerunl in voluptaiibussui$:ct noluerunl reverti
M.ixti $unt in gentibus, et clidicerunl operaeorumn (Jer. vm)? Si reversiitierirrtus ad eiiim,sedificabit
(Psal. cv). ISiepostquam vocati sunnis in liberlalenij;, nos SpiriUi suo, juxta ilbul quodscripluro est:Mdifi*
4<53 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGULiE PP. ORIENT. 47*
cans Hierusatem Dominus, dispersiones Tsraetis con- A.et A in liminibus, ut discdtis iimere Dbmitiurh Cunclis
gregabit (Psal. CXLVI).. diebus quibus vivitis (Deut. xi). Salomon quoque
L. Quod auteffl nostri coetusei communio ex Deo ipsum significans dicit: Scribe eain latitudine cotdis
sit, qua nos ihyicem copulamur, Apostolus nos do- tui'(Prov. III). :._.:.::\:.."<i: '..-.:'-i,
cuil clicens: Bonorum operum cbmmunionis bbtivisci LII. Considerate quantis lestimoniis ad meditatip-:
nolite, talibusenimviclimis placatur Deus (Hebr. xm). neiri sacrarum Scripturarum nos sermo Dominicp-
In Actibus apostolorum quoqueidem legimus : Mul- hortetur, ut quse ore yolvimus, corde possideamus,
Htudinis autem credentium erat cor unum et: anima; Bonum e$t homini, cum levavetitjngum ab adole$cen-
vriUi-el-nulltissuum.qnid dicebat, sed erctnteis univer- liasua. Sedebit solilarius eltdcebit,:quoniam levqbit
sacommttnia. Et virltttetnagriadabant apostoli tesli- super sejugum, dabitperculienli.se niaxitlam, saiuta-
monittm resurreclionis. Dotnini Jesu (Acl. iv). Et biiur opprobriis; quoiiiam non semper abjiciel Domi-,
Psalriiistain eadem verba consensit, dicens : Ecce. iius(Thren.: in). Et alibi scriptum esl: Recordatus
qtiam bonum, et quairi jucundum, habitare fratr.esi sum "misericordiwinfanlim iuw. Et Iteruni :Lwlare,
in untim (Psal-.cxxxn). Et nos iti coenobiis commo-.. juvenis, in adblesceniia lua, ei exsuliet cotjnum in
rantes, et nobis mutua charitate sociati, demus stu- diebus juvenlulis tuw, et ambula in viis cordistui
tliuiii, ut quomodo saiielorum Patrtim in hac vitai IB absque tnacula, et in conspectu bcutorum luorttm,
meruimus consortiurn, ita in futiiro quoque parlici- et scilo quoniam in omnibus his adducqt le Dominus
pes eoriim simtis : scientes qtiod crux vitte nbstrse; in judicio. Aufer furorein g corde tuo, etmaliliqin.u,
doctrinseque principium sit, et oporleat ncs cumi carnetua, quoniasii adolescentiael stultilia.vaniiasest
Christo pa.ti, et nosse, quod absque tribulatioiiibusj" (Eccl. xi).'El, Memento crealoris lui in diebus ador
ef angtistiis nullus victoriam consequatur. Beatus vir lesceniiceiuce, donec vcnianl dies pessimi, el Occupent
qui suffert leniatiohem, quia cinn ptobatus fuetit, cb- anni, in quibus.dices : Non cst mihi iii eis voluntas;,
fbnain"viiceaccipiet (Jac. iv). Et ilerum : Ldboravitt doiiec obtenebrescat sol, eilux, et luna, et sletlm, et
in sceculunr, et vivel in wlernutn. Si iameti compa-'- "convertanlutriubes post pluviam. In die quamovebun-
timur, ul ei gtorijiceinur. Jislitno, inqiiit, quod'noni lur cuslodes domus, et subverleniur viri virtnlis, et
stirit cendignce passiones hujus temporis ad fulurami cessenl molenles, quia paucm faclw sunt; el obscuta-
gtofiam, quai revelabitur in nobis(Rom. vm). Et alibii buniut, quw videnl in foraminibus, et claudent vias in
scriptum est : Existimavi, ut cognosceremItOc,labor foro in-mfirmiiate vpcis mqlenlis. Et exsurgent ad vo-
est in conspectu meo (Psal. LXXII).Et itertini : Egbi cem passetis, et;huinUiabuntur,qmnes fiiii cantici. Et
- tdbpravi sequens le, et diein hpminutn non conside- quiclemab atloaspieieni,.ei:pavores in via, etflbreat
ravi (Jer. xvil). Et alio loco : Multw tribulationes; (] ( tnmycjdaium,:elhujrasseiur tocusla, et sciitdaiur capT
jnstornm: ei ex bmnibns his liberabit eos Dominusi paris. Quoniam abiit liotno in domum.swculi sui; et.
(Psal. xxxin). Et Dominus nbsler loq.uitur in Evan-- gyravetunt in fotogui plangunt, quoadusqueeverlalur.
. gelio': Qui perseveraverit usque in finem, hic salvusi funicuius argerili, el conieratur tnonile auri, etcqn-
erii(Matth. x). Et alibi : Ilic esl liber mandatdrum, fringatUr hydria ad fontem, et jmpediatur fota su-
et lex scripta iit setnpiternnm. Omnesqui observaverintt per lacum, et convertalur, pulvis in terram, sicut
eam, vivent; qui urilem dereliquerint, morientur. fuit, et spirilus teverlalur ad Dominuih, quidedil eum
Reverlere, Jacob, et apprehende eum; ambulain splen- (Ibid. xii). In Evangelio quoque scriptuin est: Pueri,
dote inininis ejus,. et non desalteri gloriam tuam,,' nunquid habetis pulmenlutn? Miliite in dexteram
et ea qum conducunl.._., gcnti alience. Beaii sumus, parlemnavis, et inyenietis (Joan. xxi). El iterurn :
Israel,:quia placita Deo nosironota sunt nobis. Con- Omnis pue.r ac juvencuim,:c\ui nescit hodie bonUmac
fide, popule tneus,, memoriabilis Israel (Baruch. IV). niulutn, ipsi iiittabunt in tbrratn bonam. Ac rursum :.
Et iterum Isaias loquilur : Lcetare, hrael, el feslum; Omtte masculinitm "quod aperit Vulvatn, sanetum.
agUe diem, otnnes qtii diligitis eum. Gaudete, qui con- vocqbitur (Exod. LIV).Et in Evangelio : Puer auiem
fiditis in eo,ul fugaiis, el impleamini ex uberibus con- ibat, el ctescebal, et proficiebal aptid Deum et apud
solationis ejus (Jsai.LXVi). :' I homines (Lucn). Jesus quoqtie minisler Moysijuve^
D
LI. Habeamus curam legendartim et discendarum nis erat, et non egrediebatur de tabernaculo Dei. Et
Seripturarum, et m earura semper meditatiorie ver- de David scriplum legiinus : Puer flavi coloris, ele-
semur, scientes scriptum ':•Ex fruclu oris sui vir ganiibus oculis (I Reg. xvi). .Timotheus quoque
sdturabitut, el merces tabioriim.ejus. ieddetur (Prov; .adhuc puer et adolescens-sacris litteris eruditus-
xm). Hsecstint quse nos ducunt ad seternamyilam , est, iit ad Jidem Domini Salvatoris illarum semita
quasnobls tradidit Pater noster et jugiter ineditanda perveniret. Et de D.aniele,quia eruditus erat, scri-
prsecepit; ul impleatUr illud in nobis, quod seri- ptuni iegimiis, quod vir desideriorum appellatus sit
ptuin est : Erunt hcec verba,.qum ego prwcipio libi (Dan. x). Joseph quoque erat dilectissitiius palri
liodiej in cotde tuo et in cinima iua; docebisea fttios suo, quoniam ejus imperiis seryiebat, et deCem'ac
tuos, et loqueris in eis sedens in domo, et cmibulnnsin • septeni adbue nalus annos prsecepta illius legem,
via, ei accnbans, alque consurgens. Scribe ea pro vilsc suse arbitrabalur.
signo in manu iua, et erunt inimobilia ante.oculos Llll. Et hsec cuncta replicavi, ut sanclorum vitas
tuos. Scribes queque ea inpostibus domutim tuarunl, considerantes, non circiimferamur omni ventp do-
47S S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 476
etrinse(Ephes. iv), sed laborerous, et eoruro conver- A J- LY. Quse legenies testimonia, seminemus nobis
latioBfiii»nosfrap vifee frpppsif)jmh-abeanras exem- justitiam, ut mejamns fruclum vitse. Blufflinemus
pjum., titvsimuspoptiltis D,eipeculiaris. Ncc contri- lucem scientise, .qtiia temptis esf ut.cognoscamus
sterous Spiritom sancfum, in quo signali sumus in Deuni, dpiiec yeniat fructusjuslitisenobis. Eccenunc
die redemptionis; neillum exstinguamps in nobis : temptis acceptubiie, ef dies sglniis. (IJ.Cpr. yi). Et
et prophetias non cfiiitemnamus; ne forsitan volenli vere, secundum qpod scriptum est,. Pleniiudo legis
Spiritui sancto habifare in nobis non demus loeum. est dikciio (Rotn.mn). Joamie ili bsec eadenf cpnci-
Nullum aliiim limeamiis, prseter Deuip, qui ultor et iieiite : IIpp prwceplumapcepimus qPcilre, utdiligails
judex est operum sijiguljoruni,et cum sancto sanctus invicem (Jpqn. xy). Et, Qui diligit •Denm, diliggl et
est, et cum yjrp- innocente innocens (Psal. xvn); fraiiem suum (II Joan. iv). Et, Non sicut Cainiqui
efdicit : Ecjo amantesme cliligo, eiqui nie quwfent ex maligno erat, occidit fratrem snutn. Et quare
invenient gaudiunp (Prov. -viii)."Ef alibi loqui.ur : occidit? cjuia opera ejus maligna erant; fratris autem
Si ambulaveriiis contta me petvetsi, ego ambulabo tjus bona. Non admiremur, fralres, si Pderit no$
contra vosperversus (_Lf«). xxvi). mundus : nos sciinus, quia itansivitnns de morle ad
;< LlVi Non irascamtir invicem (Psal. iy) : etiamsi vilam, eo quod diiigatnus fraires (I Joan. iu). Ergo
ira nosvicerit, nbn pecCemusirati, solis oecubitum B I diligarotis nos nmtiio. :
-poenitentiaprseoccupantes (Multh. xvin). Memineri- LYI. Loquar aliud ad vos audenlius, filii.charis-.
mus esse prseceptum, quoties peccanti iii nosfgno- simi. Ex quo credidit mihi Deus conversationls
scere debemus, et munus nostruni relinquere anle vestrse et sanctse conyersationis
- gregem, non cessavi
aitare : quod nequaquam stiscipilur, si non fuerif
lacrymis monere,et docere 'singulos, ut piacealis
reeoticiliatione placabile (Ibid. v) : ut possimus di- Deo; nec subtraxi
aliqtiid, quod vobis ntile sentie-
cer&: Dimittenbbisdebila noslra, sicut ethos dimit-
bam, ut dicerem : Et htmccotrimendo vospeo, et
timus debiloribus nosiris (Luc.xi). Ef Apostolusprse- vetbo gtaiiw.
ejus,qui,polest vos mdificare, ct dqre
•:
cepit Si quishabet adversus aliquem querimoniam, vobisiiwreditatem cutn sanclis (Act. xx). Yigilate,
sicut et Ghristus donavit nobis, sic faciie (Gol. v). Si- pmni sfadio
curaque contendite, ne -pbliyiscamini
rous discipuli -mansiiettidinis sanclorum pmnium, et
proposili vestri, sed impleie quod yos scitis esse
prsecipue David, de quo scriptum est:'Memento, Do- poliieitos. Ego enim jam cieljbor, et iempus resotu-
mine, David, et omnis mansuetudinis ejus (Psttl. iionis mem adesf. : qui cettamen bonmn ex pqrie eer-
exxxi). Et Moysi, dequo legilur, quod fueritinan- tavi, cursurn consummavi, "ficlemservgvi, pe cwtetp
suetus super omnem terrani (Num. xn). JEt Dominus
p
* reposila esl mihi cotptiq justitiw, qtiapi reddet mihi
in Evangelio de mansuetis ac- mitibus loquitur ':', -DominV-S in illa-die justus juclex:; nqnsphini miln,
Beqti mansueii ei mites corde, quoriiam ipsi ppssi- sed et pmnibus qui dilexetunl jusiitiarit, ejns (II Titn.
debunl terram (Mallh: v). Magnse sapientise est,
iy)r, et omnia Patri.s mandala feeeruni.- Finis verbj:
irianstietudinem possidere, -et audire vSqpienspsio, oiifniqatidi, Deumtime, el mqndata ejuspustpdi; quo-
fili, ui imtetur cbr"tneum (Pfov. x). Et iterum :Imi- niam omiiis hpitio ,: uiiivefsum opus Deus adducet
taiotes; estote "Dei, filii' charissimi. (Ephes. v). El, im judiciwn, sive bonum, siye inqlum sh (Eccl. xii).
Esloteperfecti, sicut et Patervesier, quiiiicmlis est,
perfectus est (Marc, v). Et alibi; Sancli estote, qup- Explicit dpclrina sancli Orsiesji.
niam ego sattclus sum, dicil DomiriusJLev.y).
'OB.IENTALIUMI:REGULIS COLLEGTA A VIGILIO^BIAGONO.
m REGULA ORIENTALI YETERUM TESTIMONIA.
; •..•.'"• Gemadius Massil. Script. Ec.cl., cap. 51.

. Yigiliustd.iaconwscoroposuitex traditione Patr.iim,.moiiachoruro regulam,quse.in ccenpbip;adprofectu,m<
frat.ruro in cpnyeiitu iegitur," breviato
' et aper.tp sermpne? to.tius rooiiasiicse.pipfessioiiis in ,se .tenenteni "
disciplinam. , : • .
•• Sanctus Benedictus Anianseabbas ConcordiseRegularum miilta Orientaiis, sive Oiientahum regulse captta
''-'' ' ' - -
inserif. ,...' .-'
.Smsifiigjlusquo,qpeial)basin;;exposifipne Regulse sancti Benedipti, cap. 28j;;Regulapi pi-ientalem, .capite;
autem
" 5i,"Reguiam PatrumOrTeniaiium-appellat. s.
Annales trevirensesiii Apolpgia liionasteiii sancti Maxiniiiii p.art. Ii, cap. I. Et apud. Chrisloph.tSrove-
rum Mb. vii Aimal. •Trevii. ,'
. lErectaTfuitibi<iemreligio Ghristiana monastica sub Regula .Orienlalium aionachoruiii.
477 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGULÊ PP. ORIENT. m
OBSERYATIO CRITICA IN REGULAM SEQUENTEM.
Hucusque octP Regulse Orientalium PatrufflexhiMtse suiit in hoc Lucse Holstenii Codice, ex quibus Yigi.
lius diacopus hanc monachorum Regulam comp.osuit,quse prpin merito cVOrientalis dici potest, qiiamyis
In Occidente scripfa videatur. Laudat quidem iian.c Reguiain Gieniiaditis, asseri.iqueillariibr.eviatb.et aperlo
seTmone totitis monasticse professionis diseipliiiam contitiere, ex.qtia proin. sancttis Beiiediettis, Anianse
abbas, suse Regularum Uoncordise nmlta inseruir; quemadinoiiuffl et Sfflaragdus, Sancti Michaelis iii Lo-
tliaringia abbas, in sua iRegulseBenediclinse Exppsitione. Constat .auteffl h.sec Regtila-XLVIIcapitibus, qui-
bus includilur quidquid ad bonum cujusque moiiasterii regiroen perfi.net, et qtise,ex Reguja sancfi Pacliomii
plerumque desumituf; cum perssepeibidemproprise sancli' Pachomii sentenlise reperiatitui. Yixit quidem
Vigilius idiaconus sseculo quinto, sed igr.pratur cujus ecclesise fueritdiacomis, quamvis apud Gallos flo-
ruisse supponi possit, cuni nonnullicpiitendant hanc Regulani Orientaleni, ab ipso icompositam, inmonar
sterio Saricli Maximini Trevirensis eocieniSEecuiofuisse.obseryafaro-. . ,'
IMIIPIT REGULA ORIEHTALIS.
;L. Ut neque senjores ii) regendis. fr-at-ribusinani- ,Jy nioiiasterii qui fratribus prsepositus est, refereris ad
iterIaborent,nequedisciplina juriioriim vaciliet,qtise abbatem. omnia, vel prsecipue illa quse per se -nori
•abbatis conversalione stabilita firma sit; oportet ab- voluerit explicare.
batero irreprehensibilem esse, severum, paiientem, "IY. Commendatum aliquod etiam a germanbfratre
jejurium, pium, hiimiiemiutdoctoiis et Patrislocum hiilius accipiat: nihil in cella sua absquePrsepositi
impleat seipsum forinam pKcbens bonorum Operuni: jussioiie quispiam habeat, nec poma quiderii yilis-
Ad cujus iordinationem omnes fratres respieianf; . sima, et cseteia hujuscemodi.
nihii sine cotisilio et auctoritate ipsius facientes. Qui Y. Operantes vero fratres nihil loquantur sSepti-
-«ustinens monasterii necessifates de timriibus quse in lare : sed autnieditentur ea, quse saiictaisunt, aut
monasterio sunf iibere judic_il;it; iiullius personam ce5'iesiiebunt. .". '
accipieiis, nec:ullig-i.afiamprsestaiiSjSeu untimtpiem- Yl. Qtii atitem coquinat, antequam fratres refi-
que secundum.merita quofidianse conversalionis iri ciatit, nori-gtistabit qtiidqtiam.
verilalejuiiicans, adnioneat, hortelur, casiiget, con- YII. Nemoin cella atltin domo stia habeat quid-
demnet, veTsuscipiat, si ila ulile-jidelur, venienles quam pra3ter ea, quse in communi monasterii lege
*d monasterium-;.-yelejiciat, si ila aecessilasiuerit, prseeepla surit.:' '''.'„'
male -habitantes. •- YHI. Cumque ad dormiendum se collbcaverint,
;
B
II. In moriasterio setiiorCssint duo , ad quos vel alter aiterl nori ioquatur. Cellam..alter,iu.s., nisi prius
prsesente abbale vel absente omnium fratrUm disci-- ad osiium percutiat^ introire' non audeat.
plinaet omnis ctira monasterii peTline.at: dattles - IX. Miitare de his quoeaPra^posito acceperitcum
sibi vicesper dies, et dividentes iriter se pondus ac altero non audebit. Ncc accipiet melius et dallit de-
neeessitatem mpiiasierii; ex quibiis unus tempbre terius; autecoiitrario dans melius et deteritis accj-
•«iioprsesens in monsisterio semper erit, atl prsestan- piens. Nemo"ab altero accipiat quidpiam, nisi Prse-
dutiiabbati solatium,-vel obseciuium-adveiiieiitibus posilus jusserit.
fratribus; et ad procederidum, tibi necessitas com- X. Clausa cella nullus dor.mia,t,, necliabeat cuhi=-
munis exegerit, atque diligenliam eirca omnia quse culum quod claudi possit, nisi forte a3tati alicujiis
ad quotidianam custo.diam et conversalionem mona- .'yelinfirmitaii Pater monasterii .co.ricesserTt,
sterii pertinent adhibendam : ut qusecu.iifiuead oh-
faeienda sine ne- XL Nenio<a<terra solyaf futiiculuro jsibsque jus?-
sequium usumque monasterii sunl,
et Alius cum fratribtis sjone Patris. gui in .mon.asterio fnitrum jinvenerU
gligentia qtierela jfaciant.
.suspendat ut.tollat;qui .cognoverit.
«rit, tempore suo exiturus Ctim ipsis ad omtfia quitlpiam,
XII. Ad ;collectam et ad psallendum ntillus sibi
opera etomnem -necessitatem , providens -ne'quid. M
«otitra disciplinam faciant. Qtii considerans ortines o.ccasionesihiveniat,:quibus-sedicat occupattiro, quasi
actus singulorum, -si quse contra fafioneni facta vi- ire-iipii;pQssit. Et siiniroonasterio, velin agro, aut
deril, sedper se emendet, vel abbati indicet. in itinere, ^tufrin quolibet minislerio ftierlt; brandi
III. Ille vero, qui seeutidum ordinem discipiiiise e;fpsallendi itempus non pKetermitlat.
ordinatione abbatis ex Consilioct vbluritate omhitim XIII. Quiminister est, habeat studitim ne quid
fratrum fratribUs prsepositus est, offlnefflad se curam operis pereatin monasterio, ln qualiCunqu.eomninO
de disciplina fratrum et diligcntiani moiiasteiii re- •afte, quse exeiiceiur a fratribus, sl quid perierit", et
yocabit; habens ptiteslateai-a'bbate abserile faciendi pernegiigentiam fuerit dissipatum, inerepetur a Pa
omniaquse-abbas prsesehs facit. llle "autem palien- tre miriister operum; e't ipse iterum increpet alium
tiam , mansueludinem, Siimilitafem, eharitatem ; c|ui opus perdideiit, duiitaxat juxta voluntai,tem el
sequitalem, sine persori_.ru:n acceptiotie servabit; prsescientiam principis , absque qup_ nullus incre-
ila agens,ut nec abbati tsedium generef, nec fratres pandi fratrem habebit potestaterii. ,
iatemperantia illiuslahor^nt. Ilsecobservabif senior XIY. Si iriventus fuerit unuS a fratribus alitpiid
per contentionem agens , vel contradicens majoris A A XVIII. Si deprehensus fuerit aliquis e fratribus
imperio, increpabit juxta mensuram peccati sui. libenter cum pueris ridero et ludere.et habere ami-
XV. Qui mentitur, aut odio queraquam habere . cilias setatis inflrmse, lertio commoneatur, ut rece-
fuerit deprehensus, aut inobediens, aut plus joco dat ab eorum necessitudine, et memor sit honesla-
quam honestum est deditus, aut otiosus ,. aut dure tis, et timoris Dei: si 0011cessaverit, corripiatur, ut
respondens, aut habens consuetudinem fratribus dignus est correptione severissima.
detrahendi vel his qui foris suiit, et omnino quidquid XIX. Qui contemnunt prsecepta majorum, et Re-
coutra Regulam Scripturarum est et monasterii di- gulas monasterii, quse Dei prsecepto constitutse sunt,
scipliriara, et audierit Pater monaslerii, vindicabit et parvipendunt seniorum consilia, corripianlur jtix-
juxta mensuram opusque peccati. ta ordinem conslitutum , donec corrigantur.
XVI. Si omnes fratres viderint Prsepbsitum ni- XX. Majores, qui cum fratribus mittuntur foras,
mium negligenlem, aul dureincrepantein fratres, et quandiu ibi fiierint, Iiabebunt jus Prsepositorum, et
mensuram nionasterii excedentem, referant hoc Pa- eorum regentur aibilrio. Dpcebunt fralresper con-
tri, et ab eo increpetur. Ipse autem Prsepositus nihil stitulos dies; et si forte inter eosortum fiierit ali-
faciat, nisi quod Pater jtisserit: maxime in re nova. . quid simultatis, audient ipsi majores, el dijudica-
Quse ex more descendit, servabit Regulam mona- " bunt causam, et digtium culpaincrepabunt- vel ad.
sterii. imperium eorum slatim pacem pleno corde conso-
XYII. Prsepositns vero non inebrietur, nec sedeat cient. - -
in huiiiilioribus locis.Ne. rumpat vincula qtise Deus XXI.. Si quis frater contra Prsepositum suum lia-
in coelocondidit ut oliservetilur in lerris. Ne lugeat bueiil tristitiam, aut ipse Prsepositus contra fralrem
indiefesto Domini Salvatoris; doniinetur earni suse aliquam querimoniam, probatse fralres conversatio-
juxta mensuraiii Sanctorum. .Non inveniatur in ex- nis et fldei eos audire debent, et dijudicabunt inler
celsis cubilibus, imitans roorem gentilium. Non sit eos. Si tanien absens est Pater monasterii, vel ali-
duplicis fidei, Non sequatur cordis sui cogitationes, cubi profeclus, primum quidein exspeelabunt eum :
sed legem Dei. Non resistat sublimioribus tumenti sin autem diutitis vident foris demorari, tuiic audient
animo potestatibus. Ne freinal, nec hirriat iraius mterPrapositum el fratrem; ne diu suspenso judi-
super bnmiliores; nec transferat terminos Regulse. cio trislitia major orialur, utet ille qui Prsepositus
Non sit fraiidulenlus, neque in cogitationibus verset est, et ille qui subjectus est, etilli qui audiunt, juxta
dolos; nec riegligal peccatum animse suse; nec vin- timorem Dei cuncla facianl, et non dent in ullb oc?
catur carnis luxuria. Non ariibulel negligenter. Non .„ ^- casionein discordise.
loquatur verbumoliosum. Nbn ponat scandalumante XX. Nulltis inittatur foras ad aliquod negotiuin
pedes cseci. Non doceat voluntatem animam suam. soliis. Missi veronon singuli, sed bini vel lerni am^
Non resolyatur risu slultorum ac joco. Non capia- bulent : ut dum se invicern custodiunt et consolan-
tur cor ejus ab his qui inepta loquunlur et dulcia. lur, el senior.es eornm de, honesta eorum coiiversa-
Non vincalur mimeribiis; non parvulorum sermone tione securi sint, et illi non periclitentur. Ohservan-
ducalur. Non deflciat in tribtilatione. Ntin rnortem tes tamen hoc, ut 11011se invicem fabulis inanibus
timeat, sed Deum; non prsevaricator sil propter destruant, neque negligeiilisedeiil lpcum desiructio-"
imininenteni timorera. Non relinquat veriini lumenL I|is; sed nnusquisque in aclu suo attentus sil, preul
'
propter modicos cibos. Non nufet ac iluetuet in ope- tempus' foerit. . .
- ... .../
ribus suis. Non mutet senlenliani, sed firmus sil.so-- . XXIII. Quando autem reversi fiierinl in nionasteT
lidique deereti; juslius, cnncta corisiderans; judi- rium, si ante osliusn viderint aliquem quserentem
cans ,in veritale absque appetiluglorise; manifeslns; stiorum affiiiiuni, de his qui in monasterio commo-
I»eo;el homiiiTbiis,ei a fratide procul. Ne ignorett rantur, non valebunt i.re ad eum, et mintiare, vel
Qonversatioiiem suorum, nec ad eorum scientiam1 evocare, Et omnino guidquid foris gesserinf, in
ctecus exislat. Nulli noceat per superbiam; iiec se-. TV ] monasterio narrare non prsesumanl. ,
qtiatiii concupiscentias oculorum. Yerilalem nun- XXIV. Omnibus erit polestas legendi usque ad
quam prselereat: oderit injustitiam. Secundum per- horam terliam : si tamen nuila causa exstiteril, qua
sonam nunquam judicet pro muneribus , nec con- necesse siteliamaliquid fieri. Post lioram yerp ter-
demnet animanlinnoeentem per superbiam, Non ri- tiam si quse statuta sunt, sicut scripliim est, per
deat inter pueros; non deserat veritatem limore. superbiam, vel negligentiam, vel desidiam interce-
superatus. Non despiciat eos, qui irtdigent roiseri- dentem non cuslodierit, sciat se cum in hoc errore
cordia. Non deserat justitiam propter lassitudi- deprehensus fuerit, culpabilem judicandum ; cpiia
nem; ne perdat aniniam suam propler verecundiam:: per suum errorem et alios in vitium mittif .
ne respiciat dapes iautioris mensse : nec pulcbrax XXY. Cellarii vero cura ît, ut abstinentiani et
Vestiroenta desiderel; nec se ncgligat, sed, seinperr sobrietatem studensillata in nionasterio ad sumptus
dijtidicet cogitatioties suas. Non inebrietur vino,, fratrum diligenter et fideliler servet: nihil suscipieiis,
sed liumililati junclam habeat yeritatem. Quando 0 nec quidquain tradenssine auelorifate vel senioruin
judical, sequatur prsecepta majorum et legem Dei,, consilio. Qui etiaiti omnia utensilia, quse in niona-
quse iri loto oriie prsedicata est. sterio sunt, id est, yeslem, vas, ferrainenlum, e(.
r.ODEX REGULARUM.- PARS I. REGUL& PP. ORIENT. 482
quidquid usibus quotidianis necessarium est, custo-_Anegligentia,vei desidia aliqua ex his praitermiserint,
diat; et unamquamque rem profere.is, cum fuerit quse in Regulacontinentur; per ipsosque destruplio
necessariuiii,abeoiierum a.d reponeiidum.cui utendo Csse<;ceperi1, per quos debet sediflcatio crescere ,
consignaverit, receplurus. Ad victum vero fratrum bmiiibus coiideniriaiioiiibus,quas Regula conlinet,
proferat ac tradat seplimaiiariis, ad Condiendoscibos subjacebunl. •_•'.
det neeessaria secundum qiioiidiante expensse con- XXX. Inler omnes fratres hoc observabitur-, vel
suetudinem, rieque profuse, neque avare; ne vitio obedientes senioribus suis, et deferentessibi invicem,
Ipsius vel monasterii substantia gravetur, yel fratres habeant patientiam, moderationem , humilitatem,
patianturinjuriam. Sed el necessitaiem infirmorum charitatem, pacem sine figmento et mendacio, et
fratrum ac laborem considerans, nibil segrotantium maledictione, et verbositate, et jurandi consuetu-
desideriis neget ex his, qusc habuerit, quantum illis dine, ita ut nemo suum quidquam vindicet, neque
necesse fueril.Advenientibusdiversis fralribus escas ullus aliquid peculiariter usurpef; sed habeant om-
parabit. Hsec erit cura custodis cellarii, recurrens nia communia. "."""
semper ad seniorum consilium, et requirens de XXXI. Sine seniortim verbo et auctoritate tiulhis
.omnibus, vel prsecipue de his quseproprio suo in- fratrum quidquam agat : neque accipiat aliquid, ne-
lellectu non potuerit adimplere. JJ que del; neque usquani prorsus procedat.
XXVI. Ostiarii cura sit, ut omnes advenientes XXXII. Cura vero inventa fuerit culpa , ille qui
intra januas recipiat; dans eis responsum honestum culpabilis invenitur, corripiatur ab abbate secrelius.
cum humililate el reverentia, ac statim nunlians vel Quod si non sufficit ad emendationem, corripiatur a
abbali, vel senioribus, quis venerit, et quid petierit. paucis senioribus. Quod si nec sic eniendaverit,
Necullus exlraneorum patiatur injuriani; neque ha- excoromiinicetur, el non manclucet quidquara. Cui si
beat cum aliquo de fratribus liecessilatem a.c.facul- nec hoc quidem profoerhyinquolibei loco fueril,po-
tatem loquendi, absque scientia abbatis vel senio- strenius inleromnesin psallendi ordineponatur. Quod
rum prsesentia. Si quid vero cuicunque de fratribus si in pravitate perseverat, etiam psallendi ei facullas
missum roandatumque fuerit, nihil ad ipsum perve- auferaiur. Queinsl vellisec confusio non commoverit,
nial priusquam abbati vel senioribus indicetur; Anle abstineatur a conventufratrUm; itautnecmensse,nec
omnia ostiariusmonasterii hsec observabil, ne quem- Missseintersit, neque cum eo ulltis frater de juniori-
quam de fratribus foris januam exire permiltat. pus colloquatur. Abstinebilur autem tamdiu, quan-
XXVII. Si quis accesserit ad ostium vblens sa3- diu vel qualifas culpsepoposcerit, secundum abbalis
culo renuntiare, et fralrum aggregari numero, non ac seiiioruin arbitrium; vel se ex corde pro culpa
habeat libertatem inlrandi; sed prius nuntiefur Pa- C pcenitenshunriliaverit, et veniam erroris sui omnibus
M monasterii, et rotinebit paucis diebus foris ante prsesentibus petierit. Quod si in fratrem peccavit,
januara , ac docebitur orationem Domiriicam , et eliam ab eo fratre veniam petat, cui injuriain fecit.
XXXIII. Si quis errori ejus consenserit, et secun-
psalmos quanlos potuerit discere ; et diligenter sui
dum duritiain illius magis consilium dederit, ut se
experimentum dabit, ne forte mali quidplam fecerit,
ul lurbatus ad horam tiiriore discesserit, aut sub ali- tardius humiliet, sciat se, cum in hoc errore fuerit
qua polestate sit; et utrum possil renunliare paren- deprehensus, simili modo culpabilem judicandum.
tibus suis, et prbpriam conlenitiere faeultalcm. Si • XXXlY, Hoc etiani addendum fuit, ut frater, qui
Cumvlderint aptum ad omnia, tunc docebitur et repro qualibet culpa arguilur vel increpatur, palien-
liquas monasterii disciplinas; quse facere debeat, tiara habeat, et non respondeat argtienli se: sed hti-
quibusque servire, sive in collecta omnium fratrum , miliet se in omnibus cf emendet.
siveindomo cui tradendus est, sive vescendi ordine : XXXV. Si vero fueril aliquis tam durus , et tam
utinstructus atque perfectus in bfflni opere bono fra- alienus a limore Doinini, ut tot castigationibus et.
tribus copuletur. Hsecobservabit custos januse, refe- tot reraissionibus non emendet, projiciatur de mo-
rens omnia, sicut superitis scriptum est, et annun-,_ nasterio, et velut extraneus habeatur: ne vitio ipsius
tians senioribus. . alii periclrtenlur. <,
XXVIII. Seplimanarii ad cibos parandos, vel ad XXXVI. Quod si aliquis locutus fuerit, vel riserit
luminaria coiicinnanda, vel ad nilores faciendos, et in vescendo, increpetur, et agat poenitentiam.
quse ad obsequiuin ususque monasterii pertinent, XXXVII. Si qtiis adimanducandum tardius vene-
semper parati sint. Hos nulla alia necessitas occu- rit
pet, sed in hoc studium impendant, ut rem susce- ahsque majoris iinperio, simililer agat ppeniten-
auf ad cellam suam jejunus revertatur.
ptam utiliter et diligenler impleanl. Et si quid forle liam,
nesciunt, de his quie agere debent, sine dissimula- XXXVill. Si: aliquid necessarium fuerit in mensa,
tione senlores suos semper interrogent. nemo audebit loqui, sed ministrantibus signum soni
XXIX. Hi itaque quibus discipiina, vel utilitas , dabit. Ministri-vero absque his qtisein communefra-
vel opinio, vel obsequium monasterii credilur, tribus prseparata «unt, nihil aliud comedanl, nec
officia sibi injuncta fideliter custodianl et impleant. fflulatos cibos sibi audeant prseparare.
Hos enim errare non decet, qui ad omnes errores XXXIX. Nemo plus alteri dabit quam alter acce-
emendandos prseposili sunt. Qui si vel superbia, vei pit; quod si obtendilur infirmitas, Prsepositus domus
,483 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 484
perget ad ministros segrotantium, ab his quseriece.s-A. XLHI. Niillusde horto tollat olera, nisi ab hortu-
saria sunt accipiet. lano acccperit. _
XL. Quandoad ostium monasterii aliqui vencrint, XLIY. Nemo alteri loquatur in tetiebris; nullus in
siclerici fuerint aut monaclii; riiajoii honore susci- psiatlio cum altero dorniial; manum aiterius nemp
pientur : lavabuntque pedes eorum, juxla Evangelii teiieat; seil sive steterit, sive ambtilaverit, sive se-
prseceptuffljet prsebebunt eis omnia quse apta sunt derit, -11110 cubiio distef ab altero.
usui monachorum. XLY. Si quis tulerit rem non suam, ponelur
XLL Si< quis ad osliuni mohasterii venerit, super hnmeros' ejiis; et sicagat poenilentiampublice
dicens velle se videre fratrem suuni vel propin- in coMeets. • •.•'.
quuffljjanitor riuntiabit abbati,,.et permillciiie eo XLYL Si Praeposilus injusle judicaverit, injusli-
accipiet cDmitem, -cujtis ,fldes probataest; efsi.c tite ab aliis condemnabilur.
miltefur ad fratrem videndum vcl proximuni* XLYIL Qui consenlit peceatis, et defendit alium
XLU. Si propinqutis alicujusmortuus fuerit, prp- .•.delir.quenlpm,- inaledictiis crit apud Deufflet horiii-
sequetidi funus non liabebit licentiam, nisi Pater neSj corripielur increp&tioneseverissima.
moriasterli prseceperiti B Explicil Reguta Orienialis. - '-
•• ^
BM.M€T1 MMMMM
GIESAREJE CAPPADOCIiEEPISCOPI
REGOLA AD MONACHOS.
BE ;S. BASILIO EJUSQUE REGULA VETERUM TESTIMONIA.
.S.iGregoriilS Nazitijm, orciti.W-ijiniSi Basiliunii

Quis magis quatii ille atitvirginitatem coluit, aut carni leges imposiiit; idque riori suotanlum exempio;,
sedetiam opera aliis impeiisa? Cujus stmt virginum -coenobia,et scriplp comprehensa Regularum slatuta ;
quibus et senstis omries castigabat, et membra omnia Cotiiponebal, ei veram virgiiiitatem servare ad-
itibnebat. . _ . . -'"...'.'
Gtegofius -presb'.-, orat, de S. Nuz. . „ •
Greg.
Hic porib cbihmbrante§ <(Gregdritiset Basilius) et mulua exsliiiiulatione virtulerii augebani, et vitse mo^
naslicse leges piis Deoque devotis horaiiiibus alqiie a mimdi societale disjunctis ferebant, LyC-urgilegibus
placidiores, SoTbnisgraviores, Minoisaiquiores.' Imo verp ul de his viris sublimius aliquid dicam*,Moysem
iiniiatituT, nubeque bbtecti, afque ut a tumultuaria' et turbulenla hac vila pTPculse rernoyereht, ifi-nion?-
tem set.eilehtes, legislatOris pfiicio fungebantur.
iS; Hieronymus, Script. Ecel., cap. ii6.
Uappacibbioe,quseprius Mazaca voeabatnr, episcopus,«gregios coiitra Eutiotiiltim.ela*
BflSlliiis-Csesarese
boravit libros, et de Spiritu sanclo volumen, ef asceticum, et breves variosque tractalus.
Rnfmiis j Ilist. eccl., lib. 11,.,-caj).
9.
' Basilius Ponti urbes et rura circumiens, desides geniis illius animos, et parum de spe fulura sollicitos
stimulare yerbis, et prasdicatione succendere;-callumqtie ab his longie riegligentite ccepitâbolere, sub-
egilque, abjecfis inanium reriim. et ssecularium ctiris, suimet liotitiaiii reeipere, in urium coire, inonasteiia
eohsiruerev psahnis et hyinnis et orationibus dbcuit vacare; paupertim curam gerere, eisque habitaciila
honesta, et .qusead vicltim «ecessaria suntprsebere, virgines instituere, pudicam castamque vitam oninibus
pene tlesiderabilem' facere. Ita breyi permiitata est lotius provincise
' facies, ut in arido et squaienti campp
vWefeiui. "seges"lecuftfta ab isetavinea suiiexisse. _• -
1 %i fhbt .•'Exstant
qUoqtientriilsque itigfeiiiimoritittietitamagnTlicairaciatiitini, qliosei tempore in Ecciesiis
declamabant: ex quibus nondenas fernie singulorum oraiiunculas transfudimus in Latinuffl; Basilii pfSe-
ferea Itistitiila mpnaehorum : optanles, sipoterimus, etDei favor adjuverit, eoruni plura transferre.
Sozomenus, Hist. EccL, lib. ni, cup. 1S. ." "
ApudArmenios,,Papliiagones et Ponti incola.sEustacbius Ecclesite Sebastise in Armenia anlistes primtis
Vitat-iinbriastibain <ejliSque exercrtium accuratuni coepissedicitui], itautlibrum de Inslitutis monachorum,
-qui Basilii Uappadocis nomine inscribifur, ab hoe coiiscriptuin nonnulli aiDiirmeiit.
ItaetJSicephorusCaliist., lib. ix, cap. 16, etlib. xlii, cap. 29.
Pholius P. CP. BiUioih. cod. iM. . /
'
Legi saricfi Basiiii episcopi CsesareseCappadociseAseelica, lit vocaiil, dtiobuSlibris cbmpfeliensa. Utilf.
SiihebptisisTqtiod <alitideiiivis pieiatis stuciioso;et setema bona conseetasti"l,'maxiirievefo his qrii in ccenPbip
-religiossevitse exerciiioliie.iimbunt.-CoiitTi_etautem variarum -.qusestipnumex.sacris iitteris, quse adiiores
.componendos faciant, suecinclas cuin cxplanaiione solulibn.es. ..'.'
Jdem, cocl. Wt.
'
Legi ejusdem sancti Basilii Ascetica, ' hoc est, monasticsevite prseceptiones; ex quarum prsescripto qai
vixerit, iegno cbelesti potietui.
485 CODEX REGULARUM. — MRS 1. REGUL.E iPP. ORIENT. 486
TTiebdornsSiudila, Orat. in sctnctutnPlalonem.
Prili.iito dedit operahi ut sludi.ose magni.tet divitii Basilii Constitutiones legerbt, ei ' qiiibus stii iemporis
corisuenidinem a mouastica consiitulione-alienam esse didicit. . ,
SancinsJienedibius, Regulm,cap.lcy.
Collationes Patrum, et instituta et Yitas eorum; sed et regula sancti Patris nostri Basilii, quid aliud
?unl nisi bene viventimn et obedientium moiiacliorum' exempla, et ipstrunrenta viriutum?
Gregorius Turon., Jlisl. F.runc., lib. x, cap. 29.
Aredius ex familia propri.a fonsuvatos iiis.tiltiit, monachos, ccenobiumqtie funclavits iii quo rion modo
Uassiani, verum etiairi Bsisilii et reiiquoruffl sibbatum, qui iiloriasieriaiem yilam instiiuerunl celebranttir
- ' •''
Regulse. Vitctsancli Eiujendi abbdtis, cdp. U.
Proutmeniori£e,.Cliristo .inspiranle,-suggeritur$ abrenuntiantiiim exbrdia primitus iiitimamtis. Sie riiim-
quequbd non omiiino.illa qiise sanclus ac prsecipuus Basilius, CappadOciseiirbiS(ant!'sles,vel ea quse san-
ctoriim Lirinerisium Paires, sarictiis qiioqtie Pachomius Syrprum priscus.abbas, siveilla qiisereceiitior ve-
nerabilis edidit Gassianus; 'fastiiiiosa.:pr:Ks«iiipti«sKB caicieiimS; sed ea qirbfiilie lecfiianles, eic.
Vitci 'sancti PhiPiberli hbbciiis.
Legebat sttidiose Basilii prieclaras conist.tiitlbnes, Macaril Kegriiaiii, Behedicii decieia, Columbaniinsti-
-tiita sanctissima. . ' . ..'-'
Jusliniamis quoque imp. epistola ad MenaniP. CP. cbiitra 'Origferierii-, loctirii aflerl; siincii Bsfsilii, lx TOu
,jta.w-Jixov sive. ex iibro ejus Regularum : qi:o eliarii iiequefflissime uluntiif sanctus Bbne-
o.v-°x>(3.g)._ouj'
diclus Anianensis et SmaragduSj Vetusti P_egtil_e Benedictinse exppsilpres.
UBSERYATiO CBilTiCAIft REGULAMiSEQUENTEM.
f estiriibriia saiictorurii Patriirii allata, atque varia edita eriMiiissiffla scripta sati's,'cleiibtant cioctriiiam et
jatii iTuduiiifastis saneforuni ascripti, et ititer priitios utriiisijiie Ecclesise
pietatem saticti BasilTiMflgrii;Ca.sarieiisis
-doctores nunlerati. Ille enim arehiepiseopus vilam .monasticam appriine exColuit; et inter
'erudita cjus Opera tribus voluniiriibus coiitenla, a.,Juiiario Garnerio Benediclino edjta Parisiis aunp 1722,
reperiuriiur varia Asceiica isi diias-parles, quasi Regulas distinctas liibnasticas, divisa, qtiseproin Regulse
'ssinctiBasilii appellaiiiur, et tiuaS ex Gra3'cein Laiinum Iransttilii,, alquP eruciitani pfiiiiiioilfelh prseiriisit'
Rtifmtis Presbyter Aquileiensis. Et qtiiaem prmia pars appellalur Regula fusins. itactuta, qtiemadrtiodum et
secunda dicittir Regula breimtsitaclatg -;quas tamen Ruiinus ih iinum conjuuxit, atque ex illishanc prse-
seiitem.Regulam sii.bnoinine sancti Basilii observandatii «ionacliis jiippbsuit, Tota autem hnecRegula con-
istai.2i)5 quSesiiibnibiisctinl earuin respphsloriihus, ex Sancta Selipiufa (lesuinptis, qiiibiis cbiilinentur
-orotiiaqtise ad perfeetiorierii Christiaiiaih pertiiieiit, vel ad essentialia tiionaeliPriiiil Minia speelatim spe-
ctant. Etsi.enim sarietus Basilius hon taiigai exteripfes ctereraonias et observaliones; ab ahis inonasticse
vitse legislaloribus prsescriplas circa divini ollicli prdinelri, siisceplionem hospitiim, laborem manuum, for-
ihairi vesfiiiientorurii, correclioiiem ciilparum pptus et cibi, etc.; atiairieii ad fefbrinaridiini inleriorem
hbmiiiem salutaria prsecepta tradit, riiakiirie atteridens ad inorum Co'iii.lit:ufib_ibiil ei coriliis difefetiorieiii.
Hinc sanctissirousmonachtiiiim!Occiderita'liUni patriarc.ha Benedictus ad -calcem suse. Regiilsg infer alias
sanctorum Patrum doctrinas sumriiopere Jaudat lianc Regulam, sancfumqiie Basilium iiomiiiat suum Pa-
trem spiritualem. Atque eliamiium. hodie.mpnaclii .OrientaleSprb iiorina vitseliaiic Regulam ainplecluntur,
observantes tamen pr'o exteraTs ritibiis et fcseremoniisaliartim Regulai<umdiVtii'Sasiatiiiia ;-rie'csarie solurii
in Oriente, sed etiaffl in ©Ceiciente reperiuntur motiacbi BaJsiliani,pr.^sertim in Potonia, Italia fet Hispa-
nia. Natus est aulem sanctus Basilius amio,32;9; atque aniio 5S5 sseciihnn-re]iqiiii,:,quamvis Ascetica sua,
SvC hanc prasenteiii Regiiiairi, afite aiiriuniS55 noh corisciipseiit, "arinbo7'9 tlefunctus..
'PRESBVTEM
AeCILElENSlS
IN ilEGULAM S. BASiLH AiD URiSEIUifliBBATEM.
- Satis libenter, charissime irater Ursei-, 'adveritan- A jiisciirii tiefiiiitibriesae senteritias.riiirareris, nitigno?
tes de partibus Orientis, el desiderantes jsm fratrum pefe poposcisti ut hbcopus in LStihtirii SY'efteferii,
consuetaiconsbrtia, riloiiasterium tuum iiigressi _su- pollicensmihi quod per universa OCbidiisepaiiis
ihtisI 'qtibd supei^bsittito aiiguslo aferiosi tramitis monasteria, si hsec sancti el spiritualis yiri saricta
dorso liinc -atque hiiicpassiyi el iircefli fflaris tirida et -'spiritiialiairinbtescerent instituta, bmnis.ille ser-
circumluit: rara taiitumpiodolateiites locos eininus voftim !DeipfofectuS/iiiii ex litijusceihbdi insiitutio -
arguit ninus, ex qua et Pineti clarum noinen sscculp nibus nascerettir, mihi <qiiPqti"e'fcx''ebiUrii vel iriefi-
'he&ft. ;E'biariien iiiaxiirie clcTectati suriius, qiiod tis, vel orationibus, aliquid gratia3 vel iaercedis af-
-riori, uf aliquis liibs t-Sl,velde Ibcis, Vel de bpibtis ferret. Exhibui ergp, ut potui, minislerium meuin :
Orientis solIicitepercontatus<es; ged;qtia>.nari):ii)i ser- itiipleet fu, et oriines qui iegliisêit bbservsilis gra-
vorum Dei haberelur obervalio,qus3 animi virltis, • tiam, ut et agentes et ;orariies sic, qiiemti^rnotliim
qtiseinsiittita se'rvaf'entur'iri irion.asteriis,requisisti. instituia lisec coriiineut, meii;.quo'que;memofesSitis.
Aii iisec egbhc 'qiufl tibi Itiiriti^ digiie, 'rioti dico Ttii sane sit ollicii eliam .aliis monasteriisexem-
qtiain geriuir, scd qiiaro geri :debet, exponereri), plaria priebere : tit seeundum IiistarCappadocise,
isancli Basilii .Cappadpcise.cpi.scopi,viri Tideet ope- B GiniiialnonaStgria eisdem, et noii diverîs Yelliistl-
rTbas, et oiniii •saiictitate satis clari instituta mona- tutis vel observatioflibus vivant. <
"ihbruhi; qtise iiitefrogaiitilius se monachis velut >
saiicti -cujusdi»in,jurisrtspofisa staluit, pfotuli. Gu- "Explibitprieftttib Rufitii, .;
w s. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS 488
INCIPIT REGULA SAINCTI BASILII EPISCOPl CAPPADOCIJ.

AD MOJNAGHOS.
Humanum genus diligens Deus, et ..docens ho- A A slram verba hsecante tribunaiCbristi; Arguam enim
mineni scienliam (Psal. xcin), his quidem quibus ie,iriquit, et slatuam ea ante facierh ttiam (Psal.
docendi contulit gratiam, prsecepit per Ajiostolum XLIX); ita et intendite animum vigilanter ad hsec
(II Tim. ni), perroanere in doctrina : his vero quse dicuntur, et ad opus dignuin quse audistis, fe-
qui sedificari divinis insiitutionibus indigent, per stinanter adducite : Qiiia nescimiis qua die, vel qua
Mpysem pretestalur, dicens : Jntenpcja patrem hora Dominus nosler venieij Matth. xxiv).
tuiim, etannunliabit libi; ptesbytetos luos, et di- PRIMA IiNTERROGATJOFRATRUM.
"centtibi (Deui. xxxn). Propter quod necesse est, Qubniatn dedit nobis sermo ttius potestaiem ut in-
nos quidem quibiis ministerium verbi creditum teitogemus, pihno omnium ,doceri qucesumns si
ordo aiiquis esl et consequenli.ain mandalis Dei;
est, in omni tempore paratos esse et promptos nt aliud qnidem sil primum , cl aliud secunclum, ,
ad instriictionem perfectionemque "animarum : et etsic per ordinem cceteru: an omnia tnandalaita
qusedam quidem in comnmni Ecclesise auditorio sibi invicem colmreanl, el sinl mqualia, titunde
simul omnibus de prseceptis Domini contestari; volueril quis possit inilium sutnere, ianquam in
. modum circuli-vel coronw.
qusedam vero secretius perfectioribus quibusque
RESPONSIO. lnlerrogatio veslra antiqua est, et
disserere, et inquirentibus manifestare, atquein-
volenlibus de fide et verilate Evangelii B olim proposita in Eyangelio, in eo cum accedens ad
terrogare Dominum quidam legis dpctor ait : Magister, quod
Boinini nostri Jesu Chrisli, et de conversatione per-
est mandaluin primum in lege? Ef Dominus respon-
fecta, copiam nostri sermoiiis facultatemque prse- dit : Diliges Dominutn Deum tuum ex tolo corde
bere, qua possit ex his perfectus effici et consum- et ex lota aninia tua, et ex totis viribus tuis;
matus horao Dei. Yobis aulem convenitnulluin tem- iuo,
ad ea com- liocest primum el'-maximutnmandalum. Secundum
pus vacuum prseterire, quo miniis quse vero simile Ituic : Diliges pfoximum tuum sicut
. muniter cum omni Ecclesia discilis, etiam secre-
Dominus ordinem
litis de eminentioribus et perfectioribus inquiratis : teipsum (Malth. xxn). Ipse ergo
mandalis imposuit : primum diceris et -magnum
ut omne sevum vitse vestrse in inquirendo de melio- esse Deum ex toto corde. et ex tota
ribus elpercontandodeulilioribus transigalis. Quo- mentemandatum, secundum
diligere; vero ordine et conse-
niam ergo et in hoc nos congregavitDeus, utpaur
luhim cpiid.a molestiis segregati iurbarum\silentii quentia, et quod illi essel siitiile per .-virtutem, imo
in aliud animum de- quod illud explerel et cjtiodpenderel ex primo, di-
againus etquietis; neque opus
residuum somno rursiis et re- ligere proximum sicut seipsum. Sed et de aliis simi-
mus, neque temporis liter in sanclis Scripturis invenies; et servatur,
missioni corporese mancipemus; sed iri inquisitione ut ego arbitror, in omnibus mandatis ordo
et sollicitudine medium noctis hoc, quod superesl^- C quidani
et cbiisequenlia piseceptorum.
spatium, exigamus, adimplentes illud quod dictum
- IiNTERROGATIO1L
esl per bealunl Dayid : Beatus: qui in lege Domini
meditdbitnt die ac nocte (Psal. 1). Si quid ergo Quomam igilurinde de chatitdte Dei primum ais esse
mandatuin, nobis pritnum omnium dissere.
unusquisque veslrum deesse sibi ad scienliam pu- Nam quia oportet diligere audivinius, quomodo ta-
tat, ad communem id proferat jnquisitionem. Faci- men.hoc possit impleri desideramus.addiscere.
lius enim pluribus simttfconferentibus, si quid dilli- RESPONSIO. Optimum sumpsislis sermonis exor-
cile vel obtectum videtur esse, clarescet, Dso sine ditim, et proposito noslro valde conveiiiens..Deoita-
dubio inveniendi gratiam quserenlibus largiente. Sic- . que juvante, nos quod dicitis, faciemus. Sciendum
ut ergo nobis necessitas iinroinel, el secuiidum il^ anle omnia est quod mandatum istud unum quidem
lud Apostoli,D(Bmi/H"etit, st non evancjetizein(1'Cot. videtur esse; sed omnium in se mandatorum virtu-
Ix); ita etiam vobis, si ab interrogatione et inquisi- lem compleCtitur et constringit, ipso Domino di-
tione cessetis, A<elsi remissiores ac resolutiores ad cenle : Quia in his duobus mandatis universa lex
ea implenda quserecta invenla fuerint, simile ciiscri- pendet el prophelw.(Mallh. xxn). Ne lamen nos per
meu impendit. Proplerea enim et Domiims dixil: i-p singiila discutere aggrediamur ordinem mandato-
quia sermo quem locuius sum vobis, ille judicubit rum; alioquin videbimur totum opus introducere in
vos in riovissimodie (Joan.xn). Et iterum : Servus partes : sed quanlum ad propositufflsufficit, et prse-
qui' ignqravit votunlalem doinini sui, el non fecit di- sens ratio postulat, inquiremus : illud ante onmia
gna, plagis vaputabil paucis : qui aulem cognoverit, designanl.es, quod omniuffl mandatorum quse a
el fecerit contra votuntatem domini, vapuiabit pluri- Deo accepimus virlutesiii nobisirtelipsis insitas ge-
mis (Luc. xn). Oreinus ergo misericordiam Domini, rimus. Quo scilicet neque, difficultasIn riobis sit,
ut et nobis verbi iticuipabile iribual ministerium, et tanquani novum aliquid et alienum a nobis expetatur:
vpbis fructuosum doctrinte concedat eventum. Tan- neque rursum elationis dari nobis aliqua videatui
quam ergo scienles quia slabunt ante faciem ve- occasio, si putemus nos plus aliquid offerre ©eo,
«sc CODEX REGULARUM. — PARS L REGULÊ PP. ORIENT. -490
quam ab ipso in natura nostrse creationis accepi-A Aipsum si accidat nobis, alienos efficinos a charitate
nstis. Quoniam qijidemea quse nobis a Deo insita Dei? Quoil si parentibus inest naturalis affectus erga
sunt, si recte et competenter moveamus in optis, eos quos genuerunt; et non solutn hoc in homini-
hoc est secundum virtutem vivere. Si verp naiurse bus, verum etiam in mutis aniitialibus iiivenitur:
beneficia corriimpauius, hoc est in malitiam ver- videte ne inveniamur vel pecudibus hebetiores, vel:
gCre. Est ergo maliista definitio, non fecte titi mo- belluis feris iminariiores, si nullo erga Geiiitbreni
tibus anirai a Deo nobis insitis. Et rursum virtutis conslringamur affectu. Qtiem etiamsi quanttis el
ista definitio, recteuti,id esfsecuridum mandatum qualis sit scire-non possumus, ex hoc tanien solo
Dei, et secimdum conscientiam,' animi motibus a quod exlpso sumus, venerari ef diligere parentis
Dep ihsitis. Cum ergo hsec ila se habearit, idem hoc debemus affectuiatqueiiidesinenter erga ejus raemo-
inveniemus etiam de charitate coiistare.Mandatum riam pendere, sicut erga genitrices suas faciunt par-
accepimus diligere Deum. Dileclionls yirlutem in vuli. Sed multo amplius niultoquepromptitis; quanto
ipsa statim prima conditione a D.eoartima sibi inet itomensorum nos beneficiorum ejus obnoxiossci-
sitain gerit: in quo nequaquam extrinsecus testi- mus. Quod ipsum nobis commune esse puto etiam
moiiio indigemus : iinusquisqtie enitii in senietipso ctini cseteris animalibus: meminertint namque etiam
elex semelipso horurii quse dicimtis suiriit indicia. B illa, si quicl eis quis conlulerit bonuni. Si niihi non
Omnis homb desiderat omiiequod boiuffli esl, et creditis, audite Proplielam dicenlem : Cognovitbos
. aifectu quotiam naltirali Constriiigimur ad omne possessorem suutn, el asinus prwsepium dotnini sui
quod botium puiamus. Sedeferga consanguineos el (Isa. i).iAbsil atitem de nobis dici ea quse sequun- '
carnis proxiirios, riullo docente; in airiore cbiiStrin- ttir : Quia Israel me non cognovii,- et populus meus
gimur : his qtioquequorurii affectum "et beneficia me non.intellexit (Ibid.). Quod si etiam eos qui bene- .
accepimus,omni affectuet officiiscopulaniur.Et qtiid licii aliquid nobis;conlulerunt, nullo docente diligi-
aliud tambonum habeturquam Deus? Imo quid aliud mus, «t onirii studio, quantum fleri potest, referre
bonum,nisisoliisDeus?Qtiidecoi? quisplendor?quEe . gratias nitimur ; qtioinodo sufficierous gratiam re-
- pulchiitudo, quam naturaliter diligere proyocamur, ferrebeneliciis Dei, quse lanta stinl, ut effugiant
1
usquam talis qualis in Deo esl ef eSse oredenda est? numerum ; etlalia, ut sufliciat unum aliquod ex
Quseusquam talisgratia? quoeamoris ilamma,quse ef:;- omnibus per lolamvitam noslram ellicere nos pb-
animse secreta el interiora succendat, sicut amor Dei noxios laigilori? Nam omitto cselera omnia, quse
inflammaredebet mentis arcana? prsecipue si sit ab quidem et ipsa magna suut et jirseclara, verum a
omni polhiiione purgata ; si sit munda anima, et i• majoribus et melioribus, velut stellsequsedam splen-
*-*
quse vero affeclu dicat: Quoniam vuinerata charitatei didioribus solis ladiis oliteguritur; quoniam quidem
sgo sum (Cant. in). Ineffabilem prorSus ego senlioi nec tempus nobis est amplius dilatare sermonem, til
amorem Dei, et qui sentiri magis quani dicFpossit. possimus etiam de miniinis divina erga nos enume-
Inenarrabilis qua^damlux est: oliam si fulgura ,;.sii rare beneficia. Sileariius igitur quptidianos solis or-
coruscum adhibeal, vel comparet sermo, non patie- tus, et uiiitis laropadis fulgoreilluniinaturo uuiversum
tur, noii.recipiet auditus. Si luciferi fulgores, si Lunsei rounduin. Sileamus luuse' cifciiitus, iaeris perniuta-
splendores, si ipsum solis lumen assumas; ad.com- tiones:vicissitudinesque;imbres exnubibus,iluinina
parationero glorise illius obscura stint omriia, et inulto, fonlesque de terra; Tatifudines atque altiiudines
tetriora, quam si cseca nox eit obscuritate profundse; maris: universitalem terrse, ac nativitates eorum
caliginis mersa limpidissimo meridiani solis ltimini; aiiimantium quse m aquis gignuntur, et quse coale-
comparetur. Decor iste corporeis oculis non videtur, scunt yel oriuntur in lerris, nostris ministeriis vel
anima sola et meiite conspicitur. Qui decpr si.icujus; usibus deputata. HseCergo omnia et caetera innume-
forle sanetoruin mentem animamque perstrinxerit, rabilia prsetermilto: hoc soltim, quod ne volenli
fiagrantissimum in eis amoris sui stimulum defigit. quidem prseterire ppssibilees.t, silere non ppssumus:
Propterea denique velut amoris cujusdam ignibusT et tjuamvis reticere gratiam non sitpossibile, multo
tabescens, el prsesentem vilanf perhorrescens, dice- tamen impossibilius est ul digriuni est et ut competit
bat aliquis ex eis: Quando veniam, el apparebo ante-L. prbloqui: hoc; inquam, quantum est, quod scientiam
fqciemDei (Psal. XLI)?Et iterum dicebat isliusar- sui dpnavit homini Deus, et ratipnabile animal esse
doris ignibus flagrans: Sitivit anima tnea ad Deum fecitin terris^ et ineffahilis paradisi abuti voluptate
vivuin (Psat. xxvi). Et4nsatiahiliter ardens ejus de- ac decore concessit ? quemque serpentis arle dece-
siderio orabal, iit videret voluntatem Domini, etpro- ptum, et in peccatum lapsum, ac per peccatuni in
tegerelur in templosancto ejus (Ibid.). Itaergo natu- niorlem devolutum, ncquaquam despexit; sediegem
raliter et concupiscimus quse bona sunt et amamus. in adjulorium dedit, prsefecit angelos, destinavit pro-
Nihil autem, ut dixiraus, tam summum bonum est pbelas ; conatus malilia) comminationum severilate
quam Deus : et ideo debito quodam exsolvimtis hanc compescuit;, bonoriim desideria munificeutissimis
quam ab eo accepimus charitatem. Quse utique si repromissionibus prpvocavit, et finem utriusque viae
denegelur, et non exsolvatur, irse nos inexcusabiliter nostrse in nniltis imaginibus prsesignayit.Yerum cum
obnoxiosfacit. Et quiddico irse obnpxios? Quseeniin post hsec omrtiain malis noslris incredulitatibus du-
polerit esse major ira, quse ullio gravior, quam hoc raremus, non est aversus, nec dereliquit nos pii Do -,
JPATROL.GIII. 16
siiini bonitas; neque cum beneficiis ejus essemus A t quidqnid confertur in proximum, Et quidem in his
ingrati, averlere poluimus et excludere misericor- qtii iiiilia habent ad timorem Domini, et ad primos
diam ejtis a nobis: sed revocamur a morte, et ite- aditus religionis acced.unt, prima institutio est uti-
rum viyificamur per Dominum nostrum Jestim Cliri- libr per tiinorem, secundum sententiam. sapientissimi
slum, Qui cumin fotma Deiesset,non rapinam arbU Salomonis; dicentis: Initium sapientimtimoi Domini
tralus est esse se mqualetn Deo : sed semetipsumex- (Prov. i). Idipsum eliam in.psalmis legitur (Psal. cx).
inanivitj fortnqmsetviaccipiens(Phil. n). Jnfirmiiates Yos vero fralres, qui jam parvuli in Chrislo esse de-
nbslrds accepit, etmgriludinesnostraspotiavit, "etpro siislis-, nec ultra lacte indigetis, cibos, splidos ex
nbbis vulneralus est;Ut livore iliius sanaremur (Isa. dogmatuin finnitate perquirite, ad nutriendum et
un).Eia maledicto nos redemit;c:factns pro nobis pascendum inlerioreni homiiieni (/ Cor. m); quoper
malediclum (GaL ni). Et mprte furpissinia cpndem-. eminenliora quseque niandata perveniat ad perfe-
natus estj ut nos revoearet ad vitam. Nec.sufficit ei cium, et in omni, quoein Christo est veiitate, con-
vivificafe nos mortups, sed et diyinitalis suse parli- iirmelur. Observandum sane est ne forle copiosioris
cipium tribuit, et munus seternitatis indulget; et gratia? pondus causa nobis gravioris condemnationis
supfa omne quod vel petere vel inteiligere possurous, existat, siingrati inveniamur in muneribus largitoris.
crederitlbus vel diligentibtis se prseparat, qtiod bculiis;®llliid autpm; arite . omnia oonsiderandum est, quia
nbh vidit; riec auris aUdivit, nec.hrMt liominisascehr.- neque aliud iillum mandatum j neque hoc quod de
dit(I Cor. n; Psal: cxv). Quid ergo retribuemusi charitateDei et proximi prsecipitur, implere quis
Domino pro omriibus qua; fetiibuit nobis ?. Yefumi poterit, si per varias et diversas occupationes animus
ille tam benignus et cleniens est/ut ho retributionemi aberiet. ,Sed neque artificium ullum, vel ullius indu-
quideni reposcat; sed suffiCitei lit pro his.omnibus; slrise disciplinam ppssibile est adipisci eos qui fre-
i
qua. largitus est diligatur. Qtiis ergb ila Irrerrieclia- quenter.ex aliis. ad;;alia;;,transfefunturj Omifi ergo
biliter ingfatus est,ut propter tanla et talia beneliciai .custpdia oportet nps siefyare cor iipstrum, ne forle
• ::',„
noft diligat largitofeiii ? '. ;•-.i? ;.<- dpsiderium Dei malsi deslderia et sorclidsecogitatior
Et de cliaritate quideni Dei ista sufficiarit: propoi. nes depellant tipstiis animis ac detru.datit(Ptov. iv) ;
8iturii nariique est; ut stiperius dixiriius, non omniai sed e.contrarip.assiciua fecprdali.oiie etmempria Dei^
dicere. impos&ibileenim est; sed breviter et suc- formam.qupdairimodo ac figuram ejus animse nostrse
ciriete' epmmefflorare ea quse ariiorem Dei insererei signaculis singuli infiganius, quse nullis queat per^
animse et suseitare Sufiiciant. Gonseqneris jam nunc; turbationibus-abpleri. Sic enim et desiderium iu rior
est,<etiam de eo hiaudato, quod prdine et virtute se-• - bis divinse charitatis aecendilurj..dum freqtieiis ejus
cundum diximus, explicare. £t quideni quoniam lex memOriamentem atque animum illustrat; el ad opus
eas virtutes quse aniinse a Greatore insitse sunt, eli- uiandalorum Dei erigirotif ac suscitamtir. Et ex ipsis
met et exeolat ,• jam superius diximus. Quia ergoi rursuni charitalis operibus vel cpnservatur. Dei iii
prsecipimur diligere proximos sicut rios ipsos; videa-. nobis charitas, vel augelur. Et hoc pulo osteiidere
mus etiam si inest nbbis viftus et facultas ad hujuSf volenteni Doniinum dicerei aliquando quidem :-:Si
quoque maridati expletionem. Et quis igiiorat quo- diligitis me, niahdatatnea setvaie (Joriri. xiV);. ali-
nisini Humanum animal et communicabile hbinioestj quando autem : Si facitis"quceecjodico uobis, petmd-
et rion agresie aliqnod ac ferum? Nihil enim tarii :neiis in charitate mea; sicul etecjo sctvavi manclata
proprium est riaturse nostrse, quam altertim alterius. Palris meij et inaneo iii cluirilciteejus (Ibid.). Ex qui-
jndigere, et requirere irivicem, ac diligeie quod re- litis edocet nos, prospecluriioperis nost.ri debere ex
ûiritiif. Qtiia ergp Domiiius hafum iii nobis virtu-; sua ypluntate pendere; ut tanqtiaiii speGUliiiriquod-
ttiiii seiiiiria-seriiinavit, sinp dubib hoTilfflbtiam fru^; dam ipsiim haberites, et sempei<ad ipsum fespicieri-
fctuiiifeqiiiret, et tesiimohium nostrse efga sb dile-. tes, optis nostrum flxo ad ipsuffi cortlis bctilo fiiri-
etibiiis dilectibnehl accipiet pfoximbrum: Ih hbc; gafflUS:Sictitetiim arlificia quse iri hac vita suritj
iriihii iriquilj Scieiit brnhes; quia hiei discipuii estisj D ] prospectum queindam aniini gerutitj et ita sectindurii
si ihvicehi diligdiis (Joari. xm).- Et.ita iri Oiririikisistai hoc quod aninio coiiceperint; etiahi ifl opere utuntur
riistridsitScbfijurigit;'iit eliairi niisericbrdioebpefa fjuiie roanuum ministerii) j sic et iii libe riostrb operb untis
iii prbxiroo fluht, tfarisferat iri seirietifisuiri. Esurivi manet nobis iste prospeclus, .atque unus terminus
iiiim;lh(imi;btdedistis inak4ttcdretniiii(MUiili:x±y). flxtis est, quo Deo placefe debeaiiiuSjSeeunduiiiliuric
Et feliqiia quseiri proximb gesia siiritv ie* dieitesse eigo prospectum optis dirigamus iharidatorUin.iiii-
perpesStihi,-fciiHfadjecif: Quahilih ficiktU urii ex mi- poSsibiJenanicjtiePst ali.er cotistafepossb operisrio-
hihiis istis frtiiribuS trieis,. miiii fecisiis (IMd.)i Ergb stri Ibfraanij nisi vbluiiias ejus qtii itijunxit opus
pef priffiiiiti completur et Securiduni; pef sefcuiiduiri selriper iti nibiribria habeatur: ut ejus vbiuntate ser-
verb aseehdituf et fediltif ad pfirhinri: iii, qui diligit vata, et labbfe Pperis ac diligeritia competenter ex-
Dbmirium. siriBdiibib diligat et prbxiiriuto: Ait eriiiii pleta, setilpef jiingaitiuf Dep, dum rsemper ejiishie-
Dbmiriiis: Qui diliQUmeihiahdaid mea buSitidii.IIoc niofes siimus. Siciit eiiim, vefbi causa , faber secu-
est autein mahdbtuni meuth, iriqult, ut invicerndili- ferii facieris aut falcem, meminit semper ejiis qui
gatis (Joan. xiv et xv). Ita et qui diiigit pfoxiintim; bpus iiijtinxii, et fetiriet in corde suo cujus roagni-
explet iri Deo chafitatem; qtiia ipse iri se recipit tudinis; vel qiialitatis, vel forinte injiinxerit iieri se-
,G- CODEX REGULARUM.- PARS I. REGULiE PP, ORIENT. 494
curem; etln illud-semper intendens quod sibi me-AA causas culpse resecare emendatione vitiorum. In
minil-a' dpmino operis iiijunctum, ad hoc dirigit ma- coroparatione elenim pessimprum aliquid se jam ma*
nuum ministeritim, ut forma_operis cum ejus qui gni perfecisse sestimat. Ttim deindeimpedimentis et
injtinxit animo ae vohrotale; conveniat..: si autem perlurbationibus. tilque occupatipmbusf quas com-
obliviscatur quid vel qualesit quod sibi fuerat inipe- munis liominum yita .habere soiet, prsetermissis,;
ratum, sine dubio aiiud aliquid quaroinjunclum fue- illud quod majus e.st et pretiositis omnium , memo^
cuslodire : qua depuisa ab ani-
r.al,'facieil; ita etiam.Christiamis omnem conatum riam DeTnon potesl
et omne studium in actibus suis adhibere debet, ut; mis el exclusa, noti spliim Pmni Isetilia et gaudio
secundum yoluiiiatem Dei, qui opus injunxit, stium caret divino, et deleclationis Domini sustinet detri
.
quoque dirigat opus ; ut actus<sui ornenlur, et pos- menta, sed et dulcedinem non sentit diyini elOquii,
sit ejus qui prsecepit voluntatem implere. Tunc etiami ut dicat: Quatn duicia faucibus meis eloqUialua,
illud complere potest quod scriptum est:.. Sive man-. Domine! super mel et favum oti meo (Psgl. cxvin);
ducetis, sive bibalis, sivealiud quid fadati$, omnia ad sed et in negleclum.et oblivionempervenit jtidicio-
glpriam Deifacilc (I Cor. x). Si yero declinet quis a rum Dei, etin conlemptus consuetudineni decidif:
regula, et corrumpat observantiam manclati, «x hoc; quo majus malum et perniciosius pati nihil potest.
•*
ipso arguilur, si quis sit immemor Dei. Plurimum;B INTERROGATIOUI
aulem prodest ad conservandam memoriam Dei,. Quid ostendit nbbis sefmo tuus petkulbsum esse ciiiri
etiam secretius et remoiiusbabitare. N"amperinixlim.i: his qui tnandala cbnlemnuntvilam ducete,iiiiric di-
scere cupimus si oporteql eum qui ab hujuscembdi
vivere cum his qui negligenlius agunl circa limorenl,: corisbrtiis discesserit, remotum esse et solum, an
et
Dei, conteraplum habent mandatorum ejtis, plu- vetocum fratribus ejusdem pfopoSiti el ejiisdein
rimum nocet; sicut et Baloriionis sermo testatur,, , animi vitatn suam sotiare. - -..'-.•.
dicens : Cnm:homine irqcundo. tte habitaverilis , ne; RESP.Iri fflultisutile esse video vitairi commUnem
forte discaiis vias ejus, et:bccipicitislaqueum ciniinw ! ducere cum liis qui ejtisdein voluntatis suiit atqtie
reslrw (Prov. xxn). El iterum quod dicit: Exite de; proposili. Primoi quia eliam ad usus corporales vi-
tnedio eorum,et separabhniniab eis,- dicil Dominus> clusque ministerium uriusqtiisqtie nostrum soltissibi
(Isa. m), ad.hoc ipsum respicit. Igitur neque per.' non sufficit: et vero ideo pro his qiise ad mitiiste-
-oculos, neque per aures recipiamus illecebras ad1 fium yitse nostrse necessaria stint, invicem opefa
peceandum, el paulalim longp u.su inhsereamus con- nostra egemus. Sicuf enim pes hoininis in alio qui-
sueludini pessinise. Et rursum ul possimus oratioiiii dem suis viribtis utilur, irt alio verb iiidiget alienig,
vacare, oportet primo secretius babitare. Hoc enimi ' et sine adjumento cseteTorummembrorum riec ex-
modo et pra^cedeiitesconsuetudines excidemus, ini ^ plere stiurii op.us* riec sufficere suisviribus potest
quibtiscontra roandatum Dei agebamus. Non enimr (/ Cor, xm); ita etiani vita sblilaria inibi pati vi-
parvus l.abbr est, tit se aliquis. a priore non bonai deluf, cum iieque qtiod ei inesf, utile esse, rieqUe
cpnsiietudine reflectat ac revocet; quoniam quidemi quod deest ab riliquo possit acquiri. Prseter hoc ati-
mos Jongo tiempore confirmatus vim quodammpdo» tem nec ratio quidem charitatis unumqiietiique per-
iiaturse oblinet. Oportet ergo nos prime omniuni ab-- roillit quod sUum est quserere, dicente Apostoio :
negare nos ipsos, et lollere crucem Clirisli, et sic> Charitas non qumritqucesud sunt (I Cor. xin). De-
eum sequi~(Matth. xvi). Abnegamus autem nos hoc• inde, scd nec culpas quidem suas unusquisque ae
modo si, per omnia prseterilse consueiudinis obliti,( vitia facile digrioscit, cum qui arguat nemo est: et
volunlates proprias abnegemus ; et ila non solum ab, facile liujusniodi homini accidere potestillud quod
hominibus noti recte agentibus, verum etiam a no-; i_ scriptum est : Vm soti, quia si ceciderit, nerrio est
slri.s ipsis inordinalis et incomposilis moribus sece-; - ntius qui etigat eum (Eccle. iv). Sed et mandata a
damus. Alioqui utih eademquis consuetudine atqubi piuribus qiiidcm faciliUs adimplehtur; ab uno vCrb
in priore conversatione permanens, emendare se3 cltimunum videtuf impleri, aliud impeditur.Ut puta,
possil.et corrigere, diilicillimum est; imo, ut veritis3-JJ ] quomodoquis solus visitabit inlirmura? aut quomodo
. dicam, penittis imppssibile. Sed ad hoc ipsum ,•utt stiscipiet peregriiiurri? Si \ei6 omries cbrpus stinius
tollat quis crucem suam et sequalur Christum, plu--. Christi, siiigtili atitem alteftitrum membra, per cbn-
riroum impedit societas et permixtio eorum qui vi- sonaiitianl veltit in unius corporis compagem in Spi-
tam dissimiiem ducunt. Nam paratum esse ad mor--, rilu sanpto aptari et conjuiigi debemus aciitiyicem
tem pro Cbristo, et mortificare membra quse suntt (Rbin. xu). Quod si unusquisque nostfum solitariam
super terram (Coloss.m), et pro nomine Christiii-- eligat vitam, scilicet non tali aliqua causa vel ra-
beiiter ferre omne discrimen, hoc esttollere cruceml tione cpise Deo sit placita, yel quod ad communem
suam. Ad quod grande videnius impedimeiitumpossee CEeteroriiriiperlineat dispehsationem, sed
propfise
nobis oboriri ab his qui dissimiles stint vel vita velI voltiiitati et passloni satisfaeiens; quomodo possu-
iiioribus. Eti.ad csetera alia quse fflulta sunt, acceditt ffius disCissiet divisi adiriiplere, et integram assi-
eliam hoc, ut respiciens aninia ad multitudinem ne-- gnare membrortiin ad se inyicem corisonantiam ?
quiier yiventium, primo quitlem occupelur ct impe- Isle enim talis neque cum gatidentibusgaudet, neque
• diatur, ne suorum malorum
capiat intellectnra, et:t: cum flentibus fiet (Rom. xv); quoniam quidem se-.
possit vel.purgare per poenitenliaroquse deliquit, vel1• paraius ac divisus a cseteris nec cognoscere quideni
493 S. BENEDlCTI ABBATIS ANIANEISSIS 496
necessilates'polerit proximorum. Tum deinde nec A minus non sestiinavit sufficere sibi solam verbi do-
sufflcere potest tinus ad suscipienda omnia dona Spi- clrinam, sed et opere ipsb voluit riobis tradere bumi-
ritus sa»cti, quia secimdum uniuscujusque mensuram litalis exempla, cuin prsecinctus linteolavif pedes
fidei et donorum spirittlalium distribulio celebratur: discipulorum suoruni (Joan. xii). Tu ergo cujus pe-
ut id quod per partes unicuique distribuium est, des; lavabis ? quem curabis officiis? cujus inferior
rursum tanquam membra ad sedificationem unius aut ultimiis eris, cum solus vivas? Sed et aliud quod
corporis coeat et cpnspiret. Ai-ii enim daiur setriio dici tur: Bonum et jucundum hqbiiare fralres in uiium
sapientice, alii sermb scienliw, gtii fides,, aiii proplie- (Psal. cxxXn), quod unguento ppntificali in barbam
tia, alii gratidsanitatum(I Cor. xn), et cselera; quse de capite descendenti sanclus Spiritiis comparavit,:
singula utique non tam pro se iinusquisque quant quomodo in solitaria habilatione complebilur? Sta-
pro aliis suscipit a Spiritu sancto. Et ideo necesse dium nainque est quoddam, exaposlolico pra^cepto,
est uniuscujusque graliam, quata Susceperit a Spirilu ad emendationero mbrum vilamque fonriandam; iri
Dei, etin commune prodesse. Accidit ergo u* is qui quo per virttitis exercitium proftcilur ; in quo me-
remotus vivit et separatus, unamquameuiique susci- ditaiip divinortim mandatorum effulget amplius et
pief gratiani, et hanc ipsam itiutilem faciat, dum clarescil, hsec communisinter se unaiiimorum fra-
riihilper eam operatur, sed deforiit eam In semet-IB trum habilatio: habens ih se illam similitudineui et
ipso (Matth. vn). Quod cujus et qiianti sit periculi, exemplum, quod in Actibus aposlolorum rerert de
noslis omnes qui iegitis Evangelium. Si aiitem ose- sanetis Scriplura divirta, diceris ::Quia omnes cre-
teris communicat gratiara, et ipse perfruitur proprie dentes etant in unum, et habebant oirinia commnnia
ea ipsa quamvsuscepit; et multiplicaturin eo, dum.;' (Act. iv). ;,•'•'.
communicatur et cseleris; et ipse nihilominusifruitur iNTEBROGATlO IY.
gratia reliquofum. Hahet autem elalia quan.plUrima1 Opprtet priinum rehuntiare omnibus, et ila venire
bona comnmnis vita ista sanctorum, quse non estt ad hanc vitamvel
" conversaliohem qumsecundum
nunc possibile omnia di.nunierare. Inlerim, ut dixi-;.• . ; Deuni est?
mus, ad cpnservanda sancti Spiriltis dbna cpmriio- RESP. iDriminbet Salvatore riostro Jesu Chfisto
dior est multorum sbCielas, quam si degamus inso- " dicente : Si quis venit qd trie, abneget semelipsum,
litudine. Sed et ad^rsiis insidias inimicl, quse exet tollat ctucem suam,ei' sequqtur tne (Matlh. xvi);
trinsecus inferunlur;: millto Cautior est et ulilior so-< -: et iteTUffl: Qui rion renuntiaverii qmnibus qum pbs-
cietas plurimorum : ut facilius suscitetur e sbmno , sidet, non poiesl meus esse discipulus (Luc. xxivj.
si quis forte obdorinierit somnum illtim qui ducitad1 Qui ad hoc venit ut Dpminum sequalur, etiam se-
. mortem ( I Cor. xi). Sed etdeiinquenli delictumi ;"' '
ipsumiieget,et tollat crucem suam. Certum est au-
suum facilius apparebit, cum a pluribus yel aTguitur,, tem quia jani et anle diabolo fenuntiavit et operi-
vel notalur: secundum quosl et Apostolus dicit: : bus ejus. Quod famen non ab iiisqui iii profectu
Sufficil ei qui ejusmodi est, objurgatio.hwc quw fitac. sunt viise, vel quijam ad perfectionem fendurit, sed
pluribus (II Cor. yi). Sed el in oratione non parvumii ab faisqui a primastatim confessione initiantur, fieri.
emoluinentum a pluribus nascitur, cum consensu ett solet. ln hoc aulem renuntiat, sicut superius dixi-
universitate orantibus; ut ex multorum personis,, mus, etiam ipse sibi homo, id est,, si priori corisue-
per, graliam quse in nobis est, Deo gratise referantiir. tudini susevel vitserenuntiet, atitetiam mbribiis suis,
Sedlnterdum et periculo proxima est vita solitaiia.;. vel delectationibus ssectili hujus, sed et consangui-
Primo quidero iili periculo stibjacet, quod certe gra-;- , nilati .'•corp.orali";illi inaxiine quse ifflpedire ejus
vissimUni est, ii) qiioipse ,sibi placet; et neminem n propositum potest: et pareiites quideffl eos qui se
habeiis qui possitopus ipsius probare, videbittiTsibi)i in Chrislo Jesti per ;Evangelium getiueruntpinagis
ad summaiii perfectionem venisse. Tuni deinde sine ie putabit; fratres autem eos qui euindem acloplionis
ullo exercilio. degens, neqtie quid sibi vitii aburidet,;, spiriium susceperurit : ppssessiones -vero omnes
neqtie quid virtutis desit, agiioseit. Neque disCretio- <-ji siniul a se ducit alienas. Et ut breyilef dicsim,!hic
inem habere poterit in operum qualitate, pro eo quod d cui pro Ghristo mundus omnis crucifixus est, et ipsa
operandi materia omnis exclusa sit. In quocnimhti-i- mundo, quomodb potest servtis effici cogitaliotium
militatem suam probabit, neniinom habens ctii hu-i- et soilicitudinura mundi; cufflDominus jnbeat eliam
milem se prsebere debeat? In quo misericordiam n animam ipsara abnegaridam esse pro se ? Perfecta
demonstrabit lotitis consortii et societalis; alienus;?? itaque esl abnegatioiin eo, ut passionibus penitus
Y Ad palieriliam verpquomodofieipsum exercebit, hulr y careati dum adhuc iri corpore est. Sed hseeincipit
! lum.habens qtii yideaiur ejus voluntatibus obyiare1? ? agere ab his primo quse extrinsecus sunt, id est,
Si quis autem dicat sufficere sibi doclrinam i>cri- i- a passionibus, vel inani gloria, et si quse sunfalia
pturse ef apostolica prsecepla ad emendationem mo- o- siroiiia^ tit ab his primuni efficiatur aiienus."Et hoc
rum vitamque formandam, siraile mihi aliquidiacerere est quod nos dpeuerunt apostoli Jacobus et Joan-
i yideftir his qui seniper fabrile arfificiuni discunt,t, nes, qui reliquerunt patrem suum Zebedseum, et
nunciuam tamen fabrifaciunt opus, vel .his.quiinin navem ipsam in qua ,erant (Marc. i). Sed et Mat-
struciorum arte semper docentur, nunquam tamen »n thseus relinquens vectigal, et surgens, ac sequens
sedificandsBdomus operam dabunt. Ecce enim et Do- o- Dbminum (Matth. ix);: qui non solum lucra reli-
M,7 CODEX.REGULARUM.- PARS I. REGULj: PP. ORIENT. 498
-querat .vectigaiium, sed et periculum contempse- Ain A sanclam doctrinam; sed sictit Dominus noster
rai; quod utique poterat evenire aprincipibus sse- Jesus Christus juvenem illum qui ad se venerat in-
. ctili, pro eo quod vectigaTium rationes imperfectas terrogavit de priore -vitasua, etcum audisset quia
atque incompositas reliquisset. Ita autem cupiditate recle transacta esset, quod deerat ei prsecepil ad-
sequendi Dbminum ductus esl, ut nulltim prorsus iniplere, etila deraum. jussil eum sequi se : ita
hujus vitse respectum vel cogilationemsibimet ser- etiam rion oporlel inquirere de prseterita vita et
vaverit. Quod autem neque. ad affeclus parentum, conversatione, ne forte simuiata quis menle et fal-
si adversantur Dominicis prseceplis, rieque ad ul- laci aniroo accedat ad nos. Quod ita demum digno-
lam aliquam humanam delectalionem oporteatali- scitur, si facile omnem iahorem coiporis quiinjun-
quem respicere, et per hoc ab ep quod proposuit gilur ferat, et ad castigationem vitse pronusincli-
impediri, Dominus edoeel, dicens : Si quis ergove- natur; vel si etiam delictum aliquod suum, cum
nerit ad me, et non odil pdtrem snum et niatrem Interrogaltis iuerit, nequaquam pronunliare confun-
suam, et uxoretn et fitios, et fratres et sorores,in- ditur, et lnedelam delicli quse adbibita fuerit gra-
super et animam stiam, non polesl meus esse ,disci- tanter assumit: et si ad omnem humilitatem ahs-
ptiltts (Luc. xiv). Quod est simile illi quod dixit, ut que ulla "verecundiainclinaliir, ac vilioribus et abje-
deneget quis seipstim. J ctioribus arlificiis, si ila ratio poposcerit, tradi se
B
IJNTEBROGATIO V. nbn accipiat aspernanter. Cum .ergo ex his siiigulis
Si oportet eum qui servis Dei iociati vtilt, relinquere documentis fuerit comprohatus quia firma mente,
Andifferenierpropinquis suis porlionem facultatum el stabili cpnsilio, acproropto animo sit,iuric sus-
suariim ?-..""
cipi eum decel. Prius autem quam corpori frater-
RESP. Domino dicenle : Vende bmnia bonatna, nilatis inseralur, oporlet ei injungi qusedanl labo-
et da paupefibus, el itabebis thesautum in ccelis,et riOsa
Opera, el qtise videaniuf opprobrio iiaberi a
veni, sequere tne (Luc. xvm) ; el ileriim : Ven- ssecularibus ; et ohservari oportet si libenter hsec
diie ptnnia quw habetis; et date eleemosynam (Luc. et libere ac fldeliter
arbitror is accedit ad Dei exiileat, nec confusionem eo-
xn); quidem quod qui rum graviter ferat: vel etiam si in labore impiger
servitium, noh debeat contemriere et ut libet relin- inveniatur et promptus.
quere eaqusesibi compelunt; sed tenlet omnia, si
fieri potest, cum suiiima diligeiilia assumpta, tan- INTERROGATIOYIL
quatii ea quse jam Doinino sacrala siiiit, quan- Ex qua wtate oporlet uosmetipsos offerte Deo : vet
tum fleri potest rationabiliter dispetisare : sciens vitginitaiis prbfessionemquando oportet firmam uc
slabilemjudicari ?
qUia non est absque periculo iri opere Dei agere ^| RESP. Dicente Domino : Sinite infantes venire ad
negligenCer(Jer. XLVIH).Si vero propinqui ejus vel me el appslolo Paulo collaudante eum
contra fidem roemi- (Luc. xviii);
parentes veniant, debet.rursum
nisse Domini dicentis: Quia non est quireliguerit qui ab infantia sacras litteras didicisset, et riirsum
- doinutn, aut prsecipiente educari filios in doclrina et correptionp
frattes, aut patfem, aut ritalrem, aut
aut Domini; omne tempus a prima setate opportunum
uxorem, filios,<autagros propter nte, etprbpter
nott in quidem esse ducimus ad suscipiendum timprem et
Evangelium,qui accipiat cenluplum prcesenti eruditionem Domini: ilrma tanien tunc erit
iempore, et in fuluro swculo vitam wternam (Matth. prp-
fessio virginitalis, ex quo adulta jam setas esse cce-T
xix). Yerumtamen oporlet eum his qui sibi quse
sua sunt denegant et resislunt, et desidem fachintf perit, et ea quse solet nupliis apta deputari ac per-
tamen infantes, voluntate et consensu
proteslari et denuntiare quiasacrilegii criraen in-- fecta, Opbrtel
imo ab ipsis parentibtis oblalos, sub te-'
currunt, secunduffl mandatum Domini dicerilis: pareiitum,
Qtiodsi peccat in te frater tuus, et qrgue eutii, et re- stimonio plurimorum suscipi; tit omnis ocpasio raa-
ledicti gralia excludatur hominum pessimorum.
liqiia (Maith. xvin). Judicid vero experiri de his
Adhiberi autem eis oporlet summam diligentiam,
apud judices sseculi, abnuit religionis auctoritas,'
„ ad omrievirtutis exercitium probabiliter
per id quod dixit Apostolus : Andet aliquis vestrum, [ quo possint
institui, tam in verbo quam in inlelleclii et opere.
negotium habens adversus dliurri, judicdri apudin- in tenero quis et parvo inseruerit, firmius
justos, el non apud sanclos (T Cbr. vi) ? Et rursum : Quidquid et tenacius imposterum conservabit. Injungenda
Quia jam qnidem omnino deliclum est in vobis, quia
est ergoinfantiuin cura his qui ante omnia in vir-
jiidicia habelisinlervos (Ibid.). lute patientise. documenla sui probabililer pra-bue-
INTERROGATIOVI.'-
Si oportet omnes qui inveniunt ad nos suscipeie; autf-~ runt: qui possint pro rtierilo delicti et setatis singu-
cnm probatione? et qualis isia debet esse pto-'. lis quibusque etiam correptionis adhibere mensu-
batio? ram : et qui serveni eos proximo omniura a sermo-
RESP.Cum Dei clementia omnes vticet, per illami nibus ptiosis, et ahiracundia, alque ab incitarnentis
Brsedicationemi qua dicit: Venite ad me, omnes quii gulse, et a cunctis indecentibus alque inordinatis
labptatis el onerati eslis, el ego reficiam vos (Maltli. moribus. Si vero ctim setatis augfflento nullus in"eis
xi), non est ahsque discrimine abjicere quempiamL deprehenditur profectus industrise, seU vaga mens
venie.item ad nos. Yerumtaroen nequeimmundis, utt et animus cassus ac tumens etiam post institula
aiunt, pedibus indulgendum est introire quempiarfiI probabilia infructuosus pprmanserit, hujuscemodi
199 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS SOO
abjici opOrtet, et maxime euffl tivenilis fervor ru- A tmic dicitur dignus efl'eetus,.cum et ipse siniili spa-
dem lacessit oetatem. Eoruin vero qui setate Jam . tio lemporum a cibo se coniinuisse perscribitur (111
robusta accedunt ad servitium Dei, oportet in- -Reg. xix). Sed et Danielis et tritim puerorum me-
quirere, ul diximus, quaiilatem vitse prseterilse, et l-iium apud Deum, quo de ©mnii.us iriimicis suis et
sufficere etiam boe ipsum, sisalis instaiiter hoc.cx- de ipso tyranno triiiiiipbum -ceperiint (Dan. i), non
peturit, et si verum et ardens desiderium es.t eorum aliundeiiisi per contiiienliam venit. Joannis antem
erga opus Dei. Hiijiisceinodi vero fieri documenta ab omnis viia continentia fuit (Matth. m). Ab hac
iiis oportet, qui valde prudenler de his discutere po- "etiamDominus manifeslationis suse inilia prima pa-
, luerint et probare. Cum antem fueriiit suscepti, tefecit (Matth. iv). Continentiam' aulem dicimus,
si forte prpposiluin stitim transgressi fuerinl, nec iion quo a-cibo penitus abslinendum sit, hoc est
videri eos oporfet amplius, tanqiiam' eos qui in enim vitam violenler dissolvere , sed eam qua vitae
Deuffl deliquerunt; quo teste confessionis suse pa- 'ustis non superiluus, sed necesssirius eonstat : cum
ctum transgressi stint. Etsi peccaverit, iriquit, homo refiigimiis quod sttave est, explemus ea quse-sola
in hominem , orabunlpro ipso dd Doininum : si ««- corporis necessitas poscit, Et,"ui breviter dicam,
tem in Detim peccaverit, quis orabit pro eo (I . omnia quse per passibilem concupiscentiam requi-
Reg. n)-?' •".' "','•' "Bruntur, ab his abstinere, virtus est conlinentise."Et
INTERROGATIOYlil. ideo ergo.non soliumin esu icibi et in libidine conti-
Si oporlet ehm qui se piw ac religiosw vitw dederit, iientiee yii<lus<agnosciltir; sed cum ab oinnibtis in
; etiam conlihentiatn observate? quibus delectaniur quidem canie, sed in aniiria lse-
RESP. Quia in bmnibiis necessaria sit cbntinen- dimur, abstinemus. Yeras ergo cpnlinens ne.c glo-
tia, matiifestum est, pririio omnitim ex 'ep quod riam humaiiamdesiderat; sed a vi.tiisse. cpnliiiet,
Patilus iilfer fructus Spiritus sancti etiam contineii- et ab ira, et a trislitia, et ab omnibus quse occupa-
tiamnominat (G«/.v). Tunl deinde etiam iminacu- tas lenere .consueyerunt ineruditas animas etih-
laturri ministerium per banc servari posse designat, cautas.. iPene autem in omnibus ma.ndafis Dei hoe
cum. dieit: In laboribus, iri vigiliis, in:jejuniis,'in inveirinius, qtiod unum aller-i cpliferet, el separa-
castitate (IJCor. yi). Et iterum alibi -: In "taboieet tuili aliud al) alio coropleri impos.sibileest. Id ta-
faligalione, in vigiliis muliis; infame et sili, inje- men prsecipue in liac ipsa continenlia deprebendi-
juniis frequenter (II Cor.xi). Et iterum : Oinnisqui tur; quoniam quidem liuoiilis ille judicatur qui se
in agone pontendit, ab omnibuscontinens est (I Cor. a superbia conlinet, et ille renuntiat .oinnlbus fa-
11). Et rursum': Macero co.rpus .meum, ei 'servituti cullatibus stiis, pt secundum, Evangeiium vendit
subjicio (Jbid.); qtiPd utique nori aliter quam per "bmnia stia et pauperibns dividit, qui sine dubio con-
«ontinentiam videtur impleri. Et juventiilis ttimor, tinet se a pecunise desiderio. Sed et mansuetus ille
ac fervor setatis veltit Ireno quodam restringi et re- erit qui ir.ain continet, et cohibet iurorem. Quid
primi per Solain continentlampotest. Non enim ex- vero jam yagos oculi visus, et auris auditus, et
pediunt stiilio deliciw, sectindum Salomoiiem (Prov. .lingiiselnteniperanliam aliud quam conlinentiaino-
xvin). Et carnis, inquit Apostoltis, cu'ramtie fece- .derattir el cohibet ? Sed et ititemperatos risus cori-
litis inconcupisceniiis (Rbin. m). El."ilerum.: Vidua linentia coercet: sicut incoiitinentiie signum est,
qum indeliciis esl, •vivensmortud est (ITim. v).-Setl , inordinalis et incomp.ositis motibus agere in risu :
-exemplumilluddivitisin deliciisviventis necessariam cuin ulique subridendo tantummpdo lselitiam men-
nobis ostendit esse eonlinentiam, ncforte ci.n.os fis pporteat indicari; indecorum autein sit crepi-
atidiamuS quod audivit tit dives : Quia consecntus tantem cum sonilu elevare iisuni: quod certuro est
•es bona in vila tua (Luc. xvi). Quomodo atitem in- per incontinentiam melifis accidere solcre efiain in-
continentia periculosa sit, etiam Apostolus docel, vitis;. quse res graviiateni et,conslantiam ianimi
cum eam proprie illis ascribit qtios recedere a emollire ac .resolvere solel, Unde et Salomon:
Domino dicit; aitenim,: Itinovissiinis diebiis insta-. Risum, inquit, dixi jamenliam (Eccte. n). Et : Sicnt
bunt tempota periculo$a: erunt eitim homines se- • ypx. spinarum.sub .olla, iia.risn$ stuilotum (Eccic.
ipsos amantes „(11Titn. iri), et eiim plura malitise ;Vii). EtiteruHi: Stiiiiiis in risti exaltat voceinsuam:
genera enumerasset, ad-ullinium posuil: Comesso- -vit aulem sqpiensvix iacite ridebit (Eccli. xxi). Osten-
res, 'incontinenies,immiles. Sed et Esau inalorurii dit autem et Domu.us in senielipso iiecessarias qui-
stioruiri quasi fomitem qnemdam babuit IncontinenT dem, carnis se Iiabuisse passiones,, id est, quse vir-
"liam, qui pro :uno cibo veiididifpriraitiva sua (Gen. .tuti testimofiium fefrent, velut labprem et fletum ae
xxv). Sed et prima illa prsevaricalio nori aliuride trisliliam; riusquam auteni invenilur eliani risu
homini nisi per iiicontinentiam aceidil (Gen. in). usus, quantum ad liistoriani pertiuet Evangelii. Sed
'Oirinis vero sanctorum vita, atque ipsins Domini in et cleilere magis invenitur eos qui riclent, dicens :
:carne positi prseseritia, quse nobis alia, nisi coriti- Vw vobis qui riunc tidelis, quia flebiiis (LMC:VI).
iienfise proponit exempla ? Moyses quideiri, durii Nec sane seducere nps debet similitudo nomitiis ri-
<coi)-inuatio quadraginta dierum jejiinio astitisset siis. Mos namque est Sciipturse interdum lsetiiiam
Indefectus, dicitur a Deo meruisse legis auxiliiim animte et affectuni quemdam Iselioremrisurii rionii-
litimario generi deferre. Elias quoqtie visioue Dei pare.- Sicut ibi -Sara, Risum, inquit, mihi fecit Deus
501 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGUL.3. PP. ORIENT. 502
(Gen. xxi). Et iterum : Reati quiflent nunc, quia ri- Apolu
j veroiiecmentio quiciem ulla fuit. Exquoilhid
(tcbunt (Luc. vi). Etin Job quoque dictum Cst: Os sine dubio designatur, qupd omnibusisufficiens esse
atitem veracium repiebiiur risu (Job iv). ilsec eiiim possit aquse usus et pernecessarius; ii.isi forte ali-
omnia nomina pro gaudio animse accipiuntur. Qui quis per iiifirmitateni corppris Isediex hbc videattir :
ergo liber est ab oinni passione, el rtiliil per inei- cui sine dubio, secundum coiisilium appstoli Pauli
tamenla libidinum gerit, sed continenter el sobfie ad Timotheum scribentis (1 Tiin.-y),[ cavendum est
adversus omne quod potest lsedere, nititur, hicper- quOd est noxium. Sed et qusecunque manifestani
fecte continens dicilur,'qui el sine dubio per hoc inferunt noxam corpori devitanda sunt. Absurdum
alienus invenitur ab otiini genere peccati. Libido - eriim videtur propter siibslaritiani corppris cibbs
namque esf totius -msflimuscipula; et per lianc offl- sumere, et rursuni per ipsos Cibos corppri inferre
nes decipimur adpeccatum : per quain qui non re- perniciem, et illud InutHe 'feddere. ad miiiisterium
solvitur, neque inclinatur abea, omni ex sepeccati •mandatorum. OpoTlef tamen omni modo illis uti
' cibis qui et facilitis et yilius
pessimum germen excldit. comparantur ; iit ne
INTERROGATIO IX. occasione abstinentise inveniamus pretiosiora quse-
Qum est tnensura conlineniim ? ." que et difliciliora sectari, dum suavilate condimen-
RESP. ûantum spectat ad vitia vel passiones, B toruiri viles natura cibos in suavem et delicatum
penitus abstinere, nec unquam superari : quantum saporem extollere conaffluri Sed si quid est qtiod jn
aulem ad cibos, prout iisus deposcil, vel selas, yel unaquaqiie prbvincia facilius etvilius comparatur,
labor, yel robur corporis, vel incommoditas ejus, <etquod in usu hominum «onirouiiitef liabetur,'hpc
ita etiaro modus et qualitas temperabiluf cihi. Ne ad usus nostros oportet assumi, et ea tantunimodo
que enini pbssibile est orinies fralres unum ordi- requiri quse ad viiami pernecessaria sunt, id e,st,
nem vel modum ac regulam in cibis custodire. Hi oleuui, et alia hujuscemodi, vel si qtia etiam adin-
vero qui sani sunt possunt omnes eamdem mensu- iirmantium solamen adhibentur.
ram tenere in abstinentia. Immutari vero oportet INTERROGATiO X.
per singulos, in quibus causa aliqua diyersitatis exi- JQuomodooportet observare nos circa^cathedras et ttc-
. ,cubilUs;:cum:tempu$ipoposcerit. . .
stit, providentia acprovisione eorum, quibus dis-
RESP. Quoniam prseceptum Doihini habenius quod
pensandi hsec cura commissa est- Neque enimp.er
singiila sermonem coniplecli possumiis ; sed ea tan- -»os in omtiibus inslriiit ad liumilitatero, in quo
tiiramodo cpmprehendimus quse ad ceminunem .y.el efiam de hocprontintiat (Luc. xiv), iitcum ad con-
generaleni pertinent instiiutienem. Solatia vero in- yivium eamus, discumbendi locuni npviSsimtim re-
cOmmodorumin cibis, videlicet eorum quijam fessi C quiramus, et rion occupemuslocum prioreni; illud
sunt ex bpere cbntinentise, siye ex aliis quibuslibet nos scire;Qpoftet,.quia ubi omnes;eodem prpspectu
iaborlbus, quos pro feligione pertulerunt,! -ii,qui ac proposito convenimus, maximesi in multis et in
prsesunt, secundum quod res etratio deposcit, adhi- -;»)ajoril)ushiimililatis riostrse documenta iam dedi-
hebunt. Neque argoiempus reficiendi onmihus.idem mus, eupere quidem prsevenire unumquemque in-
stattii potest, neque modus eil>i,neque qtialitas,; se.d -feriorem locum, sectindum maridatum Domini, eon-
" -decens ;est. Sed rursum, Si res ad contentionem
prospectus"iste sit omnibus tiinus, ut nonnsquead
satietatem persislamus in edendo. Repleri enim êniatdehoc, etunusaliumidetrudere velut deloco
ventrem, et gravari ex cibo, valde Inulile est etiam infeiiori conetur, valde est improbabile. Uausa euim
corpori ad pmne opus. Tum deinde quia et gravatur .«x-ho.c perturbationis ,e_tinquietudinis nascilur, si
in somnum, e.t quiaetiam.I_edi exhis facile pptest. incipiat neino alteri <cedere; et ,si pfo "hoc certa-
Sed necsuayia quseque in .fine.ciborum -seclanda gmina ;moveanlur, siniile erit tanquam si .deprinia-
sunt; sed sufficit usuni explere vivendi, refutata tibuscpntendatur. Propter ciuod oportet ietiamin
luxuria. Si enim libidini servlamus, nihil aliud est ihpc cPnsiderantius pervidere, velquid sunicuique
qtiam Deum facere ventrem nostrum. Quoniam qui-, poslrum compelat; vel certe indulgere ieiicuiicura
dem corpus humanum seinper exolescit et delluxit, B?commissa ;est, elin cseteris, iei in fecumbeiido or-
idcirco el repleri indiget et reformari: propterquod .dineni cuslodire, etohtemperarefei ,.utjimpleatur
etnaturale est. cibi desideriuni,, id.quod secundum ,in nobis illud quoddictum.est: JJmnia :ve$traJiane-
rectam ratipnem usus ipse ad reparationem depor ste etsecnndum ordinem fiant (I :Cor. xvt).
scit eorun. quse exinanila fuerint et assumpta, tam INTERROGATIOXI.
aridi, quam etiam liumidi alimenti. Si quid ergo Quis esi dignus vei decens habitus-Ghtistiariit
illtid est quod potest vel brevius yel facilius explere RESP. Quoniam sermo in superioribus humilita-
hanc necessilatem corporis in cibis, id potius eli- item necessariam docuit, ita ut qui vult religiose ac
gendum esl. Sed et Dominus hoc, utopinor,,osteti- pie vivere in omnibus et simplicitatem et vililatem
idit, cum esurierites reficit in deserto : quia cumuti- requirat, id est, ea quse psirvo sumptu acquiruntur ;
que posset inajore miraculo copiosiores eis cibos id observandum puto in corporalibus usibus per
parare, nihil horuni fecit, sed simplicem eis exhibuit <quodoccasiones nobis majorum occupationum mi •
victum : et secundum Joannem (Cap. vi), quinque saime flant. Hoc ergo etiam in obseryatione indumen
paues liordeaceos, et pisciculps duos apponit; de lorum custodiendum puto. Si enim studium nobis
§05 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS S04
habendum est omnium esse minimps Ctomnium no- A aut vapulanlera publice, vel turpiter proelamantem,
vissimos; certum es.l quia et indumentis oinnium nos aut in tabernis aliisque locis vilam cum dedecore
novissimos depulare debemus. Naro si hi qtii gloriam agenlem, nec observabit quidem iacile hujuscemodi V
sibi ex indupienlorum splendore conquirunt, salis liomineni,vel notabit, sciens eum consequenteT
agunt quomodo pretiosis et magnificis vestibus vi- hsec ad reliquam vilam suam gererc. Si vero eum.
deantur incluti, ita consequens est eum qui de ulti- qui gloripsam vitam profitetur, videat.quis vel pa-
mis et novissimis, id est, per nimiam lmmilitatem rum aliquid conlra quam condecet agere, observant
placere studel, eligere debere hoc in quo omniuni omnes, et increpanl, et ad reIigionis'opprobriuir
et ultimus et novissimus appareat: siciit iile e cpn- . clueunt. ltaque' velut poedagogus quidam esl inflr-
trario, id est, de suramis et pretiosis videri clarior mioribus liabitus iste religiosior, ut eiiam invitos
et nobilior gestit.- Si enim in publica ccena arguun- eos ab opere inhoiiesto<indecenliqtie e.ustodial. De-
tur Corinthii quod per stiara abundaniiam confun- nique el Apostolus episcopum ordinalura esse
dant eos qui non habent (JGor. xi),certum est quia designal (/ T.im. ui)-: qnse res ad liabituni magis
et in hoc simplici et comnnmi omniuni induiiieiito - revocalur. Scd et de lnulieribus dicit, in habilu
qnod ad commuiiem habilimi vel iisiim pertinet, ordinalas eas esse debere. Qrdinatus auiem habilus
si alter altero ciilieral Iiabitus, vcl-pretiosior inve^ "B Clirisliani dicitur is, qui seciinclumprppositum ac
niatnr, ex ipsa comparaiipne confuiidimiis non ha- professionem ejus aptus intelligilur. Sicut enim
bentes, Sufficieiiter quoque Apostoli hujuscemodi proprjum est alicpiid niiiili in habi.u vesliiiieriti,
usibus brevi sermone Tegulam posuit, dicens : Ha- et alius est habitiis sensitoris, ex quo prsecipue in-
bentes autem viclum et veslilnm, his contenii sitiins telligiliir, yel iste qui senator esl, vel illc.qui miles
(I Tim. vi). Ostendens iiiduriiento solo qup conte- est; ita etiani Chrisliantis habere, aliquid jiroprium
.gamur, indigere nos, et. non varietate aliqua vestis etiam ex ordinatione indumeiili ipsiiis debct. Sed
, et ornamento ejus ac decore jaclari. Quse iilique Cl de calceamenlis eadeni ralj.o observabitur : ut
postmodum introducta sunt, humanse vitse artiiiciis qtiod simpiicius esf et paraiiius,;"etaptiim prppositp,
et luxuria3 ingenio conquisita. Sed et primus ille et usibiis suiliciens, id assuiriaiur. Zoria: quoque
indumeiiti ustis hsec eadem indicat, cum dicitur ustim ostendunt necessarium esse eliain qui prse-
Deus fecisse •priniis hominibus pellicias tiiiiicas cesserunt nos sancti. Nairi Joannes zona pellicea
(Gen. m). Sufficiebat enim ad confiisionem conte- cohslringere lunibos suos dicitur (Maitli. iji), et
gendaiii hujuscemodiindumenli usus. Yerum quo- Elias antea : laiiquam eiiim proprius habitus qui-
niam nobis prospectus est indumentis efiam cale- dam ipsius desigiiattir, cum dicittir : Vir hirsuius, el
fieri el foveri, necessarium videlur ut ad utriimqiie Gzonam petliceam habens circa liunbossubs(IIl Reg.)).
aisus ipse temperetuf, quo et operiri nuditas videa- Sed etPetrus zona usus ostenditur, sicut ex verbis
tur, et vel vis frigoris, vel omne quod inlrinsecus ' angeli, qtise ad etiffl dicta stint, recognosciratis-:
lsedit, arceri. Sed quoniam in iiis Ipsis alia quidem Accinge le, Inquit,-et calcea te caligas tnas (Acl. xu).
sunt meliora, alia infeiiora, consequeiis est ea eli- Sed etbealus Patilus zona osus'osleiHlitiiTper Agabi
dicentis: Virum'eum cujusest zonajiwc,
gere quse nobis usum exhiheant longiorem : ita ta- , pTophetiam,
men ut in nullo lsedatur .regula voluntarise pauper- ita dlligabunt in Hierusulem (Act. xxi). Seclci Jol"
a :
talis, id est, ne alia quidem nobis sint vestimenta audit Doniino Accinge sicut virluinbos tnos (Job.
ad procedendum prseparata, et alia ad usum dome- XXXVIII).Yirtutis riamque cujusdaiii et prompii atl
aiiinii signuro videtur esse usus cinguli. Sed
sticum; et rursum alia in aiiucbtempus, vel in nocte opera
alia et iri die : sed oporlet unuiti illud ipsuni tale et disCipulis Doniini zpnse.usus fuisse videiur cx
esse indumentuni, quod nobis sufficefe possit ad , more, quibiis prohibebatur ne peeriniam babereni
iii zonis suis (Matlh. x). Revera enini riecessaiiuii'
pmnia, et ut in die honestum videaltir indumentuni,
etin nocte expleat necessitatem. Ex hoC enini fiet videtur, eum qui manuuro opere uti in aliquo debet
sticcinctum esse etinoninibus prseparattim ac sine
ut et habitus noster commtinis et similis atqtie -D
ullo impedimento inveniri, ad omne "boni operis
unitis formse sitpmnium, et Christianum etiam visio
ministerium. Unde et cingulo indigef, ut vel colli-
ipsa desigriet. Ea enim qute uno prospectu ac prb-
gata circa corpus, sit tunica : ex qua magis confo-
posito geruntur, similia, imo eadem esse omnibtis
debent. Utile autem est etiam ex ipsa proprietate veri possit, si undique constricliis sit; vel non iro-
veslitus et habitus intelligi unumqtiemque, ef pro- pediri ad omnein rem quam agere parat. De numero
aulera indunientorum nihil ppssumus dicere, cum"
fessionem ejus agnosci in ea vita qua secundum
Deum vivit, ut sciaf sibi etiam actus consimiles manifesta deflnitione prsescriptum sif, in quodicit:
esse debere; et ad eos qtii nos vident.secundum Qui habet cliias lunicas, det non habenti uruiin (Luc.
Ex quo sine dubio plures habere illicitum est.
liabituni nostrum, sequales etiam in actibus apparere Hi).
debere. Non enim siiniliter lurpe est in quolibet Quibus ergo habere duas tunicas non Ticet, his quo-
vitam modo aliquid de diversitale indumeniprqm prsecipi
alio,.si iniionesfe quid agat, sicut in his qui
sobriam etiam ipso habitu profitentur. Si enjm quis potest? - .-
yitieat de trhib ajiquem lipminem csBdentemaliiun,
"
505 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGULJl PP. ORIENT. 506
. INTERROGATIOXII. ADei,- alise vCfo interrumpere mandatum, vel ponta-
Si- Hcet alictti ex prqprib sensu dicere qnqd, videtur , niinare illud videntur, alise yerp ad explendsm 1.1
sibi boiium, absque testimoniaScripturartim? .' aique sedificaiidumveniunt. Necessarium eigo est
RESP.Doiiiinonostro Jesu Christo dicente de Spiritu nieminisse aposlolici prsecepli dicentis : Prophelias
sancto: Nonenimloquelurji.semetipso,sedquacunque noliie spernere : omnia probate, quod bonumesl reli-
audiet, Itwc loquetur (Jogti.xvi). De se ipso auteffl: nele; ab omni specie.mala ttbstinete vos (I Thes. v).
Non potest filius a se facere quidquam (Jocm. y). Et iterum. : Cogittitiones purgantes, vel destruenles
Et iterum: Ego a nte ipso nonsum loculus, sed qui omitem.' altiludinem exlqllenlem se adversus scien-r
me tnisit Paler, ipse ntihi dedit.mandatiim, quid di- iiain Dei, et caplivantes omnem intdleclhm, ad obe-
cam, attl quid loquar.; et scio quia mandatum ejus diendum Chrislb (I Cor. x). Si qriid ergo esl quod
: vita wierna est. Quw ergo loqtior, sicut dixit mihi coiiveniat eurti maridato Dei et animse expediat,
: Pater, ita loc/uor(Joqn. xn). Quis potest iri tantuin et hoc nobis ab aliquo fuerit imperatum, velut yolun^
teineritatis progredi, ut audeat a se quidquam vel taiem Dei promple et libenter debemus accipere,
loqni, vel cogitare? Imo yerti sciendum est quia _ et explere qtiod dictum est: Opiemperantes in chari-
omnes duce ilineris indigemus Spirilu sanetb, ut tale.Glirisli (Ephes.iy). Sin autem contrarium aliT,
ipse nos in viam dirigat veritatis, et in cogilatione, B quid mandatisDei, vel quod ea cofrumpere yideatiif
et in verbis, et in actibus. Csecusest enim et in te- aut contaminare, facere jubemur ab aliquo, tempus
nebris tlegit omnis qui est absque sole justitise, qui est nos clicere: ObtetriperareDeo magis quam hbmi-
est dpriiiims noster Jesus Christus; cujus mandatis, nibtis (Act. v). Et rtirsum meminisse Dofflini dicentis ,.
velut radiis quibusdam , illuminamuf. Mandatum de omnibus suis : Alieni aulem voccmnon $equunlur.,
enim, inquit, Domini luCidumest, illuminans oculos sed fugiunt ab eo : quoniam nesciunt alienqrum vocem
(Psal. XVIII). Quia ergo in omiiibus negotiis quse (Joqn. x). Sed et saiicli.Apostoli memores esse der
iuler nos versantiir, vel verhis, qusedam quidem bemus, qui ad riostram cautelam apsus est, ne an-
per mandatum Dei in divinis Scripturis distinguun- gelis qtiidem parcere, dicens : Etiamsi angelus de
turj qnsedam vero reticenlur; de his quidein quse , cwlo evangelizavefil "vobisprwterquam quod evangeli-
scripta sutit, nulia prorsus licentia-permittitur cui- zatnus vobis, anathema, sit (Gai. i),,Ex quo edoce-
quam , vel admiltere quOd prohibenduin est, vel mur, ut eliamsi vaMe nohis charus sit- allquis,
omitlere qtiod prseceptum est : cum ipse Dominus etiamsi magniflcus hsibeatur, et in admiratipne sit
ita prseceperit, dicens : Et custodi verbum hbc, quod positus, qui pfbhibet nos facefe, Jquod a Dominb
ego tibi marido hodie : non adjicies" ad illud, neque- prasceptum est, vel rUrsiim imperat, quod Domimis
auferes ab eo (Deut. iv). Sed et terribilis qusedam G prohibuit, exsecrabilis debet esse qui ejusmodi est
exspectatio est judicii et ignis zelus, qui consuhl- omnibus qui diligunt Domiiiuro-
pturus est adversarios, et eos qui ausi sunt tale" INTERROGATIOXIV.
aliquid operari. De liis vero quse Scriplura reticuit, Quali dffeclu debet servire, qui serviiDeo? etisteipse
reguiam nobis Apostolus postiit evidentef dicens : dffectusquid est ?
Omnia licent, sed non omtiia expediuni; oinnia licent, RESp/Affectum bonum vel aiiiitium illum esse
sedtioiiomnia mdificant. Netno quodsuum estquwrat, 'arbilror ego, cum desiderium vehemens et inexple-
sed quod cilterius (I Cor. vi). Ilaque omni modo bile atque itamobile inest nobis placendi Deo. Im-
nOn quse tiobislicita sunt, sed quse cedilicantpro- pletur autem iste affectus per theoriam, id est,
ximos, agere debemus, et non nobis placere, sed scienliam, per quam intueri et perspicefe possumus
proximis ad sedificaiionem. Scriptiim est enim: magnificenliam glorise Dei, et per cpgilatioiies pias:
Subjecti invicem ht limore Chrisli (Ephes.i). Sed ef ptiTas, et per memoriam bonorum', quse nobis
etrnrsus Dominus ait:-Si quis vult in vobis triajor aDeo collata stint; ex quorum recordalioiie venit
esse,:fiat omninm novissimtis, et omniUmservus (Luc. animse idilectio Domini Dei sui, ut eum- diligat ex
xxn).- Quod utique qui implere vult, sine dubio _ tolo corde suo, et ex tota anima sua, et ex tota
proprias sibi amputat voiuntates; secundum imita- menle sua, secundurii illum qui dicebal: Sicul cer-
tionem ipsius Domiiii dicentis : Descendi de cmlo, vusdesiderat ad foriies aquarum, itadesiderat anima
non ut faciani voluntatem meam, sed volurilalemejus meaadte, Deu$ (Pstil. XLI). Cum tali affectu ergp
qui me misit, Pattis (Jogn.yi). Et iterum prsecepit servire oportet Domino, adimplentes illud quod ab
Dominus : Si quis te angariai>erit;millepussus, vade Apostolo dictum es.l: Quisnos separabit a chariiate
cum illo alia duo (Matlh. v).. : Chtisii? Tribulalio? an-angustiaTan gladius? et re- <
INTERROGATIOXin. liqua (Rotn. vm). . "
Si oportetomnibus vel quibuscunque obedire? INTERROGATIOXV.
RESP.Horum quidem qui imperant differentia vel Quid senlire de se debet is qni prwest, in quibm '
diversitas non debet impedire obedienlium propo- prwcipit, vet imperal? . -."'_
situm..: qtiia neque Mpyses intemperans exslitit co- RESP. Aptid Deuni quidem, sicut minister Christi
gnalo suo Jethro, cura ulilia moneret et justa (Ercorf. el dispensator mysteriorum Dei (I Cor. IV); timens
xviii). Coramonitionum sane nen parva est diversi- ne prater voluntalem Dei, vel prseter quod in sa^
tas : alise namque contrarise videntur esse mandatis .cris Scriptuiis evidenter prsecipitur, vel dieat ali-
507 . S, BENEDICTI ABBATISANIANENSIS • •» ,508
quid, vel imperet, et inveniatuf ianquam falsus te- A mis: vel ea, quse Apostolus dixil ad ees qui se--
stis Dei, aiit s.acrilegus, yel introducens aliquid alie-" cuiiduffl Deum contristati sunt : Quantam operatus
ntim a doctrina Domini, yel certe subrelinquens et estvobis, iiiqujli, solticiiudirietn? sed excusqlionem,
prseteriens aljquid eprtim quse Deo placita sunt. sed indignationem, sed ihnorsm, sed cemulationem,
.Ad fratres aulefn essp iidebet, taiiquaffl si nutrix sed vindiciam. Jn• omnibus exliibuistis vos castos esse
foveat parvulos suos .:' paraius - aulein, secuiidum negbtio (II Cor. y-n). Sed et ex bis ipsis, in qiiibtis
voluiitatero Domini, et secnndum quod unicuique deliiiqti.il, agens multa contraria, sicut e.t Zacchteus-
expedit, commuriicare ctiin eisiipn soluni Evange- feicil (Luc. xix).
lium Dei, sed etiam aniitiani suani; meinor prsece- TNTERROGATIOXIX. -
pli Dei ac Domiiii npslri dicentis : Mandaiuni nvvum _ . , Qui sunl frucius dicjnipmniientiw?
do vobis, ut diHgatis vos iriyicem, sicut ecjodilexi ' RESP.
Opera qiia) contraria sunt peccato, isti sunt
vos (Joan. XIH), Majorem hac charilatem meo habet, fruclus juslitisc; qnos debet afferre ille, qui vult,
qnam ut ponai animam suani pro amicis stiis secundiini quod scriptiiHi est, in pmni opere bono
(Joan. xy),.- fruclificsire (Coloss.i). ., ::
INTERROGATIO'XYL , 'i "
- '," INTERROGATIO XX.'
Peccdnlem quomodb corripiemiis, vel ettiendabiitius?
Qui se verbo dieil poiniiere, peccalutn•auiem suum
RESP. Sicut.prseceptum est a Domino, dicente: non .emendcti,qtiid est ?
"Sipeccaverit in te frqier tuus,vade, arcjue eum inter RESP. De isto scripttim est: Siie rogavetit inimi-
te sblum"et ipsum. Siaudierit le, hicralus es frqtrem cus tuus magna vpce, non acquiescas ei: septem enim
tuum. Si vero non te audierii, assume tecum qlium nequiiiw sunl in anima ejtts (Prov,. xxvi). Et alibi:
uimm, vel duos : ul. in ore duotum vel"trium testium Sjcut canis teveilens ctd vomitum. suuin.odibilis fil,
stet omne verbum-.Quod si etiam ipsos non audierit, ita homo qui permalitiam $uam peverlitnr tid pefi-
dicEcclesim : siaulein nec Ecclesiam autiierit, sil fibi catutn sunm (Ibid.), :,.,..-
Mciit gehlilis et .pfiblicanus (Mqllhi xviu). S3i fbfte ', ;INTERBOGATIO,XXI.:.'.'
jricrepatio hsec, qtise a pliiribtis fit, eyeriial ei in 'L}uimll confiteri peccaia sua, siminibus debel con-
salutem : et sieiit dixjl Apostolus : Arcjue, ihcrepa, fileri,sive quibuslibet, aut ceriis quibnsqtie? .
cpnsolgre in omni patientia et.docttina (II Titn. iv). RESP. Cleinenlia Diei erga eos qui deliqiierunt
Et rursum : Si quis non obaudit, vetboiiostro per epi- manifesla--.est; secundum qupd
scripiiini esl: Qv.ia
stqiam, liunc noiale, ul non commisceamini cum eo non vull mortem peccatqris, sed inagis ul convetlatuf,
(II"' Thes.
' m); sine dubio ad mensani. et vivat. (Ezech. xyni). Qtila .ergo et coiiyersionis
' "'.•". '. INTERROGATIO XYH. /''•' • modus aptus esse, et «onverlen.tis se a peccalo fru-
iSi quis atitemin pctrvis deliciis affligerevoluerit fra- _cttis
ires, dicens: qnia clebelis pqiniiete per sincjuia, iie dignus ostciidi debet per |);oenitenliam:,secun-
"forie et ipse immisetkots videdtur,, ef dissolvere dumiiqupd scriptum est: Fqcite frucius; digtios pai-
Pharitotem? nitentiw (Luc, iii) :,ne ibrte secuiidum comininatio-
RESP.Ctim aflirmaverit Domiiius: Quia iota nnum, nem illam eveiiiat.his qui non poeniienl, quod.scri-
v.ef apex unus non transiet a lege, usquequo ptnnia , p.tuiii est: Omnis arbot, quw non fcicit friiclum bo-
fiant (MaUh. v).; et rursuni definierit: Quia.de ptrini num, excideiut,- et iii' icjiieinmitteiur (M.alih, m),
sermone otioso, quemcuncim lociiti ftierinl hp.mines, ..neeessarium videtur his,. quibus .dispensatio mysle-
reddentpto eo r.aiionem indie judicii (Matth. xu), riprum Dei coriiroissa est:, «onlifen.cEaesse peccata.
nihil bpprtet coiilemiii fanquam parvum.•Qui enim Sic enim et Jii qui aiiiiquitus pqe.n.itebant,inv.eniuii-
:$"pernitminima>,.paulniiindefluit (Eceli, xjx). ;Sed et : ftir apud sanctos confessi essepeccalasua.. S.cripturo
.quomodp quis audebit breye-dicere aut parvum ;;est .fi.riiro'i» EvangeTio, quia Joaimi Raptisfe, scpii-'
Hianifcsfcque defi- ,. ifitebantiir peccata sua""^M.atth.>m)l cpt ih;Aclibtis
-delictuin ,;.:cii.inAposi»lus<<;ciieat,
-;miat::Quia perptqivaricaihonem iegis Deus exhono- lapbstplprum,, .apostplis a quibus baptizabanlur
rlxluf (Rotn. ii.)? Sed et aculeus morMspeccqium esse .ni&ct, ui).
'
:tiicitur(l Cot. xv). Et non dixif, tale vel tale peeca- -. INTERROGATIO XXII.
tum, sed onitie peccatum. Magis ergo iminisericors Qui pegniiueruntpro atiquo peccato, et rursttm in hoc
«st, qui intermittit et negligit, quaiii iiie qui flr- . ipsum peccatuminciderunt,quidfdcjunt:?
;guit: sieut is qui'-morsu serpentis perroitlit delite- - RESP. Qtii semel delinquit, et iterum in idem
•scere veneiium,. quaiii ille qrii educit ,ct altrahit, peccatum incurrit, indicare de se videtur lioc pri-
"Sed;et charilalemidestruit ille, qui, seciiiidum qtiod mum quod ab illo peccato -priori non fuerit expur-
scriptum esl, patcens baculo, odit filium suum ; qui gattis:ex cjiiovelut-a radiceiquadam pessima, ea-
autem.dUigit)ditigeiitef cotripit (Ptov. xn). dem quse antea puTlularunt. <Sieutenim quis ranios
•afbPrum excidens, si radicem.relinqtiat, ubiradix
; INTERROGATIOX VIII.,
Quomodo quis debet pmniiere in. unoquoque"delictp? permaneat fixa, vif gulla denuo ejusdem seminis
" RESP. Affectuni illum in se
recipiehs,. quenfge- germiiiabunt, ita etiani peceatum. Quoriiam npit
'irebat ille, qui dicit : JniquHatem odio habui, et omnes qui -delinqmint, ex ipsis peccatis iriitium
abominalus sum (Psal.. cxvm). Sed et ea quse scri-' sumunt, sed cx aliis inlerdum delicti occasio nasei-
|ita sunt in sexto Psalmo, atque iii aliis quamplttri- iur. Necessarium ergo "ei est qui vult omiiiub se
t>09 CODEX REGULARUM. — PARS I. BEGULJ) PP. ORIENT. SlO
purgare a peccalo, primas ipsas causas culpse suc- A defensionem ad eonfirmandum peccattim suum sus-
cidere. Yerbi gralia : siex ContenlTone,yel ex invi- cipit> qui delinquit, sed et alios ad simile pr.ovocat
dia fuerit, non a se s.umit exof dium; sed radicem liialum. Ita ufconveniat ei;;qui peecantes defendit,
iiabet ex arroganlia et eupidilate giorise humanse illud qttod dicttini est : Quia si iion ostenderitis fru-
venienfem. Dum enim gloriam.quserit unusquisque .ctns dignos pcenilentim,excidemini, et inignem mit-
. ab hommlbus, atit. contentionibus studet, aut recte iemini (Luc.m).• Velrursuin quod a Domino dictum
agentibus invidet: huic scilicet, per qtieni videlur esl : Quia si eculus tuiis dexter scandatizet te, erue
Ipse miiius ini laude vel in actmiratioiiehaberi. euni, efprojice ab.sie. Expedit enimlibi, ul pereat
Si quis ergo semel notalus fuefii invidise vel cpn- unummembfotnm-liiofum, et non otniie cbrpus luum
tentionis vitio, et rorsus in boe ipsum ineiderit, miilatur in gehennam(Matlli.s.\m):
'
. sciat se primaffl illam causam, de qua superius INTERROGATIOXXVII. . -
diximus, ex qua inviaia vel eontentio nascitur, in Pmnitenlem excordequomodo bpottet suscipi?
interioribus medullis haliere reconditam. Oportet RESP. Sicut Dominus; dstendit,cum dicit :'Quia
ergo.oum et per conlraria atque adversa curari; convocavit amicos et vicinos, dicens : Congratula-
id est, ]>er humilitatis cxercitiuffl. Exercitia vero mini mihi, quiti inveni ovem meam, quatn perdide-
huiiillitatis sunt, si se vilioribfls officiis-subdat, et B rarii. -'-<
iiiinisteriis iiidignioribus tradat. Ita nafflque arro- INTERROGATIO XXYill.
garitise et Iiumanse glorise visitim curari polerit, Erga euin qUipro
• peccato nbn pwnitet,
" qualiier esse
ut consuetudine humilitatis affectus, ultra jam non debemus?
incidat in arrogantise et vanse.glorise delictum. Sed -RESP.Sicut Doniintis praicepit, dicens '•:Sit tibi
et in singulis hujuscemodi viliis ctira similis adhi- sicul geniiiis elpublicgims. EtsictitApostolus dOcifit,
beatur. dicens : Subtrcihite vos tib qmiii ftatte inquieie am-
IMTERROGATIQXXIIL "butaiite,el npn secundum tradiiionetn,quamlradidinius
Quali affectu, vel quali.sensu oportet increpare bum vobis,
qui increpqt? '.., INTERROGATIOXXIX.
RESP. Ad eum quidem fah menle esse debet, Si debei habere aliquid inter fra-
' prbprium , qui
qualem indicat beatus David, diceps : Vicli noii ser- . tres est?. . '.'.'''
vanles pacium, et tpbescebam; quottiam eloquia tua; RESP.Huic conlrarium est illud testifflonium qnod
non custodietunt (P$al. .cxvin). Ad eos antem quos : in ;Actibus apostolorum de illis qui credebanl pri-
increpat, hunc debet affecfum servare, quem pater • mitus, scriptum est.-Ihi enim ita dicituf; Quia ne-
et roedicus erga .segrotantem filium servat: et tunc G vib quidquam ex bonis $ui$ propritim clicebatesse:
maxime," cum qualitas cura3 tristiof videtur et gva- sed erunt illis omnia cemviunia (Act, iv). Si quis
'• '
vior. vero proprium sijii *sse dicit aliquid, sine dubio
INTERROGATIO XXIV. alieiium sefacit abelectisDeiet a charitate Domini,
Quali affectu debet quis suscipere-correpiionem? iquii dpciiif verbo, et ppere complevit, et animam
RESP. Sicut seger fiiius patris et; mediei de vita suam posuit pro amicis suis{Joon. xv).- Si ergoipse
sua solliciti : qui eliamsi aliquid asperum offerat aimnani suam pro amicis dedit, qtiomodo nos etiam
vel amaruHi ad ciirandum fllium, scit u.iquei filius, ea qnse exlra aniriiarii simt, propria yindicamtis?
•
quod nec patei in aliquo negligere potest de salute '•INTERROGATIO.XXX. : '
filii, nec medicus falli. Si ejui$'dicat:'Quia neque accipio a fratribus, neque
LNTERROGATIOXXy. do; :$ed coritenlus sum meis propriis : quid de hoc
observaredebemus? -
Qui trisiaiur adversiis
• .-; . etim se
qui increpqt,
qimlisest? RESP. Si nOnjacqiiiescat doctrinse Dofflini,;dicen-
RESP. Neque ipericuluffl peccati agnovit iste, tis : Diligitc inviceinsicut et egodilexiv.os,Acqine-
maxime ad Deum, neque lncfum poenitenti,*; nec . seat.Apostolo.dicenti : Auferte malum ex vobis ipsis
creSidit illi qui dixil : Quia qtii diligit, di!igenter> ,j) (// Cor.y) : ne forte accidat, ut modicum fermen-
corripU {__.ce..x). -Sed el seipsum aliemim facit ab ttiffl tolani massam " corrumpat,.
illa utilitate dicentis: Gorripiet me jtisius inmiseri- ". INTERROGATIO.XXXI. ',,, ;,;.:;.
>cordia, et increpabitme (Psal. CXL).Sed et ad IsesiP- Si debet .qnis.fi cgrnulibus propinquis aeeipere ali-
nem cseterorum iste talis permanel inter fratres: quid ? -,'
resolvitenim et iinpedit animos eorum qtil possunt RESP.Propinquis quiclelrireddere quse sua sunt,
proflcere. . Ilis quj. ,ad se.ryitium Dei accedunl, necessarium
.•.'"- INTERR6GATI0 XXYI. '- '-"""'" est; et nihil subirahere, ut ^non crimen sacrilegii
Qiiale jndicintn esse .debelde liis, qui peccantes de- inctirrant. Yerumlamen ha3C prserogari hi conspe-
- otueorum ad quosvisa surit pertinere, rion expedjt:
fendnnt?
, RESP.Ut mihi videtur, gravius ab illo quod dixit ne et illis ipsis occasionem prsestet elationis ac
• Domirius: Qnia expedit ilii, "ut.siispendatar moiti iisi- superbise; et aliis fratribus ejusdem
proppsili pati-
naria ad coltum ejus, et -pnecipitelur inmare, quam periOribus tristitiaiii getiefet. Ita ul accidat illud,
Mt scandalizel uhum ex miuimis istis (Maltli. xvin). in quo Gbrintliii increpantur ab Apostolo diceiile :
Noti enimjamcorreptionem ad emendationem, sed Quia cbnfundiiis non habentes (I ''Gor. «i). Et ideo
SIl S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 512
his qui per loca singula ecclesiis prsesunt, si stint. A" INTERROGATIOXXXYl.
fideles et prudentes dispensatores, ipsis offerri de- : Qticlli affectu debemus infitmis ftaltibus mtnistrgre?
i bent, secuiidum imitationem eorum, qui in Aclibus RESP. Sieut ipsi Douiino offerenles ohsequiam,
aposioloruni id feciss.e perscribiintur, de quibus qui dixif: Quia cunt fecislis uni ex minimis istis fra-
dicilur': Qiiia afferentes ptelia prwdiorum suorum, iribus meis,miki fecisiis (Malth, xxy). Expedit-autem
ponebant ahie pedes apostolorum"(Act.iii). Certe . ad ..conservancluin hujuscempdi affectuni iii olise-
qtioniam rion est omnium hiijusccmodi dispensalio- qiiiis, ut et hi qui obsequia a npbis suscipiunt, tales
nes explere fideliter, illis offerri corivenit, qui apud "siiil, quibus merito deferri obsequium debeat. Et
omnes in boc officio probati Tiabentur. Yertfmianien . ideo oporlet ,.eos qui prsesunt curam gerere, ne hi
etiam de hisprobabit illequi prseest, per quem dequibus ministratur talessint qiii carni induigeant
beant dispensafi. et ventri, sed polius iii ambre Dei et Christi ejus
INTERROGATIOXXXII. pTohabiles inveniantur, et per patienliam suam
Quomodbvidere debemus eos, cfitinobisvel familiares, ac vitse nieritum fratrum mereanfur obsequia : ut
vel consanguinei fuerunl et proximi? haheanttir ad gloriam Chrisli, et opprobrium diaboli
RESP.Sictit Domiims ostendit, tunc cum ei nun- sicut fuit et sanctus Job.
tiaverunt :,.Quiti maier tua et fraites tui fbris stant, B INTERROGATIO XXXVII
vblentes te videre;ad. quoscum iiicr.epatione respon- Cum quali humiliiaie debet quis SusciverCafratribus
' -
dit, dicens : Quwestmater. mea? et qui sunt fraires obsequium?
mei? Qui enim feceril voluntatem Patris mei, qui RESP.Sicut servus adomino, et sicut osienutt
: iti cmlis est, isle meus frater, et soror, et.mater est Petfus apostolus, cum ei Dominus niinisiraret
(Lucym): ':.' {Joan.. XIII). In quo simul etiam periculum eoruni,
< TNTERROGATIOXXXIII. cpii nolunt recipere obsequia frairum, docemur,
Quod si deprecantur nos, voleniesul eamus cumipsis
- ad domos eorutn, si opofteat nosucquiescere? INTERROGATIO XXXVIII.
RESP.Si quidem pro sediflcalione fldei aliquisire Qualem debemus habere. chariiatem ad inytcent?
RESP.Qtiatem Dominus ostendit et dociiit, dicens :
potest, si probaverit ille qui prseest, miltatur. Si vpro
et egq dilexi vos..Mtijotem
propter humanam aliquam gratiatii; atidiat Doiiii- Diligile irivicem, Sicut
nuni dicentem ad illura qui ei dixit: Magi$ter, per- " autem cltatitatem nemo habet, quam utqiiis ahimam
' mittemihi
primum ire, et renuniiare his qui in doino suam ponat pro amicis suis (Joan.y). Si atitem et
sunt. Quia nemo tnittens manum stiam in aralrum, animam poni oportet, quanto magis in aliis. votum
eltetto tespiciens, dpius est reqno cwtomm (Luc. ix). et studium debet-ostendi? Sine dubionon secundum
Quod sipro renuntiando hoe dictum; est volenti ire C<humanas voluntales, sed secundum illiitii prOspe-
ut.renuritiaret, quid dicemus de cseteris^ ctum, in quo est Communeomnitim propositiim -pla-
INTERROGATIOXXXlV. cendi Deo.
"Vnde ergo vagalur tnens nostra, et cogitalioties di- INTERROGATIO XXXIX.
versw ascenduitt m corde nostto? el quomodopos- Quomodopoterit quis implere chafitalem ciica pto-
siimus hoc emendare? . ximum suum? , .
RESP.Vagatur quiderii mens interdum etiam otio, RESP. Prirtio quidem metuens judicium prsevari-
cum non occupatur iti necessaria sollicitudine; sed cantis maodatum Domini; quia ipse dixit : Qui non
in remissiene posita et securilate, non credit prse- crediderit Filio, non habebit vitam : sed ira Dei tnanet
sentem esse Deum, scrutanlein corda et renes. Si super eum (Joan, m). Tum deinde velut cupiens ad
enim hoc crederet, faeerel quol Superius diclum seternam vitatii pervenire, quia roandatum ejus vila
est • Prbvidebam Dominutnin conspeclumeo semper; selerrta est.; Primum autem et magnum mandatum
qtiia a dexttis est mihi, ne commoveat (Psal.xv). est: Diliges Dominum.Deumtuum, ex toto cotde tuo,
Qui enim hoc agit, veThorum siriiilia, neque vaga- ex.tota menle lua, et exibiu aitimatua. Secur.dum
liitur unqiiani, neque habebil otium vanis cogitatio- veto simile ....; Diliges proximum tuntn sicttt teipsum
nibus indulgere; vel aliquid cogilare, quod non ad TJ (Maith, xxn). Et si quis desiderat siroilis effici Do-
sedjficationem fidei pertineat, et ad aliquam aiiimse . mino dicenli: Mandqtum novutn, do, vobis,. ut.dili-
ulilitalem spectet. Quanto magis nihil audebit, gatis invicem, sicut et ego dilexivos (Joan. xni). Sed
quod adversura sit Deo, et non ' ei placeat, cogi- et ex communi sensti sentire hocpossumus : quia si
tare? ". . beneflcium consequamur.a fralre, in eo quod diligi-
INTERROGATIOXXXV. mur a fratre, debi;ores ei efficimur, ut.eiim merito
; Utide et nocturncephantcisiwinhonestw et lurpes ac- diligairius; quod etiam inter gentiles observaTi solet,
, : , ' , cidunlnobis?- sicut.DominUs in Evangelio dicit : Siditigitis eos
RESP..Yeiiiunt quidem hsec.maxiroe ex diurnis qui vos diliguni, quw vobis est gratia ? quia et pecca-
aninise motibus et actibus, indiguis etincongruis. tores el geittiles, diligentes se dUigunt (Luc. vi). Si
Si enlm vacet in judiciis Dei, et expurgelur anima atitem in aliquo vel lsedil nos, vel advefsatur quis,
per meditalionem legis divinse, et sfudium verbi liunc non solum propter mandatum, sed; et propter
Dei,ibique indesinentem ciiramgerat, .sempef re- : hoc ipsum,,quia plus nobis prsestat in"<quoIjed.it,-
. quirens etscrutans quid sit quod placeat Deo, lalia dihgere debemus. Siquidem creclihius DoiuinP di-
etLamhabebit spmnia. .. .'... centi : Beati estis cum exptobtgbunt vos el peisequen-
Ktx COIWX REGULARUM. — TARS I. REGUL.E PP. ORIENT. S14
tur, et dicent omne malum adversum vos, mentienles A dise Dei, qu* facta est super Mariani, cum detraxit
propter me : gaudete et exsiiliate, quoniam merces de Moyse, et peccatum eju^snec ipso quiclemMoyse
veslra multaest iti cwlis (Mallh. y). orante inultum esse Deus perinisit (Num. xn).
INTERROGATIOXL. INTERROGATIO XLV,
Usque ad quw verba otiosus sermo judicabitut? Si quis acerbiori sermone, vel insolentiori voce re-
RESP^Generaliter Oninis serpio, qui non proficit, spondeat; et admonilus dicat quia" nihitmdti habeat
ad aliquaro gratiamfidei Cbristi, otiosus est: et in corde:$i oportet eicredi?
tantum est periculura hujuscemodi sermonis, ut RESP..Non omnes animse passmnes manifestse
etiamsi bonum esse videalur qtiod dicitur,_ et ad - sunt omnibus, taec ipsis quideni qui patiuntur eas.
sedilicationemfidei tamen non pertineat; non in ser- Sicut enim sapientioribus medicis signa qusedam
monis bonitate ille qui locutus est, periculuiri effu-, dantur abscpnsa et occulta ex corporum motibus,.
ita etiam
giat, sed iri eo, quod non proficit ad sediiicationem qtiseipsos qui patiuntur Bffugiuiitetlatent,
sermo prolatus, confristat Spirllum sancfum Dei. in anima sunl qusedam vitia, etiarosi non sentit ille
Hoc enim manifeste dempnstral Aposlolus, dicens : qui peccat. Sed credere oportet Domino, dicenti:
Omnis.serriio tnalus de ore vesiro non procedat : sed • Quia malus homo de malo lltesauro cordis suiprb-
siqnis bonusad.wdificationeni fidei, ut det gratiam"jlfertmqla (Mqllh. xii). Et IdCo non potest fieri, ut ;
uudieniibus. Et super hseC adjecit: Nolite cqniri- ; malus de corde malo bortum proferai serropnein, nec
slare Spirilnm sancium Dei,'-). qub signati esiis, iri bouus de botio corde malum prpferat yerhuni. Sed
die redemplionis (Ephes.,ly). Quo utique gravius ma- interdum quidempotestesse liiali cordis bonitas si^
lumnulluni esse polerit. rnulata : bortum atitem cor, malum non potest siriiu-
' lare. Dieit eriim Apostolusi: Quia providemus bona,
INTERROGATIOXLL •
non soiiun coratn Deo, sed etiam coram hominibus
Qtiis est maledicus.,id e$t Ao.Sspor? ' :" . •
RESP.Omnis-sermo, qui ob hoc profertur, ut in- (Rom: xn) ,
iariiet aliquem, vel deroget, vel niale connuendet, ' INTERROGATIOXLVI. i v
Quomodo possit aliquis non irasci? , • ,
maiedicus est, eliam si videatuf non esse injuriosus.
Ethoc rnanifestum est ex sententia Evangelii, cum RESP.Si Deum om.nia credat inspicere, iet Dbmi-
dicitde Judseis : Quia maledixetunt eum, dicentes : nuniiprsesentemsefflper intueatur : quoniam qtiidem
Ttt m: discipulm ejus (Joani ix). neque is qui jtidici suo subjectus est, ausus est in
INTERROGATIOXLIL oculis^judicis sui aliquid suseindignatibriis osteridere,
Quid esi deltactiq, vel defbgatio ? id est, cum non ipse sibi alios putat esse subjectosi
RESP.Duas opinor esse causas, in quibus licel. C "sed se prseparat ad alterius Pbedientiam : lioc est
alicui dicere et, retractare alienamala : si quando enim omnCs ducere siiperiOres sibi. Si eriim non ad
consilium haber.e necesse est cum cseteris, qui in suos usus vel-ad suam ntilitatero obediresibi quserit
hoc ipsum yidentur assumi, quomodo corrigatui' is eos qui obediunl, scire debet quoiiiain serriio Do-
qui peecavit, vel mali aliquid egit; el rursiim, _si roini unumquemque docet aliis obsequi vel mini-
slrara. Ob quodetiamsi videt aliquem maridatum Do-
quando necesse est prseveniri aliquem ,'etcommoiieri, inini
ne forle incurratin consoriitim alictijus maii, dum praeterire, non iraerga etim moveatur, Sedmise-
eum putat esselionuro. Quia Apostoltis dicit : Nolite ratione et coinpassione secundura eum qui dicit:
comiriiscericutn hujusmodi (II Thes. lii). -Ilem in' Quis infirmalur, ' et ego.noninfiiinor (II Cor. xi)?
Salbmone : Noli manere Cum homineiraciindo; ne ' INTERROGATIO XLYll.
'. .: Quisesttnqnsuelus?
forlevias ejusdiscas, et sumas- laqtieum animm luw.
RESP.Qtii non traiisfertur a judiciis suis,. qtiibuS
(Prov. u). Quodet ipsum Appsloluitifecisse invenimus-, ' stattiit vel studet
Deo placere.
perhocquodscribitad Timotlieum, dicens: Alexander''
mrarius multa tnihi ostendit; quem tu quoque devita. 1NTERROGATIOXLVIH.
Valdeeriini reslilit nostris setmonibus(IlTirit. m),• , Qtiomodo quis non vincatur
' cibotumin.voluptate, et libidine
- 2
Prseier hujtiscemodi autcm necessitates, quicunquee J) '.'. ,
RESP.Si siatuat expelendum esse, non id quod
dicit aliquid adversus aliuin, ut vel derpget ei, veli
delectal, sed id quod expedit, et quod usui, non vo-
obtrectet, istud cst delrahere : etiamsi vera essee'.
videantur quse dicit. luptati, sufficiai.
.NTERROGATIO XLIIl. INTERROGATIO XLIX.
Qui detrahil fraiti, aui atidil deirahentem, et patiiur, Quotnodo excidettius vitium mali desiderii.
; quid dicjnus est? RESP. Desiderio meliore : si magis ignimur et
RESP.Excommunicaii debel. Deirahentem, inquit,t accendimur ad amorem ©ei, secundum illaffl qui di-
occulte adversus ptoximum sutim, hunc persequebar r cit: Eloquium J)omini ignivil eum (I>sal. clv). Et:
(Psal. c). Et alibi dictum est : Noli tibenter andire,e Jadicia Domhii vera, justificatain senuilipsa, deside-
delrahenlem ': ne-fone eradiceris (Psal. xx). rabilia snper autum etiapidem pretiosum nimis mul-
INTERROGATIOXLIY. ttim, et dulciota.supet mel et favum (Pscil. xvnl).
Quod sidceo qui prwest quisdeiraxerii, quomodo euni ,j Semper eriim desiderium toeliorum, si in opere isit
observabitnus? ".el.inre, e.t possideal totos animos nostros, atque
.... RESP.Et in hoc manifestum est judicium iracuil- eorum qusedesideramus perfrui contendamus. con-
SIS S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 510
tbihiiere nos facit et despiceie inferiora, sictit do- A INTERROGATIOLVI.
cuertirit iios pmnes saticti, quanto magis ea qtiseriiala ; Quomodo quis ad gtoriam Dei facit bmhiai'
sttiit et turpia;? . •..-<.'.. - RESP. Ctiffl omnia propter Detini, vel ex hian-
INTERRQGATIOL. dalo Dei facimus, et in riullo sectamur hpminum
Quw est trislilia secundutn Deuin, et qum est secun- laudes, et in omnibus meniinimus Domini dicentis :
dutn smculum? . Luceat tiix veslrti Coratn liominibus, ut videant opera
RESP. Secuildum Deuffl est tristilia,, Cuhi pro vestrdbona, et glorificeritPatrem vestruni, qui iii cm-
mandati negligcntia vel prseyaiicatiotie tristamur, --< -' :
lisesl(Maltk:v).
secutidutii qtiocl scriplutii est '.'JT-ristitia leiiuit me INTERROGATIO Lvii.
pro peccaioribus derelinquentibus tegem luata (P.saL Qubmodo manduccl quis et bibit in gloricimDei,
cxvni). Sseculi autera trlstitia est, cuni ob aliquid v RESP.Si iil mempria liabeat eum, a que p.ascitur,
derebiis iiunianis, vel quse ad sseculum perlinent, Deum : et si nen solum anima, yerum etiam corpore
cbritristamtir.
' . , :. , pefsingula coiitestelur, se ei gratias agere, et non
"'"" '•''iNTERROGATlO:'tL"':'' secuTurii"nlanaucare; sed qtiasi operarium Dei ab •
Qucisuhi hiDomino gaudia, Vel quiclfatienies gau- -ipso refici, ad hoc, ut ad Iaborem, vel expletionem
dete debemUs? .
B stifficiat maridatorum.
RESP.Si qtise secUnduni mandatum Domini geri-
rriUS,vel ii) gloria Dei aghmis, hoc est in D.omino INTERROGATIOLVIII.
gaudium : vel ciimproiioniilie Dbniini aliquitl pa- Quoiriodo,.faciat dextera, qum non cognoscat
sinislra?
tifflur et gatideiiius, .vel aliis recte ageniibus congfa^
RESP. Cum intenta meiile, et fixo desiderio pla-
ttilamtir.
cendi Deo, agimtis opera Dei, el offlni soliicifudine
INTERROGATlO LII..
constriRgimur, ne decidanlus a -via recta, et ab
Quod lugete debemus, ul bealitudinem cbrisolaiioiiis;
consequi mereamur ?'. . opere legitimti; ftinc iitillius prorsus extriiisecus,
RESP.Cum illa interrogatione, in qiia exposuiraus neque 'membri riPstri alicujus percipiinus cpgitalio-
quse est.sectindtiiiiDeum tristitia, eliam istk interro- iie!i),.nisTsolius Dei, et ejiis operis;quod explemus,
si artifex faciens vas aliquodindesiiienter-
gatio continetur : id est, si pro peceatis lugefflus, Tanquani
vel si eos deflemus, qui per prsevaricationem legls el ejus memiriil C[ui optis injurixit; et vas quod.
Deuin inlionoranl : vel propter eos, qui periclitari- vefsat iri mariibtis, si recle et fabre veniat, in-
tur in pecealo. Quici anitha quce peccavetit; ipsa tuetur.
morietuf (Ezecfy,xviii) r sectindum illuro qui dixit: INTERROGATIO LIX,
G
El tugeam niuitosex his qtii aiite.peccaverunt, et nori (Quomodoapparebit eis qui hominibus . vult :
egerunlpcsnileiiiiuin (II Gor.%11). piacere ?
RESP. Ctim prseseritilius quidem iis qui laudare •
INTERROGATIO Llll.
Si ex totofidere riorilicel? possunt, agit aliquid operis boni: nullo auiem tali
prsesente, vel etiam iis qui yiluperare possunt
liESP. Cirolfibminufe eps qui nuiic fident, coildeM-
et pigrior est in opere. Sienim
uet (Luc. vi), tiiaiiifegiiiroest quia nunquain' tempiis aslantibus,i-segnis
Doiiiino placere vellet, semper iitique et in .oitnii
est f istis fideli atiimse : et maxime cimi plurimi sint,
. loco idem esset, atque eadem gereret: adiriiplens
qui pe.r prsevaricationem Tegis Deufflrion lioiibrent, illud quod dictum est: Per attna justitiw; a dexiris
el iri peccaiis stiis Dioriafctur : pro quibtis tristari-
et a siriistris, per gloriam et ighobititatem; per infa^
iiides.ine-nler'CPiiyenitel ltigere. miain et bonam famam;., ut seduclotes e"t vetacet
INTERROGATIO LIY. -V' ..'-',,'. . ...
(lCot.vi).
Quw est sotliciiudo swcularis?'. INfERROGATIO LX,
'/'.''. .'
RESP.Onniis sollieitudo aninii, etiarosi nibM ha^ Quomodo
quis e/fugiet vitiuni hoininibns placendi vel
bere videantur iilicitum,tamen si nonad religionem caplandi laudem ab hominibus ?•
perlineat et ad virtutein, ssecularis est. •", RESP".,Si certtis sit ge prseseiilia Dei, et fixain
INTERROGATIOLV. habeat solliciliidiiieni I)eo placendl; et mtilto tlesi-
VndeMcidil nbbisiniportunedormitate, :et' qUbmodo- deTio:tetieatur earum beatitudiiiurii quse a Domino
: lioc possumus abjicere? ...;.'- - repfOroissse sUrit. "Non enim oportel sub prtescniia
RESP.Evenif quideni importune dormitare, cum Dei placere conservis, ad injuriamDomini, el ad sui
languidipr est anima erga Deum, et roemoriani Dei, perniciem; nofi DbiriiriP, sed conservorum nutibus
et cnm judiciorum ejus eam incessit oblivio. Abjicere inluentem. - , . -' .,
aiitem id pbssuffius, ctiffl dignam de eo assumpseri- INTERROGATIOLXI.
mus cbgitalibnem, et ad vbiuntatem ejus extendimus ' .•Quomodo intelligilut: superbus? vel quomodo
desideria nostra; secundum illum qui dixit; Si do ": . curatur?..
dero somnum oculis nteis, etpalpebris meis dormita- RESP. Inteliigitur quidem ex eo, quoniam ea qu§e
iipnem, et fequiemtempotibus meis, nsquequo inve- eminentiora sunt quserit. Curatur autem, si credat
liiain tbcnm Domino, el tabernaculum Deo Jacob sentenlia) ejus, qui dixit : Deus. superbis rcsistit
-
(Psal: cxxxi). ;" '„ '- (Jac. iv). i-ltid sane scienduiTi est, quod quomodo
517 CODEX'REGULARUM. — PARS f. REGULJE PP. ORIENTi K1R
quls timeat damnationeni- stiperbise, impossibile est Auscjtie qd motiem, tnorlem autem crucis(Phil. n). Et
cursri btic vilimh, riisi abs.rahat se, et secedat ab _ pifoedixit: Tloc seriiiie ih vbbis, qtiod ei iii ChriUo
' : '•
omnibus oceasiPtiibiis elaliotiis :<sictit iropossibile Jesti. •'"'.
est exstingrii iiiiguse alicujtis" vel gentis loquelaffl, INTERROGATIO LXVI,
vel artificiuni aliqtiod, nisi qtiis omhi genefe se Qui pigef esi efcja mandaliirii; quombdo ' poteslin-
ab duslrius
peniltis abstfahat, noti isolurii agendp, yel lo= etvigiluns efficii'
RESP. Si certus sit prtesentiam Domini Dei tibi-
queiido, vel movendo, sed etiam aridiendo eos qui
loquuntur, vel videndb eos qiii aguiil id quod oblique esse, ei oraiiia initiieri (Piov; xx); et commiiia-
visci ctipit. Et hoc observandurii esf de orilriibtis lioneniillara qtise advcrsus pigrtiro^rblataest, ante
" vitiis. " oculos liabeat, etsperii niultse retribiitlonis Dei,
INTERROGATIO LXIL qui repromisitper PaUlutii apostoltijn diceiis": Quia
Quid est Ituriiititas; et qubnigdo eamderii implere uriUsquisque prgpriqrii mefcedetri accipiet secUridniii
-'" , possiiiitis ? ' sUUmlabbiein (1 Cbf. iii) : et si .qua Siffiilia iti Sfefi-
RESP.Humilitas quidelB e'st list;c, tit oniiies lib- pttiris sanctis in'veiiititittir,,quse cle laBOre paiieli-
inines sestiitiemUssupefipres riobis,- seetiiitlum defn fiai et pperlirti spliicittitlitie ad jiei glpfiarii fefe-
niiionem Apostoli (Pliil,- ii); Iii_plere auteiii "idpos- ]}fiinttif. • - -
suintis, si meroores ftieiiriiiis Dotiiitii dicenfis : Dh : INTEteROGATlO'"LXiV.n."
sciie a me-qiiid moMuetus 'skm et lihmilis cbfde Si qiiis hbh cbnteiiius Csiqubiidie Sibi diiiiuid injuhgi
' qticiiprb inahdcito Dei iiiCiiluhtjSeclaftiji-
(Matth.xi): qtitid in multis stepe 61 bstenctit et d.6- - de hisvttll
cuil. El credere debemtis proiiiiUeriti: Quia qui se ciuin discere; qnati vilip cegrolai ? tiut si ojpbr-
tet eiaccjuiescefe? .'"..
humiliaverit, ekaltabitur (Luc. xvm). Deinde tit, ipj RESP. Iste lalis et prsesumptor esl, et sibi pla-
desinenter et absque ulla. cessfllioiie in omnibus
cens, et infidelis, qui non limet seiitentiam Domini
actibus,- et in omni negotio.liumiliores.cseteris.iiive- (lcentis;': Eslbte paraii; quia horti qua non putgtis,
niri sltideamus, et in hpc exercitium nostrum pona-
fiiius hotninis veniet (LMC.-XH). Si eniin quolidie.ex-
pus; Vix enim sicpoterimiis pri.stin_ea. nobis arro- "
speclat; quis; dpmintim, spllicitus est et: trepidus,
ganlise abolere memofiam, et •atTecturohumilitatis
quomodo prsesentem diem non transeat otiosus, et
assumere,- sicut etiam ift arlificiis fieri sclct;Idern- niliil amplius quserit. Si autem jmperalur ei arlifj-.
que medus erit efiamin cseteiis. virlutibus obtw ciUm discere, obedieritisesuse habeat
iucrum, etin
n€ndis, quSeex mandato-Dofflini iiostri Jesu Christi hoc placealDeo; et non in eo,
veniunt. quod sibi placet, as-
sumat judicium. ... * _
INTERROGATIO LXIll, . C lNTERROGATlO LXYIIl.
Si oporlet honoreiit quwrere? Si qtiis iiulustrius sitj etpromptus ad impleiida rridn-
RESP. Reddere quideru cui honorem henprem
data, agat atitem, non qiiod ei iiijungilur, sed quod
. edocli sumus (Rbin-xiii); reqtiirefe; atitem hoiiorem
ipse vull: quam mercederhhabebit ?
:
prohibitii Demi.no^dicente Quomodo polestis -cre-
RESP.;Merces ejtis illa ipsa est, cjtiod sibi placet.
dete, gloriahi qiiciirehtes tibiriviceih: etgibriam quce Cutii autehi Aposiolus clicat:
est ab uno Deo^ noit quwtitis (Jban. v) ? Itaque re- Vnusquisque vestriim
proximo stio ptticeai in. bonbacl wdificatioriem(Roin.
quirere ab hominibusgloriani vel hoiiorem, indi- xv).- Et ut amplius incliriaret-et
cinm est iiifidelitalis, et -alienos' rios esse a pietale conslringeret atfr
dientes; addidit dicens i-Qtiiti ipse ChriStus non sibi
Dei, maxime ctiro et Apostolus dicat:- Si tidlmc ho-
;scire debet tinusqiiisque peiictilum suum
minibus. piacete veltem; Chrisli servns nbn essem placuit, esse in eo, qiiod vult sibi placefe: sifflul enim im
(Gat.i). Si ergo hi qui ab bomitiibus gloriam yel obediens irtvenittir.
honofem sibi oblatum. suseipitnil; ita cpnderiinaii- '
hi riee oblaturii ,'.'--" ; .iNTERROGAfiQ LXIX.
luf, qui quidein reqiiirunt, qtiali
< / Si licet hlicui 'excustife optis qtibd e'i injiirigiiur ei
judicio digni sunt? r\ atiud qumtete ?-
'" . •INTERROGATIO LXIVi.'
RESP. Gtiffl defiriittitil sit mensuram obedientise;
Qubihbdb ittviciiri bbaudire debeirius?' ad mortem esse, qtii devitat hoc quod ci in-
- RESP. Sicut sefvi doininis, gectindtim quod prse- usque
jungitur, et aliiid quscfit5priap bmhiuro inobedien-
cipit Doiliintis : Qtiia qui vutt ih vobis esse mtigiius, tise reiis esl, et riiariifeste bsteriditiir qui nondiriri
fitit omhiuin nbvissiihiis, ei bihhiuiri servus (Matili. negavit seinelipsum. 'Deiride miillorum malorum
ix). Quibiis addidit, nt inagis riOsiriclinet ad liiitili- cansai efficittir taill siiii qliaffl etiatii Cseteris, qtiia
litatem : sicvt filius lioiniiiishon veriit minislttiti:$ed 'a"dituin cohtratlietioriis pluribtis
aperit, et Seipsuni
minisifare. Sed et alitid qtibd ab Apbstplo dictutii, •atl cbritradieenduiii insuescit; et Clini rion possitit
fest: Per cliaiitaiein spititus sefvii hiviceth (GtiL i),
' ' singuli disceriiere qifod meiitis esl Ct eiigete, pbtest
'": .';. iNfERROGATIO LXV. fieri, si lalis est licentia, ut aliquid quod deterius
JJsgue ad quem tnodutn obaudire opotlet eurii, qui est eligat. Ttini cleinde etiani siispicionem dabit
plticehdi'Dco hhpiere fegulclmcupit? fitiiribtis, qiiod passipnfe aliqDa,,vel ad Opus illiid
RESP. Apostoius ostendit, propPnens nbbis 6Be.- quod eligit, aslringaiur, vel certe erga eos cum qui-
dientiarii Dofflini: Qui factus.,est,'\\\(vmt, .obe.diens bus necesseest operarii Itaque omiii mbdo non obe-
K.<V S. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS Mr,
dire, multorum malorum causa est et radix. Si au- A est a conservo suo, et noluit patienter agere : Et
tem ratio esl aliqua qua sibi recte excusare videa- videnies , inquit, cqnservi fetmntiaverunt dominosuo
tur optis illud, quod excusat, exponat hanc ipsam (Mafth. 3tyiii), Iratus auleni dominus revocavit
causam [huic qui prseest, ,et relinquat ejus judicio, omnem graliam quam concesserat. debili, et tradi-
ut iipse probet si excusatione dignuin est quod " dit eum tortoribus usquequo redderet onme de-
ailegat. bitum,.:, ... . _""'
INTERROGATIO LXX ; ";;.:• ; INTERROGATIOLXXV,
Si injnnctum fuetit aliquid frqtri, et contrgdixerit, Quqmodoquis debet htibete eunt, qni tid oralioneir.
poslea autem sua sponte obedierit, quid est ? , suscilat fratres?
RESP. In eo quod eonlradixit, quasi.non obfeffl- RESP. Si quis cognoscit damnum quod de somno
perans judicandus est, et velut cseieros ad simile' patitur, cum neque sui ipsius sensiim habet; et
cbncitans malurri. ln quo sciat se illi senlentite ob- intelligit qtiantum sit lucrum vigiliarum, et prseci-
noxium, quse dixit: Contrddictiones suscitat pmriis pue cum vigilalur ad glorificandum Deum in oratio?
matus : Dominus autem [angelum hmniseticordem i-ibus; ita debel habere eum qui ad hpe se invitat
immitiei ei (Ptov. xvn). Cum autem| certus sit quia etsusCitat dormientem, tanquam emnper querii di-
noil homini obtemperat, sed Dominodicenii: Quiaqui B yina liicra et ccelestia dona eonsequitur; "siye is ad
audit vos, me audit, ei </"' spetnit vos, mespetnit oratioiiem,sive ad alitid quodcuiiquemaiidatum Dei
(Luc. x): si coropuiictus est recoTdsilipneman.dati,: .. invitat efprovoeat,,
pritis; satisiaciat; et ita, si permittittir, quod injun-
ctum est impleat. INTERROGATTO;LXXVL
Qiiod si coriiristaiat Ule quiexcitatut, aut eiiam si
INTERROGATIOLXXI. irascetut, quid digniisest?
;" Siautem obedietisquisiriurtnutet ? Rksp. Tnteriiti excommtinicari debet et ripii niah -
RESP. Aposfolodicente: OmniafacitesineinUrmura-
ducare; si forte compuiictus agnoscat quahtis et
tione~et hwsituliohibus (Phil.n); alieriussitafratfiim
«qttalibus bonis semetipsum insipiehier.defraudet, et
uriitate qui mtirmurat, et opus ejus abjiciatur. Ma-
talis .itaxonyersus.recipiat gratiam; ejtis in se aflectum
nifestum eriim est iste qtii Bst, quia irifidelitate
sumens, qui dixil: Memot fui Dei, eideiectaiiis sum
segrotat, et certuro futurse spei iidiiCiam nbii
(PsaL fxxvi). Quod sipermansefit in sttiltilia, lion
gerit.': iBtelligeris gratiam, abscindalur lanquara putfefa'
INTERROGATIOLXXII. ctum imembrum a corpore. Scriptuin est enim:
S;' ftalerfralreih cofittistaverit, quotnodo debeteinen-' "
dtiti? Quia expedit ut pereat unum inetnbrorum ttid-
RESP. Si quidem contrislayerit, sicut Apostolus' ' rum; et non omne corpustuum miltatur in geltennam
v).
dicit : Gonlristati enim estis, ut innutlq detrinienlutn (MaPili.'•:''
pateremini exnobis (11'Cor. vn); non ille qui coti-; INTERROGATIOLXXVn.-;';'"'- ;':'i;":"::":
trislavit emendari debet, sed ille qui contrislatus1 Quidnolile est, Nolite judicate, : ut hon jUdicemini;
coiidemnare, ut non cpndemnemini?
est; etindicia: ejus tristitise, qtite seeiiiiduto Deuiii
RSSP. Cum Domjnus aliqiiarido=dicat: Nolite ju-
est,, debet Ostendcre. ,;Siyero .indiffereiitef contii-
mccife, ul nonfiidicemini (Mtitth. vil) ; aliqtiando
slayil, id est, non secundum Deum, liiemor -.sitis vefo : justuni judicium judicate (Joan. yu); non uti-
qui contristavit Apostoli dicenlis : Si auiem. pro-
qsie nmni modo prohibet judicandi facultalem ; sed
pter escam ftatet tuu$ contristatur, jum noii sccun-
dUmcliafilatem ambulas (Rom. xiy)v :Et eu.ii cbgno^ differentiam judicii. nosse nos docet, ut sciamus in
verit tale delictum esse suum, implaat illtitl qiiol a quibus oporteat non jtidicare et in quibus tion. De
liocantem manifeste nobis Apostolus tradidit, dieens
Doinino dictum est : Si offers munus luuni ad altare,
de his. causis quse uniuscujiisque arbitrip esse de-
et recordalus fueris ibi' quia frtiler iuiis habel altcjuidIi
bent : -Tu autetn quare judicas frtiirem tuum. (Rbtn.
adversuste, relinqtieibi munustuuin anle tillare,. ei' •
vade priusreconciliqri fralri tuo ;el tunc.veniensoffe- In xiv)? Etheinim: NonefgoinvicemjudiceinusiJbid.).
his vero aciibus qui aperte Deo non placent, no-
resmunus tuum(Mattli,.y).
. tat eos qui non judiCant, et ipse suam sententiaffl
INTERROGATIO LXXIII,
Quid si non 'acquiescat
" ut satisfacial,, quid ageri- proditper hffic quse dicit: Ego qmdem sicut absens
. dum ,est ? cotpote, prwsens aulenispiritu, jamjudicavi tanquam
RESP.Iinplere debemus in eo illud, qnod a Dpmi- prwsens eum, qui hmc opetatus est, in notnine Domi-
no dictum est de eo qui peccavil, et nOn egit poeni- ni nositi JesuChrisli, congregatis vobisel meo spiti-
• . iti,cum viftuteDomininostriJesu Ghristi; tradere
tentiam, ctim dixit Si„ auiein Ecclesiam non au-<
dierit, sit tibi sicut gentHis ef publicanus (Mattli. hujuscemodihominem Salanmhiinteritumcarms, ut
• spiriius salvus fiatin die Domini rioslri Jesu Chrisli
XVIII).
JNTERROGATIO LXXlV- (I Cor. xv). Si quid itaquein nostra polestate vei
Quid si, satisfaciente eo qui coiilristavetit, nqluetil( arbilrio positum et insertum est, non oportet de his
teconciiiati isqui conlfistatus est ? judkare fratrem, secundum hoc quod Apostolus di-
RESP*.Manifesta est de hoc Doniini sentenlia,, cit, tanquarn dehisqute ignorantur: Itaque nolite
quse refertur in illa parabola de servo qui rogatus5 ' ante iempus quid jtidicare, usquequbveniat Domtnus,
m CODEXREGULARUM.— PARS I. REGULJ. PP. ORIENT. 522
qui illusltabit occulta tenebrarum, et manifeslabit /i INTERROGATIOLXXXU.
consilia cordium (I Cor. IV). Dei autem judicia vin- Si licet unicuique vitare opus quod gtavtut vi-
dicare omni modo necessarium est; ne forte et nos detur.
simili ira absorbeamur, si quid sciamus erga pec- RESP.Qui fideliter et pure Deum diligit, et cer-
cantes et sileamus. Nisi forte quis eadem faciens, tus est de retrihutione Domini, ne sullicere sibi pu-
fiduciamnon habeat arguendi, neque auctorilalem tat ea quseinjunguntur; sed semper augmenta ope-
judicandi fratrem, Domino dicente : Ejice primum ris quserit, et majora quam injunguntur, desiderat
trabemde oculotuo, et tunc videbis ejicere festucam et exoptat, eliamsi supra vires videatur esse qtiod
de oculofralrisiui(Matth. vn). facit. Nec aliquando securus est, tanquam opere ex
INTERROGATIOLXXVIIL pleto; sed e contrario sollicitus est et anxius, tan-
quam qui liihil prseceptis evangelicis ege-
Quomodointelligilur quis, si zelo Dei moveatur ad- rit : memorilliusdigntim Dominici sermonis dicentis : Cum
versus peccantem fratreni, aut a proptia ira-
cundia? autem feceritis omnia qtiwcunqueprwcipio vobis, tunc
RESP. Si ad omne pecca4um fratris palitur illud,- dicetis : servi inulile$ sumus; quod debuimus facere,
quod scriplum est: Consumpsitme zelus domus tuw, fecimns (Luc. xvn). Sed et imilabimur Apostolum :
cui cum mundus esset crucifixus, et ipse mundo,
quoniam obliti sunt verborum tuorum inimici mei.'B
erubescit dicere : Quia ego meipsum nondum msti-
(Psal. xxxni). Manifestus est enim et in hoc Dei
zelus. Veruratamen etiam in his oportet prudenter mo apprehendere : unum autem, ea quidem quw re-
omnia dispensari. Si ergo hunc affeclum eliam an- tro sunt obliviscens, ad ea autem, quw ante me sunt,
tea non habuit.in animo suo, mottts suos sciat ma- me extendens, $ecundum ptoposilum sequot ad pal-
gis ex passione quara ex Deo descendere, et in nullo mam supemw vocationis Dei in Cliristo Jesu (Phil;
posse ofliciumpietatis implere. m). Et qui cum iiaberet potestatem,- ut Evangelium
annuntians de Evangelio viveret: Magis in labore
INTERROGATIOLXXIX. et fatigatione, inquit, nocte ac die operans vixi.
Dicunt quidam quia impossibile est non irasci ho- Nonquia nonhabemus potestatem; sedut nos formam
minem? daremusvobis, adimitandumnos (II Thes. n). Quse
RESP.SiCut nec possibile est miliii in conspectu cum Ita sint, quis ita stultus est vel iufidelis, ut
sui regis irasci. Sed nec sic quidem habebit rationem putet se majoribus quam debet oueribus prsegravari,
hoc quod dicitur. Humanus enim vultus ejusdem cutn in hoc quod mensura poscit nondum possit im
formse hominis ad hominem propter unitatem natu- plere?
'
rse, tibi. cum sola sit dignitaiis eminentia, tamen G INTERROGATIOLXXXIII.
prohibet passionem; quanio magis Deus, quem certi Quomodoquis promptusfiat eliamadpericula propter
suintis etiam coi-di nostro prsesentem et omnes mo- mandatum Domini ?
tusnostrosinspicere? Cujus manifestum est quanta , RESP. Primo quidem, ut consideret qtiia et ipse
sit eminentia, etiam hoc ipso quod scrulatur corda et Dominus obedivit Patri pro nobis usque ad moriem:
renes, et videt motus animse. et certus sit quia mandatum Domini in vita seterna
est, sicut scriptum est. Tunc deinde etiam, ul cre-
INTERROGATIOLXXX. dat Domino dicenti: Quitt quicunque voluerit animam
Si oportet ire quocunque, noti commohito eo qui suam $alvamfacere, perdet eam :
qui autem perdide-
prmesl? rit animamsuam ptopter me, et propter Evangelium,
BESP. Cum Dominus dicaf: JVonettim veni ut a Salvamfaciet eam (Joan. xn).
me faciam quidquam,sedab illo qui me misit (Joan.
1NTERROGATIOLXXXIY.
v); quanto magis unusquisque noslrum sibi permit- Cum
tere nihil debet ? Qui enim sua auctoritate aliquid quali affeclu obedire qportet ei qui nos ud opus
mandali cohortatur ?
agit, manifeslissimse superbise morbo detinetur : et
j. RESP. EO affectu quo esuriens parvulus*nutrici
subjectus estilli sententisequsedicit: Quod inhomi-
obedit ad ubera invitanti; vel quo affectu omnis ho-
nibus supetbum est, abominatio estin conspeclu Dei
mo suscipit ab aliquo ea quse ad vitam pertinent,
(Luc. xvi). Sed in omnibus sua sponte vel auctoritale
imo et si quid amplius; prb eo quod multo est pre-
aliquid agere, culpabile est ?
tiosior futura vita quam prsesens, sicut et Doroinus
INTERROGATIOLXXXI. dixit: Quia mandata meavita mlerna sunt (Joan.
Si omninovolentililteras discere, vel leclioni vacare, xn). Sicut ergo prsesens vita constat in cibo panis,
indulgendum est ita seterna vita constat in opere mandati, sicul ipse
RESP. Aposlolo dicente : Vt non qum vullis, ea Dofflinus iterum dicit : Meus cibus est, ut faciam
faciatis (Gal. v); in omni negotio sua vbluntate voluntatem ejus, qui me misit, Palris (Joan. iv).
permittere unumquemque agere, perniciosum est; INTERROGATIOLXXXV.
sed oportet illud suscipere quod ab his qui prsesunt Quali animo debet esse auis pro hoc ipso quod
injuugitur, etiamsi contra voluntatem sit ejus cui dignus habitus est in opereDet inveniri?
injuugitur; secundum Domini exemplum, dicentis:; RESP. EO quo erat ille qui dicebat : Qnis ego
Paler, non mea voluntas, sed tua fiat (Luc. xxn), tum, Domine? aut qute esl domus patris mei ? quci'
PATROL. CIII, 11
' " "<
"'"m S. BENEDIGTIABBAfIS ANIANENSIS - ,,".,, ,.<'.--,'524
niam dilexisti me ? (IJReg. vii.) Explens per singula::Atinentiam, quase qiiis aprioribus suis YOltiptatibus
id quod scriptuiri est: Gratias agehtes Deo Palri,- ; continet. Quantum autem haheat periculi, qui voltiri-
quiidonebs no&fecitin patlem sbilis sanctbtum in lu-,, tatem propriaih vult facere, et non Dbinini, ceftum
mine : qui et libetavit nos de pptesiate tenebvatiith, est exhis qtiseApostolus dicit.;: Faciehtesvbluhitiiem
el translulit in tecjnum Filii claritulis sum (Co- ccitnis cl cogitutionum, eranuts natura filii irm sicut
loss. i) et cmieri (Ephes. n).-
INTERROGATIOLXXXYI 1NTERROGAT10LXXXIX.
Quomododebent Iti qui proccssemnt in labore operis Qui satis jejuitai, etin refeclionc non polest commu-
Dei, instruere vel instiluere eos qui nuper ac- nem cibtimcnin otnnibus siimerc; quidmcigis eti-
cedunl ? cjere debcl, jejunare cum fratribus cl cum ipsis
RESP.Si quidem corporc adhuc vegcli sunt per reficere, aut propter majora jejunia alios cibos
hoc quod impigrc ad ctrocta habilitalis oilicia scnict- requitete ?
RESP. Jejimii raensura non debet ex uniuscujus-
ipsos paratos exhibent, asdifieanl cos, el formaro
cis ulilem atl oiniiera profeclum prseslant, Si vcro que voluntate pendere, scd ex jussu cl iustituiione
infirnriorcs sunt corpore, per hoc quod ostentlunt eoruni qui communiter Deo scrviunl : sicul et illo-
eis se in omnibus vel aclibus, vel molibus, vel etiam " rtim in oiimibus unanimilas et consonaulia refer-
in Aclibus apostolorum cor ct animam
ipso vultu, Dei.semper habere el cogilarc praiscn- tur, qui
liam, sed et in his qute ab Aposlolo einnnerala sunt, unam habuisse sigiianlur (Act. iv). Si quis ergo ra-
tionabiliteret fideliter jcjunat, etiain virtutein, ut
speeialibus charitalis affeclibus, quibus ait : Cltari-
tas paliens est, el benigna est : non zelaltir, non cujit suslinere possil, a Doroino conscquittir : Fidetis enim
perperam, non inftatur, non dclioitestuinr, non cjucv- est, qui reptomisit (llebr. x)
ril qum sua sunl, non irritalur, non cogitat mulum, INTERROGATIO XC.
non gcindetsuper iniquitale, concjuiidet autem veri- Quomoao oportet jcjunare, ctitn necessariuinjejtiniuin
tati : omnia su/fert, omnia sperat, omnia patitur: injungiiur; si aliquando aliquitl qucidreligio de-
poscit, exptendum est, tanquam ex ncccssilate, an
cbaritns numquam excidil (I Cor. xm). llscc enim volunlurie?
oroiiia etiam in infirmo corpore impleri possi- RI.SP. Doniino diceirie : lleali qui esuriuni et si-
bile est. iitini jusiitium (Malth. v), omne quod ad rcligioneni
INTERROGATIOLXXXYII. pcrlinet, nisi exproposilo ct devolione fial, pericu-
Si dicat quis : Voloapud vbs pariitn nliquid lemporis lum generat. Debel ergo jejunio sociari dcvotio.
fucerc, ut proficiam ex vobis ; si oporlel eum sus- Quia atitem nceessarium sil jejuniuni in talibns qui-
cipi ? C busque cattsis, el maxime cura desideranms alicmid
lltsp. Domino pronunliante Quia: venienicm ad
impelrare a Domiiio, eliam sanctus Apostolus docet,
me non ejiciam foras (Joan. vi); et Aposlolo nihilo- inler cffiteras suas virtules addidil ctiam hoc:
qui
rointis diccnte : Propler subintroductos autem falsos
Quict injejuniis ftequenler (I Cor. xi).
fratres, qui subintroierunl explorare libertalem no-
INTERROGATIOXCI.
stram, qucim habemus in Chtislo Jcsu : quibiis ncc Qui non vult ipsis cibis vcsci ex
ctd horum cessimus snbjectioni; ul verilas Evancjeiii qnibus ftattes
refichinlut, secl ulios requirit, si recle facil ?
permaneai cipudvos (Gal. 11); concedi quidem ei con- RLSP. Speeialitcr hoc ipsum, quicrcre cibum, cst
vcnil ingrcssuni, propterincerlosexitusrerum.lnter- coiilra mandatum Domini, dicenlis : Nolile qtwj-
(luin enim polest iieriut per tempusproficial, et dele- rere quid nianducelis, vet quid bibatis (Matili. vi).
clelur sanctilate vitse, el permaiical iu ceeptis, sicut Et ut nos magis allentos faceret ad ea quse dicc-
el frequenter faetum sciinus. Sed et uf. manifesia bat addidit: llwc euiin gcntes inquirunt. Sane debel
liat vcritas inslitutionum nostraruro, de quibus for- solliciludo ejus esse qui pneest, ul impleal il-
lassis homines aliler opinantur. Oporlet tamen cii ca ltid qnod scriptum est : Dividebalnr autcm unicui-
eimi caulius agi cl diligentius ; ul sive in veritale que secuttdum id quod opus erat (Act. iv).
permaneal vel prolicial, sivc iiisliluiioniim noslra-. D INTERROGATIOXCIL
rum libcrtas cxplorclur, probabilis invenialur et" Qui dicit, quia Iwclilmehoc, el contrisialur si ei alius
pnra. Ita namquc et nos Deo placebimus; et ille, cibus non fucril daitis, quatis esl ?
aul proficiet, si verax est; aut si simulator est, cru- RESP. Apparet quia hic non est fixus in spe illa
bescel. quam Eleazarus habuit (II Mach. vi); nec de cbari-
INTERROGATIOLXXXVIH. tate ejus qui prseesl, et solliciludincm tam sui quam
Si quis supra vires vult abslincrc, ita etiam, ut in omnium gerit, ccrtus est. Yeruintamcn absoliite
opere mandatorum impediatur per nintietatem ab- neque de his qusc ixdunt, nequc dc his quse pro-
stineniiw; si oporlel ei concedi? sunt, permitlifur unicuique judicio suo vel volun-
RESP. Interrogalio vestra non milii vidclur com- late alicpiid agere; sed ejus qui prsecst judk-io
peienter adhihita. Non eniui contincntiam in cibis commitlendum est, ul tinicuique, proul res vel nc-
jsolumesse diximus : nain haic ab apostolo Paulo cessilas cxpelit, consulal : primo omnium in his
etiani culpabilis invenitur, si non rni.ii iide el rationc quoe animse prosunt; lunc deinde secundo loeo
iiat, cum dicit : Abstinentesse a cibis quos Deus crea- etiam nl in eorporalibus usibus sccundum Dei voluu-
vit(lT<im.Vi). SedjIIam diximus esse perfoclam con- tatcm niodcrelur.
S2S - . GODEXREGULARUM, -<- PARS L REGULTEPP. ORIENT. SH&
'
:::., .' ':''miEmoUi^6%im^':' .'.;,'. A libentet accipiunt (Matth. xv); is cui dispensatio in-
Si verdeiiam quis mutmtiret proplet.cscam, qum erga juncta est, eum eonsideralione debet hoe facere. Si
"eumseriieiiticis"ervtibilur? quis auteni prseter illius voluntatem facere hocprse-
RESP. Eit qtise circa illos cjtii ffliirmuraverunt sumit, tanquam inquielus et indisciplinatus confuu-
<iii desbrto. "PiciteriifaiAppstplus : Ne inurhiurqveri-: datur,
Usquequodiscat loci sui ordinem custbdire;
tis, sicut quiduih eOfuinmurihufciveruht,.etperieriint seeundum (juodApostolusdixit : unusquisque in qno
"a'bextermitialbre (1 Cbt. X). vocalus esl, in eo petmaneat (I Cbr.yn).
•;..:_',;,'_.;-,.:: MTERRQGAilO-Xidiy.,' INTERROGATIOXCIX.
. Si opbfteteumqiiiptuslabotcit, tequitereplus ati- JSIiicel uniciiiqueveterem suqm tunicqjntiut calceq-
qiiid a consuetudirie? hieritum dare cui. voluerit, niiseiicbrdim causa
'"
"RESP.;.Sipropter fetributibriem:'„D ei labbrerii sus- proplet niciiidalum?
cipif, ribiiiiic requirere dehetlabbris sui inercbciem- RESP.Dare aiiqtiid maridati gialia, non est om-
vel reqniem, sedpro his ad promissa Domiiii festi- ;nium, sed eorum qiiibtis istud officium credilum est.
tiare : sciensquiasicutpro laboribus riiercedes ipa- Sic ergo ad queni pertinet dispensatio, sive novum,
ravit Dbmlniis, ita etiam pro angustiis corisolatio- sivevelus vestinienlum ipse det cui dari debet et
iies. Yeriimtameri hi qui prsesunt; pbservaburit re- „ ipse suscipiat a quo suscipi debet,
giilain,,qua3dicit: Dividebatur unicuiqueprbut bpiis "';. .- :':;' <''''.;"iNTERRpGATlOC •.'. i',.'
'etat (Aet. iv). Debent eriim iinumqtieriiqiie, pra- ; Siffdtpt juhibrfuetitjussiis dpcete. aliqiieni senio-
yeriire, ut secundum laborem etiain solaitiarefectio- rem secundnm wtaiem, qubmodo debet agere cum
ilto? - :.;„.,."
nis inveniat.
INTERROGATTOXCV. RESP.Tanquam niiriisterium exhibens ad implen-
dum mandatum Domini, cum pmni reverehtia; ti-
QiialiaffectuopbrieJticciperevetvestimehto^ i iiiensillam sententiam quse dicit: Maledictus qui fa-
ceamentnm, qualebunque fuefii"?
RESP, Siquidem hfeve;aUt grande est, ad irieri- citopefa Dei hegligenter(Jei.. XLVIII): observet au-
suram slaturse suse hoc judicare debet, sed cum teiri, iie elatus in judicium incidat diaboli.
oitiril -viefecun'dia.'etmansuetudine.Si.yefo'prb ab- INTERROGATIOCI.
jectiori et viliori movelur, aut qtiia iibft eistnovtim, Si debentpetegrini intrqre uSquead illa locd ubifrci-
tres opetahtuf :,'vel etiani si alU deeoiiemmonaste-r
meminerit.mandati Domitii, dicentis : Quia dignus rio deberiirelictis suis Ibcisihlrare ad qliqsf
esi, liori quicunque, sed operarius mercedesua (Luc. RESP. Prseter illurii cui creditiirii ,'est reqiiirere
x). Discufiat seipsum, si digne operatus est opera opefarites; id est, itd queiri bpuspertiriet et dispen-
Dei, et adimpieyerit omnia, quaicunqtie prsecepta G satio, si quis inveiitus fuerit hbe faciens, tanquam.
suril; fet tunc non aliud requiret, sed de eo ipso iriterturbans disciplinam et ordinemfratrum, acom^
qubd ei daiur adhuc erit sollicilus, quia super iririni cbnventu excltidattir, et oiririitioetiairi a licitis
stium inerilum accipit. Hoc enim qupd esca di-
pfbgfessibus irihibeatur; et sedens in uno iocb, in
ctiini est, eliairi de Pmrii re quse ad usus cor,-
quo jtidicaverit is qui prasest, apto ad cbfrepfioiieiii
poris pertinet eadem ibrroa servari potest. et viiidiclam, ntisquam prorstis permittalur absce-
_ INTERROGATIOXCVi. dere, sed urgealtir in opus, mtillo plus quaro con-
Si quis iratus. fiierit, nolens qcciperealiquid eorum suetudo est; et
. ' ? quolidie exigatur, usquequo discat
quwacl "Usiimprwbenlut dixit: Unusquisque in
RESP. Iste talis digtius est etiam tit si qusersit iniplere hoc qupd Apostoltis
vbbaiionevocatus e$t,,"ih'ea'pefmariedt'(ICqivii).
riori accipiat, usquequp probet is qui prseesf: et qua
curii viderit vitium animi ciifatuiil, ttinc etiarii ijuod TNTERROGATIOCll.
• Si bpoitet eos quinovetuiit arlificia susctpere.ab ali-
corporis usibus hecessarium fuerit, prsebebit.
quo opus cibsqueScieiiliavel jussibhe ejusqui prmest
INTERROGATIOxcvii. etoperum$ollicitudinemgerit?~
Si necesse est omnes .cohvenite ad hqf'am\prahdii, RESP.Ftirti reus efif ejusmOdi,vel similis eis qui
' putri-qni femanel et post vehit, quoriibdo ttaiisi-
giinus? ': J) furibus concurrimt.
RESP. Siquidera iiecessitate vel loci vel operis INTERROGATIOCIB.
rematisit a communi ordine, qui prseest probabil Quomododebent hi qui operdntur, cufam gerere fer-
et ignoscet. Si vero cum posset, non salis egit Pc- rqmentofum, vel utensilium eofum de quibus ope-
•;'.;,-.rqiur? ;..., ':....'
currere, fateatur culpsini negligentiie suse, et ma- BESP.Priirium quidem sicut vasis Dei, vel his qtise
rieal sirie cibo Usque ad illani horaiti qua conveiiitui
jainDeo consecrata sunt, uti debent. Deindelanquain
ad cibum in posierum diem.
qui hon possint sine ipsis devotionis et sludii sui
INTERROGATIOxcvra, emPlUmeiilaconseqtii.
PaUpefes venienies ad ostium eipelenies, quomoda
dimitiimus? Et si debet unhsquisqueporrigete pa- INTERROGATIOCIV.
netn, velquodcunquealiud; aut oportet hpc dd eum; Quid siper negligentiampereataliquid exhis, dut per
qui prwest pertinefe ? : coniemptum dissipetur? . .
RESR.Cum Dominus dixerit: Nbn est bonum lol- RESP.Is quidem qui contemnit, velut sacrilegus
lere panem filiorum, et mittere canibus : sed et catiet; judicandus est; et qui perdiditper negligenliam, et
manducarede micis, quw cddunt de mensa puerorum.r ipse simile crimen incurrit : pro eo quod Qumia
S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 528
K$r
ad usus servorum Dei deputata sunt, Deo sine Agratiarum actione semper volvamus in raente, sicut
quse
dubio consecrala sunt. scriptum est: Psallite sapienter (Psal. XLVI).:
INTERROGATIOCV. INTERROGATIOCX.
Quid si a seipso commodare voluerit alicui, aut acci- Et quid est, psallite sapienter ?
pere ab alio? RESP.Quod est in omnibus cibis gustu tinumquem-
RESP.Tanquam insolens et temerarius habendus <quedignoscere cujus saporis sit, hoc est et in verbis
esl. Hsec enim eorum qui prsesunt, et curam dispen- sanctse Scripturse prudentise sensus. Fauces enitn,
sationis gerunt, officia propria sunt. inquit, escasgustabunl,sensus autemverba discemit
INTERROGATIO CVI. (Job. xxxiv). Si qtiis efgo ila animam suam intendat
Quid si necessitas poscat ut is qui prwest requirat in singula verha psalmorum, sicut gustus. intentus
ub aliquo eorum vas vel ferramentum, et contra- est ad discretionem saporis ciborum, iste est qui
dixerit ? hoc quod dicitur : Psallite sapienter.
coropleat
RESP.Qui seipsum et membra sua tradidit in al-
1NTERROGATIOCXl.
terius potestatem propter mandatum Domini, quo- Qua mensura debet temperare potestatem dispensalio-
modo licebit ei de utensilibus conlradicere, lmic nis suwi$ cui cellarii cura commissq est? .
prsecipue cui eura commissa est. T. RESP.Erga eum quidem qui ei credidit hujuscg-
INTERROGATIOCYII modi dispensationem, meminisse debet Dominidicen-
Si is qui circa cellarinm, vel coquinam, vel alia Itu- tis: Nonpossutn ego a me ipsofacere quidciuam(Joan.
juscemodi opera occupatus est, non occurrat adesse. v). Ad cseteros vero sollicite scire debetiquid unus-
ordini psallentium vel ad orationem, nihii damni
in anima. quisque opus habeat, nt compleat illud quod scri-
patiiur est :\Dividebatut auletn unicuique ptout optis
RESP.Unusqtiisque in opere stio observare debet ptum
et erat (Act. iv). Eadem aiitem ratio observari debet ab
propriam regulam, sicut merobrum in corpore; omnibtis quibuscunque aliqua ministerii veldispen-
damnum hahebit, si neglexerif in eo quod injunctum
salionis sbllicitudo comniissa est.
est ei, et de communi fratrum utilitate negligens
amplius periclitabilur. Et ideo tola mente et devo- INTERROGATIOCXB.
$i ali-
tione complere debet id quod scriptum est : Can- Qua sentenlia observabitur erga dispensantem,conlen-
quid $ecundumper$onwacceptionem,velper
tanles et psallentes in cotdibus vesttis Dotnino tionem facicit?
{Ephes. v). Sienim corporaliler non occurrat adesse RESP.Apostolo prsecipiente, aliquando quidem'_:
cum cseteris ad orationis locum, in quocunque loeo Ne quid facias secundum favorem, velin altetam
inventus fuerit, quod devotionis est expleat. Oportet parlem: declinando (I Tim. v); aliquando autem di-
tamen observare, ne forle possit quis implere »» r cente : Quia $i quis videtur contenliosus esse, nos la-
temporesuo quod complendum est et occurrere: sed lem consueiudinetn non habemus, neque Ecclesia (I
dum loqtii vult, occasiones nectittanquam in ministe- Cor.-sa). Si quis hoc facit, notetur, usquequo cor-
fii opere occupatus. Quod si facit, el offendiculujti rigatur. Yertimlamen oportet cuni summa diligenlia
cseteris prsestat, et ipse negligentis crinieu iiicurrit. et probatione discutere el eonsiderare ad quam par-
INTERROGATIOCYIII. tem unusquisque aptus sit vel opportunus, et ei ih-
Quomodoobtinebit quis ul in otaiione sensus ejus noti jungi quodcunque illud operis est vel officii: ut ne-
vagelut ? que illi qui injungunt ex hoc ipso condemnentur quod
RESP..Si certus sit assistere se ante oculos Dei. non aptum alicui oificium injunxerint, et invenian-
Si enim quis judicem suum videns Vel principem , tur mali dispensatores esse sive animarum, sive
et loquens cum eo, non sibi credit licitum esse va- mandatorum Dei; neque illi ipsi quibus injungitur ,
gari oculis, et aliorsum aspicere, dum ipse loquitur; occasionem peccati ex boc habere Aideanlur.
quanto magis qui accedit ad Dominuni, nusquam INTERRpGATIO CXIIL
debet movere oculum cordis, sed inientus esse in Si autcm neglexerit dare fratri qnod opus est ?
eum, qui scrutatur renes et corda (Psat. vn)? ut. _. RESP. Manifesta est de hoc sententia ex ipsius
impleat iilud quod scriptum est: Levahtes sanctas Dominiverbis,dicenlis : Discedileame, maledicti, in
inantis sine ira et disceplalione (I Tim. ii). ignem wternutn, qui prwparatus est didbolo et angelis
INTERROGATIOCIX. ejiis. Esurivi eiiim, et non dedislis mihi nianducare ;
Sipossibile est obtinere hominem, ut m omtii tempote sitivi et non dedistis milii bibere, et ea qusesequun-
et locti nonvagetut mens sua ; vel quomodo id fieti tur
(Malth. xxv). Quia matedictus omnis qui facit
potest?
opera Domini negligenter(Jer. XLVIII).
RESP. Quia possibile est oslendit ille qui dixit :
INTERROGATIO CXIV.
Ocnti mei semver ad Dominum (Psal. xxxiv). Et ite-
Jn profeciibus mandatorum Dei nna esl mensura om-
rum : Providebam Dominum in conspectu meo sem- nium? An aiius cimplius, alius mitius debet ' ali-
a
per; quia dextrisest mihi, ut noncommovear (Psal. quid ? .
xv). Quomodo autem possibile sit, prsediximus ; id RESP.Quia non situna mensura in omnibus, sed
est, si non demus aninise nostrte otium, sed in omni quia aliiplus creditur et ajii minus, .niauifestuiii est
tempore de Deoet de operibus ac de beneficiis ejus, hsec ipsius Domini verbis, nunc quidem dicentis :
et de donis cogiteiiius, etinec cum confessione et Aliud semen cecidit super lerratn boncim: et hic est
529 CODEXREGIJLARUM. — PARS I. REGULiE PP. ORIENT. 550
INTERROGATIOCXVIII.
qu\ audit verba mea et mtelligit, et jructum affert,, A
aliud centesimum, aliud sexagesimum, aliudvero Quoniam scriptum est : Redemptio animm viri pro-
idem aiitem etiam in prim divitue ejus : iiobis quibus non accidit disper-
irigesimum (Luc.ym). Hoc • gere pro animm redemplione divitids, quid facie-
his, qui dispensandam pecuniam susceperunt, inve- :.mus
liitur; cum dicitur, alii quidem data essequinque RESP. Siquidem voiumus, et non potuimus : me-
talenta, alii duo, alii unum (Malth. xxv). mores simus responsionis Domini ad Petrum, qui
INTERROGATIO CXV. cum de hac re esset sollicitus, et diceret: Ecce nos
dimisimus omnia, et secuti sumus le; quid ergo erit
Si oportct mqualiterhaberi eos qui plus proficiunl et
eos qui minus ?. nobis (Matth. xix) ? Respondit ei dicens : Omnis
re- quireliquerit domum, aut fratres, aut sorores, aut
RESP.Illud observandum est in hoe quod de
patrem, aut matrem, aut uxorem, autfilios,aut
missione peccatorum Dominus slatuit, dicens : Re- et propter Evangelium, cenluplum
dilexit mul- agros propter me,
missa sunt ei peccata multa , quoniam elvitam mternam consequetur(Ibid.). Quod
accipiet;
lum (Luc. vn). Cui autem parum remittitur, parum si
de per riegligentiam accidit cuiquam omisisse divi-
diligit. Et ilerum, quod presbyteris Aposlolus tias, vel nunc adhibeat propensius studium, ut ex
statuit, dicens : Qui bene prmsunt presbyteri, duplici p opere manuum largiens, neglectum resarciat pen-
honore honorentur, mdxime qui laborant in verbo et sum.
Quod si ne nunc quidem vel tempus nobis su-
doctrina (I Tim. v). Hoc in omnibus hujuscemodi perest, vel virtus ad hujuscemodi ministerium, con-
causis observandum puto. solatur nos Apostolus dicens : Non qumro qum ve-
INTERROGATIOCXVl stra sunt, sed vos(H Cor. xn).
Quid si contristatur is qui minus Iwnoratur, cum prai^ INTERROGATlOCXIX.
ferri sibi videril eum qui in timore Domini prcecer Si quis audiens sermonemDomini, dicentis (Luc. xn):
dit, quomodoeum habebimus? Quia servus qui cognovilvoluntatem domini sui, et
RESP.Is qui talis est, certum est quia malignita- noii fecit secnndumvoluntatem ejus, vapulabit mul-
tis vilio non caret, secundum Evangelii parabolam, tum : qui vero non cognovit, et non fecit digna,
in qua dicit Dominus ad eos qui contristati siint, '. plagis vapulabitpaucis; negligat et dissimulet scire
voluntatem Domini, si habel aliquid excusationis?^
quia aqualiter cum ipsis lionorati sunt alii: An, in- RESP.Manifestus est, qui hujuscemodi est, quia
quit, oculns iuus malus est, quia bonus sum ? (Mattli. simulat ignorantiam , nec ullo genere effugiet pec-
xx.) Et manifesta est Domini sententia de his tali- cati sententiam. Si enim nonvehissem, inquit Do-
bus, quse dicit per Prophetam : Ad nihilum deductus r minus, et locutus eis non fuissem, peccatum non ha-
est in conspectuejus malignus ; timentes autem Do- berent; nunc vero excusationemnon habent pro pec-
minum magnificat (Psal. xiv). cato suo (Joan. xv). Sic ergo sancta Scriptura om-
INTERROGATIOCXVII. nibus et voliintatem Dei denuntiat, ut non inter eos
Anima post multa peccata et multas vitw miserias, qui ignorantiste talis judicetur, sed cum illis magis
cnm quali timore et qualibus lacrymis debel rece- de quibus scriptum esl.: Quia sicut
dere a ? et cum et accedere aspides surdm
peccatis
1 nrf Domiriumdebet? quali spe affeclu
' '. oblurantes aures suas, ne exaudiant vocemincantan-
et curentur medicamento, quod componilur a
RESP.Primo quidem odisse debet illa priorem tium,
et
suam vitam notabilem, et ipsam memoriam ejus sapiente (Psal. LVII)."Verumtamenisqui praest,
verbi Dei ministerium exhibet, si neglexerit annun-
perho-rrescere atque execrari. Scriptum est enim :
tiare unicuique , et intimare de singulis, velut ho-
Iniquitatem odio habui et abominalus sum; legem' micida
autemtuam dilexi (Psal. cxvm). Deinde ut majorem judicabitur animarum, secundum Scripturas
timorem habeat maximo utatur ignis selerni metu et,' (Ezech. xxxm).
INTERROGATIOCXX.
poenaeperpetuse. Sed et lacrymarum tempus agno-
scat per poenitentiam, sicut David docuit in sexto( Si is qui facit voluntatem alicujus , etiam particeps
j) ejus esl vel socius?
psalmo purgationem peccalorum fieri posse uber- RESP. Si credimus Dominodicenti: Quia qui facit
tate lacrymarum in sanguine Christi, per potentiam1
peccatum, servus est peccati (Jpan. vm). Et iterum :
misericordise ejus, et per multitudinem miseratio- Vos ex palre diabolo estis, et desideria patris vestri
num Dei, qui dixit: Quia si fuerint peccqta vestfa'
facere vultis (Ibid.); scimus, quia non solum socium
sicut phmnicium, ut nivem dealbabo : si autem fue-r et
sed dominum sibi ac principem ascri-
rint sicut coccus,ut lanam cqndidam efficiam(Isa. i). bit participem, eum cujus opus facit. Testatur autem de his et
Et post hsec recepta virtute et facultate placendi1
Apostolus, dicens : An nescitis, quia cui exhibuislis
Deo, dicit: Convertistiplancium meum in gaudium; vos servosad obediendum, servi estis
conscidisti saccum meum, et prmcinxisti me Imtitia, ejus cui obedi-
stis; sivepeccati in mortem, sive obedientimad justi-
utpsallam te glpria mea (Psal. xxix). Etita acce- tiam (Rqm.vi)" .;..
dens ad Dominumpsallat et dicat: Exaltabq te, Do-
mine, quoniam suscepisti me; et non deleclasli inimi- INTERROGATIOCXXI.
cos meos super me (Ibid.). Si is qui consentitdllerius peccato, etiam ipte peceati
. reus est ?
RESP.Hsec sententia est manifesta ex verbis Bo-
531 S. BENEDICTIARRATISAMANENSIS B52
mini, quibus ait ad Pilanim dicens.: Qui tradidit A (IlCor. xv). Vej illud: Ecceenim hoc ipsum secun--
me tibij majus peccgtum habet (Joan. xvm). Mani- dum Deum contrislari, quanium operatum est iii w-
festum naraque est ex hoe, quia et Pilatus acquie- bis sollicitudinem; sed.excusdtipnem, sed indignglio-:
scenshis qui tradiderunt Doriiinum, peccatum ha- nem, sedtimorem, seddesiderium, sedmmulationem,
Leat, licet minus quam illi. Ostenditur autem hoc sed vindictam (II. Cor. vn) ? Unde '-ei meluere de-
etiam iri eo quod -Adam acquievit.Eyavvel:eonsenK bent, rie f6rt;e etiam EunCsimilemveteribus.interi-
sit, qua? acquieverat serpenti. Nullus enim ex ipsis .,; tum sumant, hi qui similiter riegligunti imo.et tajito
aut innocens judicatus est, aut impunitus abscessit. gravius, quanlo spernere legem Christi perniciosius
Sed et ipsa Dei indigiiaiio, quse adversus eos habita est quam legeni Moysis. Et his conipedit illud apta-
est, hoc ipsuni indicat. Cuni eriim Adam pro excuf , ri, quod dixit : Sepiies. vindicatum est de Cain: de
satione sua objecisset : Quia mulier quam dedisti Lamechvero septuagies sepiies(Gen. n).
mihi, ipsamihidedit, etmanducavi(Gen. m). Quia INTERROGATIOCXXlIi;
audisti, inquit Deus, vocemiiiulieris lum, et mandu- CuraliquoUes animie , eliumsinon saiis agai, sponle
casii de ligno, de quo prmceperam tibi, ne deeo tamen quodgm geriere incidit ei dotorquidam cor-
dis et compilnctio iimofis 'Dei; aliquqties tariia .
mahducares, mqledicta ierra erit in operibus tuis ' secnrilas el negligentia dnimam teriet,jit eiiamsi
(ibid.)i:"'.: :/""'.';•'. :":. ::\ VV-v'"';-/ B cogat se liomo, non possii doiorem aligueinvel
' com-
'
INTERROeATIO £1XXII. punclipnem cordis assuniere? '."::. ',~s/. ';'.•'":....
Si oportet peccdntibusfratribus silere et acquiescere? RESP. Hujuscemodi «Juidem compunctio ex Dei
RESP.Quia riori oportet manifestaest hsec ipsius dorio venit, ad provocandiim desiderium:; ut degu-
Domini praeceptis, quibus in Veteri quidem Testa- stans anima dulcedinemhujuseemodicoiiipiinctionis
niento dicit: Argueproximum.tuum, et rion qssumes. vel doloris, proypcetur et incitetur ad imitandum
ex eo peccatum(Lev;xix). In Evangelio autem dicit: similem gratiam. Ostenditur enim quia si datur.
Si peccqveritin te frater tuus, mde et argue eum ih- eliani nori'satis jigenlibus, quanto iiiagisdalDitur et:
ter ie et ipsum solum. Si audjerit te, lucratus esfra- his qui desiderant et iaborant semper esse in coili-
trem tuum. Si vero non qudierit ie\ assimie adhuc punctione timoris Dei? et iit sint inexCusabiles, qiii
tecumalium unum , aut duos; ut in ore duorumvel per riegligentiam istam gratiam perdunt. Qupdvero
irium tesiium slei omne verbmn. Si autem etipsos alicjuoties compelli.musnosmetipsps, et non possu-
noii audierit'.,' dic Ecclesim. Si vero nec Ecclesiam nius obtinere, indicatur ex lioc c[uod in alip tempo-
audierii, sii tibi sicut genlilis et publicanus (Matih. fe muitum negieximus. Non enim possibile Gsl ut
xvin). Quantum. autem sit crimen hujus peccati, is.qui neqiie riieditalionibus, neque anstitutionibus
dignosciiur primum quidem ex sententia Domini, G diyinis seipsuin jugiter exercuit, subit-oveniat ad
quaedicit:Quiincredulusfilio fuent,non.liabebit vitam orationem, et coritinuo obtineat cjuod requirit; Sed
ailernam; sed ira Dei manet in eo (Joan. iii). Tunc ostenditur per hoc, hujuscemodi animam aliis viliis
deinde ex historiis quse vel in Veteri, vel in Novo vel passionibus prajgravari,.quorum dominatione ad
Testanieirk) referuntur. Nam Achor ille cum fura- ea qiibevult liabere, rion' permittitur Tibertate uli,:
tus esset regulam auream, super omnem popuhini sccunduni illud qupd et Apostolus traclat, dicens :
facta est ira Dei (Jos. vn). Et quidem populuspec- Quoniam ego carnalissum,vennndqlussubpeccaio.
calum quod commiserat ignqrabat usquequo mani- Non enim.quod volo qgo; sedquoa odi, hoc facio
festatiim est, et pertulit cum omni donio sua hor- (Rom. VIII). Et rursum: Nunc autem jam non "ego
fendum illurii ac famosissimum interitum. Secl et operor illud, sed,quodIiabitql in mepeccatum(Ibid.)f
Heli sacerdos, et quidem cuin siluisfet peccantibiis QupdetipsumpermiUitDeusnobispronostra utilitate
flliis, qui erant filii pestileniia}, imo frequenter mo- provenire; ul per hajCipsa quae contra voluntatem
nens et castigans dixit: Nolile, filii: nonbonaego anima palilur, corrigatur aliquandOjet cpnverlatur
audio de vobis, et csetera (/ Reg. n) : qui cum pec- ad eum qui repleat in bpnis desiderium ejiis, et re-
catiim argiieret, e.t de Dei judicio commoneret, ta- levet eam ab oneribus suis: et cognpscat tandem
men quoniamnonvindicavit, neque digno zeloDei P semetipsam , ac resipiscat; et intelligat qupd in la-
adversus eps motus est, in tantum iracundiam Dei queis diaboli capta detinetur. In quos sua quidem
provocavit, ut etiam universus populus pariter ciim sppnteincidit; secijam quasi captiya , non qua3vult
filiis suis exstingueretur, et arca lestamenti ab alie- agit; sed quod odit, illud facit (ROHJ.VII). Sed si
riigehis i-aperetur, et ipse insuper omnibus subver- cpnvertatur ad Dominuni, qui libereteam dp cor-
sis iniserarida morte corrueretl' Quod si vel in po- ppre mortis hujus, statim inveniet.misericoTd.iani,-
pulum ignoraritem de unius peccato, vel in patrem si inlegre et ex tpto corde poeniteat.
qui corripuerat filios, pro peccato, tanta Deiiracun- INTERROGATIOCXXIV.
dia iricerisa est, quid sperandum est de his qui co- Quomodoqms dignus efficiturparticeps fieri Spiritus
gridsciint alibruni delicta et reticent, nec qualem- sancti?
cunque adhibent correptionem? Quos iitique corive- Itesp. Dominus noster Jesus Christus dqcuit rios,
niret observare illud qliod Apostolus ad Corinthios dicqns : Si diligiiis nie, mgndgtg meq scryate; etegp
dicit: Quare non potius iuctum habuislis; ut tollere- rogabo Pairemmeuni, et alium Pqraclitum dabit vo-
|ur e medio vestrum, qui lioc opus fecit? et reliqua bis, Spirilum veritatis, quem hic mundus nonpotest
555 CODEX REGULARUM. - PARS I. REGUL^ PP. ORIENT. 554
accipere (Joan. xiv). Donec ergo non servamus .A qui misit mc, Patris (Joan. iv). Volunlas aulemPa-
mandata Domini; nec sumus lales ul ipse de nobis liis esl esnrienlibus cibum dare, silicntibus potum :
leslimonium fcral, diccns : Qnia vos non cstis de hoc nudos opcrire, ct c;elera hujusccmodi. Tum deindc
mundo, Spirilus sancti participium haberc non pos- necessarium est et Apostolum imilari, dicentem :
sumus. Omnia oslendi vobis, quia oportet nos laboranics
INTERROGATIO CXXV. suscipereinfirmos (Act. xx). El cum iterum doceal:
Qui snnl pauperes spiritu ? Magis autem laborel nnusquisque, manibus suis opc-
Rr.sp. Domino dicente, aliquando quidem : Quia rans quod bonum est, nl possit imperiire necessilalem
verba, qumego locutussumvobis, spiritus el vilasnnl palicniibus (Eplics. IV). Cum ergo h;ec ila nobis vcl
(Joan. vi); aliqn.indo autem : Quia Spiritns sanctns Doniinus in Evangelio, vel Aposlolo tradat, mani-
ros docebit omnia, el commonebitvos, qutv dixi vobis. festuni cst quia pro nobis ipsis solliciti quidem essc
Non enim loquetur a se, sed omnia qum audit, ha'c non debcnuis neque laborare : sed propter iiianda-
loquelur (Joan. xvi). Isti sunt pauperes spiiilu qui tum Domini cl proptcr neccssitatem proxiinoiiui)
iion alia aliqua causa paupercs snnl nisi propler sollicili essc debenius ct opcrari attenlius; et maxi-
doctrinam Domini, dicentis : Vade, rendc omnia qnm me quia Dominus in seipsum reeipit ca qiue in scr-
habes, cl da pauperibus (Matth. xix). Si autem ctiani B vos ejns fecerimus, ct regnum ccelorum pro hujus- .
quis quacunque ex causa imposilam sibi pauperta- niodi promitlit obseqniis
tem secimdum voluntatem Domini dispenset, et fe- INTERROGATIOCXXVIII
rat, sicut ille Lazarus (Luc. vi), cliam iste abeati- Si quis in corde sno cogilat de cibis, imtc debtdc no-
tudine non crit alienns, Domino prsecipiente : NoV.te tel seipsnm el argnat; si cl hie quasi cogitans dc
csse solliciti quid manducelis , vel quid bibalis, vel tatibus judicandus sit ?
RESP. Siquidcin non id lemporis esl, quo nalura-
quid induamini (Matth. vi).
INTERROGATIOCXXVl, Jitcr requirere cibos faniis neecssilate commonemur,
manifestum csl, id csse vagse mentis indicium, et
lisque ad quem modnm est observatio mandali ? vel
quomodoadimpleri potcst ? animse erga pr;esentia affecium geremis, et crga
RESP.Mandaii quidem observalio cst usque ad voliintatem Dei desidis ct remissse : proximam ta-
mortem, quia ct Dominus obedicns esl 1'aclususque inen habel Dei misericordiam, et pro hoc ipso, quo#
ad mortcm : adimpleri autem potest per hoc quod seipsum arguit cl notavit, nola eriminis exsolvitur :
habet unnsquisque desiderium ct ainorem Dei. Do- si tamen servet dc csctero cogilationum lapsus,
ininus enim cum exclusisset sollicitudincm sseculi, mcmor Doniinici sermonis, quo ait : Ecce sanus /Vc
conjungit statim promissionis spein, dicens : Scit C ctus es, jam noli peccare , ne quid tibi dcterius ftat
cnim Pater vestcr , quibus opus habetis, anleqnam (Joan. v). Si auteni id temporis sit, qno naturaliter
pctatis (Liw. xn). Sed ct Aposlolus dicit: Quia nos de cibis appetendis coinnioncmur; mens autem in
ipsi in nobis ipsis rcsponsum mortis lutbemus, ut non melioribus occupata, inferiora spernit et despicit,
simus fidentes innobis, sed in Deo, qui suscilat mor- non recordatio ciboruni nplabilis, sed contemptus
tnos (II Cor. i). Seeiindumpropositum crgo noslrum laudabilis inyenitur,
ct animrc praparalionem, quotidic morimur, voliin- INTERROGATIOCXXIX.
tatc autem Doi reservamur. Propler quod el Apo- Si licet nocturnahi iunicam liabefe dlieram, vel cili-
stolus cum omni fidueia diccbat : Ut moricntcs, e.t ciriani, veldliain quamlibet?
eccevivimus (II Cor. vi). Juvat aulem hujuscemodi RESP. Cilicii quidem usus liabet proprium tem-
proposituni etiam circa mandata Dei, ardentior arii- pus, non enim propter iisus corporis, sed propler
nius et desideriuni insatiabiie : quo qui constringi-- afDictionemejus invenlum est hujusceriiodiindumen-
tur, non habebit ptiuni riec tempus occupari eiga turii, et pro huiriilitate ariimse. Curii auterii duas tu-
"'"'"" ' 'l nicas habere prohibeat sermo dlvinus, quomodopo-
corp.orales usus yel actus.
test hoc suscipi, nisi ad eos usus quos superius
INTERROGATIQCXXVII.
5i ergo nequesplticiludiriemliabefe Oppriet de neces-3) diximus (Mdtth.x)1
sariis usibits dd vitant; "et dliua esVprmceplum
Domini dicehtis (Joanfyi): Operamini cibum; qui INTERROGATIOCXXX.
, nonpefit;superflnumestmanibusoperari?, Siiicet ei qui miriistrai, mdjore voce,id est cutn cla*
RESP.Ipse Doniinu^ in alio loeo prsecepturii suuiri V\":'',:\.':V'i,";.;tV:"more,:ibqui?::\ •:<-'-,; .;"--"-\«.
explanavit. Nam ibi quidem dixit, non opprtere r,e- RESP. Vocis mensuram definit audiendi modus.
qliiri aliquid ad vitam, cum dicit: Nolite qumrere Si ergo brevior fuerit et coriipressiof vOx quani res
quid manducelis , aut quid bibaiis : hmc enimomhia poscit, prope est iit murmuf potius versusiifralio
genleshujus mundi requirunt(Mattli.yi); et addidit: videatur qiiam serrrio. Si vero major sit qiiam res
Qumriteautem regnumDei, et justifiam ejus(Jbid.). requirit, cuni possit audire ille cui loquitur, jam
Et quomodo oporteat quajri, indicavit: cum eriim non erit vox, sed clamrif; quod est notabile : riisi
dixisset: Nplite operqri cibum qui perit (Joan. vi), forte gravior sit auditus ejus cui loquimuf, et neces-
addid.it;: Sed eum qui permqnet in vifam mternam ' sitas.uos cogat ad clamandum. Propterea et deDo?
(lbid.). Et quid hoc esset ipse in alio lqep ostendit, ririno scripturii est : Quid Jesus clatriabatdicens : Si
dicens: Meus cibus est, vt facicnnvpluniatem ejiis, quis credit in^me, non credii tn me, sed irieum qui
55S S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS S3C
me.misit (Joan. xn). Clamare enim dicitur pro his; A pro nostra redemptione tolerassc. Sicut et Apostolus
quorum interior auditus surdus et obluratus erat. de eo dicebat: Quid cliaritas Christo constringetnot,
INTERROGATIOCXXXI. judicanles hoc; quod si unus pro omriibusmortuut
Si quis die suo, quo minislrat in coquina, laboravent! est, ergo omnes mortui sunt, et pro omnibus morluus
supra vires ita ul impedialur, et non possit etiam' est; ut qui vivit, jqm non sibi vivat, sed ei qui pro
reliquis diebus exercere opus suum, si oportet impe-
rari ei hujuscemodiofficium? ipsis mortuus est, et resufrexit (IlCor.v). Talem
. RESP. Jam supra diximus quia is cui injuncta estt ergo affectum vel fidem praparare debet in animo
operum cura, et qui praeest, considerantius obser-. suo is qui de pane et calice percipit.
vare debet uniuscujusque vel vires vel possibilita- INTERROGATIOCXXXV;
tem ; et prout quis aptus est, ita etiam opus; Quis est bonus thesaurus, et quis est malus ?
injungere : ne audiat ipse et id quod scriptum est: RESP, Prudentia quidem et sensus qui in Christo
Quia fingit laborem in prmcepto (Psal. xeni)* llle, est, et virtus animi, quse ad Dei gloriam pertinet,
tamen cui injungitur, contradicere non debet; quia thesaurus bonus est. Prudentia autenl et sensus ma-
obedientia usque ad mortem servari definita est. litiae; et in his sapere, quae Deus fieri non vult,
INTERROGATIOCXXXII. thesaurus est malus: ex quibus proferuntur, se-
Et Ule cui lana credila est, quomodo debet habere •"cundum Dei voeem (Luc. vi), suo quoque tempore
hanc curam; et quomodo observare eas qumppe- utrique fructus ypl boni vel inali, in operibus et
rantur? verbis. .....
RESP. Lanam quidem, tanquam opus Dei sibi INTERROGATiOCXXXVI.
conimissum : sorores autem, ut absque ulla conten- Si bonumest penitus taeere?
tione, vel personarum acceptione unicuique sorori RESP.Silentium et taciturnitas tunc bonum est,
opus apte et competenter injungat. cum vel ad personas vel ad tempus aptaturj sicut a
INTERROGATIOCXXXIII. sacra Scriptura edocemur, quae dicit, aliquando qui-
Si quis condemnatus est, ut eulogiam non accipiat, dem : Quia
et dicit: Quia si non dcceptoeulogiam, non man- qui intelligit, in illo lemporetacebii; quia
duco ; si debemusaudire eum ? tempus malum est (Amos. v). Aliquando autem : Po-
RESP. Siquidem tanti modi esi culpa, pro qua sui orimeo custodiam, dum consisterel peccator ad-
condeuinatus est, ut dignum sit etiam cibo eum ve- versum me. Obmului et humiliatus sum, et silui a
bonis (Psal. xxxvm). Et alibi: Quod si alii scdenti
lari, probet ille qui praeest. Si autem a solabene-
diclione aliquis abstenlus est, et induigetur ei cibus; revelalumfuerit, prior taceat (I Cor. xiv); et Iterum:
condemnatus aulem etinobediens est, etiam in hoc ". Mulieres vestrm in ecclesiis taceant (Ibid.). Sed et
contentiosi notam suscipere debet, et cognoscere, alio tempore his qui incontinentein linguam habent,
quia per hoc non curat culpam sed multiplicat de- dicitur : Omnis sermo mgtus de ore vestro non pro-
lictum. cedat ; sed si quis bonus ad mdificationem fidei
INTERROGATIOCXXXIV. (Ephes. IV). Necessario vero est taciturnitas, usque-
Quali timore, fide, vel affcctu percipere debemuscor- quo vitia si qua illa sunt linguai vel sermonum te-
poris et sanguinis Christi gratiam ? meritas resecelur, et discat opportune et in tempore
RESP. Timorem quidem docet nos Apostolus , utililer loqui, ut sicut scriptum est: Sermo eorum
dicens : Qni manducat et bibit indigne, judicium sibi sale conditus sit, ut det gratiam audienlibus (Col. m).
manducat el bibit (I Cor. xi). Fidem vero docet nos INTERROGATIO CXXXVH.
sermo Domini, dicens : Hoc est corpus riieum, qued Si oportet iempore oralionum vel psalmorum loqui
pro multis dalur: hoc facitein meam Commemoratio- ahquem in dpmo ?
nem (Matth. xxvi). Et sermo Joannis dicentis : Quia RESP. Praeter eos qui ministerii sollicitudinem
Verbum caro factUm esl, et habitavit in nobis, et vi- gerunt, yel eos quibus disciplina^ cura commissa
dimus gloriam ejus, gloriam quasi uriigeniti a Patre, est vel dispensatipnis operum ; qui et ipsi tameri
plenum gratim et veritatis (Joan. 1). Sed et Appslohis •j^ considerantius agere debent, ut quantum necessitas
scribens : Qui cum in formq Dei esset, nonrapinam exigit.hoc solum loquanlur, et hoc ipsum cum quiete
arbitratus est esse se cequalemDeo; sed semetipsuni et honestate, ne interlurbent aut offendiculumfa-
exinanivit, formam servi accipiens, in similitudinem ciant; caeteris cunctis silentium habere convenit.
hominumfaclus, et habitu repertusul homo, humilia- Si enim prophetis in Ecclesia docentibus Apostolus
vit semetipsum, factus obediens nsque ad morlem, dicit: Quia sialii sedenti revelatum fuerit, prior ta-
mortem autem crucis (Phil. n). Cum ergo anima ceat(I Cor. xrv); quanlo magisin tempore psalmorum
fidem habet his dictisj et considerat magnificentiam vel orationuni tacefe et silentium agere cunctis con-
glorise ejus, et admiratur nimietatem humilitatis, venit; nisi quem forte, ut superius diximus, com-
quomodo tantus et talis obediens fuit Patri usque ad munis providentiae causa aliquid proloqui cogit.
nibrtem pro vita nostra ; puto quia provocari possit INTERROGATIOCXXXVIII.
ad affectum et dilectionem, et ipsius Dei patris, qui Quomodopossumus timerejudicia Dei
nnicoFilio non pepercit, sed pro nobis omnibus tra- RESP.Naluraliler cxspectatio omnis niali timorem
didit eum : et ad amorem unigeniti ejus eo amplius incutit. Ita namque bestias etiam timemus etprin-
pfovocabitur, qui eum videat mortem turpissimam cipes; scientes imminere ex eis aliquid quod ad vilae
557 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGULiE PP. ORIENT. 533
e-xitiuinpertinet. Si ergo credamus quia vera; sunttA INTERROGATIOCXLIV,
coniminationes futuri judicii Dei,-et reeordemuir Si quis pretiosas vestes abjiciat, ipsa autem indvh
lerribile illud fiituri examinis tribunal, timebimuss menla viliora quibus utitur, vel cdlceamenta,ita
composile utatur, ul studeat decorem inde qliquem
judicia Dei. capere; si peccai, aut vilio aliquo id facere pu-
INTERROGATIOCXXXIX. tandus est ?
Quomodolata est porla, et spatiosa via qum ducit adi RESP.Qui vult per decorem habitus placere homi-
mortem (Matth. vn) ? nibus, manifestum est eiiiri hujus ipsius vitii oegrir
RESP.Dominus pro multa sua clementia et nomi-"; tudine laborare, id est, hominibus plaeendi; et cer-
nibus et verbis his ulitur, quibus possit nobis in\ tum estmentem ejus a Deo longius evagari. Sed et
noliliaui adducere dogmata verilalis. Sicut ergo ii1 hoc ipsum est vitium, perperam agefe, cum indu-
qui ambulant in via, si a reclo itinere declinent,'.' mentis vel calceamentis, nori usus causa ulitur, sed
quod cerlis lineis et manifesto calle concluditur,' decoris.
spalia multa et yaga incedunt; ita ergo et is qui' INTERROGATIOCXLV,
excesserit de vita quae ducit ad regnum ccelorum,' Quid est Raca ?
niultam latitudinem incurrit erroris, per quam ad1 RESP.Provincialis, id est, gentilis illius sermo est
perdilionem pervenitur. B yelut convicii levioris, quod domeslicis et his quo-
INTERROGATIO CXL. rum iiduciam qiiis gerit, dici solet (Matth. v).
Quomodoangusta porta et nrcta via est qum ducit ad[ INTERROGATIOCXLVI.
vitam ?:''
Quid est quod dicit Aposiolus: Non efficiamurinanis
RESP.Et hic similiter angustum et arctum ho.c in-" glorim cupidi (Gal. vi). Et iterum : Non ad oculum
dicat, quia via baee, id est vita nostra, angustalur servienles, quasi hominibus placentes (Ephes. vi) ;
et coarctatur in tribulationibus. Gonstringimur enim quis est inanis glorice cupidus, et quis est hominibus
ex utraque parte nos qui iler agimus, ne prorsus iri1 placens ?
RESP. Puto quod inanis gloriai cupidusest, qui
aliud aliquod declinemus. Periculum enim est, in
solam gloriam saeculi, id est, propter eos
utramlibet partem declinare : sicut in exigui pontis propter
vident et audiunt de se aliquid quod vel laudari
trahsilu, ubi ex utraque parle eum qui forte decli- qiii vel admirari, facit aliquid vel dicit. Hoini-
conciti unda possit
fluminis rapit et aufert. Pro- nibus autem
naverit,
est: Ne declinaveris in dexiram placeris ille est qui voluntate alicujus
pterea ergo scriplum
hominis, ut placeat ei, facit aliquid vel dicit, ctiamsi
neque in sinislram (Num. xx). Et David ait: Juxta
semitamscandalum posuerunt mihi (Psql. cxxxix). indignum sit et injuriosum hoc ipsum quod faeit.
e INTERROGATIOCXLVII.
INTERROGATIOC.XLI.
Avaritia usqiie ad quem modum definitur ? Quid est inquinamentum cariiis, et inquinamentum
spiritUs ? Et quomodo ab his emendari possumusi
RESP.Cum iransgressus quis fuerit modum legis Et qum est sanctificatio, el quomodopossumus cam
obtinerel
slatutum. QuOddesignatur, secundum Vetus quidem
RESP. Inquinamentum carnis est commiseeri cum
Testamentum, in eo, si quis plus se diligat, velplus
in pecunia vel necessariis de se sit soilicitus, quam his, qui illicita et nefanda comriiittunt (II Cor. vn). Spi-
de proximo. Scriptum est enim : Diliges proximum ritusauteminquinamentumest, cum indifferenter ha-
bemus commisceri eis qui de fide impie sentiunt.
tuumsicutteipsum(Luc.xix). SecundumEvangelium
Emundamur-nutem ab his, cumimplemus illudcmod
vero, si quis plus sollicitus sit quam de praesenti die,
sui videlicet causa vel corporis, iste sinc dubio au- Apostolus dicit: Cum ejusmodi nec cibum sumere
<Iiet• Slulle, hac nocte repetenl abs te animam tuam; il Cor. v); et quaecunque, his similia slatuit. Vel
et qum prmparasii, cujuserunt (Luc. xn) ? Quibus certe cum illud palimur in corde nostro quod ait
addidit Dominus dicens : Ita erit et is qui sibi the- David : Trislitia tenuil mea peccqtoribusderelinqucn-
tibus legem tuam (Psal. cxvin), Yeli.cum.pstende-
taurizat, et non est Dominodives (Ibid.).
rimus talem nostram tristiliam, qualem Corinthii
INTERROGATIOCXLIL 1 ; oslenderunt, cum objurgati sunt a Paulo ; cum erga
D
Quid est perperam agere ? eum qui peccaverat, indiscrete egerunt, cum dicit
RESP.Qnidquidnon propter usus iiecessarios, sed (// Cor. vn): In omnibus exhibkislis vos castos esse
vel ornatus causa vel decoris alicujus fit, hoc est. negoiio. Sanctificatio autem est, adhserere Deo ex
perperam agere. , integro, el sine aliqua intermissione.in pmni tem-
INTERROGATIOCXLIU. pore sollicitum esse, et studium gerere placendi ei.
Quisest, qui ab Apostoto dicitur, habitus ordinatus? Quoniam quidem nequc pollulum aiiquid in donis
RESP.Is qui secundum propositum uniuscujusque Dei offerri potest, vel sanctificari; neque rursmn
Jionestus est usus, vel secundum locum, vel se- quod semel oblatum est Deo et sanctificatum, ad
cunciumtempus, vel secundum personam. Non idCm comnmnem humani ministerii usum adduci potest;
usus esse potest in tempore hiemis et in tempore alioquiri et sacrilegum erit et impium. ,
ajstatis : neque idem habitus est operantis et quie- INTERROGATIOCXLVIII.
scentis; necmilitis idem est et priyati, neque viri Quis est mundus corde?
ideni qui mulieris. RESP.Qui seipsum non reprehendit, quia vel prae-
539 " S.-BENEDICTI ABBATI.SANIANENSIS- 540
wicatus sit raandalum Dei, vel «Ontempserit, veljA; ; INTERROGATIOCLHI.
neglexerit. ;'•.•;••» Qum sunt indicia, essein nobis charitatemDei?
INTERROGATIOCXLIX, "TiESP.'QuEeDpminus docuit, dicens : Si "diligitis
me, mandgtq riiea servaie '""'
Quompdppptesi qliquis odiumhabere qdversuspecca-
" (Joan. xiv).;'
'".'..'' "ium? "'"' "-" INTERROGATIOCLiy.
RESP.Si semper ex iis quse tristem et infaustuni Quid est, seipsumdUigere? vel 'quomodovitium suum
'" cognoscitijui seipsum diligit? .'
finein liabent, odium nascitur, horoinibus adversus
RESP.Multa abusive dicuntuf, sicut et,illucT: Qni
eos qcii eaiisa sibihujuscempdi negotii exstiterunt.
amat qnimain suam, perdet eam; et qUi odit ani-
Si cpJisergo certus sit, quaiitorum et quaiiumniaip-
iri 'vilarnmterndmserva-
ruin causa nobis fiunt peccata, sponte et sine. ulla mam suani in hocmUhdd,
bit eam (Joan. xn). Philautus ergo Graecedicitur,
comminatione ex intimo affeelu odium.ei adversus
autem potestis qui
ea nascitur, sicut -oslendit ille qui dicebat: Iniqui- qui seipsum diligit. Intelligi
talis est iioc modo : si ea quae facit pro senielipso
tatem odio habui et abpminatus sum (Psal. cxvm).
facit, etiamsi videantur secundum mandatumDei
INTERROGATIOCL. esse quaefacit. Qui eniiri pro sua requie patitur ali-
Quomodo aliquis ex ariimp et ex affectufacere quid deesse necessit&tivel iisibus fratfis, sive eoriim
: " : potest
;: mandataDomini? -.-. gi
quaead animam ntcessaria sunt, sive quo3ad cor-
RESP.Naturaliter deleetamur his quaj bona sunt pus, manifesle phllautus, id est seipsum d.iligens,de-
etprosunt. Si ergo cfedimus de his quaepromissa ; prehenditiir : cujus vitii fniis iriteritus est.
sunt, ex eo ipso quod speramus, inseritur animae INTERROGATIO CLV.
npstfse affectuset desiderium ad ea
explenda quibus ;, Quoriioaoappareiqni "diligit fralrem secundum inan-
id cbnsequi Ipossinius quod desideramus. Si quis : datuhi Domini;:ct:
' quomqdo qrguitur qui ripn :di-
ergo odio habueril et exsecratus fuefit iniquitatem, 4igit? . "'."
et emundaverit se ab qmni'peccato; ex quo, sicut RESP.Gharitalis duo Jsla praecipua signa sunt,
cofpus a langupre deleClationemnon habpt cibi, ita cum contrislamur et graviter ferinius in iis in qui-
et anima a. peccati niorbo non habet desiderium bus lajditur tlle quem diligimus; et cum vel satis
erga mandata Dei. Si recordetur quia mandaturri Dei agimus,, ut feant; vel gaudemus, si provenerint ali-
vita feterna est, et omnibus qui custqdiunt.illud pei> qua, in quibus utilitas yel profectus est ejus qui di-
nianet adinipletioprpmissoruni, potest per haecnasci ligitur. Beatus ergo est qui luget super eiim qui de-
aiiiiriaeaffectus ille de quo David dixit:: Judfcia Dei linquit, cujus yid.et yitae imminere periculum : et
vera; jusiificaia insemetipsa, et. desiderabilia supra ^1 . gaudet pro eo qui proficit, et lucrum suumdeputat
aurum, et Iqpidempretipsum nimis; et dulciora su- prolectum proximi sui. Contestatur autem hoc ip- '
permel et favuni. Nam.cl servusiuus cnstodit ea; m, sum apostolus Paulus , dicens : Si patitur unum
cusiodiendoilla relributio multa(Psal. xviii), membrum, compaiiuntur omnid membra (I Cor. xn);
iNTERROGATlO CLI. quod utique securidurii ratioriein charitatis Ghristi
dicebat : et si glorificalui unrim "membrumjcongau-
QumestmensuraincliqritateDei? dent omniq membra(lbid). Qui autem talem non lia-
RESP.Ut supra vires semper quis extendat ani- iiet affectum erga fratrem, ceftcim est quod non se-
mam suam a.dvpluntatem Dei, prospiciens et desi- cundum cbaritatem Dei diligit proximum suum.
Qui
derans ea quaei>dgloriam Dei perlinent. aiiteni rion diligit, in eo arguitur quod Joannes ait :
INTERROGATIOCLIL Qui non diligit, 'mariet iiimorte (1 Joan.m). Et ite- >
Quomodo quis obtiiieat ut possit in se habere chari-- fum : Qui Itabuerit subsianliam hujus mundi, "el vi-
;i""T"!i ••'''•' talemDei? derii frdtreni srium necessiiatem pati et ciauserit vi-..
RESP.Si grati et fideles existamuserga beneficiav scergsuaabeo, quomodo charitas Dei manetin illo
" "'""";"r': :"" •" -
ejus, quod etiam in mutis animalibus fieri videmus. (ibihy: INTERROGATIOCLVI.
Nam et canes intefdum diligunt eos qui sibi cibum[
,1) Qui sunt inimicitjuos diligere jnbeniur? et quomodo
pfaebent. Sed etlsaias propheta-hocdocet, cum ar-: diligamus inimicos noslros, prmstantes ei beneficia
guit ingralani gentem, et, dicit iri persona Domini ;: tantummodp, "aiitetiam dffeciurii'eis exhibentes?et
Filio.s genui, et exaltdvi: ipsi auleni nie spreverunt. si liocpossibile estfieri?,,
Agnovitbos possessoremsuum, et asinus prwsepiumi RESP.Iriimici proprium est laedereet insidiari; et
iomini sui, Israel vero me non cognovit, et populus s idep onmis qui quomodocunque laedit aliquem, ini-
meus rne non iriietlexii(lsai. i). Sicrit enim bovi ett niicus dicitur, maxime hi qui peccant. Isti enim,
asino pro eobeneficio qiio pascitur dilectio sponta- quod in se est, laedunt diyersis modis, et insidiantur
nea riasci.tur erga pastofem, ita eliahi iios, si gra-- vel his qui yiderit vel his qui simul yivunt. Et quo-
tanter et fideliter bcrieficia Dei suscipianius, sinea niam ex corpqre et anima constat homo, seciindum
dubio diligimus "beneiiciorumprsebilorem Deiim; ett animam quidcm diligamus, arguentes, et comnio-
absque ulla doctriria, natufali quodam instinctu, ini nentes, et omrii mqdo ad conversionem eos provo-
ejus concitamur affectum, si tamen sanit^s animae e cantes. Secundum cqfpus yero praeslemuseis bene-
praesto sit. ficia et niisericordiam; et si indigent, victum : quo-
riiaiii nenip diibitat qiiin charilas in affectu sit. Quo4
5i! CODEX REGULARUM. - PARS I. REGULiE PP, ORIENT. m
aiiiein possibile sit, docuit Doniiiius per charitatem A dam eomponitur et- armatur. Clamor quoque est,
•DeiPatris et per suain obedientiam, u.sque ad morr cuni quis ira vel furore permotus, per vocis indi-
i
tem'j quam utique "pfo inimicis aBhucet impiis riobis gnatiories, aut in blasphemiam, aut in maledictionem
sustinuit, sicut et Apostolus. testalur, diceris : Com- rapitur.
mendai autem Deiis suam charitaterri in nobis, quia. INTERROGATIOCLX.
cumadhucpeccdtoresessemuSjChristus pro nobis nior- Quis est quLa Domino bealificaiur pacificns?
tuus est(Rorii. y). Sed et rios ad hoc ipsum cohorta- RESP. Qjii Christi adjutor est, securidum quod di-
tur, diceris : Estote.ergo iniitatores Dei,sicut filii Cha-
cit Apostdlps : Pro: Christp legqlione.fungimur, tgn-
rissimi; eiambulaie iii dilectidne, sicUi et Chrislus
Deo exhorlgnte per nps, pbsecramus prp Chri-
dilexit nos, et semetipsumtradidil pro nobis hosiiam quam
sto, reconciliamini Deo (II Cor, v). Et iterum : Jn-
et oblalipnem Deo (Ephes. v), Nunquam autein prae- ;.'.
s tificati ex fide.pacem habeamus ad Deum(R0m. v),
ciperet hoc justus et Clemcns Dominus, riisi utique lila enim alia
etiam possibilitaiem riobis donasset. Inesse enini hoc pax repudiata est a Christo, dicente:
Pacem meam rfo vpbis, non sicut hic mundus dgt,
natura riostra osteriditur, curii etiam bestiis vel ani-
do vobis (Joan. xiy).
malibus erga eos qui sibi beneficii aliquid prseslite-' eliam ego
runt inest natufalis affectcis.Qiiis autem tantiim be- B INTERROGATIOCLXI.
neficii ariiicis praestat qiianium inimicis ? cum npbis
Qupmodp converii quis potest "etfieri sicut infans?
causa beatitudiriis efflciaturillius de qua dicit Domi-
rius : Reati estis cum perseqilenthr vds et exprobrq- RESP. Ipsa lectio Evarigelii (Matlh. xvni) docet
bunt, eidicerit oiririemglum advcrsus vos, mentientes nos Omnem causam; in cma hoc ostenditur nti ne
propter me, gaudeie etexsultgie, quia merces multa arroganliam requiramus yel elationem, sed aequali-
esthiCcelis(3Iatih.y): tatem naturae cogrioscamus, et exsequemus nos eis
qui videntur inferiores. Hoc enim est proprie in-
INTERROGATIOCLVH.
fantium, aeqnalesessehis quibus norinobilitate sed
Quid esi dicit : Irascimini et nqliie ajtate
- peccarequod Apostolus
(Ephes. iv); ei,. Sol rion occidat superira- torumjunguntur ; dpnqc processu temporis
et moni-
cundiam vestram (Ibid.), cuiriin atiis dixerit: Om- nequitia elationis inficiantur yenenis.
nislamaritudo, vel ira, vel indignatio ' - auferatur d
vobis (lbid.)l: ':'-''' "' INTERROGATIO CLXII.
RESP. Arbitror in hoc loco Apostolum secundum Quid est, :; prudentem esse sicut serpentem et..simpti-
'-'
imitalionem Domini haec iocutum : sicut enirii in .'••',"" ceriisicut cpluinbairi(Mdltli.%)?
Evangelio Dominus dicebat (Matlk. v).': Audistis £ RESP. Pruclens quidem ut serpens Cst, qui cun»
quia dictum est antiquis illud vel illud; et ipse ad- circumspecle et considerate quan sint ppssibilia et
debat dicens : Ego autem dico vobis hoc vel Iioc; quae honesla vel utilia pervidens, doctrinam suam
ita etiam Aposloius, cuni prius meminisset aritiquir* dispensat, et aptat ea arte qua suaderi auditores ad
tatis, per hoc quod docitur:_.Irascimini et noliie.pec- obedientiam possirit. Siriiplex auleriiiit columba est,
nec in cor pforsus recipit cogitationem ulcis-
care(Ephes.ix), paulopost addidit quod ex se erat qiii
cendi in eos qui laednnt; sed permanet in benefa-
etquod nobis cpiiyeniret, dicens : Omnis amqritudp,
et ira, et indigndlio, et Cldmor auferalur q vobis ciendo, secundum quod Apostolus dicit: Vosaulem
(I.bid.). riolitedeficere benefdcientes (II "Thes. ni), Doniinus
INTERROGATIOCLVIII. ad praidicatiOnem mittens discipulos, baeceis prae-
Quid est, Date locum irw? cipiebat: ubi sine dubio opuserat sapientia, ad sua-
dendum eis qui docebantur; et patientia, adversus
RESP.Non resistere malo (Rom. s.n), secundum
eos qui iusidiabanlur. Ut sicrit sibi serpens perpru-
quod scriptum est; sed et ei qui te percusserit in dentiam iritellexit
dexteram maxillam, pnebere et alteram (Malth. v), ^quam personam ad persuaden-
dum aggredi deberet (Gen. m), eam scilicet quae
etimplere ea omnia quae sequuntur : vel illudI: Cum
in una D ffagilior videbatur ad persuadendum, quo eam a
persecuti.vosfuerint
' civitqte,' fugitein atteram
'' '' :''.':•' Deo abstractam, peccato sociaret: ita et nos perso-
(Matth.x)r
nam, et mores, et tempus considerare et eligere de-
INTERROGATIOCLIX, bemus, et omni modo ita ordinare sermones nostros
•• est differentia amaritudinis,
Qum et furoris, et irm, «in ut possimus abstrahere homines a pec-
irritalionis? judicio,
clqmqriset cato et sociare Deo.
RESP.Furofis quidem et irae differentiam puto iri
animo constafe et iriotu : quia qui irdscitur, intra INTERROGATIO CLXIII.
animum suuin adhuc Vitium volvit; sicut ex hoc Quomodo debemus suscipereregnum Dei sicut
ipso judicalur quod dicit: Irascimini et nolile pec* infans ?
care (Psal. iv); qui vero furit, amplius aliqnid per R.ESP.Si tales fuerimus ad dpctrinam Domiiii,
liiotuni gefit, Furpr enini, inquit, eis securidunisiriii- qualis est infaris in discendo: qui neque eontradi-
litudinem serpentis (Psal. LVII).Vehementius vero fu- cit doctoribus, neque rationes et verba
coiiiponit,
rorem concitare, irritalio nomhiatur, Amaritudo adyersus eqs resistens; sed fideljter
suscipijt qn.od
autem illa est, cuin malitia in cqrde etiain arte qua- docetur, et cuni metu obtemperat et acquies,cit ^
543 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS IU
INTERROGATIO [CLXIV. j
A INTERROGATIOCLXVn.
Domino dicenle : Qni se exaltat, humitiabitur (Luc. Qualem intellectum vel prudentiam a Dep peterede-
xvm); el Apostoloprwcipienie : Nolite superbum , bemus?vel quomodoeampossumus promereri?
sapere (Rom. xi). Elatibi: Arrogantes, superbi, RESP. Iritellectus quidem quis sit ab ipso Domino
inflati (II Tim. m). El itcrum : Cltaritas non in-
flatur (I Cor. xm); guis est elalus? et quis esl ja- per Prophetam discimus, dicentem: Non glorietur
ctans vel arrogans ? qnis vero. superbns ? ct qiiis in- foriis in fo.rtiiudine sua; iieque glorietur divesin di-
flatus vel tiimens? vitiis suis; sedin hoc glorietur, qui gloriatur, iriin-
RESP. Elalus est qui seipsum effert pro his quae telligendo el cognosceridoDoininum (Jer. ix). Et ite-
forte recte vcl prospere gesla sunt, et.pro hoc ma- riim per Apostolum sic dicit: Sed intelligentes, qum
gnus sibi videtur et elatus; secundum illum Phafi- sil voluntas Domini (Ephes. v). Quirursus ait: Prri-
SEeumqui et ipse inflatus dici polest (Luc. xvni). dentia carnis mors est, prudentia dutem spirilus,
Sicut et Apostolus Corinlbios argiiit, • quibus dicit." vitaest el pax (Rom. vin). Possumus autem hoc
Et vosiriflati estis (I Cor. iv). Jactans autem vel modo promereri, si faciamus illud quod scriplum
afrogans est ille qui non acquiescit his quae a prio- est: Vacdte et cogrioscite,quoniam ego Dominussum
ribus vel majoribus staluta sunt prq utililale com- . (Psat. XLV); et si credimus omne verbum Dei Teruin
inuni, nec acquiescit verbis Apostoli dicenlis,- Ut B ] esse : Si enim, Inquit, non credideritis, neque inlelli-
eademseriliatis et unum sapialis (Phil. n); sed pro- gelis (Isai. vn).
priam quamdam vitam justiliac ac sanctitatis inqui- INTERROGATIOCLXVIII.
rit. Superbus est, qui etiam nihil usquani iiise vir- Si Dominus dat sapientiam, et a facie ejus scientiaet
tutis ac reclorum gestorum liabens, elatus est et intetlectus est (Prov. xi); et si, alii qnidem per
ereclus, el videri vult se plus esse quam est. Sinii- Spiritnm dgtur sermo sapientim, alii sermo scien-
iiw (1 Cor. xn); quomodo ihcrepat Dominns disci-
lis aulem esse huic potest etiam is qui inflatus di- pulos suos dicens: Quia adhuc et vos inseiisati
-
citur vel tuniens, secundum hoc quod Aposlolus di- eslis, el non intelligitis (Mqlth.xy)? et Apostolus
cit: Sed inflatus est, nihil sciens (Col. n). culpal Galglas insensalos (Gql.m)?
RESP. Si quis scit bonitatem Domini, volentis
1NTERROGATIOCLXV.
omnes homines salvos fieri.et ad agnitionem verbi
Qnid est, Charitas non dehonestatur?
veritatis venire (/ Tii». n); et sludium Spiritus san-
RESP. Sicut quis dicat, de stalu honestatis suse
cti didicit, qui unicuique dividit gratiam Dei; iste
non dediicitur. Est enim propria quaedam honestas
cognoscit tarditatem intellectus non ex culpa ejus
charitalis, et habitus ejus atque ornatus : ille sine
descendere qui dona distribuit, sed eorum qui desi-
dubio quem per singulas charitatis virtutes enunlia- dia et infidelitate
p
< sua id suscipere non inerentur.
yit Apostolus (I Cor. xm): quae singulsehonestates Et ideo recte culpatur insipiens vel insensalus, qui
quaedam ejus sunt et ornatus. velul sole orto claudit oculos suos nevideat, sedin
INTERROGATIOCLXyi. tenebris ambulet. . ...
Scriptura dicente: Nolite gloriari neque loqui atta INTERROGATIO CLXIX.
(I Reg. n), et Apostolo confitcnte: Quia qum lo- Si ab aliquo quid beneficii consequimur, quomodo
quor, non secundumDeum loauor; sed sicut in in-
sipientia, in hac iubstanlia gloriandi (II Cor. xi).r poterimus el Domino digne eiinlegre gratius agere,
et ei qui beneftciumprmslitit? Quali mensura uti
Et rursum: Factns suni insipiens gloriando (II •, debemusin
Cor. xn). E't iterum ipso dicente: Quia qui gloria- utroquc ?
lur, in Domino glorielur : qum est gloriatio in Do- RESP. Si Deum auctori.tatem et consummatorem
mino et qum est culpabilis gloriatio ? (I Cor. i,> omnium bonorum esse credamus; eum vero per
IlCor.%.) .
quem boni aliquid consecuti sumus ut ministrum Dei
RESP.Aposloli quidem manifestum est proposi-
gratiae et muneris agnoscamus.
tum, quod adversus vilia loquebatur. Non enim ut'
sed rit INTERROGATIOCLXX.
seipsum commendaret haec dicebat, quoruntr
dam insolentiam et arrogantiam retunderet. Gloria-- Quid est dignum vel sanctum, Grwci Smov dicunt?
et quid cst justum ?
tio ergo in Domino.est, cum quis ea quse recte ge-
rit non sibi, sed Domino ascribit, dicens: Omnia RESP."Oo-tov quidem, id est, sanctum vel dignuui
sed in eo esse arbilror hoc quod decet et debetur ab inferiori-
possum, quimeconforlalChrislus(PhU.is). hus deferri superioribus, secundum hanc ipsam ra-
Culpabilis aulem gloriatio est, et duplici r.atione ditionem Justum autem
: vel secundum boc dicit: 1 ' • qua eminentiores videntur.
Quoniam . . ., .
•gnoscitur quod merito tnbuitur.
•,
laudabitur pcccator in desideriis dnimmsiue (Psal.' hoc, quod operis pro uriicmque
Etinillo quidem alio optimorum quorumque indi-
ix); et: Quid gloriaris in maliiia, qui potens es in catur in hoc vero tam boni quam mali
vel secundum illud, cum fa- obsequium,
iniquitate (Psal. LI)?
eiunt aliquid boni operis : uf vidcantur ab homini- relribulio designatur.
bus (Maith. vi); et per hoc ipsum quod volunt lau-I INTERROGATIO CLXXI.
Quomodo dat quis sancium canibus, et mitlit margar
dari, glorianlur in his quce fecerunt. Sed hujusce- rilas ante porcos (Matth. \n)l qut quomodp acci-
modi homines etiam sacrilegi designanlur, cunia ciit illud quod dddilur: Ne fofte conculcent aut
gratiam quae a Deo donata est propriam faciunt, et!t pedibus,et conversi disrumpant vos? (lbid.)
gloriam quae debetur Deo in semelipsos converteree RESPI Manifeste nobis tradidit Apostolus ex Lis
conantur. quae adversus Judasos dicit: Quiaqui in legegloria
845 CODEX-REGULARUM.— PARS I. REGUL& PP. ORIENT: 546
ris per prmvaricationem legis Deum inhonoras A gotio lianc sententiam. Acquiescendum est enim et
(Rom. H). Injuriam ergo hanc quam per praevarica- sanctoApostoIodicenti: Sive manducelis,sive bibatis,
tionem legis verbo Dei inferre dicuntur hi de quibus sive aliud quidfaciatis, omnia in gloriam Dei facile(l
sernio est, prohibet hic et aridicat DOiriirius. Et Cpr. xiv). Et iterum : Omnia ad mdificationemfiant
quia eveiiit ut eliam infideles et non credentes, cum (lbid.). Nihil ergovel otiosevelinutiliter agenduinesl:
vident nos prsevaricari mandata, contemplum ha- sed certus quis, et ceflo tempore, et certo in loco,
beanl religionis et doctrinae Doniini, et ex ipsis his et cerlis personis vel apparere , vel loqui debet: ut
: arguunt nos quaescripta sunt in lege nostra, et vel- excludatur omnis nefanda suspicio, et servemus sine
ut rumpant nos, et afficiant exprobrantes et con- offensione esse apud omnes , et ad aedificalionem
fuuderites, tanquam legis propriae transgressores. fidei unicuique apparere. Certe solum ad solam ac-
•NTERROGATIOCLXXII. cedere; nulla religionis ratio permittit. Melius est
QuompdoDominus dliquandoquidemprohibetportari enim esse duo quam unus : simul enim et fidelius
sacculum vel peram in via (Lnc'. x) ; aliquando et lutiuS res gerilur. Vm enimuni; quia si ceciderit,
aulemdicebat :Sed nunc qui habet saccutum, tollat non est alius
similiter et peram : el quinon habet gladium, ven- qui erigat eum(Eccle.ii)..
dat vestimenlumsuum, elemat gladium (Luc.xxn). 1NTERROGATIOCLXXV.
JAESP. HOCexplanat ipse Doniinusdicens (Ibid.): J} I Si quis habel aliquod vilium quod corrigere non po-
iest, et frequcnier noiatus
" in pejUsproficit, si eum
Quia oporlet adhuc compleriin me quod diclum est; expedit intermitti?
quia cum iniquis depuiatus est (Esa. LIII). Denique RESP.Et de hoe alibi jam diximus quia oportet
posteaquam completa est prophetia de gladio ait peccantes corripere patienter, secundum ejim quein
adPelrum : Convertegladium in lociimsuum. Om- • supraostendinius modum aDomino
positum (Matih.
nes enim qui gladium accipiunt, in gladio peribunt XVIII). Quod si non sufficit ;ei ad emendationem ,
(Mattii. xxvi). Ita ut non videatur pra?ceplum esse sicut illi Corinthio (ICor.n), objurgatio haec quae
quocidicitur : Nunc quihabetsacculum, tollat similiter fit a pluribus ; sicut gentilis de reliquo et publica-
etperam; Et gui non habet gladiuni, vendal vestimen- nus haberi debet, qui ejusmodi est. Quia ei parcere
lum suum, et emat gladium ; sed prophetia praedi- Dominus cpndemnavit nulli tutum est, niaxi-
quem
cenlis Domini, quia futurum erat ut apostoli, obliti me c«m Dominus dicat:
Quia expedit unicuique ut
gratixDominietlegis ejus, assumerentgladiuni.^Juod unum oculum, aut unam manum, vel unum pedem
autem videtur quasi imperativo modo dici propo- etita intret in regnum (Matth. XVIII),quam
sitio li32c verbi futura , in Scripturis propheticis dum perdai,
.satis frequenter invenitur, sicut est illud: Fiant filii taturin parcit uni ex his membris, totum corpus mil-
et diabolus stet a p
^ gehennam ignis, ubi est fielus etstridorden-
ejus prphani , dextris ejus (Psal. tium. Sed et Apostolus de his ipsis testatur, dicens:
CVIII); et multa alia similia. Quia modicum fermentum lolam massam corrumpit
INTERROGATIOCLXXIIl. (Gal.y).
Quid est, Panem substantivumda nobis hodie, qupd INTERROGATIOCLXXVI.
in oratione dicere jnbemur ?
Siquis contristeiur quia ei non permitlitur facere itlud
RESP. Cum operantes maiiibus memores simus quod non potest apte et recte facere, si debemus ei
Doniini diCenlis: Nolile solliciti esse animw vestrw, permillere ?
quid manduceiis , aut guid bibalis (Luc. .xn), Et RESP.Et de his jam dictum est iri multis, quia
Apostoliprajcipientis : Operamini, ut habeatis unde propria voluntate nulli quidquam facere permit-
prmslarepossiiis neccssitatem patienti (Ephes. iv). Id tendum est, sed judicio et probatione, vel multo-
est, cum non ad proprios usus, sed pro maiidato Dp- rum, et eorum qui praesunt. Quiautem non obtem-
mini operamur : Quoniam dignus est operarms nier- perat his, senlenliam praesumptoris et conlradicen-
cede sua (Lnc. x): tunc substantivuin panem , îd lis excipiat.
est, qui vitam quolidianam substantiae nostrae con- INTERROGATIOCLXXVII.
feral, a Deo poscimus , et non a nobis ipsis praesu- Quomododebent fortiores rum
fralres infirmitales infirmo-
mimus; sed ul neeessitati, in quantum sufficit, sa- y. ] porlare ?
RESP.Portare est lollere et curare, secundum
lisfiat, et agnoscamuseum qui sufiicientiam praestat.
INTERROGATIOCLXXIV. qriodscripium est : lpse infirmitates noslras tulit, et
Si omnivolentiaccederead sorores oporlet indulgere: mgritudines nostras portavil (Isa. LIII). Non quia in
an certis quibusqueet personis et temporibus? vel semetipso susceperit infirmilates, sed quia abstulit
quomodovidendmsunt sorores ? easabhisin quibus erant et curavit eos. Ita ergoet
RESP.De his superius diximus jam suflicienter, hic poenitentia inlerveniente curabuntur infirmiores,
quia nec ad virum vir accedere ulcunque et sine ex constaniia et integritate fortiOrum: qui dicuritur
causaex arbilrio suo vel potestate debet, sedcum portare, id est , exportare et auferre infirmitates
omni observatione, probante eo qui praeest'-;id est, eorum qui invalidisunt.
ut vel prosit quis ei quem videt, vel proficiat ex eo. INTERROGATIOCLXXVUI.
Quanto magis erga mulieres id observare convenit Quid est, lnvicem onera veslra portqte (Gal. lx) ? et
mojore cautela. Si quis ergo meminerit Domini di- quamlegem Christi adimplebimushoc facientes?
centis: Quia de omni sermone olioso reddes ratio- RESP.Idem est quod in superioribus explanavi-
iiem in die judicii (Matth. xn), timebit in omni ne- mus. Gravia enim sitnt onera peccali quaj traliunt
547 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS ;•;:. -: -^' ;;••• -: g4g
animam in profundum inferni; quae a nobis iriyiTA j (I Cor.m). Et Dominus nihilpminus : Quia nqh pos-
cem auferimus et portamus, id est exportamus, ad\ sum egp a meipsofacere quidquam (Jogn. y). Etfur-
conver.sionemprOvqcantes eos qui pecp.anl..Portare'i sum : Verba quw ego loqupr vobis^ ame ipso rion
autem pro auferre etexportare consuetudo est eliami'" ioquor (Joan. xiv). Et in alip quoque loco.: Descendi
ritu proviricialium dici, sicut et ego ssepe audisse:' dc cmlo,nonui faciam voluntatem.meam, sed volun-
me memini. Legerii auterii Christi replere, illius qui tatem ejus qui me misil Patris (Joan. vi) ; pceni-
dixit :Nonveni vocarejusios, sed peccqtores inpce- tentiam debet agere primo, qui ita aliquid temere
nitenliam(Luc. v) defiriiit, quodcunque illud iuerit quod definituniest.
JNTERROGATIOCLXXIX. Quia rie ipsa quideni bona propria auctoritate et de-
Dombiodpcenlcnos , prdndum esseut neinlremus iii finitione facere oportet; muito autem magisea quae
teiitalioneiri; .sedbporlet orqre rie qccidant nobis; non placerit Deo, statuere non iicet. Quia auteiri opor-
dolores borpprales':' vel:si iiicidefimUsin cos, "qup- '
modo oportet ferre ? t.et et in ifritum revocare qiiaecunque,ex praesunip-
RESP.Non discrevit tentatiorium qualiiateii, sedi tione contra mandatum Domini statciantur;; iriani-
feste osteriditurin apostoloPetro jquiteinere quidem
generaliter praecepit orandum esse ne intremus,
in lentationem. Si vero iriciderimiis, ut det nobis :* \ statuerat et dixerat : Nonlavabis pedesmeos.in wter-
exitum "evaderidi; et ut sustinere possinius , a Do- &}num (Jpan. xiii). Audieiis aiiteriia Domino defiriitam
mino posci oportet, ut possimus iriiplefe qiiod est.: sditeritiam : Quiqsinorilaverbte, rionhabebispartem
dictum : Quia quipermdhserit ih fihem, hicsgtvuserit"'(: "riiccum(Ibid.), stalim mutavit defiriitiorieiiisuairiiet
ait: Dgmine, non lantiim pedes, sed et nianus , et
-(Matth.x). "
INTERROGATIOCLXXX caput(Ibid.).
Quis estadvers'ariushosier?et quomodoei coriserilire .c':';'\ ••"•
. iNTER'ROGATIO;CLXXXV._•;;_;
. debemusinvia? 'Si ismi cpmmissaest dispehsatio eorum qriw Domino
RESP.Hic specialiter Dominuseum , qui auferre! bfferuntur, necessitateihliabeliwpiereguod dicit
. quid a nobis conatur., adversarium nominavit. Gon- mandatum : Omni peieiili te da :"el eum qui vult
sentimus autem ei, si servemus praecepium Domini.i •. 'abs• te . mtiluum•••:••'."..£..
sumere rion averias.
diceritis: Si f/fiis autem volueritjecrim judicio cph- . RESP.Hoc quqd dietuni est.,: Omni •petenli te da
Et: volentem muludfi dbs :t<f,ribh avertas
tcndere,et auferre tunicam tuam, dimilte cietpailiUrii (Luc.yi)-: tentationis habet lociini , siciit ex
et in [' (Matth. y); quasi
(Matth.y). Quod omnibus fideliter observari1
consequentibus demdiistratur. Propter malos enim
oporlet.' , . ....
TNTERROGATIOCLXXXI. proeceptum est, non pfincipaliter, sed quasi quod in
Si boriumest statuere.ad 'cerlumleriipusfvcrbi carisd,''*.înecessitate fieri debet, prifacipaie enirii praeceptum
abslinere se ialivel lalicibo sivepptu? . Domini es.t: Vende omnigtua bonafeldd pahperibus
RESP.Domino dicente : Non ut faciam volunlatemt (Mqllh....xix). Et iterum : Vendite::bona veslra-, et
meam, sed vbluhialein ejus qui riiemisit (Joan. vi), dateeleemosynam(Luc. xir). Quodergoaliis delegatum
omnis liujusceniOdi defiiiitio irieongfua est. Qiiod! est vel deputatuni, in alios transfeffe rion est absque
sciens David , diceoat': Jurqvi, et stalui cusiodire. discf iiriihe, Ddmiiid dicente : Quia nonsum iriissus,
judiciajuslitimtum (Psal. exvm), et non mea3volun- riisi ddbves perditas doniuS Isrtiel. Et quia nonest
latis. Et iterum Dominus : Non mea voluntas, sed, bonuhi iollere •paiiem filiorum , et inittere canibus
tua fidt (Luc. xxi) (Matih. xv); sed et abs te ipsc judicare debes quod
iNTERRdGATib CLXXXII. , ;justurii«st.
Siquisvpiuniate pecc.averit,condentmtur ? an eliqm TNTERROGATIOCLXXXVI.
ilte qui per ignordritiam extrq veriiatem aliquid! iQuod sifrater nihil habens vroprium peitilur ab-ali-
fuerit locutus ? .' . . , quo hoc ipsum quo veslilus est, quid debet fdcere,
RESP.Judicium Dei etiairi iu 'liis qrii per ignoran- maxime sinudussit itlequi petit?
tiam peccant manifestum est, cum dicit: Quia qui RESP.Sive nudus, sive malus, id est, sive veram
nescit, etnon fecerit" dighti, plagis vapulabil paucis-t , - necessitatem patiatur , siyefallit ,vel si quid aliud
(Luc. xii). Ubique tamen digiie gesta pcenitentsaye-. est, semel dictum est quia dare Tel accipere noriest
"nise spem praesumat. qninium, sed illius solius cui Cdriimissiimest istud
ofliciurii.Qui utique eum qmni pfovidentia et cautela
JNTERROGATIO CLXXXIfl.
SiqUiscojjiiaveritidhluriifacehalfy^ hujcisceiriodidispensatiorieiridebet iriiplere, iitpos-
rit, si etipsemendax judicuridus est ? sit uriusquisque in quo vdcatus est permariefe.
RESP.Si securidum maridalum est qtaod cOgitavit INTERROGATIOGLXXXVII.
facere, non ut mehdax, sed ut contemptor a Domirioi, Quomodo potesl quis sirie charitaie tahtarn fidemhg-
condemnatur. \ bere, utinontcs iraiisferat, aut subsltiniiam suam
pduperibus dividat,.et eorpus suum iradere ul ar-
INTERROGATIOCLXXXIV. deaf(l Cor. xm)? ..'.,'';..'
Siquis prmvenins fueiiikt definiat aliquid agere. RESP.Si memores simusDominidicentisiFacmnt
eorum quwnon placent Dep, quid qporlet mqgisir-
riium revocdre, qupd male fuertit definitum, an enim omnia, ut vidednturabliominibus (Malth. xxm).
limore eo, ne mendax sit, implerepeccatum? Sed et illud cmod respondit illis dicenlibus : Domine,
BJSSP.Gum dicat Apostolus : Non quod ex nobis . nonne in luo nominedmmoniaejecimus? et in iuo no-
ipsis idbnei siinus cogitare aliquid quasi ex nobis mineviriutes muUus (ecimus (Mqtth. ^n)? cum ait
m CODEX REGTJLABUM.-PlRS I. REGUt& PP. ORIENT. S50
"ad eps : Nescto vos"uiide siiis"';. rion quiamerititi"}%' deiiriquat aiiquis, vel in alium, similiter contristatur
surit, sed qiiiaDei gratia abrisi surit ad proprias, vo- et liiget. Et si arguens obsefvat illam regulam quam
lunlates , quod ulique alienum est a charitate Dei. : Ddmiriusposuil, id estj,ut inter semetipsum solum,
,Si ergo horuni meminimus, facile qu* dicta sunt ad- vel alio uno, yel .duobus adiiibitis (Malth. xvm).
vertimus. Quia autem gratiam Deivel donuni acci- ; Super omnia autem, si pbservat quod 'dixit Aposto-
piunt eliam iridigni, non est novum aut miruni. Deus lus; curiionihi palienlia (11 Tim. iu),"
enim in lempore boc benignilatis et patientiae SUEC, INTERROGATIOCXCII.
etiam solemsuum oriri fqcit:super borios et malos' Sldpbrtel ebs qui ingrediuntur.ad fratres stalim ar- -
iificiadiscere?
(Maillt^ y). Interdum aulem etiam ad profeClimi ..:'" ' RESP. Qcii praesurit, proberit - iit
quein sociari vo-
eprum qui adhuc infideles sunl, ut glofia ejus rriulti-
. -lueriritcCrpofi corigregatiori^
plicelur> secunduin quod et dicit:: Qriia
Aposlolus
"sis", secundiim inodurii et qiialitaterii pfopriae aetalis '
quidqmperirividiam el contenlionem, quiddhi tiulein et conditionis:: ut verbigratia : si ad meditanda vel
p-wplerbonam:VoluiitqtemChrislumaririuuiiarit(Phil. agenda spiritualia iriinus ihveriiatuf idoneus, allerius
i); et addidit dicens : Verumtamenoihni modo sive : negolii sollicitetur occupationibus , rie torpentein
roccasione,sive verilate Christus arinuntietur , in hoc Ptio
.'••." •g
J atque yacariteiriSataiias exposituin quddamriiodo
ego gaudeo,(Ibid.). suis telis dccupet. Dicit enim Aôstolus; Quinon
INTERROGATlb CLXXXyill.
dicitur talentum et labbrat, ~nonmanducet (II Thes. JII). Et Salomori:
Quis est quiabscondere propterea Olibsitas inimica esl animm.
cpndemnaiur(Mattlî&y)^ .' \
RESP. Qui quariicurique gfaiiam Dei 'fletiiiet'et; //..; '"' Si / INTERROGATIOCXCIII. ;;
assuinitin suis usibus, et iiori ad aliofum iitiliialerii, quis hon desiderio corrigendi, fraires arguat 'Citih
tjrii deliriquit, sedsuivitii explendigralia:; quoiiipdo
istetancjuani dccultati taleriti crimine cdrideriirietur. .-'.. oportei hunc corrigi, si postmultam cbmmunicqtio-
INTERROGATIOCLXXXIX./ ncmin. eisdempermtineat ? ,:, '.';.':,
Qnid est immuridilia; et quid est impudicitia ? RESP.Iste velut suis commodis prospiciens dt pfi-
RESP.Inimuiiditiam quidem lex ostendit. lldc enimi matus clesiderans notetur, et emeridatioiiisei niodiis
noniine risa est super his qui iriviti per riaturajemL exinstitulionum discipulis intiriietur. Quocl si per-
liecessitateni patiebaritur ea quaelioniiries pati cpii- «iai]serit; in obstinatioiie, manifesta est isententia
sueverunt. Iriipudicitia vero riiihi videlur esse, cum eorum cmi npn poenitentpro delicto.
quisnaturalem libidinismotuiiimjtuderitius et inVe- INTERROGATIOCXGIV.
recunditis coricitat et irritat. Qualibus correptiombu,s- utioporlet inter frdtres ad
emendalionem'eornm qui delinqmint, v.>
INTERROGATIOCXC. , \ \ p<
RESP.Hoc sit irijudicioposituiri eorum qtiipra;-
Quid esi'proprinm fhroris,?'et quid est pfopfiurii iridi-
. -gnaiipnisjusiw?' ct .quohiodo atiquolies quasi ab surit, vel cjuaritdtenipdre , vel cjuali modo corripi
. indignationeincipientesinveniuntur decidcre infu- debeant : quia et aetas ,et eruditio riiultam liaberi
rorCrii? "'.'. .•"'.••. facit differentiam po3nitentia3.; ; .w , V
RESP.Furorls qiiideiii propricim est , coiiCitatip
ariiniseinala iiiedilaritis adversus eum, qui se cpnci- Si in , INTERROGATIOCXCV.
pmni peccalo , sive secundunvcogiiaiiones, sive
tat Ct irritat. Iridigiiatidnisverojustae propriuni est, secundum verbuni, sive secimdum actupt, Satanam
peccantem cdrripefe eo aifectu vd proposito qnoi in cqusq esse convenitdici? .'"[.'..' --..'"
aVertiriiura peccatis ; efquod displicet nobis , quod[ RESP.Geriefaliter arbitror quod Sataiias ipse per
norifecte gesluin est. Quod autem interdum a bonoi seipsurii causa peccati exisiere nulli potest; sed riio-
iricipiens ariiiria decidit in malum, riihil mirum.est.. tibus aninise riostrae, sive naturaliblis , sive. etiain
Multa eiiirii inveriies iiiijuscemqdi, propter quod me-- exvitio conceplis abutitur ad voluritatemnlaliti^
miriisse oporfet sacrae Scripturse, dicentis : Juxtai suae; et de riostris nos mPtibus, si fortc non-yigile-
seriiiiamscandaluih posuerhni milii (Psal. cxxxvm),;• niiis, tfahit in hoc quod ipsi gratum est, id est, in
Et iterum : Nisi enim quis legitime, cerlaveril, norii _, . peccatum. Naluraiibus; ergo mqtibus nostris anu-
' coronabitur ,(H Tiin. ii). Et ideo in onniibus ob- " tifuf: sicut illud cjuodin Domino facere cpnatus estj
servarida est fefciriv merisura, et tcmpus, et prdoi curiieririiserisisset esurire, ait ad eum : Si Filius es
quia ex aliqua horum causa acciclitut id quod Videturf ; Dei, dic ut Iqpidesisti punes ftqiit (Mtilth.iv). Moti-
bonum inveniatur maluin. hus auteni ex vitio cdriquisitis abiititur,: sicut fecit
INTERROGATIOCXCI. in'Juda :.querii cjuPriiafli'cupidum-yid.it et avariliae
Ex: qnibus fructibris pfbbari ilebet is qiii ex dffeciui iiiorbo aegrotanteni, abusris lioc vilio ejus, usque
... qrguitfrairein peccdnteih? - ' :aclpfpaitidriiseum, db triginta argeriteqrum lucruni,
'
RESP,Primo omnium «x eoquod praecipuuni est,> :pertfaxit riiiriam '(Luc. xxfi). Quia auiem mala ex
si cum.misericofdia redarguit, ct est in eo illud qriodI : nPbis ipsis oiiuntur, manifeste ostendit Dominusdi-
dixit Apostolus : Quiq si patilrir unuin irieihbrurii, , ceris : Quia de Cofdeprocedunt cogitationesmqke,et
compatiunlur pmniamembrti (II' CoV.xii). Veliliud : reliiiua. (Matilv.xv.) Hoc auleni accidit eis qui per
Quis scandalizatur , et egb non uror? (11Cor. xii)) negligeritiairiiiiciilia etscjilaieriti.a naturalium in se
Tum deinde, si in omni peccalo similiter affligituf ett bdridrurii seriiiria dereliiiquuiit,, clicente Salomdue :
coutristalur, et erga omnes qui peccant, vel si in sei Quia sicut agricuitura. itavir insipiens; et t\ei\t
S. BENEDICTIABBATIS ANIANENStS 552
^
INTERROGATIOCC.
%inea, ita homo cui deest prudentia; et si relinquas A
Si oportet gesla turpia vel obscena confiieriteminvere-
eam, fiet deserta , et ascendent in ea spinm , et erit cundius pronuntiare omnibus, aut Certis quibusque
derelicta (Prov. xxiv). Huic ergo anima? qu» ex hu- et quibusillis?
jusmodi negligenlia squaluerit, et in deserlum vene- RESP.Confessio peccatorum hanc habet rationem
rit, consequens est suspicere illam sentenliam quae quam habet vuinus aliquod corporis vel passio quae
dicit: Spinw et tribuli oriuntur in te (Gen. m), et inedico demonsl.randa est. Sicut ergp/ non omnibus
pali illud quod scriptum est: Exspeclavi ut faceret quis vitia vel vulnera corporis sui revelat, nec qui-
uvas ; fecii autem npinas (lsai. v), de qua dixerat: buslibet, sed his tantummodo qui summae peritiae
Plantavi vineam Soreth, ct tunc irierito dicetur ad testimonium habent, et curaeac medelaedisciplinam;
eamillud quod per Jeremiam prsedictum est a Do- ila et confessip peccalorum fieri debet apud eos
niino, dicente: Ego te plantavi vineam frucliferam, tantummodo qui curare haecprcevalent ac emendare,
ioiam veracem, quomodo convcrsa es in amariludi- secundum quod scriptum est: Vosqui fortioresesiis,
nem vinew alienm (Jer. n). infirmitates infinnorum porlate (Gal. vi), hoc est,
INTERROGATIO CXCVI. exportate et auferle per curatipnem.
Si quis relinquens fiscqlia debila, inlrel ad fratres, -B * INTERROGATIOCCI.
el parenles ejus pro ipso exigantur et tribulenlur; Si ignoranle matre seniore presbyter aliquid fieri
: si non affert lioc culpam aliquam, vel his qui eum sororibus, recte videbilur indignari senior
ita ? prmcipiat
susceperunt, vel illi ipsi qui egerit mater cum ipsa nescieril?
RESP.-Doininusnoster Jesus Christus his qui in- RESP.Et valde : alioquin janitori praecipil fruslra
tcrrogaverunt se: Si licet dari censum Cmsari, aut ut vigilet, si alius in domo vult quodlibet disponere.
non; ait: Oslendite mihi denarium, cujus habet ima-r Sic et Aaron cum absente et ignorante Moysein po^
ginem et subscriplionem (Mattli. xxn)? Cum auleni pulo quippiam praesumit (Exod. xxxn), conflato
dixissent quia Caesaris, respondit dicens : Reddite idolo, tam super se quain super reliqiium populum
ergo quceCmsaris sunt, Cwsari, el quw Dei suni, Deo inducit grave peccatum. Ah.hoc idololatriae realu
(Ibid.). Et hoc êrgomanifeste docemur qriia hi db- Paulus Corinthiis provisum esse yoluit, quibus pro
noxii sunt iributis Caesaris, apud quos invenitur corrigendp eP qui patris uxorem viplaverat, licet
Caesaris census: et imago. Si quid ergo lale "eiiam1 corpore absens scribit: Congregatisvobiseimeo spi-
isle yeniens ad fratres secum detulit, obnoxius est' ritu, cum viriute Domini nostri Jesu Chrisli (1 Cor.
ad exsolvendum debitum. Si vero omriibus derelictis'• ni). Timotheo etiam quamvis proposito omnibus, de
in inanibus propinquoruni abscessit, nullus vel ipsii wtendo modieo vino praecipit. Quaedam ordinantui\
vel fratribus.scrupulus debel exislere. ".'(C a diversis personis, disponente seniore, qui habere
TNTERROGATIOCXCVII. possunt congregationem ; quaedamvero nullalenus,
Si oportel eum qui prmest, exlra eam quw sororibusj nisi praesente seniore, et praecipue in conyenlu so-
prwesi, loqui aliquid quod ad wdificationem fideii rorum. :Siquidem discipuli, qui etiam potenlia vir-
pertineat virginibus? tutis Dei multa signa operabantur, a quodani spiri-
RESP. Et quomodo servabitur praeceptum illud1 tum immundum
ejicere ndn possunt, nisi prius ma-
Apostoli dicentis : Omnia vesira honesteel secundum1 gisteriiunc ad se allatum reddidit sanmn (Matth,
erdinem fiant (I Cor. xiv)?
xvn). Ne verq persona potens disponere per se quid
INTERROGATIOCXCVIH. praesumat in congregatione, absque eo ad quem cura
Si convenit eum qui prmest cum ea quw sororibuss pertinet animarum, hinc colligitur, quoniam rarius
prmest frequenter loqui; et maxime si aliquid de. e: sanitates contulit Dominus a majore persona roga-
fratribus pro hoc lcedunlur?
RESP.Aposlolo dicente : Ulquid enim liberlasmea tqs, ul reguli filio et servo cenlurioiils, quam forte
lris qui, liberi ab imperio alieno, suo vivebant arbi-
judicaiur ab atia conscientia (1\ Cor. x) ? bonum esl ut docet mulier illa peccatrix quae per se cur-.
imitari etim dicentem : Quia non sum usus potestale trio,
/_ rit ad medicum salutis.
ne
mea, offendiculumaliquod darem Evangelio Chrisli
%" INTERROGATIOCCII.
(II Cor. ix). Et quantum fieri potest, et rarius vi-
Si polest impedirepropositum sancli hominis Satanas,
dendaesunt, et brevior est sermocinatio instituenda. quia scriptum est : Ego quidem Paulus semel et
bis venire volui ad vos et impedivil nos Satanas
INTERRQGATIO CXCIX.
(I Tltess. u).
Si oporlet, cum aliqua soror confiletur quodcunque ?. RESP.Eorum quae in Domino geruntur quasdam
deliclumsuum presbylero, eliam matrem monasterii
adesse? quidem solo proposilo et judicio animae efliciuntur,
RESP. Horiestius mihi videtur esse et religiosius,i qriiedam etiam per corpus adimplenlur, id est, vel
ut per seniorem matrem presbyter, si quid illud sibi,i labore, vel patientia corporis. Quaecunque ergo in
videtur, slatuat, et modum vel tempus poenitentiai e animae proposito consistunt, haec impedire null.o
imponat ad emendationem ejus qua; corrigi desiderat !t niodo potest Satanas; ea vero qira etiam ministerio
a peccato, Non esl enim honestatis, ut arbilror, aulil corporis adimpienlur, frequenter, permissu tameu
ordinis, ut aliquis sine teslimonio matris illius, quae fi Dei, impediri possunt, ad probationem ejus qui im-
•praeest, vel cum paucis, vel cum pluribus statuatit. peditur, ut appareat si a bono proposito nequacraam
alimiid, vel loquatur, per liujusmodi impedimenta muiaiur. Sicul hi qui
'555 ; CODEX REGULARUM.— PARS II. REGULJ5 PP. OCCIDENT. 554
super petram "seminati dicuntur, quod ad praesens A 1NTERROGATIOCCIII.
quidem audientes verbum cum gaudio susceperunt, Quomodofit aliquis in prmsentiswculostultus?
facta autem tribulatione vel persecutidne, continuo RESP.Si timeat sententiam Domirii dicenlis : Vm
recesserunt (Luc. xvm). Vel cerle si permanserint
in qui prudentcs shnt apud seipsos, et in conspectu suo
in bonis, majoribus praemiis digni sunt, quasi
iapicnies (lsa. v). El imitetur eum qui dixit: Sicul
certamine vicerint: sicut et ipse Apostolus, cum
jumenlum factus sum apud ie (Psal, , Lxxii). Et om-
frequenter proposuisset Romam proficisci, etprohi- riem arrogantiam prudentise abjiciens, non prius
bitum se esse fatetur, tamen non cessavit a propo- credat sensibus suis inesse aliquid boni, quani man-
sitousquequo quod. proposuerat expleret (Rom. i). ciaio Domini ilhiminelur, ut intelligat quid est quod
Sed per patientiam sustinuit, sicut sanctus Job, qui sivc in opere, sive in verbo, sive iirco-
placeatDeo,
tarila a diabolo passus est, cogente se loqui aliquid secundum quod et Apostolusdixit: Confi-
gitatione,
inipimn adversusDeum, et in nullo periilus, nec in denliqm autem talem habemus in Christo ad Deum:
sermone quidem, regulam pielatis exeessit, quo mi-
nonquia anobis.ipsis idonei snmus cogitare nliquid,
niis ea seiitiret de Deo quae pia erant. Sicut scri- ex nobis; sed sufficientianoslra ex Deo est (11
quasi
pluni esl de eo : Quia in his omnibiis nihii peccavit \
Job tabiis suis in conspcctu Domini, nec dedit insi- ^Cor.m).
Deo (Jobi\. -'•.• - Explicil Regula sancli' Basiliiepiscopi.
pieiitiam
CODICIS TMtARM PARS SECUPi
'"REGULJl SS. PATRUM OCCIDENTALIUM* AD-MONACHOS.,.:
SANCTORUM
AUKEEIANI EX FERREOLI
ARELATENSIS ET UCETENSIS EPP.
REGULiE AD MONACHOS.
(Vide Patrologimtom. LXVHI, col. 385, el iom. LXVI, col. 959.)
: -' SAN.GTI- GOLUMBANI;,;

ABBATIS ET COISFESSORIS
REGULA C(ENOBIALIS-€lIM PGENITENTIALI.

'
(Videtom. LXXXPatrologice, coZ. 209.) .'-
. REGULA . TARNATENSIS.. MONA.STERII. .

[Vide tom. LXVIPatrologice,col.VTl.)
SAK€TI I8IBOHI
HISPALENSIS EPISCOPl
REGULA MONACHORUM.
DE ISIDOROEJUSOUE REGULA YETERUM TESTIMONIA.
MartyrologiumRom. pridic Nontis Aprit.

c»£SP^H j?:,{s»m}? S-.lsiu0ri episcopi sanelitate et doctrina conspicui; qui zelo Catholicse fidei, et vb-
scrvantia Ecclesiasticai disciplmfe Hispanias illustravit.
pAtnOLi Glll. 18
555 S. BENEDICTIABBATISAMANENSIS 556
Braulio Cmsaraiigustan.Episcopus in prwnotatjone•librorum S. lsidori,
lsidorus, yir .egregius, Hispalerisis Ecclesise episcopus,• Lcaiidri episeopi successor et gernianus, floruit
a tenipore Mauritii iiiiperaiofis , ei.Reecaredi rcgis : in quo qiiiddam'sibi ariiiqfflias"vihdica'Vit,inio libsiruiii
teropus antiqiiilalis in eo scientiam imagiisayit : vir,'in omiii elocuiioriis genere foriri.atus,ut imperito do-
ctoque secundum qualilalem sermoni.s exisierel aptus; congrua vero, oppor.Uinilaleloei incompafabili elo-
qiieritia ciarus. Jamyero quaiitus sapieiitia fueiit, ex ejus diversis studiis et elaboralis ppuscuiis perfacile
pruderis lecior inlelligere poteril.: Deniquede iis qusead riotitiaiifriOslranivenerurit',' isla c6iritfie;m'bra'v(...'.:
MonasticoeRegulcelibrumuriiim quem pro-patriiBusu et irivalidorumanimis cleeeiiiissiirieleinperavit, -ete.
Obi.ittemporibiis,Heraclii impcratpris, et Clirislianissimi
' Chintiliani regis, sana doclrina prajslaniior cun-
• ..
ctis, et copiosior operibiiscnaritatis. . . .
Sanciiis Benedictus Anianeiisis abbas in Concordia Regularum , et Smaragdus mohaclius " -
iri Coiririierit.a"d
Regulam sanctiBenedicli,•ubique hanc .sancti Isidpri Regulam citanl.
OBSEKVATIO CRITICAINREGULAM SEQUENTM
Auctor bujus ReguTseest sarictusIsidorus Hispalerisis episcopus,, et sanct.i Leandri in episcopatmn suc-
cessor, ejusqiie fratcr uterimis, anno 656'defu'ncliis,et fastis sanctoruni asciipfus, Sariclissimus eniiri epi-
scopus hanc Regulamsc.ripsisse.yid.etur.ante..adeptiim episcopaluifl,CUm a lencris anniSriionaslicani Vitafii
seculussit; sed utruni in hoc coeiiobibHbribriacensistirocinium posuerit, merito dubitatur : cuni ad ejus-
dem monacbos insirueiidps Regulam prassentem composuerit'xxm capilulis compreh.ensam, atque alias
'yiiaVmbriasiicai ribfifias""asaiictis Paiiibus scripiassuisHionacliis.surnmopere cowniiendet,prout ex praafa-
: tione constat. Et qpidem,'quamvi.smodo/ignorenwshujns monasterii siiuin, tamen illud Becediciinis insti-
tutis imbutum facile. suppoiiefe.possuirius, curii ReguTasahcti BeriediCtijariiduduriiper;sarictumiEniilianuni
apud Hispanos promiiTgatafrierit, alqfie saricliis LeanVlereairitlerix.airiplexussit. DehiqiieJ si hanc sancti
Isidori Regulam recfe ailendamus, tuiic.el illam ex disciplina Benedictina desumptam agnoscere'debemus ;
nam eodem modo manuum .laborcm,-jejunia, lectipnes,. divinum offlcium aliaque ..muni.amonasiica.prae-
scrihit : viilt eiiam mpriachos in eoderriaorriiiioiio paiisare, in eadeiiiriiensa feficere, aiqiie siiigiilis denis
decanum invigilare niandat. Qiiseomnia ex.Regula saiicti Benedictidesmnpta esse videnlur, quain proin
suis monacbis observandam proposuit, paucis superaddilis loeo et regioni magis accommodatis. Unde
non dcsunt auctores asserent.es utramque Regulain siniril iu eodem nionasterio observalam fuisse.
Ad Regulam sancti Isidori addendum est hcc caput 24,'quod Edmundus Marlene in tomo IX Anecdotorum
eruit ex ms. Elnonensi ante 800 annos exarato :
SENTfiNIlA DE.REGULA. DEVOTARIJM. "
Nemo ad eas vadat visitandas, nisi qui habet ibi malrein, yel sororem, aut filiam, elpropinquas, et con-
sobrinas, sivematrem tiliorum suoruni. Si auieni ii.ecessitasfueril, iit videant eas, aut, antequam renuntia-
rent sasculo, et intrarent in monasterio, paterna eis debetur auctoritas, aut aliqua causa manifesta est;
mittent cuin bis probatie virurii aelatis.ac viiae, videbiini eas, et.pariter reverieiitur. Nemovadat ad illas,
nisi quos supradiximus. Si eas videre yoluerint, primum faciantnunliari Patri monasterii, et ille mittet
ad seniores, qui aT mbnasferiuiii vifgiiium delegati sunt. Qiiiôccurfunt eis', et curii ipsis videbunt, quas
necesse babuerint, cum omni disciplina et timore Dei. Cumque eas .viderinl, non eis ioquenlur de rebus
saecularibus.Quicunque de his mandatispneterierit, absque ulla retractatione negligenliaj atque contemplus
aget publice poenitentiam, ut possidei-evaleainus regna c-telofuni.
INCIPIUNTCAPITULAREGULi5.
1. De monasterio. A.. J5. Deliaoitu nionachorum.

2. De eligendoabbale. i-i. De straiO;'sivede illusionibusnocfurnis.
5. De rnoiiachis, - ' 15.De d.eliniiiienlibu.s.
i. Ue conversis.. . 16.De qualitaledeliciorum.
5. De familiarisviue reique appetita. 17. De excpmmunicalis...'
6. De'opere.moqachoruiii. 18.De rebus monaslerii. •
7. De psallendibliicio. 19. Uuidad.qiienvjpertlueat.
6. De collatione. £0.Deiolirinis. .-.•
9. De codicibus. 21. De liospiiibus.
10.De mensis. 22. De prolessione.
11.De feriis. 25.De defunctis.
12. De jejuniis. „ .. : ExpliciunlCapitula.
INCIPIT RE&ULA.
PRJ5FATIO. iiasc pauca vobis eligere ausi sumus, usi sermone

Sanclis fratribus in coenobio Honoriacensi con- plebeio vel ruslico, ut quarii facillime intelligalis
stitutis Isidorus. ;- qno OrsJirieprofesSioriis" -vestraj niorem retineatis.
Plura siint pra^cepta vel instituta majorum, qua3 " Prajterea quisquis vestrum illam universam vele-
. "iriiri disfcijiliriarii
a sanctis Patribus sparsim prolata feperiinituf; <JtTse— fcontenditappetere, pergat in quan-
que etiam nonnulli altius vel .obscurias poSteritali tiifii pTacet, et arduurii illum limitein atcjue angu-
composita tradideruni. Ad quoruni exemplum nos stuiri Isevigato eursu iricedat. Qui vero taiita jussa
SK7 f.ODEX REGULARUM;- PAR& H. REGULiE PP. OCCIDENT. 5S8
priorum explere nequierit, iri 'Kujuslimitis discipli- A Aficiaiit: Patfi bbiiorem debitiim releferiies; erga se-
iiamgressum ponat, rieqiie ultra deelittaikluiiistu- nieresbbedietitiarri, eiga sequales incitanibntuiiiVif-
deat; ne duriideclinatiis appetit infeiiora.tam Vitam iutum, efgairiiiibfegbbrii eienipiiiriagisierluriiCbii-
qiiairinbmeriinbriaclii perdat. Quaprbpier siciit illa seryabuiii." Neihb fctelferisse jiidicel ineliOreiri, geil
pivecepta/of.ibrumpeifeCfum fedduiit ac siiriiiriUiii;, iiiferibrem se bhinihus deplilans, taiita.humilitate
itd fafaieritisla VeTuTtiiriiirii.llla,cusiMant peffecti, ciarescat, quaiitb iiiris caiieris culmihe virtiilum cb-
ista sequdniur posipeccaiuiri coiiVefsi. ruscat. Absiirieat eiiain a furore et a deiractiorie.
' Parcat inoriacbus linguafe.Tfidbfceriter quoqiie vel nb-
(CAPUT PRIMUM.
De iiiontisierio. tabiiiter lidri iheedat. Philargyiiai fcbntagiumut le-
Jiiprimis, fratfes cTfafissihii,riioriasteriuriivestriirii thiferaiii pes.ieiri abhorreai, a turpibiis verbis Vel
niirani cbnclavis dillgeritiam habeat, .ut "firmiiaiem btiosis iinguam aVertat atqrie indesiiieriiercor riiun-
custodirBmuniiheritiiclauslforurii exhib.eant : iiiiini- dum iabiaqvieexbiijeat. Affeclus quoqric &mnritrif-
cus enim libstfci diabolus; sicrii lefa riigieris, ciicuit pes ab iritehtiorie Cbgitationis abstergat, seque pev
ore patenii qurerehs utiuiriquemque tibstruiri quem cbriipiiiictioneme.brdisin studio satictrjemeditatioiiis
deVPret.Mdriastefiiautem inunitifa laiiturii jariuam exerceat. Tbrpbfem senmi atque pigritisefugiat, Vi-
*B
extrinsecushabeai; uriiiinque postictim pef qriefal giliisque et oraiionibus sine' iiiterriiissioneirilehdal.
.
eaiur ad lioftiiin. Yilla sarie Iphge reriiola debet fasse Giiice cbriciipiscehtianidepririiat, atqfae ai.istiiieriiia3
a nionasterid, rie vifeiriitis'posiia au.t labis iiifefat virtiiiibus seiiieTipsuiriprb sfudib dbmaiiuafuirilibi-
"
periculutii; aut fatiiahi iriiieiat dignitatis. CelluUe ditiurii ailligat, domaiis jejuniis carneiti} quaiitvim
ffatfibiis jrixta ecfclesiairieoristiluahtiif.; rit ^JPssint VaTetudocbipdfis sinit. LiVbfe qufaque ihvidiai de
properare quatiTofciiis ad hffieiuiri.LfaeUSautetii regrfa-. fratefriis prbfccfibusnequaquarii tabescaf; sed "qiiie-
tantium remfatuserit a basiiica vel fcellhlisffaifuin; tris atque pacificiis per ainoreiti fr.ileriiEedileciioriis
utriiilla. inguietiidine veT clariiofibus iitipediaiitiif. de cufiClPfiiirigaudeat itieritis. Ifacuridite perffafba-
CeliariumtiiohacTioruitijuxta crenacuTuitiesse fapor- tibribma se fejicieiis, et paiieritcf birinia sfastinehs,
tfct,utsecus pbsitiiiii sine niora irierisis ifiiiiisleriuitt -" liuUa ffisiiiia. nfallo ieiiiporali riioarbfe afficiatur :
prsebeat; ffhrluTussarieintra inhtiasteriuiri sit irielu- sed bbiitra 'bfaniiaadvefsa intCribfi gaudib freius,
sris qrialenus, diini intus mritiaeliioperafatuf, riiilla ipsairi postfenifa vande gldrioe laudeiri jifocul a se
occasipne exleritfs evagentuf. abjiciaf, et Defalantiim iiiterius liuniili cbfde pla-
CAPUT II. cfcrestiideat : iif diifri liis virtuiibus radiai, inerito
De eligcridoubbtile. . ribmerisuai pffafessioriisffctilieat.
- Abbas jnterea • .CAPUTiv.-'
eligettdus est iristitutihrie sarictse ;G ..
vitre .duratiis; atque inspeclus patieiitise; et huriiili- De eonversis.
tatis expertUs : quique eliain et per eiefciliuiti vi-. ' Qui feriuritiaiis soeculb ad mfahastefiiirii venerit,
tani laboripsam toleravit, ac trariscehderis cetatemi riori statim in coetuiridelegandiis est mbriacliofririi.
.adolescentice,-juveiilutetti seu senecluterii ieiigerit:: Yitarii eriiriiniiiiisciijUsqueiri hospitalis servifio tri-
cui etiam majores rion dedigrieiiturpareie,- Obedien7 . btis rherisibiis cOiigideraoibpoitei, qriibus pêfactis
tes erlam pro cetate; quam efiam pfo iriorum pro- ad ctetfam sahcirb Cbiigfegatiofiis "accedbt*rieque
Bitale: Ipse se imitandum iri cuncfis' opeiurii exerii- ciTiiiiihlus suscipi quemquam cfahvehil, nisi piTus
plis exhibehit, neque ecim aliquid imperare Criique 3 ffaiis pbsitus, ejiis htimilitas sive patiehlia cbmprb-
. illi licebit quod ipse 11011 fecerit. Singulos autemi lietvii. Qui felictb saiculo ad niilitiainChristi pia et
horlamentis mutuis excitabit : alloqueiis ciinctbs,, salubri huiriilitale coiivertuntuf, oinnia sua.prihiiim
exhortans yel jedillcans iri eis, si quifl ebrtim vifre3 afat indigerif.ibusdividant, aut nifaiiasicrifacbrifefant.
pro uniuscujusque gradu prodesse perspexerii. Circai Ttinc enim sefvi Clifisti liberiihi ariiririirri djvinie
omnes quoque servans justiliam, contra/iiuIlumTi-- militi» offerunt, qtiando a se spei srecularis vincula
vore odii iiiardescens, omnes e.xCorde .arnplecteris 1,, Cuncta prrcciduiit.Qiii riori rigida iritefitione fcori-
nullum conversum despicieiis, pafatus etiam qub-- D yeriitur, Cito aut siipefbiceriiorbo, aril vitio liixuriae
fumdain infirmitati compatiendi inisericofdiaiti•",- ,- subditur. Neqiiaquatii.ergfadebet a tepore inchbafe,
Apostolum sequens, qui dicit :- Facii sunius parvutii "qiii hiiiiido reiiuritiat, he pbf ipstihi tep.oreriirfarsus
in medio veslrum,-tanquam_si nutrix fovetit pMlos s 'iri anibrcm seeculrcadat.' Oitihis cdriversus iion esl
suos (I Thes.u). recipiendus iri iiibririsierid, iiisi se priiiS ibi scriplis
CAPUT III, sure pfoicssifaiiisspopotiderit pferriiaiisiifuin..Sicut
- De monachis. briiirihi qrii ad srecfalareiriproirioyeiitur militiam iii
Moiiachis autein summopere studehdtim esl utt legiohem riori transeunt riisiariteaTii tabulas cbnfe-
apostolicam vitam tenentes, sicut in nnuni coristi-- rariirir, ita et ii qtii ih spiritalibus fcastrisfccelesti
tuli esse noscuntur, ita unum cor habeant iri Befa: "militia sutit signaridi, nisi
prius professione Verbi
nihil sibi proprium.vindicantes, nec quantulumcun-- aiit Scripti terieantur, in numerum
societatenique
que amorem rei privatse.gerentes ; sed juxla exera-- 'serVorUniChfisti transi-rerion possliit: Qulcuiiijue a
•plum aposloliciiin, omnia comiriunia habentes (Act.. "parentihus propriis in m.onasteriofuefit deiegatus,
iv), in praBCeptisCbrisli fldeliter permanendo pro- noverit se ibi perpetuo perriiansUruiri. Nam Anria
55U S. BENEDICITABBATISANIANENSIS 560
Samuel puerum natum et ablactatum Deo pietate A . ". CAPUT.Y. .
qua voverat obtulit; qiiique et in ministerip lempli, De familiaris rei vitmque appetitu.
quo a matre fucrat functus permansit, ct ubi consii- Monachiin communi yiventes nihil pecuiiare sibi
tutus est, dcservivit (/ Reg. i). Qui in monasterium facere audeant, neque in. suis cellulis quidquam
prior ingreditur, piimus erit in cunctis gradu vel quod ad viclum vel ad quamlibet rem aliam perli-
ordine. Nec qurerendum est si dives sit aut pauper, neat sine regulari dispensaiione babere vel possi-
servus an lib.er,juvenis an senex, rusticus an eru- dcre prresumant. In Pentecosle autem, qui est dies
ditiis : in moiiacbis enim nec aetas, nec conditio remissionis, omnes fratres sub divina professione
qiircritur, quia inter servi et liberi animam nulla est se alligent nihil peculiare apiid conscientiam suam
apnd Deum differentia. Quicunque jugo alienre ser- habere. Si quid a parentibus vel extraneis monacbo
vilutis astrictus est, nisi doniinus vincula ejus bis- collatum fuerit, non erit sub jure privatse rei ba-
solverit, neqnaquam recipiendus est; scriptum est bendum, sed in potestateribbatis in commune reda-
enim : Quis dimisit onagrum iiberum? etvincula ejus ctum, cui necesse erit prrcbeatur. Monachus enini
quis solvit (Job, xxxix) ? Onager enim liber dimissus quidquid quomodocunque acquirit, non sibi, sed
monacbus est, sine dominatuet impedimento sre- monaslerio acquirit. Nullus peculiariter separatam
culi Deo serviens et a liirbis remo.tus; tunc cnim li- B sibi ad babitandum cellulam expetat, in qua privatim
bcra servitute.Deo quisque faniulatur, quando mil- a coeturemotus vival, prseler eum qui fortasse morbo
lius Carnaliscoiiditionis pondere prcmitur: ubi enim vel retatc defessus, boc cx cpnsullo Palris monasterii
jam suave jugum, et leve omis Christi est (Mattlt.p), promeruerit. Crcteri vero quibus nec languor , nec
durumetgraveesfportareservitium srcculi»,Habeinus senectus inest, in sancta socielafe commnnem vitam
hoc cxemplum eli.am in lcge mundiali, ubi scrvi. non et conversalioneni retincbunt. Nulliis separatam ceT
nnlitatit nisiserviiule deposita. Si quis vult conju- lulam a coetu remotus sibi expetat, in qua sub sludio
galus converti ad monasteriuin, non est recipiendiis, reclusionis aul inslanti otio aut lalenli yitio serviat,
nisi prius a conjuge casfimoniam profitente fuerit et maxime vanre glorise aul mundialis opinioiiis
absolutus : nani si ilia, vivente illo, per inconlineii- famaa. Nam plerique proinde reclusi latere volunt
tiam altcri nupserit, uxor procul dubio adultera ut patcant : ut qui viles erant aut ignorabantur
erit, nec recipitur apud Devun ejusinodi conversio, fpris posili, scianlur alque bonorenlur inclusi. Nam
quam sequitur conjugalis fidei prostitutio. Tales revcra omnis qui propter vitae quietem a lUrbis dis-
tunc sine culpa sequuntur relicto sreculo Christum, cedit, quanto magis a publico scparalur, tanto mi-
si habeant ex pari voluntate consensum castitatis. nus latet. Oportet ergo talcs in sancla societate com-
Qui aliquid habenles in srecviloconvertuntur, non C morari, atquesub testimonio vitam suam transigere :
extollantur si de suis facullatibus quodcunque mo- nt si quid in eis -vitioriimesl, dum non celalur, cu-
nasterio contulerunt; sed potius timeant ne per haee retur; si quid vero virtutuni, ad imitamentUmprp-
in superbiam labantur et pereant, quibus melius es- ficial, aliorum, dum humiliiatis eorum exempla alii
set, si divitiis suis cum humilitate itt sreculo per- contuentes, erudiunlur. NuliiismonaCliorumpropin-
fruercntur, quam.ut jam pauperes effecli de earum quitatis causa terrenis cnris se subdat. Sequendum
distriiiutione elatione superbire extollantur. Ili qui est enim,Tquidici.tpalri suo etmatri nescio vos ; et
soeculidivitiasrelinqueni.es conversi sunt, non dcspi- fratribus suis ignpro illos, et nescierunt filios, lii
ciant eos qui de paupertate yenerunt; quia apud .custodierunt eloquium tuinn, et prrecepta. servave-
Deum unius ordinis habentur omnes qui convertun- runt. Multi enim moiiacborum, juxta cujiisdam Pa-
tur ad Christum. Neque enim biffert utrum-ex inopi fris sentenfiam, amore parentum srecularihusactibus
vel servili conditione ad serVitium Dei quisque ve- et forensibus negoliis involuli, dum propinquiiati
nerit, an.ex generosa el locuplete vita. Multi enim prpdesse cupiunt, suas animas perdiderurit. Nemo
explebeio censu documentis yirtutum eximiis eni- quippe militans Deo.impticat se negoliis smcularibus,
tentes, prrelatiorcs •nobilibus facti siml, eosque t ut ei plqceat cui se.probavit (II Tim. n). Proinde et
yirtutum cxcellentia praevenerunt, et qui erant con- P nos liberi ab nqtibus sreculiesse debemus, ut Chri-
ditione infinii, virlulis merito effecti sunt primi. sto placeamus : iiam et qui mundo militaut, a reli-
Nam propterea infirma mundielegil Deus, ul confun- quis sseeuli negoliis vacant, ut expedili suo priiicipi
derel fortia : et ignobilia muridi, et ea qucenon sunt, placeant.; Non est prasumendum sine conscientia
v.t ca qumsunt evacuaret:nt nbn glorietur omniscaro abbatis egenis vel quibuslibel conferre de eo quod
in conspectu ejus (I Cor. i). Qu.i.ex pauperlate ad ; regulari dispensatione noscilur monachus possidere;
monasterium veniurit, non extollanturin snperbiam; nec cum alio fratrequidpiam commulare, nisi abbas
.quia.se ibi oequalesaspiciunt iis qui aliquid in sse- vel prrcpositus illi jusscrit, nulli liccbit, riec babebit
culo videbanlur : neque enim dignum est ut ubi di- quidquam prreter illa quaa communi monasferii lege
vites,.celsitudine deposita ssculari, ad bumilitatem concessa sunt.
descendunt, ib.i' paupercs elatione mentis superbi CAPUT YI.
efficiantur; quibus oportef,ut, deposita arrogantia, De opere monackorum. .
Immiliter sapiant suoequepauperatis et inopirjeme- Monachus semper operelur manibus suis, ita ut
rfaoresseinpor existant. quihuslibet yariis opificum hrtibus Taborisque ^tu-
mi CODEX REGULARUM. — PARS II. REGLTJE PP. OCCIDENT. 562
dium suum impendat, sequens Apostolum, qui di- Aergo A corpore, animi fixa in Deuin intentione;
cit : Neque panem grgtis manducavimus , sed in la- sicque mamis in opere implicanda est, ul mens non
bpreetfaligatione nocte ei die operanles (II Thes, 111). avertatur a Deo. Propriis auteitt temporibus oportet
Et iterum : Qui non vult operari, iton manducet operari monachum, et propriis orationi lectionique
(Ibid.). Per otium enim Tibidinis et nbxiarum cogi- incumbere. Horas enim debet habere monachus
tationum nutrimenta concrescunt; per laboris vero congruas ad singula officia deputatas. Patres aulem
exercitium yilia nibilominus elabuntur. Nequaquani temporum suis quibusque operibus taliler deputan-
debet monachus dedignari versari in opere aliquo tur. yEstale enini a mane usque ad Tioram teriiam
"
monasterii usibus necessario. Naiti et palriarchr* laborare opbrtet; a tertia autcm usque ad sexlam
greges paverunl; el gentiles philOsophi sutpres et lectioni vacare; dcbinc usquc, ad nonani requie- /
sartores fuefunt: et Joseph justus, cui virgo Maria scerp; post noiiam aivteihus qiie ad 'leinpus vesperti-
desponsala exstitit, faber ferrarius fuit. Siquidem num iierum operari. Alio aulem tempore, id est,
et Petrus princeps apostolorum piscaloris officium autumno, bicme, sive vere, a mane usque ad ter^-
gessit, et.pmnes apostoli corporale opus faciebant, tiam legeudum. Post celebrationcm tcrlise usque ad
unde yitam corporis sustentabant. Si jgilur tantrc nonam laborandiim est; post refeclionein autem
*"
aucloritalis liomines laboribus ef operihus etiam[B.jNonse, aut operari oportet, autlegere, auE soiio
rusticanis inservierunt, quarito magis nionacbi, vocis aliquid meditari. Qurcciiiiqucaufeiu operantur
qubs oportet non solum vilre sure necessaria pro- mpnacbi niaiiibus suis, prscposilo deferant, prapo-
priis maiiibus exhibere, sed etiatti indigentiami sitiis autem principi monachfartim : nihilque operis
aliorum laboribus suis relicere ? Qui viribus coi- apud fratrcs remancat, nc, sollicitudinis ejus cura
poris et integritate salutis consistunt, si in opere, -., mentem ab intenlione conlemplationis ayertat.Hor-
olifasi sunt, dupliciter peccare noscuntur': quia tos olerum vel apparatus ciboruni propriis sibi ma-
non solum fion laborant, sed etiam alios viliant, nibus fratres cxerccant; sedificioriim autem con-
et ad iniitaiionem suam invitant. Propterea enim, structio, vel cultus agrprum, ad opus. servorum
quisque ad Deum eoiivcrtitur ut ei serviens laboris( pertinebuiit. Nullris monaclius amore pfivati operis
Ivabeat curam, non ut olio deditus inertia pigritia- illigetur, sed oiiines in cominune iaborantes Patri
que pascatur. Qui sicyoluntleciioni vacare vit non, sine obniurmuratibiie obtemperabuiil. Monacbi prrje-
operentur, ipsi lectioni contumaces existunt, quiat positis' suis sirie ulla murinuralifane obteriipeiare
non faciunt quod ibi legunt. Ibi enim scriptum est: . debent ,lie forte murmurando pereattt, Sicuti pe-
Operantes suum pqnem manduceni (11 Thes. m). Ett r rieruttt qui in deserto niurmuraverunt. Si enim
iterum : Jpsi enim scilis quomodo oportet imitaril r parvulis adhuc in lege ct rudibus nequaquam iii-
ncs , quia non inquieti fuimus inter vos; neque pa- dultum est, quanto magis iis qviiperfectionis legem
nem ijralis ab-aliquo rnanducavimus, sed inlabore . perceperunt, non parcet, si'talia '' gesserint?
et fatigatione die ac nocte operantes, ne quem ver'. "' . . ,'.-' CAPUT'YIL
strum gravaremus(Ibid.), Qui per infirmitalem cor- De psaiiendi officio.
poris operari non possunt hunianius clenientiusque. '.. Iri psallendi autemofficio ista eril discretib: dato
tractandi sunt; nec contra eos murmurandum esti enim legilimis temporibus îgno ad liorascanoriicas
ab eis qui yires labbrandi habent, sed magis con- festinabunt fralres cum prfaperatione , omnes ad
sulendum est eis quos sciunt cofppre infirmos. Ipsi, chorum occurrant: nUllique ante expletum offieium
autem qui non possunt, eos qui laborarit et pos- licebit egredi, prreter eum quem necessitas naturae
sunt, meJiores sibi felicieresque fateanlur. Qui vero, . conipulerit. Recilantibus autein monacbis , post
languidus est et laborem operum corpofalium sus-. consummationem «ingulor.uni psalmorum prostrati
tinere non potest, consulendum est illi, et ejusj omnes liviini, pariter adorabunt, celerilerque sur-
infirmitas temperanda est. Qui vero sani sunt et fal-: gentes psalmos sequentes iiicipient, eodemque mo-
lunt, procul dubio dolendi aique lugendi sunl, quiat " do per siiigula officia facient. Quando celebrantur
r.on corpore, sed ( quod pejus est) menie regrotii psalmorurn spiritalia sacramenta, refugiat monachus
sunt; quique elsi humanis oculis conviiici non p.ps- risus, vel fabulas ; sed hoc meditetur corde quod
sunl, Deum tamen latere non possunt. Tales igitur psalliiur ore. In tertia, sexta et nona tres psalmi
aut ferendi suut;, si segriludo lalet; aut .dislrin- dicendi sunt, responsorium unum, ICcliones ex
gend.i, si sanitas pateat. Monachi operantes nie,di- Yeteri Novoque Testamento dux : deinde laudes,
lari aut psailere debent, ut cafminis vcrbique Dei[ hymnus atque oralio. In vespertinis aulemofficiis,
delectalione consplentur ipsum laborem. Si enimi primo lucernarium, deinde psalmi duo, responso-
sreculares opifices, inter ipsos labores suorum ppe-- rium Unum, et laudes, atque oralio dicenda est.
rum, amatoria turpiaque cantare non desinunt, Post vesperlinum autem congregatis fratribus, opor-
atque ita boram suam in cantibus et fabulis impli-- tet vel aliquid medilari, vel de quibusdam divinas
cant, ut ab opere manus non subtrabant: quanlo> iectionis quseslionibus disputare, conferendo pie
magis servus Chrisii, qui sic manibus operari de-- atque salubriter, tantumque meditando disputan-
bet, ut semper laudem Dei in ore habeat -,et linguai dfaque immofari, quoadusque cbmpleiorii tempus
ejus psalmis et hymnis inserviat ? Laborandum estt ppssit occurrere. Ante somnum autem, sicut mos
S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 564
est, pcractfa completorio, valediciis invicem fratri- A . CAPUT X.
bus, cum omni cautela el silentio quiescendum est, De mensis.
nsquequo ad vigilias consurgalur. In quoiidianis Tempore quo refectionis debilum solyitur,claustra
vero ofliciis vigiiiarum, primum tres psalmi cano- nionasterii obserentur, nec tillus extraneus inlCresse.
nici recitandi sunt, deinde tres missce psalmorum, prsesumat, ne quietem fraternam prsesentia sua im-
quarta caiiticorUm, quinla matutiiiorum officiorum. pediat. Refectifanis tempere dato signo pariler om-
Iti Dominicis vero diebus, vel festivilatibus marty- nes concurrant. Qui autem, ad mensam tarbius .ve-
rum , solemiiitatis causa siiigulsc superaddantur nerit, aut poenilenliarii agat, aut jejunus ad suum'
missr*. Verum iri yigiliis recitandi aderit usus; in opus Velcubile recurrat. Nemo auteni ad vescendum
matulinis psallendi caneridique coiisueuiclo: ut utro- ibit, aiitequam ad vocandum omnes vox signi solita
que mfadoservoruiri Dei mentes diversitatis oblecta- insortucrit. Refectorium pafitef cunetis fratribus
mento exerceanlur, et ad laudem Dei sine fastidio iinum efit, acl singulas lnensas deni corivescenies
ardenlius exciteriiur. Post vigilias autein tisque ad resideanl, reliqua tisrbst parvuloriim astent. Teni-
matulinum reficieiidum esl, post mafutiimni autem pbre convescentium fralrum omnes disciplinse ge-
aut operandum aliquid, aut legenduin. Lectiones rant silenlium , Aposlolo oblemperantes, <m>dicit:
aUtemex Yeleri et Novo Testamento tempore officii " Cum silenlio operantes suum panem manduccnt (II
quotidianis diebus recitenlur : sabbaii aulcm-die Tliess. 111). UnuS tamen in medio rcsideris, bene-
alquC Dominico, cx novo taiitum pioiiuiitienlur. dicfione accepla de Scripturis' aliquid legat, crcteri
Mofiaclius auterii-cCTpOfis saniiate consisiens, si vescentes tacfahurit, leclioncm attehtissiine audien-
vigiliis vel quotidianis officiis defuerit, perdal coin- tcs '•:ut sicut illis coiporalis ciljus refectionem car-
munionem. nis prsestal, ita mentem eorum spirilalis"sermo re-
"*
CAPUT Yffl. ficiat. NuIIus ad mensas clamor excitetur •; soli lan-
De coliatione. tum pra3posito solliciludo maneat.in his quse sUttt
Ad audienduraln CollationePatreni tfibus in heb- vescentibus necessaria. Abbas, cilra Tanguoris ne-
domada vicibus fratres post celebratam tertiam., cessitatem, cilios in conspectu pariter.cum fratribus
cultius quam
datp signo, ad"poilectani cpnycniaht.' Aucliaiit senip- suniat-.nec aliud quam ereteri,nec
rem decentem',"instruentem.cunctcs salutaribus prce- njuse in Cbmmune consisliittt', prseparari sibi -quid-
fiat ut dum praisens cst, om-
ceptis, Audianf Patrem sludio summo et silenfip in- piam expetat; sicque
teiilibnem animprutti suprcim suspiriis et gemitibvis isia diligenlius aclmihistrentur, et dum coinmunia
deirienslranies. Ipsa,qufaque:,cp]Iatioer.it yel pro e.farr sunt, sahibriteretcuificharitafesumaiitur. iEqualia
omnium fercula, sittvilibus-
rigendis vitiis insiruendisqjie mqribjjs, vel prp reli- qnippe eruril mensarum
quis causis ad uljlitatem coenpbii pertineptibus. cjue alimentis cuncli reficiendi suttt fratres. Quid-
Qued si talia desunt, pro consuetudine lamen di- quid prreseris refectio dederit, omnes sine inurmu-
sciplinse nequaquam erijt.omiti.eiida collalio ; sed in, faiibiie percipiant: nec id ilesid.erent qiiotl edendi.
prrefinitis diebus, cmictis pariter eongregatis, prre- Voluptas appelit, "sedquod naturse necessilas quai-
cepta Patrum regularja recensenda snnt : nt qni rif-; scriptum est enim : Carnis cnrairine feccritis
necdum didicer.unt percipiant quod sequantur.;..qui in desideriis (11 Cor. vn ). *Per oinnem autem heb-
veroyidicerunl, frequenti memoria .adroonifi splli- domadain fratres':ViIes Plerum cibos ac paHenlia
cife custodiant quod noverunt. Sedenles autem om- Vitantur legumina , diebus verosanctis interdum
nes in collatioiie tacebunt, ms.ijfpr.le qiiem aucto- cum oleribus levissimarum carnium alimenta. Non
rilas .P.alrjs praceperit ulToqualur. erit visque ad Saiielalem' reficiendum corpus, ne
forle intereat animvfs; nam ex plenittidine ventris
CAPUT IX. clto excitatur luxuria carnis. Qul autem appetitum
'
De codicibus.] . edacitatis reprimii, sine dubio lascivise motus re-
' Omnes Codicestuslos saerarii
liabeat deputatos,,-|) stringit. • Taiita cum discretione reficlenduin est
a qtlPSingvilossinguli fraifes aCfcipient, quos pru- corpirs, ut iiec nimia abstinentia debilitetur, nec
denter lefctos, veihabites, semper post vcsperum superfllia eclafcitalead lasciviani movealur. In ulro-
recldeni. Prima. auleiti liOra codifces"singulis. ciiebris que ergo temperantia adhibenda est : scilicet, ul et
petaiitur : qui verfa aiiie vel faidius petieril, fioh "vitiai fcarnis nott prrcvaleant, et virtus ad ministe-
est•claridumilli. Dehis avitem quteslionibus qure lerium bonre operationis sufficiat. ijuicimque. ad
guntcir, nefcforte inlelligunluf, uhusqiiisque fratriim mensam residens a carnibus vcl vino se abstinere
aut iri collaiione, avit pbsf, vesperuin abbaiem in- voluerit, rion est probibendus : abstinentia eniin
terrpget; e"t.reci.lala ad loccnn iectione, ab eo ex- Eptf prohibetur, sed potius collauclatur ;'tantum ne
pPsitibrieiri'accipial, ita Ut, dciin uni expoiiilur, ex cbntemptu creatiifa Dei humariis concessa usibus
creleri audiattt. Gentilium autem| libros, vel hrereli- exsecretur. Nullum esus furtiva contaminatio pol-
corum volumitta moiiaclms legere Cavcat; melius luat, aut iinpudens vel privatus extra communem
est enitti eortiin perhiciosa dogtiiata ignorare, qivatii mensam appetitus : excoinmuriicalionis enim sen-
per experientiair! in alicuiem laciueum erroiis in- tentire .subjaceb.it, qui vel occulfe yel exira ordina-
currere.' :- ....- . fiam mensam aliquid deguslaverif. Ante fefeefitniiS
SG5 - CODEX REGULARUM. — PARS II. REGIII,M PP. Of.rmWNT w*
tempus nullus yesci audeat, prseler eum qui segro- A a vino et ab oleo abstinetur. Secuiidum jejunium in-
iat ; qni enjm fernpus edendi aatecesserit, subse- terdianum post Pentecosten alia die iiichoalum,
quentibiis pcenis abstiiieiilire subjaeebit.; Sitienti, usque ad sequinoctimn auluitinale protenditur ternis
cuipiam ,aut dfcfectum patienti atite etlendi tempus scilicet' idiebus per singulas Tiebdomadas, propter
consulenium est., abbale vel. prteposito ordinarite^ cesfivuinsolis ardorem.Tertium sequitvir quotidia-
non lamen palam, ne forte sitire , vel esurire alios num jejunjum.-, ab oetavo decimo Kalendas -Octo-
cogat. Hehdomadarius solus- eibos degiistei,-. ,nec bris, usque ad Natale'Doininicum, in quo quoti-
.quisid alins -aadeat,: ne sub occasioae deguBlaiicM,; . diana jejjinia neqiiaq,uam soiyuntur. Quartvnn Ttem
gulre v.el"gulturi satlsfaciai. iaici ministri tnensis qBotiriianum jcyunium post diem CH'cumcisionis
inonaehorum nuUaieniis intererunt: nee enim po^ exoritar, peragiturque usque.ad solemnia Paschce.
ierit illis mensse eonimunis csse locus, qeibusdi- Hi aulem qui vetustafe corporis consumpti, autter
versis esijjrreposifus. Monachi cum a mensis sur- nerrjs/setatis fragililafe detenti sunt, nbn ,,simt quo-
rexeriiit,,. ad orationem omnes ".concurrant: qj>od tidiaiijs exercendi•jejunjis :, ne avjt senescens sefas ,
inensse redundavfirit, omni cura servatiim egentibus antequam. moriatur, deficiat; aut crescens prius-
dispensabituivln refectione-monacborum a dietais- quam ^proficiat, cadat, et anfe intereat quam bo-
, Pefifecostes.nsqne ad autumni principium itfatasestas B : num facere discat. . .:...
jntei/diana nrandia , ccena.4ant,iim ..apponaiur. In ..'.'. . •;:CAPUT-XIH. •„,.•
utrisque temporibus refectio mensse triSas.eritpui- - De habitu monachormn, i.
,, mentis, olerfamseilicet ,et legriiiiini3ni,-et isi quid fiultus vestivim vel intiumcntorum ifisignia mo-
tertitim fu.eiTt, pomorum. Ternis iquoqne poculis nacbo, deppnenda. 'Munitus debet esse
monachus;,
faterna reficienda est sitis. I,n oliser.vatione autefii non delicatus. Sicnt autem non oportet in monacho
Quadragesimse, sicut fieri solel, >postexpletum Je-. . esse notabilis habitus-,-itanec satis alijectus. Nam
junium, paiie solo et aqua contenii sinnes erunt, pretiosa vestis animam ad lasciviam pertrahit; ni-
vino aiilem ,el oleo abstinebunt. mis vilis aut dolorem cordis papt-, aut morbuni
• '•.."" "
"- CAPUT XI. . • •':-:'. vanseglorise contrahit. Yestimenta non?erunt seqUa-
De feriis. liter distribuenda omnibus:, sed enm discretione ,
Ha3 sunt ferire monachoram, in qwibus jejunia- prput ciijusque setas vel gradusexpostulat. ilta enim
conquiescunt. Jn primis venerabilis idies Dominicus< et apostolps fecisse legimus,, ;sicut'scrip'tnm',<est;'
nomini Ghristi dicatus; qrii sieut-propief mysterium Erartt illis >omnia.commiinia:;et distribuebatur *rini-
resiirrectionis,*j«s soleirifiis est, et ita aptid «miies; ciiique prPut opus ertit (Act,: kv ): "Uniuscujtisqiie
servos ejus celebrifatem. eonvivii <volivx>" G anteni ffatris supplementum vel indigentia inspi-
'gaudio reti^"{
nebit.foem a primp cMePascbse usque ad Peftteco- ciattir : ut qui Mbetit, contentisint.; 'ei qui non
sten, quinquaginta scilicet continriis dielius, jejti- liabent, .accipiant. Nam Tiabenti npn dabilur, ut sit
niuni a sanclis Palribus ilissOlutuni est ;propter re- unde egeiitibus tribaatur* •Porro Tititeo non oportet
surrectionem videlicet Christi , Ct aCiventumSpiritus moiiachuni indui : orarkiia , birros , planetas non
sancti: ut hi dies non.in ,figura laboris, quod Qtia- est fas uti, neque illa indumenlavel calceamenia-,
drageshnce lempus significat, sed in quiete lcetilire quce generaliter'cretera-monasteria abiitnntur. Ter-
laxatisjejuiiiisielebrentur. Placfaitetiafii Patiite a nisatilem tunicisv et bonis-paMiis,.Sihgulisqiie cd-
die natalis Doniini risqiie ad diem .CircunicisifaDis, 'cullis ;Contenli erunt .servi Christi', qtiibus SUpra
"solemnetciripus efficere liceatiamqtie vesfcendi"ha- acljicietur'melotes pellicea,- tiiappula,, maiiicse qrib-
bere. Noti alitef et dies Epiphanirc exêteri regala que peclules, ef caligse. His fanttim contenti efunl,
reficiendi indulgeiitiam consccuta est '.•«iquidem. et nihil prseterea inTiabitvi aliiicLprcesumentes.Pedules '
diiffl quisque fralrum converlilur, alii/ ex aliis mo- aiitem utenturJnnionasterio, quandiu hiemis coe-
nasteriis-fratres gratia visitandi coiiciirrunt; pro-.. gerit Violentia ; sive dum frafres gradiunlur injti-
charitate adimplenda Interfunipuntuf -jejnfiia , si nere,- vel proficisoufilur ad urbeni. Monachi autem
tamen non fuerint gerieralia. Prteter lisec alia teiri-. in monasterio palliis semper opeiTantur, ut pfo hfa-
pora lihere Ticenterqtie -jejuniPruin-.io.serviuhU-Si nesiate lecli incedant, et in ministerjo.operis exper
qui autem monachornm prtedictis teinporibas ieju- cliii discvirrant. -Sane si forte qais pallium non ha-
nare disponunt, nequaqtiam prohiiiendi sunt: nam beat, humeris mappulam superponat. Nullus niona-
mulli antiqubrum Patrum his diebus, in-eremo abs-' cliorem vultus curain gerat, per quod lasciviseet
tinuisse, nec aliquantum jejunia solvisse leg.imtiir petulantire criinen Sttciirrat: non est ienim mente
nisi tantum diebus Dominicis, propter fesurrectio- 'castus, .ciijus aui icorporis culluSj.aut •impudiciis
nis Christi Icetitiam. - exstat incessus. Nullus monacbortim coroam nutrire
CAPUT XII debet: nain qui boc imitantur, etsi ipsi lioc ad,de-
Dejejuiiiis. -'_' cipiendos homines per speciem simulationis non fa-
Jejuniorum autem hos dies poiissimum veteres- ciant,, alios tamen scandalizantj ponentes offendi-
elegerunt. Primum jejunium, Quadragesimre quoti- culum infirmis, et sanctum proposiium usque ad
dianum, in qua major abstinentice .observantia ;in blasphemiarii perducentes. Tondere ergo debent
monachis, quoniam «'on sohim a prandiis, sed eliam isti,quaudD et omnes, imosimulac pariter nmues.
'
!'S. B£NEDICT!..ABBATlS-ANiANENSiSv' "'"'.'"'''' 368
Nam reprehensibile esl, diversum habere etilium,. A secundam admonitionem a vitio nequaquam fue-
iibi non est diversum propositum. rit emendatus, congrua facti sui animadversifane
^CAPUT;Xl'Y.j..',, -,,,.., coerceatur. Peccantem riullus occultct; criminis enim
Destrato, sivede illusionibus noctumis. est consensio post secundam admonitibriem celare
. Abbatem cum fratribus pariter in congregatione quempiam pefccalorem. Si qfais sscpius peccantem
cominorari oportet; ut communjis conversatio, 3t viderit, prius hoc uni vel duobusdcmonstret fratri-
lesiimonium bonre vitse, et reyerentiam prsebeat bus, quorum tesliniOnio possit convinci, si negaverit
disciplinse. Fratres quoque.omnes, si possibile est, qui deUqiiit. Peccatum palatii commissum palam est
in unoi conclavi commorari decet. Quod si difficile arguendum : ut dum peccans manifesle emendatur,
fuerit, cerle vel decem, quibus unus est prseponen- lii qui eum in malo imitati sunt, corrigantur. Sicut
dus decanus; quasi rector et custos. Speciosam vel autem unius delicfo ssepe multi pereunt; ifa vinius
vafiam Supellectilem monacbum habere non. licet, emendalione plerumque mtilti salvantur. Qui verp itt
cujjis stralus erit storea, et gtragulum, pellesque la- . fratrem peccaverit, si stalim reminiseens ad veniam
natse dure, galnabis quoque e.t fsecistergium, genii- poscendam fuerit inclinatus, percipiat ab eo indul-
niisque ad caput prilvillus. Per singulas hebdomadas gentisim cui cognoscitur intulisse injuriam. Qui au-
abbas sive prsepositus lectulos cunctorum perspiciat, B tem non petit, aut non ex anlmo postulat, in colla-
ne quid indigeat frater, seu superfluum babeat. No- tionem cleduclus juxta excessum ihjurise congrute
Cfe dum ad 'dormiendum itur, seu postquam quie- subjaccat disciplinse. Qui sibi invicem convicia ohji-
scilur, alteri neino lbquatur. Irt nocturnis lenebfis ciunt, si iteriim irivicem sibi/celeriterTaxando igno-
nemo loquatur fratri Cui obviat. Duobus in leclo uno scunt, hi jam ab alip juciicandiiion sunt, quia pariter
jacere nofi liceat. Lux autem nocte dormientiuin sibi veniam dare festinaverunt : si tamen excedere
locum illustret,: ut depulsis tenebi-is teslimoniuin in semetipsos frcquenlius non prsesumanl. Qui sponle
pateat singularis quietis. Monachi stratus in nulla culparii confiteturquam gessit, veniam promereri de-
turpi cogitatione versetur, sed in sola contempla- bet quam expetit. Orelur igitur pro eo, eique con-
tione Dei accubans, et fequiem corporis et quielem festim, si levis culpa est, pcsiulala indulgentia prse-
habeat eordis, cogitaiionesque pravas a se repellat; beatur. Qui pro gravi yiiio stepe excommumcatus
bonis objectis, turpes a ,se removeaf: riam animi emeridare neglexerit, tandiu damnaiioni suhjaceat,
motus imaginibus:- suis agilur, ct qualis vigilanti quovisque vilia iriolila deponat: ut quem semel illata
cogitatio fuerit-, talis et imago peooporem occur- animadversio non coercuit, freqiiens severilas cen-
fit.Qui nocturna illusione polluitur, publicaie hbc seat emendandum, Quamvis freqnentiuin gravissi-
Patri monasteril non moretur, culpseque nieritis hoc G morumque vitiorum yoraginesit quisi{uam immer-
tribuatet occulte poenitentiam agat: sciens quia nisi sus , non tamcn a monasterio projiciendus, sed jnxla
prsecessisset in eo fluxus animi tjirpia cogitanlis, qualilateni delicti coercendus est: ne forle qui pole-
non sequeretur itt eo fluxiissordidre atque immundse rat per riititurnam poeniludinem Cmendari, dum pro-
pollutionis. Quem enim prtevenerit cogitalio illicita, jicitur, ore diabpli-deyoretur,
tentatio illum ffaedatimmunda. Qui noctunio deltisus CAPUT XYI-
pliantasmate fuerit, tempore officii:in sacrario, sta- . De deliclis, ...
bit; nec audebit eadem die ecclesiam introire, an- Delicta autem aut levia sunt aut gravia. Levioris
lequam sit lotus et aquis et lacfymis. In lege qviippe culpse reus est : qui oliosus, esse dilexerit, qui ad
(Deut. xxxn) qui somnio nocturno polluebatur, officium, vel ad collationem, vel, ad mensam tardius
egredi jubebatur e castris, nec regredi priusquam venerit; qui in choro horis riserit fabulisye vacaverit;
ad„;vesperamlavafelur." Et si/illi In: carnali populo qui feliclo officio yel opere, extra necessilatis cau-
ita, quid spiritalis servus Gbrisfi facere debeat ? sam foras discesserit; qui torporem aul somnum
qrii riiagis contaminationem suam debet respicere, amaverit; qui srepiusjuraverit; qui multiloquus fue-
et longe ab altero positus menfe et corpore perire- rit*, qui ministerium cujuslibet.operis injunctum sibi
P
miscere, atque in figura aqusepoeniteiitiselacrynias sine benediclipne susceperit, ac peraclo opere be-
adhibere : ut non sOiunfaquis, sed etiam Iletibus nedictionem minime postulaverit, qui injunctum opus
studeat ablui, quidquid forte per occultam culpam negligentcr vellardius expleverit; qui casu vas lali-
immunda contaminatio. polluit. Cnii fornicationis quodfregerit; qui.damimm rei parva3 intulerit; qiii
tentamentis exsestuatj oret indesihenter atque abs- codice negligenternsus fuerit; qui alicubi ad momen-
tineat, nec erubeseat confiteri libidinis sestum quo tum secesserit; qui occulte lilteras ab aliquo vel
iiritur; quia viliuin detectum cito curatur, latens quodlibet munus acceperit; vel epistolam suscipiens
vero, quanto amplius bccultatum fuerit, taiilo ma- occultaveiit, aut sine abbatis conseiisu.r.escripserit,
gisprofundeserpit: quod revera qui publicare ne- vel quemlibet parentjini, Velssecularium, sinejussu
gligit, curari minime cupit. senioris aut viderit, aut cum eo loculus sit; qui se-
' niori inobedieiisfuerit; qui confuinaciter seniori re-
--.-: CAPCT''-XY. ::
;..-.. De. delinquenlibus. , sponderil; qui erga senlorem linguamTtionrepresse-.:
, Si quis in aliquo levi delicto titubans oberraverit, rit;. qtii lascivtiS; in Tifigua fuerit; qiiiinhoneste
semelatque' itertim adinonendus est :..quisi post incesserit; qui jocaverif; qui satis riserit; C|uicum
569 CODEX RECULARUM. — PARS II. REGULÊ PP. OCCIDENT. 570
excommunlcato locutus fuent, oraverit, aut come- A . learum.- Excommunicandi potestatetii habebit Pater
derit; qui illusionemnocturnam Patri non patefecerit. monasterii, sive prsepositus; reliqui auteni cxfcessus
Hcecigitur et bis siniilia triduana excoriimunicatione monacboruni in collecta abbati yel prseposifp defe-
emendandasunt. Graviori autem culpceobnoxius est, rentur; ut is qui deliquisse cognoscitur, compe-
si lemulentus quisque sit, si discors, si turpiloquus, tenti severitate coerceatur
si feminarum familiaris, si serriinaiis discordias, si CAPUT XVIII,
iracufidtis, si altte et erectse cervicis, si mentetumi- De rebus Monaslerii. , .
dus veljactanti incessu immoderatus; si detractof, jiobati vel mOnacho monasterii servum non lice-
susurrp, vel ittvidus; si prtesiimptor rei peculiaris, bit facere iiberum. Qui enim nihil proprijnn babet,
si pecunite conlagio implicatur, si aliquid prseter re- . libertalem rei aliense dare non debet. Nam, sicut et
gularem dispensalionem superfluuni possideat, si sceculi leges sanxerunt, nonpotest alienari possessio
fraudator rei accepla3, yel commissse sibi, aut minus nisi a prOprio domino. Omne quod in riionasteriuin
Coinmissse.Inter-Jise'esi se de rebus secum allatis ex- iu nunimo ingredilur, srib tesiimonio seniorum acci-
itilerit, Vel de iis per inobedientiam murmuraverit; piendum. Eadem. pecunia in tribus partibus divi-
si rei majoris damnum intulerit, si furatus fuerit, denda est : quartim una erit pro infirmis et senibus,
si perjuraverit; si falsum dixerit; si contentiones et. B et pro aliquo Coeinendoin diehus sanctis cultius ad
rixas aniaveril; si manifestum convicium fratri in- viclum fraternum; alia pro egenis; tertia pro vesti-
tulerii; si personam innocentis falso crimine riiacu- rnentis fratrum et puerorum, vel quibusve ad neces-
laveri.t; si conlumaci animo seniorem despexerit; si sitatem monasterii coemettdis. Qtias tres partes cu-
rancorem adversus fratrem tenuerit; si peccanti in stos sacrarii suscipiat, ac pi*tecipiente abbafe sub
se et pfastea supplicanti veiiiam non coficesseril; si testimonio prtepositi vel' seniorum de singjilis parli-
cum parvulis jocaverit; si curiv altero in unp Iecto bus prb suis necessariis causis expendat
' • ".
jacuerit, si extra communem mensam privatim ycl CAPUT XIX.
fiirtiinquippiamsumpseritjsialicubi extra consultum Quid ,ad quem pertiheat:
prtepositi vel abbatis discedens medio die Velamplius Ad prtepositum pertinet solliciluclo nionacliorom,
comnioratus fuerit: si, ul otiosus sit, falsam infir- actio causarum, cura possessiomim, satio agrorum,
mitatem prsetenderit. Htec et similia juxta arbitrium plantalio culturaque vinearum, diligenlia gregum,
Patris diulurna excommunicalione purganda sunf; ut constructio sedificiorum, opiis carpenfariorum, sive
qui graviler peccare npseunlur, acriorl severitate fabrorum. Ad custodem sacrarii pertinet cura vel
coerceantur. custodia templi, signum quoque dandi in vespertinis
CAPUT XYIL. ..,..< C nocturiiisqrie officiis; vela vestesquesaerse, ac vasa
De excommunicatis. sacrorum, cpdices quoqiie, instrumeiitaque fcuncta, '
Satisfactio delinquentium hsee est : fratribus in oleurii in usus sanctuarii, cCra et luminaria. Iste ve-
ecclesia constitutis,. peraclo pcenitentite tempore, sliaria lnonasferii suscipiat, quique etiam fila diversa
excommuiiieatus vocatus solvet slatim cingulum cx- pro consuendis vesiibus fralrum habebit, et quibus-
tra chorum humo prostratus, quousque celebrltas cunque ut necessum est niinistrabit. Ad bunc quo»
expleatur; cumque jussum fuerit aB abbate de terra que pertinebit aurum et argentuni, creteraque facta
consurget, ingrediensque chorum oret. Post hsec data infectaque teris ferrique melalla : ordinatio quoque
oralione pro eo ab abbate, et respondentibus cun- linteariorumi fullonum, ceraribrum afque sartoriim.
ctis, Amen, surget, alque ab omnibus pro negli- Ad janitorem periinebit cura hospilum, denuntiatip
gentia vehiam poscat, adepturus.indulgenliam post advenientium, custodia exteriorum claustrorjiin. Ad
Kujus emendatorise satisfactionis censuram. In mi-, eum qui cellario prseponitur, pertinebit solliciludo
nori cefate constituli non sunt coercendi sentenlia eprum quse in promptuario sunt. Isle prcebebit heb-
excommunicationis, sed pro qualitate negligentite domadariis quidquid necessarium est v.ictui mona-
congruis emeudandi sunt plagis; ul quos a3tatisin- , chorum, hospitum et infirmorum. Istp prsesente dis-
firmitas a culpa non revocat, flagelli discipiina com- pensantur ea quce mensis deferenda sunt. Is etiam
pescat. Excommunicatis autem, ab hislocis quibus quidquid residuum sumpiur fuerit pro pauperum
fuerint constituli, ante pcenitentice tempvis expletum usibus reservabit. Huic quoque hebdomadariusex-
progredi prohibeatur. Ad excommunicaium nulli Ti- pleta bebdomada vasa sibi tradita exhibebit, ad per-
ceat ingredi citra imperium senioris. Cum excom- spiciendum utique si negligenler habita non sunt :
municalo neque orare, neque loqui cuique licebit; ac denub succedenti hebdomadario coram isto tra-
cum excommunicato nulli penitus vesci licet, nec dentur. Ad bunc
quoque pertinent liorrea, greges
ipsi quidem qui alimentum victui prsebet. Gujus bi- oyium et pecorum, lana et linum, ,'ayiaria, solliciludo
duana vcl triduana fuerit lliata excommunicationis . cibaria ad ministrandum
pistoribus, jumeritis, bobus
suspensio, sola panis et aquse in vespertinum erit et avibus; iivdustria quoque calceamentorurn, cura
adhibenda refectio. Exconnnuiiicatis, prteler hiemis pastorum seu piscalorum. Ad hebdomadarium
per-
violentiam,«lbile humus erit tantum, sive storea; tinet cura ferculorum, administratio mensarum, si-,
amictus autem tegmen rasum atit forte cilicium : gnum dandi in diurnis officiis, sive in cpllatione, vel:
ealceamentumivero spartea, aut quodlibel genusso- iri collecla post sOlis occubitum. Ad hortulanum
S. BENEDICTI ABBATIS/ANIANENSIts 57$
êrtinebit munitio custocliaque hortorum, alveafia A mercedem prophetmaccipiei : et qui recipii justum in
apum, cura semiiium diversorum, ac denuntiatio npmine jiwti, mercedemjusti accipiei : et qui potum
quid quando oporfeat in hortis sen aiit plantari. dederil uni ex minimis islis calicemaqncefrigidm tan-
Ars autem pisloria ad laicos pertiiiebil : jps.i enijn lum in nomine discipuli';.,Amen clicovobisngn per.det
Iriticum purgent; ipsi ex lriore molant. Massam tan- hiercedemsumn (Maillt. x). Et lic.et omnibus hospi-
tumdein monachi conficiant, etpa.nem sibi propriis lalitatis bpnjim cum, gratia oporteat referri, uberior
manibus ipsi faciant. Porro pro hospitibus vel infir-. tam.en clericis ei mpnachis deferenda est bpnorifi-
niis laici jaciatil pan.es. Strumentorum..cusiQ.diaet centia liospiiali.taiis. Prrebea.ntur cis Iiabitacnla, la-
Icrranientorum ad'unum , aneniPatef itiojiaclibniin yenljir e.pruni p.edes, jit, prtEceptup Domiriicuinim-
elegerit, pertinebit, qui ea op.efanlibus distribiiat, pleatur. Congfui.s etiam sumplibus.eisdeni lium.ani-
receptaque ciislodial. ElTicet bcec cun.cta specialiler ..latisgrajlia prtebeauir. '
singulis maiieaiil distribufa, omiiiatamen aP.aire-.mo-- ....-" G A P U T X XI -
nasterii ordiiiata ad curaiii prtcpcsili pertiiiebunt. Ad . , Be profeclipne.
""
ciistodiendain in lirbe'cella.ni umis senior et. gfayis- NuUus moiiachorum inconsiilio abbate audeat us-
simns inoiiacboruin _'• cum duobus parvulis ' '•" monacbis
- xi piam progrecli, nec aliquid prsesiimeresine imperio
cbnstituefidtis est ibi, qtii si eulpa carel, conyeni.tJ* • .ejus sen .praepositi. Si quaiid.o abbas yel pr.tepositus
euiti perpelim perdurare. Porro cura fiiilriendormn alicubi proficiscjintur, ille fera.t fratrum sfallicittidi-
paryuTpruropertinebit ad yirum, quem elegerit Pa- ncm, qui est ppsf-prappsifum seciin.dvjsin ordine,
1er, sanclum sapienlemque, atque seiafe gravem, Nulfcispropiiiqtiuin ,yel extranejim bospilem vel mo-
informaniem parvulos non sblum studiis lilXerarum, iiachum familiafcm s.euparenlem vid.ereabsque i.m-
setl eticisncloccimentismagisieiToque virtutiiin. Cura .perip audeat seniori.s : neq.ue sinp abbatis jcissu
peregrinorum vel pauperiiififeleemosyriapertinebit.ad qiiisqjie. accipcre epistojam , yel dare cuiquain prte-
euin cui dispensationis potcstas coinmissa est. Iste sii.mat..Quando fratres foris. pro.ficiscunlur, vel re-
quod habet clistribuat, comniuiiicel qtiotl potesl, non .'de.unt, cpngregatis pmnibus in unum in ecclesia
ex tristitia aut necessitate : IIHarem enim datprem beiiedictioiiem accipianf; ,ep;lem,qjicmpilo Ivebdor
diligit Dbus (II Cor. IX). ' madarii yel qtiarti.mljbet reruin .dispeiisalpr.es,,îye
'GAPUT 'XX. . dum pronioyentur, siyc ,dum .rececJjiiiJ;. Propter ne-
De infirmis fralribus, ccssilatem aliqjjain monasterii dti.o.fratresspiritiiales
Cura, infirinorum sano sanfctsequeconversatibnis; a,cprobaiis.s.iifiieligan.tur, qui ad urb.eni yel ad p.os-
yiro coimnittenda est, qui pro eis",solliciUidin.em , r, sessioiiem inittantur. Adolescenluli autem y.e.lnuper
ferre possit, magiiaqiie cutti industfia prscstare faciat conversi a tali ministerio reinovendi: ne aut iniirtiia
quidquid imbecillitas eorurii expostulat. Ipse aiiteniL telas carnis desiderio.polluatur, aut rtidis conversio
sic asgrotis deserviat, ut de sumplibtis eorcimvesci[ acl steculi dcsideria' reve.rtafur. Mpnachjis du,m ad
non pftesumat. iEgrolis clelicaTiora'prcebenda suntt aliud moiiasteriiiiri mitlilur visi.tanduni,.qjiancli.u ,cuni
aliineirta, qiiousque ad iricolumilateni peryeniant.; cis fuerit acl quos destiiiatcjs es.f, ifa.ejim .opprtet
postqnaifi ..autem saliitem receperint, acl iisum pri-. ibi vivere sicut reliquum coetu.in.saiictortiin yidet,,
stinum reVcrtantur. Infirmi pro qtio delicaliiis alun-. propter scandalum'scilicetet perlurbationein in.fir-
tur, fortiores inde nequaquam scandalizentur : quij 11105'ucn. .- ' ',.'
«eninisani sunl infirmos tolerare debeisf; qui aiitem,' CA-PUT XXIII.,
infirm.i sunt, sanos el' laborantes antepoiicnciossiMi De dkfunptis. ...'"'
'
non. diibitent. Nullain oportel, vel veraro corilis etI Transeuntibus ,de.Tiac'-luce fratribus, aiileqjiam
corporisinfirniitatem tacere, vel falsam prcel.enelere; • ' sepdiarilur, pro dimittendis eoruni peccaiis sacrifi-
sed qui possunt,' gtatias Deo agant efoperentur; ;' cium bfleratiir. Cbrpora fratrum.jino sepelienda spfit
qui vero non possunt, -maiiifesleiit suos languofes, loco : lit qtios yiv.eniescharitas re.tlnjiitvjiiitos, mo-.
et levius liumaniusque tractcntvir. Sub prtetextuin- . p] rientes Ipcus uiius amplecfaiur. Pr.o spirjlib.us de-
firmitalis nihil peculiare habendinii, iie lateat libido) funclorum allera' die pos.t P.eiit.e.cpsteiisaciTficium
cupiditatis sub languoris specie. LaVacranulli ltipna- Deo .ofieralur, ,ul beatce vilie part.ic.ipesfacii purga-
clio ad.ejinda stjidio lavandi corporis, nisi tanluni-1 tiores corpora sua. in. die res.ufrecliojiis r.ecipituil.
modo pro necessitate Iangiioris. Nec differefidumesl; I, licecigitur, 0 servi Dei, milif.es Christi,- .cpiifeinplo-
proptcr riiedelain, si cxpedif; nec lriurfiiuraiiduni 1 res nitiiidi, ita voi)is".cuslodiendavolmnus, lU.inajo-
esf; quia non fit pro rippetitu voluptatis, sed pro rerum prsecepfa Patrum per oniiiia .conser.yejis..Stisci-
meciiof antum salutis. pite igitur in.te.rilla et, iianc admonitionein nostram,
CAPUT XXI. humili corde ccislodienfesquse dicimus ;,,lihentersti-
. Deltospttilms. . menles .qu.o.ddispensamiis;.quatenus vobis deeffeciu
Advenienlibus hospitibus prompta atcjtie alacriss operis sjt gloria, et nobis pro ipsa admpnitioiie po- ,
susceptio adbibenda est; sciefiles o'bhoc iiovissiitianii stulata prov.eniatyenia. Deus autem omnipotens cu-
consequi rctributionem, sicul,et Doiniiius dicit:'.Qui•i" stodiat vos in omnibus bon.is, ef quomodo c.cepif,,.6i.c
vos recipit, me recipil': qui me recipil, recipil.erimqui,
:i" cbrilirmet suam in yobis. Amen.;
' gratiam
me misit. Qui recipit prophelamiri npmine proplietm, •-,'.' 'Explicit Regula scatcii Isidori.
m CODEX REGULARUM, — PARS II. REGULJ5 PP. OCCIDENT. S74
ereini, sed angustse cellse pugnam descendunt. De quibus inclusis ita scribit Petrus Yenerabilis, lib. i, epist.
29 : « Obserata quidem est janua, vel forte Tapidibus oblurata; sed per angustum fenestellce aditum recipit
quidquid per oslii latitudinem admisit. i Adeoque pro talibus sponte incarceralis monachis scripta est hrec
Begula, qui non in campesiribus cellis aut in pagis, setl in stiblcrraneis monaslerii locis incluriebanlur,
perpetuos quasi carceres spohte et ltibenti anirop eligentcs. Quod admirabile vitcc genus non ctiilibel am-
plecti permissutn esl; quicunque enim lalem ihclusionem desiderabat, non solum abbatis et conventus
licentiam oblinere debuit, sed post diiinirnam probatipiiem etiam episcopi facullas ct poteslas reqiiirebatiir,
ctijtis aucloritale et sigifio osiium cellulseoccludebatur, nt onfnis fallacice siispicioiies removerenlur. Ce-
Tebris erat hujtis inchisionis ceremonia,, prout hsec,Regula prsescribit, atque inclusus vestibus ad finem
visque vitaj gestandis indulus angusta cellula ex omni parte inufis sepla obcludeifalur, ulnec cgredi, nec
sceculares ingrecli valerenl: feiiestra quoque talis infus, et foris; Obsignabattir, til ipse nec'viriere aliqiiem,
nec.ab aliis videri potuerit. De lalibus sponie incarceralis inonachis scripsit doctum syntagma Mauliseus
Raderus S..J. sacerdos, et in sua Bayaria sancta exhibet quamdam breveni sed niancam Regtilam pro illis
sccctilo duodecimo scriptam, qtiam proin liuic operi inserere haud operse-prelium esse luxinins : nain
bcec prcesens Regula pro Onini genere reciusorum fusissima est, in 69 capitula partita, plerumque ex
Regubi sancti Beriedicti desumpla, qua>sola tempore.auctoris apnd 'coehobilas floruit, ex quibus hi inchisi
desumebaiitur. Quod autem auctorem Regulse .aliincl, vix aliquid "certum determiiiari jiotest; cuni ciuo
Grimlaici hic nomiiientur : unus qni scripsit Regulain, alter cni et hcec dedicata est, ct quidem uierque
sacerdOs. Refert quidem Mahillonius in Annalibus Bettediciinis, ad annum S00, lempore Formosi papre
-floruissc quemdam presbyterum, nomine Grimlaicum, papcc familiarem et cpiscopalu dignissiimim, qtii an
batic Regulain scripserit, an vero, illa eidem nuncupafa fueril, non delerminavit vir doctissimus. Utcunqvm
sit, ancior monachum se, et vitam solitariam egisse, satis indicat; et cum Aquisgranensem Regulam ali-
qiiando adducaf, sic eum longe post annum .816 floruisse cerlum est, et forsan in urbe Metensi vel in
vicina aliqua abbatia solitariam vilam .excoluit; cum sancfum.Arnulphum"episcopummetensem jam duiitim
defunctintt prte reliquis piissimis prselatis sttmmopere latidet. NOlo hic asserere qttod plissimiis auclor eo
consilio hanc Regulain cpndiderit, ut aliquis monacborum ordo secundum illam viveiilium exoriretnr;
nunquani enim aliquain horum inclusorum congregationem alicubi floruisse legimus, cjuamvis reperiiinis
pltires sponte incarceratos, sed in diversis coenobiisviventes. Sic Mariaiius Scotus in suo Chronico refert
duos taies iiiclusos, niniirum S. Antiuncliadum Fuldce inclusum, et admiraiidum iiluni S. Paternum, qui ob
amorem talis vilae solilarite permisit se vivum cpinburi, dum tola civitas Paderburna igne consumpia est.
Et quamvis beatus ille chronographus, tum Fulcicetum Moguntise,hanc spontaneain incarcerationein per
piures annos amplexus sit, atque in plnribus monasleriis antiquis celhe talicmi inclusorum adhuc supersinl;
lamen a pluribus ssectilisnullus hoc vitte genus ainhivit. Yeruiu.de reclusis feminis sarictimoniaiibus plura
ntox dicemus, cum Regulas sacris yivginibus prtescriplas obs.ervcibimus,;
——~^^— : : : •I, „I, . m"
INIMOMINEDEi SUMMI,
INCIPIT PROLOGUS KEGULyE SOLITAMORUM.
"
'{"! .
Dilectissimo Pat» in Christo atque tequivoco meo jA qid a semeiipso loquilur, gloriam propriam -quwrit
Grimlaico venerabili sacerdoti perennem in Salva- (Joan. vii, 18). Mea quoque diela licet sint exigua,
lore salutem. taitten inier sanctorum flores eloquibrum solito no-
Srepenuniero dum m auribus vestris omne quod mjne niefaimprimere curavi. Qua dc causa humili-
mihi de meipso displiceret, exposui, suggessistis mi- ler bbsecro ut si cu.i hcec scribilis videtur, prtefata
hi ut Regulam solitariorum, videlicet ccenobitarum, sanctorum vocabula, sicuti riunc sunt adnolata,
describerem, mihique ipsi jugum servitutis impo- adnotare non, omittat. Nostracismos deniqueet
nerem. Ego autem boc diu mulltimque renistis sum barbarismos, necnon et ipsos prtepositionuni casus
agere, ne forte vires ineas excederem, imo ne ja- , in hoc opusculo servare conteinpsi : quia indi-
cfantise lapsu.iii incurrerem; vereiispariterne ab givumvehemeiiter forecensui, ut verba Chrisli vel
aliquibus quasi nova. condens prsesumptuosus puta- sanctortun Patruin sub regula perstringerem Do-
rer, ac ne niilii illud antiquum objiceretur proyer- .' nati... •
bicim : Quid necesse est in mari niitlere pisces aut Hanc nimirum regulam de sanctorum floribus,
in flumine aquas? Sed cum post multos dies remi- quasi de magis fluminibus pelagique gurgilibus ex-
nisei coeperim cpod nunquani inoris fuerit sanclis cerptam, in modicos rivulos, hoc est, in sexaginta
Pafribus invicem provocare, invicem iuvidere, setl.B novem capitula dividere curavi. Et primo omiiium
tiiiiiinqueinqiie in: ofdinaiida domo Dei pro viribus de abrenunlialione sseculi, et be activa yifa et con-
suis obUilisse, malui imperio jussionis yestrse ,O1H lemplativa pauca collegi capitula. Deinde quoinodo
lempeiare quam voluntatem meain facere. Uride et solilaria conversalio cpnstare debeat, etdevila ac
ego mox injuncli me operis labori supposui, atque moribus solitariorum aliqua adnexui capitula. Tnler
hinc inde orthodoxoruin Patruin senteritias cxein- . hoec quidem de prseCeptisRederiiptoris nostri tria
plaque diversa decerpsi, et ex bis hanc Regulam tantum capitula inserui, quatenus solitarii in.lege
componere sategi. Eorumdem qnippe nosnina, quo- <Domini die ac nocte meditantes, et ipsa Christi
rum senteiilias ad hoc opus assumpsi, ob prolixita- maiidata sedulo ante oculos metiiis s'unulet cor-
tem capitjilorum vilandam, partim intus iri serie, poris revoUentes, semper devoliores atque fervcn-
partim deforis in ipsis marginibus iriipressi. Et ne tiores existant. Postea quoque ad aetivam Vilam
alitjiiis compilatorem vocitarel, hoc potissimum fieri veniens, quid vel quantum de cibis et pciibus, quidve
curavi. Scio riamque, Domino pronunliante, quia de vestimenlis aut lectualibiis habere vel uti de-
S77 CODEX REGULARUM. - PARS II-REGULiE PP. OCCIDENT. ,578
lieant, determinavi. Addidi etiammodum et tempus Aminister in colligend.o exstiti. Ex quarum tamen
salus efficitur tegrotaritium.
jeiuniorum atque abstinentice. Subjunxi quoque locis compositione specierum
sic forsilan mere devotionisiabor vestrce
congruis pauca de virtutibus et vitiis, et ut cautos Sie eliarii,
facerem solitarios, quibus modis miracula operari charitati, Domino opitulante, aliquid proficere va-
solearit intimare curavi. Ad ultimum autem de lebit. Non enim, ut reor, tam sollicite mihi lianc
scribere injurigeretis, nisi eam diligeretis,
perseverantia boni operis unuiri lantum capitulum Regulam
etnisi ad propositum vitte solitarite qtiaridoque ve-
posui.
In bis ergo onmibus ubieunque aliquibus clausulis nire vfaluissetis. Sicut enim me pise devotionis affcctu
enucleandis necessitas exstitit, morem fhiminis imi- exhortati estis ut eam seriberem, ita nunc vos liu-
tari studui. Fluvitis. quippe dum per alveum'.defluit, : militer deposco uteamdem. scepiusdiligenter legefe "
si valles concavas ex latere contingit, in eas pro- studeaiis; quatenus animus vester, quoclammodo
Jinus sui impetus cursum divertil; cumque illas suf- exterioribus nifalesliis fatigatus, ad seipsum redeat,
fjcientef impleverit, repente se in alveum refundit. et quo maxime festinare debeat, intelligat, Quid.
Ita nimirum ubicunque inter sacra sarictofum elo- efgo iri hac vita laboripsius quaitt terfenis desideriis
sestuare? Aut quid• sCCuriusquam de hujus steculi .
quia aliquam bbscvirilat.ein congruse cedificationis
nn- vahiiate nil appetere? Qui enim hunc mundum di-
reperi, quasi ad vicinam vallem explanationis
dam retorsi; et duni ipsam obscuritatis vallem suf- liguiif, turbulentis ejus curis et soTlicitudiiiihuscon-
ficienter expositam. perspexi, rursus ad sermfanis tUrbantur, Qui autem ab eo recedunt, et solita-
liropositi alveum recucurri. Sed non bo.c meo sensu riam yilam expetunt, futurce pacis requiem, quam
vel studio, sed sanctorum Patrum oraculis aniiuen- illic exspeclant, bic jam quodammodo habere in-
tibus peregi. choant.
Hoc sane, Pater venerande, fafii vos qui ad istud Quapropter quxso tam -vos quam omiies Deum
opusculum peragendum me excitaslis, quam omnes diligentes, ut nemo hane Regulam sperttat, neque
qui ha3c forte lecturi sunt, contestor et obsecro, ut ab hac TnstrUctione pavOre perterritus fefugiat, quia
quidquid in rebus istis quse utcunque digestse svmt; via salutis non aliter nisi angusto initio est incn
reprehensionis invenerint, vitio mese rusticitatis as- pienda. Unde liomhms ait,: Contendite inirare per'
cribant mihique dignanter indulgeant : ea avitem angustam portam (Iilatili. vn, 15). Et iterum : Arcta
qure secriridum fidem catholicam dicta probaverint, et angusta via est, qum ducil ad vitam; lata et spa-
Deo depulent, qui dat omnibus aflluenter, et non tiosa; qum ducit ad mortem (Ibid.). Nihilergo in hac
improperat. Ego qriippe dum studui prseceptum ju- conslitulione asperum, vel onerosum, hihil grave
bentis implere, eliam majora viribus meis prte- , spero me scripsisse; sed si quict.paululum. reslri-
sumpsi, suscipere; sed lamen ipsa obedientia valde Q ctius, dictante tcquitatis fatione in ea institui, hoc
mihi erat necessaria? Hac quidem nactus oecasione propter emendalionein vitiorum et conservationem
Regulam, quam non habebam, modo habeo. Csete- yirtufum feci. Qtiisquis igitur hanc Regulani bono
rum de accuratione dictiohis elucubratse nOn satago; animo et plena clevptibne voluerit observare, in
qiiia quod a magistris negligendo iion "didici, Td prxsenti adbuc sseculo posilus, ad virtutum cul-
exliibere loquendo nequivi. iiiina, Deo favente,.poterit scandere; et post hujus
ld ipsum autem quod scripsi, non ingenio mfco vitse terminum, cum sanctis et electis Dei in coelesti
fretus, sed orationibiis veslris auxilianlibus peregi. .- regnp gaudere, et cum ipso Domino et angelis ejus
Soieiit namque inedici ex multorum speciebus pi- in perpetuum feliciter poterit vivere; et non solum
gmeriiorum in salutem poscentis quodclani genus viyere, sed ctiam coiiregtiare. Cunctipotens Deus
medicamehti componere, nec seipsos prsesumunt aniinum vestrum ad hanc institutionis observantiam
. faleri creatores herbarum vel aliarum specierum, festinanter adducat, et per eamdem observantiam ad
sed minislros se esse in colligendo et conficiendo regna coelestia perducat. Amen.
asserunl. Ila et ego, nori auctor hujris operis, sed Explicil prplogus. ,
m€IPIT.' TEXTES; REOULiE/
CAPUT PRIMUM. ; jairi videamus quot sunt gefiera solitariofum. Dub

. . Degeneribus solilariorum. sunt namque genera solilariorum; vinum anachore-
Primum igilur indagare oporlet/cur monachus, tarum, id est, eremitarum; alterum yero coenobita-
vel cur solitarius yocatur, et sic demum, auxiliante rum, hOcest, monasteriale. Hsec autem ambfarum
divina clementia, ad ccetera exponenda rite trans- T genera npn conversionis fervore novitio debent in-
eamus. Monachus enim Grseca etymologia vocatur, stitui, sed diuturna monasterii exercitatione priuis
eoquodsit singularis. Monas enim Grsece, Latine :debent probari, quafenus probali ad perfectioriis
singularita.s dicitur.' Ergo solitarius interpretatur ' culmen, Domino miserante,,conscendere yaleant.
vocabulum monachi. Idcircoenim sive dicatuf riio- Prteterea qubque stripe dubitalum est a multis, ai
feafchussive solitarius, uiium atque idem est. Sed quo potissiinum monachpruin eremus coepla sit ha^
bilarib Quidam enim altius repetentes, a beato Fiia j±iigite iriimicos besirps; behefaciie his tfui Vos ode-
et Joanne sumptum dicunt exordium; alii autem as- rtini, eifc. (Ibid,, &&). Monachis cnini sive soli-
: severant beatum Anlonium hujus ;propositi esse ca- tariis dicituf ui stia omnia derelinquant; stecula-
put. Macarius vero discipulus beati Antonii aifirmat . ribus verb, iit stia; oriiriia befie geraiit. llli prrecepta
Paulum quemdam Tbebseum in Novo Testamento generaiia Iiene vivefido transCfcridunt,Tsti pfseccptiS
rei Tslius fuisse principem; quod el verum est. generaiiBiis.astfirigiiritiif. Ad perfectifariemetiim non
Scieiidum vero quod a tempore beati Antonii ccepe- sufflcit cuiquam sua derelinquere, nisi etiam seriieT-
runt ccenobitarum soiilarii, hoc est, retrusi. Sed ipsum abneget. S"ed qiiitl est semeiipûrilabnegare,
quis prinnis fuisset retrtisus, difTicilereperilur; non nisi vfaluriiatibjisprbpriis feriuntiare? ut qfii super-
enini solummodo in coenpbiis, sed etiam in ipsis bris erat, sit humiliS; rjui iracuridtis, studeat esse
eremis anlea habilabant retrusi. Priscis denique marisiietus; qUi Itixuriosus, sit castus; qui anle
tempbribus hi qui prius in monasteriis erafit re- ebriostis, sit sfaiirius; qtii ihVidus et lfialevfaltiSjsit
trusi. qrii jaitt didicerant per inulta experimenta con- benignus etbetteVolus. Nairi si ilaqUisqiie renuntiat
trtrdiaboltim pugnai-e, ipsi quoque bene instructi, omiiibus qiice pbssidet, rit et sriis iibii feiiuntiet nfo-
atcjue siCiit aurfam in fornace probati, fraterna ex rifaiis, non est pi-faceftfaChristi disfcipullis.QUienim
acie ad singularem pugnam ereini; sectiri jain sine B suis rebiis reiiiiritiat, siia abriegiit; qui Vero pravis
consolatione alterius, sola nianu yel bracbio confra mbribjis reniiiiliat semetipsuui abiiegat. Utide el
vilia carnis yel cogitationiim, Deo auxiliante, dimi- Dpmimis;: Qui ptiil, i.nqiiit; pok ine veniie, abneget
caturi pergebant. Horiim. exemplum bealus Arnui- semeiipsum,et secfuaturme (Luc. ix{ 25).
phus episcopus tenuil, qui secimdum Domiiii prce- CAPUT 111.
ceptum .omiiia quse habuit veiididit pauperibtisque De cjtiatuor ordinibus hominum qui erunt in die
dislribuit. Et non solum teniporalia reiiqciit omiiia, judicii.
sed etiam episcppalum, quem post amissionem bo- Sciendum quoque eSt quia quatufar ordines hoini-
nfaruln temporalium , Domino jargiente, sus.cepit, lium ertint iti die judicii, duo bonorum, et dtib
ipsum dimisit; e,tpostea cellulani relriisionis<expe- nialorum. Priinus. fardo salvabitur et non judica-
tiit; ibique multis diebus sese ad exercitandum in bittir, id esl, qui sua omnia pro Christo dere-
divinis cullibus Domino mancipavit. Deinde. vero liiiqciuiii; ipsi quidem cum Deo judices venturi
post niult.oriim curricula annorum assumpsit. alas sunl, ad judiciUm. Unde est.illud Isaise-. Dominus
sicut columba,"hoc est, virtiites spirifuaies, ei ad adjndicium veniel cutn senibus populi sui (Isa. m ,
ereffluni convolavit; ibique Doniinum.n.ostrum Je- alios jiidicaiiunt, el riori judicabuntur ab
r A&). Jpsi
sum Christum exspectavit, ut illum s';:<tvunifacercl, aliis. Secuiidus ordo judicabitur et saivabitur, id
a pusiilanimitate spirilus et tempestale. Qiii venieiis est, boni Chrisliani, qui res hujiis mundi possident
non sOlum salvavit cum, vsedad setliera transvexit et eas pauperilnis quotidie erogant, cjui nudos ve-
feliciter cbronanduni. Idcirco eniiri exemplumtanti slitml, iiifirmos visitanl, et alia bis sinrilia impleut
yiri hujus hic inserere sludui, ut ab co discaoi soli- qtite Ghr.isiiis faceredpcet. Hi tales judicabuntur et
tarii pmiiia caduca despicere et coelestiaio.tisviribus salvabinitur; quibus diehirus. est in jutlicio Domi-
appetere. . . . r.,. , fivis.Esurivi, et dedistis milii highducare : siiivi; et
/ CAPUT II. ... . dedislis' 'miltibibere (Mctlllt.xxv, 5,5).Etpostpauca:
. De prwceptis altioribus monaclwrum vel sotita- Venile, benedicii Patris inei, percipite regnum, qiiod
riorurii. vobis .paratum esl qb originemundi (Ibid., v. 5l).
, Altioi-a eiiim sunt prtecepta quse dan.tur monafchis Tertius ordo judicabitar simul et condemnabitur,
vef stcculohuic reiiuntiaiitibus, quamilla qute danttir id est, niali Ghrisliani,_qui fidem bab.ere videntur,
fidelibus in sceculocommunem vitam agentibus. Mo- sed operationein non habent. Isli aclsinistram par-
nachis et sfalitariisdicitur: Si vis perfectus esse, vade tein depijtabuntur in judiciq. et istis dicturus est
etvencle omnig qucehabes, et da pauperilnis; el veni, iclem ipse Dominus :: Esurivi, el non. dedislis milti •
Sequere me (Matlh. xix, 21). Et rursum : Omnis qui manducare; sitivi, el non cledistis miliibibere (Ibid.,
reliquerit domum, aut fratresi aut patrem, aut.ma- . v, &). Et postpauca: Ite,mqledicti in ignemmlernum,
trem, aut uxorem, aut filioi; aui agros' prbpter ndwen CJiiiprceparaUis esl diabolo"elAhgeliscjus (Ibid. v.M).
meum, centupium accipiet, el vitani ceternam possi-. Isti enini j.uclicabuniur et non saivabuntitr. Quarlus
Uebit (lliid.j iiers. 21 et 29). Hcecet hcijusmodiprce- vero ordo erit iiffideTiutti.qui lion judicabuntur, sed
Cepta"speciaTiter selis cfangruunt mcnachis sfalita- condemriabuntur";De bis ait Psalmisla : 'Non sur-
riisque: Et qiianto siivgularia, tattto pofiofa et cttii- gentimpii in judicio,. neque peccatores in concilio
nfcttiibfci. Hsec Vero qrice sequunlUr quasi ininora justbrum (Psal. i, 5). Resurgent eriini impii,. rion
iiiinoribiis geiifaralilef difcla"siint omnibus. Qui non ut judieenlur, sed ut condemnentur; soilicet ul qui
gccipii; irfquit Dpfiiiiius; cruccm suam,-ei venil post Sifie lege peccaverunt; sitie lege pereant (Rom.-n,
hie, htiii est me dignus (Matth.iL, 58). Et iterum : 12).Priniiis vero ordo,-quisuadereliquerunt etChri-
Omiiia qum vultis ut facianl vobis ttomines, eadem stum secttti ftiertmt, judicabtint alios duos sequen-
el vos facite illisJMaith. Vii; 12). Dico autem vtibh: tes, id est,- bonos Christianfas, nt recipiant bona; et
Noitie iSsisteremalo(ilaiili.\,$9). Ifem ipse : Di- iiialbs e cfaiitra, ut recipiant mala.
£81' CODEX REGULARUM. — PARSII. REGULJ3 PP. OCCIDENT. , 582
Cum stimma igilur devotione rogemus Deum A tant' aiiimos nostros atque nobilitaiit. Nobiscuitt
ul corda nostra misericorditer tangendo pmnia sint:, i.ntra nos sint, Diyitite nostrse ciedenciai siirit,"
visibilia nos despicere. faciat, qiiatenus atl pri- pjidicitia, cjucenos pudlcps faciat; et justitia, qtite
mum ordineiii; pertinere possimus. YindicemuS justos; pietas, qutc pios; huinilitas, qiice liiiiriiles;
itaque in nobis bene yivendo grati.am. tanti ho- mansuetude, quse niahsuetes; iriiibcentia, quoeiririfa-
noris, si enim vitam hostrain perfecte custodie- centes; puritas, qusb pufos; priideritia, qucc pfci-
rimus, judices cum Deo , et: aposfolis ejus in die dentes; tempcrantia, qciseteriiperarites; et stipra
judicii erimus.~Firmissime enirn hoc credere de-, omnia cliaritas, cpice iios facit. Deo et lifaiiiiiiibriS
bemus , quia fidelissimus est "ille qui hoc nobis ciiaros, vitiorum impoientes, srecuii cbiiteriiptofes ,'
promitlit. Yeritas est ipse, fallere 11011 po.testl Soli- ac boiioriiiii omriiuiii secialofes. Hcec"sUiitnon oin-
tarii, qui sua omnia pro Cbrisii amor.e derelinquunt, . riium, sed saricioriim sfalte:Virfutes; 'ribii diVittiiri
cum Pel.ro apostolo dicere polerUnt : Domine, superborum, sed huriiilitiiri paupefuiri faciiltrites;
ecce nos reliquimus omnia, el secuti sumus te; qiiid patrimonia fcordiurii, diVitiseiricorriiptibiles hifarUtii,
ergo erit iwbis (Maitlt. xix, 27)? Hoc prp certo . quibtts liori abiiridarit, nisi qui iiiis Crirnaiibus ei
scire coiivenit, quod Peiro tunc respondit omnibus corde reniinliant. Qutn quamvis ipsa sirit bfafiti, vit
solitariis in Petro respbndit. Forsitan est aliquis B pote a bonoDeo creatci; tariieii quia siinl bbiiis ma-
qui dicat: Imitari hiijtis mundi.conlemptores velo, Iisqtie communia, studenfc ea spirituaies viri fcbfi-
sed quod relinquam non habeo. Ad boe vero rcspori- lemnere, quo possint ad illa iiifcoiripafabiliter hib-
dendum est : Multum dimitlil ille qui voliintalem liora, quce sunt boiiorum pniniuin propria pefveiiire.
baberidi dimittit. Allendere etiam debemus qupd Quohia.ifirion.esf tale boiiuiri quod habeht et niali',
non dixit: Vosquireliquistis oimiin soluniinodo, sed quaie, iilucl qubd rion liabeiit iiisi bPrii. Cofporale1
addidit, et aecuii eslis tiie (Ibidem,. v. 28), ciuia •bonuiii, qtiando liaberit ihicjui, ipsfaruiri est pfse-
mtilti feliiiquuiit sua, et ChrTstuinnoii sequuniur ; niiuin; quandb liaherit jtisti, nfan est efaruhi pfce-
sicut -Crates pbilosbphus ef alii. niulli :. seqiiitur miiiiii, sed teriipbraTe sblatiurii. liein, bbfii teriipo--
enim Cbristum qui ilkiin iniitaluri ' raiis amissip iiit exeieiiiuiri
jiisli ct iiijiisti suppli-
"Pcnsemus igifur quid Petrus diriiisit, qui sic con- cium, quia et jii.stus desideiip cbeiestiiimcapttis farii-
fidenter loquitur. Retia tantum dirnisil cf navim ^ nia. temporalia sive habeat, sive amittai., oiriiiihfa
lamen loquilui confidenter. Reliquimus omnia. Ac sic non seniit; et iniquiis, qui cUm deiectatiofie liabuit;
diceret; Fecimus, Dominc, quod jussisti; scire vo- sine dolbre non perdit..Propier iifac igitiir eis qiii
lumus quale pro hoc prtemium daturus es nobis.;. militant Deo fugiendce siint fextolo corde divitise,
Jesus auteni non solurn illis, sed et fcteteris respon- C quas qui habefe vfaluht, sitte IabfaieTiOn quterunti
dit, dicens : Amen dico vobis, q.uod vos qui secuti sine difliciiltate noii inveriiunt, sine ctira nfaii ser-
eslis me, in regeneratione , cum.sederit "filius liomi- vantj sine anxia deleclatiotte non possiderit, sin.e
nis in sede mctjesiatissucc, sedebilis el.VDS super sedes gravi dolore non perdunt. Apostolus auteni Ciiristi
duodCcim,judicantes duodecim iribus Israel (Ibid.). militibus dicit : Volo vos sine soltmiudine esse
Magna lsetitia et inenarrabilis gloria nobis' est pro^ (ICor. xxxn). Et idein : Radix ohinium ihaloruhi esi
missa. Hcecsententia ad omnes pertinet qui sua avarilia, qunm quidam appetenles a fide erraveruni;
omnia pro Dei amore dereliriquunl. et inseruerunt se doloribus multis (1.Tini. Vi, 10). A-c
Transcendamus atitero visibilia omnia, despicia- sic census.isfe terrenus eis, a quibus"vitiose diiigi-
mus transitoiTa cuncta, ut mereamur perfrui ctim . tur noii esl vol.uptafunimateria, sed tloloriim. Hccc
neatis SBPStoiisceterncebeaiitudinis gforia; et.uthoc de veris et fallcicibiis diviliis dicta sufficiarit. Qub-
cilius liat, Domini Clementiam quotidie bumiliter mocloaulem qui.s ad perfectionis cuimeri, coriscen-
exoremus, dicentes : CuiicJipotens Deus, qui nos dere possit, audiamtis.. .
per sanguinem Filii tui redemisli, et ex. aqua et . , . CAPUTY.:.,,.' ;...- .
Spiritu sancto voluntarie regenerasti, fac nos de._. '
.. De perfectione justiliw,
hac miserfima peregrinatione ad diu desideraiam Siquis ergo vult esse perfectus, et toliere criiCem
citius patriam transire, in qua cum beatissimis, an- suam, et sequiDominum Salvaloreifi, ei imitari Pc-
gelis et felicissimis hominibus sceculo retiuntianti- trum dicentem: Domine, ecce nos reliquimus omnici:,
bus, per infinita srecula regnemus. et secuti sumits te (Maitlt.. xix, 27), faciat liofc qiiod
•':
CAPUTTV,.^ /prtece])itDominu.sadolescenti, et suflicere ei pfafest
Quw sint vercedivilice. , ad perfectionern; id est: Vade el verideomnid qum
Qure sint verce diviticebeatus- Grcgorius patenter habes, el cla pauperibus; et veni, scquere nie (Mdtlh.
insinuat; dieeiis: -Splse;iticpjit,divitiseyerse sunt, quse xix, 21). In poteslate"nostra est jilrciinveliirius esse
ttos viftutibtis divites faciunt. QtigeverOnobis appe- perfecli annon. Nori nobis jug.uriTriefcessitatis itii-
tendcesunt divifise,velquccfugieiidce,beatus Prosper ponit, sed potestati nostrce Tiberuni arbilriiiiii fcoii-
satis evidenter ostendit, dicens : Illcenobis ambiendce cedit, dicens : Vis esse perfectus, et ift pririib sta're-
sunt diviliae, quse nos oraare possinl pariteret mu- vestigio dignitatis? Veude omnia qucehdbes, ei Ua
liire; qute nos etiarii conlra impetus hpstiles ar- pauperibus; et neni, sequei-enie. Qiiicuiicjiie efgo
mant, a mundp disterminant, Dee coiumendant, di- perfeClus esse voluerii, debet veridefe birinia qvice
583 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 5S4
liabet, et non ex parte, sicut Ananias fecit et Sa- A . chielem quoque dicitur iSacerdotes mei, qui miin in
phira, sed totum vendere; et cum vendiderit, ni- templomeoministrant, nonhabeant possessiones:ergo
bil fraudare, sed dare orone illud pretium pauperi- Dominus possessioeorum ; nec hwreditatem, cgo Do-
bus; el sic sibi thesaurum in regnum ccelorumpra- minns Itceredilqseorum (Ezeclt.XLIV,2S).Et ipseDo-
parare. Neque cttim TiOcad perfectionem solum- minus alibi dicit filiis Levi: Non dabilis partem in-
modo sufficit, nisi post conlemptas divitias sequa- ter fratres suos, ego Dominus porlio eorum (Num.
tur Salvalorem, id est, relictis malis, faciat bona. XVIH,20). Hic satis evidenter ostendii quod lii qui
Facilius, ihquit beatus Hieronymus, saccuius con- terrense hcercditatisportionem contempserinl, tales
terimitur quam vohmtas et voluplas. Multi divitias se exhibere debent ut possideant Domiiium, et ipsi
relinqiiehtes, Dominum non sequuntim Sequitur poSsideantur a Domino. Qua de re etiani in Colla-
eiiim Dominum, qui imitator ejus est, et per vesti- tionibus Palrum tale dalur exemplum. Quidam fra-
gia illius gradilur. Qui enim dicit se in Cltristo mater renuntians sceculo, et dans qute habebat paupe-
nere, debel .quomodn ilie ambulavit, et ipse ambu- ribus, retinens auteni paucaad opussuum, venitad
tare (I Tim. n, 6). Bonum est ergb Dei servo cor- abbatem Anlonium. Queni cvim,agnovissct senex,
poraliier remottini esse a mundo; sed multo riielius, dixit ei: Si vis nionachus fieri, vade in illum vi-
voltinfale. Utrumque vero optjmum et pcrfectum. B • cttm, et eme carncs, et impone corpori tuo iiudo et
Ille ergo perfcctus est, qtii huic sceculb et corpore sic veni htic. Et cuiri ille sic fecisset, aves lacera-
et corde discretus est. Magnaapud Deum refulget bant carnes et corpus ejus. Cum autem perveriisset.
gratia, qui huic saeculocontemptibilis fuerit. Servis ad senem, inlerrogavit si fecisset quce dixerat ei.
autem Dei cuncla hujus mtindi cfantrariaesse de- llle autem ostendit corpus suum lacei-atum. Tunc
bent, ut dum isla adversa sentiunt, ad coelesle de- dixit sanctus Antonius ; Qui renuntiant steculo el
siderium ardentius excitentur. Quid enim in hac volunt habei-e divitias, ecce ita impugnantur et a
yita laboriosius qtiam te.rrenis desideriis sestuare? dcempnibusdiscerpuntur. Hoc igitur de non habenda
Aut qtiid securius quain de htijus sxculi vanilate possessione dictum sufliciat., Aliud autem dcnon
niliil appetere? Qui enim hiinc muridum diligunt', liabenda htereditate dicamus. Yenit quidani horiio,
turbulentis ejus ciiris et sollicitudinibus conturban- nomine Magistratus, ad beatum Arsenium, deferens
tur. Qui autem ab eo rccedunt, propter internse ei teslamentum cujusdam parenlis ejus, qui relique-
quietis tranquillitatem, futurse pacis requiem quam rat ei hceredilaiem magnam valde. Et accipiens se-
illuc exspectant.Tiic quodammodo habere inchoant. nior testamentuni voluit scindere illud.: Magi-
CAPUT VI. slratus autem cecidit ad pedes ejus, dicens :. De-
( precor te propter Deura, ne scindas illtid. Et dixit
C
Quodqui smculo renuntiant ,'non dehent habcre hw-
recitatcs nec possessiones. ; ei abbas Arsenius : Ego piTus mortuus sum quain
Hi crgo qui sseculumperfecte derelinquunt, ttihii ille. Ipse aiilem modo roortuus est, quomodo nunc
debent possidere prteler Dominvun. Undeinlibro, , me fecit hceredem? et reniisit testamentum, nihil
Prosperi ita legitur: Quemcunqueergo possidendi exinde accipieiis. Unde batttr inlelligi quod hi qui
delectat ambitio, Deum, quem colit, quia omnia sceculuttirelinquunt nihil debent liabere prseter.vi-
possidet, cxpedita meiite possideat'; et in eo habe- ctum, vel possidere extra vestimeiilum. Prsecipue
bit qiicecunquesancte desiderat. Sed quoniam nemo vero Solitarius, qui imitator apostolorum esse cu-
possidet Dcuni, nisi qui possidetur a Deo, fit ipse pit, his tantum debet esse contentus. Et quia non
primitiis.Dei possessio, et eificitur ei Deus posses- pbtest quis servire Deo simul ct mundo, propterea
sor et portio. Deinde quid rillra quserit, cui omnia voluit Deus cultores suos omnibus renuntiare , ut
siius conditor sit? Aut quid ei sufficit, cui ipsenon exclusa mundi cupiditate, divina in eis cbaritaspos-
suificit? Huric possidebat et ab illo possidebatur set augeri vel perfici. - ,
' '
ille qui dicebat:.in spiritu : Porlio inea, Domine,. ', CAPUTYII." -
dixi custodire legemluam (Psal. cxvin, 57). El ile- Quod jwst abrenuntiationemswculi non debel
j. .. que divilias colligere. 'quis-
rum : Dominus pars hwreditatis mew et calicis mei
(Pstit. xv, 5). Qui enim possidet Domiiium, et ctiin Solitarii ergo funditus sseculorenuntiantes, ita
propheta dicit: Parsmea Dominus (llireiu ni, 2T), huic mundo mori debent, ut soli Deo vivere dele-
riihil extra Dominum habere polest. Quod si quid- ctentur. Quantoque ab hujus saeeuli cupiditate se
piarii aliud habuerit prseter Dominum,pars ejusDo- subtrahunl, tanto interna mentis acie prsesentiam
minus non erit: verbi gratia, si atirtim, si argen- Dei et sanctorum ejus perspicacius contemplantur.
tum, si possessiones, si variam snpellectilem, ciim Sed sunt multi qui cupiunt convolare ad gratiam
istis partibtis Dominus pars ejus fieri non dignatur. Dei, Sed timent carere oblectamentis mundi. Pro-
Si ergo, inquit Hieronymus, pars Domini sum, et vOcateos qciiclemamor Christi, sed revocat cupi-
furiiculushcereditalis ejus, non''accipiopartem inter ditas sceculj,sicut lcgitur in CfalialionibusPatrum
cseteras tribus, sed quasi Levifa et sacerdos vivode fecisse quemdam sblitarium, qui in horlo suo.se-
decimis, etaltari deserviens altaris oblationesusten- dule laboral, et omnem laborem suum in eleemosy
tor : unde habens victum et vesliinentum, his con- nam expendebatj et tantum sibi retinebat quantum
tentus ero, et liudain fcrucemnudus sequar. Ad Eze- ad victuhi ipsius sufficeret. Postea vero Satanas,
585 CODEX REGULARUM.— PARS II. REGULÊPP. ORIENT. 586
iuimisit ei in corde dicens ;": Collige tibi aliquam A £ CAPUT YIU
pecuniam , ne cum senueris aut tegrotare eosperis, Quid sit-proprie activa, quidve contemplalivavita.
aliquid indigeas. Et collegit, et implevit lageriam Quia igitur per activam vilam ad coiitemplativam
uttam nummis. Contigit autemeuin infirmari, etpu- venitur, idcircoprius dicendumreor qiiid sitproprie
trefieri pedem ejus. Et expendit hfac, quod coTIe- activa vita; et sic demum ad contemplativam trans-
cturo habueral ii medicos , et nihil ei prodesse po- eundum est. Activa scilicel yita est conversatio reli-
tuit. Poslea vero Venit quidam de expcriis medicis, giosa, qua3 docet quomodfaPrcepositisub se regaiit
et dixit ei : Nisi incideris pedem tuum, totum cor- viyentes ac diligant; et tton mimis de coruin quam
pus luum putrefiet. Et constiiuercmt ut incastri- de sua salule solliciti, quod eis expedire sciunt pa-
num inciderent ei pedem. Illa autem nocte rediens lerna cura prfavideant: et qualiter subjecti prceposito
in semetipsum, el poonitentiam agens de his quse suo, tanquam capili membra deservianl, ac prsece-
gessit, ingenluit et flevit dicens : Memor esto, Do- pta ejtis yelut imperium Dei summo amore custb-
mirie, operuni meorum priorurii, qtise faciebam cum diant. Ipsa namque actualis sita-pahem esurienti
laborarem in liprto nieo, ex quo pauperibus mini- tribuit, verbp sapientise nescieiitem docef, errantem
strabam. Et cum fleret, astitit ei angelus Domini, corrigit, superbientcm ad humilitatis Viam revfacat,
et dixil ci: Ubi simt hummixquos: collegislj , et B infirmantis curam gerit; qticc singulis quibusque
ubi est spes de qua tractasti? At ille respondens expediunt dispensat, ,et commissis sibi qualiter sub-
ait': Peccavi, Domine, et ignosce niihi, ulteriushoc sistere valeant, sollicite providet. Qusc et cum cor-
non faciam. Tunc angelus teligit pedeni ejis, et; pore el in prsesenti fiunt, et cum corpore deficiunt,
statim sanatus est, et surgeus mane abiit operari et tamen nierces hujus vitse permahet itt selermini.
in~agro. Yenit ergo medicus cum ferranieritis ut,'" Coiitemplatjva quoque vita est dileclionem Dei et
secaret pedem/ejus, et ait: Ubine est ille segrotus? proximi tota mente retinere, fransitoria cuncta de-
Et dixerunt ei :"'Exiit mane Opernri in agro; tunc; spicere, visibilia postponere, tantummodo qtise coe-
admiratus medicus, perrexit, et' vidit eum terram i lestia sunt dcsiderare. Nam contemplativa vita a
fedientem, et glerificavit Deiim, qui ei reddiderat; coiitem-jdando, boc esi videndo, nomen acccpit; in
sanitatem. His salis evidenter oslenditur quantuini qua creatorem suum creatura intellectuaiis ab omni
malum sit post abreiiunlialionem sseculi pecunias; peccato purgala yisura csl. Sed et si cam diligen-
colligere et avare retinere, Unde seripium est : ter considerare velimus, ct jam in hoc fragili tatier-
Nemomitlensmanum suain in aralrum, el respiciens; naculo , ubi cmolidie ingemiscimus, coiilernplativre
retro, aptus est regno Dei (Luc. ix, 62). Novi autem viicequodamniodoparticipes fieri posslimus. Quia,
ego ipse quemdam fratrem, quem vitlnam nonnos- 'u secundum quorumdam opinionem, nihil aliud est
sem! cujus etiani nomen,.si aliquid prodesset, dicere! contemplativa vita quam rerum latentium fulura-
possem : qui sub obtentu religionis relinquere ses rtimque notitia, sive vacatio ab omnibus occupatio-
sceculumfinxit, et ad solitariam vitam, non corde,, riibus niundi, siye divinarum studium Titlerarum,
sed corpore tantum pervenit. Quia aulem non so- Quando autem infirmum visitamus, moftuum se-
lum ante habitas possessiones et divilias fuiiililus; pelimus, errantem eorrigimus, tunc in activa'sumUs.
non distribuit, sed etiam si qua forle ei a fidelibus; Quando vero in conspectu Deilacrymas fiindimus,
fuerant oblata, avare fetinebat. Postea vCroimmisitt etqualisbeatilupo, qualis Itix, cpvalisgloria sit san-
ei diabolus in cor, ut ad perferendas divilias, quas; ctisinccBlo, cogitare voliunus, tunc in contempla-
male servaverat, foras de cella retriisipnisbxiret. liva sumus. Sed activa vila euin corpore incipit, et
Quod ita et fecit; qui quandiu in prsesenti sseculo , hjc cum ipso finiiur; coiilemplativa vero viia hic
vixit, non solum sibimetipsi, sed etiam tiobis omni-. iiichoalus", et in futuro SSBCUIO perficitur. Ex his
bus in opprobrium fuit; et non solum tunc ejuss enim signatur una, id est activa per Mariiiam; et
exemplum nocuit, sed adhuc his qui eum novfcrunt t altera, id est contemplativa, per Jlariam : sed ne-
obest, et futuris scieiilibus nocebit. Quia sunt nen- . cessaria
•
est onriiino Marlha
" Marise.
.
nulli, qui, despectis carnis desidefiis, cuncta relin- B CAPUT IX.
quere pertraclant. sed cum cecidisse illum post Qualis debet esse in aciivavila, quiad coritemplati-
operis inilium conspiciunt, hoc ipsum facere quod[ vam conscendereconatur0
deliberaverant perlimescunt. Nam et isti in hoe;' Ad fastigium ergo vitaa conteroplalivse quisquis'"
etiam arguendi sunt, ut si malos pertimescunt imi- conalur conscendere, semelipsum debet priiis per
tari in inalum , cur pigri sunl bonos imitari inl isiulta experimenta în activa vita probare : si iriju-
boiiuni? Uncte scriplum est : De bonis sumamus3 rins poterit lerie, si opprobiia, si derisioijes, si
exempla. Ob lianc ergo causam alioruiii scribunturr contumelias, si dclracliones, si flagella poterit sus-
ruince et perditiories, ut nos de nostia yita sinitis3 tinere. Si brec et alia hujusmodi, sive a diabolo,
sfallicitiores.Hacleuus avilem de sceculiabrenuntia- sive ab aliquo illata patienter poterit sustinere/ hic
tioue, et de non colligendis divitiis satis abunde- merito ad contemplatiyain quandoque poterit cfan-
que, ut opinor, dictuni est. Modo enim de conteni-- volare. In is.ta enini prius per exefcitiuin.boiii ope-
platiVa vita, Deo auxiiiaule,- et beato Prosperoi ris cuncta exhaurienda sunt vitia, ut in illa jam
suffrapnte, aliqua difcendasunt capitula. prira mentis acie ad contemplandum Deum quisque
PATftOl. Clll, 19
SR7 S, BENEDICTIABBATISANIANENSIS §88
pertranseat. Et licet convcrstis siatim ad contem- A s pulsatur, nec rapitur; quatitur diabolica impulsioiie,
plationem conscendere cupiat, iamen ratione cogi- Tiec yinfcitur, et Deo suo devqt.a mente subjecttis,
tur ut prius in activas vilce operaliotte versetur; noii atteritur diversis tentatipnibus, .sed.prohatuv.
qufa qvii prius, in actiya vjta proficit, postea ad Ille vfcfbonines" affefctifanes,quibus vita inorlaiium
contempTationeriibene eonscendit. Merito eiiim,in variattir, sariclis virfutibus viiicif, cupiditatum ac
ista sjistoilitiir, quiTn iila uliiis iiiyenitur. Qtiictiii- peiturbafionum omniuiri liber b.ea'ta quiete per-
quc ergo temporalem adhuc gloriam aiif carnalem frtiilur; et illecebris ac voluptatibus factus expedita
concupiscentiam aifectani, a contenipiatione quietis . nieiite supefiof, ineifabili gauclio divinte contempla-
proliibeanfur, uf jiotius in operalione actualis vitse lionis afficitur. Tste susfcipiendo peregrinum, Ve- '
ptirgeniur. Sciendum vero esi qiria viri sancti a se- stiende nudum, gubernarido' subjectum, redi'mendo
crefo fapritempTationis egrecljuntur adpublicum actio- captivum, tuendo violenter fappressuni, jugifer se ab
nis, et fursus ab actionis riianifesto ad. secretum famtiibiisiniquitafibus suis emacujat, et yilam suam
conlempiationis intiroce revertuntiif. In activa vita boriortini operUni fruciibiis diicit. Ille faculfatibjis"
intentiq perseyeranter jncedii.; in coiitemplativa au- suis inusus pauperum distribuiis simulse cxspoliavif
tem sese per intervalla quisque rcsiimit, quia ditt- muiido, et aclmovit folis Vir.ibus ccelo: res inirndi
ttirniiale contenipiandi lassatur. Sicut eriim aquilceB ] .muhdo.projecit, et seipsum Ciiristo cleyota meiife
inoris est sempef ocuiimi in ratlimii solis irifigere , restituit, a quo sibi donari inimortales diyitias orat; '
nec deiiectere, nisi escse soiius olkentu; ita et san- ut pauper protegi se quotidie postulat; ut liifirmus
cli a eonteinpiatioiie ad.actualem vitam interdum iinmortaiitalis indumentd yestiri''cupit; vit njidus .
reliectuntur, cfaiisideranlesilla summa sic esse uti- defeiidi se ab-impugnaiione invisihiliuin iipstium
lia, jit tainen humilia sirit pauluitim nostrce indigen- supplicat, ut fragilitate carnis pppressus ; el cosle-
lire necessaria. Nain el visio aniifiaiifimin Ezechie-' stem sibi patriam donari desidefal, ut peregririus.
lis prfapbetia (Cap. i), fjuceibant nec revertebantur, Activa eriim vifa babet sollicitum cursum ; coniem-
pertinet ad yilce activce perseyeranliam. Ef iterjiin, , plaliya.yefo gaudiumsenipiternum. In hacacqvtirilur
ea animaiia. quse ibanl et revertebantur, pertjiient regnum, in illa percipjtur. llsec igitur facit pulsare
ad coiiteiiiplatiyse vitte mensuram; in qua dum bonoium operum veltit quibusdam maiiibus-jahuam,
quisque intenderit, sua reverberalus infirmitate re- illa vocat cpiisummatos in patriam.- In bac contem-
flectitur, afque 'iterum renovata inteiilione, ad ea nitur muridus, in illa videbitur Deus.- Et ut mulia
unde de.scenderat rursus crigllur. IdCircbenim hsec prccteream qucecoinmeinorare non valepj in acliva
prsemisimus, uf lii qui in, cpritempiativa"vita vpiunt qui iimttvindisspiritibtis exstiteri.nt fortiores, in illa,
perfecte vivere, pei intervaila teriipprum unde vi- H conteroplatiya, quse sumine beata est, remuneraiite
vant propriis manibus nori.negligajit laborare. Ca- Domino, fiunt sanclis angelis sequales, atque in
veant tamen ut non, de ullo inhonesto negetio vi- teteniuni cum illb regnabunt in supcrna illa civitale
cttim qucerant, 'propler bec scriptum est.: Nemo feiices. '"-..'.'•.
miiitans Deq implical se swcularibus negqliis , ut ei . CAPUTXl.
placcat,ciiiseprobavil(lITim..n,i). Quod prwsentium coniemploresetiatn hic conlem-
. ':CAPUT'.X. plativa viig deieci&t.
. Quantum iqter conlemplativam et' aciivam vitam . Igifur vitce"cqnlemplalrvsc felicitati promerendse
iniersit, , -.-... ille suspirat qui prceseiitibus pmnihus pro futurqrum
Jarii nunc.quid inter cbnteinplativain et actiyam coiitfciiiplatioiie. renutitiat, alque dqmeslicis eccupa-
vifairi iliiersit breyiter disseremus : quod ut evi- tipnibus, qucenpjmunqtiam.perfecte vivere cupieiir
denter eluceat; ipsas sibi inyicem yitas, contempla-, tium processus iinpediunt. Ipsps etiam sure carnis
tivam scilicetet.actiyam, piolatis earaa virtutibus affecfusin illam subliiiiitatein clivinteconiemplationis
eonferamus, Ad activam riamqucvitam pertinet eVectus exsuperaf, et infra se universa despiciens,-
infer humana proficere,- etrebeilis corporisinptus - qute plerumque animas de prceterita sanctitate
ralionis imperio teinperare, Ad contemplativamvero' securas dejiciunt in terrena, ipsis -jam ccelestikis
pertinet supra humaria clesidefioperfectionis ascen- apprepinquat, taiitp vicinior factus divinis, quanltiin
defe",bt TndCsineiiier iri aujgericlisviftufibus iricii- sjiprii iiuinana omnia studio. perfectionis aseendil.
bare. Habet enim activa vita-proffccium;cpnlempla- Certus namque qriod si contempiativamvitam hic
tiya fastigiiiin. Hcec facit Ihomiiiem sancfum, illa incertis honpribus, divitiis anxiis, el caducis dele-.
peffectum, Hiijus vitse est nfilli prorsus injurias, ctalionibus plena voluntate prsetulerii, verps hono-
irrogare, -iliiu.sifrogatas jaequanimiler sustinere. res, secjirasque diyitias ei delectaliories ccternas
Imo, ut.proprius dicam, exsecutor aetivce sludet in inyeniet, cuni ad pei-fecfioiieniconteinplatiysevirlutis.
se peccanti dimittere; coiitemplativcesectator offen- in illa beata vila, ubi futura est, Dep remunerante
sas, quibus pulsatur, iie OmninocoiicutiatJir, igno- pervenerit. -.:'..
rare niagis paratus est quam .donare. Iste iram El revera qui.d erit hpnoralius eo quem divina
patieriticevirtvile compescit, immoderatis cupidita-,' clementia .gloria angeliesedignitatis beaverit? Quici
tibus parcimonise frenum imponit; tangilur desi- . ditius epquem regni cceleslis ineliabiliteraflluens"
dcriis carnalibus, nec consenfit; miindi curiositate bealittido tiitaverit ? Auf quid efiam hic.delectabilius
§89 CODEX REGULARUM; — PARS II. REGULJS PP. ORIENT. 590
coiilemplatione divina, quse ,sibi veraeiter iniiianti A gaudeat omnino de temporalibus nec lugeat. Inter
'
incorruptibileni Siiavitaicm 'fufurtB feifiufieratioiiis Tsfctaac tristia' unaitt faciem afiimi-CbriSiaritisfabti-
. infuiidii?' Quoniam qtijdeiri cofiteiriplativa Vila iiic fieat. Nec pefclofiS stabilem firifiiialefir quidquid
quoque' amalores stios futuffarum bfaiifafunifcorisi-' proittitlif TfitiiiduS,atit riiiiiatrif, exfctiiiat•;sed iderii
deratione delectat, afc, sibi tota irieiiiis"ifitefitibne seifipfcr,ac siiii sifiiilis perseverans, fiiuridi liujiis
vacarites, qiiaiitum iri bac yita Tifcri ptest, dfaiifa danma , Sifiiul et ltifcra tifan seriticit.
sapientice spiiTTiialisiimmiiiat, et ad iilam divificri Et Cum hteb atqiie liis sitiiilia cbhiemfilativsevitse
vlsionis pienituciinem, ciijus spetti' .giudiis"interiti affectus implevefit, iifaiisfc liic jaiii ex ofiifiipaife
coelesiibus.geiutif, iricefifivb qiibdairi Tpsius cbiise- perfectiirii, sed pefiifcieiidiiifiiri iila vita beata",qcisfc
queridce peffecilfariis ififiairifiiat, uf qtiod ritiriC iri fulufci esf, imtiiobilitef credat, atque aci eajri se,
renigitiaie •ceiiiiint tiec pfcffecte disfcefritirif,tiiiic in iibi Dei substaiiiiafii feVelata fafcie Videie pofesit,
itla ievelatifatte 'efarispicisitil. extefldat. Ncifiisictit iiic c"6mpciialioi»e juste ViVefi-
' litiin dicitur'qiiisque perfefctus : jiistiis ttanitjtte
.,'. .',,' CAPUT XII. ;../'.":
Qum el qucinla sit.in.hgc came conlemplqtivw prcecepta facit, perfefctus autem prcecepta transcen-
' dif; ifa idefii fcbilatusillis abSOlute perfectis qui in
viice perfeciio. '"..
Denique fcoriiemplafivceyitce sectaifar ad"Coftdi- B" illa vita ifeafa' fuitiri, surit, riori est, rit ita ciicam,
torenf suum eorde illuminandiis accedat; ipsi coii- perfecte pefffcfctus; cui fctsiciiriiisSaest oiiiiiisr"ini-
templaiidp ac insatlabiiiter '. peifruendo vigilariief qiiitas, rion fcStadhuc Sanafa, sfcd sanatuf ejus
inserviai; ipsum jugitcf iccmcuplscat, prse anifafe iiifiiifiitas. Et idce si nfanpeccat,- uf sif vefe pef-
ejus omriia quilfiis iiide.potest .aVeili reTugiat. fectus,peccare tanien potfcst,qiiia fioii est cbiistiifipta
•Oniiies cfagitaiiories"stiasafc speiri tpfain iri iliius ofiiui infiftiiitatb Sanafus. Ac p'er lifafctibi ab bitiiii
siisperidai. Liiferarum diviiiaium sacris peefcatbjfiuiidaljis pefccare fiori pbtefit, ibi perfecte
ctelfcctcitiprie
meditaiionibus Vacei, in eis se" divifiifiis fabiecfet. saiiiis etsiinifiifc/perfecltisefit. ilic auteifi quaiitaTibet
Ibi se totuiii veljit iii spefculfaqiifadaifi.fefulgeiite faxceliefiiia; Ssinciitatis eiriitteaf, quaniaiibet eifii-
fconsidereT,et iii se qufad piavtim depreiieiidefit, fieniia perfectibfiis exceliat, potest qUidfcrripro ifio-
corrigai; quod . reefuiii, ferieat;" qctorl defbrifie, dtilo iiujus Vilceiieri peffectiis, sed noii esi sic de
componat; qviodpulcliruni, excolcif; quott sancjni, siia peifectibiie sfccufus, ut riofi,dfcij'fcat c^Sc,de casu
serVei; quociinfirmiiiti, assidua leclione fcorroboret; sfaliiciiiis.Etiitiqiifc:ubi e'st soilicitucifa,ribri absbliita
Dbfiiiiii sui prcecepta.infatigabilitef iegat, iiiexpli- beafituclfa, qtise fiecpjaipirifiipeifecia fcfedenda est,
cabiliier diligat, efficaciter impleat; et quid sihi si Secrira lifaiifrieiit;' ttfccseciffa efit, nisi faftiiierii
caVeiidiini qtiidve seciaiidum sif, ex eis sumcienter C sfaTliciitiditte.m secufitas cef.ernafcoiisimittsefit. Qua-
inslructus agnoscat. Mysieriis. earumdem divinarum pfbpleribi briiiiiuirt saiicfofuiii beatitudo pfcifecia
•
Scripturaruni perscrtitandis msisiat. Cliristum sibi fcfit, ubi iiafjifa liuhiaiici stii gloiTaiii cottditfaiis
prbmissum legat, reprsesentatuin videaf ; prppiie- visufa est, afqfie" "
fci' sine
' ' vtiTfadfcfeciu bfccititudiiiis
""" '"••'<.;•'"., ': - "
tatam perdTiionem populi .contumacis, mtefiigat, adlisefebit.'
• :
im/pieriiugeat; de.salcite genliuni gaudeat; et;pra3- CAPUT'XllL':;. •';'
teritis, qure prredicta et impleta ienet, ef futriris Quod Deum perfecte sancti viderc non possiht, ntsi
ciiin aiibcdiiiuiliitein fuiiirw ~biUk~pbrvehenni."
proinissibnibus credat. Asirepitu riegoiifarumssecu-
larium remolissimus, ea ferventer excogitet qtiibus Quocirca sic hbrtandi sunt acl cpriieiriplaliyam
aiiimum suum in desidefium futurse rcmunerationis yitafn, quicunque plene yoiuerintêtDep arixiiiiirite
iiiflammel. SiiidilS"spirifjialibus,, quibus' in d'ies poiuerint, ut fiieinineriiii ipsius sibi coriifcmpiatifanis
singulos melior .ac eruditior fiat, invigilel. Amet diVinsepeffectioiiem iri ilia vita: lieata, qcisefuivifa
oiiiim sanctum, in quo exerceat animce suce nego- est, reservafi : ut iiii Detifii siculi est peiifecte vi-
tiiiiii. Morluum sibi deputet miiiiduni, ac se mundi deant, ubi et ipsi yltae tefernse ac regifi coelestis
blaiiciimentis.etiliecebiTsexhibeal cineiftxum. Dele- eoiisecutione .sint perfeclL' Cseteriiin si iiic-perfecfe
clationi spectaculorum prsesentiuni incompafabiliter :Jpotuisset Dei substantiam humaria-fragilifas,",con-
anleponal sui creaforis inluitum ; semper proficiente tempiari, nufiquain sanctus evangelisia dixissei :
successuiii fastigiuin diyincecoiitemplatibiiisa.ttqiiat. Deum ncmo vidii unquum (Joan, 1, 18')'.ison "dixit,
Nunquam, ne ad nioinenlum quideni, a promis- nejno videbit. Denique ut evidenter ostcnderet vislo-
sioriihus "fiituris consicieraiidis aversus ad terrena nem Dei non negatam sanctis iipminibus, sed diia-
respiciaf. Eo aciem .ifientis indesinenfer aiiendet tain, quodi in prcesenti tempore negayit, iii fpturo
quo pefvenire dcsidfcrai,Beaiitudineiii yilse iiiturce promisit, dicens :-Beati- mundo cprde',quaniam ipsi
ciiite ociilos animi sui proponai ac ciiiigat. Nec Dcum videbunt(Matth. v, 8). Nec hic.dixit,
quoniam
iiietuat aliquid tempofale, nec cupiijt: ne avitnifcius ipsi Deum vident. jgitur ,si Deus, qui in ha.c vita
amittendse rei temporaiis, aut ciipiditas acquirendse , sine alicujus eieisienli
assumptione neepotuit yideri
inteiitioiein mentis empiliat. Non eum bianda"cor- nec potest, in futijra vita videndus est,; ibi prpiecto
riniipafit, nec adversa concuiiant; non inflet opihio cfantemplatioiiis divinas est speranda .perfeclio.,. ubi
sectiiicla,iionsinistra dejiciat; rion falsa vitupertitip, erit boiiorum omnium. plenitudo. Quapropter noa
SiVelaiidalifa, augeat ejus gaudia vel iinniinuat. Non sic contemplalivsevitse sublimitatem in
futuro, ubi
m.. S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 5951
perfectio perficienda est, mmliavi, ut Tn prcesenti A J ptuiri est: Reali pacifici, etc. (Matth. v, 9). Secun.-
eam negarem posse ab Tiominibusmundi conteni- dus vero visilare infirmos, secundum illud : Infif-
ptoribus apprehendi, si modo se ad eam lota devo- mus fui, etc. (Matllr. xxv; 36). Tertius autem abiit
lione convertant; si clesiderioejus accensi prsesenlia quiescere in soliludine. Primus ergo laborans pro-
biandimenla fastidiant, el Ipnge fortiores effecti, pterliles hominum, non poluit in pacificando profi-
quani ut eos terrense occupationesiHaqueant, divi- cere ; et ideo victus venit ad eum qui serviebat in-
nis rebus ac futtiris promissionibus inhsereant. Tsti firmis, et invenit etiam ipsum animo dcficientem,
taleseliam in hac vita contemplativse vilse possunt et non prcevalentem mandatum perficere. Et con-
fieri participes. Itaque quoniam de conlemplativa cordantes hi duo abifcruntvidere illimi qui in eremo
vita in siiperioribus capitibus multa jam dicta sunt, discesserat, ef narraverunt ei tribulatioiies suas, et
suflicitinlista qu« diximus, ul et reliqua considere- fogavcrunt ut diccret eis quid ipsc proficeret. Et re-
mus qusede vita solitariorum dicenda sunt. ticens paulultim niisit aquam in scyphum, et dixit
CAPUT. XIV.'.... eis :At(endite,in aquam. Et crat turhulcnta. Elpost
Quod pro perfectionevilceconleinplalivwa sanctis Pa- modicum rtirsus dixit eis : Attendite modo quomodo
." tribus solitaria vila primiius fuitinchoata. limpida facta est aqua. Et ctim intendcreiilin aquam,
Antiqui Patres nfastri supernani patriam deside-]B viderunt tanquam in speculo yullus suos. Et tuuc
rantes, et centemplativa vita perfecte frui cupientes, dixiteis : Sic est qui in medio hdminuin cpnsistit••;.
non sfalummores hominum ssecularium, sed et con- prse lurba enim non videt peccata sua; cum aulem
sortia fugiebant, alque in sallibus specubusque lati- quieverjt, et ltiaxime in soliludine, tunc. delicta sua
tabant; scientes quia quanlp se separabant a volu- conspicil. Hic Cvideriterostcnditur quantum ciiiblu-
ptatibus mundi, tanto frequentabantur ab angelis; mentum prsestat vita selitaria. Esi enini sladium
et quanto remotiores a sccculo, tanto propinquiorcs quoddam ad emeridalionem morum formandam. Qui
fiebant Deo. Corporaliler autem separari desidera- enini in solitudine, hoc est in rctrusione, sedet, a
bant a ssecularibus, ne fbrte in eorum aliquatido vol- tribiis bellis eripitur, id cst, aiidilus, lccutionis, et
verentnr actibus. Nos vero corum exempla, in visus ; et: conlra unum tantummodo habebil pu-
quantum possibile est, sequi cupientes, si in contem- gnam, id est, cogitationem cordis. Sciendum vfcro
plativa vita cupimus aliquid prplicei'e, a consortio est quia multo melius est alictii ut cum mullis sit
sseculi nitamur cito separari/XJuia licet in medio et solitariam agat vitam, quam sit in eremo et pro-
"carnalium sccpe Deus vitam protegat electorum, ta- posilo mentis desideret esse cum multis, Nam et ho-
mcn satis rarum est ut quisque inter sxculi vblu- -mines sseculares, si inislo sseculo aliqua cfanimise-
<
C
ptates positus, a vitiis mancat illibatus. In quibus sunl crimina, etiam nolentes mitluhtur in carce-
denique elsi non cito implicetur, aliquando tamen rem. Ita crgb et nos propter peccata noslra redigr-
abstrabilur. Neque enim diu sccurus esse poterit, mtis nosmetipsos in carcerem re.rusionis, ut per
qui pcriculo proximus fuerit. Unde in Collalioifibus volunlariam mentis noslrsevTndictamfuturas a nobis
PatrUm ita loquitur ; Bonum est emm fugere scecu- poenasexclridefe mereamur. Quia igitiir, ut ait Apo-
lum. Quando auleni est liomo juxta sajculum, assi- slolus : Si nosntetipsos dijudicemus Jn hoc sw-
iirilabilur viro stanti super lacum profundissimum, . culp, non utique a Dominojudicabimur in futuro
ut qua hora visum fuerit inimico fcjus, facile eum. (ICpr. n,' 31).- .•-.'
'
impihgat deorsuni; Si atitem a sxculfaremolus fue- _. ,CAPU,TX¥.. .
rit,: assimilabitur viro longe posito a puleo, ut vel.si De disciplina suscipiendorum, fralrum ad retru-
nitatur etim inimicus projicere deofsum, dtim eum sioriem. , - .
violenter trahit, Deus ei auxilium dirigit. Item ihi: Dominus noster Jesus Christus onmes ad suum
Homo fugiens homiiies similis est uvse maturce; qui vocat servilium, omnesque ad se veiiienles pie mi-
aulem cum hominibus conversatur, sicut uva acerba.' sericorditerque recipit. Idcirco enim omnes vocat
erit. Et rursum: Imperferabilis eifim manet a.sa-., , et recipit, quia ipse novit qui sunt ejus, et.non est
autem misce- " opus ei ut quis testimonium
gittis inimici, qui amat quietem; qui perhibeat de homine :
tur mullitudini, crebra suscipit vtiTnera.Hocquippe ipse enini scit quid cst in homine. Nos vero qui no-
' metuebat beatus Arsenius, cum adhuc esset in
pa- tiliam bonorum malorumve homimim minime lia-
latio : et ideo oravit Dominum diceiis : Domine, di- bemus, nisi eos probavcrimiis, debemus leiierecon-
Tige me ad salutem. Et confestiin venit ei vox di- silium aposloli dicenlis : Probate spirilus si ex Deo
"cens . Arseni: fuge horoines, et Salvus Cris. Posteai sunt(I Joan. iv, 1). Sic quoque noviter venientem _
vero accessit ad monasticam vitam, et riirsuiri-ora-- quemque ad Dei servitium, bportef per multa prius
vit ad Dominum eumdem sermonem dicens : Do-- experiinenta probare, et postea reciperc, ne forte
mine, dirige me ad salutein. Et ilerum audivit vo- quis simulata mcute ac fallaci animo ad hanc solita-
cem dicentem sibi : Arseni, ftige, tace, qiiiesce; hsc:; riam vitam prtesumat accedere. Ergo oportet de
'
enim radices sunt non peccandi. Prceterea quoque; prseferita ejus vita et conversatione inquirere, si est
narravit quidam Palruni quia tres fratres studiosii moribus temperatus, si vita castus, si sobrius, si
facti sunt monachi; et unus quidem ex eis elegit li-- sapiens, si humilis, si obediens, si aflabilis, si in lege
tigantes in pace reyocare, juxta iliud cpiod scrU Domini instructus, si in ipsa instiuctipns cauius.
593 CODEX REGULARUM. — PARS II. REGULJS PP. ORIENT. m
Sum ergo his singnlis aliisqtie experimentis fuerit A j nis cellute aposphragismo suo sigillare, ne fortassis
probatus, si perseyeraverit pulsans; et illatas sibi aliqua in aliquo remaneat opinio.
injurias, el diflicultatem ingressus, post quatuor aut ,.' CAPUT XVI. '."','
quiiique dies visus fuerit patienter portare et per- Qualis debet esse cellula retrusiohis.
sistere affeetu petitionis suce, annuatur ei sive abi Celhila igitur retrusionis debet esse exigua, et flr-
episeopo, sive ab abbate suo, ingressus. Sine licen- roissimis undique mvniitionibus circumsepta, quate-
tia autem et consensu episcopi, aul abbalis proprii, nus nec solitario foras evagandi facultas maneal,
atqiie omnitim fratrum ejusdem monasterii, in quoi nec cuicmam ad eum, quod non decet, introeundi
idem frater educalus fuerit, nihil omnirio de hac re: aditus patcat. Ut autem omnis obstruatiir necessi-
fiat. Prohibendum est etiam ut in nullo alio locoi tatis occasio, habeat interius prseparatas hahitatio-
lioe religionis propositum a qnoquam assumatur, ,' nes suis usibus necessarias, hoc cst, oratorium ab
jrisi in ccenobiorum congregationibus tanttim. In vil- episcopo consecratum, si tamen ipse solitarius est
lis aUiem aut in campestribus ccfclesiis,sive itt aliisi sacerclos. Idipsum quoque "ofatbrium ifa sit clomui
quibuslibet locis nullalenus prsesumalur assumere,, ecclesise contiguum, quatenus idem solitarius per
nisi forle quis more antiquorum Patruni ad Cre- feneslram ejusdem oratorii possit ad missas per nia-
nium velit secedere. Postquam aufem episcopus aut;; B nus sacerdotum oblationes offerre, ac canlantes et
prcelatus monasterii licentiani ei retrudendi con- legentes fratres congrtie audire, atque simul Cum
cesserit, unum annum habitet inter fratres,i*a ut eis possit ps.allere; et etiam ad venientes quosque
extra claustra., nisi tantum in ecclesiam, rion exeat; ibidem valeat respfansa dare. Sint etiam anfe ipsam
qucttenusin ipso ejus probetur volunlas vel stabili- feiieslraiii deintus et deforis vela appensa, ne facile
tas. Si autem in eedem riionaslerio, aut in circum- a foris videri vel videre queat, ne fbrte per pculp-
vicinis nionaslerii solitarius est, probatus aliquis eii rum portam mortuus extrahalur; unde scriptum
depuleturad probandum. Si vero solitarius ibidemi est: Cave ne intret mors in.animam tuamperfene-
niinime reperilur, deputetur ei senior talis qui apttts: stras tuasJJer. ix, 21). Et Apostolus prsecipit, spe-
sit ad lucrandas aniinas, qui stiper eum oinnihoi ctaculis et pompis prcecaveri. Habeat autem infra
curiose intendat, et sollicitus sit si revera Deumi septa retrusionis hortulum exiguiim, si fieri potest,
qucerit, sijSoHicilusest ad npus Dei, ad obedientiam, in quo per teinpus exire et aliqua olera planlareyel
ad ora.lionero, ad lectioiiem, et csetera hujusmodi. colligere, alqueab aere tangi possit, qliia multum
Prsedicenlur ei cmnia dura et aspera, per quseTfur ei proderit tactus aeris. Sit etiain extra septa re-
ad Deum. Et si proiniserit stabiiitatis suceperseve- trusioiiis et alia cellula, in qua discipuli illius habi-
rantiam, legatur ei bccc Regula, et dicatur ei: Ecce ^ tent, quaj ila sit cellulse ipsius "contigua, ut aptis-
lex sub qua militare -vis,si potes servare, ingre- sime possint discipuli illius congruo ternpore per fe-
dere; si vero non potes, liber discede. Si adhuc; nestram ei mlnistrarc ea quse ei fuerint necessaria.
steterit, Tegatur ei hcec Regula sedule, ut sciat ad Si autein duo in uniini solitarii fuerint, sictit niultis
quod ingfedilur, et probetur in omni patienfia. Et; in locis noscituresse, sit inter eos silentitim ingens,
si habita secum deliheraiione promiserit se omnia quies magna, charit.asque perfecta. Sint autem sin-
custodire, ttinc blande leiiiterque suscipiatur ad de- guli in singulis cellulis separati, sed animo, et fl.de,
siittatum proposifum, sciens se lege Regulse.consti- ac charitate inseparabiliter conjuncti. Cellulcequo-
tuliim, quod ei ex illa dic non liceat egredi exipsa que illorum nulla intercapfcdine inter se dividatitur,
reirvisione; nec collum excutere de sub jugo Regu- sed ila sint ad iiivicem connexse quatemisad imatii
lse, quam sub.tam morosa deliberalione licuit ei ex-. fenestram venientes, alterutrum se valeant ad Dei
cusare avit suscipeM. Suscipiendus aulem in orato-. servitium excitare, sacris orationibus simul vacare,
no corani episcopo et omni clero promittat verbis; divinas Scripturas simul recitare, et ad corporalem
'tanlurii.de stabililate sua, et conversione nioruini etiam refectionem simul tempore eongruo possint
suorum, coraro Deoet sanctisejus; ut si aliquando, -j, convenire. Sint etiam eorumdenf cellulce,ita utprce-
quotl absit, aliter fecerit, a Deo.se damnandum fatum est, ecclesise yalcle contiguce. Feminis nam-
sciat, qtiem irridet. Tuiic frater ipse prosternalur que non solum in cellulis solitariorum eorumque
ad pedes episcopi et oiiinium fratrum ibidem discipulorum prandendum aul fequiescendum non
astantium, ut orent pro eo. Ipsi omnes illico orent-;• est, quin potiusnecin eas intrandi ulla eis tribua-
pro eo, quantum eis vistim fuerit. Signa autem ad tur facullas, quia hoc asanctis Patribiis valde legi-
eju.s ingressum, si episcopus aut abbas jusserit, so- tur Tnhibitum. Si quando aulem eis de confessione
nent, ut omnes illud signum audientcs, pro eo orent. aut de consilio animarum sermocinandi riecessitas
Res vero si quas habet, sicutin superioribus capi- incubueril, in eeclesiam veniant; et ante fenestram
tulis continetur, aut eroget pritis pauperibus, aut oratorii coram omnibtis.siniul loquantur, et quod
facta solemniler donatione confeiâtmonasterio, ni- deliberandum est, prudenter utiliterque deliberent
liil sibi reservans ex oninibus. Cum talibus autemi atque disponant. Decet eniin solitarios, ut sici.it.iii
Testimentis intret cum qualibus manere debehit, et; cseteris rebus, ita ctiam in mulierum confabulationr;.
sic deinceps in solitaria vita permaneat. Postingres- , bus bonum exemplum omnibus prcebeant; ttt scjJi-
sionem antem prcecipiat episcopus ostiuro retrusio- cet liujusfiiodi confabulationullam possit a quotjuaiu
595 S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS m
sini.slrseopinionis aiferre suspicipiiem. Non soltim,A ejvisvoluiitatibus Pbviare? Attt quomodo liiimilita-
aiitein a collocutione muliervim, veruni etiafii aF tem, aut patientiam, sive charitatem suaiiiprbbabit,
ipso visu et taetu illis est obseryandum. De.locu- riemiiiein habens cui bsec exbibeat? Neque eniia
tipije.auiemeaTum sanclus Basilius dixil: Ne ac- sufficere potest uims, quamvis summus, ad susci-
cpjimiodes aures luas ad percipienda yerba niulie- picnda omnia saiicti Spiritus./dona; quia, ui ait
ruifi, he concipias ,ex eis neqiiitiam in aniiria tua. Apostolus,' Atii datur sermo sapientiw, alii sermo
Hinc bealus Tlieronymjis ait: Pfim.a qiiideiritentaJ scienliw (I Cor. xii, 8); et caetera Imiusmodi; Qua-
nienta sunt seryoruro Dei, feniinaruin frequentes propter s/i seciindimi dispensatiOriemSpiritus sancti
accessus. Nam flammigei/oigrieperetitii fettiina con- tini dalur quod alleri''negalur,' necesse esl ut sint
scientiaiii eorum,etextiritcor corum. De taclu vero' dtio, vel Ires, atil, eo ainiiliiis, et de charismatibus
idem Basilius ait: Mtilietis carnem ne velis tangere, qurc singuli accepernnt, utrique'consoleiitur pariter
~ne ,per tactjini ejus inflamrrietur cor tuum : sicnt' et aidificeiiUir.Scd el adversiisinsidias-iriiriiici, qure
enim sljp.ula proxinia.ns igni coiiilmritiir, ita et qui irilrinsefciisel; extrinsecus inferunlur, multuin pro-
tangit niul.i.erJscarnem, noii evaclei sine damno ani- dest socieias pTuriiriorum.Facillus'enini excitanluf
mse suse; et licet cprpore casfus evaclat, tiiente ta- ' a somno, et incifanhir ab oimii opere bono. In ora-
nie.n ct corde Isesris absc.edit.Neque osculari debent B tioiie autem non parvum.emoiumeiitum nascittir a
a spijtariis pnminp, quia psculum iiiia"est ex qua-r 'duobns -fralribus, riiaxime cum Dominus dicaif:'&t
tup.r speci.ebusa.mpiTscainalis. Diligeridifisuiit avi- duo.ex vobis consenserint super tcrram, de omrii re-
tein mulieres n.pn'carnaliter; sed spiriiuaiiter. De quamcunquepelierini, fiel ildis-a Paire meo, qui esl iti
yjs.u atifem illaj.um quicl dicain? ciim Daminfis nia- tceiis (Matth.xvm, i%). El' iterum idem ipse : Ub't
iiife.stat pTceiis: Qui viderit mutierem ad concupi- duo-vel Ires congregali foerint in nomine ineo, ibi
scendujn eam, jqin mcecliatusest ccmiin corde suo sum inmeclio eorum (IbicL, v.V.Q).Proslerea rjuoque
(Mgiih, y, 24). Uncie eiiam idem. Basilins ail:' Ke plures orationes duo peragere-possunt qjiam"jnias.
iinprbbp pculp inltiearis specicm mulieris, ne per Htibet atitem et alia quaniplura bona conimuiiis so-
bciilprum tupruin feiiestras iiitrel mors in anirna litariorum vi(ci,'qtice n.on est possibile nuric dinur
tua. Freqjieii.s.denjqije visus feminarum devitaridUs riierare omnia. Sed ita duos sfalitariosin ununi esse
est, :et maxime h.is qui inter scecularesexstiterufil vel" dicimus, ut imus, si fuerit prfabatus, ad Tianevitam
-
corijugati ftierunt. Cfa.mpatresqupque et cpm.matres perfruentiam nou probibeaiur.
minime faciant.; quaifiyisTi.ceai, non expedit tauien, CAPUT 'X.TOL' . . "
. CAPUT XTO- , Si ad soliiariahi vitam suburbanos
',,t*" oporlel: suscjpere
presbylerosveljuvenes wtciie.
Quod nunquam minus quam duovel ires sjiit sifftnt ' '
solilarii. .' Cuin Dei cleinettiia omnes yocet per illam piissi-
P.rsecjpiieverp hpc splitariis .satagendum es,t, ut, mam vocafioneni qtia dicit: Veniie ad me, omnes
si fieri potest, .mincjuaniminvis.qiiaiiidiio yel tres qui laboralis el onerali eslis, el ego reficiam' vos
siinul sint splitarii, in' sjiigulis tatnen ccl.luli.si.re- (Matih. xi, 2S), liofi est absque discriniine cjuem-
trusi; ita yidelicet ut per feiiesfrain arl iriyicemJo- piam ad servitiuiii Dei venienlem abjicere. Veruin-
qui possint,..e't ad opus D.ei aHerutrum se valeant tairien necjue absque subtilissima probatione Tnaul-
excifare. In niullis deriique caus.is"socie.tatem dop- genduin est cuiquam inlrare in saiictam couvefsa-
funi solitariprum hi.s qi.iiejnsflem voluiitafis ac.pro- tionein : sed sicuf Dominus juvenem illuin qui venit
ppsiti sunt, titilein yideo esse ; in plurimis vero.soli- ad etini de priori vita sua interrogavif., el euin au-
taiTairivitani ducere absquevillitis s.ocietate, cliscri- dissfei quia recte traiisaeta .essei, quod ei deerat.
'
in.en esse cfanspieio. Priiniiin qu.idem peficuluni prcecepit /adimplere, dicens: Si "visperfectus csse,
imminet splftafio, cjuod ccrle gfavissimum est,, in vade, vende omttia qum. Itabes, et da paupcribus
lioc quod ipse -sihi placet, el videtur sibi ad sum- (Mcitth. xix, 21), et ita demum jussit etim se sequi:
mam perfectjonem jam venisse, et putat se esse quod , ita ergo c'tnos bporiet prius probare spirilus, si ex
non est. Hoc enim j)li accidere solet, qiii nofi babet Deo siiiit, et sic advenientes quosque cuin charitale
cum quo opus stiJim probet. De talibus eijiiu ait adD.e/i.servilium susc.ipere. .. '
Apostolus : Si quis pulat se alicjuid esse, cum niliil Si quisaiiferij ex oidiiie sacerdbturo extraneorum
sit, jps.ese scdupit(Gal. vi, 5). Postea vero neque si se suscipi rogayerif, ita ut ad soljlariam vitariiquan-
aligua virtus in .eo abjjiitlal, necjiiesi aliqua desit, doque venire desideret, rion ei qu.idemcitins asseif-
agiipscit. Neque efiam hoc quod utile est, neqi.ie tiatur. Tamen si omnino in hac sii.pplicationeper-
quocjdeest, cum solus sit, ab aiip aliquo qtiseri por slilerit, recipiattir, s.ciatquese omnfcmRegula3disci-
iest. Deniqiie, sed nec culpas .quidem sjfas autvitia plinam servalurum.. Sed iie forte quis. simulata
facile agnescit; c.uni,'qui arguat vel repreiiendat, mente ad hocproppsifjim venireperleritet, primitus -
iieme sit. Hujii.smotiisfalifario 1'ac.ileiliud potest ac- duriter-probandus est. Quod ita d.emum'faci.I.edi-
cidere quod scriptum ,est: Vmspli, qnia cnm c.ecide- gnoscitur, si omncm laborem corporis qui ei iiijun-
'rii, non habet sublevantem(EccLiv, 10). gittir sequaiiirfiiter-ferat,et ad aus.teriorein vilam li-
Qtiofiiodoergo Soli.tarius"seipsum ad pi'ava desi- beiiler inclinetur; vel si etiam delictum aliquis siuim
"clerianon exerfcebit, neminem habens qui .videatur cuiii iiilerrogatus fuerit, nfcquaquam pronuntiare
597 CODEX RE&ULARUM.— PAB.S II. REGULyE PP. ORIENT. 598
confunditur, et medelain delicti, qtiseei adhibita fue- A .clemmpdp ,qtio sjipra. Brsetere.aqupque si alicjuis ex
rit, gaudenter asstiihat; et si ad briinem humjlita- Catholicisyenil ad nos .dicejis; j.plo apjid vos .jrna-
tem absqufcverecundia inclinaiur, aC vilioribuset bfcreiliijuod sjialiiijjitejjqioris.ut<profici,anie?yobis,
abjeclioribus artificiis, si ila ratio riop.oscerit,tradi illiim etiam suscipi pportet, Dpmino pronuntiante,
se non erubuerit. Cum autem his atque aliis exeiTi- qiii ait : Omnemadmp yeftientpmnpn ejiciam foras
liis probatus fuerit; si stabilis et prompto aiiinjo (Jpgn. yi, .57), Jnter4.um .enun pofest fi.eri ,ut per
perstiterit, tvmc eum suscipi defcel.Si.t autem, sicut tempus prpfieiat, ,et.delectetur ei permanere in s.an-
supra dlctum est, duos annos inter fralres in cmj- ctitaJ,eyitce..Op.oj-,tfc.t auêninos in cpnyeiâtiene fib-
gregatione, et ppstea, si ejiis voluritas firina liianse- stra ,et i-eljgio.ne, de qua fprtassis hojn.ines aliter
rit, ad sbiitariam yitam suscipiatiir. opinantur, cau.te ,et sollicite agere, et praceptum
Similiter quocjiieet si iriona.cbjisaliqiijs p.ercgrj- il.Ii.tis.inipler.equi.dix.il: Sfc tucegt \%i.xvpsira cpygm
niis vel clericus de lOiigifiquisprovin.ciis superyene- hominfbus, ul vidcaniv.eplfappijg pperq,0 qlprificeiit
rit, et pro eadem eaiisa se suscipi rogaverit,' proh.ps- Pairem vestrum,qui in cmlis c,$ (Mgtih. yii?46).. Ifa
pile siiscipiatur, el pfObetur ila ut prius dicfiun est, deniqiie fiat utsi jlle bonjis e,t yerax est, 4e nobis
El si tonlentus fuerit Coiisueiudineloci"qu.a.mjnve- proticiat; ,et ",si .exjiipraipf /et fallax ,esl,erjibes.cat,
'
nerit, et stabililatem su.ani firmare voluerit, npn B CAPUT/XIX,. • .'
renuatur ejuS Voluntas. Quod si supeiTlciusaut yj- tQnalcijivel qtiqm sgnciuin pp.prief psse pgliidyipim.
tiosiis ittveiitus fueril tempore hospilalitaiis, quia li/js' Talenl er8fa °p?r.1?1esse solitarlv.ni,qn.a],em ApbS-
temporibus maxime dignosci poterjt, non solumnpii tolus jtibet fore .episcppum,ubi ait : Oporlet .epis.cpr-
debfct recipi, veriiin eliani dicatur "ei honeste lit pum sine crimine esse (Tit. i, 7), Siniiljter ajUjem
. recedat, ne eiiain"ejus miseria alii vitieiitur. Si yerp et solitarium oporlet esse sine .crjTnijfe; non pror
talis non fuerit qui mereatuf pfojici, nullatejius tervum, non iracuiidum.et yinplenttiin, npn nuijtiiin
projiciatur, sed siiadeatitr ut stet, qiiatenus c/jus edacein,"npn percussprem, noii bi!inguein?pon uc.P-
exenipio aiii erudjantur. Cavendiifiiesjl.jaute.m/n,c ali- phytunj, non lcirpis lucri appe.tiiprem. Priflmjii
quando de alio noto mOnasleri.fajnonaclitis ad habi- itaqiie qufadidicinius' s.ine ,ci"j/jjiii,e;esse %;Sol,ij!;ariuiji,
tanduni suscipiatur sifie conseiisji abbatis ejus aut non ita Inteiligendii.ni est u,t si ante ponybrsipnpni
litteris connnendatitiis. De juveiiuin autein setate aliquod crimen habuerat, ad splitafiani jTtafj?npji
nullaambigiiitas esl ari recipi dfcbeaiit,cvimPpmiiius. fecipiatur, ,cuni ipso pj/pppsi.tppr,p,aiitc adroisso^sc.er
de eis dicat : Siniie parvulos yenire tid me : talium lere p.cenilenlianiagere possit; sed sic dipt.ujjiesf,
estenim regnuin cmlortun (Matlh. x, M). Npn enini ut ex eo temnore quo in . soli.taria yi.lti iuajipr.e
alicui obest cetas puerilis, si fii.erit niente perie- " coepit, nullape.ccati cpnscieii.tia niordea.lur,: quj
ctus. Nec senilis ciiiquam proderit setas, si fijerjt X enim vitia hon habet, sine crimjiic ps.t, .Omneeniin
sensu parvulus. Perfecttis etiini dicitur, npn qui v crlmen jieccatum est, sed omne peccalii.ni .criinen
aitate, sed qui sensu peifectvis est. Uncle jn librp riori est. Et icleo sive solitarius, siye quiiih.et aljus,
Sapientice dic.itiir : Carii suiit fluiepi sensus iiominis, sine crimine es.sepotest, sine peccatp.nu/nqjjame<sse.
et mtas seneclutisvila inimaculala (Sap, iv, 8), Nam potest. Seqtiilur: Ngn prolervum, id ,est, fip.n .sjir
ei David cum puer esset, et perfectum sensum bahe- perbunf euni esse opprtet, ne elalus iiicicjat in Ja-r
ret, aPoinino in i/egeni eie.ctus est, et proplietice queum diabbli. Non Jracunduni ;.iracundus ..en.iui
spiritus ei credilus est. Saul yefo cum seiiiljs esse.t est, qui semper irasci.tur, ei ad Ifcyern resppnsjonis
setate, pro sua nequifia de fculmine regali expulsus' aufam, qijasi/a yentp' folivim coiiiinovetur. Nfcque
-est, etmaligho spiritui traditus est. .Senissirai etiani vfcro qui aliqiiando irascitur, iracundus est, sed il,l,e
erant sacefdotes illi qiii Sjisannam yjplare cpnati dicitur iracuiidus, qui crfcbroliac passipne ,s(upera-
sunt; et Daniel adhuc pii.erultis erat quv eos Of.e tuf. Non vino.ientiim,et npn mullum ed.ac.ei» ;eu.m
stio cOndenitiavit.Et DpniTiiusnoster Jesus ChiTstus esse clicimus) quia ubi ebrielas et nnnia .edacitas
ingressus Hierosolymam a parvulis collaJidatur et a JJ fuerit, ibi lihido dominatur et furer. Splet eiriiiir/ll.e
senipribiis postea crucifigitur. Nam e.t arb.pr, muj- cjui his dufabus vitiis fuerit pccupalus, cpntra gra-
toruin licet amiorurii sit? nisi fructupsa fuejTt, abs- vifatis deCoremiii risu voceni exaltare, et labiis dis-
cindetui'; si tamerinovellafuerit, fertilis e.tfructupsa, soltttis turpiter cachiimare. Npn pefcussgrcm, itl
magis colilur, ut uberiorem proferat fructum. Onine est hon facile maiiuin porrigat ad ccedehdum. Setl
autem tfcnipusa prima setate oppprlununi esse tiici- non ila dicttim est, ut si discipulum habucrit, et fa-
mus ad suscipiendtini aliquein in erudilipne ,,el, c.ulfaspefmiserit, nqii pie verberelur, ,c,umSalpuiOh
timore Dei. Ex eo lanien" firma eri.t prpfessio yjr- dicat : LatCra puerorum virgis assidue tundenda
ginitalis , ex tjuo jam quisque adultus fuerit, ex sunt, ne indurescaiit (Prov, xpii, 13). ;Sed jdeo
quo solent sseciila.resnuptiis apte. deputari. Adhi- . djctum.est ut j§ qui .raansuetus ,et patieijs ,es.sed.efeet,
berjautemJe'is pporfet suinniain..dil.igeiitiam, ouo ne inôs alterius v.e,Icaput yerberanduin insanus
possint ad omiie yirluti.s exercilium prpbabiliter •- eriUmpat.Non bilhiguem,eum,esseopoiTte),ne cpn-
institui. Sint au.leiriin ipsa pulsatipne, qup supr.a, liirbet baljeîfes naceii), Non nepphytum,m Tncidat.
usque ad prafiiiitujii tcnimis duprum annorum, ,et; inlaqueunijdiabpli, dum nesciat prsecavere tenta-
siviriliter acferventer perstiteririt, recipiantur eo- menta inimici. Ignorat enim momentaneus solitarius
humilitatem et mansuetudinem.Tgnorat etiam divi- A j insipientium ssepedeniergere. Deinde ut advenien-
tias saeculicoiitemnere; ignorat semetipsum despi- tium quorumdam "cordaarentiaproximoriim,fljientis
cere. Non jejunavit, nOn flevil;,non mfares suos scepe riVisdoclfinse valeat irrigare. Nam etsi qnos Iiabet
reprchendit, non assidua meditalione correxit. De discipulos, aflatim possit instruere eos. In his dfcni-
cathedra cniin transfertur ad eathecli-am,de superbia que, et in aliis quibuslibet rebus, scientia Seriptu-.
: adsiiperbiam. Non turpis lucri appetitorem, ne de rarum valde solilario necessaria; est;: quia si ei tah-: .
servitio Dei lucra terrena quserat. Turpis lucri appe- tum sit sancta vita, sibi soli jirociesse potest quod
titio est plus de praesentibus quam de futuris cpgi- sancte vivit. Pofro et si dobfrina fuerit eruditus,
tar.e : solitarius.enim habens victum et vestitum, potest cseteros qunsque imbuere, et hscreticos, sive
IiistaniUm coiitentus esse debet.Undeait.Aposlolus: : Judseps, seu alios quoslibet adversarjps repercutere
'
Qid alteri serviunt, de allari vivant (1 Cor. ix, 15). vel refutare; qui nisi refulati fuerint alque convicti,
"VTvant,inquit, et non, divites fiant. Oportet ut non faeile possunl simplicivim corda perverlere. Hujus
sit turbulentus, et anxius, non sit nimius et obstina- autem sermo debet esse purus, simplex et aperius?
'tus : non sit zelotypus et nimis suspiciosus, quia jjlemis grayitate et hohestate; plenus suavitatc, gra-
liujusmodi solitarius nunquam requieseit. Non sit; tiaque, el lenitate. Ipsius ijamque speeiale oIDeium
etiani murmurosus, quoniam scriptum est qticdI B * est tractare de mysterio legis, cle doclrina fidei, de-
munnurantcs a serpentibus perieriint. Nen sit de- vjrtiite continentire, dediseijilina justilice. Scripturas
traclor, propter hocquod scriptum est :Qui detraltit: divinas legere, jiercurrere canones, exemphi san-
fratrem suuin eradicabitur (I Cor. x). Non odium ba- ctorum imilari, ut videlicet prcenoscat quid, cui,
beat in corde, quia scriptum -est: Qui oditfratrem ; quando,vel quomodp profei/at; qtiianon omuibtfs
suuni, hoiriiciddesl(I Joan.in, 15). Nfafisit vaniio-• iina eaclenicjue semper exhortalio est adhibenda,.
qtius, quia scriptum est.: Omneverbum oliosumquod! sed unumquemque diversa exhorlalione admoneat,
locuii fuerint homines, reddent de eo raliohem in diei juxta professionis morumqtie qualitalem. Namquos-
judicii(Mailli.xii, 56). Non sit.piger, propter ho.c: da.rn increpaiio dura, quosdam vero increpaliocor-
-
quod scriptum esuServe male et piger, ci,a.(Mallh. : rigit blanda.Sicutenim periti medici juxtavulnerum'
xxv, 2C). Non Sit somnolenttis, nec aliis quibuslibet varietat.es' diversa adhibent medicamina,: ita.et: so-
vitiissubstratus, quatenus ficlucialifer audeat dicere lilarius singulis .qtiibusque congruum exhortalipnis
cumPropheta :Ero immciculatuscoram Deo,et obser- adliibere de/bct i'emediuin.;;et.quid cuique oporteat
vabo me ab iniquitatemea (Psal. xvn,, 24). Hucvis- pro cctate, pro sexu, ac professifane anmintiet. Non
«jue qualis non debet esse Dei servus ostendimus, _. omnibus quse sunt clausa aperienda sunt : multi
nunc qualis esse debeat dicamus. Dei ajitem servum : sunt eriim qui fcaperenon pbssunt. Rudibus pi'cecipue
bpoiTetesse pudicurii, id est, alibidine coiitinenteih, bominibiis alque carnalibus plana seu, coifiiiiunia
et,utitadixerim, in tanfum eiiminler cunclosopor- praidicanda sunt, non summa atque ardua. Unde et
tet.csse eminentem, ut non soltiro ab. opcre immun-. . Apostolus ait : Nonpotni vobis.loquiquasi spiriiua-
do se abstineat, verum eiiam et a cogitationis errore ; tibus, sed qutisi cdrnatikus: tanquant,parvulis in.Chri-
mens ejussit libera. Oportetetiam euriiesse justum, sto iac vobispoturri dedi, non escam (I Cor. m). Car-
sanctuhi, continentem, abs.tinenteni, liosjiitaleih,bo- nalihus quippeanimis, ut diximns, nec alta nimis
norum operum amatorem, modeslum, sobrium , p.a- de coelestibiis, nec terrcna convenit dicere, sed
et discrete. Co.rvusenim dum suospullos
ti.enlcm, beniginmi, Immi.lem,cbaritativum, obedien-/.. mediccriter
videritalbi coloris, liulliscos cibis alit, sed tantuin-
tem; et non solom a pravis actibus se abstineat, ve-.
rumetlamab oculi, et verbi, etcogitalionis iiistin-. dem atteudit donec paterno colore nigrescant, et sic
ctu se contineat, et sic fial ut dum.nullum in se vi- illos frequenti cibo reficit. Ita et strenuus solitarius
titim fegnare 'permittit, impetrare apud Deuniveniaitt, nisi eos quos monet viderit ad suam, siiiiililudiiiem.
confessioiie nigrescere, et nitore ssecti-
pro suis popillorumque facinoribus. valeat. Talis in-. pcEni'.3iitise latiientationis
lari deposito, habitum peccati recor-
super sit idem solilarius, ut qui religioiii detrabunt, _,
T. daliene induere, nori expedil eis aperire iiiteiligen-
viisfcejus,detraheiênonâudeant, Sienim talis fiierit; ne dum audita
et ista supradicta sectatus fuerit, tjiiic Dei minister, lice spifitualis. profundibfa njysteria;
utilis erit, et propositum suuin, opitulante divina. non capiunt, prius incipiant contemnefe quam ve-
nerari ccelestia jirascepfa. Propter quod et Dominus
clementia,"perfecte consummabit,
inter csctera ait.:. Nolite mitlere inargaritas ante por-
i ; '"CAPUTXl. .'• cos,ne forte conculcent easpedibussuis(Matth.\n,6).
QuomodOsolitarii debeant esse docli, et qualiter aliosi Hactenus atitem dixiintis quam doctus vel quam
doceant ac semelipsosdiscrete,provideant. discretus in doctrina debet :esset solilarius, Nuric
i: aulem ad sententiam beati Cregorii venientes, videa-
Solitarius itaque debet csse docfor, non qui clfacfcri
indigeat; etiam debef esse sapiens et doctus in lege)" nms quam discreta circumspectione iri docendp
divina, ut sciat uttde proferat nova el yetera. Mullis5 Tiosmetipsos oporlet proviciere. Nos, inquit, quia.in-
modis etiam riefcessariumest solitariis, ut instructii firini hojnines sumus,,cum de Dco hominibus loqui-
sint in divinis eloquiis. Primum propter astiitias ett <
1 mur, debemus primtmi merniiiisse quid sumus, ut ex .
fraiidgs .diaboli pfcr qua<3Seipsum solet in cordibus.i; propria infirriiitate pensemus quoctofceudiprduiefra-'
601 CODEX REGULARUM. — PARS II. REGUL^ PP. ORIENT. 602
tribus consulamus. Consideremus igitur quia aut A bonis exemplum esse debuerunt. Hi autem quoscun-
tales sumus quales nonnullos corrigimus , aut. alique exemplo malce conversalionis snse perdunt, si-
quando tales fuimus;.et sijam divina gratia operante mul cum eis proctil dttbioin seternum peribunt, si ta-
tales non sumus, oporlet ut tanto eos temperantius meti in malo pefseveraverint. Multo enim delerio-
cordebuniili corrigamus, qiianto nosmetipsos verius res simt hi qui sive exemplis, sive doctriiiis, vitaoa
in his flagitiis aliquando fuisse agnpscimus. Si nos morcsque bojiorum corruinpiinl,, quam illi qui sub-
quoque lales nec sumus, nec fuimus, quales adhuc stantias aliorum prsediaque diripiunt. Hi enim quse
ilii sunt quos emendare per pcenitentiam cupimus, extra'nos, secl tamen. quce nostra sunt, auferunt;
videamus ne forte cor nfaslrum de jpsa.innocenlia corrujitores vero morum pioprie nos ipsos decipiuni,
superbiat, et in pejus quam bi quorum mala corrigi- quoniam divilise hominum mores eoriim sunt.
mus ruat. Nam et alia eorum bona opera.nobis aiite Quapropter nos qui solitariam vitam.expetimus,
oculos revocenms, quaj si omnino nulla sunt, ad ocr setiiper ea quce ad cedificalionempertinent, agere
culta Dei jiidicia recurramus; quia sicut nos nullis studeamus. Videaiiius autem ne vitia nostra alio-
merilis iioc ipsuro bonum quod habenius accepimus, ruin virtutibus noceant, ne ciliorumfervorem lepor
ita illos quoque polest gratia supernse virtulis infun- noster debililet, ne aliorum patientiani nostra ira
dere, utexcituti, jiosterius etiam ipsa possint bona, " eomhiaculet, iractrodia violet, ne aliorum bumilila-
quse nos ante accepimus, prsevenire. His crgo .pri- tem superbia nostra depiwet, ne aliorum sanitatem
mum cogitaiionibiishumiliari cor debet, et tuiic de- jiifirmilas nostra corrumpat, ne alibrum pulchritudi-
mum delinqueiitium iniquilcites increpare. nem foeditasnost.ra contaminet, ne aliorum ardehles
Sciendum vero est qtiia aliter convenit prsedicare exsiiiiguaraus lampades; ne, quod absit, siriiul cum
episccpis et presbyterls, atque aliter solitariis. lllis fatuis virgiijibus a regno Dei excludamur. Sed tales
utique lauquam sibi coifimissis plebibus oportet ar- nos econtra exhiheaifius, ut noslra huniililas alio-
guendo, increpando, et obsecrando prsedicare; istiS rum confundat superbiam, nostra patientia proxi-
vero non tanquam commissis, sed pro sola cliaritate iiioriim exstirigiiat iracimdiam , noslra obedienfia
convenit advenieiites qiiosque spiritualium verbo- pigritiam aliorum lacite increpel, npster fervor alio-
rtim dapibus reficere, et atl Dei servitium ut conver- rumteporem excitet, Tales iiisupernos exliibeamus,
tantur humililer et secrete suggerere : non tamen rit ctmctis in exemplo lumiuis simiis. Unde Dominus
eos opbrlel. quasi pro gratia homJnum acquirenda jirsecijjit diceris : Sic luceal iux vestrti coram homi-
exhortatifanis rigorem reticere. Prcelerea quoque nibus, ut videant operq vestra bona, el glorificent Pa-
debemusetnos quotidie etiam tacendo prsedicare ; trem veslrum, qui in cwtis est (Matlh.y, .16). Hinc
tunc elenim tacendp prsedicabiinus cuin aliis liomi- C Pavllus apostolus ait: In omnibus ergo teipsum prmbe
nibus lormam bene vivcndi prccbebimus, cl lucis exemplum bonorum operum., in vefbe,~Hnconversa-
exempla monstrabimus. tione, in charilate, in fide, in castitate, etc. (Tit, n,
./'' 'CAPCT XXI. •. 7; / Tim, lv). Hinc etiam Gregorius doctor egregius
Ut solitariilucis exempla omnibus dent; et ut lauda- in expositione Ezechielis dicit: Quisquis igitur in
bililer vivant, sed laudari r.on appetant, occullo bene vivit, sed alieno provectui minime pro-
Vila.ergo et conversalio solitariorum nprmara et ficit, carbo est. Oui vero in imitatione -sanctitatis
exemplum ab Aposlolo sumere debet, qui dixit: posilus lcmien ex se rectitudinis mullis demonstrat,
4 Omnibiisomnia faclus sum, ut omnes lucnfaccrem (I lampas est, quia et sibi ardet et aliis lucel. ltem
Car. ix, 22). In tanlum enim idem Aposlolus se imi- ipse': Qui enim, inquit, vitam suam ab aliis sciri re-
tabilem cunclis prsebebat, ut cum fiducia clainaret, fugiunt, sibiinetipsis accensi sunt, sed aliis in exem-
dicens : Imitatores mei estote , sicut et ego Cltrisli (I plum luminis non sunt. Hi aulem qui exempla vir-
Cor. xi, 1). 0 qtiam felix, o quam secura conversaT lutum prserogant, et hjmen per vitam honi operis,
tio Pauli, qui prtetermittens prophetas et apostolos, et verbum prsedicationis aliis demonslrarit, jurelam-
cceterosque sanctos, jubet se imitaii Christianos. . pades appellanfur. Hinc elenim beatus Hieronymus
Quapropter et soliiarii, licet inferiores quam Paulus, ait: Innocens et absque sermone conversatio quan-
tamen debent se imitabiles pi*a3bereonmibus. Nam tum' exemjilo prodest, fantum silentio nocel. HinC
sicut pretiosum atque prsecipuum est in mecliomul- enim satis evidenter ostendiiiir quod et conversa-
torum hene agere, et plurimos ad profectum et exem- lione et veiTioomnibus esse debemus in exemplum.
plum boni operis incilare; ila periculosum ac per- Sed valde cavendum est solitariis ut laudabiliter
niciosum est negligentius agendo muitoruni fidem vivant, sedlaudarj non appelant, ne pro ipsa laude
frangere muitorumque animas dcpravare. Hoc au- in elationem aut vanam gloriam incidant, ne in ipso
tem ideo dico quia, quod pejus est, facilius inveniun- qtiidempestifero vilio vanse glpriceruanl: oportet ut
tur qui ea quce sunt deteriora quam qui meliora se- semper illud Aposloli exemplum in corde teneant:
cteritur. Quamobrem sicut ille valde admirandus at- Qni gloriaiur, in Domino glorielur (I Cor.'T,'51). Et
que landandus est ctijus cursus bonus multorum est iterum : Si glo.riari oporlet, non expedit quidem (II
jjrofectus, ita ille merito lugendus est cujus vita Cor. xi, 50). Idcirco eiiiiii hoc dico qtiia satis raruin
iiiuliorum ruina est. Plerique igitur 'solitarii prave est rit laudabiliter viventemlaus humana non capiat,
viveules forma cteteris in malum existunt, qui in et vana gloria nori subripiat. Ille igitur modis oinni-
605 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS . m
Iius sededit ad exeiiipluiripertrahi, qui cutictis Car- A' . trahil, tiequaqviainproficiant quieoruiii verbisatqtte
nis passionihus moriens, jam spirituallter vivit et exeihplisTiistriii poterant.
vatiani gloriam contemnit, CAPUTXXIIl.
De vkq. et piofibus splitgripnini} et gua.liler eis «»
CAPUT XXII. solilaria vitti cpnversandnm sil. ""-'""
De his qui in rcgimine prodets.sepossunt, et propter Beatus igitur Paulus apostolus de riostra vila ac
'
quielam vitam prmesserefugiunt. conversatione, ul ita dicam, sollicltus, morepaterno
Sjmf fionnulli qui magnis mtineribus sapientise et n.osadinonet diceus : Videte vocationemveslram, etc.
scientice ditati, dum solius eontemplaiionis siudi.o, (I Cor.i, 26). Quaproptcr et nos videainus voeatio-
Tnardescunt, parere.titilitali proxiinorum in prseclica- iiem npstram, quia aijt aliquid ajit ijihil prodest
tione refugiiint, secretum quietis.diligimt, secessum qtiod solitariam Vitain expeiimus, si tales in ea su-
speeulalionis appetunt. Qui nimirum si vocati ciil- ttms quales in sceculo esse poluimiis, Venfre qui-
niei.i regimijijini sii.scipereremniijt, ipsa sibi pleriim- dern ad solitariain yitam summa perfeclio est, sed
non perfeclc iti solitudine vivere, summa damhatio
qiie /dpiia adjnjujJt, qu.ce npn prose tantummodo,
se.d.etiam pro aliis accep.erunt. Cuiijque sua et non .B esi. Quid enim prodesf si Ipcus quietiis taiitiim cor-
alipriim lucra eogiiani, ex tanlis proculdubio rej' poraliter teiieatiir, et ittqiiieludo in Coicle versetur ?
sunt, qjiaiilis venientes a.dpubl.icumprpdesse polue- Quid, iiiquaiii, prodest sj in iiabifalione sileiilium
ruiif.Qua eriim nieiile i.s qjii pr.pximis profuturus sit, et in habitatoribus viliofuifi sit tinnultus, et con-
.eiiiiesceret, secrelrim pr.reponil suum, quantlb ipse Itictatio passioiiutii, si exleriora nostra sereriitas te-
scimmj Pat.ri.s Unigenitus/ut miiitis prpdesset, ,cle. n.eat, et iiiteriora tettipestas ? Nonideo ad solita-
siiiu PatjTs cgressus est ad piiblifcumiipstrjiiii ? Deni- riaiJi vilam venirous, ut rebus omnibus abundan.tes
oniiii cjuiete frueremur. Non ntiqne ad requieni nec
que ipsa Veritas discipuiis in Evaiigelio di.cit : Non
nd' securitalem, setl ad piignain huc venimtis, ad
pplesi civilas pbscondi supra montem ppsila (Mattlt.
V, •y). Ef iterum : Nemo accehdil lucernam el ponit agoiiem processimus, ad exercenda cuni vitiis bella
eam sub irtodio, sed sttper candplaprum, ui luceal om- properavimiis. Titia eriim ncslfa hostes npslri sunt.
nibus qui in dopio suni (Lup. xi, 55). Hiiic P.etroait: CaVeamusautem ne unquam cum eis habeamus foe-
Simon Joannis, gmas nte (Jpan. xxi, 1S) ? Qoi cijin dus. Neeessaria enim nobis est pervigil cura inde-
se amare pi/olinus respondisset? au.divit: Si diligis fessaque custodia, quia bostis iste sine pace est:
me, paspe ovespieas (lbid., y, 1.6). Si ergo ieslimo- vinci potesl, et recipi In ainicitia non potest. Et
ni.uni dileclionis est cura pastionis, quisquis virluti- ideo prcelium istud quod suscipimus salis ardiium,
bus poilens gregein Dei renuit p.ascere, pastorem G saiis durum, satis perictilosum est, quia ititra homi-
sunmium convincilur non amare. Sj curam proxinii nem geritur et nisi cum ipso homine non finitur.
sicut iipstri gerimus, c/juasjulrumqjie pedein per calr Ideo ergo ad banc tranquillain, secretam et splrilua-
ceame.n.tamiinimjis. CJuivej'n suam cogi.tans, ulih% lem vitam veniitius, nt quotidie conira passiones no-
lalein prpximnruiu negligit, quasi .uiiiiis pedis cal- stras infatigaliili congressioiie decertemus, ut cor-
ceainentJiiii cum dedeccre anjitlit, Stini etiani noiiT dis nequitias circumcidaiiii.is.,vellingusegladiuni re-
ntilli qjii ex sela bumilitate aliis pr;cesse refugiunt, lUndaintis.Turrim uaitique ejccelsamexstruer.e volu-
rie his qjios superipres sibi cesljmant prseferatttur.: mtis, pi^separemusnobis stimptus ad structiirairi, ut
quoruin profecfb humilitas, si .caeterisquoque virl.u- coeptum sedificium ad perfectionem deducamus ; ne'
iibus ciiigitur, tunc ante.octilos Dei y.era.est, cuirn.ad qiiando pra3lereu,ntibnsveiiiamus in derisinn, et gra-
respiiendum boc qtfod utili/fer subife prsecipifurper- tuleiilur de nobis inimici nostri, et dicant : Isti coe-
tiuax noji est. Neqtie enim vej-e est lniiiijlis, qui su- perunt sedificare, et non ppttierunt cbnsummare.
perni iiutum arbitrii jit .debeat jj.rceesseinfell.igit et Avertat auteiti Dominus hoc impropcriuni a nobis
tameii contemijit. Cuiii eiiiin siiii reginiinis culinen (Luc. xiv, 50), Hcec enim lurris non ex lapidibus
-
imperatui-, si jain donjs prseventjjs est, quibus aliis -, coiislruitur, sed ex yirtutibus aniroce; nec aiiri et
prceesse et prpdesse possit, et ex c.prdedebet fugere, argenti suiiipiibus irtdiget, s.ed conversatione fideli:
et invilus obedire. Huc usque beattis Gregorjus, ljafflterrenx opes plurinium ad sedificanduni iriipe-
Nain de eadem re ait 'sancfus Isidorus :,yir, incjuit, diimt. Diflicilenainque est dtiobus dominis servire,
e.cclesiasticus ,e,f .crucifigi ni.ii.nclpper ljiortificalio- necpotest cjuisquam se.rviens ifiamjnonccsjjirjtiialia
nem proprice carnis ,debet, et tlispeiisationem eccle- arma porlare, sed juguin suave ChiTsti repellit et
siastici prdinjs, :si ex Dei yoluntate prpveiieiTf, no- projicit ,a se; et qiiidquid grave et onerpsiim est ani-
lens fluidem,, sed humilis gii))ernaiidanisjis.cipia.t. mre stise, suaye ei videtur a.c l.eye. Istiusniodi solita-
Multis jiitercipit Satafias fraudibus eps quj yitse sen- rius a propriis armis vulneratur, et cum diligit peri-
sus et utilitate prcesfanles j);rseesseet prpdesse alijs ciilum, incidit in mortem. Nos auieni si cupimusini-
nohrot; et dujni .ejs r.egimen aniitiarimi imponitur, litarc Deo, illi soli serviamus, et terrenas opes post-
renujint, consultius arbitrantps otiosam yitain .de- ppiianjus. PeculiajTlei autem ad professionem no-
gerc .qu.ani lu.cris anijjiai/ijm/jnsjstere, Quod tamen stram pertiiiet, liihil hoiipris in hac vita fequifere,
dc-fcepiiagu/ijt pej- argumej^lH/jiicliaboli ialj.en.tiseos sed honpres .fugere, et .ad ceternsereniuneiatioiiis
per speciem boni, ut dum illos a paslorali officio re- promissa animum prsepafare, subjeclione atque ab-
605 CODEX REdULARUM. — PARS II. REGULÊ PP. ORTENT. 606
jectione gaudere, volUntariain paupertatem ample- Aet solitarius, deviclis et superatis mundi Imjus cfi-
cti, et noii splum facultaies, sed fctiaittipsas cupidi- fiiinibus, quasi periculosis fluctibus, cuili fid portum
tate.s de cordibus nostris eradifcare; quia niiiil pro- solitudinis venerit,.si repeiititta et mittuta peccata de
dest non habere diyilias, cui voluntas slippetit ha- aniince suce seiitina exhaurire neglexerit, in ipso
bendi eas. Npii enim tantum habere debCinus,cjtian- qUietisporlti nafifragiidiscrimen incumt.
tunj cupidi.tas cpneupiacit," sed quantuni necessiias Secldicit alicjuis: Quomodo pfalest ahima exsenfi-
poscit. Habendi eiiiirfajrior, fiisi ad inlegrum i-fcse- ilari ? Utique oranclo, vigilando, jejiuiando, absli-
cettiiy ardentjor est in parvis et jilus" terquetur. in nentlo, ipsa peccata confitendo^veram charitatem,-
mi.nimis.Est autem et ab.acausa valde dura et.niniis Veraro. humiiilalem , veram patienfiam exbibendo.
dolencla, boc est omrii inteiifione studium laboris Quanquairi euim soliiarius sit justus,et sanctus, liun-
iinpeii.dere, fct fructuin ri.orirecipere post laborem. quaiiiiiecesse^stvvtin bac vita sit securus, qtiiajiit
Quid enim prodesl jejunare et vigilare, et.mores non ait Scriplura : Nescit Itomo ulrum ampre an odio
corrigere? Sic est quomPdo si aliquis extra Viueam digmis -sit, sed omnia in fulnro .reservanturJncertaJ
aut ciica vineani exslirpet et excolat, et vineam Miiliieniiii adhuc laquei tensi sunt antepedes animse
ipsam des.ertam a.c incultam relinqtiaf, ita ut spiuas nostrse. Sicut enim quis transiens .super. fltimcn,
el iribulos ge.rniinel.Atil quld prodest afflictiocofpo- B per angtistias arctissifiii poniis., etiainsi majoi-eni
ralis, siTingiia),jiequiljis et obtreclalibriibus pollua- partem inoffensOpede jam periciili evasissese ci'e-
mur, Cum apostolus dicat: Si cpiis putcil se religio- dat, cuiri in viltimopontis spatio venerit, etsi paulu-
sum esse, nph refrenans linguam sucnri,"sed seducens luiri tilubaverit, casum quein in medio pontis time--
cor suum, hujus vana est rcligio (Jac, I, 26). Norine bat, incurrere poferil. Sic nos etiainsi inagna pars
omiie opus ijp.sfnimvelut ftiiiiuSatqtie utiibra evane- vitse istius prospere videatur jam faisse fransacta,
seit, et velut favill/i stupaBinnihiluro.redigitur ? Qua- riottideo fiduciam praesumamus, cuni ciclhucpericuli
propter frtistra u.ob.isde corporis cruce fct pefctfaris pars exlrema minetur. Nepio crgo' securum se esse
aiflictipne blandimur, ,si exterior lioniO iioster, hoc judieet, anteqiiam ad finem felici consjimmafione
cst .corpu.snosiru.in, sanctis laboiTbus exercelur, et pervcniat. Qttid ei'go proclest si mibi vinea spem
interior a passionibus, hoe cst, a detraclione, ab ira, onjnem in flore ostendal, et vel ferarum incursio,
ab indignatione, ab bypocrisi et cceteiTsjiu/jiismodi vel vaslitas grattdinis, sjiein ornneni in cbnsunijna-
yiti.is noii curatur. Hujvismodiquippe solitarius la- tiorifc subducat ? ideoque omnis prosperitas, oninis
lis videt.nr.mihi esse, quomodo si a foris statu.am au- labor felicitatis in fineconsislit. Ne ergo jiiniia se-
ream faciat aliquis qviseintrbTutea sit; vel qttpmodo curitate solvaiJiur, adducatur illa DOfijini sentenlia
si dbinus magnifica.ar.te exstruct.a, afcris pulcherri- in inedium, de qua difcitur: XJtinamcalidus esses,
mis ilepicta videatur coloribus, ab intus sej/pentibus aut fricjidus! nunc auteni quia tepidns es, incipiamte
el.scorpioiiibusplena.sit.' Pefal.i.biis enim Christusiii" evomereexore meo (Apoc.m, 15). Ac sidicatur:
Evangelio .dicit : Vw pobis, Itypocritm, gui similcs Melitis libi fuerat in ssecuio remansisse frigidum,
cslis sepu.lcrisdegj.b,gtis,cjncea fofts hominibus pa- tjtiafii in solitaria vita esse tepidtim. Nunc autein
rent spepiosa; httu.svero plegiestis hypocrisi et iriiqui- quia de sceculo recessisti, et fervorem spirilualeiii
taie (M.aith, xxiji, 27).' Ipse qupqtie Dominus velut Jirsejjegligentia apprehendere noluisti, lepidus effe-
pius medicusbac rle .causa nobis iiifirriiispcvulosupe- ctus es",vix ilerum ex ore Dcmini respiciendiis evo-
rius clat consiliuiri, dicens : ^luuda pyius quo.dJnt.us nieris. Et icleenecesse est nebis diligenter alteiidere
esl caiicis et paropsidis,ut ficttel id quod deforis est, illam divinse Scripfurse sentchtiam dicenlis :Omni
mundum (Ibi.cl., *;. 26), Hcc est, mun.d.a.prius cor custodia servctCor luuni (Prov. iV,-25).-Oporlet ita-
luiuii ab omiiiliypocrisj-et'iniqui.!ate, et ab cmnj ira que ut iiivicem opera nosira quotidie coiisideremus
,et detractione, et luneerit .fajj.ustuiini Iiicidani to- et perspicaciter altcndamus : quis nostrinn in opere
tuiii, ,et non I.iab.ensaTiquain parteni teiiebr.arum'. Dei sit promptior, qtiisin oraiione fervenlior, in le-
. • .CAPUTxx-iy. j. ciione soliicilior, in castitate jjurior, in lacryiiiarum
, Item de eadem re qum supra. ubei-late proftisior, in corpore honestiof, in corde
Certi enim simiis., secundiim Domini nostri sen- sincerior; quis in ira sit mitior, in niansuefudine
.tcntiam superiusvlictam, quotTnisj nosffas .quotidie modeslior, in risu rarior, in compiinctione ferven-
cayeamusef cir,cumcidamus!passieiies, ,de.terip.res.nps tior, iti gravitate fuiidaticir, in charitatejuctindior; et
nniltum efllciquam fuimus.dum in sceculoyiverem.ijs, sic noSmetipsosquofidie ijisi nobiscum cieconverSa-
ita. nt fiaiit ^xtrema nostra pejora pfioribus. Qiia- tione nostra ratlonem habeamns ad invifcemdicen-
propler non .sojjinjnobis a capjt.al.ibusciiniiiiibus ca- lCs : 'Videamiis si hunc dieiii siiie pefccatfa,sihe invi-
yeamus, secl.etiam jps.aspaj'vas negligenti.asquoticiic dia , sine murmtiratione , sine ii*a ac detractiofie
quasi ven.eiiuih.diaboli resjjijanius. Sicti.t cnijn per transegiinus. Videamus si bodie aliquid quod ad pro-
jniij.ulissimasrimulas in sentinam nayis'guftse con- fectuin nostruni et ad aidificalioiiem aliortiin perti-
curriin.t, sic „et njinuia peccala quptidie in aiiimas iiet, opera/ti Stimus. yideainus slplus hodie risui,
;iosfras conflii.uii.l.El sj.cutnavis posteaquam ,deflu- si plus"cibo ac potui, sipkis olio acsomnoijuam dc-
.ctibjis..pelagi.evasji, s.i in port.u exsentinata rion.fue- cebat, indulsiniiis. Si miiius legiittTis^simiimisora-
fit, clemioutissiiuis gutlis impletur etinergiiur; ita vimus quam debuimus : ac sic de omnibus negligen
607 S. BENEDICTIADBATISANIANENSIS 608
tiis nostris compungamur in cubilibus, boc est, inlAJ CAPUT xxy.
cordibus nostris; et si aliquod bonum in nobis, Do- De instrumenlisbonorum operum,
mino largiente, conspicimus, illi, a quo est onmebo- Cum ergo onmium sanctarum Scriplui'arum pa-
num, gratias referamus. Si vero, quod absit, aliquod] ginse instrumelitis bonorum operum sint refertce, et
vitium in nebis deprelienderimus,illud nobismctipsis 3.' per earumdeni sanctarum Scripturarum caiiipos in^
reputemus, /et ad posnilentiam denuo recurramus. veniri possiiit arma quihus vitia comprimantur et
Hcecaulem qucesupra breviter prcelibavimus,gene- virtutes nuiriantur, necesse est tamen huifcregulce
raliter ad omnes perlinent solitarios; el non solumi senlentiain cujusdam Palris inserere de instrumen-
ad eos, verum etianiad onnies Dei servos et catholi-.' tis bonoruni-operuni; in qua sub roagriaTjreVitale
cos Chrislianos. Prcelerea quoque si duo fuerint si- qtiid solilariis agendum quidve vitandum sit,conli-
mul, ila ut prsefatum est, solifarii, oportet ut non, nefur. Oportct enim eosT..Imprimis Deum-diligere
ptio torpeanl, non defractionibus et obscenis confa-; .. ex teto corde, to.ta anima , lola virfule. 2. Deinde
bulationibus incumbant, sed aut psalmofum inodula-. i)roxiinum lanquam seipsum. 5. Deindenon occi-
tibnibus, aut divinis lectionibus, aul certe maiiuiimi dere : liocest, hOn detrahere ; quia, ut ait aposio-
operationibus insistant, horas caiionicas cuni omnii lus : Qui detrahit fralri suo, homicidaesl (Joan. m).
devotione custodiant, ct in his divinum officiumim-1 - B "LDeinde non adullerare. S. Non furtum facere, 6.
pleant, moxque ut datum ftieiTl signum, ad oratoriai Non concupiscere. 7. Non falsum tesliuionium di-
propria conveiiiant. Quotidie quoque ad collationem l cere. 8. Honorare omnes bpmiiies. 9. Et quod sibi
simul veniant, ubi de Dei servitio ct de commimi i cjuisfieri non vull, alii ne faciat. 10. Abnegare se-
profectu tractent, et pro admissis sibi invicem ve--. nietipsum sibi, ut sequatur Christum. 11; Corpus
niani postulent. Si autem uinis solummodo fueritt casligare. 12. Delicias non amjilecli.. 15. Jejunium
solitarius, ipse etiam quolidie ; collalionem secum! amare. 14. Pauperes recreare. 1-5. Nuduiii vestire.
habeat. Sedeat quidem quotidie in tribuiiali rocnlis3 16. Infirnium visitare. 17. Mortuum sepelire.
suce, et-slatuat se ante faciem suam, atqne ila int Qtiserenduni est itaque quomodo possit solitarms
eorde suo constiluto judicio adsit accusatrixejus co- infirmum vel in carcere positum visitare, aut mof-
gitatio, .leslis conscientia, carnifex timor : deinde3. Itium sepelire, qui non babet quideni facullaiem do
safiguis aniroseconfitenlis per lacrymas prpfluat; pb- cellula foras exire. Infifmum enim, vel in carcere-
streino in Conscientiasua-se iiidignum et peccato- posifuiu, ille procul dubio visital, qui in lecto vel in
rein fore judicet. Hsec quideni de uno, lenebris vitiorum vitlet aliquem jacere, et morbo
Si autem, ut prcedictum est, dUo fuerint, iiono-. - suse iniquitatis laborare, eumque suo exemplo ope-
reiu sibi invicem hjimililer deferant. Junior natui G C ratioiiibus alque aritidoto salubris exliortationis ro-
eum, qui cetale senior est obsequiosaiictitatis vene- bwat, quem in boua actione tilubare ac debiliiari
.retur : senior vero cctatejunior.em dictis et exem- cernebat. Morfuum.quoque ille sepelit qui pro eo
plis ad bene. vivendum informet. Nobilis genere ne- devotc seduleque preces ad Dominum fuudil: non
quaqvramignobili se prccferat. Sciat autem quia noni solum aulem morluum sepelif, sed etiam eum, vit
est perspiiarum acceptio ajnid Deum. Neque enimi itadicam, a morte suscitat, quando videt aliquem
,is, qui scientise doetrinis, et cseterorum bonorumi funibus peccatoriim suorum obstricium, el, in leue-
pperuni, jirserogafivis])ollet, se alteri jineferat, sed1 bris suseiniquitatis quodammodosepulfum,eumqiie
potius de nJtineribussibi divinilJis collalis Dec gra- ad coiifessioneniac poeiiitentiselamenta per sacrce
tias agat, semper illud Apostoli perpendens, quo) admonitionis studium provocat, alque tit ad viam
dicitur : Qui se stare putal, videat ne cadal (I Cor. x, salutis redeat salubriter insligat. Quocirca,sCien-
12). Et illud Hieronymi: Timendum esl, inquit, ett dum est nobis quia. major merees est, peccatoi'eiu
cavendum, ne veterem gloriam et solidaro firmita- stiscitare de vitiis quani mortuum de sepulero. Se-
tem unius borse procella subvertat. Charilalis autemi quitur. 18. In tribvilationesubvenire. 19. Dolenteiri
ofliciose alierutrum humiliter prseveiiiant. Ad illo- .. cousolari. 20. A sseculi actihus se facere alienum.
riim autein infirmitates procurandas invicem conde-.•^21. Nihil amori Christi iirsepoiiere. 22. Iram non
. scendant, et eorum necessitates invicem provideant:. perficei'e. 25. Iracvmdicetemptis non reservare. 24.
.. et quotidie; si locus ita fucrit congruus, ita pariter',, v Dplum in corde non tenere. 25. Pacem falsam iion
reficianlur utrisque et spiiitualibns et carnalibus3 dare. 26. Charitafein non derelinquere. 27. Nonju-
dapibus. Una prosperifas sit utiiusque similiter ett rare, ne forle perjuret. 28. yeritatcm corde et ore
. adversitas, si forte contigerit. Unius.volunlas alte- proferre. 29 Malumpro malo non reddere. 50. In-
. ritis voluhtati succumbat. Ulrorumque illoritm vo juriara non facere, sed et factam patienter suffeiTe.
luntates Doihini voluiitali, imo servituti subjiclan- 51. lnimicos diligere. 52. Maledicentes se tion re-
tur; el non quod singuli singillatim cupiunt, sedj Tnaledicere, sed magis benedicere. 55. Persecutio-
quod utrique disponunt, agant; illam Doiiiiiiicaro j nCmpro justilia sustinere. 54. Non esse superburo.
semper reminiscentes seiilentiam : Non veni,inquit,,, 55. Non vinolentum. 56. Non edacein. 57. Nonsom-
voluntatcm meam facere, sed ejus qui misit me, Pa-, TiolentUm.58. Non pigrum. ,59. Non murmurosum.
tiis (Joan, vi, 58). 40. Non detoactorem. 41. Spem suam Deo comiuit-
tere. 42. Bomim aliquod in secum videril, Deo ap-
firw CODEX REGULARUM. — PARS II. REGULÊ PP. ORIENT. 610
plicet, nonsibi. .43. Malum vero semper a se fa- JA.bulante (II Tltess. m, 6). Hinc etjam Hieronymus
ctum sciat et sibi repiitet. 44. Diem judicii timerc. ait: Negotialorem clericum, et ex inope divitem, et
45. Gebennam expavescere. 46. Yitam aiternam esc ignobili gloriosuni, quasi quamdampestem fuge:
oniui concupiscentia spiriluaii desiderare. 47. Mor- corrumpunl enim bonos mores confabulaliones pes-
tem quotidie ante oculos suspectam habere. 48. simse. Tu aurum contcmnis, alius diligil; tu calcas
Actus vitse suse omni hora cilstodire. 49. In omni opes, ille sectalur; libi cordi est mansuetudo, silen-
locoDeum se respicerepro certo stire. 50. Cogita- tium, secretum; illi loquacitas. Hic satis evidenter
liones malas cordi suo advenientes nrox ad Chri- ostenditur quod iflurimum impedil societas et per-
stuiii allidere. 51. Et seniori spirituali patefacere. mixlio eorum qui vitani dissiinilem ducunt.
52. Os suum a malo vel prayo eloquio custodire. Igiiur ut neqiie per oculos, neque per aures reci-
53. Multum lfaquinon amare. 54. Yerba vana, aut piamus nialas delectaliones ad peccandum, et ut
risui apta, non loqui. 55. Risum multum et excus- orationi possimus vacare liberius , oportet omuino
sum non amare. 56. Lectiones sanctas libenter au- habitare secretius atque remotius : lifac enim modo
dire. 57. Oralioni frequenfer incumbere. 58. Mala et lirsecedentes corisuetudines a nobis excidere po-
sua prseterita cum lacrymis vcl gemitu quolidie in terimus, in quibus contra pra3Cepta Dei agebamus.
bratione Deo conliteri; et de ipsis malis in reliquo B • Non enim parvus labor esl ut se aliquis a j)riori non
eroendare. 59. Desideria carnis non perficere : vo- bona consuetudine reflectat acT'evocet. Unde illiici
luntatem piopriam ociisse. 60. Prxfceptis seniorum vulgare proVerbiiim dicitur: Mala consueludo aut
in omnibus obedire, etiamsi ipsi aliter, quod absit, vix aut minquam tollitur. Quapropter si volumus
agant; memores illius Dominici prsecepti : Quce di- mandata Dei fabservare et custodire, studeamits
cunl facile; qum auteni faciunt facere nolite (Mallh. jirinae omiiiuni nos ipsos abnegare, et crucero Chri-
XXIII). 61.•'Non velle dici sanctum antequam sit; sli tollere el sic cum sequi. Ipse Domiiius ad amo-
sed prius esse , cjuod verius dicatur. 62. Prsecepta, rem sui et observationem mandatorum suorum iios
Dei faclis quotidie adimplere. 65. Castitatem amare..' provocat, dicens : Si diligitis me, mandata mea ser-
64. Nuilum odisse. 65. Zelum ct invidiam npa ha- vate (Joan. xiv, 15). Et iterum dicit: Qui habel mea
berel 66. Coiitentifanemnon amare. 67. Elationem mandala, el serval ea, ille esl qui ditigit me (lbici.,
fugere. 68. Seniores venerari. 69. Juniores diligere.. v. 21). Tunc namcjue diligimjis Deum, si ejus nian-"
70. In Cbristi amore pro inimicis orare, 71. Cumi dala servamus, et omnia visibilia pro amore ejus
discordantibus ante solis pccastim in pacem redire. conteniiiimus. E centrario tunc nequaquam euin dili-
72. El de Dei misericordia nuncjuam despefare. gimus, cum ejus prsecepta iion custodimus. Unde
Ecce hsec sunt inslrumcnla artis spirilualis ; quse; ^1 Jpamies apostolus ait : Qui dicit quohiarii diligo
Cvunfueriiita nfabisdie noctuque ineffabiliter adim- Deum, et mandala ejus non custodil, mendax est (I
p!eta, et iu die Judicii reconsigiiata, illa nobis iner- Joan. iv, 20). yere eiiim diliginius Deum, si cjus
ces a Domino recompensabitur, quam ipsfcpromisit: : mandata observamiis. In operatione autem manda-
Quocl oculus non vidit, nec auris audivit, nec iri cor;• torum ejus cognoscere possumus utrum Deum dili-
hominis ascendit qum prmparavit Deushis qui dili-. gamus an lion. Non enim ordinem maridalorum
gunt eum (I Cor.n, 9). Olficina vero ubi hsec dili- Christi hic inserere jjer omnia disposuimus , sed ex
genter cpei/eniur., clauslra: vel cellulse sunt Solita-. . parte, et quaiiiuiii ad propositum nostruni stifficit,
riorum, et stabilitas in retrusione, et jirsesens ratio postulat. A parte enim totuni iniel-
CAPUT XXYI. ligilur. Primum itaque ea commemorare oportet
De observalionemandalorum Dei. quse nos ad amorem Dei et proximi jjrovocent, id
Omnibus quidem Christianis expedit observare ett est: Diliges DominumDeumiuum ex toto corde tuo,
obedire mandalis Domini nostri Jesu Christi, etl et extota menle lua, el exomnibus viribus tuis ; hoc
maxime solilariis. Sed sciendum nobis est quod adj est mtiximum et primum mandatum. Secundum au-
conservandam memoriam Dei, et ad obediendum1 tem simileest Ituic : Diliges proximum tuum sicul te-
prceceplis ejus plurimum prodest etiam secrelius ett ipsum. In his duobus mandatis tola lex pendel et pro~
reinotius habitare. Nam permixtini vivcre cum liiss phelw (Mattlt. xxn, 57). Unde beatiisGregorius ait:
qui negligenlius agunt circa liniorem Dei, et con- Prsecepla Dominica niulta sutit et unum. Multa per
teiuptuiij habent mandatorum ejus, plurimum nocet;; diversitatem operis, unum in radice dilectionis. Si
sicut et Salomonis sermo testatur dicens : Cum hoin his duobus prseceptis tola lex pendet et pro-
mine irreligioso ne habitaveris, ne forle discas semi- - 'phetoe, etsi utilitas oinnium mandcitorumuna est,
tas ejits, el facias laqueos aiiimmtum (Eccli. xxxvu,, et si omnia mandala unum esse videntur, tiinc non
12). El ilerum : JVemmulerishominem injuslum, nee est nobis necesse cuncta roandata Dei iri hoc capi-
imilerisvias ejus (Prov.m, 51). Unde et Petrtis apo- tulo sigillatiminserere. Sed videamus quid sit quod
stolus ait: Justum icjilur et valde justum est separafi•i iiobis, prceCipitur: Diliges DominumDeurit tuum cx
eum qui salvarivult,ab eo qui rion.vult. Hinc Pauluss toto corde luo. Quid enim est Deum ex toio corde
sub magna denuntiatione dicit: Denuntiamus autem n diligere, nisi ut cor nostrum non sit incliiiatum ad
vos, fratres, per adventum Doniini nostri Jesu Chri-- ullius dilectionem amplius quam Dei? yerbi gratia,
sti, ut subtrahatis vos ab omni fratre inordinate am-- , si aurum, si argenturo, si varias possessiones et ho-
fill S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 612
nores leinporales, si mancipia, et animalia, crete-- Afratres
. mei, et proximos nostros ul prppr.a viscera
raqiie hnjiismodi toto affectu diligimus, Deum exc diligere, ut simiii cum eis ad gaudia sempiferiia fe-
toto corcle non amamus. Rro, quanta enim parle inI liciler pervfinire ef gaudere mereamur,
aliquo horum am.or cortlis nostri fuerit o.ccujiatus, •:,-CAPUT xxyii.- .' .
prp tanta parle miijus est ad Deum, et pro tanta} Lamenlqbiiis descriptio de Itis qui prmceptq Clirim
parle miims diligifiius Deuifi. Sicut enim casta mti- iion obscrvant.
lier, qucevirum suumamat, nulluiii alium amat,.,-. De pfseceptis ergo Dominj nostri Jesu Christi
ita.et homo, siJDeuin araat, miindum non aiiiat: sii uijurti adimc capitciluin excipere volui; sed ciim re-
autem niunduin amaverit, jam Deum ex toto corde; ininiscerer quod istis temporibus pene jaiij nerao sit
non diligit. Et ideo reflectainus cor nostrunij cif - qui ea obseryare valeat vel satagat, majus roihi de-
menlem nostram, et omnes actus nostrbs ab amfare 3 sidcrium exstifif fieiidi quam serihendi. Meritoenim
visibilium rerjim, et Deum ex toto corde, et ex totai liigendiim esl, prccsentis vitce leiiipiis , in quo tot
aniuia,. et ex tota yirtute diligamus. Tunc eiiimi mala taijtaque flagitia. videmus qubfidie cumulari;
Deurn diligimus, -siomnes sensus nostri, qui perti- quse si velinms pef "singuia cpnsiderare, lJiinquam
nenfad menlem, Deo vacant: si intellecttis nosterc polerimus a iacrymis lemperare. Sic autem omiiia
Deo ministrat, si sapieijtia. nostra circa Dfcumest,-,"B confusa, sic cunctasunt resPluia, ut jam nec virtu-
si omnis cogitatio nostra ea quccDei sunt tractat. tis ijniciemyesligium tisquani appareat. De spurcitiis
Tiiiic cliam vere Deum diligimus, si semper de ejus5 eiiim el Inxuriis, atqtie de cceteris nequitiis, nostris
servilio cogitamus et loquimur , et ejus mandatai, diehiis nivinduriirepletum esse perspicinius : et, quod
juxla vires adiinplere sataginms. Deus enira 11011 se; est famiiiuni'niaieruni. iiifeliciiis,,jam nec ipsi enien-
verbis tantiini vult diligi, sed corde pure et operi-. dainur, ttec aliis eihendandi exemjilum prseiiemus;
bus juslis. Non ppstulat a nobis ajirum neqtie argcn- sed sciiius velut sepfilera dealbafa, quse a foris ap-
ttmi, neque aliquid liujusinodi; sed si fcierinf nobis3 jiareiit ijoininibus speciosa, iiitiis yerp, plena sunt
ista, dispertiri egenfibus prsecipit. Nos ipsos qucerit,-,.. ossibusinortiioriim ef omni spurcitia.Ef contigit no-
in nobis recjuiescere cupit. Hoc soirimmodo.a nobis3 bis hqfc quod illis solet evenire qui veTphretiesiii.
exigit ut eum ex tolo corde diligarnus, et maiidatai patiunlur, vel uienle capli- sunt ; a quibus cum
ejus ctiStodiamus,, et iempla rioslra impolhita ei. i riiulta turpia et periculosa vel dicauljir,' vel eiiam
servemus,.qtiatenusipse semper in nobis habitef, ett, gerafitur, nec ptidcris aliquid, nec etiam pccfiittidi-
nos in illp permaneanius. Quapfopler accedamus acl ] nis capiunt, cjuinimfa, et nictguiiifcisibi afc sapiefi-
eum et copuleniur in.affectu efus. tiores videntur esse sanis afcsapieiitibus. Ita erge el
Seqiiitur : Diliges, inquit, proximum tuum sicutt nes, cum ofiinia quse saniiati ccntraria suntgefi-
teipsum. Qui dilicjiiproximum, inqtiit Apostclus, lemus, uec hoc"ipsrim qiiiderii quod est sanitas ilbvi-
gem implevit (Rom, xm, 8); qui aulem e contrariqa nnis. Si forle enim in corpofe paruifi aliqfiid morbi
odit, homicida es.t. Qui proximum suuiii diligit s.icu.t t nos puIsaveiTt, statifii medicos adhibemus, et pecu-
seipsum.npn occidil illum,non mcntitur illi <j-acm-di.- riias eis damus, et bmni: ohservafitia, qufad nobis
ligil, non falsum teslimonium de eo dicit, nec illiuss compelit, gerinnis, nec prius cessamus quam „ea
rem c°ricvtpiscit; noii insuper hoc quod noii vtiltl qucenobis molesta siiiit mifigentiir. Anima vero eum
u.tTaciat ei aliquis, facit illi quem sifcutseipsum.cli- " qiiotidie vjilnerel,ur, ianietur, iifafrir, prcecip.itelJir,
ligil. Scquilur : Jh his cluobusmandatis Ipta lexpen-,- et modis omnibus pereat, nec pai/ya'. quidem pro
det et prophelce (Matth. xxn, 40) ; 'jam enim supraa ipsa nos cura sollicitat. Certum est enini qfiod nos
diximus, ut onjnium maiJdato)'iimjiririest iitilitas, ett omnes pariter corrum']iit et absumit. iiicuiTa, dum
omnia mandata umim -videnlur esse mandatum, iiaJ nemo est qtii opportuna prccbeat.ct inopporluna
sibi invicem cohserent, ut alleriim siiie aliero essee probibeat, et cuni omnes cura indigeamus, nemo est
non possit. Nec enim Deus vere sine proximo, necc qui medicinam prsedicationis adhibeat ei.pceniteii-
jnoximus vere diligitur sine Deo. Nam, sicut suprai j) tiam curalionis imponat. Etenim si religiosiis homb
diximus, impossibile esf omnia mandata Dei in hoce aliqtiis extrinsecus undecunqtie in his pariibiis ad-
capitulo iriserere, sed breviler succiucteqtie ea COBI- veniret, et .prxceplorum Christi ac nostrse cbnver-
memoravimus qucenos ad amcrejn Dei ppsshit exci- sa.tionis'cpnfusioriemvideret, nescio si alios aliquos
tare.- Sciendum tamen uobis est qnia non solumi Jiiagis quam nos inimicos esse et coiifraiios prcece-
prcecepta evangelica, verum etiam propbetica ett ptor.um Chrisii jiidicaref, et quasi qui sludiuiii qiiod-
apostolica mandata diiigeritissimescrutari, et fidelis- dain habuefimus in omnibus coniraria agere quam
sime obseryarey ,et ohedire eis debemus. Ideorjtie :e Ciiristus uobis prsecepit. Sed ue" quis putei ffaric
sludeamus Deum ex toto corde diligere, et mandata ,a exaggeratioiiis causa a me hcefcverba profefri, pro-
-
ejus scrutari, et semper antepciilos meiilis liabcre, :, batiienla jam nunc adhibebo, non alitinde quaifi de
,et ea non ex parte, sed per omnia diligere ; quate-- ijjsis Cbristi mandafis;. Christus enini fifastef itt
nusillam beatitudinem coriSequi liiereamuf quamu Evangelio ial : Audisiis quia diclum esi aniiquis':
ille iiynmidicusrex et propheta coftimemoratdicens:: Non qccides; qui auterit occiderii, reus erit judicio.
Beali qui scrutanlur testimqnia ejus, in toto corde e. Ego autem dico vobis, quia .qmnisgui irascitur frtiiri
exquifunt eitiq (Psat. cxviu, 2),. Studeamus etiam,, sno, reiis eril judicip : gui autem, dixerit jrciiri suo,
GJ5 CODEXREGULARUM. - PARS II. REGUL* PP; ORIENT. 6H.
racha, reus erit coricilio; qui uulerh dixerit, falue,-A Deus et Doniinus tantam curam reconciliatioms no-
reus eril geltennmigiiis (Maltli.y, 21, 22). Hcecqni- strse habeat, ut patiatur munfcra sua relinqui, ei
dein DominnsJesus. Nos autem tanqtiani iiicrediili ante altare imperfecta manere, afque iiiterruinpi
et irifideles caleamus hanc legem,- et qiiblidie innu- niysteria sua, donec camus, et iracundiam cum fra-
meris injiiriis fratres nostros afficimus; qtiasi inde tribtis nostris solvamus, et nodos et inimicitias : nos
ahquid picemii exspectemus. Sefl videamus nunc vero nec hoc quiderri erubescinms, sed dies multos
quantum sit inter jiislkiam Phafiscebrltfri"et Chvi- manemus in inimicitiis, el trahiiiius sicut funem lon-
stianOrumdiscrinien. Illos bfcfclsio'rebsfacit jtfdicib, gvim iram et voluntatem malam, ignoranles quod
nos aiilem -ira siniiliter fefas facit judieifa".Et si "rifas tcmtum longa erit nobispoena quantuiii et discordia.
ira reos facit judicio",-qiipnlfado atidemus: qiifaticlie Hoe etiain ad curouluro nostrce confusionis est, ut si
tam leviter nori soltim contfa jiiniofes, vcrulfi etianr- qtiitl boni nobis dicatur de iniinico,- noh credimus ;
contra a^qiiaTcsac riiajoies nostfos irasci? Noti sosi quid autem mali, hoc soluni credimus el eonfir-
hira autem de iia,- yeruni efiam de onirii vefbfa. , mamus. Et si forte irasci nobis accidat, prsecipit
otioso; seeundtt,!ii cjiisdeiti Domirii "riostri seriteii- . Domiiijjs ut ante solis occasum iraciindiam nostraitt
tiam,- reddituri sumns De'6'rationefii.- Rafchaeniin, . fiiiiamus, Unde dicit : Sol non occidat super iracun-
dicitur incriiis et fatuus. Et etim ffater fioster itaLB ciiam vestram (Epltes. iv, 26). Nos autem e contra
credat in Christnm sicutet nos, quornocloillcifiifiu- ne iio.c quidem cOntenli sumus u.t iracuncliam no-
deiniisTiiafiem, yel fatiium, yel absque. mefife"vb- stram ultra solis terminuni protlucamus, sed insi-
care? Nam quod Doiniiiusracha et fattie dicit, lioc. dias invicem ponimiis, et sive verbis si.yerebus siip-
pstendit quia.nec leve quidero, riec mTttiiiJtiittiri ffa- plantare prpximos nostrfas cupinius. Nam oscuiuin
tre collatuui cottvicium iiobis felaxabiltif; uiiifart,• pacis,'quo tenipore niunefa sacraofferiintjir, porri-
pro omnibus judiceriiur, nisi Ia3SOsatisfeceriiiiiis, gere invicem in usu habemus ; sed vereor ne plti-
et condignam p03nitentiani in bac vitci agaiiiiis. Eil res cx nobis bpc labiis taiitunimodo Jacianf, cunl
ideo de istis levioribtts lnandaiis senteiitiafiv declltt Christus pacem non ex ore, sed ex cPrde desideret.
nobis Christus, ut et de cseferis cmuibiis quse pise- Unde per hcec Deus potius exacerhafi quani placafi
varicamur sifiiiliter sentiamtis. Pracitefea-qcioqueTii ^ credeiiclusest. Ptirifas enim et veritas inconspectu
tanluin humanus nietus tifiiori Dci piseponitur, vit sij Deiplacent; respuit auteni et pdit oimie quod simu-
forliores ac potentiores tiostri aliquarii' iiijtiriain autt laturet fiiigitur. Nam pro his singtilis lacryiiice no-
contuifieliafiinobis:faeiant, ipsris eliam prbmpte fct t bis funclendse sunt, et confusio liabfcndaest: Cse-
mansuete sustineinus ;".erga coseqttales"verovel in- J- tera vero prsecepla quse restant, in sequenli capi-
feriores interdum nec IseSi cfafiinioveittiiiet irasci-., k tulo, ob compeniiii causam, breviter ef diligenter
liiur. Quis ergo erit. immnnis atit aiierifis ab liacc discutienda relijiquiroiis. .
• .,.' ..', "' ..CAPUT"xxyin. •
culpa ? Si auteni inilfcs terrenus ifi fconspecfu ffcgis g<
terreni non ansiis est irasci , riequb-aliquid srice iri- Ilem de eadem lamentatiqne qhce,supra.
digiiationis ante oculos ejtis bstefidcre, qtifanibdbaii-i- Jam vero quse de consentiendo adversario, vel de
demus.cOTamRege ajterno irasei, et iiidignatibtifcm j conciipiscentia jllicitn, et de oeulo dextrb; et de
nostram anle itieiem ejus osteiidefe? Rex ergoter-_ '. manu dextra, et de reliiiquendis uxoiTbtis prceci-
rettus deforiS tanlum videt hoiiiittiifii cfafpoia, dit piuntur (Malth. v), qtiasi hcc scripta sifit nec aiidita,
Tjisasolumfiiodohabet in pfatestatc : Rfcx vero fcflele- ita cpntemijuntur. In oculo eniiu dextfo' et<iiianii
stis cordis nostri cbnspicit afcaiia ,- fct pbtestateiri,i dextra parentes liostrosalque propincjiiOSintelligi-'
habet utrinfique, et.corpus et afiiiriaifi,-pefdele iiiQ mus : qupd si acl coiitemplaiiclaiuveram lticeirinfahis
gehemiaro. Projiter quod nec efgcifamtiioscjuiclefii fi-.• impediniefito sunl,. deberaus truncare isliiisiiiodi
hegligendtini est istud proBcepiurri: ttfcquecriiin sinee porlioiies; ne dum voltiinus cseteros lucrifacere; Tpsi
causa debeiiJuscoiitra ipsfas irasci , qtiia fct illi a in seterniim .perfcamus. Natii de non juraridfa fcru-
Christo simili ut fios libertate suiit doiiati. e T. besco prfaferfe iriiiiediuni,: „iion soliim proptfcrjti-
Necjuej
etiam si aliquem yidemus niandatcim' Domifii proe- :- rainfettla,/-sed etiahi propter perjurja: Si eiiiifi veffc
terire, irasci cofilra Culn debeifius, sed jiotifiSifiisfc-
;- jnrare cfimeii cst et prasvaricalio manclali, de pfcr-
raiioneitt et coiripassifaneriiefga illuifi jios hsibere e jurio quid dicamtis? Evangelica autem vefitas j'ura-
oportet,:secundttfijettm qui dixif: <Quis infirmatur, r, nientum fion recipit, cum oiiittis sefttio fidelis prfa
et ego. nori infirhtor (11 Cor. xi, 29)? Hlud auteiii ri jurejtirafidp sit. Pfast bsec aptem poiriirius ait:' Si
quod-iti seqtieniilifishabetuf,- cjiiis non infidefiuiri li' quis ie percusserit in dextritrn maxillam; pritbe illi 'ei
etiam fahiflbstiinjudicet,- ciim sfciefnaDei voce sa'n- :- ciiiertim; ci volenti tecmrijudicio coiitendefe, et iii-
citum-sit? ait eiiiiri: Si auteth offefs hiuiius tuuih ticl
cl ricarn luhm tiUferfe, reliriqne illi et pttllinm; Ei ti
altare, et ibi recordciius fueris quia frater tiius htibet'
H'- quis ctngariaverilte mitle ptissus,~vcideiuiri illo aliti
aiiguid adversiimte , relinque ibi inuhus tnitih tinte e duo: Petenti-te, cla ci. El voleriti irihtriari a te, rie
altare; el vade priiis reconciliari fratri luo ei turic ~\c. avertqris (Mtilth. v, 59). Ad licefceriirii qtiid difcimus?
venierisofferesmunus tuurii (Mattlt. v, 25). Nos ati- i- Prp singitlis aulfciwhis lacryirisefiobis tantuifiiiifadb:
leni e contra pugnas habentes ad invicem, et .dolbs is proferendse siittt, et Cottfusioiiabefida est: aperfe
in corde versantes, acceclimusad altare Dei. Et cuin n eiiim corilrahsec oriittici militamus. Pati aiiteni sili-
MR S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 616
quid ex his quse seripta sunt ac ferre, neque in ver- A quwrit. medelam (Eccli. xxvin,:5). Et si homo erga
bis, neque in rebus unquam volumus. Sed etsi in hominem non babef misericordiam, quis propitia-
aliquo saltem vcl leviter pulsenmr, continuo velut bitur-deliclis ejus? yfcllem silere jani et huc usque
ferse beslise fcontra eos insurgimus. Sed licet nos in progressus finem serihonibus meis imponerc. Eru-
onroibus coiitraria agarous quseprcecipit nobis Chri- iesco enim et confundor ullra procedere. Sed quid
stus, lamen eminentius ab eo docemur; qui diri- iterum tacere proderit, cum ab ipsis mandatis Chri-
puerit, inquit, qucetua sunt, quite lceserit, qui tibi sti, qure impugnamus,1 silenter etiain arguamur?
nocuerit, noii solum pro his qucc tibi absttilit, non Quomodo autem latehimus, ciini qui novit coida
indigneris; sed et dilige, et tola charitate con- nostra, judicatiirus est ea? Qtiid ergo dicam de illo
strittge, et eliampro ipso adDeum diligenter preces mandatoqufajubemur non thesaurizare super terram?
fuiide. Ac Si dicalur : Cum ille qui ad diripienda quce Cseterivero qnasi e conlrario audierinl prtcceptum,
tua sunt iniquo spiritu fuerit accensus, si te pro- et quasi dictum sit ad eos : Tliesaurizate omni
lixiorem invenerit in largiendo quam ille venerat in modo super terram; ita reliiiquenles cceltmi adlios-
diripiendo, quamvis ille sit ferus et barbarus, cru- sertint lefrse, et insaniunl erga peeunias congregan-.
bescet tamen bonitaterii iuairi,Triitigabilur a furore, das, totoque affectu odiuntDeum. diligimt autem
resipiscet contiiiuo et facli poenitebit, ac suura qui- BI roammonara. Quod aulem dictum esl. Notiie cogi-
dem peccatum exhorrescet, tui vfcro ariiinivirtutem lare de crastino, nec audire scio aliqucni, nec om-
mirabitur et amabit. Sed lioc ubi liutic invenio? liino servare. Et propterea de hoc mandato dicere
Cujus enim talem vitam mirabor? Neniinem aulem aliquid.erubesco. Etenim oporlebat nos quocunque
nunc inveiiire cjueo qui hanc iirjtiriam palienter pacto loqiiente Christo et pronuntianle non dubilarc,
ferre velit. Ghristus enim nos orare pro persequen- sed credere. Nunc yeroetiam cum et causas et i-a-
libus et calumniantibus jubet; nos autem non so- tiones adhibeat mandaforuni suoriira, atque exem-.
lum conlra inimicos, sed etiam conlra amicos ssepe plis ea validissimis niuniaf, riecsic qttidem erubesci-
inimicitias el insidias.ponimus. Chrislus maledicen- mus. Propter hoc enim et avium quce non arant,
tibus benedici jubet, nos e contra non solum mul- jieque semiuaiit, et Iiliorum,.qucenon iient, similifu-
liplicatas maledictionfcsreslituimus , sed eliam, si dines-posuil, ul.nemo, dubiiaret, et tamen nos sicut
1
possumvis,pro verbis Uagelliseos ccedimus. Nonne gentes, aut forte etiam aliquid desperabilius genli-
tibi videntur, o homo,' omnimodis contraria esse, ut ; bus de bis cogitanclo consiimimur. Sed de hoc, ut
dixi, prceceptis -Chrisli quce gerimus? Nonne magis . dixi, mandato.plura dicere erubesco, ad seqiieiuia
Ijugnam hahemus conti-a mandata ejus, quam obe- taiiien veniam, si forle alicubi solaliUm qualecun-
dientiam? Et idee merite lugemus, et iiiobedienliam C que-mei pudoris inveiiiam. Qtiirfcrgo sequitur post
nostram merito plangimus. Sed dicit aliquis : Im- Iicfic? Nolilejudicare, ut non judicemirit (M.atlh. vn).
possibilia nobis prcecipit ^hristus. Quid agis, o, Ego.enim solatiummei piidoris invenire credebani,
homo?.nuiiquid TgnOrasquid David in Saul fecit? atigmenta nunc confiisinnis reperi. S.i autem nullum
Quid Slephainis martyr, qui pro bpidantibus ex- iiobis peccatum aliud fuisset admissum, pro hoc
oravit? Ohlittisne fcsquid ipsemet Chrislus docuit et; soio geheiinsenos tradi satis abundeque sufficeret;
fecit, diceus : Pater, ignosceillis, non enitn sciunt quippe qtii in alienis dclictis severi et amarissimi
quid faciunt (Luc. XXIII,-54)?Yolentibiis enim-ob- judices residemus, nostras autem trabes in oculis
servare Chrisli prsecepta, non sunl impossibiiia, sed.'• propriis infixas rion videmus: a quo vitio neque
levia; nolentibus vero et inobedienlibus vident-ur sceeuli honiinem, neque lnonaclium, tieque etiam
esse dura etimpossibilia, cuin idem Dominus dicat: solitarium ullum facile reperies Hberum. Nequeetiam
Onus meum leve, efjugum meum suave ( Matth; xi, de boc exlierrcscinius qued ideni ipse ait: In quo
50). Jam yero quid dicam de boc quod scriptum est enim judicio judicaverilis, judicabimini (Ibid.). Natn
in oratione Dominica : Dimilte nobis debila nostra, dic mihi, quid laboris habet ul non judices aliuin?
sicut et nos dimiitimm debitoribus noslris (Matth.;vi,,', Nos antem qui eum ppssimus sine Tabore; manda-
? -" tum Dei servare, laboramus et nitimur ut illud
12) Quisnam est ex omnibus nobis qui cum fiducia
j pra3-
hcec Deo dicere audeat? Nain etsi nibil faciamus , varicemur. Quia et revera.ipse pronuntiavit deprce-
inimicis et debitoiTbus nosiris, habemus lamen in- ceptis sviis quod nihil -in eis onerosum sit, siciit
tra nos insanabile yulnus irce retentum in cOrde. paulo anle retuli, id doeens : Jugum meum. suave,
Et si laiitummodononlsedas eum qui te lccsit, aver- cst, el onus meum leve (Matth.xi, 50). Nos namqtie
lis tfe tamen ab eo,nec.libenler eum vjdes, inaiiett, e contra gravia -efficimus quse ille levia constituit.
sine dubio viilnus in pectore, ef dolor augescit in( Quamvis enim sintaliqua in quibus paululum labfa-
coi'de. Ntniqtiidlu ila vis propitium tibi fieri Deum,. ris adhibettdum est, tanien quidquid ipse prsecepit
ut non qiiidein te lcedat, avertat se tamen abs te, ett leve est, etiam si sit tribulaiio. Et si tribu.lalio, quo-
peccatoruin luorum memoiTamteneat et videre te». modo leve est? Leve, inquam, est, quia immensum
nolil? Igitur qualem vis esse erga te Deum, cumi pondus futurse glorise ICvemfacit prassentis tempo-
peccatoruin vcniam poscis, talem teexbibere debess ris tribulationem. Sequitur :.Nolile, .inqu.it, clare.
liis qui deliquerunt in le, sicut et sapientium qui- sgnctum canibus, nequeprojiciatis margaritas veslras:
dam dixit: Homo homini servat Jram, et a Deoi anieporcos ( Mttttit,yu,6). Nos vero e contralaudis:
617 CODEXREGULARUM.— TARS II. REGULJE PP. ORIENT. 618
amore et jactantise vitio corrtipli, etiarti huic prce- A fessio pefccatorum propagatur. De confessione pec-
cepto contraria gerimus, alque liominibus neque catorura pcenitentia generatur. Depoenitentia autem
Tiitellectumpurum habentibus, neque fidem sanam indulgentia peccatorum percipitur. Quatuor enim
retineiitibus , et insuper peccatortim maculis in- sunt qualitates affectionum quibus mens jusli tsedio
nexis, sirie ulla discretione mysleriorum secreta salubri compungitur; hoc est, memoria prceterito-
liudanitis. Multumest enim, si velimus singula quse- rum peccatoruro, recordatio futurarum poenarum,
que mattdata discutere, quae omnimodis i.n Con- consideralio peregrinalifanis stice in hujus yitse mi-
temptu habentur ab lvominibus, utillud: Quodcun- seria^ desiderium supernse patfia?,, qualenus ad
que vultis ut faciant vobis homines, eadem et vos fa- eam quantocius valeat pervenire. Quafido ergo lsta
cite itlis (lbid.). Nos namque e contrario oninia faci- in corde fiunl, credendum est tunc esse Deum per
nras liominibus quseipsi riolumus pati. Et rursum, gratiam cordi humano prsesentem. Prseterea quo-
qui jussi sumus per angustam viam incedere, per que oportet nos, qui compuiictionem cordis perfecte
lafam semper incedimus. Hi autem qui videnlur desideramus habere, prius animo et mente ab omni
sustulisse crucem suain et sequi Christum, de lata perturbatione ac ffuctuatione visibiliumreruiri sece-
et spaliosa via sollicite requirtint. Sic-eiiim facere dere, atque ad illa conscendere silfcntiaubi quies
"
solent illi qui sceculum relinquere disponunt. Cum B sunifna, jngis tranquillitas et pura fcst serenitas;
autem de monasteriis aul retrusione vef etiam de ibique oculum mentis nostra3lota intentione seinper
. locis habifaniium percunciantur, ante omnia de re- debemus delixum habere. Oportet efiam nfas diem
quie tractant et de oppPrtunitate. Priiiia tamen sol- mortis ante oculos meiitis habere, et prceterita pec-
licitudo statim etprima verba ista sunt: Estne ibi- cata ad lneinoriam revocare; et eorum qui in in-
requies quo eundum est?Inveniuntur ibi ea quaene- fernp gemunt rememoraii, et quomodo ibi sunt
cessaria stmt abundanter? Primiim enim, ut dixi, animoe, in qiiam amaro silenlio, aut in quam pes-
sollicite requirunt si nihil horum desit quselata et; sinio gemitu, vel metu, sive cruciatu, aril in quali
spaliosa via deposcit. Quid agis, o horno? Quid lo- exspeclatione et dolore; et pro his irifinilas debe-
queris? Arctara et angustam viam jtisstis es ambtt- nius lacrymas futtdere. Recogitemus autein diem
lare, utquid de requie, utquid de abiindanlia per- resurreci.onis, 'ei.ilSud lerribile, et horrendum, at-
cunctaris? Yerum ne me existimel aliquis h*c di- qtie tremendum judicium Christi; et prsemiumju-
cerido alios incusare, jam nunc de meipso narrabo. storum, et reppsitam peccatoribus poenam, quam
Qiiondarocum de sseculi abrenvihliatioiie-etde soli- passuri sunt in «onspectu Dei. Sed et siipplicia bm-
taria habitatione cogitare coepissem, ego scio quami nia, et ignem inexstinguibilem, et vermes immorta-
"
sollicite infra menietipsum perscrutabar, unde vi-. les, et tartarum tenebrartnn ad memoriam revoce-
verem.etunde mihi in-ipsa babitatione ea quse ne-. mus : el super Iicec omnia" dentium stridorem et
cessaria sunt corporiprseberentur? Sedeiillud noni tormenta perpetua pertimescamus. Adducainusetiam
segniler requirebam, unde habererii vestimenta,, ad medium bona, et gaudiosa gauciia, quse sunt
unde luminaria, unde etiam ligna, et legumina, ett jtistis reposita coram Deo et angelis ejus in selerna,
csetera talia. Ita enim ego cura omni sollicitudine de> gloria. Cogitemusautem quam gloriosi sint illi an-
requie corporis apud memelipsuin traclabam. Heu'! gelorum cliori, quse societas beatofum spirituum, et
quam subtililer ille arlifex mali diabolus nos deci-- qucesit riiajesias seternsevisionis Dei. Utrorumquc
pit, et quanta csecilate oculos nostrse mentis obdu-- liorum comroeinbrationem jugiter in cordibus no-
cit! Ad regnum coelorumcupimus ascendere, et in-- stris habeamus : super judicia quidem peccatorum
terrogamus si aliqua iiobis dilficultas oceurrat ini ingemiscamusL,super bona vero justis reposita gau-
itinere. Ad ccoli fastigium et divitias festinamus : deamus : sicque fit ut perfecta compunctio formidi-
. ad ipsas, inquam, divitias, quasnec bculus vidit,, nis tradat animuin compunctioni dilectionis.
nec auris audivit, neque in cor lioiiiinis ascende-- CAPUT XXX.
ruut; et de requie corporis percjinctamur. Qriod,dup sunt genera compunctibnum.
Nam sicut diximus supra, multum est si velimus3 Duo igitur sunt compunctionum genera, lioc est,
singula quseque mandata Chrisli Tn lioc loco discu-- irriguum superius, ct irriguum inferius (Jos. x\,
lere. Tamennportet nos flere et lugere proliis sin-- 19). Irriguum quippe inferius quisque accipit, cum
gulis quceimpugnamus, et iri conleniptu habemus,, inferni supplicia llendo per.timescit. Irriguum vero
quatenus ab ipsis sceleribus quse peririobedientiaml superius accipit, cum sese in lacrymis cceleslis re-
et contemplurii eorumdem mandatfarum Ghrisii in-- gni desiderio aflligit. SCiendum namque est quia
currimus, uberrimis lacrymartiin fletibus ablui ex-- nulium habebit accessum ad compunctionem cor-
piarique, Deo opitulante, mereamur. dis, is qui in risu et jocis immoderatus fuerit. Non
CAPUT XXIX. enim convenit ei qui ad perfectionem Tiititur ascen-
De compunclionecordis. dere, in modum parvuli insensati jocari, nec disso-
Compunctio etenim cordis est humilitas mentis,, lutis labiis risum proferre, sed subridendo tantum
cum lacrymis, et recordatione peccatorum, et ti- meritis laetiliamindicaiê.Amenlia namque est cum
more judicii. Nam ex humilitatis virtute compun-- strepitu ridere. Parvuli enim est ludere, perfecti
ctio cordis nascitur. De compunctifane«cordiscon- autem viri lugere, jocus verb et risus negligentem
PATROL.CIII. 20
019 S. RENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 620
et tepidurii efficiunt virufii justum erga Deiservi- A cum bominibus potentibus volumus aliqua sugge-
tium. 0 quantam perniciem, prseparant risusetjo- rere, non prsesuroimusnisi cum livimilitale et reve-
ciis! et e coiitrario quantum lucrum afferunt fletus rentia; quanto magis DominoDeo universorum cum
ac iuctus ! Quem enirii delectat hic ridere, postmo- Cordis humilitate et puritatis devotione supplican-
durii ilebit amarissiine; qtii autem hic Tugere volue- dum est! Et non in mulliloquio, sed in purilate
rii, irippsierum sine fme gaudebit. Nam et Salvator cordis nps exaudiri sciamus : et idco hrevis et pura
riosier bealfasvocat lugentes; et quiriunc lcetantur, debet esse oralio, nisi lbrte ex aflectu inspirationis
nere eps tiicit in novissimo. Uride.Jacobus apostolus divince.gratice proteiidatur. Cum eiiim. in oratione
ait : Miseri esiote et lugete, risus vesler inluctum assislimus, geinere et flere debenms, reminisceiiles
eohveriqtur, el gaudium in mmroremJJac. jv, 9). quam gravia sunt scelera qucc commisimus, quam-
Hiiic.per Salomonem dicitur :,Risus dgtore.miscebi- que dira Tnferni supplicia (juse timemus. Longe
tur (Prov. xiv, \o). Hinc Gregorius ait: Nenio po- quippe a Deo est animiis qui in oratione cogitatio-
iest et ijic gaudere cum sceculp,et illic regnare cum nibvissseculifuefit. occupatus. El tunc veraciter ora-
ClnTsio. Ilinc etiarij in coliationibus Patrum legimus, quanclo aliundenon cogitamvis.Sedvalde per-
ttir : Vitiit, ijiquit, senex queindani ridentem, et ait _ pauci suiit qui tales. oratioijes habeant; et.licet in
illi : Coram coeio fct lerra rationein tolius vitce B quibiisdam sint, difliciletamen est vvtsemper sint.
ripstrce recidittiri sumlis, et.tu rides? Quapropter non Tunc autem magis diabolus cogitationes curartnn
rios obieciet puerilis: jocus ac lTsus, sed lectipnos scecularium nostris mentibus ihgerit, quando nos
sacrse et spiritualis. melodisecantus. Quamyis enim oranles aspexerit. Sed nos e contra tam perseveran-
dura,siht corda .liostraad lacrymas producehdas, ter.in orafione persistere debemtis, quousque ini-
iiiox tamen vit psalinoruin rliilcedo insonuerit,. ad poi'tunas scecularijimreriim cogiiatiojies.ab inimico
cfampvjijciionemcordis aniiiiunj nostrum inflectit. latenler immissas superemus. Quoties enim quilibet
"Miiftieiiim reperiimtiir qui cantiis suavitate com- aliqtio tangifur vitio, toties se adoraiionem siibdat.;
nioii siia ciiiiiiria plangtint, atqtie ex ea pafte magls quia frequcns oratio vitioruni inipiignationeinexstin-
flectuniur ad iacryitias, ex qua psalleniis insonvterit guit.Et qui lseditur, non desistat orare prp. se lce^
clulcetio suavitatis. Sed studeiidum nobis est ut deniibiis : quia. sicut nullum proficit in vuliiere
efiarii "poslcompunctiouis tempora, Tn quantum Deo , medicamenlum,- si adhuc fejTum in eo,.sil, Tla nihil
Targiente.pfassitmus,ipsani vim lacfymarum in nos- illius oratio proficit, ctijns adhuc,dolor,est.in mente
riietipsos conservemus; ne fifaspost compuncfionem.. etodium.nianet in pectore.
cortiis cpgitaiio fluxa dissolyal ;,ne nlentcm nostrani Tanlus ergo debei esse orantis affectus erga
vana Isalitia- subripiat , ne Tucruni compuiictionis C Deum, ut non desperet precis effecfum. Inaniter au-
"anirtianosffaper inciiiTamiluxa3.cegitatibnisperdat. tem orajnus-, si spei fiduciatn non haberaus-::.Petat
Sie quippc quotl popoiccrat, oblincre aiiiina nieruit, autem nnusquisgue, ut ait Aposlobis, in. fide nihil
quia se posl lacryiiias in eodeni mcntis vigore ser- liwsitans. Nam qui.dubilat; similis estiflucluimaris;
vavil. De qna iiimirum scriptum est: Vultus ejus gum o vento niovetur, atque dispergilur (Jac.i, Q),
non sunt amplius in dircrsa mntati (I liecj.i, 18). Diflidenlia enim nascilur ex hoc quod adhuc se
Quia igitur non est oblita quoepctiil, non cst priyata qujsque senfit circa peccandi affectionem versari.
lnimere quod poposcit. Nos aulcni quia post bap- Multum cjiim, inqtiit Apostolus, valel deprecatiojusti
tisma inquihavimiis vitam, rebaptizemus in Tacryr assidua (Jac.y, 16). In tanlum utique yalet, vit
rriis cbnscientiam riostram. Qiii ergo lacrymas inde- eliam per eam dsemoniavincantur, et aditus eorum
siiienter "furidii,el, iamen peccafe rion desinit,,Ta- per ipsain obslfuantur, ut non quocunque yoluiit,
irieiiium nabet,, sed mundationem.nori liabet. Ubi vadant. Uiide in Tripertita liistorialegitur ila. Tero-
atitem lacrymae abundant, Tbi cogitationes soi'didse poribus. Juliani Apostatse iriissusesf dsemonab ipso
non approximanl. Compunctio sanitas aniinse est, in Occidenteni, ut iret velociter et afferret ei inde
compurictio illumirialio mentis est; compunctio re- ^ aliquod responsum. Cum anlem pervenisset dsemon
Tiiissio peccalo^ruraest; compunclio Spirituni san- ille -in quodam Locoubi quidam monachus habita-
"ctuniiiabiiarefacil in "sfc. bat,stetit ibidem per decem diesimmobilis, eo qupd
" : .-, ,:'
*!',;.'.\.'v 'T:APUT;XXXI. non poterat ultra progredi, quia monachus ille non
'DefeverehiiaetJnsianiiaorciliCiriis, cessabat orare neque nocte neque ilie; et regres-
Opbftet itaque rifascertissiirie scire etveraciter sus est sine effecttt ad eum qui-miserat illum. Cui
" Quare tandiu larbasfi?
"cfbdefe, qiiia assiduitafe bratibriiim adipisci pfassii-. revertenti dixitJuliamis
"riiris reriiissibribirirnriniurii peccatfarum; si tamen Respondens dsemon ait : Et moram feci, et sine
acfus "orationi' et labia corcli non discrepaverint. actione reversus sum. Suslinui enim decem dies
Meliuseriiiri est corde bf are cnrii silentio sine"'sono Piibliuin monachum, si forte cessaretab oratione et
vbci"svq"uam sblis verois sine ittiuitu nientis; quia tiMinsirem;et non cessavit, etprohibitus sum trans-
'ribri "verbaTjepfecalioriis"Deus iiitendii, sed cor oran- ire, et redii-nibiragens. Tunc impiissirous Julianus
tis aspiCit. Nafii riegligentes orationes nec ab ipso iridignatus dixil: Cum illuc ingre.ssus ftiero, faciaur.
liomine impetfare: valent quod vpluiit.a Si eniiii ineoyindictam.. Et iiJirapaucos dies Julianus Dei
« Ex regula sancti Benedicti, cap. 20.
«94. - CODEX REGULARUM. - PARS II. REGUL^ PP. ORIENT. 622
proviclentia Jnteriit. Et ôntinuo unus ex prsefe.ctis sAJ orare,/yeltaIe bpus facere ut ipsurii pro nbbis Deuin
qui cum. eo-erant, abiit, et yendidit omnia quce Jia- expret. . .".<
buit, et veniens ad senem illum factus est monaclius; Illrid quoque hu.c%ostolicfa prseeepto quasi; cori-
magnus, etsic permansit cum eo, donec.quievit in- trarium esse videtur qtiprl Dominus ait: Oranies au-..
Domino. Ubi dafur intelligi quia nfatio sefvorum temnofhe multum loqui, sicul eihnici facinnt (Maitli,
Dei continua non ,solai)i hpmines salvat,. sed etiam i yi, 7). Ttaque animadvertenciurn esl quod Doniinus
diaboliitela exsuperat. Per.nra.tioii.es .aufeni purissi- non dixit: Nolite multum orare, sed Npiite .multum
nias onifiia npbis jjiilia a Dottijnp; tribuiintur, <et: ;: lpqui.,.sic.utethnici faciunt,, qui sectiiidum pplitam
cuncta noxia prociil. dcibip,-effugantur,. Tdcirco ne-: eloquenlice faculfalisTacundiam orant. Illp enim sine
cesseest;iiobis.<et-Tbveet corde sine .inteririissione! ijitermissione adDeum orat, qui peccanfi in.se fratri
orare.'. dimittit;; qui non ab Iiomiriibus, sed a Deo laudeiri
." „ ' "•'"• ;-•
CAPUT XXXII. qusefit, qui adyersus ttirbam yanoyurii phantasiiia-
^Qtioinodopos.sit-aliguissineJntermissione orare. tum ostium ctibilis cordjs sui claudif : et ne aliqupd
Peiservum autem, et maxime solitarium, oportett impedimentunf /ejus oratio patiatur , in amore Dei
sine intermissione orare, legere-et operari, ne fcrtes menlis oculum figit. , , .
meiiteni «tio deditamspiritusmalignusinvadat. Ora-JE 8 ;'.-..,. ;.CAPUT'XXXlII.._. . ... •;•
tionibus autem mundaijjur, T.eclifanibusinslruimur.,. Qupd_pmnes vatiw cogitationes ex' Mlusipne
"' dmmohum
vero forte fiuhl. '•<.'."' '.'"''" ""
operationibus ,cprpus,ne superbiaf,, fatiga-
mus. Sed ijuserenduni nobis esl quompdo quis possitt Nulla:.ergp vifttis est; in .conyersatione. serybrpm
sitteTnlermissione orare. Qtiidam enim clicere yoluntt Dei quse talem habeatlabfarem qupmo.doPfalio. Diim
quod ille sine intej'missione prat qui canonicas bp-- enini vplueril homo Deum suum orare, semper dcer
ras , observat. Nobis vero non expedit cceteris lioiTs3 mones festinant orationem *jus iiJterrumpere, scien-
ab oratione vacare; • s.ed secundum Apostolum "sine) tes quia ex inilla alia re tantum impediuntur, quan-
intermissibne. debemus orai;e... Sic. autem Doiniuo> tumper farationem ad Deum fusani. Siquidem bm-
miserante .polerinius illud pfiricejifumTmplere, id-esi;,. , nem aliuro laboreni querii iiorob in conversatione
si ûgiter- lingua orare nott possuniu<s;> -vel. corde> religiosa ppsitus assunipserit, quamyis Tnstanter
oremjisi el siore, vel corde indesinenter prarene- . agat, habet tamen.aliquam requiem. OraliO autem ,
quinms, yeleliam actus nostri tales siiit ut seroperp " nt dictum est, nullam :habet.requieni, Qua de re in
pro nobis Deum exorent. yitis Pairuni italegitur; QuQtlamtempore, nocte
Unde in Collationibus Palrum tale datuf exem--..: dsemon ad ostium cellulse beati Macarii pulsavii-
plum: Luciusabbas inferrogavit quosdam fratres, , * dicens: Surgej abba Macari, et eamus ad collectam^-'.
dicens : Quodest opus manuurii vestrarum? At illii ubi fratres ad yigilias congfegantur. Sed ille, qui
dixerunt: Nos non conliii|imus .aliquod opus ma-. gratia Dei replettis, erat prudentja, falli npn poterat,
iniiini; «ed,-sicut Apostolus dicit, sine..intermissione.3 inteilexit diaboli esse fallaciam, et ait: 0 mendax
oramus. Dixit eis sehex: Et non manducatis? illii et veritatis inimice,!. qua3 tibispcietas cum collecta
autem. dixerurit: Etiam inanducamus. Et dixit eis •» . jjt congregationesanctorumr: At ille : Latet ergo
te,
•Quandoergo eottieditis, quis brat pr.o yobis? . o
Et ite- inquit, Macari, quod sine nobis nulla congregatio
ruiii interrogavit eos dicens c-Nondormifis? Et illii mpnachorum agitur ? Tum ille: Imperet, inquit, tibi
•dixertint: Etiam dormimus. Et senex adjecit: Cumi -Dpminus,immunde, Et ille adjecit: Yeni deiiique ,
uormitis, quis oratprp vobis? Et nonjnvenerunt quidI et videbis pp.era nostra. His dictis, dsemon discessit.
ad hsec respoijderent ei. Et adjecitrlgnoscite mihi,( Et abijas cpnversus ad orationem peliit a Dep ut ei
fratres, quia ecce non facilis sicut dixistis. Ego atitemi psteiideret si hoc verum esset quod; gloriatus est
ostendam vobis quia operans manibus meis sine in-, dsemon. Abiit ergo ad coliectam ubi a fratribus yi-
termissione orb. Sedefanamque, juvante Doroino,, gjlisecelebrabaiitur, et iterum in oratione Dominum
infundens mihi paucas palmulas, et facioex -eisple-. depfecalur ut sibi verbi hiijus' veritafem
ostendat.;
ctam, et dico :-Misereremei,Deus, secundummagnami et ecce vidit per totam ecGlesiam qiiasi parvulps
miserieqrdiam iuam ; et secundum mUlliiudinemmi-- quosdam Jilhiopes discurrere huc atque illtic et ye-
seralionum iuarum dele Jniquitatem meam. (Psal. ... lut volitandp deferri. Discurrentes
ergoTlji JLthippes
i:, 3). Et dixit eisi: -
Oratio-hsec est; ari jion? Et di- pueruli singulis quibusque sedentibus alludebant: et
xerimt ei: Etiam. Tlle autem dixit: Quando per-- sicui duobtis digitulis oculos
cempressissenl, statim
nianserotota die laborans,et oransorevej corde», dormilabat. Si cui yero in bs misisserit
facio plus aut minus sex nummos,*t.duos ex liis3 oscitare eum faciebant. Cbi yero digitum,
post psalmum a'd
dono pauperibusforasad ostium, et residuos expendo> .orandum projecissent se fratres,
percurrebant nihilo-
in usus mefaset discipulorum meofum. IUevero quii niinus singulos, et ante
aliumjacentem in oratione
accepit illos duos denafios Orai pro me tempofequb> . .quaSiin mulierum specieni yertebantur,;. ante alium
«go manduco veT-doraiio:^ afqtte Tta pergratiaiii i auterii qvtasi :3edificanles,ant aliquid pprtantes,,, ac
Dei inipletur in riie hfac qijod scriptiinvest <:Sinein- - -diversaquscjne agen!es,appai'e!ia«ti
,,etquaicunque
lefmissiorie'orate jRomi T, 9). Qaapropier"- oporlett -dcemonesquasi .ludeiido .fprniassenlaIisecijli.orantps
nos, sicut prsedictum est, ore vel corde inclesinenterr in eorclis sui cogitatione yersabant. A noimullis ta-
men ubi aliquid horum agere ccepissent, qttasi qtio- A J ciamur astare, et Dominusad nos veniens non quod
dam repulsif prsecipites dejiciebantur, ita ut nec condemnet in nobis, sed potius quod remuneret,
stare quidem prorsus aut transire juxta eos aude- inveniat.
rent. Aliis vero etiam supra dprsa et cervices lude- CAPUT XXXV.
bant. Ifec cum yidissel sanctus Macarius, iiigemuit De laude psaimorum el dispositioneItorarum in qui-
graviter, et ait ciim lacrymis : Exsurge, Domine, ut bus psallere debemus.
I dispergantur inimici tul, etfngiant afacie tua; quo- Psalmorum denique assidua decantatio tristia
niam impleta est illusionibusanima nostra.Post ora- corda consolalur, gratiores mentes facit, fastidiosOs
tionem autem vfacalis seorsum singulis quibusque oblectat, incrtes exsuscitat, peccatores ad Tauienta
fratribus ante quortmi faciem dccmonesvariis ima- invital. Nam quainvis dura sint corda nostra, tamen
ginationibus liidentes, reqriisivitabeis si in oralione mox ut psalmoium dulcedo insonuerit, ad profe-
vel sedificandi,vel portandi cogilationes halmerint,, cium pietatis animum nostrum inflectit. Onmis enim
vel ita agendi talia diversa qtise unicuique imaginata duritia cortlis eorttm dulcedine emollitur : et sicut
per dsemonesyiderat; et singtili corum confiteban- oralioriibus regimur, ita psalmorum studiis delecle-
tur ita fuisse in corde stio ut ille argtiebat eos. Et mur. Oratio aulem in prsesenli tantuni vita pro re-
tunc intelleCtuin est qtipd omnes vanseet superfluseB 1 niediopeccatorumeffunditur; psahnoruta autem de-
cogitaliories, quas somnioruin, vel psalmorutii, seu cantatio perpeluam Dei laudem demonstrat, et glo-
orationum tempore unttsquisque conceperit,illusione riani sempilernam. Sic enim scriptum est: Reati qui
dsemonumfiant. Ab his aulem qni omni cuslodia ser- habitant In domo liia, Domine , in swcula smculorum
vant cOr siium facile repelluntur jEthiopes. Deo laudabunt te (Psal, LXXXIII, 5).Ctijus operis frequen-
cnim cOnjuncta mens, et in ipso tcmpore prsecipue tiam quicunque fideliter intentaque mente exsequi-
orationis intenta, nihil alieimm , nihil superfluum lur, quodamrriodoangelis sociatur. Quocirca necesse
recipil. est ul certis horis cerlisque temporibus nostrse ser-
CAPUT XXXIV. vitutis officia persolvamus, 3d est, matutino, prima,
•*
Quod cantantibus et psallenlibus prmsentia Dei et tertia, sexta, nona, vOsperaet complelorifa.De his
angeiorum semper adsil. diuriiis horis aitpropheta Dayid : Septies in dielan-
. Quomani quaravis ubique Deura per potenliafn di- dem dixi tibi (Psal, cxvr.i, 64); De noclurnis aulem
vinitafis esse noverimtts , et octilos ejus speculari vigiliis idem ipse prophcta a\l: Media.noctesurge-
bonos et malos credamus, prsecipue tainen sine ali- bam ad confitendum tibi (Ibid., v. 62). Et rursus
qua dubitatione, cum divino officioassistimus , per dicit: Memor fni nocte nominis lui, Doinine (Psal.
gratiam nobis eum "adessC prxsenleni credimus. G t Lxn, 7). Et rursusdicit: Si memor fui tui super stfa-
Ideoque semper meiriores siriius quod Pffapheta ait: tum meum, inmatulinis meditaborinle (Ibid.).
Serviie Dontinoin timore (Psat. n, II). El iterum : Propterea quoque de divinis Tn noctibus officiis
Psatlite sapienter (lbid.). Tunc etiam angelici spiri- cseierisque horis diei ab oralione nos non oportet
tus maxime nobis prsesentes adesse credendi sunt, vacare, sed semper per intervalla horarum aut ore-
cum divinis specialiler mancipamurobsequiis, id est, mtis , aut legamus, aut aliquod opus riianuum exer-
cum lectionihus sacris aurem accoiiimotlamus, vel ceamus, quatenus tsedium cordis et cogitalionum
psalmodiseoperam damus, vel orationi incumbimus, evadere possimus, sicut legitur fecisse heatus An-
vel etiam missarum solemnia ceiebramus. Unde idem tonius. Qui quodam tempore cum sederet in eremo,
Propheta ait: In conspectu angelorum psallam libi animiis ejus tsedium et confusionem cogilafionum
(Psal, --cxxxvn, 2). Qiiapropler solerler nfabis stu- incurrit, quia ttondum adhuc inslanterlaborabat, et
denduin esl ul cum ad divinum officiumvel ad. mis- ail ad Deum : Doriiirie,volo salvus fieri, et non per-
sarum soleiiiiiiacelebranda convenimus, semper me- mittuttt Tne cogitationes mese. Quid faciam in hf.c
mores simus qualiter nos oporteat esse in conspe- tribulatiorie, et quoraodo salvns ero? Et post piisil-
ctu Dei et aiigclorum ejus. El sic stcmus adpsallen- liim surgens exiit foras, et vidit quemdam tanquam
dum ut mens nostra concordet voci nostrse. Sic enim seipsum sederitem et operantem; denique vidit
jiposloltiS ait: Psallum spiritu, psallam el mente eumdem ipsunl ab ppere surgeiitem et orantem , et
(I Conxiv,IS). iterum sedentem, et flectam de palmis facientem ;
Cavendum est autem ut non negligenter, nec te- inde rurstis ad Orationem surgentem. Erat aulem
pide,yeiinhoneste divinum offlciumcelebremus, ne- angelus Domini missus ad correctioiiem et cautelam
ijue ad perficiendum pigre adveniamus; ne, quod dandam Antonio. Post hsec audiyit vocem angeli
absit, in illam sentenliam incidamus qua dicitur: dicentis : Sic fac, et salvus eris.Tfle autem hoc au-
Maledictushomoquiopus Dei fecerit negligehterJDeut. dito, inagnum gaudiumsumpsit atque fiduciam. Et
xxvii,15). Observandumest utiie quid in oratoriis, ita postea faciens, salulem quam qua^rebat invenit.
veiin cellulis nostris inhonestum vel indecens, ne Ita et nos facientes, Deo opitulante, salvabimur. Nu-
quid ineptum , yel perversum, aut cogitalionibus, merum quoque et mensuram psalmorum qups quo-
aut verbis, aut actibus perpelremus; sed cum timore tidie canere debemus hic minime; describimus, quia
et yerieratione coelesle compleamus officium, qua- hoc quod Apostolus sine intermissione prsecipit
tenus in cpnspeclu Dei et angelorum ejus digni effi- agere, ego nullatenus prcesiimodeterminare. Tesli»
625 CODEX REGULARUM. — PARS II. REGUL^ PP. ORIENT. 626
sjt unicuique conscientia sua, qtiia Deum, quem nulla j\ me, et retribuam tibi mercedem tiiain. Qui cum post
fallunt occulla, inspectorem cordis sui omni hora annos septein ipso natalUio apostolorum die missa-
liaLeblt. Oportet preelerea nos orare indesinenter rum solemnia peregisset, et mysteria sacrse com-
pro nostris benefacloribus, et pTOomnibus homini- mjinionis accepisset, e corpore exivit. Qua in re
bus, pfo regibus et onmibus qui in stibliniitate sunt pensaiidiiin est quantum prcesidium sit quoiidie sa-
constituti, ut quietam et tranquillam vitam habere crpsancti cerporis et sanguinis Dorriini noslri Jesu
possimus. Sciendum vero est quia quanlp quisque Cliristi hostias immolafe; et palenler oslendituf
magis assiduus fuerit in pratione, lanlo feliciorem quam salubre est vesci tanto medicamine. Unde qui-
remunerationem recepturus est in seterna beatilii- dam vencrandus poeta dixit.
diue; Luminaria vero cum omni diligenlia sive de MagnumpraBidiumesisacrolihamine pasci
Si cor parlicipiscriiniu.anulla preiiiunt.
propriis laboribus seu de fidelium oblationibus in
suis nraloriis noctis temppre provideant solitarii. Hinc etiam egregius doctor Auguslinus dixit: Nihil
CAPUTXXXVI. sic debet formidare Christianus qiiam separari a
Si quolidie corpus Domini quilibet audeat sumere vel corpore Christi. Si enim separalur a cfaporeChrisli,
missam cantare. ' ..nOn est meinbrum ejtts; si non est membrum ejus,
Non meaitaque opinione, sed sanctorfim Patrum B-non vegelatur spiiilus ejus, Unde ait 'Apostplus :
asseftione hsec utraque reor fieri posse, id est, et Quisquis spirilum Christi npn hqbet, liic non esl ejus
missas quotidie celebrare, et sacrosancta corporis et (Rom. vin, 9).
saiigfiinis Domini mysteria quotidie cum tremore et Quaprppter faciat unusquisqne quod secundtim
timore sumere ; ab his tamen, qui mundi suntab fidemsuam pie credit esse faciendum. Neque enim
oinniTnquinamento carnis ac spiritus, et hoc cum inler se liligaverunt, aut quisquain eortim alleruni
metumagnoel pavore: quia qui lanlum liospiteni: alterise pra3lulil, Zachsetis scilicet et centurio];
cupit inlra se suscipere, caslus debet essenon so- cum alier eorum gaudens stisceperit Pomirium, alfer
lUmin corpore, sed el mundus in corde. Nam fuit vero dixerit: Npn sum dignus, Doiriine, ut intres
quidarii venbrabilis Patei nomine Apollonius , qui sub iectum ineum (Lnc, vn , 6). Ambo Salyaloi'eni
hocmonebat fratres, ul, si fieri possel,, quotidie honorificautes diverso et quasi contrario niodo;
communicarent mysieriis Chrisli, neforte, qui seab ambfapeccalis miseri, ambo misericordiam conse-
his longefacit, longe fiat a Deo. Qui aulera, inquit, culi. Sic et sacranieiilum Dominici corporis et san-
frequentius hoc suScipil, frequentius ipsum sine guinis uniis lipnorando non audet quotidie sumere,
dubio Salvatorem suscipit;- quia Tdem ipse ait: Qui alter similiter honorando nori audet ullo die prater-
manducat meain carriemêl bibit meum sanguinem, in C mittere.
memanet, et egoin eo (Joan.yi, 55). Sed et ipsa CAPUT XXXVIL
commemoratio Dominicsepassionis cum assidue sit, Si illusipnem, quw per somnium solet accidere,
'' post tfebeat
aservisDei celebrata/primumper hoc conimonitio, quis iriissam celebrarean non ?
datur, ut studeat ttnusquisque ita paratus inveiiiri, Nam, ut ait bealus Gregorius , in ipsa illtisione,
ne indignus Dominicis mysleriis habeatur, De bac quse per spmnium solet accidere, necessaria est valde
deuique re bealus Gregorius in libro Dialogorum discrelio, quse subtiliter pensare dcbeat ex qua re
ait: Debemus itaque prsesens sceculumlota mente accidat ineiiii dormientis. Aliquando enini ex cra-
contemnere, irjuotidianaDeo lacrymarum sacrificia pula, aliquando ex nalurce superlluiiale vel infirnil-
offerre, quotidianas carnis et sanguiiiis ejus hostias, tate, aliquando contingit ex cogitalione. Et quiderri
iminolare. Hsec namque singulariler victima abi cum ex natui'se superfluitate vd infirmitate evene-
seternointeritu animam salyat. Sed necesse est ut; rit, omnimodo hsecillusio nOn est timenda. Unde ait
cum hsec agimus nosmetipsos Tn cordis contrilione Propheta: Quoniam Doniinus cognovit figmentum
mactemus. El fidenter dico, quia salutari hoslia post'. nostrum (Psal.. cii, ii}. Sed quando hoc acciderit,
inortem non indigebimus, si ante mortem Deo hostiai lotus tantummodo aqua, valet se sociare divinis sa-
ipsi fuerimus. Quajjropter bonum estuf quod quisque11) cramentis. Cuitt vei'0 appetitus gulse ultra modum in
post mortem suarii sperat pro se aigiper alios, agatl sumendis "alimentis rapituf, atque ideb humbrum
ipse dum vivit per se. Bealius quippe est liberumi receptacula gravatitur, habet exinde aiiimus quem-
exire de carcere, quam post vincula libertateni qusedara reatum, non tainen usque ad prOhihitipnem
rere. Hinciterum idem papain eodem bbro adnectiti percipiendi sacramerita vel missarum soleirinia cele-
dicens : Nam vir vitcevenerabilis Cassius NarniensisJ brandi, cum fortasse aul feslus dies exigit, aul ex-
êpiscopus fuit, qui quotidianum sacrificium Deo of- hiberi ministerium, pro eo quod Sacerdos alius in
ferre consueverat, ita ut pene nullus dies vilse ejus> loco deest./ipsa necessitas compulit, vel amor sa-
abscederel quin pmnipolenfi Deo hostiam placatio-- crificandi animum ad lioc ipsum compellit. Nam si
nis immolaret. Dum aulem sese cum lacrymis ma- adsunl alii qui implere mysterium valeant, illusio
ctaret, mandatum Doinini per cujusdam suipresby- • per crapulam facta a perceptione sacri mysterii pro-
teri visionem suscepit, dicens : Age quod agis, hibere non debet; -sed"ab immolatione divini Sacra-
operare quod operaris , non cesset pes lutis, noni inenti abstinere, ut arbitror, humiliter debel, quo-
cessetmanus tua. Natalitio apostolorum venies adi usque tlignis fletibus recfanciliatuset aquarum effu-
Sionelotusy accedere iterum valeat ad sacra tiiyste- JATnuiitur_et virtutesuutriuntur. ln his ergo, quasi in
ria. Si-vero ex turpi cogitafione vigilantis oritur speculb quondam seipsum considerare potest homo,
illusio roenli dormientis , patet animo realus suus. qualis sit, vel cjuo tendat, aut cjualiler se dirigat.
Videt enim aquaradice inquinatioilla processerit; Ideoque qui vult cum Deo semper esse, debet fre-
quia qufadscietts cogitavit, hfacnesciens jiertulit. Et quenter -legcreet ffequeiitcr orare. Nam cum ora-
qiiando hfacfil,- necesse est ut humiliter se subtrabat , mus, ipsi cum Deo lOquimur; ciim vero legimus,
divinis mysteriis, et prius per aquam abluat sordes Deus nbbiscum loquitur. Geminum autem confert
corporis, etper poenilenliam abstergat vtilnus cor- donum leefio sacrarum Scripturarum : unum, quia
dis;et sic demum, Domino propitiante, f econcilie- ihtelleclum mentis erudit; alterum, quia a mundi
tur vivificis sacramentis. Nam in EvangelifaDfariii- yanitate hominem abstrahit, et ad amfaremDei per-
iitts dicit: Qui viderit mulierem ad concupiscendum ducit, Lefctifaassidua tiinorem gehennis ncutit, ani-
eam,jam mwchatusest eam in corde suo (Mallli, v, lncini purificat et ad gaudia superna legenlis cor
28)."In corde suo, inquit, non in Corpore.ldeo Scri- instigat. Sicut eriim ex cariialibus escis alilur caro,
ptura alibi nos admOnet, dicens : Omni cuslodia ita ex divinis eloquiis iiutritu.r ac pascitur interior
serva cor luum (Prov. iv, 23)." Nani sunt alii quibus liomp; unde ait Propheta : Quam dulcia faucibus
ita plerumqcie illusio "nascitur, tit eoriim aiiimus B I meis etoquia tua, Domine,super mel et favum ori meo
eliairi In soniiio pfasitusturpibtis imagiiiationibus non (Ibid. v. 103)! Oninis plaiie Scriptura sancla ad
foeiletur.Qtia in re uniim ibi ostendifur, si ipsa mens nostram scripta csl salutem et doctrinam,- nt per
non tamcn sit i'ea",vel suo judicio libcra, cura se consolationem Scripturarum. in bonis actibus profi-
et dorinienle corpore Tiihilriieiiiiijit vidisse. Siqui- .ciamus;Sicut'eiiim ccecussaipius offenclit quam vi-
dem, ut ijuidam Patriim ait, si tale alicjuid evenerit tlens, sic ignoraiis Dei legcm igitoranter ssepius
per somnum abscjue phanf asiis niulierum, non est peccat qjiam ille qui cam novit.-Multi namqtie ba-
peccatum. Ingeiiitus, iiiquit, lifimor in corpore, cuitt bent intelligenticeingenium, sed negligurit lectionis
propria repleveril recejptacula, suis .riecesse est uf studium;'et quod legendo scire petuerunl, negligen-
mealibus digeratur. Ubi vero vistis niiilieruna et do liesciunt. Mulii etiam legufit, et abipsa lecfione
blandimenta carnis per somnia bccurrunt, si per jejuni stiiit; de quibus ait Proj)heta : Seminastis mul-
Superfluas cl illecebrosas cogitationes conligerit, tum et inlulistis parum; comedistis, et non estis sa-
peccalum esse dicebat. Prcelerea quocjue sciendtim tiaii; bibistis, et non eslis ebrialiJAggmi 1,6). Mul-
est qttia tres sunt motus corporales: unus quidem tum cordi sub seminat, sed parumrecipit, qui de
riaturalis, aliusautemexpleiiitiidiiiecibOruiii, quando mandalis coelestibusyellegendo, vel audiendo niulta
nutritur et fovetur corpus cibis ac potibvis, ex qui- G *-"cognosCit, sed negligenter operando pauca fructifi-
buscalor ct sanguis crcscunt et excitarit corpus ad cat. Comeclit, et non satiatur, qui verba Dei au^
libidiiiem;, proptef quotl DfaminVisaif: Videte ne diens lucra vel gloriam sajculi coricupiscit. Bibit, et
gravenlur corda vestra in crapula ei ebrietcite(Luc. rion inebriatur, qui acl vocein Jectionis vel prsedica-
xxi). Tenius vero motus est ex insidiis et invidia ve- tionis aurein iuclinat, sed menlero non mutat.Bibit,
riierisdseriionuin.Qciapropleroporlettilipsairi niiniam et iiisbriatus non est, qui ea quse sunt hujus sseculi
aburidatttiam fluxusque libidinuin per multam cottti- .adipisci desiderat. Solet enim per ebrietatenvbihen-
nenfiam , et per multa jejunia, et pcr continuas tiiiinmeiis turbari. Si enim quis debriatus esset,
orationes restringamus; quia, rit.ail beatus Avigusti- rneriteni procuidubio mutasset, ut terrena jaiu non
nus, sicut occisqs iniinicus non.facit nobis iiijuriam, quceferet, jctm vana et tratisitcria, qtise amavefat-, -
sic mortificala caro non turbabit animani nostram. non amaret. llle enim bealissinius: est; qui divinas
Denique hi qui in deliciis vivunt, si forte corporis Scripturas legens verba yertit in ;opefa. Nemo enim
sui cegritudo deposcat, ab omnibvisquse judicayerit p.otesl sensum Scriplurse sacrse plene, cognoscere,
niedicus esse noxia abstinebunt absque mOra; ciir nisi legendi familiaritate." Nam sicut terra, quce
liort mullo hiagis hoc nos facimiis, qtiibus sanitas j,j. quanto amplius excolilur, tanto uberioi-em fructum
aiiimse et spiritus est expetenda? Tales enim debet feddit; sic quanfo quisque frequentius legit, tanto
Dominus liabere, niinistros, qui nulla carnis corita- ex ea uberiorem inteliigefitiam capit. Nonoportet
gione corrumpantuf, sed potius castilatis continen- solitarios genlilium libros legere, ne forte per oble-
tia splendeant mente et corpore. ctaniefita inanium fabulartimvel figmenta poelafum
mentem excitent ad incenfiva libidinuni. Neque etiam
CAPUT XXXVIIL
secreta Dei tiimis oportet rimari, SCriptura dicente :
De assiduitate leclionis et orationis. Altiofa te ne qumsieris,et forliofate ne scrutatus fue-
Oportet autem nos assiduilatem habere legendi et ris (Eccl. iii, 12). Utide Ajiostolus mirans aiebat: 0
instantiam orattdi.Nam assiduitate lectionis muni- attitudo clivitiarum scienlim et sapientiai Dci, quam
tur homo a peccato, juxta Prophelam qui ait: In inscruiabilia sunt juclicia, et investigabites vim ejus
corde meo abscondi eloquia tua, ut non peccem iibi (Rom. xi, 55)! Quapropter caute lneditanda, cautb-
(Psal, cxvin, 11). Hascsunt enim arma , Iectio vide- que sunt sensu ea quceleguntur rimanda; etjuxta
licet et oratio, quibus diabolus fexpugnatur ct seterna Apostoli mandata, teneamuS quce Tecta siint,etre-
becitiiudo acquiritur. His enim armis vilia coinpiT- futemusea quse contraria veritati existunt. Sicque
629 CODEX REGULARUM. — PARS II. REGULÊ PP. ORIENT. 650
in bonis instruamur, ut a malis Deo auxilianle illsesi'£A penuriam paii. Omnia possum in eo, qui me confor--
permaneamus. tal. Verumlamenvos benefecistis millere usibus riteis
CAPUT XXXIX. (Phil, iv, 14). Hic aulem Pstenditur quia aliquando
De quotidiano opere manuum solitariorum.'" accipiebat sustentationem necessitatis a fidelibus.
Si quando enim ai) oralione et lectione cessemus, Qua de causa beatus Augustinus nobis dat consiT
manuuin operationibus irisistere debemus, propter liiini, dicens : Qui ergfa non possunt facere sicut
lioc quod seriptum est: Oiiositas inimica est animm. Paulus, ut manibussuis se transigant, accipiant a
Anliquus elenini hosiis.etim quem otiosujn inverieiit populo unde sustentent suam necessilatein, sed rion
facile ad vitia rapit; nam sancli Palres nostri et negiigant eoruni infirmilatemi Si in nostra; inquit,
appstoli de laboremaiiuum suarum Vivebant. Unde domo vel socielate seger est aliquis, npn proliibeo
ApostolusThessaloiiicensibusscribens, aitilpsi enim religiosos, vel religiosas mittere illi, qtiod eis vide-
scitis guemadmodum oporlel imitari nps; quoiiiam lur, ut mittatii; neque istis jirohibeo, ut hon reci-
non inquieli fuimus inier vos; neque panem gralis piant. Nam ct ipse Dominus, cui angeli miiiistra-
manducavimus ab cdiqno, sed in labore el falicjalione, verant, locnlos habebat, el a fidelibvisoblala susci-
nocle et die operanles manibus-nostris, ne cjuemve- jjieiis, et suis discipulis et aliis iiidigentibus, iicces-
slrum gravaremus. Non quasi non liabuerimus pole- B ] saria trib.uebat.
statem, sicut et cceleri, sed ul nosmelipsqs formam Quanquajn aulem ita diclnm sil, oportel' tanien
daremus vobisad imilandum nos. Nam cum essemus , 'solitariosprppriismanibiis instanler laborare, etiam-
apuct vos, denuntiabamus, qudniam si quis nonjiult .sfaliuiitle habiierint ilnde yiyaut. Sic faciebat Pau-
operari, nec yianducct (II Thess-..ni, 7-10). Cum lus primus et probatissimuS eremitarum". Cum esset
enim iste sanctus apbstolus, qui Evangeliuni prajdi- ia eremo vastiore, securus erat de viclu, quia de
cabat, nolebat panem gratis manducare , sed in Ia- fructibus palmarum, et de oleribiis berbarum ve-
bore et fatigatione victum qticerebat, quo nOsfiducia scebatur taiitvim; tariien coliigebat folia palmarum,
otiosis manibus gratis panem comedei-eTtudebimus, et quolidianum perisum, velrit exiiide sustentandus
qiiibus fioii solum nulla pi'sedicatio'vei'bi cominissa esset, a semetipso jiigiter exigebat. Cvimqiiefapere
est, sed ne ulla quidem, nisi animse nostrse solius totius anni antrum ejus fuisset iinpletiun, id quocl
cura.mandatur? Proinde necesse est nobis Taborare . spllicita ctira laboraverat ajinis singulis, igne sup-
manibus nostris quodbonnmest, ut babeamusunde ppsito cpncremabat. Iste enini nfaii prp necessitate
vivamus, et unde aliquid necessitatem patienlibris viotus, rit dicluin est, laborabat, sed prp corporis
Iribuamus. Unde sanctus Csesarius dixit:.siclectioni afiflctione, et cortlis purgatione, atque cogitationum
et orationi debetisiiicumbei'e, ut etiammanibus posr iC soljditate, seu persevefantia cellse faciebat. Diceljat
sitis aliquid exercerc; ma/jorem quoque diei partem auteni, sine opere nianuum nec in loco. posse per-
sancto operi dedicare. Sed qua3rendumnobis est cur durare solitarium, liec ad perfectipnis culmen ali-
doctor gentiimi et prcedicatorEvangelii dicit se non quandp conscendere. E conlra vero Iiit alius frater,
paneni ab aliquo gralis roanducasse, qui riovit Do- qui venjens ad abbatem Silvanum in mpiite Sina,
miiiiim prsecepisse, ut qui Evangetium annunliaht, yiditibi fratres operanles, et dixii eis : Nolite ppe-
de Evangelio vivanl (1 Cor. ix,M). <EtrursunT : Di- raiT cibjim qui perit, sed qui permaiiet iri vitam
gnu.s est operarius mercede sua ei cibo sno (Luc. x, seternam. Maria pptimam paiTem elegit. Et dixit se-
7). Ideo quippe manihus operabattir uiide vivebat, nex cltscipulo suo : Vade, voca fratrem istum, et
quia indignum erat ab his aliquid accipere qui er- milte illum in cellam ubi niliil est. Et ctim facta fuis-
rori studebant. Peccat enim.,. el liberlatem prsedi- sel hpra npna, intendebaf idem frater ad oslium, si
jcandi_amitlit, qui ab eo accipit niunus, qui ideo miflerent alii, et vocarenl eum ad manducandum.
4at ne corripiatur. Unde idem apostolus dicebat: Et curo nemo loqueretur ei, surgens venit ad seneni,
Omnig mihi licent, sed non omnia mihi expediunt et dixit ei Abba, lnanducayerunt Ijodie fralres?
{I Cor. vi). Hpc ideo dixit quia licebat illi ab his El dixit ei senex : Etiam jain comederunt. Et ille :
queis prsedicabat sumptus accipere; sed quoniani;« Et quare, inquit, me non vocasti?Etsenex respon-
sciebai pseudo-apostolosoccasionem accipiendi quce^ dit: Tu hpino spiritualis es, et hpc cibo non indiges;
rere, noluit ,ab his accipere, ne catisa yentris vigor nos autem carnales sumijs, et manducare volumus,.
pvangelicse-yeritatis torpesceret. Non enim instanter ideo mariibus npstris operamur : lu vero bonampar-
pofes.t argui, a quo accipituf. Quamvis eniin idem tem elegisti; tota die Iegens, et nolens sumere car-
apostolus pro oceasione superius dicta elegerit ma- nalem cibum> Qui cum hoc attdisset, prostravit se
nibus suis labprare unde viyeret, tamen quolies TUi in terrapi humilitef ppenitentiam agen/s, et dixit:
necessitas erat, a fidelibus victum accipiebat. Ifaque Ignosce mihi, abba. Et senex dixit ei: Puto quod
cum esset qupdam tempore in magna indigentia, ppus hahet pmnino Marlhi»Maria. Per Martham enim
missum est illi a fratribus unde necessitati et indi- Maria laudatur.Quapropteropusliabent solitari) pro-
gentise ejus minlstraretur. Respondit autem illis gra- priis manibus labprafe et eperari unde pascaritur; quia
tias agens, et dixit: Rene fecislis communicareneces- qui olipsa quiele perfruifur, nisi pperi manuum in-
iilatibns meis. Ego eniin didici i» qtiibus sum,
suffi- stjterit, et nisi spiritualiter vixerit, niore pecudum
ciens esse. Scio enim esurire et abundqre, novi el se comppnit. - <.
651 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS ,652
Si quid vero ex operibus solitariorum venundan- Acultu sineulla sollicitudinecorporaliproficerentjne
dum est, videant ipsi per quorum manus transeunda •- terrenis occupationibus implicati, officiosuo dignas
sunt, ne aliquam fraudem prsestimantinferre. Memo- excubias strenue curare non possent. Item ibi: De-.
rentur seriiper Ananiseet Saphirse, ne forle mortem nique sanctus Paulinus, et beatus Hilarius omnia
quam illi iri corpore pertiilerunt, hanc isli in anima sua aut parentibus reiiquerunt;, atit vendita paupe-
patiantur. Inipsis autem pretiis non subripiat ava- ribus erogaverunl. Sed poslea cuiii facti Tuissent
ritise fiialum; sed semper aliquantulum vilius detur episcopi, non contempserunl Ecclesise facultates,
quam ab aliis saecularibus datur, ut in omnibus glo- sed fidelissime dispensaveruiii. Isti ergo tam sancti
rificetur Deus. viri tainque perfecti ppntifices faclis evidentibus cla-
CAPUT XL. mant posse et debere fieri quod fecerunl. Qui ulique
Qugd certis horis occupari debent soliiarii in labore homines, tam ssecularium quam divinarum littera-
mqnuum. rum sine ambiguitate doctissimi, si scirent res Ec-
Ergo statutis certisque temportbus occnpari so- clesice debere contemni, nunquam eas haberent, qui
ient solitarii in oratione et lectione, et certisiterum omttia sua reliquerant. Unde dalur iiitelligi quod
in labore manutnn. Ideoque hac dispositione credi- lanli ac tales viri
qui, volentes fieri discipuli Christi,
mus ulraque lempofa ordinari,id est, ut omni tem- B reiiiiiiliaveruht oninibus quce habebant, non ut pos-
pore a roane usqtiead horam peue lertiam orationi sessoreSj sed ut procuratores Ecc|esise faculiales
eilectioni vaccnt. Ab hora aiitera tertia usque ad possidebant. Et ideb i*esEcclesice nihil aliud scien-
horam quasi noiiara laborent, quod necessarium tes esse nisi vpla
fidelium, pretia peccatorum et pa-
ftieril, nisi forte pauliilum in stralis. suis sestivo trimonia panperum, non eas vindicaverunt in usus
tempore pausarb voluerint.; et semper intermiscea- suos vil proprias, sed ut conimendalas pauperibus
tiir oratio cum opere. A nona quoque ljora us- diviserunt. Itertt ihi:
Sacefdos, inquit, non solutti
que ad Tesperam itertim orationi et lectioni va- sine cupiditate, sed eiiain eimi lautle pietalis accipit
cent. a populo dispensanda, ei,fideliter dispensat accepta;
Si vero necessitas loci aut paupertas exegerit,
iri labore manuuni demorenlur. Omnia tainen quia omnia sua aut reliquit aut Ecclesice rebus
magis et sein nvimeropauperiim paupertalis amore
niensurate fianl propter piisillaniines. Dominicisvero junxit,
cliebus sivefestis, orationi tanturii et lectioni va~ coiistituil, itavitundepauperibus subminislrat, inde
etiam taijquam patiper voluniarius vivat.
cent. In noelibus quoque vigilias sacras et orationes
De eadem fe etiani in Regula canonicorum legi-
purissimas devotissime peragant. Infirmi namque _ tur ita : Monachi namque sive solitarii,
solitarii talia opera agarit, ul nec otiosi sint, ncc qui evan-
violentia laboris oppiTmantur. Qui vero ita fuerint nunliatis gelicum prseceplum sequentes distraclis atque re-
omnibus palrimonia suaChristo dederimt,
infirinati, aut senecttite gravati, ut neque legere, rie- merito de facultatibus Ecclesise subsidium tempo-
que operari queant, vel orationi tanlum juxla vires
rale ut toto irieiitis desiderio coele-
siias devolissime instent. Hoc sane prsecipue mo- stia accipiunt; sic quia
appetunt, in bac peregrinationis via sum-
nentes, ut si forle cui ha3cdisposilio displicuerit, or-
Dominicis sustententur, quatenus ad ea quse
dinet si melius aliler judicaverit. Quibus aulem horis plibus
minime redire qualihet necessitalis
reficere, debeant, in antea , Domiiio miserante, di- conteittpserunt;
causa compellantur. ltem ibi: Clericos, quos volun-
cturi sumus. '
CAPUT XLI. tas aul nativitas pauperes fecit, in congregatibne
Vt solilarii nihit proprium habeant, et oblationes ftde- viventes, necessaria vitce accipiant; quia ad ea acci-
lium suscipiant. pienda non eos habendi ducit cupidilas, sed cogit
Niiijl ergopropriumsolitariihabeantprater uten- yivendi necessitas. Porro si tales fuerint qui nec
silia et vilia snpellectilia sirte quibus vivere nulla- suas nec Ecclesise velint habere jiossessiones, ho-
terius possunt. Victum vero Talionalem, et vesteni rtim necessitalibus providentissimaguberiialione de
simjflicem, aul de proprio labore, aut de fidelium y facullatibus Ecclesia; prselati debettt subvenire, illud
oblatione habeant. Quidquid autem his superfuerit, Prosperi attendentes : Quod habet, inquit, Ecclesia,
pauperibus tribuant. Nam, sicut in superiori capi- cum omnihus nihil habentibus commune habeat.
tulo continelur, licitum est eis a populo oblata sus- Sed et coruin curani nihilominus gerere debent,
cipere, ad suain et pauperum indigcntiam susten- quos aut infirmitas aut seneclus aggfayat. Post hsec
tandam. Unde in libro Prosperi ita legitur : Propter- autem memorari oporlel hoc, qtiod in Aclibtis apo-
ea, inquit, Deus voluit cultores suos omnibus quse stolorum legitur : Afferentes, inquit, prctia incedio-
habeiiturinmuiido reritintiare, ut exclusa mundi rum suorum: et ponebant ante pedes apOstolorum.
cupiditale, diviiia in eis cliaritas possit augeri vel Distribuebantur aulem singuli, proul unicuique opus
perfici. Et ideo decimas atque priinitias frugwn, erat (AcJ.Tv, 55). Ilem : Neque egens quisquam erat
primogenita et sacrificia pro jieccato, et vota quse inter illos (IbtcL, v. 54).:.Et rursum : Nec quisquam
sibi Dominus jussit offerri, sacerdotibus ac ministris sttum esse aliquid dicebat; sed erant iliis omnia com-
distribui debere constiluit, ut devotissimo populo munia (IbicL, v. 52). Ita ergo et solitarii nec suum
vitse necessaria ministrante, ipsi Crcatori ac pasfori quidquam dicant, sed siijt fideles dispensalores, et
'sno liberis menlibus ministrarent, alque"in ejus ea qucepauperibus dare debent, non nimis in suo*
>ss CODEX REGULARUM.— PARS II. REGULTEPP. ORIENT. 054
usus reflectant: ne quod absit, cum Juda", qui locu- JA nullatemis loquantur aliquid denuo , excepto si ne-
los Doniiui furatus fuerat, sententiain damnationis cessiiatis causa prselalus aul aliquis e fralribus ali-
incurrant; sed potius de fideli administratione ab qiiid alicui indicare voluerit; quod tamen et ipsum
ipso, cujus ministri esse noscuntur, ineffabiliter re- cnm summa gravitate el mocleratione honestissime
munerari mereantur Tiat. Si acitem unus; sobimmodofuerit solitiirius, si-
CAPUT XLII, -riiiliier faeiat. Onini siquideifi tempore silentio stu-
Quibus lioris oport3at'solitarios reftcere. dere debenl solitarii, et maxime nocturnis horis. Si
Statuendum itaque censeo quibus boris reficere quis autem eorum nocturnfalempore peculiariter vo-
debeant solilarii, ne forte quis propriam seqvialur luerit orare, atit aliud aliquid ager.e, sic agatne
voluntatem, et rerriissius vivat quam necesse sil. aliuin inqiiietet.
Quapropter tali dispositione reor utraque .lempora CAPUT XLIII.
ordinari, hoc est, ab octavis Paschse usque.ad Pen- Demensa solitariorum. "'-'.
tecosten bis in die refieiant. Hisergo diebus quarta Qiiotiesctuique solitarii aut de proprio labore aut
et sexta feria usque ad nonam jejuiieiit": quia Sicut de fidelium oblalipne aliquam sufficieiiliainciborum
equis frena sunt iniponenda , ita corpora nostra je- et potus liabiieriiit, semper ad mensulam suam pau-
juniis sunt infrenanda. A Pentecoste usque ad Ka- 3B peres et peregrinos habeant, et cum illis Cliristtim
lendas Septembris qfiarta el sexta septimaque feria convivamesse rioveriiit. Si vero pauperes minus ha-
jejunent usque ad nonam. Reliquis vero diebus ad buerint, qnos de fratribus voluerint vocare, chari-
sextam reficiant, et ad vesperaiii coenent. A Kalefidis tatis cafisa irt eoriim pendeat arhitrio.: Eis autcm
autem Septembris usque adcaput Quadragesiinse, ad quos vocant, hoc quod Deus eis dederit, cum chari-
nonam sempcr reficiant; Tiisi forle quis voluerit jetatis oflicio exhibearit. Ijisi tamen solilarii non so-
ju.nium usque ad vesperum profelare. In Quadrage- lum a qualitate ciborum, sed eliain a quantitate Se
sima vero usque ad Pascha, ad vesperam reficiant. custodiant, etin pondere et mensura, cum sine ho-
Ipsa tamen vespera sic agatur, ut luiijiiie lucernce spilibus fuerint, vivant. Cum autem: aliqui siniul
non indigeaut reficientes, sed luce adhuc diei ma- fuerint cuni eis, coinniunes iri cibo et potu se exhi-
nente bmuia consumraeiitur. Sed et omni teropore, beant, ob vanam gloriam devitandain, sed conslitu-
sive coence,sive refectionis hora sic lemperetur, utl tionem Regute non transcendant. ;-
de luce fiant omnia. Prccterea quoque si quis volue- Sufficere enim crfadimus ad refeciionem quotidia-
rit omni tempore jejunare, exceptis 'Dominicis et nam duo pulmenlaria cocta, propter diversorum in-
aliaruni festivilntum diebus, non prohibeaiur ei; firmitates, ut foi-fe qui ex uno edere non pofuerit,
'
quia sic faciebant sancti Patres noslri Antoiiius, G ex alio reficiatur. Et si fuerint poma, aut legumi-
et Benedictus, nec non Macarius, et cseterialii. hum iiascehlia, addatur et terlitim. Cibus autem il-
Sed licet omni tempore vita solitariorum Qiiadra- lorum talis sit: aliquando olera el legtiniina, aliquan-
gesimse debeat observationem habere, tamen quia do caseura et ova , interdufiique pisciculos pro sum-
paucoriim est isla virtus, ideo stiademus ipsis die- rois deliciis ducaiil. Quidquid enim, incjuil Hierony-
bus Quadragesimseomni puritate vitam suam custo- nius, post gulani non senlitur, idem tibi quod panis
dire, omnes pariter negligentias alioruni temporbm et legumina. Panis autem libra una propensa suffi-
his diebus sanclis diluere. Quod tuncdigne fit, si ab ciat in die, sive una sit refectio, sive praiidii et
omnibus vitiis nos tempererous; oralioni cum fleti- ccencc. Sunt enim qui plus, et stmt qui mimis indi-
bus, lectioni et compunctioni cordis atque abstinen- gent-; quia nec rohur unum inest cunctis corporibus:
tise operam demus. Ergo his diebus augeamus aliqfiid, el ideo de ciborum qualitate et quaiititate non facile
ad peiisum solitum servitutis nostrse, orationes pe- a nobis oportet disputari, quia nec ab omnibus potesl
culiares, ciborum et potus abstinentiam; ut unus- uriiffarmis regula custodiri. Tamen studendum est
quisquesuper inensuram sibi iudictam aliquitl cUni ut non semjjer saturitas edendi finem faeiat, sed vo-
propria voluntate ct gaudio sancli Spiritus offerat lunlas; nec impleat ventris saturitatem edacilas,
Deo : id est, subtrahat corpori stio de cibo et potu,' P sed coinprimat parcitas. Unde aitl Apostolus: Et
de somno et quiete, de locjuacitate et scurrilitale; cafnis curam ne feceriiis in desideriis (Rom.xin, 14)."
et cum spiritucilis desiderii gaudio sanctum Pascha Non.enim cafnis curam oninimodis interdixit, sed
exspectet. ut in desideriis rie fieret, prohibuit. A cariiibus vero
Deifide Onmifempore.,.sive prandii, sive ccense, lam quadrupedurii qtiani volucriim omnino absti-
mox ul surrexerint a refectione, sedeant, si duo neant,nisi forteaiiqui in' gfavi segritudine ftierint de-
fuerint simul, et legat unus Collationes vel Vitas tenti. Ipsis eniro proreparatifane tantum concedalur.
Patrum, aut certe aliquid unde sedificeutur. El lectis Illico autem ut validiores effecti fuerini, a CarnibUs
quatuor aul quinque foliis, vel quantum hora permi- more solito abslineaiit. '
si
seril, meridies fuerit, aut paululum in stratis snis ," CAPUTSLIV.
requiescant, aul aliquoclopus maniiutti agarit. In tem- De crapula cavenda. - .
pore auteni jejunii leciione lecta , si vespera ftierit, In qiiantum ergo solilarii possuiit, delicias et.ci-
corifestiin ut a lectione surrcxerint, aclcompletoritiini bofitiii opiilciiiias
fugiant; el uon soiiiin a cupidilate,
celehraiidum veniant. Exeuntes autem a completorioi pretiosoruiji ciborimi, sed etiani a niinia
perceplione
t» S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 656
fl\itm «e contineant: remota prce omnibus craptila,, A.licite se semper aspiciant, ne duni gulse yitium fu
Ut nitnquam subripiat eis indigeries, quia nihil sic3 giunt, in superbiam aut vanam gloriam incidant. E<
contrarium est omni Christiaiio qtiomodo crapula.. rursum admoneiidi sunt, ut abstiiienliam suam e<
Unde Dominusait: Videtene graventur corclavestrai semper sine intennutatioiie custodiant, et nunquam
in crapulctictebrietate (Luc. xxi, 54). Nihil eiiim sic; hanc apud occullinn judicem exjniise virtulis cre-
inflammat et titillat roembra genitalia quomodo indi-- dant; ne forle magni merjli se esse cestimantes, coi>
gestus cibus ruclusque convulsiis. Escse enim multae ; da in el.ationemleveijf. Sic enini corpora npsira, vel
non solum corda nostra, setl etiam corpus et animami etiain corporum iiicentiva rigoredibfiictioris absli-
debilitant. S<aepeenim per ciborum avidilatem sto-- neiitia3 castigemus, ut a carnalibtts desideriis abso-
niachi franguntur vires, necnon et abundaiiliani san-- luti, sanctis yirtulibus floreamus,
guinis, et choleram, et plurimas cegritudines esca-- CAPUTXLV.
rum nimietate patimur. Idcirco. tantum cibum umis- De mensura pptus splitariorum.
qijisque sibi concedal, quantum sustentatio corppiTs,, Eamdem quippe ineiisuraiu potus qtiam sanctus
non quantum desiclerium carnis. exposcit. Qpprtett Benedicttis constiluit mottachis, eaiijdem et.nos iia-
itaque ut caro nostra subjecta sit aiiiinseliostra), ett firmorum contiientes imbecillitatemconsiiluimus so-
sictit ancilla fainulettir doinincc stiae.Non enim?beiie«B: litariis, icl. est, unicuique.Tiemiriam vini per diein.
possumus vigilare, cum dapibtis ftierit venter nosfer Quibtis aiiiem donat Detis•.to.lcrantiain abstinentise,
oniistus ; sed somno oppressi, vigiliaruin fructusi propriam se Jiabilurps mercedem sciant: Vnusqiiis^
amitiimus, el maximum delrimeiitinfi animcenpstrse\. qrie enint, tit ait Apostolus, proprium donum liqbet
acqnjriniu.s. Nain sicut niile.spltirimo oriere prsagrar, e.vDep, qlius Cjuidemsic, alius verosjc (I Cor.\u,~i).
vatur etprapeditiir adbellttiii, ita prsepeditur soli- Quoclsi loci liccessitas, vel lahor, aut iiifirmifas
larius ad vigflias cum escarinn largitate fervescil. amplius poposperit, in eorum consislat arbitrio;
Scd el diabol.usphirimum inde gaudet, ciiin Dei considQfanles laiiien jn omnibiis ne eTssatietas aut
Bervosvjderit nimio ciho refeftps, sicuf, legitur de ebrietas subripiat. Licet enim Jegamu.sviimni onmi"
quodam viro venerabili, sancto Philiberlo. Hie cum no niqnachprum vel solilariorum non esse, sed qjjia
«sset iri.quodam moriasterio, et jugum Christi suave nostris temporibus id monachis aut solitariis per-
et onus ejus leve susciperet, in taiitum religioiiis siiaderi non pbtest, saltem et hfac coiisentiamusut
cultum, excrey.il, ut.etiam viris perfectipribus in ab- iicn usqiie ad satielatcm b.ibant, sed paiT.ius,quia
stinenlia et cccteris virtutibus iniilabilis fieret. Cijm- yimiin aposlatare facit etiam sapientes, Ubi autein
que antiquus hPstis ejus Tnvideret abstineiitiam, necessiias loci exposcit, ut nec supras.cripla inensiira
quadam die pulsavit aiiinnmi illius ut anipliora sumes'Qinveniri
( posset, sed miilto niinus, aut ex.foto nihil,-
ret cibaria. Post hcec veroinipsanocte, dumfuisset" benedicant Detiin qtii ibi habitanl, et npn contri-
«ibosaluratus, nultv Dei deteclus inimicus sancto stenftjr; sed gaudennt, eo quod a tali peste sunt
Philiberlo per somnium est ostensus, et coepit ven-: liberati. Hsec autein ante. omnia adinoiientes, ut
trem ejus velul gaudens palpare ac dicere.: Modo absque murihiiratioiiibus sint.
JiiCbene, modo hic bene. Tunc miles Domini agno^ De;viuo atifem abstinenclo Aposlohis certani fixit
*
scens jacqla injmici, crucis se vallayit muniiijine,' regulaifi, dicens : Nolite inebriari vinp, in quo est
rigorem abstinentise deinceps studuit triplicare. Qua luxnria (Epltes.y, 18). Qiiasi diceret, luxufiam facit
in re-osteiiditur qualibus quantisve mjiscipulis diaet nutrit yini pej/ceptip nimia, non iiatura. Et jdeo
bolus Dei servqs prsepedire mOlilur, quantum de ni- solitarios npn jjfi vino, sed inebrjari prphibeo ; quan-
mia edacilate la/jlafur - dpqtiideniinfljrmiim stpmachuin usus modpratus vinj
Ideoque studeamus nos taliter ab escis teniperare, coiilbrtat, ebrietas vpro aiiiinnm cprpiisque debili-
pt si, qiiandp iijjroicus de nimia nostia edacilate tat. Deniqtie Timotheo >diseipviIo suo praicjpjt App-
exstiterit gavisus, dp nosti'a iterum abstineiifia abs- stohis dicens: ATp/igqngm bibere; sed nwdico vino
cedat confusug, Omriia tamen iiicnsurate et cuin utere, propter stomqchidptorem et propter frequerites
discretione fiant; qtiia riimift abstinentia ciborum - tuqs infirmittiles (ITinij.y, 25). Ac per hop nihi?
jion splum vh'es corppris frangit, sed etiam inteii- CPhtra abstinentiam faciurtt, qui yjnuni nfari pro
tionem animse njjnujt, mentisque ingenium marce- ebrietate, sed tantuin pro eorporis saltjtepercipiunt;
scere facit, et yigorem oralionis amittit. Quapropter nec hoc eis oflert voluntas, sed perjniltit infirriiitas.
quidquid cum temperamento fit, salulare est; qupd Si autem infirmilas defuerit, a vino est abstinen-
vero niinis et pltra mpdqin fit, perniciosum est stti- dum; ne vini pej-ceptio,qiiceiiifirmum cprpus susfenT
dijimque suum m cpntraiTumvertit: Unde sanctus tat, sanum. incendat. Quoniani qui.denJ yino uti et
Antonius dixits <Spnl,quidgjn cqnterentes cprppra usuibabere pleum nullus dixerit esse peccatuni; in
sua in abstinentia, et quia npn habuerurtt discrer his autem regionibus ubi defuerit oleiini, si neces-
tionem, longe facti sunt a Dep. Ilinc bealus Grego- sifas expfascerit,"adipe utaritur iiiterdum. '"
rius ait: Plerumque enjm durn plus quam necesse CAPUT:XLVI.
est per abstinentiam carp atteritur, humilitas foris De ebrietate cavcnda, el de laude sobrielglis.
ostenditur, sed de hac ipsa liuinilifate graviter intus Aiite omnia aulem ebrietatis vilium solitarii ca-
guperbitur. Ideo admoneiidiSunt abslinentes, ut sol- veant, quia scriptum est: Homo ebriosus servusest
657 CODEX REGULARUM, — PARS II. REGULiE PP, ORIENT. 658
gmnium vitiorum. Nulluin enim peccatum vincere JA quja vir ille esset de deliciis, ex hoc quod Deus ei
valet, qui niulto vino captus est. Unde Salomon di- dojjabat mittebat.ei, Qui cum,vigjnti qvijnque annos
xit: Luxuriosqres vinum,et iumuttupsa ebrielas; qui- fecisset iii Scili,fac.tus est vircOntemplalor prsevidejis
. cunqueinltisdelectatur, npn eritsapiens (PrOv. xx,l). etTiomiiiatissimus: Audiens autem quidam de ma-
.Etiterum :_Nvn intuearis in vinp quomodoflavescit, gnis monachis J5gyptioruin opinioiiem ejus, yenit
dum splevdtter.itin vitro color ejus, ingredilur blqnde, videreeunj, sperans cojivefsationem corporalem jn-
sed novissime mordebil ut cotuber;. et sicut- reguius ven.ire aptid eum plus arduam. Qui cum inlrasset,
.venenum diffundet (Prqv. xxni, 51).. Nullum secre- salulayif euitt, et facientes orationem sederunt. Vi-
fum esl, ubi ebrietas regndt (Prov.xxxi, 4).'Hinc dens.autem euin jigyptius yestitum mollibus rebus,
heafus Ilieronymus ait: Eb.rietas semper flagitiorum ef pellein stratam sub Tpso, et modicum capitale
mafer est, radix crimiriumj maleria .culparuni, et sub cajijjt ejus, sed Ct peclesmvindoshabeiifem cum
Oiigoomniumvitiorum. Venter enim inero sestuans gallicuiis, .scandalizatus estintra se de ep, quia in
cifo despumat' in libidines. Quapropter ebrietaTem illo IOCPripn erat consuetudo taliter- cpnversaudi,
fugianius, ne ciTmenluxurire iiicfir.ranius. Pierique sed magis durain .abslipentiam habere cpnsueyerant.
homiiies per vinum njaximam debiliiatem corporis Senex aiitem ille Ronianus habens contemplationem,
"cpntraxerurit, nec potuerunt consequi prislinam I? siye prceyidentisegratiam, intellexit quia. scandaliza-
sauitatein, quia lipn teinperayerunt gulae ardorem. tus fuisset jEgyptius inPnachusin jpso, .et dixit mi-
Per vinolentlam eiiim armatur os ad maledicta et; nislro suo : Eap npbis bodie propter, abbatem qiii
convicia proxifiiorum,. et mens Tinmulatur atque venilbonam dieiti, Coxit "avitem parva olera qua3
balbtitit lingua. Htijusmodi-ejiimvir curo se putat, habebal, et surgentes hfara compctenti com.edervint.
bibei'e, bibitur; sictit piscis cum ayidjs fancibus Habuit eliam modicum vini senex propter infirnii-
properat ut glutiat escam, repente liamum interfau- tatem stiam, et illud biberuttt. Et duitt factunj esset
ces reperit, ila et ebriosvisiniraicum inlra se-vininn vespere, dixerunt duodecim-psaliiios et dorniierunt..
suscipit, et, heu ! honio ratioiiabilis ut irrationabile Simiiifer ct in nocte, Stjrgeiis a.uteinirtane 45gyptjus
aninial capitur. Nihil est alitid ebrietas.quajii mani- ille dixit ei: Ora pro me, Et egressus est npn sedi-
festissimus da3mon.'Idcijco non quanlum gula exigit, ficaltis iii eo, Et- c.tim paululum discessisset, yolens
Sed quantum nalurse imbecillitas poscit, bibamus. euni senex ille Rpmanus sanare, niisit post iljum et
Vinum enim nobis Dominus non ad ebyielatem, sed revocavit eujn. Qui cvjmvenisset, iterum •suscepit
ad Isetitiamcordjs creavit. Kam sicut ebrietas mater eum cujn gajjdip. Et interrpgavit euni dicens: Ex
est omnium vjtiorijni, ita sobrietas mater est omnium qua prpvihcia es ? Et ille respoiidit: Jigyptius sum,
virlutum. Sfabrietas quippe est corppris et aninise; Et dixjt: Cujus civiiatis ? At ille dixit: Ego pmnino.'
ulilis mediciria. Conservat aulein memoria.nij. aciiit nonfui de civitale, liechabitavi in ea. Et senex djxit
sensum, sincerat (sicTnjentem, mitigat vilia, frangii; ei: Aiitecjuani menachus esses, quid operabaris in
libidinem, propagat seiiectuteni, revelat divini sacra- possessione qua manebas ? Et ille : Cuslos eram
menti arcana, atque stantem et in omnibus castum agrorum : Et dixit ei: Ubi dormjebas ? Respfandit
iifaminemfacit. ltaque ift omnibus exhibeamjis nps; uSg5rptivis: Itt . agfp, Et Romanus ait: Ilabebas ali-
sobrios, pt*sobriefas nps per omnia exbibeat sajios, quod stratum ? Et iile: Ego ita agro debui hahere
.etcastos. • - stramenta? Et senCx: Qubmodo dprniieb.as? Respoii-
' " • ''''
";"" CAPUT.XLVII. '. dit Êgyptius : In terra nuda, Et.Ronianus ait: Quid
Si omn.esmqualiler riecessaria vitm debent accipef,. manducabas in agro, aut quaie vinum bibebas ? Et
Bealus igitur Augustinus, vir per onmia discretus, ille: Manducabam panem siccum, et si inveniebam
ait: Victuset tegumerituin non ajqualiter omnibus; aliquid de salsamenfis, et bibebam aqtiam. Ad hsec
tribuatur, sed potius sicut uriicuique opus fuerit. senex Romanus dixit ei: Grandis libi labor erat. Et
Sicenim legitur ifi Actibus apostoloium: ,Distribue- adjecit:, Erat tibi vel baiheuro, in pfassessione ri|)i
batur .singulis prottt unicuique opus ertit;' et iiullus -.
'j. lavares ? Et jEgyptius : Non'/, sed influmine lavabarii
"egens erat inter illos (Act. iv, 54, 55). Ubi noii dici- quando volebam, Cum ergfa^hsecpinnia sehex ab efa
inus quod personarum sit ajmd Deum acceplio, sed . inqiiisisset et cpgnpvisset' medrim prioris vitse ej'us
ififirniitatum consideratio : ut cjui minus indiget, atqtie labores, yolens eum proficere, narravit ei vi-
gratias agat Deo ; qtii vero plus indiget, humilietur tam suam prseteritam, quam habebat, duni esset
prbinfirmitate, et pon extollaturpro misericordia, ssecularis, diceris : Me niiserum quem vides, de ma-
el tamen Deo gratias agat, quatenus in omnibus gria civitate Roniana sum, habens in pajaitio niaxj-
benedicatur Deus. Quade re in Collationibus.Pa- nium loeum apud imperatoretn. Guiriqjie audisset
trumtale datur exemplum, et Ticet sit prplixuni, est jEgyptius iriilia verborum ejus, stafim compunctus
"
iameri in hac re proficuuin, ut liiilii videtur. Venit est, et sollicile quse dicebantur ab eo, auscuitabat.
aliquando quidam nionacbus ali urbe Roma, quiin Et senex adjecit: Reliqui ergo Romairi, et veni in
palatio magfium locuin fe!i)uit, et habitabat in Sciti solitudinem istam. Et itemm dixit: Me queiri vides,
in vicinilale ecclesise. HsAebat autem seciim unum habui domos amplas et magnas, et pecunias mullas,
ex servis suis qui ministrabat ei. Videns autem el contemnens eas veni, et maneo in ista parvula
presbyler ecclesiseiriliriuitatem ejus, et recognoscens curva cella. Audi adhuc; Habui etiam lectos ex
auro vestilos, et pretiosissima stranienta : et pro liis A Sed et carniiim esus, si voluerint, pro reparatione
deflit ifiibi Dettsslramenttim hpc de papy.roet hanc tantum usque duin meliorati fuerint, coniedant; Gel-
pellem. Sed et vestes mese incestimabili prelio erant, lulse infirmorum infirmitatis tempcire sub sigillo mi-
etpro his tttorhas viles rescellas. In prandio quo- nime habeantuf, quatenus a fratribus visitari pos-
qu.e meo multuin aurum expendebatur, et pro illfa sint. Ipsi tameii caveant ne foras jiltra eonslitutum
dedit mihi Deus modica olera hscicet parvulum cali- termiiium exeant, si ab episcopo surit reelusi et sigit
cern vini. Eranl el qui serviebanl mihi pluiTmi servi, lali. Non cnim eos teneat sigillum cerse vel plumbi,
et prfa bmnibus illis, istum Deus compunxit ut rtiini- sed sigillum.Ohristi. Sic namque legltiir in librfa
straret fiiilii. Pro balneo autem profundo, aqua mo- Dialbgoruni fecisse quondam venerabilem virum, no-
cliea titor ad pedes meps, et galliculis proptef infirmi- niine Marlinum : qui cum iri qiiodam monte necdum
lafem meam. Et rursum pro ealarois et cilhara et clauso specu hahilaret, catena sibi ferrea ptdera li-
alio mtisico opere quo delectabar in conviviis meis, gavit, eamque saxo ex parte allera afiixil, ne ei
decanto iri die duodeeim psalmos, sirailiter et in ultra liceret progredi qtiam catense ejusdem quanti-
tiocte ; sed et pro peccatis meis quse ante faciebam tas tendebatur. Quoclvir vitcc venerabilis Benedictus
exhibefa Deo modicttnt servitium. Unde rogo te,'ab^ audiens, ei per discijriilum suum mandare curavit:
ba, titnfan scandalizeris propter infirmilatem meam. B •* Si servus es Christi, non leteneat cateiia ferri, sed
Ethsec audiens Jigyptius atque in semelipso rever- catena Christi. Ad quam voceni Martinus eamdem
sus dixit: Vse mihi, quia de rtiulta tribulatiorie et proliiijissolvit compedem, sed nunquam poslmodum
.labfaresseculi iriagis ad repausandiim in cfanversa- telendit pedem ullra locum quo liiuic tendere con-
tioneni menachi veni, et quse non habebam lunc, sueveral ligalum. Atque postea in taivio se spatio
modo habeo : lu autem ex mulla delectatione soecvili, sine calena coercuit, in quanto et antea ligalus per-
voluntate pfopria, iii tribulationeiri hanc venisti, et mansit. Ila ergo eireclusi faciant. Illico autem-ut
' Cx multa
gloria ac copiosis divitiis, hanc humilita- ab iiifirmilaie convalescere coeperint, inore solitb
teni alque paupeftatem arripuisli, Ex quo niultum osliuin cellulse sigilletur, et soli iterum maneant.
. prOficiensJEgyptivjs, vale diclo discessit; et dehinc Curam autem habeant inaxiniam prselciti, ut dixi-
factus ei amicus ssepe acl eum veiiiebatsusc utilitatis miis, ne a/ cellariis iiegliganiur senes etinfirmi;
causa. Eral aiitein idetti Romanus vir discerifensin quia atl roagistros respicit quidquid a discipulis de-
bonis, et replelus oplimo odore Spiritus saucii. Qua- linquitiir. COnsideretur auiem semper eorum imbe-
propter habencla esi inter nobiles et ignobiles, inter cillitas, et nullatenus in eis districtio regulse tenea-
sanos et iiifirinos, inter series et juvenes magna cli- . tur in alimentis sive cseteris necessariis ; sed sit in
scretio. Non enim possunt bi qui de deliciis veniunt, 'C eis pia consideratio, etprseveniant, sittecesseftieiit,
ethi qui liunquam indeliciis fuerunt, sequalem tenerej lioras canonicas. .
rigoreiii abstinenlise. Neque sani et infirmi sequaliter CAPUT XLlX:
abslinere possimi. Idcirco secunduni corisilium Apo- x>evestimentis etcalceainenlis solitarioruni:
stoli:,Js quinon mandncat, manducantem nensper- Oportet itaque solitarios sanctaruin Seripturarum
nat;. el qui manclucat nonmanducanlem hori judicet( auctoritati parere, sanctorumque Patriim docu-
(Rom. xiv, 5). Sed alterutrum pie supportantes con- menta vigilanier perperidere, ut hurnililateni, quam
siderent infirmitates illorum. corde gestant, actu, habitu, etiarii ipso iricessu reli-
CAPUTXLVIII. giosissinie demonstient: plusque velint sancla cpn-
De infirmis et senibus solilariis, versatione eximiisqUe inoribus quam ornalu veslium
Infirmoriim autem et senum cura ante omnia ett fulgere. Quaiiium igilur a superfluo e.t immodei'ato
super omnia adhibenda esl, ut sicut revera Christo,, cullu vestiuin se compescere debeant, raultis sanctp-
ita eis seiyiatur : Ipsemet eniin in judicio dicit jusiis:: rum Patriim'exemplis perdoceri potest. Ait enim
Infirmus fui, et visitastis me (Matth. xxv, 36). Et,, beatus Gregorius : Nemo seslimet in luxu atque slu-
quod uni eccniinimis meis fecistis,mihi fecislis (Ibid.). dio .preliosarum veslifim peccatum deesse; quia si
Sed et illi inibecilles et infirmi considerent in hono-- D hoc culpa iion esset, nullo roodo Dominus Joanncm
rem Dei sibi serviri; el non superfluilate sua atque3 de vesttnienli,sui aspeiitale laudasset. Hinc rursus
iiugacitate verbornm confristeut fratres servientes5 ait: Nemo quippe vestiroenti) prcecipua nisi ad ina-
sibi. Qui tamen, si excesserisit, patienter simt.por- neui gloriam qtiseiTt,videlic-l,/ut honprabilior csete-
tandi; qnia de lalibus copipsior merces acquiriturv ris esse videafur. Nemo vult ihi pretiosis yestibus
in regno Dei. Ergo cura liiaxima sit prcelatis ac cse- indui,. ulii ab aliis non possit videri. Pro sola
; enimTiiahi gloria vestime;ita pretiosa qviaerunlur.
teris fraLriiriis, ne aliqiiam.ijegligentiam p.atian.lur";
sed eis coiripatiemio siibveniaut, pt assiduis visita- Hinc Basiliiis dixil: Si enim studiuin nobis liaben-
tionibus. sanctartimque Scripturarum' consolaiio- dum est oronium nos esse minimos, et omnitmi no-
nibus, necnon et propviartmi rerum facnltatibus ad- vissimos, certtim estquia et indumentis omnium
miniCula, prseheanl iiecessaria. Depiiletnr. ajifemi nos*:pufare debemus novissipios. Hiric Gassianus
frater finiens Detim, el diJigens atque sollicitus, qriii .dicit : Opo; tel ut tsTis Sit yestis solitarii, quse cor-
. eis ea qviibus opus liabueririt misericordiler adiiii-. pus contegens,. tasilum verecundiam nudiiatis coo-
ilistret, et balnearum iisus quoties expedit, olferat:: periat, et frigoris Tnjuriam repellat, non quse occa.-
641 CODEX REGULARUM. - PARS II. REGULJ5 PP. ORIENT. 642
sionem vanitalis enutiiat; Quse ifa sitvilis, ritnuHa A . scretiotiis tenenda est. Stifliciant auterii eis sli-a-
coloris vel compositionis novitate inter cceteros fra- menta lecloruro, inatfa et cilicium, "sagnro,vel toxa
tres spiriluales insignis habeatur. Hinc Isidorus ait: et capitale. Vestili quoque dormiant et cincti, ut
Veslimenta solitariprum nec multum vilia , nec " semper sint paraii. Quiescentes autem in lectulis
multuni sint pretiosa: quia nimis pretiosa vestis stiis frequenler decantent cuni propheta : Lavabo
animum ad lasciviam pertrahil; tiimis vilis aut do- per singulas noctes lectum meumilacrymis melsstra-
lorem cordis parit, aut morbuni vanse glorisecon- tum meUmrigabo (Psat.vi, 6). Et ilefum : Memot'fui
trahit.:' Hactenus de qualitate vestium diximus, nticle nominis tui, Dpmine, et custodivi legem luam
nunc autem et de quantitate aliquid dicamus. Vesli- (Psal, cxvm, 55). Et si anle non surrexerint, vel
menta quippe non multa, nec stiperflua sint solita- facto signo absqviemora stirgentes, festinenl ad ojms
riis, imitantes dictum Dei nostri ad discipulos suos: Dei, cum omni tamett gravilate et modestia.J Cum
Nequeduas tunicas Itabeatis (Lucrx, 5) Quas duas autem surrexerint, priinum signum crucis fronlibus
tunicas nonnumero intelligere debemus, sed si alia suis iinprimant, el cuhi sileiitio diCanl: Deus, ih
gestamus, .el.alia causa avaritice seryamus, hsec su- adjutoriummeum inlende : Dofhine, ad adjuvandum
perflua sunt,, et hoec pauperibus dave prsecipimur. me fesiiria(Psal. LXIX,1), Et hoc canlantes mox ad ora-
Unde sanctus Hieronymus ait : quidquid coi-pora B torium pergant, et prostrati in terra humiliter cum
nostra defendere potest, et humanse succufrere im- lacrymis et gcmitu orent. Expleta autem oratione,
becillitati, hoc una appellanda cst tunica; et quid- necessaria corporum suorum provideant. Inde re-
quidinpraesetitibils aliinenlisnecessarium est, unitis verlenles illico nocturrium officium soleritiiiter et
diei victus appellatur. Uiide et prceceptum a Domino devote incipiant. Euntes autem aliquo vel redeunles
est ne cogitemus de crastino, hoc est, de fulttro seniper ore et corde. aliquid psallant, qiiatenus
tempore. El Aposlolus: Habenles, inquit, victum et Ctim Prophela fiducialiter diCere queant : Renedi-
vestimentum, Itis contenti simus.Nam qui volunt carii Dominum in omni tempore, semper iaus ejus in
divites fieri, inciduni in tentationem et in Iqqueum ore meo (Psal. xxxin, 1). < , , ,"'
diaboli, el desideria inulla, eiinutilia, et nociva, qum -' -€APUT Ll'.- ''
hominemmergunl in inieritum el perditionem (I Tim. Ut certo tempore sese raaant, ne sirit comati.
vi, 8). Qtia de causa ad Regulam beati Benedicti- In barbis quoque radendis et capillis tondendis
recurrimus, et quaritum ipse concessit mpttachis ha- tenendus est etiam a soliiariis modus discretionis.
here de vestimeutis, et nos concedamus solitariis : Nam, sicut legiiiir in Vitis Patrum, fuit qviidahivif
id est, propter noetes, et propter ipsa vestimenta<~ sanctus, noniine Apollonius, qui eos valde reprehen-
lavanda: habeant; si monachi sunt, duas iunicas et; debat, qui barbam et comain capitis nutriebant. Di-
x duas cucullas. Si vero nondum
assumpserunt pro- cebat avitem : Cerlum est quod isti ab hominibus
positum mpnacbale, Cucullas noninduant, sed cap- laudem quserunt, et ostentationis Carisa barbam vel
pas; in sestate puram, in hieme villosam. Habeant; coroam capitis' mitriiitit; cum maridattim sil etiam
enim pelliceam unam de pellibus, et dtias slami-• ipsa jejuriia in occulfo celebranda, ut Deo soli sint
neas; et duo femoralia. Femoraliufn autem usus< cognita, qiii videt qtise in oeculto sunt, et reddit in
cuiquam permittendus est, et roaxime his quiin mi-• palam. Sed ut mihi videtur, isti nori sunt contenti
nisterifa altaris implicanlur. Reliqui; Tero gradus> ejus remuneralione qui videtin occullo, sed mani-
ulrum ea velittt gestare, an non, in ipsis sit. Sint;' festari se apud homines voluht. Unde etiam ad
etiam illis indumenta pedum, caligse, et pedules, ,et; quemdam Romanum fertur dixisse beatus Grego-
sublelaria. Hrec aulem consideratio in eorum pen- rius istjid prpverbium;: Si sanclitas, inquit, in barba
deat arbitrio, ut secunduin qualitatem loeorum ubi estjtjme fienlo sarietior/esl hirco.<Qtiaprfapterjuxta
habilant et aerum tenjperieni vestimenta habeant, consideratioijem rationis arbitror congruum fore ut
quia in frigidis regionrbus aroplius indigeiur quam solitfiri!, et prseci[iue ilii qui sacra mysteria con-
in calidis. Prasterca quoque sacerdoles vestimenta JJ irectant, de quadraginta in quadraginta diebus se
sacerdofalia et abaris lineamina cum summa dili- radant, et capillos tondeaiit, ut juxta Apostfalum:
genlia conservent nitida; id est, iinusqviisqtie casu- Exspolianies itos veiererii hominem cum,qctibus suis,
lam unam, r>lbasduas,;amictus duos, stolas duasi induemus euiri quyrenovutur in agnitionem Dei (Co-
cuuo manipulis, duos eliarii corppfales, et duos lin- loss,.ni, 5). Id est, .ciimiriibtisearnis nostrse, quasi
teos semper habeaat nitidos, sicut tantum decet erinibus cctpifisexuamur, alqueiiideiiiiiovatis sen-
ministerium. ; sibus enitescamus. Quam renovationeni in mente
," ..;.',....,' ':. CAPUT-L,...:: oportet Tieri, sed in capite demonsir.tri, ubi ipsa
,.; De lectistefniis solitariorum.: mens noscitur habitare. Habeant etiain itifra cellu-
Solitarii autem sicutin cceleris, ita etiam in lecti- Tamretrusionis dolium, et quoties'expedit, sacerdo-
sterniis modum tenere debent discretionis, id est> tes pro mundilia corpbris balneoruniusibus fruanttir.
non preliosa velint, habere leclualia, sed vilia : ve- Sedfoftasse;aliqui dicent : Saucttis Afiionius nun-
slimentaquippe et calceamenta, vel lecfualia eo- quam se baltteavit. Quibus breviter respondendum
rum, necnitida nimium, nec abjecta sint plriri- est: Si sanctus Antonius nunquam ,se balneavit,
Bium./Inter utrumque enim, utdiximus, virlus di^ nee 'unquam missam caiitayit; ideoque balneoruin
St BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 644
gsus in saeerdOtum felinquitur arbitriq, ut mundi A responsionis, porrjgatur; fconus. ,Sicut scriptum est:
et digni habeantur sacra mysteria celebrare. Sermo bonus super datum optimum (Eccli. xviu,
GAPUT LII 16,. 17). Omnia autem.vasa eorum cunctamque sub-
Dt diseipulis solitariorum, et de eorum obedieniia. stantiam ac si altaris vasa sacrata conspiciarit. Niliil
Discipuli ergo solitariortmi ssepe admonendi sunt, ducant jQegligendum, neque avaritiae studeant,. ne-
ut sic vivant, quatenus aliis bonum.exeroplum prse- que sint prodigi, et exstiipatores substantice Tllo-
beant, et hurailiter magistrorum iroperiis ,subj'a- rum; sed omiiia mensurale faciant, etsecundum
ceant. Mpx ergo ut aliquid eis. imperatum a ma- jussionem magistrortun. Non enim velint habere
gistris fuerit, ac si divinitus imperetur inoram pati solitarii plures diseiptilos, quia nequaquam vjncere
uesciant in faciendo. SeclTpsa obedientia ttinc ac- avaritiam possunt quando ad jntiltorum sustenta-
ceptabilis erit Deo, et dulcis bominibus, si quod lioneiii iritettdunt. Habeat autemumisquisqueunumj
jubetur, non tarde, non tcpide ant cuni respcnsp atil duos, vel ad plurimum tres discipulos. Paucos
uolentis; eiriciatur; qvtia obedieijtia quEe"majoribus tahien Condiscipulos ad coilviyenduni et plures ad
prsebemr, Deo exbibetur; Tpse enim dixit : Qui docehdtim. Non tamen dicimus ut scholas genera-
Ms.audi.t-, me •andit, efc; (Luc. x, lG)..Namcum liter tcneant; quamvis liceat, noii tamen expedit.
malo animo si pbediat discipulus, et non solum ore^ B Unde Apostolus : Omnio, inquii, mihi licent, licei
sed eliam corde si murniuraverit, quanwis impleat non omnia expediunt (I Cor, vi, 12).
jussionem.magistri., tamen acceptabile npneril IJep» CAPUT LIU;
qui cor respicit•murttiurantis*.:Etpro tali faefOiiul- "Dezelo bono quem debent itabere soliiarii erga
lam conseqo.jtur gratiam* inro.poenaitt inurmuran- -
discipulos.
«tiumiiicurrit:, si non ciimiSatisfaeiione emendaveiTt, Ut autem ait sanctus Benedictus, sicut est zelus
Qtiaprfapter lii tales -relinquentes statim. quse sua bonus cjuiseparat hominem a vitiis el ducii ad Deuia
sunt, et volimtatem proprjanicleserentesy secundum et ad vitam scfernam, ita est et zelus .amarilvidinis
Domini sententiam qui dixit :..Non veni voluntalem qtii separat a Deo et ducit adTnferiJum. Huuc ergo
meam fticere, sed ejli.s qtii "niisit me (Joan. vi, 38); zeiuni qui acl vitam ducit .ceternain, ferventissinio
mox exoceupafls inanibus, et quod agebant imper- amore exerceant solitarii erga disciptilos, id est,
fectum relinqnentes, vicino «bedientice pede juben- ut infij-mitates illorum sive coiporum, sive morum,
tis vocem factis sequantur. Unde.in Collationibus palientissime tolerent, et si fprte aliquid delique-
Patriim -iale datur exemplum : Abbas Sylyanus ha- riutj «um onini moderatione eos corripiant. In ipsa
:buit discipuljim quemdûn,, nfaniine Marcum, etTiic . aiiiem correjrtione prudenter ;agant,, et plus ;stu-
fuerat niagiice Sbedienlise,, quique eliaiti scriptfar ^ deant amari quam timeri. Et ne qilid nimis, ne
erat. Diligebat autem eum senex propter obediendum nimis eradere cUpiuttt ruhiginem, fiangatUf
itiam suam. Habebat autem alios nndecim diseipulos, vas; isuamque fragilitalem semper suspecti sint;
qui contristabantur pro eo quod etim diligeret pltis meniinerintqiie calamum quassalum non conleren-
eis, QuodiCVimafidisseiitviciiifseniores, qtiia plus •duni.In qtiibus non dicimus ut permittaut nutriri
eum caoterisjsviis discjpulis diligeret, molestetule- yitia, neque dissimulent peccata delinqucntium, sed
irunt. Una autem die;venertttit ad eum : sqriosasSu' inox ut oriri cceperint, qriantumpr*yalent, radicitus
jnens secum abbas .Sylvanus, egressus coepit siri- ea amputent; memores sCmper quia Heli sacerdos
Igulormn discjpulorum, suorum cellas pulsare, di- pro filioium iniquitate claninatus est (I Reg. n).
^cens: Frater,, venf, quia opus lehabeo; etnnus ex ^Juapropter teneant consilitim Apostoli dicentis/:
jeis non est, mox secutus etim. Vettit autem ad cel- Argue, obsecra, incfepa inomni patientia et doclrina
lam Marci, et dMl ei: Veni, fraler, quia opus te ;(l Tim. Ty). Id est, indisciplinatos durius argue:,
Iiabeo. llle autem scribebat, et iioii perfecit litte- obedienfes et mites, ut in melius proficiant, obse-
jiam Q, et venil* Et -dixerunt senes': Vere, abba, cra; negligentes et «ontemnentes inerepa; omnia
quem tu diiigis, diligimus, qttoniam et Dominus <di-^. tamen cum j»tientia.,Tmprobos aatem, et durosj et
Tigit leiim.Ideoistud hicposui exemplum, ut discant superbos, vel Tnobedientes, si selas siverit, verbe-
discipuli agere .obedientiam sine mora. Ipsi quocjtib mm casligatione et corpOruin afflictione coerceant,
Jiscipuli nfansintsuperbi,non tardi, non TUrbulenti^ isicut scrJptum, est: Pcrcute fitium tuum virga, ei
Jion yinolenti, -non niullum edaces; sed sint mori- ariimam ejus de mferno liberabis (Prov. xxni, 14).
Jius hpnesti, ;ac Deum limentes. Qui etiam ea quse Hoc summopere perpendentes ut juxta qualitatem
Deus dederit tempore oppoiTunodiUgenter magistris vulnerum exhibeant fomenta curationuin. Caveant
jadminislrent, et ,in Hiinistrando liullatenus eos con- autem ut, dum alios-Be admonitionibus suis emen-
.tristeiit:;,,mempressempef diyini .sermoriis, abi <ait,: dare procurant, ipsi ai) omnibus viiiissemendati in-
,:Qui •scqndnlizaverit,mnum de JpusiUis,. q.ui iri me veniantur; ;fieforte aiiis prcedicantes, ipsi (quod^b-
credunt, etc. (Maith. xym, 6.) Illtid etiam ad <me- sit) reprObi efBcianlur.
moriam revocent quod ait Apostolus : Qui benemi- CAPUT LIV.
nistrat, sgrqdum 'bonum sibi ,acquirit (II Cor.ix, 7). Quompdojejunarc debearit soliiariu .
El rvirsum-:.11itarem datoreni diligit Deus (Ibid). Sic enim necessaria nobis stint jejunia sicut vul-
Guiautem subslantia nciiicstqusetribuator, sermo neribusmedicina, ita tanien ut duaruia rerum-«esti*
"CT5 CODEX REGUlffilM. '"— 'pM& H. 'REGULiE PP. ORIENT. arr.
id est, fafatifaiieet eleetiiosy-tia.A Quoriiaittipsit sunt qu* Scibfuriit
itioiiio 'COriijirfabeiitui', TiuririTiafiatiimam.
•
Uttde 'beaifis Avigiislinusait-: Bofiuin est je/juriare, Ufide dicebat David Hmilicibm, th jejunio ariimam
sed fiielius esteleefijpsyrtarii dare. Eleemfasyha eniin irieam; Pratio Inea in siim "meocprmtiftelur
(Psal;
Siifficitsiiie:jeju"!ijfa,
jejtinitini. veioiibii Stiflieit Sitie - Jtl5(I'":"ty-. ^m et
^llsli Pffaplieisejfibslri, quattdo :a
eleemfasyria.Talfa!esfjejuriiurii -sTrie. eleeinfasytiacjria- Dett ali'qiiid Tnijietrare yoifabaift,jejiiriifa se .alilige-
Tis est sifie biefa lueeriia. Et sTcutTiiceffia/qiisesifie batit; et sic qtifadposlulabarit, ifiipetfaie se garide-
blee ficefandiliif, fiifiiigafe .potest-,luceiri.Iiabefe rifan bant. Tta et rifasjejuriando iitiifiiliefiius "aninias nfa-
pbtest; Tta jejtitiium sifie eleeriiosyiia, cafheifi 'qtii- . "stfas, et tfiric qtifad^pfaposeerimtis,aDeo impetra-
dem .-cfuciat; sed -cbaiTtciiis luiriiiie afiiuiahi ttfaii liiifius. Wofi tergp rios prccferMnuseis 'qtii jejfinii no-
"illustrai. Sed •qucefeiidttmnfabisest qtifariibdo•sblitafii Siri ;fion vaierii cibiinfaretiiefistirain, fie torte pltis
feleemfasyiiafii 'dare-jubefiiui, qfii iifafisfaltimfaefiita- humiiitatis .aiiarumqiie Viitiitum li/abeaht )l!i vinde
ies, Sedfefiairi sfefpsbs Dfaifiinfafideliter-faBifileriint. jtife liobis jejtihahfibus 'et abslhientibus 'pseieran-
"Ad TiSeerioh .'egbj-sed^^Domjiiusêi'jji^piietarii:ffe- - "tfir. "Ncque".eniiri istnd !jbjritt!ium'cbrporale ad
spofidit-,rdieetts": Frtiiigecsufiehii pariehi i«Mm,-'efe. peffeciiofielA ttbbis pTofieit, riisi ftiefit Titiie 'arii-
JJsai. irvTn, -7). Nfaivenimilixit: ©a :e;suriei)tr tbttiifi ,iri& 'qupque /jejuniuin cpjmktrim. ITabei fiamcjrie
panem tfiinri, sfadait: Frahge^smferiii ptirieihtunm. -B aniiiia siifas- lioxios cibfas,. a qtiibfis impifigufita
Unde Apfasioltis: Non, Tfiquit, iti. tiliis sit riifrige- •fatiairi'sitte fasccJftiiiiabuiicianiiciad liixuiise prseriipta
'rimh, vobisnuiem•iribultilio. Sed ex•mquatiititevestra . dgtbivituf. Nafii stijyerbia, vana glbfja, detractip,
Htbujiduriiiaciliorum'sustenfei IrippiamJ-ut-.eliHoiuhi et invidia, et ccetera talia cibifS*ejtissuiit. Nihil efgo
abundqnlia veslrw ihopice sii iuppi:Cm"ehtuhv(llJio'r. nobis prodesl ab efecis caffialibus abstinere, et tah-
viu,15). Et alias scri-pTumesi-":Simultum tibi fucrit, bus vitiis pectus repTere. Qiipcirca si yoluinus nobis
mitlium iribue ; si Jiuieih •exightan fueril, eliam exi- Misiinefiiiafii je3viriia!qti'e prbficeye, abTiis et ah aliis
"gutimda (Ttib.Tv^S)-..Tria sufit 'eiiito gefieia elee- "Ofiinikisvitiis WbMScavecimtis, et ad sahctarufii
"iijosyiiarjlriiqtrceindesifiehtei'agefe debeiiitis , Tiiitifh "'ctilfiiai'vTftiitiiiri,tiiviria opitiiiafite gftttia, nitamur
"eorpoiale-, <egefiti-dare-.qaidrjiiTd poierimtis': rifte- "Coiisceridere. ,'-..' '
-•' -
Tnmspiriiale, ;difflit'tere-a=qfioTsesi"fiierifiitis; tef- ; ';CAPUT:LV.
•tiurii, .delihqJiefiies-coiTTgefe,Jet farrarites iri viarii f&wodsolittifiiffo Ivo^pltibrisjejriiiiumsdlvarit.
':verilatis feducere. Ad TiSic aufem jtifigatur: ofalifa, '. :I)e<"susceptione itaqrie. supefvfanienfiuni 'frairufii
-eterit jejuniuifi -peffefatriifi.TJfide'dictum est : -Bdhii •fab caiisam cbaritatis beaius *Pfo"sperita loquituf,
esPofaiid 'cumjejuhib ~(Tob.xii,;8). Pef jejuilia eiiitii clifaens: "si•eiiim jirfapler quoslibet "advenientes jeju-
*elpratifaties 'occiilta -injslerioitffii 'ceeleWtiunireve- C 'fiio irifefifiisso feficifa, fifatisdlvo jejufiiiifai, sed ini-
. Tantur, dhTnique saerafiienii aicafia'paridtititurl TXfaii pleo charilatis "oiGficiilm. Cajtefuiri si -pfopter abs-
•enim quispiani -potesi viftiiteiri peffeeliotiis -attiti- tilienfisini yel jeluiiiritil meuifi .sjilriiuales Tratres,
igere, nisi priUs yeritfis e'dOniaYefitittgTiiviem.Tejtt- quosfioVi niea remissifafifadelectari, coriiristo, aiis-
nia qtiippe modefata <deberilesse-, fie nimis ilebiii<- iifieritia riiea ripii est "îftvis aicenda, sed .vitium,
vteritslfarilacbuni, qfiia-mfadicuset teinperalus Cibris. "Qtibriiarii qiiidem ipsa abstirierflia ac jejunifariun
utiiisest coipofi et afiima^.Quseienduin esteiiam si CPfitiniiatifa,iiisi ftiefit, 'qiiafidfafes exigii, prceter-
ffiduafia ac. triduana jejunia "facefe'bpbfleat.sfalita- iiiis"s'a,fatnfb Tuflat, "etfratrem iiieurii, cui charltas
rios. Ad qiifadlbeattisiTierfattyriius'fesponderis, aits: jubbtsfafyife, cbiitfistat; vel eefteTriiliimilril inesse
Parcus cibus et Veritef seifipef. 'esuriefis iriduaiiis 'cliaritaTis supefrise 'deiiioiistfa't. Hiric "saiictus Bene-
"jejuiiiis^^prcefertiif, intiltOque inelius est qufatidiepa- clictus ait: 'Oiiiiies supefyeriieiites iiospTtesTariqriarii
*fiim'coiriedere,quamTafosatis suttiere. Pliivia illa . Ciiiisttis Suscipiaiituf, quia ipse 'dictufus est: lio-
fajStimaest quse seiisim descendit in ierram; fiaril "spes"fui, et suscepistis irie..Et bmriibus congruus lio-
"sfibitus:et liiniis iinber in praeceps "arva subyeftit. rifarbxhibeatiif, maxioie doriiesTicisTidei etperegfi-
^Quade fe ifiCcllationibus Tatffim ita legituf :Tn- ^BIS. Et post patica":.jej.uirium, Triquit, trangatur a
terrfagavitjTtiqtiit, :abbas "3Psej)habbatem fastorem monacho vel solitario propter hbspiteiri, Tiisi forte
'jolceris :!Qiioniodfaopusest :jejtiriare"?:Etrespqndit!: jjrsecipuus sit dies jejunii qui nori possit violafi. ATi.is
BPriiiniest 'iit liibricicbiisTCI sfaiitariU.s•qtiotidieCb- verb temporibvis coiisueiiidiiie's jejuniorum prose-
ifiedati et patfMurii •sui)trfahat:,sibide "cibpne satie- quantur. Pauperiim vero, et peregrinorum niaxime,
iiir. Et dixTt abbas TbsepTi: Ergo quaiido juvenis cufa sbTliciie exhibeaiur, quia iri ipsis itiagis Cliri-
Cras, nfan jejutiabas bidiiarias rDiiiiseriex : Crede sttis suscipituf. ¥}am divitiimTerfbripse sibi exjgit
riiilii, quifiet: triduaaas et hebdbnladarii; sed hsec lifariorem.Qtia de rein CoilaiifanibusPatfimi tale da-
fariiriia probayerufit: sefies iiiagni, et Tfiveneftiflt Tur exeifipluin. 'Abbas Syivanus, diim ,cum discipulo'
quia bpiiuin est |uotidie lriaiiducaffa,etpafiiro, ut suo Zacbaria acl quoddam monasterium visitandi
sit qufafidieesuries. Earic eriiriivlani fegiain leveiri gratia pbfvefaisset, fecerurit eos mdriaChi;, "ahte-
iiobis esse demoiistfavefurit. Narii biaiiaiia ettfi- "quam egretlererilur, cbaritatiscaiisa reficere. lEraiit
driaria'jejiiiiiavariam giofiarii osleiidiirit.'Alius qui- auierii 'dies."'jejiiiiii.Postquaro autein egressi sunt,
daiii ffaier Tnlerfogavit 'dicens:, Jejuiiia et vigllies iiiveriit discipulus ejus aquaminvia, et voluit bi-
qiias Tacit libnio,:quid" pfbficiurit? Dixit ei 's'ene'x: bei%; ;et fespicieris abbas; Sylvarius ait: Zacharia,
noli bibere, an nescis quia jejunium est hodie? At.A lis vilse extendit exercitia. Credo enim quod inter
ille dixit: Nunquid non manducavimus hodie, Pater,- isios sanctos fralres erat perfecta charitas, quia
ad lnonasterium ei bibimus? Dixit senex : TUud nemo ex eis qua)rebat cjusesua sunt, sed qucealte-
manducare charitatisfuit; nos autera teneamus je- rius. Tanta esl enimvirtus charitatis, sicut Aposlo-
junium nostrum, fili. Hinc patenler ostenditur quia Tus testatur (II Cor. xm), ul nec mariyrium, nec
cum cliscrelioneulrumque possumus agere, et cum sseculjcontemptus, nec eleemosynaruiji largitio sine
supervenienlibus hospilibus charitatis causa ali- ipsa quidquam prosii. Quocirca si volumus ad su-
quando reficere, et jejunii regulam non prcetermit- peniam patriam feliciter pervenire, charitatem Dei et
tere. Ilaque sanctus Cassiamis de eadem reinierro- proximistudeamus veraciter hahere : quia sicilt sine
gavit quemdam sencm, dicens : Gur sic iridifferetiter via nemo potest pervenlre quo tendit, ita sine cha-
apud vos qiiotidianajejuniapro hospitibus solvuntur? ritate, quse dicta est via, non ambulare possunms,
Respondit senex : Jejunitiin semper mecum est: sed errare. Oninis insuper bonilas ex charilaie et
Vos autem continuo dimissurus suitt, etmecum jti- liumililate procedit. Et sicut ignis. sine Calore et
giter tenere nonpotero; ideo eharilatis officitimin splendore esse non potest, ita el charitas sine bu.ini-
vobis impleo, et adjecit dicens : Non enim possunt litate el vera obedientia esse non potest. Scieiidum
filh spohsi jejunare, quandiu cum iilis cst sponsus: B est autem quia humilitas et obedieritia ac reliqncc
Cum autem discesseril, tunc jejunabunt (Matth ix, virtutes cum corpore iricipiunt, et cum corpore
1S). Ita et nos vobis dimissis licite jejunii nostri deficiunt, et tamen merces earum permaiiet.hr
regulam obscrvabimus. seternuin; cliaritas vero in prcesenti incipil sseculo,
CAPUT LVI el in futuro permanet cnm Deo.
De charitate. CAPUT LVII.
Charilas est dilectio Dei et proximi in toto corde De humiiitate.
et in tota mente. Iriter cseteras quippe virlutes cha- Ad fasligium ergo verce bumilitalis suo nosDomi-
rilas oblinet principatum : sine ipsa quidem ad per- nus exemplo provocare dignatus est, dicens : Di-
fectionis culmen nemo conscendere valet. Tunc enim scilea me quia.mitis sum, et humilis corde; etinve-
liomo perfeclus est, quando charitate plenus est,- nietis requiem animabus vestris (Matth. xi, 29). Hinc
quam nos habere Apostolus prcecipit, dicens : Super Petrus apostolus ait: Humiliamini sub potenii manu
omnia auiem charitatem habele, quod est vinculuin Dei et exallabit eos (I Pelr. y, 6). Hinc enim dalur
perfectionis (Col. in, 14). Et iterum : Charitatem intelligi, quia quanto quisqtie se pro Christi amore
fraternilaiis invicem diligenles (Rom. xn, 10). Hinc inclinat ad ima, lanlo proficit in cxcelso; et quanto
Petrus apostolus ait : Ante omnia autem charitatem C siiperbus gloriosior apparet inter homines, tanlo
in vobisnietipsis conlinuam habentes, guia cltariias d.jectior erit ante Deum. Unde idem Domimisait:
operit multitudinem peccatorum (I Petr. IV,8). Hiiic Oirinisq\A se exailal liumiliabitur, et qui se ImmUiat
Joannes apostolus ait : Deus charitas est, el qui ma- e-xaliabiiur (Luc. xvni, 14). Nam cum ha3c dicit,
nelin charilate in Deo manet, et Deus in eo (1 Joan. ostendit nobis omnem exaltationem genus esse su-
iv, 8). Quamobrem tenenda est ab omnibus sanctis perbise. Deus enim humilis faclus est nostrse salulis
viris unitas charitatis, et prsccipue a solitaiiis; quia causa : erubescat homo superbus esse, quiii, ut ait
quanlo se subtrahunt mundo, tanto necesse esl ut Salomon, ubi fuerit superbia, ibi erit ct contumeUa;
liabeant dileclionem in Deo et proximo; tiiiic ser- ubi autem Itumilitas, ibi et sapientia (Prov.w, 2).
vanl in se dilectionem Dei, quando a eharnate uon Et, Super eum requiescet Spiritus sanctus. Unde ait
dividunlur proxinii. Unde ipsa Verilas ait : ln hde Doifiinusper prophetam : Snper quem requiescel Spi-
cognoscentonmes quia mei eslis discipuli, si dileciio- riltis mev.s,nisi super liumilem, el quietum, et tremen-
nem habuerilis ad invicem (Joan.xm; 55). Qciantam lem verba mea (lsa. LXVI,2)? Qtiapropler quicunque
enirii charitafem sancti Patres nostri. habebant ad humilis et quielus non erit, non potest in eo habitare
invicem, in prsesenti exemplo roaiiifesiattir quocl gratia Spiritus sancti. Illi autem panduntur secreta,
subdittir: Quodam lemppre venit quidam fraier ad et quod latet in divinis sermonibus, qui humilitatem
sanctum Macarium, et obtulit ei cansa cbaiTtalis lenet in moribus. Semper autem conscieiitia solila-
uvam unam. Ille autcm gratias egil Deo pro fratris riorum humilis debet esse et trislis, scilicet ut per
officio; statim ad alium fratfem, qtti ei infirmior humilitatem non superbiat, et per utilem mcerorem
videbatur, secundum charilatem detulit eain; sed cor ad lasciviam non dissolvat. Per humilitatem
et ipse nihiloriiinus plus de proximo qtiam de se- etiam spiritus immundi Dei servis subjiciuntur.
metipso cogitans, ad alium fratrem dctulit eamdem1 Unde in Collationibus Patruitt ita legitur : Homo
uyam : et ille ileruni ad alium detulit eam; et rtir- quiadiemonio vexabattir, et fortiter spumabat, vi-
sus ille ad alitim; et sic per onmes cellulas, quse1 dit quemdam seneni solitaiium, et elevans manum
longe lateque per eremum erant dispersse, ipsa uva percussit eum.in maxilla; senex vero secundum Do-
circumportata est, ignorantibus omniljus quis eam< mini prajceplum convertit ei alterairi, Statim aulem
primtts misisset. Gratulans autem sanctus Macariusi dceinonnon ferens incendiiini huniililatis illius, cla-
quod tantam videret in fralribus charitatem tantam- mans et ejulans discessit ab eo. Alio denique tem-
que continenliam, ad ampliora semelipsum spiritua- pore tiansiciis abbas Macarius per eremum, ecce
619 CODEX REGULARUM. r- PARS II. REGULiE PP. ORIENT. 650
occurrit ei diabolus in via cum falce messoria. Vo- J. A valde. Videns autem eum abhas tristem, dixit ei:
luit autem illum perculere de falce illa, et non po- Quid habes quod trislis es? Et narravit ei quia tres
tuit. Et dixit dsefiion: Multam violentiam patior a filioshaberet in civitate, et quia vellet eos ad niona-
te, o Macari, quia non possum prsevalere adversum sterium adducere. Praecepit autem ei abbas ut ad-
te. Ecce enim quidquid tu facis, et ego facio. Tu duceret eos. Qui cum perrexisset in civitatem, inve-
jej#unas,ego nihil comedo; tu vigilas, ego omnino nit duos ex his jam fuisse defunctos, unum vero so-
non dormip. Unum est aulem splum in quo me su- lummodo remansisse. Quem assumens yenit ad
peras. Et dixit ei abbas Macarius : Quid est illud ? monasterium. Erat autem abbas ad pistrinum. llle
et respondit diabolus: Humilitas tua roe vincit, pro- vero tollens filium suum quem adduxerat, abiit ad
pter quam non pra)valeo adversum te. 0 quanla est abbatem itt pistrinum; et videns eum abbas, venien-
virtus humililalis, quse non solum homines salvat, tem salutavit, et tenens infantem, quem adduxerat,
sed etiam dsemonessuperat! Quanta autem sit virtus aniplexatus est eum et osculabaluf. -Et dixit patri
humilitatis iterum beatus Antonius pstendit, dicens : .- ejus: Amas eum? Et ille resjpondit: Etiam. Et rur-
Vidi omnes laqueos Satanse tensos in terra, et in- sus dixit ei : Omnino diligis eum? Et respondit:
gemisceris dixi: Quis pritas transiet islos?et audivi. Eliam. Hsec audiens abbas, dixit ei : Tolle ergo, si
vocem dicentem mihi : Humilifas.Quocircaincline- ^' amas eum, et mitte in ftirnum sic modo dum ardet,
mus cervicein cordis in vera humilitate, ut omnes Et tenens êum pater suus jaelavit eum in clibano
laqtleos Satanse possimus illsesi transire. Tunc enim ardenti: statim autem factus est clibanus velut ros.
veram humilitatem habebimus, si quandp peccave- Ex qua re acquisivit gloriam in tempore illo, quem-
ritin nos frater noster, antequam ille pceniteat, in- admodum patriarcha Abraham. 0 quam magnam
dulserimus ei. Et tunc veram humilitalem haberiius, obedientiam habuitiste sanclus vir, qui nec proprio
quando nec lsesi irascimur, riec alios irasci perrait- lilio suo pepercit, sed ad unius jussionem abbatis
tirous; sed potius pro ipsis ex corde oramus. Prse- ignibus eum tradidil! Puto eiiim quia siillipra^ce-
terea quoque si cui de humilitate altius libuerit per- pisset abbas obedientise causa in clibanum intrare,
scrutari, ad Regulam sancti Renedicti recurrat, intrasset -utique. Nos «rgo qui per inobedientiam
ibique duodecim humililatis gradus satis luculenter mandatorum Dei ac sanctorum ejus, necnon et ma-
expositos inveniet. gistrorum nostrorum, recessiirius a Deo, per Obe-
dienticelaborem redeamus ad illum, qui dixit: Venite
CAPUT LVIII.
ad me, omnes qui laboraiis ei onerati '*eslis, et: ego
De obedientia. reficiam vos (Matth. xi, 28).
Obedientia itaque dicitur obtemperantia, eo quod1 CAPUT LIX.
liumiliter quis obediat vel oblemperet imperanti.. De virlule patientiw.
Recle enim ille obediens vocalur, qui per pbedien- Patientia enim vera est, in prsesenti injurias for-
tia? humiiitatem Deo se toto animo subdit, et ejusi titer sustinere, et iii fuluro vindictam non quserere,
pfajcepta humilitate implet. Ille etiam recte obedienss sed ex corde ei qui mala irrogat ignoscere. Nam sunt
vocatur, qui prsecepta.magistri juxta vires humiliterr iipimulli qui ideo per aliquod spatium temporis pa-
iniplere studet. Nam Christus Dominus noster quii tienler sufferunt injuriam, ut subsequenter facilius
peecalum non fecit, nec inventus est dolus in ore) vindicare se queant: isti tales veram non habent
ejus, factus est obediens pro nobis Patri usque ad1 patientiam. Ille enim vere patiens est, qui et ipsum
morlem, nobis relirtquens exemplum, ut sequamurr amat quem portat: nam tolerafe et odisse non est
vesligia ejus. ldeoque omne quod solitario injunclumi virlus mansueludinis, sed velamentum furoris. In
fuCrit ab aliqufareligipnis gratia, Tibenter obtempe- patientia enim quserenda est virtus manstietudinis
ret imperanti: et si forte aliqua gravia aut impossi-.,. et jgnoscendi facultas, non vindicandi opportunilas.
bilia ei injunguntur, libenler quidem et cum omnii Sicut enim patienter sulterre debemus injurias ab
mansueludine jubentis imperium suscipiat. Quod sii aliis in nos illatas, ita et tribulaliones infirmilaluni
oimiino virium suarum mensuram hoc quod ei in- quse nobis eveniunt patienter sufferre necesse est.
juttgitur viderit excedere, non resistendo illud sper- Probabitur enim homo flagellisDei, quo animo bene
nat, sed causam impossibilitalis suse ei qui sibi; faciat, et qua fortitudine tentationes sibi superve-
injunxerat humiliter el patienter enarret, quatenus5 nientes suflerat. Unde ait Apostolus : Tentat enim
ejus moderamine quod illi onerosum fuerit, subleve- vos Deus, ut sciat si diligatis eum (Deut. xni, 5). Tri^
tur, ut contradictionis vitio careat. Sancti quoque. bus enim modis solerjt accidere tentaliones Dei ser-
Patres nostri per obedientise laborem ad celsitudinis5 vis. Uno modo tenlantur a Deo perflagella; alio
perfectionem peryenerunt. De pluribtts autem unum, mocloa diabolo per illusiones et diversas machina-
mirsc otedientise virum, hic inserere studeamus. liones; terlio modo tentantur a proximo per damna,
Quidam enim ssecularis homo xenuntiavit sseculo, et contumelias ac perseculiones. Sed ille beatus est
et veniiad monasterium, relinquens tres filios suos5 qui Jisec omnia patienter tulerit; de lali enim viro
in civilate; et cum fecissettres annos in monaste- dicit Scriptura : Reattis vir qui suffert tehtationem,
rio, coeperunt ei cogitationes suse filios ad memo- eic. (Jac. ii, 15);
riam ftequenter adducere, et contrjstabatur pro eiss Sine ferro autem martyres csse possumus, si pa^
PAXftOL. GIII. 21
'" '•
'651 S.<BENEDICTI ARBATlS ANiANEJ^SlS'''-- ' M
tientiam veraciter in animo scrvamus. Tanio enim Agilc sicut vebiimciilum. Si diligenler tractabimus
quisquc iiiinus ostenditur doclus, quanto miiius illnd, stabit; sin auleni, in parvo lcinpoi'c corruct.
convincilnr jiaticns. Unde pcr Salomonein dicitur: Prccterea quoque supcrvcnit quidain venalioiiem fa-
Doctrina viri per palientiam noscitur (Prob. xix, xi). ciens in silva agrcstium animaliuin, el vidil abbatem
Srijjeroinnia auteni conturoelias detraheiiiiiini patien- Anloiiiuni gaudentem cuni fralribus, cl displicuii ci.
lia supei'emus; sagillas conlumclise jiatienliic clypeo "Volensautein <-isenex oslendere quia oporlct ali-
frangainus ; contra lingua: gladium pulienLiccscutum qnando coiidcsccndcre frairibus, dixit ci : Pone,
pfcebeanms. Et si quis nobis inluleril niahs, iiecjua- qua^so, sagitiani in arcu luo,el trahc. Etfecit sic. Et
tjiiairi irascamur conlra illtiin; sed potius doleamus dixitileriun : Trahe; cllraxil. Trahe adhuc; clliaxit.
prp illo, quia Deus illi irascilur. Videamus aulcm Dixitei venalor : Si super mciisnram lraxcro,frangc-
quantam paliontiam isle sanclus sencx habebal, dc tur arcus. Dixit ci abbas Aiilonitis : Ita cst in operi-
quo hie locuturi suinus. Eral in ercnio roaguus quibus Dei; si jilus a lnensura teridinius, fralres cilo defi-
(iain sciicx, qui de labore niaiiiiiiin suariim vivcbal : cient. Expedit ergo vel ad nioinenlum relaxare rigo-
et crat alius frater vicimis ei, cjtii scejic ingredicba- rcm eoruni. Ha;c audicns venalor compunctus est;
iur, et rajjjebal quidqitid senex habcbal in cclla. Vi- etniultum proficiens iinsermone senis discessit : ct
debat auteni cuni scncx, el non objurgabal euni; B fialres confiiniali lum rcveisi smiL ad locuin suiiin.
sed extorqnebaf sibi plus solilo niaiiibus operari, di- Hcec ergo aliaque lestiiuonia discrctionis coiiside-
cens,: Credo, opus habet ille. Astiingebat aulein rcmda siint a solilariis; ct sic omnia lempeicnl atque
ventreiii suuii), et cuin iiuligentia nianducabat panem. discernanL, ul ipsi iiiini^ faligali non deiiciant, cl
Cvunaulem mori crcjiissct senex illc, circumstcie- alii a coepto itincrc non refugiant.
riint eiim (ialros, ct rcspicicns in cum qui furabalur, CAPUT LXI.
dixit ei: Junge te huc ad me; e1 lenuit niainis ejus, De taciturrittate.
et oscnhtliis csteas, diecns : Gralias ago islis mani- Tacilurnitas autem virtns est humilitatis et indi-
htis, frater, quia propler isias vado ad regiiuni coelo- ciuin gravilatis, nulrix virlnluin el cttslos auimaruiri.
rum.Illeaulein, compiinclus el poenitentiam ageus, Hinc Salonion ail : Qui cnstodit os suum et lincjucim
facfus est eiiain ipsc probalus moiiachns, cxeinpla su- sucim, cuslodil nb angustiis aiiimumsnam (Prov. xxi,
mens, dc aclibus magni illius senis. Valde cniin I;m- 25). Quaiilo igilur qtiisque sub silcntio deprittiit sc,
dabilisestpalienfia ejiis sancti nionaehi, sed valde lanto coropunclioiiis aciem in coelo figit; ct cjuauto
laudabilior esl patientia Christi. Seriex iste rapien- laciturnitatis freno conslringil liiiguam, lanlo ad
tem fratrem viditet tacuif; Cbristus vero ojjprobria, itelcslia crigit menlem suani. Ideoquc solilarius la-
«ontunielias, irrisiones, alapas, sjmta, ilagella, spi- " cilurnitcilem diligat. et a malo ac pravo, vel omni
neani coronam crucemque sustinuit, cl ncccoiilume- stultiloqiiio lingitam suam coerceal dicatque cum
liosum cuiquam vcrbum rcspondil. Istc cniin raplo- Prophela : Dixi, Cuslodiain vias ineas, ut non cletin-
ris manus deosculans gratias cgil; Ciirislus autcm quctm in lingua mea (Psal. xxxvm, 1). Et ileruin v-
in crucc positus pro pcrsccutoribvis exoratil. Scd in Posui ori meo cnstodiam (Ibid.). Et rursum : Obmu-
bis onmibus cxcnqihim palientire nobis, reliqnil. ini el humiliatus sunt, et silui a bonis (Ibid., v. 5).
Quapropler studeamns palientes essc atl omiies et llle cnim bene vias stias, id est actus vitcc suce, cu-
in omnia, cjuia, ut ail Chrislus, ln patientia v-estra stodit, qui in lingua mininie offendil. Ille ctiambene
pbbsidebilis animas vestras (Lnc. xxi, 19). Sinms ori suo custodiaiii ponil, cujus lingtia nec in mali-
mansueli, quia, ul ait Prophcla : McinsneliItmrecli- locjniiim, ncc in vaniloquiuni, ncc in nmlliloqiiium
tcibunt lerriim, ct dclecicibuntur in multiludine pncis procacitcr lliiit. Ne crgo in liialiloqiiium labatur
(Psal. xxxvi, U). Quisquis igilur lenis, niilis cl pa- lingua, ponal uniisquisquc noslriira ori suo cuslo-
ticus esl, Rci filii iroitntor cst. Et quisquis amplecti- diam, cl diligenler ctttcndal qnid de inalc loquenli-
lur jiacem in menlis sucehospilio, roaiisioiiem in se hiis dicat Projiheta : Disperdat, inqnit, Domintis uni-
piceparal Christo, quia Chiislus pax esf.ct in pace -,-.versa lubia dolosa, et tinguain macjniloquam (Psal.
reqnieseere constievii. xi, 4). Quid etiam dc multiloquio Salomon dical,
CAPUTLX. audianiiis : lu mnltiloquio, inquit, non effugicspec-
De discrelione. cutum; el qui mnltis utitur verbis, lcuditctnimamsnam
Discretio nanique cst nialer omniuin virtutum, el (Prov. x, 19). Ilinc iteriim Proplieta : Si quis vutt
ideo in omnihus l.im spiiitualibns (itiam coiporali- veram cl pcrpetuam Itabere vitam, et cttpit dics videre
bus operibus tcnenda cst a solilariis lemperanlia bonos, coercecttlincjnamsuam a ntalo; et labia ejtis ne
discrctionis, nc superiluc lahoranlcs corde parifcr ioqnantur dolum (Psal. xxxm, 14). Hinc Ajiosfolus
et corpore dcficiant. Sed sic omnis corum actio ait: Si quis pntat se religiosum esse, non refrencius
temperetur, qunlenus alacri animo jilus se adhuc linguam suam, scd scducens cor suum, hujus vanctcsl
cupiatit in boiiis operibus cxercerc. Sivc cnim sint religio (Jac. i, 26). llinc beatus Ambrosius ait : Esl
vigilhe, sive jejunia, sive abslincntia, et csetcra his homo qui sileiitiuin quidem affectat, sed cor cjus
smiilia, sic icmperciitiir, nt ucc aninii viilus suc- multum se condcrnnat: iste talis multum loquitur;
cumbal, ncc corporis fortitudo lassesCat. Unde quiet est alius qui a inaiie usquc ad vesperam loquitur,
dam Pafruro dipebat: Corjras ijosfrivm sic est fra- etcvnri discretione; silentitimTttasiitiin iiristodi.t.Hoti;
085 CODEX REGULARUM.— PARSII. ...REGUJLEPP. ORIENT. 654
fiuteni dlcebat de illo qui sine utilitale avidientium,A CAPUTLXlil.
iitinquam loquittir. Ille ettim bene laciturnilatem Consolatiosoliiariorumde detraclione.
custodil, qui usque ad inierrogationeiii nOnloqui- '.":Non ergo solilarii mullum contristari debent, «i
fuf. Quaproptef soljtafius moduhi. Iqquendi' non forte ab aliqnibus prawis hominihus sine culpa de-
franseat; maneat in verbo ejiis tiiensura, in ser- Irabaniur ;' quia in consolalionenostra, sua Domimis
inone statera. Semper verba ejtis sint irioderata, et opprobria adducere dignatus est, dicens : Si patrem-
plfis diligat setiiper audife qtiam loqtii; et ne prius familias Beelzebubvocaverunt,quanto mqcjisdomesii-
respondeat verbiim quatii audiai. Uhde scriptum cos ejus (Matthi x, 25) ? Et iterum : Si de mnndd
est.: Qui arite rcspohdet qriam audiat, slullum se esse fuissetis, mundus quod suum emt Migercl; sed quici
demonstrat (Prfar.xviii, 15). Nam Ioqui el docere, de murido non eslis,, propterea gdit vos muridns
ut ait sanctus Befietlictus, magistrum cpndecet, ta- (Joqn. xv, 19). Hiiic Apostolus ait z Nolite mirari M
cere el audire discipulo convenit. Et.si qua sunt pdit vosmundus (I Joqn. m, 15). Ulint autem pluri-
Tequirenda a iriagistro, ciim omni huriiiliiate et mi qui vitam solitariorunl forlasse, amplius qpaiii
siiljjectione revefeillise fecjuirantur. Scurrilitates debenf, laudant; etneeis de laude elatip subripiat,
vero, vcl verba otiosa et risttm nipventia, seterna permittit omnipotens Deus malps in obtrectatione et
clausura iri <ornttibiisTocis damnamus, et ad talia B objurgatione prorumpere; ulsi qua culpa abioi-elaU^
elequia discipulum os aperire non piermittimus. dattfium in corde splitarioruin nascitur, per obtrccta-
"-'' ,'CAPUT LXII.-. ' • tioneni malortifn ad poenitentiam reyocentur. Sed
inter hcec verba laudantiuni sive vituperaniiuin ad
Ds cavendadetraciione, et quod dudbus mpdis ptitest mentem semper recurrere debemus; et si in ea.noji
.-.' ctliquissine peccato alieni peccala idicere. invenitur bonum qupd de nobis.dicitur, magnairisti-
<}uanquani eiiim beatils liierfanynitis dicatquia tia generari debet. Ef rurstim si in ea non inyenitur
11011 est detraliere verUitidicere, iamen cavenda est inalum quod de nobis homines loquuntur, in magna
omniniodis detractjo a solitariis, moiienle beato lsetitia prosilire debemus. Unclebeatus Job dicebat:
Jacfabo aposiolo : Nolile, itiquit, detraher.e alter- Ecce eniniin ccelp:lestis meus, ct ,cpnsciusmpus in
utrum,fratres mei, quia guideirahii frairi, aulqtti excelsis (Job, xvi, 20). Qui efiim vitse susein coelo
judicat fralrem suurii, deirahit legi cl judical legem testem habet, detractiones. hpminum in terra perti-
(Jac. IV, 11). Hinc Salomon ait : liemove a te o.s mescere npn debet. Hinc Paulqs ait: 'Gloriq nosim
pravum, et deiralierilia "labiapiocul sinl a te (Prov. Itmc ,est, iestimoniumconsciehtim nostr.m,;(Lf.iCp»> >i>
iv, 24). EtitefUiri : Cuni delractoribus non commis- 12). Nisi eniroTuisseiJt qui eidem Appstplo malam
cearis, quoniam repente consurget perditio eorum G famam Tmppnerent, etseductprem yocarent, nequa,-
(Prov. xiv, 21). Hinc Hieronyriius .ait : Cave ne! quam.diceret: Per infamiam et bpnamfamam; nt'.
iinguam aut /aui'es habeas prurienles, id est, 11011 1 seductorcs.,et veraces (H Cor. m, 8). Sediquid ;de
aut detrahentes '
ipse detralias, alios audias; qtiia Redemptpre iiostro aginius, quia Judaiis ;d3enionia-
qui detrahit, et qui detrahentem Tibenter audit,< cus, el blasjjhemus, atque persecutor yocatus est?
utrisque unum ciimen est. Hinc Isidorus ait: Ne' Beatus quoqtie Arntilphus cum esset episcopus,pos-
detrahas peccanti, sed coridole; et cjuodin alio de<^ < tea solitarius factus, detractiones pravorum hoirii-
traliis iii te polius pef timesce. Hinc etiam in Vitis> num sequanimiter toleravit. Unde in ,gesta ipsius ita :
Patrum dicitur : Melius est, inquit, quotidie cariiem1 Iegilur,.: Quidam namquehomOjii.omiiieNpddo, euni
coniedere et vinum bibere, quam lacerare cai'nes> complicibus stiis eidem beatp Arnulpho ilerogare
fratrum ih oblrectaiione. Denique, nt ait sanctus> ausus est. Dicebat autem illjnn non esse cultorem
Basilius, dUobus mfadispossumus sine delractione' Dei, sed potius liominem voliiplali dedittim. Gulri-
aliorum peecata dicere, vel retfactare. ld est, sii que idein detractor stratum una cum detrahente sfar
.cbnsiliuiri liabere '
qtiando neceSse est cum Cceterjs cio pcliisset, jubente Deo,nmnia yestimenta;illoruin
qtiomodocoriigittir is qui peccavit, tuncpossumus> flamma circumdans vallayit.Illico.exsilientes aquam
ipsius peccataTn medium adducere et publicare abs- urgentibus vocibus deposcebant, sed aqua injecta ,
que detractipne. Et rurSuin, si quando necesse estt flammam divinitusmjssairi nqn exsiinguebat. Arde-
prarvenirCet coramottere aliquem, ne forte .incurratt' bant atitem nequiter circa nates vel genitalia loca;
in conSorlioyel societate alieujiis mali hominis, tunc camisise illoruni:, nec a se ardentia yestimenta
eliam pPssumus siue detraCtione illius peccala ma-• exuere prseyalehaiif. Quid plura? <Quiaaliud faccrc
nifestare. Qfiod ei ipsuni Apostolum fecisse iiiveni- 11011 polerant, exsiliunt foras, etad instar porcortiin
nius, duui dicit ad Timotheum : Alexander mrarius> in volutabro luti sese vociferantes involvunt: scd
multq mala riiilii pstehdit, qnem tu quocjue devita:: magis ac magis genitalia ipsorum igriis immissus
valde enim restiiit sermohibus meis. "Reddet.UliDeus' cremabat. Tunc quippe, ut reor, impletum est super
secundum opera sua mala (11 Tim. iv, l4). Prseter[ illos quod -scriptum est: Delmhentemocculteproximo
hujusmodi autem necessitates quicunque dixit ali- sup, hunc persequebar ,(Psal. c,?5). Sicque diyina
quid adversus alium, ui vef deroget ei, vel obtre-' censura jubenle acluin fuit, ut de quibus virurii sari-
clet,illud est, detf ahere, eliamsi videantur vera esse ctum delraxerant, in ipsis poeiiam sentirent. Ipse
esqua) dicit. qijpque saiictus episcopus alque solitarius nec pro
mS S- RENEDICTIABRATIS ANIANENSIS 656
j- detractione illorum fuit tristior, nec pro vindicla di- A scit. Et dixil senex : Neminem amicum habes illic?
$. vinitus facta exstitit lcetior; sed potius, juxta prce- Et respondit: Unum tantummodo fratrem habeo ibi,
X /eeptuni Doraini, eos dilexit, atque pro eis oravit. Ubi vel ipse solus mihi acquiescit; et quando mevidet,
nos pariter docemur non contristari pro delractione, converlitur velut ventus. Senex vero dixit ei: Quo-
sed magis gaudere de contumeliis, remiiiisceiites hoc modo vocalur frater ille? Respondit : Theocfistus.
quodscriptum est: Quia ibant apostoli gau.dentesa Et cuin hsec.dixisset, transi.it, Surgens aulem abbas
conspectu concilii, quoniamdiyni habiti sunt pro no- Macarius perrexit ad fratres. Qui cum audissent,
mineJesu contumeliam pati (Act. v, 41). Si jlli non acceperunt ramos palmarum et occurrerunt ei ob-
contristabantur de icontumeliis ef verberibus, necjue viam; et parabant singuli eorum cellas suas, incerli
nos contristari debemus de verbis atque detractioni- apud qtiem declinaret. Senex autein inquirebat quis
bus. Quid ergo aliud faciunt detrahentes, nisi in pul- inter eos Tlieoclislus vocabatur; et inveniens eum,
verem sufflarii, atque in faculossiios lefram excitani ? intravit in cellam ejus. Theoclistus ergo suscepit
Vocandi tanieri sunt et patienter increpandi, juxta eum gaudens. Cuin autem ccepissent secrete loqui,
prseceptum Domini, qui dixit : Si peccaveritJn te dixit ei senex : Quomodo circa te est frater? El ille
frater tuus, increpa illum- Et si dixerit, Pmnitet me, , dixit : Oratioiiibustuis adjuvantibus,bene.Et dixit
dimitte ilti: et si septiesin die peccaverilin te, etsep- B senex : Non imjragnant te cogitafiones tuce? Respon-
ties dixeril, Pmnitet me, diniitte illi (Luc. xvn, 5). dit iteruni: Benesum : erubescebat enim dicere ei.
Quisquis igitur hoc fecerit, et seipsum salva- Et dicit ei senex : Ecce quot annos babeo in conver-
hit, et detrahentem proximum dejieccati fovealibe- satione loci istius, et omnes honorant me, et tamen
rabit. in hac senectute infestus esl mihi sjriritus fornicatio-
CAPUTLXIV. nis. Et respondil Theoctislus, dicens : Crede, abba,
De cogitationibuset diabolicis iilusiohibus. quia et niihi. Senex autem simulabat etiam aUas
Sicut fanima malis operibus et perversis locutio- cogilationes sibi esse molestas, donec faceret euni
nibus oportet solilarios abslinere, ita eliairi a prayis coiifiteri. Dehide dicit: Quomodo jejunas? Et ille
eogiiatiOnibus deberit se corda illorum custodire. dixit: Ad nonani. Dixit ei senex; Jejuna usque ad
UndebeatusHieronymusadmonet dicens : Non sinas vcsperam, et abstine, et lege Evangelia, ut memo-
cogitaliones malas in corde tuo crescere. Et alibi : riter retineas. Sed et alias ex animo uieditare Scri-
Caput cogilationis exclude, et ca3tera superatitur. pturas; et si iibi ascenderit cogilatio rnala, riun-
Non eriim potest corrumpi corpus, nisi prius corru- quam deorsum aspicias, sed seniper sursuni, et
ptus sit animus; et nihil potest facere caro nisi quod statim le Dominus adjuvabit. Et corrigens senex fra-
yfaluerit animus. Idcirco munda priuS a pravis cogi- 'C tremillum, reversus est iu sfalitudiiiemsuam. Et cum
tationibus aninium, et caro non peccabit in asternum. observaret, vidit iterum'dsemoneni iiltim, et dixit ei:
-Bonseautem cogitationes sempcr a Deo procedunt, Quo vadis iterum ? El ille respondit: Visilare fratres,
malse cogitationes vero aliquolies a nobismetipsis et abiit. Dum auteni reverterelur, dixit ei senex:
veniunt, et aliquoties instiiictu diaboli excilanlur. QUomodo sunt fratres illi? Et respoudit: Male'.Se-
Nemo enim potest a diabolo decipi, nisi is qui ei suce nex autem': Quare? Et ille respondit : Quia toli san-
voluntatis assensum prcebere voluerit. Si enini recli.sunt : et magis malum, qitia unum quem babui
pugnamus ei, fugiet a nobis. Unde beatus Jacobus amicuni et obedientem, niihi etiani ipse, nescio unde,
aposlolus:: Resistile, inquit, diabolo, et fucjieta vobis subversus est: nec ipse mihi jam acquiescit, sed
(Jac.n, 7). Qua de Causa ila in Collationibus Pa- omnibus sanclior factus estj. et propterea juravi me
trum legitur : Quodam tempore beatus Macarius ha- jam non calcare ad illum locum, nisi post longuin
Wtabatin loco deserto solus, et eral prope alia soli- tempus. Hcec dicens transiit, relinquens senem.
tudo in qua habitabant plurimi fratres. Et vidit Sanctus vero senex intravit cellam suam adorans et
senex Satanam venieiitem in habitu hominis, ut gralias agens Deo. Hic dalur iiitelligi quia nisi quis
transiretper cellam ejus. Videbal autem eurn qqasi j. voluntatibusdiaboli sesponte subdiderit, pOtestatem
tunica uti littea oittnino vetusfa, et per omnia fora- adversus bomiiiem non habet. Et sicut superius pa-
mina ejus pendebant ampullse. Et dixit Ci senex : tefaclum est, nescil Satanas a qua passione anima
Quovadis?Et ille respondit : Vado eommemorare seducatur : et ideo seminat quidem in ea zizania
fratres. Senex auterii dixit : Et ulquid tibi ampullas sua, aliquando spargit semina fornicationum, ali-
istas? Et dixit : Gustum fratribus porlo. Dixit ei quando delractionum et cselerorum viliorum; simi-
se.nex : Totas islas cum gustu portas? Et respondit : liter passiones, et in qua passione videt animum de-
Etiam; ut siunumalicui non jilacet, offeram aliud; clinare, hanc ei subministrat. Nibil enim sic exlse-
si autem necillud, dabo terlium, et ita per ordinem, diat damionem, quomodo si revelentur stimulafiones
utoinnino vel ununi ex eis placeat ei. Et cumliEec ej'us : einihil eum sic lsetificat, cjuomodosi abscon-
dixisset, transiit. Et observabat senexj custodiens dantur cogitationes ejus. Quia ergo Dominus noster
tias, donec ille remearet. Et cum videret eunf senex, Jesus CliiTstiisdedit nobis polestatem calcandi su-
dixit ei : Sanus sis, Et respondit: Ubi niihi salus? per serpenles et scorpiones, hoc est, maks cogita-
Et dixit senex;: Quare? Et respondjt? Quia mihi tiones, muiidemus per humilem confessioiiemcorda
mpdo oumes sanctificati suiit, el neino jnilii acquie-,, nosira, et parvulos cogilatus nostros ailidaiuus ad
6S7 CODEX REGULARUM. — PARS II. REGUL^ PP. ORIENT. 6S8
ChiTstum, quatentis de nobis dicatur hocquod scri- Aversus inimici tentationes. Infirmilas totum tuum
ptum est : Beatus qui ienebit, et allidet parvulos sups coipus tenet? sed interiori liomjni sanitas crescit.
ad petram (Psal. cxxxvi, 6). Et rursum : Beali Nihil enim aliud est scgritudo corporis quam sanitas
mv.ndo corde, quohiam ipsi Deum videbunt (Matth. mentis. Si infirmitas libi ialis fuerit,ut non possis
• stare ad orandum et psalleiidum, non contristeris
-v, 8).
CAPUT LXV. v pro eo, quia infirmitas orat pro te. Si jejunas, non
De diversisleritationibussolitariorum. tibi inveiiias occasionem, dicendo: quia exacerbatus
Multis ergo calamilatum tentationibus mentes soin segritudinem incurrisli : quoniam et.qui non j'eju-.
iitariorum in hac vita piilsantur, sed non amplius nant, similes segritudines incurrunt. Inchoasti ali-
tentat eos diabolus quam Dei voluntas perniiltit. quid boni ? non revoceris per impedimenla iniinici;
Tentando autem, eorumprofeetuserudit; etsinolens, quoniam jejunia et labores nobis constituta sunt
tamen eoriim utililati diabolus servit, quando teu- propier turpes delectationes. Hsec omnia nobis pro-
tationibus suisnon decipit, secl potius erudit; rnul- ficiunt ad destruenda corporis desideria. TCntari au-
tis enim niodis, ut dixiinus, riientes; solitariorum tem oporfet justum, sed tentatione plagse, non tenta-
diabolus tentat. Tenlat autem eos aliquando per ' tione luxurise. Quapropter discat non murmurare,
stimulos paupertalis : nam cum per stimulos pau- B qui mala patilur, eiiamsi ignoral cur ihala patitur.
pertatis non potest eos movere, divitias adhibet ad Etperhocjuste se pati arbitretur, quod ctbillo judi-
seducendum. Et dum per conlumelias et opprpbria catur cujus liunquam judicia injusta sunt. Qui ergo
non prsevalet, laudes et gloriam adhibet. Si per sa- in flagellis murmurat, justitiam judicandis accusat;
luteni corporis noii potest, cegritudines mittit. Et qui vero juste se recpgnoscit a justo j"udice pati
dum per delectationes seducere eos non potest, per quod sustinet, eliamsi super quo patilur ignorat,
molestias, quse contra votum eveniunt, eos conatur perhoc jam justiflcatur per quod semetipsurii accu-
evertere. Infirmitates etiam quasdam graves adver- sat, et Dei jtistitiam laudat. Beatus qui hsec omnia
sus eos qui tentandi sunt. adhibet^ ut per eas pusillaT tuleritpatienter.
nimes faciens solilarios, conturbet charitatem eorum .-.' CAPUTLXvi../';'.:;",f;.";'-.';,"'
quam habent ad Dominum. Sed quamvis concidatiir; De tentamentis somniorum.
corpus, et fehribus yalidissimis inDammetur, insu- Plerumque dsemones in noctibus solitariis occur-
per etiam si intolerabili contrilione aflligatur, quis- rentes, ut formidolosos eos facianl,; per soporem
quis es qui hsec sustines, recordare fuluri sseculi coiiturbant; et qtios yigilantes iiitustentant, nfccsu-
poenas, et a3ternuinignero, ac perpetua tormenta, ut perant, dormienles acfiter Impugnant. Noririunquam
hsec cogilans npn dcficias. ad ea quse in prsesenti(P autem et aperta impugnatiorie grassantes liumana
coutingunt. Insuper etiam gaude quia visitavit te cprpora verberant, sicut beato Antonip fecerunt.
Deus; et illud famosissimum dieluiu in lingua ha- Quotl tamen, Deo perrttittente, maloruiii fit ad vin-
beto, id est: Casligans castigavit, me Dontinus, et dictam, justorum vero ad tolerantiam et gloriam.
morti 11011 tradidit me (Psal. cxvn, 18). Et illud : Plerumque immundi spiritus eos quos incumbere in
Quem enimdiligit Dominus, corripit; fiagellat auieiii sa3culianiore Conspiciunt, dormientes quadani vana
omnem filium qiiem recipit (llebr. xii, 6). Si ferium spei.prosperi.tate illudunt, sicut legitur in; Dialogo-
es, post adhibituni tibi ignem emittes serugineni. runilibro cuidam contigisse; qui diim somriia vehe-
Quia si jtistus es, et hsec pateris, de magnis ad ma- menter atlenderet, ei per spmnium longa spatia hu-
jora provocaris. Aurum es, sed per ignem probatior jusvilse promissa sunt. CuinqueTnultas pectinias
eris. Datus Cst tibi angelus Satanse, sfimulus carnis pro longioris vitse stipendiis collegisset; ita repente
tuas; exsulta videns cui similis factus es, Paulo defunctus est, ut intactas omnes relinqueret, et ipse
aposlolo simile donum accipere meruisti. Audi quem- secum nihil ex borio opefe porlaret. Nonnunquam
admodum gloriabatur Apostolus in infirmilatibus etiam Satanas inangelum lucis sese non solum dor-
siiis, ita et tu gloriare dicens : Libenler igitur glp- , miendo, sed efiani vigilando transformat, ut quera-
riabor ininfirmitalibus meis, ut inhabitet in ine vir- libetaliqua erroris fraude decipiat; sicut legitur in
tns Christi (II Cor. xn, 5, 9). Et rursum : Quanclo Collationibus Patrurri de quodam sene, qui sedetis iri
erinnInftrmor, tuncforliorsnmet potens (Ibid., v. 10). cella sua et sustineiis tentatifanes, yidebat dsemones
Si febribus, si rigore frigoris castigaris, memor esto manifcste, et coritemnebat eos. Cum autem diabolus/
quid Scriptura dicit: Transivimus per ignemet aquam vjderet se vinci a sene, venit et ostendit se ei, di-
(Psul. LXV,T2); residuum est ut inducaris in refri- cens : Vis videre Christum ? Et respondens senex
gerium. Clama etiam cum Projiheta : In tribulatione dixit : Anathematizo te, et eum de qtio dicis; ego
dilalasti milti (Psal, ivs 1). Perfectus enim eris per autem Christo meo credo dicenti : Si quis vpbis
Iitntismodi tribulationes. Si forte amittis oculos, npn dixerit : Ecce Itic Citristus et ecceillic; nolite credere
feras graviter, extollentice enim instrumeiitum ami- (Malth. xxiv, 25). Et dixit diabolus : Ego suni Chri-
sisli, sed interioribus oculis gloriam Dei speculari stus. Videns auteni senex clausit octtlos suos. Et
stude. Surdus factus es, non contristeris; quia aij- dixit ei diaboltts : Quare elausisti octilos tuos? Et
ditum vanuni amisisti. Manus tuseex aliqua passione dixit seiiex : Ego hic Christum nolo videre, sedin
debilitatse sunt? sed interiores paratas habeas ad- vita beala. Ha;c audicns diabolus discessit ab eo.
' ---
} jgg S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS ; 060
• Hjc ergopalcnter obstenditur quantis machinamen-1A eos qui signa et mirabilia feceruut, sed Iiiimilcsspi-
tlsDei servos coiiatur decipereinimicus. Illiautem ritu, mansuelos, lugentes et hujuscemodi ppera
qui aiit nullis.vel raris conscii sunt delictis, aut exsequentes. Nusquam in signorum opere beatitudp
uunquam aut raro terroribus faligantur nocturnis : ponitur, sed in expletione inandatorum Dei. Vita
et si ad mojrieuium hujusmodi commOveantur,mox eiiim bona, atque aclus probi, etiam sine signis et
tamfaii evigilanles illusionum vanitates despiciunt mirabilibus merentur coronam; iniqua aulem con-
intentionemque suam ad Deumconverlunt. Interdum versatio, etiamsi signa et prodigia feceril, supplicia
etiain qusedam arcana ac mystica Dei servi pcr vi- nott evadit. Et ideo superflue hsec quseruntur, imoet
sionem videre solent. E contra vero peccatores qui periculose. Per osleiiiatioiiem vero nihil faciant so-
corda sua graviofibus vitiis pollueruiit, conscieniTse litari.i. Nam quantum malum sit per ostentationem
pavore illusi species tfemendas aspiciunt; et quos aliquid agere, prcesens exemplum ostendit, cuin sub-
vigilanles diabplus traxit ad vitia, dormientes fati- ditur : Fuit quidam j'uvenis monaclius, qtii cum vi-.
gat, ut nunquam eosrequiescere sinat. In oculis audisset quosdam senes iler agenles, ostentatioijis
tem peccatorum diabolus terribilis est; in oculis causa jussit oiiagris venire, ut portarent eos, donec
autetii justorum terror ejus yilis est. Sciendum pervenirent ad se.illi autem senes indicaverunt hoc
quippe est quia diversse Sunt qtialitates somniorum. 1Bbeato Antonio. Et dixit abbas Antonius.: Videtur
Aliquando namque ex ventris plenitridine vel inani- mihi monachus isfe similis esse navi onmibus bonis
tate somnia generantur; aliquando vero ex cogita- oneralse, de qua incerlum estutrum peryeiiire possit
tione accidunt, sicUt scriptum est: Muttas curas se- adportiini an non. Et modicum post subilo abbas
qunntur somnia (Eccl.y, 2). Nam saepe quse iii die AntoniusTlere coepit, et Capillossibi trahere et lu-
cogitamtis, in nfactibus recognoscimus. Aljquando gere. Quod ciim yidisseiit discipuli ejus, dixerunt :
aufem ex illusione imniundorum spirifuuin oriuii- Quid ploras, abba? Et respondit: MaguaEcclesiceco-
tur, dicenteSalomone : Multos errare fecerunt soin- lumtia ceeidit modo. Dicebat autem hoc de illo j'u-
nia et illusiones vacum (Ecct, xxxiv, 2). Aliquando vene monacho. Ite, inquit, fratres, ad eum, et videte
quippe ex revelatione procedtint, sici.itlegitur.in lege quid agat. Perrexerunt ergo discipuliejus, et inver
de Jfasephfilio Jacob, qui soniriiofratribus prseferen- nerunt nipnachum illum sedenteni et.flenterii peccar
dqs prsedicitur. Vel sicut in Evangelio de Joseph lum qUodfecit. Videns autem discipulos seiiis, ait
sponso bealse Maria3, qui ut fugeret cum puero in eis : Dicite seni ut roget DeuttJ, dccem tantuni.die-
j^gyptum, somnip admonelur. Aliquando nempe ex rum dari mihi itiducias. Qui intra quinque diesmor-
revelatione simul et cogitatiorie generanlur, dicente _. ttius est. Quapropter Caveant omtiino solilarTi,ut
Daiiielfa: Tu, rexjcogitareccepistiirislratotuo quid " nihil per oslentationem faciant. Iiisuper atttem mor-,
esset futurum post hcec; et qui revelat mysteria osten- bum yanaj glorisefugianf: qtisenon solum in cama-
dittibiqum ventura sunt (Dan. U, 9). Soepe eliam libusvitiis, sed etiam in spiritalibus causis solita-
dsemonesdeceptoria fraude mulla solent vefa prsedi- riospulsat; utqui nori valent camalibus viliis de-
cere, iit ad extremum valeant animam ex aliqua fal- cipi, spiritalibus successibus acritis saucientur. Nam
sitale decipere vel illaqueare. Sed quariivis lionntilla quem.diabolus sub specie pretiosse vestis acnilidse
vera sint somnia, facile tanien tion oportet credere non potest in vanam gloriam immergeie, pro squa-
illa, iiefortealiquando exillusione diaboliprocedant, lida et inculta Conatrir decipere. Et quem non po-
et siriiplicium corda decipiant, recolentes testimo- tesl per honorem dejicere, per humilitatem supplan-
liium Scrjpturse dieentis -: Si dixerint, vpbis,, et Ita la.t; et qiiem scientise et elocutionis orriatu necj.uit
eveherit, nolite credere (Maltli. xxv, 25). Sorimiaenim extollere, gravitate tacittirnitatis elidil. Si jejunat
sinlilia sunl auguriis, et qui eis intendimt, fevera afi- quis palairi, gloriaj vanitcite;pulsattir. SiTllud Causa
gurai'e noscuntur. Solitarii autem interillusiones ac vanse glorise conteinnend;e contexerit, eodem vilium-
revelationes discreta cjrcumspectione discernant, ut elationis irtcUrrit. Alitis enim faraliofie,alius vigilia-
sciant quid a bonp spiriiu percipiunt, yel quid a malo p] runi prolixitafe jmlsatur. Multi enim vanam gloriam
spiritu patiuntur. fugiendo in ipsam incidunt; et muiti in hoc ipsfa
CAPUT LXVR. cupiunt laudari qufadlaudes contemnuiit; et iriinim
Vl sotitarii signa et miracula fteri non qumrant, in modnin laus, dum vilatur, appetitttr. Ideo pul-
Signa igitur et iniracula a solitaiTisnon suntquas- chre saricti Patres nostri naturam moibi hujus in
renda, propter ostentationem et vanam gloriam. Nam niodum csepa)coiiscrihunt, quse unp decoriata leg-
quisquis signorum etmirabilium indiciis vult pro- mine, alio rursum invenitur indula, toliesque repe-
bari, nonpolest probus videri. QuiaipseDominus et ritur oblccta quoties fuerit exspoliata. Quapropter
Salvator non dixit: Ex signis et mirabilibus cognos- oportet solilafios, j"uxta consilium ApoSloli(II Cor.
cetis eos, sed aif: Ex fructibus eonmi cognoscetis yi, 7), per arma justitim a dextris et sinislris trans-
eos (Matih.yn, 20). Neque enim in die judiciiremu- ire; per gloriam, et ignobilitatem, per infamiam et
neraturum sepromittit eos qui signa et prodigia fa- . boijaiji famam incedere. Ei ut per Salomonem dici-
ciuut, sed.eos qui prseceplis suis obediuut, diceus ad iur : Non divertanl ad dextefam, nequead sinistrcim
etls •: Venite, b.enediciiPairis mei, percipite fe- (Prov. IV, 27); id est, nec de/virlulibus el dextris
ptuin, elc; (Matth, xxv, 54.) Sed et beatos noii dicit; su'cce'ssibus'se extollant, ncc ad sinistf um vitiorinH
COl CODEX REGULARUM.— PARS II. REGULÊ PP. ORIENT. 662
trainitem flectanlur; sed medium tenentes ad ipsura jA tem perurgebant, jurantes, et"dicenles pericliiafi sfai
qui via, veritas et vita est, prospero iricessti perve- ipsos, nisi comprehensum homicidam legibus tra-
riire mereantur. dereut; Ille vero cui .«rimen impingebatur^ jctim sa-
;CAPUT LXVIU.- '•: cramenfis affirmabat cOnscium senonesse sanguinis
De trimoda chafismutumgratia, ' .'-•' -., illius. Etcum"diui hoc certamen habefetur, interrfa-
Usqiie ad spiritualium narrationem charismatum gat saljctus Macarius tibi jacerct ille qui dicebatur
proferendam prsecedens disputationis ordo pervenit, occisus. Cunique designassent locum, cumomnibus
jjuam tripartitam esse, majorum traditione perce-, qui ;ad perurgendtim homiiiem Venerant, ivit ad se-
pimus. PrimasiqUidem CUfatifartumcausa est•', cum pulcrum, et ibi fixis genibus, invfacatoriolnineChTi^
promerito sanctitatis eleclOs quoSque ac jTjStPsviros, sti, ad eos dixit qui astabant: NtincDOmiiiusosten-
signorum gratia comiiatuf^ sicut apfastolosmultos- det si reus est liic quero pcrui-getis. Et elevata voce
que sanctorum signa et prodigia secundum auclori- defUnCtumex rtfamineclamayit. Qrii ciini de sepul-
lalem Domini fecisse roanifestum est, ita dicentis : cro resjjondisset, ait ei: Per fiderii Ghfisli te obte-
Irifirmos cufaie, Inorltios suscitdte, leprosos hiun-,, stor, ut dicas si ab eo qui calumniatur pro le occisus
dtilC, dmmoniaejicite : cjratis dccepistis, gratis dtite es? Tuni illedc sepulcro elala voce fespfandit, diceris,
(Mtittli. x, 8). Secunda, ctini ob sedificatiotieinEc-; B nOn se esse ab eo lsesum. Hoe audilo cum stupefacti
clesiaj; veTeofum qui irifirihos suos ingerunt, yel omnes decidissent in terram, rogavefunt pedibus ejus
eorum qui curandi stiiit fidem , sanitatuin virtus advoluli ut interrogaret eum aquo essei occisus.
etiain a peccatofibus irtdignisque pfopedit. De qui- Tunc-ille :;Hoc, ait, non interrogabo; sufficil nunc
bus Dominus iri Evaiigelio : Mnlti, inquii, dicent lnihiut iniiocens liberelur, non est inetiiri ttt i-eus
miiti in illa die : Dtimine-,D6mirie,honrie in rioniirie prodatur. HseCigitur ejus virtus et gralia, quantum
iuo proplieltivimus,dmmonla£jeciirius,et multas vir- in ipsO fuit, forte semper lateret^ nisi eurii riecessi-
inte.sjecint.us? Et tunc 'cgnjitebpr.iltis quignottnpvi tas periclitanlis hominis £t amor sineerus ei^ga
vos: discecUieame,eperariiiniquitatis(Mcttth.Yn, 22). Christum hoc exercere miracrilum compulisset.
Propter hoc autem" et discipulos moijjibat.dicens'j ^cienduni ;.{iagiie'.est; qfiiasicut thesaurus apertus
Nolite gauclerequod dmmoniavobissubjecta sunt, sed cito expenditur, sicet virttis qiiselibet, cum publicata
guia nomina vestfa scripta sunlin cmtis (Luc, x, 20). fuerit, externiinabituf; et ut cera solvilur a facie
Terlius curationum modus clilim colltidio da^mfanum ignis, ila et anima latidibus inaniter exaltala perdit
ac faclione simulatur : ut dum homo apertis crimi- virliitum vigorem. Proinde necesse est solitariis, ut
nibus fuerit obligatus, pf optpr ^dmiratipnein signp- si eis ctijusque cpnsciertjtiaboni operis fuerit, occul-
rum sanctus ac Dei seivuscredatur; vel certe utis ^ tent illam, el ctitii Omnia fecerint quse Deus prseci-
qui curationum dona habere se credit,ppr super- pit, dicant: Servi inutiles sumus (Luc. xvn, 10).
- biam
cprdjs elalus grayius elidatur? Inde est quod Vjrtutes quoque si fprteTn se esse senserint,-îleant
Dfariiiroisin EvarigelioToqttitur:~Exsurgent, inquit, et celent; Deus diyulgabit opera eorfim, et adducet
pseudocltristi, et pseudopropltelm, et dctbunt signa ad mediuitt, cum venerit Dominus, qui ei illumintibit
magna et prodigia, ita ut in errorein inducariiur , si abscondita• tenebrafum, et inclhifestabiteonsilia cor-
fieripolest, eiiairielecli (Marc. xm, 22),-Qtiaprppter . dium : el tunc tdus erit unicuique a Deo (I Cor. iv, 5);
miriquam de admiratifane signorum, sed de"ornatu tunc reddet singulis secundum opera sua.
morum debet apud nos esse qjiisquam laudabjlis. Et r.
;:.'•/-;..'" ''-.;eiPUT"Lxix.';'-'
revera majus iiiiraculuin est de propria carnfa fomi- Vtsolitariipostretriisioitemadsmcularem vilam mi-
tem eradicare luxuricp, ,qjjanixe^pellereTnimundos niirie redeant; et de perseverantia boni operis.
spiritus de alienis corporibus; et magnificentitis si- Coritrarium est omnino ecclesiasticis regulis, ut
ghum est virtute patientia3truciilerilOS-.niPljiS.ira- isolitarii post rptrusionem, causa elationisvel nego-
ct|ndise coercere qiiapi dsemonibus iriiperare.;ac dei. tiatipnis? ad sseculpmveluli prseda dsemontimfacliin-
alieriis corporibus TnfirinitateS pellere : et pracel- feliciter redeant. Nam qriam grave crimen solitarios
sior virlus est animse proprise languorem curare, . aposlatare, hoc est, apriori proposito recedere, Do-
quam corporis aUeni. Quaiitp enim anima subliiriipr minus in Evangelip testatur : Npno, ait, mitlens
carne est, tanto prsestaniior ejus etsalus est. Et ma- ; mqnum srihm Jn aratro, et fespiciens retro, aptus
jor merces est peccalorern sjjscitare de yitiis, quam est regnp Dei (Luc, ix, 62). Hiric Paulus apostolus
mortuum de sepulcro. Idefaquea sanctis Patribus si- . ait : Nemo miliians Deo implicat se negoliissmculi,
griorum opera nequaquam legimus affectata, sed ut ei placeat cuijse probavit (llTim. n, 5). Non
quanquam eaSpiritiis saricligfatiappssiderent,nunr ' enjro liberesjt a laqueis diaboli, qui senegotiismundi
quam exercere voluerunt, nisi forte iiievitabiiis ne-•' post relrusioiiem ypluerit implicare. Talibus enim
cessitas illos coarclasset, ut beatum Macarium, quii cqnyenit illa beati Pefri vera et niultum timenda
fuit discipulus sancti Antonii. Hunc enim fertint ali-. sententia•: Melius enim illis fuerat viam vitm non
quando cum hpmicidijim in locis yicinis faisset ad7 ...agnqscere,quqmpqst qgiiitam retrorsupireverfi(II
missum, et innocenti cuidam iriipiiigeretur crinion IPetr. II, 21).;Et ilerum.: Caitis reversus ad vomitum
homicidii, eum qui calumniam patiebatur confugissei suum, el sus lota in volulabro tuti (IbicL, v. 22). Si
tid ejtiBcellulam : adfttisse etiaiil eos qui inapcen-' quis ergo sviadentediabolo hcecperficeretentaverii)
663 S. BENEDICTIABBATTSANIANENSIS mi
nisi inevitabilis necessitas eum compulerit, excom- A lubrici sunt exitus vitce hominum, sicut per Salo-
municetur omnimodis ab episcopo suo, vel a cseteris monem dicilur : Nescit homo utrum amore an odio
prselatis, quousque adprius propositum redeat, quod dignus sil; sed omiiia in futuro reservantur incerta
propter Deum primitus elegerat. Non enim quseritur (Eccli. IX, 1). Ideoque nemo de prcelerilis sit secu-
in solitariis initium boni operis, sed iinis; qUia de rus, quiaquamvis solitariorum conversatio probabi-
fnie suo unusquisque judicabitur, non de vita prseter- lis sit, ineertum tamen est liominibus quo sint iine
ita, dicente Domino per Prophetam : Qualem te in- deslinali. Tunc enim felix el beata eorum inchpatio,
venero, talem tejudicabo (Ezech. vn, 3). Sunt enim, et tunc placet Deo eofum conversatio, dum absque
quod pejus est, qui bene incipiunt, sed male fuiiunt ullo erroris titubationisve naufragio ad optatum/fi-
conyersatiojiem, ut Judas, qui bene ccepit, sed male iieni perfectionemque prospero cursu perveniunt.
iiniyit: et Paulus male coepit, sed bene finivit. Coe- Quapropter studeant solitarii hanc Regulam breviter
pisse enim multorum est, sed culmen perfectum at- de sanctarum floribus Scripturarum collectam, et
tigisse rarorum est. Ideo non insipientibus prcemium saiictorum Patrum exemplis hinc inde munitam, se-
promittitur, sed perseverantibus datur, dicente Do- dula meditatione perlegere, et per singula verba dis-
nrino : Qui perseveraverit usque in finem",hic salvus cutere, ac memorise commendare, et divina auxi-
erit (Matth. x, xxil et xxiy, 15). Si autem solitarius B.Hante gratia, juxta vires adimplere, quatenus ad
aliquis idep securum se putat de solitaria vita alj- eamdem gloriam valeant pervenire quam nec oculus
quando posse discedcre, quod in ipso proposiio bene vidit, nec auris audivit,necin corhominis ascendit,
cucurrerit, quod ibi lrtultum laboraverit, hic talis quamprseparavitDeus diligentibus se (1 Cor. n, 9);
agit ac.si aliquis oneratam mercibus iiavim a porlu ipso opitulante qui vivit etfegnat Deus per omriia
solvat, et tempestati tradat, et ad scopulos et saxa sseculasseculorum. Amen.
detorqueat. Hic tahs videat quam incerti et quam Explicit Regula Solitariorum,
CODICIS REGMRUM PARS TERTIA.
REGULiESS. PATRUM AD VIRGINES.
SANGTI AUGUSTINI
HIPPONENSISEPISCOPI
EPISTOLA CIX , REGULAM SANCTIMONIALIBUS PR./ESCR1PTAM CONTINENS.
(YidePatrologiw tom. XXXIII. col. 958.)
I*' ,i»Wiii''w "' .'V ', " ;— -i. -i'—
ii- ——II.II
i.i.ini
i i . «i—l __I»1
SANCTORUM
CÊSARII, AURELIANI'.,. DONATI,

ARELATENSIS, ITEM ARELATENSISET "VESONTIONENSIS
EPISCOPORUM,
REGUL.E AD VIRGINES.
(VidePal.rologiw tom. LXVII, col. 1103; tom.LXVIlI, col, m;tom, LXXXfli, col 273.)
" ' . .. —- ' —^
, —„,.,-
«OUSMM PATRIS REGULA A» YffiGlNES.

(Vide Patrologim lom. LXXXVIII, col. 1151.)
' •
——^—. •i . '• i i 1.1
SANCTI LEANDRI HISPALENSIS
<REGUEA ,.;;-;-.';^..
jaVE DE INSTITUTIONE VIRGINUM ET CONTEMPTU MUNDI, AD FLORENTINAM
SOROREM LIBER,
(Vide Patrologiw tomA LXXIl,t col.Stl.)
665 CODEXREGULARUM.APPENDIX. EXIIORT. AD MONACH.ET YIRG. 666
COMCIS REGPMRM APPEMX,
SANCTORUM PATRUM
EXHORTATIONES AD MONACHOS ET VIRGINES
DE OBSERVANTIA VIT/E RELIGIOSJE,
Cdllectm olim a sctncto Benedicto Anianensi.
vOBSERVATIO CRITlCA IN APPENDICEM AD CODICEM REGULARUM.

"""-Iu liac quidem Appendice continentur insignes qiisedamadhortationes SS. Patrum, quse, eliamsi non mo-
uacliorum Regulse appellari possint, attamen ad roonasticam vilam recte dirigendam omnmo.periiiieiit;
cuin pafseneticam doctrinam utriusque sexus mOnachisaccommodatam complectantur. Hsec adliortationum
opuscula eruit Holslenius ex duobus vetustis eoclicibus,in lectissima bibliotbeca serenissimas Suecorum re-
gince conservatis, cui etiam et hanc Appendicem consecravit.
Existimat quoque doclissimus edilor, has adliortationes ex sanctis Patribus collectas _esse idera opus
quod sanctus BenedictusAnianus composuit, atque collectioni Regularum monasiicarum adjunxit; prout ex
vita ejusdcm sanctissimi abbatis constat, ubi exerte dicitur, illum prccter Regularum Codicemalium nihilo-
minus compostiisselibrum cx sanciorum doctorumliomUiis.Quod sane assertuni satis quadrat in hoc prse-
sens opus ex Patrum variorum opusculis contexlum, et partim monachos, partim sanctimoniales apprime
erudiens,.et ideo dignissimum ut Codici Regularum adjuiigalur; quamvis in ipso mss. codice Coloniensi
inventuiii non fuerit. Nam Codices illi mss.olim pertinebaht ad monasterium Floriacense, atque eadem
manu scripti erant ac ipse Codex Regularum. Adeoque simillimum vero videtur, hcec pia opuscula ab ipso
sancto Benedicto Aniano collecta fuisse, atque ipsi codici Regularum assuta ad majorem disciplinsemona-
sticse perfeetionemprocurandam. Fatetur quoque Hugo Menardus in suis eruditissimis notis ad Yitam san-
ctissimi hujus aljbatis, se reperisse ad calcem vetusti codicis Floriacensis, ex quo eruit Concordiam Regu-
larum , etiam tale opjtsculum sed mancum, quod ideocum ipsa.Concordia non edidit, quia in liiie deerant
qucedam folia. Quemadmodum igilur piissimus abbas Anianus ad calcem ConcordiseRegularum appendere
voluit sententias et testimonia quorufndam sanctorum Patrum, qui non Regulas monasticas scripserunt,
sed selectam asceticani doptrinam ad evitanda vitia et excolendas virtutes tradiderunt : sic etiam verilati
consentaneum vicletur, quod Codici Regulamm monasticarum adjecerit integra opuscula SS. Patrum, ex
quibus tales sententias desumpserat. Notuni quippe est, Concordiam Regularum solummodocontinere sele-
ctas sentenlias et testimohia ex ipsis Regulis monasticis collecta; pari quoque modo et opusculum illud
ConcordiseCodici assutum solummodo comprehehdebat farraginem sententiarum excerplam ex his integris
sermonibus et adhortationibus quse hanc Appendicemapte conliciunt.
•!- ', . ;' • ' ""....' ..'".'..
'
. . .
'
... .'" .' "^-".
INGIPIT LIBER
SANCTI ATHANASII
EPISCOPI ALEXANDRI^:
DE QBSERVATIONIBUS MpNACHORUM
Etsi gloriari in Christo licet quod liujusmodiprin- assiduitas, legendi, vel si quis adhuc litterarum ex-
cipijs silis iniliati, ut sit inchoatjo vestra perfectio, pers sit, audiendi sit desiderium cum cupiditate di-
et ad veram vivendi frugem gradus inlerpositos scendi. Ha3Cenim sunt prima quasi lactentium in I)ei
prsevolantes, apice ipsius culminis occupato, disci- A agnitione crepundia : quibus liomo admonitus ortus
plinse summam teneatis, ut in votis habere debeat sui, divini tramitis ingredi viam velle incipiat, dinn
imitari quisque vos potius quam posse credat insti- posse consuescat. Et quidem ista tradens, non de
tui: mihi tamen hujus licentiam prserogativsepater- vulgi promiscua fide loquor, quem omnipotentis Dei
nus ascripsit affeclus,et amplectenda mihi vestrse misericordia insinuata confessio, et innocentise sin-
expostulatioiiis exactio; qui dum me auditis non so- gularis instillata doctrina venia sola efficitesse con-
lum libenter, sed etiam avide, impudentem me vestro tcntum. Quanquam Dominus noster, sicut legimus,
amore fecistis. Prsecedentes duco, et ullra mensu- omnes yelit salvos lieri, et ad agnitionem veritatis
rani mece possibllitatis extensus quos sequi cupio . venire : tamen quia prseeminentis gralise cuncti ca-
ducere compellor. Pergam igitur per tramitem vitaj paces esse non possunt (Npnenim omnesquiexlsrciel
vestrse, et quasi qui primis litterarum imbuatur ele- sunt, Isrqelitm sunt (Rom. ix, 6); nam et Ismael a
mentis depictis, adumbratas prsefigurationibusnotas consortio fraternse hsereditalis excluditur, et compu-
stylo imitatore calcabo^ accedentibus ad speranda gnanles Jacob atque Esauunius uteri clauslra rupe-
beati instituti prsemia qusesequenda sunt. runt), vel contenti puteo aqjiceviyie, nos in holocau-
Primum abstinentise cura^jejunii patientia, orancli stum nostri.liosliam voluntarise oblationis aptemus,
S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 658
<?* . .. .
degiderantesescas parantes pnmatibus prcever- ,^ cit esse cautelam. Neque eniin alias Petrus aposio-
et ac
tamus, illis ad mensurani yenise haiic sententiam lus admoheret : Prmparali seinper cstotead ratio-
largieutes : Omnis creqtufa Dei bona,el nihiigb- :.nem "reddendamqd gmnes ppscentesvos de verbofidei
jiciendum guod cum gratiarum aclione peftiipilur vestrm etspei vestrm(1 Pelr. ru, 16). Et Apostolus :
(ITim. iv,'4). Nos ad prsemium glorise illo labore Non cessamuspro.vobisprantes,ut impleaminiacjni-
nitentes : Bonnm est noiimanctucare carnem; neque tione ejus inomni sapientia etintetlectu spirilali (Cot.
bibere vinum (Rotfi. xiy, 21). Et rursum : Qmnisqui i, 9).Et rursus.j Verbum Christi habilel in vobis
in agone conteridiiab omriibusse abstinel, et ille qui- gbundanter iri omni scipienlici(Col.m, 46). Nam et in
dem ut corruptibilemcoronam accipiat, lios autenilii- Veteri Testaniento siniilem hominibus curam sacrce
corruptam (I Cor. ix,2S). Abstiiientiaenjm eqntinen- prseceptionis inculcayjt eloquium. Sic enim David
fisenutrix est, qua Innupta sive nupta facilius passi= ait : Reatus j)ir qui nonabiit iriconsilio inipioriim,et
bilitatis frena patitur, si non deliciarum calcaribus:.; in via peccatpmm non stetjt, ,et in cglhedra peslilen-
incitelur. Quam sic eos qui ad summa niluntur, vel iicenon sedit; sed in lege Dominivolnnlasejus, ct in...
cupio yel mando colere, rie pulent in aliis crimen lege ejus medilgbitur die ac nocte (Psal, i, 1). El ad
esse nupsisse, scjentes scrjplum esse : Ronmn est Jesum Nave Poiniiijjs loqujlur :Npn recedetliber iste
nubere : melius est iion nubere (I Cor. vn, 25). Qui•;B de manibus tuis,el medilqberisin eo diegc npcte (Jqs.
iiocenira illicitum credunt, ipsi prajmiura sui labo- i, 8). Hisquoque se«iegotiismalaruni cogilatipnumlu-
ris iinminuiint. IlUcitis.enjra Cayere,|ugum necessi- brica frecpienter iriterserunt; et quapavisipsa sedu-
tatis est; perniiss3 yif<\ceireniunus arbitrii. Malis,. litas animum ad Deiim.prsestet intenlum, elficit ta-
abslinere, disciplinsonierces est; bona supergredi, ihen in sese moixlaxsseculicura sollicitum. Quodsi
libertas merili est, non fiiiis imperii. Illud legis in- hsec frequenter el importune patitur religioso labori
.duitujii est .terigiiiis,,; hoc gratice resery^tum est dedjtus, nunquam prpfecto illis carebitotipstJS.
incrementis. . Nunc quoniara studiorum membra digessimus, mo-
Jejunipruin quoqiie non sit yolentibiis certa men- runi augmenta cumulemus. Illud autem non exfra
sura : sed in qiiantum possibiljlas yalet, jiisu labqT. ;.'. commoiiitionem puto, tit sit yiclus facilis, vilisqiie
rantis extensa ; quseprseter Dominicamdiem semper . vcstitus : ciim et hsec tegeridi corppris gratia reperla
sint solemnia, si votiva sunt. His sese Moyses bea- sint, noii prnandi; et iHa stistinendseanima3 potius
tissimus proeparajjsaffalibus Dd dignjis ingessit. Ilisi quam pbrueiida;. Hj§ igitiir .quse'supra os.tendiniiis
p"raeclictasper Jonam Niuivitse minas in placidam;•..,actibus niaiicipatus omiie pdium deponat inimici.
fiirsus ilejiere.seiiteiitiam.His Betlnilisepopulus As- Nec hoc taritum fine conlentus, simultates amore
syria obsidione conclusus, et usque ad cleditioijemG commutet; iraiii. patienticc temperet frerip; .avaii-
sui experfaplurima virtute conterritus, ab Holofer- tiarii abslinenlise yincat jmperio; ac praecipuc lin-
nis tumentibus minis constantis manu feminse me-• guam custodia taciturnilatis obsepiat; ne in litigiuin
ruit yindicari. Ilis MardochseusAman crudelemsu-. ContenliOsafervescat; ne in malediclum procax in-
perbia prceparato sibimet ligno, acceptsepceiicecon-r purrat; ne in obtrectationem riialedicta serpat; ne in
versione suspendit. His Jesus Salvator noster ini jurationem facilis prolabatur; ne in mendaciumficta
carne hominis quam assuinpserat eruditus, suadelasi dissimulet; ne in circumyentione asluta calleat^ ne
diaboli tentantis obtudit : quas etsi aliter potuisset; in elatione superba jactetur; sedulo servans tem-
expellere, docendos tamen sibi populos voliiit hac; pus tacendi et tempus loquendi, onine otiosumvei*-
imitatione formare. bum obnoxiuni sciat esse rationi. Nam ideo et David
Orationibus vero ita frequenter instandum est, utt beatissimiis ori suo cuslodiani deposcit : et condien-
vix eas aliquod tenipus interpolet. Scriptum estt dum sale sermonem beati Parili pagiha sacra consti-
enim : Orgtionihistqte, vigilaniesin ea (Colosiiv, 8). luit ct nullum indomabile niembruin esse quajn Mn-
• guam testifica Jacobi prseceptasiguarunt.
Et iteruih : Qumrite et invenietis; pulsate et aperietur.
vobis (Mcttth.vn, ,47). Per haS amicus dormiens ex-
" Sit.igitur qui et hujusmodi yiam scandit, lacitus,
citatur; el quamvis omnem familiam sopor altuss nrilis, benignus; quia charjtatis insolubilisnexus
obsederit, deprdmi lanien sibi panes ac poirigi im-. liabetjir, abjicjeiJdus jn studio parili semper alijiin
portunus expostulaloi-extorquet. judicans potiorein. Hp.c enim frenp astringit inyi-
Has,si fieri potest, sola legendi intercapedo dis- diam, quam vicinaa sibi ^lalionis ssepius incilatam
ruropat. Cujus rei cura in canonieis ppnenda estt judicio, dum gratias referendi sibi honoris appelit,
inoiiimentis : nonquod apoeryplia debeanius prscser- notam miseri liyoris inciirrit. Nec prsemiuiji a J)eo
tim ignorata damnare; sed quod ad sCientiam Deii unusquisque percipit, si ab hqminibus id requirit.
digestam canoliis seriem pulemus posse suiricerc. Deusenim superbisresislit, humilibusgutem dqt gra-
IOaenim si cbnsentiunt, supervacua suiit; si dissen-- tiam (Jacob.iY;,6):;qui cjjm de ljujusmpdistudio di-
tiunt, vitanda sunt. Sine legendi aulem studionemoj scipulos erudiret, ipsuni prpnijnliat maximum, qui
ad DeUm valebit esse intenlus. Primuro, quod hu- minimus velit psse cunctprpni- Eslo, ab aliquibus
jusmodi ppera ab aliis actibus caducce oCcupatioiiis s frater tuus propensius hpiipretjir, .nec illos mimis
abducunt : et diversprum ejcemplorufflinsinuataa amicos habeas, nec hunP semulumprselalseyenera-
cognitio vel boriPrUniappetehliam, yel malorum ;fa« • tianls tsttend»».ftuinimpJudjca circa teaugmentum
tW CODEX REGULARUM APPENDIX. EXHORT. AD MONACII. ET VIRG. 670
illius honoris accrescere, sciens scriptum : Si enim A j sumps!..Nam sic ait Apostolus : Zelahsyos zelo, de-
glorificalvr unum membrum, congctudentomniamem- spondi vps uni viro vircjinemcastam exhibere Christo
bra; vos autem eslis corpus Christi etmcmbra (I Cof: (II Cor. xi, 2). Sciens scriptuni esse : Non ponatis
XVJ).Namquicunque aliquem vestrum diligit,omnem offensionem vel scandalum frafri (Rom. xiv, 15). Et
dignilatem Deo, in quem vos coitis, ascribil. In lioc iterum--:Sine offensioneestote Judmis et gentibus, et
Biite sileiitinm placet; in hoc affabilitas Manda dili- Ecclesim Dei (I Cor. xm, 52). Et iterum : Non bla-
gitur : hunc rudis et innata simplicitas, hunc scien- sphemetur bonum nostrUm (Rpin. xiv, 46).Etite-
tia erudita cornmendat : hujus in jejunii jugitate rum : Vt. quid libertas noslra judicetur tib infideli
palientia, hujus in abstineiitia3virtute contemptus, conscientia (I Cor. x, 29)? El «iterum : Omma atttem
liujusin leetionis assiduitate sedulitasprp diyinorum vestra honesia fiaht (I: Gor, Xiv,, 40). Et iterUm :
niurierum diversitate laudatur. . Hceti autetn, sicut Commendantes nosmetipsosjn omnem conscientiam
scriptum est, opertitur unus atque idein spiritus divi- hominum coram Deo (II Cor. iv, 2). Et iterum s
dens singulis prout vult, Sicut enim corpus unum Provideamus bona non Sotumcoram Deo, sed etiam
membra habetmulta, omnia autem membra de cor- coram hominibus (Rorii. xn, 17). Et iterum :-Vt is
pore itito ciim sint mulla, corpus uhum sunt : ita et qui ex adverso est confundatur, hihil habens de nobis
Christus. Omnes enim nosiri nnum corpus baptizatiiR dicere mali (Tit. n, 8).
sumus(I Cor. in, 10, 8). Singuli vobis potestis om- Neque me prseterit ssecularislivoris invidia in ob-
nium bonorum summam prajsumere, si nullus se in- trectationem semper religionis ardere, ctmordacem
cipiat in eo quod alteri prsecellit efferfe. Sed cum malignis rumoribus dentem impressum dicacitalis
vos invicem nexu aslrictse cliaritatis 'arctabilis, tunc infigere. Utatur sua mundus natura, dum nihil in
eos qui foris sunt, el in sseculari adhuc actu mun- noslra inveriiat disciplina. Falsitas ex more jactelur,
dialibus vinculis colliganluf, nolite attentioris vitse duro ne yerisimile quidem possit esse quod dicitur.
austeritate damnare, scientes scriptum : N.olojudi- Nemo ideo debet contemnere vulnus infamice, quia
ceiis, ne jndicemini (Matth. vn, 4). Et iterum : Tu< semper consueveri! rumor simulare : sed ideo inten-
quis es quijudicas alienum servum? Domino suo stat! tius prsecavere, quod soleat etiam ficta compoiiere.
aul cadit. Potens est enim statuere UlumDeus (Rpm. Nemo ab obtreclalipnis metu redditur Obtrectandi
xiv, i). Magis benignis adhorialionibus, et illiciente. solemnitate secunjs; neque est negligentice causa
Wandimento via verjtatis pstensa nUbem cri^pris; sollieilucliiriscontiiniata maleria. Sit igitur pudoris
aperite; ut non trahi incipiat unusquisque, sed sequii ac verecirodicevestraj luta el circumspecta cuslodia.
pedelentim. Semper duripra llectenda sunt, ne viri- Necessarius e domo et rarus egressus, quem aut re-
bus inclinata curvatio, priusquani iri circulum veniat, V.Ijgionis ralio extulerit, aul ad substantiam victus
fatiscens fragmen offendat. Hic enim ssepius scan^ causa exercendi operis ordinarit; .a muneiîbuscuji-
dala yulgi gignuntur, dum ad religionis jugum cen-. ctisnisi quse ad quolidiamim cibum amiuuinque ve-
sorium" arrogatur iraperium. Viia nostra jubeat, , \stitum suppelant, abstinentes; scientes scriptum
linguapersuadeat; quiaplus auctoritatis gestatexem- esse : Habentes autem alimenla et quibus tegamur, Itis
pluin, et ingerit appetentiam sui niorum lenis forma-. cpntenli simus (I Tim. vj, 8). Et itcrum : Ut honesle
tio. In omniigituractu vestro quasi speculo reluceiite. ambuletis ad eos qui foris sunt, et riullius aliquid de-
fulgele, ubique circumsepli, ubique solliciti; lle quidl sideretis(I Thes. IV, 42). Ne quidem prsebendse elee-
livor inveniat, ne quid rumOr falsus infligat. mosynse grafia ullra supradictos viclus ab ullo quip-
Feminas probatas el religionis studio deditas cumi piam prsesumatis; scientes scriptum : Si enim vo-
mensura veneratioriis honorate : ut nec austeritas5 Inntaspromptaestysecundumld quod liabet acceptum
inhumana, nec sedulitas sit remissa. Accessus ad vos5 est, non secundum id quod nqn htibet (II Cof. vni,
inviceui vesternon ingestussit, sed innatus; quemi 22). Sic illa evangelici. sermonis divina sententia
causa fecerit; non quem supervacuitas relaxarit.. atium pauperem, inter larga locupletum munera ge-
Plures audite cum pluribus : aut si quando allerius3 jj miiia tantum 33ramittentem, magnifica accepta Jar-
sexus frequentia deerit, vel annorum cujusdam pro-- gitione ditavit. Quia non potest parum esse cpiod
batagravitas, vel celebritas loci, yelratio temporiss totum est; neque craisquamamplius dedit, quam qui
id honestet, quiaprceeipue vobis setas, hora, solitudo) sibi nihil reservavit. Hsec si qui prajter vos nimium
Vitanda sunt. Non quod mihi fas sit de liis, qui vCre 3 videbuntur astricta, qui Dei claustra pulsare lenfa-
semel devpta Deo pectora dicavcrunt secus a^stimare3 verit, prout ratio sua tulerit, relaxabit: ne quis forte
aliquid; sed ul ex abundanti sic vitetis omne, quodI aut comiexus sit conjuge, aut liberis impedjtus. fla-
fingi potest, tanquam possit et credi. Caveamus ne3 bet prseter haic arcla substantia plura quse sequan-
jn nullo famse nostrse vulnere serpat nata ab occa-. tur. ^Tequese repulsum credat, sed aditu allerius
sione suspicio. Ipsa famsesemina priusquam linguis5 vocationis admissum, sicut scriptum est: Vhusquis-
nutriantur intereant. Non tantum vobis fides facti,j qiic in qua vocatione vocatus est, in ea permaneat
sed possibilitas etiam fieleganda mendacii. Beatai (IGor. vii, 20). Non lamen propensioremcuram pa-
enim vitaest et praeclafa, de qua nil licet falsitati. trimonio quam religioni in caducis. magis occiipatus
Nec enim ego hoc judicium >meum austerus censorr intendat, agnoscehs scriptum esse : Et possidentes
«iiipiii; «ed eoelesteimperium monitorMandus as»i tanijUamnon poesideritesJIHor. vn, 50). Si quem ta«
. animi, quamvis angusta pi'p humani gerieris varie-
Bien posteritatis coriipede felicior natura si intelliga- A
tur absolverit, causain hserendi in mundo, nisi igna- late substantia : patebat vel negoliandi usus.', vel
rus est Dei muiierum, non habebit. Cur enim vivendi studium militandi : diversce arles, et innumera in
voluntate non solvat, quod moriendi lege rurapen- actibus mundi augendse facultatis Offlcia.Postremo
duni est; faciens de "sorle mercedem, ut de necessi- non deerat vel paiiper uxof; quaj yivendi pararet
. tate virtutem augeat? Quiiiimo qui in.sua re fami- voluptatem, et insita humanis sensibus pignoruni
liari de parvis magna, de vilibus pretiosa, seterna blandimenta. Quaj vos omnia quidem corpore el ca-
facil de cadueis; solus est cum pervenerit, ut sem- stis sensibus respuentes, divinse senlentise tormam
piternus patririioiiii sui possit esse possessor. Si ava- religiosis actibus ciistodilis, dicente Scriptura ;
rus non est, debet tenninanda contenmere; si avarus Quicunque plus me fecerit"domum, ant/uxorem, aul
est, debet desiderareperpetua, sciens scriptuimesse : filios, nenesl me dignusJMattlt.x, 57)./Vestra igitur
Nolite thesaurizare vobislliesauros in terra, ubitinea intuentes exempla, nec iili de ineritorum suinma
el rubigo exterminant, etubi.fures effocliuntJet fu- angusta sui seslimatione desperent, qui substantia
raninr. Thesciurizate aulem vobis thesauros in cmlo, parili ad studium yilse hujus advenerit. In hoc ergo,
ubi ncque tinea, ncque ceritgo exterminanl ,.ubi fures filii charissjini, viyendi tramite constituti, vacate et
non effodiunt nec furantur (Matth.Yi, 49). B videte quoniam suavis est Dominus (Psctl. xxv, 9).
Hoc ei qui non CarClfiliis hortamentum esl; qui Dies noctesque lectiouibus atque oralionibus du-
carel, imperium. Ista vos cuncta congrua tempori- cite; et mei semper, quem in opere et scientia abor-
IJUS,apta personis , referta cxemplis, condita blan- tivum omnium sacerdotum prseceptprem tantrvobis
diliis, liortamentomites ingerile : facilius potestper- habuislis eligere, mementote. Vigilafe, slate inftde,
suaderequi facit. Neque enim aliquo hprum omnium conforlamini, omnia veslra »«.charilate fianl, el Deus
liuctu invidi estis cujuscjuam seslimatione fraudandi. pacis erit vobiscum (I Cor. xvi, 45). .
Erat vobis certe cprpus firmum, setas inlegra, rudeS
; 'EJUSDEM. S.' ATHANASII .
EXHORTATIO AD SPONSAM CHRISTI.
. Quantam in coslestibus beatitudinem virginitas C illud Apostoli : Qui autemddhmret Dominounus spi-
sancla possideat, prccter Scripturarum festimonia, ritus est (1Cor. vi, 17).
Ecclesia; etiain consueiiidine edocemur : quia disci- Grande est et immoriale, et pene ultra naluraili
nms peculiare illi subsislere meritum, cujus specia- corpoream, sopire luxuriam et coiicupiscentiseflam-
lis cst consecratio. Nain cum universa turba cre- nlam adolescentia; facibus accensam animi virtute
deiitiuiii paria gratice dona percipiat, et eisdem om- restringere, et spiritali conalu vim genuinDeoblecta-
nes sacramentorum benedictionibus glorientur, iste tionis excludere, vivere contra humani geiieris ino-
proprium aliquid prse cseteris habent, ciini de illo rem, despicere solalja conjuguro , dulcedinem con-
saucto et immaCulato Ecclesise grege, cjuasi san- temnere hberorum,: et qusecmique prsesentis vilse
ctiores purioresque hostise pro voluntatis sua; roeri- esse commoda possunt, pro nihilo spe fuliirsebeati-
tis.a sancto Spiritu eligunlur, el per summum sa- tuclinis computare. Magna hsec, ut dixi, el admira-
cerdotem Dei offeruntur allario.Digna revera Do- bilis yirtus est, et rion immerito pro magnitudine
mino hostia tani preliosi animalis oblatio, et nulla laboris sui ingenti jprccmio destinala. Dabo, inqiiit
riiagis ei quam imaginis suse hostia placilura. De Doininus, spadonibus meis in-domo mea, et in muro
ejusmodi ejiim Aposloliim prsecipue dixisse reor : D meo tocumiiominalum meliorem a filiis et filiabus
.Obsecrpautem vos, frtilres., permisericqrdiam Dei, Isrctel, nomen mternuln dabo eis, quod non deficiet
ut exliibeatiscorporqvestra Iwstiqmviventem,sanctam, Isai. LVI,4).Dequibus spadonibusDominus inEvan-
Deo placeiilem(Rom. xii, !)., Ppssidet ergo virginitas ; gelio repetit dicens : Sunl enim spqdonesqui seipsos
et quod alii habent, et cjuod alii non habent: dum castraverunt propter regnumcmlorum(Mattlt,xix, 42).
et communem et peculiarem obtinet gratiam, et Magnus quidem est pudicitiselabor, sed majus prse-
proprio, ut ila dixcrim, consecrationis privilegio mium : temporalis custodia, sed remuneratio 33ler-
gaudet. Nam et Christi sppnsas virgines dicere ec- ha. De his eiiim et beatus Joannes apostolus loqui-
clesiastica nobis permiltit auctorilas; dum in spon- tur, quod sequuntur Agnuin quocunque ierit (Apoc.
sariim modum quas consecrat Domino velat : osten- xiv, 4). Quod ita intelligendum pula , niillum eis
dens eas vel inaxime habitui-as spiritale coiiiiubium, locum in cpslesti aula claudendura, et ctinela eis
quse sublerfugerint carnale cOnsorliiim. Et digne diviriartim mansionum habitacula reseranda.
Deo per -roatrimonii.comparalionem spiritualiter Sed ut illustrius virginitatis meritum clareat, et
copulantur, quse ejus dilectionis. caiisa huiijaija con- quam Depdigna sit maiiifestius pPssit intelligi, illud
i.abia spreverunt. In his quam maxime impletur •cogitetur, quod Dominus ,et Salvator nOster Deus>
675 CODEXREGULAREM.APPENDIX. EXHORT. AD MONACH.ET VIRG. 674,
cuni propter liumani generis salutem hominem di- A De virginibus aulem prmceptumDomim non habeo,
gnaretur assumere, non alium quani virginalem ele- consiliumautem do (I Cor. vn, .25). Cum ergoobti-
gerituteruni. Et ut hujusmocliplurimum sibi placere nendse virginitalis consilium dat, non prceceptum
juonstraret, et pudicitise bonum utrique sexni inti- stattiit; stipra liiaiidatinn vel prsecepluro eam esse
maret, virginem habuit matrem virgo mansurus; in professus esl. Quicunque ergo virginilatem servant
se viris, et in matre feminis prsebuit virginitatis ihagis quam prceceptumest faciunt. Tunc enim pro-
exemplum : quo demonstraretur in utroque sexu derit amplius fecisse quam jussum est, si quod jus-
beatam integritatem divinitatis haberi, et plenitudi- sum estfacias. Cupiens divhium implere consilium,
neni meruisse ; dum tottim in matre fuit, qiiidquid ante omnia serva mandatum : volens virgiiiitatis
habebatur in iilio. Sed quid ego satagp excellens ac prsemium consequi, vitse amplectere merita, ut tua
sublime pudicilisemeritum revelare, et gloriossevir- remunerari castitas possit : nain ut vit.am prsestat
ginitatis bonuni ostendere;',cum dehac replerosque remuneratio mandatorum; itale contrario eoi'um
perorasse non nesciam, et ejus beatitudinem mani- generat prsevaricatip mortem. Et qui per"prsevari-
festissimis rationibus comprobasse, et nulli sapienti cationem in mortem fuerit deputatus, virginitatis
' yenire in dubium posse, eam rem majoris esse me- coronam sperare non poterit.; neque pudicitiseprse-
riti qusesit amplioris laboris ? Quisquis enim pudi- R mium exspeclare constitutus in pcena.
ciliam aut nullius prsemii, aut parvi existimat, cer- Tres enim species sunt, per quas coelestis regni
ttim est illum aut ignorare, aut non volunlarium possessio introilur. Prima est pudicitia; secunda
ferre laborem. Unde illi seraper castilati derogant, mundi contempttts; tertiavero justitia : cjuseut con-
qui eam aut non hahent, authabere cogunlurin- nexse plurimum se possidentibus prsestant, ita di-
viti. visse prodesse difficile possunt : dum unaquseque
Nunc itaque quomam paucis licet, tam laborem earum non propter se tanlum, sed propter aliani
quam meritum integritatis ostendimus; ne res, quse efflagitatur. In primis ergo- quseritur pudicitia, ut
grandi virtule constat, et ingenti prsemio destinatur, facilius subsequatur liiuudi conlemptus : quia ab
carere fructu suo possit, diligentius excubandum illis niundus conteinni levius potest, qui matrimonii
est. Quanto enim qusecunquespecies pretiosior fue- nexibus non tenentur. Mundi vero contemptus expo-
rit, tanto majori sollicitudinecustoditur. Et quoniam scilur, ut juslilia conservetur; quam implere diffi-
multse sunt qusebono proprio carent, nisi aliarum cile possunt, qui sseculariumbonorum et mundana-
reruni juventur auxilio; ut est mellis species, quse , runi voluptatum negotiis implicantur. Quisquis ergo
nisi cerarum custodia et favorum cellulis conserve-, possidet primam speciem pudicitise, et secundam,
tur, et (ut verius dixerim) nutriatur, naluralem gra- Y quse est mundi contemptus, non obtinet, pene sine
tiam perdit, et subsistere per se ipsam non potest. causa possidet primam, quando secundam non ha-
Sicut et vini species, quod nisi boni odoris vas sit, bet, propter quam prima qucesitaest. Et si primam
et reparatis crebrius picibus foveatur, genuinse vim et secundani habeat, cui tertia, quseest justitia, de-
guavitatis amittit. Attentius ergo providendum est," sit, frustra laborat : quoniam superiores duse pro-
neforle et virgjnitati alia sint necessaria, sine quibus pter justitiam prsecipue requirimtur. Quid eniiii
jiequaquam fructum afferre sufliciat; et tantus nihil prodest propter mundi conteinptumpudicitiani ha-
proderit labor, dum vane prodesse creditur, quod bere, et propter quod eam habeas non habere ? Yel
absque rebus necessariis possidetur. Nisi enini fal- cur res muudi contemnas, si justitiam, propter quain
lor, ob coelestis regni prcemium pudicitise servatur pudicitiam et mundi conteinptum habere te conve-
integritas, quod sine ceternsevitse merito neminem nit, non custodias? Quia ut prima species propler
consequi posse satis certum est. iEternam vero vi- secundam est, ita prima et secundapropler lertiani;
tam non nisi per omnem divinorum prceceptorum qucesi non fuerit, nec prima nec secunda proficiet.
custodiam promereri posse Scriptura testatur dir Dicis forsitan, Doce ergo me cpiid sil juslitia ; ut
cens : Si vis ad vitamvehire, servamandata (Mallh, _ eam si cogiioverim,facilius implere stifficiani.Dicam
xix, 47). Vilani ergonon habet, nisi qui cuncta legis breviter ut valeo, et verborum utar simplicitate com-
mandata servaverit: et qui vitam iion habuerit, coe- inunium : quia causa de qua agimus talis est, quse
leslis regni non potest esse possessor, in quo non dissertioribus facundiaj sermoiiibus nequaquam de-
niOrtui,sedvivi quique regnanunt. Nihil ergo virgi- bet obscurari, sed simplicioribus eloquentise.narra-,
nitas sola pfpficiet, quas cOelestisregni gloriam spe- tionibus pandi : res enim in, coramune necessaria.
rat; hisi et illud habuerit, cui perpetua vita pro- communi debet sermone inonstrari. Justitia ergo
mittitur, per quam Cceleslis regni prsemium possi- non est aliud quam non peccare. Non peccare auteni
detur. Ante ergo omnia pudicitiam rotegritaleinque est legis prrecepta servare. Prseceptorumautem ob-
servantibus, et ejus reinunerationem a Dei sequitale servatio duplici genere custoditur : ut riihil eorum
sperantibus mandatorumsunt custodienda prsecepta; quse prohibentur facias, et .cuncta quce jubentur
ne glorioscecaslitatis et continenliselabor in irritum implere contendas. Hoc est quod dicit : Recedea
tleducalur. malo, etfac bonumJPsal. xxxni, 45). Nolo enjin pu-
Supra maiidatumvel prseceptumesse virginitalem tes in hoc constare jusliliam, ut maliim nop facjas;
sapiens et legens nullus ignorat, Aposlplpdicente; cum et bonum non facere jnaluni sit; et in utroque
<G7§ 'iS/BENEbiGfÂBMIiÂM - .676
legis prsevaricatio committatur. Qiioniamqhi dixit: A. cidit?An graiideillunicoriifflisisse.cfiriiehputasûnde
Recedea malo, et ipsBdixit, Ftic bonum. Si a irialo merito poena darimalus sit acriori? Videriius ergo
recesseris» et non feceris bonuhi, transgressor es quid fecerit contra mandatum; De fructu afboris
legis; quse nOhtariturii in malofuni actuum abomi- edit. <Juid.ergo? Propter arboris fructum Dens ho-
HatiOne, sed Pt in bonofum operum perfeetionC hiiriem morte riiulctavit? Non proptef arboris frii-
conipletur. Neque enim hoc solum tibi prsecipilur, eturn, sed proptermaridati coiitemptum. Ergo nOn
UtVestitufflsiiisnonspoliesmdumehlis, sedetutspo- agitur de qualitate peccati, "'sedde transgressione
liatuiri pperias ttiis : rieqtie ul haberiti paneiii non mandati. Et qui di.iit Adse, ut de afboris fructhriPh
arifefas suuhi, Sed ul iion haberiti tuum libeiiter im- ederet, ipse tibi prcecepit iitnon maledicas, hoh
pertias : iieque solriln tit pauperem suo non pellas mentiaris; non detrahas; noh detraiientein ausciii-
hospitio, sed ut pulsuiii et nori liabentem fecipias tes; ut oriininonoh jures; ut rion eoiicupiscas; noh
tuo. PrEecepturiieninl nobis est, Fiere curiifleniibhs fnyideas; hon sis tejfjidus; HOrisis avarus; «t nulli
(Rom. xii, 45).fQuomOilO Ctiriiillis flemus, si iiiniillo niaMin pro malo feddas; ut.iiilmicos tuos€irigas;
feorurnnecessitatibus participanius, nec aliquOd eis ut maledicenlibus bencdlcas; ut pro caluhiniatPribiis
iri Iils propter quas lacrymantur causis pfsebemus et pro persecuioribus tuis pres; ut percutienil ma-
auxilium? Neque enim fletlihmnoslrorum Deus in- B ; xillani alteram prsebeas; ut in judicio sseeulari hOri
frucluosum quiferit hhmorem : sed quia laCrymse litiges; ut isi quis: tua auferre voluerit, gfatanter
aolPfis indieliim sunt, vrilt te ita allerius angustias amittas; ut nec iraciindise, neczeli, nec livoris riia-
seritife ut tnas; etqtiomodo libi in tali tribttlaiiorie . Iririiiiitra pecius; admiltcjs;' ut crihieh ayafilicefu-
«I essessubveriiri tuperes, ita alteri subvenias pro- gias; ut oranis superbiseaCjaetahlise malum caveas, 1
pterillud/: Qumcnnqhevullis ut faciarit vobishomi- et humilis ac niitis Christi vivas exemplo : malofuiri
ritis'boria, iia ct vos facite illis similiier (Maiih.YU, consortia in tantum vitansvut cura fofiiicatoribus,
!i). Nam chnrflehte flere, et riihil, cuin pPsSis; aiii avaris, aut hialedifceritibus,aht iiividis, autfle-
flenti cohierre, «Ulisarinaiioriisnon pietatis iijdiPiuin tractoribus, arit ebriosis, atit fapacibus, iiec cibuoi
est. Denique SalVatofnosief cum Maria et Marllia capias. Qtiem si Iri alitjuo contempseris, si pepercit
Lazari sororibuS flevit, et imriiensse hiisericordise Adce,parcet et tibi. Iriioilli magisparcehduin fuerat,
affectum lacrymarum i;oii'te"staiioiieriionstfavit, et qui tidhuc rudis et novellus erat, et hullius aiite
vefce pietatis indicia fflbx hpefa subseciita surii, peccahtis et propter pecCatum sriuni hiorientis fe-
ciim suscitatus Lazarus, eojtts «ausa ftmdehantur, traliebatur exeriiplo:tibi vero ppst taiita documerita,
sororibus f edditttr (3'dah: xi). Hoc fiiit pie-ctmiflen- post iegem, quo modo indulgere possit ignoio.
tibus flCre, ocPasionem ffetuS aufefre. Secl quasi'C ; Ari libi de Yirginitatis prserpgativa blandiris ? Me-
pOteris, iliquies; fecit. Veruttiriec tibi impossibile niento Adam et Evam virgines deliquisse,,nec iule-
aliquid impeiatiif. Iriiplerit 'bmiiia qui quod potuit gritatem corporis proMsse peecantibiis.' Virgo qtice
feeit.' • peccat, Evse hori Mariaj Compararidaest. Non nega-
Sed, ut dicere CceperamuS,non suflicit Christiano mus iri prsesenli tempofe prjeiiilenticeremedium;
a malis se abstinere, nisi etiajn bonorum operurii sedhortamurrnagis prCemiumSperare debere, quam
officia perfecerit. QilOdHlp vel-maxiilVeteslimonio veniam. Turpe Ost eriihi iliis delicli indulgeiiliam
comprbbatuf, quod eomiriinatiir Ddmimis oeteiiii postiilare, tJUise palmam virgihitatis exspectanl; et il-
ignis reos fore, qui quamyis riiali niliil gesseriiit, liciluhi aliquid liicuriere, qucese etiairi alicilis ca-
non fecerjnt omne quod bohum est, dicens : Turic stravere. Licitum quippe est inatTimoriii iuire con-
iiicet fexhis -quiad sinistrcimsitnl: Discedite a me, sortiiim. El ut laudantte sunt, qua3propler Christi
matedieti, iriigneih mterhum, quempfmpartiiiilPaier amoreni et ccelestis regni gloriam copulam coniem-
nieus diabolo et dugelis ejus : esiifivi ehirii, e'lnoh pserinl liuptiaruiri; ila damnaiidsenon suiit, quce
dedistismihi manducare, etc. (Mtiilh. xxv, M). Non propter innocerilise\oluntatem, iibndiim Deo devotse
dixit : Discedite a me, maledicti, cjuiaiiPmicidium, -T»remedio apostolico abtiluntur. Eigo, ut diximus,
quia adulteiiohi, autqtiia fufta fecisiis : non eniin quse connubia desefunt, hon illicita, sed licita sper-,.
quia nialhm fecisserit; sedquia bontimiioh feceraht, nuht. Ejusmodi autem si jureni; si maledicant; si
cohclemnarituret setemsegehenhse suppiiciis adcli- dClrahant; si deiraherites patiaiitur audire; si ina-
ctintur : nec 'quia qiiseprohibiia stirit admisisseiit; luift pro inalO reddant; si cupiditatis in alienis, aut
sedquiaquseprseceptaerantimplere noluere. Unde avafitisein propriis crimen incurrant; si zeli aut li-
adyertendum est quam spem Iiabere possint, qui yoris venena possideant; si contra legalia et apo-
adhtic aliqiiideofurii •faciuht, quseproiiibehtiir'• ciiih siblica ihstitula indecens aliquid aut loquantur aut
etiamfei siirit, qui non "fecerunt;quce|ubentur. Nolo cogitent; 'si in Carne placehdi studio compte et or-
eriim tibi in hoc blandiaris, si aliqua non feceris, nate procedaiit; sl aliqua quse, utassolet, iliicita'
qiiia aliqua feceris; Cum scriptum est": Qijuhiver- suiit faciaht, quid proderit eis sprevisse quodlicuit,
Siimlegemservaverii,Offendcit aiiierii inurio, faciuseit et exercere qtiod non licelTSi vis prodesse fibl quod
dmniumreUs(Jac.ii, 40). Adam eriim seriielpeecavit, licitum contempsisti, vide ne quid eorum quse non
et mOriuus est; ei tu te vivere existimas illud ssepe liceiitfacias. Stultum cnim -est timiiissequod ininus
Commlttensquod alitun dtihi seriielperpetrasset oc- est, et nontimere quod maius est: aut ab his non
*v» rnnttY iiFGnLAfttlM. APPENDIX; EXHORT; AD MONACH.ET VIRG. 6T8
vitari quce prohibentur,,si sublerfugerint quse cpn-iA tas? Unde qusesote, virgOjnequc in sola tibi pudi-
ceiiuntur. Dicilenim ApOstolus: Innupta cogitatqumj citia blandiaris; ne in unitis mctabri integritate con-
Domini sunt, quomodoptgceat Deo, utsil sanctacor^ fidas : sed secundum Aposlplum soli Deo conserva
pore ei spiritu, Quce aulepi rtupla-est, cogilat.qtim corporis sancfilatein. Munda îb omni inquinataciito
sunt liujus inundi, quomodopiaceat viro (1Cor:- y-H,;- captit;: quia crimen est illud post ehrismatis sancti-
54)., Nuptam placere virp asserit', cogitando quse ficationem, aut croci, aut alterius cujuslibelpigmeiJli
mundisjint: innuptam veroDeo, eo quod nulla cura,, fuco vel pulyere sordiciari; aut auro vel gemmis cu-
jlli sit sseculi.Dicat ergo mihi quse virum nonhabet, juscunque terrence speciei comi : quod jaiil Cbelestis
etiamen qucesunt mundi cogitat, cui placere desi- ornatus sjilendore refulget. Grandis quippe divince
derai? Nonne incipiet illi mipla prccponi? quia illa gralice contumeliaest : muhdani et ssecttlafishfha-
cogiiando quse inuiidi sunt, complacet vel marito:: menti prselatib, Munda frontero* iit huhiaha hori
ista vero non marito, qusenon habet>polest placere, diyina opera erubescat, et illam CorifusiPriefflreci-
nec Deo- : " piat, qu<senon peccatttm, sed Dei glOilampalit,
Sed nec illudsilentio prselerire nos convenit, quod Scriptura dicenfe : Est confnsio•addnterisveccatum.':'
dixit: Innupta cogitat.qum Doniini !Sunt,qUomodo', ,- etestconfnsioadducensgioriam(Eccl: iv,25). Mttritla
placeat Deo, ut sit sancta corpore et spirUu (I Cof. B J collum, ut hon aurea reticula capillus pbrtet, et
vn, 54). Quse sunt ergo Domini dicat Apostolus. suspensa monilia, sed illa potius Ornamehtacifcum-
QucBcunque sunt sanctajqumciitiquejusla, qucecunque ; feratj de quibus Scriplura dicit : Mlseficordia et
amabilia:, qumcunquebonm :famm,Si qutt virlus, sii fides nori deficiaittate, srispendeaulem illa iri corde
qua iaus disciplinm(Philip.,iv, 8). Ista sunt Domini; velut in colto tuo (PrOi).'in; 45).=Munda bculos, cluhi
qtise sanctse, ct verre, et aposlolicsc virgiries die no-. eps ab oroni conciipisceritia retrahis, ei ab intuiiu
ctuqtte sine ullp temporis intervallo hieciitanlur et; pauperura nunquam avertis, et ab oninibjis fucis
cogilant. Domiiii est regiiuin coelorum, Domihi est] liberos ea qua a Deo facti sunt sincefitate custpdias.
resurreclio mortuorum; Domini iminorlalitas; in- Munda linguam a meiidacio : iqiiia os quod merititur
comiptio Doniini est; sjileiidor solis, qui sanclis occidit animam(Sap. i,44f.Munda bama deiractioile;
promittitur, Dominiest,sicut inEyangelio scriplttm a juramento, ab adulationejVapeijtirio. Nolb prse-
est : Tunc justi fulgebunt sicul sol inregno Palris posterum ofdiiiem pttles, quod pi-iusa JuranieiitOi
conim(Matth.xm,45). Domini sunlpluressanctorum j pani a peijriiio lingiiani dixi debefe mnhdafi: fuia
in coeleslibusmansiones; Dominiest fructus tricesi- tunc perjttrium facilius effiigies,si in toto nOttjures.
mus, et sexagesimus atque centCsimus; Ifec Cogi-. Implealttr in te illa sententia i GtihibeJliiigriamidgpi
tarit, et quibusvppssiiit operibUs promeferis, qttse, G'"amalp, et labia tuane loqiiantnrMum'(Psal, xxxiii>'
Domini suiit.cogitant. Domiiiiest etiam lex INoviet, ; 14). Et menior esto dicentis Agpstoli *:Behidicite», "-et".
Veteris Testaiuenti, in,qiiibus oris ejus eloquia sah- noiiie maUdicere (Rom. xii; 14); sedillud cfebfius
cta refulgent; quse si quse virgines sine interniis- Tecordare : Videte he quisjmaltim >proJborto.'diicUi
sione lneditantur, quse Domiiii sunt eogitant; et. reddqt, neque matedictum pro maiedicio; 'ied•e-con-
completur in eis illud propheticum : Fiindahiehta,' trario benedicentes: quihinkociiocatiestis:, Hit'h'ehe-
teteriiq super petram solidam: et mandaia Dofniniiri,, ; diclionem hmreditateppssidetitis<(T.Pkr. -ni, '9); Jpt
corde mulieris sctnctm(Eccles. xxvi, 24). Sequitur : •illud: Si quisautem ihiingua noh ostenditjliiCper-
quomodoplaceat.Deo; Deo, incjuam, nonhominibhs: , fectus est (Jac. m, %).Nefas est eiiiiii ut labia illa,
ut sit sancla corpore.et spiritn (1 Cor. VH,54). Non( " qttibus Dominum confileris, rogas,behedicis, et laii-
dixit, Ut sit sancla membro aiit corpore tantum; , , das, alicttj"uspolluahtuf sorde peccatl. Wescio qua
sed, ui sit sancta corporeetspiritu. Membfnmeriini, cPnscientia et lirigua qttis Deuiri fogat, qua aut
una corporispars est, coipus vero Pmnium"dorijpagp , mehtitur, aut ihaledicit, aut detraliit. Labia sancta
merobroi'uinest. Cum ergo dicit, ut ?sit sancta Cor-. exaudit Deus '; et ipsis annuit cito precibus, quas
pore, ex omnibus membris eam sarictificafi debefe. -• lingua immaculata pfPiiUntiat. Muhda[aufes, ut hoii
testatur. Quia nonproderit cseteforum sanctificatio, riisisermOhibus sahctis et veris auditurapfseljeaht;
membrorum, si inveniatur vel in uno corfuptio. Etl ut riunqiiam ObSceha,;ailt Wfpia, âtitsseciilariavbf-
jam no.ri'..erit sancta corpore, quod ex bhinlbus con-. ha suscipiarit, aut siliqueiride altWb aiidihrit deffH
stal membris, quse vel unius fuerit cbinquinatione. : ganterii, prbplef iiltid qttbdiscfiptttni'e&t: Sepiau-
polluta. res iuas spiriis,. et noli "audife iihguam riequaih
Sed ut quoddicomanifestiusetlucidiuSfiat;eStO, , (EcCl.xxyin,^9)"; iit cumeo habpfe parlebi possis,
sit qusecunqueoimiium membrorum SahctificaliOrie -, de qub dicituf;, quohiam attciitttêt"visujii^ttfScfat;
pttrgata, et lingiia tantummodo peccet, qua atttt ljoeest, necalfibtts, hec Ocuiis delihqueijiit.Maniis
blasphemet, aut falsuffltestimOnium dicat; nunquidI rie porrectse ad accipiehdum'siht, ad aahdiim auteiii
liberabuntomnia niembra unuffl? an propter unumi collectse,ilec adfefibndum paratse, sed
adônihia
judicabuntur et caetera? Ergo si riec <aliorumffleffl- misericordiseet pietatis opera satis jjfoiriptce.Sliihda
brorum sanclificatioproderit, cririiin urio sit vitium; •pedes, rie latam et spatipsaffl pefgaiit viairij qttaj
quantp inagis si diversornm flagitio peccatorumi ducit ad spleridida sseculiet pretiosa obrivivia';' sed
Oiiiulacorrumpantur, unius nihil proderit integri- »ardutim magis-et angustum gfadiantur iter, quocl
«79 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 680
tendit ad ccelum : quia scripltim est : Iter rectum A tur, possint visceribus intimari : mullomagis tamen
facite pedibus vestris (Isa. LVH,14); agnosce tibi a hoc virginemimplere necesse est, quam nec mariti,
Dco arlifice non ad vitia, sed ad virlutem membra nec filiorum, nec alterius hecessitalis causa proM-
formala : et cum uniyersos arlus mundaveris ab bet, |quominus divinam Scripluram perficiat; nec
omni sorde peccali, et toto fueris sanclificata cor- aliqua, si peccet, poterit excusatione defendi.
porc, tunc tibi caslitalem intelligas profutiiram, ct 0 virgo, serva propositum tibi magno prsemio
cum omni fiducia palmam virginitatis exspecta. deslinaluffl. Prseclara est apud Dettm virginitatis et
Quid sit sanctam esse corpore, breviter qiiidein, jjudicitisevirtus, si non aliis peccatorum et malorura
sed plcne exposuisse me arbilror: nunc quod se- lapsibus ihfirmetur. Agnosce stalum tuum, agnosce
quitur, et spiritu, nosse debemus : hoc est, ut quod locum, agnosce propositum. Chrisli sponsa diceris;
Opere nefas est fieri, necfassit cogitatione conci- vide ne quid indignum eo, cui desponsata videris,
pere. Illa eriim est sancla tam corpore quam spiritu, admittas : cito scribet repudium, si in te vel unum
qtiaenec roente nec corde delinquit; sciensetiam viderit adulterium. Qusecunque emm humanbrum
cordis esse inspectorem Deum : et idcirco satagit ut sponsaliorum pignoribus subarrhalur, statim a do-
omni modo etiam animumcum corpore munilumha- meslicis, a familiaribtis, ab amicis sponsi, sollicite et
beat a peccato, sciens scriptum esse : Omni custo- R diligenter requirit el a servulis, quales j'uvenis ha-
diaserva cor luum (Prov.iY, 23). Et iterum : Diligit beal mores, quid jjotissimum diligat, quid accijiiat,
Dominus sancta cprcla; accepti sunt autem eiomnes quo usu vivat, qua se consuetudine i:egat, quibus
immaculati (Ibid.). .Et alibi : Reati niundo corde, utatur dapibus, cjuibus,prsecipue rebus delectetur
quoniamipsi Deum videbunt (Malth. v, 8);quod de et gaudeat. Quse cum didicerit, ita se iii omnibus
illis dici arbitror, quos conscienlia in nulla redarguit lempefat, ut sjionsi moribus suum bbsequiuni, sua
culpa peceati. De quibus et Joannem in Epislola jucunditas, sua diligentia, sua vila concordet. Et tu
dixisse reor :.Si cor noslrum nos noii reprehendit, quseChristum sponsum habes, a dpmesticis et fami-
ftduciam liabemusad Deum, et qumcunquepetierimns liaribus ejus, spoiisi tui mores interroga, et strentte
accipiemusab eo (I Joan. m, 20). Nolo existimes te ac solefter inquire, in quibus prsecipue delectetur,
crimen fugisse peccali, sivoluntatem non secjuatur qualem compositionem in te vestimn diligat, cu-
effectus, cum scriptum sit : Quicunque viderit mu- jusmodi concupiscat ornatum. Dicat tibi ejus fami-
lierem ad concnpiscendumeam, jam mmchatusest in liarissimus Petrus, qui ne nuplis quidem corpora-
corde suo (Mallli.y,®!). Nec dicas, Cogilavi quidem lem permittit ornatum, sicutin Epislola suascripsit:
sed npnperfeci : quia etiam concupiscere nefas est. „ Mulieres similiter subjectm viris suis, ut si qui non
U.ndebeatus Petrus prsecepit dicens: Animasvestras credunt verbo, per mulierum conversationemsine ver-
castificantes(I Petr. i, 22), qui si nullam animsecon- bo lucrifiant: Considerantes in timore Dei castani
stuprationem nosset, nec castificari earii desideras- conversationeinvestram, quarUm sit non extririscetts
set. Sed et locum illum quo Continetur : Hi smit qui capillalura, ant circumdatio auri, aut indumentivesti-
se cum mulieribusnon coinquinaverunt, virginesenim mentorum cullus; sed qni absconsus cordis est Jiomo,
, permanserunt : hi sequuntur Acjnum, quocunqueierit in incorrtiptibilitale quieti et modesli spiritus,, quod .
(Apoc. xiv, 4). Atleiitius cOnsideraredebemuset ani- est in conspecluDei locuples (1 Petr. m, 1). Dicat et
madyertere, si solius integritalis pudicitieenierilo alius apostolus beatus Paulus, qtii ad Tiinotheuui
ipsi clivino comitatui copuleniur, et per omnia coelo- scribens episcopum, eadem de fidelium feminarum
rum labulala discurrant: an et alia Sint, quibus disciplina testatur: Mulieres similiter in habitu drnaio
adjuncta virginitas tantse beatitudinis gloriam con- cum verecundia et sobrielate, ornantes se, noninlortis
sequanlur. Sed unde hoc; scjre polerimus? De, se- crinibus, aul auro, aut mcirgaritis, aut vestepretiosa;
quentibus, nisi fallor, in quibus scriptum est: lli sed quod decet mutieres promiltentes castilatem per
empii sunt ex hominibusprimilim Deo el agno, et in bonam conversationem(I Tim, n, 9).
ore ipsorum non est inventummendacium.: sine ma- _ Sed forsitan dicis : Cttr hcec iisdem apostoli virgi-
culaenim sunt (Ibid.). Vides ergo quod non in uno nibus uonjusseruut? Quia non necessarium judica-
tantum membro Dominicisreferaijtuf inhserere vesli- bant : ne talis virginibus commonitio polius injuria
giis; sed illi qui prseter yirginitatem ab omni conta- quam emendatio videretur? Sed nec eas unquam
gione peccati immaculatam gesseriht vilam. Idcirco tantse temeritalis fore credidissent, ut ne nuptis qui-
virgo vel maxime nuptias spemit, ut dum securior dem concessa carnalia ornamenta et terrena prsesu-
esl, facillus, quod etiam a nubentibus quseritur, ab nierent. Revera ornare se et componere virgo de^
omni se delicto custodiat, et universa legis mandata bet : nam quoniodosponso suo placere poterit, nisi
perficiat. Narii si non nubat, et ea nihilominus fa- composita et ornata processeril? Ornetur plane, sed
ciat, a quibus et nuptse esse jubenlur immunes, non interioribus ornamehtis, et spirilaliter non carnali-
nupsisse quid proderit? Quanquam ehim nulli Chri- ter coiiipohatur : quia Deus non coiporis sed animse
stianorum peccare liceat, et onmes quicunque spiri- decorem in illa considefat. -Ergo et tu, qusecunque
talis lavacri sanctificatione purgantur, immaculala animam tuam a Deo diligi et iiihabitari concupiscis.
decurfere conveniat vita; ut Ecclesise qusesine ma- oiiiui eam diligentia compone, el spiritualibus indu-
Ctila, sine rugn, sine aliquo ejusmodi Qsse"describi- pientis exorua, NiliH.in ea dedecorum, nihil foedum
681. CODEXREGULARUM. APPENDIX. EXHORT, AD MQNACH.ET VIRG. 682
appareat. Resplendeat auro jtistitise, gemmis reful- A veniat, nemo te fallaci sermone seducat. Non nisi
geat sanclitatis, ac pretiosjssimo pudicitioemargarito sanctos eljustos et simplices et innocentes et pttros
coruscet. Pro bysso et serico, niisericordise etpieta- "coelestisaula suscipiet. Nttllum apud Deum habet
tis tunica vesliatur; secundum quod scriptum est: malitia locum. A1Jomni neciuitia et dolo mundum
Induite ergo vos, sicui elecli Dei, sancliet dilecli, esse necesse est, qui cupit regnare cum Christo.
viscera misericordim,benignitatem, huniilittttem,elc. Kihil tam cpntrarium, nlliil tam exsecrabile Deo,
(Col. III, 12). Et rion decorem cerussse aut alterius qttam aliquerti odisse, aliquem, vvelle"locdcre; nihil
pigmenti quserat, sed innoeentiaj ac simplicitatis tam probabile, quam omnes amare. Quod Propheta
candorem habeat. Roseum verecundise cplorem et scieris testatur dicenS : Qui diligitis Dominum, odite
purjiureUm ruboris pudorisque possideat. Coelesti malum (Psal. xcvi, 40). <
abluatur nitrb doclrinse, et lamentis spiritalibus Vide ne in aliquo ljumaiiam gloriaffl diligas; ne et ,
ehiuiidelur. Nulla in ea nialitise, niilla diaboli macula tua inter illos portio compuletur, quibus dictum est:
relinquatur; et ne quandb niale redoleat odore pec- Quomodg. vos poleslis creclerc, gloriam ab invicem
cati, unguento suaVissimcesapienticeet scienliceper- qucerentes(Joah. v, 44)? Et de quibus per prophetam
funclattir. dicitur : Aucje eis mala, auge mala gloriosis terrm
HiijusmodiDeus qucerit ornalum, et aiiimamtali- B,(/ss. XLV).EfaHbi : Confundimini g.gloriatiohe
ter compositam concupiscit. Memento te Dei filiamJ veslra, ab opprobrioJn cohspeclu Dei. Nolo cnini
dici secundumquodait: AUdi,ftlia, elvicie(Psal. XLIV, illasrespicias, quse sseciilinOnCbrisli suntyirgines;
11). Sed et tu ipsa quotiescunque Deum Patrem no- qusepropositi sui et professionis iramemores gaudent
minas,Dei le fiiiam esse testaris. Ergo si Dei filia es, in deliciis, in opibus deleclanlur, et corporese nobi-
viclene quid eorum facias quce Deo Patri incongrua litatis origine dejectarilur. Qusesi profecto Dei filias
«irrt: sed age omnia qiiasi filia Dei. Cbgnosce quo- se esse Ciederent, nunquam post divinos nalales no-
mbdo httjus sseculinobilittm filisese gerarit, qujbiis bililatem admirarenlur littiijaiiani, neC gloriarentttr
assuescant moribus, quibusve se disciplinis insti- ' in patre quolibet honorato : si Patiero Deiini se lia-
tuanl. Tanta quibusdam verecundia est, tanta gravi- bere seiitirent, noMlitatemcainis lionahiareni. Quid
tas, tarita modestia, ut cseterorum Iioiiiiiium ritum tibi in generis nohililate blandiris, ei conijjlaces?
ihtuilu humanse ingenuitatis excedaiil : et ne qiiam Duoshomines fecil ab exordio Deus, ex quibus tolitts
honeslis parentibus suis per lapsuni suuro infamise generis liumani silva descendil : muhdanain liobili-
inurant nolam, nlteram sibi qubilamniodo inter Iio- latemnon naturce sequitas jircestitit, sed cupiditatis
mines consueludinis studeaht facere naturam. Et tu ambilio. Certe omnes per dhini lavacri generatip-
ergooriginem tuam respice, genus intuere, gloriani C nem sequales eflicimur, et nullainter eos potest esse
iiobilitatis adverle : agnosce te rion hominis, sed Dei discretio, quos nativitas secunda generavit; per
filiam, et divinai nalivilatis nobilitate decoralam. quam tam dives quampaupcr, tam liber quafn ser-
Ita tc exhibe, ut in te coelestis natlyitas pateat, et vus, tain nobilis quairi ignobiiis pei efficitur filius;
ingenuitas divjna clarescat. Sit in te nova gravitas, et terrena npbililas splendore poelestisglorise adum-
Iionestas adniirabilis, stupenda verecundia, mira pa- bratur, et nusquam omriinojam comparet: dum qui
tienlia, virginalis incessus, et verce pudicitise habi- relro in ssecularibusbonoribus impares fuerant, coe-
tus, et sermo semper modestris, et suo in tempore lestis et divinsenobilitatis gloriasequalitervestiuntur.
proferendus : ut quisquis te viderit, admiretur et Nullus jam ignobilitati locus, nec degener quisquam
dicat: Quse hsec novseinter homiiies.gfavilatis pa- est; queni diyinse naiivilatis sublimitas ornat, nisi
tienlia est? qusepudoris verecundia? quse honestatis apud illos, qui non putant humaiiis coelestia prsepo-
modestia? quse maturitas sapientise? Non esf ista nenda : aut siputant, quam vanum estj ut se illis in
humana institulio, nec discipliria moralis : coeleste minoribus prseferant, quos sibi in majoribus pares
mihi aiiquid in terreno corpore redolet. Pulo quod sciunt, et quasi infra se positos in tei;ra existimerit,
habitet in quibusdam hpminibus Deus. Et cum le quossibi seqtiales ih coelestibus credunt? Tu auterii
Christi famulam esse cognoverit, majore sluppre . qusecunque Cliristi, non sseculi yirgo es, omnem
tenebitur, et cogitabit qualisille sit Dominus, pujus prsesentis vitce gloriam fuge, ut eam quse ih fuluro
talis ancilla est. promitiilur coiiseqiiaris.
Si vis ergo esse cum Chrislo, el partem habere ContenliomimVerba, et animositatis causas evita;
ctimChristo, Christi libi exemplo vivendttm est, qtti discordiarum quoque et litium occasiones subterfuge.
ab oronimalitia et nequitia ita fuit extraneus, ut nec Nam si, jttxla Apostoli doctrinam, Servum Dorhini
ininiicis quidero viceni redderet, quin potius et pro litigare noii oporlet (II Tim. n, 24), quanto magis
ipsis oraret. Noloenim easaniinas Chrislianasexisli- Dei ancillam? cujus quo vCrecundior est sexus, ani-
mes, quse aut fratres aut sorores non dico oderunt, nius debet esse roodestior. Linguam a maliloquio
sed quse proximos toto corde et conscientia coram cohibe, et ori tuo frenum iegis impone, ut tunc, si
Dei testimonio non diligunt; cum Christianis Christi forle loquaris, quando tacere peccatum sit, cave ne
similitudine inimicos eiiam amare necesse sit. Si quid quod in reprehensioneni veniat dicas. Lapis
sauctorura cupis habere consOrtium; a malitise et emissus est sermo prolatus; quapropter diu anle-
jiequitisecogitatu pec.tuseiuunda. Nemo fe circiim- quam proferatur cogitandus est. Beata. quippe labia,
PtTllOL. CIII. . 22 , ".
6S3 S. BENEDICTIABBATISATSIANENSIS 684
surit, quse nunquam quod revocare iterum VelintX j ms oculis lndignum sit, aut operens, aut cogites.
eiuitluiit. Pudicse mentis serino etiam debet esse pu- Cum orationein. celebrare. desideras, talem le
dicus, <]uiajdificet semper magis, quam aliquando exbibe quasi quce sis cunj Domino locutura. Cum
destruat audientes, secundum quod prsecepit Apo- psalmum dicis, cujus verba dicis. agnosce; et in cpm-
stolusdicens : Omnis sermo, mglus ex ore veslronon punctione magis aiiinji qnam iu ti.nnulaj.yocis.dulce-
procedat': sed si guis bpnus ad mdificationcinfidei, ut dine delectare. Lacrymas enim psallenlis Deus magis
deigraliam audientibus (Epltes. iv, 29). Pretiosa Deo qtiam vocis graliam comprobat : sicut Propheta di-
lingua esl quse non sinc divinis rebus novit verba cit: Servilc Dpminoin 1imore,et exsullate ei cum tre-
construere, et sanctuin os uiide coelestia setaper elo- more (Pscd. n, 41). Ubi liinor el.lreinor est, ibiiioii
quia proferuntur. Absentium oblreclatores quasi vocis elatio est, sed anima3flebilis et lacrymosa de-
malignos Scripturse aucloritate deterre, cjuia hoc in- jectio. Omijibus actibus tuis diligcntiam adliibe, quia
ter yirtutes perfecti hominis Propheta commemorat scripium est: Maledictus homo qui facit opus Doinini
(Psal. xiv, 5), si ante coiispectum justi malignus ad; negligenter (Jef. XLVJII,10). Crescat in te cum anuis
nihilum neducatur, qui contra proximiim non.pro- gralia, crescat cum cctate justitia; et fides eoper-
banda prolulerit. Non licet tibi alterhis vituperatio- . fectior videatur, quo senior es: quia Doiuiiiiislioster
nem palienler audire; qtiia nec.ab aliis optas recipi B * Jcsus, qui nobis vivendi reliquit exemplmn, proficie-
luam. Injustum quippe est qniclquid contra Chrisli •batnon atat.e l.aiJttiiJj,coiporea, sed et sapienliti et
Evangelium venit, si alteri quod libi ab alio fieri grcttia spiiilali coram Dco et hpminibus (Lnc. H, 25).
moleslum est, patiaris inferri (Matlh. vn, 42). Seni- Omne tempus in quo te iion.meliorem se.nseris, lioc
per linguam tuam de iionis loqui assuesce, et audt- te cestima perdidisse. Coepluiii virginitatis proposi-
Uimtuuiii ad bonorum iiiagis laudem quam ad malo- tum ad finem usque conserva- quia: non inchoasse
fum viliiperationem accpmmoda. , . tantuia, sed perfecisse virlutjs est, sjciit in Evange-
Vide ul omiiia qucecunque benefacis, propter lio Dbmjiius ait : Qui perseyeraverit usque in finem,
Deum facias; sciens "ejiis rci- iaiiiuin te a Domino hic.salvus erit (Mattli.xxn, 40). Cavene.cui velcon-
recepturain esse mercedem ; quain ejus timoris et CijpisccD.di pccasionein tribuas,, quia «pousus tuus
dileetionis causa perfeceris. Sancta magisesse quam Deus zelaiis.esl,;.£rimiiJOsiorest epim. Cbrisli aclul-
yideri .stude: quia nihil prodest iEsliinari quod riqn tcra.quaninjarili, Ende pnklire Romana Ecciesia
sit: et diiplicispeccati reatus est, non habere quod apostolico, sine cliibio, cujus seclemobtinet, spiritu
creditur, et.quod non habeas simulare. animata, tain severani nuper InijnsmodJ senteiitiam
In jejuiiiis roagis qiiam in epulis ;delectare, illius '. statuil, ut vix yel poeniieiitia dignam jtidicaret, qjise
viduce.jnemor, qticenon discedebat de-teinplo, jeju- C sanclificatum Deo corpus libidinosa cOinquinalione
niis et obsecratioijibus Dep seryiens die ac nocte. Et violasset.." .
si vidua quidem in Judrea talis eraf, qjialem nunc Esto ergo oniiiibus Viyendi fofma, esto exem-
virginem corivCnitesse Christj?,Divinsemagis lectio- plum : prceeede et-in actu quos in castitatis sanctifi-
nis coiiviviiim dilige,et spiritalibus te salurari dapi- catioiieprsecurris. Virgiuem te in oimiibus exbibe;
buseoi)cupisce,;,etillospoiius qusei-ecibos, quibus nihil corruptionis objiciaturcapitj tuo, ctijus cdrpus
aiiiina magis quairi corpus reficiatttr. Carnis et yirti iiitegrum est;. ut et tuasit inviolabilis coiivelâtio.
species quasi caloris,fomeuta et libidinis incitamenta E.l quoriiam sieut iirexordio epistolseprsefati sumus,
fuge; et lunc, si forle, vino exigiio .ntere ctirn sto- ie Dei sacrificium factumjqiiod utlqiie.sanctitatem
. machi dolor et nimia eorporis compelUvtinfirmitas. suam eliam aliis jniper.tit, iii jqujsquis ex«o fligne
Iracuntliam vince; ani.mositatemeohibe.; et-quidquid sumpserit, sahctilicaiionis Ct ipse sit particeps : ita
illud est, quod post faclumpoeiiiientianj ingerit, <ve^ ergo et per te, quasi per-diviiiam liOstiarij, sanctifi-
ut prpxiiijj crimjnis abpnjiijalioncro :.de.cliiia.,Sa;tis "pentur-elicsetefie,; cuin quibus te ita iii oinnibus
tranq.uillam etuuietam cpnvenit esse njenlcm, et ab exhibeas, ut quisquis vitam tuam atit auditu conti-
pmni perturbalione ftiroris alienam, quceDei haMia-.,, geritaut visu, sanctificationis vim sentiat; etintari-
culum esse desiderat..;'qui per Prophetam '.estatur et'• fum sibi inlelligat gratiain ex tua .coiiversatione
dicit: Super quem requiescam qlium, nisi super hu-r transfundi, ul dum le imitari coiicupiScit, Deisacri-
milemet.guietum,etlrcmenlemyerba mea (Psat, :LXVI, ficio ;et ipse sil dignus. ' - •
2) ? O.mnium ct
operura cogitationum tuaruffi specu- Explicit.
latoreiu Deumicrede, et cave ne quidquam quod divi-
SAM€Ti BASILII
'
C^SAREiE;;:CAPPADOCI7E':'EPISCOPI
ADMOMTIO. AD .FILIUM SPffilTUALEM.
iPROOEMIUM. aurem tuam ad verba riiea, et accomnioda mihi li-

Audij fili, iadmpnitionem Patris tui:, et inclina benter audilum tuum, et-cbrde crecluio cuncta quse
685 CODEX REGULARUM.APPENDIX. EXHORT. AD MONACH.ET VIRG. 686
dicuntur ausculta. Cupio enim le instriiere quse A cui regi te ad niilitandum probasti; et quanto su-
sit spiritualis iiiilitia, et quibus modis regi ttto liii- perius est rege tefreno iinperium coeleste, tanto
litare debeas. Inleiisissime ergo audial sensus tuus, prcecelleiitibr est gradus excelleritise tijse terreno
et animam tuam hullus prsegravel somims; sed ad, inilitei Turfim excelsam cbristruere cogitas, prse-
vigilandamexcitaeam,etad sludiuffl intelligendi ser- para ergo tibi sumptus ad slructuram, ut ccepium
monem nieum.Verbaenim ista siint ex me,"sed'pro- aedificiimiad perfectiim deducas; ne quando prce-
lala ex idivinisfontibus. Neque ertim nova doctrina tereunlibus venias iri risuhi, et gratulenlur de te
instruam te, sed ea quam didici a patribus meis. iiiiriiici tui.Hccc turris nbri ex lapidibus construi-
flanC ertim siiminiserisiiiôr luum, iii pace diri- •tiir, sed ex vlrtutibus ahima3 : iiec auri, nec at-
gentur itinera tua, nec appi'oximabit ad te ul.luin genti indiget sumplibus, sed «onvefshtione fideli:
-roaluiri,sed procul absceclet a te omnis adversitas •nam terrehse opes plurimum ad ccdificandum impe-
animce.
' 'diunt.
> .' - CAPUT PRIMUM. -•. «APUT H. '
; "
De militia spiritudli. De virlrite animm.
SI ergo cupis, fili, mililare Deo, illi soli milita- Unus profectus sit"tibi,-fili, si domino uni servire
Ms. Sicut enim qui niililarit regl terreno omnibus B desideras, necalieuiin viiatua piacereconeiisiiisl iili
jussis ejus Obeclitinl," sic et qui militant regi coelesti, soli; nec occupes in clivefsisrebus aiiimiiin tuiim;
debent coelestia custodire prSecepta. Miles terrenus Sed abscinde a.te carnalem ainorem, ne a le Dei
quocunque loco millititr, paralus"-ac pi-oiiiplus"est, timorem Cxcludat. Onine vilium expelle ab auima
neque se uxoris vel libeiorum gratia excusare au- tua, ut virlutes animse conquirere possig. Aucli
debit; mtrllo niagis miles Christi sine "aliquo im- igilttr rjuse sit virtus animse, et quam maximurii
pedimento regis sui debct imperib' obedire. Miles ei coriferat lucrum. Virtus animse est diligefe
tCrrenus contra hostem VlSibilenipergil adbellum; Doniiriiini, et odisse quce non diliglt Deus. Virtiis
tecum Verohostis invisibllis qtiotidie prseliando non animse est et patientiam sectarl, et ab ifflpaiieinia
desinit. UH'coutra carnem et sanguinem est 'dimi- declinare. Virlus aniniseest castitalem tam cOrporis
catio; tibi verO adversus spiritalia vitia in coelesli- quam animse custodire. Virtus animse est yaham
bus eluctatio. Ille Cojiti'a canialerii hostem caniali-" gloriam conlemnere, et omnia cadrica calcare. Vir-
bus armis utitur; tuvero coiitra spiritalera hosterii tus animseest liumilitaii studere, et tumorem super-
spirilalibiis ai'inis indiges. Ille inprcelio galeamfer-. Mseabominari. Viritis est aiiini* verilatem amplecti,
ream gest-at; sed tua galea Cliristus sil, cpii est ca- p el omne niendacium fugere. Virtus est animoeirain
put luum. llle lorica, ne viilueretur, indiitus est; sed coliibere, et furbrehi ieprimere. Virtus est aninise
pro lorica sis fide Clirisli ciicumdatus, Ille contra pacem diligefe, CtIrividiam exsecrari. Virtus anirnse
adversarium suuin niiitit lanceam et sagittas; ttt "cst ab omni Stultitia declinare, et sapientiam diyi-
cbntra adversaiium divina eloquia jacuiare, et per- narii ahiplecii. Virlus animse est pniiieni voluptaleni
cutiens eum verbis propheticis dicitb : Dominus carnis subjicere hienti. Virtus animse est avaritiaih
inilti adjutor esi, et ego deridebd inimicosmeos"(Pstil. spernere, et voluiilariam assumere pauperlalem. Hsis
•cxvn). Ille donec pugria geritur, arma a semetipsp igitur virtutes facile poteris obtiriere, si ssecularium
non projicit, ne ab adversafio vulneretur; ita et rerum curas neglexeris, et caducis ac lerrenis re-
tu nuncjuam debes esse securtis, quia ttius liostis bus coeleslia prseposueris : et si voluntas tua in
liosle illius est aslutior. Illius quidem hostis ad lempus laudibus Dei fuerit occupata, et judicia ejus dje ac
•dimicat; luiis vero hoslis, quandiu ih sladio vitse nocle impensius meditatus eris; eris autera Tari^
Inijus consislis, tecum pugnare rion cessal. Illius quam lignum quod piantalum est secus decursus
arma laboriosa et grayia sunt ad portandum; tua aqitarum (Psal.i, 5), et omnes fructus spirilal.es
vero arma voleiilibtis jiortare suavia ac levia sunt. orienlur ex te, et ex servo amictis vocsiberis Dei.
Ille cum superaverit adversarium, ad doinum con- B CAPUT III. ,
'
jugis ac liberOrum revertetur; tu vyero,hoste pro- De diieciione Dei. ;
stralo, in illud coelesteregnum cuin omriibus sanclis Ex tota igitur virltite iiitt dilige Domiiiiini, ut ih
iulrabls. Ille pro labore terrenO terrenum accipit omnibus actibus tuis placeas illi. Si enim qiii conr
donarium; lu veroprospiiitali labore cceleste reci- jiigium contraxerlt,festinat placere uxori suse;,inulto
pies prcemium.Coelesteenimdbnuinexspectetmoria- inagis monacbus omnibus liibdis debet jilacefe Chri-
chus, qui terrenos actus a semetipso projicit, ne sto. Qui' diligit Dominum, ejus prcecepta cusiodit
implicet seiiegotiis ssectilafibus niilitans Deo. DiDQ- (I Joan. n). Deus eriim non se vult verbis taiitum-
cile namque est servire dupbus dominis; hec pplest modo diligi, sed ex Corde:pttfb et operibus justis.
quisquam serviens mammohsespiritalia arina por- Qui .enim dicit: diligo Deum, tit mandata ejus non
tare, sed jugum- Cliristi suaVe ac leye a senjelipsp custodit.Jmendax~est(Ibid.). Hiijusmbdi eriiffl yir fal-
fepeilit ac projicit: et qiiidquid grave et onefbsuin lif semetipsiiih, et a.senietjpsb' seuiii;itur. Detts'eiiim
est auiriia; surc, hoc ei videtur suave ac leve. Istius- rion"yerbofum sed cordis inSpeclor, efdiligit'eos
inodi vir a pfoprlis armis viiliieratur, et cum diligit quiin'•'simplicilate cofdis serviuht.ei. Sl' lerr6nos
periculum, incidit ad mortem. Tu aiitein considera parentes cuni tali affectu diligimus,quiin lam parvo
leropore pro nobis sustimieriint laborem , nonne A git fratrem suum, in tranquillitate est Cor ejus; fra-
magis nobis cceleslis amandus . esl? Nam et.circa trem vero ocliens tempestate maxima circumdatus
nos, quod fuit eorum obsequium, Christi est bene- est. Vir benignus etiamsi patitur injuriam, pro niT
fiCiiim, qui omnium dispensator optimus est. Nam hilo ducit; iniquus etiam proximi actus conlume-
aritequam nascereinur in hoc ssecuio, parentes no- liam arbitiâtur. Qui charitate plenus est, serenis-
Ms sua providehtia anlea prseparavit, quorum obse- siirto vultu procedit: vir autem odio plenus ambulat
quio nutriemur. Sed el matris uBera tunclacte re- iracundtis. Tu aulem, fili, benignilati stude in vila
plentur, quandb infans fuerit natus. Ergo magis tua, et proximum tuum habeto tanquam unum ex
omnibus diligamiis Deum, qui nos et propinquos no- membris ttiis. Omriem hominem judica fratrem
stros propriis manibus finxit; el cuncla bona quce tuum. Memento quod unus arlifex ac verus est qui
erga nos geruntur quotidie ejus beneficiis ascriba- condidit lios. Non moveas cuiquam scandalum in
mus. Nam et parCnles nostros quasi propria viscera vita; et uon quod tibi ulile est, sed illi, facito. Quod
diligamus, si acceclerenos ad servitiiim Christi non tibi accidere non vis, nec ei cupias evenire. Si eum
prohibent : si autem prpbibent, nec sepultura videris in bonis actibus coriversaritem, congratulafe
illis a nobis debetur. Christus diligendus est super ei, et illius gaudium tuum ducito; et si aliquid pa-
parentes, quiaiion fribuiinl nobis parentes ea quse B tiatur adversum, compalere ei,etillius tristitiam
Chrislus tribuit. Et quis benefieia ejus congruenter tiiam dejjuta : omnem malltiam expelle ab anima
enarret? Vel qtianluiii nobis tfibuii, el qtiotidie tua, et Odiorum ilamince non comburent cor luum.
prsebendo non desinit? Videiis enim Deus iiinumeris Contia impotentem aut subjeclum libi noli iracun-
peccatis nos obnoxios, non despexit, sed liberayit; dia commoveii; sed tanquam tuum niembrum pro-
nec cuni alieiiati abeoiu diversis erroribus vagare- prium eum babelo in omnibus. Ne diligas fratrem
mur, m pi-secipitiummorlis non duxit, sed ad vitam tuum simulalo corde, nfec eum labiis osctilans ex
perpetuam revocavil. Et cum lngrati beiieficiorum alia parte insidias facias, ei. Dolosus enim vir.pa-
ejus fugeramus ab eo, ut Pater Clementisîmus ex- cifica verba profert ex ore, et in abdilo menlis sup-
quisivit nos : et cum in sede sublimi sederet, nostri plaiitareproximuro simm meditatur. In lris ergo ope-
gratia descendit ad terras, et in tanta humilitate ribus ad iracundiam proypcatur Detts. Puritas enim
venit, tit servilem formam assumeret; et qui in quceplacet in corispectu Domini, respuit omne quirl-
pugillo suo conlinet orbem terrariim, pannis in quid simulato corde' efficitur.
praesejjio invbliitus est s etqui coebnn palma me- CAPUT V.
tilur, noii iiabuit ubi caput reclinaret. Cum es- De slridio pacis. ,
set dives, pauper est factus , ut nos ditaremur in " . Tu. autem oinnem simulationem longe fac a te,
illo; et qui in nubibus venturus est ad judicandos . et ne cupias su|jplanlare jjroximum luum, neque
vivos et mortuos, judicium homiiiis pertulit; et rnordere aut laniare membrum tuum. Quod et si
cum silienlibus sit foiis selernalis, cum sitisset po- quandoque ut homo iratus fueris, ultra solis termi-
stulaVit aquam a Samaritana muliere: et qtti in carne niim rion producas iracuridiam tuam; sed et recon-
propria nostram esuriem saturavit, estirivit cumten- ciliare ad pacem, et deprime omnem furorem ab
tafettir in eremo; et cui miiiistratur cum Patre ab anima tua. Qui enim amplectitur pacem in mentis
angelis, hominibus niinistrare dignatur : et manus sua3 hospilio, mansionem prseparal Chrislo; quia
ejtis per quas virlutespliirimas operalus est,pro Clirislus pax est, et in pace requiescere cupit; vir
nobis confixcestint clavis; et Ori ejus per qtiod sa- autero invidus oiiniibus modis exsecratur. Virpacifi-
lutarem doclrinam annuntlavit homiiiibus. pro cibo cus..in_tranquillitale est semper cor ejus; inyidus
fel dederunt: ct qui nullum lsesit vel nocriit, csesus autem similis navi cum jactatur a fluctibus maris.
et opprobria pertulit; et ciijus nutu oinnes mortui Homo pacificus securam possidet roentem : invidus
resuscitati siinl, voluntate sua morteni crucis susti- aiitein in perturbatione est semper; qui autem se-
nmt. Et ideo hsec omnia passus, ut nobis vitam ctatur pacein, lultis est semper undique ac munitus.
seternam donaret. Et cuni nobis iniinensa beneficia ".Nam invidus ut lupus rapax insanit inaniter. Paci-
prsestet, nihil exigit a nobis, nisi ut templa nbstra ficus est ut vinea honesta abundans fructu copioso;
impolluta ei servenius, iit semper in uobis habitet, invidi autem opus indigentia ac miseria delinelur :
et nos permaneamus in illo. Nou postulal a nobis et quantum pacilicus gaudens in Domiiio deleclatur,
aurum, aut argentum, vel quidquid hujuSmodi; naro tantum invidus labescens ad nihilum redigitur. Ex
el si fuerint nobis ista, disperliri egentibus prseci- abundantia lsetitise pacificus horao dignoscitur; ex
jiil: nos ipsos quserit, nos desiderat, in nobis re- vtiltu marcido et furore pleno invidus demonstratur.
quiescere cupit. Pacificus homo consortium angelorum merebitur :
CAPUT IV. invidus homo particeps 'dsemoniorum efficietur: et
'" De dilectione proximi. sicut pax secreta menlis illuminat, ita invidia oc-
Accedamus ergo ad eum, et copuleniur in affectu culla cordis obccecat. Pax enim effugat et perturbat
ejus, et ut nos ipsos amemus et proximos. Qui dili- omnem discordiam, invidia aulem iracundiam cu-
git, inquit, proximum, filius Dei vocatur. Qui autem mulat. A splendore autem pacis effugatur omnis ca-
e contrario odit, filius diaboli nuncupalur. Qui dili- ligo; etubi obsederitinvidia, ibi obscuritaset exle-
689 CODEX REGULARUM. APPENDIX. EXHORT. AD MONACH.ET VIRG 690
riores teneUrse. Sectare ergo, fili, desiderabile iio- A comburitur , ita qui tangit mulieris carnem non
men pacis, ut fruetus pacis possis acquirere; et evadit sine damno animce suse; et liCet corpore
exsecrare invidiam, ne malorum fructibiis replearis. castus evaserit, mente lamen et corde corruptus
Rationabile namque aijimal creavit te Deus, utpos- absceclit. .
si.s discernere inter bonum et malum, tit quse sint CAPUT VIII.
optima eligas, et inuliiia rcspuas, omnia exami- De smculi amorefugiendo.
nes, quse sint bona teneas, ab omiii specie niala Dic mibi, quseso, fili, quis sil profectus animce ,
absliueas. amare carnis pulchritudinem? Nonne sicut fenum
CAPUTVI. cum a fervore seslatis percussum fuerit, arescit, et
\De patieniia. paulatini pristinum decorem amittit? Similis est
Fili, patientiajn arripe, quia maxima est virtus eliam species humance iiaturse : succedente sibi
animce,tit velpciter ad sublimitatemperfectionis pos- seneclute omnis decpr prislinus deperit, et quos in
sis ascenderc. Retributionem patientiae iuse ne quse- amorem sui antea concitabat, ppstmodum oclio
ras ab homine, ut in futuro possis accipere ab eorum afficietur. Najn cum iuterveiierit niors, timc
33ternoDomino seternam retribulioneiri, Patientia penitus oninis pulcliriludo delebitur; et ttinc co-
grandis est medela animse, impatienlia autein est B gnosces, quia vanilas, quod ante inahiter diligebas.
peniicies cordis. Per patientiain eniin exspectatur Cum videris totum corpus iu tumorem et felorem
futurorum bonorum spes; et quod non videtur, quasi esse conversum; nonue intuens iiiaximo horrore
quod videtur ampleetitur. '., concuteris ? Norine claudis uares tuas, 11011sustinens
CAPUT VII. fetorem diirissimum ? Ubi esl postmoduin omnis illa
De conlinentia et ctislitate. oblectatio? Require si est aliquod pristini decoris
Castum te in otanibus serva, fili, tit videaS Domi- vestigium. Ubi est suavitas iuxurise et cpnviyioriim
num in gloria consislenlem. Ab omni pollutione opulentia ? Ubi sunt blandimenlorum verba, quce
mundum sit cor luum, el ne des inimico aditum corda simplicia molliebant? Ubi sunt sermbnes; dul-
eundi ad te. Ab aspeclu nefando averle oculos luos, ces, qui amaritudiiiem amaiilibus infundebant? Ubi
et ne delecteris pulchrarum vultibus ieminarum, ne estimmoderatus risus et otiosus? Ubi est effrenata
per talem oblectationem ullima exsolvas supplicia. et Jnulilisomnis lsetitia? Velut lluxtts aqusetraiisiens
Memento ciii dedicasti nienibra tua, el ne com- nusquam coniparuertint. Hic est finis carnis pul-
misceas illa meretricibus. Rellecte amprem ab amore cbritudinis quam amabas : hic obleclationis termi-
mulieris, neque ab amore Domini te amor excludat. nus corporis. Reflccte igitur aiiimum tuum ab lris
Noli minima contemnere, ne paulatim diffluas in C . obscenis amoribus, et pmnem amorem converle
malb. Non te simules simpliciter nccedere; ad virgi- ad splendidissimam pulchritiielinem Christi, ut radii
num domus, nec velis cum eis uti longis et otiosis- fulgoris ejus illustrent cor tuum, et omiris obscuri-
siinis fabulis, ne 'per plurimas serniocinatioiies tas caliginis expellelur a te. Hsec pulchritudo dili-
nlrorumque riiens polluatur. Noli, fili, grayiler ierre genda est, fili, quse lselitiam spiritalem amantibus
sermones meos, nec stullum arbitreris eloquium cpnsuevit infundere. Hic decor omnibus modis am-
meum, sed crede mihi el gralanter accipe verba plectendus est, unde nobis serenitas traiiqiiillitatis
mea. Si ad feminarum domus importuiie a.ccesserit acquiiitur. Devitemus perniciosas pulchritudines, he
clericus vel moiiaclius, et virgo paliatur htijusmodi oniiiium malorum genera in nos irrogeiitur.Multi
introire ad se,slalim immutanl,'pristinam dignitaiein, euim admiranles miilierum species, a verilatis via
el quod Domiiio pblliciti simt sua voluntate amit- naufragaveriiiit. Plerique ornamentis earum oble-
lunt: Nec eniro poterunt hujusmodi maiisionem in se . ctati, perriiciem aniinarum suarum perpessi stint,
Dominoprreparare, sed deSolabunlur ul lignum ari- et a perfectionis fastigio in profundum inferni de-
duin : nunquid virginitatem Dominus extorquet in- rocrsi sunt. Caveto ergo, fili, species per quas plu-
vite? Hoc eniffl munus voluntarie Christo offerlur rimos cernis periisse. Qusesone Mbas poculum, unde
in propria voluntate. Nec enim liCitum est profa- u multos perspicis iiiteriisse : ne percipias cibum
naii aliquid quod DominOpromissum. Non peccabis, cjuem edi in aliofuta perniciem videris. N.e incedas
homo, si rion voveris votum : si eniin vovisti, jam iterum, quo naufragiuni perpessi sunl plurimi. De-
ne facias moram reddere illud ipiod Domintis quasi vita laqueos, per quos captos cccteros senseris.
suum requirit illud a te; nec pollutione vult misceri Posttila tibi a Domino cor prudens et pervigilem
membra tua, cjusesibi jam dedicala stint. Vide ergo . senstim,ut non ignores fraudes et astiitias inimici et
ne te seducat corporispulcliritudo, et decorem animse inj-etia ejus non incidat pes tuus, Sapiens non cor-
tuce amillas. Ne improbo oculo tuo intuearis spe- poris decorein desiderat, sed animce; insipiens horao
ciem mulieriSj ne intret mors per fenestras iuas. speciem in carnalibus orriamenlis amplectitur. Sa-
Ne aperias aures ttias ad perficienda verba eorum, piens yir comptam mulierem respuit, stultus vero
nec'concupisces liequiliam iri ariima tua. Mulieris concupiscens eani lriiserabililer supplantabitur. Vir
carnem non velis tangere, ne per tactum ejtts pjudeiiS ab iroprudente femina ayerlit oculos
inflanimelur cor tuum, et spirilu ttio labaris in stips, kixuriostis autein vir intuens eam' solvetur
perditionem. Sicut enim lenum proximans igni utcera a facie ignis. Tu autem eave Oinnibusmo-
dis species perniciosas ac falsas pulchritudines, A in bperibus ebrum, et Simulationemcordis eoriim
quia deturpatur anima si earttm decorem attendas. exsecratur ac respuit. Tu autem, fili, licet esiguum
Cliristiis noii in corporis decore, sed in aniiriaede- de tuis laboribus porrigas, hoc grattim est el acce-
lectatur. Illa ergo dilige, fili>in quibus delectatur ptuni coram Domino. Non te velis jaclare cum por-
Christus. rigis eleemosynarii intligenti; et illo cui feueras ne
CiPUT IX. te arbitreris esse meliorem; sed in omnibtts operi-
De avaritiafugienda". btis ttiis buhiilia te coram Domino, qtiia non erit
Et ne peeuniarum cupiditati te subjicias, ab brim gratnmDeo quidquid efficitur cum superbia; quod
avaritia declina cor tuum, ut non condemneris autemfit humiliter, acceptum esl ei.
sictit adulter et idolorum cultor. Noli amare mam- CAPUf X.
fflona, ne oirendas eum cui membra tua et irientem De stiulio humililatis.
pariter dedicasti. Ne petas ea quas te avocant et se- Fili, prse omnibus humilitati slude, qttod est.
parant a Domino. Noli diligere opes terrcnas, ne omni virtute Sublimius, nl ad perfectionis fastigium
amittas ccelestes. Multi cupientes aliena, etsuispfi- possis "couscendere1: cum justce iiislituliones non
vati Sunt, Alienatsesunt a nobis sseculi hujus facul- aliter nisi per humilitatem impleanlur, et multo-
tates, rioslra autem possessioTegnum coelorumest. B runi temporum laboresper superbiam in nihilum
Noli appetere aliena, ne a tuis fias extraneus. Quo- dejjutentur. Vir humilis Deo est similis, et in tem-
tidianum victum sufficere tibi contentus esto : quld- plo pectoris sui gestat eum. Superbus aiitemcuni:
quid superfluumest projiee abs te tanquam propo- sit Deo odibilis, diabolo similis est. I-Iumilis vero
siti tui impedimentum. Ne cupias fieri locujiles, ne >licet in habilti videatur vilissiuius, gloriosus estin
in tentaliones incidas, el in laqueos diaboli. CaVeto virtulibus. Superbus autem hotaOj etsi decorus vi-
avaritiam, quia radix omniuin malorum ab Apostolo deatur aspectu et clarus, sed tamen inutilem eum
nominata est. Pecuniarum Cupidus jam animam manifestaiJt opera ipsius, et per os, incessus et mo-
suam venalem habet: si enim inveuerit femptis, pro tus dignoscitur ejus .superbia, et ex verbis ejtts pu-.
. nibiloperpetrabithomicidiuni; et sicut qui effundit blicabiliir levilas ipsius. Cupit semper laudari ab
. aquamsuper terram, ita est ei effuudere sanguinem boniinibus, et virtutibus, quibus alienus est, se prce-
proximi sui. Plerique per avafitise ardorem in mor- dicare geslit. Non se patitur cuiquam esse subje-
tis periculum inciderurit. Propler avaritiam Achan cium,sed sempef primaium. cupit, el ad majorem
cinn suis omnibus lapidattts est (I Recj. xv). Propter graclum se conatur immergere; et quod ex nieritis
avaritiam Saul alienus a Domino effectus est, et ad oblinere iion polest, anabiendo fesliiiatinvadere;
extreriium de culmine rcgali expulsus est, et ab ini- C arobulans semper tumens ut uter vacuus etinaiiis.
micis suis peremptus. Et Achab propter avaritiam Et sicut navis absque gubernaiore cum jactaiur a
' invasit vineam Naboth (III Reg. XJCI) ; et hujus rei fluctibuS, ita<et is. .levis circumfertiir inslabilis iiiler
gratia in prselio vulneratus defunctus est. Domi- . omnes actus suos. Huffliiise conlrario respuit om-.
niis noster cl Salvator a corde phafisseorum vole- lieinhonoreni terrenum, et ultimuin se esse judicat
liat pecuniarum amorem excludere : sed quia illi oiimibus hominibus. Nam etsi inediocris appareat
erantcupidissimi, salutaria ejus monita deridebant. iuvultUj einineiis ajjud Doroinuni intuelur. Cum
Nam et illum divitem CumDominusvocans ad regna cousummavcrit omnia mandata Domini, nibil se
coelorum faCultates suas vehdere prsecepisset, avi- fecisse testatur, et omues virtutes animsesuse celare
ditas intrare non permisit (Matth. xv). Et Judse pe- festinat : sed divulgat Dominus onniia opera jpsius,
ctus avarilise ardore exarsit, ut Dominum largito- et pi*ofert in mcdiumVel mirificat gesta ipsius, et
rem sibi cunctorum bonorum in nianus traderet exaltabit et clarum faciet euro, et in tempore pre-
impiorum (Matth. xxvi). Avarus eiiim vir inferno ctim suarum quod postulat impetrabit.
similis est. InfernuS igitur quantoscunqtie devora- "CAPUT XI. '•
verit, nunquam dicit salis est; sie etsi omnes tbe- De oralione. ;
sauri terrse eonfluxerint in avariiln, non satiabitttr. '" Et tu, fili, cum accesseris ad precandum Ppffli-
Alienum te facito, fili, ab hoc vitio, ct yolunlariam "num, prosterne te huiniliter iii conspectu ejus. Ne
paupertatem libenter assume. Noli esse desidiosus postules qiiidquam, quasi ex gratia lneritorum tuo.
etpiger; sed labora manibus tuis, ut habeas uncle rum : et si est tibi etiam conscientia bpni operis
tribuas indigenti. Secundum possibilitatem tuam aliqua, cela illam, utte sjlente multipliciler i-csti-
mediocriler porrige.:'. lantuih enim expetitur a te tualur a Deo; et peccata tua cito produc in mediurn,
quantum tibi fuerit creditiim. Nemo cnini exigit a ut d.eleal Dpminus iila, cum confessus fueris ea.
te quOdipse fflinime possitles. Eleemosyna curii ini- Nec te velis justificare cum ad orandum accesseris,.
qultate acquisila abominatio est coram Christo, sed ne sicut Pharisieus ab illo exeas condemnatus. M.e-
acceptum est illi qtiod fuerit fideliter aCquisitum. inento jjiiblicaiii, vel qualiler pro se oraverii (Luc.
Fill, hon habet hanc artem misericordise boJitim. xvin),, ct a;roulare eum, ut veniain peccatorum luo-
Sunt enim norinulli qui, diripienles aliena, prasslarei rum invenias. Non clamore vocis orabis eum qui
se eleemosynam simulant; et cum alios premanl, occultorum estcognitor, sed clamor cprdis lui p.ul-
aliis misereri se fingunl: sed Deus non deleclatur• set aures ejus. Ne longitudinem yerborum protraha»
BQS GODEX REGtfLARUM. APPENDIX. EXHORT. AD MONACH.ET VIRG. 694
ante euni, quia non in multiloquio, sett ex mente A ne quahdo oppressus somno placere hominibus ge-
stias. Prselerquam Doniinosoli ne studeas jjlacere
purissima placabitur Doniimis. In tempore pralio-
nis "omnem,malitiam cordis projice abs te, et re- alleri. In omne opus quod cogitas facere cogita Do-
inille si quid habes adversus proxiimim tuum. E.st minunj piimum ; et sisecundiim Domihuni est quod
denique quoddam genus serpentis, quod cum vadit cogitas diligenter exainina ; ,et si est rectum coram
' ad bibeudum
aqu.am, anteqiiaffl accedal ad foulem Deo, perfice illud, si vero adversum fuerit repeiium,
evomit yenenum :.imilare ergo biijus.serpeiitis astu- amputailiud ab aiiima tua. Quolidie actus tuos dis-
ctite curioskis ; et si le peccalis obiioxium, sense-
tiam, et omne venenum amarissimum projice ab
: aninia.tua. Remilte eonservo tuo cenliim denarios ris, ad poenileiitiaiii ci.to coiifuge. Nolp ufprotraiias
tuum de die i.ndi.em ; sed si quid cogita-
(Matih. xvmj, ut tibidimittalur debitum dccein mil- 'peccaluni
lium talentorum; et .qiialem ciijiis erga, le esse Do- veris iiialc, in Deo jjoeiiilentiam age, ei velociler
minum, talis estoipse erga eonse.rviim.tuum. Quod- de corde titp seca illud. Ne velis dicei'e: Non est
hpc facinus qupd cogitavi laiiiummodo, quia
.cuntjue opus inchoayeris, priinp invoca Dominum, grande in conspeclu Doniiniinanifesla et aperta sunt omnia.
el ue desiuas gratias agcre cum perfeceris illud.
Ne.ut spinas ac iribulos in te cresceiu sinas cogita-
CAPUT XII. B tiones majas, lieque tanquam jninima negligas ea :
De vigiliis. ..." Qui enim spernil minimcc,paulathn defiuet.Ndli spei'-
Qiisere Dominum et invenies eum, nec dimittas nere morsuni serpenlis, ne venenum ejus consper-
cum tenueris, ut copuletur mens lua in ampfem gatur in cor tiium. Abscindc virguita spinarum de
ejus. Hoc stude iri vita tua, ut orationero puram agro cordistui, ne defigantin te altas radices. Scilo
offerasDeo. Cogitationes non conlurbent cor tuum, quod cor tuum ager est Doinini, excole eum ccele-
nec in diyersis locis vel rebus rapiatur mens tua. slibus disciplinis, et non sinas in agro Domini zj-
Memento enim te, fili, sub Domiiii conspectibus zania seminari. Si igitur taliler vigilayeris, facile
stare, qui occulta cordis prospicit, et abdita men- poleris ascendere îd perfectionerii.
tium novit. Vigilanter ergo assiste in conspeclu CAPUTXIII.
Dominiin tempore orationis vel psalmorum. Non te
opprimat somnus airimas,et ne dissonans sit sensus Dejejunio.
et lingua, sed consonaolia sint, et ulrorumque pro- Aclvigilandum autem mullum jejuniuin proderit.
ferant verba. Sicut impossibile est, servire duobus Sicut enim miles plurifflo pnere prsegravalus prse-
dominis, ita nec duplex oralio poterit ascendere ad . pedilur, ita monachus ad vigilias cuni escarum lar-
Dominum. Ne libi ulliim tempus, fili, otiosum vel C gitate torpescit, Nonenim possumus vigilare cum
vacuttm transeat; tam in diebus quam in noctibiis fuerit dapibus venter noster piiustus^ sed pppressi
vigilare -le coiivenit, ut iromiiientem lenlatioiiem somno vigiliarium fructus amillimus, et maximum
facilius effugere possis. Si enim cogitationes sor- detrimentum animse nostrse acquirimus. Vigiliis ergo
didse conlurbaverint cor tuum, et si te coarctave- copulajejunium; ut cunclis aniihse virlulibusilprere
rint quod est illicitum pcrpetrare, per orationes ac possis, et caro tua subjecta sitanimsetuse, et ancilla
vigilias depellantur ab aniiiia tua. Oralio niuiiiinen- tua famuletur<dominse suse, Ne prseb.easvires cpr-
tiim grave est .anihisp.Per oraliones purissimas pori luo.; ne bellum adversus spiritum exerceat; sed
onmia nobis quse sunt utilia tribuujitur a Domino, semper subjecta sit caro spiritui, et pbtemperet jus-
et cuncla qusenoxia sunt procul dubib effugantur. sis spiritus. Noli incrassare aiicillam, ne cpntemptui
In leijjpore psalmodise sapienter- psalle, fili, et spi- liabeat dominam suam, sed ut in oninibus ejus obsp-
ritales canlus vigilanter cane coram Dpminp, ui quiis inancipetur. Sicut eiiim ecjuis sunt freria im-
viiiutem psalmoi'um facilius possis advertere. Qm- posita, ita jejunioruni frena iinponamus corppri no-
nis namque durilia cordis eorum dulcedine mollie- stro. Nam quemadmoduin auriga, si eqtiorum frena
tur; timc dulces- habebis fauces, gatidensque can- laxaverit, rapidissimo cursu cum eo in prsecipitia de-
tabis : Quqm dulcia faucibus meis elpquiq tua, Do- *' ferunlur,; ila et anima, sl cprpori sup.non inippsuerit
mine,supermel et favumorimeo(PsaL cxvin) ! Sed ,frenum,uterque adinferni prsecipiliadevolvitur. Esto
non poieris sentire hanc dulcedinem, nisi cum suin- peritissimus auriga corpori tuo, ut per tramitem re-
roa vigilanlia ac sapienlia cantaveris. Fauces enim, ctum possis pergere. Esca3enim plurimse non solum
iiiquit, escam gustabimt, sensus autem verba dis- animam, sed et corpus noslrum plurimum lsedunt.
cernit. Sicut enim ex carrialibus escis alitur caro, Ssepeenijh per ciborum aviditalem stomachi franr
ita et divinis eloquiis inlerior honio pascilur ac nu- guntur vires; nec non abundantiam sanguinis et
iritur. Sed in his omnibus vigiliis sanctis indiges, choleraruiii segritudinesplurimas per escarum largir
fiii. Hsesunt namque vigilise inutiles, per quas Ise-. tatem perpetiniur. Sicut enim ista sunt animseet cor-
ditur et deperit anima, cuni vigilaverit.quis circa pori contraria, ita etiam medelsesunt utriusque tem-
cogitationes turpissiinas, vel ~ad gereiidum contra- perala jejiinia. Quantum verp possumus mundi de-
rium aliquid, vel ad perpetrandtim facinus. Sed tu licias eijciborum ppulentiam fugiamus, ne quarido
lalibus iiisiste. vigiliis, ut possis effici sanctus. In cruciati in flaroma gultam aqucequseramus, nec re
omnibus actibus el moribus tuisconveiiil te vigilare, frigerium consequamur.
CAPUT XIV. ^libenler audit detrahentem; cujjit sernper decli-
De crapula fugienda. nare a vitiis, et ad virlutes animse semetipsum in-
Fugiamus ebrietatem, ne in relia luxurise incur- stigat.
ramus. Vinum enim nobis Dominus ad lsetitiam cor- CAPUT XVI.
dis, non ad ebrietalem creavit; non quantum gula , De lingua compensanda. ,
exigit, sed quanlum naturce imbecillilas postulat. T.ilem te exibe, fili, cumvolueris exercere jejii-
EtApostolus Tiinolheo modico prapxipil uti viiio ; nium,et cum te abstiuueris, abstine et linguam tuam
et hoc propter dolorem slomachi, et propler ejus ab illicitis verbis. Omiiem blasphemiam longe fac
frequeiitissimas infirmitates (I Tim.Y). Ne igilur a te, nec stiperflui sermones procedant de ore tuo,
nos quod ad metlelam corporis nostii tributum est, quia et pro oliosis verbis in die judicii reddituii su-
ad perniciem deputemus. Plurimi namque maximam mus Deoraiionem. Nec ad maledicendum quempiani
per vinum debilitatein coiiiraxerunt, nec potuerunt assuescas lingciaro tuaiii, quse ad benedicendum et
conseqtii pristinam firmitatem, qui primuni gulse ad lauciaijciumDohiiiium creata est.. De quibus igiio-
non tempeTaverunt ardorem. Plcrique per vinum ras rebtis in conventu noli proferre sermonem; sed
liomicidium perpetravenml, nee ipsam morlem re- opporttina yerba procedant a le cum epportunum
cusaverunt. Alii per vlnui» a dcemonibuscapli stint, g tempus inveneris, ul te audientibus ctmctis gratiam
liec est aliud ebrietas cruaro maiiifestissimus dce- praibeant. Ab oroni vaniloquio tempera linguani
mon. Ebriosus putat se boni aliqiiid agere cum per luam; ne quamlo qui audiunt horrescent.es oblurent
pi-secipitiadevolutus fuerit. Per viiioleiitiaiu arma- aui'es suas, et sit tibi coiifusio coram oninibus. De
tur os ad maledicla et convicia proximoruni, el iin- quibus molestiam non pateris, noli coiJteiidere acri-
mulatur mens, et lingtia balbutit. Qusesoquid niintis ter, nec iiisttescas consueiudini pessimse, quia mos
hahetur quarn dcemonitimebrielas '?' Hiijusinodi eiiiin qui longo usu fnerii cOnfirmatus, non parvo labore
vir cum se putat bikerc, MMtur. Sicut enini piscis, vitalur.
cum avidis faucibus properat ut glutiat escam, et CAPUT XVII.
repenle lianium inler fauces reperit hoslem: vel De vcinogaudio fugiendo.
sicut avescum per escam capiiiiiturin relibus ; ita Noli dissolulis labiis risumproferre: amentia nam-
ebiiosus intra se vimim suscipit iniriiicum, quod in- que esl cum slrepitu ridere, sed subiideudo tantom-
fraeuramoraiisimjjellit ad omne OJJUS foedissimum; modo meritis lcetitiam indica. Necin inodttm par-
et homo rationabilis ut irrationabile animal capitur. vuli jocari velis assidue, quia non convenitei qui ad
Tu atileni in omnibus exhibe te sobrium, utte so- perfeclionein nitilur iocari ut parvulus. Esto in
brietasin omiiibus castum exhibeat. C malitia parvulus,-et vir perfectus ih sensu. In qui-
CAPUT XV. busdam te exhibe senem, et in quibusdam ie exhibe
De vilandasuperbia. parvulum. Parvuli nanique est ludere, perfecti vero
Sed caveto Iioe, fili,ne jicr ciborum abstinenliam viri lugere; sed prsesens liiclus Isetitiatti generat
mergaris in superbiam, et ne inlleris adversus eos semijilernam ; jocus auiem remissiorem efficit anl-
qui 'jejunii lui mensuram non valent oblinere': ne niam, et negligentem erga Dei prsecepta, nec delicla
qttando Videaris escis carnalibus abstinere, et vitiis sua potest ad memoriam revocare ; sed obliviscens
peclus tuum replere. Grandis namque esl confusio ea non se instigat ad pcenitenliam, et ita paulatim
animsequae cum sibi subjecerit cai-nem, ipsa sit sub- ab oinnibus bonis privabilur. Nullum enim habebit
jecta viliis. Quid prodest veritrbra ab escis resecare, accessum cordis compunctio,ubi fuerit imraoderatus
et ahimam passionibus obruere ! vel carnis amoreni risus ac jbcus. Ubi vero fuerint lacrymse, ibi spiri-
vincere, et ili corde livoris stimulos machinari! Ve- talis ignis accenditttr, qui secrcla nientis illumiiiat
rus enim continens tam a corporis quara animsese etvitia cuncta.exurit. Tunc avlditate ccelesti aniroa
passionibus abslinet, quia in utriusque substantiis flagrans, Christi amori copulatur : et in terris de-
homo conslare videtur. Nulla esl enim perfectioin gens decoelestibuset sttpernis jugiter meditatur, cal-
una parte esse subliinem, in alia esse prostratum ; D catsseculi yolujjiates, cladpfaemia.se futura exten-
in tina partc fulgere, et in alia vitiorum caligine oc- dit, nee ulla sseculari cura ab ainore eam segregat
cupari. Qui eiiiin castus cupit esse corpore, castus Cbristi; sed ut figura qucecianiinlef homines versari
debel perseverare et spiritu, cjuia liihil proderit ca- videtuiy ct tota ejus conversatio de coelestibusintel-
sltim esse corpore, et menle corruptum. Civitas si ligilur. Mors illi prsesens tanquam vita ipsa est 'dul»
ftierit in unaparteinunita, ex alia vero destrucla, cis: cupit dissolvi, e.l esse ciiin Christo (Pliil, 1),
adilum adse hosti prCebebit. Et navis si ftierit forti quem in cariievivens intrasuum portaveratlempliim.
compage solidata, et unam in se habuerit tabulam -Videergo quantum lucruro afferant fletus et lacry-
perforatam, repleta aquarum -fluctibusmergetur in nise, et quaiilam perniciem prsebeat risus ac jocus.
profundum. Verus enim conlineiis cuncla qtisevana Qtii enini ridere hic delectatur, postmodum flebit
suntspernit, nec ullain gloriam sectatur humanam ; amare; qui aulem hic legere voliierit, gaudebit
furorem iracunclicerepriinit, exsecrationem desjjicit, in posleruin (Maith. v). Nam et Salvator noster
pptitis sustinet detrimentum , quam dissolvat vin- beatos, appeliat lugentes; et qui nunc lsetantur,
culum charilatis; non dctrahit cilo proximo, nec flere eos dicit in novissimo. Nonte ergo delectet
697 CODEXREGULARUM.APPENDlX. EXHORT. AD MONACH,ET ViRG 698
puerilis jocus vel lisus, sed leclionum spiritualium Aretribuere
t illi, etiamsi possis, sed dote potius pro
cantus. Non te solvantin risum verba iiiaiiia, sed eo, quia Dominiisirascetur ei. Qui eniin palienler
proferant ex te gaudii risum perfectorum virorum per.tuler.ilmala, in luturum coronabitur; quiveroin-
viiiutcs, ut ad eorum spectaculum viiam luajn mo- tulerit mala, in die mala ut reus danmabitur. Ne pro
. resqu.e componas. Perfectus eniniille ditilur, uon carnalibiis dainnis frangatttr anhnus luus,; nec vigo-
qui in setate, sed qui in sensu perfectus est; non rem patienlice tuse res emolliant caducse, sed time
enim tibi obest pueriiis cetas, si fueris menle yerfe- poiius daninum, si a proposilo tuo fetardaveris. Et
ctus; nec senilis tibi proderit cetas, si fueris puer qnando te peccatis obnoxiumsenseris, ad poeniteii-
sensibus. Nam et David cum puer esset, et per- iiam cito converti ne confundaris; qui eBimbicpoe-
fecluni cor haberet in Domino,in regem electus est; ni.lueril, in iioyjssimoiionpoenitebit,clementer enim
et Saul cum senili setate.esset perfectus, quia in.se Doniiiiusad pceniteriiiam confugientesstiscipit. Et
maliliam perfeclam habuit, de culmine regali ex- ne misericordia Domini fretus peccatis peccata ad-
pulsus est. Vetuslissimi jam erant presbyteri qui jicias, neque velis diCere: Donec viget setas mea,
Susannam violare conati sunt, qtios Daniel adliuc carnis eoucupisceiiliam exercebo, et postremo in
parvulus detecto eorumscelere condemnavlt: elDo- senectute malorum meorum poenitentiam geram :
liiiijus noster ingressus iHierosolymain a parvulis 1B pius riamque esl Dominus et multum misericors, nec
collaudalur. Nam et arbor, licet sit multorum an»o- ultra facinorimi meorum niemorabitur. Nolitaliter,
risn, si ftierit infructuosa, abscinditur : si atiiem fili, cogitare, quia suinmastultitia esthsecmente apud
novella fuerit fertilis, colitur ut magis proferat; Dominum concipere ; cum et iropium sit talem li-
fructus. ceritiam a Deo exspectare quempiam. Noli, inquam,
CAPUT XVIII. sic cogitare, cum nesCias qua die moriturus sis.
De malorum contubernioviiandp. Quiseiiininovitljominiimdieinexitussui ? non enim
Perfectorum vero virorum consortio fruere, et, omnes in senectute privabunturhac luce, sedin di-
contubernio abstinenlium delectetur aniina tua, et; yersis setalibusin hoc niundo migrabuiit; et in qui-
a colloquiis eorum ne averlas aufem tuain: verba bus actibus vocabitur homo,in iisdem necesse est
enim vitcesunt verba eorum, el incoliimitas animce: reddere rationem. Nemo enini in inferno cottlitebi-
iis qui ea libenter atlendunl. Sicut enim sol oriens; tur Domino (Psal, vi), sed nec lu cuncteris ad pos-
effugat caliginein, ita sancloruin doctrina a sensibusi nitenliam converti. ' ' """
tuis expellit lenebras. Talium virorum, quseso, nei;-..'" CAPUT XX.
devites consoiiia; ut eortun nionitionibuS niens tua Dc niorle cogilanda.
erigatur ad coelum,et fluxam sseculigloriam pro ni- '" Semper ante oculosversatur ultimus dies. Cuin
hilo possisdespicere,etvirtutes animse hauriantsen- enim diluculo surrexeris, acl vesperiun te, ambigas
sus tui. Devilaviros quos erga mandata Dei vides pervenire; el cum in lectulum ad quiescendummem-
negligentes, qui morlui sunt virtutibus et vidantur bra tua posueris, noli confidere de lucis advenlu, ut
vivere passionibus, cjuialcetantur in propriis volun- facilius te possis refrenare ab omnibus viliis. SeniT
latibus et gaudio carent divino. Cum hujusmodl viris per cor tuuin promissa ccelestia meditetuf, ut ipsa
nec sit tibi ttlla commixtio, nec velis cum eis sermo- fe adyiiiutis viam provocent. Esto nunc talis in cj>e-
cinari assidue, nisi poteris solummodo ab erroris ili- ribus bonis qualem te vis futurum poslmodum. Oni-
nere revocare eos: cceterumsi non vales, devita ut nia terrena quse possides in ccelesles mansiories
publicum hoslein : ssepe eiiim per unam ovemmor- transfer, ut cum illuc fueris.profectus, fruaris bonis
bidam grex totus polluitur; eimodica parsfellis roa- coeleslibus. Bonorumoperum sumptus tibi in itinere
gnam dulcediiiemin amaritudineiri vertit, et fennen- prsepara, ut incunctanter libenlerque, cum vocatps
tunimodicum tolammassam corrumpil(I Cof. v). A fueris, pergas ad Dominum. Tunccuin a carnisvin-
lali eiiimfermenlo Dominustibi attendere prsecijiit culo aninia tua absoluta fuerit, mox in occursum
(Matth.xvi). Fermenlum hoc nequissimorum homi-7• ttium angelorum chorus occurret, omne sanctorum
num doctrina intelligitur : nam etsi in habittt quis agmen in iuis miscebitur complexibus, et te ad ad-
videalur esse clarus et nobilis, el dulcia verba libi orandum vcrum judicem perducenl. Tunc tibi fiet
proferat eleganler, simulatio cordis ejus ex subse- pax per girtimel summa securitas, nec tiiiiebis ultra
quentibus actibus intelligitur.': noii enim ex verbis, jacula ignita diaboli. Non l.ibi terroremincutiet bar-
sed ex fruclibus homo comprobatur. Denique quam barorum. immaiiitas, uecTorroidabis hostes ferocis-
plurimi callide vilia sua celare fesiinant, et apud simos, qui ciipiuul aniiuas jugularo, non corpora,
quosdapi videntur essemirabiles, sed flmibusamissis non ferrum, uon ignem, uon faeiem truculentara
fruclusqualis esl ostenditur : cum vero diu intra si- torioruiii.noufamem, non silim, nec jiltara scgritudi-
num servaveruiitserpentem, attacti morsu ejus intti- nem carnis; nec meiues iiividiahi horoinuin, nec
mesciint, et palani fiunt omnibus, quia niltil occul- insidias malignoruni, yerba veneiiata mulierum lu-
lum est quod noti revelabitur(Matth. x). , pariim ;" nec ultro adversabimf caro conlra spiritum
CAPUT XIX. tuum": non liniebispeiiciiliiro maris, necullos casus
. De ira coltibcndaet differendapwnilenlia. .adversos, sed bsec omnia sedabtmtur. Cuni anima
Si quis tibi intulentmala, ne velis irasci ei aut tiia abjcceril sarcinani carnis, tunc Spiritus sanctu»
«99 S. BENEDICTI ABBATISANIANENSIS 700
trihuet tibi in cceleslibusmansionem, cui paiilo ante Ains
., susevoltmtates secuti sunt. In mcerOreelfletu
iirtri cbrporis tui hospitium feceras mansionein ; et maximo in senipileriium erunt qui viliis et passio-
latus gaudensque exspeclabis diem judicii iuturi, in nibus serviertmt. Etciiin hi omnes pro suis crimi-
qnosingulorura animserecipientmerita pro suis ope- nibus geliemuBignibus mancipeutiir, juslis sempi-
ribus. Sed frustra tunc peccatores ei. iinpii posnile- terna jjrsemia tribueiitur a Domino, Quce oculus
bunt, fomicatores et adulteri ululabiint, neciiliam non vidit, ncc cturis audivit, ncc in cor hominis
requiem polerunt inveuire. Rapaces et avari flebunt ascendit, quce prmpciravit Deus diligentibus se (I
amariter, nec malorum suorum veniam consequen- Cor. u).
tur. In luctu maximo delhiebuiitur onmes qui car-
•
EVAGMF MONACHI SENTENTLE.
(Vide Patrologiw tom. XX, col. 1181.)
FAUSTI ABBATI& LIRINENSIS/SERMQNES AD MONACHOS.

< • (fide Patrologiwtom. LVIII,col: 869.) •'- ,
Sj^HCTI EUCHSRIJ
LUGDUNENSISEPISCOPI
EXHORTATIO AD MONACHOS, ETC.
(Vide Patrol tom. L, col. 885,1207 et 1209.,
1
.'.'SANCTI .CJSSARII
ARELATENSIS EPISGOPI
AD CiESAMAM "ABBATISSAM :EJUSQUE CGHGREGAT10NEM..EP1STOLA.
(Vide Patrologiw tom. LXVII, col. 1125.)
:
NOVATJ CATHOLICr ../., ;;...„
SENTENTIA DE HUMILITATE ET OBEDIENTIA ET DE CALCANDA SUPERBIA.
lVide Patrologiw tom. XVIII^ col. 67.)
'
. SANCTI ;PAUMNF'/
AD MONAGEOS DE POENITENTIA.
, . -
INTEIUSOJJATlO. B serlp(Job.x\xix, 5)? A leone fortiter caveat etaren-
Quomodo debemus agere poeniteiitiam? tibusberbis, poculoque exiguoalatur in eremo: eri-
, RESPONSlO. gal in aeia caput, et ilagrantem.nimium sitis ardo-
Deturuliqiie pcenitenlia sseculari,cujusadliuc cer- rem saneti Spiriius aura restringuat: ne dum valde
vix sub jugo dependet sseculi; et huic pro imniani- desiderat ainoeiia'virenlia, nimis delieiis prcepedi-
tale peccati sive delicti terminetur tenipus, quia ad- tus periculum salulis incurrat. Igitur abrenuntianli
huc tempori servit. Cseterum abremintians scecnlo pcenilenliapuMca non est neeessaria, quia conver-
et ejus militice, spondensque se cunctis diebus ser- sus ingenniil et cum Deo sctcrno pactum inivit. Ex
viturum Deo, cur pcenileiJliam mereatiir, qui liber illo igitur die non memoraiitur cjus delicta, quse
effectus, velut onager, sectatur eremi vaslitatein ? gessit in sssculo, in qoo faclurum se justitiam de
Sicut ail Job : Quis dimisit onagrum tiberum in de- reliquoproiuiseiit Deo. Ergo chirograplmm de quo
'
701 CONCORDIAREGULARUM, —' PROLEGOMENA. 702
se monacbus debitum ex tota fide promiserit im- A animce vero seiisum illuminat: e.t idcirco maxime
plere, etsi fidelis factus peccavit in sccculo,post.ab- conimuiiicare frequeiilhis debet. Si vero fuerit, sic-
Tenuiitialionemsuani iterum factahi Doniinicum cor- ut scriplum est, lepra in pelle, immunda erit (Levit.
pus non dubilel accipere, ne occasioiie humilitaiis xm) : id est, p.eccatuiiiin monaelio: quia pellem
nimice prolongetur a corpore ejus el sangnine, cui esse nionaclium Scriptura significat morlificanlem
se"junsit ut unimi corpus efiicereiur. Cojniminicare inenlbra sua siiper terraiiJ; ciijus ossibiis..adhsesit
non desinat quipeccare qciievil, tiintum ue.de reli- caro,.' ciijusque caro immiitatur prpptcr oleum, et
qoopeccet. Nam sicnt ignisiste visibilis, duas in se a jejuoio infirmatiir, 1et genua velut fenum arescunt.,
quasdam eilicacias babct, id est, comburere fragiiia Ergo si in hac pelle visa fueril lepra, iminuiida erit,
#' illuminare tenebrosa, ita. ignitum illud Domiijj- et nisi fuerit byaclntha aut riibra pura, ad ornatum
^nmcoipus, quaiido cum metii et rcvercntia graiidi tabeniaculi non erit apla.
fuerit siimptum, corporis quidenl delicta consumit,
'••" "'""V
'SANGTI'•EUTROPli
' '
: ..ABRATIS . -
EPISTOLA AD PETRUM PAPAM DE DISTRICTIONE MONACHORUM
' ET RUINA
MONA.STEIUORUM DIIIUTA ROM/E. "'"•':""
(Yide Patrologim tom. LXXX., cql. 15.)
INCERTI AUCTORIS SERMO DE DECEM VIRGINIBUS.
\(VJdePalrologimtom,LXXXYIII,col,imi.).
EXPLICIT SANCTl BENEDICTI CODEX REGULARUM.
.' .SANCtfi BEMEMCTI ...

• ABBATIS ANIANENSIS
'." '"•:.. '''/
CONCORMA .REGULAIUM.
. (Ex edilione HugonisMenardimonaeliiBeneclicti.ni.)
•; ; PROLEGOMENA.' . . ;
SANCTO PATRI BENEDICTO MONACHORUM OCCIDENTIS PATRIARGHJS.

Quod summo divini numinis beireficio a te accepi.mus, Patei- sanctissime, id tibi qua par
est devOtione et grati -<;aiiiim testidcatione referimus offeiîmusque :boc videlicet opus
planedivinum singulari Dei providentia u:l hunc usque diem servatum nobisque trans-
uiissum. Nam quis dubitet plane divinitus accidisse. ut;hicsapiomtise coelestis thesaurus
tot SEeculis in agro tuo Floriacensi, quemsacrosancto corporis tui pignore locupletasti ,
bucusque defossus, hoc potissimum' tempore appareret, iiiio tu nobis ipse trader'e'5, quo
primum nascente sub sanetissiiui tui nominis auspiciis congregatione tua-Benedictina
instauratiouis florentissimi tui ordinis jacta fundamenta visuntur? maxime cum idipsius
auctorisvotis oninino respondeat. Ipse enim tibi cognominis, gratiabenedictus et nomine'
(ut de te quondam sanctissimus pontifex Gregorius Magous preedicavit) tuus alumnus ,
ordinis tui primus instaurator hoc suum opus in manus nostras. venire gestit, quo tempore
sua consilia, suaque vota positot sfficulorum decursus, Dep favente, renascentia conspicit:
quippe qui in id polissimum curas.et laboressuos contulit, ut sopitam pietatem et mo-
naslicas vitaj vigorem consenescentem excitaret, alque ex institutis s.anctas tuse Regulee re-
pararet, cui quam simillimas cajtei-as omnes sanctorum Patrum regulas in hoc opere esse
demonstrans, illi tanto impensius monacbos adhserere debere ostendit, quod una casteras
omnes perfecle cu^-ssâteque contineat. Onse cum ita siri.t, Pater sanctissime, ego, c'ui;a
superioribus hujus libs-i recognoscendi, et a tenebris vindicandi demandata pro.vincia est,
illum tibi sane merito auctoris efc argumeati natura gratissimum omnium Benedictihorum
uomine offerre non dubitavi: quem si non obtulissem, jus omne, nafura, superi denique
reclamasseht : et ipse ingrati filii notam non effugissem, qui sanctissimo seque ac optinio
subtraxissem. Nec me relrahil a pro-
parenti munus tot nominibus atque titulis debitum libro
posito tenuitas nostrarum lucubrationum,et salebras quas quasi teruncium Crcesi thesauris
amovendi ad quas potuisset restitare ,
adjeci animo juvandi nonnihil lectoris ,
quod suam ex sese habeat commendationem opus, ex tot Patrum sentehtiis ab alumno tuo
sanctissimp, tuique ordinis assertore ac vindice, muitis vigiliis concinnatum. Quin potius ,
Pater sanctissime,indignus licet tanli parentis lilius exsulto, et.nova spe erigor, dum ego
prospicio hoe opus cum non mediocii accessione gloriae siipremi numinis, tuique nominis
celebratione , insigni etiam legentium et tui maxime ordinis alumnorum uberiore fructu ,
ac totius ordinis monastici commendatione sub tuo palrocinio omnibus piis non mediocriter
profuturum. Id quod profecto de misericordia Dei nobis longe facilius.poUicebimur , si ut
tuo nominilibrum hunc consecrare ausi sumus, ita tuo patrocinio tum opus hoc , tum
nascentem Benedictinam tuam congregationem, ejusque alumnos adeoque meipsum om-
Hium minimum complecti ac protegere velis , nobisque paterno affeclu coelestem opein
impetrare, cujus adminiculo latenies in sancta tua Regula thesauros investigare , eosque
iu nostros usus convertere valeamus. Hoc igitur accensi desiderio te cum hoc munusculo
adire praesumimus : te patronum , te ducem , te Patrem suspicimus , -teque precamur ut
quo spiritu hanc Regulam dictasti, eodem Deo aspii*ante, vivamus; ut re et nomine Bene-
dictini et tui Bene meriti filii coelestium tuarum benedictionum haeredes , eas tecum ffiter
lium possidere inereamur.
Ultimus dlumnorum tuorum
J Fr. HUGO MEJURBUS.
LECTORI BENEVOLO PRJlfATIO.
Adest tandem, lector benevole, liber CoNconnij; A sine auctore hsec scripsit, nec ullus ante eum id as-
REGULAECM a; multis viris piis et doclis jampridem seruit, nec Beda, qui in historia Angloruni, et lio-
desideratus, a me quidem, Deo aspiranle et adiu- milia nltinia de sanctis liujus Benedicti Biscopii
vante, editus et illustratus; sed non tam meo arbi- Yilani et laudes scripsit, nec Guillelmus Malmesbu-
trio qtiam allerius iniperio. Non enim audebam riensis, Elorentius Wigornieiisis, M-atthaeusWestmo-
tanlam materiem aggredi, quani meis semper viri- naslcriensis, nec ullus antiquus Angloruni hislori-
bus imparem esse judicavi ob rerum obscuriorum cus. Praiter liunc Benedictum Aiiglum fuerunt alii
et varietatem et difflcultalem. Accedebat antiqua Benedicti, sed nulli liorum hic liber attribui potest,
difficullas in regulam sancli Beiiedicli, qiiae in hoc nisi saneto Benediclo abbati Anianoe in diceeesi
opere continelur, enarralio : quajquam difficilis sit, quondam Magalonensi, nunc Montispessulaiii, deinde
ipsj noriinl qui libros oun aSuG-ai/i&Ti»;legere solent; abbali sancti Cornelii ad Indam rivulum prope
Abipsa adolescentia in eam aliquid moliri cupiebani, Aquisgranum, lit clarum est ex illius Vila scripla a
sed me semper rei difficultas inhoc campo decurrere sancto Ardone, quam huic Ubro prsefiximus : iii qua
deterruit, ilum hunc libruiii edilurus minus rationi pag. 29 haec habeutur : « Alium collectis regularum
coiisentatieiim esse duxi, si cseteros hujus Concor- sententiis compostiit librum, cui nomen Concordia
dioe auctoies explanans Rugulam sancti Benedicli B Reguiafum dedit, ita diintaxatiil beati Beiiedicli prse-
tacitus pioplermitterem. Ego enini in omnibiis meis cederet sententia, ei vero ralionabiliter conveuien-
lucubrationibus hoc Sapientis effatum ^«SE-Ji-nip tes jungerentur deinceps. > Quce verba conveiiiunt
luvajtiv, nihil supra vires, sempe.' ob ocnlos milii eis quaemox citabuiitur ex prsefatione ejusdem Con-
ponendunl esse putavi; simulque illud Horatii praj- cordise. In cod. Floriacensi ms. hic litulus reper^
ceplum : lus est : Liber palroni riostri beati Benedicli db-
Sumite maleriem vestris,qui scribitis, ssrjuarn . balis Floriacensis monasterii. Sed hujus tituli scri-
Viribns...... ptor erravit, quod existimaverit niagnum BCnedi-
Quod siaqiiibiisdam tractatoribus observaretur, me- ctuni nionaclioriim patriarcham, qui est palronus
lius profeelo cum musis ageretur : cuni lionnulli in moyiasterii Floriacensis, esse hujus Concordiaeau-
UIIOargumeiito desipiani, qui fortassis in alio sape- clorem. Si aulem fueiit aliquis Beiicdictus abbas
reiit. Quamobremsi qtiibiisdam visum fuei-il mehoc monasterii Floriacensis.,. non adeo certuni est, iiam
opus supra vires aggressum esse, quod jussus id in catalogo abbatum hujus Inonasierii nullus hoc
egerim, saltem temeritatis notam efiugiam, nec pro- nomine abbas reperitur. In glossis lamen veteribus
pierea Theoninos dentes multuni verebor. ab Henrico Stephano editis est quoddam Glossarium
Huju* libri auctor est Benedictus abbas, ulliabefur ^1 quod prsefert titulum saneti Benedicti abbalis Flo-
in prsefationis epigraphe. Sed qiiis sit liic Benecli- riacensis. Si quis auteni fuerit sancius Benedictus
ctiis, videndum est. Tritiieiniiis, libro de Scriptori- abbas Floriaceiisis , probabile est hunc nOn esse
bus ecClesiasticis, existimat bujus libri auetorem aliuni a sancto Benediclo abbale Anianse, et postea
esse sanctum Benediclum Biscopium Anglum. Sed sancti Cornelii ad Iiidam rivulum. Nam hic sanctus
705 CONCORDIAREGULARUM.j—:PROLEGOMENA. 706
Benedictus fuit multorum monasteriorum abbns A bliotheca Corbeiensi. Regula sancti Colmnbani et
et sancli Maximini, ut notum est ex ejus Vita. Hoc ejus Pcenitentialis mss. ex bibliolheca Floriaceiisi;.
aulem monasterium sancti Maximini situm est in item dnse ejusdem Regulse editse, altera editipnis
dioeccsi Aurelianensi, nec ila remotum a monaste- Parisiensis, altera Insute Goldasti studio et cura
rio Floriacensi. Sed quia sanctus Ardo non scripsit edita. Regula Paphnutii, Serapionis, Macarii, et
hunc sanctum Benedictum Aiiianse abbatem fuisse aliorum ms. ex bibliotheca Floriacensi et Corbeiensi.
eliain abbalem monasterii Floriacensis, omnino npn Accesserunt duaj RegulsePatrum cum Regula Pauli
definimus. et Stephani mss. ex bibliolheca Floriacensi, necnOn
Hic liber inscribitur ConcordiaRegularum.Hanc ra- Regula;sancti Cajsarii, etsancti Isidori escusaj.Nec
tionem reddit auetorin stia prsefatione:« Quapropter parum opis attulerunt mihi decreta Burchardi, Ivo-
seu propler eos, qui eas (regulas) habentes ignorant nis Carnotensis et Gratiani, necnon iibellus centum
quibus in locis sit eorum concordia , placuit omnes quatuordecim sentenliarum de Recloribiis Ecclesisc,
ex omnibus in unum coarctari sententias, quse cum in quibus quxdam sententiaeet capitula Regulariim
Patris Benedicli concordare noscuntur regula, qiia- hujus Concordise citantur. Adfiierunt etiam mihi
tenus unus.ex muliis existeret codex, ita ut beati septem Regula; sancti Benedicli mss. : una, cui
Benedicti pracederent, quibus sequentes cseterse^ adjuncli erant commentarii Riithardi monachiÊremi
necti possent : quamobrem Concordia Regularum sancta; Marise apud Helvetios; dua; ex bibliotheca
llic liber sortilus est nomen. > Ita prorsus do- monasterii sancti Germani apralis; item dua; ex
cet sanctus Ardo paiilo ante citatus et Trilhemius bibliotheca monasterii sancti Victoris Parisiis siti;
libro citato. Hic liber appellari eliam posset Catena una ex monasterio sancli Ebrulphi dioecesisLuxo-
regularum, ut sunt catenai Patrum a Niceta el aliis viensis; postrema et recentior sailcti Faronis prope
quibusdam Graecis auctoribus composilse in Psal- Meldas. His accedit Regula sancli Beiiedicti a san-
terium, in Job, in Canlicum canticorum, in Evan- cto Dunstano archiepiscopo Cantuariensi emendata;
gelia, etc, in quibus accumulanlur diversorum Pa- duajvetustissimoeeditionis Parisiensis, altera exofp-
tmm sententise ad horum librorum elucidationein cina Colinseitypographi, allera edila studio et opera
spectaiites, licet interdum diversse sint, quemadiuo- GuidoiiisJuvenalis abbatis sancli Sulpitii Bituricen-
dum eliam aliquando contingit in hac Concordia sis, cum ejus iiiterpretatione Gallica, et nna ColO-
regularum. niensis anno IS75, edita una cum commeiitariis
Codex ms. quem modo edimus, sumptus est ex Smaragdi et Joannis a Turrecremata. Aljquid eliara
Mbliotheca monasterii sancti BeiiedictiFloriaeensis; auxilii nobis conlulit Alamannica inlerpretatio vo-
ad cujus elucidationem el castigalionem fuerunt P cabulorum Regute sancti Benedicli a Kerbne disci-
nobis auxiliares copiie alter codex ms. Concordia? pulo sancti Othmari abbatis elaborata. -
Regularum, ex bibliotheca monasterii sanclse Trini- Librum nolis et observationibus illustravimus in
talis de Vindocino, quem nobis commodaio dedit quibus locos obscuriores explicamus, corruptos
Reverendus admodum abbas ejusdem monaslerii castigamus, et diversis lectioiiibus quse inutiles vi-
MichaclSubletus.Regula Magistrims. ex bibliotheca debantur, rejeClis, utiles solas nolavimus. Hsec est
Corbeiensi; Regula sancti Fructuosi archiepiscopi totanostri instituli ratio. Faxit Deusnl hsec onuiia
Bracareusis ms. ex bibliotheca monasterii Crassen- in sui nominis gloriam cedant, et in tuam, lectpr
sis; Regulse sancti Augustini et Palrum mss. ex bi- benevole, utilitatem. :
DE HUJUS GONCORDITE REGULIS

EARUMQUE AUGTORIBUS.
Ad facilioremImjus Concordiseintelligcntiam ope- D 16. Regula sancti Ctesarii.

rse pretium est in ipso limine aliquid deRegulisa 17. — saiicli Aureliani episcopi.
nostro auctore prolatis, earumque scriptoribus prse- '18» — sanCii Ferreoli episcopi.
iibare; piius hic subjectn earumdeiii catalogo. 19. — sancti'Isidori episcopi.
i. Regula sancti Patris Benedicli. 20. — sancti Friictuosi episcopi.
2. — sancti Pachomii. 21. — alterios Fructuosi.
3. — sancti Orsiesii. 22. — sancti Colunibani.
.4. — Orientalis. 25. — ' Donatl. '
— sancti Macarii. ' 2!.. —" Magistri,: .
" ' 5.6. •— itein Macarii. 25. .— cujusdam Patris;
7. — Patrum. 26. •— item cujusdam Patris.
8. — itemPatrum. ' ' "
Quod spectatadRegulamsanctiBenedicti, ejusque
9. — item Patrum. auclorem, nonest quod immoremur, cum multi de
10. — sancti Basilii. iis multa scripserint.
U. — sancli Hieronymi. Regula sancti Pachomii non est ea quse ab angelo
12. — sancti Augustini. dictata apud Palladium in Historia Lausiaca exstat,
15. — Cassiani. sed est ea, etiam ab angelo revelata, quam de JEgj+
H. — Stephani et PauIL ptiaca lingua in Graecamversam Latinam fecil san-
15. — Tarnatensis. ctus Hieronymus. Qusequidem noh est solius Pa-
-507 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 708
cbomii, sed etiam discipulorum ejus Orsiesii el A 125. lllius et duOrumMacariorum meniiiiit Sidoiiius
Ifieodbri, angelo quideni revelanle. A Iribus enim carm; 16, ad Faustiim Relensem :
jllis Patribiis eonscripta est, ut noliim est ex.prsefa- Nuucduo Macarii,nunc et Paplmutiusheros. .
tione sancti. Hieronyini ad eamdem Regulam, et
principio ejusdem, regula; apud Gazscum. Nec obstat Ralio est qnia eodem teinpore in iEgyptp, ut ex prse-
qnoi appelletur vtilgo Regula Pachoiiiii : nam prsefalis'. auetoribus noiuhi est, yixeruiil, et sihiul de
cipui Patris ac roagistri noiiien retinere potuit. Pa- componenda Regnla «onvenirC potucrunt. Hseeau-
cboinii.meniinitideni Hiej-onymusin .cpitaphio ,Mar- jtemRegulain Co.ncordia aliqiiando sub nomine Re-
cella; ad Princjpiani: « Vitain beati Antonii adhuc gulse' Patrum citatur, ut suis locis observavimus,,
tunc viveritis, moiiasteriorunique in Tbebaide Pa- seil et.sub nomine Macarii, nimquam '" Serapioiiis et
ckumiiet yirginum etvjdiiariimdidicit discipliiiam. s Paphnulii. "''" ;;.';
D.e eo et ejiis Regula qgit Sozomenus, lib. iii, cap. .Ali.eraMacarii Regula qnsedam admixla habetex
15; Gennadiusin Catalogo, et Palladius isrLausiaca, I). Hieronymo, ut suis locis observatum est. Pi-seter
Ca]j.de T-averiiiesidiis.'E]ViS• Vita snipla -satisliabetur snperiores Macarios multi alii reperamtiir apud
,iui,.y.ilis' Palr.um. Floruil sub <Constantino•Magno. seriptores j sed cujussilliajc Regula,'«'dicereribscu-
;i)e eo agil,Menologium fiEeconnli 15Maii.;Ejus-<Rer ffum est... '' '' • .<.: ."
gula exslat excusa, cenlum supra viginli octo, arli- Rcguia Patriim, prseter eam quse est Serapionis,
;Cu"Ios complectens. Qnsetamen non esl inlegra : nam Mucarii et aliorum, triplex-estj.jquarum duas.vidiin
in hoc Concordiselibro cilaiitur mulii afticuli qui codice nis. bibliot!iec;e Floriacensis, adeo breves,
;in ea non exstant, aliusque ariiculorum ordo in Co'n- T>ut singula; vix iria-folia coutineanl. Prima -sic incl-
cordja videtur quam.jn edita Regula.... pil : Cmn rxsidcremusJn uiium in namine: Domiiii
Regula Orsiesiiliabelurexeiisaitonj. iy BiWiothecse Jesu Clirisli secundumIradilipnemPatrmiisanctorum
virorum visum esinobis conscribere, etc. Alterius hoC
Patrurn, nbi liber inscribitur, Regulcv cieinstitutis esl'initium
monasiicis. Fuit saiicti Paehomii discipulns, ut.mul- ": Cinn in homirieDominiuna cum fratri-
tis lpcisvejusdem Regulse videre esl, in quiijiis <san<- bns nostris converiissemns,,in primo plactiit -nt Rer
cliim Pachomium Pairem siium appellal, De eoagit gula el insliluta Pnlrum pef ordinem tegererinr.
Geniiadiiis in Catalogo, ubi esiin vocat « coilegani UlriqneTteguIae iu prsefato cpdice taiilum Iiic titulus
Pacbumii-et Theodori.• > Graeciauctores liieiitioneiri prasfigilnr ':' Item Regula. Priorein etiam vidi iii ve-
faciunt;; So&rateslib.iv , cap. I-i; Sozomenus, eap. lustissimo ;codice .bibliothecfo Corbeiensis, sub hoc
eitalo; Palladius in Laiisiaca, cap. .8,...arjuibus-<apr titiilo: Incipiunl statuta Pairum; cujiis initiuni est :
Resicleniibus,nobis in unum in.nomine Domini Jesu
pellatiir 'Apo-itrtof,.apud Socratem legilur "kpamos.,, Ghrisli secundum iracliiioneiriPalrum virormn stin-
male : hani Spcrates agit (le illis Patribus qtii feni-
ctormn visum esi nobis conscribere, etc., prout ha-
poresancti Arilonii.'florueruril sub Goiistaiiiino Ma- beiiturjn
gno et Constantio, cum: Arsenitis sub Areadio et triim nihilcodice .Floriacensi. De lertia Regnla Pa-
me legisse alibi niemiiii.
Honorio vixerit. Constanter tameri apppllalur a L?.-.
tinis Orsiesius," sive Orsiesis, tum i.n. ej.iis Opere Regula saiicli Basilii hic cilata nibil aliud continet
editOi tuin-apud saiictiiiii HierOuymum, tiim apu'd quamilliiis ex coristitutiones,.-lain fiisjtis quainbrevius
Gennadium supra citatos, alque etiam iu nis. cod. disputatas iiilerpretalione Rjiiini, quse in vetu-
iioslra; Concoi'dise.<Quarenon assenlior cuidam viro p^ stissimo cpdice ins. bibliotbeca;;S. Germani ;a Pra-
docto qui apud sanclum Hieronymum legendum tisdividuiitiir in ducentasjnle.rrogalioiies.
putal Arsesii, non Orsiesii. In "Vitasaucti PacliOr stola Regula saucti Hieronymi nlbil aliud est quam epi-
niii, qux est in "ValisPatrtim yelerise<Qiiionis, male nam illa .quanj prsefixit Reguise sancti Pachomii,
appellatur Orsenius. qusedam ex illa Rcgula liic. citata videre est in
eadem ejiistola; alia yerp sapiunt sfylum sancti
Regula Orienlalis affmis est Regiiloesancti Pacho- Hieronymi, nec discrepant ab institutis sancti Pa-
mii: ita ui sfepe.eadem verba proferat, ut liotavhmis chouiii quse in ilia epistola recehsentur : quain si in-
in nostris obs.ervatiouibus : quis sit illius auctpr,
• tegram- habereintis ,- hand duliie ;in ea omnia repe-
ignoralui'. rire.nlur qua; l.iic ex ea prOferimtur, maxime cum
Regula Macarii duplex est: una quse rion solius saijclus Hieronyriius nuilam sciJpserit Regnlam mo-
Macarii est, sed Serapionis, Macarii Paphnnlii, alte- naclioruin.-'
rius Macarii abbatis et aliorum. Duas vidi mss., al- Regula sancti Auguslini nulla alia est quam ea
teram Ijibliotheca; Floriacensis, qnse biinc titulum quse viilgo observatur-a.Canonicis rcgularibus, Ere-
profert : Incipit Regula monasleriprum vei Deum ti- mitisAugustiiiiaijis,:<etcseterishujiis instituti profes-
mentium discipulorum, id est, Serapionis, Machtiri, soribus , sumpta ex ejusdem doctoris epistola cente-
Pacnuli, el alterius Machari. In fine vero Regula; siina noiia , ad sanclimoniales : quam qnidem ut
hsecverba habentur : Explicit regtila Pairum abbci- aceoinmodarct suo proposito Imjus Concordise au-
tum triginta octp. Alteram bibliotheca; Corbeieusis, clorBeriedictus, nomina feminiiia inmasculinamuta-
cui bic lilulus prsefigitur : Incipit recjnta scinctorum vit, utfecit in Regulis sancli Csesarii, cujiisdam P.a-
Patrum Serapipnis MctclmfiPaunut.lii "elqfii Macltari. j) iris ct, sancti Aureliaiii episCopi, quse a suis aucto-
Ita legitur iii;;ihss.v.se,diitrobique legenduin,,,'JMaca- ribus ad isaiiotimonialiuroiisumscrjpisesiint, ut infra
rii, Paphnutii. Tli aulem ebdices sunt dissimiles docebi.tur, Hsec antem Regula olinj divisa est in qua <
quoad verba duntaxat, nam s^pissime codex Cor- draginta capita. Nam in cap. ?1 ConcordiEeprpferlur
beiensis non modo inutat, scd-etiarii auget verba, et capul quadragesinium Regulse sancti Augustini, quo?i
quodammodo parapbraslicese gcrit: at Floriacensis est ullimum in eadem Regula excusa, qu» in edi
non item, sedconvenitcuiri iis qufcin boc Concordise tione Colonieiisiamii Domini1575 dividitnr in quiu-
codice citantur. Corbeiensis jjiiatuor duntaxat capila que.et quadragint.a capita, etsi in recentioribus edi-
compleclilur, eaque majora : at Floriacensis octo,. tionibus "vulgo dividatur in pauciora. Sed et in bi-
sed aiigusliora, Auctores' ypro Imjus Regula; prseno- bliolheca Corbeiensi exstal ms. vetuslissjmis cbara-
minati videntur esse diio celebres illi Macarii, quo- ctcribus exarata sine ulla capjtum divisione,letiam
rum:alter'j5Bgypt:iu.e,alter Alexandrinus dicitur : de ad iisiiin virorum mutatogener.e accommodata.
quibus agunt fere Oiuiiesauetores supra cjtati. Se« Regula Cassiani, quse hic citalur, inaxime sumpta
rapion, qui prope Arsenoitem circiter deceiri inilli- est ex libro IV, qui hiscribitur de Inslitutis renun-
bus monachis prsefuit iii jEgypto, de quo Sozomeuus tiantium. Qusetiamstimuntjir.etiam ex lib. n, de no-
lib. -yi, cap. 28. Paplimjtius aiibas monastcrii' in cturnisoraiionihts, alque etiam ex ]ib. i,. desestitu
Thebaide, <etanacborcta uiiima; solitudinis in regio-' mongchorum, nec n.pn cx.lib. ni, de diurnis oralio-
nibiislferacleos, de <jiio:iii'^Ms"I'al,r«nj.';ne'eftet!am; tiibus, contrhctius '.qiiidfcm.,. qiiam apud.C.assiapum,.
agunt Cassianus, <JOII.,;5, Paliadius in Laasiaca, cap. descripia, exceplis duobus capitibus ; qujbus Regulse
'
'709 '. CONCORDIAREGULARUM.— PROLEGOMENA. 710
nomen nofi-praflgiiur : ita ut hfficregiila compacta ,A est., Quidam putant Regulamesse celeberrimi illius
sit ex pncfatis Cassiani libris. .'Orisequidem vcrum monasterii Agaunensis, qiiodin Helveliis de noinihe
Regulse nonieri. sortiri potesl,nioresnoii enim in ca nar- S, Mauritii el socioruin conditumest: eo.quod Tar-
rantiir monacboriiiiiJEgypli et iiisliiiila, sed nadselocus, cujus meminit 'ArilQii.inusAugustus in
quid facieridumsil prseeipiiur. Regiilse Cassiajiime- ilinerario, idem sit, cuiii Agauno horum sanclorum
n,init sanctusGregorius'Turonerisis lib. xMisf.,cap. passione celebrato : yuodquideriiprobabile est; sed
18 : « CosiJobiuniquefundavit,in quo noiiintfdoCas- de eo amplius esl inquirendtiin; lisecautcm Regula
siani, veruiri etiam Basijii ctVrcliquorum abbatum Tarnatensis qusedam suniit a Rsgtila.sanctiAugusliiii,
qui moijastei-ialemvilam liisliluersiiit,'eele'braiiUir ut in nofis esta nobis observatuin. . ,' . .
Reguise. » An vero Regula hie cilala scripta sit a ,. Regula sancti Csesarjiesl magui illius Csesariiepi-
Cassiano,nonadeo cerlum est, cum Pliolius, Gen- piscopi Aiêlatensis,ctijus scripta Iiabemus«l'"Vitam
nadius et alii qtii de operibus Cassiani scripserunt, diiobuslibris •composiiamauckoreCypriano. Floriiil
iiuliam'ejusniodiReguisementipiiem faciaiii.: nisi 11- id sub Symmacho.papael Theodoricoltalise rege. Hu-
forte ex loco Gregorii Turoriensis cilato conjicere jus Regulsememinit Forlunatus,lib. v, carm. 1,' ad-
ceati- Quis suspieari polerit ejusmodi Regiilam ab sanclum MartinumGalliseepiscopuin,:
. Euclierio Lugdunensi liiisse couipo.silaiii,;qui, teste. Atqueascitajsibiservetur in tfvbeGenesi
Gennadioin Gaialogo, « Cassiaui qusedamopuscula KegulaCasariiprasulisalma.pii,
lato tensa eloquio.angusio revolvens".verbi irainile Qu'i1'uitantislesArelasde ,<sor;te Liriiii.
in uiio coegit volumine? * Prselerea'noiandum eslin Lib. viii, carm. 1 : '''-..
hac ConcordiaCassianuirissepe.appeilaii sanctum : < B
'
ReguiaCaesariilineauotatlbl est.
quamappellatioiiemreliqui,proiiliiivcriiiijcodiceiJJs., Et carm. k libri: ':
neque eam in locis in quibus rion eral adjeci. Nec ejusdeni
hiirum vifieri "debethunc appcllari sauciuiii: fuif , Cpncipienlefidem Gliristi,Radegundis;aTiiore
euiin saiicius ille vir et adiuiralioiie dignus, ul sa- Csesanilanibil,regula auidquUlhsbet.
tis ex ejus scriptis constal, quse etsi cpiibusdain Mentio&t apiidsanclum GfegoriumTuronensein, lib.
in locis Pelagiana fuligineaspergi quodauimodovi- ixllist., cap.il, jnepist.episcoporum ad saiictam
rieautur, maxime collatione xin, iii qua disputat .Radegundcm: « Tanrcn specialiter definivimus si
quosdam sine gratia Dei prseveiiientesolisarfoiirii liqua, sicut diclum est, de locis rsacerdotaliternostrse
beii viribus, iionnullosiion sine ea ad Deuui eon- guberualioni coi.iJinissisin Pictavieiisicivitale vestro
verti, et eo noinine a Prospero Aquitanico impngna- monastcrio mer.uerit sociari secundiim<bealoememo-
tus sil, el a Gelasiopapa inter scripfores apocryphos ,rioi;domijiCsesariiAi'elateiisis.episcopiconslituta,-nuili
relaius, nunquam tamen, quoad vixit, ab Eeclesise sit nlterius <dis,Cedeiidi liceiilia. » Etcap. seq.: <«Are-
commuiiioiieseparatus est, errore ejus niultis pp.st latejnuriseni expetuiit, de qua Regtila saricli Csesarii
annis in coneilio Avausicaiio secuiido, quod amio .atqueCaisarisebeat* suscepta, regis:se tiiitione mu--
Christi 529habilum est, lanlum condeniisalo,iienipo .nierunt.» El cap. seq., iii epist.-sanctieRadeguhdis•:
can. 8. -Qui ssine eiTorem enientlasset, si illuiii ab . ,« Insiiper cojigiêgalioijiper me ©eo pnBstante col-
Eeclesia reprobari.vidisset. Unde Prosper jri stlse leclse Regulain.sub<qua.sanciaCsesariadegit, quaiii
Dispulalibnisepilogo aixit :•' t Quoruin laijjeji, dum solliciludo be.iti Gcesniaianiistiiis Arelaieusjs ex in-
adliucrionsuiii a fratcrna socieiate fliyisi, toleraiida :. stiltjtione sanciorinii Patrum .convenicrilercollegit,
est magisiiitentio quamdesperanda correctio. J AC-C fldscivh ;> Ilanc Regiiaaiij,iit claruin,esl<exlocisrii-"
cedit quod in Ecclesia Massiliensihic'Cassiarius tan- . itaii.s, saiictus Csesarius sorori suse saiictse<Gsesarise
quam sanctus quotannis solcmni. pfficio colatur 25 scripsil, ejusqiie sanctimojiialibus.M ctiam vldetur
3ulii, ut videre esl jn. Propfio Sanelonim dioecesis iii cadeni Regnla,qiia;:exstat exctisa:<sedalietOrhu-
Massiliensis, jjbi ejus olliciumesl dupiex niinusper jusCOncordisemutalosexueaniaptavii suoproposito.
aiiiJiim. Colitur eiiam in parociiia de Taberjiis dioe- Scrj.psitetianl sanclus Csesariusej:usd.em_Reg;ula; re-
cesis Reiensis, ut videre est iii proprie Saiicloruiri' .capit.ulationem,-. in rjua <additnovas 'consiiiiitioiies;
-ejusdemdicecesis. Ad|iotatuj:que.ejus,solemuiias in sed nibil de illa citaf auctor lioster.- ;
veleii MartyroIOgiplijs. cceiiobiiS. Sabinl in 'Valle . Regula saucli Aiireliani episcopi"est .'illiusAure-
Lavitanlaxlioe.cesis Tarbensis, •iiiiper etiilo a doctis- liaui episcopiArelalens.issiiccessoris Ansanii, cujus
simo viro Andrea riu Saussay, pastore e'ccles'ise"SS. dccessor fiiit.sanctjisCsesarius, nt habetiir in-Cpi-
Lupi et jEgidii Lutellse Pansioruin, ad calCeinerti- slola Vigiliipapa; ad «piscpposGallise :•«ffinde,qiiia
'diljssiriii stii Martyrologii Gallieani, Ejus .capulTJr- dtidtimAuxanio quondam Arelateiisis civilatis:aiiti-
banusVpoiilifex iiiaxiiiius, S. Vicloris coenobiiMas- stiti vicum !iiostrar.uinsOlliciludineindederamus, sed
•siliensisquoiidainabbas, liiecisargeiiteisjiJssitincltidi Cursuin yitiBsprsesentisiniplendode hacluCe.migra-
et venerari, inquil Idem Prppriitin Sauc'i.oi,uiri eccie- yit: iii .cujus loco Aurelianus frater noster nbscitnr
siseMassiliensis. Collocatum est ad siriislrum latus successisse. >Duasei scripsit epistolas Wigiliuspa-
altaris, caput S. ViclOrisari dextrum in cryplaejus-• pa, allcram qua ei suas vicesin Gallia delegal; alte-
dem moiiaslerii. Corpus yero ejusde.mCassiani cou- •raiu, qua erim..ceriuin facit'iiihii a se.coiilfa fidem
dituin est Iii leadem crypla, in tiiinulo marmoreo.. J) qiiatuor coiiciliorum;geiieraliumet deCretaRomano-
Sedtplura videin prsefaiipiiibuslienrici "Cuichii epi- ruiii iponliiicumin «aKsaitriuin-Gapiliilorumfacliim.
scopi, -etAlardi•Gazaiiad "Cassiani"o'pera,'et in Vm- Subscripsit Aurelianensi cor/Cilionuiijlo, aiino Do-
diciis pro sanclitate Soamils Cassiafiiejus dperibus> niini 5-19,sub tChildeberto rege. Apud iSmafagauifi
Duaci-prsefixis; scribitiir, nhique, Aurelius •' sed ltiendumest mani-
P.egula Pauli etStephanifere ubiquein hoc Con- festuni. Nam in .epistolis et icpnciliocilatis, «t apud
«ordise codice horumdupruin Patrum uoinina pr;e- Tritllemlum, ,de. Piiopiuetatemoiiachojnim,cap.S,
fert, raro alterius laritum. Qui sinl isti Palres, elt- semper scribitur AmeHanus, ritque Jetiariiin cOdiCe
quando vixerint, iioii milii coiiipertuni est. TlsecRe- ms. Coucordisenoslras,.nuo=aiit-alteroloco exceplis.
gula exstat in cod. ms. riibliolhecss.Floriacensis,, Ralio auiem .cur hiinc AiJreliahumliujusRegjiliBfa^.
uiium el quadraginia capilula coiiipleclens, ut cxse- cianiiis .auCtofcm,hssc esl,- quia Regula quse in 'liac
rie capituloruniTlegulsepraiixa mahifcstuiii estsubJ CoucordJaCitalur siib homine •Aurelianieplscopinia^; •
hocqiiideiii;titulo: hicipiunt capilulapro gtiibussumt jofiox parte .sumpla<cst<ex:Regulasancii!Ga;sarii Are-^
ammoncndifrutrcs, P.autiet SlcphaniJ E.lJnilioTie- latensis cpiscopi, etiam iisdem vCrbls ssepe stfari-'
guke hsechabentur: Incipiunl liitili "pro quibus surit( scripils,quemadiiiodumsuislocisanoblsobservatrimi
fratres
" timmonili,Pauliel Stephahi. '.• est. Scnpsit':aatem duas Regiilas .sancilis Aurtelia-.
Ilcgula Tarnaieusis, vel, ut in .quibustlam codici- nus, alleram sanc.timpnialibus,ut ,videi'e ..cst.apud
bus legitur, RecjulaTarnatciisismonasierii, a quo ett .Trit.hemiuin.-,; lib. ';.de.Pi,opf-i'etate.inoii'achorum,.'ca'p.
quo tempore coadita sit, nondum niilii esploratumi S : t Aurelianus episcopus in Regula ad moniales,
711 S. BENEDICTI ARBATIS ANIANENSIS 712
« capituloterlio, sicdicit':Nihilocculteaecipiatis;sed A. autemsit alferhicFrucluosus, non mihi planecom-
< siquispropinquusaut amicusaliqiiidinvestihiento pertum esl. ln Chronico sanctiMaximi Csesarangu-
i aut in auro, vel alirid quodcunqiie dederit aut Stani episcopi ad atinum 569, fit inentio cujusdani
« traiisiiiiserit, in potestate sit abbalissoe, » elc. ; Fiuctuosi abbalis Constantince in agro Braearensi ;
ijua; verba ila cilantur in hac Goncofdia iriutalo fe- « Sanctus Fructuosus Beiiedictinus abbasfloret Con-
minino, genere personarum in masculinum pro more .slantinse in agi'0 Bracarensi sancti Roriianiyrie quo
aiictoris riostri.rCap. 60 : < Nihil occulte accipialiis: supra, discipiilus. » Quis sitautem hic Ronianus, de-
sed si quis prdpinquus aut amicus aliquid investi- clarat idem Chronicon ad annuin 568: « Sanctus Ro-
lnenlo aut auro, vel aliud quodcunque dederit aut manus, abbas, sancti Lupicinifrater, natione Gal-
traiismiserit,in potestate sit abbalis, elc. <»Alleram lus, yeniens adHispanias, aliquamonasteria coridifiit,
monachis, ut planum est ex cap. 69 Concordise, ubi moriturqtie in agro Auricherisi in Lusilania, oppi-
hsec habentur ex Regula sancti Aureliani episcopi : doque PaiJiioniis ejus corpus in pretio habelur et
« Npllus honorem presbyterii apt diaconatiis acci- iionoratur. > Quod spectat ad hunc Fructiiosuni,
piat, prseter abbatem. Si volueril ordiriari presbyte- juxta hoc CliroiiiCoii, videltir essC aliiis a saiicto
rurri et unum diacouuin el subdiacoiium qiios ipse Fruciuoso Bracarensi episcopo. Primo, quia lanlum
voluerit, ordinaiidi habeat potestatem ; si vero Deo abbas dicilur; 2°, qiiia ânctus Frtictiiosus Braca-
propitio ita profecerilis, ut aliquisex vobis ad epi- reiisis episcopus nunquam fuit abbas Constanlinse,
scopatufii pelalur, ipse solus egiediatnr.» Qusequi- sed Compluiici iu dioecesi Asluricensi, ut habent
dem verba nullatenus monialibus convenire possunt. ejiisAcfa : qui et allero liiiilto junior fuit, creatus
Regula sancti Ferreoli a Trilhcmiocapile laudato r. episcoptis Bracarensis anno 656. Sed, ne quid djssi-
cilatiir sub nomiue sancli Ferreoli episcopi et mar- muleni, hoc Chronicon, ut inler legenduiii animad-
tyris. Sed duos legp marfyres Ferreolos.non tairien verti, multa continet absurda, et saiicto Maximo
episcopos : allerum qui Yesuiitione, alteruiii qui prorsus indigna. Est enim muilis erroribus inacu-
'Vieiinse passus est ; alios duos Ferreolos historise latum a quddam nebuloue, qui passim huic Chro-
commemorant, episcopos quidem, sed nbn inartyres: nico multa inepta adjecit pro sua libidine, ul sunt
alterum Leinovicensein, cle quo sanclus Gregorius iila qusehlc desanctoRbpiaiio citata sunt. Nunquam
Turoneiisis lib. v, cap. 28, qui subscripsit concilio enim hic sanctus Romaims,; fraier sancti Lupicinii
Matisconensi n sub Gimtraimo rege; alternm Uce- in Hispariiain venit, neque IIJI mortuus est, sed in
ticeiisem seu Uceciensem in prima -Narbonensi,"ne- Gallia, et in.eadem regione sepullus esta fiatre Lu-
poteiri et successorem sancli Firmini Uceciensis epi- picino in monticulo supra monasterium Coudalis-
Scopi, ut habelur in ejusdemFirnuniVitams.,nullum cense, in locis Jurensibus sub Gbilperico Burgundio-
vero episcOpumet martyrenii HujusRegufse auctorse num rege, utvidere estaptid sanctum Gregoiium Tu-
iti prsefatione episcoplim.nominat, ei jnultis locis hu- ronensem in Vitis Palrum, cap. 2, sub flnem. Fuit
jus CorieOrdiseila appellatiir.; Ex his igitur duPbus terliiisFruclupsus episdppus Segoviensis. Hsectamen
Ferreolis episcopis probabiiius est Ucecieiisem hujtis Regiila, iit niihi videtur, petius tribuenda est sancie
Regulse esse auctoi-eni. Stylus enim hujus Regulse Fructunsp abbati Cpnslanfinse: fere sequitur Regii-
aliarum slylis prsestat, sanctus vero Feneolus Cce- lam sancti Benedicfi.
ciehsis fuit vir lilteratus, qui epistolas instar Sidonii Regula sancti Cclumbani est magni illius Celum-
composuit, leste Gregorio Tui'onensi, lib. vi Hist., baai prinio Luxoviensis abbatis in Burgundia,
cap. 8. Prseterea hic Ferreolus dedicat suam Regu- y deinde Bobiehsisin Italia. Sub iiominehujusllegulse
lain Lucretio episcopd, qui sahe nulliis videtur alius niulta blc citantur ex Poeriitenliali sancti Colum-
esse quam Lucrelius episcopus Deensis, ut suo loco bani, quod exstat ins. in bibhotheca Floriaceiisi, et
dicelur. Gum eriim Ucecia sil inprima Naiboneiisi , citatur a Trithemio capite supra laudato libri de
rion procul a Rliodaho, nec adep remola a Deacivi- Proprietate monachorum. Vitam sancli Columbani
tate sita in provincia Viennensi; civitas vero Lemo- luculeiite scripsil Jonas; cujus etiam meminit in Vi-
viciimremotissima.quippe qusejaceat JnprimaAqiii- tis sancti Eustasii abbatis Luxoviensis, sancloruiri
iania; FerreolumIJceciensem iamiliaiem fuisse Lu- Altulse et Bertulphi abbatum Bobiensium. Mentio, flt
cretjo episcopo Deciisi, quam Ferreoluni Lcniovi- etiam iri Vitis sancli Galli et sancti Magnoaldi. De
censemcredibilius est. Hi aulem tres eplscopi epdcin eo eliam agunt Fredegarius, cap. 56 Chron.; Aimoi-
tempore floruerunt. nus, lib. in de Gestis Franc, cap. 95, et Appendix
Regula saricli lsidori episcopi est.Magni illiuslsi- ad sanctum Gregorium TurOnensem.
dori Hlspaleusis. episcopi, quse exstat ir.ler ejus Regula Donati appellatur Regula a Donato colle-
opera Coloiiise edila 1617. , Hanc: recenset j.ter cta, quia ex multis Patnmi Regulis conflafa est,
saiicti Isidori scripta sanCtiis BrauliO episcoptis Cse- maxinie ex Regulis sanctorum Csesarii, Benedicii et
sarsiugustainis : « Monasticse llegufa; librum unum Cohimbani, ut suis locisnolavi Iulerplures Donalos
quem prp patrise usu et mvalidoruin animis decen- sanctitate insigues unus celebris est monachorum
tissiine temperavit. » Nonmuliuin differt asancliBe- Pater; qui ex Africa trajiciens venit in Hispaniam,
nedicti Regula. ubi Silviianum monasterium sediiicavit, diciturque
Regula sancti Fructuosi duplex hic citatur: allera D prior monaslicaiji observantiam et regulam in fli-
MaguV iiliiis: Fructupsi. pontilicis Bracarensis, quse ; spaniam inlulisse, ut scribit sanctus Hildefonsus lib.
coniplectilur quiiique et viginli capita, nt est in code Viris illusirijus, 'cap. 4. De eo-agit Joannes Bi-
dicems.. abbatiseCrassensis,cujiis primum caputita clariensis in Chronico ad annum 572, et sancliis
incipit: Posl dileciionem proximi, ld batis notum Maxiinus Csesarauguslanus in Chronico ad annum
est ex cap. 18 ejusdem Regulse, in quo staluitur una -575 : « Sanctus Donatus, qui Regnlam Eremilarum
Quadragesimi jejiinanda aine feslum sanctorum Jusli sancti Augustini locupletiorem milioreinquepriinusin
et Pastoris..:' qiiam sarie .iijslituil sanctus Fructuo- Hispaiiiam invexjt, et in agfo Setabitanonionasterium
sus, quia siiiiiji nioiiasteriuin dedicatumerat sub.pa- Sirvifanorum Construxit'1 et verbor.tim merilis et
trocinio horum saiictorum martjrinn, quod ideo Com- miraculis abunde nobilitalus migrat ad Dominuin,
pliiticum appellatuni est, quia dicti martyres Com- coliturque Kalendis Novembi'.is.» Sed nonnulla hic
plriti passi sunt, ut habetur in Fructuosi Vita, rquse videntur addilitia. Nullam enim saifctus Augusiimis
ex membranis exiit a Prudentio Sandovaldo episcopo coniposuit Regulam Eremitarum : nec, si compo-
Panipilonensi. Floruit annp 656. Altei'a Regula suisset, eam mitiorem fecisset sanclus DOnatusa.
est cujusdam alterius Frucluosi, qui in hac Concorr Quinimo Olim sancti Donati discipuli in Hispania
dia a siiperiori dislinguitur, etsi inlerdiim hi duo graviter impugriabaiitur, eo quod aiisteripfi vitae
Ffuctuosi exscriptoris incuria confundantur. Quis animum adjungerent; quod nori contigisset, si san-
* "VideBellarmin. de Scriptoribus ecclesiasticis.
7IS CONCORDIAREGULARUM.— PRÊFATIO. /14
ctus Dnitahis Regulam mitiorem in Hispaniam in- A tenenlem discijilinam. » Sed pufp hos Vigilios esse
vcxisset. i:l saiis palet ex Etttropii Valentini epi- dislinguendos. Nam hic Gennadii "Sigiliusaperto el
scopi oplslcla ad Peirum episcopum, quam, etim breviato sermone Regulain scripsit, at hic Magister
pism a.,bas Sirvitaiius, scripsit de districlioiie lno- seu Vigilius Trilhemii loiigo.obscuro atqiieperplexo,
niicbonirn, in «juaausteriorem monachorum vitarn cunj vix Latine Ioqui possit. Vigilius Geniiadii vixit
adversus impugiiatores defendit. Quod frustra fe- circa aiinum Doiniiii 440, anle lempora Gennadii,
cissf-l. si cj:is pra;decessor sanctus Donatu.s Regu- at Vigilius Tritheinii vixit post sanctmii Benedi-
larn Ereirijarum mitiorem fecisset. Hujus epistoise clum; iiammullaa sancto Benedicto, ut dixi, emen-
meiiiioiiemfacifsanctus Isiderus lib. de Viris illuslri- dicat, quse a reliquo ejus sermone rudi et, scabro
bus, cap. 45, exstatque ms. in bibliptheca Floriacensi. longe discrepant. Vixisse videtur' circa lemjjora
Prseterca lanii fuil olim nominis apud onmes natio- Clodovseisecundi, Francorum regis, IIOIJmultOpost
nes beatus Augustinus, ui, si ejus Regulani, etsi sanclum Gregorium Magnuni, quia utitur vocabulo
non miliorein, advexisset in Hispaniam sanctus Do- majoris domus, quod tunc maxime erat in usu. Gal-
riatus, ne quidem ullus adyersus eiim ejusque disci- lus fuit, aut certe aliquandiu in Galiia vixit, quia
pulos hiscere ausus fuisset. Tandem sanctus Dona- phrasis illius Gallicum icliotismiimsapil, el qusedam
tus non fuit Eremitartim, scd inoiiachorum coenobi- vocabula habel a Gallis usilata. Suspicarer. esse
tarum Pater; ipse euim cum septuagmta inonachis in sanetuiri Benedictum Biscopium Angluin; sed am-
Hispaniam trajec.it, quibus mOnaslerium Sirvitanuin plius quGerendumesl.
subsidio et ope Micineoeilliislris femiiisesediflcavit, Regtila cujusdam duplex est. Quse prior cifatur,
ul docei-sanctus Hildefonsus.capite citato. Hsecfu- r, est niihi pioi'sus incogiiitaquoad auctorem illiusque
sius proseculus suiii, ut oslenderem qtiam futilibus > leinptis, qup scripia sit. Allera, quse secunda post
ineptiis a neseio quo boc sancli Maximi Chroiiiccn illam citatur, est veluti quiBdainRegulsesancli Bene-
conspersum fuerit. Fuil alius Donatus saricti Coluni- riicli paraphrasis.lilitis auctor ajipellatura Trithcnrio,
bani in bapismo fiiius, archiepiseopus Vesonlioiien- libro el cap. citaiis, servns Dei. Nam-ibi citat qiue-
sis. Liisenser lianc Regulam Doiiato A.frotribuerein, da<jiex Regnla servi Dei, quse habenlur in-.hac se-
uisi niultis annis ei saucius Columbanus superstcs cunda Regnla ciijiisdaiu, in cap. 42 Concordia;,"ut
ftiisset, vix, dtiin vixit, 'llispauis uotus. Quaresi iliiflein iititaviniiis. Hsec Regula ad usiim sariclimo-
ejusniodi Regulam saneto D.maloVesontioneusi ar- nialium scripla est, lit iiquet ex eodein. Tritbemio,;
cbiepiscopo addixerim, non iiiullum abs re erit, ita ul exisliinem ejusmocliRcgulam nihil aliud esse
cum iile monachus fucrit, et monasierium sub Re- quam Regulam sancli Bp.nedicliad usiim sanctimn-
gula saiicfortnn.Benedicti el Colunibani ajdificaverit, nialium a.ccommodatam,elsinOstneCoiicorliicaiictor
ut habetur in fraginciito Vitseilliiis apud Chillleiiuin pro suo liipre feiiiininum genus in masculimini rau-
lib. ii de Architpiscnpis Vesoritionensibus. taverit. Cum autem multi fiierinfnoiiJine serviDei
Regula Magistri ita appellatur in hac Concordia, niiiicupati, quis illorum hiijtis Regnlse scriptor liierit
quia in ea discipulus inlerrogai, et magisler respon- iion constat : videtur taiiien non multo postsaiicti
det. Exstat in veteri codice ins. bibliothecse Cor- Gregorii Magni tempora vixisse. Citantur insuper
beiensis sine auctoris nomine cjuinque et, nonagiiita capitulum uiiiciim ex Jona abbate de Vita ssmctae
capita. complecteiis, : inter cpisc oinnia fere capita Burgn.ndoforae,uuum ex divo Gregorio Naziaiizeno,
Regulse sancti Benedicti recensenlur. Hic Pater non umiiii ex Cassiodoro in psahnos, qu.a3.dam etiam ex
raro usurpat sancii Benedicti sentcnlias iiitegras el C pivp HierpnyiiiP, divp Augtisliiio etBeda, et ausedam
jpsamet verba, inlerdum ab eo dissenlil, et quse a capilula Csesarise,de qua dicetur suo loco.
sancio Benedicto generaliler staluia sunt, speeialius Citaturprsblerea caput iiiiicuni ex sancto ValCrip
ab eo sa;pe ordinaiitur. Codex aiiteiii citatus videlur de generibiis inoiiachorum.ilic Vaierius natioiie fuit
essescripliis circa amium Donrini septingentesimum Hispanus, civitate Astiiricensis (ul ipse scripsit in
primum. Nam ad calcem illitis cxstat catalogus Ro- sua*Vila, quam referl Prudentius Sanclovaldusprinia
manoruin pontiiicum scriptus eadem manu litteris parte fuudationis iiionasleriorum, n, 5). Appetiit
quadratis, desinilque in Joamie sexto, qui sedit anno monachatum in monasteiio sancti Fructuosi Com-
septingenlesimo primo. Hsec Regula iriagna ciim - plulico; Sed quiljusdam de causis, quas non profert,
simplieitaie, fervore et regularis observantia; cura aproposilo delerritus secessitin monlem Vergidum,
procedii. Auetor illius juxta Triiheniiunj, lib. et cap. in soliludinem juxta caslrum saiicti Petri. Varie
citalis, esl Yigilius abbas et diaconus : « Vigilius exagitatus ssepe niulare sedes coactus est. Tandem
cjuoque diaconus et abbas in capitulo 55 su.seRegrilse per multas tempeslales viginti annis, varie tentaius
sic loquitur : « Si quid peculiare apud aliqueiii in- el vexatus conquievil in oraloiio saucti Petri, aedifl-
« ventum fuerit, grandi euin abbas el diutui;ria ex- cato olim a sancto Fructuoso in solitudine Vergjdi.
« communicalioiie coiidemnel, ul illius exemp.lo'de- Sed quia lilleratus erat, Isidonis episcopus Asluri-
« territi omnes, nulliis hoc audeat imilari. » Qua; censis eum inde abstractum Tolelum secum ducere
qnidem verba exstant in Regula Magistri, cap. 82, voluit invitum; quod tamen morê jntervcniente epi-
ubi agilur de pectiliaritate moiiaclioriini : ita ut ci- scopi niinimeperfectum est. Varia opuscula compo-
tatio Tritheiijii sit in notis arithmeticis mendosa. D suit. Flofuit. circa annum Domini 675. Quod autem
Gennadius in Catalogo scribit de quodam Vigilio dicta sancti Valerii a iiostro auctore citala sint hu-
diacouo, qui etiam monachorum Regulam conipo- jus Valerii, ex illiusiveibis clarum est : « Et cum iu
suit :-< Vigilius diaconus composuit ex traditione ista liltimseexti-emitatis occidusepartis confiniarara
p.iirum moiiachorum Regulam, quse in ccenobio ad videlicel et exigua pullulafent sacrse religionis cre-
profeclum fratrum in coriventu legitur, breviato et pundia. » Quseverba homini Hispanb eoque Asturi-
aperto sermone totius monasticse perfectionis in se censi plane conveniunt.
CONdlDU MGCMRIIM PATRUM,
PRJEFATIO,
BENEDJCTCS ultimus abbatum, abbatibus et mona- » Dum communi utilitati consulens altentius qnae
chis omiiibusin Deo Chrislo salutem. rerem quomodo utilius possem cunctis prodesse,
» Dum communi. Hacepistola auctor hujus Con- cordise
' 'sanctus Benedictus Amanensis alloquitur
PATftOL.CIII. 23
7!S S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 710
coepi sanctorum Vitas regulasque legere Patruni. Ali rivulo ctipiens ostcndere nomen; sed dilectionis
Quas dum sagaci intentione percurrerem, el eadem affectu, aiiimse mese omijiumquelegere cupienlium
pene, quse a sancto Benedicto prolata sunt, verba salutis aiigiiienfo a meesse cceptuni. Qua tle re tes-
in quibusdam locis, in quibusdam vero sensuni tem invoco npn. niei solummodo, sed omriium cor-
eumdem cognoscerem, occurrit animd ea qua; a dium cognitorem : quoiiiamipse novit me non tur
tepidis segnibusque monaChis dici assolet. Quid cse- inoris, sed eliarilatis causa hoc opus egisse. Quem
terse huic conferunt fegulse? Quid ad me, a quasnon totis vjribus sedulo dejireeor, ut, qui se dalurum
promisi, pertinet Jegere? et haec quidem dicunt pro calice aquse frigidse liiercedem promisit, meo-
ignorantes beatum Benedictiim i>suaiii a cseteris as- rum saltem pro bdc exiguo opere i'einissiOnemti'i-
sumpsisse Regulam, et veluli ei mahipiilis uniiKi biiat oinnium peccaj.orum. Vos vero Omnes, qui
strehue contraxisse manipulum. Quapropter, seu liunc auditnii, lecturique estis libruni, suppiex
propterebs qui eas habentes igrioraiit qiiibus inid- exofoiit dtinl ex vobis spiritalia siimpseritis mella,
cis sit eofuril concordia, placuit oirines ex omnibus pro meis reatibus Doinino non dedignemini fundere
in unum coarctari sententias quse cum Patris Bene- precem : quatenus , durii vobis propriis laboribus
dicti concordsife rioscuiiltir Regula, quateims unus merces largietur seterna, meonim vel mihi vestro
ex multis Collectus existerei codex. Ita diintaxat ut'.B suffragio detur reniissio peccatoriiin.- Stiniiie efgo
beati Beiiedicli jjrsecederent, quibus sequentes ca;- gratanter anobis utilem vobis coiitraciuhi libellum.
terse necti possent. Qiiamobrein Concordim.Regula^- Siquidem invictain robuslis condidimus tuiiem,
riim hic liber sortitus est riomen. Noverinl tamcn eamque praclails miinivimuSarmis ; iiivalidis vefo
omnes qui hunc lectufI siint librurii, quoniam non niultigenis ex floribiis nectafe assuliipto luciduiri
vanselaridis instincfu, nec arroganlise faslu, qiiasi depihximus faviiin.
nieum nost iii toto orbe diffusamdoclrinam iri areii- Explicit prcefatioj
omhes? mdriachos, riiaxime OeCidcntalis Ecclosias,. i'e' conlinentur, ignniare; plariuin est solam sancti
quaiuorqiie priristat; Priino, occtirrit qiioriimdaiii Beiieiiicli Regulain tempore liujus Concordiseaucto-
remissoruin moiiaehprum. objcciiohi , qui diciuri ris, boc est, Cafoli Magrii et LudoviciPii a iliona-
esseril iiiiiil ad se hiiiic librutu al.linere, qni lantiim cbis EcclesisfeOccidehtaiisobsesvatam esse : alioqui
in siincti BbiiedictiRegulani, noii iri alias juriissenl; episiohe deiiieatio auctorisque olijeclio ineptse es-
2» siiuin pfoposiliiijJi toliusque operis ralionein sent. .' .
. apeii.t; 5° causarii reddit propter quain se ad hoc * Siitiiti a cceierisRegultimassmnpsisse.Nempe ab
Pprisriccinxerif; ailque se Charitatis -iiiipiilsii,lion . iis qiii ante, eiiiii vixeruiit, ut a Saiicto Pachomid,
vansc glofias motu opus aggrPsstiiri; i° niercedis Basilio, GaSsJano, etc. Nairi hic Cliantur Regulse
iidniirie lectoris poscit oratioiies. r. quofiiiiidstriiPaifimi qiii sfetatesunt sancto Beiie-
a Qv.as non pfomisi. Cum hlc atictbf rioster om- dicto posteriofes; ut suiii sarictiis Isidoiris, Fructuo^
hibriii mohaciiis salieiii Ecclesise Occidentalis loqua- stis uterque, sanctiis Coljiiiibarius'jet iioimulli alii,
iuf, qiiidainqtie fepidiores dppdiiant se solarivsanCti rit ex supra dicfis claTiimesl.
Benediefi Regillaui vpvissie-jalias, quse iri hoc ope-
IfEM PRJIFATIO.
» Arbiter rit muhdi tenebras depelleret omriesj Perdiderat gestans tetfas in cdrde teriebfas,
Sidiis ab Edp jussit cdiiSiirgere; cujus Nec oeulis lucem poterat interidefe clausis
Lrice perOpacsefiigiunt Cxofbe teriebfse, Lrice quiderii vacuiis, male sanus, dsemoripplerius.
Multigensequesimul micuere per sethera stelise. Has ianien ut tenebras superus disciiidefet omries,
Qiias lustrare srio jussit ex lurhine hocles Fuigidus in carne paluit sol verus Eoi.
Nefrristia pateant oculi siiie luriiine riostri. * Ecclesia; splendere jubar jiibet, alta polofuiri'
Fuisit et exfeniplopandens slia cornua luna, Ut petat, edociiit, fypice qusCitma vocatur.
Nee morri b lucifngsefugiurit per coricava terfsB, Surgit et exiode niniiunisat turba beata,
Expatefequideift fiitilarifia sidera cceli. Gofefijsapostolicus reboans per compita liiuiidi
Gsecuserat muridus, pafadisi garidia pPstquafii D Verba foririritis. Et exSurgit a post deniqiie Mgens
a Arbiler ut mgndi. Altera prsefatio est versibus uriahiqiie riieriieiii firisse bstendefet. faridem siib-
conscrijiia, in quibus rioii semper 'servafuf 'quarill- jiingit Bpiltsgam,quoaiibates et monachos ad hujus
tas syllabarum. In hacauteijj pnefalionescribil.quod iibji lecturam horlatijr; quem sequitur oratio.
i' Lucifugm. SciliCet leriebKe.
quemadmodumDeus CfGavilsoleiii et luniiriiad de- •*'Eoclesiw:iMc"ita distirigrieridasunt:
pellendas tenebras, 'sic cnrif Boriio peccafi^ obsca-
ratus fuisset, misit alterum solem, nempe Chrislum, Ecelesis8splentierejubar jubet,, alia polorum
qui Ecclesiam illuminavit; in qua primo fulseie Ul petai, edocuil,typicequa; luna vocatur.
apostoli, tum marlyres, taridcm monachi et anacho-
retse, «jui non modo viiiutis. spleridore, sed etiam Et iuna vocabulumad -ro Ecclesim est refereridum,
scrijjtoruiri suoiftimiuce noSis viairi ad; cosltiriiriiu- lioe iribdo, Ecclesim,•qiimtijpicC"liiha vtictitiirj jiibet
'nierimt. Ex quorum scriptoriiin floribus dicit se splenderejubar: edpcuit, ut petat alla potorum, Est
sertum composuisse, et Regularuin Concordiam ap- liyperbaton.
pellsisse,quo horum saiictoruriiPatrdm uriairi fiderii a Posi denique fulgens,ete. Maftyres iritelligit.
7n CONCORDIAREGULARUM..— CAP.I. 718
Aslrigerus ordo roseo vestittis amictii : A Ex quornm documentis hos deeerpere flores
Sanguihe quippe suo rulilans, quem fundere Christi Multigenos-placuil,unoque.scribere libro, '
a
Fecit amor sacrus. ''Paluii post, millia inille FlorigGrumVvelutimonachis.'depfngercserlum, '..
Exsiiperans numerum niveo qui-mical amictu In quo valde rosse rutilant, e't lilia Cajident,
Ordo beatusilergradiens qiiod.tenait ad astra, Ac viote fulgent, redolent verna.ntia quseque.
0Tbicibussimilis teqiiiehs.mfir.icntia.cuncta,- ''. . Jam quidquiddocucre Patres concOrditer, atqtie
Et deserla pelens,- reeubans iiiniontibiis allis, Veriusiit fal.ear, d eadem «1111111110118 etijisa
Aiitprofimda nirnis retiwens.confiriiavallis , Verba, licet sensus. dispar,-11011 scindilur unus, .'.
Morlificare semet capiens; iit scandere coelum Una tenet palria, tfames qua duxit eluiius,
Possct, etangelicis junctus persreeula Chnsiuin Dicimus ergo libri nomen Concordiarite.
Coiilaudareclioris duici'modnlamiiie'cantaris. Sumite,- ccelicoliPalres, hsec"rounia Patruih.
Hicopere verbisque suis documenla salulis Siiiniie hoec, monachi, monila, quse e Regula sancia
Demonstravit cvans cunciis, qtii rcglia polorum Vos mpnet assidue; pavido ue corde ftigaces
Scandere quantocius saiagunt. Nam.mulla libellis Avia sectetls barathri, quod tendil ad ima :
Conscripserequidain, poliiis quos ordo beatus Bsec esl vera via; porgif bsec pocula vitse
Eximios tenuit, docuit qiios maxiirie Cbrisius B Paliuia dulciflua riielle, quse dulchis exstant,.
Qui pandunl iter astrigerumy qui gaudia Vilse Ilse.ctribhitcodex, tribtiit sirie fiiiebeate
Vocibusexcelsis rcboant, ut teiiea linqiiant \ivere cuih Christo, digiiasqiiepfomere grates.
Mortales homines : valearit ut vivere sempef. . f e, Trinifas, rogito, nobis ifer esto salutis, .;
Vir Benedictiiset Isidorus, Basilius exstant Ul (edarite tuo valeainus vivefe"regno.
Eximii, quorum reriitent sat dicla per orbem.,
a Sacrus. Pro sacer, Glossseveteres : Qtto; xhnoc, Comparaniur moiiachi ibicibus juxta illud Cant.
sacrus, sac.ef, loctis videlicet cap. 11: Similis. ditectus meus caprcm liinniiloque
1 Patuifpost niiilia niille exsuperans nuniefuin, •cerioiimi. Siml etiam ibices aies slrepene ei cla-
etc..IiitelligitnronacSfos et ariaefaorelas: .- mosa;. *\?.<1e'.8ofbpvibvv.pav.rixov:
Id esi; ibix species
c Ibicibus.. IIJ Coiicordia ms. codicisVindoci.nensis .ayis s.treperse, iiiitieveibuiij Wv/.-jwai;quod per nie-
legilnr Obicibns. Mssle,lbiciesshrit eaprese miraridse faphorahJ sigiiiiical biicciiiare, doccl EtymPlogicon
' .
admoduui pefiiich.alis. De quibus Pliniiis, lib. viil, vetus. . .' ',:
cap. 53 : « Siiiit caprea!, suiit riipicapreie, sunt ibi- A Eaderri simhl unus el ipsti, etc. Id est, eaderii
ces pernici.laiis mirandse;.quaiiquam oneraise capife verba, liijiis sensus nori divisiis, etsi dispar,nempe
vastis Corriibus, glaciioruirique vagiuis. Inhsee.se pWvarietate sententiariim.
librahl, ut tofiiienio aliqiio rOtali in petras potissi- « Rcgul&stincta. Id est, Regula sancti Benedieti.
riiuiri e rijohte aliqtip in aliuiii transilire qusereiites Ita appellaiur a Paulo diacono, aliisque auctoribuS,
alque fecussu pernibius, qrio libuerit, exsultaiit. » C ul alias dociiiiriiis. . "
IMCIPIT.: LIBER.
': GAPUT PRIMUM.;: :

' '
''"•.-, DECONCORDIA REGULARUM,,; .
§ I. — Ex REGULA SANCT.I BENEDICTI (cap. nlt), Quod stremus habere. Cseterum ad perfecfionerii convef-
11011 omnis obstirvutiojusliiim in hac sit Regula con- sationis °
siiluta. qui feslinarit, sunt doctrinse sanclorura
PatfunT, quaiiini observafio perducat homirieiri ad
a Regularii ajiieriihaiic .aescflpsiiriiis, rit liariCOb- celsiludinem perfectioiiis. § QUJEeriirii pagiiia, arit
servantes in monasteriis b aiiquateiius, vel honesta- quis sermo divina; auctoritatis Veleris ac Novi fe-
teiri iriofuiii, aul initiiiih coiiyersalioiiis nos denion- stameifi non Cst reciissimsi riornia vilas' hmhanseT
e Regulam av.tem. Q;iispiam foriasse qiiseret cuf D CdricofdiafriRegulaftniiapp'eiia't.Dici etiam potest:
huiris.Cohcordiseaucior iiliimum Regulse sancii Be- qiiia suos ad illas iiistiluliories remitlit sahctus Bene-
nedicti capul huic suseConcorciiseprsefixerit'; etid dictus.;. ':..•,
quod esl Regulseepilogus,. operis sui volueril Csse 15Aliguaiehiis vet'honesiaiem rnorufh, riseriper es-
" prseluriium.Verum, ciim auclov liosler Regiilaiii san- 'iefiiiationem.iiuriiilitaiisgfatia dieta sunt, Niini longe
cti Benedicticuiii alioruiii'Pairiim"iirs.iiuiiiscphferre 'excelleiitiorem peffeclioheih sancti Beiiedicti Regula
in hoc opere insiilaerit, non absre fuit hoc iiltimiiiri ..compleclitur.
. Regulsecapul lmic libro prasponere; in quo eliani 6 Qui fesiinciiit.Subaiidi,' iis. Hoc modo : iis, qui
sanctus Benedictus Reguiani suara cum aliorum Pa- .festinani. Est hellehismus. ,;. -
trum institutionibus monaclricis contiiiit', eaiiiiiji- - ;d Q.uci3 errimptigina, efc. ,Hsec riori dicta siirit per
rum ralione; ut eam illis-postponeret; etsi illorum elevaiioiieni, seti. exlehiiaiioiibiri, sed resitaesfut
•vestigiis,iiaantum maxirce polueril, instilerit, quem- • vcrJja soriaat. Nerno estenim adeo abohiui judicio
adniodum iiic auclor nosler demoiistrarc-conteiidit, aversus qci sancti Beiredictl Regulam diviiiis iilis
qui et hoc prseseiis ca|)ut -ia' Ismniatum recensione oraculis sequiparare vclit.
"
Tl9 , S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 720
» Aut quis liber sanctorjim catholicorum Patrum hoc A |V.—Item exeadettiRegula(cap.&0).
non resoiiat,iil recto ciirsti perveniamus ad Crea- Licet legainus vinum hionachorirai oinniiio non
torem nostrum ? i>Nec non et Conlationes Patruni: esse : sed quia nostris temporibus id monachis per-
sed et Regula sancli Patris nostri Basilii quid ahi- suaderi non potest," sallem vel hoc consentiamus ut
pliussunt, nisi bene vivenliuiti et obedientium mo- non usque ad satietatem bibamus.
nachorum c instrumeiita virtutum ? d Nobis auteni § VI. — Item cx eadem Regula (cap. 48).
desidiosis et male viventibtis, aut. negligentibiis, ru- Si aulem aut necessitas loci, aut pauperlas ex-
bor confusionis cst. Quisque ergo ad palriam coele- egerit ut ad fruges colligendasper se occupentur, non
stem feslinas, e hanc miijimani inchoatiohis regulam coiilristentur : quia vere tone nioiiachi sunt, si la-
descriptam adjuvante Cbrislo perfice : et tunc de- bore maiiuum suarum vivant, sicut elPalres nostri
mum ad majorayquse sujira commemoravimus, doet apostoli.
ctrinse virtutunique culmiiia, Deo jjiotegente, perve- § VII. —Item ex eadem Regula (cap.bV).
nies. f Facieiitibus hsec rcgiia patebtmt Bsuperna. Licet omni tempore vita monachi Quadragesimse
d.ebeatobservatioiiem habere, tainen quia paucorum
| II. — Item ex eadein Regula (cap. i).
ii Terlium vero monaciionmi tetcrrimiim genus est isla virtus, etc.—
B § VIII-.' Ex REGCLA IsiDoiti,
esl Sarabaitarum, qui nulja Regula approbati, expe- 1 Plura stmt prsecepta vel instiluta majorum quse
rientia magislri, sicut ainum fornacis, et cartera. a sanclis Patribus sparsim prolala reperiuntur, qute-
. § III. — Iteni ex ecidemRegula (ctip. 7). etiam nonnulli altius vel obscurius posteritati
Octavus humilitatis gradus est, si nihil agat mo- que
nisi comniuiiis monastcrii vel composita tradiderunt. Ad quorum exemplurii nos
naehus, quod Regula, hsec pauca vobis eligere ausi sumus, ut i sernione
maiorum coboiiantur cxemula.
plebeio vel ruslico quam facillime intelligatis qtip
§ IV. — Iteni in eudent Recjuta(cap. 18). ordine professienis vestroe k morem retinealis. Prse-
• Dtim qtiando legaiuiis sanctos Patres nostros uno terea
quisquis vestrum illam universam veteriim
die hoc strenue implevisse, quod nos tepidj ulinam disciplinam conteijclilajjpelere, pergat, in quanlum
septimaria integra persolvamns.- placel, et J arduum illum limitem atque angustum
; s At.itqnis liber saiicloruni ccilholicorum,etc. Hic aditus, qui paluit summis illis monachica;vitse cory-
iextus prolertur ab lvone Carnotensi, iv parte De- phseis, Mauro, Placido, Bonifacio archiepiscopo Mo-
.creti, cap. 88. Qnod altiisei ad sensum illius, si spe- gunlino, Anselmo Cantiiarieiisi, Oddoni Cluniacensi:
ctes aliquorum sanctoru!!!Piiirum lii.ros, certtmi est C et iiJiiiimeris aliis, seu mar|yi;ibiis, seu confesspri-
Regiilain saiicti Beiiedicticmu quoriimdam Patruin biis,. qui-ab ipsa sancli Benedicti Regula ai.ispicali,
scriptis posse comparari, imo illis prieponi: et hsee eamque studiose observant.es virtutum sublimilate
verba quodamtnodo iimitilif.iis gratia esse dicta. et excellehtia aniiquis iilis Patribus haudqiiaquam
'''" J>Necnoii et Cordtiiiones.,etc. Si Collationes, in- inferiores fuere.Quod quidem impensius ijotanduin
"
stilula et vitse sanctortnn Patrum in imiversuni spe- est: uec sine causa a sanCtoBenedicto scriptum.
ctentur, dubium non est quin eis Begula sancti Be- f Fucieniibiis hmc, etc. Hsec clausula non exstat
nedicli cederc riebcat. Certe multa vhlemus aptid in cod. ms. S, Far., necjue in editionibus Colonieiisi,
Palladium, Cassianuin, Severum Sulpiciuin, Joan- Parisiensi velustissima, et Cohmei, neque apud
nem Moschum,sanclum Paeliominm et alios antiquos Siharagdum, sanctum Dtinslanum, et Turrecrema-
vitse asceticse Palres allioris perfectionis, quam ea tam. Nihiloiiiinusexslat in Concordiams. monasterii
qus a S. P. Benediclo prascribuntur : ut sunt assi- SanclscTrinitatis de Vindociiio, alque in aliis inss.
diuis labor, oratio coiitiiiua, quolidianajejunia, par- nostris codicibus, el in vulgatis edifionibus.
cissimus cibus, silenllum fere perpetiium, inclusio, 6 Supema. Ia parvo codice ms. S. Victoris legi-
vigiliaelongiores, brevis somnus, chameimise, vestis tur, mterna.
cilicina, vini carenlia , crudoruin et siccorum esus, h Teriium vero monachorum telerrimum genits est.
ct similia, quse prsecellemioris sunt perfecliohis iis In codice nis. Floriacensi CKlera htijus capiluli de-
quse in hac Regnla statiiuiitiii. Divus enim Benedi- suiit, et sequenlia capitula et maxima pars prologi
ctus cum viderct paucos ad sublimem illam prisco- Regulsesancti Benedicti usque ad h;ec verba, Evan-
rum Palruiu perfeclioneni posse pertingere, sancti y. "• gelii pergamus, qusesupplevi ex Concordia ms. cod.
Spiritusiinpulsii Regulam ttiscrelione prsecipuam, Vindocinensis. Hic aulem locus et sequentes, suinpli
ut loquilursanclus Grego.rius, condidil, eamque ve- ex Regula sanct! Benedicti proferimlur ab auctore
terum Patrum austerilate tcrope.ratahominum imbe- nostro, ut repudjalis iinperfectorum monachorum
cillitati accominodavit. Nihiloininus tamen si ad par- inoribus vilain nostram atl antiquorimi Palruni insti-
ticularia Regulse veniamus, ititiila sane in ea repe- tuta comporiariius.
rire est quseveterum Palrum iiistiiutis haudquaquain i Plurasuntprmcepta, Hsechabentur inprsefatione
inferiora sunt; ul duodeciiri humilitatis gradus, per- Regttlse excussesancti lsidori Hispalensis episcopi,
fecla obedieutia, etiam in his, quseimpossibiliasunl, quse exstat inler ejus Opera.
instrumenia bonorum operum, et multa alia quse i Ut sernione.plebeio,etc. Lege ut in excusa Regu-
eam pervolvendo observare licet. la : « Usi sermone plebeio et rustico, ut quam facil-
c Insirumenta virlutum. Ita in mss. S. Germ. et lime. »
S. Faronis et apud Ivonem. Ai vulgo cum Smaragdo k Morem retineatis. In excusa, Votumrelineatis.
et sancto Dunstano legitnr, Exempla et instrumenta J i Arduum illum limilem. Limes est via, callis.
virtutum. Plautus in Poenulo.
&Nobis autem desidiesis. Est exlenuatio humili-
Siinale dicetisvostragradiarlimite.
tatis causa.
- e Hanc minimam inchoqlionisRecjulam.Est etiam Silius Italicus, lib. xv:
extenualio. Dicilur autem Regula sancti Beiiedicti At si me comitare,pner, nonlimite duro
incboatio.quia si ad amussim observetur, facilis .lamlibi decurretconuessilemporisseta-j.
; erit ad sublimem Driscorum Patrum perfecticnem
-,i\ CONCORDIAREGULARUM.— CAP. L 72f
«levigato cursoincedat. Qui vero tanta jussaprjorum A sanctofum ac beatissimorum Patruin Regula; ausii
explere nequiverit, h in liujus limitis disciplinam temerario s ad vps jMôferendaprsesufopsimus; sed
gressum ponat, neque ultra declinandum studeat: ea tantum specialiter ex eoruni constitutionibus vo-
ne, dum c delicaliusappelilinferiora, tamvitamqiiam bis litleris ingereiida curavimus. Plenitudo autem
nomeri monachi perdat. Quapropter sicut illaprsece- ..' sanclse. couversationis el spiritalis: yitnc perfecta
pta priorum d perfectum redduiit, ac sunimum, ita doctrina in eorunr saiicloriun Patrum Regiilis no-
facienl isfa vel ultimum : illa custodiant perfecti,- bis quoticiie recitatur, h quorum et probata..vita
ista sequanlur post peccatum conversi. e Hsec igi- divino niunere et docendi est attributa auctoritas.
tur, o servi Dei,inilites Christi, coniem))toresmundi, § X. —- Ex LIEItOOnsiEsii
ita a vobis voluinus cuslodiri, ut majora prsecepta 1 Hsecciincta replicavi, ut sauctoruiri vitam coiE-
Patriimper oiniiia conservetis. SusCipite igilur inler siderantes,uon circuuiferamur omni vento doctri-
illa et hanc commonitionem1nostram Tiumiii corde nse : sed laboTemiis, ct.eorum conversationenr 110-
custodierilesqua; dicimus; libenler sumentes qua; dis- sirse vitse proposituni ;f)abeamusrit;.simus populus
pensamus, quatehus et vobis de effectti sit gloria, pecuIiarisDei. NecconlJistemus Spir.ilum sanctum,
nObis. pro ijjsa adinohitione proveniat postulata i»aquo signati suniusin die redemplionis. (Eplt. iv),:
venia. - : B nec illum exstiiiguamiis iu nobis,,.et proplietias.con-
|IX.—Ex REGOLA .STEPIIAKI ET PACLI. temnanms : ne forsilan volenli Spintui sanclo lia-
f Regulse quoque Patruni ideo a nobis assidue le- bitare in nobis non demiis locuin. Niilliim alium ti-
guntur, ut eorum sanctis exhortalionibus interiorem " .nieanuisprseter Detim, qniiiltor et judex esloperuni
accommodantes auditum, el discrjjlinse concipiainus siKgulortim, et cum . sancto sanctus, et cum vird
amprem dulcissimum, et Domiilo per omnia adjii- innocente iniiocens (Psai. xvn). i. Ego cimantes me
vante, vitse ipsorum exempla seqiiamur. Propter diligo : el qui me qumrunt, invenient gaudium (Pfov.
quod festinandum, ut a noslris mentibus tepor ex- viii).. El alibi loquitur : k Si.ambulaverilis cpntfa
cluclatur inolitus. Nain et hsec quse Vobisper singula me perversi, et egO cmtbulabp coiitra vos perver-
prsesenli loquimur'-scriptura,' non in suggillatione sus"(Levit, xxvi). '."''.
a-Leiiiaato cursu, Td est, facili, plano, non sca- » Ilcec cuncta replicavi. Hsecvidere est in libro Or-
siesii edilo circa iineni. "•<:
broso.
>.Jn hujus limilis discipiinam gressum ponal. In i Ego amantes me ctiligo.Proverb. vm in versione
Regula excusa : In Itujus limite disciplince gressus vulgala : Ecjodiligemes nie diligo; et qui mtine "vigi-
. constituat. Hoc loco inn.uit sanctus Isidorus Regulam iaverintad me, ihvenieiii me. Fere juxta texium He-
ad captum impei-fectorumet, infirmorum a se com- p braicunj. At sanctus Oisiesiiis lociim citat juxta In-
positam fuisse; quod Confirmatur auctOritate sancti lerpretes Septuagiula : 'p.yo>TO-J?lg.s filavvru; «ya-
Bratilionis episeopi Csesaraugustanl, cum agit de TTS> : oi SEip.e J-ij-oCvTEi
£\>c-ndt>\jtTtyjt.pi». Id est, ego
scriptis sancti Isidori : « Monasticse regula; librum di.igenies me.diligo, et me gitcerentesinvenienl gra-
ununi, quem pro patrise usii et invalidoruni aiiinii.s tiam. Sed aut Orsiesius, aut ejus iiilerpresqui vertit,
decentissime temperavit. » gandiurit, legisse viiietur xapiv,
' "' id est gaudium, pro,
'"•'-
0 Delicaiius.ln Regula excusa : Declinalus. Lege, yji.pvi,idesi gratiam. . _
cleclinaiius. ^ Si itmbuiaverilis conlra me perversi, etc. Locus
Perfectnm reddunl, In Regula excusa, Perfectuin habetur Levit. sxvi : Sin autem nec per Itmc audie-
monachnm reddunt. . -..'.''.' ritis me, sed ambulaveriiis contra me, et cgo incedam
e Hcecigiiur, o servi Dei. Hsec usque ad flnem ca- adverstts vos in furore conlrafig. In textu Grseco.:
pitis in Regula excusa desiderantur. 'A),).a KopevntjQB ^po; p.z tt^Mywi,wopz\>Gop.%i "x«yw
1 Regulceguoque Patrum. Hoc caput ultimum est : fisfi' uf/.ftv6u^wirluyUy id esl, et timbuiaveritiscoiitra
in Regula Pauli et Stephani, ut cOristat ex serie me obliqui, et CgOambvJ.cibo vobiscumfurore obliqup.
iemmatum ejusdem Regulse iii cod: Flor., in ijiia Ajmd Arriobiuiri in psal. syn fere juxta'-Qfsi.esii in-
uliimum ita habeiur : Quod et Palrum Regulmlegan- lerprelein : Si vero c.mbulaveritts perversi, etego
tur dssidue. Hoc tamen caput in eodem codice, quia vobiscumperversusero.Hsecautemverba el versiculus
Kltimum foliuin avulsum est, non exstat. psalmi citatus nihil aliud soriant quam quod Deus
* Ad vos. Lege, apnd vos. bonis boiius est, id est clemens; et malis malus,
h Quorum. ~Lege,"quibus. id est severus, ut fuse enarrat Arnobius,
S. BENEDICTI ABBATISANIANENSIS 124
'CA-PUT- :IL
PRaEFATIO S. BEÊDICTI ET ALIORUM.
§ I. — PBJEFATIO REGCLa;SANCTI BENEDICTI. A. lnero dignatus est coinputare, non debcat aljquanclo
. « Ausculta, J>o fili, prsecepta c magislri, ct Jnclina dcipalis actibus'iipstris coijliistari,. Ita enim ei
aurem cordis tui, d et admonjtionein pii Patris II- omii.ilc.mpore i de bonis suis in nobis parendum esl:
benter excipe, et efficaciter coniple : ut c ad ciiQi ul nop soluni k iralus pater suos iron aliquando filios
* per obedientise laborem redeas, a quo s per inobe- exhseredet, sed riec ut melueiidus Dominus irritatus
dientise desidiam recesseras. iuaiis,no.striSut nequissimos,seryos perpetuam t fra^
Ad te ergo nunc meus sBrmo dirigitur, quisquis • dat adpoenam, qui euiij sequi iiolueruijl ad gloiianj.
abrenuntians propriis voliiiitalibus Domino Cbristo Exsurgainus ergo taiidem aliquando excilanie nos
vero regi militalurus , nbedientise foiiissima atque Scriplura, ac diceirte : Hpra est jamms de somno
prseclara arma assumis: In primis, ^ ul .quidquid surcjere (llom, xin),,Ei apertis oculis noslrrs ad dei-
m
agendum inchoas bonum, "-ab eo.peffici iiistainis- ficum lurnen, allonitis :auribus audiamus. divina
sima oratione deposcas : ut qui nds in filiorum nu- quotidie claraaiis quid nos vox admoiieat. Rpdic si
.."Aus.culta. Ita vulgo ha.betiir. Codex Vinclocineri- quis siue Dei-gratia inciioare polcst. Quautimi au-
sis habet, Obsculta. Quam leclionem deicndit Sma- teni Dei .'graliseirijjual sanctus Beneeictiis'salis lioc
ragdus, sicut dicitur, obaudi, obtempera, obsecuoda. capit,e:«!anii'estat, cinn ait: .«'Seil ipsa i.ij se.bona
Et cerle in prsefatione Regul* Magistri scribitur: ]} n.P.na se posse, sed a Doinino fieii existimantes ope-
quii>nie obscultasclicentcm. rantein in .se Doiriinuminagiiiiicant. » Cum Igiiur
0 fili. Particula, 0, non habetur in Regula ms. iuclioaiio boni rioriiinisit, et sanctus Benedictus pa-
cod. S. Ebrulphi, etVict. P. lam dicat bona nosira esse a DtO; qui ea in uosjis
'«Magistri. Nempe Spiritus saiicti, nori Benedicti. opcratur, facile-eoiificitijr saiictiiin Benedictum cre-
Ilaexpiicat. Trithemius.Reclequideiri; pain alienum 'didis.se r ipsam boui iiichoatioueiu a Deo.inanare.
esset ab htimililale sancti Patris Bened.ictise riiagi- Ab ep per.fi.ciinsluniissima oratione elepescas.
strum et pium Patrein appellare, maxime Ciirnhuiia lnstaritissima, rd est, ferventi et assidua; qua qni-
sit «i hi.c ,se lapdandi neee.ssitas, Imo ejus humilitati denr oratione indigemus ad Dei dona obtinenda :
maxime consentaneuiri, ritea quse in hac Regtila quifi, ril magna"suiit, iroii shre assidha ofatione im-
inslituil, iion sibi , sed Spiriiui saiiclo 'attribuat. pclranda : n<efacile ihrpetrata vilescant, ut prscclare
Eadem esl explicalio.Petri Dauiiani, opusculo 15, ,de -iEOiietFaiisius Reie.iisissenn. ad iiioiiaclios-: e Pe-
perfectipiie iijoiracborum, cap. 6 :' « Quod in ipso iit-e, iiiijuil, ci accipietis.; qnivrile, el invehtelis; pul-
librj prmcipjd manifeste colligitur, si a.d tjitein ,sua "sgle, ciqperieluf vobis. Id esl, ut petanius-orarido,
yerba Spiritus sanclus dirigit subtiliter yXierida.lur. ijuse.rainus laborandb, pulseinus uesiderando, pulse-
§piritum sancliiiri dico. Neque eniirr y;r sanciiis mus.proiici.eiido,piilseiiius perseverarido: et in spem
tantseque cultor liumilitalis protinus, nt in' verba cffileslium prohiissorum ..laniojncitemur studio, lan-
jjroruiJiperet, maglsterii .calhedram, et pracipue pii toque iiiirdcseaiiius alfectu , ul cum praririioruni
Patris privllegiuiinisiiipiyet, dieens : Ausculta, o jiii, dighilale" desiderioriim magnitudo coiicoruet.- Non
prmcepla magistri, etc. i Smaragdus per magistrum Q vtill Deus noster ,l;ona sria-nimiii iiiveriiendi facili-
.elpiuiripairemiiitelligit Clirisijuji, tjilpdpeiiiiile est. 'tate vilcscere. "Pretiosa et coiicupisclbilis meices
Ruthardus ms. Ista.piiinia iiidilferenter haijenda esse ..cupidunianiatprem etavidum negotiatorem' requirit.
.arbitratiir. Ergo ilie taiJtoniiii mriiic-rumrepiomissor non vult
-,a Et admonitiqnem. Hic.rijentio fit admonitioiriset in-opere suo tepidtim, despicit fastidibsnm, recusat
..piseceptprum. Nani eoruni cjuse iii hac Rcgula. con- coactum, respuit ind'evotum. Lentinn ehini et paruin
iirientur quaedam Suiil athiiOnitioiiis,seu .consilii, itt graiuin cjuierere gratiam divini"munerisliraxinia est
,vocant, ut dejnisso capite ubique esse, etc, qusedaia 'iiijuria remuneraloris.,» .
-proecepti, ut vol.oi'iinj observatio, clficii.divirii reci- J.De bonis suis irijnpbis. M est, per bona sua,
talio, etc; qua cie re cousnle sanciurri Thonram. qtrse sriut iiinobjs. Ita au.tein.ioqiiitur'saiicius Paler
Qtiodl.I, art. 20, eli, 2, qu. i86, arl. .9,-e.lJoaiiuem lieiiedicius, quia: boiia,' p.cr qu.aepeo pareiiduin et
ia Turrecreinata, tfact. .5 et 6 in Prologitin Regulce. seivienuuiri est, abipso i)ep iiiaiiaiit, ita ui rie qui-
, eAd.enm. Spiritiim :sanc.l.uni. T.uiTecreniaiale- dem ipsi Deo sine Deo servire possinnis.
git, ad D'eum.;Hic:autein propoiiilur scopiis Regula; !i Iratus Paier. Alias, M/.jj-«?u«'.'Pnte.r,"'i'ecte,
sancfi Benedicti.nempe uthomoper Ada; iuobedieri- scquitur, vl Dominus. : ' '< quia
'
tiam lapsus, et a Deo aversus, ad. eum redeal per 1 Tradat. ud pomarn. Est aiititlielon. Iu scrm. 2S1
obedieniiam : ut possit pristinam illain primse iimo- D. Augustini ue.Tenipore (si llrodo iiiius sif) eadem
centise gratiani, - cjuam genus liumanum per Adse verba habeiitur : f Kou ut ncquissimos servos per-
prsevaricationein in paradiso voluptatis aniisit, recu- peluam tradal ad pcenani. »
perare. m Altoriuis auribus. Smaragdus et Turrecremata
j.
v
f Per obedientimlaborem. Obedieutise labor dici- illud, altoniiis exjjoiiunt, intentis. Sed, quid amplius
tur, quia propria; voluntati nuntium remittere per^ . .spua.re yidctur .Servius in illudni^n.,
diflicileest. Qni se vitse asceiicse addicit, per obe-
dientiaiii ad Deum redire dicitur, quia pbedientia est TalihusaUoniliisvisisel vocedeoruni.
in religione caput.
sPerinobedienlim desidiam.Est elegans airtitbesis. « Attonilus, stupefactus. Proprie is attonitusdicitur,
Si labor obedientise est, ila et iuobedieiilisedesi-dia. cui «asiis viciui Miriiuis elsouitus tonitruum dant
Deses et pigcr est inobediens, qui nihil quod carni Slujjoiem. >. Ergo etiioc loco, ationitis, est, stupe-
adverselur agil, sed seiuper suis cupiiiitalibus.obse- .factis, per nietaphoram; queim.umodum enim is
quelam facit. qui, "exeusso soiiiiio, ad rejieutinani. lucem stupet
h Ut quidquid agendum inclwas bonum , etc Per «Uouitus, sic is qui rerunr sseculariuni sopori iiri-
^raliam Dei videlicet. Nam ne vel miiiiinum bonum niersus repenle evigilat, ad diviuumlumen obslupe-
723 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. II. 726
vqcem ejns audieritis, nOlile obdurare corda vesira,A sua a cohspectibus cordis sui deduxit ad nihihim, c-t
(Psal, xcm). Et item : Qui habet tiures qudiendi au- parvulos cogitatus ejus lenuit et allisit ad Cbristtmi.
diat, quid Spiriius clicat Ecclesiis (Appc.n). Etgupd Qui timeiites Dominunide bona observantia sua non
dicit : Venite, ftlii, audiie me, tintorein ppmini do- se reddunt elatos, sed ipsa in sebpna npn a se posse,
cebo vos (Psal. xxxni). Gtwritp, dum lucem.vilmha-? sed a Domino fieri existiniantes Operantem hi se
belis, ne lenebrcemortisvos compreliencfant(Joan.xj). Dpiiiiiiuiijinsignificant,illud cuin propheta dicentes :
El quajrens Dominus in iiiuititiidine populi, crii hsec Non nobis, Dopiine, npn nobis, sed npmini tup dq
clamat, operariuni suum iterom dicit: Quis est liomq gloriam (Psgl. cxni). Sicut ijec Paulus appstoliis.cle
qui vult vitqm,&elc.upitviderediesbongs (Psctl.xxxih)? pivedicaliohe sua sibi .aliquid imputavil dicens :
Qtiod si tu audiens i'.espoudeas:Ego; dicit tibi Deus: Gratia Dei sum, icl cjuodsuni (I Cor. xv). Et itenini,
Si vis habereveram et perpeUiam vitam, prphibe ,qui glorialur, in Doinino glorietur (I Cor. i). Unde
liiigiiaui tuam a malo, et labia tua ne loquantur do- ppmiims in Eyangelio ait: s Qui guciit verba meq
lum; diverte a malp et fac bpinim, inquire papem, hgsc, et facil ea, simitgbo etmi virp sqpienli, qui gsdi-
.?>et sequere,eam.. Etcimi hsec fecerilis., oculiinei ficavit domumsuam suprg petrqm. Yenerunl fluming,
super vos, et aurcs mese ad preccs vestras : c et flaverunt venti, et impegeruntJn doninni illatn, et
antequaiii me invocetis, dicam vobis : Ecce ego B non cecidit,quiq fnndaiq est supra pelram (Matth.vn).
adsuiri. Qttid dulcius uobis ljac yo.ceDpiiiini invi-, &Hsec compleijs Domjnus Cxspectat,HOSquotidjc bis
taniis uos, fratres charissinri. Ecce pietalc sua de- suis sanctis monilis, factis resporjciere deberg, Icieo
monsiral uobis Doininusviam vilre. Snccinctis ergo 1 nobis propfer emendatioiiem malprum hnjus yitpccllcs
fidevel observanlia bonorum actuum liimsjis nostris, ad inducias relaxaiiiur, diceiile Appslolp: ' An nescis,
per ducatiiiii Evangelii pergamus itinera ejuS; u.t fjuiq.patientia Dci gd pmniteiUicim te adducil (Rpm,ii).
nvereaipur eiim, qui nos vocavit in regiJiini suum, , Nani pius Dpnjinus dicit: Npto mprlem peccqtoris,
videre. Iij ciijus rcgiri labernaculo si y.olfimnshabi- sed magis convertalur et vivat (Ezech. xyiii). Guni
tare, Auisi illuc bonis aclibus e curratiir, liiinime ergo iriterrogassemus Dominum, fralres, de habita-
peivenilur. Sed iiiterrogemus Dominum, ctim Pro- tpre tabernaculi ejiis, audivinius haijilandi.j prre-
pheta, dicentes ei: Domine,guis Itabitabil in tccberna- cejJtum; sed, si compleanjus habitatpris pfficium,
culo tuo, aut cjuis reqidescet in inonte scinctp tuo ..erimus liseredesregni ccelorum, k crgo prwjjaranda
(Psal. xiv)? Post har.c interrogationem, fratres, au- sunt corda et corppra npstra sanctse procceptprum
diamus Dominum resjJOiidenteinet pstendente.m110- obedientise inililatura; et quod }. minus babpt in
bis viam ipsiiiStalieiTiaculi,clicentem: Qui ingreditur npbis natura possibjle, rpgemjis Ppminpm, uf,gralisc
sine macuta, et cperaiur jusiitiam. Qui loquilur veri- C ssisem jubeat nobis adjulorium ministrare. Et si fu-
iatem in corde suo, Cjuinon egil dolum intingua sua. gientes gehennsepcenas ad vitain yolumus peryenire
Qui non fecit proximp suo malnm, quiopprobrium perpetuam, dum adhuc vacat, et in hoc corpore su-
non accepit*adversusproximum suuni, Qiii nialignum mus, et hsec onjnia per hancnIucis vitani vaeat
diabolum aliqua suaclentem sibi cum ipsa suasione implere, currendurn et agendum est modo quod iu
sclt. Et ita hoe vocabulum iisurpavit sanctus Pau- etc. Sic-sanctus Benedictus, ageris d.e iis,qjii v.ere
linus cpist. 12, ad Severuin : %e\\xd tiriient, bonaque siia jn ejus, gratiani relpii-
Altonilisotiilisuovalux-aperitur.... duni, necinanis gloriolsefumos yeijantiir, alijs Scii-
a El cupii videredies bonos. Ita in Psalterip Roma- jjtjira; locis huncvMaUlisei lociim bene siibjecit, quia
ii qui pmnia sua Deo referurit apcepTa,aedificaiilsu-
no, quod iibiqiie sequitiir sanctus Bejiedictus. pra peirarii; ii vero qrii secus, faciiinl, el plebeculse
h Et sequereeam. Ila in Psallerio Roniaiio.
c Ei antecjucimmeinvocetis,etc. Isaia;LXV:Eritqiie riimores seclaiifur, super arenam sedificant.
3' Ilmc complens-Id est, lisec absolyeiis, etconclu-
antequam clameni, ecjoexaudiam. Secl adaptal' suo dciis : de hoc vocabulo iiifra.
texmnirinc loctiin saiictus Benedicttis. i An nescis quia pdtientia Dei, etc; In vprsione
d Nisi illuc bonis actibus. Ut hsec senteiitia supe-
riori annectatur, lisec subaudicnda : Scienduiv-est .commjini yulgata ad Roni. ii: Ignorgs guia benignitqs
Dei. Jiixta textuni Grsectini,T6 xpnuritd, i^ esl, bo-
quod. Hoc modo : «In si
ciijus regijo yplumushabi- ]) riitas, bepignitas. ,
iare, sciendum esl qtiod liisiillucbonis aClibus cur- i Prmcepium. Dpclrinam viiiuti.im,.qusepr<3ecipitur
rafur, miiiime peryenilur. i "
* Curratur, vulgp, currendp, eis qui in Dei tabemaeulo habitatpfi simt.
k Ergo prmparaiida sunt corciqeicprpora npstra. .
. f Adversus'.prpxiinum suum. Ita apud Smarag^ Corda, utprpmpta yoliintalc et paraip "anjnid; cor-
dttm, ut in PsalteriO Romano, juxia.;textum Hebrai- pora iit opere Obedieiitiamimpleamus.
curn y-jp ViTaql licrp:go,In yersipne communi, ad- 1 Mhtus. Id estnoir, ssepeapiic}Tullium. Et natura
versus prpxiinpssups. ''". ."'•'' '"nihil habet possibile sirie D.eigratia;
s Qui audit verba mea, etc. HicTocu.s. non videtur ™'Jubeat iiobis acljiilpriuniininislrcire.lla ip aliis
ad rein. Nara qusestioest de.inaiii gloria ftigienda. niss,"iiostris, cuin Smaragdp, sancto Dunsiano, cum
Sed notandum est hoc Mallllasi cajjife agi de liypo- editionibus Parisieiisi vettisla et Cplpniensi. Et ut
critis et seductoribus;quiomnia ad ostentationeii]et sensus clarus sit, scicnd.uniTOjnbeqt hic siimi pro
vanam gloriam referre solent, elomne quod agiint velit, ut alilri lhquitur sanclus Benedictjis. Si tqmen
bonuni, sibi arrogant, iiec Dep referunt, accepttim, ' jusserit abbas, id est, velit. ln ms. S. Far, in editipne
sicquenon sedificanlsuprapelram, quiest Christus ; Coiivseietyulgatis legitur, iriinistrari.
sed super arenam arrogantiic et jiianis gloriol:» : ac E Lucis vitim. Itain utroque nis. cod. S. Ger., S|.
proinde cum eiusmodi hominum opera Clirislus re- Ebnjl. Far.,"Vind., Vict. ma. Ifa apucl Smaragdun;
jjrehendissel, rit veros suos ajnatores laudaret, sub- ,et Turrecrematam. At in ms. P. Vicl. ajnid S. Dtui-
juuxit, Qni tiudetverba mea, etfacit ea, similabpeum, siaiium cum vetusla editione Parisiensi, gemina Go-
,727. ..-, .'.';. . S. BENEDICTIABBATIS,ANTANENSIS , .' 728
perpeluum uobis expediat. « Constituenda est ergo Aut dicta mea et auditus Uius per considerationem
uobis Dominici schola servitii, in qua institiitione uienlis ambulando in trivium eordis lui perveniant.
liibil asperumiios coiistilniuros speramus.' Sed etsi e In quo trivio unairi ignorantise peccalorum, posfi
quid pauliilum striclius, diclante sequitatis ralioiie,. dicta mea veniens, post le relinque, et, duas obser-'
propter emendalionem viliorimi vel conversationem vantise, pra;ceptoruiii anle ingredere vias. Et, dum
charitatis processerit, non illico pavore perterritus quserimus ad Deiim ire , stemus in trivio cordis
refugias viam salulis, quse non esi nisi angusto initio nostri, et consideremus ipsas duas, quas ante nos
incipienda : processu vero conversalionis et fidei, scienlise conspicimus. In qnibus duabus viis, per
dilatalo corde, inenarrabili dilectionis dulcedinecur- quam ad DeuinpossuHnis pervenire, consideremus.
ritur via mandatoriiiii Dei, ut ab ipsius magisterio Si sinistram teiiemns, timemus, qiiia lata esl, ne ipsa
mmquani discedenles,in ejnsdoctrina usque ad uior- sit qijse ducil magis ad interitum. Si dextram cor-
tem iii moijaslerio perseverantes, passionibus Cbristi ripinms, bene imus qttia angusta est et ipsa esl qtise
usque ad mortem b participemur : ut regni ejus me- diligenics sefvos ad proprium ducit Dominum. fErgo "
reamur esse consorles. vaciius vesler auditus sequatur eloqtiiummeum : et
§ II.—PiiiErATio EXREGULAMAGISTRI. iutellige, lti homo ciijiis adinonemus iiitniium, quia
0 liomo, primo tibi cjui legis, deindeet tibi qui me B ie per hanc scripturam adnjonet Deus, jil modo, dum
c obscultas dicenlem, dimiile alia modo qtisecogi- adhuc vivis, et tibi emeudare vacat, curras, qnan-
tas, etper os mcum -Deunite coiivenientem cognosce. tum pol.es,ue jam cuin accersilus per morlem fueris,
Ad quem Doniinum Deuni ex volimlate nostra per nullain Deo in die judicii, vel in poena seterna excu-
bona acia vel beneplacita justitue ire debemus, ne sationem afferas, quod iiullus te de emeridalione,
per riegligenliam pecCatoriim iuviti rapiaiotnytccer- quoad vixisli, convenerit: et cuin ullerius tibi jam
siti per moiiem. Ergo auditor qui me audis diCen- succurreie"non polueris, in rctermmi le incipiat sine
tem, pereipe quse tibi non per os meuni, sed per remedio poenitere. Ergo amodo,.qui audis, observa,
hanc scriptufam loquitur DeuSfqui te, diim adliuc antequam cle hac exeas sseculiluce. Quia si hinc ex-
vivis, coiivenila de lioc, quod ei posl vnorlem redcli- ieris, noii huc reverteris, nisi iii 'resurreclione : et
ttirus es rationcm. Quia quod adliuc vivimus, ad inde resurrcclione, si hic modo bene cgeris, ad seter-
ducias vivimus; cuinnospietasDeiexspectelqnolidie iiam cuin sand.is gioriam depulaberis. Si autem
cmendari, et iiieliofes vull esse nos hodie quam fui- hanc scripturanj, quam libi lecturus surii, factisnon
mus heri. Ergp, lu, qui me ausetillas, ila intende adimpleveris, in seteriium ignem gehennse cum dia-
loniensi, etColivsei habetur, lucis viam. Quseqtiidem 'C at Ilerculem labores et sudores amplexatum eos vo-
lecl.io optima et priori prseferenda, Quia ,ciim lux lup,iatibus.prae.tu|isse.Sic jiereleganti ficlione apud
hoc loco vitam siguificet, ineptum esset dicere, lucis Silium Ilalicjiin,. lib. xv de Bello Punico, Scipioiii
vilani, id esl, vitsevitam. Legendum est ergo, viam.- sub umbra requiesceiiti et aninlo multa versanli ab
Et sane hsec prsesens vita via est ad vitam futuram. aere delapsselarva dexiraque astant voluptas et vir-
De qua via praiclare sane sanclus Columbanus epist. tus, ulraque eum in suam pertrahere sentenliam pro
1 : «Via es nrOftalium non vita, a peccato incipiens virili enitens. Sic enim ait poeta':
usque ad moiiein. J Et paulo post; « Quid ergo es, Haslauriresidensjuvenisviridantesub urabra
liurirana vita ? non vita, vera es enim via : sed non jEdibusextreinis voivebalpectorecuras ,
plena; aliis longa, aliis brevis; aliis lata, aliisân- Cuinsnbiloassistniitlaivadexlraquefier auras
guSta;laliis Isela, aliis trislis; omnibus simlliter fe- Allapsse(haudpaulummortalimajorirhajjo)
stiiians, et irrevocabilis. Via, inquam, via es, sed Hiiic Virtus, illinc Viriuti.inimica
AlteraAc.liarneniuin spiraliatverlice<»i.rem
n.on omnibus manifesla es. Multi enim te videnl, et Ambrosiasdiffusacoinas,et vesle refulgciis
pauci te viam esse iiitelligunt, Sic eiiim snbtilis es, Ostrumqua lulvoTyrinmdilluderalanro.
et sic seduclrix, ut paucorum sit te scire viam; in- Fronle decor <|u:psimsacu : lasciviKiii.-
crebras
terroganda efgo es, etiidn credenda vita, nec vindi- Ancipiliinptiijaciebant lumina flaiunias.
canda ; transeimda, iion haliitanda inisera humana Allerius dispar< liabitus,f roiisbirta, nec iinqnam.
vita. Nullusenim in via habilat, seclambulat; utqui Composiianmiaiacoma: slansvlius, ei ore, '
ambulant in via, ainbulenl in patria. i Hsecilte. In . Incesstique viri propior: Iseuquepu .oris
Celsaliumerosnivea fulgebatslaiuiiuipailse,etc.
vulgatis edilionibus legitur, lucis usuram, sed hsec.rj Hsec
lectio nullius pptimi eodicis aucloritate fulciluf, et qiiidem ex doctrina Pythagorse. ahi hoc iririum
videlur esse culusdam correctoris. eirinxeral ad simililudinem litterie \, qusaoiversam
a Constituenda est ergp. Conclusio prologi seu virtutiset voluptatis viam ostendit, de qua Persius
sat. 5 :
prsefatiouis,
"b Parlicipemur. Ila in utroquecod. ms. Germ. in El-libiquseSamiosdiduxitlitterara.nms
edilione Coloniensi, apud Sinaragdum et sanctum Surgentemdextro monstravitliiiiitecallcaii'
Duristanum. Vulgo parlicipemns. Ausonius, Idillio 16 :
c Obscuttas. lta in ms. Regula ejusdem Magistri
Pylhagorebiviurnramis patet ainhiguis,y.
codicisCorbeiensis. ,
<tDehoc quod.hege, ut in Re°<ulams. cod. Corb., Herriciis lib. i deYila sancli Germani ejjiscopi AG-
De liocde guo. tissiodorensis :• , . .
<JIn• qiio•irivio unam, elc. Subaudi viam. Hsecdi- Cumqneiter aihhiviumramosaad couipiiavexit
cit Magisler ea ratione qifa oliin Prodicus philoso- PropostiilqneviamSamio|jra;euiitebicaiiem.
phus ajjud Xeiiophonteni(Lib. n de dictis el factis i Ergp vacuits. In Regula ms., Ergo vacivus, id
Socrtitis) fiiixit malitiani el. virlutem Herculi in tri- est qui' vacat,'oplime; ita eliam infra loquitur Ma-
vio Occurrisse, hinc"maliliam ei omuia voliiptatum gister. Glossa; veteres : Vacivus tvy.ctpos,id est
genera promisisse, illinc virtutem initio quideiri la- opportunus, lerripestiv.us.'""'"
bofes et sudores, postea vero gloriam iinmoiialem ;
729 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. III. 750
bolo, cujus voluntatem magis seculus eS, deputa- A apum religiosprum luroa collecta, dum pfo meis
beris. Audi ergo, et age cjuodest bonum et juslum, plene peccatis oraliomim suarum flores offerunt,
per quod Deus inveniliir propitius. HsecRegula, quse quarri dnlcia mihiintercessioije mella conficiant. Et
tibi osteiidit, factis adirnple. Quse Regula ad perli- quoniam riecesse fuit novo Inric populo velutjugum
ciendum reclum Regulse nomen accejjil, sicut dicit novse legis impoiii, ,11011 quo eoruiri colla deprime-
Apostolus in Epislola sua : Secundum rnensuram rem, sed ut mentium cervices potius incliliarem;
regulm, qnam mensus esl nobis Deus mensuram per- Regulam, qiise ab eis pro lege servetnr, licenlia a
fingehdi usque ad-vas (llCpr.s.). Narii Regula ve- vobis lam pelita quarh accepla, conscrijisimus. In
ritatis habet initium et justitise fmem, sicut dicit qua si quid severitale durum, si quid reiriis.îone
Propheta : Reges CPSin virga (Psal, u). Hoc esl, in mollissimum judicio scieuthe adjudicaveritis, censu-
timoris vigore, sicut item dicil Aposlolus : Quid ram manus vestrae pagina melius inde lecluris plij-
•xuhis in vircjaveniam ad vas, an in charilate (1 Cor. citura, suscipial. Lt boc milii magis glorise detur ,
vi)? Item dicit Propheta : ^Virgq recta est virga regni B cjuoddigna inventa esl Regula, qiiam per vos cor-'
tui, ! i» qua diiexisli. juslitiam el odisti iniquilulem rexistis, fugiendo a facie verecundise. h Si vero, ut
(Psal. XLIV).Et iterum dicil Dominus : Visilabg in credo, indkitim anioris operam '
veram iiiflixerit di-
virgdiniquitates eorum.(Psal, LXXXVIH). B gnse correctione li.tterse, quidtjuid deniiiiii inepti
— lectio iiicasiigata protulerit erroris.-ljberuni a culpa
§ III. Plt/EFATIO FERREOLI
crit, cum libelltim vestrse me"constat subdidisse cen-
« Domino sancto et cseterorum compaiationesan- surse. Mihi, tajiJen orandum est, ul in priniis Deo,
lissimo, el socio apostolorum, Christique discipulo deinde vobis illud placeat quod scripsimus, et illis
d Lucretio e papse Ferreolus episcopus. quibus bsec servanda mandamus, ul in noniine Jesu
f Hortatu quorumdam opeiante Dco, et una devo- Christi obeiiienles in onmibus divinis prseCeplis,
tione accensus; in qua servorum Dei liabitaculum seierna ab eis prsenria, el gloria sine fine bonse tan-
ipsa sibi Divinilas•cqllocaret, ipsi terra obtuli aliam tum vitse empta pretio vindicetur, prsestante Do-
terram coiifereiis. Quod deptito sanctse congrega- mino et Deo nostro Jesu Christo in ssecula ssectilo-
»tioni, hoc mei donare saluli credo, ui in unum more rum. Amen.
» Virga recta est. Ita in Psalterio Romano. nec papa est simpliciter pater, sed xpbt'
b In qua dilexisti, etc. Ita. in Regula ms. cod. iioris, atmr/.ii
ixuxipot. <{o>vri,inqiiit Suidas, id est veuera-
Corb. et in Concordia ms. Vindocinerisi, etsi non tioins vox ad Patrem. Dicilur et Trimuf pater et
ila legatur in Psallerio Komano. apud Bithyuos. Hac voce utitur Juvenalis
« Domino. Hsec prsefatio nihil aliud est quani Jupiter
in commemorsit sanctus Q sai. 0, signiflcatque nulritium, psedagogum:
episiola dedicaloria, qua Mordeatante aliqnis,quidqnidporrexeiil illa,
Ferreplus lnonasterjum a se sedificatumhortatu quo- Uusepe|)eiil, tiniiduspra-gusteipoculapapas.
rumdam et legulain monachis conscriptain, quam Gloss;)fcIsidori : Papas, pcvdagagtts,gui sequitur slu-
Lucretii ceiisurse perniitlit.
a Lucretio. Quis sil hic Lucretius episcopus, non denies. Diciiur el «7TB«pro nuna, per melalhesim
adeo exploratum est. Puto tamen huiic esse Lucre- apud Suidam.
r Hortatu quorumdam, etc. Ita emendavi ex alio
tium Dieiisem seu Deensem quondam episcopum codice.
Vienneiisis provincise, qui subscripsit conciliis Au- BQuodtligna inventa est, etc. Ita restitui qtiseerant
relianensiiv an. 541, Parislerisi ii, Lugdunensi n,
per Yineentiuni presbyieruni, et Parisiensi iv anno traiisposiia." Digna, i.d est, 'bona, congrua : Virg.,
. .
575, ita ul sedisse videatur plus quam quatuor et ii JEn., .
triginta annos. Ei mittil Itegulam corrigendam san- Aut qua;dignasalis fortunarevisit.
ctus Ferreolustanquam amico, vel quia monasterium t Si vero, ut credo, indicium, etc. Ita emendavi ex
in ejus dicecesisitum eral. alio codice. ; _
e Papm. ld esl episcopo, ut ex Sidonio ei iiuillis i Quidciuid demum ineptum, etc. Ita emeiidavi
aliispatet, honoris causa : nam papa esl nomen ho- hunc locum corrupfissimum.
CAPUT III
DE GENERIBUS MONACHORUM.
§ I. —Ex REGUI.ASANCTI BENEMCTI; , , est. Primum ]) coenobitarum'.,.hOCest monasteriale,

* Monachorum quatuor esse genera manifestum militaiis c slib Regula vel abbate. Deinde secundum
*Monaclioritm. Quoniam, ut.in unaquaque arle D c Sub reguta vet abbaler Ms. "Vict.P., Sub regula
sunt quidaui cauponatores qui eam adullerant, et, vei sub adbale. 'flsec auteiii conjunctim sumenda
ut aiuut, aquam miscenl vino, sic in vila ascetica; su.nt, ita ut paiiieula Dc/ponaturpro copulativa. Sic
quidam pseiidomonachireperitintur qui fucata qua- etiam loquitur sanctus Eulogius iib. n, Memorialis
dam virtulis specie qnosvis siniplices et parum cau- sanclornm , cap. 4:« Qui dudum sub Regula ve.l ab-
tos bate se dediderint. >Et ita passim loquiturisanc-tus
* CceiiobHanim,hoc esl monasteriale: "VideCas- Benediclus el auctores in hac Concordia citati. Nec
siaiium, coll. xvni, cap. 4, et sanctum Hieronymum cceiiobitseRegulsevel abbati-seorsim, sed Regulse et.
in epist. ad Eustoehium de custodia virginitatis. abbali simul subjiciuritur.
M S. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS 752
«
{nus est anachoretarum, idest, eremitariini, Ijpr.A ruin., ,qui Jjoii conversionis fervore novilio , sed
tos decipere solerif. •'• orhni virtiiturii geneie exercere debent. Hoe nomen
' FalUtenim vitiiim sump.tum es.t, a iudis gymnicisv Kaim..Qljm''.ath.leUe
specieyirtuliset umbra , .v.tjY.zxo.i
sif triste habitu vultuque et vest.eseverum. .appellabau.tuj',rit .do.cetJulius P.olluxlib, ni
Qiiod . ' 'O.nomasiici7cap, o. 'Veri quidem atiiletce monachi
: . .' . (JUVEN., SCIt.14.)
'sunt, 'qui^quotidie adversus cacodssinonis 'iissultiis
Icleomagiiusille vitse monachicse magister aclegis- . •aeriter'phgnant. Unde .el .vita...mpnacha!is dicitur.
la.fpr ssmclus pater JJenedictus. pruciesiier ab ipso (/.u;:-na-).c,, id est., ex.erciialio. Iri coiieilio.fiangrensi.
'Jiniiijevefps iripiiaeh.ps a",spti„i;iis 'e;t adufteri.nis.dis- '(Cah'Ji%, 15, iT/IS.^^tâ^Palladrp ,iu proceriilp et
eernlt, ut TiriSiisvitse^stridiiisiissciat.,:quhs"seqiii et .passim allbi, zvi/.pz-iga&xnati, id fest exi!nia'eser-
ainjjlecti', ^quosfugere et expnera delieat. Quod spS- citatio. Atque -etiam ~kux>pii-v.i dicuulur iiroiiaclii
: cial adjjpmeij .monacbj ita glossa; yeteres isiierpr.e- cap. 5 Pratt-spiritalis, a voce Xxvpct,iri.e.st mona-
tanlnr : p.oyo>.yj>$, sgiilqrius, singnl.dris, mpna.chus. • steriiim, de qua .pauloposl/Appellanlur ei noiini.
Consentit Ruiilius in itjnefario iigens «lembuaeiiis -A Latinis religiosi p.er'esceileniiam. Sanctus Fer-
Caprarise insulse, etsi male fer-iaiiisiiie paganus eos „ reokis"'in pr;cfaiione"RegiiIa;.':"<,! Ui in' unum,"iirofe
Jrrideat :,:.'• .apud/religiosornm turfca. collecla, > fi.ic. Sancius
' .Ilildefonstis',, Jibv de^yiris/.iU.iistriljus-,. .capvS;,:
Ijisi seHipnaclioS'GraiO cogirominedicunt: j.Aham vero epislolam. ad Tufiliium feiigibsum. i
. Quodsoli.nn.llo,yiver.e tes.tev.olutit. iiuitf autem Turihiu.iii mbnachum foisse cbns.tatex
Et Cassianus colL xviii, .cap.-,S.:.« A .singiilaris et JJ .Chronico sancii Maxinii Cresar.augus.tahi episcopi.
solitarise.vitse dislriciione riomipatos esse, s dicit.""• Salvianus,iib. iv ce Pi'ovi'aentia : « Atque videiiCet
Aliter auctor Esymoiogici '.yetofis., iru.pa ?b p.bvog laici tanimnmodo, uoii quidam etiam. clericofum
xi.yj.1l/Etv,id 'est, quod solus doleat, boc est/sphis sicculares, n.on mulli etiaui-religiosl, irao sub spe-
fleat. .peecata sua. '..Sanctus''IMoiiysiuriAreopagita-, • cie .religipnis Viiiis sasctilaribus njancipati ;-qui sci-
Iibv.de. Hier. Eccl., ,:cap. 6, '_flediic.il •a ..nainiue ,i/.o- Ji.ce.t .p,pst.yeferqrii .ilagitionmi' -.probrOsacrihiina ,
v&~;,,id est,,'iiiiitiis .; .cjnocl'ex piir.a Dei".servHiife,, iilulo sarici.itai.is.sibiiuel .jnscripto, non conversa-
•-abdicata reruni teriipbraliuih .uiversilate, ''debeal 'tioiie alii,' sed professibne,' nomeii tanium demufa- .
ttpbe-TOEvivo-KaieicQxi, y.t/.iTzpngiipa.vpJvuSa avvd- vere, non viiam ; el suirimam dfvini"eullirs.bairitum
yccrBia,id est, cuui ,eo quod u.num csl, uiium fieri, "•magis qaam 'actum existimantes, vesteiri laistuni-
ei ad sacrani uirilatem .aggregari. Ergo iijonaclnis modo exuere, .noii i:ne,nie.i'ii..jIcieinlib. in<aciEec.Ie.-
ille est quiVquaritum iii se est, per Dei gratiain ad ' siam cathblicai.il de iiiiis..<jtii-Deoofferuiitur.in rijo-
vs"rsemonadis , 'qiife Deusest, sihiililudinein' accc- hasterib a paTeiitihus;: „«'Se.d pi;seclaram"viiielicei,
•idit, ac pro.i.ijdc:.i'.eot.P ::a.<iiiQiiade n.o.inen''sartijur. qiil«<bsec:fa'C'iurit,rationeni ,coiisi'lii<"sui:')'efcdiint;
di-
Prseclafe aiiieni Deus monas.appellaluiyquoe', juxta centes : Quid opus -e.st.ut liilis jam 1'eligjo.sisjfcqua
Mercuriuin Trismegistum', cap. 4, omnirim "est cuiii fratribus suis haereditatis portio rellnquatuf"? »
..priijcipium, radix et or.igo. Qubd et ,miiitis'd.isj).ii- Ei paulo post; cBicilis.; Quid OJVJS'estreligiosis
tat"Niconjaclius Gcra<sentisni opere- de /irithihetLcjs aequam accipere .cuai fralribus paii'-isa0iiii portio-
•theb.ibgicis.';",qui ,e xbnlra,"ait .dyadcm, lioc est,, . jie:ii?!..Coiiciiium Tarraconerise i, can. I;.«'i5i vero
.binajium ",esse ignoraiitia,iij;'-a!,qs.ie'iiiiprufIentiam,1 religiosus vel.mouachus in cella m.onasterii.iniclnsus
"falstimVpejriiixtipfieJTj;,xljssicli.osaei; niprteja. .Narii:v ,pft;uiie,i)t.i8e';ia"h'ieiiJ.Is iriearia.bat.,»-Uljiparficula, vel,
recedif >aburii'tate''.ei.:,diyisibnem.{lari.t, qriairi-xjjui-. iiSposiiifie- suariitir.. Nec; locus'' inteihgi- potesf "de
dem nipnaclius can.e jiejos el iingiie odi.sseilebel: cle;ricjs,:nam. paulo ante -ih epdem cauoiie de illis"
quia iri monasterio om<h'i.a:c6riimuiiia suiit': 'oairiibns .ficlupi„,e,sl.Magister, cap. 85 H.egula;suaj: sEerintsi-
etiani nJohacIiisest cbruriiiin elanjiiia ur.a, si mbdo torum religiosorum lestimonia coiivenli ab abbale.i
veri monachi smit, et diviria charilate "conjuricli.; .Ilinc re.ligio'pro vila inonacfaica'. Salvlanus,- lib.
imo cnm Deo menfe conjuncti., qui vefa ^charilas ni ad' Ecclesiam cathoi.; «Ici agitis, ul sseculi c-os
est efiiiiitas, ad quam.iendit riionachus ; cjuiidep.a culior.es faciatis, cjiiibus saeculares iiiios aiilefertis.
dyade discedit, quse est si.mullas^dissidiiun, atq.ue Quisil-.estenim aiiud ,c}iiam'.,r,eligioiieiii 'interdieere..?'i
'etiarii pefinistibv' iit':ait'':Nicpttia'chus , qiise' etiaiii SaiiGiiis F.erreolus,;''cap. S.iiegufe.r.ti Si quis ve-
nioiiaclio ad Dei unitaiemetsiiriplicitaicm"teridenti iiieus ad rellgioriem expetens mouastefium, J elc.
fugienda esl. Qnod quiciem salis nos 'Christus, do<- Sanctus Fruciupsus p.ontifex Bracareusis , cap. "24
ctiit, cuiJJ Mariliam, qu;e turbaliir circa plarima-, Reguliis.: i El multos ex liis cognoscimus ob iieces-
Ijehigiie iiicrejjans, djsif .u.num.esse necessaraim, .silalis imbecilliiaiem pollieeri paclum, iioii -religio-
quod quidem Deus est, vera ilia monas et unitas, nis obleutu. n Fnictuosus altei', <cap.i& lleguise :
.iquaiiJ.quidenjc.usiilajia tanquani jneliorenipartem, ji-.Quodri.on'-Ob'r£ligioiiis.venefitoccasionem.,»' Ser-
omnibus, 'qua;.menterri;pprtiiiibani,riJiSeriinandatiBj: vus D.ei,,cap.. S Regulse ::«Jijlus vero< lanfiinihiOdo
onrni animi 'CPntentipne appetere et, eligere debet qui sacraar Deo voverint religionem, J et.c. Tandem
'inonacbiiSi Stint et alioe sauclse Iiujus professionis ' moiiacbi etiam coiiversi •appellati sunt.' Salvianris,
sectatorum denomiiiationes : nam et dicuritur Bzpa-Dlib. ,iv ad Ecclesiam cathoi.: « Et licet de converso-
%e\>Tai,a Philone Judseoio lifaelloTherapeularum et rum venerabili choro esse videaris, licet religionem
saiiclo Dionysio capite citato, id esl, mitiislri,~qui veslilms simules, » elc, ld etiaiii manifestum est ex
singulari quadam ratione Deo servirri-.dehearit. Sie Isidoro ia libello qtiem seripsit de Conversis, id est,
et. olhn auetore Julio Polkice lib. i OiiohJastici, inonachis ; quod jioiiien postea jam satis longo usu
cap. 1, geptiliurii riiystseoi.Gz&v Qzpv.Tizwzod appellali devolutuih esl ad illos fratres seti monacbos qui laici
suiit. DictiiiUiivetpliirpBopiiia sanc.to Joaiine Ghry- etiam appellantur. <'Miiliervero hujiis viiae cullrix
"sostonio iri Ijbeilo ,de jjiflereritia regiset m.pnacbi, dieilur ,&tj.xtnpt,a,ascetria, jioyfcTpia, ljroaastria.
a D. GfegOrio jSaziaiizeho oral. 9 et 21, eta mrillis Cod. lege E>, de episcopis et clericis', etc. Arithen-
aliis sanctis Patribus Grsecis, quia inonachi divinse tica Justiniani, 124, el apu.d Mantielem.Mo.schopu-
vsapienlhtestudiOsi .Siuii el .amatores. Qtiamdbreni lum,-.scbeda 5, dicitur et iiioiiacha, saiictiinoriia- '
isanctus Dioriysius Areopagita capite citalo iiioira- lis, lioijiia, el baibare", inonalis.,
Choruiii vitairiT«VTE),eioTKTnv ytXorjo-ito,id est,.per- ? Fermre novhio-.-.^ciYiimr, hpc Ipco adjective SU-
:;;.fectis.siniam pliilosojjliiain'.,.appeilat.'Dicuntur,eliarii in.iUir,ut apud Plautuin iri Mpslellaria :
'Ro-xwTai, id est<,,cxci:citalores:,.apSidsanctum Basi-
;lium , Maxiniuiii, Palladi.imi et alios: qoia conien- Novitiummilii qua;stii[iiinslituinon.malum.
iiofi sthdio et auiino quam cseteri homines se in
CONGORDIAREGULARUM.— CAP. IIL 7K
a monaslerii probatione diuturna, '> qui didicerunt A 2 re. Terfium vefo moiiachorum c teferrimum genus
contra diabolum misltorum solatio jam docti pu- est T, sarabaitarum, qui nulla regtila approbati,
'•ghafe,'et bene inslrticli frateroa ex acie ad singu- e experientia f magisli'a, sicut aurum fornacis, sedin
larem pugnarii.eremi", secrsri jam sine consolalione plumbi nalura molliti adhuc operibus servantes sse-
allerius, sola lriaiiu vel bracliio coiilra vitia carnis culo ridem, 6 nleiiliri Deo per tonsuram noscuntnr.
• vel cogiiatienum, Deo auxiliaute, sufficiunl pugna- Qiii^bini autierni, ,aut certe siiiguli > sine pastore
a Mpnusierii. Morrasterii .vocabtilum anliquissi- <Hic.roiiym.usin .epist. ad. Rristiciim : ,«Se.d de ludo
riiuni; qood ab ipso nasceiiiis Ecclesia; prihjofdio ' nionasicriornm hjijiismoili vo.hiermii egi;edi iniiites,'
in usti liiit. Nairi illi Essenj. el Tberapeutse qtios eremi dura rudiincnta. iiou 'terreni, qni, speci-
• Alexandrim, qfiosanti-iuisaricli Palres Cliristianos ftiisse iiicn•conversatiunis fua; niiiltojtetnpofe.iieder.int,qtii
arbilrantur, ,sua Iiabuenint iiicinast.eria,ut palet ex pmniuni fnerintniiiiim.i, ril pri.mi oipniiinj fi&yeni,,t
Philojie luckeo in ljbro (i.e eoriim Yila, etin iiljello Sancliis Isjdoviis, lib. ,yiQrjgin. .cap.-15 : f Suii.l.qtji
de \"ila theoreticn : 'E^KC-TM O£n» Oepu.îvro>v Iqriv pos.t ccenobialein vi.lam deserla penint, et-soli jialii-
• oLv.rip.0. ov.al.ztTt/xXJZU.VZIOV v.u.ip.ovu.u-zripiov,
v..T.),., 'tant per .deserlum. J I;-.emvidcre cst aputl Cassio-
hpbv,
. .S.irigiUisiherapeuiis seu cuiioribus cst dojnus sacra, dorum, lib. c<edivinis.LeciioiiikiS, cap. 29.
.quod soinnium ,et mpg.asteiium ..appellatur, iii.,qrio ' Teierrimum. lia ajmd Papialn mox citandiiro.
solitarii veiierahdte vitejiiysieriaperagurii: ' u!Ji"h'oe;.„111 coii. ms. S. Germ. ct apud Cassianum rioll. xviii,
-
•"
'•"voces pro celluiis sacris' sumunuir. Uhi et nota c. 7, legitur, Deterriinnm.
cvj.vtlo-> idem esse .quo.d'monasterium, ,ut eliam vi- A Sarabciilarum. In Apologia Henrici I¥, impera-
dere est apud. Sukiam .et Mosciiopulnnr scheda. toris, .i.ibiJ.iiclocus cilatur, legitur; sarabaiiarum,
" 5. isp.vziov,TO[>.ovu.<jTripiov. Vii\l)t\.et. ahas appelia- id est sibi vivesnium.Lectio qiiideirivix alilii reperi-
ticnes, dicitur f/.ovjjiiicbncil. Consiahtinoji., cau. n, - ter, opiiriia tamenlnierprelaiio.' Kam safabaiiie sibi
el apudsancttim Aiitiochuii),'iirleminaie epistolse ad. vivunl, .semelipsos a ccenobiorum .coiigregaiioriibus
• Eusiachiinii. iJ/on.Tc/rtJiii^-CfKiicislege.Gejierft./i, de sa- -'sequ.estrantes, et ideo iEgyplicc lingsrcppropriefate
.crosanciis ecr.lesiis, cic. iavnfbpiov, rioyella Justi- saraUaitffljHiiiciipa.tisnnt, "iiiqu.itCass. cap. ciiatp.
niiiui 105, et ajiud Paiiadium passiin, id estexereita- Uiide 'in'glossis 1 anpnymis : Sgrabailtp lingua Mgij-
iorium et Latine'etiam usurpatur. Ascetcrium apud piiaca'dicuntur renuiiii', qui refutcmtdbbatem hcibere.
-.saiictum Eiigciviuiij,.ep.isl.ad WiilisHKhniiepiscopum Ubi,' refutant, esi, reciisant. Recte, quia, ,qtiirenuiint
Pariipilonenscm. Diciiur et opoyxio--iipLov .apud" D. abbatem habere,' s.ibi vjvtnit e| stio arbitrip. Ije ,sa-
G.regoriiimKazianzer.uin, orat. 21, qiiod ibi maxime< • " rahaitis'hiiiic .saricfiBenedicii locrtiriprpferl Papias,
cura salulis gerairir. Appellatur <el'Ju.vpu. apud Jorin- sed mnlilurii et ex Regiila'corfigeridniii.I:r senri. °2I,'
nem.Moschuin, cap.-5 et i miiliisque aliis, cl san-. ad fralres iu eremo, (iicitur, pjusmodi lioijjiiies .es.se
cluiJi Aiitiochunii.il episl. adEuslaihiuiti uo.n sefuel. liypocritas por.cor.uinvel bpujn p.ellibirs siicciiiCtoS,
Eslque jjroprie anguslum ,et parvum.' m.bnaslefium, iu jEgyplp, >in foraniiriibus "pctrarinri .hab.ita'hles;
ut iiotai Suidas : Au.vca-gGTVJYI v.u.ioiviaVwvp.ovay^wv, qui ciiicti',fiiuib'us' jjahnaruiri spiuas ad calcarrea
id est angusia monaclioruni <ibums. hidifferenier portantes ad ciiigulum -ligatas nuciis pedibus et
taijren sumi.iur pro qnovis iijonasierio, iil notum ex ,Ccriieiil.atis
i .ad festum .Scenoi.jegia;IJi^rpsplymainye-
MPscho el An.tio.cliosup.ra ciiatis. Di.ci.turel cella, ii.niu.t,\et ejusmo.di.fictiEpietatis iinn9i11a11011 e pecu-
ul iulia probabitur : atque btiam ccenobiuma com- iiias corraclunt, ut'a<i sua reversi sevino et cibis
muni mouacliorum vita. Tlanc lamen diOtercnliain .ingurgiienl : qurequideiiJ Puclor :hnjus;sermonis <se
. iriter coeirobiuinet ino.nastcriurri Cass.; coil. xviu, a sauclo Hieroayr.io:per episiolam accepisse asserjt.
cap. 10, refert. Mo.nasterium.est ciiversorii.rionien, Scd iiarc ,esse, licliiia nerjio est qui npii videat,'
riihil airipliuscjuam locum, id est, riibiiachb.rum'ha- riiaxime cum bic serino ct aiii litiic similes ad fraires
' iilaculuni
sigiiificaiis; coeriohiuirivero ipsiiis pi'0-• -: in eremo nori sintisancliAugustiiii (Vide Bellarmin,
iessiortis.quniiiaieui .disciplinariique dcsigriat. Mona- de Scripi. eccles.); .iiecCassiannsaliique scriplores,
. slerium potest.esse unius .inonacjiihabii.atio,.id est, ' ,el. .san.ctus.Hierony.mus ,quid .s.imile de. sajiibaitis •
cella, cceiiobium tarittim plurimpfum, Ariiiqiiiiin scripseriirl; cuiiieiiaiu liii^c,ncui.stavel,"ieiriplurriJii-
sane vbcabuliiiircof.iiobiuriiesl, nolumque blirii Py- drribruiii, nec saricia SaTictorum, in qua; tamen
lliegorseet ejus..sectaipribus apud Agellium, lib. i, pjusnjoili aucipr. scribii,,soliips fuisse : jngredi s.ara-
cap. .9 : « Sed id .iquoque..non pi'celereuii'duni est: "ballas i,rifeslo sceriopegise. ',".
"quod 'oiunes siinijl qui.a Pythagbra jn cohbiMemil- a Experiemiq. Lege, Ei expcrieriiig^,ut iji 'Regula
lam discip.lin«vnrh:v-ecepli erai.ii, quod qiiisque iariii- '. riis.' Magis,U''i. , ' :' ' ' '' '" ':
• lise pecuniseque-hiibebant, iri jnediuni dabaiil: et: f Mcitiisira.Ita cpriimunileret iiV."Regtil.a ms.* Ma-
,cpihaiur:sbcielas,i.ii's"eparabilis. .Tanquam illusliriefit: 'gistri: 'At in Iiiss. ccicl.',Eb.ni1phI<$.'Gerpi. ma.,,
antiquum coii.spftium, qupd in re iitque verlio Ro- - S. Yic.t.P. .cuiri..SiiJafiigdp et editioije GpIoiii.eriSi
mauoappellalraiur>.otv.oStpv, ,id est, conlubeiiiiiiiia. » phabefyi', Experic:idia iiiptfistri...Qnse<pi,ide,m' lectio
Sed loctis' corrup.tus. Nnm qu.id'rb in re jjihi velit":. noij est couiemrjeifda. Nariisarabaitse arguurifur a
; ijon vjdeo, qu.emadmodumnec iliud .qupd r.o™6Si.ov..sanclo.,B.ene:$clp;qupd ".'".
s inl"sirie,paslii"re.
6' Meriliri De.o'pertonsv.rdni iiPscuntur.Pc:)' ton-
appelletjjfverijoRomaiip, cum Grijrciitiisit. liaijiie
hunc locum ita castiganduiii pirto :.Quod Grwceat- " siirain Dao .menthiiittif ssrabailip, qijia iioriresecant
que verbp Romano •qppellabgtur v.oiv.bfuov el 'contu- superfitios apijetitris',.'ciijus'resectibiiis 'slgijiiijj est
' bernium. Grsecbquldeiji v.oiybttov el Latinc coniiiber- Ipnaiira; .et.quja etiain tonsura se mciiachos fln-
niurii. Hujus auiem comiiiuu.is intcr Pylhago.ricos gurii, cum sarcttliniorilius vivant.
vilse rijeminit Dibgenes Laertitis lib. vm in Yita Py- h.,Qui bini tnti lerhi. Divus.}Iierony(muscpislpla
'
thagorse : Jvai«iiTOuoi .y.u.Qrnu.i -/aTEflevro'T«f.oviyiaf . cita.ta. agehs ,de Rohiolrpilijiseudp.iiipiiachisr.c Hi
sit h ôiovgivu.;. lii c"sl, Ipsius discipuli facultates ' .Ii.iui.aul"teriii,iiec iiniilo.plures sliriiiiliabifairli,»
in unum.deponeljaiit,'coniii-unesqueiaciebaiit. i-JJiie Cassianus coll. xvin, cap.;7, de
1 Qui didicerunl. T.i qui T.ediiudat,'.quiasihtcaha— - 'sarabaitis":pgslere.
Ga<nobiorumniillaiehus' expetunl disci-
betur. Anachoretse seu Ereinitse prius iri bcenbbio 1 plinaii), nec seuiorum strbjiciuiiUir arliiirip': aul
exerceri debent qiiam it: ••iolituciinem iranseani, ubi eoriim traditionibus iiistituti disciint yincere vo.lun-
aullus est vilse spii italio ;.irseceplbr. lta. eiiani doeet- tates, uecullaiJi sanse dispretionisrcguiain,» Sanctus
Cassiaims capite citato : >iSecundus anachorelariiiii, Hierbriymus, epist, supra c.itata : s Kon patiuijtur
quipriusinc«;riobiisiiistituti,jamqueacluaiiconver- se alicui esse subjectos. >
satioue perfectisolitudinis elegere secrela. SancEus>
lion Domhiicis, sed suis inclusi ovilibus, pro lege eis jA las et i rescellas, ignorant quia perdtint suas ani-
esl desideriorum volujjtas : cum quidquid putaverint mellas. Simul el ii, qui nuper conversi immoderato
vef elegerint, hoc dicmit sanctum ; et quod nolue- fervore eremum jjutant esse quielem : et non pu-
riut, hoc putant non licere." Quarlum genus est mo- tantes insidiari et nocere diabolum, sirigularemcum
naehorum' quod nominatur a gyrovagum, ~>qui tota ,eo pugnam indocti et securi invadunt, sine dubio
vita sua per diversas provincias ternis aul quaternis inducli lupi faucibus occiirsuri. Quartum vero gcnus
diebus per diversorum cellas bospilaijtur, semper pst monacborum nec nomiiiandum, quod melius
vagi, nuiiquam stabiles et propriis voluptatibus et tacere quam de talibus dicere. Quod genus dicilur
gulse illecebris servientes, cl per omnia deteriores gyrovaguin, qtiitotam vilam suam per diversas pro-
sarabaitis. c De tjuorum oiiiiiiiim horum niiscra vincias ternis aut-quaternis diebns per diversorum
conversatiOnemelius est silere quam loqui. His ergo cellas el monasieria bospitantes; cum pro hospitum
omissis ad ccenobitarum d fortissimuin genus dispp- adventu a diversis volunl quotidie noviter suscipi, et
nendum , Domino adjuvaiite, veniamus, pro gaudio supervenientium exquisita sibi pulmeii-
taria adparari, et animantia ptilloriim sibi curant
§11.' EXREGULA M AGISTM D e generibus monachorum.
quolidie a diversis hospilibus jiro adventu culteilb
e Monachorum qiiatuor esse genera niaiiifestuni B occidi, gravare se ita diversos non credunt, com^
cst. Primum coenobitarum, hoc est, nionasteriale, mulaiido qriolidie hospites k pro adveutii novitalis
militans sub regula vel abbate. Deinde secmidum sub-importuna charilaie diversos conantur sibi prce-
genus est aiiacboretariiin, id.cst eremilarum, qui parare diversa ; et velut ab invilc a diversis bospi-
noii coriversalionis fervore novilio, sed monasterii tibtis exigentes, pfseceptuuj Apestoli, in quo dicit
probatione diuliirna, [cjui] didicerunt conlra diabb- Hospilctlitatemsectantes (Rom. xij), per occasionein
lum multprum solatio jam docti pugnare, etbeiie in- prsecepti inquieios sibipedes post viam fomenlari ex-
structi fralerria ex acie ad singularem pugnam postulant, perpccasioiieiu itineris intestina sua laliori
eremi, securi jam sine consolalibne alterius, sela coeua vel prandio inqtiinata infinilis poculis magis
manu vel brachie contra vitia carrris vel cogitatib- quam peclesdesiderant. El post exiiiaiiitama famelico
num f cum Deo et, spirilu g repugnare sufficiunt. hosjjite jfiensam el.miculas ipsaspaiiispostviam de-
Tertium vero nioijachorunj deferrimum genus est tersas sitim siiam sine verecundia"hospifi ingereiites,
sarabaitarum, qupd melius adlnic laicum dixissem, si calix bis casu defueril, rogatur hospes in ipsa pa-
si me propositi sancli non riupediret censura. Qui lella ut misceat. Et poslqnam ex utraque parte ni-
nulla Regula ajiprobati, et experientia magislra, sic- mietate cibi el potus percalcatiusque ad vonlil.umfue-
ut aurum fornacis, sed in phinibi nalura riiolliti iC rint, totum laboriossevi:<eimptttant quod gula lucra-
adliuc ifaclis servantes sseculofidem, mentiri Des vit. Et anlequam noviis lectus lassum a potionibus
per tonsuram noscuntur. Qui bini aut terni cerle magis, vel ab escis, qtiam a via hospitem suscipiat,
singuli sine pastore non Dominicis sed suis inclusi Iaboi'em suse vise pro magno hospili eiiarrantes,
ovilibus, pro lcge eis est desideriorum yoliipl.as: . dum mercedem repausatioriis lai'gioribus pulmenta-
cum quidquid putaverint vel elegerint, hoc dicunt riis et infmitis poculis hospiteni sibi cogunt i largire,
sanctum, et quod noluerint, hoc putant non licere. ralionemerroris sui per peregrinationem et captivi-
Et dum in prbprio arbitrio quserunt iiabere * cel- ialem eelando excusanl. Et mox de vicinis monachis
a Gyrovagum, Hujusmodi monachis plenus est ten., cap. 36 Regulse : et clnves de afcellis: dicitur
mtindus, qtii et dicuntiir , circumcelliones; de quo el arcellula. GregoriusTuronensis, lib. x Hist., c. 16,
vocabulo infra. Hi sunt pseudo-ereujitse, palliata Si cjuisearum•arcellulasscriilttrelur.
meiidicabiila, qui nrbes et pagos obambulant, ut i Rescellas. In Regula ms. •Magislri, recettas. Re-
veijlremet marsujriuiu impleant;<quales erant olim scellsesun.tpaniii et vestcs exiles. Pelagius, lib. xde
v.a'.aula; v.op.oivTi;,jd "VilisPatrum, u. 76, t Pro his titor h.is viles rcscel-
illi 'EpvjfitTatp.i)MVc.iv.ovovv~tg
est nigra veste incliiti, criniti; quos sexta synodus, las. > Dicunlur et reculse. Apuleius lib. iv Milesise
can. 42, in monasteiia aut in solitudineni aiiiandari fabulse : « Quid, oro, pauperliiias pannosasque recti-
jubet. ~
j) la'smiserrimse anusdonas viciiiis divilibus. » Dicuii-
h Qui iola vita siia. Codices Yielorini, qul per lo- lurel reiculseet recellulse, sumunturque eliam pfo
lamvilam suam. ornamentis et supelleclile. Legis Burgundionum,
c Dequorum omnium.Go&.S. Ebruljihi, de horum tit. 1-i, |(>, « Nisi forsilan, quidexinatris bonis, id
omnium. est hf recellulis et oriiameniis, etc., > lib. vn
a Forlissimum genus. Ccenobitarum genus dicilur l.ul. Caroli etLudovici, lit. 192: « Qui reiculamCajii- ec-
ortissimum, quia coenobitseiiiultortim solatio adjuli clesise peiuni a regibiis. s Sunt etiam res quselibel
facilius diabohim vincere possmit. aul parvi momenti
e Monacltorum.Initium hujus capitis sumptum est exiguse t Pro adventu novitalis. Id est pro advenlu novo,
ex Regula sancti Beiiedicti usque ad illa yerba : et phrasis Hebraica.
drini in. proprlo arbilrio , ut pleracjue alia ejusdem \Lqfgire. lla in Regula ms. ' , pfo, (urgiri. Sic ve-
operis." teres aliquandoloculi sunt.
1 CumDeo et Spirilu. In Regula sancti Benedicti, Sanctus Columbanushi Monasticis:[
Deo auxiliahte.
6 Repugnarc.Jta in'Regulains".Magistricod.Corb. Konperditjjietasquidquidlargire videtur.
In R.egtila'<sancti Benedicti^pttcjnare. Idem infra dixit, ulciscerepro ulcisci •.
31
' Factis. In Regula sanCtiBenedicti, operibus. Iiijciriasqueluasin fralreniulciseereiioli.
Arcellas. Arcella est arca. Glossa;veteres : Arca
ct arcella, v.i§o>-bs,v.auitTOK; utitur Csesarius Arela-
,« CONCORDIAREGULARUM.— CAP. III. 738
aul monasterii positione interrogant; nhi cum inde & A panes tosti impleverant: cum in diversorum hospi-
a levaverinl,h ponant vel applicent, velut lassi et quasi taliis in mensis recen.les sumunl, illos servantes co-
quibus jam universus clausus sit mundus, et ex toto giint mucidare. Ergo poslquam eis bisaciseconsi-
eos nec loca,nec silvse, nec lata ipsa /Egypii ere- gnantur, mox et de pastura miser asinus revocalur,
mus capiat, nec universa monasleria ad servitium cui post recentes vise labores misera pastura placue-
Del eos suscipiant; et eos, ut diximus, lolusiriundus rat, si domino ejus hospitalis non displicuisset in
non capiat: inde se dicunt juste errare, et ex lolo biduo : et noviter i restratus, et diversis tunicis et
locuii repausationis et reffigeriuiri animse et inte- cuciillis resarcinatus, quas aut importunilas a diver-
gram se observationem disciplinse nusquam posse sis Cxegerat, aut inventa occasio fraudis diversos
se invenire : quasi dicant seila multum sapientes, hospites nudaverat, et ht alios petant, fingunt se pan-
ut lolum ipsis solis displiceat, quidquid Deo et ho- nos advestiri; et vale etipsi hospitidicentes, adhuc
riiinibiis placet. Ideoque magis efigunt ambulare, et non venerunl, et jam vadunt, cum ad alia jam ho-
noviter per diversos hosjrites muialos, et varias re- spitalia in animo invitantur. Cseditur, pungittlr,
fectiones; ut per occasionem sitientis vise repropi- usttilatur, s lordicat miserasellus, et non vadit, Va-
nata pocula sumant. Hoc ergo agiint, ut gulse suse pulau.l auresejus, postquam cluries defeceriiit. Ideo
1 ] peroccidilur ef manibuslassus impingitur : quia fe-
magis quolidie peregrinarivideantui "quam anima;. B
Et cum eis post liiduum ad uiium hospiiem appara- stiiiaiur et satagitur, ui ad alterius monasterii pran-
tus ipse in pulmeiitariis jam minuendo subdueitur, diiim occtirratur. Et cum perveuerint ad allerius
etmane, alia die, facto, cum ripn a'd refeetionem riionasterii auf moriachi 11regias, ita hilari clamosa
*
coquendam, sed ad laborem cellulsesuseviderint ho- voce deforis, Benedicile, clamant: etquasijamillum
spitem occiipari, mox quseri sibi alitim hospitem calicem in manum acceperiiit, quem niox ingipssi
placet. Tunc vale feslinant, quasi ab aliquo impel- iijonasterium pro siti sunl petituri: et infraiites re-
lantur, quasi eos jam exspectent aliorum hospitum gias adhuc non nuntiati et suscepti i excarricant;
prauclia prseparata ; et non longe ab ipso monasterio ct quasi pro aliquo debito aut ex alicujuSdelegatione
si cellam invenerint monachi repausantes dicunt se ibi adveniant. Ante inlus bisacise porriguntur, quam
a flnibus advenire Italise, el noviter aliquid de pere- hospes suscipitur, et non prius ad oralorium festi-
grinalione aut de captivitate, et ipsi hospiti quasi natur,.nisi pro labore desiderandi vini per occasio-
humili et inclinato capite mentientes cum proprie- nem vialicsesitis, ut tu pro charitate hospili vinum
tale longi itineris cogunl pii hospilistotani pauper- porrigas, ab illis sic nianu aqua exposcitur. Hi enim
taiem in c cacabis et in niensa exinaniri : sine du- talcs cum ipsi jejunia ambulando ignorant, et"ad
bio et ipse hospes nudiis, et a d gluionibus exinanilus C quoscuncjuesuperveneriut jejunantes, aut superventu
post biduum relinquendus. Et cum poSt triduum et hosjjitali cogunt eos jejunia frangere, aut non eru-
ipse et cella ejus et inores et ejus displicuerit disci- bescunt sua voce hoc eis dicere, magis eos propier
plina : el ctini subducta eis posl biduum ab eo mi- avaritiam jejunare, ut non velint hospitem recreare
nus exhibuerit liiensa, moxet ipse reconsignare , post viam. El post vagam suse consuetudinis gulam
e bisacias cogitur, quam diversorum liospitum jam cogurit perseverantiuni jejunia violari: et nesciunt,
RLevaverint.Supplese. f Restratus. Id est, veteribus laciniis abjeclis, no-

i Ponant, Id est, quiescant, cessent, ambulare vivis et rijelioribusinstratus.
delicet. Nonnius, cap. 4, ponere, desinere. Virgilius, s Lordicat, Infra eodem capite : lordicando. Lor-
lib. vni : dicare est dorso incurvato incedere. Grsece lopSbv
Cumvenliposuere bnbv.vprov,id est iiicurvatum, lop5bs, curvatus, Jigno
. c htcacabis. Cacabus est olla. Yarro, lib. iv de iiinixus, corpore pendens, notat Suidas. Uride Gallice
Latina : «"Vasubi loiirdaud, qui non recte incedit, facile impingit, ine-
Lingtia cibum coquebant, ab eo ad onjuia. E.t,lourd, id est grave, ponderosum,
cacabum appellarunt.» Saiictus Isidorus, lib, xx pltts quia dorsum incurvat gestantis. Lordicat ergo Gyro-
Ofig. , cap. vni: «Cacabusel ciicuma a sono fervoris vagus, cum incurvato dorso incedens se valde fessiim
cogiioiiiinanlur; sed utriun LaliniaGrsecis, an Grseci; •D simulat.
a Latinis hsecvocabula stmipserint, incertum est. » esse )i Regias. Regia est janua, de quo vocabulo infra.
Tanieii riubiumnon est qiiin cacabus a Grseco dedu-
catur. Nam KaxaS»?, apud Atbenaûm lib. iv, ex r Benedicile clainant. Mos fuit lijonachoriini, ut
Aristophane et Antiphane est ;nJT/jK,idest olla; apud, adveniens hospes ab Iiospite beiiediclioriem peleret.
auctoreriiveleiis Eiyiuoiogicidicitur ."VUV.V.KSTI av.ivog Vita sancti Onufiii, cap. 8 : «Apjn-opiavivolens sci-
xpbs H-naiveirnr/Ssiov,i.d est vas apttim ad coqueii- scitari si forte quispiam inlus maneiet, secundum
duiri. Vide Pollucem,Iib. x, cap. 24. 'coijsuetudiiieirimonacliorum clamai-ecoepi, benedi-
Gluloestgulosus,.voi'ax, Ga.il.Glou- Ctioiiemluiiuillime peiii. >
, d.G()i(o)iifciis.
ton. Glossse veteres Latlno-Grseca;: Gluto, lip.Sos. . j Excarricant. Supple se. Excarricare est exonera-
GlossseGrseco-Lalinae,7iu.S.os, lingurius, id estliguri- '.• re, onus deponere. Magister, cap. 91 Regulse: «Ex-
tor, gulosus. Sauctus Isicloriis,lib. x Originum, Glu- carricato de se onere facultatum, t a verbo carrico, id
io, a gula, id est gulosus, GiossseIsidori, Ardalio, glu- est onero. GlossseArabico-Lalinre dicf.se:Carrico,
to,.vprax, mancluco,a nomine glulum, id est, guttur. onero. Rufinus, lib. III de Witis Patrum, n. 73 : Sletit
EsedemGlossse: gutittr, giatum. et ipse tanquam peregrinuscarricavit aninial. >
.. e Bisacias. Bisacia, seu potius bisaccia, est man- ergo, Lib. vlegis Wisigothorum, tit. v, 1.2 : «Sin aulem
tica hinc inde ex lmmero pendens mendicaritiuin1 nimiiim csedendovel fasces carricando, aut quocun-
usui apta. Papias. Bisaccia,' sarcinu, munlica. Gal- , que onere, vel nercussione mortuum fuerit.i
Mce,Besace. . ,
759 S; BENEDICTIABBATIS AMANENSIS . 740
quia, ut eis nbri liceat jejunare aut aliSfinere; aut. A DOiuinidona cPiicessa ipsis coriveiiiurit, quiDei vO-
« aliquo [nescianl] aTiquaiidoloco stare, noii eosali- luerihl, ribri.Suamfaccre volunlaieiri. Quia aiiudno-
qiia ambulare coiiJpellit nccessitas, sed gi.Iiecogit bis Ddininus iii spiriluiiriperat, aliud caro cogit in
vohintus; eum securi et siiperveriienles alieni la.bo- ariima : et quis a quo victris fuerif, ipsius sefvus est.
risquseriint panes comedere, et cliversorani lectis Ecclesisa suse nariique Domiiuis s3cuiidum'Tfiriitalis
peregrinis strain.iriibus siidores suos aniant abster- riomen 'fres gfadusdoctriuaicoristiiuit, pfinirimpfo-
"ere. Iri qiiibtis siraminibus cum iudigesli pcr cra- plietafum, aposlbiofinn" secimdum ; dbctofurii ter-
ptilam cibi el potus cuphinl satisfacere somno , vel tititiJ; sul) quoriim iniperio vel doctiTua Christi re-'
» cum qiiandoocciipalionemgulosseambiilaf.ionispsal- gereritur ecclesise, vel scholae, ut pastbrurii vice-
mos alkjtiaiido neglexcrint medilari ,.ipsprum ore SiSiic.lisovilibus divinas oves-et cludant et doeeant,
respondent se lassis post viam ossibtis non posse de dicente Doiiiind ;tier 6 Isaiaiu riroplietaTri': Dabo
leclo sufgere, cum.yisi fuerint sani in mensa sero- voois paslofes secundum cor niettin, et pascent vos
tina iriaiidtiCare. Mox matulinorum expleto opere pascehies cuih disciplina. Ipso Doiriirib dicehle':.Si-
Dei surgunt velut gementes et lassi. Sic piTniomane. mqn Joaimis, pasce oves ineas (Joan. xv). Docenlcs"
calefacti mero, petito panis fragnrerrioficti cegreti, ,' servare eciquce maiidavi vobis: ei ecce egd vobiscum
succos desideraiites monasteria ipsa aut cellas false B - sumusque cd cohsmiimaiiPneiiiswctili(Maillt. xxviii).
excurit iordicando defictainfirniilate,c absconse se- Keoque oiiines quil-iis adlnic iusipientia riiatef est
curi, quod sariitatis gressus sinf, ab ipso Hmiisc re- expedit sub unius esse potestate majoris, ut doctoris
foiiiiantes. &Nam sibiriolunt sub imperio monaslerii. arbitrio ambularites ilef volriutaiis jiropriiB discant
abbatem.de bmnibus necessariis cogitare , vel ipsi riescire, Per doctorem ehim nobis imperat Dorni-
alicubi suo viveuteSarbitrio facta cellulapersislendo nus. Quia sicut dixlt sriji.erius,cum ipsis doetoribhs
[velipsi]c sibi nccessariavitse debnerant cogitare.Et, est s.emper omuilius diebris riscjue ad consummatio-'
si noslra illis displicet vila, vcisuam nohis osteiiclaisf -lieni Sieculi; sine dubio norr aliud, nisi nos aedifica-
forms-m. Liide nunquam persistentes f acfi sunt- tuiiis pef -eos, dicenle ipso Domiiio discipulis suis
qiiotidie nmbulandp mendi.care, suda.re, el. gemere,< doctoiibus nbstris,: Qui vos aud.il, nic auciil; qui vos
quam uno loco stanclo labprare., et vivere, quoiidie spefiiii, me "spetnit(Mcittlt.x). Ergo si quse a-dbclori-
EOviter divefsoruni cellas, ut huiniles intrant bospi- biis aridivimus, et facimus rion jani quse volumus
tes solo ciipite iuclinali. Deinde superbi et velut in- exercennrs; ul iri die judicii niliiniabeat in no-
grati post biduum migraturi, et veltiti quibus diver- bis qaod secum diabolus vindicet in gehennam,
sorum vita et actus et omnium monastefiorum disci- i quaiido in nobis egit Dominus quod i judicaret ad
'
piina nori placcat, eligunt magis ambulare qiiam G glbriaih. ......
sistere. Qui per diversa senipcr. vagando ignorant ! i .
.§III. — Ex REGCIASAKCTI BASILIIEPISCOM,-
apud quem tsedia sua siiscipiani; el, quod est iilti-
murn, nesciuiit ubi suani consliliiani sepulturam. i Quia ostendit nobis sermo luus periculosmri
tlnde ergo magnum existiniant.es primum genus cos- esse cum his qtii iriandaia Dei coiitemiiunt vitam du-
liobitarum, cujus militia vel probatio voluntas est cefe, iiunc Siscefej cupiinus si oporteat eiini qui ab
Dei, ad ipsormn Regulam reverlaiiiur huiuscemodi consortiis discesserit, reniotuin esse.et
Fratres, clamat nobis qiiotidie Dominus dicens : soltim, an vcro culn fratribus ejusdem propositi et
Converiiminiad me,.et ego converlar ad vos(Zach.i). ejusdem animi vitam sociare.
CoiiVersiOergo nostra ad Peum, fratfes, non aliud In multis utile esse video vilam communem du-
est nisi a riialis reveisib, dicente Scripl.ura : Divcrie cei'e cum his qtii ejusdemvohiiilatis surit atque pro-
a malo, el fac bonum (PsaL xxxm). A quibus autem positi. Pfimoquod etiam ad usus corpofales victus-
diliii averihriur, Dominum iiitiiemur; et ille nos sta- que miiiisleriuni unusquisque nostruiii solus sibi
iiriTflTuiriliiaiiSSuovuliu, donafis iTObisadjiitorium non sufficit, et ideo pro his quse ad niinisterium vitae
suum, mox gratiam suam peteniibus tribiiit, quse-. nosliie necessaria sunt ^ invicem opera nostra ege-
. rentibris1ostendit, pulsantibus patefacit. HBCCtria D J musvSicut eriini l hbininispes iu alio quidem" srinj
a Alicjtiphesciant. Ita in Regula ms., sed Tbne- ms. Hic loeus non exslaiapudlsaiam, sed feperitul
sciani redundat. Jerchiiae m, de cjuo iiifra.
i Cum quaitdo occupalioriem,LcgC, cuin guidahi 11Quctndo.Id est siquidem Servius in vi JEneid.
per<'occitputioiiem. Quaiido, si quidem; nam conjunctio est, non adver~
AbscOhsesecufi qiieclsanitatis gressus siiii, ete. bium. i judiearel. Cocl. Viiid., vindicaret, satis rccte.
Lege absconsesecnri'•guocl sani sinl, gressus ab ipso j Quia ostendit. Haechabentur apud saiic;iirii Ba-
limiiie refbiiharites; abscoiise, id eslapud se.
r Nam sibi noiiint. Leg; niiiii, cnritsibi hohtni. Ita siliuin, liiteffog. 7 Regulanim fusius dispritaiarum^
et apucl Ruiimim iiVtcrpretcm, cs.p. i, cujiisinter-
iri Regtila' nis. , ei luiic scirstis clarus est.
e Velipsi sibi. H;«c vefba', ipsi sifci,-rtJdUridahtj pretatione utitur auctor noster in hoc libro. Hoc aili
in Regula ms. reperiaritur. teiri sancti Basilii caput profertur, quia sanctus Pa <
quainvis
• 1 Acli suht. lia in ter Benciiiclus ecenobilarum fortissimum ajH
Rcgulams. habefur, id est coacli pellal. .Passhii.autem qriajdanigeims lineseIiie et in Rnlinp
Siiiit.Nomiiiis Marcelhis,' cap. k : Acltim, .couclum,- -edic-o
tefriihih Vifgilius lib. vi : desiderikntnr, qtise•habenfnr iu textu Grreco.
k-Invicem. In Rulino editoaddiiur, homiims, <
Prodigiis actae&liesiibrisossiipialniiit. 1 Hominis pes. T6 hominis non reperituf apud Rri»
BPer Isaiam vrovhetamdabo vobis. Ita iu Regula finum nec in texiu Grseco.
W COMORMA REGUMRUM; — CAP; IlTf. :%%
viribris rilitur,iri alio vero indiget alienis, et sine Anoii estnunc possibile" OiiTriiatliriuriiefafe. 'Interirii,
a- ut ad coirservaiida ' saivcfi
a<jjuiricnto< caiferofum membroriim uec sufficsre diximus, Sjjiriius dona
siiis vifibus poiest; ita etiam vita sofitafia riii.hi pati 'commodiof estiViultpqiiain sitiegariniSin spliludine.
videtur, cuiri neqric quod ei iricst ulile, e'sse";iieqtie Sed adversus insidias iriiiljici, qria; extrinsecus in-
qririd deesf, aliquid possit"acquiri. Prsstef iioc atVfeift feiiiiitiii', lriulto cautior est e"fritiliof' sOcietas plriri-
riec fatio' quideiri cliaritatis umfmquemqueperriiiilit, Tijorum;'lif facllirifesiisciicturosohjrib si quis forfa
quod suiiin est, quaerere, dicerite Apostolo : CharUas ojjdofmierit solijriririiillbTtiiuqiir diVcTtad mortein.
noh qttcsrit quce.sua sunl (1 Cor. xrri). Dcinde sed Becrel deliijqueijti deiicturiJ.suurri'facillus apparebit,
nec culpas quideni suas unusqriisquc ae vilia; tligno- . cuhi a plufibus'' vef irguituf,. vbl hblatuf,','"'secundum
scit; cum, qrii argciat.rierViOsit: et facile iiujtisiriodi quodet" Aposlolus ait: Suffiittei cfiiiet ejitsihodi cst,
homirii accidere poiest ilhid quod sciiptunV est: Vce oliji(rgaiiolicec,qumftt a phiribiis (1 Cof.ii). Sed in
soli, ijUia~siceciderii,,iiemoesl tiliiis, cjiii cficjtit etiih oratione nOfiparvuriVOriioluiiieiVtuiii a plufjbus nasci-
(Ecct, iv). Sed et mandata a jjloribtis qiirVIeriifacilius tur crim cpriseiJsu ef rinilate Ofaritibiis, ut ex mul-
adirijplentuf; ab uiio vero,' dum rihum videtur irri- torririi pefsoriis pei' graliam, qua; in nobis esl, Deo
pleri, aliiid iriipedituf. tltputa.qiionibdp Solus' quis gratiajreferaiiiitr. h Setl et interdrim.periculopfoxi-
visitabil iriSriiraii), ani quoinodo Suscipiet pefegf i- B jtia esl vita solitaria. Prinio quideVriilii periculo sub-
ririm ? Si verooinncs.corpirs sumris' Cliristi, sirighli jaccf, qub'd cefte gr.avissiiriumesl, in quo ipse sibi
ariiein aTferat.rtiiiilireiribnVpef corisonariliaiii, velut placet, et iVeirJirierahabens qtii possit cpus ipsius
iri rihrirscofporis. compagerii"in Spiritu Saricio"aptari prbbare,c yidSbi'tursibia'd sumhiarii perfeciionem v.e-
et conjuirgi debemus a&inviceift..Qupd. si unusqriis- riisse. fum.deiriiie siiVetillo exefcitio degerss, necjue
qrie riostfurri solitariairi ellgatvitairi, seilicef ribri ab quid*sibi. vilii abundef, neque quid virlufis desit,
aliqua eausa, vel ratiorie, qtiveD'e'6 sit piacita, vel agrioscit. Neqae dTscretionem.liaberc poterilin' ope.-
qfiod'ad comrriuiieiJicccteforuriipefijneal dispensaVio- •furiTqiialitale, pro eo quod operaijcii maleria oiniiis
riehij-Sedjjropfire voluniati 61 jJassioiil satisfacieris : exclusa sit. Iii qtio enim liuiijilltateiri suam probabit,
quoriiodo possrimus tiiseissi et cilvisl "adinipTere, et iremiiieririrabeiis cui se Iiuiiiilem debcat extribere ?
iiilegram assignare' inemhfbrum ad se invicem con- kd paiieiTfiaiJivero quomodoseipsum exercebil, nul-
'sbria'riliarri?Isleeniffi t.aTislieque" curii .gauderitilius luiri haberis qui videafrir ejus 'vpiuiitalibns obviare?
ga'rid'et,-neque'cuin fleri:tibus'flet: quoniairi qtiidem Si quis auteui dicaf siifficere siiJT Scripturie doctri-
separaius ac divisus a cceteris, rieqiie cognPscere nametapostoHca praecepta ad emeiidatioiiem morum
quidem Tiecessitatespolerit proxiiiioruiii. Ttfrrtdeiri- -. vilariiqtie Torniaridarii,Sirtlile milii aliquid videltir ils
deneCSiiGicere pptest iiriiis ad SiiscipieAda bmriia qui semper fabrile aftificiiinT discunt, nunquairi ta-
doria SpiiTtus saricli: cjuia secuiidiim iiniiiscVrjusqtVe irieri fabri faciunf opus;; vel his qui iiistructoruln
irieivsurairifidei, et dbriorum spiritaliiim disfributio a"fterii"semper csoceniur, nunquam iamen sedifiean-
. celebratur, rit id cjtiod per paftes uriicuique distfi- dse domiis operam dabiiiit. Ecce enimet Dominus
buttiin Cst, rurstini tanquam" lneiiibfa ad sedificatiO- rion exisfiinavit suflicere sibi solam verbi doctrinam,
neiJl uriius cofjjoris cOeal elconspiret : Aliieniinda- sed et opere ipso voluit nobis tradere humilitalis
tur sefino sapieiUice, dlii senho scientice, alii fides, exeilipla, cum jjra;ciBcfuslinteolavit pedes discipulo-
alii prophetid, dtiijejiaiiri saiiitaiuih, elc. (1 Cor. Ti). riiriTsuoriVm. Tu ergo ctijus jiedes lavabis?quem
Qusesingula uiique nbri larii pfo sc liiiusqiVisque curabis bfficiis? cujus inferior aut uliimus eris, cum
qriaih prO aliis suscipit ab Spifitii'saricio. Et ideo soliis viyas? Scd et illud quo.d dlcitur bpnum et ju-
riecesse est hniusciijiisque gratiam, qriam susceperit turidurii habitare 'ffalrcs in unum (Pso/. cxxxii),
a Spifitu Dei, in cohimurie pfotlesse. Accidit ergO ijuod ungueiito pontificali de capite in barbam de-
ut.is qui remotus vivit, et separatus unani -quam- scendenli Sjjiritus sanctus comparavit, quombdp in
cunque suscipiet graliam, et banc ipsam iiiutilern solitaria habitatioliecomplebituf ?SttvdiiTmriariiqu|
faciat, diimnibil pef eairi operatur, sed effodil eairi ^. est quoddam et apbs.tolica prsecepta ad' enieiidatio-
iii seriielipso: quod -cujusei qu.anti sit peri.culi no- ' liem moruni vilamque fprmaiidaflj, iri qub pier vir-
sfis .pmnes.qui legiiis EvangeTium.Si atitein cseteris tutisexei'citirim,,proflcituf, iiVqiio ihedTtatib divino-
conlriiiliiicatgratiarii, et ea ipsa perfruiiiir projjfie firiri riiaiidatofrim effulgel ariipliriset clarescit. Hsec-
qiiani ijvse suseejjif,, el hiuliiplicaiur iii eo dum commuriis inter-se uHaniinoruni fratruiri habitatio
comiiJtinicatur et cseteris, et ipse iiihiloiriiiius per- habet in se jllam similiiridineilVet exempluiri, qribd
fruilur gratiarelicjiiorum: Haliet aiitern et alia quaoa in Actibus apostolorum refert de sanctis Scriptura
plurima bona couimunis -vila ista sanctoruni, qtise
. » Nec sitfpceresitis viribus potesl. Tn textn Grasco P Vidcbiiur sibi acl suinmam perfectioheih venissei
gdditur : Kpbgjiiuu.ovyv,id.est, ad dirituriium teni- Qupd uiiicuni esl ullerioris prbgfessus "invirtute irii-
pus, qriodqueriiatimodtiirifiic, sic apud Rufiiium de- pedimeiiturn. Quod prseclare notal Serieca: lib. db
sideralur. Trariqiiillitafe animi;: (cPuio mulios potuisse ad ;s.a-
^ Sed et interchtm periculo pfHxiiiiaesi., etc. Qria; pieiitiani" pervenire, rtisi •putassentse;p'erv'eriisse,iiisi
hic dicurilur.oe vifiii'soiiiafiaj' professofiijus,-tarituiri qusedam-in.se clissiffiulasseiii, qriKdaiifaperfiS' ocuiii
de iris qtii illoiis, ni airiril, inaiiibus et iii riullsi cce- trarisiiisseni..,Koji, esi-.enim quod nos alieiia
nobii patestra autea exercitati ad hanc vitam acce- judices adulatione perire quam nostra. .iriagis- >
dunt, inteliigenda sunt.
743 S. BENEDICTJABBATIS ANIANENSIS 7«
divina dicens : Quia omnescredentes erant in unUni.,A quod elegerit, sanctuni sibi hoe putet. Hos talesubi
et habebant omnia communia(Ac!,u). repereritis, non monachos, sed hypocritas elhsere-
§ IV. DlCTASANCTI HlEROKYMI. ticos.esse credatis. Et hoc optamus, et hoc omnino
a Monacbus vivat in monasterio sub unius disci- sanctitalem vcslram qusssumus cum talibus nullam
plina Patris, consortioqiie multorrun : ut > ab alio coiiyersaiionem jubemus habeatis, neque imitemini-
discat humilitatem, ab alio palientiam; unus eum eos.Et quia siio arbitrio vivunt, nulli seniorum vo-
silentium , aller doceat inansueliidhiem. Non faciat lunt esse subjecti. Et nihil de propria substantia
quod vult, comedat quod jubelur, habeat quanlum pauperibus erogant, sed adhuc aliena, quasi-paiipe-
acceperit,' operis sui pensum persolvat, subjiciatur res, rapere festinanf, ut cum uxoribns et filiis «plus
cui non vult, lassiis ad stralum' veniat ambulansque quam in sseculo eraiit lucra conquirant. Et hsecfa-
dormitct, nec demum exjrleto somno, surgere com- ciendo de perdilione animariim 11011 curant, nt non
pellaltir; passus injttriam taceat; prsepositum-mo- animarum, sed corporum plusquam sxculares honii-
nasferii timeat ut dominum , diligat ut parentem; nes emolumeiita habeant, et pro suis pigiidribus
credat sibi hoc esse salutare quidquid ille prsecepe- more luporum doleant, et de die in diem npn retro
ril; nec de majoris senteiitia judicet, cujus officii acla peccata plangant, sed cum scandalis semper
est obedire et imjjlerequsejussa sunt, dicenle Moyse: B sludio rapacitatis anhelaiit, et non de poena futura
Audi, lsrael, el tace (Detit. xxvn). Quidam profilen- cogilant, secl nride.uxores el filios nascant, aerius
tur se renuntiare ssecnluni vestimentis et vocis pfo- anxiantur. El cum ipsis vicinis, cum quibus prius se
fessiorte , qui nihil de jiristiiia conversatione imitaii- juranientis ligayeraiil, pro hoc tepefacti cum grandi
tes, res familiares magis augenl quam miiiuunl. Ea- jurgio et discrimine se ab invicem separant : el res
dem minisieria servorum, idem ajjparatus convivii, suas, quas ante per cliarilalem expendendas com-
et inter turbas et examina ministrorum noiuina sibi muniter miscuerant, non jam simpliciler, sed.cum
"vindicant solilarii. Plerique monachi c artibus et exprobralione uiius alteriraptat. Quod si alicui ex
negotialionibus pristinis carere non possunt. Pleri- illis iinbecillilas apparuerit, propinquos, quos in sse-
que non victnni et veslitum, quod Apostolus prseci- culo rcliquerunt, cum gladiis et fustibus et minis ad-
pit, sed majora, quam sssculi homines, erijoliiiuenta jutores adducuiit. Et qualiter hsec disrumpant, in
sectantes, siib religioiiis tifulo exercerit injusta cem- prima dudum conversalione excogitant. Etf vulga-
inercia, et plenis sacculis moriuntur divites, qui res et ignari cmn sint, talem abbatem sibi prseesse
quasi pauperes vixerant. , desiderant, ut ubi se voluerint coriverlere, B quasi
§ V. — Ex REGCLASANCTIFRUCTDOSI EPISCOPI ciiiii benedictione suas volunlates faciant, et quid-
^ quid eis ]jlacuerit dicere, dicant. Et alios more insti-
(cap. i).
d Solent enim nonnulli ob metum gehennse in suis gatioiiis dijudicant,- et 1»servos Christi dente canino
sibi domibus moiiasteria componere, el cum uxori- dilaniant. Et hoc agunt ut seiriper ctnn ssecularibus
bus, filiis, et servis alque vicinis cum sacramenli et hujus modi principibus commune consortium ha-
condilioire in ununise copulare, et in suis sibi, ut beant, et amatores mundi cum mundo diligant, qua-
dixhmis, viliis ex nomine martyrum ecclesias conse- liler imiinmdi cum munclo pereant.r Tali [Se]ssepe
crare, eteas falso nomiiie monasteria nuncupare. exemplo taliler alios vivere invifant. De talibus Do-
NOStamen lisec non dicimus monasteria; sed anlma- miiius.in Evangelio ait: Cavetea fatsis fratribus qui
rum perditionem et Ecclesise subversioiiem. Inde veniunt ad vos in vestibus ovium, intrinsecus autem
surrexit hseresis et schisina, el grandis per mona- sunt lupi rapaces, A fructibus eorum cognoscetiseos,
steria controversia; et inde dicta bscresis, eo quod quia non polest arbor mala fructus bonos facere
unusquisque, suo quod placuerit arlritrjo, eligal; et (Mcttih. VII). In fruetu operationein dixit, in foliis
, a Monacltus. Hsec sumpta suiit ex epislola ad Ru- tores haud dissimiles sunt iis de quibus agit synodus
sticum de forma vivendi. Citantur ab auctorenostro Coiislantinopolitaiiapriiua et secmida, qui suis pos-
in vitse coenobitlcsecomniendationem, et ob pseuclo-D sessionibus monasierii nomen imponebaiil, se eas
monacbos, de quibus agil sanclns Ps.ter Benedicius. Deo consecrare prplilentes, sacratarum rerum do-
,- '* Ab alio discdt'/«iim7iTn'feni-.
De.;.hac,reinfra. roinium usurpubant, easque pro libidine tractabant,
0
. Artibus et negotiationibusjJiTstinM.Moriachis.qui landenique vcndebant. Quam rei moiiaslicse caupOT
omnes suas cogilationes et slttdia ad Deiiiu conver- nationem in posterum fieri prebibet dicta synodus.
tere debenl, turpe esl rursiis negetipriiin ssecularium e Plus guam in sceculoerant. Lege, plus quaiii cum
ma;andris inlricari. Qucd dpcet saricfus Dionysius in sceculoeranl. Iia in cod. "Viridpcineiisi.
Areopagila, Eccl."Hier. cap. .6, cum ait nmflaqiise 1 Vulgares. Glossse veteres : Vulgaris, v.oivbs,
sseCiilarlbuspermittuiitiir moiiachis prohiberi, quse leaSris, xu5«wf, id est, comiiiunis, plebeius, grega-
sunt, ut explicat Georgius Pachymeies in para- rius.
phrasi, yapios, v.aizb CTpurziuizv.u.i\p.-opiat( bg.i).uv, 6 Quasi cum benedictione. Quia ol.im inonachi ni-
id est, Uil- liil sine abbatis beuediclione agebant, de qua re
v.od'itipoK, iv oFr0 laiv.bsov v.azav.pive-ai,
ptise,-in belloet hegoliatione versari, et aliis rebus, infra.
ob quas laicus rioh cOiJdeninatur. Quod sanepibhi- i1 Servos Dei dente canino. Fructiiosus abbas, cap.
buit coricil. Chalcedoiiense, caii..'&. 2 ; « Cum episcopis ssecularibus etprhicipibusteTrse
d Solent enim. Hsec 11011 exstant in Regula ms. vel populoruiji communem regulam servant, et An-
sancti Fructuosi Bracarencis episcopi ms. cod. Cras- liclirisii discipuli conira ecclesiam latranl. 1
sensis, sed suiit alterius Fructuosi, non episcopi, sed i Tali se scspe. T» sc redundat.
abbatis. Hujusmodi aulem vilse monasticsecaupona-
745 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. III. Vib
yerbum. Et ut eos in opere cognoscalis, verba illo- Airi commune yiventium ad instar sanctorum illorum
rum pensare poteslis, quia cupiditatis face succensi qui temporibusAposlolorumin HierOsolymisvendita
npn possunt Chrisli pauperibus adsequari. Christi ac distributa omnia sua dabant indigentibus qui ha-
vero pauperes hanc habent consuetudinem, nihil in bitabant d in sancla conmiunioiievitse, non dicenles
hoc mundo cupiunt habere, ut possint Deum el pro- aliquid propriumi sed erant illis omnia communia, et
ximum perfecte diligere. Et qualiler supra dictos anima et cor unum (Act. iv). Horum inslitutione
lupospossint evadere per Dominum cognoverunl di- monasteria sumpserunt principium. Secundum ge-
centem : Ecce milto vos sicnt oves in mc.dioluporum; nus est eremitarurn, qui procul ab hominibusrece-
hon porleiissacculumnequepejam (MaM/i.x).Proinde denles deserta loca et vastas soliludines sequi alque
Chrisli servus, qui cupit verus esse discipulus, a nu-. habitare perhibentur, ad imitationemscilicet Eliseef
dairicrucem ascendat nudus, ut morluus sit sreculo, Joannis Baptist;», qui eremi secessus penetraruiit.
Christo vivat crucifixo.Et postquam deposuerit cor- Hi quippe incredibili conversationisdesiderio,liitindo .
'
poris sarcinam, et hoslem viderit trucidatum, tunc se coniempto, sola solitudine delectantur, herbis tan-
pulet devicisse mundum, pl cum sanclis martyribus tum arescenlibus aut pane solo vel aqua contenti,
* quod his per certa intervalla teniporum defertur.
sequiparassetriumphum.
B Sicque Secretissinii penitus ab omhi hominum con-
§ "VI.— DlCTASANCTI ISIDORIDE GENERIBUS MONA-
CDORUM. spectu, remoli divino tantum cblloquioperfruuntur,
i>Unde autem ad monachos studium c defertpau- cui puris mentibus inhseserunt, et propter cujus
pertatis, vel quis hujus conversationis exSliterit au- amorem non solum mundum, sed etiam Iiominum
ctor, cujus I.sti habitum imitantur; quaiitum enim, consorlia reliquerunt. f Tertium genus est anacho-
inquam, attinet ad aucloritatCm Veterum, hujus retarum, qui jam coonobialiconversatione perfeclj,
propositi principes Elias et discipulus ejus Elisseus includunt semetipsos in cellulis procul ab homihum
fuerunt, sive filii prophelaruni, qui habitabant in conspectii remoti, nulli ad se prsebentes ingressuin,
soliludine, urbibusque relictis faciebarit sibi casulas sed sola contemplatione Dei viventes. g Quartum
prope fluerita Jordauis. Hujus etiam proposili in genus est, qui sibi anachoretarum imagine blandiun
EvangelioBaptista Joaimes auclor exstilit, qui erenii tur. Ipsi, ut ait Cassianus, in primordii stti fervore
solitudinemincoluit locusta et agresti rnellenutritus. quodain brevi coenobii perfeclionem videntur expe-
Jam deinde progrediens conversatioms hiijus nobi- tere : sed continuo tepefacti,-dum pristinos mores
lissimns princeps Paulus, inde Antonius, Hilarion, et vitia resecare contemnunt, nec juguin huniiLi
Macarius, cseterique Patres, quorum exemplis per tatis ac patienlise diutius sustinere contenti sulit;
universumniundum adolevit sancta institulio mona- C subdique seniorum imperio dedignantes separatas
chorum. Sex autem sunt genera monachorum, tria expethnt cellas et solitarie sedere desiderant, uta
oplima et prsecipua, reliqua verp delerrima, atque nemine lacessiti, mansiieti ct humiles sestimentur.
omnirnodisnolanda. Primus est coenobifarum,id est, Quse institutio, imo tepor, eos quos semel infece-
o Nudam crucem, etc. D; Hieronymus, epist. ad rus. Tertio dicuntur anachoretse n qui sineteclopet
Paulinum : <El nupam crucem nudris sequens ex- solitudincin errantes ntillo cerlo loco consistebant,
peditibr el levior scandis scalam Jacob. »' de quibus Severus Sulpitius, dialogoprimo : ? Ha-
r>Vhdeattlem.Hoc caput habetur apud sanctum bitant (inquit) illi plerique in eremo siue ullis ta-
Isidorum lib. n de Officiisecclesiaslicis, cap. IS. quos anachoretas vocant. "Vivuntherba-
c Defert. Apud sanctum Isidorum legitur, deflu- bernaculis,
rum radicibus, nullo unquam certo loco coiisislunt,
xerit, recle. ne ab hominibus frequehtentur. » Id innuit Cassia-
d ln sancia communionevitce.Apud sanctum Isi- nus, coll. xviii, cap. 6, crim ait : t Ad imilationem
dorum :insancta conimnnivita, quoque Eliseet Elizsei, atque illorum de quiljusApo-
<iQui eis perintervalla, etc. Eremilis olim victus sio]us,circuierunlinmelotis,inpellibiiscaprinis,etc.»
suppeilitabaiur a ccenobiise qhibiis discesserant. Se- 8 Quartum genus, clc. Hsecsumuntur ex Cassiano,
verus Sulpiiius dialogo i : «transgressis ad eremum coll. xviii, cap. 8, cujus etiam verba proferuntur.
abbatis illius ordinaiione panis et auilibetcibusalius Agitur de quibusdam qui sibi anachorelarum nomi-
adminislratur. >, ne blandientes, in primordiis coriversionistepefacti,
f Tertium genns esl anachoretarum. Hicdislinguit T>necultra valentesferre seniorum juguin, se in cellis
inter eremitas et anachoretas. Sed anachoiêtsesunt includunt, ad id eliain hunjaijselaudis applaiisucom-
in iriplici differentia. Primp pro eremitis sumuiitur, pulsi. Quorum stullilise ut remedium adliibeatur,
ut videreesl in Regula sancti Renedicti, cap. l.Se- concilii Tolelaiii vii, cap. 5, cautum est, ne quis
cuiido pro his monachis qui posl coenobilicani pa- prius includatur, quam mullos annos in mililia cse-
Tceslraminchidebanlur incellis, iique duplices.Nam nobitica exercifatus fuerit, adhibito etiam episcopi
quidam infra septa monasterii in cellis includeban- et abbatis consensu, ul habetur in coricilioFranco-
tur, ul patet ex Justiniani novella 5 : t Nisi qiiidam fordiensi, can. IS; et sexlse synodi can. 41, statui-
illorum in conteniplatione et perfectione degentes tur ul qui hujusmodi vitaiii "appetunt, quadrieiiiiio
vitam remotam habeant in hospitio, quos vocare probentur : nempe, ut prius ingrediantur moiiaste-
anachoretas, idestdiscedentes, eihesychaslas,id est rium, et per triennium eiusmodi vilain seclusam
quiescCntes,consueverunt, » elc. 13bihospitium sii- exerceant abbaii monasterif subditi; quo evoluto,
mitur pro cella. Ibi enini agilur de iis qui in roona- ab episcopo inlerrogeiitur, qui eorum voliintatem,
steiiis includuntur. 18,etiain, planuni est ex can. 41 an finna sii, exploret; qna pijrspectae cella exeant,
sexlsesynodi.quseaitejusmodi inclusos avayô>p-nytv.nv et anno integro maneant in monasterio, ut eorum
izuiQorpiZuGBui id est anachorelicam exer- propositum plenius tentetur : quibuS ila perfectis,
§iuyo>yr,v,
cere vilam. Quidaih vero extra septa monaslerii insi mpdo cerla sit eOrumvohmtas, iiicludebantur.
clusi erant, de quibus hoc capite agit sanctus Isido-- '"'
PATROL.CIU, 24'
747 S.. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS... 748
rit, ad perfectiqnem nunquam perniitfit accedere. A j a Qointum genus est circeTJjonum,qui sub liabitti
Hoc eiiiin mpdo rion soluiri lipriabsciiicleiilur,yerum 'liioriaclipfuiiiiisquequaque yagantiir, veiialenj "cif-
• etiam interiu.s cpnvalescunt, duni a nemine provo- CiiiiifereritesJiyppcfisinJ:,"circuriipiiriTbs prpyiricias':
cali, ut quoddaih lethale et inlesthium virus, quod liusquani" lriissi,, ririsquaiTrfixi, husquahV"staiites,'
quauluiri amjilius celalum fuerit, taiituin prpfiiridius riiisquariv sedeptes. ATii,qiise;ripri videruht, corifiii-
sefpensiiisanabilein Triofbuirigenefat 'segrotariti.Prb" giiht,"bphiioriessuas habprites pfb Deb.T3 AiiiTiielii-
revereniia eiiirii cellseTiiiilus;jatai vitia solitafii aiidet bfa hiartyfuiii (Sitairieniiiaftyfiirri) ? veiidiiaiii.a Alii;
e
arguere, quse ille igripfafi irialuilpoliris cjuariicurarj,/ iimbfias et pllyiacteria siia" liiagnificaiil,, glofiam"
a Quintum getius estcirctUionum, Hsecfere excer--- senteHjia regii seijatus.eqnis -priusdistr.actusdepar.
jjta sunl ex ciiyoAugusiino, lib. cle opei-empijaclii,; libulari,tralie pender.e jussus est.- P.osl cjijiis inor-
cap. 28. Quicl siiit circillibnes, expbhiiht ''"Gldssse. feiri quidarir sacerdOs^cateiiairi qua trjfurcifer ille ef
Isidori: Gircitlioriesfcitst tinachorelce:Ese(.iem'&los-' sesqiiilaYeiTOo in careere vinctus fuerat;"euidiiiri-ex
sre : Girceilio "monacltusper ceilas vagans: Auyusti-., febr.eTaborantistipppsuit, eumque inde sanatuin Tni=
nus. De quibus ipse sanctus Auguslinus.in.psahiium;, "; pu.denli mendaciopalam divulgayil. Slatini, ut <cs.t
cxxxii : « Qriid silii viill .nbmen..circellipnuin? S.ed ctecaef prisceps,'yiilgi.deyptipj'p.afibuliiiii,,;iri' ,qiio:.
liou, iiiquiuiit, yocaiiiurcircellioiiesrFPrte cprrupfo jiependefat iiiiijosipf Ille,- aioeo reviilsiim nocie
sOtiOlioihiiiis eos appellaiiirisiiNaru ,circit.riicellIoneS:=1 j> sublstum esf; soliinique ipsiiin,,.iubidefixinn-frieratp
dicti sunt, quf Gricuin.cellasyagaijlui'. ,» J>e,:qua:-:;,;a f;aijiis,uiidiqije,,concurrsentihri,s,nt,reJiquias sibiarir
,
voce Papias;'«.CifcumcelTibnes; di.cuniur ,. ,qui sub," lerieiit, abfasuiii e'st.''K,oiiiiie jyiajdaiiiifuriieseieirsis
habitti niohacliorum usquequaque vagilntur; >iileni-:" in Aiiglia ccenobii queiridaiii feceus deiiVncluiiiprc-
« Circuiiicellioiies genus iiroiiachoruiii vaganliurii,,.; saucio colere C'cciJeirih't;':--qiioil <cuin'.]'esclvis'sei,sUii-
dicti quod ; cjrcuin cellas.;yagentur. > :S-unt:ct alii;; ;;; ctus AiiseJnjus:C,aniuariensisiinfisfes per.-,epis,tolaiii-
circumcelliones hser.eticiqrii,. ul roartyres liabereB-, (Lib. ni, ep, 151)i.-pasejusmo.di superslitioije prpiiU
lur, seipsos perimebaiit, •aiqueeliam obvios passimi, buit. Cbiitigii; efiam" ienipofe AlexaiidiT iertii ;' ut
ChristiaiioS : de quibus sancius-Augustiims iirps. quidam vino madidus ac lemiileiiiusTcum pefiilan-
Lxxxii, episl.;48,.!Bi, etiiJullis aliis lo.cis : et Phiia--. tius baccliarettir occis.us-,.pro jiiartyre coierelur»
strius, lib. d,e: hseresibu.si meniiml collaiio teriiai Olimstultiini viilgus quibustiapi iiis,oi»iiiis.ctnoclur-
CaVtliagirieiisis. '..'.' "./',,,'"',", iiis.visioni.bus.delusuiii, fic.taTiiartyi-iiin'ihoriiimenia
".."-..'",
t' Aiii membra marlyrum, "etc. Exsecrabilis illar -veiicrabatuf. Quod prbliibiturii fuit THfconciliov Car-
hypocritarurn iiuiidiiiatio; ciijiis beirefieio:seruscato-; -; lliagiiiensi, can. S (De xeliq, ,el vener. :mnct,)< Sic
res ijli niultam stjpenj cpgebairt,, Ilancattribiiit cir-: etiain a qitiu.usi'a.111 si.plid.ibribusniartyribus li.se.reti-
-"
cellioiiiijus sanetus Augustjiiiis, 'iii.i./ciri-opefeijfoiia- cis bbriof exhibifus est. Qupripostea veliluiji Tuit.iri
•'""" ''"'
chi, cap.:28. Siiriilemlicitatioiieuj exercebat falsus';• conciliO • Lriodiceuo,caii.;5T-.-< '."'«.,
piidam ereinita Desiderius iioiiJiiie, qui Paiisiis; ;« Venditani. ."Venderereiiquias iijartyrum'prohi-
diiii cum .cruce sacra loca . obambulajis. iii s.acpulp; I; betiir. Cpdi.cisleg. '5,:de-sqcrpsanclis cf,clesiis,,elc.z
jestajjat. radices .diversarum iierbaruni, d.enj,estal- Nemp .mciriyrcs distrahat, netrto .irierceiuf, et cap.
paruni, ossa hmriiim, iliTgires"et. adijyes.nfsluos, qui-i.:C CuinCxeo, deTeliqiiiis el veiierafioivesaiiciOfurii.'"
bus lahqiiariJ sacris reTiquiis a plebe occurroiite ve-•-' :ii Jilii fimbrias, MorePiiarisfeortimetScribarum;
neratipiieip cxhiberi yplebal, ut refert saiJ.ciusGre-.; ;.; Fimbrite enim sunt qu:eiiain. fextiirseqtise assueljan-
gorius Turpnensis, lib. ix Hist. RodiiJpJiiisGlaber,,.' t,ur aPharisieiset Scribis qualuor angulis amicuiij eo
lib. IVliisl.j.c. 5, iiarrat de siinili tein|>olls siii ba- leijipoje quo ,se ab rixoribus pbsiliiebaiii,.ad casli-'
lalroue circumfofaried qui ossibusniortuoruiiij tjuse; moiiiseostenlalioiiem, ut: nemo:tringeret"sanctUica-
e sepulcris eruebat, eis varia prophetaruui , irrar-- tps, ut, scfibit sanclus. Epiphanius •• • lib. 1 deHicres.,
lyram el coniessoriim nomina iiiipoiiens, supersti-- loijj.-pjcap. -: i;S.. -; .""''•' '; ;\;; -' ••.'/..
tiosos hoinines passim decipiebal, cmuii,ciis porrimi: e Bt pltylacieria. Phylacteria sjirit'qrisedairi' ftotse
marsupiiSi Hiric ttata est<"quoriinidaiji,sripefstifib,.iit ; ex purpura, qrias Scribae et PharisseT pailiis suis
falsas reliquias falsbscjiie sanctos «olerenl. Qualisi osieiitaiionis causa apppnebaiit, nt i-efert sancttis
fuit dlim rtuTlierqusedamCarlliagiije;Lucilla noiiiirie,, Epijjhaiiiuscapite-citato. Lbi, etsitanfum de Scribis-
quseobscuri et uoiidum vindicati cujusdain mariyris- loquatui', .tairiencapite sequeriti aii Pharisseos Scri-
obsecjujoita addieta erat, ut 'aiiteijriam sahclairi Eii- barum iiidiujjeiJtisuti solitps. Suijt ei tabhla; parva;,
charisiiam sumeret, Tllius caput veiierarefur ,'eoque'V seu -chartse,in ijiiibiis •DecaTpgus"sCriptus"erai;, qiias
nOininea Cseciliano archidiacorio 'correpta, ob idque; Scribtc etPharissei inempriaiis Causairi froiitegesia-
furore iiicerisa a cpmmunione Eeclcsire cliseessit,,-- baiit. '.DiVus-Hie.ronymus, iri cap.- xsin Maltb. : Pi-
suaqueaiictorilaleatque .opibus Donalislarum par- ctaciplailla dectdagipliylacteria. vpccibant.Rabbini,"
les iriullum adjuvit, ut refert; Oplalus Milevitanris ; 'Tephiiin. Sant eiiaii quredam amuieta'. seu
lib, i conlra PafmeniaiiuriJ. Nbta esl illa '.hisloria• |'VrP>
qtia; magi ad morbos.curandos" seii
saricii Marfiui,apud SeverciiiiSulpiliuiu ii) ejiis Vila,'p.cbnservatoria,
'•averriiiicandos, aul ad .aliqueni casuin cieclinandum
ab 1
cap. 8, quilatrOriis cujusdam aratn, qui .'indocta liiuiiercirlis dabaht collo .'appendenda, aiit -brachiis
et imperita iiJiiltiuidine pro martyre cplebatur, sub--.' alliganda, rrt docel sanctiis Epipbaiiius cap. i„5libri-
movit. Sanctus Gregoritis jjapa, lib. m ,, epist, 50/> cjtati. 'Glpssse.veleres,:'.Jyyku.v.-iipvsj', servatorium^
inipiribat qriOsdam Grsecos.qui Roniseossa mbrXuo-' -' aniolimenium , qniuteium, prwvia, Giossse iSidori,,
riim effodienles, ea pro reiicjuils sahctis in siiaiirpa-- PI11jlcjcteri.il id cst iijcantaihenta , juxia
triam asporlabant. Fuit etia'm'oli'miTomansejilebe-• illud V.irgiliiCqrmina, in Pharnjaceulria :, ...'•'.',
tit
etilse sripersiiiio, Dalmaiicam, qusc corpus pap;e' :- :
lnorluum, duni eflerrelur, inyplvebal, scinueret „, el Garmina velccelo possunt d educere luoam, .
parles pro reliquiis servaret, CJJIOT idenr Gregbrius,, Doemoriumiijveiituiii in seduciioiiem etlinicortim.
lib. iv, epist. 44, fieri prohibuit. GuillelinusNeribri-- MeminilBeila Jib. iv H.ist. Angl., cap. 27 : « Aliqui
gensis, lib. v Hisf.,: cap. 20 ef 21, narriit de quo-:" : etiain tempore riioiTaliialis neglectis fidei sacramen-
dam GiiiHelnibLundoriiensi, qui a stolida:plebecula1 tis quibus erant imbuti, ad efraiica idoloiatfise nie-
jjjiirtyr habitus est. llle cuiin divitum miiiirijisiri-; -: ciicamiua concurrebarit':' quasi missam a Deo condi-
hians, seditiosis coiVcioiiibusmultitudiriem comnio-- tore plagaiii per iricantaTibhesvel phylacteria vel
vebaf, secjue paiiperum saivatorem noiriinab.at:; :; alia quselibcl dajinoriiacseartis afcana fcoliibereva-
jainque multa ferrameiita ad infriugcndas locuple-- lerent. s Et sexla synodiis,,can. 41. Hinc capiendus
tuiii oedescifculalor.ille paraverat, dum capfus-.de 3 Tertulliaiiris in Scorpiricb: « Nescio quid magia ciir„
Hm CONCOR©lA.REGl]LARUM..:,r-;:CAR: IH. . ô";
capTaritesab horiiiiiibiis.:Alii cfinitiTriCedurit,iie Vr- A,etreni secreti:,viciOrise'faciurit.;.Aprid;hos; aflcctata.
iior habeatur lonsa sanciltas quairi coiiiata,. iit vide-: sunl orimia, flilxseniauic*; caligspfoJljcann;s;ve.stis-
lieet quieos viderit, aiitiquos illos,: quOS -legirtius, grossiof,":crebfa , shspiria; visitatio, yirgiiiujn, ;de-:
ribgitel Sabiueleiil,Eliam,-et cseterOS./Alii hohores;< tractio clericprunv:.;el quando .diesTestjis,.yenerit,
qiios non aecepefrnrt, liabere' se protestarituf. Alii salianlur.ad vomitum." /_•' ':::.:. ;;••.:.•"•'" .
'
"parentes<et«onsangriirieosiri iiia fegi:one:se,audiSse, § VII. ^"'DibfA--s\!NCTi"VAT<Ei(ii :BE-cisiiEiiECMONA-<
vldere et ad :e"ospergere riieiiliuiittir.. Ef omiies '' -:'',' '".::"':":.: CIIP>IIJM>;.:r ;;:,.•;.-;•.!:.... ;•
petrmt, oiiines eiigunt aut sumptuiiiJucrosse egesta- i>.Hinc subsistit septii:hum;igenus;.monafehorum nu-"
tis, aut simulatsepretiiim sancfilalis. Cuni; hjterea perjadjeeiri<m:<pejnspripribu^;Duni,,pljni ;:geciii.dujn..
ubieunque in facfissuis malis ae verbis deprehensi superiOremseriein de,:primp pxordio fedihcatjonis
•fuerinl, vePqtiomodoiiiiiioluerhit, Sub gejierali :rip- Ecclesisetantus;Thardescefet:c ;candor,:desiderii ,-re-
:miheTiiouaciiorunijjroposittlm blpsphematjir. <Sex- gni coeToruniatque tinior Dpnimi <coi'da;perteri'eret
tiiiiJgerius est monachorum ipsum deleriTiiiumfltque, iioijujorum,;;«t non sojum.per epenpjji^ljpmcrebras,
.heglecium, qiiodjjer Ananiam et Saphiramhiexoi'- atque juges Ppngregatipnes inimmeruset: iiifniilus
•diolicclesise pullulayit, et aposioli.Petri •seyerjtale exe'i'ciius multiplicaretur:mon,acborJim<,;ye.rum"eliain
succisuiii esi; quique ab eo qiiod seinetipsos a- cce- JBcdiversa Creinideserla;cOpiosiiis cpntegerentur peiv
'nobiali'disciplinasequestrant suasque liberi apjie- fecloruni d ergastulis ,an.acliore,lar«m;,:;et;:;cujnin
•tuni=voIuiifales:JigyptiorumliiJguasarabiiiise,siye.a ista e iiHimiJB;extremitatiS;:ocCidua;; parfis ;;Coiifinia
fenuitse riViiiciipaiisunt.Constfritaht-sibi.cellulaseas- rara videlicet et exigua,piillulijrerit.sacj-sercligioiiis
•que :falsoijOmiiiemonasteria iiuiicupanl;; Liberi.que 'crepundja, a paricis eleetisjetijjerfectis yiris inde-
:ab iinperio seniorum, iirbitfio Suovivuril,; certaiim ,'sertis locis rara ojpe Domini coristructa sunt iMoha-
in operibus laboi'antes, non ut indigeiilibus distri- steria : ex quibus multas animas Redemptor expia-
:buanf, sed ut aequirant peCuriias.qrias,:rBcpndanf>. jtas fcce.peQcaniJmimsusccpit in,regna coslesfia.-Et
Et sicutait dejpsis Hiefonymtis, quasi ars" Sit sau- quia discedeiite et ad fiiieniexlremante mrindi,teirir
cta, npn.vita, /quidquid vendiderijrt, cliarioris est pore refrigescit charitas, acercsfeitssevissihiaiiiiqui-
, prefii. Revera, uf idero dicit,spleiil ceriare jejuni.is, ;tas, el inexplebilis yoraxque efafdescit; .iriiihdaria
'cumligat. » Variaauteinfuere lisecjjhylacleria, seii .ajquibus juramehtuin.recipiebat, .vblens justificari

iigaturse, ut nervi, ossa, radices Tn cofio irielusse,ut ^qiiemadinoduiiiseipsjini,fbcerat,-unvtmpliylacieilum
.:notal Taliamis Assyrius oratione :contra. gehtiles, .holocrystalliriiimin;gyrc auro pui'0 prnatpih ahsque
.pag. 172 .editiojjis.Parisieiisis. Alii ursos cirCinri-p.alicujus sanclipignoriiminclusioiie, super quod ju-
;.ducebant per.urbfes et oppidajet.in porririi eapite ,:V;rabaiitpi'imafes.]iacpia:,fraude7nescii,:.J,;.Acfa;saricfi
L.totoqucCorjiore:tiiicluras<: appendeb.ajit:,rriabaiilqtie .GuillelmiGeiioriensis: « Miseraiillis abHierosolyiriis
passiro ex pilisreorum ctiui linetuiTs taViqiiampliy- ,per Ziicli.arian]magni jjropositi inagiiiqiie lestiuraiiii
- iacteria ad inorbos etfaseinos-oeiiloiriin fliiioliendos, /sacerciolein, perquc dups monachps ;Hiei'ospfyinita-
rut doeet.Theodorrrs Balsamo in canoiiem citatiun -iiosiijagiisereligipriis-, nec parvsp.riuciiciritaijsijjud
csextseisynodi;.Addilque prsefectum querodanj ftrisse . Dominicse.criicJS,yeherajjile iiujiclis mprlaljbuspjiy-
synodice condenmatum,.quod;depreliensugiesselha- iacteriuni adprandiim .gemniaiûiiispieridorijips: ,et
.J)ere'EnSujia,;i'dest, -iijfiumeiitum:Tiifarilis receiis ,aur'o purissiinb, quaijtum ppfuitars.ljumana^deceiJ-
'
.:nati a rouiiere aceeptumados occhidenduiJiiis qui in ,tlssiiJJ,ebrnattim. »'. ;-... ;:;.' ."
a
eum dicere conarentiir. Hoc atiteni IvSufia nihiT.est i. ; Siiie renuitce. To sive sumitui; ex positis, Nam
csriiudijuairi pellicula qusedaincapilis. insiar; pileoli, :jb renuiice Laiinuin esl, pon V^gypfiacuni, Et ita
rcuiii qua quidam nascuntur, quain oliin ad voc.atiiii . Laii.ni sarabaiiiiriim nomen exposiierriiit. Smafag-
- siniVgestantes ad eloqueiitiam couferre credebaril, ";'.dpsTn;.cap.l.:Regpla!,.saiicti.. ReiiedicfiVf,'.:Saral).aiiie
...ut refert LaiiipridiiJs/in.AntoniiioDiadumenp :,« So- ; aiiiem ifilerpreianfur renuilse , eo quod majorum
..Tenldeiiide pueri pileo iiaiiirali iivsignisi%,quod pb- . pxenrpla yeTyiriutcmsequi reiiuairt. » Sanctus Odo
slelrices rapiunt, et atlvocatis credulis vendiinjt-j-' collalioiie iy.:,« NQS".misefi
si ,.abbas CiiiiJiaceii.sis,, uoii
quidem causjdici hoc juvari dicuntur. •»-LiHeraa'so- '.sumus iiioriachijjit falso nouJiiJaniiirj/Sed.sarriljailse,
JufoiTcesunt ctiam phylacleria , -quas. qui. apriclse . id estrenuitic/qciijugrim regularjs a"isciplinperenjii-
gereljajii se nulip pacto yinciri posse cr.edebaul..,"Ut;<-Jnris,'»"Glpssse anoijynjsi!.:Sqrdbdilmlingiia /Egyptia-
/videre est ajjrid Bedariilib. iv Tlisf. Ahgl,, cap. 22:, D ca; in Latina dxiiriiur renuiiw, qiii tefutqnt ciliba-
« QtiariirirceTebratidnefact.hm est,: qubd' clixi, rif lem liabere.. Unde rglossse. inss. iivRegulam-.sancti
"•nrillus;eum possit 'vincire, luterea coiijes ,"qtii etjui :Benedicti, quaj.Pafisiis cjstariliri^bibiipilieca,S. Vi-
tei]ebat,iiiii'ai'i.eliriti:ri"ogarecajpit,quare ligavi iion ; ctoris
' *.SartibaiUirum, qui refutqni,velrehuuiit.'
: an yero litteras solutorias, de quibris iabiiliB J "}>Ilinc subsisiii.)Npri Iiic;ciiatur iiitegrumriaput
• posset sp haberet., T JIuc;eiiani 's|jeei,ai pifi- ; sancti Valerji, sed.iiliiijia jiafsi.cujusdain/capifis c!e
*j'eruht,:.aj);ud';
gies Aleximdfi Magni/quaiu qrii"apridse'geSlabaiif, , genere jiJOijacheliiin,ip qua spplinium 'geriusacldit,
dextpocheriis , et iri oriiiii of- eoriini qui ex fairiuiitio ei servitio monastefiiy inviti
'. vel iii aniiulis ,, vel. insein
rianjenlOririJ)genere, omni aclu" juvari crede- ,,ioridebaniiir ab abbatibus, paucis tunc.ad .coiiversio-
Jant,ui •spfibifTrpbeilius Pollio iij Qui"elo'jmjjej;a- ' iiem aecedenfibus;;, eorunitjiie..ihpres/pessimos de»
"...Jioi'e..'Tahd.ein
apudChfistianosphyiacteria/sunt sa- <. scjibit, iiiveliiiurqiTei.neorunrprsepesilps:.
crse feliquise,ui sarictse crucis,. iriarlyrutri, elc, in .-. c','Candprdesiderii, Id est, ardef desiderii, :
auro vel argento, Seu Crysialio,aui quavisalia nra- d 'Ergasndis. "Metapborice" yocat cellas-anacliore-
teria celatre. Sanctus Gfegorius jiapa, lib. xii, epist. •-iaruiri 'ergasfuTa,"rihi illi, laboriosam yitam aguut,
6 :.« Excelleiitissinio aritem fjlioiiostro Acktlowaldo /.quemadiubdumTossoresin ergastuiis,... ',J'J
regi trausiijitlere phylacierja curavijijus, id esl, cru- ; e.IJllimreexir-eiriiiatis'occiciuce piiriis".Id est, HTsjia-
cem cum ligno crucis.Dominietlecijonciri" Evangelii . iiiseex qua oriundus estliic saiVctusValerius, ut su-
/-theca persica iiiciusaiii; t HelgaldusFlpriacensis mo-- jjira dictum est.
hachus in Vita RoberTiregis : « Unde nimirum suos
7j?i S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 752
cupiditas, atque infestior invidens invalescit dsemo-A si viderint aliquos toto corde convertentes et Domino
num atrocitas, in [ quibus] sacratissimis locis pau- fideliter servientes bonaque opera et Deo placita
cissimi tandem reperiuntur elecli Viri, qui de loto exercentes : cum de ipsis nionasteriis originales
corde convertantur ad Dominum. Et ne ipsa niona- servi existant juris sui ea debila et sibi pertinentia
steria desolata desertaque remaneant, tollrmtur ex defendere contcndentes, insurganl superbientes in-
familiis sibi perlinentibus a subulci de diversisque vidiseatra obscuritalc csecatif et adversns opus as-
gregibus b dorseni afque de possessionibus parvuli siimunt justum ssevissimsecrudclitatis odiuni, alqiie
qui pro olficio supplendo invitijondenlur, et nu- diversis publicis et clandestinis irisidiis impedire ni-
triunlur per monasteria, atque falso nomine mona- tenles. Considerate, obsecro, quantum hos punitura
chi nuncupantur. Qui dum nec pridem foris in activa sunt mala sua, s cjupseliam bona puniunt aliena.Et
vita mundanis studiis, sive serviliis vel operibus quis eipoteritsubvenire,h qui se sibi exhibet invi-
excocti eruditique patescunt; nec postea in mona- dendo carnificem? Aut unde sibi parabit salutem,
steriis cilra electionem Domiiii noh nltronee, sed qui de salute bonOrumcontrahit male utendo perni-
inviti sanclse religiom sociati concipiunt in corde ciem? Cum autem in arcem superbisealrociter su-
timoris Domini compunctionem aut desideria regni blimantur , interituiii prima; perditionis incurrunt.
ccelestis; non obedientise humilitate, aut sincerse B Scriptum est enim : Quoniam quem dirus superbice
charitatis dileclione fundantur, sed crescunt fypo infecerit spiritus, similem eum effecit diabolo : et
superbise turgidi, fastu elationis inflati, cupidilati quem similem feceril vilio, similieum sine ftne cru-
« phjlargyriseque fomiti d insatiabiliter mersi, vora- ciandum tradet exilio. Inshper hypocrisi falsse reli-
citati ° gastrimafgise et temulenlise inexplebiliter gionis ila caplanlur, ut in conspectantium obtuti-
dedili atque alrocissimoeinvidiseflamma succensi, ut bus ssecularium protendant falsum sacrse religionis
a Snbulci. Glosstcveteres : Subulcus uvaSoaxbs, quod guttur insaniat; estqiie immoderatus saporis
XotpoSocrv.bi, id est, qui porcos pascit. affectus; cum qufs opiparas epulas et cupedias im-
h Dorseni. GlossseIsidori: Dorsennus persona pa- moderale appelit, quales fueruiit Philoxenus Leuea-
rasitorum. Et sane Dorseimus quidam parasiius in- dius Eiiryxidis fllius el Melanthius decoctores, qui
troducitur apud Plautbni. Hoc tamen loco dorseni ut diulius cibos sapercnt, hic avis oblongi coili, ille
videntur csse pueri opiliones, seu paslores. gruis collum oplavit, aiqtie aller Phil ixenus difby-
<-Philargijrice. Philargyria, inquit Cassianus, lib. rainborum poeta Cylheritis, qui ob eamdem caiisam
vin, cap. i, est peciiniariim amor, de qua tolo il.lo collmntricubilale appeiiit, ut docet Athenseuslib. 1.
capite sapienter disputat. Dicilur et tfilox.p:ojj.u.Tia,Gastrimargia vero noii lam ciborum sapprem et
quod ideii) sonat. Appellalur a sancto Anliocho, lautilias quam abuiidanliam et ingluviem "exquirit.
homil. 8, ibtrnga. Sstvovv.ai bl£0pio-j,idesl morbus C Lsemargia igilur plus saporis delectalione, quam
gravis el lelhalis. eduliorum iiigurgiiatione trabitur : Ticet tandem
<t lnsatiabititer mersi, Avaritia insatiabilis est. gustus titillatione vicla, ut usu venire solet, in ga-
Sanctus Isidorus Pelusiota, lib. y, ep. 5S, "u TO striinargiam degeneret, quemadmodum docet san-
7tpotTTt0igtvov vln xai vnh.v.avpa TW?TOUnltio-jog ctus Dorotlieus doclr. citata. Exempla gastrimargise
bpi&t*>; yiysTai. IlKVTOTe yu.p<)zyop,ivti OUSSTTOTS TTA>3-vide apud Atlienseum,lib. ix, et jEIianum lib. 1 de
pbvTU.1. OiovSETIS nalvv.itfulos.vSpuftvpiots c--bg.u.&t varia Hist., cap. 26 et seq,
TiivTpoftfJyutTTpiTIIav.opiaTM iiapaTiiu.iiovaa,elci, i Et adversus opus assumant justum. Hsec sunt
id est, cui id quod adjicitur esl maleria et fomes fransposita et ita legenda : Et adversus opusjuslum
cupidilalis multo plura possidendi; undique enim assumant scvvissinia;crudelitglis odium.
rapiens nunquani expletur. Tanquam miiltorum ca- s Quos etiam boita puniunl aliena. Nam ex alieno
pilimi hydra, quaiper mille ora cibum in alvum inbono conlabescit invidus. Sanctus Gregorius, lib. v
explebilem demittens, lanlo plus eum appetit, quasi - Moral., cap. 54 : « Livor alieni boni suum punil au-
nihil antea acceperit. Et pneclare sane Antiochus ctorem; ham unde boims proficit, inde invidus con-
monachus, bomi). citata,;5o-7T£p«e«),Ko-6-« ovv.Ipm- tabescit. » Ovidius 11Metam.. in desciiptione invi-
KIU.TU.1 Ss/Oftevjj-dlfiBos7rOT«^.t5v, o-JTMfi-KiQvpia dise.
filupyvpov ou nltipovTutxpYiptuTuv, id est, quemad- Sed videt ingratosinlabescilqnevidendo
modum mare ob niultitudiiiem fluvioruui quos reci- Successushoiiiiuuih',caipitqiieet carpituriina.
pit, noh implelur, sic avari cupiditas nullis diviliis Sauctus Cypriahus, tractafu de zelo et livore:
satialur.
« Gastrimargice.Gastrimargia, juxta Cassianum, D< Qualis vero est animsc tinea, etc., illuslrium
lib. v, cap. 5, est gulseconcupiscenlia, et juxta san- poenam. prosperitate torqueri, aliorum gloriam facere suirm
> Sancttis Prosper, lib. 111de Vita coiitem-
ctum Isidorum Pelusiotam, lib. 1, epist. 58T, mpi plaliva, cap. 5. « luvidus alienum bonum suuin facit
yauTipa p.uviu, id est, ventris rabies et insania. inyidendo supplicium. > Unde Apollinaris, lib. i,
Cui suffragatur sanctus Dorotbeus doclrina 15, qui Cpist. 4: « de cujus culmine datur amicis lxlilia,
deducit, nupi TOp.upyuiviiv,o itSTi g.uhzaBui,TIJV lividis poena.
yuaTipu, id est ab eo quod veuter insaniat. Et ll Qui sesibi exltibelinvidendocamificem. Sanctus
yu<rTplp.upyos apud Suidam unlna-Tos, id est, Tnsa- Gregorius supra : « Livor alieni boni suuni piimt au-
tiabilis. Dicilur etiain aSH/.ûyiu, Jxolvtfayia,id est ctorein. » Prrcclare admodum qiiidam poela apud
voracilas, edacitas iiimioderaia ajjud Aihenseumli- sanctum IsidOruihin line libri de Differeiitiis:
bro x, et laipapyiu apud eumdein ibidem, et ),«!-
Justiusinvidianiliilest, qua*prolinusipstim
f-upyos,ciborura gurges, seti vorator. Glossseveleres Aucioremroilit, excruciakjueauiuium.
luifiapyas, CjilltlO.MoSCllOptlluS, scheda 5, luiuapyos Ovidius, libro cilalo :
•itolvaujjOS gsTuavVTavov id
iKdlvp.ius, est, Iriullivorus
cum veheineiHicupiditate. Distinguil tanieii sanctus .... cirpitque et carpitur una,
Dorotheus doctrina citata inter lsemargiam et ga- Siippliciumque suum esl....
siiirnargiam. Nani lsemargia est insana gulturis Et sanctus Cyjjriaiius tractatu citato ait invidos pe-
voluptas, ixupurb g.u.pyuivstv TOV lu.ip.bv,id est ab eo ctori admovere carnifices.
7S3 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. III. 7S4
habitum : ut etiam ac si desperantes de bono merito A tem generat: ita ut cor ejus magis magisque in-
vel vacuum adipiscaulur sanclilalis yocabulum. At- . durari faciat: et contumaciam delinquenlis diffe^
queiii supra dictorum auditum iiiulliplicant diversas rendo non discutit, nec humiliari eum sinit, a nec
crebrasque series oIDciorum, et in sublirni arte attol- dissimulanter quse permittit de salisfaciione et ve-
luut canentes meiodia vocurii, a alque crebris ge- - nia cogitare, sed idem denuo iterare, quoniam Scri-
nuflexionibus protralienles copiam oralionum , et ptufa nempe testatur, Quod omne peccalum quod re-,
•quotidianis diurnis atque noclurnis temporibus tor- missus indisciplinatusque admiserit fraler, ad negli-
porem desidiosiimotiumqueimplicanl somnolentum, gehtem protinus revertalur seniorcm; ei propter se et
ut scribitur, Habentes religionis signum, nnn religio- pro illo duplqm redditurus est rationem. Rcclenam-
nis merilum.."'hippocentauro sinriles, nec equi, nec que censetur: ut cum quo parlicipat errorem, oeler-
hominis facla discretio, uti superius dictum est, ad- nam retribulionis cum eo sortiatur ultioncm, quia :
versus fidelissimosDei servos dolosa et iniqua machi-
Ipse jubere nefas, lpseperhibeliir amare,
naiitur odia, atque inapiiSsimseatrocitatis persecu- Qui pfohitiere valet, nec prohibere volet.
tioneiri inculiunt: et quos noverint esse latrones Horum et similium prsevaricatricem clandesti»se si-
homicidas, hJaieficos , adultefos, atque Csetera dia-
T>mulatipnis pemiciem simul cum publica mundahse
bolicse infanda" crudelitatis opera exercentes, eos facinorum contagione debet fideliter
deliiiquentia;
summi amoris affeciione, ex tdloque corde charila- sibi creditum superna; veritatis divini imperii
Hinc dubio juxta
tis comiexipne amplectuntur. procul vicem et gloriosum terrense poteslatis principium
aperta ralio manifestat quia, despecto Deo, diabolo sevefitas censurse et zizaniorum ac
obediuril et servi fideles exislunl, cujus salellites tribulorum justissimse
;de agro cordium delinquentium pessi-
amanl, amplectuntur et diligunt: et Domino, cuj'us fi- mam suflbcalionein falcifera emeridationis
succisione
dissimos servos persequunlur et odiunt, inimici_, radicitus
"brefugse, odibiles, et exterifiunt: quidixit:. quod cxstirpare, atque vomere jusiitise et rastro
veritalis excolere, ut novalem fruclum fldei et san-
fecistis uni ex his minimis meis, inihi fecisiis (Mattli. clitatis creatori suo valeat procreare. Hsec
exigua
xv).Tterum scriptum est: ille Domirium odit et con- verba de exsecranda hypocrisis nequitia dixisse
temnit qui non solum rion timet Deum , sed gratis sulficial. Nam de
odil timenles Deum. Rectoies vei*oeorum, et si se disserere non est gravioribus flagitiis delictorum
meum. Iliius. semper sententise
existimerit s'e gravitef aute Deum esse culpabiies,
recordabor: Posui ori meo custodiam, dnm cpnsistit
sed quia erga gregem sibi ereditum negligentes, et
peccqlor adversum me (Psql. xxxvin). "tJi non loqua-
malarion prohibentes existunt, non sohim propfer Q tur os meum opera hominum
(Psal. xvi). lllejustus
propria delicta, sed pro subdilorum flagiliis duplici- judex, qui est menlium testis et occultorum
ter condemnabunlur. Hinc David depfecans orat. cogni-
est et erit bonis bonorum in sempiterna
Ab occullismeismundame, et ab alienis parce servo tor, ipse
et maiorpm secundum merita sin-
tuo (Psal, xvin). Quicunque ex senioribus c causam gloria relributor,
gulorum veracissirrius ullor.
delinquentis adorriat, majorem ei insolentise fomi-
a Atquecrebris genuflexionibus.De genufiexionibus reflexa.
monachorum infra'dice.tar. c Causam delinquentis adornat. Causa hoc loco est
J>Refugce. Reftiga subslantivum hoc joco.est de-
defensio, excusatio. Terenlius
' ' in ~flecyra,"act. IV,
sertor, apostata. Glossse veleres. a7roo-T«o-i«,«TTO- SC lv: -
oTu-iis, refuga. Terlullianus, de Habltu muliebri, Etsi tibi causa est de hac re;
cap. S: t De ignominiis in honores metalli j-efuga Ubi
mutalur. > Poemate i contra Marcionem: Donatus: i Causam more Suo pro defensione
Terribilisrefuga attribuitfera munera mortis, posuit. s Et in Phorinione : -
Etsecundo: ' Justam illam causam,facilerii,vhicibilem,optirnam.
Postqiiam fractafides etc. Donatus:« causam pro defensione posuit. > Causam
' refugis spirantjbushostis^
Et infra : - ergo adornare est defensionem parare, instruere,
quasdam rationes ad deliclum excusahdurii vel ex-
p tenuandum
AIHxitligno refugarnniinJmanetropaeum. proferre.
d Nec
dissimuianierqua:permittit,Lege,nec dissi-
ftefuga, qui aliquid refiigit. Flodoardus lib. i Hist., mulando, et T6quce expunge, quia redundat. Ut Iisec
iap. 24 : < Humanselaudis et mundanajretribuiionis ita connectantur : Nec humiliari eum sinit: nec dissi-
refuga. > Alias adjeciiVum esl, ut, refuga ccesaries, niulandp, permiltit de salisfactione et venia
ipud .Sidouium lib. 1 epist. 2, id est, in occipitium eum) cogitare. (sup.
S::BENEDICTI,ABBAT1S;ANIANENS1S;,; ." 755.
V' .'.'••'XAPUT ;""'" ,: .7;:"

:fc'V'".'"''''-"'
\ « DE ORDINANDOABBATE. .::':..:..::::;•:;.;; ,'• .";'; I
A e vel ad abbates f autiCIirislianos vicinos :clarue-

:"" § I. — Ex REGIJLA SANCT! BESEMCTI.J
rint, prohibeani pravoruiij: p.rsevalereTcpijsensum,
:, h;In abbatis ordinatione jlla senipsrcoijsideret.tii' sed domui Deidigftum coiVsiituaui -<
c dispensaiorerii
ratio, ut hiceonstjtuatiir qiieirjsibi.onvnis.coiieQrs scieriles pro hoc se.:
timorem d reeepfiiros .ihercedem-bdnam;
congregatio secuiiclum Dei, etiain
<,,-sivc, si illud B;casleefzeloDei faciant;- sicut e riiverso
pars, quamvisparva, congregationTssaniorecosisilio, peccatiini, si liegligaut. Ordinalus atjfenj abbris co.-
elegerit. Vitse aritem nierito el sapientise doctriiia gitel sCijipercjiiale oiii.is;suscepit,.-!l et ciiifedQiturus
eligatur qui ordinandus. est,. pliamsi liilimiis fucrit esf ratibrieijjvillicalionis sua3,:scia.tqiiesilrioportere
in ordine congregafionis. Quod si eliam omiiis cou-
.prodesse magis quam :pr'a;esse.,;Oporte;t;ergo.emii'
gregatio Vitiis.stiis(quod quidem absit) consentien- esse cioctum v.lcge divina,-i, iji;-sciat,;el .sii 'i.itide
teni personaiil pari eorisilio elegerit, ct vitia ipsa iu
proferat nova et vetera; castiim, sobrium, miseii-
riolitiaepiscopi ad cujiiscliajcesimpertiuet locusipse,
cordem; et.semper > superexaltet misericordiajudi-
a'De ordinanda abbate. IiiomnibVis regulis sive rit pravoriim-factionibiisfenestram ad liceivtiamprse-
editis, sive niss. quas.yid.crim, hoc cajjs.it,esl sexa- cludat.'' ."
' '" ';".;.' ; ; <*;.'.; --. ;;;,.,;•"..
gesiiiiiim quafium ordine. . , ',', '{ '. e Vel adrabbates. .ita apud. Smaragdum. In cod;-
-i In cibbalisofdihatione. flscc usqrieadilla verba, gmss.Eiriiil. et ATict.P. deest prsepoSitioad. Iri. ms,
constitucinldispensatorem, extantJDisl. 61, can. ln' Vict., i>elfibbtiilbus qut Chiistianis viciriis".
ordiiitntone. Ubi qiia;c!aiir<vai'iaijl,.njaxiijjeciini legi- ' f Aul CltrUiiahpsncihos,-Nou TaTiqiiamjushaljCri-;
tur, TQprceposiii,\}ro, cibbalis; el infra, prcepoziios, tes iii iiiOhacbos, sCiIcjiii sint episcopiset.abbatibus:
pro, abbaics.Se.d licee hriitatio facta yideirrf ex iii- . aut.snasores, antadjulores, iit nova oleclip fafa lia-
dtistria.Quare 11011 video cur huie cariosiipfsefigatriT- Jjeatur, Qiiamyiseniijj ljiec omriia sub eodemverbo
palea;. <; , . ;.'.'.' -; ,;. ,-; „; -,_\ ;,;, ;._' .,, dicaritiii;,srint tamcn secuirdum personarum quailia-'.
c Qnem sibi'< omnis cpncoxs.eicgerit, Fiiii anljqua teTlliiltelTigeilda.'.' : '.'• .-. ;;,.'„;„ ;.;;;,;';;;",','„.,,
Ecclesia; consuetiido,rit. nioriachi sibi suuin abba- <;;BC.aste,,Id esf shie cprruptela ,,et muneris' palpa-
lem eiigaVit.Id prScscribunt aiiticjuOinriiPatrirrVTre- tioiie. Cicero, Qrai, pro lege Mariilia: « Et riieiis la-
gulre, et;ecclesias'f.icie eivilesqiie.sarictiories., Vide; Bor iri priyatOfinh pericuTis casle jntegreque versa-:
litulumsexturii J)e Electipne etetecti poteslate; aox>.-. lu'sj:J';fe>h'iuSMaVcelluS,;cap. i:y «.Caslum a furtis;,;
ciliuiiiLateraiieiise"sulVGfcgorio Magno, nbTeiiairi et;rapjii,is:abstinens. n-Varro Andabatis, « Necma--
prrecipifur,-rif abbas de TpssicongregalloiVeeiigaiiif,- : nus, visco.tenaci ii.nxej.atvirTcasfa.'•»'" , -
si in eaidonerrs quispiani rcpertias fueril. Cod.J..T6.' ""ti-Et cui feddiiurus esl ratidheih villicatidnis suce,
De sacrosanctis ccclesiis,Jtistiniani Novellain5,-cap. Ih canorie T-heodori archiepiscopi Canluarieiisis ad
10.; lib. 1 Cajjilulaiis Carpli."et "Ludovici imperalo- liunc locrirn;fit alliisjo,,;.«-:Fac eamseriiper agno-
<
'riiin, tifuTo8. Et pTaxiSyiiletiir iri ejjistola Tjioha- scere,. quia tibi reddituya
choriim Laubieiisiunrad .IVollbarduriiCaiijeracoiJsem; srite., » "'" :"' -est" rptipii.em.vilTTcatipiiis
" ''"" "< : '' :;"";
'.'
et Solkeium Leodiensem episcoposapticl Baldricum 7u ' r Lecjedivina. Id est, sacra Scfiptufa etrerum dk
lib. i Cliron. Cameracerisis, cap. 105. « In ciijus vinaruiri-scientia, 111infra fusitis.
electione iipverifis non deesse nostram iiiianlinfiri- "• ! Uxscidt el sii unilcIiA iriutrpque"'cod. ins. -S.
-tem seciliickVifi"iiPslf;». RegiiJse Ifisfiiufioiierii:-cjtise . Gernj. et apud Ruiharduiri liis. recic;, lisuh phrasis,
prsecipit, veiorijnino coilcOJ'demiri lioc Tieiîcohgfc- sil mtde, est faihiliaris"sancto Beiiediclo. -Vulgo, nt
gationem, vel saniori consilio etiam, quamvis riririi- sciai et sicunde,"ei(i. '," - ,":.."::':
" ""
raam parlem. »,;•;, '. k Superexaltet misericordicijiiclicio.Tla Smaragdus.<
iSiveetiampars,cjuainvisparva,coii.gregationis,ci\sci. At sanclus DuiistairusVeditioColoHiehsis,vetusPari-
"Pcirvii."\Hest> iiiiiiof", iiellcnismVis, positivus p'r'6 siensis cum"yu^gaiiis-.vSvperexatldnhm-miseribiffdiMri
coiriparaiivo. El sape in epistola Hiiicmari ad Roirri- judicioj. lii canene Theodori Anglpriun episcojivin
dern cTectanlriioriaslefii Sanctse CruCis, seti Sanctse "arrfiquo ordine Romario : •Superexaltet inisericor-
Radegriiidis<Pictaviis:apii:d.Flodoarduiii,lib.-lililist, dinm judicio. Seci -legc curn Trirrecremata :; "Sii-
Ecel. Rein,, caji; 27, legitur, TOhiinor. « Proqtia "' perexaltel miscricofdiajudiciuiii. '^Narri'Sanctus ;Jaco-
rex prseceperat Frotario archiepiscopo, et E)'ardo bus, cap. 11, uiide ha;c verba siiriiuntur,:_sCiibil:
atque Angenoldoad prsefalummohasteririm.perge.rfe, Superexaltgt anlem.niisericqrdigjudicium., id esl, ut
el eleciiorieiriregirTaremibi facere; et si cuiicta c'onin textii GrsccoJiabetur; v.a.Tuv.u.vyaTaipii>i v.piaeus;
cors cOngregatio,veTpars, qliariivis;mirior, taiiieii hpc est, 'giofichut 'misericordici adversits judiciuiit;
iiielior Rolrutleiii elegerit, COHStilueretririri orcliiie uiide, siipeiexattel misericordiq judicium,: esl, ,se
•ajjbatissse.-»IdeiJVarjtepiHTiicinarVis iii epist. a'dRi- exaltet misericOrcUa;super<jucIiciiirij.Judicijimhac
ciiildem reginam apud Flodoardum eoderiV-"eapitepvloco \Ji'Oijhsi.it,ia;pbnitui',.et sicpe.iii sacrk Scriplnra,
menli.onemfacil hujus capit.isde ordinando abbate : Hsec virtus tligiia reclore monasterii, quia digiia
« Moneiisut legal capitnla regulse beati Bcnedicti de Deo, cujiis miscralionessuper oinnia ppera ejus. DigiVa
ordinatione abbatis vel abbatisssc, et inveniet quam principe, tit bene mouet Cassiodorus lib. 1 Variaruni
graviter pro hac ordinatione in Spiritum sanctum, epist. 9 : « Benigni principis esl ad clementise com-
cftioipj,aregula esl proniulgata, peccaverit. » Mona- moduni traiisire" lerminos sequitaiis : quando so!a
chi Laubienses in epislola eitata dixeruiit, minima; " est niisericordia, cui omnes viriuteshoiiorabihter
t vel.saniiiri consilio, eliam quamvis hiiniiiiaijVpar- cedefe 11011 Vecusanf. » Hanc maxime sectalus est
tem. » Sed lioii cilaveruiJl ex codice. Hunc sancli sanctus Odilo abbas Cluniaceiisis, qtti etiam se eo
Benedicli iociim respicit illud de electione, can. ec- noiriiiie arguentibus respondebat-, quod si damiian-
clesiast. « "Dtis collatione adhibita eligatur, in quem dus foret, se inalle ob clemenliam, quam ob severi-
amnes, vel major vel saniorpars consent.it; Subaudi, tateinclamuari, ut refert beatus Petrus Daroiani in
quamvis varva".Hocstatuil sanctus Pater Beiiedictus ejus Vifa. Quinimo non descenditin Tartarum misc
"S7 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. IV. 758
eio, iit idem Tpse cpnsequatufV» Oderit vllia, dili- Aritciim chariiateea ampiitet, ut viderit criique expe-
gat.fratres. In ipsa:.'autem; corfeptiorie prudenter Tiifej ut cliximus;T Et studeat plus iimari, quam
s
agat, Ct£ he quid niffiis.l c:ne; :duiii.riiiriis eradeiri liriiefiv Nori sit turbnlentus et i': anxiris;. rioh sit
<cupit«ruginem; frangatur; -vas.;* Snamque fragili- i jiiriiiiis et Obsiinatus; riori {sit -i zelotypuset himis
.tateiq scmper suspeeliis sit : irieiiiiHeritque »"cala- BiispiciPsiis'*qtiisiiTuriquam reqiriescit.Iri ipsis im-
nuim qiiassatum non. esse coiiterendum. Iiriquibus pcriis suisprovidus eteorisideratus; ei k sive secun-
npiidicinsus utpernilttathuiriri.vitiai sedipfudeiiter •duiiiDehifl, sive feecuriduirissecTiliimsitdpefaquain
ricordia, cui Christfis miseiicOrdiahi polliciliis esf, gii.feri'uiniiijpresser.i.s,npceas.cui
• prodessefestinas.»
Quod jiiriuit:sahctus AhibVPsiusTri o bilu Theciadsii : '.d 'Suqiiique "fni0niiem:sempet suspectus sii. TJt
4 Bomi.roestroisericors ;hom6,:qiii\:dum :aliis .sufc possit, -aliPhje fi-auilitati compiiti; "Unde prseclare
yenii, sibj ""-cpiisuljt,
'" " "'"" alienp.reriicdio;yulHcra-sha aclinoduriJ..se
et-in sahctusAiiJbrosius de obitu Theodosii :
c'ura'1."» ..... '\, „:-.. , .. «.Agnoscit lioiiihiem esse, qui novit ignoscere. »
t>Oderil vilia, diligal fratres. Hsec hoiriiriis dmiii •'..<*''Calcnnum qucisscdumiioh conteiehdum; Isaise
-perturlja lione vacui vjrtiis et peifeetip estrl-demprafi xui.;,etcifatura.Matfhseo,cap.xi!,dietumdoCljristo,
clrireiilonet saTicTtis'Arigustinhs serm.1,-7. « Quandcj quemaiitisiites mpiiasTeridruSifleberit iijiitari.: Ca-
auTe:!iijudicas,:.diligehdihiiies,: oderisviiiinii. Noli laihiis qiiassatus, in holal sanctus Basiliiis interr.
jiiopterhojiiiiiem (iiligere yiliuro';nee;propler vVtiitm",. S91,::Regul.:brev.,,:is".est.qiii,noiiduiii tjniiii fastu
ocfisse!iori)iiiem...]loiiio-piminius est tuus,,yitiiiin vacuus iioiiacleo siiicere mandatuin exsequiiur : qui
iiiiiriicriijJ-piiJxJiJJO ItiO.Tiinc aiViasami.crim, siVde- ripri'ideo corifereiidiis esf, efseveiiiis increiJandus,
ris 'quodnocet amicd; i>Prospef :Aqriitanicris;Epi- s'e'd beriigne fereiichis/nt saharipossit: fjuid sit
gram\:,2>\;;-.; J; ; .:_.:.."., :.:.:\ i.:;\.:.:.\.:::.:'."';.:<.: . 'aj'undd,<seucalaiiius,: Jjelle exponit Eusebiiis Gaili-
' DiviiiumipnullofigmenUim desjiiciaturi! ':':.,: :.<:.: caniis,,lipnrilia jii.licec a
verba..: «;Arundiiji:;qiioqiie,
:<Spla"ihaljfsiudiis.acldilajioVijilaceaiit: , . ..- .'; id, esf, carjci, quse yenlo mdvelur, peccatrix etin-.
ItleriVEpigrarii-"25. ';,',.- •. ;, .....„ ... ;•,„.". fidelis aniiria' coriijjaratuT, ut pote Tevis, jiVPbilis,
inqriieta', jrifiriiia, fragilis, ihfecrinda;velut iiiutilium
;Legemiperiierites odit cniii legis amator, =--<•' , ,, r nuiiierosilatc fpliprum,-plpna stiperfluis, yacua ne-
.:...- îXoii.hoiDinesoditysedrepfoBalquouagjirit.-'
-• ••-^ •-: ' 3 cessarijs, irianisgrafiis,,iiodosa,peccatis,.acl oimiia
EtEpigramTeSs :''' '''': i-'-'-[ blaridieritiaobiiPxia, eifatale cujijslibet iiijiirisecorii-
: ::Recia volensanimus,sapip.ris et aiiiaf'ofl)ohesli;\ " liiotione cassSridSj-incoristaris.fadicibus, a foris lii-
, Qiioidiimodiodiguosjiidicalesse suo. • . ' : '" trda,;vanita;tibiis;.iritiis cava .viriutibus, Quam niilla
";•;•';
"NefctameiiiliosloiddejielljfTqeiler.e, gnariis\" extrinscciis ufilitas yestit, liulla.intrinsecus fldei
:: KaiiiiariierraVileiii dividerea viiiis;'-•'•'' -"' -: "•- , rifeSulla cpfrobpfai/Quairi,' sicut csiflces,,,quse'ilu-
: Sicgeneri indiilgensproprio,titpoccatareciili; • ""' >:.-..vlos;
aihaht,-Tia liiiiiiili hiijiisprselerllueritia'; :ei rie-
Optei,;etutdairiiVelcrifriiiia,"i)oii lioiiiiiies";
decursu perilura delectant. ,» Poslea coiichidit
Sancius; GregOriiis',papa:lib;,:ix,-.-i;i)is|,,.8 : « Iri qua leri, ihjiceiri alteiTirs-cohjiriodislabPraHduro, et TfiviCeiii
videiice.tcorrecfione Jiijnc ,<esse prdirieni .uoverisut labofes •at(|he ririefa eSse poftiinda: Unde saiicttis
persoiias dijigas, yiliapersequaris. ..» «Sanctus Eutroe C HierpViyiiiusliiiiicTcjCuiiiMatihiei explicans
sapien-
phts "Valeiitinusepiscopus in cpisT."ms..de.disiriciio"rie ter dicit:;« Qriipeccatori rioh porrjgit nisihiiih, nec
niona.chprum: * Sed Doiiiiniisiu Evangelio siedi-. poriaionus fratfis' stii, iste Calamum quassatinin
Cit ::0tonis.quijjr'asQitur\fr.atni.siit)j-r:eus. eril juditip. ".,''; '•'.' •-",-'
Et hpc.qual.iter:intelligatnr; adverte, Jlje iri hoe.dicto CPriffJllgi.T;;V ''i-Ei iiudeiiiplris cimari, guam limeri. Hic lopiis
ienetur obnoxius, qui non vilio quod jn iioiJ)iiie.:iiJ.a£habeUi.rinisupriii citata. epistoja moriachorum Lari.-
luiiij sed naturse.ipsi humaiisp, qiiam. iitlqiieDeus bieiisiitm. Ealrrdern,seriieiitisim profert regula Tar-
boiiaro:.coiic:i.dit,;irasc;i,voluerlt, elprserogare stimu-; :Plus amciri appetat, quam iirheri:
lrim, >.Tta,se.gefebaterga subdiios, sancfus.Eulgen- nateiisiS"<cap:-25 Prseclafe Goripjjus lib. iv. .
iit
tiuSRuspeii,sisepiscopuSi.qui; TnejusAciisIvabe- "
trrr ;,.«Odieps yitia,.el:jdiligeiishomines tandih seye-.: *\":,'\:;.",:' ','.';:''' Cdrrectorinicjui. ',,:'.". '":":;;",
rus appafebat, ': CPnsiiTaril gravitste gefeiis, niiiHoquefigiDre,
' quandiu disciplinsespiritalis
" severitas: TCirribiiis, miliqueriiEigis pietaie trferriendiis.
exigebah » ,
,;,:,;; -, J. ,. ; ::. -
11Neqiiid !i!iniS,;;Hse.c;e<3ldiscrefionis etpriideniise ;.-;.?.JVonsit tnrbulenlns, ptc;; Hsec sancti Beiiedicti
regula. liujus sententise.meininitTerentiiisTn Andria; verba jfa praeclare niodiiicaiitiir et explicaiilrir iii-H-
"• '''' " '. bello, suppliei monaclioJiini Fiililensium ad Garolum
•; ". '-' : NamidarbitrPr
Apjirimein vitaesse ritile, ui ne quid nimis. Miignuhi :•'.'.«Fieretque ijoii turbuleiifus vultu, non
anxius aniino; n.onijimius iri jiidicio, iiOHobstiha-
Auspnius in: ludp sepieri)"SapientUIn.,,\," tusin coijsilio.:» ;,.•.,::: ;;. ,;, ,;,;;< :',:
..Diiisse ex isloloeo \ [_>Anxius: :Ut.cohlingei'e splet jjusillanimis, meti-
• Afer
ptseta.videiur,tit liequid himis, .' I* coJosis et serupijjosis, quj ad quamlibet, yel leyem,
Per Afrtim pdeiani inielligit TereniTiim,;|leminit et difricuJtaleriJ,trepldarfi' solejit, atqtie etiamardelio-
saiictus Isidorps^PelnsJota.Jib.T,episf\ toiEls; f«ii jiibus,. qui omnia facere voiunt, qiips profectone-^
TO>V irrzu Bpvl}.ovfiiyt*>v":t;ofo>v Tcupriveae, pinSiv.l/.yavf c.e.sseest: iijriiia ,anxie.tate. sajjjius lancinari,- cuni
.id est, iiriTise septem Sapieriiibris' hoflabalur ;< Ne", , sarpe negoliorum mole obruanlur. , , ,
quid nimis. Et epist. 528 ::2oyo>Uv.v_ps"iinu?&• a :;;'i"Nimiiis, TIo.c loc.o est: nj.Ole,stJjS,,:importtmiis.
jj.noivayuy- 6 SkjjtETpovapttTjov; id est, duo .viri sa- Magistei':in,regula nis.:j.cap,;9,: Ne.. aril' niinius ei
jjienies dixerurtt: alter, ne qriid nimis; alter, nio- appareal, qiii improbus. Nam imprqbus, ul infra di-
cius optimus. 'Idem repetit epist. 415. Saijctus cetur, est iniportuiius.;Proprie;7ii?>i«(s,est mdduin
Leander de Insiituliorie yirginuiii, cap.-lS : « l3hde hi rebiisageiidis excedeiis,;Uiide adyerbium, nimie,
yera est iila sententiapliilpspphorujri ; Ne quid uiid est, imiiJodei*ate,:apud Juljum Capitoiiiiuni in
rois; » Haric senfeijliam iribuit Sofoni Dioge.nes Gordianis,.: « Moribrisjla.m.o.deriitus,utnihilpossis
Laertius Mb. i, in ejus Vita. Hajcautem regulse dicere, quod ille aut cupide, aut ihiinodesie,. aul
verba "usqtic ad 'iU&,J«t'd'tximusJ.Ei sludeat piits jiiiliie fecerit. >:.: . J " • ...'
•: 'J:
amari, etc., cifanturin conC.ITiiziacTii. ... i N.on. zelplypus, MetapJlpraducta est a mariXis,-.
_e Ne, dum niniis eradere,-etc. Idem<alia siinilitu- ', qui.-de iixoj'i'i,)iissjif!iii\ •siniftri,.seniper' spspieaiir
dineprseclareddcetsaiictus Gregorius epist. ciiata: lur ;.quales:surit ii,'."quiscrujjulosius njonacliorriiiV
« Sic enini vulnus, delies abscindpre; pt uoii pbssjs 'suor.uin aciioijes:rimaniiir<.,\et.obseryaiiv ,<, ; -.-.;
ulcerare, quod saiium est: ne, si plusquam res exi- ]l Sive secundum -Deum,etc. Lege, ut apud,sah-t
injungit, discernat et lemperet, considerans discre- A Cujusque tanta debet sermonis et vitse consonan-
tioriem sancli Jacob dicentis : Si greges meos plus in tia esse, ut id, quod docet verbis, cpufirmet ope-
ambulando fecero laborare, morientur cuncti una die ribus sedulis. Et bis aeuto prsecedens gladio quid-
(Gen. xxxin). Hsec ergo et alia testimonia discretio- quid alios informat verbo, jugi ipse geral studio :
nis, matris virtutum, sumens, sic temperet omnia ut nec sermonenV operatio deslruat, nec e cohtra
»utsit etfortesquod, cupiant, etinfirmi non refu- operalionem bonam sermo inconveniens frangat,
giant; et pracipue ut prsescntem regulam in omni- sed sint sibi cuhcta ita in f Patre convenientia ,
bus h conservet. Et dum bene ministraverit, audial sicut chordarum concordia in lyra yel cilhara ,
a Domino quod servus bonus, qui erogavit trilicum quse tunc dulcifluum ex se sonum repercussse red-
conservis suis in tchipore srio : Amen dicovobis, ait, dunt cuirt artificis pulsante nianu temperato sequita-
super omnia bona sua consliluet eum (Mattfi. xxiv). tis ordine, et non confusse insequalilatis prsecipita-
§11.—EXREGCLASASCTIFRUCTCOSIEMSCOPI (cap. 20). tione feriuntuf.
<=Abbas vel prscpositus a e propriis semper coe- § III. — Ex REGULA ALTEaicsFRUCTUOSI (cap, S);
nobii monachis eligatur: vir sanclus, discretus, Primum prsevidendus est abbas vilse sanclse in-
E
gravis, castus, chams, humilis, mansuetus et do- „ slitutione duratus, non coiiversatiohe novellus, sed
ctus. Qui divinis experimentatus [est] docuroen- qui per diuturnum tempus in monaslerip sub abbale_
tis omnibus perfectis rebus bene fuerit efuditus. desudans intef multos est comprobptus;"?» et non
Qui in abstinentia prsecellat, in doctrina refulgeat, habet hserediiatem in sseculo, sed intoto Israel absr
e exquisitas epulas mensse lautioris consuetudiiiem- que sorte in terra repromissionis est Levila verus.
que contemnat, vini niinii perceplionem respuat, ln tantum, ut omnem i causandi usum radicilus a
cunctis in commune fratribus, ut pater proprius suo corde depellat : et si i fas fuerit, per nullam
piissimusque provideat. Quem nec ira subita iranio- occasionem in judicio cum hominibus conteudat.
derate dejiciat, lnec moeror ac pusillanimitas fran- Sed, si quis.eum incitaverit,, et tunicam tulerit,
1 qualitef contendat, advocem continuo Domhiieain
gat, nec libido corrunipat. Qui et in patientia discre-
tionem et cum ira ,exhibeat lenitatem. Quique sie et pallium relinquat. Si certe aliquis insecutor mo-
egentibus aut pauperibus pareat, pt ministrum se, nasterii accesserit, et aliquid auferre conatus fuerit,
non prselatum tanlum Christi visceribus recognoscat; et per vim tollere voluerit, uni deTaicis eausam in-
ctum Dunstanum, Smaragdum, et in vulgatis : Sive d Ex propriis ccenobiimonachis. Abbas eligendus
secundum Deum,sivesecundum sceculnmsini. Opera, estex ipsa cOngregaiioiie coenobii. Tta staluit san-
quce injungit discernat, et temperet. Ita ut verbum [j-ctus Gregorius Magnus in concilio Laleranensi ':
substantivuin, sinty referalur ad TOimperia. Unde t Defuncto verp abbate cgjusquam coiigregaiionis,
Smaragdus : « Iinperia utsecuriduhi sseciilum sunt, rion exlraneus (eligatur) riisl de propria congfega-
quse ad corpus spectant; sunt arare, metere : se^ iione, quem sibi propria voluntate concors ifalrum
cunduin Deum, qu;eadanimam, ut orare, jejunare.» societas elegerit. » Et lib. i Gapitularis Caroli et
a(li sit ei fortesguod cupiant, etc.Tn cod. ms. Ludovici impp. tit. 86. -
' « Exguisitus epulas mensce laulioris consueludU
Ebrul. : El forles ~sit quod cupigni; sed vocabula
sunt transposita. In Vict. et S. Germ. legilur, stnt, nemcjueconlemnat. In prsefato libello Cemumel qua-
male. In vulgatis, apud Smaragdum et sanctiim tuordecim sentenliarum legitnr : « Exquisitas epu-
Dunslanum, habetur sint, el qui pro quod; non ita las in mensii lauliores consuetudiiie contemuat, »
recle. Sed locus corrhptus est apud Smaragdum. male. Consueludo hoclpco est viclus, qua de re
Nam in Conimentario ait: « Sic enim cum discre- infra. „" ; -<',
f
tione, quse est mater yiitutum, monachorum opus Pttire. Leg., pace.
s NonconvCrsalione novellus.Qma isquivixmo-
est temperandiim, ut sil, id est, tale opus, el forles
quod cupiant; subauditur, agere, vel implere. » nasterii leges didicit, nondumque oriiniavilia morli-
Hecte admodum. In hanc lectionem conspirat Arnol- ficalionis falce resecuit atqtie etiam artis spiiitalis
dus atlbas Lubecensis lib. iv Chron. Slayorum :, iguarus, vix poferil alios regere. Quod sane maxime
c. 15, agens de Regula sancti Benedicti: « Ibienim cavendum est; ne etiam in superljiam elatus, in ju-
est quod"fortes cupiant et infirmi non refugiant. » dicium, id est damnationem incidat diabdli, quia
ldem sensus habetur in canone Theodori supra ci- „" existiniabit inonasterium indiguisse sua sapienlia
•tato.:'« TJtfortes habeant quod ciipiant [Snp. agere] et iiuxilio, et se cito ad eam perfectionem, qtlse jn
et infirhii non refugiant. » His "conseniiteditio Coli- piselato requifilur, gradunl fecisse.
nsei, qnse est veluli qusedam liujus loci paraphrasis : h Et non liabe.thcereditatem in steculo. Hsee rrieta-
« Ut sit, quod fortes agere cupiant, el inflrmi, quod phorice dicunlur. Id est, non appetit ' huius sseculi
non refugianl. » bona. ,
i>Conservet.Ita vulgo habetur. Et ad abbatem hoc >Causandi usum. Causari estlitigare, causam agere,
vei'bum7refertur : et ita explicat Smaragdus. Sed in contendere judicio. Papias: Caussari, caussas agere,
utroque ms. cod. S. Geim. et "Vict.legitur: Con- vel rcprehendere, calumniari, incnlpare. Sanctus Hie-
servent: quse leclio satis mihi arridet, quia sequen- ronymus in caput priinuin Abacuc: « Causalur adver-
lia melius cohcerent antecedentibiis, hoc modo': Sic sus Deiuri propheta.» 1 disputat. lib. n legis Lon-
iemperet omnia, ut sil et fqrtes quod cupiant, etc., gobardoriim, tit. 52,1.1: «Si quis causam alterius
et pta>cipue,ut praisentem regulam in omnibus con- agere aut causari proesumpserit. » Lib. n Capilul.
servent. Caroli et Lud. iinpp.-,tit. 54: «Si inventus fnerit
" Abbas. Hsec habenlur in R. ms. saneti Fructuosi aliquis, qiii non halieat juslitiam causandi aut recla-
•
episcopi Bracarensis, Cod. Crassensis eodem ca- mandi.»
pile 20;,et referuntur in libello qui inscribitur : i jFas fuerit. Id est; si fieri possit. ;
Centum el qualUordeCimsentenlice Patrum de officio k Qualiter conteridat. Id est, ila ut inde ad con-
reclornm ecclesim", Golonim editot anno Domini tendeudum irritetur.
iVM,
>;61 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. IV. 762
bona vita A monachis vivat, et nullam cum ssecularibuscausandi
jungat, et ipsi fidelissimoChristiano, quem
commendat, et fama mala non reprobat. Qui res licehliam habeat.
monasterii absque peccato * judicel el quseral. Et, § IV. — Ex REGULA. MAGISTIJI (cap. 93).
*
si usus jurandi est, hoc faciat sine furamenlo et 6 "Videfe, fratres, ne quis hanc ordinationem
sed ut per- animo malo suscipiat, et Cliristum contenmal, cu-
poena : et nou iantum pro rerum lucris,
secutorem humilem et mansuetum ad veniam postu- jus vicem in monasterio vobis iste acturus est. Post
landam reducat. Qirodsi persecutorin suapersevera- hoec statira oratione ab omnibus facla, accersilus
verit Conlumach,etpIus lucra dilexerit quam ani- slatim f prresitl Ecclesise ipsius territorii vel lesti-
mann statimc causator cum eo conlenderedimiitatur. monlo ejus e clericalus officii mulaio, i>episcopi
a Abbas vero absque ullo usu causandi, eteraso ran- manu nomine ejus in abbatis lionorem ' in diptyco
core stomachi, simpliciter in monasterio cum suis post nomen prioris ejus, jam I missa allaris in ora-
a Jndicet. Lege, vindicet: operamsuam jn re ecclesiasiica administranila com-
i Sine juramento el pcena-.Lege, Sihe juramenti modant : ut iii jure eivili ofliciumclicitur cerlus ho-
in Yila sanctse minum numerus, qui judici jris dicenti assisliint.
pcena, Poena est diflicullas. Jonasmonasierii
BurgundofpriB: « Cumque maier ssepe Cod. 1. 6, de Scntentiis et inlefloculionibus,cxc. :
anxia qusereret qnse poenseforet occasio, ulnulla- ry « Cum senlenliam prsesidisirritam esse dicis, quod
tehus verifalem valerent exprimere. > non publice, sed in secreto loco offlcioejus non jirse-
e Causalor. ld esl, litigator, qui judicio conten- sente senteiitiam suam dixit. » E-1iciiTiieodorici re-
dit. Legis SalicaTlit. C : VCum causa discussa fue- gis cap. 4, 10 et 55, apud Optatum Milevitanum,
rit inter duos causatores.» Lib. in Capitul. Car. et )ib. vi adversus Parnienianiim : > Per judicia s:j;cu-
Lud. lmpp., tit. 10 : « Et-nori soli accusatori liceat: laria et leges publicas divinselegis iiistrumeiita ex-
testes eligere absente suo Causalore. » In Glossis• seculione ofiiciorum a plurimis eripienda esse dixi-
Isidori: Causarius , litis amator; esedem Gldssse: stis. »In collatioiie Carthaginiensi n. 201 « cujus loco
CausariUs, reris. Felix episcopus subscripserit, officium ajierte de-
a Abbasvero absque usu ullo causandi. Laudanda monslrel. » Officium etiam milites sunt aulici. Co-
sane consfitutio. Neque etiain placuit sancto Grego- rippus lib. III de laudibus Justini miiioris :
rio magrio ut abbas per se liliget, ut videre est. li- Omnissacrorumvis adfuitofficiorum,
bro n RegCsti,cap. 42, ad Joannem abbalem : «Non Et infra: \
frequenler foras egrediaris : in causis istis procura-
iiistitue : et tu ad leclionem atqiie orationem . Oflieiaslratos jussumouituquejubentis
torem Eiexere viros
vaca.» Notent abbates el reclores monasteriorum, •
Turpe esl sane videre abbalem per fora volj- Etlib. iv :
tantem, qui in litigioriim mseandris misere conse- Dnna Calendarom,quorunjest ea cura.parabant
nescat.
c Videte.JImc habenlur in Regula ms. cod. Corb. Oflicia,et turiuisimplentfelicibusaulam.
eodemcap. 93, cujus hocest imiiwm: Ideoquejudicio1'" '" t Episcopi manu ejus in ttbbatis lionorem.JLocns
Dei, elc. I3t aulem hsec inlelliganlur, notandum esf corrnplus, qui ita reslitui polest: Episcopi manu no-
-ex cap. 92 el 94 ejifsdemRegulse quod hic Magister men ejus abbatis, gui inhonorem ordinatur, post no-
non vult abbatem eligi a fralribus, propter ambitus,•' men prieris ejus scribatur.
rixas et jurgia; sed slatuit nl abbas eumquemma- ' i In diptyco: Glossse Isidori : Diptyclta tqbeltcc,
gis idoneum judicaverit designet oculo, et cum se quai ferimus. Ai7TTu/</v, seu, §E).TIOU i5t7tTu/ov,ad-
videl lethali morbo corripi, convocatis fratribus,i. jective, est tabella dua"splicaS habens dicta ab Alhe-
eum qiiem antea apnd se designaverat, eis palefacial,> niensibjVsypag.\j.uTiiovSiQvpov, id est libef habens
el accersitb loci illius episcopo, nominaius frater ab> duas valvas. INamilli valvas, seu Bvp«! appellant,
eo ordinetur. alii plicas.Dicilur, et TpmTvy_ov, id est„labclla
1 Prcesul. Adhibelur episcopus territorii in quo> quas habens tres jilicas : et TrolvTtTvy~ov, id esl, labella
situm est monasterium, qni.abbatem electum ben.e- habens plures plicas; ut scribit Julius Pollux lib. IV
diCat atque ordinet, juxta antiquum morerii, qrio) Onomaslici, cap. 2. Quocl etiam Latine usiiipaliim
abbates ab episcopis benediciitiiur et ordinantui', utt est: apud Cassiodorum, lib. v Var., epist. 4 : « Ut
visere est in amiquo ordine Romano, et statuiturf. omnibus a te sollicite atque iEtjuabili indagatione
Codicis lege 46, de episcopis et clericis, etc. Novellai compertis polypiycis jubeantur ascribi; » el Mar-
Jusliiiiani 123, cap. 54, et lib. iv Basilicorum. ldeml culphiim, forniula 3 : « Et in polyptycOpublico cen-
videre est apud sanctum Gregorium Magnum, lib. situs non est. » Dicuntur et diptycha sacra libri in
ix, episl. 42, et can. 14 synodi vn : « Lectori au- quibus scribebanlur nomina defuiicloriiropontiflcum
tem mamiuni impositionem licet in proprio monaste-- D orthodoxorum, quorum in sacra Lilurgia fiebat com-
rio etiam soli unicuique abbati facere, tt «0T5 T5j memoratio : qua de re agit sanctus MaximusCsesar-
ijyoufiEvuirziTBnyjipoQiGtu3r«pzizvjv.bnov, id est, Sii augustanus episcopus in Chron., sera 650, nieii-
jpsi abbati ab episcopo manus esl iiiipOsita; » Ab--. tiouem facit Georgius episcopus Alcxaiidrinus in
batissa; etiani ab epi.-copisordinantur, ut videre estt "Vitasancti Joannis Chrysostoiui, concilium Gonstan-
in antiquo ordine Romano, apud sanctum Grego- tinopolilanum sub Agapeto et Menha, actione 5
rium, hb. vi, episl. 12 : « Quam tamen (abbatis- (Photius,n. 96), et iimlti alii. Seorsum etiam in
sam).si digna hoc monasterio judicala fuerit, ejus- illis scribebantur nomina ponliflcum viventium or-
dem loci episcopus prdinet. » Et lib. vui, epis.t.-43. thodoxorum, ut notum est ex concilio Chalcedo-
Id etiam constatex epislola sanche Radegumlisapud1 nensi, actione II. Horum diptychorum mehtio fit in
sanclum Gregorium turpneiiseni, lib. ix Hisl., cap.. Lilurgiasaiicti Joan. Chrysostomi : "OStazo-uos' 6uf/ia
42 :/« Qnam (abbatissam Agneiem) beatissiroi Ger- yvpuQti)TVVuyiav Tponte!_uv, v.ui T« 5iTtTV%u, id CSt,
mani pra.seiiiibus suis fratribus beiiediclio conse- Diaconus per circuitum incensat sanclam mensam
cravit. > lnlelligit sanctum Germanum episcopuml et diplycha. Ubi inlerpres non ita recle vertit, cor-
Parisieiiserii. Pe abbatum dignitate vide Ghassa- porale, Consule Onomaslicon doctissimi vir-i Heri-
nseum, parte iv Catalogi glorise mundi, considera- berli Rosweidi^societatisJesu.
tione 31 et seq. i Missa altaris. Appellat missam altaris, ut distin-
s Clericatus offlcii.Clericatus oiBcium nihil aliudl guat a missa qusedicimr conclusio scti collect».
est quam clerici, ijui prsesto sunt episcopo, eiqua> ,-' . '.- <' <
i&S S. BENEDICTIAMATIS ANIANENSISV , m
terk) a" cleiTco"recilefur, ipso oblatioiiemTratrum A gestisfitBloriinicjuodshscepistiTiifefrisVETposfhaic'
recitanle. Si tameii abbas adhtic defunctus non fue- diCta.tradal ei pallium suuiil ; quo accepto, 'qiiiac-
rit, et adhuc deletus a vivis noii fiierit, .tuhc pdst ceperiti osciiletur manrini daritis.<Etcuriiaccepefit,:
jiomen majoris-::hNarti postquam defuncti riomen iriox irigresstis cunVsacerViOteirOvusabbas CiTihcori-
inter quiesceptes. migrayeril, novi nomeri in caplte gregaliorie: jani. sua TiT.oratoriuin ctstansTii.loco
scfibatiir.Moxergo celebi-anles in oratoxio missas,; prioris, posiquain sacerdos pro .eoriratibiiemfiide-:.
cum expliciierint, prscsente, ut dixinius,- pontifice, rit, statiin vadai irovus abbas.' ad aliare'::et: ponaf
vel cuiicto; ordihe:clericairis;oflieii, .dala ei a priore siipereuiji Rcgii]ara,-'-;et dunieam poriit qrisriirie'.
pace, vel ^subscqueutc eougregatiojie:; trarlaf ei.in cepit,! clical retro: ,'omnis' eoiigregatio riria:ciim ipso:
manum hanc Rcgulain,; simulj ;et pelil-as claves a hiinc.versuiH i.Gonfirma hoCyDeus, quodoperaliis es
celleraripde c iniicis mppasterii etrTbreyernreiiini in nobis. Grim gloria ct: caritileiia.";;Qiise cnm prsdi^
universarum ferrameriiorum.que et .codicum, vel xerit, mox clara voce prosterneijs, se Inôrationpm-
.ririivefsaruirinipliiliiiiii, eicpjlafa i?ing;iiipifiiri.'hWJ pavimeul» expetat,jjrpse.<ri'are.sacefadfein:7.[:(itiod]
sfaniBiita omiiia ante porftifiqemassignentur.- Nani; efretro-stans congregatio similiter. payiiiiejrlo <ad-
dicat ei ciil dat Rcgulam hanc*, prseseriie .pouTifice Iisereat; etJj surgeirtes post coinplelarii Pralioriem,
vel uriiverso clero ejris ::Accipe, iialer/Lecjcm Dei B.»' osculetur geriua",sacefdotis, eferigatur .cTatTpa-
hcntc rccjulam, in quq observciiitibns-.celernamprovi- _ccm.-'Deiiidc; oiijiii officio ejus ipacem .'contfadat,
deas xitani; negligeiitibussempite.fmimproponcis judir deTride-pfieposi.iis"vel omiii congregaiioni : et -sic
cium. tlic aninici viiic.it,aui perit; liic vita ant amil-: expat discipJiiitt?.,:'liâdeus ciayes maririsila celiera;-'
jitur, gut iehetur,, liic-peudel isiafuinyquas conspir rio\:;Mox:vadci)s el p]iation,enj,cum*;oriiiiibris;com-
Cis,;animarum a le Dei exaclio. s. De lioc brevegre- pleris-sirie sacerdo.fe jairi iipse^petitadieriedicildiieip
grs istiusiii judicio Doriiiijj -post riie,tu facturus<es caThedra .sedeat prsedecessoris, prirnp.;pfseposili;
fatioiieiil. Meiiiento, fralef, ineirieiiiO,.;qula. pliis" cleinde oihries cjus.gehria oscuiehliiivMbx surgens
cui creditur, plus ab eo exigitur : et eslo jaiii solii- vaclal ad jacentem priorem, et osculetur genua ejus,
citus, et iroli esse securus de lupi voracibus.fauei- porrigatur ad pacem el. Post .aeceplainpacem qudn-
bus B diabolicas insicjias gregTtup futuras, ^sed et diiiii pfidr''dicat OJJJiVibus : fratres,: et,'p'fb iiie ofate,
vulneribus animarum vel ruinis culparuiii, quibus ut oralloues aiiimarimi vesiraruin li'an;saCtus,,'Una
artibus vel monitioiiibus ad salutem animas valeas ciiin niea ppssim iii die jufiicii aijte DPnilnuiri dis-
instaurai'C. Eslo jam,, quantjinj potes, <yigilaps et ciissorem "iiitegras exponeTeCt.fideliter coiisignare:;
soliicitus, qiiia usque hodie fuisti secunis.-•Hoec „ el qu;onipdo,:vos;;coiisiabiliyitDoiiihjris;l]iterris.vef
cum coropleverit, Regulam istam teneniiih iriahu G meos:beiie;exitus s'uscip'ere"digrieiurin Calis.Bnde
iteralo dicat abbas: Iiigredere in oratorium Do- si post hpp forte melipratiis ipse abbas defunclus
mini, et«sfa ih loco meocuiii, congregaiipiie jairi hon fuerifc, omnenifiCenliariiyeTpplesfafemy prdi-
tua. Alliget [:summus:sacercIos :orafioriibus shisin* liationeiiique vel: hPnOfeiri pristinum 9 di,scipliusb
. ? Aderkp.M est, presbytero. Nomen generale fhturis. " ; --<„ - •
"J:''-
pro spcciali.. . •„, .. .; <.)<Sed el vulneribus. Lege Jsed et de vulheribus:
}>Nam:pp,s.iqriam:def/mcti nomen, etc. Id est, ctiiri ::'"Shhiihussacetdos:idesiJ^\icJypm. '"."'•'•' '
rionieii abbaiis defuncti in.ea.m parlem seu pagiiraiji i Osciiletur, qui accepil, manum dqiitis. "Veteres
diptyclii in qua noiriina .defunclorum abbaluni oliiririianus psciilabaiimfiiTsigiium -hoiioris et te-
scribuniur,- relatinn fuefit;- idest, cum abbas inor- nerationis. Sanctus Hieroiiymris iiiTita sancli Hila-
tuus fucrit. < rionis: « Et benediceriies DeunVsancti' deosculali
;"."«Inticis.'Inlicse, id "esi, enthecay.ul diptycinjj, sriiit"nlanris; » lderii ,in Vila saiicli Parili Creniitse:
pro diplychuni; eptatycum, pro lieptateucbum. Eri- i Osculatis ejijs -o.culis nianibusque..» Et ejrist;ad
tlieca a Grseco, h$m-n, repositoriuni, cella, in qria Asellam J'« Os.culabarifui'mibi " mariusquiOam,',et ore
substantia doiiius seu jriouasterii recoiiditur. Cas- VipereOdeWahebaiif.'•»• ;
sianus,Tib; iv de Institiiiis.renuhliantium, cap. AS f • T Eidiirn eain pdnil,-quam accepit.Hstc sunt trans-
« Cuhique iotam eiitiiecani ccenobii siiani credat esse posita, etsic Tegerida;:,Eipoiiqt shper illud' Regu-
&iibs1aiiiiam.»Sahcttis Augiistinus,' serm. 1, de vita D. lam giiam ctcc'epil,efduin ectinimp.ohiti dicai. ,
ciericorum :'.«Emhecain ripbis TiabertVnon licet. » ' l Quodet reirp.llajm Regula ins; Nihilominiis T6
""
Noyella: Justiniani 128 : « Cuni onniibus qtii in ea quo.dVideturreciuridarc;; : - ".'.". '••.• \ ' '-.". .
iiivcriierilur; agricolis et peculiis eorririi,".eteiithecis, m Suigehtes. itainRegiilams. NoiniriativPsabso-
et fnictibus. » ", i hrtus pro alilalivo. Quoc! Ssepeoccurrlf in lipc au-
.. j! Rrevem.DehACvpce infrft dicetnr.; ctore, a quo ' ' ' '•':Latiijiiaieiii qure-
ripn aiieo ''exbptairi
: •
Testamenta. Testanierita sunt iriSirunienfa -sriui riuiiJs".
;:.;<= • v.Osculetur : -';;• '.'.'..
charfse donaiioiium et .acquisitioijum.Lex Ripiiarib- genuctsacerdptis. In signum reyerenT
ruin, tit. 59, § 1 : « Si quis aliquid alteri veiidiiterit, tiseei submissionis olimstibditi superidrunJ geiitia
et eirijjtor testamentom'. venditionis acciperevolrie-' osCulabantur, qriotl etiam paiilo pOsf vidctur; Jitm
ritj » elc. MafciiliJhus,foriijula 101 : « Sublibeiia- < ipse (Abb'as):petila bchcdiclidne "in catliedrq sedeqt
tis tesiamerilo soleiiiiiiter. » Et boc serisu intilta prtidecessoris; el venienies primo prteposilijcieihde;
'tesiamenfa "abbatiim' iritelligencia1sunt, ;cjiioriiffiiit OtiihesCjiiscjehuaeieutehiur.;^pud sanclum Grego-
mentio in historiis et niuitis sanctoruiii Vitis. rituri TuroiieViseiriiii Vitis PairuriT, caji".8 : « Af
i De Itoc breve gtegis. Ifa loquitiir, quia ibi erat ego CiimtiripidaiiiJne consurgeris osCulatusûrii san--
breve seu malricula, iii cjria njoriacliorum liomiiia cta ejiis gehua. » "'• <- ','\ ".,- : '..".'
scripta.eiiani;..:.'.': ;'."/;;:.' :.'-'.•; ..'...'..-. :.:;....:.. ,, D,.Difpiplingi..Vocabulum,, Hisciplincc;vicletur i;e-
*ZXfe6b/i't:to^«s»(1ks\.Irt;Regula'ms;'iV«/.''rf»at6/iVdS? < 'diiridiirc;;'''":"J';;":;.{;•;
i:::jJj"''J\''„;"'';, :..'.';:"\;\,.\ "„.,,
ih$idias. Sed lege, vel diaboticis insidiis grcgi tuo
7GS COlfoOM>tA'MGTJLARIJM/-^- ':GAP;-iv/ 768\
hoc; ipsurii' X.pieiiciivel vifia;''ffSfeum'e)rienciari"dT: yel*eXcoimihurii-'i
ipse recipiat,:.%_' mîtPj^CiiPêus ;;»d:'
reddidit yitarii. Niliiique sibi" npviter prdinafus ex-' cartdi licentiam Tiabeat altributahi. Qriod si exeom- :
illa hora usque indleih yefa; inoftis de Tiririorpcon- " municatus satisfacereeicohsueteriOlrierTt, <reservataL
stituto vindicet. Et cuin.ei' certus adveriprit dies Culpaejus abbati, ipse vero risqup' ad adveritum in:.
inoriis, qui jam srib pfsesetitia sacerdOlis prfdem ex- reatu exconiniutiicaiioiiis permaiieat. Omriia ista ex
stitit ofdiriatus, sirie diibio;ipse siiccedati Ita famen delegatlorie 'ariibuiaritisexefcealj et iri Omiiibusab- :<
si:casus:superbia8vel elatidnis. ejus VToricleposiiefTt sentis agat vices abbaiis.<Sed.hOcipstiiri riofi suo ''jVir\
itferila. * Ergo piirii .nihiT.ilTovivo, sibi, usurpaverit ; dicio'siiji defendens, secl jiissii prioris ctvef.i abba-
de liouore, [sed] hoc tota iiientis intentione assumat, ; tis : crimei per'prseceptiTriipermittitur, turic licen-
et diligeiiti observatioiie custodiat; ut non jam\de tiarii liabealaliqiiid ordinare arit in hocTionOrecre-
ho!JOi*edesigrrato: reddatur elatus,, sed , in meihis ; dat se posse consistere. Naih oiririihora omhibiis in-v
se et
niiigis acta siiade prsecepiis Dei in Regula "conslitii- dicaiis esse seciualem, magis, sivtilt esseperfe-
tis quotidiede' se coranrDeo et fratiibjis, vel.ojjjrii- ciiis, ei digne vult, adqtiicl depiitcifusest.perveiiire,
bus hoinirilbiJSpTa;beai. Etplus se ex tuiiC in v.erbis humiliando se universis fratribus suis, magisse om-
ei fiictisjpso liabifn huriiiliet, quani atilea pro jpsius "uibus Tnferiofem acljridicet,et viliorem ^Se-uiiiversis
1
liiimilTlafis griTtidfiieral ineirrVatuS, ul oiniies:.resli-. 15ultinip :Cprdiscredat::affectu. Qniatales npvit Donii-
meiit euni humiliorem et viliorein oihiiibus [magis]' nus;:exaltare,..diceiite Scriptura : Qui se- humUiat,
ppst desTgriaiioiiemhonoris effectiim, Tjuam.ante.:: exqltgbitur;(LJuc,;iv)....Nam hpc .cayere semper "ipse
u"tquasipfofectus meritoin se Domini impleat seh- fraler debet, ne,riliq"ando de provisp bonore cor--
tentiam diceiitis : Qtii mili iiiter vos esse h fortior, dis elsitioneiii.assumat, et Tn. aliqiiam pf orunipens;
sit' vcster ûltiihus; et ifrii se liumiliaveiit, merito. superbiam in aliqua parte aut huniiliiatis aut pra;-
excilietitr(Matth. xx). TarilenprOpier houorem quem cej)ti;divini cprrtiens Regiilam, sicjit piTus, .obser-.
sacerdos ofirtionibris corislitiier&l':•:-et nianu\sua< vabat, miniis aliqpid.mo.doadimpleat,|am;designato
post::abbatis -pVioiTs,curo-Tiifiriilarefur, in-^diptyca. hpijore securus, Et; moxsciat proicerto ,-quia cuin
nioriaslerii rionieri scripserat: et suo hoiiorabilius abbasfrequenter f in ;aliq.ua-sculpas, quem elegerat,
•
priof et teftis ahfcas iiidiGlOelegerai ef .qiiPdnnte non iri majus proficierttem, sedper liegljgentiam
rioftlicebsit;pef fegulahi prOoratione sacerdotali et lnagis deleriprairim etim aspexerit, ,'et monitus pb
ipshis abbatis eTecliprie,:et magis propler addilam aljbatenpn emendayerit se;-et npraen ejiis .deleat,
ef augirierifaTairiih .«Oliiimiliiatem securidafius jam f (juamvis sacerdos rpgalus ab abbale, de dijjtyco :
iudieetur.^Quod npmeii npn sup. judicio iji.sepra- ; et ipse in siium rediens numerum judicetur negli-
surapsit, sed pei-fectiriobseryaniise mefita' in.eo"ele- G gehlibus cotequalis : excOriimiirilcatioiii -cohsuetse
geriiiVt.d Nam"fegula ideo veliit constiftii s.eemida- subjaceat, qiii culpas non vital,.quia per negligeii-
fios "propter elatiOnem et supefbiSria".Nam::istum tiamperdid.it, quod interveneraf; et recipiat quod
,per aclum bonse observantise, yel riiniiariVjliuriiriita- acliTiiseraf.Et pPstquarii fiiefif iriferiori redditus me-
tem etDeus elegit,- etabbas eorrcessil, et sacerdos ,riip, a latere jam disjurigatur abbatis, Et ex illa Jam
prdiiiavit1: sed.coristitiii adhuc Vifa pfiOiTs"reddita idie ab. abbate alius frat.er de .oinnibus jamocuio et
riori permisit. Unde; ex illa die;c cjuasi jam sjiirila- anlmo qusefalur superior iiegligenti : Qui el ipse
iJis.Cres.ar,designatus-.-secusabbatern sedeat; aliuih .electus absconse quptidie, temppre njprtis suseiriahri
--Chprtimfpsallehtium contra abbatem teneai inora- sua eum apertius ii.idicet'juslp et iiieritp priiiiibns
:torip,. post;iiluiri caiicem ad meiisarri aecipiat, prieporieridum in ordiiVaiiorieprimatus. Et reprobi
;post ipsunirjri omriibiis 'habeathr •: et ubidirique "isti, qui per negligerjtiamdesuminp lioiioris•cuTinirie
abbas ambulaverit, ipse locum pro Se susci- '.c.adunt, aiidjantApostphim :dicentem : Rene curfe-
j Ergo cuin nihil!, etc. Lorigi el perplexi_ iiiijiis \ darijis hic appellatuf, is qui -deClaratiis ab abbale
-.Circuitus. sensus esf."Si eleclus riihil allcro; adbifc :iiJoribundo ei suCcessurus;est. Qtiddcajj. 92 Regulse
"
.-yivenle sibi .a"f.r'pgavefii,.'se'd:.''seIVumilipremexlii- inagisier prohibet saijo abbat-e fieri. \
£bjjerit, propler horipfenTab episcppo,sibi tradilrini, f. e Quasi jdrii spiritqtis Cmslii designatus; Is c|hi
. deinceps habeatur secundaritis , id est secundus,post iri socium ab imperatore asciscebalur ei sucCessufus
. abbatem in
)' Fortior.polestate. ; Gicsar appellaljauir, ut vulgp nptum ex histpricis,
Id ,est major , superior. Id pdstulat qui de. gesljS irtiperatorum scripseriint: sic'isie se-
fextus evangeiictis.Matlh. xx,- Marc. X,;LUC.xxir. ' Cuiidariiisita prdinaliis riiortuo abbati sticcessutiis
:" Et certe .aliqiiandofortipf .sigrilficat TOpicijot. Lib. esf veltili Csesar
Caroli et 1 sjjiritalis;
v_C.apiiulai'is Ludpvici :jmpefat6ru:m',' t it. In incideiitem,<vel qtiid
'.436: « Cpniites fpflipfes libfairi de argeiilpaut va- \, ;siriiile;'ciliquas ':..
• culpcis.
,
Supplc:
' , :'- -" '-' :<:. <,"';
leijlem dpiient iri eleeiriPsyria.»"Et pauTo post : ; 6 Quanivis sacerdos rogatus ab abbate.linmCJii.
. « Fdriiores comites tincias tfes, rijiriores deriafios Viiicl, In Regula ms. Tegitiir: Qiiivis sdcerdas, etc.,
: trigiiita. Lib. inlegls Ldngobardoriirii, til. II, T, i: ', ita uf sensuS sitdeleriduiii" esse\nonien istius"'seciiii-
«, Sive etiaiii iioiinulli fdftiofes; vassj coiriiiuiriv>< darii a qitoVis sacerdote cjuehTabbaSfogaveril..- Scd
,;Regiila saiicli Beijedicti,-cap;.:i4,:"« Et quia riiimis riorivideo Tafipneiii cur ipse abba"snoii possit delere
veiiiiiiii fres^psaimi, i.dep diyiileiVdisyfrit, qtli iii.uii- " rioViiensectmdarii. Quodsi deleiiduin sit a sacerdoie,
niero supraseripto fortiores iiiyehitiriirir, id Cst ma- " «ane
; noVrfi"qtfovis,sed ab illo qui scilijserat; Itaque
'jores.; Sec! h[c.Tociis'spectat;ad.qrianlitaiehV.,'' ..' legCriduiJJ:pulo: Quainvis.sacerdesrpgjttns ab abbate
C: c Vltimus. Apud Matlhaeuriirif Marcuiri legitur, ';JsCripserit,ut; sensus-'slf npnlefi. sPcuhdaili siijfefbi
minister, ,•, ,\,\\ .."..;%.".-JJ .',"' \- :: ';.,')'',''"-;;""; ^rielendrrirt.esse/dp""diptypho; ritsi; pfius- assaperdpte
d Nam Reguid veidi oidihdri secunddrios. Securi- ''' i:';-'<•<'::^:i::" !:J:"J..:S
'"'SCfipifuiri'iuferit."':"r';;-'5'
767 S. BENEDIGTIABBATISANIANENSIS Tfis..
bdtis, quis vos impedivit? Satanas, qni electos depo- Aomnes ex corde amplectens, nullum conversuin
nit. Et antequam deletus reprobus flat, ei in negli- despiciens, paratus etiam quorumdam infirmitaliljus
gentiam coiiyertatiir, audiat quid eum quptidic con- 8 compaliendi niiseiicordiam Aposioinm sequens :
venial Scriptura dicens : Tene quod habes, ne a. al- Facii sumus parvuti in medio vestrum,
lahquum si
ter accipiat coronamtuam(Apoc. m). Et qui audierit, nutrix'\ foveat pullos suos.(lThess.n).
et non observavcrit, sibi impulel cum ceciderit. § VI. — Ex REGULA SANCTI BASILII(cap.12).
Quia a Domhio superbi et iiegligenles et indigni ideo '
Iqterrog. Si licet alicui riicere ex proprio
deponuntur, ul cligne observantes prseceplumDei,
uthumiles, exaltentur :.quia apud judicem justiim sensti, quod sibi videtur boimm absque leslimonio
i Scripturarum, Dominonostro Jesu Christo dicente
Dominum rionesl persoriarum acceplio. Nec vuli ali-
,de Spirilu sanclo : Non enim loquetur ase, sed gucc-
quid prsestare indignis, cum solos justos bouos et
<sanctos iiovJt diligere, et ipsis solis de priesentis cunque audieril, hwc loquelnr (Jpcm: xvi). De seipso
autem : N.pitpotcslftlius ci.sefacere quidquam (Joan.
vitse honore et de perpetuse coronse retributioiie sit
debitor., v). Et iterum ; Ego a me ipso non sum locutns;.sed
qui memisil Pater, ipse mihi dedil inandaluin. Qnid
§ V.— Ex RECULA. SANCTI ISIDOM (cap. 5). dicam, aut quid loquar el scio, guia mandalnih ejus.
J>Abbas inleiêaeligeridtiseslc iiistitutione sanctse . vita celerna est. Sicttt dixit niilti Paler, ila
Ipquor.
vitse duratus alque inspeclus, patientise et humilita- (Joan.\n).—Resp, Quis potest intanlum tenicri-
lis experlus, quique eliani et per exercitium vitam tatis progredi, ut audeat a se quidquam vel loqui,
laboriosam loleravil, ac transceiidens setalem ado- vel cogitare? Imo vero scicndum est, quia omnes
lescenlise d juyeiitulem seu senecttitem leligerit, duce itineris indigcmus Spiritu sanclo, ut ipse nos
Cui et>majores non dedignentur parere, obedientes in viam dirigat veritatis et in cogitationeel in yerbis.
ei elam pro setate, quam eiiam promorumprobitate. et in actibus. Oseeusest enim et in tenebris degit
Iste se imitandum in cunctis operum exemplis exhi- Piniiis qui est absque sole justilioe, qui est -Dominus
bebit. f Neque imperare illi cuiquam licebit qhod noster Jesus Christus; cujus mandatis velut radiis
ipse non fecerit. Singulos autem liortamentis mu- quibusdam ilhmiirtamur: Mandatum.eiiim-, inquit,
tuis cxcitabit, alloqiiens cunctos, exhortans, vel Dominilucidumilluminans oculos (Psal. xvm). Quia
sedificansin eis si quid eortim vitse pro uniuscujus- ergo in onmibus negotiis, qua; inler nos versanlur,
que gradu prodesse perspexerit. Circa omnes ser- vel yerbis, qusedamquidem per mandatum Dei in
varisjustiliam, contra nullumlivore odii inardescens, divinis Scripturis distinguuiitur, qusedamvero reli-
•>Ne aller. Apocalypsis m, ubi legilur in edi- C neophytus non sit, sed, rit.ait sanctus Isidorus, in
lionevjilgaia, utiiemo. iiistiliitionesancla; vitse duralus.
i>Abbas. Hsecreperiuntur in Regula sancti Isidori e-Tam pro cetate.Recte : qnia adolescentior senio-
excusa,
' c .cap."2. -,".. ribus esset despeciui. In Regula excusa legitur : Non
lnslitulione sanctce vitce duratus. Ita sanctus tam >procelate; male.
Fructuosus supra : Vilcesanctcvinstitutioiieduratus, 1 Neque imperare illi cuiquam, etc. Recte et ap-
id est, qui mullos arinos cOnstartterin sancta obser- posite: quia quod minquani quis sustnlit pondus,
vanlia perseveraverit. Quod etiam liabetur Codicis quam grave illud sit, jgnora!,.,Pharisseoruiiiest i.m-
: lege 46 de Episc. et Clerieis, elc. Ubi agitur rle ele- ponere onera gravia, et nollc ea minimo digito toi-
.ciiorie abbalis : « Se.dquem utique ct vjta oplitna lere. ATrad esl ferre pondus et seslus religionis, et
et mores honesti commendant; v.u.i-h icipl TOVap-Kuo-tv molam vei'sare riroiiasiicam; aliud suse voluntati
cvvtovia : id est, circa exercitationem,seu vitcnnmo- obsequelam facere stiisque affectibus leriocinari.
nachicam conslantia, et comniiine reliquoruni mo- Idem jjlaue docet sanctns Csesarius Arelatensis in
, nachorum complementuiii,aul maxiiua pars idoneuni epist. ad Oraioriam. « Prius cauta consideratione
ad hoc putaveril. » perpensa, ut quod ore promis, faclis iriipleas,"ut
d Juvemntemseuseneclutemtcligerit. Ita iu Con- quod aliis prasdicas,- operibus prsebeas : scilicet ut
cordia Viiidocinensi.In Regula excusa legitur juven- in tuis huiiieris atqiie cervicibuspriris sentias, utrum
tute sua sencclutem leligerit. Sed hsec mananl a gravibtis aut levibus oneribiis cdlla sororum onu-
correctore, qui locum nbii inlelligens, duni corri- sfes. J Quod servaba't sanclus Erminoldus abbas
gere voliiil,corriipit. Hsec enim verba nulliini sen- D Prufeiiingeiisis et martyr, ut ljabetnr in ejus Vlta
stim efficiunt. Itaque constaiiler retinenda lectio lib. i, cap. 5 : « Hie itaqtie fidelis servtis et prudens
: nostrorum codicinn mss. Nec ineptuin est aliquem subjeclis lanjeij iioh tam prseesse studuit, qtiam
institui abbalem in juvenlute, si juveiitiis proprie prodesse, nibil subdilis faciendum injungens, quod
sumaiur : qusejuxta eumdeni Isidorum lib. n Orig., ijjse exempli caifsa non primitus pertulisset. J
cap. 2, ab anno vigesimo octavo, quo desinit aclo- s Compatiendi misericprdiam. In Regula excusa
lescentia, prodiicilur usque ad aijHiim quinquagesi- legitur : compali misericordia; recle. Legi etiam
mum :« Tertia, inquit, adolescenlia ad gigiiendum potesl: compali; misericorcliamapostoliseqneris. .
adulta, qure porrigitur usquead vigesimumoctavum ii Foveal.pultos suos. Ita; in regula excusa, aliier
annum. Quarta juventus firinissima onmiuin seta- tamen in vuigata versione : Foveat filios suos; nt in
tum fiiiiensin quinquagesimo anno. ..>Veljuxta Cen- textu Grseco: Qidk-ti TU IUVTOV TI/VK: quod idein
sorinum libello de Natali die, cap. 14, a trigesimo sonat. Itaque apud sanctum lsidorum legendum puto:
anrio usquead qiiadragesimum quintum. « Secundo, Foveal parvulas srios.
r Si licet, etc.Hsec habentur apud sanctum Ba-
inquit, ad tricesimum annum adolescentes ab ado-
lescendo sic nominatos; in tertio grachi,qui erant siliuni, inter.rogatione jjrima Regularum brevium,
usque quinque et quadraginta annos juvenes appel- et iapud Rtifinum interpretem, cap. 14.
latos, eo quod rempublicam in re militari'possent Scripturarum. In lextu Grseco additur, QZOIMSV-
juvare. >Et certe iiitra hoc annorum spatium poterit (TTUV, id est, a Deo inspiralarum ; quod vocabulum
(mispiam muneri abbatiali idoneus invepiri, modo hic desideralur, quemadmodum apud Rufmum.
769 CONCORDIAREGULAR13M.— CAP. V. 770
centur; de nis quiaem, qusescripla sunt,iiulla pror- A; sed quse pedificant proximos, agefe debeniuS ; non
sus licentia perniittitur cuiquam vel admiltere qupd nobis placere, sed proximis ad sedificationem. Scri-
prohibitum csl, vel omittere quod pfsecepium est: ptum est enim : Subjecli invicemin timore Chrisli
cum ipse Doriiinusila proeceperit dicens : El custodi (Eplt. v). Sed rursus Dominus ait: Quivult in vobis
verbitm hoc, quod ego iibi mando hodie :non adjicies mqjor csse,fiat omniumnovissimusel oninium servus
ad iilud, neque auferes ab eo (Exod, xxxiv; Deut. (Matth. x). Quod ulique qui implere vult,- sine dubio
xn). Sed et lerribilis inest exspectalio judicii, et proprias amputat voluptates secundum imitalioiiem
ignis zelus, qui coiisumpturus est adversaiTosei eos ipsius Domini dicentis : Descendi de coelo, non ut
qui ausi sunt 1ale aliquid operari. De his vero quse facictm voluntqtem meam , sed voluntatem ejus qui
scripta retictrit, regulam nobis posuit Appslolus di- misil me, Patris (Joan. xvi). Et iterum. prseccpil
cens: Omnia licent, sed non omnia expediunt, Nemo dicens : Si quis te anguriaverii mille passus, vade cuni."
guod.suum est qucvral, sed quod alterius (1 Cor. ,'vi, illo aiia duo (Malth. v).
x). * Ilaque omnimode non quse nobis licita sunt,
:>Itaque omnimode, cic. Ila apud Rufinum. Ali- Quocirca onmi ralione necesse est Deo subjici pro-
ter in textu GrSCCO : "HUTB
IZUVTIloya inavu.yv.ssri . pter mandatum eius.
TM BiS>vnaTaaattstiat. -/.UTivTai.w SAVTOV, id est, B .
CAPUT -V.
QUALIS DEBET ESSE ABBAS.
§ I. — Ex REGOLA SANGTI BENEDICTI. rum erit liber, ut si inquieto vel inobedienti gregi
a Abbas qui prseesse dignus est monaslerio, serti- pastoris fuerit omnis diligentia attribula, et nrorbr-
per meminere debet quod dicitur, el nomen majoris dis earuni actibus universa frierit cura exhibila,
factis iinplere. Chnsli enim vices'agerein monasle- pastor earum in jijdicio Domini absoluttis di.cat cum
rio creditur quando ip.sius vocalur prsenomine, dt Propheta Domino : Justiliam tuam non abscoiidi in
cente Aposlolo : Accepistis spiritum adoplionisfdio- corde meo, veritalem luam et salutare tuumdixi (Psal.
rum, in quo clamgmns,Abba pater (Rom. vm). Icieo- xxxix): ipsi autem contemnentes spreverunt me.
qne abbas h nihil contra jji-seceplum Domini, quod Et tunc demum iiiobedientibus curse sua; ovibtis
absit, debet aut constituere, vel jubere : sedjussio 'ipoenasit eis prsevalensipsa mors. Ergo cum aliquis
ejus, vcl dpelTina c fernieiitimi divinse justitise in C suscipit noriien abbatis, duplici debet doctrina suis
discipulorum mentibus conspergalur. Memor sem- prseesse discipulis ; id est, omnia bona et saricla fa-
per abbas quia d docfrinsesua; et discipulorum obe- ctis amplius, quani verbis ostendat. Ul capacibus
dientisc, ulrariimqiie reruiii in IremendojudicioDei discipulis roandala Domini verbis proponat; duris
facienda erit discussio. Scialque abbas culpsepa- vero et simplicioiibus factis suis divina prsecepta
sloris incumbere quidqViidin ovibus pateifamilias dempnstrel. Oninia vero quse discjpulis docuerit
e uliliiatis minus pdtuerit invenire. f Tantum s jte- esse contraria, i in suis factis indicet non agenda :
" Abbqs, elc. Hujus cajjitis el ijrsecedenlis hrcc Gefmani utroque, et in editione Coloniensi. Ai in
mentiorit in coneilio Trosleiaiio, cap. 5 : « In ipso Regnla ms. Magistri, apud TiTiheiJiiumet Smarag-
ingressu sanclsc Regulrelegitur de eligendo abbale, dum, Tuiilnmdemiterum erit iiber, nl si. ln Vict. p;,
el qualis esse debeat. » Ex quo patet caput de ordi- tandem. In vulgatis deest parlicula ut; et ante TD
nando abbale olim prihium fuisse Regulae saiicli pastor pingilur piinclum, ila ut nullus ex tola hac
Benedicti. . sensus elici possit. In editioue Colinseiita
^ Nihil conlra.prriceplum Domini, elc. In Canone periodo legiiur : « Tanliiniinodo apud Deum liber, crit, si
saricti Tbeodori Angloriim aposioli, de-ofdinalione (posfquam inquielo et inobedienii gregi pastoralis
abbalissse : « Qiialeiius lua gratia prsevenia nihii oniiiis diligentia fuerit altribula, et niorbidis earuin
conlra luum pireceptum ' facial, doceat, constilual, aelibus univej-sa cura exhibita) pastor ipse iii ju-
vel jubeat. » I) dicio Douiiiii absolutus ». eic. Clarus est sen-
c Fermentum justitice divince. Nou fermeiJtum sus el plausibiiis. Itaquedicai, legendumpuio hoc moclo v
Pharisseoruro, quod inflet ad vanitatem, sed fer- Tanlum it.erum liber erit si,(ut ,inquieto,.vel inobe-
menlum Chrisli, qnod pnsillos discipulorum ani- dienti gregipastoris fuerit omnis diiigerilia atlribula,
nios exiollat, et excilet ad grandia operanda alque et morbidis- earuin aclibus uriiversa crirq exliibita)
feieridajjropter Deiini. eurum in judicio Domini absolutus dicat, etc.
d Dpctrince.Si apla fuerit ad lucraiidas animas paslor Et panicula ,ut hoc loco est cum vel poslquain, ut
earumque fervorem augeiidum el cOiiservaiidum. ssepe apud classicos auclOres.
Non sulficit eiiini pastori multa ct jji-ceclaradocere, s lterum. Nempe in judicio, cum antea in vila
sed I ene et apposile ad animarum saluteni. liber fueiit evadendo negligeiilis pasioris suppliciuhi
c TJiilitatisminus invenerit. Nota. Non lanluin de temporaneum.
gfegis delrimeiiio, sed. etiam de miiiori illius profe- ii Pcenu sit eis. Est phrasis Hebraica, per qiiam
cfu.ahbas rationem reddilurus est,. eoqrie homine redundal ssepe pronomen is, ut: cujus parlicipalio
plecieudus, non secus ac opilio, cui juste paterfami- ejusin idipsum,
lias iraseilur non tanlum si videat pves suas inter- r ht suis fticlis. In Canone Theodori arclnepi-
iisse, vel saltem morbidas, sed eliam si rnacras et scopi Cantuariensis, legiiur, in operibussuis. In epi-
exiles. . stola monachpruiii Laiibieijsium ad episcopos Ra-
1 Taritum iterum liber er.il, ul si, elc. lla apud ibardum Cameracensem et Notkeruni LeodieHsem,
Ruthardum, ita in cod. mss. Vind. S. Faronis, S. T>isuis aclibus (Raldricus, I, i Clirpit,,cctp. 105
?7i». S. BENEDlCTl ABBATIS ANIANENSIS- 772
iiealiis pra;dicans ipse reprobus iiiyeniatur (I Cor.,.A nibus charilas, una prsebeatur &in pniuibus ;secun-
ix). ;; ne qu.andp iilT;rlicat Deiis; peccanli: Quqretu diim "nierjfa' dispipiinaTJ?Iri cloctiTna nariique siIS
enarras , justilias meas, et. assumis testqmentum. abbas; apost.p]Tcaindebet '.iljam seiriper fOrriiamslCr'-
meum per ps luum: tu v.ero odisli..disciplinam,et yare, in qua dicTt,:' sJAigiie,,pbsecra, iricrepa (II
projecisti » serinon.esnieos post te (PsaL XLIX).\ Et fim. iv).;. ;fcl,est, g iriisceris;.TempOribus"temppra,
qui iji fratris. tui oculp.festucani videbas, iri luo terroribps blandinienia ; difuin iiiagislri,"Tpiuni.pa-
trabeiii non vidisti iMciltli. yii). Non ab ep perspna frisosleiidatafrecfuni," j Indisciplihatps etiijquietos
in mpiiasterio discernalur, non unris plus alio.ame.? debet durjus aj-guere, ribedieiites autem et miles,
tur, nisiqpeni in bprijs , actibNis, aui pbedieiilia,in- elpafiejites, ut in nielihs pr.oficiaritObse6rai"C;ije-'
venerit melioreni. Non .prseiJ.o.iiaiuriiigeiiutisc ex gligept.es ,et coiifeiiiheriteS,ilt, Iricrepet et cofripiat,.
sefvilio coiivertenti, nisi ;a]ja raiiorialiilis causa exi- i an)riionemus.',;Neqiiedissiiliulel peccata deliiiqueii-
staf. Quod si ita ratione dictaiite abbati; visum fue-r fjunj, sed.mpx, rit ccepefiiit ofiri, radicitus ea, Jit
rit, et de cujuslibet ordine idfaciaf: sin alias, pro- prseyalei, ainjjutel, mejriorpericuli Heli sacerdotis de
pria teneant loca. Quia sive servus, sive liber, om- Silo (IRcg.. ii). Et horiesllores quidein, atque iiitel-
nesiiiiTGhrisio- uriuih-siimus, et SutuilO Doiiiino ligibilicires aiiiiiios;priiiia rvel-,securida adinonitiOne
sequalem servitutis niilitiambajulaiHus.jT Cdr. xii) : ;U verbis Corripiat: iniprObos-aute&i ei durps, ac sji-
•quianon esl apud Deum personarum acceplio (Roin. pefbos, vel iijobedierites vefbefurii vei "cofporisca-
n) : sed soluinmodo in hac parte apud ipsiim dis- stigafione in ipso iiiitio peccafi coerceat: sciens
cernimur, si meliores [ab] aliis in operibus, bonis, ...s.cripfuiij: l Slullus verbis non corrigitur (Prov.
et humiles inveiiiamur. Ergo seqiialis,sVt-ab eo pm~ ,;,xviii). Et iteriim : m Percute ftlium luum virga, et
a Sennpnes mees post le.lla in Psallerio Romano. rfus Magnus mirifice illuslrat jjarte n Cursepaslo-
.....}>,Et gpj iffp-fltas
""' luiqciilp. Horatius,
"< sat.
:'<:<- • 3,iib.
"": ralis, cap. 6 : « ,Ciiranclum•.qujppeesl ul,rector siib-
i^'vefs. 24":'"";\" \';";"-"; '\ \:- ditis et iiiatrem "pieialis^"et-paTreiriexlhbeat; disci-
Slulfuset improbusliic ambr est, liignusquenotarj , plinoe. » Et paiilo post exjjoueiis llltitl ;Psafmisit<e:
, \ CiimtusipBrviJeas.ooiilisrnalali|jpus iiiuneris, ,- ;., •Virgqiuaei bcicutusiutts. c Virga eiiiin perciiliiiiur,
Curin amicoriimvifiis liuii.ceriiis.acuiiim, "efbaculo susteniaiiiur.': si est ergo TlisiiiGtiovirjja;,
aui a iit
Qiiam acjuila, serpeiisEpidaurius ? ... "quseferiat, sit et consolatio baculi, <qusesustentei.
' o:Ex servilio eonverlenli. Iltic referri polest id •Sil iiaque ainpr; sedriOri emollieus jsit rigor, sed
quoii.seriliil: sanctiis Leander, -eap. 12 de Iiisliiu- - iionexasperaiis ; sitpiefas, sed non caiuplius qtiiuu
tipiie yirginiiin : ,f: Quas fibi facil, vel fccerit ancillas expediai pafcens; ut, dum sein arce-êgiriiinis.jiir
Cpriditiopaj-es,:jaiii ijpifpro nexu 'seryi.iuj.isexulee- slitia 'clemeiiiiaqiie perniiscent, is cjtlijirreeH coftla
fes, secTpro parilifate prpfessiPnis lionOfes. Quse «tibditorum et tefrendo deiiiulcealj et tiJnienlerrd-
tec.uiii Cliristp virgiiiitalis stipeiidiis militat, pari •ris rcvereiiiiain deiniilcendo coiistiTiigat.:> Sa.uctus
tectim liberiale exsiilfel;. Nec sic vosprovoeamos C Cifisarius epist. ad Oraloriam,. « per'yirga;,discipli-
'•'
ad Ijijinililaieiri, ui< illas superbja .erigamus : quas ifaiij corrigas, per baculum yero discipfitiatani"su-
durii tu accipis ut sorores, gralius illselibi sint Ta- 'stentes. i His addeiltud Seuecse,iib. ldeCiementia :
Tnuise,prscbeantque obsequiuin, non serviime acidi- -•«'DSficiuriibohorum. pareiituni, rjrii objurgare lite-
;;ctse,:sed.liberachaiTlate, Qiioiiiam cjuidero.iiohest TpSfiionnuriquaiii blande, ripnnunquani. minacitfir
perso|(arunj'accepfio apud DeuiiT,sed in disfribuendo splenf, aii.cjtiaudoetiarii admonere:verberiljiis\,ii ifa
Tides. IJbi.parilef coiisulitur doroiiiicet'.ancilloe,.ibi se gerebat SiuicliisMaximuSepiscojjus ReieDsis,qui",
noii eligitur domina, efrcprobatur aiicillii. * Nec <ulin ejus Actis haiielur : « MeiufeiulusseveiTtatCi
ioiniltam pra;Clare illud riictnin a "sancto AmbrOsio, .benigiiilale vene);;jr)dus, auctoritalem, humilila.lis
episl. 55 :,« Apud Bpmin.umenim servitus el liber- mansuelud.iue superabat. »' , .
Tas seqria.laricependuntur, cimi nulla sil major.di- ; r Indisciplinalos, elc. Prseclare sancius Gregbr.,
'gniias' quam stervire Deo. t, Qpod npn siiit coViiem- Tib. ix,.: epist. 8 : «Boniie dulcpm, ' pravi seuliaiit
iieii.di'servi, pltjra yide apud Macroiriunj, lib. i Sa- :correclor'em..»
turiJijl.,, Cap.li,;et ajjud Agelliiim, lib, Vi,cap. 18. i Ammoneiiiuspro admonemus.Ita passim scribi-
d lh qmnibus secundum meriia discipliriii. Disci- iur Tn 'hoc Gohcordisc' coilice his, ut in Vieiorino
jjliiia iipc loco csf Correctio, qrire adliibenda esl pro- uiroqrieêi.S. GeriiriIla scripseruni'veieres,'.ui cib-
iil qtiisque merueril. :cel.Papyfiahus apucTCassiociOruin lib: cie OiThogra-
. '" In dpclrina, etc. Hic mcus citatur iii conciliO phia : • Ad, pntpositio- iiiterduin relinei d-Tittefam
Trosleiaijo, cap. 5, tom. III Goiic."Gallise. •ut, adfcrt, ,a'dfv.ii'; Tolerdiiin variat, ni.Jcwiinonei,
f Argiie, "obsecia,ctc. Est uierismiis seu distri- Df-amminiculum.'> Et Beda., lib. de.Ortliographia.
buiio, eleganSligtira, cum pmiiia shiniTaccuimtlan- « Ad, eiipbouise causa in sequen.temmutabitur, -ui,
:ftif, ut iJosfea1 debito orciine.disfribuantur ; quod 'rifjicio;, cifjlup, allidp, cimmpneo, 'ahnuo.t Itaq.ue
rite jjrsestat SariClus.Beripdictiis cuni suljjiiiigit: ' ubiqrie haiic scfipliiram reliiveiijus.
« liidiscipTujatOsefinquietOs clebet drirlus arguere, * Neque dissimutet peccala. Demissi esl animi al-
olsedieiitesajitem et niitesetpatieiifes, lii;!» iiieliiis que angusti pecloris dissimulare peccafa delinqueii-
proficiant Obsecrsire: cpnleninenies ausem el n'e- tiuiii, Viecjlla corrigere : qualis fuit Ciaudius iriipe-
gligeiites rit Sricrepet et cprripiat, adnrprienius, > rator, qui socordi lehitalc universum iihperiuiri
llbi eliani nolaiidiiijj cst tjnari)'apposite bic sancfi labefaetavit : qiii elsi bouus essei, tamen, ui cie eo
Pauli. IPcrisa •saiicioBenedicto expositus sil. canit Ausonius (In Casaribus Tetrasl. 6)::'•- .
< s Misceris tempOribuslempoia: Teuipora, id esi,
< Konfacieiitlonocens,seclpatieijdofuit.
occasiQijes.MisCet temporibus tempora mpnaslerji
rectOr, cum, prudeiiier arrenta Occasipiie,modp"ar- SiC slolidiisabbas, qui sffiibarbam velli, ut aiunt, a
guit, tiiodo obsecfaf, mOdoincrepat, niodo terrct, " subditis patitur, licel probus, noceristamen est, ncu
modoblanditur. Omnia ergo cum teiiipprjs occasioiie facieiido peccata, sed patieiiilo;
facieiida. 1 Stuttus verbis non cornyilur.Prov.xviii: Stuttus
t Pium patris, etc. Declarat amjjlius quOmodo non recipil verba prudeniice. Sed sanetus Benedictus
' cSt inisceiida severifas lenitati. Cujus doctrinain videlur pptius protulisse sensum quain verba.
tahquam, srtb Cjus.Regtilaeinifriiiss sruietus ;Grego- "! Percute filium titum vircja,::eSc,Pfoy. xxni.
HS ' CONGORDJA;ftEGUMRUM.-----'"GA|>.,,¥.' 774
iiberabisignimam ejusg morle (Prgy.[ XXJII)..?Me-.A.immi gumrite regnum Dei, ct.justitigni ejus, el hcec
niinere debel semper abbas qtiod <est, \ meniinere omnia adjicienlurvpbis (Mailii, yi). El ilefura,: . Ni-
quod dicitur; et ,§cii'e,,. quia cui plus-conimitlitur, hil deesl timeniibus eum (Psal. xjcxiji). :? Sciatcjjre
plus ab ed exigiliir. *>Sciiilque cjuam difticilem.et qnia qui suscepil aninias regendas, prseparct sp acl
arduarri reln suscepit,"regefe riiiiiijas, et imjltorum rationeni reddendafflêtquaiitunj sub curasiiafriii-r
servife hiorihtfs :"etc alium quideiii biandimeriiis, trum se habere scierit numerjims agnoscat pro
aliumêrp TrtCrepatioriibus,alium -suasidnibus. Et certof quia in die judicii ipsaruiii pninium :;aijjnia;
secunduin- umuscujusque qiiaiitateiri Vel intelligeh- runi.est redditurus Dpmino raiionem, sipe d.ubio
tiain se omnibus conformet, rit non soluiri detri- . addita et;suse apiinse ,:;et ila liiiieiis ;semjj;erilujji-
menla gregis slbi cbmiriissi 11611 patiatur,'. verum ,in rarii discussiQiien)ppstoris de prediiis ;oyjb,us,cyiii
aiigmCntalioncborii gregis gaudeat. Ante ohiriia iie, de alienis V ratioci.niis cayel.,, redditur jie §uis sol-
dissiiriulaiis aut: parvipeiideiis. saluiem aiiiriiafriiii licitus;' et crim '&&inonitipriibus' suis emeiidatio-
sibTcorririiissariirii;'d.plus gerat sollicitudiiiem de riero aliis suIjmiiiistrafvipseefficituT a yitjis eirten-
• " ' ''' "•" "" ' "" ''
febus transiforiis-et ferrenis,-atqrie cadubis ; setl datus.; : '.-' "- \' ';''' ..
aniriias de '"
semper cogiiet quia "Shscepit regenclas; | Jl.-^_"E;X;RiEGCLA'SAI<iCTI
MApAItll(cap.S), ", \
-
qijiijus ratioiieiii reddifiirus est: ^ Et, jve causetnf y i Debelis,":qui"pra;estis, Paifes, taies "yos "exhi-
deminore subslahtiai meiiunefif scriptum : Pri- bere k ut ait Apostolus : Estote fprmg cfedjehlibus
Hdc-etiamToCOproiulii potjus sanctas Benedicttis diligenti,s:aggfavant,:lianc: suoTvTctaih•p'oiidere';ad

seijsurii quam vei-ba. Nain ita habetur hic locus : inia-de coeleslibusimmergaiil, » Recte, quia id quod
Npti, subirahere, a pnero disciplinam, Si enim. per- ex amore suscipilur, segre relincjuifuf..Hic.autgm„ex
ciisserisrpuhivirgttinen iriorietur; T.Uvifcjapercuifes anVofesseculariaânijjlectifur,qui spu pef SgVosseu
:;';;
eumJet:cihimdm ejv.scibirijerno fiberabts. '. per!plafr:as;civilatiiniydlilarevdelectatuf., ,\;"
•"-<>'-Mtininere-:pVp;meihimsse-.'Ija apucl Tierori.em "''«'.'jKf'irie cciuselufde mihori forte sitbsianiig, Caii^
diseipuhim sariCtiOtliiriitri iri expositione ATarriarr- sari hocloeoest ff.excusationeiii et defeiisioiiem •&(-
riica vocabtilorurii RegHla; saneii Beiieaieii, apud ferre. UJpianns, 1. 2, § si non propter, si quis iau-
Smaragduiri et, sanCtumDuristamiiii et iii Vris.S. Fa- tipnibus, etc.« Nequeiterfim periiiitteiidiiiTTestei,'si
rouis."' " - ''' qriid sjt, qiiod ei impiitefiVrcausari. teriipestafeiij,
1 Sciatcjuequahi difficiiciii, Prseclafe sane. Narti veiviiri' iltiininis.»•T.ertuIIianuS, Tib. de Fuga lriper-
«
ut, sapieiifer ait sancius Gregoritis, Tib: i Curse <pa- secutione : Ne, nt iitinc facis, de carnis quideni'
storalis-, Cap.T : « Ars.esl ariium regimen aniiria- iijfiriiiitate Caiiseris^de sjjirilus auienvfTrriiitaip d.is,-
rum: i Quafum tanta esf vai'ietas,Jit plus clissideant SiiiiiileS.J Rufiii.us, Tib. n de Vilis Paffuiii: « Et
iuler- se hrOriiius, iijgeiiiis, propensiOiiilius, sludiis .'ciim causaretur non inveniri navigium. VHiric Cau-
el affectibusiquamliominum, ora et vullus liuea- C satiO,.pra'textus;,:defensio; exCusatio. feffiiliiaiiiis,-
liieutis. - , •';- € \ "",:'' ;--" ':'' J -. :- '- Iib.de Gpiona niilitis : « Gsetefiimsribvfeftifritririeift
t":Alium quidemilandimenlis,
'• :eve.- Subaudi ver- substauiiam sacrariieiifi causatio hujusiiiodi. > Jderio;
' bum lib; de Exhdftatioije,ad castitatem. «' Scio: qtijbus
recjere. ..'.,'',;•'.'
-; d PlusgeraPsoUicitudineih, e|c. Ila in inss. :cod: causalionibus colOrCmusTnsatiabilem Carnis ciipiiir-:
¥iiid.,\S. Ebriil,et S. Germ. min. Ita .ajjricTSnia- tatein. > Hsecautem verba : Et, ne causelut de hiir
. irigdiihif In vulgalis-':'Non pliis cjerat, eic. Sed hanc hori forte substaniia, incipiurtlperiodiini,ef juiigenda
riegaiionejri superiiuam eSse "arbitfor, -qriia aiitea cumsequenlibus : Memiiieritscripium, elc'
f Nihiideest timentibus cum.lisLin Ps.alterip Ro-
scripfuiij est, ~Ne.disshhiiicins:;: Niiriia auiein rerum ' "';\
. teiiiporali.rfmiii pfieiaiis ciira quanlum niali pariat mano. ' '."''"''"'„ <,"' ';;' "' ".
sic docel saripuis'GregoiTus1!agntis parte' n" Curse s;Sciatque.quia gui suscepit dnimcisregendas,prai-
pastofalis; cap, ;7 ; « Sicque rit jlt :dum urgeri s.e parel se. Ita.iri Regula nis. Magisl,ri,in lris".cpd:
liiriiidanis tumulfibus gauderil (rectoirisp iiiterna, Vlhd., iii vetrista ediiione Parisiensi, ubi tainen iia-
qiiEe aiios•,'dpcerfe'-debuerant 1, igrioreijt. Ujide sub- betur, suspeperit, iii, cod. mss. S. Eai'ouis, utroque
iectoruni: "quoquevproculdubio vita: lojpeseit; qiiia, S. Gefm.; J'ecte\:lp Parisiensi recentioi-e edlliorie :
cuiii profi.cerespiriihaliter sibi appetii, jn exeiirpio Scictique,:quia suscepit animas regendus, et prccparet
ejus qui prselaius esl, quasi jii: obstaculo iiinefisj se. Ferenda ulique Tectio. AputTsaiiciuii)Dinistaiirini
offeiidit. LaHguente eriim capite incassiim.inembra, 't;t Smaragilum ': Sciattjucqui suscipil animus regen-
vigcul; etiii exjjlofatidiie hosliufn fi-usira exeVCitus dcis, prwparet se. Yidefiir; deesse partiCiila, tjuia,
sequiiur, si ab ips.6 duce itineris erratrir. Nullasub- _® Legeergo, tit-iii noslra GoiicCiitlia,Sciaiquequih gui
diiortim iiientes exhoiialio 'sjiblevalj eoriniiqiic cril- suscepil ctnimas rccjendus,prwpqrel se. Estque elli^
pasincrepatioriiillacastigat. »".'.SedquOniodOcirea psis;, quaiiiterdiim iititiir; sanctus Beiiedictus, ut
hsec segerere'deb.eatpfselalus,optiirie.docelvepisiola sujrra, el alibi infra, et subandi, necesse est. Quasi
monaeboriim Laubieusiunvaciepiscopos Rothardum .dicai, Necesseest ut, prceparet se,
Caiijeracehsem ,et •N.6';kef'u:n ..Leoriieiisem,cujus io- - \:Et quuntum sub curu sua, etc. Iii Canone Theo-
cuin subjiciaii),qnia mirilice saricii Beriedicti doclrir ,dori AngTorumepiseojji, ;deordiiiatione abyatissse":
hani.illustrat. « Nobisciiroprovidentis abbalem qui « Et qiiantas sub cura sua animas habuerit, ipsas
boc sit quod dicattir, id Cst,ut el cofpofibuspatenio sinedubio ante seaem majestalis suse sit latura. »
aifectu uecessariam cciram impehdat, et aiiiiiiartim <. i, Ratiociiiiis.RatiOcinhiniest ratio qtisereddittif.
saluteiu pastoiTsvigikiritia riori-negligat: sicque iri- Cou. L. Actuarii, De eiogaiione:iiiililaris annoijic. •
teriorum curain inexlerToruin occupaiione iioji mi- Chjus ratiociiiiapertrpctcint. Et lib.viiiGodicisexstat
iiucns, et exteiToriinipfovid.eriliariTih ijiterlorinn iilulus 15, de Ratiociiiiis operum piiblicoirini.
sollicitudine non reliuqueijs : ne aul exterioribus , i. Debetis. Hoc.caput exstat iii cod. liis. Floria-
deditus ab intirnis corruat, aut soluni interioribus ceusis eoejiobii,in Regiilaqua; appellatur Serapionis,
«ccupatus quseCorisdebel,;prcximis noii impeiidat.» Macarii, Paphnutii, allerins Maearii, etc, et. edita.
Quocifacile prseslabit, si hocsancti Gregorii, coiisi-V est Romsecum operibus Gassiaiii. . .'..
iium cap. citalo sequatur : ,* Ssecularia ilaque ne- , . Ût.Appslolus ait: Estoip.Locus citatur non.proiit
gotia aliquaudp ex compassionefoleranda sunt, iiun- est iii Apostolo, se.dlextui aucloris accommodatur;
quam veroex amore requirenda : ne, cum riientem
» litiam episcopi deferatur : quod si ab episcopo cor-
(I Thess.i). Hoc est, pro qualitate quse myslica; X
pietalis et veritatis fmiit, animas ad coelestia de reptus, nec sic emeiidaverit, depoiiatur.
terrenis erigere, dicenle Apostolo .*Argue, increpa, § TV. — Iiem cjusdem (cap. 11).
obsecracumonmi pulientiaet doclrina (II Tim. iv). Et „i Illud quocjue statuinms ut abbates o:nni lem-
alio loco inquit: Quid vultis, in virga veniam ad vos, pore cum frairibus re.flciant:
cjuiaep tempore quo
an in Spirilu mansuctudinis ? (I Cor. iv.) Decerhen- fralres i aut
pro negligerilia arguere, i. aui spiritali
dum est ab illo qui prseest qualiler circa singulos debent sermoDe
b te- Tmbuere, absqiie certa necessilate
debeat pietalis oflibium monstrare, sequitatem se removere non debent.
nere [debct] non immemor Domini dicentis : ln qua .V. Ex LiBitoORSIESII ADMOSACHOS.
remetielur vobis §
mensura mensi fueritis, (Mallh. vn). t Quapropler, o duces et prseposili monasterio-
§111.— Ex REGULA PATRUM (cap. II). rum ac domorum, qiiibus crediti sunf homines, et
c, Abbalivero nulli liceat d sibi quidquam pro- 1 apud quos inveniuntur K, sive I, sive E, sive A
(ut
prie vihdicare, cum oiniiia, Deo propitio, in illius incommune dicam), quibus crediti smit Tiomines
maneantpoiestate.. 0 Si quis yero, qupd in regula singuli cum turmis suis exspectaiites Salvaloris ad-
* junioribus pi-oliibetnr,sibi aliquid Bex successione ventum; ut in conspectu ilrius ornatum armis exer-
g
parentum, seu quolibet modo, vel donato retinere cilum prseparetis; m ne refrigeretis eos in carnali-
prsesumpserit, ct non omnia in commune posuerit, bus, et spiritalia non tribuatis alinjenta: aut rur-
a fralribus arguatur; si in vitio persliieril, ad no^- sum docealis spiritalia, et ih carnalibus allligaiis,
a Pro qualitaie quw inyslicce,elc. Pronomen guce classi nomen imponeretur e, niorosiorum classi _,
iransposilum, et subaudieiiduiii demonstralivum, velt, etc. Fuithsec olim consueludo, ut quibrisiam
corum, et it:i locus construendiis,ul sensiis elici pos- liomiuibus iiomeii alicnjus ex qualuor el viginti lit-
sit. Pro qnaliiateinysticce uietaiis et veiitatiseorum, teris iinpoiieretur ob diversa eoliim stuTia etmnres,
qum fiuiit,c\c. alque etiam corporis deformilat.es. Nam Vaierius
i Tenere debet. TOaebet reduniat. . Crassus tribunus milituni sub Tiberio B>5T« est ap-
«' Abba.i vero nutii liceal, elc. Hoc capitulum re^ pellaltis, eo quod herba, qiiam Laiini betarii vo-
peritur in lerlia Regula cod. Flor. una supra citali, cujus cant, lihehler vescerelnr. Orpyllis Cyziceniini scor-
iniiiumest: Cum innomine Domini cum fratribui. tura Tup.pu.ajjpellabaiur. Anlenor, qui Cretensium
d Sibi quidquam proprie vindicare, Hic iiolandum hisloriain scripsit, AE>.T« cognonjinatus est, quod
est abbates el prselalos nioiiasteriorum iion esse bonus essel, Tiam Grclerises bnmim SO.nv dicunt.
dominos bonorum quse sunt iu liionasleriis, sed ad- ApollonJus, lenjporibus fegis Philopaioris astrono-
miiiislratores dunlaxal, ut habelur cap. Ftaternit. mla clarus, 'EjtV appellatus esf a figura E, cjuam
De donat., elc.,ac jjroinde debere illa laniiim in eos C luna in suo cui'su describit, in quo ille mullum stu-
usus distribuere; ad quos prdinata sunt et deslinata, dii contulerat. Saty)'us, Arislarchi familiaris, Zn-u
ut recte docet NavarrusT» cajj. Nullam, 18, qii. 5, est nuncupatus <ab irivesligandi reruni causas stu-
n. 6. Qnoti si ea in usus profanos ac inutiles; ac dio : nam feorwest investigo. Jisopus ab Idmone
conlra Regulam atque inslitiita suse religiOnis pro- liero 6nTu est appellaliis : liam Bnus Grsecis servi
fundanl, peccant riiorlnliier, ei suiit proprietarii, ut dicuijHir. Pythagoras, qui numeros omncsdeseri-
docst Rodericus tom. 111;dp Regul.,qu. Ô, art. 10. psit a terlia litlcra Tag.p.uesi appellalus. Cypseli,
'« Si guis. Abbas videlicet. Coriiilhiorum tyranni inater, quod pedibus valga
f Jwiionfcus. id est, iiifiiiioribus, subditis. esset et clauda, AauSSxa Pyiliio Apolline appellata
s Ex successione partntum. Quod olim polerant est. llsec bijbel Pio!cm;eiis Heplireslion lib. v novse
monachipiireiilum.hserediiatein adire, inlra dicetur. Hist., in Bibliotheca Photii, n. 190. Idem de malre
t lltud quoque. Hsec invenire est in eadeni Re- Cyjiseli i'eferuijt Helladius in Chreslomalliia, apud
gula nis. cod. Flor. Pholium, n. 279, et Herodolus lib. v, apud quos ta-
i Aui prp negligentia arguendi sunt, Si nimirurn men roale legitur >.«SSK, pro).Km6Sa.Ptoiemseus He-
tardius ad mertsam accedai)t, aui ibi quidpiam pliscslion el Helladius nescio qiiid de Mnyse nugan-
quod miiiiis deceat monachum' facianl. lur, cum aiunt illuni ajipellalum fuisse "Alfu, a no-
i Aut spiritali debenl sermone imbuere. Cttm nimi- miue ulfos, id est, viiiligo, quod corpus. viiiligine
rum prior de leclura aliquid dicit quod sil ad sedi- disliriCUimhaberel. Fahula nal.avidetur ex eo quod
ficaiioueiii, ut iufra habeiur iu Regula saneli Bene- Moyses niantim a Deoin sinuiii millere jussus eam
dicti. . JJ inde lepra maculatam retulerit. Eratosllieiies BVJTC.
i Quapropter, o duces. Hsechabentur in editis Or- diclus est, quod suuimis proxinius in oumi discipli-
siesii. ". narum genere secundas leneret, ul scribit Hesycliius
i Apud quos inveniuntur, K sive I, etc. In libro Illustris libello de Pliilosophis : Nec Chrisius Dn-
Orsiesii edilo hsec corrupta sunt. In codice Vindo- niinus hujusmodi a liiteris appellalionem repudiavit.
ciuensi ita leguntur: Et apud guos inveniuntur cha- Nam Apocalyps. l se ipse nominat. "Afyceet 'D.u.iya.
riias sive justitia, sive wguitas, sive amor. Sed hsec Est enim ipse prima rerum crcalaruni causa, el
lectio roaiiat a quodam correclore, qui divinare vo- finis ullimus ail quem ipsse referuntur. Sed de bis
Crira igitur sanctus Orsiesius scribit, Apud
luil quid sibi vellent hujusuiodi lilterse quarulii sc.n- satis. inveniuntur
sus pendet ex Vita sarictl Pachoiriii, ciijus sanclus quos K, sive I, etc, id est, vos pra;po-
Orsiesius ftiii .discipuius, apiitl Palladiiim pap: de! sili domorum seu classium monasterii, In qiii^-us
TabeimesiOtis; SozoiJienumlib. III Uisl. Eccl., cap. simt discipuli seu monachi, quorum ingenia, et nio-
15, et NicesihorumCallistuni, lib. lxllist. EccT.,cajj. res sub hujusmodi elementorum figuris designaii-
14, qui dicunt inonachos sancti Pachoinii olim in tur,m elc.
quatuor el viginti classes seu domos fuisse divisps, jVe refricjeretiseos, eic. Sensus istorum est. Ne
elsingulis earum nonicii uniiisex quatuor et.vigimii ita suppediietis' teinporalia discipulis veslris, ut spi-
lilteris Gra;cis fuisse iniposilum nempe alpha, bela, ritualia suhtrahatis; necita spiritalia submiaislretis,
etc, conveiiienler moribus liioiiachoium, qui per ut lemporalia subducatis : sed utraque pro necessi-
ejusmodi classes esseni divisi; iia ut simplicioiumi tate conferte.
777 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. V. 778
in escis videlicet et vestitu f.sed et spiritales et car- A consentias, et alterum premas, et alterum subleveS,
nales «bos pariter tribuite; et nullam detis eis oc- et pereat labor tuus : e non sedeas iri locis humilio-
casionem negligentise.Autquse est ista justitia, ut ribus, in quibus * Pater noster prsftcipitpeiiitris rion
fratres affligamuslabore, et ipsi vacemus olio? aut sedendum. Gayeant prsepositi domorum, ne forsiian:
impouamus eis jugum quod ipsi ferre non possu- quilibet unus e fratribus injuriam prseposito fecerit
mus? Legimus enim in Evangelio : In qua mensura et Tfa.tus;ille discernal et dicat: Quid caussehsibeo
mensifueritis, remelielur vobis (Matth. vn). Unde et ad hominem contemplorem ? faciat quod vult, ad
laborem et refrigerium cum ipsis habeaimis commu- me non pertinet. 0 hOirio,quid hsec loqueris? intel^
nia: nec discipulos servos putemus, et illorum tri- lige quo toore supereris, et quod odium occupa-
bulatio sit nostra lsetitia : ne evangelicus nos cum verit cor turim, ut inagis tuo vitio quam luo peccato
Pharisseis sermo corripiat: Vce vpbis legis peritis, frater pereat, cui debes ignoscere, et eum suscipere
qui ligatis onera importabilia, et imponilis ea super poenitenteni, ut possis illud Evangelii dicere : Di-
humeros hominum, et ipsi ne digito quidem audelis milte nobis debita noslra, sicut et nos dimittimus de-
altingere (Luc. xi). Sicut aliqui atlendentes semet- bitoribus noslris. Si ergo vis ut Deus tua peccala
psos, ul viventes.juxla mandatum Dei sibi loquan- dimittat, et tu dimitte fratri tuo quidquid illud est
tur et dicaht: Quid mihi estcum aliis? ego vero ut i) quod in te peccavit.
serviam Deo et ejus mandala implere possim, non §VL—Item ipsius.
ad me.pertinet quid alii facianl? Hos Ezechiel cor- Ex quibus omnibus discimus quod, oporteat nog
ripit dicens (C.xxxiv): <*0 pastores Israel, nunquid stare ante tribunal Cliristi, et de singulis non «olum
pascuntsemelipsospaslores?nonne ovespascunt ? ecce operibus, sed et cogilalionibus judicari: et posf ra-
tac comedebatis,et lanis operiebamini. Quod pingue tionem vilse noslrse eliam
et pro aiiis qui nobis crediti
et
est immolastis quod infirmum non confortastis;
h surit reddituros esse sihiiliter rationem. Et hoc non
ijuod confructumest, non ligastis, quod errabai, non
c solum s de prsepositis clomoruihaudiendum est, sed
rednxistis; quod perierat, non requisistis, quoclforte et't de
labore et ovesmeas. principibus monasteriorum, et de singulis
erat, fecistis deficere, dispersistis fratribus qui reputantur in plebem, quod omnes
Propterea ipse Dominus ad judhium veniel cuhi"'se- invicem debent onera sua porlare, ut adimpleant le-
ei
nioribus principibus suis, complebilur illud in no-
Christi (Gal. vi)
bis. Exactores vestri deprcedanturvos, et qui repe- gem
tunt,errare vos faciunt. Qui magis audire debemus ; § VII. — Item ejusdeni.
Beata lerra, cujus rex 4 filius ingenui, et principes Vos ergo monasteriorum principes, estote solliciti
tui in lemporecomedunt in foftitudine, etnon con- G et adhibete omnem criram pro fratribus cum justitia
fundentur (Eccl. x). Ideo, o homo, nsque ad unam et tiniore Dei. Ne abutamini potestate in superbia,
animam, quse tibi credita est, monere non cesses, sedi exemplumprsebele vos cunctis,et subditogregi,
et docere qusesancta sunt, et teipsum bonorum ope- sicutet Dominus noster in pmnibus se exemplum
ruin prsebere exemplum: et cavere quam maxime prsebuit. Qui pOsuitquasi oves familias, ut miserea-
ne alterum oderis; sed cunctis exhibeas sequalita- mini gregi vobis credito, et memineritis apostolicse
tem": ne forte, quem tu diligisj Deus oderit; et quem sententise, inquaait:! Nihil subtraxi, ut npn an-
tu odisti, Deus diligat. Nulli erranti pro amicitia nuntiarem vobis^ voluntatemDei. Et ilerum : Non
a 0 Pastores Israel. In versione communi ':. Vce sanctiPachomii, cui addictus erat sanctus Orsiesius.
pasloribus Israel, qut pascebant semelipsps. Nonnc Art. 8 : « Yel monasterii priiicipe disputante. T Di-
grecjesa pastoribus vascunlur? Sed idem est sen- cuntur et Patres monasleriorum in eadem Regula,
sus. art. 18 : «Nuntiabit Patri monasterii.»Art. 55:«Nisi
h Qupd errabat. Iia in textu Grseco: TO7r),«vt!)f«- Pater monastei ii prseceperit. >
vov.In versione Yulgata, quod abjectum est, i Exemplum vos prcebete. Nihil est tam efficaxad
c Quod forte erat fecistis labors deficere, Juxta subditorum salutem promovendam, quam prselato-
textum Grsecum: v.ulib iaxypbv nuTupyuuaiiBeg.6-_ rum exemjjlum: T«vHtiypuTU p.uX>.ov
htpyidTtpu uui,
yfia, id est,;et forle afflixislisTabore. Iu versione " id est, exempla sunt (dictis) eliicaciora, iiiquit sanctus
Vuigata : Sed cum austeritate imperabatis eis, et cum Do^rolheus, doct. 17. Quod bene monebat Ghsere-
potentia. ., mon apud Cassianum Coll. 11, cap. 4 : « Nunquam
d Filiits ingenui. Ut in textu Gra;co : vlb; l\vM- erit efflcax instruentis auctoritas, nisi eam effectu
pop. In yersione Yulgata, nobilis. operissui cordi affixerit audientis. > E.t Cassiodorus
<>Sedeasin lacis liumilioribus.Respicit ad articu- lib. i Variarum, epist. 4 : « Facilis recti persuasor
luni 128 Regulseâncti Pachomii: « Prsepositus non est innocuus judex, sub cujus prsedicabili conversa-
inebrietur: nec sedeat in humilioribus locis juxta tione pudet mores probabiles non liabere..»: Et lib.
vasa monastefii. i Intelligit cellarium, a quo prsevi, epist. 2 : « Prima sequitas est, a se prsesules in-
posilosarcet. : > Prselatus docenset nonfacleilsesl Cymba-
f Pater noster.Intelligit sanctum Pachomium, cu- , chpare.
lum linniens, et crotalus crepitans. His accedat,
jus discipulus fuit sanctus Orsiesius. prsesul non audet in aliis corrigere id in quo se
BDe prcepositisdomorum.Prsepositidomorum sunl quod novit dclinquere : « Suos aclus nullus damnat in al-
ii qui prsesunt sedibus, seu classibus, in quas divi- tero, >ait Cassiodorusepist. citata.
sum erat monasterium sancti Pachomii, ut supra j Nihil subtraxi. lnversione "Vufgata,ut in texlu
diclum est. Grseco: Nihil subtraxerim vobisutilium.
h De principibusmonasteriorum. k Voluntatem. In textu Grseco: fiovkri»,idest.
Priricijjes mona-
steriorum sunt abbates; ita appellantur in Regula consilium, ut est jn versione Vuigata,.,
PATROL. GIII, 25
179 ,/'(S. BENEDIGTI;ABJBAMS AÂftisfSIS 780
cessavi a deprecandomnumquemquevestrum, ei do--} A. riiis; ctinipleattii'iri|vbbis Scriptura dicens:'Quiavos
cendo vas publiee (il«.7x)i;VidetC:quaritayisCbrami- sequiihiniunusqukquv .
— item ejusdem.
sericprdise fuerint in liomine Dei, qiii rion soliim | IX.
sollieitus esl pro omniuiis ecclesiis, sedlahguet curii S*pius dicain, et eaderri repeiiam. » Cavete, ne
laDguentibus; el omnium sustinet passiories. Cavea- alios ililigatis, etalios oderilis; ne hunc sustenletis',
mus ne per nostram negligentiam aliquis scandalize- et Illum rieglegatis : et cassus inveniatur labpr ye-
tur et corruat, et obliyiscamur Yerborum Domirii ;ster, et oninis sudor pereat; et quando exieritis de
Salvatoris qui in: Evangelio loqiiitur:' Palef, quos Corpore, et de iiiuridiiiiijus, turhine liberati porlum
dedistijnihi-,non perdidi ex eis aliquem (iloan. xyii). yos putayerilis quielis intrare, tuncinveniatis inju-
Nullam ariimam coritcmnanius, * he quisquam pbr stiiiaeriaufragia ; et in qua riiensura mensi estis re-
nostram duritiam pereat. Si enim aliquis propler inetiatur yobis ab; eb qui personas Jn judicio 11011 ac-
nos morluus fuerit, ianima nostra pro illius ariima cipit. Si quid mortale aut aliquid turpitudinis ob
tenebitur in reatu. ;Quod quidem et:c\Pater noster negligentiarii prsepositorum in dbmibus comroissum
indesinenter nobis solehat inculcare, et riioriebat, ne fuerit, f post illorum propiia supplicia, prajpesilus
implereiur in iiobis illudelbquium i;::'Singuli'6ppri- qubqiib reus teneblliir et criminis. Quod semperho-
munt proximmn suum. Et ilerum : Si 'invicem:mor-B ] bis sanclsememoriseBPater noster solehat ingerei-e.
delis el devoralis, -videte.ne invicem consumamini § X. — liem ejusdem.
(Gal. y). Ex quo apparet,. quod,.qui alterius servat Vos igitur qui estis ^principes monasteiioruni, si
animani, cuslcs aniriise suae' sit. Sed el ycs, d qui qubs aliqua re yiderilis indigere, et esse in anguslia
.sbcutadi estisirioriasteriis, primos vos exhibeteyir- cbristitutos, nolite eos riegligere, seientes quod red-
tutibus, ne quis vilio Yestro pereat: rie incurratis in ditriri estis rationeriipro omni grege, super queni
illud opprobrium, in quo iiicuriit ille qui comedit et yos Spiritus sanctus cbristituit inspicere et i pascere
bibitcum ebriis, etnon dedit in tempore suoconser- Ecclesiam Dei, quam acquisiyit j proprio sanguine
vis cibaria (Mutth.Hxiy). ";. .:..'.. "jAct.xx). Propterea nos. qiii fortiores sumus, debe-
§ VIII. — Ttem ejusdem. mus infirriiilates invalidbruni ^ portare, et non nor
Et, yos, Patres, nolite provocare ad iracundiam Bismetipsispiacere, sed proxiriro111!honum ad sedifi-
filios 'festros; sed eriutrite eos ih disciplina et ad- calionem (lioni. xv). Nam Christus non sibi.placuit,
monitione : etscitole, quod cui plus dalum est, plus sed slcut scriptum est: Opprbbriaexprobrantium tibi
quceritur ab eo;:;et cni plus creditum est, amplius ceciderunl super me'{J>sal..ix.ym).
exigitur (Ephes. yi; Coloss.inj.-Nec tantum ea con- p 8c XI.-^-Ex EPISTOLA SANCTI
....... r CSSABII.
:. \ . .
sideretis quai yobis prosint; sedet illa quse iproxi- ^ " Cuin yero arinuntiandum yerbum Dei te fratri-
a' 'Deprecando. In texlii 'GraBcb: f/era "Sazpuftw nolandum est plura mpnasteria a sancto Pachomio,
DOVISET&V, Idsest,» cum Iacrymi"s?riiOrieris, ut in yer- ciijus fuit Orsiesius discipulus, sedificatafuisse,- qrise
siorie communi. :; t . ; ..,'. .: iri multas ciasses seu domos distincia erant, et do-
:> Ne-qiiispef .ndslfam duritiampereal. Quamper- mus iri cellas. Itaque iri singulis mbnaSteriishl erant
niciosa sit riimia rectorum ssevitiaex subjectb paie- superiores: priino priricepsmonasterii,qui et abbas;
jbit exemplo. Quoridamprope 'Salizburgum iimio- post eum praepositus, qui appella.tur .secundus 1110-
naslerio sanctae Erentrudis..quaedam:erai abbatissa nasterii; deinde erant singuiarum doinorum, seu
noriiirie"AYiradis,seyera nimis.; in .sanclimqniales. classiumpraepositi, el pbst eos secundi sirigularum
IMc;er:at;frater sanctissiirius riomine Mazalirius,ab- domorum, ut videre est in eodem Orsiesii libro.
]>as monasterii sancti Petri, npn procul ab eadem Secundus in monasterio, id est ,pr*positus appellalitr
urbe.. Accidit igitur ut. qusedam Sarictiinonialisino- a Zacharia papa in.Dialogis SeuTEsaptof,a, 'Si&spo;
nasterii sanctai Erentrudis concepto f03lu alvum du- id est, secundus. .-...
ceret. Imminente partu imisera illa hinc ignomi- e Cavelene alios-diligalis, etc. Idem sanctus Or- •'
niani, Mnc verberum atrocitatem lrietuerisiri sacel-.•'. siesius supra, :t Ne alterum aiiies,,et.alteruHHo'aefis,
lum sancli Vili se contulit, :oravitque rit, taiilis nii-- sed curictis cxhibeas iucjualitatem.*»,
seriis" levarctur. Post oratioriem obdormivit, -se'3!. f P,ostHlorum. Qui peceavemnt yidelicet.
expergefacta niuil consolationis retulit. Desperata 6 Paternoster. SanctusPaohomius.
fffitum.diabolojn seteitnam•damrialioiiem transeri-:;"J).. E Pfincipes monasteriprum. Id«st abbates, ut su-
psil. Tum yir Dei Maaalinus iri cella oraiis yidit daj-- pra notatum est.
i Pascere. Ita in textu Grseco: Ttoijj.aivuv.Iri yer>
mone.stelos adm.odumcoram ;se •transeunles. Qiiicl 1
rerum esset, ,,eosinterrogavit. llli graride iiegritium1 sione conimuni : regere.
esse responclerunl. P-rsecepitviriDeiyut eo Jieraclo1 5 Prbprio sanguine. Ut ,in textu Grseeo: iStoti
adse quampiimum redirent; Euntes illipiierum ria^• Ktf/.«Tos.In yersione communi: Sangmne suo.
tum repererunt, et siibiloraptiimadsahClum Maza- k Portare". Ut in textu:Grseeo ,:.g«o-T«?Etv. 'In:ver-
linum tulerunl, ei rem gestam inarraiites. Eosper sione cominuni, sustinere.
Deum sanctus abbas adjurayit, utpueruiri sibi tra- 1 Inbpnum. I11excuso Orsiesii libro : Inbono;
derenl. Qui.parere coactiiinfanteiir^cellariryiri^Deii " male. ;Iii textu Grseco: et? «y«eov, ut iri versibrie
projecto, abierunt. Surgens sanctus Mazalinus Cum 1 cominuni. • , ,
" Cumvero. Hoc fragmentum estiepistoisesaneti
puero aiite auroram ad sororem abbatissam venit,,
puerum ciedit; et reigesia ex ordirie narrataeain ob1 Csesariiepiseopi Arelatensis ad Oraloriam abbalis-
saevitiam severius adhibuit, puerumque haptizarii sam, qriod etiam habetur in Consilii Aquisgrariensis
jussit. lib. 11cte institutibne sanctimonialium; cap. 7, licet
c Palernqsler, Sariclus Pachoiriius; fusius, quamvis inulta hic habeantur, quse rion ex-
d Qui secundi estis monasteriis. M est, praepositi' i stant in citato concilii libro. ;Auctor auterii rioster
monasteriorum, secundi post abbales. Quia"inhoc: pro more -"
suo
' femininum ' genus in mascuiinum mu,-«
Jibro Orsiesii meiitio fit superibrum diyersi geneiis,,;- -'tavlt. ."
781 CONCORDIAREGULARUM.--CAPUT V. 782
bus affectaveris, seu pro utilitate ariimaruih, tenpre-.A sibililas exstat, aequomoderamirie disporiaSjparique
que regulte ceiistituendp nece.ssitasincubuerit &al- irioderatione dispenses, ac parem feis charitaterii irii-
tercandi,, prius cauta consideratioiie perpensa , ut perliasret non ciuibuslibet per privaturii arribreni,
quod ore promis, faclis" inipleas, ut quod aliis pra- sed cunctis secuttdum niefita singuloriiriij qusesririt
dicas, operibiisprajbe.as: scilicet ut in tuis.humeiis necessaria, largiaris. Nbn;.'qui tibi yultu iritiiituque
atcjue cervieibus prius sentias, utrum gravibus aut placuefit,' 1iion quem tibi ad oeulurii cognoverisyyel
levibus.oneribiiscolla fratrum pnustcs ; y.erbbgi'atia, a cujils blaridiofifiieris bbsequio dbliriitus, sed qiieiri
si jejunium super quotidianum , vel abstirienliani amrir Christi, et religioSibr comriieridavefit^vitaj
hextra consueludinemj nec non, ut assolet, plus solilo 1 pfseporias. ...
jn synaxi psalmps placuerit decantare. Primus iii §.XII.—-ExRECDEA.SANCTiisiDpKi (cdp.fy: '
«celesia inveniaris, et postremus cxeas; primus siis- i Abbas citra ianguoris rieceSsitatein cibos in
cipias laborem, posterior solvas; et in quotidiano Conspectupafiter ciim fratribus siuriat: heqrie cul-
corporis alimento atcme commiini cibo par sishis lius ciiiariiea quseiii coihiiiuriecerisistuiit, prafejiarari
cum quibiis pari in mensa uleris « consensu; iisdem sibi (juidpiam expetat. Sicqiie fiat ut, dum prSesens
«enique ettuquibus fratres ferculorum sapoiibus est, emnia diligenter administrentuf; et drim cprri-
delectare; et tequalia vebis cibaria potionesque com- B muriia sunt, salubritef et cum chafitate sumaritiir.
munes exhibeanl diseoferi vel pineernoe. Primatum- J5qualia qiiippe erurit mensarum emnium fercuia
que luuni, quemprior ad mensani lenes, primus ad * siniillimisque alimentis cunCti reficiendi suht fra-
virtutem parcimonisevindices,ulabstiiientiain, quarii Ires. . • '.- ''''. .-'",
Jingua praedicat, prriximsefauces vel vicinus sentiat § XlII.ExREGrjLASANCTi FkrjTUPSiEPISCPM (cdp.20).
stomachus. Se forte subditi audientes tacitis cogi- Abbas vel prapesitus divihis seiriper efficiis et
tationibus dieant. d 0 quampulchre nobis abstinen- vigiliis inlersint- etpriusipsi agarit, qriod alios db-
liam prsedicat plenus venter , ete contentos rios ju- 'cerit. '''"''.
bet esse yilissimis cibis ac.pceulis, accuratis cibis § XIV. — Ex REGDLA FERiiEPLi(cap. 57).- ',.'.."
poculisque refertum guttur et eruetans; Illa enim Ût abbatem cunctis quibus prajestmpriaehis stfij-
de abstineutia pfaedicatioacceplabilis est, quai» lu- riuilas qiiideifi, sed marisuetudb1et potiiis vita coni-
rida jejuniis ora deeantant. Et In-his omnibus hoc iriendet: ita utJllum Sariciuniriiagis timeant quam
noyeris corivenire, ul angusti callis itinera, per quce severum et plus [in] metuant qued meritis eSt pfi-
socios ammones i gradij prior ipse gradiaris. Om- iaausquam qiied hoiiofe ptimaiius. i",Habeat eriirii
nia quaeagenda sunt ante factis impleas, ut post- in correptipne niodum et iri familiaritale tempera-
moduniductilis tuba ex percussione perducta rectius < G merilum; eritque in cunctis ita moribus disperisatus,
erumpasin yoce propter illud Dominicum : Quicun- . ut et hlandiinento vocet et terrpre castjgetj facieris
qiie, inquit,- scandgtizaveritunum de pusillis istis, se ab omnibus, eb qued vitia Pderit, plus aniari.
tjui in me cfedunt, etreliqua (Matth. xviii).Interc33- Tota eninl ejus coiiyersatio eiit quasi positiiin furi-
tera cum magna libi cautela cuslqdiencliimesl, ut damentum ut jn eo supersedificetur quisquis imiia-
bmnes inmohasterio, quprumgubernacula luisaiqua- tione illius optat boiiis Deo meritis proxiriiare.
liter imposuisti cervicibus, diligas: ne unum pluS B Nullus ab ipso erit potestale, sed ratiorie dairiiiail-.
minusve ames ; s sed curiela qusesurit, in que pps- dris; riec tamen ita illi quisquam familiaris, utcae-
a Allercandi. Altercari hoe loco hoirest ôvEixeiv, Sed tibi dimidioconsirictuscaminarusovo
id est, conlendere, sed disserere, ralioeinari. Glos- Ponitnr exigua feraliscoenapatella.
sse veleres AUercalm%§ia)iysT«t, id est, disserit, lpse Venafranopiscemperfundii':at is, qui
ratiocinatur. PallidusaUerturmiserotibi canlis,olebit
- > Extracoimietudinem. Ita ineod. yind.i sedyi- laternam. llludenimveslris <3aturalveolis,quod
CannaMicipsarumprprasiibyexitacuta.
detur deesse yerbum, prcecipere, aufquid simile lit
sensus itaprocedat•:. Prius senlids nlrum grdvibus i Gradi. Incitafo concilio legitur;: "Gradiendufn.', ;
aut levibusoneribuscolla frdtfum onustes ; verbi gra- %Sedc!oic<o,c/!ici;s«)i^Deessevideritui'ha1Cvefba:'
tia, si jejunium super quotidianum, vel abslinenliam ^. ' in monasterio.yel cerlelisee verba, qurn sunt, redun-
extru consiietudinemprwcipere:nec non, ut assolet, dant.
plus solitoin synaxipsalmos' placuerit decantare.Pri- Ji Noii quem libiad oculum. Ita in coiicilio citatb.
mus in ecclesiainveniaris. ' ; Sed in ms. nostro cod. obliteratum apparet verbuni,
c Consensu. Lege, consessu, ut in capite concilii Servire : qubd saiie restitueridum.
citato. ; - i Prceponas. Addidi hoc vefburii ex prafato Cbrir
d 0 quam pulchre nobis abstinentiam prcedicat. ' cilio. -'".'.'
Recte : nam, ut ait Juvenalis sat. 1 : j Abbas. Haec haberituf in fegiila sanfcti Isidofi
excusa cap, 9. Qubd autem debeat abbas cum M-
. Probitaslaudaturjetalget. tribus reficere, fusjus infra disputabitur.
Facileesl saturpyentre sobrietatem laudare::« Ple- t Similiimisquealimentis, elc. Quidam tairieri Pa-
nusveriler facilede jejuniis disputat, J inquit Sanctus tres aliler censuerunt deliCateiri mundo eriutfitis ali-
aclPaulinum. : quid indulgentes, de quo infra.
Hieroiijfmus, e pist.
e Et conientosnon juvet esse. His satis • i Ut abbatem.Yidetcirdeesse
quadrat • verbum, oportet, yel,
locus Juvenalis, sal. 5: quid-siinile.' . ;"",
m Eabeal in correptione modurn: Nam cbrreptio"
Asplceqnamlongodistendatpectofe lancem
Qusefertur doiiiinosquilla, et quibusuncliquestepta sanare debet, iion vulnerare. Vide supra.
. Asparagis: qua despiciatconviviacauda, 11 Nullus ab ipso erit poleslate, sed ratiOne damnaii-'
Dumvenit^xcelsisnianibussublataniinistrii . dus. Ex his riianifesluiri est non oportere abbalem,
.785. .'•' S.BENEDICTI ABBATJSANIANENSIS ," j:. 784
terisplus prsesumat; neque ita offensus, ut ad ve- A.res Israel : e Nunquid semetipsos pdscunt pastores
jiiain explela contritione non redeat. Convenit (Ezech. xxxiv)? Et adjurigit : f Ob hoc, pastores,
liamque illi omnes timere, qui limetur ab omnibus, audite verbumDomini. Hcecdicit e AdonaiDominus :
totoque studio atque industria providere, ne aliquis Ecce ego ipse adpastores, el requiram^ pves meas
Cxhis quos regendos propria cura suscepit, advefsb Ade manibus eoruni (Ibid.). Dominusvero';'iderii in
quolibet casu discedat de numero. Et ideo plurimis Evangelio i Petrum apostolorumpiincipem, si se ama-
inedicamentis necesse est illum subvenire monacho- ret, interrogans, adjuingit: Pasce ovesmeds (Joan.
rum languoribus, et aegritudinibus mentium reme- xxi), Manifestum est ergo, frater, quisquis praeesse
diuin curse spiritalis inferre. Iloc est, si superbum videris monachis, riiagnum tibi per honorem onus
viderit, jugi exhortatione hiimilitatis porrigat potio- iiripbsitum, ita ut, Cumdigniiate sis primus, desiides
nem; si iracundum, patienlise illi afferat unguen- omnium ponderC sarcinatusl Propter qiiod recti iti-
tum; si mendacium sectantem,.yeritalis ministret neris curre semitain quse ad coelumperducit, et ire
antidolum : beati in hoc ipso Apostoli monitis exci- ostende gregi iuoffensum callem, et sanclitatis k erim.
latus,; qui dicit : Atlende tibi'et doctrince , insta in quoque passibus antecede. Atque ita slude, ut non
illis. Hoc enim faciens et teipsum salvum fucies, et ; erret quicunque te ducem gradibus imitalipnis in-
eos qui le audiunt (I Tim. iv), El iterum ad Timo- B sequitur : ut videaris apestplicse monita senlentiae
tlieum : Formam habe sanorum verborum, qum ame conipjesse, quse habet: Exemplum esld fidelium in
audisti in.fide et dilectionein Christo Jesu (II Tim. i). verbo, in conversatione, iri charitale, in fide, in casti-
Et iterum : Tu vero vigila, in omnibus labora, opus tate (1Tini. iv), Et iterum : Sollicite cura teipsum
fac evangelistce,ministerium luumimple (II Tim. iv). probabilem exhibere Deo operarium inconfusibilem,
Simiilter el beatus Pelrus scribens : Seniores qui in recte iractantem verbum veritalis (HTim.n). Hunc
vobis sunt obsecro consenior, et leslis Chrisli passio- itaque tibi, abbas,,l tilulum, ut prseterniissum te
num, el ejus quceincipiet revelari a glorice socius, pa- sefmone regulaenon doleas, sicque unum te ex cori-
scite qui in vobisesl gregem Dei(I Petr. v). Et ad- gregalione cognoscas, quasi peculiarius annotamus :
didit: Neque qucisidominqntes]in cler.o, P sed fortna monentes, seu coram Deo obsecrantes, ut mhoec
eslote gregi, ut cum apparuerit princeps pastorum, oninia ferventi studio, etiam n Caeterapropter exem-
cpercipiatis a illam floridam etimmarcessibilemglorice plum, quEereliquis sunt dicta, custodias.
coronam (Ibid.). Jeremias quoque sanctissimus in § XV. — Ex REGULA SAMCTI ADRELIANI EPISCOPI
persona Domini ait: Dabo vobis pastores secundum : (cap. 53). ;
cor meunt, et pascent. vos scienlia et doclfina (Jer. 0 Sanctus abbas extra congregationeni non ma-
-
ni). Et iterum': 'Hcecdicii AdonaiDominus adpasto- 'C neat.
uti libera et absoluta pbtestate, sed omnia ratione s Adqngi. Ut in textu Hebraico.
metiri, ut moiiet sanctus Benedictus, cap. 74: « Qui ^ Ovesmeds. Ut iri texlu Grasco : ia irpo@crz«. ftou.
abbas non.cbiiturbet gregem sibi comtnissum, nec . iDemanibus eorum. Ita in textu Graeco: ly. TMV
quasi libera uteris poteslateinjuste disponat aliquid. > %upS>y«UTMV. ., ..'..•'.
Et sahctiisOrsiesius.': « Ne abutamini potestate in i Pelrurn .;*»se amet interrogdns, etc. Non, prius
superbia. rEtEzechieliscap. xxxiv malis pastoribus constltiiiturpasiOr universalisEeclesise Petrus, quam
expfobratur : Sed cum ausleritate imperabatis el cum se Dominum amare ter profilealur : quia Chrislus,
potentia. Et praclare sane Theodoricus "rex apud cui bvilis sui cura magna est, illius reginien ei com-
Cassiodorum lib. i Var. ep. 12 : « Et quanquam po- misit, qui Deum pra?, caHeris apostolis aniaret," ut
testati noslrse, Deo fayepte, subjaeeat omne quod recte docet sanclus Eulogius- episCOpiisAlexandri-
volumus, voluntatem tamen.nostram de fatione ine- rius lib. iil contra Novatianos : 'o yxp T6Vfih:p,ci>
timuf; ut illud' magis; aistimemus elegisse, qubd 7rflX5.fi: Kpb; T6V SÎTOT/IV -lai&zav T«5
«VKTT'O')7.£VOV
cunctos dignum est approbare. >Ita se gerCbat san- iTotfivio),TJJVocrjjvi:zpl ik ),oyr/.ajipoSo.Ta, hiuBsan
ctus Fulgentius episcopus Ruspensis, « qui (ul ir -Kaplo-fQO-iv 5tK T«VKUTWV
ccjap.yi%oktAis' KtTtavzpiro»
ejus Actis habetur) nullis Cuni typbo dominationis - ipoi-u, Tijv iro),),avizepi JCI.),oytxizTT/JOSKTK imp&.ziav
saecularis,- quamvis, paryulis, iniperabat. > Sit ergc h$u>\vi>p.zw;, id est, prseponens gregi eum, qui maxi-
abbas, ut de Nerva imperatore scribil Ausonius, mo amore in Domirium iiiflammaius erat, aniorem
".,,.; .'..:; Princepsnbmibe, mente parens, I) quem in oyes habebat exhibuit, et,prpp'_er eamdem
causam lertieiriterrogat,multamcircarationalesoves
Paterna mansuetudine imperet, non regio super- curani ostendens. : ., ' ..'
cilio.".;, -- * Eum quoque. hege : Euniqne.
» Gloricesochis. In versione communi : Gloriai : 1 Titutum. Titulus hoc loco sumitur pro capiteaut
communicator. In textu GraecoS65>jfzoivwvof,id est, capitulo alicujus libri.
glorice particeps; ila ut, communicalor, sumatur in- m Hcecomnia. Quasin Jio.ctitulo, seu capile scripta
transitive, ut aliquandp verbum communico.Itaque, 'SUnt. ; . :.,.;'.:":
socius, hpCJPCPnihil aliud est quam particeps. 1 Cwtera. In regula constituta.
11Sed forma eslote gregis. In eclitipne Vulgala, ul 0 Sdiwlus abbas. Hac brevi quidem sententia, sed
in textu GraeCo: Se.d forma facli gregis. utili, prsecipitur abbati, ut maneat in monasterio, et
c Vl percipiatis. In editiene Vulgata : Et percipie- jegre illo exeat: ut possit nimirum pmnibus exerci-
tis,a ut in textu Gra^ce. , tiis una cum fratribus interesse, eos sua prjesentia
Illamftqridam et. Hsec yerba non sunt in Epi- urgere, etexemplo stimulare, eorumque culpas ob-
stola Petri, Itaque putb hps textris citatps fuisse ex servare, et prudentef corrigere^ Qiiod si stricte
mempria, npn ex cpdice. observetur , nescio quid salubiius ad salulem ani^
« Nuhquid semetipsospascunt pastores ? lta in Se- marum, et ad disciplinse regularis conservationem
ptuaginta : M» POGXOVITIVo: noipAvssEKUTOUJ ; prsestantius inveniri potest. Nihil seque domum au-
f Ob hoc, In conununi yersioiie : Proplerea, get ac ditat ut dowini pr«sentia, quejnadmodum
78S CONCORDIAREGULARUM. — CAPUT V. 786
§ XVI. Ilem ex eadem Regula (cap. 42). A seplima,.oclava, nona, decima, undecima orare non
Sancto abbati non Hceat aliquid de facultatibus pigeant; qualiter septem ef octo Salompnis coiigruant-
monasterii donafe autvendeTe, nec aliquid cbntra dictb: i Da parlemseplem, necnonel octo (Eccl. xi, 2):
regula; instituta agere. Quod si facere tentaverit ut per septiformis gralise Spiritum v et octo beatitu-
a secundum consilium et sine consensu fratrum, * et dinCSii ac resurreclioiiis diem liberis gradibus per
nostro permisso, non ei aequiescalis, et hoc fieri scalam Jacob Christo sibi desuper innitente quinde-
nulla ratione permittite : quia causam se ante Deum cim gradibus coeliconscendere valeant regioriem,
npverit esse acturum. • Secundo, ut per capila mensium abbates de tino
XVII. — Item ipse (cap. 48). confinio urio k se copulentur loco,et mensuales lita-
§ et pro animabus sibi.sub-
e Sanctus abbas, hisid inaequalitate faciente, extra nias slrenue celebrent;
ditis auxilium Domini implorent: quia de ipsis in
congregationem non reficiat. tremendo judicio Cum grandi diseussione sperent se
§ XVIII.—Ex REGDLA FIUJGTDOSI (cap. 9). Deo rationem reddere.
e Abbates per monasteria tota mentis intentionei Teriio qualiter quotidie vivere debeant, ibi dispo-
cum fletu et cordis contrilione,.f tulta laberis autt riant; et lanquam ''a saioriibus cphipreliensi adcellas
ilinefis occasione, cum omni monachorum congre- B revertantur m supplacitali. .
galione horas canonicas celebrare debent. Et ubii Quarto retro acta sancloriim Palrum per n seriplu-
eis g properandi fuerit necessit.as, et horarum cogno- ras sciscitanlesrevolvant, ut abipsis quid facere
verint metas, continuo humi prostrati indulgentias>'• debeant agnoscant. Et intus ac foris, anle ac retro,
a Doiriinosupplices petant, et suis hofis peculiaribus> plenam meritem oculis habearit: ne, quod absit, in
Md est,"'Secunda,, tertia, quarta, quinla, sexta, aliquam hseresim devolyarituf, ac pbreaiiti Pro hbc
docet Aristoteles in OEconomico: « Persica sunt, 6 Properandi fuerit necessitas. Id esl, propere
inquit, institula, ut paterfamilias ipse omnia statuat, eundi aliquo videlicet extra monasterium.
omuia invisat: id quod et Dion de lyrannp Dippysioi i1 Id est, secunda, tertia, etc. Hic taiitum ponmi-
dicebat. Nullus eniTnsic aliena.curat ut sua. Debet tur decem horae canonicae; curii tameri ex sequeriti-
igitur eniti ut pmnia qua; pplest, ipse curet. Huc bus intelligere detur ab hoc Frucluoso statui quin-
pertinet quod Perses quidam et Libys argute simui decim : ita ut JiiCvideanlur omitti prima, duodeci^
et facete dixit. Regatiis ille quid opimiim pinguem- rria, initium rioctis, seu completorium,; nocturnee
que faceret equurii: Oculus domini, iriquit. Libyss vigiliae, et maluiinae laudes. Sed exprirnit lantum
autem cum ex eo quaereretur, qupd slercoris genusi horas, quae in via recilabanlur : quia monachi ante
optimum putarel: Domini vestigia, respondit.i Quodl primam non egrediebantur. '.'•,,'
si ha3cde domo el familia dicunlur, multo magis des r i Da parlem seplem. Parlem, in singulari, ut in
monasterio dicenda sunt, cum familiae administratio textu Hebraico
hunianas lantum divitias, monaslerii regimeii coeleste[ pbn, chelec, id esl, partem. Et in
spectet. Snperior est sui monasterii spl, qup absente: Grseco : S6?p.spiSaTor?E7TTK, id est, da partem sep-
omnia tenebrescunt. - tem. In versibne Vulgata : Da partes septem.
a Secundumconsilium. Lege, sine cohsitio. i Ac resurreclionis diem. ad resurrectionis
1 Et nostro permisso. Lege, et nostro permissu. diem. Nam, cuni hic sint Lege, 13111^^^111^^6011^110^86'
Sanctus Aurelianus episcopus prohibet abbati aliquid1 canbnicse, quee referunt scplem dona Spiritus saiicti
yendere sine sua liceritia. Nahi abbates nihil venclere) et octo beatitudines, non potesl illo numero compre-
au( alienare possunt de boriis moiiasterii injussui hendi dies resurreclionis. Sed sensus est quod per
episCopi, ut cautum est concilii Agathensis can. 56. il.los veluti quiiidecim gradus in die resurrectionis
Idem habetur iri concilio Aurelianensi, in, can. 25. ad coelum ascenditur.
c Sanctus abbas. Itoc sunt einendicata ex regulai k Se copulentur. Esl deponens. Plauius in Aulu-
sancli Ca^sariiArelatensis episcopi cap. 39 : « Abba- laria : copulanturdexteras.
tissa nisi inajqualitate aliqua, aut infirmitale, autt ] A saionibus. Saio est liclor, carnifex, exactor.
occupatione, exlra congregationem periitus non re-- Glossa?Arabico-Latinse diclse : Saio, pmnator, tor-
ficialur.'» tor. Esedem : Pcenator, lortor, saio. Sanctus
d Incequalitate. Inaequalilas morbum significat, utt Isidorus lib. glossx x Orig.: Sagio (Lege, Saio), db exigen^
in Aclis sancti Eugendi: « Cum enim ullra sexage- do. Sed puto esse yocabulum Gothicum; cujus ssepe
nariam aetatem sex fere meiisibus prsedictus Pater' mentio in legibus "Wisigothorumut lib. i, tit.l,
ineequalitatecorporea laboraret. » In concilio Car- Dl. 17: « Nullus in territorio nbn sibi commisso,
thaginiensi iv, can. M : « Clericus qui absque Cpr- yel illo, ubi judicandi potestatem inillam habet,
ppris insequalitate vigiliis deest, stipendiis privatus> quemquam praesuinat velper jussionem, autsaionem
excommunicetur. » Et in lpco citato sancti Caisarii:: dislringere. » Et mullis aliis locis. In concilio Eme-
« Abbatissa nisi inajqualilate aliqua aut infirmi- rilensi, can. 8 : « Dicecesimsibi debilam ordinante
tate, etc. Sic Graece KvwftK),ta, Jd est, insequalitas,, metropplitanp cum suis fratribus per"smini saionem
pro morho sumitur. Synodus Laodicena, can. 40 :' recipiat. » Crebra eliam inentip fit apud Cassiodo-
IlKpSZTOJ £t filj 5t' «VW^tK),lKV KBoilfiTTKVOlTO, ld CSt, runi, et maxime lib xii, episl.;3, uhi ejus officium
prseterquam si propter segritudiiiem non veniat. descfibitur. •; -. ;
e Abbales. Hoc caput esl, alterius Fructiiosi, non ro Supplacitali.lcl est, citali.in judicium vecati':
enim exstat in Regula ms. cod^ Crass. In eo sariei nam placitum est cpnventus, in que lites disceptan-
piseclara documenta continentur, et abbatibus niaxi- tur, cle qrio infra. Est aiilem hic metaphora : quod
me necessaria. ..'.: nempe ipsi abbates congregali peraclis comitiis ita
• { Tulta. Id esl sublata, a tollo,
cujus prsetefitunii festinanler debeant ad cellas, id est, monasteria
antiquum, teiuli. Plaulus in Amphilryone, act. 2 : sua fedire, ac si a saionibus seu lictoribus citati es-
Osculumietidi tibi; et alibi passim : quia antiqui di- .sent.
cebant, tulo, ut notat Priscianus lib. x : « ktulo n Scripluras. Scriplurae hoc loco non suiriuntur
quoque, quod veteribus in: TI.SUfuit, teiuli, dice- pro utroque TestariiCntO;
bant. > Supinum tamen se nunquam legisse dicit.
jergp semper in communi concilio fratrum a sequa Aprincipatu fralrum indignus est, veruin eliam « ho-
lance tanquam ln penso persislant, ut prseterita re- micida animarum judicandus est.: f et alius niiiii-
cpf dando, et futura prsevidendo,*> et prsesentia recor- sterio ejus prseesse constituatur. « Siri vero non po-
daiido hseresum non patiahtur stimulos. tuerint mbnachi, âb illo exeant, ef ille %excom-
: Quintb, ut cum fratribus adyenientibus, hospitibus "municetur. Sin vero poeniteal, subdat se sub mani-
«t peregrinis in una mensa communiter vivaht: quia bus senioris et servituti subjiciat, dpneC .probaveii-
de ipsis Dpminus ait: Ilospes eram, et collegistfsme tisqui prfeest., Monachps in ciirrihus ct Jn cquis
(Matth.xxs). .,:'' discurrere praitei infirmes, debiles et.claudps non
Sexte talem sibi censuetudinem debent facere, ut permittimusi -Si autein hpc feceiinl-, i alieni sinl ab
'
omngm 0 cupidiliam et avaritiam a se radicitus ar- unitate fratrum.
cearit. Si hec malum neri esset, idolprum servitutem § XX. — Ex REGULA ORIENTAIJUM.
eam Apostolus non dixisset (Gal. n)/Et per hoe yi- k Opertet abbatem ifrepfehensibilem esse, pa-
rus monachi mentem cognoscimus sauciari. Et a . tientem [i jejuniuhi,] piuin, hiimilerii: ut doctoriset
iiullovitio penitus unqiiam potest liber esse, qui ta- patris locum impleat, seipsum in mformam prsebens
lis consuetudinis yinculo.fueiit obligatus, et in Dei bpnojrum .opferunij-.ad cujus- ordinationem pmnes
et proximi dilectione nunquain erit firmatus. Quia B fralres respiciant, nihil :sine consilio,et auctpiitate"
Jioc, quod insaiciilo concupiscimus, sine dubio ipsius facientes, Qui,sustinens necessitateni nipnar
proximls invidemus. Unde et Patres sancti Spiritu sterij, de eninibus qu.as in mpnasterip sunt Jibere
sanclp repleli, ut pessent Deuin et prcximum per- judicabit, nulHus personaiffaccipiens, nec ulli gra-
fecte diligere, studuerunt inhec mundp niliil habere. tiani pra3Stans : sed unumquenique secundummerita
Et quia sine alique esse neii ppssumus, ipsuni de- quotidianaj conversatipnis in yeritate judicans ad-
bemus habere, qued nos non pigeat cum neeesse mcneat, hprtetur, castiget, cendemnet: E yel susci-
fuerit egenti proxiino reddefe, et a charilate Dei et piat, Si ita utile videt.ur. Venientes ad menasterium
dilectipne proximi nunquam animum relaxare. Cujus vel ejiciat, si i.ia necessitas fuerit, male habitanles.
videlicet fortiludo charitatis vera sanctse Ecelesise ;§ XXI. ^---EXREGULA SANXTi BASILII(cap. ,1-5),-
voce laiidatur, cuni per Cauticorum Canlicum dici- Int. Quid sentire de se debel is qui pr33esl,in qui-
fur : Vaiida est ut' mqrs dileclio (Cant. vm). Virtuti bus prajcipit, yec iniperat? —-Resp. Ap.ud Deum
enim mortis dileetio -.comparatur, quia sine dubio quidem sicul minister Christi el' dispensator mysle-
nieriteih, quam semel coeperit, a dileclibne niundi riorUrii Dei (/ COIVIV);"timens ne praeter yolunta-
funditus occidit. Tales ergo debent esse abbates, ut tein Dei, vel prseter quod in sanctis Scripluris eyi-
ppssint Deum el proximum diligere : oculcs lassps a P denter pfsecipituf, vel dical aliquid, vel imperet :
ccncupiscenlia hujus sseculimala habentes, quales in et invcnialur tanqiiani falsus lestis Dei, et sacrile-
paradisp liabuit Adam ante trarisgressum. gus':vel intfoduceris aliquid alienum a doctrina
|XIX.— Ex REGULA CUJUSDAM. Domini: yel certe subrelinquens et prajteriens ali-
Si qiiis ex senieribus, siveis qui abbas nuncupa- quid eerum, qua?Dee placita sunt. Ad fratres autem
tur, velupluusus existat, et ebriosus et dives, qui esse debettanquam si nutrix foveat pai'viilos suos.
huic sseculo conformatur, hpc est, a in curribus et Paratus autem secundum quod unicuique expedit,
in equis de loco ad locum discurrat, hic noii soluin comiriunicare cum eisnon solum Evangelium Dei,
» JEqm iance tanquam in penso persistant: Hsec Abbas in hujusmodi luxum profusus, ac proincie
nihil aliud sonant, quam quod abbates accipefe per- CDBteris vitiis Cohlahiinatus abdicandus est, iiempe
sonas minime debent, sed esse tanquam lances in ab episcopo et vicinis abbatibus; ut. habelurI8,
penso, seu iibratione, quse sijustse sunt, in alterani qu, 2, cap. Si quis, ex concilio Tlibuiiensi, Aiiliqua
paiiem nec laiitillum clecMnant.lclem dicil de lege Regula Patruin, cap. 21, abbatem peculiaritati, hoc
Leo imperator Novella 21. est, proprietati studentem deponi prsecepit ab epi-
?>'Eppmsenlia' recordando. Haec yidentur redun- scopo. '•.'.''"
dare, ,;:,''. ,.'••'.. ',.•„ 8 Sin vero non potnerint monachi.Videnlur deesse
e Cupiditiam. Id est, cupiditatem. [) hsec verba : Eum deponere, vel quid simiie.
. 4 Iti curribus et in equis. De hoc sumplu equestrl - > Ab illo exeant. Nempe ad aliud •monasierium.
in abbatibus refreiiandp yide bullas -GregoriiIX, et i Excommunicetur. Ab episcopo, .'
Nicolai TV. Hac in re singularis modeslia eluxit . i Atienisint ab unilate frairum. Idest, exCommu-
beati Joannis MarremonachisahctajMaria; deSimn- niceritur.:- '':- i ••• . "-.
i:a, orilinis sancti Benedicti vicarii generalis, abba.-. •Ôportet abbatem.Imitatur divum Paulum, Epist.
tis Gluniacensis, et tandem episcopi Condomeiisis. I-ad Timotheum, cap.-m. .
Is cum esset episcopus sex tantrim alebat equos : i J%'««iirm.-Putohaiicyoceni feduhdafe. . ,
duobus equitabat, reliquis qualuor ad convehenda n>Formam. Ex Epist. ad Tilum, cap.n. In Yul-
lignaet lapides pro iiistaur.andis sua3dioecesiseccle- gata .editione habetur, exemplum. In textu Grasco:
siis, novisque a3ciificandisutebatur. Hic beatus vir TOTOV , id est, formam : prout inhaciiiterprelalionc
bbiit anno 1521:, miraculis Jn vita et post mortem regulse Orientalis habetur.
'clarusi': ; '•. ". ' n Velsuscipiat, etc. Hsec sunt ita .jungeiida cuin
e Homicida animarum. Quia malo exemplp ani- hac interpunctione :.Vel suscipiat; siitd u\iit vidc-
mas necat juxla sanctum Augustinum, lib.de Pa- lur, venienies ad tnonasterium; vel ejidal, si itg ne- •
storibus, c. 4 : « Tanien (pasler) qui in ccnspectu cessitas fuerit, male habilanles. Id est, vel suscipiai
populimaleyivit, quajitumin illo est, illum ;a quo ad monachatum eos qiiiTohiiitcoiiverti, v.el ejicial
attenditur, occidit. » malos et incorrigibiles mbnachos.
f Et alius moiiasterio ejus prceesse constituatur.
789 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. V; 790
sed etiam aniriiam suam, memor prsecepti Domini A orC laudabilis, omnium desideriis imitabilis exem-
ac Dei uoslri dicentis]: Mandalum ndvum do vobis, plo. Sit charitatis benevolentia ornatus, et omnium
ut diligalis invicem, sicut dilexi vos. Majorem hac fidelium lsetificet corda : efgaperegrinorum et hps-
charitatem nemo liabet, quam :ut ponat quis animam pitum sclliciluqinemJ prsestus, erga infirmaiitium
suampfo amicissuis (Joan. xv,.13). curam spllicitps, ergaJnopupi et tegrotoruni juya-
§ XXH. — Jtem efusdem (cap. 15). men opulentus. Sjic,delinquentiuni ignayiarn cprri-
Int. aQuali affectuvcl quali sensu -oportet incre- gat, ht ad cullum religipnis lascivas; et i fessas
pare eum, qui increpat? — Resp. Ad Deumquidem menlcs reducat. Sic misericprditer, bonitatis dpna
lali mente esse debet, qualeni indical beatus David distribuat, qualenus ex nimia bonitate, faciuoruui
diceiis: * Vidinon servantes pactum, et iabescebam: foriienta:nbri nutriat.Sit ergo borius bpnis per nie-
quonidmeloquia tua non custodierunt (Psal. cxvni). ritum, sitmalismalus perflagelhirii. Qued mediante
Ad eos autem qups increpat, hunc debet afleetum k scientia ageiidum est, juxta psalmistsc oratienem
servare, quem pafer et medicusc erga segrotantem 'dicentis f 1"Bonitdtem ef .discipliiiam."et scientiqm
filium Servat, et tunc maxime, cum qualitas d curse doce me, mDomine (PsqL cxvm). In utrcque enini
iristier videtur et gravier. abbati cavendum est, ne aut nimia bonitate in sub-
§ XXiH. — Ilem ejusdem (cap. 24), B jectorum cordibus vitia nutriat, aut nimia disciplinse
Int. e Quali affectu quis debet suseipere cprrCp- austeritate, "quseleiiiincrepatione sarianda fuerant,
Incautis etenirii sic
tienem? —-jResp.Sicutsegerfilius patris et medici de figida cbrreptione diripiantur.
blanda persuasiorie subveniat, rit eoruni saniei anti-
yita suasollicitL: . qui etiamsi f offeratuf aliquid
ad curandum scit-? tleti qupdamiriodo medendo Curam infundat; sanis
asperum fiiium, [itaque] filius, verp
in cle sakite mpribus ea hortando prsebeat, ut quse agere
quod ne.cpater aliquo negligere potest
nec medicus falli. coeperunt, melierando usque ad finem perducant.
filii, JNihiletenim prbdest coepisse, si in bono opere, quod
§ XXIY.— Ex REGTJLA CUJUSDAM (cap: 1). coeperant, non sludeant perseverare. Habeat ergo
Abbas, mpnasterii non tani genere quam sapien- tot animos pater, quot Jn sub regimine filios : tit
tia nobilis esse debet: ut qui sermonem ad erudien- juxta oinniurii mores, omniiini, npveiit vitia Coer-
das aniinas justa eruditibne lucubrat, propriis acti- cere. Tuta sit in omnes prudentia, ut nec pietas
bus non conlradieat: Plus etenim t subjugafi prse- disciplinse, nec disciplina pietati locurii tollat. Agat
latorum actuumformamimitantur, quam doctrinse omnirim curam; ut de omnium profectu mercedis
illatse aiires aCcommodant. Debet enirii sacris elo- recipiat lucruni; ut ex corruplipne jirsesentis vitse
qiiiis opera neClere sacra, ut qui cjuS imitatur do- C quandeque ereplus, tantum laberis recipiat prse-
ctrinam ex vpce, imitetur cullum ex opere. Ne, si in riiium, quantis ad yincendum inimicum prsesidiis
aliquo voei opiis contradixerit, fructus vocis npn prsebuit supplementum;
obtineat effectum. Sic erge sit et foce ornatus et — Ex REGULA
§'XXy. SASCTI ISIDOM(cdp. 19).
opere, ut el opus voci, et yex consentiat operi. Sit
contiueiilise etcastitatis flore comptus, et pmnium 11Abbati vel nlonacho rrionasterii servuni non li-
a Quali affectu. Exslat apud sanctum Basilium yersiciiii. Nam per bonitatemiriteiligit clementiam
interrog. 99 Regiilse brev. ' et apud Rufinuhi, cap. et lenitaterii; per disciplinairi, severilaleiri; et per
-"'""•
25. discretionem. Ita ut David a Dee petat,
h Vidi non.seryanles pactum. Ita in psalterio Ror scientiam, ut populum suum regat cumlenitate, et severitate,
mano. Apud Rufmum :-Vidi prcevaricantes, ut in adhibita tamen discretione. Nam discretionis Sale
editione Vulgata.''"'_. - tum severitas, tum clementia condiendsesunt, ne,
« Erga cegrotdntemfiUum servat. Ita apud Rufi- drim rector clemens videri appetit, remittat omnino
num. In textu Grsecoadditur /*ETK.<rufMrKSs"«? atKt habenas regulari observantise; et dum vilia coercere
cvTzlayxyiat,id est, cum compassione et mlseiicdr- •• cupit, fortius adducendo frenum monachos pbtius
dia. irritet quam emendet. Quod reprehendit in Urbico
& Curce. Curahoc loco est curalio. Narii curatio abbale sanctus Gregprius papa lib, ix, epist. 42:
^ « Unde vehementer iiigemisco, quia alitef esse Kio-
proprie medicorum : curareliqUorum, ait Donatus in
Terentii Andrian. nastefiuni veslrum qilam putaliam invenio. Qiiod
•" e' Qnali afjectu. Reperitur apud sanclum Basilium ex nullaalia re everiire valuit, nisi ijuia tua dile^
iriterr. IS8 Regulsebr., et apud Rufinum «ip; 25; clio in regimine suoJnordinata est, nec cum gra-,
sed potius reddit• sensum, quam yerba, maxime sub vitale aliquid valet disponere : sed modb studet
fnieni capituli. :-, •;: ::•' V ;.".'. peccanlibus leniler. blandiri, nipdp in.prqinate. extra
1 Offeratur. Apud Rufinum legitur, offeral, rec- mcdum nimie irasci., »:Spd' hoc est.stultbriirii in-
•tius. ' •'.'"•' :': . genium, ut nulium valeant aninii sui aflectibus
e Itaque. Videtur redundare hsec particula. mpdum statuere; sed statim in vitium oppbsitiim
h Subjugati. Id est, monaChl siibditi. cadant, si velint' ab aiiquo declinare, jiixtaillud Hb-
4 Prcestus. Supple, sit, id est^ prsesto sitet prse- ratii (Sfli. 2)': . ':
sens. Glbssarium velus: « Praesfos habeat, idest, Dumvitantstulti vitia, i.ncoutrariacurrunt.
praesentes. » Lex Salica tit, 47, § 2 : c Et, testes m Dqmine. ih Domine, tmnslalum est ex supe-
suos, qui ad placita fuerunt secum prsestos ha- •riore.versu.
beat, >."• n Abbdti.Uxc habenturin Regiila sancti Isidori
i Fessas. Id est, segnes, desides. excusa eodem capite 19, quse nulla; puto aha. ra-
k Sciehtia, Id est, discretione. tibne huc referri, nisi quiain his aliqua fit abbatis
i Bonitatenu etc. Notanda sane explicatip, hujus irientio.'"
791 S. RENEDICTl ABRATIS ANIANENSIS 792
cebit « facere liberum. Qui enim nihil proprium ha- A A clis cUltius ad victum fraternum; alia pro egenis; "
Let, liberlatem rei aliense dare nori debet. Nam tertia pro vestimenlis fratrum ef puerorum, velqui-
sicutet sseculi leges sanxerunt : Nonpotestalienari busve ad necessitatem monaslerii Coemendis. Quas
possessio, nisi a proprio doniino. Oriiiie quod in irio- tres partes h custos sacrarii suscipiat,: ac prseci-
iiasleriuin in numnio ingreditiif, sub testimotiio se- piente abbale sub testimonio prsepositi vel senio-
liiorum accipiendum. Eadem pecunia in tribus par- rum de sirigulispartibus pro suis necessariis causis
tibus dividenda est: quarum erit una pro infirmis expendat.
et senibus, et pro aliquo coemendo in diebus san-
» Liberum facere. Duplex fuit olim libertas seu in conc. Laodiceno, can. 2J. ibalinis secretariuin
maiiumissiov: uria regia, altera ecclesiaslica. Regia in coric. Âgathensi, can. 66 : « Quoniam non ppor-
iiehat domini coiisensu coram rege excusSibrienum- tet insaeratos ministros licentiam habere in secfe-
mi (God. Theod. lib. iv, tit. 7). Ecclesiastica insti- tarium(quod Grsecidiaconicon vocant) ingredi, et
tuta a Constantino Magno liebat in ecclesia ante contingere vasa dominica. » Hujus vocis mentio fit
cornu altaris coram presbyleris, comitibus, baroni- a sanctc Gregorio lib. iv Regesti, cap,. 54. Unde
bus, nobilibus et omni poprilo tani a laicis quam vox Gallica secretain, vel, ul alii pronuntiant, se-
ecclesiaslicis, siveilli sbrvi sacris initiandi Cssent, gretain, id est, sacrisla, custos sacrarii. Appellatur
sive non. Marculphus formula 91 : « Servum juris g et receptorium. Sidonius Jib. y, epist. 1 : « Et
riiei nomiiie ill. ingenuum esse prsecipio, et in sacro- nuniiaturii est progfedi episcopum de receptorio. »
sancta ecclesia sancti ill. sub prsesentia sacerdo- Ad facienduiii sacrum videlicet, ut ibi describitur.
tum ibidem consistentium anle cornua altaris ab Alque etiam saluiatoriumin concil. Matisconensi i,
onini vihculo servitutis absolyo. > Et form. 97.: can. 2 : « Nec intra salutalorium aut oratorium in-
« Quia fratrum testimonio, inler quos nulritus es, gredi permittantur prsecipue Judsei. > Ita appella-
dignus ad sacerdolalem honorem suscipiendum prse- lur, quod episcopus ante missafum celebrationem
dicaris, censeo te atqiie statuo a.nte sacri allaris ibi sederet, etsalulationcsfidelium exciperet, qui
cornu, in conspectu sacerdotum et cleri et populi se cjus orationibus commendabant, aut ei aliquid
aslanlis, a prsesenti die et deinceps ab omni jugo negotii communicabant. Quod fidere est apud san-
servilutis hiimanse absolutum fore, civemque Ro- clum Gregorium lib. iv, ep. 98 : « Quo (pailio) non
lnanum appellari. » Idem vjdere est in charta aliter uti memineris, nisi in propria tua civitate,
Engiltrudse et in petitorio sancti Ennodii. Porro dimissis jam filiis ecclesise, procedens a salutalo-
inamumittere servum abbati prohibelur in conciliis rio ad sacra missarum solemnia celebranda, «tc. >
Agalh.; can. 56, et Epaon., can. 8. Et ep. 54 ejusdem libri : « In seeretario vero se-
i> Gustos sacrarii. Is esl quem sacrktam modo cundum morem pristinum susceptis ac dimissis ec-
appellaiiius. De qrio infra. Quid sit sacrarium ex- clesise filiis, induefe vestra fraternilas pallium de-.
plicaiif glpssse.veleres':.Sacrarium, mp5ov, 6uo-ta- beat, atque ad necessaria soleirinia ita prolicisci. »
id est, heroum, seu herois alicujus tem- Quod eliam faciebant presbyleri, aliquando in alio
O-T>5/5IOV,
pliim,"altare. Esedem glbssse : Sacrarium hpod-nxYi, salutatorio seu secretario. Sulpicius Severuslib. n
id esl, lbcusiii quosacra reeoiicluntur. Iteiri : Saera- ^ Dial., cap. I r« Cum qiiidem ih alio secretario pre-
rium iiaiaxapiov, id esl, parvuliim templum. Prp sbyteri sederent, velsalutalionibus vaCantes, vel au-
aliari sumitur D. ad legem Juliam lege ult. Hoc diendis negoiiis occupati. > Fuit eiiam sanctimonia-
sancli Isidori capite sumilur pro loco in qub sacra libus suum salutatorium; Gallice, le parloir, Sanctus
recondiinliir, ut apud Ulpiabuni D. lege&, De cli- Csesarius inRecapituIatione regulse, cap. 8 : « Quse-
visiouererunieiqualilate.« Sacerlocusestlocusconse- cunque ad conversionem venerit, in salutatorio ei
cratus : sacrarium estlocus,in quo sacra reponun- frequentius rcgnla relegalur. » ln sacrario seu sa-
tiir : quod etiam in sedificioprivato esse potest. » lutaiorio sacerdos sacris vestibus missas celehra-
Grsecis o->!Euoyu),«xtovapud Theodoruni Balsamonem turus induebatur; quibus completis ibideni exue-
iii NomocanonemPholii tit. 2, cap. 2, textu 5, quia balur : ut yidere esl ex lccis Sidcnii el Gregprii
in eo sacra vasa repbhuntur. Dicilur et Stazovtxov supra, cilatis.
CAPUT VI.
DE ADHIBENDISAD CONSILIUMFRATRIBUS.
I, — Ex REGULA S ANCTI BENEDICTI. I) trum tractet apud se ; et qued utilius judicaverit,

§ faciat. Idec auteni onmes ad consilium yocari dixi-
QuPties aliqua prsecipiia agenda sunt Iri mpna- c quia ssepe juniori Dominus revelat quod
sterio, corivocet abbas omnem congregationem, et mus,
melius est.. Sicaulem dent fratres ccnsilium cum
dicatipse, aundeagitur : etâudiens consilium fra-
o Vnde aqitur, Id est, deque agitur. flsec phrasis Nam si antequam consilium inire velit, aliquam
familiaris est sancto Patri Benedicto.,;: ul supra animo agglutinalam habel opinionein, nullo unquam
vetera. Id est, ut fralrum consilip, quamvis salubri, ab ea deduci po-
cap. 2 : Ut sit uncle promat nova etnova terit. ,
sit id, seu aliquid, ex quo promat et vetera. -...-
i Audiensconsilium fralrum tractet apud se. Sanum ° Quia sctpejuniori Domimis revelatquod meliusest.
quidem praeceptum, modo is sif abbas; qualem eum flujus rei habetur exenipluin apud sanctum Cypria-
sanclus Benedictus supra depinxit. Quod ut perfi- num, epist. 10": « Per nocturnas enim visibiies, per
ciat, sohim Dei honorem spectet consilium petens : dies quoque:implelur apud nos Spiritu sancto puero-
nec huic potius quam isti bpinioni adhserieaVea in- -rum. innocens seias,eaquse innos exsiasi •yidel oculis et
ferim pendente, dum auditis fratrUm sentenliis, audit, et loquitur quse Dominus nionere et
Quod recte inslruere dignatur; > Quodsane mirariduminesl, cum
qusenam prsestare videatur, judicaverit, ait:
inonet saiictus Dorotheus,rdoct. 7, cum « Nihil tunc temporis tot insignes essent prselati Africa,-
decretum et prsefixumin mente, vel sensu habeat. » jnler quos eminebat sanc.tus Cyprianus; quibus ta
793 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. VI. 794
omni humilitatis subjectione; et non prsesumant Ajofum inserviant;: quid fix consiiiis processerit Pa-
procaciter defendere quid eis visum fuerit. Et magis trum, id faciant.
in abbatis pendeat arbitrio, ut quod salubrius jri- § IY. — Ex REGBLASANCTI BASILII(cap, 67).
dicaverit, ei cuncti obediant, Sed sicut a discipu- Interrog. s Si quis non contentus quotidie sibi ali-
los cpnvenit ebedire magistrp, ita et ipsum pre- quid injungi de his quse pro mandalo Dei incidunt,
vide, et juste condecet cuncta disponere. In omni- sed . artificium vult discere, quali vitio segrotat? aut
bus igitur omnes magistrani sequantur regulam, nesi oportet ei 'acquiesci? — Resp. Iste talis, et
"Nullus prse-
que ab ea temere ."*>
declhietur a, quoquam. sumptor est, et sibi placens et infidelis, qui non ti-
iii monasterio proprii sequatur cordis volunlatem. rriet sententiam Domini dicentis :
cum abbate suo Esloleparati,quia%
Neqrie prsesumat quisquam pro- qua hora non pulatis, fithes hominis veniet (Malth.
terve intus el foris monasterium contendere. Quod xxiv). Si en}m quotidie exspectat quis Dominum,
si prsesumpserit, regulari disciplinsesubjaceat. Ipse sollicilus est et trepidus, quomodo prsesentem diem
tamen abbas cum timore Dei et observatione regu- non transeat otiosus, et nihil Si
amplius. quserit.
lse omnia faCiat sciens se procul dubio de omnibus aulem imperatur ei artificium discere, ohedientia
judiciis suis sequissimo judici Deo rationem reddi- „ siia habeat lucrum, t et in hoc placeat Deo s et 'rion
turuni. Si qua vero minora agenda sunt in mona- in eo sibi placet, assumat judicium.
qiiod
sterio, seniorum tafitum utatur corisilio: sicut scri- — Item ejusdemtcap. 68).
c cum et § Y.
piuin est: Omnia fac consilio, post factum
non pxnitebh (Eccle.xxxii). Interrog. i Si quis industrius sit et promplus ad
— implenda mandata; agat autem, non quod ei injun-
§ II. E* REGCLA S ANCTI PACHOMH (cap. 8). gitur, sed quod ipse vult, quam mercedem habebit?
d Si inventus fueritunus efratribus aliquidpercon- —
Resp. Merces illius illa ipsa est quod sibi placet.
tentioneni ageris. Yel contradicens.majoris imperio, Cum autem Apostolus dicat: Uniisquisque vesirum
increpabitur juxla mensuram peccati sui. pfoximo suo placeat in bono ad mdificgtionem(Rom.
§111.—Itemipsius. xv). Et ut amplius inclinaret et constringeret audien-
e Igitur qui animo uno e.sse concupisCunt, et vites addil dicens : Quia ipse Christus non sibi placuit
vere f mCnte communi disposuerunt, consiliis ma- (Ibid.). Scire debet unusquisque periculum suum
men postpositis, sanctus Spiritus pueris revelabat libentef aliis cedimus; sed, ut ait poeta,
quse agenda et futura essent: ut discant paslores Qui velit ingenio cedere, nulliiserit.
humililatem, cujus benefieio ad dona Spiritus sancti, a Si inventus fuerit, etc. Habetur in Regula sancti
qui maxime prselatis allabitur, suscipienda sinl C Pachomii excusa, aft. 118. Citatur a nostro auctore
paraliores.. - ob illa sancti Benedicti verba : Neque prcesumat
0 Discipulos.Ilaleguut codices Yictorini. Ita ha- quisquam cum abbate suo, etc. Fugienda est autem
betur apud Smaragdum et Turrecrematam. Recte. contentio non solurii cum superiore suo, sed cum
Apud sanctum Dunslanum, discipulis: In vulgatis qiiacunque alia persona. Et si quid diflicileoccurrit,
editionibus, singulis, non ita recte. contentionem, sed per ea quse lex Spiritalis
i Declineiur. Ita in omnibus cod. nostris ms.; ila nonper
abbatis in maiidat, nempe per patientiam, precationem et spem
apud Keronem discipulum sancti Othmari dissolvendum erit, ut prteclare monet sanctus Mar-
exposilione Alamanica vocabulorum regulse sancti cus Eremita capitulo 10 Legis spiritalis. De con-
Benedicti, sanclum Dunstanum, Siiiaragdum, Tritte- tentione fugienda vide homiliam 56 sancti Antiochi;
mium. Ita etiam habetur apud Flodoardum, lib. III Ivonem. part. xui Decreti, et Burchardum lib. x;
Hist. Eccl. Rem., cap. 25, ubi agit de epist. Hinc- e Igitur, Hoc caput non habetur in Regula sancli
mari ad Fulcramnum prsepositum coenobiiCorbeien7 Pachomii excusa, quemadmoduni et qusCdamalia
sis. « Qualiter in hac electione eis sit agcnduni se- qusehic ex eadem Regula citaritur^ Unde signum est
cundum dpctrinam heati Benedicti, ut in enmibus eam sancti Pachpmii Regulam, quam excusam ha-
magistram sequantur regulam, nec temere ab ea debemus, nen esse inlegram. .
clinetur a quoquam. » Et in Addilione l.Capitula- f Mentecommuni. Id est, cerde tinaninii.
ris Ludovici imp. tit. iilt: ln « omnibus igilur omnes e Si quis non contenliis. Reperire est apud sari-
magistram seqiiantur regulam, neque ab ea leihere ctum Basilium, interr.117 Regul. brev., et apud
deciinelur a quoquam. > Quare illud devietur, quod Rufinum, cap. 42. Citatur autem ab auctere nestro
j) ob illa sancti.Benedicti: Nullus in
vulgo habetur, explodendum est. monasterioproprii
.; * Omnia fac cum cdnsilio. Iri versione communi, sequatur cordis volnnfqtem.
Sine consUionihil facias, ut in textu Hebraico et h Et '"in hoc placeai Deo. Hsecnon sunt apud Rufi-
Grsecp, Notanda sententia, cui simile est illud Me- :num.' ".", •"'. .' '.
nandri effatum in Gnemicis':' i Etnonineoquodsibi placet,assumatjudicium.Jn
8E-TCKVTOS textu Grseco: K«i nv'iy"r^ vTrzpQiatiror.pip.a, id est,
BOIAYTJ TrpayparosTtpolapSavi. Et non iri procrasiiiiatibne judicium. Sed Rufinus
Id est, ante cmne negelium consilium cap_e.Cui sa- legisse videtur IVTJJavTapeo-y.eiu, etc, id est, in sibi
ne parebat beatus i/Egila abbas Fuldensis, de qub . complacentia. Qubd sane propius accedif ad men-
hsec refert Candidus monachusin ejus Vita. « Au- tem sanCli Basilii. Nam hoc loco sanctus Basilius
diebat libenter fratrum consilium. Sciebat enini vult monachum, si ei injungatur aliquam artern
scriplum : Omnia fac cum consilio. Atque idep non ediscere, facere lucrum exexobedientia,voluntate non verb ex
se siiblimiorein, nec prudenliorem cseleiis sestima- sibi complacentia, nempe propria ar-
bat. Neque eliam inani tumore jactabat se corisola- tem eligendo, Dei jiidicium seu condemnatibnem
tione alterius non indigere.Atlamen si quandoque Jncurrere. • '.'....' . "_
minus pfudens in aliquibus errabaf, lioc magis alio- . • i Si quis industrius. Habetur apUd SanclumBasi-
rum minusprudentiumintroductione,.,quam propria lium, interr.' 118 Reg.br., et apud Rufinum, cap.
inventione concepit. » 0 virum admirabilem, qui •citato; Affertur autehi ab auctore nostroprppter
plus ex alieno judicio sapielial quam suo. In multis ratibnem ullinia inleriegatione diclami
esse iri eo qucd vult sibi placere, siinul enim ct A rum, habeant omnia communia (Act,iv).-8 Ulevero
inobediens» invenitur : qui prajpositus est,' Dei judicium et ordinaiionem
sacerdotis in omnibus timere, diligere et obaudire
§ VI. — Item ejusdem (cap. 81).
secundumveritatetiidebet. Quiasiquisillum^pulat
Interrqg, *>'Si emninp vplenti litteras discere, vel
lectieni yacare, indulgendum est? — Resp. Apestplp [se] vos spernefe, Deum spefnil, sicut scriptum est:
Qui audit, me ahdit; qui vos spermt,-me-spernit;
dicente : Ut non quce vultis, ea facialis (Gal.v). In et eimi quime misil (Luc. x).
sua ypluiitate qui mespernil, spernil
cmni negptip permiltere unumquem- Ita ut sine
est : sed cporlet illud susci- ipsius voluntat.c nullus frater quidqiiam
que agere perniciosum
ab his : etiamsi agat, neque accipiat ab aliqup aliquid, neque clet,
pere quod qui prsesuritinjungilur nec usquam prersus recedat i sine verbe.
contra voluntatem sitejus cui injungitur,c secuiicluiii
Dominiexemplum dicentis i Paler, non mea volun- § X. — Ex REGULA PAULIETSTEPHANI (cap. %et 5).
tds, sed tua fial (Luc. xxii). i Sepipres juniorilius affeclum paternuni impen-
§ YII. — ,Ex REGULA SANCTI AUUELIANI (cap. 25). dant. Et cum k imperapdi necessariuin fuerit, i non
d Artificium yero discendum, aut quamlibet ope- tumenti animpsitate, et clampsis;vpcibus, sed fidu-
rain faciendam, non pro suo libilo eligant, sed in R cialitex tranquilla simpiicitate et auctoritate bonsc
arbitrio abbatis erit, quod utile prospexerit inipe- vitse, ad peragendam communem utilitatem, quse
randuin, . . fuerint ppportuiia, inju.ngant.* Jiuiipres senioribus
REGULA O MENTALI. sincera subjectione pbediant, nec tumenti cervice iri
§ VIII.~Ex
;:e Si inventus fuerit unus e fralribus aliquid.per, quocunque aure respondeant, aut fastidieriti animo, et
negligenti imperantibus ebedire delrectent:
contentionem agens, vel cbiilradicens majoris impe- sed unanimiler et ccncerditer, tam in spirilali
lio, increpabitur juxta mensuram peccati sui. opere quain In terreno omnes fideli intentione oc-
§ IX. —Ex REGCLA PATRUM (cap. 1). currant, :..:.;...' ;
f Apte omnia habentes •charitalem,'humilitatem,
. § XI. — Ex REGCLA CUJCSDAM PATWS.
palientiam, mansueiudiiiem, vel csetera quse docet
11NUIIPalip vitip diabplus mpnacnum perdit, ac
Apostolus (Col, u); ita ut nenio quidquam suum
vindicel; sed sicut scriptum est in Actibus apostolb- trahit ad mortem, quam cum eum neglectis seme-
nlnvenitw. Ita apud Rufmum. In textu Gfsece: eadem Regula habetur.:

„E),t'/YSTKt, id est ccrivincitur. •, G 6 ltte vero quiprwposiius. Id est, qui seeundus est
i;!sii omniiio\ vdtehti, Invenife est apud sanclum a sacerdele; queinistiPatresfaciuntveluliabbateni,
Basilium, interr. 96 .Reg. brev., "et apud Rufinuin, cui*4debeat subjacefe prsepesitus.
cap.46. Profer.tur aiitem-abauctbre nbslro propter Puiat se. T6se redundat. •
rationem supra dictain. Pre, ' Si omnino,apud Rufi- J Siiie verbo. Id est, sine jussii,vlicentia seu per-
Dumlegilur : Si lipc'cdicui,jn textu Grsece,ei TTKVTI,niissiene/iit Jn Evangelio : Ihverbo tuo laxaborete.
Id est, Si omui,Atque hic ita legendumputo, noiij ln eadem sigiiificationePatfes Grsecinomen, Ibyo;,
...Siemniho. . id est verbum, usurparunt, ut videre est apud Pal-
c S.ecu-ndumexemplum DoihinVdicentis : Pater, ladium," cap. de TabeiinCsiotis': E|E).6OUO-K 'p-iav=u-
etc. Ita apud Riilinuin, quse in textu Grsecoiion re- iip« TMV xapOhavlaya lanxri^ id est egressa junior
i.periurilur, sed ista : T6 SE eyxiripaamo-civ.sTOUTW.virginumsui ipsius verbo, ld est, slne permissu.
;Kpfi6£?t, TotiKuptou£?jrovTOj' ViveoSe Ifotuof OTty.&pK i Seniores.Hsec habentur in Regula ms. Pauli et
ou Sozsire,6 .utofffpu. avSphxoyepyjzaf id Cst, huic Stephani coxl.Floriac.', cujus duP hic junguntur ca-
. autem.'incredulitatis cnmen cbnveriit, diceiite Do- pita, primum et secundiim.
ininb : "Sedestoteparati, qua hora nonpuiatis, filius Mlniperahdi.hegeiirnperare.^-.
hominisvenit, Sed cum hsec.vefba ad reni non fa- 1 '.Nohiumenti. animbsitqie. Nbtarida doclrina :
cjant, puto lextum sancti.Basilii Grsecunifuisse cor- nam aliud est iihperium abbatumi aliud regum. Nam
Tuptum, cum illa convenianfinterrpgationi 117. reges gentium dominaniur eorum, etc. Yide supra.
'".4 Arlificium. Hoc capilulum hic citalur ob eam- m Juniores. Hic incipit secundum caput Regulse.
dem causam quam de snperioribus sancti Basilii ca-j ) Pauli et Stephani in dicto cod. Flor. 1. .
pitulis diximus. Quod jtamen, yidetur sumpfum ex n Nullo.alio vitid. Hoc capitulum exstat collat. n
Regula sancti Csesarii, cap. 6 : «Jteno sibi. aliquid Cassiarii, cap. 11. Idem doCetsanctus Dorotheus,
operis, vel artificii pro siio libito eligat faciendum: dpct. i : « Egp profecto, incpiit, casum ullum alium
sed in arbitrio seiiioris erit,. quod utile prpspexerit monachis cbritigisse nescio, prseter liunc, nempe
imperaridum, t Ictenistaluit Tetradius, cap., 7, Re- quia iudicio el sensui cordis sui facilecredunt, atque
gulse :'« Operaiu, npn quam linusquisque,voluerit, obtemperant.;Aiuntnonnulli : Propter hoc cadit mo-
sed quseeis bidinata fueiit, faciaht, > Quseqiiidem nachus; alii: PropterJllud': egb'verb, "utinodo dixi,
sapienter instituta sunt, ut monachus discat suam casum alium evenisse cuipiain nescio; nisi quia
'frangere voluntatem, qubd in vita mbnachica : pfse- proprio judicio et cordi suo credit. Itaque", cuni vi-
cipuum est. deris quempiamceeidisse, scito nullam aliam jiotio-
e Si invenlusfuerit. Hsecsunt prorsus eademvefba fem esse causam, cpjamquoclcofdi.suo credidil, et
supra hoc capite citala ex Regula sancti Pachomii. seipsum instruere voluit. » Hsec ille. Qui seipsum
Et certemultahic citantur ex Regula Orientali, crase erudlt monachus, diabbli discipulus est. Casusnon-
sumpta,'sunt ex Regula sarictiPachomii. nulloruni mpriachcrum, qui plus sequp SUPjudicip
f Ante qniniq,Hsec.habentur in secunda Regula tfibuerunt, vide apud Pallacliuniin Hisl. Lausiaca,
Patrumcod. Flor. cujus initium est : Cuin feside- capitibus de Yalente, Herene, et Ptelemsep; etapucl
remusAnnnum innoinine Domini:Exstant efiamin Cassianum, coll. ii, cap.«5; : J
veteri cod, ms, ccenpb.iiCprbeiensis in Gallia, ubi
&97 CQNCORDIAREGULARUM:— CAP. YII. 798
rum consiliis suo judicio a defensionique * cori--.A Inlerroga patrem tuUm el anhuntiabit tibi; ihajores
spexerit confidere. tuos, et dicent tibi (Deul. xxxii). Sed, licet duris
dura videatur hsec discipliria, ut scilicet homo de
—
§ XH. EXREGULA SANCTI COLIJMBANI (cap. 9). ore pendeat alterius, certis lanlen Deum timentibus
. ° Maxima pars Regulse mpnaclior.ummorlificatio) d dulcis et secura invenietur, -si ex inlegro et non ex
est: quibiis nimirum per Scripturani prsecipifur : parle conservetur. Quia nihil dulcius est cpnscientise
Sine concitionihil facigs(Eccli. xxxii); Ergo, si.nihil1 securitatey nihil securius est e ariimseiinpunitate,
sine consilip facienduin, tetum per eonsilium estt quam nullus sibl ipsi per se potest tradere, quia
interrbgandum. Unde etiam per Mpyseni prsecipitur:: pfoprie f aliquorum est examinis.
a Defensionique. Lege , definitionique, ut apudI cet; ac prpinde maxima pars Regulse monaChorum
Cassianuni. ,;"... ' - , """
niortificatioest.
1 Conspexerit. Lege, persuaserii, ut apud Cassia- ^ Dulcius. Ita in Reg. ms. cod. Flor. et apud Gol-
niim.. '.;• .,,'..'"" daslum. Iri editione Parisiensi: inceftius, male.
c Maxima};Habetur in coclnis. Flor. el in editione> e Animw impunitate. Impunitas animai est, cttm
Parisiensi eodem capite; Sed iii editione InsulseapudI nullis malefiCiorumstimulis pungitur, maxime qriia
Goldastum (Parte ,i Parcen.velernm), ubi capita Re,- illi qui prselati judicio innititur, errata non imputan-
gulsesancti Colunibaii in plura alia dividuntur, ca-• B tur,f nisi ea evidenter legi Dei adversentur.
pite ii. Proprii auteni judicii et arbifrii abdicatioi ••. Aliquorum. Ita in Regula ms. cod. Flor. lnecli-
gummamortificatio est, cpiseprsecipuemonachos"delione Insulse apud Goldastuni, aliorum, reclius.
. ': .CAPUT VII..

a QU.E SUNT INSTRUMENTABONORUMOPERUM.
§ I: — Ex REGULA SANCTI BENEDICTI. c tota anima, tpta virtuie. Deindeproximum tanquam

i Inpriniis Dominum Deum diligere ex toto corde, seipsum. d Deinde rion occidere. Non adulterari.
a"Quce .sunt instrnmenta bonorum bperum. Hsec. nbn appellat instrumerita bbriOfuni operum, sCd ar-
iristrumenta srimpta sunt ex epistola prima sancli tem sanctam, cum ait: « Quse est ars sancla, 'quam
Clementis papsead Jacoblim fratrem Domiiii (si mo- docere debetabbas.discipulos ini riionastefio'?»
do illius sit, aut saltem ad hunc Jacobum missa) sub 1 In:primis.. Iii vulgalis eliri ms. cod. S- Faronis,
iirieni; in qua hsec instrumenta reperiuntur, paucis apud Smaragduiri, et S. Dunstanum hsecverba prse-
tamen exceptis el ordine mutato iri multis. Haac ponurifur: Primum insirumentum. In ms. cod. S.
sanclus Clemens.se a sancto Petro hausisse profiteT Ebrulpbi.post TOinprihiis additur, oporlet,
•lu.r.Horum inilium ita habetur. « Quotidiana enim c Tota anima. Apud Rulhardum ms. legitur, lotg
illius (Petri) prsedicatio iritcr csetera diurna riianda- p mente. In epist. sancti CleirientiS,iolis ihtimis cqrdis
ta hsec erat. Quam iri ejus exeniplum etiam tibi, fra- ^ visceribus, lanliiiri. In canone Theodori: Ex tqtisvi-
ter charissime; significafe curayi. Bonorum, inquit, ribus suis diligere.
operum, inler csetera, semina ae riegotia sunt, quanr d Deinde hon occidere, Mirabitur quispiam ctir
tum-unuscraisque sapit et potesl, » etc. Qusedam monaChis,quorum prbfessio est peffeclionis sludiuin,
«tiain referuntur-in autiquo Ordine Romano ex Ga- tam dira crimina proliibeantur. Sed ciuamvisrata
none Theodori Anglorum episcopi, in ordinatione hajc sint in monas:!eliis,,,,riontamen abs rC est illa
abbalissse. - , prohibuisse : ut suse"recorderitiir fragilitalis iuona-
Hseceadem instrumenla, sed a sancto Benediclo clii;' nec Se ob staturii religiosum jain perfectionem
emendicata, ejus tamen nomine suppresso, refert attigisse existiment seque ultra peccati metas per-
Tlieodulphus episc. Aurelianensis in suo Capilulari, venisse, nec posse amplius cadere : cogilentque an-
c. 21: « Libuit nobis, inquit, huic nostro Capiiulari £elos in baraliirum e coeloob superbiam esse uetru-
iliserere senteniiam cujusdam Patris de-instruinenlis sos, Adam in paradiso peccasse, Judam unUm e Col-
bonorum operum, in qua inagnabrevitale quid agi legio aposlolofum Dominumyendidisse-et pmni spe
quidve vitari debeal, conliiielur. In primis Doininum salutis abjeCla sibi iaqriee fauces obstririxissei Quaim
tuum diligere ex toto «orde,, » elc.. Referuntur obrem cum timore et tremore salutem suani iii mo-
etiam a Magislro cap. 5 Regulse Suseeliam a saneto riasterib operenlur : Iiumililati acquirendse,in primis
Benedicto sumpta, quibusdam tamen aliis iiistru- hatid segniter incunibant, ad eamque in bmnibus
mentis inseriis. Quse,quidema jiostro auctore citaia vilseasceticse proCellis actempestatibus tanquamad-
noh sunt, ne fere eadem res repetereliir. Horuiii columnam Rhegiam velociiis adriatent: curentque
initiuin itasehabet: « Quse hsec esl arssancta? Pri- B ; diligenter qublidie aninise sprdes eluere; ne suane-
mo credere et confite-ri,et timere Deum Patrem, et gligentiael sbcordia in eum apiriii stuporem venianf,
Filium, et Spirituiri sancium, unum Deum in trini- iil tandem (quod Deris averlat) gravia illa scelera
tate, et trinumin uiiilate,» etc. Sed in ipso liujus perpelrent: quse sane olim a prouigatis quibusdam
capitis Jimine nbn minima occurilt ciiificultas, cur monachis admissa fuisse liquido constat. Nam,(ut de
ipsamet bona opera, quse hic recensenluf, ihstru- cseteris taceam criminibus) SS. abbates Ermenoldus,"
mentabonorum operum, seu, ut locpiilur saiictus B.ercharius, Abbo, Gerardus a panicidis' monachis
Petrus, semina appelleritur, cum nihil sit sui ipsius cule'6 et simia dignis impie trucidati sunt. Recerda-
instrumentum aut semen. Yerum dicendum est hic batuf, qui scripsit hsec, sanclus Pater Benedietus,
per ejusmodi bona opera intelligi perfectionis acqui- sibi a scelefalis nienachis vinum venene mixtuni
rendsecertam methoduin, seu ut Joquitur sanctus fuisse propinatum. Hlud igitur sacrse Scripturse ad
Patef Benediclusin fine hujus capilis, arteni spiri- inemoriam revocent: In terra sanctorum impie ges-
talem, ad quam illa pmnia quse hic cemmemeran- sit, etnon videbiigloriam Dei. Et illud : Dilecius in
tur, viam muniunt, ac proinde recte illius inslru- domqmeq male operatus est.- Non locus, sed boni
menta ac semina appellantui. Huic sententisesuffra- mbres sanctum faciunt.
gatur Magistef, quiih titulo capftis citati hsec hona.
799 ...... ... S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 800
Kon faeere furtum._Non concupiscere. Non faisum Abulatione subvenire. kDolentem consolari. i ASM-
teslimonium dicere. a Honorare onines homines. culi actibus se facere alienum. Nihil amori Christi
Et qupd sibi quis fieri non vult, l> alii ne faciat. prseponere. m Iram non perficere. Iracundise tempus
c Abnegare semetipsum sibi,fl utsequatur Christum. non reservare. Dolum in corde non teiiere." Falsam
c Gorpus castigare. r Delicias non amplecli. e Jeju- . pacemnondare. Charitatem nbri derelinquere. °Koa
nium amare. Pauperes recreare. Nudum veslire. jurare, P ne forte perjuret. t Yeritatem ex corde, et
Mnfifmum visilare. j Mortuum sepelire. i In tribu- ore proferre. Malum pro malo non reddere. Injuriain
^Honorare omnes homines.Hoc instrumentum non 1 A sceculiactibus se facere -dlienum, In epist.' S.
exslat in Regula ms. Magistri; sed loco illius istud : Glementis : Et a malis actibus se alienum facere. Sed
Honorare patrem et malrem. S. Benediclus recle mutavit hoc voeabulum, quia
*>Alii ne faciat. In Capilulari Theodulphi lcgitur, loquilurinonachis, at S. Clemens bmnibus Christia-
alteri ne faciat. Apud S. Dunslaiium, seu in RCgula nis. Non enim monachis sufiieit s'e a. malis aclibus
sancti Beneclictia S. Dunstano correcta : Et quod alienos facere, sed etiam a sseculi actibus, eiiamsi
sibi nonvult, alii nefaciat, Sed puto a chalcbgrapho aliqui boni sint, aut saltem indifferentes, ut sunt
omissum fuisse verbum, fieri, Hoc autem legis nalu- mercaturam exercere, negotiari, militare, Causas
ralis effatum est, quod olim Alexandro Severo iinpe- agere et similia quse haud decent monachos, ut do-
ratori maxime placuit, ut ex his Lanipridii verbis cet S. Dionysius Areopagites; ut sunt etiam alia
in ejus Yita manifestum est: « Si quis de via ad B sseculi ppera vana et futilia, ut Jocafi, chofeis et
alieujus possessionem deflexisset, pro qualitatc 16'ci lusibusjndulgere, lautius epulari, pretiosa yeslede-
aut fustibus subjiciebalur in cbnspectu ejus, aut leclari, et similia, ' a quibus moriachi penilus abhor-
virgis, aut condemnalioni. Aut, si hsec omnia trans- rere debent.
m Iramnon perficere. Recte : riam ad iram per-
iret dignitas honiinis , gravissimisV cohtumeliis ;
cum dicerel: Yis hoc in tuo agro fieri, quod alteri fectam quidam gradus sunt, ut notal S. Dorotheus,
facis ? Clamabatque ssepius quod a quibusdani sive doctr. 8. Primus' est -zapayji, id est perturbatio, quse
Judseis, sive Gbrislianis audierat et tenebat, idqiie est motus seu conflictatib cogilationum, quse cor
per prseconem, cum aliquemalleri emendaret, diCi jube- excitant illudqlie animbsum et audax redduiit. Se-
jbat: Quod tibi fieri non vis, ne feceris. Qtiam cundus, Oxifxo;, id esl furor, sanguinis fervor circa
sententiam usque adeo dilexit, ut in palatio el in cor aceensus, ut aitS. Basilius, vocaturque Zfyxolia,
publicis operibus prsescribi juheret. > ubi id est acuta Jjilis ; quam potes exstinguere, ante-
« Abnegare semelipsnm sibi, Luc^ ix, non est quam fiat opyn, id est ifa perfecta, et lertius irse
pronomen sibi in yulgataEst edilione, quemadmodum gradus : cum veluti mnllis lignis aggeslis magnum
tamen in epist. S. Cle- incendium excitalur, et complures prunse inarde-
necinRegula Magistri.
mentis, in Capitulari Theodulphi et in cod. N.inss. scunt.. Et. hac ralione est iram perficere ; quod
atque etiam in editis quos viderim ; itsi eliani legit vetat sanctus Pater Benediclus hoc loco, Quartus
S. Ambrosius in epist. ad Constantium. Illud sibi gradus est pvna-t-/K/.tK, quam adiverbum injurise re-
idem est quod, apud se, in sua conscientia, non coram cordaiioneni dixeris. At S. Basilius in Regulis hre-
hominibus. El hxc phrasis est sanclo Benediclo 'fa- C vibus, interrogalione 55, rem aliter exponit. Nam
miliaris, ut cap. 7 llegulse : Dicens sibisibicum pro- juxta illum ipyn est tantum in affectu, Ovpo; in
pheta. Et cap. 52 : Ut frater qui forie peculia- niplu, in qup si S. Dorolheo discfepat; sed, quseslio
ritervult orare, Etpaulo post: Sed si alter vult sibi de riomine est. Apud sanctuhi Basiliumsequitur
forte secretius orare. Qui loci, quid sit illud,sibisibi, 7TK/)O?UO-(*6? vehementior furoris riiotus, etitixplu.eon--
est iirmatio perturbationis acrior ; quam Cassianus lih.
satis explicant. Abnegare igitur semetipsum
renuntiare suis affectibus et desideriis viliosis in sua viii de spiritu irse appellat amariludinem tristitise.
conscienlia et coram Deo, non coram hominibus ; Saluberrimum aulem iracundise sedandse remedium
conversionis suse suorumque operum se ac solum est resectio voluptatum, ut monebat senior quidain
Deiim arbilrum seu testem quserere, nori homines. monachus ; ille 6nim hsec,dicere solebat: Ob hanc
'&Ut seqhalur Chrisium. In epistolaS. Clemeritis: causam illecebras amputo, ut maleriani prsecidam
Ut Jesum Gliristum Dominum noslfum sequatur. S. iracundise; etenim hanc novi pro voluptatibus per-
Benedictus conlraxit. , petuo decertare, tranquillum nientis mese slatum,
« Corpus castigare. In epistola S. Clementis : Cor- inlelligentise vim auferre, ut refert Socrates lib. iv
pus custqdire. Sed pulo locum S. In Clementis esse' llist. eccl., cap. 18. Ghariiate eliam exardescenles
corruptum, et legendum casligare, Regula Ma-: animse parles sanari dicebat Serapion Thmuitensis,
gistri adduritur hsec verba, prq anima-, hoc modo : . ut nrefeii idem Socrates loco citato.
Corpuspro anima castigare. Pacem falsam non dare. In Regula ms. Magi-
1 'Deiicias non amplectiAii epislola S. Clementis : stri: De conscientia pdcem falsam non dare. Ubi se-
Vanas et caducas non amplecti delicias. In Regula j) quuntur hsec tria inslrumenta: Fratri fidem servare.
Magislri: delicias fugire, ]>ro,fugere, In Theodori Non amare detrahere. Promissum comptere, :el non
canone : delicias non appetere. . . decipere : quorum duoalibi non reperies. Nam illud:
. 8 Jejunium mnare. Ih ,dicla epistola : jejunium et .'. Nonamare detraliere, paulo post exprimitur a S. Be-
vigitias sanctas amare. Dicit yigilias sanctas, ut di-' nedicto sub illis verbis : non delractorem.
° Non jurdre ; ne forteperjuret., Regula Magistri:
stiriguat eas a profanis vigiliis paganorum atque
etiam hsereticorurii. non amare jurare. S. Ambrosius in exhortatione ad
li Infirmum visitare In epist. S. Cleinentis addilin': virginitaieni: «Non jurandunixfacile, quiaplerum-
Sitientes polare. ... que mulfi casus accidunt, ut non possimus implere
-
i Mortuum sepelire. In episl. S. Clemenlis : ?nor quod juraverimus. Qui autem non jurat, utique non
tuos sepelire,Jn plursdi yidelicet, quemadmodum h1 pejerat; qui atilein jurat, aliquando necesse est in-
duobus prEecedentibuset subsequenlibus,adciiturque ciclat in perjurium : quia omnis homo mendax. Noli
Et diiigenter eorum exseqtoiasperagere, prq eisqut3 ergo jurare, ne incipias pejerare. »
orare, el eleemasynas dare. P Ne forte perjurel. ln epist. S. Clementis : r.e
i In tribulaliqne subvenire, In CanoneTJieodori '• forte pefjurium (quodcibsit) fiai,
tribulalis subsenire. . . : i Veritatem ex corde et ore proferre.ila. apud Ru-
k Dqlentem consoldri,, In Regula Magislii hoc in thardum et alibi eliam vulgo habetur. In epist. S.
strumentum hsec duo subsequunfur:: muiuum dare Clementis deest prsepositio ex, cujus loco in Capitu-
Indigenli donare. Quse in nuilo aiio codice reperir e lari Theodulphi est parlicula cbpulaliva et. :
potui.
801 CONCORDIAREGULARUM.—CAP. VII. m
non facere : sed et faelam patienter sufferre. a Ini- A s Malunivero a se faclum sciat, et sibi reputef.
micos diligere. ^ Maledicentes se non .? remaledi- i Diem judiciitimere.tSehennam expavescere. k Yi-
cere, sed magis henedicere. Persecutionem propter lam seternam omni concupiscehtia spiritali deside-
jusliliaiu sustinere. Non esse superbum. Non vino- rare. l Mortem quotidie ante oculos suspectam ha-
lentuin. Non mullum edacem. Non somnolentum. bere. Aclus vitsesuseomni hora custodire.m Iri omni
Non pigrum. a Non niurmuriosum. e Non detraclo- lpccDeum se fespicereprc certe scire. Cegitatipnes
reni. f Speni suani Deo committere. e Bonum ali- malas ccrdi suc advenientes mex ad Christum alli-
qufcl in se cum viderit, Deo ^ applicet, non sibi. dere, n et senieri spiritali patefacere. ° Os suum a
^lnimicos diligere. In Regula Magistri : inimicos maxime decet. Sed ut ardentius a nebis appelatur,
plnsqnam amicos diligere. illius excellentia hic subjicienda, prime ex S. Pre-
"*>Maledicentes se non rematedicere. in Regula. sperp lib. i de Yita contemplativa, cap. 2: « Ergo
Mag., Maledicentesse non solum non remaledicere. futura vita credilur beate sempiterna, et seinpiterne
e Remaledicere.Ita vulgohabetur, quemadmoduni beala. Ubi est certa seeuritas et secura tranqiiilli-
et in Regula Magistri: sed apud S. Clementem, Rii- tas, et tranquilla jucunditas ; felix seternitas, seterna
-thardum, et Theodulphum, maledicere. felicitas; ubi e.st amor perfectus, et nullus timor ;
"&Non murmuriosum. Optima lectio. Ita apud Ke- idies selernus, alacer niotus, et unUsomniumspirilus
xonem. Ita etiam habetur in Regul. ms. Magistri, J3 de cpntemplatiene Dei sui, et de sua cum illp per-
apud Trithemium, in utroque cod. ms. S, Germani mansiene securus ; ubi ipsa civitas, quse est angelo-
et in editione Coloniensi: a riomine murmurium, id rum sanctorum et hominum congregatio beata, me-
est, murmur. Quod vocabulum non semel in hac fiiis fulgenlibus micat, et seterna salus exuberat, ve-
Concordiaoccurrit: a quo, murmuriosus : qubd re- ritas regnat; ubi nec fallit quisque, ne fallilur;
peritur in glossis quse vulgo inscrihuntur nomine undenullus ejicitur beatus, quo nullus miser admit-
S. Benedictiabbatis Floriacensis, Murmuriosus, yby- titur.» Deinde exS. Columbano,epistola 2 : « Beata
yvo-ojlege, yoyyuo-TM?, id esl murmurator. Quemad- familia, quse in altis habitat, ubi senex non gemit,
modum in eisdem glossis habetur, Memoriosus,p.vn- neque infans vagit; ubi laudes Dpmini nulla vbx rer-
fiuv, id est memor. QuarCillud, murmurosum, quod tinet; ubi non esuritur, ubi nunquam sitilur ; ubi
vulgo habetur, excutiendum est. Apud S- Clemen- cibo superno plebs coelestis pascitur; uhi nemo liio-
tein legitur: non murmuratorem. ritur, quia nemo riascilur ; ubi aula regise cceleslis
e Non detractorem: In epist. S. Clementis: Nec pascituiv in qua male resonans nulla yox audita est;
detractorem: quia qui dcirahit nonse [lege, non so-. ubi vita viridis veraque futrira est, quain nec mor-
/»«] sed alioseliam occidit. In Regula Magislri hoc tis, nec moeroris,metus consumpturus est, Lsetileiho
instrumentum non exstat hoc quidem loco, sed su- transacto Iselumregerii videbunt, cum regnante re-
perius habetur, non amare delrahere, quod perinde gnabunt, cum gaudente gaudebunt. Tunc dolor,
est. tunc tunc labor delebitur. Tunc Rex re-
f Spem suam Deo commiltere. In epist. S. Cle- guiri,"tsedium, rex mundi a mundis videbitur. » Sed varie a
menlis •':'Et totam spem Deo semper committere. p variis Patribus hsec beata vjta descripta, maxime a
14
8 Bonum aliquid in se cum vtderit, elc. Prseclare Cassiodoro, lib. deAninia, cap. 19, cujus loccininon
S. Auguslinus serm. 7 de verbis Dominisecundum refero, quia prolixior est; quem vide , quia nescio
Matihseum« Quid tu juste credis ? te sine Deo non quid jucundius animsespiritali legi potest.
posse servare juslitiani ipsius? ergo totum reputa I Morlem quotidie unte oculos suspeclam habere.
quod juslus es pietati (Dei videlicet); Quod autem Hoc iiistrpmentum non exstat apud S. Clemenlem.
peccalor es, tuse iniquitaii attribue. Esto accusalor Mors ante oculos suspecta habenda est, quia cuni
tuus, et ille erit indultor tuus. Omne enini crimen, certa sit, iricerta tamen et perfida est: cum absens
facinus, vel peccatum nostrse est negligentise et putatur, prsesens est; cum jemola, propinqua ; in-
oninis virtus et sanctitas, Dei est indulgentise.» cogitaiiti repentina advenit; prsematura venit; sub-
Bonum aliquid, Ita vulgo habelur. Apud Turre- sidet in insidiis, iricautos aggreditur iion prsemedi-
crematam, Bonum dlicjuod. In epist. S. Clementis, lata irrumpit, invitos trahit. Suspecta ergo haberiila
boni dtiquid, et est vera et germana lectio. est, ne nos imparatos Corripial, quia mors peccav
h Appticet. In epist. S. Clemenlis legitur, Appli- lorum pessiina, quse ad perpetuum ducit supplir
care, id est attribuere. In Regula ms. Magistri hoc cium, et ut ait S. Prosper Aquilanicus, epigr. 5:
instrumentum ita habetur : Bonum aliquid in se cum Ille igitur finismalusest, quempoenasequetur,
viderit, a Deo factum magis quam a se exislimet, Et qui perpetuiporta doloriserit.
i Malum veroa se semperfactum sciat, et sibi re- At contra sanctorum mors
Ita In S. Cle- pretiosa in conspectu Do-
putet. vulgo scrjpttim habetur,- epist. mini, quse perpetuum ducit ad gaudium. Et, si II-
mentis, Et muluma se factum cognoscat, et. sibiim- ceat niihi in Prosperi versibus ludere, dicam :
putet. In Regul-aMagistri, Malum a se factum-judi- x)
.
et sibi et diabolo Cui hsec instriimenta Ille igitur finisbonusesl, quempalmasequelur,
cel, imputet, Et qui perpeluasporta salutiserit.
suhsequuntur : Desideria sua a Deo perfici adoptare.
Substantiam suam non in solo labore manuum sua- m In omni loco*Deumse respicere pro certo 'scire,
rum, sed plus a Deo sperare. Uhi, adoptarefeslê- In epist. S. Clementis : In omni locoDeum respicere,
lieinenter oplare ; ut ab, ainare, adamare. firmiter scire. Sedincuria typograpbi interciditpro-
i Diem judicii limere. Eleganterii judicii descri- riemen se, qued liabetur in capitulari Thecclulphi,
ptibnem vide apud Tertullianuin lib. de Spectaculis, ef in emnibus .nustris ccd., tain editis quam niss.;
iu fine; et Euseblum Gallicanuni, Iiomil. 4, ad mo- habetur etiam in Regula Magistri, hoc inpclp: In
nachos. quopis locoa Deo se respici pro certo scire. Ex quibus
k Vitammlefndmomni concupisceniidspirilali de- omnibus liic.S. Clementis locus casligandus est.
siderare. Ita vulgo habetur. ln Regula Magistri: II Et seniori spirilali patefacere. Hsecinstrinnenti
Vitam aternam et Hierusalem sdnclam desiderure.. pars abest a Regula Magistri. In epistola S. Clemen-
In epist. S. Clementis vocabulum spirilali desidera- lis habetur hoc modo. Et sacerdolibus Dominimani-
tur, forle a quodam correclore expunctum. Omni feslare, Sed sanctus Benedictus qusedammutayil, ut
ergo spiritali concupiscentiavitam seternariideslde- -seritentiam diseiplinseclaustrali accommodaret.
rare est puro Dei amore, et ad majoreiii Dei gloriam\ 0 Os suum amato, vel pravoeloqnio custodire. In
nbn ob privatam utilitatem seternam felicitatein ex-' epislola S. Clementis : Qs suum q multp yeLpravo
petere. Et hic appetitusperfeclus est, qui monaclium eloquio cusiodire.
,803 S- BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS S04
malo vel pravo eloquio «ustodire. a Multum lequi, A esse cpiod verius dicatur. Pfsecepta Dei factis quo
npii amare. V Yerba yana, aut risiii apla non lnqui. lidie adimpleie. k Castitatem amare. i Nulluni
P Risum multum aut excussum non amare. d Lectio- odire. m Zelum nen habere. Invidiani nen exercere.
nes sanctas libenter auclirc. e,Orationi frequenler in- Ccritentionem non amare. Elalionem fugere. Senio-
cuinbere. f Mala stia prseterita cum lacryniis vel res venerari. Juniores diligere. n ln Chrisfi amere
in oratioiie Dep ccnfiteri : de ipsis pro inimicis ° orafe. P Gum discordantibus ante
gemitu quotidie
inalis de csefero emendare. Desideria carnis ncn solis occasum in pacem redire. «iEt de Dei niiseri-
perfieere. e Prepriam .voiuntatem odire. tt Prseceptis cordia nunquam desperare. Ecce hsec sunt instru-
abbatis in omnibus obedire, etiamsi ipse ahter, quod menta artis spiiitalis, quse cum fuerinl a nobis.die
absit,; agat i memores illius Dominici prsecepli': nocluque incessabiliter adinipleta, et in die judicii
Quceclicuhtfaciie : qnce aiilem faciunt, facere notite reconsignala, illa merces nobis a Doiniriofecompen-
{Matlh.xii.m). sabitur, quam ipse promisit, quod oculris non vidit,
;Norivelle dici sanctuhi, aiitequaiil sit:t sedprius . iiec aufis audivit, quse prseparayil Deps his qui dili-
« Mullum ioqui -liohamare..« Mulfiloquiumjaclura rectesatis, utcap. 51, de Cellerario, iri-riis. iJoncor-
csl monacliOj J inquil S. Ephrsem parsenesi 46. In dise : Memor semperillud aposlolicum; potest eiiim
epist. S, Clementis additur: Sed cuslodire labia sua, •;B nomen memor regere accusatiyum seqae ac.geniti-
nedotum auiwaluhitoquanliif. ; vum juxfa synlaxim sui verbi. ;<",;
'> Verba vana, aut risui apta non toqui. Iji episti ; i Sed prius esse quod verius dicatur. Ita in Regula
S. Clemenlis : Verbavanci, ciui mendacia non Iqqui: Magistri,in CapilulaiiTheodulphi, apudRuthardum,
quia as, quod meniilur, occidit animam. Trilhemium, S. Dunstaiiuin, in ccd. mss. S. Faro-
o Risuni mulium, aut excussum non amare. Hoc: nis, Yict. p. et in-iitfoque S. Germani; quse quideiri
iiistfumentuni non exstat ih epist. S. Cleirientis. leclio oplima est:' ul prsedicalio ,illa sanciitatis non
Menlio fit in-Yita S. Odonis abbatis Giuniacensis, sit causa finalis quse nos moveat ad saiic.liui.oiiiaia
lib. 2 : « Loeutio vere sua prse nimio gaudio ridere accpiirendam, sed tantimi cpiisequentia ad illain :
nos cogebat. :Sed ille habenas moderationis manu iiam famaet nemen ex sanclihionia oiluntur. Unde
teneris,: mpx capitulu.m Regulse nebis apponebat di- Ruthardus ait : « Sed si forte sine volunlaie si,ia
cens : Risiirii niuitum aut excussmn non amare. ». fuerit dictum, verius dicatur. » Yulgo,, ut jii epist.
a Lectiones "sanctas libehtef audire. In epist. S. S. Gleirierilislegitur, ui.verius dicatur. tûam l.ectip-
ClementiS : Verba divina libenler audire. iieni, qrii admittere velet, dicat, necesseest, particu-
e Orationi frequeriter incnmbeie. In epist. S. Cle- iaiii ut bo.C loco non significare caifsiani finaleni
menl-is: Prcedicafioni ct orationi ac leclioni frequen- (ineplum eriim esset, si quis famaj sibi eoniparandse
ter incuhibere; ei eteeniosynds verds facere. ReCte: gratia sahCtiisesse vellet), scd lantum coiisequenlianx
auteiu moiiachis frequentius oratipni incumbere: everitus, quemadniodum.SEepein Evangelio pccurrit,
prsecipitur: nain; ut prseplare mcnet S. Aslerius; ut Jban. xix : ni Scripliifa implereiur dicens: Partiti
Amasese episcppus. in hpmilia ih illud Evangelii: f> sirnl veitimenla pieasibi, et super vestem meam mi-
Duo hominesascenderunl in templum : "EvyjiT»)?£&>»?.,seruht sortem- Non eriim h;ec yestinienloruni Christi
v)[j.6>v mdiairpos ©eov,),riOvj
fiofiQeiu, TWV ynivwv,avoop's partilio,, et sorsiri ejus Vestem coniigere, quia hoc a
irpo?OU/JKVOV id est, Oratio vitse nostrseauxiliuni^; Davideprsedictum est, et ut ejus prophetia vera esset,
cbnversatio Cum Deo, bblivip terrenoruin, via ad[ {,anquaniil!a esset causa finalis ob quam hsec facla
coelum. Unde recte docet S. Anastasius Sinaita ini sunt,; quinimo ideo prsedicta siinl, quia contjngere
sermpne de sacra Synaxl: ''H yup irpoo-eSpeiay.all debebant. , . . ; -
nX,o\-hT»S-itpoo-e-oyji;,v/ATWV6dwvypufav p.frrop > k Castitatem, etc. In epistola S. Clementis legi-
- tur : charilutem, male.
VTxapyeinuaav TOIVupe-i&V StKpiv yi/.pTnf izpoo--
evyjq Tit/.vulrn[J.uy.uiSwpnftK 7r«pK©eouy.ojj.i^bfreBu"
id.I .1 Nultum odire. Odire, pro, odisse, ut paulo ante,:
esC; Assiduitas iri oratione et in sacrse Scripturse le- vdlunlatem propriam odire. S. Yalerianus, orat. de
Clione niatef est yirlutum omniuin : pef 'orationemi bono disciplinte : odio colloauium mulieris. ln epist.
enimomnem petitionem etdonum a Deo repoiiamus. S. Clementis legitur : Nnllum odio habere : quia
Monachus niundo mortuus coeloper orationem vivitt qui odit fralrem suum, homicida est. InCanoneTheo-
exce.ileritissima;sane vita, qua per orationem cuml ciorilegitur : neminemodisse.
Deo conjunclus est, qui in eo yivil, riPri jam ipse : m Zetuin nonhabere.l\.eeUi hoc instrunientum dis-
ila ut cum Aposlolo dicat: Vivo ego, jam nonego. tinguitui a sequenti, rienipe, invidiam non exercere.
sedvivil inme Chrislus. Nam itahabetur in cod. Yindocinensi, in epistola
i Mata suaprceierita, elc. Iloc inslruinenluninon l ; S. Clementis, el in Regula Magistri. Yulgo lamen,
est in epislola S. Clementis, lllud vero: eisdem ver-- v^) ut in Capitulaii Theodulphi, ex his duobus unum
bis habet ,S. Eligiiis , episcopus Noyiomensis, ho-- coiiflatur:'. Zeluin etinvidiam nonhubere. E.t.in Ca-
mil. 9. iione Theodori, iib.i siC legitur; Zeluminjustvm ,et
2 Voluntatem propriam odire. Odire, prp odisse : invidiam non li.abere, Rulhardus addit inimicitias
sed de hac re infeiius. In epislola S. Cleinenlis legi- non exercere. Quod cerle Vix.alibi repereris.. Zelus
tur : Sed propriam frangere volunlalem. THosveross autem hoc loco pro zelo malo sumitur, de quo
esse monachos prseclare diCebat S. Fulgentius Rii-- infra.; • , " , „'
" » In Chfisii mnore, etc. In epist. S. Clenientis le-
spensis episcopiis qui niortiiicatis yoluriialibus suiss
pafati essent niliilvelle, nihil nolle, sed abbatis.tan-L- gitur tn Chrisli nqmine, utin can.Theodori, Hpcin-
tiinimodo cbnsilia vel prsecepla servare. strunientum non exstat in Regula Magistri.
^'Prceceplis "dbbalis-in omnibus obedire. In Capitu- - ° Orare. In Can. Theoclori, Exorar.e.
lari Theodulphl: Prceceplis sacerdotis etprceceptoris, :,' P Cum discorda.nte. Ita apud Keronem;. In epist.:
eie. In epist.-S. Clemenlis •...Eofumfircepeptisin om- -. S. Clementis, legilur. Cmh discordantibus, elc, ut
nibus-obedire, etc, intelliglt' episcbpos, dequibuss vulgo. ln Regula Magistri habelur :' Ante solis occa-
paulc anle loquitur. Sed sanctus Benedietus mutavilt sum cum inimicis reclire m gratiam.. Ubj et bpc jn-;
vocabulum S. Glemenfis, etTlieodulphus S. Benedi- slruirieritum addilur: Omriibus bonis ex.tqtocprde
cli. Ille ut suis Jri.oriach.is,hiC ut subditis suis sen- obedire, ;
tentiair, aplarel. ,
" i Memor-es "i.Et\de.Dei.miserkor'dia'huiiquam desperare. In
illiiis Domihici prcecepti. In Cajiitular:
J; Regula Msigistri: et de Deanunquamdesperare*
Tlieodulphi: Memoresillud Dominicum prceceptum;*,.--'
"RKB feONGORDIA REGULARUIiL^ CAP. VII. 806 -
gunt eum. Officinavere iibi hsec emnia diligenter A J Qui vero ssepiusofare voliieritj uberibfeiri inveniet
claustra sunt menasterii et stabilitas in misericordiam ChriSti. .;
bperemur,
congregatibne. § III. — Ex RECDLA SANCTI BASiLH (cap. i\).
. lnterrog. « Quid est maledicus, ici est XoiZopo;. —-
—
§11. Ex REGCLA SANCTI MACARII.
Resp. Omiiissermo qui ob hoe profeftur ul infamet
0Militesefgo Christi sic taliter suos debentcom- aliquem, deroget v.el-.malecommendet, ^ nialedicus
ponere gfessus, charitatem in se perfectissimamcon- est, etiamsi non videatureSSeinjufiosuSiEthocma-
tiiientes Deuniex lola anima diligere, et ex tota nifestumestex seritenliaEyangelii;cum dicit de Ju-
merite, et ex toto corde, et ex tota virlute sua, in- dseis: Quia maiedixerunteumdicentes:Tu sis ex di-
viceni inter se perfectissimam sectanles obedien- scipulis ejus (Joan.ix). '.-.''. .•
"liam. Pacifici, mites, nipderali; nen superbi, non i:§l\.-—,Tteriiejusdem(cdp.4'Z).
irijuriosi, non susurrones, non irrisores, non ver- Interrog. J Quid esl detractib vel derogatio? —-
bosi, non prsesuriiptuosi, non sibi placentes, sed Resp. Duas opinor esse carisas, in quibus JiCet ali-
Deo, cui militant, Christo. Non blasphemiamse- cui dicere et retfactare aliena mala : i si qriando
ctantes, nec dicere quidquam prseter quod-bonum consiliumhabere npcesseest Cririicseteris, qui iri hbc
est. Ad obsequiumneri pigri, ad prationem parafi, B ] ipsum yidentur assuini; quomodo cofrigatur is qrii
in humililate perfecti, in obedientiaJ>prsecmcti,in peccayil, vel male aliquid egit, Et rursum «i quando
yigiliisirisfantes, in jejunio hilares. Nullus se[ab] necesse est prsevenir.ealiqueni et commonere ne"
alio justiorem arbitretur; c sed unusquisque om- forte incurrat in, consprtiumalicujusrriali, dum eum
nibus se infeiioremcontemnat. Qui se exaltat, hu-; putat esse boniini-: cpiia Apostolus dicit : Ndlite
liiiliabitur; et cjui se humiliat, exaltabitur. Prsece- commisceri.cumliujusmodi(II Thess. ili). t Item iri •
ptum senioris est, ut salulem suscipias; non mur- Salonione: Nq!i manere cuin hqmine iracundo, ne
murando ullam bperam facias; npn responsionem forte vias ejus discas et sumas laqueum animcetuce
contra prxceptuni usurpes, non te extollas, autma- (Prov. xxn). Quodet ipsuin Apostolumfecisse inve-
griificesulilem operam aliquam fecisse. Non acqui- nimus.per hoc qupd scribit ad Timotlieiinldicens :
rendp aliquid luCri ccngaudeas, aiit in clamnocon-. Alexandermrariusmulla maiariiihi bstendit;quem tu
tristeris. Non te familiaritas aliqua ssecularis tra- qupquedevita : nutdeenimreslitit hoslris serriiqnibus
liat, sed tola dilectio tua ,in cellula dempretur. (II Tim. iv). Prsetef hujusmbdi riuleriinecessilates
aGellam ut paradisum habeas. Fratres tups spirita- quicunque dicit aliquid adversus aliquem, ut vel de-
les ut seterriosconfidas habere parentes. Prseposi-, roget ei vel obtfectet, istud est detrahere; etiariisi
turiiriionasteriilimeasut dominum, diligasut paren-''-''Vera esse videautur qusedicit.
teni. Similiter qubque et omnes oportet diligerefra- |- Y. —. Item ejiisdehi<(cap.45).
tres, cum quibus etiam te confidas e videre gloriami Interrcg. a Qui detrahitfratri, audit detralienteiri,
Chrisli. Non oderis laboriosamoperam, olium quo- et patitur, quid dignus est? — Resp. Excbmmuiii-
que ne sectaveris, in vigiliis confectus, in opere• cari debet. Detrahentem,;inquitj qcculte adversas
juslo affectus, ambulans quasi dormitans, lassus adl proximum\suum,..liuric persequebdr(Ps: c). Et alibi
slratum luum venias: cum Clnislo requieseere cre- dictum est : ^Noli libenter qudire detraheritem, ne
das. f Cursumquemonasterii super pmnia diligas. forte efadiceris (Prov. Xx).
a MilitesChristi,:etc. Hsec nen exstant iri Regula terr. seq. et apud Ruf. epd. cap.
Serapienis, Macariiiet alierum ced. Flori Qusedam, i Si- quando consilium, etc. Videndum est ta-
maxinie circa fmeni, habentur in epist. S. HierOT • menisi is quicum inis consiliiim de alieno peccalo
nynii ad Rusticum de forma viyendi. emendando, sit vir prudens , ut ejusmodipeccatum
'* Prcecincti.Id est, prompti; .alteri non sit patefacturus. Eiila.hic Basiliilocusest
c Sed unusquisque,etc. Lege,Scd unuscjuisquese;' explicandus. De cietraclioneplura vide apiid Tele-
tamjuamomnibusinferioremcontemnat. tum, lib. v, cap. <55et "seq.,Angelum et alics.
a Cellamut paradisum habeas.ConsuleS. Hiero- . k IteiiihiSalomqne.In texlu Grseccriullamentipfit
nymum, S. Dorptheum, S. Antiechum, Severumi- D Salenipnis, sedtaiitum pfeduCitiirfinishujus seiifen-.
Siilpitiuni, .-'Cassianum,,Palladium; Jeannem Me- tise, mutala seCiiridapersena in tertiam : MijTTOTS
schiim, et cseteres, qui de vila ascetica, ejusqiie; ),K6IJ fipbyrov;TW IKUTOS $V%7I, id est, Ne cpiandequis
cultoribus scripserunt, et videbis, quantum sit e res capial laqueos'aniriisesuse.Locumtextui suo,accom-
monastica cusiodia cellse. modat.
e Videre.Pro, Visurum.Ut ssepeoccurrit. 1 Qui detfahit fratfi. Irivenireest apud S. Basi-
1 Cursum monasterii. Cursiis est pensum -divinii lium, intefr. 26 •Regularumbrevium, et apud Rufi-
officii,quodquotidieexcurritur, eltperselvitur a me- num, cap. 54.
nachis. De que infra. mNoli libenteraudire detrahenlem.jta apud Rufi-
6 Quid est mqledicus,etc. Habetur apud S. Basi- nuiri. Et ad yerbrim redditurfextiis sacrseScripturse,
lium, interr. 24Regulsebrev. et apud Rufinuni, cap. prout a S. Basilioproferluf, qui est hujusmodi.,:Mvj
55, ubi ita etiam legitur. At in textu GrseceTtio-zi: ; fiSea;KXOUE-.v.aruWulovvTo;, etc.; id est, Ne libenter
),otSopia;id est, quid est maledicturo?quibus verbisi audias detraelorerii. Alilcr famen Prbv. Cap. xx,
respensip ccnvenil : Otnnis sermo, etc. Hsecsiutem i versu 15 ubi hic lecus exstat, legitur in yersipne
S. BasJIii capita citantuf ob hsec sancti Benedictii " Septaag. Interpretum, Mrj:ayaTta"y.araûhlvtvoe, 'M.
verba : nqn delractorem. Noli diligere delrahere, neefadicefis,.
i1Maledicusest, Lege,maledictumest, ut in Grseco. %upBri;,iAcst,
In lextu Ilebraicc rUU?ann-bN, al theheb schqha,
ÔlSo/ilK.', id est, noli diligeresomnuni,ut in versieriecpmmiini,.
i Quidest delraclio, Exstat apud S. Basiliiimin-i - Sed si inutatis punclis legastwti? schone, eificiesvk
; . § VI. — Item ejusdem (cap.'44). "-'"" A comminationes futuri judicii et recordemur terribile
Interrog. » (Juod si de eo, qui prseest, detraxerit, illud futuri examinis tribunal, timebimusjudicia Dei.
quomodo eum observabimus?— Resp. Et Jn hoc § X. — Ex REGCLA SANCTI ISIDOM (cap. 4).
nianifestum est judicium iracundise Dei, quse facta 31Monachis autem summopere studendum est ut
est super Mariam, dum detraxit de Moyse: et pec- aposlolicam vitam tenentes, sicut in unum constituti
catum ejus, necipso quiderii Moyseorante, inultum esse noscuntur, ita cor unum habeant in Deo, nihil
Deus esse permisit (Num. xn). sibi proprium vindicantes, i [nihilque in] quantulum-
§ •VII. — Item ejusdem (cap. 61). cunque amorem rei privatse gerentes; sed juxta ex-
Interrog. * QuOmodointelligitur superbus, vel emplum apostolicum omnia Communiahabentes, in
quomodo curatur. — Resp. Intelligilur quidem ex eo prseceptis Christi permanendo proficiant, i Patri ho-
quod ea semper quse eminentiora sunt quserit. Cura- norem debitum reverentes, erga seniores obedien-
tur autem, si credat seritentiseejus quse dixit: Deus tiam, erga sequales incitamentum virtutum, erga
superbis resistit (Jac. iv). Illud sane sciendum est minores exempli boni ministerium conservabunt:
quod quomodo quis timeat damnationem superbise, Nemo cseteris se judicet meliorem, sed inferioreiii
impossibile est curare hoc vitium, nisi abstrahat se, omnibus deputans tanla humilitate clarescat, quauto
et seccdat ab omuibus occasionibus elationis. Sicut B plus cseteris culmine virtutum coruscat. Abstineat
iiupossibile exstingui linguam alicujus, vel gentis etiam a furore et detractiorie, parcat monachus lin-
loquelam, vel artificium aliquod, nisi quis omni ge- guse. k Indecenter quoque vel } notabiliter non in-
nere se penitus abstrahat non solum ab agendo, vel cedat. Philargyrise conlagium ut lethiferam peslem
loquendo [velmovendo], sed etiam audiendo eos qui abhorreat, a lurpibus verbis vel otiosis linguam
loquuntur, vel videndo eos qui agunt id quod obli- avertat, atque indesinenler cor mundum labiaque
visci cupit. Et hoc observandum est do omnibus exhibeat. Affectusquoque aniriii turpes ab intenlione
vitiis.. .-.-. cogitationis abstergal, seque per cbmpunctioneni
§ VIII. — Item ejusdem (cap. 90). cordis in studio sanctomeditationisexerceat. Torpo-
Interrog. c Quomodo opoftet jejunare, cum nerem sbmni alque pigrilise fiigiat, viglllisque et ora-
cessarium jejunium injungitur, si aliquando quod re- tionibus sine inlermissioneinlendat. GulseConcupi-
ligio deposcit explendum tanquam ex neceSsilate, an scentiam deprimat, alque abstinentisevirtutibus se-
voluntarie? — Resp. Dpminbdicente : Beatiqui esu- metipsumpro studio domandarum libidinum affligat,
riunt et siliunt justitiam (Matth. v), emne qribd ad dbmans jejuniis carnem, quantum valetudo corporis
religionem pertinet, nisi ex proposito et religione sinil. Livore qrioque invidisede fraternis profeclibus
fiat, periculum generat. Debet ergo jejunio sociari G nequaquam tahescat; Sed quietus alque pacificusper
devolio. Quia autem necessarium sit jejunium in tali- amorem fraternse dilectionis de cuhctorum gaudeat
bus quibusque causis, a et maxime cum desideramus meritis. Iracundise perlurbationem a se rejiciens, et
aliquid impetrare de Domino, etiam sanctus Apbsta- patienter omnia suslinens, nulla tristitia.nullo tem-
lus dbcet, qui inter cseterassuas virtutes addidite porali moerere affectus, sed contra bmnia adversa
etiam hoc dicens : Quia in jejuniis* frequehter (II interiori gaudio fretus, ipsam postreino vanse glorise
Cor. xi). laudem procul a se abjiciat, ut duin liis institutis ra-
§ IX. — Item ejusdem,(cap. 158). diat, merito nomen suse professionis retineat.
Interrog. g Quomodopossumus timere judicia Dei. § XI.—Ex REGULA SANCTI ISIDOHI (cap. 24).
— Resp. Naturaliter exspectatip pmnis mali tiniprem m Transeuntibus de hac luce fratribus, antequam
incutit. Ita namque etiam bestias timemus et prin- sepeliantur; pro dimittendis eorrim peccatis s siicri-
cipes, scientes imminere.ab eis aliquid quod ad vitse ficium offeratur. Corpora fratrum uno sepelienda
exitium pertiriet. Si ergo credamus quia verse sunt sunt loco, ut quos viventes charitatis tenuit uiiitas,
detractorem. Quemadmedum cap. xxiv, Prev. : Et .quamtulumcunque.
cum clelractoribusne miscearis, ubijh textu Hebrseorj i Patri honorern debitum.reverentes. Lege : Pa-
legitur Qii"W,Schonim, id est, delraclores. trem honore clebiloreverentes.In Regula excusa legi-
a Interfbg. 27 Reg. brev.; Rufin. cap. 2. tur : Patri honoremdebitum refereiites.
^ Interrog. 55 Reg. brev.; Ruf. c. -40. k Indecenler quoque, etc. Monacliusincedere cie-
c' Quomodojejunure. Reperilur apud S. Basilium, bet juxta id quod prsecipit S. Fructuosus archiepi-
inlerr. 150 Regul. brev. et aptid Rufinum, cap. 50. scopus Bracarensis, cap. 8 Regulscsuse: « Defmilum
Hoc caput citatur ob hsec verba : Jejunium amare. est ut ... in gressu nullos strepitus, neque saltus
d El maxime cum desideramus, etc. Ita apud Rufi- amplos tensis passibus facerent: neCalibi dum per-
num, sed non exslantin lextu Grseco. gunt, aspicerent, nisi ante vestigia sua. »
e;Hoc etiam dicens. Ita apud Rufinum. In textu i Nqtqbiliter. Id est, superbe et fastuose.
Grsecoadditur, xpb; StSKo-z«).iKv ad ™Trqnseuntibus de hac luce fralribns, ielc. Hsec
vjo;ETEpKv,Jd.est,
nostram instruclionem. haberitur in Regula excusa sancti Isidori ebdem
f Frequenter. Hoc yocabuluiiinon invenitur apud cap., quse hic citantur ob illa sancti Benedictiver-
Rufinuiu. ba : morlunm sepelire.
8 Interrog. 209 Reg. brev.; Rufinus, cap. 72. " Sacrificiumoffcralur. Antiquus fuit Eeclesisemos
1 Manachis autem, etc. Hsechabentur in Regula pro defunctis sacrificium offerre, de cpioagit san-
excusa S. Isidoii, cap. 5. . ctus Auguslinus, iib. de Cura pro nloiiuis habeiida,
* Nihitque.in quantulumcuhque.-Beh TOnihilque cap. 1, et in epistola de oclo quseslionibusad Dul-
in quod redundat, et lege, ut in Regula. excusa nec Citiririi,qu. 2, Mentioflt apuci Cassianum, coll. u ,
m CONCORDIAREGULARUM.- CAP. VII. 810
mofientes unus locus amplectatur. Pro spiritibus A j autem omnipotens custodiat.vos in omnibus bonis :
defunctorum a allera die post Penlecosten sacrifi- et quomodo cojpit sic confirmet graliam suam in
cium Deo offeratur, ut bealse vilse participes facti vobis. Amen.
purgaliores corpora sua in die resurrectionis reci- § XII. — Ex REGCLA SANCTI PACHOSIH (cap. 127).
piant. Hsecigilur, o servi Dei, mililes Chiisli, con- c Si frater dormierit, d oriinis eum fraternitas
temptores mundi, ita vobis cuslodienda volumus, prosequatur. e Nemo remaneat absque majoris im-
ut majorum prsecepta ] h patrum ] per omnia con- perio, £ nec psailal, nisi ei jussum fuerit; nec post
seryetis. Suscipite igitur inter illa elhanc admoni- alterum psalmum jurigat alterurii sine prsepositi vo-
tionem noslram, humili corde custodientes quse di- luntale.
cimus, libenter sumentes quse dispensamus : qua- XIII. — Ex RESULA SANCTI FERREOLI
tenus vobis de effecHi operis sit gloria, et nobis pro § (cqp. 25).
6 Ut jurandi consuetudo ad integrum, si fieri po-
ipsa admonitione postulata proveniat venia. Deus
cap. 5 : <Ab iis qui ejus compaliebantur exitio, vix resuiieclionis suis discipulis denuo apparuit, qua-
a presbylero abbale Paphnulio potuil obtineri ut;' dragesimam post resurreclibnem dje ad ccelum
non inieir biothanatos repntatus eiiam memoria et ascenciil. Nec his adversatur sanctus Augustintis,
obiaiione pausanliuin judicareiur indignus. » Et in B cum ita aitsub finem Qusestionum super Gene-
eoncilio Bracarensi i, cap. 24; Aureliaiieiisi li, sim : « Et fecit luClumpatri suo septem dies. Nescio
can. 14 ; Vasensi i, can. 2 ; Yasensi n , can. 5, el, ritruni inveniatur alicui saiiclorum celebraluin esse
aliis auctoribus infra citandis. Sanctus Isidorus tan-• luctum novem dies, cmod apud Latinos rioveir.dial
tum unius diei, quo in exsequiis defunclqrum salu- appellant. Unde mihi yidentur ab hac consuetudine
taris offertur lioslia, nieminit; quse.lanien offereba- prohibendi, si qui Chrislianercim istum in mortuis
tur etiain quibusclamaliis diebus ab ipsius clefunctii suis numeriim observant, qui magis est in gentilium
obitu. Alcuinus, lib. de divinis Officiis,cap. 5; Ama-- consuetudine.» Nani aliud est lbqui deIIPIIPdie, aliud
larius Fortunatus, lib.iv de ecClesiaslicisOffic->cap. de npvem diebiis. iNovemdies non celebrabant Chri-
42, iiientionem faciunt lerlii, septimi et trigesiinii sliaiii, sed nonum diem duntaxai,. Novemdialis me-
dierum ,.quos adhuc pbserval sancta Rcrnana Ec- niinerunt glossse veleres : Novemdial, evvaiu ini
clesia. Sed oiim mos isle varius fuil. Nani tempores "VEX.OOU uybjMvu,quos dies etiam Aihenieiises E"WKTK
sancli Ambrosii alii teiiium clieiri et trigesimumi appellabant," ut docet Julius Pollux lib. in Onoinast.,
bbservabant, alii septimum et qUadragesimum,,utI. cap,19.
videre est iri ejus oratipne de Tbeodosii obitu:: » Altera die post Pentecosten, etc. Mesolim fuit in
«Ejus ergo priucipis conclamavimus pbilum, elL monasteriis miihis ut anniversarise preces el missse
nunc quadragesimum celebramus. assislente sacris> statodie prodefiinctis fratribus agerentur. ld instiluit
altaribus Honorio piliicipe; quia sicut sanctus Jo- beatns iEgil abbas Fuldensis in suo mbnasterio, die
seph patri suo Jacob quadraginia diebus liuma- sancti Ignalii ihartyris ad hanc memoriam deputalo,
tioiiis oflicia detulit,Jta ei bie Theodosio patri suo• r<ut scribitCandidus monachusFuldensisin ejiisYita.
justa persolvil. El quia alii terlium ciiemet trigesi-- Sanctus Hugo abbas Cluniacensis idem slatuit fieri
muni, alii sepliniuin et quadragesimum observarei qupfannis feria 5, post oclavas Pentecostes in bm-
consueverunt, quid doeeat lectio, considereinus. »»' nibus monasteriis sibi subditis, iit videre estJn
Ita in vetus.is editionibus; nam iri quibusdam ''recen-- charta quadam de quibusdam illius " ' decrelis (Bibl.
tioribus corrupiefegitur : atii tertiumdiem, ciiiitri- Ciun. in S. Hugone ).
gesimum,. ulii septimum, alii quadragesimum obser- i>Putrum. Lege potius, ut in Regula excusa.
vare consueverunt. Dieiuni tertii et quadragesimii ".« Si frater dormierit, etc. Hoc caput videre est in
observalionem commemorat Palladius in Lausiaca,, Regula sancti Paehomii excusa, art. 71.
capite de Eulogio : KKE o-vvi§-/>TOUp\ivuuxupiovEu- d Oninis eum fraternitas prosequatur. Id est, om-
).oytouTKreco-apaxo^rai7irze">.eio-0ut., TOUOE~).z),a&n- nes fratres ejus funus prosequanlur.
•
pivovTOou>y.uTKTÎTKizupuTJJ?uSelfbznro; id est: : e Nemo remaneut. Ex art. seq. santi Pachomii,
El acculit ut celebraretur'a fraternitale beali Eulo- in qup ita habetur : « Nemo exeat foras, iiemo lo-
gii quadragesimus dies, mutilati vero corpore dies> quatur; nemo remaneat excepto majoris imperio. »
lertius. Ecce ut veteres illi iiionaclii jEgyptii dies5 * Nec psallat. Ex art. 75 ejusdem Regulav, sed
terlium et quadragesimum celebrabant. An aliumi paulo aliler : « Nemo anle psallat, nisi el jussurn
addidefint, etsi id non pateal ex Palladio, est ta-- fuerit, nec completo psalmb alterum sine prsepositi
men simile vero eos addidisse nonum. Nam olim ini jussione audeat jungere. »
Orienlali Ecclesia agebanliir tres hi dies pro mor-- 6 Ul jurandi consueludo, elc. Perfectionis Chri-
tuis lerliiis, nonus et quadragesimus. Constitutiones>n slianse studiosis, ut sunt nionachi, ab omni jureju-
apostolicse: 'E7rt7r).EtO-Sw.TpiTK
TtOV ZEXOtftVJflEVWV.etC,, " rancio"'cavendum est. Quod prseclare docet sanctus
id est, tertius defunciorum dies fial cuni psalmis, Leander, lib.de Inst. yirgin'., cap. 19 : « Nunquam'
lectionibus el precibus propter eum qui tertio die ai jurare, sed semper verum dicere pari ebserva stu-
morluis lesurrexil; dies nonus, in meinoriam eoruini dio. Nam sicul cainalibus pro terrore fraudis jurare
qui superstites siint, et eorimi qui defuncli sunt; diesi permissum esl; sic prohibila sunt spiritualibus,
quadrtigesiiniis.juxlaanliquamforinam.Ubiinaleyer- etiam dum bene conscii sunt sacrainenta. Sil, in-
lilm :-exsequi(K vero defnnclorumfiant lertio die. Jusli- quit, sermo vesler, eslest, non non, Quod autem,
nianusNovellaI55,cap.5:« Setl neque aliquamexco- plus est, a malo est. Cave itaque jurare in bonb,-
gitent occasionem aril yim ad monasteria muliebriai quia deinalo esl. Propterea dicitur esse a malo, eo
ingrediendi,autmulieres virisclepuiata occasione ho- quod jurandi necesSitas ex infideli sit conscientia.
rum, quse"circa funus agunlnr ( quas ulique memo- Ejus enim hominis jurandi extorquetur necessitas,
riasvocant) ef terliani elnonam eonvenieiiles diem,, cujus fidesinanet in dubio. » Cum autem inonacho-
et dum"quadraginia compleanlui. »Idem dpcef Eu- rum fides lieutiquam vaeillare debeat,iion opus est
stratius presbyter magnse Ecclesi.se.-,' traclatu 5, de: eis juramenlo, quo dictorum suorum veritas confir-
defunctorum aniinis ( Photius in Bibl, n, 171); ipsei. metur. Bona coriscieiitia non indiget juramerito;
eniui scribit tertiam, nonam et quadragesiniam diesi tanlus est in ea verilatis amor ut quidquid dicit,
agi cum precibus et eleembsynis in memoriam de- juralum putet. Recte ollm Solon, teste Laertib lib. i,
functorum; lertiam, ob Cbristi fesurrectionem .ûse',. clicebal : liakoxuyuQiuv bpv.avnio-Toripuviyj ,'ifl'est.'
itertia die contigil; nonam, quia post octo dies-suse; Probitatem jurainento fideliorem ceiise ( S: Hieron.,
PATROL. CIII. 26
m S. BENEDICTrABBATIS ANIANENSIS 81%
test, de monachorum interlocutione tollalur: ut, A a § XY. — Item ejusdem (cap. 10).
etsi secundum humanam fragilitatem minus forsitan NPII maledicatis, quia scriptum est : Makdici
Dei non possidebunt (I Cor.vi).
possunt mendacii cavere peccatum, possint saltem regnum
damnandum vitare perjurium. Ques rpgp simul at- § XYJ. — Item ejusdem (cap. M).
eMeiitiri omninonon liceat, quia osquod "mentitur,
que commeneo ut studeant in usum habere verba *
sacra, ne unquam necessaria sint sacramenta. Quam occidit animam (Sap. i). Et illud : perdes eos.qui
enirti hujus vitii debeant emnes yitare ilagitium,. loquunturmendacium(Psal.y).
beato apostolo inonente, didicimus. Noliie jurare ne- § XVII. — llem ejusdem (cap. 12).
Iracundiam riullus usquead aliam diem jirotrahere
que per ccelum; neque per terram , neque aliud quod-
cunquejurunientum. Sit autem verbum vestrum, Est prsesumal. Quod si, ul habet humana fragilitas,
est, Non ncm; utnon sub judiciadecidatis (Luc, v). sermo durior inter fratres ortus fuerit, irivicem slbi
Et illud similiter divinseScrfpturse : Vir mullum ju- veniam pelere et debila relaxare debebunt propter
rans replebitur iniquitate, et non dispedet de domo Domini mandatum, ubi dicit: Si recardatus fueris"
illiuspldga (Eccli. xxin ).'.'.His namque magnis quia frater tuus habet aliquid adversus ie, relinque
atqneevidentissimis documentis etiam lectio Evaw- munus tuum ante altare, et vade prius: recanciliari
et tunc veniens ojferesmunus luum (Matth,
gelii, quse maxima est plenitudo, simililer atte- B fratri tuo, s Si non dimiseritis hominibus peccata eo-
statur, dicente Dbmino ad discipulos : Audistis quia y). Et:
dictum est anliquis : Non perjurabis, reddes aurum, nec Pater vester ccelestis dimittet vobis peccata
tem Domino juramenta tud. Ego autem dico vobis vesira (Matth, vi). Ilem : &'Si septies in die peccave-
non jurare omnirio •' neque per ccelum, quia thronus rit.in.te, el conversus dixeril',.: Pcemtet me, dimitte
Dei est ; neque per terram, quia scabellum pedum illi (Luc. xvn). Et Non dico tibi usque septies sed
ejus est; neque per Hierosotymdm, quiu. civiids est usqjie sepluacjiesseplies (Mattli, xviij). Et aha Scri-
magni regis ; neque per^cdput tuum jurdveris, quia ptiira : Ira ehim viri "juslitiam Dei non operatur
nonpoles tmum capillum album facere,.aut nigmm, (Jac. i). Et Apostolus : Sol non occidal super ira-
Sit autem sermo>vester,Est est, Non non (Matth. y). cundiam veslram (Eph. iv). Quod si; quod Deus
a iia fuerit: quis furere
Suljficialergp nos propria inserenda monita exem- ayertat, diabolo instigante,
plis. dpcuisse vitanda. repletus, ut ista niandata pertinaci cevde contemnat,
et unus de illis qui discordantes sunt, prsevenerit
§ XiY. — Ex REGULA AuitELiANi (cap. 9). alium veniam ei petens ; siillecuipetit nbn diniise-
"> Nbn juretis, quia Dominus dixit: c N.olitejurar.e rit, ilegilimamdisciplinaniacCipiat,utadcharilatem
(Malth. v).Et alia Scriptura : Virmultumjuransim- C se corrigat. Quod si ambo, despexerinf, pariter a
plebitur iniquitate, nec discedet de domo ejus plaga communione i vel cibc suspendantur, donec inyi-
(Eccli. xxiii),.' cem sibi recoricilientur.
§ XYIII. — lNCIPICNTGESTAA BEATPAUGTISTINO,
QliANDO SIBISIJCCESSPREM ELEGIT.
k Glpripsissimo TheodPsio driodecies et x Yaienti-
epist, adCelantiam), QuamobremJib. n legis Longo- ria, non ex codice.

bardorum, tit. 47, prohibetur episcopis, presbyteris, i>Siseptiesin die, ete. Hsec Citanturex mempria.
clericis, monaclris et sanctimonialibus, jurare etiam i Legitimam disciplinam accipiat. Disciplina est
in judiciuiii .citatis, dllaiata lege Marciani:impera- verberuii) suppliciuni. Lib. n 1'e.gisLo,ngobs\rdorum,
loris, quse taritum comjilectiiur cleiicos Constafiti- tit. 15, 1.5 : « Ancilla vefo pro ipsaJllicita.prsesiim-
nopolitanos,;iut Iiabetnr Cod.l. 25, Be episeopis el tione accipiat talem discipliriam a ciomino in pfse-
ciericis, etc. Quare jn citata lp,ge L,oiig,o!}ardoruni sentia seryi, ut alia ancilla hoc facere iion prscsu-
male legitur, Marcor pro Marciano, et Marci prb mal. t Legis Boiofumtit, 9, cap. i, § 5, apud Mar-
Marciani, Juramenlum etiam prohibelur nionachis culphum, formula 175. In Regula'S. Csesarii cap.
prima add. Capit. Lud. Jmp., tilul. 45. 24 ; t jusium est ut! legitimariv disciplinam aeci-
a Exemplis,-M. est, auctoriiatibus. piant;» el paulo post :,« disciplinam tamen ipsam in.
b Non juretis. Idem statuilur in Regula TeridiiD prseseiltia- congregationis accipiant; et in Regula
seu Telradii, cap. 4 : « Non jurerit,. quia Doniinus; Tetrardii supra, cap. v.
dixit: Noiite juraie; sed sil sermo vesler, Esl esl, Nmi i Velcibo suspendantur. Particula vel sumitur co-
non. » pulative. Suspendi a cibo estjejunio niiiltari, quia
" Nolite jurare,.'proferji sensuni;,non verba. monachi exccmmuiiicati cuni cseteris fratribus IIQII
a Non nialedicatis. E rtlem habet Teiraclius, cap. reficiebant, sed aliquot horis tardius, nec ejiisdeiri.
6 Regulse suse :« Non maledicant, quiasciiptum est: cibis, ulpalet ex iiiiiliisliujus ConcordiiElocis.
k Gtorivsisshno;Theodosin, etc. Hsec npn exstant
Neque muledici regnum Dei possidebunt. t Idem
etiani statuit Gsesarius, cap. 2 Regulse : Juramentiim in GoiicprciiaFlpriaceusi, sed supplevi ex Viiideci-
et.maledictum yelut!yenenum diaboli -fugere; et. vi- nCnsi : qiie tamen speeterit nen video, iiisi dicamus
lare contendat. » esse iransposita et spectave a'd caput de brdinandp
e Menliri, etc. Circa mendacium hsec slatuit Te- abbate, aut certe referii ad iiislru.mentum, Conten-
Iradius in Reg, monach. cap. 5 : « Meiuiri qui in- tionem non amare. Hsec auleni Actahabenlur inter
venlus fuerit legitiinam disciplinam accipiat, quia os; episiolas sancli Augustini post centesiniam npnam.
qupd meniitur occidit animam,.et>: perdes eosqui lo- Hic Tbebdosius juiiior est, qui iiiit Afcadii filius
tjuuntufmenddcium.t et duodecies consul cum Yalenliniano .teriio iteruin
f JEosqui loquunlur. Juxta textum Hebrajcum. Ini consule, ut neiuni est ex ehrenicc Cassiodori.
versione communi, omnes. , 1 Valentiniano. Is est Yalentinianus lertius, Thep-
8 Si, nondimiseritis, etc. Hseccitantur ex nieme- dpsii consobrinus, filius Constanlii, quem HonoriuSin
«15 CONCORDIAREGULARXJM.— CAP. Yli. 814
niano Augusto iterum consule, cum Augusiinus epi- J\. scopum, quem vivus designaverat episebpus eorum.
scopus una cum Regiliano et Marliniano coepiscopis Hoe enim eiscum innotuissel, voh.intatemi prse-
suiseonsedissel °'in ecclesia Pacis Iponiensium*>re- cedenlis episcopi sui libcnter amplexi surit. Minus
c A
gionum, prsesenlibus Saturnino, Leporio, Bar- tanien aliquid factnm erat. Unde nonnulli coiitrisla-
naba, Fortunaliano, Ruslico, e Lazaro et J Eraclio bantur.quia fraler Severus crediditppsse sufficere ,
presbyleris, astanti clere et frequenli populp, Au- ut successerem suum apud clerices designaret: ad
gustinusepiscepus dixit: Qupd heslernn die premisi populum incle non esl lecutus. Et erat inde siliquo-
cbariiali veslrse propter quod vclui frequenlius cen- rum nonnulla tristilia. Quid plura? Deo placuil, fu-
venire, et video frequentius convenisse, mpra onini gaia esl tristitia, gaudium successit, ordiiiatus est
postposita, hoc agendum esl. Si enim aliud velim episcnpiis quem prsccedens episcopus designaverat.
loqui, in illud s suspensi sumus. Audislis, emnes in Ergo, ne aliquid de me, .quseratur voluntatfs mese,
hac vita mortales sumus, et dies vitse lieslrse tilti- quam cfcdo Dei esse, in oniniuni vestrum iiotitiai»
mus oiiini homini est semper incertus. Yerum ta- * proferp. Presbylerum Eraclium mihi successoren
men iivinfanlia speralur pueritia, in jmeritia spera- vclp. A pppulp acclamatum est Deq laudcs, Chri
tur adoiescenlia, in adolescentia speratur juvenlus, sta laudes. Diclum est vicies tercies. Exaudi, Glifi-
in -juventute speratur gravitas, in gravilate spera- j$ ste, Augustino vitam. Dictumest sexies vicies. Te
tur senectus. Utrurn contingat, incertum est. Seue- Patrem, te episcopum.Dictum est ociies. Cuinque re-
ctus aulem aliam selatem quam speret, nen habet. ''ticcrelur, Augustinus episcopus dixit, Non estopus
Ineeiium esl enim ipsa seneclus quaiidiu sit homini: me de Iaudibus. ejus aliquid dicere; faveo sapientise,
illud lamen certum est nullam remanere setatem parco verecundise.
quse possit succedere senecluti. Quia voluil Deus, ad § XIX. — Ex DOCTIilNA SANCTI ORSIESII.
istam civilalem cum vigore setatis adveni : sed ta- i Non irascamur invicem. Etiamsi ii-a nos vice-
men juvenis fui et senui. Scio per obitum episcopo- m non peccamus irati solis occubituin
rit, pce-
rum per coiileiitiosos, ambitiosos aut seditiosos so- nitentia
prsevenienles (Epli. iv). Meminerimus
lere Ecclesias perturbari; et, cjuodssepe sum exper- esse
pfseceptum quolies peecanti in nos ignoseere
tus et dolui, debeo, quantum ad me allinet, ne con-
debemus, et munus nostrum relinquere ante altare,
tingat, huic prospicere civitati. Sicut novit charilas
in Mileviiana Ecclesia modo fui. Petierunt quod nequaquam suscipitur, nisi fueri.t reconcilia-
vestra, tione placabile (Luc. vii); ut pbssimus dicere : Di-
enim me fratres, et maxime servi Dei, qui ibi suiit, mitte nobis debila nostra, sicut et nos dimitlimus de-
utvenirem. Qtiia post obiium beatse meniorise fra- bitoribus nostris
(Luc. xi). Et_ Apostolus dicit : Si
tris coepiscppi mei> Severi, npiiiiulla ibi perturba- ^ habet adversus aliquem B querimoniam, shut
^ qnis
tip timebatur. Yeni, et quomedP voliiit, Deus ad- el ° Christus P donavit 3 sic facite (Col. iu).
nobis,
juvit nos per suam misericordiam. Acceperunt epi-
consoiiem iraperii assumpserat, et Placidise-amitse appellatur Eradius. Nam hujusmodi nomen vix in
Theodosii filius, qui cuin triginla annosimperas- usu fuit anliquis, Heraclius usitatissinium. Error
set, a Trasila iEtii milite confossus interiit. De quoi manavit ex ccinmissura litterariun, c et /, ex q«a
' vicie Idacium. in Chron., Cassipclorum, Olympio- ' exsurgit liitera <i, .Appoirendaest tamen asplratip,
dorum, Paulum Warnefriduui et alios. . quse scfepein cedicibus mss. desideratur.
s Inecctesia Pacis. Ita appellabaiiir ecClesia Hip- 8 Suspensi sumus. Audistis, In edifis : Suspensi
ponis civitatis, ut notuni est ex concilio Africano,, minus audistis. Reclius.
anno Christi 595, ubi ilalegitur : Hippone, in se-- ii Sevcri. De qiio serm. cit. : «"Subdiaconus est
crelario. basilicmPacis. curn sancto fraire meo et coepiscopo Severo in Ec-
11Rcgionum.LetceRegiorum.^ Nam hsecurbsdicitur clesia Milevilana. » ,
i .,_.'•
Hippo Regius, ul noiuni esl ex Mela, lib. i, et aliis. Dominus adjuvil nos. In editis: Dominus
e Leporio. Is est Leporius presbyler, de quo san- nos promisericordiasua,utcumpuceepiscopumadjuvit ac-
CtusAngustinus, serm. n de Vita el Moribiis.eleri- ciperent.
cpr.um ; « Presbyterum Leporium, quamvis sseculi i , i Prcecedentis. In excusis additur, et decedcntis.
natalibns, et apud suos honestissimo loco natum,' iV ^ Profero. In eclilis,perfero.
tamen jam Deo servienteni, cunctis quse habebat11) 1 Nonirascamur, Hsec habentur in edilis circa
relictis, inopem suscepi. » Alius est a Leporio mo- finem. Pioferuniur ab auctore nostro ob illa san-
naelnt et presbytero Gallo, qui in Pelagii hseresimi cti Beneuicli : Cum discorddnte ante soiis occa-
lapsus in Africam trajeeil; iibi ah Aurelio Carlha- sum, etc.
giniensi, sahcto Auguslino et aliis Africse episcopis5 m Non peccumusiraii. Nempe conlra prseceptum
susceplus et sanatus, edilo emendationis libello, alj) Aposloli, si pceiiilentia ducti solis PCciibitumprse-
eisdeni in Gallias remissus est. De quo Gennadius irl venimus. Hie locus caule legendus est, nam ira po-
Catalogo, cap. 59, elFacundus Hiermianensis, lib. i test esse peccatum, eliamsi quis ante solis pccasum
de tribus Capitulis. reccncilietur.
d Barnaba. Is est Barnabas de quc sanctus Au-- ? Qucrimonium. In Yulgata 'versiene, querelam.
gustinus serm. citatc : « Dixi aliquid suum non ha- 0 Christus. Ut in textu Gr;«co.In versibne
bere presbyleros cehabitatpres mees•:_iriter ques esjt Dominus. Vulgata,
et presbyter Bamabas, » elc. v Donavit nobis.ha in eod. Yind., juxta texlum
e Lazaro: Is est Lazarus diaconus cujus nieininit Graecuni,
iyûpio-uxbrip-ivqiiod ii|,em senaf. At\n edi-
sanctus Auguslinus eedemserm., cjuipostea presbyteir tiene Yulgata, donavit vobis, quemadinodurn el iv
ordinalus est. ad Epli. in eadem versione;: Condoriavit vobis. Ubi
f Eraclio. Is est
qui hic designalur epiScopusHip in texiu Grseco: iyupwuzb fwxivid est, condonavit
ponensis, de que sanctus Anguslinus. seiin. ciiatc ; nobis, „:
ubi, quemadmedum et in his gestis excusis, malie' vSic faciie. Itain cod.Yind. et in editis Orsiesii. At
' .
§ XX. —.-E x REGULA MAGISTIU (cap. i)." A superbia, deincle inobeciientia,muitilocrumni,falsitiis,
Interrogatio discipuli,a;Q.u?e sunt ferranienta avaritia, cupidilas.zelus, invidia, miquitas. pdiuin,
spiritalia , cum quibiis operafi possumus artem Jiiimicitia, ira, conlentio, fomicatio, ebrietas, vora-
divinam? — Resp. Dei per magistfum. Quse fides, citas, murmurium, impielas, injustitia, pigritia, fur-
spes , charitas , gaudium , mansuetudo , humili- tuni, detraciio, scurrilitas, leviias, immunditia ,
tas, obedientia, lacilurnitas, prse omnibus castitas vaniloqiiium, risus mulius, vel excussus, subsan-
corporum, conscienlia simplex, abstinenlia, sim- natio, concupisceiilia, dolus, ambifio, vacatio., Hsec
plicitas, beiiignitas, bonitas, misericprdia : prse omnia non sunt a Deo, sed opera sunt diaboli, quse
bmnibuSpieias,: temperantia, vigilantia:, sobrielas, in die judicii a Deo meritum suum perpeluiignis ge-
justitia, scqnitas, veritas, dilectio, niensura, mOdus, hennam irierenlur.
et perseverantia uscjue in finem. § XXII. — Iteni ejusdem (cap. 6).
§ XXI —rItem ejusdem (cap. 5). Inlerrogatio rfisripjcK.^Qiioclestouiciumdiyinsear-
Inierrogatiq discipuli. Quse esl materies vel causa tis, vel operatio spiritalicim ferramenlorum?—Resp.
malorum quse,in fornace timoris Dei excoqui debet, .Dei.per magistrum, Offieinavero inonasteriutti est,
vel quse est seruge velsprdilalip viiionini quani de in qua ferramenfa cordis in corporis clusura . opus
nebis debet iirna juslitisemundare ? — Resp.Deiper B divinse artis diligenti custodiaperseverando operari
magistrum. Cavenda in nebis vilia hsec sunt. Primo .potest.
in versione vulgata,' sic et vps, quemadmodum in h Quod est officium.Lege, qiice est ojficina. Ita in
texlii Grseco: ov?a>v.uivuuc, quod iclemsonai. Regulains. coci Corb. Id eliam. poslulal responsio
a Qua: ferramenta, Ferramenluiii est inslrumeii- magistri, officina vero. Et hic sancti Bened.icli.10-
tum proprie ferreum. Glossscveleres : Ferramenlu, cus : Officina,.ubi hcec omnla diligenter operen-
ipyrjXiluxnSnpx,id est, instfriirienta ferrea. tur, etc. .;''- "'.'"..'"
CAPUT yin.
DE OBEDIENTIA.
.: , § I. — Ex REGULA SANCTI BENEBICTI. G imperatum a majore; fuerit, X ac si divinitns impe-

a Primus humilitatis gradris est obedientia sine fetiir, moram pali nesciunt infaciendo; de quibus
mora. Itec cpnvenit his qui nihil sibi h a Christo Dominus dicit: s Obauditu oris obedivit milii (Psal.
charius c aliquid d exisliniant » propter servilium xvn). Et item dicit doctoribus : Qui vos ciudit, ipe
sanctum qiiod professi sunt, seu propter metum audit (Malth. x). *>ErgoJii tales relinquentes slatim
gehennse, vel gloriam viise' seternss, mox ut aliquid quse sua sUnt, et volunlalem propriam deserentes,
» Primus humilitatis gradus. Obedienfia hic sta- continetiir.* Nullum est enim servitium sanctum,
tuitur primus humilitatis gradus, quse tameri cap. 7 nulla religiesa viia, quse npii puram Dei gloriam
in terlio gradu collpcatur, timor vero in primo. Ve- tanquam omnium suarum aclionum Cynosuram
rum obedienlia non est priinus humilitaiis gradus speclet.
ordine, sed ulilitate polior, quani ita comhiendat f Ac si divinitus imperetnr. Recteri mpnasterii
Smaragdus , cap. 15 Diadematis lnonachorum: lanquam Deo parendum esl; nam, ut aitCerippus,
« Obedientia salus.est oirinium fidelium, obedieniia lib. ii de lauciibiisJustini minoris :
geriitrix est omnium yirtuiuhi, obedientla regni coe- .... Deus est incorde i.pgenlum
Ibrnmin.ventrix [Al., jariilrixj est, coeliimapeiiens,
lioininem de terra elevahs, obedieriiia coliabitalrix .:- Eaieraf olini summa inilituiri obedientia, uli im-
est angelorum, obedientia sanclorum omriium cibus peratori lanquam":Deo,bbedirent ;;c-famularentur,
est: ex hac enim abiaclati sunt et per lianc ad perut notat Yegelius lib". n de Ra milifari, cap. 5:
fectipnem venerunt. » Ipsa esl piimiis humilitatis iy«- Nam Jmjieratori, cum Augusli nomen arcepit,
gradus quse, ut ait S. Anlioclius hoinil. 59, humili- tanquam prsesenli ac corporali Debifidelis esl prse-
tatem parit, proxime quidem, iiam timor remote. stahda devoiio, et impendenilus pervigil famulatus.
Ipsa eiiam obedientia, ut idein testatiir, cbaritatem Deo enim vel privatus vel niililans servit, crim lide-
gignil, quse esl prsecipuus humilitatis effeclus. liter eiim-.diligitiquiDeo regiiat aucfore. » '-
b"A Christo chdrius. Ila in cod. Yind."e.tS. Germ. 6 Obauditu auris. Itain Psalterio Romano. ,,"
noa.; ila. apud Magistrum, cap, 7, tum hic, tum" in h Ergo.hi tales, etc. Est liyperbaton. Nam po-
cod. nis. Corb.; vulgo tameii deest prseposiiio a. strema hsec liujiis periodi verba': quibus ad vitam
o Aliquid, Esl pleoriasmus; nani salis erat dix.isse celernam gradiendi amor incumbil, referenda sunt
rb nihil. ...'.' .ad superiora, ergo.hi tates, hoc modo : Ergo hi tales,
d Existimanl. Ita vulgo liabetur. Lege, exisliman- quibus ad vitam mternam gradiendi amor incumbit,
tes-,ut in ediiione Colinsei, et in Regula Magistri hic relinquentes slalim quas sua snnt, Yel dicCnduinest
citata. In cod. Corb. legitur, exiimqnies, quod per- hic esse duos hellenismps, primum, curii anlecedens
inde esl. Et ila' participium cohserel particulse mox, :prenomen demonstraiivum subficetur;; quod • non
et"' sensusxlarus esli. raro-Occiirfit i.nRegiila.sancti Benedicti; securidum,
"Propief servitium sanctnm. Id est, propter yitam cum dativus jungiluf verbo passivo loco ablalivi
religiosam. Tria hic ponit sanctus Benedictus quse cum prscpositioriefl, yel.ab. Siigitur ita construas,.
nos ad obedientiain moveanl, servitium, sanctum, sensus erit clarus : Ambcc,res communiiercilius ex-
gehennam ignis et gloriani vilse seternse, nulla glo- plicanlur, id esl, expediunlur :al>eis quibus advitdm
rise Dei facla meritione. Sed ea in servitio sancto miernam gradiendi amor incumbit. ..
817 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. Yiii. 81S
mox a exoccupatis^mentibus, et quod agebant im- A est quoqne"ab his cpu se tali opefe unaiunies esse
Ahraham placuil Deo
perfectum relinquentes, vicino obedientite pede ju- cupient quia per ohedientiam
bentis voeem factis sequuntur : et veluli uno mo- et Dei amicus ajipellatus est; per obedieiitiam Jpsi
menlocprtedictamagisirijussio, etperfecla discipuli apostoli meruerunt testes Domino in tribubus et
opera in velocitale timoris Dei a ambse res e commu- populis esse. Ipse quoque Dominus Deus noster de
niter citius f explicantur, quibus ad vitam selernam supernis ad infeviora descendens ait: Non veni fa-
gradiendi amor incumbit. Ideo anguslam viam arri- cere voluntatem meam, sed ejus qui me misil (Joan.
piunt. Unde Dominus dicit: Angusta via esl quceducit vi). His ergo lantis virlutibus firmala obedienlia
ad vilam (Matth. vii). * Ut iibn suo arbitrio viventes, magnopere, piagno studio leneatur.
vel desideriis suis et voluplatibus obedientes, sed § III. — Ex REGULA SANCTI COLUMBANI (cap. i).
ambulantes alieno judicio el imperio, in coenobiis 1 Primo omnium docemur Deuin diligere. ex tbto
abbaiem sibi prseesse desiderant. Sliie dubio hi tales corde, et tota mente, et ex totis viribus; et proxi-
illam Domini i1 iiiiiiaiituf seulentiam, qua dicil: mum tanquam nosriietipsos. m Deinde ad primum
Non veni facere volunlatem meam, sed ejus qui misit n verbum senioris omnes ad obediendum audieiites
me (Joan. v). Sed hscc ipsa obeilienlia lunc accepta- surgere oportet. Quia obedientia Deo exhibetur,
hilis erii Deo et dulcis hominibus, si quod jubetur, B dicente DominojiOslro, Jesu Christo: Qui vos uudit,
non trepide, non tarde, non tepldc, aut ' cum mur- me audit (Malth. x). Si.quis igitur verbumaudiens
murio, vel cum responso nolentis elTiciatur. Quia non statim surrexerit, inpbediens judicandus est;
obedieniia quse majoribus prsebetur, Dep exhibetur. qui autem "conlradixcril, coiitumacise crimeii in-
Ipse enim dixit.: Qui vos audit, me audit (Mattli. x). currit, Et ideo non solum inobedienlise reus est,
El cum bono animo a discipulis pfseberi oportet, sed etiam contradictionis adilum niultis aperiens,
quia : Hilarem datorem diligit Deus (II Cor. ix). multorum deslructor sestimandus est. Si quis vero
Nam cum malo aninio si obediat discipulus, et non jnurniuraverit, et ipse tanquam non ex volo obe-
solum ore, sed efiam in corde si murmuraveiit, diens, inobediens pulandus est. Idcirco opus ejus
eliamsi impleat jussionem, tamen acceplum jam abjiciatur, denec illius bpna volunlas ccgnpscalnr.
non eritDeo, qui cor [ejus] respicit murmurantis. Obedieiuia autem usque ad quem finem definilur?
Et prp tali factc nullam consequilur graliam. Imo Usque aa riiertem cerle prsecepta est. Quia Christus
poenani murmuranlium incurrit, si non cuiri"satis- usque ad morlem pbedivit Patri.pro nobis, cum
facticne emendaverit. ipse nobis per Aposloluiu insinuat diceiis : Hoc
§ II. —Ex REGULA PATRUM (cap. 4). senlite invobis, ciuodel inChrisle Jesu: qui cum in
Yolumus ergo umnii prseesse seriiorem Super ^ formq Dei esset; non rupinum arbiiralus esl esse se
omnes fralres , nec ab ejus consilio vel imperio cequalem Deo : sed semetipsum exinanivit formam
°
quidquam sinistrum declinare; sed sicut imperio servi accipiens, et specie irivcnlns ul homo. Ilu-
Domini omni isetilia ebedire, dicente Apestplp ad mitiavit semelipsumfaclus v obediensPalri usque ud
Hebrsees: i Obedite prcepositis vestrisfquid ipsi vi- mortem, mortem aulem crucis, (Phil, II). Nihil ita-
gilant pro .vobis (Iiebr. xin). Et Dominus dixit: que recusanduni esl ohedientibus veris Christi di-
.k Nolo sucrificium, sed obcdientium.Censiderandum scipulis, quamvis durum et arduujn sit; sed <icum
a Exoccupuiis. TJneverho, id est, evacuatis, ait J Obedite, etc. AdHebr. xin; sensiim polius pro-
Riithardus ms. in hoc"capul Regulse. tulit quam verba.
i> Mentibus. Leg. manibus, ut vulgo habetur. - k Nolosacrificium. Matlh. jx : Discitequid est, mi-
c Prdidicia, ld esl, anle dicta imperala : narii sericordiam voio, non sacrificium, Ex Osee, sexto
dicere est imperare; Dic, ut sedeqnl hi duo filii mei. - -capife. Sed neque hsec yerba in tola Scriptiira re-
Matth. xx. ln regulains. Magislri cod. Corb. legitur, . perire est prout ab hoc Patfe citantnr. Videtur re-
Prcedicata, id est arinuntiata, manifestata. : spicere ad hunc locum J Reg. xv : -Melior est obe-
d Ambceres. Est plebnasmus. Sic supra cap.,2: dieniia quam victimce; sed ne quidem ipsa verba
Quia doctrincesuce,vel discipulorum obedienliceutra- protulit, sedsensum.
rumque rerum, elc._ majoris"exjilicalionis gratia. r, l.Prinio omninm, ete. Ex S, Benedicto, cap. 4.
e Communiter. Id esl, siniu). Caius'Gracchus pro In edilione Insulse legitur, primum.
lege Papyria apud Sosijiafrum Charisium, lib. n: m Deinde ad primum. In Regnla ms. cod. Flpr. et
c Qui et vobis et reip. el sibi coinmuniter prospi- in editione Insulse apud Goldastum legitur, Deinde
cial. » •'..., qrise verba hac inlerpunclione a.sequeiitibus
f Explicantur. Explicare est exercere, docetNon- opera, disjuriguntur : Dehide opera. Ad primum verbum se-
nius cap. 4. Est eliam expedire, absolvere apud niorjs , etc. Quse quidem innuuiit post clileclioiiem
"Tullium. Dei et
e Vt non suo arbilrio. Ul, hoc loco pro, sicut, tiam, etproximi sequi hona opera, nempe obedien-
alia quse in hac Regula explican.tuf...
lioc mpdo : ldeo angnstam viam arripiunt, sicut de- '"Verbum. Id est, mandalum , juxla illud : In
siderant abbatem sibi prceesse. verbo tuo laxabo rete.
h Imitantur. Id est, sequunlur. - °Et specie. lla apud Goldastum; in versione
1 Cum murmurio. Recla leciio, quse etiam habe- communi,.li'«hqbitu.
lur in coiiicibus inss. Yict. p., Yind. et Ebrul.; in P Obedienspatri, Ita in Regula ms. cod.Flor.,in
Regiila Magislri, tiim hic, tum in cod. Corb., atque . cod. Yindocinensi, et apud Goldastum; non esl ta-
etiani apud Keronem, discipulum S. Olhmari, in men TOPatri apud Appstplum , sed addidil S. Cu-
Expositione Alamhnnlca vocabulorum Regulse S.Be- lumbanus explicalionis grafia.
nedicli;-Sniaragd'um et Trithemiuni : quo vocabulo J Cum fervore, cum hvlitia. Suriipsil ex S. Bene-
ssejie utuniur Patres in hac Concordia citati. Unde dicto. Hilaris et lseta debet esse obedientia, cpiam
adjeclivum murmuriosus, de quo supra. ideo ita defiiiit S. Antiochus'_.homil. 59: 'X7r«x6>i
819 S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 82«
fervore, cum Isetitia arripiendum esl, Quia si lalis A ; lanl quasi ralionem pro animabus vestris reddiluri.
non fuerit obeclientia, non eril aecepi.abilisDeo,qui Ut cum gaudio hoc facianl nongementes. Hoceni-n
ait: El a qui non accipil crucem suam el sequitur non expeditvobis(Hebr.xui).
me, nonest.me dicjrius."(Luc.xrv). Et ideo "dicitde . § VI. — EXREGULACUIUSDAMPAHUS.
digno discipulo : Ul ubi ego sum, h ibi sit minister Si quis ad vocerii i 'conipulsoris, sive irivitarilis
meus (Joan.xi). .
— ad ali.ud quodcunque, rion Stsitim surrexerit, Jiic
§ TV. Ex eadem Recjuia(cap. 9). . k inbbediens reus est. Petat veriiam a Heo et iterare
c Hoc namque defendit a timore judicii, qubdjanv
non .prsesuniat. Quoniam oportet umimquemque ad
examinavit judicis censura , cui alieni pondefis iiri- . - velut carbo
propriarri vocem invitantls asSuigere,
ponitur moles, ettotum poiiat quod suscipit. d Ma- ignls ardentis descendissel super eum. Si autem
jus eriim, ut scriplum est, periculum.judicantisquum obedientia hsec fien .fuerit quam diximus, merlua
ejus qui judicalur. <*Quicunque itaque semper inest, et ri.on acceptabilis apud Deum. Omne autem
terrogayerit, f slservaverit, nunquam errabit. Quia cjuod non esi ex fi.de, peccatmn esl xiv). Cum
si alterius erraverit fides crecleiilis et (Rom.
responsio," eperandum Cst, et iiihil cumiristitia
labor obedientis non errabunl, neque mercede in- gaudio semper et : m Gaudete in Do-
n facienduni, sempef diCeiidum
terfogantis carebunl. s Nam si per se aliquid discus- mino, et semperdecet coliaudatio (Psai. xxxn).
jusii,
serit, qui debuit inlerrogare, ih hoc ipso arguilur Et ileruin
debriil Apostolus clicit: Gaudetein Domino sem-
peccasse, qttod judicare prsesumpserit , qui et ilerum dico gaudete (Ephes. iv). Si aulem
seriiorem. ll ElsirecUim per,
fuerit, praviim triste
inlerrogare oblatum fiierii a nbbis in 'Dei dpnis,
-aliquid
depulabituf, dum per hoc a recto declinavit. Quia non Deum.
iiihilaudel per Se judicare, cojus officium est tan- " • eritacceplabileapud '
. . "§ YH. —i.Ex REGULAIIAGISTRI
tuiri obedire. Cum hsec igilur ita sinl, cavendaubi-
inlerrogutio discipuli de obedienlia,qualis esse debet.
que est superba monachis libcrtas, ac vera hiimilitas . Responsio Dei per magistrum. n Primus liumilita-
discenda sineinurmuratione et hsesitatione obedien-
i tis gradus est obedientia sine mora. Sed lixc forma
tibus, quo juxla Domini verbum jugum Christi
paucis convenil et perfeclis, Ms qui nihil a Christo
suave, et onus ejus leve sentiant. Alioquin donec charius
aliquid seslimantes, prcjiter servilium san-
Chrisfi humilitatem discant, suayitatem jugi ejus et ctum
oneris illius levitatem non sentient. qued prpfessi sunt, vel prepter metuni gelien-
nse, vel divitias vitse seternse, mox aliquicl impera-
;§ Y. — Ex REGCLA SAKCTI FEREEOLI (cap.-1). luni a majore videriiii, moram pall nesciilnt in
Prifnum ut monachus, quem proprie manet mul- < C sequendo. De quibus Domiiiusdicit: Obauditu dufis
tas in se virtules setlificare, obedienlisein se collocet obaudivit mihi.(Psal, xvii). Item dicit doctoribus :
fundanientum, iit compleat illa qu;e beatus Aposto- Qv.i vos audil, me nudit (Maltli. x). Ergphi tales
Jus nos animonet, cum '.prcecipitdicens : Obedite relinquenfes statiin quse sua sunt, et veluntalem
prwpositis vestris, et subjacete eis : ipsi enim pervigi-. propriam deserenles, ,mox exoccupatis mariibus, et
o\>vccTtv'aSi&y.pnos-Tteiî) 'ivuTJ?TOTtpoc-uyjva/.U7ro_: ctor fiittit Dei niaiifialiim quadam .ciiriositale di-
•imTskffld est, obediciitia est persuasio sine diseus- scuterejit; ciicebat enim ille veterator : Cur prwce-
sione,'ut quis quod jsissuni est, sine tristiliaperfi-- pitmbis Deus, etc. (Gen,in). Yideant igilcir il!i
ciat, juxta illud Eccicsiaslici (Cap. xxxv) : ln omni maiidaloruiri discussores qualem pafeutem et auclo-
dato hitarem fac vuiium tuum, el in exsuitaiiohem rem habeant.
sanciifica clecimasluas. Et paulo posl: Noli offerre . iiEJsirecacmfHcri/.Nempeidqiiodsuoarbitrioegit.
mnncrct prava , non enim -suscipiet'illa. Munus pra- i Quo juxta verbum Domini, etc. Id eliam docet
ytim est obedieniia invita ef cnm murmursitionc. Eusebius Gallicanus, homil. 2 ad monachos, vel
" Qtci non uccipit. lla' in Regula ins. cod. Flor., juxta alibs, 5 : « Scieridum.est quod quanlo lmmi-
in editione Insulx apud Goldasium. In versione liores et ohedientiores ftie.iimus, tanto super nos
coninniiii, qui non bajutat. IntextuGrseco pKO"T«?ci, levius el dulcius jngum Domini seiitiemus. t Hanc
quotl idem sonat. :suavi!,afsmel levilalem jugi et onerisiChiisti exper-
i>Ibi sit el minisler meus. Joan. xn, ubi in ver- tus esl S. Dorplheiis,]terfectsehnjus pbedienliie be-
«ione commurii, iltic et minisler riieus erit; citavit j) neficio incredibili Jsctitia in aninio perfusus: non
locum ex meinoria,>noii ex codice.. tainen sine scnipulo , cum ;sci;iptuni sit qupd per
* IIoc namque defendii, elc. Habetur in cod. multas tiibulatioiiesoporleatnpsiiilrpire in regnum
Flor. et in -edilione Parisiensi eotlein cap. et apud coelorum; acproinde coiisiiluit.perepislolam abba-
Goldastum, cap. 14, quia ibi Regula S. Columbani tem Joamiem discipuliim Barsauuphii, qui respondit
in plura capita' dividilur quam in aiiis libris editis -eimi qui se' totum dedidit obedientise, hac animi
-seu riiss. , - indolentia et tranquillitate frtii, ideoque jiihil esse
d Majus-enim, ut scriptmn esl. Hoctestimonium quod verealur, ut ipse Dorotheus refert doctr. 1.
habetur in Sententiis Sixfi, senieniiaJ74. j Compulsoris. Compulsorille est qiii horam ope-
- e Quicunqiicinterrogaverit. Nempe seniorem. ris Dei significat, de quoinfra.
f Si servaveril. Senipris seu abbalis responsa. vi ^ Inobediens. Leg. inobcdientice,ut-in cod. Yind.
* delicet. Notanda S. Columbtiiii doclrina, quse obe- 1 Velut carbo. Lege, Velut si car.bo, nl in cod.
dientibus tantarii securilateni suppeditat. Yindocinensi.
s Nam si per se aliqnid discusserk.. Debel esse ™Gaudele in Domino, justi. Ut in Psallerio Ro-
simplex et fidelisobedienlia sine ulla discussione et mano, fsedverhis transpo.sitis. Csetera cilantur ex
curiosilate. Est eiiiin TmQm«3(K-/ptT0_r, idesi.per- niemoii-i.
suasio sine discretioue et'discussi'pue, inquit S. An- n Prhnus humitilaiis gradus, etc. Habelur in Re~
tiocbus, hom. 59. Ilac una ralione prinios gcneris •gula ms. Mag. cod. Corb. Multa hic a sancto"Bene
humarii parentes diabolus circumveriil, dum eis aib dicto sunt einendicata.
$>;., CONCORDIAREGULARUM.— CAP. YHL 822
quod agebant imperfectum relinquentes, vicine obe- A quam monachos. In hoc enim yia lata a lalibus cre-
dieritisepede jubenlis vocem factis'sequuntur: et ve- ciitur ambulari, cum in noinine riionachi conimimi
liitiuno niomeiilo prsedicta magislri.jussio, .peiiecta Biore viventes, [cuni] a laicis solo itonsufseliabilu
discipuli opera in velocitate limoris Dei airibseres separati, obeclienfias suas magis ticsicleriissubmi-
comniuniter citius explicanlur. Secl hsec paucorum,, nistrant quam Dep. Et suo juclicio_pulantsibi licere
perfecloruniqueforma inlirmorum etpigrorum animos quse mala sunt: et quidquid nolueriril, hoc putant
in ilesperalioiie sua satis nori reddat attonitos; sed non Jicere. Et acceptum ducenles, i til «pgitatipiii-
nioiieat » iniltandos. Tsramconsideranlesin .nobis dr bus srii.s corpori eoruni magis provicleatiir quam
versa ;esse vasa Vilevilia,.cum niultum in diversis aninise,,id esi, vic.Uis.,veslimentuin, et calciarium,
pigritise contulit tarda natura (riam quorumdam au- riiagis si.bi melius ipsi posse cogitare quarii alium.
dilris ribsCinitufsufdb siiipore c eviscere, quoruni- Ram de fuiuris raliociniis ariimseiiegligendo ita se ,
dairi etiani ariihios fusibrie siibiia in a silvbsis cogi- retldunt securos, ut sine majorum prohalionibus sub
lationibus cernimus abeffare), ideb reriiissius di- proprio arbitrio niilitan.tescredant se omnem legem
slrictionem obedieiilitelii doctoiibus relaxaniuS, ut etjiistitiam Dei perfecte in cellula operari. Nam si
combinata prseceptione disCipulis,et jussioriem suam foftesupervenieiitiuni quorumdam niajorum [i cum]
hiagistrurii noii pigeat repetefe seCiiridiuiitestime- ,B ,3 emeiidatioiium qusedameis mpnila miiiistranlur, et
iiiuni Dornini, qui vocans, Abraiiam, Abraliam (Gen. inutilis eis dbceiur talis solitaria dispositio habi-
xxn). Quseergo repetitlo irianifestat npbis"Dpmlnum tandi, mox eis displicet cum ipsa doeloris persona
ostendisse nen ppsse"sufficefeuriaiii vocehi audilui. consiliuni; et statini nori in consentiendo ei vel in
Nam in ipsis ihterregatioiiibus repetita riiagistri vox sequendo eum emenclationeiii prpniitlunt, sed re-
reprsebetur. Discipulissecunda Ideo interrogatio non spendent se. debere yiyere simpliciter, nesCientes
respohdentibus jusfe iiidiilgeiur, ut pfima adhuc: illud quod dixit Projilieta : Corrupti surit, et abomi-
discipuli taciturnitas non reatui, sed reservatse iria-. habHes/factisuhiln voiunlalibussuis {Psal. xm). Et
gistro reverentise [e custodia] deputeliir. In qua re- illud lestimpnium Saipmonis dicitur;: Sunt vicequrn
verentia utilis discipulus tarde credilur frangeie: videnlurhqminibus rectce, quurum finisusque ud prq-
taciturnitatem, quam cpnfinet, uf non ad interroga- fundum iriferni. demergit (Prqv. lv). Ideo enim via
tionem tuam mox pf secepsJingqa suis te responsis; lala a lalibus aiiibulatur : quia quocimque eos desi-
occupet prius. In prsecepiionibusvero iileo magistfi deriorum duxerit pes, mox assensu sequiintur; et
jussio repetitur, ut quamvis tardi aul negligerites quidquld concupieiint coiicupisceiitiseeorum, illicp
sinl auditores, eum securido eis d.icla primitus repe- et novos sibi li.cdntise.calles, vel liberi sine magistro
tuntur, [ustjue adeo dignum est] j.am obedieiitibus; *G arhilrii facientes viam vilsesuse illicitis voluplatum
faeiis mora rumpatur. Si vefo terlio (quod absil ritt divefsitatibus delectant, et qiiacunque etiam dele-
contingat), reatui deputetuf. Naiivet itlud de cluabus s ctaliories voluerint prpgredi licenles, et patulos sibi
viis congrue liic et convenienter f taxandum est, id1 prsebent gressus, illud seiriper scire nolentes, quia
est, s latam, quse ducil ad mortem : in quibus viisi hbmiiii creato, Mqrs juxta intrqilum delectutiqnis
diversorum hominuni bbedientisegradiuntur, id est,, pasita sit (Eccl. xvm). Et quod eis dictum est: Post
per latarri viam sseciilarium,et Sarabaitafum et gy- cqncupiscentiustuas riph eas,el k a voluntatibus tuis
rovagorum nionachoruni, qui aut singuli, bini, autt avertere (Ibid.), surdo auditu pefiranseunl. E con-
terni sequaliter viverites, et volunlarie ariibulantes,, trafio quibus ad vitam selernani ambulandi ainor
et pro alterno imperio quidquid cuique placuefit, , in.cumbit, ideo anguslam viam arripiunl, ul non suo
sibi vicibus invieem imperantes, quse nolueriut, pe- afbitrip viveiiles, vel desideriis suis, e't voluntatibus
culiariter in se defendeiites, cum ,in proprio unus-- obedientes, sed ambulantes alieno judicio et imperio,
fluisque consilio rioiivult se yinci, scandala sibi ta-. non solum in supradictis desideriis suis et volunla-
les nunquam faciunt esse absentia; mox post stu- tibus coarCtantur, et facere nol.uritcum possint ar-
diesam iilem male "congregati ac se inyiceiri sepa- JBitrium;sed etiam alieno se imperio subdunt, et in
Tanles, et sicut grex sinepasipre eberrans per di-. -Dcoenpbiis degentes abbatem sibi prseesse desiderant.
versa dispersus sine dubio iupi faucibus occursurus ;: El sine dubie hi taies illam Demini iinitarituf sen-
providentes sibi non Dep, sed proprio arbitrio noyass tentiam, quse diCit : Non veni facere .iioluntatem
ileralo cellas, et«- de se solo sibi :soli abbatis no-. meum, sed ejus qui me misit (Joan.vt), Et pro-
mina imponentes, monasieria videas esse pluriorai prium non facientes arbitfium, abnegantes propter
a Imitandos. Supple: esse perfectos.
1 Flevitia. Yocabulum barbarum, id est debilia.. .iTaxat- verbum
6 Lalam quceponitur pro his qusefiniunlur, etc,»
ducit ad mortem. Lege, ul in Cod.
Gallice, faibles. Corb. :Lqtam quceducit ad inlerilum, el angustam
c Eviscere.Lege: Evirescere, idest
languere, viress ducit ad viam.
remittere. Nonius Marcellus,cap. 2: Evirescat. VarroJ quce i De se solo. Lege, de se solis, id est, de sua pri-
In PrometheOjlib. xv : « Alcpje exsanguibus doloreJ vata pofeslate sibi, cum soliti sint, abbatis nomen
evirescat colps; > vhi,.colos pro color. iniponenteis.
d Silvosis.Id est, redundanlibus. i Ut cogitationibus suis. Lege. cogitationibus
e Cuslodia rediindal. nt. "
1 Taxandum. Id est, deiiniendum. Glossse vete-- suis,
i Cum emendaiionum.To Cifmriedundat..
res..':Taxamus, ipi'C,op.tv,
id est, defmimus. Feslus : k In. volunlatibus suis. Ita in psalterio Rpmano.
823 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 82-4
Christum semetipsos sequuntur Deum, quocunque3 A dicit : Obaudilu oris, obaudivit milii (Psul, xvn).
abbalis prseceptio duxerit. Et non de solum tempo-- .Ergo ipsa bbedientia cvim bono ahimo a discipulis
ralibus necessariis, id est, viclu, veslilu, calciario,, prsebealur : Quia hilarem datorem diliait Deus (II
noii coguntur sibi sub abbatis solliciludine cogitare: Cor.ix). Nam si cum malo animo discipulus obediat,
sed et de futuris Suse ratiociniis aniirise splam ini non solum nobis ore, setl et Deo corde improperat,
omnibus prseceptori obedientiam ministrando dei quod malo aiiimo facil. Et quamvis impleal, quod
cseteris utilitatibus suis, tam corporis quam animsei fuerat imperatum, tanien acceptum jam non erit
redduntur securi. Quia sive bene, sivemale, paslorii Deo, qui cbr ejus respicit murmurantis. Et quamvis
iiicumbit quod in ovibus exercetur : et illum tangitt faciat quod jubetur, tamen, cum malo illud faciat
in discussionis judicio rationem reddere qui impe- animo, nullam de ipso facto mercedem Deminus im-
rat, lion qui imperaia perficit, siveboua, sive mala. putabit, cum scrutans mnx Deus corda ejus trisle
Ideo enini via angusta a talibus creditur ambulari, facieniis vetum in ee invenerit.
quia propria in eis desideria minime adimplentur : § VIII, — Ex REGULA SANCTI BASILII(cap. 71).
et iion quod voluntperficiunt, alieni judicii jugum1 Interrog, d Si autem ebediens quis murmuret? —
trahenies, quo ire deleclationibus suis volueririt re- Resp. Appstolo dicente : Omnia facite sine murmu-
pelluiilur; et a magistro eis quid agere aut facere' B ratione et hcesHationibus(Phil. I). Alienus sli a fra-
voluerint denegatur. ° Ariiaricatur quotidie vblun- trum unitate qui murmurat, et e opus ejus abjicia-
tali eorum in monasterio pro Doniino, et ad probatur. Manifestum est iste qualis est, quiaiiifidelitate
liohein quseque irijuncta fuerint, siisliiient *>.
velut in segrolat, et certani futurse spei fiduciam non gerit.
iriarlyrib patienter, sine dubio illud Domino cum § IX.^—ExREGULA f SA^XTI FRUCTUPSI (cap. 5).
Propheta dicturi : Propler te morte ufficimur toia Quidquid fecerint menaclii, absque murmuraliene
die, aistimali sumus ut oves occisionis (Psal, XLIII). faciant : ne, quod absit, riiurmurando ea sententia
Et ilem dicturi postea in judicio Domino : Probasti pereanf, qua perierunt hi qui iii deserlp murinura-.
nos, Deus, igne nds examinasti, sicut examinatur verunt. Illi perierunt manna nianducando, et isli in
argentum; induxisti nos in laqueum; posuisti tribu- mohasteiio niurmuratores Scripiuras recitando. Illi
lationes in dorso noslro, imposuisti homines super nianna manducando niortui sunl, et isli Scripluras
capita nostra. Cum ergo dicent: Imposuisti homines legendo, et audiendo spiritali fame quolidie nioriun-
super capila nostra, rioscuntur habere super se delur. Uliniurmuraiido terrain promissionis non iiilra-
bere Majorein constitulum vice Dei. Et subsequentes yerunt, et isti murmurando paradisi Tepromissionis
testimonium coiiveriieiiier item Domino dicent in terram non ingfediuntur. Grande malum de Jigypto
illo jam sseculo: Trunsivimus per ignem et uquam, '-' ' exire, mare transvaclasse,
tympanum cum Moyse el
et induxisti nos in refrigerium. Hoc est, transivimus Maria Pharaone subinerso lenuisse, manna mandu-
per c amaricationes voluptatuni noslrarum, et ser- casse, et terram repromissionis non intrasse (Num.
vilio obedientisepervenimus ad tuse refrigerium pie- xi, xiv, xvi, xx). Malum pejus de jEgypto islius sse-
tatis. Sed hsec ipsa obedientia tunc acceptabilis erit culi exire, mare baplismi cum poeiiitentiseamaritu-
Deo, et dulcis hominibus, si quod jubetiir, non tre- dine quotidie pergere tympanum [Leg., pulsare tym-
pide, non tepide, non tarde, vel cum murmuralione panum], id est, camem cum Christo crucifigere, et
nolentis eificiatur. Quia obedientia, quse majoribus irianna, quod est coelestis. gratia, manducare, et
prsebetur, Deo datur, Sicut dicit Dominus doctori- coelestis regipnis terrafn non intrare.
hus : Qui vos audit, me audit (jMatth.x). Et alibi
a Amdricalur votuntati eorum. Id est, inortificalur sanctum Basilium interr. 3. Reg. brev., et apud
.voluiitas eorum. Rufinum, cap. 41, et cilatur ab Ivone Carneiensi
i Velut in martyrio. Obedieivliaest quoddam mar- par.e xni Decreli, cap. 55.
"lyrii genus, Ita.eam'appellat.sanclus Cohimbanus Opus ejus abjiciatur. Yetus fuit nionachcrum
capite citato. Unde sanctus AiiiioChushom; 59: To consuetudo, ut iiiobedientiiini et murmurantium
yxp ir.xb-fyuiTOISiovGO.vifiw io-zi, xac.EtjD
ulit-arey.^yo-ia ] fralriim opus abjiceretur. S. Columbanus cap. 1
OvcriuvXoyiê-cui lci
avQpimu. est, voluniatem pro- ReguliB : « Si-quis vero murmuraverit, et ipse l.an-
priam resecare, est veluli sanguinis sui eflusio, ho-
et quam ex voto obediens, inobediens putandus est :
liiini reputatur ad viclimam. idcirco optis ejus •alijicialjur;>
c Amaricationes. Id est, mortificationes. f Fructuosi allerius.
ll Si autem obediens quis murmurel. flabetur ajiud
CAPUT IX.
DE TACITURNITATE.
§ I.—Ex REGULA SANCTI BENEDICTI. vias meas, ui.npn delinquam iyilinguamea. Posui ori
Faciamus quod ait Propheta : a Dixi, Custodiqm meo custodiam, et obmului, et- hnmilialus sum, et
» Dixi, Custodiam vias meas. Hujus psalmi versi- muni versuni psalmi 58 audivisset: Dixi, Custodiam
cnlum proponit Pater Benedictus pro silenlii lege. viasmeas, etc, secundum audi're noluit.: sed dece-
Bealus Panibo in lilleris hospes et peregrinus ad dens dixit : Unus hic sat est, si modo eum re ipsa
quemdamaccessit, ut psalmum disceret, el cum pri- el opere discere potuero. Cumque ille qui versum
825 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. IX. 826
'sjfai a bonis (Ttal. xxxviii). Hic ostendit Propheta, A § H. — Ex REGULA SANCTI RASILH \ccip.Mff:
si a bonis eloquiis prbpier. taciturnitatem debet ta- Interrog. b Uscpie ad quse verba oliosus sermp
eeri, quanlo magis a malis verbis propler p.oenam judicabitur? — Resp. Generaliler onuiis sermo qni
i ad aliquani gratiam fidei Christi,
peccaii debet cessari. » Ergo, quamvis de bonis et iion proficit
sanctis et h sedificaticiiein eloquiis, perfeclis disei- otiosus esl. El laiitum est periciiliini hujusmodi ser-
pulis propler taciturnitatis gravitafem rara lequendi monis, ut eliamsi bonum esse videatrir quod dicilur,
coiicedafur licenlia, quia scriplum est: In mullilo- et i ad seclificationemtamen fidei uon pertinet, non
quio non effugicspeccalum(Prov. x); el alibi : Mors in sermonis bonitate ille qui locutus esl, periculum
et vila in munibus linguce (Piov. xiv). Nam loqui eliugiel, sed in eo quod non prblicit ad sedifictilio-
et docere niagislruni. condecet; lacere et audire rieni, sermo prolatus contristat Spiiiuim saiictcim
discipulum cpnvenit. Et ideo si qua requirenda Dei. Hoc manifesle dembnsirat- Apostolus dicens:
simt c a priore, cum euini Irjmililate a et sulrje- Omnis sermo malus de ore veslro non procedat;: sed
ctione revereniise requirantur. e Scurilitates vero, si quis bonus ad cedificationemfidei, nt det gratiam
f vel verba oliosa, 8 et risum moventia seierna clau- audientibus (Eph. iv). Et super hsec adjecil : Notite
sura in omnibus locis damnamus ; el ad lalia eloquia , contristare Spiritnrii suhctum Dei, in qno signati eslis
diseioulum aperire os non perroittimus. B in:die redemptiqnis (lbid). Quo.duiique graviuS nia-
lum esse potcfit? -
doeuerat, illi vilioverteret quod sex continuos meii- videlicel, quse in vanis gaudiis et jocis tota versatur,
ses se lion adisset, respondit se versum psalini nonnulla habita rebus clivinis et hunianis reverentia.
dum re ipsa didicisse. Longo vero post tempore Abea tandem pielas ahscessit, qutebonis spiritalibus
cuidain ex notis quserenti an versum didicisset, re- spoliala pibil, nisi profana cogilat. Tlag-o-uv"eyji;
spondit.se undeviginti annis iiilegris vix didicisse ou_^ha liepov y.w_uco5j)o-v)_-; «)X Iva e\iyûpio-zfio-n(
&eo>,
illum opere complefe, docet Socfates 1. IV Hist. suiTjuiigitiuein Cbrysoslomus;id est, jiiiguani habes
Eccil., c 18. iion ul irrideas alierum, sed ut Deo gratias agas.
a Ergo quamviscle bonis, ete. Auctor lib. De con- Quod niaxime spectare dobenl nionacbi, quniuin
flictu virtutum el vitiorum, eap. 22 : « Tenendus est niiinus est Deum assidue laudare, eique gratias
ergo nipdus in loqtientlo et ab ipsis nonnunquam agere, neex eodem ore polliituin etsanctum exeat;'
ulilibus verbis parcendnm, sicut beatus Psalmista ne ex ore scurrililatibus el jocis pollutp laus divina
legitur feci»se. Dicit enim : Humiliatus sum et silui prpcedat, imo pollualur. Siquideiri, u't ex S. Nicelie
a bonis,» . ... relatum est, verijcrum scurrilium conlagipne
1 Aidificationumeloquiis.Ila omnes codices noslli supraos hoininis polbiitur, el quidquid a pollulo manat,
mss. cum lierone in expositione'Alaniaiib a voca- pollui necesse est. ' '
bulorum iRegulsesaricii Palris Beiiedicli Rulbardo, f Vel verba otiosa. Parlicula. vel, copulative hic
Miigistro hic et in ejus Regula ms., eap. 8, cod. G sumitur. Yerba otiosa yilanda sunl, non solum quia
Corb. Donato, cap. 49. S. Dunstanb, et TiitJiemio. siinlsinefructu, sine quo nillil debet quis loqui, vel
Yulgo, Ct apud Smaragdum scribitur : ad cedificatio- ;agere, sed etiam quia, ut ait.S. Joannes Chrysosto-
nem eloquiis. mus, Serm. citalo, ccnbyupjov a.pyovy.v.ieig «TOTTOUJ
c A priore. Id est, ab abbale, de qua voce infra. v.u-unvKToijev, id esl, verbo oiioso ad inepta et
d Et subjeclione reverentice.A cod. ms. S. Germ. absurda devolvuntur. :
T6 reverentiw, abesl, In ms. S. Faronis habetur: B Et risum moventia. Quia ad ilelum, npn ad risum
Cum omnilinmilitaleet reverentia. vpcati sunt nionachi ; qriorum esl tam sua quam
e Scurriliiates Scurrilitatis" vitiuni S. NicetiiiS aliena peccata plorare, Christi lacryrijas et gemiius,
Treviroruni archiepiscopns fiigiendumesse monachis vulnera, passionem et mprtem assidue aninio ver-
dicebaf; quia illius contagione os hominis jiolluitur, sare. Uncle ejusmodi rideiilibus, joculaloribus ex-
referl S. Greg. Tur.,c. 7, de Glor. Confess. Quanla probral S. Joannes Chrysostomus sermoiie cilato.
sinlmalain aninia jocis et scurrilitati obnoxia, prse- « Chrislus crucifixusest, et tu rides ? llle colaphis
clare docet S. Joan. Chrysoslomus, serm. 17, in csesus est, et tanta passus est propter. tuum pericu-
Epist. ad Eph. in Morali : Meyuku V.UY.U IV ^vyjQ ,lum et tempestal.eniquse, te Jnvasit, lu vero prse
xae fipepiu. gatidio gestis? Et quomodonon euni magis irritas? »
oir.ei, p.eyu\y 8i«%-uo-.t_-
ei-pai:e').e\)oiJievri
xiyjnvev fi a.p\>.oviu, ueauMponuivj or/.oSof.>_,o fb@o; Quapropfer S. Ambrosius, lib. i de OlfiCiis,cap. 25,
uneo-tV id est, niagna mala in joca etiain suavia et honesta proscribit, cum ait:
iliipurrai, £v/\a§ei.u.
scunili aiiima habiiant, magna diffusioseu relaxatio « Nam licet interdum liouesla joca ac suavia sint,
eisolitudo. In ea dissolula esl harmoiiia. sedificatioD tanien ab ecclesiastica athorrent regula : quoniam
diruta, ab ea limor exsulavit," pietas abscCssit.:Iri qusein Scripturis sanctis"nori reperinuis, ea quem-
anima jocis dedila diffusioseu relaxatio magna est; adinodum usurpare possumus? » Cliristus niuiido,
nain anima a Deo per joca aversa in amorem rerum id esi, reprbbis, gaudium et risiim reliquit, suis
creatarum penilus diffundiliir, oninisque honestalis electis trislitiam et flelum.
disciplina in ea prorsus relaxatur. I» ea maxima so- ]l Usque adquce verba. Exstat apud S. Basilium
litudo est alque vastitas gratise Dei etboiiorum spi- inlerf. 25. Regul. brCv., et apud Rufimiiii, cap. 52.
ritalium; fitque habitsitio dracoiium, id est dserno- i Ad atiquam graliam fidei. Iii texlu^GrsCco,npbc
niorum : quia ejusmoai aiiima, quse.nisi nugas me- riv npo7.eip.evnv iv Mvpiaxpeiuv,icl CSt,ad proposilum
diiatur, clausa est Chrislo, eftota patet diabolo. In in Domino usuni. .
ea dissoluta haniipnia; iiarii sciirrilis homo nec i Adcedificaiionentfidei. Ita in versione Yulgata,
cum Deo, nec secum, nee cum proximo pacem ha- cui correspondet textus Grsecus,apud Basilium ; "npb;
bet : non ciim Deo, quem contemnit; non secum, ohoSoafivTiif' Ttio-zea;. Apud Aposlolum tamen in
quem negligit; non cum proximo, quem tolies suis textu Grseconon est, 7rio-«w_r, yjeiug, id est, usus :
dieleriis carpit et laiicinal. JEaifiCatio diruta"est; et iia videtur scripsisseBasilius;"nain, ut supra mo-
nenipe virtutum, si quas ahtea habiiersit : ciiiri.jo-' nuimus, antea scripserai7rjoo.-T>.v iv Kvpiu
rtpoy.eipivov
culatornihil quodsedificaliouem spectet,rmediietur, . "xpeiuv:ltaqiie in texiu "AposloliicitatoaBasilio re-
ci Joqualur nugis, elvaiiis tolus immersus. Ab ejus- poneiidum'%pei«s.'
modi aniiria liriioromiiis exsulavil; Dei et honiinuni
»27 S. BENEDICTI ABBATISANIANENSIS 828
.§ JH. '—Item ejusdemlcap.Kiy), A re occasio discordise provenire; per quamêtsiiioii
J»(fiiTO<7.aSibonumesipeiiitustacere?—Resp. Si- naseeretur liligium, cavendus tamen nobis erat ad
lentium ettaeituiTiitasluncbonum est, cum velad per- .radiilcatioiieiii sermo non peiiinens. Scientes quia
souas, vel ad tempus.aplalur,,siciil a sancta Scriplura et de eliosp sermoiie ratio Domino esl reddenda.
edocemur, qusedicit, "i>aliquando quideni': Quia cjui Nani ristnii supra rooduin quis nesciat indisciplina-
inletlicjit, in itlotcmppre,iacebil,<quialempusmnliimest liphis et levitatis esse januam, per quam pernicio-
(Amosv). c Aliquando autem:: j°.os)(iori meo cuslo- ses cibos .miserse animsediabolus subtiliter subnii-
diam.,.dumconsisleretpeccator adversum me.: obmutui .nisfrat.
et.humilitttussum, et siiui a,bpnis(PsaL xxxvm), d Et § VI. —Ex REGULA SANCTI COLUMBANI (cap. 2).
alibi: Quod si aljiisedentirevelatunifueril, eprior la- 1 Silenlii regula uiligenter custodienda decerni-
ceal, Sed.alio tempore his.qui iiicoiitinentem linguam tur : quia scriptum est r Cultus autem..justitice.silen-
liabent, dicitur : Omnis sermomalm.de ore veslronon lium et pax (Isa. xxxn). Et ideo, ne reatns de ver-
procedal, sed si quis bonus ad cedi.ficalionemfidei bositate conquiralur, exceptis utilitalibus .et neces-
(I Co'r. xrv). Necessaria vero est lacitufnitas usque- sariis, opus est ut taceatur : quia,jtixla Sciipluram,
quo*vitia, si qua sunl, linguse vel sermoiiumteiiieriias In mullitoquiopeccalnm non deerit (Prov. x). Et id-
resecelur; et discat ojippiiune/etinlenipore utiliter B circp Salvator ait : Ex verbisiuis justificaberis, et ex
loqui, et sicut scriptum est : f Sermp eorum sale con- verbis luis condemnaberis. Juste damnabunlur. qui
dilus sit, uidet gratiam nudientibus (Coloss.iv). justadicere nolueriint, ciim.potueruiil: sed mala, in-
§ IV Ex REGULA SANCTI PACHOMH (cap. 122). jusla, impia, inania, iiijuriosa,. incciia, falsa, con-
8 fjuando ^ donii sedebunt,'nbn cis liceat loqui tehiiosa, conturivciiosa, turpia, fabulosa, Wasphema,
aliquid sseculare, sed ,si quid de Scripttiris pfscpbsi- aspera,™ac (luxuosa Joqpi garrula verbositate malue-
tus dpcuerit, vicissim"intef.se ruminent, et referant runt (Prov. x; Matlh. xn). Tacendum igitur est, et
quse quis audierit, vel quoememorifer leiieant. cum cautela et ralione loquendum est monachis : ne
§ V. -J-Ex REGULAPAULI ET STEPIIANI (cap. 27). ; aut detracliones, aut tumidse contradicliones n in
i Cavenda esl omnibus nobis jo.ci et risus immo- loquacifatem vitiosam prorumpant.
tlerata i luxoria, per quam plerumque inter fratres § "VII.— Ex REGULA CUJCSDAI,!.
amarissiiiia nascuiittir k scandala. Nec debe.t ex hac "° Sileiitiujii in oiiiiiibus sectanduni est, et taceridi
« Si bonum est. Reperilur apud S. Basilium, indisciplina per omnia facienda.est : maxime autem
terr. 208, et apud Rufinuni, cap. 71, ubi addilur T6 nam ef o pro «' usi smit. Poblicum enim, quod nos
Pater. etquod nos culpam, illi colpam dixerunt, >
i> Aliqnandoqnidem. Ita apud Rtifinuni, secl male. G publicum;
Luxuria autem lipe loco estexcessus, seu exuberans
;Nam in textu Grseco iilud, x«t_owp.iv,"ita,rediieiiduhi aliciijiis ,rei cbpia, alque intenipesfiva. Nonius Mar-
. «st : Quod ad tempus quidem aliinet. Nain ibi dtio1 .cellus, cap. 4 : < Luxuria inteiiipestiva abundantia.»
proponuiitur, tempus et persona : prius de lempore; Yirgil."Georg, lili. i:
loquitur, mox tle persoiia diclurus. , Luxuriemsegetum tenera depascilin lierba.
< Aliquando autem. Male. Jn textu Grscco, y-ed
iiuliv, id est, et rursus. Tullius- de Oralore libro i : « Et omnis iuxuries
d Etalibi. Ita apud Rufinum, sed male. In textu_. stylbdepasceiida.jYirgiI.lib.il:
Grseebhabetur: Kpoo-£>i7o> <5i,id est, quod vero adl , Aut si luxuria,1'olioruhi.exuberat umbra.
•persoiiamaltinet. Nam prime egit de tempore quo1 Hic igitur risus immoderata iuxuria, est risus ex-
loqtiendriffl esl, riunc vero de persoiia tacente. cessus immedicus.
e Pfiorlaceat. Apud Rulinuni et S. Basilium hseic ; k Scandald. Id est> rixse, jurgia, de que vocabulo
. s.equuntur.: El alibi, muliercs vestrce in Ecclesia ta- infra.
ceant. 1 Sileniii reguld, Habetur in Regula ms. S. Co-
f Sermo eqrum, Cap. iv, Epist. ad Coloss. uhile- Jumbaiii cod. Flor, et in editione Parisiensi hoc se-
gitur : Sermovester semper in gratia-sale sit conditus. cundo'capite, Sed.in editione Insulse apud Gplda-
llic tanien locus npn exstat in textu Grseco S. Basi- slum exstat & capile.
iii, sed laritunvin hsccverba : ut det grdtium audienti- m-Acfluxuosa, Ita in ced. ms. Yind.;,sed in Cod.
ims. Ad Eph.-iv. Sed Rufinus ex duohus locis uiniini F-lor. ms. et in edilione Parisiensi legitur: ac flexubsa.
«fecii: aut certe S. Basilius, apud quem tempore Ru- D Recle, iueo cjuid.emjudkio. Flexuosa ycrba sunl tri-
-fmi forsan prior loeus habeb;\tur, verbis Apostoli ex: cis involuta, ambigiia, ac duplicia, eorum iiem.pe
lneinoiia, noii ex cociicecilatis. . qni dolosconsuere solent. AputlGoldaslum-uiioverbo
s Quando. Exstat iii Regula excusa S. Pachomii,, - legilur : ufftixuqsu, Quod ipseait esse monstrum
art. 69. verbi; quotl quidein v;erum.est, sednon est S. Co-
ii Domi sedebunt, In regula exctisa : resident, lumbani. Nec diibium est quin S. Galli codexsit hoc
Dixit, domi, quia monasieria S. Pacbomii divide- in locp ineiidosus. . .
bantur in plures domos, seu classes,, quibuS singulii n In locjuacilalem mlidsam. In Regula a Donalo,
prseeranl prsepositi. collecla adtiitur : ae superfluam. Codex :doni.Jodoci
i Cavenda est; etc Hsecvidere est in Regula ms. Metzeleri proprioris nionasteiii S, Galli Jiabet : Ne
Pauli ef Slephaiii" ,cod, Flor. ubi legitur, caven- aul in delractiones, auf, in tumidas coniradictipnes.
dum est. . pr.orumpatur. Quselectio non esl contemneiida.
j Luxoria. lla in Regula ms. Pauli el Sfephaiiii ° Siientiumin qmnibus sectandmn est. Deulilitale
cod. Flor. In Glossis Cyrilli, ili>\eia, luxoria. Sic inc silenlii et excelleniia hsec aurea S. Antiochi verba
Glossis Philoxeni :tonica., yj-av. Tabota, txuvk, ItaI llOlRlldaSUllt,hom. 105. lialfi ovv » evxuipog<no>7r/i,
passim, o, pro, u, in hoc codice Concordiseet aliis5 ovSiv ovcu, i) p.'nr"ip•hvptSniGOfarv.-ztav, 'E-siSn v.ui
Veleribus cod. nlss. jtix.la vetererii orlliographiam1 TOu.yuObv ih>evu.u .iv.fevyet.IY,VTrol.vioyiuv,w?TUpayJts
habetnr, de quaCurlius Valerianus in sua oiihogra- wuansv.uLtfy.VTU0-i.as ir.Tosbv. M CSt, speciosilllligl-
phia : « Non mirum veteres, u liftera pro o usos ;: lur sileiitium ojiportunum, nihil prorsus existeiis
829 CONCORDIAREGULARUM.- CAP. IX. 830
'jnxla a missam et inensam. Sed bmiiibus nihil lo- A_i.tamque bonis eloquiis freno taciturnitatis constrin-
.quendum esi, nisi quod neccssitas poposceril, Si gurilur discipuli, et licentise eorum aditus prsesen-
qnis contra. hanc disciplinametim claniore ei, acer- tis liiagisfii custotlia obseryantlir ; cura neces*sarise
biore serinoiie responderil, * notelnr, usque quo -utilitati eoruni aliqute iiilerrogationes advenerint,
corrigalur. Si autein lioc vitio ciirari iloii poterit, - adhuc clauso ore ei signato facitse gravitatis sigillo .
c ejiciatur ab unifatc fralrtim. siantes aiite majorem inclinato humilitatis capite
§ VIII. — Ex REGULA MAGISTRI (cap. 8). , , clausum in sileniio os J clave benetlictionis ape-
i Hseca fratribus cautius tlebenf cuslodiri, id est, riani. (Juod si semel k diclsebenedictioni ad posiu-
cogitatio, eloquium et aspeCtus '[cbgrlalio]. Ut inox lariclum eloquiiim aclhuc iion fespondeal magisifi
captivaver.ilnientcm mala cogitatio, signata Slatim pemiissio, itcrala humiliafione capitis, elf benedi-
a fratrihus stia fronte, vel ipsum pectus, mox ad ctione sola iterum repetita, denuo ab abbate repe-
precepfa Christi suam conveiiarit memoriain : et tatiir liceritia. Quotlsi nec sic ab eo responsum ftie-
dical sibi frater cum Propheta : Memor fui Dei, ct rit, 'ciirvato item in iiumilitate disCipulo,jam Ipse
* consolatus sum (Psat, LXVII).Et item dicat: A te frater se luiic demum removeat, ne aul m nimius
eripiar a teniatione, et in Deo meo transcjrediar mu- ei ajipareat, aut ? impfbbus; et suo op.eri deditus
rum (Psal. XVII).f Si vero eloquio iracundo aut 1B adhiic personam geral taceritis ut in ipsa liumilitate
pravo aul vario negligentia os armaverit, mox clau- taeitufnitatis sestimet semetlpsum icleo indigiuun
so ore, etsignato crucis sigilio in corde sibi lequa- judicatum ad loquendum abbatis judicio, aut forte
tur dicenscumPiepheta: Dixi,Ctislodidm vias niecis; ad probationem iiivenleridsehuriiilifatis putet sibi
. ut non Aeiinquamiri lingua mea ; g posui ori riteo discipulus taciturnitatis ideo fuisse nbn apertam
custodiam,, obmutui el h huiniliatus sum nimis, et clausurani. Ideo enim ipsani solam benedictionem
silui a bonis (Psul. xxxvm). Hic pstendit Propheta, deisuodixlnius iepetere, ut, cuni sola est, et sine
si a bpnis eloquiis propter taCiturnitateiii clebetin- alio el.equio, tameri feservata diri tacitufnilas cori-
terdum taceri, quanto magis a inalis verbis propler servetur ; cum denuo rejietitur, et post ipsam mox
peceati poenarii debel cessari. Ergo, quamvis de aiiolerite disceditur, adhiie servari prohata humili-
bonis et sanCtis, et sedificatioiium eloqiiiis, perfe- tas seiitiatur. Nam ideo repelitio discipuli reoifer-
ciis discipulispropter tacitiirnitatis gravilatem rara tur niagistro, ut hon solum propter spiritalem pro-
loqueridi concedatur licenlia. Tamen ab aliis verbis bationeni ad inveniendam humilitateni discipuli diu
nen intefregali fratres landiu in facituriiitate sile- possit lacere magister, sedne.et corporaliter per
iScant, quandiu tacili frena eris eoium abbatis iii- cogitatum aninio occiipalus vultus ejus aliis oecu-
terrogatioiie laxeritur. Ideoque taciturnitas debet,(C palionibus nbslupescens vccem precanlis discipuli
niagiiopere a fralribus custodiri: Quia in mullilo- surdis aiiribus pfse),ermiltal.Et ne ipsrimriiagistfum
quio 7ion effugietur peccatum (Prov. x). Et ideo : per nimiam et impoitunam huinilitaterii in irse cp-
Slors et vitain manibus lincjuce(Prqv. xiv). NamJo- gat vitiuni declinare, et iinperluria inimilitas ijhtim-
qui et docere magistruni condecet, et audire disci- pedimento scandali clepiilelur, idee diximus pest
pulo convenit. -secuiidamsuggestam benodictioneni noleriti majori
| IX.— ITEM=UNDE XAPUT IX. iertiam non repeiere debere; ,sed mox discipulum
Quo ordine tacentes fralres atiquas ihterrogaliones exinde debere discedere ; et icum.ipsa tacituriiitate
{faeidnl abbati. opus laboris quod faciebat, .debere perficere. Hsec
Responsio Dei per magistrum. * Cum de malis iiiteiTOgaliobeiiediclioiiis, quse-vixsola de tacitur-
fluam maier-sapieiilissiinarum cogitationum. Beni- f Si veroeloqnioiracundo, ete. ,In Regula ms. Si
gmis eniin ilie Spiriftis vix aliud tam aversatur et vero eioquium imcundum aui pr.cwum negliqentia
fugil, urjnultiloquiiim ; cum is se'ab omni perttir- "ori armaverit,
bajtione et ludificaloria- s Posui orimeo cuslodiam. Omilfit isla: Cum
a Missam. Missa liocimaginalioriesiibnioveat,
loco est ctifsus bperisDei, 'consisteret pecCaior adversum me. Qiiemadmoduni
:seu ofiicii divini. Jta eliani capit Cassianus l.ih. ni S. Benedictu.ssupra ; quse tameii habentur in ver-
De diur. orat., cap. 5: « Missa carionica celebrata;D sione communi, psalteiio Romano, textu Grsecoe>
usque ad liicem posl h;ec vigilias extendtinl. » "
1 Nolelur. Id esl, reprehentiatur, eorripiatur, vi- Hebraico,
h Humiiiatus suhi nhriis. Ita in Regula ms. S»;i
iiiperelur, Noiare enim hsec significal.* Horalius , TOnimis, est addifitium : ciim non habealurin ver-
lib. i epist. ad Ssevam: sione coirimiiiii, psalterip Romanp, iextu Grsecce*
.... Si sciret regibusnli, Tlebralco, nfeque apudS. Benedictum, unde lisec
Faslidiretolus,quiuie notat..., sunipta sunt.
et -lib.-i serm., sat. ,5. i Cum demdlis, etC. Habentur in Begula ms.,
Siultuset improbushlc arnor est, digr.usquenotari. cap. 9, niiiilque aliud sunt riuam explicaiio et praxis
superioris capitis sancli Beriedicti.
Atque ila noia est yiitiiperatio. Glossse Pliiloxeni, i Clavc benedictionis. Icl esl, dicenclo: Renedic;
nota, -Ibyo;,c-nQ.os,id esl, vituperatio, niacula.
c Ejiciutur ab nnitate frairum. Id est, excom- quod olim faciebant nipnachi licentiain lequendi
postulaiites.
municetur. k Dictce benedictioni.Id est, cum dixerint : Be
d
_ JIwc a fralribus. fl;«c sunl in Regula ms. Ma- nedic.
gisfri cod. Corb. eodem cap. sub finem. Qusedam 1 Benedictionesola repetiia.. Id est, solorrejietUo
suiriiiimir-ex regula S.. Rencdicti. Benedic."
e Consolaius. sum. Ila in cod. Vind. In m Nimitis. Id est, importunus, urgens., ut supra.
VuJgata
ediiione. et in psallerio Romano : Deleclalus sum. ! impiobus. Id est, impudens, de
quo infra,
jiitate laxalur cum iiicliiiatione humiliati capilis a Ji.mea. Posui ori meo custodiam, V bbmutui, ettucui,
discipulis prsebealur. Id est in onini loco per om- etiam a bonis (Psal. xxxvin). Hoc [est] oslenditur
nemhoram, hoc est, in monasterio, in agro, in via, profecto discipulo iam de inalis qtiam de bbnis' elo-
in horlo, vel in quovis loco, ul nunquam desit quiis debere tacere. Quia, elsi loqueiida suiitbona
menli noslrse memoria Dei, propter quem agunlur elocjuia, non discipulis, sed magislrp debelur s do-
hsec omnia : ut cum forle aliquis ignarus a talem clrina. Nam et sicut dicit Scriptura : Vita, et mors
fratrem interrogaverit dicens : Quare tacitus et in manibus linguce.(Prov. xiv). Diligenter ergo et
tristis es, et inclinato vultu ambulas? respondeat jusle debet ipsa amplius refrenari. Hsec eiiim tanta
illi •: quia fugio peccaium et limeo Deum; et tit cu- taciturniiatis districtse custodia perfeclis, el i pudo-
sfodiam me ab onini quod odit Deus, ideo siim ris corde et mundis a peccalo, timenlibus perpetua
milii sollicitiis semper. Ad mensam verb sedentes, gehennse incendia, et qnserenlibus vitse seiernse di-
si inlerrogationes suas abbati voliierinl inliinare, vitias immorlales nierito prsecipilur observanda.
ante benedictioiiem dictam cullelli aut h coclearii Ideoque prsesente abbale non loquantur, nisi inter-
aut panis percussura indicium sit magistro disci- rogati discipuli; k absente vero abbaie, si de verbo
puli poslulaiilis eloquium. Hsec omnia aiiimsepro Dei, sibi tamen lente et huniililer, iion clamosa voce
_ Deo necessaria ideo c substanfiam taciturniialis B loquantur. Quia omriis lenta locutio ab humiliiate
constiluimu.s clusura servari, ut ab oblivione qriis descendit. Si vero de inanibus ac ssecularihus, vel
11011 decipiatur lam facile, et prseceps sit semper in quibiisve verbis, quse ad Deum non perlinent, in-
lingiia. Nam cum per clusurani oris taciturnitas clioaverint discipuli loqui , mox a prseposilis suis
continetur, diu tracletur, vel purgetur in corde, eis imperelur silentium. Psalnios vero vel Scriptu-
quod possit mundum, et sine peccalo de ore pro- ras extra illas tres horas, in quibus qiiolidie sine
ferri, dicenle Aposlolo : a Omne verbum vanum de labore i contingit legi, el siclaborantes fratresTe-
ore vestro non procedat, e sed si quid est ad adifica- censere sibi et aiiimo permittuntiiri Hanc vero tan-
lionem (Eph. iv;. Et item dicit Scriptura : Sapiens tam taciturnitatis clusuram superius prseseiiteab-
paucis hinolescit verbis. Et, maxime timere ideo, et bate de perfectis apiidDeuiii taxavimus, de his qui-
omni hora nos a muliiloquio custodire debemus. bus nuiiquam de Deo,oblivio m.subripit_ctvitia oris
Quia iion potest fieri, utinter miilla verba, f ali- quserunt diligenler' cayere, et ex toto mundi velut
quanta non exeant cum peccalo secimdum Scriptu- angeli et a bonis.elnvalisêloquiis quserunt tacere
ram dicentem : ln muliiloquio non- effugielur pecca- pro Domirio. Sed quia diversilas concessse gratise
lum (Prov. x). Unde et Prppheta tradens nobis for- secundum niensuram fidei maxinie negligentibus
mam oslendit se de his esse sollicitum, et tam a C polerit minorari, tepidis et imperfeclis, el minus in
malis quam a bonis elocjuiis debere tacere dicens : se sollicitis hoc relaxamus,.ut de sseculaiibus inqui-
Dixi, Cnstodiam vias meas, But non peccemin lincjua
« Tutem. Id est, aliquem. Si ne mihigerere moremvidear Iingua, verumliugula.
> Cochlearii, Cochlearium, coclilear, et cochleare Ut refert Agellius lib. x, eap. 25, id.esl, sinon
est vasculuni. sorbendis cochleis et ovis sorbilibus suin verbis eflicere ut mihi ebtemperetur, id pps- efli-
aplum. S. Isicloruslib. xx Orig. c. 4 : « Coclear ab ciam gladie. •
usu prius cliclum. > Hinc illucl velerum disiichon c Substanliam. Locus corrujitus in Regula ms.
(Marlial. lib. xiv, Epig. 121); Sub tanlam. Lege, Sub tanta. - ,'
Sumcochleishabilis,setl nonniiiiusulilis ovis. d Omne verbum vanum. Ad Eph. iv in versione
Nunquidscis, potiuscur cuclilearevocor. communi : Omnis sermo malus. Iri Grseco textu :
De eo Jiiliux Pollus lih. vi, cap. J2 : To Si y.oylw,- a-uKpbs,id est, foedus. Glossse Cyrilli: o-unpbs,nu-
. ptovr.alois av [ivo-TL/.upLov, itl est, Cochlearium vas- . gaiorius, nugax, fcedus. Non male redditum, vanua:
ctiluni ad aliquid .sorbentiuni aptum appellare pole- nam vanum est niigatoritim.
ris. Agunt el Glossa; veleres : noyj.iupiov, Cochlia-. 0 Sed si cjidd ad cedificationem.In versione CCK;I-
rium, licjuta. Ligula autein seu. lingula est vasculum muni : Sed si quis bonus.Ita etiam in texlu Grseo., :
concavtimjuscrilis sorbenciis aptum.Cujiis meminit j,"' «),),' f
e'(Ttf uyuObs,quod idem sonat.
Sosipater Charisius : « Lingula cum noii a liiigeiido Aliquanta. Id est, aliqua. Ita loqnilur Magisi r
d.icta est, in argento : in calceis vero lingula a li- cap. 8 : « Et in aliquarilis.prolixisJioiiiiiiibus," ><;t
gando. Sed usuS lingiilam sine, n, frequenlal, » Qui S.. Yaleriarius sermone de bono disciplinse: «Dictint
lamen Jociis corruptus est, et expuiicia pDiiictiia-, aliquanti disciplinam salis duris Jegibus constitu-
non, lege lingulacnmalingendo dicta es(,namihi ex- tam. t
plical nomeii tfquivocuiii, lingula; quod a. liiigeiido s Ut non peccem. Accedit ad versienem S. Hie-
dictuni, est.vasculum argenleum sorbendis jusculis renynii. . .
aptrim: a ligando yero, est corrigia calcei: AliasLe- 11Obmutui.el tacuia bonis. CilatloCuni ex menio..
7
gula, glossse veteres : puo-T/iov,legulam. Dicitur et ria.f .
p.vtnlov, id esl, cavum, nt docet auclor veteris Ety- Doctrince. Hoc loco doctrina est docendi actio,
mologici, cujiis lamen hsec verba corrupta sunt: v.ul non facullas.
p.varXov,TO V.ODM' T6 :apTo>"loflietv,. (/.WTO,),K? 5e i Pudoris. Lege, puris corde, ut in Regtila ms. el
l^syov. Sed legeildum T6 y.oilaTUuprtp io-BieLV IXVOTL- . cod. Yind.
k Absente vero abbate. Id est, exlra prsesentiam
j.uBuil'Xeyov,'idest, de concavo pane edere sorbere
dicebant. Yerbum ciicitiir a [xvo-tD.vi, qu:e est liuc- abbalis. . . .• '
cella cava, de qua jusculuin sorbeluf, docerit Julitis 1 Conlingil. Ita corfexi,' cum anlea legeretur:
Pollux cap. cit-ato et Suidas. Lingiila esl, etiam gla-•' langit.. ' ..'•'.,..
, diolus iri . siiiiililudinem linguse,. cujtis' meminit ; ™ Subripit. GlosssePhiloxeni :.:Subripil,vfuiozlxut,
" -. id est, subtrahitur.
Nseviusin Tragedia:Hesioria".-
855 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. X. 854
rendis, duntaxat sine.peccato,a aliquid quseadsedi- A _ Si a Jxmis elocpiiis inlerdum propter taciturnitatem
ficalionem spiritaleiiiiion peiiinent, nisi p.etila he- debet taceri,. quanto magis a malis verbis propter
nedictione fuerit magis concessa permissio, licentia e poenam debet cessari. f Tacendum igitur, et cum
loquendi non sumatur. De aliquo vero spiritali in- cautela loquendum, ne aut delractiones aut tumidse
terrogando sermone post benedictionem pelitam conlradictiones in loquaciiatem vilipsam'6 ac super-
mox loqui debere discipulum.xScurrililates vero, fluam prerumpant. t Ergp, quainvis de benis et
vel verba otiosa, et risum moventia seterna cl.au- sedificalienumelequiis perfectis f Christi discipulis
sura damnamuset ad talia eloquia discipulum h non psopter taciturnitatis gravifatem rara loquendi con-
aperire os permitlimus. cedatur licentia. Quia , ut supeilus diximus, In
§ X. — A DONATO CoLLEGTA (cap. »5.9). mulliloquionon effugiespeccalum(Prop, x).Et alibi:
c Silentii regula custodienda decernitur, quiascri- Mors et vita inmanibus linguce(Prov,. xiv). i Quod
pltim esl: Cultus autem juslitice silentiuin et pax si altiori voce prEesunipserit,^ duabus silentii su-
(Isai. xxx). El itleo, ne reatus de' verbositate con- perpositionibus pceniteat, aut L percussionibus pce-
quiratur, exceplis utilibus ac necessariis opus est, niieat. Et, si iterare prsesumpseril, c. Scurrilitates
ut laceaiuf : quia, juxta Scripluraiii, Inmuliiloquio yerp et verba otiosa, et risum moventia seterna
non deerit peccalum (Prov. x). El alibi ait: Posui B clausura in omnibus locis damnamus: 1 et ad tale
ori meo custodidm, obmutui et humilialussum , et eloqaium famulo Christi aperire os non permiui-
silui a bonis (Psal. xxxvni). °"Hic ostendit Propheta. mus.
a Aliquid quce. Hsec sunl transposita, et ita le- 8, Ac superftiiam. Hsec verba non exstarit in Re-
genda : Vt de smcularibusinquirendis, dunlaxut sine gula S. Coliimbani, saltem in nosiris codicibus.
h Ergo quamvisde bonis,elc. Excepta sunl ex Re-
peccato, qucead cedificalionemspirilalem non perli-
nent, aiiquid, etc. Hocloeo indiilget Magister impef- gula S. Benedicli.
feclis nionaehis, ut de sseculailbus rebus loquantur i Christj. Iloc voeabulum non est in Regula S.
cjuietamen siul sine peccato, et pelita loquendi li- Benedicti.
cenlia. i Quod si altiori. In Pcenitentiali S. ColumJiani
h Non aperire os permittimus.Lege, ut in Regula sic habetur : « Proferens sermonem altum sine
saiicti Be"nedicliv'Ap'ejireos non permiitimus. suppressiorie, nisi ubi necessitas fuerit, stiperpoSi-
c Siteniii regula. Inilium hujus capitis sumptum tione silentii vel L pCrcussionibus. > Supple, pceni-
esl ex Regtila S. Columbani, cap. 2. teat; sed S. Donalus videtur locum protulisse ex
a Hic ostendit -prophetu.,etc. Hsec Jiabentur in memoria, non ex codice.
Regula S. Benetlicli. '..'•' k Dnabus silenlii Quid sit super-
,-e Poenum, Adtle,, peccuti, ut liabetur in ReguJa positio, infra dicetur. siiperpositionibus.
•
1 Et ud late eloquium famulo Christi .
sancli ,Benedicti. os
f Tacendum igitur , etc. Hsecsunt' emendieata a non permittimus.; Jri Regula S. Benedictiaperire conc. Fl.
Regula S. Columbani, ubi sic legitur : Tacendum Et nd talia eloquiadisciputum aperire os non permil-
igitur de his el talibus. timus.
CAPUT X,
DE HUMILITATE.
§ L — Ex REGULA SA^XTI BENEDICTI. exaltatum cor meum, neque elati sunt.oculi mei; ne-
<>Claniat nobis diviria Scriptura , fratres, Omnis que ambulavi in macjnis,nequein mirubilibus super
qui se exalial, humiliabilur ; et qui se Immilictt,exctl- me (Psat. cxxx). >>Sed quid? Si non humililer sentie-
tabilur (Luc. xiv). Cum hsecergo dicit, oslendit uobis bam, sed exaltavi animammeam,c sicul abluclalum
omnem exaltationem genus esse superbise. Quod se Asupermalrem suam,e ila retribuesin animam meam.
cavere Prophela indicat, dicens: Domine, non est Unde, fratres, si sunimsehumilitafis velumus culmen
a Clumal nobis, etc. Hoe est ad humilitatis gradus D rium, quia facile subiritelligilur. Seciitus est S. Be-
prseludhim.De Ijumilitate multi niulla scripserunt. nediclus hoc loeo versionein Grsecaiii,qrisei'a habet.
Mtiitsede ea.exstant S. EphrsemSyri parseneses. De ojgunoyeyu)Mv.rio-i).ivov, id est siciil ablaclatum, quod
ea seribil S. Ambrosius in epislola atl Deiiiedriadem, substanlivalur in neutro genere. Ytilgojuxta versio-.
S. Dorotheus.clocfr.2, S. Antiochus monaclius IiO- nem vulgatam scribitur : Sicut ablactatus est.
niil. 70,.etmulli alii. d Super matrem suam. Ita in Regula ms. Magisiri
b Sed quid.Hsecvocabulanoiisunt apudSmaragduni et apud Smaragdum, juxta textum Grsecum: iiii-nv
et S. Dunstanum: exstanl tanien in Regula ins. Ma- : [xriTepu.uvTov: ln vulgo editis juxta versionem com -
gistri, in qua hi gradus humilitatis relexuntur. In muiiemMegitrir : Super matre sua. .
vulgo editis habeiitur .sub intefrogatione, el recte e lta retribues itianimam meum. Ita Regula nis.
Kon sunt quidem Psalinistse verba, sed a S. Benedi- Magistri, codices mss. riostri, Rothardus ms., Sma-
cto adjecla, atque ad horum yersiculorum lucem non ragdus, S. Dtiiistanus, et Trithemius juxta Psalte-
parum conferunt. rium Romanum, ct Septuaginta lnterpretes, "f>sano-
c SicMi;_fly/flci'flfH»H..Hai]C.lection.eiii
relirient uier- Sao-etseiviTVJV ^vyjv pov. Quod idem sbnat. flanc
quecod.ms. S. Germ., Reguiams.magistricod.Corb., eliam lectioneni retinent yulgo editi codices. In ver-
Kero in ExpbsiiioneAlamannicavoeabulprumRegulse sione coinmuiiilcgitur: Itarelribuliqinanimamea.
S.Benedicti, Smafagdus, Trithemins, et S. Dunsla- Sensus autem Psalmislseest: Siciit ahjactatus infaris
nus, qui addit subsiantivuni est, sed minus necessa-
altingere, et ad exaltationem illam coelestem, ad A.fiuiii nostrum ponamus. Non enim sic polerimus a
quain per prsesentis vitse humilitateni ascendilur, nohis prisiinte arroganiisc abolere memoriani, et
votamus velocilcr pervenire, aclihus nostiis ascen- eiTectumliuniilitatis assumere, sicut etiam in artifi-
denlibiis scala illaerigenda est quseaiii somnio Jacob ciis fieri solet, idemque modus erit etiam Jn cseteris
apparuit, per quam el descendenles arigeli niciistra- virtutibus obtiriendi.s,quseex.mandato Doniininoslri
bantur (Gen, xxviii). Non aliud sine dubio ascensus Jesn Cliristi veniuiit.
illte et descensus a nobis mtelligilur, nisi exaitatione § III. —Ex REGULA SANCTI CPLUMBAXI (cap. 9).
descendere, et b humiliiate ascendere. Scala vero i Humilitas cprdi.srequies aniniseesl iiitus a labo-
ipsa ereeta nostra est vita in sseculo, quse humiliato ribus faligatse, unicum illius, de tot nialis refrige-
corde a Domino erigitur ad coelum.Lalera ejus scalse rium; et quanium ad hanc coiisideratioiieiii i tuia
dicimus nostrum esse corpus et animam, e in qua de k tantis i.foris yagis ac vanis atlrahitur, laniuiii
latera diverses. gradus huniililalis vel disciplinsed int.us requiescit ac refrigeratur. lta ut etiam amara
evocatio divina ascendendos inseruit. illi sint duleia, ac dura et ardua ante liabila plana
§. H — Ex REGULA SAKCTIBASILII(cap. GO). ac facilia. Morlificatio quoque superKs ac duris inlo-
Inlerrog. e Quid est huniilitas, et quoinodo eam lerabilis illi est consolatio, crii hoc solum placet quod
implere possumus?—Resp. Humilitas quidem est B humile eitmansuelum est. Scieiidum autem. estquod
Jisecf ut omnes hoinines sestiniemus superiores 110- neque hanc niysterii felicitatem, neque aliud quid
his, secundum definitieiiem ApostoJi (Phil. n). Iin- ntile sup.erveniens poleril perfe.cte complere quis,
plere aulem id possumus, si memores fuerimus nisi qm in hoc studiuni singulare posueril, mutnon
Domini dicentis : Discite a me quia * mcinsuettissum inveniatur imparalus, n Si enim juxla lioc studium
et hmnilis corde (Matlh. si). k Quod [se] in multis suas aliquas sectari aul nutrire voluerit iiilentioiies,
ssepe osteiidit et clocuil, et credere ei debemus pro- continuo interpositorum occiipatione detentus, tur-
mittenli. Quia qui se humiliaverii, exaltabitut'(Luc. batus totus sequi, ° qua jtissio ducit, P gralus sem-
xiv). Deinde ut indesiiieiiter et absque ulla cessa- per non poterit; neque, ut conipetit, complere pot-
tionein omiiibus actibus et in omni negotio humi- erit, qui lurbulentus est et 1 ingralus. Moiiificationis
iiores escteris iirven.iri studeanius, et in hoc exercn igitur triplex est ralio, r non animo discordare, non
lactis dulcedine privatur, sic homo superbtis a divhise sum et humilis corde: et invenielis reqtiiemanimabns
gratise jucunditate et consolatioiie removctur. veslris xi). Idem docel S. Doroiheus doctr. 2:
* ln somnio. Ita in Regula ms. Magistri et cod. « Quod(Maitli. si molesti quijmiam viro lmmili et demisso
mss. S. Germ. p. et Yict. ma.; reete Yulgo habetur: cpritigerit, coiifeslim ad se reverlitur, se contrahit,
In somno. n habital vir humilis corde, se dijodicat, et
b Hmnilitate qscenderc. His. quadrat illud S. Cy- seciini
zelo « Humilitate ad summa quamyisposna ac supplicio dignuin se censel, nec
priani, lib. de elliyore: vult quemquam aecusare, nec causam rejicere in
crescimus. » alium Proinde non immerito absque perliir-
o In qua lalera. Ita in Regula ms. Magistri, e.t balionepatitur. degit el moiestia; ipio incre.iiibilem aniuio
aprid lieroneni. In aliis cod. nostris mss."et apud suo sentit quielem. > .
Smaragdum et Tiitheniium legitiir : In quce latera, i Ttila, ita in Regiila ms. c.od.Flor.; apud Gol-
quotl esl plausibilius. In vulgatis et apud S. Duiista- daslum legitur, lola, quod non probo ; sed exislimo
num, in quibus laiitiim. vocabulum esse transposiium el suo sic loco
d Evocatio. Ita in Regula nis. Magistri, in cod. hoc rcstitnendum : Et quanlum ad hanc considerutionem
mss. Yindocineiisi et utvoque S. Germani. Jta apud de lanlis foris vagis et vanis attrahitur, lanlum intus
Siiiaragduin, S. Dinistanum elTrilheiniuiii. Ubi evo- tuta requiescil ac refrigeralur. Ut sensus sit : Jit
calio ideni est quod- vocatio, nt in vulgatis. legitur. qiiantuni aniiiia a vanis-cogilaliqnibus ad conside-
Ut evocare itlem est.quod.Docare. Plauttis in Amphi- rationem verte himiilitalis altrahitur, laiitum intus
truone, actn m. tuta requiescit, etc.
!' .Tantis. Id est, tot; de quo vocabuloinfra.
Tu guberBatorema navi hue evocaverbismeis. 1 Foris vagis. ln editione Jnsalse additur, acuini-
« Quid est humilitas. Exstat apud S. Basilium, in- nibus. Sed neeesse non es.l. Foris vagum est vana et
terr. 198 Reg. brev., et apud Rufinum, cap, 11. futilis cogitatio.
f Vt omneswstimemussuperipres, efc. Itec diyina m Et noniitveniatur imparatiis. Id est, destitulus
j,
"
Aposloli doctriiia viiiculuiii est Clirisliaiise'et mona- arinis Iinmiliiatis ef obeciieniisenon invenialur, cum
.siicse charitatis, ciun oninibus sibi invicem cedenti- nempe alea moiiilicationis esl stibeunda.
bus omnis jurgiorum seges resecatur. Icl prseclare n Si enim juxla Iwc studium suas aliquas. Iia apud
docet S. AnibrOsiusepisl. 84 : « Prinia ergo humi- Goldastum. In Regula niss. cod. Flor. noii est TB
Jilalis ratio in cominunis vi.lse.versalur officiis, qui- hqc; reeie : et pro suas aliqnas, lege, suum aliquis,
bus et diviiia clementia conciliatur, et societas hu- ut lirec verba referantur ad sequentia, non ad an-
maiia connectiiur. Miilluinenim ad roborandam dile- tecedeiifia hoc modo : Si enin.ijuxia studiiim suum
ctioncm valet, ciim seCundum doctrinam aposiolicam aliquis sequiitir suas inientiones, id est voluntates,
invicem se lionore praiveniunt, et alier alterum su- non poteril sequi quo jussio ducil.
periorem exislimantes, aiiiant servire sulijecti, el 0 Qua jussio ducit, In regula mss. cod, et in etli-
nesciiint lumere praiati. i lioiie Insulse apud Goldastum legilur : Qu.qdjiissio
8 Mansuetns, Apiid Rufinum, mitis. dicil.
t Quod se. T6 se redundal, nec est apud Rufinum v Gratus. Jtl est, spontaneus, libens. Glossse ve-
nec in textu Gfseep. teres : grate, iSeo>s,id est, hbenter-
> Ilumititqs cordis. Habelur in Regula ms. cod. 1 Ingratns.lA est, invitus. Plautus in Mercatore
FlPi'. el in editione Parisiensi cap. 9, apud Golda- disil : tuis hicjraiiis, id est teinvito.
stum cap. U. Notanda.autem S. Golumbanidpetfiiia 1 Non animo discordare. Cum suis fratribus vi-
clevera aniriii tfanquillitate, quam hiimilis quisque delicet.
jvossidet. Juxta iiluclChristi : Discilea me quia mitis
857 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XI. 858
lingu.a libifa loqui, iion ire. quoquam absolute, A xxvi). Juxta exemplum Domini Salvatoris, cjui ait:
« suum est semper seni dicere, quamvis conlraria ju- Descendide ccelo, non nt faciam voluiticitemmeam,
beiifi: Non sicul ego volo, sed sicut tu vis (Malth, sedvotuntalem ejus quimisit me, h Patris (Iqan. vi).
a \Suum est semper seni dicere. Ita in ms. cod. seni dicere, quamviscontraria jubenti, etc. Et clarus
Flor. et in cditioiie Insulse. Sed puto locum esse est sensns.
Cprruptum, siecjue reslituendum: Sed suo semper fc Patris. Hsecvox non est in hoc loco S. Joannis.
CAPUT XI
DE PRIMO GRADU IIUMILITATIS.
]l pedum vel voiuntatis proprise : » sed et oesideria

§ I. — Ex REGULA SANCTI BENEDICTI.
aPrimus itaque huriiilitatis gradus est, si timorem carnis. jEstimef se homo de ccelis seniper a Deo
Dei sibi anle ocules seraper ponens h oblivionem respici emni hpra, et facta sua cmni IPCPab aspectu
omnine fugiat, ct sempef sit meiiior .eortim, c[tise Divinitafis videri, i et ab-angelis onini hora renun-
prsecepitDeus : c ut qualiter &et conteimientes Deum tiari. Deiiionsirat nobis hoc Propbeta-, cum iiv Cogi-
» gehemia de peccatis ihcedat; et vilam Eeteriiani, tationibus ita Deum prsesentem oslendit dieens :
qusetinienlibus Denniprseparata est, animo SUPsem- " Scrtttans corcla et renes Deus (Psat, vn). Et item :
per f evolvat : et custodiens se onmi liora a peccaiis Dominus * novi.lcogitutiones Itominum (Psal. xciii).
.et yitii.s, Bid. est,: cogilatioriiini el liiigtisc, iiianuum, Et iteni dicit :.Intellexisticogitaliones meas"a\l'onge
'» Primus linmiliiatis gradus. Hoc capi.it in plura dum, contemnit. Nihil sanetam a Dei el salntis !-re-
capita divisit; auclor riosler, queniadiiiodum ejus eordalione quam peccandi consuetudo et delectatio
imitator Sniaragclus.Tilulos quamvis hic desidereu- iios avertit. Quod recle nionet EuseJiius Gailicanus,
tur, apponere singuiisicaprtnlis seu gr-adiiius visum homil. 5 atl iiionaclios : « Habet enim hoc infelix
fuit, quemadniotitim habentur aput! Sniaragtlnm. consuetudo peccandi, ut quantum, anipJius quisque
Porro D. Tbomas, 2-2, qu. 161, arl. 6, et qii. 164, peccaverit, tanto iiiinus peccala sua inielligat, el
art. J, ad 4, denibnstrai.ifos graclus duodecim rile taiilo pltis eum peceare delectet; ul eveniat illud
a sanctoBeiiedictofiiisse assignalbs, sed' traclat reiri qtiod Propbetsvpeccatoribus clamat: Non est Deus
inverso ordine, et quem sanctus Benedictus duode- in conspectuejus; auferuntur judicia lua a facie ip-
cimum appellat, ille prinium; et sic deinceps. sius. Eien.im quando subrepit peccati delectatio, sta-
Sed nescio quo exeniplari usus sit' sanctus doctor. tini fuluri judicii diem abscondit obliyio. J Ruthar-
Regula Magistri (cap. 20), qui vixit ante annuna dus0 Isgit;Obiivioncm prceceptorumomninofugiat.
sepiingentesiniuiii orciinemS. Beiiedicti; sequitur in Ut quiititer. Jta Regula ms.,: Smaragdus e.t editip
his recensendis, ejus etiam verba usurpans. Quem- ColPiiiensis.At yulgatsc editiones cum S. Dunstano
admodum auclor noster, Smaragdus, S. Antoninus, _, habent et qualiter. Si legas ut, referendum estcum se-
tit. 15, cap. 15, § 8, Trilliemius et Tiirrecremaia, *-"qiieiitibus ad illa verba, animo revolvqt; si legas et,
quem de ordine et serie horum gradutim consule. ad illa yerba, sil memot;,Apud Tritheinium habelur
Cassianus,Jib.iv de Institntis. reniinliaiiliiim, cap. 59, taiitum,d qualiter. Nori ita recte,
etsi tantuni decem statuat humilitafis gradtis, ordi- Et contemn&ites.Particiilam et agnoscit Regula
neiii eunidem servat, excepio uno aut alfero gradu. Magistri ms., quse tameii vulgo non haiietii.r.
. AJbuirius monacbus ms., cap. tle Remissione mo- . q Geliennq.de pec.cntis.incedqi.Lege, utin Regula
nachij agit eliam de gradibus liumililalis, sed de- Magislri ms., Gehenna de peccatis incendat,Xjinprse-
cem lantum statuil, nec ordineni saiicii Benedicti posifiode est, pro ob, propter. Ita loquitiir supra in
Seqtritur, elsi ex illo hauserii ejus gradus contra- prologo sanctiis Benedictus :' Qui timentes Dominum
hendo hoc modo : « Si lmmilitas regnal in niona- de bona obsenianlia sua non se reddunt clatos. Uhi
cho, cum his deceni gradibus comprobatur, et yere deestjiro ob, propter. Ytilgo legjlnr : In gehennam
dignoscilur. Hsec siint fiindaiiiciiia virlutum, siiie. 'pro pdccaiis incidunl. Sedhsec sunt in oflicina cujus-
quihiis nemo videbil Doininum. Primus si in se ha- dam f
correcforis cusa.
beat mortiiiratas omnes voluiitates terrenas. Se- Evolvat.Ila Magister. Yulgo, revolvat. Quod est
cundus, si actus el cogitatipnes suas IIPII celaverif plausiJiilius.
abbati suo. Terfius, ul nihil disponat cum propria B Id est. Id est, lioc Joco est nemve,videiicet.
voluntafe, sed omnia commiitat judicio ejus senioris., 11Pedum. Id est gressiis immodesti. prsecipitantis,,,
Quartus, si in oinnibus prseceptis servaveril nian- Jeviset Jasci.vi'.
suetudinem obedieiilite et conslanliam patienlise. 1 Sed et desideriq carnis. Est ellipsis, quse etiam
Quintus, uliiulli inferat iiijtiriani; sed quseSibiilkUseD Iiabetur in ReguJa ms. Magistri, quain, cliarii agno-
iuerint'patienler portet." Sextus, si nihil faciat seii"Siiiaragdus ad lisecverba, cum ait : « Subaudi-
prseter exeinpla suse Regulse. Septimus; si se judi- tu.f : non detecte.tur implere. > Quam sane iisdcnv
caverit iudignum. et velutoperarium maluin ad om- verbis suppleyil S. Diinslanus, apiKi quem legilur,.
nia quse illi in operativa [Leg. imperata] fucrint. Sed et desideria carnis non delecieiur hnplere. Ttecte
Octavus, si semetipsum pronuntiet viliorem cunctis. nain in secundo gradu dicitur : Desideria caritis non
Nonus, si linguam suam coiistriiigat, el noii sil cla- detectetur iriiptere. Ilaque illud, amputare fesiinet,-
mosus in voce. Decimus, si non estfacilisetprom- qiio.dvulgo habetur, aiiiputandum est.
ptusiii risu. JTJseeille, Qui videlur referre hsecex. i Et ct'oangetis omni hora renunliari. In vuigatis
memoria, non ex codice. Porroin his doodecim gra- legitur Deoomni hora, etc. Sed hsecvox Deo non est
dibus huiiiiliiatis septem priores pertinent ad inte- in Regula ms. Magistri, neque apud Smaragduni,
ilorem liominein, reliqtii ad exieriorem. S. Diinslanum et Trilhcriviuin nec videlur necessa-
h Obtivionemomnino fugial, Nempc judicii, niaii- ria, cum ex supra dictis saiis;intelligi possit.
dalorum Dei, seterni supplicii et felicitalis selernse. k Novil cogitationeshominum. Yulgo additur Quo-
Peecalor eiiimDei, el sui, et omniuiri, quse ad saiu- niam vancesunt, . .
lem speclant ohliviscitur; et cum venerit in profun- i A longe. Ut in Psalterio Romano juxta Septua-
859 S. BENEDICTl ABBATTSANIANENSIS 840
(Psal. cxxxvni). Et : Qiiia cogitatio Itominis confile- A benps et males, et Deniimis de coelpsemper respicit
bilurlibi (Pstii.-Lxxv). Nam iit sollicitus sit circa fiiies lipminum, ut videat si est intelligens aul re-
*
cogitationes perversas, dical semper utilis frater quirens Deum (Psal, xxxm); et, si e ab angelis
iii corde suo : Tunc ero immaculatus h coratn eo, nebis deputatis f quelidie diu npctuque Deminp fa-
si observaverome ab iniquitale mea (Psal, xvil). Yo- ctcri ncslrp ppera nostra nunliantur, cavendum est
luntaleiri vero propriam ila facere prohibemur, cum [ergo] pmni hora, fratres, sicut dicit in psalme
dicat Scriptura nobis : c A votuntaiibus tuis averlere Propheta (Ps. LI), ne nos decliiianles in malum et
(Eccli. xviii). Etitem rbgemus in oraiione, ut fiat,vor ihuliles factos aliquahora aspiciat Deus, ei parcendo
luntasilliusin nobis (Matth, vi).Docemur ergo merito nobis iri hoe tempore, quia pius est e;t exspectat nos
nostram non facere voluntatem, cuhi cavemus illud converti in nielitis, E ne dicat nobis in futuro : Hsec
fjuod dicit Scriptura: 11Sunt vice qucevidenturab ho- fecisti, el tacui (Ps. XLIX.)
minibus recice, quarum finis uscjue ad profundum in- II. —-Ex REGULA CASSIANI
item cavemus | (cap. iS).
ferni demergit (Prov. xiv). Et cum
illud quod de negligenlibus dictuni esl : Corrupti h Principium ergo nosfrse saluiis ejusdem cus-
suntel abominabiies facli stirit in voluntalibus suis stotlia, sicut dixi, limor Domini est. Per liunci.enim
(Psal.wii). In desideriis vero carnis ita nobis cre- B iniiium conversationis, et viliorum purgatio, et vir-
damus Deum semper esse prsesentem, cum dicit lutum cuslodia his qui iinbuuntur ad viam perfe-
Propheta : Ante ie esl omnedesiderium meum (Psal. ctionis, acqtiirilur. Qui, cum penelravit hominuip
. xvn). Caveiidumcrgoideo nialum desiderium, quia mentem, contemptum ei rerum omniuin paral: i
mbr.s secus iiitroitum delectationis posiia est. Unde oblivipnem parentum, mundique ipsius gignit lier-
Scriplura pfsecipil clicens : Posl cqncupiscentiastuas rprem; i cenlemptu aulem et privaticne pmnium
hqn eds (Eccli.i). Ergo, sioculi Domini speculanlur faciillaluiii Iiumilitas acquiritur.
ginta interpretationem : unb puv.pbQev.Quod idem tiantur. Si erge magnum sit epus qitpd agimus, dum
sonat, ; annuntiatur, ipsa annuntialio quasi eantus Xubseest,
a Vlilis frater. Ifa in Regula ms. Magislri, in quasi magnus clamor. » Haymo Halberstatensis in
cod. ms. Yind. et ulroque S. Germ. etin edilione cap. iv Epistohe ad PbilipperiseS, ctir opera nostra
Coloniensi. Ita etiain apud Smaragduni, S. Durista- Deoab angelis renuntianiur, hanc profert rationem :
rium et Tfiiheniium, qui ila explicat: « Utilis fra- « TJt oflieium et ministerium suum impleanf, quia
ter est qui omnibus prodesse et nulli desiderat ob- riuntii siiiit. >'Aliam aifert Origenes, siye quis alius,
esse, qui nihil sapitiiisi quotl J)eo placefe cognoscit, lib. i Commeniaiioriim inJob :« Oiferiinlnihilomiiius
qui lotam spem suam ponil in Domjno, sine cujus sancti angeli Dei, non quasi nesciat is qui omnia no-
auxilio se nihil posse facere certissime credit. > In ^„ vit anteqiiam fiant, sed ul testes efiiciantur sancli-
vulgalis legilur : Humilis frater, Sedlipc manat a tatis atque pietatis juslorum ; iterum tanquam de-
quodam correctore aui exscriplore. flentes impietatesafque injustilias iiijuslorum, atque
h Caram eo. Ita in oniiiihtis codicibus/quos vi- etiam ipsius diaboli : hsec nainque demo.nsirans at-
derim, sive excussis, sive mss. cum in psalriio lega- que significans Domintis dicit rie illis bonis servis,
tur, cum: eo, etiam in pinnibus versionibus quas hoc est, angelis : «Yeriieiitesauteni nunt.iaveruntDo-
viderim, juxta SejHuaginta el textum Hebraicum. mino suo bmnia qusc facta fueraiit, i Nuntiant opera
Sed S. Benedictus vocabulum accommodavit suo nostra mala, ut a Deo aecipiant quomodo et quando
proposito. castiganda ad emeiidatioiiem ; et ideo renuntiatio
o A voiunlatibus tuis. In textu Grseco : juui inrb illaangelorurn timenda, et congrua emendationeeorum
TMVbpi%ei>v aov. Id est, et ab appetitibus tuis. In correptib prseveniena.
versioiie conimuni, et a voluntale tua. f Quotidie die noctuque. Ita in Regula ms. Magi-
d Sunt vice, ele. Ilsec senteiilia exstat in duobus stri, in cod. mss. S. Ebrul. et Viiid.,apud Turrecre-
Ibcis Proverbiorum cap. xiv; « Est via, quie vide- matam et Ruperlum Joco citato.
tiir liomini justa, noyissiina auteiii ejus deducunt ad 6 Ne dicat nobis. Ita. in utroque cpd. S- Germ.,
niorterii;-et cap. xvi : Esl via quse videtur honiini ita apud Smaragdum, S. Dunslamim, Trithemium et
recla, et novissima ejus ducuiit ad niorlem. Ita-ih Turrecremalani : sed in Regula ms. Magistri.iii
veisione communi juxta textum Hehraicuin, sed apud cod. ins. S. Faronis, in editione Parisiensi vetusta
Septiiaginta, quos sequitur saiicfns Benedicttis, patilo et recentiore, necnon Colinsei et Coloniensi, parti-
alilei'.: C. XVI: Eio-ivbSoiSov.ovo-ai bp&uieivui u.vSpl, cula ne desicleratur : recle ; quid enim atfinei illain
T« fievToizeXevruiaKUTWV {Skirteieis KvBp.evu «Sou. Id D repetere ?
est,, Sunt viseqrise vitientur homiiii.rectse, iiovissiiiia Ji Principium, Hsee sumpta sunt ex libro iv Cas-
aulem earrim respiciiuit in pi'ofunduiri inferni. Et sianide liisiitutis renuutiantium, cap. xxxix.
Cap. XIV.'Eo-TtbSbsviSoy.eibpBneivcana.pu uvQp£>Tiois, i Oblivionemparentum. Yix bene cpnversiis est,
TUSi zeleviuLUUVT/JS epyj-iui eis nvtip.ivu uSov. id qui pareiiluin nPn obliviscifur. Nec bene cuni patre
est, Est via, quse recta yideliir esse apud homines, .coelesli conjiingilur, qui terreno patri non omiiino
novissima verp ejus temhinf in proftimjtim iriferni. rentiiitiavil, Nam : Lorige a parentibus salus, inquit
liiterprelalio S. Benedicli conllata est ex utroque sanctus Bernardus.' Ea fuit disciplina' olirri in mo-_
loeo. naslerio Magislri, quem Tiilheiiiius Yigilium abba-
e Ab angetis nobis -depulatis. Hunc locum profert tem et diticoiium appellat, ut inonachus nunquam
Rnpertus in.cap. 9 Coinmeiilariorum in Apocaly- in sedes.palernas pedem: inferret. ..
psihi:« Deniqueab angelis liobisdeputatisqiioiidiedie i Contemplu auiem, etc. Nam qui terrena sapit
noctuque Doriiino factori iiostrp opera nestra nun- liumilis esseiion poiest, sed qui eoelestia.
841 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XIII 842
:"
. CAPUT XII.
DE SECUNDQ GRADUHUMILITATIS.
§ I._Ex REGULA BENEDICTI.

SANCTI A. § II.— Ex REGULA CASSIANI (cap. 45).
Secundus humilitaiis gradus est, si a propriam eHumiliias verohisf indiciis comprobatur. Primo,
in se Iiabeat omnes voluntates; Se-
quis non amans voluntaleni, clesideria sua non dele- si mortiticatas
ctetur implere, sed vocem illain Domini factis imi- cundo, si non soluin suorum actuum, verum etiam
telnr dieentis : Non veni facere volumalem meam, cogitatipntim nihil celayerit suo seniori. Tertio, si
1 sed ejus quimemisit (loan. vi). Jiem dicit Scriptu- nihil susediscreiioni, sed ju.dicioejus uniyersa com-
ra : c Votupias habet pcenani el d necessitas varit niitlat, ac monita ejus sifieiis ac libenter auscultet.
cqronam. Quarto, si in omnibus servet obedientise consuetu-
dinem, patientiseque coiistanliam.
a Propriam quis, etc. B. Isaias abbas sermon.26: supra, capite de genere monachoruni : « Quoniam
Humililaseslobedientiuetpropricevoluntalisabnegatio. scriptura lestatur quod bmne pcccatum quod remis-
h Scd ejus qui me mtsit. ln versione conimiini sus indiseipliiiattisque adiniserit frater, ad negli-
repetitur TOvolunlatem, el in texlu Grseco, Bekny-a, . geritem protinus reveriattir seniorem. > -Qusequitfem
id esl, voluiilateiii. Jnaii. vi. noii exstant in sacra Scriptura.Ita etiam aliquando
c Votuptas, etc. lla apnd S. Dunstanum, Smara- usurpantur isla verba, scriptum est, ul infra gradu •
gdum, Rutliardum, et Trithemiiim, et in Regula ms. II : '« Sieul scriplum est, sapiens verbisimipiescit
Magistri, ila ut JiicJocus ad desideria carnis refe- B paucis. » Hsec enim sententia non est in sacra Scri-
ratur. In vulgalis legilur vo.lunlas. Uic JoCus non ptura, sed in iseiitenfiisSixti.
habetur in sacra Scriptura. Quare hsec verba : Item d Necessilas. Angustise, inquit Ruthardus, vel ne-
Scriptttra dicit, non stini de sacra Scriptura-intelli- cessilas obedientii et.relinquendi proprias.voltiplales
gencia, sed de alicujus-.sapientis scripto, ut suinunt et desideria, iit pareamus DCimandatis; felix quidem
S. Frucluosus, cap .10. Regnke : i Qiiarto retroacta necessitas, quse ad ineliora compellit.'
sanctorum Pairum per sciipiuras sciscitantes revol- e Humilitas vefo. Hsec habentur apud Cassianum
vant : ut el ipsi quid facere debeant, agnoscani. > Jococilato. .
Kon dubium esl quin per scripturas, sanctorum Pa- f lndiciis. Quos gradus S. Benedictus, Cassianus
trum anachoretariim et monachorum Yitas inteiligal. indicig" appeilat, et S. Thomas locis citatis signa,
Magister, cap. 51 Regulse suse: « Monstrante. nohis quaienus his tanquam notis exterioribus mentis
de sanctp Heleno scriptura, cum dicit. J S.Yalerius ; prodilur humilitas.
C-AP.UT' XIIL.
DE TERTIO GRADU HUMILITATIS.
§ I. — Ex REGULA SA^XTI BENECICTI. C § III- —Item ejusdem (cap. 80).

Tertius humilitatis gradus est, ut quis pro Dei Interrog. e Ciim quali affectu obedire oportet
amore a omiii obedientia se subdat majorl, imitans ei qrii nos ad opus mandati cohortatur ? — Resp.
Dominum, de quo dicil Apostolus : Factus obediens Eo affectu quo esuriens parvulus nutrici obtemperat
usque nd mortem (Phil. n).. , ad ubera invitanli,; vel qiio affectu omnis, homo
§ II. — Ex REGULA SANCTI BASILH(cap. 45). susciplt ab aliquo ea quse ad vitam pertinent, invo
Interrog. h Usque ad quem modum « servire opo.r- et si quid amplius : pro ep quod multo est pretiosior
let eum qui placendi Deo implere Regulam cupit ? futura vita quamprseseiis, f sicut et Dominus dixit:
— Resp. Apostolus osteiidit proponens nobis obe- Quid mandata mea vita ceterna sunl
(Joan. xn).
dientiam Domini, qui factus est, inquit, obediens Sicut ergo vita prsesens constat in cibo panis, ita
usque ad morlem, mortem aulem crucis (Pltil, n), Et selerna vila in opere mandati, sicut ipse Domlnus
d pfsedixit: Hoc senti.tein vobis quod ei ,in Chfisiq iterum dicit: Meus cibus est ut
faciam voluntatem
. Jestt. ejus qui misit me, Patris (Joan.iy). >•
a Omni obedientia. Id est, faciat mona"chus". c Servire. In textii Grseco est
qiise- iJtrarausiv, id est,
cunque ei senior prSRceperil,sive illa Rfegulselegibus - obedire, reCtius ad seiisum.
conscripta sint, siye.nori. Et hsec mens S. Pairis "0 a Praidixit.U est, antea dixit, juxta textum Grse-
Benedicti, cuin nulluni aliiini nobis proponit imita ;- cum.
clum.quam Cbristum, cpjjiin omnibus Pa.tri obediens 1 eCum quali affectu. Exstat apud Basilium inter-
fuit etiaiii usque.ad. lnorlein, jn.xfa anliquorum Pa- rogiil.lCb; R. br., el apurl Rufinum,:cap. 46.
truni usum, qui omnimbdam obedieiuiam non liiiii- * Sicut et.Dominus dixil, quia manddta mea. In
latam a suis discipulis reqiiirebanl, ut videre est texiii Grseeo S. Basilij : 'H yi.p.SVTOW TOU
Cassiamim, S. Basilium et alios. &ZOV, tpwriv
apud o Kvpioi,%u>v).odavibs. ianv id est, Mandatum enini
h Vsque ud quem moduni. HabeUir apud S. Basi-" D0mimis,,yila seterna est. InEvangelip :
lium inier. 116 Reg. brev., elaptid Rufinum, cap. 4, Dei^.inquii.
"Hyu.pIVTOXIJ'uv-ov^wij«7ov(0_:ian' id est, Mandatum
ubi ita legilu.r:.Vsque ad quem moctum oporlet pro- ejus vita seterna est. TJbiejus, id esl Patris; nam eo
gredi eum. loci Chrisfus clePatre sue agit.
PATROL. CIII. 27 .
'. m :-. ..." S.' BENEDICTJABBATIS.ANIANENSIS 8«
§ JY. — Ex REGULASANCTIFRUCTUOSI. EPISCPPI
j\ § VI. — Item ejusdem (ex eodemcdpitulo):
(cap. 8). : Timendum est ergo,, charissimi fratres, cogitan-
a Obedientia prseceptum est Regulse, ut h impes- dum et providendum, qualem viani arripere deheanl,
sibilibus quoque rebus opere atque affeClu ostente- qui per Chrisiiim ad Christum ire desiderant, et
tur, et teneatur iisque ad mortem videlicet, siCUt Jiquido audiani quod oljservare debeanl, Obedientes
et Christus factus est obediens risque ad niortem sirit abbati iisque ad inoiiem, in tarituni rit riullam
(Phil. ii). faciaiit pfopriam volunfatem, sed Patfis. Nihil .tain
§ Y. — Item ejusdein (cap. 5). chaiuni Deo Jiabetiir, si volimtas propria frangatiir.
'•=Ifa tarilum debent iiioiiaClii prseceptis obedire Hinc Pelfus ail : Nos qui dimisimus qmnia, et secuti
niajoruro., .sicut Chrislus Patri obedieiis fuil; usque' sumusle, quid nobis"efil (Malth. xix)?lion solum
ad mbftem. Qubdsialiter feceriiil, sciarit se viarii, dixit": Dimisimus omriid,:quid nobis erii? Sed addi-
quam qusereliant, pefdidisse. d Nemo vadit acl Cliri- dit : sebufi sumus "ie: Multi omnia dimittunt. sed
slum nisi per Ghristum. Proinde riionachi lalem sibi Domiiiuiu lioii sequunlur; quare? quia non Pairis,
debenl facerC conslietiitiiiieni, per quaiii a tramite- sed suam voluntatem faciunt. Qui viilt ergo arctam .
recto nivJaleniis possint deviare. Priniuin discant et anguslam viam invenire et eam sine offendiciilo
voluntates proprias superare, el nihil suo arbitrio, B petgere, et pergendo iion perdcre, et 11011 peixlendo
vel mlnimum aliquid agere, riiliil loqui nisi ad iri- aid Cliristiim pervenire, pritis discat voluntates pro-
terrogata, et cogitationes de die in diem nasceiites jirias "superafe, et nibil qiiod propfia voluntas cor-
jejunio et oratione expellere, et suo abbali liunquam poris qusesierit, facere, et in Patris obedienfiausque
celare, et quidquid fecerint, absque murmufatione ad finem vitseperseveiare. Hsec propria vita' arcla
faciarit..' .','''••' et angusta quse ducjt ad vitarii. '-" .
' « Obedientid, etc. Hsec liabentur iri Regula S. ut fusius infra dicetur. .
Fruciubsi areJliepiscopi Bracarensis cod. !Crass., eo- e ln iuntum. Hsec nori suiit iri Regula iiis. S.
dem capile 8-Setl hsec priora veiba sunl transposita Fructuosi episcopi BracarenSiS, sed videntur esso
el, ita restiluenda : Prwcepttim Reguliv esl, ut obe- .. "alteiiusFfuCtuosi, iifet sbqueiiscapitulum.
dientiain impossibilibus,etc. ANeriiofadii ad 'ChristuiririisipefChristum. Non;
i>Impossibilibus. Ila in Regula ms., omissa est itur ad'Ghrislum iiisi pei';GhWstum, quia Christus
eriirii""prsepositioin ob sequentis syllahse similitudi- est via, yefilas e"tvita : via "pef qriiirii in veritate
nem; quod non semel pccurrit in hcc ccd. ms. Con- ambiilatrir, et via qiisTe tlucit ad yitahi, id esl, Chri-
cordise. Sed Jege, ln impossibilibus,ut in cod. nis. stum : et iia iieriio vadit ad ^Chrisium nisi per
Yind. Hsecerat stricta priscorum Paliurivobedientia,'iG Chrisliim. "''•• "•-;';''''"'.'
€APUt XIV.
DE QtARTO iGRADTJ.
§ I. — Ex REGULA siNcii BENEWCTI. Et osteridens fidelerii pro Doniirio iiiiiversa, ^tiam

» Quartiis liumilitatisgradusestjSi quisihipsaobe- Coritrafia, siistinere debere, dicit ex persena suffe-
uientia duris et cbntfariis febus vel etiam qriibus- feiftiiim : Prdpter ie.A mofte dfficimur tdla die-i ces-
libet irrogalis injuriis* tacita conscieritia patientiam , iirhdti sumus e ut ovesoccisionis(Psat, XLIII).Et se-.
amplectatur, etsustinens c non lassescat, vel disee- curi de spe relributionis tlivipsef subsequantur gau-
dat, dicente Scriptufa : Qui perseveraverii usqiie in dentes et diCentes: Sed in orhnibus superamusprop-
finerh, lik sdlvus erit(Matih, x et xxiv). Iteriv:Cdn- ief eum qui dilexit nos(Rom. viri). Et ileiri alio loco
fortetur cor tuum et sustine Dominum (Psal. xxvi). Scriptura : Probasli nos, Deus; igne nos examhiasti,
a Quarttts hnmiHtatisgradusest, si in ipsa obedien- ariimo, sine murmuratibne. His qriadral illud S.
tiu, Btc.iHsecpatientise viiius cempendiesa est ad Joan. Ciirysoslonii sermon. I in I epist, ad Cor.
perfectipnem via, ut decet Basilius iri ammenitioni- K«vyup vSpio-ri;, xw.vôtSopntr»?,-y.mi.bxiovveXtriis,
bris : t Fili, patientiam arripe; quia maxima virtus oiyho-e-i-ui, v.uirtpuwsoiio-Et,id est, etsi enini contu-
est animse,ut veJocilef ad sublimitatemperfectioiiis Inelia aificias (Immilem), etsi vituperes, el quidvis ei
ascendas; >ac prpinde maxime amplecienda mena- dicas silebil, et sequanimiter fereli ; •.••'
clib; qiiia"rPatieiilia jjraiidis meclela est animse : c Non lassescal. Itl est, aniiriuifiribn despondeat,
impatieniia autem pernicies cordis. Per patientiam J) metaphorice. Proprie autem lassescere est lassuin,
siilem;;exspectatur spes fiiiuroruhi, et quod non fessum, et clebililatumesse. Fauslus Reiensis homil.
tidelur, qiiasi qupd videatur, anipleetitur, > inquit 8 ad monachos.
' « Lassescant licel niehibra vigi-
| S'. Basilitisibidem. Hsec fuit qiieridam liumililas S. liis,"»,
i Guillelmi tlucis Aquitanise et furidatbiis monasteiii d Morte ajfichriur. Ita in psalterio Romano. Hsec
I Gellbrieiisis, 'qui ciim monachus esset: « Corripieba- et sequeritia ex psalterio per accommodationem ci-
| tur, iioii irascebatiif : interduiii csesris el iiijuriis taritur.
e Vi.oves.Iia in psalteno Rpmanp.
llsesus nequefesislehat, neque coriinilnabatur, gaii-
deba;t;p!anein subjectione,> elc.,;utin Actis ejiisha-; " f Subsequaniur. Subseqtii est"subjungere, et ac-
betiir. Nbta-est humililaseipaiieniia-B. Carlomaiirii tive smiiitiir : ut paule ppst : .Subsequiiur, dicens.
Aiistrasise principis, et mpiiachi Casinalis de qua Et cap. II JlegulSesancti Benedicti : Et subsequa-
vide Reginonem in CiifPiiicP. tur abbashymnum : Te decet latis. SsepeJtaiisurpat
J>Tacita conseientia, etc. Id est, quieto et pacato Magister in regiila ms.
845 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XY. 846
ncul examinatur argentum; induxisti nos in laqueum; jh. propter mandatum Domini? Prime, quidem ut con-
posuisti iribulaliones in dorso nostro (Psal. LXV).Et, sideret, quia et ipse Dominus obediyit Patri usque
ut ostendat a suKPripre dehere nes esse, subsequi- ad mortem pro nobis (Pliil, n). Et certus sit, quia
-Itifclicens.Imposuisli homines super cupita noslra mandatumDominivila seterna est, sicut scriptum est
(Jbid.).Sed el prseceplurii Doniini in adversis el in. (Jqan.xu, Marc. vm). Tunc deindeeliani, ut credat
ii/uriis per patientiam> aclimpleiiies, qui percussi Dpmino dicenti : Quia quicunque valuerit animam
in maxilla prsebent et aliam, auferenli luriicam suam salvdm fdcere, perdeteam; qui autem perdiderit
dimittunt etpallium, angarianti mill.iario vadunt et animam suam propter me et propler Evangelium, sal-
duo (Malth. v, Luc. vi), .et.cujmPaulo apostolo falsos vam faciel eam,
fratres sustineut," et iiialediceiites se benedicunt § IV. ~=-EXREGULA SANCTI FBCCTUPSI EPISC.(cap. 8).
(IlCor.si): "'"..'. '.'..."'-'. 'J Siiriili quoque studib et patientise virtus est ob*
__",
\ § II. — Ex REGULA SANCTI MACAMI (cap, 83). servaricla,ut niihquam riec odibvioletur, necirijuria,
c Passus injuriam taceas : a iniuriam faCere non nec contiimeliis ariiittatur : Sed in siistentatiorie et
nosse, factani possetolerare.Nec.leinaniaseducant tplerantia rebpretur. 4 Wuditas deniqiie et parci-
consilia : sed magis te semper in ChriStp confirma. monia cibofum et lectulorum duritia amplectatur.
Nontibi sesfimesullos jvroximiores, quamquiteciim B § Y.—EXREGULACASSIANI (cap. 42).
sunt e in cella fratres. , Si nbiisolum iiijuriam iriferat hienachus nuili :
§111.— Ex REGULA SANCTI RASILII(cap.SO). nec ab alio quidem sibiiftet irrogatam doleat atque
f Quomodo quis s promplus fiat etiam adpericula tristetur ,(Lib, ivde histit.fCdp.W). .' .
<s-Sub priore. Regula ins. Magistri.: $ub majore, siina lempestate, imbre et grrihdine|)fiecipitanfer e
Prior hoc loc-oest ahbas, dequa vo.ce infra,, coe]p riientibus iluvins adep iritumuit, u.t torfentis
i>
; Adimplentes.. Nenipe patientes monachi : est .instar extra vadiim eycurrens in campos restagna-
eelypsis. rel eflusiis. Tandeni sol occubuit, et riioriachus Iri
e.Pcissus injuriarii. Hfec nori exstant in regtfla iiioiiasieriiim reiiire voluii. Eum pfecihus Conatus
Macarii et alioruni abbalum codicis . Floriacensis. esl prohibere Seridus abhas:; sed illis postpositis»
•Priora •qiiideni.verba habeniur in, epistola sanct.i yi obedientiiB compiilsus yestibus in fasciculum li-
llieroiiymi ad Rusiicum de forma vivendi. gatis,,'et capiti imposilis, renes maphorio circrim-
-
Injuriam facere.non nosse, etc. Lege : Irijuriam ''cinciris.se lluvio tempcsialique, seu potiiis divinse
facerenon nosce: faclam nosce lolerare. •prbvideriii*' credidit, et imniensum illud aquafum
e In celta. Id est, in monasterib, de quo vocabulo exundanlium pelagus natalu, atixilianleClirlstp, tra-
infra." ' yis perfectecbedientise.hsecYiftus, lisec
f Qtiomodq.Reperire est apud S. Rasiliuminterr. ..; |e,citrII.ecest
iiiiracula.' ,,,..•••,•
J99 Reg.Juey., et apud llufinum, cap. 46. p h Siniili qiioque. Habetur in Regiilams. S. FiUC-
• B Prompius fiat ad periculd.mHsecest perfecta vi- lucsi episccpi Bracar, cpdiCisCrassensis, eedem ca-
tse religiosse obedientia, qnse nullis valet succumbere p.ife.'.,'...
peficuiis. CiijiisexeiiiplmnnarratS. DorbiheusDoctr. 1 Nuditds. 1Aest, paupCrtas, qua?a priscis illis
1.'_Qniciamnioiiaclius ex partibus Ascalonis abbatis Patrihus appellatur uv.xp-oavvn, id est, care^tia et nu-
biii jtissuad Seriduni abbalem venit, sub yesperam ditas emnium rerum, apud Cassianrim"Cell. 18,
adeeliam redire jussus. lnterim obPiia vehenieritis- cap.17.
,
\C'APUT"XV.v :.'-
DE QUINT0 GRADU HUMILITATIS.
§ I. — Ex BEGULA SANCTI RENEWCTI (cap. 15). • § II. — EXREGULA SANCTI k\*iLii EPiscori (cap. 21).
Quintus humilitatis gradus est, si cmnes ccgila- Interrog. e Qui yult confiteri peccata sua, si om-
tipnes malas ccrdi suc advenientes, vel mala.a se nibus debetcprifileri, aut quibuslibet, aut certis qui-
abscense ccmmissa per humilem a cenfessieiiem ab-. busque? — Resp. Clementia Dei erga eos qui deli-
bati nen celaverit SUP,b hprfans nns de hac re Scri- " qiieiunt, riianifesta est,. securidum qiiod scriptuhi
ptura-dicens : ReveluDomino viam tuam, et sperdiri est: Qui nonvult morlem peccaloriSi sed ut conver-
eo (Psal. xxxvi); et ilem dicit: ConfiteminiDqntino, tatur et vivdt (Ezech. ixvm). Quia ergo et conver-
juoninm bonus: quoniam in sceculum misericordia sionis modus aptus esse, et convertentis [est] a pec-
ijus (Psai. cv). Etitem Projihela.: Deliclum meum calo fructus dignus ostendi debet per peenitentiam
:ognit.nmtibi feci, etc injustitias measnonoperui. Dixi: secundiim ;qued scriplum est: Facite fructus dignos
Pronuntiubo adversum me injustitias meas Domino, pxniteniice(Luc. iii); ne forte secundum illam com-
st lu remisisti impietaiem Apeccati mei (Psal. xxxi). minationem eyeniant his qui non ,pp?nitent,quod
» Confcssionerri.In Regula ms. Magistri: Cordis niei. Rectius quidem : quia ita legitur in
. • Linguie
lonfessionem.
h Hortans. Ita in Regula Magistri: est iiomiiia- psalterio Romano, qiiod sequilur S, Benediclus. Hbc
suitein caput iiitelligilur de ievelaiiorie riialariirri
tivus •absblulus,"vulgo : Ilonalur" nos Scripiurade cogitationum patri spirituali direcfipnis causa : nam
Jiac re, dicens." : :.." Iri cPhfesssPiiesacfameiitali rion soliiiribcCullairiala,
c Injusiiiiasmeas honopemi. Ita '•-•
in-Regula ms. S.edaperta reybianda sunt.
.Magislri, queiiiadmodum in psalterio Romano. e Qui iiult confiten, elC. Reperitur apud S. Basil.,
d Peccati mei. In Regtila ms. Magistri, et in aliis int. 288 Regulse brev. Non exstat aprid Rufinum,
codicibus nostris ms. atque eliam excusis habetur: saltem in nostro exemplari.
847; S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 8i8
scriptum est : Oinnis arbor• quce. nori fach fructum A,§ Y. — Ex REGULA SANCTI ISTDORI EPISCOPI (cap. 15).
bonum excidelur et in icjnem mittetur (Maltli. m): * Qui nbcturna illusione polluilur, publicare hoc
necessarium videluf his, quibus dlspensatio myste- Patri monasierii rion nioretur ; culpseqrie suse me-
riorum Dei conimissa eslj, confiterida esse peccata. filis hoc tribuat, et occulle pojiiitentiani agal :
Sic eiiiiri et lii, qiiiantiquilus pcenitebaiit, a inve- sciens, e quia: nisi prsecessisset in eo fluxus animi
riiuntur apjudsanelos confessi esse peccata sua. Scri- turjiia cogitanlis, nbn sequerelur in eo fluxus sor-
ptum est enirii in "Evarigelio,qriia Joaririi BaptiStse didse et irilmunclsepbilutlbnis. Queiri eriim prseve-
confilebaiitur peeeaia sua (ilf<m/j.iii),:el iri Actibus nerii cbgilatio illicita, tentatib illuni cito foedat ini-
apostoloruiri, apostolis , a quibus baptizabantur munda. f Qui nocttirno delusus phantasmate fuerit,
(Act. xix). tCmpore officli in sacrario statit, nec audebit eadehv
IIL —- Item die ad ecclesiaiti introire, 6 antequam sit lolus aquis
.'..,.,.§ ejusdem,(e«p. 199).
et lacrymis. In lege quippe qui soninio npctuino
*
. Jhierrog,. Si-oportet, cum sprpr aliqua confiletur
polliiebatiir egredi jubebatur a castri.s, riec regredi
qubdcuilcjue delictum suum, etiam matrem mpna-
adesse•?'— Honestins mihi videtur essb, priusquam ad yespefam lavaretur (Detit, xxin). Et
sterii Resp. si illi iri carnali populo ila, quid spirilualis Christi
et religiosius, ut per seniorem niatrem presbyter, si
B servus faeerb clebet? qui magis contamiiiationem
quid et illud sibi yidetur, statuat, et modum vel
suam debet resjiicere, et longe ab altari positus
teriipus poehitenlise imponat ad emendationem gjus, mente et
; ( ,. ;: •".•'. corpore pertremiscere, alque infigiiia
quse corrigi deSiderat a peccato.- aquse poeiiiieiilise aidhibere : ut noh solis
;: lacrymas
§ 1Y. — Jtem ejusdem (cap. 200). aquis, sed eliam fletibus studeal abhii quidquid
; c Inlerrpg, Si opprlet gesla turpia vel ebscoena forte per occuliam culpam immunda contaminatio
Confileritem inverecundius pvonuriliare, aut cerle polluit. Qui fofiiiCalioriis tentamenlis sestuatj oret
— Resp, Confessio pec- Indesinenler, atqtie abslineat: neC erubescafconfi-
quibusqiie aut quibuslibet?
calorum hanc Jiabet rationcm,, quam habel vulnus teri Jibidinis sestum, quo uritur; quia vitium de-
aliquod corporis, vel.passie, quse medicinse demon- ieciiim cito cufatur ; latens verp quantp amplius cc-
stranda est. Sicut ergo rion pmnibns quis vitia vel 'cultatum. fueril, tarito iiiagis prpfuntlius serpil':'
yiilneracorppris sui revelat, nec quibuslibet, sedhis tpiod re vera qui pubjicare negliglt, cura.re miuime
tanlummodo qui summse perilise testimonium ha- .cupit, . -.'.. "• •
berit et eurse et medelse disciplinam, ita et confessio § YI. — Ex REGULA SANCTI FhucTuosr EPISCPPI " -
peccatorum, fiefi apud eos tantUmmpdp debet, qui ;-"' :;.:.:.:: -. (cf<p,13)....,...' . '.'.:• .
crirarehsec prsevalent et emendare, sicut scriptum G ii Omnes actus sive ecCasipnuninecessitudines sem-
est: Vos,qui fbrtiores esiis, infirmitales infimnorum jier necesse est ut mcnachus Patri J reserdt, et ex
auferle et exportate per illius cognoscat discfetibne vel judicio quid attendat.
portale (Rqm. xy). Hcc est
ciirationeni. ,,,;.. .• ,„ Cogitaliohes, revelationes, illusipnes el negligentiais
proprias seniori nrillus olicelef, ycrecundia vel inju-
<>Inveniuntur apud sarictos confessi esse, etc. Qui- debere suam censiilere conscieiitiam : «, ot Si lv
bus iienipe dispeiisalio mysieriorum Dei commissa unpoutpiTwvvv.zepivn p vtseiyevbfxevoi, v.aiOVTOI xo>iSi.o>
erat. Nani his solis conlitendum esse hoc loco.docet o-vveiSbxL y.azuv.oi.ovhevxoio-av, id esf, qui autem ih nbri
S. Basilius. voiuiiiario nocturiio lluxu fuerint, ii quoijue pro-
h Interrog. 11 Ruf. cap. 95 : quse tamen npn as- priani conscientiam sequantur, et seipsos, ari de eo
sequuntui'lextuni Grsecnm. " discernaiit, -ari iion, considerent quemadmpdiim in
« lnterrog. 229 Reg. brey.;„Riifin. cap. 93. cibis, qtii discernit, inquil, si coniederit, cpndeni-
,::AQui. noctitrna, etc. Hsec videre est in Regtila natus est. In his quoque ;bpiise.sitcpnscienlise, et li-
exCiisa S. -Isiiiori, cap..'{'5. .':'. bere loqiiatur seciindinii propriam cogilationem, qui
." e Quia nisi prwcessisset, etc. In Regula excusa ad Deimi accedii. > Idem docet Theoaorus Balsamo
in eo Irixtts unhni lmiic canoiieni exponens. II etiam patet ex Collatione
paulpalitei'•: Quia nisi prcecesserilsordidce
.turpiq: cogitanlis, npn sequerentur atijue im- • 22Cassiani, cap. 5; et ex epist. S. Gregorii papse
piundce polliUiones. D apudBedam lib.i Hist. Angl., cap. 27. Yiê D. Tho-
f '0«».-ridcturnp delusus phanlasmqte fuerit, etc. mam par. in, qu.18, arl. .7 ; et alios. Ejusmbdi illu-
Hsecsiint diifiuScuJa, etsi olim, a quibusdam .sariClis sionibiis riiedenluf bratio, jejunia :et:"siimilia. ^spiri—
in
•usitata.. Gum B. Herl.uca per soiiinu liiijusniodl tualia remedia : qiiibus eliam acCedant medica. Nam
.iiiliriiiilalem ,, etsi leviter, pvssa fuissel, nec prn- semen lactucse sativse epotnm,« assidiias libidinum
jiterea ab ingressu feiiipli abstinuisset, apparens S. imagiiiatioiies iiv sonirio compescil, et Yeneri refrsi-
;Wicpertus Atigustanus quoridam aniistes, ei injiinxit gatur, > incpiit Dioscorides, lib. li, cap. 129. Idem
tres Dominicse. orationis. recitaliones pro forihus prsestat semenlactucse silvestris. Succus etiam la-
. templi; totidemqtie .genufiexiones. S. AJtc cuidam euiese, silvesliis ad„:e„aciem; valet, sed virihus Jnfir-
sanciiinpiiiali nocturna polluiioiie containinatse per ""'£ mipr, aliideiTi aucfor cap.sequenli.
visibiierii appareiis prohibult, ue eadenidie in fem- Ariiequam:lolus uquis et lacrymis.: Huric morerii
pluiri ingrecieretnr ; quod £um...con(emp'sisset, ppst tangil S- Gregofius papa episl. citata « Sed lavan-
mprtem ignis purgaterii cruciatu culpain expiayit, ut dus est aqua, ut culpas CogitationisJacrymis abluat.i
refert PaulusBernriedensis in Yila B. fleiiucae. Sed Idque j.uxta ritum Hebrseorum.
hsecminimeJn exemplum trahenda. Nam olim sancti h Omnes actus. Hsec rejierire est in Regula S. Fru-
Palres nec ecclesise inlrpilu, nec sacrse eucharistise ctuosi episcopi Bracarensis cod. ms. Crass., cap. 15.
perceplione prohibuerunt eos qui citra culpam ejtis- i Reserat, llpc vocabulum addidi ex cod. ms. Vind.
jmodi illusiones patiuntur, ul ait cpnstat ex epist. Diony- quod etiam in cod. Cfass. ms. deeral.
iii his
tsJi Alexandrifti, can. 8, CJUL unumquemque
849 CONCORDIAREGULARUM. - CAP, XV. 830
ria faciente, vel contumacia perurgente. Sed semper A . anima seiitiamiis. Hoc est,"priris debemus de-corde
hujuscemodi yitia cum lacrymis atqiie cpnipuriclione projicere qriod in corpore nolumus bajulare, dicentes
cordis atgtie huriiilitate yerissJrrieabJiali, prsepositq nobismetipsis : Quid taces ariima, et non erumpis in
sive prselatis senioribus revelanda surit: el consola- voce, et meiitis trise exponis ardorem, et ejeclo de
lione, eratione, casligatione, siye etiam aexercita- irilus ipso fervoreittalitise, jirsestes fatigatse refrige-
tioneIdonei operis casliganda.'""' ; \ riiim passioni? Efgo cuni aliciii fratri cogitaluni
§ YH. — Ex REGULA CASSIAM (cap. 29). malum in corde advenerit,» el sensCrit; se exinde
h Illrid ante omnia a seniore suo debet junior dri- fluCtiiafi, statim suis hoc prsepositisfaleatur, et
ceri, ut riullam jam penilus cpgitationem, quamvis mox oratiphe facta riunlierit hoe ipsum abbati:: Nam
turpiter nascenfem, celet seniori siio verecundia ipsi prseposili hoc ipsum ultro semper debenti a
faciente quse confiisio periculosa Cst aiiiirise. Sed susceptis suisexquirere: rie forte aut simplicitate
mox:, ut c exorice fuerint cogitafiones, sup eas jiu- ijuo.rumdam, aul certeipsa verecundia malorrim fa-
hlicet senieri, ne sue aliquid judicic, vel discreiione ciente, res pravas ac turpes fratrem pudeat Confiteri.
commillat: sed iliud credat maluni esse vel bonum, - Sed cum ultro k ausiis niagis a magistro acceperiiit,
quod senibris judicio fiieritdefiniiuni. Non enini po- jam fiducialiter sine verecundia indicent cogitata
leiit diabolus Circumvenire vel dejiCere juveiiem B peecali. Quod et ipsi prsepositi, el si ipsi libc sense-
monachum, nisi eunv quem viderit aiif per super- : rint, feferarit et tle se abbati. Nam et ipse Major,
biam, aut per verecundiam suas cogitalibnes seiiibri cum de se lipc senserit, petatin braterip a cciigre-
celare. Nam evidenter diabolieam cogitalionem Pa- gatiene iiniversa pre se debere prari. Ergb cum de
tres esse dixerunt; quamjuniorseniori d confunditrir aliquo fratre liuntiatum fuerit a prsepositis abbati,
aperire. : convocet iriox universam coiigregationem, et dicat
§, WI. — ;Ex REGULA MAGIS.TM.(C«;I. 15). omnibiis abhas : Yeriite, fratres, subyeniamus pef
. _eFratres, luric rami arjioris mundi siint, si li- dilecticnem invicem noliis apud Dominum,idiceiite
gnum ejus a radice pufgefur. Nee Cnim digrium est Apostolo : Fratres; et si prceoccupalusfuerit \quis
niundatis foiis f regiis, iritus iriquinari de sordibus. in uliquo delicto, vos qui spiritales esrts,"™corripile
Sed decenter efiicitur, si de intris foras ejecta sbrde ejusmodiin spirilun mansuetudinis, ° consolamini pu-
jam tum demum et fores jusfe mtiiidenlur. Non enin» siiianimes, considerans teipsum , ne et tu tenteris
secura possunt esse Bfossata, ubi intris est hostis. . (Gfl/.vi). El :-'PTu qui stas,vide, ne cddas (I Cor. x).
Simul el-porta clausura sua capliva est, .ulii muri Ergo unanimes pro hoc fratre nostro oremus ad
non repellunl, sed incluSum retirient iiiimiCum. Dominum, ut dignetiir in eo cum signaculo crucis
Nam et vulrius ebullire novit repletum putredine, " sriseverjussione 9 poenilentite suse diaboli (entatio-
nisi exprimatur et de eo fuerit sanies ejecla extriu- ries compescere. Cum ergo pro eo ab omnibus diu-
secus, efideipsas operatione purgetur, altius potest tissime oraturii fuerit,r surgens abbas cumomnibus,
suam cavare nialitiain. Hoc efgo et nos de nostra s et compleiis, mox exientes singuli opus quod fa-
., a Exercitutione idonei operis. Opus manuale non ipsa qperatione; maie. Lege, vilin ReguJa ms. Ma-
parpni confei t ad tenlatiories abigendas. Unde Re- gistri: De ipsa suppurntione. Suppuratip est Jiuris
grila Macarii et alion;m ahbatum ail: « Qriod si In- seu saniei expressio. Suppurare est pus seu sauierri
firmus est animo hujusmodi frater, oportet eum fre- exprimere. . .
quen.tius J : , i Et se senserit exinde fiiictuari. Nota eas solas
h Illud operari.
ante omnia. Hsec sumpla sunt ex Cassiaho icogitationes malas , quai nos preniunt ac urgent ad
lib. iv de Insiitutis, cap. 9- Iclem docet Cassianus coiiseiisum peccali esse abbafi retegendas; non vero
ejusdem Jibri cap. 57, et CoJI: 2, caip. 10. eas quse simul ac natse sunl, abeunl.
c Exoftce. Hoc vocabulum adjeci ex libro Gassiani i i suscepiis suis. Suscepti sunt monachi apud
edito. Cassiannm passim.
d Confunditur. Id est, erubescit,. ssepe in sacra k Ausus magis, Id est, maioreiri audaciam.;
Scriptura. 1 Quis.ln textu Grteco, Kv9/3M7iof, id est, homp,
e Fratres. Reperire est in Regula ms.: ut iri versione conimuni.
Magistri
cbd. Cprb., epêni capite. D m Corripite. In versione communi, instruile,
f Regiis. » Mansiielndinis. ln versione communi, lenitalis.
Regise sunt feres, januse, pertse. De 0 Consolamihi pusillanimes. Hsec vCrba addita
que vpcabulp inira.
6 Fossutum. Fpssatum est fossa amJnens muros sunl a Magistro.
urbis, aut agri aut domtis, aut alxis propiignacula; 5 Tuqui stas, etc. I Cor. x in versione communi:
Gallice, fosse, GlossaeCyrilli : Tatppps,fossd, sepes, Qui se exislimdt ' stdre, vicleqt ne cadcit. Ut in textu
fossutum. Yegefius lib. iv de Re Militari, cap. 16 : Grseco.
« Civilatis fossatum, eliam apportatis lapidibus, li- , 1 Pceniientice.Leg;, potentiw, ul Regula riis.
gnis aut terra, npn snlum ccnipleiit. »]Significat r Surgens a.bbas, Est jioniiiiativus absolutus looo
eiiam exercituni. Mcschopulus, HepiSyjS&v,<fo>ao-a- ablativi satis familiaris ipsi Magistro.
xov, o-xpuibs,id esl, fossatum, exef cilus, el Suidas 3 Et compleris. Id est, colleclam, seu orationem
mox citandus. Sumilur etiam pro Castris. Suidas : dicens, ut loquimur, seu conchideiis. Ita habelur in
foo-cuxov,b o-xpuTos,tb o-rpyJibneSov , id esl, fossa- epist. S. Epiphanii ad Joan. Hierosolyiri, «Quando
tuni, exercitus, castra. Rnfus in legibus niilitaii- autem complemus oratioiiem seCiindun rilum my-
lius : « Si fossato adhuc integro fuga partis vel aciei sieriorum.» Lih. in Dial. S. Gfegorii, cap. 17:
trtiius acciderit, ei niilites in fngam acti, nec ad de- « Cumque diuorassent, complere orationem Qtia-
fensores cucurrerint," 'liec " adipsuin
' ' fossatnm se re- dragesimum subdiaconiim servus Dei jubel: > Ru-
ceperint, elc.» : perti iib. l de Divinis Ofliciis, cap. 19 :« CoHectaj
b Deipsas operatione. In cod. Yind. legilur; de quse dicuntur ad coinplenduni, orationes sedentis ir»
85i . S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 852
ciebant, » reprehendant; el retento apud se illo solo A nenlisecruciafione nullus pereat, sed omnesevadant;
fratre qui malo cogitationisjaborat, proferat codices ut in affiictioneoninium divinse misericordisereme-
et adversus necessitatem vulneris ejus siriiilisdivina dium sper.eliir,uf appstolicunicomplealur prseceptum
medicina Jegatur. Nam el per dies quibus ipse frafer dicens: Invicem pnera portctte, el sic adinipiebitis
interrogatus ab abbate, si forle responderit non lecjemChristi (Gal. vi). Nam et frater mittendus in
transisse, illis horis, quibus continget legi sive per yia a prsepositis stiis debet nionefi, ul omni hora in„
hiemein sive per seslatem, h poenilentia codicum ad quovis loco sit sollicitus .idversus.diabolum, qui in
ipsam cogitatipnis necessilateni legantur c in ipsa , vi.a secum nos vtill trahere in, gehensam : cum iion
decada*de qua est frater ; verbi gralia , si suaserit patilur beiie agendo in coelis ascendere hemiiieni,
fcrnicatinnem, legatrirJJJi ex diversis cedicibus, ubi unde per S superbjaiii causam jaclatus esl. Ideoque
castitatem diligit Deus>"Sid nientiqnem siiadet fre- debet servus Christi in quovis loco ei .etiam sine
ubi veritatem. "
quenter, legatur ex diversis, prsecipit prsesentia Majoris cautus coiisisfere, et.diJi_geriter.se-
Si desiderium aliquod, legatur illi, ubi hoc lemporale tam a malis factis, quam a pravis cogilatjonibus
prsecipit Deus contemni, et seterna quseri et regnum observare. Et hoc debet frater moneri, ul, cum
coelcrum. Unde ejxortet abbaiem niulltnri esse de cogitalio aliqua ei adversa advenerit, mox fixis in
lege e structum, ut aut testinioniis oiniiia doceat, aut B terraeum cervice genibus, vel.signo crucis in froute
pertinentia ad locum legenda congigiiet. Npnne ergc depictb, precibus dehet ad Domiimm convolare, ut
cum tali fuerit »grptus referlus succo discipulus, dignetur .sups miliics adiabelo cieferidere. Quia
flon splum pristinas recipit vires, sed ct nevas ad- . vitiaiiisi repriniantur cum parva siiril, cum magna
versus inimicum acquiril; et adversarius perdet, fiunt iioii sliingiintur. Et cum cogitata^nala factis
quod ipse putaverat possidere ? Unciealio die niaiie implentur, de perfecto peccato perfecla mors ac-
interrogetur ab abbate ipse discipulus, si cogitatio quiritur,
iiiimica cessavit, aiit.iion. Quod si respondeat non
§ IX. — Ex REGULA CWUSDAM (cap: 6).
ab
cessasse, superponatur jejunium oipnibus, Quod
iteruin si aiio die reinterrogatus responderit non Confessio quam crebra et sagaci cura sit danda
transisse reficielitihus omnibus mensis, sublraliat-ur riiultorum Patrum jtixta scriplurariim seriemiradiiio
vinum. f Nam si lertia , quod absit, j'ain diclione demonstravit. Dandaergo confessip semper est, u.t
jndicemur modicselidei, ne videamur tarcle credere veterascentem nienlis staiuni, )' etpeccatorum tene-
Dei posse nobis auxilium subvenire; prseterea cum bris qiietidianisillecebris fiiscatum,rudeni custodiat,
sciamus eum esse nimis misericordem, vel piuni et sicut Scriptura docuit dicens: Omni cuslodiqsena
ad prsestandumparatum, quia non obliviscitur mi- 'G tuum cor, quiaexipso vitq procedit (Prov.i\). Sic
sereri Deus, nec cQniinebitin ira misericordias suas : quippebeatiisDavid orando diceb.at: Delictvm meum
ergo, quod supra diximus, si tertio die interrogatus cocjnitumtibi feci, et > injustiiias mectsnon opefui.
responderit non transisse, item oleum meiisis snb- Diai, Confiteboradversum me injustitiqm ineamDo-
trahatur cum yino : ut multorum laborc vel absti- mir.o el tu remisisii i impietalcmcorclis mei (Psat,
coelp cajiitis ncstri Jesu Cliristi signant. i Abbas a Reprehendant, Itl est, riirsiis.capianl.
aulem hic ceniplet oralionem : quia olim hoc erat h Pcenilentia•codicnm.Lege : Petiinentia codicum:
munus ejus ,' qui cseleris prseeniinebat., Walfridtis Ita in Regiila ms. Mag. el in conc- riis."Vind.iiJ est,
Strabus, lib. de Rebus EcclesiastiCis, cap. 22: « So- pertinentes codices.
lehant enim non soluni inler officia missse, verutn "" Inipsu decacia. Decada, seu cleeaS, aut Gfsece
etiam in aliis orationibus , converitibus et collocu- Sevusesl decania., decuria., GlossseCyrilli: hev.asfi
lionibus , qui cseleris aderant emineiitiores,' b.revi Sev.uviu,decuria. '
oralione opus concludere, quod et in sanctortim Pa- '* Menlidnem,Id esf, Mendacinm. GlosrsePliilo-
truni exemplis agnoscinms , dum alii alios hoiiorifi- xeni : Meniio, «mpMio-is v-ui-J/£Ocr_j.a,
id est, recorda-
centise causa orationes colligere postiilabanl.» Quod tio et mendacium.' Hinc nieriliosns, id est, meiidax.
satis patet ex cilato textu S. Gregorii, ubi mona- Lex Alaman. lit. 41, 1. 1 : « Qui nec mentiosiis, nec
chus Quadragesimum sribdiacoiiiiiiijebet cpncltidere ™prsevaricalor , iiec murierum acceptor sit. i Apud
prationem, Formulse colleclarum diversie erant. ' Papiani: MenliriosUs, fallax, aut ptendax; lege :
Qusedairi-nostrisulcunqiie simileSi ul videre est in mentiosus.
Jocp pitalo S. Epiphimii:"« Qriandoaulcm comple- e Struclum. Ita in Regula ms. Magistri, itlest,
mus oralipnem secundum rituin liiysterioruiii, et Jnstriicluni , ut strumeiitum pro instrumentum, de
pro omnibus, et pro te quoque diciiiius : Cn-stodi qtio supra. •
illum qui prcedicat veritalcm. Yel cefteita : Tu prce- f Namsi terlik, qnod cilisiljam dictione. In Re-
sla, Dqmhte, el cuslodi,. ui-ille prcedicel verbum gula nis. Magistri : Nam si tertio, quod absit, jqm
veritaiis. * Aliseminime, sed eraiit qusedainDei glb- dici ne, recte; et siibaiidi, intenogalus fueril. Et
rificatio in fine officii, ul constat ex DyiiamioPatri- ista, qttod absit-jam dici, usque ad illa verba : Ergo
,cio in Yita : S. Miaxiini Reierisis episcopi: « Cum quod supra dixhitus, sunl inlercludenda parcntliesi.
igitur ad ipsius areis yeslibuluin snspensp nie gradu 8 Per.'superbiam 'ctiitsam. LegC : Per stiperbice
conluli, alque. illic bealissimos aposiolos Petrnni et cansam, li,a iii Regulams. Magislri etiii cod. Yiiid.
Andream, ad coinplendam cum Maxiniooralionem Causa.est cnlpa, -reatns. De quo vocabuloiiifra.
aliernis honoribus se prseveiiientesego'peccator au- ii,~Etpeccatorum. Copula et translata arite xbquo-
divi. Cumque tanderii jugi oblaiione compulsiisbea- tidianis, poiiatur. - .-
tus, Maximus eos diutius dilferre non posset, his i Injuslitias meas "non opcrui. Ilain PsalterioRo-
'
yerbis compievit olliciurii: Sit gioria Dei betiedicia manri'. -. '•''.
in celernumet in scecutasceculorum.Reliquis respon- i hnpietctiem cordis mei. Jnxta Psallerium Ro-
dentibus: Amen.> bianum et Sepluagiula : K«I CUuffiv.usuo-iSeiuv xii;
j-55 CONCORDIA REGULARUM.— CAP. XY. . 8U
xxsi). a Quantiiiii valet pura et nen tarda ccnfes- A £ tem deliquerit, pcst secundam per cpiifessionemcu-
"„s_io , .ut sic secnra eani subseqiiatur impetralie. randum est expiari. Quidcjuid vero diurno aetu,-
i>Confessusse, ut facinoruniniolcm pelleret de «e. vel visu-,auditu, cogitatu lepesceiido deliquit, iionte
Qui ingemuit confiiendo, c glorifieavit remissionem liorseex^pletocursii, utpurgelur, censendumest. Post
recipiendo; dolendo patefecit criinen, dancioredin- vero quidquid ab horanona mensmaculseaiiraxeril;
tegrsivitspeiii. Non enim jivsecessit spei fiduciam, e ante coiupleiamconfiteiidumest.Tllud tamen abbas
quia memineratse olim per Spiritum saiictum a Do- studere debet, ul post SeCundairi,h schclam ingre-
iii.inoilluminatus dixisse: Quiaapud te est. propitid- diens, peraCta cratipne, riulluriiforas egredipermit-
tio, et propter legemtuani sustimii ie, Domine (Psal, ' tal, nisi prius detur confessio: similiter et post no-
cxxix). Et ilerum :' quia apud Dominnm d miseri- riairiet ante cpmpletbriumfaeiendumest. -
ccrdia est, et copiosa qpud eum .redemptiq.(Ibid.). § X. — EXREGULA DONATI (cqp.25).
Aputlquem misericprdiani perennein agnoscit, apud Inter cajferas Regnlseobservanliaslioc magis tam
eum copiosamet redemptioneni. Qnseraiiiusergo ibi juniores quam seniores nioiienius fraires, ut assidue
niisericortliam,ubi reiiemptipivemmanere.jairi nevi- etiiidesinenli studio lam decogitaiu quaiii de verbo
inus ccjiipsam. Crescai dolor post ruinasn,Jil culpse inutili, vel opere, vel aliqua commolioiieanimi con-
inveniatur iiiedieina. Confileamur mvicein delicta, B ] fessio omnibus diebus, omiiibus horis oiiinibusque
utnoslra nobis Omnipoteiis dimiitat peccata. Sic momeiitis semper donetur, el Patri spiritali nihil oc-
nosScfipfura hortatur : Confileminialterutrum pec- cultetur. Qtiia slatiitum est hoc a sanclis Patribus,
cata veslra, el orctte pro invicem (Jac. v). Quanta ; ut i detur corifcssioante merisam, siye ante introi-
clemenlis Judicis pietaserga nos diffusa dignoscitur, lum lectorum, autciuandocunquefuerit facile. i Qaia
ut quodaclibiis serumnosis facinus coulractuin fuit, confessie poenitentisede merte liberat. k Erge nec
iinittia preee solvatur. D.elur ergo nuiiuse orationis ipsa parva J cenfessipne sunl negligendam cngitata,
solatium , ut invicem prandp capiatur prsesidium. quia scriptumest: n Qui parva negligitfpaulatimde-
Magiia-eieiiiiiicopia fructum habet, quando ex reve- fluit (Eccli. xix).
latibne delicforums.alusacqiiiriiur. c Revela,incpiit § XI.—Ex REGULA CUJUSDAM (cap. 8).
Psalmistsi,Dominoviatntuam, et ipseteenutriet(Psal. Abbas vel pf sepositus, vel quilibet seniorum fra-
xxxvi). Si revelando peccala nutrituf anima, quoli- trum, cui ab abbale eomniissum fuerit, ut confessio-
diano ergo studio per confessionem revelentur, ut nes recipiat, crimina niajora vel minora ° nullatemis
quoiidiana meuicina yulnera sanenlur, Sed quibus manifestet, nisi soli juslp judici, qui criitiiumcciifi-
hoiiscongrueiilibus quotidiaiiadelicla sunt abluencla, tentium crimina lavat. Ille elenim qui cenfessus est
nobis inserendiiin esl: f ut'quid post conipletoriumi G sua yulnera verecunde; non ad opprohfium recipien-
per opacsenoctis spatia mens vel caro per fragilita- dum, sed ad saluteni rediniegriiiidam cpnfessusest,
v.upUas.ftou, id est, et tu remisisti inipietatem cof- i Vt detur cqnfessib. Hsecsumpla sunt ex Poeni-
dis mei. . tenliali S. Cohiiiibanicifca initium : < Ut delur con-
a Qudntumvqlet,Esf epiphonema. .'.'. fessie ante _m.ensairi,anteintreitum lectus,vel quan-
h -Confessusse. Lcge confessus est se. Est autemi dceuiique fueril facile dare. » Ubi legendum est,
hic Iionipipteleuten,id est, simililer desineiis. sive qnie iniroitum, etc, queniadmedum legitur
c Glorificavii, Supple Deuni. ",^pud
' Dpnaliiiii. '_,..•,
d Misericordiq.esi, lla in PsalierioRpmanp., . i Qnia confessiq,"Ex Poeniteiiliali ms. S. Celum-
0 Iievela Dominq." LPCUScciitextus ex paiiiculis; liaiii, ubi sicjuxta cod. Flor. legilur : confessioet
psalmiLiv et LVI. etc.
f Vt cjtiidpost'completprium,etc, Hic netanda estt pcenitentia,
t Ergo nec ipsa parva.Es. eodem Poenitentiali
triiiaqueiidiemonachorum cbnfessio.Quseetiam eratt consequeiiter: <tErgo nec ipsa parva a confessione
in usu in inpnaslerio S.-Earse,ni notat Joiias in ejus> sunl liegiigeiiilapeccata, eie. » .
Yila : « Erat enini consuctudinismonasterii Regulse,, f Confessione.Lege, a cohfessione,ut habelur in
ut ter in die per confessionem unaquseque eartimi. citato Pceiiitcntiali, et iti cedice Yindeciiieiisi.
inentenv.purgai'et..» m Cqgitata, Tn Poeiiitentialicitatp habelur, pec-
B Ante conipletam. Completa est coinpletorium. cata.
Unde postea dicit: Simiiiter el post nqnani, vel anle D '. B Qui parvd, etc. Eccli. cap. xvx.ItainPoenileiitiali
compteloriumest faciendttm. S. Cpliuiibani.In versione vulgaia : Qui spernil mo-
,h Scliolamingrediens. Schola est conclavein quoi dica paulatim decidei, in ftituro, ut iu texlu Grseco,
moiiachi aliquid agtint, legunl et dormiuiit. Cori-" neo-eixui,id est, decidet. TameifS. Hieroii.ymusha-
cilium Turoneiiseii, can. 15 : « Nec"liceatmonachisi bet, decidit, in prsesenti. In eos qui ininima peceata
cellashabere conimuiies,sed scholalabore communii negligunf,sicinvehitur S.Hierenylnps in epist. adCe-
coiislruatur, ubi pniiiesjaceant aut ahbaie aut prse- lanliaiii.: t Nequevere ecrum te seducal errbr, qili ex
posiiogubernante.» RegulacujusdamPatris, cap. 12:: arliitrio Suoeligunt qusepolissimuinDeimandata fa»
. « Focbs veroin scliblapoeniieiiles,si fiierinl, biiii per cianl, qusequequasi vilia.ac parva despicianl: nec
liebdoiuadasfacianl..» S. Ca;sarius.Arelalensis, cap. metuunt, ne secundum divinam sententiam mininia
5 Regulse: « Deipso tamen habitu miilaiicio,vellecl.o» conteiiiiieiidopaulatim decidant. >Ex re etiam par-
in schpla liabendo sit in petestale prieris. > Et ini ya iiegjeptaaliquandomagnamala oriimtur ; et quod
recapifulaiipnecap. 19 : « et qiiia prcpter ctistodiami parv.umerat, niagnum fit. Untle illad cujusdam •
sa-
iiibnasterii aliqua ostia sive in veleri baptisterio, siye• pienlis aputl Dionysium AlexandriiiuniJn episl.
in schola, vel textrina aut turre juxta poniarium cail. : 00 [itv.pbv iv §itpxb ixapupLiv.pbv,id est, noit pq-
"
clausi atque damnavi. » Tetradius, eap. 5 Iiegulse: rum est invita quod parmn est
« Cellaiiipeculiarein aut armarioluinnullus liabeat; 0 Nultatenus manifestet. lcleni prsecipit .'sanctus
iiiuiia schpla priinesiiianeant. » Benedictus, cap. 46 Regulse.
85S.. S. BENEDiCTI ABBATIS ANIA.NENSIS - 856
justuin hahens testem Deum, a. quo et roederi ex- A facinus panclant. Cuinque obdurata corda riihil re-
spectat. Is vero senior qui recipit, cum graviiale et . medii capere velleiit, inter fiagella clamare coepe-
moderationepeiies se occultandohoneslissime teneat, runt : Sustinele paululum, sustiiiete, nec prorsus
ne, dum alterius vulneri medicinam iiifundit, suse exspectantes urgele. Cunique alia; inquirereiit a qui-
nienlis corrumpat nitorem. Nnllus lamen monacho- bus exspeclare rogarent : Non aspicitis, inquiunt,
rum confessionem recipere; yel pocnitentiam dare turmas jEthiopum adventantium , qute iios rapere,
sine ordinatione abbalis prsesumal. ° Ne viiium com- et abducere festiiiant? Cumque, icrribile-dictum! quse
missumabbatem celelur,b sed ei bmniaper notitiam aderant, niirarenlur, audiiint fragorern supra cpllse
aganlur. Qui vero inventus fueiit, qui hoc proposi- tegumenta persoiianteni, osliumqUecellulsevi f pa-
tum regulse violare conetur, grayi poenitentise sen- tefactum; ita ut nigfescentes umbras cernerenl, et
, tenlia corripialur. Quia delicti fomitem abbati voluit voces crebro clamanles eas per oirinia audirent, ila
, pecultare. ut vix quseaderant signe crucis armalsead psallendi
- § XU. — c QUIDFACTUM SIT IN MONASTEMO EVP- oificium valereiil assistere. Tanti dolpris atque moe-
' - reris eventu Mater ufget ut per corifessionem stia
MACAS. ,
. . Denique duas quasdam sprpres ejusciem menaste- '.patefaciant vifia, et sic sacri corporis participalione
„rii aoiiquus hostis aggressus [est] quas noviores et B roborenlur. At illai audita sacri "corporis nieiitione
imbecillioresconversstio reddebat, tentare compulit. garrire et frcinere cceperuiit tleniibiis et frendentcs
Priiiium ut confessioiieniveram nequaquam ab ore dicere : Cras, cras, susiinete; inler quas voees ex-
pronierent. Erat eiiini consueHidiiiis moiiasteiii Re- . trenium halitum ditiiiseriiiit. Quas cum e in collegip
gulse ut d ter in die.per coiifessionem unaquaique spfprum nequaquam sepeliri Matermonaslerii ratiim
earum nienlem purgaret. Qusediu cum ab oinni con- duxisset, segregatim humaiidas ac in extremo sepe-
gregaiione ohjurgarentur, et .iiequaquam eis corre- liehdas esse prsecepit. Snpra qiiarum tumulos h glo-
ptio eariim proficeret, uliione divina ambse percussse hus igneus in nioduni clypei inlfa trieimium cfebro
meritas hiere didicere pcenas. Cumqiie c mater 1110- apparuit, prseserlim Quadragesimsediebus usque iri
nasterii ssepe anxia qusereret quaepoanseforel occa-. .'adyentum sancfi Pasclise, vel efiam in vigilia Natalis
sio; et nuliateniis veiilatem valerent exprimere, hor- Domini ferventior apparebal.Simtilque voces lumul-
taturileratoriliritersiinreniashorasjierconfessioiiem .tuantis turbse personabant, inter ciuas duse.ululantes
a Ne vitiumcomnussnm. Lege : nec vitium com- in eodem coemeierio sepelirentiir : ut quos vita con^
missum, Nam lisecnon intelliguntur de peccalo con- junxerat, mors ipsa noii separaret : S. Antioeiius
fesso, sed de peccato nianifesfe coram fralrihus pcr- monachus in epist, ad Eiislachiiim , uhi agif tle ino-
pelrato, qui hac conslitutione tenentnr illuclahhati C riachis laiirse S. Sabse,qui ab Ismaclitis fuerant tru-
tlenuntiare. Et hoc riiembruin esl ab anlebedente ciilati;: llepL^xvâ;(llbSeo-xos)xu ayiu, v.uiv.upxepiv.u
distinguendum. avxS>v v.uxeBhoiv xulsBnv.aisTWV ituxipuv, id
h Sed ei omnia per notitiam agantur. In Cod. est, Et\ev\>uvu complexus (MoclCsltis) sanctas et fortes reli-
Yind.-:' Sed ejus omnia per notiliairi agantrir. Sed xb qtiias in Patnnri nionumenlis dcposuil. Palladius in
e.jus transpositum est, ilaque lege : Sed omnia per Lausiaca, cap. de Tabennesipiis, ubi agilur de san-
ejus notitiam agcintur. . clinionialibus quse sub eorum cnra erarit: Aiuyepovtri
c Quid factum sit in monctsterioEvoriacas. Ifee xavxrjvsiVxb îpu.v, v.ui Butzxovtriv els xir. p.vauuxa
hisloria habetur apud Jonam, in libro qui inscribilrir iuvxSrj,'id est, Trajiciunt eairi iii alteram ripam, et
Yita S. Burgundoforse. Evoriacas monastefium est sepeiiuiitJii sriis sepnlcris. S. Isidonis, cap. 24 Re-
in saltu Biigeusi dipecesis.Mehlensis; in Yita ms. S. gtilse.: « Corpora fralrimi Uno sepelienda sunt loco,
Farohis dicitur Eboriacus, vulgp Farse menasferium, utqnos viventes chariiatis tenuii unitas, inorienles
a S. Fara prima ahbatissa, GalliceFairmouslier. unus loeiis amplectatur. »Joan. diaconus, lib. i Yiise
<i.Ter in die. Ex peculiari constiluiinne lnijiis iiio- S. Gregorii, cap, 15, de nionacho proprietario :
nasterii. Nam in Regula S. Colunibani, cui hoc nio- « Cuni vero mprfuus fuerit, corpus illius cum.fra-
nasteriunferal obiioxium, 11011 loties in die confessio trumcorporiiius riqnppnntnr..»hiem vidcreestin Yita
danda.prsecipitur, ut ex supra diclis liquet. S. Eugcndi abbatis, et in Vita S. Leulfredi cap. 25;
e
, Mal.er monasteriu Quse a Jona yocatur. Biirguii- apnd S. Gregorium, lib. in Dialog., cap,-47; Bedam,
dofora, sed legendnm Burgundiofara, ut in citata lib.ivUist. Aiigl., cap. 7,'et .ipud Petrum Yenera-
Yiia ms. S. Faronis vetiistissima , quseasservatur in D bilem lib. II de Miraculis, cap 97.
monastevio S. Faronis : quia eacleinesl cum S. Fara, h Gtobus igneus. Non absiuiilis hisloria narratur a
cujus meniinil Beda lib. 111Hist. Angl., c. 8. Dicitur Baldrico lib. i Chron. Cameraeensis, .cap. 46, cle
autem Burgtmdiolara, quia ex -Burgundia originerii. quodaiiiviro excommuiiicato a S. Theodorico epi-
duxi.t, ut teslattir Fulcoius Belvacensis, Meldensis. scopo-Cameracensi,qucd possessiones et prajdia ec-
subdiaconus, inaltera Yita S. Faronis ms. exbiblio- clesiie depopulatus esset, nec ssepemonitus ab incur-
theca ejusdem .monasterii. , sionibus cessarel; qni ipsam excommunicationeni
Binissideribusfulsit Burgundialellus minimi ducens blaspheniando teteiTJmani mortem
Agiierico,propriatum coningeLeodegunda. obierat fusis per secretam' naturaiii visceribus :
Fruclnmconilignumduosiduranualtiinrednnl « Porro niaiiifesto divinse ariiiiiadversioiiisjudicio,.
Faram, te, Faro, WalberluincuinCbanoaldo. lerra, quo sepullurse locus airibiebalur, tribus per
Iino et S. Faro ejus frater in priore Yita citaia iiis. circuitum ciihitis ab iino ifa.exarsit, ut ab occullis
dicitur Biirgiintloiiiro, et in piivilegio monasterii S. iiieatibns incendio eiriisso faiisceret: et Cuuiid cer-
Dionysii Burgunctofar : Burgutidofar episcopus con- nerrJhriS hiirrirn et formidandum esset, illud niagis
sensi, . ..•, , „ .,•'. -,..,• slripebaiit, quod per.trieniiiumJn agrb IIIo ros aut
f Patefactum. Lege, patcfaclum cst, ut in Joiia pluvia non ceciciit, riec graiiieii ai)paruit. Expleto ,
edito. vero triennio, cum vir Dei noete quadamper exsta-
B In collegiosororunineqnaquam sepeliri. Mosfnit sim in suhlime raperetur, vitiit miserum miro el for-
olim in nionasleriis ut monachi, sive sanctimoniales, midaiido supplicio cruciari. J
8S7 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. XYIL 858
erumpebant, prout in tormeritis resonare solent : A u menses sex, ex quo "functa corpora condita fuerant,
Yse mihi, vse mihi, vse niihi. Cerneiisiiaqiie Mater1 • transieranl. Reperit iiiterius sepulcfum igne exu-
nioiiasterii justanv seiitenliam a judice super.injustas stum , nec quidquam terrse resitluum superesse ca-
aniinas esse illafam, manifestius damnalarum est daveris, praler favillam vestium. Maiisitque per
aggressa comperire senlentiam, accedensque ad tu-: triennium illatse sententise severitas, ut terror dani-
. mulum experimenlo quserit si cadavefa , quamvis natarum timorem sbdalium prseberet remanentium.
putfedine' corrupta, in sepulcro manerent. Ilaque
.„' GAPUT-XYI.(.
DE SEXTO GRADU HUMILITATIS.
§ I. — Ex REGCLASANCTI BEJSEDICTI. ciis subdat, et miriisteriis indignipfibiis tradat. Ita

Sextus humilitatis gradus esl, » si omni vilitale nanique arregantise ct vanse glerise vilium curari
vel extreniitate contentus sit monachus; et ad oinnia poferit; ut consueludine huniilis effectus ultra jam
quse sibi b injunguiitur velut operarium nialum se non incidat in arrogaritise et vanse glorise delictum.
judicet et jndignum , dicens sibi cum Propheta : Ad Sed in singtilis liujuscemodi viliis cura similis adhi-
nihitum reductus sum, et nescivi; ut jumentum factus beatur.
suni cipud te, el ego semper lecum (Psal. xcn). § III. — Ex REGULA SANCTI CASSIANI (cdp. 42).
d Omni vilitate contentus silmonsichus, et ad oninia
§ II. — Ex REGCLASASCTIBASILII(cap. 22). quse ei e prsedicentur velul operarium malurii se ju-
c Exercitia humilifatis sunt si se.vilioribus pffi-. dicaverit et Jndignum. "
, ,
a Si omni vilitate. Nempe in pptu, cibp, vesti- inferrog. 198 Regul. brev., et apud Rufmum, cap.
niento, ca.lceario et quocunque opere injuncto. Tunp 41, nori eisdem vefbis :ita ut auctor noster volue-
bealus vir monacluis, qui oiliil excellensjudicat, nisi fit hoc loco sensum referre, non verha, maxime cum
id quod cuni huniilitale coiiiiinclurii est ut S. Dpsi- lianc interrogati.jiieiu seu capul contraxerit.
theus, qiii viles tantum cibos expelebai, piscium ca- & Omniviliiate. Exstat apiicl Cassianuiri, lib., iy
piibtis et siniilihus segroiorum reliquiis couteiitus de Instilulis reininliaiilium, Cap. 59, ubi hic gfadus,
(S. Dorotli. in ejus Vita). Porro hujtis gradus menlio seu sigiiuiu, ut ille. appellat, ponilur. sepiiino ioep.
fit apud Jean. nionachiim lib; n de Yifa S. Odonis : Hic aulem particula si desideratur, el legendiim,
< Vi.delicelcum in sexto humililatis gradu prsecipiat si qmni, elc, ut apud Cassiaiiuiii, '""•o citatc ; alio-
beatus Benedicius ut omni viliiate vel extremitate quie sensus vacillaret, ..
cbntentns slt.monachus. » p Prcedicentur. Lege, prcecipidntur. Ita apud Cas-
h Injungunlur. Reg. ms. Magistri, prcebentur. sianum.
o.Exercilia. Hsechabentur apud sanctum Basiiium,
GAPUT XVII.
,.
DE SEPTIMO GRADUHUMILITATIS.
§ I. — Ex REGULA SANCTI BENEDICTI. rem et viliprem h iieri solum sua lingiia pronuntiet,
Septimus liumilitatis gradus est, a si se inferio- sed etiam intimo cordis credat affectu, humilians
, a Si se omnibus inferiorem.. Hunc locum tangit cat sanctus Eulogius martyr ejiistbla ad Willesindum
Haymo Halbeistaiieiisis, lib. i de Yarietate, cap. 52: Pampilonenseni episcopum : < Florebat in neiiniillis
< Huniilitas quitlem hsec est, ut omnes homines perfecfa charitas : pleresque allb culmine extellebat
sestiniemus superiores nobis, „et oninibus nos infe- JJ liumililas, qua se unusquisque juninre inferiereni
riores et viliores non solum hiimili pronuntiemus reputans imitator fieri prseceptorum.Dei contende-
sermone, sed eliam intimo creiiamus cordis aJfectu. » bal. > . '
.
Non dissimilis est sancti Basilii docliina inierr. 198 h Nonsolum sua lirtgua. Npla quia npnnulli ad
Regul. brev., ubi sic humilitatem definit : TUTHIVQ-riauseamusqiie se ore temis deprinnint, et iniporlu-
ypoavvwptv iaxi xb tzavxus"fr/eioBuivitepiyovTusiuv- niusimperfectiones suas commemprant, sed niliilo
xov, icl est, Jiumiliia.s est omiies seipso"siiperiores hiimiliores sunt. Nam, iit prseclare monet sancta
existimare.Et inAmmoiiitionibus: < Humilis autem e Theresia a Jesu, plerumque acciiiit ut ex consuetu-
conlra omnes terrenos respilens honofes ulliimim se dine suas imperfectiones divulgaiidi, lanlum sil in
judical omnium. » Nec sanctus Ambrosius ahscedil pre, non in cprde humililas quam etiam sancta illa
lib. n de Oflic. cap. 27 : t Hsecest enim iiurivilitas, si mater apposite satis uncinam appellat••:quocl ejus-
nihil sibi quis arroget, sed inferiorem se esse existi- modi homiiies verhali hac sui demissione veluti unco
met. ». Suhscfibit.sanciiis Isidorus cap: 5 Regute : faniam et glbriam ad se perirahant. Sed occasio,
t Nemo*cseterissejudicansnieliorem».seil inferiorem quales sint, cito maiifestat, cum videlicet ab aliis
omniims. depulans tarite.humilitate clarescst, quanto spefnuntur ac cleprimnntur; turic enim aliter quam
plus cseieris culmine virtutum coruscai. » Et lih. v si agitentur a fiiriis ihquielantur. Adeo ejusmodi
Seiuentiarum, cfip. 20,: < Ttiiic eiiiin se quisque Cauponatores intemperise vexant. Quidani geslu et
moiiaclium judicei, qiiando se miniiiium judicaverit, fracia,voce huiriilifalem simtilant,, qiiod fugiendiim
eliani cuni majora virtulum opera gess.erit. » Eam- esse decel sanclus Hiereiiyinus epist. ;ad;.Celantiam:
dtjui huniilitaiem de moiiachis Legerensibus prsedi- « Humililatem sequere, non quse oslenditur ac si
6e et dicens cum Proplieta : Ego autem sum vermis A sine dubio d possit esse superior. Qiisecpgitatio ad
;et nqri Itomo: opprobrium homirium el abjectio -plebis conluiidendani et edomandam superbiaiti valet.
(Psal.xxi). ExalittfUs et humiliatus, sum el.confusus ,,e Nec arbitreris quoniarii Jiona lua emincntyel appa-
(Psal. Lxxxvn). Et item : Bonum mihi, quia liumi- . rent, et ideo alterum nulla "Jiahere;qate laleant for-
iiqsti me, a ui discam mandqta lua (Psal. cxvm) tasse, majoris ponderis hoiia",qtiibus te superat ne-
— Ex REGULA C ASSIANI scietitem. Noii.enim fallit nos adulafio.uepoliusquod
§ II. (cap. 42).
Aposlolus jubet, cum dicit :„Niltit per cqnieniiqiiein;
t> Semetipsum cunclis inferibrem nonsuperficie
intinio cordis 'nequeper inanem gloriam : sed in. humilitate meniis
Jabiorum pronuntjet monachus, sed atlei alterutrmn exislimanles superior.emsibi (Phil.
credat affeetu.
n). Non hoc itaque.debemus existimare, ul non exi-
§ III.—T,S,ANCTI AUGUSTINI, DEEOPUOD SCRIPTUM EST: slimemus, sed nos existimare fingamns : sed vere
Invicem oneru vestra portale (Gal, v). exisiimemus p.osse.esse aliquid occuluini in alio quo
« Illud cogilaii(luni niilluni esse hoiriineiri qtn non [unde] iioijis superior sil, eliamsi bonum nosirum
poss.it Ilabere aliquod bpnum, etiamsi lateat, in quo quo illo videmur superiores esse, non silpeeultum.
miilatiir geslu cerporis aut fracla vooe verborum. » c Iltudcogitandum, Exstat apiidsanctuni Augusli-
" Vt' dtsctim mdndala lua, lta in Regiila ms.Ma- B mim, lib. LXXXHI Qrijcstl-.,qiisestione7!..
gistii juxta lexiin.iiHebraicum pipn chechem, id est a
: Possit esse. Apiiii saiiciuiii" Augustinum;, jiossiJ
mandata tua. lii Psaheyio Rouia.no elin ediiione te esse.
vulgala habefur xb justificcitiones tucis , secuniluiri "e Nec arbilreris, elc. M.eni sanclus Arignslinus,
Sepiuaginta. ,' libro de sancia Yi.rgiu.ilale., eap. .52 ':. « Exislimaie
h Semelipsttm. Exsiat apud Cassianum lib. iv de -aliquqs in occuilo superiores, quihus eslls in niani-.
Instifulis reniiriliaiitirim, cap. 59, poiiilurque octavo ; festo nieliores. i -
-
locb, afqne iia incipit : Oclavo si scineiipsum,
;, CAPUT XVIII.
DE OCTAYO GRADU HUMILITATIS.
|§I.—-Ex REGULA SANQTI BENEDIGTI. .riachus, riisi quod cpriimiinis mpnasterii regula vel.
"
Octavtis huniililalis gradus est, » siiiihil agal mp- niajeruKi cphpiiaiitur exeinjila. „ .
'. n Si nihil agat -pionachus. Maxinia'humilitas cst. noc, regularis oliservaiifise, et eorufii qu83ab antiquis
Regulse stalutis inhserere, el senioriimsriovuni vesli- C Patrihiis sfaMitasuat, leiiaciores, quod siimnunn est
gia'premere, neqne ea sineipitis stii nebulis poslpo- in viia religiosa boii.uni.«JSeque eiiiiiiiuiliies (inquit
nere, nec Regula.etmajorum exemplis prseterniissis Marciis pliiiosoplius iiriperaloi' in, epistola ad suum
altiora qusedaiu venari, quibus apud, jimiores et im- prsefeciriiii, aj),udYulcaiiuiii/Gallicanuni in Avidib
peritos fama acquirilur ab immeritis, inio aprid pru- Cassio) regi possuii.l nisi vetere cliscipiina.Scis enini,
defites ssepe, nisi forte sint liniatioris et emunclioris versuiii a boiio pbefa dictuni :
sagacilaiis,..Naiu coniniimeiii,yitam et Regulaiti tran-. « Moribusahtiquisrcs Romana,virisque.»
scendeiitia eo clariora, quo rariora; qua>. sane„.ma-
jorem admivationein pariunt quani ea quse trita .sunt , At contra juiiiores quoJihet objecio bono inconside-"
et vulgaria. Et ex hoc iiiinio sanctimoiiise fulgoye,. rate Irahuiitur, boiiiim quideni aiiiplcctenles, sed an
qui fratrum hehetat aciem eoninique perstringit. id expeciiat, ignari : eoque periculosius, quod illius
oculcs, qupininus ejiismecliheriiiiuim nlaculseet risevi gralia Tsaipea comniuiii Regnla iiionasteiii et majo-
appareant, onniitim ordinum religiosorum natus esl rum decliuent-exempjis. Nec id nos movere,dehet, si
iii.ieritus, ctmi in -abhales et prselalos, non il qui sa- pliis fervoris ssepe in junioribiis lucet. Nam etsi
pienlia prseeiiiiiiereiit, sed qiii' prscfiilgerent, olecti niimniriSaureus receris cusus' pliis fujgoris habeat
;sunt. Testis est Poiitius iiiordine Cliiniaceiisi,-tpslis qiiani veiris, iioii tariien ideo majoris est pretii: vi-
Elias in^seraphica S. Francisci religione, tpii quia ntim novuni elsi velere jucundius sil ad gustum, non
plus fulgorisijuairi virtutis liabebant, ciiin in suorum Pater t.iiiiieiia;que facitaci stomaclniiir.Yeruni cumsaiictus
Benedicms proponai m jores el seniores imi;
ordiimm prselatos elecfi siint,. diseiplinam regiilareiir
rioii iriediocriler labefactarunt. Neqhe hic locpior de j) tandos;: dent illi operamut haheanl in se quodjunio
hypocrilis, quorurii certa est apud Deum (lanirialib; reslmilohtur. Adquod.ut diviiio qtiodam celeumate
Secldeiis qui nescio quo sesamo ,ei s.ale suas aclio- iiiflawimenliir,'Jiuc procucain qug; hahe.t Fauslub
nesâspergunl el condiunt, ut phis famse -una aut Reiensis, serm. ad nionaclios :« Major quantp seriioy
alteia virtulis actioiie sibi coricilieiit quaiii alii lahto plus debel' studcre sediiieaioiii et perfectioiii.
sexcentis. Quainobfem iis qnosDeus vocat ad ausle- NuUinnsibi fineni faciaf proficinidi, inilliinique fer-
riora, quam Regula- prsescribat, ampleclenda,. diio riiiouni con.siituat acqiiirendi, cum. sibi dici audiat:
potissiiiiuin prseslandasunt, neinpe ut regulanv ad Para in exiiu opera. El iteruin i Non verearis usque.
ainussim observare siudeant, et ea quse duriora et -atl moiiem jtistificari. Et iieruiii : Sapientia iiiexifii
acerbiorasuscipiuiil, ciEterorufflfratrum oculis, quan- canelur. Quaiilo ergo plus proficiinus, tanlo plus
turivfieri polest, minime subjiciant, ne iis admiratio? huiriilieiiur, quia quanlo phis huiiiiliati fueriiriiis,
nis ansam praibeant, sibi vero inleiiturei parent. Ack. Janto pjus pfoficiemus. Niillus ille senior tain indo-
flit prseterea sancltis Benedictus majorum sive SBiiiOr ciiis appareat, ul-.putet qiiod etim non decet obedien-
•runi vestigiis ihsistendiim, quia seiiiores ex longb tia, quse Detinvdecnit. Humilitas enim et obedientia
vilse.regularis usu sunlin.ea magis obiimiaii, et, ,ut in juiiioriuus adhtic necbssiias, in senioribus vero
ait D. Hieroiiyriius, Bos lassus forlius figit.pedem. digniias. llle enini liene coiisiimmavit, qui qriotidie
Iriest etiam in eis moriim gravilas et iiialtirilas, ani- sicegit, qtiasi qui seniper iiicipiat. Qiiaiiiobrem'
ini nioius pacaiiores, carnis ardor el.cseleromiri sear augmenta nieritoruin incitairienia debent esse pro-
siiiini pene sopitus:; nec prsecox, ut in juvenibus, secl fectuum. J Sit ergo senior obedientise sectator, ui
Cpriebclaprudenlia, Sunt prseterea veteiis discijili- junior sit ejus imitator.
861 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. XX. 862
§ II. — EXREGULA SANGTI (cap, &%)*. ': Avel cpmiiiunis reguâ, vel majerum cpliprtantui
CASSIANI
Si nihil agatmonachus, nihil prsesumatquod non exempla.
a Lib. iv de Instit., cap.-5
:
CAPUT XIX. '''..
DE NONO-GRADUIIUMILITATIS.
- rtiin in Evangelio : Noli mullum loqui, sicul ethnici
§ I. ^- Ex REGULA SANCTI BEKEMCTI.
Neims liumilifatis gradus esl, si liiigosni ad lo- (Maiih. vi). Habelur etiam in Psalnio :"Vir- linguosus
d
"queiidumpfohibeat monachus, et taejliiriiiialeni ha- non dirigelur super lerram(Psal. cxxxix). Quisquis.
bens a usqife ad interrogaiioiiem non 'Ioquaiiii',irion- "ille.frafer, siiii pauci sernibnes liii. Nec hec tanlum,
slrante Seriplura q.uiainmultiloquio h non effiigielur sed etiam tacilurnitatem tibi prsesentia.abbatis,
. . ...
ve!
R
" ...
peccatum(1'rcv. x).Et quia, tiir tincjuosiis -tien diri- eiiam allcniis seiiions iriiponai: ita ut riisi interro-
gelur c -stiperteiTnm (Psat. cx-xxix).,- : gaiiis ab eoi vei jiissiis'sileniium 6 iiTumpere npn
t
§ II..— Ex REGULA SAIXCTI TJHUIEOLI (cap, 29). prsesuiiias, phediens Sciipturse, qu'aj diCit : Prius-
'•-' Ul lo.queridi lemperaiifiani nionactms iiioiiiaiio- qtiarii cmdias, ne respondeas, et in medio seniorum
cutione.teneat : proplcf quod clicit Scriplura : In neli le irijicere (Eccli. xi). -Qnodetiam in convivio
mulliloquio non effugiespeccdlum(Prov. x). Et ite- "apeiiissime proiiuniiaiiiiis esse servancium. .'
0 Vsque ad interrogationcm. Lex fuit aritiqiia mo- gunl, effugies, qiieniafiriiodum et Regula Magistri in
nasteriofumut nionachns, uisi inlerrogauis et jussus, cod, Gorb. hoc capite tle hiimililate. Qu3e<ju'idtvm
noiiJoqur.iur.Fruciuotus episcopus, cap. 12 Regulse: -.leciio prsevalcre .videtuf,.Nam-siipra capite de Taci-
t Cors.m seniore stip prior nulliis anibulet,'. iipqtie "lurniiate Jegiiur, ncn.effugics; idque juxla Septua-
Bon jussus sedeatyellOquatnr. > Fructiiostis atrbas, ginta : o-iv.ixtfevl-fiup.apxipt.v,id est,.noii effugiespec-r
cap. 5 Regtilse: «. Nihii loqni, nisi at! iiiterrpgata.; i catuni,
8
Magister, cap.' Regote: « Taniiiii irijtaciiuniilale ^Super tefram. Ttain psalteiio Romano et.apud
sileant, quandiu taciti iieua oris eoruni ahbatisiii- S. Ferreolum. Ia versibne conmiuni,
" "' textu Hebrseoet
tefrogalione Jaxentuf.. i>S. Ferreolus, cap. 29 Re- ; Groeco,interra: .
gulse : ii Nec lioc tanlum, sed eiiain laciternilalem ^ Quisquis.ille frater, Supple sis, idest, qtialisîs;
tibi prseseiilia abbatis vei eliam .alterius senioris iiri- periectus, sive.imperfectus; seriior, sivejiinior. -
poiial: ila ul nisi iiiterrogaiiis ab-cp vei jiissus silen- C . e Irrumpere. Id esl, rumpere.; Eodeni sensu dixit
tiuni iurumpere nbn prsesumas. ^Reguia -quoruni- Tertuliiaiius, irrumpere iecjem,id estruniperelegem,
dam Patrum :.«Illud qiioune.obsefvaii.dumesi, prso- Ilb. iv adversus Marcioiiein : ii Et cui cretlibile,'ut
sente seniore quccunqiie, v.elprsecedenie in ordiiifi - mulieriiiilliusadhuc.Dei conscia,iitiIlius adhuciipvse
'
psallendi iioii habeai faciiliateiii loqiieiiiji. > legis iniliata, legem in-unipercl eani, cui adhuc tene-
h Non effugietuf.. lia legiiiit S. Diiiislaiiiis,-Sma- haliir: qua tieiiiqne fide corriimpit'? >
ragclus, Tiirreeremala, editio Colonierisis.ef riiss.S. *'Priuscjuam audicis. Ecclesiasiici cap. xi,-nbi ver-
Ehriil. et S. Far; ila apud'Magistriim, ciip. 8;suse sio coiiTnlunis ita Jiabet": Priusquamr hudius, ne
Regnlseiii hoc ins. Goncordise.lu^Corbeieiisi legitiir, rcspondeas verbum; el hi medioseniqrum ne adjicias
effugitur. S. Ferreolus et regulse excusse passimle- .. loqtii
CAPUT "_ XX.;

DE DECIMOGRADU HUMILITATIS.
§ I. — Ex REGULA SAKCTI BEINEDICTI." B ac prompttis iii risu : quia scriplum est : Stultusin
, Decimus Jiumilitafis gradtis est si a ripri sit facilis risu exallat vocem suqm(Eccli. xxi).""
" Noii sit fdcilis. Humilitalis signum est, seu gra- nus cap, 57 Regrilse: « Nam ri.sum snpra modum
dus, noii facile ridere-': quia, cor siulioruiri; iibi lce- "qu.is nesciat indiscipliriatipriis, et levitatis esse ja-
titia. Superbus facile ridetquia, ciiivi se jusluiri;cre- . liuam, per* quam perniciosos cibos niiserse animte
dal, vi.x conlpunctibhi sludel. Jtaque, qiianiuiii;fieri diabolus subtiliter subiiiiiiislrat. > Ubi nota lisiivn
poiesl, aionacho a risu est teniperanduin. Ghrislus esse stullititeet levitatis signum. Ita;etiam ,docet S.
eniui nos ad fletum . vocavjt, nbii ad risu.ni, cum Isaias abbas oratione tertia : « Ke aperiieris. > S.
dixit: Beali qui'htgent, Quamobreiii praeclare dicit.S. JJasilius in Ammriniiinnibus:'.n.Noli dissolutis labiis
Ephreni .Parsenesilf), ad. Eugeriium : « Kisus instar. ri.sum proferre; ameiilia nariique est cum strepitu
veneni novilio abest, ei mbnachoquoqtie inutilis. ritlere. » Est etiam fisus lascivise et impudicitite si-
Isam illos qui liigent et iitinc p.lorant beatificat Do- giium,„ul recte moriet S. Leander lihellp de Instil.u-
niinus. j Perniciosus sane monacho risus, viiiiitiset/ •tione Yirginum, bap. 11 : t Quale sit cor virginis,
disciplinse corruptela. Salvianus lib. n de Providen- plerqmque in risu nioiistrafur. Neque enimimpu-
tia : i Fletus coiiipunctioest aniinse, risris corruplio, . deater.vi^goJideret, si cor caslum liaberet.iispecu-
disciplinse. > S. Biisiiiusin Ainmoiiilionihus : « Nul- JuiB corciis facies est homiiiis. Non ridet lascive, iiisi
lum bahebit accessum cor ad comptinctionem,iibi quse corde lasciva esf;. Ex abundantia enim cordis,
fueril iiiimoderatus risussscjpeiis; ubi atitem ftierint ait, Doniiiius, os locjuitur; ex abundanlia vanissimi,
Jacrymse, ibi spiritalis Jgnis accenclilur, qiii secreta pectoris ridel facies yirgiiiis. » Quare, ut .cpnchidain
menlis illuminal. J S, Aiiliochiis homil. 52S : no),),« ciim S.JIieronynioin epist. ad Denielriadeiii,«Ridere
yi.p eio-is| avxovxu.xopivuuxotiu y.ui8iK§oXr/c$ JTKSVJ,et rideri sseculariboslinqiie• gfavitas personam ttiani
-xo>vyi/.putDfbvibv ideBt, llluiiSSeriirn ex eo ckcet. > Quse oiiinia de risu multb et excusSbiiilel-
io-xiyS>.a>i,
(risiij.gignunturinsulsse etdiabolicsepassiones. Stnl- 'liguniur. , •
torumenim est risus. Subscribunt Pauiuset Stepha-
863 S. BENEDICTl ABRATIS AMANENSIS - 864
§ H. — Ex REGULA SANCTI BASIIJI(cap. 54). j tacite e subridebil (Eccli. xxi), Quicunque ergo ille
A
Interrog. « Si ex i- lotoridere nonlicet? — Resp. in congregaiione constitiitus, ut asSoIel, aut meiile
Cum Dominus eos qui nune rident, cendemnet, ma-- juvenis aiit selate risihus iion parcet, joca non ftige-
nifestum est quia iiunquam tempus est risus fidelii rit, quid aliud nisi i puhlicanum commuiat ex mo-
animse. Et maxime, Cum tam pliirimi sint qni perf naclio; qui in ciyitalibus Bamplius populosis hanc
prsevJiriCalionein legis, Deuni non iionorenl, el ilv 1 sibi taiiiiiin operanv deputant: vacare jocis, risibus
peccalis suis moriaritur, pro quibus ulique contri-- et Cachinnis speeialiter. Tamen hoc cunctos moneo,
slari indesinenter convenit et lugere. servandum mando alque constitup, ut qupliescuaque
§ III— Ex REGULASANCTIFERREOLI EPISCPW lectio animabus Deo dedilis oppoiiune in eceiesia
cap. 2-4). vel in h refectcrip, aut quplibet in lecc publice re-
Cpnveniens eliam hec credo monachis, ut risu,, citalur, nullus in risu aut meyeatur, aut moveat;
etsi iion assidue, frequenter tamen abstineant. Undei siriiiliter etiam eo tempore fabulas fugiendas esse co-
si exemplum legens fratrum quisque requiret, hoc5 gnoscaiil. Quod si quis non cuslodierit, prsesenti de-
solrim ei sufliciet, quod Doniiiium npslrum Jesumi nuntiatione commoiiilus triduani euin jejunii inulta-
: Cliristiini.Evaiigelioleslepflevisselegimiis (Joan.w), > .li'p...castiget. Quod Iriduuin neminem voluinus sub
risisse nescimus, trislatum fletibus, risibus non so-- B ] uriP adimplere jejunie, sed terna jejunia vespertina
lutum. Altaiiien, ne quispiam dicat nulltim nos psse- jubemus quotidie fefectione. distingui. Hoc etiain de
ter hoc habere tes.timonium lecfionls, Salpinpnemi reliquis jejuniis, quibns regulse culpabiles cprrigun-
dicentem audiat : Risus clotore miscebit, et extrema2 . tur, slaiuiimis pbservari : ita tamen si in ree quoli-
gaudii luclus occupal (Prov.xrt). Etiterum : Meliorr bet ahbas superbiam duriliamque neri viderit. , -
est ira risu, quia per iristilium vrillus corrigitur ani-- . § IV..— Ex REGULA SAKCTI CASSIANI (cap. 47).
mus delinquentis, a Cor sapienlis ubi tristitia est; corr i Worisit faciliselprcmplusin risu nienachus; ia-
slultorum, ubi lcetilia (Eccli. vn). Et iterum : Slulluss. lihus namque indjciis et his similibus huniilitas vera
in risuexatlat-vocem sutirii: virdutem stipiens vix" , digncscitur.
a Si ex lold ridere nonlicet: Huncieeum videre est1 iit Iisecvex hpc hautl satis capio; sedlegendum
JPCP,
apud S. Rasilium interreg. '31 Regul. brevium et1 puto, pldnum. Plaims Latine, ut Grsece nluvos, est
apud Rulinuiri, c. 37.''...'. scurra, circulalof, deceptor, iiiiposlor-,praistigiator.,.
hSi-ex tbto, Apud Rufinum addiUir, corde. Sed* Horatius lib. i epist., ad Scsevam.
male.et centra senstim; el in lextii Grsece es.t tan- Necsemel irrisus iriviisaltollere curat
tum, vMlov, id est ex tetp, .omnirio. .. Fracto crure planuin
c Flevisse leghnus, etc. Ita S. Salviaims episco-
( Juveneus, lib. iv Hisl. Evang.
pus lib. v de Proviclenlia : « SciliceiChrisius reli-. Q - Nnnc meminissedecei, qnotiiamplanus illesolehat
quil exempluni, quem flevisse legimus,,risisse non[
legimus. > Hmnbertus discipulus S. Rernardi nbn( Vnlgari seniperjactanspromilleie plebi.
ridebat, tesle eodeiri S. Bernardo in oratione ejus5 Tertullianus lib. ni contra Marcionem : tEt adeo non
furiebri. Ex etlniicis Anaxagorarii Clazomenium mtn-- qua alterius Dei, Christuiii aversati perseculique
quani ritlere visiim, nec oninino subridere, atquei sunt, sed qua spliimmpdp honiiiiem, queni planum
etiam Arisiomenem yalde a risu ahsiinuisse Ji'o.viiff in signis et seniuluiii in doctriHisexistimabaiit: >et
de Varia Hist., cap. 13, refert Jiiliaiiils. CrasslliiiI infra "•« Sed riec effectum cpnsilii hiijus invenie;
avum illius Crassi, qui bello Paiihico peremptus est, ciini facilius aut suum crediderint Chrislum, aut
nunquam risisse narrat Plinius lib. vn, cap. 19, at- planuni pefjus siliquem quam- alteriiis Dei Chri-
que iiide ayi\uo-xov,id est, risu abslinenlem vocila-- stum; > ..
s Amplius populpsis. Ita Jn cod. Vindocinensi Xe-
tuni fuisse. Polyzelum Cyrenseum nuiiquam risisse,,
idemque noiiiin Agelasti adeplum fuissereferl Pto-- nophon l:b. i de Cyri institutione appeJIat oLxovpivus,
lemseus Hephestiori apud Photium 'iri BibliPtheca, n. idesf, populosas. . :
190, seclin cjusmedi paganis absliiienliam a risu pe- h,Refeclorimn. Est ccenactilum, tricliiiiuni in quo
tius ex iiiinia bile, aut aliquo iiaturali defectu, quamv edurit riiPnaclii vel canenici. Additie 1 Capitui. Lu
ex yirtuie natam:esse creiieiidum est. dovici iniperaloris, tit. 52.: t Laicus causa inaiidii-
d Cor s«_oi*eniis.,Ecclesiasticivn, ubi in cemmunii caridi aut bihendi in fefectorium non ducatur. >.
versiene est, cor sapieniium,,juxtatextum Hehraicumii , Capitularis Caroli Regis, tit. 16 :« Canoiiici in ciyi-
.et^Grsecum. ,,..:; . ; ] late yel"iii nioiiasleriisin, doniiitprio dorinianl, el in
D,
e Subridebit. Juxta textum Grsecrim, pftSiKaei, , , refectorio comedaiit. > Grseci appellaiit apio-xiipiov.
quod idem sonat. apud loan. Mosclium, eap. "166. "'.•..•-'
f Publicanum. Ita in cod. Yirid.; sed quid sibi ve- i Nansit facilis. Lib. iv Inslit.,cap. 29.
. .. CAPUT. XXI. -
DE UNDECIMOGRADU HUMILITATIS.
§ I. •—Ex REGULA SANCTI RENEBICTI. gravitate, vel pauca verba ,et. rationabilia loquatur;
Undecimus humilitatis gradiis est, si, CumToqui- '• et non sit clampsus in voce, sicut ' seriplumest:
tur fnoriaclius, ieniler et siiie risu, luimiliter cum h Sapieiis verbis innotescit paucis. '..
a El non sil clamosus in voce..Nftni superbi, ul no- non habetur, sed exslal in senienliis Sixli, sententia
tat S. Pfosper Jih. fn de Vila contemplativa, cap. 8, 154. Unde illud, Scriplumest, iion semper de sancta
clamosi «unl in loquendo. Scrjpturaintelligitur, ut supra notavi. ;. .,.
J> Sapiensverbis, elc. Hic locus in lota Scriptura
865 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXII. 866
§11. —EXREGULASANCTI BASILII(cap, 150). A seriptum est : Quici Jesus clamdbdt dicens : Si quis
Inierrog. a Si licet ei qui ministrat, majore voce, eredil in me, non credit in me,sed in eum qui memi-
vel cum clamore eloqui?—Resp.Vocis mensuram desit (Joan.xn). Clamare enim dicitur pro his, quo-
finit audiendi modus. h Si ergo Jirevior fuerit et rum interior auditus surdus et obduratus erat.
compressier VPXquam res poscit, prepe est ut mur- § IIL—EXREGULA SANCTIFRUCTUPSI EPISCPPI(cap.8).
mur potius vel susurralie yideatur quam sermo, SJ A Cum Joquunlur mpnaclii, f>,definitum est, ut
vero major sil quam res requirit, cum possit audire lenta et silens vox esset, juramerilo et mendacio
ille cui loquimur, etiamsi lenius loquamur, jam non carens; * nec fraudem studens, neque riiulliloquium
erit vox, sed clamor, quod estc notahile : nisi forte diligens, murmurationem omnino et contradictio-
gravior sit auditus ejiis cui loquimur, et necessitas nem et rancorenv nesciens, vituperare et «judicare
nos ccgat ad clamandum. Propterea enim de Domine indemnem alium perlimescens.
a Si licei ei qui ministrat.: Reperitur apud san- c Notabile.ld est, reprehensidiie et censuradi-
ctum Basilium, interr. 151 Regul. brev. et apud Ru- gnum. .
- d
finum, cap. 69. Cum loquuntur. Habetur in Regula ms. sanCti
".,-hSi ergo brevior fuerit, etc. Idem decet epist. a'd Fructuosi episcopi Bracarensis Cod. Grassensis, eo^
sanclum Giegeriinn Theelpgum : TbvosSi ywvi5_r o g demcap. 8. <
pitrosyxpoxiwnTeos , &>sp-iiTeStuaevyetvxyivuv.ortvvTzb e Definitumest. Hsec verba lesunt inreg. ms.,
cpLLv.pbxnxos, p.n ipopxiv.bvelvuLxS>/jeyiQeixns SLUXU- sed sunt ex hoc codice Concordisesupplendai
(7£Mf,t id est, vocis porro inleiilio mediocrilate 1 Nec fraudem studens. Ita in Regula ms. recte,
temperanda est, ut nec exilior fallat aures, neccon- 6 Judicdre indemnem. Id est, judicare innocen-
teiatior odiosa ratlat bflensione. > tem.
CAPUT XXIL
DE DUODECIMOGRADU HUMILITATIS,
§ I.— Ex REGULA SANCTIBENEDICTI. in via, in agro, vel uhicunque sedens, ambulans,

Duodecinius Iiumiiitatis gradus est, a si nonsp- vel stans e inclinato sit semper capite, defixis ki
lum cnrde inenachiis, b sed eliam ipsc ccrppre hu- terram aspectibus,f reum se omni hora de peccatis
rciiilalem c yidenlibus se semper indicet; d id est, sestimansjam se tremendo judicio reprsesentari sesti-
iricpereDei, in oratorip, in mona.sterio',' in horto, met. Dicens sibi in corde semper illud, * quod ps-
a Si. Regula ms. Magistrij si etiam. C in vetusta editiorie Parisiensi. Vulgo tamen vocahu-
h Sed etiam ipso corpore. Apud sanctum Dunsta- , JnmDci desideratur; et recte quiderri : nani subjun-
num hsec vefba sunt posl xb monachus. ProiiPinen,; git sanctus Beriedictiis, in oralorid. Sanctus Dunsta-
ipso, deest in edilierie Coloniensi et in vulgalis : nuse hsec vocabiila, in opere Dci, non agnoScil.
habetur tamen in Regula mS. Magistri, in veteri Inclinato sil semper capile.Idem prsecipil sanctus
editione Parisiensi, el apiid Smaragdum. Basilius epist; ad sanclum Gregoriuni : °EKZXUI Sk
c Videntibus. Quia debent liicere opera noslra xS>xuitetvibjciztv.axaê\tif).evS> tfpovftpaxiojxpa trxv/ybv
bona coram homiiiibus, juxla Christi doctrinam. Id y.aisis ym trvvevvevxbs,id est, COiiseiltaneuslllimili
etiam prseclare docet saiiclus Valerianus serni. de et abjecio ocuhis trisiis, et deorsum vergens quod
bono discipluise circa flnem : t Omnis igilur vita observabal sanctus Odoabhas Cluniacensis : «Intan-
religionis professse iniegritatis debet famam senti- liim, inqtiit Joannes monachus lib n Vitse illius,
re : ne, quem exspectat corona virtutis, pndoris apud usus inoleverat regulse, ut ubicnnque esset,
damiio feriat. Corporisintegritas vitam niuniat.inte- Sivestans, sive ambtilaus, aut setlens, curvaio capi-
gritaicni lides incontaniinaia cuSlodial, ut inaiiente le,f defixisque in terram hiiiiiiiihiis incederei. >
ulriiisque parlis heneflcio inimacUlalum hominein Renm depeccutis suis.. Qni vere humilis est,
facial regnare cum Chiislo. Sed in hoc sseculocon- sibi seniper peccata sua ob oculos ponii. B. Isaias
stat conversationis nostrse ratio, ut boni simus. La- abbas dicere solebat humililatein, nec linguam lia-
borandum est igitur ut qui honitatem sequitur , bo- bere, qua de aliquo negligente el improbo loquere-
nus esse judicetur. Nam, quamvis homo purum tur;neque oculos, qiii.iis aliorum peccata per=pi-
cbrpus Immaculatumque cuslpdiat, laceratam vitain j) ceret; nequeaures, quibus ea quse aniin;e suie ii°u
apud Deum porlat, cujusactus yullum irifamat, licet" prodesserit, audiret; niliil denique hahere negolii,
sciamus conscientiam solam honis actibus posse nisi cum peccatis snis.
suificere : sed qtianto melius Cst, ut semper tle te .."-6,Quod publicanus ille. Proponitur exemplum pu-
sentiat bene, qui circa januani luam vanis suspicio- blicani : quia se hiiic similein cognoscil humilis.
liibus seiripera?grolai, Insilum est quidem naturali- Qui se fatelur pecCatorein.longe a se Pharissei fa-
ler vulgo, uldeJionis semper male judieeL Sed tu, sium anioliliir, cujus superha oralio ad throiium Dei
qui curani bonse famse colis, studio luo graliam in - noii perveriit : sed puijlicaiii humilis deprecatio,
tegrse opinionis acqtiire. Vita ergo nostra ita sit, ut Unde prseclare Optatus Mileviianus, \w. n coiilra
sil omnibus nota : integritas religioni, pudor serviat Parmeiiiamim , .Jiuiic Evangelii locum enarrans :
humiliiati. > Prseclara sane dectrina. Quanipbrem « Pharisseus, tumidus, supsrbus, inflalus, talis qua-
humlliiatem noiisolum in corde teneamus, sed eliam les et vos videmtis, non lmniiliato corpore, non in-
in corpore geramus, ut proxiinus sedificetur. Actus clinata cervice, sed erecta facie ,et iiimeiili pectore:
iniernos Deo, exiernos proximo debemus : luceant Gratias tibi (inqiiil), Deus, quia nihil peccuvi. Hoc
ppera nostra, ut niens proximi illuminetur. Nec est dicere Deo : Non haheo, quod ignpscas. Hoc in-
vana gloria timenda est, si, ut.in coroore, sie hu- sanus furor, hop punienda et damnancla superbia.
niilitas teneatur in corde. ,-;..", Deus paratus est Jgnoscere, et reus festinat, indul-
d Idest in opere Dei,S>icin Regula ms.
Mag. et gentiam recusare. Publicanus humilis hpminem se
867 S. BENEDICTI ABBATIS AMANENSIS 808
Mieanus JUe evangelicus fixis in.lerram oeiilis}A stim ie ad chari.taiem, quse timor-emnpn habet, gradu
» dixit: Domine, nori sum dignus egbpeccaldr levare excellentio/e" ^ pevaucit : pro qia uriiveVsa quse
octilosineosad ccelos(Luc. xvni). Et-iteni ctim Prb- prins.npri sine poena, foinii Jsiis observabas, absque
plieta : h'Incurvdtus sutri et ituriiiimius sumiisqiie- ullo labbre .veliil naluialiier incipies possidere : noiv
qiinqiie (Psut,cxviil). Ergo liis'omnibus huniilitatis jam conlemplatioiie -judicii, vel firiioris iilins, sfii
gradibiis asCeiisisnioiiachus inox ad obarilaterii Dei ariiore ipsius Jibnl et deleclalione virtutuin. J Aci
perveniel illam,.quse perfecta foris miitit liuioreiii. (jiipd ut valeas facilitis pefvenire, exfempla-fibisunt
Per quam universa, quse prius non sine forinidine iiistitiitionis ac vilse perfectse in congregalioiie cora-
observabal absque ullo lahore etc veliil naturaliier, irioranti paucissiroa ab iino vel doobiisj non a piiui-
el coiisueiudine iiicipiet cnstodire: non jam limore - bas expeieada.- Nani pfseter-id quod examinaia et acl
gehennse, d sed amore Christi et coiisuetuclineipsa puriHii excocta Teperilnr.in paticis, eiiam Islud ex
bona et delectationc virtutuni,, quse -Doniiiius janv Iioc,iiti)i;lalis accidii, -quotl ad perfectipnem propo-
c in operarium suurii iiiuiidum a vitiis Cl pecCalis, sili liujus, id est, coenoh'i'aiis;vitse diligentius quis
f Spiritu saiicto dignabiiui demonstrare, tiuius imbuitur ae formatur exemplo. '
§11.— Ex REGULA S ANCTIFRUCTUOSI EPISCPM (cap. 8). § IV.—Ejusdem (cap. 45). '•, .
6 In;greS.sumpiiachiila defiiiitum.est, ul > nulios
]j m Qtiseomnia ut possis consequi, et sub liac regula
strepitus, neque saltus amplos tensis passibus face- spiritali perpeluo perdtirare,:iria hsec"iri corigfega-
rent, rieC alibi, dum pergunt, aspicerent, nisi ante i tioiie: necessaria' custodienda sunt libi, ul.scilicet
vestigia sua. , secuiidum psalmi sentepiiam: Ego autem sicut sur*
§ 111.—Ex REGULA SANCTI CASSIANI (cap. 42). dus rion audiebam, et sicut mutus non aperiens os
i Hseci cum fueriut in veritaie possessa, epnfe- suurii; factiis siirii siciil "ttdmorion audiens, et nqnha-
esse cognosceiis sic rbgavit dicens : Propitius eslo" Jiinri ef etiaiii apucl sanciam Scriptnfam.
peccatori; sic justificari iiiertiit. Sic superbia i.n ' h Nullotistrepitus alque salttis amplos-,elc. Inces-
Pharisseo iuagistro veslro de lemplo. ;dairiria'5ade-„. siis innecens et gestus i.ncoinpositus liaud deceut
scendit. Meliora inventa suiil peccata cum humilita- "nionachtim. S. Isidoros cap. 5 regulffisiite : « Inde-
te, quam iiincceiilia cuni superbia. > Cni qtiadrat ' cebler qnoque yel. jiotajjililer non incedat. i> Ista
illud Pfosperi iri Senteiifiis, C. 118 :, s Melipr esi iii euiiii smii 'siipferbi, arfogiini.is a"c~atidaciaj 'perslitse
malis factisliumilis confessipy quanr in fooni.s-m- . liominis, ulviilefe est aputi S. Joan. Chry!-6.;iomu:ii,
perba glorialib. » .... serm.-2Qj in Episi, ad Romanos, cpii ejusnicTdi.hpmi-
a Dixit.' Domine, norisum dignus, etc. Miror sane: neni:sic interpellal: TI ;ap, .eVi.y.oi, xbv uvyivu
qrila iS IbtoEvaiigelib nunquairi repereris hsec ver- u.vuxtLv.eis', xi Si fjuSiZeisirf av.po>v h vv~jay; xi xus
ba .dieta a ipubiicano, sed tantum ista Luc. xvlii : btfpvs.uvutjmv.s ; xijxo ax:$os fvtras';' M e'St,Dic lllllli',
Deus, propitius eslo milii peccaiori, Ve.rum vion ea C eur eniin cpiluin sursuin affollis ? Ciirsrimmis ungiii-
qtise ;in . Eyangelio dicta. sunt <apiiblieano prptulit : 'bns anibulas? cur stipercilia.cbiiifahis? ciir peclus
S. P.^Beiiedictus, sed ea quse ille, Vel quispiam eii dislendis ? Quoiiiodo ergo -jriceilendunisit liipiiaclib,
siniilis dixisse prsesumipotest:prsesertiiii cum "lioe'. ita docet. B. Basilius, in epist. ad S. Gregoriiiin
deillo dicai saiiclus Lucas: El publicunusalongestans' Theolpgum : iiui xb ;USLO-I>M. ]xhxe.voApbv, as i'v.).vcnv
nolebai nec ocujes dd ccelumlevare. Ad.quse verba1 xvis 'bvyjns y.axnyopeiv,f*i)S'uv
videtursancltis Benedictus.. Aut certe, ' o-fonpbvv.ulo-eo-o%rip.e-
respexisse; vov, iis ip-ivX-nr.xovs "uvx-ns
xus bpp.us-vTtooui-.eiv, id est,
diceriduni esl cilasse ex melnoria, noii ex codice. esto nee segnis, qtii aiiiniuin dissohilum
h Incufvaiussuih,, etc. Ita in psalterip Romanp,i liicessus
- declaret; riec riirsusVehernens iiisoleiiterque incita-
psal. cxviii. '':',, •'i.--il , ...'.' '.- tus, ne consternatos impetiis aniriii-significet.
c Veiut naiuraiiier el consueludine. ita loquitur,,
- i''fl(ec.-c«ro;-/iicn»«,,.elc.-Haheiiiur apiid Cassia-
quia ipsa cpnsuetudp velutiin naturam;iransii, nip- niiin lib. lvde Institutis reiiuritiaiitium, ciip.;59, ei-
riet SanefusIsldorus Pelusiola epist. 136 : i Cpnsue--, taiiturque ah auctore iipslro, 1salteiii quoad riiediariv
tudp quid magnum el in naturam abit paujatim ::: hujus. capimli parterii ob Ji.sec S. Benedicti verba :
Alteram esse naturam quidani aflirmant: alii etiam1 Ergo his omnibus hnmililalis gradibiis ascensis, elc.
censuetudine Superari naluram illud veteris peetsee i Cum fuerittt. Lege, cutn fueril.. Kempe;hiimili-
adhibentes effatum: fas. Nam immediate antea dixil : Tatibits namquein-
Uixpavxoi)\uvEipuVisvSuxasivoel,$%ovo-u, diciis et itis similibiis Jtumilitas verri digrioscilur.
Id est.,„ . '„.'•>_ '* Perducil. Lege perducet, iit aptid Cassiaiiuni.
Gutla canim reddil saxum, dumdecidifusque. i Ad quod ut valeas facilius pervenire. Cap. seq.
JJ
Et vere quid saxo diirius? Quid aqua niollius? Atta- tum ejusdem libri. Hsecdoclrina Cassiaiiiiritelligilur tan-
nlen iclu assiduo naturse vlncitur durities? > Diiii-". de coenobitiSj ile quibiis hoe lpco aglt, riori de
cilis qilidem res humilitas.sed qiioticii&noet assiduo anachpretis seu eremitis, qiii ex paisestra coenohitica
Jiriniiliatibiiis usti taricieiiiacquiritiir. iiisclitudiiies venieiites pbssuiil alibsiiiJiari sbliia-
. a Sed amore Christi ei cdnsuetudine. Regula pis." . rios,:Cum in eis cinliiehlior qriffitlam"eluce.at-perfe-
Sed amore ipsius consuetudinis bpnce. clio, jnxta doclrinani magni il.I.iusAnlonii de qna
Magislfi':
e Iri operariuni suum. In Regula 'ms. Magistri:* Cassiaiius Jib. v deSpiritu gastiimargise, eap. i.
t. Vetus namque esl beali Aiitonii aUiiiira^biHsque-sen-
per opeitirium suum.
: * Spiritu saneta. 1» Regnla ms. Magislri: ab Spi-" tentia -monachom, quippst ccenpbialeproposiiuia fa-
' ritu sunctb. •nititur .subJiinipris perfeCtionis. aitingei* et.
Quod mihl arridet; Et iia coiijuiige:': sligia
Mundum dvitiis el peccatis ab Spiritu sancio," apprehensp discveiicnis exaniine, propiiP jain pptesii
B"Ih gressu monachi, Hic lextus mutilus est,"s'ed, stafe judlcio, atque adjarcem aiiachoreseos pefve
minime tlebere a.buiio, quamyis siinimo, uni
ita.restituendus ex cod. rivs. Crassensi : In 'hubitu* nire, Versa vinulum geriera expetere, elc. i Quidiiinalii
quqgtie et gressu ntohachi iiu definhum est, -ui nulkt* .Patres, ut' >irifra osVeiiditnr,hanc siiiguloruniimila-
divefsilus esset: sed orimescitliu,vestimehiormn:'non l: liqnem.etiam; casiibMUscoiisiilunt.
vario, sed uno et shicero manererit. Iri gressii hultos,' -WQuce'omnia. Hicc reperireest apud Cassianum
etc. In ced; Vindociri. legilur : hi ingressu. Nam.in-
M ejusdem Ubri,
fjressiis estJncessus,ingredi incedere ssepeapud Ttil- cap.
$G9 CONCORDIAREGULARUM. — CAp! XXII. 870
bensmoresuo redargtitiones(Psal, xxxvu). Tu qiio- Aiate et cempeiidip maiidatpriim universa memeriter
quc velut surcius, et mulus, et csecus inCedas, ut cemplecti. Audi evgo paucis ordinem per quem
a absque illius contemplatione, qui tibifueritacl inii- ascendere ad perfeclionem summam sine ullo labore
tsmdum merito perfectionis electus, universa quob- ac difficultale valeas. Principium nostrse salulis ac
^".nque videris miiius sedificationis habentia velut sapieiilise secundum Scripturas limor Domini est. De
csecus non videas;, ne animalUS eorum, qui haec timore Domini nascitur coiripiirictio salutaris, de
agimt, auctorilate vel -fornia ad id quod delerius est cbmpunctione cordis procedit renuntiatio, id est,
et qtiodanlc clamnaveras, Iraducaris. Si inobedien- nudilas et centempttis emriium facultatrim, de nudi-
tem, si conlumacem, si detrahentem audieris, vel tate humilitas procrealur, de humilitate gencratur
secus quaiii traditurii est, aliquid admitlenlem, non riiOriificalic voluptatum, de moftificatione yolupta-
pflendaris, nec ad iniitandum eum tali subvertaris tum exstirpantur atqiie marcescuiit h
uriiversa yitia,
exemplc ; sed ul surdus, qui hsecpenitus nec audie- de expulsione vitiofum viiiiites fruclificaiit, alqiie
ris, universa fransmiltas. Si tibi vel cuiquam cou- succrescunt, de.pulliilatioiie virtutiim puritas corclis
vicia irregantur injurise, este imiiiobiHs ad respon- acquiiilur, per purilatem cordis apbstplicsecharita-
sioiieirilalionis, ut-mulus ausculla semper IniivcPsal- tis perfeclie pcssidetur.
inistseversiculum in tuo.eorde idecaivlansvDixi: Cu- B . L§Vr —Ex REGULA SANCTI BASILII(cap. '4,47).
stodiam rias riteas, ut non delinquam in linguamea; Interrog. i Aniina ppst mulla peecala et post mul-
positi oriineo custodiam, dum consisteretpeccator ad- tas susevitse miserias cum quali timore et qualibus
eersum me: obmutui et Itumilialus sum, etsilui a bo- Jacryinis dehet recedere a peccatis, et quali spe et
nis (Psdl. xxxvm). Verum et qiiartum hoc prsCom- affectu accedere ad Dominum 'dcbel?—-Resp. Primo
liibus exColeh, quod hsec ,.qiise supra diximus, tria quidem odisse debet illani suain prioreiri vitam
oriient te alque commendeiil. Icl est,..ut stultuni te i notabilem et ipsam memoriaiii ejus perhofrescere
secmiduni' Aposioli [>:pr;»ceptum] sentenliam facias atque execrari. Scripium est eiiim : Iniquitalem odio
3nhec riiundo,iil sis Sapiens (/ Cor. In), liihil scili- , Itabui, et ctbominatussum, legeni autem luatn diiexi
cet discernens, niliil dijiidicaiis ex his quse tibi fue- (Psal. cxvm). k Deinde ut niajorem liiiiprein liaheat
rint imperala, sed ciun onini siniplicilate et fide ohe- «agistro, uialur ignis seterni nietu et poiine perpe
dientiam semper exhiheas, illutl tantumniodo san- tinse.Sed el lacryinartiui lempctsagnoscal per poeni-
clum, illud utile, illud sapieus judicans, quidquid tentiam, sicutDavid docuit in sexto psalmo purga-
tibi vel lex Dei, vel'[& lex] senioris exariien iniiixe- tionem peccatorum fieri posse uberiateJacryiiiafuiri
rit. Tali eteriim institulioiie fundatiis suh discipliria in saiigiiine Chvisli per petentiam misericcrdise ejus,
hac durare peteris perpetue: et de coenpbip nullis C et per niultiludinem niiserationum DeL' Quia si fue-
tentatienibus inimici, nullis facticnibus develveris. rinl peccata vestra l sicul Phtenicium, ui nivem deal-
e Erge patienliam tuam nen debes de alierum spe- bdbo . si autem fuerint sicui coccinum,s ut lanam
rare virtute, idest, ut tunc earii tantummodo possi- candidam efficiam (Isai, i). Et posl lisec recepta
deas, cum a neniine fueris irritatus : quod ut possit viriule et fticultate placendi Deo dicit : Convertisti
non evenire, tuse 11011 subjacetpotestali, sed petius planctum meum in gaudium riiihi, conscidisli saccum
de Iuimilitate tua vel loiigaiiiiriitate quse in tuo pen- ineum et prcecinxisti me lcetiiiq, ut psullat tibi gioria
det arjiitrio., * Et ut hsee omnia; quse latiori ser- niea (Psal. xxix). Et ita accedeiis ad Dbrilinum
mone digesta sunt, cordi ttip facilius inciilcentuf, et psallat et dicat: Exuitubo te,Domine, quoniam sus-
teiiacissime luis sensibus valeant inhserere, quoddani cepisti me, et nori deleclasti inimicos meos supef
ex iis Bbreviarium colligam, per quod ppssis brevi- me (Ibid.).
» Absqueillius conlempidtione. Id est, prsefer cen- 1 Anima post multa peccata. Habetuf apud S. Ra-
teniplailenein. Coriteriiplaliplipc Jocc Cst cpnsidera- silium, Jnterr. 10 Regul. brev. Desideratur apud
tio, ut supra : npnjant contempldiidnejudicii. Rufmiim.
h Quod hcec quce supra dixhrius tria ornenl te cit- i Noldbilem. Id est, maculosam.
quevommendent. Lege,-<_fuod hcec,qucesupradiximus, JJ k Deinde ut majorem. Noii redditur serisus textus
iriu ornel alque commendet. ".:.."" Grseci, inquo ita babetur : "Eriuxa Se yoSoupiv Si-
;e* Praceplum. Redundat, Sao-v.u1,ov
luuSavetv. xiiv uireikbv xpiffswraiavLovv.ul
Senioris lex, TOlex, redunclat. v.oluo-eas,id est, deinde accipere timoris magistram
e Ergo palieniiam. Cap, ^2 ejusdem Jibri. , . commiiiationem relerni jndicii et supplicii.
1 Et iii lucc otntiiu. Cap. ult.ejusdem libri;. 1 Sicul PJteenicium,Sequilur
s Rreviarium. Hobloco Cst epitome. GlosssePhi- pfetes :'Ecivcoq-iKt Septiiagiiita iiiter-
o>st/oivt.y.ovv,
up.upxiatvp.S>v id esi,
loxeni. Breviarium, inixop.-».GlbssseCyrilli: faixop:b. Si fuerinl peccata vestra iiiMcenicium. HaiiCversio-
Eoc breviarium. liem agnoscit S. Isidorus in Genesinvcap. xxv : Efil
>" Fructificaiit. Lege frulicanl, Id est, puliiilant, fuerint sicul-Phosnicium. PhOenicium'est pu.rpura,
ut_vpcabtila seqiieiltia denienslraiit. Sidonius lib. i, seu ptuiiceiis eolor ;a Piioeniciaregibnej ribi inveiitUs
epist. ;2:i.Pilis infra narium anlra frtilicantibus est a cane Herculis. Vide Jtiliuiri PoIlUCem,lib. i'
quofidiana suecisip. Onpmast., cap. 4. ''."'•:
'
GAPUT XXIII.
DE OFFICIIS DIVINISIN NOCTIBUS.
§ I. — Ex REGULA SANCTI BENEMCTI. Aboctava hora noctis surgendum est; c ut modice

A
» Hiemis tempore, id est, a Kalendis Novemliris amplius de media nocte pauselur, et jam digesti
&
usque ad Pascha juxta* consideralionem raiionis surgant. Qtiod vcro restat post'« vigilias a fratri-
a IJiemis tcmpore. Omnibus quse-ad humililatem in anliquorum Patrum regulis lnillam videnms ejus-
spectant institutis , ordp divini officii sequilur. Et modi oralioni horam prsescribi, cuni prisci illi mo-
recte adniodum : quia non potest opus Dei pro rei nachi onini loco et tempore diviiia nieditarenlur.
dignitale, nisi ab hiimilibus celebrari, qni el illitis Quod si iia esset, debuisset S, BenedictusJis qni
fnicluni conseqiiuntur. Nam, ut habeltir Ecclesia- psallerium et lectiones discunfaliam horam ad ejus-
stici cap. xxxy : Orqlio humiliantis se nubes penelra- niodi orationem assignare : quod tamen minime
bii, et donec propinqucl, non corisolabitur
' :"non disce- prseslitit; uf, nec lempore sestatis, cuin ex regulse
det, donecAitissimus aspiciat. pfsescripto vigilise noetufn* el matutinse laudes di-
h Octavahor.anoctis. Vetus ordo Romanus : Feria tficanlur parvo lantum, quod ad requisita natura; su-
(itiinta Majoris Hebdomadce,eadem riocte, surganl ad cial, intervallo interjecto. lmo lisec interpretatio
vigilias hora moctisdctava. Loquilur atitem S. Bene- adyersatur mcnti S. Benedicli, qui vull ejusmotli
dictus de horis juxta anliqunm morem, quo nox, orationem esse breveni (nisi forte ex affectu divinse
sicut dies, duodeciin horis constabat, longioribus in gratise protendatur) et in convenlu omnino breviari.
hieine, hrevioribus in sestate. Quod famen secus essel, si monachi tarito iiilervallo
'. e Vt modice amplius de mediq nocte 'pausetnr, \'j. -" quod superest a vigiliis usque matutinos meditatioiii
Circa lempiiS seqiiinociii.aiitumiialisde cjuoniaxime seu orationi meiiiali Iiiciiniberent. Nec his obstat
liie agitur, si fmiia lectura collalioiium, cum tene- olim.coniraria praxis in nioiiasieriis illis qtii erant
brse tefram operire incipiunt, dicatur completorium in loco, qui Susslacusclicitur, teinpofe S. Benedict),
juxta antiqiiuiri moreiii, ut inffa viJebitur, hoc est, in historia desidis illius. monachi qui expleta psal-
circa horam septimam iiostram nociiimain, et iri eo niodia, hora constitnta noii poterat in or.ilione cum
celebrando semihorse spaiio cifciter coiisumplp, in- cseteris consistere, iiam oralio iila jnxta regulse
dultaque brevi mera atl qusedaiii necessaria per- prascrip.uiii brevis erat, in-qua ipse nionachiis prse
agenda, fiet cepia mciiachis ad lectulos.se,recipi.endi iiimia Jevitate et iiiiiiis urgente dsemone'slare non
uno quadrante circiter aiite liorain secuiiclamnoctis, pblerat (S. Greg. Dialog. lib. n, cap. 4). Nec dicen-
lioc est, ante nostram octavam iiocturiiain: et sic dtim esi inde seijui absufdum quod S. P. Beuedictus
surgendo hora npclis pctava,-hoeest,.noCturna.no- quid sit illo intersiilio ab aliis, qui non indigent
stra secunda, pausabunt modice amplius de medja psallefii. et lectionum, agendum, non prascripserit.
nocte, hoc est, sex horas crinv quadrante circiter; Non enim omnes horas diei riiimitaiim persecutus
quia nox olim duodecim horas complecfebaiur. est, sed quasdam liberas reliquit..Non eniin ordina-
Circa solstitium brUmale, quo nocles longiores sunl yil qnid a matutinis laiidibusiiniia psalmodia agen-
maxime in regibnibus borealibus omnia sic tempe- dum essel usque ad primain, saltem extra Quatlra-
randa erunt, ut spalium illud monacliis ad pausatio- gesiinam; nec quid lempore jejunii agenduni sit
iiem concessum respbndeat, seu cosequetur sex illis rirevi illo spalio inter Vesperam el leclionem Colla-
lipris et quadranti, quse cenceduntur circa sequine- tionuni; nec quid agenduiii sit feria qunrla et sexla
De tempcre scstivp inlia dicelur. a Pentecosfe usque ad Kalendas Octobris disponit.
' ctiuin. (
£
d Quod vero reslat post vigitias, etc. Senstis est, Nec saneisli ijes chicendi siint, litalii iivtestate:
ut iiiterstitium istud quod intercedil a flne yigilia- nain non esl eadem refectionis liora; nec, ut in
rum noclurnarum usque acl Malutinos, hi qui psal- hieme : iiam debet esse alia ratio spatii quo labo-
terii el lectionum ignaii suni, in earumdem lerum randum est in hieme, alia quo in seslate, quod sane
meditaiione, seu lectione insumanl. Cum igitur propter longiores seslatis in die horas prolixius esset,
S. Beiiedictus dicit, meditationi htserviutuf,' stibau- neiiipe ah hora secnnda usque ad noiiam protra-
ditur Jectionum ei psalterii, id est, leciionum el Iieiiduni, et tunc fratres ob calores nimios oppri-
psalterii studio inserviatur. Nempe ut diseant rti- nierenlur. Isla reliquit S. Benedictus abbiiiis arbi-
diores recle legere et prontmtiare lectiones et psal- trio. Hs ita posifis explodenda est leclio Guicionis
teriiuri, atque etiam interpietari : iuio et ipsum Jtivenalis abbati.s S. Sulpitii , qtise est ejusiiiodi:
psallerium memoiise mantlent, si possint. El htec « Qnod vero restat post vigilias a fratribus (nisi qui
fuit anliqua praxis. Qtisevidetur in Vila B. Gosuini psalterii vel lectibniiin aliquid .indigent) meditalioni
abbatis Aquicinctensis in Belgio : nain liic beatus iiiservialur. s, Quia alibi haiic particulam, nisi, ne-
virinstiluit, ut pneri post vigilias nocturnas ari lu- que eliain in mss. cod. repereris. Et sane plausi-
cernatn ediscerent psalmos, lectiones el similia. bilior essel, pareiilhesis fegulaj a S.Dunslano cor-
Quse anle illiuSsetalem In usu fuit, ut videre est in rectse hoc modo: Quod vero restal posl vigitias(a fm-
Coucordia S. Dunstaiii, cap. 2: i Secundum vero tribus qui psatlerii vel lectionum -aliquid. indigeni)
regulam leiiiperiuS ad vigilias surgatur, ul iioclur- medilationi inserviatur : ita ut prsepositio, a, idem
nali perfuncli olficio et psalmis stipradictis, et vigiiia j)
] sii quod, prceier, juxta illutl Psalmi ;tse: .Quid mild
pro clefunctis cum laudibus suis et matutiiiis de: est in cceto, el a le cptid volui super terram, iKCsit
omnihus sanciis evpletis, fratrihus psalmodise de- necesse parlicujam, nisi, addere. Sed hanc paren-
ditis vel leCtioni secundum prseceptum regtilse; si: thesim vix credo esse a;S. Dnnslanb; quia silii non
qui indigueriiit, inservientibus, iniervalluni usque- conslarct.. Alia habetur iectio in editione Colinsei,
. qup luceseal, cum magiia vigilantia cuslo.dialur. lioc modo : Si cjuid vero noclis restut post vicjilius
A Jucis crepusculo, dum setlituus siguum pulsaverit, a fralribus (qui.aliis non indigent) psatmis, vel le-
ad eceleSiamuiiiversi conveniaiit, factaque orafionei clioni, aul meditationi.inserviatur. Sed hanc leclio-
laudes psallant matuliiias. > Quse verba huiic S. Be- neni, quia textum oinnino perverlit. in morboniam
nedicti locum miriflce illuslrant: qui non est intelli- longe amoliendam censeo.
geudus de oralioiie menlali, quamvis alibi nullai e.Vigilias. Vigiiiai sunt ofiicii nocturni synaxis.
ei assignetur hora. Quod iiiirari debet nemo : quiai Sic veteres Romani nocturna sacra appellabant: ita
8?3 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXIII. 874
bus qui psalterii, vel lectionum aliquid indigent, A citudo nos per diem custoditiira prseparetur medita
meditationi inserviatur. A Pascha autem usque ad tione noclurna.
supra dictas Kal. Novembris sic tempefeturjiora .§ 111.— Ex LIBEOiii INSTITUTIONUM , capite quo
Vigiliarum agenda, ut parvissimo intervalle, quo supra, quod post matutinas oraiiones ad somnum
iraires adnecessaria naturse exeant, mox maiutini, reverlinon "oporteal..
c Cujus solemriitalis ratio, cnr statula sit, vel in-
qui incipienteluce agendi sunt, subseq,uantur.
— Ex LIBRO li INSTITUTIONUM 14). Quare venla in hac provincia rionnulli ignorantes, explelis
§11. (cap.
post missamnocturnam dormire non opdrteat. malutinisliymnis,rursum revertunturad sohmum,iii
<iQuemlaborem prseter illam rationem, qua tota illam causam nihilominris incidentes, ob quam com-
industria adnitentes sacrificium Deo de fruclu ma- pescendam a senioribus solemnitas iiislituta est. Ula
nuum suarum pfferre se credunt," duabus ex causis, namque hora eam consunimare festinant, quanegii-
cum omni observafione custodiunt. Quod nos quo- gendcribus minusque selbcilis rursum deriniendi
que, si perfectioni studemus, eadem diligentiai reddatur occasio. Quod omniiriodis fleri non oppr-
convenit pbseryare. Prima, ne fofle purificalionemi. tet. Et sicut in superiori libello (De Noclur. Orat.,
nostram nocturnis psajmis et orationibus acquisitami c. 13) describentes jEgyptiorum synaxhn plenius ex
invidus inimicus Jivens puritali noslrse, cui maximei B ] posuimus , ne purificationem ncslram ccnfessietie
semper insidialur et indesinenler infestus est, qua-• supplici, et antelucariis oratieiiibus acquisifain , vel
dam somnii illusioneconlaminel. Qui post illa«nsa- emergens qusedamredundariliahriinerum natviralium
tisfactionem qriam pro negligentiis seu ignorationi-- pelluat, vel illusie ccrrumpat inimici, velcerte inter-
bus obtulimus, et confessionis riostrseveiiiam profu- cedens etiani puri. et simplicis semni refectie inler-
sis gemitibus iinpleratam sollicitius nosJ si tempus5 rumpat spiritus nestri fervprem, ac tepefaclo Sbmni
quielis invenerit, maculare festinat; tunc prsecipues tprppre per totum diei spatiuni inertes deinceps
fiduciam nostram dejicere atque enervare conten-- ignavosque fraducat. Qtiod iEgyptii ne incurrant, et
dens, cuni ferventius nos ad Deunvtendere oratio-- quidem cum soleant certis temporibus, etiaiii ante
num nostrarum puritate proyiderit. Ita ut nonnun- gallorum cantum consurgere, d missa canonica cele-
quam quos per lotum npctis spatium sauciare ncnI brata, usque ad lucem poslhsec vigilias extendunt;
pptuit, sub illius liprse brevissimp lemppre dehe-- ut eos superveniens lux inatutina in hoc jfervore spi-
nestare cenetur. Secunda vero qued,iametsiiiuJla i ritps reperiat cpnslitutos, ac per totum diei tempus
talis verenda diabpli emergat illusie, intercedenS s ferventiores sollicilioresque cuslodiat, prseparalos
etianvpurus scpor inerliam mpnachc h ne vigilaturcy eos suScipiensad conflictumet diurnam colluctatio-
parturiat, segnemque terpprem inferens menti perr ^ nem diabbli, npcturnarum exercitatiene vigiliarum"
tPtum diei spatium vigprem ejus eblundat, illamque e ac spiritali meditatierie firmates.
hebetet perspicaciam sensus, et pinguedinem ccrdiss § IV. — Ex REGULA SANCTI CASSIANI (cap. 10).
exhauriat, qusenps ppssif per tetum diem adversuss eNec plterius quisquam post-purificationeiri no-
omnes insidias inimici cautiores, robustioresque ser- cturnarum vigiliarum in requiem somni ilerum re-
vare. Quamobrem canonicis vigiliis privaise ab eiss solvatur, dpnec superyeniente die nccturnse medita-
subjunguntur excubise, ac majore illis observritione e tipiii pperatip diurna succedat; ne ferte puritatem
succedunt: ut et illa purificatio, quse psalmis est et;t nostrarri psalmis et orationibus acquisitam invidus
orationibus acquisita non pereat, et intensior solli-i- diabolus quadam somni illusione confaminet. Quia
Plautus Cereris "Vigiliasdixit (In Aululariafin prol.(. somno indulgebant, eo nempe usque ad Tertiam pro-
el act. 5). UuvvvxiSusGrseci vocalit, quo vocabulo o ducto: quortim veterno ut cccurreretur, a senieri-
utunlrir etiam Christiani pro synaxi nocturni pflicii,
i, bushsec Matulina , qiisealias Prima appellatur sble
tit Palladius, cap, deTabeunesiotis,_S,Chrysestpmus is illucescente celebranda institula est.Ex quo riotan-
et alii. •' "•"'' dum esl ante Cassiani setatem nulltim fuisse Prinise
a Quemlaborem, eic. Hsechabentur apud Cassia- i- nostrse usum in Ecclesia,utetiamclarum eslexPa-
riumlib. ii deNeclur. Orat., cap. 13 , quem aucter »rB tribus infra citandis ipso Cassianp antiquinribus,qui
noster appellat Institutionum librum secundum : itaa nullam hujusmpdi Prinise meiitienem faciurit:vNec
ut quatuor hos Cassiani libros, qui tolius vitse asce-
>"'. huic senlentite adversantUrJisec S. Athanasii yerba
ticse oeconomiamcomplectuntiir, nomine instituiio- i- traclatu de Virginitate : ,A.v«xi\/\t»v
b -nkios[iXenixoixb
num appelletquemadmodum Gassiodorusde Divinis is Si6),iovhxuis ytptii <rov,id est, orieris sol videat li-
Leelionibus, cap. 19, quos Pholius sub unico libro '0 bruminmanibus tuis; post quse protinus mentio-
comprehendit. Gennadius tamen in Catalogo librum m nem facit Tertise,Sextseet Nonse.Nam hic locus non
quartuni Institutionum a tribus prsecedentibus dis- 5- intelligitur de oflicio divinoseu horls canoiiicis, sed
tinguit. ,. de leclione et meditalione.sacrarurii Scripturarum
J>Ne vigilaturo. Particula, ne, a Cassiano excuso50 maximeque psalierii, ut illrid vifge ediscat: nam
abest, qusetamen videtur hic necessaria. antea dixerat: "HTWepyovO-OV Siartavxbspii\ixnxS>v
c Cujus solemnitatis, etc. Hsec videre est apud id &eio>vyputp£>v,$uj\xnpLOvsyj,v.u'Lxovsîa"),povspLuvOuve,
Cass., lib.in deDiurn. Orat., cap. 5. Per Jianc sc- o-. id est, sit hoc opus tuum semper meditatio sancta-
Jemnitatem intelligilur synaxis matutina, de qua agit
;it rum Scripturarum, habelo psalterium , et discito
Cass. cap. 4 ejusdem libri, ea nimirum, quam nos 3S psalmos; el continuo dicit: Oriens sol videat librnm
Primam vocamus, inventa prirriitus in monasterio io in munibusluis, n'eriipe,'ul psalmos discas.
Bethlehemitico, setate Cassiani, ut ipse docet. Quiaia d Missa canonica. Missahoc loco est synaxis ho-
post matutinumillum cursrim,querii nos laudesma- a- rarum caiioiiicaruni,de qua infra. ^
tutinas nuncupamus, quidam negligentiores monaclii e Nec
hi ' nllerius.
' Lij). n deNocturnaOral.,cap.43,.
'
PATROL.CHI. .,„:-;„; '28
875 .. '.'..' S. RENEDICTlMRATIS.WANMSiS' "; , • -. : •#r0
ppst illam satisfacticnem confessienis, quam Debpre Alirojixa ribcte seinrii gravitaS firiiatiif. Narii iii vjjfrii
Begligenliis, sive igiieratipnibus lieslris oblulimtis , vel in sestatis tcmpOrc, hcc est, a PaschaiisqueM
invidus nos inimicus, si tempus quietis invenerit, i octavum Kal. Octbbris, qubd est a;quineciiuiti liib-
iiiacuiafe fesiintit: et tunc fiduciam npstram prseci- rnale; jirppler rationem hreviunv npCtiiurii a piillc-
pue dejicere atque enervare cbnteridit; Ciiirifefvcn- rum cantu Nocturrii a fratribiis JriCIiberitur: et ex-
lius el ptirius nes orare providerit. Nam multoties pleto psalmorum riunierb inox ei Msitutiiips subjiin-
quos per totum noclis spatium sauciare non po- gant, et secundum psalmorum suorum numeruniii^-
tiiit, posl completas vigilias sub unius liorse brevis- niant. Et ideo in brevibus ipsis neclibus pcst pullp-
sinio tempore quiescentes delionestare conalur. rum .cantum Npcturnos cciislituimiis irichosifi, e"t
cum Matutiriis corijurigi,tit nbri serecbllbcaritespbst
§ 'V. — .EX^RECUKA-isiNCTLAtliELMl-EPlSCbfl
(cap, 28). . . . nocturnes iiigravescaiit fratres, et suavi riisifutiiio
Post Malutinas orationes ad somnum reverti nen somno oppressi nori sbluni pefdant Matuiiribs, sed
liceal, sed ccmpletis Matulinis statim dicalur Priiria; etiam Primam jam tarde dicere Corifiiiidaritur. Et
°-cleindeusque ad Teriiam pmnes leclieni vacent. .., ideoposl pullos NoClunios ctirii Matutinis dixiirius
§ VI. — Ex REGULA MAGISTM (cap. 33). juivgi, ut digesii jani a soninb prolixp fratrbs utrtiiii-
k In cpcioiiocturnp unptempere psallantur cante B que opus sebrie compleant, ct.jain redditb Msilritiricir
puilerum cantum in Iiieme necturni dicentePrpphe- rum divino debilo seciiri fratrcs usquCPriniaih jaiiii
ta : Medianocle surgebctmad confttendumtibi (Ps.al. qui yolent > repausent, ut his horis soriiiii briiiiem
cxviii). Et de sestate item, dicit; A Nocte vigitat gra-Vitudinemdeperientes bene digesti pest Priniam
Spiritus meus ad te Deus (Isa. xxvi). Hocest, de jahi leyes laberare iricipiaiit, meristrante ribbis de
parfe aliqua npclis pcst pullorum jain caiituni si- * S. Helenp scriplura cum dicit: Cdnsuevilenim fa,.
gnuni fiat surgendi. Sed hoc a vigilantibus in Jiieme ilis matuiinis repausafe. x Ergo ne ante pullbrrim
cavendum est, ne riccturiios pullus aut antecedat, cantum ctim in brevibiis iioctibus cbaCtifueriiit fra-
aut deprehendat: quia e largent npctes Jn teni- tres surgere adhuc crudi ab Jiicheatp SPirinp,cuin in
pbre hiemis. Nam pullerum cantus { decJinaivtisest ipsc impetu veriarurri sanguis bl liumof per yfenas
lerminus noctis.-: quianox diem parit, sicut in cir- bullescit, et inarmbriia gfavedinis succusSati scnirii
culo solis declinsire jam diem e a sexla hcra psten- disccquuiit niembra escam quahi susCepersirit,iri ipso
ditur, id est, h" propter noclem taiitum fesiinare adhuc incocti occisi inCendio, iion suscitati, sed
descendefe solem, quantum eucurrit, ut medium iri potius occisi, curii cbacti ftierintfratres surgefe gravi
circiilo ascendefet diern. Sed hocJn hieme ageiitlum adhuc capite et iridigestorupli effilgeiitsariCliSjiiii-
est, rit nocturnoS jam expletos pullorum cantus se- - lus charismata. El cutn ainaricatuf carrii eoriirii (quoe
qiiatur, quia rioctes sunl grandes, ut digesli a semnip quamvis milites Deo, lamCii iirhac vita iriterim qiiae-
fralres vigilanti, digestp serisu opus Dei,.quod di- rit quse sua sunt, elsi rioiviri bnihibiis siliqiiariiis)
cuiit, agnrisCauit:et ideo intervailum penitur, ut amaruhi videatuf esSe pre Deo qurid ilulce est; iit
'» Deinde usque tidiefiiam, etc. Regtihi Teiraclii a J .A pullorum cantu, Id est, circa horam nenam
S. Ctesario Arelaterisi dictata : Oriiriiiempore usque iibCtis, iit digesii sufgant fratres ratiene coeiiffi, JEf
aclTertiqm legunt, _.... : -s hic MagiSter declarat hscc verba S. Beiiedicti : « A
h Iri officionbciurtio, etc. Hahelur iii Regula ms. PasCha usqueadsupra dictas Ifeleridas Octebris sic
SlitgiStficbd. 'CttfJi. hcra yigiliaruni agenda. » Nani si refecti
e Ante pulldrum cdriiurii:Pti\\oTtim cantiis, quocl lemperetur
hora iioiia iri Iiieme fratres surgunt tantuni hora
vocant veteres gallicinium, est secunda pafs diei'ci- octava noctis, sane sero refectiin sestateob esiiiideiii:
vilis inter tertiam ef quartam iipciis vigilias circa digestibneiii tafdiiis siirgerb ciebent,ad vigilias.
lipram lionani, ut ccnstat exMacrcbip, lib. rSaturn., * De S. JJeleno. .Ftiit liic S. Heleriiis Helibppleos
eap, 3, et Censerinp, Jibelle de Natali die, qui post episcppus, teiripore Coiiinibcli iniperaibfis : de eo^
sextam npctis horani seu inediam nbctem, a qiia agittir in 'Aciis S. Eugeiiise,Jn "qiiibusriori eadein
diem civilem Roinanortim JnCipere scriburit; has quseprofert Magister, fprlemeliprc usus ex,emplari,
partes constituuftt, primam noctis inclinationeiri, n" sed hsCcyefba , tpise haiid disCrepsiiit:•'«Peffeclis
quani Macrojiiusprimam diei civiiis psirteni statuit, igitur miitiiliriis laudibus paiiliiluriifequieYitep.isccr
deinde gallicinium , postea canticiriium , ctim galli pris: > Fiiit alter HelenuS prbfessibrie riiphaChus,
cantare cessant, qriarto diluculum , tandern nlane. qui etHelieii dicitur, de qubRufiimsde Vilis Patrum,
Et hoc gailiciniiiin est tertius galli Cantus, sub quem cap.Jl. '. ';, ..... . ; ..... ,,;.""
Peiiiis tertio Chrislum negayit, juxta Christi vaii- 1 Ergo rie tinie p0oruriycdrituin.:"U6cv.s cprfuptus,.
cinitim : Ahlequ-ajti;gdUu$ cantei, ter. me riegcibis: ita; rit "inihi vicietrir, 'festitiiericliis;:,Ergq 'rioh ante
&De nocte vigitdt spiritus meus ad te, Deus. Juxta pUllqrumcaniuin, ne, ctim in.nociibus brevibus cqacti
Septuagipta interpretes : 'Ejt. v\>v.ibs'bpBpi&i xb fiierinf surcjefeadhiic criidi cibinchoaib somno: (cum
ae -66ebs. Quod idem sonat. impelu venarum sqnguis et hutnor pervenas
e Largent noctes. Id est, protrahuntur. In cod. inipso
mtvp.a fipu Ttpbs
bnllescit, et ihkrmoniq 'cjrdvediriis;$u'cch'isati.'s6mni.
"Vind.legitur, larcjqisunt noctes. mehibrd escdrii quarii. sumpsefqht.inipsq
* Declinaptis e$tterminu.s.ridclis. Quia galiicinium discoquunt
adliub hijcbpiicibi incendio) npn\sh'scitdii, sed poiius .
siiccedit primse rioclis incliriationi, ut ex Macfbbio ' occisi grtivi iidhuc ctipite et iridiêUdrupiieffiiqciii
iiotatum est.; ..... S. Spifiius charisihaiti. Seiisus est, ut rieri iriCiplan-.
S;A,sexia.M esi, a.meridie. tiif.Noc.tiirni ante puljeriim carilurii, quia liiriC.fra-
1 Propier noctem-Jd est, ad noclem. ..'tres surgerc cqacli indigesti et crudi,liullieiite adhiic
'
» Octapum, Kul, Optobris. Ebdein die staluit setiiii- in vehis sangiiirie, nori pblefririt pefcipefe S. Spiri-
noctium auiuiiinaie.S. Isidorus Mb.de Natura Re- lus cliarisriiata.
rum, cap. 8, et lib. Y Origiii,, cap. 51.
§11 CONCORDIAREGULARUM.'—:CAP; XXllL 878
iion ex iiitegro anlmo amet Deumfrater; in psalmis, i.4.decim 8 appstbjprum caniici iiiChcati Ct finiti; mbx
qriandoper spmnum cupit satisfieri carni. Namsicu.t, eis Malutini subjungantur ;prbpter breyitatem lio-
'•«lunain circulo minorata depulali liocli iiiinus lu- ctium. Sedhpcseinpcrtaniinhiepiequaniinsestate,
iiiiiiis ccmplet oflicium, curii tarde surgit orientis iam iri die quain in nocte seii in 5'igiliis cimi psalli-
exbrtu,tardecufsu suo iri diem ingfetlitur Occasurai tuf, caveatur ,'; ne psalnii aliquaiido combiheiilur,
sie et brevitas riocliuiiv temperata ciiin die propter quod rioh licej; sed singulos debere deJiiiiricurii
ffagililatem carnis humanse. cogit diyina inpsalmis Glbiia"): ut iiec oratibhes Jriter! ipses agbndsepef-
abbreviari, el juiigi curii nocte diei oflicia. Ergo daiitur, nec GJbrias epfutii; laudi ;Dei-videamuf -stiJi-
psalnii npclurni hiemis feiiipbre y hoc, est, ab sequi- ducere, cum CempendieSa iiegligbhtia cogimtir in
iibctio hiemali usque ad GequinoCtiurii vernale, idest, se psalmes iriserefe ]l cerislitiiit et finerii. "Quedsi
sib octavoKal. Octobris usqiiC ociavd Kal. Apriiis; ialiqua hecessitas eirihes psallentes perrirgeat, ribn
sedmeiius usqueulii fueritPasclia, quiaiioctes ma- scoriibinent-;,Sed cpnternerit; ,iriiriett. «uin 'GJoriis
jores su'ritj> dici deberit aiitiphonse.curfenle seriiper sriis subsequantur: et ntCitiris ctimpleaiit;-et psal-
psalterio, et responsoria tfia, ut fiarite sexdecim im- mbrum numeris iion 'riiiiiCrbtiir:JEfgpideb arit Siri-
pbsitipnes in Npcliirnis, quarii octayo Matutinoruui gules aut lernes diximiisdetere diCi: qiiia Siidut
impbsltiones similitef vigintiqusctuprvicibus secun- Brinitas in TiJfiilate, ct Tfinitsis ;iii iiiiitate :!agrieSci-
duiti viginti quatiior seiiipi-um iniitaticiieni genua tiir.; itaaufsirigUlpS, atit jpfbiiCCC§iiitiitefefiibscfe-
tibstra iiv necfe Deo ileclantuf d cum•'laudibus. dariius fameii cuni Glcriis suis ilici debefb. Nani
Nsimin noctibiis majpiabusJdCp plus psalli debeiil, cjomliiiiariex tolo rion Jicet: quia iion plus, neque
ut sieut nebis Deus a3 repausatieiiem piplixurii spa- minus ab unitate et trinitate qriod deiuerit, Clirislia-
„tiuiri junxit in npcte \ et nes ei per ageiidas gratias iium: decet, Et timc perfeciani fideiri .liaberiiiis, si
junganiui' irilauclem. Tenipere verc seslatis; lipc est; "Trinitaleiifiêrfeiitaih'ae;quTalitfe'i"'iri
'Unhatie;''^t linitai-
a Pascha usque cciavp Kal. Octcbris "eocto, dican- temin Trinitsitesentinius.JNamsi aliquagrayis ne-
tur aiitiphbnse, currerite .; ut suprri dixittius, seni- cessitas quavis hbra psallentes perurgeat, diceiidb-
per psalterio, et tria xCSpotisofiaextfa lectioties et fiun briiiiiiiriirisalmofiim isirigiilacapitri cprii rina
yersum, et* fpgps l>ei: ut tairi istse duedeciiri liri- jGJoriaebiriplearit; et sic exearit ofatofio;, ritquayis
pesitipries Necturrise quam siiiiul cenjunctsej oCtc necessitate tamen ppus Dei non videatur praeter-
Matutiricrum ImpPsitipnesviginli vices cogiitparvse tiiitti.;
tioctis ratibDeo gehuainCurvare. Qriiaspriiriu^,Cuiri ;'".. § Tili — 'Ex ^REGULA^SAWCTI ,isipoRi (cap, "8),
Jireyis est, dulcis videtuf esse carni, Ctim cerpus 1 In psallendioilicio ista discretiperit.Datonaiii-
licmitiis proJixbfatigatuiil JabbfB diei niiriori feqriiC^ qrie legltiriiis tetiippfibus si^ripJadofsitibtiek caribrii-
brevi quiescit in nbCte. Ergb istsitis iemiipfe, siCut CasJ. testiriabiirit ffatfes -curii propefatibrie.iimnes
supra designavimus, quia minores sunt npctes, ne- ad chorum occurrant, iiullique ante expletiim offi-
vem dicanlur ariliphonse, el tria responspria,; ut cirim Jiceliit egfisdi, pfseter,ciifti qiiem iiecfessita^
liant (lubdecimiriipositioies seciitiduriinbmiria ijiib- JiafufseConipiilefit.Recitaritibus auteiririibriachispost
e Lunaincirculo ininorata. Cum nempein sestate aniipliOricv;Qrioclatitem hseClectib pfsevaleat, patet

deseribit minorem circulum super nostrrim hbri- ex cap. 44 ejusdeni Regiilse, tihi hie lbcris Clarius
Ssbtitem.;... ;", '.'" :."'.'..' ;;; .-. distiriguitiir: « Iri sestatevefo a PasCha usqiie seqrii-
V Dici debent antiphonce.Hic deest aiiquid ; ut iri nobtiiiiri liieriiale, qtibd est bctayb Kal. OCtbbfis,
Regula ms. uhilacuna est post kb ahiiphohce, quse ppst versum apeftibriis et fesporisbfium ablialis dici
supplenda vqcabulo, iredecim: quia in Nocturnis delibnt anliphonsesex siriCallieliiia, deiridfeitfes ari-
liiemis statuit sexdecim iiriposiliones currente psal- tiphonse Cunialleluia, CufrCritepssilterib, tit siipra
terio: et perfeclus erit hic nunierus , si tribus re- dixiitius, deinde bliud fespotisbfirim curti allelriia, rit'
addanlur tredeCiin antiphbnse. dubdeciriiiriipbsiliciies; > ;
c Sexdecimimposiliones. Jn Regula ms. jiost hseC fiatit
sponsoriis
i.Eirqgqs Dei. Rbgiis a f bgaiidb est precatie Li-
verba -sequitrir: Secundum numermri prophetarum tanlse; Kyrie eleiSon. Ideiri Magistef; cap. 3S Re-
exlra lectiones, versum, elrogus [Leg. roiyos]Dei, ut-'ry gulseiris.., pqsiipsam rqgiis Dei; cap<36: posl hob
tamistce sexdecim impositiohes. Quse Iiic supplenda et rogus Dei; cap: 3.": jqgiispei, et versUs''ciusorik;
sunt ad castigationem hujus Cprfuplissimi loci: et cap. %i):eii)ersus let,ro!gusDei: ' ,. '.,'."'
postea sequitur, in rioclurnis, cjuqm, etc. Et.,seiisus 8 Apdslolpriim ctirilici inctidafi. Pbst tb tipostoio-
est, ut in neClurnis sirit sexdecim iinpesitipiies fum, tlesiiiit nbritiulla^siCsiipplCriflaekRegulams.i
juxta iiunierum sexdecim prephetarum qualuer ina- Qui ndciurhi, ut suprg cliximhs', inipso afsialis icrii-
jerum et duedecim minerum: quibus si addantur pofeapullormncdritu'inchpdliil.finiti: ,','
pcto impositionesMatulinorum, juxta numerum qua- •'"%Gonstituit;e%;finerri; ;Locii§riiutliiis, lege; ut iri
tuor et viginti seniorumin Apocalypsi, fient qiiattiof cbd.'Cqrb. :;Quia..emni psdlrrio,eui iniliurh pfopheid
et viginti genuflexiOnes. Impbsitiones aritCm srint iriipdsriityconstitmteifiriefh;::r .,;'.'_".. "';'.::
modulatipnes, prenuntiatipnes, recitatlbiies. Impe- : i M jhsaUendiofficio,etc, HiecliiiBeritrif
nere modulari, canere, recilare, ut impbnefe psal- S. Isidcri excusa, cap. % Tihisic legitiif i InJri:Tegilfi psdlleri-
mum, inippnere leciienem, capitulum, CassiatiuS dis auierh dfjiciis. ;„ .;;; ;;:
dixit prseberepsalmum : sed de liis irifra. , J; F:esiintibhiit:;\xge, ut:in iegula fexcusa,/feSi/jiif,
d Cum laudibus.id. est, cum alleluia, ut infra di^ in quri pmitlitur xb ffatres, HsecJectic ;cbiifir.iriatiirex.
cetur';' ';"s eodeiri S.lsidofo, lib. ii de 0Hlciis: Ecclesiasticis;
«.Octo dicuntur anliplionce.Ita iu Regulams. ced. cap, 15 : « Convesiiuiifaulem bnines .freqriCiitefrib4
CcrJ).;lege tameli, novem, noii octo, ut paulc ppst cte ac die dato signo, festiiia cturi"prbperatiorie aii
liabetur : Quia minores sunl nocies, udvemdicantur oratibnem soicmniuni horarum.'»'
"879 S. BENEDICTl ARRATISANIANENSIS 880
consummationem singulorum psalmorum proslrati Apletorio, valediclis invicem fratribiis, cum omni
omneshumo, pariler, celeriterque surgetiles psalmos cautela et silentio qtiiesCendum,usquequo ad vigilias
sequentes incipient: eodemquemodoper singula offi- coiisurgatur. Jn quotidianis vero vlgiliarum officiis
cia facient. Quando celebrantur psalmorum spirita- primum tfes psalmi cationici recitandi sunt, deinde
lia sacramenta, refugiat monachus risus vel fabu- tres emissse psalinorum, f quarta vero canticoruni,
las ; sed lioc meditetur Corde, quod psallitur ore. « quinta matufinorum officiorum. In Dominicis die-
Tertia, Sexta et Nena tres psalmi dicendi sunt, bus, vel festivitatibus martyrum soleinnitatis causa
responseritim tinunv,'a lecliones ex utroque testa- singulse superaddantur missse. h Aferumin vigiliis
mento duse: dehinc h laus, hymnus alque oralio. In recitandi aderit usus, in Matutinis psaJlendi canen-
c Lucernarium, dique consueludo, i utroque modo sefvorum Dei
Vespeftinis vero officiis primo
deinde psalmi tres, responsoriumunum, etd laudes, mentes diversitatis oblectamento exerceantur, et ad
hymnus, oratioque dicenda est. Post vesperum laudem Dei sine fastidio ardentius excitentur. Post
autem congregatis fratribus oportet vel aliquid me- vigilias autem i usque ad Matutinum reficiendum
dilari, vel de quibusdam diyinse.IeClionisqusestio- cst. Pest Matutinum autem bperandum aliquid aut
nibus disputare, conferendo pie atque salubriter, legendum. Lectiones autem ex Yeteri et Novb Te-
tantumque meditando disputandoque commorari, B stamento tempere officii quotidianis diebus reciten^
quoadusque tempus Cpmpletorii possit concurrere. tur. k Sabbati vere die atque DominiCoex Novo
Ante somnum autem, sicut mos est, peracto Com- tantum Testamento pronuntientur. Menachus au-
» Lectiones ex ulroque testamento. In Regula ex- dum resurrectio Jegitur, nullus sedeat. Peffectis
cusa ita legitur et distiriguitur : Lectiones ex Veteri missis, dicite Matutinos directanCo. » Per resur-
Novqque Testamentofducedeinde Laiides. reetioneni intelligitrir Evarigelium, quod ita appel-
h Laus. ln Reg. exc. Laudes, rectius, id esl, Al- latur, qubd die Dcminica, qrise in memeriam re-
leluia. siirrectibnis Christi celebratuf, Jegeretur in Nectur-
o Lucernarium. Nota hic lucernarium dislingui ab nis; velquia certe tantumJri vigiliis nocturnis diei
officio vesperlino. Sed de hac re infra. Dominicae legebatur Evangelium de Chrisfi resur-
d Laudes. Laudes sunt Alleluia, ut planum est ex rectione ob eamdem rationem. Pcst psalmos igitur
S. Isidoro, Jib. l de OfficiisEccl., cap. 3 : i Laudes, et lecliones die Dominica juxta Tetradium dicitur
hoc est, Alleluia canere, antiquorum est HebrtEO- uiia missa, seu collecla, quam excipil Evangeiiutti,
rum.» sequuntur csetersemissse,tandem Matutini. ln diebus
e Misscetres psalmorum. Misssesunt collectseseu Dominicis et festis numerus missarum augebatur
oraliones, quse olim dicebantur ad finem psalmorum. bb solemriitatem. Ita statuit S. Isidorus hoc capite :
lla collectam appellat Cassiarius, lib. n de Nocturriis i Dominicis vero diebus et festivitaiibus martyrum
Orationibus, cap. 7: i Qui necdum bene finilo solemnitatis causa singulse superadjiciendse sunt
psalmo in orationem procumbere festinamus ad ce- 'G missse.;». Et-S. Fructuosus archiepiscopus Braca-
lebritatem missse quantbcius properantes.»Ita enim rensis, cap. 2suse Regulse ms.: «Sabbatorum vero
legendum et anliqua lectio est retinenda, pro qua et Dominicarum noctium curriculis seno missarum
nonuulli supposuerunt: celeritdiemmissce, per mis- supefadjecto officib senis etiam missis vigiliae cum
sam finem intelligentes. Sed absurda prorsus lo- senis responsoriis celebrantur, ut resurrectionis
quendi formula. Dicimus enim properare ad finem, Dominicsesolemnitas ampliori officiprumpsalmpdia
non ad celeritatem finis. Nec est quod eeleritatem magis hnnpretur. > Unde Tetradius lecp citatc, vigi-
interpretentur acceleralionem : nam seque absur- lias Dominicsecum sex niissis prsecipil celebrandas,
dum estdicere properare ad accelerationem finis. quif eliquorum dierum nocturiiis tres tantum missas
Sit ergo missa colleeta seu oratio, quse profeclo assignat.
celebratur cum soleniniter a sacerdote profertur. i Quarta Canlicorum. Dicenda ad finem Cantico-
Sciendum est enim olim a monachis jEgypti usita- rum.
tum fuisse ad finem cujusque psalmiin orationem 6 Quinta Matutiriorum. Dicenda ad finem Matuti-
procumbere, qua breviter expedita sacerdos colle- norum.
h Verum in vigiliis recitandi usus. Vult vigilias
ctam diceret, quse hic missa appellatur. Hsecplansi
sunt ex Cassiano capite citato. «Has igitur prsedi- nocturnas tantum recitari, Matulinosvero cani. In
ctas oraliones hoc mpdo incipiunt atque consum- Regula excusa legitur : i Yerum in vigiliis recitan-
mant, ut flnito psalmo non slatim in incurvationem dis aderit usque in ltiatutiiiis psallendi canendique
genuum corruant, quemadmodum facimus in hac consuetudo. » Hsec corrupta suiit, nec sequeiitibus
regione rionnulli, qui necduiri bene finito psalmo iu Dcohsereiit, quse diversitatis oblectanientum propo-
orationem procumbere festinamus ad celebritatem nunt.
missse quantocius properantes, etc. >Et paulo post: | Vtroquemodo. Lege, utntroque mqdq.
i Ciim aulem is, qui oralionem colleclurus est e i Vsque ad Matutinum reficiendum est, Recta
terra surrexerit, omnes pariter eriguntur, ita ut leclio in ReguJa excusa legitur, requiescendumest:
nullus nec ahtequam inclinetur ille, genuflectere, sed vocabulum mutatum ab iis qui nesciehaiit quid
ne cum e ferra surrexerit, remorari prsesuiriat: ne sit reficere. Nairi reficere hpc lcco est pausare, fe-
non tam secutus fuisse illius conclusionem, quam quiescere, seu mavis, eorpus somno reficere, id est,
celebrasse credatur.» El nota, celebrasseconclusio- instaurare. Cassianuslib. in de Diurnis Or., cap. 8:
nem, non celerasse, Et cap. 10 : i Ac prsecipue cum i Ut post excubias totius noctis duabus ferme horiS
consummatur oratlo, in qua nec spulum emittitur.» reficientes corpora sua, nequaquam per tolum diei
Sed fuit divefsus hujusmodi missarum seu collecta- spatium somni torpore marcescant.» Hinc refectio,
rum recitatidarum usris. Nam S. Isidorus hoc loco epdem capile : i Requie brevis hujus temperis pre
Stotuit, ut post psalmps recitentur. Aliter Tetra- (otius noctis refectione contenti.» Et cap. 4 ejusdem
dius; cap. 20 suseRegulse,hec mcdo: c Yigilias \_Leg., libri: i Reliquas horas"(noctis) refeclioiii corporum
ad vigilias] a mense OCtobriusque ad Pascha duos no- deputatas a majoribus nostfis lnvenimus. >
cturnos faciant, et tres missiis : ab iuia missa legat k Sabbati vero die, etc. Cass. lib. n de Nocturn.
frater-».Ei art. seq.: «Orinii Dominica sex missas Orat., cap. 2: «In die vero sabbati et Dominico
facite : prima missa semper 'resurrectio Jegatur : (lectiones) recilenl de NPVP Testamentp, id est,
881 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXIII. 882
tem corppris sanitate censistens si vigiliis vel quo- Aj quia varie a diversis meriibiise de eo traditum est,
tidianis officiisdefuerit, perdat communionem. ideojuxta vitse qualitatem ac tempbrum successio-
§ YIII.—Ex REGULA SANCTI AUBELIAM (cap. 29). nem varie a me quoque Jitteris insinuetur. Non enim
a Ad vigilias duiri lectio Jegitur, auth de sparto uniformls esse debet pro reciproca temporum alter-
aut de canabe aut aliud hujusmodi manibus opera- natione. Longior enim per longas noctes breviorque
mini, ut non somnus obrepat. Si vero Demiriicus, per breves esse cbnvenit. Inde et" apud seniores
arit festi sunt dies, cui semtius venerit, aliis seden- nostros f ab octavo Kal. Jul. 8 cum noctis augmen-
tibus, jubealur stare, ut pbssit a se somtii marco- tum h sensini incipit crescere Cumchoris brevissimi
rem depellere: ne in opere Dei tepidus inveniatur, modi i in nocfe sabbali sive DominicseJ usque ad
aut negligens. , initium hiemis, id est Kal. Novemb.,in quibus xxv
§ IX. — Ex REGULA SANCTI COLUMBAKI (cap. 7). canunt antiphonas k psalmCrum ejusdem numeri,
c De synaxi vere, id est, cursu psalmorum etd ora- 1 qui seriiper tres Jocodupbus succeduntm psallites.:'
tionum niodocanonico qusedam surit distinguenda; ila ut totius psalterii inter duas supra dictas rioctes
unam de Apostolo,'vel Aclibus apostolorura, et aliam Rancor, seu Rancorriaburg iri Anglia,inregione Dri-
de EvangeJiis.» ]
g tonum, qui pulsi ab Anglis in penitiores iiisulsepar-
a Ad vigilias. Ex S. CsesarioArelatensi in regula les se receperant, religione et monacherummulti-
Sanctimonialium, cap. 13: i In vigiliis ut nemo ttidine clarum, iit testatur Reda lib. ii hsecduo Hist. AngJ.,
per otium somno gravetur, ea opera fiat, quse men- cap. 2. Qued idep nptavi, quianonnulli mo-s
temnon retrahat a lectionis autlitu. Si qua grava- nasteria confundunt, cum (amen aiterum sit in Hi-
tur somiio, aliis sedenlibus, jubeatur stare, ut possit bernia, allerum in Rritannia majore.
a se somni marcprem repellere : ne in epere Dei f Ab octdvo Kgl. Jalii, Ita in omiiibus codicibus.
tepida inveniatur aut negligeris. > Sed liuiic lbcum 8 Cum noclis augmentum.^Kain Regula ms. cod.
S. Csesariifuisse cerruptum certumest;qui ex hec Flor. In edilione Parisiensi Jegitur : Cum noctis au-
S. Aureliani Ipco castigandus est, his verbis: Si vero, gmento; recte. . , ..:._, ,
Domiriicusaut festi dies sunt, sancto Gsesarioresti- h Sensim incipit crescere cum choris brevissimi
tutis, hoc mpdp : Sivero Dominicus aut fesli dies
etc. Narti statuunt hi modi, Ila in Reg. cod. Flor.; reCtius tamen in edi-
sunt, quce gravatur somno, tione Parisiensi. Sensimincipit crescerecursus a diio-
palres -profestisdiebus, dum Jectiones Jeguntur, la- decimchoris brevissimimodi. Horum autem omnium
borandum esse, si somnus obrepat : festis .vero sensus est : Cum nectis
standum; quia illis diebus pperari servilia, haud li- crescere pursus cfficii divini, augmente sensim incipit
citum esl. qui.antea brevissinius
h De sparlo. Spartum est furiis, restis, Hesychie, erat. Quempdpaufem sit paulatiln augendus, nen di-
cit: quia a Kalendis Nevemhris assignat tantum
Suidseet aliis, rxapaxb o-Ktipo> inquit au- numerum
xbsX)io-a-o>,
antiphonaruin et psalmorum recilando-
cter veteris etymologici, a o-nelpa,id est, implico, rum tota hieme in noctitius sabbati et Dominicse.
involvo, torqueo. Glossse Cyrilli: nnupxos, reslis. C i
Idem quod -lev.xft, id est, restis, in "Vitis Patrum. In nocle sabbati sive Dqminicce.Hoc loco parti-
Estetiam spartuni herba Hispariica rusticofum stra- cula, sive, non esldisjuncliva, sed cbpulativa, utin-
tis, calceamentis, spprtellis, funibus navium cenfi- fra eodem cap. : Admediumque noctissive pullorum
ciendis idenea. Nascitur in regione Carthagitiensi, cantum. Solemnes autem facit vigilias sabbalij quia
quse est Hispania citerior. Non tota fegio profert, olim apud multos sabbatum solemrieerat perinde ac
sed pars qusedam ob id sterilis, quia nihil aliud Dominica, ut infra dicetur.
parit, docentPIinius Jib. xix, cap. 2; et Yarro apud i Vsquead initium hiemis. Hiems hoc loco paulo
Agellium, lih; xvn, cap. 3. Illius usus diu GrxciS latius sumitur. Nam incipit tantum in solslitio bru-
ignotus fuit, etsi Homerus illius mentionerii faciat mali.
Iliad. n: k Psalmorum ejusdemnumeri. ln Cdilione Pari-
,,. . . . . veavv.uitTKU.oxa Xel.vvxui. ' siensi additur xb duplicis, sed puto legendum, tri-
Id est, sparla navium dissoluta sunt. Nam sparta plicis.
hoc Joco sunt genistse, ut vult Plinius lib. xxiv, T Qui semper tres loco duobus succedunt. Ita in
cap. 9, vel saliva qusedam, ut canabe, vel stupa Reg. ms. codi in editione Parisiensi: Qui semper
suendis olim navibus apla, ut vult Agellius capite tertid locosuccedunt. Flor.
cilato. Hsec lierba est animalibus npxia, ut scribit m Psallites. Ita in Reg. cod. Flor. male. In edi-
Pliriiuslib. xix, cap. 2. tione Parisiensi, legitur psdltis; recte. Potest etiam
c De synaxi vero. Hsecliabentur in Reg. ms. S. D '. legi psdllitis, pro psallis. Totuin ergb huiic locum
Cplumbani cod. Flpr. et in ediliene Parisiensi, qu» ita legCnduniarbitror : In quibusviginti quinque cd-
sumpta fertur ex monasterio Robiensi fundato a S. hunt anliphonas psdlmorumejusdem nnmeri triplicis,
Columbano, cum in Italia exsularet.Non exstant ta- qrii semper tres succedunlpsaltis. Sensus est, ut ca-
men in editione Irisulse, ulii Regula S. Columbani nantur quirique el viginti anliphonse cum psalmis
typis mandala est cura Melchioris Haiminsfeldii Gol- quinque et septuaginta, qui numerus ex quinque et
dasti ex bibliotheca monasterii S. Galli. Quod sane yiginlitriplicatis exsurgit; et singulispsalmorum ler-
miror. Hoc autem caput multis tricis involutum est nionihusufia interseraturantiphpna : sicque quirique
ob exemplarierum depravatienem, quas tamen evbl- et viginti antiphonsesuificienthuic psalmorum riu-
vere prb virili couabor. iriero. aufem hic debeat psalli numerus psal-
d Orationum modo canonico. Modus hoc loco est miirumQubd iti istis vigiliis, patet ex sequentibus : Ita ut
numerus. - (inquit) totum psalterium inter dutis supra dictas no-
e Apud senioresnostros. Ita in Reg. ms. cod. Flor. ctesnumero cuntentduodecimchofis.l&est,media pars
In edifione Parisiensi : Cum senioribusnostris. Sed psalterii innocte Dbminicse,altera in nocte sabbati
prior lectio prsestat. Intelligit seniores amplissimi et; cantetur : et sic unaqusequeribx habebit quirique et
celeberrimi illius coenobiifiencor in Hiberiiia siti. septuaginta psalmos, ut infra declarat: Pluribus (ut
Nam illius monachus S.« Columbanus ftiit, ut scri-; jqm dixi) nocli Dqminicceet sabbali deputatis,in qui-
bunt Jonasin ejus Vita, et S. Rernardus in Vila S. bus subunocursu LXXV singiliatimcantantur.
Malachise.Fuit etiam aliud monasterium nomine
W S. RENEDICTIABBATIS ANJANENSIS 884
numerum « cantenl xn choris h cceleras lcnipcran- A stea pro pace regum, npyissinie prp inimicis, ne Jl-
tes tota hieme nocles, qua finila c.ver sensim d pcr lis Deus statuat in peccatum, qued persequuntur
singulas Iiebdomadas terni sempcrMeccduntpsalmi: nos et detiatiunt npbis : quia nesciunt quid faciunt.
ut xn ° in sanclis noctibus laulum antiphonic renia- k Ad initium yerc nectis dupdecim psalmi, i ad me-
neapt, f id cst quotidiani hiemales xxv psalnri cur- dium npptis dppdecinvsipiul psaJIuntnr. Ad matuti-
sus. Bxxiv autem per touim ver aut scslalem, et us- tium vel'o bis deni, bisqiie Jiini per tempora bre-
quc ad autumnale scquinoclium, id csl vm Kal. Oc- Yium,lit dictuni est, npctium sunt disppsiti, plu-
lobris, in quo similitudo synaxeos sicut in vernali rijuis (jam flixi) semper necte Deminica sabhati
sequinoctio, id cst, viii Kal. Aprilis, dum per rcci- yigilisedepptatis.in quibus™subunp versu LXXVsin-:
procas vices paulatiui et h crescit et deercscit. Igitur gillafirii cantantur. Hsecjuxta ccmmunem dicta sy-
juxta vires considcranda vigilia cst, maxinie cunv naxim, Cseterumverp, ut dixi, prandi tradilip, ut
ab auctore salutis ncstrsc jubcmur vigilare el orarc ppssibilitas-adhpc destinati sine faslidic ypti prseva-
omiii tempore, c\ Paulus prsecipil sine intermis- leat, n îyeperfectip pbssibilitatis permiltat, vel ca-
sione orare (I Thess. v). Scd quia oralioiiuin cano- pacitas meritis illius Crininecessilatum considera-'.
nicarum npscendus est modus in quo omnes simul: tiene, yei vitse qualitas possit admitiere, quanlum
orarile? lioris conveniunt statutis, quibus ahsolutis B uniusciijusque fervor exegeril, si libef ac solcs sit,
vinusquisqiiein cribiculpsup orsire debet * per diur- apt eruditionis ejus quantifas postulayerit, aut sla-
«las Jipras terniipsalniiprboperum interppsitibne'status otium, autiiiagiiitudo studii, stut operum qtiaii-.'
tuli sunt a seriieribus iibstiis, i cuni yefsiculoruiri tas, aiit Setatisdiversitas perhiiserit. lla varie uiiius
auginentp interyepientiunv pro peccalis pri(iiuni np- rei perfectio sestimaiida fts.t,.° cjuiacum Jahpre ad-
stris, deinde prp oroni populp Chrisliaiio, pro sa- orationis parlitur. Et idep, ljcet Joiigitudo standi
eerdptibus et feliquis Dee censecratis saCroeplebis aut cantandi sit varia, uniuslamen perfectioiiiserit
gradibus, peslreme pro eleemosynas facientibus, pO- sequalitas praiidi, in corde et irienle jugis intenlio.
• i Cahtent xli choris. In monasterio S. Colutiibani qviodin ejus monasterio quqtidie djcerentur hiepiis
' ;'•''.
erat Jaus perpetiia, id,,'e'st,pefpetuo die et nbcte in teriipereirinepturnis pfficiis/
a
oratorip Dei laudescanebantur diyersis moriacho- •'?xxiv\ hutem, etc. Ita repesui, ut Jn editicne
Turrichoris sibi suecedentibris. Nptanduin tanien est Parisiensi: cuni in npslr.i Cpncortlialegeretur, aut;
lios diibdecim choros in dlvefsis oratoriis olJiciuni Striluitur hoc loco quot debeanl diei psalmi in yigi-
divinum celebrare snlitps. Nani,'Jain prplixum bffi- liis nocturnis guqtidie, exceptis poniinica et sabbato,
Ciiiriiiibn pptuisset persolvi Iritegro die a duodeCiin feiiipprcveris.testatis atque auiuiiini. .
chbrissibi iri,"e.ode'mbratorip Succedeiitibus. Prito h Crescit.eid.ecrescit. Nempe divini oflicii synaxis
jgituf plura bliin fuisse oratofia iii tiibiiasterio. S, G cum " ipsis noctlbus. '.''";,
Cplumbani.in quitius tre? yei quatuor ex hjs dupde- '."T Pef diurncis horns. Intelligit priniam, tertiani,
citii Ciipris sibi in ijei jatidibus celehrandis succede- sextam, nenam, yesperain.
rent. Fuit etiani olim hsec laus perennis in coenpbio i Cum versiculorumaugmento. S.untlii versiculi;
Agaunensi, ut planumestex Epcherio. episcbpo iti qui dicunlur ante celiectam ab iis.quLreiinentiisum
"Vita'S>Mauricii, cap, 13, etin cathedrali ecclesia antiquof um breviariprum ordinis; et preces vulgo
Misiiensi, tit clarum est ex Hierpiiymp Eiiiserp in appcllaritufj qupruiiiconsuetudp manat ex hae iii-
Vila S. Bennenis ejusdem lifbis eplsccpi. .'•.'- stiiiilieiie S. CpluHibani; quia plini iri niiiltis riipna-
'hCceterds nbctes.
' A s.upfadiCiISiioctibiisDominicse steriis: utraque' f egiila S. Reiiedicti ct §, Celuin-
ct sabiiati. ..'. '•;:.'. bani ;ohservabaiur. Ilaruni pfecuni niultus. est usus
e Ver. Lege: Per ver. lta in Reg. ms. cod. Flor, et apud Grsecos, cpisedicuntur .«'J>uv««,' id estpaciiica.
editicne Parisiensi. Atque eliam orivuKxv,id est, j connexio, estque du-
d Per siricjulashebdqmadastejni semperilecedunt. plex, altera major, allera minor, ut planum est ex
M est, ex illis psalmis quirique et sepluaginla, qrii Lilurgia Prsesaiictificatprum. |
hieme in nociibus sabbaii et Doiiiiiiicse dicrintur, :\ Ad inititminqcli.s, Quod respcndet Gcinple-
tempore veris singtilis: hehdomadihus tres psalml tprip.' '
deducantur e'tsubtrahanttir , uf rehianeanl sex et 1 Ad mediuni nqclis duqdecim. Ilic locus intelli-
triginta dicendi in sanctis noctibus sabbati et Dotiii- gendus est de synaxi noctufna Dominicseelsabbati.
nipse, iri ipso sqlstitio sestiyopf jmo die, quo iricide- Qtiihus duodecim psalmis si adjungas quatuor et vi-
rint. . "; j) ginti psalnios matulinorum, fient sex et irigiiita
e Insanctisnactibns. Itain Reg. ms. cod. FJ. edi- psalrrii recilantli in brevibus noclibus Dominicse et
tio Pafisiensis habet: Jn sihguiis nqctibus, minus ssibbati, Ut supfa diximus; unde subjiingit : Per
recte.Nam' jipc.lo.co,quid dicendum sit in npctibus temppra. brev.ium,ut dixinius, noclium. Quse yerba
Dbminicseet sabhati, quse S, Coiunibano soiemnes superiofem noslrani explicatioriem coivfirmaiit.Prse-
surit, bfdinatur. terea nbtandum est olficium neeturnum seu vigi-
f Idest quqtidianiftiewaiesxxypsdlmicnrsus.Primo lias neclui-naS ccnstitui a S. Ccluinbarioex medio
TOcursus, transpositunv esse viclCtur,et Icgendum, noclis etmalulino.
quqiididni cursus. Secundo legendum, triginta sex, ?l Sub uno versu, Lege: Sub uno cnr.su,ul in Reg.
ut iri editiorieParisiensi, (juani lectipnem gerriianam ms. cod. Flor. et editione Parisiensi, quia illis sa-
csse exisiinio. jjjuia ciim ab octavo KaJ. apfilis, us- cris noctibus Dominicseet sabhati propler officiipro-
que ad oclayiim Kal. Julii, quihus vernum lempus lixitatem synaxes medise noctis et lnatutiiiorum
cifcuiriscrihitur, tredecirii connumerenlur heJidema- nullb temporis intervallo:distinguuntur.
dse, si ex singulis hebilcmadis, ut dixinius, deducan- »».Siiie. Reg. ms. cod. Flor. addit: Suce, hoc
trir fres psalmi, tfiginta sex remanebunt. Susidet itioclo, sive snce perfectio possibilitalis.
etiam nrimcrus dupdeciniantipheiiarurii. Nam si per °.Quia. cuni Idbore ddafdtionis pafiitur, Lege, ut
sirigTilasantiphenas tres psalmi cpncinendi su.iif, in editione Parisieiisi: Quiacum '' ' „ " iubore ac loco" ado-'
ducclecirii"antiphpriariiiii iiumere, ahsplyentur. lli, rdliqnisvices parlitur, ';.
fiutem psalriii ciicuntrirliiemales quolidiani cursiis,
88S CONCORDIAREGULARIJM- — CAP. XXHI, APPENDIX. 886
Sririt autem quidam catholicij quibus idem est canc-: A j i.ndixitSuayitatem.lanquam et reliquamdisciplinam :
nicris duodenarius psalmofuin numerus siye per bie- sub quorum nimirum iegula nulltis inveniturlasstis,
ves sive perlongas noctes, sed per qualcmas in nocle> et cum lanta pluralitas moiiachorum sit, ita ut
vices liunc acancnemredduii(, ad initiiini scilicet no- f inille abbalcs sub tino archimandrita cssc rcferan-
c!is, ad mediumquenoclis,!>sivepullorum quoquecan- tur, nulla ibi s a conditionc coenphji inter dues mo-
tiimac malutinum. Cursus sicutin hicmeparvus essei nachos rixa ftiissc feiiur visa : quod nisi ibi Dei es-
videtur, ila sestate salislabpriosus, el gravis invenilur,, set habitatie diccntis : Ego in eis habilabo, et inler
duniciehris in noclisbrcvitate expedilionihusnoritam1 illos ambulabo : et ipsi erunl mihi populus (II Cor.
Jassitiidinem facit quam fatigationem. Nociibns vcro> vi; Lev. xxvi), esse non posse manifestum est; nie-
rcverentissimis Dominicseet sahbati ad malutinum1 rito itaque creverunt, et quolidie, Deogralias, cre-
ler idem volvitur numerus, id csl, ter denis ct sexk. scunt in quorum medio Deus Jiabitat, querum meri-
psalmis. Quorum pluralitas c atl sanclam conversa- lis mcreamur salvari.
tionem d hunc numcrum canonicuin multis e tlulcii
a Canonem. More Grsecorum dixit, qui cursum1 mandrita. Nctanda sanc in ecdem coenobiomona-
divini officii canonem appellanl, tlc qua voceinfra. choruin qnantitas, quse sallem era( undeeim mil-
h Sive pullorum quoque cuntnm. Parlicula sive3 B lium, cum crcdendum sil sub singulis ahbatibus
lioc loco sumitur copulative, ut supra ohservatum1 sen dccanis, qni mille cranl, saltem dcccm fuisse
est: deest lainen in editionc Paiisiensi. Pullorum1 monachos; quid si fquadraginta suh uno prseposilo,
canttis est gallicinitim, quam nociis partem interf ul Pachomiani, erani ? Hoc nionasterium non erai
oilicii divini synaxes rccenset Anonymus in exposi- Bancorense in Hibcrnia cujus cvat mouachus S. Co-
tionc psahui cxix.
" c j\d lunibanus, nam de illo, tanquain de cxlranco, loqui-
sanctam conversalionem. In ced. Parisien- tur. Nec aliqnod erat ex monasteriis ^gypli : naiii
si: Ac sancta conversatio. vix mihi persnadere possum a>iate S. Columbani,
d Iltatc numerum, cic. Lege : IIoc numero cano- fuisse in .'Egyplo tam ainplum nieiiaslerium. Credi-
nico, ul in editiene Parisiensi. bile est monasleriiiiii etiam fuissc iu.Jli-
e Dv.tci. Lege, dulcem, ut in Parisicnsi cdi- bernia, hujusniodi cum de eo tanquam de sibi apprime noto
licne. sanctus Columbanus.
1 Mitle abbales. Abbates isti erant instar prse- loquatur 6 A conditione. Prsepositionem, a, supplevi ex
positorum seu decanorum qui plurcs hahebanl, sub> p Rcg. ms. cod. Flor. et edilionc Parisiensi.
se monaclios, quibus omnibus prseerat unus arclii-
APPENDICES AD GAJPUt XXIII;

SIOJtlTUMH. MENARDI,
(In codicems. Cbncordisedesunt liic septem capita Regulse sanetiBeiiedicti, a nono tisque ad decimum
sextum. Otiiisit illsi atictpf lib^fer quia tiihil liabebat ex antiquis Patribus quod possfrt cum his capilulis
conferre. Magister quidem ih sua Regula fuse et eriucleate salis oificia tiivina ordinayit, sed in sua ordi-
nafione ita a sancto BeriediCtb dissidet, tit jure merito auctbr rioster illam prsetermiserit. Nos ver0,
rie qriid ex RegiiJa sanCti Heriedicti iri-1100libfb deesse yidefetur, ea quse ab auctore; nbstrp prsetermissa
fuerdiit appendicis rieirilne 'tfansCripMriiiTsa Sriisiragdpemeridicata, tiini quia aiitiqiuis. scriptor est, tum
quia textus RegiiJsequein jiroifert inaxiriie Cenveiiit cuhi IibC nis, CPdipeCbriccrdise.)
ArpENDixrniMi. — a Quanti pscdmidicendi sunl in prsemisso, id cst, • Deus in adjutorium meum in-
noctibus. tende: Domine, ad adjuvandum me fcstina. In se-
cundo, d tertio diceridum: Domine, labia mea ape-
(F,x Regula sancti Bcnedicti, cap. 9.)
ries, et os meum annuntiabit laudem tuam. Cui suh-
Hiemis tempcre h supra scripto in primis versu jungendus est lerlius psalmus, et c Gloria. Post
a Quaitli psalmi. Apud S. Dunstanum legitur : j) S. P. Benedicti invcntum : cum nihil hujusinodi
Qtianti el quot. Sed non vidctur necessarium addcre: ante illius selalcm legalur. Porro tle olficio divino,
Ei guot. Quia xb qnanti, idcm esl ac, quot, ut supra ut a S. P. Bencdicto ordinauiin esl, vide myslicain
notatiiin est. apud Ruperliuii, lih. 11in llegulam
h Supra scripto. Ila apud Smaragdum , quse ta- iiilerpretatioiieiu
S. Benedicti.
menverba non exstant apud S. Dunstanum, ncc in d Tertio. ld est, ter : ita Joquilur S. Benedictus,
vulgatis edilionibus, queniadmoduni nec in aliis cap. 33 : t Et hoc idem lertio repeiatur ab omtii-
cod. nostris mss. Referuiiiur ad illa verba : hiemis bus. J»Et cap. 58 : « Et Dicalur hic versns iu oratp-
tempore, ut videre est apud Sinaragduni. rio tertio ah omnibus. 5 In vulgatis Icgitur, ler. '
o Deus in adjulorium meum httende. Hiinc versi- e Gioriu. Hoc loco S. Hencdiclus versiculos, Deus
culuni omiiibiis actionihus suis pr:einittebant mona- in adjutorium; Domine lubia, ct psaliinun lciiium
chi illi jEgyplii, utfuse clocet Cassianus, collat. x, sub una Gloria concludit. IIunc auteni Jiyuiiuiiii
cap. 10. Walliidus Strtibo de Rebus T^ccl.,cap. 25, quem vocanl glorificationis, tradiiionc aposloloiuin
ail.hiinc versiculuin eliam prsemissum fuisse ab iis- ad nos manasse cerlum est, ut docet S. Basilius,
dem monachis horis cauonicis: quod non puto, quia lib. de Spiritu sanclo ad Ampliilochium, cap. 7 : Aib
Gassianus cap. citatn nullam facit ofiicii divini y.aip.exuxovTtou xfivSo\o\oyiuvr.poaayop.evxip Uuxpi.
liientionem; ct lib. 11 de Nocttirnis Orationihus, tit ci)X ou TO-JTO rtp.iviiu.pv.zi,bxt x&vixuxp&vfi izaSopa-
lib. 111de Diurnis Oral. iu qnibus fuse antiquorum o-is; idesl,» quapropler glorificalioiiis hymiiumPatri
iliorum Palrum officia divina descilbit, nibil fale simul cum Filio offerinius : sed nonne liec nobis suf-
repereris. Jlihi Aicilein aniinuin induxerim lioc esse l|,cit, quod hxc sil Patrum traditio? > Idem.docct
"!
S87 S. BENEDICTI ABBATISANIANENSIS .' 888
liunc a psaJmus nonagesimus quartus Cum antiphcn A aut cerle decantandus. h Inde sequatur Ambrosia-
cap. 27 et 29, in quibus agit de traditioiiibus apo Cassiano qui post S. Hieronymum diu vixit in
stolicis, ejusdem libri. Hic hymnus multiplicitei oriente, cum ait, libr. n de Noctur. Orat., cap. 8 :
exprimebatur.. Primo, Abla Tiaxpi v.al Tifi v.al xo « lllud etiam quod in hac provincia (Massiliensi)
Jh>ivp.uxi Uyitp,id est Gloriti Patri ei Filio et Spiritu vidimus, ut uno cantante iri clausula psalmi oinnes
sanclo, ut riotum est ex, eodem.Basilio, ejusden astantes ccncinant cum clamcre, Gloria Patri et
lib. cap. 27. Secundb, Ab\a Uaxpi y.ai Tt» o-vvnvev- Filio et Spiriiui sancto, nusquam per emnem Orien-
PLUXL ayio>,id est, Gloria Pairi el Filio Fitio
cum Spmtu fem audivimus : sed cum cmnium silentie ab ee qui
sartcto. Tertio : Gloria et honor Patri el et Spi- cantat, finito psalmo Orationemsuccedere: hac vero
ritui sahclo,ut statuitur in conc. Toletano iv. glorificalione Trinitalis tantummodo solere anli-
can. 14 : « In fine psalmorum non sicut a qui- phonam terminari.» Imo Rpmani rarius hunc liym-
busclam hucusque, gloria Patri, sed gloria et lionot num psalmis adliibebant, ut neturn est ex AValfridp
Patri, dicatur, David propheta dicenle : Afferte Do- mpx citandp, qui vivebat tempere Ludovici Pii. Sed
mino glorinm et honorem. » Et inconc. Toletano m et varia fuit Iiujus Iiymiii canendi ratio, ut ex Iiis
secundse editionis, quse es( Garsise Loaysse, can. 14, Walfridi verbis, cap. 25, libr, de Rebus Eccl. cla-
in confessione fidei : « Quicunque non dixerit, Glo- rum est.,.«Hunc itaque liymnum lionriulli in omni-
riael honor Patri et Filio et Spirilui sancto, ana- bus pene psalmis, interdum incisionibus psalmorum
thema sit. » Ita olim cecinerunt angeli, ut notum g coaptant. Responsoriis vero paucioribus, ut illi qui
esf ex Vita S, J5ugenise,qusefloruit Commodoinipe- slatuta Patris Renedicti in hOris sequuntur canoni-
ratore : « Efangeli trahseunles hymntim Deo dice- cis. Romani vero in psalmis rarius, in responsoriis
bant. Hoc solrim intelligebatur, quod nomen Jesu crebrius usurpant.». Hispani in fine omniunv psal-
Christi et Spirilussanctiin ipsis laudibus resonabat: morum canebant, ut patet ex concilii Toletani IVcan,
Gloria et lionor Patri et Filio et Spiritui sancto, ct 12 supracitato : atque ctiam responsoriis, in lcelis
nunc el semper el in sceculasceculqrum,Atnen. Aria- quidem, non in tristioiibus, ut statuitur can. 15 ejus-
ni vero abutentes vefbis Appstoli (Rqni. xi) ad suse dem coricilii infra citando. Unde in ofBcio defun-
Jiseresis patrpCinium ita efTerebanthymnum glorjfi- ctorum omittilur, ut decernitur prjma additione capi^
.catioriis : AOHK Uaxpi Si TioO tis xbMvevpuuyiov, id tularis Ludoyici iinperatoris, titulo 66,mox citando^
csl, Gloria Palri per Filium in Spiriiu sancto : ut a Psalmus nonagesimus quartus. In mss. cod. S.
coristat ex TheodPreto, lib. i Hist. Eccl., cap. 24, Germ. ma. S. Far. Yict. p. additur: Venile, exsul-
ubi luridus ille et distoria lineahientorum cbmpage temus. Post implpratum prsemissis versiculis el psal-
defbrinis spado, Arianorum satelles et administef me tertip Dei auxilium lioc psalmo se mutuo ffatres
Leonflus. patriarcha Antiochenus, ut dissimujaret ad laudes Deo persolvendas excitant: ac propterea
Ihseresim, cum esset in synaxi, hsec ejiisdein hynini appellatur a Magistro, cap. 44 suseRegulse, respon-
verba: Gtoria Patri per Filium in Spiritu sanclo, soriurn hortalionis. « Opertet, inquit, in necturnc ab
submisse dicehal, reliqua vero : In scecula steculo,- abbate dici versum apertienis, Respensprium hurta-
rum, chire et diitincle. Id etiam planum est ex S. tipnis.» Appellatur et psalmUsinvilaterius, qui plim
'Gregorio Turonerisi, lib. vt. Hist. cap. 14, ubi Opila , in pificie defunclcrum nun dicebatur, ut netum est
Avianus disputans cum dicto Gregorio Turpnensi sic ', ex prima additione Capitul. Lud. imp. tilul. 66:
ait: i Qtiia,;inquit, Gleriam npn recle respoiidetis, « Psalriius invitatorius et gloria pro defunctis non
nos juxta Aposlohim dicimus : Gloria Patri per Fi- cantetur: » el propter eamdein causam appellatur
Ihim. J Hnic; hymno additur clausula maxime a sonus in oflicio Mosarabo Isidoriano: « Sonus est,
jGrsecis: NOVV.UL uii v.aieis xovs «twVK? xS>v«twvwv, Venite exsultemus Domino, jubilemus Deo salutdri
id est, nunc ,et: serriper, et in siecula sceculomm. noslro.
Quam videre est iii Littfrgia S. Joannis Chrysostomi, h Inde sequilur Ambrosianum. Ita hunc lociim Re-
iii "VitaS. Engenise paulo anle citata, apud Joannem gulse exponit "Walfridus Strabo, cap. 25, lib. de
Moscluun, csip. 119 Pfati Spiritualis, ubi addiliir Rebus Ecclesiaslicis : « In offieiis quoque, qusehea-
particula Kuvxotiev, id; est, undiqne, KuvxoQtwvvv.ui tus Beuediclus abbas omni saiictitale prsecipuus or-
«ei, elc. Et apud Walfridum Strabonem mox ci- dinavit, hyrimi dicuntur per lloras carionicas, quos
liinduni. Quidani prseiermissis primis liujus clausulse Ambrosianos ipse noniinans, vel illos vult intelligi,
verbis dicebant tantum, In scecula sceculorum, quos confecit Ambrosius, vel alios ad imitationem
uf apparet ex Thcodoreti loco supra Citato, Ariihrosianorum composilos:» recte. Dicti sunt a S.
et ex concilii Tolelani IVcan. 12 : «In fine omiiium Amlirosio, ut testatur S. Isidorus, Jib. i de Offic.
psalmorum dicimus, Gloria et honor Patri et Filio Eccl., cap. 6: « Atque inde hymni ex ejus (Ambro-
et Spiritu sancto in sacula sceculorum, amen. i Quod sii) nomine Ambrosiani voeantur, quia ejus lempore
spectal ad lisec verba : Sicut erat in principio, in prinium in Eeclesia Mediolaiiensi celebrari coepe-
«oncilio "Vasensi.anno 529 staluitur canendum post Tunt : cujus celebritalis devotio posthac per tqlius
liymnum, Gloria Patri.t Et quia non sed solum in sede occidentis Ecclesias observatur.» Horum meminit
apostolica (inquit concilium, can. 5), eliam per concilium Turonensen, can. 24; eosque probat, alios-
totum Orientem, et totam Africam vel Italiam proque cantari dignos : « Licet hymnos Ambrosianos
pter hsereticorum astutiam, qua Dei Filium blas- non habeamus, etc. > queniadmodum el concilium Tole-
semper cum Patre fuisse, sed a temporeGloria fuisse tanum iv, can. 12, elsi non sunt de Scripturis ca-
phemant, Jn omnihus clausulis post, iri universis Patri, nonicis :.« Hynini bumario studio ad laudem Dei at-
etc. Sicuterut in principio dicitur, et nos que appstplorum et Martyrum triumphos compositi
Ecclesiis nostris hoc ila diceridum esse decernimus.» esse noscunlur, sicut ii quns beatissinii doctores Hi-
Ubi puto liaecverba, tolum Orientem, esse addititia, larius et Ambrosius ediderunt, etc.» Nec his obest
cumnusquam reperefis, Sicut erat inprincipio, tunc canon 50 concilii i. Rracarensis : « Ilem placuit, ut
apud Grsecosinusu fuisse. Sed et Walfridus Strabo, Yeteris Teslamenti nihil poelice composilum in Ec-
Sicul eratin prin- clesia psallalur, sicut et sancti prsecipiunt canones. >
capite 25, ait Grsecos non dicere,
cipio ; sed hoc niodo, et nunc el semper, et in smcnla Nam cohcilium lantuni velat Veieris Testamenti
sceculorum amen. Cauitur autem hic glorificationis textum poetice compositum cani in ecclesia, ne per
hyriinusinfine singulorurii psalmorum. Ritum ma- hujusmodi ppesin sanctse ScripiurEe puritas et ma-
nasse a Damaso papa vulgo ferlur hortatu D. Hie- jestas adulleretur: non tamen rejicit liymnos ab
ronyini, ut patet ex ejus quadam epislpla ad ipsum orthodoxis Patribus elucribratos. De Ambrosianis
Damasum. Sed viri dpcli hanc epislclam JiPii esse cnnsule Rupertum, Jib. H.in ReguJam S. Renedicli
S. Hieronymi asserunt, quia in ea dicitur ita cani in cap. 5. ,
Orientali Ecclesia : quod lamen apparet falsum ex
889 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXIII. APPENDIX. 890
mifti. Deindesex psalmi; quibus dictis, dicto versu, A B ex corde recitanda : et vefsus et'' supplicatio Lita-
a benedicat ahbas, et sedentibus cunclis in scam- nise, id est, Kyrie eleispn. Et sic finiantur vigilisc
iiis Jegantur vicissim a fratribusin codice h super nocturnse.
analogium ires leciiones, Jnter quas et <='tria re- APPENDIX II. — Qualiter asslalis tempore agatur no-
sponsoria canteritun Duo responsoria sine Gloria : ciurna laus..
dicautur. d Post tertiam vero leclionem, qui cantat,
dicat Gloriam. Quam dum incipit canlor dicere, mpx (ExeademRegula, cap. 10.)
omnes de sedilibus suis surgant eb hpnpfem et re- A Pascha autem Usque ad Kalendas Novembris
verentiam sarictseTrinitatis. Codices aritem Jegan- omnis, ut supra dictum est, psalmedise quaiititas
lur in vigiliisDomihicseauctoritatis tam VelerisTe- teneatur : excepto quod lectiones in codice pro-
staiiieiiti quam Novi. Sed et expositiones earum, pter brevitatem noctium minime legantur: sed pro
quse ° a nominatis et orfhodoxis catholicis .Patribus ipsis tribus lectionibus una de 'Veteri Teslainento
factsesunt. Post has vero sex lectibnes cum respon- memeriter legatur, quam breve respensprium siib--
soriis suis sequantur reliqui sex psalmi cum f alle- sequalur. Et reliqua oninia, ut dictum est, implean-
Iuia canendi. Post hos lectio Apostoli sequatur tur, Id est i ut nunquam minus a duodecim psal-
a Benedicainbbas. Ita lmnc Jocum explicat Sma- cap. 2: « Priscistemppribus non cantahatur Gloriat
ragdus : Idest, post versum a canlanle diclum dicat post versum, sed repetebatur responsoritis.» Con-
Abbas: precibus omnium sanctorum suorum salvet cilium Toletarium iv, can. 15, redarguit eos, qui
et benedicatttos Dominus, velaliquam aliarri ejusmodi non adhibebant, Gtaria Patri, responsoriis, et sta-
benediclionem.Hsec ergo beiiedictio est capitulum tuit cum hac discrelione esse canendum: « Utin
illud, quod modo appellatur absolutio. Postea multa lsetis sequatur Gloria, in tristioribus repetatur prin-
addita sunt, ul bratio Dominica, petitio benedictionis cipium,» quod adhuc esl in usu.
a lectore, cujus menlio fit. 1, add. Capitul. Lud. ,eA. nqniinalis etprlhodoxis catholicis Patribus. In
lmp. tit. 67. Ut lector stando benedictionempostulet, cod.mss. S. Gerin. ma.,Ebr. Far.et Vict. ma. scri-
et, lu aulem Domine, in fine lecticnis : cujus menlio liilur : A nominalissimis el catholicis et orthodqxis,,
fiteadem additione tit. 69. Deinde regutafciutJJoniilia apud S. Dunstanuni et in viilgatis editionibus : A
qu-eitam legulur; deiridc, Tii autem, Domine, dicatur. npminatissimis doctoribus,,orthddoxis et catholicis
h Super analogium. Analogium est pulpitum, id patribus. Cod.nis. Vict. p. legit: A nominaiis doclo-
quod supponitur libro. Ita Julius Polltix lih. i. Ono- ribus 1
el orlhodoxis Patribus.
inasfici, cap. 14, qui tamen aitin liac significatione Cum alteluia canencli. Ms. cod S. Ebrul., Cum
non reperiri apud bonos auctores. Glossse mss. in albis canendi.
regiilam S. Benedicti cod. S. Yictoris Parisiensis: e Ex corde recitanda. Ex cofde recitare est nie-
Analoginm, teclorium.GlossseIsidori. Lectrum, ana- mpriter dicere, qued Grseci vocant, anoo-xrMêiv,a,
logium, super quo tegitur. Esedeni Glossse: Lampium, ^, o-T>j9of, id est pectus. Palladius in Lausiapa, cap. de
pulpitum, anatogium.. Esedem Glossse: Pulmtum, Herone: HEÔS- aiteax-nOiêv
_SaSi?wv StvuTcivxir.
ibu),p.ovs
aitalocjiuni,iectrum. A fit
nomine, lectrum, ;tallica id est, pedes ambulans ex corde recitabat quindecim,'
vox, lutrin, id esl, analogium. Papias analogium psalmos.
sumit pro spggestu : Analogium dicilur quod sermo J1 Supplicalio litanice.In cod. ms. Vict. ma., Sup~
inde prcedicelur,ex S. lsidori Jib. xv Origin., cap. plicaiio et litania; sed de llis irifra.
4. Walfridus rerum Eccl. cap. 6 : Analagium quod i Vt hunqudriiiriinhs d duodecimpsatmorum quan-
in eq verbum Dei legatnr et annunlietur. JEst etiam tilate. Veteres illi iEgypiii mpnachi liunc duede-
analogium nianuale. Glossse Philoxeni : Munuule. narium numerum psalmerum tam in vigiliis noctur-
uvulbyiov;quid sitManuale, explicant Glpss» lsidpri: nis qtiam in synaxivespertjiiamorclicusretinueruiit,
Maiiuate liberad gerendum aplus, qui enchiridion di- quod esset ipsis angelica revelatione traditus. Rani
citur. Mentio fit analogii in Glossis Arabico Latjnis, cuni una coiivenissent,iilcerlumquemdam psalmeruiB
sed sine interpretatione. Av«),oy£iov autem apud Sui- numerum struerenl, alii vere quinquagenos, alit
dam est EVS>x&tvxaixa (iiSliu, id est in quo pp- sexagenos, alii plureS paucioresve, quisque pro ani-
nuntur libri': seil esl pluteus, repesilprium, seu mi sui fervore reCitandos contenderent, qusestione
armarium librerum. ad synaxim protracta, angelus eis apparuit r
c Tria responsqria. Quid,sit respensprium expli- usque duodecim psalmis coram decantatis adhibiloque
qui
cat S. Isidprus lib. i de Oific. Eecl., cap. 8.« Re- in fine Alleluia, ah riniversorum oculis subtraclus,
sponsoria, inquit, ab Italis longo ante tempore sunt qusestioni fineni Jmposuit, scribit Cassianus lib. n
reperta, et vocata hoc nomine, quod, uno canente, de Nocturnis Orationibus, cap. .5 et 6. Eumdem
chorus consonando respondeat. Anle autem id solus -D psalmorum numerum cum in vigiliis nocturnis, tum
quisque agebat .:.•nunc unus interdum duo, vel tres in vespertina syiiaxi decaiitaiidiim S. Pachprnio an-
communiter, clioro in plurimis Tespondente. »Idem gelus revelavit, ut scribit Palladius, cap. de Tahen- v
Jib.yi. Etymologiarum, cap. 19:« Responsorips nesiotis. Hacque ralione noluit S. Benedictus ab hoc'
llali tradiderunt. Quod carmen inde responsorips numefo deflectere saltem in nocturnis vigiliis. Narii
cantus vueant, qupd alio desinente alter respon- in synaxi vesperliria noluit hunc duodenarium nu-
deat. Inler responsorios autem et antiphonas hoc merum observari brevitati consulens : quia divinis
diifert, quod in responspriis unus vevsum dicit, in pfliciis mulla adjeeit, iiisuperet conipletorium, quse
aniiplionis aulem versibus alternant chori.» non erant in canone priscbf um Jllorum moiiaelio-
. d Posi lerti.amvero lectipnem,qui cantui dicat Glo- runi. Synpdus Tufonica n, can. 18, Ob eamdem
riam, Nempe: in terlio responsorip. Hunc regulse angeli revelationem in ulraque celebritale npcturna'
locum respexit Walfridus Slrabo, cap. 25 supra ciet vespertina statuit, ut nen minus, qtiam dUodeciin
ialo, cumait huncversum paucipribus respbiispriis psalmi caiiereniur: etsi in quibusdam mensibus hunc
aptare eos, qni slaluta Putris Benedicii in horis se- augeal numerumin vigiliisiioclurnis:«Etadduodeci-
quunlur canonicis. Sed friit divefsus usus: nam tiiam, inqiiit,duodecirii cum Alleluia, quod etiam an-
crebriUs Rpmani hunc glcrificaticnis hyninum cane- geloostenclente didicertmt (aiiliqriiPatres) si ad duo-
bantin respenspriis, ut nntat idem aucter eodem deciriiam duodepim psalmi, cur ad matulinuin, non
capile. Ab aritiquis tameri nonadhihebatur, ut notat itemque duodecim explicentur? > Hoc autem lbco
Amalarius Foiiunatus lib.i.de Pjrdine' Anfiphonarii, loatutinum pro vigiiiis nocturnis usurpatur, ut infra
891 S. BENEDICTIABBATTSANIANENSIS 892
moriini quanlitate ad vigilias noctiimas dicatur, ex- A quarto responsorio dicatur a cantante, Gloria. Quam
ceptis tertip et nenagesime quarte psalmp. dunv incipii,, mcx pmnes cum reverenlia surgant.
APPENDIX JII. — Qualiter Dominicis diebus vigilia; Ppst leclicnes sequantur ex ordine alii sex psalmi
agantitr., ; cum anliphenis et versu. Pcst ciupsjterum leganlur
(Ex eadem Regula, cflp.Il.) quatupr lectiones cuni^respcnsPiiis suis, ordine quo
<>'
Deminica die temperius surgatur ad vigilias : supra. Post quas dicanlur triais caiitica cleprophetis,
in quibus vigiliis teneatur mensura, id est, modula- qute instituerit abbas. QuseCantica c cum alleluia
tis, ut supra dispesiiimus, sex psalmis et versu, re- psallantur. Dictoetiam versu,etbenediceiite abbate,
sidentibus cunctis dispesile, et per erdinemin sub- Jegantur alise d quatuor leclipnes de NPVPtesta-
selliis, legantur in ccciice, tit supfa diximus, qtia- mento, brdirie <juosupra. Post quartum responsp-
luor lecliories cum responsoriis suis ': ubi tantuni iti; rium Jncipiat abbas Iiyninrim,>"Te Deum iaudamus;
explicabitiiri Sic in oflicio monasterii sanclorum o Domimca dic temperius surgatur. ln cod. ms.
Agauiiensiuni, hbc est, S. Mauricii et socipruni ejus majori S. Germ. Jegiiiir : Temporius,Ppfinisi lectio.
a sancte Avitp VieHneiisiaptistite aliisque episcbpis GlosssePhiloxeiii : Temporius, hupaxepov, Glossse
inStitutetibri iriinus quam dupdecirii psalmi iri rie- Cyrilli':<ivo>pbxepov.,iemporius. ItaloquiturTertuIIia-
cturiris vigiliis reCitabantur, ut testatur Aimcinus " nus Jib. de Anima :In masculis,iemporius effingiiuiy
lib. in de Gestis Franc, cap. 80, ubi de illo pfficio Vetus Ordo Romanus in ordine Paschoe : Conveniat,
agit : * Verum in Jaiiuario, inquit, et Februario, ut scholalempprius. Hiric.•casiigandusestJpcusejusdem
possibiiitas sinebat. Hoctamen bbservantes,iie mi- Orclinisin ordine in noCte Parasceves : In noctepa-
iiiis a duodeclin psalmofum quantitate ad nocfufnas rasceves temporarice;,id est, media nocte, pqrvum
dicerent vigilias. « Causani nonprofert Aimoinus : lignenmsignumsoneiur. Legenclumest enim, tempo-
sed satis cJafa eslex sripfa citata synodo Turonica, rius, alioqui nullus esset hujtis leci sensus. Conlir-
qusecum prorsus idem oificiunvinstituat, ac antea matur ex orcline in Coena Dp.nniii supra, ubi hsee
S. Avitus, ut ex utriusqtieloci collalione patet, nul- liabentur : Fefia quinla majoris hebdqmadce eddetn
lamque aliain referat hujus iristituti Csiusam, quam nocte surgant ad vigilias hora noctis octava, id est,
revcliitioneni angeliCam, Clarurri est non ajiani ob secunda npstra nOcturna. Igitur cum in npcle Para-
causamlrisiitutiim esse a S; Avitb, ut saltem duode- seeves prsecipitur pulsare signum media neete,
Cimpsalnu in yigiliisiibcturnis et synaxi vespertina recte sequilur illa nocte pulsandiim seu surgendnm
canerentur. Apponain Jiic textiim" synpdi et.expli-. temporius, seu cititis, aut maturius. Temperiiis au-
cabe : « Ut in diebus feslis ad matulinum sex anti- tem S. Benedictus surgenduni esse prsecipit die
phense Jiinis psalmis explicenlur. Tcto Augustoma- Dominica, quia propter solemnilatem et reyerenliani
nicatiories fiaiit, quia festivitates sunf et misssesan- hujus diei auget officium nocturnarum vigiliarum
ctoruiti; Septenibri septem antiphbhse expliCentur juxta morem priscbrum Jllorum JEgypti nipnsichp-
bmis psalnlis; Octobri, bctp, ternis psalmis; Ne- rum, et aliorum qui diebus Deminicis et festivis, vi-
venibri, noveni, terms psalmis; Pecembri, deceni, gilias necturnas augendas esse censuerunt,ut nptum
terriispsalmis; Jatiuaric et Febfuario itiderri uscjue C est ex Gassianp, lib. ni de Diurnis Orat., cap. 8.;
ad Pasqha. Sed tit possibilitas habet, qui facit ani- ex Regula Tetradii, cap. 25; S. Columbani, cap. 7;
piius prose, et.qui rriinus, ut potuerit. SupCfest, ut S. Isidori, cap, 6; S, Fructuosi episc, cap. 5; PauJi
yel duddecim psalmi expedi.antufad matutinum (quia et Stephani cap. 11. « Mane dicta Prima nullus se
Patrum statuta pfsecipiunt) ut ad sextam sex psalmi in lecto recollpcet prseter die Deminico et festis
dicantur cum Alleluia, ut ad duodecimam duodecim, diebus, in quibus vigiliaruin labore et praleriti diei
itemque ctim A]leluIa,quod etiamAngelo ostendente sestu solito amplius fatigati paululum post prihiam,
didicerunt.,» Ilsec divini ollicii iiistitutip eadem oin- qui ex vobis voluerint, memhra ponamus [Leg.,
niifp habetur apud Aimeiinim capite citate. Primc ponaiit] iii lectis. »
erge hsec verba liiijus canonis ':•'Iri diebus feslis, i>Canticu. Canticorum, qusc in divinis officiis di-
sunt castiganda et legendiun : In diebus ceslivis,iit cuntur, meriiinit S. Isidorus cap. ti Regulse et lib. i
apud Aimoinum : Jn diebUs enim cestivis sex an- de OfliciisEccl, cap. 4, ubi hoc discrimen staluit
tiphohce, etc; non enim qusestio Cst de diebus inler canlicimi et psalhitim : Canticum autem vox
festis, sed de telius anni cursu, qui nenInteger er- liumana est, psalniusvero, qni canitur ad pscilierinm.
(Jinaretur, si lioc Icco de festis diebus ageretur, cum c C«i» alleluia, Ms. S. EbruJphi, Cnm albis.
nihil statueretur de tempore sestiyo ad Septembrem d Quatuor leciiones.deNovo Testamento. Non ta-
usque, iri quo statuuiitur duOdecim psalmi Ca- men de Evangelio : quia post, Te Deum, nominatini
neutli. Ita enini inlelligunttir illa verba : Sex dnti- exprimit dicendam esse lectionem de Evangelio ,
phonce,binis psalmis explicenlur, id est, sub unaqua- qtiam prsecipit a fratribus stantibus audiri ob
que istarum antiphoiiariim Jiini psalnii caiiantur, et p feverenliam : qtiod de his lectionibus Npvi Te-
sic eificiesdiiodecim psalmbs; quseexplaiiaiip satis slamenli etiam statuisset, si voluisset eas sumi ex
est manifesta ex sequentibiis Aimpirii vefbis :Jri Evarigelio.
e 'ie Deum laudamus. Hujus liymni mentio fit in
Seplembri vero septem anlivlionce cqttebantiir;..distri-
bulis unicuique binis psqlmis, et sic ertint qtiatuor- regula Tetradii, in qua pfseCipithuhchymnum cani
decim psalmi in Septemiiri recitandi, elita expli- in laudibus matutinis. « Perfectis missis, dicite Ma-
canda concilii yeriia : Septembri, seplem antiplionce tutinos directanee. Exaltabd te Deus meus, et rex
explicentur binis psqlmis. Octoliri vero si octo , meus. Deinde, Confitemini.Inde, Cdntemils Domino.
nempe antipbpnse lernis psaJmis expJicentur, repi- Lauda, aninia mea, Dqminnm.Benedicticnes.Laudate
tandi sunt psalmi qualuer et viginti; Noveriibri se- Doriiinumdeccelis. TeDeumlauciamus: Glofia in ex-
ptem et viginti, cum novem antiphonse ternis psal- celsis» Deo; ei capituliim- Oninl Dbminica sic dica-
mis explicenlur; et Decembri triginta psalmi cum tur. Ubi npta hymhuhi Gioriti in excelsisDeo, carii
decem antiphonse ternis etiam psalmis expediantur. in laudibusniatuUiiis, idqueiuxta antiqUum merem.
Porro duodenarius liic numerus myslicus est, signi- Sic S, Alhariasius iri lib. de Virginitate, ubi nermam
ficat enim duodeCimPatriarchas, apostolos, funda- divini pfficii tfaclif, lmnc liymnum AngeliCuriiad
menta et portas coelestis Hierusalem, duodecim dilucuhim recitari juhet : Aiaj>avp.uSi; tevkoyeixt
fontes aquarum iri Exodo, duodecini stellas, quibus rzavxuxu tpyu KvpibvxbvMvpibv. Ab%u evviiio-xois@eo>,
iriulier in Apocalypsicoronatur, et si quid simile in elc, id esl, i dilucHlum. Renedicile ciniiia opera
Scripturis reperilur. Demini DpmihP. Glpria in excelsis Deo, etc. > Ut
893 CONCORDIAREGIILARTJM.— CAP. XXIH. APPENDIX. 894
qtio perdicto,.a legat abbas lectibnbm de Evangelip, j^cst, aut respoiisoriis :,qiiod tameii oniriino caveatnr,
cum Jionp.re.et trempre•*• stantibus eiririihug; qtia ,ne proyeniat.. Quod si contigerit, digne ipde satisr
perlecla,•«. respendeaiit emnes, ainen : et subsequar faciat Reo in/0!_alprip,per Gujiiseverierit neglectum.
tur riipx abbas Jiymmim,Te.decei laus, Et# data be- APPENMX IV. — Qualiter matuliriqrum
' sqtemnitds
e '" '"
nedictione incipiant Matulinos.Qui prdp yigiUarum ';".." ;' , cKjalur. "";"' ;'; ";
oroni tempbre tam sestatis qpam liieinis sequajiler (Ex ea^demRegula, cap. 12.)
die Dpminicp terieatur : nisi ferte, qued alisit, tai^ . t.Inmatutinis Dpniiniccdie ? inprimis.dicatursexa-
dius surgant et aliquid de lectienibus breviandum gesimtis sextiis psalmus sine antiphena. Post cpierii
- •" %..'.'.' .;
aritem ad hytiiiium,"Te Derim iaudqmus;, redeamus, rum levitam.ceiernceglor.ifecq^cesjistrfieri pqrtici-
prsecipitur tum a D. Benedicte, tum a Tetradie"cari- petri,\elci (Swr. 1 Jari.). iSSeCJiiliaCfe ftiit Regulse
tari in .Depiinica, quia proprius hujus celebritatis prsevaricatoi : cum nulltim sit prseceptrim iri fegiila
hymrius est. Jjnde apud Alcuinum, i«: Jibro de .Ofli- S. Beiiedicti nianifestum, quo abbates obstringaniur,
Ciis pef ferias TiichymriusJnscribituf Jhjmnus Dq- ut presliyteri fiant. Etloci Regtijse,qui opponunlur
rrinicatis : etsi Roniarii olim illuni caneferit taiitum aDonl. Antbnio cVVepez' de aiidieridis confessipnibus,
in natalitiis pbntifiCum,«t scvibit Ania)aviusjFortu- missis facietidis, et similibus, inteiligiintur, si abJias
iatuslilfcdC Ordine Anliphonarii, cap. 2.,«Inlerro- sit.•sacerdps.Nec iii Comitiis geriefalibus abbatum
gavi (niagistrum EcClesiseRomarise)'si canererif Jier :i rg Aquisgfani hahitis coram Ludpvicb Pip iniperat.
Doniinicas ripctes , \Te Deum lauclqmus. Respoh- ad ordinis reforrriationeni. aliquid ejusmodi prsecipi-
jsiunest-: Tarituriiin riatalitiis pontificum, Te :DeUM tur : Jiip tit. 62: jiabetur : « Ut abbas, praepositus
laiuiamusy csininius. ">'Sed hic mos poslea itiii- et decanus, quamvis presbyleri hbn sint, lectoiihus
tatus est,: Prtetefea nolandum est; nullum eximi beiiediclipnemtribpaiit. > Postea tamen institutum
a S. P. fienediclo litijus hyriiriicaneridi tempiis : ne est, Titabliales presbyteri ordinarentur, ut statuitur
quidem quadragesimale. Hhie fit ut illuni onirii tem- de qualilqie.et celate, fit. 14-,cap. Ut Abbates.
pore.canisojitvimsil tvnibtiacliis Renedictinis. Qupd -,h Stanlibus qmnibus.01)reyerentiam sanCibEvan-
eriiri episcopi in CdhciliisGalliseet Jtalise cpngregali gejio debiiam; qui sane standi irios, dumEvarige-
tiiiiiime. prebarepi, inferpeiiassentqiie abbates, et jiuiii legitur, est a]i apostolis, ut clarum est ex li-
riibriachcs ribiiiiiillps,,'cu.r.Jri Dcmiriicis; Adyeritiis furgia S. Mafci: SraGuK,uv.ovo-ap.ev xovuyiovivuyye-
ef.Qiiadfagesiriise":Te Deutriiqhdamus,'m suis ec- liov, id est, «state, audiamussanctum Evangeliuiii:»
clesiis pSallereiit, el lesppndissent illi nullum tem- Hujus nioris nieminit S. Germanus in Theoria liiys-
puSa S.Beriedictein sua regula excepfrimfuissp, tica..: "0 i.byosxov©EOU,opSoiuv.ovo-a>p.ev xox>uyipv
episcopi allqriid de regula S. Benedicli immulari Vjvuyyeliov,ete., id est, verbum Dei est; recti au-
nefasmicentes, mbnacliis Iiunc liyninuni prsedictis dianius sanctum Evangelium. » Aiiastasius I papa
lemppfibus.pssille.re.pefmisefurit, ut scfibit".Radul- insliluit ut, cum fecitatur Eyangelium, sacerdples
pjilis Glaher lib. Iii llist., cap. 3. ripn seclererit, sed*curvvstarerit, ut felerlAtiastasiuS
''"-' ';"''
.,: » Lecjat cibbaslectiqnem.deEvangelio. Si estsacer- Hiblipthecarius in ejus Vitsu
des au.t diacotius,. alioqui ripn dehet Jegei;eEyange- r e Respandetintamen. Anien, liocloco estailirman-
liurii publice iri diyirip pfficie,uf mpnel Sinaragdus ;V tis noivoptahlis, ut recte notat Smaragdiis, et si-
hbClbCp: * Dixit enini (S. Renediclus): Inciîat. gnificat vere, npn verb, fiat: h&cqaeparticrila ciic-
ablias Iiymniiin, leclienemciue Evangelii Jegat. Ta- rus se Evangelio Credereprofitetur.
men riori Iipc cirines debeiit,:yajentque facere abba- AData benedictiqne.Nuriclbco istius benecliCtionis
fes, Siint eniiii, qui autJinpediente culpa, non de- dicitur cpllecta. Qu;e sarie teiripcre Gratiani dicelia-
berit, atit impbssihiiitate nocente; ppn vsilent. Igitur ttir,.ulvidere est,qu. 1,6,cap. 1. HinCest eliam.Cum
sritit abbates, qni nec sacefcjolis, necJcyitse .fufigun- ait••:! Lectichenv cjuequelilyarigeliisiniilitef abbati
tur mjriistefip,Jdeeiiec sacrpsanctum legevc ppssunt'• adlegendum tribuii (S. Benedicius) qiianv suhse-
fcvaiigeliuni.» Ex quelpep sequitur iiqii fuisse olim1 quenti oralione legere siiniliter sacefdotaiis officii
usurecepttim,Tit cnmes .abbalesJib. essept sacerdptes,i est. »Ubi haud duhie ponit subsequeiifeiribratienem
yel diaceni. Id dpcet Rupertus n in Regulani' IPCPhCnedictienis. —- Dnta beriedictione.A sacer-
S. Benedicli cap. 10. « Plim nen Jta erat. Multi ab- dcte. Quare ncn dixitS. BeneilictnsBenedicqtabbas";
bates eravit,qui sacros ordinesnpn habebaiit; exehi- Quia iprte neu erit sacerdbs : quse".Tieriedi.ctiocum
pli gratia Equitius aiibas, cujus Vitsini, vel Actus > deltir toti Converituinon debef dari, riisi a sacer-
bealus papa Gregprius priiiip.Dialogoruriinarrat. '»; dbte.'
Qtiare quoruiiidam recerilioruni ppinipiii siiffragaiii e Incipiant. Ila vulgo. Tariien in cod. mss, S.
non possum, qiii dicunt aJibateni teneri ad sacerdo-- Ebrul. el S. Far. legilur : Iricipiat, Recte satis Jiieo
tium ex "RegulseS. Benedicti iiislitutp. His enim an- quidem judicio, ut hoc verbum referatur ad sihba-
tiqua praxis et institufa oninino adversanlur. B.• iem. Moris-bliriiftiit, ut abbas officiuiri inciperet:
Sefyandus abbas, qui familiaris Crat S- P.Beriedicti,>D id niaiiifeste cPiistat ex Regula ms. Magisfri cap,
diacpnus fuif, npn presbyter. Alcuinus ille magnus3 M'.: « OpertetJniiPctufnP ab abbate dici yersuni
diacpnusfriit,iipn sacerdps, ut ex ejus Vtia constat. apertionis, etc, »ubi versus apeftibnis est, JJomihe
S. RaCbertus Paschasius ajibas Gorbeiensis nuri-1- lubia meadpefies. Nam ab ee versuincipit nectur-
qtiarii presbyter fiiit, sed diacpnus. Item S. Adalar-P' nos Magister tioii '''
a yersti,.De«s;jn
""' ''""" 'qdjutoriummeurri
""' "'"':''
dus alibas etiam Gerbeiensis iiunquam presbytei intende.
fuit,ut ex eerurii Actis npluni cst (Sur. 1 Jan.). S.- f Ihmdtulinis. Matulini hoc locb sunt Laudes, ut
iieni ISugendustiunquanv ad hunc erdinem .prpino- vulgo loquunttir. Sed nunCniatutini appellantur vi-
veri vpluit; et cuni cle hccordiiie suscipienclpspl-- gilise nocturnse. Et quidem olitii aliquandp ita sunt
liciiaretur, dixit utiliiis multc esse abbali propteif appellaisevigilisenoclurnse, ut videre est iti synodo
junioruin ambitipnem libertiin a sacerdetip prseesse 3 Turonensi ii Can. 18 : « In dielius festis [Leg., ajs-
fiatvibus. Mulliquealiiqups enumerare Jongumesseti' livis] ad msitutinum sex iantiphpnse.binis psalmis
PelrusBlaesensis (JSpisr.25)valdeprobahlliter credif1 ..•.•
-"";;""", expliceiitur.
S. P. Benediclum liiniquanifuissepfesbyieriim. Ne-
que ipseS, SJau.rusS-Benedicti discipnlus, unq[uam v B Jn prinnsdicdtur sexagesimussextus. iNiotandum
sacerdps fuil, sed diaccnus tantum,ut ex Fauste nia^ -' eslhicS. Reiiedictuin incipere matutiiies a psalriip
hsfesteliquel, etcerlc in missalibtis mss. metiasteriii, sexagesiiiie sexto, non a versiculpj^Deiis-hi ddjuio-
Fossatensis, etJn editis EcclesiseParisiensis hsecdei loririm meum:intehde\Eademenliti' "" iltitur"
S. Maurocollecla habetur : Deus, qui bealum Mau- '""*''' .'"""" ih pfimis
•895 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 896
dicatur quinquagesimus cuni Alleluia. Post quem di- A da feria, qujntus, et trigesimus quintus. Tertia feria
catur » centesimus decimusseptimust> et sexagesimus quadragesimus secundus, elquinquagesimus sextus.
secundus. Inde ° benedictiones, et 4 laudes, lectip Quarta feria, sexagesimus tertius, et sexagesimus
de Scriplura una ex corde, et responsorium Am- qiiartus. Quinta feria, octogesimus sepfimus, et oc-
brosianum.versus, cantieum deEyangelio,e litania, togesimus nonus. Sextaferia, septuagesimus quintus,
etcompletumest. et nbnagesimus primus. Sabbatp auteni, centesimus
APKENBIXV. —- Qualiter privatis diebus matutini quadfagesimus secundus, etcanticumDeiiteronomii,
agantur. quod'dividaturin duas glorias. Nam cseteris diebus
(Exeadem Regula, cap. 15.) canticum uiiumquodque ex prophelis, sicut psallit
f Diebris autem priyatis Matutinorum solemnitas Ecclesia Roitiaiia, dicatur. Post lisec
sequentur lau-
ita agalur : id est, ut sexagesimus sextus psalmus des. Deinde lectio una Apostblimemoriterrecitanda.
dicatur gsine antiphonasubtrahendbmpdice, sicut in Responsoriuiii Ahibrosianum, versus, canticum de
Dominica, ut omnes occurrant ad quinquagesiriiuin, Evangelio, litania, et cbmpletum est. i Plane i
quicum antiphoiia dicatur. Post quem aliiduopsal- Agenda matutina, vel vespertina nori transeat ali-
mi dicantur secundum consuetudinem. Id esl, secun- quandp, i hisiinullimpper ordinera oratio Domi-
" '
"Tt
explicentur. » Et infra : « Cur ad matiiiinum nori Hsecsupplicalioest Kyrie eleison, ut S. Benedictus
iteriiqueyel duodecim explicentur? » Quod Iii Joci cap. 9, explica(. Dehac supplicaliorie agjt S. Augu-
de nocturnis vigiliis intelligendi sint, patet: quia Stinus, epist. 178, et ccncilium Vasense secundum,
syriPdus inentienem facit supra dictse visibhis ange-;- can. 3, in quo jubetur recitari adinatutinum, riiissas
ljcse de numere psalmoruni dubdetiarie : at hiec f e- etvesperam. '•;:.•"',:,
velatio erat de nocturnis vigiliis et.de syriaxi ve- f Privatis diebus. Privati dies sunt feriales, non
spertina, uf supra prebatum est. Prseterea Aimoiriusi solemries. Breviarium Mozarabum : « Dies sive sit
loco supra citatb idem officium, quod dicta synbdus, festiva, sive priyata.'»
describens id quod sjmodusinatulinuni dixif, noctur- 8 Sine anliphona. Antiphona a Grseco ia>xi?ti>veiv.
nas vigilias appellavit.«Hoc tamen, inqiiit, pbservan- 1'd.est,ex adyerso recipfoce et allernatim seu vicis-
tes, ne minus a duodecim psalmorum quarititate adI sim cariere, idque dupliciter. Primo psalmpdia ,
vigilias dicerent nocturnas. » Qtise valdse notanda Cliorisalterrios psalmos aut eorum versiculos yicis-
sunt, ad quosdam Iocbs ex conciliis et Patfibus ex- sifti modulantibus; secundo per antiphprias, quse
• pjim versiculis constabant, quos duo Clipri alterna-
:plicandbs. .. '.•':';.
tiiri cbriCinebant,ut planuin est ex Sl Isidoro, lib.
ihprimis, qua supfa cap. 9, cum jubetvigiliasincipi i vi Origin., cap. 19 : «Inter responsorios autem et
a versiculo Deus, in adjutorium;%i c. 18, de horis; antiphonas hoc differt, quod in resporisoriis unus
diurnis. AccCditquod cum cseteris hunc versiciilumi versum dicit, iri antiphonis autem versibus alternant
diserie prsemiltenduni prsecipiat, ut videre est= Cap., ur. chori. » Hodie aliter : nam ad antiphonas duo jun-
9,17 et.18, id nunquam de laudibus matutinis prse-. guntursimul psaljendo cliori. Sed nori est proprie
scripsefit. Et ratio est, quia duo primi versieulii scixifwuv, hoc est, per anliphorias cariere: quia
psaliiii sexagesinii sexti, qui aple sub aureram ini nulia est ibi voCuin reciprocatio seu alteriiatio, et-
hac licra dicitur, qucd jam die, illuês.cente.meiis; si adyersi cahant, S. Benedictus psalmis: iiilerserit
neslra a Dee illuminanda sit, DeusmiseredturnOstri,, anliphonas'.: qtiic tariien plim sebfsim a psalmis ,
etc, Iliuminet vultum suum super nos, ,etc,! impli-• illis prsemisssecanebantur : ut liquet ex Cassiano,
cile centinent quidquid versiciilc, Deus, in adjuto-. lib. in de Diurnis Oratienibus, cap. 8 : « Nam cum
"rium,;exprimilur. . _ stantes antiphonas tres coricinueruntJnsideiites tres
a Centesimusdecimus septimus. Id est, Cbnfiteminij psalmos uno modulante respondent. > Hbdie Tnccep-
Dominofquoniam bonus. lta capiendus est Jocus re- ta antiphona (nisi sit festum duplex) canitur psal-
gtilse Tetradii : « Dicite riiatutinosdirecianec.fefl/- mus : qui mes antiquus salis, cujus meminit Amala-
tabote,Deusmeus,el rex. Deinde, Cenfitemini.i rius FortunatusJib.lv de Offic. Eccl., cap. 7 :
i> Et sexagesimus secunclus.Sic S. Alhanasius in « Ahtiphona inchoatur ab uno unius chori, et ad
traetatu de Virginitate prsescrihit virgiriibus, ut maiie ejus symphoniam psalmus cantatur per ûos cho-
eumdem psalmum recitent;.Upbs;opQpov Si xlv j>uip.bv ros. » De Antiphonis insuper vide S. ISidofum lib,
TOOTOV i\iytxe' b Qebs pov 7xpbs\,o-tbpWd;u>,id est, i de Olfic. Eccl., eap. 7.
« niane diCite hunc psalmum : Deus, Jjeus meus;ad hPlane.'Esivere,cerie, juxtaSmaragdum. Puto
"te.de luce vigilo. » signiiicare, omnino.
c Benedicliones.Jt&est, canticum trium puerorum i Agenda, Est Cfficium;alicujus horse , •offiCiumdi-
ex veteri institutione : cum etiam illucescente die D vinum; cursus divini officii, anniversaria celebritas,
recitari illud jubeat tractatu citato S. Anathasius, opus Dei: u( infra hec capi(C : C"ceterisAgendis. S.
SLUfuvp.u, Evkoytixtvuvxu ipyaMvpiovxbv,s.vpiov,id Gregorii aiitiphpnafius:«In Agenda merfuprum anti-
est, «;illuscescente die, Benedicite,omnia operaDo- phena, requiemseternam. » Anastasius Bibliotheca-»
mini,Dpminum.t InRegulaTetradii, Cap.21, deMatu- rius in Leone TT:« Sed et ne Mauri episcbpi anni-
tinis, rriale legitur : Benediciionem pro benedictiones.. versitas seu Agenda celebraretur , etc. »>Eadem
3 ,.E( laudes. Id Cst, psalmus centesimus quadra- verba repetit Abbo Floriacerisis in Leone II, lib. vi.;
êsinms octayus cum dupbus sequentibus, quipsalmi Capitul. Car. et Lud, iinpp. tit. 231, et Add. tit 49 :
elim etiam cantabantur st veteribus jEgypfi mona- « Si quis presbyter incorisulto episcopo Agendarii in
this ad laudes matntinas, ut docet, Cassiaiius lib. quolibet locc iieluerit celebrare, etc > Uride in
iii de Nocturiiis Oralionibus, cap, 6. Hiric ctiam ca- synetlp Carthaginensi H, can. 9, exqua citatsecon-
pienda surit verba illa Regulse Tetradii, cap. 21 :, Stitutiones siimptse sunt, male bis legittir', Agendd,
Benedictiones, Laudate Dominum de ccelis. in neutro plurali. .1
e Litania. Supra, supplicatio, lilanice. Litania est i Nisi in ultimo.per ordinem oratio Dominica. Idem
oratib, precalio. GlossseCyrilli: AITIJn 0>Lxuveiu, ii- prsecipit concilium Gerundense , can. 10 : «Itelti
tatio, precatio. Suidas : A.ixuveiuv.ai "iixn,i napa-An- nobls semper placuit observari, ,'ut omnibus diehris
at;:, id est, oratio. ManueJ Moscliopulus Seheda post Matutinas et »Vesperas oraiio Dominica a sacer-
1.: Mxnrtupuvl-Qo-is, lixuvivoa, ),tTKVEt«. Idem repetit dote proferatur. Ubi proferre est clara et distinc-
Scheda 12. Mentionem facit S. Rasilius episl. 63. ta voee pronuntiare. *•"
897 CONCORDIAREGULARUM.- CAP. XXIII. APPENDIX. 898
nica omnibusaudientibus dicatur a Priore a prepfer A solefnnitatibus , sicut diximus, die Dominico agen-
scandalorumspinas, quse oriri soientihmonasterio; dum, ita agatur : exceptoquod psalmi aut antipho-
i>utconventiperJpsius oralionis sponsionemquadi- nse, f vel lecliones ad ipsuriv diem pertinentes di-
cunt : Dimittenobisdebiia noslra, sicut etnos dimit- . canlur. 8 Modusautem supra scriptus teneatur.
litiiusdebiloribusitostris, purgent se ab hujusmodi APFENDIX VII.—Quibus teniporibus dicalur Alleluia.
vitip.c Cseterisvere Agendisa ultima psirs ejusera- (Ex Regula sancti Benedicti, cap. 1S.)
tionis dicalur, ut ab omiiibus respondeatur : Sed li- t A sanclo Pascha usque ad Pentecosten sine in-
bera nqs amalo. , • termissione dicatur i Alleluia, lam in psalmis quam
AFPENDIX VI.—In natdlitiis sanctqrum qualiteragtin- ih responsoriis. A Pentecoste autein usque ad caput
tur vigiliee. Quadfagesimseomnibus noctibus cum poslerioribus
(Ex Regula sanctj Renedicti, cap. M.) psalmis tantum ad nocturnos dicatur. i Omni vero
In sanctorun? vero Testivitatibus, e vel omnibus Dominica k extra Quadragesimam cantica; malu-
<> Prapler scandalarumspinas; Scandalorum spinse sed petitionem, et dimitie iiobis debita nostra, etc,
sunt jurgiorum difficultates. Scandala sunt jurgia, non pro se, sed pro aliis dicehant: vel si dicereiit,
rixse ; etiam pugnse.Regula ms. Magislri, cap. 83 : tantum.iiuniililatiscausa, Qubsideo dariinat conci- ,
"« Sivero, quod absil, non pacifice , sed magis per\>j» iirim Miievitariumseu polius Cafthaginense, can. 7
scandalum exire noluerint, exuti rebus monasterii et 8; qria de re plura vide apud S. Augristinum,
dunlaxat sine magna injuria, clausa regia excludan- epist. 89, 92 et M.
tur. > S. Gregprius Turpnensis lib. ni Hist., cap. 6 : '. o Yel omnibussolemnitalibus.Yel, hoc loco sumi-
« Mtilti tuncfilii senalcrunv in hac obsidione dati tuf copulative, utirilra, vel lecliones;'per solemni-
sunt, sed ortp iterum in(er reges scaridalo, etc. > tates intelligit ieslos dies Natalis Doniini, Paschse et
Lib. i Capitularis Caroli imperatoris, tit. 89 : « Si similes.
in hoste , aut infra regnum noslrum litigalio aut f Vellectiones.TamJllSequse leguntur in noctur-
scandalumirilerquascunquepersoriasvidelicet uiajo- r nis quam illse qusein eseteris lioris, ut mbris est,
res autTninbres ortum fuerit. » Lib. i JegisLongO-' excepta leclione brevi seu capitulocotiipletorii,quam
bardorum , tit. 16 ,1, 3;': « Si niulier iii scandalum non mutat Ecclesja. Lectihnesiiocturnorum sunt de
cucurrcrit•',ubi viri litigant , si plagas , aiit feritas> Aclis sanctorum, prteserlim niartyrum in eprunv
factas habuerit. » Ergo scandalurii hoc loco Regulsei nalalitiis, ut statuitur in ccnc Africane primc el
srimitur pro peculiari peccalo dissensionis aut rixa^,, Carthag. iv, can. 47. Porro quamvis nulla hic tiien-
non pro malo exemplo.Quod satis patet ex sequen- lid fiat responsoriorum et versuum, tamen existi-
tibus: « Purgentse ab Iiiijusniodivitio : nempe ran- mandum est ea debere solemnitati convenire.
coris , iracundiae, dissidii, contentionis, elc. > Itai s Medus. ld est, iiunierus.
etiam explicat liunc Jocum RCguIseHincmarus ar- 1'A sancto Pascha usque ad Pentecosten.Hoc tem-
chiepiscopus Rhemensis, epist. ad Roirudem, apudI poris"inlerstjtio eelebre fuit per universam Eccle-
Flodoardum lib. in Hist. ECCl.Rhemensis, cap. 27 ::' pl, siam pb Christi resurreclionem cantare Alleluia. S.
Seitis, quia Regula, quam pfofessceestis , propter Auguslinus, epjst. 119 : «Ut autem Alieluia per hos
scandalorumspinas, qusein monsisterio oriri solent,, sblos; dies quitiquaginla,in Ecclesia cantetur, non
oralibneiti Dominicam in matutinis et yespertinis» Usquequaque observalur. Nam aliis diebus varie
ofliciis, lla ut omnes illam audiant; a priore orare? canlatur alibi alque alibi, ipsjs tamen diehus
prsecipit, ut timenles convetiienliam, qua dicimus,, tibiqtie.»; "„';•.''•:•
dimitte nqbis debita nostra, sicul et nos dimitiimus 5 i Alleluia. Est vocabulum Hebraicum, qiiod ita
debitoribusnostris, omnemrancorem de nostro cordeS ihlerpretaliir Suidas : 'A>\bi},ovia, Alveixt xbv Kvpiov,
pellamus. > , id est, « Alteluid apud
h U.tconventi. Iri cod. mss. S. Ehrtil. S. Germ. Ttupr'ESpa.ioLs,fixoixbvovxa'
Hebrseossignificat, Laudate Dominum, sive eum qu%
itia., S. Far. et Vict. p.'legitur:6'onti£'r«i.Tamen vul- est. »Ila etiam transtulerunt hoc vocabulumSeptua-
gaia Jectio polior : conventi, id est, interpellati,, gintaihterpreles.Ps.cxi.v^nîbn, alvelxtxbv Kvpigv.
nempe per orationis pactum; et sponsionem. Nama S. Gerriiaiiusin Theoria mystica Liturgise siiigulas
convenire est iulerpellare; NoiiiusMarcelluscap. A : hujus vocabuli partes singulis sanctissimse Trinita-
Convenire, interpeltare.M. Tull. in Verrem aclionee iis personis applicat, variasque illius profert inter-
2, non dubitat, quin ipse, si.Verrem convenisset, jpretationes, a quibus supersedeo hreyilalis causa.
• « Cceterisagendis. Id est horis canonicis, ,ut supraa I Omniiiero Dominica.Mos olim fuit omnibus Do-
explicatum est , exceptis tamen nocturnis vigilijs s minicis in ecclesia canere, atleluia. S. Augustinus,
Doiiiiiiicariim: quia cap. n, illis finilis, daia bene- epistola citala : «Undeomnibus diebus Dominicisad
dicliohe, jubet inCipi iiiatutinos : sicut et natalitio- altafe observatur, et alleluia camtur. >
rum, siliarumquesolemnitatum iiocturnis^qubs cap.. i. B ," k Extrti Quadragesimam.QUiamos olini fuit ul in
14Jnstar noc(urnorum Dominicse celebfafi jubel.l. Quadragesima non caneretur Alleluiar Quod uni-
•* Ultima pars ejus oralionis dicatur. Subaudi, i, versalis Ecclesiceconsensio.in cunctis terrarum parti-
clara voce : cseteris submissa recitatis.Tn editione e bus foboravit, inquitconciliuni Toletanumiv, can. 10.
Colinaeisic legitur: Ullimapars iantum ejusdem ora- (- Non eximit Septuagesimamsanctus Benedictus,quia
tionis cunclisetiam audientibusdicatur.SeA qusedani ri Jn illa, ejus setate, adlnic cantabatur Alleluia : quod
liic additasunt paraplifastice, ut ssepeeccurrit iri ,ri quidemiiebat etiam iri Hispania multis annis posc
ejusmedi editiene. Toties autem sacram hanc ora- i- mortem S. Benedicti. Nam S. Isjdoriis, qui, juxta
tionem recitari prsecipit S. P. Benedictus, quia, ut it RedemplUm,obiit sera 674, hpc est anno Doinini
aitconciIiumTcletanumiv,can. 9, ubi quotidie hanc ic 636, lib. ideOffic. EccL , cap. 3, ait quqtidie Alle-
oratiOnema saCerdotibusrecitari prseeipit: «Qtioli- i- luia cani in Hispania, excepta Quadragfesima. Qui-
die, vel cogitatione, vel verbo delinquiinus, quotidie ie dam scribunt S. Gregprium Magnum id primtim in-
lianc orationein effundere' in conspectu Dei debe- e- stiluisse,f\e;Alleluia in Septuqgesimacanttiretiir(Plat.
mus. » Additque coricilium::« Qtiisquisergo saCer- r- in ejus Yite). De inlermissione Alleluia in Septua-
dotiiin,yel subadjacentium clericorum hanc oralip- o- gesima agunt Alcuinus, cap. 15 de Offic.eccl. , et
nem Dominicamqubtidie, aut in publico, aut pfivato to Amalarius. Postea in synodo Francica .statulum est
offiCioprseterierit, pfoptef superbiam judicatus he- o- ut monachi in SepiuagesimaAlieluta deponerent, ut
noris.sui bfdine privetur. » Pelagiani, qui sejustos os refert Smaragdus in hujus capitis expositione,-alquc
existimabant , hanc oralionem quidem. reCitabant, )t, eliam in synodo abbatum Aqsiisgranihabito sub Lu-,
&&) S. BENEDIGTIABBATjS ANIANENSJS 900
tini, pfirna?tertia, sexla nenaque ciim Alletuia di- A.vero nunquain dicantur curii Allelm% riisi a Pasclia
cantur. Vespera vero ctim antiphona. Responsoria usque ad Pentecosten.
dovicoPio, tit. 30 :Ut Alleluidiri Sepiuacjesima dv- :adjutorium, utnunc, sed etiam in psalmis, liymnis
miitatur. Quod tamen statutuni non usqiie adeo Ob- etcaiilicis, uttiianifestum est ex AlCuirio, li.h. ile
servalum est : nani tempore Radulplri Tiiiigrensis, Olfic. eccl., cap. 11: «In his eliam diebus (Septua-
nen ailee aiitlqui scripteris, qui post iiistilulos Fra- gesimce) ut jani dixinius, iiiteriiiitliiiiusTiymniim
IrCsMihbfes viiit, tii Cx ejiis sCriptis mariifestum siiigClicurii,'CtAtleiuia,quodeSt "Hcilifsebfum: etpro
est, iricnaChiReriedictihi adhuc canehant iri Septua- Alleluia, liuttiilipri; id est, Latina utiiriur' Jirigua
gesinia ;A'lteluia,Sicenim ille scribit Jib. de. Obser- diceiites, ,in psalmis, hymiiis et caiuicis Laus iibi,
vaiilia canoiiuni, propesitipne 16 : «Benetlictini au- Domine, Rex ceiernce glorice.t Hsec pro teiiipore,
tem et Ambrosiarii servant Atleluia usque ad Donii- qub Plim dicebatur AUelhia, Sed in ipsb opere Dei
tiicarii Quadragesimse, vide in Regula capiteSl,» varie canCbatur, JJispani illo titebaiitiir in iine psal-
Secliegendum est 15. Nec mirum est si Benedictini morum ct leCtioiium, ut iibtat S; Isitlbrus Jib. i de
tardius dimisefuiit Alletuiq in , Septuagesinia, cuni Qffic eccl. , cap. 3 :* Pest Cpiisummafam psaliiip-
etiaiti ECclesiaAiiibrbsiaria illiid iion depoiieret, lit rum siyelectioiium prsedicatiOnein AUeluiam ftne
ex hoc loco coiistal, et qusedam Ecclesise temppre cantaturi Hoc in spemresurrectioiiisfacit Ecclesia.j
S. G,regerii septimi papse illucl reiiiiereht; qupd pa- Alexandriiii ad ternos quosqiiepsalmos illud: adjuri-
tet ex Actis S. Herliicse, quse sub eodempapaciaruit,- geliarit, ui S. Atliaiiasius prsecipit lib. ile Virgiiiitaie..
in quibus ait Patilus Refniiriendensis : «Fprie Cen- B Olim in Gallia persolutis aci sextain sex psalinis, et
tigit ut pest septuagesimalem vesperam, in cpia plu- ad vesperam duodecim, psallebaiur:AJleluia, ut cla-
rimi cliinittere Selent Alleluia.i Sipjuriuii; ergo non runi est ex conc. Tur. n, can.T 8; ex AimbitibIib. IH
.pnuiesvEx quibus liquCt caput Quadragesimse inde Geslis Ffanc. , cap. 80 :..* Stiperest, titvel duo-
telligi a S. Benedictb primam, Dominicam Quadra- decim psaJmi expbcliantur ad iriatutitiuni (quia Pa-
gesiinai, non Dominicam Septiiagesimse,ut vrijt Rp- triim statuta pracipiunl) ut ad sextam sex psalmi
pertus Jib. ii in Regulam sanctiRenedicti, cap, 13, dicanliir cuin Ailelnia, rit ad duedebimiimdiiedecim,
hpc pactc arbilratus se."S.Benedicluin cuni Ecclesia iteniqiie cum Alleluid.vluJiic textus est interpun-
Roinana icprici.liare.LocoAileluia poslea institutuin gendus, alioqui juxta veterCni interjiinclibnem, quae
est rit dicerelur lilc yersiculus : Laics libi, Dothine, pon Clautlitpareiitliesi lisecyerba, QuiaPatrUm sia-
eic. , iion srilum post gloriam versiculi: Deus iti tutu prcecipiuni,sfensiisvacillat.
,
:CAPUTXXIY.; :
tlUALlTER WVINA,CJPERAT«ERDikl AGANTUR.'
.. [|'t.— :Ex REGULA ,''SA'keTiJBENEMCTI;. '','' 'C |K«/. ,Cxyiii).'r*-Qiii;s^tetiaWriîafcfatris.1riui^

, <>Ut ait Prbpjiela iSepiies iri die lahdem dixi iibi Iibliis sic iiriplebitur, si itiatutinp, priirise, teftise,
a Ut aitproplieta. Siipp. ppera diViiiarigamus pef fuisseMagiic illi Gregofib Neoc'sesarieiisi:episcopp.
diem. Qusiliter, Jioc JoCo,id est queties. Hoc capi- Sed eos egregie refutat S, Basilius epist. <33,.dicilque
fuliini profertur a Burchardo lib. n, Cap. 105, tibi illos pfbbare ripri pbsseidnbn fuisse ,'usitatum Ms\-
sic legitur : Dicente Prophela : Septies in die, etc, gnp illi Gf egerip. IIPSsecutus est Lampelius; jisere,
PoiTPStalis.qtiibuSdanv JiOiis.qupticlie laucles Dee -liCUs ex coerip .Messalianeriini,exprtus, qui :dice-
persblvere vettis est Ecclesibeiiistituinrii, ;cjupd:"veli bat ebs qtil divliia officia statis hcris canebant,
licare olim ausi siint ecclesise Nebcsesaiiensis clefici adhuc legi servire,ut videre rist.in bihliotheca Eho-
probro vertentes S. Basilio,;qupd cerlis lioris qup- lii, n. 52, de syriodp Sidetaria. Herarurii autein ca-
ticlie laudes Deo caneret, diberilesriiofis id olim non ncriicarum
, h Qui septenariussacratus nunierus. xb Sacralhs Iderii refeft Ciemens Alexandrinus eodem librp
non est apud Burcharduiii; vrilgo lamen Jiabetur. paulp aiite lociim citatum. Hic septeiiafiiis iiumerus
Sacratus est septenarius liiimerus, quia iriysteria in oliiti Virgp et Pallas appellatus est: « Qiiia nujlum
sacfis paginls plurima iipc nuhieib conipfeliendun- CXse pafit' riumefum duplicaius, qili inlfa deiia-
(ur : ut septem spiritus, qui assisturit ante throniim riuni cearctetur, 'qu.eiQpriniuni iimltein censlat, es.se.
Dei; candelabrum iti sepierii ratiiOs exsurgens, ha- lmnierprum, »inquit Macrbbiiis lik iJn Spmiiium
bens lampades septenv Ctseptena iilia; sejyteriibcuii D ] Scipipiiis cap, 6. H|c nuniefus tctus ccelestjs est':•
super lapidem untim ; septem jiibilbei tribse, ad qria-' sunt enini' septeiri planeiarum briies; pleiades se-
ruin clangorem Corfult miirus Hiericiiiltis; septem piem ; BpbteS;sepleni stellis cenficilur-Caslusergp
lampades ante tliroiiuni Dei; septem sigilla lihri, ille huriiefus fecte iri Dei laudihus celehranclis oh-
quem tenet sedenS ih tliibriO; etsi qtia siniilia in sa- servaluf, qui a casi.is iiuilaque immunclitise fece
cfis codicibus reperiuiitur. Sedutadres pliysicas cbtisjiiifcatis nieritilius latidari, debef. ;CcelestisJ]le
descendam, nniversa liominisriatura et perfeCtip:sb- riUilieruSiivDei qubtldianp iultu retineiur, quv ab
ptenarieconsistit; et ciiih natus est, per sepleiriseta- Coelestibushpiriinibiis iiujlaqiie rerum lerrenaruip
les tota ejus vita dectirrit, ut libtant Philo Judseus contagiorie cbiriqiiinatis assjdue cplendus est. Plura
Jib. de Mundi Oplficio. Sbjbn elegahti carihine apud Vide aptid Agellium Jih. iii,, cap. 40, et Niconia-
ClemeriteiivAlexahdriniimlib. vi Stromatum, et Cen- Cluini GCrasenum in ;biblibtJieca,:PholM;;n. 187.
sprilnis de Nalili<di_ecapl ii. Euiiicleriisibi riuriie- 'Porfo S.' BenecJictiisqul octo horas canPnicasqup-
riim musica yiiidicat. Lyra septem tenta fidibris fidie perselvendas inotiac}iis edix.it, huhc Dayidis
proportiotie";respbnderis efraticarurii chbrese memo- versiculiiiii intblligit dedie .arliii.ci.psp,, ;ee. tanien
rabiles liarmoriias efficit pririceps pfppemedumlriter Jale suniptp, prpul aurpfa, et T2repuscuiocircum-
instrumenta iririsica,Jnquit Phile, juxta priscbruin sCribitur, At S. JJasilras prat. i asccticai-jGassianus
pliilcspphpruni senteiiliam. Has sepleiti fidesprinius )ib. III cleDiiiriiisOrat, cap, 3, ef quidam alii Patres
lyrse appostiit Ofpheus bb dejireliensiim a se sepleni siipra citati, qui seplem dtintaxat hpras quotidie
orbium plaiietarum Concentum, scribit Servius in deeurrenclas decerniint IiuriC:;psainiegraphi:yersiiiii
iilud. vi JED., -:'.,' , tle ciie civili, seii naturali, qiii iucein et noclem"m-
Obfoquiiufliiiiuerisseptem discriminaybcuiii. vclvit, expomiiH.
001 CONCORDIAREGULARUM. -- CAP. XXIV. C02
sextse, uoiisc, vcsperce, complctoriiquc lempore no- A stne sci-yitutis oflicia pcrsolvamus. a Quia dc Jiis
rionicafum liuiiierus olim varius fuitpro diveisilate speram. Post auroram vere julicbat duos moiiacJiPS
locoriilri et tcmporum, modo major, modo minor, ire in solitudinem ; et iinum cpiideni ilexis geniluis
lib, viii Coiisliltifioriiim aposlolicarum cap. 54, sex eam olfcrre, quse Deo dchetur, latrituii, alicrum
.liorse canoiiicic rcccnsentur : Matuliimm, lertia, vero slanleni psalmos caneie qnintlccini : dciniJc
sexia, riona, vcspera, ct gallicinium. Tolidem rccen- conimulalione facia liiurgisc, allerum quidem sur-
' set D. Hierommus in cpilaphio Paul.e : « Maiie, gcntcni psallere, alterum lniini procumbeiileni acio-
liora teflia, sexla, nona, vesperc, noclis medio per rare, ut narrat Theodoretus ejnsdem Jib. cap. 2.
erdiiiem psaltcrium canlahaiil. » Pcr xb ntaue in- Monachi Tabeniiesiolse Ires hovas canonicas dun-
telligit diliiculiim ; iiam in cpisf. atl Eiistpchium de laxal pcrsolvebanl^ vigilias iiocluruas, iioiiani ct vc-
custodia Virginifalis ait: « lloram terliam, sextam, speram, idquc anpelo rcvclante, ul scrihit Palladius
, ribiiaiii, diluculum qtioque el vespcrani neuio esl in hisl. Laus. cap. de Tabeniiesiolis : 'ETOTWS-E-J 5j
qui nesciai. i Enniriem iiiimcriim stamit cpist. ad viu r.ua-nsxns ffj.ipas T,OLti.v
uvxovstvyas Si>Sev.a v.ui
«
Lsetam de Iiisliiutioue filicc. Et assuescal exem- iv xo>j.vyvrs.a ^MOC^Z VULiv -uvvvyjo-iSWOSZK y.uiiv-
pio ad oralioues et psalmos nocle consurgcre : mane vuxr,vS>puvxptis, id est: c inslifuit ul singulis die-
hyiiinos canere, tenia, sexta, nona hora slaro in bus orationcs cluodeciin iiicerent, ct in luccrnario
acie qiiasi hellatriccni Chri&ii, acccnsaque lucerna diiodccim, in vigiliis diiodeeim, et ad nonam tres. »
reddere sacrilicium vespertimim ; » et ep. ad Demc- Duodecim auleiii praiiones ])er diem sunt poiius
triadeni dc Virginitale servanda : « Prsetcr psalino- privalse quam publicse, cuni eis nec cciium lcmpiis,
rum et oralionis ordinem, quotl tibi hora lcrlia, H nec hora assigiielur. In nionasfcrio BelhJelieniiiico
sexta, iiona, ad vcsperiini, inedia nocie, ct mane scjiteiii horte celebiabaiitur, adclila allera nialuliiia
-semper.fi&lobseryanchini, slatne quol horis sanclam oricnlc sole agcnda, primo insliltita in eodeni mo-
-Scrijiluram edisccre dcheas. n Nec obstant illa yer- nasterio JJcthlehemetice, cetale Cassiani, qu;e nostrse
ba siipra citalse epislolsc ad Eusioehium : « Nocti- primso rcspondei, et septciiarius horariuii inuiierus
hus bis 1erque surgendiiui, rcvolvenda, qute de Scri- ita iiislitiilus est, til teslalur ipse lih. m, cap.-5, 4
pluris memoriler retiiiemus.» Non cnim speetant ad et C ejudein libri : Etimdem horaruni iiumeniiiiagiio-
diviiiiuii ofliciuni. Qiiiuariiim olim fuisse horaruni scil S. Rasilius lib. cle Regulis itisius dispufalis, in-
Buiiiertim caiioiiicaruin docet S. Cvprianus tiaclatu lenog. 57 ; in quo tainen non reponil priinani, sed
de Oratione sub finem, uhi ail tcrtiie, scxlte et 110- noctis initinm acldit, seu ulxr.o-iv.id esl, pciitioncni.
ilse, adjuiiclas fuisse niaitilinani ef vesjieraiii. Ubi Ita aiitein ab eo enunieraiitur, opOpov,id cst inaiu-
per ivialulinaiii iiilclligeiidi sunt noclnriii, ul supra 1-iiium, xoixn, tertia, iv.xn, sexta, iwaxy, noiia,
observatum esl, et hse quidem in Alfica. Scd tv/Jipio—.Lv.,graliarnm actio, aXxnois, pefilio, et
postea reiuissiores fueruul Afii in horaiiim celchra- y.ia-ovjv.xiov, lliedia HOX.TevyupLtjxiav dicit fieii trvu.-
tione : ila ul illis pigritiam exprobrarent Donatistse, nlxpaieia-^s f,p.ipus, id csi, die complela : ac pro-
ut testatur S. Augustiiius ejiist. 119 : « Et p',eraque intle qtiidam clixcrunt Jianc liorain noslriim cssc
in Africa meinhra pigriora sunt: ifa ut D;matislse coiiiplelpriiim; setl petius esl nestra icspera, seu
.no.s reprehendanf, cpiod sobrie psallimus in Eccle- hicernariiinijUt vccaiit: quianoiise millo inleiniedio
sia cantica propliefaiuni. i A inonachis Paleslinse succedit: et ipsum Iuccriiai;ium appellalur Eucha-
et Mesopotamiic quinqne eliam liorse liturgicse age- iC ristia, ul infra pateliit : et tlics completa, hoc loco
liaiilur, iieiiipe vigilij; nociuriise, leiiia, sexla, no- Basilii, nihil aliud esl quam sol occiduus, cum sc in
na-et vespeva, ut relert Cassianus lib. III deDiur- alterum horizontem convert t; quse est propria ve-
n|s Orat. cap. 1 et 2. In monaslerio S. Eupraxise spcrtc, seu luceniarii hora, ul infra ctocehitur. At
idem niimerus scrvabaiur, ut ex ejus actis plainim jietilio qu;e, ut ipsc ait, nocte incipienlc celehra-
est:: « Et dum hsec omiiia faceret, nec in nocturna tur, nostrp complctorio convenit: nani in ca petilur
psalmodia deerat, nec in teriia, ncc in scxta, nec a Deo nox iranquilla et ab omni peccalo lihera ;
" iniipiiai nec in ^cspera. » In qiiodam serinone in- ideoquc in ea recittihalur psalmus xc, id est, Qui Ita-
scriptp de Jeria A, in capite jejunii intcr scriiioncs bilat, ul doeet Basilius Jioc Joco. In EutJiarislia gra-
S. Augustini de leniporc quatuor dunlaxal comine- ti,c Deo agebantur, ficbatquc culparum conlcssio;
moranlur : « Et ideo rogo vos, fratrcs charissinii, quse quidcm hora cst, quain cap. 20, lih. cle Spi-
ati vigilias nociurnas surgile, ad lertiam, ad sexlani rilu sancto appellat enii.v/viov tvyapLo-xiuv,id es(,
ct nenani anle oiiuiia convenife : » Sed, aut rne hicevnalciii gratiarum aclibiiem. JcieniBasilius orat.
faliit aninius, aut hicc verba, j\d vespcrum, omissa 1 ascetica eiinideni niiiiievum, alia lainen ralionc,
suiit. Fuit enim olini hsec hoi a celchratissiina. Mo- comnienioral, ncinpe mccliam noclein, inalutinain,
nachi >Egyptii duas soliini habehant Jioras, noctur- iionani, vcsperam et mcridianam : qiiam, qnia his
nas yigillas et vespcram. Reliquuin lempus in cellis horis nuiiieius sejilcuarius a Daride celehratiis mi-
iiiaiiibus cperande iraiismiltehant nunquam psalnio- niiiie per/icitur, iu duas parlitur ; ita ut uiia (ihuin
diairi interiniltentes, ut refert Cassiaiius lib. cilati pr.ccedal, altera subsequatur. Idcm iiumerus a S.
c 2.-Ppstea tauien addidere terliam, sexlam et no- 1D Alhanasio prsescribitur, (raelattide Virgin., ncinpc
iiatii. Tenipore S. Epiplianii saliem in Cypro, aut lerlia, sexta, nona, duodccima, id csl, vespera, no-
quibusdam aliis locis duse tantum agebanlur horie, cturni, iiialuliiii, et dies illueescens. lilcui ctiam
iiiatuliiiai et vesperlinse, ut ipse iu synopsi lestatur: niimeriis servahatur a iiieiiachis tempore Cassio-
Ewfltvotxi vp.voiiv uvxnayia ,iiv.>d.r,cia oiJivsxw?yivov- dori, sed diverso modo, queni ita promit in illtid
xat, v.ui r:poo-ev/u).itJjivui, JXV/VLV.OI xi aav. •liul.uoi, psal. cxvm : « Seplies in die laudem dixi tibi. Si acl
v.uLTzpoo-evyjai, id esl, < Matutini hymni in ipsa Ec- litferani liiinc iiunicruni velimus adveiiere, septem
clesia incessanler agunttir, et oraliones m;itntiii;e, illas signilicat vices, quibus se nionachoruni clevo-
vesperliiii simul psalmi ct orationes. J Orationes au- tio consolatur, icl est inatutinas, tertiam, sextam, '
lem iilse sunt, quseolim psalmprum mpdulationi innonam, luccrnariam, completorios, noctunios. l'c;e
serebantur. Nec alias horas reccnsel S. Epiphanius : et S. Ainbrosii hymnus in sexlie horse dccanlalions
nain synaxes, quas supra in eodem lib. coiiimeino- testatur. i Ex quibus postremisyerbis liquet iri J'c-
rat, sunt sacrificia litnrgica. S. Publius Zeugmaten- clesia Aiubrosiana ejusmodi hoias ohservari solitas.
sis insuo mpnasterip inslituit lantum Lyiiuios inalii- S. Isidorus
linps die incipiente, et vespertinos desinente, ut
seribit Theodoretus cap. i> Hisi. sanclortun Pa- " Qtiia de his dixit prophela scpties,etc Recte HJUHI
trum, S. Julianus cognomenlo Saliba duas lantiun Burcharduiii non rcpclitur : Seplies in die laudem
liofsis canonicas, in conventu publico dccanlaiidas dixi tibi; esl eiiim hsec rcpetitib siiperilua ; satis eiiim
jn suo monaslerio staluil; vigilias uocttinias el ye- subintelligittir..
903 S. RENEDICTIARBATISANIANENSIS 904
hcris dixit Propheta : Seplies in die laudem dixi libi ji cxviii). Sed, prima sic debet dici quomodo duode-
Nam de nocturnis vigiliis a idem ipse Cima, quse dicilur yespera. Nam prima sic debet dici
(Psal. cxvm).
de-
Propheta ait: Media nocle surgebdm ad confitendum pimgentihus jatn radiis solis, et vespera adliuc
iiM. Ergo his temperibusreferarnuslaudes h Crealeri clinaritibus radiis ejus. Quia quomodo inchoatur dies
a
iipstrp, id est malutinis, prima, terlia, sexta, npiia, in initio Jn opere Dei, in tali debet expleri iri fine,
vespera, completorio, et nocte surgamus ad confi- ut compleatur Scri{)tiira dicens: A solis orlu usquead
tendum ei. occasum (Pt. cxn). Non enim dixit, post occasum,
e Laudate nomen Domini; quia exilus malutini et
§,H. — Ex REGULA MAGISTM (cdp. 34). f vespere e delectabitur Dominus (Ps. LXIV).In
c Ih exercendo maxime divino oflicic prse omni- quibus temporibus ab angelis nostris diurnis in re-
litts sanctse debet militise ordo conslitui; vel quibus nuntiatis justorum benefactis delectabitur Dominus.
"vicibustrarriis rectse observationis occurrat, ut seia- h Sicut sanctus Paultis in revelaiioiie sua dicit: Filii
tis mos est, et Patrum instiluta sanxenmt, id est, homirium, benedicite Dominum incessabiliter, magis
matutinus, prima, tertia, sexta , nona, vespera et autem cum occiderit sel. Nam initium et finem diei
completoriuni; ut compleatur prophetica brdinatio sol nobis juste ostendit, qui abscessu suo tenebras
dicens Domiiio: Septiesin die laudem dixi tibi(Psal. '.B introducit. In sestivo vero tempere adliuc allius
S. Isiderus Hispalensis episc. cap. 6 suse Regulsete- sextse et nense officium quotidie celehraretur, ut-.au-
tidem slatuit, nempe tertiam, sextam, nenam, ve- etor est Cyjiriaiius lib. i deejus Vita. Et S. lnjurio-
spertina efficia, completorips, officia vigiliarum, of- suspontifex Turoiiensis, qui sedebat cuni S. Chro-
ficia matutina, seu malutinum ; aucior anonymus tilclis regina uxer primi ClpdpvaiiFrancorum regis
Expositionis psal. cxix inter opera D. Hieronymi obiil, statiiit ut in ecclesia Turonensi ter(ia et sexta
eumdem profert, sed nPn eedem medp ; nempe"ler- recitarentur, ut testatur S. Gregorius Turonensis
tiam, sextani, nenam, hicernariuin, hiediam ne- Jib.1 x Hist. cap. ullimo.
clein, gallicinium, et primtim mane : cujus Incum Idem ipse prqpheta ait. Apud Rurchardum non
a ncbis castigaridum infra prcducemus. In Regula Tepetitur vox : Prqphcta. - .
S. Augustini secunda (si medp illius est) cclc re- h Creatori nostro, ApiidBurchardum additur : Su-
censentur: matutini, prima, terlia, sexta, nena, per judicia justitice suce.
vesperse, complelorium etvigilise noclurnse;..« Simili e In exercendo.Hsechabeiitur in Regula ms. Ma-
tiiodp (inquit) ad sextanVetnenam dicunlur sui psalmi gistri cod. Corb., cod. cap. 34,
cum respenspriis et antiphonis; hoc idem in vesperis & ln tali, Id est, sic
et completorip : ad lucernarium aulem psalmus » Laudale nomeriDomini. Ila in Regula ms. cod.
unus, > etc Ubi notandurii esl lucernarium suo hic Corb., ut in yeteri versione psalterii ajiud Fsibrum.
ordineiion coljbcari, sed sebrsini, quia ei peculiare 1 Vespere. Ita in Regtila ms. et in yulgatis Psal-
assignat officium, nam proprius illitis locus est ante C teriis. Legendum tamen est, vesperce,in genit. sin-
yesperas ; imo idem cum vespefis officium est, ut gul., nam apud Septuaginta legilur in genit. io-nipus,
infra dicelur. Unde parilo pbst in eadem regula lu- et ininterpretatione S. Hieronymi iegitur, vespertini.
cernariuni sumilur pro vesperis, cum dicifur : « Et ln expositione Arnobii, vesperi. Et ut TOmaiutim est
oppertunp ppst lucernarium cmnihus sedentibus le- genit., ila etiam sit xb vesperce.
gantiir Jecticnes. » Nam olim monachi pbsl vesperas * Deleciabilur.Abud Arnobium in hunc psalmum :
in uniini locunl converiientes legere solebant, aut < In exitu matutini el vesperi delectabilur Deus, id
disputsire de divinis SCriptiiris, tit fusius infra dice- est, in oriente et occidente in sedificaiionibuseccle-
tur. S. Fructuosus Bracarensis archiepiscopus cap. siaruni delectaberis. > TJndeJn commeritaiio qui S.
2 et 5 Regulse decem horas conslituit. Primam, se- Hieronymo attribuilur : t Malulinis vespeftinisque
cundam, tertiam, sextarii, noiiam, duodecimam, hymtiis Ecclesise delectatur Deus. > In Psallerio
initium noctis, synaxim ante mediam noclem, syna- Rom., delectuberis. lta etiatii in velusiissimo Psal-
xim post nvediamnoctem Ctniatutinum, cuiprsemit- terio ms, biblibth. nion. S. Germani aPratis, quo
tit tres psalmos cum laude et beriediclione.Eructuo- usum fuisse feriint S. Germanum Parisiorum jionti-
sus alter cap. 10 suse Regulse quindecini horas suis ficem; et passim ila citat hunc versiciilum Ma-
monachis dicendas proponit: Secundam, terliam, gister.
quartam, quintam, sextam, octavam, noiiam, deci- ::h"Sicut S. Pautus in revetalionesua dicit. Citat Ji-
mam, undecimam. Csetersenon receiisenlur, ob ra- brum apecryplium, qui appellatur Pauli Apccalypsis,
tiohem supra, quse sunt duodecinia, id est, vespera, seu revelatie, referlus fabulis et inejitiis, de'quc S.
initium noctis, seu ccmpleteritim, vigilisenbcturnse, D Augustinus tractatti 98, in Jcaniiem. « Quidam spi-
matuliiii et prima: S. Geliimbarius cap. 7 suseite- "ritaliuin ad ea pervenerunt, quse nun licet hemini
gulse constituit initium noctis, medium noctis, ma- lequi : qua eccasicne vani quidam Apocalypsim
tutiiium el diurnas horas quse, ut arbitror, non PauJi, quam sana noii recipit Ecclesia, nescio quibus
erant alise quam prima, tertia, sexla, nona et ve- fabulis plenam, stultissima prsesumptionefinxeruiil. >
sjiera. Idem sanctus vir ibidem refert de quibus- S. Epiphanius lih. i, lom. III, hseresi 38, agil de
dam riionachis, qui quatupr synaxes nccte"facie- quodam libro a Cainis conficto nefariis actionibus
bant, qu* sunt initium noctis, medium noctis, gal- pjeno, qui Ascensus Pauli dicilnr, qtio et Gnostici
licinium et matutinum, quibus si addideris qujnque , utebantur. Sed puto hos duos distinctos esse libros,
horas diurnas, noveitt efficies. Et hsec de horarum . Ctsi uterque tractet de Pauli raptu. Nam ille, de quo
canonicarunl diversitate et nrimero. Qtiod autem agit S. Augustinus; sCeleratisactionibus, seu narra-
dicit S. Hieronymus Supra epist. ad Eustochium de tionibus npn videtur redundare. Id enim nen prseter-
custodia Virginitafis : « Horam tertiam, sexlam, misissel S. Atiguslinus dicere : quem puto eumdem
noiiam, diluculum quoque et vesperarii nemo est qui esse qui a Magistre eitatur. Elsi enimvana qusedam
nesciat, > non ita capiendum est, quasi id sit uni- cenlineret et futilia, multa tamen utilia cemplecti
verse verurii; nam ex supra dictis certum est om- polerat, ut sunt yerba a Magistroprpdricla, quseneu-
ues istas horas nori fuisse olim omnihus in locis ; tiquam librc a Cainis ccnfictc conyeiiiunt, quippe
celebraias. Sed et S. Csesariusepiscopiis Arelatensis qui nefariis et spurcis narralienibiis referlus erat.
instituit, utArelate in ecclesia S. Stepliani tertise,
905 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXIV. 906
stante soie a.lucemaria inchoentur prbpter breves A centis adhuc diei spatio fessserepausalionis soiunus
nocles : ut prolixo sesius labore lassis Jralrum etje- addalur,
junio membris in augmento brevium noclium de lu-
a Lucernariu inclwentur. lta iri Regula ms. Lege verhis asSerit Magister hqc cap. et compilafor regulse.
tamen : lncltoetur. Quia hoc voeabuluni, quotl alii monachicsee'xCassiani dperibus infra : « Duodecima
netitrum, hic MagiSler feiiiiniiium facil. Cap. 36, vero propter lerminatioiiem diei, siculprima inbhoa-
Psalmi lucernarice ht Itieme dici debent, Cap". 41," tione canlalur. > Quidam receniior exisiimat ccle-
Psatnti lucernaricecum antiphanis psalti debenl. Lu- Jirari Jicra undecima, quia Cassianusiib. ni de diur-
cernaria, seu liicernarium, ut ex cap. ciiatis et cap. pis Orat., cap. 5, dicit: « Ad extremriin.iiHcleciiiia,'
46 Magistri est synaxis vespertina•; quia in ea luin qua liicernalis hora significatur. » Verum Cassia--
cernse sicceiidebantiir, nt infra dicelur. Veteres olim iius iioii vuil hoc leep hiccriialem horani iinciecima
hora vespertina lucernss accendebaii?. Albensenslib. celebrari; sed quia confeii horas canonicas cuni his
ult. ::'E7T£i io-nipuv.uxeVj.pMuvev fipiu;, b p.iv xis ei,eye,.. horis, quibus paterfamilias misit operarios in vineam
iral, Ivyvztov,itl est, « 13;i priiimiii nos vesjiera com- siiaiii, lucernalem, qute tunc eral ultimum monacho-
prehendit, qnidain dixit, puer, lucernam. i Huc tem- runi peiisu.m, atlrihuit uiiriecimse, qiise esi ultima,
pus Grseciyocaiil l.vynav CCSUS, Suidas : Avyyav uyus, opcraribrum' hora. Imo ipse Cassianus eodem ca-
xbvv.uipbvv.ciffbvrj.TTxovoi xovslvyydvs, )d est, « Lu- piiehunc ultiinanvcursus (iivinihoram appellat v,e-
ceriiarunvacceiisioiies, tempiisj qiio liicefnas accen- sperliiiam, quum celebrari solitam olim hora duode- ,
dunl ': > et uno \ocabnlo; ivyyu-liav. GlossseCyrilli B cima. liquido coustat. Sed his videlur adversari se-
j\vyvuiiiu, lv.ccrnar.umaccensio,,Latine, Prima.fasc. ciinda e.xplicatio psalmi cxix, qusevulgo S. Hiero-
Macrobiuslib i Salurn., cap. 3 :.« Deinclevespera, nymp tribtiiiur : 4 Monachi;dicimur, et licet non
etc Ab hoc leinpore prima fax dicilur, deinde co.n- simus, quales esse debemus, taiiien diciinur. Hora
cubia. > Ceiisoriims lamen subjicit erepusculo pri- lertia oramus, hora sexta oramus, nona lucernarium
jnam facem. Horatius lib n, cpist. 2, appellat prima facitiuis. i Secl jiutp locum esse corriiptuni, et le-
luiiiiiia : ;• genciumesse : « Nona oramiis, vespefa lucernarium
et tolidemplagis cnnsumimuslios'em facimus. » Nam jioslea ciistingtiii.nonam a lucerna-
LenlbSamibtesatlliimiiiaprima.duello. , rio : « Videle quibiis horis se.nper in obsequio Dei
Est ergc lucernarium vesperlina synaxis, in qua lu- suscitamur. Videle quid dicat Jwra lertia, sexla,
cernsein ecclesia accendebaiilur, el vespiiiiibi officii noria, lucernarii, media nocte, gallicinio, mane jiri-
cursus agebatur. Illius irieiitiofit in conciiio Toleiano mo. » Prselerea constat ex omiiibus.aucloribus cita-
1, can. 9 : « Liicerriarium vero nisi in ecdesia iioti tis,.et citandis nonam distingui a luceriiario. Ve-
legatur. > In Regnlis S. Augustini et S. Isidori infra sjiere. igitrir in ecclesiam conveniebaht episcojius,
citaiidis, et in Vita S. Csesaiii Arelatensis lib. r: cleriei et cseteri fideles, monachi in sua oratpria.
« Frequenter etiam matutinis ad hicernaritim propter Tunc lucernse accbndebantiir,u( censtatexlocb cilatp
advenientes, honiiiiaerecitabantur. » Sed lege, et ad nuni S.Basilii; et hec dicehatur, lumen offerre, ut |/lan
lucernarium. Matulini enim CfJucernariuiii distin- est ex cencilio Emeritensi, can. 2 : « Post
giiuntur. Cassiauo lib, in de tiiurnisOralionibus, cap. lmnen olJatum prius dicilur vespertirium, quam so- .
3, dicitur Incernalis hora. S. Ambrosio lib. Hi de Vir- Q nus. •»Uac enim hora -lunien Deo offerebatur, ut no-
ginihus, Jiotu incensi, GrseciPatres Ivyyiv.bvciicunt. lum est ex Prudeniio in Cathemerine, hyitinp S :..
Ita sexta synoclus, can. 91. Palladius cap. de Taben- 0 res digna,Deus,quamlibi roscidse,
nesiotis, v.tdevxl~> Ivyyiv.ySwSs;/«;, id esl, et in lucer- Noclis:|jriiicipiogrex tuus offeral, ,
nario duoijecim,'ubi"ab interpveie male redditur,'et Lucein, qua.tribuis nil preliosius.
in matutino. Ita in pcenis brevihus, quse S. Basilie Lhi noctisprinopium late sumiturpro vespera. Dum
Iribuunlur, art, 50.: "S.xnv.exo> eis npco-tvyjiveo>sxov accendebalur huneii in CcclesiaMozaraba, ejusuiodi
3,p^»iKoO,. id-est, < Slet in oraiione usqiie ad lucerna- preces, qUsein ejus breyiario habentur, dicebantur :
rium. >' Et In liturgia Prsesanclificatorqm : .'o Si « Dies sive sit festivalis, sive privata , semper horse
iepevsXiyeL xus evyj/.sxovIvyyir.ov,id eSt, « Sacerdos . iiieipiiinl a vespertinis ante diem :,et priricipium
vero ciicit preces lucernarif. > A S. BasiliP lib.de iit per invocationem JesU Cliristi oratione Dbmi-
Spiritii sanclo, cap. 29, et S. Gregorio Nysseno in nica prsecedente, suhmissa voce dicendo : Kyrie
Vita S. Mucrinxdkilm- iiTLlvyyios tvyupiaxiu, idest, eteison, Chrisle eleison, Kyrie eleison, Pater noster;
lucernalis gratiaium actip, el"a S. E"piphaiiicin sy- el alta voce : ln nomine Domhti nosiri Jesu Cltri-
nojisi lvyyiv.oL-iiu).p.oi, id est, Iuceriial.espsahiii. Qupd sli lumen cum pace, hoc esl, luineii.oblatuin, Re-
autem lucernalis synaxis eadem si( cum vespeiiina, spondetiir. a circumstanlibus : Deo gralias. El pre-
patet ex canene citatc sextse synedi : Aiikovxois sbyter:- dicit : Dominus sit semper vobisatm. Re-
Tzio-XOLS v.a.Bio-x6>u.ev, utr-e ttexa.xriv iv xw caS6f.xo> sjiondelur : Et cum Spiritu luo. Et ordp vesperarum,
itrmpivi.vxtovtepo>Liivo>v npbs xb Ovo-Luo-xnpiov euroSov, sive sit festum, sive nen, sequilur jier huiic moduiii.
v.uxuy.pa.xovv iiios, pnSivayovvv/iveivpeypi xHsife^ns U Primo dicitur psalinus quod esl vespeniiiuni, quo
y.uxaXTIV Kvptuv.nv ia-rtipus, v.uO'A'vpe-a xriv ivnxip finito presbyter clicit: Dominus.vobiscum.Responde-
\vyyLv.o> eio-oaov,etc, icl est, « FicleJihusnianifcsturii tur : Et cum Spirilu ttio. Slatim dicitur sdnus, si sit
facimus qued in sabhato post ingressum sacerdotum feslum; ep quod dies ferialis caret sonb, nisi in tem-
vesperiiiuim ad altare juxta recepiam consuetudi- pore Resurrectionis, propter soleniiiitatem dicilur;
nein, u't nemo nsque ad sequentem •vesperam in Do- hsec regula. Sonus est: Yenite exshltemus Domino',
minica genuflectal, in qua postingressum in lacer- jubiiemus Deo salutari nostro. Versus, Prcvoccupe-.
nario rursus genua flectentes sic orattPnes Donriiio mus fuciemDei in confessione,el in psqlmisjubilemus
fundimus. > S. Basilio cap. citato :'EOOÊxoisiru- Deo. »Elhsecclareexplicant,qiiidsilin concilioEme-
xputTLV fipo>vpri ctatiri xvivyupiv tvTvepivoy 'fo>xbsSi- rilaiio lumen Pblatiim, vesperiiiium, et sonus. Quod
yj6«L, id est, « yisuin est Pairibus iioslris gratiam quidem lumen cblatrim, sive precatieJucernaiis dici-
vespertini lumiiiis Iiauclquaquaiiisilentio accipere. > tur etiam Juceriiariuni. Ita enim explicaiidus est
Cpncilic Emeritensi can. 2 : « Opertet igitur sicut in lectis Regulse S. Jsideri, cap. 6 : « In vesperlinis
aliis ecclesiis vesperfine tempprc pcsl luiiien ebla- officiis prinio lucernarium, deinde psalmi duo. »
liini,pritis dicilur vespertinum. > S.Hieronymo epist. Ubi lucerriarium non sumitur pro tpta syriaxi ve-
ad Lsetam: « Assueseat lucerna accensa recldere sa- sjiertina. Et in Regula 2, quse vulgo S. Augustiiio
crificium vcspertinum. i Ex his infertur luceniarium tribuitur, manifesle clisliriguiturlucernariuni avesjie-
celebrari solitum hora duodecima : quia yespertjiia ris, cap. 1.: « Hoc idem in vesperiset completorio
synaxis cadentibus radiis solis agebalur, ut disertis . servetur. Ad lucernarium ' auiem, psalmus, respon-
PAIUOL, CI.II.' . •• 29
907 S, BENEPICTI ARBATIS ANIANENSIS 90S.
§ III, —jExREGUIASANCTI CASSUNI (cup. 15). Artilio hsee e.st. Prima pro inchoatipne~diei. iTertia,
quia. Spiritus sanctus in eadem Iiora super apbstolos
o Apud Palsestiiise et Mesopotamise vel totius descendisscj
(Act. n) piimitus comprohatur.c Sexta,
Orientis monasleria exceptis matutinis velvesperti- , pro eb quod iiiimaculata hostia Doniinus noster Je-
nis: diufiiarum orafiqiiiim,mpdus frinse confessipiiis sus Christus eadCm liora in cruce suspeiisus'ohiio-
exehijilo statutis tfinis psalniis quotidie lerniinalur; xiosde Ssternispeccatcrum Vinculisliberayit. a.Kpna
ut orationuiii assidhitas siatutis Deoiemporibiis offe- pro-.ep.qupd cadein liora Doniinus'noster d.escendens.,
ratur, et pccessaria operatioiiis offieia coiisiimma,iis.'. ad: inferos sanctoruni animas, quaa;clausse.tenebris
jtisto liioderamine spiritalibus , obsequiis. nulMenus. • teneljaiitiir exincleJiheravit, et secum transyexit ad,
valeant impetliri. 'Horartiniaiitem ipsartiin, in qui- coejos. Doodecima vero propter" teriiiiiiationem diei,
bus Deo.per tolunv spalium dici obsequia reddimus, sicut prima iiichoatione. Prima vero et duedecinia
sorium unum,, anliphprisetres, leclienes tres. » Lu- Qui certis yicibiistemporadividis,

cernarium igitur siiiiiiiur dupliciter': prihie prb illa Mersosolechaqs ingniithcrridiim,
precaticne, Sn'qu.aluriieii acceiidilur ante vesperas, LuceiiiClnistittiis reddeiideliijus.
secunde pro ipsa.vesperfina syiiaxi, qiise a riln lumi- N.ecjue,in. ee
nis accendendi, anieqiiaiiv agatur, appella(a: est lu- U hymno agiuir.de unico cereo; sed de
Huic auteiii riliii 11011 e st. ahsi.inilis •"Jychnis jilurimis .pendeiili.bus,d e.laqueari, ut videre:
cernariimi,. ille,
qiioulilurEcelesia in. sabbatbcereum' Paschse, quanclo,igne est. in e.odeinhynino.:
benedicto , cfiacbnustrifidunl afecendenscla- Peiidenlmobilibusiuminafnnibus ,
mat': hutrien,Christi, ei chorus fespondct, Deogra- -Qiise'suliixamicaniper laqtiearia,
: Eide langiiidiilisfota.uaUtibiis
tias, Grseciin lucernario, lumi.iie accensp, nbn di- Lucem per.spicupilaiiima'jacif vitro. . •
cebant, Deo cjratias, sed, Laudamus Patrem ei Filium.
et sancium Spirilum Dei, ufrdbcet S. Basilhis citp; Nec obstat, qupcl olim in quibusdam ecclesiis liib
supra citato : « Visum estpatrihus; riostris npn Siis- liymnus caiitaretur iri benedictiOHecereiiPasclialis, ut
cijvere ciim .silentio.gratiairi yespertiiii luriiiiiis, setl liabetur in yeieri ercline Ro&iaiiP,ctnii IIPClaiitiim • .
siniiil, ut apparet; gratias agei'e,!et qiiis auclorver- fie.ret.perbcconiniodaiipiieiii:.,
°-Apn.d.Ptttcestinw, etc. Hificoeutractiuspr-plata-,
borum illpniin liicefiiarise gialiarum actionis, non
possunius dicere : PCpulbs tamen aiitiqiianvvcceiii" fiis.ius:liracta,iareperies.apud:euindein.Cassiaiiumiib.
emittit; neque ciijqiiairi.uiiquainvisi surit inipieiaiem iii:hd.ediurn.. Oiat. caji, 3. .
adnlitiere, qui dieunt : 'ifj.vovp.evTiuxipu v.ui'Xtov^. Tiotia; qnia Spiriius scmckis-,•etc; Eamdeni ra-
xui uyiov Myevuu©Eoti.'Laudamus Piitrem et Fiihtni :: tieneni: piipferiiiit. S, CypiianiLsJib, cle^GrsilipneDp-
etsdrictum Spiiiiutri Dei. i Hsecautem luCernaria et; minica, S; Basilius;,iaterrdg...3J EteguJanum.-fusiris-
vcspertina synaxis itaoliin.agebaiur ex inslituiione- disputatarum:,.Fructuosus: alibascap. lO.ReguheJn,;
S.- «iaccbi. Gorigregafcisab episcojjb-iivecclesiam fi- liac Goncordia caji. 53, etJsidomis JSb.i, de Offic.
delibus, piilllp tlicebatlir ertL^v.yyios: i>a):p.bs , id est, p eccl. c»p. 19,aliam'S. Athanasiuslib. deîi-ginitaie,,
lucef nalis psaimus.; Deiride ciiaceiiusdiiiiitlebat cate- qupd lignuiii' D"0!iiiaibse,:crueis, hora; terlia delixiim
ehuriieiios, eher-gumeaos,pbeiiiieiites, elHiiiniiriaios. fnerit; aliani Corisiifiitibnes.apostolicEeIibi vni; cap,
Hisdimissis, clamabat: Quofcmotsumus.fideles, ore- 54;:'«'oxi-anoyfunv. iv avxp vx:b"Yld.axovB.uSib livpiog,
mus Dotninum. fticebatque prinijini.pratipiiem : qiia icl est, quod. iii :ea hera,' (tcriitt,). DbiiiiiHis seiiteii-
cemjileta sic -orabat;: ±o>o-ov v.ui uvi.a-xino-ov ffp.as, b tiaiivjudicifa Pilalo; acceperit. i
Gsoj, etc, idi.esij Saba.ekMesnscilafno.s,Dens, etc, «;'Sexla quod immacuiata pro. eo. Cassianus sextse;
qua.niiila.dicebatepifecbpiisÊuxap^TiCT.EJti^v/ov,: horse celehrationeiri lHifert ad: i.d quod Chrislus' in
Id est; graiiariirii! actio.rieirilucernalejn, Jioc-ropdo cruce; suspensus; nos; peccatbrtim:vinciilo Jiberavit/
o umpzos'Qebs:v-utKxsh.vxrixj>s, id esp, Deus sineptin- Sed hoc inystef.iuinad' nonam: refert S. Cyprianus
cipio: cibimma.rlatis,.etc. Subjungebal'.diaconu's-:.j(h.-.. libro citafo. :: f,Atl,noiiaiii: peccata.;Boslra sanguiue
clinate. ad impositiQiiem,munuum,- T«m, dicebal epi-. suo aliluit,: etut.iediinere et vivi;icare nos; posset,.
SCOlfUS. : Bii- UuxepaV}y.uis.vpie;.xov.Biovs,-CtC,, iil tunC yictorjain^suajnjiassioneperfeeif. i Ifaque idem
esl,Deus Patrutn etMomiiwmisericordim, e\:c.; lan*. Cyprianusv S,- A.iiaiiiisitis, efcCoiistitiHiouesaposlo--
dcni, tiicehal diaconua, Exite:hi:pscc. .HsccJiabeiilur, licic:mysleriu!ii;;sexliBreferunt»ad Ictprsecise; qtiod
lib. viu Constilulionuiu ajiosiblicaruiivcapi 5S; 56et eaJiora.Ghrisius.crtici, siiOixusest;; quibns astipula-."-
57..Ignis eliciebatur, ex.silice, qui Glmstuimreprse-, tur Fructuosiis ahtas: cnm aii : < Sexta Doiiiinum
senlat^.ittnotiiiiical:,ex Prudentio, hyniiio citalc.: in, cruce asccndisse.;'>
' &> Hwanonu pro eo quod eadem horaDomtiws no-
Quamvis i iiiuimerfts.idereregia.m., sier descendetts ad, ihferosi eic S. Alhanasius lih.
LuiiariquB jiplum,lam|)ade |)inxeris,.
• Incussusilicis luiniiianbstamfii "•citato,descensiini;Ghristi atl iiil'eres;;Jioi';Bduodeciiiiie,
Monstrassitxigenqseuniiequserere.• id; est -vesperlinse'.-.applicat:Mysteriiim vero horioe
Kciiescireilloiiiosppmsibi iumiuis ideni;S-.Athanasius, scribit ideocelebrari, qiiiaChri-
lii,,Clirisii;Solido..corpor*.'Coii()itain., , sfris eadem liora, eir.isitsp.irilrim. Subseriiiit; Fra-
, Quiriici;stabilem se voliiil Reiraiii;,, ciuosus abbas, cum ail :-« Nonaspifitum eniisisse. >•
. Nos,li'is,igiiicuiis.unfle^geiius.yeiiit. S. Isidprus, Jib: 1-<lc @iiic, eccf. , cap; 19,quia
, « Ghristus innonam palihiili cnicianienta:poiTex-ii,!i. v'-
flic"autemliyninps falso inscril.iitur, aM.incensumceT Coiistitriiiones ajvbsfoiica;,qnocl- tum onmia-motaetV
rei Paschatis":.scrijieiidimi.eniiiies.t ciditicensum lu- treiiiefacta siiiit<Doiriino criicifixo:•:quod h.orrerent
certm,. ul est,lii yeleribiis,.exenil)lai',ibiis,,qpepiadr, audaciamJiiipiorunvJiidseerum, efp.assibiiemDbmirii.
modurii reele. ebseryavit, vir do.ctissir.iu.sJacobus ferrenon posseiu. S. Gypriaiius «•qiiia,passione.sua,
Sir.mbridus societatiS: Jesu,(in'Jib.i. i..Capn. Enmd., liostrapeccataabliiit, et victoriain suam perfecil. J
idsatislihdic^titiiliasjiibrLiieinpBVCathemeT-; Sed lisecriihil aliiidsoiiaiit;,.quairi;Glii'isiiexpiratio-
Atf»i:i..l').
ririoii,; cjup sigriificanlur ca',quse.pjer dieni agiuitiir^ nem,-Gheaiiideiivraiieriemnpiiam olim Rbinaniph-
qiipd suadet etiariv liyniiioruiii prdp,; priniiis :est adi - servabaiit; ui videre est-apiiti;Teitullianiini,'cuiii de
' galli; cantiiiii, secundus, esl matuliniis, tertius anie. eadem hera- agit lib. d_eJeju.nio--adversusPsychieos :
cibtun , quariiis.ppsf cibiiin,, quiulus ad accensum.: «
ltaquein eam usque 'horaiii (nbnam) -ceiebranda
lucerrise, qwiprcviiideita incipit:'•': jiressura est, iiiijuaa sexta coiiteriebratus.orbisde-
: Inveniorrutili duxJioneluminis; 1'unctoDomiuo lugubre fecit offlCium.>
909 CONCORDIAREGIILARUM.—- CAP. XXIV. 910
vdcemrrieafh(Psdi.'\).
pro irichoatibheaet tCrmiriatioriediei postea a Pa- ji d orabo,Domirieffndhe.exaudies
tribus sunt aojiinctse; teftiarii autem et sextahi ct Seciirida qubque iriter primarriet terliani cbnstltuia,
noiiaiii ethiiiialVapbsiolislegiriiusiiiisse celcbratas. qiiasi quidairi liine.Spbnitur. Unde ef"a mbriacliis
'>Nam leffia Iibra sripef apbslolos in orationuni of- neCesseestyrie eliosa ducafur. Idee ceristitututti est,
ficiocoiistltutosSpiritlis saiictus descendit (Aci,n); ut irine psalmorum ohseqriipfrecjuentetuf, quse et
sbxta vero librarlegiiiius Pelriini, diini in coenaculo, primse cerisuriiniet oiricium,et subsequenlCr lertise
crafef, suiiiioiri Cxcessuiheiilisvas illud, qubdqua- incijiiat scandere gradum. Ita quoqiie in feliquis
tuor iriitiis quasi liiiteiim de coelo subiiiissiini, vi-. constilTitUriiest liunc servancluniesse ordinem horis
clisse(Act.x); cfeiioiiaauferiilegimus : Peirus autem leiiia, sexta,, riona, f duodeciiiia, videlicet atque
et Jocintiesdseeitdebdriiiri iemplumad liqramoraiia- vespera; ut arile et-6 pbst tfinas lias legiliriias horas
riis tiqndin(Act.v).'-Vesperiiriasaulem, vel niatritiiias peeulisiiisbratibhisprbsequariiur obsequia.Nbcturrio
orationes non sbliim ab aposiolis, sed etiam in "Ve- igitrif temjJbfC-hpfiriia ribctis horsi sex ofationihus
tcri Teslameritolegimus eas in temjilo Domini sem- celebranda esl: ac dcinde decem psalmorum cori-
per fuisseoblalas. c Undeet David dicit de vesper- centu cumJaude et benedictionibus consumnianda
tinis : Diricjalur oralio titea sicut incensumin con- , in Ecclesia est. J Deinde valefacientes invicem, et
speclu tuo :' elevatio manuum mearum sacrificiumB . recoticiliaiionfet satisfacticiii aftefiilrurii irisisterites
. vesperiirium(Ps. xivj. De matutiiiis autenl tlicit : laxant mutuo debita : etpietate patefna, qril i se-
Deus;Deusmeus, dd te de Iricevicjilo.Et -:Intiiatu- gregati a coetu fraternp ob negiigentiam suani fue-
tinis meditabor in tefqiiia factus es adjutof riietis riiefesinturiridrilgeritiaiii,Tunc deriiniri per.-
."•'," - •• ' raiit,
(Ps.hxn).. . .-..-' ad cui>ifia;-atquein unum conjuncti coeiintes
-— gcntes
§1Y. EXRECCLA SANCTIFlicCTiiosi(cdp. ii).. ad perfeclionem pacis, et reoiiim ahsolutionem,
a Prinise horse.observaivdsemensura sancita est, caiiiatis tribus psalmis juxfa lriorem cuni laude, et
diceritePiophela : "Maneaslabc<tibi,-e eividebo 1e, beiiediclione, symbolum Chrisliaiisefidei:coirimuni
quiatues Deris nolens iniquitatem, Elilerum: Ad te omaes recitent voce;utficlem suamjiuramcoramDeo
a Et ternxinatioriediei,Hujus liorseduodecimseseu:, plicetuf, quia, qua hbra Cbiitigerit, SS. Patfes airi-
vespeiiiivsemysteriuui S; Allianasius ad Christi; cle- bigunt. Prima hora ob missos operarios in viiieani
scensurii ad inferos. refert, ut supra notatum eSt. celebratur, ut vult Fruclilostis abbas. Sed db liis
TertuIIianuslih. -citalocum aliis conjecluris: refutat p]iira vide apud Walfridnnr Stfahonem lib. deRebiis
Psychicerum coiijeclufas, dicit posse ad Ghrisli se-, ti eccl.;, CSp.25; Anialafiuiii Foiiririatuin, llb. lii cle
pulturam referri: «Ilbe si magis ad religionemsapit 0IGC;ecel., cap.*2-,et lluperluni lih. i de diviiiis
Chrisiiaiiam, dunv niagis Gbiisti gloriaiu celebrat, Offic.,cap. 2.
possum sequesersestaiipnis ecdeni rei erdine statum h Narh ierlia hofd super dpdslolds iii dfatiorium
figerc, ut jejuneniusad seruin exspeciaiites tempns; officiocottsiiiuios, eic. Weriihabet Tertulliariifs"lib",
Deminicsesepulturse, cum Josephpostulatuiri deiulit; coritfaPsy"cl)icpS:;«Pcffo,:ciimJn ecderii ccriimeh-
corpus et condidit. i S, Isidoriis, cap. 20, refert ad;, taiio' Lticse et tertia' hora oratioque demoiistreiur,
sacriiiciiifn Jegis veteris- vespertiiium : atqtie; ctiam srib qiia Spiritu simctoiniiiaii pro ebriis' haberitur :
ad npvseJegis auguslissimiim illticl sacriiiciunvve- el Sexta, qiia' Petrus asCeiidit"ati superibia':'.'rioiia,
sperlinum, quoiGhrisius carnerii et sanguiiiehi suurii qtia teiiijiliiinsiiiit iiitrogressi, cur nori iritelligainus
dedit apostolisin suprema illa cceiia : «Ih"npvo quo- Biilvapfarieiiidifferentiasemper et ubiqiie oriiriilem-
que teslainento eo tempore' Dpniiiriis et Salvator pore oraniii, tamen tres isfa's horas, ut insigniores in
ccenanlibus apostolismysteviunvsrii corporis etsan- rebtis' liumaiiis, Cjlisediemdisi.ribuiiiii,qiise negCtia
guinis initip Iradidjt : ut lempiis ipsum sacrificii-ve- distiiigiiuiit,qusepubliCeresoiiant; ita et " •soleniiiiores
speruhi estenderel sseculf : in
proiinle hciiprem ac ftiisse: iii oratipnibiis. divillis? >
iiiemori.ini taiilorum sacranieiilorumiri his tenipo- 0 Vrideet Drividde.vespjertihis,elc Ita Fructucsus
ribus atiesse decei Dei conspeclibus et persbnare ini aJihas, cap. 10 RegrilSe: « "VesperaDavid"cecinisse,
ejus culiibus- oraiiontim nostraruin illi- saciificituhi . Ciicens: Elevatioihanuiimriiedrumsacrificiumvesper-
oflerentes. .>S. CyprianuS scribit liane lioram ve- tinum. t ...... i
spertiiiaiii celebrari; quod recedente sole oraiidumi a Primcehorce.HsechaheritiifinRegula ms, S' Fru-
sitVut Christus vera hix ad nos-veniat :-« RececJeiite ! jy clribsi Bracsirerisis,ced. Crassensis 1 eodem capite.
ilem sole, et die cessaiiteivecessariorufsus oraridurii* i e Ei videbo'te. lilud' ie riullibi feperiri posse exi-
est. Nam quia Ghrislus sof vefiis et dies est VCriis;- r Slimb.S; Mieibfiyniiistariieii, sive"quis alius atictor
soleac die sseculvrecedeiilevquandooramus ac jieli--' liorum commeiitafiorum-in psaliiios subaiidiendiiiri
mus, ut supernos luxdenuoveniai,ChrislfpreCailiiir esseprifat; cum ait:" El videbq,subauditur, te, vi-
advenluiii',Jucisseternsegratiam prsehituruiii. >Idemi( debo. -"
patei ex Prudentio initioJiynini supra citati. Sed ut't; i DnOdecimadtquevespera.In Regtilairis. Jegitur:
aliqui;dde meditenociis synaxi dicamus; S. Alliana--: Vsquevesperam.Rectius, ut arbilror. Narndiibdeci-
sius: lib. de Virgiuitate ail eam agendariiesse, quiai nia non distingiiitur a vespera.
Christus media noclesurrexit a niortuis. S. Fructuo-- 6 Post trinas lids legitimaslioras. Nempe tertiam,
sus:abbas: « Quiaea hora clamor factus esi: eccef sbxtanv, et noriain; .,,-..
spbnsus venit, exiteohviani: ei : ut, ea hora ctiihi: i> Prima rioctis liora. Qiiairiqpidam.appellant ini-•
adjudicium venerit, npn nps: doiinieiiles, sed- vigi*' tilini lioCiis,quserespoiiciefriostro compietprip.
Jantes inveiiial. > Matuiinos vero; seu latidesmsitu^ i Deindcivcilefacienles.Ita;S, Isidorus, cap. 6 Re-
tinas ad Chrisliresurrectioriemreferi S. Cypfiariuis; i gulte : «;Anie sbmriuiivautein.sicut niosest, pera-
« Nam-efmaiie oraiiduiif est,- uf rcsiirrCCliO.-Bbihihi i; cib"CPiiipleteiibj,yalefactis iiiyiceni fiatribus., cum
niatuiina oratione celebretur. > Eamdem refert ra--' oniriicsiiitelaet sileiilibrecjuiescericlum est. >
lioiieni pro Galliciiiii-syriaxi'Fniciiiosus ablDas:;. . ,i Segregati. Id est excomriifjuicaii: addil, ob ne-
<__GaUiciniiiiii,Ciirisiuin sr inoriais' resurrexisse. -»( gligettiiamsuara, iiicomplectiUiireos tahtuni, qui:ote
Neciniruih si Chrisii resufrectib diversis horis ap-:" leves CuIpiisaBaliis separaiifur.
fi11 S. BENEDICTIAJ3BATISANIANENSIS 912
oslenderites, a si quid duhitim non est fieri, vel ac-1A APPEKBIX. I. — Qugnti :psnlmi per easdem Itomi
dicanlur. . .
cidere, ut nocturno quisquam tempore vocettir .a
corpore, coniiiiendaiam jam fidem suametexpiatam (Ex ReguJa S. Benedicti, cap. 17.)
Jaiii de nocUirnis, yel niatulinis digessimus prdi-
abomni^scaiidalocoiiscieiitiamprcferaiitaiite.Deuni.
Pest deindeadeant cubilia summo eum sileritio ex- . nem psalniodiie': riunc de sequentibus horis videa-
hora dicuiitur psalmi tres singillalim, et
liibite, gressuque qtiicto, nec ulhis s.evel ultra cu- linis. Prima
biti spatiuoi juiigeiis alter ad alierum,vti saltiin npn stib iina gloria. Hymnus ejusdem horoe post
"aiiumrespiceve audens pergaf ad lecliiin siium :'ubi vevsuin : Deus in adjuloriumnieum iniende, anle-
lacitse'oralioni insistens, psalinosque recensens ultj- quarii psalirii incipianlur." Post expletionem vero
ino orationem suam qniiiquagesiiviipsalmi reeila- triuiii psalnioruni reciletur leclio una, versus : et
ortuibiie coiisummet. Nec vel AEijrie eleison, e et niissse sint. Tertia vero, el
tione, alque strepere, f
niulire aiisus aut excreare cum c gratia noctmiii sexta et iiona codcni crdine celehranlur : oriitio,,
soiuni capial silenlium.. idesl, versus, liymni earmndem horarum, s terni
jYsaliiii,lectio, et versus,7fyn'e eleison,el niisssesint.
Si major fuerii cpiigfegalio, ciim antiphonis, h si
B
*>Siquid dubium.In .RegUlams., Si quod dubium, admodum diaconusin fine sacrse lilurgise..dicil: Ite,
lCge -.Siciitdubium. missa esl, itfest missio : non, Ite, misscesunt. Quem-
h Scanduio. Scandalum lioc loco esl offensa, rixa : admotiuni prisci Gneci perfeclo sacr.ficio, diceliant,
vide supra. ;
c Gruiia, Jta correcluni'_"'•"•'"".''" uyeo-ts,id est, diinissio, in sirigiilari. llsec sunl quse
esta quodam, cum antea favere possunt see.iindseinterpretaiioiii Smafagiii,
legeretur.: Gfacitu, ut adhiicin cocl, «is.apparel. lii "ietsi prior iion sit briinino repudiahda, cum sua pro-
cod. Crassensi legiftir crttciiu, qiitiin qiiiiieiii leclio- babililate npii careal.Quidain receiitior llieolpgus,
neiii reliueo : ul sil crucitus soniis veheiiienfior ex- vir siiiie doctissimus, huiic S. Benedicii locuni, el
creationis per ohpmalopoeain; nani dtirum "esset subsequentes de sacrpsanctoniissse sacrificio expo-
exciealionein 'absoliile prohibere. iiil. Sed hcCCexplicatio non mihi probalur : priuio,
- a Ktjrie eleison, Ms. Vicl. p. addit: Cum preci- quia liimisoiierosuiii essei lol missas comiimiies,
bus. • ; se.u convenlualeSi"ut voeant, celebrare;. secundo,
•'« Et missce sitt. ln coiiiiiibiitarioSmaragdi legi- quia vix superesset tenipus ati opus iiianunin, et ad
lur: Et misste siint. In nis. Vkt. p., El tnissa est, - leclionein divibam; lertio, quia.olinvinissa celebra-
Sed lisecpQsterici' leciio oinnihiis codicibiis, quos halur hofa terlia, id est, noiia nostra maiiitina,sire-
viclerim, adversatur. Locus obsciirus ;• cujus duas fic;eiiduinesset''iiieridie, et dies a jejunio vacarei;
, prolerl iiiterprelalioues Siuaragdus : « Qnod iu aliis; sexia,.si jejunaiicium esset usque ad iionam ; nona
-lociS:dicit, el complelnm esl,- h.ac in clausiiJa, "et: in.Quadragesiiiia, si tantuiii refectio esset ad vespe-
. misscesutti, dicif: el missmsunt, repelil. Oialiones, p ram, ut docel .Valfridus Straho, cap. 25 de Rebus
bniin oflieii, quai a nohis sufit coiiiplelse, Deo sunt, eccl.; Micrtilogus,lib. de'Eccl. observatioiiibus, cap.
inissse, quia in illitis iionore sunt ceieiiratse; aliler : 49, et Amalarius Fortunalus, lib. in de Olliciiseccl.,
oralicnes, id"esl,. celleclaa, qusein liiie ciifsus a sa- cap. 52. lci yidCreesl apud S. Epiphaiiium in synop-
cerdcte diciintiir in.issse,id est, I)6oliiisssevocantur.»
' si..Cassianumlib. iri de uiurnis Oral,, cap. 2; Sidor
Qua; secunda iiitcrprela.lin.poiior viile.iur : prseser- niuin, lih. v, epist. 17; Gregoriuin TuronenSemde
tirii cum alias iiullaiii faciat expliciiam colieclai-iiiii i Vili.s Palriuii de S, Nicetib; Gfegoritim Magiium,
TrienlionemS. Ptiter Jicnediclus qtite sane iliius sela- • honiil. 37 ili Evangelia; Joannem Moscbuiii, cap. 27 ,
te eraiitlii usu, 'quamvis fortasse 11011suh eadem.i. Prtiti spiiittialis. In concilio Bracarensi i, cap. 18,
forniula ac nune. (iuo.l .missse.colleclas sigiiificenl ei Bracar. n, cap. 19, iiunquam vero post vesperam
fuse' saiis c:i)i. 25, ad S.Jsidorum probatum est. et coiiipleloiiiiin, quod iaiiien conlingerel, si iiis
Itaque niissai boe loco collectse sunt seti ofaliones, regulseiocis missse,,de sacrifiei'o liturgico intellige-
quse, juxla Cassianum, ad "iiiiem cujusqtie psalinii rentur. ;
dicehaiilur a sacercioie, quarum nieiuioiieiii taiituiiii *.Oruiio, id esl versus.;Ilsi in bmnihus cod. no-
iii firie liorariim faeilS. Paler BenedicUis brevitatis; slris; inss. exceplp Viclor. p. iu quo si.c hahetur :
causa, ianquaii) rei suis mpiiaciiis vulgarisel triiss,, Terliaiyero, sextce et nonceeodem ordine celebretur
([rieinariinoduriipostea agil de brevi eralione veluiii oraljo, id.est versus, etc; aptid S. Dunstaniim iegi-
'obiter'et•perJrauseniiain, tanquain cle're moiiacliis; tur, id esi, oraliq, versus. Sed qusenaih sil nujusmo-
liottf, quse iiitijori exjilicatione iion indigeal. Vel1 cli or.iil.io,et quare polins lcrtise," sexite, ei nona;-,-
certe diecpdinn S. Paii-em Benedictuin juxtaaliovunii- quam aliis horis prseponalur, non.vicieo?itaque ie-
iiiorem, 'quein stipra declaraviiiuls, rejecisse ejus- -D ciio vulgarls relinenCiaest: Oratio,id esl versus, et
inodi collecias ad lineni cujusque horse, ita'utpJures > explicat S. Beuedicius quid sit oratio; nenipe ver-
.dicendse'sint,'noiiuna, alque bii e.am ralioiiemdixis-.•. sus: Deus in adjutorium4 etc., quo Dei auxiliunv
se, misscvsi»t,iiOii, missa sil, Nec pbsfalquod ageus3. efilagitamus. .
de noci.urnis ct matutinis nullani fabiat meiiliOneni l s Terni psutmi. Sequitur irioreni prise.orum Pa-
-
horarum missariim, sed tanlum diCat : Ei comple- triini, qui has tres horas ternis psaluiis sibsolvendas
timt est. Nain ob islarun» prolixitateni hcrarum ini pularunt Cassianiis, lib. in de diuruis Orat.y.cap. 5 :
cis piures hujusmodi coliectas recitari nbluii : quiai <(Jlaque in PahBstinsevel Mesppoiaiiiiseuiouasteriis
bis iioris lnulta addidit prseier anfiquoruiii inona- ac ioiius. Orieniis supra dietariini liorarum (terlise,
choruin corisueludinein,'ut patebit legwiti iibrum nI se.xtai, ef nonse) solemniisiiestriuis psalmis quoti-
Cassiani denocturriis Orationihus. Imo hiec phjectio) die liniiiiiuir. t Hoc eliam insiitufum,'sequiiur S.
Rphis favet: quia iiulla potesi esse alia ratio cur ini lsidorus, cap. 6 suse Regujse :'•«ln tertia, sexia vel
.prima iiora et sequeritiJius brdinandis constanlers nona tres psalnii dicendi sunt. > A quibusdam olim
dixerit, elmissie sint, vel, missw fianl, in superiori- teiiia lernis psalmis, sexla senis, et noiia noveiii
hus vero, el completumest, quam noslra cle lmjus- decurrebanttir, ut testisest Cassianus,Jib. I de Noc-
niodi inissis inlerpretatio, efsi non irificiet in noc-- lur. Orat., cap. 1.
tiirnis el matiitiuis pnaiii sallemfuisse collectain. , Jl'Si vero minor iri .directum psutltmtnr,;Nempe
Dicet alicjuispermissas sigiiificari.'riii,ssibnemciiori. teiiia, sexta, el.nbiia. Ralio hujus iustituti est: quia
&ed, si "hbeitii ess'et>dixissei: El.missa sit, quem- ininoii congregatioui nori esset saiis iemporis ad
im CONCORDIAREGULARUM.;'— CAP. XXIV. APPENDIX. 9U
yero miiior, in directum a psallantur. Vespertina au- JA est, Dominica et secunda feria.; tertia feria jam ad
tem synaxis quatuer psalinis Gum.aniiphbiiistermi- ieniam, sextam vel iionam psallantuf ternvpsalmi a
nelur. Post quos psalriios h Apostbli Iectio.recitanda cehlesimo rionodeeimp tisque ad.centesimuni vigesi-
est. Inde resppnsorium, Amhrosiaiium, versus,.'can- liiuiii septiniuni, id est, psalmi novcrii, Quique psal-
ticum de Evangelio, efc oralio-' Doininica-; et fiant mi seinper 0 iisquead DoriiiniCamper easdem horas,-
nvissse. d Conipletorium aiitem trium psaliriormri ,i' iiidem repelantur, Hymnoriim liihilomiiius, Jectio-
diclione teriiiinetur. Qui psajmi e direclanei sine num, vel versuum disposilione uiiifornii cuncfis die-
aniiphoiia diceridi suiit; post quos Jiyiiiiius ejnsdem bus servafa. Et ita scilicet, tvt semper Doniinica a
;horse, lecli.o iina, versiis : Kyrie eieison, f henediciio;. centesimo octavo decimo iiicipiatur. Vespefa aufem
6 post misscefiant. '• - quolitlie qualupr.psalniorum mbdnlaiione, canatur.
APPEMIIX II.— Qito ordine psalmi dicendi snnt. Qui psalmi ineipiaiitur a centesimo nono iisque ad
(Ex eadeni Regtiia, cap. 18.) - centesiniiim qiiadragesimuin seplimum, exceptishis,
Jn priniis semper diurnis horis dicalur versus : ;qui indivefsishorisexeisseqiieslrantur,idest,acen-
Dens iit adjutoriummeuminiende : Domine, -ad.adju- lesimo septimo ..deciiiio-ad centesinuim vigesimum
vanclumme fesiina, i etc. Inde. Jiymnus un.iuscujiis- 'septimiiin, et centesimo tricesimo lertio,"elceiitesimo
"qiiehorse. Deinde jirima hora Domiiiica > dicenda,. B i quadrages.imo secuntle.Reliqiii oiniies-invesperadi-
quatuor capituJa psalmi i ceiitesimi octavi. decimi cendi sunt. Etquiaminus veni.unl (res psalaJ, ideodi-
k dicantur. Reliqnis verp horis, Jd est, terfia, sexta, viiiendi suiit, qui ex iiimiero supra seripto i forfiores
vel nona terna capilula supya scripti psalrni oeiavi iiiveiiiimliir, idest, centesimiistricesiiniisoCtavus, e,t .
deeimi dicantur. Ad primam autciri secundse ferise ceniesinms quadragesintus tertius, et centesimus qua-
.dicaiitur tres psalnii,Jd esl, primiis, sectindiis, et dfagesiiinisquartus. Centesimus vero sexfus-decihius,
sextus. Etiia per singulos dies- ad priniam usque qiiia parvusest, centesimo qiiinlodecimPbcnjungatur.
".l doiniiiicam 'dicantur per ordineiii 'ternl'." psalmi Digesio ergo ordine psalmoruni. yespertinorum, reli-
™nsque ad noniim decimum psaliiium : ita sane, ut qua, idest, lectiones, responsoria, hyiiini, versus,
nonus psalmiis; et sepiimus decinuis parliantur in vel cantica, sicul stipra taxavimris, impleantiir.
duas glorias : et sic fiat, n ut ad vigilias Dominica . Ad Compleloriu.myero quotidie iideni psalroirepe-
semper a vicesimo incipiatur. Atl leiiiam , vero lantur, qiiarlus, r, noiiagesimus, et ceniesimiis tri-
sexlam, nonamqiie ferise secunelse, novem capitula, , gesimns lerliiis. Disposilo ordine psalmodise diurnse,
residua stint.de cente.Jine tleeimp pctavo ,' ipsai reliqui.o.mnes.psalmi, qui supgrstml, sequaiiter divi-
"!quse
terna' p.er easdCm horas dicantnr. Expenso ej-goi danlnr iii septem noctiuiii vigiliis, s pa.rlien.doscili-
• psalmb centesimc pclavo decimo ducbus diehus, idI:G-cet, qiii inter eos projixiores suntpsalmi, et duode-
; opera diurna : maiime cum mineris cpngregatip- in aliis coti. nosiris mss., riec Iiabetur apiicl Turre-
• nis inonasieria sint.eliam niihoris suhslan.tise : iiai crematam;,,.n.ec in eclitione Colin:ci,neC in vetefi
.ut necessesit qupsdam ex iisTeris frugibiis:cplligen-- Parisieiisi : sane siipefihia videtur, cum non sit in
: disaut pperibus,puia. culinse, et similibus occupari,, aliis h.ofis.suprsi.explicatis-. .,,;„,.
paucis adnioduiii in choro reriianentibiis, quibus> ii Etc. S. DUnstanus ciimvulgo editis habet, Et
. - " ' ' : •. '•'-
, graye essel has horas solemiiicaiilti persplvere. gtoria,
' ;
a Psutluntur. Vict.ma., Canqnlur. j' Dicettda. Vicf. p. addit : Sunt, omittitque yer-
h.Apostoli. Abesl ab aliis cod. mss, npstHs, et"S.• Jium"dicantur, :quemaclmodiim vefusla editib Pari-
Dunsianp. ; - .:,,., -;' - siensis, qiise eiiam pro dicencla,\>o\\iidicendd.
c Oralio Dqminica. Vict. p, addit : Cum preci- i Ceniesimi octavi decimi.CoA. p. Vict.addit: Qurn
bus. ;•'..' .. : -';.:;• sequdiur hymnris de.fideicatholica, id est, symbolum
d Complelorium. Ita appellat haric Iipram-S.lsi- S. Afhanasii. Sed hsec siint.addititia.•..
-
dprus, cap. 6 suse Regulse, sed lib. i-de Officiis.ec- -. ii.Z)icflMf«»'..Hoc'ybcahulum.desicleratur in cbd.
clesiaslicis, cap. 21, appellat complefas, nonnu|lii rass.,S. Germ: ma., "S. Far. et Vicl. p. ,,•
Palres complelam : et debet tlici sub noclis iniiium;; i jlri c/ominicRiM.Vicl.nia. .addiC: Diem. :,-:
.unde a S. Columbario, cap. 7 suseRegulse diciliirr xa.Usqueddnotiumdecimmri. Iriclusive.
Jnitiuni noetis, et a S.Fructuoso Bracarensi,"cap. 1i n.-JJfDcjilias,.Vict,-p,, Vtvigilim.Dominicmsemper-
suse Regulseprima rioctis hora. Et yidetur esse illai ])d vigesimoincipidntur.êlm editip Parisiensis,. ut
syuaxis quam S. Basilius aLxno-iv,id est, petitionemi ad0vigilias Dominicas.
appellat: in illa enim, quemadmodum in cohiplelo- Vsque ad dominicam:In Vict. ma. deest TOUS-
fio, petitur a Deo noctis qnies secura et placida, utt que.
notat S. Basilius. Quse quidem hofa in Oriente vixs~: "'" , v Itidem, Hsec vox desideratur etiam in Vict. ma.
ante S. Basilium reperimr, nec in Occidente•anleB i Fortiores. Id est, majores, jirolixiores, ut supra.
S. Benedictum. Imo post S. Basilii setstteniin multiss, observatum est.
Jocis Orienlis non fuit, ut palet ex supra dictis cle e '-' r Nonagesimus. Id esl, •.QM*hcibitat;. etc.; eiim-
horarum diversitate. , dem psahimm exsolvi jubet S. "Basilius in suprema
e Direclunei.Ita in eod. iicslris mss. cuiii S^ Dtin--"' illa hora, quam uvnmv, idest, petitionem apjiellat, "
Stanb, vulgp legitur, Directaned. Jiibfet.S.Benedictuss•';. iit supra observaimn esi. ;-
, cbmpletorii psalmos in direcliiin recitari, ul fratress s Purliendo scilicel'qui inter eos prolixiores sunt
cito eant cubitum, cum hsechora' diceretur. stib ini-- vsalmi, llanc instiuitionem secula est, synpdus. Nar-
tium noctis, seu prima noclis hoia. .' . iionensis sub Reccaiedo rege mlloc qiioqiie defi-
f Bdnedictio. Cod. ins. Ehriil,, El benedictid.Yici.. iiitiim, est, ut in psallencliSordinibus' gloria dicatur
p., Beneclictiones, de li.ac..'cqmpletorii benedicfiones '-'.omnippienti-'Deq..Pe'r;"inajores.'Yero psalnips, s,i fue-
hoc statuitur, in add.i Capitul. Lud. imp., tit. 4,8:: rinl prolixiores, paiisalioiies.fianl; ,'eiper quamcun-
Vl benedicliq post comptetorium a sdcerdoie dicatut,., qtie pausalionem glpria Trinitatis Dominp decante- .
6 Et post misscefiant, Pariicula post' clesideraiurr tiir. s Pausationes autem istse sunt psalinorum in-
»15 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS «16
cim per unamquaroque constituantur jipcfem. »IIoc A Quia iiimis iners develipiiis suse stlidium vel servi-
prsecipue comnipnentes, utsicui forie lisec distribu- tiuin osleiiduiil monaclii, qui miiius psallerio cmu
tio psalmorum displicuerit, hordinel, si melius ali- caiiiicis coiisuetudinariis per seplimanse curricultim
ter judicaverit: duin omnimodis id attendatur, rit -psallunl: d diimcjuandojegariiiis sauctos Patres no-
oiriiii liebdbmada -psalterium ex iiitegro niuiiero fstros tiiio die Iioc slreuue imjilesse : quoci noslepi-
c centum quinquaginta psalmorum psailatiir; et :di utinam
septimana inlegra persolyamus.
Doininico die -seroper a capite repetanlur ad vigilias.
terstitia, in quibus cessanles a .psalmp.diabreviter.ct psalmos interjiceret, juxta canenem 59concilii Lao-
submisse orabant, juxta veierum iiieiiaclioriim iri- iiiceiii, quc privati psaliui prohibenlur: "o-t ou Sel
slitiitum, quodvidereest ajmd Cassiantiiii, lib. n dc LSLOIXLV.OVS -pulp.ovs'liyeOui ev xn 'EV.YJ.YILTIU,
id CSt,
inocturii. Orat.,,cap. 11: « Et idcirco nepsalinos quj- « .Qtiod lioii oportet privatos psalinos iii ccclesia
de.niipsps, qtiosiii copgregatipsie decaiilant, cp.iifi- dici...» Nanifueruiit olim psal.rai sub fitulo Saiomo-
riuata" 8111(16111 prpiiuritiaiibiie cbncliKlere. Sed eos nis ef quorumiiam alioriiiii , iiiqtiit Theodorus lial-
pro humerovefsiiuiu diiahus vel iribus inlerscisio- samori, xjuos.quidem cbiicilium privatos ajipellat,
nibnS cuvnoralionum interjectione divisos disiinc- quoil" iion essent auclofilale ecclesiasfica vecepli.
tini pariiculatimque consunvinaiil:; i el hsec loco (*)Psalmos et.odas Salompnisinter ajiocryplias Seri-
citafb cbncilii iipn ininiiiiam liicem afferunt- T>piuras recenset.S. Alhanasius in synopsi sacrse Scri-
. a "
Boc prcecipuecomtrionenies, etc. Sciebal S. Be- plurse , de qtiibus eiiam agif Nieepborus patriarcha
•nedictus va.rie a rnullis Psalleriuiu ordiriafi. Et vere Coiisiaiiliuopolitaiius in canone, el collocal iiiter
liumilis jipn. ita ordiiiem stitini cosnnien.davit, rit '.scripturas quibjis coiilradiciiur. Sed et. ipse S.-Alha-
npluerii alienp magisslare judicio, quanisuo. Queiii nasius in eadem synopsi iiiter Daviciicosmeiitionem
tamen ordinem ntinqiiaiii poiitifices muiaie volue- facif"centesimi qiiiiiquagesiini'primi psalmi, de quo
^ruiil, quemadinodiim observat Walfridus Strabo, iiifra traciabitur. Multi etiaiii hseretici psalmoS cbm-
'.cap.'25, Jib, deRebtis ecclesiastlcis : «.Et eliam ille •posuerunl, inter. quos Hierax.-queniadiiiodum docet
prclpJaudabilis, queiii beatus Pater JJeiiedicins mo- S- JLpiphanius,lib. n Panarii, hsefesi. 67 ; Valenliniis
liachis coiistituil observandurii : scilicet, ut qui pro- .qiioqtie,-utvidefeesiaptid Teiiullianurii,lib. deCarne
"posito a.cseteris discernuiitur, "eiiani cbiiiinuse ser- Cliristi : « Sed reiiiisso Alexaiidfo cuiii; suis syliogi-
vitutis pense aliquid amplius persolvere-sludeant. smis , qiios in arguiiieiilatioiiihus torijtiet ,- eiiam
Quaro d.ispositionem ideo. a pasloribns ,ecclesiarum cuiii psaimis Valentiiii, qups •iiiagoaimpudentia quasi
iipii interdici putaniiis, quia et vicinaest auctorilati. idotiei alicujus auctoris inlerserit , ad.unaui jam li-
Romarisc,et quia bealus Gregorius Vilain egregii lieain congressipiiem diriganius "t Eiirifi-a. « Nehis
Patris 'Beiiedieif deseribens, 'Kegulam ai>eo descrip- qupque ad.hauc jspeciein psalw.i pairecinaiiiiiitur,
tam,ip qiiaidem ortlo oflicioruni habelur, sua au- noii ijuideni aposlatse et hseretici et -PlatcEsiciVaJen-
Ctoritale statutis ejus fay.ere videtur. > Sed, quia tini, sed sanciissimietrecejvlissioiijiropiieUcDayicl. >
noiiinilli iriutationis amaiores huiiC ordineni iiiimu- Donatistse psalmqs huniaiio ingeriio eiahoratos in
taverant, iii iiiagno eoricilioAqpisgrani snb Ludovi- suis ccclesiis cariebaiit,ut tlecet S.Âugusiiriiisejrist.
.co Pio sta.futinn est, ut omiies monachv hunc ordi- v 119:« Donalislsenos veprelieiiaiiiH,quodsobriepsal-
nem recilarenl, ut docet Vetus chron. ms. bililiothe- limus in ecclesia: ciim ipsi ehvieiaies suas ad canti-
cseregis Francorum : «Aiinoleriio Ludovici faclurii cuni ps.aliriorumliiiiiiciiioiiigcaiiocbnipositoruniqoasi
est coiieilium magnuni Aquisgrani in meiise Augu- tubas exhortatioiiis iriilaniiiieiit. i Cuin auteui S. Be-
..stp ,:et,prfecepluiii est ut meiiachi omnes cursum S. netliclus liuinerum cenlriiii el qiiiiiquagirila psalnip-
Benedicli canfareni ordine regu.lari.» Iteni, siaiulum -vum pei' singuias hebtloniadas praicipk absolvj,-hoc
:;est eiiain Aqiiisgrani in synoiloahbalum sub eodem intelligenduinesl, si diesfesli noii oecurrant, in qni-
Ludovico, ut habetur additione i Capilularis Lud. bus-psalmi ad iiisaiii diein " jieriinentes dicuntur, ,ut
..iinp., til. .5'; « JJi offichiin,.quqd dn liegula Scmcli ijise loquitiir, cap. W. -
.Jienedicti conlineiur, ceiebrettl-mpnachi.r > Quare a Dtim cjuando legamris. Ifa cod: nia. S.Germ.,
Paulus V, pont. inax., qui nosfra setale Breviarium Vict. p.;.'secl cod. S. E.brril. el edilio Goloiiieiisis
pro lomiiihussub Regula S. Patris Bencdicli niili- habeiit, quantlq legamris. Vict. ma.,. dum quanti ie-
.fantibus insiiluii, eauidem Psalterii disDOsiiionem gamus..S. Duiisiauus, Turrecreinala, et editip Pari-
illibatam servari voluit. iiensis yelus, dum legamiis; cod. ms.' S. Faronis,
*
. Ordinet, si melius aliter judicaveril. Est trajec- guid tegimus. ln vulgatis scrihitur, cum lecjamus;
tio ; nam To-o/tt«rreferendiini eslad vciimm ordinet clarius et reclius.
Iioc modo: Ordinet atiter, si melius judicaverit.
0 Cenlum quinqudginta psatmorum. Ilunc psalmo-
(*) P^slmi e.t bdse Salomonisante aliqupt annosediti
:rum numerinn S. Patfis Benedicti dedita opera de- suiif a Luclovieode la Cerda;
Bignatne quis suppcsititips,peregrines etapeciyphcs
CAPUT XXV.
, DE DISCIPLINAPSALLENDI.
I. — Ex REGTJLA SANCTI BENEDICTI. - - D opus divinumassistimus. Ideo semper memores si-

§ nuis qued aii Prpjiheta ; Servite Dontino in tiniore
UliiquecrediniuscliviiiamesseprseseiiliariT,etbculos (J}sul. u). Et iterum: Psailite sapienter(Psal. XLVI).
Domini inomnilocospeculari bonpseliiialps. Maxinie El: Jnconspecluancjelorunipsnilamlibi(Ps.al.cxxxvn).
-tainen sine aliqua dubitaticne"credamus, cunv ad Ergo consideremus a qualiter opprteat nbs in con-
-.» Quatiter oporleat nos iri conspeclu Divinitaiis. Dcminica : « Sit aulem orantibus sermo et precalio
Idem prseelare monet S. Cyprianus, lib. de Oraliene cuai disciplina quietem conlinens et pudorem, Co-
917 GONGORDIA REGULARUM.~ CAP. XXV. 918
et Et ". sicste- ex verbis * Fau-
saiiclEeSeripfursejirudentiseseiisiis:
speclu Divinitatis angeleruni es.se. j
A
liius ad psailendum, *>ut mens neslra cpncbrdet - ces, inquit; escas gustabunl, i. settsusuulem vertta
voei nestrse. ; . . - ,, Miscernit(Jobl xxxiv). Si quis autem aniiiiani suani
§ II. — CASSIPDPRI DEFSALMO CI. ifa livtenditlrisingula verba psaImorum,-sicut gu-
« Hun.cmodum"sanctsecraiipnis servanduiii de- stus inlentus est ad discreiionem saporis cibofum,
•volissimusClirislianus intelligat, utid ipsum cogitet iste.complel lipcqiicd dicitur : Psailitcsdpieriler.
quod or.it, ipsuni fespiciat nieiite cui supplicat. Om- •§.1V-.—Ex REGDL-A SANCTI BASILII(cap.î).
nes supeffluascogitaiioiies excludat, aliucl ncii adr
vuillal extrarietim : he, ul ait qriidam, <*purissimis inlerrog. k Unde erge vagatur m.ensi'ip.stra,et
diversse ascendunt in ccrde nestrp, et ,
";f.iniihusapros iniriiiltefe videatur iniprovidus. Ilinc cegitatioiies — Resp. Vagatur
horse sextse quoniedp ppssumus .enienclare?
riahi "Ambrosiisecundum .Appstblum
-roseusilleJiyninus.redoluit, cuni ail: quideuv mens interdum etiam "oti.o, ctim non PCCU-
8 Oi;aboir>ente patur: iii necessaria splliciludine, in remissiene pe-
Domirium,. sita et securitate, iien. credit prsesenieinDeum-scru-
'Orabds mtilspiiitu:..'. .
Ne yoxBeosolacaiiiit, tantem renes etcorda. Si eniin hpc crederet, fac.e-
< Sensusqnehosteralibi " ;,, ret ,'hocquod superius dictum est: Providebum,Do-
Tfurlusabenel flucluans , .:
casibtis. .
Tanis'praeveiiliis minum in conspectu meo semper, quiq;a dexlris est
. - Timeenifiif acc-epia:est necommovenr Qui autem lioc.agit 1
.
Praiiocaiieniiiun,' : - mihi, (Psal. n).
. . Si pui'aiiiciisiUemgerat nec horuni similia, iieque vagabitur unquam, neque
, Quodexplicatvoxtaiilki-. habebif ciium vanis cogitalionibus incltilgere, vel
| III. —, Ex REGULA BASTLII (edp. ttO). aliquld cogitare quod non ad ajdiflcalipnemfidei per-
Interrqcj. fe' Qhid est, psaliile snpienter? (Psal, tiiieaf, m et ad aliquam animse utililalem spectet,
XLVI).—Resp, hQuodesliiioiiiiiiliuseibisgustUuiiiiin- , quanle magis nihil audehit quod adversuni sit Deo
quemque dignoscere, ciijus, saporis sii, JIPCest, ef et non ei placeat cogilare.
giteriiusnbs sub ccnspectiiDei Siare : placehduiii est •'ilriiiviiiigiiiT Dbhiinuiii rbgai, CbgitatipJn rebus va-
divinis eeulis et habilu cbrporis et iriodbvpCis. » nis pccupala ab pratipiiis sensu cliscedat; el inde
Sub Dei cpiispeciujisallebaut monaehiGislefcieiises, aCquiral peccatuni liridepoltiit haJvefereiiicdium. J
tle quibus sic spribil Stephanus tcrnacensis, epist. o Jlunc modum, elc; Hsecrepefiiiiititr apirtl Cas-
6 :"i Divina bflicia cuni iShta "sblemhilaieet devo- sibdorriiii Comiiienfarioin psaliiios, psahnp citatp.!
tibrie celebrant, ut iii'Ceruift ebricehhvvbCCsafige- .a purissimis forililiks apros immittere. Ex Virgi-
lorum sonare ptites :, .psaliriiSet hyiriiiisel canticis •Jib,ii Biicplicp:
spiritualibus ad jaudes DeiJnyitant JionJnes, el.an- *-*• . '.. . et liquidisiriimisifontibusapros.
gelos "imiiantur. » Et monaclii ccenobii S. Galli
tanta*cuniaitenliorie et 'devotioneCahehant, ut Ciihi 0 Orabo mente Dotnhmm, etc. Hi yersus ncn ex-
Conradus rex Ronianorumih liiediuiii-Chbriiriuiuees stant, in ppefibiis excusis S. Anibrosii. Canebantiir
et poma sparsisset,-,ne uiiiis quiclempiieriilusiespi- Iiora Sexta, ut iibtiiriiest px CasSibdorb;li6'clbco.
cere dignalus sit, ut estin Actis S.JNbtkeri. %Acceptaest. Lege :Deo accepluest,nl apud Cas-
a Sic siemtis ad psatlericlum.Ex hoc loCo.satis: siocloruin. . ...., .„: .....: -, ''•
,
s Qiiid est, psdtliie shpienier? Exstatajiud S. Ba-
coiistatmonachis S. Beriediciistahdhiii esse iriter
iisalleiidum. Quod satis etiam cplligituf ex cap. 9I silitiiii iivterf. 279 IlegUl; brCv., et Sjiuci Riiiiriiini,
ReguJse: « Quiluisdiciis, dieto yersu ben.edicat.abr cap. S7.
' bas : e't sedeiitibuspmftibusin seaiiinis legaiitur,vi-' h Quod esi in omnibuscibisi PrseclafeBasiliiis-ia
cisSirria-fralribiis, i;eie. Itieriifefiiie Iccus liEiheiiir. Aniriioriilioiiijius: $ In lenipore-psalmpruiii sapien-
cap. 11 ;.nam qui jubenlur sedefe duin lecfieriss rC- tef psalle, ffli, C"tspiritiiles Caiittisvigilanter eaite.
ciianttir, stetisseeiinipsallereiit, necesse est, maxime; coram Domiiio : ut viiiuiein, psÎni.orum facilius
cimilanttim gemia-ileclereiit in cralipiiihusel colj- - possis aclveiiefe, Oriiiiisenlni d.iiiitia 'cofdis eprum
leetiSj.iit inJia dicetur ct cap. 6 : i Cencedatiir eii dlilceairie Cftiblliftir,.Ttiric,dulces. JaiiCes habeliis'.,
ppst abhateiii stare -et henedicere; > et cap: "C3:: gaudeiisque"fcriiitribis.: fJwaV??.' -rfr/fc/a"fawc.i^MS meis
• Sic accedant ad pacerii, ad.copimuiiiorieiiij.adpsali eloquiaiua sjlper mel ofi jiieo.JSecpptefis-seiitire
murii inijioiicncluiii,iii.choro*standum. » nisi cUirisumiiia vigilaii.lia.efsapieniia
h Vt mensnostra concorclelvoti.-hoslrce:HunCJo-- diiiCedirieiri^
cantav.eris. Fiiuces etiim; iiicjUil, escmh gusiaburii-,
- YJ
ciiivicitat Uayiiio.Halherstaitcnsisin Cap.v ad Eplie- seiisus aiiteindiscernerii, SiCutCrgnex caiiiali.biiscs;-
sios : «IJli vero caniarit in corde, qnoriim liiens5 c"'salitnf caro, iiaex diyhiiseloquiisliiiefiov homb
ccncordat vcci, juxta illud'B..Beriedicfi: Sic stethuss iiutritur"et':pascit'U'r.»
ad psallendum, nt mensnosira concordei vqci iid- i Fauces escasgustabunt, elc. Gitatuf loctis ordine
sirce. » Idem inoiiet S. Basilius Jn AmiPOiviiioiiihus s prseposteib.- •' , .'' .. .; . . ;, ,'""•,,
agens-de oraiionc: « Et ne dissoriaiissil a Sonovo- 1 Serisus.ln Tecenlipfiiritefjifeiatione S. Basilii,
-
cis tuse serisus tuiis, sed in liiiguse.yerba vigil Jn- "hieris.Utiiiiiique jiixta Jbcuuicifiiiunia Basiiio in
lendat. » S. Prosper AqiiitanicliS ih Seiileiitiis,, quo e^t-vsO?', id Cst, nieris, seiisris.At in Jîhlitecoin_-
cs:p. 6 :"« Vera confessioest bciiiediCentis,cuhi idenii niiini versione est auris,, jiixlii Sepluaginta 65c, id
sorius eslei oris et cordis. J S. Isidorus, rap. 6 Re- est,iiiiris, ;el. iextuiri llebfsiicumnhi/Own, cjsiod
giiliBsuse: « Quando celebraiitur psalrrioiurii sacfa- idem sorial|Citatio ergb-oiiiri coriupfa apuci Basi-
menta spirilualia, refugiat monachus risus et fahu-- iiiiin, ciiiri ex bvgfacfhriiest vovs,. ...
las;"sed hbc meditetur corde qiiod psallitur ore. Ji ,;i"Vhd'e"er-go,Exsiatapud S. Basihum, inierr. 21
Prtcclare sane S. Csesarius Arelatensis, serm. 12 :- : Regul.ljfev., 6t"Spu'dRii.A,cap. 2-8..'. ' ...
i Orantes autem, charissiini, quantum possiiirius,," '1 NechdriiM. Lcge, .we/./iortc.»i,.ut apucl Riifiniirii.
adjuvante Dominolaboreiruis.iit niilla'hobis extra- ™Et ad atiqtidmcinimceulitilalem speclel.In textu
nea cpgiiatio'su.brepe're-possil.,neforie aliud habea- Grseco,y.uvuyafibveivu.1 Sov.f, itl est, etsi honuni il-
riiusiu corde, et aliud proferamus ex ore; nc foiie,, IiiciCsseyideatUr,
' ' .'
§Y.— EJUSDEM (cap. 108). A aut festi dies sunt, cum somnus venerit, aliis seden-
Interrog. &Quomodo obtinebit quis ut Jn oratibne tihus slet, ut possit a se somni liiarcorem repellere,
sensus ejus non vagetur? — Resp. Si certus sil se ne in opere Dei aut tepidusinvenialur aut negligeiis.
assislere anteocuIosDei. Si enimquisjudicem suum ,."" § X. — ITESIIPSE(cap. 25).
videns vel principem , et loquens cufn eo, nori sibi Cumpsallitu.r,studeant sanctseanimsevesfrse"31noii
credit licituni esse vagari oculis el,alios aspicere vagari.animo, yerum eliam nCcoperari aul locjuiprcs-
dum ibi lpquitur, h quanto magis qtii accedil ad Do- sumant : sed , psallile sapienler
"(Psctl.XLYi),sicut
miiium liusquam debet movere bculum corciis, sed dixit Propheta: Psallgm et.intelligam [Psal, Et
iiitenliis esse in eiim qui scrutatur renes et corda \\\wl: Psullamspirilu, psallcim etmente Cor,c).
esl: Le- (I xiv)..
(Psali vn), ut impleat illud qiuid scripium Metueris illud ; Maledictus homo qui facit opns Dei
vaittespuras maitussine ira etdisceplaiiane(I Tim. n). 1 negligenter (Jer. XLVIII).
§ VI. —ITEMIPSE(cap. 119).
c Si est bhtinere homiriehiut § XI.—TRACTATUS EEATIAIIGUSTINI m m QUOD SCRI-
Inlerrog. possibile PTUM ESTIN.EVANGELIO : Vbi d.novel tres congregaii
in Oriniileinpore el loco non vagefur mens sua, vel fuerint in notninemeo.
quomodo id fieri potest? — Resp. Quiapossibile est, ) Magnamnobis, fratres dilec-tissimi,securitatem
ostendil ilie qul dixit : Oculi mei semper ad Domi- B in Evangelio.Doiiiinus dbnare dignatus est clicens:
num (Iysal. xxxiv). Et iteriim.;: Prqvidcbam potrii- Vbi fuerint dttovel tres concjregatiin nomine meo,
num in conspectumeo semper, quicia dexlris est mihi, ibi sum in medio eorum (Matth. xYin). Si duobus
ne commovear (Psal. sv); Qlipmodo aulem pessi- vei trihusJnteresse dignatnr, quanlo iviagisquando
Jiile sil prsedhimtis, id est, "sinon demus animse no- totns pppulus in ecclesia fideli develioiie colligitnr,
strse otium,, sed omni fempore de Deo, et de bperi- et coiiciirreritiuni sbcielale membrorum capili .suo
hus, ,ac de beneficiis.ejus , et de dcnis cegitenius, ChriSto' Ecclesise corpus unitur. Vbi sunt , inquit,
cf hsc.ram confessioneei graiiarumaciionesemper duo-vet tres congregali in riomine meo. Cum ergo
volvaiims iiimente, sicutscripluni est congregatio ad miiltos pertineat, videiidrimeSt quo-
§ VII. — Ex REGULA SAxcTOiiusi PATJLI ET,STEPIIAKI niodp sernip diviiius de duohus vei trihus dicendum
(cup. 9). , esse jiidieaverit. Ego pulo quod de uno possit dici,
a Somnus cum opus Dei-dicilur, cum Dei auxilio qui in domo Dei possil congregari, id esl, ul ad exo-
omnino a nobis fugandiis est. Timenles ilhul pro- randuro Dominum non soliiin exterioribus,sedetiam
plietse : Mqiediclusqui facil opusDei negligenter(Jer. iiiterioribiis sensibus et desideriis, fide et operibus
XLVin).Et-'illud': Dorniieruitl somnum suum, et iiihil totus intioeat. Nam si inlra Ccclesiam sblo cbrpore,
inveneruntomnesviridmtiurum in tnanibussuis (Psal-. ^1 quisque ille, teneatur, eltotoextra ecclesiam corde
LXXV). versetur, et exterior a spiritu suo: divisus et sepa-
§ VIII. — ITEMTPSI(cap. 9). ratus irigredftur : et quod esl in hpniine pretiPsius,
« Nulli liceal tempore, quo opus Dei canitur, qiia- hpc ciivinis Pbseqiiiis peregriiiatur : dum soluui in
libet pccasicne sermcnem cohlra alitim fralrem pro- prsesenli terra retiiietur, anima veroper lascivalu-
ferre : iiisise-nioii laiitum, cui sine duhio solentcau- ilibria ininultiplices k curstis captiva distrahitur. Et
sse cujuscuncjue rei aut ordinandse aut corrigendse ideo quando qtiisque iiosfrum ante judicem suum
npnnuiiquam Cmergere. *ternam causam commendaturus assistit, rion aliud
§ IX. — Ex REGDLA SANCTI ACUELIANI (cap. 9). ajipareat intus , et aliud foris sit. JSihilab liomine
f Ad vigilias * nullus derniiat. Si vere Dominiqi, 1 departe Iiominisobtinetur. Nam si dixit: Vbisunt
a Quomodoobtinebit.Habetur apud sanctum Basi- tendere delient nionachi, ne prseter irreverenlise
Huniinlerr.201 Reg. brev,, el apudRiifinum cap. 57. noxani, tjtiam incurrunt, assiduseseu orationis seu.
• h Quanto magis qtii acccdit ctdDominum. Prsecla- psalmodiicperdant frucluin, jnxla lillid Aggseipro-
reIclem Basilius in Ammoiiifioiiibus: « Hoc stude phelse cap. 1: Ponite corda vestra snper vias vesiras.
in vitatua, ut oralibnem ptirani offeras Deo, neque Seminastis multum, et hitnlislis parttm ; comedislis,
in diversa rajiialur niens tua. Memento eninfte sub ,'"Del non. estis saliati ;.bibisiis , el tion esiis inebriati;
Dei stare conspeclibus, qui bcculla cordis conspicit, operuisii.s vos , et non estis calefacti : et qui merces
et abscondita nientium riovil.'»' c.ongregqvit, misit eas insaccutumpertusum.
e Si possibile,etc. interrog. 202 Reg.brev., et Ruf. . >-Negligenler. Ila apud Sepluaginta, «,p.e\S>s, id est
cap. 57. negligenier, et ajiucl S. Cyprianum, lib. ni Testim.
'& Somnus, etc. In cod. ms. Flor. eod. cap. ad Qiiirinum. In versione lomniuiii , fraudulenter.
2 Nulli, etc. In cod. Flor. cap. 10. i Maqttam. nobis, etc. Hiiic. traclaiui nomen S.
f Ad vigilias. Supra cap. 25 cilatur cap. 29 ejus- Augustfni prsefigilur, non tanien exstat inter illius
dem Regulse S. Aureliani huic simile, sed quodarii- Opera, nec ulla nienfio fitin Retracialionibus, nee
' recensetur in Catalogo Possidii. QusedamImjus tra-;
'nioclo proiixius.
8 Nullus dormiat, etc. Idem menet S. Basilius In ctaluspars exstal in brevi cjiiodamsermoiie Eusebiii
Animenitionibus : « Vigilanfer igilur assisle in con- Gal]ican"i,cujus initium esl: Muttumhabentsalnbri-
spectu Dei ;in tempore oraiionum vel' psalinoruni ttttis.
nonte opprimat sonmus. » Circa dormientesin sy- k Cursus. Lege, discursns, ut habeltir iri jirsefato
naxi divina nionachos hsec slatuil S. ColUmbanrisin sermone Eusebii Gallicani, el quidem convenientiiis
Pceiiileniiali ms. : « Si quis dormierit Cum".oratur, lid sensum. •'
si frequens, duodecim psahnos caniei; si noh fre- , i De parle hominis obiineinr. Hsec liulhim sensum
quens, sex psalriios. ». cfflciunl; sed lege, ut in sermone prssfato : De parte
h Non vagari unimo.ln id omnes ftnimi nervbs in,- Itomhtisdbsentet, ut infra loguitur: De ietnplo Dei
921 GONCORDIAREGULARUM, — CAP. XXV. 922
duo vel tres congregati, quomodo probabitur congre- A maiiilius apprehendat: si eos statim sine mora pro-
gatus , qui a seinelijjso cogilalione et vagaiione jeceril, nocere ei ignis ille nonpoterit; si vero qua-
dispersus est? Et quomodo erit in medio tui, si lemcunque meram habuerit, sine vulnere jactari non
tecum tii ipse non fueris ? a id est, illis, qui poscit, poterunt; ,Et"quia de nmltis negligentiis nen splum
qtioiiiodo aderit ille qui poscitur ,? Quomodo sus- ri.osminuta peccata vel iil circunivolaiites muscse
ciiabitur jutlex , si dormilaveril advocalus? Opus jugiter inquielant, setl eiiam nos crimina capitalia
est itaqtie ut quotl postulat vocis sonus, «biineat se- ad aliquotl mahimperpelrancJum frequenter insligant,
dulitalis affeclus : Revoca intus sollicilam menteni, sicut etiam supra snggessi toto eorde et telp animn,
per quarii omne sacrificium offerre te convenit. De diu.npctuque centra insidias inlmici, de quo scri-
tempro Dei ahsentare non convcnil sacerdotem. llaec ptum est (JEn. yi) quod ei sint
ergo considerantes, fratres charissimi, quotiescun-
. . . . nominamille,
quepsallimus, aut in oratiorieprocunibimus, jugller Millenocendi artes, . .... •;"
illud Apostoli cpnsideremus quoclait, orationi instan-
tes el vigilanles in ea (Col, iv). Ei ilerum :.iJsallam jmgnare foiiiter studeamus. Si enim dihgenter at-
spirilu, psallam el menle (I Cor. xiv). Si eriim aiit tendimris Conscicntiasnostras, spirilales ibi.pugnas
dum psalliiiius anl dum orntioni insisliinus, sxcula- B fieri, et secundum apostoli Pauli senlentiam (/ Cor,
res , cogilaiiones intentionem animi nostri a sensu iv) spectaculum Deo el angelis ejus esse cogricsci-
divinseconiemplalionis averteiint, faciunt nos capli- •mus : e'i h in arena minidi liiijus cpnira nmnia. peo-
vis sensibus siile ullo animse fruclii lulc illiicque ciis- cata vel cnmina, velut centra crudelissimas beslias,
ciirrere. Quara reiii Chrislo auxiliante cilo poteri- nes jugiler pugnare senlimus. Ilsec enim qui dili-
niUsevadere,si similitudiiiem peccatorom nosirorum genter atlenderit, ipse siras aspecter assistit,.etqua>
voluerimus alteiitiiis cogitare. Si enim pro peccatis dam aninise stise divertia inter titlles et cenlrarias
nostris, id est, qiisecunqiie male cogitavimus, quse- vcluntates anxius pugnas nutantes inspiciet, et quid
cunque injuste dixinius, criin ingenti rugiiu et ge- euni deceat oculo interiore considerat. DiligeiUer,
milu, sicut expedit, supplieamus, cogilationes super- quseso, fratres, adendile et cognoscite quiain np-"
fltjseaut non veniuni, aut si seingesseriiit, dum eis hismetipsis habemus amphitheatriim spiriiale,e et
nori prsebemus asseiisinii, cito eruhescuiil alque dis- illam quam a silva barbara in spectaculis flngnnt,
"cedunt. Quid eiiiui liomo cogifare debet quaiido cum quolidie patiniiir et in ambifu cordis nostri: Ego
Deo loquilur, nisi tota intentione menlis ad illius enim, fratres, nolo quibuscunque ilijnriam facere,
iiiisericordiam intentus aspiciat? El quia diilicile est neminem proferb nuncupatim, Videal unusquisque in
ut nobis non subripiaut aliquse cogitalioues, vel G cbnscieutiam suahi quid reperiat. e Nam video inler-
nioras habere in nobis non permillantur. Cogita- diun in moribus riostris f iras.lc.onum, in affectioni-
lio eniin aut de cupiditate aut de luxuria veiiiens bus ssevitias ursorum, in mente, Bvafietates pardo-
sic est quoinotlosi aliquis carbones accensos in suis rum, in avaritia rapacitatem Juporum, in concupi-
absentare non expedit sacerdotehi; et sensus est, ut Juxus, qui in circi seu amphithesitri munera omnis
inens, quse est hoininis pars, iion absil a.b honiiae generis feras undeqiiaque exqiiirebant; quem ele-
dum orat. ..'.:' ganter admodtimdescribit Claudianus in Pahegyrico
a id eslillisqtii poscil, Hsec corrupta sunl, nul- de Malli Theodori consulatu :
liusqne sensusi Legeui in sermone citalo : Si deest Conveninntursi, magna quosmole riientes
ille qui poscit, ' Torva LycaoniisHeliceniiratur in asiris,
h In arcna, etc. PereJegans sane allegoria duela "Periossique runnt pG|tulomirariteleones.
ab amphitheatro. '. . Onales.Mygdpnio currn frenasseCybelle
. » Et illahi quuni silva barbara. Lege i Ei illam sil- Opiai, el Hcrculeimallp.ntlregisse lacerti.
vam barbarcim, quam, eic. Appellat silvam quia ssepe OiiviaJuluiineiproperanlad vulnera pardi
in amphiiheatro et circo Silvsepangebandir, in qui- . Seniine permis.togenili: cum.forielecence
Ndbilinreitiuleruni viridiseorrupitadulter
bus oinnis generis feraruiii venalipnem exhibebaiit, Hi maculispatres refernnt et robore malres.
qualis illa c!equa Julius Capiteliinis in Gortlianis, et D 0"i('quid nioiislriferisnulrilGelnliacampiN,
'alia dequa Flavins Vppjscus in PrPbo; atque eliam Alpinat|iiidqiiidlegitur nive : Gallicasi quid
historiam seu fabulam reprsesentabant, ut videre Siiva tenel, jaceal: largo ditescatsrena
est in Amphithealro Martial., epigr. 21 : Sangiiine,consumaiiltotosspectaculamontes.
Quidquidin OrpheioItodopesp.eetassetheatro Vide Capitolinum, et Trebelliurii supra citatos.
Diitur, exliiliiiit,Csesar,arena iilii, f Irds leonum, etc. Ita eleganter S. Chrysostomus
RepseruniSKOptili, inihnidaqim.silynciimrrit, sermone 6 in II atl Cor..: ubdevSwrtb-opuL Jj.u0eivbxt
Qiialefnisse neiiiiiscredilur Hosperidiijn. ; oxuv . o>s.ovoi, bxav
),«xTi?vjs
Adfuitinimixlumpicudum gemisomneferarum, etc. tyvyjiv eyeiso>s uv^pwirov,
ul vuu.nloi,bxuv.ia/.vris «? ui upv.xot-,
5 Sitvdm barburam. Ob effusioriem htimani san- oxuv(/.< p.vntri.v.av.ns
xutris ds oD.vvoi,oxuvrvj.ertxvis.t!>sui ul.osTtev.es,
v
guiiiis. Cassiodorus , lib. Var. , episl. 42 ejus- oxavSoi.Epbs fs t!>col btfeis,bxuvuvuio-yyv xns 4>sziiwv
motii ainjihitheatrales ludbs et pugiias ajipellal lu- ld esi,« Unilepo.terodiscere tehauere ariimam-homi-
duni crudelem, sangiiiiiariamvolup.talem, religionem iiis, ciim recalcitres ht. asini,Jnjiirise- recorderis ut
impiam, humanam ferilaiem; qiiam quidem helle cameli, mordeas ut ursi, vajiiasiHlupi.fiirerisutvuJr
describit S. Cypriamis epistola 1. pes, sis flol.osiisut serpentes., impuiiens u( canis? »
e
: JSum vidcoin moribusnostris. Elegariter et ap- e Varieiiitespardorum. Claudianus:
posile aiimoJum prosequllur siiajn allpgoriam, diver- Hi macnlispairesreferunt.; . . .
sarum lialuramJerarnin cum noslris viliis induslrie
jsatis conipoiieiis. Profusus sarie fuit Romanorum Vide Pliiiiom, lib.'vn, cap. 17.
S.BENEDICTI ABBATISANIANENSIS • "024
,,.5923.,
scentia » sitini onagrorum, h in sensiJms slultiiiam A ; Et quia quancib prp peccalis ncslris Jiumiliter sup-
- •vultiiriinijin niemoria bblivionem cervbriini, in riien- .plicamus, ad Dominum" nos. loqui cognoscinius, ii-
daciis fallaciam vulpium, in invidia venemim vipe- nicre debenius ne forte si aliucl quaiii id quod peli-
rarum,in jejuiiiotardifatemboum, in cordeinscitiani mus cbgitare polerimus, divinscniajesfati, aritequani
vKulofum, in superbia cervices laurorutn, in iinpii- slare yideiiiiii', injufiaiu faciamus. Certi enim esse
dentia frontem arietum, inJevitate niobijitatem ca- el tola devotioiie confidere debemiis,.qiiod si quando
preolofum, in, visceribus calluni verriiim, in cogi- aul ilia psallinitis aui oramus, hoc quoc!proferiiinis
tatioriihus vplulabra porcorum, in lingua denles ex ore teneamus iri cbrde, Et iiiiic ora.tio nostra oin-
aprofumv in 'conscieiitia inaculas.tigfium, in iractin- iiis .exauditur a Domiiio. Quod ipse prssslave digne-
dia tumentia cblla dfacbriurii, iri peccalis mcles lur, qui cuni Patre et Spiritu sancto vivil el regnat
elephantorum. Unde deprecor ut,'agnoscenles nos in sseCulasseculorum. Aineii. , .
tantis periculis. circumdatos, • aitentius \>r"onpbis XII. — Ex TtKGCLA SAKCTI CASSIANI
e Beiiedicti § (cap. S).-
invicem Dcminp supplicenms. Fiant,
' fratfes <=Prsediclse auteiri hbc moclo iiicipiunlur.atque
etadjuteres, Yel censefvi inDohiinp, fiant
!maririsiipStra%id est, sanctse eratipnes, siiiiul eunii firiiuntur, d ul finito psalino lion cpittintio ad pra-
operibus bcinis ad Dpriiiiiiim, ut introducli in fapii B tipnem 'inflexis geuibris ccrrtiatur, sed anlequam
periculosb agpiie, et :in tliealro muiidi iiujus in quo, iiectantur geniia majorem teiiiporis parteni slantes
riebie. eerpiiatur nisi qni legitime cerlaverit, lsetuiiii in suppjicatione exjieiidaiit: et post hsec puiict.obre-
Dee et angelis spectaciiluriiprsdbeamus, ut Ipso auxi-. vissime procideiifes"in "terram vehii.adofaiifes faii-
Jiante, devictis ei prcstratis adversariis, ciim trium- tum divinam"cleinentiam sumiiia velocitale consur-
pho ad seternam patfiam "reineantesillam felicem ett gant: et ilenini ereeii e exjiansis nianibus., sicjit
• desiclerabilemvbCehi aiidire mefeariiur : Yeiiite, be- prius slaiites oraverant, modicum suisprecibus-ini-
nedicli Patris mei, pereipite regnum quod vdbis pa- nioreiltur. Ideo autem sic orare prsecepium est,
rdlum est ab ofigine mundi (Malilt. xxviii). Quami- quia, duiii diulitis oranles in (erra procumhimus,,
fem rit obtiriere curiv Dei gratia'. mereamur, sicuti rion solum cogifatibiiihiis, verum 'eliam sonino gra-
supra suggessiirius, quaucle in Pratibiie aut caput; vi.us impiigiiamuf. Nam miilti, qui nesciu.nl, ne.cduin
inclinamus, aul genua flcciinius, lota inlentione ani-- Jjene flnilo psalmo in orationem pvociimbere festi-
mi, totis viribiis lahoremiis, neiiebis cogitatip autt naht, et dum de Jassi corporis refeclioiie pcitius
supefflua aul ihiqua subripiens nienteni nestram at cjiiam de orationis utililale cogilant, opiaril ineur-.
perfecta et compuncta possit bratione sublrahere. valiorie genuum diutius incurvari, Cum auiem is
c.
n' Sithn onacjrorurii.Psal. biii : Exspcctabunt ona-• -pectore oramus.•»Etlihro dCOrat., cap. 15: «At qiii
gri hi sita sua. O.nager, seu ovcsS.y,pios,iAtest asimis3 cuiii modeslia et Jiuniililalc aelorantesmagis cbm-
silvesirisapud Inclcs eqni magiiitudinc, aliquandp') nieridamus Deo preces nostras, ne ipsis qiiidemnia-
ihajor, toto corpore aliiiis, capite purpiircu.s, oculis3 riibus subliiiiius elatis, .sed temperale el probe ela-
cseruleis.Corini illi cubitale inedia procedit fronte,, tis. j S. Fiuctuosus episcojius Rracarensis, cap. 5
jcujjusscobs in po.lu data iuetiir a veiienis. Ejus in- Regnlse : « Sei! omriessiiinma lEqualilate.corisiirgaiil,
. ierior.pars et fronli proxima ad duos palmos egregie; exteiisiscjue ad coelum •palfiiis orabcio persistant. »
.eaiidida"est,si,i,preniain acumen desinens cum sum- Joannes Mosclnisin Pralo spiritali, cap. 55 : 'Ev.xeb-
'riio rubore piiiiicea est, qnce mediaJiilefcedil, riigra. •iusx&.syeipus avxov-elsxbyoxipavbvrtobs Qebvfivia.xo
Qui de eo cornu, vel poculis ex eo tornatis bibunl,, liyeiv id est, « Exlensis manilius in coelum Deiinv
nec spasmo, nec morbo sacro corripiuntiir.Nec ullat pi-ecaius est dicens.» El cap. 104 ralionem affert S.
veneiiivis Cisiiecere potest, qui aiite veJ,'pps'l liau-- ;Asferiiis"eji.iseoptis..Amasese'eriarfans JIECCverba
stum veneiiniii aqiiaiii aut yirium cle ejiisinodi coriiui Evangelji: Duo hotnhtes ascenderunt in tcmplmri.:
seu poculis hiberiiit. Robuslissiinus esi et yelocissi- ' liuixb opOiov x-ns'Tipoo-evyris'iv.xexuu.ivu;
jtpoSa/^.bp.ivov.
mus, ut nec eqinis, nec aliud animal illiim assequi1 xu.s yelpus xb xov o-xavtiov-TtuBos cyfidO.xi(leiv:ovi'C=c,
possit; ul refert Gtesias liidicorum libro apu.d Pho-- . v..x. L Id esi,-« Et rectas teiideve iii eaJiiiii liiaiiiiS
tiumin BihliotlieCa, n. 71. formam est exhihere-Chrisli cruci aflixi,- Si vero
b In sensibus sluttiliam vullurum, Lege: In sen-- . vere oral, ei ofans jilaccai Beo, riori niodo in
flgiira
sibus subliiitiiiem.vutturriih, Naiii JiseCayis.est acu-• D crucem .repraserilat, sed etiani affectu". Ut eiiini ih
lissimi visiis iiilef .csclera aiiinialia, ex Jongo iriter- ciTic:.eclavis afljxiis, sic et orans hecal omiierii cai-
vallo prCspiCieiisescas abibrfu splis in pccasum, abi nis'concupiscenfiariv,.meni'o'ria expelleiis oiiinem di-
cccasuad bftuin, inquit Oms Apollo. De vulture et; vitiaruni., glorise el pareutum affectuin, J Etprse-
aliis ariimalihus iiic eiiumeratis vidc Plinium ett cJareS.Augustinus enarraiioiieJn.psai. Lxii;:«Leva
lEliaiiiim dC aiiimalibus. ergo nianus iri oratioiie, levavit pro.-nohisDominus
* Prmdicloi autem, etc. Haic sumpta stint ex "Gas- noster in crtice; et exlensse suiit maiiiiscjus pro
siano, Jib, n de ribciUin. -Qraiion.,,cap. 7. liic au- nofais. Icieo extensse simt Tiiaiius ejus iri cruce, ut
tem sabaudi'Drah'onc*,ex capite citato. liianiis nostrse extendantur in bona opera, quia cfus
, A Vt finito psdimd. Arguil morem snse pfovincisef ipsius misericorijiani iiobis pricbuit. Ecce levavii
Massiliensis, juxta qiiein nibnadii ad liiiem psalinii ille manus, el obtulit pro nobis sacrificiuin , delele
properantes eo iionduni finilo ih genua procumbe- siint omnia peccata noslra -, levcuitia et nos maiius
bant. De his genuflexioiiibus ad^flneni cujusque3 nostras ad Detim,iti prece, et iicn eoiifdiidanlur ma-
psalmi irifra dicetur. • - Jitis nostriB levate ,ad Deuni,si. exerCearilur honis
: » Expahsismariibus. Wos fuit jirisbbfliiii Christia--, operibus. Quid eiiim facil Jevat riiaiius? Unde
qni
noriim expansis manibiis orare. Teriiilliamis" inI prseceptum cst, ut levalis manibus oremns Deum,
Apologeiico, cap. 5:,»liluc siispiciehtes Clinstianii Aposioitis eniiii dicit: Levanles ptiras manus sine ira
manibus expansis, quia innocuis.; capjte niido, quiai ct disceptatidne; ui cuiii levas manus tuas, ad Deum»
non erubescimus, deniaue sine nioiiilorc auia de) vejiiant tibi in mentem opera tua. >
923 CONCQRDIAREGULARUM.— CAP. XXV. 926
» qui prsccedit, de oratione surrexerit, omnes pari- A boriosum fuit tot vicibus euin repetere, donec nec
ter erigantur. J>Similiter nec aritcquam ille ad ofa- uiuis sernie eum suhlerfugeret, iniplens illtid : Psal-
"
tionem eJnclinetur, sliquis se iiicliriare.prsesuniat : lam spirilu, psallcim.et mente (J Cor. xiv). El illud ;
ne non lam prioris conciusioiiein,, qtii precem colli-• Pscillatriel inlcllicjam (Psal.c).
'
gil, qtiani suaiii celebrasse videatur. § XV.:— Ejusdem. .
-
§ XIII. — lix REGUI.A SANCriC/ESAisii (cap. 20). Sicnt laudabilis ignis. per lectipnis assiduitatem
d Cum vero psalmis et hyniiiis oratis Denm, id aecjiiiritur etiiutrittir, h ita iste per cogitalioii.esnia-,
vereelur in corce qriod pvofertnr in vOce. Qiiocicun- las et sordidas, seu ad Deum non .perfin.entes,,sicut
que operis feceritis, cjuando leciio iion legitur, de veiieiium serpeiilis e( siciit gladius occidit. Qui sicu
divinis Scriptiiris aliquid ruiiiiiiate. /Egrolantes Jieri non potest ut non veriian.l, itafsi.non invifan-
verosic Iraciaudi sun!, ut ciliUs.coiivalescalit. «Sed tur, "tardeveniiirit. iiivitalio tunc flet, quando niedi-
cuiii vires prisiiiias reparaverint, recleaiit a'dfblicio- fatio sanCta defuerit; 'Doiiiiiuisdicil: d Invenit, men-
rem abstineiKiaecossuetudiiie.m. f Non sil notabilis tem vacuam scqpis.mundaianxet assUmitsepiem spifi-
hahitus vester, nec aflectetis placere vestibus, sed ius.nequiores se, et ftunt i novissima illius pejora
nioribus, quod tieceiprbposiUim yestrum.- ' prio.ribits(Luc., xi). Quse si.yeneriiif, si hori tenean-
' B >ur, cito disceduiit; si non
§ XIV. — e DiCTAC.13SABI/E. ruminantur, non urent;
Beatus Csesarius neri de superfiCie labiorum ali- lioiv cielecteiiiur, 1'nori niaculeiit; Citb exculiantur et
quid Scripturse nieciiialus est; psalniumipsuin quem ptilverem suuiiiiionreliiiqUant;iiPn illis cbnseiilia-
reciiavit, si vel unus sermo eum prscteriit ri.bise.n- tur el iion yulneraiil; non audiaiitur, ul vel in lin-
suiri Jntelligeiilise ncn aceciiiiripdassel", hpn ei Ja- guam procedunt, et verienuni ipspriinf ripn serpit.
. o Qui prcvcedit.K'iesl,.quiprceest. " vevbiim dego, Ivabet 'etiani detjii in prseterite, ieste
h Similitef itec antecpiarnitle. S. Frucluosus
epi-; :Prisciaiio,Iih. x, quse saiiejam defuncla 'Cr.il saiicta
seopus, -eap. citaio : « ProslernanlurJii terram, eo Raclegtinde siipei'slite„.ut noluni estex poeiiiale .ci,-
scilicet ordiiie ul" neinp prius seniore autinciirve- talo, ul)iFortuiiatus acJiiibnetsanclaiii Radegiuidcim
ttir, -aul iteruiii surgal; sed oinries sumnia sequali- ut imitettir S. Csesariam jam ad Dbiriinura recC-
, taie.coiisiirgaiil. » ptaui. Altera esf qqae successit S, Gsesariseln «gi-
< inctinetur. IiiGlinari hoc Joco est proslenii et meii liionastbrii. Tflpalet ex.Cypiiano, libre eodeni,
genbfleclere; nam 'hoc' fofo
' fiexione.' " capiie
' agiiur de genu- cuiii agit de.sancliriioriialiiitn sejniltiiris prsejjarafis
,:-•; a sanclo Csesario: «^Nonmulluin igitiir jiost, ipsam
<JCnm i<erqpsatmis, ctc. Hsec habenlur in Regula moiiasterii-niatreiii "efmanam suam Csesariam sari-
S. Cicsarii cxcusa, cap. 20; s.e,i quidem priiiiuni. .claiii ad prsemia CJirisii niigrrai;item, inler Jiasquas
niehibrum sumptiini est ex Reguja S. .Atigtistiiii, prsemiserat, admecliumlhrbni, jiixta eam qiiam sibi
cap. 9,
* Sed cum vires, etc. Ex Regula S- 'u paraverat, cpndideriint -sepiilnii-ain, SiicceiientCei-
Augustini, dem cjuie niinc sujierest, Csesaria matre. • .Uhi duse
cap, 17. Gsesaiiseliiaiiifesie dis(.inguuhtur : jirinia qnjc pbiit
f Nen sititatabilis, etc.' Item "ex
Regala sancti. anle CaiSisriuin, ultCfa qute ei superstesJiiit. UrijriS
18, 'secundse CsesaritB nieiiiiiiit idem"'Cypfiaiiiis, 111,).,
•Augustini,
'6 Dicta cap.
Ctesnriw, Dute surit C.ipsariseabbalissse ctini agit de cbitii S. Cajsaiii: « Alloqiiitur ffatjue
n,
monasterii-qiiod S. Csesaritis Arelateiisis anllstes piiiiiaiii. quasi iripre clulcedinis sute duceiitaiiiiii
sedificavit prope Arelatem. .Prinia est S. Gsesaria, piiellarmn yenerabileiii Csesariaiiiinalrciri. > Eique
soror S- Csesarii de, qiia .Cypriaiins lib. .i Viise.S. dical Vitarii S. Csesaiii ,"ut exioCis citaiis colligere
Csesarii: «EvocaiaqiieeMassilieiisi coeiiohipVenera- est, ncn primse Csesarise,ut qii|ilaih male afbilfaii-
bili sorore sua<Caesaria (.qiiaiiiidcirco eo niiserat, tur. Secundse lnijiis etisim niendo fvt in testariiente
ril discerel cjtiod tiocerel; el prius essCt discipiila "%.Csesarii : « AiiCillse.nbslric :C:csariie:abhalissse
quam inagislra), in pnepafala.domicilia cnm dua- niaiiiiim majereiii qtieni de caiiilabefcit, doii vo-
lius aul tribiis sodalibns eam Introdtixit. J Hujus ,lb. t>Ei paulp ppsl ibiclero atqrie eliahi iriilio. Qiibd
meminit Fortunatus, lib. vin, poemaie^, de Virgi- vero spectat ad dicta CsesariseJiic ciiata, videiifui'
.niia(e: -'.-. ea esse Csesarise secundse, non .primSe. Nam loijui-
Has inier comitesconjunciaCissariafulget , tur Csesaiia in prselerito': quod noii fecisset, si ad-
TeuiporilnisnoslrisArelalen.sedecus, htic iii vivis fuisset S. Csesarius, t|iuindo hcncscri-
Csefariimonilisiuci sociaiapeienni, psiCCaisaria* sed in prsesemi dixisset, medilatur,
Si non marlyrii,virginiiatis.ope. D' xecitat, etc.
Et infra loquens de sancta Radegunde: h Ilaisle. Siihaudi, ignis viiuperabihs, seu quid si-
. Sil tibi dulcedecus venerandaCaesariapraSens hiile. Est hic quoddarii membrum a suo corpore
Pi'sesiileCce.saiiouoncaritura luo. aviilsiim.
; IIIos""c'jrJeseqnens, » Invenil^menlem vacuam.Lxie, Tii,ubi ilahabe-
. niandaiaque corporecomplens
Ui ieDeasflores,Iiasi.uiiteiisapes. tur;: Invenit.eam scopismundatam, donium videlieet.
S. Gregorius Turoneiisis , lih. ix Hist. ,.cap. 41 : S. Csesaria posuii menicm, explicans nomen allego-
« Post hsec cum pontiiicis sui scejiius gratiam quse- ricuUvper propriuiri. Nam donius illa scopis jiiun-
..reret, nec.possei adipisci, liecessltate commola cum daia nihil- alirid est quam iiieiis " Iiomihis a viliis
sua abbatissa , quam.instituerat, Arelatensein ur- purgata. . .'.. . ,
bem expelunt, de qua Regula S. Csesarii alqucCse- iNqvissinia. Hanc vocem, quse deerat, restitui-
sarhc beaUc siiscepta regis se tuitione iiiiinieriiiit. » •mus. ".•• ; .".
Et cap. 42 iii epislola S. Radegundis : t Insuper k JVojimctculerit,Locus corruptissimus, quem ita
coiigregaiioni per nie coJlectseRegulam:, stib cjtia corrigendum piito: Non maculant, sinon deleciani;
sanctaCiCsaria degit, oyam solliciiudo beati Gxsa- si cito excntianlur, pulveremsuum ndn felinqunnt; si -
rii anlistilis Arelalensrs ox insiitulione sanclorimi illis non consentialur, non vulnerant; si rionaudian-
•Palruni convenienter collegit,- ascivi. i Quicliam tur, ut vel in lincj.uamprocedunl, venenum ipsarum.
ullimuslocus inlelligendus est deprinia CsesariaS. non serpit. Quse quidem de pravis cogitationibus in-
Gsesarii.sorore,:sivelegatur, deguii, sive degit, Nam telligunturv - '""'• : •
927 S. BENEDJCTIABBATIS ANIANENSIS ,922,
'"
"'•• .'. i%\l. — E)usdem: A sensus noster niigraverit, de nohis dicat Deus : Popu-
Puritas ccrdis bninia viii.a excludit, cnmes virtu- , lus iste labiis me honorat, cor autem eorum loiigeest
tes pbliiiet: Lceteiurcor qucereniiumDominum (Psat, ame (Isa.n, 9), Etilem de nohis dieafur : Ore suo
civ). Quia ibi est h'abilaculurii. Spiritus saiicti uhi benedicebant; el corde suo maledicebani (PsaL-hxi).
fuerit purilas Cordis. Quam virtuteni qni yoluerit Ne, cum in sbla lingua Detim laudamtis,, in sola
obtinere, « nihil prseler quod de Deo cogitavit, arit h regia ovis npstri Deum admitfamns; infusJn do-
loquitiir, evidenter scimus. Quod si vel puiictiim mri.nicbrclis intrpductum.diabolum l collocemus for-
liofse meditalio Dei discesserit, stalini ininiicus ad- ' tiorem,' Ab.infroducente judicalur, qui intus ingredi-
erit. Quod valde devitsuidum est. Et scriptum, es.t: tur, .quam qui foris exspectat. Ergo ad,tanlniii.et ad
Abominuiio esi Domino" cogitatio iniqua (Provxy). tale officitimcor pariter cum lingua conveniat ctim
ldeoque, quia omnino mens humana olipsa esse rion liniore Domino qiiotidiamini debittim redhihere. Et
polest, J>talis sit meditatio, quse nen felorem faciat, nbtet sibi in corde qui psallit.ad singula omnia tesii-
sei.lsitbpiius odor Chfisti.; mpnia quse dici.t. Qui, siiiguli versus, si .notentur,
proiiciunt ani.msead sal'utem;';et'.in eis totum ihve-
§ XVII.—Ex REGIJLA MAGISTRV (cap. -57). nilurquod quseriiur, quia omnia ad Eedifieaiionemlo-
c Tanla debet esse reverentife gravitas vel disci- B-quilur psaiiiius, dicente Propheia : Psalldm ei htlel-
plina psallendi, ut amabilius a Doniino quam a nobis ligctm in viaimmaculala, quando venies ad me (Psal,
dicilur, audiatur. Sicut aii. Scriptura : Exitus malii- 'c).Quod sonaiin v.oce, ipsunv sit in mente psallen-
tini et vespere <idelectuberis (Psul, LXIV).Et item : tis.-Psallanms ergo voce etmente.coiiimuiiiter, di-
e Jiene psallite ei hijtibilalione, quia rectus est sermo cente Aposiolo : Psallam spirilu, psnllcim el mettte
Domini (Psal, xxxn)." Et ilem : Exsu(taie ei cum li- (I Cor. xiv). Npn solurii vocibus, sed el cofde ad
more (Psal. n). Et Item : f Psalliie Dotnino scipienter Domiiium clamale. Cavenduin namqne est, cum psal-
(Psal. XLVI).Ergo si sapienler etciim tvniore jubet litur, liefrequeiis ttissis aut anhelitus prolixus abun-
psajli, opertet= psallentem immebili cerde, e incli- det, aut salivarum excreatus a psallenle iiianie ja-
riatp ccrjiore stare, et laudes Deminp niPderate ca- cfentur : sed tlebere fralrem post se projiCere; qiiia
riere: qiiippe qui rninisterium suum ante Divinilatem angeli ante psallentes docenlur"stare., cum dicitPro-
libi (Psal.
Jmplet, docenie hoc Prop:heta:,,cumdicit :,In con- 'pheXa*:Jn conspeclu ahgetorum psalldm
speciu angeiorutri psutlam tibi\Psal. cxxxvii). Nam cxKxvii). Ciim Jixc ergo omnia impedimenla psal-
Considerare debet, qui psallil, semper, ne alibi sen- lentibus a diabblo fuerint mihislrata, niox sibi, qui
sus ejus demigret. Ne, cum in aliam cogitationeni • psallit, signel os 5 Chrisli sigillo.. •
C ..... ,"_;"
:, ';» Nihiifrceter quod,,Legii, quod riihil prceter quam invociferalione. ; :
DeO"cogitabit,aut loquelur, etc. J Psailite Domino, Ita lii Rfgula ms. cod. Corb.;
"deJ> Talis sit meditatio, elc. Nain bona cogitatio seu sed TODomhw addidil Magisler.
meditatio est innoceniise fous ef scaturigb, inio ipsa ilnclinalo corpore. Lege, inclinalo cripite, ut in
iiihoeeiitia, ui est in responsis Cariliphiuis': Qucesil cod. Cori). et apttd Smaragdum.
innocenlia? Bona cogitalio. "h Regia. ld est janua.
„ e Tahia debet esse, elc. llabetur in Regula Magisifi i Cottdcemusfqtiiqrem. Lccus mritihts, ita resti-
;cod. Cprb., cap.47,,;, tiiendus ex Smaragdo,: « E( intus in clomuriicbrdis
d Deleciaberis. lla iri Psalt. Rcm. Vide supra. noslri ititroductuni diabolum collocenius foftiorem.
e Bene psallite ei in jubitalione. Itain Psalteno Foiiior eninv ab intrcducente juclicalur, »•etc. Et
Rottiano. Ajiiid S'. Hierpiiymum, in jubilo. Apud Se- sensus clarus est.
piiiaginta, iv pihut\uyp.w, id est, in. jtibilatiene.GIossse i Chtisti sigiito, Id"est, signo crucis.
;Cyrilli: utul,uyixb;,j.u'bilatio.Versio Coirimunisliabet
'
, CAPtfT XXVI.
DE REVERENTIA ORATIONIS.
§ I. —EX.REGIILASANCTI BENEDICTI. stiggerere, non praesumimus nisi cum humilitate et

- » Si, cum hominibus potentibus volunius aliqua reverenlia, quanto magis Dbmino Deo universorum
' ,«
Si, crimhqmiriibiis, etc. Hiir.cJocum Citst S. Eli-. teiriisi exprobrbmus Deo' quPdribs ofatio fatigave-
gius episcbpus Novioirtensis, hoinil.;9 : « Nam Cum rit. Atqui cum modestia el Inimilitate adorariles ma-
quali deyqtione et revevenlia sit oran.him beatissi-" rjgis cominendamus Deo prece.s nosiras, ne ipsis cjui-
hnis :'et sanctissimus Pator B»ne<licliis (lemonslrat. dein manJiUs subJiriiins elatis, ne vultri tjnidem in
dieens: si cum hominibus poieniibns, » e.tc. Cital et audaciam erecto. Nam ijise PiiWicaiuis, qni non tan-
'Hayinp,Halberstatensis, lib. n cieVarieiate, cap. 20. tum prece, sed et vullu h.umiliatus alque dejeetiis
Apla similitudiiiequa revereiitia sit oraiuiuni osten- orabat,•justificatior procacisSiiiioPhariSsep disces-
dit sanctiis Beiiedielns.. Eaclem lUiinr, Tertuiliaiius, sil. » Et S. Csesarius Arehitensis, sei'iii.;;J21 : < Si
Iib.de Oraiione :.« Si quLicnv.Jrrcverens est assi- enim. apud aliqnam persoiiam poieniem velles ali-
dere sub conSpeclu conlraque conspectuni :ej«s qtsem' quain causam allegare necessariam , et subito aver-
cuhi maxiine reverearis et: ve!ieveris,;qiiaiito .magis' stis ab illa, media iriterlocutione clinipta , aliquilius
sub conspectu Dei viyi arigelo atlhuc oralionis astante velle§ sciirrililatibus ocCupare, qualem piitas iri^
929 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXVI. 950
cum omni humilitate et purilaiis devpiioue supplj-- A sciamus. El idce brevis debet esse et pura oratio,
candum est. a Etiioii in liiullilequip, sed in puriiate3 nisi forte ex affeclu J>inspi.ralionis divinse gralise
cprdis, et coinpunctionelacrymayum nos .exatidirii protendaliir. <=ln conyenlu aulem pmninp brevietur
juriani illipersenoe cum qua lequeharis inferres?,autt ncctur. Orat., cap. 7 : « Apiid illos (monaclips Êgy-
quoino.ijocontra le illius iiijuriaiivcciniiioycres? Sii: j)ti) iipn iteii), scd anleqiiamjlectant genua, pau-
ergc ciim huiliine lequenles ibta iiileiilione aniini Ja-- Jisper oraiit, el stantes siipiilicationc majoreiii tem-
Jioniiniisiie alind cogilanlesillicuin qtiolpcjiiiniurin- jwris jiariein expentlunt. Itiique puncto' brevissiriio
jiiriam faccre vidcaniur : cum Deolanicn iii oratioue: prccicleiites Jiuiiii, velut atlorantes lantum cliviiiaiii
loqucntes, el anlc taiiiain liiajestatein peccaiorumi clemcnfiam siimma velocilate consiirgiinl, Et riusus
iiosiforiim liiiseriasallegantes, 11011nos pudei, uoni crecti expansis nianibus eodenimodo, qtio prius
eriibesciinus capiJs sciisihusJmC illuequc discurre-- stantes orayCrant, suis precibus inientius inimoraii-
re, et iiifelicein iiienlem"nuiltis occiipationibiis ai tur. » Et paulo ))ost: « Cmli aulcm is, cjui oratio-
conspcelu.diviiiitalis abslrahere. > nem colleclurtis est e terra siirrexerit,.pmiies'pari-
iio»iii muttitoqido. S. Eligiu.slegit: Cum noni ler erigiiiitiir. » Et cap. 10 agens de eadein ora-
>'>/',"(
in mtitiiloquio. Recie. Miiliilocjtiiiiniin byalione fu-• tione : * Icleocjtieprsecipiunt eam (pfalioricin) celcri
gieiulnm tloeeleiiaui S.Jhisiiius iu Ammonilibiiibus:: fnie conCludi ne forte iiiiiiieraiilibus riphisiii ea re-
« Ne loiigiluilinciii verborunl jiroliahas aiite cum,, dtiiidiivtia qusedam spuli seu jihlegmalisJnfcriTini-
cjuia tioii in innltilpquiOj secl in puiissima nieiiie' B.pal nostrse orationis excessiim. s Jil in Jirie capilis :
phtcahiiur Peiis. i Quiil aulcm'sil «rare ia muJtiJo- « Qiiamobrem ulilius censcnl breves qtiideih oratib-
quib, el qiiicl difleranl mrilliloqiiiuin cl diuluinai . h.es, sed creJierrimas fieri, illuil quidem, iit frequen-
precafp, erudite •.idirioiliiiiidoccl S. Augiistiuiis> tiusDomiriiim tlepfecaiiles jugilcf eidcm cohserere
episf. 121 ; « Neque enini, ul libnniilli puianl, huc: possinms. > Ex hisclarum esl id quod dicil sanctus
esl "(irarcin niulliloquio, si tliuliiis oreiur. Aliuclcsi'. Benediclus : « ln conveiifu aulem omnino breviefur
sernio liiulius, aliuil csl "diuliiriiiis alfectus. Nam etV' oratio, J "qiii jioslea clixit, « facto signo surganl, i
de ipso Doiiiiiioseripluni estquod peimociayeril ini iiemjie ad collcctam, acl oralipnem 'perseijncnUain,;
oraiulo, ei qnod prolixius orayeiil. Ubi quid aliudI eireliquam psalinoiliain, spectans illaCassianiyerha:
jiro nobis )ii';T.i;chatexeinjiliim in lciiipore precaior « Cum aulem is qui orationcni .cpllecturus csl, e
ojiporiuiiiis, cuin Palre exaiulilor "setefiius? » Et tcrra siirrexeril, piiiriesparitef erigiiniiif. t. JtfCiiaiii
paulcvpffsl: i Absil eiiiui ab oralione nosira inulta cfariim esl ex S, Alhariasio iraclalu de Virgiiiifafe:
loculio, secliinn desii mulia prccatio, si ferve;:sp;,r- . « Atl qucmlibct psalniinii preces el gciuiuhi Jlexio •
severai. Nam liiuluiiii loqui esi in oranclo reni ne- cum Jacrymis addaiur; » S. Isidoio,, cap. 61 suse
cessariam stipeiihiis augere verbis: Mului.m eniiiii Regulse : < Post coiisuriimatioiiem singulpruni psal-
prceari esfeuiu qiiem precainur cliuluina et piacor- • iiinriim proslraii oiiines hmiio pariler, cClcriferque
dis e.vcilalicuc piiisare. Nam pJcrinnque iioc iiego- surgenles psalines sequeiites iiicipiaiil; j S. Fru-
tiuii) plus. geiiiitihus quam, sermonibus, agilur, plus;;, ciuoso . episcopp', ,cap, 5 suse Regulse : « Saiie in
ilelu quaiii alfalu. » Esl quod dicil sahcliis Beneili- pninibus siiigularuiii liorarum oiationibus lioclurno
ctus : «Sccl in jiuriiate cortlis ct coinpuiictioiie ia- C el diiiiiio tempore ad omnem psahiioruiii finern g!o-
crvinariini nos exandivi sciamus.» Mulliloquitim riam ciiiilanles prostranlur iu. •lerram, eo scilicet
crgo est in ipsa precatioiiCiiiiil.la eaijtie inuiilia iu- ortline ul neriio prius seniore ant inciiryeliir, aul
sulsc eiftitire, qiieriiatiuiOiimnPharisseus ille qui in- iteruin stirgal; setl oinnes summa sequalilate sur-
tcr ofandum praiclara sua faci.n.oraliarrabal cseteros gant, exieiisisc|ue ad coeliiin palniis braritio jiersi-
lioiniiies viiiiperans. . slaiii, t Jtl etiaiiv notum est ex Regrila Slagisiri,
h Jnspiruiionis divince gratiiv. In cocl, nis. S. , cap. 15, M es 55..« Sed et lioc semjier tam in iiieme
Ehrtil. TOdivince, apuclSiiiaragdtini xb grulice tlesi- quatn in a:siale, tam iii tlie quarii ih liocle, seu in
derantur. Ex hoc loco pafet oraiipiieni iiientalcm vigiliis, ciini psalliiiir, caveatiir nc psalmi aliqiiando
injiingia sancio Benetlicib exira synaxes '; quse etsi combiiientiir, cjnorSnon licet, sedsiiigulos debere
ltrevis• essci, tu.nicn bis atn ler resumebatiir'• que-•. tlefiiiiri ciiiti gloria, ul nec oratidnes ialer ipsos
tidie. '.'_ ageiisiaijicrdalitgf, liecsgloiias eoriiiiilaii.di Dei vi- '
c In coinenlu lamen ottwino brevielur oratio. Lo- cieaiiiiir siibilucCre. ». Uiide. cap. 48; « Nam ideb
cusobscuru.s uf inu.lfi aiii in hac Regula, cjiii,ulin- dixiiriiis"hievem fiefi orafioiiei.ii, rie per bccasioiie.m..
telligaluf, tluo notanda siint. Priiniiin est',..sanctum prolixai oriitioiiis aul 'ionmaiil, aui icrle chiijacen-
Benedicluni in s;i;i Regula vetcriin) Patrtnn insiitiita tes iliaholus eis aiite oeiilos ttiversa iiigeral, vel in
secutiiin fuisse, et iiiaxiine ca cju;e ;i Cassiano scri- cpriie siliiui submiuislrel. i Quse sunipta siinl ex
pta suni. Siciiii-Jiiiii ,si nniiui.a saiicto Beiiedicfoiii. Cassiano, lib. n f.e,iioci. Orat..,-cap, i0, ubi ca.usam
Regula fuisse sractata fusitis, 'qiue coiiiraeiius a pri- . reildii ejiismoiii hreviaiidie oraiionis, cujiis "eliam
scis illis, maxiiiie :\ .Cassiano, scripia 'siiut, ul clej) nullaiiv aiiiiin hahiiii saiiclus BeiicdieUis. Iri eadeih
abhate ordiuando, ile cj.us(|nalilaic, c'.e sirseposilo, Regula...Magistii,cr.p. 56, agilur cieiis;:cm orationi-
de decanis, de •oilicio tsiyino, tip iectore meiisic, de JiriS,quas a lrairihus iiv,via,tJrectis,''stiu.tiibus, noif
liebdbinatlariis ctiiiute ei siiuiliiius : qu;e:iam vero •genuflexis reciiari pfsecipil. El cap. 2 -,"55 el 58,
laiitum veluti perslricla, ei ,.1'c'viquodairi 'penicillo de.iisdenv genuflexioiiibus ,agit Magister. Hinc ca-
adumbrala, qua? ,ab auiiquis eiiutleatius.explicaia piendiis ariiculus 12(J Regulse S. Patlioiiiii.: « Per
fuerant, tanquain r.ionachis trila ac vulgaria, ut sunt domos singulas vesperi sex orationcs p;alinii.stjue
niaxisae orationes el genuflcxiones in psalmoruni complebuut. » Sed' ef luculenium llirus ritus; testi-
interstiliis, tjusejani prideni iu praloriis inonacho- nioniuiri habeiur iii Pcfiiiitcriitialinis. S. Colunibani:
ruin aul piopter eoruiri teporcni, Stlt propter di- «jn ciohimuiii aulem omnes Jialres b;iinil)usiiocti-
vjnpi-uiiipllicipnim muliiplicitateiii et prolixilatem . bus iii tbnipofe ofationiim, in. firie.omuiuiripsal-rio-
ohsolyeruiit. Locus ergo sancii Benedicii iiitelligen- rum genua in oratione, si non infiniiifas corpyris
,dus est debrevi illa oraiione cjuiefiehat a lnonachis, -ohfuerit, fleciere ffitiiio aiiimo deherii, .suh silenlio
niaxime ad fmein cujiisque psalini (nani bis aut ler dicentes : Dens, in adjulofiiim meum iniende, Do-
inlerduin fiebal, si prollxipr esset psalnnis), a.clhi- mine, ad adjuvandum mefestina; quem yersiculum
hila gciiuflexiene. Sed quia. ejiismpui pralip pariim pestqiiairi ler in orationc aecantaveriiit, sequaliler a
stancio,partiiv) .gcuuflecte.ndofiebat, Jdeo de oratio- . ilexione oralionis surgarit. » Eu quomodp hreyietur;
nibus ei geiiiiflexicmibus.siimil.hic ageiiclum est. praiio. yerbtim decantuverinl iniproprie suniiturpro
Qua) quidem satis nplse sunt cx Cassiano, lib. ii de dixerint, recitaverinl.
951 , S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 952
oratio; et « facto signo apriore, omnes pariter sur- ji Cerites-diahoJuseis ahte oculos diversa,Jngerat,,vel
•incorde.aliiid suhminisiiei. Efgo bppfief ofarb cuni'
garit. ,....';'
i"il;.—'Ei REGIILASANCTI BASiiii,(ccp.108). tiniore snppliciter, ul-qui orat pfassentis Chrisii vi- •
'Ihierrog. Quomocio obliiieliil quis ut iri oraiioiie" dCatur .jiedes'lenere. Et cuiiv taiito debeiiius orare
sensus ejus non vagelur? — Resp. Si cerlus sit se Ihiipre, ut cogiioscaiiius quia cum Deo loquimur.
assistere ante ocuIosDei, etc. Orare ergb cfebeiiius cuiii oniiii nienle, sicut,
§ III. -—liemejusdem (cap, 109)V Apcsloliis ail:'•f Ofdbo siniUl ei menie et spiritu
Interrog.Sv possihilc obtinere, .bomine.ni,.nt iri (I Cdf.,ti\). ", ,..,'•
oinni: lempore eUoco noiv vageturniens sua, etc. §'' V.—! Ex REGCLA i?ATRUM, De dccedendoad Deum.
: giv. — Ex 'RE"GUI;A:'M'AGISTM_(COJ>. &&). s Qnania iiiteiitipne et ctistotfia iiiquireiidum sit
J>SiJioriiiriibus.carnalibus uisi cum Immi'li,la(eliori qualilef' a'd cultum feligioiiis taih operibus- qusuvi
fit precatio cum -bcoeficia-ebs aliqua temporalia pp- .orationefeiidatur, boiiante Propheta didiciinus, qui,
slulamus, qtfaiito niagis eonvenit ut propeccalfs ait: h Acceditead Deum,.et Utuminaniiniet, ».vuttns
npstris vef iaciiiefihiispnini, qua possuhius, Cliri- vestri riori confundentur (Ps. xxxv). Accedenduiii
stum prece rogeimis. Nulla ergo debet. esse ° in ora- seiriper .est'., u"t accCssurii sequatur illiiiiiliiatio, Si;
•
lion.edupliciias;: iioriunuhi iii ore, alterum iii eefde>.B iipiv accedi!iius;=iipn illuminamur. Et cum ebdem'
inveriiatur.' Neii iri miiltiloquio protfahi oratioiieni dicere pessuinus : i Inquisivi Dominum, et exaudivit".
debere, sicutait sanclum JSvangelium hypocritas me{Ibidi).:, Inquireiide eteriini et eriini, inleiilipive
eos fieri tales. a Nori freqneiis lussis, lion excreatus ' pe(endp exaudilur, qui seexlerius a sseculi cleside-
assiduus, lion ariheliiiis aburidet. Quia lisec oirinia; riis atterit eiJnterius cum onirii cordis •coiitriiioiie
ofatibnibiis Ct,j)'saimis,ad inipedinientiiih a" diabolo per arcIofenTcpiMpuiibtibntepbllCt. Petite, iiiqiiit, et
miniSlfaiitur.; Sani: iliud qupil diximiiS: superius dqbitur vobis (Luc. xi). Si "omnis qui petit accipif,,
(cap. &~1)[ et in- oratioiiihUs caveatuf; ut, qui orat, cur carnis ignayia: prsepediente et faciuorum mole
si voluerit Cxpiiere,.aiit nariiiffi spurcifias jactare, obStante noivlioc quotidie petaltiiisijuod in selcriiiiiii
non iivaiite, secfpost.se retwvprojicial proptCr ange-. possideamus?JVcata3.scillcet vifse"jiisemium, seferni,
los i'n-ante stantes, deiiionslraiiie^Prophela: ac di- muneris pereiine sufrragiiim,.qtipd sine grandila-
centb : Jn cdnspecludngelorutn psaUmrilibi, adorabd. bore acquiri 11011pbtest: curii primum per deside-
ad ieiriplum sanctum tuuiri. Ergp vides, q.uia ante riunv ,et, dbctriiiariv iiicogriitse meuli; iiisefitrif, ef
JUigeies;pslendimur et oraref et psallere. Nam ideo ppstmpduih opus:.iniplendo. sacratur;, .quod" sine
diximus ° bfevem .fleri bralioiieni, ne per becasio- ineffiibilf oniriipptentls Dei prsesidie veJ adjuiprio;
iierii pfolixse"pfa.tipriispbdbfniiant, aut fprte "diuja- '" iriipetrafi npri. pbtest: quainvls alius riget, et alius '
•>'Fdctosignoa priore sUrganl. Nempe ad reliquani dtia niucbris expressiene diyiiium in clioie pfficium-
efatipiieni, e.l psaliiiodiaiii perseqriendam,' ut supra; iiileiiiirbant. Qiiodquam sit Dec iuvisuhi siihsetjiieiis
exjilicaturiyest.' Ut dici.t Cassiaiius supra'r« Oiiines dbCehithisioria. Aiitissiodbii, iii lnoiiasterio'S. Ger-
psiriter eriûritur. t S. 'Friictuosiis : « Sed oiniies' mani,'utTeleri Glalier, lih: vjlisl,, cap: 1!. Qui:!am
suhiriia seqiialifate cbiisiirgiirit: » S. JMumbantis: mooaclms coram allari S. Mariseniulto cuin gemllu
«yEqUaliler a ilexibiie oiatioriis surgant. » llsque et lacrymaruni eflbsioiie frequeiiiei- orahat; sed ni-
Iisecsurrectibnoii efccJritclJigeridii- de exittv.Nam iiimio spalaineiilbjiiivimeiituiiicoiisjiiircabat: qui-curii-.
fia, cap. 52',.dixit sancluS Patef Beiiediclus « Ex- aliquando i.n oiaiioiie obdorinisset, quidam candi-
pletb ppere Dei omnes cuiii summb. silenfio exeant dissiiiiavesie iiidutus ad ipsuiii aliare se iii ejuis'.,
e"tagalur revereiitiaDee'. > Ailioc Ibco nihil siinile conspectiim dedit, et pannrim caiitlidissinium prdle-'
pfsecipit. rens.con.quercbatur se l-otum ejus salivis el pituiia
J>Si hominibus, etc. Exstat in Regrila ms. ccd. . coiitqriiiiatuinesse , adclens se ejus preces "suscijiefe
'" " et"
Cprb: eod. cap. 48.' . , iiv conspecluiii cliviiite .majestatis' defeffe. Hac
;e Jn oralione dupiicitas. DupIicitaS oratioriis ap- visioue 'correptus. ffater erratum- emehdavit; Qtise-
pellalur hbc.loco a Magistro, cuni quis orans aliud quidem visio Jiujus Magistri con.firmat institiituni,
iri ofe liabeli ,ali"udjih'cordb, nec meiis voci ejus; cjtioprseeipiitir moiiachis poiie', ribivaiiie coiispuere,
cpnccrdiii'."Esi afia'cr.atlbiiis dtiplicitas, cle qua S. pfoptef angelos, non quod iili iibslris; possini ina-
Aniiochiis agitJiomil. i>S,quam ei pusiUaniiiiilaieiri;D culari' spiifiinierifis, sed-oh:,revereiniaiii.. Si NOnna,-
ajipeliat; ciim-qriis"videlicetiiiter oranduiiy.fluCtuat' iriaier'S: Gregbrii Naziaiizeni, devotissima-saris'iiia-:
et vaclllai, 1100credii, se posuilata impctraturuni, ireiia, in eeclesia orans iitmquaiii in sacruni temjili
qiiia de Dei miserieprdia diibilat; idqiie juxta dp- expuit pavimenluiii, ui de ea referl' ip.se Gregorius
ctrinainS. Jacobi,,cap. 1 Epist.can., Tfbi"aitlibnii- crat". 19; De hujrismodi spiiliitoribiis hajc" Cdixit:
nem lisesitaiitemiiihil aiDeoihipetratUrum. El postea S. GolumbanusJivPoeiiiieiilialinis.: « Siquis emit-
subjicit: Yirduplexanhno inconslans "estin omnibus tii sputa, et coiuiiigii altare xxiv psalmos; " si parie-
viis suis; ubi Grsece, tHfyvyos,id est duplex animo. lem altiiigif, sex. Supple rccitet. -.
Illeest qui iii ofatipne flbctuat, nec Dei .bonitati -«' Brevem-fteri oraiidnem, etc. Hsee sumjHa suiit
confidit; ac proiride dtiplex; quia inftdelis; cuiii per ex Gassia'no,:lib: 11de iiecturiiis Orali, 7*
licesitaiioiiemJrivaria ;diitra1ritur. Ilaiic ergo aniiili 1' Orabo simul, eiC. In>comiiiuniversibne : Orabo
JabCirijtixtanieiilem: Apbstbli recte admoilbin Sl An- spiiiiu, arabo uuiemetriiente:
tibchuS appellat tyvyluv, id est aiiimi dujilicita- 'e Qutinta inieniiorie<,etC. UtCCvideritiir pbtiiisex"
tCm; et id est pusillariimitaiem.' cujusdam Patris concione sumjita qtiaiil ex aliqua: .'
A Notib\iyo-\ivyiuv",
frequens. iussis, non excrealus assiduus.- Patrum Reguhv.
Idem.prsecipit S. Ambrosins, lib. 111de Virgiriibus- h Accediletid Deunt, Vulgo,orf eum.
«;Ei tu, in miiiislerio Dei virgo, gemiius, screalus, i Yultus vestri, Jiixla-S. Hieroriymurii:etPsaJte-
xiisses;, risiis alistine.) Uree-liotentii qui crebris 1 riuni Romanum.
sputa'meritis:el sCrbatibus, raucp_tiissis'sonitu,assi- i jhcjuimi Botriinum.Ita in Psalterio.
955 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. XXVI. '
934
plantet, Deus autem increrrientum dat (I Cof.iii). A lpngse..bratipriis pfolixitas, sed promptse mentis Sri-
Sic Salomon testatur diceiis :'a: IIominisest' prcepci- .teritio pietatem cffinientis; Judicis- eicitat. Oraridus-
rawcor,- Domini esl ddre consilium (Prov. ;xvi); Da- ergo seinper est, ut largialur dfeliriqtieritihtisveniam,
• lus. ergo coiisiliuui;a-Domirio, si-.eJistinatse. hientls; qui Janguenti liiuridb per crticis passibrieiri'Jrifudjt
aditiis iion deiiegetur. Sic per; Apbcalypsiia dicitur me-diCinairisalns mundi setefiia JeSUSCliristus, qui'
(cap, m) : Ecce ego sto ad ostihrivef- puho : si guii: ciiiii Patre et 'SpifitTvSsinCtb yiyitet fegrisitiii sseCrilri
aperueritmilii, inlrabo dd- ittiitiij et. cce^cibocrihiiilo; s^culoriira. Ahien.* ',';"':, ''''...' , ;
et ille-mecum.Ad opus ergb ciivinseserviliitis quairdo § tl. — Ex REG&LA. SAKCTI CASSIANI (cap. 6).
assistimus, tam corpofe quam animp parati esse °- Tah.tUiri auteiri; alv Pniriibus, qui ad prandurii
debemus, ut eum pulsaniem iritra irientis sejitareci- .Cbiiveriitinfsilentiuril Jirseheri clebet, iTtiri ea :lipra.
piamus: eaqtie, cor nostruni Spiritus sancti igiie prsecipue, quandb Cfflrvatisgenibiis flt brafio, iipn
accensuiri semper.cogii.es, quse .Creaioris, rnisericoiv sgritulii, aut escreatio; el)strepafj,n»ri:;:tiissis;iiispiiei,;
diahJadinostranv c03iiani,yenien;l.em,, nosque ad'suarii libh bseifatip spiiiTielenta!d dissiitSet, apertis traiia-
deducentem provpcentiJri qua quis Cum verierit, tiif riiaS;illis,iiuJlsi Suspifia,,qute ;aliuiri.'.jriip^siiarit.i
jnebriabitUr ab uliertaie; dbniiis,.'ejus,,et ipyrente emilianfur., nulla, vox,absque sace.rdolis,.quj: precerii:
v.pjuptatis ejuspoiabilur, .quias.apiKl.ipsumest fens " coivcliidil, atidia.tiirr: nisi qtise pef, excessuiii- ineritis-
vitse; et in lumine ejus'lqmen videhitur, qui prse- JiitoleralVili fervoie cbmpiihCtibiiis, iiiiinittitur. Sr
tend|t niisericordiam^suam seieivlibusse, el juslitiarii qiiisautem in tepcrenieii[ls; cPiisliliitiTs:B;cumCla-
suani his qui reclo sunt corde. Ea ergo seinpef liri- more brat, aut aliquas excrealiones et sputamenta,
gua" proferal quse Conditori placeant, -juxla illud- vel alia quse diximus, a pfsecipitatione f [se] e fau-
Psalmographi prseeonium : Servite JDomino,Jiiqiiitj ei;bus;suis emiitit, peccat dupliciler : primum, quia
' in
timore, et exsullalc.ei cum tremore (Psai. n). Tunc oraticnis suse reus esl, qued eam negljgcnler offerat
ergo Creatori tiineiido serviiur, si optis bonum voci Deb; secondum, quod alterius, qpi forsitan intentius
laudis' jurigitiir, sicuf alili-pei-. Psalmistani dfeitiif: orare pbtiiit, iridiscipliiiatp strepitti; pbstrepait sen-
' '"
Psallite sapieittbr (Psai. XLVi)-. ^-Sapienler eteiiim suih.-'' ,' "-".,"•••
psallit, qui:voei.laudariti; rioxiis operibus nbh coii- §"W. — liemejusdem (cap.„7).
tradiclt; el qualiter cporteat divinse pbtentise faniu- 6 Idepque ergp uiililer Patres nesui ipsam ora-
lari, soliicila crira omriiijire stuclio proseqiiitUT. Sic tibrieni, celeri fiiie ceiicludi jiissCiuiit,; ne.fbrte Jiri-
ergo meris nostftv iii&nta ad' psallendunf iiicedat, mbrarilibus riobis in e,:i, quidam fussis veJ •phlegmar'
qualiter-nullo prsepeditstsalutaris desiderii cBsiacuIo, _ tis aliarumque rerriniJnterruriipat strepiitis; et dum,
liullo temporis fiiscata vitio, sea^seiiipeiJhtehla iri .adJiiic fervet. oraiib velut,ex faucibus;-dialibli'velpci-
coeleslibus, hiimiliiats et purilate jirompfissiiiiaqiie; ler rapisitiir. Qoi" cuiri ricbis semper sit infestus,,.
devotione ornala ad aiteriia prsehiia perVCiiife con- turiCquani niaxiiiie assistit infgstipr, cuiii nos cbntra
tehdat..Sic c'ordis'cbmpuri'ctibne'li'a'gre.t,qualitCr ih se. bflerre preCes Dbiriiribyiiierit, fesfinans irienfeih
seCreatoris misericoyciiam excitety Nec se; in.mul- npstram,ablntentione ofationis,-autocogitatibnibus,
tiloquicqHisquaiii, seipoliiis ih; piiiiiafe: cordis; ef aut; exciiatis bumoribus: revocare: Propterca; ergo?
lacrymaTum ubeiiale esaucliii- credat. Non enini- Kbreyes".aiiideiiioratibries; sed'ffequeiites, fieri Pa-
a :H"ominis<est; etc f,«. \n, '.'i m M h.tla vei- 010. DPI .vnes tciiuiri exspctânt? qiioinodo ciDo
sione^sieJiabetur • i/ i> n •>c-t iwrnn pti'p"i>i", c !io J011> c'e voiiiiv ceu jiei t.i >te b",liv visccia,
el Bomlrit giibernare liu' oa ,t. I.i 1!t,,)i, o c f \ ->,id .'.»i|)b -, .lliv-iis i>>'i (iiii i.i spjuons niolcn ad ea>-
esi cor. Sed conspii i ci 'ih.iiif IOI 1 In Se- huii )i lui, r c\.i leu'''1 S (\_ri.iinis, bo. de 0,M.
Dinnu.c.i P! 11^nJuiii esl CIIMUIS otubs CI h.il nu
pluaginta iriterpreta i nc mi 1< o iion icp x,v i
. J>Sapienter aulem q tt„'i n pWJ.i, tic. I cn docel cc.jô.is il ]>io!o \o ,s. N.un ul inijm<!on!iscsich-
S. Prospef Aqtiiiaiiic s I'',I'M 1i i \\ tic ui nioiilnis sticpeic. 1.1 coi)r;iuit verecundo modoslis
Dei laiidenipsallit., cujti'- opeu> ci.m vocc conc '- piccihns m.ne !<Et j).uil 1 j)Os( t li( qii.m'o 111
-dsint.Nam iinifo cai iiui.e ni\ i.tcci MI> „i>l ,'i ,11 iitiii 1ctiiii liatii' uscei to vcmimis, <*lsicnfici,» chvnia
boni.s sicfibus jieymai.cn>' 1 • cji.,T,ni, Sicet IJUSglo- D «i!11Dci wt rdo<p 'hi.imus, \pipciiiich i' cl chsti-
'
j lni mciioics c s(> ,pl cniis, 11011pa^siin \piilil.ue
riarii queiii inse/gaSt. I J>LIUI
0 Tahlmn "cmleiii,e' II >c s mpt i s,unl cv C.,-,- pieees »>o-s 1 is, iicc pciuioiipm (01'iinpidan l.im ii'o-
siano, lib. u dcnociuj , 0>.H , c p. 10 c '^1'J) T, laiii ll 0&1'oqu.iMPic |.ir(ne Qiu.i Dcus
d Dissutis maxitlii \\ ud C ---liii '111,m, /iu. c um- ,on\,'Lis, i>d(ouiis .>ii(1101PSI. Ntt sd noiiPi./us
csi (h>,ioiih"3, qui cogu iiioncs honiiiuini \uvi. 1 Kt
ptum' a Persio, saf:. "1: S. C.s.iius VIPI.IICIISIS.seini. l^ « \nlc pmnia
..... ..Jaxum ne rijnil coni igc sululi
Oscilai lipsieiiiiiiii,dis iiiis iiiiiin|immiiis. )0i.">, f>>l>c, ciuiiSjimi, (|nolies oialiom lucnmbi-
rii".s, cti.n silenlio el cjuicie meulis et coipjiis suj)-
•Dissutsemaxillsesunl apm c, uf ip-c-p\plic.if Ci«sj>- ]>li aic c!eb'riuis Ouidinquc \0Iu11!ciim .illa vocc
lius, exipsa;oscilatiojit'111,1 lc, ui ucl< ctpiiicnca- Oi, ii>, p-ii ,!'>«, p,\.i, sp staiinhus oiatiom; Jruc ttim
laite. uJent'11 a ILIIP. I
e Cum clainore oict. CI"iiosi onl.o ih 'inlicjiiis 1 Se e ['iiuibus. To sr ipiJundaf.
Patribus improbalui Ltilc .iiimo\im Tc. l'iilnii s, fc Idcocjitt irao, etf JI.cc..-pud Cissiaiuim e\slant
lib. de Gratione : « S01os cii.i.u \ctis i' ,(c o- e~,â eo ILIU<njsi 0 j, hl) 11,cic
oppriel, Aut .quaniis ,>i!,>,,.-.c; s c !, Si j"c , ,p 1 l'. 1 q'iid-) 1 01'Itott s I lem (esf ''ur de mo-
aifdiamnr; Deus au! ,i ic > \'<,-., = t , i, > 1- 1.' I, ""ili..^. \l"lS!ll,l, cj.-l. i^', ,id P10-
tpriesi;, •sicucccrisp.e'tc 1. h 1.10.M,U ) iJiAij.i, li.jin : c u.cii.il , J',i'i.i ,11 /L^vplo (ioh'as cjui-
et Eiulum, inquit, iiitcll.ge, et 11011 loqucii.eiii e\,.u- dtui habeie orationes, scd eas, taiuum bieussi-
93S S. BENEDICTI ABBATIS AMANENSIS 936
tres nostri jusserunt: breves, ideo ut insidias dia-• A . suum, sed meniis intelligenfia delectari debemiis,il-
bolij insistentis tunc prsecipue cum pramus, in ipsa Jud virtute sectantes •
: Psallam spiritu, psallamet
brevitate vitare pessimus : frequentes aulem, ideei menle (I Cdr. xiv). Ideeque utilius decem versus
ut per ipsam frequentiam Deum precantes jugiter cum ralionabili assigpatione cantare, .'quam totum
ei culiserere possimus. (Cap. 11 ejusdem libri.) Prb- • psalmum cum cpnfusipne mentis effuiidere. Cnhfii-
pter lianc frequentiam oralionis, et illud. ulije esli. sio autem meiilis prohpc gerieratuf, qriia dum re-
ut longiores psalmos non usque ad finem conti- siduum psalmerum numerum niedumijue censidera-
nuata pronunliatione, sed sequali numero versus di-• mus, nen intelligeiitiam mentis aul diStitTctibneni
•visos duabus yel tribus incisionibus cum oralionis ; sensunm requirimus, sed atl fineni feslinare tepidita-
intentibne fihiamus: Quia non in niultiuidirie ver- lis fasticlic pefurgemur.. :
nias,. et raptim quodammodo jaculatas, ne illa vi-.- fermis est sancti Beriedieti dbctrina, cum dixit,:
gilanter ejccla, quse oranti pliiriniuni neeessariai- -iVisiforte ex affectu4nspiralionis divince grdticepro-
est, per prpductiores moras eyaiiescat atquehebe- 'tenrfatur.' lJrijusmodi oraliones artis spiritualis, do-;
teluf ihtemio. Acper hocipsi satis ostendiiiit hanc: clores appellaiit jaculalorias, quas nieris religiosairi-
inteiidonem, sicu( lion est oblundeiida, si perdurare i calescente divini amoris affecfu in ceeltim vibrat:
noiipplest, ila si perdiiraverit, non citb imerrum- cjiiseqiiidem crebro versatte Sunt anioris" divini
" fomi-
pendamv» His poslremis S. Auguslini vefbis eon- -'.
B tes et incenliva. , - .
CAPUT XXVII.
DE PRiEPOSITO MONASTERIL
§ I. — Ex REGTJJLA SANCTI BENEMCTI. tur superbiendi, duni ei suggeritur a cogitationibus

» Ssepius quidem coritingit ut per brdinationem suis exutuin eum esse a polestate abbatis
sui,
J>prsepositi scandala gravisi in nionasleriis priariluf, B ab irisis es et tu ordinaius a quibus et abbas. quia
Hihe
dum siut aliqui malignp spiritu superbise inflati, susCitantur invidise, rixse, detfactiphes, seriiulalip -
o et sestimantes se secundesesse abbafes, assuinen- nes, dissensioiies, exprdinatipnes; et dum cOnlra-
tes sibi tyrannidem d scahdaja riutriunt, et dissen- . ria sibi abbas pfsepositusque senlimit, et IpSerum
sienes iri ceiigregaticrie faciunt, et maxime in illis necesse est sub hahc disseiisionem aniinas peiicli-
lecis ubi ab cpdem e sacerdele * vel ab eis abhatibus tari; et hi qui sub ipsis sunt, duma dulantur parti-
qui abbatem erdinant, -ab ipsis etiam et prseposilus C bus, eunt iri perdilipnem. Cujus periculi maltim
ordinatur. Quodquam sit absurduni facile adverli- illos respicil t', in capite, i qui,talibus in erdinalipne
trir, quia ab ipso initip ordinationis mateiia ei da- se fecerunt auctores. "Idee nps videnius expedire
» Scepiuscfuidem.IIoC csiput vulgo hahetnr sexa- nionasteriis sanclimonialium prseposita et abhatissa
gesihiiim quintuni. jllud sane saiictus Beiiedictus • seu nialer iiioiiasteriidisliiiguiiniur.ut plan,umesl,e.s.
pbstposiiit capiti de decanis.; liarii Siit Et , si ReguIaS. Csesarii Arelaletisis, c.ip., 16 : « Matr-i
potesi fieri, per decanos ordirielur, ul qtiie dispo- posf Deuni omnes obediant, pr.Tpositse deferant. >'
suimus, .-•' - •' .. Cap. 25, S3 e; 53, dicuntur etiam prjiep.ositisuperio-
J> Prmpositi, Glossse Philoxeni : Prmppsitus, |<ps- res nionasteiioruni aliqiiot, quse uiii abbati subji-
id;:esl.pi:iel.atus,,qiii.praiest. Mos- ciuntiir, -ut claniin est ex ebdeiri S. Gregbrio Tu-
t7xo>i,,-ixatits"xo,x-as„
chcpuiiiS •txitjL ZyjStiv. npo.nrba-Lxr,; uqivp.u. id P.St, ronerisi de Yiiis Patrtim, cap. 18. ()uibus prseposi-
PrsBpcsilus, fiigiriias. Safclliiii regii psse.feLius.Theo-, lis aLiquarido olim episcopi dignilaiem abhatialoni:
phylactiis Simocatla,Jib. iv, c.:-15 : « Qtiare eiiiniT coiifereliant, prseposiiuris in sibbatias .mutalis, ut
CIlUfllEtrxiivpy.7iXir.i,v Sr,pvtfopi.uv:o-viX£xuyi>.ivwvuvxta constat ex fine ejuscleincapitis : « Post cujus (Ursi
rbv xofvffuibxuxov. ; (6v npuLTtbp-Lxov, ÔftrxuL'PM/xaioij abbatis ) bbiluii) prsepositi qili., per lrioiiasteria,
UTCOWIHV), iii est « "Safelliiii r-egiiprin.cipeiif('(jueai cranf, abhatum ofBeiumepiscojiis largientibus sris-
prseppsiium appellare Romaiii soleni, Mariyrojiojim •eeperinit. > , •
misit. i De quo Harmenopulus, lih. 1, til. de dignita- •^ c El ceslimanles.Ita apud Smaragdum, et in edi-
tibus:,Ui>umbtTt.xoixnv uvxfiv zyovtj.LVi%ovtjiuvxoi; tiorie Coloiiieiisi.-Vulgo, qui cesiimanles,
yvopivoi; inufy;oLs:xzpuixwpiojv, id est, « Prsepositi ;a Scandald. Jurgia', rixse.
camdem habent poiestaiem acprsefectipysetoriprciih.> . e Sacerdoie. Id est, episcopo.
Apud Palladiuin in epilpgo Bisf. Lausiaete Lausus f Yel ab eis. Apud S. Dunstanum, vel ab eisdem.
dicilur npuirbo-Lxo;xovevatS-tTxuxov r.oix&vo;,id est, Uhi TOvet suinitur cbpulalive. Kon enim iantiim ab
pr:epositus sacri cubiculi, In lioe Regiilseioco ,et in abbalibtis ofdinabaiitiir alibates seu prsepositi, sed
auctoribiisjn liac Cpncordia citatis prscposifus non etiani ab episcojio el abbaiiiiusi
esl princeps moriasterii, sed alter al) abbaie; Cl,duse , s Ab:ipsis es lu ordinatus. Hsec poiiuntur in se-
oliin erant hse dignitates alibas el prseposilus, ut ciinda.persona , quasi ipsai cogitalipnesinlroducaii-
Jiquet ex concilio Turonensi n, can. 17; S. Isi- tur interlocpientes. V.ulgo' tanien legitur, quia ab
dorp, lib, n de OJDc. eccl., cap, 15; S. Grege- ipso ordinatus est. .'..'..
rip papa liJ),, ii e.pisl. 42;' 113. ix, epist.: 42 : ^ In capile. Itl esV, prseeipue. ." .. ;.':
« Ideeque volumus ut Domitius presbjter abbas ' i Quitalibus in ordinatione se fecerunl auclares,
esse Luciani menasterii dpheat, eique prsepesitus Ita apnd SmaragiuHi, in ms. p. S. Germ. et in cod.
Lucifer mcnachusfiat; >Jib. IV, epist. 4; lib. l Vindbcinensi, quasi diceret : Qui lalibus scandalis
- Diai.,.Cap. 2etcap,- 7, ubi S. Nonnpsus prseposilus et dissensionibus se fecerunt auclqres inordinatione
appelSaiur,quitainen subjiciebatuiabbali; S. Gre- prapositi, id est, qui fuernnt auctofes liiijusnjodi
gorib furonCnsi de Yitis Patrum, cap. H. Ita jn seandalorum et disserisionum, durn pisepositum or-
937 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXVII. 958
propfer pacis charitalisque custodiam in abhatis A-lamJ monaslerii. Et tales prseppsiti eligentur, quales
pendere arhitrio ordinationem monasterii sui: Et, et ipsi abbates dignoscuntur, ut abbatum curarum
si potest fieri, per decanos ordinelur, ut ante dis- enera per ees subieventur. f Et hoc sibi vindicent
posuimus, omnis utiliias monasterii, prput abbas," proprium abbates cibi aut veslimenti, quod ab
disposuerit: .«ut, dum pluribus cbmmillitur, iunis ipsis ministralum accepcrint. Et excepto adventu
rion superbiat, Quod si aut locris expelit, aut con- fralrum el languoris necessitate B delicaliores cibos
gregatio petierit ratiouabiliter cuni humilitale, et; non audeant edere abbates, nisi tales quales et fra-
abbas judicayerit expedire, quemeunque elegerit1 tres. h,Omnem vero menasterii substanliam prsepe-
abbas cuni consilio fratrum limenlium Deum,, sili accipiant dispensandam. Et, si quispiam capti-
i>ordinet ipse sibi prsepositum. Qui tanien prseposi-• vorum aliquid alimenti pelierit abbatem, aut pro
tus agat curif reverenda quse ab abbale suo ei jn- quacunque causa , ipse prsepositus hoc provideat,
juncta fuerint, nihil conlra abbatis volunlalem ett ut abbas nullum laborem Iiaheat: el excep(is ,quse
ordinationem. faciens. Quia quanlum prselatus est1 supra diximus omni intenlione sollicitudinem gerat.
caeleris, ila eum oportel sollicitius pbservare prse- i Excommunicandi lamen causam, sicut abbas, sic
cepta regulse. Qui prsepositus, si repertus fueril vi- prsepositus habeal. Et quod per singulbs menses
tiosus, aut elatione deceptus superbire, aut con- B expensum fuerit, per omnium capifa niensium ra-
templOr sanctseRegulse coiuprpbatus, admoneaturf tionem suo abbati faciat: et hoc cum tremore et
verbis usque quater : si nen enieiidaverit, adhibea- simplicitate, et vera cordis humilitate lanquam red-
trir correplio disciplinse regularis : quod si nequei diturus Domino ralionem. Et quod feceril, semper
sic correxerit, tunc dejicialur de ordine -prsepositu- in arbiirio pendeat abhatis. Nihil de sua lemerifate
rse, et alius, qui dignus esl, locc ejus subregetur. prsesuriiat, nC ( quod absit) in inorbum yanse glo-
Qued si et pestea in cengregationequietus et ebe-- rise cadat. Et ncu prpdigus, sed diserelus inlra
diensnon fuerit, etiamdeinonaslerie expellatur. Ce- Chrisli familiam dispensater, piuSque gubcrnater
gitet vere abbas se de cmnibus judiciis suis Deo red-- et cptimus semper accedat, et evangelicum decu-
dereralionem, neforte invidiseautezeli flamma uratt mentum semper cbservans, Dominodicenle qui ait:
d animam. Quis pulas ftdelis servus et prudens, quernconstituit
§ 1J. — Ex REGCLA SANCTI FRCCTUOSI (cap. 11). Dominus super familiam suam, ut del iliis. cibum in
o In poteslalem habeant prsepositi pmnem regu- tempore. Bealusille servus, quem, cum venerit inve-
dinarunt, cum ex hujtismpdi ordinatione pendeatt ^p jilina.Idem statuit sanctus Isidorus, cap. 9 Regulse :
pmne maluin. S. Dunslanus cum vulgalis editionibtis s i Abbas Citra Jangupiis necessitatem cibes in ccn-
legit, qui latis inordinationis se fecerunt auctores. i. spectu pariler cum Jralribus siimat : nec aliud
Ms. ma. S. -Germ., qui lali in ordinatione se fece- quam cseteri, nec cultius quam qua) in communi
runl uvxtores.Edilio Coloniensisetvelusta Parisien-:- consistuiit, prseparari siiJ quidpiam expetal. > ldem
sis legtuit: Qut talibus inordinalionibus se-fecerunt \t- sancitur atid. 1 Cap. Lud. Jinp., tit. 25 : i Ul ea ,
auctores. Sei Concordiseleclio prsevalet, ubi latibuss qtiam nionachi sui habent, nieusura sint abbales
ponilur pro talium, daiivns pro genilivo. Ita loqui-- conlenti in nianducando, in bibendo, in riorinicndo,
iur S. Ambrosius epist. 25, ad VereelleiisemEcclc- i- in vestiendo ; > et lit. 17 : «Ipse lamen ( abbas ) ea
siam :«Et huic nllegai Sioiccs esse auctores senlen- cibi potusque niensura conteiiius sit quam reliqui
tise. »"VideSixtum Seneiisem, lib. JI BiM.,- ad vp-- accipiutit Jrafres. »ldem,monet S. Fiorenliiiani ab-
cem Chirograplium. hatissam S. Leander, cap. 4 lib. de Instit. virgi-
•i Ul dum pturibus"commiltitur. Huc respicit cen- iiiiiii : « Sint libi accepla quse sunt coniilibus ttiis
cilium Mcgiiriiiniimsub Carblo Magno, can. 12 : coiiiniunia, et aliorum non sis intemperationis
« Deinde decrevimus, sicut sancta Reguja dicil, ntit catisa : et quibus formn esse tlehes hortamentP, ac
monastefium, ubi fieri pnssif, per decanos ordiiie- i- honsc vilse documento, scandali non efficiaris oc-
ttir, quia illi prseposifi ssepe"inelalionem iiicidimt. > casio. >
h Ordinel ipse sibi prcepositum.Stiblato abusu sta-i- !' Omnemmonaslerii subslaniianv, etc. Id olim usu
tuit, ut ipseabbas suuin ofdiuetprsepositum. Eadem n receptum fuit in quibusdaiiimonastcriis.iit oninis
praxis vhtelui' apud S. Gregoriuinpapam, lib. n, ep.i. subsiantise lemporalis cura peues prsepositumesset.
42, ad Joannem abbatem :« Peti.il dilectio tua ulfra--" S. Isidorus, lih. n de Olfic. eccl..., cap. 15 : « Piae-
ter Benifacius iu monasteiio a te debeat ortlinarii posilus amein cupi niagna solliciludine cmnia dis-
prseposilus. Quod ego valde miror, quia ante faclumn ppnens prseslp facil quidquid illorum vila propter
iioh est: quin ex quo illum tibi dari feci, jam ordi-i- inibecillitatem corporis postulal; > et cap. n,'Regu-
nare clebuisli. > , lcc: « Ad prsepositum autem perlinet solliciludo mo-
c Zcli, Mali videlicel. iiachorum, aclio causarum, cura possessionum, satio
d Animdm. Ita apud Smaragdum et in editiorie e agrorum, planiatio et cultura vinearum , diiigentia
vetusta Parisiensi. Yulgo adclitur, suam. gieguni, constiuctio sedificiorum,opus carpentario-
e lu potestutemhabecmt.prceposili, etc. Hsec nonn ruin srve fabroruni. s Ita S. Libertinus prsepositus
cxstant in Regula S. Fructuosl episeepi Bracarensis, 5, monasterii Fundehsis exteriora negoiia admini-
sed videntur esse alterius Eructuosi. s(raba(, ut videre est apud S. Gregorium, lib. i
f Et hoc sibi vindicentproprium abbutes cibi; etc.;. Dial., cap. 2. His inlenius erat prsepositus, duni
Hsec nihil aliud dicunl quam quod ahbates a prai- i- abbas aniniarum reginiini vacarel.
ppsitis accipere debeant cibum, veslimentuin et Bt t Excommunicandi causum. Causa hoc loco esl
siinilia. poteslas, Jacultas, Id patet ex S. lsidoro, cap. 18
8 Delicaliores cibos non audeant :edere. Optima la Regulse, ubi ideai consiituens ait : < Exconimiini-
iiistiluiip : nam qui cseteris prsecst, debet eliam iii candi potestatem habeant Paler nionasterii, sive
sebrielate prsecellere, eamque verbe et exemplp lo prsepositus. > Ubi quod dixit causam Friictuosus
prsedicare ; alicqui periclitatur oninis coenobiidisci-i- S. Isidorus potestulemappellat.
PATROL. CIII. 30
939 S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS , 940
iriveneritsic fdcienierh: driieridico vobis"supef orivhiaA sestate;pbst vespefam cerisefvefur, ul-priusquani
boriasua Corisiitueleum ( Mdtili. xxiv ).- ".«coiiiplcant, lihef legatuf. Jta deiiique.driedeiiis
§. III. —' liem ejusdeni (tap. 3 ). itefurii carifatis psairiiis adearif cul)ijia,.pauiuimii--
« Prsepesilus .sarie in riiedib corisisteiis h dbrriii- que quiescentes, gaTliciniejarii soiiante, recitatis
tbrib qripad risqrie ciincti quiescant, bniriihiis jam tiibus psalmls * curii laude et heiiediclione sria,,
cubanlibui c circuriieat: sileiitCr lecia siiiguloruhi, - matutihuni celebrerit sacriiiciuml Qiipperaclp, quia
rie quis aut tardC a se jactet," arit eiira Regulani meditatibni iricuriibeiicliimest, mox ad'Joctim coii-
occultis hiiissitati6niiius vaCet:; et ut plerihis jiCf- suetai medilatioiils pervenerint, teriios recitent
scrutans e Cbfcla singulpniin et nierita, inlelligat , psalnios, et oraiipiierii ex i'utegr'6"Jinienles medi-,
quem' qrienibdb veneretuf atqiie suSeipiatVSiuiiliier. tehtiif usque ad orluiji' solls." Sriiie in omiiibusho-
et aut decanus alius; aut quisquam C"(iatribris bene rariuii sliigiilaruin brafipriibus ripciurnp, ac dirirnc
prchatris assistaf in sccessu Coriiiiiuni; qriousqiie temjibfe ad bmriem_jisalmprum iineiri glpria cari-'
quieti se tradarit crincti : ne arit fabulas' iritef se , farites Dep prosterrierituf in terram," f ep sciiicet
yCntilent vrifias, aut fidiciilis stiidCaiit,'aiit qiibd- crdine ut iienic jiriiis. seriiere aut iricufvctuf, auf
lHiet noxiale vitiim consiiescaiil.Qtiia insiittitiiriiest. ... iteruiii siirgat, sed.bihries srimiiia sequafifate ccri-
regulariter nrillurii oriiiiino mbriachurii in secessu B srifgarit, exterisisqtie ad cbeliiiiipaliriis orando pef-
loqui deherC, sed aut-jisaliiibs Teeerisefev Si jilures sistant, sicut Ct seqiialifef i iriefgurituf. Sablfatb-
Sunt, aut certe aliquid iribdltari vbce^ si sblus Cst. rum \eri> et DbriiiriicsriuiiirioCtiiiriicufridulis sCrio-
Ita arite riiediam suigente^ lioctein dubdenos per riiissarurii supcfadjccto offiCioseiils" eiiairi riiissls
clicrps reciterit psalmbs secundufti cehsuetudiiiem. vigilisteciim senis resjiorisoriis celebreiitiif, iit re-
'
Priusquam tamCn sufgarit Cseteri', f a vigilticis ffa- suiiectioriis Doiriiriicajsbleihiiitas ari)])li.pripliicip-
tribus rifsepositus excitetiif, :,ut Ciiiii beiiedicfione fiirii jisaliriodiahiagis iipiioretiif",'^(fubd et pfseci-
sua Cl SlgniimnibvCatur et ciirictbriinflCctula ab eb,. puarum festiyitate niissaflimfpfSceiieriti ribcfecpiii-
priiisqriariisrirgarif slfenue visiteiilur. Hoc qiibqrie peielitef oincioiiini geiiefe de qualibet "'"-
soieihiiitate
ih omnihus iioclurriiS bratipriibiis getat ift seniper S.eiiiperestcelebrahdiirii.' ,'.'.'"
pribf siifgat prsepositris <juan) sufgeridiirii reliqxil § J\T.—Ex REGULA SAKCTI FERREOLI (cap. if).'
riioriearituf, ut ipse videat quis-qiibinpdb jaeeat, rie Siib abbate" persbiiaih streniiath' et discipliriam
aliquarii JascMain pef Jncitriam qriietibHissusedor-- valcie-anfarifeiw,fjuse'Qigiiaiii curarii pfsepbsiii np-
miens incurrat. POst pausantes paululum inedium mencjue suscipiat, cieceniimus pre splaiio abbatis
noclis persolvunt officiurii, ulii qualttor responsoria insiilui; ut hPiiof illi miiius sit PrierbSiis, duhi' la-
sub psalrriofuni divisibiie coiiciiiafituf. SiCpost uie-' 1C bbfe .diviso, a' chibbusquotidiaria spllicitiidoSUscipi-
diarii tibCtehi_,,Si hiCniis tempus est,, sederitibus luf. Et icieoseqiiuriierit rit cum jiissicne abjatis; ei
cunclis , iinus in medio residens reieget Jibrum ; et veiieratip et ebedientia exhibeatur; Nam et post ip-
ab abbate vel a prseposito disserenle csbteris simpli- surii, qrieih sujira dixiiritis jifsepbsituiri,quiiri bbriis
cioribus cjuid legitur, patefiat. Qubd' qiilderii _et Sit Jbrma statuimus i fegulare felefmafe fefriiaT
a Prceposiiussane; Ctc. IJsee habentuf in Regula 11Cuni lctride.lnlel\\g\i jiileiiiid. ,
ms. S. Frucluosi, episcopi BraCafensis';cod. Cras- J E'o sCilicel ordine, eiC. .Srimptiim'. ex fessiaiio',
serisis ebdem, cap. 3v Sed Cxscfijiibf hiijus libri, Jih. II de lVoct.Orat.,'cap. 7. Yide siipeiibfi "ciip.
qui ih leniiiialeposuit to ejusdem, libs dubs Friictuo- adiiPlata. .,,.,
i Merguniur.JcJ est,'
; ,, „ ;
in tafrani procittuiif, geriti-
sos liori raio cbiifuiidit. ' "
i> Dorinitdrid, Dormiloriiim est coriclave in quo flectuni.' ; :, ;",;;
multi surit lecti. Beda, lib. IV Hist.Aiigl., Cap. 25: k Qitod prcecipuaruirifestimtateriiissaruiri, etc.
,et
i Hsec tunc iii doriiiitoribsororiiiB pausans. > Add. Ita in ReguJa'nis. cotl. Crass. et cbd. \Jiid. -Fdsiivi-
I Capilul. Lud. iinp., tit. 68: « Ul dormitoriurii jiixta - tale, id esi celebraticbe. Pfo coihpeieitterleg. ccimpe-
Oratpiibiri cpristiUiatuf. >'Capitiila Caroli fcgis, tit. tenii. J)c rjiiutibel, prseposillo di feduifdaf. Sensus
16: « Ut caiiOrilCiIhcivitiWevcl riioiiasteriis coiisti- est igitiir ut qiialibei solemriitaie icleiii fiat jifsece-
tuli.iri dbrriiitorip dofmiarii. -s Giossse Pliitoxeni: _ , denti nocte ac sahbato ac" pbminiCa pfsecipuafuni'
'«-DormilbriuiiT,ev/.oiuriQpov; a verbo koip.iM,id.est D J celebratione" missarttrii, adhihito coiiipetenti pT-
dbfmio. Di.ciluret v.oixav;Mbscopulas (!e Schedis: ficio. ;
KotTwiY.vpiw;filv ol/.of-rrzpiiyjav id esl,,
y.oixyiiroXhuS, "i Regulare reformare forinarium.lia, in Cod. "Viii-
prbprie doirius conipleCteiisfectbs liiollos, > - dociiiensi. Locus obscurus e't cof ruplus, ita casii-
o Circhmeatsilenlerlectos.idein sfiiluiiiif in noVella" gandus : Recjularem fonnare formariuin. Nani, "ut
Jtistiniaiii 155, cap. 1":"t Et bmiiino eiTint quiclaiii ex hoc lexiu S. Ferreoli claruhi est, diib hic iiisti-
dormientes iiispieieiiies.i iriuiiliir qui post abbaterii regani riioiiasfefiuiB,
d Se jticiet. Id esl. se iil leclo Collocct. nenipe prseposit.us ct alter, qui appeJlatuf fbriiiii-
* Corda. In Reguia ms. leginir, Gesia, rectius. rius, quocl « sil fbfiTiaiii bbriis, >.ut ibqiiiluf S; Fer_-
t A vigilucis. lia Jn Regula his. cod. Crass. Iri i-eolus. Quod claruiii est ex Regiila S. Csesarii Are-
GlossisCyfiili feperitur vigilicius: uypvixvo;,vicjili- lalensis, ubi formaria siib«alibaiissa curam sancii-
cins. Sed fbffe legeiiilam, vigilncms; et iii hoc lbco liiohialiuin gerit, cap. 58 : Si qiiis vero gennanam
Fructuosi, a vigUiitiis, lil vigiluclus sii ille cjiii a siiairi vel fiiiam aut quaiiilibei pareriteiri;. aitt siiri
Magistrb iiilfa fiiCilurvigigctllus, seu vigitigallus, is cogiiiiaiiividere voltierit, prseseiite1'bfinarisivel qiia-
ûi fratreS ad vigiliaS excitat. In ced.-Vindpciiieiisi lihet seniore ei colloqui non negelii.r.> Et cap. 40 :"
legidir, Ad vigilias « Priiniceria etiam,'vel fofriiaiia,' adiribneb ei;.c6ii-
e Complednt.M est", dicaiit cbmpletorium. S. Be^ testbr, ut vigiiaiViissime,consiSefelis, > elc. "Diiit
nedictus Cap.42 : Omnes ercjqin urium posili cbm- atileni S. Ferreolus fofmare, id est, creare, insti-
vleant. tuere, per allusionem ad fprmariuiri.
941 r CONCORDiAREGULARUM. — CAP. iXYU. 042
rium, ut facilius adjutoriis istis subjunetis, abbas, A piat inquietos, consolelur pusillanimes, suscipiai in-
cui.rionieii Pater est, ffiictus irieiat ;db perfeciibiiC JiririoS, oiitiehs sit ad oiiiries, disCiiiiitiariilihens lia- '
duJcium iilibrum, Amhb laiiieri siili pbtestate ab- heaf, irietuni iiiipbnat; et qtiamvis ritfunique sit
batis ciiirifeliquis. atoiie iritef f eiiqups*se esse Co- "hecessariiiiri; tahicn pluS iiifiari tippetai quam ti-
'
gfteScarit. '.. . «leri, semjief cbgitaris Deb se pfb vobis reclditurum
''';"|':V:—xEi'REGbLATARNATENSI (ccip.li)-. '' ratibrieni."Unde vbsriiagis bbfediehdbribri sbTuiuve-
a Prbvisofes iaies eportet ehgi, ybl bftlihari, qui stri, sed fetiaih ipsius hiiseffehiiiii; qui iriter vos
aiios sediiifeafeyitse Sii» lifbbeiitur exbnipie; quiijue quaniuiii ih' lecb supferibfi,tantrihi iii peficulu niajori
'
cieeiripsynsiiiiriieriaSteHodeputataihjvel ea qiiiri a versatur. '
ffatribus labofaritibiis cclligiiiiiur; summa crira §Yii.^Ml\i!Gui;iORiEiifALii
h
prc Dpmini tiinbre Ceriservent, Quia si creditam llle qiii seCuhdurii bfdineril disciplinsebrdiriatione
sibi fatnulofunlDeinegligitservafesubsiantiabi(sic- abbatis, Ct ebfijilib Ct voluntiii.e biiihiulii ffatfum
ut ait qiiidaiftPsitfuili), lsedit Deuiri : et dispfergeris fratribus pfsepbsiius fest, pmiieihad sfe"ciifarii db di-:
eairi, fatiorieftf fesi Dbiriiiibretidiiiifus. ftuse vfefo sbipliiia ffatfrim jfet diligentiam mbnasterii fevbCa-
ipsis fuefint prb Sei iiriofe. dbnala, in ohiatibne . bil, habens poiestatein abhate absferitefacienfli bm-
mbnasibrii atljuricta eriirii cchgfegatiorii profiCiaiit. B nia qrise abbsis pfsesens fiiCii. « Ille tiiitbih piitieii-
Quia apbstbiicatrivitarii bptariius eligere_,etir quasi tiairi , iriariSuetiidineiii., iiuniiiiiateih , chafifatem,
propria viridicemus quse iicvimus cbritinub pefi- Eequilaifeiii'S,iiiepefseiisifuiri acceptiphe : ita ageris,
tura? - '-""'""''-. rit neC .ibhaii f;ediiim gerieret, nee fratres •*iiiieili-
' "
§\1."—iteitt(ctip. ii). .""•'' perantia illius Jaberfent.Hsec bbsfeivsiliitsfeiiiofmo-
Prsepositospecialiter obediatiir, riiuitb riiagis ab- riasterii qui ''•fraifibus pfsepesiibs fest,-refefehs ad
haii, qi.iiiiosiram biiiiiiUiii eurairi gerii. Qriia qrii alibatem qiiiiiiaj vel prseciptie illa tjiise pef sfeiibn
ili.os.spfefiiii,Sjiferiiiifeiiiftqrii diJut: QIMvbsduclli, viiuerit explicafe. i CcmniCndatiirii aliqUid^btisim'
ine tiudit; qui vps"sperhii,me "spetnit (Luc. x). « Ut a gefiilano ffatre liiillus aCcipiat, i Niliil Jn cella
ergb curicta isia serveniuf, et, siquid sefvaiiirii rieri sua aiisqufe-prscposiii jussibriC quispianiliaheat, riec
fuerit, iieri riCgligeiiief ptsetfefe.iiuf, -sed["gmeaidan- pbriia cjtiidciii viiissima, Cl Csetersi hujuscCiiibdi.
dum corrigendunique curetur, acl prsepositiiiiipfse- lcOpfefaiitCSJratrCs riihil loqiiarilur sseciilarfefsfed
"cipiiepeftiriehit iil a;i abbateiii, cujus fest apfid hos aiit i meditentur' ea qusfesaricta suni, aiit ccrte si-
riiajbf aiiefOrifas, d reterat ijiiod liibduiii yel vifes Ifehiirit. '
ejris fextedit. IjlsCvefo qui vobis prseCst, iiori se dssii- § -VHI^—tterh. '"•- • ,-.-
ihet ete pbtestate cJoiriinahte;sed ehafiiate Serviente: C in Prsepositus nori inehrietur, » nori sedeat in hu-
Telicr"libiiore cbfairi ybbis f praDchifus-sit, Cbfarii niilipribus Jucis, ne rumpat vincula qriseDeus ihCGelc
Deo subditus sit pedibus vestris.. Gifca oirines se- cbndidit rit bbsfefyeiiiiifJri terris." 6,Nfe iiigesit in die
ipsum bonprum riperum prsebfeal exeiiipiuui; Corri- feslc Dpmini Salvalpris ; dominetur carrii suse juxta
, a Prbhsdres;: PrbVisores hi*Cpdtiiis suht ihlelli- bis iri RfegiilaS. PacJiomii habetiif rirt. 02; ideni sta^
gehdi Cellefaili qbarii pfsepositi; qilisl caj)':seq. iri ea- tiiitur a S^ Orslesie in libro de Instiiutis mbnachu-
-dCiiiRegul.i Tafiiatensi iigituf de pfaipSsftiJ. Itaqiie fuiii: «JloC quoque maxime jirovidenclum est, ne
fexisliinbhoc capitulurii esSC tfaiisposiiuih et perti- qiiis iii alterarii dbmum et iri alteribs cellnlam coni-
riere ad capiil.de cellerafio; riiericietaliquitl. » CemirifeiTdaluiiiJIPCIbcoesl depo^
. *> Quid si. Lege, quia qui. sitiiih. Iiitefpres Orsiesii: .« Scial qupqueille, qni
e Vt crcjocuncia'seneniur\ \Jdetuf hiC dCessevCr- ah alie suscepcril ccmiiieiidatum. J Et coriiiiieiidare
bum siatiihhus aut quitl simile. ' esi,iiidepesitum darfe;ff., 1. Lucius Tiliiis. pepesiti
/
, d Referal qttod modumvet vires ejns excedil: Dif- vel contra : « Centuiii humnios, quos hac die com-
Jiciliora, quse rion valet pbf se exjieiiire pfseprisitus, meiidasti mihi; anntiriierante servo nieo Sthico ac-
ad abbatem referre' dehef, jiiita Cbnsiliuiiiqupil siig- tore. i Et- eodem titulb, 1. Publia Mievia. « publia
gessit .Jetrosaeei'dos fJadian Moysigenerb stibj Exodi Mteviacum.profieiscereUir litl lnarifuiii suiirii, afcam
xviir. Ideril prsecipil: Regula Orienlalis : »;IhriC bb- clausam crim' vesle et inslrtimenfis comhieiiilavit
servabit- sebior irioriasterii, cjui frtilnbtis pfibjipsitiis D GaiiB Seiiri; J Et-legis Alaiiiannorum tit. S^ § 1:
est, refcrens ad abbatein oinnia, vel prsecijiiieilla «'Si quis res suas ad Ecclesiam cominendalas ha-
qiiiij.,-perse iioii valnerit expliCafe. » S. Fruelubsus •biierii. »
abbas, cap. 12 Regula; Suse:-« Et qubd ipsi (deCciiii) . i Nihil in ceila.sua, etc. Iloc ciccrCliimfexsiai in
n.on valuerinl eiiieiiciare, ))rsepositOrioii liibreiitiir RfegulsiS. PaChbiiiii, aft.-63...i NiJiil lii,Ceila sua
accusafe : (jubtl ct ijisi prtiijjbsiii sip dislrictC fet:110-
fahiiiier agaiit, ut ahbaies §iibs imllo inbdo priesii- aJisque.prEeposiiijussiorieqiiidpisiin
' coridet, nfebpo-
iiirim quidem. i .
maut iiicjuietare, Cxceplis qtiociutrique nbri jiiilue-
rinl.accelefare: > , . k Operaniesfratres, etc. llsec iisdem yerbis exstant
0 Pbiesiate "doiriinariie,CtC.Lege : Potestate ddifii- in Regiila S. Pachbriiii, ar(. 55.
narielcharilaieservire. I Medilerilur. Id est loqiianiiir:
:. f Prceclaftis. Lege, prieidius:. 111 Prcepqsitus, etc. H;ec haheiitur iri Regula.S. Pa-
-.;.'B llle autem palienliam, mdhsueiudirierii; etc: Ita ciibmii, af t. 128, et ihfra Jioc capite itermn citantur
"iii Cencbrdia Viiidncinensi. .VldCtrirtaiiiferidfebSse a ribstrb aiictore.siil) iioiiiiiie S< Pachomii. . . ; '
jverbum servabit aui quid.siiiiUe: II Nqri sededi ih humilioribus. In RegulaS. PaCho-
h lntemverantia. Inlenipefantia lioc IbCP6§t exCes- inii addiiur; juxta vttsa mditusierii, Htijtis insiitiitio-
Sus praelati, cuin nriUuniiri ffegeiidissubditis sfervafe nis ineminit S. Orsiesius, de lustitutis nienastifeife;
0 Ne lugeai ih die festq Dqmini sulvdldris,lc\ es(,
riiiodiiin pbtest,
» Gommenddtum,feic..Hsebcbrisiitutio lisderii vfef- -riejejrinfetin die DbniiftiCb;quo bllrifclieiiilbfdicium
^943 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 944
mensuram sanctorum; a 11011 inveniatur Jn excelsis A despiciat eos qui indigent misericprdia, nec deser?!
cubilibusjmitans morem genlilium ; non sit duplicis justiliain propter lassitudiiiem; ne perdat animam
fldei; non sequatur cordis sui cbgitationes, sed le- suam propler verecundiam, nec respiciat dapes lati-
gem Dei; non resistat siibliriiieribus tumenti aninio tioris menste, nec pulclira vestimenta desidefet, nec
potestatibuSj^ne refrenet neyec hinmat d iratus suse negligal, sed dijudicet cogilationessuas; non ine-
per humiliores, neque transferat ierminos eReguIse; brieUir vino, sed liumilitati junctam haheat verila-
•11011 sit frauduleritus, neque in cogitationilius suis tem. k Quandojudicat, sequatur prsecepta majoriim
verset dolos; non negligat peccatum animse suse; et legem Dei, quse in toto orbe prsedicata est.
non vincatur carnis luxuria; non ambulel negligen- § IX. -^-.Item ejusdem.
ter ; non loquatur verbum otiosum ; hpn ppnat scan- 1 Hi itaque quibus disciplina, vel utililas, vel ob-
dalum ante pedes cseci; f non doceat voluntalem sequium monasterii creditur, ollicia sibi injuncla
animam suam ; non resolvalur risu stullorum-.ac fltleliter custodiant et impleant. IIos enim errarenon
joco; non capialur cbr ejus ab eis qui inepla loquun- decet, qui ad omnes errores emendandos prsepositi
tur etdulcia; 11011 vincatur niuneribiis; B ncn par- sunt. Qui si vel superbia, vel ncgligeiitia, vel desidia
vulorum sermone ducatur; non deficiat in tribula- aliqua ex his prselermiserint qusei.nRegula cpiitinen-
tione; non (imea( morlem, sed Deum ; npn prseva- " lur, i11per ijisns deslructio esse coeperit per ques
ricator sitpropter imminentem timorCm;k nonrelin- debet sedifica(io crescere, omnibus n condeiniia(io-
quat verum lumen propter modicos cibos; non nutet nibus, quas Regula continei, subjacebun(..
ac fluctuet in operihus suis ; ncii mutet seiitentiam, § X. — Ex REGULA SANCTI PACUOJIH.
sed firmus sit ac solidi decrfeli, justtis considerans 0 Si omnes fratres qui in una domo sunt, videriat
cuncta iri yeritate absque appetifu glofise,maiiifeslus prseposituniiiimiumnegligenle:n, autdure increpah-
Deo et hominibus » et a iiaude prceul, Nfe ignoret teni lratres, mensuram monasierii excedenlem, refe-
conversaiionem saiictoruni, nec a'd eprum scientiam renl ad Palrein, et ab -eo increpab.itur. lpse aulem
csecus; nulli neceat per superbiam, nec sequatur prsepositus nihil faciet, nisi quodPaler jusserit, in
concupiseeritias cculcrum; veritatem nunquam prse- reliova maxime. P Namque ex more servabit regiilas
'
lereat; oderit injustiliam; secundum personam nun- monaslerii.
quan) judicet pro muiieribus,nec condemnet aniinam Prsepositus noninelirietur; non sedeatin humilio-
iniiocentem per superbiam. i Non rideat interpue- ribus locisj'uxta vasa monasterii, ne rumpat vincula
ros, nec deserat.veritatem timore superatus; non qnse Deus in coelo condidit ut observentur in lerris;
fuil jejunare. Qua dere infra. Sedtetphoe capitulo. p, ^1qued jienitus pl)seniprum ingurgitatiene effuscaliir,
Jegendum nec pro ne. . Evagrius in Prcverbiis:' Jnvestiganiis conviviaexstin-
a Non.inveniatnr in excelsis cubilibus.Ex instiiuto guitur lumen ; anhna autenrejus videbillenebras.
S. Pachomii monachi in lectis non dormiebant, sed J i FAa
frande procul. Ne ignorei. In Regula S.
in sella reclina et supina, ut habetur art. 5 Regulse Paclicinii Jegilur : Elongans se a fraude non ignoret.
S. Pachomii: Non dormiat quis prceler reclinam sel- i Non rideal inter pueros. Quia ha'c esl mera la-
lam, El apud Palladium, cap. de Tahemiesiotis : scivia, nori modo piicrbrum collusorihus, sed feiiam
KaSsySeTtocav SEpfi uvuvXivbtJ.ivoi,
«),).«dpbvov;olr.oSo-, ipsis pueris daiunosa ; ac proinde distiictius a S,
[irtxovevrtxitoXEpov; v.uiivSivxe; IYSLXU Pachomio prohibita art. ,90:.« Si depreliensusfuefit
HtixoLrrf.bxB!,
Gxpt,>ixuxuiuvx5>v v.utjiv3sxo>tjuv id (fst, Non aliquis de fratribus lihenter cum pueris riderevel
/.y.Onu.evii'
verc dprmiaiit decumbenles, sed in exslruciis siipi- Judere, el habere amicitias setalis infirmse, teiiio
nicribus sedilihus", iinppsiiisqtie ibisuis stragulis commoiiebiiur, ut recedat ab eorum ii.eeessiiudine,
.'dormiant sedentes. et memor sit honestatis ac tinioris Dei: si 11011 ces-
i Ne refrenet, Lege, rion fremat, quemadmedum Saverit, corripielur, ut dignus esl; correptione seve-
Iiabetur in Regula S. Pachemii. rissima. »
c Nec-hinnial. Lege, nec irruat, ut.in Regula S. k Quando judicat. In Regula S. Pachomii lisecre-
Pachcmii. . feruntur adpraicedenterii senlentiam.
d Iratus. Hcc vecabulum npn exstat in Regula S. 1 Hi itaque, etc. Hsecproferunfur a nostrp auclpre
Pachemii. eb pa quse S. Benediclus prtccipit de prapesiti cor-
e Rvcjulce.Neque hec vccabulum est in Regula S. -r repfiene, submoiipne el fexpulsione,si in superhiam
Pacheniii. ....•- u incidat, el tandem in contumacia persistat,
f Non dqcetttvqluntatemanimam suam. Lege, nan mPer ipsos destructio. Lege, el per ipsosdestructio,
doceat voluptales unhnam suum, ut in eadem Regula. nempe regularis observantiic.
B Non purvulorum sermoneduculur. Opiiinainsli-' -" Condemnaliqnibiis.Id est, poenis.
lutio. Nam pessima hsec est in monsisleriopeslis, et 0 Si omnes fratres, elc.Haic usque ad illa verba,
unica discipliusecorruptela, cum prailaius, cui fixus prcepositusnqn inebrietur, \vfaenlur in Regiila excusa
csl animus, clavo cupidiuis procacium pueroruni le- S. Pachomii, art. 127, reliqua vero art. 128.
iiocirialur affeclihus, tottisque a proterva eoriim lin- P Ncimque ex morc servubil, etc. lil noslro codice
gua sycophanliisque peiidel. Tuuc enini pueri impe- ms. apparet vesligium cujuSdam vocabuli crasi inter
rant, et niiser ille "eorum forma incapistratus in illa duo, more et servabit. ln Concordia Vindpci-
quamvis partem vohieriiit illi, flectitur: evenilque ei nensi, et in Regula S. Pachomii edita legilur: Naii
et conventui uuiverso, quod serpenli oliin, qui plus qucvex more descendil, observabilregulas monaslerii.
iiiraio caudse suse desiderio, quseprsecedere aflecla- vSed nullus est liorum verhoriini sensus. Itaqtie le-
bat, indulgens, non a cajrite, ut solebat, sed a cauda gendum arbitror : JV«min ea quivex more descendk,
cscca per vepres et sentes ductus, misere cruentatus observabil regulas monasterii, ut sensus sit: Niiiii
interiit. facietprsepositiisinconsulloPatremonasterii,iiiaxime
k Non relinquat verumlumen propter modicoscibos. in re nova : in ea vero quse ex more riescendit, id
Qiiisinihil tam hebetat inentis aciem quam ciborum est, qui in monasterio fieri selet* oIweiTabitstatuta
iiigluvies, ut omittam loqui de sancti Spiritus lumine, et regulas mbnasterii.
945 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. XXVII. 946
ne lugeat in die festb Domini Salvatoris; dpminelurf tA hiatu abserbuit (Num. xvi); et interitus Chanansee-
carni suse juxta mensuram sanctorum, « et caeterai rum (Josue); i cpntritinhydrise ad fonteni (Eccie.xn);
quse superius mempravimus. '. . el arenarum comminulio in littoribus, quse i saxis
Manifestus Deo et liominibus, et a ifaudfe procul,, fluctibus verberantur, et confractio virgse gloriosse
neignoret conversationem sanctorum, nec ad eoruml (Jerem. XLVHI); \ de Isaia (cap. LIX), ut-sitcjuasi
sCienfiamcsecusexistat. Nulli noceal per superbiam,, csecus liianu palpans parietem. Hsec omnia ei eye-
hecsequatur cpncupisCeiiliascculcrum sucrum ; npni nient, quia non servavit veritatem in judicic, et iui-
euni superent incentiva vitierum; veritatem nunquami que egit in omnibiis quseei credita sunt.
prsetereat; oderit injustiliam ; secundum personam1 ' . " . § XI.— Ilemejusdem,
noinjudicet pro muneribus, nec condemnet animam' ! Qtiijuclex est omniuiii peccatorum, et
innccentem per superhiam; non desera.t veritatem1 tate perversi-
mentis, vel negligentia reliqueritveritatem, vi-
timore stiperatus; npn desideret alienam terrain; ' viri sancti et timentes Deum, sive decem , el
non opprimal animam propler aliorum spolia; ne'' ginti
risqrie ad quinque,m de quibus omnes deni (Cstiino-
despiciat ees qui indigenl misericorcjia; ne faisum 1
nium, sedebunt,,et judicabunt eum et n regradabunt
dicat tesiimonium sediictus lucro ; ne menlialur 0 in ultimum, dbnec
cprrigatur.
prnjiter superhiam; ne contendat contra veritatem ]
T>ob timorem animi; ne deserat justitiam propter § XII, — Item ejusdem.
Jassitudinem; ne perdat animani suam proptef ve- p Quividerit de majoribus et prseppsitis fratrem
recundiam; ne respiciat tjapes lautioris mensse; ne, suum in tribrilatiene, et noluerit causam tribulatio-
pulchra vestimerita desiderel; e ne se negligat; utt nis inquirere, eumque contempserit, quseretur causa
semper dijudicet cogilationes suas, ne inebrietur_. a supra diclis judicibus. Et, si deprehenderint negli-
viio, sed humilita(em junctam habeat yerilati. gentia prseposid vel superbia coangustatum fratrehi
Quando 'judicat, sequatur prsecepta «najorum, et1 et judicasse eum nen securidum yeritatem, sed se-
legeiri Dei, qnse in tplo orhe praedicala esl. Si quid- cundum persenam, <iregradabitur de selio suo donec
quam de his prseterierit, * reddet ei mensuram : ccrrigatur et ab injustitise sordibus r emundetur,
juxta quam mensus est, et recipiet secundum operai quia non consideravk verUatem, sed personas, e(
sua,"e quia moechatus est in lingua sua, et propter servivi( pravitati animi sui, et non Dei judicie.
lapides, et propler fulgorem auri reliquitjudicium; : § XIII. — Ex REGCLA SAKCTI ISIDPRI(cdp. 20).
et dcsiierio temporalis lucri laqueis se induit eilmi-
cortim. Et evenial ei contrilio Ileli, * et ramoriraii s Ad prseppsitum pertinet sollicitudo nionaclio-
ejus (/ Reg. iv); e malediclio David, qiiam impreca- G ( rum, actio causartim, cura possessionum, * ratib
lus est Dolisec(Psal. LI); h signum quo denotalusi agroium, pJantatio culturaque vinearum, " diligen-
est Cain (Gen. iy); sepultiira Asini, de qua Jeqriituf lia gregum, constrtictio sedificiorum, opus carpenta-
Jeremias (cap. xxn); perditie qua peccatcres lerrseI riorum sive fabrorum.
a Et cceiera quce supra commemoravimus. Hseci tur in Regula S. Pachomii edita.
yerha suiii nestri anctoris nolentis repetere ea quse: k De Isaia. Hsecyerba rion sunt in
Regula excusa
paulb ante retulit ex Regula orientali. S. Pachoiiiii. Aitctor autem respicit ad illud Isaia),
,
" cod.J?,Ob timofem animi. Lege, "obtumorem animi, ut; cap. LIX: Palpavimus, sicut ccrci, parielem.
in \ind. et in Regula S. Pachoniii exeusa, 1 Qui judex esi, etc. Hsec habeiitur in Regula S.
c Ne se necjligat, l\a in Regula OrieiKali. In Re- Pachomii excusa, art^ 92, citantiirque a noslro ari-
gula eclitaS. Paclioniii, Non senes negligat. ctpre prcpter decretum S. Benedicti de abdicaticne
£ Reddel ei mensuram. In Regula edita S. Pacho- prsepesiti.
mii, Reddetur ei mensura. Recte. m De quibus omnesdent testimonium.M est, emnes
'.«;.Qiiia mcechatusest in linguasud et propter lctpi- fratres testentur de eoriiin prohitale et capacilfite.
des. Iii Regrila S. Pachomii excusa : Quia mazchalus " Regrudubunt. Oj)lima lectio. Idem
est in ligno et lapide. Non ita recte, quia leciio vide- dubunt. Sed de hoc vocabule infra. In qtiod degra-
tur Jnlelligi de idolplalria, de qua hpc IPCPnpn Cusa legitur, degradabunt, non iia recte. Regula ex-
agitur. j
D ° Jn uilimum. Adde TOgradum, ut in
1 Et ramorum ejus. In eadem Regula ex-
Regula editalegitur : cusa.
Ei filiorum ejus. Vide lib. I Regum, cap. iv. p Qui viderit de majoribns, etc. Exstat in Regula
g Malediclio David , guam hnprecaius esl Dohcec. excusa S. art. 94, nbi ita legitur : Qiii
Hic lpcus cerruplus est in Regula S. Pachomii ex- viderit de Pachomii, majoribus vel prcepositis fratrum suorum
in
cusa, qnalegitur : Maledictio Dei, quam impreca- tribulalionem. Non ita recte.Nam hic agiltir de par-
tusest Cain. Sed castigandus es» ex hoc Concordise ticulari fratre.
codice. Maledietio quani imprecalus est David Dp- q Regraddbilur, In Regula exeusa, degradabilur.
hsecIdumteo,est psalmus quiiiquagesimuspriiiiiis,ut Male. Sed.de hec vccabulp infra.
epnslat ex ejus titule. Histpria npta est ex 1 Regum 1 Emundetur. Recte. ,Nam additur, a sordibus. In
cap. xxi et xxii. Regiila S. Pachcmii excusa legitur, emendetur., Nen
h Signum quo denotatus est Cain. Est ila recte.
memhrorum tremor, ut explicat Alcuinus, perpetuus inierr. 88 s Ad pra!positum;etc. Hsecreperiuntur in
super Genesim. "Vide Theoderetum qu. -i in Ge- sancli Isidori edila eodem cap. 20. Regula
nesim. 1 Rdtio agrorum. Lege, salio
1 Contritio Injdrice. Ilsec et similia, qqse exslant agrofiirit, ut in Re-
gula exeusa, ,
cap. ultimu Ecclesiastse, suut niortis et judieii senig- u Diligeniia gregum. In Regtila edita legitur,
mata.
i Saxis fluctibus, Lege, salsis flwtibu», ul habe- stica. - legum. Male. Nam hic agitur de re ru-
diligentia
'
947 "S BENEDICTIABBATISANIANENSIS 943
— ' '
§ XIV. Ex BUGpLA SANGTl ACGCSTIM (cttp. 58). A vestris, simiies servorum qtii exspeclant; dominum
a Qtiaiido necessitas disciplinse*>miiioribus coer- suum, quantlo revertatur a nuptiis, ut cuiri veiierit
cendis dicere vos verlia dtira compellit, si etiam in ccnfestim aperiant ei (Luc. xn). Beali servi illi qucs
ipsis riiodum VPS excessisse sentitis, neii a vpbis veniens DbminusJiiyfenerit vigilantes.-
exigitur c ut eis veiiiam postuletis : ne apud eos § XVI.— Ex Ri-GDLA CCJUSDAM. :'.'..
quos'oportet esse suhjectos, dum nimia sfervatur Prseposims monasterii non setale senili, sed iiio-
fiumilitas, regendi IVangaluf aiictoritas. Sed tarrien ribus consfitueiidus est. « Mtiltos enim prolixiias'
pelenda est venia ab omnium Dbmiiio, qiii novit ' aiinorum alfpjlit, sed dedecus terpenlis vifsead ia»
eliam eos,quos plus jusle forte corripitis,quaritaie- fantise iirimaturitalem tejiescendo reducit. Consti-
rievolentia diligatis. ?]Non autem caraalis,sed spiri- tuendus est ergo praepositus"ihoribus gravis, ser-
talis debet esse inter y.os.dileclio,. mone solers, ingenio fortis, considefatione'vigil,
§ XV. — Ex REGCLASAKCTI OHSIESII. ciirsu impiger, corrcptiPne pius, disciplifiainodera-
c Vos qui se.ciindi ^stis f .singiilafuin dpriiorum, tus, actu -castus, iiioribus sobrius
, dispensalione
-liiiiriilitatenisectamini ,e.lniodesfiam,,el s.iiigtilaprsfe sequtis, huniilitale oriialiis, paliens, miiis, non tuiv
cepia majorum vifse communis iiorniam pulate : buJenius, iion iraeuridus, non supeiiiisevel arrogaii-
ut in illis conseryandis vestras servetis animas, et B lise vitio maculalus, uOii prptligus, npn garrulus;
siniiles sitis ei qui dixil :'Anhnq mea in manibus sed emni actu el religioiie ornatus, qui sciat lan-
mcis, semper (Psal, cxviii), Filitis glorifieet [Al., g.uentiummonbus snbvenire, et tepentitim igiiaviam
lcEtificef]pairem; et Iraiamiiiiin fructihus. vesiris, excitare; supef queui ahbas requiescai: ui in niillo
quia absqiic operibus el friiclibus nulhis Domiiii so- ab ejus prasceplis deviet; ut in oirinihus siibdiius,
cietatg Jcpiabitur : ut cujn hafcuerilis IfucVunr in el iii jussis seiiibris detentus,* nihilqueabbalis vo-
poniinp ipsp haireiie , el coliserede 'participemini Iunlati sit cciitrarius, aut facial aut ordinet faeien-
[Al,, polianiirsi]. Sed.el vos,;'iratres,' oniiies, cjui duiii, sed oiiinia per ejus interrogatioiiem, juxta il-
srihje.cliestis per prdinein liberse. serviluii, liabetole lud quod scripliim est : Inlerroga'patrem tuum et
accinctos lumbos el afdentcs lucernas in manilius annuntiabit tibi, mijores tuosfet dicent libi (Deut,
a Qumido mcesskas, e,t.e,.'Hsep-habgptijpjn Regul^. ,e,isingnlarum dompruiii prseppsitps : ita ut iji rina
S. Augusiini excusa, cap. iO. domoquadraginta plus niiiiiisve fratres habitbiit,
>>,Minoribus, Jd. est;, inferioribus, Ita jp epist. qui ohediant prseposito; sinlqtie pro nuinero fratrum
S. Augustiiii 109, ex qua' hsec regola ccnfiata est. triginta vel quatlragiuta .doiiiusin mniiasterie; et
Recla quidemlectio,;uieKil)iijusc8i)itiscontextn pla- terna), yel :quaternce'dpmus in unam tribum foede-
niira est; .quanivis,iii Reguja cxciisg .Jegatur TOmp- p reiitiir : ut vel ad pjiera siriiui vadant/vel in hebde-
ribus, madarum ministefio sibi siiCceilantper bfdinem'.' i
'•>Ut eis veniam postutelis. In cod. Corb. et pfsfe- E.jusmodi clomos.Palladius Hist. La.us., cap. de T.a,-
fata epist. : pi ub eis veninm poslutetis. In Regula bentiesiqtis,appellat xuyij.uxu,\ti esl,,prdines, classes.
excusa legilur :"Ot a veslris snbditis tieniam.ppsl-u-' Ilarurii, nierilip 1)1;in Regula S. P,aciiomii,',artV"l'0l":
letis. Ita mutavit quidam Regulse corrector, cum « Si quis-absque"cbnscientia duoium ierit ad'allerain
irlderet iioi) posse veniani po.slularja Hioribus,ut ipse doiiitim, J etc. Art. 46 : « Si qnis traiisfeiiur de domo
legebat, ad alterain doniuin", » arl, 110 et art. 1U. Jri his
d Noii auteni, cqrnalis, .ete. Riyina plane insfitu- celkc uitilteJeranl, in. qiiibus. Iiahitahant nionaclii,
tio. Quici eiiiiiiest aiiud carnalis in liionasterio rii- quarum iiieniio fit afl. 7 ejusdem Regulse-': «',Mane
leclio qpam dileclionis fraienise clisspjiiiip(ut oniit- per sirigulas domos fipiiis oraiionibus' n.on slalim
tain" cajera mala quse inde ngscun(ur)?' duni per acl cellas SUSJS revertan.ttir. » Sed de his Jrifra."'
cafnajeni dilectionem iioii te.ia fratrbni ccngTe- 's Mutlos prolixitus annornm aitollit. Qiibd neiiipe
gatip diligitur, sed qui sibi ptilcher atit elegaiis, diu in monasterib vixerinl atque icleo sfesaiicfPs et
aut .qpo.qnonipdo ptilis vidptur, amatiir. Sic ciiim perfectos esse exisiimant. Al vitse mbnachicteper-
sihi ijuistjiie irahjt aiiiicum , se et illuni a coni- fectionein non arinorum j sfed sanclafiim actibritim
murfi.chafitale tjiveliit; nec pptest-ihi essecor.riniim, multitridiiie nietirioporiet. Non nuaridiu, sed.tji.iaiii
ribj singuli propr.ium quscruntamasiuin, et rem consan.cte iii monastefio Euseliiiis vixeris a tfe exigetiirJ.n jiidi-
cordice per discordias cmspicqntur,ut Joquitur S. Cy- cio. Unde prseclare Gallicanus, seuqtiis
prianus Iij)'.'de idolprum Vanitate. ""'' - alius, homil. 9'a'd moriachos : «Solenius aiinos no-
e Yos qui secundi eslis, ete. Per secunclos singu- ;p slrps, el temppruni spalia,, quibus nuiic viyinius
larum domorum iiitelligit S.. Orsiesiiis eos qiij post suppiiiare. Ndn le fallai, quictinque ille es, iiuirieftis
cujusque domus pr.T.posiiosmonachorum curain ge- clieruip, qnos hicdiem -rejiclo coippraliler s.seciilb"cpn-
rebani. Supra cap. .5 citaluin est capul ubi agit sumpsisii. Illuii} yixisse le cbiiipuia, in (ji),pyp-
S, Ofsiesius de pfseppsiiissi_pgular.urp'dpmoriim,mb- luntal.es proprias ahnegasti, jn qiio inaiis iJesidcriis
nasterii, hoc vcro agit de scctindis eariiirideiiiseii restitisti, cjiiem sine uUa regulse traiisgfessione
vicariis prsepositorum; quorum inentio (it iii Re- dbxisli. Illuin diem te vixisse coinpiiia, .qiieninon
guia S. Pachoiiiii, arl. 102 : -« Prsepositus aiiteni irialilia, noii invidia, noii supcrbia iiiaculavit, quem
domris , et qui secundus ab ep csl, lipc tanluip juris /lioii mendaeii, non perjurii ciiipa r.espersit, qtiip.ec-
iiabebuiit. > calo npn cessli;, qui diabblo repugnavit. Jiluiiiiiiem
f Singularum domorum. Per domos intfelligilvaria vixisse le cojnpnla, qui puriialiset sancise iilpclila-
doniicilia nTonasterii,in quibus plures moiiaphi lia- iionis habiiit lricem, Illiini,"iriqiiaiii, "dieni apptica
Miabanl sub singulis earuni prxposifis, jtixla iiisli- ad tuam vitam,- cujus iisus pr.bveiiit "ad aiiiniam
tjita S. Paclipmii, ctijus "erat'discipiilus;'S. Orsie- tustm.: )>Recte. Nani ciies illos" taiittnii vivimiis qui-
sius. Id teslatur...S. Hieronymus in prsefatioiie ad bus bene vivimus. Consuie S. Jpan. Chrysost. serni.
Regulam S.Paehomii : i Noslricjue fratres '.Êgyplio- 15 in EpistVad Rom.
'ruiii, hoc est, Tsibennensipm lribniicliprtini,exenipja h. Nihilque abbcilisvdluriiaHsil cdiilrafiiis uut fa-
sequererilur, cjui habeiitper singula nioiiasleria pa- cicit. Lege, iit i«icoci. ;Vindocinensi: NihH : guqd' ah
tres,et clispensatores,etliebdomadarios et minislros, bdlis voluhiali "sitcontrqrium, aut faciat. '"''
949 CONCORDIA REQULARUM. — ,.CAP. XXVIII. 950
xxxn). Interrogandum semper est, ut in nnljo a se- '„ Anaslerii seu vasis, seu siipellectililius, Ka habea( in-
nioriim consilio animse suhdilse discrepent, iii riulloi teiilam, utiii liullo negligentise tenebris reperiatur
oves a pastpris yojuntate declineiit. Sprevit nam- fuscatus : ut dum sacri laJipris omiiem curam adlii-
que seniorum consilia Roboam, juvenum secutuS; bet, ab omnipotente fructumlaboris accipiat. Oih-
consilia. Quse res qualis dispendii ftierit occasio,, ,,-nihus sabbaiis, post horarii orationis nonaii), tam
•
-Scripturse yeriias atteslalur.; s'.qui ob missam clo- senior quam juniores prsepositi le,ctos omniuni fra-
minaiionem Tindecim tribupm vix cum una tribui trum visiteiit, A [et iaciant] prppter eerum negligen-
jnter tbt pressurarum dispendia '•£.afcsque inerliss tias incjuirendas; aut si aliquid inveiiialuf illicite
°
criiiêjitate .reliquum vitse peregit (III Reg. xiv et! et siiie cemineatu relenluni. Itemque f pest ccm-
II Pflf. cgp, ix), Debet .liaiiicjue esse emnium ne- pletam e lectos oinnium cum luminaribus visitent
cessilalum tamccrppris.quaiii aiiimse previdus; el ut omiiium expfergescentem sfelisum vel tepescen-
Ut subsidia prsesentis necessitaiis. pcrrigat, et ccrdai tern,Jl ex oratioiie coghpscant. Similiter J ad b_mp.es
suhdilpruni ad.laudem Creatotis inlonandum s [ex]| ctirsus ncciurnps est faciendum, ut sciant qiii cum
sedula adnipniilone excitanclo crigat huniiles, ett fervere vel cuin .teplditate ad cursum assurgunt: et
prpp.ier ;Clirislum sulijeclos honorando in sublimei. eos qups tarditate vel segnitia culpabiles repererini;
prpyeliaf:; seseYCro atloHentes casligationis flagdlo) B (prcul. culpa vel setasfuerit) aut increpatiene aut fla-
ad gradusliuniilitalisrelraliat. Curam in febusjqtio- gellp corrip.iant,
* Qtii pb .missam, Lege, qui ,posfamissam: - luhi sid Ecclesiani, Ccnc. Aurel, v, can. 18 :.« SJne
h Absque mortis erudeliiate, eie.i& CsV vixinter r : cPmriieatu epiieijii ipsius discficjej*.forjasso pra;-
tot caiajhiiates'poiuit ciiicr.ta-ii .lricrleni evadere.. siiiiipserit. :>Tandem siiniiiur 'pr'o Jic'e'ri.ti.a.et per-
Nam rex .Egy.pti SeziicliMierosolyniaiiicuin exerCitui liiissioiie facieiidi vcl omil.teiidi.aliqjjitj,Jit jri hpc JCUT
asceiicJilj«t sublatis' ihesauris conius Domini et re-- jusdam Patris IPCP; ssepe in Jiac ConCordia'occiiffit,
gis, abscessit ::e(nis;Dei misericofdia .servaius essett Id efi.aiiiyidere est in cpncilip Aur.eli.an,jy, ,can. ,3 :
rex Roboani; ejusg-Iadios noii 'evasjssefc,til habedifr «, Tanieri si aliq.uis cCria ii.ec.essifafeastriiigsitrijr,ab
III Regym .cap.xiv,"-etll Paralipom. 'cap.ix. . episcopb*posiulel ;ccnin1.,ep.tiijp,'» Appd Cassianum,
? Ex sedula.xb ea;rcilunilat: lib. de Iiistijuiis remiiitianiiuii), cap,-,10"; ,« Sj De-:
<• Et faciant. HSCG v-iticnturrcdundare. riiiniisiibbis ora:tipnibri.svestrisêdeiit.cpniniCalurii",»,
e Sine commeatu. M est, sine iicentiri, pefmissione,. id est, pCr.iiiis.erii. Et iiliV,v Capltu]. .CarV.et llrid,
'
Coriuiieatus nomeii: est militare ; esicjue liceiitiai inip., ti.t. 18': « JJulier Si,,sineCpriliiieatii.virj^riiveT-
abeundi a caslris ad alicjuodtempus >.izuix-no-tg &6iSn-- lum iii caput mis.erit.,>
vui apuclHesychiuhi et Suidam, id est,"imjielfaiibet t * Posl cpmptelpiri. Id.cst, ;ppS;t,,CpjiipJelbriuin.
•f
Ji.ce.nliaaheundi. Feslus :"Reirietire reclire, ui cqm- Leclpsomriipni, ,elc. Ita,S, Eriict. Brac. capite 5
meare ulira cilroqueire. Uitde cominealus tiari diei- Regulse': « PrsCpesitusVelc-,'Opinibus jam Cubaiiti-
t.ur,,id est,.4emptis'quo ire redirecfuepossii.Vegeiius,, C hus circuit sileriter lectu]ps;sipgulpri]ni,,elc. '»
Jib. n dfe Re .niilitari, Cap. 19: Tunc emm difftcite 2 ,' * Expr.aiiqne, Quia '" spjfebarithiehaclii ii) jectulis
commealubdabatur,nisi causis jnslissimisapprobatis.• suis ofaj-e, .' '" "'
flVJ.Miley, Ex-quibusGausis liiajoreS-, elc. : Miles5 j Ad pntnCs fursfis no.cturriQs,elc. Idem sfatuit
.cpmniediuaccepto,siin clotnosuctesl reiptibticcr.causd, , S. Frnciupsiis 'BracarcnsiscapV 5 RCguJsesuse: '.t Et
abessenoh.mdeiur. C. I. necui liceaf.ve feomsneatu, , ' Curicip.riiniiecti ^j) ,ep jprsep;pSi;lp)
' .priusqiiam sur-
1. Quicunque. De scriniis et I. Si qriissine commec.iu. • gaut^.,.stfeii)ic,yisiirintur_.'»"; ') .
Ecdemiitulp. Et a castris iranslatum est vecaiiu--
:.GAPUT/XXVIIL.'
DE DECAJSijlsMONASTERH.
§ I. — Ex REGCLA SASCTiBENEDICTI. fratribus bcni (es(imenii et sanc(se cprivefsationis,

a Si majer fuerit coiigregalip, eliganlur de ipsis et cons(ituan(ur *>decanj;, qui solliciludinen)gerant
•.» Si major fuerit congregalio. Recte in majpri cap. 1S, et Cassianum lib. iv de Inslitutis renun-
cpngregalione Creanlurdecaiii, quia tp( inonacliis ' lianliuii), cap. 7 et 10. TranSlatuin est :etiam ad ju-
umis non poiest suflicere prsepositiis. * ,.. dicia. Nam decanus est judex, consiiiarius, Expdi
i= Decani. Decdnus"a decem,"eldecuria,etdecurio —xviii-: Lib, n Legis WisigPthpfiim,'tit. i, ,1. 26:
nomeri, inquitPrisciaims lil). de P.ondCfilms.Glossse «Quiiigenariiis, cenlenarius, ;decamis, defeiiser, np^
yeteres, :tHr.upyo;; Decanus. Decanus iile esi, qui iiierarius, et qui ex regia jussione eiiarh ex con.sen.su
deceni pfseest riiilitibus. Vegetius Jili. ii de Re mili- paitiiim jticlicesin iiegotiiseligiintur. » EtLegisL.pn-
tari, cap. 8 : « Erarit.tlecaiiideCem lnililibiis 'prsepbr goharcloruiii lib. I, tit. 25, ,1, 50. Iia et" ciecririo.
siti, qui nuric capul contiihernii vp.ean,liir. S. Jsiiio- Glossajyeteres,' Decurip, •3oyh{iHsi jdest cpiisilia-
rus lib. iii Origin. cap. 3 : < Et decSmiee qiicd de- fius. Decani etiam olim iriEcctesia" dicti sunt qui
cem mil.itibus-prsfefieiantur.» Alias decurio, iiliib- corpora (iefiinctorumfideliuiri sepelieba.pi, uf palet
tuin festexPrisciano, Ibep,citatb; Motlesto,libellecie ex novella Justiriiani 45 et 59:« Jpstisqiioque pe-
vocabiilis fel'mililaris.; Rufo, JibfeUe de legibusirii- crihias quas liacieriusiioii habehaiit (siciit et ipsinc-
litaribus, felGlossis Beriedicli, Decurio, AvsuSapyos, sirain dncueruiit ppfcstaten.i)'expendere clrca d.efnn-
id esl, qui decariite seu deciiriseprtcesl.''Vocahuium.' ctoiTimlexsequiaS:utc( exliis peeuniiseiexf edi(i)).us
n caslrisad claustraJransluleriinl aniiqui Patres,'ita' prsediorum dis/Jniuii.bfiai, ei .cieeanis, el ascetrjis,
utdecanus sit, qui_•• praestde.cem moriacliis, ut vi- - et canonicis. » tjbi canbnicsesunt mulieres, qucc fu-
dc-re esi"aprid S. Aiiguslir.uni, lib'. i 'de,'Mpr.ihusEc- liferiiin ciiraiii eiiaiii gerehant. IlCnim etiam riien-
clesisC,cap. 51 ; S. "isicloiiini,lib„ n de OffiC.Eccl.-, lib'fit C. L.',"Ndn plures, de sacrosaiictis ecclesiis,
951 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSJS oso
siiper decanias suas in omnibus secunduhi mandata A cum nonpatitur ibi as.cenderehominemhene agendo
Dei et prsecepta abhaiis sui. Qui decani tales eli- unde ipse per superbiam ejectus est, { [ne] veneiio-
gantur, quibus securus abbas partiat onera sua. Et sis aciibus suis hene viventes inficiat, et diversis
a non cligandir per ordinem,sed secundum vi(seme- occasionibus suis.? per cblivionem noslros
h quippe
riturn e( sapienlise docdinam. Quique decani, si prseocciipet sensus, ut a Deo iacial alienos. Ideoijue
ex eis aliqua forle quis infladis superbia rcpertus adjulorio Domini procuralur et cbnstidiiiur ut duo
fuerit repreliensibilis, correptus semel et iterum, at- electi fratres, quorum gravitas.sapiemia, moderalie,
que lerlio, si emeiidare noluerit, dejieiadir, et aller vigilantia seu humilitas, vel acluum perfeclorum
in loco ej'us,qui dignus est, c subregetur. Etdeprse- fuerit exercitatio approliata, decem fratrum curse
positu eailem cciisfiluinius. prsepositi ordinenlur. Nam sicut scriptum esl, do-
§ II. — Ex REGULA MAGISTM. ceant yos terrena quse sunt coelesda, quia sicutin
d Superieribusliujus Regulsepaginis, fra(res,ac(us lipiiiinis domo.ut securus sit de omnibus
prseparan-
e
juslirise uobis Dominus ordinavit, in quibus per- dis, Dominus rei orciinalinajores familisc, quos vice
feclis et vita acquiratur selerna, et gehennse sestus Dbmini minores timeanl : id esl, h vicedoininum,
et incendia fugiahtur. Sed ne ille hostis bonprum j villicum, i salutarium el* majorem domus, sic in
acluum diabelus, idee est buniane generi inimicus, B domibusdivinis,idcsiinecclesiisetmonasteriis.Deus;
etc. ': « Non plures quam nongenti quinquaginta de- savit, .ut pote missas acturtis ad Sjmclum Pelruni.
cani saciosanctsehiijus amplissimse urbis depnientiir Interea mulier qusedam anserem attulit yicedonii-
ecclesise. » Elin pseiidosyiiodo ad Quereum, in qua 1)0, etc. » Uhi vides eumdem esse tEconomuni ac
accusaliir S. Joannes Chrysoslonnis quod Severiano vicedomiuum, S. Gregor. papa , lib. ix Regesii,
calumniam slruxerit, v.ivfio-u;r.txf-uvxov XOV;Seza- cap. 09 : « Voluiiuis autem ut menioratus fraler
vouir,Jd est,' '« cuin suscitasset adversus illum deca- nosler Paschasius vieetlomiiium sibi ordinet, elina-
nos. » jorem dpmus. » Paulus appthecarius mnnachus S.
n Non per ordinem etiganiur. Nempe receplionis Pefri in Valle apud Carnules in lib. ms. queiri apo-
aut ingressus in monasterium, nc si habeatur sohi lliecam appellavit, agens cleAydpino episcopo Car-
anliquitalis ratio, contingat malum prseferri liono, nolensi h;ec Jiabet: «"lsie monaclios exosos habuit.
Ct inulilfemulili praiponi. Quod oliin legibus civili- CoiriitatumCarnolensem fundavit: vicedominum sub
btis prohihiliim esl in abbalum electione. C. L. -46, episcppo, el vicecomitem sub comite ortliiiavit. » In
de episcopis,et ctericis, etc. :'« SaCris nostris legibus Vita S. Mariri, cap. 1, liiemoratnr Arderadus vice-
existimainus oporlere, et lianc addi, quse ex virluie, dominus episcopi Cenomanensis. Dicitur et alicujus
nen ex tempnribns religiosas abhalias seu prseposi- urhis prsepositus.
turas trihuit: ita videlicel ul in piis monas(eiiis aut i Villictim. Villicus est cuhernalor villse,. inquit
asceleriis non oinni riiodo, niortuo ahbate, vel ahba- S. Isidorus lih. vni Orig., cap. 4. GlosssePhiloxeni:
tissa, is vel ea qui vel quse teinpore aiiliqiiior, aut C Villicus, bv.ux"upybvoi/.ovop.u>v, id est agri oecoiipiiius.
secundus, secundave deinceps eliganlur » etc. Si ta- Glpssse Cyrilli : o'c/.ovbp.o; ini xri; y.upvn;,villicus, id
men aller ah ahbate moiiuO idoneus est, aliis prseest cecoiiomusvillae.
ferendus erit, ut habetur eadem lege: i Ila ut si I Sttluturium. Lege, taltuarium, ut in Regula ms.
quidem primus post defunciumutilis sit, et mpnachis Saltuarius esl quidarii magistratus seu jtidex. Lib. i
prseesse dignus, ille aliis prseferatur; si vero qui Legis Longobardorum, tit. 25,.1. 50 : •«Tunc deca-
jibst illhrii est, siuiililer in ipsiim feratur luluri prse- nus, aut saliariusj qtii in loco ordinatUs est. > In
fecli calculus. » Quod ita tamcn iiKelligenduin est, alio codicelegitur, saltuarius. Ei paulo .post: « Si
si ille qui ordine seqriilur, omnium optimus atque vere sallarius aut decanus hoc facere dislulerit. »
aptissinius esse judicalur. Quod planius declarat Et lib. n, tit. 38,1. 2 : « Si quis judex, a.ut sculdais,
novella 5 Justiniani, cap. 9. El quantum fleri potest autsaltarius, aut decanus de locc, ubi arioli vel ariolse
ordo lemporis servandus est. Non ehim exhono- fuerinf, neglexerit a modb intra ires nieiises eos
randum est omnino tempus, sed ex eo ordo, inquit inquirere. i Sculdais autein Longnhardico idiomale
ipsa Authentica. esl recior seu judex loci. Paulus Diaconus, lib. yi
h Quique decuni si ex eis. Apud Smaragdum deest Hisl. Longobard., cap. 24: i Rector leci, quem
particula que. Sed his verbis, quique decuni, ex- sculdais numinanl. » Illi subjacebat sallarius, tit ex
punctis, S. Dunslanus, editib Coloniensis, vetp.sta eadein lege nelum est: «Et, si decanus; M\1saltarius
Parisiensis, aliseqiie vtilgares legunt : Quod si ex eis, ipsos ariolos autariolas, vel snprascriptos sacrilegcs
etc. Superibr lamen lbquendi ratio satis faniiliaris invenerit, et sculdciisuo manifeslaverit, etc. »
est S. Benedicto, ut ejus Regulam volvendoobservare D ^ Majorem domus. Major domus esl quidam judex
licet, et sapil Hebraismum. qui doniui alicujus principis, atque fetiariiepiscopi,..
e Subrogetur. In cod. ma. S. Germ. et in ulroque prseest. S. Gregorius papa loco supra citato : « Vo-
Victorino legitur, succedut. lumus auiem ul memoratus Jraler nosier Paschasius,
&Superioribus hujns Recjtitcepaginis, elc. Exstatin et vicetlominum sihi ordinei et majorfem domus,
Regula ms. cod. Corb. eod, cap. 11. qiiaieuus possil vel hospit-ibussupervenieiitibus, vef
e Perfectis. Ita in Regula ms. pro, a perfeclis; est causis, quse eveniant, idoneus et paratus exislere. »
fiellenismus. . Ubi vicedominus est peeonpmusqui prpvideat hospi-
f Ne venenosis. Parlicula ne rfeduiidat. tibus; et major domus, qui causis prsesil. Lex Ri-
•
sPeroblivionem;. Pfeccati videlicet,juclicii etsem- puariorum , tii. 88 i Et legis consuetudine super
piterni cruciatus. Vide supra. omnia jubemus ut oplimates, majores domus, do-
h Yicedominum.Vicedominusest oeconomuselpro- mestici, comites, grafiones, cancellarji, vel quibus-
Ciirator domus alicujus, seu familise. Gallice, vidame. lihet gradihus shblimali, in provincia Ripuaria ju-
Ecclesise etiam suos liabent vicedoininos, id est, dicio residentes, munera ad judicium perverlendum
oeconomos,seu procuratores. Flodoardus lib. n Hist. noii recipianl. > Gundebaldus rex in prsefaiione legis
Eed. Rom., cap. 13 : i Conligit itaque quondam , Burgundionuni: « Sciant itaqne oplimates, comites,
dum ad Sanctuhi Cyricum oratum venisset in Cul- consiliarii et majores donms nostrse, etc.» Addition
misciacum locutum" cum oeconomt)Rhemensis ec- legis BurgundioiiUm,tit. 15: « Consiliarii et majores
Clisise, qui aderat,. regalusque ad prandium excu- domus qui prsesentes sunt, ipsas litteras comitis
9S5 CONCORDIAREGULARUM. - CAP. XXVIII, 954
minbribuS majores prapesuit, ignaris pefites, astu-- A egisse meristratur, ut prqjecta de manibus in ler-
tcs simplicibus, et diviiue artis discipulis erdiiiavitit ram el mutala d in bestiam; item de beslia reas-
!-• sumpta sacris virga mauibus redderelur (Exod. iv).
roagistrps : id est, in Ecclesiis episcepos, _presbyle-
ros, diacoiios quorum vice Domini imperia audiat,\, . Ergp seeiiridum hanc censtitiitipnem, si grandis
et timeat plebs, et notifiam salutiferse legis ab b fuerit congregatio, dfenis fratribus binos 4 debere
eis addiscant. In monasleriis vero abbates et prse- !-, prseponi, hujus scilicet.merili jrdiriari f cujus supra
positi, quos pro salute animse suse audiant a ma-:- taxavimus. Et ideo decem non amplius ordinavimus
jores, et vice Dci jiropositi hiilitiam timeant ; duorum curam prsepositorum dehere suscipere, ut
quia sive saGerdotihus in Ecclesia , sive abbaii- sequestrati per laboris Ibca fratres singulos prsepo^
JJUSet prsepositis in monaslerio hoc dixit Deus : sitos ad custodienda vitia prsesentes Iiabeant secuni,
Qui vos audit me audil; et qui vos spernit, me spernit\t et iri pancis crediiis s idoneor sil diligentia cuslo-
(Luc. x); etitem dicit nobis per Isaiam prophetam: : dientis. Nam in mujlis quod non occurrituf, prspter-
h Dabo vobispastores et declqres secundumcqr meum,;, mittilur negligenler : quia in paucis fralribus com-
etpascenl vcs.pascentes cum disciplina (Jei: m). Ergoo niissis alterna duorum prsepoSitorum exslat dili-
secundum illam flguram humanse dbmus, quanto0 gentior cura : et apud abbatem facihs fit ratio de
magis in divina domo pro eaiisa Dei gradus doctrihse e -^ paucis exacta. Cujus h de paucitatis idoneurii desi-
vel limoris debent servari, ut ad prirganda vitia vel1 gnat Dominus servaterem; et ejus diligentia curse
peccata fralrum, cum prseposili fuerint ordinati, velI ariipliat creditiim dicens : Euge, servebone et pdelis :
quanium abhas de animarunl in se fratrum susce- quia in pauca fuisti ftdelis, supra mulia te cqnslituam
piarum cuslodiendis ratiociniis reddatur securus. (Malth. xxv). Erge hi prsepesili cum decem nuinero
Cujifsergo lipnoris ordinatio hsec sit. Convocatis iis- frsitres sub sua eura suscipiunt, hanc in eis debent
dem decem fratribus ab abbale prsesenti omni con- sollicitudinem exercere sive in die, sive in riocte,
gregalione in oralorio c susceplione virgse deceriii siye iii qupvis ppere cum eis, ut sint primo prsesen-
illis pfseponaniur voce abbatis, Scripturse testimonio) tes, et cum eis pperantes in queyis ppere: el cum
. dicenlis : Reges eos in virga, hoe est, iii timoris vi- sedent, ambuiant vel slant, diligenti sua bbservantia
gore. Item dicente Apostolo : Quid vullis in virgai vel curiesb inluiiu diaboli ab cis debenf aclus com-
veriiamad vos, an in charitale (I Cor. iv); hairi et.t. pescere : sive vitia vel peccata oris, cum voluerint
Moses divina virga virlutis commlsso sibi populb> Cxercere, mox in eis monitionibus emendare, et
per profundum maris salutis viam ostendit (Exod.; omne in eis quod contra prseCeptumDoniini esl re-
xiv)'; quojudicio virgaj causam Dei anle Pharaonemi - mevere, agens illud qued i sancla Eugeiiia, quse ita
ipsius aspiciant.» Olim in Francia, ut ncluni est ex; baculum videlicet cypressinum. » Et seq. epist. ad
Aiinpino et aliis , m:ij"nrdpmus erat, qui prseeratS episCepum Aurelianensem: « Munuscuhimvebis mit-
paiatio regis, illiusque vice universa regni negoliai• tiirius, de rempts paftibus ncbis missiim baciilum
tidniinistrahat. GalliCe, maire du palais; quehi Ce- pastcralem cypiessirium, efficic veslrp c( qualKate
drenus (Ad an. ~tLeonislsauri)-Kpboiv.ov;'ulest proe- mysterii cengruum. » Sane clim sceptrum Jovis
Jectumj seu principem domus appellat. cypressinum fuit; quamobrem Pythagorse discipuli
iMajores. Ita in Regula ms. Leg. minores. ab arca funebri cypressina abstinebant {etsi juxta
hDabo pastores. Hic locus lion esi Isaise, sedI Thucydidem eorum, qui pre patria mprtem oppetie-
Jeremise; ciiaiurque juxta vCleremJriterpreta tioriem, r&nt, corppra in arcis cypressinis cbnderenluf), ut
qua ulitur S. Cypriamisin citatione hujus loci lib.-i decet Dipgenes Laeriiuslib. viii: « 'AITE/OVTO Si xai
coutra Judseos, n. 14, et etiam juxta Septuaginta : tropovv.vTtupitjtjivn;Siu xb XOV AtOftJXVTlXpOV EVTEVSSV
ilisi noiu.uvayoivvpt.u<;:ixoiu.uivovx£>r
p.ix' ininxfiy:Ti;iid id es(, « abstinebant ab arca funebri cy-
TzeTzoLno-Qui,
est, pascent vos pascenles scientia, »In vulgata iuter- pressina, quod indeJovis sceplrum fabricatuni essei.»
preiatione juxta Hebraicum : Pascent vos scientia et De virgis prselalorum plura vide âptul Rupertum ,
doctriria. Jib. iv ip Regril.S. BenedicU, cap. % 3 ei 4.
e Suscepiione viigce. Nbtanda est prsepositorum d In bestinm. Id est, in serperitem. Synecdbcbe,
ordinatio per virgam , cujiis tamen ipse Magisler _ genus pro specie.
e Debere
nullam in abbatis ordinatiene mentienem facit cap. 95 v] prcepqni. Ita in, Reg. ms. pro debent prce-
et 94, etsi clim ea abbates uterentur, quemadmedum pdni. Solet hic auctbr ssepe ila loqui; quaire' ' nihil
S. Cplumbanus , ut videre est in Vilis sancterum mtito. .
* Cujus taxavimus. Ita in Regiila ms. prp quad.
Galli ei Magnoaldi, ubi ejusmodi virga appellatur Est phrasis Grseea, cum relaiiviim subsequens cen- ,
Cambuta, utzb xov y.uu.ttxeiv,id est, curvare, quia venit in eedem casu cum aii(eceden(e, ul Psaliii. ix :
abbatiuu, ul et alioriim Ecclesise prselalorum virgse
sunl in suiiimilale curvse, ad p.istorum imilationem, cqmprehenduntur in consiliis, quibus cogitant, id es(,
quorum virgse in fastigio curvse erant; cuin magi- quse cogifaiU. In (extu Grseco : SU).X«^(5«VOVT«I iv
SLUGOVIMOI;, oif
siraiuum virgse essCnt rec(a), ut nbtat auctor veteris 6 Idoneor. ltaZiuXofitovxui.
in Regula ms. pro magis idoneus.
Etymologici: et in aiitiquo Ofdine Romano ex Ca- h De paucitatis. Ita ih Regula ms.; sed TOde re-
noiie S. Theodori archiepiscopi Cahtuariensis abba-
tes per virgse susceptionem ordinantur. Ejushiodi dundat.
prselatorum virgse olim lignese,aliquando cypressinse 1 S: Eugenia. Hsec e.s.t S. Eugenia virgo et mar-
fuerunt, ut videre esl in epistola abbaiis Sylvse tyr, quse sextim virileni simulans prsefuit mulier
Majoris ad Stephanum episcopum Tbrnacenseni, quse monachis, filia Philippi AlexandriseAugustalis. Flo-
esi 255 inter epistolas ipsius Si.ephani: « Mittiirius ruit tempore CemniPdi .imperatofis: ejus ACla ha-
anlem vestrse charissimse patfernitati in signum debentur in Vitis Patrum. De ea aguhl fiaiiyrologium
yotipriis el pignpris perpeluse servitutis munusculum ; Romanum 25 Decembris, et Menologium Grsecorum
indignum serviiute vestra, sed officio cbngruum, 24 ejusdem mensis.
Sm": :;-":-';- :': -. • • :• S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS '
-,.'.,• .. - MK
suis a hiinoribiis prsefuit, dicente itai'ibi scriptura Adicif,
. : Qjrinis sermo:malns 4e pre pestm nqn-prqce-
ij)sius;;circa cs pmiijii.iiiahrihus erat sollieita, c ut dat, Qued si -qiM-M. J)d Mifimtioneni,^ i; ,«f,dMur
riiilliris pHfaretur injuria -Malri yefha prortimpere, ijrpticicmdicniibus(Eplt. IV),Nsimjpsa xdificatio ab
vel de sefinone aJiqufi .otioso gar-rire; se.d•nionejiat ahhate prjebsiida cst, i ;ii;!magistri.ministrsitx ,cio-
S. Eugenia sikceplos SM.OS, .el,dicebat quanta .reye- <iJfiiiiBtacitiis aucljtes jiiscipuli faciisVrespondeai.
rentia c!eb.eanuisDoroino servire, ex pra.eeptis cjii.s Ergo iiioiieat. praya - Ipqiientein dis.cipplurp pr.ixipp-
ostenclitiir, si falem nchis ante beiiJos persojia.m siliis dicens : Cln.p.de-.ps tuum, fi'a!cr, a inalp clp-
consiiluaiMus,_quae noii dcbeat in iiiiHo p.rfc.cepto qisio : -bonnmjnde aliquitl debet cxire .unde prpfers
coiitemiii.;icj,ebdi!0sdecadsedixiirius ,uni;prsepps;tfts: iijajuii).,ut liDnunj,oj"is.t«i,-ieloflHJ«.rn.îii.4.ien'les. adijii-
ordinari, «tsiforte aliqpi fratresex'cad.ern deeadst reibiir, i qiiaiTi niajuni tecuin jiariier pniius s.u-
ab abbale iij alio seqrifestratoJabpris opere deputep- dientes rideanius. Non ,enjni utilis esf, de quo ride-
tur, uhi coiiimiiliatilu!'prscposito -sequ.esjf.alis3-sc , tiif. Sedeai enini super -o.slutip) sapientiri cuni claye
suis fratribtis .alJui» reliiiquesiles. Si yero in yja jirsliiue et tinioris Dei, et ipsa bonis elocjuiis ajie-
unus miltendiis sif :fmler cupi prseceptiohe divergK! iia.1, el malis e_Jo.qu.ii_s claudat I,abia-tna, Nam c.uiii
yiiiorinn .custbiiise a prsepositp suo monilus-ilineri yerkim yany.iii, frater, _c*e ore iup exierit, qu.ainvis
dirigaiur; sed talisniiliatur d.e eadem decacja c]eil per risuni, iaiiien liesfrp ji.erit aiUditu: qpia exiens
jquo ceiius sil prsepositus suus sua vitia posse diji- jxe.ros redire ,non pptfest ;: sed rafio .ejtis seryaiur
geuter Cavere, "ei abseiifia pr.-p.p.os.iti sui Dei d inagis -usquc.ad pnes.eptiam disciisspris,. et cti.m11011. sed.i-
prsesenliamputare, el anipliiis ijebere t-inieri,a fra- ; fi.eatactiim,aggr,av>it,c,aii,sarii:;,et yujpepat aiiinisini,
treproaniiria sua soUicito.praiseiitiam Dej, qpi clis- E,,iueiJe elo.quiis.110stris.inditj jydicii .die.atur,: Yana
cusser noster eril et jiidex.qnaro horoinis. iQuiergo iqpiitisupt unusquisque ad proximnm suinn (Psal, ,xi),
prsepesifi suiit, propter quo.tl omni liora ftairibtis , .k 'N.ain,et; .Orieness.api.eRsdijcit;' « Melius-cst Ja ;
prscsenles sliiif, os eoriimet gesturosxpeccato custOr jiisjejii in yaiiuni jaclare .quani verhum. ,»..Si yero
«Jiant•':ei diyersaih eis vitia, velprayci conipescaiil, ffa.ircin aiiclierit meiiiienteiii.,. .inpneat yeritatem,
I;d ,est, -Ssi au.dieril prseposiliis fratrein npti mlerrp- dicens; Quid inenliris, fraier, .cuiii scjsis scr.ipliinf:
galpro Ibqrii, .mprieat ,euni jdiceiis: sQuidagis, Jialer, Perdes eos cjiii loguunlur mendgcium..{Psal. y). ,Et
qued Reguja prpJiibef? J.iabetptacitiiriiitaleiii usque Jtein ;cuni s.cias, qpia : fjfliversgi,spht vim D,omini.,
ad interrogaiioiieih, dic cuin Propheta Bomino : misericorditt etmrilas(Pspl, xxiy). 5i yerp audicrit
Porie, Dptnjp.e,pustpdigni.pri ipeo.,et psiiuni circum- iiiiilluip fr,a,tr_emjuraptem., aieneat euni prsesens
stqnlice labiis meis {Psgl. fixf), Esto prbmpfiis ad praposittis dicens : Retirie, /r_ate.r,lingiiam tuam.
audieiidum, lardus aulem ad loquendum. Quod si - Quid landini juras, cum Scriplura prsecipiat : Non
datus fuerit fratri JO.CJJS J.pquendi, ciistodiat ,eum'v jurcire onpiino, ne per jurare "nciscatur musa. per-
prsepositus, ne satis clambsa voce IccjiiaUir, quod jurii: sed sit. sermo tuus", esi, est, non),:hon„ crede,
'
sapieiit.es riph jtlecel,'jEtfijcx jhpn.ealeujn jirseppsjlus crede (Mglt.lt.v)'; et nipx cfed.iniustibi, quorJctiiiqne
clfcms, : Cessa, frater, iiescit sic hii.miliias lo.quj, dixeris. Si vero yideiitiras.cenieni frplr.em fratri,
quia scriptuni est.: Vir iinijtiqsus ( non diricjetur iiioiieat etim prxsens prapositus diceiis : Qtiitlagis,
"supertefrmri {Psul, cxxxix). Quod eliain et silente ffaler, in manshetudiiie et tacitiifnitate,- et Cliari-
fii.erilalio fprte Jpciilus, cuslodiat ,eum prsepositus,. tale ojiera tua p.crjBce,quia scriptum esl: Desine ab
ne yerbum <aiiquod vanuu), aul ristii apUnn, yel ira, el -derelinqupfurorem (Psal.:\\-pn), Ei ilcni; Qrii
qribd ad sedificationein et siinCtilatem noh pertinet, ffulrem suum odil, Jiomi.cidaesl":(IJoan, in). El ilfeni:
d.epM sup emittat. ;.Quo,(_l cuni audieri.f, lrioneaEcum Qui fralri siwdixerilraclitt,reuseritjudicio(Mcitth.\).
prtepositus suus diccns : .Quidloqueris, frafer, qupcl El: Quiti liqmp iracundus juslitiain Dei nqn opprainr
i
Reguja veta,t?.quia scriplum est :'S De uerbo vano (Jac. 1). Et noii licet unictiique nisi antfesolis occa-
reddeiis rationem (Matili, xn); el ileiri -Apostpl.iis suin pjift)jniniicp 1-etIii'ein gMtiaii), dicerifcDpniino
p Minqribus. Id est, inferiofijbus, S, Augustintis, -P f Npn dirigetiir super lerr.ant, Ita in Psalterio Rp-
episi. 109:« Quando necessitas (JiscipJinsenii.noribiis .niai.io, • '.'.-','''
'
coercendis dicere yosyerbadiiracpmpellii. s ,e J)e yeft)q:vpno, Iiain RegtiJa nis.- ,Ci(atur JpCiis
"t>Sctiplura. j.d.est", Jibro, histofia. Noii eiiim jirorii,occurrit piem.pria),' non ut haheiur in sacro
sumitur hpc Icceprp sancta Scripiura.Vide supra. lextu. , . ," . ;
e Ci nutiius puiarelur htjuriu mdlri,. Ifsec cprriipia :hJUt' tfetur grfitiqjiudjenljbus. D.e.lipc Jocp ' sjjpra
suui; 'seti JegfeiiriinRegtiiaiiis. f'0), imllumpaiere- : dictum esf. ''• .. '.,-
iuririjiirameriliveiiHiprarunipere. )iiJlriiagistri,,eic. IJsecintricala et ila ev.plafa
d Magi.s;puiqre,;i& est, niagis curarfe, roagis at- " claripra erunt: tjt tacitUsaiidilus discipuJiresppndcaf
tenderfe." faclis minkirfiice dqclrinai magistri. ,' '_.;.; '...•_•
« icJ esl, si audierit prcepqsitus. Hsiicet sequen- ,i 'Quamnicduni,jn Regiija riis. a.dditufj dulvnnmn,
tia fusius recenset Magister, ut prsejiositi seu de- k Npm ei"Qriettessqpiens. h\ Regula'ms;.: Nqpi el
cairi in prompui' liabeani sacrse Scriptur.se Jocps, Originis sententiani sapietts dicif, ln c.pd, Viiid.Ie-
quihus.ppssiiil fraifesyej' levilcf a suo niu.iiere cler gilur, Oricjenes',Sixti re.ciius, Seiilerilia .lameri liahetur
Uectehtes argiiere cl cominoiieê,. Opiinia sarie n0- iiiler senlentias i4|,,-hoc inodo.:.;.Jrlc/ii(,s "eslla-
tandaque irisiituiip. Si enini prssposifi seu decjiriiifa pideni .(fustra jaciqre quam verbuni,' -.'':': ;';'' ,-
csseii.iut prsecipii hic-Magisier, iYatribiis iii pniiii " ."''t Noh"Mcet.'unicuique'i eic; lifi ip-Reguhi.ips.' IlffiC
exercitip assidui, quanlp sj)Ic,iriiprcef gipria se; *i(a ;, sunt.bbscu.ra; .sed niliilVstliu.d' ip.ielligit:.ancipr quam
religiosa attolleret qripd }'edeai;iduiiiest in gratiarii anie sblis ocpasun).
057 . CONCORDIAREGPLARUM. ~ CAP. SXVffl. • ggg
per Apostplum •:"'Sol npn accidat supef iracundiam A . quo laboris opere ab abbate ef cseteris tfratflbus re-
vestram (Eph. iv). Si autem -videritfratfeni satis niissius exigkiur : qiiia f quocl minus cbfpofaliter
prompturii' in risum, meneat prssseiis prsepesitus in manibus, plus sellicitP sensu spiritalitCr ad ccr?:
dicens ; Qmd agis, frater? in gravitale fec qucd rejificnem j)re causa Dei Jaborat : et qued niinus
facis : quia ccnvCrsienis nbslrse tempus iiori est lahbrat manibus, plus mentibus operatur. Ideo et-
. lcetitise ad .ridenclum, sed poenitenliiB teriipus ad eriiiri-epus cujuslibet Jaboris remissius exigi pfse-
Jugenda peccala, sicut scripiiim ;est : Prociclamus posifPS; diximus, e ne tirgens eos consiguanda car-
ante Domhium,:ploremus anie Deum, qui fecit nos nalis opera inspiritalibuscustodiisoccupatiprseppsifj
.(Psal, xciv). ElJlem : Qui seminqntiniacrijmis, ain negligentia operetur, et cansa Dei .pfseyalesceritibus
g'audio.:metek(Luc.' vi), Et; item Scrijitura dicit•': viliis abolescat : quancio plus carnis srimptui curri-
Beali qui temporatiter flelis, f/uia ipsi ridebitis in tur, quam causa spiritus labbratur. Sed-fideni spe
ttilernum. Nniri stutius in fisu exdliat vocem suam suriieBles Dominum Deiini credamus Tisibus nosiris
. (Eccti. xxi). Si verc videril; fratrem aJiuni niale- . omnia necessaria ministrare, quodihinusiipbis pp-
diceiitem, irieneat eum prsesens prsepesitus dicens : tueiint hianus nestrse periicerej ccnfortante nos de
Conipesce bs luum, fraier* a malediciione- MemP- his omriibus Seriplur.a sancti Evangelii. dicentis :
fafe Dominuni, qui dixitper Apostoltim : Benedicile, B' . Nolile cogitare quid mandheetis, aut- bibalis, gul
et nolite maiedicere (Rom. , i).;Et sibiit nen potest' : quid induamini :: quia Itceq omnia geriies-eocjitant,
fons tino foramiiie aquam proferfe simul amaram quceDeum non cognovemnt: sed gncerite regtium Dei
".et dulcerii, siChec os. Cnm de lingua nostra bene-. . et jusiitiam ejns; et hcec otrinia appqnenlur vobis.
diciiiius Doniiuiim",quoniodo pbssumus per eanidem .,. Scit enim Patervester, qui'inccelisesl, cfuiahis omm-
'
ljnguam nialedicere lioniines, qui ad imaginem et busindigetis, consideraie vo.laiiiia coili, quce.rieque
. siiiiilltudinem Dei plasmali simt ? Item si viderit fra- afant, neque semhianlfet Patei• vesler-coilestispascii
tres b fluxis corpbribUs vel resplulp sensu se aliqua ea (Mcttlh. vi).. Qtianlb magis , suos; £..¥es_tiaria
ievilate extollefe, riioiieai ebs prsesens prseposilus fratrum sub cura Sua prsepbsiti coiilineant. Lectis
fliceiis: Cflifigfavilate s§,dete, ,e,t.anibulale ej state, eorijpi lecta pfseppsiti habeant prppe, ,prppler ali-
fratres, quia oculi Domini respiciunt nos de coeloin qiiam -in eis viiierum culpiiiii iji iip.cie emendan-
pninilibra .et-qupyis Jofep, bonpset malps, sicut ,di- .daih
cit DayifJ.: Dpminu.s de cpelg respicjt suppf fifips hp-.
§ III. ^- Ex REGPLASiNCTIFltCCTUbSI EMSCOPI
minnm, ut videat sisunt inlelligentes ctni requirentes ' ' '
xni et ''; {eap. 12).
DoptinupifPsal. LI). Tirueamus ergp, fr.atres,
n§ qua nps Jipra decliriantes in .uialuip et iriiiiiles G h Peeani qui sriper decanias sunt constitTiii, tan-
factes-aspiciat, et nen silqui fatiat bpjip.ni, nonsit tum spljicifudihenigersint super quos (Jfejfegjitps ha-
psque ad ununi. ,Et quia dicit Prppheta *Odisti - bent fralres, ut nullus prppri.aS-faciat yeiunlates.
iibservgnienitgnUfifejpsicperiiaciie,:Qui^ quldquid jipii •NpnJoquantur, nisi sint interrogati:; sucariritrio
est Cx Deo, ex peccate est; et qui nop SiediJicat, pijril faciant, nisi piancla,(i;,ajil)i hpri pergapt, nisi
destruit. Qrij prsepositi durii hseCquolitlie, die noCiu- lOfdiiiaii; seniores tjiiieaiif, ut dpmiiips, anient ut
que pmrii. jiora, spllicite in comniissis sibi fratribus pafentes; faciaiit qnidquid ab eis iniperattiHi acce-
gcrptantur, et ipsi p.roficlunt, et alios enstcdjendp,; pCfiut.;, i creciant silii sajutare..qu.iquicj illj pra:eej):e-
'cum a uialis evacuant, se omni liora .bccupant; da. rint, si hpc sine murmuratipê,, Ciiipliil^ritale pi ta-
bpnis.Qijia h,eatuni os per qupd redundant liona in citurnitate feceriht, dicente Meyse :, Audi, Israei, et
aJi.enuiu auditupi intrantia, Ergp dum in fratrihus 'tfice (fi.eici.xxyii). Uhus dltcrius onerd por.tate (Gctl,
diligenter custbdit prsepositus, in assignato sibiali- •yf). k Et nenip iieriiih„eiiijudicet; .nenie heiajneiii
» Iri gaudio metent. Ita in.Psalterip Roinanp, Decp.pi, ;.etc, H^.c poh rfexst;antiti Rfegula ins.
h Fliixis coiporibus. Fiuxurii corpiis, .quodhuc fet ,.S.I1 Eriijctucsi episiCppiIJfjic,, .s:e<lylfleritur. essfe;alte-
illue mpvetur prseJevitale.' V , rius.Frpcluos.i,,. '.'.' '.;'•" ,•.._,;
"« Odisti obseriiantem.Nonse.qiiKur y.ersjpiieni,coni-B ] "J Seriipres iimeant, ,e,tc,S, Hierpri, „in episi, ,ad
muiiem. liiist. : t Prsepesltum mpnaslerii liihea.tritdbhiiriuin,
&Quia quod mhttts corporaliter, etc. Jn Regula .diligat ut parenfem.>' '. ' .
V
nis. hsec coritractiora suiit,. Jipc modo.: Quia qimd ' J' Creclant sibi suhilqre, etc S. JIj.er.Qn,ibidem, :
mimts corporaliter iti manibus,, plus rnentfbus pjpe- t. (Cfedat siJbi fessc sajuiafe, qpiflqTiici '"""' •' illfe .pfsece-
ralur. : - ,» ';''"
-'s Ne urgens eos cqnsigmnda,.etc- Jia in R.egula . perit. ?>Ef nemq nemhtent,jiidipef. PrgeCepluin Dpniiui
irisV, quse tameri corrupta suiit et ila iegehda : Np est: t Npliie judicfirg, et ,nqn 'jifdipqpitnjni.ElPauli
<ufgente_.eqs consignundu.carncdi qpera, in spiritfilibus .Apbstpl.i; Nfilite antp tenipus .juflicqre-.Jfljdiciii.m l)e\.
ciistqdiisiiegligeniiusqperenluf. B.ce aufeni Jpcp BJa- ' esijVqiiiciincla^.noyJt.-.quixefajjix"jegt^riwiVlioirii-
gisler. vult niiiius operis cxigi a prsepositis, cjuiaalio- nmii, qui 'csepj surif ef fallac.es : a"cpfpipcie,;,de.rebris
. runi frairtim""acliones obs.er.vant:.;pe fprte seqnale ipsis secus^c §uiit judicaiit, Quaihrihfeni pfaicjsire
-pensuin'cuiriiiliis rediierfe coacti repiissjjis .eprtmi mpnel S. P.rpsper 'sentenfia 21':..«;De.pccultis cofilis
actionibus attenderent. . -
f Noliie cqgilare, elc. Ilsec ci.lantur ex Haftiiseiyi, .Vnon
alieni, ieniere-judicare peccalum esf.,: rit.crini,' pujus
yitieiiiiii' bpera, ..nisi horia, iiTiquuinestVesMispi-
' 1'sji.nt
sed Cx riiemoria,. notf.ex eodic.e,.; .'..c:v:v=•;•;.,. ".: cione _)'ej)reheiidefe;rcuin:fibfiirii qi-ise.Jibmihi
f Yesiiaria. FestiariBmest ia-pnine q.tipd•yestittii incpgnita, spjus Deus JuiJcx ,sit justbsv qui'ef hispe-
alicujus necessariuri), ut:ff,, ,J.\c#m,/ii, „I),et)':ansa- Vctpresi.yertis....« Diylri|,lisai)e',e§;t(J'e;eju.sfnQdi juJieio
Ctipnibus. Gallice,"vesliaire. vitando S. ColumbSe virgiriis et iriaftyfis, cceuobii
959 S.-BENEDICTI ABBATISANIANENSIS S60
detrahat, quia scriptum est: * Omnis detractor era- A § IV. — ltem eptsdem (cap. 13).
dicabitur. h Unus ab aJio quod non habet, aceipiat. e Omnes decani a suis praipositis
cbminoneantur,
Uiiusabaliodiscathumililatem, unus abalio charita- ut cuncti fralres a minimonsquead maximuni diehus
teui, unus ab ajio patientiam, unus ab alio silentium, Dominicis inmonasterio uno loco congregenlur, ita
unus ab alio mansueludinem. Cemedant sine querela ut anle missaruiii solemnia solliciteah abbate percuu-
quidquid eis apiiositum fuerit, vCsliant ijuid acce- ctenlur : ne forte aliqriis adve.rsusaliqnein odioli-
perint. Noncelentfratres decanis suis quidquid per voris siimuleiur, aul nialitisejaculovulnefeiur; ne in-
singiiles dies cogitaverint. Decani vere sint eis qua- tesiinum virus qiiandoqueaperte in superficiem cutis
si rectores et custodes, tanquam pro ipsis rationem prorumpat; et inter palmaruni fructus myrrhse ama-
Doniino reddituri. Negligenlias cunctorum ipsi prsc- ritudo denioiislrelur. Prinium ergp ipsi ahbales cum
videant, et emendandi potestatem liabeant; etcjuid suis prseposilis alque decanis senielipsos disculiant,
ipsi non valuerinl emendare.prseposito non morcn- et ad instar suos juniores Subdilos arguant, et onme
tur accusarfe. Qui ipsi praeposili sic hoc distriete et malitise fermenlum prsedictis diebus radiciius evel-
rationahiliter agant, ut abbates suos nullo modo l.ant. Splent enim nonnulli pro suis uxoribus, atque
prsesumalit inquielare, exceplo quod utrique rion filiis, aut etiam quibusque propinquis curam habere
valuerint c accelerare. E.t m hoc unus alieri tan-'.B more pietalis. PJerique vero, qui noh sunt in lalibus
tam humilitalem habeal^ ut nunquam ullus ullum iraplicali, pro alimenlo sunt sollicili, Alii yero tri-
ofrendat, sed unus in alCerctanquam a in penso per- stitise morbo inlerius consumuntur, et (anquam
sistat. Id est, juniores in decanis, decani in prseposi- ves(imen(um a tinea intriiisecus meiitis suse ayidi-
tis, prsepositi in abbatibus, unus alium portans, tan- tiite devorantur, et cum ipso rancoris labore dila-
qtiam in murolapides quadrati, Apostolo atlestante, buntur in desperaiionem. Alii nairique spirilu for-
sicut supra : Unus allerius onera porlanles, et sic nicaiionis acrius inflammantur, el ssepe tali siimulo
adimplebitislegemChristi (Gal, vi). carnis incilati, interiore oculo csecali caplivi ducun-
lur yinculo perdilionis ligali. Alii f acedise spiritu
Tabennensis prope Cordiibam sanctimonialis, doctri- mihi factse recprdatum esse, me itaque cupere, ut
na, quam referl S. Eulogius marfyr lib. in Meriio- in me servetur verbum Christi, qui dixit :..Nolite
rialis sanctorum, cap. 1(1: « Nulluin unquani pecca- judicare elnon judicabimihi; et dimittite el dimitieiur
torem, qiianivis gravioribus oppressum peccatis, vobis. Ulque lisecangelis dixi, e vesligio fractum est
sermone suo Isesil; de nullius aclihus jtidicavit, de peccatorum nieoriim cliirographum. Et ecce onini
riullis desperavit salute, nec quemquam foedisinfa- cura solutus et incredihili gaudio perfusus ad Deum
matiim despexit runiorihus. Scio, referehat, versu- abscedo : hisque, dictis in pace niigravif.
tias dsemonum, seu insolenliam hominum, qui inter- 'C a Omnis detractor, eic. Hic loctis noii exstat in
dum ipsum maletlictioriis subsaniiatioiie impeiunt, Scriplura sacra; secl expressus csl cx illo Prov. xx:
quem probatum dignioribus merilis habet omnipo- Noli diligere delrahere : ne eradiceris. Quantum
tens. Multa sunt enini judicio condemnata liuniano, quis detractionis vitium fugere debeal, patet ex
qnse divino sunt probata et sanctiJicata censilio. Prov. xxiv : Et abominalio hominum delfaclor. Et
Et jilerumque opinationibus suis transgrediuntur infra : Et cum detracloribus ne commiscearis, quo-
homines divihani seiitentiain, dum cujus merili aptid niarrirepente consurget perditio eomm.
illuni quisque peiTiianeat, nesciiinl; et tamen jam h Vniis ab aliq quqd iton habet, accipiat. Ita S.
quasi prsesagioccultoriiin vel dignum prsedicent, vel Hieronyiiius in epist. ad Rusticum : < MbnaChusvi-
reprobum iiifament; cum utique inculpabilius, si ad vaf iii frionasleriosuh uniiis disciplina Patris coiisor-
se reverlerenlur, j'udicarent : et si, quaiilo vel quali lioque iiiullorum; ut ab alio discat huiuiliia(em, ab
oneri unnsquisqiie subjaceat, vel quo si( debiio reus, alio jialieiitiam, mius silenlium, alter doceat man-
inteiiderent, nullaleims culjiabililer de iiicognitis suetudinem. » S. Leander,Jib. de Iiistitutione virgi-
judicarent. > Hoc judicandi vitiuin est superborum, lium, cap 16 : < Lt in monasterio permaneas, sblli-
qui se aliquos esse existimant : quo non cafuilPha- cile admoneo, multarum eiiini socielale proficies, et
risseus ille evangelicus, ciimde illo dicatS. Asterius virtules aliaruiii videndo eris virgo viriuiuiii. » Non
homil. in Iianc paraliolam : MET_OIW-£_OOV Si tfupio-uXo; secus ac apes, cjusevariornm floriim lihando succum
iiiiupxuvsv, ti xbvxO.avnv utj>w-ixq; rtupotviu; elzv- gratissima fingunt liiella. Quare S. Pubjins Zeugma-
Dspov,idest, i Pharisxus leviuspeccasset, si publica- tensis, ut refert Theodoretus de "VilisPatrum, cap. 5,
lium a contumelia liberum dimisisset. > Quam au-]j) monachos, quos in cellulis dispersos regebat in
teni acceplum Deo. neminem jndicare slibsequens unum coegit coenobium, ut esset hac sancta seniula-
historia manifestat. Quidam monachus negligenter lione inter eos veluti comiiierciuin cominuiiicatioque
in inoiiasterio vixerat, ut nafrat S. Anaslasius Si- virtutum, ut unus ab alio mansueludineni acciperet,
naita ih sermonede sancta Synaxi, qui gravi morho aller liumilitatein, palientiam ille, hic temperan-
oppressus jani animam agcre videbatur, iiihilo magis tianr: haud secus.acmercatores in nundinis, a qui-
de suis peccatis e( negligenliis sollichus : sed nullo bus varia mercari possis.
liiortis melu perciissus summa cum graliarum actio- c Accelerare.Id est, celeriter curare, emendaTe.
d In penso. Id esl, in sequalilaie.
- ne singularique animi alacritate vila excedebat. Id
hiirattis unus seniorum assidentium, euiii interroga- c Omnesdecani, etc. Hsechabenlur in Regula Ms.,
vit quid causie esset ut post tot negligenlias rmlle S. Fructuosi episc. Brac, cap. 25, ccd. Crass. IIIP-
mprtis pavore aflicerelur? Jlle respondil, Equidem," nasterii.
reverendi Patres, negligenter admedum vixi, sed 1 Acedicespiritu. "Ay-nSia, inquit, Suidas, £ p«6u-
miiic hae ipsa hora attulerunt mihi angeli Dei chi- \j.tu, «_^6nSw,v, WTTIJ.A«§IS"V.UL i-rc'-iue xb
vi-/.))§tat7Ev
rographiim peccatorum, qtise, ex qtio nuntiiim mun- Tzvsvu.up.ov, id esl, « desidia, dolor, tristitia. David:
do remisi, perpeiraverani, hisque lectis dixerun( an Et anxiatus est super me spirittis meus. • De hoc
ea agnoscerein. Respondi. utique me agnoscere : vocabulo vide Moschopulumin Schedis, et auctorem
attanien, ex quo' monaclius faclus sum, neque de veleris Etymolpgici. Hoc vitium maxime iufestat
quoquam homine me judicasse, nec ullius injurise monaclios. Virus est, inquit Rabanus lib. ni-de
901 C0NC0RDIAREG13LARUM.— CAP.XXVHL 862
inilati, otio etsomno vacrire cupiunt, et curiosis fa- A J ccntra ipsum vitium denet pugnare, in qued se cc-
buliS spllicitanlur, et quod pejus est,a a proprio mo- gnoverit certamen habere. Et qupd fprtasse abaliis
nasterio se auferre disponunt, Alii vanse glorise ela- dejirehenditur, ahsque verecundia debet manifestare,
tionis tclo in diversis paiiibUs confpdiunlur, et.alii qui hoc palitur. Quod si minime fecerit, non.se putet
alia defendentes, et suas causas magnificantes, dum eifugere diabolum, J el se cxistimet victorem, sed
volunt Chrisli pauperibus similes esse, unusqtiisque victum. Quod si manifestaverit, et se per po?niten-
in vanis istis cogitationibtls elabuntur, et quasi nil a tiam aul flagella emendaverit, continuo liostem ia
Dee acccperint, de propriis viribus extolluntur;. . foveam prsecipitabil et impellet.
et cum laudatores npn iiiveniuiit, ipsi sibi in suis V.—Ex s REGCLA SANCTI CASSIANI
§ {cap. 28).
laudibusprosiliunt. AJius de genealogia, etde genle
suafatetur esse principes, alius de parentibus, alius Decani arifem sollicitudo et erudilio lisecerit erga
de germariis, alius de cognalis, alius de fralribus et eum quem sibi ab abbale traditum susceperit.ut
doceateum primitus suas vincere voluntales; qui-
consanguiiieis, et h idoneis, alius de diviliis, alius .
de specie juventutis, alius de beJIi fortitudine, alius bus eum diligen(er exercens illa ei de industria im-
de perlustratione terrarum, alius de sapientia, alius, peret quse senseril animo ejus esse conlraria :
de ariificio, alius de c assertionis eloquentia, alius de, jj quia mullis experimcnlis doc(um esl nunquam pos-
moiiachum suascoiicupiscenlias refrenare, nisi
taciturnilate, alius de huniilitate, alius de cliarilate,' se
mortificare suas didicerit vo-
alius de largitate niurierum, aliiis decastitaie, alius prius per Phedientiam
de vifginitale, alius de pauperlate, alius de ribsti- Juiilates; nec polerit iram, aut trisliliain, aut spi-
ritum fornicationis exstiiiguere, iieccum fralribus
rieniia, alius cleorationum frequeniia, alius de vigi-
humililalem firmam perpetuamque retinere, nec in
laniia, alius de obedienlia, alius de abrenuiilialioiie}
diutius permanere, qui prius volun-
rerum, alius de legendo, alius de scribenclo, alius de_,. corigregatione
vocis modulalione. Hsecomnia, quse supra perStrki- tates suas non didiceril superare.
ximus. unusquisque dum aliquoiies lalia nori jussi[ § VI; Ex REGULA OniENTALI.
immoderale loquun.tur, tb(ies in elalionem vanse glo- In monasterio seniores sint duo, ad quos vel pras-
rise lahuntur; et ex ipso niorhp, durii quod dicunt,, sfente abbate vel absente omnium fratruni disciplina
A vindicare centendunt, in superbiain prsecijiilantur. et omnis curamonasterii perlineat, daiites sibi vi-
Prepter liec ergb jugiter jubemus in ccllecla fratress cesperdies, et dividentes h unum inler se pondus
adesse, et non plusquam seplem dies iiilerponere,, ac necessitatem monasterii: >-ex quibus tempore
etperemnes clies Dominicosniores prislinos et vi- suo jirsesens in monaslerio semper erit ad prseslan-
tia emendare. Et quis in quo ° deprehensus fuerit,, C dum abbati solalium, vel obsequium advenientibus
Agone Chrisliaiio, per quod tepor meritis et segni-- - homines sunt vagi et instabiles, alque etiam ex ni-
ties noxia orilur, qnse hpmineni inutileiri ad omne; miabile
Opus henum, et proclivem adinerliam reddit. Hinc' Belleropliontteissollicitudinibus
liascitur somnoleHiia, pigritia operis boni, inslabili-
tas lo.ci, pervagatio de ioco in loctim, tepiditas labo-- pleni, ipsi Bellerophonti haud dissimiles. Nam post
randi, (sediuni cordis, imirmuralio et vaiiiloqniuin. casum vere acediosus.
Acedia juxta Cassiaiiuni est tsedium et anxielas cor-
dis, quse iiifeslal anachoretas et vagos in soliludine3 Ipse sQuiiicor edens campiserrabat Alieis.
monachos , maxime circa lioram diei sextam , hoc3 Apud Tullium lihr. i deDivinatlone. Hseeinstabili-
est, meridiem, in ipso solis ardore vehemeiitissimo,, tas manal ex fsedio aceriiosi, qui a rebus creatis
-quara quidam putarit seniores Jii jisal. xc dicmO- consolationem , non a Deo Cmendicans, nihil quod
niuni appellari iiieridiaiiuin. Astipulatur S. Aritip- sibi placeiit,Jnveiiire potest.
CJuiShblllil. 10 : KKIO-S6S_OK fiupvxuxo;(Saiytwv)btrxt;
; h Idoneis. Idenei sunt servi, sive JibertiJiOnora-
Tzspi&ouviy.xYtv iu.Tziizxci
xt7> id CSt, gravis^ Jiiliores. Id patet ex lil). iii legis Wisigolhorum, tit.
p.ovuy_6>,
siiiiusîlseiiioi)) qui circa lioram sextam impugnatt 3,1. 9 : ii Si idoneus servus est, quj cominisisse de-
nionacliuiii : quem vide ihi, fet Cassianum lih. x. legitur, et idoneum libertum rapuisse iiivenitnr; si
El recte sane: licel enim Jiunc morbum paiiim ab) voluerit Doniiims e solido cum eo coinponai. > Et
ipsa corporis constitutione et liumoribus, parlini a» B paulo post; « Sin autehi rusticus, etvilissimus ser-
Jame, partiui ab sestu immodico manare certiim sit,, vus esseiioscitur, efc. » Uhi.vides distinctioneni in-
diabolus tamen, cujus prsccipuum esl opus honiini-7 ter Jdoneum servum, et vilissimum serviirii, et
bus juxla eorum dispbsiUpiieminsuUare, ejusmedii mentioiiem idonei^libeiti, qni necessario a coiriiuimi
iiiprbuiiie( languorein iien metliecriier iiitendere so- el vili liberio dislinguehdus est, juxia. mores Wisi-
let, humeres nexios ad hujtis veneni instiHationem i golhorum, inter quos vivebat hic S. Frucluosus.
irrilando. Ejus remedium oplinium est diviiiorumi c Assertionis. Id es(, oratioiiis.
Jibrorum iecdo, qua fervor devolionis paulatim.ex- a Vindicare. Id est, asserere, probare, confir-
ciiadir. Quod olim cxpsrtus est B. Gosuinus abbas' mare.
Aquicirieiisis, qui cum ejusmodi tbe corroderelur,> .. e Deprehensusfuerit, Alterius tlelatione.
Moraliuni S. Gregorii leclione hunc niorbum tlepu- £ Ei se existhnet. Lege, Nec se existimet, uf ha-
]il, ut ejus ac(a:(es(anlur. S.unl et alia remedia, utt betur in Regula ms. Non est ille victor, sed viciusa
assiduilasboni operis, desiderium prseiniorum seier- diabolo, qui jusle acciisatus non faletur, setl proca-
norum , manifesialio lenlalioiiis , slabililas loci ett cifer suum defendit errorem.
propositi sui, exercitium cujuslibet arlis et labbris,i- * Regutq S. Cassiani. Lib. iv Inslit., cap. 8.
instanlia pratipnis et vigiliarum, quse recenset Ra- l h Unum pondus. xb unum videtur redtindare.
bariuslccp cilatp. > Ex quibus tempore suo. Lege : Ex quibus unut
a Aprpvrio monasterio se auferre disponunl, Idenii suo.
tempore ....._....
noiat S. Aritioclius honiil, eiuiia; ejusmbdi enimj
963 S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 96i
fratribus , vel a ad prccedendiim , ubi neCessitas AbilS . Cfi( tempefe sup fexiturus c cum ipsis ad cmnia
communis exegerit; atque diligeritiam cirCsi.enihia :ppera_, Ct bnineni riecessiiaieih providfeiis; rie qui.3
quse adVquotidianarii cuslbclifliriet cbrivefsatibrierii cbritfa disCipliiiiiriifaciarit. Qiii corisidefiirisomnes
hipiiasiefii pefiirierit adiiiiieridaril: rit qusefeurique
Jid actus sihguloftiii), si coiilfii fatiorifeirifactS videfM,1
obsequiuni usiinlque ftibriasterii faCienda surit, sine yel per se eineridfet,fel ahbali ihdicef,
negligCritia:.el queffela fafeiant. h Alius Cfiirifratfi-
» Ad procedendum, Qiiia ,plim qiiibusdan)in locis fueril, ut egrCtiianiur ad .opus, prAjiosiiris aritece-
prapositi exiefiofum iiegotipruiri iiiuiiefif bbibaht, datcos.i SiC sujira Jri Regulri Magisifi Staibitiif,
utsupra bb.servalunT,est. uf saltebi uiius fex prseposilis eiii ad opus;eum fra-
h Alius cum ffalrib,us.,.e\,c, Juxta regujairi S.Pa- tribus su;Cdecacjisprojiter disciplinani;; ,;
chbniii pfiBpbSitiisad ppefa Cuirifftiifibiis, iit viilefe .? Cum ipsis. Particula, cim, videUir redundare.
est ar(. 5S «jusdfem Regulse; « Si sigrium daltim
GAPUT XXIX.
QUOMODODORMIANTMONACHI.
, | j. — Ex REGULA SSAtiCTlBpEOlCih. inunb loco dorriiiant. d Sin autem multiludonon

) » Singuliper siiigula lecla tlefmiaiit. l! LfeCtislef- sinil, deni aut viceni cum senioribus siiis, qui supCr
' nia
pfb riibdb corivefsatioiiissfeCinidumdisjieiisatio- eos solliciti sinl, pausent; cCaiidelajugiter iri eadem
neiii abhatis srii aCcipiarii. 6 Sipbiest iieri, oriiiies cfellaardeat usqtie marie.f Yestiti dprmiaiil; setcin-
"o Singuli per singulfi tecta.lln iir.cod; ms; S..Fa- vicissiiri et leguiit, et fexcubarit,alii cbrisbieiituf :'
ronis et in ulfpque .S.,Gemani. Ila in vetiisia edi- ul riori sblurii sit ciistbdisi cbrp'6i'iim; SedCl stirgat
tioiieParisieusi, et apiidTiiffecfeiiiaiam "; iifebliitiie: pro lecfione assidua '.profecttfs aiiiiiiaruiiu > Pri-
liam lectnni aliquaiido diciiuf in rieulro genere. riitini membrum. obscurum esl. Atl illa ,verJ-,a: Aut -
Glossseveteres : Lectum, vlivn. pecttliares reponi possinl, in niargi.iieeriniâsterisco
h Lectislernig. Siiiitlecli.Sitlonius epist. 1'5, lib.iv: aiiiiotatur TOsjiicjulufc. Ex qciiljus iiSiiCJefeiibiifeiii
i Epulummultiplex, etcapacissima leciisiefriiapara. 5 felicib: Aiit commnries,tibi biiii ntarieaiil; dul pecit-
Acta S. Fiiidani, cap. *: .«Pro lectislerniis, lapides liares, ribi shicjulciresreponi possinl. Et sic .'Sensus
velatos iiiicrfratres paiiscinsocciilte corpori suppo- clarus est., cimi prohibet conciiium, ne inoiiachi
suil. > Et in.teniplis lectisternia lecfi suiit, ut infra biiii, arii siiigiili inaneaiit, sCd Sialiiii, iit bhiiifesiii
dicCUir. Ilaqiic »011asseitlior Turrecreniaise qiiiper eadem sclibla, iil esi, CbiiclavijacfeiiiitVirihus vicis-
leciisiefriia hbCloco iriielligit loca, in qiiiiiiis lifulti . sim aut legenliJnis. propter coiisbliitionem 'anima-'
lecti siint. Naril JiiiiC CijiliCatibrii bsec vferba: Pro rum; aut exciibaiifibiis propier .custodiam corpo-.
modo conversaiionis, advcrsaiilur. Qnia si leclister- C fiiiii. ld feiiain pfobatuf ex fegiila Tefidii seu te-
iiiiim libc locb esset coriclave, ofioiierel ut ii cjiii tradii, c. 5, : « Cellam peculiafem .aiitarmariolum,
sunt ejusdem conversaliouis , id est, vitse, debilita- yel quamlibet claiisuraiii iiuliiis Jiabeai : iii liiia
tis; selatis antiquitatis pc necessilatis iu eodeiii con- scholaomiiesniaiieant, i Qtisevefba miruin iiiJho-
clavi pausareni, quotl Regiilserepugriaret, qtisejiibet dum concilii locum cilaium iilustraiit, Conflrmaliir
juriiprilri) JeelPs Seuipriiih leciis Csse perbiixtoS; Jiceat etiaiirS. CscsariiaiiclorilSte, cap.7 Regulse : ,(:Nulli
qued iiC vix, ac ne vix quideni iiferiposselj si ii qui aut sen)Ottimeligera.lnapsib.nem,velciaiitii arihariojiiii),
siiiit ejusdem ccnversatieiiis, ,in eadein eelki clecuin- alicjiiiciejusmodi, quod peciiliarius jiossit;
berent. Alia esi eniiii fcoiifefsatib seniS, alia juve- sed oiriiies diyisis leciulis ii) una^maneant celJtila. »
nis. Prseleiesi in eadeiii linea seciim pugnaret S. Et in Recapiluiaiione, cap. § : •«.VJ.lnulia ceiirfm pe-
Beiiecliciiisqui jiiheret moriachbs iri diversis lecii- culiafem hab.e.at.-i Eaiiibeiri ralioiieiii secuiiis ;est
slcmiis seu conclayihus jaCere pro modo couversa- S- Eugendus. abhas, ui iii ejus Acfis iiabetu.r : « lle-
tionis, et niox prseciperel, uf.oriinesJn eoderiiloco fiitaio arcJiimaridriiarum lnore omiies uiiivit in ine-
jaceanl ; ;si sit riiiiior corigregatio, in qua tainen diuiii: desirticiis, nainqiie, mansipiium sedlculistiuo
cunctos s.cciini.xeiibdociiip;cjuiescere,fecit. » Ideiu
eruut monaclii diversseeoiiversaiioriis.
c Si fieri poiesi:,in itrio Ibc®dofmiaiii. Fuil lisec yicjcffe'.-csii,n Regiiia S. Frnctub^siBracar. ejiisc.
veiris lribiiachofiiiii discipliiia , ut biimes iu eadein c. 5. S. isiciori., Magisiri et. cujusdam Pairis liiona-
cella dorriiiarii, ifiaxiiiiepropier cusiodiairi caslilalis choriiiii, qui hie a 110sl.roauctore ciiarittir.
d
, Sin atiiemmultitudo non sinit, etc, idem slatuit
e( hoheslatis. Ila statiiitui' Justiniaiji Jiripeniloris JiisiiiiiaiiiisNoveltis
Authenlica & :« Voliiiinis enini iitiJliiiri iribiiasie- ]) e Ccwdela siii„:raciialis.
riiim stib diliorie iiosfra eonstilulurii sive jilurirho- abbas, ut jugiterj. elc, Itleiii statuit S, EtigendUs
fum hominuiii est, sivCpaucofiirii,mdiuiciios,sjiii ibi catisa vitse iitejtis Aciis supra ciiaiis habetur: lElqtios
refectionis una clauclebalsecjicula,ciisere-
'suiii, ab alteruli-js divisPs, cl pfopfiis habitaitioiiihiis tis quoque lectulis uua ambiret. niaiisip : cui luinen
Titi; sfed cbiiiiiiiiiiiter tjuideiu febs conietiferesaiici- djei, sicut iii cratprip iiideliciens prseb.cbaiur; » ubi
hius : dormire yero bniiies in CbriinitiuiVunbqiiotjue . , ,'
ih stfiitiira i)i doiiid leg. xb-Dei, ;. . , ;.
quidem jirejiria jacehie,' yerp f Veslili.donniant, elc.Elut parati sinl nionnchi
una ccllpcalcs: aut si fcrte 11011 suiflcit ad multifu-'
dinem moiiachoftimJii ililabus fbfsaii, itiit "pluribris: setnper,Est hyperbatpn; ei sefies or.ationjs'sensu.sqiie
rion tamen seorsum sipiudsemetipsos; seii ih com- Jioc eruntciara, s"ihsecverba referaniiir ad ilia su.peridra,
muni (estes aHeftitris siiil hoiiestaiis ei caslilalis. > modo : Vestiti dormiant, ei cincii cincjulisct.fn-
• nibtts
Ideni habetur Authentica 155. Stifliagaliir Cbiici-
Jium Turonense 11, cari: 14: t Nec liceat iiibnachis 6 Et cihcli cingulis. IdfeiriStaiiiitlsaias ahhas',bf;it.
cellulas habere cpmniiines; ubi aut hini liiarieaiil, 5 : « liurbs cubituni (mbiiaClius)zPna sub seiiipfer
aut jifeCuliaresreppiii possiiit : sed schbla labere prseciiictus sit. »Idem faciebaf S. FuIgenliUgepiseo-
comintiiii .Cbnstfuaiiir, ubi oiiines jaceiiril, aut:ab- pusRuspensis et men.s.chus,ut iiiejus ACiiS.scribitur,
bate, aut prseposito gubernante; ul dririi vel tfes c. 1: «NecdCpbBlbfe|lifetaeiiijjiilbsoiriiiuriipetiyii.»
963 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXIX., 966
cti cingulis aut funib.uS",.el. cullellos suos ad latus A | III. — Ex REGOLA MAGISTRI (cap. 11).
suuin, 11011 hah.eant, dtiin doriniuiit, ne forte per f. Sirigulos prsocipiriius, iion; binos per lectos dor-.
soriiiiuni yulnerentur . dofmi.eriies; ,ei ut parali, sint mire. Elevaiis se frater si lectum suum beiie nbn
inonachl seaiper, et facio.sigrio alisque riiora sur- cooperuerit, poanse nomine in sequenti refectione
gerites fesiirieiit "se pfseveriife ad ojius Dei, cum f mferumnen accipiat. Cum dermient, yesliti der-
oiiini tameri gravitale et liiodeslia. Adblescentiores miant, et cincti, id est, riut cirigulis, aut 6 retibUs,
fratres Vjtixta se hon liaiieaiii lecta, a .sed peimixti aut corrigia;?»Bracili fratreiri in nocte uti idep pro-
cum seiubrihris. Siifgentes "vefb ad bpusDei h se hihemiis, ne dum se regyrat pCr semnUmpppressus,:
riibdefaifecbhofieiiluf prbpler 'soirinblferilbruiii excu- exiens per lliecam mucro ciiitelli cariii ejus figatur,
satioiies. -*-••-'
Iii die vere cingantur bracilibus, decenle de sanctp
§lI.^-DiCTA SANCTI AUGUSTJNIVE-X LIBRO
" BE CI- Jpanne Scriptura ; Et"> circd Inmbos erat cinctus
vif ATEDEI (cdp. 5). %onapeliicea (Luc. v). i El idee vestites ao cinctcs
cPopulus diri liiulliimque faligatus nova <•lecli- dormire diximus fral res, ut cum liora operis Dei ad-
sternia, quod iiunquam antea fecerat, exhibenda yenCrii, etkoratprii index inspriuCrit riectu, mcx
arhitratus est. Lecli auleni sternebantur in honorem i.parati censurgani, 'dicenie.de hoc Scriptura : l Et
debfuni ; unde hoc saci'irin, vel pctius sacrilegium " index meus in malulinis. Si dicebam, narrabo sic
uemen accepit. (Psal. fxxi). Nam Jdee iiidex nemen accepit ab eo
nibus,-et iilpdrqti siitt mdriaclii seriiper (suhaudi, ad Trina TarentinocelebrataIriiiocliahiad •
opiis Dei), etfacio sicjnoabscjue" inora surgenies festi- Sacfurii lioc
nent.se htviceniprtcveiiire ad opus"lJei,cUriioritiii id- huiiatu militari pririiiins Roriiam iiiveciuiriest srib tri-.
L. titiriii, P. MerieviiRa.cilii, C..Ge-
nien griwitiile el mddestia; el ciiiieltds ad laiiis ridh cl L. Atlilii, 811.U. C. 55i, iit docet Liyius
liabearit, cum &brmiunt;e\S:Est etiaiii pelysyiirieibpii. liulii,
Illis atiteti) vefhis causa reddiiui, cur mbiif.cbi cle- lihr. iii, cuni post electioncm Jioniin i,ribinioruni
beant dormire vestiti et riricti : iieiiipe iil iiaio signo liiililuiri coeli suhjuiigil: i Trisifeiii hieniem sive ex in-
rajitim mutalione in cpritfaririm facta,'
siiitprpinpti el parafi a'd bjriis.Dei, et festirifent s.e teinperie sive alia qusi de csiiisa grayis pestilerisciiiepiTiriibns
niutiioprsevenife. Sediiostra interpretailo Clsira-est aniiiialihus sestas excejril: .cujiis insaiiabili pefnicie,
ex Regula Magislri, ciip. 11 : «Ideo vfestitos et ciii-
clos dormire diximus Jialres, ut cum hpra operis quandb nec, Causa, nfec Jiiiis iriveniebatuf, liiifi Si-
Dei ativenerii, el bfstpfii inclfexsbtiufefltliociu",mpx byilirii ex.senaliiseoiisulib siditi sunl; duiiiiiyiri sa-
lisec cris faciuiiclis, lectisternio triric pririiiimiii riiiie.Ro-
parail'corisafgantVJ.Causa liypefbati est, quisi
ricl
verba, .ei culiello.s laiiis, etc., seqiriini efat his sub- mana facto, per cjies bclo Apojlirifeiri,Latoiiaiiiqtie
ei ciricii dngiilis ciul fiinibus., ei ijiaiiani, Herculerii, Mercuritirii, aiqufeNepiuiium
jungerfe,
a SedinixiiCufii.seiiibribiis,Snyp.-Lectq hctbeani, , tribiis, quam airiplissiirie iurii appaiaripbtefai, Mra-
(is leclis placavere,;» SecJyaler.iusVJjiaximiis'cap.
liifegiila.-a^vSVDiiiisianoarchiepisCppbVCaiitiiarieiisiC cifato,
eirieiidafa.legiiuf : Se'd mixiiin seriipribus. .. originem-retfert ad PiihJicoJarii, qrii, pririio
h Se riidderciie.cqliprteriiuf. Geslri quociam, arii afiriopost rfegeSexactos,,gfassante per rirbem pfesti-
hufu, ribri.vb'ce; iife"lFofis riocliifriis fumpatur sileii- leritia, ad p.r»d.ictam iiitis ,ei 'P.rpserpinsearamlip-'
. ', .," -' -..' ';.';.'; . - .. siias ffisictaTit,ii.id.osqueej. lectistemia pef trinb-
iiliiii._
c PofiM'/«s,etc.,HseCverba liaheiitiir Jib. iii-deCi: ciiurii in canipbMafiio,CelChfayit. ;., _,';
e Sincjutqs prcecimmiis, eic. Hsec .habeiiluf iii jReg.
vitatfeDei, caj). 17. Nulla aiiterii aJia,faiibrie a nostro
arieiofc jrfbffeffivicifeo,cjiiaiii.quiai.SVBeiiedieius le- riis. Magislii coil. Cbrb. in Jirie ejusderii urideeiini
ctistefiiiofurii fiieiitionem fac.it, efsi alio seiisu. ". capilis. .-..•-... ., ; ,,...
d .LeciisUrmd. Servius iri iS.JEri. •.Leciisiefniddt- i Meriim nbri ticcipiai: Pfer niefurii iiilfelligii cya-,
cuhiur, iili hPmirieSin templojedefe cdrisucver.uni.S. tliuni atit calicem mefi, qui iiiitib.rfeiebtibniSffaffi-
lsidbrus libr. xy Orjg,, Cap. S : Leciisieihia ciicrintur, hus aabaiuf,' u't patebit fexeadcni RfegiiiaJiifiri: , V
ubi liomihis ieiiere cqrisuevcfuni.Sed Ibctis castigari-- •i Reiibus. Ita sipiid Siriafagcluiri,,qiii jitiric. locuia
cliisest ex"Servib, iiiicle suiiipitis esl, iit .aiitecedeli- proferl. Sed lege, resiibus, ul.hahetiif. |ri,iteg.:nis.
tia, et legeriduiri : Vbi Jiotniiiek hi templb, eic,.uhi cod. Cori)., iti est, fuiiiljiis, jiixta S., Beiietiictiih),-
•tasedere, JaUus stimiiur. NSin iii .leciislferriiis ribii cjueniipse Magisfer.sequitur : Ciricii cincjuiis-aidfu-
sedebani, sed reeiiiiibebaiit. Uiicle iii"sacris llefciilis nibus.
ad aram nirixiiiiaiii non fifebat lectis(erniairi, cjiiia i»Brttciti. Id est, zonaj ul ex hoc loco clarum esi.
epiilantes sedebant, uf claitmi est ex. MacroWb iVbfV Apud SmaragduiH legilur : Bracale, sed male.- tJe
in Saiurri. : < Noh vacat, qu6d ciixii, sedili. Nam T. hracili infra Coniinodius. '-.
pfopria observaiio est.Herciilissaciis' epolari setleii-
tes. Et Corrielius 15aihus'E?»yijTixwv; libfb Sviii, ila iEicircaluiiibqs, Ctc.Liic;iii. Sed hseccitaiitiir"ex
ait: Ajiiidaivlni riiaxiriiam oi/sefva;£uiii,rie lectisler- iriemofia, noii ex codice. , . ....'
-iiiurrifiat. i Suritaiilein. iii hoc' S. Augiistiiii loco I Et ideo vesiitos, etfe.Prima esi ratib; ciir ' veSiiii
leclisieriiia. sacfa qiiseclain Romanbruiri quse sfraiis et cincti dbriiiianliTibiiachi; , . _,
in iemplo lectis in JioiiorCmqiioruTiiilaiiidebriim ad &Oraloiii iridex. IudfexheclpCoest, sigriuiii, riblsi;
sedanclaiii pesiileiiiiairi aliosque inoiiiPs iri urJie Seu cainparia.
grassaiitcsfifebaiii, queiTim prima Prigo mahavit a i Ei index hiens, Hseclectio habetiir apucl Cassib-
qupdani Yalesib Sabiup, cjiriiri soninio admbiii.lusper dorum, et in Iiis cPiiimeiiiariis, qui yulgo S. Hiero-
alveum Tiberis yeiiit acl quenidarii lociiiri noiriinfe riyirio Irihiiuiilur, qtiseest psalterii Roiiiaiij. Quanioj,
Tareiittim iri campb M.aitio et;,calefaciairi aqiiam1ad' Jiferii iri edilione F^bri nialei Jegilur : Jndex. Sfed
fiimimi liicieefuiripeiilem prbjiiiiavit tiubblis Jiliis fet fbrsaii-error pst typograpiiicus, Jn Vulgata vcrsibiie,
iilise ex peste la'bbrariiihii's;cjuicuii saiiiiti esseiii, est",: Cqsligaiid mea. In iexitl Cjrseco, ehy%bs UOVJ
ad afain Diiisel Pibsei'pi!i;b.suhieri'ari"eaiiiibi Joiie ici est, afguraeiiiatio mea, _feprehe'risioinea, In lexiri
reperlam iiigras hbstias iriactayil, hidosqiie fetleeti- Heiiiflico,ihnsm, Veibcacltihi,idi.est,correpiip hiea.
sierriia irihris coiitinuis rioclibiis fecit, ut tibceiitYa- Sed hic Magister.sequitiii'scnsjiiniaccqmmodatitium;
lefiusMaximusJib. li, caj). 1, fetZbSimrislib. 1 Hisl. Cassiotioiiis pef iiidicerii iiiieliigit Cfiristum.
Uude Ansoiiiusiii griplib dfeteinafio Maiero :
quod soiio suo psallendi indicet lioram advenisse. AJn . eis emendandam, et tit reverentius pr*sente Ma-
Ideo de eo Proplieta dicit; Si dicebam, narrabo sic. jore dormianl. Mensseeorum prsesentes sint, ut cura
Hoc est, cuni indicat advenisse horam psallendi, sic eis et rooderate manducent. h Huic de numero in ali-
narrabo laudes Dbmini.•* Inde ergo vesliti et cihcti quo Ioco si sine prsecepto tam ahbalis quam prse-
debent lrjilresdormire : quia non licet fratri mem- positi frater foras exierit, ab Cis sollicite requi-
bra sua nuda conlingere. Nam exinde h immunditise ratur.
JiKdinum in animp ingeruntur. Cum membreruni § IV. —Ex EABEM REGULA (cop. 29).
midilas tactu cenlingilur, feminarum rllicb cordis i yEstiyo tempore, dicta Sexta, i aut in jejuriio,
c desidefia titillantur : undeperseninum cpinquinan- aut^posl refectionem omnesrepausent; eiooCtibus
tur membra d sbrditate. e Et maxime ideo vesliti et ipsis brevibus sobrii a somno fratres divino operi
cincli debent fratres dormire, ne quserentes res stias et rationi r breves consurgant. Nam in m alrio ,-yel
in obscuro vel cingula f [abj iiigredieniibus orato- in ? triclinio lecta in ordine, in circuilu ordineritur :
rium sollicilis vel paratis fralribus, cum adliuc illi in quo circuitu ° lectum abbas in niedio liabeat,
iectos srics pfer negligentiam iri obscurc subvertendo, considerans omnium ovium sUaruin gregem intra
et dissipando reyolvunt, E aliqtiot oratipnes pefdant unum ovile collectum quasi diligens ac sollicitus pa-
aut psalmes. Lectis eerum lectes haheaiit prsepositi B stor attendat. In quo atrio pendeat P cicendelus, qui
prepe prepter aliquam, titdixinius, vitiorum culpam quctidieacellei-ariofactiisabhebdomadariis adseram
* Inde ergq, etc. Alleram producit ratioriem, cur dem convenerat S. Benedicto, ut patet ex ea liisto-
moiiachi vesfKi dcrmianl. )ia.; nec S. Benedictus CralJnVCassino moiife.-,ut
i lmmunditiw. Ita in Reg. ms. legitur, et in cod. paiam est ex liis verbis : « Cui taiitiim hoc plislu-
Vincl. Apud Sniaragdum, inceniiva, pescenti miraculum vir Dei per' ordinem, qnoe fiie-
e Desideria tilillanlur. Lege,ut apud Smaragdum : rant gesta, iiarravit, stalinique iii Cassiiiiim ca-
Desiclerio lilillalur. istilim reJigioso viro Theoproho inandavit,-iitad-Ca-
a Sorditaie. lta in Reg. ms.,apud Sinaragdum le-.. pjianain iirbeiii sub eaiieiii iipcie,_,iransrii.i.i!.cret';j,(S.
gitur : Sordide.. Cregi diai. i, cdp. 25). Itaque dieehcium est tuiic
« Et mciximeideq vestiti, etc. Terlia ralio est, cur dispensalionfedivina oh luturtnn niiraciiluiii, fetalia
vCslili dormiant moiiachi. rationabili causa, facluin esse, ut Iii abbatessebr-
1 Ab ingredientibus. Parlicula, db, redundat. sum a discipulis decumberent.
s Aliquet oratiqnes perdanl aut psalmds. Gum tar- l' Cicendelus, Cicendelus ubique Magistro iri siia
dius veiiiuiit ad oratorium jam inceplis vigiliis. cicendele, et cicind lis, est
h Buic de numero. In Reg. ms. legilur : Huic Regula, aiias cicendela,
deno numero; legenduin jiulo : Hoc de deno numero, candela, lucerna, GlbssscGrsece-Iatinse: KUVSPX.U, Ci-
cendela. Glcssse Isidori : Licini, candeta, luce.rnm,.
nempe cujusque decadis, seu decanise. Glossse Arahico-Latinsc dicuc : Lictnms
i jEstivo tempore, etc. Extat in Reg. ms. ejus-' p cicendetia.
dem Magistri cod. Corb. cap. 29. quasi lucius. Est enim cicindetu lucerniv:,riieminit S.
Turonensis 1. iv llisl., c. 5: « ln sacrariuiii
1 Aut in jejtiniq. Locus ila iriielligendus, ut die! Greg. autem sub veltim transiens ciciudilehi exsiirigiiefe
jejunii pausent post sextani fraires anle refeclionem 1 voltiil.»ElServius in i "Mn.:«AJii lunalia appellant,
in sestale. Idein statuituv jriima Add. Capilul. Lud. in cicendula lucet: lege, cicendeln. » A ciCen-
tit. 71 : « Ut fiatTes seslivo __.
"' quod
irap., quando tempore dela, quod est scarabeorum genus, quod volancfolu-
jejunant, posi Sextam »
dormiant, nempe anle refe- cei, de S. Isidorus lib. xn Orig., cap.8 : «Cicen-
iil tautum hora hoc I qua
ctionern, quse nbna, fest, teriia dela sCarabeorum genus est, eo quod gradiens veJ vo-
nostrapostmeridiatia. lans liicel. » Feslus : '« Cicindela geiiiis est niu-
k Pqst refectiqnem. Id est, post prandium, diehus> scarum, quod nociu lucet, vidclicel a caiidore, unde
videlicet, quibiis non jejuiialur. eliam, candelabra putantur apjiellata. t Sunt efgp
i Rreves cansurgant, Lege : Leves cqnsurgant. cicemlelse lampades illai vitrese cjuse de laqueari
•>».Atrio. Atrium hoc loco pro quadam ampla aula,, pendeiit. Quod salis patet ex Jiis "Vitic S. Csusarii
seu conclavi siimidir. Arelatensis verb. 1. n : « Dum cicindih: cpiiciiinsiret,
» Triclinio. A"tvibus lectis, uf vulgo notum est. de inaiiibiis super lapides lapsa est, quse liec
Donaius in Heaiuon. Terentii : i Leclis enim stra- versa est, nec fracia , uec exiincta. » Papias :
tis antiqui coenabant, iinde triclinium a tribus le- i Cicendela species scaraheerum dicla, quod voians
clis. » lia Servius i iEn. Isidcrus Libr. xv Orig. candet, id esl, lucei, inde dicitur, ciccndele, quia
cap. 3: « Tricliiiium esl coeHaculuma Iribus lectis5 D similiier luceat: qnse cicendfeliavitreas lanipades vo-
discumhentiuin dictum. J Hic tamen non pro loco) camus. »Unde hocloco magisier : « Inquoalrip pen-
convivii, sed sbmni suinilur. deal ciceiidelus,» et c. 95 : « Vel iiilra Cain ciciricie-
° Lectum dbbas in medio habeat. In que dprmiat: : lum suspeiisiim el facluin inceiidaui. » Muniiceerant
noiienim olim abbaiihtis erant palatia, sed in eo- oleo et inyxb papyraceo, hoc esl, junceo. S. Grego-
dem eum fratrihus dormitoiio pausahant: ut facie-- rius Turonensis in Vitis Patrum,.cap. S : < Gratum
bal S'. Eugendus abbas Jureusis, queinadmodum vi- est illud addi iiiiraculis, qtiod accensus acl Jectum
dere est in ejus actis apud Suriuni. 1 Jan. : « De- ejus fecerit ciceiidilis. » Et paulo post: « Lychni in
slructis naihqiie mahsiorium sediculis u.rib Cunclos s ea jugiier accenduistur. UuuSigilur ex his per qua-
secuin xenodochio ciuiescere fecit. > Id decrelum eslt dragiiita dies lolidemque noctes, ut ipse sediluiisas-
in concilio Fraiicoibr<iieiisisub Caiolo Magno, cap. seruit, absque ullius ioiiienli adjulorio perduravit
•4: Ut)abbas cuni suis dormiut monuchis secundum n splenclens, in quo iiecpapyrus addila : nec.gutta olti
regulam sancli Benedicli. Dixit concilium secunclum a est stillautis anjecla. » haquecum cicendela appel-
regulam S. Benedicti, quia S. P. dix.it: « Qmnes iha latur, candela, p.-r candelani lampas viliea est iiuel-
uub Ibco dormiaht, > Qui dicit oriines, nemiiieiii ex- ligenda, quod patet ex Zacharia papa, qui in Diiilo-
cipit. ld etiam salisclarum est exaciis S. Lamberiii gis. S- Gregorii ejusinodi lampades interprelatur
martyiis. Nec est quod quis oppPnat S. Benediclum(1 v.uv$n>.u; libr. 1, cSp. &."0BiivxK;y.uvSrX,usbfSiXnu^>ut,
et Servandum abbates in lurri decubuisse, eormuii «unde lainpadesaccenderet,»elc. 7 : 'EVOCTMO aitua-
diseipulis in opposito habitaculp quiescentihus. NamII iuo; &.vfip z«vS/j),«fiv x5>evxxripmttrzlvvev,«cumidem
tunc erant extra sua monasteria : et Sefvandus qui-- vir Dei lampades vitreas in oraiorip JavaretV» , •'.
969 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXIX, 970
incendatur, ut videant divefsi quomodose colloceni; A j extra cubile proprium cuiquam liCentia pateat. h In-
et postquam se omnes collocaverint, a supra dictis tervallum singulorum ICctorum singulis cubitis in-
a lutetiir, si forte indigentia olei in monasterio sen- lercedat: ne dum invicem proximant corpora, nu-
tiatur. .':'-''• triant libidinls t inceritiva. i In tenebris neriio lo-
§ V. —Ex REGCLA SANCTI ISIDOM(cap. 15). quatur alteri; nec accedat junior quilibet ad lectum
t>Abbatem cum fratribus pariter in congregatiene alterius k post Completam.
commorafi oportet, ut communis conversatio et : § "VII.—Ex REGULA SANCTI FERREOLI (copy33).;
testimonium bonse yitse et reverehiiam prsebeat i Ut duo quamlibet. proximi, vel amici proptef
d|sciplinse. Fraires quoque omnes, si possibile est, secreiam orationem, quse nullo teste melius ad
in uno conclavi coinmorari decet. Qupd si difficile Deum ut majbrem licentiam orandi credat
unus est dirigitur,
fuerit, cerle vel decem, quibus prsepenen- sibi mens compuncla cbncessam, dum iiemineni ,vi-
dus decanus, quasi rector ef custos. Nocte, dum suse teslem timescit autjudicem. Vigilandum
ad dormienduiriitur, seu postquain quiescitur, a'l- giKse brandum Curet unusquis-
nemo In nocturnis tenebris nemo lo- ergo, atque psallendum.
teri loquatur.
que minimam noclis somno ducere portionem, ut
quatur fratri cui obvial. iDuobus inleclo jacere rion
g
> decipialur ab inimico, mqui est liber otioso :
non liceat. Lux autem nocle dprmientium Jecum
d illustret, ut pulsis tenebris testimenirim pateat quia omnino nbn °pbtest eubile proprium nisi vigi^
*
c singularis quielis. Menaclri stralus in riulla turpi lans vindicare. Imitandum enim videtur qubd
f Propheta nbbis sub qiiadani admonitione decantat:
cogitatione versetur ; sedin sola contemplalione
Dei accumbens, et requiem corporis, et quietem Lqvabo per singulas noctes leclum meum, lacrymis
meis stralum meum rigabo (Psal. vi). Et iterum : In
liabeat cordis, cogitatioriesquepravas a se repellat,
noclibusextollite manus veslrasin sancla, et benedi-
bonisque objecds turpes a se rejiciat. Nam animi
cite Dominum (Psal. cxxxm). Et illud : Memorfui
liiotus imaginibus suis agitur, et quaHsvigilanti co- nocte nominis
tui, Domine, et custodivi legemtuam
gitatip fuerit, talis et image per sepprem pccurrit,
(Psal. cxvm). Hoc ergo ut devotus unusquisque vo-
-.§ Nl.—-Ex BEGULA SANCTI FRUCTCPSI {cap. 17).. catione concessa utilius, possit implefe, strati sui,
6 Dub in UUPlecte nen jaceant, nec dormirei ut supra dixihius, erit ipse solus 'possessor habens
« Tutelur, Id est, exstinguatur, cap. 19 ejusdemi iit te in ipso quietis exordio rerum sseculariumcura
Regulse: « Candelas fnienasterii a cClleraripfaclas> liberam divina meditantem somnus inveniat. »
quctidie ipsi ihcendant et tulenl. » Antiquus Ordo)- 8 Duoin itno lecio, etc. HabeUir in Reg. ms. S.
Romanus, cap.de oJIiciisin Coena Dpmini : « Lu- C Fructupsi episc. Bracaf. cpd. Crass. cscp.17.
nien aulem ecclesiseapud Remanps ab initip cah(us> h Intervallum, elc In Rcg. ms.:« In(er aulam sin-
i)cc(urrii inchcadir exstingui: hec tamen ordine, utt gulorum lectorurii singuli ciibjti intercedant. »
ah introitriipsius ecclesiseincipiat paulatim tutari. »i i Jncenliva. GlbssseIsidpri: Incentiva, ucutei DI-
'
Et paulo post: « Initio psaJmiprimi sit custos sem- tiorum. :...-.
per paralus in Joco dextrse parlis ecclesisc )
jirope i In tenebris, etc. Suriipsit ex S. Isidoro: « In
ianipades. At ubi audierit primam.anliphonam ini nocturnis tenebris neino loqualur fratri, cui ob-
manu sua tutat Jampademunam, in fmevero psalmii yiat. »
tutat aliam sinistrse partis. Sic una ex parte alia exi k Post comptetam.Completa est Comjijeforium.
alia tutentur usque ad Evangelium : in Evangelib ) - ! Vt duo quamlibetproximi, etc. Hic locus corrjt-
vero ante Benediclusnon dicalurleclio. Sed lantumi ptus est ob quaidam verba prsetermissa, quse ex
Vefsus: et statim tutatur mediana lampas. Gallice,, Smaragdo supplenda sunthoc modo : Ut duq qnam-r
tuer la chandelle. libet vrqximi vel amici propter secrelam pralionem,
i> Abbatemcum fratribus, etc. HseCrepef ire est in[j qute nullo lestemelius apud Deum dirigitur, uno lecio,
Regula S. Isideri excusa, cap. 15. noriteneantur.Elsensus clarps.eslVNamliec tolo capite
c Duobusin leclo uno jacere non liceat. Propterr hihilaJlud intendit S. Ferieolus, quam iit monachi
in singulis lectis quiescant, ut pbssint li-
castilatis cuslodiam. IdemS. Isidorus, cap. 17 Re- separaiiberius in ipso leclo orationi vacare. Unde in fine
gulse suseinter gravia peccata recenset: > « Si cum
11
altero in uno lecto jaceat monaclius. > Idem prohi-' capitis ail: Hoc ergo ut devqtusunusquisquevacalio-
concessdutilius possil implere, strati sui, ul supra
bet Magister : « Singulos prsecipimus, non binoss jyne dixhnus, erit solus possessor.
per lecta jacere.» S. Fmctuosus episc. Brac.: «Duo ™Qui esl liber otiosoiId.est, qui facile otioscas-
_>
V in uno lecto non jaceant. » S.Pachoniius, an. 534 sidet et vacat. Oliosis enim monachis diabolus de-
Regul-sesua;: «Nullus cum altero dormiat. »tJon- lectatur.
cilium Turonense n, can. 15 .: « Ul ergo sinistrse B n Vindicare. Videritur deesse hsecverba : A
exislimallonis aditus amputetur, nullus sacerdotum a turpi
el illusione, yel similia.
ac monachorum colligere alium.in suo lecto prsesu- cogitatione, 0 Irhitandum eitimvidetur•quod prophela, etc.Pra;-
mat. > Quod etiam satis innuit S. P.Benedictuss clare S. Amhrosius lib. in de
cum ait: « Singuli per singula Jecta dormiaiit. 1> lud quis non ad nostram institulibnein Yirginibus : « Jam il-
d Iltuslret. In Reg. S. lsideri excusa : Illuminet. diclunirintel-
ligat, quod ait sanctus Propheia : Lavabo per singu^
e Singularisquietis. Quies singularis hic est, cum n las nocteslectummeum, lacrymismeis stratum meum
singuli moriaclii in.singulis stratis jacent. rigabo. Nam sive lectum juxta Jitieram inieUigas,
f Sed in sola contemplatione Dei accumbens. Hoc c tantam uhertatem ostendil profundi oporlere lacr)-
est etiam animsedevotsesingulare exercitiuiri, quod d marum, ut lavetur leclus, stratum rigetiir fleJbtis
prsescribit yirginibus sacris S. Ambrosius lib. ni dee obsecrantis (flelus enim prsesentium,merces est fu-
Virginihus; « Sed etiain in ipso cubili volo jisalmos )S tnrorum; quoniam beati qui fletis, ipsi enim ridebi-
cum oratione Dominicafrequenti coritexas vice, vel J tis); sive pro corpore accipiamuspropheticum iljutl,
cuin evigilayeris, velantequam cprpussoporIrriget;.; delicta corporis pocnileritiselaciymis abluamus. >
fATROL. CIH, 31
'
m &. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 972
secummeJio_ri:corii!hufatipne 1 pfp dprniitprip ffa-. Anoi) fuerit, ? utcellasejiafentuf. tJhiiieSvcslili dor-
Irem Dpminum vigilaiitem;, miaril,i In dship qua doririitiir, per totamVribcleiri
§/VIII. — Ex REGBLA; CHJDSDAM (cap, 14). lucerna ardeat. Ad cufsuiri vefo crim festinatione
Omnes, si fieri potest, una derous ad dPrhiiendum f surgentes signum erucis Cliristi fronti inferant,
•
eapiat; prseter si iiiflrmitas, h aut senilis setas pepp- . simulque g sub sileritib dicant X>eus,in adjulprium
scerit,autc cujpa damnayerit, * autiievilasprbbata meumintende; Domitie;:ad adjiwandum me, feslina.
»-iPto do.mitqriq fratrern:. Locus ,corruptus,.Lege: falbfum,.princip.uinet dynaslariim,Jjui multas ec-
Pfd dormiehte 'fratre',.ut.apud Smaragduin. Spnsus ciesiris iiipriasteriis acljurixeriint, iit npium est ex
est : Sblus in strsito riibnaclius, drim ofationi vaeat, libro; qui insCribitur BiblibtJieca Gluniacensis, et ex
pro dorinienfe fratre Dnminlim habet secum vigi- IibellO;deAlibalibiis Majeris-mpnasterii, multisqiie:
Jantem, .'-'.." •,';'.'-" veteribus cliariis et mbiiiimentis; par.lim, ex refpr-
>>Aut seriiiisailas poposcerit, elc. Induliuin clirii fuit fnatiPne reguiaris bbsefvanlise, ralione cujus niultae
Senibus et iiifirihis habere cellas separatas ab alip- abhalise jilurimas cel.las el piriofatus, iriio et abba-
i;um consortio. S, Isidorus \ cap. 19 Regula}: « Nril- tias, quse itleo iii prinratus mutatse srint, suseditieni
iris peculiariler,:separatan^ sijji ad Jiabifanduni eel- subiecefunt: et, Cluniacus, et .Majus-ihbnasteriuiii
lairiexpetat, prseter eum qui; fpftasse mprbp vel pfope'.tiirbnes; parliiiiêx ipsjs monasterio.runi prse-
setate defessus, etJioc ex cbnSuIlo Patris moiiasterii diis, (jrisecuiri redundarent, ex iis abbates prioratus
promeruerit. »Conciliunt Agalheiisfe,can. 38: « Ser/ B fundafunt. Ilormii autem prioratilum sive cellaruni
yandum etiam de monachis, ne eis ad solitarias cel- usus concessus fuitojim abbatihus.in syiipdp abba-
liijas Jiceat a cbngregatione discedere, nisj fprte; tum Aqiiisgranensi, tit., H : « Abbatibus, liceat ha-
prbbatis post eniefiios Jabores, aut prppter infirmi- Bere cellas, in quibus iiio.naehi siiit aut 'caiipjiici; ,et
latis necessitatem ab abbatibus aspericr fegula re- abbas ilrevideaf, rie minus de nionacliis Jiahitare
mittatur. QuodJta,demiim. fiet( ut irilra eadem irio- perinittaf;, quaiii sex: ».Sed ut redeamus"ad Cellas
naslerii.septa manentes sub scbbati§pptestate sepa- ccenphitarurii, JSgyplii mpnachi hiiii in cella habita-:
f aias liabere cellas permiltantur.> Per prpbatps post bant, ut liqufet fex Cassiarib libr. iv de.Insti(ulis Re-.
eirieritos lahores intelligit concilium Senesilles qrii nunlianlium, Cap. 16 : « Si cum illo, qui Cellsesuse
diulurna observaritia prbbati, ut emeriti Censericli cohabitalor noii est, cbnfabulari quaritulumcunque
surit. Probatis iiidulgentuf cellae: nain, senibus in- prsesumj)seri(. » E( ejusmetli cphabilatpr sunccllita
fruiiitis et pueris centum annerumnpn adep tuturp ajipellabatur apuclCassianum, cellat. 20, c,,2. Idetiam
esseieas cencedere. Dabaniur etiam cellsfeseparalse. fifebatJniiieiiastoriis Syriai et Palsestinte; utviclefe
iis qrii cenleihplatibiiis Sludie ab, alibrurii fratrum esteadem cellat., cap. 1, Jdem irisiitutum seeutus
consOrtip secedebarilj.qiiesliesychastas,anachere-. vidCttirS. Cplunibalius, utiipiTim est ex ejus Poeni-
tas, atque eliam inclusos ajipellabant, ut notum est tenliali ms., ubi eaderii verba prefert quse exlibr. iv
exNevella 5 Justinlani:«• Nisi tamen quids3meorum d.eJnstitiilis ciiayimus. Sed TabelinesiotSe hionaclii
in contemplatiPne et perfecticne degentes vi.lam eliani Êgypfii ex ihstitnto.S. Piichomii tres in cella'
rfemotam habeant in hpspitio; qtips vpcare anacho- siniujhabitahaiit, utjilanum est ex Psdladio, cap. de
retaS, et liesychasias, id est, quiescentes cpiisueve-.;,Q Tahennesietis :.Uoino-ov SE v.iiXku;SLUfbptv;.l-v uvxfi,
runt,ianquam a cbmniuiiipne adiiielibfa exceples,.» v.txixpsLs,:y,uxu
y.illuvp.svixt»o-uv,,idesi, « fac diyfersas
Idem'Statuitur. Novella. 153. Hesychas.tsifumJiienfio cCjlasiiieadenl dcmp; ettresper .singTiIascellasuia7-1
fll, inPoenis brCyibuS S. ;Basilib ascriptis.arf, 35': nearit.ÂJiquaiidclamehinccfeiibhiisiEgypiiprumsPli
Et xii EU_OE6-J3 },u\5ivels xtkxDXiuixxbgtwv evopiovvxuv incejlis habitabant, utbbservare licel apiideuihdeni
uvxbn'x5>v'fio-vyufTxwv, etc, idest, «'Si quis inven- Cassianum ,jib, n de Oralionibus noclurnis, Cap.;
tus fueril loquens iri cellis prseler illo's qui eas ha- , 12: « Ad suain recu.rrens.cellulam, quain aul sblus,
Jiitant, e( qiiiescenles, privelur benedictibiie. » Ubi aut cum alio taiilum inhalritare peririiltitur, » Sed
male interpres : Prceler eos qui cedificantillas, ei qiii Jocus de seiiibus, aut debilibus inlelligeridus est: '
o Culpa - damnaveriii Nempe excpnimuriicalibne -
quieterii ei siieritium imperant, At hi quidem jnlfa
septum coenohii cfellas liabebaiit. Sed alii, ftiejunt,, nam, tit ipfra docebitur, exconimuhioati . .
in cellase-
qrii iri cellis haud prbcul a moiiaslerio habitahaiit, pafatahabilabanl;, :
d Aut novitas, etc. Intelligit liovilibSi quos; etiam
sive inclusi esserit, sive non. JHorunl est alictpr S-.
Basilius : "lv« (inxexb ftXbo-ojov uy.oiv6>vn-ov n,,p.nxexb,, excludit a coriimuni dprmilprip mpnachcrum, juxta
TtpuxxiY.bv atjnXbo-ofoy, id est, « ne contemplatib com- Regulam S. Benedicti.' .
niunicationis expers fesset, neC' vita practiea , scu e Ct cellasepareiitur.Esliraieclio.KefereyiiuniaA ' .
jcommuhis cpntemplatibne carefet, », ai( S. Gfegor verbuin: poposcerit. ."• -V .'
riris Nazianzenus,, bratV.20...Eiim imiiaiiis Cassiodp- •i Surgenles signunr crucis, etc, Ita in Memcriali
xus nori Songe a mbnasterio sup yivarieiisi Secrfeta qualilerin)neriasierip.yiveiiduiii;Sit::« Noctiimis ho-
mpntis Csislfelliprsepafavit, ad qu;C inbriaChi Cpn--_-u ris, cum ad cpus clivinum de leetulo srirfexerit fra-
teriiplatienis cupidi secederCnt, iit ipse testatiir cap. ter, primum sigiiuriisahcjfsecfuCis sibi Imprimat per
29 libri de divinis LeclipnibuS. llincpartim sumpsere iiivoCalipnemsahclse Tfiiiilatis.» Et in ccricilic Wiri-
liillium cellse illse, qiias prinratus , obediehtias seu lonieiisi sub S, Duuslahe, cap. 1 ; « ldeeque emni
prseposiluras vocant, cjuse abbatiis STibdilseunum tempore nocturnis horis, cuni ad opus divinum sur-
aut paucos monaclics cpmplecti sclent. Partim ex fexerii fra(er, primiirii sibi .signuin cr.ucis' impf-i-
fama abbatum ad qups cuni multi discipuli conllue- maU '»'
rfeiit, nec ees angustise sui monasiferii caperent, non s Sub silentiq dicarit'; Deus, incidjuioriixm, etc,
loiige a nibriasterip, atqrie; etiam aliquande prpeul, In citalo Meihoriaii, pfsecipitur feCitafio, Psalmi :
cellas seu menasteriela sfediflcabant, ad quse redun- « Deus in adjutoriiim, etc., prsemisso versiculo;
dantes menachcs sub suc tamen regimihe vicluros Domine,iabia meaaperies, elc. Deinde dicat versuhi,
miltebant, ut planum est ex inultis sarictprum ahba- Domine, iabia mea aperies; inde psalmum : Deus, in
tum actis. Partim eliain Cx amiexione monasteriPr adjutorium meum intende, lotiiiri cum-Cloria. »jta
rum, quse aul belle diruta erant, aut querum redilus eliam in cilato concilio Wiiitoriiensi': «Deiiide di.cai
pene exbausli, rit ditipruni monasteriorum facultati- versum ; Domine, labia mea aperies, deiiide psal-
biisiiTstaurareiitur, eorumqile juri Cederent; utvi- :mma„ Deus, in adjutorium meiim intertde. »>Quid ;
dfere esl Jibr. Viii Regfesti S. Gregorii papse, epist. verohujus Goncbrdise.auctor aritfe yigilias tioctuf-
39; et Jibr. ix, epist. 67 et sequenli, in qua ecclesia nas recilandum yel faciendum statperit, vide supra
B. Georgii accrescit monasterio Mariniani abbatis; in ejus Vita, ' ,
jiarlim ex munificentia episcoporunl ,-regum, impe-
973 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXX. m
CAPUT -XXX.
DE EXCOMMUNICATIONE
CULPARUM.
§ I. -r- Ex RFVGULA SAKCTI RESEDICTI,- A sunt: et omiiino quidquid contra regulam Scripfu-
oSi quis fralerconUmiax, aut inohediens, atit su- rarum esf, et monasierii disciplinam, audiet Paier
perhus, aut inurmurans, vel in aliqtip Corilrarius irionastcrii, et vindiCabit jrixta mensurarii opusque
exislens sanctse Regrihe, et .h, prccceptis senioruhi peccali. • .',.'.
suprtim ccnteniptor repertus fueritj hic secunduni § III. — Ilem ejusdem;
Doiniiiinoslri prseceptum admoneadir seniel", et se- BQui facilis ad dfelrahendum,.dicitqueqpbd npn
cuiido secretea senioribus suis. Si npn emendaverit, est, si in JIPCpeccatc esi deprfehensus,incrieburit
objurgetur publice epram emnibus. Si vero rieque eum secunde. Et, si atidire'ceritcpipserit, sepafabi-'
sic correxerit, si inlelligif« qualis poena sil, < CXcom- turextracenvenlum fratrum septfeih,diebus, et^pa-
municationi subjaceat. e Sin autem improbus est; nem tanlum cum aqua accipifet,donec pollicealur,
yindictsecorporali subdatur, : atque confirmet, se ab hoc vitio recessurum; et sic
§ II.— Ex PMCEPTIS ETINSTITCTIS BEAiiPACHOMIIdemittetur ei.
..--'. - (cap, 9).' § IV. -^- Item ejusdem.
f Qui nientilur, et odio quemquam habere fuerit » Qui falSum cupit prbbare cbntra alteruri), rit
deprehensus, aut plus jeco quam honestum est dedi-, opprimatinnocentem, tertio commpnebitur: et pbslea
tus, auf oliosus, aut dure respondcns, aut habens jj feus erit iniquitatis i sive de pf ipribus, sive de iu-
consueludiiiemliatribus detraheiidi,;vfelhis qiii for.is ferieribus. k Qui habet pessimam cehsuetudinfcmut
a Si"qnis-frciler,etc. Hujus loei mehtionem facit est impudentia. Luc. xi: At« ye xnvUVOLIBSIUV «UTOU,
3oannes Safesberiensis episl. 100; el, S- Fructup- id est, prcpter inipudenliam ejus. Recte inversiene
sus'apud • llenricuni Ganisium,tom,"V Antiquse Le- Commimi'•Propter improbilaiemejus. Improbus ergo
clioiiis. ''.:'. , riionaclius est iinptidens, pertinax in.maliiia. S. Eru-
'"*>Prcecepiisseniorum suoruhi, elc. Hsecitadlstin- ctuosris .apud Caiiisium supra scribit imprnbum ap-
gue : Velin aliqup contrarius existens sanciceRegu- jieliari a S. Benedicte contiimacem, aliquande lamen
tce,etprceceptisseniorum suorum contemplorrepertus imprpbum dici eum, qui etsi ssepe eerripiatur, nun
ftierit. Ila distinguunt SmaragduS,editio Cplpiiiensis, tameri cpntradicit regulari disciplinse.
et
ced. uterqueins. S. Germ. S. Far. Elsensus est: f Quimentitur. Reg. exc. art. 119.
Sifrater viiiis supraeiiumeratis ncmpe coiitumacia, ? Qm fqcitis, ad detrahendurii, etc. Iljihetiir in
inobedientia, lhurmuratione, au( Rcgulse ac prse- ReauTa S. Pachemii art. 84, ubi, legilur,: Qui -est
ceptorum seniorum suoruni viblatiohe cbntaniinatus, faciiis,clc, Idem prersus statuitur in ccncil. Aga-
ea qua salutis susfesunt contenipere repeiius fuerit, thensi apud Ivcnem xin parteDecretij cap. 6i :« Si
nec viiia emeridare cufaverit, iiioiieauif, etc.AIiier quis prpmpUis facijisque est ad detrahendum di-
S. Duiistamis, et vetus editio Parisiensis : Yeliri censque qued verum non est, seplem dies in pane
ciliquo contrarius scinctteRegulce, et prceceptis: si p et aqua seques.traiusa fratefiip.consortio poeniieat.»
seniorumsnorum contcmptorrepertus fuerit. Turre- . Sed ciim hsec non exstent in concilio Agatherisi,
cremata Ita disfinguit: Velin aliquo contrarius san- crcdibile est ex Reguia: S, Pacliomii suiiijila, et ci-
ctce Regulai, et prceceptis seniorum suoruni con- tationem mipus rectam esse.
temptorreperlus fuerit; et, sic exponit : « Quintus h Panem tanium cumagua accipiet. Antiquahsec
est (casus) aut si fuerit vel in ahquo conirarius mulla seu poena clericis et monaohisirrogata panis
exisiens sancise Regnlse, et jifseeeptis per aliquod et aqusereJeclio. S.Isidorus, cap. 1'8Regulse; i Certe
videlicet malum epus, quod sanctse regulce repri- si pliirimorum dicrum illata fuerit excommunicatio-
griet, et adversetur. Sexlus esl, si seniorum suoruni nis suspensio, sola panis. et, aquse in vespertinum
contemptor repertus fuerit. » Prior tamen expositio erit adhibeiida refectio. ».GonciliumTarraconense i,
prsestare videlur-:-lum quia xb prceceplisrefefeiiduin can. 1.: « Si vero religiosus vel monacluis, in cella
est ad xb seniorum : tum cjuia exeomiriuiiicaiic liionasterii inclusus, poeniteiiliselamentis incumbat,
maxime eprum est.qni npn spliiiiiseniores, sed etiain libi singujari afllictione panis et aquse victum ex
ea quseageiida sunt,-Coiitemiiunt;ac proinde eiiieii- abbatis orciinalione percipiat. > S. Columbanus in
dare noluiit. In vulgatis ediiionibusiegitur, ;Etprte- Poenitentiali nis,:« Si quis a.nte.horam noiiara<}uarta
ceptis seniorum suorum conlempiorrepeftus fuerit. sextaque feria liiauducat, nisi infirmus, duos tliCSiri
Sed hoc tanquam soloecoassideiis repudiandurii est. lianeelacjua vivat. Si quis dixerit mendaciuhiiie-
In edilioneColinaei: Elpraicepiorum seniorutiisuo- scieiis, L verbera; scienset audax, in pane et aqua.
rmn contemptor,cic. Sed casus lnutaius e.st ex in- Si delegatur, mendacium ejus, et ille contendii,
dustria. in pane et aqua. > Concil. Matisconcnsei^
c Quctlis pcena sit. Suppl., excomhiunicalip. Est D VIIdies
can. 5 : «'Qupd si ppsi hanc defiiiiUenem ciericiis
aulem Irajfeclio: nam juxla commuiiem loquendi aut cum iiidecCiKives(e, au( cum arinisJnvenlus
usum, diceiidum eral; Excommumcalipnisubjaceat, fuerit, a seniere i(a ceerceatur, ul triginta dierum
si intelligit qnalispcenasit. detenlus aqua tantum et pane medicp
d Excommunicationi subjaceat. Ilsec est propria inclusiene
diebus singulis sustentetur. >
excommunicatio, quam inajprem vecaiit'theblogi : i Qui falstim, elc. Yidere est in Regula S. Pache-
namex paiie excommunicati prsecedit contumacia, mii excusa, art. 86:
e( coiiferoplus,etgravHascuJpse : ex parte excom--; i Sive. de prioribus. In Regula excusa : Sive de
municantis trina admpnilio. priori toco.
E':Sin uutem hnprobus.Glossseveleres :
Improbus,. l\ Qui Itdbel pessimum, etc. Uic incipit art. 81
«vuih;, id esl impadens. Et improbitas KvuiSetu,id ejusdeni Regiiise'excus'a:.
975 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSfS 976
, ..... i
fratres sues sermene sollicitet, et pervertat b ani- jAbus libenter cum pueris ridere et habere amicitias
a
mas simpliciorum, tertio commpnebitur : si cpntem- setatis inflrmse, ter(io commonebitur, ut recedat ab
pserit, separabunt eurii extra menasterium,c etver- eoruin necessiUidine, et ineinor sit honestatis et li-
herabitur ante feres: dabunique ei ad yescendum moris Dei : si hon cessaverit, k cprripient eum, ut
dferis panem et aquam, denec mundetur a scfdi- dignus est, cerreptione severissima.
bus. e Qui hahet consuetudinem riiurmurandi, et § "VI.•—Ilem ejusdem.
1 Qui coritemnunt prseeepta niajorum et regulas
quasi grayi opere se opprimi queritur, docebunt feum
quinquies quod sine causa murmuret, et ostendent monasterii quse Dei prseceplo constitutse sunt, et
perspicuam veritatem. Si-et pest lioc inobediens parvi pendunt seniorum Gonsilia,corripierilur juxta
fiierit, et est perfectse sCtatis, ita eurri habebuni, ut ordinemcorisliiutum, dbiiec corrigantur.
unUm de segrotanlibus, et ponetur in Joco inftrmb- § YII. — Item ejusdem. '-.
n
runi,ibique f aletur otipsus, denee redeat ad••y.eri- . m Pueri si in domo fueriht dediti lusibus, et
talem. Sin aiitem justa est ejus querela, et a Majere olib, et; correpti rioh potuerint eniendari, debet
inique oppfimitur : qui eum scandalizayerit, eldem 0 prsepositus usque ad dies triginta ipsos monere et
sententise subjacebit. corripere : ;si viderit in pravitate persistere, Ct non
. § V.— Item ejusdem. \ «untiaverit P Patri, ,'et alicjuodpeccalum in eis fuerit
. B
B Si inobediens quis fuerit, aut contenliosns au.i deprehensum, ipse pro eis culpse subjacebit, juxta
Contradictor aut mendax, et est peffeetse setalis>de- qued peccatum fuerit Inyentum.
cies commpnebitur,; ut desisiat a viiiis. Si audire § VIII. — Item ejusdem.
nehierit, monasterii legibus increpabitur. h Qued si -: i Qui centurbat fratrum aninics, et facilis r ad
per alterius culpam ad hsec vitia } deyelvuiilur, et lequendum est, lites ferens et jiirgia, decies cpmmp-
hoc fuer.it comprpbalum, ille qrii causa exstitit, reus nebitur.Et si nen tuerit emendatus, CorripietUr» or-
erit ultionis. J Si deprehensus fuerit aliquis e fratri- dine monasterii, dbnec corrigatur.
a Suos sermones. Lege, suo sermone^ ut in Regrila Gsesarius Arelatensisin eos qui ob graviora delicta
excusa.- •"•'. plusquam riovem ei (rigiula jilagis csedendi erant,
•• J>Animas. In Regula excusa, animps. ut habelur in ejus Vita loco cifalo : « Si quis vero
. c:El verberu.bitnr ante fores: Lege, ut in Regula in gravi culpa deprehensus esset, permiitebat qui-
excusb :Eti)erberabunt eumante fores irigirilahovem. deni,; ut pbst dies paucos itefum vapularet, sed
ldem habetur art. 121 ejusdem Regrilce :'.Si autem paucis.»,
in furlo fnerit deprehensus, triginta novem verbera- d Foris panem, etc. Male omittitur in Regula ex-
bunt fium. Et in utroque articulo subaudiendum xb cusa xb fofis. Nam fuit mcs yEgyptipruni monacho-
placjis; ut sensus sit: MoiiaChi verberabunt euni iG rum, ut rei aliquarido manerent extra monasteriurii
plagis triginta novehi, juxta antiquuni Judseorum aliquot diebtis; cie que infra.. ,
morem, qui in ipsa flagellationc nen excedebant nu- e Qui habel consueludinem, Hic incipit sirticulus
meruiii hbveni et triginta plagarum, ut videre est II 88 Regulse excusse, ubj legiiur : Qui habet pessimam
ad Cor. cap. n, ubi S. Paulus ait se qiiinquies qua- consuetudinem.
dragenas una minus accepisse. Idque ita iiebat; quia t{Aletur oliosus. Non utlaute curelur; sed ut pu-
Deuteronomii cap. xxv in ipsa flagellatione cjuadra- dore suffundatuf ob ignayiam, et pecioris angtistiasV
genarum plagarum numefuni excedere pfohibetur. •s.Si.ihobediens quis fueril, etc. E^stat art> 89 Re-
Hunc morem eliam Ecclesia servavit, Ut vidCre est gulse excusse S. Pachoniii.
in concilio MatisconCnsii, can. 8: n Quod si qui- h Quod si per allerins culpam. Ih Regula excusa
cunque clericus hoc implere distulerit, si juniqr legitur : Quod si ulterius culpci. ,
fuerit, uno iiiinus de quadr-aginta ictus. accijiiat, i Devolvunlur. Lege, "devolvitur,utjh Regula ex-
Ctc.i IifRegula S. Aureliani, cap. 41:,« Pro qua- crisa. Hic locus citalur a Burchaf do, lib. xvn, cap.
libet culpa si necesse est flagelli accipere discipli- 57, 'sub nomlne Jsidori; sed esl saneli Pachomii.
nam, niiriquam numerus legitimus excedatur, idesl, -J Si deprehensus fuerit. Hicincipit arlictilus 90
trigihta et novem.'» Eaindem ralioiiem seciilus Csi Regulse excUsse. •
De pueroruni amore Jnfra di-
S, CsesariiisArelatensis, nl scribitCypriaiiUs in ejus ceturV ; .
"Vila, Jih. l: « Solebat verp sanclbs vir id accurate "K Corripienl eum. In Regula excusa : Corripie-;
observare, ul neme ex: illis qui sibi parebanti sive tur,! ..'.,.
iilfservi.essfent, sivfeiiigenui; si pro ctilpa sria ila-:D "' Qui coritemnurit.Reg. excusse. arl.,91. , .
gellaridi essent, amplius triginta riovem ictihus feri- Pueri si in domo, elc.Exstat in Regula excusa,
renUir. > Ditticullas oritur ex D. Columbano qui, in art. 96. El sequenti articulo hsec de pueris qui ab
Poenitenliali, hunc plagaruiiiiiiimeruih ssejteexcedil: 1 officio deflectuiit, statiumtur:,« Omnes aulem pueri
aliquaiitlo eniin iiuinquaginta, aliquande centiini,' qui non iimeiU corifundi pro pecCalo, ef per impu-
aiiquandp duceniis verberibus in monachos ani- denUanijudiCiura Dei non cogitant, et correpti verbo
madveni jubet. « Qui solus cum sola femina sine non emendaverint, verberentur, quandiu disciplinam'"
c.erlispersonis faniiiiariterlpquiiur,maheat sirie ciba accipiant et tiiiioreui.» V, .; •
vel duobus di.ebusin pane et aqua, yfeldricehtls pla> n In domo. 1(1est, in ciasse, de qua sunt.
gis. Qui prsesumit facere ambasciasnonpermittentt. 0 Prcepositus; Domus seu classis, de qua sunt liu-
. eodem qui praeest, libera el effrenata processione, L jusmodi pueri.
plagls inhibeatur. Operis peculiaris prsesuinptio, cen- PPdtri Monastefii, id esl, abbati qui universo mo-
tumplagis.j Sfed,islse jilagsesimut non dabantuf, naslerio prseest. ,, _
sed tantum quiiique et viginli, ul ipse S. Cbliiniba- i Qui conturbat,
'' etc. Reperire est in Regula edila,
nus in eoderii Pofeiiileiitialiprsecipit: « Et amplius art. 95.'
yiginti quinque percussiones simul non deiitur. > ; /Ad loquendum. In Regula excusa Jegitur, ad der:
Itaiii, exenijrii gratia, is qui quinquaginta plagis trahendurii.
excipiendus esset, yiginti qtiiiique uno die acciperet, s Ordine monasterii. Id est, jUxta ordiriationes'<**."
etviginli quinque altero. Quod etiam obseryabat S. gtatuta nibnasteriiv
977 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. XXX. 97S
§ IX."— Ex RECIILA SANCTI BASILII(cap. 16).- A delicti eccasio nascitur. Necessarium ergc ei esl,
lnlerrog. a Peccaritem quomodo corripiemus, vel qui yult emni nipdp ririrgarfe se a peccate primas
emendaliimus?— ijesp. Prseceptum sicuti est a Do- ipsius causas culjise succidere. Verbi gratia, si ex
mino dicente : Si peccavefit inte ,fraleriuus,vade et: cententiene vel ex invidia fuerlt, nen a se sumit
argue eum inter te.et ipsum solum. Si audierii te, exordium, e Sed radicem habef ex arrpgantia, et
lucraius es fratrem tuuiri, Si vero non te audierit; cupiditatfe humanse glerise venientem. Dum enim;
assume tecum alium vel duos, ut in ore duorum,xel gleriam qriisque quserit ab hpminibus,'•< aut Ccri-
Irium lestium siet omneverbuni. Quod si elicimipse tentionibiis studet, aut recte agentibus invidet, huic
ndn audieril, dic Ecclesice: si autem Ecclesiam nan scilicet per quem videtur ipse minus in laude, vel
audierit, sit; tibi sicut gentilis et publicdmts (Mdtlh. in admiratione liaheri. Si quis ergo semel nola-
xvm). Si forte increpatio hsec, quse a pluribus fit, tus fuerit invidite vel cbntfentionis vitio, et rursum
eveniat eiin salutem : et sicut dicit Apostplus : Ar- in hoc ipsuin inciderit, sciat se primarii illam cau •
gue, increpa,h consolarein omni patientia (IITim.iy). sam, de qua supra diximus, ex qua invidia vel con-:
Et rursum : Si quis non obaudil verbo nqstw per tentio nascitur, iu interioribus medullis habere
epistolam, huncriotale; et noncommisceaminicumeo recbnditam. Opprtet ergb eum et per contraria
sine dubio c ad mensam (II Thess. n). B atque advefsa curari, id esf, per Jirimiliiatis exer-
§ X. — Item ejusdem (cap. 22). citium."- _
4 Qui poenituerit prc aliqno peccato, et rursus in §'XI,—Item ejusdein (cdp.n).
lioc ipsum peccatum inciderjt, quicl faciet? Is qui .Interrog. « Si quis autem in parvis delictis affli-
semel deliquit et iterum in peccatum iricurrit, indigere voluerit fratres, dicens, quia debetis poehitere
care de se videtur hoc primunvquod ab ijlo pCccato per singula, ne fortc et ipseJmmisericors videatur,
priori non fuerit expurgatus, ex quo velut a radice et dissolvere charitatem?— Resp. Gum airirmarit
quaclam pessima eadem, quse antea, pullularunt. Dbminus, Iota unum, aut unus dpex non prcvteribit
Sie est enim quasi quis arborum rambs excideiis, a: lecjeusqnequo omnia fiqrit (Hatth. v), et rursufn
si radicem relinquit, uhi radix firma permane(, vir- definierit: Quia de omnisermone otioso, qtiemcunque
gul(a denuo ejusdem seminis germinabit, ita etiam locuti fuerint homines, reddent pro eo rationem in
peccatumVQuoniam non omnes qui delinquunt, ex die judicii (Ibid. xn), Vnihil oportet tsinquam par-
his peccatis initium sumant, sed ex aiiis interdrim vum sperni. l Qui enim spemit minima, paulalim
0 Peccantem, etc. Exslat apud S. Basilium interr. pehdo crescit,
5 Regul. brev., et ajmd Rufinum, cap. 17. In textu
Grsfecoadditur :'n pft i7zio-xpifovxu7r5f. eyjiv y_pn,(__; ... , . viresque.acqniriteundo,
id est, « vel erga eum qui non conyertitur,"qupnipdp Ila S.IsiderusPelusipla, epist. 17,1. y: "io-StSXL eprzov
se gerere opertel? i xbtlor.ovvu.LY.pbv elvut,eis
TZXULO-JXU p.iyuepTzeiy.uY.bv; id
h Consolare. Apud Ruflhum : Obsecra, cansqlare. est; « scitoexiguum in specie vilium serpendo gran-
In texlu GraicP, r:upu-/.u\zo-ov, quud utrumcjue signi- dius fieri > Et S. Joan. Clirysoslomus serm. 8în I.
ficat; sedunum lieriim suflicit, ut in versione com- Epistolam ad Corintliios : 'O yv.pg.iv.pbv uizoexu;, v.ui
liiciiii, ubi est tanturo, absecra. TZOXV Tzpoioiv clc, id est, « parum enim
krzoo-xno-exui,
e Ad mensam. ln Rulino excusoijlrf mensm par- deficiens multum in progressu deficiet. Et enim si
ticipaliqnem. Sed textus GrsecusPauli aliter se ha- corpus gladio vulnus accipit, corrumpitur. jJEdificium
bet: Kui gifitTWupvfifvyo-fie uvxtp,tvu.iv xpuizn,id est, si pa.rum dehiscH, dissolvilur. Si radix parum scin-
« et ne coniinisceamini cum illo, ui coiifuridalur. > ditur, inutilis est. Quare Jioc parum non est parum,
Sed legisse videlur Rufinus, lvxpuxze<,n,id.est, in sed propemoduni tolum est. Cum igitur paruni deli-
mensa. querimus, vel torpuerinius, ne spernamus illud pa-
d Qui pmnituerit, etc. Reperitur apud S. Basi- rum : quoniam id quod negleciuni est, niagninn fit-
Jium, interr. 289 Regul. Brev., et apud Rufinum, Sic vestimentum frangi incijiiens, etneglectum, tan-
cap. 22. dem omnino scinclitur : et tectum ciirii paucselegulse
e Sed radicem liabet ex arragantia et cupiditate, ceciderunt, neglectumintegram domuni pessumdat.
etc. Lege, ut apud Ruflnum : Secl rudicem habet ar- Hsecigltur consideranies niinquam parva spenianius,
rogontiam ex cupiditute Itumuncelaudis venientem. ne in roagna dilabamur. > El serinone xn in Ejiisio-
In texlu Grseco: 'Atzbpitng T«? fCm§oi\iu;filuo-xuvei,>-.lam ad Romanos: T« p.iy.putfvyoipevY.UY.U , xu yu.p_UE-
id est, « ab radice ajipetitus glorisepullulat. > yui,uUTZO xovxayxiy.xtxui.'0 yup v.uifeY.uaxovuu.upxnu.u
1 Aut conlentionibusstudel, etc. lta habelur apud p.uBb>vliyeiv, « owev TzupuTOUTO; > Y.UXU
piypbvizuvxu
Rulinum; sed parum deflectita texlu Grseco: 'Epi&i t/.izolet,etc; id est; « Parva fugJamus mahij riiagna
TM evooy.ip.ovvxL, id est, enim ab his gignunlur. Qui eiiim in singulis pecca-
n tjtioveiTzupzvSor.iiiovvxi,
«'conlendil adversus eum, qiii estin aliquaexisti- tis novil dicere, Quid tum postea? brevi cninia per-
mationC, vel invidet ei, a quo se videt Jama supe- det. Hoc enim malitiam introduxit, hoc portasla-
rari. >Recte quidem; nam imprudentes atque invidi, lroni aperuit, lioc urbis muros dejecit, in singulis
ul scfib.it S. Isidorus Pelusiotalib. v, epist. 256 : To peccatis dicere, Quid tum postea? Sicut in corporibus
piuos xpiyovo-iv ovv.e.tf wvfi^Lr.nBno-av
(nxxovjup uv nv maximi augentur niorbi, cum parva spernuntui'.
ICTO>; «).),'«?' wvTijs.r-KT'
r.uv.bv) upexnvevyXsiustkrzo- Illud autem, Quid tuni postea? erat loquendi ibrmula
\ip.izuvovxut;id esl, «Alunt odiuiii non erga eos a eorum, qui modica speriiebant, quam videre est
quihus affecti sunt injuria (minus eiiim id malum etiani apud S. lsidoruni Pelusiotam ,*epist. citala. >
forlasse foret), sed a ijuibus virtutis gloria supe- i Qui enim spernil minimd, etc, Jn textuGrseco
ranlur. > S. Basilii non cilatur hic locus Ecclesiastici, sed
• s Si
quis autem, etc. Exstat apud S. Basiliiimin- alius ex cap. xm Proverbiorum, Jioc modo: *o.s•/«-
terr. iv Regul. Brev., et aprid Rufinum, cap. 18. : xuapovavtzpuynuxo;,tfno-i,y.uxuapovn^naixuivrz' uvxov,
h Nihil oportet tanquam parvum sperni. Exiguum idest, qui contemnitrem, inquit, contemneturab ea.
vitium seu peccatum non spernendum, quia ser- In vefsione Septuaginta, habetur, -e%KUTOO, id est,
979' S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 980-
defluit (Eccl. xix). Scd et quomoclp qtiis audehit AcongruiB
j subjaceal disciplinfc. Qui sibimet convicia
breve dicere aut parvum delictum, cum Apeslplus cbjiciunt, si iterum invicemsibi celeriter laxando
dicat, manifeslcque dcfmiat, quia per prsevaricatie- igiipsciint, hi jam ab alip-judicandincri sunt : quia
nem legis Deus exjionoratur (Roni.u). Setl et acu- pariter sibi vfeniam dare festinaverunt : si tamen
leus mortis peccatum esse dicilur: et non dixit tale exccdere in semetipses frequentius nen prjesumant.
peCcatum, scd omne peccatum (I Cor. xm). Magis, Qui spente ctijpam cbnfiletur quam gessit, veiiiam
ergo immisericors est qui intermiltit el negligit prcmercri debe(, quam expefit. Oretur igiturpre ep
quam ille qui arguit : sicut is qui in morsu ser- qui ccnfessus est. Si levis eulpa est, poslulata in-
pentis permittit delitescere venenum, quarii ille qui dulgentia prasbeatur.
educit et attrahit. Sed et charitateni destruit ille
§ XIII. — Ex REGCLA SANCTI FRUCTUOSI EPISCCM
qui, secundum quod scriptum est, parcens baculo • .-•
(cap, 17).
odit filiurii : qui autem diligit, diligenter corripit * Mendacem, liirem, percussorem queque etper-
(Proi).xni).
XII. — Ex REGCLA SANCTI ISIDORI jiirUhi, quod Dei servum esse non decet.corripi pri-
§ (cap. 16).
a Si quis in aliquo levi delicto titribans oberrave- mum :a senioiibus, verhis oportet, ut recedat a yifio.
« Post IiSecig si [nec sic] eniendiire distiilerit, tertio
rit, semel atqueiterum admonendus est: qui sipost . : coram fralribus coriveriietur; nt desistai
secundam admonitionem a vilio nequaquam fuerit errare. Si nec sic fantisper
emendaveiit, flagelletur acerrime,
emendatus, congrua facti sui animadversione coer- h et friUni liiensium
ceatur. Peccantemnullusoccullet: criminisest enim dictam spatio exComhiuiiicationisvin-
suscipifens sub poenitentii»districtionfesolus
consensiopost secundaniadmoiiitipnemcelare quem- i recludatUr in cella i de iri vesperi ex lior-
h Si vespere
piam peccatprem. quis ssepiuspeccantem vide- deacei panis sex unciis, et aquse lnfensura parvula
rit, prius hec vel duebus demenstret fralribus, que- susieritandus. k Ebriosus quis «i repertus in ecenohio
rum testimonio possit convinci, si negaverit qui defuerit,
superiori senteiitise siihjacChit; sive i.s qui ci-
liquit. Peccatum palam commissiim palam est ar- tra permissum abbatis, sive prsspbsiti alicuhi littefas
guehdum; ut dum manifeste.peccans Cmendatur, I)i desliiiavefit, vel ab alio destiriatas acceperitV
qui eum in malo imitati sunt, cprrigaiitiir. Sicut
eiiim unius delicto ssepe mulli pereimt, ila unius . ,.§ XIV. — Ex REGULA OMENTAH. ,
emendatione plerumque muli salvantur. e Qtil verbo Gum yero inventa fucrit culpa, iile qui culpabiHs
in fratrem peccayeril, si saltem reminiscens ad ve- invenifur, corripialur ab abbate secreiius. Qtioclsi
niani poscendum fuerit ^ inclinatus, percipiat ab eo npn suflicit ad emcndatienem, corrijiiatur a paucis
indulgentiam, ciii cognbscitur inlulisse iiijuiiam. G senioribus. Quod si nec se eniendaverit, casligettir
Qiii aritem hpn petit, aiit non ex anlmp ppstulat, in coiiSpectiibnuiiuni. Quud si nec sic emenclaverit,
*Jh ccllatibnem deductus juxta excessUm jnjurise, 1 exccmmunicelur, et m nen manducet quidquam :
ix ed. ih cemmunr: .Quidetrahit alicui rei, ipse se in hehdeniade , ut in citatp IPCP Regulse- Jiabetur.
futurum obligdt. In qiiibusdam exemjriaribus legi- f Mendacem, etc. TJabelur in Reg. ms. S- Fm-
tur, recji, pro rei, sed male. In textu Hehrseo: XX ctuesi -episcbpi ced. Crass., cap, 16, el in libelle
*lbbjXV"ixh ' Raz leddvaridchavet lo, Id esl, « qtii cxiv Senteiitiaruin de recteribus Ecelesise, J(a jn
contemnit rem, obnoxius est ei, > nempe, ut det meiidacem aniraadverlit S. Columbaiius in Pa=ni-
poenas ob conlempttirii. Quidam expbnunt : « Qui tenliali ms. : t Si clixerit mendaeium nesciens, L
cbiilemnit aliquid, corrumpetur propter ijisUm. > verbera; sciens el audax, in pane et aqua, >
:« Si qUisin aliquo levi, e(c. Exstat in Reg. tS. Isi- g Si nec sic emendare distulerit. Ila-in Reg. ms,
doriedha, cap. 14. Sed particute, nec sic, redundant. ' Apud Sinaragduni
h Si quis scepius. Hic incipit cap. ''15 ejusdem Re- legitur : Si, necsic emendaverit,
' >>Et, trium mensium. Oliin delerniinatiira erat ex-
;gu!se editse. '
< Qui vefbo frhtrem. Hic inCipit cap. 16 Regulse, Conihiiinicafioiiistempus, de quo infra.
1 Recludatur in cella. Juxta anliquuni niorem, de
editse, ubi Jegilur : Quivero. ReCtius.
d iTtctiridtus.ld est, fejuspfbyblutus genibus. quo irifra.
e jfi colldtioriem.Gbllatioest consessus monacho- ]D > De vespere, etc. Ila S. Isidorus, cap. 18 Regulse
stise: « Certe si plurimorum dieruni illata ftierit ex-
'rum,Jii cjrio alibas riioriachos dccfet,;Ct Jiprtatur, commuiiicatienis
ffatfuhi iCuJpse cbrrigiiritlir, Ct ea qtisesuhte re irib-; suspensip, sola panis •et acjusein
siasterii, tractaritur. S. Jsidofus cap. 7 Regulse : vespeiiiiium erit adhibenda refectip. >
« Ad audiendrini iii collatione Patfeni trihris in heb- , k Ebriosits quis, etc Huiic Ipcuin ex S. Fructucsi
doinacla yicibus fratrfes pbst celebratibnem Teflise verbis sic preferuut Burchardiis Jihr. xiv, cap. 9, et
dato sigho ad .cblleclam coriveriiant; audianl dicen-[ lvo Ganieteiisis, cap. 15. Decreti cap. 77 : « Si quis
Jeiri seiiiofem ihstriieritem cunclbs saluiaribus prse- ecclesiastica prseditus erdinatipne, attt iiipiiaClius,
repeiius fuerit ebrlesus,,-in pane el aqtia, tribtis
ceptis; audianl Patrehi studio'sumnio et sileritio, in-. merisibiis
teritibneni animoruhi suorum'«uspiriis fel geiiiitibus pp3i|iteat. >
i jBa;c;oinniu«i"ceiK)'.,Excoroihiiriicatie hsecnoii est
deriibhstfaritfes.Ipsa qubqrib collatio erit vei pfo cor-[
figeridis yiiiis'ins(rueridi§qiie mpribris, yel pfo reli-. illamajor, quai divinis ofliciis, sacramentoruih usti,
etc;; alicjuem excludit. Nam pbstea pervicacem Ct
quis; causis acl Tifiiitateriicoeribbiipeftiriferitibris.> contumaeem
Ideih Isidcrus, lihr. ;ii de 'Olliciis feccli, cap. 15 ;. majori excemhmnicalione ierit. Sed est
« Itejmcpnyeiiiunt sirigulis diebus inlerposiiis, dum, qusedam excommunicatio improprie dicta, qua aliV
"adhuc.jejuhi surit, in cbllaHbriead audienduriiPa-. mitdtur. quis ad mensse conimunis • particjpatioriem nou ad-
trfemVAiidiunl aritein Curiiiricrediblli stridio,suiriinp, ' ,;; ,.'." ;,;,..' .'.. .:
ahiriierum supriiiii singulis die-
."sileritie,VaJreCiuqiie. :RJSon manducet guidquam.Nempe hora, qua fra,-
:
I)usiritefpbsitis; >*'IilCst, alteriiisdifebiis, seu ier in, tresreficiunt ::sed deiiisjnifa.: rf,.;:;,:; ::>.
«Si CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXX. 982
,cui si nec libc profuerit, pestremus inter emnes er- A i bem, et efliciatur anima homicida. Sic enim iegilis :
,dme ponatur. Quod si in pravitate perseverat, etiain Qui odil fratrem suum homicida esi (I Joari. lii). Et:
a psallendi faCultas ei auferatur. Quem, si vel hsec Levantes sanclds manus sine ira et discepldlione(I
confusio non comnioverit, abslineat a conventu fra- Tim. h).} Quicunque convicio, vel maiedicto, vfel
.truro : ita ut nec mensaj, nec h missse intersit, rie- etiani J criminis bbjectulseserit fratrem suum,k me-
,que cuni eo ullus frater de junibribus colloquatiir. mlnefit culpam satisfaclione purgare. Quod viiium
Abslinebit autem tandiu, quandiu vel qualilas culpse si iterare prasumpserit, districiione seyerissima fe-
jpoposcerit secundum abhatis vfel senibfum arbi- riatrir, usquequo per satisfaCtipnemrecipi mereatur.
irium, vel se ex corde prb culpa pcenitens liumilia- 'Junieres prsecipue senicribus deferant.
verit, et vehiam errcris sni omriibus prsesentibus | X"V1I.— Ex REGCLA SAKCTI COLUMBAW.
1 Qrii peccatum pudendum m alicubi exprobrat,
ipetierit. c Quod siJn fratrem peccayerit, Ctiam ab
eo fratre veniampCtat, cui injuriarii fecit. n priusquam inter semetipsum solum [° arguat,] siciit
XV. — Ex REGULA c wtisDAM Dominus dicit '(Ma(;/i.xvin), corripiatur, donec ex-
§ (cap. 19).
et
d Si quls vero frater instigante diabolp contu- jirobrato satisfaciat; tribus diebus in pane et aqua
poenjteat, _ .._.'"
max, vel superbus, seu iriobedieris, vel murmurans XYIII. —' Ex REGULASAHCTI BASILII(cap. 32).
veletiam in casti B §
apparuerit; quocunque lapsusrse- P Si opprtet peccantibus fratribus silere,
nioruni prseceptavel sanelte Regulse ncrmamviplare Interrog.
etacqujescere? — Resp. Quia non oporfet, manife-
tentavCrit, hic secunduhi prseceptum Dcmini secrelo stum est ex ipsius Domini
a seiiioribus esenielribiiiscbrripiatur(Matlh,xviii). prseceptis, quibusinYeteri
quidem Testamento dicit : 9 Argue proximum tuum,
rSi cmendare nolrierif, tunc simul ah omni congre- et nori assumes ex eo InEvan-
tunc peccatum (Lev. xix).
gatione oJijiirgCtur:et si sic femendafenoluerit, gelio autem dicit: Si peccaverifin te frater tuus, vade
prput culpsemagniiudo poposcerit, secundum Regu- et corripe eum, inler te el ipsuni solum. Si audierit
lam judicetur, id est, "aut fexcomhninicationisulija-
f te, lucratus es fratrem tuum : si vero non audierit,
Ceat, si ejris antea intellectus viguit: aut si ohsti- assume adhuc tecum dlium unum, aul duos, ufin.ore
natse et durse mehtis tenaeitas e clilpse, et impro- duorum vel triumteslium slet omne verbum. Si autem
bilas. perseveret, tunc corporali disciplinse subja- et non audierit, dic Eeclesice.Si vero nec Eccle-
ipsos
cebit. siam audierit, sit libi sicut genlilis et publicanus
§ Xyi. — Ex REGUtASAKCTI C2ESAMI(cap. 51). (Mqttit. xyin). Quantum sit * crimeri lmjns peceati
h Lites nullas haheatis, secunduhr illud Apostoli:: dignoscitur : primum quidem ex sentenlia Domini,
Servum Dei non opprtet litigare (II Tim. n). Et:t G quse dicit:s Quia qui increilulus filio fuerit, non l Itci-
illud : i Abstine te a lile, et minues peccata (Eccl. bebitv"vitdmceternam; sed iruDelmanet ineo. (Joan.
II, 8). Aut si fuerint, qqam celerius minuanlur, nei in). Tuhc deinde ex histeriis, quse in Yeteri Testa-
ira crescat in odium, et festuca conyeiiaUir in tra-- meiitp, sive Nevo referuntur. Nam v Achar ille,
a Psallendi facultas ei auferatur, Id est, non im- k Meminerit culpamsafisfactipneyurgari.ltai inRe-
ponat psalmuin , aut antiphbnam iri chorp, ut inffai gula S. Csesarii expusa. In epist, S. Augiistini ejris-
videihr. Nam hic non privalur oflicio divino : sed1 que Rfegiila : Meminerit gUuhtociussatisfactione cu-
in malitia. ' ;
postea dunlaxal, si ultra perseveret rcire quodfecit.
1 Missce.Hoc locp niissa sumitur tam prp sacrifi- > Qui peccatum, etc. Ex Poenitentiali ms. S."Co-
cio corporis et saiigiiinis Christi, quam pro crirSu i lumbani.
ofiicii divini canCnico, quibus arCetur qui majoremn •» Alicubi. Lege, Alicrii, rit in cttato Pcenitentiali
excomriiunicationehiinCurrit. : '''•
'« Quod si in fratrem peccaverit, fetc.Ita S. Augu- ->cod.;FJor;.'
D PriusqUam. Lege, Prius.
stirius in episl. 109, ct S. Csesarius infra a nostroo ° Arguut. Hoc verbum videtur rfedundare.
auctore citatus. J>Si opqrtel, etc Exs(at apud S. Basilium inter.
a
- Si quis veio frater, etc. Ilsec refert Sriiaragdus s 47 Regiit. Brev., e( apud Rufirium, crip. 63.
hoc capite, qrise sane sumpta slirit ex Regula S. P.'• i Argue prqximum hium. Levit.xix: 'EXey[io> i).e'y-
Benedicti. itisxbv TzJ.-no-tovtjov,
etc,idesl,«eorreptione cofripies
e Semei ab his. Male, ut apud Sniaragdum, aprid d D jiroximum tUum.> Ih versibne communi: Non oderis
quem legitur : Semel verbis: Sed legendrim : Semel 'I fratrem iuum in cordetuo,sedpublicearguccum;
acbis, ut in codice 'Yindocinensi,juxta Regulam S.<• nec hcibedssupet illo peccdtum.
Benedicti quarii hic PatCr sequitur; iibi habelur : * 'Crimen. Ita apiid Rrifinum. In fexlu, Gfiecb,
Admohedtiir seriiel-ric' iecuhdo secfete q sehiOribus s Y.pipu,ld est, judjcium; rectius;
suis. 9 Quia qui iricfedulus. "Xb qriiq redundat : nec
£ Si ejus dnteairiiellecius.viguit. li est, ul loqui- t- exstat apud S. Basilium, nec apud Rufinum, neC in
tur S. BenediCtus. Siintelligit qualis sit pderia,, textu Evarigelii. .
nempe excomiiiunicatib. 1 Habebit, lia apud Ruiinuro. In textu GrsecoS.
g Culpce. Hoc vocabiihim videiiir feduridare. Aut it ibarinis est, bfexui, id est, videbit.
. Jeg., Etcutpce improbitcis. u Vitamieterridm. Ila apud RufinUiri; sed iri"textu
h Lites riullas habeqtis, etC. Hsec habentur in Re- '- GrsecoEvangelii non est : «li>vtov,id est, seternam.
gula S. Csesarii excusa, eodem cap. 31, et fere siiiii- i- . V Achar. Ita iri textri GfsecoS. Basllii, ifa aprid S.
p(a1sunt ex epist. S. Augustini 109. Antiochum hom. U : "A.yupixupwtuxn;vbiiov,id est,
Abstine te a lite , etc Hic textus non est in Re- !- « Achar prsevaricator legis, > et cseterosPatres Grai-
gula S. Csesariiedita.
i Criminis objectu, Ita in epist. S. Augustini ci- cos, qui sequuntur Septuaginla in(erpretes, apud
et i; quos habetur "Ayup. Apud Rulinum, el inYulgata m-
tata, in ejus Regula. In Regula excusa S. Csesarii ii terpretatione est, Achan, juxta texlum Hebraicum
legitur : Crimine objeclo. Josu. VII : py, Aclwn,
S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 934
fjjpi] cum furatus esset rcgulam auream, super 0111-\ sanandum prodat, quicunque potuerit hoc invenire,
:" m populum, facta est ira Dei. Et quidem pcpulus prius tamen et alteri vel terlio ° hanc petulantiam
'i jjfeccatum quod commiserat, igiiorabat, usquequo oculi demonslratam, ut duorum vel trium possit ore
' « manifestatum est: et
perfulit cum omhi domo sua convinci, et competenri [se] veritate coefceri. Nec
liorrendum illumet famosissimuminteritum (Jos. vn). vos judicetis esse malevolos, qriando hoc indicatis.
Sed et Heli sacerdos, et quidem cum non siluisset &Mag'isquippe innocentes noh estis, si fratres ve-
peccantibus filiis qui erant filii pestilentise, imo et stros, quos indicando corrigere poteslis, deperire
frequenter commbnens et castigans dixit : Nolite; permitlitis. ,Si cnim frater tulis vulnus haberet in
filii, non bona audio de vobis, etc. (I Reg. 11).Qui corpore, quod vellet occullare, cum limeret <=sanari,
cuni pCccatum argueret, et Dei judicium commone- nonne crudeliler abs te silerelur, et misericorditer
ret; tamen quoriiam pon vindicavU, neque digne zele indicarelur? Quanto ergo magis debes manifestare,
Dei adversus eos motus est, in tantum Jracundiam ne ' perniciosius putrescat in cbrde. Sed anlequam
Dei provocavit, ut etiam universus populus pum filiis aliis demonstrethr, per quos convincendus est, si ne-
suis exslingueretur, et arca testamenti ab alienigenis gaverit, prius prsepesitp debet ostendi, si admpriitus
raperetur, et ipse insuper omnibus subversis mise- neglexerit corrigi : ne forte possit secretius corre-
randa mprte cprrueret. Qued si in pppulum ignpran- '.B ptus non innetescere cseteris. Si autem negaverit,
lem, vel de unius peccate, vel in patrem qui corri- turic « nescienli adhihendi surit ajii; ut jam ceram
puerat et commoiiuerat filios propeccatp, tanta Dei onmibus pnssit npn ab unp teste argui, sed a duohus
ira incehsa est, quid sperandum est de his qui co- et tribus convinci. Convictus vero secundum prsepo-
gnoscunt aliorum delicta.et reticent, nec qualem- siti, vel etiam presliyteri, ad cujus disjiensalionem
ctinque adhibent correptiohem? Quos ulique conve- perlinet, arbitrium, debet emendatofiam susfinere
nerat observare illud, quod Apostolus ad Corintliios viridictam ; quani si ferre rion curaverit, etiamsi ipse
dicit : Quare nonpqliuslnctumhabuistis,ul talleretur ,-non ahscesserit, de vestra societate prcjiciatur. Nun
e mediovestrutn, qui hoc opiis fecit (II Cor. v) ? et enim et hoc ,fit crudeliter, sed misericorditer : ne
illud : Ecce enim et hoc ipsum securidumDeum con- contagione peslifera plurimos perdat.
trisldri quantam aperatum esthi nobis sollicitudinem,
" § XX. — Ex REGTJLA PACLIET STEPHAKI (cap. 36).
sedindignationem,sed timorem, sed desideriurii, sed
(cmulatiohem, sed vindiclam (II Cdr. vn)? UndC et Si quis alterum viderit illicitum quidquam vel
metuere deberit, ne fbrte etiam nunc siiriilCmvete- sermone vel ppere facientem, et priori distulerit
ribus inieritum siimant, hi qul similiter negligunt : publicare, cognoscat se esse nutriorem peccali, et
imoettanto gravius, quanto spernere legem Christi " per omnia sequalem peccanli: qriia et ariinise suse
peruiciosius est quam legferaMoysis. Et his compe- et illi est quem legit durissimus inimicus. Ex hoc
tit illud aptari quod dixit: Septies vindicatum est de apud Deum, qui mala odit, et apud cunctam frater-
Cain, de Ldmechvefo septuagies septies (Gen. n), hitatem exsecrabilis, et infidelis habebilur : quia per
§ XIX..-—•Ex REGDLA SANCTI AUGUSTIKI (cap. 24). abundantiam malitise noluit prodere, ut corrigere
h Si post admonitionemiterum vel alio quocunque posset errantem : elodio disciplinsedilexit malitiam;
die id ipsum faCere yideritis, jam velut vulneratum et astitit omni vise npn bpnse.
a Manifestalnm est. Ita apud Riifinum. In nostfa pupillas Grseciyibpac,id est, virgines appeUarunf, ut
Concordia ms. Manifestum est; sed lege : Manijesta- notat S. Isidbrus Pclusiota, lihr, v, epist. 46 et 140;
tus est. Nam in texlu Grsecolegimr : wexptgefuvepaOn et S. Csesarius frater S. Gregorii Nazianzeni, Dial. 4,
o rzpoetpnp.hos,id est, « usque dum prsedictus mani- . cum ait : Xlupêveveiv ovv ypn xu; y.bpui 6_»8a),jnfiv
festalus est, > nempe Achnr, seu Achan. , iaavvpiuv xav xeupdivav Jd CSt, « Oportet
xexip.np-ivuc,
h Si posl admonilionem,etc. Hsechahentur in epist. igitur pupillas oeulorum virgines esse, quse idem rib-
S. Atiguslini 109, et in ejusdem Regula, quse ex ea- ; mipis ornamentum sorlitse sunt cum Tirginibus. > Si
dfemepistola collecta est, cap. 23. qui prgo aliquain piilchritudineiii conspexerint, eru-
c lianc petulanliam oculi demonstratam. Lege : bescant, vela trahant, in terram veluti matrem suam
Ilanc pelulanlidm oculi demonstret : sed hsec verba : j) aspiciant, qusedoceat eos ov pbvoyxnvnp.exipuvtfvo-iv,
Jlanc pelutantiam oculi, stint in prsecedenli periodo u)X oxi Y.UX xb OJOEV r.u>Xocii\ uvxnswSwre, v.ui eic
tum episiolse, ttim Regulse. Itaque in Regula edita uvxnvvTzotrxpityzi id est, « non no-
p.uptXv6n<rbp.nvov,
legiiur : Prius tamen vel alteri veltertio demonstran- stram modo naturam, sed cl spectatam iljam vGhusta-
dum. Hic auteni S. Augustinus pelulantiam et lasci- tem ex.ipsa effluxisse, et rursus marcescentem in
yiam oculorum niriximeproscribit, ob mala quse ex illam redituram, > inquit idem S. Isidorus epist. 146.
imriioderato et lascivo aspectu manant: nam d Magis quippe innocentes non estis. ldemferme
Oculisunt in amoreduces. supra dixit S. Basijius, interr. 40 Regul. Brev.
e Sanari. Lege : secari, ut in epist. S. Auguslhii.
Pudorque, et verecundia cito eiUuiint, si libera sit f Perniciosius. Ila in epist. S- Auguslini et apud
oculis quociinque vagandi facultas : quibus idep na- Smaragdum. In Regula legilur, deterius.
tura cijia, etpalpebras tanquam virginibus vela prp- e Nescienti. Lege rieganli, ut in ep. S. Augustini,
vidit, ut facile pudorem suum servent, eorumque Regula , et apud Smaragdum»
m CONCORDIAREGULARUM.'.'—CAP. XXXI. 980
GAPUT XXXI.
QUALIS PEBET ESSE MODUS EXCOMMUMCATIONIS.
§ I. —-Ex REGTJLA SANCTI BENEDICTI. A exstiterit, aut opponens i in alio contrariairi yolun-
« Secundum medum culpse excomniunicationis tatem prseceptis, digne correptus iandiu i abstineat,
vel h disciplirisedebet extendi mensura. e Qui culpa- quandiu vel ciilpaequalitas poposcerit, vel se poeui-
vel emendaverit. Correptus au-
runi modus iri abbatis pendef jridicio. Si quis taroen teridoi humiliaverit,
frater ain leviofibus culpis invenitur « a mensse partem non audeat usquam recedere.
§IIL — Ex PR^CEPTISET ISSTITUTIS SANCTI PACIIO-
ticipatione privetur. Privati autem a mensse conspr- MII (cap. 8).
iip isla eritratio, f nt in oratorio psalmum aut an- a Si qtiis tulerit rem non suam, ppnetur super
tiphonam npn imppnat, neque lecticnerii rechet
humeres ejus 5, et aget poenitenliam publice n in
usqiie ad satisfactionem. Refectionem autem eibi collecta, stabitque " in vescendi locc.
post fratrum refectionem solus percipiat, ut *_si, § IY.—Item ejusdem (art. 3).
verbi gratia, fralres sexla hora, ille frater nona; Si inventris fuerit unus e fratribus aliquid per
h sifratres nona, ille frater vespera, usqufedum sa-
coiiiehtipheiri agens et centradiCefis majpris imperio,
tisfacfione congfua vfeniamconsequatrir.
increpabitur juxta mensuram peccali sui.
§ II.;—Ex REGCLAPATRUM (cap. 4). - .. _. § "V.— Ex libro Inslilulionuth.
i Si quis autem murmuraverit yel contenlibsus £ p Si quis igitrir i gillenem ficlilem, guem illi
a Secunduin modum culpw, etc. Hec capuf prefer- Iniliurii vero: Residenlibusnobisin unum in nomirieDo-
tur ab Ivene Garnetensi, p. 13 Decreti, cap. 73. mini nostri. Hoc eliam capittilum exslat iiilibellp cxiv
h rDisciplincv.Jd est, vindictse, poense,suppJicii. Sententiarum de recleribus Ecclesise edito Colonise.
" Qui culparum modus in abbaris pendet judicio. "J In alio. Ita iri cod. Flor. Sed lege, in aliqua, ut
Nam in qrialibet ciijpa et ih ejus animadversibne in cod.Corbeiensi. In libello cxiv Sententiarum legitur,
mrilta sunt censideranda : rei gravilas atit levitas, in aiiqua contraria vatuntate, Male. '.
aliseque ejus circumstantise; personse setas et condi- *• Abslineat. Lfege abstineatur, iit iri eod Flor. et
tio; si senex, si puer, si adolescens, si juvenis, si Cbtb. et in lib, cxiv Sent., id est excbmmunicelur.
rohustus, aul debilis. Nam eadem poena, pb idem Nam ahstinere, et abstinere communicaticne, Jdfeni
peccatum inflicta, juveni et robusto erit facilis et est ac excommunicare, ut patet ex epist. Caldonii,
folerabilis, qu* seni et imbecillo difflciliserit admo- quse esl 39 inter episl. S. Cypriani: Ilem abstinui-
dum et vix tolerabilis; "el robiistus prinietur juxta mui Sophronium;. fet supra: Abslinnirnus communi-
riiodum culpse, iriibfecillusvero ultra modum. Consi- cdtiorie Felicissimum.'.. Et excemrtiunicatus dicitur
"derandum est etiain si seryus, si ingenuus, si vili abstenlus. S. Cyprianus epist. 38 : ul abstentum sea
loco, si honestb, vel nobili natus, si levis, si petu- nqbissciai. El eptet. 55.
Jans, si humilis aut superbus, etc. i Non audeat usquam procedere. Nempe a lccp
"*'/» leviortbus culpis. In Decreto Ivonis, cap. su- sibi assignato ab abbate, ribi poenitentiam agat. Sed
'
prae citato, additur TOculpabilis. legeuspiqm,'..'-
Amensce pariicipatione privetur, Ejusmodi ex- G m JSiquis tulerit, etc Exstat in Regula sancti Pa-
clnsio a mensa ob delicta videtur etiam in Regula chemii excusa, art. 121. ; .
S. Csesarii, cap. 11 : « Quse aliquid ex Jiis quse ju- 11In collecta. Collecta in Regula S. Pachomii est
beiilur implere noluerit, a ccmmunipne orationis, officii divini. Estque duplex : majPr, etim
vgl a mensa syriaxis
secundum qualitatem culjise seqriestra- piiiriesfratres sinml eflicium divinum per-
Jlitur. > Dicit, secuhdum qualitqtem crilpce; ut sit in splvebant inpratorio; cpngregati minof,qusein singujisclassibus
graviori, a communione orationis; in leviori, amensa seu domibus a fratfibus fejusdem classis seu dbnius
sequeslratio. Hsec autem privatio a mensa cemmuni in ipsis domibus fiebat. Art. 107 Regulie S. Pacho-
(ita enim inlelligehdum est) in RegUla S. Benedicti mii: > Sex ofatipries facient vespertinas juxta exem-
nullam prorsus excommunicationem involvit, rie cojlectse, ih qua omnes fratres pariter
minorem illam theologorum exclu- plum majoris
quidem qua quis corigregantur. > Arl, 126 : « Per dbmos singulas
clifur parlicipatibne sacramentbrum et quibusdam vesperi orationes psalmosqUe cemplebiint juxta or^
aliis, sed est tariturii qusedam pofenaqriai ol)Jeves dinem majoris Collectse, quse a cunctis fratribus in
Ctilpasiiifligitur.
f ;Ut in oratorio psalmum vel antiphonam non hn- commune celebralur. > Sumitur etiam collfectapro
collatipne, de qria siipra actum est. Eadem Regula,
ponat. Ac proinde missarii conyentualem, ut vocant, cap. 113:« QucniPdp ccllecta fieri debeat, et fratres
non celebret. Potest tamen privatam celfebrare. Quja sint
lisec pcena non prohibet moriaChum sacrairientoriim congregandi ad audiendiim vcrbum Dei juxta
cum nullo modo Jit excemmunica- prseCeptamajorum etVdoctrlnamsanctafum Scriptu-
percepdone, rarum. >
tio.
s Si fratres hora sexta, etc. Ita Magister in Re- ' D ° ln loco vescendi, Id est, in refectorio, ut art. 2
gula ms.: « Si fratres sexta reficiant, ille ad lioram ejusdem> Regulse :';«,Et vesceiidi loco',',ordiriecorri-
nonam. > -..•.': /.-,'; pietur. Sed hiclocuscprruptusest, et legendum,:
h Si fratres riorid, etc Idem statuit Magister in Ordine monasterii, etc, ut art. idifmonasierii or-
Regula ms.: « Si JnCuIpabiles fratres Jiora nona re- , dipe increpabiiur. Et art. 93: « Ccrrijpietur erdine
ficiant, illius supradicti refectio prolrahatur in ve- monasterii, donec corrigatur.,» Id est, juxta ordi-
speram. > natienes et staluta nienasterii.
i Si quis autem, etc, HseChabentur in prima Re- P Si quis gillonem, etc Hsec sunt apud Cassianum .
gula Patrum ms. cod. Flor., cujus initium est :Cum ...lib. IVde Institutis reniintiaiitium, cap, 16, ex quo
resideremus in urium in nomine Domini nos<n, etc. multa exscripslt S.. Celumbanus sub finem sui Poerii-
Qusfeetiam exstat in vetusto codice ms. bibiioihecse tentialis, et S. Isiderus cap. 17 suae Regulse.
Corbeiensis, cujus titulus est, IncipiuntstatutaPatrum, 1 Gillonem. Gillo seu gfelloest aqualei Glbssseve^
;'(g7 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS OSS
,'« baucalem nuncupant, casu aliquc frege.rit, non.ali- A.rit; si episiolam cirjuseunque..suscipere'vel rescri-
¥ ter negligentiam suam quam publica diluet poeni- bere sine suo abbaie tentayerit. Hucusque et in
tentia; cunctisque in synaxi fratribus congregalis bujusmodi ac similibus admissis procedit animadver-
landiu prostratus in lerram veiiiain postulablt, dp- sib spiritalis. Residua vero apud nos indiffereiiler
nec eratipnum cnnsummetur suleranitas , impetratu- admissa a nobis quoque reprehensibilius sustinentur.
rus veiiiam, ciim jussris fuefit abbalis judicio solo Id est, aperta vitia, manifesti contemptus , centra-
siirgere. Eodem medp satisfaciat quisquis ad epus , dicticnes ti.iinidse,.Iiberaet effrenataprecessio,c fa-
aliqupd accersitus, vel ad ceiigregatieiiem selitam miliaritas apud feminas, irse, ,rixse, <isimulationes
tardius accesserit, aut si decantans psalmum vel et jurgia, pperis peculiaris prsesrimptip,piiilargyrise
modicum titubaverit; simililer si superJJue, ,si du- contagio, affecltis atque possfessiorerum'. superilua-
rius, si contumacius responderit; si vel leviter mur- rum, quse a cseleris fratribus non habeiitur; exlra-
muraverit; si negligentius obsequia injuncta com- ordinaria ac furtiya cibi refectio. Hsecet Jris similia
e
pleverit; si lecfionem operi vel obedientise "prsefe- non illa iiicrepatibne, quam diximus, spiritali, sed
rens, oiricia staluta segnius fuerit exseculus; si di- veljriagis emendanlur, vel'i exjTulsioriepurgantiir.
niissa synaxi non concitam ad cellam recurrere festi- TI. — Ex.RiEGCLA"SANCTI BASILH
si § (cap. 70).
naverit; si cum aliquo vel ad modicum subsliterit;
ad punClum temporis uspiam recesserit; 5>siallerius Inlerrog. s Si irijunctrim fuit siliquidfratri Ct con-
h
maiium tenuerit; si ctim illo qui cellsesuse cohabi- tradixeril, postea autem sporile abierit, quid est?-—
talor non est, confabulari quanliiliimcuiiqueprsesum- Resp. ln eo quod contradixit, qiiasi noil obtemperaiis
'etveliitcsefefosad simileconcitaiisma-
pserit; si oraverit cum illo qui ab oratione suspen- judicaiidus est,
sus; si parentum quempiam vel amicofum stceula- lum.Inquosciatseillisententiseobnoxium qusedixit:
riurii viderit, vel collocutus eis sine stio seniore fue- \ Conlradiclipnessuscilut omnis mcilus,:Dominusau-
feres: ixoZby.oiXov, dquale, gello. Mentio fit in glossis Et sapienter adniodum sanclus Antioclius,homil. 17:
Isidori mox citandis, etJnCalalectis, Q.cnzepyup xnv xov "i.vyyov Xup.rzi/jiuxpitsei iXuiov,
ardor <OU'TM zul xbvxnc nSovnc izvpo-ovei\omxetn yvvuLYjjc cov-
Augustumpenilustorret Pliaeiiiontius xvyiu. Icl est, « Queiiiadmeduiii lucernce fulgprem
Quemrecreat fessumgillo,faeella,melo. oleum niiirit, ifa facem lihidinis accendit nniJieris
Hiuc gilloiiarii lib. u legis Wisigothorum, iit. &, conversalio. > Qtiod si ita est, quanto periculo.ob-
I.'&, qui gilloiiuni curam habeiit. jieit animam is qui Irequens adesse mulierum affati-
•>JJaucalem. Glossse Isidori: Raucalem, gillonem. bus npn penimescil?
Esedem glossse: Gillonem, baucalem. GlossceBene- A Simulutiones. Legc, simultdtes, ut apud Cassia-
dicti.: Gilto, (3au/.aiov.Mentiofit apud Joannem Mos- C:num. El. hic es( synenymia.
churi), cap. 19 Prati spiritalis : Adr p.oibliyov uSwp 0 Increpalio spirilalis. Hec Iccc increpalie s.pirifa-
y.uLyw e&viyy.ucxb fciVY.vXiaviJ.av fisSuxwuvxoi,id est, Jis est qua nienaehus palam jiumilialiir Ctpifdore of-
« Da mihi pauxillum aquse.Et ego aJfereushaucaleai fuiiditiir, qupd fit publica poeiiitenlia, prestratione,
meum dedi ei. > rectoris objurgatioiie et similibus.
i> Si ailerius tetiueril manum. Optiroa iiistituiio. f Expulsiorie purgehtur, Exjrulsio ista Crat tantuni
Nam ejusmetli attrectationes fomifem libidiiiisub- ad certos quosdam dies, in qiiibus monachus coge-
niiiiisirant;' qmis etiam vetal S. Pachoniius art. 55 batur ante fores monasterii manere separalus a
sii:c Regulse : « Maniim alterius iiemo teneal; sive consortio fratrum, ad sui purgationem. Qnse
; amhulayerit, sive sedcrit,, aut stelerit, uno cuhito. ad quiclem
piirgaiioneni non valeret,si esset omnimoda re-
distet ab. allero. Id etiam plauumesl ex Regula S. Pachoinii,
o Familiaritasupud feminas. Haiiccuin mulierilms jectio. art. 87 : « habet pessimam consuetudinem ut
. faiiiiliariialeiii etiam iriler. gravia m.onaclioi-umpec- fratres suosQtii sermpiie sellicitet, et perverlat animas
cata recenselS. Jsidoriis, cap- 17 Regulse suse:
« Graviori aiitem -culpsc oJmoxius est si temulentus fitet simplicieriim; terlie ccinmpiiebitur:<sr Gontempse-
si si si femi- cbstinatP animb induriiia perseveraverit, se-
quisquam fuerit, cfiscors, turpiioquiis, parabiint eum extra meiiaslefium , el verberabitur
iianiin faniiliaris. > Quod sane atlentius consldereiit ante fores, clabiintqlieei ad vescendum foris paneni
noiiiiullimonachi.qui nescio qnoprselextufamiliariter el aqiiam, doiiecmuridetur a sordibus. > Juxta co-
cum mulierihus. confabiilaiitur. Jix qtio sane se Piiini dicerii noslrse Concordise, ut supra notattim est; Et
pudore et verecuiidia vacuos esse riiaiiifcstaiit. Nam, D art. 121 ejusdem Regulse; « Si autem in furto fue-
ut aitpr.seclare Tertrilliaiius, lib. de velantlis "Virgini- rit deprehensiis triginta novem (plagis) vefberabunt
bus : « Tam sancti viri est suffundi, si vifgiiieni vi- euiri, et foris dabiiiil ei edere pariem et aquam tan-
derit, quam sanclseyirginis,'si a viroyisa est. >Qiiam tuiii, > etc Id ctiam clarum est ex Poeiiilentialims.
labem monasleriis aittilerit .prur.ienslisecciimmulier- S. Columbani: « Qiii transgreditur Regulam jussio-
Culiseblloquendi impetigo, liprrendum dictu est. Nec nis vel discipliiiaBgeueralis, liianeat exjmlsus sine
miruin. Nam, ut scrihit S.Basiiiiis, lib. de vera ciho, ut in ciastiimm recipiatur. > El ita capiendi
'Virginitate: Mu\uyu.a nSovng uppevi GrXv. Id est, sunt cluo loci ejusdem Peenitentialis: '« Qui vefo
« "Viro mulier est volupialis illex. > El, ut recte prseposituii)suuin desjiexerit, aul Regulamblasphema-
nionet S. Leander,: lih. de Institutiorie virginuni: veri(, foras repellendus es(, nisi ipse dical: Poenitet
; «Disparsexusin umim localus ep titillatur irisliii- me feci. » El paule ppst: « 'Verbesiisquetaci-
el naturalis niovetur si qued
clu, qiio pascifur ilamma, turnitate damiiaridiis est.inquielus mansueludine,
iocomposita attigerit. Quis colligavit ignfeni iri sinu
et non comburetur ? et sibi gulpsus jejimio, spmnPlenlus vtgilia, superbus car-
suo, ignis stupa ulraque Cere, destitutef repulsiene. >
contraria in uiium fedacta ilammas liutriuiit: viri 8 Si injunclum fuerit, etc Habetur apud S. Basi-
si
sexus Ctfeminsediversus coniuiigilur, quo"lex na- liuni inlerr. 58' Regul. 'brev., et apud Rufintiin,
turse provocat, commovetur.i IJiidepoeta ; • . """
'eap."42'.
h Abierit. Ad faciendum bpus injuiictum.
' Carpit enim vires paulatim, uriique yi.deiido
Feihina. • • • V -. )•: Cohirqdicliories, etc. Prev. xvn juxta Septua»
,989 CONCORDIAREGULAROM.- CAP. XXXI. 990
tem angelum immisericordem a immittil ei (Prov.'. A qui casu vas ajiqucd.fregerit; qui damnumrei parvrn
- h qui cedice negligenler usus
xvn). Gum auteiri certum sit quia non homini ob- intulerit; fueril; qui
-
tempcrat, sed DominodicCnli, Qui audit vos,me nu- alicuhi ad momentum secesseril; qui litieras ab
dit; et qiti vqs spernit, me spernit (Luc. x).; Si com-- aliquo, yel quodlibet munus acceperit, vel episto-
punctus est recordatione mandali, prius salisfaciat;; lam suscipiens occultaverit, sine abbatis Consensu
et ila (si permitlitur)impleat quod iiijunctum. est.. rescripserit, vel quemlibet parentum seu Sfecula-,
§ "VII.— liem ejusdem (cap. 71). rium sine jiissu senioris aut viderit, aut cum eo
Interrog. h Si ol)Cdiens quis murmuret?— Resp.• locutus fiierit; qui seniori inobediens fuerit,; .qui
Apostolo dicente : Omnia facite shie murmurationes coiiiumaciter seniori responderit; qui erga seniorem
et hcesitalionibus (Phil. n). c Alienus-sit a fratrUmi linguam non represserit, qui Jascivus in lingua fue-
unitale, qui murniurat; etopus ejus sibjicialur,. rit; qui inlionesle incesserit; i qui joeaverit, qui
Manifestumest enim, ille qualis est, quia infidelitate3 satis riserit; qui cum excommunicato locutus fue-
segrelaf, cerlam futurse spei fiduciam ncn gerit. rit; oraverit, comederit; qui illusicnem necturnam
§ "VIII.—Itein ejusdem &(cap.AQi). Patri nen patefecerit. Hsec igitur et his similia
Interrog. Qusilibus correplionibus uti opbrtet in- triduana excommuiiicatione emendanda sunt.
ter fValresad emendalionem eorum qui delinquunt?? B Gravioris autem culpse obnoxius esl, si turbu-
-<- Resp. Hoe sit in judicio eorum qui prsesunt, velI Jeniiis quisque sit, si discors, sj turpilcquus, si fe-
qriaJi modo cofripi debeant : quia et sfetas ett minarum familiaris, si seminans discerdias, si ira-
eruditio multam habere facjt dilierentiam pcense. . curidus, si altse et erectsecervicis, si mente tumidus,
§ IX. — ExREGCLASANCTiIsiDbRiEPiscopi (cap.17). sijaclantiiiicessu immoderatus, si detraclor, susur-
e Delicta autem levia sunt, aut gravia. Levioris5 ro, vel invidus, si prsesumptor rei peculiaris, si pe-
culpse reus est, qrii otiosus esse dilexeril; qui adl cunise contagio iniplicatur, si aliquid prseter regula-
oificiumvel COllationem,veladiiiensam tardius verem dispensatioiiem sujieriluum possideat, si frau-
nerit, f qui, in.chorp riserit, s fahulisquC vacave- dator rei acceplse vel commissx sibi, apt minus
Tit; qui, relictc ofliciovel opere extra necessitatis; commissse, ipter hsec si se de rebus secum allalis
causam, foris discesserit; qui torporem, aut som-• exlulerit, i vel de eis.perinohedienlisim murihura-
hum airiaverit; qui s«j)ius juraverii; qui multilo- verit, si rei majoris damnum intuleril, si furatus
quus ftierit, qui ministerium cujuslibet operis In- fuerit, si perjuraverit, .sifalsum dixeril,. si conten-
junctuin sihi sine benedictione susceperit, ac per-.•.. tibnes et rixsts amaverit, si inanifestum coiivitium
acto Cperfeheiiediclioiiem minime postulaverit; qui fratri iiitulerit, si personam innocentis falso crimine
injunctuni opus negligenter, vel tardius exjrieverit; " maculaverit, si contumaci animo seniorem despe-
ginta. In versione coriimuni paulo aliter: Semper quidcjuamestindignius, quamoracula divinacircuni-

jurgia qucerilinalus : angetus auiem crudelis nlitle-. strepi, ne audiantur, ne credanlur, ne reveleutur :
tur cpntra eum, juxta (ex(iim Hebraicura. circumsonari sacramenla cohfusis vocibus, ut impe-
a"Immittii, lta apud S. Basilium , eixazip.izet,in diatiir oratio pro salute deprompla oiiinium, ctim
prsesenti; -apud Septiiaginla ~eY.Tzeu.$ei,inJuturo. gentiles idblis. suis reverentiam tacendo deferaiit?
"kSi bbediens, elc. ExstatapudS. Basiliuminterr. Unde illucl exfe-mplumproditur. Alexandro sacrifi-
sequ. et apud Rufinum cap. eodem. cante Macedonum rege pueruliim barbaruin qui ei
« Alienus)sit, Ila apud Rufiriuin. In textu Grseco Juiiien accenderet, exccpisse ignem brachio, afque
Jegilur, uTzniXoxpLaxuL." Sed Jegendum putp :.fazu~)<- adusto corpore mansisse immohilem, nCc doloYem
j\oxpLovo-Qo>,id est, abalienelur, vel silieiius sit, juxta prodidisse gemitu, nec tacito poenain indicasse Jlelu
nesfram emendatienem. Nam hic poena decerni- (y.al, Max. I. m,,cap. 3). Tanta in piiprp barhare
tur Jri miirmurantem, nempe a fralrum spciefale fuitclisciplinareyerenlise, ut naturamyiiiceret; at-,
separatie.
d Non exstat apud S. Basil. nec apud Rufinum. que il|e iien deos, qui nulli erant, sed regein time-
bat. Qtiid enim timeret eos, qui si idfeiiiignis cOn-
e Deiicia aulerii, etc. Hsec reperire est in Regula tigisset, arsissenl? >Et paulcppst: «Frequens sermu
edita S. Isidori, cap. 17; sedfere sumpta sunt ex ca- est ctirii pluiiraaraiiarum murmura religiesse atiri-
pite1 supra Citato Cassiani. i-n bus jilelris ebstrepereut, sacerdelem Dei prsecepisse,
Qiti in chdro riscrii. Hunc in clioro lisum. ita ui conticescerent, ac reverentiam sacrse deferrent
coercendum censuit S. Pachomius art. 1 Regulse oratipni : tunc subilo circumfusos strepitus quie-
srise: « Si accidCrit, ut psallendi lempore, vel pran- visse. Sileiitigitur'paludes, liomines non silebtmi?
di, aut in niedie lecticnis aliquis leqiiatur, aut ri- E( irralionale arilmal pfer reverChtiain. recogiioscif
deat; solvet ciiiguluni, et inclinata cervice, mani- quod pe.r naturam igrioriit : liominum taritam esse
bus ad inferiora depressis, slaJiit ante allare, et a immodestiao), "ut plerique defefre nescianl mCn-
priiicipemoiiasterii increpahiiur. Hocidem faciet et tiunireligioni, quod deferunt aurium voluptati? >
in cbriventii frairum, cum ad yescendum pariter h Qui codice negligenterusus fnerit. Ita in Regula
cenvcnerint. > Adversus ees qui in ecclesia rident, excusa, sed apud Sniaragdura corrupte Jcgitur : Qui
invenitur S. Jeaiines Chrysestpmusserm. 15 inepist. quotidie negligenter visus fueiit.
ad Hebrsees. i Quijdcdverit. Joca effacetise monacho vitanda
e Fabutisque-vacqverit. Quam sit utile Jn eccle- sunt. Oporiet enlm eum esse ylvxvvivxuis bpiiiuic,
sia tacere, at centra quam sii iridignum bmni hp- ov Siuxn; evxpuizeliucxb nSv 8npo>p.ev6y, id est, « sua- ,
jnine Chrisliano et sancto vacare ihi fabulis, prae- vem in converSatiohe, nec facetpsis serraoiiihus'
clare docet S. Ambrosius, lib. m de Yirginibus : juciindilatem venari, > inquit S. Basilius cpist. ad
« Maxiina est virtus lacendi, prsesertim in ecclfesia. S- Gregorium Theologum. Vide supra ad caput de
Nulla te. diyinarurii seritenlia fugiet lectibrium, si Tacilurnitate.,;
aurem adineveas, vecenipremas"; >eipauleppst:«An i Vel de eis. Sibi ablatis.
SVfENEDICTIABBATlSVANIANENSIS,.;;; m
,' ierit, si raneorciri adversus fratreni lentierit, si A debilifaiem inferat membris:f quia sicut subditorum
''
peccanti in sfeet postea supplicanti veniam non cpn- yilia per prsepositos, ita et prsepositorum negjigen-
cesserit, si cuiri altere in urio Jeclo jacuerit, si extra tias per semetipsum Deus judicabit.
commrinem menSam privatim vel furlim quippiam § XI.— EXREGTJLA CUJCSDAM (cap. 19)...:
siinipserit, si aliCubi fexirri consultiim prsepositi vel ,' Excommunicatioiiis mensura qualis esse debeat,
abliatis discederis medio die, vel amplius commora- justuni scienlibus librare judicium s culpse medus
lusfuerit, si, ut otiosus sit, falsam iiififmitatem pslendit. Levieribus enim culpisleviorest adhibenda
prseteriderit. Hsec et similiajuxta arbitrium Patris correptio.;• gravioribus vero ^ ferventior exhihenda
diulufna excomiriunicatione a purganda sunt;'ut daniiiatio. Proindeabbatisstudio pensandum est, ut
qui gravitCi peccare noscuntur, acriori "severitate si aliqiiis; frater in ievioribus inveniatur obnoxius
• .
coerceantur. cuJpis, uscjufei;ad indiclam sibi Iioram mensa prive-
§ XV— Ex REGCLA SANCTI FRTJCTCOSI (cup. 15). tur : de gfavioribus yero seu dierum vel mensium
1 Clamosum inlocutioiiemonachum, aut iraciiii- definitioin Jongius protracla correptiorie i finiatur.
;diim,ridiculosi]ni,subsariaiorehTsivedfetracioremesse i Ea tahien Regula, ut si amjilius quaril septem die-
non decet. Qui ejusmodi fest, et ssepecastigatiis, non runi spatium excommunicationis pferciirrerit: quan-
fueril emendatus, flagellis verberibusqufe ciirancius .•**diu poenitentise sub statuto tempore ordo relentus
est, et acriter emendandus, crehraque curiositale fueritl sicut a niensa suo loeo privatui; ita et in
et iiidustria reduceridus. Lascivus, pelulans et su- ecclesia segregelnr '; utm In Joco, in qup antea:fuit,
perbus ssepius suspendatur a cibo, et bidiianis sive nec psalriiTimn cahlet, rifec rillum ordiriem teneat;
triduanis maceretur inecfiis, bperisque adjectione usquedum satisfacticne huinili cuni cerdis ccntri-
conficialur : sermone et colloquio castigelur.-' Si ista tione ab abbate veJ a senieribus veniani merCatur.
perpessus ssepe, minime fuerit eorrecltis, plagis Excpmmunicatus verc frater qui culpis gravioribus
emendetur Jnstantius, reclusionibus diutiiise, coar- existentibris aut cellula recliiditur, aut Cbnsorlio
ctetur angustiis,' »' brevissime panis et aquse esu congregalienis separatur, a nullo penitus aut ° col-
sustentandus, donec se spondeat a vitie recessurum. loqtiia, aut visitationis niunus fruatur : nisi tanfum-
Iiicbedientera, niurmufatoreni; contradictorem, sive modp cui prseceplum ab abbate fuerit. Si quistrans-
furtivis comestioiiibus alque a bibilionibus vacan- gressus hanc regulam fuerit, regulari po3nitenlife
terii supra scrijita cofercehit seriieiiiia :Vetin oninibus subjacebit, ,:-.,•,-
omnino moriachorum e exceSsibnibriscongfua ani- § XII.'—. Ex REGIJLASANCTI ACRELIANI (cap. 30).
madversio adhibeuda est seCundum abbatis et se- Superbis inobedientibusque, et iracundiam protra-
nioruih judicium conveniens negligenlise, setati, sive C hentibus nunquam parcendum, donec corrigantur
personre. Eritque summa discretione proyideiidum, § XIII.-—-Ex REGULA SANCTI FERREPLI(cap, 22).
ne grayia pfo levibus ihferantur; aut e contrario Ut cbnvitium vel maledicium ex offemonachi hon
pro maximislevis et parva ultio erogetur. Mensura procedat; neque lingua in impatientise excitationes
namque et poridere sequojustitiaque pia et roisera- soluta effrfenatum quid ministret psliis labibrrini;
lione conlinuaPater vel prsepositus debet cxcellere : sed commotus ira, (P ut est liumanitatis) dicat:
ut sic vulnus Curet segro(i, quatenus salutehi et nbn Poiie, Dqnxine, custodiam ori meo, el oslium cir-
•>Purcjanda sunt, In Regula excusa additur : Et i Ad indictam sibi-horam. IndictaJiora est, ut si
flagellis emendandq., fratres sexta, ille nona, ille vespefe reficial. , :.
i> Clamosum, ctc. Habetur Jn Regula ms. S. Frii- i Finiatur. Id est, determinetur.
cliiesi episccjii Bracarensis ccd. Crassensis, et in k-JEa tamenRegula. Supp. servata. Hsec autem
libello cxiv Senlentiarum tle rectoribus ECclesise, spectarit ad leves cujpas, qiiorumpoenam diffinit.mox
usque ad illa verba : Crebrdque curiositute, etc. de grayioribus acturus., El sensus est: qnemadmp-
Clamosum auteni esse monachum lurpe est adniodum ob leves culpas excommunicatus snb loco in
diim. Nam rtisticitalis est syniholuni peyiXnxn ?t»vr> mensa privatur, ita iu ecclesia segregelur, et nullum
JiuXeiv,id est, alla vbce loqui, inquit Thebphrastus', psalmum cantet: si tamen ejusmodi excommunicatio
charactere de riisticitate. Unde aprid Plautum initio' j) excessefit sepfem dierum spatium. _
Slosiellarise claroosus sie ohjurgalur. 1-.Sicut a mensa. Legeiidum videtur, sicut iri
sedesclatnitatioest? merisa. :'
tibi
Qnid malnm, liic ante m Iri locoin quo anlea fuerat. Non tamen sequi-
Au ruri censeste esse? Abseede ab aedibus.
Abi rus, abi direele. . .'.;. .;._.'__ tur, ut in alio Joco psalmum cantet.
° Rrevissime. ItainRegulams., id est parcissiine. 11Cahtet. S. Benediclus dicit, imponat, Ex quo
"Velcerle legendum, brevissimi? patet idem esse impohere, ac cantarc. Sed de hcC
-A Bibilionibits. ld est, potatiphibus. Hpcypcabulo verbo °
infra.
utitur S. Csesarius archiepiscpiius Arelatensisl serm. Cplloquia,,elc. Archaismus. Nam elim verbum
6. '•'«Nam qui de cliprp psalientium it ad cchiessa- fruor, accusative jungebatui'.
furtivas. > v TJtesi humanilalis. Id est, ut est infirmitatis et
lieiiesJnhPnesias, hibitienesqufe imbecillitatis lmmanse. Phsedrus Jib. m-.F.ab.
, e"Excessionibus. Id esl, excessibus.
f Quia sicut subditorrim,vitia, etc Neta. Subditi Humaiiitaliquisenon accommodat,..
liic a prselatis judicantur: sed prselati a Dee severius Plerumque poenasoppetit superbiae.
quidfem,nempe in illp severissime et districiissimo Sic humdnum,"apud Terentium in HCautentim., act,
' ' ''''..'
judicic judicandi sunt. : I, sc.r: -, ;
s Culpcemodus. Id est, cnlpaJ falio, scilicet gra- Hotnosum, humania nie iiihitalienumputo.
vitas, aut levitas, aliaique circumstantise. Ut humanuni factum, humarius error, ex liumaiia
ii 'fei'j)enftor.,.Id est, asperior, acerbior. fragilitate manans.-
993 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXXI. 994
cumstantite labiismeis (Psul. CXL).Adjungat etillud : A J prcmpveri, ne, adclita dignitate, radicata in eis prse-
Dixt, Cnstodiamvids meus; ut non delinquam in lin- sumptio prsevalescat.
gua rhea (Psal, xxxvin). Habens illud Aposloli anfe § XY. -—Item ejusdem (ex eedem capite).
ociilos suos: Qtiia neque maledict regnum Dei possi- IIlos Jgitur monachos quos vel unius diei finis dis-
debunl (Cor. vi)V Si quis ergo liis indomitus menie cordes invenerit, qui usque ad vesperam lites tra-
proruperit,'» triginta diebus ab omnium fralrum col- hunt, cl ante non excludunt odium quam sol eogno-
Joquio habealuralienus, denec agnescens se h tan- scat occasum (Eph. lv), qui h dicenti Aposlolo per
(ummodo in congregadone c soliludinem inCurrissej inohedienliam contradicunt, statuirous tandiu absti-
veniam eligal posUilare. nentia macerandos, quandiu ad veram se concor-;
.." § XIV.— EJUSDEM Kcap.29). diam ultronea satisfactione convertant. Quibuspost
Adillos qui post correctionem impugnantes judicia longum i scandalum pacificare in occullc ncn Ji-
seniorum nitunturexcusarepeecatum, etnon ad poeni- ceat, ne aliquid fictum puritas charitatis admittat :
tentiamrecordatione delicti,sed addriritiam indigna- sed sit ecrum reccuciliatie publica, qucrum fit dis-
tionis nimium migrayerint; a respice isiam senten- ccrdia manifesla. Fratribus ergo cunciis astanti-
tiam: ute quandiu a preppsita intenliene revecentur, bus veniam invicem poslulenl, quia uterque reus
etf cumcrementis manifesta emendalipiiedepe»aiit, B diutuma simultale nolatur, dupi unus indulgentiam
secundum arbitriumalibalisarduseenininp subjaceant, petere destilit, aut alter rpgari desiderans nen dimi-
disciplinse:quianondixerunt: Peccdtummeumegoco-• sit. Et idee impius mansit impoenitens:hir. damnan-
gnosco; sed dixerunt, quod Ein Isaia prophela de rebel- dus pesterum, ille post culpam. Propterea oifensus
libuslegitur: Nullusestquiagatpmnilentiamsuperpec-• iste iram in conlemptu Evangclii non retineat, sed
catumsuum,dicens: Quidfeci?Illinamqueseprieribus ; cito ad illud recurrat i excmplum: Dimiliite, et dimit-
anteponunt, et aliorum loca non erubescunt elalio- telur vebis (Lnc. yi). Et illud Aposloli; Induite vos
nis vitio invadere, ac prseceplis Dominicis contradi- }sicut electi Dei, et dilecti visceia misexicqrdice,beni-
cunt, quibus ita jubemur: Quicunque voluerif inter gnitatem, hnmilitatem, mqdestiam, patientium, sup-
vosmajor fieri, sit vester minister (Matth. xx)'.; et quii pqrtantes invicem^clanqntesvqbismetipsis, si quis ad-
voluerit inter vosprimus csse, erit vesterservus (Marc. versus aiiquem hctbel querelam, sicut el Dqminus
x). Abbatis vel etiam reliquorum increpatione con- dqnavit vobis; ita el vos (Col. 111).Ille vero qui inju-
fusiad locum propriuni queni reliquerant revocen-• riarri intulit, lmjuscemodi exemplo velociler terrea-
tur: quos ad majorem gradum tardius decernimuss tur: Facit Dbminus judicium injuriam paiienlibus
a Triginta diebus, etc. Hsec fuit olim usitata a1p c Solitudinem. Solitudo hoc loco est a fratrum
priseis illis Patribus excemmunicatienis ra(ip, quse1 -'societate
d Respiceseparalio.
cer(e dierumi aut mensium, au( annorum numero1 islam senlentiam. Legendum videlur :
diJfiniiur pro delictorum medo, et ratibne S, Fru- Respicitista senlentia.
cluesus episcepus Bracarensis, cap. 17 Regulse : « Sii e Quandiu. Id cs(, donec. S. Csesarius in Recajii-
nec sie se emendaveril, flagellelur acerrime, ett tulatione :«Quandiu dignam poeiiitentiam agens hu-
triuiTimensium spalib exccmihunicaticnis vindictam1 militer veniam petat. >
suscipiens sub poenitentisedislrictiene selus recluda- f Cum ore menlis. Locus corruplus. Lege Inmo-
tufincella.> S.Isiderus, cap.17 ReguIseaHsec igilur rem riientis, ut in cod. Yindocinensi.
et his similia triduana excommunicalione emendanda1 s In Isaia. Ila in cod yind. Sed hic Jocus exslai,
sun(. > Et cap. 18 : « Si exconimunicatio biduanai noninlsaia, sed Jeremise cap. xviii.
fuerit, exccmmunicate nihil alimenti tribuendumi h Dicenti Apostolo.Nempe u( sot non occidal super
est. >Cencilium Epapnense, can. 54 : «Si quis ser- iracundiam iiostram; cui non obtemperant ii qui so -
vum proprium sine conscientia judicis occiderit, rix-• lis occasum non prseveniunt, ut cum fraUibus in
ccmmunicaticne biennii cbnfusionem sanguiiiis ex- gfadam redeanf. r
piabit. >Conciiiuni Eliberitinum, can. 55 : « Sacerdo- 1 Scaridalum. Scsindalum est rixa, jurgium, dis-
tes si (aiiuim sacrificanuurii coronam portant, neC: sensio, pugna, ut supra noiattim est, S. Gregorius
sacrificant, nec; de suis sumptibus aliquid idolis prse-• Turonensis, lib. v HistV, cap. 10 : « Nam hi perpe-
stant, placuit post bicnnium accipere communio-•' trato scelere ad Burdegalensem ciyilatem venientes,
nem. > Concilium Agatliense can. 62 : « Si quis pro- ^ orto scandalo, unus alterum interemit, >Et lib. x,
prium servum sine conscientia judicis occiderit, ex-'" cap. 15, agens de illa seditione exorta inter sancli-
commiinicatione, vel poenitenlia biennii realum1 moniales coenpbii S. Radegundis : «Cum aulein
emendabit. > Et can. seq. : « Triennio a commu-• scaridalum quod serenlfediabolo in monasterio Pi-
nione priventur Ecclesise. > Aurelianense m, can.. clayensi ortum, i.n ampliorem quotidie Jiiiquilatem
4 : « Quod si quilibet anlistitum, vel clericorum quodI cbnsurgeret; >Id eiiam patet ex psalmo cxvin, cap.
supra scriptum est, vitare voluerit, triehnii excommu- 21, paxmulta diligentibuslegemtuam, el noriesl illis
nicatione mulletur. > Concilium Turonerise 11,can. scandaium. Ubi paxel scanddium opponuntrir. Unde
20 : « Nam si inventus fueritpresbyter cum sua pre- . Apollinarius in Metaphrasi, ubi Septuaginta scrihunt
sbytera, aut diaconus cum sua diaconissa, aut sub- ' «TX«VSK).OV, posuit 'veixos,id est contentio, rixa.
diacohus cum sua subdiaconissa, annum integrumi • , . ;_
excommunicatus habeatur.» Concilium Nicamum , .....OUSE..Ttveixor 6%ouo-i.
can. 11 et muliis aliis.. Ancyranum, can. iv. S. Basi-
. lius, epist. 5 ad Amphilochium, can. 58 : "Oy.oiyevo-uc • ld est, « neque aliquam rixam habent. >
tv is ETEO-JV zaxuLxu>vuyuupuxo>v,
«y.oivi>vnxoc ld esl, . i Exempium,Id est, teslimonium, auctori(atem, ut
«Moeehusquindecim annis a sacramenlornm commu- etiam paulo ppst dixit: hujuscemodi exemplo, etC.
nione arcehidir. > Et muhis aliis locis. . k'Sicut electiDei, Omissa est vox sancti, quse hsec
h Tftntumriwdo. Videntur deessc hsec
• verha, qb verba sequitur..'
id, velsimilisi,
'
"ogS 'S. BENEDlCTI ABBATIS ANIA.N15NSIS . 996
confessus fuerit, i viginti quatuor psalmps.
(Psal. cxLv).E( alibi: Quo seminaverit Itomo, ItcecjApriinadie •—Ilerii ejusdem,
"etmetet(Gal,"vi). ,__.•„ , -§-.XIX,,
—
§ XVI. Ex PlUSCEPTIS Ef INSTITUTIS SANCTI kQuiaulem rixam cpmniiserit, septem dies poe-
PACHPMII. nileat. Qui verp suji.m prsepesifum despexerit, aut
a Qui injuste judicaverit, h injuste ab aliis ccn- Regulam hlasjiheniaverit, * fcras repellendus esl;
deranabitiir. c Si unus e fratrilms, aut due, vel nisi ipse dical, Poeiiitet me quod dixi. Si aulem non
tres d scandalizati ab aiiqub recesserihte de dpnip et seliuiiiiliaverit m quadragmta diebuspoenileat, ' quia
pestea venerint, venlilabitur inter ees et scaridali- superJiisemorhp detinetur, ..
zantem judicium; et si reus iiivenlus fueri.t, nicna- § XX. — llem.ejusdcm.
sterii regulis emendabilur. n M eum ille qui ° cellse susc cohabitalor non est,
§ XVII. — Ex REGULA SANCTI CCLUMBAM. confabulari qiiaiitulumcunque prsesumpserit, i su-
f Si qiiis detraxerit abhatem suum, septem dies perppsilip. .'••..
unum g paximatium : si iratrem suum, xxiv psal- § XXI. — Ex REGUI.A cpjcspAM,
mps : si"ssecuiarem, xn psalnios. Sl quis senieri delraxerit, nen senipri defrahit,
§ XVIII. — Item ejusdem. spd Deo,. i cui opns facit. Si verp hec freqtienter
h Si quis iracundiam, vel tristiliam, vel invidiam B ] facit, r absciiidatur a fralernilale ac spJlicIUicJiiie
tenet ccnlra fralrem suum * ut tempus tenuerit; s fraterni corpo.ris. Si yerp poei)ileat,reinitteridasunt
ita erit poenitentia ejus jn pane et aqifa. Si. vere peccata;sua, Detrnlteniem, inquit.Prppheta, secreto
n Qui injusle judicaverit, etc Exstat in edita S, pore'Honbrii imperatoris, non modo Romanis mili-
Pachemii Regula, art. 98. tibiis, setl eiiani Gofliis. Sed hoc nomen maxime
h Injuste ab aiiis. LCge,juste cib uliis, ut in Re- Galafis seu Gallogrtecis mililihus atlrihufum est.
gula excusa. , Suidas : Ot ,BouxsW,«_oioi,_E),),»voy«).KT«t bvoput.ovxot.i,
e Si.unus efrcitribus, etc. Hsec non exstaiU in Re- y.uifi MvY.e)XupLtav yi>puTulXdypuiY.iu' est, « BciC-
id
gula S.Pacbcmii excusa. cellarii .Gallogrseciiioiniriaiilur,etBuccellarioruih rc-
'i Scundalizaii. Id est, oppfobriis. et contumeliis gio Gallogrsecia- }. Biiccellarioruni mentio fit Cod.
affeci.i,atit verberati. , • Jeg., ult. adJegeni Jiiiiam, dc vi privata, vel, etc.
e De clomo. Id est, de classe sua. -yide- supra. h Si qtiis -iracundiam. Hoc capifulum. exstat in
f Si quis, etc HsecJiabenturin Poenitentiali ms. S. Poeniieiitiali ms. S. Columbani cod. Flor.
Columbani cod. Flor. V i jjt tempus lenucrit, Nempe iracuiidise, id esf,
BPuximatium. Supple, ei rfc««i-.Detractoriuriicum quanto temjiore fraler ille iracundiam servaveril,
paximatium datur mulclse noniine, quia quotidie mo- i Viginli quatuor psalmos. Siqiple recilet.
riachi, yEgyplii maxinie, qpos in mullis secjuitur S. . >yQui aulem rixum commiserit. Hahelur in eoderii
Coluhihanus, duo quolidie paximatia viritim acci- PoenilenUali ms. cod. Flor.
piebant, ut clartim esl ex Cassiano, coll. n, cap. 9 : Q i Iôras repeltendus est. Expulsio illa erat laptum
* Prseposueie ctinclis illis refeclibnem solius panis, : ad tempus ; ila ut expulsus resideret ante fores mo-
cujus moduiii in duobus paximatiis statueriiiit. > iiasterii, donec revocaretur, utsupra explicalum esl.
Coll. xn, cap. 15, et lib. fv tle Iirstitulis reriuntian- m
. Quadraginla diebus pqmileat, Nfempe in choro
tiiini, cap. M. Paximifium, seu jiaxamatium, vel prcslratus coram piiinihus in synaxi, cum videlicet
paxamas, atque eiiam jiaxamades, et paxaiiiadium exjmlsus Jlle revocatus fuerit ah abhafe Quse saue.
(varie enim scrihilur lioc nonien) est panis r.ecoctus, npstram ppinipnern de repulsione ad aliquot certos
bis coctus, Suidas : )la\ujxuc b v"nzvpacapxoc eaxi M . dies confirniant;, quia si Js qui npn ppenitet,. ioras
\i\Lc 'Fapuiy.n,Id fest, ,«Paxainas bis coctus panisV.i \ expelliuif, cur ei quadraginta dierum poeiiilentia
Esl autem voxLatina.>El alihi: Airzvpocapxog izupu imponitur, si postea non sil reybcaiidus?
'Po>u.uioLcj\eybpevocTzu>iup.uc, id est, « recoctus pariis, J1Si cum illo, eic. Hic (extus habetur in ms. Poe-
a Lalinis dictus paxamas. > Qiiidairi nonicn declii- nitentiaji S. Columbarii c.od,,F|pr. emendicalus a
cunt a Paxamp, rei•' ciilinarise scriptore, cujiis riie- Cassiano, quem Jn quibusdani; .sequilur. S. Coluni-
minere Suidas et S. Hieronymus lib. i contra Jovi- banus, lib. iv delnsiilutisfcnuntiantium, cajy. 6.
nianum. In Glossis lsidori dicitur. Paxamcttiiim, 0 Cellcesuce cohabilalor mnesl. Quia nionachi S.
panis subcinericius: Airzvpocupxoc est denuo coctus Coluiiibani duo hahitahant in cella juxta iiislitiilum
panis. Ilesycllius, HfavpoL"upxoi er.Sevxipavbizxbp,evot, monaclioruni iEgyptiorCim, ut siipra ohservatum
i'd est panes secundo cocti. « Athenseus, lih. ni :'of est; et cjusdein ceiite liabitator syncellita dicebalur,
tHrzvpoiSe elo-ivxaec tipxoLxpvto&vxec- id esl, « Re- apud Cassianum, ccll. xx, cap.2".
cecti vere sunl quidarn panes tlclicibsi. >Sed hi non v Snperpositio,.%wci\>\e ei injungatur. Intelligiliir
sunlmonachortini, "quia.dulciarioruni arte medicati. V siiperjiositip silenfij; Nain inlioc S. Celumbaiii Poe-
Ideni quodbucellalum. Nam Palladius ihonachoruni iiiteiitiali passim reperiuntur superposiiiones silenlii;
panem, qiiem alias ajipellat -paxamatem, ut Cap. de jejunii vix repereris, Unde cura in hoc Posnifenliali
Paulo simplice, in Macarip Alexaiidrine yecat _Sou- ciicilur taiituiii superposilio, subaudi xb siienlii, Qiiid
• ¥Xi.crugxb (iovy.eXluxov
Y.e")X(xxov b elyjv, id est, sit snperppsitip et siiperpenere, infra dicelur.
« cum fregissel buccellatum qued habebat. > El Lee' ) i Cui opus facit, Lege>Cnjusopus facit, ut in ced.
in Cens!ilutipiiibus militaribus jiaiiem sicciini mili- Viiidccinensi, nempe praJaluram. Sunt enim prselati
tarem, qui vulgedicitu.r biiccellatum, appellat paxa^V Dei vicarii. « Qiiijn Christi thrciium successerunt,
madium, etVpaxamaclem.Constit. 10, §15:;A«7r«iiiy 1 de quo ipsi serinbcinantur, de quo Chrisius dedit
iyjiv fi Tzuclupuaiov, id est, « suriipium habere velI eis ministerium recoiiciliatioiiis, > docet S. Joan.
paxamadii. > Et Conslit. 12, § 524, iuier alia staluitt Ghrysostomus serm-5 in epist. adColossenses.
ut miles in die belli fefaf TzuXupuSnv lv T5 trelXoxovy- r Abscindalur a fraternilate. ld est, separelur -a
yiw, id est, paxamalium in sellse maisupio. Buc- consortio fralrura, excpiiimunicetur.
cellati meiitio fit Cod. leg., de erogatione militariss s Er.uterni corporis.,Idesl,.fraternse congregationis
annonce. Meminit .Spartianus iri Pescennio Nigro •: , Corjius esl congrcgatio., communilas, collegiuin.
« Buccellatojubens mililes et cmhfescpiiteiitPsesse.J> iElius Lamjiridius in Alexandro Severo : « Corpora
Olyiripibdorus-appejjat t\npbva.pxov',id est, panemi oiimium cciistituit viiiariorum, lupinaripruiii, cali-
siccuni: scribitqtie inde milites buccellaries appel- gariorum, el cmniiio piniiium artium. *
lutos esse, hancqiiecienominationem datam eis leiu-
(597 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXXI. 998
proximo sud, Itunc pirsequebar. (Ps. c). Si quis in- A }. cum junioribus verba otiosa hafraffe voluerit, s aut
ventus ftieritin aliquo spernere seniorem suum, non habere amicilias setatis infirrose, increpaiioni, ut
hominem sperriil, sed Deuni, et reliqua, Si quis lioc dignus est, subjacebit. Si quis quselibet irivenerit,
faciat, poeniteat, et reconciliabilur sfeniorisuo : et invenla non celet, et cogiioscenda non occtiliet.
oimiia qusecuaquesenior prseceperit, secundumman- Quod si reperta lliiius diei spalib cenvinciiur reten-
daluin Domini explenda sunt, tasse, furti cbiitagie Seniaculalum esse Ccgiibscat.
h Si quis eum qui disfrictienem riionasteriinon fe-
§ XXII. — Ex REGULA SANCTIBASILH(ccip.25).
Inierrog,» Undeet nocturnsephantasise inhoiiestse relis, fugam meditari cognoverit, si non statim pro-
aclurpes ascenduut ad nos 1—-Resp.h Veniunt qui- diderit, perdilioiiisJlliuspariicipemse esse Iieri du-
dem hsec maxime ex diurnis anlirisemotibris et ac- bitet: et laiidiu a ceiiyentu fratrum setjuestrandus,
tibiis iniligniset incongruis. Sienim vacet in judiciis quandiu ille valeat revocari. Si quis hsecnon oroni
Dei, expurgatur anima ejus per medi(a(ionem legis yirtute sluduerit Doinino placilura servare, et semel
divinse,et studium verbi Dei: ibique si indesineriler ac seeundo correptus non emendaverit, reprehensa
curam gerat semper requirens et scrulaiis quid sit juxta selatis formam convenif yindicari.
quod placeat Deo, c talia habelnl eiiam somriia, § XXV. —' Ex REGCLASANCTiAURELIANI EMSCOM
§ XXIII. — Ex REGCLA SANCTI
ISIDORI (cup. 25). B 1 (cap. 40).
Qui nocturno delusus phantasmate fiierit'.', tem- Superbis, vero inpbedientibus, et iracuhdiam pre-
pore officii in sacraric stabit; nec audebit ecdem trahenlibus, nunquam parceriduni, douec cerrigan-
die in ecclesiam intrcire, etc. tur. , , ..,. •
§ XXIV. — Ex REGULA TARNATENSI (cap. 18). § XXVI. — EJCSDEM (eup. M).
? Ad cenviyiiiriinuptiale fralrum iiullus accedat, Pfb qualihet ctilpa si necesse fuerit flagelli acci-
ne per lasciviam ssecularem quse sunt sseculirece- pere,» disciplinam, nunquam legitiriiiisexcedalur liu-
gnescat, ° qund ribsil, ad niundi hujus vitain, etsi non merus, id est, i triginta et liovem, fetquamlibetjuste
corpor.e, aiiinio revocetur, sicut dixit beatissimus disciplina teneatur ; tanien secundimi: illud boniia-
Cyprianus (Epist. 1) : « AdUlterium dum videlur, tem el disciplinam, paterniini aifectum sanctus abbas
diseitur. > f Qui joculare aliquid vel risui ajitum in circa emnes leneat, secundiim Apeslplum :' Tanqttam
coiivenfu fratrum prpferre prsesumpserit, vel qui sinutrix foveat^pullos suos. (Ps. cxvin)V
» Uitde noclurnce,etc Exstal apud S. Basiliumin- cum pueris rideie etludere, et habereamicitias sela-
terivxxn BreguL,brcv., et apud Rufinum, cap. 29. lis Jnfirmse, > elc., , ;>
%'Veniuni quidem hcec maxime, elc. Huic non ll Si cjniseum, etc Ex Reg. S. PacJiemii, art.i2I:
absimile esl idquod clecet S. Leander lib. de Inst.it. C I « HsecCstuliic in eum qui fratrem cJedpmpperdide-
vir., cap.5. < Qiies (juvenes) ad hocdiabohis cbjicil rit, trihus cliebuSaget publicam pcenitentiahi. Qued
ct virgineis opponit oculis, iit fcrinas eorum, quas; si eadem hora qua fugerit, nph nuntiaveril Palri,
per diem viderit virgo, mediletur in noctc Quod sii reus erit peccali. >
contradical mentis ratio, lalesque imaginaliones abi i Disciplinam. Itl esl, ccrrecliciiem, Vide superius
aninio respuat, rfecens tainen visip et corporalis in- adnolataV
spectio memoriseexjiibet formas quas videndo didi- i Triginta et novem. Jux.la S. Pauli ilagellalieneni,
cit, Et, si paululuin talis iinaginatic pbleclet men- . ut supra riotatum est: cujns flagejlatipiiis ratip, ila •
teni, eccurret etiam per somnium qund viderit ocu- describitur apud Bedam qusesticne 2 libri Qusestie-
lis: sic diabbli sagittis ccrpus virgihis vulneiatur, ett num variariim, ex quadampiclura' de Paulj a Judseis
irifigilur cordi aroor noxius, ut qtiod in nocte re-•'- flagellaticne Roma in Angliam allata : « Qnod Ita in-
cordata est, cum ambre velit adliuc videre in cra-• , telligenduni, ab aiilicjuis ita iritellectiirii teSfatur
sliinim.
" q Taiia»...'. /. etiam piclura ejtisdem libri quam reyereridissinms
-
habebit etiam somnia. Ul S. Csesarius a'r- ac doclissiiiius Cudus (alias Cliidpiiius) orieiifalium ;
chiepiscopus Arelalensis , qui cuni iiilcrditi semperr Angloriim aiitistes veniCnsa Ronia secuih iii Brifan-
DCiiniin corde haheret, Jii convivio, in itinere, inl niata detulit: iri quo viclelicet librp oinnfes penc
collocutione, jii consessu,; etiam in sennio semperf ijisius Apostoli passioncS, siveJabpfes per Joea op-
meditabatur, ut scribit Cyprianus lih. n de ejus3 porluna erant depictse. UJ)iita hic locus depictus,
Tita. ; quasi denudatus jaceret Apostolus laceratus llagris,
a Adconvivium -
nuptiqie. Nupliis inieresse nioria- J) laciyniisqtie perfusus : 'superastaret autem ei tortor
chis inlerdictum est cencilic Antissipdprensi, can. qUadrifidum habeiis ilagellumin inanu, sed linam e
29 -.« Nen licet abbati, nec monachc, adnuptias am- fidibus in maiiu siia retentani: tres vef.oreliquas
bulare. > solum ad feriendtim liabfens;exer(as. Ubi pic(pris
0 Quod absit. Lege, et.quod ctbsil. serisus facillime palet, qued idee ternis fidihuseum
f Qui joculare atiquicl.Htcc et Sequentia videnlurr fecit verberare, ut inde plagarupi qiiadragenarium
ascrihenda Regulse Orienlali, ila ut illis liic tituluss nuirifefumiieri cbinjderet. Si enim quaternis fidjbus
prsefigendus sit: Ex.regula Qrientali. Nam iriulta & pferculeret,decies percutiens sexagihla(lege,.quat|ra-
hic sumuntur ex Regtila S. Pachemii, qucd sanfe,utt ginta) jilagas faceret; si vero tferflis tredecies fe-
supra nolavimus , usitatum est Regulse Orientali,, riret, incle quadraginta lilagas lipn iriipleret..> Secl
nb.n Tarnaiensi. (anUim iievem et trigiiita.
p Aut habere aniicitids cetatis infirmm. TEtas in- k Pullos suos. Iii conimuniversione, Filios suos, ut
firma pueri sunt. In Regula S. Pachomii, art. 90 : in textu Grseco,xu euvxnctixva. IlaqufeJege : P«r-
i Si deprehensus fueril aliquis de fratribus libenterr vulossuos (i Thess.), ul infra c 59,
GAPUT XXXII.
DE GRAVIORIBUS CULPIS.
§ I. —-Ex REGULASANCTI BENEDICTI. 41 III. —Ex REGULASANCTIFERREOLIEPISCOPI

« Is autem frater, qui gravioris culpse noxa tene- (cap. 59)..
mensa et ab oralorio. i Furti conscium, si adhuc vocare monacJium
tur, suspendalur [a simul, secundum flagellis subdi
Nulius ei fratrum in ullo jungatur cpnsorlip neque in possumus, quasi adujterum
sit ad sibi et magna conteri afflictione jubeirilis, dantes illi
collpquip. SPIUS opus injunctum, persi- k unam cum fornicafione sententiam : quia luxuria-
b
stens in pcenitentise luetu : sciens terribilein illam
sententiam dicentis : traditum tus est, cum furarelur. Simijes Cnim feosnon in-
Apostoli hujusmodi in sacra leclione pariter po-
lioniinem Salanse in iuteritum cafnis, ut spirilus congrue dicimus, quos
invenimus. Dicit erge Deminus per prephe-
salvus sit in 'die Domini (lCor. v). Cibi aulem re- sites
tam : Non est scienlia Dei \ super terram (Ose IV);
fectionem solus percipiat, mensura vel iiora, qua
ei abbas * Nec a et paulo post: Furtum et adulterium inundaverunt
prseviderit competere. quoquain et iterum in psalmo : Sividebas furem,™si-
benedicatur transeunte, d nec cibus, qrii ei datur. (Ibid.);
mul currebas cum eo, n et aduiteris portionem tuam
§ II. — Ex REGULA PATRUM.
ponebas (Psal. LXIX).Legimus etiam ,in Evangelio
cSi quis vero monaclius furluni feeerit, qubd po- Dominum ° dixisse : Fornicaiiones, furta (Malth.
tius sacrilegium dici pclest, id censuimus crdinan- B Necmoratus addidit: Htecsunt guce coinqui-
f xv).
dum, ut juniur virgis eaisus tanti criminis reus nant hominem (Jbid.). Ex liis profecto intelligere
nuriquahi officium clericatus excipiat. Si vCro possunt horuni scelerumservi quia, siCut sequaliter
8 jam ciericus in id facihus fuerit deprehensus, ne-
his domiriantur vilia, sequaliter debetur et poeiia.
miiiis ipsius dignilate privelur. Cui sufticere petest § IV. — Ex REGULASANCTIFKUCTUOSI EMSCOPI
pro actus suih Jevitate implela poeriilentisesalisfa- ,{cdp. 16).
cliorie » comiiiunio. P Monachus t parvuloruni aut adolescentium con-
11s autem frater, etc. Hic agitur de majori ex- 8 Jam clericus. Apud Ivonem et Burchardumle-
communicatipne, quamvis omnes illius efleclus non gitur : Jam ordinalus.
exjTrimariturbrevitalis causa. Nam excludi a mensa; h Leviiale, Legeslultitia.
participatione, ab oratorio, a consprtip eteellpquio iCommunid.kpudeosdemlee;itar:Solacommunio.
Jiomiuum, ul hic manifeste habelur, sunt effectus i Furli conscium, si, etc Itec habentur in libello
majoris excommunieationis. Quod e(iam suaderi(illa c et xiv Sententiarum de Recloribus, ubi S. Ferreo-
verba : Sciens ierribilem illam Apostoli sententiam, lus appellatur presbyter.
ctc.; ilie eriirii proprie dititur tradi Satanse, qui ^Vnamcum fornicatione sententiam. Lege cum
majori excommunicatione pleclilur. fornicante, Ut in prsefato libellb. Unam sententitim,
h In pwnitenliceluclu. Concilium Tarraconensei, id est idem jiidicium.
can. 1, de Moiiacho poeni(en(iam agen(e : Pceni- G X Super terram. In vulgala versiene : In ierra.
tentice Idmentis incumbdt. >»Simul currebas. Itaiii Regula Magistri, cap. 15,
"Necaquoquambenedicaturtrdnseunte. Nempecum juxta Psalteriuni Rcmanum.
ipse excomihunicatus alicubi solus operatur. Alioqui , *> Et adulteris. Lege : Et cum adutleris.
0 Dixisse,Fornicaiiones, fnrfa. Apud Smaragduni
in cella residere dehet, ut ppsiea videbitur. Bene-
dictio autem lisec est, quam junibr a seriiore (rans- legitur : « dixisse : Decorde eriim exeunt adulteria,
eunte petere debet. Unde Magister cap. 15 : « Pe- fornicationes, furta, et reliqua.;>
lenti benedictionem nullus respondeat: Deus. Licet p Monachns, eic. Hsec habentur eodem cap. 16,
tamen assurgere salutaiiti, caput inclinare, aut nuin Regula ms. S. Frucluosi episcopi cod. Crass. In
dare humanitatis oificio, vej vitandi, scandali eausa, lihello 114 Sententiarum de Rectoribus, ubi post
ut docet Angfelus iri verbo, Excommuriicatio; de TOmonachusi additur : Vel clericus, e( apud Hen-
Graffiislib. iv, p. 1, c. 12 ; Millardus,cap. 101; Sai- ficum Canisium, loiii. V antiquse lectionis, parle n.
rus,Iib. ii, cap. 11. Refertur etiam a Burchardo, lib. xvn Decreti, cnp.
dNec cibus qui ei datur. S.Frucluosus episc,cap. 3.S, ex dictis Basilii, sed nonita recte. Nam hoc ca-
14 Regulse: « Et hoc ab abbate exsuffllatumet hon pitulum nuscjuam repereris apud S, Basiliuni, sed
sanctificatum. > Magister , cap. 13: « Quidquid fei in Regula S. Fruetuosi BraCarensis, u't ex dictis
pbrrigitur, a nullo sigrietur. > noium est: quamvis hic referatur paulo conda-
e Si quis vero monachus, etfe. Hsec habentur in c(ius, et varient qusedam. Apud eumdem Burcliar-
secunda Reûla Patrum cod. ms, Flor., cujus inidum iiiitium Iiujus capitis ita legitur : Clericus vel
tiuiri est : Cumin nomineDominiuna cum fratribus J) monachus adolescenlium vel parvulorum inseclator.
nostris convenissemus. Quamobrem titulum, qui bic 1 Parvulorum aut adolescentium consectator, etc.
desiderabatur, suppJevi in hsec verba : Ex Regula Ejusmodi cum junioribus familiarilates etiam alio- .
Pulrum: fretus etiam auctoritate Smaragdi, qui scri- fum Patrum Regulseproscribunt; S. Pachomii art...
bit: « Et alii Patres dixerunt: Si quis vero mona- 90 : « Si deprChensUsfiierit aliquis de fratribus li-
chus, > etc Proferimlur eliam a Burchardo, )ib. n, benter cum pueris ridere, et ludere, et habere ami-
cap. 04, ei Ivone Carnotensi, parte xin Decreti, cap. citias Ktalisinfirmse, lerlio commonebiUir, ul rece-
51, ex concilio A.gathensi,can. 2 ; « Si quis clericus dat ab eorum necessitudine, et memor sit honesta-
aut monachusV > etc Qusefamen nbri fexstant in ditis ac timoris Dei. Si non ceSsaverit, corripiatur,
cto concilio. Quare arbitrbrcilaiionemessevitiosam. :ul est, correptione severissinia. _>Orientalium
f Vtjunior virgis ccesus.Furti reos mopachos in- ;seudignus Tarriatensium cap. 14 : « Qui joculare aliquid,
differenter flagellationi suhjicit S. Pachomius art. S'felrisui aplum in convenUifratrum proferre prse-
121, et sanctimoiiiales SVCsesarius,Arelalensis cajj : sumpserit, vel qui cum juniorihiis yerha oliosa nar-
%i Regulie. rare vbluerit, aut habere amicitias selalis infirmse,
1001 CONCORDIAREGULARUM.- CAP. XXXII. 1002
sectator, vel qui osculo, vel qusilibet occasione A municant, non sterit, sed m alia ecclesia secrete
turpi a reprehensus fuerit inhiare, h probata paten- i cursum cantent. Expleto cursu, egredientes ante
ler per accusalores verissimos, sive testes ° causa, fores ecclesise, i.n qua communicantescursum ex-
publice vefberetur; d coronam capitis, quam gesta- plent, stare prsecipiantur: Et egredienie congrega-
bat, amitlat e decalvatusque turpiter opprcbrib pa- tionesupra humum prostrati rogent pro se Domi-
teat, f omniumque sputamentis oblinilus in facie, num exorari, ut gravia ccmmissa Ceiitritipne de-
probraque sequesuscipiat, vinculisque arctatus fer- leantur cordis, memineutes illud : Cor contritum et
reis carcerali sex mensibus angusiia maceretur, et humiliatum k Deus non spernit (Ps. h), Et : Inliu-
triduana per liehdomades singulas refectione B pa- militate nostra mernor fuit nostri Dominus (Ps.
riis exigui hordeacei vespertino tempore sublevetur. cxxxv). In oratione positus semper poenitensiJicat:
Post deinde, expletis his mensibus, aliis sex mensi- Averte faciem iucima peccalis meis, et omnes inicjui-
bus succedenlibus sub senioris spiritalis custodia tates meas dele (Ps. L). Ut ira arguentis judicis, et
segregatak ift corticula degens opere manuum et inproximo vindictam reddeiilis per pise mentis af-
oralione continua sit i contentus, vigiliis et fletibus, fectum liac liuniili oratipne sedetur.
et humililaie subjectus, et pcenitentise lamentis ve- § VI. — Ex REGULA MAGISTM (cap. 13).
niam percipiat: et sub custodia et sollicitudine duo-1B i Cum suggeslumfuerit a proepesitisabbatim mc-
rum fratrum in monasterio amliulet, nulla privata rilum inebedientis, jam nen dicendus est fraler, sed
locutione vel concilio deiricepsjuvenibus conjun- n hserelicus Jegis : jam non dicendus filius Dei, sed
gendus. operarius dsemonis, qui dissipando saiictorum facla
§ V. — Ex REGULA CUJUSDAM (cap. 6). vehit qusedam scabies est precreata in gregc Ccn-
Hi vero fratres, qui gravioribus culpis in poeni- vpcet euni abbas prsesentibus suis prsepesitis, vel
tentia de(inen(ur, in eCclesiaciim cseteris, qui com-. ceram ccngregatiene circumstante. Et interregali
increpalioni, ut dignus est, subjacebit. > S. Isidori XVIII Hist. : « Misitemnem inimicuni ejus injuriis
cap. 17 Regulse, ubi inler gravia peccaia annu- cumulare 6
e( Censpuereillum. >
meraliir : &i (quis) cum parvulis jocaverit,riserit, Panis hordeacei. FuUolim panis liordeaceus
vel eos osculalus fuerit. > pceiiiieii(ium cibus. S. Gregerius Turpnensis, lib.
a Iicpreltensus. Lege : Deprehensus, ut in librP, IX His(., cap. 21 : « Jtissit emnem pojiulum in ec-
cxiv Senteniiaruro, el apud Canisiuai. clesiam convenire, et rogationes summa cum de-
. h Probata, In citato libello, et apud Canisium :i votione celebrari, et nihil aliud in csu vescendi nisi
Comprobata,. panem hordeaceuni cum aqua inunda assumi. >
c Cdusu.Ita apud Canisium, et in citalo libello. 11 In coriicuta. Corticula hic sumitur pro cellula.
Causa est ctilpa, crimen, noxa, oifensa, de quoinfra. Notandus mos antiquus retrudendi monachos ex-
Apud Sniaragdum male legilur : Uujus reicausa.. G coiiimunicatos, seu saiictimoniales, in cellniis sepa
A Coronam capiiis amittut, Si sit clericus. ratis, ut videre est apiid alterum Fructuosum cap. 4
." e Dcculpaiusque,etc. Id est ad cutem rasus. Ju-.'' Regulaj ; « Cum excomiiiunicatur aliquis pro culpa,
nioruni amatores S. Fruct. jubet csetli verberibus,' itiittatur solilarius in cellam bhscuram. > In conci-
et decalyari. lgnominiosum olim Supplicii genus, lio Tarfaconensi i can. 1 : « Si vero religiosus, vel
raso capile, verbeiibus arit colaphis csedi. Cornelius5 moiiachus, in cella monasterii inclusus, poenitentite
Tacitus de moribus Gernianorum : « Pancissima in! lameiitisincumbat. > Apud S. Gregerium Turonen-
tam nuriierosa gente adulleria, quorum poena prse-. sem lib. Jx His(. 4 : « Petiit, u( se in cellulamêcre-
sens et maritis permissa. Accisis crinibus nudatani, lam recjuderel, dicens: Quia miJUim peceavj in do-
ccram propinquis expellit domo raarilus, ac perr niiiiam meam Radegundein. >In Regula Teridii cap,
omnem vicum yerbere agit. > S. Gregorius Turo- 2S. « Qui pro aliqua culpa exco imunicatus fnerit,
nensis lih. vHist., cap. 59 : « Et graviter verherata, in una cella recludatur. >.In Rcgula cujtisdam Pa-
incidi coiiiam ejus capilis jubet. > Lib. i Legis5 triscap. 19 : « Excomimuiicatusvero frater, quiculpis
Wisigethorum, tit. 1, 1.-7': « Decalvatus tamen_, gravioribiis existentihus aut cellula iecluditur, > elc
cenlum flagella accipiat; > ct titul. 2, I. 7 : « Cen- lloc autcm S. Fructuosi capile duplex notanda est
tum accipial ictus flagellorum, alque turpiter decal- reclusio delinquentiuui, una carceris, allera cellse.
i Conlenlus. Ila in Regula ms, et apud Canisium.
vatus, > etc. ; lih. m, lit. 5, 1. 8 el 10 ; lib. vnj
Capitularium regum, tit. 555, etlib.i Legis Longo- In libello cxiv Senteiitiarum : Inientus. Lege ergo :
bardorum lit. 17,1. 5. Adam lib. iv Hist. Brenien- Operi mciriuumet orationi, conlinuai sit intenlus:
sis, cap. 1 : « Alios etiam legalos ad se pro pace>D ] Quemadmodum est apud Burchardum, aptid quem
directos publice verberari et decalvari jussil. > Ju-'_ tamen xbconlinucedeest.
venalis sal. S : i Cursum, ld est, opus Dei, oflicium diviinim,
. . . . Pulsantlumverlice raso, , tle quo vocabulo infra.
Prsebebisquandoiiuecajiui,uec dura limebis * Deusnon speriiit. Ita in Psalterio Roniano et
Flagra pati. in Regula Magistri cap. 4. Ajmd S. Cyprianimi
77 el 81; Deus non despicit. Tertiam per.so-
. Palladius in Lausiaca, cap. dePhiloromo, bvIvpio-Bn- epist. nam servant quideni" sepiuaginta inlerpretes, sed iri
VUL y.uiVTZO
iy.zl.eva-ev, izuttiupmv evxoviixuxu Y.oo-trio--
r futuro : b 6ebg OVY.
Snvui,\d est, « qucm radi jussit, et valiclissimeaa ' iôvSevwtrei,Jd est, Deus non
pueris verherari colapliis..> de_spiciet,juxla qiios Apollinarius in Metaphrasi:
f Omniumque sputamentis. Olim YMp.e0.iyovovy.bvbouLxo.
a.vui,yJiuu.o~),bv
ignomiiiise ge- id 'UTO_b «
nus faciem spularaenlis consptircare : Gregorius5 In est, correxhuiniliatum elJene non desjiiciei. t.
Turonensis, lib. niHisl., cap. 56: t TunCcseiieiites s Deus, vulgata interjirelaiione juxta textum Hehraicum :
non , •
eum pugnis, spulisque 'pefungeiiles.vinctis post ler-- • . l Cutn despicies.
etc Ilabes in Regula ms. Ma-
gum nianibus, ad cohimnam lapidibus obruerunl. >K- gislri cod.sugcjesium, Corb. eodem cap.
CedrCnusad aiinum25 Cbusianlinl Cabaliini, iBpiupL- - mMerilmn. Id esl, deineritum.
Gevtrev iv xo>'lTzizot>pbp.o>
i[xizxvbp.evov,y.ui , * Hwreticns dicendus esl.
o-vpbtxevov,
i"dest, « (raduxii per "circum spulis coiispuliim ett. tise Quia pertinax in mali-,
tracfum. > Paulus Diaconus, sive quis alius, lib. cii (enacitate.proposilo, utlisereticiis in suse opinibnis el iudi-
PATROL. CIII.
32
1003 SV BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS i 1004
ah abbate prseppsili ejus, quid peccaverit, vel quo-.„ LJustj de sua glpria in judicic yidebunt te, cum ab
ties mouitus de ipsb vitio npii eniendavcrit, resppn- ei.s fueris secjuestrafus ad sinistram inter Jisedes,
deant qui eum acciisant. Qup audito vitio laJem etsupcf te Jidebunt cliceiites; E.ece Jicmp qui IIPII
abbatis cpntra se apdiat vcceih. 0 misera anima, ppsui.t Deuin adjuterium siumi, êd p.fseyajuit in
quod resppiisfim datiif a es Deo, queni pCr inpliedien- vanitate sua, et iipn fuil finipr Dei anle opulcs ejus :
tiam quotidie irriias, cum accessej-isaderare eum ?'. qupiiiam Mbse egit |n Censpeptu.ejus. El 4ixit,in-
quare suh deminio Dei servis ppiius niammeiise ? sipiens fn cordc suo, Nprirequjret Deus; averfit fa-
quidmenliris Christe, aller Jiidas ? llle Judas ini- ciem suan), pe videat in fmeni, et ignorayit, quia
quitatis pcrtio justiliam yendi.dit, tu. Christianutit iniinici, qui meptiuntur Dpniirip, h crit terapus ep-
uomen Jaceras malefactis ? lll.e Judas per paeeii) ial-, runi in,pqenani seternam (P.sal. LXXX).Quidadlisec
sam Domino scandaium generavit, iu sul) nomhie diclurus es Deo? quas aiferre ei habes, miser, ex-
sancti servilii Deo magis rebellis exisfis ? llle Judas cusatipnes in peccatis? cum le primum impugnave-
falsus MagistruiiT iradidit discipuius,, tu sul) npmine. rint nialas et gehenna exspeclayerit, ut Jncepdat.
sanctc magis diabojuhi factis sequeri.s Christiaiitis ? Pest hanc increpatiohis yp.Cem anle congregatio-
Astare enih) iibi Jiabet in judicic nostra lnonitio, nem i abbatis i statjni erigi juheatur ab oratorio,
vel tuus spiritus, crii cum cariie, .a prpprja vplun- B conimuni mensa [el] .extraneus, depuletur; et curo
tate repugrias [ h Dep].ahle;iribunaJ IrCmeridi Judi- inimjcis JM designatus npn debet ex ilja Iiefa jairi
cis, diceris; Domine, noiuit inieiiigere ul beneacjeret fratribus Csse aniicus. Itieoque ab hac excommuni- "
(Psul. xxxv). Iniquitatem liieditatus est, aslitit onini cationis hora soli posito et sequestrato ei aliqua Ja-
visei,non bense, malitiam auleiii nen edivit, spd ina- horis opera propler. otipsitaiem a prsepesitp SUP
gis c glbriatris in ea, jioteps fuit jnJn|quitaje,.Cuiii ccnsignelur : in quo labore nullp fratrum jungatur
hsec accrisa.tus fueris in judicio ppst lipstram siniul splatip, nullius eloquio soletur, itacitocmnium per-
et tremeridi Judicis vocem dicentis tihi: Tu es cjui transealur aspectu : petenti benedictioueni nullus
odisti disciphnam, et projecisii Sefhlpnes liieos 4post respondeat, Deus : quidquid ei.porrigi(iir, a nujjo
te (Psal. XLIX).Si videhas fureni, siinul currChas signetiir : qtiidcjuidvCro ultra opiis assignatiiiii pe-
cuni-eo, et cum adulterisportiorieratuam ponebas. Os culiariter, yel ultro effecerit, dispergatdr, vel dissi-
tuum abundavit malitia, el Jiiigusttua ccneiniiahal do,- petur. Sit ubitjue solus, et ei soia ctdpa splalinnT.
lum- Sedens adversus fratrein tuuiii cietraliebas, et pp- Qupd si fbrle prppter Jevitatehi culpse neh ei TP-
nebasscaiidajum. Teta dieinjustitiani cegitavil lingua luerit abbasduplicare jejunia, si fratreS sexla refi-
tua; sicut hovaciila acula fecisti dolum. Dilexisii ciuiit, ilje ad nenaiii lioram de uho pujmeiilp; et
maliiiam super benigniialeni, iniquilaiem mqgis quam G panis cibarii sibi fragmenium et aqua a prsepcsilp
loqui tequildtem(Psal, u).Dilexisti omnia verba prce- suPprp miseiicerdia ppiTigatiir. Biiiicriijiahijesfra-
cipitatioriis e iri lirigria dolosa. JJcec fecisti, et tacui, tres ribnsi hpra reficiunt, iilius supradicta fefeClio
et f existihiasti ihitjuitalem, quod eram |ibi similis, protrajiatur in yesperam, ut sential quid ei nialo-
arguam te et t"slaiuam illam contra faciem tuam . rum culpa ihtulit, cjuid jper negligeniiani bpnpruni
(Psal. XLIX), ut deslruat te DeUs iii firierii; evellet amiisil...
te, et emigrabit fe Ae labernaculo tuo, el radicem . , | VII.—Item ejusdem (cap. ii), .. .
tuam de terfa viventiuiii. Tunc etiani et oirines kCum hora divini officii exercelrir, id est, J cum
a Praprid volunlate. Lege : Per prqoriam volunta- 'kp.rzXuviag aiv eva.vridvuiiv eliyyti>-i,
o-xfiso>
tem, ut est inRegula ms. idcstj « peccaia tua slatiiani:"con'tra te ieiriper ar-
f>Deo. Hsecvox rediintlat, nec est iri Regulams. guens. > Nec potest refeiri aclxb iniquitqierii,"quia
« GiorifltMS.Lege, giqrialus es, ut iri Regula ms. , hoc vocabuliim suriiilur hic advtirhiai|igr;;'
dPost te.' ita in Psalterio Roiiiaiio. i Erit iempus eoruni in pdiriamceierriam.In Psalte-
c ln iingua dqlqsu".Ila iri Psalterio Roinano, rio Rom. el in comriieritafio S.'Hierbnynii ; Erii
i Existimusti iniquitatem. Ita ,in Psalterio Ro- eoruin in miernuih. Iri yefsibrie viilgaia : Erit
tempus
mano, ad verhum ex Septuaginta : viziluSeg xiiv lehtpus eorumin swcuia. Sed Magister secutus est
otvou.iav.Quod idem sonat, pr.o, exislimasti iiiique, -Dpoiius sensuni qiiaiii yerha : qpia Jiiiqui seteinp
ut habetur in Vulgata versibne. Juxta qiiod Ajiolli- supplicio jileClCndi sunt. Uhde Cassipdpriis Jmnc
narius in Metajilirasi dixit, versiculum expenens scribit: « Addit: in seieriiuiii
'Q'JT«?ISiptg..,.. erit lemjius eoriini ': sciiifcet piiiiitiohis; quaiido illis
id est, existimasti iiiique. Nam uSip.io-xu,poetice dicetur, Ite in igrieiiiseieriiiiiiiVi
la Ilebrseo taiiluin habetiir, existi- i Abbatis. Hsecvox transppsita esl. Et legeiicltiiri:
pro uGeg.io-xt»g.
tnasti me fuiurum similem lui. « Post hanc ihcrepantis abliaiis vqcen) ante cphgre-
s Staiuaiii Mldm caittra faciem tunm. Ita in Re- gationeiii stalirii, » etc. '".
nis. cod. Coibeierisis, et in Psalterio Roinano. j Slathn erigi jubeaiur., etc. Lege et disliiigiie
tula
ed pute legenduni, sialuam illa, lit in cemmenla- lipcmcdp : « Stalim erigi juheatur. Abpratbripet
rio DV Hieroriyini « Et stuluuhi illa coritra faciem coihiiitmi mensa extraneusjudicelur. s
iuam ; ut sie cpnfusus cjamneris in nierie perpetua, >•Cum horu, etc. HseCrfeperire est iri Regiija iris,
hCcest, per illa mandata, quse lien ctistodisti, ve
tua peCcata, vel aliorum*, qu;e ppst le reliquisii, Magist. cbd.Cprb; epdCrii,cap. ii, "ciijustittilris est
Huic lectioni favent septiiagiiila interpretes; rzaputj- quemodo exceirimiinicatus dehel pffinilere ?
xntra TLUXU .trqv xotgup.upxia.gaov, id est, 1 Curri expletd psalmq ctb.qinnibusbrationi incum-
rzpbo-ojrzbv
statuam confra fac}em tuam peccata- tua. > Quos . bitrif. -Qtiia olini "singuiispsaliriis brey.es orationes
sequitur ApoHinariiis in Metaphrasi. siibmissa vbCp iiiierserebaritur, tle quibils supra.
1005 CONCORDIAREGULARUM.— CAP.XXXH. 1006
expjete psalnip ab piiinibus. pratiphi iricunibitur, A.cum epm in ofatprium introduxerinl Prseppsiti
tunc excommiinicalioiiisreus prestraius aule Jimen ejus, presternaht eum pedibus altaris. Statini om-
oratorii Jisec cum Jacrymis ejaniel: Peccayi, et pec- iies una cum ajibate se prationi proep proslerriant.
caturii nieum ego agnosco : errayi, emendare polli- Tunc ille prc culpa prcslralus cuni lacrymis, liis
cepr ; jain ,de cselefe hen peccabo." Rogaie pro me, voeibus precetur ad. domiii.um clicens : Peccsivi Do-
sanclsecongregationes, a quibus qupiiclampef nicam mino, peccavi, et iiiiquitateni meani egp agposco,
iiegligeiiliarii et diabpli suasieneni separari riierui. rogo, petp a te, «Jiniitte milii, ne siniul tralias me
Regaie pre me, inei queiidarii prsepositi. Jgnbsce cum peccatis meis, neque cohdeirines nie in inferio-
milii, paslpr bene et pie pastbr abhas. Reiinque ribus terrse, lipcjuein "seternunTimpuies nrilii iriala :
nonaginta noverii propter Unairi. Veiii, fCcollige, et quoiiiani tu es Dpus poenitentise: et in riie bstende
pbrla humeris tiiis me pefditarii bveiri, sicut Doini- bonitatcm luani secuiidum magnam misericbrdiam
iiusnoster indiCio passionis suse tibi liibristravit: tuam : quia tu' dixisii, Dpmine : Nolo morteni pec-
qUia non pro juslis, sed prp peccaicribus veriit; et caloris, sed convertalur et vivat (Ezech. cap. xxxiii);
mertuus est: utCurii ipse per justitiam ejtiS resUf- quia malis nostris ad emendationeni, vitam magis
geienjris, qiii fuefamus per nostrii peccata allisi, Jargiris quotidic, monstrahle nobis Scripiura, qlia^
dicente ipso Dbmiilo : Non veni, nisi propter oves B de 'pietate tua Jta dicit: Nunquid irascilur per sin-
perditas domus Israel ( Mcilth. xv). Et : Non est cjutos clies? e nisi convertamini (Ps. yii). Et apoStblus
opus sanisitiedicus, sed his quimdle habeni (Mdtth: iuus Paujus ita clicit ; An riescis quia palieriiia Dei
ix). Iiiiitaie pitim magistfum aposlolorum,: cujus ad pcenitentiam le qdducit? (Ram. ii.) GUidium ergo
vices per doctririam agis in nionastCrio : quia ipse suum pominus vibrdvit , arcuni suurii tetentiit
jpost prophCias Ct aposiolb^ jibsuit vos pasiofes et el paravit illum : el ih ipso pdfdvil vdsamoriis.
disciplinsedoctores : qriia per heaiuni Petrum apo- Qtise vasa, Domine, tiniemus, et ideb festihahter
stulum dembiislravlt vobis dicens : Nbri seplies, sed emendare promittimus : et quia diclurris es in
septuagies sepliCs dehere peccatuiii fralfi dimitti judicio peccatori : bsec fecisli et tacui. Quid?
(Maiih. xviu)VSubleva Crgoallisrihi salutari tuo con- semper taccbo? cpiia slatues iniquitatehi Ccnlra
silio : Solve inlercessiCne tua apud Doinihiim, qhod faciem nestram, ut Cpgopsceiites eam in reatibus
in nie negligentia obligavii. Qtiod peceavi aguosco; nestris, juste nesipsi eam clamnemus.Tu enim, Do-
quod eiueiidem, credo quia per luam menlioiiem mine, mortiiicas, cl vivificas, tu deducis ad iuferos
inv-enio.Post hanc voCem cessautibus a psalmis pCr el reducis, tu levas ailisos, tu splvis in ccelo com-
1oroiies efatipries a feo jaceiite eifiisaiii,-ciihi eoin- peditos in tefia, tu ad cmendandttm ocrilos cordis
pletum fuerit sanctum oralorii opus, ei. illo ree ad- C ribstri iJIumiiias tua gratia, yel adjutorip ttip justp-
huc jacente aiile limeii exeunii abbati cmnium fiim dirigis gfCssusj diCenle Scriptura. d A Dbmino
fratrum CPiigregaliphumilieiur.ei pro ,ee ad genua, gressus liqminis dirigelur (Prov, xx). Et nisi custO-
simul et a prseposiliejusj Quod eum fuerit adimple- dieris nos, et e aiclifieaheris dphium, ih yaririm la-
iuiri, si iaiiien propler Jevilateri) culpseeadeni hora bpiant qui sedificant, et custpdiunl eam. Quiayelje
volueril ahhas vepia) consentire, slatiin erigl eum a adjacet nohis, jierficcre aulem tuum est. Et, ribn est
prasposilis suis prsecipiat, el reproperala ei culpa, vplcritis, necjue Ciifferitis, sed miseraiilis Dei. Sed
cum ille rcsppnderit se de cselero eniendare, statini tamen das fiduciani sperandi de te dicens: Peiite,
abhas dicat onhii congregationi : Vehile, fratres, et accipieiis; qumrite^ et invenielis; pulsatej et ape-
unanimiter cum lacryinis prp ha.Coye gregis vestri, rielur vobis : cjUiuqui pelit, ttccipit; qui qucerit, iri-
quse peccatum suuni agncscens prcmiilit se de cse- venit, etpulsanli aperielur (Mallli. vn). Et quia di-
tero emeiidarC, prantes iii oralorio rcconcilieraus xisti : Converiimhii ad me, et egb 'converlar ad vos
eum anle Dominuin, queih per iiioheciiCiitiamirri- (Zctch.i). E(: cum ciamaveris, dicam : Ecce ad-
tavil, Et mox ingressus abbas cuin fratribus in pra- sum (Is: LVIII). E' 'ieni quasi pilis el misericors in
torio, aiilequani orent leiienles ei nianuni dextrani factiira tua: vocas nbs ad gratiam tuam, licet indi-
lseVariique fbris Prsepositi ihtroclUCani,euni in Ec- " gnos servos tuos dicens : Venile ad me, qui iaborq-
ciesia, dicentes ambo hunc yersuni : Cohfilemini lis :.eldnerati eslis ,et ego reficiam vos ( Mailh. xi).
Doniino, h qriOniambonum cst (P's. cxvn). Et sub- Unde nen despicias, Dcmine, seryum tuum, srium
seqUanir cajtera .c.ongregatib; Quoniam in sceculum agnesceiilem pecCaliim : sicut de pietate tiia prc-
misericordia ejus (Tbid.). Ut cum prsejiosiii foris mittit rCatui npstrp Prppheta diCens : Cqr coritrilum
poinitenli per hunc versum cOiifessioiiem ingerunt, el humiliatum Deus non spernil (Ps. x). Qtiia peteiis
intus de oratorio per bs respondentiurii ffatfum, es de lapidibus istis suscitare Jilios Abfahse; quia
mox pius Deus misericordiam fepromittat. Ergo quod in nobis dCsperalib impessibilC putat, tiia
» Pfceposiiiejus. NemjiCdecacl.isseu clecaniseciijiis c Nisi converldmhii,Ita in Psalteijo Rpttiai.ip-
cst ipse fratCf excommunicatiis.Siipia yidiriiusiriliri- a A Dominqgressushominis dirigeirif.Ptdv. xxi
guiis decadibusseu decamis ab ipsoMagistrp ccrisiiiui A Doiriiriodirigunlur yressus viri. Et-xvi : Sed Dd-
dupsprsepesitps, qui alias decani appellautur. inini esl dirigere cjressusejus.
h Qubniam bonum est. Ita Apcllinariris in Meta- » jEdificciberis.Pro cedificciveris";
b pro v, ut antCa
phrasi: riotsituni est.
.,;..... sjt«TO S»xulbvixixftn. ,
gratia pbssibile indicat. Post hanc vocem cum Ja- A est enim, ut in eis impleatur illud, quod de indi-
cryrois impleiam s(atim cum manu sua abbas eri- sciplinatis filiis f per Salomonemdixit Spiritus san-
gat, dicens ei: Vide, frater, jam de csetero, yide, ctus : Qui diligil filium suum, assiduat itli flagella
ne pecces, et secundam_« agas de hac vita poeni- (Eccl.m). Et iterum : Tu virga eum ccedis, ani-
teutiam exercere. Quse cum secundo fuerit acta ili mam ejus de inferno liberabis (Prov. xxm). Disci-
liasrelicerum incidet sectam. Slatim htiiic vCrsum plinam (amen ipsam B in prscsentia congregaiionis
qucndam reus impenat: •>Erravi sicut ovis, quce accipiant, secundum illud Apostpli: k Peccantes co-
perierat; e recollige servum tuum , Domine (Ps. ram omnibus corrigantur (I Tim. v -)'.
cxviii). Respendentibus secum cunctis. Pcst hunc § IX. — Item ejusdem ( cap. 52),
versura vpcalis ejus prsepesitis, recciisignetnr ab ' Si quis vere pre quacunque re excemniunicatus
:
abbateeis in manu dicens Recipite cvem vestram,
numerum restituite mensse : roortuus fuerit, remotus ab omni congregatione, in Joco,
reintegrate ,
enim fuerat, et revixit; perierat, et inventus est. tribiis quo abbas jusserit, i cum uno de spiritalibus fra-
resideat. Si autem, nt fieri solet, stimu-
Eadem namque die humilitalis reparatse indicio lante diabolo
a aquam manibus fratrum intrantibus ad comrau- inyicem se lseserint, invicem sibi ve-
r. niam petere et relaxare debebunt k propter oratio-
nionem ipse ministret: et ctith dat, osculetur pri-
nes, quas quanto crebriores, tanto purio-
mo abbalis, deinde singulorum fralrum manus: et res habere utique, debent. Qued si ille, cui venia peiittir,
petat sirigulos, cum ministrat ipse, pro se debere indulgere fralri sup iipluerit, cemmuiiiprie remc-
orare. Qui et ipse, mox ut ingressus oralorium veatur et limeat
Jllud, quia si non dimisit, non
fuerit, omnes clara voce readmoneat pro se debere
dimiltetur ei. x Qui autem nunquam vull petere ve-
orare : et sic exiens cum fralribus consuetam acce- aut non ex animo petit, aut a quo petitur,
hiani,
dat ad mensam. si non dimittit, sine causa in moiiasterio esse vide-
§ VUI. — Ex REGCLA SANCTI CESAIUI(cap. 24). tur. Proinde vobis a verhis durioribus parcite : quse
j e Quamvisiion solum cogitari, sed emninp iiec si emissa fuerint ex ore vestro, non pigeat ex ipso
credi debeat, quod sancti fratres duris se sermo- ore proferre medicamenta, unde facta sunt vulnera.
nibus vel conviciis mordeant: lamen si forte, ut se § X. — Item ejusdem (cup. 13).
habet humana fragilitas, in lantum nefas aliqui de m Si quis contra Reguhe disciplinam inventus
fratribus ausi fuerint diaholo instigante proruin- fuerit aliquid ex his quse interdicta sunt facere,
pere, ut furtum faciant, aut in se invicem convitia quasi contumax, aut prsevaricator mandalorum non
mittant, justum est ut legitimam disciplinafa acci- Q levis culpse reus effectus suspicione n pravi consilii
piant, a quibus regulse inslituta violanlur. Necesse carere non polerit. Qui nullalenus cum fratribus
o Agas. Lege, cogaris, ut i'n Regula ins. versiohe, coram omnibus argue. Sed locus
h Erravrsicul ovis, quce perierat. Ita in Regula citatur ex peccantes
memoria, non ex codice.
ms., Psalterio Romano et in conimentarie S. Hie- i Si vero pro quacunque re , elc. Hsec videre est
rcnymi. in Rcgula S. Csesarii cap. 52.
e Recollige. In yulgata ediliene, qucere. ln Psal- i Cicmuno de spiritualibus fratribus. Qui illius cu-
terio Rbmaiio et in Coinm. S. Hieronymi, require. ram gerat. S. Fructiiosus ej)iscopiiscap. 16 : «Sub
d Aquam nidnibus fralrum, etc Mos fuit aiiti- senioris spirilalis cura, segregata in coriicula de-
qtius Cliristianorum, ut ante sumpUonem euchari- gens. « S. Aurelianus cap. 55 : « Nulli liceal loqui
slise manus lavare , ut videre est in eadem regula cum illo qui fuerit exeommunicatus, prseler illum
Magistri cap. 89 : « Eodem die pro liumilitatis in- quem sanctus abbas cuslodein dedefit. >
dicio aquam manibus fratrum ad ccmmuniPiiemin- t Propter orationes. Quseimpurse siint cum fratri
trantibus ipse ministret. > Et cap. 19: <.Ad.com- injuriam non diraitfinius. Et ideo sine fruclu, rit
munionem inlrantibus fratribus aquam manibus ipsi docet TerlullianUs libro de Oralione;« Quam autem
ministrent, > nempe Hebdomadarii. S. Anastasius temerariuro est aut diem sine oratione transigere ,
Sinaita sermorie de sacra Synaxi, ubi agit de prse- dum cessas fratri satisfacere, aut oralionera perse-
paratione ad sumptionem eucharistise : Nan enim veranle iracundia perdere > Qua; ut frucium conse-
in Dei Ecclesia et sanctas imagines, venerandasqueI) quantur, Deo sine veneno iracundiseoJierendsesunt,
cruces satulare sufftcit, outisTWUSKTIIOTXUVSIV xug ut docet S. Basilius in Adiiioiiilioiiihus: «In tem-
yjipug xovxo y.uBupotg, id'est,'.« neqtie aqua manus pore orationis Oimiem maliliam cordis projice abs
lavare purilicatio est. >S. Dorolheus serm. 9 : «n.ui te, et remitle, si quid habes adversus proxinmm
<if elSevuvxbvvirsxovxuxug yzlpag' Ivu eio-ilOnY.OX tuum. £st denique quoddam genus serpeiilis, (quod)
id est, « et ut vidit euin lavantera manus, cum coeperit ire ad bibendu:ii aquam, antequam
Y.oLvavna-if,
ut ingrediatur et comraunicel. > Quselautioaliquando veniat ad fontem evomit omne veneiium.linitare et
in ipsa ecclesia fiebat, aliquando Cxtra. tu hunc et refiiitle eonservo tuo ccntum
<-'Quamvis non solum, etc Habeiur eodem cap. denarios,serpeiilem,
ut tihi Dominus dimiUa( millia (alen(a. >
24,f in Regula excusa S. Csesarii. 1 Qui autcm nunquam vult petere vettium, e(C
Per Salomonem; qui diligit filittm suum. Hic S. Isidorus, cap. 16 Regulse: « Qui aiitem non pelit
locus non est Salomonis, sed Jesu Syrach in Eccle- (veniam) aul noii ex animo poscit, in collalionem
Siaslico. Sed Patres iiiterdum citantes ex nierooria deducius juxla excessumliijurise congruse subiaceat
attribuuiU Salomoni ea quse sunt in Ecclesiasiico. > „
8 ln prtesentia congregalionis.Ali(Cr constitui(ur disciplinse.
m Si quis, elc. Hoc caput neque in Reguia, neque
in add. i Capilul. Lud. imp., li(. 24 : « Ut nudi prc in recapitulatione S. Csesarii reperitur. Itaque puto
qualibet culpa ceram fratrum aspeclibus nen Jlagel- illius tituluni esse.falsum, et pro illo hunc esse re-
leiilur,» Ex Regula cujusdam Patris, cap. 13.
h Peccantes coram omnibuscorriganiur.ln Vulgata ponenduni:
n Pravi consilii. Id esl, pravse voJuntatis.
i009 CONCORDIAREGULARUM. - CAP. XXXIII. 4010
-orare pmnittatur: nisi prius pro culpa sua publica j^ nem de ore vestro (Col. 111).lnterrogp ergp, fratres,
satisrecerit poenitentia: aut certe, si publicare con- quid ille niinus facit adulteric, cujus cemmunicat
tempserit, dignam suse prsevaricalionis vinclictam;. lirigua peccatc? quid luxuria niiims exercuit, qui es
suscipiat. castum sermonis corruptione foedavil? Et ut hanc
§ XI,—Ex REGULA SANCTI FERREOLI (cap. 25). spurcitiam cunciis eliam cavere metus h damnatio-
Turpiloquium arnore pudicitise sit monacho turpe nis ° imponat, staiuirous hujus culpse reum commu-
d
prolerre vitando verba luxurise quse, ut mentem nionem Dominicain vel osculum fratrum sex anni
excitant, ita corpus inilammant. Ait enim Aposto- mensihus non liahere.
lus-: Deponite a maliliam blasphemicelurpem serma-
a Maliliam blaspltemice. In versione Conimuni, c Imponat. Id est, cogat.
malilium, blasphemiam, ut in texdi Grseco: YMY.LUV d Vel osculum fratrum, Intelligit osculum pacis,
f-XuofnpLuv. quod datur ante sacrara comniuriionerii,de quo in-
h Damnationis. Damnatio hbc loco est poense ir- ira. Pariipula vel hoc loco suniilur copulative.
regatiP.
CAPUT XXXIII.
DE HIS QUI EXCOMMUNICANTUR,QUOMODOSATISFACIANT.
§ I. — Ex REGULA SANCTI BENEDICTI. ;B mensa excommunicatur, hora, qua ppus Dei in

a Qui h pro gravioribus culpis ab oralorio et a oratorioc percelebratur,d ante fores oratorii prostra-
a Qui pro grnvioribus culpis, etc Hoc caput vulgo sia cum catechumenis. Audienles vero et substrati
lpcum quadragesimum quarlum eb(ine(. Cilatur in una cum catechumenis egrediebantur, quibus non
decrelc Ivonis p. 14, cap. 73, el Jn ccricilio Duzia- erat iiilegruiii divinis inleresse mysteriis, ut scribit
censi n, cap. 7 : « Et alios tres annos secundum ca- S. Gregorius Neocsesariensiscanone citato. Quintus
pitulum 49 [Lege 44] Regulte sororibus in oratione eorum quibus post injunctum cousistendi spalium
coimnunicet, etc eucharistiam sumere concedehatur, qui noif tam
i Pro gravioribusculpis. Ila in cod. mss. S.Ebr., pcenitentes quam resliluti: sacramentis Ecclesise
San-Germ. ma., apud Turrecr. et Smarag. S. Dun- erant. Pcenitentes aliqUandc eniiies istos gradus
slanus legit: Pro gravi culpa; edilio Ccloniensis et ascendebant, ut videre est apnd S.Basilium, epist.
tjusedam alise, Pro graviori culpa. 2, ad Amphilochiuin, can. 56, 57 et seq.: aliquando
< Percelebratur. Ila in mss. cod. S. Far., apud minime, sed quibusdam duntaxal ascensis veniam
Smaragdum et S. Dunstanum. Vulgo, Celebratur. merebaiitur. Nam can. 11 concilii Nicseni fidei de-
& Anle fores ecclesiceprostralus jctceat. Hic fuit serlores nulla ad id necessitate interveniente com-
antiquus mos Chrisiianorum,"ul poenifentes pro fo- pulsi, omisso prinio gradu, cseteris decursis, veniam
rihus ecclesisein luclu poenitenlisejacerent, seu sta- consequuntur. El can. 12, resuinenles cinguium,
rent pro diverso ecclesiarum usu. Tertullianus lib. si in gradu audienlium dignos fructus poenitentise
de Pudicilia : « Ad Dominum enira remissa, ct illi Q ostenderunt, oinissa substrationc traiiseunt ad gra-
exindeprostrata, hoc ipso magis operabitur veniam, dum consislentium. Can. 4, catechumeni lapsi tri-
quod eam a solo Deo exoral; quod delicto suo hu- Jius annis cum audienlibus slare coguntur, quihus
manam pacem suilicere non credit; quod Ecclesise evolutis cum catechumenis orare jiibenlur. Et caii.
maviilt erubescere quam communicare : assistit 16 syriodi Ancyranse auimalia brula ineunles, prse-
enim pro forihus ejus : et de notse suse exemplo cse- termissis ilentiiim et audieniium gradibus, in sub-
teros admoiiei, et lacrymas fralrura sihi advocat. > stratorum deinde Consistentium gradu statuuntur,
S. Gregorius Neocsesariensis, epist. canonipa, ca- et can. 17 cum hiemantibus orare jubentur. Qui
nbne ullimo : Fletus seu luclus est extra portam ora- qiiidem canon cum anlecedente non pugnat, ut qui-
torii, 4v6«itjxtjtxuxbv 'upjxpxuvovxu 'ypn xS>veiaiovxav dam pulanl. Quod ut clarius sit, riotandum est hie-
deLtjQa.L \cl est, « ubi oportet slaiitem pecca- mantes seu yeipaX,opivovgesse energumenos seu
TZLO-XO>V,
torem rbgare iiitranles fideies. > Erant autem quin- dsemoniacos, in recte exponunt Dionysius Exiguus
que gradus poenitentium, ut ijise ibi notat. Primus et Fulgentius Ferrandus in Breviario, cap. 149, me-
flentium, qui pro foribus ecclesise stabant, 'seu.pro- taphora ducta ab hieme seu tempeslate, nam yeig.i>v
strati erant, Ut diximus. Secundus audientium, qui utrumque significat. Etsi hsec inlerprelatio displi-
audiebant sacras Scripluras, IvSoSt7tu),vj? iv vupSnyi, ceat Balsamoiii, eo quod dsemoniaci non orent. Sed
inquit idem Gregorius,id est, intra januam in Nar- hsec raliP nulla es(, cum insint dsemcniacis lucida
llieee; vulgo ferulam interprelantur, non ita fecte. intervalla, in quibus crare pessin(. Pu(a( Balsamnn
VupOnllocusest inlimus ei profundus, dictus xzupu• IIPSqui subant cum quadrupedibus cellpcari a sy-
vipBeveivai xov vuov, quod sit infra templuni, inquit 'D ncdp inter audientes, quia can. prsecedente nulla fit
auctor veteris Etymologici. Terlius proslratorum mentie audientium cum de hujusmpdi libidinis ppr-
seu substratorum, vizoTziTzxovxeg "Gregorio Nys- tentis agitur. Sed, ut supra diximus, nen semper
seno epist. canonica, et dicebanluriJ7i:o7i-£o-£tv, seu hes pmiies gradus percurrebant poenitenles. Unde
vtzoTziizxeiv
locis cilatis et citaridis, id est substerni. synedus cjusmedi subateribus prostrationis annos
Moschopulus in SChedisvTzorzio-eiv, VTZOY.UXU rzetjeiv, mulliplicat, eo qupd nnn fuerint in gradu audien-
n vTzoxuyr,vxi,id est, infra aliquem cadere, vel alicui tium. Ac proinde cum prsecedens statuit ut ejusmodi
suhjici. Locus eorum erat post amboriein ecclesise, homines orent quinque annis, recte sequens decer-
id est suggestum, ut scribunt Theodorus Balsariion nit cum quibus orare debeant. Nec anxie quseren-
ef Zonaras, quos tamen stelisse yolunt non pro- dum est in quo ordine seu gradu poeniteulium erant
sterni. Quartus consistentiura, S. Basilio epist. ad dsemoniaci. Nam hi de quibus agit canon 17 synodi
Aniphilocliium avo-xuvxec.li sunt quibus, expleto Ancyranse,non erant poeiiitentes; sedideo seprsum
suhstrationis tempore, licebat orare cum fidelibus, ab aliis fidelihus in eccjesia staharit, rie eesenergu-
non (anien eucharistiam sumere; nec exibant eccle- meni suis agitatienibus perturbarenl; in querum
1011 .' . S. BENEDICTI ABBA.TIS.AJSIANENSIS.:.. .1012'
tus Jaceat, riihil dicens msi tahtum pbsitb in tefra .£ Astratus, qriousqrie celebritas . exjilesitur; cuiriijiie.
capite a s(ratus pronus omnium de oratpfip h pedi- jussum ftierit ab abbate, de terra Consurgef ingre-
bus exeuntium. Et hoc tandiu fabiat, usque dum diCnsque chorum l fursus oret. m Post hsec data
abbas judicaverit salisfactum esse. Qui duhi jusstts oratione pro eo ab abhale, et respondentibus ciiriCtis
ab abbate veiTeritc volvat se ipsius pedibus, deinde, Aroeri,surget. Atque Pinriibus pforiCgligCritiaveiiiam
ommuhi vestigiis fratfurii, a ut prCiit pro ipSo: et pbscat, adepiufris Jndiilgeritiam post liujtis eroehda-
tiiric, Si jusserit abbas, rfecipiatur e in cherp, f vel tpfise satisfacticnis cerisuraiii.nIh miribfi setafeccri-
ordine quo abbas decreverit; ita sane ut psalmum stituti licn sunt Coefcendi sententia exccmmiinica-
vel leciionem, vel aliud quid, non prsesunlal in oratioiiis, sed prb qualiiate iiegligeiitisecoiigfiiis: emeii-
torio imppnere, nisi iteruni abbas jubeat, Et omrii- daridi sunt plagis; ut qtios selalis infiririilas a culpa
Jriis Iioris,dum Coinjilelurbpus Dei, prejiciat sejii hbli fCvbCM,flagelli disciplina coinpesCat.1 ExcOin-
terra, iri Jbcp quP sirit, :Ctsic satisfaciat, uscjiie;duhi: niunicaiis autem ab Iiis-Jocis, quihus fuerijit coiisti-
ei jiibeat iterunl abhas, ut quiescat jam ab hac sa- tuti, ante po3iiitenlise tempus jexpletmii progredi
tisfactione. Qui vero pro levibus culpis excoinmuni- prohibeatur. Ad excommunicatum nulji liceat egredi
cantur tanlum a mensa, satisfaciant, id est usqtie citra imperiurii seniofis. ° Cum excommuriicatone-
ad jussionem abbatis E hoc perficiant, >>usque duni B BTjueorare, neqUe loqtii licebit. Cum excomniiinicato
benedicat, et dicat jSuificit. nuIJi penitiis vesci licet, pec Jpsi- quidem qui ali-
§ U. — Ex REGBLA SATCCTI Isiribiti (cdp. 18), ".mehtum yiclui proeliet. r- "Ctij'usbiduana vel triduana
1 Satisfactio delijiquentium lisec est. Fratrilms iii fuerit illala excoinmuiiicalionis suspensip, spla pa-
ecclesia cCrislitufis, peraclo poeniteiiiise iempere, pis et.aqtise iri vespertinum eritadhibeiida refectio.
i selvet statim Ciiiguluhik exifa cherum huihc pfc- ExcoiiimuiiiCalis prsete.r liiemis violentiam eiibile
stiitipne eranf Jheuhies bruia aiiimalia pl) ilagifii niensi, provolvat, rectius. J
spurciiiem, cuiri apfostralprum ;pr3ine ad eoiisi- J1 tJt orent pro ipso. Supjile peteris.
sleritiuingfadiim iransiheahant.ltaqiie nbh,asseniior -.^Tn cltorq, Apud Smaragdiim additur, psiiiteh-
iis qui dicuni llieiiiantes fuisse in ordine audle.ii!iiiin tium, .'-
cum cateCliiiineriiS. Nec locusex cap, 5 Eccl. "Ilje- f Vel ordine. To vel sumitur cppulsitiye. . . .
rar., ubi tlicilur Ecclesiam perraillere energumcnis, e Boc perftciant. Ita cod. his, S.'EbrnJpJii,, Sroa-
catechumenis et poeiiilentibus, atidire sacras Scri- ragdns eleditio Celpniensis. lnyulgsiliscuni S. Dun^
pturas, illis favel : iiam aliud csl sacras Scripturas stane : JJqc sentper facianl. Apudlypiiem et Turfe-
audire, aliud eas audire in loto poenitentium audieu- cremalam : IIoc facianl. . :
tium. Catechumeni quidcm a Terlulliauo lih. t'e poe- f „ h Vsqne dum benedicat. Ila .hurie Jpcuni exjionit
*-
^" «
niteiilia dicunlur: Audientesel audilores, sed alia la- Smaraydus : Quod aiilem dicit, benedicat,, inlelli-'
lioue quam audienlespoeniieiites. Sienim peccassent, gifur: dimiiiai libi Domiuus. > .
transibant ad locum poenileiitiiiiii audieuliuin, ut i Satisjactio. Hsec habelui*.in Regula S, Is.idpri
patet ex synodo Nicsena, qnae poslquain can. 11 el edila, eoci. csp. 18. .;
12 decrettim fecil de ficlelihus Japsis, can. 14 hoc i Sotvetslatim chtcjnlum.Notandus mos, anijquu.Bj
statuit de lapsis calechuivteiiis : « De calecliumenis qui fuil iil nionachi supplices, cum yeiiiam petehant
et qui lapsi sunt visum esl sanclse et niaguse syuodo au( incrcpalianlur, cinguliiiii solverent, S, Pacho-
&trxexptwv exS>vay.poo>u.ivovg pbvov, id est, ut sint mius art. 1 SUKRegulx : c Si acciclerit utpsalleiicli
tres aniios tanluni audieiites. > Postea synodus, tempose vel orandi aut in medio Jeclioiiis aliquis
dispensans eos a iirosiratione, decernil p.exaxavxa. loqualnr, aulrideal, solvcl cinguium, et iiiclinata
evyjo-fiui pexu xS>vy.axnyôp.ivav, id est, Ut poslea cervice, maiiibus ad inferiora dej)ressis,,slahif ante
orent cum catechumenisr Qupd idee staluit qtiia allare, el a piincipe liioiiastCrii.iiicrepabituf. i Ei
catechumeni, qui nen aderant Ireinendis mysleriis, arl. 78: « Omnis corrcplio ita fiet, ut disciiicli.siiii
nen jiolerant orare cum consisicnlibus, quKsacris qui corripiunlur, e! demir.sis.iiianibtis, et liniiiilialo
mysteriis cum cseleris fidelihus iiitererant", nec; capiie emeiriblufos se promittenies vi(i"a, in qriihuS
dfscedeJianlpost missam catecliuiiieiiorum, ut suprai arguiiiitiii', veuiam deprocenlur..*.S. Frucluosus epi-
ex S. Gregorio Neoccsariensi iiolatuiu esl. Quuiei scopus, cap. 14 Regulai suse: « Sed omiiibus ad ora-
minus recle ex hoc loco colligitiir a noiiiiullis cate- lionum sfudia conveiiioitihus, i-lle prostratus humo
chumenorum gradum non tlislingui ab orcline sub- cingulo operlorioque ablalo > poscet veniam liegli-
stratorum. Nam substrati non dicebantur orare, sedID 1 geuliw su;e. » Fnictuosus»')lier., c 14;: « Et cirigti-
substerni, cum ex audienlihus suhsliaii ficbsnl, utt him in mauibus gestans vel fratruui pedihus cuni
claruni est ex canonibus supia citatis. Quod speclstt lacrymis provohatur. >
ad prostrationeni monachorum poenitentium, de eai !- jE,r/rn cltorum hmno prosiralus. In Regula ex-
agtuit Cassianus, lib. n deiiecturriis.Ofliciis, cap.16; ; ctisa : «. Iliiniique extra choruni jirostralus jacebit
S. Isidorus,cap. 18 Regulse; S. Fructuosus episco- agens pqeiiiteiitiamquoque. >
piis.cap. 14; Magisier, cap. 15 et 14, ei quitiami ; i Rursus orel, Htec verba desiderantur iri Regula
Patef ihoriachoruni, cap. 6 Regula) susci excusa.;_,
» Posi!hcec.Desunt etiam in Regula excusa.
. z.Straluspronus. Ita in cod. ms. S. German. nisi.;; n In minori cetatCielc. Ex S.P. tieneclicio,cap. lt».
edifione. Coloniensi, et apiid Smaragduni. Codices5 0 Cum excommunicato, elc HicJoCus ita citatuf a
SS..Ehful. et Far> hahent lantum, pronus; vulgali,'
proslfatuspronus. BurcharciOjlihr. n,cap. 51, et.ablyone, p'.-xiv De-
h Pediliusexeuhlium. Vulge additur, seprojiciat: . cretij.c.ap. 95nisi :.«.Cum excomriiunicato iieque orare,
desuiit iri iriss. SS. Ebr. ei.Eaiv, ul apud- iieque.lbqui, ea.quse ad eamdem.,excoromuiiica-
feeie; TJUSC ;' fioneni pertiiientj nCque vCsci cii-iqiiariiliceat. ,*,,,
Snisifsigdiim Ct S.Dunstariurii. Apud Ivpnerii legilur:
Pedibus exeuniium>coriculcetur. v.Gujus biduana, etc.\n ReguIa.S. Isidpri cuita :
« Siexcemmunicalichiduanafuerit, excommunicaito
c Voivdi, Ita Siriaragdus el Turrecrcmata. Ai ini riiliiJalimeiili tfibuendum est. *
vulgatis cUm S. Diinstane, Ivbne et editipne Gblp-
*613 COiSCORDIAREGULAIIUM. -^- CAP. XXXIII. 1014
humus erit taritum sive « stofia; amictus auterii jîriairi,seciindain ettertiam monitibnem,1de unoquo-
J>tegirieii rasum, aut forte c clliciuhi. Calciamentuni cunqtiehen emendsivefit, airietisa exceinmuriicetur,
vero a spartea, aut quodlibet gerius * solearum. Ex- rieririb bratbrib. QriseexCbmmiiriicatibtandiu inpf^
cpmmunieandi autem petesiatehi liahebit Pater mb- feiisa pernianCat, ° quandiii a reo majbfi hrimiiiiatis
nasterii, sive prsepositus. Reliqrii autem eicesstis satisfactio, humiliato ad geriua capite, se de csetcro
inenacherum iu f ccllecta abbati vel prsepesitp de- proriiiserit emendari. Qrii i^fo fratef gravem ciilpam
ferentur, ut "is qui deliquisse cpgnpscitur ccmpetenli admiserii, ipse ab ufroque excoromuiiieetur, id est,
severitate ceerceaitir. ab oratorio et a nieiisa. Et non ipse ad iiidiilgeniiam
§ III. -— Ex REGULA SANCTI FRCCT.IJPSI EMSCPPI majorjs peryeniat, nisi ante limen oratorii prostra-
(cap. ,14), tus laCrymabili voce intervallo P cessantium apsal-
6 Ciim excommunicalur vel arguitur quisquairi niis Jiofarum Deo et omnihus emendatione salisfe-
pro negligeulia sua, exerceblt htimililateni qupusqiie cerit reprpniissa: si tanien propter t inanitatem pon-
percipiat h. cratipnem ; riec se sJiidcbit iriter alies deris culpse eitius voluerit abbas consenlire, quod
ccmmiscere vel cuiquam ecculte jungere; sed emni- dictante Doinino sequens pagina demohstrabit. Ille
bus ad pfatioiiuiri studia converiierilibiis,illeprbsifa- vero fraier qui excoirimunicaiiis a niensa, non. ab.
lus huuio, i cingulo operlorioquCablaib, pescei ve- B oratorib iiierit, lancjiu smtiplionarii, aut lectipneni
m"ain negligentise srise.Ilec etiara his ab offleioegre-- npii iiriponat, r quaridiu de ciilpa illa emeridatiorie
dientihus exhibehit. Simililer quoque et refectionis pfOjriiSSasaiisfecerit, aut abbatis praseritis, aut prse-
teniporei cpram refegtprio astsihit> yultu deppsiio,et ppsiti sui ad geritiaInctirvatUs : excommuriicati vero
1 habitu, quolisque fratruni comp.sissiphespJutus ye^ fra(res, Si ita siiperbi exstiteririi, jit iri
superbia cpr-
niam percipjat quam depescit. disperseverantcs in tertia die, Jibfa iiciia satisfacere
§ IV. — Ex REGULA MAGISTRI (cap, 13). abbati nblueriril, Custoclilisusque ad rieCem%cicdari-
m Frater qtii leyem culpam habuerit, et pest pri- tur; et, si placiierit abbati, ciembriasierib eipellafi-
* Sioria. Alias storea, idem qtipd iiiatta. Smara- 6 Cum excommunicqtnr, etc Hsec liabentur in Re-
gdus in JIPCcaput S. BenedicU: * Aul 'cerfesloreti, id:: gul.a nis.S, Friictupsi episcejii cod. Crass..
est, mutta super humum. » . ... h Orulionem. Id.est, benedictipiieni, veriiam.
h,Tegrherirctsum.Idem statuit S. Ffuctesus alter, i Cinguto. Sumpsit ex S.isidoro supra,,
14.: « Jndutus tegmine raso, aut cilicib seniinudus, > i Goram refectqriq, Id est, acl janriam refectbrii.
Rasum tegmeri est rarioribus filis ccnipactutri, deriso k Vultu deposito, Id est, ceryiceinclinataj ut prse-
et crassiori pppositum/Unde jcctis Marlialis iib.H, , cipit S, Jâchoinius arl. 1: Soivet cingutuin, el incli-
epigr. 85: ', .. nata cervice. ; ,
Douaquo.3sestatismisiliiiimenseDebembri '-'.'"G m i Ilabitu. Supra, opertorio.
Si quereris, rasamiu milii mitte.togaiii, Fraler qtii ob levem culpam, etc. Hsee reperire
est in RCgtila liis. cod. Corb., eod. capite siib finem.
Alias ralla. Ncnius Marcellus, cap. 14; « Ralla vesfis n De uno quocurique. Adde, vitio, ut halietur in.
dicta.est ararilate. »Isidcrus, Jib. xv Oiig., cap. 22: Regula ms. cod, Corb, et in, Jiheljp.c et xiv Seiiieii-
t Ralla, quseyujgc rasilis dicitur. » GrseeisneolericiS tiarum de. Rectefihus Ecclesise.
pua-ov,id esl rasumj vestis monaChorum, sed inaxime ° Quandiu a reo majori. In libellc cilatb legitur,
novifiprum, qui idee dieti fnerepuaofbpoLet puo-ofa- ab ep. In cbd. Cprb. et fihello citatb deest TCmajori.
povvxec apud Thepdprum. Balsampneni in cari.' 5 Locus coiTuptus, itsi,ut arbitror, casligahdus: Quan-
priiiise et;se.cundsesyiicdi Genstantinopolitanse; et diu a realu liumili satisfactione humitiato qd genuq
pacofopeiv,id est rasuniferre, apud eumdem, iri ca- capile se de ccelerom.ajori prqmiserit em.endcire.
nonem 19; epist. 3 S, Basilii ad Amjihilochium : ,P Cessantium a psalmis horarum, Ita in cod. Ccrb.
v.a.vyup p.nutzayupQTI?, U)XU pua-Of0pfio-ri,ic\ est, « etsi .
tonsus noii > Apud Smaragdum, cessantium in pscdniisliorarum.
quic fueriti.sed rastimierat! Legenduiii: tanien puto, bralionum, noh .horarurii".
_Cilicium'iSuidas mXixitxxuei xpLyS>v irvvxiBip.evu, Nam intelligii orationes quse.fiebant iri sihguloruni
\il
vfa.o-fjuxtx, est, lelse expilis contexlsei Cassiano psalmoruni iiitervallo, ut coristat ex capite
cilicina vestis. A CiliCilmspopulis, apud quos sunt ejusdem Regtilse• * Cum hora divini Olficiiinsequenti oratb -
et
caprae lijrci densissiriii pili, ex quo hujUsmodi telse rib exercetur, id est, cum expleto psalmo ah oiri-
seu texfiiia conficiuntuf, u.t docent Yarro, 1. x de .iiibris prationi; incurohitur; tunc.execmriiuriicationis
Re rpstica, c. 11; Suidas el auctof yeteris Etymo- D j reus prpsiratiisaiiteJimeu orsitorii hsec cum lacry-
logici, . „ ... ..:...," ;. . ...".... .,
&Sp.artea. Est CalCelisex spartc ccnfectus, llispa- mis clainet: Peccavi, ctc. J .Et.pauloppst: t Post
hanc cessantibtis a psaliiiis perbinnes ora-
nis prbpriiis, apud quos caJceanienla ex sparlo con- '- tionesvpcem a reo jacenle effusaiii, ciifii.coropleluni fuerit
iicieliantu.f. Piinius,!; ix,,cap. 2, de sparto ageiis : saiictuni oratorii. opus, et reo. j aceiite adhuc aiite
c Ilinc calceamenta et paslerum veslis. »..'. exeunti ahbati eninis CPngfegatiphumilietur.»
e Solearutn. < Selese, inquit S. Isiderus lib. xix lim.cn Uhi vides JiiClegi, ofaiiones, neu Iwras,
Orig., .c.ap.34, sunt tantuni quibus pedum plantse .« lnaniiatem, Id est, levilulerii,uthahettir cap; 14:
teguntur.dictsea selp pediira. ».Agellius, lib., xni, « Si iameii prcptef ievitatenl Culpse eadem jipfa
cap. 20-: « Sed Gastricius prpfeCte sciip alquCincor- veluerit abhas veniseceriseriiife.»
rupte Ipcutus est, oninia eriim ferme id gCnus,quibus 1 Qqandiu. Id est, ddnec.
plaiiiarum calces lantum infimse teguritur, cselefa 6 Vsque ad necem. Ila in c.bd.,Cbrb,.etiii lihro
prope nuda et terelibus habenis juiicta sunt, sojeas
dixertint. Hsec apte describunt solearum formam. cxiv SehtentiarUni., (Jusetanien ycrha npriexstani
Glossse veteres : Soleas, o-uvSuliu.Sed hic sandalia apud Sinaragduin. Et sane priib esse addiiiiia, aiii
non sumuninr pro comp(is et concinnis illis antiquo- salteiri dic(a hyperbplice. .
rum sandaliis. * Ccedantur, Iri Jibellc ciiaio cxiv Sent. addriur
f Collecta. Est, quaro supra diximus appellari col- . '• " . _. .'
latioriemaS Isidbfpi vii^fts. ___
tur, cjuia a lalis vita necessaries nenhahet h ccrpp- A lorum regnis propter suam superbiam projectus est.
rajes, vel secietas fratrum, ques in anima superha Ergo ad superiorem excoirimunicationum, vel saiis-
ppssidet mers. Nam merito ergo tales debent plagis faclionjs sensum, utcoepimus, prosequamur. Ergo
maciati expelli, qui esse cum Christo humilitatis hujus.poenilenlise modum et satisfactionem Deum
Dbniiiip non merentur: sed. sint a perpetuis cpre- et abbalem credimus acceptare.
missis ctim auctore suo diabolo separati, qui de coe-
a Talis vitd. Monastica videlicct, . o Promissis. Libef ci(atus addit, Dei.
h Corporales. Id est animales, carnales.
CAPUT XXXIV.
DE HIS QUI SINE JUSSIONE ABBATISJUNGUNTUR EXCOMMUMCATIS.
§ I. —- Ex Regula sancti Benedicti. B nicato nulli penitus vesci licet, nec ipsi quidem qui
« Si quis frater prsesumpserit sine jussione ab- alimentum victui prsebet.
batis fratri excommunicato quolibet medp sejunge- HI. — Ex REGULASANCTIFRUCTCOSI EWSCPPI
§
reh aut lequi cum eo, velc mandaium dirigere,
d similem sortiatur excommunicationis vindictam. (cap. 14).
B Cum excommunicato nullus loquattir, neque
§ II. — Ex REGULA SANCTl ISIDPRI EPISCOM (cop. 18).
e Ad excommunicatum nulli liceat ingredi citra qualibet eum compassione vel miseratione refoveat,
f neque h ad contradicUonem vel superbiani coufor-
imperium senioris. Cum exccminunicato neque
tare prsesumat. i Quselibet causa i in conventu com-
orare, neque loqui cuiquam licebit. Cum excommu-
» Si quis frdter, etc. Hec capitulum prcfertur ab mate.» Et Callixtus papa supra cilatus. Itaque dico
locum S. Benedicti de majori excommuiiicalionein-
Ivene, parie xiv Decreti, cap. 54.
h Aut loqui cum ed. « Quoniam dejiravatio boiio- telligcndum esse jux(a veterum mprem, qui hanc
rum allpcutio esl malorum,»inqiiit Haymo HalbCr- excemmtinicatienem ccniraunicaiilibus cum exccm-
stattensis in cap. xv Epist. I ad Cor. municatis inlligebant, ut videre est apud Burchar-
c Mandatum dirigere. Est aliquid per infernuniium dum Jibre citatP, et Ivenem parte xiv, ei in inultis
Gallice dicimus, lui mander cenciliis, maxime cum elim non esset minor excom-
significare, quod quetque n rounicatio. Sed quia roodo multa relaxata sunt a
chose, juxta versionem Gallicam GuidonisJuvenalis sumniis pontificibus circa comniiinicatioiiem cum
abbatis S. Sulpilii. Mandatum est nunlium, signifi-
catio, legatio. Phsedfus lib. i, fab. 2: excommuiiicatis, existimo hanc legem S, Beneclicti
esse abrogatam, nisi forte quis coriiiiiunicaverit in
Fnrtim igitur dantMercuriomandalaad Jovem, crimine criminoso, ut loquuntur, el in aliiscasibus
Afflictisut succurraf. .... a Summistis.
excepUs
e
Et lib. IV : Ad excommunicalum, etc. Hsec reperire est in
Mandaladant, legati mittuntur, statim Regula S. lsidori exctisa eodem capile 18.
Adeunt f Cum excommunicalo, etc. Hic textus hahelur
causa ii, qu. 5, c 18, hoc modo : < CUm exconi-
Csesarius Arelatensis cap. 25 Regulse: « Ut occulfe municato neque orare neque loqui (nisi ea quse ad
a quolibet lilteras, aut quselibet mandata, aut munu- eamdem excemmunicaliciiem
scula accipiat. » Glessse Grsece-Barbarse: guvxaxu liceat.» pertiiient) nec vesei
nuhtia. Esedem Apud Burchardum, lib. n, cap, 51: « Cum
[Leg. UKVSKTK] uTzayye/dug, pnvvij.axu, exccmmunicatp erare, neque lequi (nisi ea
Glessse. ptuvxuxotfbpog, [Leg. u.avSaxofopoc] TzpeaSvxng, quse ad eamdem neque exccmmunicaliciiem pertinent)iie-
id est, nuntius, legatus. Apud Suidam p.avduxupelSog liceat.» Ubilege, cuiquam, quem-
id est, dignitatis. Apud eumdem que vesci.cuique
tx>±ia>u.uxog, species admedum etiani in Decrelc Ivonis xiv, cap. 95,
TZZVHV rzevBnvbg, p.uvduxap,id est, inierrcgatpr emis- ubi iclemtextus habetur. Sedmirer p. cur in his tribus
sarins,qui mittiturad inlerregaiidumet sciscitandum,
<iSimilem sortiatur excommunicationisvhidictam, _ auctpribiis habeantur hsec verba, nisiquce adeam-
dem excommunicationem cuin nen fepe-
Ita Ipquitur Callixtus papa, epist. 2, ad episcepos " rianlur in liac Cencprdia, pertinent,
Gallite : « Quia quicunque in his vel aliis prchibitis qui etiam liunc texlum prefert, neque apud Smaragdum,
scienlerexccmmunicatis ccmmuiiicaverit, jtixla Ape- Regula S. Isidori excusa. Quod autera neque eliam in ipss
citaii auclores
stplprum institutipnem et ipse simili excommunica- lisec eliam verba riec vesci, addiderint, hoc fit quia
tiorii subjaccbit.» Circahunc Jocum S..P. Benedicti voluerunt sequeriiem texlum, cum excommunicuto
difficultas.est non minima, quia qui excommunicaiis nulti penilus vesci iicet, elc, cum antecedente con-
communican( minorem (antum incurrunt excommu- trahendo conjungere.
nicaUoiiem, excepiis quibusdam casibus. Kaque 6 Cum excommunicato, etc Hsec. reperiuntur ir
nomiulli per similem excommunicarioiiis vindic(am ros. S. Frucluosi ejriscopi Bracarensis cod.
minbrem excommunicalionem, Regula
inlelligunt qusecum Crassensis eodem cap. 14; proferuntiirque a Bur-
in genere excommunicationis convenial cum majori, chardo lih. 1-1,cap. 55, et ah Ivone. i parte Decreli
ei similis est, rit aiunt, non quidem in sjiecie, sed in cap. 97, ex dietis Frtictuosi episcopi, usque ad illa
genere. Sed hsec explicatio, prseterquam cjuodnimis verba : Qucelibetcausa, etc.
exlorla est, non valet. Nam concilium Aurelianense h Ad contradictionem. lla apud Burcliardum et
apud Burchardum lib. II, cap. 5, utitur eodem vo- Ivouem locis cilatis. In Regula ms. legilur, contri-
cabulo cum feril anathemate eos qui comniunicave- tionem, Male. - '
rint cum excommunicato in operibus ejus malignis, i Qucelibel causu. Hsec usque ad finem capituli
quo in casu docent Summisiie majorem excommu- habentur
lricalionem incurri. Ita loquilur concilium : « Et, si
quis ei se sociayerit, et conimunicaverit pperihus !"_/« conventu frdtruin.\ Apud Iyonem, in convenia
ejus malignis, hoverit se simili percussum anathe- omnium fratrum.
1017. CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXXV. 1018
est ventiJanda et ac subliliter j
A. § VI. — Ex REGUEA TARNATENSI (cap. 5).
muni Jratrum juste
et malitia senioris
perscrutanda : ne forte dolositate Cum eo qui pro admissa culpa ab orationis vel
innocens junior opprimaiur a ab abbate vel prse- mensse consortio removettir, prscter eum qui ejecli
Jiceat fra(ris amariludiiiem doclrinse et charitalis possit
pesilo h juxta personarum acceplionem : non
judicare, neque. aliquem fraudulenter vel injuste adraixlione dulcare, nullus audeat conferre ser-
damnare, sed, ut dictum est, spiritalium et veridi- monem.
corum fratrum c Jiujuscemodirebus d est rednenda § VII. — Ex REGULA MAGISTBI
oculis (cap. 15).
sententia, qui sibi Dei judicium ponentes prse h Si quis vero fraler aut palam aut absconse cuni
non permitlant pessime deprimere animam inno-
eo fuerit allocutus aut junctus, communem slalim
centis.
-— cumeo excommunicalionis ^contrahat pcenam et ab
§ IV. Ex REGJJLA SANCTI AURELIANI (cap. 55). omnibus feus sit, atque in alio laboris ipse opere
Nulli liceat loqui cum i]lo qui fuerit excommuni-
sequeslretur a'prseposito suo : et sit ipse tam ab illo
catus, prseler illum quem ei sanctus abbas custodem reo
dederit quam ab omnibus sequestratus et solus, et mox
— ab omnium et ipse alienus eloquio. Nam non ad ve-
§ V. Ex REGDLA C ASSIANI (cap.14). '*
e Si quis autem pro qualibet culpa fuerit ab ora- 2• niam majoris et ipse pertineat, nisi poenitentisesi-
milis satisfactio ab eis ffiqualiter fuefit operala :
tione suspensus, nullus cum eo orandi habeat licen-
submissain ceram illiuS, propler qupd exstUit inobediens in vi(ib et
fiam, antequam terrapoeniteiitia
omnibus fratribus supplicanti ei venia ab abbaletri- pecCatc; islius, qupd mercedem censplatipnis tribue-
rit malorum ariifici.
buatur. Nam qui se orationi vel confabulalioni ejtis,
§ VIII. — Ex REGCLA CCJUSDAM (cap. 19).
antequani* aPriofe retipiatur, inconsiderata pielate
sociare prsesumpserit, similis damnationis rens elfi-; ExCommunicatus vero frater qui culpis graviori-
citur, 8 tradens semetipsuro volunlsirie fuerat de- bus existenlibus aut cellsesusereehiditur, sat a cph-
putatus. Et iri hoc gravius peccat, qui se ipsi conjun- sertip cbngregatieiiis separatur, a nulle penitus aut
git, quia solatium ei tribuens cor ejus amplius facit; elequii, awtvisitalionis munus fruatur, nisi lantiim-
indurari, et nonpermittit pro hoc quod ab oratione; mpdo cui prseeeptum ab abbate fuerit, Si quis trans-
fuerat segregauis, de satisfactione sua et venia co- gressus hanc Regulam ftierit, regulari pceniteiitise
gitare, majorem superbise foriiitem et contumaciami subjacebit.
delinqueniis nutrit in pejus.
haJ)entur in decreto Ivonis, p. vi, cap. 599. Lau- C Regula ms. legitur reddenda. Male.
danda sane institutio, ne ab abbate vel prseposilo• e Siquisautem, etc Exstatapud Cassianum,lib. n
inferiores oppriniantur, et a senioribus juniores; cuii de Oralionibus liocturnis, cap. 16.
non absimilis est hsec S. Pachomii sanctio articulis> i A priore. Id esl, ab abhate.
92, 94 et 112, qui vult prseposilos et majores a fra- e Tradens semelipsum voluntarie. Locus cprru-
tribus honi tesdmonii judicari, ne for(e illi poientiai ptus, ex cod, Vind., Cass. et Sinaragdo sic enieiidan-
sua opprimant innocenles. dus : Tradens semelipsumvotunlarie Satana;, cui ille,
a Ab abbate vel prceposito.Ifoac vocabula deside- secuti.dumAposloli senientiam pro suireatus emenda-
rantur in Decrelo Jvonis. tione fuerat deputalus. ,
h Juxta personarum acceptionem. Hic locus corru- 11Si quis vero, etc. IfeC habentur in RCguIariis.
ptus est. Apnd lvonem legiiur. Rectori juxla perso^ Magislri cod. Corb. eodero cap. 15.,Prima parsliujus
narum acceplionem,etc Recte. Itaque hic locus hoc; capituli usque ad illa verba : Et ub omnibusreus sit,
modo est restituendus: ATeforte dolosilule et matiiia< a Burchardo lib. xi, cap. 52, ex S. Jsidoro; etaGra-.
seniorisinnocensjunior opprimalur ububbalevel prce- liaho causa 11, qu. 5, cap. 28, ex octava synodo :
posito. Rectori juxta persdnarum acceptionemnon li- sed niale, nam est liujus Magistri.
ceat judicctre. , i Mujoris. Major est abbas , ut ssepe occurrit iri
e Enjuscemodi rebus. Lege, inliuiuscemodi rebus. his Regulis, qui conc Carthaginiensi IV, can. 13:
d Esl retinenda senientia. Apud Ivonem corruple dicidir, major monasteni.
legitur : El alia tradenda et relinenda sententia. Ini D
" ' -
. CAPUT XXXV.
QUALITER DEBEAT ABBAS SOLLlCITUS ESSE CIRCA EXCOMMUNICATOS.
§ I. — Ex REGULA SANCTI BENEDICTI. sed male habentihus (Matth.ix). » Et ideo uti debet
Omni sollicitudine curaro geral ahbas circa delin- omni modo ut sapiens medicus : h immittere quasi
quentes fratres : quia non esl opus sanis medicuS, occultos c consolalores. d Seiipectas, idest, seniores
a Et ideo uti debet omni mddo. Id est, uti debet ° Consolaiores.In mss. S. Germ. el S. Faronis :
omni ratione et industria artis spiritalis, ut sapiens Consiliaiores; sed yulgata leclio.prsestat. Nam se-
medicus. I'n vetusla editione Parisiensi legitur: quitur: Qui quasi secrele consolentur fralrem flu-
Comrnodo, pro omnimodo.
h lmmittere.
ctuantem.
Apud Smaragdum : Immittere debet, d Senpectas. Ila codicesrass. Vicioririi CtS. Germ.
verbum, debet, repetendo. Quod, si non repetitur, min. legunt. Ms. S. Ebr., sepeclas."Cbdices. Vind.
saltem subaudiendum est. et S. Germ. ma., Sinpectas, Smaragdus et edilio
sapientes, qui quasi secrete consoJentur fratrem A cilicio seminudiis atque discaleeatus opris mbnasterii
flucluantciii, et provocent eum ad humilitatis sa.lis- exerceat exceinniiiiiicalus. Si biduana yel triduana
factionem, et consplentur eum,'ne ahuiidantieri tri- fuerit excemmimicatip ejus,.riiittat senior, qui eum»
stitia absprbeafur (I Cor. v). Magnppere enini tlehel Cxcomriiunicavit,unum de majoribus quem proba-
solliciiudinem gerere abhaS, et enmi sagacitate etin- tiiiri Jiabet, qui eum vCrbis corittimeliosis inCrepet,
dustria curare, ne aliquam de .ovihus sihi subjeclis quod hoii ob religieriis veiieril pccasiciieri), iiec prb
perdat. Noverit enim se infirmarum curam susce- Christi amcre, neC geheiiiisepavore, sed Siiriplicium
pisse ariimarum, non super sarias lyraiiiiidem, etine- fralrtim facere clistiirbaiioneni. Si hsCcille patienter
tuat PrPplielsCCeiiimitialioiiem,pef qiierii tiicil Dews: Uileiit, et de bre ejus riulla iracriridia vcl mufrimra-
H Qiibd crdsshm videbdlis, assuriiebdiis; h 'et quod detio proruperit, simplicitas mentis et liumilitalisap-
bile eral, pfbjiciebdiis (Ezecii, xxxiy; Liic. xvi). Ef pariierit; sic iherepatbf absqUe iiiiiniilaiipne verbe-
pasibris hohi pitim iniitetur exbmpliim,qiii, reliClis ruiii,quocl iri Ce prsevident, ahliatl rehuriiiet. Ahhas
6
iibnaginta iibverii bvibus in iiibritihtis, atiiit iinarii vero spllicile et pruclCiiter tractet,: ulrum vefain;
ovCiii,quse erraverat, qiisfefCre: Ciijlis iiifiriiiitali iii- imaginariam habeat patientiam, per quam pessit se
tarituin cbhipassus est, ut eam saeiis htiirieris suis ad fratriuii recpneiliare charitalem. Secuhde ejus-
" dem merili seiiemprcbatuhl ad exprobrahduih eiim
digriareiiir imponere, et sicreportare ad gregem.
; § II. — Ex REGULA,-SANCTI Fiucfubsi (cqp".14). riiillat: et quod primitus atidivit, rion facilC ciedat.;
c Cuiii CxcbiiiiiiriHiCaliiraiiqiiis pro ciilpa, mittsi- Cumque ita terlio fecerit, Ct .'jiari vilio incfepatus
trif solifariris in cellani ohsctifariiiri solopahCet aqua: fuerit, et in priofC prbiriissibiiis patieritia excbrii-
1"
utin vespera post coenam fralrum medium accipiiit munieatiis perdiiraverit, et.IioCabbas per ires testes
paximaiium, eiribn ad salietaiein aquain : et lfoc ab prohaverit, post hoc eiim h ejici dclieat, et sic prsC-
abbale d exsuIJJalum,et ° non sanctificatuni. Ahstpie sentatum per se IfiCrepet eoraro conventu frairiim.
ullo sedeat, solatio, vel [in] Colloquip fratrum, nisi Cum ita quarto Jueril tentatus, et in Iiuinilitate fue-
quem abbatis vel prsepesili cum eo prseceperit au- rit pfbbatus, et fortis fuerit tit fefruiri Jnventtis j'
ctorilas, ut loquatuf. f Ihtlutus tegmine raso aut postinbdum ecClesiairi ingrediatiir et > Cirigiiliiriiin
CelbnieiiSis, senipectas. Cbd. S. Farl S. Duristarius, c Cum excommunicatur, eic. Ifec lipn exslant ih
TurreCreriiata; editio Cbliriaei;vetiista• Parisierisis et ReguJa S. Fruciucsi episcbpi ISraCareriSis,sed Vi-
yulgatse : Senipelas. Sed quid sit senipeta non vi- denitir esse alteriiis FrUciuosi. '"•",
deo. Smaragdus senipecias putat esse yerbum Grse- d ExsufjiaMm. ld est maledictiim, .ab.pmiiiatuni,
cuiii , cum ait: « Senipectas Grsecum est noroen, ee quod deheat comedi ab excemniunicato el traditb
non Lalinum, qup secundum ipsius beati Beneciicli Q Satanse, el verbii,ni exsuffiafe , id esl. delestari ,'
iiilerpretalipiieiii seriibfeS, Ct ssipieiTleSfraii-es iritel- abominari, Betia jib'. v hisl. Angl. eap. 22 : « Quij;
ligiintiif.J Qiibd quam.vefiini.sit, judicet doctus: rogp, Jidelitim npn sfalim cum ipsa niagia priirip
leclor. Apud Pallaciiririi capile de Serapipne legp clelesietur el.exsiifflet?..» Fuit quippe-nlbs veterum
2vfiT«ixTi)yaa-xnxfiv.'AtyjGouVTO 5s oi llaxipeg, oxi ),«- Christianerum, ut id qupd immuiidum et abpuiiua-
Sav xLVa,:',o-vpMaiy.xnv. utry:nxnvTzirzpuy.e iuvxbviv XLVL'bile judicarent,,exsiifllaiipnefejicerentj Tertulliapus
TzbleL ;id cs.t,,« narraiitveroPa-
I),>v)5-iv.,o:u(7Jy,
.pip.oig. lib. ri. ad uxerem : « Latelrisiie tu, eum 'leptulum
tres cjiiod;?.,sjiiiiiChs,qiiCiiicliiihsyiripseciem .mofta- tiium, cum ccrpusculuni luum signaSj curii aliquid
cliiiiri, verididii se iii qiiatlam ciyiiate niiniiS gentili- iminundum JJaiu exspuis? >.et liri, de Idololatria:
bus,» Ejusiiipdi. ergP 2vtt.TzuLY.xng irionachus videiur « Qup.ore Chrisliaiius thtirarius, si per templa trans-
esse.is qtii cbrispirrit cmn abbiTlead ipsurii excpm- i1)it,,afasexspiiet.etexsulllabit,qiiihus llle prospexe-
riiuhicaiuiii .sapieriterludificaiitiuiii, se ejus aiTiieiiise, rii? » Qui cjtiidemnios ab anliquo baptismi rilii liia-
veluii per Cuiiicuiesinsiiiuando, uf eum ad sansini navit, quo baptizandus ler Satanam exsulilat, ul
-mentem feybcet. Itaqcie cum Smafagdiis dicit se- videre est aptid S. Dioilysium Areopagiiair. lib. de
nipectas esse vocsibuliiiiiGfsectiin, cfediliile est eum Hierarchia ecclesiastica cap. 2, parte ii-: ip.fvanijai
Jegisse sympseclas, vej .siripectas, securidum jiiiiius p.iv avxSrxpig SLay.e^kevexai "SuBuvu,id est, t Jubetur
accuratani orthbgraphiam ; tjuaiii qiiidem lectionem ter exsufflare Saiaham. s Hac etiam utebanttir ex-
germanam esse exislinio : etsi S. Pater Beiiedicfus sufllatione sancti viri, daimenem ahigentes teiitalo-
interpretetur hoc vocahulurii Seitibfes sapienies jra- r.eiii. Acta S. Pachoiiiii: « Mox signo crucis frpiifem
tres. Nam potius habuit ratioiiem personce, quani muiiiens exsiiiflavit in etim .(dsempnem)mpxque fu-
vocis, quod satis patet, quia hoCnomeii quovis roodo D gattis e-st: » et infra : t Et exsufflans iii eiihi dixit:
legatur, non polest hsec tria nomiiia significare. Di- discede a me, diabele. » Severus Sulpitius dialogo
Cit autem seniores sapientes, quia ejusmodi syni- terlio : Memini qttodam die ad eum venisse Marli-
pseclse erant senes et sapientes, iion quod prsecise num, qui ubi secretarium ejus ingressus est, vidit
id significet hpc voeabulum; quod jiroprie .colluso- jiositergiiiii ipsius dseiiibiiemJriirse hiagnitudinis
reiii significat. assidentcm, quem eminus (ut verbo, quia itanecesse
" Quod crassum videbalis, ..assumebatis. Ezech. est, parum ,Latinp loquamur) exsufflans, Ayitianus
xxxiv, rihi legitur : Quod crassum erai, occidebatis,iit se exsufflari existimans, qiiid ihe, iriqiiii, sancle, s.ic
habetiir intexlii Hebraico et Grssco, quihus respon- aspieis?» -'.' ".
dent anliquse yersiones. Ifaque subaudiendum hic , e Nort sanciificatum. Id est nbn benedictum; vide
puio, xb Ad bccidenduiri, aul certe legeiiduni: Assu- supra.
mebatis,.i& est devorabatis, mactabalis ad devoran- ^ Indutus tegmine rctso aut cilicio. S. Isidorus in
dum juxta sensum Prejihetse, Regula cap. 18, Tegmen rasum, aul cerle cilicium. ..
h Etquod debiteerdt, projiciebdtis.la yujgata ypr- . ?, Cirum vercimimarfinariam, Lego : Vtrum veram
siohe jrixta textuiri Ilebraicuih et Grseclirii; Quod fiui hhdginaricim,ut iii cod. Vind. .,'.;.' , -.'.:.;.
infirmum fuit, noii.consolidastis.Sed S. Beiieclictus b Ejici dcbeat. Lege: Educi jttbeqi, nempe ecella.
usus est antitheto juxta prioris nieiiibii lectionem, i Cingulum inmanibus. Vicle supra hoc capite
relinens tanien sensum . Prophetae, hon verba : nani arinbiata ad S. Isidorum.
qui prpjicit, iion Consbjidat.
'
\M\ .' , CONCORDIAREiSULARUM. — CAP. XXXV. .. "i022i'
iriahibiis -geStaris abbatis vel"fratrurii pedihtis cum A fideiibus (adTit.%). Alterideridb; ehiih bvis etiarii
lacryriiis prbvplvatur, Ci curil sihgtiltu et gemitu ge- fortis pleiiiiiique pfsepdsito suo inale yiveiiti, si
iiibuS hiiirib pfbperandb a eurictis veriiairi aCeipefe declihet ocules a regulis Demiiii, et ihtehji.it'iii hb-
iriereatuf, et tie talia ppehiteridb ullra Cemriiiitat, Ct lriiriem, iricipil diceie iri ccrde Siib: Si prSepcSitus
post hsec a osctilatiis ab abbale, iri sub gradti acci- ineus sic yivit, ege quid siiih, qtii ribn faciarii, qtied
piatur. '_.... ille iacit? J cccidit bvem fcrleiii. Jaiiide, ca^leris
| III. —-Ex Liihib GitEGPiiiiJSAHAHZENI. qiiid facit; qtii illud, (jiibclripri ipse fer.tificavefat,
1 Eimi quideCoririthepeccayiipeccatuii), c qusile secl forte aut robuStuniJiivenCrat, iiiale. viveiidb
nec iriter gentes, ad pcenileriiiam Pauliis suscepit imerficit? Dico. cliaritati ypstrsC,itCrurii dicb; elSi
(I Cor. v) : et ricn SPlUriisuSCepit, vCfilm etiriin iri bves; etsi fort.es sunt iri verjib DonTiiii,.et terierit
eo charitatem confirniavit. Quahdp quicierii-eriiCh- illud, qubd audierurit a Doiliiiib siio : Qtice dicurit,
dationem vidit, et Caiisato faCti-exposuit dicens : Ne fdbiie; cfuceauiem faciunl, fdcere riolite(Matth.Xtm);
fofte ainpliori trisiitia absbrbeaiur, qui ejusmodi tameri qiii iii cohspectu poptili miiiC vjvit, qiiattfum
est, correptieriis scilicet riiiiiietaie prsegfavatus. in illo est, eum, a qrib atieriditur, occidit. Nbfl sibi
§ IV. — Ex LiBKPSANCTIACGUSTINI DE J?ASTPB1BUS --t>ergo
,''.:. blaiidiatuf, . qiiia
":. ille nori est niortiius
,...-'.,
" viv.lt, CtJUe libmieicla est. QubiiibcloCtiriilSscivus / : „'•
et ' ille
'(tap. 1).
Cum prsepesiti ad hoc sint, ut his qiii subjecti suht, hbirip irifendit ad hiuliererii sid cciiciipisceiidum,
ccrisUlaiit:riecin "eo qued prsesurit bmttirip ulilitateiii ecce illa casta est, et nioechattis est iste? Doniirii
suamaiteiitiant; secleprurii qriilius mifiistrarii. Quis- ehiiri yera et ajperta, SCntCriliaesi: Quiscfuisvideril
"qtiistaroeii Jirsepesiius est, rit in e'o qribd prseposiius muliefem dd concupiscenduiiieam, jcirii mcechdiusest
fest,gaudeal,lioiiorem.suuriiqu;i'rat,et cpmriipdasua ecimiri corde sub (Mallh. v). Nori pervCnit a;dejris
sola respiciat, se pascit; riou cves. Ad hes sermb . cubibuliim; et iti iriieribri ciihicuio suo voliitatur.
dirigiiur : autlitC taiiquarii bves Dei et viclete, qiiem- SiC diliiiis, qtii niale yivit ih eoiispectri eofiirii, qrii-
admbcJum ves securos fecerit Deus,-qrialescuiique „ bris prsejrositus est; quanlUiri iii ipso efet, oCcidit
siht qrii vehis prSesunt, id est qualescuriquC sumus : "CiJorleS. Qui imilatui, mofitiir : qui noii iiiiitatiir,
Vbbis' -seciiritatem dedit, qui paseit IsraCl. Nam sl" . vivit. Et quod crussuiri est, iiiqtiit, inierfecistis, et
Detis nori desCfit bves siiaS,;etihali pastbres debitas bves meas non pasciiis (Ezcih.iws)': '&.'jaiharidi-
^pqenas JuCrit,et bves pfpiriiSsapefcipient. stis, quid diligarit. Quod ihfirmdtum esi, rionebn-
| V. Tteiri ejusdem. fbrtdsiis : et quod riiale habuii, iion corrbbbrastis,:
d Sanse etcrassse oves perpaucse snnt, id est, se- . et ijubd tributdtum esf (id Csi, quod cbnfrafcturii
est)
lidse iri ciiic veritatis, ulentes pascuis bene cje niii- h rtori coilifjastis: et qubcl errdbai, riori fbvdcastis: ei
nereTM. Sed mali 5111 pastores nen parcuni talihus. qtiod pefiit, rioh htfiuisistis,; i )et qubd fofte fuit,
Parum est, quod illas languenteSj et iiifiriuas, et er- "confregisiis, S ihl.effecistis, qccidistis. lc Irififmatuf
rarites, elpefditas; hbri curanl, eliarii istas fprtCS et ovis, id est, x iiifiriiium corrigit, m ut ppssif ceclere
pingues nCCarit;quantumiri ijisisest, Et ill} viyunt lehtatipnibUs : iiicaiito, Cl impafalp superveiiCrit
de. misericerdia Dei, [«vivunt] tamen quantum ad pastbr nbgligens. Qtiando credit talis, noii ijli dicif,:
males pastoreS atlinet, occidunf. Quphipdp, inqiiis, Fili, accedehs aclservitulem Dei",sia in juslilia et ti-
occidunl? maje viyendo, malum exemplum pj-se- mO're, ei prcepcird animctm tuarii ad ientationem
bendo, Sin frustra diciuin est servo Dei eminenti in (Eccl. ii), Qui Criim Iibc jbquitiir, corifoitai iiifir-
memhris siimmi pasloris : circa omnes teipsuni hbr iiium et ex iiiiifino facii firnitim : ut liohJllg, ciun
nofuni operiim pfsclie excmplum, Ct forriia esfb crediderit, prospefa liujiis sseculi speret. Si.enhh
a Osculatus ab abbate,.In signuni reccriciliaiipnis. I. Occidil ovem fortem. Jri edilis S. AugusUni se-
h Eum quiin Corinthofetc. llsec haberilur iu. pra-
tione 59 .ejusdem sancti Patfis, qiiseiiiscrihituf, Ad /quitur,::Si B fortem;occidit,ovem. ,.» , ....... "..
, ifamaudisiis. Hic incipil caput;35 ejusdehi libri
sancialumiiia. Sed qiioniairi quse liic citantur, paulp _ in editis: Qubfl coniribulaium esi...
aliter Jiabenlur in texm Grseco, qnsedam altius '?&-.D ,'->.. N.on colligaslis. Apiid S. Cypriarium epiSt.;M :
petendo prcferemtis: Si priiis holaveritlectbr S. Gre- t Qiiod Coritrihulaiuni est, noii ooiisolati esiis. >
gerium agere in Noviliaiips, qiii, poeriiieniiaii] riii- ...i ,Et quod f.otie fuit conf.regisl.is;Apud ,:S:.:Aiigu-
ninie adiriitiebaiit: novae xeieLoMvxuMya8eKtjjia.xo>;-,. stiniim legltur : Confecistis, non : Confregisiis, id
etjxi yi.p y.ai xng o-iigUTzoyoiac, outis TOVIv KppivS.w esl, iiupfiecisiis, H_t,.ip.se explicaf, In epist, M S. Cy-
xzapavouifia-a.vxu:Ua.v}:og Ss fai ayuxnv h.vpabev, ifl priani legitur : Cqnfecisiislabare, . .
i
es(, vel neque suscipis sanguine sue coiisuiiima-- i: Inlerfecistis, Lege, u( in ediiis 114 esi, htierfe-
tum, id est riiariyrem, id eriini est etiarii liise af rp- cistis, )
ganlise, neque emii, qui se Corintlii scelere coiiiaihi- k'Infirrnatur -' ovis,, id est, HsCCribii CXstant in
navit? AtPsuilris circa eum chariialem cbrifirmavif.> \editis. . , ,'.. / , '..:.,
Csetera vero hic satis fite procedunt. 1 Inftrmuin cqrrigii, Locris.cbitUptus, lege liifir-
•eQnate riec htter genles. Hi»c nbn sunt ajmd sari- piuin cor gerii;ii\ eclilis S. August. : Trifirinumqiiippc "
ctii.iiiGregoriuin, sed ex D. Paiiii iexltt addi(a. aniihum gefit.bvis. '.,'...".
d-Sante et crassce, etc. ilaec habentuf. Codem libf. :'mV'tp"osstt cedere iehtnlwhit)ust eic. Hsec ,cbr-
de Ptistoribus cap. i, liic citata ob illa S. Behedicti: fripla siint, el ita ex. ecjitis Casti»afida :'.« Qliarido
i Noverit enim se infirmarum curarii suscepisse arii- ieritatibiies sibi jirofuijiras iioli crisHit. Paslbr iiegli-
iriafum, > CiC. :
e Vivunt ianien. To vivunt redundai, nec est gens, quando sic cfCflii ialis irifirpiiis, rion illi di-
,ih ;."cil,* etc.
cditis S. Augusiini.
doctus fuerit sperare prospera sseculi, a ipsa pro- A i juge Christi. Attendite illes homines volentes bene
speriiate corrumpitur, supervenientihus adversifati- vivere, et minus idenees mala pati, sicut parati
bus sauciatur, atit fortassis exstinguitrir. h Non ergo sunt bena facere. Pertinet autem ad Chrisliani firmi-
cum sedificat super petram, qui sic sedificat, » sed latem iien selum pperari quse boiia sunt, sed et
super arenam ponit. Pelra autem erat Chrislus (II tolerare quse hiala sunt. Qui autem yidentur fer-
Cor. x). Christi passiones d imitandse, non a Chri- vere in operibus honis, sed imminenies passiones
stianis delicise conquirendse. Confprlalur infirmus, tolerare nolle atit npii posse, infirini sunt. Qui ypro
cum eidicitur : Spera quidem tentationes htijus sse- cupiditate aliqua mala,amatcres mundi ab ipsis bp-
culi, sed ab omnihus fe eruet Deus : si ab illo non nis operibus revocantur, languidi et segroti jacent:
recesserit cor tuum. Nahi ad confprtandum cor quippe qui ipso languore tanquam sine ullis viribus
tuum veiiit ille pali, venit ille roori, venit sputis nihil Jioni possunt operari.
illiniri, venit spiriis coronari, Venil e bpprobria vi- § VII."'Iiem ejusdem.
vere, venit postrerrie lignp ccniigi. Omnia hsecille i Nbn frustra ergo cum jam dixisset superhis :
pro te; tu nihil pro illo, sed pro le. Quod crassum est, inlerfecistis. Hic iterum in novis-
§ VI.—Item ejusdem. __,'' simo posult. Et quod forte fuit, confregistis. Ipsa est
1 Quod infirmatum est, inquit, non conforlaslis. B J enim repetita sententia, nisi quia ex his qucesupra
Pastoribus malis dicit, pastoribus fsilsis, pastoribus dixit nala est. Quod errabut, non revocastis : et qtiod
sua quserentibus, non quse Jesu Ghrisli,; s et com- perierut, non qucesistis, Hoc facicndo, Quod forteest,
iiiodo lanse et lactis gaudentibus, oves oniriino non interfecislis. h Proinde audi quid seqnatur de ista
curantibus, et quod male habuit non corroboranti- iiegligentia maloruro, imo falsorum pastorum : Et
bus, h idest, infirmum, id est, non firmum. » Nam disperscesunl oves mece, et factce sunt in comesluram
[cum] dicuntiir infirmi etiam segrotaiites. Sed inter pmnibus bestiis agri, Furaniur lupijnsidiantes, ra-
infirmum el segrctum, id esl, male hahentem hee piunt leones freraeiKes, >-cuiii oves adhserent pas-
mihi videtur interesse. Etenim ista, fratres, quse tori, nam prsesens est pastor, sed male agenlibus nbri
distinguere utcunque cenamur, fortp et nos possu- est pastor. Et inhserenl pastoribus, m [non] pastori-
mus niajore diligentia nieliuS distinguere, et alius buS seipsos, non oves pascentihus. Et lethalis error
peritior, vel lumine cordis plenior. Interim rie frau- coiisequitur. Eunt in bestias deprsedantes se, et de
demini, quod sentio, loquor. Infirmo ne accidat ten- illorum mortese satiare cupienles. Tales enim sunt
tatio, et eum frangat, timendum est. Languens au- qui gaudent de erroribus alienis; beslise sunt paslse
" montibus.
tem jam ciipiditate aliqua segrotat, et cupiditale
aliqua impediUir ab iritranda via Dei, a subeundo C ' perditioni fit proximus, quanto a zelo disciplinos in-
a Ipsa prosperitate cdrrumpitur. Metueiitla prospe- venituf alienus.
h Non ergo cum cediftcut.To cum reiJundat, et Je-
ritas, eum ssepein illa homo sibi non metuat, quia gendnm'.: Non ergq cediftcat super peiram,
iiimio illius splendore, et propria cupiditate obcse- qtii sic
Aut si placet .reiinereparticulam. ctim,
calus periculum iion videt, qtiod in sola adversitate cediftcat.
lege, nan ergq cum cediftcal super petrdm ceclificttt,
positum esse credit.. Quod sapienter aduiodtim nos qui sic wdifical. In quibusdam editionibus legitur :
docet S. Augustinus serm. 15, de verbis Domini eum pro'«H».
secundum Mallliseum : « Puialis tunc esse ventum 0 Sedsupcr arenam panit. Verbum : Pqnit, non
contrarium, quando est hujiis ssecUli adversitas. est in editisS. Aug. ,.
Quando enim bella, quando tumulUis, qnando fa- AImilandm. In edilis additur xb sunt,
roes, qtiando pestilentia, quando cuique Iioniinum, «' Opprdbria vivere. Vivere, hoc Joeo ponitur pro
etiani singulo evenit privata calamitas, tunc putalur v pro b, Vascohum more; in edilis S: Aug.
venlus aclversus, ibi putatur invocandus Deus. bibere, audire. Sed puto JegendumWftcrc. Illud enim
Jegitur
Quando autem teinporali felicitaie sseculiini arridet, xb ctudifenon satis significat. In CpncorcliaViridbci-
quasi non est ventiis contrarius. Noli hiiic-interro- nensi legiUir.: Sustinere.
gare temporis trahquillitatem ; interroga sed tuam 1 Quqd infirmalum est, elc, Habetur apud S. Au-
cupiditatem : vide, si tranquillus es in :
te vide, si
non te subverlit ventus interior. Hoc vide, magnse gustinum, ejusdem libri cap. 6.
s Et commoda. Lege ; Ex commodo , ut in
virtutis estcum felicitate luclari; neilliciat, ne cor-;'Dedilis.''
' "
riimpal, ne ipsa subvertat felicitas. Magnse,inquam, h Id est htfirmum, id est non firmum. Prinium, Jrf
viriulis est cum felicitate luctari, inagnse felicitatis ahest ah excusis.
est a felicitate non yinci.» His quadrat illud Virgilii esi,i Nctm cum. Tb cum redundat, nec est in editis.
-x iEii...: i Non frustra ergo, etc. Hsecusque ad illa verha::
."' Nesciamenshominumfaii, sortisquefulurse, Proinde audi quid sequilur, exslant apud S. Aug.
El se.rvaremoduni,rebus sublalasecuiidis. ejusdein libri cap. 7.
Et S. Isidori PelusioOe libr. v, epist. 582: «Mulli t Prdinde audi quid sequitur. Hsecusque ad finem
itaque diflicilius existimaiit a rebus secundis in ad-• habentur initio c»p. 8.
versas incidentem celsura servare aiiimiim : 'E70 hlI l Cum ovesadhairent paslori. Ita in Coneordia eo-
Svo-Y.olinaxov nyavu.aixb UTzbSvo-Tzpuyiugeigevnp.ipLav 1 dicis VindocinenSis. In excusis legitur, Cum oves
avu.5pup.bvxu fvkuiui,pixptbvxb fpbvng-u,itl esl,'« EgO1 non hcerenl pasiori. Sed negalio videdir expungen-
vero clillicillimiim arbitror eurii, qui ab adversisi da, ciim sequalur : Nam prcesens est paslor : Sed
rebus ad secundas redit, moderatum cusledire ani- maleagentibus noiiesl pastor, el inhmreni pctstoribus.
nium. > Et prseclare Sajompn ait Prov. 1: Aversio> ;™Non pastoribus. Pariicula negaliva exjningenda
parvulprum inlerficiet eos, ei prosperitas slultorum1 est,n nec est in editis.
perdet illos. Quem locum exponens S. Gregorius papa1'," Montibus. In cod. Vind. legitur, mortibus, recte
liomil. 12 in Ezechielem sapienter admodum dicit: : in editis, morsibus dispersaruni. Sed TOdispersarum
«Qui enim a Deo avertitur, et prpsperatur, tanto> exscriptor omisit, quod tamen necessarium est.
1023 CONCORDIAREGULARUM. CAP. XXXVI. 1026
., CAPUT. XXXVI. :,
DE HIS QUI IN ALHS QUIBUSLIBET REBUS DELINQUUNT.
§ I. — Ex. REGULA SANCTI BENEDICTI. & §H. — EXBEGULA SANCTI CASSIANI (cap, 59).
° Si quis dum in Jabere quevis in ccquina,* in cel- i Si quis autem k aliquid fregerit aut perdiderit,
larie, in ministerio, « in pistrinp, in JiOrto, in arte non aliter negligentiam snam delehit, nisi coram
aiiqua dum laborat, vel iri quocunque lece, "aliquid bmnibus fratribus tandiu supplicayerit Deo interra
deliquerit, aut fregerit quippiam, aut perdiderit, prostratus, donCcbratione solvatur abbatis. Similiter
vel aliud quid excesseritd ubi ubi, e ncn veniCnscen- eliatii qui ad orationem tardius veiierH, el qui se-
linup ante abbatem s vel cengfegaiienem ipse ul- niori suo superflue, aut durius, aut contuineliose
tro s satisfecerit, et predidCrit delictum suiim : responderit; aut si negligentius, aut tardius ohse-
dum per alium cegnituui fuerit, majcri suhj'accat cjuia iiijuncta compleverit; si vel leviter iniirmuia-
emendalieni. Si animse verc h peccali causa latens verit, aut lectioiiem operi vel obedienliseprselulerit,
fuerit, tantum abbati aut spiritualibus senieribuS similiter eliam qui, completis vigiliis aut quavis
patefaciat, i qui sciant curare etsua et aliena vuliie- siliqua ratione, cuni aliquo vel modicuni steterit, vel
ra, non detegCre et publicare. ad punctum temporis alicuhi secCsserit; si alterius
a Siquis, etc. Hoc caput quadragesinuim sextum Porro Iiujus rei praxis videtuf in Vita S. Guidoiiis
est in Regula S- P. Benedicli. Cujus tituliis sic ha- abhalis Poniposse, ubi agitur de quodam ejus disCi-
betur in cod. ms. ma. S. Gerni., De his qui in levi- TJ ' pulo Sergio templi custode, qui cum lampades iiiun-
bus rebus delinquunt. Sed prior iriscriplio prsevalet. darei, excidit uuae niaiiibus et fracta est :,t Territus
Non eiiim hic duntaxat agituf de levihus ctilpis, sed ille (inquit auclor Vilse)collegii fragnienta et arile
etiam de lethalihus. Hujus capitis meminit S. Fru- altaris crepidinem condeiiSea, festinans ahiit ad Psi-
C(uosus apud Henricuni Canisium lomoqii|nlo anli- irem Guidoiieni, ut liiulta ab eo propter damnum
quse Lectionis, prcferturqueiii conc. Duziacensi n, ijlaium ipsi iriogaretur. Quod cmn iactum esset,
cap. 8. ;."'•" iilico reaiil ad. altare, et 'lampadem sanam atque
b ln Cellario. Glossseveteres : Cellarium, xup.eiov, • integram invenit. i. .
id est cella penaria, rcpositorium. S. Isiborus, f Vel ante congregationem. De hac re ita statuit
lib. xv Orig., cap. S. t Cellarium, quod in eo col- S. Columbanus iri Poeiiitenliali ms. : « Si nbn ccn-
Jigantur niinisteria meiisartim, vel quse necessaria tempiu, sed casu aliquo amiserit aut fregerjt, noii
viclui supersunt. » Aliter Servius (Jri i 'Mn.) : aiiier negligeniiam suaro, quani puhlica oiltiat poe-
« Geilarium cst paticoruin dierum : undeetin celia nitenlia, cunctis in synaxi iiatrihus congregaiis,
diciiiir imporlalum fruuientum. „Penu vero lorigi tandiii prostratus iu terra yeniain posluJabit, coiiec
teif.poris. > Hoc vocabiilum Laliiium quideni, sed pralipnrim cciisumuielur selemniias, impelraturus
Grseci illud usurparunt, ut S. Basilius, interr. 147 eam, cum jussus fuerit ahhatis jtidiclo de solo sur-
Regularum hrevium : "o rzepixb ipyovxov yei},a.piov, gere. i Antiqua liujus acciisalionis ralio habetuf in
id est, qui cellarii curam gerit. Auclor'tracfalus de meinoriali, qtialiier in monasterio conversandiim sit,
poenis moiiaslieis, qui exstatinler Opera S. Basilii, •' hs Satisfecer.Nempe, liumili etpublicaprostralione.
art. 42 : Ei xig UY.aipojg eig-tj_
epyexuLeig xo i'i>r,xripLov,-n Pecccdi cauza, Causa hbcJcco esl nbxa, oilensa.
xb Y.eliupiov,id esl, i Si quis cilra tempus opporlu- S. GregoriUs Turonei)sis, Jib.: iv Hist., cap. 14 :
num venitiii culiiiaiii vef cellarium. > Uiide y£)lu- i! Multse eriim causa) per Cum inratioiiabililer gere-
pLY.bv, illud omiie quod in cellario recOnditur, Palla- banfur. > Etlib. vii, cap. 21 : « ldeoque si rex inor-
diccap. 117, Hist. Lausiaese. lem frairis desiderarel uleisci, noveritJitijus Causse
e In pistrino. Hsec desunt in ced. ms. Vict. nia. IiunCesse signilefuni. » S. HieronymUs, iii epist. ad
a Vbi tibi. Ila vulge. Apnd Keronem, ubi vel ubi. Dainasum qu. 1, de Cain : « Deniqtie resppntlit DP-
Ced. S. Ebr. et Smaragdus legunt, ubi et ubi. Hsec minp : Majbr est causa mea quam ut merear ahspl-
aute-m vcx geminata, ubi ubi, nihil aliud spnat vi. » S. Cyprianus lihro de Lapsis : t Nec hoc ideo
quam ubicunqiie, ubivis gentium, quocunque iiilo- dicotit fratrum causas onereni, sed ut magisfratres
cc. Plautus in Casina : ad precem satisfaCiioriis insligera. > AcCedit ratio,
nen sola peccali causa ahhati retegenda est,
Ita qubEuaqueadveniant,ubi ubi sint, duplicidamnodo- quia sed ipsuni peccatum. Kaque jieccati eausa nihil
(niiuosniuitaiit. aliud est quam culpse noxa, ut tjtii loquilur cap. 25
Terfulliaiius,j lib. de Fuga in perseeuticne : « Uhi S. P. Benedictus. Vel certe dici potest xb peccali re-
ubi fuere, in manu ejus sum. » Anastasius Biblie- dundare, sed quia illud in oiiinihus codicibus, qubs
thecarius in ConslanUiio : t" ubi ubi nbmihatus con- yideriin, reperitur, id asserere uolim.
tingeiel pontifex. s ." . i Qui scianl curdre el suu. Huiic locum tangit Hel-
e Nqnveniens continuo ante abbatem, etc. Hsecnl- galdus in Vita Roberti Francorum regis : « Tali
troriea sui accusatio phirimum confert monaclip, quippe mandat lrioiiachorum Paler et dux confileri
idque triplici polissimuirinoiiiine. Priiuo, ut deliclum D; peccala, cpii sciret sua et aliena curare vulnera, noti
slatini sequatur emendalio, atque ita seroper ab aulem detegere et ijuhlicare. >
ornni peccato, quanluni fieri pbtest, nionachi sil Cx- i Si quis autem, etc. His"similia auclor Tjusedam
purgala conscienlia; secundo ut nulla ei desit hu- supra cap. 51 cioverat ex Jib. de Instilulis renun-
militatisexercitatio; terlio, ut oninis occasip excu- tiantiiini; scd cjuse hic citantur, suiiipta suiit ex
sationi, conteniioni atque mendacio prsecidatur : ut Regula Cassiani paululum immtitala.
qui s.e ullro prodere lenetur, fersitan accusalus hon h Aiifjuid fregerit aul perdiderit. S. PacliPHiius,
se cum prccjicitate dCfendat, sed JibenS culpam fa- art. 70 ReguJse suse :".«' Si vas fictile liegerit, vel
teaiur. CqnihiUd, est sialim, ceniesiiro, prolinus, aliquam utilem rem ad usus monaslerii, aget pceni-
riulla iiitercederiie nipra. Sed iibnputp lecum iiitel- teiitiam. > Et art. 7S : « Si aliquis aliquid perdide •
ligi de miuusculis et similibus culpafum quisquiliis: rit, ante altare publice cbrripietur. »
hoc enim graye esset fratribus, et; melestuni abbati.
1027 S. BENEDlCTI ABBATISANIANENSIS 1028
tenuerit manum, si oraverit cum illo qni est ab ora- j^ recundat, cum realu culpse facienl diaboli interius
tione suspensus; si aliquem parentum vel amicorum recondat.
ssecularium aut viderit, autcollocutus eis fuerit sine § IV. _—-Ex REGCLA A DONATO COLLECTA (cap. 26).
suo senipre; si epistelam cujusque spsceperit, aut 3 QuicUnque de frafribuS, cui sollicitudo coqui-
rescribere sine suc abbaie tentaverit. In his pnmi- nandi vel ministrandi cominissa est, quantulum quid
bus et lijs similibus poenitenti ,et coram pmiiilins effuderit, <eoralioiie in ecclesia post complelum
suppjicanti venia nen deiiegefur : ccntemnenti yerp, crirsuni, ita ut fratres pro eo prentj eraendare sta-
et hoeccimiia prp nihilp ducenti " spiritalis yindicta tuiiur. Similiter poeiliteat, qui humiljatipiiis iu sy-
onininrodis imppnalur. naxi, id est cui:sii,eblitus fuerit. Fsec est Jiuiiiilialib
§ III. -—Ex REGULA CCJUSDAM (cap. 16). Ju ecclesja f..ppst finem cujusque psalmi, Simili
Negligentite culpa, qua permuites pasusin mullis medp 6 qui perdiderit nricaSj'pratjorie in ecejesia
delinquitur, abbalis judicic pensanda esl, id est, in emendari Cogatur; Ita tamen hsec parva poenitentia
r.efectprip, incpquina; h ip derniitprip, vel qualibet iijudicetur, si parvum- quid effuderit; i Quod si ex
ufilitate aul fregerit, aut perdiderit, aut negjigenter negligentia vel oblivibne seu transgressieiie securita-
dimiserit, omnia secundum suum mcduluin sunt pen-" tisJam in liquidis, quam in aridis amplius solito
sanda, et juxta artafeni, vel teneram, yej senilenij;** percHderit, longa yenia in eccjesia, duni duedecini
vel yirileni, smit cerrigenda. Quia si in minimis ner psalmcs i ad diipdeciniariicanunf, prestratus nuljuni
gligentia yiticrum npn ccrrigitur, niens vitiata in merabrum mevens pCenjtesit,k El cjui non custpdie-
minoribus culpiSiin majpra dijabiftir delicta. Si fra- rit ordinem ad sacrificium, sex percussiouibus emen-
ter qui in his casibus fuerit dilapsus, stalini abbaii detur. '
'_.
vel prsepesitP puram dederit cbrifessienem, et ccm- : — Ex REGTJLA
casri § 'V; TARNATENSI (cqp. 8).
pertum fuefit hpri siise yblunlaiis fuisse quod
ui de- i Qui cogiiatioimm inippgiiaiioiies consblationis
accidit, Iioc,.tantumniodp suliiciat; hoc qupd
suse calisa secrellus confiiettir, non oporlet eum de^
liquil et perpetravit, si possit fieri, non deneget et sed quaniuinin ipso est
eriieridet cum venjse satisfaclionC. Si vero non sua spici, riec aliis puhlicari,
blanda exhorlatioiie foveri. Qui aliis sCcreta medi-
confessiorie, sed aifeiius prodilione cpgnituni fuerit,
tatione psallentibtis iricbiivenienter .fuerij, ibCutus,
preut culpsemagnitudc pcppscerit, poenitentisesiib- mh\ qtiocurique erge Pjiere autiheditahun-
jacebit, quia culjiam p6r pufam ceiifessionem non aT-guaiur.
riiariifeslavit. « Si yerb e| ihajofibus ciilpis,.quod atl lurquse sanela stint, aut certe silebunt.
. anihise majorem perlinCat damhationem, hoc secre- _'§ VI. — DICTAn SANCTI BEDJS(Comment. in cap. v
tius per puram eonfessionetii 'volens suo manifestet ^ Episl. D. Jacobi).
abbaii : rie dum lepore aiiimi culpam detegere ye- Si in peccatis sit, dimittentur ei. Multi prpptef
* Spiritalis vindicla. ILegendum, corporalis, ribri,' nptatuiti esi. ,
s|jiri/fl(_is,.riarii"Gassianus iv
lib. Irist.,,cap. 16, uhde &"E\ qiii non custodiefii, etC. Idein Poeniienlialis.
lisec siiriipta siirit, leves culpas spiritali aiiiriiadyer- (qui) Ordhtem sacrificii non custodierit dd olfeieh-
sioriC,Iibc est, pujilica confiisibrie',eniendari splilas dutrt, sexpercussionibus.
ait, grayieresveroef cpnteriipiiim cbrpbrali vlndicia. 1 Qui cogilatibnrint.,efc. Hsee proferuntur bh illa
J>Ihciormitorio. Lege, Si quis ihdofmiiorio. :S. BeriediCii terha : Si driimcevefo peccati causct,
c Si verbet majoribus culpis, etci llsec lrieridesa etc, ut et seqtierisCapiUiluta.
; qtiidero, sed ita festitneiida ex Smafagdb. Si iiera m In cjuocungueergo bpere, el.c. Ex Regula S. Pa-
ex hidpribus buipis, quocl'ad aninicemitjorem pefii- cliomii, art. 55 :pperanteshihii loquariiur•scecuiure,
heut ddhiiicilidnerii,dliquciriicqmhiiseriifruler, secre- "sed ctut meditpitur cjtue"sdrictq srint, aui " cefle sile-
tius per purqm confessiohem, etc. bunt, Meditari hoClpCoêst•fcarilare.
3 QuiCUnquede fratribus , eic, Hsec sumpta siirit'' h Sancli Be.dce.Nota Bedarii riph JijCappellari ye-
ex Pperiiientiiili S. Cpliinibarii, Cx cjiib ei.iibiintillis nerabilem, sed sariCiiiih.Ah AlCiiiiib iii .ejiislola iici
sahclofuiu"Palrurii RegulisJiiC Doriatus suarii Cblle- Virenses inonachoset alihiapjJellatuf Magisier Bedsi;'
giteRegrilaih. si Sangallensi in Vita Caroli Magni, doctissiraus; ab
1D
: Oftiiiohe. Ita Jn PCeriiteritiaJiciteto. Et paujp Odoraiuio in Ghron., presbyter; a Guillelmo Mal-
post1 : Ofaiionein Ecctesla'einenddre cqgatuf. meshufieiisi de Gestis reguni Anglise, Florentip Vi-
Ppst.fiherii cujusque psairiii. Curiisuhrnissa VPce gorniensi, llenriCb Hunciidoiiierisi, et Rbgefio Hoiie-
eratur afratfibuS juxta saiiciipiiem Magistri stiprai dein dieituf Beda sine .arjjiitieib.Ab liayinorie H.al-
a lipbjs explicatarii, quaui Jiic Jecus iiiiraiidum ini berstsiieiisi, CbmiDeritariisin fcap. niad Phil., bea-
'mbdtini illuslfat. , tus Beda iiidigitalur. _Ex quibus palet ycnerabilis
g
; Q)uipefdideritmicas. Circa niiCarum iii mensai appeilationero recentiofem esse quanl Cxistiniave-
.' cblleciibrieirivalde religibsi pliin fuefe inenachi. Vide ritiis qiii hos Jii PauJi Epislpjas CpniniCiiiaijpS a
Joanhein moriachuHiiiiîtaS. Odciiiis. nbhis Ilaymoni," ab aliis RemigioAritissibdoreiisi 31-
h Judicetur. In Poeiiit, : Ei judicefui\ tribulbs ascriJiit S. RCiriigib Rhemefasi afchlepi-
i Qiiod si ex negligeniia aul bblmone, etc. In Poe- sCbpo. Refuiarido Jocuhi cil,ai,umex Bedri, turii cjtibd
nitenliali citato cbrrupielegitur : Quod si hegligeniiai aboimiihus prepe aticteribus eliain Becisesbqiialibus
dut obliviohem, seu tfansgressionem securitcis. Sedl ipsb fleda yenerabilis appeJlelur (qiibd tameii ribn
legendum : Quod si ex hegligehiid dui oblivibrie,itritt probai), tiim quod locuS citatus ex 'Comihei)tarib«iri
transgressioriis secnritdte. Transgressionis securitas> Ejiist. ad Phil. ajiud Bedam noii exstCt: In qno tameh
e&lcirin quis facile transgredittir, qnia de impiiiiitatei memoriaIapsiisyidetur;nalrihiClbCiis,deqiioqusestio
'seeurus-est. est: « Beaius Beda locutus in quodain loeo de dictis
i' AdXduodeciniam. Id est, ad syuax;imvespertinam,, Appstpli,ubi ait.':Uiuisqiiisquis in suo sensu abuii(le(,
in qua oliro Cariebatitur dubdecinl pSalmi, tit stiprai etc, > habetur apudBedam Jn Jibi, QusestibriUin
4029 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXXVII. 1050
peccata in anima facta infirmitate aut morle ple- A..)?iiHJ ergo alteriitruni peccatdvestrq, el orate pro invi-
ctuiityf corppris. Unde Aposlblus Corinlhiis; qui cem, iit salvemini (Jac. v). In hac autem sententia
corpus Dbmini indigne pefcipere efant soliti, ait : illadebet esse discreiio, aut quoiidiana ieviaquepec-
IdeoAntervos multi infirmi, et inibecillessunl, el clor- ciila alteriilrum cpsequalibus corifitCaiTiur,eoruin-
iniunt nhilii (I Cbr. \i).- Si ergo infifriil in peccatis que quotidiana cfedamiis OratioriCsalyari.- Porro
siht, ei baecprcsbyleris in ecclesia Corifessifueririt, gfayioris leprse immuridiliam juxia legein sacerdoti
ac peffecto corde ea felinquere atque emehdare sa- "pandamus, atque ad ejiis afbitfiiiiri, qiialitef et
tcgerint, dimilteiitur eis.Neque. enirn sine confes- quaiito tempore jusserit, piirifiCarCcureinus.
Sioneeniendationispeccala qrieunt dimiiti : Confiie-
qu,.5. Itaque non, est ibi legendum : Bealus Bene- liajc explanatio in Epistolas Pauli S. Remigio epi-
dictus, pfo, Beatus Beda, ntvuli idenrauctor, crim scopo.Rheinensi altrjbuitur, sed id nos minime mo-
etiam lisecverba in Regula S. Benedieti non exslent. vet, cum error ab ignaro exscriptore ad caatefos
PraHerea , ut fusius proijeni hos coinmenlarios non manare' potuerit. Quidam edideruht hPcopus sub
esse S. RemigiiRhemensis episcopi, in iisdeni Cpm- nornine Remigii Aiiiissiodofensis auctdritate Triite-
menlaffte in cap. 11Episi. II ad Cor. citatur alter mii, ul ipsi existimabant, :fu|li. Quod tamen falsum
locus Bedae, ubi eliaui'bealus appellaiur. In hoc esl. Nanicum Tfittemius libr de Scriploribus eccle-
Bedse loco describi.iui'qusedam imago a Chidonio B siasticis illius opera reeerisei, riullam facit explana-
Anglorum episeppp Rpnia aliala, ifl qua reprajsen- - tidnis seu Comnientarioruin iri Pauli EpistoliisinCn-
iatuf S. Pauli flagellatip. lderiilocusiiabetiir apud tionem. Itaque verns linjus expianatipnis .auctoi' est
Bedam in eodemlibr. Qu»atioriiihi,>qu.2. Prseterea Hayirio ilalberstatensis epis.copus, eique iiocppus
citat horum Comineiitariprumauclpr . S. Gregpriuin altfibuit Triiteniius librp de Scriptofibus Eccle-
papam, qui post mortem.S. Remigii flpruit, ut videre siasticis , ciijus hoc ponit ihitium": A CorintM civi-
est ad c. vin ad Rom. s Quod "iieauisGregdfius aiiis tate melropoli Achaue. Quod habetur in edilione
verbis, sed eodem sensu iia exponit dicens : Habet, ejusdem Explanalionis, qu:ie prodiit Parisiis"aii'n'6
inquit, homo esse euhi lapidibus, viyere cuni arbp- Domirii 1550 subhomine ejiisdehi Haynibnis Hal-
ribus, sentire cum anjmaiibus, etc., •» qiioeyerba .berstatensis : el in: eOdicems. bibl. Corbeieiisis hu -
habentur apud S. Gregprium papam, hpni. 29. Ad jusniodi Comnieritariiexslant sub noniine Haymoiiis.
eap.ji Epist. I ad Tiniotjieum ' « Salvabitur inulier Nec.nos liioralur quod bic Ilayhio, cum fucrit mo-
per fiiiornrii geheratipnem, id est, per bpna ppera, naclius Benedictinus, citando Regulam :S. Bene.di-
si liabueril charitateni, miserieordiam, hospiialiia^ cti, non appellet eum Pairem : nam isfa non itaolim
teni, caeteraquefalia, quse beaius Gregorius inieljigi scriipulose observabaiiiur, ut hodie. Similes obje-
vult per fllios.«(Jujfihabentur )ibr. xn Mpral. in .lob., ctionespr£eiermitto, qiiaenullius sunt roomenlh
.cap: i.Citatur eliani aliis in lpr.is.ln cap. xiv epist: a Ut'.tjuoiiiiana] leviaque peccuta altefnlrum cor
i-ad"Corinlhips ciiatur Yita S. CajsariiArelaiensis : mqualibus confrteamur, etc. Eamdem doclririam se-
« Sic et in Yila S.: CsesaTiiArelatensis episcopi le- quitur Radulphus Ardens auclor salis aritiquus'i ('©n-
gilur qupd Spiritus sanctus ita seriiipneni ejus di- p cione in Litania Majofe : « Cui debet fieri confes-
sponebat, ut 'omniuni eonscienlias yerbis sujs con- sio? Confessiocriminaliiim dehet fieri sacerdoti, • qui
cuieret, quasi silii eas omncs audilores .indicasspnt, solus habet potestaieni ligandi atque solvendi sicut
aut prse maniliiis liaberet scriptas. -».' in
QUK ejus et leprse judicium soljs sacerdotibus in lege erat
Viia scripta a Cypriano, lib. i, sicliabentur : * Ha- cbmmissum. Confessio vefo veiiialiuiiiallerutram et
buit peculiare vir sanctus, l)eo id in iilo agente, ut Cuiiibeletiam minori polest fieri : ijuoniam propter
dum suas quiiiusqtipadmoniliones prpporierel, siri- venialia non separalur honio a Dep, nisi ullra mo-
gulis ipsorum viiani omnem ob pcuios"siatuerel: ut dum per incuriam excedat, sicut nec per scabiem,
qui eum audireni, npn splum cprdiurii scruiaiorern, vel impctiginem aliquis in lege separabatur a castris.
sed eliam sua quodammodo cpiiscienfiaiieslem cpn- Fit auteni haecconfessio, non quod possil a peccatis
fitereutur. V Quoeqiiidem "Vitanunquam pptuit.in absolvere, sed quia propter pfopriani huriiilialibneiri;
notiliam venire S. Remigii epispopi Rhemensis "qui et peccatoruni noslrorum acCusationeiri; et fratris
anno .S55 non erat amplius iriter yiyps, ut notum oratibnem niundamur a peccalis. Unde et npn dici-
est ex coricilio Afveriiensi eodem aimo celebrato mus : Eqo dimitto tibi peccata tua; sed dicinlus
' P. C. Paulini junioris,. hoe est, consule Belissario -. orando: Mi&eregtur. lui omnipotensDeiis, ctc^ Quando
juxla Chron^ Mafii, cui subseribil FJavius.episcopus debei fieri coiifessio haec? Ornrii tempore qup nos
Rhemerisis -successofRomani, qui S. Reiiiigio suc- peceasse eognoscimus.. Sive enim doniii sive in
cessit: cuni S. CsesariusAfelatensis hdno pbst anno agro, sive in.via peccavero, debeo stalim dicere
obieril, nempepost cohsulaturiiBasiliianno secundo, fratri, qui mecum esl : Peccttvi, ora pro'm.e. Qui si
ul clartnn est ex episi. Vigiliipapce ad AuxaniiimS. ._ iioii aderil, debeo cpnfileri Deo , dicens-: Domine,
Cajsarii siiceessorerndaia xv Ival. Novembr. ilerum " peccavi, miserere mei.> Haic iile juxla usum lempb-
P. C; Basilii"V. C. in qua grariilaiur ei de ordjna- ris, quo vivebat. Sed ut veruni fatear, locus ille $.
lione sua, differlqiieusum pailii quoad cef lioreni fe- Jacobi : Confiteminiergo allerulrum peccqta vestrq,
cerit iiiiperaipfein. El ex his palet error eprum non est intelligendus de ejus liiprij cpiifessipne ve-
{Flod. hh: ii, cap.V) qui rejiciunl S. Remigii obiluiii nialium ; sedhoc loco mpiiel S. jacobus eos, qui se
ad annum 548. Praecipuuih contraria3 opinioriis muii|p iueserint, ui inviceni reconcilieniiir, confi-
fuiidanieritunresl, quia in nonnullis codicibus riiss. tenies sefratrem lsesisse,et.inviceniveniaiilpostuleiit.
CAPUT' XXXVII. -
PE HIS QUl SiEPIUS CORREPTINQN EBIENDAYERISNT,
§ I. — Ex REGELA SAKCTI BENEDICTI. culpa, si eliam exconiniuiiicatJS non einbndaveritj

ag; quis frater correptus frequentef pro qualibet acfiof Ciiiccedat I] CorrCptio : id est, ut veriieriiri)
» Si quis fraler. Hujus capitis meniinit S. Fructuo- : ^Correplio.list apud Siaaragdum.Yulgb: Cbrrectio.
sus apud H. Canisium, t. Y, Ant. Lect.
4031
ejusdem. j
viadicta in eum procedat. Quod si n nec ita correxe-, A_ §E].~ltem
rit, aut fjrte, quod ausit, in superbia elatus etiam Ex qualibet causa qui peccaverit fraler j ab ora-
defendere voluerit opera sua, tuncabhas faciat quod tione suspendalur, et jeiuniis distringatur. Qiiod si
h
sapiens medicus. Si exhibuit fomenla, si unguenla eoram omnibus prostratus veniam postulaverit, di-
exhoriationum, si niedicamina Scripiurarum divi- niitlalur ei. Nam si in sfia perseverare voluerit ne-
narum, si ad ultimum ustionem excommiuiicatioriis, quitia et superbia, et dicat: Ilic ego durare non
vel plagas virgse, etiam si viderit.nib.il suam prseva- possum, sed accipiam k casulam meam, ut eam ubi
lere induslriam : adhibeat etiam, quod majus est, voluerit Dpminus. Qui de fralribus hoc eumdixisse
suam et omnium fralrum pro eo orationem, ul Do- prius audiefit, referat prseposito etprsepositus abbati.
minus, qui omnia potest, operetur salutem circa in- Abbas coram omnibus fralribus resideat, et eum
firmum fratrem. Quod si nec isto modo sanatus fiie- exliiberi jubeaf, et virgis purgetur, et oraiip fiat; et
rit, lunc jam b utatuf abbas ferro abscisionis, iit sic ad communionem recipiatur, ut si quis sane rion
ait Apostolus : d Auferte malum ex vobis (I Cor.jv). emendatur doctrina , virgis jiurgetur. Quod si casu
Et iterum : Infidelis, si discedit, disccdat (I Cor. quis Irater exire yoluerit, nihil penilus accipiat,
vu).eNe una cvis morbida totum gregem conlaminet. t nisi in notalissimo vestimento, et exlra commu-
§11.—ExREGULA MACAIUI. | : nionem infidelis diseedat. Na'm quieti et pacifici
•*'Qui saepiuscorripilur,non seemendaverit, novis- excelsum regnuni, et filii coinputantur Ai-
diripiurit
simus B in ordine stare jubeatur. Qui *»se nec sic; tissimi, etpretiosas splendidasque accipient coronas:
» extfaneus habeatur, sicut
quidem emendayerit, filii autem tenebrarum in exleriora ibunt tormenla:
dicit Dominus : i Sit vobis sicut ethnicus et publicanus Super quem requiescam? dicil Dominus, nisim super
(Matih. xvin).
'•> Nec ita correxerit. Ita in mss. S. Germ. ma. et' viro furioso :: ne fofte discas semiias ejus, el sumas
S. Far., alque etiani apud S. Dunstanum. scandalum animce tuai.El -paulo posl : Y Sic enim
t>Si cxhibuil fomenta, Apnd Smaragdum : Si ex- verba proxiniorum audieriao qliotidie sumimils in
hibuit curationum' fomenta. Fomenta medicamenla, niente, sicut flando atque respirando aerem trahi-
iiiquit Rero. mus corpore; et sicut malus aer assiduoflatu tfaclus
c Vtatur abbas ferro abscissionis. Ita placuit pri- infieit corpus, ita perversa locutio assidue audita
scis rei monastiese Patribus, ut, qui nulla arte emen- iiifirmaiitiu.mirificit animum, ut iabescat deleclalione
dari possniit, e monasterio ejiciantur : ut S. Basilio* pravi operis assidui iniquitnte serinoiiis. J
interr. ii Regularum Brevium :' 'Ea»"£mfi(vn kw.m- f Qui smpius, etc. lloc caput non exstat in Reg.
BVJTWV , «wozowTiffBta, ' ms. Serapionis. Paphnutii, Macarii, elc. cod. Flbr.
ug zo ciarfkog r.ui Sis<fBwj[iizov
s In ordine. Id est, in officio divino, in opereDei :
pi},oguni TOOo-«pt«tos,id esl, si vero sine sensu.per-
maneat, abscidatur ul pntridum etcorrnptum mem- C riam ordo est officium divinum, cursus, 56 synaxis,
brum a corpore; S. Augustino cap. 25 Regulse suse;1 opus Dei : horse canonicse. Rnfinus, cap. de In-
S. Isidoro Pelusiotse, libr. I, epist. SJ8, alteri Fru- slitutis monachorum : « Et non occurfat adesse or-
ctuoso cap. 8 .: « Et., si se corripere non"permise- dini psalleiiiiuni. ».S; Ilieronymus in epist. ad De-
rint, foras projiciantur. J Lerinensibus ex Eusebio| roedriadem de virgiiiiiale servanda : < Praiter psal-
Gallicano, Homil. 5 ad roonaehos : « lllis ipsis quii morum et pralionis ordinem , quod tibi hora tertia,
gravius apud nos delinquunt, nullam Lristiorem, etc. J Concilium Narboiiense can. 2 : « Hoc quoque
iiullam acerbioreni possumns invenire senlenliam,i . definitum est, ul in psallendis ordinibus per quem-
(juam ut a corpore congregalionis abscisi sirie pace* que psalmnni gloria dicatur oninipotenli Deo. J S.
discedant; J sanctissimo P. N. Urbano Vlll, nuper Gregorius Turonensisde,Gloria Coiifessqrum, c. 57:
de hujus modi incorrigibilium expulsione liulla edi- (i Qui cum apud alios juxta regulas rnonasteriorum
la. Id denique placuit Palribns in liac Concordia» ordini et iectibni insistefet. J
citatis, excepto uiio S- Isidoro Hispalensi, qui riont !l Non se"emendaveril.Lege :Et non se, etc, ut in
vult hujusmodi nionachos ejici monaslerio, ne eis ad1 codic. Yind.
perditionem licentia paleat. Imb et abbas polestt i Exlraneus. Id est, exconimunicatus.
ejici monaslerio juxta sexiam synodum, cap. 12. i Sit vobis. In versione conimuni : Sit libi, ut in
d Auferle malum.ex vobis.ln communi versione- iextu Grseco. Sed suo textui accomniodat locum Ma-
addilur, ipsis. ; carius, quasi suis fratribuslpqueretur.
e Ne unaovismorbida, etc. Quod usil venire solet, k Casutani meam. « Casula (inquil S. Isidoruslibr.
ut teslatur Seneca , iibr. de Tranquillilate animi, .JJ xix. Origin, cap. 24), esl vestjs cucuilata-,.per dimi-
eap. 7: « Serpurit enim vilia, et in proximuiii queni- nulioneiii a casa; quod lolum hbmiiiem tegat..>
que transiliunl, et conlactu nocent. Itaque ut in pe- Fuit hsec olim moiiachorum vestis. Acta S. Fulgentii
slilentia cavendum est, ne corrupiis jam corporibus> Ruspensis, « Casulam preliosam, vel supefbi colofis
et morbo flagraniibus assideamus : quia periculai ipse lion babuit, nec monachos suos babere voluit. »
trahemus ; afflatuque ipso laborabimus. Iniliumi Fuit etiam seryorum indunientum: Procopius libi".n
morhi estsegrissaria miscere. J Et Juverians,Sal.2: de bello Yandalico : « Yestem induliis neque inipera-
.... Deditlianccontagiolabem toriam, neque alii viro militari omriino cbnvenien-
Et dabitin plures: sicul grex totus'in agris tem, vXt.xoou),w:hiSiirirt T:W:U.TX<3.<JI irpinav, xuaovljrj
Uniusscabieoadil, et pomgine porci, auro -w AaTtvwvyojvny.aijcn»Jt 'P&jftcuot, id est, J Sei'VO
Uvaqneeonspeelalivoretiiducil ab uva. aut vii'i pers6nce'.om'ninoconvenienlem casulam La-
Elprseclare S. Gregorius papa, bomilia 9 in Eze- tina1 voce dicunt Romani. J
chielem : i Unum est pro quo debet vitari societas Nisi in notalissimo veslimento.Id est, ssecuiari,
malorum; ne, si fortecorrigi noii vaieiit, acl imita- quo riislinguaiur transluga ille a monachis.
tionem sui et alios traliant; et cum ipsi a sua mali- m Snper humilemet quietum. lla apud S. Cyprianum
tia non mutantur, eos qui sibi conjuncli fuerint per- ep. 18, et Cassianuni coll. 12, cap. 5, ex Sepluagin-
vertant. Unde Paulus ait: Corrumpunt bonos mores ta : TajtE£v6v r.ui ijo-uôv,id esl, humilem el quietum.
colloquia mala. Et sicut per Saloirionem dicitur : In vulgata ' edilione : Ad pquperculum et contritum
JSoli esse qmicas Iwmini iracundo, nec ambules cam corde.
1033 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XXXVII. 1034
humilem et quietum el trementem sermqnes meos & A §NU. — Item ejusdem(cap.15).
(Isai. LXVI). . Interrog. h Si quis habet aliquodvilium, quOdcor-
non potest, ef frequenter,» notatur, et in pe-.
§ IY. — Ex REGULA SANCTI ISIDOBI EPISCOPI (cap. 14). rigere
jus. proficit, si eum expcdit i intermilti ? — Resp.
Si aliquis excommuriicatus in prima interroga- Et hoc alibi
jam diximus, quia pportet peccanlem
tione. querelosusvel murmurans apparuerit, et suas secundum, cum, qnem supra
sententias superbe vel importune vindicaverit, et corripere palieriter modum a Dominoposilum (Matth.xvm).
lioc senior manifeslum esse cognoverit, usque in oslendimus,
Quod si non sufficitei ad emendationem, sicut illi
diem tertium maneat excpmmunicatus : ita ut nullus
cum eo loquatur. Cum tertio vero die ita sciscitatus, Corinlhio, objurgalio hcecqua; fit a,pluribus (11 Cor.
n), siculi gentilis de reliquo et publicanus.haberi
et in superbia quam diximus, fuerit depfeliensus,
doriec debet, qui ejusmodi est (Matlh. v). Quia ei parcere,
quousque ergastulo coarctatus perseveret,
quem Dominus condemnavit, k velletuum non est;
omnem arrogantiam superbise deneget. Quod si in
maxime cum Dominusdicat: Quia expeditunicuique
malo perseverans perduraverit ct prona volunlate ut unum
et ac contu- ocutum, aut unumpedemperdat ,'et ila in-
poenitenliamagere noluerit, ssepe ssepe tret in dum parcit uni ex his membris,
max murmurator palule contra seniores vel fralres :B totum regnum,quam,
inlacie persliteril, et cum propinquis se vindieare et stridor corpus millatur in gehennamignis:ibieril fletus
dentium (Matth.xvni). Sed et Apostolusde
maluerit: in collatione deduetus exualur monaslerii
olim ssecula- ipsis testatur dicens : Quia modicum fermentum to-
et
vestibus, induatur, quas adduxerat,
tammassamcorrumpit(Gal.iii).
ribus, et cum confusionis nota a monasterio expel- "VIII.-—Ex REGULA SANCTI ISIDOM(cap. 16).
dum forlasse solus §
lalur : ut cseteri emendentur, 1 Qui gfavi yitio ssepeexcommunicatus neglexerit
lali correptione ille delinquens corrigitur.
emendare, tandiu mdamnationi subjaceat,n quousque
§ V. — Ex REGULA SANCTI BASILII EPISCOPI (cap.1%8). vitia inolita deponat : ut quem semel iliata animad-
Interrog-.'*Erga eum qui pro peccato non pceni- versiononcoercuit,frequens severitas censealemen-
tet, qualiter esse debemus?—Resp. Sicut XJominus dandum. Quamvis frequentium gfavissimbrumque
prsecepit diCens: Sil tibi sicut genlilis ei publicahus vitiorumvoraginisit quisque immersus, ° nori estta-
(Mallh. xvni). Sicut Apostolus docuif dicens : Sub- inen a monasterio projiciendus, sed juxta qualitalem
trahile vos ab omni fralre i>inquiele ambulanle et deKcti coercendus est: ne forle qui poterat per diu-
non secundumtraditionem, c qtiam tradidinms vobis turnam poeniludinem emendafi, dum projicitur, ore
(II Thess.m). diaboli devoretur. :-f
C § IX. •—Ex REGCLA SANCTI
§ VI.—Item ejusdem (cap. 77). FMJCTUOSI,>(cap. 15).
d si contristatur ° excita- : Clamosum in loculione monachum/aut ifacun-
Interrog. Quod ille, qui
subsannatorem sive detractorem
tur; auteliam si irascitur, quiddignus est?—-JResp. duni^ ridiculdsum,
non decet, etc. P
Interim excommuriicaridebet, et non f mariducare, esse
si forte compunctusagnoscit quantis et quaiibus bo- § X. — Ex REGULA OMENTALI.
nis semetipsumiusipienier defraudet, et ita conver- Si fuerit aliquis tam durus, tam alienus a fimore
sus recipiat gratiam ejus, qui dixit: Memorfui Dei, Domini, ut tot castigationibus, et tot remissionibus
et delectatus sum (Psal. LXXVI). Quod si perman-• nun einendet, projiciatur de monaslerio, et veluti
serit in stultilia non inlelligensgraliam, abscidatur' extraneus habeatur : ne vitio illius alii periclitehtur.
lanquam putrefactum membrum a corpore. Scriptrim § XI. — Ex REGULA MAGISTRI {cap.. 12). .
est enim : Quia expedil ut pereat unum membrum, 1 In liis omnibus siipra dictis si quis fraier con-
6 et noti omne corpus timm millalur in gehennam tumax aut superbus, aut murmurans, aut inobe-
(Matlh.y). diens prsepositissuis frequenter exstiterit, et secun-
« Erga eum qui, etc. Hsec sunt apud Si Basilium ._ . interr. 57 : Regul. brev. et apud Rufinum cap. 84.
interr. 9 Regul. brev., et apud Rufinum, cap. 24. " i Nolalur. Id Cst. redarguitur, corripilur; vide
* Inquiete. Apud Rulinurii, immoderate.In texlu
Grseco: «TKZTW?, id est, inordinate,' ut liabet versio supra ] Inlermitti. Ita apud Rufinum. In textu Grseco,
communis. id esl, dimitti. Rectius.
c Quam tradidimus. Ita apud Rufinum: aliter in ETtafiiwi, k Yeile iuum non est. Ila apud Smaragdum. Non
textu Grseco: nv TrapAaSov Kup' vififiv,id est, ut ha- ita recte. Melius apud Rufinum : Nulli tutum esU
l:et versio communis, quamacceperunt a nobis.
d Quod si contristatur, etc. Exslat apud S. Basi- Juxta sonat;
texlum Grsecum,"«o-faWsOUSEVI, quod idern
liuni interr. 44 Regul. brev. et apud Rufinuni, 1 Qui gravi vitio, etc. Hsec habentur in
45.. Kegula
cap.
e Excitalur. Ad vigilias. excusa S. Isidori, cap.I6.
111Damnationi. Id est, coffeptiorii. Smaragdusle-
1 Non manducare.Id est, urio aut alterp die in- emendationi. . •
ediam pali,ut supra vidimusln his Patribus a nostroi git,
n Quousque. In Regula^êxcusa, quisquam. Male.
auctore citatis. 0 Non est tamen amonaslerio pfojicieiidus.Dissen ••
E Et non totum corpus tuum. Ad verbum ex texlu tit ab
i. aliorum Patrum sententia, ut supra "'monui-
GrsecoEvangelii: KKt-u«{i;.ovo-5^«>ou. Apud Rufi-, 'mus. .
num : Quam totum corpus tuum,ul in versione com- p Vide cap. 31, § 10.
jnuni. t Habetur in Reg. rns. eed. eap..
> Si mis habet, etc. B.eperitur apud S. Basilium
v PATHOt. CIII, - - 33 "
103S ...:.,S, BENEDICTIABBATIS ANIANESlS"""" j; 1036'-
dumdivinam pfseCeptioriemsemel, el sccundo vel A scriptum est, qui abjicil disciplinam , infelix est
tertiode quoyis vitio «ionitus et correplus non (Sap. III ). Moderante ergo scienlia saniei medendai
emendaverit, referatur hoc a prcepositis abbali: et cura adhibcalur. ' Si lelhale vulnus per fomenta
qui prseest secundum qualitatem vel meritum culpie castigationum ct pietatis et lenitatis unguenla sos-
perpenset, et tali eum exconimunicatione coiidcui- pilali non redditur, saltem incisionibus ampulelur.'
net, ut sciat qui Deum conlemnit quomodo dignus Et si sic sanies dcsecta luinorein non amiserit, tunc
est judicari propter contemptum majori cxhibitiim , cxcoinniunicaiioiiis sentcntiam vel disciplinse corpo-
dicente Domino dpctoribus nostris :-Qui vos audit, ralis pcenam inciirral. Et si nec cxcomniunicalionis
me qudit; quivos spernxl, mespernit. nielu, nec fhgclli pcena frangalur, augealur adhuc
§ XII. —T-Ex REGULA CUJUSDAM. pietatis fomes : ilaui ah omni congregalione pro eo
.« Si quis a seniofibus et abbatibns iracnudiis in- communis Dominus oralionis offieiodcprccetur, ulqui
ventus fuerit, notetur, us(|uequo eorrigalur. h Sive laqueo diaboliiirelilus lenctur, Doniini misericordia
ab hocvitio insanabilis fueril,/ abimpcrio fratrum ac pielale ciirclnr. Quod si nec sic corripi voluerit
detrudendus est: quoniam sivejuste, sive injusle, inlra r-epla nionasterii sub pceniienliLe tenore ab
irasci non oportet. omnibus l' prxfer custodibiis segregalus tandiu !l ca-
§ XIII.—Ilem ejusdem. " sligetur divcrsis increpalionibus, usquc dum ejus
d Igitur si ssepius «orreplus emendare nolucrit, humililas oiunibiis vcra credulilale palefiat i, quia.
excommunicatione pro modo culpse corrigatur. Si et invitis sscpe salus prreslatur. i Nam ideo sepa-
nec, sic aliquid proficiat increpantis correptio, vcr- raudus cst a congrcgatione, ut suo vitio non.macu-
herum vindictai subjacebit. Quod si sic emcndarc lcl iiinoccntes. Tcnera telas, qutc k cxcomniunicala
noluerit, sed magis in tumorcm superbice "elaius vim nescit, non cxcommunicatione, sed ilagcllo cor-
opera, vel actus, de quibus corrigilur, dcfenderit, rigcnda est.
lunc abbatis e seiiterilise regimine corrigalur : Quia
a Siquis a senioribus. Lcge, si quis ex seniori- Quia et inritis stepe salus pnrstalur. Hoc non ita
bus, ut patet ex sequeritibus. inlelligenduin est quasi Deus aliquos invitos conver-
i Sive. Lege, sivero. lat juxla criorem Cassiani Coll. 13, cap. 17. Dicitur
c Ah imperio fratrum. Id est, 11011 debet ultra fra- salus prresuiri inviiis, sed srcpius concplis, juxla
tribus prsefici ob iracundiam, qusc lnaxiinum est in vuigarciii loquendi nioduni: nisi jid sponlc feceris ,
rectbrC vitiurii, si*e ille sil abbas, sive prseposilus, veiheribus lc cogam. Qua ralione Deus pcccalores
sive decanus. Sed abbas abdicari debet ab episcopo. sa:pe casligat; cl rcclores discipulos pervcrsos, ut
d Igitur si smpiusêtc. llicc fcre suinpta sunl cx ad cor redeanl.
Regula S>'Berieqicti, Q i Natn idem scparnndus esl a congregatione, vt
: « Senlenlia}.Apud Smaragdnm legitur, scienlim. suo vitio, elc. Vitaiidiun esl maloiuni consortiuni,
1 Si lelhale vulnus, etc. Rcclc. Nam, ut prseclarc quia contitgiosum esl, ut recte nionct sanclus Basi-
nionet S. Cyprianus lib. De lapsis, « iinperiius est lius in Adnionilioiiibus : « Evita viros, quos crga
medicus, qui tumentes vulnerum sinus maiiu par- mandala Dei videris negligentes, qui morlui suiit
cente contrectat, ei iii altis recessihus viscerum vivii'tutjbus, et videnlur vivcre passionibus, qui la>
rus iriclusum dum serval, cxaggeral. Aperienduin lantnr in prosperis volnntatiliiis et gaudio carent
vulnris est, et secahdurri,-el piilruminibus ampulatis clivino. Cum hiijusmodi viris nulla tibi commixlio
nicdela foiuibre curanclum. Vociibretur cl clamcl li- sit, ncquc velis cum cis scnnocinaii assiduc, nisi
cei seger impatiens per dolorcm, gratias aget posl- valeas solummodo ab erroris eos ilinerc revocare.
modum cum senserit sanilatem. J C;elerimi si nou vales, devita ut publicum hoslem.
s Prmier cnstodibus. Legc, prmler quam a cuslo- Sccpc cnimper unain ovem morbidam polluilur tolus
dibus. Intelligit eos seniores qui cxcominunicato- grc.v, cl niodica pars fellis iiiagnam dulccdinem in
rum curam babebant. ainarididinein verlil, ct fennentum modicum lolam
h Casiigelur diversis increpatipnibus. Hsec sta- massam corrumpit.
iuuntur juxta Regulam alleriusFructuosi, cap, 14 ':• 1; Excommunicata. Lege, excbmmiinicatei id est,
• Mittaf senior, qui eum excommunicavit, unum de excommunicationis, ut congfegata,:id Cst, cpngrega-
majoribus, quem probatunr habet, qui eum yerbis . tip. Sed de his inffa,
cbntumeliosis increpet. >,', ,.'..'
'.' '
\y.:CAPUT' XXXTOI.
SI DEBI5ANTFRATRES ;EXEUNTES:il)E MONASTERIO-|TE:RUMBJEGIPI.:
§ I. -—Ex REGULA SANCTI BENEDICTI, D prius omnem emendationem vitii, pro cjuoegressus
a Fraler, qui prOprio vilio egreditur, aut profici- est : i' et B"IC
in ultimo gradu recipiatur; ut ex hoc
tur, de monasterio, si reverti voluerit, spondeat ;humiliias ejus pbnrorpl3eluf, Qupd si clenupexierit,
a Erqter q%iproprio. vilio egreditur, elc. Hujus Fructucsus aller. cap. 20,-ffo» prima, sed ullima
constitutionis mentionem faciunt S. Bernardus, Pe- cathedra feeipiantur. Quidani monachpruni.Pater :
trus Verierabilis, et Petfus Btesensis in epistplis Sic iamen in Sexlmno toco inier pcenitehtes recet
inbx',citandis. : ptus. Sanctus vero Pachoniius art. 79, hsec statua.-
t Et sic inultimqgradurecipiatur. Ideiri statuit : Non erit in ordine sua aksque.rnajoris imperiA<>
mi,, . . coNcoRD-iA REGULARUM.— CAP. xxxyiii, losa
usque fertio ita fecipiatur, a jam--pps.tea.sciens, A exarserint, in contumeliamcuncti a npstra Ecelesia
fcpniuerii sibi reversipnis adjtum deriegari. expeilanlur, etnullp npbiscum charitalis fosdere co-
§11. — Ex PRJECEPTIS ET INSTITUTIS SANCTI pulpntur : qupusqueveritatem cognoscant; et nobis-
,'• PACHOMII. cum stanles injurias Ecclesisevindicantes pari devo-
<fSi quis promiserit a observare se Regulas niq- lione consurgant. Si cerfe ipsi apostatse ab omnibus
nasterii, etfacCre Cceperit,easque dimiserit : posi- fuerint expulsi, et huc illucque vagantes diversis
«a autem reversus egerit poenitenliam, pblendens locis inslabiles atque vacillanles mpnasterio suo..re?
infirmiiatem cbrpusculi,:per quam nonpossit ini- verli se petierint necessitate compulsi, iii conVenlu
plefe quod dixerat, faciant euiri inter. Jangueiiles majprum deducantur, et ut yasa figuli iu fornace
commorari : e.t ,e pascetur inier oliosps : dpiiec, probeniuf, et cum probali fuerint, suo monasterio
acta pcenitentia, inipleat quod promisit. 1 reformentur : et non prima, sed uliima cathedra
. III. — EX"REGULA SANCTI FKUCTUOSI (cap. 20). recipiantur.
r Cuin aliquis per vitiuni elapsus fuerit a mona- § IV. — Ex REGCLA MAGISTRI (cap. 64).
stefib, Eiri aliud iion reeipiatur ccenobium, neque - i Frater si frequentef exierit de monaslerio, k us-
in hunianitaiis Cliarilaterii,neque !lin pacis psculum: que in tertiuni reversus resuscipiatuf : aniplius non
,sed eoiitinuo vinctis; pbsf. tergum manibus abbati B jam : ! quia lalis apud Deum ejus agnoscitur divini
reclucaturpfoprio. Quod sl reversus ad saeculuni servilii fides, qualis apud liomines pedum stabilitas
fuerit, et a propinquis "fretus cuiit eis in superbiam cpnstilit; El ut quid in monasterio jam opus sil,
surrexerit, et riionasteripfniriasinlulerit,-pariier et queni Deus non ppssidet ? Ideoque post tertiam
ipsi cum eo sint a laicOrumconcilibpublice expulsi, m correptionem juste monasterip sit ut ethnicus et
et ab omni Christianbrum converitu maneaiit ana- publicanus.
themalizati. Quod si et ipsi laici suOeum receperint § Y.._ Ex REGCLA CPJUSDAM (cup. 21).
consortio^ et paritef cuni eo coritra mbriasierium Si ullo tempore (qupd absit a Cliristiana religione)
a Jam pos*casciens. ApudSniaragdum, ei in vul- Melclensi,can. S9, in quo tamen astririgitur abbas
gatis editionibus,Jam vero posteasciat. ; consulere episcopum, aut ejus vicafium, priusquani
i> Qmnein sibi feversionis aditum denegqfi.Petr.us nipiiachum ejiciat. « Ul monachus de moiiasterio
VeneraWis iib. i, epist. 18, censet fugitivum nio- sine consultu, el prsescienlia episcopi, aut vicarii
nachiim toties admittendum in nipriasieii.uni,:qup- 'ejus.ab hoc regulariter deductus non ejiciatur : cii-
liei pcenitens regreditur, jiixta Christi,prseceptum, jus disposilioncet. auctoritate de ctctero viia et cpn-
quo parcendum est inimicp sepfuagies sepiies, iipc - versatio ejecti, ne perdilus perpetuo fial, si allquo
est^ cjuoliesveiiiam deprecatur. Additque S. Beiie- modo salvari potesi, Ordinari debet atque decerni. >
dicfum riori dixisse, denegelur, sed, sciatsibi dene- G ,c Si quis pr.omiseril.Exstat in Regula excusa
gtiri: et cumiiullum sit iri liuiusnipclivefbis prse- Sancti Pachomii, arl: 9.
a Qbservare se. TOse redundat, nec habetur in
ceptum, ei non esse denegandum iiilrpitum. Iri-ea-;, - ..
dem"est sententia Ruibardus cum ait npn fnisse , Regula excusa. ".'".'•
ahbati prohibitum plusqriam ter recipere fugilivum c.Pa.scelur.inter qtiosos. Ut rribore suffundatur.
inonacliuni, sed taritum fugitivum cpnstricium fuis- 1 Cumaliquis, etc. Hsec non exstant in llegula
se, curii dixit S. Pater Benedictus : Jqm sciat sibi ms. S. Fructuosi episcopi BracarensiSjsecividenlur
reversionis adiinm denegari. Sed" IiseC,subtifipfa esse, alterius Fructupsi : quamvis a Smaragdp ap-
sunt. Huic sentehliseadyersatur $.' BeriiaiMiusepist. pelletur episcopus, .
ad ipsum Petrum venerabilem, Magister c. 64 Re- B In aliud non recipiatur. De bac re irifra.
gulsesuse,ubi hsec statuit explicans nientem S. Pa- "iiNeque ad pacis qsculum. Quod juxta Reguiam
tris nostri Benedicli, « Fraler si exierit frequens S. BenediClidatuf hbspitiljus.
de monasterio, usque in terlium reversus resusci- .} Reformentur. Id est, restiluantur. Reformare
piatiir, amplius jain non suscipiatur. > El causam enim est reddere, restituere. Sidonius, lib. iv epist.
addit: « quia talis apud Deum ejus cpgnpscitur di- 24: i Ob hpc ipsuni publica aucloritas male valen-
vini servitii fides, qualis apud homines pedurii statem patrenifamilias violeritius ad reformandum de-
Mlitas: i Et ita explicai Petrus Blsesensisepist. 88, bitum arciarel. >Conc.Aurel. n, can. 24: i Primum
quam scripsit ad Theoderienseni abbatem nomiiie adinoneatur, qui abstulit, civililer reformare. j
Richardi archiepiscopi Cantuariensis : Quodde- Conc. Turon. n caii. 26 : c Et veritate coniperta
voie et /miwiiiteriimertcordiainpetif, qiiod omni so-"'P res Dei servis suis.dissimulayeritreformafe.» Legis
tisfactioni.secunduihregulam sancti Benedicii se ofc' Wisigothofum libi vn, tit. 3,1.4: Ei sic pqslmo-
fert, quod.judicium a .misericordia non excludil/. dum, qui ptagialus est,domino reformeiur; el lib.
Misericordiani.quam monattici ordinis inslitutor ad viii ejusdem legis lit. 3, 1.13., et legis Burgundio-
ternarium numerumcqarclavit, Evangelicmmansue- nuni lit. 29, | i.-.-iltaul, si ea qumabstulii, iio)i
tudo gratice sepiuagies seplies qmpiiavit. Nec id poluefinl inv.eniri, in simplum de suis facuUatibus
obstat qripd frairi "erranii sit septuagies''septies,. reformentur.lnAe nomen reformatio, id est, resti-
lioc est, semper dimiitendum. Nam in hac S, Patris. tulio. Conc. Paris. i can. 3 : Absque praijudicio
Nostri Beiiedicti lege agilur de tplius; coiiveritus liberlatis regim integra reformaltone resliiuqt.'
conservatiorie, qui ab uno pestilenti facile funesta- i Frater si exierit. Hsec habentur in Regula nis.
tur, maxinie cum ejus levitas post trinam reniissio- Magistri cod. Corb.
nein salis agnoscatur, ut dictum est: non vero de k Vsquein lertium. In Regula ms, Vsque tertio.
privatse offensseremissione, de qiio locus sacrse 1 Quia tqlis apud Deum, etc. Nolanda ratio, fcur
Scripturse agit : neque haec S. Patris Benedicti deserlor post tertiam receplionem non sit rilira ad-
coiisiiiuiio cum illo pugriat. Maximecuiii possit ab- mittendus : quia ex tertio lapsu, etfuga facile con-
bas post trinam reriiissionem ejecto fratri ciiaritatis jicitur honiinis leyitas el inconstanlia iri Dei cultii.
ofiiciaexti-amonaslerium exhibere. Ne autein ejus- ™Correptionem.Id est, ejeClionem, genus pra
modi monachus ejeelus pereat, debet manere sul) specie. Synecdoche.
cuta, et regimine episcopi, ut slatuitur in concilio
1059 SANCTI BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS iCld
frater a septis monasterii diseesserit, et foras fugiens j^suum: dum recidua animi voluntate mundi velus
pbstea recbrdalus pristince feligionis, et seterni ju- conteniptpr, novus quidam amator assurgens a via
dicii perculsus timore reversus fuerit, prius omnium salulis distortus exorbitet. Quapropter id definivi-
mbrum emendationem polliceatur. Postea a si pro- mus-observandum, ut prseler illos, qui pro utililate
babilis: ejus b poeniteritia agnoscatur, lunc demum nionasterii ab abbate liuc illucque f abire jubentur
intra septamonasterii recipiatur. Etsibis auttertio excursus, nullus egredi monasterium loeo alio mo-
lioc fecerit, simili pietate foveatur ; sic tamen, ut raturus absque voluntate abbatis pro qualibet re
iu extremo loco inter pcenitentes reCeptus tandiu vel necessilale prsesumat : ne ad eum respiciat,
examinetur, usque dum probabilis ejus vita invenia- quod Apostolus de adolesceutioribus viduis scribens
tur. Si vero post tertiam receptionem fugce culpa dicit: Simul aulem etoliosm discunt circuire domos,
niaculatus fuerit,c sciat omnem reversionis aditum non solum otiosm, sed eliani verbosmet curiosm, to-
esse postmodum. quentes qum non oporlel (I Tim. v). Et ideo qui
— prsetermissa e sententia, ^ aliqua contrarielate dis-
§ YI, Ex REGULA SANCTI
PACHOMII (cap. 136 &).
cesseril, inlanlum, ut ejus inveniatur esse trans-
Qui absque commonitione fratrum recessefit, ac illo tempbris, quo monasterio defuit
gressor, spatio
postea poenitenlia veneril, non erit in ordine suo B cpmputato, duplici dierum numero jejunet, et con-
[At. 6m.suo] absque majoris imperio.; demriaiione mulctelur, cibi modum, vino quotidie
§ 711. — Ex REGULA SANCTIFEKHEOLI (cap. "20). abnegalo, qualem abbas imposuerit, habiturus.
Vagafi per loca monachum sicrit rion decet, iia i Fugitivum vero nionachum deserentem disCipli-
non convenit: ne e in quorumque vitio captus sse- nam, et perdenlem se, velut contemptorem placuit
culi delectatione elabetur, ut reaeat ad vomitum revbcare.
a Si probabilis. ld.est, si recta, bona, approbata. iv, can,. S; synodi Conslantinopolilanaj i et n, can.
Ita aliquando stimiiur hoc vocabulum. Conc. Tolet. 5. Leges vero imperiales censuerunt hujusmodi re-
iv, caii. 4 : « Probabilis vita alque doctrina exslite- fugam, sicubi apprebensus fuerit, ab episcopo, vel a
rit; >et can. 55 : « Presbyteros probabiles et dia- prseside provincise nudalum primo in monaslerium
conos mitlat. > Conc. Yalent., can. 4 : « Ejusquepro- retrudi : si deriuo fuglat, miliiia, aut honore quo
babilem voluntatem in effectum transmittat. > fungebatur, spoliaturn inler officiales prcesidis pro-
*. Pceniteniia. Apud Sniaragdum legitur : Pa- vincise servife, ut videre est novella S, Justiniani,
tientiai.' ,, -' ,
«'Sciat sibi adiiumesse postmodum. Post verbum : cap. 7, et ejusdem novella 123, et lib. III Basilico-
rum. Si autem deserlor monachus fuerit servilis
Sciat, nMe, denegandum, ul in cod. Yindocinensi. conditionis in. quacuncpie provincia reperiebalurv
,d« Art. 79Regulse. : pristino domino iterum serviturus restituebatur, ut
In quorumque. Iri cod. "Vind.In quorum,lege : C statuiluf Cod., 1. Scrvis,,'deepiscopiset clericis, etc. :
Jnquocunque.. .,:;.''. -•-. « Alioqui si relicla forle vita solilaria (id est mona-
r Abire. Lege : Habere , ut in cod. Vfndoci- chica) ad aliam quanilibet sese conditionem trans-
nensi. • •
« Sentenlia. Lege : Hac sententia, id esl, eclicto. tulerint, certum est eos ad servitutis iugum, quam
professionis criltu evaserant, reversuros. >Idem sla-
i»Atiqua contrarietate. Lege : Sine aliqua contra- .luitur npvella S citata, -cap. 4, ubi hsec verba no-
rtetale. •tanda veniunt : i Non enim injuriam palietur tan-
i Fugitivum vero monachum, etc. Transfugam seu tani ad vernm servitium tracius, quantum ipse inju-
fugilivum nionacbum, ab ahbate requiri, et suo mo- riatus est Dei culturam refugiens. >Yide Photium
nasterio restiii>i leges ecclesiasticce sanxerunt, ut in Nomocanone, tit. 9, cap. 52, iext. 1 et 2, et Theo-
habetur concilii Aurelianensis i; can. 19; Toletani dorum Balsamonem ibidem.
CAPUT, xxxix. .; •.
DE PUERIS MINORE /ETATE, QUALITER CORRIPIANTUR.
scenliores ajtate, aut qui mmus lnlelligere possuniy

§ I. — Ex REGULA
SANCTI
BENEDICTI.
j)" quanta pcena sit excomiuunicalionis, hi tales, dum
«Omnis setas ^ vel intelleclus proprias debet ha- delinquunt, autjejuniis onimiis affliganlur,c aut acris
bere mensuras. Ideoque ouoiies pueri, vel c adole- verberibus coerceantur, ut «anentur.
» Omnis mlas, etc. jEtas quse excommiinicaiioni seu, ut lequunlur Grceci, Arsesium, qui juniores
subjaCere iion debet, ea est qrise noiidum altigit fratres non excommunicabat, ut docet Socrates lib.
decinium quintum annum, juxta magislrum hic ci- iv Hist. Eccl,, cap. 14, uhi male Iegitur Arsenius,
tatum a nostro auclore. ...-.. Arsesius; nam Arsenius non vivehal tempore
t Vel intelteclus. Dislinguitur hic setas ab intel- pro
illbrum monachorum, de quibus agit Socrates hoc
tectu, id est, a capacitate intelligendi. Nam elsi capite. Idem staluit quidam Patef nionacborum :
pueris mens immaturior sit, sunt lamen rioniiiilli « Tenera vero cctas quse excpmmunicala vim ne-
grandiores aut durse cervicis aut inibecillioris intel- sci.t, non excomhiunicatione, sed llagello cofrigenda
leclus, quos virga agere solet, non ratio, nec excom- • est. >;'.'''.
liiunicationis vis. , d Nimiis. Id est, multis. Ita r6 himis, in sacra
« Adolescentioresalate. Id est, juniores, qui nonest valde mulluni, ul: Ego autem humilia-
Scriptura,
dum, ex ephebis excesserunt. Ubi parliculse :Vel, tus sum nimisl Et lumandasii mandata lua cusiodiri
aul, snrtiunlur copulative. In hac autem constitu- nimis. Et ahimamed cognoscelnimis.
tiohe S. Paier Benedictus secutus esl S. Orsiesium, e Acris, Pro; Acribus. Ita in multis excusis. Ita jn
40M CONCORDIAREGULARtIM.~CAP.XL. »0M
§ il. —EXREGULASANCTIISIDOM(cap. 17). A (I Thess. n). Et Omnibusomniajactus tum: ut om-
' y hes lucrifacerem (I Cor. ix). > ; :,
In niinori aetale npn sunt coercendi sententia ex- Y.— EXREGULAMAGISTIU
con- § (cap. 14),
cornniuiiieationis, sed pro qualitate negligentise t>Infanlulos ; usque ad 15 annos non excommuni-
gruis emendandi sunt plagis : ut quos setalis inflr- cari, sed prsecipimus vapulare pro culpis. PosH5
mitas a culpa non revocat, ilagelli disciplina com- vero annos jam non vapulare, sed excomrniinicari
pescat. ."'", condecet. Quia jam intelligunt, quomodo poenitere et
emendare debeant de malura aetatequod male com-
§ III. — Ex REGULA SANCTI AuRELiANi (cap. 40). i mittunt.
Quia meiito corde debet pcenitere,.qui pec-
Superbis vero , inobedientibus, et iracundiam cat, et non pro eo corpus vapulare,c quia animi im-
protrahentibus nunquam parcendum : donec corri- perio, corporis servitio magis utimur. Ergo, cum
gantur anima iriiperat, et corpus servit, agnoscitur amplior
esse culpa imperantis, quam servientis. Ideo pro-
§ IY. — Item ejusdem ( cap. 41 •>). pter intellectus emendationis radix cordis de spinis
Pro qualibet culpa, si necesse fuerit fiagelli acci- peccatofum excommuriicationea debet piirgari, quain
pere disciplinam , nunquam legilimus excedatur-ri rairii corporis, quibus ab invito a jussione cofdis
numerus, id est, triginla novem. Et quamlibet juste peccatum impositum est, e injuste pro aliena culpa
disciplina teneatur, tamen securidum illud': Boni- alter debetpcenam sentire^ Uli vero fratres post
latem et disciplinam (Psal. cxvm), paternum affe- 15 annos setatis vapulent, qui satis gravem f aut
ctuin sanctus abbas circa orones teneat, secundum furti fugacis, aut criminalem aliquam culpam com-
Aposlolum : Tanquam sinulrix foveat parvulos suos liiiserint. ;
Yita Alcuini: « Non istum verberibus, quia rudisad- pusc Verbere.
Iiuc, acris, etc, casligemus- > Ila legit S. Fnictuosus Quia animi imperio,, etc. Sentenlia est Saluslii
apudllenricum Canisium tom. V, anl. Iect. Kero in in Catilinario circa initium. Meminil S. Hieronymus
Alam3iiica expositione vocum Regulse S, Benedicii libr. II conira Jovinianum : « Unde et Historicus :
habet: Caris ,• sed puto litleras fuisse iranspositas animi, inquit, imperio, corporis servitio magis uti-
pro: Acris. Smaragdus et S. Dunstanus legunt: Acri- mur ; alterum nobis cum diis, aiteruni cum beliuis
bus; cod. ms. S. Ebrulphi'. Acrius. commune est. > . , '.
a Supra cap. 51. d
, Debet purgari. Legenduiri videtur : Debet potius
1 Infantulos. Habeturin Regula ms. Magistri cod. purgari. . . '. • ..'-.-.
Corb. eodeni capite. Hic aulem nititur eflicere Ma- e lnjuste pro aliena culpa alter debet pxnam sen-
gisler eosnon esse verbere coercendos, qui annam tire. Lege: Injuste enim pro aliena culpa aller non
decimum quintum attigerint: quja in illa setale im- debet pmnam sentire. . .".',.'.:'."
perium mentis est, non corporis : et peccatum im- C -f Aut furti fugacis. Ita in cod. Vind. et in Regula
perantis est, non servientis ; ac proinde mens pec- ms.ApudSmaragdum legitur: Aut fasti fugacis, sed
caris excommunicatione ferienda pptius, quam cor- ex citalis codicibus est castigandus.
''":'",;'CAPUT.-XL.,. '.
DE CELLARARIO MONASTERH,QUALIS SIT.
§ I. — Ex REGULA
SANCTI
BENEDICTI. sapfens, maturis moribus, h sobrius, non multum
edax, c non elatus, a non turbulerilus,e non injurio-
a Cellararius monasterii eligatur' de congregatione sus, f non tardus, e non prodigus, h sedtimens
« Celtararms. fta apud lieronem mox citandura. S. Benedicti : quia illi sequalis fuit, et in Italiaali-
Vulgo cellerarius, a cella, ul nolum est; dicitur et quandiu ii
commoratus est. ,
cellarius. Plautus in Milite glorioso : Sobrius, etc. Quia, cum omnia quse ad victiim
Dimisitnardinivini aniphoramcellarius. in polestate habeat, pronum illi
n" fratrum perlinen!,iilecebris.
Cst servire gulse Sobrius autem hoc loco
in
Lampridius Heliogabalo : « Millebat parasitis per est non temulentus,
>
cellarios salaria anriua. Kero in interprelatione c Non elatus. 01)potestalem. =
Alamanica vocabulorum RegulceS. Behedicti: Cella- d Nonturbutentus. Quia sic universam congrega-
rarius, qui et cellarius : Cyprianus. lib. i Yilse S. tionem turbaret, et omnia confunderel.
Csesarii : « Post breve tempus in congregationis cel- e Nonin)uriosus. Ms. p. Vict. Non jurgiosus.
larium eligitur. >"Grsece etiam dicilur, v.t)lu.f>iog. Quse quidem lectio haud conternnenda : nani mui-
Coiistantinus Themate 6 : Kellv.piog6 fvluû.pTov, id tarumrerum administratori non deest jurgiorum oc-
est, custos panis. Ut in tractatu de Pflenis, qui vulgo casio."'' :
S% Basilio tribuitur art. 40 : TOU
n).vjv v.-)lupiov, id f Non lardus, ad ea quce surit siiarum partium
ssi, exceplo Cellario. Glossse veleres : KOlupiog, obeunda, el maxime ad suppeditandum fratribus ne-
p.enuarius. Et v£)lup'iu,celleraria Hesychio, in voce cessaria. Acproindehuicniinisterio inepti suntavari
rauH. Dicilur et y.ellupk-ng,cellararius apud S. Do- et quovis polypode tenaciores, :
rotheum doctrina. n. Accurate autem hic munus et
doles cellerarii describuntur, quia, cum penes eum Ubisi quid poscas,ad ravimppscasprius ' :
sittotius monasterii substantia, necesse est discipli- Quainquidqnamdelur.
nam regularem labefactari, si ejus socordia non z-Non prodigus. Quia ex ejus orodigalitate totius
recte administrelur. Prseterea hoc caput exslat in monasterii ruiua manaret.
recapitulalione S. Goesariimutato genere masculirio t Sed timens Deum. Hocestveluli ante dictorum
ia femininum,potuitque videre S.CsesariusRegulam corollarium, ad quod illa omnia feferri debent.
'
S. BENEDICTi ABBATIS AMANENSIS '.. ... ...,. . mi
-
«qnl omnl congfegationi sit sicrit pater; i Cu- A ram gerat: sciens,sine dubio, quia pro his omnibus
gerat de omnibus.c Sirie iussione abbatis nihi!l in diejudicii rationerti redditurus est. Omniavasa
''' faciat.d Qusejubentur custodiat i efratres hon con- monasterii curictarrique substaiitiam k quasi altaris
tflsfet. f Si quis ab eofofte aliqtia irfatioriabiliter• vasa saCrata conspiciat. t.Nihil ducat .negligendum,
postiilet, libii sperriendo eum cbritfistet : sed raiio- •"Neque avaritise studeat, neque prodigus sit, et;.ex-.
riabilitef criitiliurriilitate riialepetenti deneget. *Arii- stifpatbf substanficeliionasterii : sed omnia riiensu-
mam siiam custodiat, h raembr sempef illrid aposip-.' rate.faciat secundum jussionem abbatis. Humilila-
lictim : * Quia qui bene ministraveril, qradum bohumi tem ante omnia liabeat. '» Etcuisubstantia rion est,
"
sibi acquirit (I Tim. iti). i Irifirriibrum , irifantium,,": qribdffibriatur, "sermo responsibnis pbfrigatiir bb-
'•'
hospitum, pauperumque cufn omni sollicitudine cu- riiiSi ut scfiptum est l P Sefmo bdnus super, datnm
a 0«; omni congregqiionisitsicutpaler. Ut cumi quam Deo sacrata reputentur. Ila habeturin Regula
eharitate cuncla administret, onmes fratres laiiquarii Pairurn nempe Macarii.et aliorum abbatum. « Nosse
filips diligat, eisque tiecessaria affalim subiriiuistfet. jamdebent fratres,quia quidquid,'in mpnasterio tra-
13Gufdm gefatde ohmibus. Rebus sibi commissis; ; ctatur siveih vasis, sive:in ferramentis vel.cselera
videlicet, Ita quidam Pater monachorum hoc capitei (putp deesse vocabuliini substaniia), bniriiaesse san-
a nostro auctore citatus : « Curam de pmnibus sibi ctificata. » Idem cfocetS. BasiliusintCrr: 143 Regu-
commissis febus Iiabeal. »'. '. •wlarum brevium, cum ait curam gerendam esse in-
c Sine jussiohe abbatis nihil faciat. Ne qriid plus; StrUllieritOniniW,ff,@:E5_4^<'Vp/Jia,<r8sVT(OV., VKl.HV^TtSisfTtOV,
inmio sibi af roget, ei potestatem excedat. id.-est, f. tanquam Dep sacraloruiii et dedicatorjirii, »
A.Qu(ejubentnr custodiat. Quia isberie ministrat, et sequeriti iriterr. ait ea esse Kvpmixom\i.o.oUvTu.,
quie berie obiemperat. y.uiT5:"Oew ayuMp.eva.,idest," « Domino.dedieata,let
Ffatres non contristei. Superbe arit injuriose Deo consecrata. •»Interrpg. l^S, scribit lanas.inpna-
respondendo, aut eis ralionabilia denegando. sterii existimandas esse «? 7Tapuyu.ruMy.n-j' Bioi','«ut
f Si quis autem cib eo forte. . S. Dunstamis: Si depositum Dei..»lltecfiiit etiarii mensveterumAgy-
quis autem frater ab eo.forte. Smaragdns : Siquis ptiorum Pairum,' ui .planuni:est ex Cassianp lib: iv
frater ab eo forte. Hic.aiii.em'clarum esi;, qualis in ;.de Instiliitis reiiuiiliantium,; cap. 22 : « Propter
cellerarip inesse debeat hiiiriiliias, qui irraiioiialjilia quod, si quid fuerit in nionasterio semel illatuni, ut
eiiam petentibus fespondere cum..huibilitaleleiieatur. sacrpsanciiim CuiiiOninidecerniint reverentia debere
* Animam suam custodiat. A yiliis etpeccatis.': IracUiri.» Idempateiex.Regula.SefviDei, cap. 3 :
quia, quo riiagis reims exteriofibus attendit eocau- f Yasavel reliqua utensilia, quce ad hospitium baju-
tius agere de-bet: ne anima lot. negoliis iniiicala lant, acsi sacra Deo, gubetnent ct custodianl. i
aliqriid iiitbftrimetiti percipiat. ; Unde :pr;ieclareS. E.phrsernIn-sermone ascelico di-
h Mem.or semper illud aposlolicnni. Ita in cod. cit : « Quod si coenobiilibruni in =tuacella.teneas,
yind.jincpd, lria. S. Gerrii. Ita apudS. Dunstanum, ne pfojicias eriin per negligentiam; .sed slridiose
'KeroiiCmet Sriiafagdum :, quia adjectivum, memor,; complicalum serva atque ciistodi, taiiquam Dei es-
perinde acverbum suum potest ciini accusaiivp cbn-. C set. i, Qucequidetii dpctrina confirmatur auctoritale
Strui, ut supra cap. I)e inslrumenlis noiaium est. coriciliiAurelianensis,cap. ?: « Omnia quseDeool-
Iri vulgatis legitur :.: Mcmor seinper, iltius aposlqlici, ferunluf, coiisecrutalialientur in vineis, terris,,syl-
Cod. p. S. Germ. addit, prwcepti.' Sed male,nam ini vis, uleiisilibus, vestimeiilis,;-pecoribus ct reliquis
sentehtia ex Apostblo citala iiori praeceptum propo-,-... possessionibus, ctquce ecclesiis sine dubioXhristo,
nilur, sed prsemium. qui sponsus earum est, offeriintur..-i Quamobrem
i Quia, qui betie minislraverit, bonmn gradum sibi;,.. Macarius et alii abbates in sua Regula dicunt: « Si
acquirit. Paulo aliier in lextu Aposlpli.I ad Timoth, • teiri quis cie fratfibus aliquid negiigenter tractaverit, par-
in : Qui enim bene minislraverint,bqnumgradum sibi se habere noverit cum 'illo rege, qui in vasis
acquirent. Sed S. Benedictus texlum singulari"per- . domusDei saiiclificaliscum snisbibebatconcubihis.»
sbttse adaptavit: qiii iamen VefbUin, acquirii, poiiit Porro hic lextus S. BenedictiRegulceCitatura Joan-
in prasenti juxla Grseciimtextum : pu9p.6viu.vioXg , ne monacho lib. n YitseS. Qdonis abbatis Clun.
x«WvTtzputoujvvtui,id est, i gradum, sihi boniini ac- Nihii du.cat riegligehdum. Nec etiam niinima ;
}-..
quirunt. '>' Sibi aritem bonum graduni acqriir.it bb- , "qtiia ex eorum negleclu sensim bona monaslerii dis-
nus cell.erarius, nempe in ccelo : ut olim Di«tmarus sipantur.
monasterii -Garstensisin Austria cellerarins, quielsi m Neque.avantim siudeat. Quiaiavarilia oninium
invitareprelieiisibilis esset, tamen pb charitalem in riialoriimradix oniiiem discipiiiiampervertit regula-
fratres pcenas evasit post mbriem. Quod manifesta- reni, Haicuna est nliirimirioruriiiii monasteriis sca-
tum fuit Adelrammo abbati mbnasterii Chremb- turigo. Ycc iiiurmiirantibus; sed Vseper quemniur-
nninster a quadam energumena, quseiriterrogaia ab D muriuni venil. Quamobrem in concilio Francofor-
ipso abbate de slalu prsedicliDielmari ita respondit: dieiisi sub CarPlo Magnoslatuilur can. 4; « Utcelle-
« Nostrcesorti deputatusfuit: scd dicente illo irio- , rarii in lnonasteriis avari hon eligantur, sed tales cle-
nacho, dum iste raoreretur : Redda.t libi omnipotens. cii sint, quales Regula S. Benedieti docet, »
Deus omnia bona quse mihi fecisti; et alio :.' Retri- 11Ei cui hon cst substantia, qnod tribnatuf. Ita in
buat tibi Dominus prius bonum quo"me frequenter cod. iriss, S. Ebru. S. Germ. p. et Yind. Sed yulgo
sustentasti; et aliis similia iniprecanlibus, dum pu- legitur, et mi non est subslanlia, {mmiribualur.-jLege
laremus erim nostfis accessisse partibus, subiio ra- tainen, ut ih Cod.roa. ms. S. Germ.: Et cui non
pius est, el noster esse desiit. » Ut habetur in "Vita est ex substantia, quod tribualur. Ex quo apparet in
Bertlioidi abbatis Garstensis, cap. 25, codicibiis mss. frustra non fuisse scriptum, quod,
i InfirmOrum,infanlium, elc. Quia ii niaxime ejus ncutro genere. . .
Ope indigent, qui pro sua conditione facile spernun- ? Sermoresponsionis bo7ius. Hinc patet maximam
tur. Ideoque hseccum interniinatione a S. Benedicto leiiiiatem iii cellerario requiri. Nec iinmeritp: mulli
prsecipiuntuf. enim sunt meticulosij maxime pueri et junipres fra-
k Quasi altaris vasa sacrata, etc. Qiiia monaste- tres, qui admorosum el iracundiim ceilerariuni vix
ririiri domus Dei est, et binnia quce illius sunt; Dei auderent accedere, ac, proindc miiltam rerum iie-
sunt, et quseDei sunt, tanquam ei sacrata haud dii- cessariarum penunarii ferre cogerentur.
fcle habenda sunt, Hcecsane est sarictorum Patrum . P Sermo boiius super datum oplimum. In Regula
(Jpetrina, ut VasaliiOriasterii ejusque substantia tan- ServiDei,cap. 4>etapiidSmawgdumhabeturi Nonne
lOiii CONCORDIAREGIILARUM. — CAP. XL. 1046'
e
oplimum (Eccli. vm). Omnia quac ei iniunxerit ab- A sive in ferramentis, vel ecetera omnia csse sancti-
bas, ipsa habeal sub cura sua, a quibus eum prohi- iicata. Si quis de fratribus aliquid negligenter tra-
buerit, non prsesumal. Fratribus conslituiani anno- claveril, parlcm se haberc noverit cum illo rege,
i;am » sinc aliqua typho, vel mora offerat : ut non qui in vasis domus Dei sanclificatis cum suis bibebat
tcandali/.enlur, memor divini eloquii, quid inerue- concubinis (I Dan. v): et qualem meruit vindictam,
rit qui scandalizaverit unumde pusillis(3/flH/i.vin). Custodienda suntisfa praecepta, et per singulos dies
Si congregatio major fuerit, ^ solatia ei dcntur, a in aures fratrum recitanda sunt: ut non condem-
quibus adjnlus ct ipsecequo animo inipleat officium ncntur in pcccalis suis.
sihi commissum. Horis competcntibus ct denlur §111.— Ex RKGULA SANCTI ISIDORI(cap. 3);
11Ad eum qui cellario prseponitur, perlincbit sol-
quce danda sunt; et'petantur quse pclenda sunt: ut
nemo perlurbetur, nequc contrisletur in domo Dci. liciludo eorum quse in promptuario sunt. Istc prsebe-
§ II. — Ex REGULA PATIIUM (cap. 12). "bit hebdomadariis quidquid necessariuni csl victui
c Si congregalio mulla cst, debet is qui prcccst roonaehorum, hospitum, infirniorum. Islo prsesente
paler disponcrc hebdomadarios, et [1ordincm oflicii, dispensanlur ea quce mensis dcfcrenda sunt. Is etiam
5
quo sibi invicein succedant ad minislraiidum : cl de- quidquid residuum sumptuifucritpropauperumusi-
cernere debet ille, quis dcbeat csse qui cellarium B bus rcservabit. Huic quoque hebdorcadarius expleta
fralrum contincal. Debcl c taniuinmodo talis eligi, hebdomada vasa sibi tradita exhibebit, ad pefspt-
qtii possit in omnibus evangclico ordine fratribus ciendum ulique, si negligentcr bahila non sunli Ac
suuin victum gubernarc, qui limcal Judse f senten- denuo succedenli hebdomadario coram islo traden-
tiam, qui abinitio fur fuit. Sludcre debct, quihuic lur. Ad hunc quoque perlinent horrea, greges
officio dcputalur, ul videat: Quia qni bene ministra- ovium ct pecor.um, lana, linum, i aviaria sollici-
verit, gradum bonumsibi acquiril(I Tim. m), et ani- tndo cibaria ad minislrandum pisloribus, jumeri-
rricesure Iiicrum faeit. Nosse dcbcnl eliam fratres, lis, bobus, et avibus : industria quoque calciamen-
quia quidquid in monasterio tractatur sive in vasis, torum, cura pastorum et piscatorum.
ecce verbum bonum super datum, Ecclesiaslici cap. enim ostensa charitas vera est, si per lypum super-
xvm: ubi sic lcgitur in versione communi. Nonne biceinter nos schisma non fuerit. » Et rcete quidem
ardorem refrigcrabil \ros ? sic ct vcrbummelins quam superbirc typus opponitur charilali. Quia chafitas
datum. Nonne eccererbum super dalum bonum; qui- alarris est atque hilaris ; ct contra supcrbia morosa
bus consenlit texlus Grcecus. Sed sanclus Bencdiclus est et fastidiosa. Typi eliain sunl frigidce lcbre.s,
citanslocuiiiexinemoria reddidil sensum.non verha. fypi frigorclici passiin apud D. Gregorium Turonen
Nec dubium cst, quin in textu Ecclesiastici, in quo sein. Ei Graice TUTTOS-, id csl, accessio et rcmissio
bis ponitur, verbum, eubaudiendnm sit, bonum, ut. C inorbi apud Galcinim, qui librum composuit -Epl
sensus hujus loci *it: Quemadmoduni ros relfigerat z-J-av, id esl, de accessionibus el remissionibiis inor-
ardorem , sic verbum honum mitigat iracuiidiam borum. Ex his notandum apnd S. Beiicoiclum et
illius cui aliquid dencgatur. El locum explicavil S. auctores citalos lypumdici atl siinililuuineni lypifri-
Benedictus cum adjeeii adjcclfvuni, bonus, cliccns, gorclici. Qucniachiiodumcnini hoc moibolaborarites
sermo bonns, ctc. Quod sanc subaudiendum est in sunt tiediosi, morosi, et fastidiosi, ita et snperbi.
loco Ecclesiastici iioc mo.lo : Sic el verbum bonvm ]» Solatia. Solalium cst auxilium. Rcgula Tariia-
melins quam dalum. Nonne ecceverbum bonum snper tcnsis : Solatium ci non denegetur. S. Grcgorius
duiv.mbonum. Quod satis liquel ex senlenlia, qucc papa lib. x, epist. 25: «Ut homines, qui sub cis sunt,
locum cilatumprcccedil, in qua sic Iiabeliir. Et i'i cuni bobus suis in ejus transmillere debeant sola-
omni dato non des tristiliam verbi tnali. El. clarius lium.» Jornandesde Rebus Goithicis; «In Miindonis
quidem ;ex texlu Grceeo, et accomniodatius ad mcn- solalia vcniens lllyricianum exercilum deinoliiil, >
fern S. Benedicli,inquolegitur/Seijs-it.id est, inopia, Marculphus formula. 158 : « Ipsrim in suis servitiis
quasi dicas, ct in omni inopia non des tristiliam verbi ac csolatiis juxta lcgis ordinem relineat. >
mali, id cst, cuui nihil habes quod tribuas, nc con- Si congregatiomulla. Hoc caput reperilur in Reg.
tiistespolentem vcrho malo aut dura responsione, ct ms.d Macaiii, Scrapionis , etc, Cod. Flor.
causa est, quiaverbunibonum super dalumoptimuii). Ordinem ojfkii. Ollieium h«5cloco est ollicialium
a Sinc aliquti typho. In interpelalione Alamanica turba, ut supra notatnm est.
Keronis, tine aliqno tijpho, id cst, sine aliqua supcr- <•Tantummodo talis. Apud Smaragdum additur,
liia, arrogantia : nam TUÔJ, v.zvoaoiiu,inquilJMosclio- J) cetlarius.
pulus in sehcdis, id est, superbia : vcl, ut ail Sui- f Sententiam. Id cst, judicium, conclemnaliorierii.
u.miu, id est, arroganlia, furor.
das, tvtfog ui.u'Co-jsiu, s Vel cmtera. lla in cod. Flor.,dccssetamen yide-
ln aliis tamen codicibus tam cditis, quam mss. quos tur TOsubstantia.
viderim, legitur, sine aliquo tijpo. Quam quideni ii Ad c»?n,ctc. IIcccliabentuf in Regnla edita san-
lectionem magis probo. Et lypus est fasli-Jium, con- cti Isidori, cap. 20.
leinplus, superhia, Quod salis patel cx Regula Pauli i Sumptui. IIoc vocabulum dcsidcratur in Regrila
cl Stephani, cap. 26 : « Convenicntc dcvotione ct excusa; nec videtur nccessariuni.
charissinia humilitate, qurc necessaria sunl sineniora i Aviaria soilicitnio, elc. ln -Reg. excusa, dc drea
el fastiiiio juhenlc seniore miiiistrenl. » Scd clarius solliciludo, cibaria ntinistrandi pistoribus. Sed illud
ex D. Augiislino qui, epist. 64, lypum opponit ala- TO aviaria reclum puto, cui si apponanlur duo
critati : « Et oblationcs pro spiriiibus doriTiientiuin, puncla, csetera rile procedenl hoc pacto : sollicitudo
quas vere aliquid adjuvare crcdendum est, super cibaria administrandi pisloribns. Aviarium autcro est
ipsas memorias non sinl sumptuosse : atque omni- ccdificium aptum nutriendis avibus villalicis apud
bus petentibus sine typo, ct cum alacrilalc tribnaii- Yarronem lib. mde Re Ruslica cap. 3; et Cblu-
tur. > Quscverba mirum in modum illustranllocum mellam lib. v, eap. 8, opvi9wvaappcllant ab bpvts,
S. Benedicli. Hinc typus supcrbicc dicitur. S. Ya- id est, avis. Hanc vocem Laline nsurpat Yarro cap.
lerius supra cap. 3 : « Crescunt typo superbise tur- citato : « Nunc ornithonas dico omnium alitum,
gidi. > D. GregoriusMagnus lib. vi, epist. 28 : «Tunc qucc intra parietes viflcesolent pasci. >
§ IV. — Ex REGULA SANCTI BASILH (cap. 11). A cx ipsius verbis Domini dicentis : Discedite a me,
Interrog. a Qua mensura debet lemperare po- maledicti, in ignem mternum,quiparatus est diabolo
testatem dispensationis suce is cui cellarii cura et angelis ejus; esurivi enim, ellnon dedislis inihi
commissa est? — Resp. i>Erga eum quidem, qui el manducare; sitivi, et nondedistis mihi bibere(Malth.
credidit hujuscemodi dispensaiionem c meininisse v);eteaquse sequuntur : quia Maledictus omhis,
debei Domini dicentis : Non possum ego a me facere qui facit opus Dei negligenler(Jer.iv).
quidquam (Joan. v). <i Ad cceteros vero sollicile YII. — Ex REGULA PATJLIETSTEPHANI
scire debet, quid unusquisque opus habeat,; ut com- | (cap. 25).
k Hi quoque, quibus in singulis rebus custodia
pleat quod scriptum est : Dividebdtuf antem' nni-
convenienti devotione et ciiarissima hu-
cuique, prout opus eral (Act. iv). Eadem autem ra- commissa,
tio observari debet ab pmriibusquibuscunque aliqua militate, quce necessaria sunt sine mora et fastidio,
ministerii vel dispensalionis sollicitudo commissa jubenle senicre, ministrent: nec per superbamin-
est. , ffatioriem differendo occasiones faciant querelarum,
— per quas murniuratio contra eosjusti doloris con-
§ Y. Item ejusdem( cap. 112). surgal. Et e Contra nijusla murmuratio contra eorum
Interrog..» Qucesententia observabitur erga dis- n laborem, qui nobis in assigiiatis rebus charitale de-
pensantem, si aliquid secundum personse acceptib- servieiit, non debet excitari.
mem vel contentionem faeial? — Resp. Apostolo § YIH.— Ex REGULATARNATENSI (cap. 10).
" "
prsecipiente quidem : f Ne quid facias secundum Ad cellarium talis ordinelur abbatis judicio, vel
fqvorem, vel inalteram parteni .declinando (I Tim. concilio seniorum, x non :qui voluntates aliquorum,
v); aliquarido autem dicerite :Quia si quis videlur sed necessitates omnium cuni timbre Dominiet fra-
contentiosus esse, nos talem consuetudinemnon habe- truin dileclione consideret, Cui tamen abserite pfse-
mns,.neque EcciesiaDei: si quis hoc facit, *>'nole- posito concors obedieniia prcebeatur; et ubi utilitas
tur usquequo corrigatur. Yerumtanien oportet cum ppposcerit, m solatium non denegeliir.
sumina diligenlia et probatione discutere, et consi- § IX. — Ex.REGULA ORIENTALI.
derare ad quam parlem unrisquisque aptus sit vel .• Cellararii cura sit ut abstinenliam et sobrietatem
opporlunus: et ila ei injungi quodcunque illud operis sludens illata in monasterium ad sumptus fratrum
vel ofiicii, ut neque 3111 qui injungunt ex hoc ipso diligenter et iideliter servet, nihii suscipiens, uec
condeninentur, quod non aptum alicui Offlciumin- quidquam tradens sine auclorilatc vel consilio se-
iunxerint,et inveniantur maliesse dispensatores sive niorum. Qui etiam pinnia utensilia quaj in mbnasle-
animarum, sive mandatorum Domini : neque illi; G riosunt, id esl, vestem, vas, ferranientum, et quid-
jpsi quibus injungitur occasioriem pecCati ex hoc c[uidusibus quotidianis necessarium est, custodiat:
Jiabere videaritur, t.vel voluntate aliquid agere : Ct unamquamque rem proferens, cum fuerit nCces-
sed ejus qui prseest judicio commillendum est. sariuro, ab ep ilerum ad reponeridum, cui utendo
Unicuique, ut res vel necessitas expedit, consu- consignaverit, fecepturiis. Ad victum verofralrum
lat : primum oriiiiiumin his quse aiiimce prosurit: "proferat ac tradat, septimanariis ad condiendos
deinde secundo loeo etiam ut corporalibuS risibus cibos det necessaria secundum quolidianaRexpensce
secundum voluntatem Dei moderetur. cansuetudiriem, neque profuse, iieque avare: ne
§YL^—Item ejusdem(cap.) 115). vitio illius vel nionasterii substantia grayelur, vel
Interrog. i Si autem neglexCrit dare fratri c|uod fralres patiantur injuriam. Sed et necessitatem in-
opus est?— Resp. i Mariifestaest de hoc senlentia firmorum fratrum ac laborem rconsiderans, niliil
» QuamensUra, etc. Exstat apud S. Basiliuhi, i Si autem neglexerit, etc. Hsechabentur apud S.
interr. 148 Regul. Brev., et apud Rufinrim cap. 58. Basilium, interr. 150, et apud Rufinum, cap. 58.
*>Erga eum quidem, etc. llsec nihil aliud dicunt, i Manifesta esl de hocsententia.liiem habet S. Ba-
quam quocl cellerariuS in sua administratione non silius interr. 54 Regularum fusius disputatar.um;
suam, sed abbalis sequi debeat voluntateni. j) nec immefito, quia monachi, qui se omnibus facul-
." Memhiissedebet. T6 debet supplevi ex Rufino et' tatibus propter Chrislurii spoliaverunt, veiiiuiit
cod. Yind. pauperes, alque etiam vera Christi meriibfa; ac
d Ad cmteros vero..Ja texlu Grseco_':iipog Sirovg proiiide avari acnegligentes cellerarii, qui neCessaria
ypovu%op.hovg, id est; « erga cceterosvero qui ejus fralribus non suppeditant, eanidem perditionis aleam
«prse committuntur. » subibriiit in die judicii, cum his qui pauperes et
« Qum senteniia, btc. Habetur apud eumdem S. egenos non paverunt, et csetera misericordiae opera
Basilium interr. seq. et apud Rufinum cap. eodem. neglexerunt.
f Neque quid facias secundnm favorem. Hsecnon k IIi quoqne. In cod. Flpriac. cap. 26.
liabentur apud Apostoluni, neque in textu Grseco 1 Non qui voluntales aliquorum. Jirxta eam animi
.$.'Basilii'-:videntur tamen posila ad alterius partis propensionem seu benevolenliam et sympathiam,
ihtelligentiam. quam S. Paulus izpiio-yliinvappellat (I Tim. v), hoc
B Notelur. In textu Grxco : 'A'>y.oTpiog TW 'EX- est declinationem in alterain partem, et cellerario
xhno-iugxov@tovo TOIOUTOJ yvapi^Ma, id est. «^si prsecipue vitandam docet S. Basilius, interr. 54 Re-
quis csi ejusmodi, alienus ab"Ecclesia Dei declare- gul, fusius disputatarum, et 150 Regul. Brev. Quod
tur, » id est, excomniunicetur, ut prsestafe possit, necessarium esl, utcredat seDeo,
h Vel voluntate.Hcec usque ad finem exslant quinon hominibus ministrare. Hsec;autem seritentia
dem apud Ruflnum, sed nori reperiuntur in textu "" Tafnaterisium exstal in .RegulaS. Csesarii,cap.;28.
GrsecoBasilii. mSolatklm. k\ est, auxilium, ut supra nptatum est.
1049 CONCORDIABEGULARUM.— CAP. XL. 1050
ajgrotantium desideriis neget ex his quse habi£rit, , A lestis Dominus noster quce indigemus, et prseparat:
quaiitum illis necessefuerit. Advenientibus fratiibus> vides ergo quia et « victualia nostra, cum ab ipso
«scas parabit. Hsec erit. cura custodis cellarii recur- nobis prseparantur, Dominica dona sunt. Nam sicut
rens semper ad seniorum consilium, et requirens dei carnalis domini servris, f alter tamen hoino, de pra>
cMiiibus; vel prsecipue de liis quse proprio suo in-- bendo servitio suo solummo.dbest soliicilus; quia
lcllectu non poterit adimplere, de prseparandis a domino suo annonse, vesliarii,
§ X. — Ex REGCLA MAGISTRI (cap. 16). * calciarii usibus est securus : quanto magis Domi-
a Fratres, omnis opera pretium habet, quia dignp» nus noster ccelestisnecCssariavitse noslrce juste nos
mercenario mercedes debentur, et Bovi triturantii non prsecipit cogitare. h Quasi homo honiini serviens
non alligabitur os (Deul. xm; I Tim. v). Nam labores5 ad prseparandum sibi .» idoneus credilur: quaiito
/ructuum suorum beatum faciunt manducantem, quiai magis crederitibus vel servientibus Deo, qui creavit
Domiriusliomini creato omnia subjecit sub pedibus5 ipsa omnia, et cuncta pplens est.adimplere, omnia
ejus propter quem creavit cuncta, Ergo si injustis ett polerunt famulari. Qui i junior fui, el senui, et non
inimicis Dei, id est, non credentibus paganis ethse-. vidijustumderclictum,knecsemenejus egens (Psal.
reticis, vel diversis peccatoribus/b diversa victualiss xxxvi):_sed magis tota die miseretur et corampdat.
creatura famulatur subjecta, ut uriiversus mundus, B Ergo cum de solo servitio nostrp in iriquirendo re-
diversis deseruitj quanto magis credeniibus in Deo,, gno et juslitiam ejus fuerimus solliciti, Deuni cre-
etbene servientibus ei jusie et digne Dominus ad[ damus omtiia nobis ministrare, qui ultro se tiobis ne-
vitam diversam creaturam tradidit uuam creavit, ett cessaria omnia promiuit apponere. Ergo omniavi-
quasi pignus futurce repromissionis in prsesenti hoc> ctualia monastefii, quse in.prsebenda operariis suis
tempore omnia vitcenecessaria ministrando non de-. Dominus annona distribuit, si male et fraudulenter
relinquet Dominus quserentes se: quia divites egue-. a cellarario disifibuahttir et pereant, sciat se supra
runt et esurierunt; inquirentes verO Dominum non{: dictus cellarariris in die judicii diviriis ante tribunal
deficientomni bono, el esurientes implet bonis Domi-: .; ra'tioCiniisdiscuti, cum annonam servofum Dominus
nus, etdivites dimisitinanes: et,tanquam nihil haben . per negligenliam viderit ! stricari: quia quod juste
tes, et omniapossidentes. Ergo cellararius monasteriii Dominus dignis tradit, indigne ab eversorihus non
non aliunde quam ° dispensalor divinarum rerum; ; palitur stricari, Qui cellararius sine prsecCpto abba-
intarifum divinarum ut Dominus in Evangeliopromit- tis nihil tribuat, arit erbgef, aut expendat, nec iii-
tat fidelibus dicens: Nolite co.gitarequidmanducetis,, fimioinprceseiitia ejus extra jussuni aliquid porrigat.
autquidbibdtis,aUtquidinduamini(Matih.yi).S\mxil [ Cellararius eleemosynam faciat cum jrissu abbatis
et de crastino monet non debere quemquamesse solli-; V,in prsesenlia ejus : in. absentia ejus liceat ei petenti
citum: sedhoc admonet dicens : a Qumrite regnum panperi eleemosynam exhibere propter prseceptum
et justiliam Dei, et hwc omnia apponenlur vobis: Domini, quod dicit: Omni petenti tribiiite (Luc. vi).
scit enim Pater meus,qui est in cmlis,quia hmc om- Et iterii: m « Da : ne cui non dederis ipse sit Chfi-
nia indigetis (Ibid.). Ergo si Deo servientibus yitce stus.,»nQuotidie cellararaus cum septimanariis cpram
necessaria a Domino apponuiltur, et scit Pater coe-• abbate in oratorio cum congregatipne conimunicet.
a Fratres, omnis opera, etc. Hbc caput habetur ini . tet nos. >Et S. Reimbertus archiepiscopusBreraensis,
Reg. ms. cod.Corb. eodem cap. 16. ut refert Adam libr. i Hist. Eccl. Bremensis : «Non
> Dinersa victualis. Hsec usque ad illa /verba: est, inquiens(S. Reimbertus), tardandum, utcunctis.
Quanto mdgis,-desiderantur in Regula ms. subveniamus pauperibus : quia quis sit Christus, vei
c Dispensalor. Supp. sit. : ad nos veniat, ignoramus. •»
d Qumrite regnum, etc. Matth. vi; sed producta quando n Quolidiecellararius. Ex hoc loco inferri potest
. suut ex memoria, non ex codice. Magistri monaclios quolidie sacram euchafi-
* Victualia. Qucead victum pertinent S. Ambro- bujus stiam sumere solilos : juxla cujus Regulam, cap. 21,
siusIib.vHexameri cap.21.«Invigilare quserendo vi- cellararius et hebdomadarii postabbatem communi-
ctualia.» cabanl, et facla modica oratione recedebant, Sacrse
1 Altertamen homd.Ita iri Reg. ms. hsec clauden- , eucharistise fuil olim varius apud monachos usus.
1Y
dasuntparenthesi;ut sensus sit: Etsi tamen alter,J " MonachiJEgypti diebus Domiriiciset sabbati sacram
jdominusvidelicet, sit homo. eucharistiam sumebant, ut docet Cassianus lib. ni
? Calciarii. Calcearium est id omne quod homini ; deDiurnis.Oralionibus, cap.2: .«Quamobfem exce-
calceando aptum est, S. Gregorius libr. n, epist. 57 : ptis vespertinis npcturnisque congregationibus,null.a
i Afferatadcalceariumpuerorum solidosquadraginta.» apud eos per diem publica solemnitasabsquediesab-
kQuasihomo. Lege : Quia si homo, ut est in Reg. bati et Doniinica, in quibus hora tertia sacrse com-
ms. et cod. Yind. munionis obterilu conveniunt.» ldem lestatur de die
i Idoneus creditur. Lege : Idoneumdominumcredit. Dominica ejusdem libri, cap. n. Magister, ut paulo
j Junior fui, et senui. Ila in PsallCrio Romano. arite diximus, suos discipulos quolidie sacri hujus
t Nec semen ejns egens. Ita in Psalterio Romano. mysterii participes esse voluit; quem secutus est S.
i Stricari. Ila Reg. ms. etcod. Yind. Id est, dis- Dunstanus, qui capite 1 Concordiseita staluit:« Post
perdi, consumi, Glossarium vetus : lnstricaium, vul- pacem fralres quolidie (nisi qui crimine se aliquo,
neratum. ''. ' vel carnis fragilitate rebs cognoyerint) regulari stu-
m.Da, nexui nondederis, etc. Hsecsententiahabe- dio prbrsus intenli eucharistiam accipere noti re-
tur in Iibello S. Isidori de Norma yivendi, capite. ul- nuant. i Quiddehacrestatuerit S. Benedictus, riori
timo:«Omnibus da: ne forte cui non dederis ipse sit satis constat. Tamen exliis verbis capitis 35 : In.die-
Christus.» Quam doclrinam secutus est,S- Joan. pa- bus aulem solemnibususque ad missas sustiheant, con-
triarcha Alexandrinus, cum dixit datofi: «Daeiduo- jici potest diebus Dominiciset festivis coirimunican-
decimnumismata, ne forteChristusmeussit, et.ien- '"dum.essei
4051 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 10SS
Intraniibus in liebdomadam septimanariis vasa co- A bi>ero, nedeiur locus diaholo, sicut dicit Scriptura:
quinrc ipsc consigncl : complcla Iicbdomada ipsc Nolite dare occasionem qnmrcntibns eam; et vi-
rccipiat aliis intrantibus consignanda. Qnre vasa 1110- dealur gastriroargise gulcevoracibus vel ghitiouibus
naslcrii si sub aliquo per negligeiitiam fracla fratrihus provideri niagis quam refrenari.
fuerint, non prius qui fregil, accedat ad mensam, § XI. — Ex HLGIXACLMLSBAM (cap. 4)." ,
nisi poinilens abbali salisfeceril pcr humilitalcm 1 Monastcrii ccllaraiius sapicns el religipsus ex
ad genua incnrvalus. Ejcclis vcro de ccllario omni- omni congregationc cligcndus esl, qui non sibi, nec
bus necessariis cum congregationcadiiieiisamscdcat suibvolunlatibiis, sed toti congrcgalioni sequaiiiiriiler
lacilus el manducet. Qui cellararius, si se levaverit et pic placeat dispensando, nec incle placere studeat
aliquid adporlarc, usquc dum redeai, omncs de unde et se in ruinam pcceali, elaliosper trarisgres-
mensa, in qua sedebat, ad manducaiiduni exspeclent sionis noxain coiisentiendo introducat. Id :est. rit
eum. Opus aliquod laboris facienilum his horis cel- nihil cxlra debilain mensuram pro qualibet fami-
lararius snscipiat, quando aliqua cura el diligenlia, liarilalc, ^' pro gralia merili dispensandO distribuat,
vel dispensalio cellarii mininie exercclur, ut oliosns sciens : quia , Jvsius Dcus h justitiam A;.u smculo
iii illis horis non sit. In oralorio abscns per occupa- dilexit, (vquiiatemridit vnltus ejns (Psat. L). Sit ergo
tionem clicenteabbate pro eo fralrihus,;i ul habealur B omnibusjusla dispcnsalionc gralus, sitTrioribus nia-
in mehle, simul ct ipse ccllararius, si prope oialo- turus, sit snbrius, noh edax, non elalus; nbn turbii-
rium ccllarium fueril, sua voce pelat se dchcre in lenlus, iion injiiriosus, non lardus, non piger, sed in
oralionibus niemorari. i>Et lanien lenlcsic occupalus omnihus aclibus sit composilus. COhgregatibni
in facto opus Dci sibi dical, ei ipsc scquendo vocem oiniii, id cst, tnm senioribus qiiain ctiam juriioribus,
vel vcrsum oralorii. El merilo intiis in oralorio depro affeclu et patcrno ordine debet ininistrare. Cu-
bet ab omnibus memorari, quia pro oninium solli- ram dc omnibus sibi comroissis rebus liabeat. "Nihil
citudine occupalur : ct quomodo ab uno communis tnmcn sine J comincatu abbalis faccfe prsesurriat.
pro oninibus ulililas procuraiur, sic oninium cum Fralres lam scniores iclale quam jiiniores nullate-
iino partiatur oratio. Yilia vero oris ct corporis ci nus conlurbet. E! si aliquis fralrum ab eb irrationa-
cuslodicnda ab ipso abbatc cuslodiantur : quia cella- bililcr aliquid poposceri!, leni rcsponsione cumvoce
rarius snb nullius dccadae nunicro sub prxposito liumililatis conlra ralioncin pclenli deheget. Ininfir-
continclur : ne fortc, qnoniodo caro amal cpicc sua milatc po.silis fralribus diligenli cura et prbmptis-
sunl, propter aliquem appetilum vcl subminislra- simo affectu minislrct. Similitcr pauperurii criram
tionem gulre causa Dei prrelcrmillalur, el pro cibo geral in oninibus timoreni Domini prseponens, et
vcl potu c non exacla exconimunicalio carnalilcr C scicns 111 i inde rationcni reddilurmii, si npn prp cjus
provcndalur. Ulensilia omnia monasterii ipsc rcci- prxccplis implendis h;cc omnia facial, niemOr;serii-
piat >>ad numerum, et diversis consignei. De om- per illius, qui dixit : Qni mihi ministrat, me seqnalur
nibus vero qnaj sunt in nionastcrio, cxlra ablialcm (Joan. xn). Oiiini ergo operi Iiono qriod .facinius,
nullus sibi aliquid vclul suum, sive quod altulit, Doniini tiniorcm jungamus. Sic in oinriibus curam
sive quod invcnil, sive quod laboravii, velacquisivil agat, ut in nullo negligeniicedainna incuffat. l Ava-
[nullus] peculiare vindicei, aut defendal. Quia re- riliic ct cupidilalis pesieni oinnino fugial. Similiter
gulse scntcntia osl : ° Res monastcrii el omnium, et sicut non avarus, sic non sil prodigus : id estj sicut
nullius est. Cellararius vcro ipsc fratcr ordinclur, dona oinnipotcnlis Dei sub avarilirc vitib pccultando
qui probatus fucrit ab abbale lidelis ct abslinens se : subtrahere non debel, sic sine jusia dispensaiione
qucin nunquani vincil aliquando aliqua desiderio- niniis i fcnerando communero substantiam nOn de-
rum gula, vcl qui non multuni aniat manducarc aut bet diiipcre, sed omnia per discrelionem teriiperari-
" Vt hubcatur in mente. Ita in Reg. nis. ; sed TOut qnem ferein onmibus bic Paler sequilur. :;
videlur redimdare. Sensus est: Si cellcrarius nonin- 6 Pro grutia mcriii. Lege,ul in cod. Yind: fclpro
tersitdivinis olliciis, ipseabbas euin fratrum oralio- gralia mcriii.
nihns comincndcl. fj ) Jnstitiam. Ita in Psal. Rom. , psalm. 10*:
h El lumen lente, etc. Sensus est : Si cellerarius 'i smculo. Addiium ab auclorc citans;locura
habens cellam juxta oratorium facial aliquod opus cx nienioria, non cx codice.
quod dobitam oraiioni alleiitioncm mininic inqie- i Sine rommeatu. Id esl, sinc pcrmissu. Vide.su-.
diat, ofliciuin divinuni per serecilabil scqucndo fra- pcrius annolala.
Iriini in choro psallenlium voccui. Ex quo liqnelpos- k Avaritia: ct cnpiditatis pcstem, elc. Prseclare S.
sc lioras canonicas persolvi facjendo lcve uliqnod Basilius in Admoniiionibus : i Cave quoque cupidi-
opus, quod dehikeattentioni non official. Idquo vnlgo taicin, nec aniori peciiniariiin subjicias te, sed ab
doceni summistse, Navarrus in Eiichiridio de hoiis ' omni avaritia cleclina, ne coiidemnefis utadulter et
:canonicis,Cap. 13.- Sotp libr. iv dejuslitia et jure, < idoloriim cultbf. Noli ariiarc riiamnioiia; ne te sepa-
;q»5,a. 5;ei alii mrilti. / . ,,_ ret a;Dep. Noli dihgere opes terfenas, ne amittas cce-
; ; c:Non exaclaexcommu.nicaiio.lln diciliir, quiaeam lestes. Multi cupienles alieria a suis privali sunt.
prseposiii non exigerent, ut pdssent inirc graliam Aliense sunt a nobis hujus sseculi facultates : nostra
: cellerarii. ._ . ,''' auiem pbssessio rcgriuni.coilofrim.est,> Ei paulo
; A Adnumerum. Gallice : Par compte. .'."," ,; post: «Cave radicein Pttinium maiorum cupidila-
;.?.Resmoriasterii et oninium, et hulliusesi. Oniriitiriv"' tem pecuiiiarum : ciipidus eriirii atiiiuatii suam ve-
in communi, nullius iriparticulari. rialern liabet, \
^Monasterii cellardriiis, etc. Maxinia' parj. htijus i;" iFenerahdp.
"'' " Id est dissiparido.
"' ,: -'" ':".'*• •';-. • : ' .':'- ' 43
capitis suropta est ex superiori capite S. Beiiedicii, ';:
1053 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XLI. 4054
do pcnsarc. Et si non liabeat quod ab eo quceritur A.1' Etquamvis quod petitur non sil, unde tribuatur,
quod tribuat, sermonc lcni sine ulla aspcrilate in nullatenus respondeat se non habere, sed dical fi-
sermone procedat: ut dulcedo cordis et vocis re- deli voce : Dominus dabit. Ea vero qucc daiida sunt,
sponsione patefiat, juxla quod scriptum cst: »Favus sine mora tribuantur; ne scandali occasio ant of-
meilis scrmoncsboni (Prov. xvi). El illud : Sermo bo- fensionis casus ex ipsa tnrditate generctur, mcinor
nus super dalum optimum (Eccti. xvm). Ita sibi com- scinper prseceptorum Domini, qui nc minimum suo-
niissum opus ad mercedem noverit pertinere, si rum patitnr scandalizari (Matlli. xvm).
omnia cum humilitate et pietale studuerit agere.
« Fauus tnellis. Prov. xvi : Favus mellis compo- b Et quamvis quod petitur, etc. Ita coiistruc : Et
sila verba. In lextu Grceco: ôyot z«).oi, id est, scr- quamvis non sit undc tribualur id qnod pctitnr.
moncs boni.
'-;;;GAPUT XLI.
DE FERRAMENTIS ET REBUS MONASTERII.
;<:,. :r'.|'l. — :ExREGULX I<':::}}, -iJB/ilipregej ijuiîri jyMl;<Ionius Dei. sanctificatiscum

SA'NCTi;:'BENEi>iCf
a Substariiia monastefii in; fefrairientis; velvesti- suis bibebat cohcubinis, et qriaiem meruit vindictam "
..;,.;' ;:,:,;:;•,:;;;:;:;. ,-.- , ..
bus, Seriquibuslibet rebus i>prsevideat:abbas «fra- -(Dan.^ri). ;';'};.
tres, de quoruhi yila et moribris securussit, et eis § IIL.—rEx REGDLA; SANCTI PACHOMII (cap. 65).
utritile judicaverit,consignet cristodienda ; j1 fjuandb fevertiintur in monasterium, nemp ex
sitigula, iVofdirieremanebil. Cum ad dortiossuas pefvenerint,
aiq^fe-'¥ecolIigenâ.''E'x'-quibus-''abb,as!4brevem:;tei rlerramenta
rieat: rit durii sibi <?in ipsa; assignataffatres vicibus quibusopusfecefant pt ijgallicas tradent
f :ei i qui secundus est ppst prsepositum dbmus: et
succedurit, sciaf quid dai, aut quid fecipit. Si : :ille inferet
eayespere;iri celliilamseparatam, ibique
quis auterri sofdide autnegligentef fes monaslerii concludet. ' '
traciaverit, cofripiatur: si non emendaverit, disci- ...... § IV. — Ejusdem (cap. ffi).
' >
plinai fegulari subjaCeai. Omriia autem feframerita liebdohiade cbmpleta re-
PATRUM ':
,§il,— Ex REGOLA (cap, 12). portabuntur in uriam dbtoium: ut fufsum, qiii suc-
« Nosse debent fraires, quia qiiidquicl in monav cedunt hebdbmadje', sirigulis doinibus nPverint qtiid
slerio tractalur sive in ferramentis, vel ecetera om- :£distribuant..''::': ''.." ,."
nia sauclificata esse. Sr quiSde fratribus aliquid ne- G : § ."V-—, Ex REGULA SANCTI BASILII(cap, 103), -
gligenter tractaverit, partem se habere noyerit curri Interrog. ^ Quombdb debent ii qui pperantur
• "'•*.Substantia. Lege, substantim, ;..'',:..:. non est in Regula excusa S. Pachomii. In fine fainen
i Prcevideal. Lege, provideat, arliculi 35 hseCyerba quce hunc spectafe videntur,
c Fratres. Quorum alter ferramentbfuiri, aller reperiuntur : «Omnia autem ferfamCnta post opera-
vestimentbrum, alter linteahiinum curairi gerat. Et ; tiohem ad domum: feporiabuntur. » :
sic de caeteris iiionasterii rebus. -•" i Gallicas..Gallicaest calceamentum, solese"spe^
d Brevem-.Ha omnes mss. nostri COd,cum Sma- cies, qiia prceter infimain pedispartem csetera nrida
ragdo, S, Dunslano, Turrecremata et editione Colo- fere palebant teretibus haberiis juncta, Id; patet ex
niensi: qusedam: tamen vulgaiseiegunt, breue.;Bre-r.'..;.. Agellio lib. vii, cap, 20 inPlerique autem ex iisjquse
vis igituf, seu breve, nairi utrunique dicilur} est iri- audiefant, fequirebant Cuf soieatos dixisset. Sed Ca-
idex, inventarilim, matficula, scheda, in qua qusedani stritius profecto scite ei incorrupte loc.utusest: oirinia
breviter desciibuntur memorise juvandai causa. Fla-;; «him fermeidgeniisjquibusplaritafriincalcestaiitum
«
vius Yopiscus in Aurelianp : Breve noniinuni coii- :infuiiselCguntur,; ccetefa ptope hiida ierelibus babe-
scripsit. > Concilium Hispalense cari. 1: .'«Breveiti nis juncta siint, soleas dixerunt. NoiitiunquamGrseca
niancipiorum Ecclesice, etc, » Liber v legis VVisigot- voce crepidulas, Gallicas autera verbum essebiiinlno
thoruriij titj 5, lib. ni: « Et brevem del illi qui novum,nori ante setatemCiceroriisusurpari cceptum,
commeridaia susceperat. » Cassiodorus lib. i Yar., _ etc. » Unde Tertulliarius adversus «enatorem Isia-
epist. 6:• « Ut secundum bfeve subter annexuni, I» eum : •
etc.••-»Dicitur et breviculus. Nomen in linguam Gfse- ;. . . caligaqueremota,
«am transiit. Nam diciturfyiSioy, id est, breve.. Sy- Galiicafitpedibusmoliiredimitapapyrp.
nodus Carlhaginensis can. 57 : 'Ev>TOUTM TMfiptgia, :
itl est, in hoc brevi; et can, 97 : To;ppiiioy TSV Sed hsec gallica poriiptula erat, ea vero cujus" me-.
ktfukw.av., id est, breye capitum,. Ad quem locuiri minit S. Pachomius, rristica et militaris, operi apta,
.TheOdorusBalsanion,ppiSioyliyzrui vjy.uja iTrttofivii/: et lignea. Undeet hujusmpdi gallicse.diclie sunt ca-
c-uvTpfio? i«p y.y.iukuiivovg tipvm, r.ui lones a voce Grsecst,y&lov,id est, lignum. Glossse
ypuff,.Bjs.jSti»,
fipt§iju(Leg., BpzSkug)n avvrou.iu, id esi, brCve di- Isidori : Calones, Gdllicmmilitnm.'
cituF conipenciiosa scriptura. Breyio eriim Latine i Ei quisecundus esl.JA est, qui post prseposituni
scindo,,et brevitas conscisip. ,: domui prcesidet. Nam in niOriasterio S. Pachoiiiii
e Inassignata. Nempe substantia nionaslerii; plures domus erant, seu classes , sihgrilisque unris
f Si quis sordide , elc, Hic locus profertur a prsepositus praeficiebatur, cujus vicarius era; hic se-
Joanne niOnacho lib. n Vitce S. Oddonis abbatis cundus. Ut supra notatumesti "
.ciuri." ,"-'v; k Quomqdo debent, etc. Exstat aprid S. Basilium
6 Hic textus habetur superiore capite, interrog. 93 Regi Bfev,, et apud Rufitiiim tap. 55
b Quqndp revertunlur. Hic articulus cum sequente
I05S S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 1056
curam gerere ferramentorum, ;» utensilium eorum j.A qui ea operantibus distribuat, receplaque cuslodiat.
de quibus h operantur? ,.r— Resp. Primum quidem sic- Etlicet specialiter lisec curicta singulismaneanf dis-
ut vasis Dei, vel hisTqucejamDeo.'consecratasunt juti tributa, bmnia tamen ^ a patre monastefli ofdi-
debent: deinde tanquam qui non possint sine ipsis nata ad curam prsepositi pertinebunt.
devotionis et sludii emolumenla consequi. SANCTI FRUCTUOSI '"'
§"X."—EX;REGULA (cap. 7)."
-,: ': , § VI.—> Iiem{ejusdem (apllOI)., i Ferramenta vel utensilia quselibet aftificum sub
Interrog. Quod si per negligentiam pereat aliquid lino recotidenda sunt conclavi, et custodia unius
ex hisaut per conteroptum dissipetur?—Resp.ls fralris industrii et providi. Quique segregatim illa
quidem, qui contemnit, velul sacrilegiis judicandus idOneo collocans locOj pfout res expetit, . poscefiti-
est. Et qui perdidit per negligentiam, et ipse simile bus ad operandum fratribus tribuat, atqrieâd ve-
cfimen incurrit: prp eo quod pmnia quce ad usus sperum suis ea colligens locis «uram-habebit; ne
servorum Dei depulata suht, Deo sine dubio conse- quid de his aut pefeat, aut per negligentiam i seru-
cfata sunt. (Vide supra ad Reg.S. Bened. hoc eap.) ; ginet, vel qualibet occasione vilescat.
§ VII.—Ilem ejusdem (cap. 105). §' XI. — Ex REGULA MAGISTRI (cap. 17).
Interrog. c Quod si a seipso commodare vdhierit, "}k Ferramenta moriasterii in uno contineantur cu-
aul accipere ab alio?— Resp. Tanquam insolens et,;B biculo, et uni fratri, cujus diligentiam abbas cogno-
temerarius habendus esl. i Ilsec enirri eorum qui verit, eorum conseryandoriim curam commitlat.
prcesunt et curam dispensationis gerunt, officia pro- Qui quolidie fratribus ad facienda opera consignet
pria sunt. ad numerum, et a i disjungentibus similiter munda
.;.,§ VIII. — ITEMEJUSDEM (cap. 106), " ipsarecipiat et reporiat, breve de bmnibiis teiienie
Inierfog. e;Quod si necessitas poscat ut.js qui abbaie. Qiii vero frater noh munduro ferrameritum
prseest requirat ab aliqup eofum vasvel ferramerilum, aterram de agrb n revocaverit, accusatus ad men-
et corilradixerit ? — Resp. Qui se ipsiim et niembra sam a eustode ferramentorum poense npmirie in re-
sua tradidii iti alterius pptestatem propter man- fectione in portiohe panis sui unam ° quadram nii-
datum Domirii, quomodo lieebjt ,ei,de, utensilibus nus accipiat usque ad. satisfactionem, vel emenda-
contfadicere f huic prsecipue, crii cura eommissa tionem promissam : quia exinde seruginat ferra-
est? .. "'-
>;'"; ,-. •"", ::.;:''.'.;:"':.. mentum, cum riiundum non fuerit positum. Simul
§ IX. —Ex REGULA SANCTI Ismoiii (cap. 20). eliam et ipse frater consignatas habeat cotes, et
, g Strumentprum custodia,: ferranientbrum rid spongias calciariorum, P facitergia, mappas vel i sa-
unum, queni pafer monachorum elegerit, periinebit, bana : similiter et arcam crim rebus abbatis; vel ar-
G. "'"'• -'...•' :.v. ,",:' ::' ' •: ',
» Vtensilium. Lege, vel «ferisi/iMm,rit apud Ru- 27 de fugitivo mpnacbo : « Sed ubicunque fuerit, ab-
•
finutii. ,"':-- ''. :; ' '".'". "'"'•;"" :;• bati suo auctorilate canpiium revocetur, » id est,
h Operantur. Ita apud Rufinum. Aliter in lexlu reddatur. . ', .'..-."'
GrxcorJlem&Tsvpivav uvzoZg,idest, « qiise sibi com-• ° Quadram.^ Quadfa est frustiim panis , quarta
IriiSSaSUlll.y .: "',:.•- -;•'••'•"" ".'',,"• panis. Glossseveteres : Quadra, "cokogl Lege,
° Quod sia seipsq. Invenire est apud S. Rasilium pars TOJHO?, id est, frustum, ut plim adoctis estemenda-
interr. seq., et apud Rufiiium eod. cap. tum. Meritio fit apud Juvenalem, Sat. S :
;a Hmc emm eorum qui prmsunt. Hcecnen sunt in1 Ut bona suniniaputes alienavherequacira.
textu Grceco.Mens autem sanciiBasilii haeeesf: TJt;
ii soli: possint commodato iiistrumenta seu ferra- • Sed proverbialiler dicturo. Faciebant Romani panes
menta dare aut accipere, qui eorum curam gerunt. quadratos liabehtes incisuras; et unaquaque pars
,e'.Quod si necessilas poscat, etc,, Habelur apudI seu iiicisura dicittir quadra. Athenceus lib. f: BIM-
S, Basilium interr. Sequ. Reg, Br. et apud Ruf. cap, p.iovsti.up-iovg ovpp.iX,saBai "kiyti -zovg£yj>VTug IvTOfta?
.'" ""....': " «
iiyovat, id CSt, bucCelaios
f Huic prwcipue, elc.,' Paulo aliter in
eodein.,.'.'; ",;". ouj Twf/KtotKoSjOKTouj-
Grseco: T5i paties appeilari dicii, qhos Romani quadratos appel-
TrposffTMTt, w XRITMV&xtv5>v ij tppovTig u.vny.iv,id est, lant, habentes incisuras : J memiriiiSuidas ::.y.php'nn:
« .antistili, 'et etiam cui citra commissa esl ferra- S.pTog,idest, t quadratus panis : > ita dictus quOd
mentbrum,"» .".;• ',. : ',-.:} .•'.. haberet quatuor incisuras seu quadras, ut yidere est
s' Slrumentorum custodia, etc. Hcec habenturin ; jj apud S. Gregoriumlib. i Dial., c. n, de S. Maftyfio
Reg. exciisa eod. cap. ubi iegitur : Instrunientortim; nionacho provincice Yalerise : « Dum quadain die fra-
etferramehtorum custodia. Strumeriiorum aulem, tres illius panem subcinericiunl fecissent, eique
proi1instrumentornm. Yide supra. obliti essCnt sigiiurri crucis imprimere, sicut in hac
A Palre" momstefii.".Iri Regula; excusa deest TO , provincia crudi pancs signo signafi soletit, ut per
monaslerii. quadraspartiti videantur. >Idem etiam liquet Cxepist.
, i.Ferramenta vel utensilia, etc. Ilcec reperiiintur Theociemari abbatis Casinetisis ad Carolum Magnum,
in Reg.; ms. S; Fructupsi archiepiscopi cod. Cfass. Si modo illius sit.
eod..eap:.:,7.'-. . '': :-::, ;>";: P Facitergia. Sunt mappullse, sudaria tergendse fa-
i Mruginet. Id est, seruginem cpntrahat, ita etianii ciei idonea. S. Isidofus libr. ix Originum eap. 26 :
loijuitur Magister cap. 17 ; « Quia exinde ceruginatt « Facitergium et manutergium a tergendo faciem et
feframentum. » '"'..'; R. Ms. manus vocatur. » Glossce-Arabico-Latinse diclce:
k, Ferramenla mpnqsterii. Ilsee habentuf in « Facilergium et nianutergium vel a tergendo fa-
cod. Corb. eoderii capite. ,, * ciem :vel maniis vocatuhi. > :
l Adisjungeniibus. Supple se, id est, qui se ab in-• 1 Sabana. ldem Isidorps c. 19 : « Mappas, sabana
vicem sepaf ant completQopere. . et facitergia: > Sabanuin est liiiteum. Glossse-GrsecoT
m De agro. Sup. reversus. Latinse: 2aS«vov,Lentium; lege, linleum. S. Isi-
"*-i}ej)pcai)erit.':t;Id:;est, recldiderit- Narii revocare;! dorus cap. citato agens de liriteisait: « Sabarium
aliquarido sigriiflcat reddere. Conc. Agatliense can. nomeri GfSeCuni.»'Idem planum est ex D. Gregorio
j(j57 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XLII. 1038
cas diversarum decadum cum rebus fratrum, cum A j gationis exsolvat. Unde ipsum fratrem fide oportet
o clusuris prsepositorum, simul etiam et arcam cum divina coiistringi, ut timore vel testimonio Dei fide-
corlinis et velis, vel Ornatu monasterii. Sirttul etiam liter possit commissa implerei
arcam uum diversis codicibus et chartis monasterii, § XII."—Ex REGULA.CUJUSDAM (cap. 12),
Simulnanique etarcam Cum his rebus fratrum, qui Utensilia monasterii et qucecunquesunl ad com-
uoviter i ingressi monaslerium, quse propler, quod niune opus necessaria, abbatis cura disponantur.
absit, repedationem sceculijubentur servari, simtil et Et tales in congregatione quserantur, quorum et
universa c expensa arlificum , quse ad diem de di- ., solliciludo animi vigeat et conscienticefirmitas sit
versis artibus laborantes consignaverint facta, ipse ' probata"; et ipsis cura committalur, ut quse cuique
frater profecto recipiat et reponat; imperfecta, alia necessaria fuerint, oporlunitate exigente, tribuan-
die ipse laboranlibus consignet. Simul et diversa- tur. Et sic ipsa utensilia , seu qucecunqueeis ab ah-
rum artium..ferramenta.ipse a diversis artificibus bate coromissa fuerint, cum sollicilo timoris studio
sero recipiat; et mane reconsignet. Nam et arcam guhernentj ut mercedem commisssecurce recipiant
cum rebus fratrum intrantium noviter in monaste- et non judicium daninatipnis iricurrant, anteponen-
rio per donationeni collatis simul vel clusura abbatis tes illud hieniis ocnlis : Maledktus, qui facit opus
in cubiculo conservet. Raiiones omnes, in nummo ;
D.einegtigenter(Jer. xvsm).
monaslerii expensaruni ipse abbati d sriggestu ero-
libr. IV.Dial. cap. S5 : «Inveriit quemdam incogni- 'p<a//Ktwvyuvj),, id est, « Clausurse sic appellantur
tumvirum ad suum obsequium prseparatum, quisibi maiiumenta, tfansituum patria Romanorum lingua. »
de pedibus calceamenta abstraheret, veslimenta sus- Mehlibfit Cbd. 1. In nomine,Domini;§ A,de bffic.
" ciperiel, et exeuriti de canalibus sabana praebe- pfsef.prccl.Afr.Yide Glossarium T«xTtx6v '
eruditis-
ref.' > , ,. simi viri Nicolai Rigallii. _ :
"B Ciim clusuris. Ita in PVeg.ms. pro, ctausuris. 1 Ingressi monaslerium. Ita in Reg. ms, Subaudi
Libr, VIII legis Wisigoth., iit. 5, 1. 14 : « Quod si verbum. sunl. '''''
fle domo ejus aut clusura invOlaverit. >Clausura hpc c Expeiisaarlificum, ila in Reg. ms. Lege tamen :
loco est aliquod armarium seu afca: Est etiam clau- Pensa artificum, ut coiligitur ex sequentibus.
sura muniinen, prsesidium, quod siatuitur in trans- d Suggestu erogalionis. Id est, suggerendo erpga-
itu alicujtis regionis. Suidas : idsto-oOpatOUTW Z«- tionerti, quam fecit de rebus monasterii.
1OO0TC« T« ifxvpwf*KT« TWV 5t«6«erj<ov -rijTzuxpiaTWV
GAPUT XLII.
SI QUID DEREANTMONACHIPROPRIUM HABERE.
§ I. — Ex REGOLA SANCTI BENEDICTI. C aut accipere sine jussione abbatis d necttieaiiquid.

»>Prsecipue boc Vvitium radieitus c amputandUm habere proprium, > nullam omnino rem, neque co-
cst de monasterio : Ne quis prcesumat aliquid dafe dicem, 5 neque tabulas, neque 6 gfapbium, sed
0 Prmcipue. Graphice depingit hoe loco, S. P. phium ; > et Cassianus lib. iy de Institutis renun-
Benedictus peciiliaritatisy seu, ut nunc ioquuritur, tiantium, cap. 15 : « Magnumtjuesitcrimen ex ore
proprietatis Vitium. monachi codiceni meum, tahulas meas,
1 Vitium. Supp. peculiaritaiis, et sic cohserebunt gfaphiumprocessisse
roeum. > Quid sit graphium explicant
priora sequentibus. Glossseveteres : ypufsiov : hicstylus, quo nimirum
..« Amputdndum est. Ila in cod. ms. S. Far. ut inceraiis tabu.lis litterse incidebantur. Prirrium sty-
npud S, Dunstanum et Trilhcmium cap., S libri lo seu graphio ferreo usi sunt Grseci, Tusci et Rp-
de proprielate monachorum. Vulgo : Amputetur. mahi, postea ossep, ut docet S. Isidorus lib. vi Orig.,
a Neque aliquid habere proprium. Proprietatis in cap,;8 : « Grsecienim et Tusci primum ferro in ceris
monasteriis ahdicatio sanctofum conciliorum auclb- scfipserunt. PosteaRomani jussefunt, ne graphium
ritate olim caula fuit Aurelianensis i can. 21; Au- ferreum quis haberet : unde et apud scribas dici-
lisiodorensis can. 25; Lateranensis sub Alexandro tur•: Ceramferro ne csedifo. Postea institutum esl,
terlio apud Guillelmuni Neubrigensem libr.-nt de utin cera ossibus scriberent, sicut indicat Atta in
rebus Angl. can. 5; synodi Constantinopolitance satyra clicens: ......".
Drimce et securidce can. 6. ot ftovKxot ovSh iStov VerlamusvomeremIn ceram,mucroneqnearemus
oysilouo-tv syjiv, id est« monachi nihil proprium ha- D' Qsseo.";,. ;, : ,.", . :'
bere debent..» Graphium autem Grsece, Latine scriplorium
Nullam omniriorem. Prp : Neque ullam omnino dicitur. Nam ypupb dicitur scriptura. > Poslea
rem; supple, habere prcesumat. tamen ad ferreum rediisse Rbmanos
i Neque ta6ufas."Intelligit tabulas cera IUitas, irt : satis indicatGraphium
locus Sueloriii in Julip cap. "82 :
quibusolim stylo characteres incidebantuf, quariim t Csesar Cassii brachium arreptum -graphib tra-
meminit S. Willibaldus episcopus Eistetensis in Vila jecil», id enim osseo graphio iieri non -pbtuisset;
S. Ronifacii Mogunlini prsesulis : « Ego YViUibaidus et lpcus Martialis mox cilandus. Fuitet graphii ar-
episcopus, eic. Vitam etpassionem Bonifacii conscri- gentei usus. S. Ronifacius prsesril Mbguntinus epist.
psi«in ceratis tabulis. > 7 ad Eadburgam nbbalissam : « Parva munuscula
Graphium; S. Beriediclus, cap. 5S : Bracile, tuse venerandse dilectioni - tfansmisi, id est, urium
eulteltus, graphium. Meminerunt Suidas, auctor ve- graphium argenteum. >Iride graphiarium tlieca con-
teris_etymologici : ypu9tiStov,ypufuov. Julius Pol- dendis gfaphiis apta : Martialis libr. xiv, epigr. 21 ;
lux Iib. x, cap. 14: TwKutSlSiovKpoaiivuiypuftiov, Hasctibiêruntarmatasuogfapliiariaferro
itupayp«yt§«, id «
est, puero convenit habere gra- Sipuerodone»,nonleverounuserit, ,
"ioka S. BENEDICTIABBATiS-ANiANENSIS 1060
Uiliilpnmijip : fcquipfie quibus t> nep cprppra sua, '] Apalljolum, aut epulse lautiores, aiit meiiof iectus;
nec voluntates licet habere '« in propria potestate : cum bmtiia in cbmmune sint prcepafata, et eruce
omnia vero necessaria &a Patre. sperare monasterii. Christi nihil k durius sit? i. [quia] juxta quam viven-
Nec quidqiiam liceat liabere, quod abbas npn dede- tes palrcs nostfi cedificaverunlnos supra fundanien-
rit, aut permiseriti Omriiaque pmnibiis siiit com- iuni aposlblpfum et prbphetarum, et «vangeliorum
niunia : ut, sicut scriptum e.st (Act. iv), e tiec quisr disciplinam, quce angulari lapide cotitinetur Doniino
quam suumaliquid f dicat, vel prsesumat. Quod si Jesu Christo, quem sequentes de mprtifera » alli-
quisqriani :s huic nequissimp vilio depreherisiis fiie- :;tudine ad vilaleni descendimus humilitalem, diyitias
rit delectari, admonitus semel el iterunij si npri paupertate mutantes, et delicias simplici ciho.
emendaverit, i>correptioni subjaceat. }.'. §111. — EX.REGULA SANCTI PACHOMII (cap. 106),
, >.;;} JII. — Ex DOCTMNA "..' ,"':";
.ORSIESII.;.,'"' Nenibab allerp:acCipiatquidpiani,^^nisi: prseposiiris'
. -' ' " :•
Quse nobis occasio relicta est ut habeamris cpiid- jusserit."." ;
a funiculo ab cal- IV. :^T Ex REGULA SANCTI BASILII "
piam proprium usque corrigiam :| (cap. 28),
ceainenlj, i cum haheamus prseposilos qui pro npbisi .Interrog.-n';'Sidebet baberc aliquid: propfiuiii, qrii
Cuiri timore et tremore solliciti sunt tam in cibbi intef fratfes est? — Resp. Hui.cxontrarium est illuil
quam in vestiiu, et languore cbrpusculi, si forte 6bT•B testimpniuin, qupd iri Aclibus aposlOloruriide illiSj
veneril. At.in nullo timeamus; et per occasionem; qui credebaiit priniilus, scriptum est. lbi Ciiini ita
Carnis:animseemolumenta•perdamus. Liberi suitius,, >dicit,; Quiq, nemq .quidquam ex bdnis suis proprium
jugum de cervicibus tifastris mundanse servitiilis; dicebql esse,"° sed illis erant oninia:commuriia(Act.
abjecimus, cur rufsum vplumus reverli ad vomilumi ivf.. Si quis vero prbpriuni sibi esse dicit aliquid, •
nostruiii, et aliquid liabere, unde solliciti simtis, i ett sine.dubib alienum sefacii ab eiectis Dei, ctachar
quod perdere nietuamus ? Ad quos usus superfluumi rilaleDpmini, P qui docuitverbp, et opere eomplevit.
. o Quippe fpiibus.. Ad' qubd referatuf atitecedensi tur, i Dicebal enjm frequenter non debere,- nec
plurale ilirid.relatiyrim,.obscurum est, cum anteai ppsse mpnachum judicari, cui volunlas;liaberc pfi-
nuiiierb situsus singulari, sed dicendum esl in his; yatum peeulium persuaseril. Ut ciiiro mpnachuS
verbis :"Ne cjuis prmsnmut, subaudiendum esse TO' ; lauiipribus forsan cibis utalur interdum. cogit infir--
monachorum, qliasi dixisset: Ne- quis monachorumi itiilas corporis ; ut autem cupiat in quamlibet Cxi-
tpmsumal, etc. Quippe.quibus,.elc. . .. guisrebus jurisproprii dpmiiiiumviridicare.super-
""b;Ned.:corpora:sM«iNain-sunt in pr8elati::pptesta-" :: bce voluiitatis et avarce Cupidiiatis evidens leliinio-,
le, salvo tamen jure naturse. Non potest enini inb-- . iiiufti est. i>.Prselerea peculiaritatis vitium adulterii
nasterii antisles prseciperc monaclio, ut se muiilet,, et furli crimen est, ul recte docet S. Leander. libr.
percutiat, fameeneeet, et similia. Yidc Cajclaimnii' n.de:Insiit);itipn,e.Vifginuro"*?ap.18. «Peculiare quod
in opusculis. -iii ccenobiis prp iiiagnohabetur ciiniine, tu pro
e In propria potestate. In cod. mss. S. Ebfiil.. .. grandi.eviia. contagione, Adulterium sane pst, quia
S. Far, et. Yiclorinp utrpque iegitpr ; In propria,[. conscientise bcnseiniegritateni usurpafselrei pravi-
vdhintale.:"' "',;', ''}'}. .. '. ' •"faie niaculat. Furti criroen esi;" qtiOriiarii,'duiii piri-.
d.ii pairesperare hiohasterii. Supple, licedt. nia; quse.iiabentur in inp.nasterip oriinibus suiit coni- "
. «..Nec' quisquain suum aliquid dicui. Jtixla insti- muriia habefe laienter, prcesumit, quod a cseleris
luiionem primorum Christianoruiii, quprum iniagi-- ignpratur.;. et aliucl publice cum Oninibus utiiur,
nem-referunt inoiiachi. Actoruni iv : Nec quisquami aliucf fprtive abscpridit,'»- Quamobrem, o tiionache,
eorum aliquid sunm-essedicebat, quaiti veieres illii (ut paulo post addit S. rLeander),.i laiilcc-tiequiiice
i(EgyplimPiiachi feligiosiSsimeobsefvarunt, ut.gfg- malum yelut gehennse eyita prsecipilium, ei quasi
riuin est ex CaSsiatip, "locosupfa ciiito.' Eamclemi" iter conducens ad infernuni. >•'.
nionachis servandam edixit San. Colrimbanus inL ii Cqrreptioni subjqceat. In proprielarios inona-
Pcrinitentiali ms : « Meum ettuumdixit, yi plagis; >; i chps siatuil itaaniniaclyeriendum S.Colunib. in Poe-
sujiple : emendetur. S. Fructuosris archipfccsulCap., liiteiitiali: « Operis pecnliaris pfcesumptiP,d plagis.
4 : « Nec quisfjuam ex mpnachis suum asserehss Possessib aliCujus rei, quam non necessitas-genera-
dicat. » S. Aurelianus cap. 25 fegulse: « Nullusi liter fratribus concesserit, amissione ejusdera,, ct
prccsuniat quidquam suum dicere.'"> Quidani Pater•- .cenlum.plagis coercealuf; J
i Cum habedmusprmpositos. Itilelligit prseposilps
mbiiaciiorum in sua Reguia : « Qui auiem dixer.it.
Meum est et hoc et illud; peccayil cofam Deo :: : „ diversarum doniorum, quse erant iii lnonasterio S,
nisi taiitum per subrepliotiem serinonis > supple : Pachomii. '";
dixerit. Meiiioriale qualiter in monastefio conver- i Ei quqdperdere. Ila apud Trilhemium cap. S, de.
sandum sit: .« Nullirs ex frairibus suum aliquid di-- Proprietaie liioiiiicliprum. " ,;'";'-' Se.d
•' TO,quqd abest ab 'edi-
cat, autrem quamlibet, aut membruni Corporis, secii.- "iiohibus Ofsiesii,''' .' "••.,
semper: npstrum^ Hpc soluni opprtet dicere prp- kDnn'Ms sit. TOsif abestab editis : exsialianieh
priuita, niea Culpa. > Tritliemiuiiicapite citalo. .
i Dicqt vei pmsumqi.Prsesnmat est .afrogef. :}: ,apud 'l Quiq Itifin eclilis,; To^Mia,tanien
B tluic nequissimqiiJljp.Nequissiniumsanevitiuirir:;:""redundat.'"juxta quqm..
•:':"'"''."'" ';. ''
"' -';' ".'"'"
-esl peciiliaritas. llla eniin expuiigit concbrdiam ett » Altitudirie-U est, superbia.
cbarilatem exnionasterip, atque eliam mundi cofi- n Si debel. Exstat-"apiidS. Basiiliuniinterr. 55 Re-
lehipluin, tit pfseelafe monet S. Gfegbrius Magnus3 gul.Brev., et apud Rufinuin cap. 25..
episti 22, libr, x :.« Quia, si illis peculiaritas mona- °"Sed erant illis omnia commnnia. Ita apiidRu-
-
chis debetrir, nec cOhcortlianec charilas in congre- finum, quce lamen in textu GysecoB.isilii deside-
''"" }''..'
gatiohe eadem poterit perriianere, Quid est habitiiss : rantur. '' "•
moiachi, riisi contemplus muncli? Quomodo efgp) ? Quidocuil verbo, etc. Apnd Tritbemium cap. S ,
niundum despiciunt, si qui in monasterio positi ari-r -. de Proprielate mbiiaChorurii':'Qui qum.docidt, elc.
rum qiisefiint ?'»' Imo nec monacbus esse potest,, Sed ista usque ad finem cajiitis non assecjuuntur seii-
qui peculiafitati sludet juxta doclrinam S. Fulgentiii . sum texius Graeci, qui est ejusniodi: TouSiSuluv-o;
Rusjensis i.n Africa efaiscopi, ut in ejus Aciis halie- T« Xoûy.al i'pyto-Trw;fyvyjivif(.vjQv TtSivuivni^ ia*
1061 CONGORWAREGtJLiRUMi ^ CAP; XLiL 1061
Et- quia animain suain pytf" aniicis dedit, quomodo';4;:.'\§iVIli."^;'Ex"REGUL^SAiveii'AuG^
t Hsecsuni, quse ut wbsefvetis, prsecipiitausin mo-*
nos, etiatii uuce extra anjmani snrit, pfppria vin-
dicamus? "--'-' <:''-.,.-;'v.- " nasterio cbristitiiti. Primum , propier quod in urium
§ T'. rr Itein ejusdeni (cap; 118). ;"}'"' eslis Corigregali, ut unanimes i'IiabitCtis in" domo,
Inlerrog. a Pauperes venientes ad ostium et po- et nondicatis aliquid proprium ; sed sint vobis omnia
tentes qupmpdo dimiltemus :. et si debet unus- comniunia , et i dislribualur unicuique vestruni a
quisque pprrigere paneni., vel quodcunque aliud : pneposito veslro.
1 aut oportet ad epm, qui pfceest, perlihere?--r-Resp.
§ IX. — Ex REGUIASA^CTORUM PAULIET STEFIIAM
Cuin Dominus dixeriI,: Npn est bonum iollere panem (Cap. 25).
filipfum,ei;inittere cunibiis(Matth.\\;Marc. vn),sed i; Nulli liceal vel instrumenlum , vel calciamen-
cl canes nianducare de micis, qtice cadunt de mensa lum aul tabulas, vel cujusque rei parvissimse tam
c pueroruni, libenter accipiunt : is, crii dispensatio noviiro
quam vetus quidquam quod alio fratri datum
injuncta est, cum consideralipiie debet hoe facere. fuerit, prava prsesuroptionc conlingcre ad utendum.
Si quis autem prseler illjus volunlalem faeere hoc Ncc inler se fralribus liceat [l ut] id quod de com-
prccsumit,tanquam inquietus et indisciplinalus dcon- niuni qiiisquani ucceperil; nisi permissu prioris
fuhdalur; usquequo discat lpci sui ordinem "cuslo- '." cum alio fratrc, quasi peculiari amore m muluarc :
dire, secundum quod Apostolus dixit: Vnusquisque, ne hac occasione nasealur amor illicitus : sed imiis-
inquq vacalus,esi, in eppcrmaneut. (1 Cor. vu). tpiisque quod ei charilalis distributionc datur, hoc
—
§ VI. Item ejusdem (cap. 109).
e libens, et bona voluntale accipiat, ct ad utciiduni dc-
Interrqg. Silicetuiiicuiquevelcrem lunicamsuani, lectetur hahere.
vel calciamenta dare cui voluerit miserieordiceeausa
f § X. — Ex RiiGUL.v SA^XTI ISIDORI(cap. 6).
prppter mandatum?-TT i?csp. Dare aliquid mandali
n Monachi in commune viventes nihil pcculiare
gralia non est; omnium, sed corum, quibusistud of-
ficium creditum est. Sic ergo ad quem pertinel dis- sihi facere audeant: ncque in suis cellulis quidquam
quod ° ad victum vel ad quamlihct rem aliain pcrli-
pensatio sive noyum, siye vetus, ipse del cui dare
neat , sine rcgulari dispensationc habere vel pos-
debet; et ipse suscipiata quo suscipi debet.
sidcrc prccsumant. In Pentecoste aulem , qui est
| VII- .—t.llem.cjtisdem(cap. 187). dies rcinissioiiis , omnes fratres sub divina profes-
Inierrog. s Quod si fraler nihil habens proprium, sione se
alligent niliil pcculiare apud conscienliam
petatur ab aliquo hpc ipsum, quod vcslitus est, quid suam liabcrc.
debet facere, niaxime si nudus sit ille, qui petit?
^Resp. Sivenudus, Sivc malus, id esl, siveneces- C § XI. — Ilem ejusdem (cx eodemcapiie).
sitatem paliatur, sive fallit, vel si quid aliud csl , pNon est pnesumeiidum sine conscientia abbatis
"seniel diCtuniest: quia darc vel accipere non est egenis vel quibuslihel conferre de co quod regulari
omniiim, sed soliris, cm coinmissiim est istud oifi- dispeiisalione noscitur monachns possidere. <iCum
ciuni : qui utique cum omni providcntia , et cautela alio quoque fralre quippiam commutare, nisi abbas
hujusiiiodi dispensationem debel implere ; utpossit vel prceposilus jusscril, nulli licebil. Nec habebit
in eo unusquisqrie , in quo vocatusest, pcnnanerc quippiain fralcr prccler illa, qucc in conimuni nio-
(I Cor. vn). uastcrii legc concessa sunl.
..«ft>s>v» P^X$?<f« IZTOSI U cst, « docenlis verbo et i Habitelis in domo. In Regula S. Auguslini cdila
opere animam suam ponere pro amicis, multo raagis el in cpisl. hcec sequunlur : «Et sil vobis cor unum,
res extefnas. » el aninia una in Deo. J
? Paupcfes .venientes. Exstant apud S. Basilium i El distribualnr unicuique veslrum. Nempe viclus
inierr. 10p Regul. brey., etapud Riiiinuni cap. 52. et tcgumenlnm, uthabetur in cadein Regula excusa.
]' Aut si oportet ad eum , qui prmest , pcrtinerc. Ita ]' Nulli liccat. llabelur in Regula nis. eornmdem
apud Rufinum , iri textu Grseco aliter : i i-A xpr, y.u.i Pauli et Stephani cod. FJor. cap. 28, et citatur a
ToiiTO£7viT£Taxs«t> ^ est, « vcl uni cuipiain h"ociii- Trithemio cap. 5. de proprietale moiiachorum.
jungi oportet. > D i Vt id. Ita apud Trilhcro. io nt, lamcn redundal.
"c.Puerorum. Ila apud Rufinum juxta Marcum. In "i Mutuure. lla in cod. Vind. et in Regula ras. cod.
lexlii GrcecoBasilii est: y.-jpiuv,id est, dominorum, Flor- sed apud Trilhemium legilur , commulare.
juxta Matihceum. Rcclius.
d Confundalur. Male apud Rufinum legitur : Con- » Monachi. Hcec reperire esl in Regula sancti Isi-
fiteatitr. dori cxcusa cap. 19.
e Si ticet unicuique. ExstatapudRasiliuminterrog. 0 Vel ad viclnm. In Regula cxc. additur : Vcl ad
87,1,et apud Rufinum cap. 55. habilum. Cauluni fuit olim in mouasteriis, ut mona-
Dare aliquid, In texlu Graeco addilur v ).KU6«- chi nihil in cellis aul lectis cibi abscondercnt, nt
VEIV, idesi,velaccipere; recte, ut exsequcntihus cla- videre est in Regula S. Pachoniii, cap. 45 : « Mullii!:
ruin cst. in cella sua reponal aliquid ad vescendum. >ln Re-
6 Interr. 91. Si nipiirum abbas el ce..erarius rite gula Teridii, cap. 22 : « Ad lecluin suum nullus
officio funganlur. prccsumal hahcre quod manducelur aul hibatur. »
h.litec sunt, elc. Sunl ultiiua vcrba prccfalionis p Non est prmsumendum.Subscribit doctrinse Ba-
RegulceS. Augustini : el referuntur a rrithemio lib. silii magnj supra.
De proprietate monachorum cap. 5 , ex cap. 14 , q"Cum}.alio quoque fratfe:, ete. Ita ip pod, ins...
RegulseTarnalensis, usque ad illa yerba, ut nondi- Vindocinensi, alitef inregula excusa : « Nec cum
catis. Nec mirum, qiiia Regula farnatensis qucedam alio quoqtie fi-atre quippiairi cbmriiulare, nisi abba*
Sumit ex Regula S. Augustini. vel prceposilusiili jusserit, ulli licebii.» :
ifl65 S, BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS UU
§ XII. —Ex RsGULA«ANCTI FRUCTUOSI (cap. 6). A monachoruni aliquid sibi proprium absque societate
a Nec quisquam ex monachis suum asserens dicat, fratrum
\} aliquid] vindicare : ita tit etiam iri his,
t Codex meus, tabute mece, velreliqua. Quodverbum quse sua sunt, nihil amplius credat sibi
juris esse;
si de prc ejus effugeril, pcenitentise subjacebit, ne quam cseteris. Quia cum seipsum alterius subdidit
vclut propria cquselibel in monaslerio habere vi- potestati, omnia secum in aliena poteslate transmisit.
dealur, sed sint illis, sicut scriptum est, omnia com- Quidquid ergo secrim rerum detulerit, expedito con-
niuiiia (Act. iv). sortio nioiiachorinn,•> at ubi n corpori Congregatio-
§ '%IK. — Item ejusdem (cap; 6). nis membrum factus adhcesefit, statim cognosCatom-
e'
d Peculiafe bpus institutum est, ut nulla his nia in communioneni transisse : et hoc taiiium judi-
exerceat monachus, quasi sibi proprie vindicandum: cet proprium quidquid cum fratf ibus possederit iiidivi-
atit cuilibet, cum voluerit, sua prsesumptione dislri- sum.Nam etlectioActuuni aposiolorum (Cap. iv) terii-
bueridrim. Nec quodlibet opus sirie: prseceptione et ,'. pore surgeritis Ecclesiaetaliter fideles Christi vixisse
f conhibentia senioris suscipiendum, sive faciendum commemorat: Nullus (inquit) ° de boriissuis dicebat
est: sed ih omni fe qriidquid abbas vel prsepositus atiquidsuum, sederantillisoihniaeoriimuhia.
pfcecepefit, hoc ageridum. § XYI. — Ex REGULA SANCTI AraEHANi (cap, 25).
§ XIV. — Item ejusdem (cap. 8). ., ~ T Nullus proesumat quidquaiti suuni" dicere, aut
B Peculiaritas aut in utensilibus aut in vestimenlis suum proprium vindicare, sed secundum Actus apo-
aut quibuslibet rebus vilissimis* saltim et abjectis stoloruni sint vobis omnia communia, sit vobis anima
omni modo vitetuf : quia abpminatio monachis est una et cor tintini iti Domino (Act. iv).
» et irifaminm quidquam possidere i superfluum [au- § XVII. —Êx REGUCA SANCTI CissiAM." '.
i Mec craidquam peculiare licet monacho possi-
temj aut reservare proprium, vel occultuml: quod non
longe ab Anariicevel Sapbirse exemplo segregatur. dere. Similiter et illud, qui conyeriitur prce bmni-
MuntiSvero quQdlibet sive epistolas nemo riionachus bris erudiri debet, ut niliil ei peculiare liceat possi
accipiat : tieqrie uspiam sirie benediclione sui senio- • dere : sed ita se nudatum ex omni parte cognoscat,
ris progrediatur, nec cum laico loquatur, nec cum ut prccstertunicatii, pallium, calciarium vel matlulam
monacho non jussus §tet, sive fabuletur, vel aiium suam, nihil: amplius habeat. Et nec vefbo quidefu
dicere aliquid suum, qiiod magnum sit cri-
aliquem prOximum videat, yel extfaneum, regulari audeat
sententia prseflxuni est. men ex pre monaChi pfocessisse, tunicarii: meam,
— SANCTI codicem nieuni, tabulas meas,-graphium meum, et
§ XV. Ex REGULA FERKEOM,
p ccetera liis similia. Nam si liiijusmodi verbum per
k Illud etiam statui debere perspeximus, ut milhis
subreptionem vel ignorantiam de ore ejusr effuderit
:S,Necquisquam. Habenlur in Regula ms. S. Fru- 1 Aliquid vindicare. Lpcus cOrruptiis. Lege,. Au-
ctuosi episcopi Bracarensis cod... Crass. eodem A deat vihdicare. Expuricto protiomiiie, aliauid. TJlin
capite..;,.'., ."
b Meiis codex, etc. Aprid Tritliem. eap, cilato, et , cod. Yindpcirietisi et apud Tfithemium.
» At ubi. Lege, ac ubi".:ut apud Trithemiuiti.
codicem tabuldm esse. Male.; '
iri Regula ms.: Meum n Vbi corpori congregationis, elc, Idem slatuit S,
c Quqilibet. Meliiis, quilibet, pi Regula ms., et JoannCs Gerundensis episcopus iri Regula mbiiacho-
apud'Tritbemlurii capile citato. rrim apud Trithemiurii capite citalo : « Quicunque in
•*tPeculiare"ppus. Exstat iti eodefti cbd. ms. cap. monasterium
eodem sub finem. Sed hsec verba, peculiafe opus in- tia, quam intulit, susceptus fuerit, non solum de subslan-
sed nec de semetipso ab illa liora
slitutum est, (ut mox videbitur) sunl transposila. Nam si aliquid prius.intul.it ffatribus, ipsi
e Vt riullq his, etc.Locus corruptus, in cod. Vind. judicabit. tamen non est licitum, ut aliquid habeat in sua
legitur nultatenus his. Apud Smaragdiim, nullus, ex-:
his. Recte. Et hoc membrum liac verborum potestate. »i ,
puncto, ...">De boiiis suis, etc. TJt in lexlu Grcrico, TI T&V
serie legendum est: «Institutum est, ut nrillus mo- vTtupxovTon.In versione cpmmuni: Eorum qum pos-
nachus exerceat opus peculiare. » Et' sic •
clafus est
sidebant, etc.
sensus; ;. .'"'' v Nullus pmsumat, etc. Hcec referuntur a Joanne
i Gdnhibenlia. Ita in cod. Vind.Apud Sniaragdum Trifhemio capite
conscienlia. In nis. conriiveniia. R ecte.: citato, qui eliam infra eodem capite
iegiluf: Regula D profert alium lexlum ejusdem S. Aureliani ex Regula
« Peculiariias. Habelur in eodem cap, Regulsenis, ad Moniales hoc modo : « Aurelianus episcopus in
cod. Crass. et apud Tritliemium, cap. S de proprie-• Regula ad MonialeScapitulo tertio "sic dicit: Nihil
tate mbnachofum. , . occulte .accipialis ; sed si quis
t Saltim. Pro saiteni; ut supra notatum est, et cus propinquus aul anii-
iri veteribus codicibus mss.'; aliquid in vestimento aut in aufo, velalirid quod-
scepius pccurrit dederit aut transmisefit, in ppteslate sit ab
i Et .Infamiiim.li&in cocl.ms. Yind. et apudTri- l «unque balissce. Et si illi crii tratisrinMilur. necesse fuerit
lliemium cap. citato, pro hifamia; .
i Superfluum "autem. Partjciila autem redundat, tribuaiur : sinvero illa non indigel, 5n commune i-e-
ductum cui est necessarium tribuatur. » Quaequi-
ncc est in Regula ms. neque ih Cod. Yind,, et ea ex- ; dem habentur in S. Arigustini cap. 28, sed
puncta omnia rite procedunt. In Regiila ms.legitur; . non iisdem verbis. Regiila
superfluum varium."Male. Apud Tritliemium hccc i Nec quidijnam. Hcccjsunipla sunt ex Cassianc
veiba desunt: « Superfluum aut reservareproprium, lib. iv de
vel occultum, quod non loiige ab Ananiceet Sapliirse runtur a Institutis renuntiantium cap. 13, el refe-
TrithemiOj capii 5, de prOprietate mbna-
exemplo segregatur, » "".'Chorum. •• . : -
.*< lllud etiam, etc. Ilsec referuntur a Trithemio r Effuderit. Tta apud
cap. S de proprietate monacnorum ex capite 10 " effugerit, ut apud Smaragdum, Tritheniium; sedlegendum,
loco ci-
ejusdem-Regiilse^S. Ferreoli, quem episcopuin et % tato, et in Regula S. Fructuosi Cassiarium
appellat. •: afchiepiscopi cap. i.
piartyrem
inKK CONCORDIAREGLLARTJM.- CAP. XLli. 1066
digna pro hoc pcenitentia satisfaciens veniam petat A.et.omniaj ista quse videmus et uiimur, paucorum in
in terra prostratus. aobis dierum su.nl usus, et momenlanea cum vita?
§ XVIII. — Item ejusdem (cap. 54). nostrse tempore transeunl: et per corporis mortem
a Suinma et illud debet verecundia prcecaveri, csecata in nobis sseculiluce, clausis vitse oculis, om-
i ne vel pro yilibus aliquid rebus reponendi peculia- nia quce habemus sseculo relinquuntur : i sed [de]
rem clavem monachus sub priore posilus portet. illasempefoeleriia, qucecum venerint ulterius trans-
Multuminflmus et inutilis est,c qui quascunque res ire non norunt: sed in bonis vitce selerncejustis,
vilissimasita velut proprias vindicat, ut nec digito aut in poeriisgehennse peccatoribus perseverant. De
eas langi ab alio patiatur, sed tanta contra eum ira- quibus ergo desideriis bonorum, vel tiniore hialo-
cundia inflanimatur, ut furorem cordis sui a convi- rum, quasijam ibi videamuf accersiti mentem no-
ciis et injuriis revocare vix pPssit. slram in.liac vila de stiperriis seiiiper cogilationibus
§ XIX. — Ex REGULA ORIENTALI. occupemus. TJnde Dofaiinusprsecepit servis suis de
non debere quemquam esse
d Intef omnia, fratres, hoc observabitur, ut obe- necessariis vitse hujus
sollicitum; etiaiti fideles in se admonet, de crastino
dientes senibus suis et deferentes sibi invicem ba- non sed regnum et justitiam ejus so»
cogitandum;"
beant palienliam, moderationem, huniilitatem, cha- lummodb desiderare, dicens in sancto Evangelib :
jj
ritatein, pacem sine figmento et meiidacio, et male- Nolite cogitare quid manducetis aul quid bibuiis aut
dictioiie et verbositate et jurandi corisuetudine : ita induamini, k sedqumrile regnumet justiliam Dei, et
ut nenio suum quidquam vindicet, neque ullus ali- Imc omniu
apponentur vobis (Mutth. xvi). Ergo cum
quid peculiariter usurpet: sed babeant omnia com- hcccomnia necessaria nobis a Deo prseparantrir, et
mnnia.e Sine seniorum verbo el auetoritale nullus de omnibus admiuistrandis cum Deo solus est abbas
frater quidquam agat, neque accipiat aliquid, neque sollicitus,
* quare discipulus sibi peculiariler aliquid
del, neque usquam prorsus procedat. audeat facere, aut habere, aut viiidicare?Nam ideo
§ XX. — Ex REGULA CUJUSDAM. aliquid peculiare haijere denegalur, quia nemo ser-
Nihil possidendum lanquam proprium et specia- viens Deo, implicat se negoiiissmcularibus, ut ei pla-
liter inler monachos : sed_sinteis pmnia conimunia. ceal cui se probavit (II Tim. n): ut, cum oitinibus
Qui aulem"dixerit nieum est hoc, aul illud.peCcavft rebus suis alieno cum se imperio subdicierit ]} ut]
coraui Deo, nisi tanlum per obreptionem serriionis: non sitres, ubi propria ejus voluntas extollatuf,
sed pro hoc ipso tanien veniam petat a Deo; et ca- qucevplunlati Dei est inimica. Namm de peculiari
veat de reliquo, et ne iterare audeat. Si quis ex hoc Ananias et Saphira fidem ab apostolis rion nierue-
vitio insanabilis existat, expellendusest ab universisi-G runt percipere (Act. v), cum Omnia sua anie pedes
Jfalribus;' ' ,''"} " ~
,,.. apostoloruin assigriarent, de peculiaribus frauduleii-
§ XXI. — Ex REGULA MAGISTBI (cap. 82). ler subtractis judicio subitse morlis dairinati sunl:
E Omnishomo iri vita sceculi.hujus, tribus rebusi quia fraus Deo fieri non pblest; cum iiihil csl ocCul-
excitatur, laborat et sludel: peregrinus in via, initum, quod ab eo non rcvelabitur. Ergo cum viclum
les in pugna, imperator in palatio, agricola in agro, ct vesiitum coipori, calciariienta pedibus unicuique
mercenarius in negotio, omnes excitauiiir, et labo- frairi abbas prsecogiiaverit, ut quid alicuisil aliqiiid
rant ut liabeant, duin vivunl, unde vestiantur, cal- peculiare opus habere, aut rem aliquain, aut aurum,
cientur h el vivant. Sed qriibus Dominus servitii suii aut nummos, aut quodvis necessarium, cum omiiia
contulit donum,- el ostendit eis » non satis de prse- emcnda vel habendsiDeus ei per abbatem monasterii
senti sseculocogitare, quia hsecomnia perlranseunt,, apparat?" Si quod Crgopeculiare, aul aliquid [cum]
a Summa et illud, etc. HccCsumpta sunt ex Cas- e Omnis honio. Hsec repefire est in Regula ms.
siano, lib. iv de liistilutis renuiitiantium cap. 15. codicis Corbeiensis eodem
^ Ne vel pro vilibusuliquid rebtts reponendi. Lege:• Magistri ii Et vivant. ld Cst, coriledanl. capite " 'Q"2..
~.'
Ne velpro vilibus aliquibns rebus reponendis. - i Non satis. lta in et in cod.Yincl.;sed
« Qui quascunque res vilissimas, etc. Non minimai D subaudi verbum esse.Regula.ms. .
hsee hominis inlirmilas, ut qui in mundp multas} . ; . i Sed de illa semper wterna. Ita in Regula ms. et
opes el pretiosa quxque reliquerit, in claustro ad.I. cod. Yind.; sed particula de redundat. Sapieri-
nescio quas gerras et quisquilias animum adjungat,, ter autem hsec dicta sunt a Magistro. Monacho
qnce sanc nos a Dep separant, cum illis alfectu sef-- euim non de crastino, sed de aelernitatecogitai'-
-viamus, noii Deo; nobisque illce doniinentur, non1 dum est.
Deus. Quainohremanliqui illiPatres id unuin maxi- k Sed qumrileregnum cl justiliqm Dei. Ita in Re-
me studebanl, ut animum discipulorum ab ejusmodii gula ln.s. eamdein lectionem supra in hoc Magisiro
rerum affectu aveiierent: quemadmodum fecil-S. oriservavimus. . '
Dorotheus, qui discipulumsuum Dosilheum elegantisi l Vt nou sit res.Tta in Regula ms.; particula ut '.
ctijusdam cultelli usu prohibuil, qtiod aniniuni ejusi tanieii Videturredundare.
erga ejusmodi reculani propensum videret. Ut ipse; mDe: pecutiari. lta in cod. Vindocin. in
Dorolheus in ejus Yita refert. Reguia
ms. de peculiure fraudis. Sed lege, de peculiaris
• ^lnter omnia. Hsecproferunlur a Trithemio capitej fraude. Nam ea iriit Tfaiis Ananicecl
Sapiiirsereti-
citato." nendo aliquid peculiare de agri venciitione.,
e Sine verbo.M esl, sine mandalo, nt supra nota- J1Si quod ergo peculiare.
tuni est. . .. - - ls/Regula ms. .: « Quod
f Vsquam.Lege, uspiam. Idem autem statuitur inl ergo peculiare aliquid cum iiiveniuni in aliquo frie-
fit..» Rectius apuct Tritheinium capite loties citato :
Regula secundaPatrwn codicis Floriacensis. « Si quid peculiare apud aliquem invenluin fuerit.»
PATBOL, CIJI. 34
1061 •S. BENEDICTIABBATIS AMANENSIS 4,06.8
inveiitum 111aliquo luerit, grandi eum abfias et cim-• A . pmni monacho :,utrnullam *rem vel in rycstiji2eDtis,
turna excomniunicatione: condemiiet, ut: «xeniplo> vel in calciamcntis, vel in quib.uslibet ;rebus sibi
> illius vindictce nulliis hoe audeat imitari. Hoc; vindieet, vel .suuni esse dicat,. nisi quarifuiii ;ex ab-
enim ne sit in aliquo frequenter onines scrulenlur ai. batis jussipne.peiies sepfsecjpilur, ac si cuslos al-
.non prppricejcidominus. Et ea, qusesibi „ab(;
prsepositis suis; etsi in aliqiia fe visus fueril sibii lerius,
frater mulluni ^ gavisci aut plaudere, lollatur ei ctt abbaiesfuerint co.mmeiidata, i.d;e,st, ad lieccssiiatem,,
alio detur; etalterius illi, c quod visus fuerit :.utt prsesenlem, aut jn. veslimentp, aut in .qualibet a-e
prOpxiain eo non extollatur yolunlas., nijiil exinde aut dafe.aul cpmmodare cuiquam prcc-
.§ XXII. — Ex REGULA SANCTI :C*;SARH :.EP,ISCOFI sumatpiisi laiitum si abahbale illi fueril «rdiiiar:,.
(cap. 15).; „, , lum. Qin^êhinidei-ebHsaiuiidialteri.frairiiConferai,;-
d Nemp sibi aliquid e judicet proprium,siye in ye-- qui suas in omnibus yplnnlates, propter ;Ghrjstuin jn:
stimeiito, siye i iii quacunque alia re. «Nenipcum i, abbiitis tradiditpptestateni? i Qmnia ergo, quse in
mnrniuratione.aliquid faciaf. Ne simili judicip mur- monasteribhabenlur, siiit oriiiiibus commuiiia.îuxta
niuratoruni pereat secuiidunijlliid AppsioIi:;.i0.mni% ?. quoif iri Aclibus apostoloriinl legihius':Et enM)(,'in-
facite sine mtifnmrqiionibus .(Phjl.it). , qiiil, eis cmnia communia (Cap. iv). Sic taniCneoiii-
§ XXHL:—Ex REGUL.A CCJUSDAM (cap. 17). „ Ji muiiia stint liabenda, tit litillus dare aut -accipere,-
>Prpprii aliquid ,in,,;nipiiaster,io;iiihilfiabeiidum : nisi abbate ordinante, prsesumat •:rie cupiditalis aut:
:sed potius pr.pptcr ^npJiienDpniini ;qmnia::5cpntem-' -' teiiieriiafis nialum incurrens inlaqueurii Jricisepfp- -
nenda. Quid «liim proprium aliquid sutim fideliss ditoris consoriio riumeretur,-'C[rii solus in iiuniero
anima de rebus mundi vindicef, cui muiicliis crtici-- apostolorum ioeulos habuisse referlur, ubi.coniimi--
fixtis est, et ipsa mundo? Qui sempl mundo niortuuss tanlium"..aut vendentium conimercia ppnebantur.'-
*urper aliquam iemppralium rcrum ctip.klifaletii,, ',.. k Quodsiiiuib vitib.aliquis fraler deleclari fuerltde- :
vel desiderium cerumiiosuni, deiiuo. incipit viver.e e prehensus, etpost priniam, 'secundam vel teriiam
mundo, qui coiitempfp liiundo coeperai jam -yjvere e correptionem eniendare .noluerit, tiisciplinceregulari
Deo? Amputandum ergo es.t.hoc vilium radicilus abb suhjaceal.
nJllius vindiclm, Apud.Trifhetiiiuin >no'n CSITO i, s Nemo'cum murmuraiione. Hic iticipit cap: 16-ih--
vmdicice; est tanien i,nRegula m.s.: hsecautem periul- .-,, •Rcgula,excusa. . .. ,,.."'"..;.
timaperiodus refertur aTrithemio su.briom.ineYigi- i- Jl Pr.oprii aliquid, Hcccprima periodus . usque ad
lii abbatis et diacoiii.capitiiio 55 suceRegulce :-ex x illa verba'.:. Qui semetnmndo,'profeflur a Trithemip'
ijuo eiDcituf htinc magisU'iiia jiibriachoriiin non esse "e capjte' citaio ex RegulaSefvrDei ad sorbres, eocieili-
alium ah hoc Vigilip diacqnp et abbale, quamyis ;s: capiteiJ, Ita..ut iiic Pater iiibnaehorurii,quifere ui-
apucl Trithemiuni ciietur capituluiii 55, hic vero 82; !; C timusaiipslrpcilatur auctore,,cuj.usque.Regula "sA
liamdpsisariilimeticis notis facile poluit error obre- >,- S. Beiieciicli Regtilain magis, quam cceteras iiic ci-„
pere,- }' . tatse, accedit, sit hujus Servi Dei adsanciinipniales,:
- i> Gavisci,Quidarn in nosl-ro-nis.Coiicordice cor^ .,,. qui regulaiii S. Pairis Benediciiad ieiniiiariiin usum
lexit, qqudefe; in.ReguIa.lamen jnsi legilur ijavisci. j_ acconiuioclaverit, quani jtamen;inutaio geaere fenii-
Id esi gaudere, qiiani lectionem reiineo, quemadmo- ^ iiiiio in masculinuiii quemajmoduni in Regula S. rAu-
durii apudPlaulum in Rudente, fruisci pro 1'rui.: guslini et S. Cscsarii, el."S. Aureliarii quasi vifis".
. 9 Quod visus fuerii. Lege, -iitin Regula iiis., quod- IJ praiscriptce essent, auctof nostef cilare soiei. •
i Nihil kubendum. Apud Trjthemium : Nihil esi"
vis fuerit. Et subiiilelligenduin, dclnr, - -
d Ncmo; Exstat ;i)i Regnla ;S,aiiclimoniaiiumeodem habendum.
n,. i Otnnia ergo".Hcec contractius ila proferuntur a
cap. 15, et rcferiur a Tritbeiiiip capite supra citato.,
'.v. Tritheinio : Omma ergo"quceih monasterioltubentur
, '« Judicel. Ita apud Trithemium in Regula exeusa, '? sint omnib.uscpmmunia : .v.ijiulla dare aul dccipere
et in cod. Vind.'plausibilius taineii est, si legatur' '•"' : prtesumat' sine jussione libbalissa.', .';
Viridicct. • '•: k Quod si huic vitio, etc. 'Bfevius apud Trithe-
* Inquacunque alia re. Apud Tritheinium addilur: : inium. : ,SJ qum sec,us.fecerit,
' : ' fecjutari (lisciptinm
Magna, velpdrva. "'":: swbjiiceat, '.}-' :."' '..,'",
'•. , . '.CAPIJT:. XLIII,; ,

-SI OMNES ^QDALITEIVDEBENT, NEGESSARIA;AGCIPERE.
-.-§I. ^-.Ex REGDLX SAKCTI BENEMCTI. ]

j) nafum,qupdabsii, accepiiosit,sediiifirniilaturQcon-.
* Sicui scriplum est : pividebalur singulis, prout sicleratio. Ubi,,cjui.ininusiridiêt,agatJDeograiias,.1'*!.
cuique opusefat(Aci.\y), Ubi non dioimus,.ul,perso,- no.n contrislctur•: P qai vero plus iiHiiget, huinilie-
a Sicut scriptum esl, etc. Idque juxta prudenliam >>Etnon contristetur. .Invidendo aliis, qu.ibus ,ob
et discreiioueni optimi. reclofis, ut doc.efS. Lean- necessiiatem plufa-suppetlitantur. Occurriienim S.
der, cap. 15 de Ingtil. virginum : «liaudanda lameri" Benedicius .invlclise.'.jriorbo ob .ejusinod), indulgen-
esl .senior, si discrete cum singulis :se gesse.ril,,et tiam circa irifirraos."Cui.isimilecstflhid/jS. Leamirj •
unicuique, prout opus est, eiy;ise),ii,.-Etis:ia:stii)tdi- cap. 8 ejusdeni lihri,: «''ISiec.deljei-scandalizarJ/auce
cta de veste, cibo, potu, vel opere pro invalidis et sana esi, si remissius ei, indulgeiilius, quce infirin.a
delicatis :>ut quaj .oluriusferfe iion -potest,fraptetiir est, alilur; sed magis:eo ;se .meiiorcm sanctioreiii-
lenius. >;QucehunCfegulcelocumiiiiruin in iiiodum il- qtie esse corisiuefet, quod fragiiibus rebus noii iiidi-
lustrant, an quo ppst seiileritiani Sefipturse subaucli get,
' quibus egel iriufma, t
verbrim : Fiat. Statuif, ne quis
elQMi'v^fir'oylus'in'jiget,Jiumili'etiir.
1069 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XLUI. 10?»
turpro infirmiiate, et non exlollalur pro misericor- ^ 8 stramentbrum, bperimentorum datur quod aliis
dia :et ita omnia membra eruntin pace. a'Ante om- fortioribus etfelicioribus non datur, cogitare debent
nla ne munnufationis malumpro qualicunque causa * quanlum de sua sseculari vita illi ad istam descen-
iri aliquo qualicunque verbo vel f>significationeap- deriiit, i [Qui] quamvis usque ad aliorum, qui sunt
pareat. Quod sic deprehensus fuerii, districfiori Ai- corpore firmiores, frugalitatera pervenirenequive-
sciplinte subdalur." rint, jj Mec debent vefle pmnes, quod paucos vident
II. — Ex REGBLA S ANCTI
BASILII: amplius, non quia honoraiitur, sed quia tolerantur,
§ (cap. 94).''
accipere, ne cpntingat detestanda perversitas : ut in
§ lnterrog. §i ppprlet eum qui plus laborat, requi- mpnasterio, ubi quantum possunt, fiunt diyites la-
rere plus aliquid a cpnsuetudine? — Resp. Sipfo-
bpriosi, fiant pauperes uelicati.
pier retributionem Dei laboreni snscipit, non hic re-
qujrere debet laboris sui mercedem, vCl requiem : § V. — Ex REGULA SAWCTI FEMIEOLI (cap. 7).
sedpro h.is ad pfomissa Domirii festinare, sciens IJt nulliusjn congregatione murmur, k aut delra-
quia sicut prp labpribus mercedes paravit Dpminus, clio [sit], qupd familiarissimum habent monachi,
ita etiam prp Engustiis cpiisolaiioties. Yerurntanien cpntra abbateni, aut alirid de fratribus
quodlibel.
lir qni prasunt, :pbservabunt regulam iflam quse audiatur : ne ira
Dei, quaescepeob hanc culpam mi-
„ dicU : bhidebalur unicuiqueproui opuseral (Act.iy); g serabilem
e nim ut secundum pppulum condemnavit, in perclitipriem si-
D.eb.et unumquemque prcevenire, militer murinurantium turbae excitetur, et ierram
labprem eliam sbiatia refeclionis inveniat. i ,quam nos recte accipimus iocuni
repromissionis,
§ III, — Ex REGCLA SAKCTI AUGDSTIM (cap. 2) e. futurcpbeatitudinis,perdat murmuratioprppria, quce
Victuset tegumentum non cequaliter omnibus dis- debelur sponsione.div.ina. Sic ehim damiiaiidos hu-
tribuatur, quia non ccqualiler -valelis oiiiiies: sed jusyitii sectatpres Psalmus annunliat ::.•? Detrahen-
poiius unicuique, sicut cuique opus fueril. Sic enim lem adversns proximum suum occulte, hunc perseque-
legitis in Actibus aposlolorum : Quia er.mit eis om- bqr (PsaLcx).El iterum argucns Appstplus dicit :
nid communia,et distribuebalur unicuique prput cui- Susurrones, delrqclores, Peo odibiles ,(/io,),?i.i). Et
que opus erat. iterum : Hi sunt murmuratores,njjuerelosi, secunduin
§ PY.— Item ejusdem (cap. 15). flesideria sua qmbulantes, et os illorum loquilur su-
1 Si eis qui venerunt ex moribus delicatioribus ad perbiam(Jud. l),
monasterium, aliquid alimetitoriim, vestimenlorum,
infirmus bb indulgentiam animo sit elatior; quasi G Coloniensis et Duacensis. „'
reniissius ct lenius secuni agaturob aliquocl sui me- i' Quantum desua smcularivita, Id ,esjt,.ei fluam
liiuni. Ita S. Leander cap. cilato ;..«Illa auteni, qpcp splendida sccculi ''' yila ad•..;.-"-.-:•
humiieni mpnasterii vitain
inlirniitatis.obtenlu meretur aliqiiicl'leiiius, siipfce descenderint. - -;;',•,,-•'
cceteris humilis," doleatquc se nori posse quco alice i Qui quamvis. Qui, expungendum; Nec reperitur
possuiit : etabstinentiam tempore laxalam 11011 rein Regula, nec in epislpla citata,
putel virtuli, sed iiifirmitafi,. » Eamdem plane in i Nec debent velleotnnes,etc. Ita in Regula S. Au-
disiribuendis liecessilatibus raiioneiii et doctritialn gustini; at in epislola prcelala aliter IioC inodb le-
secutusest S. Fulgeiititis episcopus.Ruspeusis, ut gilur : Nec debenl illce coniurburi, quod eas vident
in ejiis Actis habetur"hoc modb (Apud Siir., i Jan): bmptius, etc Hcee autem iiotanda sancti Aiiguslini
i Disiribiiebatsaneips.ecum summa discre.tib.neser- docirina; quia, ul aiunt jureconsulii, privilegium
vis liei necessaria vitce subsidia, singuloruni -vires , paucorum iioii faciilegem Communem,
infirmilatemque cpnsiderans. "Verumlairieii qu.i.bus- . k Aul detractid sit. T6 sit redundat, nec est apud
.cuiiqne phis . cneieris cpnsulebat, eps hujniliiaiem Smafagdum. In cod. Vind. hcec ita Icgiinlur : Vt
„cus"!odireaniplius-adrapiicbat diceiis eis : D.e' sub- nullus in congregalionemurmuraior, seu cietractor sit,
slaiitia epininuni quisquis aiiis plus accipi.t, pmniurii quod familiurissimuni habeni mpnachi, coittra abba-
,ît debitpr, quprum est illa substaiitia': dehitorem iein, aut quqdlibet aliud.de fralribus audiatur. lloc
pbrrp sola juyat huniiliias; sic efficiebal,: iie quis 1autem caput citatur ob ilia.S. Benedicti „:Ne mur-
scandalum pateretuf, quando uiii prop.ler inflrniita- muratiohis malum, „elc
tem jilus dcire'viderjelur. > „ D 1 Quum nos reele accsphnus locum futurm, beati-
a Ante omnia ne murmuralioriis malum. S, Drin- ludinis. ld ,est, quam rips recte appellamus locum
stanus legit : Anie omnia ammonemus,ne murmurq- futurse beatitudinis; et ideo interpunctiones, quce
tionis malmn, recte, nam si non addatuf verbuni, habentur apud Smaragduin,"de]ei]d:c.
Ammonemus, illud 'saftem.subaudienduni
" est,
" aut mDelrahentem adversus, elc. Iia in Psallerio Ro-
aliuclsimile. '."" , ' " mano. -..
b
. . Sigifificalione. Apud Smaragdum legitur, cqnsi- " " "n; Querelosi. cap, i Epist. S..Judcc legittir, que-
In
; ""'''
derqtioqe, npii ila recte, qnoi periiidecsi.lii texlu Grceco,ji.z\j.^'t.p.o'tpoi,
* pepreliensus fuerit. In mss. S. Germ. et S. Fa- rulosi,qupd idem spnal. Msfifi/fotpos-, iiiquit Suidcis, pAry-
:
ronis, deprehensnmfuerit. "' " yirttiav, id est, crimiiiaridi studipsiis. Ad verburo,
4 Inlerrog. 150, Rufin. cap, 50. cjui de parte sua, aut ppiiione, quasj caeleris dete-
e Epislola 109, etcap. 2:Regul,ceexcusc*. riore concjueriiur. Et p.tp.îp.ot.pia,
f Sieis qui Venerunt.Hcec habentur ip citalaepi- " stuin, jrixta Theophra-
Gharactere 49, esi iTzni/x-ncris Kupi io Ttpoo-H-
stola, et cap. 15 Regulce. Quibus in locis legiluf.eJ xov Ss8pfiEvVi,.id esf, exposlulaiio, seti bbjurgatip, et
si, quemadmodum in codice Corbeiensi. Irileiligit crimiiiis objectip iiullo jure. Latinis querela. Corne-
, diyites, qui a delicatibri consuetudine vivendi ad au- lius Froiito in differentiis : « Querimonia certrcrei
sterioremtranseunt. est : est. Itaque priof grayitaiis
* Stramenlorum. Hocvocabulumexstat in episipla, .' est, querela supervaCualevitatis. » Glossse veieres : Quereld,
posterior
et in cod. Gorbeiensi, non tamen in Regula editionis (ilfi$(c-ft«T«ia,id est; accusatio vana.
§tVI.—EX^REGULA TABNATENSI (cap. 9). j^contulerint; et inde postmodum cadant, undeprius
nHsec suntqiwein hionasterip conslitutis pro Dei ascendere cupiebant.f Quidprodesl opes dispergere,
amore et timore convenif observare, propter quod et pauper fieri pauperibus erpgando, si anima mi-
in iinum esiis pro timore Domini corigregati. Opor- sera superbior efficiatur divitiascbntemnendo, quam
tet, ut in domo Domini uiiaiiimes habitetis, et sit fuerat possidendo? Omnes ergo in unanimitale per-
vobis anima una et cor unum * per timorem Domini stanles honorate in vobis Deum, cnjus templa effici
pervigilans, niliilque habere vos proprium repute- meruistis. In primis diligamusDeumtola virtute ani-
tis; sed sint vobis cuncta commnnia, quse vobisab- mi, deiride proximum. ista enini voliis sunt picece-
batis impcrio dispensentur, hon cequalilCromnibus; pta specialiler dala : Abbali postmodumimpendatur
sed sicut ratio dispensationis, aut, causa inlirmita- honor, et revereritia reservelur; prceposito, sicut
tis exegefil. Unicuique lamen secundum quod opus Dei servos decet, plena dileclio et cbncors obedien-
fuerit, tribuatur, sicul in Actfbus apostolorumlegi- tia commodelur.
iiius :Quia efqnt.illis omriia comniunia, et dislri- § VII. — Ex eadem Regula (cap. 16).
buebatur' unicuique secundumquod cuiqueopus erat Si attenuatus abstinenlia frater non valuerit jeju-
(Cap. iv). o Qui enim aliqua babueririt in sceculo, nia suscepla poriare, nisi, prandii liora compieta,
quando expetere mPriaslerium mefuerint, libenter"B aliquid accipere sjudicet indeeoruro. Illis vero qui
tradant bmriibusprofulura, studentes ut cum dinii- incommododetinentur, et designatas horasiioii pos-
seriiit ipsam facultgtem, Ipsam simul concupiscendi sunt custodire, licile concedatur ut percipiant quo-
Pxtiant vbhintalem; et cum climitiitur „possessio,1. modo possunt. h Nec debet aliis niolesliam generare,
abjiciatiir et passio- Qui aulem non habuerurif, et si lafgior illis fueritviclus impensus, qui in conver-
turpe esl ut quccrantqiicese non recolunl feliquisse. satione sseculari sumpluosius tractabanlur. Atque
Et non ideo ajstiinent se felices, quia invenerunt in ab hoc non bealiores cestimcntse i videri, qnos fa-
liioriastefio quod foris jhvchire non poterant. Nec cit aut natalium niediocritas, aut cpnsuetudoalia
superbiant quia sociantur eis ad quos ante accederc forliores. Nec feliciores i judicent qtiibus in infir-
pro divitiarum ubertale, aut pro natiilium splendorc mitale prceslalur quod sanis pro obsefvanlice rigore
non polerant; sed sursum cor habeaiit, et qucesunt sublrahitur; et si eis quos parenles deliciosiusalue-
caduca vel cursu celeri perilura non quxrarit. a Dbi runt viclus aut vestimenta largius tribuunlur, non ob
aulem diviles humiliantur, pauperes non inflentur : hoc cOnimoveridebet fraternilas, quod fortioribus
ne incipiant monasleria ulilia plris esse divilibus, corpore pro constitiitione regnlce deriegatuf, qupd
quam egenis. Nam et illi qui locupleles videbantur illis charitatis rafione tribuitur. Quia dehet esse re-"
in sceculofratres ad sanclam socielatem ex pauper- C < speCtus quanta amore rcligionis contcmpserint, cui
tate venientes non fastidiose suscipiant; sed icilium se abjectioni divina miseratione suininiserint. Nec
persbiiarum societatc ei contubcrnio gralulcntur. decet supra memprata prccsumptiopaucis impensa
cNec ob hoc extollantiir,-si adjuvandasfraternitatis ab universilate quasi canonica reputari. iEquum
expensas quamcunquefaculiatum suarum particulam nariique tion est, ut in beata habitatione, ubik incli-
; ;a Hcecsunt. Hoc caput fere lotum emendiCatum pauperem fiefi,'si ~ niisera atiima. diabolica infietur
est a Regula S.Atignstini. Initium sub nomine ejus- supefbia. » .:
dem Regulae tarnatensis profert Tritlicmius cap. 5 6 Judicet-indecornm. T6 indecorum non exslnt in
Iractatiis de Proprielale monachoruni. Cod. Viiid., quod tanien esl necessarium.;Eximit a
v Per timorem.Aputt Tritbeniium, in iimore. jejunio ntlenualos -nimiisjejuniis : ila tamen ut iii-
c Qui enim aliqua•luibuerint. Eadern reperire est hil coinedant"ahte pranditiin. Nani olim jejunanles
S. Caisariuin Arelatensero in Regulcecap. 19. non prandebant, sed ccenabant tanliim, sive hora
apud id esl, teflia postnieridiana, sive vespere.
d Vbi autem diviies Itumiiianinr. Regula S. Au-• nona,
, i» Ncc debet aliis molesiiam eic. Idem
gtisiirii cap. &: «Ne incipianl moiiasleria divitihus statuitur in Regula S. Augustinigerierare, hoc capile a
utilia, noii pauperibus : si divites illic huniilianlur noslro auctOreVitala. Subscribil supra S. Leander lib. cle
et pauperes illic inflantiir. » Monasteria ergo fitint lnstitulione et contemptu muntii cap. 15:
ulilia divitibus, si seqno animo proplef Christuin D - virginum
' « Qucepoluiihonorari in mundo el dives fuil in scc-
pauperfaiis iiicomiuodaferant: al contra noxia pau- culo, blandius fovenda GStin mbnasterio; et quce
peribus, si quas nori. habebarit iii sceculofaeullates,
in monasterio qucerant. reliqiiil in sceculo'vestem pretiosam, culliorem "in
0 Nec ob hoc exlollanlur. Hcccsane notanda ; non monasterio mereatur. Qucevero sub penuria vixit,
et legumenlo vicluqueeguii, grate ferat si in mona-
leve enini impendet monasterio dispcndium, si qui sterio nec algeat, necesuriat; nec murmuret, si ea
erant in sccculo divites, fasliim et superbiam iion traelalur vixil in sreculoticlica-
exuerint in nionasterio. Scepeenim sua ambitione iiils. Naminclulgentius,quce
si pfout ci.iiquc opiis esl non dividilur,
scandalis,,et sedilionibus monasterium periuihant: fit superba in monaslerio, quic ftiit vilis in mundo ;
ut contigit olim iii^monasterio S. Railegundis, in et quce erat potens in sa;culo, humiliatur in liiona-
quo Chrodieldis Cliariberii, et Basina Chilperici re- sterip. Sic agit qui discreie non sapit, ul supefbire
gtim filiccsanctimoniales multas el
procellas tempe- faciat ex vili censu conversas, el dolore sliniulet
slates excilaverunt, multas strages cdiderunt, ipsam- . hoiiestoloco natas. >
que abbalissani leves quasdairi culpas ei objiciendp i-Yideri. supp'1.,iis.
multis ignominiis affecianiloeo ut
submoverunt, 1'us'e i Judicent. Supp., sani, ex Reg»la S. Angustlrii
narrat S. GregoriusTuronensis lib. ix Hist. Vk: Nec illos felicioresputenfqiiia sumunlquod
f Quid prodest,,'etc. Recte S. Ccesarius loco.ci- : cap. non sumurit ipsi.
tato. • Quid prodest dispergere et dando pauperibus: k Inclinantur. Id est, humiliantur. ;
1075 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XLIV. 1074
nanlur divites, pauperes erigantur. Sane a incequali-A integram fuerint virtutem corporis asseculi consue-
tate constricti, ita sunl tractandi, ut vires incom- tudinariis habenis abslinenlicetenentur. Quia decet
moditate confectas velocius prseslolatio "larga robo- famulos Deiboni operis consuetudinemnon minuere,
ret. Nec in infnmilate manCntibus discrelionem sed augere.
viclus afferat distanlia persOnarum. Qui tamen cum
" Inmqualitaie. Id est^ morbo. Vide superius annolata.
"
CAPUT XLIV.
DE SEPTIMANARIISCOQUINyE.
§ I. — Ex REGULA SANCTI BENEDICTI. egreditur, iam ille qui intraturus estj omnibus la-
aFratres sibi invicem serviant, ut nullus excusetur vent. i Vasa ministerii sui munda et i sana cella-
a cOquinceofficio,~*>nisi autsegrilucline,-0 autin causa B rario reconsignet. Qui cellararius item intranti con-
gravis utilitatis quis occupalus ftierit: quia exinde signel,ut sciat k quod dat.aul qubdrecipit. Septima-
major nierces et charitas acqtiirifur. Iriibecillibns narii autem i ante unam horam refectionis accipiant
aulem procurenlur solalia, ut non cum trislilia hoc » super statulam annonam Dsingulas biberes et pa-
faciant, sed habeant omues solalia,a secundum moriem, ut hora refcclionis sine murmuratiorie el gfavi
dum congregalionis e ac positioncm loci. Si roajor labore servianlfratribus. ° In diebus autem solem^
fuerit congregatio, cellararius excuselur a coquma, nibus P usque ad missas sustineant. Intfantes et
f vel si qui, ut diximus, majoribus ulilitatibus oc- cxeuntes hebdomadarii in oratorio mox malutinis
cupanlur : cceteri sibi sub charitate invicem ser- finitis Dominica omiiium genibus provolvantur po-
viant. Egressurus de seplimana sabbato g mundilias slulantes pro se orriri. Egrediens atitem de septi-
faciat. Linteamina cum quibus sibl fratres b nianus mana dicat hunc versum : i Benediclus es, Domine
aril pedes tergunt, lavel. Pedes vero tamipse qui Deus, quoniam adjuvisli me, et cohsolaiusesme. Quo
a Fralres sibi invicemserviant: Ita S. Dunstanus, 20 succReguIaC: « Huic (cellerario) hebdomadarius
Cod. S. Faronis non habet proriomen, sibi. Vulgo expleia hebdomadavasa sil)itradita exhibebit, ad per-
autem : Frutres sic sibi invicerriserviant. Hujus loci /-, spiciendum utique, si negligentius habita sunt, et
niemio fit in Vita S. Sturmii abbatis TFuldensis. ad denuo «uccedenlem, hebtioiiiadarium coram islo
Praxis videtur in Vila S. Batbildis, ReglnceFrancice, tradentur. > Regula Magistri cap, 16 de cellerario :
cap. 8 : « ita aulein huniiliiatis magnce forti aiiiino t liitranlibus in hebdpmada seplimanariis vasa co-
omnibus iniiiisirabal exempluih, ut ipsa quoque iii quinceipse consignet: completa hebdomadaab exeun-
ofliciocoquinceministrarei sororibus, ipsa mundiiias tibus inunda ipse recipiat, aliis intrantibus consi-
omnesfaceret. > > Per vasa iiitelligil lances el similia.
h Nisi uui mgriludine.Cod. Vict, p. nisi ani mgri- gnanda. i.Suna. ld est5 iniegra.
ludo sit. . • 1 Quod dat, aul quod recipit. Ms. S, Faronis, quoi
c Aut in causa. Apud sanclum Dunstanum „deest dat, aut' quol recipit.Nulgo, quiddat, aut quid re-
prccpositio, in. - ... rectius.
11Secuifdummodum congregatipnis.Id est, sectm- cipit, 1 Anle unam horam refectionis.. Ms. Cod. S, Faro-
dum numertini fraifuni. nis bmiltit TOunam.
0 Ac positionem loci. Si longius qucerendce sunt mSriper staiutam annonam.Ita ut yinum de hemi-
aqtice,herbce, ligna, el similia. panis de librce staluta mensura suriianlur.
i V.el, si qui, elc. Parlicula, vel,hoc IQCOsuniitur nce, J1Shigulas bibefes. Vulgo, singulos.Apud Sosipa-
copulative. .•.'.'.. truni Chafisium biber, sed est jttvstv,ut
>'Munditias faciat, Id est, verrat monasterium. ipse interpretatur, reperitur id est, bibere : ita ut fit apocope
Unde Wagistercap. 19 Regulce,munditias mpnaslerii biber, pro bibere.Blberis hoc loco est vas polorium
exerceanl, Et paulo post: mundilius oratorii exhi- parvulum : cujus meniip fit in .Capitulis Hincmari,
beant. Munditiasfacere est verrere. Plautus in Sli- Jj. cap. „1S : '.«El singulps biberes accipiant. > Hinc
cho„: , . casliganda Regula Tefidii. cap. 22 : « In prandio li-
MunditiasvoloDeriâfferlescopas. beris et in ccena accipiant, in jejunio lernas. » Sed
locus corruptus ila castigandus est. In prundio bibe-
Nequehiclocus S. P.Benediclus comprehendit vasa res duo, etin ccena accipianl, in jejunio ternas; id
el-lanccs : nam quolidie tergendcesunt. jejuiiatur, accipianl duos biberes in
• &Manus, aut pedestergunt. lta vulgo habelur curii est, cuiiietiion in coena; cum jejnnalur, tres nempe in
Kerone in expositione regulceAlamaniea, « tergunt prandio ccena, quia tunc nullum est pfandium. Hic autem
swerben, scilicet manus ac pedes. > Cod. S. Germ. locus de potu iritelligendusest: nam immediale an-
nia. lergent. Vict. p. lerserint.
i Vasu ministerii sui, etc. Hujus loci meminit tea0 de ferculis egit.
In diebusautem solemnibus.Diessolemnes sunl
Joannes monachus lib. n Vitce S. Odonis abbatis Dominicceetfesta deprcccepto.
.Cluniacensis:'« Sic enim alibi septimanariis coquince: v Vsque ad missas suslineant. Inclusive. ld est,
idcm ipse (S. Benedictus)prsecipit, uf vasa miiJsle- usque ad raissas completas exspectent, maxime ob
rii sui munda et sana cellerario reconsignent: quce sacram communionem. Misscehoc loco sunt sacrifi-
videlicel sunl fictilia atque vilia. "•»Ex cjuibus ulti- : cium iilurgicum corporis Chrisii.
rnis verbis notandum est plim vasa, quibus uteban- <iBenedictuses; Hic verslculus sumplus esi partim
lur monachi, fuisse fictiiia ac proinde vilia. ldem ex
autem ac S. Benedictus prcecipit S. lsidorus cap. psal, cxvm.parliinex psalmo LXXXHK
1075 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSlS 1(!"G
dicto lertio,'.» accep"labenetlictiorie,egredieris, siil)-.Anec.sibi de tarito operis sui acquisito blaiidiatur-
sequatuf ingfediens ei clicat : £ Deusin qdjutorium iiec amplius sibi aut delicalius aliquid solila-qupti-
meum intende; Pomine, dd adjuvandum me festina. diani victus parcitate prcesumat, sed tanquam pere-
Et hoc idem tertio repetatur ab omnibus,c et acce- grinum se hujus mundi fepuians arreptce nuditatis
pta benedictione ingredialur. virtiitem ad finem usque perdticai.
'•
§ II. —Ex REGULA S AKCTI
ISIDOEI(cap. 11). :fN:-^Tieriiejusdem(iap: 57):,
AHebdomadarius solris e cibos degustet;, neque'' .'. i Quotidiana aulem fralrum obsequia in coquina,
alius id audeat, ne sub occasione deguslandi stise seu in .'diversisofficiisita reddantur singulis bebdo-
- riiadis :;i Alteramenta fratrum secundum ordinem
vel
gulce gutturi satisfaciat.
ad hccc pfficiarcddenda succedant, ila ut secundum
—' -
§ III. Item ejusdem (cap. 20). niullitudiuem congregalionis minislrorum quoqne
f Ad Ehebdomadarium perlinet cura ferculorum,
numerus atit liiinor, aut amplior depuletur, 1;susci-
amniinistralipmensarum. :, : . ...
' .pienles quoruhi ofdtf est sepiihianam diei -Dominici
§ IV. — Ex. RECIJLA GASSIANI(cap. 53) h. miriistraiufi observeiit. PefaCta aiitCniccena coiive-
Si quis autem de opere ac sudpre proprio plus ab nientibus in unuiii frairibus M l bymnOsconimen-
aliis reditus cbnferet monastefib, iri nuilo infletuf,- " dalionis, quos dPrniituri decanteiit, Cniiiibus-iti-
='Accepia benedieiioheegredieris.Ita coclexjiia. S.' S. Isidori exciisfl, eocleincap. 20.
Germ. cum Sitiaragdo. At cpd. S. EbYtilpvet Vicfo- s RebdOmadfirimri. Gr«ci appellant, 'Apyj^Sôiiupiov
rini. cum S, DunsUmoel,vnlgo editis liahent, accipiat, emii qui.uiiinscujusqucrei opercc per hebdohiaijeiri-
benedictionemegrediens. Quce lectio polior csl. Co- prceesf, ut pianum Cst ex Poeiiis monachoruni"deliri-
dex'»: ¥i\r;accipiarit,benediciionemegfedientes. Uuus, : quentium, quse-inter opera S.Basilii exstaiii,,ai;l,:4.":•
Turrecremata lcgit: Quo dicto tcriio accepta berie- n),vjvy.Dlupiov.y:ai',ap'îs£Sd««>wu'yey:irf9rt,.«#e'0).o'yiKf,
diclioneegrediatur. Prcelerea in Vielor. ms. cod. p. id est, « exceptis Celferafio Ct arebiebdohiario fiat
post TO egrediens, hccc rep.eriiini.ur: Quw in liunc sine benedictione-; ».'et art. sequenli: "iva iy.xa-Tvg
htodurriab abbate vel qriopiam sacerdote inibi pro- efpiiyspiugupyjnifop.uuog, id est, « utuni.uscujiisque
scqnqlur. ^ Mirifica misdncordias tuds. K. Qui snl- diurrice operj? afchisep.iimSnarius, etc. »' " '
'•'Lib. IVdeinst., cap, 14. -
vosfacis sperantesinte, a resistentibus dexiefm'tn&!.'
—Millcei, pomine, auxiiium de sqnclo.~R.Et;deSion } Quoiidiqndaulen. Hcec sumpta sunt exfap.IS:
—
iUere eniii. Satvuhi fdc servrimturim, R. Peus eiusdeni lib.
meus. sperantem in te.— Sequilur oratio. Deus, qui i Alteramenla, Lege : Vt.allernamenta, In cocl.
dixisfi': Vehiiead: hie oirinesqui laboralis et ohcrdii Vind.Iegitur : Atterha irimeri. '}'1 '..
estis, huric fdriiulnm luuhi ministrationnm siiqturii •' Suscipienles.qnorumordo esi. Locus cbrruptiis;
. prmmio reficc sempitertio. Per Dominum nosirum -apud Cassiaiiuin ila legiiur: llas auierh scptimanas
Jesum: Christurii Filium iuum, qui tecum mvil"et iQ.uhusquisque snscipiens usque dd cmnarii Domimci
feghat;- etc. Quamvis aniera bceclienedictio-seu col- diei niiriistralurus observei. Ex qiiibus ita liuricIbcuiri;
Iccta non sit-ex texiu Reguloe,est tairien anliquis- castlgabis: Suscipiehies,quonim ordo esi,septimanuhi.
sima.et oliiii in nionasteriis usitata, Hanc enim usque tid-cmnampominici diei ministraiuri obsefverit.
eamdeni:profert SfBaragdus bpc loco. i Hanc cgre- 1 Ad hyinrios coirimeriddiionis'.Seriiper 4icec"pia
dicns,-.ii)quit; a sacewlote accipiat benedictioriem : yiguit inEcclesia cpnsuetudo,- ul ,serb dbnnittiri se
Deus qui dixisli, Venite admcomnes qui l.uborqtis, -Deb byninis et ©fationibuscbrriitiehdarent. S. Alha-
elc.» Sed.utituf pliiralintimefb : Hos famiilos tuos. nasius iri tractatu: de. Virginilate :.« Sive cuIVituiii
i>Deus inadjniorium. PfceClpit S,-P. BeneAielus vadis ad soitiiiuriicapietiduiti, sive"cufiittf surgis; rion
ab ingredieiite hebdomadario hunc vcrsum recilafi : absistal hymnus Dei a .lahiis.t.uis. » 'SvAmbrpstus-
qpia bliiti ab antiquis yEgypti monachis- hic versi- lib. iii de; Virgiriibiis: « Certe solemnes ofationes
ciilus omni bperi prcemiiiebalur,-ut patet cx Gas- cum graliarmn actione smit deferendce, eic, ciim
siario,, Collat. 10, cap. 9.. , ", dehique ciibitiim perginius..» S. Ffuctubsus episcoT
c Et accepta benediclione imjrediatur. Post hcec pus cap. 5 Regulcc monacboruiri : «:Ttim: denitirri
verha in Cod. p. Vict. licceliabentur: Quie seqiiitur pefgentes ad cubilia, alque in:uritiitiCuricticoetiriics
iri hunc modum: —Faciemtuam, Dqmine,illumina ad perfectionem pacis et reorum absolutionem'caii^
super — servum tuum.W. Et doce eum jnslificationes tatis Iribus psalmis jtixta iiioreitiCuinlatide elherie-
tuas. Fianl anres tuminiehdeiiles..'R.'Jh orutionehi' dictiorie symboltiinChfistianae fidelComTiirini' oriiiies;
servi lui. —Apud Dominum misericordia. R. El- recifent voce, ul lideiii suaiii piirani: coram Dbitiinb
—
copiosaapud eum redemptio. Adjuva, qumsiimus,-,-vosiendetites, sicut rioh dubium esi fieri ve! acciciefe,"
omnipotens Peus, famulum tuum in obsequio niini- ul. noclurno quisquam tempore vocetur a .corpbfe,
stranlem fralefno, et.sine murmuralione illi miseri- commendatam jarii snam ficieniel cxpiafam ab bnmi
cordiler proprim mifyislrationis mercedem concede" scandalo conscientiam perferat, ante Deum. Post.
. perpetuam. Per Dominum nqstrnm. Quccquidein for- tleincleadetitiies.cubilia suiriiiioctim silentio exliibito
nmla collectce,quaniyis noii videatur esss ex Regu-. gressuque quiefo, ncc ulltis se vel nltra' culiitr spa-'
la, esl etiam antiquissima, ut palel ex Sniaragdo, tiuinjungens: ad aiteruiruni, vel sallem alium respi-
qrii.etjam camdem boc lpco prpducit, Cumciit ; Et cere iion audenspergai adieclulunv suuni: nbi lacite
hancingrediens accipiat behediclionem: Adjuva, quw- oratioiii insistenfepsahiiosque receiiseiisultimp Pra-
sumus, Dombte,hos famulos luos in.dbseqniolaboran- : tionem suam quinqiiagesimi psahiii reciialione con-
tes fralerno,et sinemurtnnratiOne illis perscvermiiiam stimniet. » Merriofiale quomodo in iiionaslerio coii-
et proprii laboris merccdetnconcedeproposilam. Per,. versaiidum sii: « Explei.o'eivdeiiiofficio(Gonipletorii)
etc. Ubi nptanduin est in Viclorino codice deesse summmii sileiitiumiciisiodiatur, ef bre et coi^defiarit
illa vocabula, perseverantiam, etc; orationes secretce, recordalio pcecatorutii cum fletu
d Hebdoniadarins. Hccchabcntur in Regula S- Isi- et lacrymis el geiriilu seu suspirio, ul uiius alium
. dori typis mandata, capite. 9. .. non noceat. Tuncitefum agant gratias Deodicendo:
, e-Cibosdegustet, Contrarium statuit S. Pachoniius Grutias tibi ago, Domine sancie Paief omnipoleris,
« ari. 21 suiieRegulci!: Qui pulriientariacoquuntiipsi qui:me dignalus.es irihac die crislodire; periudiv
ynihilt guslanies edeniibus minislrabunt. sdriciarii misericordidni cohcede riiihi hdnc ridciem
'k Ad hebdomadarium. Hcecreperiuntur in Regrila murido cqrde cl corpore sic pertransire, qualiler nunc
1077 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XLlV. 1078
ordihem ffatribus pedes lavent . lianc ab eis bene- Avefit, j arit leriuem festucam de cella submoverit,
dictiotiero et retfibutionis iriCfcedefn pfo labpfe iiiefcedetii d Se Domino recipere tota credulitate
tolius septimance fidelitef expetehtes : ut cOm- cbnfidat. ...;-.'
plentes ebs Ghristi mandatuiri geiiefalitef ribbriirii- § VII. — Ex REGDLA MAGISTRI (cap. 17).
bus fratribus eiriissa proseqiiaiur bratio; quce et e Superius dixirinis decadarii fratfiiiii Suiisua cura
eorutii consunimata Officiavelut piuni sricfificliim duos prccppsitos conlinere. Qui decein fratres in
Deo coitimendet, el qtiidquid per igribfariiiarh, aut cbquinccservitip vicibus conibinati septenos expleant
per humanam fragilitatem peecaverint, suppliciter dies. Ef Cum in yicibus suis unitis deeadce fuerit
irilercedarit. adinipietum seryilium , consignatis omnibus a cella-
§ VI. — Iterii ejnsdem (cap; 58). rario utensilihus, sibi.alia in exercitatione decada
a Acto autem Dbminicoingredierites securida fe- ,. succeciat. Qria expiefa succedant siiigiilatim per
• ria, aliis jierum succsdentibiis, Iii qui egrediuritiif siiigiilas sepfimanas. f Singuli lamen ambo prsepo--
utensilia in quibus miiiistraveririt; ef vas.a*corisi- sili cbquani cum solatio fratris ^cujus voluerint sui,
gneiit, quce fahta soliicitudiiie curiio-ue'cusibdiarit, El idco quamvis cum solatio cujuslibet fratris sin-
lie' aliquid exeis iiiiniiiiualur aiit pefeat, tit cfeclatif ; giifos septimanas singulas diximus pisepositos^ co-
se eliam prb" riiiriimis quibusqiie vasculis taricfuaiiiB ' qtiiriafe, iit cum non ambp in cpquinte simul servilio
pro sanClis Ct magriis rebus fatioriem nori Solurri .occDpaiitur;,urius foris,,cuffidecadce suceremaneat
1
homitiij sed eiiani Domino feddifufos, si! iorie ex ffatiibris, giii iri eis culpas vei vitia diversa custo-
bis tiegligenterfoefff fraclum autpCfclilutii. Itaetiiiti diaf, ut ei si alii liaires sequestrantur iri alio laboris
septimariariuS'obsequiuhf suuiii fifieittef pefagat, ppefe, faies sequestrciittir qtii Dei plusppssunt prce--
i>ne tinuni qniilerii granum leguminis negligeiiier senfiani tinifefe,prccoccupato in coquina prccposito;
perire de suis riiariibus patiatur : qiiia omnia quce i ,cum negligentiore remanente i vacivo prccposito :
in monaslerio fueritit semel itigressa tanquam sacro- ui et vieibus hbriorem impieant emendandi, et vici-
sancla, et qtiasi jarii Deo corisecrata; Cuiti.sunihva bus huitiiiilaiem exerceant serviendi. Ergo sic omnes
revereritia Palfes ribsiri tractafe jiisgerunl. faiita expiicando decadte l reCapitent. Nani unaqiiaqiie
ergo-fide iinivefsa debet tiionaclius agefe, tit etiani clecada fali actipne seplenps expleant dies; ! Bini
» pro;-despectisfebus ac parvis, I"ciCst, si aiiquid fratres a prcepositis suis in coqujnce;servilio per
quotl nori fecle positinri est, cbnlpeietitius collbea- bebdomadam deputentuf; quibus a cellararip omnia
surgens gralum tibi servitium exsotvere possim. Et,: riis cufa, dc qup sit Deb etiairi ratibneiri feddituriis.
curii niagna caiitcla ariibuleritin ecclesia et dprmi- ,p Lege; atitcm : JJt ne unum quidem. Cap. sequeriti
torio. Et cuiti ad-pfppfiurri siratutii Veiiefit ffatef, profert-exempiumcuiiisdam fratris, qui propter tria
dunv.se.cpllocaverii, dicat psalmuni': "Deus,in adju^ letificiilcegfaiia quce iii"teffam ceciderant negiecta,
iprinm nieum inlende; el post Gloriam ciicat'versiirii:;; a!voralibne.sligpeiisrisesf:;:
Pdiie, Ddriiirie,ofi rned custodiam;elc. Et sicui sibi 0 Pro despectis rebus. Quia minima Pclio ad Dei
mane postulat aperiri a Domino, sic requiescens; gloriam facta meritoria est: calix aquceffigidcc ob
roge),poni ori suo custbdiam.»-Regula; eujusdanfr Chrisiumdaius siia;niefce:8C"iibri" carebit; iiec ullus
Patris cap. 9 : « Abhbrri vero cotiipletiotiis,. cumi capillus'de eapiffejusli peribit. '.„',.'.'..
oratio ad spmnutil capiendum;datur.» Hiri.ccapieridii ASe Domino. Lege;, se"a Domiiio, rit ';iri cbcl.-
sunt loci Pp3iiaruni Breviu.ni apucf S". Basiliuni, yiriri. ;~;.'' }},;.,; .:",,, ..:.;.'„ ;,,:- - ;,. :.
art."lS :"E':Ttf iairipag [J.ZTU TOni'khp-'rtp.&v--iv"pz^:ii,
i, , e Supefius diximus. Ca;p'. 11 SiiceReguice, Qiiai
6u.d:s>v, uyoptCiGOa, i(]'-esl.",:«.si qiiis ves])eri post'; ' atitem hic tractantur, habentur in eadeiii Regula
Pater nostef,' inveniatur colloqueiisv excommriiiice- nis. codicis CbfbeienSis,coderricapite.
lur; » et arl. 20 : Eifr.?itnripug p:-hOTUSVI i
TWUuT-hfi} f Sihguii ariiem '
prmposiii coquant, Nori exiniii
fip-SiViv.iogjy.-lug,HTyrAravg npoa^v/.w lag t!uvTZ'g':. ';," prsepositosclCCaduma cbquinceofficio":,ita tanleri iit"
id est, t-si quis vesperi noifoccurfefit adi nunquam duo iinius deCadisprccposilisiftiul Coquarit,
y.oip.r,B&c-i,
Paler noster sine caiisa , slet iri oraiione , donec; sed sigillatiiii assurivendoiinurir Cx suce decadis ffa-
oriinns oeciibuefint; » ex quibus Jiquet solilarii re- tfibtis jn solatium, iit uno prccposilocOquiriceniu-
ciiari orationem Dominicani ab illis monachis arite nus obeunte, alter remaiieat qui fratfiiin actiohes
cuhituro. Idetiam notiim est ex ConsfitiitiOiiibils,. ohsefvet "diligenter; et. liic eSt serisus iiiijus; iextus.
Apostolicis S. Clementis, lib. vn, cap. 49*"ubl^poni-, * Cujus voluerint. Pro quehi. volueriht, phrasis
trir hccc serotirife oralioniS forniula : 'Aitiiii&'?iut/Xks:grffiCa,iit supfa nbtairini est. ,','.', >,:.
uvpiov, MVHIS OVOUK Kvjjiou,etc,, id esiy Laiidaiej :il Coquinafe. Id est, coquere. Plaiifus iri Pseu-
pueri, Dominum, laudaie nomen Pomini. LaudamUS !'• dblo:: '.''•_
le, celebrariius rc, benedicimus te propter magham Antu coquinalumte ire quoquampostulas?
gloridm, Domjnerex. Paier Chfisli agrii immaculati;
qui.lotiit peccata. mrihdi."Te decet laus ; tedecet.5.;:. i Currinegligcriiiorp.Lege: Ciim,hegiigenUbribus,
hymnus, ie decet gloria Deuni Patrem per Filjumm i ut iii Reg. itis; setisus esl :"Ciinialii fratfes iri aliquo
Spiritu sancto in smcula smculornm. Amen. Suiic; opere sequeslrantrif a pfccpPsitis,soli ii sequesfferi-
dimitlis servumluum,Domine,secunduniverbimitimmi tur, qui plus pbssutit Dei prccseiitiatii'tiriiere :;;iil
inpaceiele. cuiti unusprccpositus coquiilcoofficibi'iitigittif, altef
<»Acto autem. Apud Smaragdum legitur, peracto ;; qui ab hoc bpere vacat, rematieat criniriCgiigeritib-
hcncautem habentur apud Cassiarintiicapite citato. ribus fratribtisciliti cis aliquid ppefans.
h JVeunnm quidem granrim legnmihis.-Vide eum- i Vacivo. In Reg. ,M's..:,', VticibO;b pfb; ii, id esi,
dem Cassianuni capitb 20 ejpsdem libfi. Ha;c autemi:" vacantp,iieriipe",a;Culiiice6'fficip.'
attentius consideret monaclius, et recogitet qiianlo> ' k liecapiterii. M sssl, ileruni incipiani a pfiiria de-
ntiinero habenda sii: viia moriasticai quam seduloi ''cadc '••,.
lcviores culpcesint declinandce,quiihto sludio aniniai '} Birii frdifes. Subaridi, depulaiituf ad cbqui-
cuslodienda, si tanta esse debet unius ;''
grani legumt nam,'• -' ''"',"'
1079 S. BENEDICII ABBATIS ANIANENSIS 108D
coquince vasa intrantibus consignentur, El ideo bini A refectionem parari: ul mpx irichoantibus coquiriam
fralres, ut invicem se suis solatiis« jubent. Cujris a tenia pafatis omnibus, dicla Sexta eant ad riien-
ordinalionis in bebdomada lalis debet esse in- sas. Si vero hora nona eritrefeclioiiis prccparalio,
troilus. exiens abbas interrogetuf ab hebdOniadariis et cella-
§ "VIII.-—Item ejusdeni (cap. 19). rario;, et stafim post Sextani inChoent coquiiiare:
ut dicta Nona omiies eant ad mensam. Quodsi non
h Introituri, fralres, in hebdomadam c post.Pri-
fortepecurreririt iiebdomadarii i exconimunicalionis
roam in oratorio diclam adducantnr a prseposilis poenam
& suscipiant, ipfia lassatatii „congregatipnem
Stiis ante abhalem, et fiat de eis majoris suggeslio ulrisque operibus, id est, jejunii et laboris, sua
pi-
dicens : Jubc, dortine abba, vocari universam con- grilia cruciaverunt, Excommunicaiionisvero hcecsit
gfegationeiii el orari pro liis fratribus qui ingrediun- senlentia, Si sexta, vn; siiiotia, x; hoc est, si ad
tur in hebdomadani coquinae : ut mereantur com- sextam horam I: refectionem tricatam hebdoniada-
mendati orationibus vestris diaboli inipedinienta noti rii offendefint, et non occurrerint, singulas quadras
liriiere, et congregationi Dei omriia sine eulpa per- panis per sequenlesseptem refectiones perdaiitjisi
ficere. Post hcecvCfba prosternant se illi duofratres i, nonam tricaverint, ilero singiilceqtiadrce pef sequen-
oraiioni ante abbatem. Quod et retro omnis con- B tes decem refectiones eis sublraiianlur. Qnae sen-
gregatio una cum abbate facere debet; et post- tentia excommunicalionis tandiu in danino annonce
quam se levaverint omnes, illi duo dicant hunc ver- excpmmupicalis permaneat, «>quandiu-salisfaClib in
suni ; e Custodi nos, Domirie, ut'pupillamdculi; sub sequenii die promissa visa fuerit emendasse. Nam
umbra atarum tuarum protcge nos. Postquam verp si grandis fuerit congregalio, vel aliqui exlranei
oratum pro eis abomnibus fuerit, surgentes supra riiulli supervenerint, adjunclis. in solafio fratribus,
dicti duo fralres osculenliir genuaabbalis, f etpacem a Priina dicta interrogando abbalem, de refectio-
suis tradant prxpositis, vel Omnicongregationi. Qui- ne, incipiant coquinare,; itt hora constiluta refe-
btis post datam pacem prccpositi sui dicant : Ite, clionioccurrant. In eadem namque hebdomada ser-
fratres, in nomine Domini Jesu Chrisli, intrate iri vitium ad mehsas omnium ipsi adimpleant.Omnem
bebdomadam, Bet pelita benediclione pmnia facite, diligentiam monaslerii ipsi exerceanl.ipsi omnes
dicentes per exercenda oninia : Benedicite; et cum ffatres in hebdpmada ipsa discalcieni, adjunclis in
benedictriro fuerit qupdcunqtie feeerilis, "maledi-; seialio de decada sua fratribus cumrjuibus et discal-
ctris diabblus impediendi ibi non habeaf potestatem. cient, et ipsa calciaria faciant, el facto mane seden-
Mox ab eodem die, si ad sextani h habent fratres tibus ad ofdiriein fratribus ipsi consignent simul;:
reficere, diela Terlia exeuntes cum congregatiorie de C et in eadem hebdbmada munditias monasterii exer-
oratoriohebdomadarii cum cellarario i oculos ad ab- ceant, n refrigeria layent, iigna cbncidant, aquam
batem inquirentes.eum quid jubeat corigregationi ad faciei tradant, ° ad commuriionemiritfanlibus fratri-
a Jnbent. liA in Reg. ms. pro : Juvent. perit, aut perfeclo opere benedictionem niinime
"*>Introituri fratres. Hcecvidere est in Regula ms. postulaverit. » Ex quibus ultimis locis patet bene-
Magistricbd. Corb. epdem cap. 19. dictiohem etiam perfecto opere pelitam fuisse.
c Posi Primam. Dissentit a S. Beriediclo qui vult h,Habent; Idest, debeilt. "' „ :
ejusniodi. benedictionein seu orationem dari post i Oculos ad abbalem.: Lege, ut iri Regula ms.:
' Oculos habeanlad Abbatem. Sup. conversos. !
Matutinos.'•-. .. ;:•„' ?,-,
d Et fiat de eis majoris suggesiio.ld est, major i Excommunicalionis pcenamsuscipiaht, Hcec non
seu senior duorum horum prrcpositoruni <suggerat est prbprie dicta excommunicatio :quia paulo ppst
abbali,;;ut Ob septimanariorum benedictionem utii- eam declarans jubet reum lanlunimodo aliquof dies
vefsani congregationein arcessat, etc. , , ,';- , una pariis qiiadratiiuliari.
e Vusiodi nos, .Domine. Bisseptit a S. Benediclo. •i Refectionem iricalam offenderint. Id est, hon
i Ei.pacemsuis.tradant prmposilis, Id est, suos expeditam et non paratam. Nam fricce, inquit No-
pfa?.posilosbsculentiir. ... - nius cap. 1, sunt inipedihienta et iniplicationes ( et
, '*£( pelila benediclione.Nihil prisci illi monachi D intricare, impedirC, niorari) dictce quasi tericce,
faciebant sine majoris benediciione ob ralionem a quod pullos gallinaceos involvant, et inipediant
Magistro prolatam. PcenccBreves moiiacliorum; san- capilli pedipus ihiplicali. Unde et tricari in parvp
cto Basilio yulgo ascriptce, art.,11 : tiiiig OVK ":K'PP morari: Glossc*Isidori : Acinari;tricari,in;pttfvd -
t'0/oyiave«f TQVopZivovUVTOV yzvicBwu.Ttevloyiu;,id morari. f Sinonum tricuverint, Ita in Reg. ms.jsed legen-
est, f.qui non acceperit benedictionem ad ordinem
ministerii sui, careat benediclione; » 'ipoivov,est dum puto, si «ci"nonamtricaverint, id est, si ad no-
ordo, vocabulum Grcccb-Barbarum. De quo vide nam expedile et opporlune' ' refectionem " non para- ;
JoannemMeursiumin Glossario Grseco-Barbarp. Me-'; verint. ,' ':'.' : ''.'•- •••
riioriale qiiomodo iri monastefib Coriversandtimsit: " Quaniiu. Id est, donec S. Ferreolus cap;29
« Cum domnus abbas aut Certe alius ex senioribusi ; Regiil:» : « Ut, qiiandiu a pfoposita intenlione revo-
alictii ex fralribus aliqiiod opus facere prcecipit,,.-;. ceritur, et tumorem mentis niahifesla emendatione
suscipiaf junior curn magna lunniliiaiejubentis im- , deponant,„secundum arbilriuai abbatis arduae oni-
perium : sit auris prompta ad audiendum, ac si.di- nino siihjaceant disciplinse. »
vinilus dicatur; sint pedes direcii, manusvero ex- .n Refrigeria. Id est Lalririas. Cap. 79 ejnsdem Re-
peditcc ad faciendum; et htiiriiliatus dicat : Benedi- gulce : « Ipse sibi custpdes excitel, cum clavem re- 1
cile. Expleto opere reverlens cum lmmilitate dicatl quirit; quo prceseriteincipiat ad ignotum relrige-
similiter : Benedicite. » S. Isidofus cap. 17 Regulce ! s rium foras exire.
inter delinquentes commemprat, « qui minisleriumi ,° Ad communionem inlranlibns. Vide supra cle ;
tujusliiifei opefis iiijufjtiltim'MriBJieriedictipHB»usce«::; hac v&nbtaia capite 32, § 7; :
4081 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XLIV. 1082
hus aquam manibus ipsi ministrent. "Mappas 1'et sa- A Dei cequalem non mereri divince sapienticc gratiam
bana, et facitergiavel res sordidas fralrum ipsi lacum k utilibus fratribus invenire. -
vent illis horis in quibus non coquent. °. Candelas § X. — Ex RECULACUJUSDAM (cap. 12).
nionasterii a cellararib factas qnolidie ipsi incendant !
Coqui vero per hebdomadas coquinent. Una-
et d tutent. Moxenim in bebdomadam, ut diximtis, quaque hebdomada tres, vel amplius, si necesse
prima die post Priniam diclam intraverint, prinrum fuerit, ad coquinandunv deputenlur, ne impositus
;
opus servitii sui roundilias ofatorii exhibeant, et sine discretioiie labor unde mercedem mercari de-
e mattas oralorii pavimento f relendant, Quod in bujt, inde murmurii fructum reportet. Ingredientes
totis seplem diebus hebdomadce succ post maluti- autem prp se orari rogent bmnem coetum fralrum,
nos diclos opus primum servitii sui oralorio exhi- oranles in oratione dicant: m Adjutorium noslrum
beani. Cum astant verp iri sepliniana \ sua, coqui- iri nomine.Domini,,qui fecit ccelum et terram (Psal,
nam e intianlcs ad se fratres mpx petanteos pro se cxxm) ; ;et adjuva nos;Deus salutaris nosler (Psal,
secum orare. lxxviii). Exeuntes vero lavent omniunifrafrum pedes;
§ IX. —Item ejusdem (cap. 23). et ornnia vasa quaj ad necessariuni usum habnerunt
h Hebdomadarii cuin serviiium mensaruni exer- lavala n prcepositis reprajsentent : similiter ° prp se
cent, si forte ad iriinistranduni omnibus. * non oc- orari rogenl,'ethuncyersum in orationedicanl: P Qiio-
currerint, insinuent hoc ipsum suis prcepositis : a niahi lu, Domine, adjuvisti me, et cqnsqlatus ,es me
quibtis ordinatus de eadem decada unus fraler in (Psul. xxxxm). Propter singulasnegligeritias tahi co-
eoruni solatio adjungatur. Quotiesque hebdomadarii qui quam cellararii xxvpalniarumpercussionibusquo-
in servitio mensaruro negligenter mensis deserviunt, tidianis diebus eriiendentur : rie minimas parvi pen-
alia die hora refectionis levet se abbas, et cum uno dentesculpas,inmajoribusprocliviores repcrianlur.
deprccposilis au.t duobus, si grandis fuerit congre- - § XI,— EXREGELA SANCTlCjiSAMI EPISCprl(Cfl)).
12).
gatio, ipsi faciant seryitium ad biinies mensas, ut „ i Qui cocpiunt, r siiignH illismeripro labore ad-
et doeeat eos quoinodo faciant quod non possunt dantur. In omniministerio corporali tam in coquina,
iroplere : et agnoscentes onines fratres erubescant vel, qriidquid quotidianus exigil usris, vicibus sibi,,
i incoaimunicatura hominum vel pari servitio exceplo Patre, 9 vel prceposito, succedere debent.
o -Mappas. Mappa est linteum tergendis manibus tres in coquinam ad hebdomadarios intrent, mox
aplum, Gallice servietle. Aimoinus lib. iv de Geslis hebdomadarii petant abeis, ut secum pro se-orient.
Francorum, cap. 2 : « Aiisiregesillus quoque Bifu- > Hebdomadarii. "Hcechabenluf in Reg.ms. Ma-
riceusis arcliiepiscppus snb rege.Guntranno diuquo- gis.tri cpd. Corb. in fine ejusdero capitis 23. ,
que in palalio ooniniOratusmappani ei ad lergendas G i Non occurrerint,- Id esl, non potuerint occur-
prsebere consueverat roanus. » Meminit Martialis rere. ln Reg. ms. legitur, non occurrunt,
lib. xii, Epigram. 29 : ,„ i Incommunicalura. Id esl, in coniniuni natura.
Atmleratmappamnetno, dnmfuria timentur. k VlilibuS. Idest, bonis, piis. S. Benediclus cap,.
Miintilea mensastirripi.tHennogeiies. 7: Dicut semper utilis fraler. lla enim legendunv
Ubi mappa a manlili distinguitur. Nam mappa est ibii aiiimadversuni est.
qua roamis tergunlur, quam quisqueconviya affereT Coquinenl. ld est, coquanf. ,;-- .
m Adjutorinm noslrum. Hac in re rioa convenit
bat: al manl^le quod mensce sternilur; el Marlialis . ;
S. Benedicto. .
quidem lempore. Nam Varronis cclatemantile dicum n Prmpositis. Qui tamen eadem vasa cellerario
cebauir, quo manns lerguntur, ut ipse Varro docet
libi v de Lingua Lalina : Manielium, quasi manu- consignent.
lerium. A mappa mapparius, qtii mappam lergendis 0 Pro se orari rogent. Completa hebdomada.
manibus porrigit. Acta S. Austregesilli:: « Et erat , r Qtioniam lu, Domine, udjuvisti_me. Videntur
sane regi graiissimus, eique manus abliienti offere- hsecverba ex Reg. ms, S. Benedicii de.siderari, Be-
batlinteum, quoeas extergerei : quo : facfuin est, nedictus es, Domine Deus, istis pKcponenfla.
ut eum tiiappariuin id temporis vocitarent. » Dice- q Qui coquunt, Hcecvidere.est ;in RegulaS: Cce-
batur etiam inapparius sive pLuirizupiog, is qui map- sarii exciisa, quce est sanctimonialium eodem capite
pam in circum mitlebat signum aurigis, quo viso e 12,r ubi legitur, coquent.
carceribus erumperent: vide Glossarium Grcccp- Singuliillis meri, Ita in cod. Vind. In Regula
barbarum Joan. Meursii. Mappa vox est Punicaa D escusa habetur : Singulm iilis merito pro labor.ead-
Romanjs usurpata, ut docet Fabius lib, i Insiit., dantur; sed locus corruptus, riullumqne sensnm ef-
cap. 5 : « Et mappam quoque usitatum circo nomen ilcit. Itaqueex hoc Concordiaj codice resiimendus.
Pceni sibi vindicant. » Sensus ergo esl, ut qui, vel qiicecoquunt singnlos
h Sabana. Vide superius annotata. rneros ad levandrim lahorem accipiant, nempe an-
.* Cahdelas. Hoe vocabulo utitur Athenceuslib. leqtiam se operi coquince accinganl. Merus aulem
xm sub finem. De quo hceChabet Suidas : \iuv5-hlu hoc loco substanlivum est niascul. gen., estque
xapu v.uhiv8$\a, id est, « candela clicta quod clarrim vasculiim vini, sive cyathus, sivescyphus. Magister
lunien suppedilal, dum uritur. » Sed merum putum in Regula, cap. 27 : « Moxcum sederint ad mensas
Latinuin, a candeo deducendiim. Candelcesuiit lam- fratres singulos nieros accipiant. Quos meros acci-
pades, ut videre est in Dialogis Zacharice papce, ubi pientes siiiguli porrigunt abbati. » Et paulo post;
lampades passim xxvSn).Kr.vertit.: « In suos meros quisque frater de suo ])'i)e lernas
d Tutent. Id esf, exslihguaiit..Vlde supra. sibi etnOn buccellas intingant. » Etpostea:
e Mattus. Quce substertiuntur nionachis psallen- « Post ergoariiplius piiroos meros ccstivo tempore ail refe-
tibus, de quibus infra. scxtce quam nonce, caldelli omnibus
f Retendant. Id est, iterum lendanl, quia abstu- ctionem tam sufficiant. »
quaterni
lerant eas, ut payimehlum oralorii verferent. s Vel prmppsito, Parlicula, vels sumiliir boc loco
8 lntrantes ad se fralres. In Reg, ms. Hcecvoca-1; :
copulative, non disjunelive*
bula, od te, desidefarituf*: Sensus m i 8i qui itfe;
-1083 S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 1084
: "
GAPUT;:
;XLV.;
DE INFIRMIS FRATRIBUS.
A sua cbntristettt 0 ffatres subs sefvierites sibi. Qiii

§ I. —-Ex REGULA SANCTI BENEDICTI.
tamen paticntef .pbrtandi surit, qiria de talihus cb-
Infirmbfiim Cufa arite birinia ei super omnia . piosiof riiercps acqiiirltur.-Ergo ciira fnaxinia-sit
adhibetida est: tit sicut feyefa Chrisfb, itaeis s&e- abbati, ne aliquam negligentiam patianluf. : QinV
viattir, quia IpSe dixit: Ihfifmns fui, et visiiastis bus fratribus infirrriis j'sit ceila e super se depu-
me. Et: quod fecistisuni * de his miniiriisimihi fe- taia, et r servil.br s tiniens: Deniii, et diligens" ac
cistis (Mdtth, xxV). Sed et ipsi iiifirmi.eonsiderent soliicitiis. ii Baliieariiin iisus in.firmis,.quolies, ex-
in hbiiorem Dei sibi scryifi; et non 1 superfluitate pedit, offeratur : i sanis autero, et niaxiine juveni-
„;: v-Dehis minimis, I.la apud, Smaragdum. In cod. -lCapitul. Lud. itiip., til. 44: « Ut abbalibus liceat
.S. Gerni. cum.S. Dunstano, et vulgo ediiis... Dim habere cellas in quibus aut monacbi sint aui cano-
hiinimis meis. liviexiu eVangelicb: Dhi de iisfra- nici. ».Et abbas pfovideat ne miniis -de monachis
tribus meis minimis. • i))i liabii.are pefmillat, (jtiarirsex. » Hoc vocabulum
- .h Superfluitate suq, Pctendo irrnlionabilia. 'Grccci.•Paires usufpa]'untv sancius Basjliiis, Palla-
„ ° Fratres suos servientes sibi,.Si monachi sanis 'dius, Dorotheus et aiii, apud quos legitur : xsMjjet
frairibus Sefviunt, cequuiii esl eiiam ut ccgroiis; y.M.ioy. Meiriir.it Moschopolus ju schedis KEVAIOV
"et. si itiaxirtia Chafilas ct tiiefces acqniritur a"biis y.oivtitg, Trupv. 'hTTiy.oleSau.uTiOv, id esl,« coniniunlier,
qui saiiis-serviunti qtiaivla iTicrcede:.cuniulabiintiir B apud Alticosdbriiuncula.'»,.
ii, qui regfolos foyent. Qiianta sollicitudinc et cura e Super se. iia•cod.ices S, Gerni. S, Faronis::et
suriiii operain circa irifiriWOsfrritres Coilliileiii;S. Victorini ef Vind. cum Kefone, Sniaragdo et edi-
Dositheus, ejtis Acla iestarituf. Qultolo quinqiieii- fioiie Colonieiisi. Sanctus yero Dunstanus et vul-
nio,; qub iiimonastcrio:.vixili infirmjs in "nosoco- gatcceditibnes legunt :' Perse., Uhiis Tufrecfeniata':':
rhio ministravil. Singulos quosqtie hiiiiiili sup pbse- JJesuper.: Sed sive per sc, sive super se legaiuiviiihil
quio refbciilabat, lectos cOnciriiieel comniode ster- ,-aliud-est qtiam scorsum -et.separatim j itautiion
nebat, bihriianiuiide pureqiie agebat. Si casu aliquid jaceanf segroti iri coniiriuni ffalruiri Cella, qiiarivdor-
ex negligeivtiaomisisset, auf subiratus verbunv ali- ;iiiitorium appellanl, sed in altera. „ .
quod protulisset, statim ditiilssis omriibus cellulatii { Etservitof. Pef servilpfem iritelligit aliquehi
.Ingressus in lacrymas erunipebat. mOnachum qiii cegfolis serviat. Nam.siipfa dixif.;:
d Sii celtd.Idem institiiit S. Eugendtis abbas, ul .« Et nPn superfluiiate sua cpntristent fratres sups
in ejus Actis apud Suriutii liabetur : « Vertim ;, servieiites sibi, .» et in .fine capitis : « Cu.ra autem -
etiam prbpier itihbrem ihfirniitafis, dotiCc saiiitas niaxima sit abbali, iie a cellerafiis et sefvitoribiis
suppeleret, prtcsiiiit sequeslralim r.eficcre velroa- negliganttir iiifiriiii: quiaad ipsuiii respicil, quidquid
iiere. i.Cella hocloco esf cubicuhim. Est ei cella a discipulis delinquituf. » Nani passiiii iri Regiilri
lpctisln «juo necessafia fepbiiuiitiir. Varfb lib. iv monaciii discipuli appelianiur,';ca"p. 2." «,.Mdfriorsit
cle Liriguri Laiina : « Ubi coridiluni essevolebant, a semper abba;s, quia doclfinae succ et di.scipulpriim
celando cellam appellabant. » Locus iii tchiplb,••lilii. obeciienticcutrarumque reruiti iri ireiiiendo judicip
;Spdes,D,eierai.ldem Vaffb eodem libro : « Et ideo Q Der facienda eril tliscussip. sEt paulo ppst :"< Et
iri"aidibiis sacris arite cellarii, ubi scdes Dei sunt, papcicibus discipuiis ltiandata Dorriini verbis prb-
Grseci dicunt •n-poSo.u.ov. »..Et lib. V : « Hinc etiani "piinalv* ..' - ;'''.. '; "}-
ampliiis dicinif elbqiii et feloqui-in fanis s
Sabiriis, ,e :: Timens Derim, Ideni staltiit S. Ccesarius iii Re-
cella Dei qui loquunlur. i, Noinen postea ad clati- gula sanctimon.' cap. 50 : :« iEgrolantium cura, siye
stra nipiiaehoruni translatum sigiiilicat angustum riliqua' imbcc)llilate; labofintiUiiv iihi satis fideli et
nibnaCbi Cubiculutii,:tit sccpe occufrii in lioc libro, cbnipunctsedebet iiijimgi;quse de cellafiopcfat qupcl-
ei; apud Cassianum, Dorblheuiii; Palladium, Mo- - cuiiqiie opus esse prospexefit : et talis-eligi debet,
sclium ei cccteros,. qtii de re asceiica scripserurit, quceei, mpnasicrialeni rigbrem ciislPdiat, ei iiifiriiiis
Diiiiinulivum cellula. Unde et ceilulani monaChi a cum pielate deserviat".» -'' ;' ; •..;
S. Sidbriio.Apoliiflafeappellali suiifiib, IX, episl. 5, •'} Bdlnearuni li.sus. Additibi Capitul. Lud. iinp;>
ubi celebre monasteriuni Lerinense riotiiinat. « Se- tii. 7 : « Baliicai,uni!iisiis in arMlrio Prioiis Cotisi-
naturii Lefineiisiuni cellulanoriiin. » Suniitur etiarii slat. i Iotelligitur luitem de balneis tam artificiosis
cellri pro iiionasterio. S.Gregoriiis lib. i, episi. M. qtiam naluralibus, tanv de publicis quatii domeslicis,
.«' Festivititlibus saiictorum desitierabiliter insisten- qucc quideni ad sanitatem condiiCant,:non ad volu-
tes prceseiitis praceptiotiis tiostra) paginain ad ex- plaiem. - : ". : '•
pefieriliarii tuam tiecessc duximus dirigendain, indi- 1 Sanis cmtem, etc., turdius contedatnr. ITardius,
cantes ei oratoriiim beatce Marite, quod nuper in id est, raritts. 'ilanc enirii balnearufn vohiptatem,
cella fratrum ajdificalum.estv tibi Mariniainisabbas tcinquam Veneris irritamentum, carnis litillationem
pfceessepognoscitur. »Idem lib. vi, epist. 10 -. « Si "n atque enervaiionerirsancli Patres abhprruerunt. S.
ergo qui vos ex ordirie seqtiiturialis est ul circa Hieronyiims in epislola ad Rusticuni:;« Balneafum
cellcc ordinationenv fratriiinque •custocliain,etc. > fomenla non qucerat.qui calorein corporis jejuniorum
Hinc Capiendus locuslib. n Dial., cap. 25: < Cui cupit frigore exstinguere. » Sanclus Athanasius libr.
il!e respondit: Quid est quod loqueris sofor? Ma- de Vifginiiale, balneaf litiiusum virgiriiinlerdicit, dum
riere exlra cellani nullateiius possuin. » Cella enim sana erit. Eumdeni prohibet S. Fiorentinse sorbfi S.
ibi suniitur pro inonaslerio,'."alioqui falsum dixisset Leander lib.de InstilutioneYirginum, ca.p.10•:'«Bal-
S, Benedictiis,; nam ppieral In oratorip.'pernoctafe, neo non prb stuaio vel iiitore, utaris corpcris, sed
atit in- dorniilbfiO-.fratrum- jacerC. Stiiiiiitir Cliain „ lantuni pro remedio salutis. Utere, inqhani, lavacro
pro parvo monasterio, quod subesi alicui:majori mo- quando"poscit infirniitas, non quando suaserit voluiir
nasterib, el vulgo dieituf pripratus seu prcepositura. las. Quod eiiiniiiecesse iioncst, si egeris , peccaWs.
Luptis abbas Ferrariensis'"epist,;ll ::« Cellaiil"„S. SerjpturiiesleiiimuEiearriisciifainnefecef itisin.de-
Judoci, quam MagnusCarolus Alcuino, etc. > Addit. siaeriiSi;Ctira carriis venierisex Coriciipiscentiahabe-
1083 GONCORDIAREGULARUM.— CAP. XLV. 1086
bus lardius concedatur. a Sed ct carnium esus h ii ^ tium et comcdcre quod desiderat, nisi a ministro
firmis omnino debilibns pro reparatione coneedc qui lmic rei prcepositus est ducatur ad vescendum.
c
tur; at ubi meliorati fuerint a carnibus morc s< Kon ei licebit dc his qucc acccperit in loco rcgrotan-
lito onmes abslincant. Curam aiitcm maximam hi tium i ferrc ad ccllam suani, nec pomum quidcm.
beal abhas, li ne a cellarariis aul serviloribus negl § V. — ltem ejusdem (cap. 1G).
k Si aliquis corum qui peregrc lnittunlur, in iti-
gantur infnmi : qnia ad ipsuin rcspicil quidquiil
discipnlis deliiiqnitur. nere t vcl in navi .Ygrolaveril, et liabucrit necessi-
II. — E\ RlGULA SANCH PACIIOMII id). talem sive clesidcriunieomedendi m liquamcn dc pis-
§ (cap.
e Quotl si obleiiditur infirniilas, ! prceposili cibus, vcl aliarum reruni qucc in nionastcrio !1co-
domus pergel ad minislros a:grol)iifium , cl ab ci niedcic consueveruiit, non roandticabit cum fralribus
quce necessiiiia sunt accipici. cceteris, sed scparatim ci dabilur a minisliis ad
§111. — llem ejusdcm (cap. A\) '«. omnem abundantiani, ne in ullo ianguidus contri-
Si de ipsis minisliis aliquis languerit, non habeb slclur.
licenliam inlroeundi in coquinam vel cellarium, c ij VI. — ltem ejusdem (cap. -47).
0 vEgrolantem ahsqne conccssione Majoris nullus
sii i aliquid auferentii; sed cccleri minislii id quo
ei ncccssariuni videiint, dabunl. T\ec perniitliuu B audeat visiiarc : nec piopinquus quiJem alque gcr-
coquere sibi quod dcsideraveril; setl pra>posili do mantis sinc imperio prcepositi doinus niinislrandi
lnoruni qtr.c necessaria vidcrint ei ab aliis niinistri habebunl polcstatein.
accipienl. § VII. —llem ejusdem (cap. 129).
— v est infirmus i in funere, r habebit mini-
§ IV. ltem cjnsdem (cap. 42). Qui
11Nec polerit languidus ingretli J cellam vcscen slrum ut eiini sustentct. Et omniiio ad quemcnnque
tur iinitio; non ca, qucosaluli rcctiperandceconveiiil > Cellam vescentium.Id est, connnune refcetoiium
Qnaniohrem non le illiciai l.r, are sccjiiusearnis volu frnlrum.
-ptas, sed infirmiialis imj)ei'elneoes-.uas : carel oinu i Ferre ad cellam. .luxla id quod in cadem Reg.
euljia.si qiioclneresseestegeris. < S. Tlieodcricus ab caulnni' esl. arl. i3 : Nnllus in cclla sna rcpottnt ali-
basnionasierii S.Huberli, nunqunm balneistitivolnil quid ad vescendum,absqne his qum a dispensntoreac-
vcl segroiiis : diec-.at eniin illani carnein ncm iii.ii- ccperi .
jere lavaiionc, quceputredo el vcrmibiis cinus jiault k S» aliquis eorum. Rcperirc est in Rcgnla S. Pa-
posl de' ebal esse. S. Epiphauins episcop.is Tici- chomii eapitc 25.
iiensis, balncis non ulebanir : « Ne nilorem animn 1 Vel in navi. Ita in cotl. Vind. Male in Regula
ei inlcrioris houiinis foililiidineni halnea magissor cxcusa lcgilur, vel in rin; nam antca dixil, in itinere:
dibns auiica confiingeienl, » inquit S. Ennodiir ac proindc superfluuiu snbjungere , vel in via. Quod
episeopus Tioinensis in ejus Vita. S. Gcorgius ino- ^ autem noslrreConcordiiclecliorccla sit, patct ex ea-
nachus Beihlchcmiticus , maiiyr in llispauia stil - dem Rcgula, in qna fit menlio navis el navigationis,
pcrsecuiioiie Arabica. « A die qii.i monasieriiiin pe- ul aii. 19 : Si quis umbntnvcril in liu, velcsl naiigavc-
liit, el cohorlibus moiiachorum ascims est, nsqut rit; arl. (50: In navibus similis disciplina : Ncmo
ad coronam martyiii sui (ul ipse nobis sccretiiii a terra sotvat navigii fnuicninm ubsque jnsiione Pa-
rciulil) nec lolus aqua, nec balncis usns csi, » intris. In interiore parlc ntivis, ca teris fratribus supcr
quil, S. Eulogius lihr. n, cap. 10. transtra et labttlaia ijuiesccnitbus.nullus dormial; et
-,- H Sed ei cttrriinmesus.Ideni-slatuif S>Gcesariusii paulo posl :.„V«sctinfirriiipraeum:eis non.navigabuni.
Recapitulatipne, cap. 17 : « Pulli yer.o pro mini- 'SAceediiquod S. Paclioiiiii monasterium situm erat .in
'infirmis
'"pfcebearilur, nani iri coiigregatioiie nuiiqiiani inspla/NIli Tabenna,-;in Tiiebaide,,ul-:dictum esl;.
stfentur, Carncs vero a nttlla uncniam penitiis ;ii tiLiquanien depiscibus: De;"ha„G fe iiifra., - ,„
cibb; sutiiarilnr.: si forte aliqua iii desperata.infirmi- 1 Comedere consnevernnl. Lege, ut in Regula.S.
_ tatefuerit,jtibente pfovidente abiiaiissa accipiat. » sPachomii ': Coriiedere hdh cdnsueierUnt. ISon eiiim
1 Infirmis omnino debiHbus. Gpdex S, Faroriis. 'PacliOriilaiii ilii rivonaclii.coniedebant iiquanien,>.et
-Virid. Smaragdus , S. Dirostarius:, Turrecreriiata. , raulfa alia qiicedeliciosa eratit. Utide art, 52 ,diciiur :
edilio Coloniensis legurit :Infirmis omnino.debiiibus-, Nec vesccnlur, hisi iis .qnm edere' in monasierio' con-
qiie; edilio Colincei":'-Infirmis omriirioquedebiiibus. sueverunl. Soli aiitCm cegroti edere liquatiien; et
Opiima fectio : naiiv eap. 59 ait:•, Prieler omnino de- '' yinumbibere per^niitiebaniiiiviitvidefeest cap.,22
biles ei acjfoios. ejusdeiri regtilae : Vinum :el liqwmen absqueloco
c A carnibus more solilo .oniius abstineant.:'t.Ani agrotantium nullus attinqat.. .;,;....;,.;; ._
idein proliibel |":'-':*<>'-^^fbtonfemv:'IrivenUnr,iri'-Râu1a;S,.':Pacn6mii,,
"'quadrupedum qtiamvoiatilium, quiaesum sahe irislitutio.JNam in cella infir-
sanis quod indulsit; cegrotis, nerripe- earniuni, art. 24. Optima
' tiec soluni sed eliam volatilium, quas morum,"duni aegrotorum.recreaiioprajlexittir, usu
quadrupedum,
- nunqoaiii -prohibuitsegrotisj -quia hoc abstirdum veiiire solet multa otiosa et scurfilia verba insulse
• -';'.' :' , ""^ };"': . •.;
proisusfuisset. efiVi.tiri..,.'
,„ & Ne a ceitarariis- et servitoribus, etc, S. Cces. p Qui jnfirmus est,- etc. Hic articulus non exstat
c. 4f>Reg. sanctimoiiialiuni : « Celleraria verp Cf.-ea iti-Reg.exc. SvPachomii; ;,'-.,.
quce iiifirniis servituia est, super omnenvsollieiludi- '.;' i Tn furiefe: Lege': Iri ilinerei iit sequentia satis
' • ' '-.'•'
iiemciira illis et diligeniia infiftiiafum coram Deo ;ihdicarit.. , ; :: ;
et angelis ejus dentinlieiur..» r IIabebit mitiistrum. Optima institutio, ufiratri
} } e Quod }si oblendiim•',.el-cj Habetur af t. 18Reg. iabofanti iii ipsb itinerp non desint solatia. HiivcCa-
; S.,Pachomii art. 23 :
sancti PaChomii., ,; '''". pienda snrit illa verba regrilce
;,- f Prwpositus domus. ln qua residet: iMe frafer .«Et dabitur ei a ministf is adcoiitristelur.»Jbi omnem abuiidaiifiafti;
enim
aegrotus : riam, ut scepius dictrim est, divisi: EvonachfS. iit ih riiillo fratefiangiiidus
"Pachomii in plures domos, seu ordines, erant tigilur de; £egrotahtibus;in ilinere : ita iit ministri
sub.siiigulis prccposilis. hoc locp sint illi h'ebdbmadaM^
: s Afl. 19. Regulceeditce',; /-'" • ititiere seryire ilebeanij juxtarhune.nostfai Cpncpfdiae '
h Nec poteril lariguidus. Habetur in Regula S- Pa- fex.tum,
chomii, art. 20,
locurii missi fuerint fratres, habebimt de heMoma- A •" § XI, — Ex-REGULA SANCTI ISIDORI. (cap. 22).
dariis qiii segrotanlibus serviant, si forle in ilinere r Cura infirmorum sano sanctccque conversationis
vel agrp langubrobrepserit, viro committenda est, qtii pro eis solliciludineni
. § VJII.—^ÊXREGULA SANcfiFRUCTUOSI ferre possit, magnaque cum industfia.prMsto faciat
(cap.lO) «.
qiiiclquid imbecillitas expostulaf. Ipse autem sic
iEgroti omni miseralione et compassione fovendi ccgrotis deseryiat, e ut de sunipiibus eorum vesci
sunl; eortim languores coiigruo revelandi stint mi- non prcesumal. yEgrotis deljcatibra prceberida sunt
riistefio. Tales tahien suivteis ministri deligcndi, qui alimenta, cjupusque ad, iiicoluniitatem perveniant;
et pulnienta strenue prseparent, et devoto eis mini- .postquam auteni saluiem receperinl, ad usum prlsti-
sterio obsecundent, et de his quse illis residuri sunt, num reverlanliif. Infirmi pr-oquo delicatius alun-
nequc fraudem faciant, neque occulte comestione tur, fortiPres inde nequaquani scandalizentur. Qiii
se illicita polluaiit, , , , , enim sani sunt'infirmos ,:tolerafe debent: qui autem .
infiririi sutit sanos' el laboranles antepoiieridps sibi
§'IX.— Ex REGULA SANCTI BASILII(cttp. 57).
c non dubitent. Nullam oportet vel veram corporis
Interrog.h Quali affectu debemus infirmis fra-
iiifirmitatein tacere, vel falsam prceiendere; sed qui
tribus miiiistrare? — Resp. Sicut ipsi Doroino offe-
Deo aganl, et operenlur : qtii vero
renfes obsequium, qui dixit:;d Quia cum fecislis uni:Bpossunt gratias
non possunt, liiaiiifesteni suos languores et fevius
ex miniriiis islis frqtribus meis, mihi fecistis (Mdlth;
tractpiitur. Sub prcetexlu inflrmitalis
xxv). Expedit autem ad cpnservandum hujusniodi humaniusque
affeclum inobsequiis, ut et hi qui obsequia a nobis nihil peculiare liabeiidum; ne lateat libido cupidi-
e lalis sub languoris speciek Lavacra riulli monacho
suscipiunt, tales sint quibus. merito deferfi obse-
debeat. Ef eos cu- adeiinda studio lavandi cprppris, nisi tanlummodo
quiurii ideo oportet qui prccsunt
necessitale languoris. Ne differendnm esl.pfo-
fam gercre, et ne hi quibus ministraltir tales sint 'i-prp
et sed in amore pter niedelam, si expedit; \ nec niurmurandum est:
qui carni indulgeaiit ventri, potitis
Deiet Cbrjsti "ejnsprobabiles iriveniantur, el perpa- quia noii flt.pro appetilu voluptatis, .sed pro remedip
tantum salutis. r
tieriiiam suam ac vitce merifuin ffatrurri niereantur
; § XII. — Ex REGULA SANCTI'AUGUSTINI (cap. 15),;
obsequia, ut habeantur ad gloriam Chrisli, etop- 7 i Qui infirmi sunt i= ex pristina consueludine, si
prbbrium diaboli, siciit et sanctus Job.. aliier tractantur in victu, noii clebet aliis molestum
•§X.—-Exeadem Regula (cap.Wl). esse, nec injustuhi videri, quos facit l alia cOnsue-
„ Ihterrog. Cum quali Iiumilitate debetquis sfisc.i- tudo fortiores. Nec illos feliciores putent, "qiiia.su-
pere a fratribus obsequium? — Respi Sicut servusa <G "
munt quod non sumunt ipsi; sed sibi potius gratu-
domino, et sicut ostendit Petrus aposlolus ctim ei lenlur, qtiia valenl,,'quod non valent illi.
"Doniinusrainistraret. In quo siniul etiam pericu- , §. XIII. — Ilemejusdem (cap. 16).
liim eoruni ostendit, qui nolunt reeipere obsequia : mSane quemadmodum tegrofanles necesse habent
' '•-' ' ''• 'n minus accipere, ne graventtir, ita ° exposita ccgri-
;ffalrum.'' ',',
**> i Nec mnrmnrandum, In Regula S. Isidori excusa
In cod. Crass: eod. eap..
h Quali affectu. Exslal apud S. Basilium interrog. addiiur : Si fiat.
160 Regul. Brev., et apud Rufiiium, cap, 50. i Qiii infirmi. Hcecvidere est in Regula S. Augu-
* Infirhiis. Ila tipud Rufinum;' non exstat in textui. stini, eodem cap. 14, et in cpist. i09,,
Grceco. ':,„'.' Êx pristina consueiudine. Delicatiiis viveiidi.
A Quia cum. Iia apud Rufinum et Smaragdum; at: ! Alia consueiudo.Duriter el parce vivendi.
Apud
in texlti Evangelii: Quandiu. In textri Grcecoly oaov, , Smaragdum :
legitur Aliqua,
S.Benedictus habet: Quod, ; - - <
c m Sane
idesl, qiiandlu.
e QuibuSmerito deferri obseqniumq]ebeal.Ita apudl : Reg. S. Augiistiiiiexcusaeodein quemadmodum, etc. Rcec habentur in
16,;
Rufniuni et Sniaiagdtim, Quceianien verba deside- " Minus accipere. Stipp., Cibi.cap. idctoeent omnCS
rari yideniur in texlu GrceCo. , medici. Quod tamen pensandum est juxta morbi
- f Cufa S. Isidori i inlensionem el remissionem et vires aigroli, Cum
infirmorum. Reperitur inRegula
excusa, cap. 21. .:
.Dtmprbus iti suo vigore corisiiteril, tenuissiina diseia,
; *}Vl de sumptibus eqrum. Ila docel S. Fructuosusi seti victu utendum est, ut docef Hippocratcs libr.
cap. 10: « Et de his quce illis residua sunt nequef' i aphorismo 8.'In morbis eliam peracutis, qucecito
fraudem faciarit, neqiie occulle se illiciia comesiione vciiiunt ad siiuni staltinii .celenimequesuain abspl-
polluanl; » recie: Cavendum eslenim .infirmorumi Vunt historiam, -quani .teiiiiissi-iha dicela ulendum
ministris, ne dura aegrolis simtil etiam gulce illece--' esl, ut docet Hipjiocrates ejusdem libr., .'aphor. 7. •
bris serviani; et dum cirCa alieni corporis sanita-• Hinc-capiendasui)thcee„verba Cornelii Celsi libr. n,
tem occupantur, animce:srice salutem negligant.• - cap. 16: « liiilia niorbofuni primiim fameni silim-
Oiiibtis S.Dositheum imiiandum .proppno:, qui cumi- que desiderant....t'*]Samin ;diuturnioribus mpiiiis, si..
infirmis sfirviret, lauliores cibos eorum rie prinio- Sub eorum inilium quam teiiuissiiiiaiiicelapncscribi-
ribus quiclem labiis degustabal, sed viles tahtum retur cuni ad suum vigorem eliiprnerint, ubi quam
liqnias, ut pisciculortim capila, jociiiora, et insipidat lenuissimo vielu utenduin est, vires rcgrolo ad sa-
qucedam exsia comedebat, queinadinodum in Cjus •
> nilatem recuperaridani non' suppetent, juxta Hippo-
Actis narrat sanctns Dorotheus. :,„,.;, _ cratem iibr. i aphor. 10.,Qua inre consilio psritissi-
i
-;. Pro rier.essiialelanguqris. Irf Reg. -S.Isidori ex--'.; mi medici stare debet segrotus. « Neque ulla res
: cusa legituf : Propter necessitalemJdngnoris; ad- „"- magis
-dilurqile, el uoclurnam poliutionem quce : ultiraa t
verba hic desideranlur, " omissa : forsan .«x indu- « EzposUa.l&est,deposita..Dequoyocabuloinfra,
«tria. ...'„'..
1089 CONCORDIAREGCLARUM. — CAP. XLV. 1090
tudine asic tractatidi Sunt, ut cititis recreentur, etiam Apedit, suce cupiditati k:iion obaudiat. AliquandO;
hi qui de humiiiifna sceculi paupertate venerurit: enim, etiam si noceat,. prodesse credituf" qupd
tanquamhoc illis.contulerit recenfior cegritudo, quod delectat. Denique si lateris est dolor in corpofej fa-
divitibus ariterior consuetudo. mulo Dei dicenti quod sibi doleat,; sine dubitationc
§XIV. -T- Idem ipsiris (cap. iT). credatur. Sed tameh utrum; sariarido illi dolori
h Sed ciim vires prislinas feparaverint, redeant quod delectat expediat,; si non est ceftum,: medicus
' .'''„ ;„
ad feliCioreriiconsueludiriem suam, quce famulos consulaiur.'. .:..- " .
Dei tanlo amplius decet, quantb minus iridigent: §X"VI. -—Item ejusdem (cap. 50).
«ne eibi eos teneal voluptas d jam vegefos, quos : x Neque eant atl balneas, sive quocunque necesse
necessitas levaverat infirmos. e Uli se sestiment ife fueril, m mirius quam duo vel tres. "v Nec ille
diliores, Cjuiin superanda parcilale fuerint fbrtio- qui habeat aliquo eundi necessitatem, cuni quibus
res. Melius est enim minus egere f quam plus ipse voluerit, sed cum quibus: prccposilus jusserit, " "
':' • .-..•.- iredebebit. ~-L ,.
"agere.
- , |-XV. —-Item ejusdem-(cap. 29). § XYII. — Item ejusdem(cap. 31).
6 Lavacrum ~h etiam corporum^ J cujus inffrmi- 0 jEgrotaniium cura, sive posi oegritudinemf efi-
tatis necessitas cogit, minime denegetur; sed fiat B ciendbrum, sive aliqua imbecillitafe f eliam sine
sine murniurio i de corisilio medicinc* : ifa ut etiam febribus laborantium, uni alicui debet Injungi. ut
si nolit, jubente prceposilo faciat quod faciendum ipse ? de; cellarafio petat quod cuiqrieopus esse pef-
est pro salute, Si autem ipse velit, et forte non ex- Spexerit.
magis adjuvat laborantem quam tempesliva absti- aptid Smaragdum legilur^n.on : o6e^tafur.'.In.ms...cpiI.
neniia, > inquit Celsus eodem capite, Et ajgrolus Corb. 1
non obediat. „
sanitalis recuperandce studiosus non debet animo Neque. Hcec habentur eodeiti cap. SORegulce
siio ohsequi : « Cui. vehemcnter npcet, quolies in excusce ubi legitur, nec, quemadniodum et in epi-
ejusquodassumitur, vel lempore; velcitato. nibdo, ve) ge— ,stola, *»
'"'.'.„
nfire peccatur, > inquit Celstis capite Minus quam duo veltres. Ita in Reg. ms. et ex-
-" a Sic traclandi snrit, elc. Si modo lenle et pede- cusa. In epislola vero, minus c/uam tres., Nolanda
tentiin recreantiir,. inaxime siex mofbo diuturno antiqua iiistilutib,ut nuhquam moriachus sitie socio
corpus cxtenualuni sil, juxta illud Cornelii niniia Celsi foras progrediatur. Regula cujusdam Patris, quse
libr. i, cap. 5 :".«Nequevero exmulia fanie S. Augustini nomine cireumfertur cap. 3': « Si ppus
satietas, neqiie ex iiimia saiieiate fanies idonea fueril ad aliquairi necessitatem milii, duo eant. '>. S.
est. > Ex doctrina Hippocratis libr. n, aphor. 7 : Isidorus cap. 23 Regulce: « Sed diini pro necessitaie
TKIVitdiXa XipovM ).Ejrtyvof.iVKGwfiaTu-vaQpC);iizu- aliqua moiiastefiidiriguntur, duo fralres spirilales
"vKTpsosii"Sst, "id est, « longb lempore extenuata cor- r ap probatissimi eligunturi » Addiiib 1 Ludovici imp.
pbraieiiie reficcre opprtet. i Qtio enim diutius va- til. 1S : « Ut soli et sihe aiio fralre in yia non di-
cavit pars iiuli iiiorii dieata a suo officio, eo diffici- rigaiitur. » S. Pachomiiis in Regula cap. 21 :« Si
lius ad illud redit.; Qua3 vero breyi extenuata sunt, fiierit nUnlialum quod de propiiiqtiis quis cegrbtet,
celeriler refici polerunt, tiidocet idem eodeni aphori- janitor priinus nuntiabit PiUri raonasierii, et.ille
smo, servata tamen lribderationedebita. Nam subita- accitum interrogabit prccpositum domus.: Videbrini
ria cibi satietas admoduin peficulosa est ab inedia. viruiri, cujtis lides et disciplina prnbala sit, et mit-
i>Sed cum vire.s prislinas, etc. Hcec reperiunlur tent cum eo, ut visilent cegrolantem. > Recla insii-
in epist. S, Auguslini 109, etlri Regula excusa, eo- tutio, ut cuslodiatur qui lorle levis essel asapiente.
dein cap. 17. Quaiiiobrem S. Isidorusloco citato non vull juniores
c Ne cibi-eds ieneat voluptas. Ita in cod. Cbrb. et . fratres et recens convefsos foras progredi : ne forle
in Reg. excusa. Smaragdus legit; JVec.eosibiteneat ciiius non satis alte defixa avolet devotio. «Ne
voluplas. In episl., nec eas ibi teneal voluptas. infirma cetas, inquit, adcarnis desiderio pOllualur,
Sed prior lcctio polior est, quam etiam agnoscit co- " aut rudis cpriversatio scecpli desiderium revefr
dex Vind.. - '.':'.' ...- tatur. > ;
d Jam vegetos. Ita in cod. Cbrb. In epistpla, jam - D NecVlequi habet, etc. Prceclara sane uvStitutip
vegetas.In Regula exctisa elapud Smaragdum legitur, et tanlo Patre digna, qua occurritiifpeculiari "iittef
jam* vegetatos. Rectius. nioiiaehos farniliariiati, qua nihifpejus vita unquam
llli se existiment.-lt.ilin eod. Corb. recle; nam inoiiastica lulit. Sed dehac reinfra.
in epist. ad sanciifnoniales legitur,"illw. Srnaragdus j. ° JEgrotaniium cura, efc. Habetur iii Regula ex-
legit, iifos (csttmeni.In Regulaexcusa illos existimet,.:- '".!cusa S. Augustini, cap. 33.
non ita reete. . . „ p Etiam sine febribus. Recta lecljo. Nam sensus
f Quam plus agere. Lege, quam plushabere. Ila est, ut cegrolantium cufa, sive epruiti qui post cegri-
in cod. Vind. et Gorb. In Regula excusa, in epistola, tudinem reficieikii sunt," sive eoivumqui aliqua im-
et apud Smaragdum. becillitate seu morbo laborant, etsi nullb febris ar-
E Lavacrum. Habetur in Regula edita S. Auguslini dore decoquantur, alicui detur. El hccclectib habe-
cap. 51. Apud Smaragdum legitur, lavqcruminfirmis. ; tur in cod. Yind. elsi a correcloreappareatscriptum,
h Etiam corporum. Tta in eotl, ms. Corb. et iu .sive, cum antea essei,' sirie. At iri Regula excrisa
epistola D. Aug. in Rcgula excusa, etiamcorpori.. ,.. legilur, sive aliqua imbecillitate, sive ,,'etiain fe-
i Cujus infirmitatis necessitas. Ila in mss. Yind, bribus laboranlium. ln cpistola \ero : sive-'aliqua
et Corb. Ita etiam in epislola. In qua tainen post : imbecillitale.etiam; sive febribus.iaboraniium. Sed
TOcujus lesjim; autem : quia ibi iiicipil riovaperio- uierque locus cOrrnptus est, et ex nnslfi.s codi-
dus ob quccdam verba, quce TO cujus prcecedant, cibus mss. castigandus, Nam cum febris Sil imbe-
qucenequehic, nequein RegulaS. Auguslini exstant, cillitas, quorsum repelituf,
' sive eliam febribus:la-
*
In-Regiilaexcusalegilur, cumiiifirmiialis, etc. Recte. borantium? - '.' '" :.' "'• ."'„""'"'.,',
Apud Smaragdum, si necessitas. n. De cellurario. Lege de cellario. Ita in mss. cod.
i De consiiiomedicinm.Ita in cod. Corb. et in Reg. Corb. et Vind., in.Regula exctisa, in epistola, atque
excusa ; sed in epistola habetur, De consilio medici. etiam Regula S, Ccesariicxcusacapile 30, et hoc ca-
k Non obaudiat. In epistola et in Regula edita et pite CoiicorditBcitata
,1091; &. BENEDICTI ARBAtiS ANLANENSiS 1092
§ XVIII.— Ex REGULA SANCTI AUREMANI (cap, ,52), .^ abbati justurn visuni fuerit, eliain cellariolunisuum
> Infirniis vero'ilaobteniperandiini esl, uf sisan-. "in cemmiuie, etcpquiiiam sequestratamhabeaiit. Et
cto. abbati jusfum visum-fuerit, eliam cellariplum cura illis yel studium iropendalur, dpnec conyaie-
suum ineommuni, et coquinam sequeslralam bar scant.
beantj et cura illis -vel;«ttidiuni impendatur, donec §XXIV. r-Êx REGCLA SANGTI ERUCTIJOSI (cap. 7).
convaleSeant. :„;,-;:}..;: .'''.„ ':- , * Infirmi quolibet inorbo defessi i In una jaceant
- § XIX.—EXREGCLATARNATENSI (cap.M). dpmo, et unus qui aptus est deligatur; ,ei tanto iiii-,,
Inlirmantibus, qtioque, yel aliqua h iiicequalitate nisterio foveantur, ut nec propinquprum affectiis,,
labprantibus salis fidelis et stremia ;debci persona nee iirbmm delicias requiranl, sed quod.neces.se""
prceponi,_quce et segroliscum pietate serviat, ,* „et liabuerint, ..ccllafarius e.f prctppsitus prjevideant.
mpnasterialem .disciplinamiegularitercusfodiatêt i Ipsi verb infirmi fania spllicitucliije adnipneaniur,
quavconveiiiant infirmis, a*ationabiIiler"expeodai, u.fde ore eoruni"ri„ecquanlulusciiiique-vel levis sey-
§ XX. — Ex REGULA SANCTI CESAMIEPiscori momurmuralionisprocedat; sed in sua infirmitaie
... ...(cap.W). , , «iiiii hilari iiiente sine inierroissione ef t tulta imir-
_.:fQri.iasPjei fieri, ut cclla mpnasterii ppn .semper niurationis pccasione, :et vera cprdis cpmpunpfipne
yiiium bpnuih Ii.abeat, ad sancti abbatis curam pcr-- feniper Deo gratias aganf. Et } fraler qtti pisniiiii-
j,
tinetj ut tale vinum prpyideat, uiide,aut ipfirnii, aut slrat, nullo paclo offeiidere *"audeat. Quo.disiali-
i\li..qiijvgunt,delicatius,nutr,ili,palpenlur, quis, ut (liximus, „exore .eorupi inurmuraiionis pro-
§XXI. — Item, ejusdem l}cap.29)< pesserji ab abbate iiicrepeiilur, et ne
o Lavacra eliam, f cujus infirmitas exposcit, mi- talici scrupulus,
supra dicta facere prcesumanl, '
admoneantuf ":
niirie denegenlur. Sed fiat sine niurmuratione de ita ut ille eos accusel.,
" .qui
" Iipc minisleriuin iiijun-
.consilip.?.medicince.Jfa ut cfiam siye lavari nolit .ctuni hahet, ,.;;'
ille, qui inlirnius est, jubenle seniorefiat, quodppus XXV."— Ex REGULA CUJUSDAM -
fueril prp saliite. Si auiem nulla infirmitale .§ (cap. 1S).
coihpel- n liorum ciira qpi iiifiriiiitatibus .deiiiictitiir, ,qua-
jitur cupiditali suce npn pr.cebeatiir assetisus« lis esse idebet, u pietas auctoris declarat, cum .dicit:
§ XXII..r-*-Ilem ex eaderiiRegula.(cap. 50;.
Qumcunquevulfis, nl vobis facianl hoinines, et vos
jEgrotantium cura, sive aliqua imbecillilale Ia-
siifiililer (Mqilh. vn). Licet hpc in onini-
boranfiuiti, uni satls fideli ;et cqmpuiicto debet in- .facite.eisy bus sit ageiidiim, prcecipue tamen iii infirniahliiim
jiingi, quiile cellarSp peiat quodcuiique opus "per- -cura hcec
prccceplio est exhibenda: quia Douiinus
spexerit. Et talis eligi debeai qui nionasterialem .dixil, ei!'9 venistisad me (Matth. xxv).
et cum deserviai. infifinus fuj,
rigorem ciistpdiat, infirmis pietatc C Ita ei"gocura iiifirmis qucerend,a„esf, ac si prsesenti
Et si hpc iiec,essita§ infirnioruro exegerit, et Palri
Chrislb ministrare puiettir. P.e vera etenim quicun-
monasterii justum visum fuerit, etiam eellariolum ct
quepro Chrislo inflrniis curam impendit, Chrislo"
Cpquinam suani infirnii in coiiimiinehabeatil.
SANCTI iininfirmis m.inistrat, Sic tanien abbalis curasit, ut
-"|,XX1}I.';—EXREGULA
' """ 'AURELIANI
" EPisco.r-i
V '".; (cap,.'p), -'•"; -;}< Separalim cellani habeant cum omnibus opportunila-
Infirmis vero ita obtemperanduni est, pt sisancto tibus, uf nulltira exteriorem laborem senliat, qui
*"Infirmis vero, elc. Ilcec sumpta videntur ex Re- Regtila S. Fruclupsi episcopi Bracarensis cpcl.-Crass.,
gula S. Ccesarii,'cap. 50": « Ef-si: boc irifirriiaruni Sedvidenlur.esse 1
allerius Eruciuosi.
necessitas e.xegerii;„etMatr„iinoifasierii jusi.uni vi- ' In una domo jaceant, \n cella infirmpruni at
"suniluefit, ei 'celiafioluitieicoVjiiiiiaiiisiiani itifirmce loquiiur S. Benedictus, S„ Caesariusin ,Regiila,sanc-
eonimunenihabeani. >Recla insii.Hiiio, ne cptiveii- tiinoivialiuin, cap. 7 : « Qiiccvero senes suni et infir-
"tusigilJtaniiuiiiniiiltittidine liiibetiif, ctjpsi' cegro- ;.ma;, itaillis cbiivehii. obtemperari yel ordinari, tit
tanles npgiigeniiiis babeaiitur. , nori singtilce.siiigiilasccllasliabeant, sed in ,una rc-
'* InaJqiutiilate: Id."'est, niorbo, ut"' tolies
' '" """'" dictum cipiaiiiur oniiies, ubi et maneanl. >
""•'"" i fpsi ver.oinfirmi.- Hccc statuujitur juxta „sancti
est.. ,-,
""'-c Etmonaslerialem disciplinam. Qtiia in cura Benedicti nieiiteiii. „
„segroloruni multcesiiiit occasipncs discipliiiahi regii- D i Tulta. Id est, sublala. ^kpyj/lap.og,
"larem prcevarieandi. Iiiein sialuit S. Caisarius capite I Fraier. Hcec confirmant "superipreni noslrani
"citaio,' ctihf deirififmis agif : « "Et talis"eligi. debct, Ppinionem qiiod inonachi debesnl.infirniis liionacliis
qticc ct hibnasierialeln rigorem custodial, etinliiiiiis ; iuinisirare. Legetamen TOfralrem.
deserviat. > '„. ": '''" m Andeat.hege, audeant,
'"tuin
''"•' piefalc II Udrum ciira, e.ic. Hoc caput est veluil qucedani
d;ln Regula excusa, epdein capile.
• e'Lavq,c'rq'eiiqm.jGxstanf ;iri "Regiiia S. Ccesarii paraphrasis superioris capitis S. Beiiedicti..C«',d.
-epdein cap;. 29 ' suitipia quideiii cx Regiila S. Au- . Vind. ila legit: «Ilorum qiii in infirmilalibus deii-
gustini, cap. 51, Juxta hanc corislitutibpcm S. Ra- nentur, qualis debel esse pietas,aucloritas declaral. >
:Jdpgundis qiiip S. Csesarii Regnlce seryiebat, funcl.a'- .Maic.. • ' - ;..;; '. .' ... „;
" .
trix cfletiobiisaiiclceCrucis,' in urbe Pietaveiisfbal- Auctoris; Id est, principis, capilis,nempe Christi.
rieuni in eftdeii)mpnaslerio cpnslrui jussit ad tisuin f Similiter. Hocvocabulum uon cst in textti Evan-
":
"sanctinibriialiiim,"rifnotum est ex S; Grcgorio' -" Tu- gelii.
"'ronerisi,,lib:x"flist;,.'.cai);i6t''.' ':" ; <iVenistis ad me. In textu evangelico habelur, ef
. * Cujus infirmittts exposcit. Ita in reg. excusa, visilastis,me. Sed acf sequens opus miseri.cor,diavilia"
;alias, cmn infirmiids. verba speclanl : In carcere eram, et venislis ad me.
';""*}Mefiicinm..
-• h: Ita;iii Regula excusa. Alias, medici. Itaque videfur bic Palef hunc locuin citasse ex mc-
Irififriii "qicdlibeiniofbo. Hcecnon feperiuritur In fribria, nbnex cbdice. „,
1093 CONGORDIAREGULAMJM.— CAP. XLV. iofoi
infirnia carriepcenain. pqrtat. Qiiod si tempus po- "fcdiei dictum surrexerint," exconiniunicenfiir;--Et; ad;;:
poscerif; sicutienipus quaclragesimcef uf cceterivi- mcnsam cariialem nonacceclarit,-qiii ad "spiritaleni
tarii .muteivt,liifirniis "sc-mper" cedendiini esi,ui tarii oratorii nori adfueruiit, quia laboferii fugefiint, ;ef
poius quain eifiaria ubcrius niihistrentur. Balnea- opus Dei cbntempserunt. Nam iri iiis talibusagno-
rurii usus vefcura inedendi summo adhibeatur stu- sCitur diabolris per excusaiioneiri tcedii i sonihiqiie;
dio.-Sanls vcro prcecipuejuvenculis tartiius corice^ pigriliam ministrafe. Ideoque taleni mercedetii fe-
datur. Abbas talem curain de iriurrnis babeat, qua- cipiant. Qui vero frater slne febris membrprumque
leni se reoipere a Doniino sperat : ut nec a Cellara- dblore iassalur, si poenam-supra dictce\) iassitudiiii]
rio nec a rninislro negligentiani " infirmi. sentiant. excpnirriuiiicatiOnissustinere nbn yhlt, intfet iatiieii
Decrcpita vero cetatefessis talis sff cura , quatenus in ofatorium consueta ctim fratfibus" hbra ; et si.;
nulla in eis,negligeiilia, sectjuxta, arbilriuni abbatis, stare non potest jaeens in matta velut jft oratibtie
proutcfiiqpetiecessariuiii.esse videritcpnsideraliene psallat. Gui;a vicino fratre slanie insidietur ,tairien,
pia eoruni imbec.illUali coiicedatur. Npn pnini;hi ne dorrniat. Si verb posiea ex tplo nihil labpraye-
possuiit Regiilcesubjacere, sed polius pielatis in e.is rit, unam quadram panis niintis iri annpna sria acci-
impendendus.esi.airec.lus. -piat,,.et poiiones duas subiiuctas,.Et ,bp,c iatiiuni,.
§XXVI. — Ex REGULA MAGI.STM (cap..%$)., B quia vel ad ppus Dei sufi:ex'j,t.^sQuia nec jitstuni,
h Inlirmis certa jejunia resolvanlur, et qtiando '''.'.estyulotiosus fratef contfa labofantem fratrem,cui'
fratres ad sexlamreficiuiil/infirmi teriia recreeiitur, digni labpris inercps debelur, ajqualitef judiceiuf;
absqne illis qui graviter <*defessi sunt: qiiia illis et quia bovi trituranli nbn .alligabitrirps (JDCK/.. xxy;;
nulja hora decernitur, in quibiis xiineUir iiiprtis I Gor. ix); sic et qiii non laborat, si propter justi-
evenlus. Ideoque quomodo lieeessitas visa, et pro tiam. i Jam si ex toto npn manducal, vel pro lcedii
certo probata quosdani permiserit, recrecritur. Si qiialitate tantum maniiucet quanliini labprans arit
vcfo sani, fratres nona,, infirmi sexfareficiant. Sed sanus, quia impotens, quia ;.ad. labprcm .;pr,P,clam.at
hoc debet diligenli curiositaie probare qiii.biisdam se noii posse, iiem-ad nianducandum judicelur non
signis, vel agnoscere abbas. Ne quisse fingat a prop- posse, qtiia 'ulrumque non posse jusiiticc cpnyetiif,-
ter refectipnis vitium edaci.talisque infiraium. '.Nani et veram necessilaiempslentlit. Si verp a,d.laboran-
itleo iiifirniis resolvi jejunia diximus, propier fragi- dum non possumus, et ad manducandum juste dehe-
lilatem cprppris, per qtiatii non possunt. adimplere re non pbsse. Pef pigritiatii eniin ptiosl gluttonis
quod cupiunt dicenle Scriptura, e 'spirilusprompiiis, tali,sm agnpscitiir ajgritudo, cum adlabp,i"3ndumsuo
raro infirma (Mallh. xxvi). ore praeclamatsenon posse, ad nianducandumtacef
- § XXYII.— Itemejusdem(cqp;69)." C illud non posse. Si:sria non vult dicefe; aliena niox.
f Fratres segrotos qui se dixerini esse, ,et ad ppus incipiat lingua audire se ,ad roandricandum n non
Dei senpnleyayerint, et continuo jacueriilt, adcul- velle nolle non posse; quia justitia Iioc ©stendil,
pam non voccntur; sed in refectione solumiriodo- ° ul si in uno honiine anima, venler, membra *xqua-
Bsuccus vel ova aut calidain aquam accipiaht, quod liler conveniunt, sic et una npcessitas iri his trjbus;
vix'ppsspn.i> viri tcediosi. accipere : ut, si se fiii- coiiiniuniter debet sentiri; ril quod in sanitate fres
gunt, velx fanie compellai)tur levari. Si vero post islccres supra dictoecommuniter possunt, in neces-
11'Cedendum.Id est pe.rmilteiicUiii], ut paulo antetgediosi cpgrpti.
h TnfirmisceHa jejunia, etc. Hcccliabeiilur • in riiofbi, ' i Lassiiudini. Hoc vbCabuluni reduridat, iiep ha •'"
MiS. Corb. eodeni28. betur iii codice Cpfb.eiensi: ;
c Defessi.Magisiriibd.
Regtiia
In ms. Coiicoruke, prodefessi.„Sed, pro; ^ Qiiia nec jusiumest,;;etc. Seiisus . .":
'•'''•'.'"-.''..'• in-
esf, quia
apparet«bliteraiuiii.-liicod.:Gbrb..fegitur,,/)ei'f/efessi,
' - : jusiuiii esl, tiidesiaiosus frater cpqualpni
" ""'"": pbftipnem
icl esl, niultum defcssi. Recta lectib. ctini.eo }"
d Propter refeciionis vilium ediicilatisque. Ita in accipiat, 1 Jdm si. Ita inqiiiiaiipravit.
Reg. Ihs.; sed parti.cula si re-
cod. Concordicc,uI)i: Vitium&l que, apparent ciddi- dundare Videtur, pt sit serisus : Sic el quiiion lubo-
ta.alia scriptura. Iiaque lege, ut iifcod.'Cpfb.'et rdt, si propter fusliliqm ex tolp non mdnducat, jd
Vind..: Propter fefectionis edacitateni. Ita etiam le- D est, rioh manducare debet';'vel', id est, saitein, prd;
git Smaragdus, qui huiic loctim citatsine auctoris tmdii, seu morbi qualilate taritum "" hori hianducct''<,
„ noniiilC. aut.sanus, "- .,.'„ ;, . .
e Spirilus promptus, caro infirma, Maith. xxvi in quantumlaborans,
m Agnoscilur mgritudo. Mentiri,' ut in -
" Adde : '"""*
Vulgata versione : Spiritus quidempromptus est, ca- -Reg^ ms.' '"-
ro autem infirma. in textu tamen Grceconoti est . n Non velle nolle non posse. In Reg. nis., velle
verbuni substanlivum: To ji.ivr.vixjâKpoQvp.ov , y Si Molle nqn posse. Sed lege : Nolie nonposse; tantum
capi i.aBvjrts,id est, spirilus quidem ;promplus, carb sensus est, cum est manducaiiduin ejusmodi glutto
aatem infirma. '.tacel iifud.iipri posse. Id esl, non dicil se non posse
f Fratres mgrotos.Ifcc habentur in Regula nis. niaiiducare, si non ipse profitetur sua lingua, aliena
cod. Corb. eoijemcap. C9. audiat lingua se ad manducandum'tioiie noii pos-
s Sticcus. Lege : Succum, ut„ apud Smaragdum, se, id est nolle carere desiderio et appetitu itian-
id est, jusculufn. ducandi.
' °"Vt"si in iino
h Viri imdiosi.Lege : Veri tmdiosi, ut in Reg. ins.' homine, etc. Hac tiltima capitis
"
Uediosi, hoc loco, id est, cegroti. ; - '' pafte nihil aliud dicit, qtiod si in sanitate utium
1 Somnique. In Reg. ms. Somhii, tanfuni; sed trium istorum valet, ita et ccetera ; sic in necessi-
lege, somni, et textus hoc tiiodo rite prpcedet: Nem tate, id est, in morbp, cum uiirim istorutii riiliil
inliis talibusagnoscilurdiabolus perexcusaiioncmim- polest facere, ita et caetera. ,":" """'"
dii somni pigritiam mimstrare; tcetliiaulein , icl est,
1095 S. BENEDICTIARRATISANIANENSIS 1096
silate vero communiter agnoscilur simul non posse. A i chus est dignus in omnibus. In his si fuerit aliquis
Namquareiini rei non posse permiltal neCessitas, infirniitate obsessus , providendus est ab deo qui
n et alicc [non] posse perriiittat, cnm in uno homi- prccest.',qualiter ipsa infirmitas sustentetur. Quod
nis corpore anima, venter el membra separatim ipsi iufirmus est aninio hujuscemodi frater, e oporlet
sam iiecessilalem scntire et sufferre noii possunl : eum frequentius operafi,considerans, Apostolum,
quia adhuc anhria in nobis omnes senlit dolores, qualiter cprpus suuro servituti redegit (I Cor. ix).
qua abscedenle, quid passum fuerit mortuum cor- Hoc autem observandum est, ut in nullo volunla-
pus nescit sentire, 0 injiis|iiice nefas! capul torque- teni suam facjat ille.
tur doloribus propter laborem, et venter non lor-
b dilectionem in alieno § XXIX. — Ilemex alia (cap. 12).;
quetur propter cibi, quasi
corpore ipse venter sii posilus. ' i ld etiam
pro custodienda faroa specialiter sta-
§ XXVIII,— Ex IIEGULA PATRUM (cap. 11). tuimus, ut nullus moiiachus in infiriiiitaie positus
«.'Si quis ex fratribus pro jejunio vel operibus relicto nionasterio s parentura suorunv studio com-
manumh siiarum, qucc Apostolus prcccepit: Ope- mendetur. Quia magis eum scecularium spcclacu-'
rantes manibus nostris, ne quem veslrum gravaremus lorum visu aut auditu pollui censemus, quam ab
(1 Thess.ii; II Thess. ni). Isqui talis estmona- cegriludineposse- purgari.
. "" '
B . : ..-,..:
.» Et alim non posse. Alim pro alii, quemadmo- c[uam ctim anima misere colluctantur; Asce regi
dumet, alio pro ulii: ul supra nolalum est. a*6non 3uda haud dissiniiles, qui, ut scribitur HParal.
redundat, riec habetur in Codice Corbeiehsi. cap. xvi, Cum veiiementissimo peduni dolore: con-
h Propier diiectioncm cibi. Apud Smaragdum Ie- fliclarelui* :; Nec: in inftrmilate sua qumsivil Do-
gitur : Propler cibi dislpntionem. , minum, sed magis in arte^medicorum confisus est, .
<*Si quis, etc. lMiCtur in Regala Serapionis^Ma- Itiique ejusmoai quolidiani morbi spefnendi sunt,
carii et cccterorum abbalum cod. Flor. et cod. Corb. qui scepe a dccnione excilantur, ul fervorem no-
ii Quod si irifirmitasesl px animo. MaxiinBob aceT, siriim, si iioiioninino exstinguere.salieni tepefacere
diani i per quam nonnulli opinione et imaginatione possit; qpibus si obsequi volumus, ut prccclare mo-
sunl cegroli, queinadinoduin et ii, qui, plusijuaiii net. S. 'i ercsia a Jesu, viice religioscenuritium est
paresf, sauitatis coriservandcesludiosi ob nescio quOs . remiiieudum. Non tiiiieiiduii) est cprpori, sed ani-
leves et pene quolidianos morbos" inqtiietantiir : nice. Nam , ut prceclare monel S. Eucherius epist.
quos eleganler describit Petrus Blcesensis cap.l ad Valerianum : «-Majorcegiiiudo esl lariguere:ani-;'
lib. iii Jol) : < Ilhid prce cccleris mullis maieriam niam viliis quam corpus morbis. » '„
doloris importat, quod hodic viri religiosi et sancli 0 Oportel eum frequentius operari, Quia oliositas
.Ordinis profcssores de ferculoruiri numerositale con- inimica esi. aniiiiic, ait S. P. Beiie.dicius; et e conlra
tendunt. Si inveneril religlosuS circa se pulsum assiduus labor ad iropugnaiiones diaboli retunden-
velocem , aut urinani intensam authebeiem appeti- das pliirimuni confert; iriultumque etiam valel ad
tum , consulit medicos".,exaniinat species, electuai-ia sanitatem corporis conservandam. « Si quidcm igna-
facii, iiuliis utitur 'salsamenlis, quce non sint con- via corpus lieuelat, labor firmal, >inqiiit Celsus Jib.
dila ex ciniianibmb garyophyllo et nuce muscata". 0-'. i, cap.,10, Desidemae lorpenteVilrionacbiiiivsiaiiiif
quam oiiibsuin esl in hoinine, quotl qui, "seniper de G corporis invadit languor. Quare monasteriorum prco-
hierarcliia coelesti debuefat loqui, de hiera picra et; fectis iii id inaxime iiicumaenduni est, ut nioiiachi,
hiera Logadii disputare discit. Religipsusiste disci- quaiitum vires eorum ferre ppssunt, seniperin ali-
pulus poliiis est Epicuri qtiam Christi. Hoc capiti, ,*quboccupeiiliir; credendintique est ejusinodi labofis
inqtiit, hoc oculis, hoc stomacbo, hoe hepafi nocet. occupationem plus cis ad sanitatem prodesse quam.
Rutyruiiv converlibilis est iiaturce, cervisia ventosi medicos; noii secus ac militibus, cie quibus hcec
facit, caules melaticholici suiil, pprri clioleram ac- prcecliire notat Yegelius lib. n de Re Mililari, cap.
ccndunt, pisa guttani generaril, faba constipat, 2 : « Rei niililaris pefiti plus qtielidiaiia armorum
leiiles excxcant, casetis universalitef est pessimus ; exercitia ad saiiitalem militum putaverunt prodesse
diu ad oralionem stare nervos debilital,jejunare i quani inedicos. J
cerebriinilurbat, vigilare riesiccat. Nunquid inve-1 f ld etiam, elc. Hcec"habentur in leriia Reg,
niuiiiur islcedilferentise in Eyangelio aul prbphetis? ms. cod. Flor. eodem cap. 12.
Gerte nou habet hoc institulio D. Benedicti ; sedI. B Parenlttm suorum studio. Id eliam alterius Fru-
niiseris hoc revelat caro el sanguis. .»Hcccest sane; ctuosi Regula cautuni est cap. 7 : « Et lantp inini-
doctfina honiinuiii, quibhs plus est, negolii cum!•' sterio foveantur, ul nec parcntum effeclus, nec ur-.
jEsculapio quam ctim Chfislo, qui plus versaiitur bium delicias reqniiant.:» iil enim moiiachppeiicu-
in no-ocomio qiiaro in ofatorio, 'qui miilios annosi losuni, ul qui corporis sanitateui qucereret, aniint*
laiiguidi et ineftes in monasterio non iam vivuntt salutem perdcret. '
CAPUT XLVI.
« DE SEiSIBUSVEL INFANTIBUS.
§ I., — Ex REGUI.A SANCTi BENEDICTI. 1) diam in his cet3tibus,i'senum videlicet etc infantum,
Licef ipsa natura humana trahatur ad misericor- tameh et Regulceaucloritas eis prospiciat. Conside-
<*•
De senibus vel infantibris. Hoc titulo particula niinui incipiunt, juxta cortlm nientem qiii annoruin
vel siimitur copulative, non disjunclive, quia caput iiebdomadas percurrendo singulas hominis setates.
de utrisque. .,,.,„.. ' , ut videre est apud Macrobium, lib. i in
h Serium. Eoriim cetas, juxta Varronem , anno numerant,
agif
sumliium Scipionis, cap. ,6.
sexagesimo incipit, ut Censorinus refert libro de Na- c Et infantum. Si slricte hcecvox, infans, suma-
tali Die, cap. 14, aut sexage&imosecundo, quo vires tur, ab hac Reguice indulgentia eos qui seplimum
4097 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XLVL "1098
relur seniper in eis imbeciliitas, et nullatenus eis.Ajusto judicio infantuii,'et senio provecti, et infirmi
dislriclio Regulce teneatur <*- in alimentis; sed sit in cequali debent refeclionum judicio relaxari.
eispia consideratio,1 et prcevenianthoras canonicas. § III. Ex REGULA SANCTI CJJSAKII EPISCOPI
(cap. 5);
h Servum proprium nulli nec abbati liceat-in-servi-
§ H.'_Ex REGULA MAGISTRI (cap. 28). tio suo habere : sed, si opus habueril, in solatium
<•-
Infantuli d quarta, Sexla et sabbato, in diebus suum de junioribus accipiat. Etsi potesl flcri, aul
iamen minoribus, hoc esl, in liiemis lerapore jeju- difficile, aut nulliis unquani in moiiaslerium infan-
nent : aliis vero diebus ad sextam reficiant horam. tiilus parviilus, nisi ab annis sex aut septein, qui jain
In setatisvero diebus quarla, sexta et sabbalo infan- et litteras discere, ei obedienticcpossif oblemperare,
tuli sexta htira reficiant: aliis yero diebus lerlia re- suscipialur. Nobilium filii, sive igiiobjliuni, ad hti-
nreeritur. Quia in majoribus diebus <*hiinoi*est selas triendum aul iad tlocendumpeiiitus noii aCcipianlur.
inviribus, * sicut et sustinendi sensu discreta. Sed § IV. — EX.REGUCASAKCTI . FRUCTUOSI (cap. 8).
infantes ad hanc Teiaxationem tales permittimus, Qualiter debeant senes gubernari in-monasterio.
qui Binlra duodecim annos degunt setale. Ampliori - i Solent plCrique novilii senes venire ad itibnaste-
vefo qui fuerit, ad forraamteneatur majorum. Nam rium, et multos " ex his cognoscinius k necessilalis
"R '-'
setalis annuni transgressi sunl, excludi necesse est.;- enarrat Smaragdus : « Prmveniant, dicit, horas ca-
Nam primam ECtatem',' quceest ihfantum, hoe amio- nonicas, id est':' Si iratres sexta comediint, illi hora
rum termino circumscfipsit HippPerates Cousmedi- tertia refiCiani; si fratres liona , illi sexla cibum ac-
cus, quo, ut ait Macrobius capite citato, dentes, qui cipiant. J Magister liic citatus idem fenne dicit, nec
primi emersefant, aliis aplioribus adcibum solidum ullani tertice saltem refectioiiis niciitionem facil, scd
nascentibus cedunt, etplene absolvitur integritas lo- tanlum prseveillionis liorarum, mbdo s.exlse.,modo
qiiendi.Tdem docet Moscopulusde Schedisex eodem .nonse. Hccc quidem explicatio stricta est, et juxta
'•Hippocrate jr'«t8tovp.h uxpig. EKTU . hiojv ,' OSOVTUV iiorum Palrum praxim : ita tamen ut bis quotidie re-
zy.6d)y,id est, « infans quideni usque ad septem an- flciant; alioqui ejusmodi aiiticipatip eis paruni pfod-
nos riiissis dentibus. J Sed R. Pater Bened.ictusnon essCt. Sed S. Fructiiosus, cap. 6 Reguicc, atldit ter-
ita stricte hoc vocabulum sumpsit, secutusque est liani et quarlani refectionem iiifaiilibus hoc modo :
Varronis sententiam, qui puerbs ab infantibus non « A sanctp:Pascha usqtie ad Kalendas Oclobres
distinguit, eornmque cetatemusque ad quinitumdeci- roaiiclucenfper singulos dies quatuor vices, abpclavo
mum annum protrabit, ut refert Gensorinus loco ci- Kalend. Octob. usque ad Kalendas Decembres tres
talo. Quodmanifeste patet ex cap. 70 Regulcc:.«In- vices, a Kalendis Decenibribus usqtie ud sanctum
fantibus vero usque ad quintum decimum annum Pascha, in pofestate sit ipsitis cellararii. J
cetatis disciplincediligentia et cusiodia adbibeatur ab ,, ?' Infanluli, elC. Ilcccliabentur in Regula nis. Cod.
omnibus. > Sed si velimus Regulam percurrere, li- Corb. eodem capite circa niedium.
quido cpnslabit roillum discrimen inter duo hcecno- n . de Quarta sexta, Supple feria.
mina al) eodem Patre Beneclictostatui cap. 50, ubi Minor est.mlas in viribus.,Ictest, setas hominis
puerbs exconimuiiicationisuhjici velat : « Ideoque, niinus virium habel.
f Sicni et sustiiiendisensu discreta, Id est, susti-
quoties pueri vel adolescentiores celate, aul qui mi-
nus intelligere possiinl quanta pcena sit excommu- nendi faculfate dislincla,quia omnis cefasnon habet
nicatioriis,hiiales, dum delinquunl,»etc; quo in loco easdem susiinendi jejunia vires.
non est dubium quin loquatuf etiani de infanlibus. B Intra duodecim unnos.Ua in Regula ms. et cod.
jdem palet ex capitihus 59,59, 65. Porro de cetalibus; •Vind. Apud Smaragdum legilur, Inlra quindeciman-
quce facilius difflciliusvefamem feruut, bcec docet nos. In margine, di. duodecim.
Hippocrates libro 1-Aphbr., aphor. 15 : TEPOVTES h Servum proprium. Hcecreperire est in Regula S.
"EVaopiiTO.Ta mOTtitriaipov&i, SevTzpov oiy.u6eaTviy.OTEg, Ccesariiexcusa in fine capitis quarli, usque ad illa
ny.tCTU TiuvTavSi pLuho-TU
[>.Eipur.iu, iruiSiu. ld CSt: verba, Et si potestfieri, a quibus incipit capul quin-
« Senes paiieiitissime inediam fcrtint, secundo ii qui tum ejusdem Regulre : nec a S. Cccsariimenle abest
snnt cbiistantis cctatis, postea adolescenles, minime! S. Benediclus, qui iiullos abhati servos assignavif,
oiriiiiuniptieri. » Sed hic locus de his seiiibus intel- sed in coquina abbatis et hospitum duos inbhachos
„ ligendus esl quibtis est crtida viridisque senecfus, ad annum ministrare voluil.
noi! de iis qui sunt senecttilc confecti, qui fameni • i Ad docendum. -Hac institutione monachoriim
ininime ferunt, ut docet Cornelius Celsus libro i de tranquillitati consulilur. Idenvsiatuitur Addit. i Ca-
Ru inedica, capite 5 : « Quod ad cetatesvero perti- jiitularis Ludoviciimperatoris, tit. 'Ao : utschola in
nei, inediam facillimesusiineiitinedicccetates,minus monasterionon habeatur, nisi eorum qui oblati sunt,
juvenes, niinime pueri, et senecttiie confecti, > de 1J Conlrarius tamen usus videtur in epislola synodica
qnibus inteHigendusest hic sancti Benedicti iocus, ; Theodulfi episcopi Aurelianensis,ii. 19 : « Si quis
Itaque senes vegeti, qui patientissime ineclianiI0ler ex presbyteris voluerit nepolem suum aut aliquem
rant, non sunla jejunio eximendi. ad scholam niittere in ecclesia S.
« In alimenlis.Non quoad qiianlilatem, quia cap. consanguineum
Crucis autin monasterio S. Aniani, aut S. Beiiedicli,
59 Regulcceamdein cibi et polus mensuram pueris,' ant S. Liphardi, aut in cccterisiis ccenobiisqua; no-
pcriiide ac grandioribus distribui velat : quia angu-•' bis ad regendiim coiicessa sunf, ei licemiam conce-
•
siior eorum slomacbus lot cihos concoquere non va- dimus. > In monasterio Fuldensi scholse fuerunl, ut
leret; sicut nec frigidior senuiri slomachus, cujus: videre est apud Browerum, cap. 9, lib. i, Antiq.
calor nativus nimia cibi copiaexstirigueretur, ut do-- Fuldensium; in monasterio S. Galli, ul constat ex
cet Hippocrates aphofismoseq. Itaque hic (le quali- Ekkeardo juniore libro de Casibus monasterii S.
tate alimentorumquccstioest: ita ut succulenlioreset; Galli, et ex Acfis S. Notkeri el S. Udalrici episcopi
delicatiores cibi eis apponantur, ut stomacbus re- Augtislani, et in ihiiltis aliis.
creelur; qupd viliores cibi minime prceslare possent, i Solenl pierique. Hccchabenlur quidem in Regula
ut S. FruCtuosus archiepiscbpus Bracarensis, cap. nis. S. Fructuosi episcopi Bracarensis, sed cap. 24,
24, praicipit de senibus : « Cibi tamen quibus refl-•: quod mihi dubitandi locum prcebet an sit alterius
ciuntur teneri et mplles ex industria ab hebdomada-• Fruciupsi.
riis coquaiitur. 1: Necessilalisimbecillitatcm.Panlo post legilur :
h Et prmvenianthoras canonicas. Hunc Ibcuni Ita Ob
religionis-obtenlu; sed transferehdo
' prccpositio-
. ._ PA.TilOL.ClII,; 38'
109» S. BENEDICTI ABBAfISi ANIANENSIS liod
iiribecillitatem poiliGefi <*pactiirii, nori ob feligionis ,A.norari mandamus : ita tit 'S pistriiio ef cbquinariiin
obtentii. Cutii tales fepefli fueriht, actitis necesse vice excuserituf, ab agfo et dtirb iabbfe (piieti, i ya-
est arguanttir: et inter ccetera h instfrirnetita, nisi ad centuiV excepio qubd aliqua leviora bpefa eis iiijun-
iuterrogata non loquantur; Htiberiteniiri et ipsi con- gantur, ne fessa seias ante tempus frangatur. Cibi
suetudinem mores pristinbs nunquam abhprrere j et tamen quibus reficiuntur, ieneri et niolles ex indu-
nt olirii fuerunt docti, vanis fabulis evagari. Et ctim ; slria ab liebdomadariis coquantiir, et carnes et vi-
f orte ab aliquo fratre spiritali corriguntur, continuo num propterlmbecillitatem inbderate eis prcebean-
in iracundiam prosiliunt, et per diuturivum teropus tur, et omnes ad edetidurii iri una mensa copuleiilur,
tristitice niorbb stiniularittir; et a fahcore itialiliae aaqualitef cibb et potu unb reficiantur. Vestimenlum
penitus non desistunt. El cum frequenief et iminode- vero et calceamentum sic eis prcebcafur, ut I absque
rate in fali vitio dilabuntur, tristifia cuni deserit, sb- foco frigoris ab eis aspefitas arceaiur.
lita consuetudine In fabulis et risu frena laxanttir. § V. — Ilerii exeadem .Regula (cap. 6) „
Proinde cnm tali cautione in ccetiobio introducantur, kEligaturcellai*afiiisboncepatieiiliceproi)atus,quem
ut die noctuque non fabulis evagetitur, sed singuitu commtinis elegefit t collatio, et abpmni excusetur
et lacrymis, cinefeet cilicio vefsentur, ei relrbacta monasterii servilio et m coquinaeOfficio, ita ut seni-
peccata cum gemilu cordis pceniteant, et poenitendo .Bper cellarium teneat propteripsos parviilos, senes,
ulterius non coinmiitant. Et quantum habuerrint in infirmos vel hospites. Si major fuerit congregatio,
peccando pravam snse mentis iiitentiphemj c duplcmi junior ei deltif pro ipso servitip discurreiido, quaii-
habeant in lamentando plenam devotioiiehi. a Quia ter ipsi infantes ab ipsius imperio ad horas congruas
per i.xx et eo amplips annos e arrupte peccaverunt, ;copulentur, et accipiant aiimentum. A sanclo Pascha
et idep cpngruiirii est ut arcta poenitentia coercean- usque ad Kalendas Octobres manducent per singulos
tur. Qtiia Ct medicus tanto profuhdiusviilwefa ab- dies qualuor vices,>-ab [oclavo] Kalendis Ocfobribus
scidil, quanlutii ptitridas carnes videt. Tales ergo usque ad Kal. Decembres tres vices. A Kalendis De-
f
per poenilentiam yeram corrigantur ut si nolueriiil, cetiibribus usque ad sanctum Pascha iri poteslate sit
excomiiiuiiicatione conlihuo emendentuf. Qiiod si bis • ipsius celfararii.Cceteruin.yerp sicinsiruantur, ul abs-
sexies admoniii, ab hoC vitio tion fuerini einendafi, que beiiedictione et imperio nihil jn ore suo miilere
dedticantur in conventu majorum, et ibideni denuo debeant. Qui el ipsi infanies siium liabeant deca-
discutiaritur, Et si se corripere non permiserinti fo- nupi, ° quiplus de eisiiitelligit i>rut Regulam super
ras pfojiciantur. Eos vero senes, qup.squietos, sim- eos observet; et ab eo semper adffloneaiilur, rie
plices et pbedientes, g inoratione frequentes, et tam aliquid absqtie regula faciant aut loquanlur, ne in
prppria quam aliena peccata deploranies ef quotidie CmendaCip, fufto -v.elpefjuripdepreheiiiiantur. <iQuod
dc vita periclitarites, et Christum seriiper in ore lia- si iii aliquo, qu?e diximus^depreherisi fuerint, Conti-
beriles h [si] secunduin vires btio non yacantes, et nuo abipso decano virga emendentur, Et ipse cella-
floii stio, sed majorum arbitrio pendentes, et propiti- fafius eis pedes et veslimenta lavet. Et qualiter in
. quiiatis allectum peffeGte desefeiites, et curicta, quce satictitale proficiant, cum Omniinfentiorie edoceat :
possidcnt non suis, SedChfisti pauperibus erogantes, nt a Dotiiino plenam femunerationem accipiat, et
et niliil sibimet seryanles, et dileclionem Dei etpro- veritatis praecepta dicentis aridiat, qui ail: Sinite
xinii lota mente et forlitudine tenentes, et die noclu- pafvulqs .venire ad-me, * ne pxohibeatis eos, 3 ta-
que in lege Domini meditantes esse cognpscimus, pia lium est enim regnum ccelefum (Matih. ix; Marc. x;
rniseralione sicut infantulos foveri, sicut patres ho- Luc. xvin).
nem ob, bic locus ita legendtis est : 'Ex Msc6gnosci~ K .M[igaiuf,cei(ar<miis..Hcecnon exstant in Regula
mus ob necessitutis imbeciliitatem polliceri pacium, ins. S, Ffuctuosi episcopi Bracarensis cod. Crass.,
non religionis obtentn : neeessitas hoc loco est nipf- sed arbilrpr esse ailerius Frtictuosi.
bus, senilis videlicet, juxta illud poefc« : .:: "t Coliaiiq. ld est, congregatio.
' ii » toquinm Excusat.tanlum eum S. Bene-
senetitus. '" V ofjicio.
. , . . Subeuntmorbi,tristisque dictus ab hocpmcib, si roajor est congregatio.
n Ab ociavo Katendis Qctqbribus, Tooctavoredun-
<»Paclum. Est liionastica professio, seu votum. dai. Lege, a Kalendis Octpbribus, Nam paulo ante
h Iristruhienia. Id est'; instrucliones. '; dixil, Usque qd Kalendas Octobres.
e Duplum habeqnt in lamentando plenam devptio- / °; Q.yiiiplui.deeisintelligit, Lege, intelligqt, ut in
«eiii. Hcec«iesuntin Regula ms. cbd Vind.; id esl, qui sit magis sollicitus super ebs
A Quia per LXXannqs. Ita etiam legitur in Regula
quam cceteri moiiachi,
-
.
ins.; sedhoc, admiratipnejignuin, , p Vt reguldm, Id est, disciplinaln, ut paulo post,
<*Arrupie. Ita eiiam iiiRegula nis.; id est, Coriti- ne.dliauid ribsqueregulqfaciant. Iti est, disciplitia.
jiuo, sine iiitefrtiptipne. • <J Quod siiri qiiquq quw diximus. Supple, eornm.
{ V.i si. Id est: Ita ut si, ..-.--
s In ofaiione frequentes, Itain Regnla ms. Apud Piifasis".Gfseca.,.',;.,.;,..
i: "Ae,pfoiiibeqtis eos,, „L,ege,.ut in textn Evangclii
Smaragdum legiiur : In pralione frequenter "" assi- Siarcii:, Ei. ne prohibeqtis e.os. ;
sicntes, . „ .... ... ' ; s Talium "esl.enim reghum ccelorum, Ex Matlh.
11Si secundum. To si redundat.
i Vacentur. Ita in Regula ms. In cod. Virid., va- xix, ribi ita legitur. Nam, Marci loco citato et Lucse
xviii habetuf,„ tani,'in Latino quam in Grceco,talium
cent." *, estenini reghumDei, Ila ul auctor videatiir focuni
i. Absque foco. Cum nempe erunt in teniplo et citasse ex liiciiibria,.npij;cx eodice^.
ppeip quovis.
iioi C0NCi3RDIAREGULARUM.— CAP. XLVll. iioa
VI.—ITEM EX REGULA SANCTI ISIDORI\cap. 15 <*). I
A enim nutriri CtihiOmnipietatis affectu et disciplmce
§
Hi autem, qui vetustale corporis consumpti, aut liiinisterio, he desidiaivel lascivicevitio sub tenera
tenera ceiatisfragilitate detenti sunt, non sunt quo- cctate inaculatic aut ,vix'aut nullatenus ppssint po-
tidianis exercendijejuniis. Ne. aut senescens setas, stea corripi. Sit ergo in eis taiiia cura,.* utnuu-
raoriatur, deflciat, autcrescens pfiusquam quam sine seniore huc atque illuc liceaf deviare; .
antequam e eis disciplinceretenti, et timoris
proficiat, cadat: et ante intereat, quam bonum fa- sed sempei* ab
cere discat. - Dei ac amoris doctrina imbuti ad cultum instruan-
§ VIL—ITEMEXREGULA MAGISTRI k. lur religionis. Habeanl ieciionis usum, uf sub pue-
t
Infantuli vero intra duodecim aniios non splum, rili cetale discant quod ad perfectain deductam
nullo tempore in via jejuneiit: sed etianf nullo diei . proficlant. In refeclorio per se. niensam, babeant
tamen
jejuni de riibhristerioegredianlur, duntaxai si in pro- jhxla seniorum meiisam positam. Seniores
ximo non mittuntur, unde ante teftiam in seslale,, vel duo, seu ainplius, de quorum religione non du-
aut anle sextam in bieme exspeCientuf, in quibus; bitatur, cum cis sedeant: ul semper limore anlepo-
lioris constiiutum est eis debere reflcere. sito submelu senioruiii nutfiantur. Quibus vero hp-
§ Vlll. — Ex REGULA CUJUSBAM (cap. 24). ris reficiant, vel somnum capiant, abbatis arbitrio
est, ut in omnibiis.yirlulum s cuslotiia
Infantes in mpnasterio.quanta ctira et disCipIina ig; pensatidtitii
sint nutriendi, multis didicimus documentis, Debent t : discretio reperiatur.
* Cap. 11 Regulceexcusae. corruplus, ila tamen casfigandus, si legas: Quod
h Ex cap. 59 Reg. nis. cod, Corb. "adperfectammlatemdeduclisproficiat.
c Anl vix ciut nullatenus possint postea corripi. s Custodia. lla correxi ex codiceVind. Custodia
Cum a ptierilia correciioni haud assuefi, grandipresj sSanevirtutum discreiio est, qticenbi modumet exces-
facti jugtim pati nesciuni, et jain in prava consue- _ seris, illico pereunl, Oplima ergo discreiio, rrio-
ttidine Pbduriierunt et pccalluerunt. Quamobrem, dus optimris, ul nionet elegaiiter Phocylides :
duiu lenera est cEtas, ad viftulem ilecletida est.
Merpeap.ivfvsjcivy.uiitistv, v.ui[nvBo),oyE\)Eiv.
IlavTMVp-hpovupiQTOV, vitEpGaain S'«itsiv»j,.
Udumet mollelulumes : nunc nuucproperanduset
Fingeutiussitie lineroia,..., (aori lcl est, «Moderalecibum potiiinque suitias et loqua-
ris. Modus autem oplimus, excessus aute.m vitari-
inquit Persius sati 3. : dtis est. » Et llippocraies lib. n Aphor.^;&j « Oii
d Vi nnnquam sine seniore. S. Fftictuosus, cap.'• TrJijjo-jMvij, ouS'tx)AoOIJOEVuyuQov,"OTI C.Vp.«)\-
ov).ip.bg,
A: « Qui et ipsi infaiitessuuni iiabeant decanmn.» -joy T«?<fvtjtagf. Id est, «Neque satietas, neque ab-
<*Ab eis disciplince.Lege, qb ejns disciplina. stineritia cibi.', neque aliud quidciuam bonuni est
* Qiwd ad perfectam.dediiclampefficia^t. Locuss quod supra naluram fuerit. »;
CAPUT XLVII.
DE HEBDOMADARIO
LECTORE.
§ I.-^-Ex REGUJ.A SANCTI BENEDIGTK; ', ; IG minica ingrediatur. Qui ingrediens post missas, et
» Mensisfratrum edentium ICCliodeesse non de- communionempetat ab omnibus pro se
orafi, ut
bet. Nec h fortuitu casu, qui arripuerit codicemle- avertat ab ipsc Deus spiritum elationis, et dicatur
gere audeat ibi; sed lecturus tota bebdomada, Db- hic versus in oratorio lertio ab omnibus * ipso ta-
i Mensisfratfum edentium.Lectioin niensastatui- convivio lectio Scriplurarurn^divinaruiiiiijiscealur.
tur, ut mens Dei verbO"saginelur, et verba futilia, Periioc enini animcesedificaiilurad bonuiri, el fa-
jurgia, rixce ct detractionesvitentur. Haec semper bulcenon iiccessariccproliibentur. » Fuit et nibs an-
valuit cohsuetudoin monastefiis, ut palet ex aucto- tiquoruni paganorurn.Spanianus in iElio Yero : «In
ribus hic citalis. Ejus etiam mentio fit in Regula conviviis tragcedias, comcedias,Attellanas, sainbu-
Pauli et Slephaiii, cap. 19 : « Reficientes cum gra- cas, lectores pro re semper exhibuii. »
tiarum aclione et timore Dei lecliones audiamus.j * Fortnilu casu. Ita in uiroque cpcl.mS. S. Germ.
Idem depernitiir in Regula S. Augusthii, cap. 5: et S. VictOrisalque etiani in cod. S. Ehriilphi pu.tii
« Gumacccditis ad meiisas, tioijec iiide surgalis, Kerone. Optima leclio si interppsila Copula, quce
ijuod vobis secuiidum consuetuclinemlegitur sine sane scriptoruni iuciiria videtur intercidisse, legas,
tumultu et coijleiitioiiibusaudiie: ne solccvobis faii- forluiin el casu, itlein quod, casn et foriiiilu; apud
ces suiriant cibuni; sed et aures percipiaiit Dei ver- Tiilliumlib.ide Divihatione,et Auctoremad Heren-
bum. >In Regula Tetradii, cap. 9 : « Ad mensanv, nium. Fortuilu, ideniquod forte-Ctforluito, de quo
duin maiiducant, nullus ioquatur: sed unuslegat: D Priscianus;lib- xv. Vulgolegitur,-fortuitd casu. Secl
quemcunquelibfum, ut sictit corpus rpficitur lantum hceclectio ex depei*dilcecopulceoccasionenata est,
cibo, ita anima reficiatiir Dei verbp: sic dicit Domi- cum pro fortuitu scripttim fuit foftnilo.
nus : Noii autem sqlo pane vivil honio, sed ex omni e Ipso tamen incipiente.Rtithardrisputat
prius iiir
verbo Dei. Qualis est terrti shie pluvia et caro sine tegrum versiculuro dicendum esse ab irigrediente,
cihb, talis est anima, si non reficialur Deiverbo. J deinde ter repeteiidum a chprp, quia cap. SS iia ait
Et in Regula S. Cccsarii,qriccest sanctimonialium, S.BenedicluS: Subsequaturingrediensetdicat,Deus,
cap. 16: « Sedentesad niensam taceant, et animum in udjulorium.mettminiende;Domirie, hd
lectioni inlendant. i Id etiam ftiit a clericis usitatum me festi««.Ethocideni lcf lio repeiaiiir abadjuvahdiim
oninilius.i>
ex saiictorum caiionuniprcescripto, ut statuilur in Non confeninendaexpositio.Ita litiioc idcd,Mciperu
concilio Toletano v, can. 7 : «In omni sacerdoiali idcnfsit quoti prhts dicere. •''
im S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS. . llOi
liieh incipienle : Domine, labia mea aperies, et os /,A vicissim ministrent fralfes, ut nullus indigeat petere
vieum* annuniiabit laudem tuam;'el sic accepta be- i aliquid. S3 qtiid tamen opus fuerit d sonitu cnjus-
nedictione ingfediatur ad legendum. Summumque cunque signi potius petatuj*quani voce. Neeprsesu-
fiat silentium admensam, h nt nullius nihssitatio vel mat ibi aliquis de ipsa iectione aut e, aliunde qtiid-
vox, nisi solius legentis, ibi audialur. Quceverone- quam r requirere g ne detur occasio; h nisi forle
cessaria suivt comedeiitibus el bibenlibus c sic sibi prior pro cedificationevoluerit aliquid breviler di-
Annuntidbit laudem tuam. In parvo codice nis. cochlearium sibi afferri signo fecit. >
Victorino hcec sequuntur : « Hunc versum sequuntur c Alinnde. ld est, de alia re. Familiare est S. Be-
a priore dicendi tres versiculi. Mitlat tibi Dominus nedicli atlverbia loco noniinum ponere.
auxilium de sancto. i^. Et de Sion tuealur le.Con- i Requirere. S. Dunstanus legit, refene,
vertere, Domine,' aliquantnlum. i^ . Et deprecabilis s Ne.delur occasio. Ita Siiiaragdus et editio Colo-
eslo super servumtitum. Dominns custodial introilum niensis. Cod. veromss. S. Germ., Far. et Ebrul.,
tuum, i^. El exituni luum, ex hoc nunc et usque in babenl, nec delur occasio, ut sensus sif: nec detur
smculum. Sequitur or&lio.'Averle, qnmsumus,omni- occasio inquirendi de jpsa leclione. S. Dunstanus,
pqtens Deus, ab hocfamulo luo spiritum elationis, et Turrecremata, et vetus edilio Colinceihaheiit, ne de-
cor ejus divinis instrue.leclionibus, quaienus te opitu- tur qccasio maligrio, id est, dcemoni, tit excitet fra-
lanle mereutur perficere officium.» Hanc benedictio- tres ad cpnfabulandum in niensa.
neni seu collectam patilo aliter tradit Sroaragdus, B i )l Nisi forte prior. Prior hoc loco abbatem signifi-
t Qucecollecta, inquil, hoc inodo, si placet lectbri; cat, et oiniiibus Regulcelocis, ubi hc*cvox singula-
a sacerdole ante altare delur jnissa peracta, dicatur- - riter el absolule, hori respective ponilur. Qiii etiam
que: Averie, qumsumus, Domine, ab hoc famulo tuo dicitur Paler motiastorii, is videlicet, cui cceteri mo-
spirilnm eluiionis, ut humililer legens, sensrimel in- nachi subjiciuniur, ipse vero nulli. Cap. 6: « Et
telleclum capiut lectionis. >' ideo, si quccrequirenda sunt a priore, cum omni
i)
,. Vt nutlius mussitatio Vel vox, etc. Epitome (*) humilitate ct subjeClibne reverenticc requirantur. >
Xudovici iiiipefatoris super Regulam S. Benedicti: Quod hic iocns sit de abhale iritelligendus patet ex
« Et sicut dicit Regula, nullius vox ibi audiatur, nisi cap. 55 : « Omnia vero necessaria a Patre raonaste-
solius legeiilis. i Summuni antiqui illi Patres in rii spefare, nec quidquam liceaihabere quod abbas
niensa sileiiiium, suminam in mensis modesiiara re- non dederit aul permiseril.» Cap. 7 : «Et ut ostendat
qiiirebant, ita ut nec loqui, tiec inigari, nec leve mur- sub priore debere nos esse, subsequitur dicens. »
mur edere licefet. Poencebreviores lnonachorumde- Cap. 15 : « Oratio Dominica omnibus audienlibus
linquentiuminler scripta sancti Basilii. Art. 17.:E? dicatur a priore propter scandaloruni spinas. > Cap.
..Tigiv rpuni^y io-Siiav ylvupEt,iyEtpioQaeij Trpoo-Evyjrj. 20:«Et facto signo a priore omnes pariter surganf >
.' ,€ Si quis"inriiensa comedens nugatur, surgatad ora- Cap. ii: « Quod si aul loci necessitas, vel labor, aut
lionem. » Regula S. Pachomii ab angelo dictata ardor ceslalis plus poposcerit, in arbitrio prioris
, apud Palladiuni, cap. de Tabennesiolis: Ovy.EGTIIU- conslstat. » Quod hic locus intelligatur de abbate,
lh~o-uilo-QiovTu, ovSiiy.TogTOO^buy.og, -nTpuxi&g «),- liquido constat ex cap. 59:« Quod si labbr forle fa-
ûxov Kpoo-iyuvTS>oaW.pioyid est, « Non licet loqui {j | ctus fuefit major, in arbitrio et potestate abbatis
vescentem, nec alioextradiscuin vel niensam ocu- erit, si expediat aliquid augere. » Cap. 43 : « Etsi
lum jaclare.»Regula Tetradii, cap. 9:«Ad mensam, cui ofTerturaliquid a priore. > Cap. 55 : «. Jejunirim
dum lnanducaiit, nullus loquatur. >Regula S. Ccesa- frangatur a priore proptcr hospites. » Unde posiea
rii, cap. 16: « Sedentes ad mensam taceant. S. Cb- subjungit: « Aquam in manibus abbas bospitibns
lumbanus in Poenitentiali: « Si loculus fuerit conie- det. Pedes autem hospitibus tam abbas qtiam Cuucla
dens.nonnecessitate-alicujus fratris, sex pefcussio- congregalio lavet. » Et in eadem significatione sumit
nibus.» Supple, emendelur. Et paulo post: « Qui Lupus Ferrariensis , epist. 29: « Quod nusquam
pertundeiit cullello mensam, decem percussionibus fieri aut tulius aut nielius potest quam in fnonaste-
emendetur. » El infra iion procul a fine : « Qtii corio, ubi sic libertas volunlatis propricepro Dei amo-
inedens loquens , sex plagis. Et cujus vox obslrepit •re.,.quod esl laboriosissimum, resecatur, ut ex arbi-'
de mensa ad niensam, vi plagis. » Additio i Capitu- „trio prioris stibjectorum actio cuncta fornietur. >
laris Liidovici imperatoris, fit. 41 : « Ut si quis ne- ' Joannes monachus, lib. iiVilce S.; Oilonis-: « Cuie
giigenter sonilum fecerit, aut aliud quid excessefit contra OdoPater prolulil prceceptuniRegulce,in quo
in refeclorio, mox a priore veniam pelat. j Unde continetur .quodabsque licentia prioris nihil niona-
prceclare moiiel Regula Pauli et Stepbani, cap. i 9 : cho liceret facere, » ubi priOr appellatur,'qui.cap. 67
•« Non culn conteiitione, el murniuralione et iricligria- Regtite abbas dicilur. Sic in Regula S. Ccesariiprior
tione, et clainosis vocibus et strepitu pedum et sorio suhiilur prp abbalissa. Cap: 5 : « Ei efgo qucc con-
vasortim donum Dei, scd cum charitate et quiete et . -verlitur noii-licebit statim liabiium religionis assu-
dulcissimo disciplince frenO sumamus, liiettientes ^. mere,, nisi antea in itiultis experimentis fuerit vo-
Israelitarinti exempla cafnalium, quibus manducan-, "'lun.las illius approbata : sed uni ex senioribus tra-
tibus ad saturitatem angeloriim panem et coturnicum dila annuiti iniegrtiin in eo, quo venit, habiiu per-
carfiibus, usqiie ad riauseam ore replelo, murmuran- severet. De ipso tamen habitu mutando, vel lectpin
tibus, ira Dei rid exlerminandum dirigitur. » schola liabendo sit in polestate prioris, et qiiomodp
c Sic sibi vicissim, Ita cod. S. Faronis ctim S. personam Vel compunctionem viderit, ita vel cele-
Dunstano, Smaragdo ct editionibiis Golonicnsiet Co- rius, vel tardius teniperarc. > Et sane luce nieri-
lincci: quce.posleriof non habet T6 sibi. Codex S. diaria clarius cst hic priorem sumi pro ea monasterii
Gefm. ma. cum Victprinis legit, vicibus. Turrecfe- antisiita, quani ipse Caisarius passiiri in eadem Re-
inata cum aliquot recentioribus excusis liabet, in- gula abbatissam appellat. His accedit quod prior su-
vicem. mitur pro duce, principe, sive ep qui prceest. No-
^Sonitu cujuscunquesigni^lta vulgo babelur. Editio• vella 117 Justiniani, cap. 11, WpiopE? «piQp.ov, id est,
Colinsei legit, cujuspiam. Major Codex S. Vicloris; priores numeri. Et priores loci appCllanlur alicujus
habet, sonilus alicujus signis. Quceqtiidem lectio noni terrce doraiiiilib. ix legis Wisigothoruro, tit. 1,1. 8:
esl contemnenda. Praxis hujus sanctionis, videtur « Ad cujiis domum venerit fugitivus, prioris loci il-
apud Ekkeardum juniorem, cap. 2 lib.de casibus» liusvillicusatqueprcepositusquibuscunquetestatur.j
monasterii S.Galli: « Milo Elewangetisis (abbas)i Ubi prcepositus subjicitur priori: Et 3n epistolaepi-
scoporuni Gallice, quce exstat U apud Lupumsril.u- Fer-
(*) Hajcepitomeesfmedia pars Memorialis,quomodo , rarieiisem, Nomenoio priorigentis Bi'itannicm
lu mouasterioconvefsandumsil ,in cod. nis. S. Victoris. tem. Eral enim ille duxBritonum, etpiticipatumin-
im CONCORDIAREGULARUM. — CAP. XLVIi; 1108
ccre. a Frater autcin hebdomadarius h accipiat it Ai ut de alia mensa ad aliam Ktfansire debpas, in nullo
liiixlum ,-priusquam incipiat legere < propler com- i- -penitus cbntradicens : } nec audeas ante praeposi-
iiiunionem sanctam, &et ne forte grave sit .ei.jeju-i - • tum domustuc*tiianum inmensam extenciere,mtiec
-nium sustinere ; postea vero cum coquincc e hebdo- i- circumspicias vescentes alios. :
madariis et seryitoribus reficiat. Fratres auteni nonn. § V.'— ITEMEJUSDEM (cap. 51). '
per ordinem legani aut canient, sed qui aidificent it Unusquisque prcepositorum doCebit ih domo sua '
audientes.. cpiomodo debeant n cum disclplina, constietudine
§ II. — EX.REGULA PATRUM (cap. 50). , comedere. Quod si aliqtiis vel locutus fuerit, vef
f Ad mensam autem specialiter nullus loquatur,*, riseritin yescendo, aget pcenitentiam, et in ebdein
Enisi qui prceesf, h vel qui loco protinus incfepabitur, ° stabitque, dohec alius
interrogatus fuerit.
§111.—-ITEMSASCTI PACHOMII ( cap. 29 t')'. . surgat de vescentibus.
Cum autem ad vescendum venerint, sedebunt perT § VI. — Item ejusdem (cap. 55).
ordinem.slalutis locis, et operient capita. p Si aliquid necessariurii fuerit in mensa, <t nemb
§ IV. — llem ejnsdeiri (cap".50). • audebit lpqui, sed minislranlibus ? signum soriitii
J Statimque cum tibi a niajore fuerit imperatum,i, . 'dabit. . ' ••.'•'.''
•" ~ . " '''' :-.:
''.' . .' „B..
J
vaserat. Dicuntur etiam priores regm pnmates, ma-i- :Capitularis Ludovici imp., tit. 28 :,« Ut seryifores ,
gijates, sunimates illius. S. Gregorius Turon. flist. non ad unam mensam sed in locis post refe-,
Franc. cap. 9 : « Post hsec Rauchingus conjunctuss ctionera fratrum reficiaritur:propriis quibus eadem lectio, :
'
cum prioribus regni Chlotharii filii Cbilpefici. > quce fralribus, recitetur. > De lectore vero hccc in
Hodie tamen prior sumitur pro monasterii prceposi- eadem addiiione tit. 29 cpnslituuntur: « Ut lectori
to, qui est post abbatem secundus. Et ita sumituf aa: : nihil, nisi quod regula juliet, detur. TI
Lanfranco, cap. 5 Decretorum : <. Servata abbati inn f Ad meiisam autem. Hcec reperiuiitur in flrie
oinnibus reverentia pfior, qui Prcepositus in Regulaa.." " secutidse Regulce codicis Flofiacerisis, cujiis initiuni
' - lionorahilior est reliquis ministris donius'
liomitialur, S" est : Cum resideremus in unum; et tertia Regula
Dei.'» - „. ejusdem codicis circa medium , cujus initium est :
« Frater aulem hebdomadarius. Mss. S. Cum in nomine Domini; iisdem plane verbis.
Germ., ,
S. Far. et S. Ebrul. cum S. Dunstano et Smaragdole- .6 Nisi qui prwest, Ut dicat aljquid ad ajdificatio-
gunt, Frater autem lectof hebdomadarius. Ita etiama nem. "'""„ '• :
editio Colincei,quaj tamen parliculam autem omitlit.;. h Vel qui: inierrogttlus fuerit. Ab eo qui prccest.
In vulgatis TOlector desideratur. - i Art. 11.: ,
h Accipiat mixtum. Smaragdus hunc locuni ita ex-.-%" :-}• i Siatimque. Hoc capitiilum, sicuf et sequeiis, in
«
ppnit: Quod dicit accipiat mixtum panis mleliigiiuif Regulti S. Pachomii excusa conjiingitur cum supe-
siriiul et vinum.Tn nmltis enim proviticiis panis tan-i- riofi, itaut exhis tribus unum taiitumfiat. .
tuhi et vinum quod supef altare offertur, mixtum n k Transire debeas. Ha?csunt corrupta, et ita ex
vpcalur. Ila etiam explicat Rulhardus; Kero aliter :.C. :.1 cod. Vind, et S. Pachoriiii castigauda : Vt
mixtnm merodsc. poculum. Mixiurn adverbum esti't deunamensa Regula ad dliam transeas, ire debebis.
vinuni aqua dilutum, quod jtierO opponitur. Jocus is-' } Nec riudeas ante prmposilum. In Regula edita.
Martialis in Raveimani, ubi, ut cum Sidonio Apolli- i- S. Pachomii legitur : Nec ante prmposilum domus
riafiloquar, ob aquas paludosas, sititint vivi, natantit. tum manum inmensa exiendas. . ,:
. sepulli. ™Nec circumspicias vescerites alios. In Regtila
Callidusimposuitnuper mihi caupoRavennse, S. Pachomii ab angelo dictata apud Palladium cap.,
Cuippeterem mixtum, vendiditille merum. de Tabennesioiis: 'Eo-StcvTes Tcigy.zaul.ugyup.ivTiTao-uv
Grcecis y.puo-ig.Suidas: y.pv.o-ig divovxul vSv.Tog,; Totg y.6vr.ovXi,iotg,ivupi'nuSelfo;4(Sz).fbvixuo-tjuuEvov'
p.-ii%ig
id est niiiiio vini et aquce. De niixtione'vini et aquse,'; tSij. Idest, « Coinedentes capita operiant cucullis,
qua prinlus usus est Anipliictyon rex Atheiiarurii ja ne frater, fratrem comeclentem videat. » Sed qiiid'
Baccho edoctus, vide Athenceuin, lib. li. sibi velit verbum,'s,.«f/.7tTST,<a.o'.«v,
idest, inclinent, non
c Propter .communionemsanctam. c video. Certe legetidiim, ZKAUTTTETCOO-KV, itl est ope-
Smaragdushunc
locum entirrans ail- t Propter communionem san-. ,_•' riant. Idem slatuit B, Isaicis abbas orat. 5 : « Inier
c(fl?)idicit, ne aliquid inde sumptum excreans proji-_ vescendumoculos tuos inproximum ne convefleris. »'
ciat in sputo. » Recte, meo quidem judicio. Quod d - Idem servabant ihonachi jEgyplii, apud CassianunV
'coiifirmatur ex Regula Magistri, cap. 24 : « Etipse:e lib; iv de Instit., cap. 17. Etsano quidem consilio.
(lector) simililer suum merumpropter sputuni sacra-. Nam qui alium comedentem respicif, aut invidet
nienti accipiat. Sic S. Joannes Chfysostomus, utt abstineiiti, aut comedentem despicit.
T .
screalumcohibefet, divinis mysleriis celebratis, cumi n.C«w disciplina consuetudine. In Regula Cxcusa
vestibus sacris exueretuf, pastillum comedere sole--,. legitur, cumdisciplina et consneiudine,In cod.,Vind.'
bat; et eo nomine accusatus est ab advefsariis, ut; t; legitur, et mansueludine. Recta lectio. , •, .;,
scfibit Nicephorus Cap. 9, lib.- xiu , et hoc fuit vige-„ -v. ° Stabitqne donecalius surgat devesceniibns.ho-
siriium octavum caput accusationis ipsius, ut videree cus corruptus, el ita ex Regula edita castlgaridus"':"
est in Bibliotheca Pholii, n. 59, in synodo ad Quer-, -, et donec alii surgant de vescerido.Et seiisus
cum coirtra eum celebrata, Etxoo-TovoySoov,ort ivv est,slabit, qui deliquit inroensa, stet, dotiec conventus
Bpovw aizotivETUiv.ui ivSvzTui,y.uiituo-Td.ov .Tpwysfid/ i; stirgat. Supra vidimus in Regula S. Pachbniii llanc
. est, \ Vigesimtini oclavum, quod in tlirono exuitur. r. nitilclainlrrogari monachis delinquentibus, ut ipsi
et iriduitur, et pastillum edit. >. .; iii;refectprio, aliis sedentibus, steiit.
A.Et neforte grave sit eijejunium susiinere: Duas; s: v Si aiiquid, Exstat in Regula S. PaChoraii excusa
afferi causas suinendi mixli'.a.le.ctoreiPrima est pro-, ' ' '
-, art."12. ... . . _ .";.'.," ,''
ptere sputum, secunda propter jejuniuiii. . <iNemo audebit loqui, Idem statuifur ili 'Regula.
Ilebdomadafiis et servitoribus.Pev hebclomada- S., Pachoniii ab Angelo dictala aput! Palladitim, ca-
rios, eos qui coquunt intelligit; per sefvitofes, eoss pite"de Tabennesiotis,-ov-xEO-TI lulHo-ui io-Biovrd,iil
qui nietisis ministrant. De quibus hcec verba,sunt"t", est, « vescenli loqui non,'licel. > v
iiiteliigenda, sic sibi invicem ministreni,fralres.De. }.• f Signum soniin"dabit. Recta".lectio. In.Regitla
servitpruni refectione haacstaluuntur prima additionei excusa signi sonuin dabii, Maiev Iri„Regula orienfa-
"1107 V S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS H08
§ VII. — Ex REGULA SANCTIISIDORI (cap. 25). ,- A.dato vel nutibus silenter pefat, et indicet minislnn-
« Refectoriujn,pariter cunctisfrafribus unum erit. ti, quid inferri, vel quid auferri sit a mensa necesse.
Ad singulas mensas deni convescenles resideant. Priusquam ad uiensam conveniant, prasccdat oraiio.
Keliqua turba parvulorum astent. Tempore conye- Postquam a niensa surrexerint, sequatur bratib.
scentium fratrum Omnesdiscipliiicegerant silentiunj, Nec ante quisquam alicubi pra3sumat progredi,
obteniperantes Apostoli prseceplis, qui dicit: Cum quam coram i altario Chrislo gratiarum resolve-
silentio operantes,suum panem manducenl (II ThessJ rit actiones,
in). Untis tamen in medio, residens, h beiiediclione § IX, —Ex REGIILA SANCTI ACRELIIEPISCOPI
accepta, de Scripinris aliquid legat, ca-feri yescentes '(cap.'i;SV).
c
tacebunt lectionem intentissime audienles ut sicut SedentCs ad mensam quotidie omni lempore,
corporalis cibus refectioneni corpori prcestaf, ita duni cibiis sumitur, iegalur : ut uiefque. homo,-
liientem a spiritalis sermo reficiat. Nrilltisnd men- exterior cibb, interior verbo Dei reficialur : quia
sas clamor excitetur. Soli tantum prccposito sollici- scriptum esi : Non in solo pane vivii hqmo : sedin
ludo maneat in his, quce sunt vescenllbus iiecessa- omniverbo Dei(Lnc.vi).
ria. ° Abbas citra Tanguoris necessitatem cibos in § X. -—Ex REGULA BEATICASSIAKI (cap. 36 l).
cOnspectu pariter curii fratribus srimat; neque aliud B Reficientibus autem fralribus sanctse lectiones
quam cceteri f neque cultitis, quam ea quce iri com- ad mensam legantur pfopier supeiûas et otiosas
jnune consistunt, prceparari sibi quippiam expetat. fabulas,„et maxime contentiones, quce frequentef
Sicque fial, ut dum prtesens cst, onmia diligenier solent ad mensam generari. Et nullus vel mulire sit
administrentur : el dum coiiimunia sunt, salubriler ausus, prccter illum, qui decanice prccest. Decanus
et cum Chafitate sumantur. JEqualia qtiippe erutit autem si quid in mensam inferri, vei de mensa au-
^mensarum omnium fercula, simillimisque alimen- ferri necesse est, sonitu potius atit aliquo signo,
tis cuncti reflciendi sunl fraires. Quidquid prcesens quam voce significet. Quantum aulem alius teficiat,
refeclio dederit omnes sine niurmnraiione perci- nullus iiiviceni vaganlibus oculis curiosius note.l:
piant :neque id dCsidefent, qubd edenli volupias sed unusquisque aiile se aspiciat.
appetit,sed quod natufaetiecessitas qucerit;scriptum § XI. —Ex REGDLA TAENATENSI (cap. 8).
est enim : Corms curam ne feceritis in desideriis Ad mensam loqni specialiter, m nisi qui interro-
(HCor.yu). gatus fuerit, non prccsumat. Quod vero riecessarium
§ VIIL -^- Ex REGDLA SANCTIFBUCTCOSI EPJSOPI victui fiierit, prceposito decet agnoscere : et quod
(rnp. 5). sccundum consuetudinem deest, secrelius jubeat mi^
h Cum hora nona ad vCscendum coiivenjtui*, C nistrari. n Sedentes admensam, lectioiiCm quce le-
dicto psalmo residentibus aliis »unus legat in medio, gitur, cum silentio audituri. Si vero defuerit per-
in cibo sit strepitus riullus, Neinb comedens loqua- sona lectoris, ad inslar cibi sacrarum Scripturarum
tur. Si quid deest in inerisa, is qui praeest, signo medilatio ruminetur : ne escam tantum corpris ac-
lium cap. 151, soni signum dabit. Lege sonitu; nam in medio residens benediciione accepta de Scriplu-
licec sumpta suntex Regula S. Pachomii. ris aliquid legat; > ex Regula Magistri eap. 29.
a Refectofiumpariter. Exslal in Regula S. Isidbfi « Deinde in medio omniuin mensarum sibi ordinet
excusa, cap. 9. sellam, et post omniuni sessionem ad mchsas pelita
h Benediclione acceptq, Hccc benediclio lectoriS benedictione sedeal ipse insella cum codice. >
in refeclorio, quam Cxmore lector pelit anlequani i Altario Christo. In Regula ms. legitur: Altariq
legat; de ea hceChabet Magister cap. 29 Regulce : Christi, ex hoc loco constat gralias agi olim solilas
i Et post omnium sessionem ad mensam pelita be- in Ecclesia a monachis post cibi refeciionem, id
nediclioiie sedeat in sella. » Menioriale qualiier in etiani videlui' in epitome Ludoyici imperaloris super
monasterio conversandum sit: *Antequam incipiant regulam S. Benedicti: « Expleto cibo, finiatiif et
cibum srimere, petat lectpr benediCtionem,el inci- lectib, Surgent.es a riieiisa dicto versu sinister cho>
piatc legere. > rtis exeatprior, novissimus dominus abb.aspsallen-
Vt sicut eorporalis cibus refectionem corpori les psalmum quinquagesiiiium distincte, ef non fe-
prmsiui. Iri Regula S. Isidori: « Lltsicul illis corpo- -Dslinate, eum introierinl oraloriuin psallentes, in-
ralis cibus refeclipnem carnis prcestat. > clinent se, » etc. Videlur etiam in Vita S. Odonis
d Spiritalis scrrho. ln Regula S. Isidofi TOsermo abbatis Ciun. lib. i: nbi agitur de micjs in mensa
desideratur. non coinestis: « Clauso vero pugillo dignum esse
e Abbascitra languoris necessifatem.Egregia sane censuit, cum post versum ab Ecclesia essent re-
institutio, qua ciisciplina regtilaris «ustodilur, ef gressi, reservaiitlos forte Patri monasierii. Facttim-
intempestivis abbaluni commessafionibus bospitali que est, ut ab oratorio snnt regressi, mox se pedi-
latis prcetextu ac proinde monasterii tlilapidatioiii bus prostravit Patrisi » Et apud Ekebardum lib. c!e
occurrilur; sed de hoc alias. casibus monasterii S. Galli cap. 11: « Milo Elewaii-
1 Neque cultius. Haud impar sane Instilutio, quc« gensis (abbas) cochlearium sibi afferri signofecil; >
catillationibus abbatum Inedetur. Ct paulo post: « Surgitur amensa, itur solilis bene-
B Mensarum omnium fercula. Recte. Et ex hoc dictionum hymnis in ecclesiam. »
locp castiganda est S. Isidori Regula, in qua cor- t Cap. 12 RegulaeS. Csesarii.
rtipie legitur, mansura omniumfercula. 1 Ex Mb.iv de Institutis renuntiantium, cap. 17..
h Cum Koranona. Habeiitur in Regula ras. S.Fru- ™Nisi f/ui interrogatus fuerit. Ila suprti in Regula
ctupsiBracarcnsis episcopicod.Crass. ebdemcapiteS. Patruni. lnterrogatus, nbn a .quovis, sed ,ababbate
» Vrius legatinmedio. Nota morem antiquum de vel a prceposilo vel a decaho.
loco, ubilegitur in refectorio; quem licet «tiam i Sedentes. ad tnensam. Videtur deesse verbum,
plservare exRegula S. Isidori cap. 9 :« Unus tamen iaceaiU, aut certe legendum Audiant pro audituri.
1109 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. XLVII. WiO
cipiat; sedverboDei anima pascatur esuriens. »Ora- A debet esse introitus dpminieo die qtio hebdoinadarii
liotiibus vacate horis et temporibus itislilutis.. coquiticpingrediunttir in sepfimanam. Tunc et isle
i) Psaluiis et hymnis, cum Dominus exoratur, ea plan- frater ad scxtce horae refectionem post versum et
tetiiur in corde, quseproferuntuf in voce. oratibnem mensse, Buin abbas in sua icatbedra ,seder
§ XII. — ITEM±X REGCLAOMENTALIUM ^cttp, 131). rit, antequam k eariisler cum consuelis: panibus
° Quod si aliquis Tocutus fuerit, vel fiserii iti troclei» fune descendat, tunc insinuet voce sua, is
vescendo, incfepetur et agatpbeniteritiam. aSi quis qui leclurus est dicens : Jubete, domini mei, orare
ad nianducandum taraius venefit absqrie majoris prb roe, quia ingredior in nebdbmada lectionis
iniperio, siitiiliter agai poeniteritiairi, aut ad cellam mensalis. Mox surgens abbas eum•.pmrii pongrer
suam jejunus revertatur. * Si aliquid fuerit neces- gaiione fixis interra genibus oret euiii eo, Et cum
sariuni in riiensa, ncmo audebit joqui: sed mini- surrexerint, dicat novus bebdomadarius hunc ver-
sii*antibus * soni signum dabit. * Miiiistfi vero abs- suni: Domirie, iabia mea apefies, et ps meum annun-
*
que liis, quce in cblmriune fratribus parata snrit, tiabit luhdem iuqm (PsaL L). Respondentibus se-
liihif aliud comedant: nec mutatos cibos sibi au- cum cunctis. Post versum vero dictum, niox primo
deaut prceparare. ^ Nemo piris alteri dabit, quani abbali, dejnde oninibus paeem fradat. Deinde in
altev accepit. Qiiod si obtenditur iiifirmitas, prcc- 8 medio omnium mensarum sibi ordinei sellam ; et
5
ppsitus domus perget ad niifiistfos segrbtarilium, et post omniuin sessionurii ad niensas petita benecli-
liis, quce necessaria sunt, accipiet. ctjone sedeat ipse in sella cum codice. Etcum pri-
§ XIII. — Ex ffEGDLA MAGISTM (cap. 29), mum mensceabbas cum omnibus acceperit merum,
I ln jestatls vel biemis utroque tempore, cum ad et ipse similiter suum merum m prppter sputum sa-
sextam vel nonam horam Teficitur, singuli prcepositi «cramenti accipiat, et sic incipiat legere. Legat
de sihgulis decadis viCibusbebdoiriadas singulasle- iiaroque quoiidie Regulain banc positp ad diem
gendo ad ihensas exerceant. Sed lunc de illa decada signo huc usque legerii; ut ;sequentef quotidie
prseposifus tion legat, de quai alter praepositus ifl tamen oninia perlegantur; ut per vices hebdbma-
cpquiuse servitio occupatur rne dum tinus legit et dum et flniri possit, et recapitari legendd. Qui
alter cbqtiit, vitia suortim fratruih ad itiensas rion liebdouiadarius, ciim scptinianain suain legendo
sit, qui prccsens emendet. Qui prcepositi singulis vi- •expleverit, signum sequenti successori pstendat,
clbus in legendo.ad missas, cuni singulas expleverint unde prosequatur, qui coeperit septimanam. Qui et
hebdomadas, singulos fratres litteratos per singulas ipse firiiendo et recapilando hebdomada sua signum
vicibus seplimanas ad legendum cpnstitiiant : ut siiccessori demotistret. Legat namque disposite,
orones possirit vicibus de singulis decadis legerc lit- " nbn urgendo, " ut apertius occupali ea atiditores
terati. Et pbstquam omnes ffatres In legendo suas agnoscant, quae eos faetis oporteat adiriiplere. ° jEt
expleyerint septimanas, singuli recapitent ad invi- ut si qua sunt ambigua aut obseura, el apef lius ea
cein prsepositi : ut nunquam desit carnali refectioni non intelligunt fratres, atit jtiterrogatus a frairibus,
esca djyina, sicut dicit Scriptuj-a ; Non insole yane aut ullro aliqua abbas exponat- fNam si superve-
vivit iiamo, sed in omni verbo Dei fLnc. iv). ;Ut dti- nerint forie mensce monasterii, laipi propter detra-
pliciler fratres reficiant, cum ore manducant, ,et ctipnem futuram in sceculo, cum secreta Dei ssecu-
aurihtis sagmantur. Cujus ergo in Iiebdomada lalis laris agnoverit, si placuerit abbati, aliam iectioneni
;? Grationibusxacate. Haec sumpta sunt ex Regula cap. 14, liis simile est, qupd prascipit S. Isidorus
S. Augustini c. T;: « Orationibus instate horis et cap. 9, ut ffatres simuibus utantur cibis,-et huic
temporibus-cpnstitulis. J institutioni Pauli et Stepbatii cap. 20: « Nulli fra-
h Psalmis et hymnis, etc. In eadem S. Aug, Tte- truni liceat, vel pomum vel quodcunque olerum, vel
gula cap. 9 : « Psalniis et hymnis cnm oratis Deurii, aliud aliquid ad usus suos,-quasi pectiliari >
apparatu
lioc versetur iii cOrde, quod versatur in ore. ^
» in mensa sibi ad manducandum deferre.
His quadrat illud S. C*sarii Arelatensis serm. 12 : h Nemdplus alieridabii;HceC liabeiitur etiam in
« Orantes aulem, fratres charissimi, quarittitii pos- D Regula S. Pacbomii cap. 18, ribi male legitur nemini
stinius adjuvante Domino laboremus : ut riulla riobis pro hemo.
extranea cogilaiio subrepere possit: ne forte aliud » El his'. Lege et ab eis, ut iti Regula S.Pachomii.
habeamus in corde, el aliud proferainus ex ofe. i In mslatis vel hiemis, etc. Exstal in Regula - Mag.
Ke forte dpin lingua Dominum rogat, cogitatio in nis. cbd. Corb. cap. 24. • •„
rebus vahis occupata ab ofatibnis sehsu «iscedat; k Canisler.ita inConcordia Vind. etin Regula
et inde acquirat peccafum, unde poluit habere re- ms. cod Gorb.
medium. •> 1 Respondeniibussecum cuhclis. Eumdem vefsrim.
c Qriod si aliquis. Hsec sanclio sumpta est ex m Propter sputum sacrqmenti. Vide supefius an-
Regula S.Pacliomii, art. 11, . notata., :
J Si quis ad mqnducandum. Itein isla sumpla est n Vt apertius occupati. Adverbium apertius Vide-
ex eadem Regula, cap. 12. tur transpositum et refefendum ad verbuin agtto-
e Si aliquid necessarium fuefit. Hoc habetur in jicani; .....
eadem Regula S. Pachomii art. 5; necessarium, id 0 Ei ut. Particiila et fedundat, nec habetur apud
cst, deflciens. . Smaragdum.
.* iSoni. Lege sonitu, ut in Regula Pachomii juxta p Namsi, Id est : Vefum si, et passirii occurrit
codicem nig. Concordicehujusi -in cod. Vind, legitur - in his Patribus, "jit particula "nam pfo veium pb-
sonumsigni. . -natur, „; - .''..''.'
* Mintstrivero. -Haecreperiunttir in eadem Regtiia
HH S. BENEDICTIABBATIS ANL4NENSIS "H12
cujuscunque codicis legat, ut secretum nicmasleriiAmensis, quos yoluerit fratres, J qupd lectum est
vel lnensura vitce sanctce constifuta in disciplinam abbas intefrogel; ul cum unusquisque,fi*alerrecita-
ab irrisoribus non sciatur. Legat iiamque aliam verit, quod audivit, agnoscatur plus lectioni' inten-
leclionem, posito tamen in Regtila signo. Nam si disse illa hora, quam ventri : ut cum surdus negli-
talis laicus ad mensara liioiiasterii delineatur, de gens non narraverit, quod audivit, plus carnem ju-
quo certus a sit abbas, quod nori solum adinirari; dicettir amasse,„quam animam. Qui mox de negli-
possit constitiita divina, sed etiam hujus religiosi- gentia ab abbate juste corripi debet: ut dum unus-
tatis sit [abbas] qui in conversatione possil esse quisque frater interrbgatus timet erubescere, nien-
pedissequus, et ,ad mores possit trahi diyirios,'in tem suam alibi non faciat aberrare : sed in hoe in-
hujus lector adventum ad mensam Regulam subse- tendat, quod legitur. « Qui hehdomadarius tandiu
quatuf. Nam illi debent Regulam audire monasterii, • ad mensam cum fratribus (Locus corruplus): quibus
qui illam possunt merito observare. Ideo ad mense levanlibus, posiio in Regula signo, levanl se et
sam hora refectionis debetur Regula legi, quia ipse cum codice, versu vel oratione ab omnibus
turic omnis congfegatio ad manducanduni in unuin adimpleta, respondeat cum omnibus : Deo gratias.
j>collecla sine ex.cusatione tunc leclio observantice El statim resiclens ad mensam suam ab Iiebdoina-
vel emendationis ab. omnibus audientibus juste B dariis servalam refectiotiem vel potionum inensu-
poterit observari; ul omniaRegulce omnes audiant, ras h signalas aul ab abbate aut a prsepositisomiiia
et nullum prselereat aliquid : ut quod bmnes audie- et ipse percipiat. . ;
Tint, eos factis oporteat adimplere. Ipsi vero fratri § XIV. Ex REGULA CUJUSCAM (cap. 9).
iti septimana sua, cum in hOc opere occupatur,' se- 1 Ad meiisamvero nullus penilus prceter abbatem,
ptimanarii <=de omnibus inensis mensce suceillatis vcl cui ipse prceceperitpro communi necessitalefra-
d sCulellas levent, servante Cellarario panis eis roen- truni loqui prcesunial : sed omnes J intento animo
suram vel consuetum numerum potionum.Etpost gratias reddeiites Crcatori iri cordibus sujs cibi ac
omniuin levationem, ,e petita benedictione, et ipse potus solidceniensurcclargitione fruantur. Porlarius
reficiat. ldeo enim diximus Regulam monasferii vero qui pro variis causis eloquium expetieritabba-
quolidie legi ad roensas, ut nullus frater excuset fis, loqui permittalur. Quia forsitan talis superve-
se ignorantice facientis non emendare. Nam cum nit necessitas, quce nioram habere non debeat.
quotidie in usu ipsa Regula mittitur, ex notilia k Anteniensam vero semper capituluroRegulceuniim,
nielius obseryatur : ne forte dicat se frater nescire, aut amplius, si abbati placuent, legalui :utcumci-
quod possit per obedientiarii adimplere. Nam tcm- bus carnem reficil, lectio animain saiiet. Ilcecom-
pore ipso refectionis cum legitur Regula, ut sollidti' G nia cum gravilale animi et moderatione lerii fiant,
omniuni fratriim excileniur, auditus, de singulis quatenus in his omnibusDominus delectetur.
i Sit abbas. TOabbas redundat. niorem de repetenda lectione menscc,
h Collecla, Iii Regula ins. redacla, 8 Qui hebdoinadarius.Mtilla hic desuntverba sup-
c De omnibusmensis. Lege : De omnibusmissibus: plenda ex Regula ms. cod. Corb. : « Qui hebdoiiia-
inissus est fCrcuIuin, ut vulgo notum est. darius tandem ad meiisaiii legat, quandiu "abbas se-
„ ,d Scutellas. Sctitella esl lanx : Patina, discus. derit ad liiensani cum fratribus, quibus se levanti-
Coi-ona pretipsa apud Joannem Meursium in lexico bus, >elc.
Grceco-Barbarb; SmvTiiuParopsis, Tpv§hov,Menlio h Signatas. Id est, benedictas signo crucis.
fit apud S. Gregorium lib, xn, ep. 50 : « Sculellam iAdmensamvero,e(c. Hoc capitulum cuiii sex
qtioque argenteaminonasterio cuidam reliquit. > Gal- sequeivtibusdesideralur in codice Vindocinensi.
' i Intenlo. lta reposui, cum iegereiur iii tanto.
lice, ecuelle. , ;... , -
:e Petila benediclione; Qma olifn inonachi cibum k Ante mensam. Lege, ad mensam,, Nani fnlstra
sumpturi beneriicebanlur : de qua rc iiifra. " subjungerel: Vt cum cibus carnemreficit, lectio ani-
f Quodlectumest abbas interrogel. Nola antiquum mam saliet. ; .'...
CAPUT XLVIII.
DE MENSURACIBORUM.
§ I. — Ex REGULA SANCTI BENEMCTI. J) <»tam Sexlce, quam nonceh omnibus meiisibus cocta
Sufficere credimus ad refectioneiii quoiidianam 'duo pulmentaria propter diversoriun infirmitates,
a Tam sextm' quam nqnce.Id est, sive non sitje- nibus mensibus, > etsi in ms. Corb. sit TOmensis.
junium, et prandium fiat b.ora sexta, id est, meri- Accedit Rutliardi aucloritas: Qui, mensibns, legen-
. die ; sive jejunetur, et coena fiat hora noiia, id est, ',•'dum esse asserit, non : Mensis..Turrecremalce, cum
tertia postnieridiana. „ ' ait:« Oinnibtis mensis, sive, ut alja leclio habet:
11Omnibusmcnsibus. Ita legunt mss. codices Vi- Omnibus mensibus; quod melius videtur, id est, oin-
ctbrini, Sttn. Ebrulphi: S. Faronis.et S. Germ. ma. ni tempore. > Eamdem lectionem agnoscit Guido Ju-
cum Smaragdo, S. Dunstano, et editione Coloniensi. venalis, abbassancfi-Sulpicii,in suaRegulccversione
QuoclconfirmaturexRegulaMagistri cap. 26, inutrp- ' Gallica, ctiiri hccc verba ila exponit: Eiiiout temps
(jue codice ConcofdicetamFloriacensi, quam Vin- dePan. Id cst, omni fempore, qnod perinde cst, ac:
docinensi. « Sufficere namque credimus ad refe-. omnibus mensibus. Eamdero lectionem illuslral Ibcus ;
ctionem quotidianam, taro sexlce, quam nonceom- S, Isidori cap. 9 suce Regulce, cum ait: Vtrisquc
J113 CONCORDIAREGULARUM.- CAP. XLVIII. 1114
» ut forte qui ex uno non poterit edere, ex alio reli-i- A nibus siifficiant. c Et si fuerit unde poma d aut na-
ciatur. ErgO cocta duo b pulmentaria fratribus om- i- scentia leguminum, addatur et tertium. cPanislibra
"
tcmporibusfefectio mensm tribus erit pnlmerilis, et
;t plicant rectius quidem de viridibus lcguminibus,
per utraque tempora intelligit hiemen et cestatem. i, quce aceto macerata in Italia comedi solent. An au-
In p. ms. S. Germani legitur : Omriibusdiebus. Inn tem tenium illud pulmentarium seu friictuum seu
vulgo editis legifur. Omnibus mensis. Sed male, et st leguminum debeat esse crtidum, non id explicite de-
priorlectio potior est. Nam S. Benedicttis et S. Isi-- claravitS. Benedictus, itaqtiejuxta Regulaav debent
dorus occurrunt pravce quorumdam consuetudini, i, : prirao appoiii tluo pulmentaria cocla, tertium vero
qui ob calores plura fercula in cestale, qnam inn an coctuin vel crudum sit, non refert.Td liberum re-
hieme quolidie apponi volebant. liquit S. Benedictus ob inultofum infirmitates, quo-
a Vl forte, qui ex uno non poleril edere. Quceriturr rum stomacho fructus crudi et legumina cruda no-
an duopultiientariamonacho edereliceat, cum S, Be-!- cere possent. -
nedictus ideo illa appotii jubeat, ut, qui de unoo <*Panis libra propensa. Conlroversia de hujtislibrce
edere non possil, edat de altero. Sed puto hcec mo- pondere. Casinensis libra est tj*iumet triginta uncia-
raliler inielligeiida: et ex cequo et bono multprumn rum et semis, ut habetiir in declaralionihus Casi- •
infirmitaii lum corporis", tum animi consuli ferculo-- tiensium ad Regulam S. Benedicli. Burdegala in mo-
ruro diversitate : ut ctini quis "deuno plusculum de- nasterio S. Grticis servatur adhuc libra panis ex ccre
gustaveril, jam illutl fastidiens adallertlm se cpn-- cyprio cum hac iiiscriptione:
vertat: prceseriim cum Regula duo fercula corrie-j MENSVRAPANIS S. CRVCIS'DVRDEG.
dere explicile non prohibeat. Quod si ila esset, male^B
consultum esset superfluis impensis cum duplicatiss Cujus pondus est oclo et vigiiili unciarum. Sed puto
pulmentariis dapes, quce v. g. quinquaginta mona-_ ego hanc S. Benedicti libram nullam„ aliam esse
chis sufficerent, pro centum essent apponendce, quarii Romanani seu Laiinam. Nain male panis pon-
maxime cum singulcelances id continere deberent, dus libram appellasset, quce tot unciis, ac Cassinen-
quod ad unius nionachi satietatem snfficeret; quiaj libram sis, vulgarem libram excederel. ;Qui etiam , si per
-illide una tantuih edere liceret nonintellexisset eam, qtia! sua cctate erat
J*Pulmentaria. Pulmenlarium, quOdet pulmeiitum{ usitala per Italiam certum pondus panis nph -defiriis-'.
dicitur, est quodlibet obsonium. Catp.de Re rustica, set, et hunc rCgulcelocum valde anibiguum reliquis-
cap. 58:« Pulmentaririm familiceolececaducae quam[. set, ciinistatuisset. mensuram sinc mensura, et pondus sine
pluriinum cpndilo > a pulte, qua olim prisci illi Ro- pondere Ncc obstat, qupd libra panis olim
mani pro pane vescebantur. Plinius libr. xvi, cap. servaretur in monaslerio Casinensi, ul conslat ex
8 :« Pulte autem, non pane vixisse longo temporej actis S. Mauri et Leone Ostiensi lib. i. Clir,; nam,
Romanos inanifestum ; quoniam inde pulmentaricC , cum sciret S. Benedictus non eamdem esse librani
dicunlur. > Varro lih. iv delinguaLatina : « Etpla- apud omnes nationes, ejusque ppndus aliquando pro
cei)tce,quod edebant cum pulte: abeo pulmentuni,( hominum arbilrio nvutari, voluit ejtismodi libram in
ut Plautus : hinc pulmentarium, > Valerius Maximus; suo monasterio sefvari : quce tameii lion ainplius
lib.-ii, cap. 1 : « Erant autem adep continentice at-. exstat ob varias monasterii Casinensis direplipnes et
lenti-, utfrequenterapud eos (Romanos) priltis usus,( incendia. Et sane nionachorum teraperantice inale
quam panis esset, Y elc. Sosipater Charisiiis lib. i: : G ( consuluisset, quam hic mulla districtione prcccipit;
« Pulmentum et pulmentaiium dicit, Nam Cato ori- si laiiturodem panis, quantum libra Casinensis pen-
ginuni lerlio, Taserpilium pro pulmentario suo ha-. modi sitat, edendum :concessisset: maxime cuni hujus-
bet. In eodem : multo pulmento usi. Sed quidam^ libra, ut ex prcefatis declaraiipnihus constat,
ptitaiit pulroentum quasi pulumentuni melius dici. plus panis pensitet, quam raonachus uno die coine-
Varro autem ad Ciceronem quinto : pulmentuni, autt dere possit.Libra autem Romana seu. Latina esf
quod iciem cum pulte essent, inde pulmentarium. i,. Mensuris dutidecim unciarum, ut docent. Epiphatiius lib. de
Ubi verbum; essent, id est, ederent, Ausoniusin Ter et Ponderibus, et S.,Isidorus lib. xvi Ofig.
chnopaegnia: cap. 21: « Uncia dicla, inquit, quod universilatem
miiiorum pontleruni sua unifate vinciat, Id est,
Moxador alque adorisde pollinepulliricumfar cCmplectattir. Constat aulem drachmis oclo, id est,
Instruxii meiisas, qub qupndamftoniulitlumplebs scrupulis viginti qualuor, cpiod proinde legilimum
Hiriccibus,liincpotus, cumdiluerelur atjua pulSi pondus habet; quia numerus scriipiilofum ejus ho-
Hinc prisci illi Romani dicti pulliphagi. Plautus i
iri ras diei noctisque melitur, vel quia libram efficif,
Mostellaria: ; duodecies coinputatus 12.unciis perfi.clt.ur, et inde
Knn enim haic pultipliagusopifexopera fecii Barbarus.. habetur perfeeti ponderis genus : quia tol cpnstat
Ubi, Barbarus, est Romanris, ut vulgo docent Inter- unciis, quot mensibus anntis. > Post TO cdmpuiatus,
pretes." ••' „- videntur, haecverba, iiam librq, atldencla. His sub-
c Et, si fuerilunde poma. Sup. haberi possint. Ita, scribit Fannius Rhemnius poemate de mensufis :
babetnr in omnibus codicibus nostris mss. cumiB I Unciaflt draclimisbis quatuor: unde pulandum
Siriaragdo, S. Dhiislano, et editione Colincei.Optiitiat " Gfaniniatadicfa, quodlicccvigintiqualuoriii se
Unciababet: tot enimformisvox nostraiiotatur, :
lectio, quce confirinalur ex. Add. Capitul. Lud. Imp.' Horis,quodmundusperagitnoclemquedienique.
tit. 78 :« Ut volalilia in natali Domihiet in Pasclia
lantuin octo diebus, si est unde, comedant: si vero Gramma Unciaquein libra pars est, quodHieiisisin anno.
non ftieritunde, non requiratur per debitura. > Vul-. net duos aulem seu littera est scrupulus, qiii conii-
gala leclio : Et,si fuerint inde poma, Male. Poma obolos, ut docet idein Fannius :
iioc loco sunt frucius quislibet, saltem vulgares. Semioholidiipluniest obolus,quemponderedtiplo
<iAut nascentia leguminum; Id est, nascentia le- Gramma vocant, scrupulumnoslri dixere priores.
gumina. Ut ardua monliuni,; lubrica vallium et ro- Scrupuliis gramma dicitur, id est, littera, nam
scida cespitum, et glebosacamporum. Ita hunc locuni tiuemadmodum vox humana quatuor et viginli litie-
explicat Ruthafdtis : « Nasceniia leguriiinum inielli- . ris formatur, sic uncia constat quatuor ei, viginti
guiiiuf germinantia : qnia mos est illius terfce et Ro- „scrupulis. De lilira vide Cassiodorum lib.i Varia-
inance et; aliarum proVinciarummittere legumina in ruui, epist. 10. Seci quia panis hsecmensura angu-
aquam, et ciini germinata fuerint, maiiducari. > Ex . sta est, addit S.Benedictus properisd,id.est, qu;e in-
quo loco satis constat horuin commentariorum au- clinata prcependeret; nani, propensus est inciiiiKlus.
ctorem non fuisse Paulum Diaconum monachuin . Etsi Sniaragdus etRuthardus, exphcent Vo prppensa,
Casinatem ; dixisset enim, hujus terrm, non, illius . pfius pensa, a prccpbsilione Grseca, npb •, id est,
lerrm. Betnardus Casinas, et alii nonnulli locum ex- prius. Sed non piito ejusmodi vocabulum esse Lati-
1115 S. BENEDICTIABBATISANIARENSIS •nit;
una propensasufficietin die, sive nna sit refectio, sivee A pula, sicul ait Dominusnoster : Vidcte, negravenlur
prandii, et coenae.Quod si ccenaluri sunt, « de ea- cordavestra^ in-crapula(Luc. xn). « Pueris vero mi-
dem libra tertia pars a Cellarario reservetur red-.-• nori astate non eademservetur quantjias, sed mi-
dcnda coenaturis. Quoclsi labor fortc factus ftieritt nor, quam majoribus, servata in nmnibus parcilate.
roajor, in arbitrio et polestate abbalis erit, si expe- f Carnium vero quadrupedum oninino ab omnibus
dial, aliquid augere, remota prae omnibus crapuia:: abslineatur Cpmestio, prseter pnininp debiles et
et ut ntinquamsiibripiat mpnachpindigeries: h quiai a3grotos.
nihil silcontrarium pniniChristiano, c quomodocra-
num. Itaque juxta noslram explicationem inensurai nbn surdis maiedicere, et yidenfibus poner«, offen-
panis erit circiter sexdecimuiiciarujn. diculum. Quia potest accedere peculiaris raiib ut
» De eadem Hbra terlia pars. Ex his verbis satis5 ejusmodipfohibitio fiat, etiam si altennn exprcsse
eolligilur ccenam dcbere e.sse prandio breviorem,, non prohibeatur, utvidere esljncitato ioco Levilici,
quod etiam patebit infra ex Regula..Magis.tri.Ru- el in fcac cautione S. Benedicli. Pofest enim esse.
thardus dicit iinicunj coctum puimentujn ad coenani i ' peculiaris ratio, ut quadrupedujn esus prohibcaiuf
dandum esse. Sed hcecpensanda " '-' nionachis, quiacum qucedaroex eis vilioressint, quis
siml arbitrjp supe-
riorum. exislimaret earuni esum non esse mpnachis inlCr-;
h Quia nihit sic conlrarium. Hic textus proferturr jj dictum. Non tamen jgnoro, quin aliquando conces-
a Burchardo lib. xiv, cap, 1, et abluone part. 15; sum fuerii monaehis comederevolalilianempe in so-
Decreti, cap,„69, leinnitatibus Paschae; Natalis Domiiiiet earum oclar
<*Quomodocrapula. Idesi, qoani crapula. lyo a,d- - vis, ut habeturadditione.TGapii.iiI. Lud. Imp. iit.
dit; El ebrielas. Qtiid sit cfapula docet Suidas:: 78 : t Ut volalilia in Natali Dominiet in pascha tari-
v.pMituhi6 Iv TroW.flf ohv>o-Eu>g id es.l,*Crapulai tum octo diebus, si est unde.fcomedant; si vero non
ndi.p-bg,
ex multa potatioiiepalpitatio. » Sed suippsit impro-- fueritunde, non lequiratur per debitum. Si aulem
prie S. Benedictus, abbas aut monachi abstinerese yoluerint, in corum
<i/n crapula. Ila apud 'Smaragduniet in cod. Vict.. sit arbitrio."» Idem palet ex epistola Theodemari
S.
p. Apud Dtmstaiiiim,Ivonem, Burchardum, et iu.i abbatis Casinensis ad Carolum Magnum, si iamen
Vulgatis additur.; et ebrietate. Ut est in Evangelio,, illius sit: suiit enim in ea multa caStigatioiiedigna.
Luc. xxi: Attendite autem vobis, ne forie graven- Id cbnfirniatufex charla Ludoviciet Lotharii adnipr
iur corda veslra hi crapula el ebrielaie. nachos S- Germatii a Pratis, quaeexstat apudAimoi-
o Ptieris hiihore mtalc.Id esl, qui sutit infra dup-, jjum iib. vde gestis Francorum cap. 1Q. 4 Volaliiia
deciraum annum juxta Magistri meiitem hoc capite :; cum ovis de dpobus festis, id est, PaScha el Natalis
« Minoribus vero duodecimannis niiuus a libra pa- Domini. » Quod vero ultra Iias solejiinitates non
nis in die sufficiet. > Tanien juxla stiperiofein no-•-. fuerii licilum monachis edere volatilia planum est
stram explicationem intelligunlur iiqui sunt infrai ex eadem additione tit. 8 : Gi volatilia iritus fp-
quintum deCimumannum. risve, nisi pro infirmitatenullo tempore .coniedant.»
f Garnium,vero quadupedum omnino ab pmnibus; Et tit. seq.:« Ut nulltis episcopprum monachisco-.
abslineatur comestio.EditipColinceilegit, comestione, '
, G medere volatiiia prcccipiat. » Quare, eum Rabanus
Ex hoc S. Benedictus loco quidam censiierunt usumi lib. ii de Vita clericor. cap. 27 ait : « Aviuni quo-r
volatiiiumolim monachis fuisse perniissum. Et anfe; que esum credo itide a patribus permissum esse, eo
D. Benedictus quidam caiiilones, qui lanien feii- quod ex eodem eienienlo, de cjuoet pisces, creatce;
gibsi haberi cupiebant, ab esu quadriipediini absli- sunt. Nam in Regula mpriachorum non invenilur
nebant, et volatilia coniedebant, in quo sita inveiii- aliafum caniium csuni pis interdictum esse, nisi qua-
fur S. Prosper Aquitanicus lib. n de Vifa coniem- drupedtira. Hcecnon sunt ita capienda, jta ut liceat
plativa, cap. 2 : « Cccterumsi a quadriipeclibusabr nionachisut plurimuni edere volalilia, sed si eis jn-
stinentes phasianis altilibus vel aliis avibus pretio- terdum concedalur, id non facere contra hunc ex-
sis aul piscibus perfruantur, non mihi videntur v*e- pressum Hegulaetexlum juxla quidem Rabani ex-
secare deleclaliotiessui corporis, sedniutare.necpro plicationero, qua laxior videtur, tit ex supra diclis
abstiuentia, sed velut pro nescio qua immuiidiiia, patet. Idem dicendum est cle hoc fextu, qui ha-
•yelcerte, quod verius est pro slomachi nauseaiiiis betur apud eumdeni Rabarium lib, jn de Agone
teneritudine delictas illas cominunes et viles abji- Chrisliano, cap.de gula : « Hccctamen non jtadir
cere, quo possinl aliis, non solum camibus, scd cimus, quasi nionachorum Regulam, quaea quadrur
pliani delicaiioribus ac preliosioribus carnihus suas pedunresu prohibet, yitiiperemus.» Sed vide Joa.n-
vpluptales explere. > Qui ideo se a carnibus absli- nem monachuin lib. ii ViiaeS- Odonis ahbatis Citi--
nere dicebant, quod esum quadrupeduriiignorarent, niacensiSjUbiscribil monachumquemdam in aidibus
ut planum est ex S. Hieronyroo in epist, ad Silvi- parenium diyersanlem ad priihuin vplatilis niorsuni
nam de servanda Viduitaie:*« Proculsinta coriviviisD I repentina morte interiisse, Ilaque S. Odo reforma-
luis phasidesaves, Crassi turtures, allagen lonicus, tor ordinis prcecipuusnunquam ejusmodi esuro alli-
el oiiines aVes» quibus amplissinia palrimonia avo- lium suis monachis perniisit, ut constal ex lib. ci-
...l.anl.Nec ideo te carriibus vesci non putes : si suum, tato, Quod speclat ad pinguediiiero,adipem seu sa-
leporum atque ceryoriun et «iuadrupedum aninian- ginien, eiiam prisCi illi roonachi eo usi sunl : idque
liuni esculentias reprbbes: non enim hcecpedujiinu- ipsis indultunifuit insynodoabbatum Aquisgranensi
niero, sed gustus suavitaiejudicanlur.^ Eaquera- sub LudovicoPio lit, 22 : « Pinguedineni ad esum,
lione id sibi in animum inducebant, quod una sit exceplo vi feria et xx,diebus ajite nativiialeni Do-
ayiurti el piscium ex aquis origo. liaque mininiecre- ihiiii, el septimana illa, quce ante quadragesiniam
dendunj esta S. Benediclotales institui mohachos vocatuf quihquagesiina. » Et tit. 77, Nec est quod
qui pedum numerodelicias escarum dijtidiceni: cum qtiidam recetitior per piiiguedinem,adipem, el sagi-
ipsecap. 56 Regulaecarnis esu exceptiscegrptismo- nien oleuni interpretetur, cuni nulla asserlionissuce
naehos arceat. Nec vero inferri potest quadrupe- teslimohia proferat. Sed et contrarium constat ex
dum interdictione volalilium esum esse permissum. aetis S. MeinwerciepiscopiPaderbonensis, ubi agi-
Nam cum unum prohihetur,non staiim-alterum pef- tur de Monasterio Helinwardcshusen; cujus abbali
milti conchidendum est, niaxiniesijama legislatore jussit praedictus episcopusdare monachis sagiitien :
prohibitumestJUtLevit. 19, cuin dicitur: Nonmale- « Et dala aucioritatc (inquit auclor Ijorum aclofuro)
diees furdo, nec qoram coecopones offendicuium:Male quomodo Domihus ECclesicpciaves bealo Petfo apo-
qujdein jnferret aliquis ex ejashipdiTegibuspermitti stolo tfadiderit: El Ecclesja iantam babens nblesta-
UIT CONCORDIAREGDLARUM. — CAP. XLVIII. 1118
§ II. —Ex REGDLA SANCTJ COLHMBANI (cap. 3). A diebusvero sanctis k Interdtim cum oleribus * le-
a Cibtis sil vilis et h vesperlinus motiachorum, vissimarum carnium aiimenfa. Nbn enim erit ad
Eatietalem fugiens; et potus ebrietatem, ut etsusli- saturitalem rpficiendum corpus, ne forte intereat
neat, et non noceai, Olera, legumina, farinaaquis aniinus.m Nam Cx pienitudine ventrjs cito excitatur
mixfa cum parvo c panis paximatio: ne venter one- luxuria carnis. Qui autem appetilum edacitatis rc-
retur, et mens suffocetur. Etenjm fl utilitati e et primitjSiijedubiolasciviae moius restringit, Tarita
usui tantum consulendum est aeterna desiderantibuS; cpm discretione refieienduni est corpus, rit nec rii-
praemia. Et ideo temperandus esf vitae usus, sicut -ffliaabstinentia debilitetur, nec superiliia edacitate
temperandus est labor. Quia haec vera discrelio, ut per lasciyiam nioveatur, In utrpqiie enim teroperan-
possibilitas spiritalis profectus cum abslinentia car- tia adhibenda est, scjlicet ut et vitia camis non prae-
nem macerante* retenteiur. g Si enini modum abs- valeant, et «virtus ad niinisteriiim bonce pperatio-
tinentia excesserit, vitiuro, npn virlus erit. Viftus uis sufficiat. Quicunque ad roensam residens a caj*-
eiiim multa sustinet bona et ebritinet, Efgo quoli- . riibtis et vinb se abstinere vpluerit, noii est pfolii-
die jejunandum est, jsieut quptidie reficieudum est, . bendris. Abslinentia enini nbnprplIibeliir,sedpolius
El dum quptldie reficiendum estv/vilius et parcius cbllaudatur; tantum ne ex conleniptu creatura Dei
;
corpori indulgendum, Quia ideo quotidie eden- Biiumanis concessa usibus exsecfetur.
dum estj^quia quotidie refjciendum est, Sicut quo- § IV. — Iiem ex eadem foapiie ipso).
tidie orandum est, quotidie laboraiidum est, quotidie 0 In utrisqtie teiriporibus refeetio niensae tribus
legendum est. erit pulmeriiis, biertim scilicet et ipguniinuin; ef si
'
§ Tfl. — ITEMEXBEGUJLA SANCTIIsipoM (cttp, 11). quid P tertium fuerit, <i pomofuni. r Ternis quoque
1 Per omnem auteni hebdomadam fratfes viles poculis fraterna reficienda est sitis. In observatipne
olerutii cibos et pallentia i utajitur legumhia. In autem Quadragesimce, sicut fiefi solet,s post exple-
lem in generali synodb monachis, quoniaih olei co- virtutes, excessus vifia. > Inquit S. Hierohynjus in
piam non habereril, non carriiuinquadfupedumesum, - epist. ad Denietriadem. Unde prajClare docet idem
sed carnibus agnalum adipem indiilserit, advoeatis Columbanus cap. 8 Regulae : Disci*etio monachis
villicis porcos dari mandavit, de quorum adipe et quam sit necessaria, multorum prrpr ostendit, et
sagiitiine cibum fratrum parari jussit. '•>.S. Dunsta- aiiquoruni ruince demonstrant, qui sine.'discretipnp
fnis in Conc, Wintoniensi, seu Concordia cap. 2: - incipientes et absque moderatnce scientia degentes
«Tn Adventu Domini pinguedo interdicitur scilicet vitam flnire laudabilem non poluerunt. Quia sicut
lardi, nisi feslivis diebus, Sed baecniera relaxalip sine vla iendenlibiis error evenit, ita sine discreiione
inducta bb multiplicitatem divinorum offlciorum, ut viventibus excessus in promplu est, qui semper vir-
satis Jiquet ex capite cjtato mij*aculorum S- "Hugo-C tutibus ii) mpdib inter uframque nimietatejn. po-
QJS, qui nequidem ad preees Peiri Datiiiani permit- sitis conlrarius est. > id a Deo edbcta per S. Adal-
tere yoluit, ut sallem bis ih hebcloniade ab sagimitoe' ricum didicit B, virgp et martyr Wiborada, quae iii
siii iJionaclii abstinerent pb laborem pbpfi,. (Vi.de monasterio S. Galli reclusa carnem jejuniis ei vigiliis
Cohcordiam S. Diin;tani,cap,3;i>eci'e(o Lantfranci, imnioderalis opprimeba| ; sed ab Angelo niouitiis
§3; libfum MiracttlOrumS. Hugonis abbalis Clunia- B. Aiialficus ad earii venjt, Deique vbluntafem, ut
censis, cap. 19; statuta Petri venefabilis, cap. 10; aiiquid de tam dura, et aspera vitaeratipne reinilte-
Visitatorium moiiasterii Culturae'Cenoman. ms.) ret, aperui.l sanctcc Vjbpradae). Efgb hoscerida
a CibUs sit vilis, etc. llabeiitur in Regtila ms, S, est mensiira(Acta siii, qpid yaleant humeri, quid yires
Columbani cod. Flor. Vilis debet esse cibus niona- ferre recusent.Nahi, ut sapienier nioiiet Senecalib.
chorum; qtiia supervacaueum estlautilias in jejunio de Tranquillitale aniinoe, « necesse"' est oppriroant.
quserere; idem docei S, Hjeronymus epist, ad Pau- onera, qriae ferente majora sunt.;»"
liiium: sit nliiis el Vesperlinuscibus(-Ep.ni).Ubi sane h Quia quotidie.reficiendumest. Lege, proficiendum
legendum est»1/»«'; .''.'.' ", est, ul itegula ms. cod Flor. et edjtioiie patisierisi,
}h Vesperliriusi Non ita stficte stiitiitur hoc voca- et " insulce. Sed TOquia videlur redundare,
bulum. Nam vespertinus cibus est, qui nbn soljirii i Pef oriwemttutern, etc, HaeCv-idereestln.ReguIa.
vespere, sed eliain boi'a hoha, id esl, terlia post me- S."Isidori excusa cap. 9.
ridiem, cum sol ad yesperujti vergere incipit, sumi- } Vtanlnr. In.Regiila edita legitui*, habeant.
tur. Siquidem monachi S. Colurobaui fefia quarfa t Interdum. In Regula excusa habetur, inducant.
et sexta reficiebant hora noria, ui planuni est ex ejris B ! Levissimarum carnium. Quantitatem larigil, non
Poenitentiali ms.; « Si quis anle horam nOnam qnaiifatenijUtex sequentibus clafumest.
qiiarta sextaqtie feria roanducet, hisi hifinnus, duos J»1 Nam ex pleniludinevenlris cito eiceilatuf lytxuria
dics in pane ei aqua. » carnis. ReCie. Hpc speciat jllijd Teflulliani lib.ad-
*
: Panis, kegepatie, Ut in Begrila cod, Flpr.' ei, in verstis Psycbicps : « Ppr edaci;taiem trarisit salack
eflilione lrisulae, rit slt appositio. ''" ' tas, ».Et paulo ante: « Mpjjstrnin scilicet Ijaberettir
4 Viiliiati. Nempe spitllali: ;. libido sine gula, >
e Et iisui.-Vitce corporalis. Quasi diceret: ita cl- 11Virtus, Id est, yires.
bus temperandus est, ut animae siiiiu.let cofpori pro- 6 In utrisque tempofibus. Videlicet aestatis, hiprs
sit." - .„--,,„ niis, quibus continentur ver et autumnusV
f Retentetur. Ila in editione Parisiensiet Instilce, $ Tertium. Ab oleribus et -legumiriibus.
In cod. Flor, snstenletur. ' ir Pomorum. In Regijia excusa, id est.,pomorum.
6 Si enim modum absiirieniia excesserit\ vitium, nori fernis"qnoque ppcuUs. Juxta Ausbnluni in grj^
virtus erit. Aurea niedioCrjtas, beata discretio, quce pho:
virtutes fovet, et auget, vjrtutum malef, et lux ani- Tgr bibe. ....
nii: cui uni primas dedit magnus Antonlus. Merpou Apgustus imperatpr in castris ad Mutjnam -te.pduu-
«pto-Tov.Idest, niodus optinius, jnquit Cleobulus. taxat bibebat, ut refert Suetonius cap. 77.
jPhilosophofumqudguesententigest ,/xEo-,oT»f«? upETUS, ;f Post expletum jemnium.lA est, cum Ijara refe'
impSolug xnxiug"ctvut, id esi,« mediocfitaies esse Ctioriis adyenerit. In Rbg. excusa legilur, excmpiunu.
tiiiii jejunium pane solo a veT aqua contenti omnes A et altiha cuncta in congregatione non niinistreniur,
nrunt.;Vino aulem et oleo;pmnes abstinebunt... . infirmis tantum prcebeanluj*,et accipere liceat. Pisces
%"S.— Itemexeadem{capiteipso).:. „ vero cerlis festivitalibus, aut quaiid.o sanctus abbas
, facero v.oluerit, tunc procurenlur.
Laici h ministri mensis nionaclioruin liullatenus indulgentias
iiitererunt, Neque etiim potesi illis menscecommu- %M\\\. — ltemexeadem. - ...
iiis esse locus, quihus est diversum propositiim. Mo- ; ) Cibaria qubtidie ad refectionem tria,l ad pran-
iiaclii autem cum a mensis surrexCrint, ad oratio- dium duo, ad coenam duo."l Bibere ad fefeclionem,'
netii oiiines concurrant. :<*Qubd mensa*redundave- id est, in aestate m merum et tres n caldellos, "ad
ritj omni curri servatum bgentibiis dispensabitur. In prandium tres 'l.anlum: ad coeriairiin cestafemensi-
refectione monachorum a diebus Peritecostes usque bus Junio, Julio et Augusto teinos. Reliquis vero
ad auiuriJJjipriricipium tota aestas a interdiana pran- diebus ad coenambinos bibant. In festiyitatibus vero
diainvitat." - et qriahdo abbas iridulgenlias vbluerit facefej et ci-
baria, quantum ipse Voluerit, ° et recenles addaniur.
§ VI,'— Ex REGULA SANCTI FERREOLI EMSCOPI
* ' '" Qublidiana vero olera caseo etoleo semper condian-
(cap, 3-i). ;
Illtid ilaque staluimus litadmensam fratribuscoiir tur. P Juriiores binos ad pfandium, binos ad coenain
c . accipiant; si jejiniaverint, lernos.
gfegatis,deliisquae apponuntur nemo aiterius aut
prcesumat aut "rapial porlionein , nec frequenlius § IX. — Ex REGULA MAGISTRI (cap. 26).
cceteris niarium' 1; parapsidi iiiiportunus iinmergat,. <iSufflcere iiamque credimus ad refectjpnem quo- ?
prbpter ilhid Apostoli:''Aihis quidem esurit, alius au- tidianam, tam sextcc quamnonae, omnibus r men-
tem ebrius est {I Cor. xi). Et iterum: Esca ventri, sibus cocta duo puimentaria, et tertium quodcunque
el. venier escis, Deus aittem hunc et"'h(Bpdeslruet fuerit cruduni cum poniis. Medius paiiis pensans
(I Cof. vi). Et iteruih : Non est regnum Dei esca et libram singulis fratribus in die sufficiat secundum
polus; sed juslitia,, et pax,. et.gaudium in Spiriiu. forjnam divinae dispensationis, cuni mediuni panis
sancio (Rom. iv). Et iterum : Ilujusmodi enim Chri- ; s coelestis coryus Paulo servo Dei quotidie vesceri'
sto Domino nostro non :serviunl (Roni. xsi). Et ite- dum pafavefit. Quaudo ergo ad sexfani borani tem-
i'imi -: e Quorrim Deus ventcr, et gloria in confusione pore aestivo:vel aliis tempofibus reflciunt, teftia qua-
ipsorum (Phil.m). , dra ipsius Dominici panis a cellarario subtracla sera;.-
|.VII. — EXREGCLASANCTI ACRELIANI (cap. SO). antelllud cruduni pulirientariuni infereiiduni men-
",h Carnesin cibo nunquam sumantur. i Puliivefo sis pbnatur. ' Et ideo iii cellario diximus eas quadras ;
JG-'.' • . '.."•"'.' ':':
« Vel aqua, Parlicula vei lioc loco sumitur copu- stnnipro unica illa comeslione quceflt .liora nona, id
lative. :
esf, tef tia postmeridiaiia , seu vesperi jejuniorurii
ii Ministfi. Ita in Regula excusa. Tlcectameh vox diebus : ac pfoinde S. Aurelianus atigetiti eaiiume-.
rcdtindare videtur, utpatefexsequentibus. ; runl fercrilorumet pptiorium, ut S. Ccesarius, quem
c Quod mensm redundaverit,etc.Oplima.inslit\iiio. Aurelianus sequilur, illis diebus instituit, ul hahetur"
Hinc monachi'facile aliquid ventri subducunt,, in cap. 16 Recapitulationis : Cibaria qmnibus diebus in:
pauperum usus seponCnduni;,: ".-'., .... ,',-;
d Interdiand prandia. Neinpe cum alternis diehus "jejuniotria. 'k Ad prandium duo,..ad'cmnamrfwo.Diebus iri qui-
fiuiit prandia et jcjunia; quod clarius ipse Isidortis bus non jejunaiur,
explicat cap.Tl : « Securiduni jejunium inlerdianuin 1 Bibere. Stipple concedatur,'ml quid simile. .
"
post Pcntecosten alia die InChoaium usque ad aequi-"" n*Meruhu Vicle stiperiori c.ap. ad S. Ccesariuni.
iioclium autujnnaleprotendituf, terriis sciliceldiebiis n Caldelios. Caldellus est vasculum pptoriuiii cer-
per singulas hebdomadas propter aestivossolis ardo- visice, aut zythi; nam distinguit caldellum a inero
res jeiunitim celebratur. > Magister cap. 27 : « Post ergo primos meros aisiivo
e Nemo alterius aut prmsnmat aut rttpiat porlio- tetiipore ad refectioiiem tam sextae quam nonae cal-
nem. Frequentius quanv alii nianum miltetido in ca- delli omnibus quaterni sufficiant extra: IHtini mer
tiniim. ,,'.. ruin.' i CaldelUmeritio fit in Caesarii,
t Parapsidi, Dicitur et paropsis., de quibus Hesy- cap. 16 : « Quotidianis veroRecapitulatioiie diebus ad praridium in
chius : llupuîoE; YIjfupo-iiiSeg TUp-fjvlu rpv&.iu, id j. a3slate binos, ad refectionem ternos caldellos acci-
est, « Parapsides et paropsides riiagiii caliiii. > S, pienl. >
- Isidpfus lil).'xx,cap.;i: « Parapsis quadranguliim 0 Etrecentes. Videtur deesse vox paries arit fru-}
el qiiadrilaterum vas, id est, paribus apsidis. > ctus. . ' „:
„
6 Quorum Deus venter. Deest verbum subslanti- " ; p Juniores binos, etc. Ex S^ Ccesario, capite ci-
„ vum est, juxla textum Grcecum„:Sv b fcog13y.oiHa, tato : « Junibres vero adprandium, ad ccenani, ad
xai-Siâj y..T. J\., i(l est, quorum Deus venter, et glo- refeclionem binos. > Sedputo legenduin : Juniores
ria, elc, quod tamen habetur in Vulgata versioiio. vero ad prandium binqs, ttd ccenqnibinos, ad refectio-
h Carnes in cibo , etc. S. Caesarius, cap, 17 Reea- herii ternos. Nam S. Aurelianus, qui sunipsit ex S.,
pitulationis :.« Carnes vero.a nulla unquam penilus, Ccesarib, aii : Si jejunaverint',, iernos. Et refectip
in cibo stimantur. > bpc loco Gcesariisumitur prp unica " comestione quce
ipulli vefo, elc: Ex eodem capite ejusdem Recapi- fitjejuniidiebus: „" , '
lulalioiiis : « Pulli vero infirmis taiituniriiodo prce- q SMfcerecredJmttsêtc.Hsechabentur" m Reguia
beantur;' nam in congfegatioiie nunauanv niinisireri- nis. Magistri cod. Corb.eod. cap. 26.
tiir. > ....... > Mensibus. Ita habeturapud Smaragdum et iri
_ i Cibariaquolidie ad refectiohem tria,, QusddAmsitt.. cocl. Vind. Vide superius adnptata ad S; Benedictum..
illa refectib, distincta a pfandio et cosha, bbscurumi' Iri cod. Corb. legitur, mensis, malb.
est dicefe. "Nam olim ter in clie mbnacho eiiere pia-.* " o Coilestis. Epilhetoii ad TOpanis, fefertur; qm
culum erat. ItaqueputQ toto hoc capile refeclionemi coelestis'dicitnr, qiiia a Deo missus.
H21 CONCORDIAREGULARtM. — CAP. XLVHI. 1122
de omnium annonis a antecessus subtrahi, he forte ]^ § X. — Ex REGDLA CUJJJSDAM.
cuni inlegrae annonaein mensis fuerinf positae, et Mensaeadministratio vel observatio quanla aiqua-
forte adveniens frater novitius nesciens adhuc meri- litatevel sobrietate percurfi debeat, abbatis scientia
suram Regulaeputet sibi iterato ad ccenam reporii, est trutinandum, ul in omnibus, sicut decet Dei roi-
ad prandium explicet totum, et sera cum pomis ha- nistros, religionis vigeat fomes. Miiiistfandus est
beat nihil: aut frater multum edere amans, quam- namque omnibus aequa libratioiie lam potus quam
vis mensuram noverit Regulce, cum petenti Regulce cibus, prout tempus, sive solemnitates , sive absti-
vult satisfacere, ad horam totum eligat manducare, nentice, sive quolidiani usus poposcerint. Quotidianis
,et ad seram pulet ,se esse coiiiempluii). Quce omnes enim diebus h sufficere credimus duo fercula, ex-
quadrae ctim fuerint in cellario rcservatse, sera J>eje- - ceplis pomorum dohis, leguminibus, yel de oleribtis
ciae, et in roensa abbatis , et ab eo signatce, sicut i conferta, seu farinaa qualibet conspersione. Omtii-
: consueludo ostendit, prius sibic vel mensae sucetol- bus etenim aequa mensura niinistrandum, praeter si
lat, et residuaea cellarario levatae per singiilas men- aetas infifmior, quae sustinere non valeat, aut aegri-
sas pohanlur <*lollentibus : ut ipsae solaeparles cuni tudo corporis, et i novellaeconversionis iioviias ini-
crudo quocunque pulmeiilario mixto cum pomis, vel ' pfobata sufflcere non queat; quod abbatis judicio
si quid de pulmentafiis pfandii remanserit, fratruiri Bpensahduui
; est, kPotus vero [si] sicerae liquoris,
ccenae sufficiant. Nam die Dominico, vel aliis die- 1 id est, cervisice, mensura solita tribuatur. m Sivo-
bus festis,e sed et propter extraiieas advenientes luntas fuerit, vel labor, vel festus dies, vel «hospi-
personas quovis die f quidquid abbas in cibo votis adyentus piaprecatio exagifaverit, ° vino potio
luerit, ut pole majori coneeditur, B vel dulciorum augenda est. Et si duabus vicibus reficiendum sit,
aliqua secundum testiiivonium quod legitur iri Vitis r- prcnter vini polionem <Jsimilis reguia servetur.
Patrum. Ubi pro diebus festis delicatum petierunt a Fesiis vero diebtis, pro reverentia sanctae solemnita-
Domino Cibum, et apparuil eis crim favo angelis, pluribus cibis, id est, teriiis, vel quateiiiis sunt
lus. Tantiim est ut considCret ccqualilatem, et fu- corpora reiicienda : sic tamen ut, si plui*agunt ciba-
giat corruptibilem riimietatem. Minoribus vero duo- ria nuniero, sint minora : ut corpora necessario cilio
decim annis minus a libra panis in die sufliciat. reficiantur, non niiiiia satietate damnentur. Sedeu-
a Antecessus.Ita in Regula ms.; lege tamen, dnte cium. > Duas hic langit.etymologias, primani, qucn
sessns, id est, ante sessiones, seu antequam sedeant est Haebraica, ab inebriatiojie : nam nili), schecar,
fratres in mensa. id est sicera a radice "iDtt>,schacar, id esi inebriare;
h Eiectm. lcl est, educlae e cellario. „ unde Tertullianus, lib. adversus Psychicos appellat
<;:Vel mensm sum. Parlicula vel hoc loco est co- v «briamen; alteram Graecama cominixliorie, sediin-
pulativa, pro et; nam sihi et menscesuce, hoc est, iis -propriam. S. Methodius lib. de Castilate, apud Pho-
qui rina accumbunt, quadras sumil abbas. tium in Biblibtheca, n. 257 : sixEpu'tcuv TQp.iOnv
,d Tollentibus. Id est, sibi accipientibus. TOVOtVOV TOVE§«f/.^£>.COV,Id CSt, « SiCeia
e Sed et propler exlraneas advenientes persorias. "fipoVflETK
id omne qupd iiifert ebrietatem, post vinum ex vite
Monachi olim prOpter hOspites plCnius procuraban- factum. > Theodorus Balsamon in canonem " 5 apor
tur, ut videre est add. 1 Cap. Lud. imp.,.tit. 29 : « Si Stolorum : Siy.EpuS' EO-TInu.v TO UVEVoivov ftsS^v
vero propter hospilem yolherit (abbas) ad solitam iuiroiovv,idest, « Sicera est omne id quod sinevino
niensuram fratribus, sibique augere aliquid, in ejus; ebrietatem inducit. > S. Isidofus lib. xx. Orig;,
maneat ppteslate. > cap. 5 : «•Sicera esl omnis potio qncc extra vinuin
1 Quidquid, InRegulams. iiiebriare polest, cujus licet nbnien Hebrccum sit,
e Veldulciorum aliqua. Quae sequitur,uddere;recie.
vulgo dicuntur dul- tamen latinum sohat, pro eo quod ex succo fru-
ciamina, quae subinde recrealionis causa dabantur menti ei pomorum conliciatur : aut palmaruni fru-
monachis, niaxime diebus feslis, ut stattiit Magister, clus in liquorein exprimantur, coclisque frugibus
sive.soletiiniorihus, ut S. Caesariiis in Recapitula- aqua pinguior, quasi succiiscolalur. > Sed hcecex
lione, cap. 16 : « In festivitatibus majoribus ad pran- S. Hieronymo, ep. 2, ad Nepoliantim, apud quem
-diuni et ad ccenani ferctila addantur, et recedehti- male legitur : coloratur pro colatur, Ex his scieiidum
bus de ea dulciamina addenda stiiit. > Huc spectat; " est siceram dupliciler sumi, primo pro vino ex aro-
illud Pacbomii art.17 : « Qui anle fores conviyii roatibus condito, quod posteriores VoCayeruiit pi-
egredientibus fratribus erogat dulciamina , in tri- D gmentum, secundo pro polipne oinni quae exira vi-
buendo inediietur aliquid de Scripttiris, > quaeverba nurii inebriare polest ex variis frugibus confecta,
sunt de solemnitatibus intelligenda. idemque est quod cervisia, et ita hoc loco sumitur.
h Sufficere. Lege, Shfferre, ut in cod. Vind. 1 Id est, cervisim. sit cervisia satis liquet ex
1 Conferta. Ita in cod. Vind. pro confertione. Sed, Plinio,Tib, xxii, cap.Quid ult. : « Ex iisdem (frugibus)
de ejusmodi vocabulis infra. fiunt et potris zylhum, in Mgypto coelia, et ceria in
i Novellm conversionis novitas improbata. Id est, Hispania, ceryisia etplura genera in Gallia. > S. Isi-
iiovilii nondum sufficienlerprpbati. dortis c. citafo : « Cervisia a cerere, id est fruge,
k Potus vero si sicerm. Parlicula" si redundat. vocala : est enim potio ex seminibus fruroenti vario
Quidsit sicera docet Hesychius : zixspuoivogavp.iuyrts roodo confecta. »
^ truv T.op.v.
Jttjvo-fiuo-t, ipTroiovvpiiQriv,pw i% u[nzilovi • m Si voluntas'.Lege : Si vel mstas.
Si o-y.Evuo-TovO-WOETOV id es.t, « Sicera vinum mixlum ^Hospilis advenlus. Lege : Uaspitis ttdvenieniis.
.'aromatibus, vel oronis polio gignens ebrietatem, 0 Vinq polio.hr cod. Vind.,'titm potio, sed pfior
quce non sit composita ex fructti vitis. » Suidas : lectio prcestat. Nam hic Pafer non quotidie inona-
i chis viiJum permiltit. '
Siy.Epucy.zvuo-Tov nbmi.,y.uirtup'E§puioigovTO> j\sybpt.Evov
y.E^vo-p.u, olvoj avup.iyhg-hHvo-p.uo-1 iv. Tovdvf/.Ey.pu- * vPfmter vini potionein. Id est, excepta viiii po-
c-Oat,id est, « Sicera potip prceparala cohfecta,, ."-tione." ' -
aptid "Hebraeossic dlcta potio iiiebrians :: vinumi dSimitis regula servetnr. De solila mensura pef-
aromatibus conditum, ab eo quod coinniiscetur di- visiae.
'
\M .".$'.; BMNEDlCTiABBAflS'ANiANE?«:Si§;, >im
tes vero ad irienSamfratres nujlus ajterum comeden- A et leguminibus, raroque piscieuiis ^ nuyiaJibus, yel
, tem sublimatione oculofum respiciat, nec alterius iiiarinis, et hoc ipsum, qnoties opportuniias fra-
mensurani cibi vel-potus iniqua corisitleratione ocu- truni, 1 vej festivitas solemniialis dederit alicujus,
. loruni respiciat. Quandp in mensam cibus admint. servata in his yel similibus discrelione liiajorjs.
stratur, nullus prius ciburii comedat, quam signuni § XIL — Ex.REGULA SANCTI BASILH(cap, 92).
ad benedicenduni insonet. Abbas vero vigilel ut coii- Interrog. m Qui non vult bis cibis vesci, ex quibus
festiihj cuni cibus minislratus fuerit, signum fangere fratres reficiunt, sed alios requiril, si reclefacit?
P
procuret, etomnes, cum signum aiidierint, » una —Resp. SpCcialiter hoc ipsum quaerere cibum, con-
voce bejiedictioiieiu rogent: qriorum vocem abbas tra niandatum est Domini dicentis: }N"olitequterere
subsequalur dicens : Donwius digneiur benedicere. quid°manducetis, vel bibalis<(Luc. xn). Et ut niagis
ad ea quae dicebal, addidit:
Hoc ad omnia fercula vel pomoruni ac potus admini- nos aiientos faceret
strationem observandum est, Illud prcecipue decerni- Ilmc enim genles inquirunt (Matth. vi). Sane debet
nvusut nullus, alteri dare ex mensura sua yel acci- solliciludo esse ei qui proeest, ui inipleaf illud qupd
; pere ab altero prccsuriiat praetef abbatern, vel prcc- scriptuin -est : Dividebqtur quiein unkuique,.secuit-
dum quodppus erat'(Acl. iy).
positum, cui ababbate commissum est. Si v.ero1*aut B
aut temeritate dixi- ,| XIII.'— Ex eddem (cap.ifZ). "
jiovitale, aliquisbcec quaestipra
...mus fueril traiisgressus, disciplina Reguiae cofriga- . Interrog. P Qui dicit, qriia laedit nje hoe, et con-
tur pro praBsumptcetetiieritatis audaeia. tristatursi ei alius cibusnon fueril datus?— Resp.
' Apparet quia hic non est fixus in spe illa quam
|XI. — Ex REGULA SANCTI FitijCTiJOSi.
iEleazarus habuit. Nec de charitaie ejusquipracest,
'•<•Cafnem cuiquam nec gustandi, nec suineridi est ;et solliciludinero fam sui.
qiiain oninium gejit, cer-
coticessa ficeiilia. Nrm quod creaturam Deijudice- tus est. Verunjtamen absolute neque de his quae
niusindignam, sed quod carhis abstirienlia utilis et
Servato tamen mbdera- lcedunt, neque de liis quaeprosunt, permittilur uni-
apta lnonachis aestimetur.
cuique suo judicio vel, voluntate aliquid agere, sed
mine pietatis erga aegrolorutii riecessitudiiies, vel
: ut et Volatilium ejus, qui praeest, jtidicio committendum esl: til uni-
Totige proficisceijtitiin quaiitates res vel iiecessitas expetit, eonsulat,
esilius a infflfmi sustetiteiitur, ° et lofiginquo itineri cuique^ prout
tunc deinde secundo loco etiam ut in cprporalibus
deslinati : { sicnt a priiicipe B vel episcopo h spe- ;
usibus secundum Dei voluntatem modefelur,
rantur, pro benedlctione, et obedientia degustare
noii metiiant, seryajiles apud-se de reiiquo cbnti- § XIV. -^ Item iri eddem Regula (cap, 93 *").
iieiitiam. Qupd si quis monachus voluerit, et contra Q Inlerrog. Si pportet eum qui plus laborat, xequi-
sanclioiiem Regulce usumque, J veternum vesci car- rere plus aliquid a consiietudine? — Resp. Si propter
nibus pfaesumpserit^ sex mensium spafip retrusibni retribulioiietii Dei laboreni -suscepit, non hic requi-
Pt pciehiteiiliccsiibjacebfi.i Vjvant enjm solis plerjbiis rere debet labbris mercedem vel requiem^ sed pro
» Vna voee behediclidhem fogent, Dicenles : est, veterem, sumiturque adjective.
" Benediciid. . i Vivant. ld est, Vescantur.
i> Aut noviiate, Aciyeniiis in feligibnem, et ideo ; k Fluviaiibns. In Regula ms.; flumineis.
nonduni plane Reglilam iiionaslerii novit. 1 Vel fesiivilas solemnilaiis dederit alicnjns. Non
c Carheni cuiqhdm"nec gustqridi, etc. Habetur in riiodo laici Cbristiani ef clerici, sed etiam moiiachi
Re.gularos. S.„ Frticiuosi afchiepiscopi Bracai*. cap. Dominicis el festis diebus lautius epulabantur, ut
' 5. Hic lojjus de caftiibuS prbfeflui*de Consecfatione, ; coristat, ex S. :Hiei*priynip,;: epis|..,,aclEustociiiuni :
djstitict. H, p. 8, sed ifuricatiis; caetefa pfbdticuniur , « Festtis est dies,, ethatalis saricli Petri Testiyius
a glossa. '.,..' est solito coiidiendus. » Ex Reguia S- Isidpri, cap. 9;
: <i Infirnii. Hoc vbCabtiluriijion babetuf in giossa S. Aureliani, cap. 50; S. Csesarij, in ReCapitula-
eilatce distiiiclibtiis. tione, cap. 16; ctijiisdam Patris niotiachorum, et
e Etlohgihquoiiiriefi desiindli. Hocjuxta cequita- Magistri cap. 26. ld etiam cpnstat ex Vita S. Leut-
tis fatioiiem instituitS'. Fructuosus ob longioiis ffidi abbatis, cap. 2; ex vita Apollonii; apud Palla-
itineiis faligalioiieiii, debililaieiri, el morbos qui in dium el Rufinniii, et Vita Candidce, apud euiiideni"
'"ipspppssunt Pceiiffefe. Notent lijujii hujus aeiatis PPailadium, et ex jnultis aliis VjiisPatruni; ..
itipiiachi, qtii,iibi pedeiti".elimine tiibiiastefii extule- mQui nqn vutt, etc. Tlsec reperiinvtur apiid S, Ba-
fint, Sibi caftiiutii esriiri licituiri afbilfaniur; eide- siliurii, ihtefr. l5i, etapijci Rtifinum, cap, 50.
dita bpefa saepius ad saeciilafium aedes cbnvolarit, ut n Specialiter hoc ipsum. Lege, specialiter qumrere
ibi se carnibus et sagitia iiigtirgitent : quasi vero de (ibum,hqc ipsum. contra inqndqtum est Domini. In
loco et domesticis parietibtis, aut fibti potius de gula textu Grcecb x».6d)6v,id esf, in universuin.
a Deb judieatidisiiit. 0 Attentos.,\pAapucl Rufinum, sed videtuf legen-
1 Sicut a priricipe. Lege, iit in Regula ms.,"Siaui, dririi, diioniios, quia Tn texfu Grccco legitur, v.uru-
etc.; iii glossa cjtatae dislinctiouis: "' legiiuf :,' Si «T>-DXTt»tw«pov iclest, ef ut magis obsiu-
i-iTeysyy,byTo.g,
"dutem". ,, " ',-.,. hoc est,;atjpnilosfacefet, : i' :-,:'"
$ Vel episcopo. Conlra tamen additione i Capiiul. ;pefacer,et, p Qui dicit, etc,Habetiir apud S. Basilium, intefr.
Litd. imp.,. fit, 9, statiiitur, ut nulliisi episcoporum 152 Regtil. brev.s et aputl Ruf., cap. 50.
inpnacliis voldtilid comedere pfmcipiat. S.' Goswinus <iEleazarus. Ita.in cod".Vind. In textu Grcecoet
abhas Aquicliicieiisis, episcbpis et archieplscopis, apud Ruflnuni legitur, Lazarns, sed male; naui
cardinalibus, ui carnes edefel proacipieritibus, cpn- respicit ad seneni illuin Eleazarum qui roori maluit
trarjus exstitit, queinadmpduni ejtis Acta testanlur. quain carnes 'suillas edere, ut habetur II 3he.h.
h Sperdriiur, Iiairi Regiila itis.; iri slossa citata ,cap.'6.: ; '. ; , ."
legiitif,.invharilpr. . ;'<"}. f ;Apud sanclum Basiiium, inierrogi 151»; Ruft-
'"''"«-feterhum- iuiin Regula ms. etiri cod. Vind. id :.num,.cap..'50. ' '.'- ,
im CONCORDTAREGTJLARUM.— CAP. XLVilt. 4l<M
his ad promissa 'festitiare, sciens quia sicut pro la- A , digims effectiis, cum et ipse simili spatip temporum
boribiis mercedes paravitDominus, etiam pro angu- a cibo se continuisse scribitur (111Reg. ix). Sed et
siiis corisolationes. Veruintamen bi qui prcesunt, Daniel et tfium puerofum merituro apud Deqin, quo
observabtiht regulam illani qucc dicit : Dividebatur de oranibus inimicis suis, et de ipso tyranrio trium-
unicuiqUe, prput opus efat (Acl. iv). Debef enini pliuni coeperunt [Dan. 1), non aliunde nisi per con-
unumquemqtie praevenire, ut secundum laborerfl tinentiam venit. Joannis autem omnis vita conli-
eiiain solatia refCCtionisinvetiiat. nentia fiiit. Ab hac etiam^Dominus manifestationis
§ XV. ~-' ltehi ejitsdemRegulm(cttp. 8). suco initia prima patefecit. Contineniiam autem di-
Ihterrog. <*Si oportei etim qui se piae ac re- cimus, non quod a cibo penilus abstinendum sit,
ligioscevilcc dederit etiam contiiientiam obseryare? hoc est enim violenter vilam dissolverej sed eam
— Resp. Quia in briroibusnecessaria sit contineiiiia, quavitce usus non superfluus, sed necessarius con-
nvanifestumesl. Pfimo bmriiuin el ex eo quod Apo- stat: cum refugimus. quod suaye est, explemus ea
stoltis Paultis inlCr fruCtusSpiritus sanCtieiiam con- quaesbla Corpbris necessitas exposCit: et, ut breviter
tinenliam nominat (Gal. v). Tum dcinde etiam im- dicam, omnia quae per passibilem concupiscentiam
maculatum ministerium per hanc servari ppsse de- requirunlur, ab his abstinere virtus est continentiae.
signat, cnriidicit: In laboribus,invigiliis, jp jejuniis, B Et ideo ergo non soliim in esu cibi et, in libidine
in casiitate (II Cor. n). Et ilerum : In labore ei continentiaevirtus agnpscitur, sed cum ab Pmnibus,
. fatigtttione, in vigiliis hiuliis, in fame ei siii, in je- in quibus.e delectamur quidem, sed in anima laedi-
juniis frequehter(11 Cor. vi). Et ilerum; Omnis qui ih muf, abslinemus. Verus ergo continens nec gloriam
agone conlehditab omnibus coniinerisest (I Cor. ix), iiumanam desideral, sed a yitiis se cpntinetj et ab
Et ilerum : Macero corpus meum, et serviluli sub- ira, et.a tristitia, et omnibus quce occupatas tenere
jicio (I Cor. ix). Quod utique non aliter quam per consueverunt ineruditas animas et incatitas. Pene
bontiiientiain Videtur iihplerl. JEt juventulis tumor autem in omnibusmanclatisDeihoc inveniemus, citiod
acfervof cetatisvelutfraeno restringi ef reprimi per jinum alteri cohaeret, et separatum aliud ab alio
solani cotitinetitiani potesl. h Non enim expediurit compleri impossibile Cst. Id lamen praecipne in hac
sttilto delicicc, SeCundumSalomonejn (Prov. xix). ipsa continentia deprehenditur, qtioniam quidemhii-
Et,: Carnis curarii, inquitAposloluS, ne fecerilisin inilis ille deprehenditur, vel judicalur, qui se a su-
toncupisceniiis(Roin.xin). Et iienjin : c Vidua, qum perbia continet; et ille reininliat omnibus faculta-
iri deiiciis vivit, mortua est (I Tim. v), Sed exem- tibus suls, ct secundum Evangelium vendil omnia
plum illud divitis in deliciis yiveniis „necessariam p sua, et dividit, qui sine dubip continetse a pecunia
tiobis ostendit esse Cohtinentiam, ne forte el nos et desiderip. Sed et mansuetus ille erit qui iram
audiainus quod audivil el dives : Quia consecutuses1 continet et cohjbet furorem. Quid vero jam vagos
bona in vita lua (Luc. xyi). Qupniodo autem jncon- pcnli visus, et auris audilus, etlinguce intemperan-
tineritia periculpsa sit, etiam Aposlolus docet, cum1 tiam, aliud quam continentia moderatur et cohibet ?
eam pfoprie illis ascribit, qups fecedere a Domino1 Sed et inlemperatos risus continentia coercet. Et
dicit; ait eriim : lri novissimisdiebus instqbunt tem- f sicut inconlinentice signum est, inordinatis et in-
pora pericnlosd : efunt enim liominesseipsos amantes1 compositjs moribus agere in risu, cum utique subri •
(7 Tim. m). Et cuni plura malilice genera enumeras- dendo tantummodo lcetitiam raentis oporteat indi-
sel, ad ultimuni posuit: a Comessores,incontinentes,, cari. Indecorum autem est sic crepitanteni cum so-
iminites. Sed etEsau malorum suorum quasi fomitemi nilu elevare risuro, quod certuro est per inconlinen-
babuit incontinenliani, qui pro uno cibovendidit pri- tiam mentis accidei*e. Solet etiam evenire invitis,
liiiliva sua (Gen. xxv),iSed etilla prima praevaricatia> ' qute res gravitatem et constantiam animi emollire
rion aliunde homini nisi per incontinentiam accidit. ac resolyere solet. Unde et apud Saloitionem, * Risui
Omnis sanclorum vita, alque jpsius Domini in carne' inquit, dixi amentiam (Eccli, n). Et : Sicut vox spi-
positi, praeseniia quce nobis alia nisi continenlicej) narum sieb olla : ita risns stuttornm (Eccli. vn) Et
proponit exempla,? Moyses quoque dum contiijuato' iterum : Stultus in risu exa.ltatvocemsuqm : vir an-
qnadiâginladierumiejiinioaslitisse indefessusdicitur tem sapiens vix lacile ridebit (Eccli. xx). Oslendit
Deo, el meruisse legis auxiliuni humanogeneri deferre:: autem Dbminus in semetipso necessarias quidem
(Exod. xxiv). Elias qubque visione Dei tunc dicitur carnis habuissepassiones,(id est, quaevirtutis, ferrent
» Sioporlet euni. Exstat apud S. Basilinm, intefr," riptid Suidaro <T7r«T«>rj, T/JOfij.Legendum eniro,
16 Regtil^fusius disputatarum, et deliciae.
. .......... apud.Rufintim,i rpvfi,
d
id est, " ••:...
cap.-9.
b Npn expediunl stnlto delicim. In versione conjr Apostoli,Comesseres,Ita apud Rufinum. In textu Grceco
StxSoioi,id est, criinjhatpres.
muiii : Non decent stulthm delicim. e Deleciamur quidem hic. Desiderari videtnr TO
- <*Vidua qum in deliciis vivil, mortua est.
Lege, ut corpore.
apud Rufinum : Vidua, qum in deliciis est, viveris i f Sicut in continenlimsignum, etc, Hsechabentur
nwrtua est, ut in Aposlolo: Nam qum in deliciisest,, apud S. Rasiliuin circa iiiitinni capitis seqtientis,
vivens mortua esl : y.ui o-ndToia&u?So-« tiQvvy.Ev, quod integrtini non profertur.
Lbi O-UTU).S>O-K a GTTUTuloi, delicias ago, in giossiss BRisrii, incfuit, dixi amentiam. Hcecsententia non:
veieribus. Apud Hesychium, anuTulu, jpvyu, icl est,i reperilur in iexlu Grccco S. Basilii, ut nec et illa ;
deliciose vivit. Hinc o-ituTuXv,lascivia, delicice.Malei Vm vobis, clc.
'
1127 . S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 11*8
teslimonium, velut iaborem, iletum et trislitiam.. A j valde inutile est, etiam corpori ad onine opus. Tuuc
Nusquam autem invenitur risu tisus, quantum adI deinde quia et grayatur in somnb, et quia etiaui
historiam pertinet Evangelii, sed et flere magis in-- laedi ex his facile potest. Sed nec suavia quceque ad
venitur eos qui rident, dicens : Vm vobis qui nunc• Tineiu cihorum sectanda sunt, sed sufHcit usuiii ex-
ridetis, quia flebilis (Luc.vi); Nec enim sedncere} plere vivendi refutata luxuria, Si enim libidini ser-_
ntis debet similitudonominis risus. Mos namque estt viamus, niiiil aliud est quaiii Deum facere venlreiii
SCfipturae interdum lcetiliam animi affectumque lse- noslruni. Quoniam quidem corpus liumanum seroper
tiorem risuni nominare, sicut ibi Sara inquit: : exolescit et defluit, idcirco et repleri indiget ac re-
Risum, fecit mihi Dominus (Gen. xxi).Et; iteruni:: Tormari. Pfopler qubd et naturale est desideriuni.
a Beati qui flent nunc, quia ridebunt (Luc.
vi). Et inI Id quod secundum rectam rationem, aut usus ipse
Job quocldiclum est: h Osautem veracium replebiturr ad reparationem deposcit, eoruni quce exinanjta
risu (Job ym). Ifac enim omnia nomina pf o gandio) fuerint et absunipta, tam aridi quam etianiTiumidi
ariinice accipinritur. Qtii ergo liber est ab oinni pas-- aliroeiili. Si quid ergo illud est quod potest vel
sione, et nihil per incitamenta libidinum gerit, sed1 brevius, vel facilius explere hanc necessitatem cor-
continenter et sobrie adversus ohine quod potestt poris in Cibis, id potius eligendum est. Sed ct Do-
lsedere nititur, bic perfecte contineris dicitur ; quii B 1 minus, hoc ppinor, bstendit, cuni esurientes refecit
et sine dubio per hoc alienus inveniluf abomni ge-- 5n deserto : qui utique possit majore miraculo co-
nere peccati. Libido namque est totius mali musci- piosiores eis cihos parare, niliil horuni fecit, sed
pula, etperhaiic omnes decipimur ad peccatum : simplicem eis exhibuit victum; secundum Joannerti
perquam qui non resblvitur, neque inclihalur ab) (cnp.vj) quinque panes hordeaceoset e pisciculbs
ea , omne ex se peccati pessimum germen excidit. duos apponit. De potu vero nec meiilio qnidem ulia
§ XVI.—: Itemex eadem Regula (cap. 9). fit. Ex quo illud sinedubio designatur quod oninibus
- Interrog. <"Quce est inerisura coniinentlae? Rqsp. sufflcieris esse ppssit aquce usus etpernecessarius,
Quantum spectat ad vitia et passibneni, penitus abs-- nisi forte aliquis per iiihrmitatem corporis lcedi ex"
tinere, nec unquam superari; cjuantum spectat, ad1 hoc videattir: qui sine dubio secundum.consilium
cibos, pfout usus deposcit, vel cetas, vel labor, veiI , apostoli Pauli ( // Tim. m) cavendHS est, quia
robur cbrporis, vel incommoditas ejus, ita etiami" npxius :' sed "et quaecunque niaiiifestam inferutit
nipdus et aequalitas teniperahituf cibi. Neque eiiimi noxain corpori, devitanda suut. Absurdum enim vi-
pbssibile est omnes fralres unum ordinem, vel nio detur propter substanliani coi*poris cibos suniere, et
dtim ac Regulam custodire. Hi vero qui sani sunt rursusper ipsos cibos corpori iiiferre perniciem et
possuiit: eamdem omnes mensufam tbnere in absti-- < G imitile illud reddere ad niinisterium maridatonim.
iientia. Inimutari vero oporlet pCr singulos, in qui-- Oportet tamen omiiimode illis uli cibis qui ei facilius
bus causa aliqua diversitaiis existit prpvidentia ett et vilius conipai*aiilur,"titne occasipne abstincnlice
pfoyisione rcrum', quibus dispensandi lisec cufai inveiiiamur preliosiora qiicequeet difficiliora sectari,
cbmmissa est. Nec enim per singula serJnbneni coiii- duni suavitate condimentorutii viles naturcc cibos in
piecli possumus; sed tantummodo compreliendiritiis s sunimuni ac deiicatum' saporerii exlollere conairiur.
cjiixad comniimem et geiieraletii peftinent institu-- Sed si quid est quod in unaquaque prpvincia facilius
lioneih. Solatio verO a incominodoriun iti cibis vel. 1 " etvilius cbmparatur, el quoditiiisu liomiuum com-„
eofum qtii jam fessi sunt ex opere Continentice,sivee muniter habetur, hoc adusus nostrosoportet assumi,
ex aliis quibus libet laboribus quos pro religionee et.ea tantummodo requiri quaead vitaiu pernecessa-
peftulefuni, hi ,qui praesimt, secundum quodi*ess ria sunt, id est, oleuiri, ye1, alia hujusceniodi," vel
et fatio driposcit, adliibebiint. Neque ergo tempuss si qua etiam ad infirmaiilium solameri adiiibentur. >
reficiendi omnibus idenv statui potest, necrtiemod-us s § XVII.—;*Ex REGCLA CTODSDAM.
cibi, neque qualiias; êd prospectus isle sil omnibuss Cafp etvinunisive potiis, in qjio sit ebrietas, f re
uiius, ut iion iisque ad salielatem persistamus in:i futanda sunt monachis, nec stiscipietida, quibuspro
cdendo. Repleri enim ventrem, et gravariex cibiss D '. Chfislo crucifixus est mundus, et ipsi inundo : e et
<*Beati qui flent. Ita apud Ruflnum. Esttamen se- !-„ id est duos pisciculos. btyupiov,enim est piscicultis.
euhdapefsona Luc.;vi.. , Suidas : 6-|uzpiov,.ix,S'5Stov, id est pisciculus,"
h Os veracium implebitur iisw.Tla apud Rufinum. {
i. Refutanda suiit.ld est, recusanda sunt. Refutare
In lextu GrcecoBasilii, ubi locus citalur ex Job, itaa enim aliquando est recusare. S. Gregor. Turonensis
habelui* : uitfiiy.bva-TopuipinX-na-zi.
yiloiTog.Id esl, oss de Vita Patrum, cap. 10 : « Romanus yero adhuc
verax impiebit risu. Lege tamen Hktfivvwv, id est ve-'.-' adolescentior, et ad opus Dei animum Cxtendere cu-
jHciwni,jtixta sepluaginla, qups hic sequitur S. Ba-- piens nuptias refutavit.»Glpssaeanonyince: Renuctw,
silius. in versibne communi : Ddnec hnvleatur risuu qui refutant abbalehi habere.
os luum, jiixta texiurifHebraicum. s.Et ferias monuchonon essesnperterram.Jiee&t&ii-
c Qum est mensura conlinenlim, elc. Hccc haben-:-'
quodyerbtiiji, nempesciendumest, velqpidsiniile.Hie
turapud S. Basilium, interr. 19Iiegul. ftisius disput.,., autem Pater ab aliprmn: senlentia discrepat, cuiri
ef apud Rufinum, cap. 10, in soleinnitatibus fratres paulomelius pro-
d Incommodorum.. Id est, morbortim; in textu'u prohibet ctirari, quemadmodiroi ct Evagrius iu proverbiis :
Grcecoapp&xTTwv, id est aegrotortim. . « Ne dicas, Hodie. festiyitas, et bibam vinum; et
0 Pisciculos duos. Joan. xvi : duos pisces, juxla:a: . cras Peniecoste, et manducabo carnes : quia non
ycrsibucm comaiiiiiem. In textu 'Grceco, Sioifyupw,-, esi fesliyiias apud mbnaChossuperterram.»'
H29 CONCORDIAREGULARUM.~-CAP.XLTX. 1150
ferias monachorum non esse.super terram : « nisi . abslinentia tegenda est, ne jactantiae vilio decida-
modicum in adventu fratrum tanquam Christi lemus in lapsum; quod prcc omnibus vitiis gravissi-
ctior fuerit cibus gratia charilatis. Verumtamen mum est.
« Nisi in advenlu fratrum. Solebant veteres illi 20 et seq.; ex Vitis Patrum et ex nonnullis his
monachi frafribus advenientibus paulo laulius epu- Patribus hoc capite ab auctore tioslro citatis.
bri, ut clarum est ex Cassiano, collat. xxiv, cap.
CAPUT XLIX.
DE MENSTJRAPOTUS.
§ 1. — Ex REGULA' SANCTI
BENEMCTI. tate a nobis riiensura victus aliorum constituituf.
Unusquisqueproprium habetdonum ex Deo, alius Tamen infirmorum coiituentes imbellicitalem, credi-
sic, alius vero sic. Et ideo cum aliqua scrupulosi- mus a beminam vini per singuios suflicere per diem.
» Heminamvini. Quid sit hemina explicant glos- cap. 24, Pi*iscianumlib. de Ponderibus et Mensuris,
sae veteres : lmina yuiZeo-Tov, id est, seniisextarius; -»
J cap. 3; et Fannium :
ubi legendum, liemina. ld colligitur ex Gellio, lib. Unciafitdrachmisbis qtialtuor.::
ni, cap. 13 : « Conlra autem, si ex sextarip hemiiia
fusa est, dimidium, non dimidialum sextarium, fti- Itaque cum sex cyathi debeant efficei*eduodecimun-
sum diceiidrimest. » ldem docet Festus : « Ileniina ciasjuxta Isitlorum, necessario cyalhus pende.l sex-
ex Grcecoiiuio-v,quod est dimidia pars sextarii. > Ita decim drachmas, quod est conlra ipsum Isidoruin et
eliam censel S. Isidorus mox citandus el Rhemnius omnes auctores, qui scribunt cyathum appeiidi dun-
Faimius carmine de Porideribus et mensuris. taxat decem drachmis. Nec obslat quod Hesychius
el Suidas scribant cyathum esse duaruin unciarufn';
At coiylas(qnas,si placeat,dixisselicebit nam Graeci grammatici; in rebus Latinorum sicpius
Hemiiias)recipitgeiniuassextariasuuus. errant. Sed, ut heminae mensura plenius cogno-
TJbiobservandum eamdem esse cotylam GraiCoruni scatur, quanti valeat drachnia videndum est.
cum hemina Lalinorum. Quod etiam notat Hesy- Drachina igituf juxta S. Isidorum libri citati ca-
uhiiis, cum ail, 'Hitiva,xo-ruiu. Accedit qtiod Cotyla pite 24; Priscianum, cap. 5 libri de Ponderibus
Grcecis sit semisextarius, ut dOceht S. Epiphanius, et Mensuris, et Fanniuni, appenditur argenteis scru-
lib. de Ponderibus ; Scholiastes Afistophanis in Pli- pulis tribus.
Ctum, acl. II, SC.IV: ROTUXVJ SS EVTIelSogplTpav o In scrupulisIrinisdrachmaest, quopondere doctis
hp-ivhuiZja-Tov,id est; « Coiyla esl species
j\z'/bu.ivov ArgentifacilissignaturpondusAlhenis.
meiisurcedicia "a nobis semisextarius. » El. Suidas,
iuilca-Tov;id est, « Cotyla, quod G Unde optime Isidorus, cap. citalo. « Drachma octava
o y.u).ovpi.Ev
v.0TJ).vi,
vocamus semisexl.ariuin. » lta vulgo usurpatum, pars unciceest; eldenarii pondusargenii tribus con-
nam olim, ulplanum est ex Athenaeo, cotyla erat stans scrupulis, id est, octodecim siliquis. J Recte
allerius generis vas, qnod niultis niodis suiiiittir, sane, el jiixla menlem Plinii capite cilato : « Dra-
etiam pro hemina, ut ipsenotal. Hrccautem cotyla chroa Altica (fere eninv Attica .bbservalione medici
seu heniina eapit cyalhos sex juxta Fannium : utunlur), deiiarii argentei hahet pondtis : eademsex
obolos pondere efficit. J Sex auiem oboli tres scru-
Al colylecyalhosbis lernos lina receptat. pulos pondereefficiunt; nam scrupulus constat duo-
et S. Isidorum lib. xvi Originum, cap. 25 : « Colyla bus obolis, ut docet Fannius :
hemina est habens cyalhos sex. » Cyathi vero pon- Semioboliduplumcst oboius,qnempondereduplo
dus est drachmarum decem, auCtore Plinio, lib. xxi, Grammavocaui,scrupulumnostri tfixerepriores,
cap. ultimo: « Cyathus pendel per sedrachmas de-
cem; i Fannio : Quanquam Priscianus scrupulum confundat cum
obolo. Quod auiem dicat S. Isidorus tres scrupiilos
At colylecyailiosbis ternosuna receptat, esse oclodecim siliquas, id fit quia scrupulus juxta
Sed.deabaconobisid poiidusssepenotalur;
Bisquinqueid faciunldrsnhinas,si appenderevellcs; Priscianum conslat sex siiiqiiis. Ex his onjnibus ef-
ficiesheminamnori pltis penderequam seplem uncias
et S. Isidoro, cap. lficitalo : « Cyathi pondus decem et semis. Nam si ex cyalhis sex quos capit bemina,
draclnnis appenditur. J EX quo sequitur heminam tollas duodecim drachmas, feraanebiint sex uncire,
sexaginta drachmis appendi. Quod etiam aucloritate; n el ex duodecimdrachmis subduclis unam unciam et
Plinii capile cilalo conlirmatur : « Cum acetabuli(v serois eflicies. Et hsec de hemina : eisi alitersentiat
niensura dicilur, significat heminaequarlam partem, BudaeusS. Isidoruin, qui sibi conlradieit, ut ostendi-
id est, drachmas quindecim.J Si eniin acetabulumi mus, secutus. At quispiam dicet hanc minorem esse
seu oxybaphus, uialii vocant, quarta pars heminaei mensuram, quam sufliciatmonacho per diem : setl
quindeeimdrachmas capit, sequitiir heminam sexa-• respondeo primo monachisjuxta Apostolisententiam
ginta drachmarum esse. Quare liecesse est S.Isi- niodico viiib utendum, ebque multa aqua dilutb. 2.
dorum errasse, cum capite citalo scribit: « Hemina S. Benedictumde stia patria loqui maxime, hoc est,
autem appendit libram unam, quae geminala sexta- Italia, vinorum gencrosoruin feracissima, quccmul-
rium facii. J Qui in eodemcapite sibi manifeste con- lam aquam, reinanente suriicienle sapore, et viri-
tradicit, cuni ail cyaihum decem drachmis appendi, bus, ferre possunt. Unde poslea subjunxit: si ioci
et sex cyalhos hemiiiain componere. Quocl,si itai necessitas postulet, amplius addcndum : si nempe
esl, sequitur cyathum appendi duabus unciis, cumi illius regionis, in qua siium est monasteriuro, yina
in libra, ut est"in confesso apnd omnes, sinl lantumi debilia snnt, aut certe si est illa siticulosa naiio,
duodecim uncice; ac proinde cyalhi mensuram essei Adde etiam ciim offlcia divina, cantus, cairemonicc
drachmas sexdecim, quod est contra ipsum Isidorumi quadruplo fere aueta sint necessarip augendam esse
atque auctores supfa citatos. Uncia enim pendct; mensuram, ut S.P. Benedicti ejusque Regiilaedjscre-
octo drachmas juxta eumdem isidorum eodem libro, tio servetur.
PATROI. CIII. 36
Quod si aut loci necessitas,vel Iabor;aut afdoraesta- A posiia corpbris * contritibne declinet. Attameri quia
tis amplius ppposceril « in arbiirio prioris consistat. latefe i&bnachosnon poterit, qiiod Apostolus Timo-
Considerans in omnibus ne subrepat satietas aut theo scribil dicens : Vino modico uiere propier sib-
ebrietas.b Licetlegamusvinummonachpruni omninp machum tuum, ,et frequenies luas infirmitates ( II
rion esse. Sed quia nbstris tempbribtis id monachis Tim. ni), quanlum eis secundum vires monasterii
persuaderi nonpotest, saltem vel hoc consentianius, per singulos diesjtissiis vel aispetisatione abbatiS
ut nonusque ad satietatem bibamus, sed parcius. vini olTertur, accipiant, et amplius penitus non re-
Quia vinum apostatare facit, etiam sapientes. Ubi quirant. Hoc etiam de reliquis stipendiis statuimus
autem necessitas loci exposcit ut nec supra scripta observaiidum. Nam ebrielatem illis etiam qui sccculo
menstira.inveniri possit, sed minus, vel ex totonihil, vacant, 8 propiietae testimoniis i approbamus, scri-
benedicant Denm, qui ibi habitant, et non murmu- bente Apostolo Ephesiis: Nolitc, inquit, inebriari
rent. Hoc autem ante omnia admonentes ut absque vino, inquqest iuxuria (Ephes, \, 18). EtPropheta:
murmufalionibuS sint. * Vm qui.fqrles sunl ad bibendum vinum, et potentes
adiniscendam siceram (Isai, v), Et iterum: i Vm qui
| II., — Ex REGULA SANCTI FRUCTUOSI:(C«P. i>).
murmurando ea sententia consurgunt marie, et seciantur siceram, qui exspectant
Ne, quod absit, pe- B ut vino cesluent, Et ideo nionachum si
hi in deserto murmurave- vesperam,
reant qua periernnl qui ebrium (qiiod dici tiefas est); videri aliquando con-
funt, etc.
tigeril, zelans illi, plehris ira praecipio; tit tri-
| HI. — ITEMEX REGULAALTERIUS FRUCTUOSI
ginta diebus a vini potatione siispendatur : qiiaterius
(cap. 5). anima infusione ^ concessa digestionis iioc spatio
c Per dies singulos vini polionibus susleiilentur. vacuetur. j
JUxtatariieri pfovideritiarii abbatis vel prcepositi hcec
ipsa potiotiis pafci&ionia temperetur, ita duntaxtit ut § V. — Ex REGULA MAGISTRI (cap. 27).
&inter quatuor fratres sextarius dividatur. e Sahbato 1 Mox cum sederint ad mensas fralfes, antequam
verovel Dominicis diebus ad vesperam tina polio comedant, singulos a niefbs accipiant. Quos merps
adjiciatur. accipientes » sitiguli pbfrigant abbali sibi sigriandbs,
§ IV. — Ex REGULA SANCTI FERREOLI {"cap.59). etper alias rriensas suisfratribus ° suissignentprae-
De ebrietate vero supeffluum puto nionachum posili vicibus. In quibus omnibus mensis in suos
commbneri, cum, vel si paftim vini accipiat, a pro- mcros, quisque frater de stio patiC ternas non am-
<i Inarbilrio prioris consistal. Prior hoc loco ab- P A Intei• quatuof fralres sextariusdividaiur. Ita ut
bas est, non praepositriSi ut sripra deinonslratur. unichique dimidia duntaxat hemina detur. De Sexta-
Unde prcetermittenda illa quaestio cujusdam recen- rio vide; quaesupra diximus.
tibfis, ctir mensura vinj sit penes arbiirium prcepo- 0 Sabbalo vel dominicis. To vel hoc loco sumitur
siti, etmensura cibi exjtidicio abbatis petideat, Et copulative. Addit pofioncni ad vesperam sabbati,
. sariC S. Fefreblus Vini iiiensuram, 'perjiiitl.iljudicib quemadmodum et Dortiinic;», quia olim in iiiriltisTo-
abbatis : * Quantum eis securidumvircsmbtiastefii' cis nonjejunabatui* diesabbali, ethic dies proferitito
pef siiigulos dies jussu vel dispensatione abbatis vini babebatur, atqtie etiani a nionacbis, ut videfe est
oifertur, accipiant..*»S. Ffucfuostis ppiiii in arbitrio apud Cassianum lib.III dediurnis Oratipnibus, cap.
abbaiis vel prcepositi. Nec ratio bppbsila valet ni- 9 et 11; in Regula S.. Columbarii cap. 7 ; apudPal-
mirum, qubd is qtii vini mensuram assignat tlebeat ladium, cap. de Nilriensibus, et in Regula ejusdeiii
vires et ingenia nosse singulofuin, quce magis iper- S. Fructuosi, cap. 5. Et epdem die sicutetDominico
specta sijni prceposilo,quam abbati, qui saepius abest moiiachi sacris: mysleriis cominuiiicaluri in eccle-
a monasterio quani prsepositus. Quasi vero non te- sjaiti cpnveiiiebanl, ut passinv videre estin vilis Pa-
neatnrabbas, qui pastor est, vultum pecoris stiiagno- truin.' f
-...•
scerCperiride ac prcepositus. Conlrilione. ld esl, maceratione, mortifica-
i* Licei legdmusvhvumrioriesse moriachdfum. Lo- tione.
cus habetur iri Vitis Palruiii, 1iiilerpfe'te.Pelagio,lib. s Prophelie. Ptilp legeiidurii.':, Scriplufm. Nara
iVi n. 51 : « Narraverunt quidain .Pastpfi abbati de primo cittit ApPsibliiih, deiiide Propheiain.
h Approbamus, Reprabamus, apparel correctiim
qubdara monachb qui vinum hon bibebat : el «Tix.it
eis, qtiia yinum iiioiiachofumomniiib nOn est. J Vi- " in cod. Vind., sed puto deesse TOfugiendam esse.
1 Vm qui.fpries sunt, elc. Juxta textum Hebrai-
nuni nbn esse moiiachorum docet S. Auguslinus lib.
de Mbribus Ecclesice,cap. 51, Viiio iriterdicit riiona- cuiji. In yersione communi ita habetur : Vrnqui pq-
chis S. Basilius orat. de exefcitatibiie itibnastica. - lentes estis.ail. bibendum, el viri fortes ad miscendam
MonachijEgyplii, exceptis senibus, yini tisuni ignora- ebrielateni. Ubi pro, TOebrietdiem, S. Fructuosus-
bant,docet S. HierOnyriiuslib. i,ep:2. Monachortim scripsit siceram, sed nOmenHeljraicum "isu? ulrum-
S. Marlihi vinum riemo noverai, nisi quem infirmilas que signincat, et ebrietateii) etsiceram,
cbegisset,ihqtiit SeverusSulpitiuslibro de ejus.Vita. i .Vw qui consurgunt mane, etc. Juxla textum He-
Vinutii pfobibetur monachiS S. Pacbomii, ui habe-• braicuni. : .*;
turin ejusRegula, art. 20, Illius nsum non probat 1; Concessa, Lege confecia, ut senSus sit: aniriia
in moriachis Evagrius in Proverbiis, loco supra ci--" infusione vini cbiifectaet aggravata.
tato. Nitrienses tanien in Êgypto iilonacliivinp iile- 1 Mox cum sederint ad mensas, etc. Exstat in
bantur, teste Palladio iri L;au'siaca. S. FerfeoliiS,,, Regula ins. ejusdem Magislrieodem cap. 17:
mMeros. Merus subsfantiye significat calicem sive
MagisiefetS.Fricttiosus hicciiatipeftiiittuht, qubm-''
admodum sanctimonialibus, S. Cxsarius cap. 28 Re- Cyaihum vini, ut supranolaiuiti esl.
» Singuli porrigant «ftfrati;:Qtiisunt de ejusiiieiisa.
gulae. Sed tantuln aegrotis coiicedit S. Leaiider,Cap.,
9 libri de Instiltitione Virg }°Suis signenl prwpositi vicibus. Quisqne prapo-
c Per die* singulos, etc. HaiCyidere est iii Regtilai situs iri, ,sua meiisa. Eranf autem duo in singuiis
ms; S. Ffuctuosi archlep. Brac. cod. Ctass. cap. §., meiisis pef singuias decadas diyisis.;
1153 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. XLIX. iiU
plius <*buccellas intingant. Ideo iion amplius, ne A ftirio vino, rnisceantuf ab hebdoitiadariis in coii-
frater mullum ibt panem expenderis, eutii in pul- sueto vase per singulas mensarum decadas oni-
liieiitariis non habuerit voracitatis suae causa, in nium sitigulcepbtioties secundum numerum eongfe-
pariis sui mensura alioruin fratfutii aspectum in se gationis et suuin. Statim surgenS abbas oret crim
provocet detrahentem. Post ergO primos meros omuibus; et pbst brationem, antequam sedeat,
aeslivo tbmpOfe ad refectionem tam sextae, quam oblatum sibi vas cuni inisto signet. Mox secum bm-
nonaeh caldelli ohinlbus terni sufliciant extra illum nes ad mensas suas jubeatj sicut consuevertint, se-
nierum. In eodem vero te.mpore, cum ad sextam derej et bibens pfius ipse, deihde singillatim mistuin
reficilur, ternae sera omnibus suniciant potiones. per mensas singulas omnibus faciat propinari. Qui-
Quibus compleiis tam in refectibne sextae, qtiani bus surgantj iterato et orent. Et post Orationem re--
nonas, vel coenaeslatis in medio mensarum clara deant omnes ad opera, quae* dimiserant facientes.
voce cellararius dieat; qui sitit, fiducialiter indicet. Ergp quivis sitiens post nonam mbx bibat. Jain si
Post hanc voceiti qui fuCrit Sitiens, fespondeai; be- introierit decima nemo bibat usque ad vesperam. Si
neclic. Statim'<•temperata in uno vase <*pusca Ca- vero frater amplius sitierit in ipsa nona; alitequam
HdS; aut si vbluefihi fratres cum <* jritta, quae sem- veniat, ut diximus, deCiroa, et bibere si voluerit
per amplius pfoptef silientes, fieri debetf inpul- B aquam, non ab i orceo, uno haustu, sed ad calicis
mentariis ftiflioribus, 6 aut galieta, aut caliees aut gallptae aut k cauCelli bibal mensuram, quia
sitientibus pofrigantur. Nam et his aestatis diehus quod extra mensuram est, hoc est nimium et in-
ctitii ad noriam fefiCitur, sefa tintequani cbriipleant, justum, et desiderii satisfaclionem ad corruptelam
binaesufflciantomnibtis poiibnes : ita tameii ut titi- videbitur adimplere. Nam secundum serttentiain
tequam bibarit, breiit, et pbstqtiatii rebiberint, reb- illam quce dicit: Ne quid nimis, potest et nimia
rent. Item in his cestatis diebus cuiti ad sextritii aqua ). debriare sensum in phantasiis somniorum, et
reficitur h posl dictain nonam qubtidie exiens abbas corpus *snecessitatibtis oecupare, ? id est, in venis
de oratorio in sua sedeaf cathedra, et circumaslan- flatusj.jn meduljis frigus, in superciliis grayitas, in
libus ante eum in oi*dipeomnibus, ejectp a ceiia- capite gifiis, in naribus sternuius assiduus. In bie-
4 Buccelias,In Regiila itis,, buccillos, qiipdpefiride vatus, ut jnonaclji exlra tempus jejunii pqst iionani
est. Glossae veteres": Buecella, fa>uiov. i& est fi'ti- bibercnt, niaxinie aestatis temppfe. Ekehardiis, ju-
stuluiii. ; iiior, librp iie casiliusinpriasterii S, Galli, cap. il :
h Caldelli. CaldeHusest qupddam cyatlii genus. S,. i Abbas iiiyiiat landeiji pmpes ad npnalesfratfiirii,
Caisarius in Recapifulatipne cap. 16,« Quptidianis C qiiibusadcpnscrjpti erant, biberes, ibi tanta iiijafitate
vefo diebtis"ad"prandiurii hT aestatebiiios caldellps usque vesperam jam pene sonatani pomiiârieiit.J
accipient-. ad ccenaiii vero bini caldejli siifficiatit.'»' Petf usvenefabilis statiitb 27 :« Statutum est utnpn
<*Tempefdta.Td est, fusa. , in vasis illis yihariis, qiieejiistitiae yocatituf,"'siciit
<fPusca calida, Ita in Regula ms.,; sed Jege-:ppsca. olijri "facerecbgeljaritur, sed prbpriis scyplljs lintis-
Cejstjs, libr. ni, cap. 6: Si itle lqhguei,.vei,limcprbr quisqtie bibat 6b tenipore quo post noiiani ad ppius
flhii,.ex poscq, Quidani explicant loram, id est vi- ffatres pergefe sblent. J Agit autem ibi de aestivo
ntiiii secundum, qupd fit ex njaceratis aqiia yiiiaceis, tefiipbre, S: Duiistarius, cap, 5 Cpricfjdice.:« ifona
sed npn ita recte; riam ppsca esf,quatl Grcepi yo- verp xelebraita, poculisque haustis, dicatuf Vefsus','
carit 6ivy.pu,Tdv. GJbssaevetefes : Pqscd, "b^vy.puTov.Densin 'qdjuidrium. I Tbi lOqiijtur cleaestate,Inen
Et qubd Dibscorideslib', iu^. eap, 8, q^vyipuToy dicit, tione priiis facta prandii. Sed et in hieme idem Tiei?
Plinitis, qui sccpe loco Dibscbfidis interpfeiatui*, iiiiStituit,cap. S ejiisdeni Cpncordiccip diebus iestis,
lib. xxvii, cap. 4, pbscam appellat. Alitef b'c,vy.pap,u. ; exceptis liis qui occurriint jnter fesiuin S.Martini
Apud Palladiurii cap. 79 Lausiaccc,'rov 5i u})}loy KUVTU " et Purifjcationis ; « A.'fesiiyjiate S. Slarfroi fefeciis
ypovoySIUTE).OVO-U oiv/.p/zuuTiy.uiT<5&pS>upy.ovp.iyri.iI frairibus ecclesiam intfaritibus agaiiif Sigriuriinonce;
Id est, uf reddit veius intefpres 'Hefaclidis : « Ppr quod sequatur ipsa Laris. Quani nonam hpn seguittir "
reliquum tevi stii tempus ppsca et sicco patie COil- l pottis iisque ad.Puriflcalioriem sanctceMarice,:j;
fenta iivebat, J Esf autem'„o|ux/5aTov, seu b^vy.p.up.u,^f. i Dimiseranlfttcientes.Facienles,pro fqcere. Plira-
,;
acetuni aqua femperalum, uf ex tiiedicis iibtum est.' sis Grseca, quia verba cessaridi juhguhtiif paf ticipio
0 Juiia. In Regula riis. legituf : Jetltt, In cpd. Ibcb itifiiiilivi, Act. xx : Non cessavi monens duhi la-
Vind. Juia.Iii GlossisArabicp-Latiiiis legit\ir: Jbla, D Crtjmisununiqueiriquevestrum; iii textu Graecp: Oux
causa ; sed qtiid btec sibi velint, tiescio. Iti glpssis ETzu.vo-up.hv p-EfuSuy.pVMV VOVSETWV Jyu ly.ua-Toy, pi'0
Isidori leglluf: Julia lactdre. Setl legetiduiii piitp : fidn cessavi mpnere, Dimisefani, \\6"c locO ' Csf, "ces-
JnHn, ita ut sit spissa poiio ex laCte cbnfeciii: ac sayej*aiil, , „ ",' ".''" ;:';'
proinde :' Laciare , hoc lpcp sit nomon neutrius ] Orceoi
" Id 6
fesl,urceo," prp u, ul saepiusriptatum
" "'""'-' fel. .''• '" "
generis. "
1 Jn jju.mentarns fortidribus. Ifa cprrexi px Re- '\ CauceUi.Caticelliisgehus poculi diminutivum a
gula ms. el cod. Vin., id est, majoribus, abundan- caucb, ciijtis jrieftiiiiit Spaftianus iii PeSceiiriio'Ni-
tioribus pulmentaria fortiora sunt prandia, quia hic gi-b: « EtCiiiri ifiilites quosclaiiyifi cajicb afgeiiteo
' Magister vtilt ccenas esse leviusculas. pxpeditibnis. tempore bibere 'vidissei.'» Trebellius
in Claudio: i Iiem in caucPs ei sCyphosppiicio
e Aut gatleta. Ita iti Regula ms. cod. Cofb, Est Pbllio -uiideciiii.»Titultis ppigfamtiiaiis 25, aptid Enno-
pbcnli genus infra: « Sed ad calicis, aul gallelce, diiiiti : De cttrieqchjiisdrim httbenie et tqu-
aut caucelli bibaf mensnram; J et infra: « Calix ruhi. Idem haheiui* til. 29. Vitie Pasiphfieh iiotus cloctissiriii
autefn aut galleta, per quem erit in diversis Vicibus vifi R. P.jiacobi Sirmoiidi sOcieiatisJesu.
tiiiiiistranduni, talis sit qui ief tius impleat tiiixtam 1 Debfiare..Id est, pifuscare, tufbare.
;heininam.'» » Necessiiaiibus. \A est, inbrbis, inbpnliiipdis,
h Pqsi diciqm nonam, e.l&Mpsolim fuit in jnpna- , n Id estin veiiis flttius; peesf verbuih fii, yel <iu>ci
steriis, et videiur ab hujus Magistri inslituto defi- sipiile. ",„
1155 S. BENEDICTIABBATISAMANENSIS 1156
nris vero tempore in sextceet nonce refectione om- A . mutantur in prandia, Quinta vero feria, et Domiiiica
nibusa calcli tefni sufTiciant, quia ceslus non est, hocccenentad seram, quodsupra de cibistaxavimus:
qui provocet sitim. Illis vero diebus in hieme, in addilo lamen uno pulmento quotidiein prandio, vel
quibus sexta reficiunt, sera penilus hihil ccenetui*: si Paschoerestiterit merces, s potio cujuslibet. Calix
nisi singuli caldi omnibus sufficiant: ita tameti, nt vero et galleta per quem erit in diversis vicibus mi-
anlequam bibant, orent; el postqtiam biberint, feo- nistrandum, talis erit, qui lertius impleat mistaro
rent. Post nonam vero illa polio, quce quotidie de heminam. h Sed ejus cequalitatem mensurcc,„ aut
cellario in aestate proferebalur sitientibus in hieme duo aut tres oporlet calices aut galletas mensarum
non detur : quia nec silis1*suppeditat : nec longe ministerio deseryire; utper multa pocula universis
restatc a refectione in vesperam. Illis vero diebus, cilius erogetur. Infantuli verp intra duodecim annos
in quibus in hieme ad nonam reficitur, posl dictam agentes s in hieme bihos caldos accipiant, ad se-
vesperam non aroplius, quam singnli caldi accipian- lani singulos. Êstatis vero tempore ternas ad re-
tur : ita lamen, ut antequam bibant, orent; et post-;; fectionem, ct sero binas accipianf poliones propler
qn.im biberint, reorent. In illis vero diebus a Pascha aetatis qualitatem. Nam sicut superius de cibis con-
usque ad Pentecosten, in quibus ad sexlam xeficitur stituiinus, ita et de potionibus permillimus. Dpmi-
absque quihta feria et Dpminica, aliis diebns nibil; B nica vero et diebus festis vel propler cxlraueas ad-
aliud ad seram nisi bini caldi propler dies accipian- venientes personas quidquid aptum duxerit addere
lur, a absque Paschce oclavarum octavis, in quibus abbas, ut pote majori; conceditur simul et propter
jiigiter coenent.Nam ideo supra dictis diebus absque charitalem et ltelitiam sanctorum dierum, vel ami-
quinta feria, et Dominica usque in Pentecosten coe- corum adventum i addat mercis, ctijus voluerit,
nas subduximus, ut iina refectio in his diebus cuslo- polionem. Tantum est, ut memor sit spbrietatis, e.t
diatur : e et quamvis non sua liora, consueti tamen fngiat vinolentice ebrietatem. Quia nisi sobrium
jejunii videatur causa seryarif cum coenceeorum fuerit corpus, ad opus Dei vigilare non polesl, k et
* Caldis. Caldus est genus poculi, cujus diminu- tulit, ut hebdomas passionis et diaccenisimi,hocest,
tivum est caldellus. Octavaruni Paschce sine iransmitteretur. J
1 Suppeditat. Neutraliter sumptum, id est, sup- Emmanhel Comnenusvoluitopere hanCab omni opere ces-
petit, ul Pliil. v, Si vita suppedilasset. salionem incipere a Lazari resurreclione. Vide Pho-
<*A refectione.Non inteliigit ccenam, sed potatio- tium in Nomocanone,tit. 7, cap. 1, et Theodorum
nem, quam paulo ante instituit ad seram in hienie, Ralsamonem ibitlem, cujus cetate duo laiittim dies
sublala ccena, eliamsi reficianl fratrcs ad sextam.. Pascha celebrabantur, ut ipse lestatui*in ca-
A AbsquePaschmoctavufumocitivis.Tb pctavarum post nonem citatum cPnciliiTrullensis.
videtur rcdundare ; id est, praeter Paschce octavas. Q < <*Et quamvis non sua hofa. ld est nona; supple
Id inslittiit Magister, propter solemnilateni octa- Reficialur.
vafum Paschae,quae olim ferialaeeraril: et tota illa 1 Cum camrn eornm mutantrir in prandiq. Juxta
hebdomade popnltis quolidie Convenicbat in eccle- priscorum Patruni institutHiii, de quo S. ilieroiiynius
siam,ut palel ex cotlicecanomnn EcclesiceAfricanae, in epist. ad Euslochiuni de custodia virgiitilalis :
can. 61, ubi staluitur utin die Doiniriica e.l reliquis « A Pascha atl Peiilecosteii coenaeniulanlur in'priin-
saiiclOrum festis non fiant speclacula : Uui.io-TuOTI dia. J Sed hiC Magistereximit hebdo-nademPaschae,
iv pySoeiStTOUuyiav Wua-yji} di oyj.oi uu),),avelg TO in qua instiuiil prandium ei coanam.
"I^TroSfbfitov, tjvvipyavTux.Id est,
irrxEptig iv.y):nrj'w:j s Potio cujusiibet. Speciei qua ulisolent monachi.
« Maxime quia iu octo diebus saucti Pascbae potius h Sed ejus mqualitatem mensurm. Lege, Sed se-
in Hippodromium qiiam in ecclesiam cbnyeriiaiit. i curidumhiijus mquatitatemmensurm.
Coiic. TrulL, can. 66 : A716T-hguyiug uvj.aTua-iuov 1 ln hieme binos caldos accipiunt. Ita in Regula
Xpio-Tov TOOQEOV -buipug ui-/_pt T«; y.uivnglivpmy.-ng ms. sed videntur deesse ista vocabula, ad refeclio-
Tvjvb).r,viCSouuoa.ev Tuigaytat? iy.ylno-luig o-yôl.aKsivnem, id est ad prandium. Nam postea cum a{-Ude
oEtuitupu),EiitTo>g Tovg ino-TOvg iv îuluoig,y.uivp.voig, ceslale, dicit:« Jiistalis vero tenipore ternas ad
y.uioiSuignvevuUTtr.uig EVfpaivouivovg iv XpierTtj),
w.i refectionem, et sero binas accipianl polioties. J Sen-
Id A
iapTu&vTug,x. T.i\. est,« sanclo Doitiininoslri siis est igilur ut infantCshiemis tempore bincs cal-
Jesu Chrisli resurrectionis die usque ad liovam Do- dos accipiant ad prandium, et sero singtiloscaldos ;
niinicam, lotam hebdomadem in sanclis ecclesiis quemadmodumin aestaleaccipiunt tres ad pranaium,
vacare fideles jugiter oportet psalmis, hyiirois et. j. et sero duos.
canticis spirilualibus, laetanies in Christo et ferian-• f Addat mercis, cujus votuerit, potionem. Ila in
tes, J etc. Conc. Matiscoriensis11, can. 2, ubi de Regula ms., id est, vasis, setf cadi: inerx enim est
Paschatis solemnitate agitur, statuilurque : « Ut illis vas apud Juvenalem, sat. &:
sanclissimis sex diebus imlius servjle opus audeat
facere. J Nominat lantum sex dies, quia de ipso die ..... Magnaqui yor.esolebat.
Paschae et sequenii Dominica nihil necesse erat Venderemuoicipesfractade mercesiluros.
stattiere. Nicephoro Homologelain Canonibtis: Ou Ubi velus scholiastes : Id esl, fracto vase sardatum
Sst EpyK?£o-8at TVViSSoy.uSuSiuy.uivio-ixov' id est, cjusdemmunicipii.
« Non oportet operari in hebdomade diacaenisimi; J k Et anima cogitatione libidinis non carescit.
ita vocabanl hebdomademPas;„h* : de quo voeabulo Recte, quia vinuiri est luxurice incentiviim : divoc
irifra. Lib.i, Cap. Caroli etLud.impp., tit. 164, inter EpwTog Tpofbg, id est vinum est nntritius amoiis,
festivifates habeiitur Paschm dies ocio. Leges impe- inquit Achilles Tatius librti 1. Leucippes, olvo;'Aopo-
; riales statuertmt septem dies ante et posl Pascha SiTngyuku, id esl, « Viiium.IacVeneris, J inquit Ari-
omni strepilu forensi vacaiiduni. C. L. Ut in die, de stophanes apud Alhenieum, libro x. « Luxuriam
feriis, 1. omnes, eodem liluio. 1. Actusomiies,eodem1 facit et nutrit vini perceplio nimia, J inquit S. Pros-
titulo. Constanlinus imperator Tphov •jbp.oveypu-fyev, per Aquitanicus libio 11de Vita conleiiiplativa, cap.
U7rpicxzav; eivuiTr,vTETOOiruBovgi§SaiJ.uSu,v.ui TW ' 22. Viuum spiritalem abigit lcetitiam, confiisionem
TOO 5iuy.uivimp.ov,inqnit Alexanderriioriachiisinlibro1 et incendium gignit in cofde, inquit MarcusEremita.
de Inventione S. Crucis, id est: « Tertiain legein
1157 CONCORDIAREGULARUM — CAP, L. 1158
anima cogitatione libidinis non a careseit. Jam si. A in uno vase a cellarario hoc ipsum miltatur Deo feli-
aliquis discipulornm de constituta mensura potus, citer profuturum, et pro aliquo munere adjunctujn
et panis sui remanente fragmento recusare aliquan- eieemosynaemonasterii mendicanti pauperi a cella-
tultim ad mensani voluerit, spirilum plus agnoscilur raiio porrigatur in nianum. llaec omnis mensura de
amare, quam carnem, et frenum caslitatis imponit 1 indicis monaslerii. Nam si quid transmissum foris
luxiirice. Nam curii hoc ipsuni recusat abstinens fra- congregalioni suae apparaverit Dominus, gratanter
ter levanti cellarario dicat lente : Suscipe, et hoc suscipiatur transmissum Domini donum : et, si pla-
quod negatum est carni, proficial Deo. Mox semote cueril abbali, mensis addatur.
<*Carescit. Pro, carel.
h De indicis. Tn Regula ms., De inlhicis, pro, enthecis, id est promptuariis, de quo vocabulo supra.
CAPUT L,
QUIRUS HORIS OPORTET REFICERE.
§ I. — Ex REGULA SANCTI BENEDICTI. B verp diebus ad sexlam prandeant. Quaeprandii sexta,

» A sancto Pascha usque ad Pentecosten h ad sex- si opera in agris babuerint, aut cestatis fervor ni-
tam icficiant fratfes et sera ccenent. c A Pentecoste"
i" mius fuerit, continuanda erit, et in abbatis sit pro-
autem tota aestate, si lahores agrorum non Tiahent videntia. Et sic omnia temperet atque. disponat,
nionachi, autniniietascestatisnonperlurbat, <*quarta; qualiler animae salventur, et t]uod faciunt fratres,
el sexta feria jejunent usque ad nonam. Reliquisi c absque jusla murmuratione faciant. Ab idibus au-
» A Pascha usque ad Pentecosten, etc. Servat S. 5 : -«Hieme plus esse convenit, J et pauio post: «Se-
Renedicliisantiqiium Ecclesise roorenl, quo a Pascha mel die cibum capere, etc.;» et infra : «JEstate vero,
usque ad diein Penteeostes ob .revereiitiam et Tceti- et potione et cibo corpus scepius eget. lcleo prandere
tiaro resurrectionis Christi et adventus Spiritus san- quoque commodum est; j el paulo post: « Ut sae-
cti jejunium relaxatur. De quo Tertullianus libr. de pius autem cibo utendiim sic exiguo cst. J Idque
Corona niilitis: «Die Domiiiicojejunium nefas duci- juxla doclrinam Hippocratis libr..i, aph. 18, qui ait
nius, vel de geniculis adorare. Eadem immunitate a ceslate cibum difliciilime ferri, hieme facilius, quia
die Paschae in Penlecoslen usq;uegaudemus. J Hinc in acstate quasi effelus languescit nativus calbr, et
capiendus est ejtisdcm Tenulliani locus libr. rontra ideo saepiusedendum, sed minus. In hieme vero ca-
Psycbicos : «Cur Pascha celebramus annuo circulo lor nativus forlior est, et somnus longior; proinde
inmense primo? Cur quinquaginta exinde diebus. (Q plus edendum, sed semel lantiim.
onini exsulialione decurrimus? > Idem docet S. Epi- d Quarta el sexla feria jejunent nsque ad nonam.
pbaniiis in Synopsi snb flnem. S. Augustinus epi- Juxta aiiiiquum Chrisliaiiorum morem, qui quarta
stol. 119 ad Januarium. Cassianus lib. n de Noclur- et sexta feria singularuni hebdomadum jejunabant,
nis Orationibus, cap. 18 Collal. 21, cap. II, 12, 19i ut videre esl in canonibus S. Pelri palriarchae Ale-
et 20. S. Isidorus libr. i de Oflic. Eccl. cap. 55 et; -xandrini et martyris, can. 1S : oOxiyy.ulio-Ei Tig riixlv
•42. In regula monachorum, cap. 10. Beda lib. m 7iupuTnpovuivoigTcTpu.Suy.uiizupuo"/.iv/iviv ulgvno-TtvEiv
Aiigl., cap. 5. Haymo Halbeistaltensis libr. l de Va- hpXvy.uTu xupuSoo-iyev),byagnpao-ETiTuy.TO, id CSt,
rietate, cap. 14: «Porro quinquagesimam ab ipso «Ncmoi epreheiidet nos observantes quarlam ferianv
DominiColesurreclionis die inchoare, et gaudiis po- et parasceven, in quibus jejunare ;uxta traditionem
tius lautlibusque divinis quam jfijuniis vohieriinl esse rationabjliier nobis prccscriplum est. J Apud san-
celebrem , quatenus annuis ejus festis admoneremui* clum Epiphanium in synopsi: TETpuSiSi y.uinpoo-uG-
desiderium nosirum ad obtinenda festa, quce non 6«TO)iv VVJO-TEJKIC' EU; ojpug iyyuTwg,CtC, id est,
sunlahnua, sed conliiiua ; non terrena, sed ccelestiaj « Qiiarta et sexla feria in jejuniis usque ad nonam
seniper aecendere , fixumque lenere.» Concilium manere ab apostolis inslilulum est. J Hinc capien-
Turonense li can. 18. « Ut de Pascha usque ad quin- dus est Tertullianus libr. adversus Psychicos : « Cur
quagesiniam, exceptis rogaiionibus, omni die fra- stalionibus quartam et sexlam sabbali dicamus ? >
tribus prandium prceparetur. J nam stationes suiit jejtinia : GlOssceAfabico-Latince
h Ad sextam reficiani. Td est, prandeant. Nam dictce; Staiio, jejnnium. Id etiam nolum est ex Beda
cum non jejunabanl roonachi, sexta hora, id esf, ,-p.libr. III Hist. Angl., cap. 5 : «Religiosi quoque viri
meridie prandebant. Qnod videtur apud S. Grego- "J et feminae consuetudiiiem fecerunt excepta remis-
rium Hbr.in Dial., c. 15 : « Cumque vir Dei jejunare sione quinquagesimaePaschalis quarta el sexta sab-
volebat ad nonam, prcecipiebat urso eadera hora bati jejuninm ad nonam usque horam protelare. t
cum ovibus reverii; cum vero, noluisset, ad sex- Hinc decretum S. Columbani in Poenitentiali nis:
tam. J Idque juxta niorem laicorum, qui prandebant «Si quis ante horam nonam quarta sexlaque feria
meridie. Festus : fjlerendain dicebant pro prandio, roanducat, riisi infirmus, duos dies iri pane et aqua
qnod scilicel medio die caperelur. J Athenceus libr. vival. J
l enarrans jEschyli locuni: AEimiovSi //Eo-ijpgftvov, o ° Absquejusla murmuratione. Ita legit Riithardus,
islest,:«A-mvovvero(dicil) relecllonem leclioiiemque probat ex loco Cassiodori, in qtio illud
jjfjistcupia-Tov,
meiidianam, quod nos upta-Tov,id est, pranditini. J Psalmistce : Et, si non fuerint safurdli, murmura-
°. A Pentecosle autem, elc. Birtam refectionem in bunt, explicat de apostolis, qui juste in JudaeosEvan-
aeslate indulget S. Renedictus, nec excipit feriam gelium respuentes murmuraverunt: rursus ex loco
quartam et sextain, si forte nimius sit calor aut la- S. Gregorii illud Job enarrantis: Si adversum me
bor ob regulam discretionis, quam ubique servat. terra mea clamat, cuin ait: «Terra etenim contra
Nec id recedil a medicorum fegulis, cum S. P. semel possessorem suum clamaf, quando contra pastorem
in hieme, bis in aeslate cibum sumere prcecipit, ut suum juste Ecclesia murniurat. J Sed haec ncm est
nolum eit ex CornelioCelso lib^ l de Re Medlea»cap< proprie murmuratio, sed justa querimonia subdito*
'MS9 „ ... . S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 1««.
terii Sepiehibris <*'iisqtie acl caprit qtiadfagesimre adI A Nalalis Doinini usqtie ad circuiiiciisibrienisolerime
tioiiaih Seiiper f eficiaijt. In quadfagesima usque ad! tempus efficefe, liCeiiliamquevescendi habere. Nbti
Pasclja ad vesperam reficiant. h TpsatamCn vespera aliter et dies Epiphanice ex veteri fegula feficiendi
sic agattif, iit ltitiiine lucfernaeiion jTidigestii refi- licentiam consecuttis est. Si qtiidem'bt dum iluisqiic
cientes, "c sed lrice adiitic diei oihnia consuhiHientui*. fratfutii conyertituf, autextiliis roonasteriis fratres
Sed et bitini temppre '&sive ccence, e sive fefeCtionis,- visitandi gratia coriCti'rfiiri"t,;pro'Chafitate'adimplenda
f bbra sic tenipCfettif, s fit ctimluce fiatit broflia. iriierfUmpuniur jejuiiia m si ttimen non ftierint gene-
§ II.—Ex REGULA SAKCTITsitibiti "(cap.11). falia. Pfceter lisec alia teropora libere licenterque
h In refectione monachorum a diebus Penteco- cultui jejuniorum inserviunt. i Si autem mona-
qui
stes i tisque ad auturimi priricipium, tota sestas i in- chorunv.praediclis temporibus ,je|tinai*edisponunt,.
terdiana prandia invitat: reliquuni tempus suspen- nequaquam prohibendi sunt. Nam et mulli sancto-
dit, prandia coeiiam lantum apponit. rum Patruni his diebus in eremo abstinuisse, nec
§ III.—Ilem ejusdem (cap. 12). 'aliqtiando jcjunia solvisse leguiitur, ° nisi diebus,
v Hcecsunt fericomonachorum jn quibus jejunia Dominicis
propler resurrecliotiis Christi lcetitiam.
conquiescunt : inprimis l venerabilis clies"Dbminicus | IV. — Item ex ejnsdemRegula (cap. 15).
nomini.Christi dipatus, qui sicut propler iiiysteriiim B p Jejiiriioruni antem hos dies potissimum veteres
resurrectipnis- ejus sbleriiriisest, ita et apucl onines elegerunt. Priiriurii jejtinium quadragesimae quoti-
sefvos ejus celebrilalem cOriViVii vbtivo gtiudio feti^- diaiiiitii, ih qtia inajbr abstinenliae observanlia ma-
nebit. ltem a priitib die Paselice usqne atl Peiitecb- nebit in nioiiacbis, qtiandO non. solum a prandiis,
slen quinquagirita scilicet coiitiiiuis diebtis jejuiiiutii sed etiaiii a virib ei ab oleb abslinelur. Secundum
a sanctis Patribtis dissoluiuni Cst proptef restifre^ jejuhitim <iitiiefdiatitini -poijt Pentecosten alia die
clionem videhcet Chfisti et adverittim Spifiius san- ihdhriatum usqtie ad:£cqtiinbctitim«utumnaIeprolen-
cti :.ut-bi dies non in figura laboris, quod quadrage- ditur: r ternis scilicet diebus per singiilas hebdo-
simcetenipus significat, sed jri quietp lceiiticfelaxatis jriadas propter oesfiviitiJ«albfem. Terliuni sequiiur
jejuniis celebrentur. Plactiit etiam Patribijs a die qtiolicliantimjejuniuijjs ab bCtayb[deciiho]Kal. Oclo-
ftim in malos pastOres. Jpse taiiien'Riilh*aI*dus hotat 1 Venerabilis dies Domiriicus.Juxta antiquuin Ec-
in qulbtisdam aliis eieiiiplajibiiS fegi .:'"'Absqueiilla clesictimorem. Tertullianus lib, de Corona liiiiitis :
murmuratipne, quemacllribdiiriiin aliis cod. hbstfis « pie Dominico jejrinare nefas ducimus. J
atqtie etiam editis, '» Si tamen non fuerint generalin. id esl, ecclesia-
mss.?
tt Usqueqdcapulquqdragesimm.lii est, tisqtie ad Se- Stica ct cominunia otiinibiis Christianis. Hcecverba
cutidairi fefiam post Dbiiiiiilcain,pfimain quadfage- C irioii suiit in Regula'Cxcusa.
sihiie : ilaut quadragesiitia hpcloco siimatur prp je- " Si qui aulem monachorum prmdiclis lempqribus,
juiiio qtiadragesimali. etc. iciein docet Idem Isidorus lib. i de Offie.Eccl,,
h Ipsa tttmen vespera sic rigatur. Teitipore qtia- cap. &: « Post Pascha autem jisque ad Pentecosten,
dragesiitice. . licet iraditio ECclesiafuniabstinentiae vigpreniprait
c Sed luee diei omni.tt ctinsum.mehtrir,Quae ati diisrelaxaverit, tanien qtii monachorum vel clerj-
refeCtibhem speciant. Ratio est, quia cum iticefnce corum jejunare cupiuiil non suivt proliihepdi, qiiia
ltix sit suhcbseufior, dareturoccasio nialignb, "pfae- Aiitonius et Paulus et cceteriPatres antiqui etiam his
cipue iti aniplo "refeCtpfip,iiisligojhdifratrCs ad cpn- diebus in ereino legunlur nbstinuisse, njsi tantum
fabiilafjoiieiii,
' el quccclamalia iliicila. îie Domiriico. J „
A Sive ccenm.Cum nOn jejiiiialurrqiiia bis 'fefi- •° iVisi diebus Domihicis. Monachi licet yalde au-
Ciiiiifiiibtiaclii. Bteri, nunquam tamen jejunabanl diebus Dominicis.
e Sive refectioriis. Cumiejunatur. Id statuiiur in Regula Macarii ei aliorum Palrum-:
f' Sic: hofq temperetur. Cibi suineridi iri die;b'us « Debet ergo ille ordo leneri, fraires, ut nullp •die,
'bfpyipribus, Tainen nptanciume.stS. P. 'Betiedicttim riisiiibna reficiantur fratres, exceptopominjco die, ->
maxlnieljtijc cOristituiiPnicistrivigerccos 'qiii iii Ila- Idqiic faciebant ex iprcescripto concilii Gangrensis,
lia siltiilibusqtitireligidiiibus habilaiit, iibi circa sbl- qiiotl can. 18 prohibet monachis jejunare die Donii-
stiliuin bruriiale dies npn srint ila breves.ac in re- liico : Et Tig Siu vout£ouivr,vua-yomv,iv Tn K.vptuy.y
.'gibnibusBorealibiis, ut in Anglia, Seotia, Dania, ex- vno-TEva-n, uvuBeuulcrrw,id est,« si quis prcipter eam',
Treitia "Relgia,e(tsiiniiibus, in quibus ob bfevitaiein D quccexisliinaiur, exercitalionem (hoc est, yilam mo-
dieruiii licec bbseryari noii pOtestiiislilutio. nasticam) die Dominicojejunaveritânathe.rna sit. »
s. Ut cuiwluce fianiqmhia, Quccspfcctaritad fe!'e- Unde in'Regula Tetradii seu Teridii cap. 22 dicitur:
ctipnem;nam prbpfer hospites, ijififtiibS, et multa « Si trliis ciie Doininico jejunayerit, .p.ecpal. > E,l
alia,hecesse esf lucernceJtimen adhiberi. . 'quaiiivis inulij iEgyptiorum iiioiiachi die Poniiiiico
h Iii refeclitirieriionachOrmri,etc. Exstahtin'Reg. -tioivcoenareivt,eltantum pranderent, ut nptat Cas-
exc. S. Isidpri bap, :9. ubi Tiaecpnjriia eflerunttir iiri- isianus lib, nide Diurn. Oi*at.,cap. T2, qiiiaTameii
pefaridi mbdo. praildebant hora sexta, non jejunare cerisebantur.
i Usquead aufumni principium. Qtiodcadit oCtavo i' Jejuniorum autem, etc. Hcccyidere esl in Regula
-Kal. Oclobris, qiio incipit •fcqiiinoctiumauiumnale «xcusa,'Cap. Tf.
jiixla euitidenj Isldpruiti, ul supra nofatum est, qiil <iInterdianum, Id est, alternis diebus.
itifra ho'c jeiriniurii prpclucit usque acl cetiUiriociiuni r Terriis scilicei diebns. Nenipe feria secunda,
aiitumhale, ijuarta et sexia. „..
.i Interdiaha prandia. Id est, alleriia, riempeDP- » Ab octavo decimoKal, Octpbris,TbDecimo,vidc-
niiiiica, feria lei*tia, quinta et septiina. Narii iuxta tur redundare, nechabetur in Regiila excusa, recfe,
liahc regiilam illo tfenippre ter jejunandum est in heb- quia iejunium Pentecosles producit usque ad cequi-
dpmada, feria secunda, qiiarta et sexta. noctium autumnale, -quodjuxta eujnclenifib, v Grjg.,
k Hijesurif fefife.monqbhorurii, etc Hcechabentur c. 34, ct 1. de Natura Rerum , c. 8, incipit aj) vin
in Regtila exCtisaS. Isiaofi, Cap.Tf), Kal. Oeiob. ".-'
4141 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. L; 1142
bris usque ad Natale Dominii in quo quotidiana A.est: j iiv qua usque ad iionam quotidie jejunandum
jejunia nequaquam solvuntur, Quartum item jeju- est, et a vino penitus abstinendurii. Servanda tameri
niuiu a post diem Circumcisionis exoritur, peragi- abbati discretio est, ut cum hos gravi labore per-
turque usque ad solemnitatem Paschae. spexefit oriefari ad refectibrieiri B sirigulas pbtiones
§ V,—-Ex RJ-XCLA SASCTI FKDCTUOSI (cap. 18). tribuat. Ab octavo decimo Kalendas Octobfis usque
h Jejunii ista oportet tempora observare. APascha ad Pascha sollicitejejunandum est: etiti quridrage-
reficieiidum ad sextam sima h vino et oleo abstiriendrim.; ''
usque ad Pentecosten est, peiiitus
<*et monofogia, id est, conservanda per diem. A
§Vt. —Ex REGDLA SAKCTI AURELIAMI (cap.fi).
Pentecoste usque ad octavum dCciniumjKalendas
Octobris d interdiana jejunia relinpnda, <*excepto i Jejuniuin vero i a. Kal. Septembrjs usqpe ad
quod uha quadragesima, * quae feslivitatem sanctOr Kalendas Novembris k
secunda, quarta, et sexla feria
rumJustietPastorispraecedit, sollicite conservanda jejunandum est. A Kalendis Novembris usqtie ad
<*Past tircumcisiqnem. Lege, a Circumcisione, « de patribus vero, aquilae enim et accipitres ipsi
quia iljis tejiiporibns, et anteripriinis tenebaiitnr appellantur, cum quis leontica assumeiis iiiduit om-
jejunare ChristianiTial. Januarii, ul nolum esti ex «- nigenas animalium fprnias. > Hinc capiendus est
coiicilio Tpletanp iv can. 10; S. Isidoro, lib. de " Tertuiljani lpcus lib. I conlra Mai*cioneni: « Sicut
Offic.EccT, cap. 40 : « Jejuninm.KaleiidaruniJajiua- aridce et ardentis naturae sacramenta Mitbraeleones
riarum propter errorem gentilitatis instituit Eccle- philosophantur. >
sia"i> S; Aiiibrosjo serni.T7 : « Untle qui Kalendas * Jejunii enim.ista opqrtet tempora, eic. Haecha-
Januarli cplil, peccaf; quoniam hppiini mbi*tuode^ beiitur in Reg. nis. S. Fructuosi archiepiscopi Bra-
fert divinitatis obsequium; ubi, iiomini mprtuo,, jd car. cpd. C.rass. . '. ;' .' ,
est, Jano. Et paulo ppsl: « Observavil cijm diem ef.; ,.PEt monofogiaid est consemanda per diem. Ita in
inensero, qui his diebus non jejunavit,- aut ad Eccle-: Reg. ms. sed lege, et monofagiu,idesl, uhica refectio
siam non processif; > ubi pariicjila aul sumilur co- conservanda., etc. Nam monofagia Graeeumest quod
pulalive.Exquploco plures dies quanj nnuivialicpbj.. unicam refectipnem slgnificat. HceCaufem institutio
jejunaium fuisse constat.Conc. Turpnense secuiidum est juxta meiifein priscorum Patrpm, qui a Pascha ,
tres .diesjejunii staiiiit can. 17 .;'«•Et quia inter Na- usque ad Pentecosten coenas verlebant in .prandia, ,
iale Boniirii et Epipiianiam omni dje: festivilale.s uriica refectioiie contenti, ut superiori. capile ai! Re-
sunt, itemque prandebunt. Excipltur triduumillud, gulam Magistri notatum pst.
quo ad calcandam gentilium cpiisuetudiijem Paires 4 Interdianqjejunia, Id est, allemis diebps,nempe
nostrf statuerfint, privalas in KalendisJanuariis fiejl secuiida,.quarta, et sexla feria, juxla mentem S. Tsi-
Ljtaiiias. i Error ille gentilis erat, ui homines etiajn dori, a qup nonnulla S. Frucluosus eniendicavit.
Chrisfiatii feminea veste induti paganis permixji se <*Exceplq quod iina. Reposui pafticulam quod,
pelulantlus gererent, ut.videre est jii serniorie S'.: quae hic desiderabatur, ul in Regula nis
Aslerii AmaseaeepiscopideKalendisJaiiparii: .'rySeciT f Qum festMtatenl sanctorum Justi et Pasidfis. iu-
'
Q
OftST«TMV cipiendo a 17 Junii. Nam liorum dies festus sexio
yXCETO.i upia-i£vg, o T6VQvuav),sovfd'S*o?,
o-),t(7ivQuvuuaTog, oyS/jvatTOI?oiy.otoif,y.uiTOV yjT&vu Augusti die iiotatur. Fuerunt Juslus et Pastor fratres
jj.iy"piTSVo-tpyjswv Kproert,etc"., id est, ,«miles niujie- pueyi, qui Conipluii, in Tarraconensi regione, passi
ristorjnahi assrinijt, arijmbTeonirius, et jcunvarmis sunt, de quibns Usuardus in Martyrol. Chron. Dextri '
"aspecfu admlrabilis, ei tunicam a.d lalps dejniilit, Flavii (si modo illius sit) 296 : Sancti Christi mdrty-
peclus zpna circumcingiti iiidumento inuliebri liii"- res Justus e'< Pastor. PrudeniiUs ' in Peristephano
>
tur, „etcfobylum capiti Itiiponif, Apud S.Tsidpruin hymno.6: :, ..•;•' . •
cl citalo: « Alii femineo gesfti demutati yirilem yul- ''.'
tuni effeminani,» Alii jdolorjim foririas assumebapt; SangiiiiiemJtisU.iCuiPastorhaerel,
quos redafgiiii.S. Peirus Chrysolpgijs spriii. if>$.de Fefculum donum.' -
dn]),l;ex,'geiilinuij)qtie
Ferre ComiAuium |n*emio
Kal. Jajiuajiis : « Simlljludiriemperdiderunl Christi, MeiDbra d uorurii. :-jiivabit
exuti suht jhdumenturii, qui se slmuiacroruiivfoiinis
sacrilegis formayerunt. i.Alii feraruiri et belluaruni Hprum ineniip fit in ¥ita S. Theodardi episcopi
formis assunipiis vejjitj liisanj per carppos et "pia- Narbonensis. Eprum reliquias diyina revelatione ad-
teas saitabaiit, S, Maxjmris Tciiirineiisis"honiil.' de mpiiitus S. Astprius ppntifex Tolefanus irivetiif; et
Kal, Jaiiu, « fjujiquici non u.niversa ibl|alsa srint et eorum amore ductus, relicta sede, Compluti mansit,
insaha; cum se a Dep fpiiiiaii boniinesatit in pe- ubi pritiius iujt iepiscopjis, tit refert S. Hildephon-
cucies, aiit in feras,' aui In p.oienta,'.trarisfornianf, sus, cap. <2lib. de \iris illusiribus. flanc autem
etc. J Idem iestantiif S. Isidbrus, cap. citatp, etAJ-: quadragesimani in lipj*uniniartyruin honorem irisli-
cuinus de Oilic. Eccl. c?p.""i. Qtipclprpliibelur ini P iriit S: Fructuosus, qriia suum iiionasterium sub illo-
conc. Autisipdprcnsi, cati. 1 : i Non lipef •Kalcpjlis 3 rtiiii pajtrpcinip dedicayerat: quodquidem situm est
Jaritiarii vCluIa „et cer-v"blpfacere. > Ubljege, veiu--. iij jclioecesiAslAiriceii.siad radiCes montis Iragi, ad
las, et cefvolos,"jDi iii scrmone S- EJigii eplsebpii ripairi rivuli Mplince,Jn finibus Vprgidi oppidi, in qup
NoVionjerisisapudSuririm iri "ejus ¥ita."T6 veiutds s ipse natus est,iitcpnstat ex priyijegio Chindaswiiicli
est TOvitnlqs, ut jiotat yir dbctissinius Jac. Sifniprir. - regis, quod refertui*a dpptissimo viro dom. Antohio
dusinnotis ad praefatum cohcilium. Haec siipei^sli- : d'yepez in appetidice centurise 2 Cbron. ord, S. Be-
tip manat a Persis. Nam apud eos Mitlirise'(quemi nedicli ex Chartulari ecclesiae Asiuricensis.
sblem esse credpnf) iiiiiiati in ejUs spelunca brgjai
stia celebrantes yarjas fefarunj fofmas ut leptiuni,, hf Singulas potiqnps.Nempe vinj.
Vino el oleo penilus abslinendum, Sumpsit px
hicenarum, cpryorum, elc, assumebant, ulnotai t S. Isidoro supra.
Porphyrius lib. de Abslinentia ab aniinalibus.:'.«Tni i Jejunium. Hpc vocabujuni yidptur redundare ei
Mitliraetijysteriis sigiiificanies cpjiiiniiiiiorieinquaiti) legendnm, a Kal, vero.
iri brutis animaiilibus habemus, IiOs,p,eranimaiites'>.; "t A Kalendissepiembris. Snmpsit ex Ccesario,qui
significaresoient, iia ut epruindero ojgiortim parli-'' idem statuit in Recapitulaiione.: « A Esjlendis Se-
cipes leones appelient, feminas verp hiaenas, et mi-•-, piembris usquc a; Kuleudag isiovembris secunda,
IllStros COryos.:>\Upir.UTEpojv Si, UETO'I yup y.ui'kpu- quarla, el seyta feria jejunandum est. >
y.EgovToiTZpOO-ayOpEVOVTUl': „OTE T«.).EZVTI.?.UTTEpiluu-. k'A Kal, Novembris. Ex eodem Caesaripibidem :
Suvoiyjr£p[Tt9eT«i nruvToSuttug ?WMV Id est, '« A Kalendisvero Novejnliris usque ad Nalalem Do
jj,optjiug,
1143 S. RENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS iUi
Natale quotidie jejunandum est ° absque sabbato A § VII. — Ex RE«ULA" CASSIANJ(cap. 9)," -•
et Dominica. Ab Epiphania yero usque ad Pascha * Similiter a e vespera sabbali, quae TucesCit in
quotidie jejunandum esl absque majorihus festivita- die Dominico usque ad vesperam ipsius Dominici,
tibus sabbato et Dominica. Post Pascha vero usque et totis quinquagesimaediebus f nec genua curvari,
Pentecoslen sexta feria lantum jejunandum est. nec jejuniorum regulas custodiri Patrum constitula
h Post Penlecpsten mense Junio, Julio, et Auguslo sanxerunt.
in polestate abbatis sit de jejunio, el prandio, ° ul . § YIH.— Ex REGULA MAGISTEI ycap.^8):
sicut viderit possibilitatem fratrum, ita studeal tem- s Orotii teitipore in septimaiia duobus diebus ad
perare.; sextam reficere debent, hoc est, <*qtiinta fefia et
niini, bxceptis festivitatibus et sabbato omnibus die- Opus servile, id est, agrum, pratum, vineam, vel
btis jejunari Pportet. si graviora sunt, iireo non faciatis; nee cau-
a Absque sabbato et Dominico. Eximit a jejunio sas,qua nec calumiiias inler vosdicalis, sed lantum
diem Sabbali perinde ac Dominicum juxla morem divinis cultibus serviatis. El a vespera usque ad
Orientalium non solum monachorum, sed etiam re- vesperani dies Dortiinicusservetur. > Et ex synorio
liquorum Christiaiiorum, qui hos dies feriatos habe- antiqua, quae tribuitur S. Udalrico Auguslanb epi
bant; ac proinde sabbato, ceque ac Doniinica non scopo, can. 53 : « Dieni Donjiiiicuni et alias festi-
jejunabant. Id moris etiam fuil apud quosdam Occi- B *vilatesabsque opere servili a vespera nsque ad ve-
dentales et maxime Gothos, quippe qui fidem ab speram celebrare docete. > Ubi idem nota de festis
Orienlalibus acceperunt. Id patet ex Recapitulatione diebus.
S. Ccesariicap. 15. « A Kalendjs vero Novembris t Nec tjenua cnrvari. Olimex antiqiiaEcclesiccin-
usque ad Natalem Domini exceplis feslivilalibus, slilulioric ct ab ipsisaposlolis mananle, die Doniiiiico,
vef sabbato, omnibus diebus jejunari oporlet. > etqiiiiiqiiagiiita illis diebus a sancto Paseha iisqtie
S. Fructuosi Regula cap. 5 ubi die sabbali jejunium ' ad Spiritus sancli adventum Ghfistiani in ecclesia
relaxat: « Sabbatbrutii vero vel Dominicbrum die- non genufleclebaiit. Ila docet S. Basilius lib. de Spi-
bus acl vesperam una potio adjiciatiir. > Ex conc. ritu sanclo cap. 27 agens de apostolicis tradition:bus,
Agatbensi, can. 12, ubi, cum prcecipiat jejunium v.uibpQaip.iv nlvpovp.EV Tu.gEvy_ug iv piu J«66«TOU,id
sabbaii in quadragesima, signuhi est hunc diem non est, « in priraa sabhaii erectf compleiniispreCes. >
jejunari solitum aliis temporibus a quadragesima. Et infra agenS de quinquagesima : 'Ev « TO,opBtov-
Nam si extra quadragesiiuam illarum parlium jejti- ayrqjLU Trtgwpoo-EvyJngizpoTiu.£val Gsfffjsot
TJH,Eyadno-iu.g
'
nassent Ghristiani die Sabbati, multo magis in qua- -tiuugi^tiruiSEvo-uv, «
id esl, in qua (quiuquagesima)
dragesiriia; ac proinde non opns fuisset ejusmodi polius ereclo cprporis habitti precaii nos fc.tclesice
coiistittitione. Imo sabbatum ne quidem jejunabalur leges edocuerunt. > S. Petriis Alexandrinns paifiai'-
ab omnibus qui erant sub dilione Caroli Magni, ut cha et mavlyr, can. 15 : Xapuao-uvvngr,uipuv v.-jav-.
patet ex lib. vi Capilul., tit. 184 : « Prcefcr hccc [IEVSlUTOV «VKO-TKVTCC£VKUTfl. £Vft 0\)SiyoVUTU x).tVEIV
omnia tempora jejuiiiorum omni sexta feria prbpter id est, « lceiilice iiiem, (Dominiciim)
nufEi).n'fu{j.Ev,
passipnein Domini jejnnetur : sed et sabbali dies a Q aginius,' in quo propter Chrisli in eo resurreclio-
plerisque propter quod in eo Chrislus jacuit in senem neque genua flectere tradilione accepimus. >',
pulcro, jejunio consecratus habetur. > Ubi vides S. Dorotheus doctr. 15: ntVTijxoo-Tij yup SCTIV «VUO-TU-
slatui jejunium ferice sextce, non vero sabbati, quod tng^vyjng, a>g"i.iysiTig" TOVTOV yup y.uio-vpSolbvia-Tt,TO
rioii,.ab pmnibus, sed a plerisque jejunabatur. Et prt yXiyiivvuug iv
yovu uyia. iy.y),ri<iiu
nutruv T»v llev-
ratio hcec est, cur S. Beiiedictus tempore aesfivoiii- Td est, «Est enlm Penlecoste, ut quidam
T-jzoo-Tijy,
hil staluerit tle sabbati -jejunio : tempore vero hie- ait, aniriice restirrectio': cnjus quidem signtim cst,
mali generaliter loquens nihil de eo defmierit, sicut : quod per totani Pentecosten (hoc est qninquagesi-,
nec de die Dominicoet festis, ista, ut arbitror, per- mam) genua in ceclesia non fleclimus. >Idem scri-
mittens Ecclesice Consueiudini. Sed de his consule bunt S. Epiphanius in Synopsi. Tertnllianus lib. de
epistolas S. Augustini 86 ad Casulanum, et 119 ad Corona niilitis Joeo supra cilato; S. Augustinus
Januarium, el acta S. Nili abbatis Cryptce ferratae. epist. 119 ad Januariuni; .Photius in Noiriocajiotie,
h Post Pentecosienmense Junio, etc. Ex S, Caesa- tit. 7, cap.4; S. Germanus pairiarcha Constanii-
rio in Recapitulalione : Jejuiiium a Pentecoste usque nopolitanus in myslica Tlieoria : T6 un VHVEIV ybm
ad Kal. Sepiembris, quomodo virttitem ef possibili- iv Tf, ctvua-TUO-iuw rtuipu Tjjf «yiKf Kufto.zio;, e tC, id
tatem videril mater" monasterii, sic studeat tempe- esl,'« Noii genii fleclefe in die resurrectionis sanctce"
rare. > Dominiccesignificat casus nostri erectionehi faciam
<*Ut sicut. Addidi particulam ut, quae desideraba- pef Chrisli resurrectiOnem die tertia. Csqtie ad
tur ad sensum. Pentecosten vero, et septem dies posl Pascha 3ta-
d Similiteretiam,etc.HcecsumptasuntexCassiano, -p.z«tvio-iôu,id esl, renovationis, septies multiplicalos
" conlinere
lib. ii de Orat. Noctur., cap. 18. quadraginla npvem dies, et Dominica Pen-
6 Vespera sabbali, qum lucescit in die Dominico. tecostes addita, quinquagihta, » Ubi vides Sta^Ktvi-
Apud Cassianum, in diem Dominicum. Prior lectio o-iftpvesse primam pascbaeseptimanam, quam Thep-
in supple-
plausibilior est. Nam vespera Sabbati quae lucescit dorus BalsamOn in can. 16 Aposloloruni, Idert staiuunt
in die Dominico, est qua incipit dies Dominicus. Nam mento appellat E6Sof/.«oK Stav.Ktvto-ifi.tiu.
vespera Sabbati erat inilium ipsitis diei Dominici conc. Nicaenum can. 20, el sexta synodus loco su-
mss. :
juxta morem Judccorumet Atheniensium, qiii initium pra eitato, et S. Columbanusetin aPoenitentiali
diei ducebant a solis oecubitu, ut notat Theodorus « Exceplis diebus Dominicis, die primo Paschae
Gaza libello de Mensibtis; quos postea imiiata est usqtie ad qitjnquagesimum diem, in quibus modefate
Ecclesia.ut notum est ex cap. 91 sextse sylibdi, ubi se iti tempbre psalmodice humilianles, genua non
cirCumscribitur dies Dominicus, et cessatio a gertu- flectentes sedule Dbminum orent; > "Videslatuta Pe-
flexione a synaxi vespertina sabbati ad sequentem Iri Yenerabilis.
8 Omni tempore in sepiimana, etc. Haec habentur
synaxim vesperlinam Dominicae.Locum vide supra,
ubi egimus cie lucernario. Idem de cessaiione ab itiReg. mss. Eodem cap. excipienda tamen est qua-
opere servili, et aliis operibus prohibitis slatutum dragesima. Nam infra excipit a jejunio quadrage-
fuit: ita ut ejusmodi opera cessarent a vespera sab- siriiaesolam Dominicairi.
bati, et Dominicaevespera resumerentuf : qqodsatis h Quinla ferip..Jejiinium i*elaxalquinta feria juxta
patet «x libi vi Capitul. Caft et Lrid., ii1.186 : consiitutionem Melchiadis papce. De qua Aiiastasius
* Dieto'.:Dpininierini'"'seeundu«*:fiovetfetttisffi'',coiitej BibliothecafiitSiti Melcliiadef AlcUiritii iitp S «3«f
ms CONCORDIAREGULARUM. — CAP. LI. im
Dominica; caeteris aius in septimaija diebus tid no- A decim apostoliset cceriantibusillis dixit (Maith. xxvi).
nam horam reficere oporlet. Nam erubescamus nos, Nam ideo ad nonam hofam univefsis diebus consti'-
qui sumus spiritales, fugerebora nona jejunium, tuta sunt solvi jejunia : ut sit aliquid prolixius,
cnm veiusla consuetudoanliquitustigtioscittira pran- quod quadragesimae diebus addattif, id Cst, usque
dia ignorasse; h sed semper vesperam, hoc est, coe- ad vesperam, id est, post lucernariam. f Asexage-
nam suis refectionibus Prdihayit; Tnlanlum, ut an- sima vero quarla, sexta, et sabbato post luccrnai
noiiam qucc erogabatur aul laboranlibus, aut militi- riamsentper reficianl; « aliis vero diebus usqne ad
bus, c ideo annona usque hodie dicitur, quia ad quadragesimam ad nonani refiCiant, ut quod Domi-
horam nonam diei erogatur, et ideo usqne hodie an- nicce quadragesimte de quadraginta jejuniis sublra-
nona nomen remansit. Nam ipsius Domini teslimo- huiit, ^ quarla sexia, et sabbato a sexagesima jeju-
niura proferam, quem coenasse cognovimus, <fhon nia usque ad vesperam continuaia restituant, ut
iegimrisprandisse, cum dicit sancli Evangeiii scri- quadraginta jejuriia in numefo compleantur.
ptura :e V^spereautemfaclo recubuil Jesus cum duo-
OIT,Eccl. Carolus Magnus epist. ad Alcuiniim, et disse satis colligitur CxJoan. cap. iv, ubi diBuntuf
anonymus in epist. quce exslat 109, inter Alcuini discipuli intrasse in civitatem Sichar, et emisse cU
epistolas. " bos, cum esset hora quasi sexta, quce est
a Prandia ignorasse. Yeteres Romani primis reip. el invenisse Dominum; cum muliere prandii;
colloquenlem,
temporibus non prandebant, sed ccenabant tantum. eumque rogasse ut manducaret, non
S. Isidofus lib, xx Ofig., cap. 2 : «Tn usu enim non si ntinquam prandere slaiuisset. quod fecissent,
erant prandia. > S. Salvianus libf. i de Providen- <*Vespere aulem facto, etc. Matth. xxvi, ubi sic
lia : i Nunquid parcam illam luric agrestemque vi- vefsio communis : yespere aulem facto discumbebai
tam cum gemltu el dblore lolerabant, cum viles et cnm duqdecim discipulis suis : et edenlibus illis dixit.
rusticos cibos ante ipsos quibus exercebaiitur, focos * A sexagesima vero quarta, sexta, et sabbalo.ilsi
stfroerent, eosque ipsos capere nisi ad vesperam li- in Reg. ms.: videtur tanien deesse TOsecunda. Nam
cerel? > liic Magister in hebdoroade sexagesimae iiistituit
i>Sedvesperam,hocest,ccenam. Lege: Vespernam. jejttiiium qualuor dieruin ad inslar iejiihii quadfage-
Festtis : « Vesperiia, qUam nunc coetiam appelia- simalis, ita ut moiiaclii reficianl lanttim ad vespe-
mus. >ldem.« Vesperna apud Plaulum coejia intel- rain, ad supplementuii) sex bominicarum, in quibus
ligilur. s Hinc castigandus locus S. Isidori cap. ex more anliquo Ecclesice riori jejunatur. Cuiil igitur
citato : « Esl aulem ccena vespertinus cibus, quam a pfima Dominica quadragesimce usque ad Pascha
vesperlinani anliqui dicebant; > legendum enim, ve- sint duo el quadraginla dies, ut numerus quadra-
speriiam. dierum servetiir, addit Magisler: quatuor Tn
c ldeo annona usque hodie dicitur. Ita censet Isi- ginta ut Cum illis duobus qui qtiadrageriarium
sexagesima,
dorus cap. cilato : « Annona tractum esl a tempore numerum excedunt, suppleantur sex Doiiiinicce,in
quo Romani veteres ad cibos advocabanlur, sicut C quibus non jejunatur. Lege tirgo secunda, quarla,eici
Martiaiis : > 6 Aliis vero diebus usque ad Quadragesimam ad
Imperat excefsosfrangere nonatoros. nonam reficiant. Juxta morem solitum jejuniorum
Quodadusquehodie Peisse faciunt. regularium, in quibus reficiuiit fratres ad iionam
secundum instituta Magislri, nOn vero quadragesi-
a Non legimusprandisse.Visecdicnntur juxta prae- nialium.
cisa Evangelii verba, in quo nulla prandii mentio, h Quartasexta et sdbbato. Deest TOsecunda, j'uxta
cum de Christo agittir. IUum tamen aliquando pran-. 'superiorem rationeni,
CAPUT
hh;.}
UT POST COMPLETORIUMNEMO LOQUATUR,
§ I. — Ex REGCLA SANCTI RESEDICTJ. rit prandii, mox ut surrexerint a ccena, sedeant

Omni tempore sileniio debent studere monachi, omnes iri unum, A et legat unus Gollationes vel Yi-:
«maxime tamen nocturnis horis. b Et ideo pmni tas Patrum, aut certe aliquid quod sediflcet atidien-
tempore sive jejunii, sive prandii, c si tempus fue- _ tes; nOn autem e EplatiCum, aut i Regum s quia
<iMaxime nocturnis horis. Hac lege multis malis, quid jneditari, vel de aliquibus divince leclionis
quae lenebrarum subsidio perpetrantur, occurrit S. quceslionibus disputare. > Ubi meditari est legere.
Benedictus. Bedalib. in Hist. Angl., cap. 5 ; « Meditari debererit,
h Et ideo. Haec verba sunt centinuationis, rion id est, aut legendis Scriplujis; aut psalmis discen-
consequentiae. - dis operam dare. >Idem statiiit S. Frucluosus cap.
c Si lempus fnerit prandii, Id est, si non fuerit 5 Regulce, sed taiilum aestatis tenipore: « Qnod qui-
jejutiii tempus; quia non jejtinanles prandehant, je- deni seslate conseryatur; ut priusqtiam compleant,
junarttes vero minime, untle prandia el jejunia op- liber legatur. » .
ppnuntur. SidPnius lib. vi, episti 12 : « Ut constet e Eptaticum. Ita in aliis mss. nostfis; et apud;
indesinenier regem prcesenteni prandia tua; reginam ^ Ruthardum, pro Hepiateucho. Yide superius anno-
laudare jejunia. > tata. Eptaiicum seu Heptateuchum complectitur
d Et legat unus collaliones. Fuit oliin hccc consue- quinque lihros Moysis, Josue et Judicujn. Nonnulli
tudo monachorum, ut posi coenam aut vesperlinam Judicum libro annectiint lihrum Ruth.
synaxim simnl congregali, uno legente, audjfenf * Regum. Supp. libros,
sacram Scripturam, vilas aut collationes Patrum, z Quia irifirmis intellectibus non erit utile, etc.
Ita statuit S. Isidorus cap. 6 Regulae: « Post vesper- Haec non dicuntur proplef obscuritaiem librorum;
tinum autem cotigregatis fratribus oportet vel all- iUorum, quia Prophetae» BpistpiaBfm\i, Evange}»»
infirmis infellectibus non efit utiie illa hora bancj Aque ad inferioTa depressis stabit ante altafe, et a
scrjpluram audire : ahis vero lioiis leganiur. Si principe nionasterii increpabitnr. Hoc iderii faciet,
.autcnijejunii dies fuerit, dicta vespera, parvo inteiv et in conveutu .fratram, crim ad vescendunipariier
yallo mox accedanl ad leCtiPnein Colltitioiium, nt convenerint.
diximus, et lectis quatuor aut uuinque foliis, * vel § HI. — Ex REGCi.1SAKCTI Isinom fcdp. 15).
qiianljjip hora p.erniiiiil-I' pmnibus in «num occu» f Nocte dum ad dormiehdum itur, seti pristquani
reivtibus per hane moramjlectionis. Si quis forle in quiescitur, alleri nemo loquatur. Diiobus in lecto
assignalo sibi cojnmissb fuerit oceupatus, occurrat. uiio Jaeere nori Ticeat. In nocturnis tenebiis nehio
Ojnnes ergo jn uijurn positic coriipleant.Etexeuntes loqualur fralri, cui obvial. Lux atitem nocledor-
a compleloriis A jjulla sit' lieenlia,:denuO| cuiquam „ roientium locuniillustret: ut depulsis tenebris ste-
Joqui aliquid. Quod ,.'si inventus fiieril. quisquain siimonium paleat singularis quieiis. In titilla tufpi
praevaricari h.anc; tacitur.nilatis Regujaro, graviori cogilatione versetur, sed 11in sola contemplalione
-viridictsesubjaceat: excepto si necessitas Ihospitum Deiaccubans et reqtiiem corpbris, el.qtiietem 'ha-.
stipervenerit, aut forte abbas alicui ajiquid jusserit; beat cordis, cpgilalipnesque pravas a se repellat,
qtiod lanien et ipsum Cunj siimtiia gravltate: et mOde- boiiisque oljjectis turpesa se rejiciat.. Naro animi
fatipne honesiissiitie fiat. . ! B molus imaginibus suis agitur; el qualis vigilahti co-
I II. r-r Ex .REGCLA. SAJNCTIPACHOMH (cap.S), gilatio fueritjlalls et iriiagp pcr soporem pccurrit.
e Haeceniiii praeeeptavitalia rtobis amajoribus tra- § IV- —Ex REGULA SANCTI FJIDCTBOSI(cqp. 16), ,.
dita. Si acciderit, ut psallendi fempore, vel orandi, i In tenebris nemp loquatur alteri : nec aceedat
auf inmedio lectionis aliqms loquaiua*,aut rideai, ullo modo junior quilibet ad lectuni alteriiis i post
illico-sblvatcingultim, el ihblinata cefvl:ce,tiianibus- Compteiam. ",
CtC.,suivt aeque obscura : sed quia jn Heptateuciio, psalmis et quotidiana congregatione, sicuf supra
el ftegrim libris descributiiur qusedajn hisloria*,,quae diximus, absoluta, nullus eorum vel ad ropdicuin
pbsseiit jtijperfectis nipnacliis 'obscetias quasdam subsislere, aut sermocinari audefcum altei'o. >Ppance
iinagliialibiies seciinciuin quietetiipllerre, niaximesi breyiores quse tfibuuiifur S. j3asiiio,.n. 15:EiTif
seroTegctnlui*paulp aiitequani eant Ctibitum. ia-nipug\JSTU. tta.Tzp•quwv€ups6rj b]xi).S>v, KyoptêcSw,-
'? Vetquantum hora permitlit, Stibaudi vpcabujuni: id est, « si quis yespere, post Pater noster iiivenius
Tot, iioe iiipdo, vel ioi, quttntiim hora permitiit, fueritcum aliquo cplloqueps, excoiijmtinicelur. >
Hora libc locb pst temptis. Hoc silenlium observabatur eiiam extra clausfra mp-
'» Oinnibus in nriuni qecurreritibiisper hanc fnqrqm tiasterii, et cum vitce discriiniije. S. Slephatius Oba-
lectioiiis. 'Si quis forie, etc. Xocus obscurus ; pripip, zinae abbas, cum nocte se ad Dolonense njonaste-
quia qub tendant illa vefba : Et iectis quatiior qut p riunv conferref, intereeptus a latronibus nullis niinis
quinqhe foliis, non videb; seCutide quid sibi velhvl adduci potuit ut loqueretur, eiiam librato jn ejus
hcec vefba :"Omnfbus in unUm occurreritibusper itanc cervice.ferro, a quo clivinitusliberatus est, latronibus
rnqrehi ieciiqriis, pbsCufijin esi. Npri eriim per jTla terrore panico perculsis. Eadem fuit constantia duo-
Iritelligippiest, quod fratj-es:tibh clebeanl aclesseIni- rum discipulortim S. Odotiis abbaiis Cliiniacensis,
tib ieeiionis,' seci laiitiirti dum legitur; quia antea qui ,a barbaris Mgati, diuque lacessiti silentiiini no-
dixit : Mox q.ccedqnt.,Et. saneciir npndebeaiitad- ctufnum neuliquam viojaveruiit, etiaiii bai'l)ai*oriim
esse Iniiio; iiihlia failo eslt^Seclesio., Cur potius „ citicti, "ut eofjini constaiiiiam tentaretj Irruenle;in
tempore jejunii quam allero? ln cod. nia.Tus. S. eos, et lancea mortisnietum inculiente, ut refert
Germani deesl ypfbuni: Occurrat, sed lantum addi- Joannes inonachus lib. n VitceS. Tfdonis.
tur in margine alia scriplura et recentioie; etre- e Bmc snnt prmcepld, elc. Haec habenlur in Regula
cte ad nostriim propositum; deinde in his verbisi.: S. Pacjioinii excusa art. 1. Sed quorsum isia htic
Omnes ergo in unum posili, particulam, efgo, expim- refefaritur, non video. Nam In hoc capite S. Benedicti
gendam puto, quce non exstat apud Rutbartlnm : ut agiiiir de lectioqe. post coenam et yesperas, et de
haec tota periodus sic a nobis inierpurictaTegaiur, silentio post Completorium. At in hoc sanCli Pacho-
adjecla pariicula, eliam, qucc habetur in editioiie Cb- hiil capitulo agitjir de culpis in ecclesia conimissis,
ieciisqnaiuormit qiiirique foliis', vel quande earum coifeptioiie ei.satisfactione. Itaque exi-
linacsi'.;.":Et
tupi hora permiltii (qmnibus in unum occurrenlibus, slimp non huiic -esse locum hujus arliculi, sed eum
eiiamperhanc morqm lcctiqnis, si quis forte in assi- esse transfercndum „adsequens capuf, in.qup teacfa-
gnrilosibi commisso fueril occupatus)omnes in ununi. tur de culpis in pratorio coniniissis.
ptisili complearit,Etsensus tist: Ut leClis quatuor vef " * Nocte durri,ad dorniiendum ilurêic. Haecvidere
quinque foliis, elc, omnes in unum posili dicant est8in Regula excusa;S. lsidori, cap,.5,r .-
Cbnipleloriuiii, pniiiibhs in unum occurreiilibtis ad Testimohiumpateal singularis quieiis, Ut cpgno-
hanciectiotieiii, eijam per nioram illius, si quis forte scalui*ati fratres soii in lectis stiis dectinibaiit.
in aliquo opere sibi commjsso -est occupatus : qui, ]i In sqla cqniemplaiipne DeiPaccnbans.PriecterOi
ctim breve "sit spatiumTnter vesperliiiam synaxliii ef admonitio. Nain niultuni confeft adversus cartiis et
hanc lectibneitijiccgre adesse posSet illiris Injtio pl) dicmonis tentationes in lectp ofafib, atit pia aliqua
opus sibi injunctuiri. ineditatio. Quod eliam niotiet"S. Frucluosus episcop.
c Cemplearit. Td est, Completorium dieant. S, cap. 17 Regujcc*.« Nocturnum lempus p.ec.uiiaribus
Frucluosus cap. 5 Regulae„:„Ut 'priusqiiam-eqmpledht, ofalionibus, et sacris vigiliis duceriduiii: est prppter
liber legatur; ": , luciftigas dceiiiotias "serypruni Dej deceplpres. > pt
d Nulla sit liceritia deriuo foqui aliqiiid. Huriclo- S. Pachoniius art. SO Reguiae : « Postquani obdoi*-
ctim tangit Amalarjus Portunatus lib. jn de Offic mierit, si post soinnujii vigilayeiii, oret, > "...
Eccl. cap. 8 :« Unieet apud mbnachos tenettir usus ' Intenebris nemo loquaiur qiteri, gic. Hcec Iia-
ex Regula sancti Beriedicti, ut ab eo pflicio (coni- beniur in Reg. ms. S. Frticfubsi episp, Bi*ac,,cap.'
pletorio) claustra oris muniarit. > NociurnUriiSajie 177cod,.'Crass, Haec cpjjstifuiip sumpta esf 'ex &'.
siieiiiiutii-OmWibusexpieiis bbris eaiioiiicis iri tisu... Isldofo siipra.",
sempef fiiit apud veteres motiachbs. Cassianus lib, ")\ Pqsl compieimn,iCbnipletaest cpmpleioriuii],
II de NocturnisOralipnibus cap. 15; « Finiiis ilaque
1149 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. til. IISO
§ V. — Ex REGBLA ORIENT ALIUM. ; sbmnum ante Nbctufribs cbmpellaiur ibqui aliquicJ,
A
'» Nemo alleri lbquatuf in tenebfis; * in psjatho pfius verstitii CorisiletumNoetUfnidicat sibi lente, id
cum altero dormiat : manus allerius npmo teneat, esl: Doinirie,tdbia mett aperies, et os meum annun
sed siVesteteril, sive aitibulaverit, SiVesedefit,c uiio tiabii ittudem iuqm; et loquaturquod bpus est. Nam
cnbito djstet. liianducaridi aliquid, aut bibendi, i vel aliquam rem
§ VI. — Iterii ex ettdem Re-guta <*. opefandi nUllanifratri post Cbmpletbribs permissio-
AcTcollectaitiet adpsailendumiiullus sibi ocCasib- nbm cohcedimus. Si qui vCrbde extraheis pbsl Com-
nes inveriiat, quibus se dicat bcCtipattiiri,qiiasi ire pleiofios perfectos moiiasterium adverierint, a db-
nbti possit. EtSiiii Jtibritisterio, vel iil agro, aut in mesticis Jfatribus taclto ltiiriistefio recreeniur, e't
itiriefe, aulin. qtiolibet ministerio fuefit, oratidi et lerile eis responsutii reddatur prtiptef Regtilsecoti-
psallendi tempus non praelermittat. stitutuni, et lotis eofuin pedibus i complentes post-
§ VII—- Ex REGDLA MAGISTW (cap. SQ). uiodtim sibi lehteet ipsi peregrinorhm lectis dele-
<*Ubi omnia, cum adhtic ibqtieiidi et aliquid iitipe- getitur dOrmii*e: niox Clarisisab bsiiariis ^ fegiis, in
fatidi licenlia tribuittif, Tuerint. adimpjeta , factis suis ef ipsi jacentes '.stratis per horarum sileiiiirim
Compleloriis, in ultimo dicanthunc versum : Pone, et noctis appelant somnum. Si quis vero frater post
Domine, custodiaiwdri riieo,;et tistiuiri bircumstantim" GbJnpletoriosaut manducafe, aut aliquid bibere de-
labiis ineis. Mox ingrediatitur silenlitini, et suis s6 preherjsus fuerit, hanc excohimiinicatiotiis pcetiam
collocent lectis; et lanto silentio redigantut, ut us- suscipiat; alia die accusatus, t [in] jejunio contimia-
que ad Npctumos putetur, nuIlusTbi esse de fratri- to, leriia die reficiat qui praesuropsit illicita. Quae
bus. Ideo enim pOst CpnipietOriostaCere debemtis , excOhimuhicationis poena landiu in contiriuatione
ut merito in Nocturnis -f priino dicamus Dotiiino: perniatieat, quandiu pef htimiiitafis sailsfaclioiiem de
Domine, labia mea aperies,, et os menm annuntiabit emeudalione promissa ab ep, abbate prEesente,aut a
laudem tuam. Hoc est, petamus Doltiiiiunidebere iti pfcepositis venia fuerit postulata,
Nocturnis aperire labia nostra, quae sua custodia in § Vlil. — Ex REGDLA' CUJUSDAII{cap. 9).
Completoriisclauserat. Vides ergo, qula quidquitl jaTTegiilahisilentii omni tempore servandam Scri-
aperilur, agnoscitur prius fuisse clausum. Sed ne pturarum series declafavit, dum per Prophetam di-
forte, cum silenlium custodilur, aliqua necessitas citur : Cultus juslitim silenlium et pax (Isa. xxxn).
utilitalis ad loqtiendrini fratfem pertifgeat, et ffatef Tacendum nanique «st ab btiosis etfrivolis, et scur-
fratri vult loqui, si lumen s cicendeli aut luccmae rilibus, et pravis et maliliosis iabulis: de quibus
Ttieiit, vel manu, vel tiiilu capitis, vel nutti ocuio- p Prophetaorabatdicens: Ppne,Domine,cusjodinm ori
Yura, aut cefte, si decst lumen , frater cniti fratre meo, et ostiumcircumslanlimlabiis meis. Non declines
h ad necessarium vadat, et quod opus fuerit, tamen cor meum in verbq matitim. Cessandum quippe est a
ad aurem lerite loquaiur, ut aller tertiuS fetitiinoti fabulis superfluis , ne damnalioiiis per ineffjenaice
audiat. Siimil et si fratef aliqria -heCessitaieppst mentis jgnaviani anima fructum capiat. Qui npn sp-
a Nemoaltefi loqnqtnr in ienebris, el.c. Haec jia- '<?Aft. 81 Regulce S. Pachbmii, setl referendus est
bentiir etiam in Regiila S. Pachotiiii, cap. SS. ad cap. 50 RegulaeS. Renedicti.
h In psidthd. Psiatbus, fiuSog, ei tyiudiovGraece, p Ubi omnia, «tc. Hoc capitulpm esi pars capifis
/matla LatineestslOrea, in qua quis sedet aut cubat, trigesimi, utvidere estin Reg. ms. Mag.
Cassianus lib. v, cap, 55 : « Et inciibajiteiii psjatio i Primo dicamns : Doniine, Tabia, eiC. Eanidem
reperisset. > Collat. 1, cap. 23 *•t Adliuc nos avi- rationein inCipieiidiNocturnos <ab«hocyersiculb pro-
"dos, et de suo ore pendetiles degusiare soinnulii Tert Amalarius Fprtunalus lib. ni de Offic. Eccl.,
pauCispefhOrtatus est iisdeni ipsis, quihus insideba- xap. 9 : « In nocturnali officio diciirius primo : Do-
mus, psiathiis adnionens incubare. > Hesychius 11- hiine, labiairiea aperies, etc Deinde sequituf Glo^-
luslris in Menedemo: ToOuh BipovgîuQogim TWV ria. Qtiando pridem in nocte conventi fuimus, com-
yltvSiv,id est, « et in aesfatepsjalhus In leCtis. Jii- ijjcndavimus nos Deo, et ponclusinius ora; alque
Tius Pplhjx lib. x, cap, 6, inter illa, qriaeleclis ne- pbsl sioguli quasi quodainmodo in singujis sepulcfis
cessaria suiit, tyiuQov .fecfenset.TiesycliiuslexiCOgra- qtiievimus, et soli Dorfiinonienleastitinius : cui riOn
phllS : "iiuSogri yjiuzvvr,,v.uiTO«JVTOV \%'av IZ\V/XTUI D sunt verba necessaria, quia cogitationes novit. At
,$iufiog,.idest, « Psiaihus est Jitiniile stratum s6u id ntiiic; quia iterum conveiiimus ad confilenflum Do-
qu.od'substernitur in terfa decumbenti, et virgullum -mino, precamur eum,- uisua directionelabia noslra
ex quo psiathus tionlexilur. > Psiaihia eliam sterna- aperiat. > Hinc capieiidus locus Regujce Magislri,
baniur caiheclris jiidicum leste eodem Hesychio, et cap. 44 : « Oportet in Nocturnis ab aljbate dici ver-
Jtilib Polliice lib. vm, cap, 10, subslertiebantur suin apertionis. •>Ubi per versrim apertionis Ititelli-
eliam oranlibus. Ul liquet ex sanplo Gregoi'iblib. li, git verstim : Domine, iabia, etc.
Dial. cap, 10 : « PiraeCepiiquevir Dei in cella sua, 8 Cicendeli. Vide supra.
5npsiathib, ih qiio orare Constieverat,prbjici. >Et • h Ad necessarium. Id est, ad secessum.
ex S. EulogiOjTib.in MeHiorialis,cap. 10 : « Acleo i Vel aliquam rem operandi. Ila reslitui hunc lo-
ut stibtus roaUa, in qua illa prostrato cbrpore exo- cum ex cod. Vind.
rabat, liuiiieclum lacrymis paviinentum bstendere- j Complehtes.Id est.nrationem seu collectamlau-
tur. > Substeriicihaiitufetiam psalleiiiibusin chofo, tionis pedura dicenles.
iil liotiiro est ex Regula Magislri, Cap. 18 et 68. k Regiis. Id est, ostiis,
• i In jejnnio.Tb in, redundat,
'. •fum.'
Fiebaiit autem ex ' scirpo, aliquando
. ' ':.'-"'" .'.'•
ex fatiiis
:'•.'•
palraa m Siienlii regulam, etc Iia S. Columbanus cap. %
c "Uhti"cubilodistel ab altero. S. FruetuOstis episc.
Regulce: « Silentii regula diligenterpustodieiidade-
Bi*ac.cap. 2 Regulce: « Nec ullus se vel ultfa cu- cernatur; quia scriplum est : Ciittusjystitice >j/<?;i-
biti spatiutii jungetis ad aitefuiti, etc. > iiumet pax. v
lum de scurrili et injurioso sermone, sed etiam de Aposcerit. Cui ab abbatefuerit ordinatum, loqui slu-
otiosojuxlaDominiprceceptum rationem sumus red- deal, vel etiam a praeposito, qui curam aliorum
dituri. Quid aliud debet monachus studere , quam porlat.
soli Deo, in qub semel desiderium fixit, et oris ser- , § IX. — Ex REGULA SANCTI ACHELJAM EPISCOW
mone, et animae desiderio vacare? Omnibus ergo (cap. 55).
horis diurnis praeterquam ad mensam a ab hora se- Hoc specialius coram Deomonemuscustodiri, a ut
cunda usque ad Completam quidquid utilitas sacrae nulli liceat cum alio secrelius loqui autsedere, prae-
Regulcepoposcerit, per abbatis J>commeatumTo- cipue vespertinis ac nocturnis horis. Si secrete in-
quendumest. Ab hora vero c Coropletionis,cum ora- venli fuerint, taiiquam si crimen admiserint, severis-
tio ad somnum capiendum datur, nullus omnino lo- sime distringanlur, absque illis qui probati sunt
qui prccsumat,nisi grandis necessitas monasterii po- retale et sanclitate.
« Ab hora secunda. Matutina videlicet posl Pri- slitutionibus Monasticis, cap: 29 , ac
mam recilatam juxta antiquum morem numerandi secrotioris locutionis familiarilateni omnino proinde hanc
horas. proscri-
bit S. Leander cap. 2 de Institulione virginum :
b Commealum.Idest, perroissum, lieentiam, ut « Noli assumere uiiam ad loquendi familiaritalem,
supra notatum est. ' etdeclinare alias; >sed quod scire uni utile esl, scia-
<*Completionis.Id est, Completce, ut paulo anle ]} tiif ab omn.ibus. Et paulo post: « Si boniim est
dixit, vel, ut. vulgo loquunlur, Complelorii. qtiod loqueris, cur una tantum et lipn potius omnes
a Ut nulli liceat cum ulio secretius loqui. Oplima informeiilur? Si turpe esf, nec Cogilare,neC loqui
sanctio, qnce peculiares nionachorum familiaritales debes, quod alias erubescis scire. > Qiiaproplerpu-
praescindit,per quas erga cceteros fratres charitas biicumsit apud religiosos(inquilEnnodius,Parmn.l),
alget, seeretae rourmuraiiones alnniur, ex quibus omne quod geritur, ctandeslina repudietur obscuritas:
paulalim claiidestina peccala, eaque landeni exitialia mullos habeat nctuum conscios, gui Dcp debel itino-
nascuntur, ac deniqiie universa regulaiis observatio cenliam; audiant cemuli, quitt qui testes adhibetvult
periclitatur. Ex iisque oriuntur divisiones et schis- probari: male deprehensajudiceiur conversalio,qrias
mata in congregatione, sunlque improbilatis ebium non pptat agnosci
qui coeunt, argumenfunr, inquit S. Basiliusin Con-
CAPUT LIL
DE HIS QUI AD OPUS DEI, VEL AD MENSAMTARDE OCCURRUNT.
§1. — Ex REGULA SANCTIBENEDICTI. £ dum complctoopere Dei, Bptfblicasalisfactionepoe-

Ad horam divini officii a mox, ut auditum ftierit niteal. Ideo autem eos in ultimo, aut seorsum judica-
h sigiium, reliclis omnibus, (quaelibetfueriiit) in vimus debere stare, utvisi ab omnibus, velpro ipsa
manibus, c Summacum festinatione cufralur : cum verecundia sua emendentui*.Nam si foris oratorio
h
gravitate tamen; tit non scurrilitas inveniat fpmi- remaneant, «rit fbrte talis, qui se aut recollocet
tem. Ergo nihil operi Dei prSeponatur.Quod si quis eldormiat, aut cerle sedeat sibi foris, vel fabulis
in nocturnis post gloriam d psalmi nonagesimi quarii vacet: ) et datur occasib maligno. Sed ingrcdiatur
(qnem propterhoc omnino e subtrahendo, et mo- intus : ul nec tolum perdat, et de reliquo emen-
rose volumus dici) occurrerit, non stet iii ordine suo delur. * Diurnis autem horis qui ad opus Dei post
inchoro, sed iillimus omnium stel; aut in loco, versum et gloriam primi psalmi, k qui postversum
x
quem talibus negligenlibtis seorsum constituerit ab- dicitur, occurrerit, lege qua stipra diximus in ul-
bas; ut videantur ab ipso f vel ab omnibus; usque timo stet, nec praesumat sociari choro psallentium
« Moxut duditum, etc. Hujus institutionis memi- apud Smaragdum. Eamdemleclionem agnoscit cod.
nit JoannCsmoiiachus lib.m VitaeS. Odonis; et S. Vict. p.; sed codices Vict. ma., S. Geriii.ma : S.
Frucluosus apud Henricum Canisiumtom. V anti-.'_I* Ebrnlphi et S. Faronis cum S. Dunstaiioleguiii,pro-
quae lectionis. trahendo. Quceest vera et germana leclio : et supra
i*Signum: Est campana seu nola, lib. vi Capitul. in liac Concordiaila legilur.
Caroli et Ludovici, lil. 168 : Sacerdoles signa lan- f Vel ab omnibus.Particula, vel, hocloco est co-
gant horis canonicis. S. Eulogiiismartyr in Apolo- pulativa. Nam paulo post subjungil; Utnisi ab om-
getico. Et excelsa pinnaculorum proslerneret, qum nibus. £ PubHca satisfacliqne. Se prosternendo coram
signoriim gislamiha erant ad cOnventnmctinonicnm
quuiidie Christicolis innuendum. Gallice, sein : un- omnibus.>>Se recollocet. Id est, iterum se collocet in lecto.
de, ioc-sein. 1 El dalur. \l& apud Smaragdum, in coiiicibus S.
*SummdchrAfestinationecurratnr.il2L monet S.
Isidorus cap. 6. Regtilae: Dalo enim tegilimis tem- Germ. ntroque, Vind.Vict. ma. et in editione Colo-
poribus signo ad horas canonicasfestina cum prope- niensi. Recte satis, nt sensus sit, et sic, datur, etc.
raiione omnes ad clwrum occurrant. Hic autem S. Vulgo legitur, et detur. In editione Colincei: Et sic
Benediclus potius animi fervorCniindical, qiiamcor- detur. Optime.
poris impelum; hain sequeutia illa verba : Cum i Diurnis auiem horis. Intelligit cceteras horas a
gravitate tamen, lemperatil quodanimodo praece- iiocturnis vigiliis. .
i<Qui posiversum dicitur, Mediale,vel immediate;
dentia.
d Psalmi noriagesihiiquarli. In Vict. p. additur, ve- hcec tainen verba non exstant in cod. mss. S.
iiite exultemus. Ebrul. et S. Faronis.
* Sublrahendo. Ita vulgo in excusis leglt«rf «t i Legequa. Phrasis Graeca,-7««pro quam.
1155 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LII. 1154
usque ad satisfactionem : nisi forte abbas licentiam _\cusavit, autaliud omnino niliil accipiat usque ad
dederit permissione sua : <*• ita tamen, ut satisfaciat emendationem congruam.
reus ex hoc. Ad niensam auiem b qui ante yersum §11. — Ex REGULA PATEUM(cap. 6).
non accurrerit- (ut simul omnes dicant versum et i Ad horam vero oratibnis dato signo si qnis non
orent, etc sub uno omnes accedaut ad mensamd qui _statim prcntermisso opere quod agit (quia nihil ora-
per negligenliam suam aut vitium non occurrerit, tioni praeponendum esl) paratus fricrit, foras exclii-
usque secundam vicem pro hoc vilib corripialur : si dalur confundendus. Operam vero dabunt singuli
denuo noh emendaverit, non permittatur ad mensae fralres, ut tempore quo k missa?fiunl sive die, sive
e conimunionis * parlicipationem : sed seqtiestrtitus nocle, quando diplius ad orationeni standuni cst,
a consortio onroium reficial solus, sublata ei por- non deficiant, vel superlluo foras recedant; quia
1tione sua B de vino risque ad satisfactionem et scriptum est in Evangelio : Oporlet autem semper
emendalionem. Similitet autem patiatur, qui ad il- orare, et non deficere (Luc. xvni). Et alib lbco: Non
lum versum non fuerit praesens, qui post cibum di- impediaris orare semper. Si quis autem non neces-
citur. Nec quisquam praesumat ante statutam horam, sitate, sed magis vilio * procedeuduni pulaverit,
Vel postea quidquam cibi, aut potus h praesumere. sciat se cum depreliensusfuerit, culpabilem judican-
» Sed et si cui offertuf aliqnid a priore, et accipere g dum : quia per suam negligentiam, et alios in vi-
renuerit, liora, qua desideravit hoc, quod prius re- liuni niittit. In vigiliis observandum est, quando
» Ila iamen ut satisfaciat reus ex hoc. Se liimirin** Columbanus in Poenitentiali ms :« Si quis comede-
in ipso choro prosternens in ilne olIiciL S. Colum- rit sine benedictioiie, xn percussionibus. > Supp.
baims viill hujusinodi negligentes prosterni tempore muicietur. Eralqtie poeiiaegenns cbriiedere sine be-
bfficii, donec ab abbate jubeanlur surgere, ut habe- nediclione accepla. S. Basilius interr. 122 Regul.
tur in ejus Pceniieiiliali ms : « Si iion cotitem- brev. in tilulo : 'EuyT/.?£7rtTt^tvj6Etf ph luStiv
Eu),oy£av
plu, etc Cmictis iti synaxi fralribus congregatis yiyEi OTIia.vpt.Yi).«§« Evloyiy.v,uri io6io>,ici est, « si
landiu prostratus in leria veniam postulabii, donec quis aiiimadversjonis noinine henedictioiiem non ac-
oratiohum CoiisUmelur solemhitas, impctralurus cipieris dicit; nbn cbmedam, nisi prius benedictio-
eam ciini jussus fueril abbatis judicio de solo sur- nem acceperb. •>Magisler cap. 73. Regulce : « ad
gere. Eodem modo saiisfaciat, quisqnis ad oratio- mensce vero anliphonam, vel versum priorem qui
nem vel opus .aliquod accersitus tardius occurrerit. > non adfuerinl, seuiote, et non signalum, sine dala
Et supra iri eodeni Poeniteiiiiali ideiii Coltimbatius et accepta benediCtione mandueent et bibant. >
pro eadem culpa mulclat sutis monachos : « Si quis c Sub uno. Sup. momento lemporis.
non audierit soniius oralionis, xn psainibs. > Et AQuiper negligentiam suam et vitium non occurre-
poslea. Si tardius veniat orationit, supple ' psalmos, ril.<*Subauiii, inquam.
reciiet - . Cominunioriis. Ita in Coneordia Vindocmensi.
i Q«i"ante versum. Fuit illa pia semper in Eccle- Vulgo, communis, feclius.
si.a consneludo orareante cibuni et post cibtimDeo f Partxcipationem. Srip. accedere.
grati.is agere ; lib. vn constilulioniim ApostOlica-Q e De vino. Ila in codicibus mss. Victorinis, Vind.
rum, cap. 50, exsiat oiatio ad sumeiiduin cibum : S. Germ. nia. et S. Far. cnin Siriafagdo, S. Diin-
apud Prndenliura in Calhemeriiio duo sunt hymni, stano, et editioue Cblincei.In Vulgatis legitur,yini.
unus anle cibum, et alter post cihiini. LuCtilenium h Prcesumere. Ila In cod. mss. Viclorinis el Vind.
esl liujus rei teslimonium apucl S. Athanasium tra- Codices S. Faronis et S. Ebrulphi leguiit percfpere.
ctatu de virginitate. Id paiet eliam ex S. Basilio in Sed legenduni est sumere, cum S. DijnStano, Trirre-
cpisl. ad S. Gregorium Theologuin; S. Ambrosio cremata, Smaragdo, ediiione, Colonietisi, vetusia
lib. iii de Virglriibus; S. Hieroiiymo, epist. ad Eu- Parisiensi, Colincei,et Vulgalis.
stochiuiii de cuslodia virginitaiis; ex S. Joanne » Sed et si ciii offerlur, elc. Ita hunc locum ex-
Chrysostomo homil. de precaiione ; sancto Martino ponil Smaragdus : Hyperbaton, boc est, quod aliter
Bracarensi episcopo in Collectione canChum Orien- ordinatuin inlejligllui* ita : « Cui aliquid a priore of-
talium, can. (35; Cassiano, lib. HI de Oral. diuru., fertur, et rerinerit accipere, hora, qua desideraverit
c;ip. 12; Palladioiri Lausiaca cap. 28; S. Gregorio subauditur, accipere, arithpc perCipiat, quod priiis
papa lib. i Dial., cap. 9 ; S. Columbano in Pceiiifeii- fecusavii, aut aliud Otiininonibil. > Tamen propler
tlali mss,; S. lsidoro cap. 9 Regulce; Beda lib. i.n illa verba : usque dd emendalionem congruam, vide-
Hisl. Angi., cap. 6; S. Frucluoso episcopo, cap. 6 tur esse sensus quod riihil Omninoilaiiduiii sit hu-
Regulce; Magislrb, cap. 38 Regulce; Adciitione iv jusmodi recusanti hora qua desideraverit aliquid,
Capitiil. Lud. imp., tit. 48; Epitbme Ludovici imp. sive illud sit, quod antea repusayit sive aliud, nisi
sujper Regulam S. Benedicti ; S. Gregorio Triro- prius salisfecerit: et ita apud S. Basilium ijifra Jioc
nensi mox citando, el Grimoldo abbale libro Sacra- pvcapile, nnde sumpsil S. Benedictus.
nientoriim, ubi ponhntur oraiiones anle, et post ci- i -4rfhoram vero orationis, efc Hacc habentur in
bum dicendx. Nec soluin cibi beneclicebaniur, sed secunda Regula codicis Floriacensis, cujus iriitiurii
etiam comedenl.es. S. Gregorius Ttiron. lib. vin est: Cum resideremus. Et in veteri cod. ms. abbatis
Hist. cap. 2 : t Ablutis i*ex roanibus, accepfa a sa- Corbeiensis,
cerdolibus benedictione, ad mensain resedit; > et k Missm. Misscehoc loco sunt horae carionicae,seu
cap. 7: « Tunc conturbati sacerdoles de fratris cursus divirii officii, qiiemadmbdum in conc Aga-
(Palladii episcopi Sanclonum) humiliiate dixerunt thensi can. 30 : « Et liymni matutini vel vesperlini
regi: vidimus eniiti euro corivivio tuo adesse, et de diebusdmnibus decantentur : et ih conclusione ma-
ejus manu te benedictionem acciperc. » Joan. Mo- tulinarum vel vespertinartim missarum post hymnos
scims cap. 57, ubi quidanl monachus missus, cum capitella dti psalmis dicanlur. > Ibi enim intelligun-
paiiibus comedere noluit, quianon fuerat benedictus tur malutiiii et vesperco.
ab abbate. S. Basilius in poenis brevioribus : Et Ttg f Procedendum. Ita in cod. mss; Vind. et Elor,
p.riluSot tuAoyiav,>:at iaSki avsv TTUISEIUC OIV,capopl- lege tamen secedere, ut in cod, Corbeiensi mss.;
?€o-8t»,id est, « Si quis noti accipit benediclionem, nenipe a cOmmunibratione, seu oflicio divinp.
et comedit sine disciplina, excommunicetur. » S*
115» S, BENEDICTIABBATIS ANIANENSTS 115(5
itimnes cpnveniunt) quicunque gravatur somno, et A aliquid conceditur, qui ] post tres orationes venerit,
exiit fofas, non se fabulis occupet, sed slatim redeat eodem, et iti collecta, et m ih vescendb, ordine cor-
ad opus ad qupd cpnyenitu.r, « IIJ congfegalionfeati- ripietur. ..•.''.'
tem ipsa, ubi Jegitur, aufefti senipef ad Scripturas § VIL — liem ex eadem Regulq (cap. 11).
habeaijt, et siientiuni observeht omnes. >JQuandp in collecta orant fratres, nemo. egre-
§ III. — Item ex Regulcialiorum Patrum (cap. 6), dietvir ° inlerrpgave-
b Adhoram oratipnis dalo signb, qui tioh statiiri absque,jussjpne majorum,. ijisi
rit concessumqiie ei fuerit exrre pro. natijrae neces-
praeiermissp oroni opere, quod agit (quia riihil Ora-
sitate.
lioni*•prseponendum esf) ab abbate vCl praepOsitb ;
§ VIII, TTT-
Item ex eadem Regula (ctip. 21).
cprripiatur : et nisi proslratus veiiiani petierit, ex-
communicetur. p Qtiiuiia oratiorie i de sex ofationibus vesperti-
§ IV.—Ex REGIJLASANCTI PACIIOMII (cap. 5). nis tardius venerit; vel qui fnussitaverit, el lbcutus
11Sin autem nocte sjgnuni insoiinefit, ne sleleris.' ftierit ad alterum,; vel subriserit iri reliquis bralib-
ad focum, qui prppter calefacienda corppfa, et re7 nibus, conslitrito ordine aget pceniteiitiam. .
pellenduni ifigus ex mbre sticcendltiif : ftec ptib- "D . „ -| :IX.— Iteiriex• eadem Regula (cdp. .........27).
e
sus in. CojJectasedebis;f sed funiCujos in Ttiatta- I r Sj quis ad cojnedetidpm tarditis venerit, exce-
ruin stamjna manu celefi praeparabis, absque infif- ptp majoris invperip, s simiJifer aget ppjnilentiajn, „
niitate dmitaxat corpusculi," eui cessandi tfibuitiif aut ad domum jejunus reverletur.
venia, § X. — Ex REGCLASANCTIAURELIANJ : EPISCOPJ
; § V; --^-Item ex eddem Regula (cap. 9). {cap, 30)."
'? Quandp ad cpllectani h clapgor iubcpiticreptierif .* Signbfacip brone optis pfcetefniittifiif :et*isic-
per diem, qui * adunain orationem tardius veneiit, ut apes prudentissiniae ad alveariuin, ita velbci
i superioris increpationis ordine tncrepabjtur et sta- festinatione properare contendife. Si qtiis tardius
bit in loep veseendi, yenerji,' districtibni subjaceai,
' § VI.
•-- Item ex eadem Regulq (cap, .10). § XL — ltehi ex eadem Regulq (eap.M), ;
.k NOcte vero, quia corporis infifmitati plus v Extra mensam coriimunem nec ijuiclquani cibi
» In cpngregaiiqhe. Id est, cpllatiorie, s6u cbn- 1 Ppsi tres orationes, Quae ' plhn clieebaiittif iii in-.
yentii, iri qiio sauc.taeScripturae iegiiiiiiif, de quo terstiiiis psalmofUm. -" '-'..'
supra. i» Iri vescendo. ita in cpd. Viiido.cirieiisi;lege ta-
i>Ad htiram, etC. Habetur in teftiri Regtila, cod. , men, ut in Reguia excusa : iri vescendilo.co,,id es.l,
pi *'' '
Flor. C,ujti$iriitiuin,est; Gum ih nomine D.Qihihiund ifi refectorio.
chm ffdifibus. V Quando in eoitecia, etc, Habetur iii Regula
c Prmponendum e.st, Adde, paratusfue.fit, utTia- edita S, Pachbitiii, art. %. .
betur in capiie-sup.efjo.fiex aliaRegula Patfuni, ex 0 Interrogdverit. Id.esl, cptijirieatiim seu licentiam
qua initiuiii Jjiijus capituli sumptum esi, Qucequi- pCtiefit. Ei inferrpgaiU) ps.t iicentia quae petilur a
deiri vptba desurit eiiain in cod, Flpf, ei Vind. S. Cblumbanus, iti pcenitetifiaii ins. :
ASin autem, eic. Hoc capiiriiuin iipn exstat iii superiprC. « Aui Cxtra valJum, id est, extra septem inoiia.sterii
Begula S. Pachptiiii excusa. '""..„ sine intefrbgationeexierit. >, -
, <*hi cqlleciu, Per cpllectaiin,.iiitellige pfliciijrii„di- p Qhi uhq tifatiorie, etc. Haechaberituf irt Regula
yintim, Naih hpc„.vbcabulijifi ita ijSurpalui" ip Re- %.Paciipmii excusa arl, 68. l/ria, id est, prinia, tit
gtila S. Pachomii, tit Supra nplafuiii, Et inielligen- pajilp aftie Pliservatuni esl. .'.''.'
dum est hos fumculbs, esse neclendps dtiin fecilan- i "Desex or•atio.nibusvesperlinis. H«c verbai rioii
tur lectipries in nbCtufriis, iiesoiniiijs p1)'j*epai,' ut: suhtiiiRegbliiex.Cusa,; nptisuiit tamenalienaaiiiente
,;.' ':.:'„ ' T07sex ofatipnes vesperiirtas fa-
qtii afi,
1 Sed funiculoM, elC. Hcec tlesideratitui' iii cpd. S.Paciibmii,
supravfciefeest.:.'.,'
ciendas iiistituit.
Viiidpciiieiisi: funicuii ex junco, Yel palrtiarum ra- r Si, qiiis ad corhedendnm,,etc.^^Reperjtur in Re-
jnis sunl quas Graeci vocajit fc).iy.Tug m Vilis Patruni, gula S.Pacboihii excusa, art. 12.
.8 Quandq, qd ctillectam, -Hcjccapifujuin feperitilf ' }* Similiter ageipmriiteritiam.lAest, iiicrepabittir
in Regrila S. Pachpmii excrisa art. 2. Coliecia e.st. : iri refectorio, stabilque, donec frafres surgant a
ppiis Dej, seu pfficiuin djvinuni passim in Regulai. i D mensa, ut stafuilur art. 11 ejusdeni Regulae.
S, Pachpmii, 1 Signq tqclo. Ad opns Dei, vel ad refeciionem,
h Clangor tubm, Sibre.Judceprrihij qul tiibis ad1 •ii.Stciii apes .pruderilissimm. Eiegans..cpniparafio
-
synaxim popiiiunicbgepant.; Syfi nibtiachi tilebati- ab apibtis sunipta, qiiarrim uiia Cum tempus est ad
tur cujusdam ligni .cfepltti. Joari. Moschiis cap. 15. quieterii profiCisci, a regC jubetui*sptiiiii signifjca-
AiyteyOTI|V "piuyVv.Ti -dyipOnv:iif' a.v.pova-uiTO-?V)'°"J,, lionejii clare, ciua aiidita statim omnes accipere
riuhy-jup vuvbvxp-jryic, id.est, « tina iipcte suffexi ad1 sbijinum pej'gunt, scrjbif jEliarius Jib. v de;aiiiniali-
pulsatiduh) signUin: eram enim ptilsatbr. >lii Regulai b'tis,"cap, II, . '. ;
exctisalegitur, tuba insonuerit. "*'
Extra, nierisqm commuhem, etc; Nptanda ipsti-
i Afl uriarii ofttiioheiii. Lege: nnq ofaliorie, ut ini tulib oninino rie.cessaria ad servaridas'abs.tinenticeet
RCguIaexcusa : unq, jd esi,-pfinia, tit in.lEvangeiio:: jejiinii leges. De qua Cassianus Jib. iv de Instit. fe-
"Una sabbatorum, phrasis Hebraea. Inteliigit priihaini niitit., cap. 16, ubiinter gravia delicta fecetiset ex-
Oratiotiem, qtiaedicitur ppSt prjmuiti psaimum. Dei trabrclinariam et furtjvani cibi refeCtipneiti, cap, 18,
liujusinpdi ofatioriibiis vide Superius aaijotata, et aliis Ibcis bic a iipstj*oatictote citalis./S.lfru-
i Siiperioris ihcrepationis bfdihe. De quo agit S. ctupsus episc, cap. 8 Reg. :""VNe.cjejuniiini sblvat
Pachpmius art. i, citato superiofi capite hujiis Cpn- quilibet ex nibnaCliis, nec pfitisquaiti in cbmmiroe
cofdicesub titpib capitis pctavi. i*eTiciantcaeteri, vel postquani reiecerint cum aliis,
1 Nticie,verq, etc;^Hic articulus iu Regtila S, Pa-- ad e<icndunvperiinet, degustare
qulaquani quod
chomii excusaijuiigituf articiilo securidb; pfcesuiriat. i S.; Isidorus, cap. 9 Regulce : (Niii-
1157 CONCORDIAREGULARUM,— CAP, Lli. iiP
poiusquegustare liceat, absque inflrmis et ijlis cela- ^primum
j psalmum non accurrerit, i.n pratoj-io pm-
trbns qute adhuc perenutriri indigent. . seniibus omnibus acerbe cprripiatur; post se-
§ XII. — Ex REGCLAMAGISTRI (cap.,&&), cuhdam vero orationem, vel seciinchitn psalinum
...,"aCum advenisse divinam horam percussus in qui occun*erit, jam sic exconimtinicatus cum suis
oralorio h index nioiistrayeril, raoxTabprantes opus exeat praposilis foras, Ad mensap yeroa anlipho-
projiciant, artifices ferramenta dimiflant, scriptpres nam, vel versum priorem, qui non adfuefint, se-
litteram non jiilegrent, omnis fratrum maiius dese- mote, et non signalum, et sine data et accepta
rat quod agebat, feslinet staljm [ropx] cum gravi- benedictione manducent et bibant * sine alicujus
tate pes ad oratpriuin, sensus ad Deuro : tit;:mpx ad hominis elpquio, usque dum se eleyent. Etmeritp
primam oralioiiem occurrant, tanquamapesadmel, sine alicujus eloquio hominis debet refleere, quia
intranlium ad- oratorium c fratrum examen ebnl- ante fefeclionem cum Deo nort est Ipcutvjs. Quf
liat.; ut qui facitus erat sancti oratorii locus, §ta- posteripri vero versu mensse npn adfuerit Beo gra-
tim psalniorum clamoribus impleatur, et sjlentium tias redhibere, in sequenti refectipne talem ppDiiani
sancti loci ad fejictas migret officinaset opera. Cum . in sequestraio spscipiat, quam ilie qui anfe refectio-
vero indexin oratorio semper percussus fuerit, mox nem non est locuius cujri Dep, H* verp cej*repiio-
omnes audientes antequam currant, d faciant sibi B ] nes veJ excoromunicatipnes dmitaxat liis coiistiiutae,
crucem in fronte e respondentes, Deo gralias. sunt qui sunt voluntatis negligentia tardi, et nullis
§ XIll. — Iterii "exejusderh Regultt (ccip. *75). necessitatibus occupantuf- j Qui elianisi propria
f Frater qtii in noCturnis; Matutiriis et liicer- voce ad pJ*atorium debere se ut absentes procla-
nariis primam oralionem aut psalmum pei*didefit, mant in orationibus memorari, praetermitlantur a
ejecltim eum 8 ab Oratofib cum tefrbfe in capite fratribus : et socient excomnihnicatis, qups npn
foris [eum] apud semetipsum de emeiidalibne abbas ulilitas monasterii, sed negligentia occupayit. ^ Nam
moneaf. Si seeundain orationetii vel psaliimm per- pro utiiitate mpnastejii occupati digne absentes a
diderit, ibi in oratorio prcesbnte cbngregatione post praesentibus in oratofio meraorantui*; sic tamcn oc-
psalmum expletuni corripiattir acerbe. Si vefo pOst cnpaii in eo<Jem locp dicenies sibi ppus Dei et
lertiam orationem vel psalmum inlraVeriti mox una ipsi. Nam frater qni coirepius in dratprio fue-
cum prcepositis suis foris de oratorio excommuni- rjt, ctsi non oratorjo iubeatur exife, tampn
calus jactetur : el non prius ad veniam revertatur, psalmum et responsoriujn aut lectionem auf ver-
nisi bumilitaiis satisfaclio ab eo aBqualiter ante li- sii.mtandiu non imppnat, usque dum in ipsp ora^-
men oratorii fuerit operaia. Sed hoc, ut Buperiori iorio pj'o culpa satisfecerit ad genu.ainc.urva.tus,.et
titulo diximus,h de intra quinquaginta passus latitu- iQ in voce humili petierit pro se orari. Frater, qui pro
dirie. Inprima vefo, tefliai sexta et ttpna; qtii post utUitate liibriastefii bccupatuf; absens iii oratorio
signum indicis percussi ad primairi orationein et, habeatuf iri riietite ; qui pef negligentiam auttardir
lum fesusTurtjvi cbntaminatio ppllriat; excominrini- f Frater qui in nocturnis, etc. Haec fepefife Cst ih
catioriis enim senieritiaesnbjacebit, qui vel bcCul- Regulariis. Magistfi;
te, vel extra ordiriariain inensani aliqtild gusiave- ? Ab oralorio cumterrore in capite. Tta iii cod.
rit,j etc; et cctp. 17 inter graviora peccafa connu- Vind. At ln Regtila hjs, Cbd, Cbfb. : Agitato ci
meral : « Si (inonachus) exlra communeirt mensani in oratorio ih ierfore capite. Lege, agUtttoih ierrdre
privatim Vel furtira quippiam sumpscrit. i Qriod[' ' capite. ,
oiim suriniiadistrietioiie observabatiif. Nain S. Ani-
nichadus, eo qubdfraifibus adyeiiieiitibus; et postt ""Deintra quinquagintu passusJutiludine. Horum
coeriamse CalefaCieritibiisab eis fpgalus pbtuin nonL verborum explicatio enieijdicaiida est ex cap, 55
permissus a SeriiOrededisset, ejusclein senioris sen- ejusdem Regulce, ubi stattiitui* quod si frater au^
tentia jussus est Hiberiiia excedefe'"":quiinde Ful-" ditb signo operis Dei qiiinquaginla passus abest ab
dam veriietis in magtiumVirumevasit, ut refertFlO- ofatorip laborans, non debel sp adjoratpiium con-
rentius Wigorriierisisad anhum 1045. ferre, sed posito ferrainentOj flexa ceryiee, in loco
a Cum advenisse, etc. Hahentur in Reguia ms. operis pensum divinum solvere.
Magistri cod. Cprbeierisis eodem Cap. 81. t Sine alicttjus homjnis etoquio. Si nempe ei ne-
1 Iridex. Id est, signuni, ut infra hoc capite, quoi j)
'
cessariutii essCt loqui, vel aliquid peterp. Nam aliis
vocabulo supra usus est. - ' ffairibus juxia Banc Regiilahj-, si neeessilas id po-
< Ffatrum examen ebuiiiat, Ebtillire liPc loco est; stulat, loqui concediltir in niensa ; hiiic atitem iie-
cum abundantia et copia eriimpere, proserpere, utt gligenli, eliam necessitate postulante; miniriie:
apud Tertullianum, lib. de ldolpiatria : « Priusquam1 i Qrii etidmsi, eic^^HitiCtraiisppsiia suht,quae hac
hujus monstfi artilices ebullissent, sola templa et; serie clafiofa 'apparebuni: Qni elkmsi pfqpriq voce,
" vacuceaedes erani. »In Scorpiaco : i Tunc Gnostici ad pratorium proclamaiil debefe s}e„%t abseHMs,' i»
erumpunt, lunc Valeiiliniani pfoserpunt, ttitiC om- ofdtiohiVusriiemorari, pimierhiiiittntiir.
nes martyriorUm refragatores ebiillitiiit. i Et apud -^ Nam pro utilitate mohaslerii, Absentes ab pra-
eumdem libro ad Scaptilam ebullire verinibus estj
scalere pediculis : Soltisque in praelofio suo vastaius, tbrio pro ptilitate monasterii ajit aJia causa legitima
peste cum vermibus ebullisset. » non miiius meriti consoquujitur qiiam prjpseiites»
d Faciant sibicrucerit.GbiippuSilibi'0xxi de laudi- utolim Palri Hpratico liionstravit angejps quidam,
bus Juslini minoris : qui splendida veste indritus iempofe ofiieii diyini
coslesti quodam thymiamate perfundebaf non soluni
Atquecrucissignumiaciensyenerabilesedit. praesentes, spd etjam .jo.cujn,iegitinie sbsenUuin, ut
c Respondentes.Id est, dicentes : de vocabulo scribit S. bbfotheus doctf, 11.
infra quo
1159 S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 11(50
tatem occupantur, tacite praetermittantur, <*quia po-,A vel filii Ecclesice occursione sibi non aspexerit ob-
tius peccatum acquiritur, nolentes Deumin orationi- viarc Abbas vel praepositus fratres in furtiva pas-
bus memorarc. sim, protit volucrint, comesione non inqiiinent: ni
§XIV.— Item ex ejusdem Regula (cap. 23). forlasse patula unumquemque aut aegriludo aut de-
h Qui verb ffaler ad versum primum mensse di- fectionis instaritia defaiigat. Cui quitlem aperle cum
cendum non adfuerit, non sedeat ad mensam cumi cbnsensu reliquorum congruam ordinabit anno-
fralribus; sed semole in scutella sine data bene- nam k aelati suce valetudine competenle,
diclione manducet non signalum, etpotio einon si- § XVII.— Item ejusdem (cap. S).
gnata tradalur semole mixla. Et usqueduni se le- I Quilibet ex monachis jejunium solvere non prcc-
vent, nullus cum eo loquatur. Jam si spiritalis est,, sumat, nec priusquam in commune reficiant cum
doleat ei sine Deo reficere. *Qui vero ad yersumL cceteris vel postquam refecerint, quidquam, quod
pbsteriorem menscefitiitae non adfuerit, in sequenlii ad potandum vel edendum pertinet gustare vel con-
refectipne, et ipse a mensa sequestratus non signa- tingere audeal, mvel occulte qtiodlibel peculiariier
lum mariducet et bibat. Quce excommunicaiiOnes i Tecondere, vel habere prcesuiiiat. In prcecipuis so-
tandiu in eis permaneant, <*quaiidiu in satisfactione lemnitatibus tria pulmentaria, et tolidem potiones
humiliati ad genua capitis emendatio fuerit majorii " fratribus pfaebeantui*.
feprotiiissa. § XVIII. — Ex REGCLA PAIILIET STEPHANI (cap. 4).
—
§ XV. Ex REGULA SANCTI FIIUCTCOSI (cap. 18). II Nulli liceat absque prioris permissu de opere Dei
d Ad roensam qui lardius venerit <*prohibeatur a
causa manifesta compulerit,
cibo. Ad oralioiies diurnas, qui adprimum psalnium discedere, sed quem "
non pccurrerit, introire in oratorium cum caeteris', oralione a priore— sperala etconcessa discedat.
non audeat , T sed poenitenlice delegabilur. Hoc § XIX. Item ejusdem (cap. 5).
p Nec bini, nec temi, sed singillatim <Jexeuntes
idem sustinebit qui nocturnis orationibus usque •
r
tid tertium psalmum lardius venerit, g aut post tres s orationem sperent ila ut qui sani *
sunt, proiinus
revertantur, qui verp inflrmi, ex permissu re-
psalmos diclos in choro, se miscere conatus fuerit. deant
XVI. — llem ad cubile.
§ ejusdem (cap. 19).
' & Ministri sive prapositus cutii fratribus reficiant, | XX. — Item ejusdem (ex cap, 17).
i et mritatos sibi cibos prceparare non audeartt, nec: n Nulliliceal supra statutam T consueludinem sive
extra communem refeciionem quidpiam edant. Hoc in polu, sive in cibo praesumere, nisi Prioris, * cui
etiam sludeat abbas agere, i quoties advenieiites ordinandi.y facultas est: ita ut in gravi operatione
d
« Quia polius, etc. Ita correxi ex Regula ms. S. Frncluosi episcopi Bracarensis cod. Crass. in fine
"h
Qui vero fraier, elc licechabentiir in Regula ms. ejusdem capitis S.
m Velocculte quodlibet recondere, etc. Ad eden-
cod. Corb, sub linem ejusdem capilis 23.
c Quandiu in salisfaclione humiliati usque ad ge- dum vel bibendum videlicel. ldem staluil S. Pacho-
nua capilis. Est quod ait cap. 73: t Usque duirt mius art. 63 : « Nihl in cella sua absque jussione
in ipso oratorio pro culpa salisfecerit ad geiiuaiii- praepbsiti quidpiain condet, nec poina quidem." J
curvatus. i Telradius seu Teridius cap. 22 Regulce': « Ad lectum
d Admensam, elc. Exslat in Regula S. Fructuosi suum nenio praesunial habere,- quod manducelur,
Cpisc. Rracar. cod. Crass. snb finem ejusdem capitis. aul, bibatur. » .. . „
<=Prohibeatur a cibo. Juxla Regulam S. Pachp- 11iV)i//i liceal, etc. Haec habentur in Regula ms.
mii, art. 2: « Ad domuin jejunus revertetur. > Pauli et Stephani cod. Flor.; h;cc autem sialuuniur
f Sed pmnitenlim delegabilur. Juxta Cassianum, juxta Rcgularo S- Pachomii arlic. 5.
lib. ni de dium. Orat., cap. 7, et Magistrum, 0 Sperata. Id esl, peliia; sperare aliquando idem
cap. 73 : « Foris ' de oratorio
' • excoinmunicatus ja- est quod petere. Epistola Leoni!;episcopi Seiionensis
clelur. » ad Childebertum regem : « Litteras celsitudinls ve-
6 Aut post ires psalmos. Juxla S. Pacliomium, strae honore, quo dignum est, me iiidico suscepisse:
arl. 2 : « Qui posl tres orationes veneril. » ubi sperare dignamini, ut ad ordinandum Mecledo-
h Minislri sive prapositus, elc Hcccbabentuf in neiisem episcopiim aut prcesentia nostra adesse de-
regula ms. S. Frucluosi eodem cap. 19. ]
j) beal, aut cbnseiisus. » lclemvideiur cap. seq.
> El mnlatos sibi cibos. In Regula ins. legitur, in- v Nec bini, elc Reperitur in eadem Regula ms:
usitaios,id est, diversos ab iis quos fratres edere cod. Flor. eodem cap. 3.
solent. Idem sancitur in Regula Pauii et Siephani, <iExeuntes. Oratorio videlicet, pro necessitate
cap. 20 : « Nulli fratrum liceat vel pomum vel quod- aliqua. r Orationemspcrent. Id es.t, licentiam petant, ut
cunque olerum, aut condinientorum, vel aliud ali-
quid ad usuni sutim quasi peculiari apparatu in supra : Oralionea priore sperata, quia liceiilia daba-
mensa sibi ad manducaiidiim deferre. > tur oratione seu benedictione prioris.
i Quoties advenientesvel filii Dei, etc Ita in cod. 3 Revertantur. Ad oratoriurn.
Vind. et in Regula ins. Locus corruplus aique ita * Ex permissu redeanl ad cubile. Si iiimiruroTi-
casligandus videtur. Hoc etiatriabbas studeat agere, centiaiu petierint exeundi iniirmitaiis causa.
u Nulli liceat, etc. Habctur in Regula ms. Pauii et
•ut quoties advenienl fratres vel filii Ecclesim,occur-
sione ipsa non despiciat obviare. Slephanicod. Flor. cap. 18.
k Atatisuw valetudine competentc.Haec corrupta T Consuetudinem. Id est, anuonam solitam. Sed
sunt. In Regula nis. legitur : JElalis sum valeludini de hoc vocabulo infra.
competenlem.Sed lege,' mlali sive. valetudini com- *<Cui ordinandi. lii Regula ms. sequilui*: Et eon-
petehicm, ut in cod. Vind.; nam liic agitur de ceta- siderandi, }'','
tis debilitate et de morbo. 7 Facultas est, Ita in Regula ms.; videtur taiuen
1 Quilibetex monaclm, etc. Exstat in Regula ms. deesse TOpehnissu.
j,,M CONCORDIAREGULARUM. — CAP. Lll. 1162
faiigatis fratribus supra consueliidinem oportet quid- A cundia et mansuetudiiie. Si vero pro ahjectiori vel
quam.adjungi",annuente etpermiUentePatre, et non viliori movetur, autquia est novum, memmerit man-
dali Dominidicentis: Quia dignus est, non quicunque,
quolibel prcesuniente, hoc ipsiim fieri iiceat,
XXI. — Ex REGCLA SANCTJ ISIDPRI sed operarius i mercede sua (Luc. x). Discittiat se-
§ ( cap. 11).
a Tertipore, quo refectionis debitum solvittir, clau- ipsum, si digne operatus est opera Dei, et implevit
omnia qusecuiiqueprcecepta sunl : el tunc non aliud
stra monasterii obserentur, nec ullus extraneus in-
h fequirei, sed de eo ipso, quod ei tiatur, erit sollici-
teresse prcesumat -. ne quietem li'aternam prcesen- lus, quia supra meritum suuiri excipil. k Hoc enim
tia impediat. Refeclionis tempore dato siguo pariter de esca dictum, elianj de omni re, quaead usus
omnes concurrant. Qui autem ad mensam lardius quod
corporis perlinei, eadem forma servari polest.
venerit, c agat pcenitenliam, aut jejnnus ad suum XXV. —liem (cup. 116 i). ,"
d vel cubile recurral. Nemo aulem ad §
optis yescen- Si quis iratus nplit sviscipere aliquid eoriim, quce
durii ibit, anlequrim ad vocanduni omnes vox sigJii — Resp. Iste talisdigiius esl, ut.etiainsi
solita sonuerit. praebeniur?
quserat, non accipiat, usquequo probcl is qui prce-
§ XXU. — Ilem ex eodem capilulo. cst: et cum videril vitium aninii ciirattim, tunc
Nulluin esus furliyi cortlaminaiio polluat, aut im- B eliam quod corporis usibus necessarium fuerit, prae-
pudens vel privalus extra coiiiinuneiii mensam ap- bebit.
petilus. Exconimunicalioiiis enim sententiam sub- § XXVI. — Ex REGULA CASSJANI {cap. 16).
ibit, crai vcl occulle vel exlra ordinariam mensam m Ad has ergo oraliones cuin fuerit signi sonitus
aliquid degustaverit. Ante refectionis tempus nujlus . audilus, tanta celeriiate debet mcnachiis exsilire, ut
comedere audeat prceier etim, qtii cegrotat: qui eriirn non dicam alia artiiicia, sed is qui opus scripturce
edendi tempus antecesserii, subseqiieniibus puenis exercet in eodem puncto, qtio ad aures ejus sonus
abstinentice subjacebit. Silienti ctiipiam vel defectum pulsaiitis advenerit,." cceptam litteram. non audeat
patienti ante edendi tempus consulendum esl ab ab- corisummare.
bate, vel prcepositb ordinante : non lamen palani : §XXV1L— Ilern (cap.Al °).
ne forle sitire vel esujire videnles alios cogal. Heb- Si quis aulem anlequam finitur psalmus incce-
domadarius solus cibos degnstet, neque id alius au- ptus, non occurrerit, ulterius in oratoriiim inler
deat : ne ,sub occasione degustandi suae gulce vel psallentes fratres introire non audeat. Stans foris
guttiiri salisfaciat. ad januam suslineat, dbnec finitis psalmis congre-
§ XXIII. — Ex REGCLA SANCTI RASILII(cap. 97). gatip relaxeliu* : ei tunc subnTssa interra pceni-
Interrog. e Si necesse est omnes convenire aslho- v tenlia negligeiitiaesuaj, vel tarditatiscoriimbmtiibus
ram prandii, et eum, qui remaiiet, quomodo transigi- ab abbate impetret veniam. Quod si coiilempserit
nvus?—Resp. Siquideiiiiieeessilatevel loci veloperis saiisfacere, ntillo modo inter Tratres socielatem
remansit a comniiini ordine, qui prceesl, f probavit, psallendi habeblt. In nocturnis aulem oralionibus
el ignoscit. Si vero cuin possil, non B satis egit »o- iisqup acl sccundiim psalmum dalur tardandi dilalio.
currere, fatealur culpam iiegligenliaesiice, et <*sine Attamen antequain finito eodem psalmo fralres in
cibo maneat usque ad illam horani qua conVenitur oraliones procuinbant, congregalioiii se inserere
ad cibum in posterum diem. aique iramiscere festinel. QnoJ si aniplius vcl niotii-
§ X.X1V.— Ilem ex ejusdem Regula (cap. 95). ciim retardaveril, finitis vigiliis vero Inimilitate sub-
lnierrog. s Quali affectu oporlet accipere vesti- missus veniani iiegligenlice, sicut superius diximus,
nieiitum vel ealciamentum qualecunqiie fuerit? -- expetere lion omittat,
Resp. Si qnidenibreveant grande est ad mCnsuram § XXVIII. — ltem(cap. 18 i>).
staturae suae,hocindieare debet, sed cum omni vere- Dominico aulem, vel sabbato, seu feriatis diebus
a Temporequo, etc. Exstat in Regula S. Isidori habetui*iu
cxcusa cap. 9. EvangelioLuc. x, pimOovUVTOV. In Graeco
h .Prmseniia. In Regnla exc addilur s?c«. J) S. Basilii legitur TogTpo-iHg«VTOV, II est,'ciV.o sno,
0 Agat pmnkentiam, etc Juxia inslitula S. Pacho- qiod miroi*: ita ut loc.;is'citaius sit ex memoria, non
ex codice, autcerte corruptus.
miij art. 12 : « Similiter aget pcehiteniiam atil ad k lloc enim qttod de esca dictum est. Ita in texlu
domum jejnnus reverletui'. »
, <i Velcnbile. Ut ilii legal.. Grccco, TO'jup ini Ti)gTpofi)gupnuivov,,quod idem
0 Si necesseest, etc. Habetur apud S. Basiliumin- sonat. Apud Ruhiiiirii : « iJoc eiiiriv quod de vesti-
terr. 158 Regulcebrev., et apud Ruf. cctp. 52. mento tlicium est. jRecle, Nam Iiic agitur de vesti-
f Probavit et ignoseit.Apud Ruliiium : Probabit et niento, non de cibo; el videttir boc loco usus cor-
ignosce:, recte. ;vectibne exeniplari Rufinus.
* Satis egit,' Apud Rufinum : Satisfec.it, 1 Inter. 15-i, 'ct cap. cit. Ruf.
h Sine cibo maneul. Hsec supplevi ex texlu Grceco, ™Ad has ergo, etc. Ilsec suiiipta sunt ex Gassiano
et Riifino. , libr. IV de.lnstit. cap. 12.
1 Quali affectu, elc. Exslat apud Basiliuminter. u Cmptamlillerqm non audeat consummare. Idem
168 Regulce brev., el apud Rulinum cap. 51. Haec statuit Magislercap. 54 Regulcesuce. Scripiqres lil-
auteni interrogatio videtur hic ciiata ob illa verba teram noii iniegreni. Exempla.vide in Vitis Palrum.
S. Benedicli: « Sed et si cui olierliir a priore, i elc, 0 Lib. iii de diurii. Orat., cap. 7.
ul sequens. f Lib. jii de diufn. Orat., cap.".1,2.
i Mercedesua. Ita apud Rufinum, quemadmodum
''
PAIROL. CHI. 37
'
*16!5 S." BENEDICTIABBATTS. ANIANENSIS '1164
pro vigiliarum lassitudine prandium etcoona fratriii-.Atei:npei*andumest : nec ante, sive post
mensam,
•btis exliibeatur. Sed cum ad ccenam acceditui ir, quae <*• communiter fratribus apponilrir, aliquid ori
psalmus non dicitur, sicut „adprandium soiet fier. ri, a indulgen.dum.es.t:.* nisi inflrmitas, sive differeniia
aulcum post jejunium sero reficitur : sed lantumii- ajtalis sive cor.porisT aliquid coegerit. Sed
modo , sive cum ad ipsanj acceditm*, sive ciim aab ad satiiritatem edendiini est. neque
ea coiisurgilur, sine psalmis, sed simplex taiitm: m •§ XXXIL —'Ex -RECULA SANCTI-C-ESAHII
8 (cap. 10).
cohipletur oralio. Pro hac ratione, craia intcr mqp- Qui signp tacto tardius ad opus Dei, 'h vcl ad
nachps extraordinaria est Jsta refectio, et non omi- opera venerit, i iiicrepalioni, ut -dignumest, subja-
nes ad "tiainvenire coguntur, nisi aut peregrini fraa- celat. QuPdsi secundo ac lcrlio admotiitus cmen-
tres, qui sup.erveiierint,aut hi quos-infiriiiitas corr- dare noluerit, i a conimuiiione,velconvivio ' sepa-
poris, aut quos propria voluntas invitat. retui*.' ": ,.
§ XXIX. -r-Item exeadem Regula (cap. 53.«).' § XXXIII. — EXREGIJLA SANCTI AultELIANJ- EPISCOPI
Omniinodis aulem ei hoc caveri debet, ne antite '- ' - (cap. 55).
illaiii vel post illam horam, qmv omnes fratres iin lc Extra mensam communem nihil sibi poitisvb
commune reficiunl, exlra.fneiisam quodcunque vei »1 guslareliceat absque infirniis, l „etiliis qui roinoris
modicum aliquis manducare prcesumat : «t efiaiii n •" cetatis sunt.
poma, quae tempore suo sub arboribus jacenf, nona § XXXIV.— Ex REGUI.A CUJUSBAM (cap. 8)..
lantum degustare, sed etiani fangere absque biss „ m QuancloeunqueveTdiurnis S*elnocturnis' horis
• ad opus divinum signum insoiiuerit, mox cuiri sum-
quce in communecomeduiilur, sacrilegium sit,
ma fesliiialione surgendum esl, ac si prcecoregis
§ XXX. — Ex REGDLA TABNATENSI (cap.S).
Qui signo dato ad opus Dei, vel ad qucccunque s iiisonei, onmi opere quod in maiiibus Tiabebalur
operalardius venerit, exclususproreatu tanti faciiio- posiposilo, ul nihil operi Dei pra-poiiatur, sed roens
vis cotifundatur. ; ac sotiitum prcceonis iiitenia, et operi Dei innixa,
cum omni gravitale et n mansuetudjtie ad intpnaii- „
§ XXXI. — Ex REGCLA CEJUSDAM PATMS.
In abstinentia ciborum uiia.m rcgulam servari; dam gloriam majesialis ejus et pietati ejus graiias
opoftel ab oinnibus fratribus prccter senes et infir-. referendas feslina currat. Quod °
si morosc el segiii-
mos, siveinfantes i et una mciisura sit [ai)] omiiiijns,, ter vcniat ppst prinii psalini, qui "m cursu canitur,
id est, ab hora nonat usque ad alleram a cibis; iinem, noverit se a suo ordine, dum cufsus expietur,
a Lib. iv de Instit. reniint., «ap. 18. « Et illis aetalibus, qriae pernulriri indigent, > ubi
p senileiii
'J , et minorein coniplectiliif cetaiem. Hic
i>Usque ad aiteram. Nonain posimeridianam se-
queritis diei.-Hicenim Paler qupiidiarium inslituit vero senilem-oiniuil-. Iiaque 1-geiidumpulo : « Et
-
jejur.ium, ac proinde unicaro refectioneni in die, illis, qui seniljsel niiiioris aeiaiissu.nt. >.
111 vel diurnis,,-etc. Hcecfere nihil
qucefial hora nona post meridiemjuxta priseoriini aliudQuandpcunque continent quam supciius capul,S. iJenedicli.
Chrisliaiioriini cbiis.uetudinein,..quce salis noia est » Mansueiudine. ld est, modeslia.
ex hi'SPatribus in hac ConCordia cilalis, Terluiiano ° Qui in. cursu canilur. Cursus est id qnod vulgp
libr. de jejuniis coritra Psychicos, Prudentio in Pe-
dicilur diyiii.innolTielnm,horcc canbnica?.,opus Dei,
ristephariode SS. Frucluoso et Augiirio: divini officii, quod a nioiiacbis quoiidie ex-
Jejunamus, a ii, recuso polum. „ pensum
Nondumnouadiein resignatliora, currilur et persolvitnr. Qiiod vocabuluni scepe in
<*Communiler. Id est, simul, ut supra nota- Palribiis liic cilatis reperire est,etS,aliis. Columbano, Re-
Id eliairi vi-
g.ulce cap..7; Macario, cap. 6,
tum esl. dere esl in actis mss. S. Sigolenceabbalissce:« Jugi-
<iIndulgendufnest, Ita reposui, ex cod. Vind. cum ter cursum decantansdiscalciala peragebat yigilias,-j
legerctur : liidigendiiiii est. et in Actis mss. S. Gcreniii abbalis : « ln oraiionis
<*A'isi infinnitas; sive difjerentia mtqiis sive cor- auterii siudio tanlusillum fervoi'accenderal, ut abs-
poris. Lege : iVisi infmnitas corporis, sive differentia que peculiari supplicaiione Romaimmseu Gallica-
mtatis. nuiii, et safietoruiii Patrum Benedicti seti Colnm-
i Aliquidcoegerit.
" Suppl.: indulgere ante, vel post bani cursum horissingulis Dominodecantarel. J In
mensam. / 1B chron. ins. biiiiiolhecceregis : «Anno teriio Ludo-
-, zQuisrgnoiaclo, etc Habetur in Regula sanclimo- vici regis facuiin esi conciliuin maguiim.in Aquis-
nialiiim ejusdein Ccesarii,cap. 10.'
h:Vel ad ppera, Maiiimnividelicet. grani, in.meiise Auguslo: et prccccptunicst ul mo-
i Increpationi,rit dignum esl, subjacebit.Ita Magi- iiaclii briilies ciirsuni S. Renediuli-cantafenl ordine
regulari. jTuPasiiiienlialims. S. Columbani-:« Et
sler supra. Teridius 11
cap. Regulceejusmodi desides subridens in synaxi, id est in cursu, sex per-
ferulaesubjicit: Qui in rcnioto loco csi, sfsigno quis
«
cussionibus. > Apuil S. Gregorium Turonenstm,
tacto ad ornne opus Dei nulius tardius venial.: si Tib. vTiist., cap, 20, cuni agit <ieSagiitario et Salo-
tardius venerit, de ferula in manus accipiat. i Sed : « Nulla prprsus de Deo erat. menlio,' -
locus corruptus, et : * nioepiscopis
i.ta castigandus Praeler-eimi, nulla oumiiio cursus liienioria habebatur, » et ita
qiii iii remoto loco est, signo lacto ad omne opus hic iocus legeiiciusest; et iib, ix, cap. 6 : « Sic in-
Dei nullus tardius veniat. i explere cursum, nunqiiam tcimcn
i A communionevelconvivio.ld est, a communione gressi sumus nobis potuii. excitari. > Apud Forluna-
seu participatione menscecomraunis jtixta S, Bene- psallenlibus lum.lib. n, epigr. 10 :
diclum supra.
k Extra mensam communem. Supra hoc capile CelsaParisiacicleri revereiilia.pollras
eadem exipsoauctoreproferuntur, paucis mutatis, Ecclesia;genius,.gioria,iminus,lipnor.
excap. 51. CarmineDuviJicoclivinapoeniaiajiaiigejis
1 Etillisqui minoris mtatis sunt. Supra dixit : Cucsibusassiduisduleerevolvitopus.- ;.
1165 CONCORWAREGULARtiM. — CAP. LHL 1166
revocari, et in loco nltimo posituni, id est, in.eo. A rat; et verecundia et metu frangitur, dum ab omni-
loco ..qui. lalibus negligentibiis Tuerit/dcputatus bus videtiir. Et quando caHeri explcto officio foras
aslare, et ibi cuni.verecundi.aemelti exspectare, et egrediunlur, ille in ecclesia pro ipsa tardilate posi-
ppst exple.tura.cursum prolixa venia ante ccelum iralus-diiodecim psalinos supi-a cursus seriem cantet.
trinii .egrpdientium ;satisfa"c'efe.Nam foris oiniiiiio Si vero ex loto cursnm siuim perdiderit, prcecipue
iitm, segregeUir, ne a soinno rielentus ciormiat,,aut nociurnis bons, in quibus nriiluni aliud opus iiripeT
adetiiifli detur. occasio. dit, <*superpositione danliielur.
jii .fllfqno nialignb hosti; :<*..
Iiitus elenim posiuis nec lotum perdit >>quod ccepe^
« Adeundi. EjtismPdi Tratfem, ut eijinteniet. *. Superpositione.;Supple, jejunii, de quo voca-
h Quod cw.perut,ITec verbaredundaril, aui certe buio inffa cap. 54, § ult.
iegenduiii: Quod non incwperai. ;':"
-
CAPUT LIII,
DE IIIS QUI FALLUNTUR IN ORATORIO.
§ 1.•— Ex REGULA SANCTI BENEDJCTI. B majori eincndalioni subjaceat: quippe qui noluit
a Si quis duin prpnuntia.t psalmtiiii, respbnsb- humiiiiaie conigere quod negligentia deliquit. « In-
Tium",antiphonam ycl lectionem, fallitur, I*nisi sa- fantes pro tali culpa vapulenl.
tisfactiblie ibi, xoram oinnibus humiliaius fueril,
dum pronhntial psalmum, etc. Hic nulla coercendo; quo inemeiidato, ab omnibus brando^
„•<*-;Si.quis
fit menlio. versinim,T,ilanicect Cofcciaruiii. Sed-di- usque aclulliniiiln de monasterio expeliendo.
cendiim istii aliofiiiii- conimeiiioratione brevitatis '. «Tertius t!e rebtis, exterioribuS, hoc est, si quis
causa cbivpfchenrii.. •".;."-'•; . damrtumper hegligentiam alicpiod' iniuieril
" mona-
> Nisi satisfactidne ibi coram omnibus, elc Tlcec''. ; sierio. .: •• •" - . ;
prcescfibuamr-juxta 'aiitiqnorum momtehorurii sia- « Quartus de rebus criminalibus.
ut
ttila", videfe esi apud Gassianum, -lib. iv-de lnsti- « benique per ordinem cosdeiii repetentes": de
lutis -rehiiilliaiiiinni, cap. 16.„S. Pachomiti.s vult ' prinvo sciendum quod nullateinis aliier, „uisi quod
ejuslnodi deliuquenies asue allare increpari,- aii. 5. Regula jubet, fi :i'i«lebet, boc est, non aliud, sed
EosS,"Coiumbaniis in Pceiiifenliali ius. plagis.sub- pfopriuni cst judicium ponendum.
jicii:"'«" Qui ob tussim iii exortiio psalmi non bene « De sectiiido coiisideraiidum quia non oitinibus
caiitaVeril, sex percussionibus emenclare staluar personis siipra tlicti gradus convenire poteruiit, quia
tur.i,- aliter sunt cofrigendi hnnesti, aliter improbi. Nam
c Infdntes pro tali cnlptt vapulent. Duplex hic p Regula priEcipil de conluiiiaei, ul secrete semel aut
culpa: uiia proiiuiiliatioiiis, allera superbice. Sma- bis admonealur; et alibi dicit : Si contuniax fuerit,
ragdus et Rernardiis Cassiuas de posteriori locuni demonasterio expellalur. Necesse est ergo ut jnsto
irtierpfetaiitur. Videiur tanien de jiriori inlelligen- hioderaniine ulrumqiie deccrnalur, qualHer secun-
dus, ita ut licecverba sintallcra Jiujus eapiluli pars, diim Regularo el coiituniax secreie-moneri possitet
in qna speehiliier agalur de infaiilihus qurin ejusde rrionastcrio expelli. Hle naraque secre.e esl ad-
modi proijunlialipnc erraverinl, niaxime ciijn pueri nioncndus, qui licet aliquid a priore imperatum re-
plus diicantur seiisu qtiaiii huniiliatione,-et ita ex- fiitans, niox tamen iucrepatus emendalionein pro-
plicat Rtith. ms. ciim ait: « Nolandunv esl eiiiiu mitlens, pui el honestus jure dici poierit; et ille de
quia infantes debeni petere veniam, si fefeilerint; nioiiaslerio expellendus, quiet conlumax existit,
ei postsi viderir mtvjor quia digni surit fhgellari, cl nullo uiiquani pacto acqiiiescit suscipere discipli-
tunc ilagellandi sunl. » Porro quia multis capitibus nam, quem omnimodo coniumacem Regula vocat.
S.' P. "Benedictiis agii"de pcenis deliriqueniiun), ad "Undeeimeritb iniprobus esi dicendns : quanqiiam
eoniin intelligentiain qucetlain ex S. Frucinoso pro- et improbuin etiam vocei, qui, licet freqiienter cor-
feram quae baieiitur apud Heiiricuiti C:iiiisiiim;,-vi- ripiaiur,.-discipliritc lnmen regiilarinon coniradicit:
ruiii de re Iitiefaria bene meritum, tom. V Antiquce qiii,hpneslatem qtiam prius, tiuin so eihendare profi-
Leciionis. teiis, haberc vitlebatur, reliiicpiens, ad improbain
« Piurimi (inquit Fructuosus), nequaqsiam pleni- . tltiramque liientein iransit; ut, unde unus medetur,
ter iineliigenies judiciorum.'scnieiitias in Regula S...„ intie aiter periraitur. Quaprppter qtiorunidam verbe-
P. Bencdicli, aliter qiiam prcccipitjtfdicare soleiit. _ ribiis coerceiitice,stini, pprsonac, quorumdam vero
Scientiuin iiaqiie esl quaiiior ibi contiiieri modos D 1 liiinitiie, de qtiorum qualilatibus.Regula dicil : Se-
quiinis cielinq-jciiliumerrbr Corrigiiur. cundumuniuscujusqiie, inquit, qualilatem vel intel-
« Prinius munqiie est, qtiem itiem Paler Renedi- ligemiam omnibus se conformet et aptet. itemque
clns pfoprio judicio determinavit i ut esl, qui per , alibi : Ui viderit cuique expedire, prudenler et cum
uegligeniiam lempore coissliluio.ad nocturnos non clmritate siudeat ampuiare viiia. Et nolandum tria
pulsaveril sigriuvi, iinde in oratorio salislieri jubet; inspicienda esse semper, personam videlicet,' inten-
el qui ad officiunidiviiiurii Tai*iieoccurreiil; et qni tionem atque niodum delicti: pefsonam, utrnm in-
per negligeniiam"hora refeclipnis ad mensiinv:"et si tellectu et modestia vigeat, vel dtiriiia et inqiiielu-
quis diiiii-pronuntial psahnuni atil leclionem fefelie- dine menlis coiHradictov exislat : iiiteiitioiiem,
rit; el qui pro aliqua arte extollilur. utriiin studio, an infirmilate deliquerit; niodum,
« Secuiiriiis est cie spirilualibus reJius, unde ipse iitrtim graviler, vel certe leviter, erraverit. Unde
dicit: iSi quis fuerit contumax, unt inobcdiens, aut Regula dicii. : Secundum modum culpm, exeommu-
superbns, vel in aliquo(id esl spiritali) tantnm conlra- nicuiionis vel.disciplinmdebet exlendi mensura. Igitur
riiis Bxjstenskanctai Reguke: (lui prbliciemio ad sep- oimiis spiritaliier delinquens taiidiu seereie monefi
teiri gradtis- exiendiiur : occulla videlicet casligatio, debet; donec seipsiim et improbum reridendo ab
publice corripiendb in Tevi0ribus'culpis;-excommu- bcculto transeat ad piiblicum. Inqua publica corre-
nicaiido, in jejuniis nimis "aliligendo, verberibus ptione, si nbii emcndaverit, ad exconiinunicationem
1167 S. BENEDICTlABBATTSAMANENSIS : 1168
§ II. — Ex REGULA PAULIET STEPIUNI . per omnia iinminet, sive protrahi, sive accelerare
(cap. 7).' A
» Juniores, et maxiine qui adhuc psahnos discere jusio cpnsiderationis judicio jussCrit, ad ejusnutum
meditantur, per choros cx ordine et sine liegligCntia sive etiam e-levatius,sive humilius volueril), consona
> diclent: ila ut ab eo loco quo niinores igiioranilu tamen, quasi uno ore, voce dicatur. Nec quisquain
juniores, qui jam Psalterium finierinl, per Prdineni praesumat absque prioris permissu, vel elata vocis
sibi in dictando succedant, ul omni tempore pro- extollentia, qucescepius inilationis jaCtanliain et ar-
nuntiandi usris non desil. ° Psallendi quoque modus, rogantiam elalionis minus cautis generat. aut lur-
si possibile est, pmni tempore cum temperamento bulenlafeslinaiioiie temperrimeiiti modum excedere
nobis lenendus, ui nec nimiura protracte, nec supra vei mutare. Nec prior concessam considefationisli-
nioduiii correcte, sed, ut diclum esl, lemperata sem- centiam f in usu absque certa necessitale audeat
per modulalione dicatur. <JServale tamen, ut secun- usurpare, sciens se Dominoredditurum ralionem, qui
dtim voluntateni et arbilriuin prioris (cui semper dixit: Psalltte sapienter.
considerandi et perpendendi lempus, hofam,<*• Causcun
leviorum culparum transibit. Ubi cinn diu nequive- tentioneni levioris culpaejudicio subjacebit. In quo
rit corrigi, iiimirum jejuniorum inaceratione aliliga- T. modo contineliir quidquid in Regula iiivenitur, sive
lur; per qtiamnon correplus, si pwsona fuerit lalis, gravissiine vindiciae subjaceal. Praiter hoc quod in
flagelioruni coerceatur acre.iine; sin vero persoiiae qnibusdam locis inveiiitur, districliori disciplina' sub-
non. admiserit consideratio, coiiiiiiuniter ab oniiii- jaceat, quocl.quidam ita intelligi Vblunt tit, si oc-
bus iroploretur misericordia Omnipoientis'; quod si culte aut publice vefbis iiioiiebatur, in ebdem gradu
nec isto liiodo fuerii sanatus, projiciatur a corpoi*e aenus corripialur. •
nionastcri. Ei si contigerit ut per negligenliam, « Qiiartus quoqne modus, ut praedictum est, de
dtimaul in occultp, aul in publico admonetur, ali- capiialibus criminibus constat, fornicalione videlicet,
quid damni monasterio iiitulerii, exconimunicelur in adiiiierio atque el.fielate assidua, cceierisque quce
ievioribus culpis secundiiin moduni, culpae : el per- niillo liioilo, nisi poenitenti;! corporali, secundum
acta puenilentia, iiefuin reverlaiur ad id ubi prius aucioritatem canonicam purgantur. In quibns et
tenebalur : el non solum duiii verbis monetur, ve- modus, nec non ei persona atque intentiij seraper
rtinvetiam si aliquo ex supra dictis gradu depri- iiispicienda suiit: ubi pariler quoque sanclorum Pa-
matur. truin iiistitntio sollicite est perpendenda. »
« Capitula quoqiie islius modi noscenda sunt, qui- Hinc auiein textus in <iuibusdanicorruptus est.
bus ordinale intelligi valeanl. Primuin capitulum est <*Juniores et maxime, plc. Haec liabenlur in capi-
vigesimtim tertiuin; ibi omnes gradus iiiveiiiri va- tibus 7 et8 Reglae ins. Puuliet Slephaiii cod. Flor.
lenl. Securidumcapitulum est de puens minore atale, Staliiitur aulem hic ul qiiotidie Psalieriuni a juijio-
qualiler corripiantur (cap. 50); ubi palet facile quod ribiis per ortlinem semp r reciieiurei pronuntietnr
in vigesimo terlio capile scfiplum esl: Sin autem" per choros. Quod quidem exlra divinum officium in-
improbusest, vindictm corporali subdatnr. IIJ fine G teiligendiim est.
h Diclenl,\\:\ in Regula ms, cod. Flor.; id est,
viilelicet capiluli tiigesimi, ubi dicit: ili tales dum
delinquunt, aut jejuniis nimis afjliganlur,.aut acribus prsnuntient, quia postca -subjungit, ut omni tempore
verberibus coerceaninr, ul sanentur. Ilinc sequitur ca- pronunli ;ndi usus non desil.
„put vigesiiriiim ociavuin, De his qui stvpius correpti ;c' Psallendt"quoqus mqdus. Hic incipil caput octa-
emendiire noluerint, ubi similiter septein prcedicli vuni cjnsdem Regultc in citato cbd. Floriacensi. „
gratiiis iiiseiii stinl. s Servaic Lc;*e,servalo, ut-in cod. Flor.,quod sum-
„: « De lertio autein niodo jiidiciorum, si.cnt supra ptuin adverbialiier idemestac exceplo.
dicluin e&ij de darano cujuslibet rei exteriori est e Cansani imminet, Ita in cod. Flor. Legc tamcn,
ijilelligendtini; ubi soltiniiiiodoaiiiiiiadveiiendum, si causa imminet, wA causa est poiestas, ul supra no-
uegligeiilia interveiiienle dainnum exstitcrii frairiiiu, taliim
f
est. ...
luuc secunduiii moduni tieiicli. el personanj et in- ln usu. Psallendi yidelicet.
. CAPUT' LIV.
DE SIGNIFICANDAHORA OPERIS DEI.
§ 1. — Ex REGIILA SANCTI BENEDICTJ.' D injuiigat hanc curam, ut omnia horis competentibus

a Nunlianda hora operisDei die noctuque.sit cura compleantur. Psalmos autem, vel antiphonas post
abbatis aut ipse nutiliare, aut tali soliiciio fratri abbalem ordine suo, h quibus jussum fuerit, c im-
a Nuriliarida liora operis Dei, elc Variaesimt hu- qui.tarde occurrunt ad opus Dei, excommunicali
jusioci lectiories. Alii legiint nnntiare; alii, aut ipse amensa, cantus ignari, et qui recte legere ne-
"nuntiei; alii, ulipse nnntici. Legendum puto, aul ipse cjueiint.
c impdnant.Imponere hoc loco, ef aliis est can-
i}v.n,iet,"ut in iiiss. S. Ebrulphi, et Vict. p., lioc
moJo : Nuntianda hora. operis Dei die noctuquesit tare, dicere, pronumiare, sive M fiat cant.ii, seu re-
cura abbatis. Anl ipse nunliet,-aut tali solliciio fralri citatione, non vero incipere, ut vulgo putaiur, ul et
injungat hunc curam. Ita ut primo ponatin*propo- usiirpatum a quibusiiam, qui ppsi S, P. Beiiedictum
• silio generalis,,ul niiiiirtim liiiiilianiaa horce ope- vixeruni, auciofibiis, SaiigelL:nsi,et nomiullis aliis.
ris Dei cura penes abbatein sit; deinde specialis, Q10 ! saiis liqnet ex Regnla cujusdam Patris in hac
nempe, aut ut ipse abbas horam divini ofllcii signi- Concordia citaia, quct esi. veluti quaedamparaphra-
ficet, aut ul liane provinciam diligenli fratri cora- sis RegulaeS. P. Benedicti, qucc nbi dixil S. Pator
iniltat. • imponere, canere posuif, ut videre est cap. 22 ejus-
h Quibus jussum fuit. Siye _
, pennissum : ',nam deni Regnlce: i In cursu vero positi, prout ab ab-
jritilii sunt qui prohibenlur hoe iacere, ut desides bate fuerint ordinati, ad psalmum cauendum, vel ad
1169 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. LIV 1170
ponant. a Cantare aulem et legere non prcesumat,...Acinm vesperiinum (Psal.cxi.). Medium hoctis, quia
nisi qui polest officium implere, ut ajdificentiir au- ea hora clttmor factus est, Ecce sponsus venit, exite
dienles. Quocl ciiro gravitate,Tiumilitate et tremore obviam ei (Matlh. xx-v); ul Ca lioracurn acljudiciiiht
fiat, et cui jusserit abbas. veneril, non nos dofrtvientes,sed yigilantes inyenial.
§ II. —Ex REGULA SANCTI ISIDOM EPISCOW (cap..20). » Gallicinium, Christum a moriuis resurrexisse. Has
: i*Ad custodem sacrarii pertinet cuia et cuslodia horas canonicas ab Orienle usque ad Occidentem
templi, signum quoque dandi in vespertinis noclur- catholica, id est univei'salis, indesinenter celebrat
nisqtieofliciis; vela vesfesque sacrce, codices quo- Ecclesia. ';'''>
-que, cinstrumenta cuncta, oleum in usus sanctuarii, § IV. — Ex REGULA CASSIANI (cap. 11).
ce.ra el luminaria. f Is auteni cui noctiirnarum oratipnum sollici-
tudo c.Oinmittituf,nph qlia hora illi libitum fuerit,
§111.— Ex REGCLAFnucTCOsi (cap. 10). Quid de-
beaiUobservare abbates. fratres ad Vigilias suscitare praesumat, nt secunduni
d Primum horas canonicas, id est, primam, mis- ppporlunilaiem somnii et insomijii setatis suae lio-
sis operariis in vinearn; lerlla sanclum Spirilum in ras noclis temperet. Nam qnamvis eum consueludo
apostolos descendisse; sexla Doniinum in cruccm diurna hora solila vigilare cbmpellil, tamen sollicite
ascendisse; tiona spiritum emisisse; vespera Dayid B et frequenter ? slellarum constitula signa exploret,
cecinisse dicens : Elevatio manituhi mearum sacrifi- et sic tblam congregalioneni ad officium oratiohis
lectiones recitandas, vel etiaro ad Communicandtim qui viilgo sacrista. Lanfranco, cap. 6 Conslilutionijiii,
eurites snum ordiiie.raserveiit.» Uhi vides locum secreidrius, uncle vox Gallica secrelain. Graecis.v.u-
cap. 65 S. Benedicti exponi : « Efgo secundum or- prfkxupyjtg,tliesaurarius vasorum sacrofiim cuslos,
dines, quos constituerii (abbas) vel quos habuerint el y.£iu.-duupyjiov,sacristia, lociis in qub pretiosa
ipsi fratres, accelant ad pacem, ad communionem, qtiaBqueteinpli recondnntur, ut vasa sacra, vestes
ad psaimuin imponenduiri:» Et cap, 19 ejusdem Re- sacra1, et similti, apud Joanncm Moschuni, cap. 195;
giilce liic Pater sic loquitur : « Sicul a mensa sub S. GregOriuin lib. n, epist. 49 : « Res autenv quce
.'.loco piivatiir, ila et in ecclesia segregelur, tit in apiid eum inveritse suiit, in cimiliaichio servari mo-
loCPiivqno antea fnit nec psaliiiiim cantet, nec til- dis omhibus studebis. »;
luni ordiiiem leneat.-iisqiiediim satisfactinne liumili c Insirumetilaque cuncta. Eadem cusloilienda a se-
euiti cordis contritione ab a"obate,"vel a senioribus . creiario iijsfituit Lanfraiicus cap. citato. Instrti-
ve. iaiii mefeatur. • S. Renedictus cap. 2-4sic loqui- menta sunt chariae fiindaiioriuni, coiitractuum, etc.,
ttir: «Privati autem a measce consorlio ista erit ut-videre est lib. i Legiira Ne.ipolil.anariim,„tit. 73.
raiio, nt in oraioiio psalnium non imponal, neque et 78. Tertiilliantis pro libiis usurpayil lib. cle Spe-
ieclijiiem reciiet, usqiie ad satisfaciionem. » Id ctaciilis : « Nec aliuude itiyesligaiidumest quara de
etiain nolum est ex auctoribus -infra hoc cap. ad iristrunientis elhnicaliiinilitierarum. >
S. Aiirelianuiii cilandis, ubi ageirir de orJine psal- Q d Primum horas c.dnonicas,elc. Non exslat in Re-
lendi, qni dicuntcanere, aulcaniare, dicerepsulmum, gula ins. S. Fructuosi episc Bracar. Sed vidctur
ubi S. Beriedictus dixjt imponere. IJeni conlirniaiur esse alterius Frticltiosi, qiiainvis quindecini hofss
ex Regula S. P. Benedicii, cap. &&: «lta sane ut caiionicas insUlue.ril, ut siipra diximus, hic vero
pscilii.um, aut leclionem, autaliud quid non praesu- tantuin septem fecenseantiir. Si haberemus iiilegrum
inal in oratorio imponere.» Ubi TOimponere, noii hoc caput, de hac re aliqnid certi slatuere possemiis.
significat inciperc Naro leclio non incipitur a le- Dici taineii potesl eum hoc capite loqui de eo ho-
clore, ut eam chorus persequatur. Imponere eigo raram nuinero qui communi;er suo tempore ab Ec-
lioc loco est dicere, pronuntiafe, sive id fial cantu, clesia receptus eral, non vero de aliis horis quas tum
sive recilatione. Id eliam manifestum esl ex S. ipse, tiim nonnulli alii addiderant.
Gregorio Turonensi ih Yiiis Patfutii, cap. &, de S. <*Cailicinium. Gallicinium, juxla Censorinum, lib.
Qiiintiano: « Suggesserunt ei, ut ipse antiphotiam de Nalali Die, cap. 24, et Macrobium lib. iSalurn.,
digiiarelur imponere, dicCnles: Si, Leale Paier, de- cap. 3,- 6sl tempus illiid nociis quod sequlttir illud
vote aiitiphoiiarii imposueris, confiilimus de -sancti- qubd dicitur de media nocle, hoc esl, jam noctein-
...late.lua quod protiniis nobis Dominus pluviam di-„ ciinanie ad diem, prcticeditvero coniiciiiium,id est,
gnabilur pielate divina elargiri. > Ubi rion est q.uae- cuiiigalli t.iceiit: itaul galliciniiun sitiionanoctis
stio de inceptioiie antiphonae, scd de nioduiatione. hora ciiciler.
Uiitie subjungilur : « Cunique psallere devo.issime f Is autem cni nociurnarum.oralionum sollicilndo
cospissei, penetravit excelscepoteiiliip aures humilis commtuiiur. Haec sunipta sunl ex lib. JI Cassiani de
oralio confessoris. t Et ex epislola Gogi ad Petrum Tvnocturn. Orat., c 17. Poiro is cui cura sigriificandi
episcopum, ubi impqsiiio sumitur pro eanlu : « Sa- operis Dej comniitiitur, a Cassiano lib. ni de diurn.
luto Sinderocum psalmoruin carmina impositionis Oral., cap. 2, appellatur compulsor; a S. Fruclubso
ordine modulantem. J Dixil impositionis ordine, quia episcopo, cap. 5 Regnlae, vigilucius; a Magistro, cap.,
cantores singuli per ordineni singulos psalmOs ca- ,80 Regulceetalibi, vigigallusel vigiligallus; a Graecis
nebant, ut iiifra hOCcapile videbitur. xuvovupyjig,id est, quipraeesl cauoni seu operi Dei;
» Cantare nulem, eic. Iiiem statuituf cap. 58: apud Joa"i)nem Mosclmm, cap. ll : sLu.iv.povoo-avToc
«Fraires autem non per ordinem legaiit, aut can- TOUy.uvovupyôv if w iruvTugu§s").<s>ovg
avvuypnvui,Td
tenl, sed qui aedificent audienles. > Ubi illa verba, est, « pulsarile coiripulsore ad omnes fratres con-
MWiper ordinem, minime adversaiitur his quce dixit grcgaiidos, • et cap. 50. Apud S. Dorolheum, do-
hoc capite S. Renediclus cum jtihet ut posl alibatem ctriria 11 : iSou o v.uvovup^ngiZvitvtai fte; id est,
ordine suo fratres psaimos imponant e.f antiphoiias, « Ecce excitavit me conipulsor, J; et supra, eadem
nam bo.c praceptum non praecise intelligitur de or- doctrina, idem vocabulum rcpelit. Quare male ex-
dine conlinuo, sed de iirferrtipio, si niinirum qui- ponitiir a'ijIiiterprcte cmremoniaruni magister. ;
darn reperiantur caniui miiiime idohei; tunc euim sStel;urnm constituta signa, elc. Id jiixta mOrem
seqneiites suo prdine cautare debent, ininime ajjiis vetertim, qtii ctim non haberent borologia, npcfe,
ad canendura pra-fermissis. certa scenlia, ohservalo. stellartini eursu,
- b Ad custodem sacrarii, elc H*c reperire esl; ih horas"quadam-distinguebant. Quod laciebat quitlam Drogo
Regula S. Isidori excusa, cap. 20. Cuslos sacraiii est iiioiiachus Floriacensis et poslea eremita, ut.narfa;
irtvitet; praeeavens «e in utro.que. inyetiiatur inr Ji.l)ei, etdelectatus sum (Psal. Lxxyi).: Quod si per-
catilus, id est, ne velut oppressus somno statulam manserit in stuliitia nori intelligeiis, graliam, absci-
noclis transeat horam, vel eamdem festinus aniicipet. datuf ianquam pulrefactum niembrum » corpore.
.. § "V*.—Ex REGIJLA SANCTJ BASILJI(cap. 75). Scripttim est; esiim : Quia, expedii,.iit pereai unum
- Iritefrog. d Quomodo clebet quis habere eiim qui. mcmbrorum luorum, "elnon pmne eorpus lumnmil-
in ....; ' • -•
ad bfatibneni suscittit fratres ? — Rcsp. Si qiiis eb- , iqtur gekennam (Malih. y). ,:
h | VII. — Ex REGULA M ACARII (cap. ;G). - : „
gtiOscit daiiitiuhi quPcldb soriinp patitur : ciirn rieV
a
que sui ipsius sensum hahel, et inlelligit quaiituni e Astantibus ergp. ad praiioneiii.nullus.praesumat
sit lucftim yigiiiafiirti, et praecipue cutii vigilatur sine prccceplo, qui prceest;. Eatris psalnii laudem.
ad: glorificandtiiii; Detiriiin bfatipiiibtis ci.ta tlebet emillefe. Ordo iste tencalur, ufnulliis' prioreiti in
f
liaberti tiunv liui tid hbc se invilat et suscitat dnr- nijonasterib ad siajiduni; vel psallendi ordiijem.
:
niienleril, lanqtiani euhi per quehi cliyina.Iiicfa et pricsumat prcccedere, ?.'diceiiie Salomorie Fili,.
ccelestia doncv cohsequitiif, "siyc is ad ..ofatiqnem» primatum conciipiscere noli; neqwe accubrierispriof
sive ad aiiud qpodciinqubriiandatum Bei iriyilat., •in convivio',ne vettial :melior te, et dicat t.ibi,.Siirge,
il :cottfusio"iienipqfiamin dieilla. Et.iilerumdicit':.
";'• § VI. — Itehi exeadetffRegula (cap.Ti;),
si conlriStatuf. iile excitatur, B Noii altum sapere, sed t.ime(Rqm, xi). Quod sifar-..
Interrog; Qiiod "qiii
aul etiam si irascitur, quid digfiius esl ? — Resp. dat is qui. prKest, -h: oportet priinum in nojtitiani,
Iiiterim excommunicari debel, et iion iiianducare', ejus defefre,;et secundum iinperium ejtis obeaire-
si forte compimctus agiioscat qtianlis et qualibus cbriVenit frafres. „ "'„-' ' . ,
bonis semeiipsuHi insipieiiter defraudet:; el ita cpn-- § VilL -—,Ex REGCLA'AURELIAN! :EPiscopi(cap. 22).
.versus recipiat gfaliam ejus qui dixit ;• Memor fui In oinui niinislerio, i sive in ordine psallendi.aut
Aimoinus lib. r de Miraculis S. BeneiUcli, cap.'&> ; i Sive in ordhte psailendi. Tta loqiiiUir S.. Aure-'
.« Qiiadam hamque iiocie quce uiicini.feRtiviiatera; lianus, quia olim inoilachl seu Clefici iion siiiiul
exceUentissiini legislatojis- .aiitecedebaf Benedicti, canebant psivliiiuiii,'sed uinis sian:i'psallebai, aliis.
niaturius pervigil surgens ereinita explofabai sub dio .atleniius ausciilianiibus, -juxta rittinv iEgy.ptipruni
progressu sleilcirum in ortu competeniis horai ad- riionachorum, queni videre esl apudTJassiaiium lib.
venium, in qua Domino protectori suo lauduin pra> : n de-nocturnis Oraiionibus, cap. S :„« Quolidianps
conia sanclo solvcrel. > Hanc veteribus ariein ftiisse or.alipnu.rn ritus voletitiLius:celebrare, unus iii me-
satis indicat machina illa quain dssCribit Varro, ii'). 'diiim psalmos cantaturiis exsurgit.: ctlniqtie seden-
in de Refustica, cap. S : « Iiitrinseciis ;sub tliolo.- libtis enriclis (ut est nioris iiunc usque iti i<Egypli.
slella lucifer inlcrdiu, noctii Hesperus ita circuin- ; parlibus) el -iti'psallentis vcfba Omnj cordisiiiieti-
eiint ad infinnim beniispliceriuin, ac nioventur., ut r tione dellxis, j.etc Et cap. 10 : « Tantnin a cunctis
indiceiit qupl siiit horce. » y sileniiuin prasbetuf, ut Cuni in utiuin tam iiumerosa
.<*Quomododebet, elc llabctur apud S^ Basilium, fralfuni niulliiudo coriveriiat,.practef illunvqui con-,
i.nlerrogi i3 Regul. ' brey.. Non lanieii exslat apud surgetiS' psaimnrii decanlaL in Jiiedio, iiullus Iloiiii-
"Rulinum. . „. •'• -.. tiuin.prorstis adessecredaiiir..> Et cap. 12.:. «:Huric"
. h Cum neque suiipsius sensuni habet,.\i\nc fitqiioclI saiie canoniciim, quenl pfaeriixlriius, tluodenaiiiini
solnnus appelletur iuiago moifis, juxta illiid Ovitiii: 'Psainioruni niitiieftim, i-ali corpofum qiiieie revol-
vtint, nt has cas-iem congregalionum; solennviiates
Stulle, quid est somnus,gelidcenisi morlis intago? cx more..celebrantes, absque eo qui dicluiiis iij nie-
El germantis mprlis Csse Videattifjrixta illud Vir-. , ciiuinpsahnos surrexerit, cinicti setiilibus hiiiriiili-;
'. lnis insidenles aci voceiii psallentis, oriini coitiis in-
gilii v.i iEn., tentione dependearii., » Ei Cap. -11: « Prasdictiiili
Et consanguiheusletlii sopor '
vci'0'duodenariu'm'psalmorum nuinerunv iia. divi-
Quod satis indieavit Gofgias Leontinus, aptid .-Elia- tres, dunl, ut si duo fueiinl Trafres, senos psallanl; sl
lium libii de varia Hist., cap. "53 ; nain adversa, qualernos; si quatuoi', lernos. Quo numero
valetudine corrcptijs ciim patilatim, in soninuiti;pro- nnriquanl '.minusin, coiigregalipne' decaRiant. Ac
laberetur, el vitie exitum sibi impendere pfosplcefet, proinde 'quanfalibet iTiuililudo Cbiiveniat, iiiiiiquam
interroganti, aniico ut se luiberel, vespondit": Jam[ Locus amplius psallunt in synaxi quam quatubf ffatres. V.
me soninus incipit fratri siio reddere. sane oiiscurus, ei ila exponeiidus : Si fuerint
0 Inlerr. 56; apud Ruf., c. £5. duo fralres, -neinpe', qui stanl.es canunl in synaxi
<t'Asttthtibus ergo, etc. Hcec habentur in Regnla' D raeteris attentis,- senospsalmos expediunt; si ires,
singuji qualefnos;. si qjiatuof, siriguli ternos ;;do-
riis. Macariiet aliorum cpd. Fibr.
<*Sine prcecepto,qrii prmesl, Patris/in cod. Cbrl.i. nec coBipleatui*du.oderiariiis'..;psalmoi'uni„ nuiii'erus.'
Nec hic locus Cassiaiviex lib. ni de diuniis Orat.,
nis. legitur, sine prascepto prceposiii.Tdem..statui'tuf; capite 8, nostrce asserlioni -adversalur, cum dicit:
iti Regula S. Pachomii, art. 75 :'« Ntillus anie psal- « Na.mliumi post licecvel sedilibus hiiniillimis insi-
Jat, iiisi ei jussum fuerit. i , . denies trespsahnos, uno inodulanie, „responderif. >
1 Adstqndumvelpsaltendiordinem.liain cod.•Vi.rid. Nain :TOrespondenl Ivoc ioco esl:expedinnt, pefsol-
In cbj. Gorbeiensi: Ad standum, vei.psalieridiari,, vurit; Jioti cjuideiivbre, -sed animi atleiitione.. Uncle
taiilum. Lcge tamen, ad standi vel psaliendr ordinem, rton dixitj-uaf.iricipicjrtijs,eA;ivnomodulanle",respon-
B Dicenle Salomone. lla in Regula nis. corl. Flor. denl: Tlcec discipiiria nioiiachoriiiii JigypiioiT.m in
ct Corb., setl pulo legeridum, diccnie Sulvatoix. Lo- persolvendo serviiuiis succ penso, quam alii sepuli
cus exstat Luc. xiv, qui hic cilatur ex niemoria,, sunt; et si plures quam qualuor, juxta nvvmerum
. iioii ex cpdice ; neque usquam in libfis Salomoiiisi psalmoi-um suo ordine siiignli siiigulos psalnios car
- iierent, exCeplis his, ul dixiinus, qtii ob aliquam
fepereris.
h Oporiet primum in netiiiam ejns deferre. Sen-- causam caniare prohibebantur: Ita biiservabaiit Ta-
stis est quod si reCtor monasterii; abesi a choro,, Lennesiolse, ui. liquel ex. pracfatione S. Hierpnymi
110!)psallendum esl, sed nionendus esl, ut quid faclo) ati Regidam S. Pacliomii.:'.« Qnicuiique atitem mo-
opus sit, jpse dicteti naslerium pfimus ingreditur, primussedet, primus
1175 CONCORDIAREGTJLARTJM. — CAP. LIV. 1174
legendi, vel operandi vicibus sibi succedant, absque A § X. — Ex REGUI.APAULJET STEPHANI (cap. 6).
sanclo abbate, ef nimis senibus, ef parvulis irifaii- e Initium psallentium in choro priores qui iii eis
tibtis, aut ccrfe ita infirinis, a ut surgere quid hon stant, incipiant. Aut si eis adversatuf infirmitas,;
prcevaleaiit.. . incipiartt, quibtis jusserit Pater. Quibus incipienti-
busi mox oirines, si fieri potesl, in prima aut se-
„ § IX. — Ex REGULA PATRUM (cap. A). curtda syllaba pariicr uiiartiiniter et uno ore subjun-
h Illud quoque observandunj est ut praesente se- ganl: ulnon sit dissonantia cantaiitium, quce maxi-
niore, quoconquc'<"vel praecedente i.nordine psal- nie ab inordinato initio, et quodammodo contentiosa
lendi, sequens non liabeal facultaiem loquendi vel varietate solet acciderc,
aliqnid prcesumeiidi, nisi tantum is qui in orcline, § XI.'— Ex REGULA CUJCSDAM (cap. 9).
ul dicluin "est, prrecedere videtur. Hoc usqup ad , Horas vero f ad cursum proCuraJ*ejuxla dispo-
imum ante omnicjin oratione, seu in opere, sivein sitioneni abbatis debet, cuicunqtie ordinatumfuerit,
respouso dando erif servanduiii. Si verb simpli- id esi, qui mente sollicita et impigra fuerit ad lioc
cior fuerit, vel d impediiior sermone, el dederil lo- . opus idoneus inventus, ul opus Dei non tardetur.
cuiii, ita demuin sequens loquaTuri Omiiia tameii in Si vero cjvialibet occasipne a justo ordine deviatum,
charitate flant, non per contentionem et aliquam B fuer.it, ut hon secundum ordinem suum horaecu-
praesumpiioiiem. stodiaiilur, 6 superposilione damnetur.
ambiilat, priimis psalraum ilicit, » Ex Regula Maca- ver.suumpef psallentium choros. Et notandtim qaoA
rii et alioruin c;ip. 6: « Ordo iste lerieatur, niiiiiis non dixil, psalmorum, sed versunm : qtiia loquilur
priorem in mpnaslerio. adslandi vel psallenili-ordi- geiieraliief. lam de primis psalmorum versibiis qiiam
nem pracsiimat prcececlere. -i Ex S. Hieronymo, de intctnieuiis, cum majores psalmi inlersecabantur
epist. ad Riislic.iini: « Dicas psalmum in 'ordine tuo aliqua pausatione, aut oralione, ut stipra iiotavimus,
i.n quo iioii dulcedo yocis, sed nientis affeclus quce- qua absoluta canlor sequenlem versuin incipiebat.
ritur. » Ex Regnla S.„ Fructuosi episcopi Brac, f Ad cursum. Cursus esl opus Dei, officium diyi-
cap. 25 : Qui prius in monasterio converstis foerit, nuin,-lit supra iiotattini est. '.'. '
etc, prior clicol psaiinum in choro, prior constet. J s Superpositione damnetur. Non .scmeTin hac
Ex Rcgula ciijiisdam Patris, cap. 22 : « Iiicursu Concordia, sed saepe sccpiusnomeii superpositio re-
vero positi protit ab abbate.Tuefirit ordinati, vel ad peritur. Poenitenliale ms. S. Columbaiii superposi-
psalmum canendum, vcl ad lectiones reciiaiidas, liotiibfispieiium, esl. VoCabuluIn habeiur in COIIC
vel eliam a<icommuiiicandunier.ntes sunm ordiiiein Eliberilano, can. 26 : « Errurem placuil corrjgi, ut
servent: » El.itacapieudi hi loci RegulceS. P. Be- onini-sabbaii clie jcjuniorurii superpositioiiem cele-
•rnedicii cap. 54: « Psalmos aulem, vel antiphonas bremus. » Et can. 25 edilibtiis noviP : -« Jej-iiiiorum
posl abbalcm ordine suo, quibiis jussum fuerit, im- stiperposilioires per-singuios nienses placuii cele-
ponant. J Et cnp. 65 : « Ergo sectinduin ordiries, C.lirari. » Grcecis vvipJho-ig.,Dicitnr eticim supcrpo-
quos constituerit (abbas) vel quOs liabuerinl ipsi riere, GrcecisvizEpTSivu.i. Qriidam piitant superposi-,
fratres, „„sicaccedaiit ad pacem, adcomitiunionem, tioiiem esse jejiinium, et «uperponefe, jejnnare."
ad_-psal;mim iniponendiim>> Idem patet ex locb Quod quideni concedi posset si hcecvocabuia sim-
episiolceGogi supra citalo. In quibusclain tameri pliciter ct sine adjiincto-ponereiitur; sed quia in
Ecclesiis alilcr res se habebat, nain,uno incipienle, ciialis canonibus et in-hac Cpncordia non seiiiel re-
ccsleri canebant, maxime in Ecclesia G;esariensi, ut peritui' superpositiojejunii, et superpanercjejunium,
plaaum esl ex epistola Qi S.-Basilii : "jJxst-c-irultv ut in Regula Magislri, cap. 1S, siiperponalnr jeju-
i-iTpiiuvTEgivi v.uTU.pyjiv TOp:i),og,-ol
).ol7rot
virnyovni. nium, et in Prjenitentiali his. S. Columbani iniillcc
Id.est, « Deinde tini provinciam iiicipiendi conce- reperiuntur superpositiones sitenlii, liortim yocabu-
denies, cceteri siiccinimt. J Liein fiebatin nloiia- loriini alia est invesliganda significafio. Superposi-
sterip. Pauli et Stephani, ul clarum;est ex eortini tio igituret superponere duo significaiit:1. dilatio,
Regtila ms. ; « Iiiitiiiro versmim per psallentiuni procfastinatio, differre et procrastinare; ita utsi.
•chorosj-.priores qui in eisslanl incipiant, elc. Qui- diceretui' superposilio cibi, siipcrporicre•c.iburii,non
bus incipientibus inaxime omnes, si potest fieri, in vero superpositiojejunii, aut silentii, superponereje-
priiiia aul secuiida syllaba pariter, tinanimitcr unO juriium, eic, superior explicafio plausibilis essct, 2.
ore subjungant. » superposilioest superadditio, adjeciio, superadjectio.
* Ul surgere qujd nonprcevateant. In cod. Vind.: Ita Steplianus Parisiensis in comiiieiitariis
« TJtsurgereomnino non possint, non compellantur mss.accipit in Regiilam S. Benedicti, ad cap. 19 : « De di-
facere pro eo quod non praevalent.j Optime, si le- D vinis officiis non est mei proposili tractaf e. Hoc so-
gas, qni non coriipellaniur,elc. - „. luni dicani, utinam fiant, secundum quod discrelis-
h. lllud quoque, elc llcec exstani in Regula se- simus Benedictus diyisipspiritu dignatus esl ordi-
cunda ms. cpd. Flor., cnjus iiiiiiumesl: Cum resi- nare. Tamen inonasteria quaedam quadanvutuntur
deremus in unum in nomineDomini. Et in cod. ms. psalmorum et pfficioruinsupesrpo.sitione.» lta et su-
Cofheiensi. - 'perpbnere est adtiere, superadctere, adjicere. Ita
c_ \el prmcedenle in ordirie psallendi. Distinguit utikir Tertulliaiiuslib. de Oratione : « Exiiide-aperte -
seiiiorein ab eo qui prcccedit in ordine psallendi, Dominns.aniplianslegem iram infrairem -honiicidio
quia vel propter clignitalcm,.vel propter vitccmeri- superponit. » Id est, addit, «uperaddil. Et sensus
lum, aul aliam ralionabilem causam, potest abbas est: cum lex tantuni -probiberet homicidium, Chri-
juniorem in altiori „gradu ve! loco consliluere, qui stusin Evangelio iram iri proximum superadjeciti
tuncpraecedct senioi*es,suos innrdiiie psallendi, Itaque SnTiocCbncortiiaelihvo superposilitijcjuhii est
juxta illani psallendi rationem supra •a nobis bbser- superadditio jejunii, et ciim npn adilitiirto jejufdi,-
valam. subaudiendum est: et superponerejejuriium est Stf-
d Impeditior. Ita in cod. FIor.Tn Corb.,
impe- peraddere jejiinium : quia cum raonachi cerlisdiebus
ritior, inslituto, si accedente ctflpajcjunii
e Initium psallentium, elc. Hcechabentur in Re- jejiinaresoleanlex
lrtulta irrogaretur, dicebatur superposiiiojejuiiii, id
gula ms. eorumdem Palruro cod. Floriacensis. Hic est, mulliplicalio elsuperadjectiojeiunii ad solila je-
locus corruptus cst. Lege, utin cod. Flor., initium jutiia. Sic iu citatis canbnibusconcjliiEliberifaninovaQ
1175 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS im
institutiones jejuniorum «'icuntur superpositiov.es,.id A TTuo-ag
vTTEpTiBium atjtroi titUTd.oZvTzg,
o"«51§uo,or!Si
esl, superadjectioues. Et ita accipienda stint illa vo- TpEig.o' <3ETiao-apug•itl esi, « Alii qiriflem omries
cabuia vnipOeo-ig,id est, superposi»io, et vnspTi- ciiessine -ciho superpoiiunl, alii duo, alii tres, alii
QH<M, id est, S(perpono, in epist. Dionysii Alcxan- qiialuor. t El patilo post : i;K' Tolguiv nuvv Si«-
dfini, can. I, qtiia ibi agitiir de n nliiplicaiione el 7rovBetcriviv TulgvnEpfUacTt.v, id est, « El nonnullis
superaiijeciione dierum quos iransmittebaiil Chri- qiiidero multum' laboranlibus in superposiiioni-
stiani sine cibo inhebdomade sancla. VA' OSu.h y.ui bus. >' . „
CAPUT LV.
DE OPERE MANUUMQUOTIDIANO.
§ I. — Ex RECULA SAHCTI BENEDICTI. porihus i> occiipari debent fralres in labore ma-
'« Otiosilas inimica est animae.Et ideo cerlis tem» nuum, c certis iterum lioris in leclioue divina, Ideo-
d Otiositas inimica est ammm. Eamdem senten- posse; n etpaulopost : « ^lale quoque jani trice-
tiam producil Tbeodulphus episcopns Aurelianensis, B' naria prcsiiylerii bonore praediius neqtiaquam se a
cap. 5",Capilnlaris : « Sed el, si quando a lectione laborc; operis, quod piius gessit, anslinebat, sed
cessatur, debei manuum opera subsequi; .quia otio- semper manibus propriis operabtitur cuin faniulis. »•
siias ininiica esl aninjae. » Et Rabanus libr. ni de Neque S. Severus presbyler, qui accersilus ad
Agone Christiano, cap. de Acedia : « Un.de scri- cegrotivisitationem in piiianda vinei occnpatus re-
piuin esi, Oliosiias i imica eslanimce. > Vcra qui- perlus est, ut refert S. Gregorius in lib, i Dial., cap.
tiem senlenlia, riarii otiiim omnibus bonis aniniam 12. Neque etiam Theodosms Junior imperalor (ut
spoliat : Qui sectatur otiunt implebitur paupertate, ,de clericis et monachis taceain) a labore inartuum
inquit Sapiens Prov. cap. 28. Ticulliis ager vepres abborrebat: nam scribendis libfis sibi victum quo-
e't tribitlos paril, anima tiu.llo exculla labore yitia, pdianum comparabat ul ciiidam monacbo, ciii cjivi-
roentem otiosam iiialce cognaliones <ircnmcingmit, nitus revelaium fuerat eum non aliam mercederiiiTi
dilacerant atqne divexaiit, et, ut uno verbum diccnii, coelis qtiani iinperaloris hahituriini, faleri coaclus
niens otiosa lola diaboli est. « Exercitus labore p;*o- est, qiiemarimodiiriirefert Glycas pnrle ivHist.
ficit, olio consenescit, > inquil Vegelius, sic el mo- 0 Cerlisiterum Itorisin divina lectione. Ilerum, hoc
nasieriiim. loco esl «icissint. liic pulchro ordine dislinguunlur
h Occupari debenl frqlres in laboremanunm. Eccle- iiio.rtachorumexercitia,.qno lcediumfTIatur. Quan-
Sia exempliim apostblorum secnta (qui, et si qub- tuni aulem obstring_nliir monacbi lectioni divinrc,
tidie concionando terras et maria obirenl, tamen saiis declafat S. Gregorius pnpa cuni lib. li Regesti,
opere manuum victum sibi quaerebant) laborem ma- cap. 42, his veheitieiiierolijurgal abbatem Joannem,
nuum magno numero semper habiiit, cl eos, tjui il- eo quotiejus inonachi huic pio exercitio niinime va-
lum tanquamTiomine Chrisliano iiidignum repudia- iC carent. « In ipsis autem fralribus motiaslerii liii,
renl, ut hcerelicos conieinnavil, quaJes roaxime quos yideo, non iny<iiio*eos ad lectionem vacare,
fuerunt Massaliani, qni se Eucliilas, id est, preca- uiide considerare necesse esl, quantum peccalitiu
tores appellabant, quod soli orationi, exploso labrre est, nt ex aliena oblalibne Deiis alimbnjam vobis
nianiium, vacamlum esse crederent, quorum hajre- Iransiniserit, et vos manilala Dei di-cere riegliga-
sim refuta* S. Epiphanius libr. in contra hicreses, lis.i Jure qiiidem : nam sine leciione divina, inqnit
lora. II, hcer. 80 ; damnal synodns Si.Ietana apud S. Athanasiusin exhoriatione ad monachos, nemo
Photium in Bibtioiheca, niiiii. 52. Quibus accedit ad Deum esse valehit intenius. Illius beneficio metis
auctoritas S. Augnslini. Cum enim Cartliagine coe- a Spiriiu sancto Illustralur. Nam spirilus sanctus
pissent esse iiionasteria, orta inter, monaclios conr cum legente Colloquitur,eumqiie scieiiliam sanclo-
tentione, ane re monastica magis essef, aiil aiiiinum runi docef. In oratione quidem homo cum Deo, in
duiitaxal. al oratioiiem et coiitemplaiionem appel- lectioiie ilivina Deus cum hoinine loquilur : « Gum
lere, et piorunl Clirislianorum oblationihus vilam oramus, inquit Smaragdus cap. 5 Diaileniaiis, cuni
suslentare, juxla illud Evangelii: Nolile sollicki esse Deo ioquimiir; cum vero legiroiis, Deus nobiscum
quid mandncetis aul bibatis; aul juxta Aposiolum : loqtiilur. » Oratioric quidem petimus, leciione di-
Qui non laboral, non manducet, labore manuun) vivina quid petendum sit, edocemtir. Unde S. Leander
ctum sibi comparare : Aurelius Carthaainensis an- lib. de Insiitutione Virginum, cap. 6: « Leclio te do-
tistes toiam liteni S. Augiislini arbitrio permisit, ceal quid orando petas, poslquam vefo oraveris,
quj obteroperanslibruni illuin picestantissimum de iterum legendo inquire quid postules. >llla denique
opere nioiiachorum composuil : alque ita, qui labo- Tj ] ad lnedilatioiieni confert plurimtim. Metis enim per
-remmantium a monacboriim disc.iplina.removendum ejusmodi lectionem piis cogiiationibus veluti sagi-„
csse contendebani, lite ceciclevun!,"t ipse testatur nata slatiro in ipsa oiatioiie iiivenit quid cogiiet,
cap. i ejusdem libri et libr. n Retractationum, quid sapiat el gustet: nec variis cogitationibus cir-
cap."21. Sednon est, quod de bac repluribus dispu- cumagitur, quia cito reperitin quo consistal. Haecau-
teni; cum nihi) notius sil apud S. Rasilinm, Cassia- tem leciiodiviiia,inqua lnonaclios S Benedictusver-
ntim, Theodoretum, Severuin Sulpititiro, Joaiinem sari cnpit, est sacra utriusque Testamenti scriplura,
Moschum, Palladium, Riiflnum, el caeteros, qui.de. r.ec iion sanctoruniPatium orthodoxorumscripta, ut
Re ascetica, Regulis monachorum et Vitis Patriim liquido conslat ex capite ullirao Regulae: «Caeterum
scripseiunt. Veruni non inoio monachis, sed etiam ad peifeclioiiein qui tendil, &untdoctrinaesanclorum
clericis labor inanuum olim injuiictus est, ut pla- Palrum, quarum observalio perducit honiiiie.iiiad
miniesl ex Conciiio Garthagin. iv, can..5,1;« Cleri- celsitiiiiinen)perfectibriis. Quaeenim pagina autquis
cus quantiiinlibetDeivcrSio eru i.itusartificio vicuim sermo divinceiuiclorilai.is,Veteris ac NoviTestanienli
qucerat. > lllum non refugiebat olin S. Nicelius noii est reciissiina norma vitae lniniarice? aut quis
episcopus Lugilunensis, de quo S. Gregorins Turo- liber sancioriim "CatholiGonzmPairum hoc npii re-
nansis in Vilis Pairnm, cap. 8 : « Jam clericis in sonat, tit recto ctivsu perveniannis ad Greaiorem
doino pslenu residens cuiii reiirjuisTamulis manu liosmun? > Si igitur sacraj Sciipturcc et Catbolico-
propria laborabal : intelligeiis coniniotioiies eorpo- rnm Patrum docirinre beneficio :ecia ad perfectio-
reas non aliter, nisi laboribus et aeiumnis Comprimj nem et ad Deum teiiditiu', mpnachus prpcul abest
1177 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. LV, T178
que fcac dispositione crednhus ulraque tempora A , Octobris nsque ad caput quadragesimce e usque ad
ordinavi: id esi, ut a Pasrba usque » ad Kal. Octo- horam secundam f pleiiam leetioni yaceht : hofa
lirisa mane exeunles a prinia usque ad boram nene secunda-agatur terfia, et usque ad lJonam.omnes i.n
qtiaftaui laborent, quod necessarium ftierit. Ab hOra „opus sutiin laborent, quod eis iiijuiigitui*.Facio au-
'avfeni quarta.tisque a<Iliorani quasi sextain leclioni lem prinio signo hprav nonce disjungant se ab opere
vaceiit. h, Posl sextam autem surgenles a mensa suo singuli, et siiit parali clum seciinclum signum
pausent in leclis suis cum silentio : aul forle qui pulsaveril, Posl refectioiiem aulem vacent lectionir
voluerit legere c sic iegal, ul alium non iriquielel: bus suis aut psalmis. ln quadragesim.e vero diebus,
Agaltir nona temperius mediante bctava hora, et mane usque ad tertiarii plenani vacenl lectionibus
ilerum quod faciendum est", opereniur, usque ad suis ; etusque g ad uncleciniatii plenam operenttir,
vesperain, si autem nccessitas loci, aut patipertas quod eis injuiigilur. Tn qtiibus diebus quadragesi-
exegeri.t, ut.ad fruges colligendas per se occupen- mce h accipianl onines singulos codices de.biblothe-
lur, non coiilrislenlur, quia tunc vere monachi, ca, quosper ordinem el integros legant. Qui codices
sunt, si labore mamium suarura vivunt, sicut et in eapiie quadragesimiB dandi sunt. Ante omnia
patres noslri et apostoli. Omnia laroen mensurate sane i depntentiir unus aut duo seniores, i qui cir-
fiaut propter pusillanTnes. d A Kalendis autem B ] cumeant monasterium horis, quibus vacant Tratres
a perfeclione, qui in his assirTie nonversatur. Quod Moschum cap. 77, et aiios.
spectat ad paganorum Tibros cum de his taceat . e Sic lecjatni alium non inquietet;Qm& olimTicec
S. Pater Beiieaicliis, signum estbanC leclioneni ,ab lectio fiebat in leclo, ut claruin est, ex Epitome Lu-
eo miniroe probari. Eam monachis prohibet S. I.si- doviei imperatoris supei* Regulam S. Ren.edicti :
dorus cap. vsu suae regulcc, elepiscopis concilium « jEstiyb onini teihpore post prandiurii unusquisqiie
Carthaginense IV, can 10 : « Ul episcopus libros ad proprium eat lectum cuin sumnia cauiela, etsine
jgeiililium.non lcgat. >. . alterins periurbafione aut legat, ant. dormial, .» et
Qai rorila farsisniqiie vnnisimbiiiint, ex add. 1. Gapitul. Lud. imp, tit. 58 : « Ut quando ,
Taiiiiimijii"liugrnasiiism.uiit. fralrespost sextam doi*miuin.,siquis eorum voluerit
Niliiladff.reiilesjiii salnlem conferant, legefe, iii ecclcsia aul in lectb suo legaf. s .,;
' O»od veritacm deleg-t. r d .4 Kalendis Odobris. Id est afcieciriio octayo Kal.
Quii eniin ip.niTPvellmin'mani vcrum queant, Oclobr. Iriclusive.
Qui no'i leiienl sunniiimi-apui, c Usque ad horam seenndam.. Subaudiendum cst :
Vrri hnniqiii»thmileincl IVmlemai'Beum? A mane.
Qiienineirio, nisi in Clirisro,videt. f Plenam.iA est, consummatam, narii
"oppohilur
Imrnit S, Pauliiius epist. ad Ausonium. Sed, cjuod particulis, pene, quasi.
pejus est, hac lectione qbducise viliorum cicatrices C ? Ad undecimam. Apud S. Diinslanum, Smara-
rccrudescunt, et spiiilus iniprohiis vebeiiieniiori-' gdum.Turrecrematam, et in omuibus coilicibus quos
impetu revertitur, et priore ignorantia cladeni eflicit vTierini, taiti editis quam mss., legilur:: Ad decimam,
deieritjreiii, ut rec e moneT S. Isidor s PiTusiota quam lectionem libenter aroplccior, ut ciiciis vespe-
Tib. i epislbl. 65. Me'S etiim his atificta qiKrahi ris circa undeciinam coenare iiicipiant liTonachi, ut
vanitalis et. superbice tiimore inflalur, et dcemoijum lumine iucernce hOii indigeanl in refeciione,
patet illiisioni. llaque hujiismodi lilrornm leclio, h Accipianl omnes. singnlos codices de biblotheca.
quahtum fleri polcst, rooiiaciiis est vilanda, et tan- Circa hos codices hcecdeCemurttiir in add. l Cspitul.
itiini capacioribus ingeniis, idque raro, permittenda Lud. iinp., tit. 19 : «Tuquadragesima libris de Ri-
êst. - . bliotheca secunclum prioris di.posilio. em acceplis,
« Ad Katendas Octobris. Kalendce Octobris non alios, nisi prior decreverit expedire, nbn acci-
suiit hic primifs dies Octobris, sed postridianus piant.,»
Ttluum Septemhris : quia po.stridiel.dmim.diesa Ka- „ i Deputentur unus aut duo.seniqres, etc. Circiiitor
leiniis seqnentis roensis denominaiilur/. Kcilendseigi- rooiiaslerii , tjui fratres desitiiosos observat, appel-
tnr Octobris boc loco sunl djes decimns bctavus laiur : Circa,vt\ videre estin Concordia S- Duiislani,
ante Kalertdas Ocfoiiris'.':et ita"hoc caput, cum ca- cap. 7 : « Jam et securiduin Regulccpnecepturo con-„
nife ii conciliatur, in quo haechabentiir : « Abldi-- stiiui ciebel aliqjiis fraier , qui ab oflicio circuiius
bus Septembris usque ad capul «Quadragesimcead ssii Chca vocaturV esteiiini ejus officiuin circuire
,nonam seniper •reficianl. » claustium , nc forte 'iiivenialur" frater aced osus,
hPost zertam surgentes a mensa, etc. Permitlitur aut alicui yanitati deditus. > Et apucl Lanlfranciim
monachjs in cestatc sonmus meridianus ob itimios; D c. 4 Decieioniri), rCircumiior.es monasterii , quos
«calores.Id videtur apud S. Gregoritim cap. vi, lib.i, alio;..tiomine cifcas vocaitt juxta S. Reiieclicti prce-
Dial. -« Cumque meriiliano tempore cuncii fratres ceptum certis horis circumire debent inoriasleiii of-
tqtiiescerent, more solito fur advenit. J lla statnit ficiiias observantes incurias einegligeritias fratrum,
S. Fructuosus"episc. cap. 6 Regulce : „«Peracto oIB- et staluti ordinis prctivaricaiiones. >A verbo circare,
cio sextceab orationeperganl ad mensain relectique id esl, circumire. Glossat veleres. Circitat et circat,
congrue quiescanl, et (iat silenliiim hsqiie ad horam y.vylEvsi,id est, circumit. Iiinc castigandse GlossceIsi-
nonam. J Et S. Isidorlis cap. 5 Regulcc:' « A lertia dori : Circat, circumrenit, legenduui enim, circumit.
autem nsque "ad sextam lectioni vacarC : dehinc Unce paulo posl seqiiitrir in iisdem Glossis: Circi-
usque ad nonam requiescere, » iisque Jocis agitnr lorum, circaniium. At certiores in'castris non erant
de cestivo iempore, in quo frcitres ad sexiain -refi- circuinveiitores, sed vigilias circumibaiit, ut renun-
ciiitit. De SGmnonieridiano ctiin fratres ad nonam tiarent, ti qua eiiiersissei. culpa, ut scribit Ycgeiius
relicinnl, nihtl a R. Benedicto decernitnr, cjtii ia- libr. iii, cap. 8, -Cir.citpresetiam sunt quidcm instl-
lrtPii indnlgeUir monacliis add.l Cap. Lud. imp., tores : « Quikis vesliarii, yel liiitenrii dant vestem
tit. 71 : « Tji qiiando fratrcs cestivo lempore jejn- circninfer- r.dam ac distrahctidaiii, >; inquit Uipia-
'•n.a.Tt,post.sextnm ('.orrioiant.t Eralnue ante refcctio- iius, ff.j 1. Cuicunque igitur , de iiisi-iloria actioiie.
nem. Fuit etiam somnus meridianus poslci''i!nvsce-. i Qui ciramean; monqsierium. Ex his liqiiitio ciin-
cularibus fainiliyris, ul vi<jereesf 'apud Siieioiiium stal frcitres nonsiiinil in cerlo quodaiiiloco legere
7.UAugusio cap. 78; Sicioniumlib. i, ep. 2; Joannem solilos, sed liabuisse cellas per mbnasterium spar?.
" " • ':'.
jl79 ;' S.\BENEDICTI1A.BBATIS AMANENSIS nm
lectioni: et videant nC forte invenialur irater a acci- A. cceteri timeaiif;.d Neque frater acl fratem jungalur
diosus, qui vacat otio, atit fabulis, el non-esl. inlen- . Tiofis ihcompetenlibus. Doininico dielectioni vacent
fus leclioni": et non soluni sibi inutilis esi, sed et !'oriineSj.exceplishis, .qni variis biTiciis.ciepulalisunt.
•jam h alios extollit. Hic talis si, quod absil, reperlus Si.quis vero ita negligens aul desidiosus frieril, nt
fuerit corripialur semCl et seciindo : si non eiiieii- non velit, aut non possil -meditari, aui legere, e in-
daverit, correpiioni regulafi subjaceat talitei* c ut jurigatur ei opus. Fratribus infirmis, f aiit delicatis
sas inquibuslectioni vacarent, operi, oratipni pe- clansti-ojiixla morem prisliiiumTbculib esse solebat,
culiari. Quod satis liquet ex Beda .lijvr. iv Hisl. coiiiinuum per lotam quadragesimam silentiuni le-„
Angl., cap. 25, ubi agit de monaslerii Coludiani in- neaiur. J Itaque. in inotiasteriis creatus est prior
cendio. « Nani et domunculce quce ad orand.iim, vel clauslri, qtii fraires aut legenles awt ieolloqnenl.es,.
legeiidum facl.Serant, ntine in Coiiiessaiionuiii, po- observaret, iittiabeliiriii" DecretoriiiiilLanlfraiici:;
taiionuro, fabulationiini ef ccetera.rinn illecebnarum « Prior claustri quo.ciinqueniajor p'riof eai, si fieri
cubic.ula Gonversa).» Ex S.: Isidoro , qui qiianiyis poiest in claustro, vel.circa claustrum debet semper
cap. 12 Regulce slaliiit , ut oiBhes fiatfes iu uno esse j ei ordinemclaustri in omni solliciludiue ser-
conclavi ciorniiant ,' tamei) cap. i. .celltilas'fnitribus vare. > Et ne (fatresiriteriurbarentiir, ',non dabatur"'
assigiial;:.« Cellulce,iiicjiiii, Trairibiisjiixta ecclesiam ! cppia exirarfeis seu. Cleiicis /seii iaicis; ingrediendT
eonsiituanliii* , ui possinf. properafe -qtiantociiis ad _ c)austi*um, nisi cerlis de causis, tit videre cst sla-
officiiim, > El S. Fructiioso.episcopoBracarerisi, qui " liilo 25' Petrl Venerab.ilis : c Slaiufum' est-", titin
cap. yi Regultc suce sialuitul perfeclce aelalis nvo- ciiuistrum., vel in reliquas regularcs doirios' iiiillus
naehi liabeant cefas junioribus cunv stiis ciecariis, cleficbruiii aut laicpriimjngrerilalur,- riisi -aiil.catisa
leeiioni-et reciiationi vacantiiitis, etsi velii bnines bperis aiicojiis,;aut videndi'dpiribs ut Tibiiesti liospi-'
in uno loco pausare.: ipse. etiam S. Beriedicius cel- tes.facere" solent,. »' eic. Claristri usiis alii.iqiiuS.esf:-
laii) habebal in qua orabat, ut videlurlib*. n Bial." nam illitis mentjofii iu Vita S.' Guil. Gellotierisis,
S. Grtig, cap. 11 : « Pfcecepilque vir Dei slaiirri euin quTclartiittempore Carbli Miigni : « Quampritiiunv-
iivcella sua, in psiailvo, quo orare solebai, projici. s condecens metitur orafbrium, viietiiuj*ctiani lotius
Tamen postea usii receptiimest, ut .hcec leelio iie- .claustris patium, dorouin etiairi inlii-mofiim, el cJ<)-
rel in uno loco, nempe in, iilo perisiylio, quod vulgo muiii refectionis atque clorinitoriuni , cellaiii liovi-
claustrutii appcllatur. Epitome 'Ludoviclimperaloris tiorum, aulam hospiiiun. >
jn Regulanv S. Benedicti :.« Gerlis itertim- lioris le- » Accidiosns. Ita iii cod. ma. S. Germ. pvo:Ace-
ciioriipleriitervacent; et, si fieri potest, in UBOcliju- diosws,ut vulgo habe.ter, id est, piger,;atqoe efiam
Stfo sedeant. » Concordia S. 'Dunstani : cap. 5, qui~acedi'ceinorbo iaborat..'Is eriirn yix potesf inii-
« Teftiavero peracta, ei mi.Rsasubsequente celebfa- mtim lectiorii applicare.-
ta, uli. Regula prcccipil, sedentes-in claustro vaceiit h Alios exioltii, Idêst,-"anfert, amovet,-'subtlricit;
lectioiil. Pelrtis Bltesensis serrii. 25 : «Tmfeest, quod ab opere,' Exlollere,viflelicet bocToco.esl atiferi*e,
jivclaiistro.cpnyenfiniiii.quaUibf loca„cuiti propriis airipyere.;Td ciarii,ui-.est..ex'pJaiUoiiiMefcalorev';
depuiaiiturcvfficiis,iii latereclatisi;fi pccidentali cst .n Huiiciipdie poslrcmnmexlqllomea tlomo
scholaris subjectio : ineo quod coii.tingit-ecclesiain' patria pedem.
Jectio mpralis : ac orienlalem in capitulo-correctio c Ulcmteri thnenrii, Ita apud Sriiaragdiim, et in
malerialis; > Ubi notalia.:c lectioncm fieri In eofa- cod. S. Ebrul. et S. Germ. ma. vulgo ;Vt emteri
tere, quod ecclesiarii confiiigit. CiijtisreiBigimm ad-' '} iiietumiiabeakl. ' :• '.. '"' ':' :„":
hucsuperest in monasierio S. Diortysiipfope Lote--- a 'Reifuefxaler ad frafrem jurigatui horts: incompe-
.tlaiii. Naai in vitreis claustri ejiisdeni partis visiin- .tehiibus. Jtihgitnrfralcf ai.feri;horis intompetenlibiis,'
tur depictccarles iiberales. Per scholarcm subjeeiio- qui lerripore operis-Dei iabciris rrJanuum, lectionis 5".
neminlelligiliiovilios, qul.olim sedebant in parte refeciioiiis, aul alicujiis exercii.ii regularis ctiiri al-
OCcidentali, ciijris oiiservatiliie qiiandam^vestigiuni " tero cpnfa.hutatur injusstis. Qiiod satis patet ex textu
vitii ineodein S. Dionysii monasterio in diebus cffince Regulcc. Kam cuiri S. Beriedictiis jtissit acrios arii-
Domini etparasceves. Clerici etiam reguIarCs, cjuos madverliineunVqui dtnn fratres lectibni incumhunt,
caiionicos vocarit, in claustro legeiites sedebilrit: rmgisct fabulis vacaj., statini subjungit:'« Ne fvaier
ut videreesl. iii Actis S.WoIphangi, c. 7 :'« Effecit »ad fraireii) jnngatur, hofis incpmpeieniibtis.,i Ub.i
atiienv apud illos (clericbs);'iuiti riiinis ,j tuih siiasib- reefe Smaragltis ait ::;«ilice:enim'suiil iiofcciiicoiii-
nibus, ut,qu'od priiis non feCeranl,,.ctimniutii mcnsa - petcnies fabulis vanis, qsicesunt competerites lectib-
et 'dormilorio uteretitur , in clau'sli'o sederent, et iiibrissacris. i>Idesn vitiere estapud' Rulhar.-Ium.Sed'
leetioaiincuinberent. >Sed, in"hieme,propter nimios". cimi S/Beiiediclusita distribuat qiiid singulis bpris
imbres,-et frigus, tion fiebatiii clausl.ro ejusmodi le- facieiKiuiiisit, utvix extra; regularia exercil.iaali-"
ctio, sed in alio COnclavi,ut ex carteinS.Duiisi.anI quid teitipnrisrestet, ritillceefiint liorcecompclentes;
Coricordia,' capi 2, manifesttim esl. In co ceriis bo- j. quibiis aliquando fralres se possint invjcem.de nc-
risdabaiur copia fralribus coiifabtilaiidi, aiias silen- cessariis inlerrogare. Ilaqiie non puto eani fuisse S.
liiim ObserVabatiir. Laniifaacus in Cbtislitutionibus; Benedicti nicnieni, ut monachi tot boras in opere
§ 5 : •«'Post ,sextam.reyeptciEi!irin elatislrum loeu- mainium ad rigorem obseryeiit, secl insfifuisse,laii-
ttifi.: ciim tempiisfiieri! ,-ptilselni*tintim de inedio-:' tumTibfas iii qiiibus labofandum sit, elposse ropna-
cribus sigriis, quo piilsaio, staiini sileiifiiun fiat in cbos aijsohito opere quPci ipsis. injnnctum fuil iipa
ciatistro. *»Gonslitutioives comiliofimi' generaliuin exspeciato horcc prcestitulce termino,, se ab opere
provinciiB Caiituariensis anni 1225, cap. 7 : • « Ut disiungefe,"ul aui lectioni , aut Pfationi, aut aliis
perniissis colloquiis in clausirOiCfalibi atiirpiloquiis, suis necessitatlbuSvaeare possini,, ,.
0 Irijwigafuf ei opiis. Qdoi iibo sif serVile,nee sif.
etvaiiiloquiiseiscuriiliiatibus abstiiieatuf. Namiari-
ta erat in servandi briiinis conliiitia jiigilale prolixi- ejusmbdl 'diebus proiiibi-ium.: aut si servile, quorf sit
tas, lanta prccserlim iiv ecclesiasiicis officiis proie- licTltim, ut minisierium aliquod in culina, „vel in
labatur iiistaniia,-ut.in ipso caiicri siveleonis cestu', do.moinfir.morum. ...
cumTorigiores.sutii dies,, vix per totiiiu-dieni uiiias 1 Autdelicaiistalis. opera.elc. Delicatusest in de- "
salteni vacaret horre dimidiaiii, quo ft'ai,i*ibus iri clau- liciisptisfas, inqriit Smaragdns. Vide superius anno-
stro licuissel misccre collotpiuin. >Petrus-"Veuera-: tata.Circa delicatos et debiles idenvstaluii S. Leari-
bilis statuto 20 : « Sial.iitum est, rit iirqiiadragesi- tierlib. deiiisiitutipne VirgiriKni,cap. 15 « Et ista
mali iempore j.adiiilis ad siienliiw! tribus cliebus, siiit dictd de veste elcibo et pptu velopere proiti-
liocest leftia fefia, et quirita et sabbato, quibus in validis : ut quce duriris ferrerion potesi, tracietur
1181 CONCORDIAREGI3LARTJM.— CAP. LV. 1182
tcTis opera.aut ars iiijiingatur, ut nec otiosi sint, A oliservandum est, ut in nullo voluntatem suam fa-
nec violentia laboris opprimaritgf, ut effngentur-: ciat iile.
. qiioruin imbecillitas ab abbate considerandti est.
§ IV. — EX.REGCLA PATRUH (eap. 5),
§ II. •—EX RF.GCLA SANCTi MAOAMJ (cnp. 10). h Ciifsusvero orationuni vcl .psaliriorum', sicut
'"Debcritergofralres isluin ordinem lcriere. Aprinla dudum stalutum
ad horam l.erliam Deo vaeent fratrcs. A tevtla est,- yel tenipus istud * meditandi,
fisque
servabitur. Ila meditem habeant fra-
verousqnead boram nonani qui-jquidinjiinctum fuerit bperandique
a Patre, b sine aliqua murmufalione faciaiit. Memi- tfes, i tit usque ad horamsecundaiii legant; si lamen
nere debent <*in qnibiis iirjungitur, dielurn Aposto- nulla causa exsfiteril, .qna neccsse,-sit eliam t prce-
x
li : d Omnia qum facit.is , sine ihurmuralione facite termisso meditem, aliquid fleri in commune. Post
horam vero secundam uiiusqtiisqiie ad Ppus suum
(PhiL n). Tiihere debcnfillud dicium terfibile :
Nolile mnrmnrare; sicul quidam eorntri murmurave- paraliis sit, et iisqtie ad iioraiii noiiam quidquid
sine murmuratione et ljsesilatione
-rurit, et abexlerminaiore perierunl (Il.Cor. x). Debct 'injuiictiim fuerit,
-etiam, qui pfseest,-pater, optis, quoil faciendum est, perficiant , sicut docefsancius Apostpjus (Phit. n).
uni iniiingere, ut •cceleri ejus prcccbpio, cui injun- § Y. — liem ex RegulaPatrum (cap.S).
ciumfuerit, fratres obediant sine.qiicrela. ii Matulirip diclo fratres lectioni vaeent usque ad
—'
.-.',.' § ID. Ilcrii ejiisdem (cap. 11).
e Si cjuis ex fratribus pro jejunio,, vel ope.ibus horani secundain : si tameii nulla catisa exstiterit,
qua necessc sit, etiam n praelerraissa Jectioiie, ali-
manuum'suarum,qucc Aposlolus,prcccipit : Opcran- fieri in coinlnuiie. Post horcim secuiidam unus-
tes f manibus nosiris, ne quem veslrum gravaremus quid
Thess.n cl Is est di- quisqiie ad opus suuni paratus sil. Usqiie ad horam
(I II, in), qui itilis inanacbus, noiiain quod injunctum ftierit, sine mtirmuratione
gnus esfin oninibus. In his sifuerit aliquis inlirmi- *' .
late g obsessiis -,providendtim est ab eo, qtii prccest, perficiat.
qualiier ipsa iniirmilits stisientetur, Quod si infir- § VI. —ItemexRcgida Patrnpi (cap. 9).
mus est animo hnjiisrriodi frater , oportel eum fre- 0 Die auteni Doniinico nihil aliud agant, nisi Deo
-quenlhis operari , consideraris Apostolum , qualiter vaceiit : nec pro aliqua occasione se velinl, aut alios
corpus suum serviluti re.iigit (1 Cor. ix). Hoc autem escusare. Tamen conlesior, fratres, P nulla operatio
l"„yius.> Etliccc esldiscre.tionis Regnla. Hine nolan- cod. Corb. Pfoferlur supra cap. -45, sub nomine Re-
durii noviler Venientes , qui lion sunt assueli labori gulaePistrum. iiicaule.m citalur o!) illa verba S. Pa-
niainium , non sialjin ..oneraiirios, sed paulafim as- tris Behedicti Fratribus-infirmis aul delicatis.
. snefacien.dos. « Neque ex nirnio <tl;o subilus, lahor G f Manibusnostris. liaiii cod. Flor. el Cbrb.Haic;
slne gravi noxa esl, >.inquii.Celsus ,Tib. i, c. 5. De taineii verba noii habentur in locis cilafis Apostoli.
opere manuuin pl.ura vide apnd Rupertum lib".in in Tn•versione tanien Syral ad Thess.n habetur :lh
. llegiiiain sancli, Benedicli, cap. Se.tseq. operemamniinnostrarnm.
.,.: a Debeni e.rgo, ctc. Exs.ial"iti Regiila ms. .Macarji, „ g Obsessus.In cod.. Corb. oppressus.
el aliorijni afibafeiri. cod. Flor. ,et Corb.; sed eodex h Cursus vero, ctc. Tloc capilnlum reperitiir in
Cofheierisis liiultum differl in verbis quidem ab hac sccuiida 1Tgula ms. cod. Flor. cujus iniliinn est:
Conrordia, et a cod. Flor., sed noii in sensu. 'CMJBresideremus in unum ;..,Habetureliam in cod.
h Sine tdiquamnrmuralione faciani. Monasteriorum ms. Corb. .
est peniicies murmuratio. Esicjue illofmii prcccipue i Meditandi, Icl est, .legendi.'"Medilari Cnim ali-
qui Corpore,noh tiniinoin claustris habitaut, quoriitii qiianclo.lsgere est. TJnde postea subjuiigiiur: « Ut
iio:; esf cor.ununi,-nec aninia una. TJtprceclare tiocet usque adTiofaiii.secundanl legant. >. : ,: ,
S/AuguSlinus enarralione in psalnium cxxxn : Ntim i Ut nsque ad horam secundam lcgant. Idem sta-
murmuratores omnes magniftcedescripli'•sunt quodam luit S. Cfssarius cap. s't Rcgulcesucc: « Omni tem-
loco Scriplnrarum : pracordia falui siculrota curri pore duabus heris, hoc est a mane usque ad lioram
(Eccli. xxxiii). Fenum portai elmurmurat. Non enim secuiulain lectioni vacertt. >
potest rola carri quiescere a murnnire. Sic surit mutti lL Prmtermisso medifem. Ila in Regula ms, cod.
fralres, non habitant in uiium , nisi corpore. Simi- Flor. ln cod. Corb. Prmtermisso medite. In Vind.
lia sane sunt prcecordia murmuraiorum rotcc carri, Prmtermisso mediteniur, Legendum puto, prwtermis-
qui ser.iper cutii "niurniuralione opus injiinctum fa,-'.D sa 1meditatione, id est, leclior.e.
ciunt, quemadmodum rbla carri-qnse fert cum niur- Meditent. lla in Regcilanis.' cod. Flor. et Gorb.
niurationeTenum.: MuUiini laborant et nihil profi- et alibi in eadem Regula cod. Flor. «.Seduniisqiiis-
ciuiit. IJnde prceclare S. Joannes Chrysosiomus btie opos stium e.t mediieni custodiat. > Tn Cod.
.•;erm.'.Sin cap. n, atl Pbilippenses : B-D.Vtov pifih Viini. legitur ila tamen meditalionis causam. Quid
ipyuCExQut, • idi}est,
p.ETuyoyyv5u.av' UTTC)1VTUI *fj.p-v.uiUVTQ. sibi velil TOmeditem, noii satis video. Itaquelegen- .
yaoy.ivov «iiielius est rtiinl facere quarii cum dum pulo mediiationem, ia estlcctionem. _
inufiiiuiatiohe. Perit enim illud- quod iii. > Idqne m Matvtiriodicto,. etc. Hoc capitulum habetur in
juxta iiienteni S. Patris Benedicli c?-p. 5: « Elsi tertia Reguia tofies citali cod. Flor. cujus inifium
jmpleat jiissioiiem ; tamen acccplum jam 11011 erit „ esl, Cum in nomine Domini. Kihilque alitid comnle-
Deo, qui cor respicit murmurantis. > ciitiir, qiiam prtecetleiis capitiilum.
c Inquibus injurigiluf.. Ita in.Cod Flo. Les;e ii, 11Prariermissa leclione.In sr.periori capiiulo juxta
quibus injungitur. nostram emendationcrii :' Pratermissa meditatione,
d Omnia quod.facitis, sine niurmuratione faciie. In ex quo coiiflrriiatur meditalionem esse lectioriem..
cod. Gorb. additur, ef hmsilntidne. I» versione cPm- 0 Die auiem Dominica, Hoc copitulum habetur in
niuiii: «-Onniia auiem facite sine murmurationibus Regul.-sSerapioiiis, Macarii.et aliorum ' cod. Corb. ei
el btesiliilionibus. > FJor. .N
e Si quise.vfr-atribus,-etc. Habetur capile sequen- ..v Nulla operatio. Ita in cod, Flor. Siriaragdusle-
li scepius citati codicis FlOriacensis. Exstat etiam in git quod nulla operatio.
H85 S. BENEDICTTABBATISANIANENSIS 1184
in die iliasancta comperiatur, nisi tanium hymnis J. A suo lecto dormire : nisi forle jiibenle Priore Tad
el caiiticis spiritualibus <*dies illn Iraiiseatur. nubila pfo custodia » arecc extra iecluin suum dor-
§ VII. — Ex REGUI.A PACiiOMii (cap. 58). mial. In campo vcro quando messis colligitur, si
h Si signum datum fuerit ui egrediaitui* ad optis, meridie dormire licuerii, non divisi, sed in liiio loco,
<*Prccpositus domus aiiteceiei eos; et iiullus in aiit dtiobus locis dormient: quia non est
incogni-
d
ihoiiaslerio renianebit, nisi is cui Paler praicepe- ttiii), quantum mali ex occasione diabolus fecerit.
rit; et lii qui pergunt <*npii inferrogabuiit quo Tempora vero in quibus, si vacaverit, meridie dor-
vadant. - . - miendum nobis est, a die Iduum Maiarum usque in
§ VIII. — ltem(cap. 59). diem Iduura Septeinbrium observemiis.
f Cumque universce domus in uniim fuerint con- §XI\V— Item (cap. 35 ').
gregalce, prioris domus Pi*cepositusanlecedet; et Mngnopere autem ab omnibus cavendum est, ne
pergent juxta ordinem domorum et hominuni singu- aut in pistrino, aut in quacunque manuuni opera-
lorum, nec loqiieniur mutuo; sed unusqiiisqiiis de tione aliquis fralrum pigre, et noii inter priinos oc-
Scripturis riieditabiliir. Si forte eis aliquis occui-- currat.
rerii, et voluerit cuin aliquo eorum loqui, &janilor § XV. — rtem(cap.oo).
monaslerii, qui huic operi fuerit delegatus, occurret, B - u JXamatlhorlatio laborandi quce hactenus cum
et respondebit ei, coqiie utentur nunlio.!l Si janitor tanio tempei-amento a noliis cbaiiiati vestrre insi-
coram non fuerit, ! Piceposilus domiis, vel alius, cui nuata esi, Tab illa aposiolica beali Pauli instaritia
hoc fueril jnjunctum, occurrenlibus respondebit. iantuin tej.ida est et remissa, quantum esl diflerenlia
§ IX. —Jtern (cap. 60). peisouarum; cum ille nos jiibeal hacteniis nianibus
i Operantes nihil loquanlur sceculare; sed aut laborare, ut habeamus unde trihiiere possirous ne-
k meditabuntur ea quce sancla suul, aut certe cessilateni pallenlibus (Eph. iv): nos dixinuis, ut,
silebunt. vel quod tiohis sufliciat, laboremus. Ille dicit seipsinn
§'X. — Item (cap. 62 i). '-' in fame et sili, in frigore el iniditate, nocte el die,
Operaps non sedebit sine majofis imperio. . suis nianibus laborasse,-ut sibi, et qui cum eo erant
'..'.§ XI. — Ilem (cap. 62). - necessaria lioii deessent (II Cor. xi; Act. xx). Nos
m Nec plus operis fratres compellantur facere, sed e coiitra duplicia habenles in nostris usibus vesti-
nioderatus labor oiiines ad opus provocel. Sitqne menla, el calciamenra, et quoti.iiam victus de donis
iiiter eos pax el concordia , et libenter liiajoiibus Dei ad saturitatem plenissimum apparatum, liorla-
subjiciantur sedentes, et anibhlantes, ac stanles in mur ut oliuin iion ametis, sed per sincerum urtani-
ordine suo, et invicem de humilitate cerlantes. (G mitatis coiisensum uimsquisque, ut prccvalet, sic
i>&iqnid peccalnin ftierit, Patres mooasterii emen- laboret. Ille prceccpit: Qui non laborat, nonman-
dare poterunt, et coiistlluere quid sequi ° debeant. ducet (II Thess. ni). Et nos fragilitatem nostram in
§ XII. — Ex REGULA SAKCTI BASILIJ(cap: V*P). vobis pensaiiles nulli vestrum, qui haclenus subdola
Interrog. TJnde ergo vagatur mens nostra, et co- et lubrica voluntate laborare felicitei*distulisti^, de
gilaiiones diversce ascendunt in corda nostra , et necessariis rebus a fidelium fratriim » ordine quid-
quomodo lioc possumus emendare, etc. quam subiraximus, patienter hacteiius toleraiites, ut
§ XIII. — Ex RF.GULA STEPIIAKI (cap. II). noii vincereniur a maio, sed ut viiiceremus nialum
i ;Estatis tempore nulli liceat meridie, prceler in in boiio. -'.'
« Diesilla trnnsentur.hi cod. Cnrb. et apud Sraa- I Eodem arliculo.
dies memorata transigalur. m Nec pius operis fraires. compcllanfur facere.
ragdum,
'> Si signum datum fuerit, ele. Exstat. iii Regula Supp. quam vires eorum ferre.ptissint. Iloc r.apilulum
exciisa S. Pachomii, art. 55. exstat In regula exc.usa,partim an.,100, partim. 101.
<*Prmpdsitus dtimus. In Regula excusa deest vo- II Si quid peccalnm fneril. Hic iitcipit art, 101 in
cabulmii domus. Sed recte posilini), et legendum Regula S. Pachpmii excrisa : ubi legilur : Siquis pec-
Prioris doihus, ul ex sequenti aiiiculo palet. _-, calum fecerit,
APafer. Id est abbas. " ° Debeqnl.ln eadem Regrilaexcusa legitur,
e Non interrogdbunt quo vadant, Recta inslitutio, juxta snperiorem leciionem. debeat,
ul. discipnli siiis prcepositis dempla omni curiositale p Yide supra cap. 25, § A.
oblcmperCiit. <i/Estatis tempore, etc. Hsechabentur in Regula
'•»Cumque universmdomus.Hcecyerba et seqneiilla ms. Panli et Stephani, cap. 20.
r Ad nubila. ld est, sub dio, sub axe.
usque ad illa, non loquentur, noii exsta.nl in Regnla 8 Arem.Area est locus agricolcearle faclus ad pro-
excusa S. Pachomii, art. 55, licel qticedamsint im-
liiulala. lerendum iriticum. VideVirgiliuro lib.primoGeorg.;
s Jnnilor. In Regula S. Pachomii excusa legitur, Columellani lib. n, cap. 20, et S. Isidorum lib. xv,
prwpasitus; irtale. cap. 15, Orig.
11Sijanitor coram non fueril. Hcecusque ad finem 1 Cap. 55 cjusdem Regulsecod. Flor.
articuli non exstanl in Regula cxcnsa. u Num adhortatio laborandi, etc. Exslat in Reg.
> Prmpositus domus. De qtia esl ille quem extra- ms. Pauli el Slephaiii cod. Flor.,cap. 34.
neus alloqni cupit, v Ab iila aposlolica beali Pauli inslanlia.Id est,
i Operdnteshiliil loqnantur, etc. H.ee videre esl in prce ilb>Patilj instantia, seu vehemenli adhprtalione
Regula S. Pacbomii excusa, eodem caii. 55. quax nos borlaiui- et urgel ad laborera mamiuiii.
*-Meditabuniur.Ti est, loquenlur. Ita sensus po- Ab ordinc. Ordo hoc loco esl quod oriiinarie da-
Stulal, cmia sequilur : Aut cerle silebunl. tur seu ad viclum, seu ad vestitum.
1185 CONCORDIAREGULARTJM.— CAP. LV. 11813
§ XVI. —'item ejusdem (cap. 58). A rius fuit. Siquidem el Petrns princeps apostolorum
a Hoc scientes fraires, h quia oliosus corpore mo- piscatoris gessit oflicium , el omnes apostoli corpo-
Jiaehus menle a sordidis cogilationibus nunquam rale opus faciebanl, unde viiam corporis sustenta-
joterit esse otiosus, c dicente Salomone : In deside-- bant. Si igitnr tantcc auctorilatis homines laloribus
riis est omnis,otiosus; et iterum : a Mulla mala exet operibus, eliam rusticanis inservierunt, quanto
cogitnt oiiositas : abjeclo ergo a se qui hucusque magis monachi, quibus oportel non solum vitcosuce
talis fnit hoc vitio, promptus ad omne opus occurrat, necessaria propriis manibus exhibere , sed eliain
qnia scriptum est : Non oderis opera laboriosa et inciigeiitiam aliornni laboribus suis reficere. Qni vi-
rtislicalionem ab Altissimo creatam (Eccti.vn). TJt ribus corporis et iiitegrilale salulis coiisistunt, si in
donante Donrinode propriis laboribus et rebus quo- opere osliosi sunt, dupliciter peccare noscuntur :
lidianis et necessariis abundenius; et his quos amor quia non solum non laborant, sed etiam alios vi-
spifilalis ad visitandos nos iiiviiat, possimus coiiye- liant, et ad imitalioneni suam invitant. Propterea
nienti mediocritate orcurrere, aut quos gravis urget enim quisque i ad Deum conyertitur, ut ei deser-
necessiias dehito miiiisterio valeamus de proprio la- viens laboris habeat curam, noil ul otio deditus iner-
bore servire : qtiia DominumRetlemplorefn nostrum tiapigriliaquepascatur. Qui sicvolunt vacarelectioni,
beqfius esse dare quam accipere (Act, x) certum est B iit non operentur, ipsi Iettioni contumaces existuut,
c praxepisse. quia iion faciunt quod ili leguiit. Ibi eniro scripium
§ XVII, — Ex REGULA SANCTI ISIDOW est: Operantes suumpanem manducent, Et ilerum :
(cttp: 7).
* Monachus semper operetur manibus suis; Ita Ipsi enim scitis, quomodo oporteal imitari nos : quia
ut qui uslibel variis opificum arlibus laboribusque non inquieli (uimus apud vos , neque panem gra-
studium suum impendat, sequens loquenlem Apo- tis ab aliquo manducavimus , sed in labore et fa-
stoluro , qui dicit: Neque pttnem gratis manducavi- tigatione die ct nocte operantes , ne quem vestrum
mus : sed in labore, et fatigatione nocte et die labo- gravaremus (II Thess. m). Qui per infirmitatem cor-
ranles,(II Thess.m). Et iierum : Qui non vult ope- poris operari nonk possunt, huitianius clemenliusque
rari, non nwnducei(Ibid.). Per olium enim libidinis tractandi sunt; nec contra eos murrauraiidum est
ei noxiarum cogilationum nutrimenta concrescunt; ab eis qui vires lahorancli habeiit, sed magis consu-
per laboris vero exercitium vitia nihilominus ela- lendum est eis qtios sciunl corpore iiifirmos. Ipsi au-
buntur. Nequaquam debet dedignari monachus ver- tem qui non possunt, eos qui laborant el possunt
sari in operti aliquo monaslerii usibus necessario. meliores sibi felicioresque faleanlur. Qui vero lan-
s Nam et patriarcha) greges paverunt; kphilosophi guidiis est, et laborem operuni corporalium siistinere
geniiles sutores et sarlores fiierunt; Joseph justiis , C non potest, consiilenium esl illi, et cjus infirmitas
cui Virgo iiiaria despPnsata exstitit, i faber ferra- temperanda esl. Qui vero sani sunt, et failunf,procul
a Uoc scientesfralres, etc. Hcechabeiitur in eadem Diogenes Laerlius lib. if, et Hesychius Tllustris in
Reg. ins. ctid. Floi., cap. 55, Menedemo.. .„
1 Quia otiostts corpore monnchiis, etc. D. Hierony- i Faber ferrnrius. Conlroveftitiir inler t?ociores
mus iii epist.ad Rnsiiciuiide vivendi forina :« Texan- de arte S. Josephi beatce Virginis sponsi, aliis eiiin
tur-et lina capiciviis piscibus; scrbanlur, libri, tit et fuis e fabrupi ferrariiim, aliis fabrum lignariiim as-
manus operetnr cii.um, et aniniiis leclipne saturclur. sercntibiis.,Haymo Haf ,erslalensis cap. cilato S. Isi-
In desideriisest omnis oliosus.yfigypliurum liionnstu- dori senlentiani seqi.iitiir, ejusdem verba, ut supra
ria hiinc morem tcnent, ut nulhim afcsqueoperis la- notaviiniis, prPfcrens. In Evangelio communi ct ge-
bore siiscipiant, nori tcun proplcr victus necessila- nerali vocaJ)i;lo dicitiir TSV.TCOV, „idest, fsber. Eesy-
. tem, quam jjropter animcesahiiem :,ne vageiur per- cbiiis : Tiv.TKv nug TEjvmg, id est, omnis arlifex ;
niciosis cogitaliouibus meiis, et inslar fornicantis sive, ul loqiiilur Suitias, TEXTMV "zotvoc itl
TE/VITJIS-,
iiierusalein onini transeunti divaricel pedes suos. » coimnunis arlifes. Tanieii proprie trihultur Iioc est, no-
c DicenleSalomonerlu desideriisest omnisotiosns. lTieiifaiiio ljgnario, ut tiocel
Moschopulus cap. 1 de
Loco cilato hanc seiiteiitiam profert S. Tiieronymus Spliedis: tiy.TaivvugTEyyi.rng. 'lS osgSi riv.Tovsc/\iyav-
auclorisnomiiit*suppies'so,qiiam neqiiein Salomone, TUIoi ^vlovpyA.Id est, Tiv.Tuv,onuiis artifex. Prcipiie
neque in tola ScripUira rcpcreris : esl tamen Prov. ^v vero Tiy.TovEg ciicujitiir fahri lignarii."lrlem cio.ent
xxr, 25, quid simile : Desideria occidnnt pigrum, ete. Glossccveteies : TSZTHV, fuber lignarius, faber ligna-
d Mnlta mala cxcogitat oiiosi-as. Ecclesiasli. c. rius. Ex qtio non iminerito conimuni senleniia ferlur
xxx, tibi in comniuni versione sic babetur : Mullam. S, Joseplmiri fnisse fabrum ligiiarium,; cui astipula-
enim maliliam docuil oimitas. Cui respondel lexlus laiui*S. Le;.ndcr cnp.. 14 cie Iristitiiiioiic viigiiium
Grcecus. hac iii re fralri Isidoro ailversalus : « Secl el. Joscph,
e Prmcepisse.Id est, pranioruisse. ciii fiierat despoiisata, cum esset justus, eral tairien
f
„ Monacltus semper opereiur, etc. Exstat inRegula et pauper, ita ut vjtaui el vestifum artificio quasre-
excusa S. lsitiori, cap. 5. cevte faber liguarius fuisse legiiur.
» Nam c-t patriarchm, etc. Hanc tolara periodum .rel,i Ad Denm converiitur. ll;cc verba, ad Denm, re-
usque ad illa verba: Qui viribus corporis, ctc. Pro- duiidaiit, nec suiitin Regnla excusa. Nam qui.ve-
fert Tlaymo Ilalberstaiensislib.il de- Vaiietate, niebant ad-iiionachaiurii,dicebanfur sinipliciief Con-
cap. 2. '. veiii..
h El geniiles philosophi.,Qualis fnit Hippias sophi- k N:ecconira murmurandvm est; Vide S. Rasilium
sta, qui Piscimveniens ceftamen Olympicumspecla- cap. 52 MonasTcaruni Imiiiulioniim. Scd in Rcgula
turus, omiiia sua vestimenla.quinustum iridutuserat excusa hcccverba usque ad ista,.: Qui verosuni sunt
sibi consuerat, ut scriliit Apuleius lib. n Florinorum. ' et failunt, non esstaiit, sed ex hoc codice supplenda
Simon Alheniensis philosophus coriarins ftiif; Mene- surit.' '
-"'.'.
demus Eretriensis tabernacula faciebat, ut docet
H87 S. RENEDICTIARRATISANIANENSIS 1183
dubio dolendi atque lugendi sunt: quia non corpore, A j borantes Patri sine murniuratione obtemperabunt.
sed (quod pejus est) inenie ccgroti sunl, quiqtie, etsi Monachipraipositis suis sine tilia niurmuralione ob-
hanianis ocnlis coiivinci 11011 possunt, Deiim tamen temperare debent, r.e forte ea senteiitia pereant, qua
non faiiuiit. Tales- igilur ferendi stjnt, si «griludo perierunt hi qui iri deserto murmuraveriint. Si enim
«lalet; aul distringendi, si sanitas patet. Monacbi illis pnrvulis atlhuc in lege et rudibus nequaquam
operantes, ° meditari aut psallere de::ent, ut canni- iiidultiim cst,'quanto magis bis qui perfeciionis le-
nis verbique Dei delectatione consolenttir ipsiim la- gem perceperunt nori parcet, si talia gesserinl.
enim «ceculares opifices inter ipsos la- '
boreni. 3>..'-Si §;XVI11.— Ex REGHLA' SAN.CTIERUCTUOSI EflSCOPI
bores suorum operum amaloria turpiaque canlare (cap.fi).
non desinunt, alque ila horam siiaiii in canlibus et a In operandolicecralioconservetur. » Verno vel
fabulis iriipliCantjut ab opere inaiius r.on substrahant ceslate, d.iclaPrima cominoneantur decani ;t pr«>.po-
quanto inagisservus Ghristi sic manibus operari de- sito stio quale o.pus debeanl excrcerc: atque illi re-
bet, ut semper laudeni Dei in ore habeal, el ling/.a Jiquos fralres.' Tum tieinum dato signo, simiplis fer-
ejtis psalmis alque hymnis inserviat. Laborandum rainentis coiigregeiilur in ijnum, factaque oralione
est ergo corpore, animi fixa in Deum intentione; sic- pergent f rccitantes ad opus usqne ad; horam diei;
que roajius in opere implicanda esl,• ul nieiis nori B 1 lertiam : rcverlentcsque ad ecclesiam, Terliaquece-
avertalur a Deo. Propriis autem teniporibns oportel, lebrata, resideutes snis. locis .sludeant leclioni .vel
operari monachiim, et propriis orationi lectionique oratioiii. Veruni si opus-tale est, .quodnon i|iternifl-
incumbere. Horas enim debet habere nionachus con- fatur, in opcre ipso Teiiia dicalur, el.sic'? recilando
gruas, el ad singula officia deputafas. Paiies autemi revertaniifr h"ad ccllam, et„t coiisummata oraiione,
temporuin suis quibusque operibus laliler deputan- J abliitisque niaiiibns k coiifesiiiii ad ecclesiam con-
tur. iEstate eiiim a roanc «sque acl horaiii tertiaifti vcrtiant. Et si reflciend.uriiad .sextam est, peraclo
labprare oporfet; a tertiavero usqtie ad sextain le* officio Sexiaj, ab oralionepergantaclanensasj.refe-
ctionj yacare; dehiiic usque adnoiiam roqiiiescere;; ctiquij co.iigrue, ilcnim facia ofatione, quiescant.
post noiiain "autem usqiie ad tempus vcsperihiuui Deindecelehrata Nona, si necesse est revertanlur ad
jterijm opei*ari.Alio auteni tcmpore, id est, hienie, ' OpuSjquousque fad dupdecimoc: officitiinconveniant.
autumno, siye verno a.marie usque ad teriiarii legen- mSin aii!em,i'esirteii!es, taciti,per celluks' snas, hi
dum ; ppst celebr.alioneiii Terii-» usque' ad nonaini .qucrimi jam ailas perfecfa -esl, el conscieritiapura,
labprartdiinjest; post refeciionem nonceatit operarii meditenlur elpquia Do!iiiiii,.yeI-op.u,s.quodlibet intra
oportel aiif legere aut sono voeis...aliquidmedilari.. ' cellulaminjunctum exercentes nusquam piorsus, ex-
cQuccctinqueaiil.einoperiii!tufmonachi manil)us'suiss C cepla causa necessitalis, atideanl pi'ogredi,„iiisi fue-
Prasppijto deferaiil:: Prccpositus autem principi IIIOT rint-.a seniore prcccepti. J.uniores vero coram suis
nachoruni, nibilqiie operis apud fratres remaneat,, residenles decanis, lectioni, yel recitatioiii vacent;
ne sollicitudinis cura mentem ab inteiitione confeni-- nec se inconsulto seniore junior a sua auferat ses-
plalionis avertat. Hortos olerum, vel apparalus.ci- sioise, aut ;id aUerius decaiii locuin audeat pergere:
bprum propriis sibi manibus fralres excrce.ant. Mdi- sed tam in sessione'qiiain*etiam iir operatione sem-
ficioruni auiem construclio el cultus agrorcim ad1 pei*decani a decania segreg ila consistant. Juniores
opus servoruni pertiiiebunt. Nullus pionacbus amorei quippe suos jngiier decanus ii.lecommoneat, ne iri
privati operis illigetur ; sed oinnes in coiiimune la- aliquam negligentiam decidant; sed viros spirilales
a Meditari et psatlere debent. LTlabor sit rerumi a In operando, etc. Ilcec reperire est in Reg. ms,
divinaruni medilatione leyior, nec mens, diun corpus; S. Fnic.tnosi episcopi cod: Crass.j eod, c. 6.
e Ycmo vel wst.ute.Pafticula vel bicsuinilur copu-
operalur, nianeat otiosa. Qiiod sane contingil, GUUI i
tola operi linmergiuir, aut. aliud,'agens,vanisque co- lative, sicui. iniVaTioccapilulp...•
gitaiipiiibusindujgens a Deotiistracta loiigius avolat. r liecilqntes. Psalmos•videlicel in ipso itinere , ut
Idenvde anliquis niOiiacJiis•referlipse Isidorus lib. ni ex infra (iiclis claruni esl : Ad opera cum egressuri
"de OAYEccT.,cap. 15:.« Canunl auiem.psalniosina-; J) svnt, orqtiqnem.faciuri invicemc.onvenimil;qua com-
jiilvusoptiraiiles, el ipsuin laborem divino celeumatei pieta ineipial prnposiius psuimum, ctsic reciianles
consolauliir. » Lociis suuipttis est ex T). Augustinii pergant ttd oper.ali.cnem..
libro tie Opere Monaciipruiii,cap. 17: « Cantica vero) s Recitdndo. Rsalinos ,„ -
divina canlare etiam manibus operanles facile pos- )*-Ad cellttm.lii es!, ad monasterium : quia egre-
suiil, et ipsiiiii laborem divino eeleiimate consolari. Ji diebantur foras ad-opus. Vide superius annolaia.
Celeumaest Voxiiaui.arumse ipsos ad opus nautieuiiil i ConsummataoraiiOne.kl esl, absolulo psalmo et
adboriantium. Idemiociisproferlur ab llaymone Bal- collecla ad fincin opcris.
berstatCiisi lib. ii ile Vaiietate, cap. 50. j Abiulisquemanibus.Qucesordidataeerant pfopter
h Si enim smculares opifices, elc. Lpcus.sumplus3 OpUS.
ex D. Aiigiistiiiolib.de Opere Monachorum,cap. 17:: '<Confestimad ecclesiamc.onvenianl.Sextam cele-
« An ignoramtis opificesquibus cantibus et pleruin- braturi, tjuia cum i;on inlermiltebatur opus, dicebsuit
que etiam turpiiuriinibus iheairicarum fabularumi Terliaiii in ipso operis loco ; el consiimmalo opere
cloncntcorda el linguas suas, cum manus ab opere3 -fedibant Sexicecursum acuifi.
noii recedant. > Refertiu* eliam ab Haymoae locoj i Ad duodecimm"o/ftcium.ld esl, ad synaxim ve-
citato. -quse hora duodecima, cadenfe sole age-
c Qumcunqueautem operanlur, ele. Idem Isidofuss spertinam,
batur anlianiuis, ut siipi*ano.talijm est.
lib. ncle Ofiic.cccl. cap. 15. Quid simile babet S. ..v>Sin auicm. Nempe niliil superesi, quod necesse
Augustiriuslib. JI de 'MoribusEcciesia*. , sitasere. .- „
' CONCORDJAREGULARUM.- CAP. LV.
1389 • 1190
ei sanctos illis semper in-exemplo proferat; ut iSlo-A i'edactam in manipulos segetemigne jubaris flamnias
riiro 'Contemplatione assidua ad meliora proficiant. c«in fniclibus messurani ejus evaserit. iloc «rgo si
Aulumnivel.Iiieniis tempore usque ad teriiam ieganl, eliam a monachis, qui operi insislunl, ut superius
usque ad'nonam operentur, si-tamen cst quotliibel diximus, fuerit observatuiri, non efunl pronuntiandi
e
opus, quod iiat. Post nonani iterum .usque ad duo- pro coinpendio operis Regulcctransgressores.
decimani legant; a duodecima meciitenttir«usque ad § XX. —Iiem(cap. 28).'
vesperam. Ad.opera cum "egressuri -sunt oraiionem Moiiaciium alisqiic certis solemnitatibus, velma-
facturi invicem cbnveniarit: qiia completaf-incipiat nifesta cegritudinediem sine operaiiorie trajisigeniem
prccpositus psalmum, ei sic reciteivtes pergant ad a coiiviviof decemimus excludendum jiibeiile beato
operalionem. Cuni operanlur, 11011iivtei*se fabulas. Apostolo: :<2«inon laborat;nonmanducel(II Thess.
vel cachinnos 'conserant, sive Tuxiirientur; setl ope- . iii). Secuturas tanien excusationes iiiutilium prsevi-
'
rantcs intra se feciteril taciii, a-it psaliant aiiquid, demus, et propterea modum ponimus oliosis.. Dictti-
aul recitent pariter, aul certe sileant. rus est .enini iimis ex talibus ,: Ego npn possuni ope- •
§ XIX. — Ex REGDLA SAKCTI FEIWEQU(cap. -26). rari, quiaaniisso robore juventiitis sum ad orania
* Ut iisque ad horam diei terliarii omiii tempore senex iiivalidus. Alius: Neque ego possurn, quia sum
leclioiii moiiachus tam senior qiiani ex-trenmsva.care]J$-irtfirniilate jam fractus. Diciurns etiani terlius (si
procurct, Et sic deiiium irt reliqna parte diei depu- potuerit inveniri): Non posstim etiain ego, quia 3a-
tati operis cura sticceclat'prcetef ccgrptos laritum, boriim me assiduitas contririt, itinerum longiiudo
quibus imponi hoc snpra.prtipriam vpluntalem vel quassavit,forliiudinem mihi abslulil sollicitudo com-
potiiis viftutem comnitiriisinfifmitas non permiilit. inissa, virlutem. meam actio exspoliavii imposita ?
Nani et hi quibus fiiictiimn coHigeniiortimtempofc Sed his quasi conlrarius sermo ralioiiis occurrat
ftierit ab abbate imperatum,'. ut malutinis horis ali- reyincens eps et dicat:: Ut quis noti valet insislcre
quid vcl laboris exer.eeant, hac lege noii lenebuntur; operi, det promptius operam leciioni: quicunque '
neque huic dcfinitioni pulaburixur cxstitisse conlra- agrum non excolit, Deum dupliciter colat; et inter
rii, cum imperala sibi uiilifriiis causa compleverint. reliquas eiiam hanc quserat ai*lem,tit paginani pin-
Etenim moris csl agrico.IiSiUi.vix reddilp adhuc niane gat digito, qui terrcii!) rion prcescribii aralro*; quia
„„arida fruinehla. npii rii.si'deciduo maclidaTacla rpre .: qiii, ui supra «Jixiraus,agricultiiram exercere non
E
succidant, nl laHamiiiiims segeteni facilius fervori- valet, legere, seribere, quodesl pracipuum opus,
bus iiisecutoribus eripiani, dum in exordiodiei blandi piscium eliam providerc capturam, h retexere, cal-
aeris ieniperaiiie.nla cuslodiimt, <"Sccpe-.enimex in- ceamenla fratfibus prccparare, vel reliqna, quce si-
diistria faclum scie , ut a dubia adhtic luce prius- iG milia sunt;, faeere atque impiere potest." Quisquis
quani, utdicere pessumus, orbe solis ardorem biberit efgo ex Iiis omnibiis non eTegeril, quo occupetur
<*-
Usquead vesperam.fioC loco sumilur Ialijis ve- esl iempore,lege, id iemp.orhhodieque, etc. ,
spefa pro ipso noctis inilio : curii aJias itiem sit ye- * id
Cpmpendio, esl, ntilitate.S. Cyprianusiib. de
spera ac duodecima, ut stipra diclis paici, Zclo et Livore : Ul animarii pccunia caplat, ingefit
h Ul usque ad horam diei leriiam, etc. Regula Te- perniciosa compenriia. Conlrarium est
tradii, seu TeridiL.cap. T: t-Omiii.lenjpoTeusqueadI f. Qui non laborat, non mandncet. dispendium.'
Ita etiam ci-
lerliam leganl: posl le.iiiain unusquisque sUi in- talurToeus in ReguJa.Pau.li.etSlepiiani cap. 5-1, sed
juncla opera faciar. » potitisex memoria, quarri ex cociice: nain iii ver-
o Sirpe etenim exwdusiria, elc. LocuS cprritptus> . sione coiBiviani, quce.fextui..Grarcoomniriorespon-
et ita eiiiendaiidus: Smpeetcnim ex btdusiria factumi del, iia liabeiur: Si quis non vuil operari, non man-
scio, ui dubiq adhvc luce, .priusquam, ul dicere pos- ducel.
swnus, orbis soiis ardorem biberii, rectaclu in.mav.i- - 6 Scribere, qv.odesl prmcipuuinoptts. Antiquum et
pnlos segeteigneasjubaris flqmntascum fructibusejusi- iisilsiissimunirtioiiachnriiroopusfuit libros scribere.
messura evaseril, ubi ro,orbis, est ierra, el TO"juba- MoiiachiSancti Marlini Jiinjpri*slibrorum scriptioni
ris, solis; noii..eriiiujuhar hoc ioco sumilur pio au- operamdabanl.,- graiiiioribus. conleniplalioiji reriim
rora, sed sole. „ divinarum inciimhenliijus, ut refert Severus Sulpi-
'<tDubiapro
adhuc Ince,. Dubia lux est cliluculum, UaL_ titis in ejas Yita. S.-EpiircemParcenesi 47 recenscns
' ' *> openi, monachorum bcccait: « Pulcbre et
apud tragicuiti irr Hippolyto, ac'l. 1 :„ eleganler
Dum dubialux est scriliis. T S. in
Hi,'rony.r»us epist. acl Rusticuni mo-
" nacbum de vivendi forma ci
Sie dubius dies in OSiipo : - bal : « Scribaiitui*libri, ul
suadet, ullibros ,scri-
et nianus operentur ci-
Dinn.noclepnisadiibiusrfliilsildies. biun, el aninitis.lect.ionesatiireiur. » Evagrtiis.libros
Grcece,Iw.i-.ag. iJomero Iliade vn: up.fi),vY.r)vvl. To0 .scribebaT, ut refert .Palladitis in Lausiaca cap. 86.
u.iTiyjiVa~v.0TOvc y.uiywrocu.rrou.evuiapugTMVTpt.yJ>>v t S. T.liepdoricus aitbas S. Martini Sagiensis eam-
TOVijiiav, id esl, pariiceps leuebrafum cfJucis, , . dem operam navahat, ut a nobis nolatum fuit in
translatione sunipi.a a 'piiis luporum, inquit auctorr observaliotiihus.ad noslrum .Martyroiogium; Sed id
veleris Etyuipiogici; quia, ut scribit Deinetrius Tri- leslanlur. vcteres bibliothecccmonasteriorum multis
clinius in Electram Soplioclis;liix cirea initium habett codicibus mss. adliuc. refertaeiii qtiibns scribendis
lupi colorem: vel quia i-iteinpesta nocie riuriquam 1 mpnachi desnilantes ('octrinam posterilati.coiiserva-
Itiptis pculorum usura caret. Idcm scribjt jEIianuss- vcniiit. Sed de his vide Trithenium libr. de Laude
lib. x de animalibiis, cap. 20, riicitur el Ivv.n.Macrc- 'Scripionim 'Tfjanualiiim',cap. 5.
•bius lib. i Safurnai.,. cap. 17 : « Prisci G.raecoriim n h -Reiexcre.• Lege : Rete texere, ut iri coii ¥ind;
primam lucetii qu;« prcecedil piimos exoi.-ius),vv:av v qn.pd opus eliam. irijungit mon.«cho Rustico. S.
appeljaverunl k-a rou Ivv.ov,id esltempore bodieque e Hierpr.ynmsepistola citata : « Texaiitur et lina ca-
lycopiios noniiijant: sed iocus„„coi*ruptus,eipro, idi pieuclispiscibus. J
1191 . S. RENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS . 1192
opere, famem cum improperio sustinere conten- A multoties quos per totiini nocfis spaiium sau-
lus sit. eiare non poiuil, posl campletas vgilias sub unius-
§ XXI. — Ex REGULA CASSIAIW (cap. 8). horce brevissimo teropore tiuiesceiiies dehonestare
a IUud quoque aptid Palres oniiiiobservantia cu- conatur.
stodituni est, ut b in respoiisione Alleluice riullus XXIV. — Aem ex eadem Regula [cap. 12).
<*Aileluise §
dicatur psajmiis, nisi ille, qui in titulo sub
h Completis autem vigiliis, el absolula congrega-
inscriptione prsenoletur.
XXII. — ltem ex eadem Rcgula (cap. 9). tione, nuliiis, vel ad modicuni, stare cum alieio,.
§
a Cum autem fuerinl ortiliones canonicce ex more aul sermocinari praesumat, nhi foile necessilas ali-
ad suiim recurrens aut cujus operis opporUini aliquif ante deliberare com-
finite, imusquisque locum,
c aut cum alio socieiate veldisci- pellit. Cum vero in opere fuerint fratres, imlla inter
solus, pro operis, eos sermocinatio penilus conferaiur; ted sic unus-
plinaiussederepermittilur, f idem iterum oraljonum
quisque opus exsequalur iiijusicmm, »Tii psalmum
orticimn velut peculiare sacrificium studiosius cele- aut Seripluram quainlibel memoriter recenseat, et
brare non cesset. lion soltiin coiispiraiioiii noxice, vel consiliis pravis,
§ XXIII. — Item ex eadem Regula (cap. EI0). B sed necoliosis quidehi fabulis ajiquamjinius Jioraj
Nec ulterius quisquam posl purificatioiiem noctur-
narum vigiliarum in reqniem soroiii iterum resol- parlein impertial; sed in spirilali ineiitalione et
linguce et cordis sit jugiter occupatus. Summa
vatur, donec superveniente die nocturnce medita- nanique obseryanlia custoitiri debel, ne
tioni operatio diurna succedat : ne forle pufitatem alio quis cum
prcccipue vel ad punctum teinpoiis pariler
nostram psalmis, oralioiiibus acquisitam invidus stet, aut alicubi in partes ceiat, vel manus suas in-
diabolus quadain somni illiisioneconlaminet. Quia vicem teneant.
posl illam satisfactionem confessionis, quam Deo — Ex REGULA
sive ignorationibus noslris, obtu- „ § XXV. TAIINATENSI (cdp. 10). „
prO negligentiis,
liiiius, iiividus inimicus, si lempus quielislnvenerit, Omiii lempore duabus horis die spirilali i medi-
maculare feslinat, et tunc flduciam nostrara prceci- talioni vacabunt. iEslalis vero tempore k itiatutinis
; pue dejicere, atque enervare coiitendii, cum fre- ex more completis, et prima dicla, omnes opera
quentius et purius nos orare prceviderit. Nam qucejubentur assumant. Deinde terlia celebrata, ad
a Illud quoque apud Patres, elc. Hic texlus denles reconciliat. Ubi psalmus cum compunclione,
sumpUis est ex liiir. n Cassiani de Nociurn. ibi et ciiin angelis suis Deus adest.;.i Ilajc ille.
Orai. cap. 11. Sed quorsum huc referatur,, non C Sed prccclare etfini Cassiodorus lib. rie Ins.lulione
vTieo. Divinaruin Scriptiirariiui, cap. -4: « Psalieriuiu est
h Iii responsione. Respoiisio hoe locn cantusest, qnaidam coeleslis sphcera, siellis de; sa micimlibiis,
et respondere esl caiitare, Gfeijoriiis Turou. libr. ef, ul ita dixerim, quiilam pavo .pulcherrinms, qui
vi Hisl., cap. 4 : « Quia, inqiiit, Gloriam -non veliit ociiloi'innorbihiis et colortim,muliiplici et de-
recte rcspoiidelis: nos dicimus : Gloria Patri per cora varieliite depingitur. .Para-.iisiis animarum po-
Filium.» ma continciis innuiiitiri, quibiis suaviler mens hu-
c Sitb Alleluiminscriptione. Psahni quibus inscri- niaiia sagi .aia pinguescit. t Quani Ibrnii.JaLTlissit
plip est Alleluia, sunl. viginii quos. solos.cum Alle- dsemoni psalnius, pnvclarc doiel Mnrcellusabbas in
iuia nionaclil;j£gypiii caiierCsolebant. . Scitbi, apud Joanncm Moscbuin, cap. 1S2 ; « Cre-
d. CMHIaulem, clc. Hic textus habetur cap. se- dile liiihi, iilioii, nihil iia.periurbat, et conciiat, et
quenii ejusdem libri. irrilat, et vulrierat, etpei\iil, et conirisial, el conira
<*Aul cum alio pro socielate operis. 1Le.g.,.!Aut cum nos cornmovet dssmcnes. ipsuiiique perdilionis aii-
ttlio cum guo pro socieiate pperis : nam duo incella ctoreni, sicui pefpet.ua psalraorum m.edilaiio. > Et
habilabanl, ut supra nolaliirii esl, - - paulo post. « Nain curiipsahnos medilamur, parliin
... f ldem ilerurn pfficium. Id esl, diiodenaritim quitleiii nobis ipsis Deum laudando Ofamus, parlim
psaltiipfiirn numerum, jani anlCa in vigiliis noctur- vero male.iiciis iiiseqiiiniur dsemoiies, ut cuiti dici-
iiis persolutum, ui ex capile Cassiani citalo roani- mus :-Miserefemei, Dcus, etc. Tunc vero persequi-
Tesliim est. iinii*(isemones,cum dicimus : Exsurgot Dens, et dis-
6 Ex eodeni lihro., cap. 1. inimici- ejus, et rursus, Vidi impiumsuper-
h Completis.aulem vigiliis, elc. Ilcec sumpta sunt J) sipentur
exaltatum, eic. S. Aliianasius iu episi. ad Marcelli-
ex cap. IS ejusdem libri. num psahiiorum volumen appellat paradisum, in
i Ut psalnium. Olim fuit monacbis usilaturii sem- qtio: suiit omnia gcnera ligi-orum jtlantata, de-
perubique psaluxis Davidicos medilari, aliisque vi- lnonslratque csiteros Scripturae li.iros lioc unopsal-
ris sanclis; nec iimnerito: nam, ut ail S. Epbrccm nioriiin volumine contincvi. Qiiam praistans sit et
in.Traclatu, quodluciieris est tibstinen.iiim : « Psal- excellens jisalinonim uiateria ftise cieclarai S. Ana-
".mus.datinoiias propellit, psaliniislelum in noctumis slasiusSi/iaiia in oratione desacra synasi:'H iui.u-oiv
lijnoribus, psalmus -diurnorum requies Jaborum, piSiog feoaitieiuv.mISEVEI; .,nzpi iciaTioiCvopodeT.-i,
psahnus 'irifantibus tiitela, psalmus seiiiSus conso- ' aojtfpoavvriv HJiudy.si,ctc, i;'i esi:« Liber Psc.lniorum
Tatio, nmlieribus ornameinum deceiilissimuin. Hic pieiatem ctbcc-t;de iioeiiisiituii, temperantiam tra-
festa colitislral, hic eiimqui serimdum Deiun esl, dit, ad timoreiii Dei docii, de puniiione disseril, de
dolorein procretit. Psnluius siqtiidem ex 1 piueo li- compiiiiciione, de cputinentia, de painitenlia,. de
cetcorde lncrymas exeital. Psalmus angclorinn opus, coinpassione, de, cbarilate i)ui, ue patiuiif.a, de ca-
coeleslisvitceralio el iiisiitui.uni, spiritalis esi qui- stitate, de longaniiuitate, de jejunio, de bcnefi-
dain suilitus. Hic mcntein illtiminal, hic ih ccektm ceiilia. >'.
reducit, hic homines Deo farailiarcs colloquip reddil, i Meditalioni. Id esl leciionij ut postea dixit.
aiiimam lcetilical, otiosas ccllpctitiones reinovet, ri- . t Maiuiinis. Jntelligii lauciesnialutinas, qucedici
sumque exlerminal, de judicio nos admonet, dissi- debent sub auroram.
•4103 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LV. 1194
expedienda qucesiiscepla fuerant revertantur.<*,Nec ,A operi manuuni insislendulri est, ut leclionls fructiis
coUoculiOnequarumcunque fabularum sajctilarium hon omittalur, sed statulo tempore operi detur iri-
occupentuf; nisi fortasse hcecproferat sermo relato- tentio, ac deincepsTeciionidivincevacetur. OpCratio
Tis.qtiod animam cedilicelaudientis. A sexta quoque maniuun ab hora secunda suriiat exordium, el iii
bora iisqtie ad nonani vacent quieli vel eliam le- lioram nonarii firiem accipiat: ab liora yero nona
ctiorii. Post hpram vero nonam usque ad horam lu- lectio usiletur. Et si aliquando propfiiim aliqriod
certiarii h omnes in untim solatium Comtnodsbuiit. opus facicndumaut vestimenli consueridivelTavandi,
Hiemis vero tempore, matulirtis vel priiha trans- aut quodlibet aliud opus, per abbafis, vel prcepositi
aclis.omnibususqrie ad tefliam vacare concediturle- comroeatiimfaciant. Et si forteopus e fortius super-
ctioni. Qua consummala, gratanter quod eis injnn- veiierit, ut malurius arripiant opcrari, vcl propter
' ctuiri fuerit
implere fesiinent, ut jain dictum est, ferveivtemcesluin, hoc abbalis arbitrio consideraii-
usque ad horainTucernarii. c Hi vero qui deputali dum est, ut seCundumqtiod teriipus exigit, aut for-
esse videntur culturae, hac observatione constringi tioris laboris pondus, vel ad sexfam, ul jiiste.judica-
pro operis assiduitale non possunl; sed, ut lempus verit, abopere sit quiesceiidum,etposl quietem vel
exegerit, aut labor eorum opera iivjunctamonstrave- refcctionein usque aJvesperam sit operandiim. lllud
: inter omnia vel abbas, si prcesensfuerit, coerceat.,
rit, sic consideratione prapositi guberneiitur, biiiis B
el ipsi horis leciioni nihiloniinus Vacaturi. Quando aut prcepositus, qui ejus vice relinquiiur, ut niillus
jnesses el vindemice.;colliguntur, bis in die, id est, penilus monacbus fabulis oliosis prailer necessariam
hora sexla et duodecima , refectionem accipiant. interrogationem vacare permitlatur, sed in ipso
Quarta vero el sexta feria ita niOderari opera debet, opere manuum operis Dei recprdatio.teneatiiK ld cst,
ut, si fieri polest, slatula jejunia non aniittant, sed ut dum exterius per temporaieni ppportunitatem
universa, prout utilitas aut labor exegerit, ita senio- liianus operibus occupaiitur, inlerius mens cum lin-
risjudicio ciisppnatilur. Nemo tamenextra monaste- guccmeditalione psalniprum ac scriplurarnm recor-
rjhm maiiducelaut bibat; hoc enim Regulccnon re- datione duleescat. Nani si violator hujus regulcefa-
cipit disciplina, ut vel poma vilia sumanlur. Aquaaa bulatione delectetur, silentii poeiiacasligeiur. Focos
ipsam ante refeciionem legitimain bibere non prce- vero' f. iri schola pcEiiitenies (si fueriiil) hini ei bini
sumant. -..- per hebdomadas faciant. Sirailiter s ad capul fra-
§ XXVI.— Ex RF.Giii.-c CUJUSDAM PATRIS(cap.T2). Trum lavandum per singula sabbala, h vel balnea-
Operandum namque est omni lempore prceter rum usus per festas solemniiates prceparcnt; ' aut
dies iestos, ut habeatur vel pfoprice necessilatis si Sunt alia extrema, poenitentes faciant, ut durii
usus, vel egenis unde detur a suffragiuni. Sic tamCn C mente humili et conlrilo corde hcccproplcr limoren.
0 Nec collocuiiohequarumcunqtiefabuldrurrismcn- hoc non sufficiat dies. i LarillfancuS ih Decreiis,

larium occupentur. Idem prsccipitS. Pachomius, art, c. 1,-§ 2: « Vigilia taroeh apostoli (Thomse) si dics
35 : « Operantes nihii loquaiitui*sseculare. >. Pominicusnon fuerit, raclantur fralres, ut duobus
"h Omnesin unum solntiumvommodabunt. Id esl, diebiis ante Dpniinicam Natiyitatis sinl omnes bal-
sirriul laborabuiit se niutuo adjuvando. Solatiutti hoc neati.-Si necesse sit, ipso apostoliecefcsiiviiatis die
loco est auxilium. >.- balneari possunt. »Postea describitur inodusiii ipsis
•>Hi veroqui deputaii essexidenlur culturm. Agror balncis tenendus; el § &, de lempore passionis Donii-
ruiri.Tdera statuil S. Ferreolus, cap. SJ6Regyla*suce. nicce. « Feria teriia radendi sunt ffatres in Clauslro
"<iSuffragium. Suffragiuin hoc loco estalimonia, simul ipsa die, et in crastina debent esse balnea
siislenlatio. Ila in concilio Tolelano m, cap. 5 : prceparata. > Riluale nis. monasterii Culturcc Cfiio-
« llccc sancla synodus nulli episcoporuni licentiam manensis, qiiod usitatorium vocant : « Balneiia
tribuit res alienare ccclesice,qtioiiiamet anliqnisCa- vel quarta dieperagantur omnia luceiile die. >
nonibtisboc proliibetur. Si qnid vero.quodutilitatein Siiinta eda libr. ivflist- Angl., c. 19, desancta Edildrida
noji gravet ecclesicc pro suflfagio monachorum vel abhatissa : i Rafoque incalidis balneis, prajter im-
ecclesiarum ad suam parochiani periinentium dede- roinenlibus solemniis majoribus, verbi gratia, Pas-
firiljfirniuin raaiieat. > chce, PenteCostes, Epiplianise, lavari vohierii. >
e Id esl, roajus, diificilitis. S. Wiborada martyr inclusa iri raonasterio S, GaJli
:;-i Fortius. j.
In schola. Id est, in doTmiiorio, ut supra nota- : ter quotannis, de liceiitia abbalts sui, balneis tilebti-
lum est. tur, ut in ejus Actis habetuj*: Jorsitan istis diebus
.6"Ad caput fratrum lavandnm. Olhri moiiachi Paschcc, Pcntecostcs ct Epiphanice inslatilibus, ut
caput lavabant, qtiOdappafet ex ms. S. Colurofaiii probabile est. Neque ha;c. RegulceS. Beiiedicii ad-
Poenitenliaii: « Painitenies frnlres, qilamvis opera versaiiiur, qui non oniniiio'a sanis balneum remo^
diificiliaet sOrriidaefficiant, non lavent capita , iiisi vil, sed iardius Conccdendumedjxit. Nec imraerito,
in dieP/ominico, id est, octavo. Sin autenv, nisi in quia ad pellendum ex animo mceroremcondut:it, ut
quinto decimo die, aut certe propter flueiilium ca- notuni est ex S. Augiistino lib. ix Confes., cap. 13 :
pillorum increiiieuluni.'». « Visuiii est ciiam mihi, ul irem lavaiuni, quocTau-
h Velbalherirumnsusperfesiassolemnitates.Inms. dieram inde balncis noroen indilum : quia Graici
Concordicelegitur per fecifis,reposui.per festas, arit Pn)iKVctovdixei*iiif, qtiodaijxietatempeHatex animp. >
stine legendum per certas. Olimmonachi et roeiijales i Aut si sunl alia extrema facieiida, pmnilentesfa-
quibusdam soleiroiitatibusinsiaritibus, maiime. Pas-. .cianl. ldem prcostabant pceiiitentes Jn monasterio
chaj et rialalis Doriiini,balrieisutebantur. Coiicofdia S. Columbani, ut satis Iiquet ex cjus Pu*nitentiali :
S. Diinstani, cap. 5 : « Crucis vCi*0veneratione per- «Poenitentesfi*atres,;quamvis opera difficiliaet sor-
acta (loquitnr de die Paiasceves), quibus vacuum dida efTiciant, > etc " ; .cxirema hoc Joco, id csl,
Ttieril,; miriislri vel pueri se ladant, el baCieent, si viiia. . ..:: .-.,..,'•..', .. ...
tanta fuerit cPhors societatis, tiisabhafi Crastini ad
PATROI. CHI. :ss
1195 S. BENEBICTI ABBATISANIANENSIS 1196
Domini faciunt, ab omnipotentis Dei misericordia A dens Boperi manuuni, sive lectioni intentus, aut in
celerins a suis deliclis laventur. « Quahdo ;ad opera prationis conlemplatione ilefixus, signo universali
eunduni est, istud capituluiti psallatur : h Sit splen- monitus surgat concitus, coromuiii oratione vel ope-
dor ptimini Dei hqstri sriper nos, et opera mariunm ralione detinendus. Alias neque respicere, neque
nqslrarum dirige. <"Quando vero finitrir opns, istud appellare alium cifra perinissionem sui senioris est
dicatur capiUiium : Benedicat nos Dpminus Deus qnisquam e fratribus permittendus, In habitu quo-
noster, et benedicatnos Deiis".,etmeluarit eum omiies que et gressu moiiachi i.ta definitum est, ut nulla dir
fines terrai. / versitas esset, sed priines cujtu vestimentorutii, non
§ XXVH. — Ex REGUI.A FitucTUpsi. vario, sed uno et sincero manerent.
<fCum vacaiite ab operaiipne fratres, fnullusse § XXVHL—ExRBGULA SA'NCTI AUGUSTINI(cap. 15)h.
proprio citra perraissionemdecani velprapositi mo-; Qtii itifirnii suilt ex prislina consuetudine aliter
vere audeat loco, neque confeife fabulas, deambu- tjactaiituf in viclu, etc. - ,
lationesque peragere inquielas et otiosas; sed resi-
. o Quando ad.opera eundum esl, etc. Mpnachisjisi-. oratio completo opere. Et patet ex,loco cilaio S.,
tala fuil praliP ante opiis maritiiun , ad poscendiinii Columbarii, et ex Regrila S. Fructtiosi archiepi-
Dei auxilitirti. S. Fructuosus, cap. 6 : « Ad operat B scopi, cap. 6 : « In ipso opere teiiia dicatur, ct-.sic
cum egressuri sniit, oratienem facturi invicem cen- )*eciiando revertaiitur ad cellaro, elCoiisinnmala
veniant. > S. Coliiriibhnii.sin .Poenitentiali ms. : oratione ablulisque matiibus coiifestim ad ecclesiam
„«liigfedi vel Cgredi;clpiiinm., ajii, opus lacere sine conyeniaiit- » Hujus orafionis formtila liabetur in ci-
pralipne el signo criicis, diioilecim plagis. » Supple' tato Merooriali. ;\ ;;:; :-
emendelur, Tbid. supra : i Similitef qui oratioiieini <iGuin vacant, etc. ilcec.habeiitur in Regula ms.
anie opus "aiit posf ppiis pblitus fuer.it, dupdecimi S. Fruc. Brac, cap".8 co:i. Crass.
pdrcussiciiibus. » Hujusmpdi ofatioiiis formiila ha- o Ab operatione. Communi videlicei.
jjetiif in.MeinOriali,quomodpin monttsiefio"convefsari, i' f Nnltus se proprio, etc Idem slatuit cap. Re-
ilcbemus. - , suai. .
i> Sit "splenddr, etc. Nota antiquum morerii „ca- guice
, B
. Operimqnnum. Particiilari videlicet, quia paiilo
iiendi hunc versum pro opere ' "
manunm , qui adhuc ante locutiis esfde coininiihi.
- h Vide supra, cap. 45, § 12.
<*Quandodiciaprima.
perseverat,
vere fmilur opus, etc.„ Sic etiairi fiebat
. CAPUT
%JX-::. ,/'".
DE QUADRAGESlMJi:QBSERVATIONE.
§ I. — Ex REGULA SANCTI BESEDICTI. C b ErgoJiis diebus augcamus nobis aliquid ad soli-

, Licefomni temporc vifa monachi Quadragesiriice tum pensum servitulis iioslrce orationes pectiliares,
debeat observationeni habere , tamen-, quia pauco- ciborum Cl pottis abstiiieiilitim i unusquisque super
rum est ista virtus, idep; "siiademus istis djehtis • mensuram sihi c indictam aliquicl&propria voluntale
e cuni gaudio sancti Spirilus olferat Deo. Id est,
QuadragesiiiMeortini ptiritate vitam siiam custodirc,'
ornnes pariter pt negligeijtias aliorum leinporumTiis f stibtrahat corpori suo de cibo, de potu, de sonsno>
diebus diluere. Quod tunC clignefit, si ab omiiibus B-deloquacitate, de scui-riliiate :-et h cum spirilalis
viliistemperamus, oralioni,flelibus, leClionietcom- tlcsiderii gaudio » sarictum Pascha exspeclel; Hoc
puricliorticordis,,alq'ue abslinenlicfi operani.damiis., ipsuni lainen qtiod unusquisque offeft, abbati, suo
« Licet onini teihpore vita monnchi, etc Quia nio- sium locti stipra cii.ito, ctim agens de lioc augnienio
naelii vila pceiiiteiiliapefpetua est. Ilaiic Qtiadragc- siibjungit : « Sediia ulriiliilostentaiioiiiscausa fiat, "
simcevilam duxertint prisci illi moriachi qui, excepta sed religionis. > . ..-''.'• ,
DPminica et aliquando sabbalo, .quotidie;:.lisqtie ad iSubiraliat.Corp.ori suo de cibo, de polu. Id slatult
vesperam jejunabant, duobtis parvis 1 paximatiis et juxfa inorem priscoruirtTiionachorum, qni in Qua-
aqua conlerili : ad qnoe Teviiiscula Tjiisedaiiiolera dragesima ausierius et dislriciius vivebant, ut no-
vel legumiiia nPnnulli adhibebant, ut taceam de hisr Tnni est ex Palladio iri Macarip Alexandrino, et ex
qui ifes aut quatuor dies, aliqtiando hebdortiademD ; Vitis Patriim.
8 De loquacitaie,de scurrititate. Non hic.itaprce-
inlegram, sinCcibo et potu iransiitittebant,iit vi.defe
est aptid Gassianum passim, maximelib. iv delnsii- cipilui*aliquid de loquaciiale et .scurrilitate sub-
tutis renuntiantium; Sevefum Sulpitiumin Dialogis, trahere, tpiasi ejusmodi yitia monachis pei-mitlan-
Paflaclium,Joannem MosChuiiiet ih Vitis Paii-tini. tur, qtiemadniodum potus e't cihtis; sCd hcec addi-
.' -i>-Ergo-hisdiebus augeamus, elc. ldein moiiet.S. dil S. BeiiedicUispropter infirrnos, qui, si non pos-
Ambrositis, lib, in de Virginibtis : « Dehel esse ali- sint Ipquacllatem et scurrilitatem ex toto amputare,
cpiid, qutidquadraêsiiticediebus addatur. »Id videre sallem h
ex parte miniiere conenlur,
est etiam passim iiiVitis Palriim. Cum spiritalis desiderii gandio, etc. Ilie satictuiri
<*Indictam. Est quod cap. 55 dixit, stdtulttm. In- Pascha cum spiritalis desiderii gaudio rexspectat,
dicereienim aliquando est.statuere. Verrina V : «Le- qiji totam Quadragcsiinam in poeiiitentice aclibtis
êm eniin sibi indicunt innoceiilicc. > traducens cum Christo inPaschate spirilaliter.resur-
d Propria voluntale.AAest spontanea; qucc, ut pp- gere peroptat, in pcEiiitenlicepii*etiiiumhoc sacro
steaprcecipit, subjicienciaest abbatis jtidicio.; die
' ejus gralia alfatim cuinulahtliis.
<*Cnm gaudio sancliSpiritns; id esi, cuiri gaudio y-Sanctum Pascha. Vocatsanctum' PSscha.dbInf-
vere'.spiritalij quod pfocedat.a Spirilu sancto, nori ti jtis diei revereiitiain. Ita huuc sacrum diem sexla
spiritu superbiceet vancc glorice, juxta S. Atiibrti- synodllS,can. 66, «yiuvuvatjTuavj.rjy riy.ipuvappellat,.
•1197' CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LVI. 1198
suggerat, et cum ejris fiat ° ofationeet voluntate. A potest communem cibum cum omnibus suniere,
i* Quia qriod sine permissione Patris spirifalis fit, qtiid niagis eiigerc debet, jejTjtiare cuni ffatribus et
5
'prajsumptioni deputabitur, non mercedi. Efgp cuin cuTriipsis reficBre, arii propter inajora' jejunia aliOs
voluntate abbatls omnia agenda sunt. cibos requirere? Resp. Jejunii roelisiira non debet
. § U. —"Ex REGULA: SAISCTI BASILII(cap. 88). ex uhitiscujusque voluntaie pendCrC,*set3h ex jtissu
Interrog.* Si quis supra yifes vtilt abstinere, ita et inslitutionei eprtim quicoromuiilterDepServiurit5:
etiariiut in opere raandatortira jmpediaiur per nirtiiairi i sicut et illoruni in omnibus tinariiriiilas ef cPiiso-
abstinentiam, si oportet ei concedi ?Resp. In terrogatio naniia referitif : quia iriAClihusaposloioiuin Jfiap fv)
vestra tioh roibi videtur compeienler adhibita; 4 Non k"cor e,t aniniain jinam";xhabuisse sigriahUii*.m Si
eriim cotilitieiitiam iri cibis solum esse diximus : quis ergo ratioiiabiliter jejunat 7, etiam viftulem, ut
« nam hcccab apostolo Paulo eiiam Culpabilisinve- sustinere possit, a Domino Conseqtiittir: Fidelis eiiim
nilur, si nori cum fide et~ralioue fiat; f cumdicit: esl qui reproinisit (llebr. x). - ' '"'
Abstinentesse a cibis qnos Deus creavit (Ctil;n). Sed —
illam diximus esse peffeclain continentiain,' qua se,,..' „:- §.1V. EX„REGULA,MAGISTM (CC/).Vd)..,;
n Unum cocturo oninibris ptilmenlum sufficial; et
qtiis a prioribns suis voluptaiihus coniinet: ijuantumi
auierii habeat perictili, qui voltiijtatetii "proprianifa-. B
13 °in secundum, quodCunque fuerit cruduhictiin po-
cere vult, et tion Domini, certum est ex liis quce. mis : panis hordeacei quadrce ducei Ab ipso die
ApostoluSdicit ':' Fdcienles vetunidtenfcarnis efcogi- QuadragesimceF usque in tricesiroam propter labo-
iaiionuni; 'eramris ndlura. filii irim, sicritet' carieri| rem binas ad diem fratres non amplius accipiant
' "••"" - polioiiCs, id est, unum mertini;, ct tinum calduiu.
(Ejihi-ii).'. •'•'" ,:' ;'" ''"'":".: ''"'.'
"'-'"
-|IIL — llem(cap. 89), „ A tricesima vero usqiie in vicesiiiiam singtilos meros
} Inldrrog;"£ Qui salis jejunai et in j*efeciioheriorii accipiatit. A vicesinia vero usque ad Pascha viiiuiri
id Cst, sanclum resurrectionis diem; et Joan. Mo- i Eprurii qui qommuniter:Deo servinnt,>id- -est,
sclius, cap. 165, Canon. 61JScclesiceAfricause,-«ytov i monachorum.. qui. conimuniter,. id . est-, „simljl Dco
nie?x«. Quemadropdum et Constitutip Emmanuelis5 serviurtt. Iil texfu Grxco, TOJVEtg.OEairiSuuv iv.ovTav,
Comiieni imperatoris. Coric. Carthag. v, veherabilcm[ id*esf,"eorinriqui, ad Dei ctillum accedunt,, t qdod
Paschm diem. Sidonitis, lib. iv, epist. ii", sacrumi periricleesfiri recentiori ycrsioiie, « eoruin qucepefti-
Pascha. ConciliuitiMatisconense n, sanctum Pasclta. ii.ent • pclcultujn Dei,;» nonila recfe. , ,, „
Cpdicis lex, ut in die, de feriis, sanctum diem Pa- i Sicut et illorum in oriinibusunanimitas et conso-
schm. Lex, provinciriruinpnesides, ' eodem iitulo, vc-- naiitia refertur. Hi*ecdesilnt in fexiif Gfceco, qiiaj
nerabileni Paschm diem. " tamen ab hujus capitis intelligentiam non-.parurii'fa-
• " Oratione. ld est; permissione, ut supra notatumi-C ".".,""".
( ciunt. ,-. . „:- ...;' : -.. ..
est, et sequentia indicaiit. ; ... • , _<• 3 Co»'et, Ita apud Rijf.,Lege, cor. unum el. In fextu
i*Quia quod sinepermissibnePalris spiriialisfit, etp.:. GfccCogenefaliler Actiis aposlolofurii ciiaiituf ntillo
Aurea prorsus ac divina sententia, sarictoque Bene-- cerlo loco dcsiguaio. Sed liujus interfogaiioiris sen-
dicto ciigna; qiiaro si in animo alle defixam habet;t sus satis niaiiifestat hunc;locuni „ciIatuiri"ex,.cap.lv
nionachus, facili ncgoiiq-poteiif diabbli strophas et:l 'eorurodem Acluum esse Jtixta .roeniepiS. Basiiii,
;prcestigias eludere, ,ac superbi.ae. fasturn calcare. „ rio.n veroillurii ex cap. xin eoriimtlem AcTuiini',:Je-
c Si quis stipra vires. Exsfal aptid S. Basilium,, „ junanies et "orahtes etjmporicntes inunus Saulo et
interr. 128, ef apud Rufinuni, cap.:5Q.} . -.".L,.r. Rarnabm, -etc, ul quidam puiani. Kon enim agilur
"<iNtin enhn contineniiamin cibis. Ita .apud Rufi- '- liic de.jejtiiiio.*siii]pliciter,sedcie cortformitale jej.unii
num. ln texlu Gfaeco additui*u).6yp>v, icl est rafionee inlCi*nionachps. ' . ;- . "•
carentibus. -Sed hoc vpcabtiluni tion yidctur esse add :';i'Bab.uisse signttnlur. Irflexlj* Grceco sequituf:
/mentem.S. Basilii; Hicenim; agiluf laiilum cle e J{u'i7Tuptx, TOOest);;«Tbii;.
huSiS p.tuvduvop.EV, id Cslj,.«",
et
tibstiriCnliaa. cibis,., • } ',' •.;. ex electpDavid disciiiius..:>.Ntillo laiiieri c6fto 16'co
e Nam limc etiam db apostolo.Pauto.culpabilis in-r - . citato;" sed puio";S;. Basiliuni' respi.cefe' ad;Toeiitii
veniiur. Rectiusin„ lextu Gfcccp,: Svpguiv.EiM unoo psalrni XLVJI;: Qui.inhabitqr,efdcit,u"nius hiorisin ddir.q.
•zov'ATrooTo/ov v.uTWjopovijivn ufEt.Siu,id est, ex quaa Propler eahideni ratipriem;;,noii vcro tidillum psajiiii
contigit imrooderaia cprporis afflictatip; » quce a xxiv :Iliimilia.bdmjnjcjunioqnipianimeflm, tit qui-
divo Patilo damiialur; Respicii eiiim ad verba Apo-- dam putant. ..-..;' '-[ ';."'•' '." '-'.,: v;.'
slolicup.ii ad Colpss..: Etnonad parcendum corpori.'', • D "' î quis ergoralionttbililerelfideliterjejunat.hi
In lextu Grceco,v.uiuipEiSiudaipLUTog, idcsiin afDjcta- i- texlu. ,Gl*ceco :-'Eavovy,jigV.UT}/. ).6yovTOiovTOV VEO-TSU'/?,
tione corporis. 'Ay;tSf«,a.pTipiu,idest, toleranlia,pa-i- i?I es't, si quis igiiurjuxia liaiic ratioriem jejunet.'»
tieiitia, apudTIesychium, rigor ille qup qtiis noii sibi n Reclius.:,' -,.. "•'. "'.;•'.
parcens se nimio labore atil absiineniia et similibus ;s " Unuin co.ctum omnibus, etc. Exslat iri' Reg, ,ms.
"'
linacerat, .qualis ille Menedemus cipud,Terentium,i, „ fegistri ~ cod. Corb., cap. 55. . „" ".. . ; ;,
qui filii fugaiii Tniquius ferens, nianuin a rastrisis ° In jsecundum,Lege,iii seeundis, utin Reg. ms.,
non removebat, cuiproinde dicebal'amicus Chrejnes;: ::: id est, secundo loco. ;, ",:;:,,
,„;.„....... quisso tandem aliquantulum
' - ,.. V in
Usqiie triccsimam, Tricesima esf hCbdoroada
Tibi jiaree...... . ,'• . "' „ '..•... sectinda Quadragesiince: ea raiione qua aiite Qua-
':,i Cuni dicit, qbslinenies.se a cibis, etc, ila apudd ciragesimam dicuntur Quinquagesima, Sexagesima
Rufinum. Sed ha*cnon exstaril irt iexlij Graicp, ct it etSept.uagesima. Nam liseires hebdomadce non a
recle qjiidem,. _ .. ....<."','; ;„;, : numero diefum iionieii haberit, sed quia ajQuadra-
• Qui satis 'jejunat, etc. Exsiai apud.';'.' S. Basilium m gesima, qiiani prcecedunt, gradalim ntiriieraiitur, ut
inlerr. seq. et apud P»ufinumcnpite eodem. Tn;texlu u recte docel Carolus Magiiusiii epist. ad Alcuiniini;:
Gra*colegitur, 7ro).).« VWO-TEUMV, ictest, qui muliuiri-je- 3- , sic hpc loco iila hebdpniada, quccprinjam Quadrage-
juiial, reclius. ;-}'. .:; simce hebdoriiadam sequitur-j appellatiir tricesjina;
.•*•Ex jussu. Ila apud Rufinuni. Sedllege, ex. usu. i, eiquaiTianciIiebdomadainsu„bseqi.iitii„r,vicesin)a,qua)
Kam in textu Grcecoest i zputy., „id est, iisus. estterlia Quadragesima;; ciijus eiiani hT hic menlioi
ilOD S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 1200
omnibus sublrahatur, absque infirmis, el infantibus A mini debent in Pascha lcetaricum Christp, qui cor-
inlra duodecim annos, et senio jam defessis. Scd pus suum per abslinentiain cum eo crucifixeriml in
hoc de infinnis consideret abbas, ne aliquis mentia- Quadragesima , dicente de tristitia Scriptura : Qui
tur ct fingal infirmum. Firmis yero vel suo voto abs- seminant in lacrymis, in gaudio metent (Psal. cxxv).
tiiiehtibus mista salibus a cum cimino vtil apii se- Et : In paucis vexati, in mriltis bene disponentur
mine calidaaqua misceatur. Oletimnonin cacabis, sed (Sap.m). Nam Quadragesimahujus prceseniis parvi
in ferculis propter abslinentes mittatur. Qui absti- scecnliobtinet typum, Pascha vero futurcc viia; ceter-
nentes in ipsis tamcn raehsis decadum suarum [h quod nam lcetitiam bonis indicat: in tantuin, e utquodin
inmensa qucein suo liumerofuerunl] ofdinationeMa- sexaginta diebus abslinelur, f niandiicareTiceattoto
jpris jiixta jubeantur sedere : ut abstinentes de una anno. Sic qui in prcesenti vita sccculi bujus aliquid
mensa in una comedant scutella. Ideo eniro diximus desiderijs suis vel carni subduxerit, in loco sancto
interaliosfratresc coinmunilerahstiiientes sedere: ut abundanler licet animce de melioribus-divinis deli-
erubescant voraces d in communi natiira non posse ciis in perpetuo saginari; quia iil hoc parvo teiti-
pariter gulccdesideria refrenare, et in eligendis bo- pore pro Domino volnit contrislari, cum co merebi-
nis diviiiam cum abstinenlibus non posse gratiam tur in futuro lcelari. g Jejunia vero Quadragesimse
promereri. Nam ipso die Quadragesimcflcum com- B protraheiitur in vesperam; id est, post lucernaria
nvunicant, primo j'ejunio, anlequam communicent, reficiatur oninibus ipsis sexaginta diebus.> Qnia
detur licenlia ab abbate in oratorio talis. Dicai ab- quinla feria jejunaliir, absque Dominica. In qua Do-
bas omnibus fralribus : Qui vult pro anima sua spi- niinica serp penitus nihil coeiientvut una sit in ipsis
ritaliter laborare et aliquid abslinere, ad bonum hoc diebus a die refectio. Jejunium vero in Quadragcsima
opus liberam ei voluntatem coiicedimus. Qui vero propter supervenientes non frangalur a domesticis
npluerit, regulce de hoc titulo constituta accipiet, et fratribus. Qui vero voluerint fi-alres » jejunium sii-
quadragesimce conlentus crit mensura. Jam qui de perponere, in ipso superposito riie, in labore cum
fralribiis volueriiit aliquid abstinere, ibi in oratorio fratribus non speclentur, soliiromodo laborantibus
vadant, et Iiumilient se ad genua abbalis agentes fratribus legant : utotiosi non sint, et propane ver-
gratias ile boni actus volunlale concessa : et post bo Dei reficiantur. Ideo enim in spirilu legeiido la-
inipensam humililatem simul et ore suo abbati indi- liorent, ut, siciit scriplum est, qui non inanducat,
cent, quis quid voluerit abslinere. Nam ideo in ora- non tuborel : nisi in illa refeclione, in qua sine pane
forio abslinentes diximtis designari, ut ad mensas reiTcitur",hoc est in eloquio Dei, dicente Scriptura :
cum hoc ipsum contineni adescamin Quadragesima Non in pnne solo vivil homo, scd in omni verbo Dei
corpori perdendam, a tepidis vel gulosis fratribus C (LHCIV).Inipsisverosexaginta diebus, in monasterio
non jam lioc ipsum reprccsumcre, velsecum come- fratribus ab hebdoniadariis pedes non lavanlur, so-
dere suadeantur, cum non vult quis videre a se liimmododiscalciantur. Supervciiientibus quibusvis
alium meliorem. Sed sint ergo hi tales testimonio laventur, propter illius roulieris teslimOnium,nuce
oratorii -de omnibus apu<1Deiim electi eiiam absli- !avit,et de ialabastro unxitpedes Salvatori coeiianii
iientes designati. Mefiio etiim de resurrectione Do- (Joqn. xn). In cceiiavero Domini mittant rnarius pro
a Cum ciminti.Lege, cyminq,vel cumino.Cuminum jej'unio quadragesimali, signum est non observasse
herba est, de qua Pliiiiuslib. xix, cap. S : « Condi- Septuagesiroam, quce servabatur ab iis qui prceter
nientoruiri tamen omnium fastidiis cuminum ami- Doininicam in Quadragcsima non jejiinabaril feria
cissimum, etc, » tluplex sativuin el agreste. Cumi- qiiinta el sabbalo : ila ut escis quadfagesimalibus
iium saiivum bri gralum est, sed inulto magis sexaginta dies vescereiitiir, tit cltirumesiex epistola
JElhiopicum, quod llippocratcs regium appellavit; citala CaroliMagni ad Alcuinum, et ex ipso Alcuiiio
secundum locum tenel JEgyptium. Excallacit, excap.8de01fic. Eccl.
siccat, astringit, etc.; colorem bibelitiuni, aut per- { Manducare liceal tolo anno. Hccc dicnntur con-
nnctorum iriutal in pallorem, ut tlocet Dioscorides ' fuse et generaliter : nani excipienda sunt qu.cdam
lib. in, cap. S7. Cnde Persius sat. 5 • jejunia, prceter quadragesimale, per annum occur-
. . ., . Pallenlis granacymini. TJrCnlia.
8 Jejnnia vero quadragesimcs, etc Ila slaluit Sil-
Grxce %vy.tvov, a quo Huuivo7i:/)taT/i<;,
id est, cumiin verius papa apud Burchardum lib. xm, cap. 12.
sector, apud Aristotelem lib. iv Ethic. Sutoilur pro i>Quia feria quinla jejunatur. Olim feria quinta
avaroet sordido homine,ut notal Scholiastes Aristo- non jejunabatur ex iiistitu lione Melchiadispapce,quia
phaiiis in "Vespas. El Hesychius : KvfiivoTTpio-Tut pagani hac die jejunahaht, ui habetur in Ponlificali
.fs/.Sw)ot-opLoiag id est, avari; simili- Damasi; et qnia eodem die Chrisliis corporis et san-
nujoSupibylvtpoi,
ter nasturtii sectores. Cardamusherba est, quce La- guinis sni sacramentiim instituit, ut docet Alcuinus
line nasturtium dicitur. capite citato : quod etiam a multis in Quadragesima
h Quodin mensa qum in suo numerp fucruhl: Htcc observabalur; ita ut hi qui in Quadragesima non je-
verba redundare videiitur. junabarit Domirtica,sabbato, et feria in sup-
o Communilerabslinentessedere. LegC,abstinentes plementum Septuagesimam servarent,quinta, ut supra do-
commuhilersedere. Dbi, communiterest simui; cuimus. Iiic tamen Magister, qui stipra jejunium
A
} In communinalura. Id esl,qticc similis sit et ea- ferice quintceprohibuit, illud in Quadragesima obsef-
rumdem viriuni. Vari jubet.
» Ut quod in sexaginta diebus absiinetur. Alibi in i Jejunium superponere.Id est, aliquof dies sine
hoc cap. legitur, sexagihla. At in cod. ms. Corb. cibo ducere.
ubiqiie legitur, quadraginta. Recte. Nam cum Ma- i De alabastro. Alabastrum est vas conclendistin-
gisler lioc capite eximat tantum diem Domiiiicuhia gueiitis apiuni. Hesychius :'/oMua-Tpovp.vpoWx», id
1201 CONCORDIAREGCLARTJM.— CAP. LVI. 1202
benedictione ad Iavandos pedes abbatis; et postea. A clos ulterius c usque ad missas sabbafi non psallcni,
oniiribusprcepositiscuni solatio fratrum. «Inchoahdo f Orationes tamcn illas Quadragesimce puras com-
tamen abbas lavet simul et ostiafiis. Ipse major lavet pleant, et ipso sextse ferice die lente sibi lequantur-
pedes, cum et ipse humilem se in hoc obsequio prav de tristilia Dominicse passionis; nec se superve-
bet, digne omnibus in honorem exaliatior judicelur. nientes salutent. Nam extra iniirmos, etTnfarites et
Deinde Prsepositi oronibus in decada sua lavent pe- senio pervinctos, g quicunque de sanis reficere vOlue-
des et tergant. Sexta vero feria luceseente, quce Cst rit, sine accepta benediclione et non signata fefe-
ante sabbattim sanctuni, noctjirtios solummodo faclione reficiat :' ut a gula sua, vel a senielipsis
ciant: b quia adhtic Noclurni antepullorum canturo icommunicaii erubescant cum aliis fsuperponeniibus
dicti de quitita adhuc feriti sunt; '<*.etiam Matutinos, pro.Dei speranda mercede ununi diera non possfje-
ve: cceteraslioras vel constitula officia Dei usque ad junum volunlarie pertrarisire, crim aliis ab inyito
missas Sabbati„.: ubi tam prolixum psalmorujn si- interdum Irlcluana transire j'ejunia indigentise im-
JenSium in ore psallcnlium resurrectionis Alleluia ponat necessitas. Et Tum qua fronte futura octava
aperiat. d Ergo cum ad nocturnos quintce fericedi- Paschce in Dominicse resurreCtionis victoria desi-
est, «theca uriguentaria. » Moschopulus in schedis ; m .5
' noctem, et in ipsa nocte matutina ltice erumpente
Artv.v$og; TOpiptvbv uyysiov, q a),uSua-zpav redeundum esse in ecclesiam ad nocturhas vigilias
x«t J:nv.\>Btov
y.iyETUt,v.uiid.uSuaTavyjapigp 'A.TTiv.Stg, id est,« lecy- Paschse celebrandas. Eademde missa hiqus Sabbati
tbus vas unguentariuni, qtiod. alabastruin dicitui^ sancli docet Alcuinus Jib. de QJfic Eccl., cap. 18 et
Attice alabastum sine r.» Suidas : "lH)Mua-Tpav uyy:c 19. Id eliam patet ex Cpllecta nrissce"sDeus, quiharic
fiufou fiijE\/OVluSucXtSstov,i)),i6tvogp.vpaBdm,id.esf, sacratissimam noctem, etc ; ex benedictione Gerei
.«.alabastrum vas unguenti Tapideum 11011habeiis Paschalis, quce fit paulo ante iriissam sabbati, ubi
atisas yel recOnditoriiim "ungtietitilapideum : > vel dicilur : llmcest nox, qumhtidieperimiversummun
qutid prse levitate teneri nonpossit, inquit EtynioL". dum; etinfra : 0 vere beatariox; et in benediClione
Vetus ex Methodio. Juxta alios, et rectius, dicituf etiam Cerei Paschalis apud Ennodium .:&( prihcipe'
alabastrtim alapide alabastrite", ex quo Tnrot vascula loco fores betttmnoctis; 61 infra :In hujns ergo stisci-
urtguentaria. Lapis candidus est, et inferstinctus piendm f
noctis ofpcio.
;colofibus, et conservandis unguentis aptus, ut docet Ofaliones tamen illas quadragesimee.puras;ln-
PJitiius JTb.xxxvi, cap. 8; etposl eum S. Isidorus telligurituroraliones illavquas ipseMagisterlnsiituit
ljb. xvi Orig., cap. 5. Sed et alabastrum est etiam in Quadragesiiria dicendas, ut aliquid moiiachi ad-
vitreum vas, ut docet S. Epiphanius lib. de Mensuris dererit supra pensum serviliilis suse, quas lioris,
al Ponderibus : qtiia cum multi non possent habere Primse, Tertice, etc, interserebant, qtias-et nocte
ex lapide alabastrite ej'usinodi; vascula, habebant faeiebant ante lectos suos post primum accubilum "
yitrea, quas nihilominus ex usu loquendi alabastra abbate oralionem colnplenle, post Nocturnos in ipso
appellabarit. Idem docet aticfOr Etyinojogici Yeterjs gtillicinio, atque Inter Matutinos et Primam, ut est
agens dealabastro : ZvcvacTti? vilav, ripi.apoQny.ri, id •!
v in Regriia ejusdem Magistri, cap. Sl et 32, in quibus
est, « vas quoddam ex vitro, theca unguentaria. » hsecoratio etiarii pura appdlatur, cjula sine psalnio-
Hinc fit qupd muber quce unxit pedes Christi, frege- dia -fiebat.
rit alabastruin (Marc. xiv). , * Quicunque de sanis reficere voluerit, etc. praeci-
„<»Irichoando iamen abbas lavet, Ut prcebeat burai- pit hoc loco Parasceven sanctam ob Christi passio-
lilatis exemplum. Tdem statuitur 1 Add. Capitul. - nem sine cibo et potu traduci. QuOdquidem veteres
Lud., tit, 23 : «In Ccenavero Dorojni pedes~fratrtim, nonmodo observabant, sed 6liam sequentem diem,
si yaiet abbas, lavet et osculetur. » hoc esi sabbaiuni magnum sirie potu et cibo transniit-
1 Quia adhuc Noclurni ante pullorurii canlns, Ctc tebant: ita ut ante horani Christi resurreclionisne
Legej qui, ut in Reg. ms. cod. Corb., et TOadhuc, tantillum quidem gustarent, aliis usque ad mediam
redundat, et sensus esl :Qui Nocturni ante pulloruni noclem, aliis usqrie ad gallicinium seu tertiani noclis
cantum dicii, id est, ante.mediain' noctem, de fefia horain circitef jejriniuni pTolraiientibus juxta diyef-
quinta sunt, id est, feria quiiita dicutitur post Com- sas opinioiles de hOra resufrectiotiis Cliristiiut yi"-
pletorium jam secundum niorem Ecclesice lucente, dere est in epistpla Dionysii Alexaudriiii ad Basili-
id est, ejslorta feria sexta, etjuxta morem sccculi dem, apud .Cassianum Goiiat, 21, cap, 25,; qui
nondumfinitaferia quinta. Atque ila licet ejijsmodi ejusmPdijej'uninm sabbati affirmat pfodticiusque ad
Nocturhi incipiant post exortum ferico sextcc, sunt gailicinium, etS. Dprotheum Doctr. 15 qui protendit
tamen adhuc de feria quihla, qucejuxta niorem scc- hoc sabbati j'ejunium usqtie ad mediam noctem.
culi absplviUirfantuhi media nocte. Et hoc lpco pul- h Gommuhicali.in Reg. ros., Scpmmunicati. Lege,
lOrum cantusille est, qui media nocte auditur, noii J) ] excommunicaii,
vcroille cfe quo supra dictuni est. 1 Superponentibus. Hoc loco supCrponere est diem
c Etiam matulinos, velcmteras horas, vel constiiula jritcgrum sitie cibo et poti.i transmiltere. Nam
paulo
ofjicia.Ita iri Reg. ms.; sed videtur deessc aliquid, ante praecipit, ut Parasceve, sine cibo ducattif; unde
nempe ista : N.onfaciant, vel quid siinile. Nain ex recte subjuhgit, nt hi qtii nolunlhaiicdiemsinecibo
sequentibus salis manifesttim est finitis Nocluriiis ttahsmittere, nianducent sine beiiedietione, et non
feriajsextajcceterashorasesseprajtermitcendasusque signata refectione, tit erubeseant nonpotuisse unum
ad missas Sabbati magni. diem sinecibo ducerecuiti superponentibus;et;siipra
A Ergo dd Npctumos. Lege : Ergq aNocturnis, ut boc capiteMagislri,superpotiCre
j'ejuniumestaliquot
liahetur in Reg. ras. '-..:.. dies transmittere sine cibOj ut satis ex-atitecedenti-
e Usque admissas sabbati. Inclusive; quie diceban- bus et consequentibus maiiifestum esL Idem est
tpr Sabbato sancto circa mediam noctem, ut doect vnipQto-ig,id est, Superpositio, et vmpTMvut, id esf,
Theodorus Balsamonin can. 90 sextce synodi, ubi superponere in ep.Dion. Alexandrini ad.Basiljdem.
aitreligiosiores Ghristianos toto illp sabbato in ec- Nam ibi agitur dediebusquos. oiim Ghristiani Iri
clesia niartere solitos et sexta noclis hora, id est, hebdomade sancla sine cibo transroitiebant. Itaqtie
ihedia nocte diviriis sacramenlis comiiiuiiicare, et superponefe, prcetefquam quod significai addere, et
hora seplima cjusdem noetis psalmpdias matutinas siiperadjicere jcjunium, ut supra c. 54 nolavimus,
ariclire. Id videtur etiani in antjquotircliiie, ubi etiam est etiam aliquando diem integrum vCl plures sine
jiibetur non dijrtitlcncluiii populum ante mediani ciboducerc, - - . >„ :
1205 ;.;.;'. S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS „ 12(34
dCret epulari, qui in R trislitice causaro Ipsius Aoraatum et niundum debet esse monasleriuiri, ut
passionis tina dje noluit cum Christo crticifigere per oriJiiia iiitroitorum loca munda ornata velis vi-
caiiiem. SaCrameiitavero altaris iti h palena niajore deatur ubique cjuasi iina eeclCsia: ut ubique ad se
vitrea fmianlur -.:ut cuni sexta feria Judari ad pas- invicem 'occurrejites deGeat, libeat, et delectenlnr
siorieih Christuni qiicesierint, sit ipso diernenilhris ; orare. - •• / , "• "%'>;. .•'.'"-:- ; -
"nostris reclusiis,ut sabbalo nPbis perfesurrectlo- ••-• .;.'§"'V.—TTEJIBEDic..-...;.-.;.
nem in novo sacramento appaiea!, Jam qui sexta }}<>Ecce jejunium qiiadragesimale, Domino auxi-
Teria refecturi sunt, sine coinniunioiie rCficiant : ut : Jiaiile, jaiji pluriina exparte compleviraus. Testis est
agrioscatur jamquesexta feria injuste refici sine . uiiiciiiqtie conscientia sua,' quia quaniodistriGtius
Chrislo. d Lotio vero ferum, vel apparatus Pa- se sanctis his ciiebusDomiiio mancipasse nieminit,
schalis ipso die pfocufetui- In qua sexta feria d alla- ; taijfo amplius ;gaudens saiictuni -Dominicceresur-
ris velririien,- vel nniversus'. oratorii subtrahat.tir reetiohis tenipus exspeclet: At si cjuem forte adhuc
ornatus; siraul: et liicefn.seet cicendelitoliiiiinilfa conscieiilia mitius peffeclc castigata accusat, nulli
nionasterium negetur aspeclus: Iniiobis trislil.ia h.f- dubium, quin pavidus et tremens tantcc solenroitatis
bealur ipsp die, cum mundo verum Domini lumen prcestolatur adventuni. .Nec lameii hic talisde salpte
per passipneni abscedit, Et :in sequenti lumeri.hi- diffidat",lieque aliqua suorum niimerosilate vel enor?
cescente sabbato per tottiiii nlundiini pro Icclitia re- inilatc sceleriimconfiisus .baralh]'um desperationis
ponatur, qtiaiiclopei rcsurreclioiiem Chrisli lcetitice iiicidat, jiixta illtid Salomoftis"ilm.piiis, cum venefit
tid nos lunien reyertelui*. Nam oitiiii teropore sic in profundum ! malorum, contemnil.(Prov. xyiij). :
*Intrislilimcausam;Mcsl,obtrisliliani. iBcnta lavaiiliii*,vasaqiie purificaiitiir, quce.:surit.D6--
•>hin patena. In Regi nis., iri palina..iiixil, fininn- ; miho consecrala,: J et juxla Alcuiiiuin cle Oijic. Ecci,
tur; quiavujt illo.die tinines hostias sumi a fratribus ., cap: T6..;.: „ .•;...;' - . ,•,".."- . ... . .' ] .
ob rationem aflaiam.Et iiotandus est antiquus rittis d Altaris velamen,e(c. Iitcc altmis nudatiofithodie
commuhicandiipsodie sanctte Parasceves. Qui eiianj in Cccna Domitii, quemadiiio.duiiipiini leitipore Al-
nolatur ab Alctiino cap. 18 de Oflic.Eccl.;,,cuin;agens cuinijiit ex capite, cilato cpiisial : «" His.fi|iitis,,.iiii-
<le„hac,sextafei'ia,scilbil: « Tunc conlniunicanl oai- .danliiraltariajam cirCa nocleni. » ,-'„-,
nes ciim sileniio. » , ... .,', . -'.„-Ecceiejunium,. eic".Exstal apud Bedarii homjiia
<>Lolio vero.rerum, eic. Rcs qucc lavaiitur sutit .'..qi.iadragesimaliin Doniinicam Palinarum; profefiiir-
altafia, templiparietes, et paviinetita. Jpsa.etiam ; -fjuea jiostroaiictore 6b haicS. Benedicfi vefba .:}Et.
vasa sacra puriiicaiiinr, juxta Magisirum; quidem cum spirilualis desiderii gauuio sancium 'Pqsclm
Teriasexta; at juxta veteretii Ord. Rom.-el Isidorum, exspectet. ; .. .,'. '....- ;,;" . . .. '. ,; ' -.'
irt Coena Doniini, I. i de OfiTciisEccl.,,cap. 28, cunT 1 Malorum. Ut jn tpxlu Grceco v.uv.uy.In yersione
agit ,de,feria,quinta;Maj^ris,,liebdpmaclce.:«,'Hin.eest C c.ommnni,.:'Peccatorum, .•..'. ; „„;,,;
quod eodem dipaltafja, ienipliqtie pafietCs elpavi-
.:.'-".'..-.•;"-:.CAPHT LYII,. „;",;.'.::• :„;":-;",; ;';;'

DE FRATRIBUS QUI LONGE AB ORATORIO LABORANT/ AUT IN mk SUNT."
§ I,— EX RE'GUI.A"SANCtI'REriEDICTI;'' .' '.' gcniia. Similiter qui in itinere directi simt, riori
» Fratres, qui oninino lortge suiit iri labore, Ctnori eps prcetereant horce. corislitnicc; }»' sed Ut;pps-
possunt occurrere bora competeiili a,d,oratprium, et suiifd agantsibi, e't s.ervitulis pensu,ni:fipn,negl„igan;t„
abbaslioc perpendit quia ita esl, agartt 'ibideni opus i*ccldere. '.; -'. " '„-, '.';.' •
Dci ubi opefantur, cuni fremore"divino > flectehies
» Fratres qni omnino, eic. Non v.ulf oriiitti opus agiml, autsi cqiiitant, forte non licet eis-per itineris
Dei ab his, qui procul ,ab oratorio laborant, aut in rj prolixilatem in aliqtioIpco coij.siste.re,de.cquo clesi-
yia dirigunlur. Idem sanxit Regula Orientalis : « Et ; iire, ut possiiit gen.ua Ilectere: ac proiiide nori
siin monasterio, vel in agfo, aut iii itinere, aut in aslriiiguntiir ejiisinodi gcnuflexionibus, nisi ubi «st "
quolibet niiiiisterio fuerit,- orandi aut psallendi tCni^ opporlunum, -;',.;.'.... ,, . ;.„ „. ;
pusiionprccterniiitat.il -,. <tAgant sibi. Yariant edifioneset .codiccs inss. ,
h FleclenlesgcnnaMciKpe inoralionibusquccTiunl aliis, sibi, aliis ibi, Jegenlibus.. Legendum tamen ibj,
ih psalmofurii inief.yallis, de, qujbus supra;,in pre- id.est, irtTliiiere. Nibil aiifem statuit S.TIeh.ediCius
catione Litaiiice, oratione Dotoinicii, et cOlleclis: si cie. his qrii suiit in itiioriaslerio et non iiitersunt
tamen non sit djes Doniinicus, aut pfsecipuaaliqiia choro. Nam juxta prscscriptum Regute lii quiTn-aJj-
solemnitaS.Necvideo ralioiierti cur prceciperet totpm quo opcre occupanlur, siroul alqne signum inspnat,
opus Dei iri agro geiiibus flexis persolvere, cuni in debeni ohinia relinqucfe, et ad officium convolare
oralorio velit illud stando duiiiaxat-,Tieri ialioqui "nisi forte aliqiiandQ eellerafius .ratiojiabili„,Caus"a
plus'rcVereritiaJ.-ihagro qtiam in oratorio fequirefet, dispenselur, aiit lii' qui cpqiiulit, qui vix; possunt
Addequod riioriserat apud vetcrcs psallere sfando interesse SCxlce,aut Nonce, aut yesperis, quia tunc
vel sedendo, orare " vej*ogenua flecteiido, ut supra maxime detinentur escis paraiidis jiixta rationem
diximus. ... , ,• -; . '.' temporis sive prandii, siye. jejunii; aul iiosocomii
c Sed ut possunt. Agens hoc loco S.:Pv-Bcnedictus- niinisti*i,,el-s*^qui sintrebusnecessariisquccvixtiifTerfi
de fratribus in via directis niillain facil meiitioiieiii , ppssint, iritertli qui sane omr.es possunt sefvare
: '
genuflexionis; sed clicit :„Sed} ut possunt, Quia aut: iiormam eofurii in
qui agfoTaborant. ; ~..•.
Fratres stiiit in naviaut. in curru, aut si pedes itcr,
1205 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. LVH. 1206
| II.— Ex REGULA SANCTI PACHOMir,(i!ap,. 1-42);...';A patris, Quod qui tacit, et ofieridiculuni cceieris prse-
a El sih'ih navi fuefit,et iri mpnasterio, et iri agro, stat,; et ipse negligeritis criinen inctirfit. ^
et ln itinere, et in quolibel ministerio,c orandi et ; .§ IV. —-Ex REGULA MAGISTRI (cpp.B&),"
psallendi tempora non prcetermiUet; fjCuinTratres spiritales sinelaico anibtilatit juncfi
ad se,-et Kcanlanles niodice de yia ilectant genua,
§..UL.i-7Ex REGCLA SANCTI RAsiLii(cap. Tu7).,„ :tit
ppst oraiionem redeant: in viam•; inox ab onroi
Jhterrog. >5 "Si quis circri cellaritim; VCIcoquihani; vei*bo -alienp; a Dep;tacentes jpfppter revpfentiarii
vel alia hujuscemodi opera oCctipaius est, „et npii operis Dei, et sic ambulanilp petita; priiis beriedi-
pecurrat adessti e ofdini psallentium,; vel ad oraiio- cliPiie imposituiii prorumpant iii psalitiuih; quem
nem, niliil dawmi patitur in anima ? — Resp, Utiris- ( Ctini expleyeririt, '•}.stetit modicuni, et inclinafo
'
quisqiie in operestio.-obsetvare.deBet-psjopTiam.V-ee-capite mpdice Pfciit; quaoratiotie expleta, mox
'gu.lam;Sicut membruiti in corpore et daninuiriha- inchperii yiam ambulare cjjrii..psaljrio:;,quo expleto,
bebit, si neglexefit inreoquod itijunettinlest. eiiet stantes orent; qua iiefri,expleia pratiotie, psalriiuni
de comhiuni fralrumritiljiate negligens aiiipTnispe- simul ambiilando inchpeni; qup expletP; itefato ctir-
riclitabltur. Et mente el devotione complere debet yatiin humilitate Prent. Ergti curti pirinem ipsius
id qtiod scriptum est: Canianles, et.vsdlleriles} ih B liprce'Consuetudirieln 6xple5*fliil, riipciiCurii,-i. sece-
cordibus vesiris DohtinoÊpli.vi): Si enim corpora^- 1..deniesiii pafteni,flexis:gejiibus„oreht, et,k coriipl^n-,
liter non occurrerit adesse cum cceteris ad orationis fes vicibus sibi, tuiic demuirif everlaijtur ad vjam :,et
locurri, in quocunque loco ihventus fuerit, quod Sic se i commmjibusfabulis, si voluefiijl, misceaiit.
devotionis est, expleat. Oporttit lamen observare; Tamen illis horis quibiis ppiis Dei arnhulando perfi-
ne forte quis possit complere in tehipofe suo, qriod citint, cayeant, tie diyi.nooccupaii opefe iri aliudiriter
complehdurii est, et occurrere; sed cluiiiloqui vtilt, ;se verbrim immisceant. Si vefo misti cumTaicis am-
occasiones necfit, ianqiiariiTn ministerii opere occri-; bularit, sequestrantes se ab eis in partes stiTpiuiii,
« Et si in riavi fuerit, etc Hoc caput desideratur usurpant. Cassiociorus lib. v Yar.,
significalione
In Regula S. Pachoinii excusa, epist. 59, ubi agitur de hisqui agros domus regia; con-
h Innavi. i\\c jnenfio fit nayis : quia-S. Pacboriiii ducunt: :<Transniarinorum igiturcanpneiri;,nbinpn
•
discipuli habitahanl In itisula Nili ,ac prbihde ssepe pafva fraus fieri uiilitatibus publicis inlimalur, vos
riavigabaiit, ut supra nolatiim est. attente^jiibenius inquirere, aiqiie staiutiirijntiiriertini
-» Orandi et psallendi. Npn soluiti dixit : Psal- virium qualitatc clefiiiire,»;El pef siinilituclinem
pro
lendi, sed eiiam, Orandi, ob oraiiones illas quse officiuro diyitiuin ciicitur canoti et; menstira : quia
psalmorum'" intervallis interserebantur : de quibus monachi et clerici in.sacris coiisfituii tanquam Dei
stijpra.. ;'..'..
<tSi quis circd.c.ellarinm, etc. Exstat apud S. Ba- C tur. cojoni hanc ei quolidianaiii mensuram Eolyere tenen-
Ita etiain diyinum ofiiciiiiii appellarutit Lafini
silium interr. 1T7 Regul. Brev., et aprid Rufinum .Patfes.Cassianiis lib, ii de Orat. noctur,, cap. 6:
cap.-s6; . . ".: -•: , «Ex blnevenerabilis.Patrum seiiatiislrttelligejls.an-
e Ordini psallehtium. Ita apud Rufimini. ,Oi*cfo geli inagisteriocoiigregatiotiibiis ffairii.ni generaleiJi
psallentiunj, seu ordo psaltiiorum, alqtie eliain ordo canonem non sine dispensatione Dmnini constituturo,
sine adjuncto est officiuiri divinum, opris;Dei, horce decrevit huncntinieruin tani in vesperliiiis quam in
canoliicse; de quo vocabulo supfa. Iti iextu Grceco noctiirnis conventiculis custodifi, >..S. Columbanus
S. Basilii est, TS v.uvdvtTVSii«).a«3t«f u.bi'versip ; cap. 7 Regulce,*.« Sed,'.pcf.qiiatefnas„in noetevices
recentior : Statiito tempore nwdulandorum psalmp- : • liunc canprieni .reddunt, > Cpnc, Turonense i), can.
rum,; non ita recte. Nani vcatnvapud Gfcccosost cur-: 23: .«LicetIjyinlios Ajiibroslaiips habeamtisiiica-
sus,- offlciiim diviiium,opus Dei,- horce canonicce; none, id est,, in; orcline seu cursu divini oflTcii. Et
Joan,; Moschus cap. 27 : METK: yup v.uvovuVVV.TEptvbv. , liinc liprce canoriicse appeliat*. ;
TngkyiagKupia-c.v)?, id est,post caiioiiein, seuofliciuiii 1 Cum fratresspirilales,elc.iixc viclere esl, in
nocturnum sanctce Dominicce; » cap. 1T7 : "lian sig . Reg. ms. cod, Corb., epd. cap. 56,. ;, ,
: <='
xuyavup.ovovlui.mv, 1'HwGsv.Si you,v.uvoypguioJnCiv,id Corrtipnis. 'InReg. ms.Jegitur,
Cia«fim<es..'L.QC,us
est,«loqueris taiituni in officiodivinp, extra oflicium , camsantes, qno, eqmpsanies,,;id esi flecleJites ;, nam
diyinum multis eiTs.jTheodorusBalsarooii in can. 52 campsafe est ilectere. GlossaeTsidori: eahip.sai, fle-
sextce-Synpdi : npo -zngTvpofuyov$uX),ova-ty.ui uvu- ciit; legendum ergo, campsantes,;Ej. senstis.est : Ut
yiv&taxovaiTOVC v.uvovug xui:TUpuoTvptuTOJV V.UTU.Tnvjj fi*atres difecti in via, si.ambulenl sine laicoriiin co-
o),r,vTEa-capuv.oaTnv irpoaSw.vovo-CiV iapToiv id est, mitatii, devia riiodice flectentes, seu declinantes si-
« ante liebdomademTyrophagi psailunl el legunt offi- mul juiicli genua Ilectant, et ofent, et post orationes
cia et riiarlyria festorum, quce tota quadragesima redeant in viam, et ambulando psalmos recitent.
cadtinl. > S.Anliochus in epist. ad Eusfacliiiim : >' Stent. Idest, consistant,; subsisiant.
'Ev.TiliaugEK'uvToigTOV avvnSn v.uvbvu.id esl, « cum > Orenf. Reg. ms. reoreni. Recte,„juxta rationem
persolvissCt pro ipsis solitum ofiicium, » defuncto- loquendi Magislri.
rum videlicet. Ralionem appellaiionis reddil idem J Secedentesin partem. Est, quod Gallice dicimus,
Anliochus, homil. 105: Wu).p.uSiu np.S>vv.uvavjXiyeTuc se retifant apart, idest, secedentesseorsim ab aliisin
ZmiiEpyzapybg,iuv p.nSain liknpnvodv.ulbvTOVV.UVOVU ipcum aliquem ; nam pars locum significat. Marcul-
avTQvEIC<fv)axnviu.SuXkETdt, etc; idesf, «Psalniodia plnis fofiriula 96 : CivisRomanus,porlisaperlis, eam
nostra canon appellatur : quemadmpdum colonus, pergat pqrfehi, quam voluerit ambulare. El formula
nisi dederit plenam et bonam mensuram suam, in seq.
vincula conjicitur, et cruciatur : sic monachus, qtii k Coinplentesvicibussibi. Lege, complentesvicibus
negligit suum canonem, seu ihensuram, cui astrictus ibi, id est, in«odem Joco dicentes collectas alterni.
est.Deo quotidie persolvere, a Dei gratia excidit, 1 Communibusfabulis. Id est, consuetis sermo-
et traditur inimicis suis, hoc esj, diabohs. » Kuvuv nibns, de sacra Scriptui-a et rebtis piis videlicet.
ergo proprie est mensura quam colonus domino suo Nam cap. 8 Regulce Magister tanlum de rebus san-
sofvere lcnetur. Quod vPcabulum,Latini in eadem ctis colloqui fralribus pcrmitlit.
1207 . S. BENEDICTIABBATiS ANIANENSIS : 1208
••***aut, si immundus fuerit locus et latebras non pra*--,A pfcetereat,f sed agatur; quia obscuritasnubium cito
buerit 1>eis, retrO se aliquariltilum faoiant, efflexis absenle sole hos religio excusat,
quos culoa agentes
genibus trium psalmoruhi capita dicentes mox una npn invenit.
gloria explicent; delnde dicenles versum, et ppst § V. — Ex REGULA STEPIJANI
vefsum modicam orationem iacienles, complenteS (cap. 12).
B Opus Dei qtiod per dietii in
exsurgant et sequaritur vice collegas. Ideo eniin plus quocunque loco
ad singula caplta triutti psalmorum curil una glpria operantes fratr.es per horas institutas dicent, cuni
a tfatribus non dixiriius dici, ne perambulahte solalio disciplina et timore Dei coiisona voce dicatur : rion
laico, cui de causa Dci cura nph fuit,c derelicio forte prout unusquisque operis excusalione, aut occupa-
h obrute; nec prajsumertdo junior
fratribus spiritalibus trivio, liescietites forte fratres tione voluerit
viarti inmhltifariam separentnr semitamper erroreiii, ante seniorem prosiliat, etimniatura ifeslinalione
et ppstea amara in anima tristitia oecupentur,"et poe- prsecedat; et divinum opus, qupd cum timore ageii-
niteat forte eos in lucris animce remorasse. Sed hoc dum est, per inordinalam audaciam insipienter; et
ut sic compleant, exerintes de monasteriti fratres ab non sapienter psallatur. Tali enim consuetudine jam
abbate riut prccpositis sriis debent mon6ri. In nubilo iiifectce mentps et fauces aliqupruni fratrum ad
vtiro die, cuni fadios sflos sol mundo absconderil, g consonantiain intra oratofium , nisi cum magno
sivein moriasterio, sive in via, sive in agro, commotionis freno non queunt relineri. Ut ergo
d horarum traiisaeia perpensatione ffatres cesti- hoc usurpationis vitium abjicia.lis a vobis, charitalis
ment, et qusevis hora Sit, consuetum tamen simplicitatem liprtainur. Talium eiijm Deus omniuin
exauditor est. T Ipse enim misit angelum suuni, et
compleatur officium; et sive atite, sive relro, a certa
hora diclum sit,econsuetum hprce opus tamenDeinon tulit me de ovibus Patris mei.
,.<*•Aiitsiimmund.ns, Lege, autsi inundus., nempe Id esf, « inter fratres riiePs valde parvus eram.,»
a stifpibus,"iit iii Reg.ms. et cod.Virid. hoc Psalmo hcec habet S. Athanasius in synopsi
h Eis,retro se aliquanlulrim faciant. fd est, dent De sacrce Scripturai Veteiis Lpstru.menli,lib. xm : t\pb;
operam, ut aliquantulum ab cjusmodi laicis prajce- • tbv VolicS,b pvu IStbypufogovrocb •$d).iJ.Qg TOU A«i5i§,,
dantur. y.ui TOV OTE
E%O8EV updip-ov, lp:ovop.uyjiuit.bv.Toi.tiS.
c Derelicto fortefratribus
spiritalibns trivio. Lege, id est, « Contra Golialh CLIpsainius peculiaritei*
derelictis forle fratribus spiritalibusin trivio. . et extra numerum aliorum iriscfiptus est,
d Horarum: traiisacta perpensalione, Id est, per- David, cum, singulari certamine Goliath stravisset. > Et su-
pensatione horarum apud setractata, ccstimenl, id pra interpsalmos qui habent iiiscriplionem, psalmus
est, judieent, quando Videlicetofllcium diviiium per- Davidts, recenset psaltiium CLI.Idem inniiil irt parva
solvidebeat...: crim ait: xVulTnptov AvStStv.bv
<>Consuetum liorw opus ,tamen Dei non prmlereat. .;'G synopsij v «',i.d est,«
EJJEV
habens
fyulp.ovc
p psalteriuinDavidiciim psalriios
Lege : Consuetum horce tempus tamen opusDei non CLI.Locuscitatus a Stephano et Paulo ita habelur in
prcetereat. dictO psallllO: 05TOJIHK7rl<rTeilE TOV "Ayys),ov.
KUTOU,;
1 Sed agatur; quia obscuriias riubiumcito. :' y.ui ix TOJV
Lege xipi p.E KpofuT.uv irurpbg ftou. ,Et in
TOV.
Sed agaliif citd, qriig esf obscririlqs nubium, absente Metaphrasi Apollinarii, lioc modo:
sole. '•'•'"••; ';:
B Opus Dei, etc. Exstat in Reg. itis. Pauli etSle- 'kvxbgEiravpu.viav tXTpuTtngrctyjiv'AyylXoV^JJKSV
..*EJS Si p-EttuTpMngayi\ng IHstirroftijiuv.
phanicod. Flor.i cap. 17.
h Obrute.Tn Reg. mss. cod. Fiof., abrupte. Id est. « Ipse ctelestis militice celerem angelum
};:}' lpse eriini misit angeliim suuni, etc. Probat inisit, me vero ex paterno gfege assumpsit pviiiffl, »
exempluni Davidis DCumesse simpljcium exatidito- Hic videtur ApPliinaririsintelligere veruni arigeliim;
rein. Per angelum intelligit Samuelem. Hcccautem sed sequetilia satis indicant per angelum intelligen-
verba sumpta sunt ex psalmo CLIqui vulgo inter dum esse Sanuielem, cum dicilur : K««sxpta-i jue t»
Davidicosiion collocatur. Reperilur tartieh apud-Se- ilaia Tng xpia-EojgUVTOV , id esl, et unxit me/olco.-'.
ptuagiijla iii quibusclam codicibus, compleclens ver- niictionis siice;n et apud eumdem Apolliriarium
sus septem. Tllius .iniiium est. mty.pbgnp-nvh rotf ibidem:
ttSsy.yotcpt-av,etc, id cst, parvus eratii jnter fratres Kui fj.avnwlitp Siiiuguvrbgi'xpto-Ei)lâfo).
meos. Habetur etiani in Mctaphrasi Apollinarii, in
fine, sicque incipil: Id est, « et roeiiih corpus pingui unxit oleo. >,Sa-
muel autein unxit David in regem, non angelus, ut
:'Apf't qvyyivrfwo-ivip.o{CpJiiKfvTîc sT*ix8/;v,etc,: D videre est, lib. i Reg., cap. xvt.
1209 CONCORDIAREGULARUM..—CAP. LVIII. 1210
CAPUT LVIII.
DE FRATRIRUS QUI LONGE SATIS PROFICISCUNTUR.
§ I. — Ex REGULA SASCTI RENEDICTI. A c non prajsumant foris manducare : nisi forte ab

Fratres qui a pro quovis responso diriguntur, et abbate suo els prcecipiatur. Quod si aliler fecerint,'
eodem die h sperantur reverti ad nionasterium, d excommuiiiceiitur.
« Pro quovisfesponso,Responsum est negotium, ritalis, cap. 57, et ex Regula S. Pachomii, art. 52:
quod quis tractrit foris. S. Gregorius n Dial. cap.12: « Qriod si eis cognati vel propinqui prceparaverint
« Quotles ad respOnsum egrediebantur fralres. » cibos, nec accipieiit omnino, iiec vescentur, nisi iis
Iciemepist. T7, lib. xi :« Ad urbem regiam pro fa- quce in monaslerio edere consuevSrunt. Non gusia-
ciendis responsis transroittimus. » Inde Responsales bniit liquamen, nec vinutii bibent, nec aliud quid-
dicti, qiii roittunlur ad negotia tractanda. Idem Gre- piam, qutirum edendi non habenl consueludiiiem. »
gorius lib. iv Regesti, cap. M. « Nisi quia iinilti Si lamen oflicium aut necessitas aliqua monaehuni
apud civitalem fraiernitatis vestrce Respoiisales sce- cogit diviluminieresse conviviis, sibi sobrielate con-
pius fuerunt, > Lib, xi, cap. 47 : « Ante. hoc enim siilere, vilioresque dapes appetere meminerit, imi-
tciiipoi*jsRoiiifaciiChartularii Respoiisalis mei, qui teturque magnum illum monachum Dionysium Exi-
in urbe regia demoratur, vellementei*me scripta guum, qui, ut refert Cassiodoruslib. de "divinisLe-
turbarunt. Grcece. 'ATtov.pio-iuptag est Respohsalis, ctionibns, cap. 23 : « Jejunabat sine exprobrallone
a verbo b.Kov.pivo/Mi. Td est, respondeo, qui negolia • prandentium; el ideo coiiyiviis gratanter intererat,
sanctarum Ecciesiarum tractat, tit habetur Novella ut inter corporales eptilas inquisilus spiritales copias
iv Jtistiniani. GlossccIsidori: Apocrisiarius minister •g semper exhiberet. Quod si tamen aliquando com-
Fcclesiai Romance.Nuntius, sive legatus aposlolicus. ederet, parvo quidem cibo, sed lameii escis coinniu-
Est etiam procuralor monaslerii apud Joan. Mos- nibus utebatur. Unde summum genns ajstimo pa-
cliuni in Pralo, cap. 88. 6V "'AKo/.pta-iuptog v.aivoSiov tientice intcr humanas esse delicias, et abstiiientice
TOJV ptipoiv'iiruuiug, id est, «quod Apocrisiarius custodire mensuram.» Et S. Aidanum Scotorum epi-
cocnobiiparliuiriApamice;» et Cod.I. 29, de Episc. scopuii), qui, ut ait Reda lib. iu Hist. Ahgl., cap. 5:
et Cler., elc.: «Qui in monasteriis degunt: polesta- « Si forte evehisset (quod tamen rafo evenit) ut ad
tein inde exeundi non habeant, vel in •civilaleAntio- regis conviviumvocaretur, intrabat cum Jino clerico
chensi, seu in aliis quibuslibel civitatibiis conver- aiit duohus; elubi paululum reficiebattir.accelerabat
Saiidi, VT?e£uloovp.ivo)vp.ova>v T&Vv.rj~j\ovp.ivoiv'Air6v.pi- ocius ad legendum cum suis, slve ad orandum egre-
ciupioiv,id est, « Cxceplishis solis, qui Apocrisiarii diens. » Si igitur aliquis esl in monacho vilce ;re-
appellanlur. > gularis setisus, laicorum meiisas et convivia, prcc-
h Speranlur. In Vulgatis cum mss. S. Ebr. et sertimque magnaturii cane pejus et angue, titniiint,
S".Faf. sperant, Apud S. Duiistanum, se sperant. : oderit; citius enim ejusmodi conviyiis monaciii fer-
c Non prwsumant foris manducare. Egrcgia sane vor remittitur , scepe violatur regulare jejunium,
inslilutio, qucefuit et quorumdam aliorum Palrum, sensim obrepil laiitiiiarum cupiditas, et vilium ci-
ut Tamateiisium cap. 9:« Nemo laroen extra niona- borum nausea : duruni est enim a rhombis et mrillis
sterium manducet, autbibat. Ilcc enim Regulsenon ad caujes redire. . ...
recipit disciplina. » S. Augiistitii, sive allerius cap.
5 : « Nemo extra moiiasteriuin sine prsecepto man- Si pranderel olus palienter, regibusuli
ad p KolletAristippus,
diicet, neque bibat. Non enimhoC disciplitiam
pertinet monaslerii. i.IIcec Cst antiqtia nionachoruni incniit Horaiius (Lib. i epist. ad Scaivam). Ilinc fa-
disciplina nobis sane imilanda, ut mensas laicorum, miliaritas curii mulierculis, solitudinis tcediuni, tan-
prsesertim nobilium et divilum, quanium in npbis demque vitcc religiosce fastidium. Sed quam gra-
situm erit, declirtemus. Sunt enim illce roonachis . phice depingaf errpneni monachhm sceculafium
perniciosceadraodum, tum propter luxuni profusio- epiilas appeienlem Pelrus Rlaisensis (Serm. 50), vi-
fem, ttim propter apparatum curiosum nimis et deamus: « Quaiidoqiie enim stib pbteiitu sahitatis
exquisitum, tum propler archimagiroruin et dulcia- egreditur moiiachus ad propinquos, ad natale solum
riorum condimcnta Varia, gulce et Veneris languen- redit, ut ibi liberum et coiisuetinn aCra bibat ali-
tis irritamenta. Noluit Daniel pollui dapibus regiis, qnot dies, yel forte abquam refectionem referat a
nec Tobias genlilitim escis. Catillationibus anima fratribus, ab amicis. Quandoque sub obtentu utili-
polluitur; el qpi ejusmodi cupediis inonachus dele- talis fratruin egreditur mOnachusad prinCipesterrce,
ctatur, sine duljio conlaminatur. Qui multa sagina rogatur imporlunus, quaistum quocunque modo fa-
suffertus, cibis et vino ingurgitatus, nocte imporlu- ctum pietaiem appellat. Cum redierit, horam ingres-
nis tentationibus undique iinpugnatur. Hinc carnis sus sui diligenter explorat; ne opprteat eum ingredi
tilillatio ptingit miseruro, ianciiiat infelicem. Hinc ad communcm fralrum mehsani, vel ad oraiionem
puellarum imagines, quibuscum inter hesterna po- communem. Et cum obteiitu boni hoc se faccre
cula confabulalus est, ejus phantasice iroporlunius proponat, verior lamen causa, quoniam olera clali-
«bversantur, acrius insullanl, etiani nullo premerile siri semicocta fastidil elinuncla, etvinum aqua
drcmone, quia jam de prccda securus au sobfios JJ niistum, silentium, sessionemTn claustro carcerem
oppugnandos alio se copfert, Piselerea quis potest repularis. Appetit enim edere lautius, bibere sapi-
esse devptionis sensus in epulone? Qucu cogitatio dius, loqui licenlius, cubare mollius, vigilare par-
sana, quce pia meditatio in nidore crapulce? Quod cius, orare tenuius.» Hcecest vita ardelionum mona-
coeli lumen in roeiite ganearum tenebris offuscata? cjiorum, qui non monasticam, sed parasiticam vilam
Quod prseclare monet Evagrius in pfoverbiis ilnve- ducunt, aliena vivere quadra appetunl, el veluti
siiganti cqnviviaexstinguilnr liimen : anima autem mures semper alienum rodunt panem : qui quovis
ejus videbitleiiebras.Quamobrem prisci illi nionachi hamaxobio inslabiliores nii tam oderunt qtiam cel-
extra inonasterium peregre profecluri secum fere- lam; quibus solitudo carcer, oppidumparadisus.
banl viaticum, panes et qucein nionasterio fas ipsis d Excommunicentur. Hccc excommunicalio est
erat comedcre, he cibos laicorum gustare cogeren- tanluin comminatoria : nerope a mensa; nam si
tur, ut manifestum esl ex Joannis MoscliiPrati spi- major, durum esset
1211 S. REiNEDICTIARRATIS ANIANENSIS ,1212
§ II. — Ex REGULA PATRUM (cap. 9 «). 1 nolendo, coiisenlis. Si vero in his tribus feriis sine
A
Si quis vero extra conscientiam abbatis, vel adjiirainento divini iiominis d apud te erit persuasio
Pfjepositi qualemcunque locum egrcssus gulce, vel frangendi jejunium, e excommunicare apud laicos
ebrielati se sociaverit; -aut si in proximo trans- noi, permittimus fratres; sed ad suam f exconimu-
missus pto sua levitale vel gulce, non statim exper nicatioiiem 6 cxspeclel oratorium revertentes. h Si
dita.riecessitate ad, cellulain redierit,,ut canones vero prolixilate itineris sero erit friiter reversurus,
docent, aut triginta diebus a commuiiioneseparetur; si tamen ah aliquo, ut diximus, laico in his tribus
aut virgis cccsus enieiidelur, feriis sine juramento suadeatui*jejimium frangere,
'" MAGISTIU nOii tamen ei se proroittat reficere. Si vero ad
;';•§ III.-——ExRI-GULA (cap. 61).
b Exiens frater de nionaslerio inteiroget : Quid hune scecularem fraler niitlitur, i qui in oiiitiibus
tu jubesi domine Paler; si pro eharilafe ab ep ad jaiiT Conversum similanlem religiosis actibus sola
qtiem mittor, atit.ab alio aliquo retentus fuerO ad adhuc videalur tonsura dissimilis, hujus suasioni in
; iiiensain et ciim jiiramentp suasum milii fuerit ad trihus feriis pro jam conversi forraa vel chafitale
inanducaiidum, c quid ffangendum erit, aut non, post primam, ut diximus, petiliorteni refeetionis
jejuiiiurii? Resppndeat abbas dicetis : Si spiritalis concedatur effectus. Aliis vero feriis si apud sua-
frater pro advcntus tui lcetitia secnm tamen ad B 1 denteinde refectioneairansmisso lfatrei adhuciarda
Inanducaiidiim te per cliaritatem petat, priiriam fuerit agenda mofa, atil sexla, aut nona aul vespera
qijidem ejtis petitionem, si quarta, aut sexta feria, fralri manducare permittatur : rie extra horas refe-
aut sabbaitim fuerit, riega;:seciJi]dcc vCro iteratce Ctiotiumconstitutas cohsuetus modus sancli prtipo-
ejus petilioriT pro charitate jam consenti : aliis siti excedatur. Jain si nulla Cst mora.et viaafratre
vero diebus extra Tstas fer'jas primce petifioni spi- repedaj-i sub die necesse est, quaqua hora festinan-
fitalis ad manducaiiduiii eflectum concede. Si vero libus fratribus fuerit persijasum, mox coiisenliat;
scecularis erit apucl se reficiendi petilio, quarta, ne iion sumptus monaslerii habeat frater k el con-
sextaTeria et sabbato non perrhittimus te jejiiniiini suetam refectiotiis horam i loiiginquceocciirrere vise,
frangere; quantisvis petilionibus nega usque taineii ei tarde fralri per lassitudinem revertenii in prce-
ad jtirainentiiiii. Nam forte ciim per aliqua divina parata cliversorum refeclione mensa nioiiasterli jam
et sancta fuefis adjuratus, jam coiisenli in his tri- explicita levelur., m et ulrumque decipiatur adve-
• bus feriis : ut agnoscaris Dominuiii amare, curri niens. Et iiein ideo a fcstinante fratre extra Jioraiti
ptir euin cohjtifatus coiisentis. Et quod secundce Consuetam refeclioni coiiseiisus concedilur, ui iion
pelitioni spifiiali fralri pro cbaritate volendo con- pelentis pro charitate hospilis animns contristelur.
ceclis, juste laico divino le nomine eonjiiranti, licet' (j .-.
« Regula 5 ms. cod. Flof. monachi reversi ex itmere debent acCipere benedir
h Exiensfrater, etc. Hcecreperire cst iri Reg. ms. ctionem in ecclesia.
Magistri cod. Corb., eodem cap'. 6I.v ! h Si vero prolixilttie itiiieris. Lege : Si vero a prp-
c Quid frangendum erit, aui non, jejunium? Ila lixitate, etc; id est, si emensis aliquot diebus ili-
reposjii ex Reg. nis. cod. Corb. neris.."
<*Apudte• erit.persuasio frangendi'jejunii.Td est, T Qui in omnibus jarii cohversum siniitantem, etc.
siiadeai libi, vel roget le frangere jejunium. „ ,, Hcec sunt traiisposita. Lege : Si.vero ad hunc sceci-
„,"•. Excommunicare, Lege, communicare, ut in Reg. iarem frater 'niUiaiur jamconversnm, in omnibiis
nls, idest, non permittiiriiis Commtinicare, hoc est, ' actibus similantem religiosis, qui sbla adhuc videalur
participes esse inenscclaicorum fraties. Nam com- tdnsura dissimilis.
muiiicare juxla biinC Magistrum est in communi i Si adhuc larda fuerit agendi mora.U est, srnon
mensa Cum aliisreficere, rit cap. 72 : Frttclo jejunio est codem die in monasterium reversurus.
omnes fratres monasterii " cuin eis ad Sexlam commu- k Et consueiam refeclionishoram. Lege: et ad cpn-
fiicent. ... .' ' ; '. suetam refeclionts horam, ,:;'
* Excommunicationcm. Lege, commuriicationem, 1Longinquceoccurrere vice.Lege: longinquifalev"tai
ut in Reg.ms., liocest, mensa:communis participa- occurrere non pqssil.
tionem.. - -" Et utrumqiie. To ulrumque videtur redundare.
,,
* Oralorium exspectetfeverienles.lla ioquituf, quia 1
1213 CONCORDIAREGULARUM.'— CAP. Uli. :121T
"; ''XAPUT-TJIX-. ;;;,;

DE ORATORIO MONASTERII.
- ':" Afaclnm, i fiat. i Aut si forte eliam aliqui praitcr

§ I. —"Ex REGULA SAKCTI :REN*EI)IGTI?-
« Ofaloritim hoc sit, quod dicitur : iiec ibi quid- horas constitulas, si cis vacat, < et orare
voluerint,
quam aliud geralur et h•'.coriteriflatuf.'"Expletoopefe noii eis sint impediincnto, qui ihi aliquid i agendnm
Dei, omnes cum suinnio sijentio exeant, et.habeatur puLavcrint.
TevereliliaDeo : uf frater, qui forle sibi pecujiaritef III. — llem (cap. 9).
g
vult orare, non impedialur: alteritis 1iiiprobiiale. m Psalmis el hymnis cum oratis
c Sed ef si allei*vultsibi forte,s6creliiiS prtire, ;<> -
,Sim setur in Deum, hoc ver-
plioiter intret et oret c;tioriTu clamosa ypce.,: sed in corde, quotl I] profertur in vocc.
lacrymis^ et intentione cordls, Ergo qiiisinjile opus I IV.—Ex RLGULA TAIIXATLXSI (cap. 13).
non facit, non permittatur explicito opere Dei fe- 0 lu oratorio praler orandi ct
psallcndi culttun
niOrafi ih pfatorio 'sicut dictum est) ne alius iinpe- penilus nihil agalur, utnoiiiini huic et opera jugi-
dimentum patiatur. ;,„ ter iropensa concorclent: ut si aliquis prreier con-
§ II. — Ex REGULA SANCTI AUGUSTINI (cap.,8). slitutas horas Domino supplicaturus ingredittir, vo-
* Jn oralorio nemo]l aliquid agat, nisi ad qitod est liirii siiiirn occupatio alicna non tardet. v Nolile
n Oratorium. Gr.ecc ;vxTnpiovapud Photiuni in ]j prceclare inonel S. Rasilins in Admonitioiiihus :

iioniocaiioiie, lil. 11, cap. 11, cl alios? Ah svyau.'jt, i Non in clainorc vocis oraveris Deuni, scd clamor
jd esl, oro; tvv-iptag div.og,iJ esl, ilonin-,oraloriti in cor<Iislui pulset aures ejus. » Yide supcrius anno-
coneilio Laodiceno, can. 6, el Tmllensi can. 59. Di- lata.
citiir el omgOiav in conc. Gangic-iisi,can. S, id cst f Elimentione cordis. Tlcsl, fervore animi : itaut
doiiius Dci. Kvpiuv.bv,id csl, Doininieiiin apud S. eor lanquain arcns iiifciitiis foiiins ac vclocius ora-
Athanasiuni in'Vila S. Antonii. 'KHE/.OOJ-J EvO-JgS-/.TOV lionibiis veluti jaculis Deuin feriat. Yel inteiilione
v.vptuv.ov,id esl egressus slalim c lcniplo, iu conc eordis, id esl, directione afleclns ad Deum.
Lao.iicenOjCan. 28; Neoccesciriensi,can. l-i;Aiicyra- s ln oraiorio. Ihec rcjierirc est in Regula S. Au-
no, can. io; et scxiu synodo, can. 7-i, el in Rcgula gustiiii, cap. 8, et in ejiisdem cpist. 109.
S. Pacliomii, arl. 52. Mu/jTvptov,id est, memoria !• Aliquid. Apud S. lsidorum, lib. v Orig., cap. 4 :
iuariyris, in concilioChalcerioiiensican. Cct8, et apud aliud.
Pallailiiiiu in Lausiaca , cap. 103. Dicilur et tem- i Fiat. lloc vcrbum vidctur redundarc. Nam nc-
pluin, basilica, mcmoria, cf ecclesia. Sunt qui sla- quc est in ep. cilala, ncique in Rcgula excusa, neciue
tuiint discrimcn inier ccclesiani el oratorimn : dicunt apud S. Isidoruni, qni hanc canidem S. Augustini
enim ecclesiam esse clericorum, oralorinni niona- seiileiiliam rcfert, cum ait: « Oraioiium tanium est
chortiin. Hujus auteni capilisprior pars refcrlur di- oraiioni consecraluro, in quo licmo aliud agcre debet,
stinct. 42, cap. G, a Burcliardo, lib. m, cap. 81, cl nisi ad quorl esl facliim, uiide iioroeti accepit. >
ab Ivonc Carnotensi ni parle, cap. 71, qnibus locis, i Aul si. Lcge, ut si, nt in cpist. Reg. ms. el ex-
post vcibum, condatur, ha*c sequuntiir : quam quod ,p^ cusa, et in Rcgula Tarnalensi.
divinis minisleriis convenint.Qua: quidcii) vcrba, etsi k Elorare. lla in Rcg. ms. cod. Corb.; setl parti-
in inilJocodicc seu cxcuso seu ms. repcrire unquam cula et, neqne in Regula excusa, neque in epislola
potui, certnm cst lainen hanc rcgnhn sententiam csse' reperitur.
niuiilam, el liccccilala icrha ei reslilucntla; cuni a 1 Agendum. Pra;ler opus Dci, vel id, quod ad aliud
lantis yiris Gratiaiio, Bnrchardo, ct hone ei altri- pcrlineat.
bnaiilur; etraiio manifebla : nam in oralorio aliud '" Psalmis. Hcec siint in citala S. Auguslini cpi-
geri neccssarium est, qiiam id qtiod dicitur, id esl, slola, et in cjnsdcm Rcgnla eodem ca])iic 9, et in
orationem, ut parare quce ad sawificiuin et laudcs RcgiiJa S. Caisarii Arclalensis cap. 20, hoc modo :
diiinas spcclant, ornare altaria, ct paricles lempli Cum vero psalmis et hyninis oratis Denm, etc.
lapetibus, verrcrc pavimeiiluiii, elc. 11Profertur. Jn cod. Corb., proftictur, prior lectio
h Contendatur. Lcge, condulur, ul habetnr in aliis lanien poliorîdeiur.
omnibus mss. nosiris et edilis, cl eliain apiid prcc- 0 In oratorio. Priroa hujns cnpilnli pars iisque ad
fatos auclorcs. Condatur autem hoc loco cst: rccon- hccc vcrba,«H si aiiquis, citatnr dislinc.l. -12, c. 7, ex
datur, rcponalur. Id palct ex his verbis coucilii Tu- D.Augusliniepisl. 109; sednecin hac epislola, Hcque
ronensis cap. 5. « Si eniiii doinus Dci donius oratio- in lolo Auguslino habeniur. Elsi Sinaragdus in hoc
nis vocatur, hoc dehet esse quod diciltir : nec ihi caput Regula:, Rurchardiis p. m, cap. 80, et lvo,
aliud dehet geri, aul rccondi. J Qurc quidein cx Re- etiam parte III, cap. 72, cadcm cx illo referant,
gula S. Renedicli sumpia sunl. El rectc sanc sla- nullo ccrlo capite cilalo; sed ex hac Concordia tli-
tuitiir nihil essein oraiorio reponcndum , qiiodnon scinnis clarc hcec veibti non csse S. Anguslini, setl
spectet ad divinum minisleriuni) nc detur occasio D i RcgtilceTarnalensis; et citationem in his anctorihus
agendi in co sccciilaria ob rc= sccculares illic rccon- luisse a quibusdam corriiplain, qui nescientes quid
ditas. sil Regula Taniatensis, videntesque quid simile ha-
c Sed si alter vult sibi secrclius orare. Hcecverba beri in Rcgula sancti Angustini, haic verba S. Au-
intelliguntur <le iis qui post laborem manuum aut gustiiio altribuerniil. Sedcuin viderent quidam juris
leclionem , ant si quoquo nioiio vacal, sccretioris canonici exposilores non reperiri apud S. Augusti-
orationis graiia se ad oratorium conferiint; non rle imm, dixerunt urolatuin fuissc a Gratiano sertsuin,
iis, qui, cxpleto Dei opcrc, in oralorio, secrctius ora- noii vcrba.
tnri remaneiit. p Notite canlare, nisi quod legitis esse canlandum.
d Simplicitcr. Id esl, sine fastu et ostenlatione. Ex Regula S. Augustini, cap. 10. His aulem verbis
* JS'onin clamosa vocc. Ut fluat nostra
nt aquce Siloe, qnre currunt cum silentio; oratio, sic- videtur arcere a caniu ecclesiaslico psalmos et hym-
quotl nos apocryphos, de quibus supra.
1215 S. RENEDICTiARBAT13ANTANENSIS 1216
canlare, nisi quod.» legitis esse cantandum. h Car-.A etiam psalmOsd meditando exeant: ne quod iti tem-
iieiu vestram mortificale per abstinenliain, domate pore suo ctim reverenlia diclum est, extra temptis
jejuniis et vigiliis. Animara vero veslramnitore bonce foris per extpllentiam decantetur. Ergo exeuntes de
conscientice abluite. oratorio taceant statim : quia psalmorum explicalum
§ Y. — Ex REGULA MAGISTRI (cap. 68). est tempus, et taciturnitalis incoeplumest, sicut di-
* Exeuntes de oratorio fralres mox tacearit; nec .'.'.cil Scriptura : « Omni rei tempus (Ecel. m).
n Legitis. Ita in Reg. ms. S. Auguslirti cod.„Cori). Dci omnes cuvisilentio exeant.
et in ejtisdem epist. 109; at in Regula excusa habe- '}&Meditando. Id est., canendo, meditari ehim est
lur, iegistis. canerc, ut Ecloga 1 Yifgilii:
h Carnem veslram morliftcalejper abslineritiam,
domaie jejuniis. In Regnla excusa S. Augiislini cap. Sjlveslrenitenui musammedilarisavena.
seq., carnem vestram doriiate jejuniis et abslinentia Et scepein sacra Scriplura.
escm, etc. e Qmni rei iempus. Ecclesiastce i in Yulgata ver-
c Excurites de oratoriq fratres. Hcechabentur in sione:: Omniri tempiis; habent. ln Septua. xotgjrauiy
Regnla Magislri cod. Corb., eodcm cap. 68, spe- T. o xp^°?>ld est> omnibus rebus tempus.
clantque ad illa verba S. Renedicti :. Expleto opere 1
CAPUT LX,
DE HOSPITIRUS SUSCIPIENDIS.
1 Ex KEGULA S ANCTI RENEDICTI. pace. Quod pacis osculum nori prius ;offcratur.j.nisi''
§ oratione prcemissa, propter illiisloiies diaboljcas. In
B Omnes supervenieiites hospites,h tanquam Chri- ipsa autem salulatione omnis exblbeatur bumiliias.
stus, suscipianiur. Quia ipse dicturus est: Hospes Omnibus venientibus, sive discederitibus hospitibiis
fui, et c suscepistis rne (Matlh. xny). Et omnitus -f inclinato capite velprostrato omni corporeChfistus
congruus bonor exhibeatur, maxirae domeslicis fidei iu eis adorelur, qui et suscipitur. Suscepti aptem
el peregrinis. Ut nunliatus fueiit hospes, occurratur hospites ? ducantur ad orationem; et postea sedeat
ei a Priore <ivel a fratribus ciim omni ofliciochari- cuni eisPfipr, h aul cui jusserit ipse. » Legatur co-
talis; e et primitus orent, et sic sibi socientur in ram' hpspite lex' diyina, " utsedificetur.;. i et post hcsc
n „ ...-..;
* Omnessupervenienteshospiles.Quanti ducenda sit u Deodati Niyernensis episcopi : « Enmque manu ap-
nitinachis hospitalitas, docet Petrus Rlcesensis prchensum ducebat ad oralioneni more antiquorum
cpist. 29. Patrinni ct til habct inslitulio bealissiti)! Renedicli
h Tanquam Chrislns suscipianlur. Prceclara hcec abbatis. >
est admonitio S Gregorii papcchom. 25 in Evaiige- h Aut cui jusseril ipse. Is frater qui cum hospili-
lia : « Peiisale, fratres, qiiaiita liospitalilalis virlris bus sedercjubefur, debet esse littcratus, ut saiioi-
sit: Ad mensas Vcstras Chrisitim suscipite, ul vos tur addilione 1 Capit. Lud. inip., iit. 65 : « Ut ciocti
ab eo suscipi ad conyivia cclerna yaieatis. Prsebete fratres Cliganiuf, qui cum siiperycnienlibusTqquanr
modo peregrino hospiiium, ut vos iri ju.dicio non tur. > ;.. ";'
quasi peregrinos ncsciat, sed ut-prbpfios"recipiaf: iri i Legatur coram Iwspiie lex divina. Hajc non sunt
regnum. J Ila se olim gerebant circa hospites mo- ita stricte siimeniia pro solo Decalogo, aut Levitleo,
naclii Legerenses, nt refeft S. Eulogius in epist. ad aiit aliis Moysis lcgibus. Kam hoc yocajjulum lex
YVillesindum Pompelonensem episcopum : « Exer- alitjuando sumitur pro oiiiiiibus Yeteris Instrumehli
cebant alii peregrinorhni et bpspitum diligentius codicibtisiiidifferenier. Unde Clirisiussumpsil proLi-
curam, et quasi declinanli Chfisto ad hospitia eoruin bro Psahnorum : Vl adimpleretur SermO,qui in lege
oranibus adventanlibus obsecundabant. » eorum
c Snscepistisme.Jn versione conimurii : Collegistis xv); quiscriptusest:Quiuodiohabuernnimegralis(Joan.
lextus habeturPs. xxxiv :Qui ederunlme gra-
me, juxta textum Grcccum. tis. Hic tamen lex divina suniitiu* prtccipue, pro
d Vel a (ratribus. Non addidit, oritnibus; quodnon ulroque Tesiameiilo Novo et Yelere. Qiiod etiam
omisisset, si ab omnibus ffalribus hospiii aiJvenieii- D plaiinm est ex cap. 61 Regulce, cum de abbate dir
ti pccurrcnduni voluisset; queniadhiodvini'postca citnr : Oporlet eum "esse.docium lege divina, Qnte
dcclaravil de lotione pedum : Pedes, aulem liospiti- ve;ba non possunt..'Intelligi de solo Decalogo, aiit
bus omnibusiairiabbris quam cuncla iongregaiio la- legibus Moysis, vel iristrumeiilo Yelere, seii sane de
vet. ;•'•.'
o Et primilus orent, Tam suscpplpr quam hospes utroqtie.. ) Kl post Jtcecomnis ei exhibealnr humanilas. Id
eodem vesiigio loci el temporis orent; ob diabolicas est, pertiumaniler accipiatiir pro ejns conditioiie,
illusiones, ut poslea dicit, qucein ipsa oralioiie rC- nierilo et digiiitate; afque illi necessaria affatim
teguntur. YTdeJoan- Moschum, cap. 119. siippediteiiltir, omni luxu remoio pfccsertim circa
1 lnclinato capite, vel proslrato omni corpdre. obsotiia. Hospifes enini non causa helltiatioriis,;sed
Juxta personccquahTaleiii. sedificationisin monasteriis diversasi ajquum est, et
6 Dncantur ad orationerri. Nempe ad pralorium. a sobriis monaclus sobrietatem discere, ut prceClarp
Duplexergoliic Ofalio : prima in ipsls fofibus mo-" monet S; Rasiliusin Regiilis fiisius disputatis, in-
nasierii prbpter illusioiies diabolicas ; altera ctim terr. 20 : « Alius venit ex sceciilari vila, discat ope-
salutatus hospes et susceptus ducitur ad oratorium ribus quod ei ralio non persuasit; formam et exem-
gralias acturusDeo deprosperQadveiitii, et errato- plar vitcfiTrugalioris acclpiat; recordetur, mensce-
rum in via veniam deprecalurus. ,'H'ujus' orationis Christiaiiortim, ct noii pudendcepropler Christum
mentio fit in Aclis S. Galli : « Igiturilli reclo itine- paupertaiis. 'i. Tnrpe est motiachis, si jn eoruhi nio-
re, ctinTadviri Dei ccllam peryenissent, nuntiati atl- iiasleriis Apicii et Paxaiiii:a laicis Inveiiiantuf, quo-
venisse ducli sunt ad orationem.j lta ef in Actis S. runi ctipediis illecti inde ebrii discedanl, ubi sobrie
12:7 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. LX. 1218
omnis ei exhibealurhumanitas. <*Jejtiiiium a Priore A j coquinam ad annumTrtgrcdianttir duo fratres, qui
B
fraiigalur propter hospilem : b nisi foj*teprcccipuus ipsum officiiimbene iropleant. Qtiibus, ut indigent, v
sil diesjejunii, qui non possit violari. Fratres aulcm solalia administrentur ; ut abscjue niurmuratione
consuetudinemjejuniorum prosequantur. Aquam in servianl; et iterum, quaiido occiipalionem minorem
manibus abbasjfiospitibiisdet. Pedes hospitibus tam habent, exeaiit, ubi eis iinperatur, in opera. El nori
abbas quam cuncta congregatio lavet. Quibus lolis, s.olumipsis, sed et omnibus h PffiCiisnionasterii, sit
hunc versum dicant: Suscepinius, Deus, misericor- ista consideralio, ut, quaiido iiidigenl, solalia ac-
diam luam c in medio teinpli tui. Panperura et pere- coriiniodenlui"eis; et iterum , quando vacant, obe-
griiiorum maximc a susceptioni cura sollicite.exhi- diant impcfaiili, Item et cellam hospitum habeat
bealur. ,<*Nam divitum terror ipse sibi exigit lionp- assignatarii frater, cujiis animam timor Dci possi-
rem. Coqnina abbatis et hospituni super se sit: ut deat: T ubi sint lecti strcjti sunTcienter; i et domus
incertis horis supervenienles hospites, qui ntinquam Dei a sapieniibus sapicnter admihisiretur. * Hospi-
desunt moiiastcrio, non inquietent fralrcs.' In quam libus aulem, ciji non prsecipitur, nullalenus spcietrir,
tatem discere debebani. Timotheus dux Athenien- nonc frangatiir a domesticis fralribus. >
sis.rei militaris gloria prseslantissTiiius, aliquando Iri medio templi tui.. In cod. Yict.p. licec se-
a Platone frugali ccena-acceptuspostridic bene h:i- g quuntiif : Sequilur qralio: Adeslo, Ddmine, officiis-
bens splendidosccenceapparalus viiuperavil, qtipj nostrceservitulis, quipcdes tiwrum dignntus es lavare
die seqticrtii nihil voliiplalis afferrent (Aiiian. Vnr, „discipulorum; ne despicias operu manuum liostra-
Hist. lib. ii, cap. 18). lniquum esiet iiullatenus ferum, qucrinobis relinenda mandasli; et sicuthic exle-
rendum, si 3n monasieriis hospites ita laule et pro- riora abluuntur inquinamenta, sic a te omnium nO-
fuse epuleniiir, ut vix iota nox ad crapulam exha- slrmh laventur peccala.lisac autem verba : ln medio
landam sufliciat. Qiiare olini ponlificibiis, regibus, tempti lui, id est, in medio cofdis nostri (inqnit
et cceteris magnatibus pisces, olera, legumina, etsi- Smaragdus), quod tuum dicil Apostolusesse templum;
milia jnonachoruroedtilia in monasteriis apponeban- suscipimus istius hospilis cum, charitaiis dulcedine
lur, ut pateiex his versibus Cafoli Magni ad Pau- adventum, <tSusceplioni cura. solhcile cxhibeqtur. Ila in tiiss.
lum Diacoimm (Lea Ostiensis,l.\, eap. 17):
S. Germ. Ebrul.', et apud Sroaragdum , recle. In
AlmaDeo cliarilieoedicliiertii require: vulgatis : Susceptio omni cura sollicite exhibealur.
Est namceiia qniesies.-isvenieiuibusilluc. e.Nam divilum terror ipse sibi exigit honorem.
Hic olus liosjiilihus,panis, liic piscisabundal. Ilunc locuiii Regulse producit Radulplius addens
S. Joannes Gualbertus auctor congregationis Yallis serm. de Dominica21 post Trinilalein : « Scd quia
UmbrosceLeonem papam cum universa curia Ro- divites facilius scandalizantur quam pauperes ; et ut
mana hospitio excepit, eisque tantiun pisces appo- alt S. Renediclus : Ipse timor potentum sibi ex.git
suit, utin ejns Actis habelur. Parcius S. Reriiafilus honorem, Sedlocum citat ex memoria , non ex co-
Claravaliensis abbas, qui ptintifici maximo Innoceii- P -diee-'"':
fio pisciCuluniapposuit, ctim cardinales vix habe-• " * In quam coquinam ad annum ingredianlur duo
Tent legumiiia, ut in ejus Actis fertur. Anglorum rex fratres. Non per siiigulas hebdomadas, ut supra sta-
interdum in lnonasterium Lindisfarneiise sub S. . ttiit de hebdomadariis, eic. Nam si singtilis septi-
Colmanno veniebat et comrouiiibus fratrnm cibisi manis cpqui hospilum iiiutareniur per oraiiieiii.ctiin
cum eis in refeclorio vescebatur, ut scribii Redalib. rtiulti occurrereiit ariis ctiliriarice non adeo perili,
iiiHist. Angl., cap. 26. Rex Caslellaj Femandus; npn satis honeste et humaniier ctuii bospilibus age-
CuiJivenirct ad monasteilum S. Facundi cibis fra-- retnr,"
trum regularibus tantiim utebatur, ut referl Rode- %Ut indigent. I;l est, quando indigenf; ut} pro
ficuslihf. vi dc Rebus Hispanice, cap. ,14. Conradusi quando. Apud Virgilium : Ut ventumest. Unde pau-
rex Ronianoiiim in die liinocentiim cum duobus> lo post diciiur : Ul auaiido indigent, solaiia accom-
episcopis coroedit in refectorio monasterii S. Gallii , modenlnr.
una cum monachis, vilibtis eoruro cibis coiilenttis :: ) Officiis.Id est, officialibus.
sictil et poslridie fecit, solo pane et fabis crtidisi i Ubi sinl lecii sirati. llic loquiluf de leclis, non
salialus, ut laiitius quam pridie exciperctur, iit ha- de roensa, scyphis el palinis : quod signnni est
betur in Yita S. Nolkeri, cap. iQ(Apud Henr.Canis.,, ejusmodi cellani lioti ad edenduiii, sed ad «ubaiidum
i;yi,Ant.Lec.). assighari. = , ,
aJejuniumaPriorefrangatnr.APririre, id est,, i Ut domris Def a sapientibus, efc. Est hyperba-
ah abhate (Prior Cst abhas, ut suprci dictum esl), ton: nam haic verba referencla siiiit ad isla : Cujns
noii a Prceposito, ut quidarii recentior putat. Nam : _ animanitimor Dei pqssidet, Sed oh seqiielamtexlus,
Mensa abbalis cum hospitibus et peregriiiis sit sem- D sunt poslposita his verbis : Ubi sint lecti.
per, ut est in cap. 56 Regulcc, non Prceposili. Co- k lldspitibus cui rion prcecipitur, nullatcnus socie.-
ijuina abbatis el hospilum per se sit, ut hic habefur,' tur. Idem staluilur in Pcenis Rreyibus S. Rasilii,
iion vero Prceposili; et inlfa : Abbasaquam in iiiani- arl. 59 : EtTig dvvTVyuvbp.d.naEtTKVvizoa-;pE<fbvTo>'v
bus hospitibus det, non Prccpositus. Propter hOspiiesI CfiVOYJ, TOU.OVVUt
TV).nV T»V£tpij-.J)V
, EZTOf EVTETVTtMpiir
jejunium frangittir, ut charitatis officiuniimpleatur : urt' iti si
vwy,7E.v£tT.fl» Evlayiug- est, quis advenienii-
queihadmodum prceclare monet S.Prpsper libf. n bus pei'6gritiis colloquatur prseter pacis oscijluro,
de Yila cpnteniplaliya, cap. 24 : « Si eiiini.quoslibet, exceptis liisad hoc depuiatis, careat benediclipne.
advenientes, jcjunio intermisso, reficio, . non solvoi TJenTIiistituit S. Eugcndus, ut liabetur in cjus Ac-
jejunium, sed impleo chai*itatis officium. > Yitlei tis (Apnd Surium Jan. i) : « Omiii cautela jiixta
exempla in Vitis Patrum. Patiiim seryans, ne se conspectui advcn-
h Nisi forle prmcipuus dies sit jejunii. Nempe ec- tantium Regtilam laicofum, vel propinqiioriim sallem iujussus
clesiaslici, quod ex EeClesiseprcecepto sit inviola- nionaclius prccsentaret. > Ila S. Erucluosus archi-
blliter servanduni; ita S. Isidorus cap. x Regulce: episcopus cap. 8 Regulaj suce : « Ne cum laico lo-
« Pro charitate adimplenda interrumpuntiir jejnnia,, quatur, nec cum moiiacho non jussus stet, sive
si lamen' non fuerint genefalia. » Eaderii rationei fabriletur, nec alium proxihium videat, vel extfa-
MaglstCrcap. 55 Regulcenori vnlt solvi jejtiiiiuiiii tieum, regulari sententia prrcfixum est. > SimiliteT
Qiiadragesimcepropter hospitem : « Jejunium vCj-o, S. Isidorus cap. 17 Regulte, cl S. .Columbanus iri
inqnit, in Qiiadragesima propter Siiperyehientenit Pcenitcntiali ins. Idque ex monachorum VEgypiic-
1219 S. BENEDICTIABBATIS ANJANENSIS 1220
neque colloqualur. Sed si -obviayerit, aut viderit, ;A ne avertas ociilum, aut inanem dimitlas paupereui:
salutaris humiliter, ut diximus , et pelita a benedi- iie forte Dominris m hospite ant paupere advehiat^
ctionej perlranseat dicens, sibi non licere colloqui et videat te hccsitantem, et conlemneris; sed oiimi-
cuui hospite. „ , .''.-"" ,'-"- ';- biis tc hilarem ostende et fldeliler age.
...... § II. T-- Ex REGULA 8)' - ;
MACARii*(cnp. § VI.— Ex REGULA FBUCTUOsi (cap. 10).
h Venientibus eis nullus, jiisi unus, cuf etira circa - i Hospiiibus ei pefegrirtis fratrlbtis cum stimma
hospitale fuerit injuneta, resDonstimdet.c Yenienti- rev6reiitia ciiaritatis et ministrationis obseqtiia siint
bus orare, vel pacem offerre nulli liceat; nisi priiis prccbenda; et advesperum lavandi pedes. El si ex
jubeaturab eo qui prceest Palre : et oraiione sitiiuT ilinefe sunl coiifecti, * oleo -pefungeudi'sunt. l Lec-
peracla sequatur ordinem siuim pacis osculum. Nec tuaria, lucerna, et stramina roollia 6xhibenda : ac
iicebit alicui fratri ciim superveniente sermocinafi, proficiscentihtisjuXta posse coenobiim viaticum irii-
nisi soli qui prceest, Palri, aut quibus ipse jussefit. poneiidum, jEgroti omni niiseratione fovendi sunt,
,;.•.;..'; ,TiI.;'—'Ex.REGULAipA'T.ncM (cap. _); eorumqtie languores congfuo relevandi sunt iiiirtis-
d Adveiiientjperegfino <*nihilplus exhibeatf quam terio. Tales tamen sunt efs niiijistri deligendi qui-et.
pacem : reliquum non sit illi cura unde venerit, pro pulmentaria streime prceparent, et devtito eis mi-
quo yeiierit,; yel qtiandp; ambulaturus sit; tiCc se B tiislerio"obsccundent; et de his quce illis fesidua sutit
jpngat ad fabiilas cuinillo. neqiie fratidem faciaiit, neque occulle conlestipne se
-
;• § IY.v^-ExREGULA SANCTI PACiioMirâp.51).'•.-- illicita pplluauf.
* Quandp ad ostitim irtOntisleriialiqui veneriiit, si -§ YII."—Exi REGUI.A SAKCTI IsiDOM:(cnp.25).
clefiCi,iiierirtl, aut, moiiachi, niajpri bp.nore.'susci- 11Adyenientibus hospitibus prpmpta et alacf is sus-
plantur; lavab.untque pedes eoruiti lijuxla Eyangelii ceplio adhibenda est, sci6iites ob hec. novissimam
pfceceplum (Jonn. xm); et dedueenl ad locum xeno- .consequirelributionero, sicut Dominusdicil: Qui vos
dochii, prccbebiinlque pmnia, qncc apta sunt usui recipif, me tecipit; gui me recipit, recipif eum ani me
nipiiachorum, Quod si yoluerlnt oraiionis leinpore misil. Qui recipil propltelamin nominepropheiw,mer-
atque i collectic venire ad coiiventuhi fratrum et cedem proplieta;accipiel; et qui potuni dederit rim ex
ejusdem fidei fiieriiit, janitor -yel minister xenodo- miniriiisistis. calicem aqucefrigida! tanlnm in nomine
chii nuntiabitPatri ' mpnasterji; et sic dediicciitur,; discipuli,amen dicp vobis, non perdel.mercedcmsuam
ad orandum. ':"„ (Malth.x). Et licet oninibiishospitalitatis boiiuin
§ V. — ,TEMEXREGULA MACAItll. . ctim grtitia opofteat rcferri., ° uberior tameii cle-
llospUaliiatem "scctahtesper omnia (Rom. \\\),. et ricis ' . et monachis•"- deferehda
' ' ' "; hpnorificeiilia
•* hospiiali-
'•
;.Q. . .. ", ;. ";"'. ;;
furri iristitulo, Iil.videre csl apud Cassianiini libr. Icletijfaciendurii statuit fi. Isaias abljas oraliorie 5;-.
iv de Insiitut, Renuiil., cap.T6; iiec sine justa ra- «,Si ad te in cella tiia comiiiorantem ffatef' pere-,
tione : qiiia forsan inlirniiis fraler cum; sxcujari gfiiiils accesserit, idem ijli Officiuiiiexhibeto, ' 6166-
scectilariaToqueretur non sipe magno '' aiiinicc suce: qiie pedes ejusiti.iiiigiio, „>„ .
"detrimeiiio.;; ;}'" 1 Lectuaria'. YTcTiectnalia, qiue lectis instertiun-
' a Renedictione.Id ;.-•„; ,
est, oratione. , Tur, stragula. Ccesaritiscap. -TsJRegtilce"': «Le:ciualia
i> Venientibuseis. Hospitibus, lioc capitulum ha- vero sitiiplicia sitii :nain satis indecprum est, si jn
belur In Reg. ms. "Macarii, Serapiptiis et aliorum; JectofCligioso slragula scecularia, aul' etiam tapelia
•
cpd. Flofl " et Cofb.,' sed• • fusiliS et veluti periplira- picia m resplerideatit. »; ;' ''-'" .- , „ ',;
si.icc' - '•':." - Viaticnm imponendum. Mos fuilioli.m ,ut rece-
c Veriientibus orare, Prccposui punctum, qtii de- dCiili hospili,'daretur viaticum , ut essent hpspitiuin
erat in nostris codicibus. Sed iamen legendumi foitasse non invenienli in via suppeiice. Magister
"piito: CuiiivehientibusPrare, efc. EtiiceC estoralio, cap. 1 Regulce,: « Moxet ipse reconsignafe bisacias
- qiiiti fitacl-introittin) hospitis, de quji supra. cogitiif, qHas-diversoriimilospiliini jain panes toSti
d Advenientiperegririo, clc. "Hoccapitulum T.iabe- implcverant, > etc. Palladius cap. 64 LausiaCce,tibi
tur in Regula 2 cod. Flor., el in vetusto cod. ms. Pi'otocomcs S. Paphiiutiti sic loquituf ; Ovf,;:i_fi)fJs
Corb."" "•. .„." ".; .,;; ;' „;..; irivr.gn ^gvos; V.EVUIC
yjptjt inv. ijJ-nvuv);j,yftn dpoTEpoy
• Nihil plus exhibeat. Privatiis riioiiacliusvide- lyoSiKaOsif'V.UTU ).aypy,- i.d esf, «iion egressus est
licet.;.:' ;.'• .;- •,,", .,,; ;,;," "^. donio mea pariper vel hpspes manibiis vac,uis,Ctii
f Qnam pacem. ld est, osculum pacis. In Poenisi lioii prlus congruuiii viatictitiiiiiipoiuerim.jlia verti
Brevibus S. Rasilii, arL. 39 : n).r;v tov aovvut T-.V i clarius ad seiisum. Nam iMiu sun.t r.pbgT-hvbSbv
hpnvrtv,id est, prselef pacis'cxiiibiiionem. In coilici- EtTiT-kSitu uyuXl>ni.y.Tu.,id esl, « stirnptus ad.yia.m ne-
bus Flor. ef Corb. legitur : Quarit occtflswmhumilem cessarii, ut doceni seholiastes Arisiopliaiils ad Plu-
(l pacem. . tiim, et.Stiidas. > Uijde'verbtim eyoSiaîv, id .est,
:'s Quando ridostium monasierii, etc. ExslatinRe- vialicumalicuidare. (Bcjii.sv) v.uiiaaSiua-itguv-bv,
gula S. Pachomii excusa, arl. 28. AputTSmaragdtiini id »est, et.dabis ei viaticum.
legitur : Quando qd hospitium monasierii,",Jiou ilai Advenienlibushospilibus, etc. Ilabetur iri Regula
fecte. ;.'"' - : "S,Isidori exciisa cap. 22. - -
h Juxla.Evangeiii prceceplum. lla apiid-Smara- 0 Uberior cleiicis el monachis deferenda honorifi-
gtlum. In Rcgula excusa legitur : ServabitnlEvangeiiii cenlia liQspitalilatis.Tiinquam Dei servis et ministris
pra'cepium. prcecipuis. Iciemjubel S.Pachoiiiius art. 28: « Si
..}}>' Collectce.- Collecta lioc loco est synaxis officiidi-- clerici fuerint aut monachi, majtiri boritire suscir
vlni, ut passim jn hac Regula. piantuf. »ldem clericis Tacienduininstituit Regula
i Uospilibns el peregrinis. Hcechabenlur in Reg.. Macarii et alipruni: «ldemque qualiter clericl Jio-
ins. S. Fructupsi archiepiscopi cod. Crass., eotlemi spites Stiscipiendi siint in nionasterio,. ut miiiislri
., •;cau'.,,.io."''.;" ,;.;„.' .'; " - '..' .:', ;'; . altafisynori licebit nisl ipsis complere :'.sive ostia-
1 Et oleo perungehdi. Ad tollendam lassiludiriem. Tiiis, sive miuister templi Dei, > Iia etiam Magister
1221 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LX. 1222
tatis. Pracbeantur eis habitacula, layentur eortim A prsepositis fratres peregrinos ex improviso cuslov
pedes,;ut prseceplum Dominicum impleatur. Con- diant, quandiu omncs de eadem decada suis yicibus
gruis etiam suniptibus eisdem humanitatis gralia explicent septimanas; et Cuin dc alia;decada-lji-
prcebeatur, ;'•"; ..,-,. '.. ... choaverint cpquere, et.Tn diebus sepiimanarum
§ Yill. -—Itcmejusdem (cap. 24). suarum:si supervenerinl peregrini, taiiditi:"et de ea-
Nullus propinqtium vel extraneum hospitem yel dem deCada'depulati a suis pfccpositis supervenien-
rooiiachtimfamiliarem, seu paretitem, videre absque les -ex improvisp; CHStodianl, quandiu et ipsis alia
iniperio audeat senioris _ decada succedat. Ergp" ,sic iinjties, deCacJaj^jexplir
§IX, —EXREG.ULA TAitNATENSi (cap. 7). cando pt 8 Tecapiiiilaiidopijines peregrinos adveriieri-
Advenierilitnjs quoque . hihil prceter humilitatis tes semper custodiaiit. Ergo ipsi duti fratfel qiio-
affeclum et debitum famulatum junior exhibebit; rum ad ctistodiam fuerint vices, curo peregrini ad-
el curam habere decausa qua venerit, quandoque veiiefint, in eadem cella .simuTsibi lciciant lectos; iit,
reversurus sit, nori prcesumat: quia Iioc seniorurn si lofleunusne hosriitibus M oraioriijirt''nocie vti-
sollicitudo, non itiiiiorum prcesuroptio, debet "'fti- "Tuefif ire; et alius noluerit propter lassitudinem sen
- -quirere." ./.":''. ; leyare; aut forte volueriiit vicibus foras exire, utri-
§ X. — Ex Ri-GULA MAGIST;RI (cap, "iS.)."; B qtie babeairf singulos "eximpro-yisocustodes ; ut.et
a Cum fralfes tiionaslerio extranei superveneririf, illequi autad oratOrium aut egrediiur fofas per in-
si;quarta, sexta feria, et sabbalum fiierit, voce pfai- cerlos monaslerii exilus nocte, et ingressus pef oc-
senfis abbalis aut cellerafi!, si abserts futifit abbas, casionem custoditus a doinestico fratfe ducrilur, et
rogehtur ad refectioneiti remorari ad iioijam. Si ciirii renianetite alter remarieat cristos : tii' et chafI-
autem jisque, ad teriiam admtiniiiotiein non tisque taiein. solalii „videaritrifliospillbus adiriiplefe;ei:fes!
tid nonam consenseritii reniorafi, s6d pro cerio se moriastcrii ab incertis Cx iriipfoviso custoiliani. Narii
urserinr. ambtiiare, pippler cliarilateai adventus eo- et in idie ipsi sibi spllicitudlnem faciant eos iritra
ruin, fracto jejunio, omnes fratres monasterii cum lupnasterium de h nihil faclo oculp cuslodire. Nam
eis adsextam i'con)municertt. Si auiem arite sextam idtio duobus hceCcura cOmhiittltiif, tit ef in nocle:
se tifserini ambulare, qucevisTiofafiierit festiiiatio- yicibus sint cifca peregrinps solliciti, etin die, si
nis inventa, jain sine domeslicis fralribus ipsi spli forle ex eis untis defuerit ticciipatiis;;alier peregfi-;
reficiarit, et jejuni dcirionrislerio noh pefrtiiliantur num a longe eustodiens respiciat. Ceila ipsa habeat
abscedere pfopter viairi, quja c iri panis fractione Clusuram falein ab intus, qualeriia fofis :ut nocte
cogniia est charifas Clifjsti : sicut A in;Actibus r ab «is, inclusis securo hoSpitibus, al) infiis missis
apostolorum legiturfracta Eucliaristia et sumpta, a clustirisclavis lollalur : quamj ' uhihorunt, abscon-
se apostolos discessisse Aodfcarri el Jeaiiiieni. , danti ut; cum foras forie voluerit Iiospes exire",
,„, .-.. .-";XI. — Item ex eadem{cap.'i9i), .,;.. ; ipse sibi custpde.s excitet, cuiii cJayem^reqtiifit, quo
«Cella auteni; peregrinoruni semote in monasle- prreseiite iiicipial ad ignotunii i, refrigeriuriiTpfas
fio constiluatur , cum lectis stfatis ubi superveriieri- exire. Ipsi eriini fraires bisacias eorum ei yirgas
tes fratfes maxime ignoii dprroiaiit, . f et Jjisacias suscipiant in cella eadem servaturi i claye foreiisi
suas ponant: in quares riionasterii, aul ferramenta, fidelilCf conseryandas, Janf si forte tales iiive.iiii
atit utensilia non sint posita,-: rie forte curii putan- fuerint hospites cpii diu persistendo fideliter et
tur bospites 'spi.rilales, subilo in danino frires iiive- aniuio laborando indicayefinf "k se mpnastefip pei*-
riiaiituf. Nam et propter caulelam ciisiodjendi,-duo' firmare, stiggerant eorum cuStodCs abbati, ef. leCla
fratres de quoruni decada et alii coquinam exer- «isReguIa, videant quot dies jam habeant iti mona^
cent, tandiu ex ipsa decada depulati vicihus astiis slerio, et residui dies de iiiduciis eis ad tfactaridiim
cap, 77 Regulce : « Sacerdoles vero cum monasterio mine vocanlur, et Andrese niaxiroe, qmbus utebatur
ad refeclionem tenti fuerinf., ipsi omnescibos et po- inlpostor quidam Agapips, ut scribit Photius In-Bi-
cula mista signent, vel primos in mensa sua meros, Dblioiheca, n, 179, seu Andfece, Jpannis el aliortiiri
et benedicfioiieni peterttibus ipsi suo resppnso tra- apostolorum, de quibus Crisebitisl. iii, c. 19, Hist,;
dant. » Et patilo post: « Clerici vero Si sefvorum aut cefteexAclibus Andrecti Ct Joarinis, qiiibus tiie-
Dei niensis interftieriiiti et.ipSiS dettir loctjs"ctim- bahtur Ehcratitce, quorum meminil S. Epiplianius
plendi.- ».Recte : nam benedicere et complere ofa- lib.e II, toni; I, hceresi47.
lionem honorifieuin esl. Cella peregrinorum, etc. Tlcecvidere est in Re-
a,'CJ«M fratres, etc. Hccc habeniur iri Regula ms. gula ms. Magistri cod. Corb., cap. 79.
Magistri cod. Corb., eodem cap. 72. 1 Et bisqcias suas. Yide supra, tiap. ,de generibiis
h,Communicent, ld esl, communi in mensa cuni monaclwrum - ".,, -j ;:• ;
Trairibus reficiant, tit loquitur ideni Mag. c. 71, ut s Recapiiulandv. Alias, Recapiiando. ;Iclest, a; ca-
stipra c. 58 obseryatum est. pite iiefum incipiencioquo vocabiilo usus est supra.
c In panis fruclione cognita cst eharitas Clirisli. hNihil factd.ii esi, male facio.: -,,
Cum pavit multitiidinem, Toan. vf et-Marc. vii, no- « Refrigerium. Idest, lalri-ias; ejiisderti Regnlce
Jerts dimitterejejunam, ne defiCeretiri yia. tap.T-l: Refrigeridtavenl, ef cap. uliimo, machina,
d In Actibus apostotprum, etc. Qucc hic diCunlur .refrigerium. ,-' . ,-•": 7';-;
de Andrea et Joanne ex Actibus apostolorum, non i Clavefprensi. Tdest, qucefpris ostium ciaiidat,_
sunt in Actibus aposlolofum a:Si Luca coriscriptis, ".-;,.-;V Seiri monasierio firmqfe, Td esl,.slal)ililafeni in
secl videntur .SHmpiaex qupdam libro apocrypbo, njonastefio promittefe, QutiTSicit 'S^Bentidictus^
aut ..ex-i.UisActibtis quce duodecim apostolorurn no- cap. :61, Sirrtf/jfrt/emsuam fifmnre, '":'„:;
1225 S. BENEDICTI ARBATISANIANENSIS 1224
secrini eedanlrir. Et cum exp.eti fuerint coiistituta- A nos stios vef indumenta in alietio opere a slricafe,
rum itidrieiarum dies, et lunc denJum si placent eis Stila tameti communis mensa vel vitce mensura eis
probatse vitce velRegulce disciplirice, sicut de fir- de monasterio prccbeatur, deh cceieris necessariis
liiandis moriastefio fratribus posteriofi titulo con- prtcparatio denegeiuf. Quia firmis debeut omnia
stituttimest,; se inohastei*iousque ad mbrtem pCrse- prceparari, talibus vCrodec firmitate dribiis sola nip-
"Verando contradarit. Quod si' rion se voluerirtt fir- nasterii mensa sufficiat: et lioc taiitum quod vel la-
mare, sed sic laborando quotidie cum fratribus borafe cum ffatribus voltint remprando, a fratribus
riionasterio volueiirit remorari, sicontenti siint pan- illis custoditi duntaxat die noctuque.
*Stricare. Id est, consuniere, de quo vocabulo .. , |
' „• prorniserunt.
c in
Firmitate. Id est, stabilitate moriasterio.
supra. ,
hFirmis. Id est, qtii stabilitalem in monasterio
' ' •
, ;'';;€AfHT LXL ;• ,;;.'-j
SlbiJREAt MONACHUSLITTERAS, EULOGIAS, YEL ALIQUID SUSCIPERE.
§1.— Ex REGULA SANCTI RENEDlCTi. B etiam aparentibiis suis ei qtiidc[uam directum fue-
;--Nuilaleiitis liceat monaelio neqtie a parentibus ril, rion prctisuniat suscipere illtid, nisi priiis indica-
Suis, neqtie a quoquani lipmihum, nec sibi iiiyicem, tum fuerit abbali : qiiod si JtissefiT stiScipi,iri abba-
* titteras, » eulpgias, a vel qucelibet mtinuscula aclis sii potestate, cui illucljubeat, cfari. Ei non con-
cipCre aut dare sine prcecepto abbatis, <=Quod si tristefiir fratef, ^ctii forfe directum fuerat^ ut npn
o.:Ntillalerius,etCiPrima pars htijus capitiscitatur btis festis et Dominicisndh sumebant Eueharisfiahi,
inionCilio Djiziacensiii, cap, 2s, ; L ex decrelo Pii papce, apud BufchafdumTib. V;
.;> Litleras. Oiim prohibilum fiiit monachis liiteras cap» 27. Ethabetui- in concijio Nannetensi, can, 9,
accipere, aul iransmitiere injussu abbaiis. Ita cau- et in Capitulis Hincmafi archiepiscopi Rhemensis,
tiim est in Pcenis breVibus, quce vulgo S. Basilio cap. 7. Mittebanttif etiam fidelibus in sigiium bene-
iribuuntur. Art.;-49.:Ei Tig EvpE^n iv.Tbg,apyj.p.uvSpiTovvoleuticfiet communicationis in eaderofide, Undein
•ypcvfoiv -tty):,n'SEy_by,Evog
ypup-piuTu, utfapiapivog' concijio Lapdiceno, can. 52, statuituf, "OTIJV.-Sii
i'o-To>
icl Csti «•Si,quis'i'rtvenlusT'iierit scribere aut accl- TWV ulpETivwv id est, « Quod non
iv),oyiuc j\up.SuvEtv,
pereTittefas sine arehimandritce scientia, sitexcom- oporiet hajrCticoruni eulogias accipere. » Aliquando
niunicatus. » In Regula Teridii, cap. 15 : « Prccci- „ eliam trageinata, beflafia, ut friictus, nuces, aridce
pueepislolas sine scientia abbatis nec accipiat, nec ,-ficus,;etc.,' a presbytero beiiedicta pro eulogiis da-
ti*ansmittat. » In Pcertitenfiali ms. S. Columbaiii: L<baiitui*, ut patet ex Palladio in Lausiaca, cap. de
« SI epislolam cujuscunque susceperit, si tribuefe Vatente. Nec dabatitur excommuiiicatis, Unde S. Ar-
prcestimpserit slne abbate, superpositiorie.»etSupplcj, senius cuni noii accepisset aliqriando :6ulogiam fra -
"emendetur.In Regula S. Crcsarii, cap, 25, inejus trum.jessit se pro excommunicato, ;ut habetrir in
Reeapitulalioiie, cap. 6,inReguli S.lsidori, cap. 17. Yiiis Patruni interpreie Pelagip, lib. xy, n. 8; el qui
TdCiiividere esl spud eassiaiuim lib. iv deTiistiluiis ab excomniunicatione absojvebantur eulogias acci-
renuntiantiuni, c. 16. Necimmerito. Nam ejusiriodi piebant, ut videre est apud GregOrium Turoneri-
Tiitefis scepe ulitnr tjiabolus tanquam pi*oxenetis ad sem, lib. v Hisl., cap. 14; et excommuiiicati epi^
tiiiiniam pefdendam. . scopi eulogias aiiis clare prohibebanlur, ut videtur
c Eulogias. Recta lectio, quce liabeliif in ccelCris apud eumdem Gregorium, lib. vni Tlist., cap, 20, de
;cocld. nostris mss.', qiicmadniodum apud Sniti- .Ursicino Cadurcensi episcopo excommunicato. Et
ragdurii, Donatum 'c. 5, Turrecrematain , inedi- • deliis eulogijs panis intelligendus est Tiic S. Rene-
liPne Colonieiisi et in concilio Duziacensi suprai diCti locus, quas antiqui Patres sine superioris li-
cifafo. At in vulgatis et in editione; Colincei le-• eeniia dare prohibuerunt. S. Csesarius cap. 25 Re-
gitiir, euiogid, in plurali, male. Narti eiilogitimi gulae;: «Si aliqua yoluefit transinittere eiilPgiam
: nondicitur in nciilrO, elsi reperiatur in Yita S. panis, Matri suggerat.» Et Donaius, cap. 55 Regulce:
Ludgeri, et fortasse alibi, secl corrupte. Eulogiai « Si aliquis voluerit transiiiittere litteras, aut eulo-
autem est minnis ex charitatc daiuro generaliter lo- giaspanis, Patri suggerat, »Ita capiendus estTocus
qiiendo, Latine benediclio, loqijendi fornmla ab He- in Poeriis brevi.bus S. Basilii, arl. 50 : Et-rtf ->rip.KEt
braiis deducla, cpi niunus benedicfionem appellant. TtviEvXoyiuv, ' id esl, « Siauis niisCrit eulogiam aii-
T RegunJj cap. xxv;; Quaprqpler dccipe beriedictio-'D cui.'".»;. -;' ".-;.,'
'.nemhanc, quam allulit ancillalria. In lextri Hebraicoi• d -Vel quwlibet hiuriuscula. Item stattiit S. Pacho-
eslrp-O beracah, id est benedictio, apud Seplua- mius art. 58 : « Nemo ab allero accipiat quidquam. >
ginta tvXayiu.. Sumilur etiam eulogia,-propane illoi S. Rasiiius ip Pcenis breyibus, art. 58 : Ei TICSiSot
• qui ad .eucharistiani". consecrandam destinati?r, utt t'?ta T'., n. ~>.up,8avEi, TOUupyjpvsi.vSpiTov,
irupu yvcojttvjii
videre est apud Joannem Mosclmm, caps 25. Sunt ett utptptC,io-Q(_; id est « Si quis dederil forasaliquid aut
niunera quceex reliquiissanclorum niittuntir,v apudI acceperit prajter vohrotatem abbatis,' excommuni-
S. Gregorium',,Tib. xi Regesli, cap, 47 : « Eulogiasi celur. » Et S. lsidorus, cap. 17 Regulce: « Qtii Oc-
vero S. Marci a beatissima fratemitate vestra transe culle ab aliquo Utteras velaliquod inunus acce-
niissas, ciim Ca charitate qualransmissce sunt,secun- perit, '»'etc.
diim notitiam earum suscepimus. » Quas intercium,, ;- c Quod si eliam,a parenltbus suisei quidquam di-
benediclionem appellare solet, ut iiii «adem epist.: : - rectum fueril,, etc. Id olim sefyabatur in nionasle-
« Prceterea transmisimns crucem parvulam, in quat rio S. Eiigendi abbatis , ut Videreestin ejus Aclis :
de catenis ariialorum vestrorum - insefla est, bene- « Si quid vero cuicunque fult a proximis fortassis
dictio. » Sed communiler enlogicepanes srint qui ini Oblatum, confestim hoc abbati vel ceCononiodefe-
ecclesia a sacerdote benedicuiilur, olimque distri- rens, njliil exindeabsque paterno prcesumpsiimipe-
buebaniur iisqui ob quoddam impediiiienluin die- .-rio.„;»•. . • ... ;•
1225 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXI. 1226
detur occasio diabolo. Qui autem aliter prcesumpse-J\ § IV. — Ex REGOLA SANCTIAUCUSTINI (cap. 25).
rit, disciplinceregulari subjaccat. 6 Quicurtque autem in tanlnm progressus fuerit
§ II Ex DoGTBINA SANCTI OBSIESII. malum, ut ocCulteab aliquo litteras,h vel qurelibet
a Si quis in dorao monasterii sub prseposito ni.a- munuscula accipial, si boc ullra confitetur, illi par-
nens, nulla re indigens quam in monasterio habere catur et oretur pro illo; si aulerii deprehenditur
perroissum est, et habet patrem fratremque et ami- atqne convincitur, secundum afbitrium prcepositi
cum charissimum, nihil ab eis penitus accipiat, vel presbyteri gravius emendelur.
non lunicam, non palliolum, non aliam quamlihet § Y. — Ilem (cap. 26).
i*em.Si autem fuefit coinprobatuiri i>quod minus J Consequens ergo est ut etiam i qui suis filiis,
babeat de his quccprrccepta sunt, c culpa/omnis al- vel aliqua necessitudirie ad se pertinentibus in mo-
que correptio ad prccpositumconverlelur. nasteriis constitutis aliquis vel aliqua conlulerit
§ III. — Ex REGDLA SANCTIRASJLJI (cap. 51). vestimenta, sive quodlibet aliud, inter necessaria
Interrog. &Si quis debet a cartialibus propinquis monasterii •<deputandum est. Non accipialur, sed
accipere aliquid?— Resp. Propinquos quidem red- sit in potestate prcepositi, ut in rem communem re-
dere qucesua sunt iis qui ad servitium Dei accedunt, daclum, cui necessarium fuerit, preebeatur. l Quod
necessarium est, etnihil subtrabere, ut non crimen B si aliquisrem sibi collatam celaverit, furti judicio
sacrilegii iiicurrant. Y7erumlamenhcec » prcerogari condemnetur.
in conspectri eorum, ad quod visa sunt pertinere, § YI. — Ex REGULA SANCTIISIDOIU(cap. 6).
etillis ipsis prmstat occasionemelalionis el superbue, n»Si quid a parentibus yel extraneis cuilibet mo-
et atiis fratribus ejusdem propositi pauperioribus nacbo collatum fuerit, non erit sub jure prryalaerei
tristitiam generat, ita ut accidat illud in quo Co- habendum, sed in potestate abbalis in commune
rintliii increpantur ab Apostolo dicente : Quiq conr redacfum, n cum necesse est, praebeatur, Monaehus
fttnditis non habentes (1 Cor. xn ). Et ideo et his enim quidquid quocjuomodo acquirit, non sibi, sed
qui per loca singula ecclesiis prsesunt, si suntfide- monasterio acquiril. Nulltis peculiariler separatam
les et prudentes dispensatores, offerre debent, sesibi ad habitandum cellulam expetat, in qua priva-
cundum imilationem eorum qui in Actibus aposto- tim a ccEluremolus vivat, praelef eum qui fortasse
lorum (Cap. IV)id fecisse prcesCribuntur, de quilms morbo vel setate defessus, hoc ex Coiisulto Patris
dieitur : Qui offerenlespreiia prcediorumsuorumpo- monasterii, promeruerit. Cteteri tamen qtiibus nec
nebant ante pedes apostolorum. Cceterum, quoniam languor, nec senectus inest, in sancta societate com-
non est omiiium hujusmodi dispensationes explere munem vitam conversatioiiemque retinebunt.
lideliier, illis offerre convenit qui apud onines in G §YIL—Item.
hoc officio pfobati habentur. Yerumtamen de his 0 Non est prcesumendumsine conscientia abbatis
probabit ille qui prreest, { pef quem debeant dis- p egenis vel quibuslibet conferre de eo quod regu-
pengari. lari dispensatione noscitur monachus ppssidere:
a Si quis, etc. Hcuchabentur in libro excuso S. Or- aliqua necessitndine ad se pertinenlibus in moiia-
siesii ultra medium. sterio constitutis aliquis vel alicjua contulerit, sive
1<Quod minus habeat. Reposui TOhabeal ex lib. vestern, sive quodlibet aliud, J etc In epistolalegi-
«dito. filiabus,quia scribitnr ad sanctinioniales. Locun»
c Culpa omnis alqv.ecorreptio ad prmposilum con- lnr, contraxit S. Cresarius, cap. 41 hoc raodo : « Anle
vertetur. Is esi pra-positus domus de qua esl ille fra- omnia observaiidum est, ut si filice sucealiqisis v61
ter qui tanquam culpccreus ab abbate corfipietur, aliqua necessitudine ad se pertinenti vestimenta, vel
si non suppeditaveril illi fratri qucecunque ei ex aliquid aliud dederit, vel transiniserit, rion occulte
pi'cescripto
d Si debetRegnlce
necessaria sunt. accipialur. » Sed lege, utsi aliquis filimsuw,vel ali-
quis, etc. Apud S. Rasilium, intcrr. 187 qua, elc.
Regul. brev., et apud Rufinum, cap. 26. k Deputandumesl. Recta lectio, si post zo esl scri-
e Prwrogari. In lextu Grseco, uvuliaxzaOKt, id est, batur punclum. Nain parens, qui dat filicesucevel
consumi. alteri, non dat eo nomine tit inter res monasterii
1 Per quem debeat dispensari. In textu Grcecoad- .p. -"deputetur, sed sanclus Augustinus jubet depu-
ditur, y.uiTOKupuT5VTOIOTJ-WV §s§otiivov,idest, « et tari.
illud eliam quod ab hujusmodi hominibus datum 1 Quod si aliquis, etc. Hcec liabentur cap. se-
esl. »''- •'
6 Quicnnque auiem, etc. Hcec videre est in Re- queiili ejusdem Regulcc.
m Si quid a pareritibns;etc. Habenlur in Regula
gula excusa S. Augustini eod. cap. 25, et in episl. excusa, cap. 9,"ubi primurn niembrum hujus capitis
ejusdem 109. Exstant etiam in Regtila S. Ccesarii, ila legitur: « Si quod a parentibus vel exlraneis
cap. 25, et in Regnla Donali, cap. 55^ munus ciiilibet monacho Tuerit directusn, in con-
h Vel quwlibet munuscula. Ila in cod. Corb. ms. ventum fratrum redactura sit, el eui necesse erit,
et in epist. Alin Regnla excusa, vel quodlibet mu- prcebeatur.»
nus. In Regulis Cresarii et Donati, Aut qumiibet n Cnm necesseest. Lege cui, etc.
mandata, aut munuscula. Sed Donalus sumpsit ex 0 Non est prwsumendum,etc. Hc«cvidere est in
Csesario,non ex Augustino, nam fere eadem Ctesarii Regula S. Isidori excusa, cap. 19.
verba profert. : p Eyenis. Non vult dari eleemosynama monachis
1 Consequensergo est, etc. Exstat in Regula S. isiconstillo ahbate : si tamen urgeat necessifas,
Atiguslini edjta, cap. 28, et in ejusdem epist. 109. posse dari a mOnacho eleemosynamdocent S. Tho-
i Qui suis, elc. Ita in Regula excusa. Male, quem- mas 2-2, qu. 32, art. 8, et alii. « Et dat nomine
admodum et, in Corb. ms., ubi TOqui deest. Lege] conventus non suo >docet gloss. 16, qn. 1, cap. 5.
ergo ut iu epist.:«lllud quod suis, vel filiis, vel
PATROL.CHI. 89
1227 S. BENEDICTIARRATISANIANENSJS 1228
a cum alio qupque fratrp quippiam.commulare, nisi. A § XI. — Item (cap. 6).
abbas vel prseppsitus jiisserit, ntilli licebit;: neti ha- Epistolas prrecipimilsnec dandas, nec accipiendas
bebit quidquam, praetei* illa qucein commupi iege sine scientia et permissu abbatis.
monasterii copeessa sunt. XII. — EXREGULA TABNATESSI
ex eadem § (cap. 18),
§ YIII,rrr.-item Regula {cap, 24 h).
Neque sine abbatis jussu quisque aceipere epi- Qui yerplitterasivej hiiipusculri cujiiscunqjifi. ac-
stolam, vel dare cuiquam prresumat. cipere prcesumpserit, si non siatim a qup apcepit et
— quce accepil publicayerit, .dislrictipni sevcrissimce
§ IX. Ex REGIILA O S&SCTI FBUCTUOSI EPISCOPI <=pere-
, (cap. 8). subjacebit. Illa yero qijce.transniissa sunt,
o Munus denique quodlibet sive epistolas nemo grinis et igiiotis depuiabuntur, aut cerle incendio
creniabuntur. f Saiie si qiiis suis filijs ycl aliqiia ad
monachus accipiat,d neque uspiam sinebenedictione se necessitudine
perlineiitibus aliquid cpnlulerit, in
sui senioris progrediatur; rtec. cum riionacho non re comniuni redactum
vi- cui;necess.arium, fuerit, ,lri-
jussus stet, sive fabuletur; vel aliuin proximum buatur. Si yerp c.ui transmissum cst ayljas jusserit
deat, vel extraneum, regulari sententia prcelixum dare,lanquam reliqua fideliiini muijera ppin gratia-
cst. •.'"',."•'
" B riim actione percipiet.
§ X. — Ex REGDLA SANCTI AuBELIANI EPISCOPI
§ XIII. — Ex REGULAOKIENTALI.
(cap. 5).
B Mutare de his qucca prceposito acceperit cum
Nihif occulfe accipiatis. S6d si quis propinquus
h
aut amicus aliquid iri vestimento aut auro, vel aliud altero -non audebil. Nec accipiat inelius, et daliit
dederit aut iransmiserit, in polestate delerius : at cohtrario dalis melioribus et delerius
quodcunque 1 accipiens. 1 Nemo ab allero accipial quippiam,
sit abbatis. Ef si cui transmiser.it, necesse fuerit,
ille niliil in comniune ^ nisi prajpositus jusserit.
tribuatur; sin vero indigel,
redactum^ cui est necessarium, tribuatur.
» Gum alio quoque fratfe quippiam commutare. nulli licebat domo sua egredi sine benedictiotie et
Quia lioc assidel peculiarifali. Qiiccdanturnipnacho, oralione senioris sui seu prcepositi, sivelliemotia--
in suum iisum, non in aiicnuni ej dantur, Idem pro- sterio egrpderetur, sive in e,o remancr.et, ut videre
hibiiit S.'Pachomius, art; 55 : « Miitare clehis quce esf inYitaS. Eiistasji abljaiis Ljixoyipnsis, ubi hiir
a prceposilo acceperit iiemo audebit.'.* S. Basilius jusmodi beiiedictioiicm fbcjarguii iti syiiodp ejusdeni
in Ppenis breyjbus, „art,il: ES;TI?Bil.ua-o-n TI /*ET« monasterii moiiacbus et desertpr Agfeslinus : «-4if
TtvosTtupu.•yywprjv T.oijizpxtq.ay§piTpy, yzvio-Oauit' EV- supei*fluaquccdanief caiiPiiiecciristiliiiioiiicontraria
"pthiniitaVerit aliquid cuin G;in eprum studiis ienerj, cpchjeam scijjcet, quajii
Xo7tac,Tov''6s*t,",«''Si''.quii3"
aliquo, et dederit pfceier meriiein abbatis, sit sine1 laiiiberent, crucis sigtio crebro slgnari,6l.Tn ingressu
benedictione,» ': ciijuslibet domusTiilra cccnObitiin'iairiintroeiinteiii
h ln Regula excjjsa,,cap. 13. ^ qpam egredienteni benediclionepi "ppstulare. » Qui
<*:
„|fuhus denique, etc. Ilcec habentur in Regula locus mire illustralur ex citato Pceniteiitiali. c ||ul
ms. S.-FrfiCtuosTafcbiepiscopi cod.Cfass.',"cap. 66- egrediens domum ad orationem pnscendam non se
dem. - huiiiiliaverit, et ppst capfam.benecJictipiieninpij „se
4 Neque -uspiamsine benedictionesui senioris.pro- sigiiai-erif, crucem rioiiauciiefit 'fie(*e',''adier)ti; ?JI
grediatur. Antiquus e't laudabifjs in monasleriis mosi percussiouibus emeiidare sfatuituf; »'Erpaiilo ppsf:
invaluit, ut nuriquam monaehus sine benediclionei « Et qtii egfediehs 'doiriuifi, ofationeiti jietens npn
v.el oratiorie suiTectoris foras progrediatur, ui bac se curvaveril intra donium, xu percussionibiis enien-
velnticifcumvallatus nuuifli pericula ,el drenionumi detur."»•Quod speclat ad altefuni "criitieijab Agre- ;
„tcla.de.clinare possii. Id apparet ex Poenis'brevibus'• stinoobjecium "decochleari"sigriando",liccchabenitir
toties citalis : Ei Ttf iiiXOotTOU p.ovuo-T-/ip'ov 1 in epdetii' Poeriiteiitiali pifea' initiilnj",;«tiiijtiiiioii
pn ),uSoiv
cvloyiuy,n uitolvBEigvitb u.py„tp.uvSpiTov ptTu Evyjhg, signaverit cocl)leai*equpd lairibit; sek' 'jiefcussipiii-
eo-Twi.y.oivi>vn~og ici isst, « Si qiiis egressus iiieriti bus. » Ex quibus docfortifflviforuin iollitur "scfupii-
nionasierio non accepla benediclione, vel noii cli- lus, qni ab A;gi*estinoobjpeta jii Regula"S. "Cpluiii-
niissus ab abbate cum oratioiie, excomniunicetur. » bani" haclenus quresivefunt; "rioiisurij, eniiri iifRe-
Ex sexta syno.do, can. 46 : « Sed el viri qtii perse- gula, sediti citato Pceiiitctiiiiililns;"
qiiuiitur vitam monasliciim jirgeiile liecessitaie v.ui l j) e Peregrinis aul ignibus dcpulabuntur. Nofa pii-
avioi. fi£T«ivloyiugTOO TVIV i scoruin obserVahtianV,q«I Ipsas res pecu.Iiariiaiis
ijyspoviavip.t:Er.io-Tivp.hov
KpoiTwauv,id est, et»Idem ipsi curn beriedictioneillius quii vitio ppssessas iiolebarit irt 'rtiOiiaslerio'femaiip.rc,
prceest, prpcedant. paulo .anle eodeni can. des- sed eas staiim extraneis"dotiabant, aut iguinus tra-
sanclimoniaiibus prcecipitur. Ex Actis sancli Co- debant.
Kijijbce,lib. in, cap. 8: « Yif sanctus Columbanus, , , f Sane si quis, elc. Hoc roembrum sumptum "" est
cuieinigranfi beiiediximus, iiiisquam iji hoc sccculo > ex: Regula S. Augiistiiii,:Cap.'8;"":":';"':,:
faciem viciebit mearii, » Ex S. Gregorio, lib. i, Dial.,, * liutare de hrs, elc. Pfima parshujus Capituli
*
cap. 2 : « Erat pro uiilitate moiiasterii causa consti- sumpta est ex Regula S. Paclioniii, arl." 55.
tufa. Exjiletis igiiur hymiiis iriattiiinalibus Libertinusi h Accipiat, Legericcipiet;'' "."
aiJ lectiim abbatis venit, oraLiohero sifij hiimilitert* i Accipiens. Lege" accipigt, ut in Regula S-Pa-
'. S. « i • "" ""
petiit.» Ex Pceniteptiali nis, Coluinbani: Qui „ chomii.
jninistrat in riie Dpminico, aut" iii alio solenini ad1- i Nemo ab altero. HCCG secunda pars
"" sumpta
"" est
iavacrum, aut quampniique liecessitatem nna ora- ex art. 58Regulcc S. Eacbomii. :"";"
tione ante exiluin et introituiii eget, iiiierrpget ta- ^ Nisi prcepositusjusseril. Intelligit prcepositum
roen, Si non procnl exeat, signo crucis indiget,» eic. domtis, iion monaslerii. Nani iii mohastefip S. Pa-
Cum autem plures essent doinusin monasterio S. Co- chomii praeposilus cujusque domus adiniriistfabat
Itiiiibcuiiad instar monasterii S. Pachoiiiii, iti qui-- necessaria inonachis qui suce domus erarit, ut cla-
bus moiiaclii veluti per ciasses djyisi nabitabant,, rum estexmultis ejusdem Regulcejocis.
1229 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXli. 1250
§ XIY. — Ex REGULA ADONATO COLLECTA (cap. 55). Aoreturpro eo. Si autem celans proditur, vel convin-
« Nullatenus liceat fratri a parentibus suis neque Citiir, securtduminslituta monasterii Regulcegravius
a quoquanihomiimm, nec sibi iiivicem litteras, eu- emendetur, c Simili eiiam ilislrictioni subjaceat, si
logias, vel qncelibet mnnuscula accipere aut dare vel ipse ciiicunque lilteras aut munuscuJa irartsmit-
sine prceceploabbaiis. Quod si etiam a parentibus tere sacrilego ausu prcesumpserit. Pro affeclu pa-
suis ci quiclquani directuni fueril, npji prcesumat il- rentum aut cujuscujique nptitia si aliquis transniit-
Jud sustipere, njsi jjrius indicaluni fiiprit Patri. tore voluerit litterps aut ejilogias panis, Patri srig-
Quod si jtisserit suscipi, in ipsius sit poleslate, aut gerat. Et si Tpse permiserit, <Iper posticiarios det,
ei (sj necesse est) aut cui illud jubeat,„dare. h Qui- et ipsi de nomiiie ejus traiishiiftaiit, cui vpluerit
cunque autem (qupd Deus npn patiatur) in tanfum ipse. Sine prceposifo aut posticiarip per se nullus
progressus fuerit, ut occulle litteras ab aliquo aut prccsumat nec dare, nec accipere a quoqiiam. Quod
qucplibet maridata atit riiumisctila accipjat, si hoc si prsesumpserit, superppsitionibus poeniteat.
ultfo .cpnfessps fijeiii, iiidtilgeiillam mereatuj*, et
a Nidlatenus liceat,MTctic usque ad illa, quicunque, Papias in vocabulario:« Poslicium estiatens Ostium,
e|c.,'stirtipia sunt ex cap. 54 RegjilseS. Retiedicii. dictiim quod remotum sil a publicpî Reperiltii*iu
h Quicunquequtcm, eic. Ilcec suiupta sunl ex Re- B Regula S.'Csesarii, pap. 30 : « Aut poslicip aut
gnla S. Cresarii, cap. 25, exsiaulque in Regula.S. laiiipertdioprceponuntur.»
ratiuii) lib.-i, epist. 5.
Alias posticum,:apud Hor
.;.
JVugusti.ni,.cap. 8. ''...
c Simili eliam disirictionisribjacettt,eic. Ilceceiiain Alria servantemposticofallecliente.rn.
expriimpta suiit ex S.
Reguia Ccesarii, cap, cpderii.
aP<3i'jjpsiicianps. PostiCiarius est qui curain ha- Et in Regula S. Isidori, cap. 1: « Mpnaslerii autem
bet recipiendi' ca qui-eiii monasleriuni depoftanlur, munitio tantum janiiiini extrinseciis habeat, iiiiuih-
et traiisniittendi ea quce t.ransnilttunlur. Et posii- queposticum, per quod eatur ad iiortiim. » D-ieitur
ciaj-ia in cqenobjissanctimoriiaiium, quceideip ppus el pseudothgrumapud Seyerum Sulpiiium piaj. jn,
exercct, pt noium esl ex Regula S. Csesarii, cap. 23, cap. 16: i Vidi pra3terea ad pseudoiJiyruni " ' " ".'' mona-
a
Gallice: la touriere, ntimine posticium ; de quo sterii.» "}-" "•'".
..,-.'GAPUT .LXIL .
: f»DE YESTIARIIS ET CALCEARIS FRATRUM.
G qnia in frigidis regionibus'ampliiis indigelur ; in ca-

§ I. — Ex REGUHSAHCTI
RENEDICTI.
lidis vero minns, Hcec ergo considefalio c penes ab-
Yesiimenta fralribps secunduni Jocoruni quali- batpm est. Nps tamen d mediocribus Ipcis suflicere
tatem ubi habitant, h vcl aerpm temperiem dentur: credimus monachis per singulos e cucullam et tu-
« De vesiiariiset cqlcettriis.Ita legit S. Dunstanus, id est, « bartli yates apud Gallos.» Nam bardi olim
cum edjtipne Colinari.Yulgplegitiji',: Dp vestimeiifis in Gailia vates eranl, qtii prcticlara illiistriuhi viro-
et cqlceamenlisfrqlrum. rum facinora versu celebrabant, ut claium esl ex
Vel aerum iempericm. ita omnes msS. nostri Lucano libr. i de RelloCivili:
cpdices, ctijj) Sirtaragdp et S. piinstanp, Ytilgo le- Vosqupcjuequi fortesanimasbelloqueperemptas
gitur: Vel aeris tempfiriem. Laudibusin longum,yates,diinittitisrevutii,
o Penes abbatem est. Ila legunt codiees mss. YT- Plurimasecuriiudistiscarmiuabafdi. -
ctofini, S. Ebrulphi, et Faronis cnni Smaragdo, S.,
Dunslano, et editione Colonieusi. Yulgo legilur : EtexFestp, Strabprte libr. iy. Gepgraphitie,Pjodpro
Pencs abbatemsit. 1 Sictilp libr.y. Bibiiottiepse,etaliis. Est,'efgp- barcfp-
AMediocribus'locis. \A est, temperatis : quia paulo cuculiusgenus qtioddamcucijlli, qup iitebrinSiirbaffli
ante dixit: In frigidis regionibusamplius indigctur, iili Galloruiii, de quibus hic locus MafiiaiisiiiieJli-
in calidis vero'minus. Alias mediocria loca diciiiilur gendus est: quod etiatii suadef nientio Gajlice et
c-a, c|uce sunt inediocris census, ut est in concilio ." Santonuni; iiOii de Jiardceis,Illyricis lriilitibus., Mo-
Aqnisgranensi sub LndovicpPio, cap, 122. naciii uttiiitiir ciicullis, qiiod itiiiijciusipsis crucifixus
<*Cucullam. Cuculla est quoddam capitis operi- sit, et illi iiiiirtdo, inquit S. Germantis patriarcha
mentum. Graicc7.o-/.oi3).),tov. Sozomenusiibr. HI Ifist. Constaritinopplifaiius in Theprla niystica, pt quod
Eccl., cap. 14 ". 2v.ijtu.a-p.u v.tful.Ti.,:o v.ovv.bvlXi.vsiinplicitateni el vilte irinoceiitiariipuefortim habere
id est, «tegunieiiiiim capilis, quod CuciiIIam debeaiit: qtiia olimpiieri ciicjillisutebaiitur, ut do-
y.uJ.ovo-iv,
yocaril,» Picitiir et ciicullip, Jnlius Capilolinus ih celPalladiiis in Lausiaca cap. cle Tabeniiesiotis, So-
Yero:"< Olijectocapifi cuculijone veteri. > Lampri- zomenus supra citalus, G.issiapus infrci cilandiis,
dius in Heliogabalo':« Teciiis ciictilSiOne liiulioiiico.» , S. Dorotheus Docli*.1 :T6 v,ovv.ov)liov Si idtt c-mEtov
Eiiaijicucit//its apiitl Sidpnium infra citandum. ilinc Thguv.uy.iug,v.ui Tij? iv Xpttj.TM VOTttonTo.e, id est,
bardocuculliis apud Mariialeriil.iiir.IV,epigr. 128 : '«cucullavero slginirii estinHpceiiliseei puerilis sini-
Gafia Santonicovfslit te barclociicnllo , plicitatis in Cbrisip; J el Eucholegitini Grcecpfiiin
Cercopiiliecortim peniilaniipei*eral. . ip sequeiiiia iiiagnl seiien'iatis;i"EvSvEjutv.ovy.ovl).toy
thg uv.uy.iug, id est, ,«Iridtii.tii)*
cuculiarn ii.)rtpceni,i;T!,»
Quos versiis quidam vir doclus enarraiis dicit esse Sanciimonialeseliani cticuilis litebantur, niaximeTn
pallium viaticum; quia, ut ille arbilratur,'' fiupSog OrientaiT Ecclesia, ut notuni est ex S. Athan.asio
est via Galloruii) lingua. Sed tola via aberrat locp iractatu de Yirginitate, S. Hieronymo in epist. ad
Hesychii corrupto deceptus, ubi, sic legiluf:' BioSoi Eiistochjum de Ciistosiiavirginifatis, et Palladip in
"alb.ai Ttupu.r«),«T«if,idesi, « bardi vii»;apiitl-Cal- Lausiaca cap. cilato,' Eprriia auleiij cuctijjcti, aniiquo-
los.» Sed legendiiiii: Bi.pSat ir.otSoi
irupi. Tai,uTaig", fiirii ila
monachorum jEgypti ciescribiiiifa Cassianp
1251 S. RENEDICTTARDATISANIANENSIS 1252
nicam: cucullam « in hieme villosam, in aestate Aopera. . Indumenta pedum <"pedules et T caligas.
h purani et velustam ; et ° scapulare A propter g De quarum rerum omnium colore et grcssiludine
libr.ide Habilu Monachi, cap.A. « Cucullis nam- ,ler componere. Analabi mentio fit in aiicloribus
que perparvis usque ad cervicis hiimerorunitjue de- mox citandis. Epomadium autem, seu; scapulafe,
riiissis confinia, quibus tantum capita coritegant, in- sive analabus, erat in modum crucis, ul monachus
desinenler diebus utuntur et noclibus : scilicet ut instar Christi crucero humeris gestaret. S- Doro-
innoceriliam et simplicilatem parvuloruin jugitei' theus doctrina 1 : 'Avu).u@og TIOETUI a-TuvpoEtowg inl
cuslodire letiam iiistitutione ipsius velaminis com- TOigo>[J.otg 5fjf<wv,TOCT' EOTI,TOUoTuvpovavp.td).ovjS«-
raoneantur. > De longitudine cucullre nihil slaiuit , o-TU.op.tviv Totg Sspioig vj.uwv,v.uOag),iyEt'ÂpovTOV
S, Benedictus; ac proinde Beuedictinis monachis o-Tuvpbvo-ov, id est, « aiialabus poniliirin formani
varia fuit olim cucullte mensura, quibusdani etiani crucis siiper humeros nostros, hoc est, crucis sym-
usqiie ad talos pendeiitibus, ut habetur in Yila S. Re- bolum gestamus super lluraeros nostros, juxtci id
nedicti hujus Concordice auctoris. Sed tandem sta- quod dicii: Tolle crucem tuam. i Yita S. Arsenii :
tutum est: «;Ut mensura cucullccduobus consislat MovMTaTOS' v.ui uo-y.Evog iito>p.uSiovTOVfov XptaTov
cubitis, » ut habelur 1. Add. Capiiul. Lud. inip,, a-Tuvpbv'yipaiv, id.est, « solus siiie vasis scaptilare
lit. 21. Hic Benedictus nosler abbas Aniance, iclem crucem Christi ferens. > S. Ephrcem in Yita S. 3u-
iflslituit vel sallem, ut usque ad genua perlingeret, liani anachorelce : « Cum enLn dedtixisset eum mi-
nt in ejus Yita habetur : « QuamObrem vir Dei ser et ignavus homo in quemdam subterraheum To-
iiipnaehis instituit modum, ut non amplius a duobus B cum, ubi multum auri puiabatur reconditum ab eis
cubitis excederet mensufa, yel usque ad genua perqui sacra sepulcra repnfabaiit, Dccmon conspeclo
tihgere posset, > crucis signo, qup puer amictus et consignalus erat,
a In hieme villosam. S. Sidonius libr. vn, epist. npn estausns ei noceie : riam cuhianalabo adduxe-
16, agens de cuculla quam mitlit Chariabaudi ab- rat eum vir ille. Macarius Chrysocepbaliis de Exal-
bati:« Quanquani non opportune species villosa mit- talione Crucis : Tova-Tuvpbv digi-op.uStove'x<aviv.ov-
tatnr hieme fin|ta, » Cuculla villosa hoc loco est aiag viriaTYjSi rtuug OUVUTOV, id est, « crucem tan-
grossioris panni, cujus adhuc villi,id est, filamenta, quam scapulare habens sponte propfer.nos morle.ro
seu veluti flocci quemadmodum in rudiori panno, stibiit. » Euchologiiim Grsecorum in seqiienlia ma-
non adep arte fullonis polito, seu coacto, et conci- gni schematis : AupiuvEt TOVuviXu.ov,eic, id est,
lirilo exstant, el prominent. Nam villns non solum «_Assiimitanalabiim iii norii.inePatris et Filii elSpi-
dicitur de setis et pilis brulorum aniuialium, nec ritus sancti, assumens crucem suara siiper liuiileros,
villosus de eorura pellibus, quce non sunt adhuc piet sequens Dpminum Cliristmii. » Hinc capiendus
lis suis spoliatae,sed etiam de pannorum filis, et de est locus Yitre S. Gulllelnii Gellonensis: « Veste
ipsis pannis, qui suis pijis et flocculis nondujn nu- apostolica insiar crutis induitur. » Scapulare autem
dati sunt, ut videre est apud Marlialem libr. xiv, formam crucis refert, cum duobus pannis liinc inde-
ep, iii :' pertdentibus, latius exspaiiatur per humeros.
a Propter opera. Id videtur irt citala Yila S. Guil-
Stragulapurpureislucentyillosatapetis. lelmi : « Sicque propriis manibus extra factis carbo-
Et epigr. 156 ejusdem libri. nibus, et sciipulari ilbcso cxpositis' cineribus lares
briimalinonmultnmlevia prosunt, Q et temperal iiilromittentlis panibus. »
Tempore aptat
villi
Callaciuiit pallia vestra mei. 0 Pedules. Hoc vocabulum reperilur in Regnlis
Quaeetiam vocabula de linteis dicunlur; apud Mar- S. lsidori, S, Fruelnosi, et Magistrihic citalis. Pe-
tialem ejusdem libri epi.gr.158 : dules per ellipsin, subinlelligilur TOfasciw, factum-
, Notiiliusyillosalegunt tibi linteacilrum. que est subslanlivum, ut TOmoriales'. DicuiiHiret
Cbi cilrum est mensa citrea, aputl Yirgilium. pednlia, de quibns Feslus : « Pedulia qure dicimus,
niStlu Grcccos appellare manifeslum esl,»11««,«iri-
... . toiisisnriantiliav illis.
pttiluaOut Tolgnoaiv, id est, « quod circumyplvantur
Et Sidonium libr. v, epist. 17, dicitur : « i
Linteum pe.dibus, » inquit Etymol. vetus; et GlpssccRenedi-
villis onusium. » Unde villosa dicitur mantile a Clii I1E&OU),IK TroSwv itvic upTuptuYippivtv-
v.u),vp.u.uTU,
S. Bonifacio Moguntino epist. 8 : « Et villosam i auv, id est, «pedulia pequm operinienia, quidairi cu*-
unam ad tergendos pedes. cum laveris, scrvorum1 - - laria
Dei; etepisl.n.
h Puram. Pura est tenuis, levis; opponitur enim' * Caligas. Caliga est calceamentum cx pellibus,
villosce.Glossce veteres : Purus, v.uOupbg, inlbg, id1 quod ad mediani suram surgebat, de quo Horalius
est, purus, tenuis. Ecedem Glossre,Pura: Uyvu,v.u- lihr. i, sat. 6 : ' '..;'
Oupit, id est, casta, pura, tenuis.
j>i).n, ; Namut quisqueinsamisnigrismediumimpediitcrus
<>Scapuldre propter opera. Scapulare est genus Pellilius. ....
vestis monachalis. GrcecisV.UTUVU>TIOV. Ila apud san-
clum Ephrccmde colenda Humilitate, cap. 88. « Ar- B Locus inlelligitur deeo qui ex humili loco ad senato-
bitror conducere monacliOj maxime juniori, non rium
exire axep v.umvuTiav. i Hinc castigaiidus locus
Joaniiis Moschi,cap. 154, nbi malelegitur v.KTuvbyjav i * De quarum rertim omniuni colore. Nempe vili :
pro v.uTuvisTiav. Dicitur et Eit&jpiov apud S. Alharia- nam statim subjungit : et grossitudine, qticenon po-
sium tract. de Yirginitale. Hesycbio I7TWO.«SIOV iii' test esse non vilis. Quamvis iiihil de coloi*evestium
oipoi,id est, quod super liumeros ponilur, ui.in Yitai• S. P. Benedicliis expresse et explicile conslilueiil,
S. Arsenii, ei apud Macarium Ghrysocephrilum in- lanien ejtis Regulreaddicti nigris vCslibususi Siint.
fra citandum.Dicitur etiam uvuluSog.MichaelPsellus; ld docel Petrns Blasepsis episl. 97 : « Inter aliium
libr. dc Operaiione dremonum : ^r.iyputfi p.ovv.uiTO i et nigrum habiium non distinguil ille, apud quen)
ayfitiu, v.ui TOV«va).«6ov,id etsi est, « subindicabat et, non esl distinclio Judcciet Gra>ci.Atlendit Dominus
meuihhabitum et analabum;» quidam vir doClus; liientem, non veslem ; inerila, non coloreni.Tn monte
Tegat «vaiSoXyiv, sed perperam: iiam umSol-hest re- Cassino schema monaslicuni, qup beaius Beiiedictus
brachiatorium, succinctorium quod duobus i*eslicu- est usus, usqiie hodie, sicut dicilur, perseverat. Quis
lisconstatad succingendas vestes, utnolum est ex audcat tanti Patris habitum blasphemafe infiliis? >
Cassiano lib. l, cap. 6. At uvuluSogesl genus vestis, lbiau.iempurgaf.se, quia videbatur nioiiachos albos
et verbum «vaXa^"S«v£tv, unde uvuXuSog deducitur,âd1 Cistercienses et Carthusienses prcctulisse nioiiachis
rem vestiariam spectat: ham v.aap.ia>;uvulup.SuvEtv ' nigris. Petrus Casinas jri appendiCe ad Leonem 0-
riiv faOfiTuapud Suidam est vestem ornale ei decen- sliensem,
1235 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXII. 1234
» non causentur monachi, sed quales ihveniri pos-, s-Asuntin jirovincia qua habitant, h aut quod vilius
tariainterpretati sinit.» Artaria jnxta Suidam sunt nt supra dictis satis constat caligas distingui ab ejtis-
T<5V TTOSMV irf)ot. Uilot vero pedum sunt quaedam tex- s- modi soleis rudioribus et villoribus, quibus modo
tili.a, qiiibuspedes involvuniur, inquitJoaniies Tzet- t- quidam, nionachi calceantur. Et ipse Magister, ut
zes illud Operuin et Dierurn Hesiodi enarrans : infra videbitur; distinguit caligas ab ejusmodi san-
...... TtiloigEVTOIJOE 7tvy.uaug,, dalii.sseu soleis. INecnos moratur illud quod pfo-
id est, «tegumentis ihtus Condensans. » Auctor Ety- »_ ferttir ex cap. 12 Actuuni apostolojrum: : Cqlceate
mologici veteris etimdeim locum enarrans : j.npai.Et, t caligas luas, ubi in textu Grcccohabetur, p-«v3«).i«.
inquit, v.uiT« upTuptuv.uifuvtu. Xiuviuautem fascias 5,s Cum euim caiiga? hon sint sandalia, non est dubium
et lacinlas ex ve tibus rescisas "appellanl Grceci re- e_ quin nomen caligcehoc loco inipropf ie sunipttim fue-
centiores (Vide Joan. Meursium in LexicoGnvco-bar- r_ rit ab interprete, quemadmodum etiam a Papia et
baro). Diciluf et pedule. GlpssseVeteres : Pcdule, itb- £_ Glossis Veteribus. Nec ulltis potest cogi ita iiilerpre-
Siav,ita Iegendiim,'non pedale. Quid sit itbSiavexpli- j_ tari locum saricli Renedicti. JNam si proprio voca-
cat flesychius : TlbStuivsi).yp.paTuTTOSWV, riyow, yuo-__ bulo non tisiis fuisset; reliquisset institutionem ob-
viug,id est, «iiivoliicra pedum, hoc esl, fascias.»., scuram. Imo nec sandaliiini in lexlu GrcccoActuum
Quce quidem correctio satis palel ex Corrielio Fron- j_ citato proprie suniitur. Nam propriesaiidalium esl
tone : Peclale, inquit, mensura est pedis, pedule vero ,0 concinniim roulierum calceamentum, ut videre est
siib pedibus prccsial uiililatem;» ubi T6sub redun-,_ apud JuliumPolluccm lib. VII Onomastic, cap.22,
dat: nam pedule est singtilare TOOpedulia, snpra. ] liabenis tentiiler sectis, insupcrque aureis floribus
j -g
Hinc « fascice crurales pedulesque..» Ulpiano ff. j^ 1. coiicinnatum, qualiter describit Cephisodorus ibi-
Argumentosunt, de auro et argento legato, et sub- (_ derii, qui illud opponit 7r£fi.S«/3io-. ailcillarum, quod
stainivum pedules, ut snpra diximus. Nostram ex- ._ Crat vile calceamenlum. Uiide cap. x Judilh dici-
plicationem cpnflnnat mos anliquus involvendi pedes ,s tur : liui DMSEaavSultuEic TtbSuguvT^g,i(i est: In-
fasciis, qui satis patet ex Apollinari Sidonio libr. vni,f' duitque sandulia pedibus suis. Quce quidem sandalia
epist. 11, non erant apostolorum, qui abhorrebant ejusmodi
Si veslisiafascealanudi ornatum.
Per suimr.nmdigili regant citatis -
Kirrni iiigmssibus. ... stiensem, c.HS, in dispulatione adversus mona-
Et carmine2. - chuni Cistellensem coram imperatore : « Cur iiigfis.
Pcrpeluo stat plantasolo, sed fasciaprjmos vestiroentis semper utimini? Quia talilius Renedictus
Sislituraddigitos. .. . . Pater usus est, ut habituquoque niundo renuntiasse
His utebatur S. Eugendus abbas, ut ex ejus Actiss videretur. > Ruperttis abbas Tuitieiisis exponens
clariini est : « Habebat namque Eugendns beatissi-[. cap. vn Zacharice projihelce : « Quadriga secunda,
imis calciamenta forlia ruslicaque in modum prisco-,_ in qua erantequi nigri, poenilenliumPSl, quiabapo-
rum patrum, constrictiis ocreis crura, fasciolisquee stolorum temporibus incipieiiles, in his, qni saiigui-
j)Iantas, » qui Jocus mirum in liiodumillustratex- ncm Christi fuderant, vitam nobis coenobialemsanxe-
pjicationem prcesentem. funt, usque hodie per orbem niger tam pfofessione
_ quam habitu perseytirat ordo mOnachorum. » Hiric
rium ordiiiem assurgit. Unde exprobrat Isiacti sena- [. C nipnachi sub regula S. Renedicti niilitantes nigri
tori Tertullianus in poemate sive quis alius, quod,I appellati sunt, ut videre est in charta Ethelbaldi rC-
abjecta caliga, gallica uterelur. gis Merciorum pro fundalione raonasterii Croilan-
... calij-raqueremota densis, quam refert Ingulphus abbas in bisloria-
Gallicafit p ilibtismolliledimila papyro. furidaiionis ejusdem monasterii: > Trado et concedo
Caliga multis ligulis seu corrigiis constringebatur, utit omnipolenti Deo, beatce Marice et S. Raflholoineo
ex Juvenali, sat, 5 planum : de dominiis meis ad fundaiionem nigrofuni motia-.
. . . liabel Trebius c|tiodrnmpere somnum chorum sub norma S. Renedicti Deo iamulantium
Debeat, illignlasditmiltere, snHiciliisne totrim insulain Croilandice.» Yide epist. 17, libr. iV,
Tota saluutrix jam iurba.perege.rifurbem. Petri Yenerabilis. Idque ex consueludine priscorum
Ad qnem locunivetus SCholiasies : « Calciarii (Lege, >, nionachorutii, qui nigro colore usi suiii, ut planum
calcearii) cum festinant, arisas caligarum prajtereuntit ex S. Athanasio,'traclatu de Virginilate : 'O EVsvSuTJjf
nortnullas. »ld palet eliam ex S. Gregorio, libr. niII pilotg,[email protected] iv fitttpfiukVK-TofUii?tSio^pwof
Dial., cap. 20, de qiiodam Siephano Yalericeprovin-i- YIbvvyj.ajy,Td est, « amictus luus njger nulla lin-
cia? presbytero. < Qui quodani die mancipio suoo ctura infeetus, sed nativi coloris, et fuscus. » Syne-
negligenterloquens prrccepit dicens : Yeni, diabole, :, sio epist. 146 ad Joanneni, qui institiitum moha-
discalcea me. Mox cccperuht se caligarum corrigire e chum arripueral: « v.uitfuibvTptGavtovupTtiyjaOuias
in summa velocilale dissolvere. » Et paulo post : fntrh, » id est, « et pallium pullum te iuduisse cli-
«.Ila ut inventce siul niagna ex parte djssolulse cor- cit. » Etpaulo post'; Ei Si v.uiTOp.i).uvETtrtvEo-ac, CtC,
rigicc. jlmo jactantice. gratia .'multiplicabantur eor-- Bid T est, « Quod si nigrura colorem probasti, quod id
rigife. Unde S. Ferreolus cap. 22 Regulce dicil : aliorum, qui ante ie srimpscriint, imitaiione 1'eceris,
« Sed et hoccurandum est, ut pes sit ligamentis tem- Jaudo quidquid iif Dei causa. » Eodeni coloi*e usus
peratiiis cumulatiis, ut n'oniu jaclantice signum mn.l- est S. Marlinus, ut constatexSevero Sulpitio, Dial.2:
tos astrictushabeat. » Caligsepedem tegebant; illumu « Sedubi Martimim in vesle hispida, nigro pendu-
enim muniebant a frigore et ccstu, ul liquel ex Cas-- loque pallio circumtectum contiiigua de latere ju-
siairi libr. i, cap. 10. « Calceanierita vero veltit in-;- nienta viderunt. » Yide sexlam syiiodiim, can. 42
lerdicla Domiiiieo prcecepio reciisantes cum infirmi- et45. Causani reddil Gregorius Pacliymeresin cap. 6.
tas corporis, vel nialulinus hiemis rigor, seu meri-- Eccl. Hierarchicti S. Dionysii Areopagitce : « Mona-
diani testus fervor exegerit, tantummodocaligis suoss sticus ordo maxime solilarie et unicc, non duplici-
inuiiiuht pedes. » Monachosolim usos caligis fuissee ter, vel lriplicitery Vel multijjliciter cortversalur.
prceter citatum CassianiTticumiiotum est ex S. Gre-- . TOOTO yup SrihotTOup.iftEVVvp.Evov "ptiluv,elC., id est:
-
gorio lib.i. DiaL, cap. 2: « Pro amore vero ejus- t Hocenim ostendltiiigrayesiis, qure amicitur; alii
dem venerabilis Honorali quocunque Liberlinus ibat,, eiiim colores facile in alios transeunt, et bnroes
ejus semper caligulariiin sinu portare consueverat. > in nigrum, niger vero in alium colorem nunquam
Et cap. 4 ejusdem libri, cum agit de S. Equitio ab-- mutatur. » " '
bate : « Tunc ecce vir Deiclavatis calceaitis caligis.»> a Non causentur. Causari est mrirmtirare hoc loco. j
Nec dicendum est;caligas niliil aHud esse quam san- h Aut quod. vilius
dalia Illa, quas vulgo solece appeJlantiif. Nam e*t.'„ bum, accipiant. comparari pdtesl,,'.Subaiidi ver-
.255 S. RENEDICTIARHAtlS ANlANENsTS,'.. ..1236
comparari potest. Abbas autem de itierisiira provi- A . ctiilseei ttiiiiccesitit aliquanto a soiilo qiias habeni
clcat, ul noii siiit curlti ipsa vestimenta «*utentibus d modice meliores : quas exeuiitcs in via accipiant
ea, sed metisurata, AcCipieiiles iiova, vetera setn- de vesliario, • et revertentes restituant. Stfamenla
pev reddarit in prceseritirepohenda ih Vestiario pfo- aiitetii lectofum sulTiciartt,f iriatta, 6 sagiini, i* Jsefia
pter paiiperes. Snfficit enim moriacho duas lunicas el i capitale. i Qua* tainen.lecta frcquetiter ab ab-
et duas cuctillas habere h prpplfer hocies et proptef bate scrutanda sunt .propter opiis peculiare.ne in-
lavafti ipsas res. ld qiiPd stijifa ftierit, siiperfluiiiii veiiialur. Et, si cui iuvenlunrfuerit, qiioclab aJAate
est: ampiiiari debei, Et pedulesj et quodcuiique est nori acceperit, gfavissiitia* cliscij)IiiictislibjaCeat; E.t
velustiim reddant, dtim accipiunt novum. <*Femo- ut hoc vitium pecuiiaris fadicitus ampiitetuf, dentui*
ralia l)i qui in vla tlifigiintuf, de Vestiafio acci- ab abbate oiimia qiice simt liecessariaj id est, turtica,
piarit: qtice fev6rl6ifles Jota ibi restituant. Ef cu- cuculla, pedules, caligc6,;t bracile, culfelliim, gfa-
<*Uleritibits ea. Ttriiii Cod. riiss. S. G6tm. Ebrul, OnoitiaSticoiiHeriberti Rosweidi. , -
Fai*. et YTrid.narii,vefbo, ulof, yetefes accusativum „ e Sagiim. Usitatiori sigriifleatioiiee'_tpalliiiin rili-
dedefurit. Plaultis iii StiCho, liiare qtiadrufn de qiio Nonius Maicellus Cip, 5.
Posticampafteiiiitiagisutuiituraridiiirii, HCClococ'st slfagtiltiiri.'Papias : Sdtjuiri,'siragrilurii,
..-g vel codperlorihm, Glossrtivetefes dufto-J, loditi, lege;
>>Propier nocies. Ex his verbis manifestuni est o-Kyov, 6t ai.y. apiid Hesychiuiii Cst dvi-nu.p.u',id
qilpd, etsi vestiti tloritiifent moiiachi, lamen pPsilis. est, Operiiiieiitiiiii:
ditiftiis veslibtiss tiociiifri.Tsassuijiebani, ciini qni- h Lwnai.y&vfoJibf: iv clti Lingfiti Lat. :« Lferia
bris dofiiiiebaiit, ct libciufiias vigllias celebrabant; qtiod ue.itiulfSTaria: i>Est palliiirii Cfassu-rij'rii6iiii-
liam suTgeHiesa lectti eas iiiiiiiriiedeporiebant.Qiiia nil Pefsius,-sat: 1 : ' -
'
S. Reticdictiis Ideo pfcecipit, iii motiacJiivestili dor- CuicircahumeroshyacintliinaIrcila. . •
niiant, iilsiiil paratialqueexpediti,cum ad nocitifnuni Et Juvenalis, saii-5 :
cursum excitanlur; quod -fie.rinon posset, si, exutis
riociufnis vcstibus, ditifiias induere t6nefeiilui*,ctini .... plurimasiinl quoe
ad vigilias properant. ,Et ita capiefidils lociis Sidoiiii Sonautleiitlioniiiie.siierlusadicereIa.na
libf. vii, epist. 16, Cum dat ciictiliaiii Chariabaucii A Grcecp y),uB'd per"aphrefCsiti liltefre, %;, potius
ribbaii, qiia utatuf iiitef ofandum et cilbaiiduiii: quam a lana ; de quo VocabuloHe_syCiiius :"yXulvu;
« Pef qripsiiocttirtialem cuculliiri),-qii6meiril)racon- y).d\J.v"g\'h ip.aft6vy^tijxtpivbv udb.av yXtuivitvâ'io-'it
fecta. jejtiiiiis intej*Praiiduni citbtinciririiquedignantef OEppuivEtv, id H_i-,\ chlatiiys vCl hieiriaie vesliitieri-
tegafe , ifansmisi. »,.., tuiri.a j_).i«iv.iv,id est, calefacCfe. » Idetfl aoceiit
6 Feinofdlid, Qiireet ferii|rialia dictitiltiTet fipu-au, Suidas el auctor veiefiii ElyintilogiCi. Laetiahoc
it aptifl iiesychiuiii-et Siiidam ; vtilgtijbraccce. Iia loco est stragulum seu tegmen crassimi 1 iri quo qiiis
iescfibit S. ilieroiiyiiius iri episi. ad Fabiolarii cle. clormil,; qucc quidem significatio satifepaiei CX.S;
vtiste sacefdotali: i "Lineisfeiiiiiialibus, quceusque acl *-< „ Gregorio libr. xn, epist.l6,ubi lceiiainterslramentcj
geriiia 61,popliies Veiiiiilit,vefeiidctCeiaritui*;etsiipe- lecttifutii eoiiniijtiefaltif : « Filioiiostfo Siriiplicioi'6-
riof pafs siib iimbilicovehemeiilef asiringiiur. . Siili- iiiiiifiante cogiitiviiiiiislecios.vcl leclistertiiii in ge-
scribif S. Isidorns li.br. xix Orig., cap. 22. Gfrticisr rontocomio, qtiod iliic ab' Isaufo eoiistrrictuftiest; -
uvu.vpiStg, apud. Stiitiaiti, .Hesyphiuhi citatps et-lii-. nas deesse, propierea misinitisliciiaS qtfindeciiii, raca-
liiirii Ppiliiceiii iihr. vii Orionlasi.-,cap.ll; qucefa- triginta, el.6. i Et 6x.;Enn6(iiotibf...Tx^jiiSi. 17:,,'
meri aliqtiarido a stiitiHiispiaiilis ad naies "pefiinge- « Lseiiaiiiet facatias, ctijiis voluCfiiiscolofis, rtibei;;
baiit, ijiiales gefebat Abafis A-tbenas.veniens, tit.cle- vel fusci, roihi sub cclerifate difigite,- » Quicl sif fa-
scfibit Hihieriiis sopliisla acl'UfbTciiim'coniiteiii : cana, inffa diceffif; Iia eliarii ylulvu a,Grreeis usiir-
ÂvuivpbSEg ir. Tuptravu.vpSJv uxpi uvuTti- palin*. Juliiis Pollux tle JeCtisagetis hbr.' x, Cap.8,
TSV-fi.ovTotv
vouo-Ki, id-tist,' i a siiiiiniis 'piaiHisadnales exterisaV.» ait: TKSi b-Tpwfikf«, E-niaX-ap.ufu, Tripifjbtaiu,iîdtpi-'.
Uri.deaiictPr veteris Etyniplugici eas appellai SaOiu Stgi yXuvjo.i. ......... , , . .. .,, ,.„.
vitbShduTu,id, esl, profunda,•caiceamerita.;et Jtiiius i Capitale. .Est piilvihiirri, ceTviCal. <Gjiidc! iatis
Poliiix.cap. Cifafo dv.oliug,.i"dest, tiijialia, seu iiiia- cotijicitur ex Gltissis veieribriS. TV^.OKpob-xirfi.Xdioy,
riun opefinieiita. Pofrq,S..P. Benedictus feitipfalia Ciipiiale, piletiiurii; et,,a1ibi,'j)»''i)"i»Mm,jzpbay.ifa-.
viatdribiis goiiiiricoiiceiiil,,S. vCfo FriiCt. episcopiis Xuiby.ita Pelagius iii Vjtis Paffuln libr. v, ri.;78 :
ciip. T RegiiJcepefmittit eti.aiii his cjui implicanluf « Et •mpdicuiii capitale d6 taTijCa siib Capiit
rtJliiisteiio aitaris. « Feinofaiiiirii.usus ciiiquani Cst cjti.s...» . '.,.'""': .
pefniitlertdtis, riiaxiitie his, qrii ministerio iroplicali- i Qnce. iecla freqitenier'abqbbafe scriiiahda sithl:
liif'aliaiis". '»t)e fenipfalibiis vidti RiipefItirii
" libf. iii. .-•'RegfllaCujasdamPatrls : « QihfiiWis scibbatis post
iri Ri$gU.i.;S. Beriedicti, cap, 17. ... Bhofam oratiorii.srioriaiiitarn Seiiipf quaiii juriiof.es,
<iModice.IlaPniiiesitieiiibfaiirerioslfseciiinS.Durir PnCpositi leclos Piiiiiiiim ffatriiiti visiteijf, et fa-v
stario, Sniafagdti, Tuffecfeiiieiila , ediliorie Colo- ciant j)i:ppTefepftilh riegiigenlias itiqtiiferidrts, aut
riierisi, et Colinicl, cjupd iii Vtilgalisiioii habettif., si aliqiiici iriveiiiatuf illicite, et sin'6 Coriiiiieatiife-
e El rcvcrtenicsfdsfitiittnt,ll;iiii tiiss. CPdiS. Ger. tenftiiii. »' ,.. •. , ..
et S.;Fafotiis ciiiti S. Dunsiario, Smaragdo, et eai- t Rrdcile. ita passiin legittif lariiifl editis qtiarnr
titine ColohiehSK Tiiffecfeiiiaia legit : Fi fevefieri- in aliifeinss. S. 'Dunstanus, Pajiias irifri cilancltis.
ies\"ibifestituttnt;
' vtilgo : Ei revefteriiesibi loiasfe- et lex Salica. ti.tul. 29, § 57, iegiiiij, Rfachile. Yict.
$tiiiiarit. p. Rracitle. Quld_sithracile, docef S. IsitlbftisTibf.
*
, Mdttd, Est sifaium duriiiri, iripflificatioiii caf- „ xix Oiig.-, cap. 55;: «.Rediiriictiltim'6sf,-r|iio'd;suc-
liis apttim,; et niatiafii, qrii ejusniodi stfaio ufeli.tiii- ciiictoriiim, sivti bl-acite fiurtcupamus, quofl clivi-
trif, ut claruin. est CxS".Augristitio.I. v cbntfa Faii- defts per cerviceiri, et a*lat6'fifJiis colli divisiiiii.
sttiftv Manichc6uih,cap. 5. « Ei qtiia liiiriatlis dof- (Lege, deniissuiti)'utfaruiiique riiatuiji Sinrirtiatiihit,'
iriiunt, niattarii appellantur,.a quofuiri stfaiis lotige alque hine inde sticCiiigit,rit COfirsffirigeris laiitudi- '
dissitiiiles ftieriini pluriJic Farisli, 6t "caprirtceItiiii- rtem vestiai CPrpiiS,atque conjtiii^6'ftdoctiiiipoiiat.
ces, qua delicjartim affluenlia non solujn iiialtafips Tipcvtilgti bracilp;, qtiasi bfaclilaievticaril, qiiamyis-
fastidiebat. » Mattre iit. raeiitio apud S. Eulogium nutic litiil bracliipfiiiii, sed reriunisll ciirguliijriv»
lib. iii Memorialis Sarictofuiri,cap.10. CoristiieJPaii- Haie fefe.ex ClssiaiJti-exSCripiasiint libf; i dti/Yestti;
l nem Savaroiiem in epist. 24, libr. iV Sidtitiii, ei irioriacBi, ciip', f3v Sribscfjbit S; Isldofb PapiSs1:••'
1237 CONCbRbiA REGULARUM.— CAP. LXIl. .. . . 1238
pbiutiT,o actis, * inapjpula;tabulse, ut omnis aufe- A cOmparanlur, si fuerint nigrcej uti eas debere cen-
raiili necessitaiis exciisalio. A qiio tamen abbaie semus.
semper cohsideretuf ilia senieiilia Aciiiuni aposto- § ili; — Ex REGJJCA SANCTI pAOJOMii}(cap. 81).
Torum : QuidAtibatursiriguiis, prbut cuiqueopus erat <tNeroo in domo et cella sua habeat pratef, ea
(Cdp: v). ita ergo abbas considcfet InTirniiiafesin- quce in conimunelege monasferii prrecepta sunti
digenliiini, ritiri riiaiam"voiuriiaieiii iiividentium. In non tunicam laiieaii)',non pallium, non pelleni in-
otiiriibiis tatiieri judiciis stiis Del relfibuiionem tonsis atietuiii lanis molliorem, non paucos riurii-
cdgitet. nios, noii ptilvilliumquidera ad caputj aut "aliudva-
. ]]', ria. supellectiiis : exceptis his quce a Patr.e hionastfr-
| —-E^-riEGtitiPATETO^
Yestiiri6nta"yef6frairib"uis"rieC6s.safiaitaabbasom-rii pef domoruni prccpositos dividentur; e id est,
faibiistifdiilare aebet, quceiiiotiacbos deCeaiit,non armatura sua, f leyitonariis duobus, et uno attrito
divefsis eoloiibus iincta, excepfis ciicuilis, quce ex usu, « sabano longiori, qrio collum bumerique
« Brachile, qupd su;ccinctorium,sivcfedimiculumdi- chi jEgijpiii 'utimlitr; legehdum 6st ehim : Lebitdiin-
cirrius,quod liiiiicnon bracliioruin, sed renijm sit rium est;Co!cbiumlijieum, etc. Non.duMum'est enliri
citigtiltibi. i Tjbl bfacilti iti secuncla sigiiiiicatione ,.: qitin Papias ex S. Isidoro sumjisefit, ijt; multa aliaj
eslzOiia, seti feiititii CiiiguTiinT. Tri qtiri eiltini itiairi- B usus'que"fuefTt'exetiijilari.correctiore. Colobia mpna-
fesle ;Sumitur-a.Magistio cap;; „11Regulcet« Ctifii clitiftiiii-T^gyplitiiiinifiiisseTiiieaeilairi tesiattif Cas-
dormiunl, -yestiti doriiiient, :,etcbicti, , aiif ciiiguliSj siatitis:lofcoJnoxcitandovQtiare uescio ijiiid sibi ve-
aiit fesiibtiis,ailt cofiigia. Bracili fralreinin noclti lit Siiidas cuni. ait: AE§iToivupiqv XÔJVpovuyjvoc«
uli ideo pf6I)ib6iitu<i-; rie dtii.i s'e'regifaf persoiri-. Tpy/oi'vcfuvT-Pstf-.voc;, icl est, « Lebitonaritim"est tu-
num oppfessiisj exieris per thecailTinu"cfoijilltelii nifea"iiibnSehiea 6x pllis ctititexia: > el, cjiiociriiagis
carni ejus figalur;jn die yerp cingantiir.bfacilibtis, roiroi*,cum addidil V.UTU 'rifriy%iiptbt 7)._-ffav liôli-
«
tlicente de saticto Joanne Scriptiira,: Et circa lum-, auiwv, id. est,' juxla patriain linguam Prusctien-
bos erdl citfdfitsibtid pcilicea.i Ex qiio Magistri siiiri);,« cuiri lioc vocabuluih^sitpolius -fEgyptiacum.
Joco satis pafetqiiit'IS.BetiecIi'eiu§ptbfacile iiiiei- Porrb coiobia' seci levitpiiriria irioiiachofurii Mgj-
ligat; mciximecum mtllam zonceiiientioneirifec6- ptiorum ifa describit Cassiahus lib. rde habiliiiiio-
ril,
" „»qtice ianien necessaria. :...„„_. ;._-,' nachi, cap, 5: «..Golobiisquoqiie lineis induli tjuae
Acits. Pfaxis videtur in, Yita S., Eugendi ab- vix acl cubitoruiri inia perlingunt riudas dereliquo
batis : « Mfti vist}ueradaeutivip^srriif, ltitiasqtie neias clfctiinfertinl hianiis. » Et fecle coiPbiumciescribi-
eliam suendi consuetidique
- pfrebebaiiiur iri tiii''. Efai ertiiri ItiiilCaSine mariicis, iit satis; iiqtiet
fctiiVcttf
roedium. , ._.}} ex. Servlo, cum enarrat illudfx JEn6idps :
h Mappula. Mappula suclariujn est, seu linleurii' :E\, lutiiceemaniciis,ethabent reiliir.iciiila;ifiiirae'.
tergendcepiltiitse apluni... Aicuiriris 'de:Ofiic. EccL. « Tiiniccevesifceliabeiit iriariicas. Qiiodetlarii CiCefo
cap. 59: « Mtippula,qiiitiiri sinislfa pafte gestaiiii:, dicens : ilfanicti.is,et talaribus tunicis. Ntirii
qua pituitaiiioculpruni et.iiariuiii -detefginiiiS;Me- Q vituperal ufeuantur ariiiqui. » Et olim probrpsuni.
min.it S. Gregorius lib."n Dial.,,cap. 19 : .«Quj fue-. colobiis
fatTriissiiS'iiionaciliis ptist admoiiitionemfaetam.a efat apud Rottianos liabeie Itinicas y_EtpiSo>Tovg, i,d
saticliriitiiiialibaSfogiifiis' Itiappiilas aceepit, » iibi est, roanicaias : qiiippe qtice solis feiiiinis el effeini-
in fexiu GraecoEachariceinrippufje exporiunitil' iy- natisconveiiireiit, ulriocet Agelliuslib.xviij-capv 12.
expiicat Saii; Gefmanus Quafe lhonachi ab iis assiituni
„yjiptot. Quid srb-if?/_Eipiav,} abstinebant.• Colobiisauleni
aVciiiepiscopiis Cbnstariiiriopojitanus in Myslica nioiiachprtiitiSyfbftiiiitit iririueferit efat.s.ignniii.ex prir-
_e Chiisto rtiili-
Theofiti *:To Sr iyyiipiov TOiftl .ifc tSv.g io-Tt-TOpufa-instaf iiiiiitiim;
ut docet S. Dprotheus doctlina pririia : "Eyji
b.Ttop.i_>>xT&C fiipug-av-bv \t\iiltri; til dsi;- « maniiaie' tare,
yero esl...linteum de KOIIB -penderts ad.ejus' inantis' Si TO y.d),b§ioyfip.iiva-yp.Eioy;T'atOTS itoptfivpovv, .elC.JiT
tefge'ri"das; » ...,- „- „ est, «"llabet yero.colobium nostrum signiini ' , quod-,
' <=Exstai iii dainjiiirjiufeiini, » eie. ;'t1
RCgtiiaPairiim'ierlia cotj'. Fior, s Sabrino longiori. StibantirJi ekidititeuiii;'u'f Siitifa"
a Nemb iii ddriid, etc. lii Regtila,£>,Pachotiiii ex-
est. Hpc.loco est quod tlicit S; Iliefonyrinis
cusa, art; 41, liaecvalde iiiutifaia et C0'riU*aCta tfa- . nolatuni citata
bentur. prccfaiione. dmicinmjineum,, Sed vox longiori
niiiii'siispecta est. Narii PacJipniiani monaclii bre-
eIdest, armatura. Armatura liocloeoestidomue viore pallio ariliciebaiiiiir, iictit ef aiii jEgfpiii.
qtiod vestittii aliciijiis necessariuin est. '.., Qupd satis nianifestal ;S; .Orsiesius, diseipuius S:
f Levitoridfiisduobus ei urid dllriid. Eadeiri tri- Paciiomii, cum;assignat, moiiachis lineum pqlliolum.
buit monachis raChoiriiahis S; Hiefotiyititisirt jyfsC- Qutid satis"Cohiirhiaturliis S. Pachoiriiiyer|is„iQuo
faiione ad Regulam S, Pachomii : « Et duo iebitp- jj collrim humeriqriecifcuinddniufi' ItaqiI6 cf6diciei*iin
nafia (quocl.Êgypiiis nipiiachis geniis yestimenifest omissam essc ppriiciilain rio», et legendtimesse sd-
siiie riiaiiicis), ei hriuiri]am altfiluln ad atifiliieri- bano non tongiori. Hoc palliolumappellatur mafor-
duni vel opeiaiidiim. » LeviloiJariiin)atilefti, _eii le- tes, iit videre est apud Cassianuin, lib. i de Habitu
bitoiiariiim, apud S. Ephrcemde cOnipararidaliuirii- mti-iaclil, cap. 7, et mdfortium. GloSsaTAfkl)it6'-L_i-"'
litale, cap. 88, et apud Paliadiiim in LausiaCa,„cap. . liiise M/tfortiumfascialis, M est, angusiuriipalliAifii
de Tiiberinesiotis,),_gt7_>v, esi vesiis qucedain siiie quo niuntur monachi collum pariler et humeros te-
liiaiiicis, quci olim .utebanlur mo.nachi, alias colo- gens: Grceei p.ufbpiovdicunt;. S:: Atlianasiiis iri tra-
biuni, vel litaifj). Ilieroiiymus, JEgtjpliis monachis • clatu de Yifginllaie, xai TOpttfbpmiuxpiiifddv,id estj
gemis vesliirieritisirie ritunicis, ef quia -Egyptii iiip- « et iriaforles sirie fimbfiis. *-Mentio flt iti PoehiS
nachi lebilonario tilebantuf litieo, iia auctores le- breyibus S. Rasilii, aft, 7, et apud S; Dorotlieiihi,
bitortariiiin defiiiirc solenl. Giossceisidori :, ieiii- doctriiia „1, diciiur mavorles et mtivorlei Eo eiiaiii
tonarium,, colobariuni lineum sine manicis, Glossce mulieres caput tegebant; GJossdeIsidori iMafoftes'
ArabiCo-Latince, Levitohariuih ,esi colobium li- operimentuin capiiis mulieruiri. Gonsule Isidpriini,
neum siiie tunicis [ Legej hianicis]. Papias : Levi- -; lib; XIXJcap. .25. RriToni-.isa:I i.-.r.tfrnCiifisil l95j.
torium \ Lege,, leviionarium] cotobium lineuin sine ex Gregorio Turonensi, cap. 16, colligit itiaforte..l'
muriicis, qualibiis monachi.Mgyptii utuniur. .Qu.afe fuisse etiam amplam mulierum vesiem. Gui faveiit
castigandus est locus S.,lsid.,".l. xix Orig-.,.C;„22 : GlossreArabico-Latiil_e: Peplum; tnavorte. Natir pe-
Lebiionariesl colobiumsirie manicis, qualibus nwna- plum aniplum erat, quippe vestimentum muliebre.
1239 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS mQ
circilnidanliil', pellicula qure petidet ex Tatere, galli- Abis sinf vestimenta ad procedendum prreparafa et
cis el Cucullisduobus, zona a etbacillo. Prceter h_ec alia ad usura domeslicum, et rursus alia ad aliud
quidquid inveneris, absque conlradictione auferes. temjjus, vel in nocte, et alia et in die : setf oporlet
§ 1Y.— Ex REGULA SA3\CTI BASILII(cap. 11). illud ipsum tale esse iiidumenltim, qiiod nobis suf-
: Interrog. h Quis est dignus, vel deceris habitus ficere possit ad omnia : ut el in dic honestum videa-
CliTisiiani? — Resp. Quoniam sermo in superiori- tur iiidumentura, et in nocte expleal necessitatein.
bus bumilitatem necessariam dpcuif; ila ut qui vult Ex hoc enim fiet ut et habitus noster communis et
religiose etpie vivere, in omnibus et shnplicitatem similis atque unius formce sit omnium, elChrislia-
et huniililatem fequirat, id est, ea quce paryo sum- num etiam visio ipsa designet. Ea enim quce uno
ptu acquiruntur, id observandum puto in corporali- prospectu ac proposito gerunlur, similia, imoeadem
bus uslbus, per quod occasiones nobis majorum ociii omiiibus esse debent. Ctile autem est etiam cx
cupationum minime flant. Hoc ergo etiam iii obser- ipsa proprietatc veslis et habilus inlelligere unum-
vatiorieTnclumeiilorum custodiendum puto. Si eniin quemqueet professionem suaiii agnoscerein ea-viia,
studium nobis habendum est omnium esse minimos qua secundum Deum vivit, ut sciat sibi eliam aclus
et omnium nos novi3sinios, cerium est quia et indu- consimiles esse debere; el a.deos qui nos videiil se-
mentis omnium nos novissimos deputare debemus, B • cundum habilum noslruni cequalesetiam in actibus
Narii si lii qui gloriam ex indumenlorum splendore apparere debemus. Non eniro similitei*turpc esl in
conquirunl, c satis agunt quomodo preliosis et ina- quolibet alio, si iiihoneste quid agat, siciit in his
gijificis vestibus videantur induli, ila conseqiiens qui vitam sobriam eliam in ipso habilu profitentur.
est eum qui de ultimis et liovissimis, id est, per ni- Si enim quis videatde trivio aliquemlioiiiiiieiii cce-
niiam humililatem, placere studet, eligere debere dentem alium aut vapulanlem publice, vel tuqriter
hoc in quo omnitfm et ultimus et novissimus appa- proclamaiitem, aul in tabernis aliisque locis vitam
reat : a sicut ille e contrario, id est, de summis et cum dedecore diiceiitem, nec observabit quidem fa-
jiretiosis, vitleri clarior et nobilior vult. Si enim in cile hujiiscemodi hominem, vel notabit, sciens eiim
jiubliCa ccena arguuntur Corinthii (J Cor. xi) quod consequenler ad reiiquam vilam suam gerere. Si
per suam abundantiam cohfundant eos qui non ha- vero eum qui religiosam \-itani piofiteiur, viderit
bent, certum est quia et in hoc communi et simplici quis vel parum aliquid contra quani decet facere,
indumento, quod ad communem Tiabilum vel usum' • observant omnCscl inCrepanl et ad religionis Oppro-
pertinet, et '<> si alter allero differat habitus, vel brium ducunt. Itaque velut pcedagogusest infnniio-
pretiosior inyeniatur, confundimus non habentes. ribus habitus isle religiosior, ut eiiaro invitos eos
Sufficienter quocjue etiam Apostolus hujusceinodi' G ab opere inhonesto indecentique custodiat. Deniqne
usibus brevi sermone regulam posuit dicens : Haben- e.t Apostolus f ordinatum episcopum designat, quce
tes viclum el veslitum, his contenli sumus (1 Tim. vi). res ad habitum roagis revocatur. Sed et de mulieri-
Osiendens indumento solo quo contegamur indigere bus dicit ? in habilu ofdinato esse debere. h Ordina-
nos, et non varietate aliqua vestis, et oriiamenlo tus auteni esse habitus Christiani diciiur is qui se-
eju<iet decore jactari. Quceutraque postmodum in- cundum proposituin et professioneni ejus aptus in-
troducta sunt, humancevitce arliliciis et luxuri;» inlelligitur. Sicut enim proprium est aliquid 'militi in
genio coiiquisila, Sed et primus ille indumeritj usus liabitu. [vestimenti], et alins est liabitus senatoris,
hcec eadem indicat, cum dicitrir Dominum fecisse ex qup jn*a_eipueintelligitur, vel iste tjuod senator
primis homiiiibus pellicias tunicas (Gen. m). Suf- esl, velille quod miles-est; ila eiiam Clirislianus
flciebat enim ad confusionem conlegendam liujusce- habere aliquid proprium etiam ex ordiiiatione induT
modi indiimeiiti usus. Verum quoniam nobis prospe- menti ipsius debet. Sed et de calcearaenlis eadem
ctuhi est indumentis etiam et cnlefieri et foveri, ne- ratio observabitur, ut quod simplicius esi, ef para-
cessarium videtur ut ad utrumque ustis ipse tempe- tius, et aptum proposito, et usibus sufficiens, id as-
retur, quo et operiri nuditas videalur et vel vis _. sumaiur. Zonce quoque usum ostendunt necessa-
frigoris, vel oriine quod exlrinsecus lcedit, arceri.' ' rium esse etiam qui prcecesserunt nos sancli. Nam
Sed quoniarii in his ipsis alia quidem sunt meliora, oannes zona pellicea constringere lumbos suos di-
alia inferiora,consequens esl ea eligere quce usum citur (Matlh. in); etJElirc antea tanquam proprius
exhibeant longiorem : ita tamen ut in nrillo lsedatur habitus ipsitis designalur, cum dicitur : Vir hirsri-
regula voluritarise paupertatis, id est, ne eadem notus, et zonam pelliceam habens circa lumbos suos,
» Et Bacillo. S. Orsiesius dat monachis caligas, non exstant in textu Grceco: quce taraen ila legun-
pellem et virgam. Hoc ulebanlur ad imitationem Pa- tur apud Rtiliiium: Sicnl ilie qui econtrario est, de
trum Veteris Testamenii, ut nolat Cassianus lib. i . summis el preliosis videri clurius el nobilius gestit.
dellabitu monachi, cap. 8 : «Et baculus, queni ge- e Si aller altero differal. Apud Rufinum, si alter
stat ad imilatioiiem horum qui professionis ejus pro- ttiteri prceferatur; reclius et clarins.
lineas in Yeteri Teslamento. » 1 Ordinalum. fta' apud Rufrouro. Iri texlu Grceco,
figuravere
J*Quis est dignus, etc. Exstai apucl S. Basilium, v.iaptov;id est omatuni. Ita legeiidum, cuni sic lia-
interr. 22 et 2, Regul. fusius disjjutatarum, ct apud bealiir apud Apostolum I ad Tim. m.
Rufniuirt .cap.,12, contractius tamen. Eln habiin ordnaio. Lege, in liabilu ornato, ut-est
o Satis aqunt. Lege, satagunt, ut apud Ruflnum. inApostolo 1 ad Timolh. n. . -
ASicjti:i(le e,contrario, 'ete. Hseccorrupta sunt, et hQrdimtus. Lege, ornatut;
1241 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXII. mi
Non idem usus esse hominis potestin tem-
{111 Reg. i). Sed zonausus Petrus ostenditur, sicut A personam.
ex verbis angeli, qria*>ad eum dicta sunt, recogno- pore hieinis et in tempore cestatis. Non idem habilus
scimus : Accingere, inquit,. et calceare catigas luas est operantis et quiescentis ; nec militis idem est et
virildem qui mulieris,
(Acl. xn). Sed et beatus Panlus zona usus oslendi- privati, neque
tur per Agaburn prophetani dicenlem : Utrnmenim, § Y.II.— Item (cap. 1TT <=). „ ..
cupts £st zonix hwc, ita illigdbunt in .Hieriisalem Interrog. Si quis pretiosas vestes abjiciat, ipsa au-
(Act. xxi). Sed el Job audit a Deo : Accinge sicut vir. lem indumejita "viliora quibus uiitur, veT calcea-
lumbos tuos (Job xxxvm). Yirtutis namqtie cujus- menta ila composite utalur, uf studeat decorem
dam.et prompli ad opera animi signum yidelur esse inde aliquern capere, si peccat ant vitio aliquo itl far-
iisus cinguli. Sed et diseipulls Domini zonse usus cereputandus esl? — Resp, Qui vult per decorem
fuisse videtur, ex more, quibus prohibeatur a ne liabilus placere honiinibus, inanifeslum esl hujusip-
sius vitii cegiitudine laborare, id est, hominibus
pee-miam haberenl in zoiiis suis. Revera enim ne-;
cessarium Videtur eurti ex more, qui manuum opere placendi : et certujn est nientem eju.s a Deo longiiis
uti in aliquo deberet, succinctum esse, et in omhi- evagari; sed et hoc ipsum est viliura perperani
bus prceparalum : ac sine ullo impedimento inveiijri agere, cum indumentis vel calceamentis non iisus
ad omne boni operis ministerium. Unde et cingulo B Capsa utitur.
VIIL — Item (cap. 45 f). • .
indiget, ut vel colligala circa corpus tunica, ex qua .';...''.' §
et magis confoveri possil, si undique constriclus Interrog. Quali afTeefuoportet accipere vel vesli-
sit, vel nori impediri ad omnem,rem quam agerepa- mentum vel calciamentum qualecunque fuent? —
rat. De numero autem indumentorum nihil possu- jResp.Siquidem breve aut gfande est ad riiensuram
nius dicefe, cum manifesta definilione perscriplum slatiirce stire, etc.
sit, in quo dicit: Qui habel duas tunicas, det non § IX. — Ex REGULA SANCTI.ACGCSTINI(cap. 34).
habenti unam (Luc. lii). Ex quo sine dubio duas ha- e h
Yestes vestras in uno habete sub uno custode,
bere illicituin est. Quibus ergo habere duas tunicas vef duobus, vel qtiot sufficere poluerint ad eas excu-
non licet, his; quomodo aliquid de divefsitate iridu- liendas, iie a iineal_eda-itur. Et sicut pascimini ab
mentorum prrecipi potest? uno cellario, sic induimiiii ex uno vestiario. Et, si
| V. — Ilem (cap. 112). fieripotest, r non ad vos perfineat i quid vobis in-
„ Interrog. h Quid est perpefam agere? — Resp. duendiim pro temporis congruentia proferatur :
c Quod non propler usus necessarios, sedvel maxirae utriim hoc recipiat untisquisque veslrum quod de-
ornatus causa vel decoris alicujus iit, hoc est perpe- C posuerat, an aliud quod alterhabuerat, dtini tameri
ram agere. unicuique quod cuique opus est non negetur. '' Si
§71. — Item (cap.UT» «). aulem hinc inler vos contentiones et niurmuratio-
Interrog. Quis est qui ab Apostolo dicitur habitus nes oriuntur,.} cum querituf aliquis deterius se ac-
ordiiialiis (I Tim. n)'! — Resp. Is qui secuhdum pro- cepisse quam prius habuerat, ™et iiidigmim se esse
posjlum uniuscujusque honestus est, usus vel secun- 50qui itavesliatur sicut aTrosiTater ejus vestitur, hinc
dum locum, vel secundum tempus, vel sectindum - vos probate quantum vobis desit in illo interiore
"« Ne pecuniam haberent in zonisisuis. Zonceolim ltiqnax, praceps, nihil Cum ratione agens. »Apud;
ita erant composita., utin illis pecunia recondi pos- auctorem veteris Etymologici :.nipmpog, tpXvupog, id
set, ut clafuni esfex illo dicto Alexandri Severi esi, rtugator; etibidem :"oOtvv.uiirepiTEpEvETut «vvl
apud Lampridium : « Miles non tiinel nisi vestitus, TOUpiUTUiOVTUl, UTUY.Tki, pETUfiXav.EtUC
V.UTETtuipETUl
armatus, calciatus, et satnr, el habeiis aliqtiid in «
ld est, inde el perperam agit, pro eo, qtii fruslra
zonula. > Oratione Gracchi apud Gellium, lib. xv, aliquid et peiulanier agit, qui cum mollitie extol-
cap. 12: < Zonas qtias plenas argenti exluli, eas ex Jitur. » ..'.„,:.
»
provincia vacuas reluli. Et ex ediCto Pescennii Ni- * Interr. 210, et cap. 73 Rufini.
gri apud Spartianum : «Idem jussil ne iii zonis.mi- « Interr. 50 Regulcebrev. et Rufirii cap, 73.
lites ad bellum aureos vel argenitios nummos porta- rj f Yide supra cap. 72, § 22.
jcnt, sed publice commendarent. » Hinc prover- 8 Vesies veslras, ete. Ha*cvidere estin Regula
bium, sonBJiiperdere, apud Horatium lib. ii, ep. 2. S. Augustirii " excusa, caj). 26, et in cjusdem epist.
Ibit -eoquo vis, qui zonamperdidit, inquit. 109. ...'•„..,,
h In uiio habeie. lta in cpd, ms. .Gorb.; in Regula
Dicilur de honiine omhi censu et pecunia exhausto. excusa, in urium habeaiis. In epislola, in nno ioco
Unde et decoctores et similes aui non Shntsolvendo habele, recte, ut iu fine capituli hujns.
zonam ponere coguntur. 1 Non ad vos perlineat. Id est, ne sollicili sitis.
h Quid est perperam agcre, etc. Habetur ajmd S. i Quid vobis iriduendum. Ita in cod. Corb. et in
Basihum iuterr. 49 Regui. brev., el, apud Rufiniim, epist: Recte. At in Regula excusa, quod vobisindu-
cap. 73. ,;; mentum.
c Qtiod non propter usus necessarios, etc. Ad hunc k Si autem hinc.inter vos, elc. Ilsec habentur in
locum S. Basiiii fespexit Suidas cum scripsit: n.p- Regula S.„ Ccesarii, cap. 26, sed quoclammodoim-
T.Eptiuo fttjSiK'y_pEiuv,u)i).u mutata..
Stu v.uXXaittupibvTtupulufj.- ;."_
SavETUfo v.ui r, p).uv.siuv.ai KpoitiTEtu.Itl est, « id 1 Cujn queriiur, ln epist., et conqueritur.
m Iridignum se esse: Id est, vilem et abjectum ha-
quod non propter necessilaleiri, sed jiropler prna-
tuin assumitur. Quod et mollities, et prseCipitatio, . beri.
el temeritas.» Et apud eumdem et Hesychium : nip- n Qui ita vestiatur. Ita in cod. Coi*b.et Yind. Ad-
TiEpoco ftcvK fiXxxiiuciitrippEvoc,v..:.T.-i., id est, denda tamen particula mn, ut in Regula escusa:e%,
« perperam agens, quicurn rnollitie inflatus elt, ut "in epistela- ..,''.
•*_** "- 'Si BENEDICTIABBiiTiSlNiANMSiS''": 1244
llabiiii"<< cofoTs-cjtiip"r6Jiabiiti cdippris liiigatis. Ta- A i. moiiasfefia abtiiurilufr Teffiis auteriiTiiniCis:ef biiiis
frteil sTsiCv6sifa tolefatuf iilfiriiiilas, ril hoc feti- palliis; singulisque euciillis't Cbriteriti•.efiirit,riihil
h iri
fiiaiis qfiodposttefitis; iti titibtamen 16C0siib Cotii- prctiter haiC habitu pra_suriientes.Pedules auteiti
munibus habetti qtiod pOiiltis; uletitur, quandiu biemis coegefit violentia, sive dum
ffatfes gtaditiiitur iri ilinere, vel proficiscuntur ad
§ X. — Ex REGULA SAivcffIsintiRi (cap. 14).
* CuituS•v.stiuiii 6t iiidiiliieiitoruriiinsigriesitioria--, tirbeiii. Monaeliiatiteiiiin monasterio palliis seroper
cbo .lepohendi. Munifus eiiiiti debet esse monaChus, operiantui', ut et pro hoiiestatetecti seinpei*incedaiitj
iioii ilelicatiiSiSicut auiCiiiTiOff oppftet in moiiacbo et iri roiijisterio opefis expediti discurrani. Saiie si
esse ntitabilis habilus, "ita iiec saiis abjectiis. Nani fpffe qtiis palliiirti hoii liabetj hinriefis liiappttlahi
preliosa V6siisaiilmarii aii lasciviamproirahit, liimis superponat. Ntiiltis liiOhaehofutiiytiJtus Criram ge-
vilis arit dolOreiii cprtlis pafit, atit tiiofbtim vatici. . rat, per qlitidlascivicCef petulaiiti_ecfinieii iiiciiffat.
gloriceCtiiltraliit. Yesiinieiua ioti eftrot a.qiialii6f Nonesi eriiniiiiente CastiiS,ctijtis.atit eofptifis cul-
dislribuetida bninibiis,-Sed ciitii discfetionei til Cu- tus,' aut iinptidicus incessiis. JNiilliismonachtifuni co-
jrisque ceias giadiisqife exjiostulat. Ila .eriltiiet apti- niam nutfire dCbet, Naiti qtii lioC imilariiur, etsi
' stolos fetisse
legiintis, siciit scf iptiiiii est : Erani-il- ,, ipsi hoc axl decipiendb. hohiiries'pef sjjecieni siiiiu-
Hs omnia communia, et dislribuebatur niiicuiqrie;JB latioiiis noii faciantj iilids lanierisCaiidalizaili.poileii-
proul opus ercit (Aci.if). •Uriiusciijiisqueaiiteni fra- tes offCrtdicttliJtiillififniiSj et Srinciuiri pfoppsiiiiin
tris d supplementiim vel indigeiitia inspicialur, ut nsqiie ad blasphetiliam produtceiitesi*. Toiidefe Crgo
qui habtirtt .contenli, siiil. et.-qoi iion liabenl acci- debent islifet Oniiies,imo siitiul; ac jpafilef otiiiies1.:
piant. Porro linleo tioii oportet monachum induf: Nam' reprehetisibile Gst diversiiiti habere cultuiri,.
<*orarium, f birros, 6 planetas non esl fas iiidui, ubilion est diyefsuriapropositiiiri;
lieqpe illa induinenta: vefcalceameiila quce cictefa
« Gordis:lii Regula Ins. cod Corb. addiiuf, orna- Isiilofi de Ofario iri sectiiida signi-icatione inteiiigen-
lus. Recie,;ul sensussit :.Hihc,probate.'quantumvo- dus Cst.
bis desit prpatusinilioTnteiiore habitu cordis, etsi .-Bir.ros..Birrus pliifa Significat. Priirio esl; Colof
liocyocablliuiri desideretuf in Regtila exetisa"et ini rufus seu flavus. Glossaj ycleres : livppby,.tuvObv,
epistoia. idest, byrrtim, fiavtim,eirufum. Festus:
h Commnnibus.Adile, custodibus, litiii Regtila; v.uiitvppbv, « Burruin antiqui qtiod iitirtc diciriius rufuni. .
excusa, epist. et cpd. Cor>).in Regula ,S. Ccesariii Scholiastes velus Juveiialis iif Sat. 3 : « QriridGfceci
legiftif, siib coriihiuinclisidde,'.'}}. cocpuiii, Laiini ieres \Lege, veteres] birrum.appfel-
<S:Grillusiiestiimi, 616;EisTat in Regtila exeiisa S. latit. »"Gloss-e Isidori, Birrus, rufus. 2.. vfistimen-
lsidori, cap. 12, ..-'. ,Q ttiiri. SuitJcis,'"pipfovifiufioii"i?a>f»Kti.ov,
itl est, « Bir-
A.Snpplemenl.nm. ld est, aljiindantia, ruin veslinienluiu Romanum, » illadque 6'ilt; cfcis-
"'» Orttfiiifh.OfafiunT prphiijet. rtioiiacliisS. isido- siiin. Papias : « Rirriis, a Giwco fit, vCstis, amphi-
riii-jjiixta decretufti CotieiiiiAiifeiiaiiewsispWroi, , bajlus villosus, » eoque iilebaiiturlTomaiiiinslai' po_-
Crvti.
22: « Mohachumorkriuiti iri iii6ha'sterio V6J tzail-- ritilaiet lacefnce. Aliqiiaiitio"se.rfi usi sunf. Codicis
gas habere npii liceat. _> Orariuni duo. significat;,;, Thepdosiaiii lib. xiv, 1,- Sine exSepilbri.e;fri.10, de
priitio estTipieum spu texliie obiongum acl .iiiuco- -,. .habituqud uli oporlet intra nrbem. « Servos Sane
f6m\ex6i|jieilduiii, ;aut sudofeni e"xf.icie lefgericlurii. . oinnium (cjtiorumtanieii dominos solliciludine con-
GlossteBasilicorurii : 'oSbvuptu,vxd bSavit/. vtf&du.uTdtJ stcitimliticeiton tetiCri) atil blffis uti permiitiraus,
iirtp.-hv.n,v.ui o_pi.ptuitupu Tiaiv XiyeTut,TuvTuSi,ai. aiit cucullis. » Hqc auteni loco S, Isiclpribirrus est
eig-rtuXi.Tiov iiinbvtig o-vyvl.Tiv.oi iTtifepafizVoi,, iif Uv- vesi'ispreiiosa acpf biride moiiachis prohibiius, G&t,-
TolgV.di&Tttp.TitfbvT<j v.uiuTtintvb^.Id est,' « odOiiaria t siariiis.tie.habitii rtiPrtaciillib. i, cap., 7 : « Atque
ei odoriia texlilia tibloiiga, quaecl oraria ii qiiibus- ita planeliCafurii aique birroriim pretia simul am-
dam diciiritcir. H_cCiii jjcilatiuiiiinlfaiiies seiiatores3 bllioiieriique decliriant. », Eratque episcopprum. S,
fereiites irt his murigebaiittif ct spuebanf. » De qtio) Atiguslirtus, serm. 2, deYila clericorum:« Offeratur
et Stiidas, atque alictbi*vetefis Eiymologici irt;ypce_ rriihi verbi gfaiia birrum .pfclipsuin,;forle decet epi-
yijaaoiv v. TtpoaoJitovrt i/.p.ay£iov'XiyETU.i Si ovtojj scopuiii, qtiahivis nori deceat Aiigusiiniim, i.d.est,-
v.aio rrupi.'s?t_puiotg VuXivxut tapdptoy,id 6st, «vel fa- lioiiiirtcflijjaiipefeni de pauperibus riatuni. > Palla-
ciei sudaritirti sCti tei*rs6riiiiil.Dieiiiif aiiteiii sic, ett ditis, cap. 3S, tle S. Alhnnasio"fugieriie :,XMG&V iuv
quod ajniil Romanos apjiellalur orariupi. « Uine ca- Y» - TOV fb":dTtyJ/.ptay,v.oftij fiippipv,x. T>,X.„
\I\\est, Ctilll
pi6iJ:c!i6rGIdssce "
IsidPii :Mdnurile, rirttffrim, Ad' cujuss accepisset siiaiii tiiriicellaiiiet Inrrum.. S, Grcgorius
siinilitudiriem seCundo.drariumâppellaluftextile il- Tufprietisis lib. it Uist. cajj. 1, de S. Biicio epi-
lud oblongum sericuni pretiosum. quo ex aniiquo Ec-;• scopo : Ille aulem ad satisfacieiidum' adJiitCpojiulo
clesiie iisu litunlur poiitifices,•jircsbytefi et diaconi,, prunas ardentes in birrum suum posuit. » , . .......
qiioil pPsiea stola dicttiiiiest,d6 quoPapiasetAlcui- - s Ptarietiis. CaSsiainjsloco cilciioappCllaf)udneii-
uiisde Offic.Eccl., cap. 39; coriciliuni Toletanumjv,,"' c«s. Plaiietai suiii veslCs pfeiios-e, de qiiibus,S. Isi-
can. 27; coricililiniLaoillceiiinti/caii.22 _:"ott ov §.__ dorus libr. xix. Orig., 24 : « Sic et Gfcecepia.ietas
vTtj-.pi-nv&pupibvaopEiv.Id est, «'Qtiodnon, opOrlet it dictas, quia oris errantibus evagantur. .»,IdeilidPcet
subdiaconuhiPfariilrii ferre, » etLilurgiaS. Cliryso- "Papias, iii YocabtilariP.
SlOihi,v.uiTOiipupiav,uartuau\j.Evog iiu.TiH-._it™ -
upia-TE- k Conicnii eruni, In Regula excusa .additur'.: Scfiii
pC>&u.tp.id est, « et Orarium osculatus iiiipoiiit illudd Cliristi, quibris adjicieiuf mclotes pelticed,tiiappula,
hurtiero sinistro. > Ibi aulem agilur tle-diacono. Pti-1- riicihiciequOque,pednles, el[caligce..
tat Theodorus Balsamon in cilatum canonem conci- 1 Tonderd efffp deberiiisii k.tbirines. OriTtiliioiia-
lii LaodiceriiofafiuiWdici a Vefbo i>pS>,ridesf, custo-i- chis touiiii captiiioridebatu'r,.Jit videfe esi iii Tiieo-,
. die, qutid diacoriusobservare debeal quaiido' fit pfo- ria S. Geririajii episCopi Corisiaiitiiiopblitarii, nbi
latip petitionis calecjiumenoruni. Sed vocabuluriT it agit tie llipriacliis: To Si.,y.Eipt,a-Out"Trly v.i.puv IXOT:-
-
Lafiiiuni est, ut VPlrintSuitlas Ct auctof veteris Ely- . >5r;-«.'f.'),.Tcie'si,.«tondefj,vtfcfcaptiiextoio.T Ciini
liiPlogici; et ab tire tergendo dicttini,-quirfacThuriti C fiicfl stini clerici,„iii ihoYitiiiiCtiftiiice aiioiisiTiiefe.,
, usuin orarium primo iiiventum est. Locris auleni' if' Urid6;'S;I?fuetu6stis'"poritifex;;Bfa'6M.isis,cap. iS
.245 CONCQRDIAREGULAilUM. — Mf. LXII. 1246
'
| XI. — liem (cap. 15). ; A.i dispensatio nionasterii 6reditur, etsi ex ea; Jucruni
« Speciosamvel yariam supellectilem monachoha- faciat, scelus putetur et sacrilegium quidquam exea
*
bere non lleef: cujus stiatr.s efit liistofia et siragu- coritiiigefe, et irt pfojifiaiii v6fi6i*e fcqilifefriqtiasi
ltiiri;h"pellesqiieTaiiatce,cgalhabis qlioque geminns- despiciefis eos qtii lioh Iiahent et felici paupertale
que ad caput ptilvillqs. PCr siiigulas liebdomadas suiit divites/ut iitiri soltiiifipsepefiefit, sed.Ct ccCte-
abbas sive pra*posituSlecliilos cuncloriirii prospiciat, ros pfovoeet ciclpefeuiiduriJ. Et illi qiiidehi qiii in—'
neqtiidiiidigeat frater seti.superfliiiifti habeat. Cufyaveftint cefvicerii Siiaih, 6"tCiiiii6riiri'i;i|tiiililittitel
- ' ei ajiiictioneiiigerites, atqiiti piartprites inpfrpserifia-
§ XII. —Jtem.(cttp. 20)i
a Qui Vestiaria iiiotiasterii suscij.it,* quique eliam rtirii plriCueruritDeo, Cumcl6"cprpiiscuio istti exie-
fila-diversaprocorisuendis Vestibus fratrum habebit, Tiiiiduceritiir, el acetiriibertt cuiri saiictis Patfibus'
e't quibiisctirirjue; lit tiec6sse es.t, riJinistrabit; Ad oiiiiiibuS, ;'. .
hunti quoque pcrtihebit aurom et argentum; ccelera-, XIY. •— Ex JR.EGULA SANCTIFERREOLIi EPISCOPI
f metalla : ordi- § •
que faeiti infeclaque ceris ferrique .:.:,,••',. . (cap. 3l)..' ;.,
6
natio quoqtie linlearioruin, fullonum, cerariorutii,
Ut mOnacliuSi quamlibet. cjelicali corporis, Ijnea
atque sartorum. ."'
„ § XIII. -^ Ex DOGTR-SA" SASCTIOliSIESII. '..JJ nd nuda corporis non utatuf, qtiia incongruum est
h Nolite, obsecro vos, oblivisei semel arrepli prout caro, qtices6mp6r vitfo naturse stipcrbit, mollibus
et ei lhintis validrBblativ
posili; ettraditiones l Patris HOstriscalas pute.mus fpveatur indiimenliSj ad quasi
ad ccelorinli fegna tendenteS. Ne desidefetis qu_e diaturj quce quoiidie expugnationem anim_eno-
ante calcaslis. Sufflcit nobishabere qiiod homini sa- vus quidam pfceliator et f6riissim;is coinhiovelur,
Etenim tolies reparat vifes contra animam bella-
tis, T duo" leviltinaria, et aliud riltfiluni, et k pallio-
lum lineum; l duos cultellos, zonam lineam,-m gal- tura, quolies aliqtiid velut rebelle mancipium remis^-
siojiis accepefit.
lictis, pellem, et vifgam. Oui ininisterium aliquodet
Regulce:,« Coronam caprtis quam gestaliat amittat.» ici esf,'pallidus, npn viridis. 'Nam j/Xtdpbgest etiam
Postea Gfceci monachi ationsisiint ift nioduni crucis, pallidus, utmanifesturir,.es. ex Hesycbip fxXapbg,,
uiJiquet ex Grcecoruni Euchologio, ubi-in sequentia &xpbg,id esi, pallidiis, el .paulo ante, yXupbv,Siag}TO
iSoyitii, pafil et migrti SCheinaiis-Ti_cc vefba itir ha- x):6>iJoitoiov,v..i:X;, id est, palliclri-itiirioi* paiiidiifri'
bentur :, _;tkptvg V.ovpEVEi dvtbv d~avpoEtSS>g, id est,' eiflciens': ita satie explicandris hic locrts, ctirii ti-
« sacerdos tondet eiim in forniam crucis. » Qui vero ni.oi*yiriclein hominem lion eBiciati Galbana ;ergo
TiTtei* nos clioro deputcili sutif, loio capite lotideti- siint vesiiineiita subalba Cumjjalioreincitato Juye-
lur, escepto'inferio.fi capillorumcirculo, juxta anti- nalis loco; esique substaniivum, non acljeclivum.
quain forniam "clericoriiui, cjucestatuituf in concilio G Nec Tegehdum gdlbiria}nec galbdridtus iri.loco,Mar-
Toletario iv, can. 46, et, in concilio Acjuisgranensi tialis, sed feflnenda lilrofiique antiqtiti lectio. Qtiam-
sub Ludovico Pio, cap. I, ex S. TsiiioftiTibf; il cie visin vetere scholiasle Juyenaljs legatuf gdWiria.; '
Offic, Ecel.,, cap. 4, quce eliani videiur apud S. Gre- 'd Qui vesiiarid.riidiiaslerii. Hcec habentuf iii R.e-
gorium Turonenserii iri YTtisPatiiim, cap. S7 :".«Nam guh tixcusa S. isidofi eOderiiCajf., secl alitef legiiii-
cuin partu fuisset effusus,, omtie caput ejtis, rit,,.esl luf : isie a vesiiafiis \moridsieriisuscipiet aciis, eliam
consuetado, iias.centium infaptium, capiilis riuduiri et.fda (liversa pro consuendis veslibrisfratetriis hcibe-
qiljdem sefyabatui', iti circuitu vefo nioiiicofuiri pi- bit, Iritelllgiturcjue cusitis sacfarii, Jlt clafuiri est ex
lofuni; ordo apjjafuit, ut ptitares abeTsdemCofoiiam eatiem Regtila exctisa, quce iameri ibiyideiiifcof-
cjefici. esse sigriatam. » Poiitifices Grceci meditim fupta, etexboC codlce eriiehdatitia. ...
dnntaxai captit ailoiide!;ani,.ut ciocel S.Germatitis e Quique etiam fiia.hege, aiyuseiMrii eifiltt:.
patriarcha Coiisiantinppolilanusiif ltiystlca Theofia : . i;Facta irifectaqtieaifis. In' Regiila eicii_Si,:frcUid-
_ To Si _':ptapu TASv.EtfuXfig T0_iipsag , v.ui.ToyvpoiiSig ijuewfis. .. . . ,.'"..,..:. ;:
avTovt-'j:n;j.u.ta>j:iaav'tS>vTptyS)V, id est, « tonsura 6 Cefafidriiin. Iti'R6gula CxCtisa legiliif :'c'aiciafio-.
capliis pontificis, et rotunda ipsius sectiti mediaca- rrim., rectius. -. .
pilloTtim. » De .toiisura vide Bedam, Iib. v. '"Hisf. .,,-,.J1Nolite, qbsecro vbs, etc. Ilsec habeiiftii.1iiiRegii-
Aiigl.cap. 22. „. ....'.. . . .. / " jis S. Ofsiesii CirCa mediiirh, ioiri. IV '.BibSipti.ecid
fSpeciosam velvaririm supellec.tilem,.TlcecvitTere Patruni ediiionis Coloniepsis.,
esiiii.Regulii excusa S.Tsld6fi,rcaj)'. iS,, .,,.} ',. ': » Patrisriosiri; IdestvPaclioinii. ,:
i* laiiaiw jduie. S. Pf uctiio-.i; - dlifid
Pellescjue: Tn-Regula j) ,-i Diio leviibiidfid,ei ttilriirim.%, Pacliomius
arcliiepiscOpi dufibus' lanatispellibus cirieiriiii.... stipfa hoc"caplte citatus.: Levilonafiis diiobus et uiip
iri.
." <=,Gc.H«_iis,;Lege,„iii Cpncordia riis. Yiridoci- attrilo exusu. , . . .. _'
rieiisi, galbanis,.inReguld &,Ffiictuosi.episcopi Con- k Paltiolum lirieum. Quodsuiifa iii Regtila S, Pa-
corcire' Fiofiacerisis. legitiif culbcinemquevilUifrim,c chotiiii diciltir sabtintiih. ,\
pro g, ut aljbi occufrit in."eoderii' uod... cqsiriiiiargia i Diios culiellds. Quofstirii dtijo"c,.:.,; iilteili nioiiaCliis
pro gusfriniargia. GalnaTiisefgp seti potiusgalbaiiis coricediintufj;cuiii tiiitis sufjficiat*?|c'dJege,"iit iti li-
est lcena, slraguluni.viliosuiii..Tta Smaragdus;,,apud' bi-peciito Ofsiesii ,,: &u:6i.i^'6Utlbi,'.,îib^.Wiîti"-Mfti-.;
qtienitameti liiale legitur, gqlridpeni,utapud Isido-. cedii stiis mphacliis S. Paclioitilus «iupfa lioc Ca-
rnni libr. xixi Orig., cap. 26, galriapes: TJiric gai- pjte. „,., „ ,; ,,„ „,: }:,.. „ ." ,;; -:
banatiis.gaibane ihvolutus aptid Maftialem lib. lii, , ." Gdllicas, p«Hci?i.Itilibrp edito S". OrSiesii riiale:
Cpigr. 40 : -. .".. _\ ., .';„ .. iegiiiif: Gallicarii, pellem ; qtiid, Sifif Galiicce,siipra
, Jacet oceiipaiogalbanatiisin'feclo. . ..••' exiilicatuiti esi. Pellis, est meioffes,qiitr. Plini, erat
ApudPapiam :« Gcilbatia a
geriera'yesfium gaibariee usiii iiioiiachls jEgypti", li't riptat ^Casi.iatiusJib. i de
cplore, qiii estsublucidtiseisuiialbuscuiii paiiorCVi liabilti, .riipiiaclilj Cap, 8 ':,« UlliiiiUs est "Mbilps
Hinc capientlus.Juvehalis sat. <_\,-. epf tiin.peilis.capriiia,, qti'_ero'616l,6s, ,et pefa appelia-
„ .. iîEruleaindui,usscutu!ataef ga ,., . 'tufi...»'..; ; . ;;,,,,.,''' ,,,'; .; '';'..
a.gaJbus.-GioVsae .yelerei ,tp0vus:0,a>abg,.]proydibiis .;,hifegmem.iii "'estjûtilitaieiri,"coirimoditateriI,;fe-
(nain in;lejusinodi .giossis SEeiie^scribitur.1». pro.% focillafioilem. ''"''"".""'<,'}. ';}'}..;."}
1347 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS i<M8
§ XV. — Item ejusdemfcap. 14). Atheura, scribitur, ad unam congregationem ser-
„ vetur. „
<*Yestimenta supersuflicieiitia monaehus non re-
§ XYT.— Item ejusdem (cap. 52)
quirat, quia non amplius quam ad quotidianum usum Vestimentorum fragrantiam vel iiimium propter
abbasnecessarium viderit, consequatur, dicenle Do- elatiojicm nitorem moiiacliiis 11011studeat habere,
liiiiio ad djscipulos : Neque duas lunicas habealis sed
duas sequeiis melius Aposlolum dicenlem : Ronus odor
(Luc. vn), qnas tunicasintelligeredebemusrion sumus Christi Jesii (II Cor. n). CoJoremeliam in
numero, sed propier liiemes necessarias, "•>et snpra hisalbum, velnimis
rufuni, per qnem scepespecies
usum, si reservatcc fuerint, cpmpulari. Super ergo corporis ad
si quid fuerit, pntabilur alienum : dtim quid <*pos- pernicieiii suam videntibus commenda-
vitet ac habere non ambiat : ne et jaclanliae
sessor avarus lncludil, magis utilur arca qiiam do- lur, succsecum testimonium ferat, et (quod absil) dnm
minus. Quod ut vitetur, maximus nobis beatus Apo-
vestimentis cito consnmcndis adornare tem-
siolris lestis assurgit qni dieit : <tHabenies viclum corpus
de animce suce, quce celerna csse
et vestiiumliis conientisumus. Nam qui voluntdiviles poralilerelaborat,
incidunt in tentalionem el et poterant, ornamenlis non curet. Eleniin isla facien-
fieri, laqueum diaboli, tes lalitef Scriplura castigat : J?i amictuvesiimento-
desideria mnlfa, el inutiiia, et nociva, guce mergunt
rum ne glorieris, et in die gloriee noli extolli(Eccl.
hominem in interitum et perditionem. Radix omnium
De calceametilis vero reliquoriim Vos teiiere
malqrum est cupiditas, quam appelenlcs erravernnl a xi). slatuimus cohsuetudinem riionachorum. Sed et hoc
fide et inseruerunf se dqioribus multis. Tu autem, o curandum
homo Dei, hcecfuge, sectare verojustiliam, pietalem, est, ne pes ila sit ligamentis f tempera-
tius vinculalus, B ui non jaclantice sigiium niultos
fidem, charilalem, patienliam, mansuetudinem. Cerla aslriCtus habeat, sed sancTius vinculo la-xiorifolle-
bonumcertnmen fidei, apprchende viiam ceternam, in
vocatns et bonam coram scat, ut in omnibus simplicilas commendct J)eo,
qua confessus confessionem amore possessum,.probatum sceculi vide^
multis leslibus, prwcipio libi coram Deo, <*qui vivifi- qiiem ejus
cttt omnia.el GhrisioJesu qui lestimoniumreddiditsub ritcontemplorem.
Ponlio Pilato, bonam confessionem,iit serves manda- § XVII. — Ex REGULA. SANCTI FiiucTcosi (cap. i).
tum sine macula irreprehensibile usque in adventum h Veslimenta non multa nec siiperflua sinl. Dua-
Domini nostri Jesu Christi (ITim. vi). Studete ergo, bus taiitum cucullis, > villata, et i simpliei, et uno
fralres, ut quod ad ununi hominem, id est ad Timo- palliolo, k teniisque tunicis, el J staniiiiiis duabus
ft Vestimenta,etc. Hunc locum ita contractum pro- C h Vestimenta, etc. H_echabeiilur in Regula ms.
fert Smaragclus " « Yeslinienla superflua monachi S. Ffuctuosi Rracarensis archiepiscopi cod. Crass.
non requirant.» eodem capite.
b Et supra usum, si reservalm fuerint, computari. i Villata. In hieme, id esl, villosa.
Ita hunc lociim emendavi ex Smaragdo. i Simplici. In cestate, id est, pura et tenui.
c Possessor avarus. Apud Smaragdum,
' possessor fc Ternisque lunicis. Sumpsil,ex Regula S.Tsidori
aiienus, iion ita recle. ,.
* llabentes victum et veslilum. In textti Grccco, supra. i Staminiis. Ex bis patet quam sit antiquus sta-
av:--tuap.utu,idest, operiinenta; elita legendiiii)con- niinearuro usus in monasleriis. Slaminece sirot ca-
teiidii:Ccissianus lib, i de Habitu monachi, cap. 5 : roisiceseu interulae lanece, quibus ulebanttn*monachi
« Habenies autem alimenid et op'erimeniu. Operi- pro liiieis sibi inierdiciis, de quibus Magister cap. 80
menia, iiiquit, non vestimenta, ut in quibnsdain La- Regulce : « Habere debent fratres in hieme paratu-
linis exemplaribus non proprie conlinetur : quce ram grossam, staiiiinian) et tunicam aliam noctur-
corpus operianttantuni, non quceamictus gloria blan- nam. » S. Ardo in Yita S. Benedicti abbalis Irtden-
diaiitur. » j_is : « Concessil eliam necessitatis causa, praeter
e Qui vivificat omnia. Ita in texlu Grreco, TOV quam regula .jubei, duas scilicet stamineas et femo-
_o>or:btovvToc TV.-tuvta. In versione communi, qni ralia. » Gtiillehnus Gemmeticeiisis lib. m Hist.,
justificat omniu. cap. 8 : « Verunilamen cucullam et staminiam ab
f Temperatius. Id est, elegantins, cullius. eo extorquens secum asporiavit;» et cap. 12 ejusdem.
E Ut noninjaclanlice signum mulios astiictus ha- •n libri. Sigebertus in Chron. agens de exordio ordinls
beal. Dixirinis supra in crtHgismtiltas fuisse ligulas Cisterciensis : « Rejicienles quidquid Regulai reffa-
seii corrigins,, qriod etiam ex hoc loco S. Ferreoli galur, foricas videlicet pelliceas, eslamiria (Lege, et
confirmatur,: qui tamen hanc corfigiarum raultipli- stamineas), caputia qnoqiie et femor.ilia. » EtdeTiis
citalem improbat tanquam jactantice signum, quod intelligentlus est Ainoldus lib. n de S. Emmerano :
proprium eral laicorum, qui cullum in calceameinis < Lineis camisiis ulebanluf seniofes, qui haberc po-
qucerebant, non vero rtiortachorum, qui simplicita- teranl, crelerilaneis induebanlur ob1peroiriam scili-
tem qucerentes paucas ligulas adhibebanl, iia ut cel cilicinarum veslium. » Et add. Capitul. Lud.,
laxior caliga follicarel. Quem siinplicem cultum snis til. 22 : « Alioquin hcec oninino provideal et cami-
hionachis prxcipii S. Ferreolus. At contra damnrit sias dnas, et lunicas dnas; » nani locus intelligen-
S. Hieronymus in epist. ad Euslochium de custodia dus de laneis camisiis, seu staminiis. Camisia autem
virginiiatis : « Apud quos affectata suntomnia, laxre esl inlerula, in qna dormire solent, a camis, id«est,
manie», caligrnfollicantes, Vestis crassior. » Sed ibi leclis appeliata. S. Isidorus libr. xix, cap. 22 : Ca-
arguft quosdampseutlo-mpnachos, qiii follicalioiiem, niisias vocamus, quod iri his dormimus in carois, id
hoc esl, laxitatem caligarum, jilusquam par erat, esl, stralis. t Hinc castigandceGlossceBasilicorum,
alfectabant, ut inde aliquam sanclimonice famam liup.ia-tavb itti v.upuTuvyiTtiv, lege, 6 EJT:y.uiiSJv,id
sibi conciliarent, et mnlierculas affeclata cultus siai- est, « Camisia lunica esl qua in lectis utimur. »
plicilaie deciperent. Et ita uterque sanctus concilia- Quod cama leetus sit, pneter S. Isidorum docent
tiif,"cumalter follicationemcalceamenti, commendat, glossceArabico-Latince; Cami.1,id est, lectis. Papias
«Iter vero veprobat. ait esse lectum brevem i Cama lectut brevin
1249 CONCORDIARECULARUM. — CAP. LXII. 1250
cujusque necessilatis querimonia suilieienda esU In A _ abbatirefundant,m incipientibus aut pariperibus ero-
ipsis quoque calciariis hoc videndum est, ut hieme ganda.
pedules calcient, qui voluerint a die Jialendarum § XXI. -r: Ex REGULA. CASSIANI (cdp. 50).
Novembrium ad Kalendas Maias. Reliquis cesliyis „n Priinum de iiabitu monachorum dOnante Deo
mensibus caligarum taritum solatiis niuniendi sunt. snmimus exordium. Oportet ergo primum ut talis sit
Femoralium usus cuiquam permittendus est, « ma- vestis monachi, qiiceqprpu.s contegCns tantum vere-
xime his qui ministerio implicantur altaris. h Sed cundiam nudilatis repellat, et frigoris retundal in-
hoc qui sttidere noluerity reprebendeiidus non erit, juriam, non qua. occasionem vanitatis nutriat; quce
o cum nunc usque constet pleraque hunc usum mo- ila vilis
sit, ut nulla colojis veTcompositionis novi-,
d
nasleria etiam in his regionibus non habere, In tate inter cceteros fratres spirilales liabeatur insi-
stramentis eompetens adhibenda est disciplina, nee gnis : et ita ab studiosis superflijisqiie accuiationi-
amplius quidquam ab aliquo requireiiduih est, quam bus aliena, ut nullus iterum per, incuriam collectis
uiiumstragulii-n <=calbanemque, villalam T mattu- aut aflectatis sordibus sit deformis. Ppslremo sic
lam, et duas lanatas pelles arieturn. Quidquid in ista vestis ab hujus niundi separetur ornatu, ut in
vesle vel cultu est monaehorum, non peculiariter „ nmniuin servofuni Dei cultum communis sit. Nam
apud uiiumquemque habendum est, sed e spb manu quidquid inter famulos Dei non ab omnibus lenetur,
unius fratris spiritalis in una cella recpndendtim est:_ sed ab unovel paucis prcesumitur, aut supefflutim
quique, cum necessitas poposcerit, petenti cuique aut elatum est, ct ;propter hoc noxium judicandum
congrua staturce mulatoria tribuet. Unde et sttidere est, quod magis vero non virtutis speciem, sed vani-
idem custos debet,.ut summam inhis vestibus deli- tatis ostendit. Quamobrem " ciliciriam
cjuoque Ve-
gendis habeat solerliani, et cuitjue, ut dictum est, stem vel circumspectam omnibusatqpe notabiiem
apta distribuat. Nec quisquam liocmnrmurare prce- Patres noslri omniroodis refutaverunt, quia non so-
suinat, cum sibi distribula aliorum conspicil indu- Tuni nulla sjririlui emolumenta confert, sed etlam
jneiita vestiri. Subula. sane, acus et fila divei;sa pfo elationis
1 concipit vanitatem, et qurc ad necessarii
consuendis, emendandis, sarciendis vestibus ipsi operis exercitium quasi inhabilis pigrum semper im-
tribuenda suht ab abbale; et cum necessitas po- peditumque monachum reddat. Quoil si aliqtiosbac
poscerit,Tavandi atque emendandi babeat polesta- veste aul quibusdam damnosis cultibus usos fuisse
tem. Quidquld in yestimentis, calciamehtis vel 1 le- aut audivimus aut Vidiraus, ,non ideo anliqua Pa^
ctariis rnonachorum veluslum fuit; dum hova pefci- trum decreta suiit reliiiqiiehda, quia generali om*
piunt, totum ab-abbale delur pauperibus. p nium conslliutioni paucorum noii debet prcepoiii nec
§ XYIII. — Item ejusdem (cap. 18). prrcjudicai'6 senteiitia.Illas enim regulas indubitaiiler
Lecfula - singulorum abbas et prcepositus bis in et indiscusse per omnia servare debemus, quasnon
hebdomada revolyanl et perscrulentuf, iit yideant paiicorurii volunlas intulit, sed quas anliquitas. tan-
ne quis superfluum aliquid illic veloccrilturii habeat. lorum lemporum et, numerus .sanclorum concordi
§ XIX. — EX REGUI.ASANCTi AuREUANiEPISCOPI institutioiie definivit. Oporlet quoque mpnachuni,
(cap. 45). . ,' quasi militem Christi in apparatione pugiirje"sempsr
.'"i Si quid vero superfuerit cxpensis aut usibus
ppsitum cingulum habentem accinctis lumbis die
Tratrum in auro aut veslibus, vel ceilario, sarictus nocttiqne
k jugiter permariere, sicut Eliam, Eliseum,
abbas per manus provisoris, ant per quamlibet Joannem quoque et Paulum legimus zonis semper
fidelera personam pauperibus, peregrinis aut caplivis - fuisse accinCtos :?
" quia lurabortim aCcinctio castila-
faciat dispensari. tis iiidicat conlinentiam, quce nihil fesolutum in se
— '
- ! Vestimenta § XX. hem (cap. M). habere permittitur.
eliam, eum nova accipiunt, velerri
° Maxime his qui minislerio implicantur altaris. Ille erat qui necessaiia emebat, inferebat, exporia-
Juxla id quod prcecipilur Exodi xxviii. bat, lites et csetera negolia procurabat.
h Sed hoc qui rioluerit. studere. Id est : Sed el j) 1' Vestimenta etiam, etc. ilcec sunipla sunt ex Re-
hoc qui noluerit observaye. . gula S. Ccesarii, cap. 41 : « Indnmenta veio ipga,
c Curii nuncHsque cdnslet pleraque monasieria. cum nova accipiuht, si"vetefa necessaria non lia-
Qu;e lnnc erant ordinis S."Benedicli in Hispania. buerint, abbaiissa refundat pauperibus, aut iiici-
i In his regionibus. Hispanicis.
e Caibanemque.Lege, gatbanemqne;. pientibus vel junioribHS dispensanda. » Seti• lege :
abbatissmrefundarit. „
1 Maltnlam. ld est, parvam mattam. m Incipieniib_us. Hcecvox non exstat apud Sma-
B Sub manu unius fratris spiritalis. Juxia Regulas -ragdum, sed resfituenda ex his locis SS. Aufeiiarii
SS. Augusjini et C_esariisnpra. et Cresarii. Incipieiites sunt novitii, qrios Grceci
h Emendandis. Apud Smaragdum, tantum, dan- vocant, id est, Tncipientes,; ab upxA<^
upyj/.piavc -
dis, male. est,n iriitium. Dequa voce infra. : •
1 Lectariis. Apud Smaragdum, electariis, inale. Primum de habitu,:ei£. Hcec sunipta sunt ex
Lege, ieciuariis.,; . .';.. ...... libf. i,,,cap. 3^ de liabitu monachl.'""
i Si quid vero superfucrit expensis aut «si/jus. Apud '-'<.Cilicinam quoqrie veslem, etc. Idem censet S.
Smaragdum : Si quid superfuerit ex usibus. Lege': Si Epiph.aniu.sin Synopsi.
quid superfuerit ex impensis aut usibus.
k Provisoris.
i> Quia Inmborum accirictiqcastitatis. indicat conti-
Scepius jri Regtila S. CJcsarii, unde iwitiqm.. S. Augustinus, serm. 39, de verbis Do-
suam sumpsit S. Aurelianus, meniio fit j)i*6vIsoris. mini: « Ad continentiam perlinet sint lumbi vestri
' " '
Ml §• BENEDTCTl . ABJJATiS, AMANENSIS' igsa
•
;" i .XXIL ?_-,Ex"|lEG-Cl.A 'TAlif.ATI.NSI fcap. 19), . j, , j|"XXV. — ltem (eap. G9)..
„ i Neriio lavet retractis irt altijmplusquam slatu-
Observandum est etiam ne interioris animce sor- •"-.-
tum est vestibus, cumque laverint, -omnespariter re-
des contrabat vesiis mundre nipiius appelitus. Qria-
seciinduni" surit ordinationtim la- vertentur. Si- quis -femanserit eo" teinpore cjuo
propter prceposiii
ad lavanduni:, vel in prccsenii non fiierit,
vandce.fjuce tam simplici erunt et nativo colofe pro- , ibtint k cortimPnebitpfreposituiii suuin, et ille niittet cum
. ctirandce, ne disparililas vestium -liutriat arrogantice
altertini: el sicloio yestimento'l' reverientut do-
yitium. et ita siint indigentibus ffibueiidce, ne a pcr ep " . " " ,'; •' ' . '••„'
;,muni.,. :'
vitiurti ayaritice reserva ia., providendi "sirigulis'ilelur r:- - § XXVI. -- Item;(cap. 9o).- .:
.aiidacia. Si quis verp his riegiigeiiler i'-expetenda
sit ut <*- rerum Neoio lavare altcrum poterit aut ungefe, nisi ei
putayerit, prceposiii cura, iiiterverspr - -. '-
fuerit imperaiuin.
. mpnasteriaiium cofrigafur. Anle omiiia procuranles,
d ut lites iiul|as habeatls. STautem diabolo insligatite .';§ ;XXVI1.—„Ex REGULA" STEWIANI: (cap, 18).' -
BlVeslimeiita veT lectuaria nulliis lavare audeat
factce ftieriftt,.celeri satisfactiorte saneniur : et indc
"absque oratione prcemissa p prioris.'- „
proferaniur remediti, unde facta sunt vulnera : nec
— Ex REGULA MAGISTRI
occidatsol supef iracundiam vestram. .Coiisuetudinem . " § XXVlil. (cap. 81). _
P Habere, debent fralres iii hienie i paratiiram
juraiidi abjicite. Sit sermo vester, est, est; npn,non;' B
siamineaiii et tuhicani aliani
quia sicut Dommiis ait : Quod liis abundunlius-est, d grossam qtioticiianain
malo est (Matlh. v). noctufiiaiii, quam post nocturnps r iJticiuclent, quja
, in die' divefsis. occujiantui* laboribus. s Habeant
§ XXill. — Ex REGULA SANCTJ PACHOMII \cqp, 67).' enirii In hieme et palliuni stamineum,braccas lineas,
o LevitonaiTuiil, ;el quiclqiiiclirt vesle esf, niona-
et i- fasciolas aut pedules." -In ccstate vero habeartf
chorum nemo lavet, '_[iiisi] die pominica, S prreter "
nautas et •*•pfistinarios paraturaiiiTinoslihiani rion satis grossam propter
. laborem : et habeant pallids linpsiimos * subtiles
| XXIV, — Item ejusdefn (cap. 68). nonsalis pfopter cesttis sudoris, el braccas lineas,
i, ,]^pn vacjant,acj layancliim,-jiisi,ojiiiiibus sigriiim-. et.x fasClolaslineasyero titj Dei hotiiities proliibe-
ununj insonuerit:; seqHeiiluique prccppsitum stitim , mur, ut aliquid distet a clericp mpnachus.' Et ha-
6t Tayabpni tacifi pum 4Jseil)lina, beant singulas pafaturas linostimas stibiilipres, quas
accincii. » Diana vifgo dicltui*a Pindaro $c/.0v%o>vog,« Siquis yoluerit layareyestiineijliinisuuin. pertimp-
id";est;';aite cinctri. Olim "virgirieszoila "citigebantoi*, nebit prseppsituin supm, Clille liiiltei cuih ep aliiirri,
quani -splveliaiit in njiptiis .virginilatem amissurre, et,"lota yesle, feverieiituf tlomurri. » •'""•''""
docet scholiastes Ca..liitia<-hi jn ljyinnnrn ad pianani. ' <
C l Reverieniur domim: Iia loquiiur, quia lavabant:
HiricTascivi discincii ajipellati Persius, sat. 2-: ' extra doqips suas, lipn extra..mpnasteripin,
™ Yeslimenid, etc. Exstat in Regula nis. Pauli et
Non putlet in moremdiscinetiyiyereNattte,
" ,Stephaiii;eoci.;,Flor., cap.-IS. "';; ;_.'• i ' ; ,•
piscirictus Mcecenas a Seiieea dicitur.;episi. 114 :;.' ? Absqrieomiione prixmissa.. Juxla anliqumii liio-
•
« Nonoratio ejus seqiie soluta est, quanj ille discin- reni, de qiip,supra, ,. • . .
etus.,'vElGcesaf, qiiodTaxiofi vtiste delicate.utere- ''""Prioris. Id est, abliatis. Nani sre.peiri h"ac„Rer
tpr, ti; Sylla pej* jocuni mqie cincius appellattis est,,;,, gula prior •usurpatrir prp Palre seti pfincipe mona-
apud pipnem,! lib.r-XLiij,. - ... sterii; de qup voeabulb supfa. '';•"
""f'PMr vitiurii. AcJjeci pariiculam per, quce desicle- - :P Ilabefe debenl fraires;eie. In " Regula Magistri
ralur/""'"""'•" *i-:''" •>.•"-••.,'... ..- .•.;..'•_. -
hpc caput cst 81. . ,,..'._
P Expetenda.hege,uteridum. <i Paraturam: Paratura et vestiiiientum, pniaiiis.
in Vila Ciiroli Magni:'". 'Efat antiqtio-
de._int-e.y£.r.sors\de,_ii,(li_i§ip_itor.. Saiigallensls
Ut nullqs liies hqbeqtis, etc. Ilcec siimpta sunt{ rtiiii"prjiaius vel paratiira, » ,eic, Tertuliianus , de
, ex Regiila S, Auguslirii ,.'cap. 57; habeiittir " etiain iijl ' Pallio, cap. 3 : « TaniamTgitur paraturani jnateiiaT
S.;Ccesarii cap. 3i.:
<*Levitonarium,Arelaierisis,
Regula runi iiigenia qiipqtie yesljficiiice pr.osectila priiiiuni
etc. Hic arlicjiius, non. exstal ini tegendo lioinijii, qtia necessilas pi'xcessil,.dehii*c..et
Regula S. Pachomii excusa. ornaiKlo, imo et iiiilando, qua anibilio successh,i-i-
f ATsi.Hcecparticula videtur redimdare. . fiirmas promtijgavere. J
E Prceter ngntqs. Naulcc erant in rrioHasterio S.. D dumentorum .:>'_P«._iHc/ent.,"Iiain-Regula nis. cod.;Corl). ''"'
Pacliomii, quia situm erat in Tabertiia, iiisula. NiTi,, duclo hoc loco videtuf ideinêsseijuorl exiio.} 'pu.'
de quibus vide-articulum 6S ejusderti Reguice. :'9 Eabeurit enim. Pariicula enrmTipCIbcoesivero,.
h Prislinarios. Lege, pisirinarios, a pistrino, de) ut scepe occurrit iii
qucmadinodum pariictila nam,
quibus vide art. 65 ejusdera Regulcc.••"P.nnitiiiur;' hac Magistri Regula. :'"
auleni naptis et pislrinariis: die Domiriicolavare " ' . t 'Fascfolas aut pcdiiies: ParticiilacM/cxposititie
vestes, qtiod aliis diebus non yacarei. <" narii.hoc loco fasciolccet pedules idepi siinl.
i Non vadant, etc. llic quoqnc articulusiion ex-- sumilur, JSec nos'nioratui* quoti in acid. lCapitul". Liitlpvici
stat in JTegula 8-Pachoniii exeusa. ln qua tairienl imp., iil. 22, fasciol_e pedulijjtiS, nain
- '
suijt constituliones de privaia vestiriienipriim Tati- ibi faseiolce'suntcruraiesTascirn,iipn.pedujes. ; distingiianlur.a
tione, nempe art. 3,7 el 77. Hic anterii dti iariiibne3 ' u Paraturamlinostimam,,.S, Isidorus jib. xixOfig.,
cpmniuniT.ntelligilur, cujn fratres Cxeunl ad lautio- - .cap."?^;:^«"Linosliinavesiis esf 6x Iaiia!iiiio,qiie;.c6i|--
neni vestimenlorumtina cum suis prsepositis. " ,; texla : ef
litipslima, quia; in ':',;"
stariiiiie
' liuuni,
' in trama
,,i Nemqlqvet, etc." Neque bic artlculus exstatin I lariam liabet. > ; :' ."
Regula excusa S. Pacbomii. ; T Snbtilesnon satis. Ita inRegulamsi, '',"sed yirle-
k Cqmmqnehit prwpqsilum suum. Hoc
est, prce- tur addetidum TOgrossos, nain paulo aule dix.it,r.qn
positum domus suse, cum videliCet postea seofsim ab), sdfisgrOssam.
: aJii1?layai*eyesliroentum suuai cupiel, sicut statui--"' x &i Fasciolas.
iui* aft. 37 dp ep qiiivuit lavare vestinienium suum:: sciblds vero lirieas. To eêxpuligendum, et Jeg- /«-
_2S3 CONCORDIAHEGULARUM. — CAP. LXII. 1254
-indiebus festis solum a in processionibus utantiir.•. j^ _\ rion debet, quia contra desideria carnis spirituS sen-
Et in ceslate habeant singula *>niannariora Tuieapro- tit. Ideo splritalis hoinp Dei est, non cafiialis. Heb-
pter sudores , et siiigtila facitergiai per decadam.1. domadariis coquinam infraiitibus isacci Suht tonicse
Quas omiies fes pei*singulasdecadas-sliigutce arcce B e.t 1 'cucullse segestrre, QiiEefales fes, Hjaxiirieirilra
contitieant,-terieniiblis ex eisclaveiii prceposilissuis,;, „ nionaslerihin, Siiieverecundia k oinne sordicinm in-
c qucepositcesunt: de cujuscellre custpde jam <*su-- „ juriamque simull caccavorum, "cucumce etn hie-
pra~diximus. Ideo enim diximus irt una arca uniuss mafum, nec non et foci caloremvel coquinCesOrcIes
decadEesub clave prceposiipruni ppnps f .lnufandasis diyersas susiineant, Quccfiirgti„j*es=.«jsplefa ,hebclpr- •
consistere, T ut cum unusquisque frater, in poiestale,e roada ultinip dje seiiplplcc hcljdpmadariis aliis in-:
peculiafe aliquid abscondat, quem ordineiri omnes :s trantibus consignantur. De calceariis vero oportet
decadce observanf. Siquis yero ffaier '->'jti specie e fraires caligas liabere ° :feri*atasP yicjiiialnpii a.d.lu-
sua sibi visus fiieril J1sceniari.yej satis,gaytsci, mpx x ,: sum, sed ad usum, quas fipbent tenippre, hieniis uti,
a:pra?positis'suis ei follatiiretalip dettir, et alleriusIS rcstatis vero fernpore unctas repoin. Eti caligas
illi. Hpc idep uttipn .extpllatur propriain fraij-eyo-,_ omnes oportet habere r clavatas tani Jn ropnasierip
luntas, quia qpidquid ejus aniina pplit ei magis dari "' >j quain jn yja, pt d|u i*eppsitaecaligse conseryenttir.-.
.'-''-•"„.."•'.•' - E
.» Inprpcessionibus, Td est, qtipndp cpnyeiiinnt et _t -cairt, qupcl inyolyebant, qup^fereslfainenta, erant
procedunt fp ecclesi'j.jtipiliciidiyijii;pejebraiidi catisa. 1. a segete segestria .appellaiii, ui 'elian..iitipc" Iri f a-
I_a stiiiiiiur p-pcessid a SldoTjiolib. v, episi, "17":: slris : nisi a Greecis, Nani aiyuq-Tpoy, tibi lectus mor-
«,'.Cbnveijeramiis ad S." »
Jusii sepulci uiii, sediibi in-i_ , liii, feriut;, Ideiri lib. icjeyita .pp|pu'Ji''j^pman{, apiid
. .firniifas iiiipediipeiiip, 116 tupc adpsses.; Propessipp Noiiiilunj capr 1,: «'«Quo.d leciicrj;
frprifem 'struebant,
fu.erat anlelricnna', soleiijniias ajjiiiyefsaria. i ef;,S,;. ex ea1lierbaHprlaTprum apjjeljatjiiii, }ipcqiiod iiijici-
;iGregprip Jib. i Diai,, c.TJ) : « Pfpcessiptiem ,yei*6 0 "liir, etiaiiiqiro/ciiciliir. LeCtipaiii"qij^; iriypivebant,'
imperaret .yerecinidia.' Neiijpe'ad!cledjealioii.etiipra-i_ segesjfig dicebant/i Aieiriihit Xiicilius ' " lib".xy, apud
iii.
„. tprii S,:S„eI)as„tiai]i, ibi"Iiabeliif; Sip 'prdeedere e eunfdein Noriiiiutii/cap.lT.; .; . *.:
apucl Teriullianurti-est inhfinum: visitare,; et eccie^
siam ariire lib. n de Cullu feminarum ': « Vobis aii-;-, :1 P«en|ilrji, fJtllidf
,.si quseris,cjinlefius,-servus,segestre.'
iriilii,quamsapiens....... •' •",
tem nulla L ' •
'_ procedendi eaiisanoa ieirica:..janl inibec"il= ....„
lus aliquis ex fratribus visitalur.', aut sacriticium^ Iri glossis Isidori, Segestre, teges, Dicilur et Sege- .
ofierlur, autsernioDci adminislratur. > Ei Ijb; ii adcj t>irmn., Gjossse Renedicli : Segestrum atiyua-Tpov,.
Uxorem" :_« Si procedendum erit, nunquairi niagis•j, iil 6si peliis, seupperimenlum pelliceum. AliceGios-
familire occupatio obvenial. » ld est, si eoiiveiijen-,- !_. sdt, Segesfrum.TEpuSspij.ov, aTiyuaTpov,id esl-, pellia.
duni est in ecclesiam. Idem patet ex S.CregofioQ- SdiirtjfiyutrTpov Grcecispellisest, el tunjca pellicea.
- lib. n Dial., cap. 10 : « Ad dedieationem prccdieti ti YideJuliumPollucem, lib. x, cap. 46. Cuculla. crgo
oraioi-iifuefatpj*o"cesstii'a:;.».fit:paulo„p6st: «Adde- segeslraice ,yel ex segj,si..risuntTeije. - „•-, vel
sfraipinete
- dicaiiorienj pralpiii p —>--.."• .-
i C
G " peilicese, ^
"'i>Mannaridra. inp!*ocessi,t.
Reg. ms. epA.Cgrh., Manna- [_1 '\.i.-'Omne.^drdiciuthihjuriamque. " LegeutinRegula
"~"!:r "; £.„-'<• -"
riola; lege Manuaribld". Maririarioliiiri6st sTiclafiuiri, j.' ms.,omnem sordiutti
1 Cqccavorum. fPro injufiarii".
inappula, alias manuale. Gr.ece, syyjipipy. '" cacqbofum, de
""''' quo vocabulo
";i! Qucepqsiicesunt. lliclpcus "iti,uil.iis x supra".' '"'.; ; '''' "", '"'''"' ."."'"'''"
„esT,sed®-y - --__ Cucuma;.
Regtila ms. ita su« inlegfiiati rpstitiiericlus'. «,Qur« £ Cucuma esl vas cpguinariiim;, pjla.
afca. Ip -vestarip îe<jfe,y«33il'ar 1cij_ppiira 11tiii:,.11lii Tei*- ,_„ S.TsidPriis, Jib. xx Ofig,, cap. "8; «".Cacabiisetcu-"
"" '" "" "":':.el pnjiies
rameiita ijiofjasiefli,"' ppsitcB" £ cuiiia.a sonp fefvofis cognpiiiinaiitur. Ilcec iiiGra.-
"''.••' - " s iiii,"'»iiempe
." * •
afcrti'.'_" ; cis_3tLaiinis'eotiiniunia. Sedtitfuiri Laiiiii ac'Gra_cis,
<3Supra diximus. Cap. „17ejusdetii Regplce.. an Gfeeci & LatinisTicec"vocabula 'sutiipserijiif, iii-'-
e MritciriUas. Muiatidce"sutit
miilatpfjji' St- Fru- certumesl. '>" Cuciima;Grcecevavvovptbvi "
: "vesiimenta pt a ffiemcirum. TriRegula
ctii,p"s6,"i*pi,scppo quce i_.'
"'
riuiiiiir ai) jjiiitaijdutii,' '".""". ':'"'"" '''.
simjjia", fep.p-
' "•" . legeiiduin',7iemmaf«m': '" m$.,gemqfum, '':;"} '"">: .':.;>>yidetijr
"""f}lJj'curii umfquiscjuefrater, etc. Lo.cus jiiancus' '*>Ferralas. ':'
[g: Projitef glaciem, ; *:
esf, et jta ex Regulains. "legendtis":•JJi' curii unni-; j:_ ... t> Viciinas. Ita in
"' Ri.guia" ms. In cpd. Yind,, bi-
' '" ; ""; ; '' ••••_'•
qiiisque 'frqtef iri. poie.sialearcdrii itqn- habuefifrnon'n ciinas,' " <J :, '';'
habeal ribipeculiqre aliquid abscondcti; '""'"_' Galigas. In Regula ms. Jegitur,;gaWco-j;reptius,
.'*:lh speciesifa. Species suiit vesllineiila, orna-t_ .- Nam suf'jtingit',:Jti"&'M- |rt6n*p6totp Y=psia 1js"TeiiipQi*g,)
meiiia varia.siipellex.itahPcyocabuluiii srepe jisur- caligdi-fep6sii(B.}(iSî%'xfic}6Mi^)} cqnserveiriht. ,Et .
I11
pat-i<S.Gregorips Toroiiensis iTisfi'Ei-anp."' "' '"" Gallica aplior in fCstaie, (jiiccTere iplaiti "snjierio-
D
JJ
Sc*epiai'i.tia in Regula ms'. sceniarc esl sibi pla-i reiiipedis parteui nridani .relinqpal, ufsupra pbser-
yatiiin"esl." "''""'• :
cere,; quasj schemate,: seu ge,sticiilatippe"-Iseiifianj fl- "r" :"'"","' "} ; ':}:" } '}''
p!*a,s6I'er-*e", quodyerbtiiiiexpiipare yjdeipfMrigisier,' tlavdids. Clavis suffixas. S"c S. Equitiusabbas
1
cuni acldif,,fd(ijqvisci, id ,esl gaudere. Sceiiiritiofib. 'f . ul.6bal.urcaligis clavaiis, iitfiottitij esl' ex'|. Gregp'-
n legis Loiigobariipruijl, tit. 15, I, 1(3, ,est.„c6rporis' j rip papa, lib. 1 Dial., cap^ '&'•''« Tunc vij*Def ciaya-
defigufatiq':' « Terujrilajnen rtoii .occidattir, sed ei,'• liscalcealus caligis faieem fenariani iri cplfpdefefeiis
scetijatip corporis fiai.'. » Et iriifa : T '' Nijri
''' in
" ocpi-; _• veiiieijat. i Idque niilitun)"fiiore, qtii'caligis paieca-
sione ei" scemaliorie corporis. » :; baiilur" clavaiis ad opera^diyefsa, ef iie peslji apje
i Sacci sint ivnicpe: piira.sis liiubafei.; Leo, pojislitiiiidiie^vi, § 26,'' aêij^ "tfecal-
Grcpca, prp, tunicce g
shit ex sapcb."Sacci' fiinica),...11J esf, .cjlicirice, Sac-,_. , Ceis inijilaribus : ,Av«"/z«fov§i oiiyoig fttvpotg »9.o_r
,cus,„Gi*reCe CTKZOTJ, passiin apiicl Septiiaginta Interr-. VufirikovaQut- UVTK,„,id est,-, «."NeCessaiitiniest ipsos
preiesest cilicium.; jn cod,"Vioci-TegiitirT
' Sat sint"~t .- paucis parvis clavissiifligi.'» ;:'P"!
"„.•;"";;'' Hiiiccafiiphdus;
-..*':->•!<>" Jnye-
••„
tunicw, Waie,:,'"'.'}}" ."':' ." "'J'}':"'_ }'.';'' ijalissat.5:
"i CupuUcesecjestrce.lii pod. ;ATihd.,eucullm :/' , ...... plantamqx undiquejnagiia
safis secje/
sfraiie, i*CCf,e:.I;i Reguja ins, Magistfj, "criculfce g et
Galcpr iii cligitoclayusliiiiiirriiiiiishrfiret.
degeslri, Jege, ercsegesfri." "Segesire a;s6g"eteest ie-:- Et sat, 16, si ijiodo ijlius.sil : -
giiriientum."Yaf fp Jib, iv tte Ljngua Latincf: «"Nisi '}. ..'. ...offeiidere
qiiqd Gj;_e6jditiunt i.zj-f oy.Tectiimppiiiis^cj.uarii lecti-- Miliiaclavoruii). toicaligatos,
1255 S. BENEDICTIARRATIS AWANENSIS 1256
et pes lratris ain caliga refrigeretur. Ad nocturnos. Atas, et o sagos tumentatitios singnlos, et lcenas;
vero in sestate h ligneos cuspus jmtantur <=pelliciis, in testate vero pro lcenis T rachinis propter aestus
rie Inquinatis pedibus ad suum reverlenles stratum utanlur ? et ante ipsos leclos singulas pelles, ubi
lectorum sagos coinquinent. In hiemevero ad no- tergant a sordibus pedes, et sicin suos lectos ascen-
clurnos <ipedulibus utanlur pelliciis propter frigns dant. '..:
pedum. In leclis habeant in hieine singulas roal-
erantque hi clavi prceaculi, ut clarum est ex Plinio, cana, seu racliana cum aspij*alione,etrachanella est
lih. ix, cap. 18: « Squamis coiispicui crebfis el prae- slragulum, seu lectorum Pperimentiim. Papias: /?«-
acutis clavorum, caligarium efiigie. > china, slrata lectorum. -Vita S. Joannis Eleeriiosy-
<*-ln caliga. Lege, ut in Regula ms.,/?i gallicla, id narii : « Juslum est enim et bene acceptum Deo,
'
csl, gallicula, juxta prcefataii) rationein. ut leganiur centiim potiiis qnadi-aginta quaiuor fra-
h
; Ligneos euspus putantur. Lege, ut in Regula tres el doniini tui, quam tu infelix. Veniirtdantur
ros., ligneos cuspos uiantur. Quid sit cuspus docent enim quatiior rachanellce nuniismate uno, > Et in
glossceveleres ; Cuspus, ZvltvovauvUhav, id est, li- eadem Vila : «Illic enim fieri fecerat.quasi tbolos
gneum sandaliuni. . quosclamprolixos ligneis tabttlis paviroenlo sliato ad
<*-Pelliciis. Hoc vocabulum recluiidat, nec habelur requiescendos eos, et simul cuni sloreis et Tacanis
'
in Regula ms. , ' perlotani hiemero. » Racana iriiiienseu racanellacst
d Pcdulibus utantur pelliciis. Preetei* nt evidenter pa-
caligas quce B simplex et teniiis propler hicniem,
superponantiir.
c Sagos. Ila jn Regula ins. flecle : nam hoc vo- _.; tet ex hoc lnco Magisiii, et salis coliigiiur ex Gre-
goriopapa, lib".xn Regesti, episl. 16, ubi agensdis- de
cabuhim ciicilur raasculine et neutraliter. Nonuius, leclis quosmiltit ad roonasieritim niontis Sinai,
cap. 3 : t Sagum genCris neulri eljilerilinqueiiiascu- tiiiguit lcenas a racanis : « Misimns l;cnas >quinde-
Tiiii,» etc. Arrianus in Pefiplo marisEvylhra.i posuit • cim, rachanas triginta, leclos quindecim. Et ex
mascilline : auyot upazvotvtiv.aiyeypudp:ivoi", v.ui (3s-. . Erinoiiio, lib. ix, epist, 17:"« Lrcnanielracanas.cum'
6upLiivoi,icl est, sagi ad usuiiiviroriiin arte fullonis voliieiilis, coloris rubei autfusci iiiihi cimi.celcrilate
j.rceparati etiincti. inittite. > Et hicTocus sanus esi,nec ullo medicaniine
{ Raciiinis. InRegula ms., rachceni-s.Rachina, ra- indiget.
CAPUT LXIII.
DE MENSA ADBATTS.
§1.— Ex REGDLA SANXTI RENEDICTI. vult de fratribus voeare in ipsius sit polestate. d Se-
» Mensa abbalis cum hospiiibus Ct peregfinis îl G niores tamen unum autduos semper cum fratribus
semper.h Quoties tam6ii minussunthOsjiiies, c tjuos diihitteiidum propter discipiinam. :
o Mens.a abbatis cnm hospitibus ct peregrinis sit ,.' ,J>Qnoties tamen minus sunf liospites..Qtiam vide-
semper. Arnolphus lib. i de S. Enimeraiio bunc Re- licet sufileiat aclexpleiidam"abbaiis iiieiisaii].'
gulrelocrimiaiigit, agens de S. Romualdo abbafe iuo- o Quos vrilt d'e fralfibus vocurein ipsius sil y>_o-
n.asterii S. Enimeraiii : « Mensa illius secundmn tesiate. "Vocanturifatres ad meiisam abbalis, ut ij.se
Regulam sancti Bcnedicti erat cum hospitlbus et pe- abhas lmmiliiatis recordetur : ne vel fanqiiain prin-
regrinis.» Hosjiiles sriniejusdemnationis, peregrini ceps, aiit inqnarcha solus inmensa sedrat; vel, si
allerius; noiisuni hi hospites,, quiineacieiii civitate liabeat aliqiiothcspites, exloilatur, frairesque sper-
eloppidoin qtio silupi est nioiiasleriiim residehtes, nat, qiiod sclus cmn hospiiibus 'sepafatus a grege
ultro convivium eiiiendicant, aut ab abbaie iiiviian- - acctiiiiberepossit. Ciide S. Eiigeiidusahbas (ul.in ejus
tul*: sunt enim polius convivce quain hospiles. Hic Ac.lis habelur) npnqnani niensam separaiam a Ifa-
autem sola mentio lil mensie, 11011 cellce, aut came- lribus habuit. Nec dicendum est fratres vo.cari ad
rre , aut palalii abbalis in quo seorsum a sua con- mCiisam abbalis, iitlaiiiiuseptilerituri Nartisi valent,
gregatione refie.ial cuni hospilibus et peregrinis.Ex noii indigenl lautioribus epulis; si inflrmi snht, ant
quo efficitiii*ipsi abbati relicientium esse ciim pere- oriiniiio debiles, habent cellam' in'flrnioriim, in; qna
grinis et hospilihus in ijiso coiiveiitu -.i'alruiii,maxi- liielius accipiantur, elpioeiirentur, et opus est, car-
me in refeclorio, vel certe alibi, si com.moduni.Npri nes comedaiit, quas in refeclofio comedere nefas.
erit fefecloiium fratrum jiixia ralionem a iiobis D Necdixil,S. Reiieaictusdebileseiiiifirmos,sedquosvo
expliCandam.ls fuit usus antiqiiorum Patrum quibiis let. Nec, cuih separavit coquinam abbalis el.hospituni
S.Beiiedicluni in re lantimomenii coiitrarium fuisse a coquitia fratrum, hoc ideo invtiiuitul abbalis olia
miniine credeiidnm est. Id prajcipit Regula Patruiii ferverel,fratrurovero cacabus algeret,sed, ul incertis
ms. : « Illiid, quoque slaluimus, tit abbates omiii horis supeneuientes liospites, qui niinqnam desunt
tcmpore ciim fratribus reficianl. i S. Isidori,cap. 9 : monaslerio, non inquielenl fraires (Cap. 55 Regutce).
i Abbas citfa iangiiorisnecessiialeni cibos in conspeT Et si aliquid addeiiduni est in gralifini hospiluni,
ctu pariler ctim fratribus sinnat.» S. Aiireliani, cap. illud eiiam fratribus indulgendum, ul supra riola-
.9:«Abbas, nisi incequalitafefacieute, exlra Congrega- - tum est.
tioneni non reflciat.» S.Ca.siirii,cap.„59 :« Abbatissa ' d Seiiiores.tamen unum aul duos semper cum fra-
nisi inrequalilate aut iiiliririitate aut occnjjationeim- iribus dimitiendum. Optiina leclio, si yerbum sub-
pellente extra congregatioriem peiiiius non rcficiat. • statilivum, est, subiiitelligiliir. Nam gerunditim
Dbi vides soiuin inceqnalitalis, ,id est, nioi*bi,,vel , ';" aliqnando accusativtimregit.Tn Coiicordia Yindp-
occupalionis casuin excipi. Id eiiam yitietiir ex" S. cinensi legilnr : Seniores iamen unus, uul duo curii
Ccesario, episl. ad Oraiiam :« Et in qiiolidiaiio cor- frqtribus dimiitendi. Yplgo additur TOprocuret. in
poris aliineiito atqtie coininuni cibo par sU his, cnm cod. p. ros. Viclorino additur, mandamus. Sed cim)
quibus pari in mensa uteris conscnsu, ut qui ad Iiucusque rite cuncla procedant, iu his verbis totitis
unam sedetis mensam, ununi vos parque ' reficiat-al.i^ diificullatis cardo versatur. Nam si uniis aut cuo
•"' •" iiietitum, -1 Beniores diiiiittendi sunt propter disciplinam, acta
1257 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXIII. 12SS
§ _I.—-Ex REGULA MAGISTM (cap. 82). A quos voluefit abbas prceter Prccpositos,qui in deea-
» Ad metisam abbatis sedeant seniOres, extranei dis sjiis ideo ad suas roensas jubentur esse prcesen-
supervenienles, h velvicibus c fratres psalterati, tes, utcausam Dei, idest, taciturnitatis et gfavitatis
nientum. > Idem faciebat S. Eugendus abbas, ut si additum fuisset, in refectorio, vel quid simije.
habetur In ejus Aclis apud Suriuin: «Ille, iiitjuaro, Itaque prinio respondemus juxta snperiorem re-
abbas sarictus nec mensulam suam (ut facerequos- sponsionem ex Ruthardo allatam. Quceclafaest ex
dam nuper audivi), nec victum unquaro cxceplavit verbis Magislri, qui, cap. 82 ul srepealibi, optime
a ffatribiis. > Ilis accedat conslitutio abbatum in ! S. Renedicti mentem interpretatur ,. cum ait :
syriodoAquisgranertsisub LurlovicoPio imperatofe, « Ad mensam abbalis sedeant seniores, extfanei
tit. 27 : i Ut abbas vel quispiam fralrum ad portam supervenientes, vel vicibus fralres psalterati qnos
monasterii cuin hospitibus non reficiatur. In refe- volueril abbas, prceter Prcepositos, quinTn de-
ctorio autem omnem eis lmmanitateni manducandi cadis suis ideo ad suas iriensas jubentur esse prce-
et bibendi exhibeat. Ipse tairien ea cibi potusque ,-serites, ut eausam Dei, id esl,; tatiittirhitatis el
"mensura contentus sit, quam reliqui fratres acci- gravilalis in susceptis suis cuslodiant. » HcccClara
piunt. > NequC huic litulo adversalur sexagesimus suntj, et nullis ambagibusTnvoliila : maxiuie ctini
secundus, in quo staluitur, « ut laicus causa man- extranei supervenieiites juxla Magislri Regulam
ducandi et bibendi in refectprium non ducatur. i debeant in refectorio cum fratribus reflcere, ut su-
Nam hic tltulus ad liospites nori spectat. Noslise pra notatum est. Respondeosecundo locum esse in-
sententice favet Magister, qui, etsi Statuat mensam B ; telligendum de illis diebus in quibus abbas frangit
abbatis ut sanctus Renedictus, tamen cap. 24, ubi jejunium propter hospites; cum nimirum fratres re-
agit de leclore hebdomadario, statuit quid legendiim ficiunt hora nona, et abbas cuni hospitibus hora
sit in refectorio, cum superveniunt extranei. Ne sexla. Tunc enim dimittet unum aut duos ex senio-
autem quis putet hanc novam esse interpretalionem, ribus, qui hora nona reficiant cum fratribus propter
Ruthardus antiquus scriptor hoc caput Regulce ex- disciplinain : qula tiirteabbas j'ahi fefectione suinpta
ponens ail quosdam in ea esse opinione : Qucerilur, cumlhospitibus nonintererit.fefeptorio. Nerjiiehis
inqult, in lioc loco ubi debet abbas manducare, obstat qpod cap. 53 fratres jejuniofum constietudi-
utruni in refeClorio,an fOris. Sunt alii, qui difcunt nem prosequT debeant, Nam ha_cita ; intelligenda
foris, alii vero intus. QuomOdoergo dimitlere debet sunt, si non yocentur ad riierisam abbatis, cui po-
seniores duos, vel tres Cum fratribus, si illic in testas absoluta hoc capite conceditur quemlibet e
iefectorio debet manducafc? Qrii respondentes di- Tratribus vocandiad mensam suam sine ullo diei*um
cunt: Propterea dixit S. fienedictus seniores dimit- discrimirie. Quidani objiciunt, quod S. MaurusTheo-
tere, quia sunt talia refe6toria, in quibus sedent debeftum fegerii convivio excepit in domo hospitiini;
fratfes, ut propter multitudinemfratrum ab abbale Yerum quidem est, sed non inde concluditrirS. Mau-
rion possint videri, veluli in sanclo f_lallo.> llrec rum a sua congregalioiie separatum cum rege epu-
''.seritentia confirmatiir ex fegula S. Benedicti, Cap. latum fuisse. SI vero non duxit regem in refecto-
58 : « Nec prcnsumatibi aliquis de ipsa lectione, aut rium, id conlingere potuit, quia locus minime aptus
aliud quidquamrequirere,ne detriroccasiomaligno: erat ad-igem aecipiendumctim suo comitatu. Op-
JriisiTorte Pfior voluerit pro, cedificatioiie aliquid C ponunt etiain qutid S. Coluiribariusrion inlromitte-
bfeviter dicere- > Ubi Priof pro abbate ustirpatiir, jbat l)ospilessceciilaresin interiora monasterii, Cort-
ut supra declaratum est. Sed si abbas nunquam re- . cedo quidem, sed noii inde eflicies S. Coliimbantini
ficiat in conventu fratrum, quia cap. 53 dicitur nun- seorsum a sua congregatione cum ejusmoilihospiti-
quain hospiles deesse monasterio, aut sallem raro, bus semptir, aut plerumque comedisse. Oppontint
si locus sumatur hyperholice, absurdum esset per- ; eliam id vajde inctimmodum esse fratribus, si sce-
mitiere ipsi abbati aliquid in rcfectorio de leclione: pius hospites cum eis comedant. Sed conlrariiini
dicere, qui nunquam, aut rafo debeat intefesse. quoiidiana palet experientia. Et si quid incommodi
Prreterea si contraria sententia valet, nescio quidI inde emergit, illud minus est, quam si abbali nun-
delerius roonasferipcpniingere possit.-cumipsi ab-• quam aut rarius cum sua congregatioiie reficienti
bati fenestram ad omnem Jiccntiam ejusmodi insti- detur occasjo dilapidandi botia monasterii cum
lutio -patefaciat: datur enim ei occasio quoiidie co-• laicis';' fratribus vero iiJiirmuraiidi, ef remissius in
messaiidi cum scecularibus, decoqtiendi, obligu-• sancto proposito agendi? Qiiae facile inter vescen-
lieiidi, et dilapidandi bona nionasterii, ut quoti-• dum obrepuiit, maxime si illi prcelatum nunquam
diana patet experientia :; quod etiam prajclare no- aut rarO in r6fectorio videant: ctim etiatii ejusmodi
tat Pelrus Veneiabilis lib: i, -:epist.•;,;18.Hinc ortat seniores ob disCipliiiamrelicti nuriqiiamsatis aticlo-
est pmiiis monasticcc vitce corfuptela, divisio illat ritalis ad eos compescendos habituri sirit.;
bonorum inonasterii inter abbalem et monachos, ;-'> Ad mensam abbdtis, etc. Hcechabentur in
cum sibi abbales opimiorein tit nielioreih partem, ms.; Magistri, cod Corb. eodem capite. Reg.
quam occasionehujus capituli mensam abbatialem ; T1Velvicibus. In cod. Vind.
appellant, seppsuerunl. Nec id me niovet, quod in,; additur, alienis. ;
constilulionibus,ne.in agrq Dominico, cum ad mp- o Fralres psalterati. In cod. "Vind. deest, TOpsal-
nasterium, et in Benediclina Tiat mentio camerce i terati. Psalterati sunt ii, qui psallefium rriemoria
abbatis,in cjoapossii, qtios velit ex; fratfibus me- tenentj ui satisliquet ex eadem Regula Magislri,
lius prpcurare. Non enim interprefanlui* Regulami " cap. 57 : « Si vefo in viam lorigiofemdirigaitir,'-co-
summi poiitifices, sed ,id quod dudum introcluctum l dicuium raodicum cuni aliquibus; lectioriibiis de
fuerat, et cegre ayeili poterat, tolerant. Cceterisdifli-- monasterio sectim jioflet,; ut :quavis liora in via
cultatibus mox satisliet. Et hrec senteutia vindicatt repausaverit, aliquaritrilum tamen legat : ita ta-
S. Benedictuma multorum injuria, qui dicuiitpas- men, si fueritpsalierattisi Si vefo riori fuefit; tabu-
sim, ex hoc Regulcecapite ruinain inonaslefiorumI las a majore : supefpositas psaliiiis (L'ege;,cum ali-
ijatam esse, cuni. data sit liberlas.abbatibus qudfi--; quibns psalmis) secuin. porlet; ut: ad refeciioriem
die epulandi. Sed cum h_eclibertas nOnclare pateatt prandiiaut ad marisiorieiiiqutitido appiicuefit,;;sali-
in hpc capiie, sed taiitum ex quibusdam verbis col-- quantulum, quantum occurrerit,: tamen meditetur,
ligalur, satius est sBquinostram sententiam, quami ut "quolidieRegul_ereddat quod suuni esl. > Psalte-
larifarii,injuriam S. BenedictoTacere. rali ergo sunt, qui psaltef ium callent;non psaiterati
vero, qui illud: nondum plene didicerunt: qui ribn
res est(uf airinl adversarii); nam inde clartim estt admiltuntuf admensam abbatis,!quia utpluriirium
abbati non reficieiidum esse in eoderii cumfra- -' juniores sunt. :: i. • ;..<.: r
ifibus loco; sed clafior esset hcec consequcntia,, - _. .... ; : ; -.--- „*''" * '
PATROL. CIII. &0
Ij25§ •S., BENEDICfT AitoAl.ISrAMAMENSTSj' :sm
jn ssusceptis«uiscustodiant. Ideo enim ambos dixi- A care: Hisictim eo qui Jir-sest l>atfe,'TitTpossitsedi-
mnsjn mensa decadresure prceesse,ut ;deC6mfralres ; ficafe. Nulli Jicebit ctim e616qui_-: :
-siM comiiiissQS*.-friearia golliciludine ab universis , :-'!§•IV.;— ;Ex ;Ri.GtiCA:SANCTl 'TRCCrrtiOSI
' OEwsCow
vitiis certatim custodiant. (cap. .10), '.;.'_
Cum fratribus adveriientibus libspitibus et pe-
.'<*:.
§ III. — Ex -REGUCA P^-rntiJi(ccip. 8 »).
regrinis iri una tiiensa f, cpinmuniter: ? vivant: quia
Veriienlibus vero fratribus ad boram refecfionis, de ipsis Domliius ait: llespesfui, eteoUegisfo ine
non licebit peregrino fratri cum fralribus mandu- {Matth, xxv).
a Vicqria solticiludme:.Si forie alter in coquina, esse alteriuS Fructtiosi, capite TfJ;'qtiod stipra ci-
atit in aiiquo negofio occiipatus est, vel niorbo deti- ttiiur caplie, quiilis dtibetesse:;abbas::
netur. d Communiter. Id est, sitiiiil, ut totles explicatuin
' - -'• - ;':-:,;','„: '•".;'-;;;„'
j>Jn Regula ms. Serapionis, etaliorum cod.Fltir. est. -:.
o Cum fralribus,mie, Hcecnon habeiitur in Reg. -."<*" Vivani. Id est, vescantuf, nenjpe abbates. de
ams.S. Fructuosi episcopi Bracarensis, sed videnliir quibtis hoc eapite a_gitiir. }•'
DE ARTIFICIRUS MONASTERII.
• 'siNC'fi''i3ENEDicfi,
';"•. ':',
:§:I.'—EX'BEGDLA B:""::'^.}.:}^.^-^^^t£^^^y..
Artifices si sunt in monasterio, a cum omrii hu- Tllud etiam tenendiirii fuit ut extra mdnastefirim
militate faciant ipsas artes, * -si permiserit abbas. •"tai*tificiurii
rioiffaciat jillus, liisi ille cujus fides pro-
c Qubd Si aliquis ex 6is extollitur pro scientia af lis Jbata
fuerit, qui ad utilitatem et necessitatem mona-
suse, eo qrtod yideatur aliquid conferre >moiiasierio, sieiii;pqteritquid..facere.;:
a hic tabs evellatur ab ipsa arte, et denuo; per earii
• '":''::
non transeat, nisi fofte Iiutiiiliato ei iteftim abbas :§III.— Ex'REGULA.:CAssiA-Ni(-;np.'3i).
jubeat. Si quid vefo ex qperibus artificum yenundari- i Si quisauteni deoperetit sudore proprio plus ab
dum est, vjdeanf ipsi per quorum =manus transi- laliisfediips confert-roori.asierip,inniillpTriiieturnec.
genda sunt, ne aliquam ffaudem prcesumant ihferre, sibi de tanto pperis sulacqujsito blandjatur nec anj-
Memofenttir sCmper Ananiae Ct Saphirce : e ne for- plius sibi aut delicatius aliquid solita qtiotidiani vi-
te mtiftem, quam illi _in corpore pertulerunt, hanc ctus parcitate pr-esiimat; sed tanquam peregrinurn
isfi, vel omnes qui aliquam fraudeni de rebus mo- se hujusce muticli reputans arfepiae/i nudifatis vif-
nasiefii fecerint, in ahiina pafiantui*.Tn ipsis autem tutem adfinem usqne perducat.
prctiis nOn subripiat avaritirc nialum, sed semper . §T¥.s--FiXBEGl.LAMAG.STM
aliquahtulum vilius detur quam f ab aliis s_ecttlari-Q
bus s dari potest, ut in omnibris glprilicetur Deus. ^C.um unaquseque ars aliquid perfectum superya-
a Curifoiririi.liutriilitate.,Ita ip cod.nia. S. Gerin,. tulit:«onsidera qijantopericulo in divino judicio
':-.': qrii iion nuttimtis, sed teipsum Deo-
h Si.pefmiserit dbbas. Ita Sinaragdus,, Turrecre- •rJignaberis,
"Xiilô-fdineriaAdiimêtreverenlitt:
omnipotenti, cuite sub monacbalihaibitu deyoveras,
iriala, et cod. ms. S, Fa.t. , qui addunt particulam subtraxisli. > Ex quibus colligitur Aiianiam et Saphi-
tamen, "Vulgolegiltir : '$1 tamen\jusser.if dbbas. ram juxta mentem sanctorum Renedicli et Gfegorii
.0 Quod si ttliquis.ex eis _exiollitur,.Jdic,Loiige-sane non esse daranatoSi se<f eprum moftem duntaxat
a Chrisiipraiceptp, qup jubetur ut in omnibus ope- itiisse temporalem, non a.ternam. In qiia opinione est
ribus nostris, nos servos inulijes ;reputemus;;Ioiige etiam Cassiamis Coll.yi, cap. 11, qui scribit eorum
etiain a perfeciione monacborum Jjgypfiorum, de culpamlevem fuisse, < qui paf um quid clam de sub-
quibtis Cassiantis lib. iv de Iristittitis feiiuiitianiium, stantia sua inlidelitatis errore servaverarit;
- >:inquit
cap. 14 : « Et cum tanios UnUsquisqueeoruiri quo- illp. ,--:. •'. -.
tidie de opere et sudore propriP i*6dditus conferat , f Ab aliis swculriribus.Ila in cod. S. Germ., Ebr,,
nionasterio.ut exeis siistenlare non solum suam Far., cum Smaragdo, S. Dunstano, Turrecremala et
Valeal parcilatem, verum eliam usibriS$ossit,exube-: editione Goloniensi.Tn vulgatis vo aliis rdesideratur.
rare multorum : ;in nujlo tahjen jnllatur, nec sibi dp .•'"6 Dttri polesl. Iia aptid Smaragdom elTurrecrema-
taiito operis sui qucestu ac sudore blanditur : ;sedpraj- r, tam. In editione Coloniensi el quibusdam vulgatis,
ter dtio paxaraatia, qiiaj ;tribus yix denariis ibidem datur, In codicibus S. Germ. et Victorinis, detur. Iri
dislrabuntur, nihil Sibi amplius unusquisque prce- cod. S. Ebr, , S. Far. , editione GolinEei,et apud S.
smnit. •...'- .. , Dunstanum nihil hofum habetur, sed verbum sub-
d Uictalis evellatm ab ipsa.arte. Hoc sapienler intelligitur.. ,
a S. Renedicto instifntum est. Njhil enim iniquius J>In Regula ms. Serapionis, etc. , cod. Flor.
ferre polesl superbus, quam si videat se ab omnibus » Siquis autem, etc. Hoecsumpta sunt*x lib. iv de
lanquam aliis inutilem despici, ct monasioriuin sua Institutis Reininiiaiitium, cap. 14.
'induslria et labore .''minime indigere. Qiiapropter ) Nudituiis. Idest, pauperlatis, quam :S. Rasiliiis,
S. ColunibantiScirca Tmein sui Pcenileniialis dicit etnomiulli Patfes Grceci «Y.T-npoavvnv appellant, Td
Suj)erbiiitn punieiidiiih esse despectu. est, possessionis carentiart. ApudHesychium uxripay
e JSe fnqrlcm qifam ilti in co.rporeperlulefunt, etc. ir-vv.?,ivSeng,id est pauper, indigeiis, «xT>./«otT'jv!.,
l.ta S.;Gli*egorius lib. i,epist. 56, agens de "Venaiitio EvS.t*,Id est,irii!igentia'. :
vita>.monasticccdesertore : « Si ergo mortis periculo k Cum unciqudque ars, elc. Ha.c liabentur in Reg,
dignus fuit, qui eps, quos dederat numriios, Deo abs- ms. cod. Coib. cap. eodemr
1261 CONCQRDIAREGULARIJM.-^ CAP. LJTt. 12«35.
caneuni usibus, monasterji « habuefit, yel mitten-,,,A ..i.,V'— Ex REGULA SASCTI H|ERpNVfdI (cop. h).
; dariini-51jMogiartitti abtitidaverit, iritefrogata qria- 8 Fratres «jusdem arlis in unam doraum sub uno
Jiiate^pretiiquantum a scectilarilftis,'0distrahlpbiesl,• Pra-posito cpiigrpgentuj', yerbi gratia. ut qpi lina
"taiitiiiriinfra nuihnioriim miiiori Sempef dislraliattir texunt, sint pariter; qui mattas, in unanireputeniur
;pretio: ut agrioscaiiiur irihac pafte SpifitaTesa src-' fain|liaih;; i> sarcinatores, car|)entarii, i fujjpncs,
"
ctiiaribus d actoriiiii distartlia separafi ';' curii npn1 - i galligariiseoi^suni a suis Praeposiiis gubernentur.
*''<*negtitTcausa, quceCstihitiiica animce, lucrum su-• Et per singulas bebdpmadas-ratiociuia ojierum suo-
prajqstiliam qusefantf ~&e& eliam ab Tpsajjiistiliai runi atl Patrem mpnastefii referanl.
roinus accipiendiprelii htimanilate; coiiseniiahl: ut; ." ¥L — EXREGIILA. SANCTIBASIT-H:
§ (cap..102).
lipn proptef CUpidiiaterii et avafitiam ai*fes operari
; Intefrog. i Si opprlet eos qui noverunt artificia
, credantur, sed ne ofio possit pascenda dignis sunipti-
:bus niaiius vticare, et lipras operosi diei gratis irans- suscipere aliquod opus absque coiiscientia, veTjus-
sione ejus qtii prieesl et operum solliciludinem gerit?
ire. Pretium yero aceeptutii abbati debet ab ipsis. Fiirtiretis eril..1.ejusmodi, velsiniilis eis qui
.arlificlbus fidelitei*eoiisigjiari. Quajdimiriutio pretii r^rResp. '
- cestimationeahbatis arlificibus debet conslitui ut furibus concurfunt. . '. .
' sciarititem '..''§ yil."—- Item (cap. 104)."m",
qnanta eriientibus sujmriiaresporidetil,ettJBj..';
accepti pretii fraiideni non ,possiiit facere de ipsai Quodrsi per negligentiampefeat aliquid ex his,
quantilale jam scienti abbati. autper coniemptpiti dissipetnr? etC.
a Hqbuerii: Adieci hoc verbum, ijuod deesse e tlva discedant niinus pretiiim accipiendo hunianita-
' .'-•' „.":' ' .- -
Videtur, •„;. ;.-.. "„•/•„' „„;:.„ ",- :TiS''gratia/"„-:
; ;•*•Eulogiafum: Hoc vocabulurti hic improprie su- « Frdtresejusdem drtis. ll.ec yidentur esse exprce-
„miiur. Naro turpe esset vendere eulogias I •fationeD. Hieforiymi ad Regiilam S. Pachomii; elsi
. ;,c i)is. r-iAi.Id est, vendi. Distrahere, yeridere. TII- - Tii codicibus exctisisiion liabeantur. Nam infra cap.
pianiis. ff. I, Prcacipiant. De Eeclilitioedicto,«iit eccee "70,qucedaniprofertintur ex D. Hieronymo, quceha-
pleriqussolerit niancipia, qucenovitia iiotistint, qiiasiI 'fceiitur iri eadem prcefatioiie,Eiquce hie citantur, iii-
.novitia clistrahere. > Cassianiis lib. iv de Institiitiss sfiuitis S. Pachpmii siniilia sunt, de quibus S. Hie-
Renuniiaiitiuiti, cap. i& : « Sed prcefer duri pcixaina- - ronyrtius disserit in citfiia prrefatipiie.
tia, qure tribus vixdenaTiisibidem disiralnintur, ni-- f» Sarcinalores. Hornm 'me'nti0Tit in ¥ita S. Pa-
b'T sibi aniplhis unusquisque prcesumit; >S. Leanderr choriiii apud Palladium, cap.de Tabeniiesiotis.
deInstiltitione¥ii'ginum,'cap. i. «¥irlsse distraliunt,;, _: Fultones. Htirtim.etiain meiitio fit in "Vita"S.
.siihulque cum pudicitia libertatempprdunt,> Nonius -
s 'Pachomiiiliidem. ;;
:c..-4 : «Distrahere esl vendere. > i Ggllicjqrii. Lege, Gailicgrii. Sunt Gallicarum
&Actormridislantia. lta reposui 6x Reg: yms. cum n ''sutores. : ''•."'' ;,'"' ". ":
Tn Concordia actibus distantiaqiie; ;C * Si pportet egsj etc. Exstat apiid S. Basilium,in-
•.-.f N-egolii.ldlegeretur,
est, negotiatioiiis. terr. ii% Regul. Rrev.; et apiid Rufinum, cap. S,4..
f Sed etiam ab ipsajustilia •minus dccipiendi pre- 1 'Ejusniodi: Pro hoc vocabulo in textii GfseCo
..,..,.,elc.Tta in Reg. , nis. ; sed hoeCcorrupta sunt, el;t est iv.uTepag, id -est,iiterque; 6t additur o re 8t5ou_-,
yideiur deCsse verbiim, discedere. Itaque legenduhT n v.uio Sex°î">s»i<l" esl, qui dat, et qui ' accipit; opu»
puto:: Sed eliam ab o
ipsa juslitia mirius accipiendo ,„yide.licet. , "__",r .'.-:' .: >
.preiinmdisccdere humariitritetonseritiarit. Quasi hiC e » ¥ide supra cap. 91, § 6-
Magisteriinperaret discipulis, ut a justitia coinmuta-
:,';."-CAPUT'-,LW... '•,
*E piSGIPLlNA SUSCIPIENDORCMFRATRUM.
§ I. .-=- Ex REGCLA SANCTI RENEDICTI. si veniens perseveraverit pulsans, et illatas sibi ia-
a Noviter venieiis quis ad conversionem.liionei fa- jurjas et diflicultatem ingressus h postquatuor aut
cilis fiToualnringressus, sed, sicut ait Apostolus, JJ quinque dies visus fuerii patientef portare et per-
Probaie.spiritus, si ex Deo sunt (I Joan. iv). Ergo sistere petitioni suse, annualur ei ingressus; et sit
a Noviterpeniensfjuis, etc, Id est. noviter venienli tio tribus itiensibus considerari oportet. » S. Fru-
ad convefsioiiem non facile tribuatur ingressus. ctpbsus arclriepiscopuscap. 21 Regiilceagens devltre
Hrcc phrasis-sapit Hehraisrrium. ... ,
- .1 Posi mpiiastic_e candidato : « Hospifibus, sive peregri-
guaiuor aut tjuinque dies, etc. Sic S. An- nis strariiina cpinpprlabit aquam cajefaciens pecli-
tonius riionastic_evitaepjinceps JPaulujn Simplicem btis. i Ita statuitur additione pi*imaCap<tularisLu-
quatuor ai.es aiite fpfes suas perseveranteni vix tan- doyici imperatoris tit. 3i':' '. Ut.novilip npn facilis
detii inlrpmisit, ut dpcet Palladius, cap. de Paulp in monasieriumtribuaiur ingressus : etut in cella
probalionis causa hospitibusserviai paii-
c Et sit in cella hospitumpqucis diebiis. Qriid fa- liospituiii
Simplice.
cis diebus. > Idque juxla irtstitulum -Egyptipruin
ciat in cella hpspituni noviter veniens, iion declafat iripnachorum; ita tamen ut.prius noviter venierites
S. Renedicius; sed hoc ex aHisPatrihtis discendtim yesieinoijachica induerenl, el ajic}uandiii.pi'pi)areiiti
est, qui stat.riutitut ejusniodi hOvititisseryiat ljospi- quam hospitii niinisierium eis imppnprent,' pi pia-
iibris. Tla statiiit au6tpj*Regujce Tajiiatensis : « Urii nuiriest exCassiano, lib. iv de Institutis Renuntian-
dfesenioribus depufatiis faiidju jiibeatur adven|enti- litim, cap, 7; serfS. Reiieciiclus qucedamcirca pri-;
bus deservife, quousqp.e devotio ejus fuerit patien- scoruni iristitutipiiejniHiinufayit.Tiospitiieiiah) seiv-
lia teste mpnstrala.'i;'.S.''.lsidorjis cap. 4 Regulce; .yilio ad paucpsiiies redactp; ne.a.spiritalibusexeiH
* ¥itaiu. enini unitiscujtisque |ri iipspitaliialis servi- ciliis noyiiii retartiarentur, , ,.;, ,„.i;
*'
mz S. BENEDICTIABBATltiANIANENSlS 1264
in cella hospitum paucis diebus. » Postea aiitem A obedientiam, ad opprobria. s Prcedicentur eiomnia
sit in cella b noviiiorum, c ubi meditetuf et dura et aspera, per quce itur ad Deum. Et, si pfo-
manducet, et dormiat. d Et stinior ei talis deputetpr, miserit de slabihtatis suceperseveranlia, postduo-
qui aptus sit ad Tucrandas animas, qui super eum runi niensium circulum, h legatui* ei hcec Reguia
curiose oninino intendat; et sollicitus, <*si revera per ordinem. Et dicatur ei: Ecce lex sub qua niili-
Deum qucurit, * si sollicitus est ad opusDei, ad tare vis, i si potes observare, ingredere; si vero
..<*>Postea autem sit in cella novitiorum. Antiqua chiepiscopus cap. 21 Regulse et 22; conversqs.
<>Ubi medileluf. Meditetur, id est, legat.
liujus rei praxis videtur in ¥iia S. Hefmelandi ab-
A El senior ei talis deputelur. Tta S. Fructuosiis
batis : « LTriex more instituti monastici in cella, ut
vocanl, novitiorum probatus, etc. > Hujus cella. cap. 21 Regulce: « Sicque anuo illo uni spiritaii tra-
nientio fitin ¥ita S. GiiillelraiGellonensls : « Quam- ditus setiioti pon statjm commiscendus efil congrti-
primum condecens metituroratoriurri, metituretiam gationi. > S. CaasariusArelatensis cap. 3 Regulce:
tolius clausfri anibjtum. > Et paulo post: « Atque « Sed uni 6x senioribus tradita annuin inlegrum Tri
dtirmftorium, et cellam novitiorum. » Haecctilla ab habitu quo venil, perseveret.» An autem singulis
aliis monasterii domiciliis efat separala, et in ex- ' : novitiis singuli seniores dandisint, non expriniituf;
iremis loeislllius sita. Id patet ex fieda lib. ivHisl. nec pulo hanc esse mentemS. Renedictiet S.Fru-
Angi., cap. 35, ubi agit de monaslerio sanctccHildce: ctuosi, qui fere sequuntur jEgyptiorum monachp-
< Erat eniiii hac ipsa hora cum aliis nonnullis Chri- B rum normarn, juxta quam uni seniofi decem juriio-
sti anciilis in extreniis monasterii locis seorsum po- res dantur insuTuendi, tit conslat " ex Cassiano, libr.
siia, ubi riuper venientes ad conversionem femince iy ede institutis cap. 7.
solebant probriri; donec regulariter institutse ad so- Si revera. Erat lantuni scriplum, si vera; sed
cietatem congregationis suscipianiur. Et ex S. ex mss. nostris, Sniaragdo, S. Dunstario et Ttirfe-
Friicluoso archiepiscopo. cap. 21 Regu.se ,: « Neque cremata reposui, *i revera. In vulgatis si vere.
iiiterna fratrum diyersoria accedet, sed delegata in t Si sotlicitus estad dpusDei. Sumilur opus Dei
exleriore curte cella perfruetur. » Sed videtur S. pro officio divino, missa, et horis canonicis, utpas-
Friictuosus singulis ntivitiis singulas cellulas assi- sim alibi. Nec est mirtima virtus nionachi, si solli-
gnare, quemadtiiodum et S. Ferreolus cap. S dum Re- citus est ad opus Dei, sine-qua yix moriachi noriien
gulce : i.Vicinam tamen monasterjo cellulam, etpersonam sustinere potest;qure si a reclore mo-
piceiioiatuiii tempiis observat, accjpiat.ne»,ea Noyltii nasterii abest, non video quomodo monasterii di-
atilem ab aliis fratribus separabantur;' quce sciplina possii integra et salva «onsislere. Quatuor
in monaslerjo gerunttif in eorum notitiam vetiirent, auieni inspicienda seniori circa novilium prcecipiun-
et discederites ea saecularibus revelarerit. Id eliam tur: primurii, si revera Deum qucerit,1d est, si vera
eorum trahquillitati .maxime congrurim erat ut ab et pura inlentione Deo in monasterio servire cupii;
oiiini conSortio sejuncti facilius contemplationi et secundum, si omni solliciludine hpris canonicis et
vitlorum exstirpatioiii studerent. sacris Jiturgicis interesse. cupit; tertium, si riihil
h Novitiorum. Novitius proprie sefvus iiovus est, charius, n.ihil anliquius.obedieritia ducit; quarlum,
noyiter emptus. Glosste veieres : -Voritius.v£tivi.To_-, Q si opprobria et iiijuriassibi faClas cequo animo et
idest, noviler empliis. Meminit Cicero oi*at in Pi- summa alacrifate snstinet; quce si prcestiterit, vere
sonem : De grege novitioruni. Juvenalis sat. 5 : mpnachatu dignus est.
Tetrumque novitiushorret *. Pradicentur ei omnia dura atqiie aspera, per
•.'.':;Porthmea. . tjuceitnr ad Deum- Htinc S. Renedicli Tocum cilat
sanctus.Gregoriuspapa inl Reg., eap. 4, ctiihait;:
Quo in locp agitur de rwyitio, qui in balneis ser- «Qui arctissimam conversatiotiis viam imperant, no-
viebat. Novitius opponitur.veteratori. Veterator, qui viter yenientibus facile hahitum non impendunt.
anno serviyit; novitius, qui minus, communiter do- arciissim_e vita. magister optiiiius,
de ccdilitio. Quare ejtisdem
cent juriscppsulti. Vide iitulum pdicto veritatis discipulus eruditus prcecipit dicens : Pro-
Recte igitur noyitii appellaiilur a S. Benedictoli.qui 1 bqle spirilus; si cx Deo sunt. Et iterum nunlientur
noviler accedunt ad servitutem Dei. Sunt 6i)imriio- eis duia et aspera, per quae ilur ad Deum, ul sciatj
nachi servi Dei, et ita passim appellantui* a sanctis intrat. >.....
est divini ut ad.quid
Patribus; nioiiasterium schola servitii, h Legatur ei haic Reguln. Idem statuit S. Cresa-
loquiturS. Reneclictus. Sic, a Tertulliano libr. de rius cap. 8 sua. Regulce: « Qurecunque ad conversiu.-
Poenitentia catliecumeni appcllaniur novitioli :;« Sic nein venerit, in salulatorio ci frequentius Regula
prrecipiie iiovitiolis isfis, qtii cum maxinie iricipiuiit et Regrila Tarnatensis : « Deinceps om-
aures > ¥ilce monasticre relegaUir;»'
divlnis sermonibus rigare, nis Reguleeconstitulio relegalur.'» •
noVitios S. TsidorusPelusIota libr. i, epist.'-tS'8,ap- i Sfpqles: observare, ingredere. Non est temere
coiiimuniiei*
pellat vioituyiig;i&est, neophytos.Grccci Palladius -t. stibeuiidum onus, quod „viribus nostris impar;. sit..
apoeii&iit.upyjj.piovg,: id esi, incipientes. Tentahdcevires, cumafduum aliquidaggredimur.
cap. 21 de B. Marco : Kat itupuv.uGitop.utty Bvpa.. •.j.r
UVTOV Versate diu quid ferre rectisent,
v.iXy.ng UVTOV, o>guxi.iya i/.pûptogwv va\j.ita>v
b iQuid valeant hunieri, «
id «et
CmipuvQpuitov, est, essem adhuc assideoioribus cellce illius,
qtiem egti ut poie qui incipieriset no- inquit Horatius, in Arte. Quod si in aliis rebus fa-
vitins, supra homineiri existimabam.» Qupd voca- ciendum est, id maxirtie cum de vita lnonasticii am-
buluhi ita reddit interpres Hefaclidis:: Tyro iiovus- pleclenda agiliir, prcestaridtimest, quod prccclare do-
<5f«c riionachus. Arionynius quidam tractatu de Silen- cet S. Gregorius cap. citato: «Cum infirmi foftia
tio : K«t daTnptov v.ui"tlytJ.inov;TOtgup%upioig, v.ui promittuntj-non est expeftum robtir, sed confusio
iiitaotr, v.td T.Asiotf,id est, «res salubris est ettililis discrelionis quos omnes sub unius denotaiione sa-
lnCipienlibus seii noviliis, iiiediis seu proficientibus piens admonet, qul dicit: Supra te onus ne levave-
et perfectis.» Et EuchologiumGrcecorum : 'Azo).ou6i« ris. Qui ergo in regularis Vita3forti proposito aliis
tl( upxuptovpuaofopovvTu, Id est, sequentia seu ordo prcesunt, tanto discretiris deberit ad eamdemvitam
instiluendi novitii ferentis rasum. > Sic qiiidam Pa- conversos recipere, quanto el utilius praeriosceriduDi
tres Latini appellant riovitios incipientes S. Ccesa- est, accedentium pelitio ex virtute sit aniriii, an"ex
rius cap. 41, et S. Aureliartus cap. 44, supra cap. prcecipilatione;voluntatis. Narti.qui in suis .acfibiis
62. S. Basilius inlerr. 15 Regularum-ftisius disputa- faciles suiii, solerittam instariter vita. spirifalis asper
tarum appellaf tfoayopivovg,id est, qui introducun- ritalem appetere, ut videantur magria arijini virtute
tur. S. isidorus cap. 4 Regiilcc,et S. Fructuosus ar- quod expetunt desiderare.» Notanda doctriria his
1268 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXY. 1266
non potes, Hber discede. Si adhnc steterit, tunedu- A . si))i iiiiperata servare; h tunc recipiatur ,n congre-
caturin supra dictam cellam novitiorum, Ct iterum gatione,« sciens se lege Regulcecoijstilutum, quod
probetur in omni patientia. Et post sex roensium ex illa die non liceat egredi de monasterio, nec
circuluin relegatur ei Regula, ut sciat acl quid ingre- collum excutere de sub jugo Regulse, quam sub tam
tiitur. Etsi adhuc stat, post quatuor meiises iterum. morosa deliberatione licuit ei d excusare, arit susci-
c
eiTegatnr <*eadem Regula; et si liabila seeum de- pere. Suscipiendus autem in oratorio coram om-,
liberalione promiserit se ohinia custoclire, et cuncta nibus * promittat de stabilitate sua s et conversioiie
quorum est spiritus appetentium vitam nionaslicam senl, ac suis rebus perfecte renuntiassent, propriis
probare. exuti veslibus babitu monaeiiico ab abbale coram
* Eadem Regula. Ita apud Smaragdum et S. ffatribus induebantur. Si vero processu temporis
Diiiislanum, vulgo T6eadem desideratur. eos in*sancto proposito non posse perstare animad-
•
i> Tunc recipiatur in congregatione. Armo videli- vertissent ex quadam rmurmuratipiiis vel parv_e
cet evoluto, qui unicus datur a S. Beneriicfo ad pro- inohedienticCcrilpa, eos rebris monasticis exutos et
balionem,utexhoccapite notum esl, cujus institu- suis indutos ejiciebant; si yero riihil ejtisinodi in eis
tionis a S. Renedicto factce rtientiofit in rescriptoi deprehendissenl, admittebant, eorumque vestes sa:-
Alexandfi II papa*ad Udonem Trevirensem, et Theo- culares pauperibus erogabant. Nec famen illis fra-
doricum ¥erdrinensem episcopos apud Ivonem p. vi, _" trum congregalioni commisceri permillebant, sed
cap. 428, et causa 17,-qu. 2, cap. 1. Idem prsescri- eos seniori, qui non procul a monasterii veslibulo
psere spatium S. Gcesariuscap. S supra citato; S. cellam habebat, et curam hospitum gerebat, tradc-
Ferreolus cap. 5 sure Regulce,S. Frtictuosus archiep. bant, ut anno integro cumbrani huiriilitate et patien-
cap. 21, Fructuosus alter c. 18; Magisler cnp. 90; tia servirent hospitibus: quo fevpluto, si qu_e sua-
ct Regula Tamatetisis :« Et nisi expleto ahno iiullus;t; rum partipm erant in hpspitio slreiiue egissent, uni
mutare habitum permittatur. > liiem statuilur int ex decartis disciplinis spiritalibus iiribiiendicommit-
COIIC. Aurelian. v, cap. 19, de puellis vel qucepro-; tebantur.ut fuse narrat Cassianus libr. iv de Institu-
pria voluntate monasterium expelunt, yel-a pafenli-; tis cRenuliliantium, capitibjis 5, 4 et seq
bus olTernntur. S. Isidorus, cap. 4 Regulse, proba- Sciens se lege RegUttBconstilulum. ¥arie hoc
tionem contraxit ad trimestre spatium. Alias, ma- nJembrum legitur. In vulgatis non est TOse; in mullis
xime in Oriente, tres anni.concedebantur antequanii aliis liabetur, ex qrio faciendum est vefbum, esse, et
ascriberetur novilius in numCrum monachorum, ut, legendum:.jSci«nSesse lege Regulcvconsiiiutrim,.,
habelurC. L. Servis, § verum. De Episcopis et Cle- '? Excusdre: OpIimaTectio. Ita omnes codices no-
ricis, etc. « ¥erum et si legitimo probalus expefi- strt mss. cum Kerone in expositione Alamaiiica vo-
mento monachus eniciatur, evadet jugum servitutis.",."' cabulorum RegnlceS. Benedicli. Smaragdo, S. Dun-
Debent enim per trienriium antequam moiiachi efli-:• stano et Turrecremata; et excusare boc locoidem
ciantur Tn roonasterio pefmaiiere; postea vero sii est, quod recusare : Glossrc veteres : :rtupuiTtjvp.v.i,
monachi facti fuerint, liberi erunt. > Tdem slatuitur excuso, recuso.Ponlius Diaconusin Yjla S. Cypriani:
NovClla 5 Justiniani imperatoris, cap. 2 : « Sanci- «Magis enim digpus effiCitur,qui quod nieretur, ex-
mus ergo sacras sequentes regulas eis qui singula- G cusat,i(j est, recusat. > S. Gregorius Turonensis in
rem conversaiioiieni profitentur non prompte nioxr Yitis Pafruin, cap. 5 : « Quodillle diversis roOdisex-
a reverendissimis prcesulibusvenerabilium nionaste- cusans asserebat hoc non posse fieri. > Riifinus cap.
riorum habitum percipere monachalehi; sed perr 42 InstiluL Monast: « Si aulem ratio est aliqua, qua
triemiium totum, siveliberi sint, sive servi, tolerare; sibi recte excusare videatur opus illud quod excu-
noiidiim; habitum monasticum promerentes. > Ett sat.» „Ergo in vnlgatis roalelegittir, recusare.
paulo post : «Et dum 'trierinio loto permanserintt <*Suscipiendusin oratorio. Recle in oratorio
opiimossemelipsoset lolerabiles aliis mionachis de- ertiittuntur vola : quialocus sacer est; et qui soleni-
monslranteshosmoriasticampromereri veslem atquei nem emiltit professiOrtCmDeo se.consecrat. Idem
lonsuram.» IdemslatuitsynodiisConstantinoptilitanai slatuit S: Frucluosus archiepiscopus cap. 21 Regulce
priina , et secunda can. 5 : "Hptatv"avv5t« TOVTO a» siice: «Expleto anno probatus moribus et lahoribus
uyiu c-voSbj-p-vfiivuTOUp.ovw/_tv.ov v.uTU^tovaSut ayji-• elimalus, percepla iii ccclesii»benedictione, fratrum
p.u.Tog,itpiv uv Trtg TpttTiugXP°V0S' <='?ntipuv-uvTotg- societate donetur.»
.
"u<f-Jicig «OTO-I;
Sovipiovg -x«tuiiovgTri;zrthxuvTngfitOTrig t promiltat de stabilitatesua}. Stabilitas illa est in
r.uTwjT-hrp- Id est, «prppterea igitur. decrevit san- congregafione, ut alibi S, Reriedictus loquitur, hoc
cla synodiis, ut nemo rootiachi habitu dignus pute- est, in ccenobio ffatrum in commiinitate viyenliinn;
lur, priuSquam Iriennii tempus eis ad cxpefientiamt per quahi excluditlir status efemiticus, qui quidem
relictum eos probatos et dignos esse tali vita osten- inonasticus est, non tainen coenpbialis; ad quem la-
derit. > De eadem re agit Photius in Nomocanone, liien mpnacJius iri cpngregatione vivens traduci po-
lil n, cap. 5. In conc. Aurelianensi v, can. 19, san-;T>test. Nec solvit prius voium : quia licef a statu mi-
ctimoniaiibiis, qure non perpetuo Tenentisriiiclusre, nus perfeclp ad perfectioremmlgrare ; et qui vovet,
probationis triennium anle habittis sumptionem de- non ita se aslringit, ut per ejusmodi votum impedia-
cCrnittir. ldem iriennale spatium prcescriptum fuit; tur, quominus ad statum perfectiorem Deo inspi-
S. Pachomio ab angelo, ut videre est apud Palla- rante aliquando gradum faciat; alioqni vtitum jn-
ditim, cap. 58 : Tovp-ivTottiaiKlavTutig K7TK|avpptei- eptum esset. Prceterea status ceenobialis ordinalur
vut otOTOtf,iiti TpiiTiuv:lig uyavu «S.Teavav 8E|VJ, ad eremiticum, estque via rid illrim, ut notrimCst ex
K>.).a ipyOTiv.i>Tepui'pyu rtoroaug ovmg tig TOCTaStov i capite primo Regtilae: et sic in coeriobiodebtint vi-
ipfjutviTo>u.fiuriv TpttTiuv.U cst, « eum qui ingres- veremonachi, utaliquandovitce6remitic_edigriieya-
sus est ad setiiel manendum cum illis, usque adI dani." Praeterea cum Regula ejtismodi statum cccno-
ffieiinium non suscipies ad, certamen ferum secre- bitis permiltat Ct proponat, is iion violat vottim sta-
liofiim;" sed ctini diniciiiora opera fecerit, sic post; bilitatis in congregatione, qiri de JieenfiripfreJati a
ifieririiuin accedal ad stadiiini.» Quod spectat ad slalti coenobiticoad ereniiticiiiritfaduciiiir. Dixi, cle
alioSiEgypti rtioiiachosratio alia iuit circa pfoba-. liceritinprrclaii. "NartiprctilaiTestjudiCare,an 606110-
liohis spatium, Non enim .candidati prins apud eos bita sii eremitica. vitce icJpiieusjetadillatii a Deovo-
aclirtitiebatiturin mohasterium quani decemdies vel ttis :;iie specie pietatis et iiiiibra a dccmpne deCipia-,
ampliusexCubassent pro foribusrmotiaslerii omnium tiir,".uf;de multislegiliir.;,"';; .;.."'.";. :,'.'"
fratruniTtidihrio expositi, qui eos dedita operacon- e
, ;Et convefsidne sit
fnorumsriorum. Quid cortveir:
viciis prosciridebant; quse si aiqrio animo pertulis- sio riiofiim praeclare dpcetS. Anselmus'eiegauti illo
mi S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 12G8
nioruni. et obetlietilia « coram Doniino el sanctis. Ariescil litferas, alter ab eo rogatus scfihat;"T et ille
ejtis; hTit si aliquando tiliter fecerit, ca Deo se novi.tius signum faciat, et iiirinu sua « eam super
darimanduni sciat quein irridet. De qua prOmis- allafe ponat. Qriam dum
postierit,i< inCipiat ipse
siorie sua faciat a petitioiiem <*ad liomen sanctO- riovititis mox htiiic versuin :
Snscipe me, Dorriine;
rum quoriim reliquiceibi stint, etabbatis prcesentis. secundum eloquiuniiuum, el vivam: el ndn confun-
Quaiii petitionem riiariu sua scribat, aut cerle, sr dns me ab exspeciatioriemea. T_Queni versum =6m-
carmine de contemptu miindi et vita monachorum : petitioue prcesumplor barbarus oecupayil, id priori
VovistisDominovestrosconverteremores : dtihiiiio semota clilatione Testiluat.» Et recta le-
Jamnon peccetis, sitmodus etvitiis; clio; nec legendum, Pictatio, ut quibusdam
Nunchumilisvivat,.quivixerat ante superbus: •' "' '."- ::: .- ?"
Sit castus,qoisqiiisluxuriosiis piac6t. ':'-;
erat." e Ad nomen sanctorum;et prcvsenlisabbatis.TL&ri-
Qncerebatcensusaliquis,caplabatlionores: quari)'te'si.ium.-'r
Hincjamvilescanlcensushoiiorqiiesibi. - { Et novithts signumfaciat. Siveper se peliiiotiem
Gandebatdapibiis,gautlebaldivite mensa:
Nuiiclenuemvictumsobria i.iiensadabit. scribatj îve pef alium. Antiqiiaolini fuit consue-
Ipse, suis lakussuccessibusessesolabat: tudo in ejusmodi petilioiie iniprimere signum criicis;
NtincJacr.ymis culpnsdilutitipsc suas. qticehodie perseverat, u! viclere-estep.IS ATiiulphi
Oslroconspicuus,gemmisinsigriiset aufo : ' ...Lexoyiensis episcopi :,«Nosse si quidem debes in
Veslemodovili sqiialidainembrategat.-. 1J eo, qui religiouem professiis est, inobedientiam cri-
Verbosuslaceat,mileseatfervidusira, . ;'-.' men esse, ipsumque ad exaclissimam diligentiam
Invidusinvi.iiadiraveneuavomat. teneri, ijui obetlieiitiam prcclalo suo viva voce, et
Ciiiqiieprius credesplacuit,placuererapin_e,
Nuncpius.et milispacisamatorerit. seriplo juraniento etiam corjioraliter intefveniente,
•Quisquis adulantumyentosalaudet Uiniebat,, adhibila salutifercccrucis impressione signavit, V
Nuiichbmiiiumlaudesa.siimetesset nihil. e Eamsriper altare ponat. TanquamrDeo oflerens
Et quispontem»\as, gratisquetiocere solebat ad majorem Confirmatioiiem;qua de re lioc capt ad
Nuncetiamfitiis ulilis esse velii. Regul. Tarnatensem. - •"-;'' •.,
Ad lites fuit hic iaeilis, adjurgia praeceps;: h tncipiat ipse hovitiushnnc versum, etc.Mdem
Fortiler allerius nuucmaiediclaferat.
Nonhunc cohtem|)lus, noiiIiunciujuriafrangat; prcecipituf in veieri Ordine Romano, in Ofdinenio-
Omniarobnstocordemolestaferal. naclii: «Et inrluius ipsum melotem corpore pro-
Pax aniitisequequies inter conviciadufpt: stratus ante altare dicat hurtc versum ; SusCipe
Namforiemrerum riullaprocellamovet. me, Doinine, secunclumeloqiiium tuum, el vivani,»
Hrecveniamfiatres conversiovcfameretur : :' Quemversum oriiriiscorigregaliorespondeal. lta
Ha*cyalet oflensumilectere vita Deiim. in cod, Vind.;videlur tamen deesseTOtertio, id est,
Conversio iiiorum est qualis decet monachum, non" ter, qnod habetur tamin edilis qnani in cceterisco-
modo ti graviorihus iioxis se abstinere, sed etiim dicibus noslris juss. Quod ex veteri Ordine Roroano
a levioribus culpis; oblectamenta muiitlietiam lieita coiifirmatur loco-Citato: « P.er tresrvices omriibus
ethonesta fugere; vitain diiram et austeiani am- eumdehi versnm respoiidenlibus. »• Respoiideai, id
plecti; se a sceculi actilius alienum facerC; criicem Q ( est, dicat: Novititis igitnr semel versum dicit, cho-
ferre; et perfeftioni evangelicceimpensius sttidefe. rns vero ter repetit, adjungerts: Gloria Pjilri: ctii
(JuOdauleih hcec tria vota slahilifatis, ctinversiotiis Magistercap. 90 Regulre hcecsubjungeri.d.a praeeipii:
iiitirum et obedienti_e maxinie convenianl statui «Confirma hoc, Deus, quod operatus es in nobis.
monastico, sic declaraiur. Qiiia mens bumana iii- Post queni versum dictuni, niox data ab oiiiiiibus
conslatis est, et mulationi obnoxia, conve.iiienter pace, compleat abbas.n Smaragdus vero ait post glo-
admodum Tnstiluttim est votum stabilitatis, per riani, diceiidani esse orationem DomTiiicamsub
quod promittit monachus se pefseveraiiiruni in statri sileniio, et subsequenlem collectain ab. abbate :
cotinobitico, ut supra exposuinius. Qiiia vero nort Suscipe,-qucesumus, Domine, hunc famulum iuum
Sufflcil permanere in cceliobio, sed conveiiienler adie deprocella saictdi iiujus, laqueisque diaboli fu-
stattii ccenobitico viyendtim est, ciccedit seciijidum gientem: ul a lesusceptus, et instanli steculo salva-
votum, cOnvefsiovidelicet moriim, juxia rationem tnm, elinfutnro se gaudeat a te feliciler remunera-
a.S. Anselmo, et a nobis explicatam.Quia tandeiii lum. Per Gbrislum. Vetus Ordo Romarius muilas
in congregatioiie roultce possunt oriri diificultates, addit orationes. Qua.dani etiam alia, quce olim ob-
diversco opinationes et studia, ex qiiibus non ICves servabatiif, notanda veniunl. Ex.Ruperto libr. vm
procellce et tenipestates surgerC Ct excitari possurit de Spiritti sanclo, cap. 8: «Episcopus, ait B. Gre-
in coenobio,et quia etiam cifca perfeclam vivendi gorius, debet Tnissam celebrare in ordinatione pre-
rationem inult_epossunt singrilismonachis ilhisiones sbyteri, et abbas i» coiisecratioiie lrtonachi, el qua-
obvenire, votum obedienticecortvenientissime adjtiri- tuor oratiojies super caput ejus dicere; et sicut per
Cttimest; ut siiiguli et omnes monacbi uiii reciori p, ] quafiiof Evangelia doceiiif, ita per qualuor oralio-
subditi stimma cum secufifate et trariquillitate, et rtes consecretur; et itausque ad diem teiiiiiiii vela-
sine ulla d_emonuni irifestatione in ejusmodi statu tum habeat caput cum silentio suinmo et dehita
coenobiticovivere possint. reverentia liguram gestans DoriiiiiicrcPassionis. Die
a Coram Domino. Vulgo: CoramDeo. autem tertia lollat abbas capilium de capite cjus:
.!*Quod si aliquando, etc. Circa hanc doctrinam ul deposila tiislitia veteris peccati revelata facie
hccc verba S. Gregorii papcecap. cilato notanda ve- gioriam Dei speculelur. Secundo ergo baptaalus
iiitiiil: «Loqui Crgo ea in auribus Doinini debemiis, est, et emuiidatus ab omnibus peccatis. El subinde
ut ipse sponsionis verba suscipiat; qtiTdiim verba tribtis diebus sunt sub silenlio juxta apostolbs, qui
audit, corda discritit, ef ex textu professioriisusriras ob metum Judreorum in conclavi residebant, usque-
exquirilrobusti operis, hcecnainque novitiorummen- dum die tertio resurgens Christus dicit: Paxvobis:
tes audiant, et expayescant.»'"'" sic abbas det pacero monacho, et capitium de ca-
<*A Deo. Ita S. Dunstanus, yulgo legitur: Ab eo. pite ejus auferat.» Hcec capitis velatio friduaiia
d Petilionem. Id est, sCripturamobligaforiam. Pe- coristituitur lorigeanie Ruperti aetatem, addit. prima
titioenim est syngrapha, chirographiim, charta do- Capitul. Lud. imperatoris, lit. 5S: «Ct nionaclius
riationis, ut clarurii est ex Cassiodoro, libf. iVaf., professione facta tribus diebus coopertum habeat
18 : «Si Romani ex Deo caput,» Sed ut rem ab ipsa origine repetaiiiiis,
epist. foiitisfluenta prsedium, quo, pro-
pitio, |ransniisiiilus; iibi pfimurii italjre breviler perstringendurii esl qualiter se prima illa
hos sUscepit.i_nperiiini,sirie delegatoriS cujusqtiani leriiporibus aposiolorurri Ecclesia gerebat. primo,
1269 CONGORDIAREGELARUM.— CAP. L&V. 1270
riis congregatjofesp6ndeat, acljuiigentes,Giofia Pa- '& ' -_. n.':^-;Ex REGut^T*A:T,R*_!M.;(c(ip.: \)-.y;
iri. Tunc ipse ffatef novilius prostematur singulo- « Quod si qtiis de sreculo in monaslerio converti
rntii pedibus, ut Orent pro eo. Et iarti ex illa die
Res habet, aut voltierit, Regula ei intrpeunti legatur, et omnes actus
iu coiigregatione reputetur. si-quas moiiasterii illi patefaciant. Quod si omiiia apie sus-
efbijet prius pauperibris, atif facta solemni donatione * in celliila suscipia-
sceperit, sic digne a fratribtis
Cdriferatinonasterio. nihil sibi resefvans ex omnK : tur. * Nain si i in c6lia voluerit inferre sub-
nec aliquam
bus : quippe qiii ex iilo die proprii corporis; tantiam, i in mensa ponatuf coraih Omnibusfra-
potestatem sri habiturtim sciat, •» Mox «fgo in ora- tribus, veltit Regula Continet. Qupd si susceptuin
lorio exualur rebus propriis, et Induaturrebusnio-
fuerit, non «plum de siibstaritia qtiam intulit, sed
nasiefii. Illa autem vestimerita qtiibus exuttis,est re-; nec de se ab illa judicabit Iiora.
ut si ipso
ponanttir iri vestiario conservanda, aiiquando
siitidetitediabolo * consenserit, ut egrediatur de. § III. — ITE5IEXAlIORIJili PATRDM REGDLA. (_«p. i).
inOnastefio(quod absit) tunc .-<exutus rebus mo.-;
nasterii projiciatur. lllam tamen d petitionem, quam i Qualiter vei'o examinatio erga eos qui de sceculo
desuper altari abbas ttilit, non recipiat. sedTn ino- convertuntur teneri debeat, ostendamus. Ampu-
rfastefio seryetur. ,;';.: . :':• .-'... Y • -.--. tandre sunt prinio ab hujrismodi divitice sceculi,
ut tradit S. Pionysins Areopagila cap. 6 Eccl. .Hle-j tiam proiftittat.» Li Jusfiniaiii Novella S, cap. 2,
larchice, sacefdos staiis atite tillare ofationeiti quffi videmhs eos risos aliquando tonsufa et vesle eorum,
iiionaeiium attirigif; recitat, pohe astante conseqiii lunc laici in iiionasteriis appellabantur. Postea
crartdo/seuinitiaiido; qua perlecta ad; jjiitiandum novitii. apud Grcecosinduti sunt raso, seu rasa yeste,
conyersus sacerdos eiroi interrogat,, nuni abjurei et liinc appellali, puaowopoi, ' id est, rasumfereriies,
ripn; niodo -"dividuasdlstirictasque vitas, icTest, tit iii videre rest apiid fheodoruiri Ralsamonem in
exponit yetus ejtis sclioliivstes, quse ad niundmii can."5 synodi-Coristanliiioptililaii_e isiipra citatce, et
pertineiit, eiiii inultas partes divisffi-sunt, tit sunt pKCTbyopEEv.-id-estifaStinj/ferre apud eunideroBalsa-
mercaturai.,et, coiitractus, sed efiam an reriunfief lnoneni. in can. 19 cpist. S. Basilii ad Amphilo-
visis, id est, ut explicat ideni schbliasies, mentis cbillrtT:KKV yup fiv.utiov.up^Ttg, &l\u puaotfopr_ari, id
cupiditatibus. periufbalionibiis, motuumque itiiagi- 6st, si quis non tonsos fiierit, sed tasiim ferat, id
nibus, dein.de.perfectissiitiam ei yitam exponit. Quce eiiam patet ex Euchoiogio Grrncofiim: 'A>!o).ou..«
ubi otiitiiti is qui initiatur, se facturum profe.sus ets «|3__«piov; ptttrotfopavvTot,"' ' i.d ' ofdo i.nstituendi.
" est, '"
est; sacerdos eum signo crucis consignatum tundet riovilii rasuiii fefentis.,», .
appeliaris tres persohas clivinsebeaiitudiriis, omhi- b Cdnsenseriiut egredialur, etc. Cap. 48 S. P. Be
•que veste detfacia illtim alia induifj et cum.aliis nedicti incorrigibilem nionachum eiiciendum esse
-sanciis viris, qui adsunt. Ubi eum salutavi', diyi- deccrnii; hoc vefo cap, slatuit projiciendum esse
jiorum mysleriorum Tacil parlicipem, In hjs notan- E «um, qiji vult exire : quod itaTntelligendiim est, si
dum esl uiiicumilljils temptris voltim irioiiachofum, tenlationi succtitiibens, srepitis rOgatus nt nianeat,
qtiod noti est aliud qtiam moruni"Conversionis pro- nolit bmnino Regiihe et abbati morem gerere : cpiia
roissio, cum jnitianclus seu consecrandus interro- dum invitus relinere.liir, tptnm conventum lurharei,
"ganti sacerdoli pfomittit se ea quse mundi sunf, ^multosque ex frairibus: subverleret. Qnod quidem
atque etiam mentis cupiditates, perturbafioiies.-, clarius fiet ex verbis Magistri, c. 90 Regulce: «Ne
iriottiumqiieTmagines abjufare-,..seque poslhac per- Torte (qriodnon in conversis contingat) Curoad suos
fectissimatii vitam ducturum. vomitus-Tedire voluerit, et sceculi elegeiil iterato
'."?' Mpxergo inbratorio exuatur rebuspropriis, etc. -repedare itinera, et nullis scripturarum, yel moni-
Ex his et sequentibus verbis :•Ilia aniem veslimenta, .fioriis .potuerit yincuiis retineri. reddat Chrisfo
"guibus' exiitus: eslf reporiantur in vesliariq .conser- quod suum est, id est, exutus sanctis vestibus, et
vanda, etc, discendum est novitios olim toto tifo- suis, quibus •venerat, vestitus, resimilans - scecuload
, cinii seii prpbatiqnis tenipore sccciilarihiis vesiibus suasorem diabolurti revertaiilr,v>,'."
•fiiisse indutos, nec nisi illo expleto monachi vestem c Exutus rebus moridstefii. ProjiCiendus rooria-
Tnduere SolitoSiIdclaruinestex synodorConstanti- sticis vesfibus exnitni*: quia non decet aliquem
nopolitana, et Codicis lege supra citatis. Itastatuit veste monachica iiidtituiricum scccularibushabitare,
Ca.sarius Arelaieiisls cap. 3 Regiilre : « Sed aini ex autforte vagari, ob scandalum.
*seniofibiis tradita- artrto integrO Jn eo quO venit, •: a;Petkionem;ejus, etc. Non est pefitio reddenda
Iiahitu, pers6veret.» Conc. Aurei. v, can; 19: Quce- projecto : quia potest illum abbas cogefe, ut ad
' ctinque puellce seti propria vpluntate moiiasterium,:D nionasterium "redeat. 'ait Siriaragdus : qnia .etiani
appetunt, seti a pareiitibus offeruntiir, aniium in fqrsilan in militiain ascribi, aut uxoreni ducere
ipsa qtiairitrarityeste pefmaneant. In his vero mo- rvellet, et recepta illa petitione seesseinonachum
iiasteriis tibi iioii perpetuo tenentur inclusce,trien- •.negaret." ... •.,-• ;•" ,.•; ...,:,
riium iti ipsa; qua iritraveritit veste pefmaiieartt; <s Quod'si quis:, etc, Habetur in Regulatertiacod.
:
et pos.tinoduin sectindum statuta monasterji ip- »FIor., ubi pro his verbis sCribitur :,Ptacuit,fide;
siiis in quo elegefirit permariere,.. veslinienia re- ;.v.* Inceltulu:i& est,iii monasterio.;,
ligioiiis accipiaut. » Sanctusr-Fructuosus. abbas B Nam. Id est, iicriini.
cap. 18 :; «Ei ainirt integro :a cunctis ffalribus . ii In creZ/i.:Id, est, in monasterio.
ex induslria Conviciis cOmprobetur et postquam i Inmensa ponatur. Mensa hoc loco estcommu-
probalus in cuiictis obedientiis fuerit;» e:t paulo nis nioiiasierii siibstantia, seu possessio. Ita apiicl
post: Postmodiim exuatur srecularibus vestihus. et S. Gregoriuin Ttifonensem, lib. xi, cap. 3, ciiciiur :
induatur motiastefiis religiosis siinpliclbus.»ITegula Mensa canoriicorum.Acla S- Csesarii Arel. Hist. 1.
Tarriaterisis : «Et jriisi expleto antio niilhis iiahitnm •i: «Doiiec omnesabipso essentredemptiep afgento
mutare permittatur.» Ita etiam Magistei*cap. 90. quod venerabilis Eotilus: antecessor ejus: ecclesice
Additio 1 Capitui: Lud. imp,,til.3. : «Expleto au- mensse reliquerat. » .
tem probationis suse anrio, secundum qtiod Regula i Qualiier, vero, 6tc. Hoc caput invenire, est in
prsecipit. inde faciet: ipse yefo nectondeatur, nec Regula ms. Macarii, Serapionis et aliorum cod.
vestimenta pristina immutet, priiisquam obedien- rFJor.; ; "- ::::";; '.;;;. ; . .:. ;. : .-.,.•
1271 S. BENEDICTI ABBATISANIANENSIS I m<2,
» rquod] si habet ipse divitias, quas' ampritare de- Aliuitatem facere, sed alierius. Quod si voluerit in
beat, quas Spiritus sartctus ostendith per Salomo- iiionasieriO i partem conlerre, i fioverit quo*ofdine
nem dicens.': Odit' anima mea pauperem superbum, sive ipse, sive ejus pblatio suscipiatur. Et, si vo-
el divitem mendacem (Eccli. xxv) ; et alioloco di- luerit de- suis seryis secum in monasterio condu-
cit.,:; Sieut vulneratum, superbum (Psal. j_xxxviii). cere, noverit jam non eum servum habere, sCdfra-
Debet ergo isqui prceest Pater inagno studio hanc tremy ut in omnibus perfectus inveniatur Tiomo
"
regulani tenere, ut si panper cohverlilur, primo ,-.iUe.',." .;.,
<*-
exponat sarcinam superbice : d fet] quia ille debet | IV. ExREGhI.ASMCTlMiCAMI ". }}
ante omnia humiiiter imbui quod magnum et Deo i Efgo si quis voluerit'ad monasterium converti,
sacrificium acceptum est. JXam suam voluntatem , Regula ei intrOeunti iegatur, et omnes actus niona-
non faciat unusquisque vestrum, fratres,- sed ad slerii Hli pateflant. Quod si omnia apte susl|nueri t,
O.raneppus bqnum parati estote, vel quidquid acci- sic digne a fratribus suscipialur irt moiiasterio. Nani
derit, aut juslrim fuerit, memofes esse debetis, iri_ si aliqtiam in cellulani voluerit inferfe substantiam,
tributalionefpatientes^;(i?o»n. xil),'in operibus hone-; in irieiisa ponatur coram: omnibus. fratribus, Velut
sti. Nolite vos invicem ad iraciindiam provocare; ; Regiila coiitinet: Quod si -TsusCeptusfuerit^ ijon so-
sed semperbQnasectamini. Hi quitales sunt, cum "Tum de substantia quanl intulit, sed_etiam nec de
de sccculiTalebris Tiberari voluerint, appropiantes seipso ab illa judicabit hora. Nam si
aliquidprius
'•>
lriOnasterio,hebdpmada pro foribus jurtgantur, et intulif Tfatribiis, ipsi tamen non est licentia ut ali-
durus sermo etlaboriosus eis proponatur: si yero quid habeat Tn sua potestate. m.Et, si ex qiialibet
perseveravefint ptilsantes, eis non negetur ingres- causa scandali post tertium diem exire voluerit, ni-
sus;.sedis qui prseestPater hujuscemodi bomines hil penitus accipiat nisi in veste qua veiiit. Quod si
introire permittat, et qualiter vitam fratrtim vel casu ? transierit,, iiulliis hceredum ejris ° adire de-
Regulam tenere possint, ostendat. Quod si dives beat. QuOdP si impulsare vpluerit, a Regula ei lega-
est,: babens multas: divitias, et cprivefti Voliierit, detur, et coiifuhdatur turpiter", et discedat confusus,
bet primo Dei voluntatem implefe, et cortsequi prce^ qu"iaet ilU, a quo repetit, fuerit recitata.
ceptuni illius, prsecipue quod adolescenti diviti dici-
im:* Veride.otnniatua , el da pauperibus ; et toile § V. — Ex REGIJLA SAKCTI PAJCHOMII (cat>.;49i.
cfuieiii iudm, efsequere rrie (Mritth. xix). Deindejn- r Si qjiis accesserit ad ostium monaslefii volens
struendus est ab eo, qui prceest, Patre, ut nihil sibi sceculo fenuntiare,, et fratrum s aggregari ntimero,
relirtquat nisi crucem Christi, quam teneat, et se- „ iion habebit intrandiTibertatem, sed pnus iitinlia-
quattif Dominum. Crucis vero fasiigia s qiiae te- bitiir Patri iii6nasterii,;et patfcis diBbus niari6bit fo-
nenda sunt,"h primo omni pbedientia non suam voris ante januam, ac docebilur orationem Doniinicam
*>Qriod si habet ipse, Ita in cod. Flor, ; tamen TJ diixerat in monasterium, npn solum Ti.abebatuf fra-
quod yiclettir-redundare.; , ",:: tfem, sed etjam ei serviebat. :
Per Salornonem. Hic texlus non est Salomonis, k jBifjfosi quis, etc, Eorum quce hic citantur sub
sed Jesufilii Sirach, Ecclesiastici cap. xxv. nomine S. Macarii, media pars supra hoc capite ex
<;fExpimat. Ila cod. Flor, id est, deponat. Non- regula Patrum producta esl, :Qua3.damvero hahenlur
nius MarCellus, cap. i, expbnere, deporiere,, Yirg. in R. Ms. terlia cod. Flor.; cujus initium est: Cum
lib."xi: ; in nomine Domini una cum fratribus nostris conve-
....... sociosde pnppibusaltis nissenius. ;'..•: ',..;...''.
'„. i Susceptns. Lege, suscepla.
,; ;, Poiitibtisexponuiit...... ™Ei, si ex qualibet causa scandali. Rxc tisque ad
Et exponerevelerem hoininem apud Tertullianum lib. finem rhujus ctipituli non exstant in citala Regula
de Resurrectione carnis, id est, deponere. Et expo- cod. Flor.
sitio, id est, depositio, apud Cumdem lib. de Pras- » Transierit. Id est, mortuus fuerit.
scfipt, iimrei.; Expositionern peccalorum de lavacro 0 Adire debeat; Nempe haereditatem ejtis de bonis
repromillit. roortasterio ihtulerat.;
&Et quia ille. Ita in ms. Regula. Sed copula fe- D qute p Impulsare. Csurpatur pro pulsare, quod «st ali-
dundat. : : - •; •.. jus vOcare, agere in aliquem , citafe ali-
' ° Et sermo durus et laboriosus eis propondinf. Ita quemin
quem. Conc. Aurelian. v, can. 7 : « Ejusmodi quo-
apparet correctum in nostra Conctirdia. Sed lege, quelibertassiaquocpiam pulsata fuerit^ cum justitia
, ut irt Concordia Vindociiieiisi, Et sempef dura et la- ab ecclesiis defendatur. » : Ca&siodorus, lib. Var.,
. boriosa eis proponantur, juxla illudS. P, Benedicti;: epist. 8 : « Si nihil est quod rationabiliter a pulsato
Prwdicenlur ei dura et asperd, periquce: itUr ad possit opponi, postulatas res tutori facias sirie dila-
Deum.' , '. "' tione reslitui. >Lib. n legis Longobardorum, tit.
t- Vende omniatua, etc. Matth. xix, Marc. x, Luc. 13 : Si intra quinque annos Creditor pulsaverit, et
xix; in qtiibus tairieiilocis noh sunt hsec verba, et debitor noriliabueritunde solyat; _»etc. Glossrevete-
] tojle crucem tuam,; sed addita abJlujus Regulceau- res, p«/saf, «m«v«i, id est, accusat. r
ctoribus, quod faCeretit ad prpposillim . iReguld ei legatur. Ut cognoscatpulsatorseu aClof
$ Qrimieneridasunt. SupplCosiendat; . _ ; jioh esse repetenda. ea qti_e a monacho collata siint
' h Primo pmni obedientia non suam facere.volwi-
monasterio, Ct quod lianc legem roonaclius non
, tatem;, sed.alierius.. Ita Tn Regula ms. cod; Flor,, ignoraveril. , .
secf videntur qiicedamdeesse. .;':;:;> ;.; - }*>Si quis accesserif, etc> Hcechabeivfur in Regtila
'; isJ^rtfl.m.BonOrum suofum videlicet..v : editaS. Pachomii, art. 26; .
i Noverit jam non eum sefvum.littbere, etc. Jta. «• Aggregafi.:Jn Regula excusa, congregari. Male.
B. Joannes cle Monte Mirabiiisefvura quein secum
if73..,,.. :.-;:.... tiasC-OaBIA, EEGpLARUM.:— ';/' ',p.:
ac psalmos, '« quantos poterit ediscere, et diligenter A accipiet ceriluplumin prwsenti tempore, ef in fliiuro
suiexperimentum dabit,-h ne fortemali quippiam swculo vkam mternam (Marc; x). 1 Vefumtairien
feceritc et turbatiis ad horam timore discesserit, non oportet eum his qui sibi quse sua sunt denegant,
aut 4 sub aliqua potestate sit. Et tityum possit rer resistere, sed fidemTacerC,protestari, et denuritiare,
liuntjare parentibus sujs , et propriam contemnere quia sacrilegii crimen incurrunt, secundumman-
facultatem. Si enim viderint aptumad oninia, doce- , datum Domini dicenlis : Quia si peccqt in te frater
bitur et reliquas monasterii disciplinas, quas facere ims, yqde et }argue eum (Matlli. xviti). Et reliqua.
debeat, quibusque servire sivein collecta omnium Judicio vero experiri de his apud judices sceculi
fratrum, sive • in domo cui tradendus est, sive f in abnuit religioius auctoritas per id quod dixit Apo-
vescendi<ordijie, ut instructus atque perfectus in stolus : Audetaliquis vestrum negotium habensad-
omni opere bono fratribus copuletur. Tiroe nuda- versus alium judicari apud injustos, et non apudsan-
bunt eum vestimentis ssecularihus, etinduent habilu ctos (1 Cor. vi). Et rursum: ' Quia jam quidem om-
monachorum, tradenlque ostiario, ut orationis tem- nino delictum esl in vobis, quia judicia habetis inter
pore addueat eum in conspectu omriium ; sedebit- vos(Ibid,). . '
queiri loco ubi ei prceceptum fuerit. Vestimenta au- § VIII..— Ex eadem Regula (cap. 6 s). -'•
tem quse secum detulerat accipient qui huic ei rei B:} Interrog. Si oportet omnes qui yenitint ad nos
prcepositi sunl, et referent in 8 repositorium, erunt- suscipere, aut cum probatione, atit qtialis ista debet
que in polestate principis h monasteriorum. «sse prpbatio, cutii T)eicl6mentia omneS vocet_; et
; § VI. —Ilem (cap. 1). pef illam prcedicationem qua dicitur : Venitead me,-
iQiii i rudis k in collectam sanctorum ingreditur, oinnes; qui laboratis et onerati estis, et ego reft*
et quem per ordinem janitof ab ostio monasierii in- i, ciam vqs (Matth. xi) ? — Resp. Non est absque
trodqxerit et sederC feeerit l in conventu fratrum, discrimine abjicere querijpiani venierifem -ad nos.'
non licebit ei sedendi locum vel oi*<Iinenimutare, Verumtahien neque iromundis (tit aiunt) pedibus in-
"? donec eum transferat.•_. \ dtilgenduin est introife queriipirim in sanCtam do-
: § VII. — EX.REGULA BASILII.(cap_. 5). '« > ctrinam; sed
SANCTI • , sieut
,. Dominus
- . -nostei* ,. JeSUsChfistus
-"
D "
Interrog. Si Oportet euin qui servis Dei sociari juvenem illum qui ad se venerrit, interrogavit de
vulf,-reUnquere indifferentei' propinquis suis portio- priorevita sua : et cum audisset quia recta ei trans-
nem facultatuin suarum, ° Doinino dicenle : Vende acta esset, quod deerat ei prajcepit adiniplere i ef
oninia lua, et da panperibus, et habebis thesaurum in ita domum jussit eum sequise. Ita etiam nos opor-
cce.is,etvenifet sequere me (Matth.xix). Et iteriim : tet inquirere de prceterila vita et conversatione, ne
Venditeomniaqucehabetis, et date eleemosynamfLuc. " forte simulata quis mente et fallaci aninio aceedaf
xn) ? Resp. Arbitror quidem quod is qui accedit ad ad nos. ^Juod ita demum dignbscituf, si facile oni-
Dei servitium nondebeat contemnere et ut libet relin- nem labofem corporis, qni iiijuiigifur, ferat, et ad
quere ea quse sibi conipetiint, P sed femhel omnia, si castitateni vitse pronus inclinatur : veTsi etiaiti deli-
fleri potest, cum summa diligenlia asstimpla, tan- clnm aliquod suum, cum inlerrogatus fuerit, nequa-
quam ea qucejam a Domino consecrata sunt, quanquam pronuntiare confunditur, et medelam clelicti,
tum fiefi potesf, rationabiliter dispensare, sciens quse adhibita fuerit, graviter assumit : et, si ad
quia non est absque periculo in opere Dei agefe ne- otiinem humilitatem absque ulla ifacuhdia incliha-
gligenter. Si vero prppinqui ejus yel parentes con- tur, ac viliofibus et abjectioribus artificiis (si ita
tra fidem veniant, debet rursus meminisse Domini fatio poposcerit) tradi se nonaspernatur. Cum-ergo
dicentis : Qnid non est qui feliqueritdomum aut fra- ex his singulis docunientis fuerii comprobatus, quia-
tres, autpatrerii, aut piairem, aut uxqrem, aut filios, firma mente, et stabili consilio, ac prompto auiirio
aut agros propterme, et propter Evangelium, qui non sit, tunc Suscipi eum decet. Et priusquam corpori
a Quaritos, Td est, guot; ut, tantos, lot, dequibus ' t In collectam sdnctorum. Id est, in ecclesiam. •
supra." - . [) ! In conventu fratrum. Sive iu ecClesia, sive in
h Nefortemaii quippiariifecerit. In Regula edila refeclorio..
non est to in«7/iysed restiluehdum est. . m Donec eum transferal. Janitqr, ad alium lociim
c Et iurbatus ad hofam limore;etc. Lege , et tur- yidelicet...
batus tiniore ad /ioram, elc. n Sioportet eum, etc. Hcechabentur apudS. Ba-
11Sub aliquapotesiaie. Id est, servuS. silitim, interf. 9 Regtil. fusltis disputatarum. sed
c In domo cui tradendus est. Id est,: in domo in yalde hic contfacta.
0 Domino dicenle, etc. Hcec teStimohia surit -in
qua manere debeat: quia S. Pachomiiin roonasteriiim
sno continebat ambitu plures domos, quibus ha- responsione in textu Grceco.
bitabantfratres siib singtilisdomorum prapositis, ut p Sed ieninel. Lege, sed contendet. Nam in textu
tolies dicliini est. Grceco est, «).),«nstpuaBut, id est, sed contendere;
f In vescendi'ofdine, Id est, in refectorio, ut artic. alioqui nullus esf sensus.
2 ejijsdeiii Regulss' : 'Etiri vescendi ordine corripie- : <i Verum,tamen non oportet, etc. Hcec ila; emen-
tur. ; - . :.' ;"'- ,' ' davi, quia valde 'corriipta efant in Concofdise
s Repositorium. Est vtistiariumhoc loco. ' '
'codice.-.,'." ,_}} . .";.. •;
11Mbnasteriorum. Lege, -Monasterii ;;. 1 Quiajam cjuidem omnino, etc.- HicTocus pon
>'Quifudisfelc. Hoc capituluin non exstat in Re- exstat in textu Grceco -
.;'.
. » Interrog. 6 Keg. fusius disp.; ,; •?
gula S. Pachbmii edita.
i Rudis, Id est, novitjug,
12-75 S. BENEDICTIABBATTSANIANENSIS 1276
fraternitatis, iiiseratHr, qporiet ei, inj.ungi qucedamA priris foris positus ejus numilitas sive patientia cotii-
iaboriosa opera,et,qu_e videantrif qpprobria haberi" probetur. (Jui relicto srectiload riiilitiam Ghristip.ia
a saeeularibus; et obseryari opprfet.si ljbenter hccd et salubri humilitate coiiverturitur, omnia sua pri-
etlibere et fiducialiterexpieat, riec ctinfusioiiemeo- rotim aut iiidigentibus dividant, aut moriasterio cori-
rum grayiter ferat;.. vel eiiam, sj jn labore impiger ' fefarit. Tunc eriimservi Chfisti liberum anirtiumdi-
iny;eiiiaturac.rprqniptus.;;,..: ;.;',";.:V VV''r vince ^miUticeofferunt, quando a se spei stccularis
§ IX. —:llem inlerrqgafio a,(cqp. 18), viticiila cuncia praescidimt.Qtii rionfigiciainteniione -
Quoniam scriptum est,;•Redemftiq ditimceviriprq- ; corivertittif, cito aut stiperbirehiorbo, autvitio luxu-
priw divjficeejifs, (Prov, x), npbis, qujbus Tiori,,ac- rise subditur. Nequaquam ergo debet a tempore iii-
cidit cUspergerepro, aniince redemptione diyiiias,, clipare, qui mundti reiiiiiitiaf, ne per ipsum leporeiii:
quid faciemus? Si quidem vohiinius,: et noti potui- riifstis iii ainorefnsceeulicadat. Omnis coriversusrttin
mus, lneniores siiiius responsionis Doirtini.ad. Pe- est recipiendus iri inonaslefiOiriisise prius c ibi scri-:->
trum : cum ,de..hac're soilicitus esset ac '.<I.iceret.:..ptis suce professiPiiis spopondefit permansurutii.
Ecce nos dimisimusomnid et secuti sumus ie,_qmd $ Sictit eriiriilii qui sreculateiripforooventur ad inili-r:
ergo erit nobist (Malth, xix.) Respondit ei dicensV tiam, iriiegipnemnoh tfartsseuritriisi antea Iri tabulas;;
Oninis .quireligueritdoniuni,.auf frqlres, aut sqfores, JJ _ coiiferarifur, ita lii qui iri s[iiriialibuS castris
^ ccelestiniiliiia surit sigtiaridi,iiisi priusprofessiorie
auli0lxe&;;_<__n;t, âlrem^.'.^^...^^^.^^^^^..,
et
accipiet, vitttntceUfnanfconsequetur(lbidii),,,Qu,p:<l „ vefbi aritscfiptiterieantur. in riuriiefurilsoeietatemque
- ;
si per iiegligentiam accidit cuiquam amisisse dj- servofum Chfisti tfansire lioii possirit.
vitias, yel nunc, adhibeat propensius sludium, ut; , § XI, —Ex REGCLA FEiiitEOLi (cap. 5).
'
ex: opere manuuin largiens • neglectum resarciat Siqiiis vehiat religioriem expeteris nionasieriuni
censum.Qti.odsi, nori liunc qiiidein vel tehipus lipbls iiitfattifus, f Jiisi eniin stibrius atini cirCulo Biiut"
superest vel yirtus ad .rHnjjuscempdi niinisleriurii, ; certe si abbaii visum fuerit aliquanluliimtempefare,
consolatur nos Apostolus dicens : Non quceroquceve- antequaiii "sexmetises diefurti numero complearttuf,
str.a,sed tos::(II-Cor.:Xii).,.,,.. ,...;., jjrioiiachoruni contubemio non jringatuf : ut in tarito
;., ;§"X.;,—,.ExREGIJ,I.A SAt>jCTi
IsiDojii(cqp.S), spatio ighofatitibtis, qualis sit fultifus, ostendati et
rT*Quf yero renuntians sseculo ad monasterium diurria observatiotie carere possit, si quid sectim
venerit, non statim iii ccetumdeiegandus est niona- cfudelitatis attulerit. At vero quando pritis ad nio-
chorum.j Vitain enim Tinjuscujusque in Tjospitalis nasterium venit, et recipi se in numero postulat:
seryjtio' tribus lnensibus considerari oportet, qulbus ihoriachorum, interrogeluf ab ,Coulrrim liber sit.
peractis ad coetunisanct_ecpngregatipnis.a.ccedere..-B H_e6abbati primum cum satisfecerit responsio, adji-
Nequeeiiini suscipiintus quemquam conyenit, nisi ciat si iiulla prreter devolionis causam compulsDS
.-.**Tnterr. 89 Reg. brev. fare, etc; Diximus supra probationis tempus olini
h Quiverd, efc. ' HcecHabenturin Regrila excusa aut 4rium annoruin, aut uniiis anni spatio, utplu-
S.Tsidofi, cap. i: '"': :: ; riinum, terniinari splitum. Si tamen persOna riiona-
-'"<Ibiscfiplis suw pnofessionis,eic. In Regnla eclita steri.urtiappetens rellgiOsejn iijtindo vixisset, atit in
lpse scriptq se spoponderilpermansurum,. , ea fempore pfobationis singrilaris qtiidam devotioiiis
<1:Sicut, enim.hi qrif ttd swcularem. protnoventnf fervor eluxisset ;ante preefniitumtempus adTiabi-
militinm, etc. Tirohes olim Rom_eexpleto lirocinii tum, seu professionem admittebatur. Ila siatiiit sy-
srii teiiiptife,-iri quo mrilta probatione adhibita px- iiodus CpnstaiitinOpolitatiaprima et sectihda, can.
perimenlrimsui dabant an niibticeessCntidonei, eo- 5 ; *HE."piirttpTiJ Eiyjuvrtpevlufjrig,v.uiTOV povuyjy.h)
rrim nomine in niafficuiis scriplo, datosacrariiento, piov iv TB ma-fXiv.S>Siuvvav dyjhy.u.T.1'
ifciyupfoiovTOV
inTeglonescoriscfibtibanitir, ut docet IsidortisTib. uvSpagdg unoTteipuvTtuvTslri xttii.iûpt^viuXog
upvitni
Vii Orig., cap.: 5J el Vegeiitislib,ii de.Re militari, Xpovfjg. Id est, « vel si quis riondrimsitreligipsiiset ia-
cap, 5: « Lectis iiuiioribus, aniniis corporibusqne ineiivitiim niotiachicaiiiin briiiitiisseciilafipefagerts.
prcestantibus, addilis etiam exercitiis qtiolidiariis Tali enim Vifo ad expefientiam oninimodaniseme-
quatuoi*vel eo aiiijiliusmensitiin^jussu auspiciisque- stre spatium sufficiet. » S. Frucliiosus arciriepisco-
.itivlctissiniiprincipislegio f6friiaUlrlNain:))tiricliirisjj ptis, cap. 20 Regulce:;« Quodsiquilibet conyersus
jn cnte punctis miiittis scrlpti, ef iriairiculls insertiT bpnis ac jjjyis. moribus enitens, abbaiis et aliOruni
jurare solent-pei*,Dehiii, et per Christuni, et pef fratfuni spiritaliuirifuCriljudjcip comprobatus, pfo
Spirituiii, et pef iiiajestaieih iriiperatofis, qtiavse- meriio et purificatione suaecpnsCienticeceleritis po-
cutidtim Rgum generi humano diligenda est el co- terit fratrlini conspriiisnjisceri. > Regula Tafrta-
lenda;;» et liij. i, cap. 8 :,« Sed n6n.statim:ptinctis tensis : « Etiiisiexplelo annqniiiius mutareTiabitum
signorum inscriliendusesl iiro, vertimarite exercitio permittatur. Sed si pa.niteiiljs fuerit fanla compiiri-
prsetentandus, ut utram vere tanto pperi aplussit "ctiout lioc sibisupplicatiopeassiduaexigat,nonnege-
possitdignosci. » ttir. i SanclusCccsariusArelafeiisis, cap. 5 Regulse:
, *„Cielesliniititiq sunt signandi.Mcf&phovsi ducla , « Sed uni ex senioribus tradila, aimum inlegrunl in
',:a militibus, qui expletd firocinio quibiisdaniprinctu- eo quo yenit hahitu perseyeret. De ipso tariien Ha-
ris iu cute signabaiiliif/ut"clarulti ;6st;ex cilatis Ve- bitu mutando, vel lecto in schola .Haberido,sil in
-
, getiiipc'is. ,,,- ..""•.'*'':.''':,'":;' ""„ ;; potestate priOris :.et quompdo pei*sonamvel Com-
; | 0sienim pobrius. Lpcus;cprruptus, et legen- pmiclionein viderit, ita_yei celerjiis vel tardiusstu-
dum ut in altero exemplriii : Nisielttpso priusi '616:, deaf temperare. » Ubi nota posse dlfferfi pfofessio- '"'
ut sensus sit, Nullumin fratrum cpntuberiiiifjticsse nem, etiam complcto prpbatipijis anno;. Sed sacftim
adniittendurii, nisi post uniusanrii, ajit saltejn sex Tridentinum concilium ,,- sess. 25, cap."X$, de-
niensiuiiicurrictiltiiu. , , "..";.;;}'-:~}': y ';;";:.. cfevit ne <juis ante expleturoprpbatipnis ariiiuhi ad
* Certesi abbdti visufrifueriiatiqiiantrilumteinpe- vitte regularis professioriem.admittatrir.'.?"}};_" .
T277 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXV. 4278
iriotirtstefiuriiciuxerit expetertdiim. Post hoc iriona- Amiriisteria exerCebit, fascemqrieTigriorUHisuo quo-
sierii Regulaabbatis ei jtissiiTegatur, ii.t in poste- titlie dorso fefens hebdoniadariis tribuet. Atqne ita
fiim tiihii jioytimVeTitiusitattim, atit si discessurus, in omni periuria et vilifate subacttis, expleto anno,
pTrctereat.;;atit sl permansjiftis, agrtoscat. Viciiiatii, pfobatus nioribus et laboribus elimatus, f percepta
tameh iiipnasfcrio cellulam,; dtirti p.rrerioiattiirileni- irt ecclesia benedictione, fratriroi societale donetur :.
ptis bbserVat, accipiat: Victrimque qiiolidiatium a unique decano delegetur cunetis bortOrum operurii
monasferio, Si a inter reliqtios operettif, exspeclet, exercitiis edo6endus. Quod sr quilibet conversus ,
lectiohi aiite oninia et OrationTdans opefam, tit-di- : bbriis ac.pufis riitiribus eiiiteris, abbatis yel aliprririi'
grieliir eum illeOmnipotens scfuiaiof ariimi, cogni- ffatrrim sp.iritalium fiierit judicio c6mprobatus>pro
lofqtie secfeti, fariiili_estiaetiieritis sarictse conyer- merito et puritate suaj conscieiiti_eceleriiis poterit;
sationis adntitiierareiet flat, sicrit scriptum est, utitis fratruih consortiis misceri sectiridum quod abbalis
4
grex,unuspaslor; ;'".'' vef frairum * pb ' timorem consuerit deliHeratiofa-
Fitucf cosi (cap. 21). - ciendutti.;' ; ' " '"
§'XII. Ex REGULA SAHCTT
': '' "';"
h Conversuni de sreculoPatrurn decreta dpcent ,'§:XIII.'V::jiem'"fpse';(cftp,:.'_M)i" :;";''
ritin suscipiendiroiih mptiasterio, riisi experimentiim - '1»Omnis conyersusut ad coenobiumverierit, seqrie:
siii irt optefec et ptinufiam pppfobriis dederit et B susCipiT>Pstiilayerit,cohfestirii iri coii„peCtu ipliits
convieiis : d" qtiique dCcem rJiebus jpersisteiis ad cPngregationis adductus scisCitabituf ab abbato
jariuam Ccenobiiofationibus et jejuiiiis, patieiilise Ct utf uniTiber * an servus sit; utrum boria et sponta-
Jiiiiiiilitatl opefam,'de'derit.:Sieqtie anno illo un| spi-: nea vpluritate , an fortasse qualibef cpmpuisus rie-
fitali traditus seriiofi nOnstatim coniriiiseeiiduserit cessitaie converti voluerit. Cumque ejus spontaneam
congregationi, neque e interna fratrriiri diversoria ad conyersionerii prreviderit Cxist6re voluritateiri,
accedet, sed delegata 111exttiriore corte Celltilaper- lieque quolibet eum i conditionis nexu * afflictiim"
fruetur, ubi oiniiem sincefiter•"exefeeat Obedien- esse pei-spexerit, aCCipiet pactum ejus omnem siise
tiam : hospitibus sive peregfinis stfamina coiiipofta^ pftifessiptiis confinens originem, l in quo ilerii ita
bil, aquam calefaciens pedibus, et omnia Humiliter se isdein convertens alligabit, ut omnia se iristituta
a Jiifer reliquqs operelur. llambus suis; alioqui se 8_XSO;0KI §ou),ovirtixo ptavutrutTtupuyyi>p.yvTOViSiov
suis sumptibus alat. ' ; . .; "idest, nullum servum susCipere ad vi-
5i(T7r.T'ou,
i> Conversumde sceciilo,etc. HaeCbabentur irt Re- tain monacbicam prccter voluntatem domirti siii. J
gula ms. S-Fftictuosi archiepiscppi eod. Grass. , Ita statuitur, Cpd. L. Serfis, de Episc, et Clericis,
f>Etvenuriam opprobriis. In Regulri ms. et Cod. etc.'; iioveUa12 Valentiniani imperatpfis, ef rioyella
Ni\iA,,Et penuriiirri,etopprobriis; in alio"codicc,Pe pll Leonis imperattiris, in qua siatuilur, tit servi ad
nuriaet opprobriis. Lege; iri opere etpenurid, iiibp- ^ roonasteriuin confugientes quaCiinqtiede causa sive
probriis dederit et conviciis.HXpenuriu hoc loco esfc intra triemiitim, sive post trieniiium fepetili j inde
aftlictio.maceratio, ut paulo post: Atgue itain omni aveilantuf, ut dominis restituantur. &•Rasil., inler
peintria et vililate subactus. Et cap. 17 ejusdein Re- 11 Regul. fus. disp., probibet prseter domiiiorum
gulre : Amplior el districtior animadversio', fiagetlb- suoftiro voluntaiem i*ecipiservosiii monachos , si
rumquepenuria
d Quicjue decem irrogabilur. ".•' modo nori cogantur a dominis suis Dei legem vio-
diebus. Tofidem dies ambientes iare, alioqui recipieiidos censet, etiam invitis doni|-
ihoiiachatum in monasteriis JEgypTipro foribris 6x- nis. Servorum coriditioni iiidulgeritiof ftiii Jtistinia-
ciiliahant, teste Cassiano lib. iv cleinsti, cap. 5.! ": nus itiip6raior, eofum saluli siitiiil ei yitae mPtiasticrie
R Inierna. Ita correxi ex cum in no- dignitati cpnsulcre cupieiis novella S, cap. 2, qua
Regula : ms.,
slra Concordia legerelur iritegfrq,} stattiit, iit si servi ob niofes ilagitiosoS,simulatione,
1 Percepta in ecclesia.benedictione. mos nori veriiale sanctiiiiOniai, ex dominoriim suofuni
Antiqnus
est benedieendi monachos pfofessioneni emitlentes. aidibus ad inonasterium fugerint, ef furto aliqriid
Acta S. Guillelmi Gellonensis: « Die natalis apo- forsitan stistulerint, si ita res esf, itiira trieiinium-
stolofuni Petri et; PariH Guillelriiuscomes auro tex- a dominis repeliti reddantuf; sin auteiri seciis sit,
tis deposilisvestibusper Deigratiam solemtiiter be- el compertum sit eos honeste aptid dtiminos vixisse,
nedicitur, » Causa 20, qu, 5, cap. pfcesens,,inbiagi- sintque in monasterio niites et disciplinati, etsi non-
tur de quodam mpriacho exciictiliando auctpfitate dum forte complelum sit triennii tempus, iiiniona-;
sunimi pontificis : «.Salomori episcopus Cuiri qjii- sterio remaiiere debeant traherilium asperitate libe-
busdam aliis absqtie Patris oblatione, vel abbatis Drati. Sivero triennio expleto: schema sumpserint
percepta et benedictipne eumdem Lamberturii nio- n)onachale,rtt pote digni judicati , ut non possint
hasticuin haliifum ihdiiefe fecit. > jEglditis Aiirece, inde avclli a dominis suis decefnit, etsi ob furtum
Vallis monachus tom. Il de Episcopis Leodiensibus, aliquod et proffigatos mores ad monasterium confu-
cap. 2, « Abbas Tlieocioricusquosdam ex Malmun-: gerint, furto tamen ablatis domino reslitutis. INam,
dariensibus'"'llalmuridarii"'bejiedixit, et prefiteri
' ": fe- ut ibidem ait imperator : « Si multis casibiis etiam
cit. »'''. "• ;: _' , ex lege hoc sit et laiis qucedamlibertas datur.quo-
8 Ob timorem consueril. Lege, optiniorum ceri- modo non prcevalebi. divjna gralia talibus eos ab-
"' •-:•• ,...; stilvCre vinculis? » Idem coiisiitriit riovella 123;,
luerit,.
h Omnis conversus,Ctc. Exstat in Regula ms. S. cap. 55. At libro v Capitulaiium Caroli et Ludovici
Frucluosi archicp. Bracar. eodem cap. 22, quod est imper., tit. 227, statriiiur Ut servi ad monasierium
tle susceptiorieconversi. " coiivolanles, sj anle irien.nium' fepetahtur, dominis
' Ari servns. Quia nefas est admittere servurii ad fCstiiuantur, si post trietinium, non iride trahaiitur.
habituiu monachictim invifo domino. Unde S. Fer- Vide Photium in Nomocanoiie,tit. 1, cap. 36, et
reolus supra : «Inlerrogetur ab eo, utruni libef sit-» tit. 2, cap. 3, et TheodoriroiBalsamoiiem ibidem, el
EtFructuosus abbas, cap 4 Regulce: « Quodsi servi in citatum canoiieni concilii ChalCedoriensiS.
sunt, non recipiantui', nisi liberfatem a proprio do- HCoiitiilioriis.Jdest, sefyitutis. ; li"}>'v.'-.;
" ," '
iriino prce manibus attulerint pfccsehtandam. J Ita, ' Afflictum.Lege,astriciiim. .
bancitur can. I concilii Chalcedonerisis,(jt^5lv«itpoij^ 1 ln quo item se converlensalligabit. Expleto vide-
' "
1279 '• S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 1280
coenobii naente devota profrteatur iroplere : nec ea A , poslmodum t.in ullimo gradu recipiatur. i Quod si
ullo unquairi temppre viplare, neque a disiriclione horum quos supra diximus more pietatis vel unuin
coeiiobii,quam expetiil, polliceatur ullaienus eva- nummum alicui male abrenuntians reliquit, statim
gari. Cumque hac se professione aslrjnxerit, subji- eum foras pelli mandamus, quia non eum in appsto-
ciatur regulis supra scriptis, per bonorum operum lorum numero, sed Ananiae et Saphira? i sequacem
industriam quandoque Domino^placiturus. esse videmus. Sciatis enim eum non posse in mona-
§ XIV. — Item Fructuosi (cap. I). sterio ad mensuram veriire monachi, neque ad
..«'Monachi qui ob religionis obtentum monasle- paupertatem descendere Christi, neque humililatem
rium ingredi pelunt, primum ante fores tribus die- acquirere, neque obediens esse, neque ibidem per-
bus elnoctibus excubent, et ex industria jugiter ab.. petuo perdurare, sed cum aliqua occasio pro aliquo
hebdomadariis exprobrenlur. Quibus diebus per- a sui abbale monasterii distringendi aut emendandi
actis, primum interrogentur utrum hberi sint an accesserit, continuo in superbiam surget, et acedia)
servi. Quod si servi sunt, non recipiantur, nisi li- Spirilu inflatus monasterium fugiens derelinquet.
bertatem J>aproprio domino prse manibus attulerint § XV. — Item ipse (cap. 18).
prsesentandam. Coeleri vero, sive liberi, sive servi, k Cpmperimus per minus caula monaster-ia, qui
sive divitcs ian pauperes , conjugati an virgines, '^ ciim facultatibus suis prius ingressi sunt, postea
stulti an sapientes, inscii aiiarlifices , infantes an tepefactos, cum grandi exprobratione x repetere et
senes, si quispiam horum fuerit, acrius perconten- sseculum, quod reliquerant, ut canes ad vomitum
liir. utrum recle abremintiaverint an non; si omnia revocare; et cum suis propinquis, qiiod monasterio
fecerint quoe in Evangelio per vocem Veritatis au- conlulerant, hoc extorquere , et judices sseculares
dierunl: Qni non renunliaverit omnibus quw possi- requirere, et ™cum sajonibus rrionasteria dissipare,
det, non potest nieus esse discipulus (Luc. xiv); c et et per ununi hegligcntem multos simplices deturbatps
illud quod dives qupndam adolescens, qui omnia videmus esse. Preinde solerter providendiim est, et
quoein lege prsecepla sunt se implesse jaciabat, ad onini intentione discernendum , ut tales non reci-
quem Dpminiis ai.t: Si tiis perfectus esse, vade, vende piantur, quia hon prp ampre Christiisti veniunl,n sed
qua>habes,et da pauperibus : et' vem , sequere me, vicina merte perterriti, et infirmitatis anguslia com-
habebis thesaurum in"cmlo(Mallh. xix).aIterum [ad pulsi, non ob amorem coelestem incitati, sed solum-
eum] Dpminus loquitur : Qui vuli esse perfectus modo poenam formidantes inferni, de quibus apo-
o [qui] cum aposlolis palrem et matrem, reteque ei stolus ait: ° Qui limet non est perfectus in charitate,
navkulam diniitiit. Et qui omnia dixit, nihil de pre- quoniam iimor pcenam habet, sed perfecia charitas
pria facultatereservari mandavit: et non cuilibet, 'foras; mittit timorcm(lJoan. i). Non sunt isti disci-
sed cuncta Christus pauperibus croganda prsecepit. puli Ghrisli, ,et rion in Ecclesia sunt reqnirendi, sed
Non enim dixit patri, non matri, non fratri, non in membris Anlichrisliinveriiendi sunt: nen sunt ac-
propinquo, non consanguineo, non filio adoptivo," cote lerrse reprorriissionis, nec yeri israelitse, sed de
non uxori, f non liberis, hon BEcclesise, non prin- longinqiio advense et proselyti: sed neque fratribus
cipi lerrse, non servis, exceptis liberlatibus confir- fldeles neque in pugna inventi sunt fortes. Tales
maridis. Cum hcec, quse diximus, fuerit sciscitatus, enim P in Levitico Dominumcognoscimus detestasse,
"
licet probationisanno,juxtaea quse slatuuntur capile Hseeintcr instariiectaris
superiori, alioqui secum pugriaret S. Fructuosus. Mirandopleclroclaruit:
^Monachiqui ob religionis obtentum, etc. Hsec Nampinxitapte lineas
non exstant in Regula ms. S^ Fructuosi arch., sed Vita;sacra;sequacibns.
videntur esse alterius Fructuosi. Significat etiam obedientem. Sidoniuslib. vn, epist.:
*>A proprio domino. Supple obtentam. 17, « Cujus disciplinaj si qui rebelles, ipse castiga;
c Et illud quod dives quondam adolescens. Supple sl qiii sequaces, ipse collauda. J
audivit. k Comperimusper minus cauta monasteria, etc.
d Iterum ad eumDominus loquitur. To ad eum re,- Ha;c non sunt S. Fructuosi archiepiscopi, sed alte-
dundat: nam post hanc responsionem non ullra' D rius Fructupsi. His autem simile est illud Cassiani
locutus est contristalo adolescenti, sed apostolis. lib. iv deminus InstitutiS renuntiantium, cap. A : « Nam
H;cc aulem verba : Qni vult perfectus esse, etc. ^ sunt per alia cauta monasleria simpliciter quidam
prolata ex memoria, non ex codice. suscepli eorum quse intuleraht, quseqiiein Dei bpere
<=Qui cum aposlolis. To qui redundat. fueraht dispensata, cuni ingenti post blasphemia red-
f Non liberis. Seclusa tamen legitima, quam eis hibitipnem poscere tenlaverunt. >
1"liepelereet swculum. Copula el transposila est.
tenetiir dare. Id docet Photius in Nomocanone, tit. Sed lege: Repetere sa:culum; el quqd reliquerant,
21, cap. 1, et habetur Cod. L., Si quti muiier. Idem seu canes ad vomitum, revocare.
de fllio adpptivp dicendum est. ™Cum sajowbus. Sajones sunt lictores, de quo vo-
8 :Non ecclesim.Nisi forte slt ei curta supellex, et cabulo supra.
res familiaris angusta. n Sed vicinaImorleperierriti, etc. Eorum qui gravi
k In ultimo gradu .recipiatur.. Ad prebatipnem infirinitate oppressi cucullam iriduejumt, pleuse sunt
videlieet. ...... historia). .
.. } Quod si hormn quos supra diximus. Adjeci pro- °
, Qui liniel hon est perfcctus in cliaritate. Joan.
liomeh, quos, quod desiderabatuiv epist. 1, cap. iv,. ubi hsec senteiitia' est aiiis lnijus
) Sequacem. Id est, sectatorem. Paulus djaconus, lpci posterior . ''.':'
Jib. i Hist. Longobard., cap. 2S, hymn. de S. Be- : .',P In Leviiico. Non citavit ex codice, Inain locus
.nedicto'.: : . •.;"..-.. -, habetur Deut.i cap. xx.
mi CONCORDIAREGULARUM.-- CAP. LXV. 12S2
et in bello ne pergerent, prohibuisse : Si quis, A justificat aut condemnat, el tiniversorum fmem ipse
inquit, in corde pavidus est, non egrediatur ab bel- cpnsiderat; ut nec peccator, si fortiter ingemiscit^
ium, isaddt,el reverlatur'»'»'domum suam : nt pavere desperet veniam, nec justus de propria sariclitate
faciat corda fratrum suorum, sicut et ipse timore confidal.'Nihil prodest, si aliquis de regnp hpdie
perterritus est. De talibus in Evangelio Veritas ait: subtractus, a regni petenlia exclusus, ferro coristri-
Qiiam difjicile est, qui pecunias habent, intrare in rectus hodie carceri "est mancipatus : ita hihil obstat,
gnum ceelorum!(Matth. xix.) Nihil enim depristinis si hodie a carcere quis rapitur, et in regali iionore
facultatibus suis a in eumdem locum ubi ingredi se conslituitur : nullus ei sordes carceris imputat; sed
petit monasterium vel unus nummus recipiatur, hoc solnm laudat quod in eo miratur. Sic nihil pro-
sed ipse manu sua euncta pauperibus eroget; et destjusto bene vivere,et male vitam finire: ita ma-
peslmodum *>quod probatus.monasterio sub Regula grium boiium est peccatori ad poenitentiam redire ;
introducatur: et anno integro a «unctis fratribus elim male vivere, et pestmpdum bene finire, a nullo
ex industria cenviciis comprobetur. Et pestquarri retroacla peccata imputata habere. Credimiis judi-
'
probatus mcunctisobediens fuerit, et nonc in pliimbi cem, qualem in fine invenerit, lalem coronare, aut
lamina mollitus, sed acer perdiiraverit ut ferrum, cerle damnare. Et quamvis sint gravia delicta, non
postmodum exuatur ssecularibus vestibus, et indua-"B est tamen illico de Dei rnisericordia desperandum.
tur monasterii religiosis simplicibus, et adnoteliir Liquido ergo cognoscimus publicanos et. peccateres
d in pacto, cum fratiibus, et vivat inter moriachos nullo prsecedenle merito, qui futuri per justitiam
probatus et ipse monachus. erant daninandi, gratiiita miseratipne per brevem
§ XVI. —' Item ipse (cap. 19). pcenilentiam csse redemplos. Sed non est in eis lam
. «.Qui gravioribus culpis se deliquisse cognosciint, consideranda merisura temporis quam doloris. Agat
primum eos optamus Regulse colla isiibmitlere siib ergo unusquisque dignam poenitentiarii secundum
probatissimo abbate, in monasterio desudare, et qualitates culparum, ut quis e iri quo deljcto se esse
ciincta relroacla peccata tanquairi aegrolos medico cpgnoscit reum, de eo delicto necesse est observare
spiritali seniori manifestare, et sicut publice pecca- primum securiduih instituta canonum, i>Iri lege ha-
Terunt, publice poenitere, et pcenitenda ultro rion belur ut quis cui quantumintulerit damnum, aut
committere: tiniorem de supplicid, amoiem de Te- fecerit csedem, arit commoverit ultionem, judicis di-
gno, spem de misericordia habere, et riunquam de- riniatur judicio, et de numerpsitate solidorum ad
sperare, f-quia in ultimo est extrema vita) jiistificare suum reducatur arbitrium: ne fortassepersona.dam-
aut condemnare. Scriptum est enim.:- Ipse judicabit net oppressum,. et qui legali censuracentenarium
extrema terrai^ Unumqueni(pieDominus in fine aiit C habebat incurrere daninum, lerliam reddat: i quod
a In eumdem locum, ubi ingredi se pelit monq- fiant, studiosius suppiicandum, quia numerus san-
sterium. Lege, ln "eodem, ubi ingredi se peiit, mpna- ctorum ile numero semper est «uctus impioriim ," >
sterio. .'. . inquit S. Prosper sent. 184. Ne vero prppudiosi pec-
b Quod probatus. yocabulum quod redundat. calorum mores religiosam vitam vel leviter labefa-
c In plumbi lamina, etc. Ex Regula S. Benedicti;, ctare valeant, circa eorum studia qui religiosam vi-
cap. 1. tam hsec statuit S. Basilius obserVanda
d In pacto. Videlur legendum, inpittacio. Pitta- inlerr.appetunt,
10 Regul. fusius disputatarurn : Hi qui in
ciurii, seu pictacium, est brevis, tabella, matricula. sseculovitam sanctam egerunt, sunt religioni nia-.
Glossaiveteres : OTTTKZWV, pittacium, brevis. Glossae xime idonei. Hi vero. qui in vitiorum situ et pse-
Isidori: Pittacium, epistqla brevisetmodica. dore immCrsi erant, et ii ijui mediam quasi vitaiii
e Qui gravioribus culpis,, etc. Npn modo quales- inter bonum et malum tenebant, sunt quidem sus-
cunque peccatores, sed etiam ii qui graviorufn sce- cipiendi; sed explorandi eorum morum et inge-
lerum consciehtia stimulantur, in nionasterium ad- nia, ari levitate quadam animi facile iri contraria
mitteridi surit, si non simulata erratnrum poeniteniia sludia et consilia mutentur. Non sunt tameri abipsb
ducuntur. Chrislus clamat: Venite adme, otnnes qui limine desperandi, quia nulla est tam invelerata pec-
laboratis ei onerali eslis, et ego reficiam vos. Laberan- Candi consuetudo quse Dei gratia et tiriiore atque
tes sunt ii qui mediecribus vitiis affecti sunt; pne- laboris assiduitate non pervincaiur. Perieiiluiri est
raivqui scelerum pendere premuntur, el incurvati \D faciendum eos exercendo duripribus laboriblis. Si
sub fasce gemunt. Nen obserandum est claustrum ei quid inesse in eis constantiae animadverlimus, ad- .
cui Deus aperit coelum. Christus ipse publicanes et mittendi sunt; sin mirius , repudiaiidi: ne''.caeteii
conclamatos peccatores ad se vocavit. In "Historiis frallres eOrum contagione et porrigine cpiriquiiiali
«cclesiasticis.et Vitis Patrum legimus profligatos et contabescant. '
perditos homines, inimanes parricidas et latrones, { Quia in ultimo est. Lege, quia in altissimoesl.
et proscriptse libidinis iupas, ad Christum tandem B.-Utquis in quodeliclo, etc. ld est, in Teorurn
conversos poeriitenliaebeneficio in sanctissimos eva- emelidatione secundum delicti qualitatem observan-
sisse. Hi sunt thesauri bonitatis, patientise et longa- dum est quidi statuant canones.
nimitatis Dei, qui divesin omnes qui invocant illum, h lnlege habelur, etc. Sensus est: Si quis ob cse-
ciijus inanus nph est abbreviata, cujus Opusmise- dem seu percussionem centum solidos compenere et
ricordia, cujus sane noii est numerus : nam mise- solvere debeat,clementiatamenjudicistertiamdun-
rationes ejiis super omnia opera ejus. Prsestantissimi laxat parlem solvere cogetur : sicut cummulla Deo
est medici deploratos curare morbos, hiimanissimi debeamus, ipse tamen singulari siia iiuiiianitale
Salvatoris ex sehtina et pollubro vitiorum peccato- parya satisfaetiene prp tot et tanlis delictis conten-
res extrahere; magnificentissimi regis est suscitare ' tUS.est..' :: " •'-. ,'. ;:.";;'. •=
de terrairiopehi, et destercoreerigerepauperem, ut iQuod de Hberiscontinetur. Id est,quodin legede
colloccteum cum principibus pppuli siii. <Quarenon liberis cbntinetur.
est desperandum de hialis. Sed pro ipsis, ut borii
428$ %:BEÊDICT!'''ABBATISANIAJJENSIS,:, ^84
^delib.eris cqntineiuv Certe nos cum essemu? servi Â tateni:unumqueni(iueêmfe^giwscamusâd yeram
peccaiv Deo miserante etnullo noslro meritpprse- '.sanitatem,: ...,"_.,.- .,,.";.."'. ,,•,.,..,,,,,;.»•.., ..•
cedente, liberi facti siunus justitise, et de innunierp- r.:...-..,-iXVlI.:Ex,REGCI.A.,TABNAT,EÎ:(cap.;;5)> ;.-
sitate peccamiriuiiiin inisericordissimi judids pendet , Si; quis iidei ardore succerisus reiiuniians ^seculo
arbitrio mostri 'peccati debilum: et pro centesimo inonasterium i magnse dispositipnis. elegerjt expe-
ppndere peccaierum iniquilalis a cegnpscimus appp- .tenduni., Bon cpnfestim licentia iribuaturintranai,
nere yiliicuni, qui de cenlum cadjs olei oolingenta, .sed primum studicsius indagetur utrum voluntarie,
de centum cpris tritici quinquaginta deeurlatum ;.anne,cessita.tealiqua ceactus adveHeritâutsinu.lla
qusesivit debitum,-statimse cognovit a proprio Dp- seryitutis condilipne ;pbnpxius teneatur. Qsiodcuni
inino esseiaudatum; (£«<;,xyi). lta plerique sunt in :ad abbatis nctitiam prsepesito nunliantepervenerit,
monasteria iiigressi, qui ob immanjlalem, scelernm ",-unj de, seniqribusd.epu.laius tandiu-jub.eatur adv.e-
•* excesseruiit, numerum quo sancli canones c foras nienlibus deservire, quousque devptip ejus fuerit pa-
ecclesise agere poenitenliam ceiisuerunt,^ et nisi in lienlia teste nionsjtrata. Atque stinfprnieiur regula-
'fine vitse cemmunionttm percipere negaverunt. Nos rribus: disciphnis, iet.;qua5;;foceM;.dejjeaty-qnibusque
tamenmisericbrdia Domini cooperta pusillanimes su- eum conyeniat servirie,,cognpscat;;deinceps pmnis
nius consolati, ;tae,f ravi tristitia coarctati pereant;3..regulse.-cpnstitutio srelegatur,*t:ad coniprobandam
desperati, de multiiudine annorum ad brevem re- . obedientiain ejus jdura «i «t, aspera; prsecepta man-
ncurrlmus numerura.et cito reconciliamus, quam cito ; dentur, nihil in pptestat.e de his quse secum attulit
«um cognqverimus in patientia et humilitate funda- habiturus. Sed si ejus yotum tale estutquse niona-
tum. Quiael tunc rnedicus ab incisiene suspendet sterii usibus coriferre desideret, pbiationem ejus ad
:a3gr,.otum,.cum eum per medicamina cognovit esse Jnt^gruin;,,deyotiq;,;Sincera::commendet::-et^Jsuper
sanandum. Cibesvere tales eis prsescribere nianda- , altare instituavttn
.nius, qui ;nec lasciviarii nutriant, nec nimis: cerpus dieatur: Si peccra cujuslibet generis ad;mpnasterium
sairiigant. Garnes tamen, siceram vel yinum eis au- qup migralurus adduxeriti ab abbate preliuni cen-
feire mandamus. iQued si per infirmitatem, aut ni- sequatur, cuj de eedenr prelipjfiiciende qupd vpluerit
miam senectutem,4utcerte aliquam necessitatem ex nqnfiegetur. Qua3si abbas nolueritcbrilparare;, cni
liis imbecillitas patuerit, in arbitrio et potestate ma- .yqluerit yendere -peraiiHatur, aut quod melius «sf,
:jorum ponimus. Vestimentum vero ciliclnuriiprsebere 1: prseppsita yenundanda ccmmittat. Pretium vero
«jubemUsqnaliter perid compuiicti « per hsedos a si- ipsum, ut,jam dictum est, » ;ab;eo cui res fuerant,
nistris suorum semper reminiscantur peccaminum. dumin,o.dPin ejus nihij potestate resideat. Nefas est
Lectum tamen sternere mandamus;f corio autSpsia- £.'enim.-ut qui decipulam hujus sseculiintendit evadere,
thp, quod Latine t historia nuiic.upalur;, aut cerle reservet unde eum infestatio diabolica yaleat inre-
paleis tenuibus, siibi horiim jiihil habeUir: exceptis tire. Clientemvero et faniuluni autnpare.ntem secum
irifirmis iet hinlia «eriectute depressis : et ipsi arbi- exhibens, si postulet in consortium religionis ad-
trio fovearilur abbatis. i Per haric quam supra nota- mitti, simiii examinatiohe probaturn fratribus venit
vimiis, pQjriitentiani digiiam, et non fictain humili- -aggregari. El quiei fuerat ante in °"'seryitute subje-
a Cognoscitous.Yideiur deesse T6 minus. catur. Id patet«x ciip. 58 Regufe S. Beriedicii: « Et
> Exeesserutit numerum, etc. Annorum videlicet. manu suaeam (petiticnem) sUper altafe ponat; i ,ex
JNam b.iirripceiiilerilesplurimis annis pro delictbr.um charta Fulcenis iunibris comitis Andegatensiuiri (in
gravitate ante ibj«s ecclesisesta%rit, ut supia adnp- BreviculofundalipnisS.NicdldiAndegavensis):«Ipsis-
tatum est. ,': que videntibuset concederitibussuperaltdre S. Nicolcii
. c Fffras ecplesia:..Lege, ad fpfes ecelesiw..;N«m ipsam chartatn portp; »et chartam Berlaeii(Ibidetn)-,
^lim. jjffiniterites';ad -fores "ecclesia; ;staânt.; Vide Tiim «EtBerlseiuscumuxoresua,doniim qubdfecerat,iie-
' abbati cum ipso missali concessit.et super al-
supraJ
'* ..(Jt nisiin,fine.vitw,fiic. Ea fuit aritiquorum ca- tare posiiit; » exMagistro cap. 89 Regula;: "f Tunc
iionum districtio, iii.atrocloris criminis rei in morte ille brevis yel doriatio ierum suarurri Deo-v.elmona-
tantum reciperent commuriipnem, ut habetur in sterio facta ' ipsius dbiiatbris irianu super altare pb-
»
cpnc. Ancyranc, cari. 27 Arelaterisi t, can. 14, et D^natur. 1 Prwjtosita. Lege, prdiposito.
iripnnullisaliis. ''':!.'"..!'''.''''.:'.'. ™ -,
c Per hwdos a sinistris. jd est, qualiter hoc yesti'- Abeo cuires Yidetur deesse yerbum
fuerqni. .".'...•.'•, :,.'..
Cx
mentp cilicino, pilis hifciriis corifectp, sibi in arii- accipidtitf.
mum inducant se tanquam hsedps ad Sinistrairi pei '-"'-'.n Pdrentem. Id est, prqpinquuni, cognatuni, afr
staie bb peccaia judicaridbS. tjiiierri.S. Hieionyhiiis, lib. n cbnlra-Rufiriuin: lEbrie
f Cprio.Juxta mbrem ariiiquum.Vir.gilius,viiiEn..: pareriles miliiari vUlgariqueriomine cogriatos e( af-
fines nemihai.» S. Csesarius Arelatensis, cap. 58
PeHibusincuhuitstratis.somnpsguepeiivU.
BPsidtho.li esvmaita. Vide supra. Regulse: « Si quis verb germanam suam, aut filiairi,
•aut quamlibet parentem videi-evoluerit. i S. Greg.
:'::* Histpria. 'Proi «
s(orea,eslculcita: quod sitterra Turon.,lib. niHist., cap. M : « Munderius igitiir,
Btrata, > inqnit S. isidorus lib. xx Orig., cap. 11. qui se pareniein regiim asserebat, elatus superbia, >
: v Per. hdhc guam supra. Ila emendayi, «umlege- elc, Lex Biirguridibimm,' tit. 55, | :3 : « 'Qubd si
*etur, haicqudmsupra. ^parentes puellse paieiiteiri suarii punire nqlueririt,
3 Maijnrndispositionis.iLege,magna dispositione. puella libehter careai.»
k Super altare instituat. Id esl, super altare ponat. -"•« Sefvituie subjeclus, etc. Ita in Regula Macarii,
aOlimeoriim quce Deoofferebantur chartse.super al- -Serapionis, et siliorumsiipra liec capite : « Noyerit
tare pone!)antur, ut offerens magis astringerelur : jam non eum servum habere, sed fratreiH, ut iii
JJnde, uthic additur, reposci aliquid sacrUegiumjudi- oranibus perfectus iriveniatur liombille.«
Am COJSCORTMREGULARUM. — CAP. LXV. 1286
ctus, frater est in Domini positus servitio compntan- i- A
J cunque facultas pecunioelatitaverit, nullo modo sub
dus, quia apud Deum, ut Apostolus docet, nulla estit monasterii disciplina diuturnus poterit permanere;
arceptio personaruni. Ille tamen qui ex liumili con- nec humilitatis aut obedicnlioGinsliluluni apprehen-
ditione est in gcrmanitatis sequalitatc susceplus, nonn dere valebit, nee in monasterii paupertate aut distri-
aliquo elationis luniorc supcrbiat; sed per hnmilila-i- etione poteril esse ccnlentus ; sed mex ut orla iucrit
tem in eo, qiise bona sunl, convalescanl: cl non so- quselibet commotionis occasio, stipis illius quam sibi
liim ei cui a?qualiseffectus est, sed omni fratcrnitaii,i, reservavit fiducia animalus, continuo de monasterio
ui verus fanmliis Christi, cuni pictate el lnimilitatcc fugiturus egredietur.
deserviat. Quia sicut is qui csse niajor videbatur in[i § XX. — Item ipse (cap. 21).
scecnlo, per liumilitatis affectuin frater vocalnr exx Si quid veroab eodem pecunise vel quarumcun-
donrino, ita ilJe sui meinor.conditionem suam nonn que reriim offeratur, nullo modo, qui prsesunt, sus-
alliora petcnrio, dcspiciat; sed tesiimonio humili- ciperc ea in monastcrii usibus acquiescant, ne con-
tatis exaltel, ut apud Dcum inveniat gratiam. Etnisi>i fidentia hujus oblationis dedignctur pauperibus se
expleto anno nullus mutare habitum pcrmittatur. fratribus coscquare. Aut certe si susceperint, cautius
Sed si poenitenlis fuerit lanta compunctio, ut hocc per mullum tempus prudenli debent servare consilio.
sibi supplicatione assidua exigat, non negelur. Quod [1B* Kam mnltis experimentis frequenter perhibitum
uni fidelitcr posccnti conceditur, non quasi licitumii quosdam per monnsteria minus cauta susceptos ca
habealur. Veslimenta quoque secum delata, quajc quse secum dctulerant, et quse jam iu Dei opcre
primi anni usiis non valel expendcrc, redacta in pre- fuerant dispensata, tepefactos postea non sine in-
. tium, cui abbas prseceperit, tribuuntiir: quia cum' (i' juria monasterii sacrilego spirilu ingcnli post blas-
alia lTieiuerit indumcnla, priores a exubiac in suaa phemia repetisse.
i.on erunt potestate, ul exterioris hominis immuta- § XXI. — Ilem ipse (cap. 23).
tio cum inlerioris pcrfecta plena ratione cenveniat. d Si quis autem cx divitibus liuic mundo et facul-
Nihil de liis qn:e perccpeiil ei sit licitum cemmulare,, tatibus ejus renunlial, iia necesse est eum congrc-
nec prc abjeciione vilicra, nec pro commodp me- gationis disciplinani expetere, ut in nullo sibi ex
liora ; sed qualiacimque fuerint attributa, cum gra- his quse reliquit aut intulerit monasterio, blandialur.
tiaruni actionc suo tanlum usui vindicabit. Qui si forsitan fortiori fuerit aHate provectus, sic
§ XVIII. — Ex REGCLA CASSIANI (cap. 19). e proeparel se omnibus obedire, ut secinidum sen-
}>Si quis inonachus disciplinam inlrare desiderat,., tenliam Domini * ad siniplicitalem pristinse infantise
r:,>n ante monasteriurn periniltatur ingredi quamj humilitalis gratia rcverlatur; el nihil sibi de con-
diebiis,decem seu amplius anle januas permanendo} C *- sideralione cetalis, vel annorum numerositale prse-
(turaverit, ul indicium persevcranlise ac desideriii sunial, quam in sseculo novitcr consumpiam perdi-
sui, humiliiatis eliam vel palientise se haberc dedisse se pulet; sed novitale conversationis, quam
moiislrel. Qui traiiseunlium fratrum genibus provo- in Christi militia gererc cupit, subdere se cliam
liilus ab universis de industria c refutetur atquee junioribus non morclur.
despicialur, tanquam cui non propter religionem,, § XXII. — Ilem ipse (cap. 24).
sed propter aliquam necessilatem oportet monastc- 8 Cum vero receptus quis in monasterio
fuerit,
rium introire. Insuper etiam injuriis et exprobratio- ita fideliter onini prislina facullale nudetur, ut ne
nibus euin afiiciant, ut expcrimentuni constantise,i, ipsum veslinienlum quo a sseculo vciiit indutus, ha-
vel qualein tolerantiani in lentationibus injuriarmnri bcre amplius permittatur; sed in medio produclus
sit liabilurus, oslenJat. exualur propriis, el per manus abbatis indualur
§ XIX. — Item ipsc (cap. 20). monasterii vcslimentis : ut per hoc non solum uni-
Cumque fuerit in inonasterio explorat.e mentis ar- versis rebus suis antiquis se noveril exspolialum,
dorc susceptus, suinma diligentia perqniritur, nee verum etiam oinni superbia mundiali deposita, ad
depristinis facultalibus suis vel unum nummum re-- ^JJ Christi paupertatem et inopiam descendisse ; ct
strvaverit sibi. Nam siin couscientia ejus quantula- nihil jam de crastino cogitans pauperibus se h
sequa-
a Exubiw. Pro, exuviw, id est, vestimenta relicla:: nomine dicilur Patris.
iv ciqusdam
Virgilius jEn.: c Praparet se. Addidi TOse, quod desiderabatur.
Dnlcesetuvia;, dum fata Deusquesinebant. f Ad simplicilatem pristinw infantiw. Hsecsimpli-
i' Si quis monachus, etc. Ex lib. iv dc Inslitutis citas, quam Christus commendat in Evangelio, sum-
Ttiiuntiantium, cap. 5. iimin est in religionebonum. Nam simplex nemincin
c Refntetur. Id cst, omnibus cedil, nulli injuriam facit nec red-
respuatur, rccusetur. S. Co- judicat,
linnbanus, ep. ad Setlmm: dit, curiosilalcm fugit, nihil iunovat, curas super-
fluas ase amolilur. Sententiam suam aliis postponil:
.Spernitavaritiamvanosquerefutat honores.
S. Gregor. Tur. in Vilis Patrum : « Cumque ille re- verax quia dc sc vilia, dc aliis excclsa judical. Scnipcr
nihil simulat, aul dissimulal, ac proindc cum
fulaiet, tandem abbatis prccibus snpcr oculos dominii Dco scmper, qui cst summa verilas ct simplicitas,
sni signum crucis impusuit. > conversalur.
d 5i quis ex divitibus, etc. HPC 6 Cum vero receptus, etc. Hec capitulum suroplum
capitulum nenl
exslat apud Cassianum ; sed puto csse ex Regula;i csl e.x Cassiano, cap. 5 libri citati.
cnjusdam Palris, quaindixialiain esse a Regula Scrvii !l Mquare. Id cst, se similem cl parem judicare,
Dci; quseetiam in hac Cencordia suppresso auctoriss ut supra dixit, cowquare.
1287 S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 49KS
re, quinus tt cognominari Christus, et quorum se Areferens A omnia, sicul superius "scriptum' est, > an-
fratrehi non erubuit nuncupare: sed potius dome- nuntians senioribus. .'
sticis ejus glorietur factum se esse consortem. §XXVI. — Ex REGDLA MAGISTM (cap. 81).
1 Ingredienli in monasterium novo fralri, m sive
§ XXIll. — Item ipse (cap. 2S).
i>Illa vero quse deposuit vestimenta c Praeposito jam converso, sive adhuc laico, el hocpelenti de-
tradantur : quse tandiu ab eo serventur, donec pro- bere in monasterium suscipi, respcndeat ei boc
feclus conversationis ejus diversis tenlationibus evi- prime abbas nen fprte eum pesse constituta Regute
denlius cognoscatur. Etsid transaclis multis tem- conservare. Cum vero ille dixerit posse se ad omnia
ei legatur.
poribus, in ipso fervore quo ingressus. est perslile- . obedire, tunc hsec mnnasterii Regula »
rit, ipsa vestimenta quibus ingressus est pauperibus Qua Regula in lecticne expleta, et cmnia abbatis
crogentur. yerbis prsedicla cum se respenderit noyus frater ad
§ XXIV. — Jtem ipse (cap. 26). omnia factis se esse paratum, tunc abbas subse-
°
* Siyero aliqua murmuratio, aut inobedienlia in quatur et dicat : Quid de tuis rebus, quas pro-
Non enini libi expedit te hicpro
eo fuerit deprehensa, exuatiir monasterii vestibus prioarbilrie uieris?
causa Dei posito res tuas alibi reinanere, sed sicut
quibus indutus fuerat, et revestitus suis ,
anliquis, B dicit
Scriptura, Ubi ct thesdurus tuus, ibi erit el cor
«pisea Prseposito conservantur, £ [el] foris expel- tuum
latur : quia nbn est fas cuni vestimentis monasterii (Matth. vi). Nam ideo non expedit, ne forie
tilillalione diaboli a rebus tuis foris pbsitis per desi-
quse aecepit abscedere.. Nulli auterii qui de mena-
derium carum de monasterio P provoceris, et reliclo
in
slerio exire vult, palam discedere conceditur nisi
scholse proprio rcdeas militaturus
forte sicut servus captans densissimas ienebras noe servilio sanctse
sicut canis deleciatus redeas ad vomilum
cte defugiat, aut cerle, sicut superius dixiinus, cum arbilrio, el
in terram denuo cum
confusione exuatur coram omnibus fratribus, B et tuum et salivas a te projeclas
sordibus resorbeas. i Sed qui perseveranliam diligit,
deposila mpnasterii veste peHatur. occasionem migrandi cupit nescire. ldeoque consti-
§ XXV. — Ex REGULA OMENTALI. tuimus salubre consilium, ut audias vocem Domini
t Si quis accesserit ad ostium monasterii volens tibi dicentis : r Vade, vende omnia, el dapauperibus;
sseculo renunliare, et fratrum aggregari numero, et veni, sequere me (Matth. x-ix). Quam ergo si sequi
iioii habeat inlrandi libertatein, sed prius nuntietur vis vocem, vende quse habes, et omne pretium liuc
Palri monasterii; et manebit paucis diebus foris ante me defer, ut le prsesente a nie pauperibus ero-
ante jariiiam, ac docebitur orationem Dominicam, gelur, ul nullum sseculopignus tuum remaneat ad
et psalnios, quantos poterit discere. Et diligenter * illud ilerum reverlendi. Ideo enim cum nondum s lir-
sui experimenlum dabit: ne forle mali quidpiam matam ingressionem tuam in monasterio habes, tibi
fecerit, et turbatus ad horam timore. discesserit, de rebus luis libe.ra adhuc voluntas conceditur. Qui?
aut Sub aliqua potestate sit; et ulrum possit renun- posi finnatam ingressionem discipulo sive in mona
tiare parentibus, et propriam contemnere faculta- sterip, siye feris peculiare aliquid habere a regula
tem. Si eum viderint aplum ad omnia, tunc doce-• denegatur, ut nen sit ubi prnpria ejus veluntas
bitur et reliquas monasterii disciplinas, quas facere! extollatur. Quod [enim] si totum ' distrahere libi
debeat, quibusve servire, ^ siye m vescendi ordine, grave videtur, et sunt tales res quse una tecum pos-
ut instructus atque perfeclus in onini opere bono1 sunt monasterio deservire, nec esepro pignore rever-
fratribus copuletur. i Hsecobservabit custos januse, tendiu sseculoT dimittuntur, omnia fideliter teciim
a Cognominari.Id est, idem nomen sortiri. Apud est, sive in vescendiordine. •
|
Cassianum legitur : Connumet:ari. i Hcec observabit,:elc'.;Hujus capitis clausula non
h Itla vero vestimenta,elc. Hoc capitulum sumptum1 exstat in Regula: S. Pachbmii.
cst ex cap. % ejusdem libr. IV. k Annunlians. Lege, Et nuntians.
c jPwposito. Apud Cassianum habetur: OEconomo. I Ingrediendi in monasierium, etc. Hsec reperire
° Transaclis multis temporibus. Apud Cassianum : . est in ms. Mag; cod. Corb., cap. 87.
j) Reg.
Temporeprocedente. m Sivejum converso. Conyersus esl, qui jam mo^
'
,e.-Si dliqua murmuralio. Ex cap. 6 ejusdem lib. iv nachusest.
de InslitutiS Renuntiantium. IIEt omnia abbatis verbis prwdicla. Ita in Reg.
f Et foris. Copula et iedundat.
g Et deposila monasterii veste pellatur. Hsec ejectio' ms.Lege: Et omnibus abbalis verbisprcedictis,id est,
est ebrum tantum qui probantur, cum eorum vesti- prsedicalis. 0 Quid de rebus iuis. Subaudi,;"facies.
inenta saecularianondum fuere pauperibus erogata ;> v Provoceris. lla in Reg. 'ms.^Supp. exire de mo-
ac proinde male a nonnullis eadem esse exislimaturr naslerio.
cum illa, de qua S. P. Benedictus loquilur cap. 26,>' 1 Sed
29 et 54. Altera habelur expulsio apud Cassianum1 « Quia qni persevefantiam diligit, etc. In Reg. uis. :
occasionem migrandi cupit
lihr. iv de Instit., cap. 16 ; sed erat solum ad iem- nescire. perseverantia > " •
pus: cum quis confusionis gralia cogebatui manere; j r Vade, vende. Ita apud Fructiiosum abbatem,
tres aut quatuor dies extra fores monaslerii, nt1
est. juxta textum Grcecuni: "T7:ay:, Trw).«o-ov, quod.idem
Supra_observatum
h Si quis accesserit. Major pars hujus capitis est1 sonat. ln versione communi additur copula : Vade,
ex Regula S. Pachomii, art. 26. et vende. . ,:. . • .';,'..,. ";• ,
1 Sivein vescendiordine. Qiiajdani desunt, quse exc , * Firmatam ingressionem.Id est, siabiiilalem. ;
s
Distrahcre.•Id est, vendere, de quo supra.
.excitaio Pachoinii articulo hic restituenda : Sivein* "•Sa'«;fc, Pro, ad sseculum. -
^tollecltt omnium frutrnm, sive in domo nutriendus5 - Pimmuntvr.
Supp. monasterio,
•aso CONCORDIAREGULARUM. -> CAP. LXV. 1290
jn moiiaslerium defer, nihil subcelando Deo, cujiis A 1 nasterio generans exigere desideret, i cavens liianuin
tecumomnibus rebuS tuis subdis servitio; qui ubi- suam Deo et oratorio monasterii per donationem
totum subscribentibus religibsis-testibiis
que omriia respicit, et nihil est ei occultuin qui reve7 offerat,
lat absconsa. Memor esto fraudis :Ananiai et Sap- episcopp, presbytero et diacoiio, vel ipsius terrilorii
de rebus suis Deo oblatis" exinde subcelare clero; Ct i in ipsa cautione taxans hoc k quod.siali-
phine, qui
vblentes hiortem perpetuam irruerunt a pro fide. quandp monaslerio vel sine indulgentia peccatorum
Mox ut hsec audierit noyus frater, si J>priori divina aDeo non discedat. Jamde ipsis rebus abbasinpo-
J m
sententia omnibus distractis, et per manus abbatis testate sua mutalis quidquid necessarise utilitati
anima fratris ipsius
erogatis, c [si];hoc pro cerlo habueril votum. omnia moiiasterii abuhdare viderit, pro
distrahere, et monaslerib non aliquid reservare, hori propter prseceptumsupra dictum sequendi Dbriiinum
cbgatur, nisi ex sua voluntale voluerit. Ergo cum per eleemosynam distracta illa re supervacua pre-
omnibus per maiius abbatis erogatis, a se firmare tium ejus pauperibus tribuat -.ut quod ille iiriperitus
irionasterio volueritj c charta ab eo perseverantise fratei non meruit facere, pro illo iste quasi docius
n
nonpetatur, quia pignus fidei ejus apud Deum om- magister valeat adimplere. Qiii vero frater ex toto
niuin rerum suarum per erogatam eleeroosynamfuii. iridicaverit se nihil habere, priiis exquiratiir a vicinis
Nam per omnium rerum suarum erogationem expen- B 1 illius regionis ubi mansit; et si inventum fuerit quod
sam cognqsciturapud Deum posse fideliter perma- certe sjt ex ioto ejus pauperlas, turic dato perseve-
°
nere, qui rebus suis pro eo cupit non parcere. So- rantise fidejussore sub cautione poenseinierposita.
lurrimodo hanc det fidem sibi penitus foris nihil, Si tamen jam notus fuerit, P sic debet in monasterio
Temansissecelatum. Hanc ideo f voluhtatem abbas suscipi, ne forte aliquibus rebus suis ad tempus fo-
ingredientibus tribuit, ut rion ab ihtroeuntibusi ris i comriiendatis, mentita in monasterib pauper-
«judicetur potius res hominuiri desiderare qriam arii-• tate, rion solum nihil Deo per eleembsynam,vel mo-.'
rnas. Qui vero frater hoc elegerit cum rebus suisi nasterio per donationem. conferat, sed etiam ab
t moiiasterio.tradere, et distraheiidi voluntatemnon r spectantibus eum foris rebus suis provocatus; Bet
habuerit, ne aliquando rriutatusa diabolo vel armatus cuin quid venerit, exeat causse. ' Nam cum dederit
., :.; ';. .'- ''::. . • .. '-.• ::
propter res suas exigendas aliquas moleslias nio- '(. ( ;:,
a; Pro fide. Id est, ut majoTem fldem Christiani bardorum tit. 21,.1.13 :« Si quismuluaverltcuiqiiaiii
adhiberent apostolis. Bomini solidosper cautionem, > etc. Luc. xvi: Accipe
i Prioridiviiia sententia. Qusepaulo ante prolala cqulionemtuam,m textri Grseco, yptkup.ct, id est, lit-
est ex Matth. xix. teras. Dicitur et cautum. Corippus libl u deLaudibus
c Si hoc. Particula si redundat, nec habetur iri Justini minoris.
ms. '
C :
Reg.
' * Se Debita persolvitgenitoris, cautarecepit.
firmare monasterio. Id est, stab.ililalem in
monasterio promitterC. = :,- Glpssseveteres -.Cautum, a.jaXh, x.tipoyptxfov, id est,
* Charta pefseverantiw.li est, petitio, seu pro- securum, chirpgraphum. .
fessio scriptis mandata. v k Quod sialiquando. Locus riiutilus, sed ita ex
f: Voluntdlem.Dispensandi de bonis suis. Reg. mS. reStituendus••:Qmd si aliquando discedere
* Judicelur polius reshpminum desiderare quam voluerit, sinerebus suis de monastefio<:velsine indul-
ariimas. Hsecnolarida Magistri sentenlia hoc nrise: genlia peccaloruma Deo descendat; iege, discedat.
rando saeciilb, in 'quo multi cogunlurreligionem 1 Mtitatis. Id est, derelictis.
NoniusMarcelius,cap.
Grseca rnercari fide, hoc est, praesenti pecunia et:;'- 4 : Mutare, derelinquere. Lucilius iib. xxvi :*«,MihJ
prsenumeratis.nummis, quse est sane turpis licitatioi -quidem non persuadetur( piiblice ut rriutem meos. »
et nuridinatib, Simonis magi opus, si fiat ex pactoi mQnidquid necessnriwutilitatimonasteriiabundare
prCtio, antiquis conciliis prohibita, synodi vn, can. viderit, etc. Noiarida homjnis integrilas, sinceritas-,
19, conc. Francofurd. sub Carolo Magno, 17; conc. simul et charitas. Quani longe abest a quorumdam
Later. an: 1165, apud Guill. Neubrigensem lib. n dei ayaritia, aut curiosiiate, qui aut bona riovitiorum in
Gesiis Angl. cap. 15; et altero concilio Laleraiiensi. arca rcconduiit, aut ea insanis subsiructionum mo--
apud euiridemlib. HI, cap. 20: « Monachinon pretioi libus erigendis, simllibusque vanitatibus impendunt,
recipiantur in monasterio. > Si tamen non sunt ; Christo in suis membris algente et esuriente.
sufficientes redditus, potest dari aliquid in alimo-" . ? Qui vefo frater. lta in Reg. ms. Legendum tarocn.
•niam^',. , ' ] videliir : Si vero frdter; ita sensus postulat, et tota
D
k Monasterio tradere. Lege, ut in Reg. ms.: :, Se hujus capitis constructio.
monasleriotfadere. "':" ° Sub cdutione pwnceinterposka. Ita in
1 Cavensmanum suam, etc. Locus mutilus, sic ex Yidetur tameri deesse verbum, Reg. ms.
suscipiatur, vel quid
Reg. ms. resiituendus : Cnucns manu sua prius de simile. Hsec autem pcena est pecunise aut rerum
stabililate simut rerum suarum brebe (Leg., brevi) sequivalentium, si, forte monachus desertor fur-
adjunctouna ciim •
anitnasua Deo et oratorio monaste- tum intulerit; ' "' ul ex sequentibus colli-
'' monasteriq?
riilofferui. Cavens maiiuûa est cautioriein seu clii- gere est.. '. "'. ', ,-.:-' ..-: : ; ', •'
rographum manu sua faciens securitatis causa.; p Sic debetin monasterio suseipi. Dato nimirum
Glossaeveleres : Cavisti, «o-yaAio-eo: iyjipoypafnaa';. fidei jussore. •'. ,.',"',
Id est, tulum fecisti, chirographum fecisli. IJIpianus i Commendatis. Id esi, in depositum datisj com-
if. 1. r, lit. Usufructuarius quomodocaveqt. « Si cujus, mendare enim est indepositum.dare.
rei ususfruclus Jegatus sit, sequissimum prseteri Pescennio Nigro: «Idem jussit, ne in zonismililes Spartianus in
ad
visumest legalarium cavere. > bellum aureos, vel argenteos nummos portarent,
i In ipsa cautione.Cautio est chirbgraphum, char- ; sed publice
commendarenl, recepturi post prselia
ta, litterae, quaBdantursecuritatis, seurecqrdationis quod dederant. "»",..
causa; Papias : Cautio o cavendo dictd breve; vel ; r Spectantibus. Pro,
charta recordationis.GlossseVeteres:Cautio, «Gtptxhia, s Ett cum guid venerit, exspectanlibiis.
exeat causw.JA&c:transpo^-
id est, securiias. Cautiories, «CTO«AEI«I. Legis Longo- sita surit.Lege : E't cumquid causmveneril, exeat.
PATBOL. CIII. • u
1291' S. BENEDICTIABRATISANIANENSIS 1292
« caulqs fidejussores cum poena, jam tunc demum ei. A § XXYII.— Item (cap. 88).
\ pro actibus monasterii sine suspicione secure res 1 Cum de oninibus snpra dictis i conventusnovus
monasterii aut preiia emendorum yelc veclurarum frater k Regute per abbatem de stabilitate firmanda,
alimonia cqntradanlur. Si vero talis monasterio aut per x rerurn eleemosynam, aul per dorialionem
advenerit frater quem 3 ip§a patria ignqrayerit, vel monasterio, aut per chartam fidejussoris prBnalem,
qmnibus habuerit vultum ignqtum, et se ad monaste- aut si ignotus per juranienti fidem , duorum tanieii
rii sqcietatem e firmare vpluerit, cum notitia abbatis niensium spatium in inducias ad tractandiim aecn
vel qmnium exeat; et cum jamexire volucrit, prius pial, Laborandq tamen cum fratribus m contentus
juret se de rebus monasterii nu|la fnrli commissionej ahnonse cpnimuni mcnsiira, nvel regiilsedisciplina
aut fpris f antecessuscommendasse, ;.aut absconsa et excommunicatipnum^ ut et mores monasterii,
secum pqrtasse, nisi forte ei prq rnisericordia yolue^ probet, et a mpnasterio ipse probetur; el secum
rit aliquid dbnare abbas, ut si perjuraverit, ferat in tractet, si debeat se °"adDeum firmare, aui ad dia-
animaquod in cprpore non pptuit adiniplere. Res hpliim expeditius remeare. In quibus duqbus mensi-
tamen quibus indutus. fuerat monaslerii, vel calcea- : biis sub cura Illqrum fratrum, qui peregrinps quslo-
meiita recoiisignet abbali; et remauenli in perseve- diunt, et ipse similjter-ex improvisp cuslqdiaiur,
raiitia fffftri proficiant qusemigrantibus auferuritur; B.-etin cella peregrinpruin dornilat, et ingressus. illiiis
etTes monaslerii ille habeat qui in monasterio habi- vel exilus in mcnasterio custoduni prsesentia videa-
tat; et juste illi retollalur, qui injuste animos suos a lur. Et qnini hora si alicubi a cbnyentp frairum
perseverantia mpnasterii separat; nec illi dare pla- secesserit, sollicite a ciisiodibus requiratur, ne forte
ceant, cui ipsarum rerum f displicuit disciplina.Si, anticipetaiiibulare sine yale cum.-furte. Quod si
yero ita juraverit, et non sq firmet, sed ad tempus . explicitis duobus niensjbus.non placabili disciplina,
remoretur, hoc-solum testetur, ut sine notitia yel et idem monaslerip placuerit ambulare, ciim notitia
yale abbatis, vel cum furto nqn exeat. Etiani.ex im- abbatis, yel pmnium ppst datam fidein, riuUipsfurli.
proyisq custodiatur et in potesâie nili.ilhabeat; et ad cpmmissi,.yel recpnsignatis rebus monasterii,.quas
laborem cum fratribus communiter imp/dlaiur, ut ad teinpus foyte acceperatj, mox data universis pace,
laborando vivat. Si tamen nudus fuerit, et induere et accepta yirga.p et anpona viatica, ppst factam.;
eum abbas yqluerit, ad tempusutatur; ut sciat se orationem, vel d|ctiim vqrsum, vel redditam ei pa-
quqd habet omne recqnsignaturum, cum exireyoloe^ cem, sr tamen vult, ut hospes absce.dat,; et resus-
rit; etêlut ignotus nullam * catenam fidei abbati cipiat ,q yicem suam diabqks» querjRnqlens hospi-
de securitate intulerit: sive si hulla sacramenli fide teni susceperat Christus.
teneatur; cum forte incertus de firmitate fratermis- '9.;-' §XXVIII. — Item (cap. 89). .
sus fuerit cum vehiculis animalium, et emeiidarum .'*Curn expletseduoium inensium ad tractandum
pretio rerum, mox ducalu diaboli inVenlis per occa- inducise fueriiit, et placabili disciplina ab eo magis
.sioneni suniptibus yel vehjculis in alienas terras de stabilitas"eligalur; et perseyerantiam repromissam
rebus nionasterii incipiat magis qi;4inalus migrare, ; lcctse Regjila; firinitate ei placeat adimplere, inter-
securus de se per deceplioriem quotidie exspectan- rogatiis ab abbate novus fraier, quid secum in
dus et prolongandq aut tarde, aut nunquanx Se- cqncessq, induciarum spatiq definjsset: s si cum
qiiendus, , \, respODsq,ejus iinplenda in omnibus, promiltatur:
a Cautos. ld est, qui sunt solvendo, si forte ipsei l Reriim. Adde, sAanmi, ut habeturin Reg. ins..
transfuga aliquid de rebus monaslerii' furto " suslur-:, m Gpnienlus.annqncBcomrnuniinensura. Ita emen-,
lerit. '".'.; '-'.'"'•';:; dayi ex Reg, rns. "." ': ...
i> Pro actibus. Id Bst, pro negotiis. _"
.''n' Vel; regiilw rf/icfp/ino'"et "excpmmuriicationuin,,
c Vecturamm. Vecturse hbc loco sunt Clariiis: yelregula,•etexcottimunicatipnumdisciplinq,"
":" iumenta^ ,;
"'" ' '.'.''
caballi, asini et siiriilia. '"'." utiii
' Reg, ui.v" ',"."' ."..'" '-.'-.
* Ipsa fatria. Id esi, regio in qua situm est mqT c''"Adpe.utfi,firnwre/M est, stabililateiri in mona?
nasterium. '" '" '-:.;"'"•"-' De.0promittere. :
:.'*' Fhmarevoluerit. Post hsecverba, qusedamder ~Dsteri.P p Et drinonaviaiica. Qiiia"olim egredientibus IiOr,
sunt ex Regula ms. restituenda : Sola sacrqmenti spilibus annqiia ad,viani peragend.amdaba.tur.
fides ab eo exposcatur, ul si aliquando dempnqsiefio "q "Yicemsucini.Lege : Civeriisniirii,lil.in Reg. ms,
exire votuerii, cum notilia abbatis, etc, r Gvm expletce.duorum mensiuni, etc. Hsec videre:
• .. I Antecessus.Glossseveleres : Antecessns,ffxâa--." est in Reg. ms. Magistri cod- Coib,., eodem cap. 89,
BtD|9a3i5iuv,id est, ante vadens. Hic est eigo, ante- in ;quo, queipadnio.fiuin in dii,o'ju,s.,s*uperipriiius agit
cessus, qui prius aliquo iveri.tj ut nimiium res m<K ": lam. dc jain cqriyei;sis quain! de Iaicis,
nasterii abseonderel, aut in depesituin daret ante: peririixiini seii de his qui, ex, S.asculqad monasicri.iiinaccedunt.
fugairi seu exitnni a meiiasterip. Sed, isj.a a npbis djssig.uenjur,,ut ijiitium liiyus ca-.
»
. Mspticuii disciplina. Est paronomasia. -Elegari-! . pitis in qiip dan.tur lantum riiiqi;usri.inpnshvisiinrtu-
ter Alcuinus epist. 79 : « Discipliua Doniini noii de- cise ad probatiqnem in ipso liospjiio, inielligatijr
bet esse cuiquam disciplina. > de jam cbrtyers,is,,quipliin riqn tenebanlurinigrando
> Catenum, fidei. Lege : Chartam, fidejussoris,' ut'". a'(j "allerum iriqiiasieiium anni inêgi-i tjrrocinium
cap. seq.' .''.•;''. ' jterare"; sed peispectis in. bpspiiiQ.'ebr.uin,inori!>us,:
„"$Vuriide omnibussupra dictis, etc. Hsec habentur admiiiebantiii: in. socieialpi»",; ju^ta, prsescripiuin
iu Reg; nis. Magistri Cod, Corb., eodem cap. 20. S. Benedicti "qap.46, Regulse,
i Conventusnovusfruter. Ita correxi ex Reg. ms.;; s 'Si cum fespqnsp, ! ej,iis,etc.,
" Itaiiunc locum" cor-
sed adde TOfuerit, "" "' " •"
reximus,:' ";"" ;' '".
,- K liegulw. ln lteg. ms. legilur, a rcgula, recte.
190X CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXV- 1294:
obedientia, resporideat abbas. : Deo gratias. Aliai A hoc: d Suscipe me, Domine, secundum verbum tmm,
die apost Primani diciam missas explicilas exeuntii et vivam; et non confundas me ab exspectdtionemeq
limen: cralorii cum congregalione a.bbati flectet ad1 (Psal, cxvin).. Eost hqc respoiisprium, dicat abbas
genua ejus oqyus fiater ceryiee.m, rqgans eiim vcl1 hunc versuni: Corifirma hoc, Deus, quod Pperalus
.oriinem congregationem eiim ;'deoere modicum ini es in nobis. Post querii dicluin, e data ei ab pmnibiis
oratoriqj-emorari,;et.qrare prq;se. A.gujb.us:mpx., i, pace, cqmpleat abbas; et tollens brevem de super
diutissime pro eo orelur. Et completis omnibuss altare inqx ab eo noyus discipulus sub f prsepositis ;
abbas volens egredi, humiliter apprehensp ejus ve-..' ordiiseiuT; et in manu eorum consignatus cum aliis.,
"
slimenlo; novi retineatiir manu discipuli, qui hsec; 3 ffatribus- f exeat "diseiplinse, Eadem . namque d.ie
rogando insiiiuet: Est quod siiggeram piimo Deo, prp hamilitatis indicio aquam manibus fratruin ad
et oratoriq isti sancto, vel tibi et: congrega.tioni. . ; coniinuisionem intrantibus, ipse ministret, et cum
Cuin responderit abbas dicens : Et lioc placet tibi?? dat, osculetur omnium niainis, et pelat singulqs
subsequalur futurus discipulus : Hoc primo Deo, sic;:, pro Sedebereorare. Breves vero doriationum factos
et niihi. Tunc.dicaiabbas: Yide,"fraler, miiil mihii a fratribus tempore iriortis suoeabbas h in quod usi-:
prpmiltis,.sed Deo, ei.huic oraiorio vel altari- san- bus monasterii expeiisis reStituerii, i testairiento
ctq. Si ad omnia7obaudieris aivinisprsecepiis, vel.B 1 B suoinserat, eliam nqniina eorum quoruni noscuntur
riieis monitis, in die judicii tu cqrpnam apcipies s cqllata : ut nuOus post mortem ejus forte de piona-:
bqnorum actuum, pYego-de' peccalis meis indul-. slerio exiens repelendi rerum suarum fiduciani
gentise aliquid prbmerebor,;. qui ut diabolum cum, j li.abeat; et siabili.tatem iiionasteriq, et fidem ffangat
sseculo vinceres, incitavi.: Si autem jiolueris mihiin ! defuncti, vel dical sjne donalione aiiquid siium in
aljquq qbaudire.,., ecce ego .Dqminum cqnteslor,;.. mqnasterip cpnlineri.; ,
[quia} et hsec congregatio teslimonium mihi est ,in, j.;,'/ l §XXIX.--ffem (cap. 90). : ;-= ;
die judieii prsebitura, quia, utsupra dixi, cum nona 3 Cnm aliquis novellus ad servitium Dei in mona-
niihj, yelcoiigregatipni in aliqup obaudieris, in ju-;.- sterium confugerit et indicayerit se velle converti,
dicio.Dei ego sdlutuSj tu.vero prb lua anima, yell npn ei credaliir tani facile. Nam ficte ab abbate solo;
tentatiqne ralionem reslitues. Pqst Jisecverba, i si; [: Terbo, nbn facto, iiabitatio ei monasterii .denege.K"
cum rebus suis jntrpierit, tune ille brevis , yel dp- tur. Ad probationem gravia prqponantur, ad obe^
natio rerum suarurii Deo vel monaslerio facta, ipsius£., dientiani ejusinveniendam praedicentur contraiia et
dpiiatoris manu super altare ponatar, dicente ipso0: yoluntati ejus amara, quolidiana jejuiiia ei prbmit-
fratre::Ecce, Demine, cum aniina mea et paupertatee taritur. Nam et hoc ex leetione Regulse, et dicto
rriea qui.dquid . mihi dcnasti, tifei reconsigno etI :v Gabbatis agnqscat, quia in monasterio nulli licet di-,
offero;et ibi volo, utsint mese res^ ubi fuerit cor; r, cere: Hoc volo, et liocnplp;hoc amo, et hoc odio :
meuni et aninia mea, sub pqtestate tamen mona-_ ut nec; propria eiigatur voluntas; et sciat quia qui
sierji et abbatis, qiiem mihi, Domirie, in vice lua5 in mbnasterio conversus fuerit, quidquid ex yoluh-
timendum propdnis c cum eis diejs: Quivps auditi, ',-,. taie sua vbluerit, lioc magis non permittetur. Quare?
me audit, ,et quijios spernit, nte, spernif. Vntle quia; a, Quia sunt.viw, qum mdentiir hominibus rectw , qua-
per eum nbbis tu omnia necessariacogilasi ideo nihiljj rum fmis usque ad prdfundum.infcrnidemergil.Et
oportel peculiare habere: quia i.iinobis. depmnibuss quod npluerit, liec cogitur; ut yqluntas in eo propria
e;s,idqiieus, et, in omnibus suflicis solus, ut jamn amputetiir, quse inimica est Deo. Qiii ergp cupit per-
npbis vivere et spes Christus sit, et mori lucruiiij;, fqcle converti, k quidquid amaverit et desiderio ha-
Pest b:ec dicta dicat ipsa novus frater resppiisorium,,, (i, biierit, ei denegetur; et quidquid oderit, ei appona-
;a Post primamdictcim missas explicilas. Et't " e Exeat disciplinm. Siipp.; gratia, id est cum reli-
Lcge:
post primai diclcvmissas explicilas. Quid siritiiiissoe, quis fratribus eat ad oninia exercitia disciplinse, Est '
diximus. •
supr.,:
b Sfcum rebussuis, etc. ilsec sunt eclipsis, pbrasis Grseca ut oratione in Pisonem :;
intelligenda,a Quw siihominum querela frontistuw.Sapp. causa. .
de laicis, non de converSis. - -."•-•:- •-••_ JJ
D, i Inmod usibus mdnasieriiexpehsisfestiluefit.lu
e Cum eis dicis.
NeiripeEcclesise pastoribus, . .
, d,-Suseipe-me, Domine, Reg. ras. lesitur; Restiteril, iecte, iegeautero,-et:'-
secundum verbum tuiini,. quod usibus tnohasierii expeiisis festiicril. Id esi, et
Ita in Reg. ins,iii versione coiiiniiini: Securidum elo^M qiiod, oriinibiis expensis iri usiis nicnacborum faciis
q}ihim jiiuin,-el Magister adjecit T6Domine. erit residiii ex peciiriiis et alii» rebus cuin chartis
e Data omnibus pace. Id es.t, daio osculb pacls^
seu saluiatione. Nain ^' deiiatipinim illud in sup testamento scribenduin cu-
novitiiis adiiiissuS ad sociela- ref abbiis morituriiS. '<
tem frairum debel eos psculari, aut salutare, sivee i Tesiamento suo insefat. Non est hoc loco testa- .
ut. staiuit S. Beneaictus, ebiiim pedibus ..' mentum suprema testatoris voluntas; sed charta,
provblvi.
Cap. C Eccl. Ilierar. S. Dionysii Arebpagitse, in be-- iristrumenlum, breviculus seu iriventarium, in qub
Eedictione monachi hiijiiS salufaiioiiis iit nieniio,i, abbas omnem coeriobiisubstantiam et expensas scri-
quemadtiioduin et in Eiichologio Grsecorurii, in oW v. quo vocabulo supra, ;
dine parvi schemajis, v.«dyhnoa uartmiJik, id est,;,•• bebat.de . Cum aliquis novellus, ete. HseCTeperire eSt iri
el fit salntatib. : ; Rffg.ros. cod. Corb., codem cap. 90; agilur auterii
;f Prwpositis. Itacorrex.i, cujri Jegeretur Prckpd-. -.. hic speeialiter "'"de "laicis, qui iri monasierio converti
siio; quia hic Magister iri unaquaque decadb, seuw cupiunt."' • • •'•; ':• "" ; "
decaniainssituit duos praepositbs iristar decanorum,;,; ,'•i Quidquid aiiiaverit, >eie, Hsec cbriiperidiqsa ad,
ut: ex superioribus notum est.' Et hanc lectioiieiri a'
' : perfeclibiTeiiiyia,.juxta• traditioriem priscoriiin-illo-
•''''
suadet,pronomcn, eor««i. vunr iEgy.pti nibnacliarum;. qui ea discipiilis •SHii'"''*"
1295: S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 1296
tur, dieenieDominq : Quivult meus esse discipulus, "A A tionibus vel amaricationibus Voluntatum sub abbatis
abneget semelipsum sibi, etsequalurme (Matilt. xvi);'•' iniperio inilitemus, ut post'-percgrihatioriem vitae
hoc est rion siiam, sed Dei faciat vohintatenr. Omriia saeculi hujus, cum Doniinus noster in judicio nos
debei pro Doririnosusiinere, qui in ejus cupit accersieril suo, digna ei nbstra opera consignerims,
" eriiiri
nlilitare schola. Aut quid enim digne possumus pro offerentes ei patienliam nostram, per quam dura
Dominosustineie? dicente Apbstolo : Nonsunlcori- omnia et diversa nobis ab abbate imperata, quaepro
digricB"passiones nujus sceculia ad superventuram glo- nomirie ejus gratanter porlaviriius , vel amaricatio-
riam:(Rom. vni). Utsi ignehi persecutcr servb Chrisli nes voluntaliiiii noslrarum diversas, qiias pronomi-
inferat, ut temporalis calor finito non sentiatur do- iie Dei vel salute animse libenter magis sustinuimus,
Ibre, lipn taraeri talis est, qualis eslignis inexstingui- dicentes Dominb : Propter te morlificamur tota die,~
bilis; aut sic incendit, qucmbdo seterna poena ge- wstimaii.sumus sicut ovesoccisionis.Et cuni hsec ora-
hennse peccatrici aniriise immortaliter ieservatur., nia venerint super nos, obliti non sumus te, et per
Si ungulae vel equulei, vel verbeium poenas ingerat, observalionem obedientise inique non egimus in
in ipsa parvi doloris tolerahtia; aeternselsetitise*>, co- testamento tuo; et a perseverantia bonorum actiiiim
roriatus succedit; si carcer nbs pro Deo tenebrosus vel*desiderio spei futurse non recessit retro cqrno-
reclaudatjSedifiCata ex margaritis et auro vel g6m-]B strum : quia non declinaverunt semitse nostrse a viis
riiis ornala rios HieruSalem exspectat. Si"obscuritas , tuis, in quibus. viis probasti nos, Deus, sicut exami-
clausurse nos pro Deo obcsecet, in momento nos ponatur argenlum. Induxisti iios prpbalionis in la-.
teril obscurare; sed pro hac illa nos lrix in seterna queum, posuisti amaricationum tribulationes ih
vila suscipiet, qusenon solis candore vel iunse, non dorso humilitatis nostrse : ut nostram non permitle-
slellarum coeli, sed ipsius Dei perpelua majCstate. reniur, sed tuam cogeremur facere ybluntatem.
lucebit. Si teria ista'; quam in liac vita calcamus, Unde imposuisti hpinines super capita nostra; quia
moriendopro Deo meruerimus abscedere, mox su- ostendisti nos sub abbate doctore vel: prseposito
pcr Jllani terram ambularC perpetuo deputamur, disciplinse debere esse prbbaridos. Ergo hi tales d sub-
quse septies argenlo lucidior. Si vero quse putantur'" sequenies, Domirio dicant: In illo jam sseculo trans-_
hujus sseciiliesse delicise, quseinquiriant potius c,in-. ivimus per ignem et aqudm, el rnduxisli nos iri refri-
teranea nestra quam reficiunJ, prp Dee ea ceiiterii-. gerium; hoc est, transivimus per amaricationes
pserimus, ad illa statiin flumina in setemum curren-. yoluntatum noslrarum et servitium sanctse obe-
tia perpetuo depulamur, quse sunt mCllis, et lactis, / dientise : ecce pervenimus ad tuse refrigerium pieta-
vini et olei abundantia plena; simui el illarum fru-. tis. Et item dicimus ei: Deleclatisumus pro diebus,
'
ctus arborurii varioset diversos duodeeies in arinumi C quibus rionhumiliasti, annis in quibus vidimus malq:
nascentes non cultura hominis, sed abundantia Dei-. ut riihil habeat iri nobis gehennse ignis sibi quod
tatis; qui non fame delectant ad vescendum, vel1 vinciicet, quando nihil suiiin in nobis incendendum
esurie appetuntur ad manducandum; sed pqslquamx ibi diabolus egit. Ergo omnia debet pro Doniino sus-
oculi sanctorum ipso visu fuerint saginati, insuperc tiriere qui ejus cupit militare scliqlse; et tariquam
hoc unicuique sapit in ore quod fuerit deleclatuSi. aurum -lima, et malleis, et igne fornacis probetur ad
Ergo digiie ad parvum tempus jejuniis et abstinenliax diadema Dei, et coronam Domiriicam profuturus.
pro Domino criiciamur, ut in eis quse prseparavitt Quia cum propriam non fecerit voluntatem aliquis,
bonis iri perpeluum sallemur : obscuramur pre Dee) cogitur facere , cui quotidie; dicimus in oralione:-
a persecutbre in carcere, ut in illa perpetua lucej Fiat volnntas tua , sicui in cwlo, etinleria. c Terra
fulgeamus, tanquarii sciiitillse in arundineto discur-i enim est corpus nostrum, cui dicit Dominus : ferra
rentes ; mortem mpmentaneam pro. Deo libenterc es, et in lerrani ibis (Gen.ni). Quia omnis propria
appelinius, ut in seternum a gehennse mdrte perpe- voluiitas carnalis est, et a corpore descendit, Ideo
tua libeieniur. Postremo et sine persecutione in ipsai nos cogii r illecebra et injusta commiltere s qiise ad
christianitatis pace in schola monasterii ideo proba-- n tempus parvum vitsc Iirijus carni per desideria esse
imperabant, quse eormn voluntali adversari vide-. -.. stina,interanea, exta, Zyv.ura.Lex Salica dicit: Jn-
bant, utiiolat Cassianus iib. iv de Insiitulis reriiin- tfarim, tit. 19, | 5 : « Si yero inlra costas nulliis in-
tiaiitium, cap. 8. Cujus hwc erit solliciludo etrcru- trayeril, et usque ad intrania pervenerit. > Gallice,
ditio principalis, per quqm•junior inlrocluclus ascen- etilrailies." ,.,.", <
dere consequenter eiiam culmina perfectionis summa<i . i-Subsequentes. Id est, persequentes. ; .
priivalectt.' ut doceat.eum peniius vincere voluniatcs, :, , ">Terra enim-esl corpus. Ita id.emMagis.lerin ex-
quem studiose in his diligenler exercens hwc illi im- positione oraliqnis Dominicae,quam posuit: post re-
perafe de induslria eurabit, quw scniserit animo, ejuss giilaesux prologum : i ita et in lerra, .dis.it, hoc est,
esse.contrariq, ,. ....,.•, corpbris "n.ostrimachina de limo terrse formata, cui
Ad superventnramglpriam. In versione communi,i, per seiiteniiam Dei dictum esl: Terra es, et in terram
O;"
ad futurcmi gloriam. . •..''.... '.'•; • : ibis. ' '...; •-.., -, . .-., •.•:.. ' .. -::
''>.Coroilaliis, Id est'., coronatio; in Reg. iris.: Co-i- s Illecebra.iia. in Reg. riis. Lege,: JHecebrosa.; --;
rona. .". .,;"' '.. ;_••.;'" s Qum ad parvum tempusvitmjmjus carni,:,elc.
c lnteranea, nostra. Ita in Reg. nis. Magislri,idd Locus corruplus. In Reg. ms. additur.verbum videh-
esl, interna, quseadanimam spectant, metaphorice:: tur, recle." Sed i.ta lege : Qua\ ad, tempus,'parvuni
Uani prqprie interanea sunt exta ,iiitestina, Glossse e vilw hujusper carnis desideria videntur esse. dulcia,
veteres; hiteranea, lyy.Krx, id est, exta. Item.Inie--!- amariora felle fulura.
Mtfl CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXY 129&
dulcis arnarior felle futura in posterufn et in seter- jA cularis erat, eum diabblus non lentabat, cujus aperte
num. ldeoque enim cogitur lingua nostra juste quo- semper voluntatem perfeeit, cum cjus operariusfuit;
tidie clamare ad Dominum : Fiat volunlas tua in "sedex qrio se a diaboli suasionibus vcl militia sse^-
terra corporis noslri. Qusevoluntas cum fueritnobis culari ad timorem Dei in servitium Christi tradidit,
in schola monasterii a majoribus tradita, etper obe- certissime ab ea die diabolum sibi iniiriicum sciat
dieiitiam a nobis fuerit adiniplela quolidie, juste effectuni, queni curii sseculo suo propier limorem
iiobis credamus in futuro Dominum parcere, et con- bbmini dereliquit. Ergo tam facile ingredientinon
fidamusinsuper gratia ejus posse rius corcnari, quia debet credi, nisi videalur si quod promillit verbis,
seinper ejus fecimus vcluntatem, ncn nostram, et factis adimplet, dicente Scriptura : Nolite omni spi-
nunquam nos desideria camis prselulimus amori ritui credere,Ased prius probate (I Joan, iv). Et ite-
ejus; et propter eum eliam parati sumus perdere ruriV:Qnia multi ad vosveniunt in veslitu ovium, in-
animas nostras in prsesenti tempore, ut mereamur tus autem lupi rapaces {Mcitih, vn). Yide ergo qula
eas iu futuro invenire cum ipso. Ergo accedens ad causam Dei caute nos jubet agere Scripliira, ut iiori
timorem Dei aliquis in monasterio cupiens converti, nliltatur sanctum canibus, nec margaritse preiiosse
vel voleris esse discipulus, hoc ei pro Dqminp futu- ante porcos; sed monens eum tpiolidie abbas dicat •':.
rus magisler preppnat, ut supra diximus. Quia quid- B Fili, interim e islseres, quibus uteris.in monasterio,
quid aliquando pro desiderio voluntalis suse appetie- nihil tibi prsejudicaiit apiid nos; sed prius in diviiiis
rat, sciat sibi possenegari; quidquid noluerit, au- interanea cordis tui de ssecularibus factis cum riitin-
diat sibi posse.imponi. a Antecessus ei peculiaria de- daveris, jam tunc deniuni mutabis vestes, ut merito
negentur; Regula ei tota legatur, et factis implenda jam ab omnibus hoc videaris in corpore, quod a Deo
promittatur» Dpmum parentum de cseterc sciat sibi -. pbssideris in mente; et juste post pectoris csesam
esse extraneain, inaccessiblle limen ejus ulterius malitiam tohdebis ei caput. Et cum hsecomnia quse
habere jam credat. Quia, nisi quis reliquerit pdtrem, in regula monasterii coritinentur, in tuis adhiic
flid matrem, aut frdtres, aut dpmum, nonpotesl esse vestibus perfecte impleveris, et nbstrum cum suscc-
Chrisli discipulus. Cilra jussionem majoris a mona- peris habilum, sanetior permariebis. Cum ergo ex
slerio fortasse rion exire sciat. Cum haec omnia ab illa die omriia cum cseleris fratribus inciilpabiliter
abbate prsedicta promiserit se ad omnia obaudire, in monaslerio per integrum annum impleverit, tunc
et ejus, vel Regulse mOnitionibus M omnia faclis; demum sine ulla dubitaliorie tondeatiir, et ei [f san-
esseparatum, luiic suscipiatur in monasleiium. Nec cli proposili] vestes mutentur. Tondeatur eniin sic,
tamen tam facile >>sancti propesiti habitus impona- Stet ipse fraler in medio oratorio curvalis genibus:
tur : ne ad horam promittens fallat in posterum , et iC * tondente eum abbate, psallentibus in circuitu ciin-
sub nomine ovis lupus ingrediatur. ° Quia cuiri sa> ctis.In quo probationis anno psalmum, antiphbnam,
=>Antecessusei peculiaria denegentur.lde&l, non inertia hosteni, cui resistant, dummodoiion cOn-
prajcedat alios. seniiant. »
J>Sancti propositi habitus imponatur. Ita correxi, d Serf prius probale. In versione communi : Sed
cuni deesset 76 sancti, et TO prmpositi legeretur; probaie Spiritus, ete.I Joan, lv.
ex sequentibus : Quandiu sahcli proposili liabitnm e Res istce. Id est, vestes sseciilares.
haberemereatur. . f Sancti propositi vestesmntentur.ita in Reg. ms.,
; sed bsec vocabula : Sancti propositi, rediindant.
c Quia cumsmcularis eral, etc. Notandadoctrina, 6 Tondeiiteeum abbaie. Olim ciim mona.chus lia-
ne q'uis incipiens se aciius a dsemone impiignari bitu moiiacliico
iiidiiebatin",ante altare ipse ab a.b-
animadvertens, animocadat. Nec solum diaboiiis, sed baie, seii a sacerrioic'londebalnr. Id patet .ex.Actis
etiam ipsa caro initio conyersionis vehemenlius in- S.
ac et inveleraia Mauri, ubi Fiorus ante aliare liabiti.i.ni-suscipiens
siirgit, purigit, lancinal; ipsa vitia,
eliam peccandi consuetudonoviter conversos iiistan- .a-S. eialiis Matiro.tondetur prius, deinde'a-.TIicbdeberto
lius urgent, et quneprius aniica, iiuritiiiimica. Quod rege ejiis qptiinalibns, rogante S. Mamo;
exAciisS. Galli episcopi Arveriiensis,.apud S. Gre,
prseclare docet lsidorus libr. de Conversis, cap. 5 :
,« Quisque conversus si mox 'carnales stiniulos cal- gorium turonensein, cap. 6 de Vi.tisPatruiri: « llle
secuni uuo pii.erulo nioiiasleriuin Crenio-
care cupiat, et suinma virtulum subire contendat, si'.-p. " assumpto sexio Silum ab Arverna urbe liiilliaiio
forte adhuc aliqua adversa de carnis niolestiis tole- nense expetiit abbalem exoians, ul sibi coniam capiiis
ral, non frangatur : quia dispensator boiiorum novit supp.liciler
tonclere dignaretur. »..loanne Mosclio, cap, 1-iS:
adversitatis reprimere vitiuin successione viriutum. TKUTK 0 «66«; ESEHKTO KUVOV
Tuiic niagis gravari se quisipie inipulsuyitioriim Uy.ovaag EVSOVTOVpova-
v.ai o.TzSv.eipKg KUTOV oiSoize,KOTMTO ctyiov
agnoscit, dum ad cognitionem Dei accesserit; Sicut . ; a-zrifiiov id est, « his auditis abbas suscepit eiim in
o-yJitj.K,
populiis Israel graviore onere ab jEgyptiis premilur, .monasteriuni,
dum per Moyseri divina illa cognilio aperitur. Vitia habitum. » et ctim totondisset, dedit ci sanctum
enim ante conversionem quasi paceiii in homine ha- ralio vesiiendi Euchologip Grsecoruni, nbi describitur
bent: quande auiem expellunlur, acriore virlute monacbi : '0 kpiv; xovpevet KUTOV
o--uvpoziS&s, i.dest, « sacerdos londet eum in modum
cbnsurgunt. Fiunt autem inimica converso, qusepec- crucis. » ld videiur etiaiii apud TheodoruiiTBalsa-
catori prospere blandiebantur, atque ilem fiurit blan- in can, 6 synqdi Cartliaginensis, ubi ait ton-
da conversp, quse peccateri adversa exstiterunt. :monem
Multos habet conflictiis Dei servus ex recordatione suras monaciioruni posse fieri a sacerdote mpnasterii
ab alie yerO sacerdote nionacho minime
operiim prseteritorum , multique pest ccnversienem praefeclo,
etiam nelentes metum libidinis sustinent: qiied ta- nisi de licenlia episcopi. Antiquus sane rilus , et ab
men ad damiiationem non lolerant, sed ad proba- apostoiicis teniporibus derivatus, ulconstat excap. 6
Hierarchise Ecclesiaslicse.supra-ciiato'':jq 'o-fuvposi-
tionem, scilicet ut semper habeant pro excutienda 8s« TiJ7r:M' KUTOV 0 hpeuf «ôxEtpet,id
crjf«yto-Kpisvov
4299 SiBENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS - 1500
aut Tesponsorium, vel versum non imponat, quan- A possint; tamen plurima ideo certissime
denegantur,
diu sancti propositi habitum habere mereatur, nec: ut vel occasione reriim suarum ad Dej',.disciplinam
«jum abbale ausus sit manducare. Vestes vero ssecu^ in monasterio .permanenies retinean.tur diS.cipuli.
lares, quas; dum mulat, exulus fueril, diligentia re-• Jdeo res Deo oblata.'' revocari sseculoab honiine riqn
positse conserventur: ne forte (quod non in conver- debet, Nam et ista Imjus Regulse tiipariita .sen.len-
sis contingat) cum a.d suos denuo vomittis redirei utia ;.-'«Laborin monasterio fratres pasciljperseve-
; voluerit, et sseciilielegerit iterato repedare itinera.^ ranlia calciat, ei, veslii; iiiscessus.resl.iiui.l debitas
et nullis sciipturariim vel mqnitionis potuerit vincu-• mpnaslerio res : e et si capit, abscefiat.
lis retineri, reddal Christo quod suuniest: id est,- ' "'§ XXX. — Ex RKGUI.A
" ''= SAKCTI AuRELlktd . EPISCOPI.
'""'" " ( cap.. 1:).; ''''.• '"'' ';'-'
cxutus sanctis veslibus, yel habitu sacro, suis qui-, ''.'.
bus venerat vestilus vestibus a resimilans ssecuload IIoc liibenteDe.o in primis statuinius: teriendum",
suasorem diabolum reverlatur, et non Chrisii prse- ut si "qiiis f ad conversationein venerit:, e Regula
datus habitus pplhiatur in sseculq a fugaci. Recipiat e.i in salutatorio *iIegatur,;et si professtis fuerit se
talem qualeni miserat sseculum : quia relulit quod omnia iinplelurum, i tiinc exeipiatur. i Excepttis
stiuiii est, indigno quod dederat Christus cmii inye- vero iisque ad inorlem suam nec' prsesumflt, riec
nire in eo Dominus non potuit quod qiiiKrebat.JJ periniitatur de monasterio egredi prbpter illud pro-,
> Quidquid enim in mqnasterio acquisivit, vel lahp- plieliciiin : Unarii peiii a Domino, haric reqiiirdm,
iit inliabiiem indomo Doriiini omnibtis diebus vitas
ravil, aut contulit, P;abscedenli ei penitus npn red- i Vesliriienta vero'religiosa rion
datur : quia omni rei ingressse ad Dqminum in mo- ineai ( Psui.xxm).
nasterio perseverantia opusest;ideo exilus licenlia accipiat, hisi de omni faeultale sua, sive graridi,
sive pai-va cliarlas dbiiationis, aut vendilionis, cui
denegatur; solum ab invito ea res quse liberum ha-
bqt arbilriuiu non deiiiielur, id est, aniina ipsa et voluerit, faciat, piopier Doriiiriimandalum, tibiiii-
cit : Si vis perfectus esse, vende oriinia qiiw liabes
corpus, quse in volunlalihus et desideriis suis, ut a Maith. xix ). Et ::si:quis non relinquit oriiriiaquce
diabqlp captiyetur, libero se.dicit esse coiistitulam <( non esse discipuluii(huc, xrv).
arbitrio, el putat sibi licere quod malum est. Res possidet, ' " pdtestmeus ' '
apostatarum vel collataideo a Patribus non jubentur §. XXXI^—'Ilerii (cdp. &).]';"
a monasterio reddi, quia iicet erogalse vcl cori- : Si quis laicus tonsiirandus cst, l de capiliis illius
suniptse in usus sanctorum, removeri et restilui non min cqnfessione mittatur, ut ei in.testiniqiiiuinsit.
est, «forriia crucis signatum ipsum (mbriachum) sa- quentius Regula legatur. J De salutatorio supra di-
cerdos tondet. » Hanc oralionem, quse dictbatur, '_, ctuin .est. :
.aiitequanrmonachus tonderetur, referl Smaragc-ns-.*-' k Legatur. Yidetur legendum ; Frequentius lega-
Prmsfa , quwsumus, omnipolensDeus, ut sicui hic tur, qiieiiiadmqduiii : '' -'
S- Csesarius.,,quem seqtiiturS.
"famulus tuus comam amittit capilis, vitia simitiier ''Aureliaims-.' '"''•"'"
(imitiat corporis el cordis : ul corpore pariler innova- i Tunc excipiaiur. kxmo scil. probationis evolutq.
tus et menle, tecum feliciter vcilealin wterhum re- i Excepius ve.rousque cid morlem snam, etc.ita
gnare.Per Christum. Sed hic rilus abiit in desuetu- statuit S. Csesarius cap. 1 Regulse;suse: « Si qua
diiiehi. "' relictis pareiiliiiis stiis sseeuio renuntiare et san-
a Resimilanssmculo.ItainReg. ms. Id esl,iterum ctuin ovile yolueril iiitroire, itt spiritualjum lupo-
similis sseculofactus. riini fatices Deo possit evadere, usqu.e' ad
• h Quidquidenim in monasterio cicqnisivit,vel labo.- rriortem suaiii de jtivarite riionaslerio non egrediatur.» Tevi-
ravil. Particula enim, hoc. loco sumilur pro, vero, A dius.seu Tetradius, cap, 4 Regulse : «lu primis si
auierii, utpassim occurrit inhoc auctore. quis ad coiiversionem yvnerit, ea coiiditione exei-
» Absccdentipenitus non reddatur. Olim pibhibi- pialur, ut usque ad inorteni sttam ibi peiman.eat.»
tum fuit abscedcntibiis monachis bona qnss mona- k Vesiinieniavero religiosa non accipial, etc. Idem
sierio contulerant reddere. Itlem videtui' in Regula Statuit S. C.sesarittscap".'& Regolse-suje : « Quie ari-
Magislri, supra; cap. 89, et staluiliir in Regula Ma- "t.emyidu.jBaiil maritis.reliclis,'au.lmntatis vestilmsad
carii seu Patrum suprahpc cap. : « El si'e.x qualibet mbnasterium veniunt, non recipiantur, iiisi anfea'de
causa scandali post tertiuiri diem exire volueril, ni-. biiitii iaciiltalul.a sua ,' ctii'voluerint chartas aiil do-
hil periilusaccipiat, nisi in veslequa venii. » Qtieiii- . naiiones aul vendition.es.faciant,'» etc. Lege, aut
aduiodum Novella 5 Justiniani, cap. 5 : « Si quis,;B dondtioiiis, aul veriditionis.Per viiiuas c\\\:bmutatis
aiilem forte sem.eldedicaius, 'schemateque potitus, vestibtiVveiiiiinrtid monasterium , intelligil c;is qtuc
deinde a monasteiio discedere voluerit., et posiino- miiialis vestibns in dpinibnsconyertuntur sive san-
dum fortasse eligere aliara vitam, ipse qnidein sciat, - ctimoaialcs fiuiit, de quihis conc. Aurfliari. y, caii.
quam pro hpc Deodabit satislaetionem : res auieiri 19. Idem eliam deccrnifTelradiiis, csp. I Regul.aV;.
quascunqiie habuerat, duni in nionasleriumvintra-' « Veslimcnla verplaica non ei miitentur,, nisi.aiilea'
•bat, easesse monasterii. > EtC. L. 54, de Episcopis de factilialesoft ciiaitasveniiilionis esse sicul Doriii-
et Clerkis, etc. « Quod si illi nionasteria, aul eecle- nus prsecipit diceri.s,» elc. Sed hic iociisetiain corru-
sias relinquanl, et nnindani fianl, omne ipsorum jiis puis esi atque etiani iia casligaiidiis:'Chartasdonatio-
ad nionasteriumaul ecclesiam pertinet. > nis elvendilionis faciat, sicnt Dominus prcrcipit, etc.
d Itevocari. fd est, restitui, (ie quq supra. ,. 1 De capillis illiusin conjessionemitiatur. In pto-
"..«> Et si cdpit, abscedat. lii.-Reg-. iris.: Elsi capit, 'fessionis monastice tesiimori.ium:,'IuAclis S. Guil-
abscedii; lege, etsi capit, qiii abscedit;
" nam dixit: lelmi Gellonetisisvidemu.sbarbam.et cqniani deposi-"
Dicessusrestitnit nwncisteriores. '': . *tam Deo c.onseerari: « Guiliclmus cqmes: aurq lex-
1 Ad conversationem.Lege, Ad conversionem.,ut tis depositis vestibus pe.r Dei gratiam benedicitur,
in ced. Yind. tottis ille iii eo saccr ordo p?rlicilur.; coma nobili,
s llegula ei iri snlutaiqrio legatiir. lia< Slaliiil,S. barba venerabili iieppsrla, et Deo conseenata. » >;
Csesariiisin Recapitulatioiie, cap. 8 :'« Ciixcnnque '; ™In confessione,Cqiifessioesl papsa seu .tab.erna-
ad cbuversationem veneiitj iu salutalorio ei fre- calum ex auro, vel argento, et seu alia qtiavis
4501 CONCORDIAREGULARUM,—CAP. LXVI. 1302
Quod si tbnsurattis, * atitin habitu religibso verie- X ut liihil sibi reservel qtiod non a se aiienCt. El ld
'
rit, non excipiatur^ nisi, ut superius diximus, eliar- " quod seeuhi exhibiierit, tottirii'*>iri poteslalehi suV
tas de eb qubd propriuih in saeculoiiabuerat, faciat, baiis limeiis exemplum Anahise et Saphirse. , ,,;
pretiosa niateria in honorerii alicujus sancti fabri- a Aul in iiabitu reiigioso. Si nempe menachatum
caliim, Anasiasius Bibliolhecarius in llilario papa : ...agerel in sedilms stiis, aut ccrte habilumpoeiiitentis
'.«Coiifessiorieinsancti Jpannis Baptislse fecilcx ar- . -suscepisset. Nam haec verbanbii inlelligunlur vde
genlo, quse pehsal libias ceniuiii. » Et paulopost : ccencbiiis, qui chartas dbnationuniiacere non po-
«Iri oratbrib, sanclocCrucis fecit coi.fessirmem','ubi ...terant migrando de uno monaslerio ad alteruro. Quod
ligmitii Doriiiiiiciim,posuit cum cruce aurea cum autein nonniilli vilam moiiachicam in s.uis domibus
'geinihis., quse pensabai pondus librarum viginti.; » agererit,".palet ex epist. 24 Sidonii, lib. iv : « Gum
Iri SyiBmacbopapa : « Fecit auteni qratoria duo, S. surgereimis perconlor astantes quod geinisyitse de
Joaiinis BaptiStse,et sancli Joannis Evangelisiae, in ,' tribusarriptiisset ordiriibtis, nionacbtini agerel„an
quoruiti coiifesslonearcus argenteos posuit pensan- ". cieiiciirn, pocnilenleinne? «lbi agilurde Maximopa-
tes libras trigitita. » In Sixio teriio: « ltem fecit latino, qui conversus viiam sanctain in suis sedibus
Sixtus episcoptisconfessionembeali Laurenliiiiiar- agebat; .el fruslra an mpnachum ageret,..intefro-
tyris ciini coiumnis pbrphyreticis, et ornavit tran- gasset, nisi etiain aliqui in siiis sedibus vitam turic
sennam et altare , et confessioiiem saricti Laiirentii ; ducerent inonachicam. .. ., .
martyris de argento purissimo; > et innumeris prope *>In potesiatem abbalis. Deest verbum consignet,
ejuSdemauctoris locis. 15 vel quid simile.
-,-;..;."'./.;-" "CAPUT.LXV1.
DE FILliS NOBILIUMET PAUPERUM QUI OFFERUNTUR.
§ 'L •—Ex REGULA SAKCTI BESEDICTI. c et.cum oblalione ipsam petitionem et manum pueri
* Si quis forte de nobilibus offert filiuhi suuto Deo involvant iri d palla altaris, et sic.eum offerant. e De
in monasterib, si ipSe puerminore seiate est^ i pa- rebus autem suis, aut in prsesenti petilione promit-
rentes ejus faciant petitioiiem, qtiam supra dixirriiis, tant sub jurejurando, quia nuriquain per se, riunquam
» Si ijnis forie de riobilibus offertfiHum sunrii. ; P. Benedictus permittat puerc et ejtis parentibus
Hujus oblatinnis menlio hiin Chron; Novalegiensi, tangere pallam al:arisj videtur palla altaris esse
in petltiorie Widilonis siiuinfiliiim offerentis leiripore qiiid dislinctum a sacratis ScuDoiniiiicis pallis, qtise,
Caioli Magni: « Dumiegaliter sancituni aritiquitus • ut arbitror, sunt Jinteiiiii illiid sacratiirii quod ccr-
, lcneauir et cautum cuin oblationibus Doinino pa- r pprale vulgo diclutn supponitur corpori Doiiiinico ;
renies subs tradere filios in leinplo feliciter seryi-, Hsed palla altaris est illudvelairien quo velatur altare,
;iuros, etc. » - ; sive sit lineum, sive seriCuin; quse quidem pallse
" i=Parenles. Id est, pater Ct mater, et non alii. altaris disiinguunlur a corpOiali, ut videre est in
Yide Petrum Btesenseiti, ep. M. cbiicilioMeldensi, aptid Buichartium lib. iv, cap;13:
c Et cum oblalioiieipsam. pelitioricrii et manum « Similiter ad corporale lavandum, et ad pallas al-
pneri, etc Id videtur in eadem petilione Widilonis: ; taris prbjiria vasa habeantur, in quibus nihil aliud
«ldcircOego Widiio hunciilium hoslrum Amblulfum ifiat; » el in syiiodo ATverneiisi, can. 7, ubi operlo-
cuni oblatione in nianu allaris palla manu mea ihvo- rium Dominici corporis, quod est corpbralei distin-
lutis ad noinen S. Petri et S. Andreseoseterorunique : gtiitur a palla altarls :« De operiorio Dominici eor-
sanctorum, quprum reliquise hic cmitinentur, e't tibi poris, seu palla altaris nunqitain sacerdotis coipus,
. Warnari prsesenti decane ad viceni domni Witgari duiri ad lumulum evehitur, obtegattir. » Et iecte
. episcopi, seu et Richarii prseposititrado corairite- corporale dici potest operloriiim DOiiiiriicicorporiS,
. slibus regiilaiiter permaiisuruni. » — Cnmoblatione. qnia olim sacrosanctum Domini corpus illo operie-
llsec oblaiiq erat hoslia ctim vino in caiice, ul habebatur in altari. Rupert., lib. n de divinis Officiis,
lur iii CoiistiiutionibiisLanlfranci, cap. 18 : « Offe- cap. 23, «Saciosancitim DominiteorpuSiineocorpq-
rendus puer facta prius corona smanibus porlans raii superpositum obtegiltir. » Eadein riifferentiavi-
ho liam elcalicem cum vino, sicul mosest,»etc. detur in concilio Rhemcnsi apud Burchaidum lib.
"Sed hic mos non ubique viguit; nam iii monasterio in,capi 97. « Observanduni est ut menSa Chrisli,
Eremi S. Marisein Helvetiis puer ferebat hostiam id ests. altare, ubi corpus Doininicum cOnsecratur...
in mappula, et vinuin in anipu!la:i ut scribil Ru- D cum omni veiieration.ehonOrettir,et mundissimis lin-
thardus ejusdem coenobiimonachns, in hoc caput: teis et :pallis' diligentissime cooperiatiir. » Et apud
« Debet ponere in liexlra manu filiiSuioblatam eum eumderii, cap. seq., in (pdem concilio : « Coiporale
nisppula, in-sinistra auterii ainpullam vini. » Et vi- super quod sacra oblatioimniolatur, ex inundissiino
detur Riilhardus hsec dicere jiixta corisuetiidinem et purissinio linleo sit » Huic nostrse explicationi
iiibiiasteriorum Gprmaniic. Oblata.est oblatio seu •fave.tLantfrancus cciistilutioiie supra cilata : «;In-
Iiostia, panis qui oifeiliir in missa. .Antiqua synochis, .volvant.prscdicliparentes manus (/ejrenianum)piieri
qua- videtur celebrata sub S. Udalrico episcoppAu- in palla, qua allare coopertum est, e't Cujiispars.an-
gustano, cbnstitulinne 19., « Calicsm et oblasanire- teritis pendet, » Sed diserepat Ruihardus, qtii seribit'
cta"cruce signate. » Givecis Trpoawopx.Sed locus sy- pallam allaris dici mappulam cura qua puer offert
nodi iritelligilur.de hosiia lam consecrata quain ilon- .oblalioiiem. SCd id probandum essel. Hujus tanien
dum consecraia,locus S. Benedicti, ut etLaiitlianci ritus raiionem afferl, quia pannus altaiis sacratus
et Ruthardi, de hostia non corisecraia. erat; sed hoc peculiare erat huic monaslerio et non-
; d Palla allaris. .Soteris papai decreto ( Dist. 25 , nullisaliis.
C..26 ) prohibetur sacratis Deo feminis et monacha^ e De rebus autein suis aut in prwseriti petitiorie
•bus sacratas pallas langere, ac proinde niinus lici- proniiitant, elc.Ita in cilala petiiione Wicliloiiis:« Et
tuni laicis, seu viris, seu mulieribus, el synodi ut -liaecnostra jraditio inconvulsa pennanCal, prb-
Aniissiodorensis, c.an,37:«Non licetriiulieri maimni mitto cum jurejurando coram Deo et angplis ejus,
siiam ad pallas Dominicas millere.»Ilaque cum S, qnia oiunquam per me, nunquam per siispectani
«03 S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 1504
» per suffectampersonam, nec quolibet modo, ei ali- A ciant ex rebus quas dare voluennt, monasteno do-
quando dent aut tribuant occasionem habendi : yel nationem, reservato sibi (si ita voluerint) i usufru-
eerlesi hocfacere noluerint, el aliquid offerre volue- ctuario. Atqueila omniaobservantur, utiiulja c,suspi-
rint.in eleemosyna monasterio pro roereede sua, facio remaneat pue.ro,* per quam deceptus perirepossit
personam, nec quolibet modo per rerum mearum m'si dicamus patrem bfferendo filiura, Deb et san-
facultates aliquando egrediendi de monasterio tri- ctis ejus in leslimonium adhibitis, coram sacro al-
buam occasioiiem. » tari nugari velle, imopejerare. Id cautum est con-
> Per suffectanipersonam. Reclalectio. et habelur cilii Toletani iv.can. 48: « Monachum aut paterna
in codicibus mss. SS. Germani Far. et Vict., cum devotio, aut propria professio facit': quidquid ho-
editione Coloiiiensi, S. Dunslano et Smaragdo, tam rurn fuerit a]ligal.uni,teiiebit;.proinde his ad mun-
in texlu quam in formula petitionis, quam profert, dum revertendi iutercluditnus' aditum, et oinnes ad
hancque vocem explicat:'« Suffecta persona dicitur siPcultim interdicimus regressus. > Vulgo respon-
supposita, vel subrogata; suffectus dicilur in locor detur loqui concilium de piieris qui sunt adhucim-
atterius siippositus.Favet Laritfrancus conslitutione puberes , qtiod lunc npniiceat eis exculere jugum
citata, cnin ait: «Quofaclo, phcfaii parenles coram sibi aparentibus impesitum, nnn vero de piiberibus,
Deo et sanctis ejus statim proinittant, qtiod per se, qui poStea possunt hoc jugum deponere. Sedhsec
aut a se suppositam personain suscepium ordinem solulio iiulla esl. Nam qui.proprio arbilraiu. profite-
puer nunquam relinquet:iieqiie se ei scienter aliquid tur Teligionem, nunquam debet in niundum 'regredi,
daturos, unde puer (quod absit) perirepossit, » Ubi B ergo, nec is qui paterna devolione ofleiiuf. Proba-
TOsuffectam explicavit per TO supposilam. Ttirre- ttir. ideo qui proprio arbilrio profitelur, nunquam
creinaia, Chron. Novalegiense, et vulgatse editiones jiotest in niundum regredi, quia ex prsefato conci-
legunt, suspectam, sed hsec mihi valde suspecta le-; lio monachus est; setl qui paterna devolione offer-
clio: quasi vero nihil possit dari puero, qiiaiiiper tur, ex eodem concilio monachus est : Monachuni
suspectam personam? Suffecla ergo persona est.vi- aut patertia devotio, aul propria professio facit."
carja supposita, subrogata. Npvella 58 -Thcodos.ii: Ergo ei qui offertnr a parentibus per hoc concilii
« Si proprise non compleverit onera civitalis univer- dccreium nunquam licebifa monasterio recedere,et
sa, per suffeclum reddere compellatur. s jtigum sibi a parenlibus inipositum exciiiere. Ita
h Usufrucluario. Smaragdus legit, usu fructuum, etiam statuil S. Isid.orushic cilatus a nostio auctore
et ita expliCat: Usu frnciuum dicit quod non dicimus et a Smaragdo, et relatus 20, qu. 1, c. Quicunque:
tisum frucluarium.; Edilio Colinseiiegit, usufruclu. « Qiiicunque a parentibus propriis monasterio fuerit
, Vulgo tamen legitur, usufrucluario, id est usufructu. , delegatus, npverit.se ibi peipetup permarisurum. >
Ita ioquiturS. Gregorius papaiib. n, epist. 9: «Re- Eadem caiisa, qu. 3, cap. 4, agitur de quodam
teiito sibi usufructuario diebus vitsesuaj. » Quidam Lamberto, qui invitus inter octavuni et decimum
legunt (livisim , usu fructuario, alii conjunclim uno annum cuculla a patre indutus fuerat, nec multo
vocabulo, ut riomen sit neutiius generis ; ila Ru- post habitum monachicumacceperat ab episeopo,
thardus;« Ut dum ego vixero, ejus portionis usu- etiam invitus ':tqui cum vellet reclamaiilibus fralri-
fructuarium habeam;» ab adjectivo,«sM/n(ctMari«s, bus adire hsereditatem, papain convenit, ab eoque
factuin substantivuni : quo adjcctivo utilur Marcul- C dispensari petiit, quod facile oblinuit, palre, qtii
phus, form. 25, « Pater facultalum filii inlegram jam nuntium mundo remiserat, sub jufejurando ob-
usufructuario jure vindicet porlionem.» . leslante quod eum inviiiiin cuculla indtiisset.nec
c Suspicio. Facultatum, quas in sseculo esset ha- manum ejus palla altaris involvisset, nulla ab ab-
.bilurus,. ,.,- '-.• ;;; : bate benedictione percepta. Hsec lota dispensationis
APer quam deceplus perire possit. Ex his verbis : causa, non minor setas. Si igitur hic Lambertus,
satis constat pueros seuinfanles oblatos a parenti- nullum ponens obicem, fuissei, solemni ritu a palre
bus astringi perpetuo monachalui, nec posse hunc oblatus, manu ejus pallae altaris involuta et abbalis
. statum repudiare sive ante pubertatis annos, sive benedictione percepta, non fuisset dispensatus; ac
post. Et hsec antiqua fuit praxis Ecclesiseet mona- proinde post ptibertatis' annos non jiotuisset legili-
steriorum. Idpatet ex formula petitionis aptid Sma- niam dispensationem poslulare. Id etiam'clare con-
ragdum :"« Idcirco hunc filium nostrum N. ctim stat ex coric. Tolet. ii, cap. 6 : « Ideoque si in qua-
oblatione in manu, atque petitione, allaris palla libet miiiori setate, vel religionis tonsuram, vel reli-
omnibus involulis, ad nomen sanctorum quorura gioni clebitamvestem in utroquesexu fi.Iiis,aut unus,
hic reliquise conliiienlur, et abbatis, trado corani aut arabo parcnles dederint: cerie vel nolenlibus,
teslibus regulariier permansurum, ita ut ab hacdie aut nescienlibus esse susceptam, et noh moxvisam
jam nonliceat illi collum de sub jugo regulse excu- in filiis abdicaverint, sed vel coram se, vel corani
tere, » etc.Idem habeturin petitione Widilonis su- Ecclesia palamque in coriventu eosdem filios lalia
pra citata. Quse quidera verba riugatoria essent, si habere permiserint, ad sseciilarem reverti habitum
pneri oblati tcnerenlur remanere in monasterio D quandoque penitus non licebit, » elc.; ifiri hsec
tanluni usque ad annos puberlatis. Et clarius patet pqsleriora verba satis indicant non licere ejusmodi
ex formula petitionis quam profert Ruthardus in hoc pueris post ptibertateinad sscculum redire, et satis
Regute caput, « Proniilto ego ille coram Deo. e.t explicant mentem concilii Toletani iv supra citati.
sanctis ejus profilio nieo de stabilitate sua, ct con- Et cap. q. 1 ejusdem causa; : « Quem progenitores
versione morum, atque obedientia. » Ibi vovelur ad inoiiaslerium tradidefunt, et in ecClesia ccejjit
sine reslrictione et conditione, quse tamen in. re canere et legere, nec uxorein ducere, nec monasie-
lam necessaria et tanti ponderis expriinenda esset: riuin deserere poleril; sed si discesserit,;reducalur;
prseserlim cum in volo solemni conceptis verbis ex- si tonsuram diiniserit, rursus londealur; uxorem si
priniendo nihil sil in animo relinendum quod ore usurpaveiit, diinittere compellatur. » Qilse profeclo
noii proferatur. Prseterea votum slabilitalis non est de his qui pubertalis annos excesserunl inlelligenda
ad paucos annos, sed ad vilam, ut supra explicatum sunt, cum sit inusilatum jmeros ante pubertateitt
est. His dictis ex eodem Rulhardo postea dicebat relicto monasterioducere uxores. Sed esto quod
jiater : « Promitto per viveiilein in sseciilaquia hun- ejusniodi matrimonium sit ante pubertatis aiinos ab
quain do illi iiajreditatem suam, aul, aliquid qriid-, .ejusinodipueris corilracluin, tanien ex citato ca-
(juani; sed exiiseredoilliim ab ornni mea hsereditate, , none Seqiiitur ejusmqdipueros .esse:"religioniper-
ut exhseres sil in perpetuuin : ita ut per nullum in- petuse aslrictos, cu:n ejusmodi canon jubeal hoc
genium possit qiiserere hsereditalem nieani. > Quae niatriinoiiiuni dirimi ; quod noii posset iieri, si
quideni verba omnem explodunt explicationem; pueri a parentibus oblatiperpeluajreligidni non es-
1305 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXYI. 1506
(quod absit), quod experientia didicitaus. SiiniliterÂ ..''"§ II- —iEx REGCL^SASCTIBASILII.
autem et pauperiofes faciant. Qui vero ex tolp niliil1 Interrog. i Ex qua sctate oportet nosmetipsos of-
habent, similiter petilionem faciant, et cum obla-• ferreDeo,velcyirginitatisprofessionemquandoqpor-
tione offerant filium suum a coram testibus. let firmam vel stabilem judicari? — Resp. Bicente
sent obnoxii. Probatur, quia ejusmodi oblatio roinusi "' hsec oblatio sit Deb gratissima et acceplissima, cu-
Obligaretpueros oblatos quam vqluni împlexreli- - jns gratia tuto parentes, tum liberqs sunimis ut bepefi-
gionis et caslitatis; sed hsec voia etsi iropediuiitS ciis cumulat Deus el ditat; maxinie liberos, pos-
matrimonium contrahendum, non tamen dirimuntt " sint onera sequo animo fefre vitse monasticse, quse
contraclum; igitur ejusmodi oblatio, qusejuxta ad- leviora sunt jugo servitutis, quod lamen possunt li-
versarios non astringil perpetuse religioni, non pos- beris suis parentes imponere, ut in co.nfesso cst
set diriiriere coritractum malrimoniuni, I.icet Impe- apud omnes: Jugum enim Cliristi suaveeSt et Onus
diret contraheriduni. Probatur major, quia prsedictat leve, maxime ipsis pueris, qui nullis vitiis conSpiir-
vpta perpetue obligaiit, sed ejusmodi ublalio, juxtai cati sunt, nulla prava corisuetudine corrupti, ab
adversarios, non perpeluo obligat, ergo iniinis; ineunte pueritia bbnis monachbrum exeniplis iro-
quam ejusmodi vota. Sed noslfa assertie maxiine:• buti, piis iiistilutionibus et prseceptis irilofiriati,
probatur, ex cap. 2, qu. 1, ejusdem caussc, "bi Gre- ssecuii et vanitatum ejiis, ac deliciarumperiitus
gorius lli jiapa S._ Bonifacio sciscilanti an pueri ignari; prseserlim antiquis illis lemporibus, cum
ejusinbfli possint post aiiiios pubefiatis egredi ino-: jj rara essent iri urbibiis monasleria, raro sseculares
nasterio, et uxorera ducere, sic resp.qndet : «Addi- ad monasteria accedereiit,, el rarius monachl suis,
riisti adhuc quod si paler vel mater filium xeifi- • asceteriis egredereiitur.: Nequehis adveisatur sa-
liam intra sepla moiiaslerii in infanlise annis subi ..cra-Scripitira,:'et,', si quse iestimonia prpferri pos-
reguiari tradiderit disciplina, utrumiiceat eis pbst, : sunt/ea sunfde adullis, et juxta communem usurn
quam puBertatis impleverint aiinosi egredi et matri- liominum inlelligencla."Neque etiain obsiat id quod
moniocopulari : hoc omnino evitainus, quia nefasi objicitur de sponsalibiis, quse facta' a parentibus
"est-u.t oiilatis a parentibus Dep filiis Toluptatis freiia: nomiiie iilii, ab eo possunt rescindi. Nam aliud est
laxentur. > Ubi vides lia.ric solam et niiicaiTiratio- iilium alicui puellsedespondere, aliud est pum Deo
nem •cur non debeant ejusmodi pueri ad liiundum•: ; offerre': et- slatus niatrimonii, iicet de bbnis sit,
redire post pubertalis annos, quia Deo oblaii sunt a non est tameri de optiinis et peffectis, ut lbquiintui :
parenlibus, non vero, quod manendo in inonasterio at status -religioriis est; de-Ppiimis et perfectis.
usque ad annum decimum quarlum sine uila ejus- Deinde onus mairimonii gravius est jugo religionis :
Iriodi status reclamatione pueri Oblati censeaiitur ta- id experimento norunt qui cum malaiiiuliere 'epri-
cite.rat.am liabere ejusmodioblationem de se a pa- juncti sunt. Nec elfam cap. Firma.noStrse sentenlise
Tenlibusfactam, ut nOnnulli-respondent. Qubd nOn adversatur. Nam ibi agiltir de his qui proprio voliiri-
multum favet ipsis pueris. bblatis ': nam aut forte, tatis arbitrio voveni, noft vero de his qui ia pareiiti-
ut primum ad hunC annum pervenerunt, setateni buspfferuntur, ut ubi recle exjilicat GratiaiiuS. Sed
suam liesciiinl, aut non. cogitant de ralificanda ipsa poStea ejusmodi oblationes.abrogatse surit cap. Cum
oblatione. Et sane dandum esseteis aliquod delibe- r simus, &e regularibUs. :V
randi spatium unius anrii, aut aliqiiot inensiuin. Et . *Coram-testibus. In petitione nobilium et patipe-
diirius cum illis agitur, si pridie puam attigerint rum nulla fit inentio testium, .sed lanlum in peli-
decimum quartuto annuin nullq modo obligati per- tione eorurii qulnihil habent omnino, Tamen in aii-
petuo maneie, postera dieobligentur. Quid, si uno tiquis pelitionuin fornitilis, quse generaliter lam de
aut alteio mense, si quindecim vel octo diebus dun- nobilibus, quam de his qui nihiliiabent bmiiiiio
laxat oblali fuerint a pareiitibus" ante annum setatis sunt, tcstes adliiberi videmus, ul apud Smaragdmn
decimum quarlum, quomodo ratain habebunt ejus- hocloco : « Et ut hsee petitib firnia permaneat;,
mbdi pblationeni, cui tam brevi spatio temporis ad manuiiosira eam firiiiamus, et teslibus; robPrandam"
deliberandum concesso obslringi riecesseierit, cum iradiuimuS.t Id videtur eliam in "petitione Widilb-
adultis annus integer concedatiir ? :. ' nis fiobilis viri: Trado corain
tesiibusvregtilariter
Huic noslrse opinioni vulgo opponitur decretufn '•permansururii."» Et staluitur,; Add. i Capitul. Lud.
Marcelli papse, quod habetur 20, gu: 1, cap. 10, ubi iiiip., tit. 56 : « Ut pueruin pater et inaier temppre
permittitur pueris anno setalis deciriio quinlo hujtis- oblationis offerant altaii, et petilionem pro eo.co-
cemqdi parentum oblationeni aut confinnare, aut ram laicis testibus faciant, » ethoc decretum gene-
rescindere. Sed hoc' decretnmiion adeo certuni est, rale est. Id etiam conslat ex.Ruthardo, cum agit.de.
cui palea prsefigitur, ut etiam ipse: glossce auctor Titu pueroruiii offereiidorum iridifferenter,' siye illi
testatur; el merito. quideni: qnia cuiii lunc rari es- siiit.nobiles, sive' pauperes,:-'aut iiibir.qninirioiia-
sent- monachi, atque illi in solitudinibus vilam du- beant : t Ille debei respondefe dicens : Yolotradere
rissimam agereiit, non est credibile tempore liujus filiuin meum Deo pmnipolenli,ad seryiendum sibi in
Mafcelli papse piierorum oblalibiiem in usu fuisse; n" hoc monasierio. » E.t paulo post: « Deinde debet di-
maxime cum nihil de ea ante tempora S. Benedicti, cere abbas teslibus : Auditis, fratres.,:ct videlis,.
aut saltem S. Leonis priini, qtii agit de pueliis obla- quid iste dicat; illi debent dicere : Audimus et vide-
tis a paienlibus,iegatur. •mus. » Itaqiie hsec verba, 'corariitestibus;"teterati-
Objicitur eliam lion esse probabile tale jus fuisse tur etiam ad iibbiles et ad pauperes. Adhibentiir ati
parennim in libercs, et hoc adversari sacfse Scri- lem tesles, ne forle parentes iiberos repelant apt
pttiroe. Sed dico hocjus esse a naturali polestate pueri-r.eclariient.; •'
quam liabent parentes in liberos, qui possurit eliam ; !>Ex qua cxlate, etc. Habetur apud S. BasiliuiOj
eos vendere necessitatis causa, ergo eliam devollo- interr.iS Regul. fiisius disput., et apud Rufinum,
nis causa Deo offerre in perpeiiium ejus obsequium, cap. 8, sed contractum.
tain pro sajiite sna quam Iiberorum,:modo id fiat v " Yirgiriilalis professionem. Erat"hpc uniCumpiira
pura inteiilione el devolione. El hsecbblalio sunimse apud Graecosvitse monasticse votum 'n«pOMu.c,"id
est virtiitis, quse viricil amorem haluralem paren- est, virginitatis, ut vocat S. Basilius hac jnterroga-
ttini in liberos, et etiam desiderium nalurale pro-r tione, in juiiioribus quidem; ayap.i«;, id est, cceli^
pagandse familise sure, maxime cum uno oblaio".cseV balus, in liis qui thcrum olim expefti sunt, apud
teri siipersliies possint sine liberis mortem obire :- eumdem in episl. 2, ad Amphiiochium, can 19 :
et etiam solalii, quod paren.ies possenl ex ejusiriodi « Yiforuin auteni professipneiri non iiovimus praiter
oblatis percipere, quq lanien".'piivanlur iilos Deo eos qtii .seijisos' monachoriim'.ordiiii a^d&erunt,»
spoute offerendo. Quapropier non est dubium quin oi- X«T«::To ;<7tM7irwftEvov - Soxovffi"4ra^«8s?s^fi«tT'iv .
i:i3<M; -"';SirBENEDIGTt.ABBATfS ANIANENSIS."" [1308
Domino:"Sinite irifdrites venire ad me (Mdtth. xix),",A cum juvenilis fefvor rudera lacessit setatem. Eoruln
"«t apostolo Patilo collaudante etirh qui ab "iiifantia ;vero qui setate robusta accedunt ad servilium Dei,
"sacras liiteras didieisSet ( JI "Tim.Tii):;:pt:rursuro .oportetinquirere, ut diximiis, qualitalem-vitseprae-
^prajcipietite educafi filios in doctfina et correctibiie teiite,et sufficere eliain bocipsuin, si satisinstanter
Domiiii (Eph. vi). a Firma lamen tunc erit profes- hoc expetunt, et si verum et ardens desiderium est
, siqyirginiiatis;, ex quo adulla jam selas esse coepe- "eorum erga opus Dei. Hujusniodi verO fieri doeu-
-rit, et ea, qu»3 soiet nuptiis, apta deputari aq pef- riienia ab his oporlet ,'qui,valde,pruflenter de hisdis-
' fecta. Oportet tairien infanles voluntate et consensu , cutere potuerinl et probare. Cum aulem-fueriht sus-
pafentiiin, imo ab ipSis pareatibus oblatos sub ccpli, si foriepropositum transgressi fueririt, riec-
; tesliniqnio plurirooruni Suscipi,;,ut otiuiis occasio yitieri: eos oportet aroplius, lanquaili eos quiin Do-
- inaledieti gratia excludatur honiinum pessiraqrum, mino deliqueruiil,' '*> quod est confessienis sure
f Adhiberi auiem ei.s oportet suimnam
diligentiam, pactum, cinn professi sunt. Et, si peccaverit, quis
<raopbssirit ad oriine yirtulis exeicilium probabiliter orabit pro eo.(f Reg. n)?
institui, laiti i» verbo: quam intellecluv et opere.. REGULA SANCTr.siDbiii.
et §111.—Ex
Quidquid iritenero parvo quis inseruefit, fiimius c Quicuiique a pareiitibus propriis in roonaslerio
et tenacius in posterum conservabit. Injungenda esl ]j
. ergq iirifantiiim.cura ,his qhi ante.qmniain vlrtu.te ' fuefit delegatus, noverit Se ibi perpetuopefmanSu-
documenta sui Tuiri.Nam Anna Sariuiel pueTuiii nalum et ablacta-
patientise probabililer prsebuerint, tum
meiito delicti et aetalis Deb d riietale, qua yoverat, obtulit; quique in
qui possint pro sirigulis qui- • minislerio a matre fuerat « ftincius,
eliani correptionis adhibere et tempii, quo
ibusque menSuram,
: ijui servent eos pririio oiniiium a sermonibus oiio- permansit, et tibi conslitutus esi,, deserviyit "'(/
,
sis, et ab iracundia, atqus ab incitairientis gulse, et IReg.i).
;."a cunclis indecentibus et inordiriatis motibns. Si § IY. — Ex REGULA SASCTIAURELIANI EPISCOPI
, vero cum sejalis auginento nulluS in eis deprehendi- (cap, M).
•tur profeCtus indusUiiis, sed vaga mens et aiiirous 1 Qui vero minoris setalis sunt, aut vivis parenli-
B
"casstis, etianVpost iristiiuta probabilia, infruciuosus . bus in monasterio iiigretliuntur, chartas tunc fa-
, permanseril, hiijuscemodi abjieiopqrlet, etmaxime Cere compellantur, h quando setate piobati fue-
\&ry«'uiuv, ,x. T. : X., id est, Qui lacite videniur cmliba- Flos setalis Deb cqnsecralus odbreui spirat suavio-
. :tuni admisisse, eic, Et in Admonitionibus itlem Bafi- rem. Poslea statutura est ui nemo anie aniiiim de-
iius nicntionem faeit voli virginitalis :.« Si acl fe^ chnum quarium vilse religiosse professione solemni
minarum domus accesserit clericus aut monachus, C astriiigcretur, iilbabetur cap. Ad noslram, de Re-
pt yirgo patiatiir hujusceinbdi ihtroife ad se, islatim guiarilius, eic. Spdtaiiciem propter abiisuin muito-
.-immutanl pfistiiiam dignitaiem, el quod Deo polli- , rum, qui avaritia ducti liberos suos monasleriis ob-
citi sunt, sua vohintaie amiltunl. Nec enim pole- trtidiint inviios, qui a fralrum, consbrtio, ul verbis
runt hujusmodi mansionem in se Deo prseparare, .jlajo.riani" imperaloris iitar ( :Nov. 8) , parriciuali
sed dissolvimttir ut lignum ari.durri..Nijnquid virgi- ; quodammodo arle stiblraliunlur, ne patris matris-
nitatein Dbiriiiius ab aliqtio extorquet invito? » que co.ngruaiargilibne,; aiii eorum scqua cum reli-
a Firmq tamen erit professio virginilalis, etc. Hic quis filiis siiccessiorie potiantur, sacrum conciliuin
textus profertur a Gialiano, 20, qu. 1, cap. 2, ex "Triderit.inunisanxit ( Sess. 25, cap.iS) ne quis ante
•nona synodo; sed ibi non reperitur. S, Basilitis hoc decimum sexlum setalis annum explelum ad profes-
lbcopfofessionem adulta,;etate faciendam esse prse- sionein religiosam admiualiif.
-cipit; epist. 2, ad Ariiphiiocbiunl, can> 7, cetaleni h Quod esl cbnfessiotns sum pactutn cum professi
.professioni idoneanv .determinat, docelque voium" siint. Locus corrupliis. Lege, ut apud Rufinum :£/-
virginitatis eniitiendum esse supra anmim deeimiim prdfessionis suce pactum transgressi s;ant,
sextiim aut decimuinsepiimiini. Yernm coiiciliiim " Quicunque a parentibus, etc. Hsecrqn reperion-
.Triilleiise, can. 40, perinisit professionem iieri anno tur iii Regula S. Isidoii:excusa. R:eferunlur,20, qu.
"ajtatis deCinio, non antea : "EO-TM TOIV.UV o p.eX).wv..j, cap. C-uicunque,,sine ulla.Iibri' aut capitis. cita-
piovuyjzbv\j1tipyjt7Gu1 tvyov, oby^ftizav ii vey.uzzfi;,l'd .tione.-Relertintur etiani a Smaragdo, sed ex Tiostro
,:est,;«Qui ergo.nionachicum .suhit jiiguni, non sit auctoi-e.siinipsil, ..
.minor deceni: aiiiiis.;» Agil conpilium de, monachica jj ."4 Pielate, qua voverat,.oblulit,In causa citata, et
pipfessioiie, aifqiie vol.um.nph, esse differendtiiri.ad' apiidSiriafagduin legitur lantuni, cum pietate ob-
aelatem a S. Basilio prsesciiptam,: imo acceleran- :tuiit, .. .,.,', '...•.:
vdum, qnja Ecclesia l)ei firriiior est et .robu.stior. «Functus. Ifa apud SiiiaTagdum; sed in causa
Sed, utramque .teiaiem atnplectitur novella sexla .ci.iala.Iegitur, deputaiut, rcctius,
.Leqnis imperatoris,: «itaque quas magnus iste et „:.;.t Qui vero-, ,'etc. Hbc capilulum desideratiir. in
adniirandus decrevit Basilius, ul videlicet qtri "ino- cod. Yindi, quod qiiidem suniptum est ex Regula ,S.
nachietim habiliim ambiiinl decimo sexto prim-.îh Csesarii, cap. & : « llise vero quaj adbuc vivis pa-
ac deciino septinio setalis anno digni illi iiabean.tur, Tentibus subsiantiam suam iri potestale habere non
quseqtie sancta sextamanda.i sy,noduS anno cecinio, vpossnnt, aul adhuc minoris sctatis sunt j" chartas
quiejusmodi yitaroi capessereiit, suficipiendosesse, iune facere non. compeliaiittir-; quando ies pareti-
nqveris. Haec cum saiictissimo patriarcba Deique ttim iiipoiestaie babuerint, aut ad legilimam aeta-
amaniissiinis nietropolilanis.diligeiiter expenden.tes, teropeivenerint. t Ubi lege, serf quando, elc. klem
neuti'am sacrariiiiiiegiini duximus esse contemnen- ..praecipil Tetraditis, seu Teridius cap, 1 Rcgulse :
dam. Sedconira :ad iitrum.ciiriqpe;ie'mpus:reIigioso .«:Si veropateraut, niatei- ej.u.syivat, .etnoiihabet
liabitu, ,qui iliam yitam .sumere.eu.jHimt^.dignosha- potestatera faciendi (chartas), si migraverint, co-
beri jiibenius. » Yideridus Tlieonortis Balsamon in gantnr facere. ».
panoiiem citaliiin. Usic ideo insliluta suiil quia bo- e Ckartas. Donalionum.
puni est virp poiiare juguni ab adql.escentiai ,sua> v1 Qttcmdo aitale probati fuerint, Id est, quando
1309 ... , CQNCORDIAREGULARUM.— CAP. LXYI. . ... 1310
rint,•«. autres parentum »n potestate habueriut. A sequi Christum non potest, dum nqn potesf .duobus
"' - " ' dominis servire. Ipse vero. bene servit Deo, qui vo-
§V.—Ilem(cap.b1). iuerit illum in coelis cum po thesaurum. possidere,
i>Minoria;tate hon excipiaritur in monaslerio, riisi
quem non tinea coinedit, neque fures effodiunt et
ab aniiis decem, aut duodecjm; qui ei nutriri nqn furantur, dicente Domirio in Nisi qui
;Evangeli,o,,:
egeant, et.cayere noyerini culpas. '.'. renuntiaverit omnibus qucepossidei,* non polest se-
§YI. — Ex REGULA MAGISTOI. qui me,el meus esse discipulus (JLuc.xiv,55l. Qiiia,
;* Cum alicnjus nobilisiilius propter Dei servilium ul cliximps, ^ liomo onuslus auro segui Christum
" monasterium volueritconvolare, non >
in; prius susci- non potest, in tantum ul admoneat Dominus in
,:p.ialur,iiisi ,:ut (iixinius, omncni.a se.obedieniiahr ,.Evangeljp quqrodam sua sequentem, yestigia; dice.ns
;promiseiil iiiiplendam.vDeindea.convenianl.ejuspa- ' ,ei : Si vjs perfecliisesse vfideei vendeomniq,qum ha-
'
rentes,r ut et eorum qtiale sit votiini agnoscatur de bes; el veni, sequeremelMalih, xix).: :Unde: contii-
': ed.-Quod si contrarii exsliterint interim :usq<iei.,ad . stalus ille projjter niultas divitias nieruil hanc Do-
• vira proeo Domino inferendam ad claiistra rnonaS- miiiicsevocis audire sententiam : Faciliuspotest £a-
; terii, vmdicettir,: quem pbiesl Doniinus defendere; melusper foramen ctcusIransire, quam inlrare posse
propter se : quia fortior est dextera ejus ad jirote- B divitemin fegnum ccelprum(Mat-c.x;Lnc.xvm), Quos
tgendum piiam diaboli iiiiqiiiias ad isedendum. Quod etsua sentenlia, damnat Apostolus dicens,:,Nqm qui.
.,'si magis fuerint cbnsebtierites ejus voto parentes, .voliiiit diviles fieri, incidunt in tentationemi et la-
. convocatiseis ab abbale in roonaslerium, votnro fi- , queps ,et. desideria"multa,. quai, mergunt, hominesin
lii conVerteritisexquiralur ab eis, ut ab ipsis potjus , interilum etperdilionem. Radix omnium malorum est
' videatur deVoveri vel offerri qui etiin: genuerurit. avarilia, quam quidam appeletilesa fide exciderunt,
Curii ergo magis responderiril parerites gratanter se ,;et inseruenint:sedoloribusmultis (I Tjm.\vi).Viiietis
velle adiiiiplefe qtise ctijiit, tmic «jicat-Veisabbas : ergo", quia nec sequi Deiiiii potest qui in sseeulo
: Equidein omnibusnobisunusiad omnia siifficitDeus; qu* possidet bona sua non vult relinquere, necama-
: « sed qnia aecedentibus ad diviniim seivilium, yel , re poterit Deum qui diyilias; suas voluerit non
Intfaiiiibus in roonasteriumsxeuli prius aropuie&ir .pdire. * Quia non tanta, yel talia, qualia pip Deo
ipes, "f excarriciito de Se suarum onere facultatuin, contemnunlur, novit Deus retribuere his qni pau-
• riullis ulteritis sseeuliiaqueis iiTetittis, securus per- „peres,-se,faciuat propler eura,vinsuper , ad;fruendum
, gat, et solusad Doiiiinum : quia nemo:serviens Deo in seternnm ipsam vilam eis tribnit senipitefnam.
"iinplicatse negotiis swculciribus, tit ei placeat cui se Non idco Deus quserit rebus veslris vos exui, ut ali-
- probavit (II Tim. n,:&)-. Quia libtiiq onustus auro V quid exinde ipse juvetur, aut vestra paupertate gau-
' setate
competenii fuerint. Hsecconsliluiio non rece- ; accumiilandis possessioiiibus ariiriiiim appellabarit,
: dil a noveila Leonis imperatoris sexta,"qua prohiber aliqqiiiejusmodiiestatitentis seti chariis (Iqnatiqnum
, tur ne puer decimum aetatis aiinnni agens iiipuaehus ; fere universum Orbe.msibiicoinparassent.
factus condal testamentum ante selatem legiiimam. n Aut res, elc, PaiTicuIa aut. sumiiur Copulatiye.
" Haecatitenr «eias erat aiinus deciimis quarltis com- "i'Minorimtale nott. excipiahtur nisi ab annis de-
pletus. Ulpiantts, ff. leg. qua ceicite,-tii.Quilesla- cem, Justa conciliurii et novellain praefata. Tamen
"menia condere possunt, Quqd qnidem de masculis S. GsesariiisAreiateiisis, capv 5 ReguIiP infanttilas
inlelligendum esl, nam"feininis olim conceSsum est parvulas ab annis sex aut seplem reeipi peniiittit.
coiidere testameiituin anno duodeciinp aitatis suae c Cumalicujus nobUisfilius; etc. Hsechabenturin
completo. Ulp. iiiideni. Porro ex hoc S. Aureiiani Reg. lns. cqd. Corb., cap. 91. .
decrelq planum est.olim moiiachos defuiictis paren- a Conveniant.ln Reg. ms., conveniuntur, rectius.
;" tibus non fuisse legilima sua exclnsos. Id claruin est 0'Ssd qiiia accedentibus. Ita in Reg. ms. Verum
exlocis Csusaiii,.Tericiii, et novellse paulp aiile ci- parlicula sed videtur redundare; et TOquia referen-
.'latis,' et 20, qu. 1, cap, Nonliceat, ex novella. duniaii superiofa, liocmodo : Equidemquia omiiibus
« Non liceat parenti.busliberos , vel liberis parentes nobisunus ad omnia sufficit Deus, accederilibns,etc.
"'ab hsereditaie sna repellere nipria.cliosfactqs, quain- 1 Excarricato; Lege : Ei excarricalo, ut in Regu-
'
. vis, dum laici fueranl, in CRUsatniiigralitudinis' rn-; la ms. Excarricare est onus "depoiierej curricare
''ciderppi. > EtCod.l. 54, de Episcopis et Cleiicis,','[ D oiierare, .iit,si,p.i'anotattiro est..
etc, statiiitui ut parentes 'festariientum condentes e Noitpoiesi. sequi mi. Ita iiiReg. inS., quaetamen
necesse habeant liberis seu clericis seu monachis noii reperinntur in tq,xtu evangelico; sed aildita
' ijuadrantem reliiiquere; quod si non fecerinl ,loctim stiiit polius ex Chrisli sCnsu' quam ex Evangelii
• '":"
esse abjniestato. 'EtCod. Theoil., lib. v, tit. 3, \: Si texi.u. .'"""'.' ';'""
quis episcopus,sancituriit,; si liioiiacbus aut jnona- k Homo onustus aitrp Clirisinm, sequi nqn potest.
cha
" ad euni nullo conditotestamenso decesserit, boria quse S. Hieronymus in e.pisi. ad Heiiodofuro : « VoCifera-
pertinent, monasterio cui fuerat destiiiatiis tur illessepe:: Si quis vult post me veriire abrieget
' omnifariain.socientur, si nec ci parentes ,.vel liberi, , lsemetipsum,-elioltal crricemsnam, e't scqiiatur ine ;
vel agnati, vel cognali aut nxor exstilerint. li etiam et ego oriiisijis auro arbitror me Christum seqiii,.»
cbnstat.ex S. Salviano Massiliensi, qui.lib. iv'ad' 1 In taninm ut, IJ esl, ita ut, , ;. '
'Ecclesiam catholiCam, fnse provat eos qui in riio- '-; i Et Jaqueosvl ad Tiin.vi. Ila in Reg. ms.Iu cbro-
nasleriis eonveriuiitur., non esse a pareniibus legi- vmtini versione.:Et:iri:litqUeum:diaboli.lnxeii.l\i
tiriia sua spoliaiidos. Nec tamen poierarit monachi Grieco, -mlTTufjitiu, taiiluni; id est, et laqueum. '-'-
..prq arbitrio uli ejusmodi bpnis',-sed. tenebantur ea • •'"' 'k Quianon tanta vel talia, etc. Sensus est: Non
factis chartis dare monaslerio, "aut paiipeiibtis, aut talia' red-JilChiistus, qualia prp CP conleriinuntiir,
'ecclesiis. Quae si riionaslerio dabant, vendebaniur : id est, non eadeiri vel sequalia redditiis qute prb eo
et indepecunia facia pauperibus efogabaitir, pauCis spernuiitur; sed.longe majora et prseslautur; iusur
. nummis in subsidium fratrum sepositis. Non enim "per et yitam seterriam.
1511 5. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 1312
deat, yestraque indigentia gratuletur; > sed ut eun-"A A iinpedimentq ejus quam de "anima cogitate. Itaqiie
tibtis yobis adeum ejus divitias sempiternas desi- aiidite vocemillins Doniini, quam.filius "vester dicit
derantes momentanea sseculi p per] impedimenta, se sequi, ipso dicente : Vende omnia qum habes, et
cum sibi vestios occupant cogitatus de animavestra dapauperibus,elveni, sequereme, et habebis thesau-
iiunquam vos faciant cogilare, vel de morte, c ut rutnin ccelo(Matth. xix). Sed quia jiorlio ejus adhuc
possitis esse sollieiti,d et postdies vestrosin extremo in vestra est polestate, e.t consensu yestfo, vel
yitse terminoper negligenliamdefinitos,reIictis ohini- 1 promissione magis videtiir Deo offerri, ™vps tan-
btissseculide quibus cogitabalis, ultimambrtisratio in git de ea: secundum Deniinicam voeem, quam si
judicio vobis cum solis peccatis occiirrat, nihil aliud vultis audire, pro filio veslfo apud vos nlhil rema-
nisi poenas perpettias habituii, et tunc vcs in seter- neat in sseculo, nisi Deus. Quod si foiie propter
ntimincipiat poenitere; cum ipsius poenitentise non .."»immanitatem divitiarum vel amprein nutritae domi
poteritis merito invenire remedium. Unde iiobis fainilisegravis vObiSet minus dulcis haecdivina prae, :
clamat merito Scriptura: e Currite, dum licenlimad ceplio convenit, audite; Regulse nostrae a Patribus
'
providendum vobis liimen habetis, ne ad disciitieridam salubre stalutum consilium. De portione ejusires
negligentiam tehebrm vobis: mpitiSoccurfant (Joan. fiant sequaliter parles: una distributa abbalis ma-
"SiiJ.Qiiidergo si aliquis ita accedat ad Dominum, B I nibus pauperibus vel indigentibus erogetur; aliam
ut adivitiarum suarum avarilia non reeedat, bos vobis vel fratrihus suis pergens ille ad comitalum
tales superius dixit Apostolus non posse iri hoc i sanctorum ° exagiliario riiunus titulo derelinquat;
f quod Deq cupiebant permanere, vet tbla facultate terliam vero partem yiatici sui; utilitatem deferat
a fide posse discedere, quibus de sseculo remanet secum mpnasterii. saucterum . usibus. profuturam.
quod amatur. Ita enim nos Considerantes, o paren- Quia quoroodo iilius vester onmibus in monasterio
tes, jusle vobis secunduro Deum pfb vestro filio sua- fratribus ad solatium vitse portionem suam P con-
demus, B ut si filium veslrum digne Deo cupitis bf- ferat, dicente Apostolo de erqgalione-: Maxime ad
ferre, a saeculoeum prius exuije. Quod si aliquid domesticosfidei (Gal. vi). Ita et universi monasterii
apudvos ei a ssecuipremanserit ccnservandum, ha- fratres suis Singulis vicibus, prout quis habel, 9 ad
bebit aliquandc ii tiilatipnem diabplici desiderii, si- hanc, ingredienles monaslerium, deferunt formam
cut canis t delectatur ad suum redire "ybmitum; filio vestro commhniter cum omnibus profulurum.
* et pesita manu super aratrum respiciens retrb non rQuod si utrseque yobis graves sunt, ut nec Deum
sit aptus regno coelorum,i relicto quandoque mo- audialis pauperibus erogandoj etfilii animam redi-
nasterio securus de pbrlione sua ei servata a vobis, mendo nec nostrum consilium s parlibus dividendo,
ctipiens in Ssecularemdomum vestram reverti ,"fra-,(C et atiferendo ab eb sseciilarem substaiitiam, yel nu-
tribus suis volens esse "bhseres [k in] suafum redire dum ac solum filiuto Deo * largite, ita ut jurejuran- :
, incipiat spensus et deminus facultatum, et pristinis ; do per sacrosancta Evangelia promittatis ei ulterius
reslitutus deliciis et pcmpisnori alitid desideraturus! euiri de yestra patrimonii substantia * nihil habere :
'
quam nuplias. Ergo, sicut superius dixlmus, sii : ut firniiter jain perseverans in Doniiho, scienS se de
Jigne eum vultis Deo oiferre, de auferendo prius; sseculonihil sperare cum se a vobis et ab eo yiderit
..'..," Sed.ut euntibus .vobis. Particula ut, hoc eSt TO ; loeo Ennodii in Yita S. Epiphanii Ticinensis.': « Ra-
qUOti.,,,,' ;,; ,...'.:;: iyerinam;egressus est, et pei. briiiies JEmilise ciyila-
.;, > Per, impediinenta. Particula per iedundat. . tes celer yenit, tanquain ad sepulcri receptaculum
c 'Ut,possitis esse solliciti. De vestra salute videli-. properans : onsriibus"isacerdotibus in itinere poiiiis
Vcet.Adtlidi pariiculam'ut, quaj deesse yidetur. ' niunificus, commuiiis, et alfabilis, quasi Texagellam
,4 Etpost dies vestros, Adjeci prseposilionein posl, relinqtiens,; se"ipso prsestan.tibr. nMurius Vergbexa-
quie desiderabalur,. ; gellario tilulo est qiiod datiir nomine ieiagellae, seti,
; * Currile dum iicentice ad providendum, etc. Itain ( legati. Itaqiie hic :puer moriasteiiuin ingressuriis,
,Reg. ms..; sed Iegeii.duni : Curr.ite clum licentiam, mundompriturusidiyidere debuisset fralribus suis
"elc. Locus habetui: Joan. xii : Ambidute, dum lucem[ parlem suse baBreditatislitulo exagellario, seu tan-
. hqbetis, ut non vos lenebrw compfehendant. Sed;Ma-. , quam exagellam, quemadmodum S. Epiphaniiis sa-
gister pollus hic parapbrasim .ppsuil', quam textuin, I) "
• cerdolibiis munificus niorle impendente tanquain
:V:f Quod Deo cupiebant: Lege :Quod de Deo cu- exageilara reiiqtiit. Exagelia vicletui dedtici a no-
" :' . <".'"'...'.-. '
..piebant. ; mine exaginm, Graice iluyiov, ponderis quoddam
B
:,: Ul si. Pre quod si, ut supra. genus, quod olim centesiriiam iibrse partem comjile-
^Delecldtur.Lege: Qui deleclatur. . ctebaiur, postea septuagesimain secundam, utdocet
i
,. .El posila.hege : JJt posila.: , Theodorus Balsamon in Canonem 17 syriodiNicsena;.
,". iReiicto,Lege:Eireiicio. ,-, , P Conferat, Lege,: Confert.
1In suarttm, Particiila in redundat. q Ad hanc. Est hyberbaton, Teferendum ad jbfor-
1 Promissione. : Permissione; ut in Reg. ms. mam.
m Vos tarigit deLege ea. Id est, veslra res esl de eaL f Quod si.ulrmque vobis graves sunt. Supp., condi-
-dispcriere. ; liohes proposilw. V .,'--.
n Immanitateni. : *
Lege Imnitatem, M est, quiai. Partibus dividehdo. Ila in Reg. ms., id est, iri
fcrte tinietis, ne vestrse divitise minuantur , siinle- parles diviclendo.
grain portionem filio vestro conceditis. x Largile: Id est, largimini; a largio, pro largior:
. ° Exagiliario inunus tilulo derelinquat, Ita in Reg. de quo supra.
ms. ei eo&.,,Yirifl. Apud Smaragdum, exagilario,. ", ...»"Nihilhabere, Id est,,nihil habituruni, prsesens
,, Legenduni tamen .videtur exagellario,. ab exdgella,, 'ipro futiiro; esl ehallage. Ssepe occtirrit in hac Re-
. quse estqtioddam murius, seu legatum iquoil mori-- gula, quemadmbdum interdum in Regula S. Behedicti.
turi amicis seii servis relinquuiit. fd apparetex hoc
1313 CONCORDIAREGULARUM.—CAP. LXYII. ,, ., 1314
alienum, solummodo superna desideret. Quia hoc Acontempsit, cum Dominum sibi fecit, quem nudus
expedil animseillius, ul .'<»aut ordinalus a vobis va- secutus est, debitorem. Recipiet enim in coelisfilius
dat ad Dominum, aut pro ee exhseredaius a vebis vesler sine dubio, multa jiromittente ei Dommo, di-
solutus magis pergat ad Deum, clamans Dee, quem cens : e Qui.reliquerit aurum, argenlum, aul posses-
sequilur riudtis :.Tu, Domine, restitues tnilii.hwredi- siones, autdomds.propter me, ceriluplumaccipiet, et
tatem meam (Psai. xv). '* T.ahtum est ut nihilhabeat regnum Dei,insuper el vitam ceternam(Maith. xix).
de sceculcquod, vivis vobis, morluiis de vestris fa- Hsec audiens filius vester jiaratus est (si vultis) re-
cultatibusjam speret. Quia » cum semel crucifixus linquere vqbis totum ut apud Deum centuplum in-
est mundus, denuo ad eo redelectari non debel. Nam venire valeat, quia de orrinibus Doininus noster est
siextolb nihil de eo ordinare volueritis, causam nobis f idoneus. g Nam illi suflicit, cui ipse Dominus
ejus puto vobis divino reservari judicio : eum vero non sufficit.
certissime sciatis plura a Domino a recipere quam e Qui reliquerit aurum. Hsec omnia vocabula non
» Ordinatus a vobis; Nerope data ei sua legitima, " sunt in Evangelio, sed proferuntur exposite et pa-
aut certe aUqua ejus parle. raphraslice.
* Tantnm est rit. Id est, modo, dummodo. , 1 Idoneus, »q est, sufficiens.
« Cw»nsemeLLege: Cuisemel, ut in Reg. ms. et JJ * Nam illi sufficit, etc. Lege, ut iri Reg. ms,:
apud Smaragdum. Nani quid illi su\ficit.
4 Recipere. Pro recepturum.
CAPUT LXVII.
DE SACERDOTIBUSQUI FORTE VOLUERINT£INMONASTERIOHABITARE.
§ I. — Ex REGULA SAMCTI BENEDICTI. est: Amice, ad quid venisli (Matth. xxi)? Conceda-
» Si quis de ordine sacerdotum in monasteriq se tur tamen ei d post abbalem stare, et benedicere, et
suscipi rogaverit, non quidem citius ei assentiatur. e missaS tenere, si tamen jusserit abbas : sin allas,
i>Tamen si omnirip perstiterit in hac supplicatiorie, nullatentis f aliqua prsesumat, sciens se disciplinse
sciat se omnem Regulse disciplinam servaturum. regulari subdilum, et magis humilitatis exempla
c Nec aliquid ei relaxabitur, ut sit sicut scriptum îmnibus det. 6 jjt, si forte ordinationis, aut alicujus
« Si quis de ordtne sacerdotum, etc. Qtiamvis sa- fttur; nempe de Regulse disciplina, quoad" vixerit in
cerdotium lbnge prsecellat monachatui, sacerdotibus- monasterio, non vero in novitiatti. Quia insuisum
tariien perfectioris vitse aut poenileniisecupidis pa- esset aliquem aslringere Regula; disciplinse tantum,
tuere semper clauslra monachorum, ut prseclare di- pro eo tempore. .,;'
d Post stare. Ac
sputat Lupusabbas Ferrariensis, qui hunc Regulse abbatem proinde ante Prseposi-
locum profert epist. 129 : « Verum ne nos magni tum et decanos, si nbn sint sacerdotes.
facere videamur, B. Gregprius, cujus tanta in Ec-, e Missas tenere. Ita in omnibus codicibus lriss.
clesia resplendet auctcritas, Patreili nostrum Bene- ~ et aptid Rupeftum loco supra citato, Ruthardum, et
dictum commendat: Seripsit monachorum Regulam Smaragdum, qui hanc lectionem servat etiam in
discretioneprmcipuam, sermone luculeniam. Sanclus Commentario. Huic rite conceditur et post abbatem
autem Benedictus sacerdotes suscipi in nionasle- slare, et beriedicere,et missas tenere. Missas lenere
ritimet posse, debere, ostendit, cum (quanquam non est facere, celebrare, vulgo canere. ConciliumAga-
facilem) lamen eis promittit ingressum,et retinendi thense can. 21:« Clerici vero, si qui in feslivitatibus
officii ex jussione abbatis prsebet auctnritatem. Quqd quas supra dixinius, in oratoriis,: nisi.jubente aut
nullo modo faceret, si soli admittendi essenl ciimi- permittenle episcopo, missas facere aut tenere vo-
nosi. Nam et eos interduni, sed dillicillime, et vehe- luerint, a communione pellantur. > Dixit concilium
menter cofnpunctos recipimus. Yenit cnim homines TO clerici:, quia coinpleclitur uiiico decrelo tam
quayeie et salvare quod perierat. Cum autein B. sacerdotes quam ministros. Unde in Arvernensi,
Gfegorius Regularii S. Benedicti approbat, eadem cari.li,'dicuntiir presbyteri et diaconi diyina cele-
aiiiein Regula sacerdotes cura officio suseipiendos j. brare mysteria : « Si quis ex presbyteris, aut dia-
docet, riisi qui contentiose spiritu laboret, etsusce- v conis, qui neque in civitale, neque in parochiis ca-
plos jam inde ab inilio nostri brdinis et esse iiitegrse noriicus esse dignoscitur : sed in villulishabitaiis,
Vitaesacerdotes in mbnaslerio minime dubilat. > Id in oralorio deserviens celebret .div.inariiysleria. >
eis etiam per saeras synedps mox citandas lieitum Presbyler «fferendo, diaconus roinistfando. Missas
fuit. Ruperlus libr. in in Regiilam S. Benedicti huric tenere est etiam eis inleresse, eas audire, ut clafum
iecum de episcppisinterpretatur; petest eliam intel- est ex eodem conc. Agathensi can. 47 : « Missas die
ligib de presbyleris; imc et prsecipue deilljs. Dominico Ssecularibustotas lehere speciali ordine
Tamen si omninoperstiterit, etc. Ilic niilla men- prsecipimus.' » Et conc. Braccarehsi prihio, can. 16 :
tie est annui tyrpcinii seu novitiatus; quemadmotlum « Si quisferia qiiinia Paschali ', quse vocatur Coena
etiam nec jiaulo ppst, cuin agitur de clericis : quia Domini, hora legilima jiost nonani jejunus in eccle-
olim eo non indigebaiit, quijipe qui viri riiaturi et sia missas non lenel,.etc. > Sit ergo hsec indubitata
gravitate morum conspicui esseiit. Et eoruminge- ,"; lectio; quamvis, apud S. Dunstanum Turrecrema-
iiia et mores hospitalitatis tenipore, aut duorum, vel tam, et in vulgatis edilionibus iegatuf": Missasca-
sex ad snmmuin liiensiuui spatio satis explorari ponere: qiiod vix usitatuin ante et circa tempora S. Be-
teraiit.V-ide superius aiinotata., nedicti repereris. -
"c;Nec ahquid ei relaxabitur. Nempe.de regulse dr- i. Aliquaprwsumat. Sujip., facere, qusevidelicet ad
striclione, non de novitiatu. Id satis indicaiit jiraece- munus sacerdotale spectant, .
denlia : Etsciafse omnem Regulmdisciplimm serva- s,Ei, siforte, ofdinaliohis;aul alicujus rei causa
tutiim. Unde bene seqiiilur : Necaliquid eirelaxabi- - fuerit in monasterio. Subaudi, exaltatus.
i515 S/BENEDICTI ABBATISANIANENSIS 1516
rei causa fuerit in monasterio, illum loctim atten- A bbtentu honoris de ratiociniis, vel dominalione, ut
riat, « quando irigressus esl monasterium; non iilura pote laici, abbates exclildaiit. Nam si ipsi sacerdoles
1»
qui pro revereiitia sacerdotii concessus est. Cleii- viclum airt vestitum fnonastofii uti magis eligant,
cofum atilem si quis ecdem desiderie menaslerie et operari comriiuniter secundum 'prsecepluiri apo- '
voluerit sociari, leco mediocri collocetur; et ipse stolicnrii,fratrib.us debent, rion iihper.jtive satis coaci?
lamen si promiltat de observatione Regufce,vel pfo- : ab abiiate, sed curii fevererilia adriiOniti. Nam Si
''.'' : - Spirilales surit,;ipsi SibiiiiiperCiit, [fii;im et propter
priastabililaie.
§ II.,±. Ex REGCLA MAGISTRI (cap. 83). caiiieiani] quod poierarit ab aliis cogi; ineniores sem-
cPeregrinorum loco habeanlur sacerdotes, ma- pbr Aposioli Paiiliibrriiain osleridentis ctese Ct di-
xime quorum primatus et honor in Ecclesia contine- ccritis : * Non gratis ptinem vestrurii niatiducdvimus.'
"
lur et lmiitat. Qni si elegeiiiit ut proamore Dei vel '-" (lJThess. m). Et item d.icil : ^•Laboravimusriiarii-
propter disciplinam et mensuram sanclse vilse mo- .' bits nostris, ne quemvestrumgravnremns. El item ipse "
nasteriis habitent,, in d, solo [enim]rnomine patres dicit i.Qui non laborat,, non mandncei. Ergo quotl
mpnasterii nuiiciiperiiitif; eVnihil aliud inmohaste- ;; si, diutissime otipsilabofe manuura suaruin qusefeio-
riis (iceaf, nisi cralipnes cclligere ete signare. Aliud -; viciuro noluerint, cum reverentia per multorum re« ;
verenihil autprsesumant, aut elS liceat; yel aliquid B ligiosqrum testiiricnia l conventi ab abbate,.i;.;.ec-
ordiii5iiibriiSc,faut:3dbniirialiOnis; aii.t diSpensationis clesiis fevertaritui\ Si verb, quotl absit, non pacifice, :
vindicent; sed omnem formam iicentise, vel ordi- sed niagis per k scandalum exire velueriiit, tenii ei
nandse dominalionis monasterii abbas, qiii sujier exuti rebus monasterii duntaxat sine gravi injuria,.
gregeiii uiilverstim esi ordinatus, cum Regula vindi- clausa i regia exciudantur. Qtiia magis ijisi amplius
cet, vel defendat. Nam solo honoris nomine kieb sta- , ageTedebeiil, quodaliis prsedieant generaliter a Deo
tuiimts eos patres monaslerii. appellafe prqpter sa- esse piseceptum oliosis debere laborantium panes
crationem saeeTdptii atit Pfdinatiorieni. Et ne ipso ;negari. '""'' '" :.
Quando ingressusest. ApyA Ruthardum legilur : i Ecclesiis reveriantrir. Lege,ut aptid Smaragdum,
Quehi hqbiiercti.,qimndoingressns est, recle. Quse ecclesiis reddanlur. ,.:.':"
pribravefbft, qnemiiabucirit',si lion.Suhl ex S. Be- ; "k Scandcilum. Id est, rjxa, jurgium,;,coiit.eatio,.et
siibauilierida stint.
riedici,i::lex:tii:,;sallerii hic recte opponiiniur TOnon pcicifice,"41TOper sccin-
J> Clericorum qutemsi quis, etc. Posse clericos in dalwn. Yidesuperius annotala.
monachqs recipi claruni est ex concilio Toletano ivv ,1 Regia. ld:cst,jaiiurt. Ideni Magister cap. 4 RCT
can. 49 : « ClericiS.qui roonachdnuh propqsiluinap- , guise :'« ln spla regia pris .nostri, id.est, janua; :
peluhf, iiqnlamelioTeitivilatii sequi copiiint, liberos cap. 30 : « BloxiClausisab bsiiariiS regiis; >'c"ap.92:
ab episcopo in monasterio lsrgiri pportel ingressus, C ,« Duobus fratribus setate decrepitis cella intra regias
etc. > Ubi concilium inlclligit tani presbyteTOsquain mbiiaslerii cpnstruatur. > Et paulo pqst : « Oirinia
cseteros cleficos; •al S, Bepedictps intelligit eosqui ...verp iiecessaria inlus jntra regias' esse bporlet; * et
Sunt infeTiofisgfaduS apresbytefis. Idem istatuitiif:-,',; sscpius iii fepidemcspiie. S. "Enripdius"in ierinnate
in concilio Augiislanp celebfalo anno 932, cari. 7, '". epigramrnaiis 17: «.Stiperregiani triclinii.ih dpmp.-i
ubi mentio fit decreti conciliiToletani," • S. Gregoiius Tiirorieiisisiiiir. iv Hist., Cap. 13':..
c Peregrinpruritioco, etc. Ifec haberituf in Reg, «-Ad fegias.sed.issacrse,"quse tiiiicreserate fuerant,
ms. Magistri cpd. Gbrb., eodem cap. 83. Oic atilein : appropiiiqriiini. > ActaB. Mafiaj jEgyptiacse: «Manu
Magisler siatuit, ut saceidotes, qui voluerint in mp-';. _ atrii" regiani pulsavit; > infra : « flisque peraclis
riaslerio habitafb, habearitur pefegrinorutii loco,neci , mbriasierii sptjriebantur.Tegiae..> Joariii. Moiiachiis
voveant stabilitatehi. iibf.il Viiit S. Odoiiis abbatis .Cluniacensis,: «Ut ,.
;d Solo enim. To enim redtindat. aditus a quovis cpriceiier.etiir, pr*dictas
* Signare. Idest, benedicefe. Ita correxi ex Reg, ; ingfediendi diutius piils»vit. > Anaslasitis Biiiliolbecafius
regias
ms. el cod. Vind., cuiri legCfelur, saginare. in Honorio estcastigandus.«liivestivil regias januas
J Nam et propler cauielam: HaiCnon exstarilin i in ingressu ecclesise raajores, quse appellainur nie-,
Reg. ms. et certe redundaiit, quse si deleantur sen- dianse, ex argento. •>Nain TOjamms" redundal, est-
sus clarus erit. qiie glossema quod irrepsitex margine in textum.
s Noti gratis panem vestrum manduccivitiius.Ini Antiquus On'o Romanus : i His ita coniposilis, in-
versione cqroinurii: -Neque gratispciiietrimanducavi- vitanle ad regiam secretarii praefalo diacbnp ,scbo-
musab aliqiiq. ; etc. >,CiiioiiiconcoenobiiNoyaliciensis in valle
.*»Laboravimus tndnibrisnostris: Citat ex hieinofia, JJ lain,
iSegiisiana. «'Et veniret ad ecclesiam S. Michaelis,
non ex cod., pam iri "Apostololegiiur : Nocte et diei vel S. Syii seu cseieras alias, 'aperiebauiurrsuitim
op,erantes,he:quemveslrutngravc.tremus. regiae diviniius aute suum conspectum. »
i Convehfi.Aptid Siiiaragdum legilur, epHvicti.
'.'."' .CAPUTLXVI.il.
DE MONACIIISPEREGRINIS, QUALITER SUSCIPIANTUR.
§ I. — Ex REGDLA SANCTI BENEDICTI, vinciis siiperverierit, si pro hospite voluerit haliit^re

Si quis monaehus peregrinus de longiriquis proin rnonasterio, et contentus fuerit a consueludine
11Consuetndine. Id est, victus mensura et.quali- martyribus incertis, ne consuetudinem quserarit, ne
tate solitis. Id enim sonat nonnunqtiam hoc vocabu- tsedeat vitse; ne riova abstinentise disciplina scanda-
itiiii. Tertuliianus de Jejunio adversus Psychicqs : lizentur. > S. Fructuosus Bracarensis cap. 20 Re-
«Plane veslrum est in carcere popinas exhibere gulse suse : «Exquisitas epulas mensse lauiioris,
1517 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXVIII. 13*8.
loci quam iiivciierit, et non superfuiitate stia perlur- A .Si-qusesane rationabihler et cuni humihtate repfe-
bat monastcriiim; sed siiirpiiciter'» conlentus cst iiendii, aul ostendil, tractet abbaS prudenter, '> nei
foite pro hoc ipstim Dominus direxerit. * Si vero
quod iuveneril, suscipiatur, quanto tempore cupit.
consnetudinemqiie contemnat. > Regula Pauli et cum mulat, alios fugit, qni nec ,se, nec morbum
Steph. c.i 7 : «Supra statutum cqnsuetudinem sive effogit. , -.•: .; ':.,-
'
in.poiu, etc, > • . ;; 1n caiisaest animus,qui se non efTugitnnquam,
, a Cqnteniuseslquod inv.eneril.Idest, .contentusest inqtiitHoraliiis.Et prseclare SenCca lib. de Tran-
eo q.ubdiiivciierit : phrasis Graaea. Inierdum eiiiiif quillitate vitse : «Inde peregrinaiiones
Graeci pronoroina miiecedentia, IZEIVO "uvrb, suppri- vagse, el liltora jiercurruiituf; el modo mari suscipiuniur
se, ino-
niinitper ellipsin.
> Neforte pro hoc ipsum. Ila apud- Rutharduni, et db terra experiiur, seniper prsescntibus infesta le-
vitas. > Et jraulo post. « El ut ait Lucretius :':
iii ms. p. S. Gerrii. Alise editibries variant.
« Si forte rolueril slabilitalein suam firmare. Qiitc-: .: Hbc seq«isque modosemper iiigit:
stio estiin cxpediat monachP in aliud roonastcrium Sed quid prqdest, si jipn. effugit: sequitur seip.se,
roigrare, ut ibihiroel slabilitatem de consensu pi-i- et urget gravissiniiis comes. itaqiie scire debemus
stini,abbatis,"si titilli congregalioni, ordini, aulso- ioii'loc.prhhi esse vilium, quo; labdfariiiis, sed iiO-i
cietati sit obiioxiuni; vel an ci conveniat de suo orcli- strum.•»"jEgfotus qiiocunque vaiiat, seciim nibrbum
ne in aliu.m iraiiuci. S.ed illaro moiiasierii, seu ordi-.•n yehil. OOToitoe, utlu xphiro;,,inqiiit.S Chrysqsto-
iiis, mutatipnein tanquam leyis aniirii notarii suSpe- "mus, id est, non loeus, sed liiores. El prsecfaie S.
ctain habent sancti Patres, omninoqueiraprqbanl; ct Gregorius lib. i, hom, 9 in Ezechieiero: « Saepe ve„
si yitse durioris et curo Dep conjunctioris piaetendat rp ctfra de vita proxiiriorurri qiieriiriur,, riitilare lo-
raiioiiehi. Quia ejusmodi yoltintas ssepe ex, dseinbnis Curii conairitif, secretuiii yitsereinOtiOriseligbie, yi- 1
inipulsu iiascitur, qu.iyitse religiosse odiuiti in: mo- delicel igiiOrarites, quia, si desitspiritus, hbn adjti-
nacbq parere.non valens, tamcn vitse, in qua dudum vat' locus'.'>,Jqb in terra fl.us, in terra pagaiiorum
roilitat, tsediuin generare cohalur,; etquainviseiimde Jtistiis invenlus est; Adam in ipso paradisi volupta-
yita monachica ejuranda miiiiinesollicitel;, imo quo- tis meditullippeccavil; Loth Sodoirise flanimas effu-
dammodo utin eaperseveret asseiitiriyideaiur, iii- gitvini aelibjdinis Cxtra Sodpmarii aTstirusinCeridio.
bilominus,.qiiia'in lah palsestra deceiiaie ccepit siib Qiiisirovit prsetbrea quasin iocp, vef Ordiiie, qtiein
hoc abbate, ciimhjs fiatri.bus, .lafi exercilatioiie, ;ri;p;ri"appetiiriiis, irisidiaSnobis niplitufus Cst Veterator ille
cessal, diabolus inquieiare et perturbare paruin Cauti a:c versipellis CacodttimOn ? Scil enim ille peccandi
hiininieque pnideiilis moiiachi menteiii;cuni ejus; qeeasioiies sibi ad nos le"iis.aiidumppportuhas; qiias
inotu.et suasione ipsi non sapit bpnum, qaod in ipsp' iiiiiqC, veliali leconacturisunius, qtlse in qtio re-
Deus siiigulari stia misericordia incoepit. Hiiic iit ut Siaeimis tocOjiion stippelunt: qtti proptereaiios im-
riijs&rille aut nu.iloropdo, aut paruui iti virtule pro- portuiiius de niigTatione spllicitat specie majoris bri-
. cedat.ipui quq.dacqriisierat;amittat,-aui sine fructu. ni deceplurus'."' Ilis et sirailibuS raiionibus, qtise
in clatistrq maneat; et Pum meiitem aliq niigrandi proferri possent, liidueti sancti Patres ejuSmodimu-
cbgitaiione pascit.in virtutis stuuio proficere-mintis _, tajiOiiem oidiiiis, seu moiiasterii niiiiime jnPbaruiit;
curat- fisec et siinilia dbcet vif diu muliumque in; V iiisi gravi eturgenie necessitate, tit moiiet S. Ari-
claustrali palsestra exercitatus S. Aiiselriius, cuip selnius ejiist. Citata, ut si quis in suo nibnaslerio
epist.29, libr. i, Lansoriemmoiiaclium ab ejusmoiii hiale ageie cogerelur.« • Quaprqpter, inqtiit, quictiti-
voluntate deducere conatur. ln eadein sententia est que ccenobitariira forte proposittim aggreditiiT, exr
S.Bernardus, summuro illud vitsemonachicse lumeii, pedil ei in quocunque monasterio professus fuerit,
jibr. de Prseeepto ct DispensaiiOiie, cap. 20, idque nisi tale fue.rit, u.t ibi liialihiiiiiyittis facefe cbgaiuf,
iribuspolissimunicausis. Piima, quia eos a quibus tota roenlis.,iiiteriticiie amoris radicibus ibi radi-
diseedimus pudore suffiindiiiiustaiiquam noslra con- care. > Astipuiatur S. Bernardus cap. citato : « Nam
versalioue indignos oii"cor-uin vilia. Secunda,'quia si liaec (conversio.mpruiu et obedieittia) pro inlprb-
dum certa ieneinus,'incerta yenari minime lutuniest: bitafe nimirum atqtie ifreligiositate cqhiibiiaritiuni
cuni fortassis unain vitse rationem seclari facilcerit, obtineri iiequiveriiiti, duce spiiitti libertalis indiibi-
aliam non ilem; quani pQSlmodura.a nosliis moribus iantersuade* transife,;ad alitiiri lqctiro, ubinoii im--
ef ingeniq discrepare: senlieinus. tertia, Tjuia de- pedialui' homo reddere vOta stla, "qiiSe,distinxeiunt
plorandoelevilalis est, per quam plim inexSperta de- Jabia sua. > El epist. 7 ad Adaiii irioiiaclium :« Hac
sideramus, quao vix appreliensa .fastidiamus; uno ratione illos suscijiiraus: qiioiiiam noii puiaiiius «sse
niomento eadein volumus etiioiumus; probaniiis et maliiin, si vota lariioriiiri stiorum, quse'iii locis suis
rep.rqbaimis'npn ininori incpnstaiilia quam socprdi.a.. polucrunt quideni jiiomittefe, sed lieqiiaquaiii pqr-,
ffis accedit quod faciiiqr ,ad progicssiim niunitur solvere Deo,. qui ubique esl, ubicunque fcddaut. »
via in ea qua incoepiinus religione quam in alicna, His accedit auctoiilas Lanfraiici, quaiil prbjucit S.
quamtiiaclcnus igiioranius, cujtis slalulis suniina T>Anselmus irf liiie carininis' de coiitemptu hitindi. « Si
cuni diflicultate vix unquam assuescere ppleririius. ego Laiifranctis mariu pf.opiia mede aliquo mona^
M;ijera et perfeciiora. appelere facile est, assequi . sterio lion lecessuruinitirassem, et viderem in hOc,
peraifficile. Auslerior (|iiideinvita plerumqiie' de- quod aniniam meaih salvare rion pesserii, exireiil ,
sideratur; sed quaiii sit a.mara experiiiienlo discitur. nec perjurii crinien incurrereiii. Qui eiiim Deo pi-o-
Dulee licllum inexpenis, Dic.et aliquis : ln ln>c ordi- pler Deiinialligaiur, non ab ipSo, nisi coiitia eiuri
ne vel nioiiasterio, vita spirilaiis noii du.citur, tlisci- "sblvitur. Porro ab ipso coiitra ipsum iion solviSur,
plina regularis remissior est, devoiio lepel. «Atque, qui propter anlorem ejiis,"tit ei bene jilaceai, a filiis
inquitS- Anselmus epist. cilata, alioruni mqfes, aut siiperbiaj et dilfiieiitiaj, afiliis discofdise et,.ul aperr
loci consuetuiiiiies si contra prsecepta divina noti tjus diCaiii, a-Bliis diaboli niigfavil ad fiiios pacis,
stiiit, etiamsi iiiuiililer videantur, Qijutiiearerefiigiat. . "spci, etiiuniililatis, ii.no fiiios Dei. Qui enim sic
Quod si sibi videtur majora qusedani et iitiiiOra.spi- Iraii.sil, nonne fugit a sede diaboli ad sedera Dei?>
ritali feryore appetere qnani illi prioiis monaslerii Tiia autem statuil S. AnSelnnisepist. citata, ob quse
iiistitiiiionib.usliceat; sesti.metautialli se sive jiriCr poicst quisioctiiii mutare : « Trsa,inquil, cajiitula,
fereiidoparia jiaribiis, vel niinora.inajofibus, sive quibus mulare liceal loca iiiiquibus se stabiles esse
jpraesunieiido se posse, quod non p.pssit,; aul ciedat proniiseruiil religiosi.,Primiinii niliiia pauperlas ;
se nqn m.eruisse"quod, desiderai :.'Sed qiiod alten.f secundum, perseciilio niniia ; lerlium, Irreligiosiias.
titis Cqnsiderandumest, in nobis saspe, non in locq "iSam stabilitas in loco iiori prpmittitur, ni.si proptef
vitium est. JEger animus onmia fastidit et frustralor regulamseryandam,» His.adqain doCtor.eniArige*
'
1519 , ... S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 1320
,p6'stea voluerit stabililatem suam firmare, non" re- A -j supra dictis gradibus sacerdotum ''«vel clericonmi,
naatur ei talis volunlas ; et maxime, quia tempore stabijire potesl abbas in majore quam f iiigreditur
hospitalitalis poluit ejus vita dignosci. Quod si su- loco, si ejus talem perspexerit vitairi esse.'"* Caveat
perfluus invenlus fuerit iempore hospilalitalis, non autem abbas, ne aliquando de alio noto monasterip
solum non debet sociari corpori monasterii, verum liionaclium ad habitandum suscipiat sine cousensu
eliain dicatur ei honeste ut discedat, ne ejus" mi- abbalis ejus, i raut litteris comniendatitiis : quia
seria etiam alii vitienlur. Quod si non fuerit talis qui scriptum est: i Quod fibi non vis, alteri ne feceris.
"
merealtir projlci, non solum, si petierit, suscipiatur § II. — :Ex B-EGCLi PiTiiuM (cap. 13).
congregationi sociandus, verum eliam suadeatur, i Nonlicebit dealioriionasterio sine volnntate Patris
ut J>stet: ut ejus exemplo alii erudiantur, c et quia fratres recipere : non solum recipere, sed nec videre
in omni loco uni Domino servitur, uni - regi milita- oportet, dicenle Apostolo: Quia qui k primam fidem ir-
tur. d Quem si eliam talem esse perspexerit abbas, ritam fecit, etc. (ITim. v). Quod si preeatus fuerit ab
liceat eum in superiore aliquantulum cbnstituere eo qiii prseest Palre, ut in alio moriasterip ingredia-
loco : non solum autem monachum, sed .eliain de tur.j ccnimendetur ab ee ei qui prseest, ubi esse de-
lieum, qui docet ejusmodi migrationeni, nisi summse -x. " maxime quia tunc stabilitatem non vovebant; Prse-
utilitatis, aut necessitalis causa non esse permitten- terea loci citallintelliguntur de monachis vagis et
darii. Quod spectat ad necessitatem, clara esl; quod lugitivis, de quibus non agit S. P. Benedicttis cum
vero ad utilitatem, quorunidam sanclorum habemtis ejusmodi hominum mores facile sit temjioreiiospi-
exempla, S. Hugonis episcopi Lincolriiensis, qui a talitatis internoscere. Cur autem quis de ignolo seu
CanoniCis Regularibus ad Carthusianos monachos remoto venieiis monasterip ppssit recipi sine litteris
transiit; S, Antonii Palaviensis, qui etiam a Cano- / cemmendatitiis, aut sine abbatis licentia, hanc dat
nicis Rcgularibiis ad Ff anciscanos traductus est; raticnem S. Bernardus, lib. de Prsecepto et Dispen-
S. Lutgardis, quse a Nigfis sanclimonialibus ad satione, cap. 20: « Porro de vicitio jiroliibet, quod
CistertiCiises migravit; quorum justam fuisse migra- jiibet de peregrino; ne viciriilas inter monasteria
tionem paiefecit eyentus. Hsec autem utilitas serio foriies SCandaliet rixse materia sit, si alterutrum
pensitanda est, ne forte fucata in ruinam animarum recipere monachos acquieverint absque mutuo dun-
cedat. Quamqbrem etsi B. Benedictus peregriiios taxat assensu. > Si atitein inter abbates duoru.niniOr
monachos suscipi permittat, si peiierint, vel, si non nasteriorum qu»dam aut per litteras, aut qtioquo
petierint, rogari, ut maiieanl, lamen noii prius modo consuetudp interesset, aut familiaritas, nen
quara probe notos et speclalos. esset aliquis ex bis mcriasteriis sine abbatis licentia
a Miseria. Idest.vitio, perversitate. recipiciidus: quia ejusmodi moriasleria pro riotis
^ Stet. Id est, stabilitalem suam firmet. i haberida sunt. Nec vielatur stabilitatis
c Etquia in drhni Ipco nni Domirio servitur. Duas vptum a mpnaclip in prpplerea alienuin cdenobiummigrarite :
rationes projionit, unam pro nionacho qui admittituir; siquidem hoc fit secundum Regulam quse ejusmodi
qiii fortassis opporieret se non perinde in illo ac in G in aliena monasteria migrationeni peimiltit, servatis
suo monasterio Deo serviturum. Acproinde additur tamen his quse supra dicta sunt.
copula, ut ralio jungatur priOri. h Aut litteris commendatiiiis. Litterse commenda-
d Quem posterior
si etiam talem perspexerit abbas. Nempe; titise Grsecis o-uo-TaTizat, a verbo. o-wlo-npi, ,id est,
ut.mereatur proinbveri ad altiorem locum. Ex his1 connnendodicuntiir el unolvTtr.ai,id est, dimissorise,
patet roohachuin peregrinuni. in ultimo loco esse! quse oslendunt clericum a suo episcopo in aliam
stattiendum, nbn in eo quem habuerat in jiristiiio1 ecclesiam dimitti, ul docet Theodorus Balsamon in
suo monasterio. Id etiani patet ex sequentibus : Non' can. 15 concilii Clialcedonensis.
solum autem monaclium, sed etiam ex supra dictis v i
sacerdolum el clericorum stabilire \
potest Quod libi non vis, alii ne /eceris. Post verburo,
grddibus oroittittir TOfteri, ut etiara a' S. Ferreolp cilalo
abbas in majofeqiiam ittgfeditur loco. Atqtie inde [ vis, irifra hoc capite : habetur laraen, cap. De ikstrumen-
hujtis monaChl probattir humiliias.
e Et C/ericprum..'-Supp.aliquem. tis bonorum operum: t Et quod sibi quis •fi.erinon
f Ingrediiuf. Oplima leclio. Quia supplenda est, vult. t Locus exstat fobise iv : Quod ab aliooderis
vOx, aliquem, post TOclericdrum, ut dixiinus. Quare;! fieri tibi,vide ne tu aliquando alteri facias. SedcitaluT
in editione Goloniensi et vulgatis niale legitur, in- Jocus ex roemoria, et profertur polius sensus quam
verba. Hanc sententiamhis versibus exprimit S. Co-
grediuntur.
s Caveat aulem abbas, etc. Antiqua concilia velant lunibaiiusin monasticis :
suscipi monachumalienum sine abbatis sui consensu; Quodlibi vis fieri.hoc aliiprteslare memento:
Agathense can. 27 ; Augustodunense sub S. Leodega-"D tibi non optes, aliiuon fecerisulli.
rio can. 10. Synodus yn can. 21 : iipoo-lup.Suvea-Bui Quod
a.vsvVyvwfiflc; TOU"viybuptivou auToOov Kpotrny.u,id est, Yide annolata in cap. 7. Hsecautem a S. P. Bene-
« reeijii siiie abbaiis sui voluntaie non convenit.id l diclo sententiaprolata conflfmat nostram superio-
etiam prohlbel S. Gregorius papai.i Regesli, ep, rem opinionem de suscipiendis nioiiachis ignoti et
40 et Fructuosus aller c. 20 Reûlsesuse. Quselameni remoli monaslerii sine litteris commendatiliis. Nam
videntur capien.dajuxta liientein S. Beneuicti, si visi hpc passim licitum ncn fuisset ex roere, in hanc
delicet isti inoiiaclii non siht de igiioiisriionasteriis. . ,., sententiam, quse est ccmmurie charitatis vinculum,
Solebant euiininoiiacbi anliquilus devolioiiis causai peccaret, qui de ignoto monasterio sine abbalis con-
ad loca saiiciaperegrinari,ita tit.ad propria non re- sensu reciperet, et extra rem hxc sententia a S. Be-
meareiit; sed in alieno monasterio, cujus districtior- nediclo citaretur.
nem teropore liospilalitatis perspectam habuerant, i ) Noti licebit, etc. Hoc caput reperitur in Regula
se suscipi rogabant. Hanc' eniro " libertatem habebant1
Sancli illi viri, .'.'"' . ' "ms.k Macarii, Serapionis et aliorum cod. Flof.
. Primqm fidem irritam fecit. I ad Tim. v : Fidetn
Magnanimi heroes nati melioribus aiinis, negavit, et est infideli deterior ; etpaulo post: Quia
qui nonievi quadam animi indiictione, sed pura in- primam fidem irritam fecerunt; sed citatur loeus ex
tenlione moriasteria mutabant; ut de S. Saba in'- memoria, non -
cx codice; et ex duobus locis uiius
corillatui', -
ejus Yita legltur, et de multis aliis in Yilis Patrum;
1321 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXVIIL 1322
siderat; et sic suscipiatur. Nam sine a voluntate ejus. i A bertatem nostrain, quam habuimus in Chrtsto Jesu :
qui prseesse videlur in monasterio, nullaleiius reci- quibus nec ad horam cessimus subjectioni, ut veritas
piatur frater. Quod si b prsesumpserit lalia facere,, Evangelii permaneal apnd vos (Gal. n). Concedere
noverit se in synodo episcoporum, aul in convenlui quideniei convenit ingressum proptcr incertos ex- -
fralrum suorum in audientiara venire. c Et tunc re- ilus rerum. Interea enim potest fieri, ut per terapus
cedat tanquarii junior suus, donec ab_epcui injuriami proficiat, et delectetur sanclitale vilse, el permaneat
fecit veniam pelat, ul non per ip.sius vitium alii de-- coeptis sicut et frequenler faclum scimus. Sed ut
spiciantuf a Patres. e Ille vero monachus f quanloss manifesletur veritas P insliluticnura npstrarum,
fratres in alio invenerit, s tanlos h se noverit ha-- ' i de quibus fprlassis Iipmines aliter ppinantur :
bere priores. Sed nec attendendum est quod fuitt ppprtet taroen circa eum cautius agi, et diligenlius,
anlea; sed probandtis est qualis esse coeperit. Sus-- r ut sive in veritate permaiieat, vel pTeliciat, sive in-
ceptus vero si habere videtur aliquid sive in rebus,, slitutionum noslrarum verilas explorabitur, proba-
sive in codicibus, ultra ei possidere noii licebit: utt bilis invcniatur et pura. Ita namque et nos Deo pla-
possit esse perfectus ,l quia alibi non potuit esse! cebimus, et ille aut proficiet, aut, si simulalor est,
senex. Residentibus vero fratribus, si fuerit aliquai s erubescet.
de Scripturis collatio, et fuerit i ex his lalis scitus, JB § Y.—EXREGDLAFEMVEOLI (cap. 11).
iion licebit ei aliquid dicere, nisi praeceptum fueri 1 Monachtim omnino, sive » clericum altenus
aPatre. [* loci| monasterii recipi sub qualibet causa nolu-
§ III. — Ex REGELA PATIUJM. (cap. 14). mus, interdicimus, prohibemus, prospicientes talia
k Moiiachum nisi abbalis sui i aut permissu, aut, studio charilalis, rie novum aliquod forte x scanda-
voluhtate, mafl alterum monasterium commigrantem[ lum y surgcntes inducant. Dicit enim Scriptura:
nullus abbas n aut suscipere, aut retinere prsesiimat. [Quidquidtibi nonvis, alio ne feceris (Tob. IV). Hinc
Quod si ad districiiorcm Regulam non pro actus sui enim pleruinque non tantum inter abbates, sed eliam
leviiate lendentera abbas suus ipsum a'd allerum inter nionasleria lites insanabiles oriuntur : dum
roonasterium transire permiserit, ut inde postea sub unus nititur defendere quem recipit, alter revocare
aliqua occasione cgredi prsesumat, nulla ratibrie quem perdidit. Et ad extremuiii nisi reddalur isli
permittimus. pelitori petitus, et islius rcslauralio recepti placa-
§ IV. —EXREGULASANCTI BASILII(cap, 87). verit injuriam acceplam; flt ut non secundum Apo-
Jnterrog. ° Si dicat quis : Volo apud vos parum stolum viiicant in bono malum (Rom. xn), sedutri-
aliquid lemporis facere, ut proficiam ex yobis : si _ que mali vincantur uno malo. Attamen nec illud
oportel eum suscipi? — Rcsp. Demino pronuntiante: C ' proetereuiidum censuimus, ut si forte allerius loci,
Quiavenientem adme nonejiciam foras (Joan.w); et; ut supra dixi, monachus, sive clcricus scripta abba-
Apostolo nihilominus dicenle : Propler subintrodu-V lis * vel episcopi deferat, in quibus manifesle pro-
ctos, uutfulsosfralres, qui subintroierunt explorare li- betur non propler vitia curandi», sed propter chari-
a Volnnlale ejus, Addidi Toejus, quod deerat. «nAd alterum. Repostii prsepositionem, ad, ex di-
h Prwsumpserit. Abbas allerius monasterii. cto concilio, et R. ins. .,.-•'•
c Et lunc receiai tanquam vAut sKscipeie.Siiniliter particula, aut, non habe-,
junior snus. Hic locus
non exstat in duobus codicibus MLliolhecae Cor- tur inpra:fato conciho.
beiensis, esiqub corruptissimus. 0 Si dicat qtiis, etc. Exstat apud S. Basiliura in-
d Paires. Monasterioruni videlicet, id cst, abba- terr. 97 RegulseBrevium, ct apud Rufinuin cap. i9.
'tes. . ;.. . P Institutionum nostrarum. In iextu GriBco: T«r
e Jlle vero monachus:.Qui transit ad illud mona- lv,vjutvay.piSeius, id est,« exaclseobservaiilisenostrse.»
steriiiin. <il)e quibusfortassis fiomines aliier opinanlnr, In
I Quantos. Id est, quot, Luc. xv : Quanti merce- texlu GlSCCO : "AX/Moxipa;io-m; Ttipi .ypnvvnoîttS
narii in domo Palris mei, id est, quot. id est, « qui fortasse aliter de nobis
s Tantos. Id est, tol. Joan. iilt. Et cum tanli lyjmt,
calur. >.'.:.• ' suspi-
non est scissunirete; in Grseco, Toi-ouTot,iessenl, d est, >• Ut sivein veritate permaneat, etc. Aliter in lextu
tanti. Marculpbhs forra. 51 : « Ministretis veredos D I Grseco: "ivaVJTE ui.ffiiiuyKvspwOji, Xai» v-Kotyiu nucrvi:
sive paraveredos laiitos, etc, J id est, tot. id est, « ut el veriias illustretur,
II Se noverit habere priores. Hsec constitutio con- uoiutfopiu;«v«cf>e9j3,
et suspicio negligentiseoninis lollatur. >
firmai nostram senteiitiam, quod videlicet ii, quiin s Erubescet. In textu Grseco, iXi%Qno-tt«i, id est,
aliud migrant menasieriuui, stabilitatein suara ibi convincetur.
fiiiriiatiiri,debeant uliimum tenereiecum, nisi altius 1 Moriachumomnino. Hoc capitulum in cod. Yind.
ab abbate promoveantur. falsb ascribitur S. Basilio.
; i Quia alibi.iLege : Qui, elc.," , u Ctericum. Qui sil monachus.
i Ex his. Scripturis : et TOscitus ', est doctus. ">'Loci. Redundat.
Quse oronia salis clara sunt ex alia lectione codicis ^ Scandalum inducant.'Inter abbates,,vel monasie-
Corbeiensis : Et si forsiian is, qui susceptus est, ha- rla, vel episcopos. Scandalum est rixa,iis, jurgium,
bet scienliam Scripturarum. ut ex sequeutibus patet, et supfaioties hotatum est.
t Monachumnisi, etc. Hoc est y Surgentes. Lege : F-ugientes. '-, ;.
capitulum reperire > Vel episcopi. Quia clerici qui monachi eranl
in regula lertia ms. cod. Flor. quie incipil : Cum in.
nomine Domini. Ejus etiam prior pars usque ad illa olimpeculiari quodam inpdo ad episcopuni specla-
yerba Quod si ad distrkliorem, exstat iu concilio bant, ut capite sequenti tractabitur, et ideo non
Agathensi, can. 27. litteris sui episcnpi haciconstitutione eis per-
i Aui permissu. Particula, aut, non est in Cilato sine mittitur roigrare in aliud monasteriuni. Qupd.lainen
coucilio. ' inlelligendum est, si menaslerium illud ad quud
ita
' -
PiTBOL. . CIU. 42
1525 . S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 1321
tatem missus, ip.se;tajitum socius fleri congregalio- A suo quemquam yelle exspeliari, etalium suanuditate
nis obtineat. Si tamen credi ullo niodo potest bono ;""vestiri. ;' '_ V ';;"
roigraie velleiil esset, alterius dioecesis, ut canones quod migraudum eslsit ejnsdera dicecesis, sufhciunt
statuunt deaiijs plericis, adhibitis etiam abbatis sui splse abbatis cemniendatitise, quia tunc nulla fit in-
litleris commendaiitiis ; si autem monasteiiuin ad juria episcepp.
;'." :"';;'CAFUT 'LXIX.'.;";;.;;.'

DE SACERDOTIBUSMONASTERII.
'V ... . ; § I, — Ex REGULA •SASCTI BENEBICTI.; plinam.;;sed magisac magis in Deum proficiat. Lo-;
a Si quis abbas sibi presbyleruro. b_veldiaconum cuin veroilluin semjier altendat,, s qiiando ingres-^
ordinari pelierit, de.suis eligat qui.dignussit sacer- sus est inmoiia.steritunj prseter offlciunl altaris-: jet.-'.
doiio furigi. Ordinatus, autem c:caveat elalionem, . si forte electio cOiigregalionis,;et:vbluntas :flbbaiis:
d aut superbiam : e nec quidquam praesumat, nisi _T pro-vitse.mcrito e.ura proraovere voluerinti:Qui "ta-.;
quod ei-ab abbate suoi prsecipiatur;:s.ciens se multo inen \ ..Regularii.a;.decanis. :verproepositis cpnsiitu-;
magiS disciplinse regulari; subditum.vNec occasione tarii.sibi servare sciat;.Quoisi aliter pisestihipsefiI,:
sacerdolii obliviscatur Regulseobedientiam et disci- : i non sacerdos, sed rebellio judicetur. Et ssepe a'd-'
«Siquis.abbas "sihipfesbijterum,etC.Additur.parti-"";• ° Cavedtelaiidneriuli "est, aliis hbn ..se"pi3eferat,
ministe-: -• "
ciila, sibi, ideslprosuce ecelesiae,iionaliense, ncciios qiii sunt inferioris gradiis; despiciat.
rio. Nain olim dupliciiiominemoiiaclii ordinabantur. : 4; Aut superbiam..li.esl, neque aspiretad superib-
sacerdol.es,velpro monasteriis suis, ut ex iioccapiie rem gradum ; nam superbise est altiora^quwque ap-.
constat, yel prb ecclesiis ssecularibiis', ' 'seu parbchiis';.;' petere, diciliir' eriini a' super liabendos. .Cornelius
tit iiabeltir 16 qu.l Cap. Si' cjitis; cap. In parociira' Fronto : « Siipcrbia est a super iiabeniio. * . -
t«fl.cap. GumprouiililaleEcclesiw; cap. Monaclii, et: <•Nec quidqtiam prwsumat, Sup., facere.
f Prwcipialur. Ita in.Viclor.- \y.:,VuIgo: Prwcit^
cap. Ne ;prp cujuslibet. Hinc explicattir locus S.
Gresorii episl. 18, libr.viiRegesti :"«'Quisquis.au-' pilui:. ...;.."
teiiTex prsedictonionastefio ad ecclesiastiCumordP 6 Quantib iiigressus. Ita in Coneord. Vihd. et.cbdV
nem pervenerit; ullerius illic necaliquain potesta-... ma. S. Gerra. rectalectio et stibaudienda hsee veiba-I
tem, nec licentiam Jiabeafcriianendi, .» Non eiii.inibi Quem hqbueril,hpc mpdo : -Locumvefpillumsemper
agil S. Gregorius de, monachis qiii pro suis.irioiia- allendql, quem habuerit, quancio ingrpssus est in ino-
steiiis ordinaritur, seci de iis qtii "abepiscopo e nio-" riasieriiirii: Yulgoiegituf :qrio ihcjfeisus est. V ";
nasterio ioliebanlur, perniitlente abbate ad officiumG ( -Ji:Regulam a decanis vel prmpositiiixonslituiam-
ecclesiaslicum admiiiistranduro. 'Sip.enim.sup.ra in. si.t;,,se.^ffre.'«cifl^:.Yarie:legUur.''hie.iocus;iege'.ta_7.""i
eadem epistol.abealissimus papascribit : « Pariter meri el.distiiigiie, ut apud. Smaragdum : Regulam a
aulem custodiendum est, utinvito ejusderii mbriaste-' - decahis veiprwposiiis cdnsliiutdm sibi, seivdfe"sciat;
rii abbaie, aut ad ordinis clericatus officiuiiitolli ex- quse riiliil aliuii Sbriant, qiiain quod debeat sacertlos
iritle moriachi nori debeanl;-sedvsi.abundantes fue- stiis decanis e.l pnepesitis oblemperare. Regula hec
rint, et ad celebrandas Deolaudes vel utilitates mona- loco esl lex, disciplina. Ita passim ioquitur S. Gre-
slefiofum corojiletidas.stifficiant, abbas cuni devo- goriusiib. i, epist. 40 :« SubabbalisVsui- regtila; >
tione de iis qui superftieriiit, elferat quos.dignos et n Dial., cap.11:.« Sub Theodati patris reguia. f
cbram Deo putaverit. >,Ex liis aulero clartiiii est , i Non sacerdos, sed rebellio. Recla lectio. Ila
monachos olim fuisse sacerdotes, qtli el omsiia:sa^ ' apud Keroriem,Bmaragdum et S. Dunstanum; ita
cefdotii intinia obife poterant, ut m.anifestum est in editione Colinsei; qtiemadrooduro in titfoqtie co-
eadem "causa Bl qu.cap.f oclos; cap. Si monachus;. dice ,S., Gerihani, S. iYictoris, YindocineriSi et S.
cap. Mbderumine; cap. Ex aucioritate. In quo cli- Ebrul. Apud Tiirrecrematam legitu.r : Sed rebellio;et
ciiiilur moiiaclii-sacerdotes.aposloloriim.figufam te- rebellis,vsed illa .verba, et, rebellis, stint glossenia,
nere; etcap. Nonnulii, inquo haicS. Bonifacii verba Iii vulgatis, et in cod. S. Faronis : Non ul sacerdos,
nolaiida veniunt; « Neque eniiir B.Benediclus mo-i ced.ut.rebellisr.sed hsec niaiiaiit:a cujusdara corfe-
nachoriim praeceptor alinifiCusbtijus rei aliquo raodo ctoris officina..Rebellio autcin idem esl ac rebellis.
fuit interdiclor. » S. Augustinus Eudoxiuro abbiilcrii, EpistplaFausliiise.ad Marcuriiphilosophuni (Vulca-
ejusque monachbs Caprarise iiisulsehorlatur ad Ec- -,y, lius Gallicanusin.AviilioCassio): « Tamenjain hor-
clesisemunia obeunda,.epist.:81..... ;,,,:; :- ;lof, ut si.amas iiberos luOs, istosrebelliones acer-
-.'!> Vei diaconum. ita in ,oiniiibuS codicibus quos, rime persequaris. ».Marcelliinis comes, in Cliron. •':•
viderim lam editis quam mss. ;sed,,qiio tpridant... « Plinia comes idemque-rebcllio apud Palsesiiham
kec verbaydiuicuiias estiion miiiiina,: iiam.statim prbvinciam deletus esl. J> Jornaiides de Rebus iGetiCi.s:-
subjungit S. Benediclus : Qui dignus sil sacerdolio,. ; «.Gotbi. vero. tam regis sui morte!ti,qtiam suam:
fuhgi, qusediacono liiinimeiconvenhiiii...Sednolan- injuriam a rebellionibus exigerites, ita prseliali-
dum est sacerdotii nom.en aliquando diaconis altri-. siint, etc. Joannes YUI papa Neopolitanis,apud Ivo-.
bui; nam diaconatus est quidain ordo"sacerdolii, nein, p.xi, cap. 90 : « Cuineiiini regiSTebelliOiiibus
qui lertius appellatur, et presbyleratus securidus, ut-: quoetinque participio. coiijunganlur, pari sententia
patel ex Optato Milevitano; lib. ncontra Parineiiia- condemnanlur. » Ekeiiiardus jiinior de Casibus iiio-
iium:« Quid (commemorem)diacones in tertio, quid:I: naslerii S.. Galli cap. 7.:« Victor auteni rebellib
presbylerosin secundosacerdolio- consiiiuios; t ac.:•: factus inter convicia illum insilire pafans alapam
proinde recte dici potest, diaconus dignus sacerdotioi niinatur. » Glossae veteres : uvraprvSi rebellio, per-
fungi, quia sacerdotiumnon mp.do.deepiscopam etL duellio; «bi ptiaoi perduellio pro perduelle stiniitur,
presbyteratu. sed etiam de, diaconatu dicitur. P.psteai GlossaeviHeres: Pertiuelliones,m xuzu.S-np.ov -z&v'*P»-:
vero loquitur S. Benedictus tanlum de presbyleris,, puLuvpovlzvbp-evoi-, ij:/.axufiuad,lav,\i est; « COlilra
non de diaconis et aliis cleiicis :.quia id quod de:i pojiulum Romanuin consilium dahtes , vel contra
jwesbyterisiicit,faciledealiiscoiicliuiipotesl, diicto, », reges.^Rebellioeiô.eslvetiamTebellis; «t.perduel-
argumbnto a majpri ad minus-v . lio perdueilis; et uvrupm est rebellio, ab forielaipm
" '
132S C0NG0RDIA":R^6ULARUM.----CAPvi,LXX. lf526;
•
jnotiitussihon CPrrexerit,etiairi *»episcopusadhibea- £„ . ,'.§:
li'Il-H''Ex DICTISSAMCTI'HlEKOSTMIV
lu'r in testiniOtiium. Quod si, ffec sievehleiidaverit, ii SI iii nioriasterio vivens clerictis.esse'desideras,"
elafeseentibus culpis, projiciatur. de monasterib ;',, ita te exliibe, tit vitse ltierituni consequaris. IdeSt;;;
si lanien talisfuerit ejus contumacia, ui subdi aut adolescentiarii"tuani nulla libidinis sordevcoitiuiacu-"-
"
ebedjre:Regiilse;nolit. V les; ut ad altare Doriiini quasi de tlialamo virgb,
v |,II.-4Ex REGCLASARCTI* kvKE.hn.(eap:M).- ; procedas, et llabeas deforis bontim testiinoriium.
•vc.Ntillus liotibreftipresbyterii autdiaconatus-acci- i
Feiiaiiise,quse npmeri fuurii noveritit, vultuni rie-i
piat ftprseter abbaterii":-si voluerit ordinari presby-- sciarit.i Multbtempofe disce"qtibd iloceas. Ne credas:
terum, etunum diaconum,vel e subdiacoiiern; quos latidaiioribtisttiis : iihOiTiisbfibiiSatireiri*rie libeniei
ipse volueril, f ordiiiandi habeat poteslatem. Si accommodes, .
vero Deo propilio ita profeceritis, tit aliquis ex yobis
ail episcopatuhi petatur, g ipse soltis egfediaiur.
ady.eTbum; qtiiin aliqueiri irisufgit; ut est iebeUie, Sacerdotes seu cleirici.
seurebellis, qtii rebellai. i> Aurelii. Lege : Aureliahi, ut supfa monuirotis.
- «Episcopus adliibealur in, lestimbliiuin. .'Netripe' ' " Nullus hohofetnpreskjteriij eic: Exlwc capite
corituniacise, ut pbstea ejiCi possit. Hoe staluit S. B satis Constat."$. Aurelianum dtias composuisse Re-
Benedictus de solis sacbrdbtibus, non.de aliis niotisi- giilas, tit Siipra liionuitiitis,:unanl roonachOTiinijpd
this,; idqit'6ob dignitatera et reverentiatn sacefdotii; quam pertinet libc captit;' alteram saiictimoriialiutii:
et quia presbylerf peculiaii fatione ad curatii epi- sed de hac':fe supia.
seopi pertirieiit, bb gradurii qiierii obiinent itiiEcCie- d Prwier abbaleih,Id est, prseter abbatis volunta-
sia : sunt-eiiiiti seeuiidi aliepiscopo. Eadein ratione tem.
tieqtie illos flsgellis,-atit excbinmuiiicationi subjicit, e' Subdiacqriem:QuriniodOdiciitius dictconem,sse-
sed slaiuit ui judicentiif iit rebelles; cleinde, si pius taiiien diacbriUtri.Non eiiitii soltiin dicitur dia-r
tiori emendaveriht, ssepius-admoileariiuf; si.nec sic conus; sed etiaiii diacoh;'geriH. diciconis, a Grseco
coTrexerinl, episcbpus adliibeafur in tesiitiiotiium ; tiiuYMv; SiKzovof.VideLexiconGisepo-barbartiin Joaii-
tandem claresceniibuS culpis, id eSt pateiltibuSet riis Meursii. ':- .; • : ":'.,, ''"-..
manifestis,- ita ut jirbpter 3igriitatem pfesbytefatus i Ordinandi hcibedt potestaterii. Non per se, sed
sint aliis .scaiidalo, projic.iaiitiif.Itaque oliiti ejtis- pei episcopuiii".
fnodi-pTesbyteri inonasteriorum rioii soluin efant ,' s Ipse solus egrediatur. Nempe monasterio ad ha-
sub abbate, sed elialti sub episcopo,titpatel &xepi- biiandum in Sua dibecesi; nec ducal seciiro mona-
Stola Friderici archiejiiscPpi ColoiiiensisadAdclbe- churiiiiabitatioiiis sociiim. '.'.
TorienT- episcopuni Leodiensem ex hoc S- Beriedicti h Siiri moriasterio,vivens, etc.^Hsec habehtur in
foCo(Apud Rtipefiuiii-,lib: iv, ire Reg. S. Rehedicli, epistola S. Hierohyriii ad Rusticuin de forma " vi-
cctp.JZ):« Nequea solo abbate, inquit, super moria- vendi.:. • "; •' ..:..
.chuiri pfesbyterurii judiciurn eSl:diIBnieridutii,tiisi Q i Femiriai"qitceiiomen tuum noverinl,vultuin„nez.
episcbpus adliibeiatufiri testimonium juxta ipsius sciaril. Iti epist. excusa S. Hierbnyrai hic locusita
©. BeuediCtiinslitiitum Sanum ac legiiimum. » Qui legituf : « Femiiisequenomen tuum noverint, vultum
-supra ineadem epistola omnes sacris ordinibus ini- riesciant. » Seti reclius in; nostra Concordia. Hinc
-liatos ait Sub"cura:esseium episcojii, Itim abbatis. aiiteiii discat: rooiiachus vitare familiaritatem mu-
GonciliumArelatense tertiutii Prtities.clericos riio- liefuin : cjtisequam perictilosa sit,ita prajclare docet
Jiastefii Lirinensis subjieit episbopo , laicos vefo S. Csesarius Arelatensis in epistola ad quosdaiii
-abbati (Tom. I Concil, Galliw): « Hpc enim et ratip- gennanos : « Attpnde oninia sancta; diligenter iii-
ais et religionis"plenum est,- tit cleTiciad erdinatip- tellige qilanta mala deiiiordinatavfamiliarifaie na-
nem episcopi .debita subjectione respiciaiit; laica scatitur. Fairiiliaiitas eniiii cujuslibetfeminse, si fre-
vero omnis moiiasterii congregatio ad solaiii ac libe- quetis esse cceperit, non nisi corruptioneni seroinat,
•ram abbalis proprii, quaiu sibi ipse elegerit, ordi- vitia piilluial, libidiiiein concipit. ignommiam parat,
liationem ciisposiljpiiemquepertineat. » Sed medp poiTTgitfuriaiii,lasciviam pascit,petulantiam nutrit;
ipropter exeinpiioties alio jure vivitur. Et sane olira casus exaltat, ruinas sedificat,etc. >
;hoc tolerabile erat, ctimpauci esserit iu mpnastefiis
... CAPUT LXX.

DE ORDINECONGREGATIONIS.
.";' " ;.I. —Ex REGTJLA SAMTIBENEDICTI. ] potestate injusie dispbnat aliquid; sed semppr cbgi-
D
1', a Ordiries siios in monasierio ita conseivent;,tit let quia de citiiiibus judiciis et opbfibus Suis feddi-
iconversionistempus et vilse meritum cliseemit at- turus est Deo Tationem. Ergp secundum .prdines
:que abbasconslituerii. Qtii abbaS * non conturbet qties coiistituefit, vel quOs liabuerint ipsi ffatres,
gregeni sibl commissum, c nec quasi libera utens * sic accedant ad paceni, ad psalmum';iriip;briendum ih
„ '? Ordines suosjri monasterio ita consenenl, elc. imperanl. Yide supia c. 5. - :
Idem in Vita S. Fulgenlii episeppi.Ruspensis statti- ii:Sic accedatitad piicem. Id est, ad; bsctilum ,pa-
tum legitur, ut nionachi videlicet letnpus intefse ;'.cis.'fdque diipliciieiiiitelligitur: pririio, bumadye-
conversionis.ofdinemqiie servenl. "'.' bcctirrituf, qtiibus ctirii sa.lti-
i Non conlurbetgregemsibi comniissum.AWos.ex- nieritibus.hospltibiis
taiittir, dattir oscuiuin pacis : sectitido, cuin fratfe.s
lolleiido, alios deprhiieiido, prseferendo, vel post- ante suiriptiprieh] etieharistise.semutuo bsctilaiitui'
.ponendo sine iatibnabili causa. V .antiqiiuin Ecclbsiseitiorem, queiri yidere:esi
c Nec.qudsi iiieris liberalpotestaie. Quodiie qui- jtixta
apud Dioiiysitim Arebpagitam iri HierafCliia;eccle-
. deni reges "decel,"qui berie regnahi, si;ciiiri ratibne "siaslica, tipbgw.(i Oeios.iepupyjis .tyyjiv,.Upuvre%u,
1327; S. BENEDICTIABBATISANIANENSIS 1528
choro standum. Et in omnibus omnino locis aetas A _ per omnia ab omnibus disciplina teneafur. Juniores
« non discernat ordines nec prsejudicel,quia b Samuel igiturjiriores suos honorent, priores juniores suos
et Daniel pueri presbyleros j udicaverunt. Ergo ex- diligant. In ipsa autern appellatione noininum
ceptis his quos, ut diximus, altiori consilio abbas c nulli liceal alium piiro nomine appellare: sed prh>
prsetulerit, vel degradaverit cerlis ex causis, reliqui res juniores suos d fratrum nomine; juniores prip-
omnes, ut converluntur, ita sinl: ut verbi gratia, res suOs•>nonnos vocent, quod intelligiiur jiaterna
qui secunda hora diei venerit in monaslerio, 311- reverenlia. Abbas vero, quia vices Chrisli agere vi-
niorem se noyerit illius esse qui prima hora venit delur,f dominus et abbas vpcetur, non sua assum-
diei, cujuslibet setatis aut diguitatis sit. Pueris verp
ffiv uyiuvelpfivyvUTCUO-I BtuyyzD.ei,v.ul ua71u.a-up.ivavres et seniores sui. Deinde non adeo magnus honor
x. T.).. «Postea divinus penlifex oratioiiem esset, si jnniores seniores suos nomiiiarent.nonnos,
oX),ri),av;,
sacram perficit, etsanclam pacem bmnibus annunliat, id estinonachos, cum hoc nomen esset oinnibus
el posteaquam omnes se invicem osculali sunl, my^ monachis commune. Aliam sane significationemei
sterium. sacrarum plicarum peragilur. » Apud Ter- altribuit Joan. Xiphilirius in Domiliano: iioti.jattt
tullianum,iib: de Oratione, ubi arguif eos qui cuto " y.uirpvs uy&vugvvy.zap eizoUi, v.ui tc-t OTSvbvvug
jejunabant, osculum pacis omittebant: « Alia jam J o-wiGule,v.ui.ywuTv.u;;id esl,«ssejie eliani certainina
consuetudo invaluit, jejunantes habita oratione P nocte eiidit, elinterdum nonnas et nnilieres com-
cum fratribus subtrahunt osculum pacis, quod est misit. » Qili videtur in hunc locum Siietoiiii in Dor
signaculuni oralionis. Quando autem magis confe- milianO, cap. 4, respicere : •« Nam venaiiones
renda cum fratribus pax est, nisi ctim oralione (conimisit) sladialoresijue et noclibiis ad Lyclmu-
commendabilior ascendit, ut ipsi de noslra bpera- chos, nec virorum modo pugnas, sed et feniina-
lione participes jam audeant de sua pace fratri trau- rum. » Non enim nonnse hoe'loco sunt nionachse,
sigere? quseoralio cum divortio sancti osculi inle- yel sanciimoniales : undenam has habuisset Domi-
gra, quam Dominepflieium facientem impedil pax ?.,' tianiis? ,Quis credat taniam fnisse ttinc Ecclesise
quale sacrificium est a quo sine pace reccditur? » corruptionem, ut nionachsegladialorum inore decer-
In Aclis S. MariseJEgyptiaese : « Et cxpleto, Pater tareni? fhec dico propter eos qui lioc Xiphilini loco
noster, qui es in ccetis,sicut mos est, pacis osculum pulant nonnas significare roonachas. llaque dico
oblulit seniori, et sic vivilica mysleriorum sancto- nonnura proprie significare Patrera, majoierii, se-
rum suscipiens dona, » elc. Apud S. Gregorium, niorem : quod plane indicant hsec S. P. Benedicli
lib. III Dial.,cap. 57,iibi agit de Maximianoabbate verba, quod inielligiiurpaterna reverentia,. iil est,
et fratribtis. in mari Adrialico periclitanlibus : Pater. Unde Add. 1 Capitul. Lud. imp., lit. 54 :
« Tuhc jam in navi residenles non j.arii-de morle vi- < Ut qui prseponuniur, iioiini voeentur, id est pa-
cina, sed de ipsa ejus prsescnlia et visione turbati terna reverenlia. » lla eniin Papias : « Noiinos VOT
onmes sibiraet pacem dederunt, corpus et sangui- camus majores ob reyerenliam. Nam inlelligiiur pa-
nem Redeniptoris acceperurit. > Et apud S. Ferreo- terna reverenlia. » El GlosstcArabico-Lalinsedictse,
lurii, cap. 25, Regulsesuie : « Slaluimus hujus culpseC ( Notinus, major. ltl plane.colligilur ex epist. S. Hie-
reiim comriiunioiiemDominicamet osculum fratrum ronyini ad -.Eustochiura. de servanda virginilale :
sex anniiiicnsibiis 11011habere. .'> Hinc capiendus « Quia maritoruni expertx doniinatum yiduilalis
est canon 12 concilii Anlissiodorensis : « N011decet prseferunt liberiatem, castae vocanlur ct nonn:e. J
niorliiis nec eticharisliam, ncc osculmn tradi, 1 CaSlseergo, quia viduceet conlinentes sunl; nonn:c,
Quia qui dabant eucharistiara morluis, id faciebant quia majores : quippe quse niatresfamilias fuere, et
osculo prscinisso. viduitatis libertate gaudentes, junioribus prajferun-
a jVo«discernat ordines. Ita apud Smaragdum et tur. Et in hac signitieationeviletiir surapsisse hoc
in Yicl. p.; vulgo Iegilur, Non discernatur in ordine. vccabulum supra citatns Xiphilinus, et inlerpreta-
Quamvis aulein seias 11011disccrnalur in ordiiie tum esse addendo v.vlywuiv.uc,id est, el miilieres,
quem dcbcant lenere moilachi, si taroeii abbas non quitlem viigines, sed; matresfamilias ac matro-
prapoiial senes pueris et adplescenlibus, id fiet ra- nas. Et ita iriteipretamlus supra cilatiis Sueionius,
tionabili causa. cum TOfendnas dixit, 11011 TOvirgines. Quosi sane
b Scimuelet Daniel pneri presbtjteros judicaverunt. notassel; quemadmpdum infra eodem capite: In
De Daniele claruin est, de Samuele 11011 ita; qui ni- sladio vero, cursu eliam virgines. Et sane TOnonnus
bilomiiius dici potest judicasse Heli presbyterum est ncmen hoiioris. Arnobiiis in psal. cv : « Si ille
lib. I Reg. cap. 11, cum ei judicium patefecit quod qui sanctus vocatur et nonnus sic agit, ego qnjsaut
de eo et domo ejus slaluerat Deus. qtiotus"sum ut non agaro? » Elpsal. CXL:"«Yscati-
e Nulli liceal alium puro nomineappellare. Sic S. tem mihi etroei similibus, quiainviceni nobis oleo
Fulgentius Rusjiensis episcopns in Africa neroinem D ] capila iiiipinguamus, el adulanies nobis invicem in
fratrum puro nomine appellabat, ut habeliir in ejus prsesenli ppsitl sanclos nos vocamus einoniios; ab-
Actisapud Siirium :« Alias aul.eroeirca slngiilos ita sentes vero nos ila mordemus ct perculinius, ut re-
mansuelus fuit, ut neminem fratrum puro nomine cte canibus coinparemur. » Nonnus .aliqiianiio est
clamitafet. » Ex quo iocoiiola neminein puro no- iiomen propiiura.; Moschopulus in Schedis,'KOVVBJ
mine esse ajipellandum raansueludinis causa. ovop.uv.vawvid.cst, « Nbnmis nonxen propriuin, »
A Frairum nomine. Subaudi, appellent. Yulgo leut S. Nonnus pcntifex Edessenus, qni S. Pelagiam
gilur, Fraires nominenl, qiiod est plausibilius. ad lidera adduxit, etNennus Panopelitanus poela,
e Nonnosvocerit. Nonnus, vox"satis vulgaris est, qui Dionysiacaet EvangeliuniJoannis melrice scri-
nondiim taraen bene noia. Nonnusvulgo monachum psil.Ita et Nonna. ldeniMoschopulus,NOVVK mpiov,id
significat, et ita interpretantur glossse veleres; est. « Nonnaiiomen propiium : » quodhomeii sor-
nonna monacham, ut videre est in visione Flotildis, lita est maler S. Gregorii Naziaiizeni, ul clarum est
quseexslal a'dcalcem Suppleinenti Flodoardi: « Au- ex Cjusoratione de laudibus Gorgoiiise,"ac proinde
divlt quod fieriiipnna deberel...»; Sed non est hsec male arguitur Moschopulusa quodam viro docto.
t Dominus. Ita in Viclorinisinss. Huic leclioni fa-
propria horum ybcabulorum Significatio,nata ex eo
<juodmonachi se nonnos, et monachse noniias appel- vet Vita S. MechihildisDiezzensis,cap.iO : « Soror
larent. Nam si nonnus monachum significaret, om- Mechthildisconlendit appellari sine dominse adje-
nes sine discrimine jussisset S. Benedictus nonnos ciione; altum onme contempsit in nomine: sed usus
appellari. cumjuniores aequesint moiiachi acnfio- exegit domus, et monasterii Regula, ut doniina vo-
1329 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. LXX. J 550
ptione, sed faonoreet amore Christi. a Ipse autem Abendi
£ locum noyissimum requiramus (Luc xiv), et
cogitet, etsic se exhibeat ut dignus sit tali honore. non occupemus locum priorem?— Resp. Illud nbs
Ubicunque autem sibi bbviant fratres, junior a scire oportei quia ubi omnes eodem prpspeclu et
priore'..1>benedictionem petat: transeunle majore propoSilo convenimus, maxirae siin mullis et in
minor surgat, c, et deteilocum sedendi; nec prse- majoribus humilitatis documenla dedirnus, cupere
sumat junior consedere, nisi ei prsecipial senipf quidem i prsevenire unumquemque iiiferiorem;lo-
suus, ut fiat quod scripluni est : iionore invicem cum secundum mandatum Doriiini condecens est.
prwvenientes.d Pueii parvi eveladclescenles iii ora- Sed rufsiim, 1 si res ad contenlioneni venit.de.hpc
torio vel ad mensas cum disciplina f ordines suos et unus aliura detrudere. velut de loco irileripri eo-
consequantur. Foris autem, vel eubi et ubi custo- naltir, valde cst improbabile. Causa enim ex hoc
diam habeant et disciplinam, usque dum ad inlelli- perturbationis et inquietudinis riascitur, si incipiet
gibilem setatem perveniant. '..•'" nemo alteri cedero; et si jiro hoc certamina mo-
§ II. — Ex REGDLA SAKCTI BASILII(cap. 10). veantur,; similiter erit tanquam si de piiinalibus
Interrog. t Quomodo oporteat observare rios cir~ conlendatur. Propter quod ppoftet eliain in hoc
ca cathedras et accubilus, cum tempiis poposcerit, eonsideraritius jirovldcre, vel qiiid unicuique no-
qtioniam Doihini habemus prsecepium cjuod rios in B ] stTum compelat, vel certe indulgere ei cui ciira
omnibus informat ad Iminiiitalem; in quo etiam de comriiissa est, el in cseteris et iii recumbendb cu-
boc pronuntiat, tit cum ad conyiyium imus discum- slodire ordinem, et obtemperare ei, ut impleatur in
careluretabbalissa. » In aliis.iamen cod. rriss. 110- id est, « Kure apud Cnidios Ceres : ab ep quod sit
stris atqiie eliaro edilis omnibus, quos viderim, legi- vitse doinina. Horus. » • '
trir, domnus. Et rectius. Nam TOdominus estnomen : « Ipseautem cogitet. Supple quod dicitur,vt su-
regium et ihrperatorium, qood cliam Angustus im- pra cap. 2 Regulse, Meminisse debel quod dicilur,
peralor recusavit. Setl postea a scriptoribus, ut vo- idest, quale nomen sorlitur, ut facta responde.ant
cabtilohtiiiiilipriutereulur, ex vocabulo, dominus, ' liuiciiomini.
factnm est, donmus, per syncnpen. Qiio yocabiilo , 'J>Benedictionem petat. Hsec inter se mutuo con-
olim sanctos viros, episcopos aliasque honorabiles yersarites, sibique occurrentes seque salutaiites be-
persbrias appellarnnt. Severus Sulpilius, episl. 2, hedicencii ratio veterum Chrislianorum fuit, ut li-
« Dpmmim MaiTinura obiisse nunliant. » Epist. 5, quet ex Terlulliano, lib.de Teslimonip animse, cap.
« Dommis Martinus. »Idem videtuf in cliarta S. Ger- 2 : « Et qund penes Deum bonitaiis et benignitaiis
marii episcopi .Parisiensis ; in siibsciiplioiiibus conc. omnis benediclio inter nps summum sil disciplinse
Arelaleiisisiv; concilii AiirelianeiiSis m; in epistola et conversalionis sacramenfum, Benedicat te Deus,
Pappoli episcopi Carnolensis ad episcopos in conci- tarii facile pronuntias quani Christiano necesse est. »
lio Parisiensi eongregatos; lib. iv Gregorii pap:c, „ Seergo mutuo salutantes Christiani dicebant, Rene-
epist. A5; in epislola Consianlii et Dadonis episeO- *-'dicat te Dens. Cum moriachi sibi occursabant, ju-
portiin ad Desiderium episcopum Cadurcensem, et; nior dicebat, Benedicite, ut slaluitur in epilome Lu-
passim iri epistolis ipsius Desiderii episcopi Cadur- dovici iinp. super Regulain S. Benedicti : « Cum
censis; in epistola S. Radegundis adepiscopos.a|)ud 1 vero sibi pbviant fralres, ubicunque junior dicat
S. Gregoriiim Turonensera, lib. ix Hist,, cap. 42; ; Vprioriv inclinato capite, Benedicite.t Senibr verore-
S. Ennodii, lib. in, epist, 4; etpassim alibi. Eademi spondeat, Deus, ut clarum est ex cap. 15 Regulse
ralione dicitur, domna, yrodomina, utpateiex epist. Magistri, ubi agltiir de excommunicalo : « Petenti
29 Eiinodii, lib. ix : « Bene jecisti, domna Agnelta, > oenediclionem nullus respondeat, Deus. » Et hsec
et_alibi passim : episl. cilala S. Rariegundis, epist. quidem salutalio raaxime facit ad devolionem, cha-
2"S.Gfegorii papa.,lib. vi : « Gloriosissimas autemi ritatem, gravitatem mutuamque obsefvantiam et
filias meas domiiam Dominicam et domnahi Eudo-- reverenliam, ablegatque insulsam et scurriiem ne-
chium mea vice salutate. > scio quam familiaiitatem.
A Gnecis receiiioribns pro T6 v.vpiog,id est do- " e Et det ei locum sedendi. Si ibi consistat senior.
minus, dicitiir v.vobg,etiam per syncopeii. Ita apiidI i Pueri parvi, lta iriutro.que.cod. ms. S. Gefm.
Theodorum Balsainbnem in can."55 sextse Syriodi:; Apud Smaragdura vero, et S. Dunslanum, et in
Ms^pt T«J ifrju.epiugTOOUyioiTcczov nu.Tpiupyovv.vpov i vulgatis legitur, pueri.parvutu Pueri parvi sunt in-
Uiyjy.fi>.,id est, « usque ad tenipora sanciissimi pa- fantes. ,•• -_: '•'.'
triarclias domni Michaelis; « el in 4 can. synodi pri-- , e Vei adolescenles. Particula vel hoc loco sumitur
maj et secundse Constantinopolitanse : 'BTCI-TVS'.copulative, non disjunctive, ut ssepe in hoc opere,
h'a"^Pl«STOV uyiu-o.Tovv.vhovAoux?.-id est,» lempore: D . quemadmoduro tolies monuimus,
sariciissimi domni Lucse;' » el infra in eumdem ca- . t Ordines suos consequantur. Juxta tempusingres-
nonem : AtKTOUTO v.uib uvToguyiiiTUTO; vvpbg \ovxug sionis suse in monasterium, non solum inter se. sed
iiziTpstye T&ipovuyja, v.v\iepel iv.eivwv.vf,S>iiaxap.lati etiani iriter alios monachos, qnia setas non debet
T« "lepoo-olvixiToyv, id est, « Idcirco ipse saiietissimusi discerni, nec prsejudicare in ordine, ut supra dixit,
domnus Lucas permisit nionaciio. et sacerdofi illii nisi foiie abbas rationabili causa velit aliquem eis
domno Macario Hieiosolymitano. » Hoc vocabuloi prseferre.
ulitur Thcorianus in legaiione Armenorum : KKI i %Ubi et nbi.Lege, ubi ubi, expuncta copula, ut
yo.ipeTwo.VTei TOVv.uHo\whvTfig'Appeviugv.vpbvNK/>- supra cap, 56 dicitur : Vel aliud quid excesserit,
aiai.v, ita in editione Parisiensi, nam quidam legunti ubi ubi.
vSjpiv,id est, » Salutato uriiversali Armenise domnoi i1 Quomodo oporteatobservare, etc,; HaeCliabentur
Narsesio. ». Dicitur et.xvpig. Joannes Moschusi ajiud S, Basilium inlerr, 21 Regularum fusitis dis-
Prati spiritalis cap. 76: EO/X«3e/<pl," ovv.olSug,id est,, putatarum, et aptul Rufinum ms., cap. 11, qui hoc
« Domiie fraler, nescis. » Ita et feroininum v.vpu : ut roulta alia, conlraxit.
vel xvpfix>rov.vpiu. In Cliron. Constaiilinpppliianp : caput, » Prcevenire. Legendum videtur, prmoccupare, ut
v.Mp-o tiig 'AvKTo/.iij,id est, « dpmna Orient.is.» Vetiis in textu Grseco, xpoy.u.Tuktp.Suviiv:.,.' -
sane yoeabulum; nam Cnidii olim ila Cererem in- i Si res ad contenlionem. AdjeCi particulam -si,
digetarunt. Auctor veteris Elymologici : Kvpf,nupu. qua? desiderabatur,
KiiSiet; Aiififitvp.'.
irstpu Tbxvplu «Iv«iT»0Xyy.*apo(i:
'"' '
1531 ;:-:-Si BENEDlCTI-ABBATfSANIANENSlSi? 1532
riobis illud qubcf dictumest : Omnirivestra honeste A . scniori et reverenliain, ut condecet, eoinpptenietf
etsecundum ordinem fiant (I Gor.i xiv). exhibeat.
§111.—SANCTI"HIERONTMJ (eap. 5). § "VI.— Item (cap. 15).
-'•" QuiCiinque autem -moiiaslcrkim prinnis ingre- 1 Qui piins in monastcrio conversus fucrit,
pri-
dltur, h primtis seclet, primus :arobpiat,« primus imi: ambulet. primus sedeat, prinms eulogiara acci-
psalmuni dicit, primus in mensa extendit raatniin, pirt, primus eommunicet in ecclesia, prior loqualur
prior in ecclesia coitimunicat •: nec selas inter eos ctim interrogantur fralres jiro aliqua
qusestione,
requiritur, d sed professio. piior [Jsalnium clicat, in choro jirior constet, " heb-
§ IV. — Ex REPULASANCTI IsiDORi(cctp.5). domadam prior faciat, manuin in lnensaro primus
« Qui in moiiasieriiim prior ingreditur, 'piimus
f exlendal : nec setas sola inter fratres requirendr,
erit in cunctis gfadu -vel ordirie. Non qusereiidum sed conversio est et laboris
esl si dives sit atit pauper, servuS an liber, Juverns Undo ct hsec discrctio seniorisstudiique projmsitum.
est prsestolanda, ut
an senex;, rusticus tin ierudiltis. In roonachis eniin
quomodo orga Dei amorem cultumque fervcu-
hec setas, nec conditioijuseritur,-f quia iriter servi qttcm tem vitlerit, sic lionoref. Non enim generis dignitas,
, et liberi animam nulla apud Deum estilifferentia.
;
TJ aut rerum opulenlia, qiiai.iiqujsqiie habuit in ssceulo,
§ V. —Ex REGCLA SANCTI FRUCTDOSI (cap. 12). vel setatis graiviieviias exquirenda, sed \ilse recti-
11Cautela, et mocleratio, et pudicitia, ficics ct
monaolii. * enim tudo, et ardenlirsimse fidei merita debent esse pen-
siifceritas, ornant habituni Duplex sanoa. Ille enim polior, qui Deo proximior, jiidican-
nullo mpdo\esse ,debet. faroulus Chrisli, sed verii5i- dus «si. Monachi
cus et i simplex, k superciliosi lastus careps effigie, inriioiiaslerip "saticte, et pudice
Coram senioribuS suis pfior nullus anfbulet, neque alque hpiiesteyiyentesp;ersiS:tant; ? laicifprisabb.ar
tis, vel prseppsiti niandaita p,eragant ...
non jussus sedeal vpi loquatur, sed hoiiprem frairi
'" Quicunque aiiteni, e.lc. Hsec sumpta stint ex .motli liomiiiibus inaledicit Scriptufa : Vce tlupliei
• epist. S. Hiefonymi, quse' prsefixa esf Regulse S. corde el lcibiisscelesiis '(Eccl. u). ' " " ' ;'.
""
Pachoiriii, quse in c.odice Vindocineiisi, iibn, iia i Ei simplex. Y.erus ille mOnachtis.qui Siiiijilex
recte, per iroperaiivurii eniintiaiitiir. est, qu.i nunquam irigr.ectielur regiitiiri coelpVuin
• !>Printns sedef, etc. Hsecet sirnilia non liabentnr nisi efficiatiir' sicut paryulris ;'et liocpst ChTisiipra-
in Regtila S, Pachoniii, qtise exstal apiid, Pallacliim ciikitn. Sed quani sit exiriiia .sirhpIicitaS;_.'de'cl'araf
cap. SeTqbennesioiis, et apud Sozbitieiiiuifilibr.iii saiicfus 'Ariibrosi.hsin . ExiibrXatibne ad yirgiiieiti::
Hist. Eecl., cap. 13, ne.queiii inajori fiegtila S. P-a- «Bonse cnirii divilite.suntiniiocenlise aique .sinipij-
choroii. Quare dicendum est, aiit Regulas S. Pa- cilatis, cjiiibus peccaluhi non inipulattir, quia nuiia
cboraii n.on esse iiitegras, aut S. ilieionymum boc in iis-doli frau.ijisqueyersutia cst,, Omnis eniin siiii-
lopo iiarrare fantuni quasdam iradiliones non scri- t"plex_0btfec!are non novit, nescit iiividere, suo con-
de more taiituui "'seryarerit Pa- itentus est, aliena lion qutEfit : et si egeat, sibi diyes
ptas, quas"•'''" ' " discipiili S, ' •" V VMietur,si "s.upp.elat aiimentb,esf saiisvDeniqup
c Priinus ps.almum dicit. Non dicit, incipiat, quod -ptilchre appstplus : qubcl
;chomii.;
"Etprofundci, iiiqtiit^, paupeflcis
«onfifniat opiiiionem a nobis supra fractaiain de eorutri cibundciviiin divitiis simpticiiqfis eprfan."":)
Prdine canendorum jisalmorum a"singulis fralrjbus. Et^libro de obitii Satyri fratris cle eadem ageiisii:
d Sed pfofessib. 1'd'es't, tempus; quo quis vitse •« Ea est qusedam nioiTiiiiteinperaiitiaelsbbriciss..»
"
monaehiese jirofession.eiiiinire coejiit . -. Et pauSoppst•: "«.Ariiriia'bene.dicta pmnis.;siHl,pi),e:x, »',.
:<JQtii ih monasleriurii, efc.: Ifsec ireperire est in •;"'*::SupercHio'si:fa,sfftscqfcns
"Regulaedita S. Isidori, cap. 4. Tt.egB.ianis.,' curii in codiceinosfro coirupte legerelur, -
f Non qucerendum est si clives sit aut pciuper. supercilio fastiis caferis efftgiem. . .
Prceclare S. Hieronymus jpepist. adCelantiam : 1 Qui prius in monasterio, ete.Ifajcbabenl.ur iii
:« Niilli te miquam' de generis npbilitate prsepprias, Reguia ifis. S. FfiiciiiOsi archiep. Brac. cocl. Crass,.,
-neque obscuriOreS,q,iia"sqt]eet humilibre Ipcb natas ;Po(leiti;:cap.VI'5.,';part!ni,;siimpta;;gj[In.stitutis'$,.'/Pa'-,
;te iiifefibfeS piiies.-"N.escit.religib nos.tfa,persoiias Pholhii, ut videre esi in epist. cilata iS.ilieroiiyiiii,
accipere; hec •cOnditioiieslioinihum, sed animos in- 'pariiiripx Regula sai)ei.i Patiis Bei.edicti."::
spicit singuloru.m : servum " „et nobilem cteiiioribtis P1Ilcbtldmadum faciat.• In culin.a.
'pfoiiiiritiat/ » * Lciici.Ejnsnipd.i laicieraiitvveliiti q.tiidani servi
, * Quia intei sciviet liberi animqm niilla dpud Deuin ;s'eufailiuliinonaSieriofuiii ad negoiia: saeculafia (!e-
esf di/ferentia. Nani, iit ibiderii ait D. Hierpnytiius, D ptitaii, ut ex bbc S.Fructtiosi loco patet," etex R.e-
;< Sota apiid Db,lirir,libertas iest, nori Sefvire pecca- gtila :S. iilsidoriicap.,20,.: « Ars aiilehi.pistbiiaVafl.
tisjSilitiiria "apuci Detirii est nobililas piaruiu esseyir- laicPS je'ftihebi'1."j' Meminii Jiisiinianus novel.aS, ex
..iutibtisv'» "•" qua ajiparetfuisse distinctos a hionachis tons'y_:a:.e;t
irCauteia etmoderatiO,,ete. Hoecvidere eStinRe- Sps.te,tibi ageiis deriovitiis.statuit'eos>,ovJ3K '-v.vXlis^nii
'gtila ms. S, FrucluOsi arcliiepiscopi Bfacarensis Tfi)Vv.uXovpt.ivay'xp-no-BuilaixS>V} e.t
_i(j;est, «,li;ti'i,pi]SU,l',a
cod. Crass., eode.m cap. 12, .... /vesie
:'" i 'Duplex eiiim:niiMq1 ntdilo ':es$e:"debcifamujus Tii, ih eoriiBVquiiaici/yocaiitiir;,.»iri.cbnc.,A.;elate_ri,si
qtibobritfbversiaiiiier tbeoiibriiiii episcoptiiiiet
Ghristi: Duplex ltie est -qui noii siucere cpram 'Dep Faustuin 'abbateriVli-eririeriserii. cbmpoiiitiir, fitTiibiifip
et liominibus ambulat, qui non pure Deuiii qtiajiif,, faicoe multiludipis et congregatioriis iti mpnasieiio,
Sed duabtis: viis gratlitiir, tit explicat. S. Gregprius' "qusesulijicitur abbali,' ei clericoiiiiii ipbiiasteriiiqai
iib, i Moral., cap. 11 -: «Sunt lianique noiiiiiiliiqui eplspbjio :.sed:ejusmodi laici seuiaica' coligregatio
in liis.boriis quss faciutit siiiiplicbsiipn stiritj diirti pr'ahl veMinonacliiV atque Ita appeliatittir,'cjtipc!pbii
i»onin his retribulioneni iriteiius, SedPxteritis fayp- •eSfeen.tcleri.cali' loristira iiisigniti, '_quamy.is'.' inipi'0.-
Tem queerutiti Utide bene per quemdainsapienfein piie.:Nori "suritvenimitioiMchiiaici,:se;i ltieciii iiiter
dicitur.: VcBpeccaioiiternimingredienii diiabusviis, Plericos etiaicos, ut docet S. jDiOfiysiuS^rebfiagija
.Duabus viis' .peccalor qtiippe'ierraiii injjreditur, (Gcip.XiEccl: Hier,). Ppslea tame.i: Jlii tiionaciiiVqui
quando et Dei est quod opere exbibet, ef niuridi :atcl)prijm;nori'Suiii; idejiHlail,laici apjjellkti^tiiiit,
quod peri cogitationem quserit. » Quapropter ejus-... ; atqiie eiiam^cPrivem^RbbeittwAriiisModbreiiSiflt..
1533 CONCORDIA ''REGBLARUM. — CAP. LXX. 1354
§ VII. — -Ex"RE«jiiLA;'cnjDS»AM'(Tc'op.'"'4'6).'"*''""'""'"''
AicoiiStiiiiaintuf,piseter si uberis conversatio religiohis
Quanto se affeclu vel charitatis ministerip ih mo- meriieTitiit 1"inantea promoveatur: vel si gravisculpa
nasterio animse pesitse debeant diligere, SanctprumI exegerit ut retroJ regradetiir: sive aliquis e fralribtis
Patrum inslituta sanxerunl. Sedin-qtiibus sitactibus5 agiiosealtir setiiorem affectare locum, cum verecunda
vel ofliciis dempnstraiidum,appMs ^pro parfe Indi-• castigalione rcfellattir :. qu.ia npn debiti honoris lo-
caildtim est... Habet; denique ,latissimum yjrtutuml cuip prsesunipsit; nec religioiiis commeritum, sed
pppia ambifum, qup circumsepta facile hos.ieni sibii .ambitioriishonprem ind.ebitum cpnatus .est.arrjpere.
sujiefet ad.versant.em'.Sunt eteniiti nonriulla quse ipi Iii consessu fra.trum, si.alius supervenerit, qui jri-
aclu yidentur exigua, el tatiien vel custodita, yel np-- niores suntprdirie assui-gant, ,el senipri loc.umprse-
glecta, 'i atif iepescente, aiit ferventeaniirii mplui beaiif. Junior.es vero senibribus nullateiips supef-
'denioistfantui: uf eSl huroiliatio capitis, et sermpr- biendp .cpntradicant, sed .cunl oniui humilitate yel
num 'affabiiissalutatib, quse atii rigidse mentis yei.jp.i interrogati yel cprr.eptiresp.pndeant. Si fabenjteniiri
corde, c atit [si] certe pise purissimiim patefacientt quodlibet deiictum Junior seniorcm aspexerit, i rion
affectum. Servandtim est ergo famulis vel'famiilabTjs i iexprobrando ad confiteiidrimabbati vel prsepositb di-
Chrisli, ut semper intra meiftis siatum iea .miirian.t t "iigat. SimOiter senior juniori 'faciat. Ad confessio-
quse. ,a vefa hunrilitate ap charifate non discedant,, H jipm yenieiis prius jirostralus ;supra huraum suam
"
quibus sumnia constat virtuttitii. Nam sicut tiuti- ciilpam esse dicat : sic priusquam surgere jubeatur,
qtiam sine vera humilitate vera manet charitas, itaL siiaiii confessipnem manifestef. Quatidp ad aliqppd
ntinquam absque ypra phafitate ypra manet huniili- ojius fieri>,cOiiihiealus rogatur, i yenia pifuspelaT
tas. Arripiamus ergo instraere fundamenltim, ui ad! tur, et sic de opere quod faciendum est, cominealus
culmen perveniamus virtutum. Sic prius huniilitas: rogetur. Quando ad abbaiem venitur, cuni omni iiu-
nionstraiida' tam in actti' quain iii' affectu, ut post: iniJilale veni.ampefendo .accedatur. Similj,terû.ando
cliaritatiscopiasedificetur. Et quando sibid liiutuatim egredilur, cuni venisepefitione benedictio quajralur.
invia, y.elin quocunqtie locopcciirreriiit, omni htimi- Ntillus monachorum per semetipsum de prppria ne-
litale ab invicem eflectentes beiiedictionein rogent. cessitate abbati suggefat; sed omn.es p.er prseppsi-
Et siunusex.eisserijprfuerit,prius juniprbeiieciictio:- turo, qtiidquid necessitalura fuerit, "abbati studeant
nem postulet. Tunc demum senior prosequatur, * Iri inliriiare.Si sacerdbs"" vel quilibet religiosus yene-
cursu vero positi ,-prout ab abbaie.fiierint oTdinati,,. ri.t, ul eis per; abbatis comnieatum silpccurrendutii,
vel 6 ad psalmiim canen.dum, y.el ad lectioiies reci- " a longe adstantes cum omni humilitate fle.ctentes
tandas, vel etiam ad .communicandum cuntes, suum; genu sub silenti voce n benedictionero rogent. Et si
ordinem cuslodiant: nec constitutiim sibi locum tian- G ordinatum fuerit ab afabateutciim his aliquis fratrum
silieptes, ,i.na.mbitionis y.el arrpgaptise yitio demer- • lo.quatiiT,cum Oroiiihumilitate, et mpdestia;, ap sor
gantur. Abbati ,-ve.rpstudendum esintper erdineai," brietate loquendum esl, ut in omnibus his virtus hu-
sicut conversi in monasterip fuerint, ita in suo ordine militatis et sobrielatis, ihveriiatur. ;
Chron : « Cum quidam Cislertiensis ordinis abbas I3bi videSj.ps.fl/mMm canere, idera.esse quod dicit S.
prpyectse sctatis, inirse simplicitatis cuni suo itioiia- P. Benedicfiis psalmnmimponere. Sed dehissupra:
cho ef converso pro quibtisdam riegotiis itef ageii f tianiea protrioveatur.' Id• Vest,-in superibri
' or-
ret. » Pelrus de ¥allibiis Sarnay ,,-cap. 5 Hist. Aibi- dine collocetur. :: "'
gensiuin. :« Abbatiirigintasex, cotiverso vero vigititi> v .-• i Regradcliir. Id Csf, degradelrir. Nam particula
-quatuor plagas infligens, » clc. Omnes taroen mpna-: re in compositiorie ssepe destfuit, ut, refigo, relego,
chi olim conversi appellabantur, ut supra observa- recludo, resero, queraaclmodumvtilgo do.cent gfam-
tura :est. ' '' ', riialiei.Idem vocabuliini videre est in Regula S. Pa- 1
" Pro parte. fd est, aliqua ex parte. cbomii, art,, 92 : « Et regraclabunf.iri'iiltiinuih,
;)> Auiiepescente, aui fervente animi.riiqtu demon-1 v doneccorrigatiir.il Efart.94; « Regradabitur :de
strantur. Lege: aut tepesceiiiem,aut ferveritemanimi solio stio, donec"corrigatur. »Ita legiluf in Regula3
molum demonslrant. ms. Floriacensi, et iti conc. "Vindocinensi, etsi iir
c Atit si cerie, Partictila si\ redundat. .'.:.'-.• Regula S. Pactioniii excusa legatur, d'egrddabuntet;
^Miiiualim. Id est, muluo. •'.;:.'.. -
e Fleclentes. Apud Smaragdum additur, gehua. Et D ] degradabilur. Sed ejusmodi lectioiies nianant a qtio-
dam correctore. Hoc vocabulo utitur conciliiini Au-;
iri margine adnoiatur ctiiri asteriscoTo capita,[ "' iv, cari. 10 : « llli veio.qui illicite
f JMettrsu. Id est, iti opere Dei, in bfficio.divino, reliarienseriioli sunt., regradentur. » Hinc • Id
pro-
est,
regradatio,
inhoris canonicis, nam cUrsus id significat. S; Gre- degradatio.Concil. Aurel: m, can. 4, « in regrada-
gorius Turonensis tle Gloria confessorum, cap. 57 : ; .lione honbrum, prioruni staliitaseryeniuf^ » :
« Nain post expleiumiii oralorio cursum clevabatui i Non exprobrando ad confilendum.Lege, ul apud;
a prseseritia fratrum. » Et lib. x Hist., cap, ult..« De Smaragdum, Non exprbbrdndb, sed magisdolendpad;
cursibus etiam ecclesjaslicis tinumVlibrtim edidi.» . confilendum. ,' " ."""'
S. BonifaciuSarchiepiscopns Moguntiiius,epist. 47 :' k Cenimeatus. Id est, licenlia, ut supra nota-
« MTigbertus.presbyler et Megingordiis diacpnus'. turri est.' 'x
'".
Regulam vestram vobis et
insinuani, speciales hbras, 1. Venia. Giilparuta videlicet.
et cursum ecclesise custoclianl. « Sed de his supra m Vel quilibetreligiosus.^ Sive clericus, siye jno-
fusius actum est. "
nachus.'-
g Ad psalmum canendum. Ita Ioquiltir idem Paler ; ''» Benedictionem vide-
: rogent. Illum• religiosum
': :
«
cap. 19 suseRegulse : Ut inloco in quo aiiteafuit, licet. . ",' . ,'
«ec psalmum caritet, nec ullum ordinem teiieal. »
1551) S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS 1356
CAPUT LXXI.
DE OSflARHS MONASTERII.
§ I. — Ex REGULA SANCTI RENEDICTI. A omni mansuetudine timoris Dei reddat responsum

I>Ad portam monaslerii ponatur c senex sapiens, 1 festinanter cum fervore charitalis. Qui poriarius,
qiii sciat A accipere e vel reddere responsum; cujus siindiget solatio, Jnnioreni fratrem accipiat. i Mo-
maturitas eura non sinat vagari. Qui portarius cel- nasterium autera (si licri potest) ita debefconsiitui,
lam debet habere juxta porlam, ut venientes semper u.t omnia necessaria, id eSt, aqua, mplenflinum,
prsesentem inveniant, a quo responsuin accipiant, liorlus, pistrinum, vel artes diversa: infra monasle-
Et mox ut aliquis pulsaverit, aut pauper clanlave- rium cxerceantur, k ut noif sit nccessilas monachis
rit/ Deo gralias respondeat, 8 aut Benedic: et i>cum vagandi foras, quia omnino non expedit animabus
a De ostiariis. Ita in utroque cod. S. Germ. et dem benedictio, ut jiliirimiim, est precatoria.
apudSmaragdum; recte, quia hic ponitdups pstia- 11Ciim omni inansuetudine timoris Dei. Id est, cum
rips, nempe allerum senem, et af.erum juvenem. At mansiietudine qtisetiinorem Dei spectet, non vanam
in vulgatis et in Regula a S. Dunslanc emendata hact aulicam adiilationem, cum Christussil inhospite
belur, de ostiario. suscipiendus, sive ille sit dives, sive pauper.
l> Ad portam monasterii, etc. Hoc caput exstat 1 Festinanter cnrri fervore charilatis. Duas S. Be-
etiam in Recapilulalione S. CsesariiArelalensis, ca- nedictus reqiiirit in reddendo responso yirtules :
plle ulliino, masculino gehefe in feniininum mutato, mansuetudinem, quse ex timore Dei, et chiigenlixm,
quia scribit sanclimonialibus. quneex charitate procedat, quia spirilali viro omnia
"
.« Senex sapiens-. Senis pertarii sapientia ob duo spirilaliter agere convenit.
potissimum requiritur.; "primo , m advenieiitibus i Monasterium aulctn, si fieri potest, elc. Idero
prudeiiter.satisfacial; secundo, ul aniinam suam cu- habet concilium Mbgunliiiiim sub Carolo Magno,
slodiat, ne vagandi ei libertas Subrepat. Qui non cap. 20, idque ex ancloiitale Regiibc, et liber v Ca-
solum moribus, sed eliam oetate senex esse debet : pittil., imjip., tit. 78, tibi jiracipitur ut missi regis
nam Statim subjungit dandum esse eijuniorem fra- simul cum episcppis iiiiiusciijusque dioecesisperspi-
trenT in solalium, qui liceljunior sil " selate, tamen ciant loca monastefioruin, « si in apto et congruo
debet esse. senex nioribus. loco sint posila, ubi conimodum ac iiecessariuin pos-
d Accipereresponsum. ldesl, concipere advenien- sit acquiri, quod adutililatem perf net monaslerio-
tis volunlateiii, quam ab eo sciscilalus fuerit. . rum, sicul in sancta Regula dicilur. Monasleritim
« Vel reddere. Particula velhoc loco Sumilur co- autem ita debet constilui, ut orania necessaria infra
pulative : nam non modo liorum unum prseslare nionasterium exerceaniur : utnon sit necessiiasmo-
debet Janitor, sed utrumque, nempe bene accipere, . nachisvel «leiicis vagandiforas, qiiia-non expedit
et reddere responsum. . animabus ewum. > Uhi addita sunt illa verba, vel .
f Deo gralias respondeat, Deo gratias est antiqua clericis; propter canonicos.
Deo gratias agendi fornmla, qua blim Chrisliani ute- k Vl nonsil necessilasmonachisvagandi foras, elc.
bantur in occursibus et congressionibus. S. Augu- Optima conslitutio, et monachorummenlibus allins
stinus in psal. cxxxn : « Hi etiam insultare nobis defigenda, si eos vitsc perfcclse sensus aliquis tenet
audent, quia fratres, cum videnl bomines, Deo gra- stiraulalqiie (lesitlerium. In mundo enim alget pietas,
tias (licunt. Qnitlest, inquiunt, Deo gralias ? ltane C torpel devOtio. Mundi pestilens aer est, qni citius
surduses, ul nescias quid sil Deo gratids ? Qui dicit monachos sua conlagione ftineslat. Mundtts retibus,
Deo graiias, gralias agit Deo. Vide si non debet fra- el plagis redundat, qua; statim moiiachum involvtmt
ler Deo gratias agere, quando videt fratrem suuin. et irreliiint. Ot ppbyyt, xui TruyitiegToTg ibei.ovo-iv;
Ntim enim non est loctis gratulatioiiis.quando se in- coSfivui K(TSVxoop.iv.uvGWTvyiui,id est, « Munda-
vicem yident, qui habitani, in Chrislo? » OptalusMi- norum congressus et frequeiitaliones his qui volunl
levitanus, lib. n contra Parnienianum : « Tunc Se- salvari laquei suut, » inquit S. Antiochus hoin. 5.
cundiis dixit, Sedele onines. Tunc dictum est ab lta senliebat olim S. Nonnosus prseposilus monasle-
oranibus : Deo gratias, et sedertint. » rii Soractis monlis. .Cumcnim in.eo inonasteriodlei
*: Aut benedic. Ita in Concordia ms. Vindocinensi penuria esset, jam parati erant monaclii per vicos
et-in' cod. S. Germ. ma. Vulgp tamen legitur, bene- et oppida oleum quserere : id non tulil S. Nonnosus;
dicat, ut apud Smaragdum. Sed textus Regute apud sed magna humililate, ut abbas Jussa revocafet, effe-
eum vitiatus est, et legenduiri est : Benedic, non cit: ne fralres monasterio exeunles, diun olei lucra
benedicat, Quod plape indicant ejus adnotala in litiiic qusererent, animarumdamna paterentur. Itaquepau-
lociim : « Eleganter hic duas venienliuni beatus po- cas olivas, qu* in arboribus reraanseraiit, in prehim
suit Renedicliis personas, unam potentis : qni si niitti jussit, el quantum olei exprimi posset, sibi
januam monasteriiinvenerit clausam, manu vel fusle deferri. His ita perfeclis, vasculum oleo impletum
pulsateam : aliara vero jiauperis posiiit, qui non pnl- anle allare posuit, et climissisarbitris bravit; et po-
sat, sedtantum humililerad jantiam clamat. Quibuset stea exiioc oleo parumper, in omnia vasa monasterii
salis apta a portario respondendacomposuit resjionsa: D diffundi jiissil, quse conlinuo claudi jussa, allera die
videlicel iit voce pauperis audita, Deo graias agat:po- aperta omnia plenaireperta sunl, ut refert S. Gre-
tenti vero occurrens obviam humiliter ab eo benedi- gorius lib. i Dial.,. cap. 7. Idque olim sacris hunia-
ctionem pelat...» Si ergo juxla Smaragdumjanitor a nisquc legibus cautum fuit, ne monaclfi urbes aut
divjtebenediclionem petere debet, necessarium est lc- pagosobambulaient, sed ut in monasleriis mane-
gisse Smaragdum TObenedic,non TObenedicat.Ilaque rent inclusi, iithabetur can. 4 synodi Chalcedohen-
Iegendumest,fceHedic.Ilau!janilorIienedictionein ab sis, el can. M synodi Trullcnsis",et Cod. 1. 29, do
hospitepetere debeat: quia monachi humilitati magis Episc. et Cler., ele.-: oi hTolg u.tivuo-Tupioig SiuTpi-
consentaneuin est petere benedictionem, quani bene- €ovTegpfieyjToiBUV K,ovniuv iiievuiT.WVpovuo-TYtpiuiV,
dicere, magisque ad S. P. Renedicti menteni accedit, id « in
cst, Qul monasteriis degunt, poiestatem inde
qui cap. 55 vult ul munachi ab hospite obvio beiie- exeundi non liabeant; vel in civitateAntiocliensi,seu ,
dictionem petant, cum nullum hac in re discrimen in aliis quibuSlibet eivitaiibus conversandi, exceptis
iuter ingressum et occursum intercedat< Qua? qui- duntaxatiisqiuvocanturappcrisiariiiquibiislicenliam
mi CONCORDIAREGULARUM. — CAP. LXXI. 1358
eorum. Hanc autem Regulam ssepius volumus in-j Anuritient abbati. Nam et hoc observare debent ipsi
congregatiohelegi, ne quis fralrum se de ignorantia duo fralres quotidie, ut horis quibus opbrtet ih mo-
excusetv liasterio legere seratis regiis se jiragant, » etlegen-
II. — Ex REGCLA O RIENTALI, les audiant: el cum ad opus divinum 'oralorii i in-
§ dex sonaverit, seratis item regiis oratorio praesen-
> Quando ad oslium monasterii aliqni venerint, si
tenlur. Ad opus labpris hoc quseratur quod possunt
clerici fuerint autmonachi, majori honore suscipian-
pro setatis possibilitate irojilefe, id est, aut si artes
tur : lavabunique pedes eorunii juxta Evangelii prse- sciuiil, aul certe, si nesciunt, in quo jiossnnt quoli-
ceptutii, etprsebebunt eis omnia quse apla sunt usui die adjuvent septimanarios. Tamen labori alio non
moriachorum. b Si quis ad osthim monasterii vene- si jiropter opus aperiendi et claudendi
quseranlur,
rit dicens velle "sc videre fratrera siium vel propin- omni hora occupentur. Annonani canum a cellarario.
qtium, Janitor nunliabit abbati : et permitleiite, cf eis cum aqua vcl culinseremanenle
c eum accipiet coniilem, cujus fides probata esl; et ipsi accipiant,
Juscello minislrent. Animalium intra monasterium
sic miltelur ad fratrem videmlum vel proximum. curas adjuncto in seplimana illoruro liebdomadario-
a Si propinquus alicujus morluus fueril, prosequendi
rum Solatio ipsi impleant, et regise mnnditias ipsi
funus noti habebit licenliam, nisi Pater monasterii B excrceant : vel intra eam k eicendelum suspensum
e
praeceperit. Nullus de liorto lollat olera, nisi ab el factum incendant quolidie, ut noctu foris cujusque
horlulano acceperit.
coghoscatur ingressus. Qui senes, ut superius dixi-
§111.— Ex REGDLA MAGISTRI (cap. 95). mus, pro hpiiorc setatis cum abbale manducenl se-
f Duobusfratribus 8 sctate decrepitis. cella intrai cundum, formam prsefatoe humilitatis, l ut sancta
i»regias monasterii pfope constitualur : qui depu- evangelica demonstrat, cpisedixit iiec ipsis se supe-
lati ibi et claudant monasterium omni hora ppstt riorem velle ostendere. Nam talibus dicit SCriplura
exeuntes, aperiant ingredientibiis, et advenienless perfeclis : m Quanto magnus es, tanlo humilia te: et
damusvolentibus ad sola respensanecessariaexire.» nacho soli cum extraneo coHoqui. sed dabant ei
Consnle Photium in Nomocanone l:t. n, cap.i.Ideni i comilem et sermonum testem, non quemvisde tri-
slatuituv Cod. Theod. 1. l'et % J>emonacltis, nisii vio, sed probatum moribus, ne forle daretur occasio
forte de Judiciariis iiijnriis agatur. Nec se ila inclu- maligno.
suiri deleat mpnaclms. Nam si vel minimo religionis> ASi propinquus, etc. Hsec terlia pars etiam repe-
aniore tenetur, se ipsa inclusione in liberlatein as-_ ritur in Regula S. Pachomii, art. 55, paucis verbis
sertum pniabit. Vera utiqne liberlas est hujiisinundii immulatis, servato tamen eodem sensu.
carcere liberari. Veris inonachis cellae amatoribuss „ e.Nullns de horto, etc. Hsec quarla hujus capi-
^
ii! dicam quod olim Terfullianus sanclis martyribiis> tuli pars continelur etiam in Regula S. Pachomii,
in carcere vinciis Scribebal : « Nee vos hpc conlri-- art.:58.
stet quod Segregati estis de miindo. Si enim recogi- f Dwbus fratribus, etc. Hoechabentur in Regula
tavi-rintiis ipsuin magis, mundum carcerem esse,, ms. Magistri-cod. Corb., eotleni cap. 95.
exisse vosê carcere qnam iri carCereni introisse in- s JEiate decrepitis. ld est, senibus, hiic voce
lelligemus.» Yere niundns carcer est, in quo homi-- latius sumpta; nani decrepiti huic officiomiuus es-
nes viiiornm vinculis colligati delinpntur. inclusi. sent idonei. Decrepiius esf cujus vila prse senectnte
Feiix monaclms, qui tam tetro carcere solutus est, eft in dubio est. Nonnius Marcellus, cap. 1 : « Crepera
poiesl dicere cum David : Dirupisti vincula mea, libii res proprie dicitur dubia, et cre.iuscuhuri dicitur
sacrificubo hostiam laudis.. Si ig.itur in nionaslerio~> lux dubia, et seties decrepili dicii in dubio vitse con-
sedet inclusus, menlera reriim hiimanaruin cupidi- sliluti. » .,.-• •''''"''' '!
tale solnl.m per hanc universilaiem roirabilia di- i1Regias. Id esl, Januas. "Videsupra.
vinie"bonitalis opera considerando evagari sinat: : * Et legentes audiant, Quia hic inagister non vult
De.umque laudei ei benedicat in omnibiis. Mens s ut seorsum fratres legant, sed ut cohgregati per de-
onini solliciludine libera per iininensain illam coelo- cadas legentem audiant. ut habetur cap. 50 tjusdem
runi regiani exspalietur, sedesque illas beatoriiin sus-- fiegnlse : « A prinia usque ad teniani segregatse a se
piciat, iiunc choros angelorunl perlustret, nunc sei per loca diversa decade, ne in uno redacla omnis
patriarcharuni et propiietaruin coetihus adjungat,-, congregatio, suis sibi invicem vocibus obslrepent,
nunc martyribus consocietur, nunc virginibus assi- id est, lectionibus vacent, unus de decem ner loca
deat. HincDeuni adoret, adinireturet sltipeat. Hsee- D legaf, el residui suo numero audiant. »
vera libertas, sed illius qui iinius cellse iiicltisus5 i Index. Id est, signtim, canipana, ut supra no-
angusliis latitudine fruilur paradisi. Hsec optandaa tatum est.
k
monachis evagatio, dum iii cella sedent inclusi.... ,. Cicindelum suspensnm.Yide supra,
Nam « etsi (inquit Tertullianiis) caro detinettir,', i Vt sancla, evangelica demonslrul: In Regula ms.
omnia spiritui patent. Vagare spiritu, spaliaie spi-- iegiltir : In sctncta Engenia demonstratur. Lege, ut
rilu ; et non stadia opaca et porticus longas propo-i- in cpd. Yind., ut sancta Eugenia demonstrat. Pro-
nens libi, sed illam viam quse ad Deum diicil. Qup- i- bat humilitalem quae in abbate requiritur .ib exem-
ties eam spirilu deambulaveris, loties in carcCre e plo S. Eugeiiise,martyris, cjuae dissimulalo sexu .
iion eris. » tandein in abbat.emelecta cseteris fratribus huniili-
" Quando ad ostium monaslerii, etc. Ifsec haben- l- tate prajluxit, ul in ejus "Vitahabetur, ctijus textum,
tur in Regula edita S. Pachomii, art. 28, non tameri ri quia hinien afferl huic loco, alioqui satis obscuro,
articulusinteger produeitur. proferam : « Ipsa lainen ante omnes ppus nionaste-
h Si quis ad oslium, etc. Secunda hujus capituli li rii, quoclinfima solebat exercere persbna, suscepit. »
pars exstat etiam in Regula excusa S. Pachomii, aft.:. Et paulo post: « Aquara pOrtare,;ligna eoncidere,
ot), etsi qusedaro hic desideratitur quoeaptid S. Pa- mundilias adhibere : in eoderaque loco habilare sibi
chomium reperire esl; elegit, ubi ostiarius monasterii manebat ne vel ipso
c Eutri accipiet comitem, etc. Nota discipliriam 1 se supeiipreni ostendereU »
antiquam illoruro Patrum, qui ncm permitJebant itio- * »>Quanto ritagm$ ei, tanto humilia te, Ut in lextu
i339 .V-.-.-^-PÊD^GTf^BM^ 1540
qnud JOeum»«««homines invenies gratiam,(Eccli,m], Anicntis suse staju iirmissimi,vut pomino cuni Pro-
.Qmniayero necessaria intusintra regiasesse ppor- pheta oraiido dicant,: Averte oculosjneos, ne videant
tef, itl est,: furnum,:b roacinsp,£ refrigeriuni, jhorlus, 'vatiilalem: in vicitua kvivifica nos(Psal, cxviii). Tale
ycl "protiiap.pcessaria, ut. npn sit frequens occasip semper supervenientibus pstendant exemplum, ut
'prppter quain fratres ,,ipultpl'esfpras egrcssi, ssecur et foris ab exlraneis" riometi Domirii glorificetur,
laribus mJxtJ! fprfe a Tfiligiospruni pciilis yisi ad jtixla qubd Doniinus ait: Sic luceat lux vestra lco-
Aamnalipnempptius nostram ab eis ,pro angelis ad- ram omnibtis itonthtibtis, ut videant opera yestra
OTem^ry§l^Benedicite nobisnpiinierifis ind.gne di- "bona, ei glorificent Patrem vcslrum, qui in ccelisest
eatur reiim, fprfe sanptf puteinur ,esse,: qupd npn (Mattli,r).mEi intusaconsodaljbussuis.merccdispra>
sumus :;_aut,magis per jrrisionein quprumdam infc. parerit lucia, dtiin Omniura vice foris gerunt ciirain.
deliun) yilescat in pnblicp yel plaleis sanctas' habifus Sie cautis moribus cum virtutum magistra Ijuinili-
iii.anibulaud.p.vGum ergp fisec oinnia iiitus fuerint tafe exislani, utoninisvpalieiilise blandimenta ex
nipnasterifregia, pt coHoquio affabili ostendant; " Nunquamisingiili vef
<^n_5)LituX_»,;.â_iis,a:]si_t.;Spniper
hifus:platisipti|n;:Ppjtiitip.ff,atTe,sveluti a saeculosint bini aitolientes laicos vei clericosinteiite aspiciaritj
jaiii f clapsa Dei in:coelesiibtis separali. fjiise regia sed demisso cuni. humilitale vultu inclinatis oculis
rnonasterii f circejlum babeat ferreum in f finiella, J? liecessaria collocjuanluT. Pauperum,. peregritiorum
qup aj) advenjente concusso, ciijuslibet superyenien- et liospitiini cu'ram iritef"Omriia liabetites, quia in
tis:;intiiS;ind.icelur.adventus".',-, ; •; : ; ..._) ,.his Christus suscipitur, quia iji.se' aii: Qucecurique
-.-;; :.•;§.1Y;:—.ExREGDLA ..craiJStiAM (cap, 5). °his minimis fecisiisj mihi fecistis (Maittf.Tixy).Foris
.-frpprtarii; seu ps.i.arii, fales. esse debeiit ? quj aliqiiid xjare, yel :cuilibet. iriinisfiiare. • vef tfiibris
onipij.ni; inercede.ro siinul .se.dificeiil.: selale senilij; . aliquidi-pccipefe tiiillateruis sine:.commealu.alibatis
i-_juibus;m:un,dusseqiii Jajif "ex praesentibus p.onipiS; prsesurifant.;Et quodcuiique;a foris accipiuni ex dor
nihjl .desider.eni, sed totp cordis.affectu; Creaiori nis ct* eleeniosyiiis alioruni ritiBafemis antea ad
inhserenles singuli dicant : Mihi autem adhcerere cellarium poiienl, r quam ante oratorium deferentes
Deo.bp.niliri_.esl,ipomfe ih Domino Deq spetn nwam congregatio pro «o oreiit qui hoc exhibuit. i Fabu-r
(i^sai. LXXII).Quid cnini ex prsesentibus jihalers.- lis qtlas ad pprtam vel a sse.ciila.ribus,vel a quibus-
mentis desiciererit, quia perfuhctoiiis cbtileriipfis libet ,'au.dierint,nullatenus aurera acconimpdeiit,,; et
Christum"amar,e creperuiit, in, <juosummuin bpmtm si nolentes aiidieriiit, vel iiitellexerinl, nullatenus
conletiiplatione nieiilis maiiere coiispexerunt? Sint consotlalibus suis referanl. Si bortiin aliquid, qtiae
GiaiCO;:"Bamp.iyug et, TOctovTtp tuireivov aeuvTbv.At g.ut ad ejus"slrepitum Janitor fpres aperiatj quod in
iji versioiieVioiiiiniini: .Quuiito magnus. es, liuriiilid Gothia Gallica dicituf femelle.: Glbsstc Beiiedicti,
te in omnibus. "> cap. de Ferramentis: femella, uaaidpvgj qiiod utro-
:.:*Et"Jioriiines.Ilsec noii suht in texlu vGrseco et in qtle capite seu parte infigatur jatiuai, ah «pfi-et •;
versione communi. Spvpi. - '•.'•
: P.Macihm. Ita in Regula ms. et in cod."¥incl. pib " Porlarii. seti osiiarii. Ita correxi ex cod. ¥ind.
i»,
•sbmachmce, xjuia in vetustis illis cod. inss. ssepe Curolegerelur: Portarius ,seu ostitirius. A|iud Sma-
omiitunfur aspiraliones. Sunt raolendina, prela et ragdiim fegiJ.ur: poriarius, tantum. _. :.
sinii.ia,. : : .: ' i
; Qui oritnium mercedem sitnul wdificent, M est,
. » Mefrigerium.Id est, latrinse. cjriiitasintexemplo siiperveriientibus. ut ex eorum
-vflEt Benedicite, nobis non riwritis 4n4ignedicaliir, inbffbus, quales sinl reliqui fratres, Judicetur. "'"•-'
Is olim honor monachis deferebatur a saecularibuS, "j Quibus mundus seqiii jam.', etc; Ajsud Smara-
ut.cum cis eccurrerent," benediclionem petereiit, ut gdum, quibus riiuiidussi qui -jam. Legeridum: puto,
Vidererest in ¥ita :S.' Hilarionis apud S. flieroiiy- quibus munclussenuerit jam, el ex prmsentibus pdm-
nmm .: ;«Igitur audito quod S, Hiiarion praeteriret' pis riiliil d.esiderent, Iri; cod. Aiiiii., 'Mtaie senili, qui
(mtiltos : enim; Saracenortim" arreptos a dteiiiOne jcimexprccsentibuspompishiliitdesiderent. , '- -'
frequenle.r curaveiat), gregaiini ei cti.muxOribus et ' k Vivifica nos. Viilgo, vivificajHe.Dsal.cxviii.
liberis tibviam processere,, submilteiites colla, et i Coratn omnibus;hominibus, Matth. v., in vulgata
vpce-jsyraiarflcH, id est, benedic, claiilanles. i Icleni versione, corcnn hvminibus.
clarum estvex :Beda: lib. iii -Hist. Angl., cap. 26 :' r. "i FA'intus:a consodalibus suis. Apud Smaragduiii,
« Unde et in magna erai venefatioiie iempore illo - Et inlvs cum sodalibus sriis. Lege, ei inlus coitsqda-
religionis habitus,: pt ubictuique Clericiis aliquis aut tibus sais,;id esl, et pro fralribus qtii inius stiiit ad-
monaclms advenirel, gaudenter ab omnibus taiiquam venietites? awlificeii;t,;utex epruhimoribus alii co-
Dei famulus excipereliir : el eliam si in ilinere giioscantur". '".''.''.'"'.'.. V
pergetis inveiiiretur, occiirrebaiil, et ilcxii cervice 11 Nitnquam singuti vet bini qttollentes.hocus cor-
vel uianu sigriafi, vel oreillius benedici gaudebant. ruptiis : Lege, ut in co.d^ Vindocinensi :Nunquam
Yerbis qupfjue borttm pxhortatoriis diligentcr audi- siiiguli 'veibini siite tertio teste locjucintur,niinquam
ttim praibebanl. » ld ctiam scribit de Walleiisibus ociilosin subiime cittollentes.
Giraldus in descripiione Cambiitc, cap. 8. o-His minimis fecislis. Matth. xxv;in editione
.? Clausa Dei. Lege, causa Dei, ut in Regula nis. vulgata: Quandiu ' fecistis uni dehis fratribiis meis mi-
:i Circetlum habeat ferreum. .Circelliiiti est aniiu- riimis. - '• , ,
lus fimellae jahuse iiisertus, qtiem inoyel is qui sibi f Outm anle oratorium deferentes. Lege',. cjuati}
vult Januam ajieriri. GlosSseBcnedicti CirceHuni, anie cul oratoritim deferenies. Optima instiiutip.: ne-
xpixiov:diminuiivura a xpixog, a qtio el v.piv.eHmy",qtie enirii tarde graliabeneiicii est rependejida.
id est, annulus, nupw.TOvXei'j>;bnuvToQev -nepiv.evleio— 1 Fiibuiis. Egregia, inslitutio. Nam Si po.rtarii qtiir
p.hog, id est, uhdicjue clatisus, inquit auclor veleris; buslibet rurousciilis et sernionibus.adyenieiitiiim sai-
i ciilaritini aurein conimodarent,; citp a yirtute rece-
'Etymologici, Seti potius a strejiitii quem edil.
6 Jn fimella. Fimella^, seu-lemella -est fenaini
Ja<-! derent;,. itpiuinqup ppnyentuiri; labefa.ciaipiH, :si;ea-
litiseafiixuiriper"qupd circellum «I ihserturii ducitur, qiise aiidiurit, fiatribus rentinliarent,
1541 ""
''CONG0fvD1A''JREGILARi3M^^."..CAP.3:LSXl. '«3*2
diximus,' Warisgfes^ 4 pter loquendi- MecessitalerorEt-î.Inegesse fuerit tit
casligentur. Siliumili satisfafctiohejiatefaciarifyfifput ibidem:vaianeatur, :min'us.-qiiatuorm^mSinfejetiurius
humilitas' 'eonfiteiitis-cernltur, itadeliiiqiietitis eiilpaj «x eissenior sit prsepositus,' .cuj.tis,religipni preda*
Jndieetur." Si vero =coritumacise'*criinetiinciirrit." et tiii!Jiqni iet;Ioquendi,:Mcenliamcliabfiat^_ietj.anem4
modum pcenitentise augebit. Claves ostiofum vel qtiem faciunt per vices, senior qui ex eis ;est, pellaT
portse irallp iribdo periesse.rctirieanli sed ad abba- rario rcjir.vseniet, s ntoinui cuslodia tuti in nullo
tem pocte defefentes ;pr3esentenl, et .niane a ppst rcprehensihilesrcperianliir. Simililer et qui in ^ bra-
.s.ecupdainrecipiant. * Idipspni ef eejlararii, ,ef pi- chisitoiiiini ad cervisiaro faciendam inhabilaverinl,
slores, et.coquliiiiplere sludeaiit: et ab occasu solis, unus e.\ eis senior [>sit] piteposiliis sccundum rcgu-
vel cum fuerit opus necessitate perfecium, c usque lam pisloris oinnia cusloilial.
ad secundani ab.bas clayes retineai; nisi ..necessitas § VI. Ex RlGLXAOllirSTALI.
evenerit, ut per conimeatum abbatis ribcte retiriean- Osliario cura sjl ul omnes advenicnles inlra Ja-
lur, et post secundam .denuo tribuanirir. A Jsigno nuas recipiai , dans eis responsuiii honcsiuin cinn
vespertino usque ad secundam inipletatii nullateiius huniilitale ci rcvcrcnlia; ac stalini nuiitielvcl ah-
"poiTariiniforesaperiatifuf, neque.uHus a forisiritro- bati vcl senioribus quis venerit et quid petierit : nee
ilus pateliat; sed si necessilas talis adveiierit, ift 15iilltis exliiiiieoruni paliatur injiiriam, nequc habeat
post vesperani sit a delibferandtira, per fetiestfam, cuni aliquo de fralribus nccessilalem ac facullalcm
qune in eadem porta fiierit.iotumdeliberetnr. .«"Si loqucndi absque conscienlia abbalis êl scniornm :
. 'lalis necessitas "iiospilum Vel peregrihrirufti aclvene- niaiidaluniquc quod fneril, nihil ad ipsuiii jiervcniat,
Tit, tit hora refeclibnis cumfratribus esse noii jios- prinsquam abbati vel senioribus indicetur. Anle oro-
sint. post cum coquis velmiriistfis, velcumreficicndi tiia ostiarius moTiasteriihsec observabit, liequem de
spatium habuerinl, reficiant. Vasa vel reliqua uten- fraîbusf^ris;J9niiainjexirp_per_m^ :," ..
rsilia,qu3e ad liospitium bajulani, ac si sacraDeo-, •<:.;| ;"SfI.:;—;3EX ;iIsippH|fcgp.Jfi);.- "
:REGtJLA,;;SAI«CTI
"gubertietitatque eustodiaiit i rie per ipsoruin riegfe Er*..A;dJaniforerp,pgrj.inpbit. cpra. 1ips,pitoffl,:.denun,r
clum ab ipso niercedeni rion reclpianVciiJus res tiatio advenientium, custodia i exteror,um;ciaustrpT
diripiendo npn servant: Ititra septa motiasterii "vel rtrai. l Item ptira"ji,eregrinorum yel-pauperum elee-
oslia nullum yirofium omnino vel feminarum edere, atto.syiiapertinebjt ad enm ciii dispepsationis pptesfas
"êlbibere permiilanl; sed f de omnil--usadvenieuli- .commissa esl. Is.le quod habet dislribuat, communi-
bus foris in hospitale, prout bonor exigil, per abba- C'Oi',,in quod jiotest, non e\ Iristilia aut necessitate:
tisprdinatipnpin minisirent; inlus vero iaiilummoio, Jlilareni etiim dalorem diligit Dens (11 Cor. ix). Ilem.
'
squi;sacrain Deo voverinl religionein, ct iranuinilale G Ars aiilem pistoria n ad laicos perlinebit. Ipsi enisri
Tibedientiae:sub una Regula sunt lipali, edere \el Irilicum purgcnt. Ipsi cx niorc molai.l. Massam tan-
biber.e censemus. Sic sempcr osiiarii agant, ttt iu tuindciii liioiiachi coniicianl, el paneiii sibi manibus
"bnmibus. zeliihi Dei habcntes Regula; icnorcin con- projiriis ipsi facianl. Porro jiro hospitibus et infir-
servent, ut pro sludii sui vel culliirse laliorc incor- inis laici facianl pancs.
'ruptarri recijiiant inercedem. g YHl. — hetn ejusdem (cap. 12).
- "•§ Y- —Itcme.r. eadettt Rcgula (cap. 12). Hortiiliis sane inlra inoiiasterinm sit inclusus,
. Pistpres yerp alicrnatim per vices op;is coniroune cjuatenus, dtini intus nioiiachi operantur, nulla oc-
faciant. Nec tainen [ut| ininns tiibus non sinf pro- casionc exterius evagenlur.
z-Post seeuiidctm.lloram maiuiinain, qu:o csi oc- peratorem, siqiiilicalione 10 : « IIt ipsa nionasterii
;tava"noStra,.iieni[)ejniina dicia. pe/ frr.ti-cs nrdiiicnlur, id est, |iUtr.:mim,
h Idipsutti ei ccllerarii c-tpislores et coqui iinplire minisleria
bortiis, Iiraiiiiiiuro, coqiiiiia, agriculiiira. > Uralia-
.studeanl, ld est. eb.Aes officinarum suarivii nocic riiiro, scu bialialoiium, nul braxialorium, quoi! nos
consigneut, ne vidclicei aliqui dc noclesurgentc.i co- Franci occidenlales vocamus, brasserie, csl officina,
messentur. - in tjua; pervisia seu zyllium conllcilur, anoiiiine,
0 Usque ad secuttclam. Tespertinam", qtise est tip- -.i-,braiiuin, seu, brasium, quod veleri Germanorum lin-
TJ
stra octava. ltaque cum paulo.ante.dixit, ab occp.su, gtia significat hordeum de madido torrefactum. Vide
solis, hsec verba ' paulo lalius sunienda surif prbini-: : Glirisiophoruni Biwerum, lib. in Antiquitatum
tio lioctis. FuMeiis'nim,'c. 12.
11Delibeiatidtim.II csl, coHoqueiiduni. i .S?ipraqwsitns. To sit redundat.
<"Si laiis nceessilas liospiium. Hie locus inlellige- j Ad jnnitorem pertinebit. Hsechabciilnr in Regnla
tur fimuiii cle bo^pitibus vel peregriiis monacbis. c.\cu<a S. lsidori, cap. 20.
Nain jiaulo pos«iprohihoi ne ([iiis viromm \el feini- ^ Exteforttm. Legc, extctiorum, ut in ReguJa e\-
nanini intra nioiiiislerii scpla comei'al, prailcr eos cusa. Claii.,:i-a cxleriora suii! olficimc vcl domus,
qui1 saciam ipligioncro Deo \o\crinl. qua» L.iinte\'ra septa monasierii.
Dcomnibus. Neinpc ad \icluin ncccsaiiis, alqnc i liem ctira peregrinorum. lla:c usquc ad illa vcrba,
eliain a;i cpieiiiiiiu soinnnm. ars aiiiem iiahcnliir in fijie capilis in Rcgula
•-'I l otvxi custodin tiii. E«.thyperbalon : nain bi» cxctita. pisloria,
vei':iis, qui el loqnendi ticenliam habeat, snl-jnngeii- '' 7:i qtwd. Lcge, in quantum, nt in Regula ex-
(liiin er.it hoc iiienibitiin, ut refcralur al pisto- cnsa.
rcs. ,' Ad laicos pertinebit. Dc laicis vide quse su- ;
11ltt brachisitotium. Ita in cod. Yind., lc,';c lani in iuinotata sunt hoc capile ad sancluin Frtictuo-
pia
braiiaiorio, êl braliario : cuju-, mo:ilio e.->ti:i libello sum.
supplici uionachorum F.uldensiiini ad Carolum im-
§ IX. — Item (cap. 49 "). A mile habebnnt silenlium, et tantum depsalmis etde
Ad hortulanum perlinebit munitio custodiaque Scripturis aliqnid e decanlabunt, donec opus im-
hortorum, alyearia apum, cura seniinum diverso- pleanl. Si quid necessarium habuerint, nonloqnen-
f
rum, ac denuntiatio quid, quando oporleat in hortis lur, sed signiini daliunt his qui possunl alferre
sen autplaritari. quibus indigent.
§ X. —Ex RF.GULA SANCTI AUGUSTIM (cap. 40). § XIV. — Item (cap. 17).
t Ut autem vos in hoc libello lanquam in spectilo 5 (Juando ad niiscendum farinam vocali fuerint,
possitis inspicere, ne per oblivionem aliquid negli- ntillus resideat in loco panes coqiieniiiim; exceptis
galis, semel in seplimana vobis legatur : et ubi vos bis qui coctioni sufficient et quibus Jussnra fuerit,
inveperilis, qua?scripta sunt, facientes, agitc gra- 11nemoresidebit.
tias Domino bonorum largitori. Ubi autem sibi qui- — Ex RF.GULA
doleat de § X\. PAULIETSTEPHANI (cap, 52 t).
cunqiie vestrum videt aliquid deesse, prse-
ierito, caveat de futuro, c orans ut sibi et debi- Magnopere autem ab omnibus est cavcndum ne
luin dimittalur, et in tentalionem non inducalur. > autin piitrino, aut in quacnnque manuura opera-
tione aiiquis fralrum pigre et non inler primos oc-
§ XI. — Ex RF.GULA AURELIIEPISCOPI (cap. S4).
Et vos, sancta congregatio, ut omnia quse in hac '.p currat.
remedio anirase et anima- § XVI. — Ex REGCLA TABNATENSI
Regula pro noslrse, pro (cap. 10).
rum vestrarum salute slatuimus, inlegra et illibala Quando panes faciunt, i vel in omni monastefio
1 corporalera laborem suum mutuo relevabunt: et
custodiatis, et ne per oblivionem aliquid negliga-
tis, semel "ea in triginta diebus relegite, id est in quamlibet cuictinque operi esse videantur inlenti,
Kalendis. orandi et psallendi tempora non omiltanl: ul dum
escas eligunt prseparare carnales, spiritaliter verbo
§ XII. — Ex REGULA SANCTI PACHOMII (cap: 68).
Levitonarium et quidquid in veste est monacho- Dei et bonse conscientjsemedilatione pascantur. De
rum, nemo lavet [nisi] die Dominica, prseter nautas quo tamenppere nullum deesse convenil, nisi quem
et pistrinarios. retentat infirmitas, aut quem praeposilus in alia
1 causa prseceperit occupari.
§ XIII. — Item (cap.m). ,
; a Quirodofariiiam conspergunt aqua, et massam § XVII—Ex REGULA PACnoMH.
subigurit, nemo loquatur alteri. Mane quando tabu- m Nullus de horto tollat olera, nisi ab hortulano
las ad furntim vel ad clibanos deportant panes, si- acceperit. . *, .
.. . » Cap. 20 Regiilseexcusse. pu dtim nostrum auctorem hic articulus sit cxvn, cum
t Vt autem. Habelur in Regula S. Augustini, cap„ Superior, cui iii Regula excusa airoexus est, Sit
45, qubd est uliihium; et in line epiStoIa109 ejus- Juxta noslrum auctorem cxvi, et ambo ad earadein
deitiS. Auguslini. materiam spectent.
.. .« Oransul sibi. Illud, sibi, non exstat in Regula 11Nemo residebit. Yerba hnecnonexstant in Regula
excusa, nec in cod. ms. Corb., nec in epislola ci- S. Pachoriiii ediia, quae sane videnlur superflua.
tata. . i.In Regulamsicod. Flor., c. 55.
a Quando farinam. ExStat in Regula S. Pachomii i Vel in omtti motiasterio. Legendum puto, vel in
excusa, arl. 65. omni ministerio.
o Decantabunt. In Regula S. Pachomii excusa le^ k Gorporalem laborem situm mutuo relevabunt.Id
gitur, medilcibuntur, qiiodperinde esl. est, in corporali labore suo sibi inviccm succedent.
i. Sed signum dubunt. In eadera Regula excusa, 1 Cuusa. Id est, opere.
ied signuriidenl. ^Nullus de horto: Exslat in Regnla eriita S. Pa-
g Quando ad miscendamfarinam. In Regula S. Pa- chomii, art. 58, et refertur supra hoc cajiite ex Re-
choniii excusa liic articulus non separalur a prse- gula Orientali. Gitatur aulem a nosfro auctore, quia
cedente ; et puto in litulo deesse notam, c, ut seeun- S. Benedictus hoc capite liorti nieniioneui facit. ,
CAPUT LXXII.
DE FRATRIBUS 1N VIA DIRECTIS.
§1.—Ex REGULA SANCTI BESEDICTI. D abbatis se orationi commendent, et semper adora-

Dirigendi fratres « in via b omnium fratrum vei iionem ultimara operis Deic commemoralio omnium
* Invia. S. Duristanns, Smaragdus et mss. S. Ebr. Lucerna pedibus meis verbttm luttm, Domittc, et lu-
et Vict. p., legunl: in viam. men semiiis riieis. Angelis suis Dens maridavil de te,
i> Omnium fratrum vel abbatis se oralioni com- ul cusiodiant lein omnibus viis luis. Tunc sacerdos
mendent. Parlicula vel sumitur hpc loco copulafive. oralionis dicat collectam : AtiqelnsDomini bonusco-
Fralres atitem in via dirigendi, se olim atite allare miletur vobiscnm,ut,peraclo obedientitecuisu, ad nos
prosternebant, ut docel Smaragthis, qui et pfeces iterum revertamini cttm gauclio. Per Christum.t
dicendas proferl: « His vero fratribus in viam diri- S. Benedictus loqnittir in plurali, dirigendi fratrel,
gendss et anle allare prostratis, et ab omnibus ora- qnia niiiiqiiam solus monachus, sed duo vel tres in
lionern poscenlibtis dicat sacerdos hos versus, ipso via dirigendi sunt ob mutuam custodiam animi prse-
incipiente et aliis respondehtibus. Salvos fac servos serliin, ut supra notatum est.
tuos: Deus meus, sperantes iri te. Perfice gressu» « Commemoratioomnium absentmmfiat. In nis. p.
wieoiin iemiiis iuis, nt ndn mdvednturvesiigia mea. vVict. hsec sequunturi!.t::^(-ê:pre'tv^'jpji'eit";-S9{ym
1545 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXXIl. 1346
absentiuiu fiat. Revertentes autem de via fratres,. A § III,—EXREGULASANCTI PACHOMII (cap. 56'»).
Nullus solus foras mittatur ad aliquod negotium,
ipso die quo redeunt, per omnes canonicas horas,
dum explelur opus Dei, prostraii solo oratorii ab nisi juncto ei altero.
omnibus pelanl orationem pippter excessus, a ne § IV.—Item \cap. 57 i)
qui forle subripuerint in via visus aut auditus malse Quando autem reversi fuerint in monasterium, si
rei, b aut olibsi sermonis. c Nec quisquam pfsesu- ante ostium viderint qua^rentem aliquenf stiorum
mat referre alio qusecunque foris monaslerii viderit, affiniiim de his qui in monasterio commbrantur, non
aut audierit, quia plurima destructio cst. Quod si audebunt ire ad eum, et nunliare, vel vocare : et
quis proesumpserit, vindiclse regiilari subjaceat. Si- otiinino quidquid foris gesserint et audierint, iri mo-
militer et qui prsesumpserit claustra monasterii nasterio narrare non poterunt. I
egredi; dvel quocunque ire,cvel quippiam,:quamvis § V. — Item (cap. 46).T
k Si quis eorum qui peregre mittuntur, in itinefe
parvum, sine jussione abbatis facere.
§ II.—Ex REGULA PATRUM(cap..58). vel in navi segrolaverit, el habuerit necessilatem
1 Ad necessaria quserenda 6 jn cellula bini egre- sive desiderium comedendi l liquamen de piscibus,
dientur vel tcrni fratres; ^ et ita illi cjuibus creditur, vel aliarum rerum quse in monasterio comeciere con-
non qtii verbositatcm aul gulam seclantur. B.sueverunt, non manducabit cura pajteris fratiibus,
fac servos tnos. i^ DeusTiieiis, sperantes in te. Mitte, vel audierit; quse ad ahima; "sedificationemconferre
;eis auxilium de sancto. i^ Et de Sion liiere eoS. Nihil possint, non prohibetur ea refefre.
d Vel quocunqueife. Hoc intelligilur de his qui in
proficial inhnicus in eis. u)Et filius iniquitalis non
apporiatriocereeis.Doinine,exaudi orationem meam. via diriguntur, • ut lanlum ad locum ad queni missi
i".Et clamor mcus ad le yetiiat. tuara ORATIO.Detis, sunl, nec decliriando ad dexteram vel ad sinistrahi,
qui diligenlibus te misericordiam semper itn-i recta se conferant. ,
pendis, et servieiilibus libi in niilla es regione lon- " Vel quippiam quamvis parvum. Hoc. sumptum
ginquus, dirige viam farmiloriim ttiorumteoiimiumque est ex antiquorum nionachoruin cilalum.
discipliiia,uLviderc
Cum lamen S.Be-
libi adlisereniiiim in voluniale lua, ut protectore estapud Cassianuminfra
et te prseduce per jtistiiiai semilas si::e offensione iiedictus loquatur gbneraliter, puto locum intelligen-
gradianiur. Per Domiiium. I Ejusmodi bratlonis hane ,duni de iis quse exlrabrdiiiarie fiunt. Id nosexein-
tradit formulam Smaragdus ; « Hoc in toco prius,- "plo docuit S. Odo postea abbas Cluniaceiisis, qui
quam quinquagesimusinchoetur psalmus, a sacerdote episcopo roganti exscribere libruni noluit irijussu
dicalur: Oremus pro fratribus nbslris absentibtis, abbatis, textum Regulse allegaiis, ut refert Joarines
respondentibtis : Salvos fac servos tuos,et monachus iib. n Vitse S. Odonis.
1Ad necessaria qutvrenda; Hoc capi tulum exstat in
)eus ineus, speranles in te. Prosequatiir sacerdos
{ralribus
dicat: Milte eis, Domine, auxilium de sancto ; fra- Regula lertia cod. Flor., cujus initiiim esl: Ciimin
tresque respondeant: Et de Sion tuere eos. Itemsa- G noniine Domini, una cum fralribus, etc. Sed nolan-
cerdps dicat: Doniine, exaudi orationem mearo; res- dum est in Concordise codice.ms. roale scripium
poiiieant fralres : Et clamor meus ad te ab veniat. :Et fuisse Lvm. Ilaque piito notani L esse delendain, ut
tiinc subseqtialnrquinquagesimus psalmus omnibiis Teinaiieat mimerus vin, quia Sn Regula cilata cod.
decantandus. » Porro j>er ultimam orationem operis Flor. hoc caput esl laiiluni vni, hsecque Regula qua-
Dei inielligil colleclam comjilelorii, post quam pran- luordecim dtiniaxat capila coraplectitur,
dum eslpro oninibuSabseiilibus; non veroultimam 8 In cellula.U est pio cella : et cellula Iioc loco
oralioiicni seu collectam cujusque horse caiioniese, sumilur pro monasterio.
quoisane expressisset, siila ejus niens fnissel, que^ KEt ila tlli- quibus credilur. Id est, ilii qtiibus
niatlmotlum explicite de revertenlibus signilicavit, „ obslriclam observanliam abbtiSconfidit-
cum prsecipit til ad finem cujusque iiprje canonjcse 1 Art. 54 Reguise.
pro eis orelur. Itaque cx antilhesi et opposilione i Eodem arliculo.
utiitisque senleiiliai hujus loci niauifesta est inler- ,' k Si quis eorum. Haoetur in Regula S. Pachomii
pretalio. excusa, art. 25.
a Ne qui forle snbripuerint in via visus, etc. Recta 1 Liquamen de piscibus. Liquamen, vel liquamen
leclio. Vulgo lamen legitur : Ne cfuidforie subripue- de piscihus, esl liquor *ex piscL'us iu salsariiCnlo
rit, eic. . ;.•'. solutis manans seu expreSSiis. S. Isidoius iib, xx
i>Aul oiiosi sermonis. In cod. Vict. p.hsec sequim- Orig., cap. 5 : «Liqiiamcii diclum ab eo quod sdluti
tur: « Et hisverbis pro redunlibus fratribus devia in salsamenlopisces eumdem huiriorem liquant; cu-
vei iiinere placuil ab otnnibus orari: Oculi Domini DJus liquor appellalur salsugo vel muria: > Quod
super juslos. R)Et aures ejus ad preces eorum. Si etiam garum dicilur. S. Isiiiorus ibidem : « Garuni
iiiiijuiiates observaveris.r^Dbraine, DOraine,quis.sus- est liquor piscium salsus, qui olim conficiebatur ex
tiiiebit? Apud Doniinum misericordia, i^ Et copiosa pisce, quem Grseci yu.povvocabant: et quanivis nunc
apud eum redempiio. ORATIO.Omnipoiens sempi- ex iiifinito genere piseium fiat, tipmen lamen pristi-
lerne Deus, nostrorura temporum, vitseque disposi- num retinel a qtio inilium sunipsil. > Glossarium
lor, famulistuis cbnlinuse tranquillilalis largiie sub- vetus : yupov,liquamen. Êschyhis, apud Atheiiaeiim
sidium; ut quos incplumes propriis laboribus reddi- lib. v, dixiiTov iyfivwvyupov, id est, ex piscibus ga-
disli, lua facias protectione seeuroS. Per Dominum. > rum, exquo locowprobat Alhensctuslioc nomen esse
Sui lemporis consuetudinein nolat hoe loco Sriiara- eliam niasculini generis; nieiniiiii Plato, apud-"eurii"
gdtis : 'Reverlenlibus aulem de via el solo oratorii dem loco Citato : « iiv o-uirp&yup» BunTovTeg«norcvl-
prostratis, orationemquepeteniibus, hanc eis collectam %'jvaip.z, id est, in putido garo mefgentes suifocabunt
sacerdos dicat: Qusesumus, omnipotens Deus, ut his; me.i Marculphus IPrroula 55, tjuri libras tantas. Me-
famulis tuis, quos adnos incolumes de;via redire mhiitetMaitialis lib. xm. epigr,5 :
fecisti, quidquid illic impediente fragilitale delique- Exspirantis
' adhucscoinliride sangnine priiuo, • '" "
rant, lu propiliatus dimittas. Per Ghrisium. » Acciiie ftecosum muiieia cara garum ; :'"
0 Nec quisquam.prcesumatreferre. Hocirilelligitur et epigrammate sequenti, quod inscribitur Mitria:
de vanis et futilibus, aliisqueojusmodi; quae animse Anli|iolitaiii,tateor.Stiili (iliatliyiini,
puritetem contaminare possunt: nam quid si viderit . Essem si scombri,non tibi niissaforern.
\7,n ~""S."RENEDlCii ABBATIS ANIANKNRIS H\ia
sed separiilim ei dabitur a minislris ad oiiiueraabiin- A j § XII. — Ilan ex eadem Iletjvla (cup. 1,'i'").
daiitiaro, ne in niillo liater languidus coiitristelur. Nnllus in donio quidquam faeiel, ni-i cjuod prse-
§ VI. — Ile.m (cap. U). posittts jusserit.
a Nullus necjuc cxenndi in agrum, neque h arobu- § XIII. — Ex REGDLA SAXCIIIIASIIII(cap. G8"l.
laiidi in monasleiio, neque extra niuriim mouasleriij Interrog. Si quis induslrius pit el promplus ad"
procedendi foras habeat facullatcin, nisi interroga- iinplcnda raandaia, agat auiciii non qtiod ei iiiji:i:-
veiil prsepositum donms, ct ille coiicesserit. gilur, sed quod ip^c \iill, qnam merccdcm habe:?
,: {. VII. — llem (cap. 80). — Resp. Merccs cjus illa ijisa eM, quod sihi
' pJacel.
Cavciidum ne quis de doino in alleraro (lomuniL Cuiii Ajioslolus dical : Vtmsquisquetit in proximo suo
verba transferat, nec de inoiiasicrio in monaslc- placeai in bono ad ccdificationem(Rom. xv). El, ut
riiim, ncc de motiasterio in agrum, nec dc agro in, ainjilius inclinaiet et coiistiiiigerel audientes addi-
nionaslerium. dit dicens : Quia ipse itott sibi placnit (Ibid.). Scire
§ VIII. — Iteiri (cap. SG). dcbet unusquisque periculuni csse in co quod vull
d Si quis ainbulaveril >•via, vcl " navigaveril, aui sibi jilacere ; sirotil eniui ct inobetlicns invciiilur.
operalus fuerit foris, 11011loqitalur in iiionaslerio § XIV. — Item (ccp. 80).
quce ibi geri viderit. B
' Inlerrog. • Si oportct ire quociinqtic, 11011 com-
§ IX.—Item (cap. 1(H'. nionito co qui prseest?—Rcsp. Cuiii Doniinus dicat:
BGalliculas, et si quid aliinl 1,jungcndum esl, vel r AOJIveni, ut a nte faciam quiilquani, 1 sed ab illo
coinponcnthim, ; absqiie co (tti hoc niinisteriuni dc-" (jui me misil (Joun. vn), qnanlo wagis iinusquisque
legalur ei jiramosilo doiiius faccre milliis audebil. vcstiuni sibi pcrinitiere nihil debet. Qui enini sua
§ X. — Itcm (cap. 80). auclorilate aliquid agit, lnanifestisbiinse sujierbiae
i Celhilam alterius, nisi prius ad osliuni percus- morbo detinctur, cl subjectus csi illi seuiciiiite quse.
Seiil, inliiire illicituro esl. T-Ad ciburo 11011 pergenl, dicit: r Quod in omiiibns superbiita -csl, abominulio
nisi generali sonitu convoccnliir. estin conspecu Dei (Ltic. x\i); scd in oiiniibus sua
§ XI. — Ilem (cap. 125). spontc vcl auclorilaie alitjua agere culpabilc est.
1 Ncmo Jiincos inlusos aqua sibi tollelad opcran- § XV. — llem (cup. 101).
dum, nisi minister hebdoniadis ei dcderil. Inlerrog. s Si debent percgriui inlrarc ad illa loea
Recte ergo miiria seu gariiin filia thyuni sive sconi- rioribus sinl aniiexa,iiihiloiiiiniis tamen sejungenda :
bri cx horuin piscium liquorc. Anlijiolilani thynui nain viJcniur cflicerc ariiculiun aliuni, CIIIIIsint rci
ab Antipoli dicli, quse esl urbs Decialiorum :t|iud di\eis;e. Signi aiilcin ad vcsccndum mcnlionciu fa
-Plolciuseuni-iu ora Massiliensi, 11011 procul a >;,ro C cil S. P.icho,..ius ail. 18, Qvi percutit ad vescen-
fluvio, qui Galliara separal ab Italia, ul jiatel ex Pli- diiin, ctc.
nio, lib. 111,cap. f : « Al in ora ojipidimi Latinuni ; 1 Nfmo jtittcos. llic ctiiiin aiTitulus 11011 cxslal in
Aniipolis, regio Decialiuni, amnis Varus. > Gallice Regtila S. Pachoinii excnsa; niliiloiiiiiiii;»quid si-
dieilur Aniibes. Mtiria cliara dicilur aqua saleiiiixla, niiJe hahclur ail. 5'J : Pulinaritiii folu;; unde texiin-
tcsic lsidoro loco citato, Gallice, santmire, qunsi IIIII- iur sporlce, iiento jure suo toltcl, absque eo cni pal-
ria.salsa. Festo niuries : c Muries esi, qucinadmo- iit.' stittt credittL'.iulelliguiitiii' hic jnnci "Silolici,
diim Yeraniiis docel, ca qutc lil ex sale sordido in quos monachi aqui-. ii:adeiacios coiisuebanl ad con-
jiila pinsaio. El Paulo Dtacono, cx eodoni Ec.sio : licientlas maitas scu p-dalho:>,qiieinadnioJuin etijni
« Muiics dicebatur sal in pila luiisuin, et in ollam folia |i'.lni.iiiiiii aqna inJiindehant ad conficiendas
iiclilem conjeclum, et in furno .percocturo, quo de- sporlasi -ul videre est aptid Palladium cap. de.Ma-v
hinc in aquain misso Vestales virgines utebantiirin Cario-Alexatidiilio,Oviogftpify.gM~)XovgToig & jyojr'.'
Sacriftcib, .»3Liqiiariien;autem ;Galhce dicifur;:;iJe/ee iiiXav-•E.es-::-Aii&'og-, icl est, <i-Puin4pse: iiiadefecissef:
depoisson. :" ..;.' ,: v.--,'-V-';::vV muliituclinem foiiorum ex palmis. >Erat autein tunev
:. ®,N,ulJu"sexeundi.Exstatiii;Reg.ula:;S. .Pachoiiiii liic Macaiius iiiftToiiasteiio sancti Pachbmii: : -
,excusa,..;art...47, iri quo.haec yefba , .Exeundi «« ":.mNoii cxstaf iiiRegulaPxcusa. :.•:;. -.:;,- -". :'.
agrum, desiderantur., Idem prsecii)itur:arliculo:72;. . . nInlerrog. 118 Regulaj; Rufin., cap. i,%' ..: . .X;
,;; h,:Negue,anibulandi inmohastefio: Extra.donitim -'D-Si qportetiire. ..-Exstal aputfS. Basiliuhi, vinter-
;.suani,;iV:;.":,:;; . .:'.'.' ." :;: ,::.:..:.X:: '" '":X,:-X:":.-:;: rog.: 120 Reg, brev:.:.:et iptid; Ruhtiunl,::cap. 16.: v,::
";.::«Art. 48.;Regi.ilse.editse.;... v ':' ,";. . "..•,: ,:, ;j)" j - -v-Noh veni iii- a ine•faciam quidqtiatn. Ila apud...
_;.,?_'$__ quis :ambul.dverit.Habetur. 111Regula S.Pa- Riifiriuni. Intextti.Grseeo, OvSiyu.p'.uff. ip.uvToyil-A-::
phoni.ii excusa, art..49. quieo sensu inlelligenduS est ),-u8«,:id;est,- Noti enima meipso.vem:, ex Joaiinis ;
_quo.siiperiori,,V: .,:. ,,, X - ...-. :.'::" cap. yii, iibi, sic habelur, Kui urf',ip.u4ovovv.DtiXvQu,,
.... ,e::î«,: Lege, ««1)1«,ut Regiilap.xcusa. ; id est,;c£ a.me:i'psoriori.veni,j „':..':;: ;: :::' :.:::'.:: ;
_.; fNavigqverit.; ;Ssepe cniin navigabant monacbi: r.i'Se'd:ab iUo.qui me misit. ApudRufliitini:: Sed::
_Ta.benneSi.olse, qtiia roonasterium S. Paclioniji ' :Sittmi ille.qui me ntisit, ipse /flciJ.-Aliterin lextti-Grseco .S.:
_erat;iiiinsulaNili,-ut supra. nolatuni esl, Sasilii: &1Xh.eivog p.' KÊCTEAE,'id est,.:sed jllenie.::
.;:;';6Gqllicrilqs. Wie articulus non iiiveniturJiT Re- misit..&eddiscedit:a textu.Grffico JommiSfaXVetjTiv-
-gula sancti Pachproii excusa. Gallicula, iiiquit Pa-... ulyBivbg.bn£ri4>u.g ps,.id esti-sed.estverax^^quimsii:
,m:is,ycatceqtnenta 'paslorum, dirointitiyuro a; gai- riie, Ilaque citaturlocus ex;inemoria^V;:V-::.V, : '..';.
Jica, Vide spperiiiS adtiotata, ._-";.,; :XQuod itt omnibus sttperbum esl:.Lege: Quodin.
•J^Jhngeniumjesl,
~i Id esi, SHeridliniest. . ._',_ hominibus superhum esi. ..Ltic XYI,J}nod homihibus
" Absqueeo. Idesl, absque licentiaejus. ;;-;__ attum.est:. In textu. Grtcco.To iv uvBp&m.oig Aty£>mX;
. i Cej.lulumalterius., Hic etiani.articulus.non liabe- Apud -Rufroura., quohiurhin .hoinittibus superbietH:
turiii Kcgula S. Pachomii;edita,, quamyis articulo iibus., : .::;. V.-V';'.:,_ ..;::': ; ; ;: .;.;:.:..:..'.;..,:.;; ;:.:
61 hsec reperire iieeal, Ad atterius ceilam intrqre '; s:Si.jdebent pemgr.ihi. Habeturapud S,:.B;asilitini,
nutliis chiebii,'iiaiii" divefstf pisecepia^sunt. - ',." "
k Aci cibnniciahpergeiil.yê'êrba,,Mmtsi>ê- inlerrog. 141 Regul, brev,, .elapudlftifinuroi cja'p,;S4_..':
1S# CO^CdRDlARECTI^tJMr-^mRSLXXli. 1350L
tibi fratres bpefiaritttf, "vel eiiam si- ialii de eodeiri ife , :v..':v.:|XIX,^:Ex;REt5ULfcCteiMf^^:SD)i!.' ;X;:'
inoiiasierio deberit, felictis stiis locisj iritrare: ad ;: « Tarita autem bbedientia ;Regulse;:debet: ;Junior:
aliarprsetef Illtiin etii creditum estapequifefe ope- itiibui tit tibsque setiiofis stii seientia: yel permissu;
rahteSi id est; ;ad quem optis peftitiet et dispenSa- tibfi Solumde cella Cxire,sedneCommiini ac "riatu-v
tio? —Resp. Si quis inventus fuerit hoC facieiis-,- rali.tiecessitati satisfacere sifa auctoritate;:prsesuA
fanquam interltifhans disciplinani etordinem...fra- mat: i. nec illa etiam, qusfeiitilia sunty id .estjnaut
trum^» a cbfrimum conventii exciudatur, et birihino cellam mtindtife, atit aqtiani;: deferre, atit: si quid:
i>-alieijis pfbgresSibuS inhibealtif; et sedCns iri urio aliud oppoftiiiiumvest, sinecbnscieritia «tvprdina-:
loeb, in qub judiCavefil is qtii pfseest; apto ad cbr^ tiotie Sui senioriStisufpet.- : ;. _::.::. •;.;^.:.£-,;;v
-
rectioflemi-ef viridicttin, nusquam prOfSus perftiiK § XX. — Ex REGULA.TitiNA:TEiiiSi,:(c«p:;7);};;;::
tatiir abscedere,; sed ufgeatur in-Ppefe mtilto plus 1 Meditafttibiis Ptiaiti fratribus huHi liceai fclfus
quam-esl c&iistieiudb:,*t" qiioiidie -exigattifj -uSqtie-' se aliis iriiplicafe,- tiec libeftim judicet abi schola
qup discat iniplere hoc quod Ajiristblusdisit: Vrius-- vef ubi riieditahtuf: fratfes îscedeie: <Jui::Terbin;
quisqueiriqua vo'caiibne:voealus:esti.in;ea,fermdneat hac prsesiimplione pforupefit; excpmftmnicationi,;
(IGbiiVii). "., :":' '- X. :.'.,'.: ,,.:.;:-. :;;'. :. .'. ut dignus CSt, subjacebit. k Cellulaiftalterius prteter
-:-:.••-• ::,.$mi.^:Item.(cUp;'iaZ)::- :.X: X XB abbalerri ef prsepbsituhi,:.nisi datbsigrio,(est licitum
-Jntefrog^: ciSi oportet ebs qui noyerimf artificia, iiitroire, qtiia ijpi&is tarittiiri cbricedittif "ffaitrum :ses
suscipere ab aliquo opus absque coriscientia vel Jus- cibia cbgtioscere ; et J qualiter"f;se];upusquisque
sibtie ejus qtii prseest,:et:operum solliciludinerii ge-v agat,-occtiIta iriSpectibrieperquifere.: ™et ilbi tiftjfi-
ril?iî fiesp..:dEurti reus erit ejushibdi; vel.Similis Ces operanlur n abSqtie stiprascripiis perSOiiisstilluS
eis qui ftiribus coiicurrunt. ; ' -j prsestiitiat aCcedere.p Advetiientibus: qtioque niliil;
-§XVIL -* Ex:REGtiiii.SANCTI STETHAM (capi 26),' jifseter huniilitatiS-affeGtiini et debittim fanitiiatuni
V;eJMli iiceal tarii iri cellario quam iri singulis of-: JuriibTexhibebit-: et cuf.iiri liabeie de;causa (jtiaye*
flcinis artificum; impfoba atque iniportuna absque riefit, quandoque revefsiifils Sit, tioiT prsesuniat::
senioris jussu; audacia introire. :{Juia et communi qtiiahsec Sebiorutii SPllicitudO, ripri Junioftiitiprses
utililali valde impedit: hcec jifsesumptio, et ipsis arli-i Stinipiib^debetiriqtiirere::^.: :: -' ' :: •.:'.:•: 'Vv
iicibus rancorem animbrumex superflua haC impofr -; ; ;•- -: § XXI^-^--Ex"RECuijA:OiEiiENTAU.::::.:.-::.;;.:
tunitate impingit. .."'. . f Nullus mittatur foras ob aliquod negotium. Missi
- §;XVin.—Ex fcGbLi,FEiiHfeoLi-|c6:p«20 f),:- viirP' nbti siti|ulif sed bini. vel :terni::arabuletii,=ut
-'•Vagafi per loea riibhachuriis sicut ribfi tieeet, ita „, diifti se iiivlcem ciisfbdiitnt bt Consdiaritui^ seriib-
" " pi
rioti"cbtiveiiif, ete." V.". '" :"x ...'.•" '. ..*"res cofum de honesta eorum coiiversafibrie securi
"- » A
commuhi coiivehtuexcludaluf.; Hseclion stiiit . prsepbsitbJiuiHiis"prsesuriiataccedeTe".>. .", ; v "-
in textu Graeco, ........ "•:',.,...;;: . ''-""' ;f Vide stipfa c.JS^§ 7. ;. .';..'.;•.;'f ;';..,.'^v v.;v.,
'- KA
;'. « SiJicitispfqgressibus,
Icl est, a coticesso egfCssu. l^-Tdniaiautemj.; llsec suriipfst' stirit ex cap.îO
opbrtei 'eqs. Habeltii' apiicl ,S, Bjisilium se- fib. ly de Instituiis reiiuiitiaiitiuin..
quetiti' interrogatioiie,- et apud Rufintim ebdem ca-: ; h Nec etictmilla "quciiiililia sunf. Hsec nbti exstarit
pite.. .; „.;.'".;:,". '..:' apiid Cassiantim. , """, '.;.. "-.., .,; :'"" ;;
; d;F„urii fehs;efti., Iia aptid 'Riifiriuhi, sed fililfer"in i Meditantibus. Id esf, legentibiis,; clisceiitibus,
:' -
texiu Gfceco T&jy.piputi-f,pv.'/y.iixfpvXyrTpy uvvfoi- Regula Pauii. et Stejihaiii, cap.32 :,.« SeclTieque ad
JC9VT*?. 'VX^ÎV,WDy^'l^PiH^p°S.t o.TjSSiSbvgv.uib- •
id riieBitaiidasfitferas:,yel;'pSaliiipsaut lec.iiorief^qriis-;
"Ssyjpivdt, bsij-sj.tididpfuris, et eJiiS' q.ui ctirffl: ; quaiii e'x.stia qiiasi pp"lesta|e;pr*s.umaf,;»'' Reflsiiib.;
ftire cbtictifrit, .Stibucialurtiiefcjue et.datis et susci- xii Hist'. Arig!., S : « tlt.oiriribs iitii etiiti "edih'-
» • cap.
jiieris bpiis, videiitet absqub corisCi.entiaejus qiif cedebarii,:sive altprisi, siyef.aici, medilari debereiit.;
prseest.pperiMs. '. ;.".',"-,. -;-; .;.";.";;_':: -.':'" Id est, atit iegeridis Scriptiiris atit psalniis diSceridiS,
:-<=Niilli iiceai. Inveriirb est iri Rbgula riis. Paiili operam;dare.i ,:•:;.'.••"; _ '.","':.
et Slephani.cod. Flpr. cap. 27: Rpfertur auteiri hoc i
; Scholq. Sbhbla; esf cpnclave. ingehs, iri qub:
eajiut, Iqtiia S:-]Ben,edictus..p.r.bliib.et aliquid facere monachi fegebantef dbrtiiiebarit, tit Stipia iiotai
injussu rectoris : acproimle' titin iiitrandinn iii cella- _,.tum";est.." ;."' :". ".."' "", ;.-V:. .,'".;.."": :"
rium et.in aiTificuraoIficinas sine ejtiS permisSul'I>- , 'K-'Ceilutdm atierius. Icleriiprsecijiit S. pafcliomiiis
Qiise qtiiderri instittiiib optima est. pippter ratiories hpc capiiesupiacitaiusX. « Cellitiaiti alterius, nisi
allatas, iuiii cjuia confiisioiieniipsis afliiiciis-afferl,,; piiiis ad ostium jiercusserit, iritrafe illicittiro bst.;»;
atque, eiiam artificibus ejasniodi piomiScuiis iri eb- I .Qualiter
' ' se-unusijuisque dgdi:~Pmnometise:fe--
rum bfTicinasiiigressiis-: etiani hoii sinejaClUTaiif- duiidat. "" ". -
v '"." . "v '" ".'.';'.'.":':;:';;
strumenloriirii, cuiii passini ab omilibtiSsine discri- . -.p Et iibi artifices operantiir. Idem p*fsbeipitui;iii"
miiie tractaiitiir. ldero slatuituriii Pdfenisbrevibus, Pauli et Stbphani, supiai:iibc::bajiilb. v;" .,
S. Rasilio ET Regtila
II
quee asbribuii.tur, .firt.• £2,.: ti? fawlpvg" Absque. Id estsitie perniisSu. ;; ;;;,;
ri zlg
ip/jTULtig £-ii)-i5_ptoii, v.zi^kupiov £v.T<ig TOSV h-etv-, °
: Advenieritibusqtioque.Ideni staluilur in Regiilif
izoip.iioiv, /] ,TMV: tpptVTit&vtbS') yhg,tvtuîug',•p.iviojia Pairuiri ms., quse est seciuida cod. Flbr., unde hic:
id «"
aizsvioyiug; esl, Si quis imppftuneingredituiin locus videtur esse ementlicalus .-:.i Adyehierili.pere-
culinatii el vbl ceflafitim exceptis designatis, aut hiS- grino. nihil plus exhibeai qtiarii ppcufsiiiii, liumilero
qui.curani.geiuniprdinatipnis et (iiSciplinse,"careaf -ei pacem. Reliqiium ribh sit iili burd utide yeiieiit,,
betiedicii'oiie.;» EaderiiPst itiensS.- Pachoiiiii, cuiii".' vel quandoambulattirus sit, iieCse"
id Solis fiixpositis peririitfit, aft. 6 : « Ad Pfflcitias- proquoadvenerit,; fabulaScum illo. > ,
diversarum artium soli, pergent prseposili ut acci- Juftgai '".::.''.'.:".'....,
_'p Niiliiis miitdiur foras.Ex Regrila S, Paciloiriii,
jiiatit qubd iiecessarium est.«Idem iidere est in Re- art. 54.':'«.NuIluSsblusiiiittatuffbias ad aliquodtier,;
gula Tarnatensi hoc cajiite : «Et ubi artificts ope- gbtium, nisijunctb ei allerb." >;,';. "'
rantur absque supra scriptis personis (abbate et. . '"•;".
1551 S. BENEDICTIABBATIS AWANENSIS I3S2
sint, et illi non periclitentur. Obsbryantes tamen A aliud monasterium mittitur yisitandUm, quandiu
hoc a ut non se invicem fabulis inanibus destruant, cum eisfuerit ad quos destiiiatus est, ita eum ibi
neque negligenli cedant locunr destructionis, sed oportet vivere sicul reliquum coetum sanctorum vi-
unusquisque in actu suo altentus sit, prout tempus det, i propter scandaluni scilicet et perturbalioneni
fueril. i>Quando atilem reversi fuerint in monasle- infirmorum.
rium, si ante oslium viderint aliquero quserentero XXIII. — Ex REGULA
§ MAGISTKI (cap. 28).
suoruin auinium de his qui in monasterio commo-
rantur,non valebunt ire ad eum et nuiiiiare vel evo- i Nara et fratres in. via dirigendi hoc praceptum
care. Et Omninoquidquid foris gesserint, in monasle- abbatis yel prseposiloruin suorum accipiant. Quarta,
rio narrare non prsesuinant, sexta et sabbalo in diebus majoribus, id est, a Pas-
§ XXII—Ex REGULA SANXTI ISIDOIU (eap. 24). cha usque vm Kalend. Oclobr., quod esl rcquino-
c Nullus moiiachorum inconsulto abbate audpat clium hiemaie, ut non in via jejiinenl propter aos-
uspiani progredi, nec aliquid <•pfajsumere sine im- tum etsilim; deinde ab sequinoctio Iiiemali usque
perio ejus seu prseposili. Siquando.abbas evel prse- ad Pascha, quia breviores sunl dies, ambulanlit»m
posilus alictibi pvoliciscunlur, ille fcral fralrum sol- fratrumin quaria, sexla et sabbalo, jejunia protra-
licitudineni, qui est pbst prsepositum secundus in ? liantur in vesperam, k ne occupali fialres uona ho-
ordine. Quaiido fratres foris proficiScunlur vel re- raper refectionem in via accclerala brevitas diei
deunt congregatis omnibus in tinum in ecclesia, be- fratribus l mansionero protendal, aiit, ul esl liicrum
nediClionem accipiant. Eodemque modo hebdomada- sseculi totum mvernale, cum jam ad seram finili
rii f vel quarumlibel rerum dispeiisalores. sive dum cum Jejunio diei inclinala Jam seCunda refeclio,
promoventur, sive dum reCedunt. Propler necessita- n [cuni] nihil sibi emendum mansionem proniiserit',
tem aliquam mbnasterii duo fratres spiritiiales com- propter riulluin <•distractionis adqusestuin; P ilejeju-
proliatissimi eliganiur, qui ad urbem e vel ad posses- natum Jam fratrem rion vcllet laberna suscipere, et
sionem nuttanlur.> Adolescenluli autem, vel nnper pfoplei susceptionem i a nullis lucrisfratribtis de-
conversi a taliministerio removendi: ne aut infirma negatam, cogantur fratres propter hospitalitatem
a?las carnis desiderio polluatur, aut rudis coiiversio iterato de sumplibus suis.expeniere, et per sectin-
ad sseculi desideria reyerlalur; Monachus dum ad datn Tefectionem, qute npn licet, Jejunium violaie.
a Ut non se invicem fabulis inanibus destruant, vicus. Lex Salica, tit. 56, § &": « Sl qnis per ma-
Recte sane, quiamaxima esl inonacliorum destru- Ininingeniuni in curtera aherius, vel in casam vel
ctio loqui iiiaiiia, futilia et ssecularia, quorum. rela- G ubicunque miserit aliquid, quod furatum est, nes-
tione monachi fervor cito remiltitiir et torpel, ut cienle domino, cujus possessio est,» Et lib. vCapituI.,
prseclare moiiel S. Anlioclius, homil. 102 :.K«{X«- til. 169 : « Qui in vicis vel possesskmibus chbfepi-
vovfui o vovgv.ui.v.uTUpyslTut, iv.tit' nvivp.UTivfiiipyu- scopiiiiiilsiritiir. »
ciug, v.uii-xkizTuiTpbgrpv frtg unv.noia>g TOVOV id cst, 1' Adolescenluli.autem et nuper cohversi. Optima
«Merismonachi remiuiiur,aboperationespirilali rie- instituiio, etvaldeiiotanda propter raliones allataS :
sidel, enervisresolvilurad servanduinexercitationis tum etiam, ut semper inlersint commuriibiis exer-
monaslicse vigorem. » Nec mirum sane; quia ejus- citiis, r.e cito desuescant, et tatidem lorpesfant.
modi confabulationes mentem a Deoavertuiit, eamque i PopterscandcilumscUicetelperlurbationemin-
obtenebrant el sierilem effieiunl, ut prseclare docet firmortim. Quse siiboriri possehl ex Temissiorivila
Hesychitis presbytef cenitir. n, n. 25 : « T-OVIY.UVTU peregrinortun monaChoruiii.
6 voujumTiCtTui,v.uiuv.upiro;p.ivei, iviv.a.uvft Ibyuvg i JVninet fratres.: Hxe sumpta Sunt Cxeoiem ca-
v.oauuovsluliicrt, it V:/.TU SIUVOIUV fcpoc-. fiite 28 Regiifri Magistri, cui tituliis esl: Dediebusje-
v.u.Tuiii%uu.ivog
op.ufi7n au-ct».'ld esl, «Ttinc inens ohtenebratiir et juniorum vel hora fefectionis, paulo post uiediuin,
sine iiuctu nianet, qiiando sseculares sennones lo- ut apparet ex eadem Regula cod. Corli.
k ;Ne occupali. fralr.es. Esl nomiiiativus absoluius
quilur, aul cum illis ab vilaiinlelleclu stisceplis confa-
btilalur. »;Quamobrein religiosse inslilulores Ipcp .iblativi absolitti,
sancla solaet divina 1 il/nhst'onemprcetendat. Id es£ anticipet terapus
ejusmodi verba proscfipseruht,
moiiachis perroitteiites. S. Pachomitis, art. 55 : mansio:is, ut lion possint ante lucis defecturn ad
« Operantes nihil loquantur sseculare, sed aut roe- n illam pefvenire.
dilenlur quae sancla sunt, aut certe silebuiit. i Sera- m Verhale. In Regula ms. binale , pro vinale, id
pion et alil abbates in sua Regula : « Nec alicujiis est, venale, ut supra vidtint, pro vendunt. Ilaque
audialur serroo, nisi divinus, qui expagina (sacra) legendum pulo, venale, ut in cod. Vind.
proferatiir. » Si quis ergolociuitur.incjuit Apostolus, p Cum nihjl sibi. Ita/in Regpla ms.; sed pariicula
quasi sermones Dei. cum reclundat, etlegendum, cibi jiro sibi.
i> Quando aulem reversi ftierint. Reliqua hu- ° Distractionis ad qumstum. Id est, venditionis
jus capitis sumpta sunt ex Regula S. Pachomii, qusestum ; adqusestus pro quseslu. Gallice,ac(/uet.
art. 54. P Dejejuttatiimjairi fratrem. Id est: Quijam re-
6 Nullus monachorum. Exstat in Regula excusa fecisset. Gallice.: Qui aurait deja dejettne. Sensus
S. Isidori,cap. 25. autem oroniiiin horuih verboniiti esl: Si ad serain,
a Prcvstimere.Id Pst, ex suo arbitriofapere. ; *, linito cum jejunio die, iuilla refeciio superest hioria-
" Velprcepositus. Particula velhocioco sumitur chis, ac propterea nihil lu.cri ab eis speraret cailpo,
cppulative. nollet eos suscipere ; ac proinde tit suscipereiilur,
i Vel quarumlibet rerum dispensatores.-Oplima in- iteruin reficere cogerenlur, et sic Jejunii legem vio-
stitulio, ul noirsoluro hebdomadarii, sed etiam jirse^ larent.
positi, decani, cellerariialiique officiarii, data in ec- 'i A nullis lucris. Lege, Nullius lucri, praepositiona
clesia betiedictione, pfoinpyeanlur. expunpta.
s Vel ad possessioriem.fossessio est villa, cuftis,
1353 CONCORDIAREGULARUM."— CAP. LXXII. 1554
aAliis vero diebus extra quarta, sexta et sabbato, A dierit, prandeat; aliquantulum tamen legat f aut
in diebus minoribus, sexta hora ad refectionem, .in meditetur, ut Regulam ipso "dievidealur implere. Si
via J»repausent et sera" ccenent prdpler yise labo- verp in yiam longiorem dirigatur codiculum modi^
rem. A Pascha vero usque Pentecosten, oxceptis ctim cum aliquibus leclionibus de monasterio secum
inissis in longinqtia via, in monasterio vel ubiyis portet, ut quavis hora in via m repausaverit, ali-
sBxta semper-hora reficiaht, et coenas suas muterit quantulum tamen legat: ita lamen si fuefit n psal-
iii prandiis, dicente saricta Scriptura : c Non licet vo- lerattis. Si vero rion fuerit, ° tabulas a majpre su-
Sisjejunare cumsponsusvobiscumest, efnon coenent, perpositas psalmis secum porlet, ut ad refectionein
nisi quinta feria et Dominica. Nam.ideo omnitem- prandii, aut i>ad mansioiiem Cum applicavefit,; ali-
pore 4 qtiinta ferianon licet Jejunare, qtiia e ascensa quantulum,, 9 quanttim occufrerit, tamen iriedi-
Dominiipso die omni tempore occufrit. Dominica teiur, ut quotidie Regulse reddat qtiod suumest.ita
vero die non McetJejunare, quia.restirrectio Domi- " et frater qui adhuc litteras discit, labulas superpo-
ni imputatur, quod iri libris suis fieri pfohibet S. silas a majore de monasterio secumpprtet; ut si
Sylvester. Nani ideo a PasCha usque Pehtecosten cum iitteratc yadit, ipse curir se ad refeetionem aut
non licet Jejuhafe, quia sabbatum Paschse claiidit mansionem appHcaverit, cum eo tamen, aut solus
tristilise Jejuriia et aperit Iselitisealleluia, et sabba- B aliquantuluni, quantum occurrerit, meditetur, uf su-
•tuiti Pentecostes claudit alleluia etaperit Jejunia, pra diximus, aut ad prandium aut mansionem -ali^
Sed f ecclesiis claudituf alleluia. Nam motiasterib,' quantulum tamen meditetur, ut videafur: quotidie
quasi in peculiari servitipDei alleliiia usque ad-- cbnsuetam regulam adimplere. Item frater qui pro
Epiphaniam per s modum psalmorunr constitutum actibus monasterii aut noluerit ire, aut certe am-
h aperta a servis Dei psallitur Domitio. bulans murmuraveril, vel cum aliqua tarditate exire
.-' § XXIV;—-Item (eap: 57). voliierit, si placuerit abbati, jam non mittatuiv et
1 Frater qui i prO actibus ihonasterii mane mis- slatim excomniunicationis pcenani suscipiat, et sciat
sus fuerit, et qtii propter occupationem viae k a se adeptum superbiam prseceptioni fepugnare 'di- '
prima usque ad tertiam in hieme, sive a nona us-: vinse; ideo divinse, quia dicit Domintis doctoribus
que ad vespefam ih seslate, legerit; si sub eodem nostris : r Qui vos spemit, me spernit(Luc. t). Appli-
.diemonasterium reversus ftierit, quavis hbra re- canles verO in via ad mansionem fratres tali locb
a Aliis vero diebus extra quarta, sexta et sabbalo. f Sed ecclesiis, etc. Clericorum et canonicorum
Ita in Regula ms. et isti ablativi sumuntur veluti ad- videlicet. Nara ecclCsisesunt clerieorum et canoni-
verbialiter.. ; - coruro proprie, oratpria monachorum.
i>Repausent. Id est, reficiant. Sumitur active a G e Modum. Id est, numeruni. Ita in eadem
^ Regiila,
Cassiano coll. xvm, c. 14. cap. SSj in leminate de modopsalmorum, vel nu-
> Non iicei vobisjejiinare, curri spohsus vobiscum mero, etpbstea in eodem capite quotpsalmi singulis
est. Matth.ix, Marc. n, Luc. v. Profert aulem sen- horis decanlandi sint, instituitur. In Cod. Theod. 1.
sum-Scripturse hie Magister, non verba. Dicit aufeiti stipra citata : « Quos etiam fisco certo solidorum
sponsum esse nobiscum in his diebus quinqiiage- . modo obnoxios facimus. »
simse Paschalis," quia Christus post restirrectioneni i Aperta. Ita in; Regula ms. Magislri cod. Corb.
illis diebus Conversatusest cum apostolis , licet non Refertur ad aJleluia (quod yocabulum Magister hoc
integris ob ascensibnem,^quse facla est die quadra- loco. femininum facil) et opppnitur verbo claudiiur.,
gesimo. Sed hic Sumilur major pars pro tolo.. i Frater qui. Habetur in Regula ms; ejusderii Ma-
d Feria quinid norilicetjejunare. Ex inSlilutione gistfi cod. Corb., eodem cap. 57.
Melchiadis papse, ut supra notatum tist. Sic beata i Pro aclibus. Id est, pro negotiis.
Genovefa tpta hebdomade jejunabat,.exceplis Doini- k A.prima usque ad tertiam in hieme. Quia juxta
nica ,et feria quinfa, ut inAclls ejus iiabetur. Regulain in hieme fralres legunt a
e Ascensa Domini. Ita in cbd. Vind. Ascensa est liujus Magistri
prima ad tertiam, in ajslate a nona ad yesperam, ut
ascensio, ut in Sacrameniario S, Gregorii, In habetur cap. 50 ejusdem Regulse,
Ascensa Domini, et pauio post, Dominica prima post f Aut mediietur. Meditari hoc loco est legere, idem-
Ascensam Domini. Ita etiam iu Aimonis sermone que significal tptp hoc capite, Nam hi.c agitur tan-
ms. bibl. S. Germ. a Pratis ; Jn Ascensa Domini, tiiiii de lectione siye iri tiietisa sive extra liiensam,
etc. Sic missa pro missio, remissa pro remissio. Ter- D noii de oratioiie tiientali. Vtilt eniin hic Magister ut
lulliatius, lib. iv contra Marcionem, cap.18 :« Dixi-^ fratres in via direcli legant, etferant codicillos seu
mus deremissa peccatorum. » S. Cyprianus, epist. tabulas, ul videanltir quolidie Regulam implere.
10: «Qui blasphemaverit Spiritum sanctum, noh ha- Id est, refectionein suhipserit.
bet remissaiti. » Et epist. 59 : Gravissimis delictori- * Psalteralus.Qm Psalterium didicit, litteratus. \
'v-lRepausaverit.
bus et in Deum multum ante peccantibtis, cum Vide qiise stipra de hoc vocabulo nbtata sunti
postea crediderint, renrissa peccatorum datur. » Sic 0 Tqbulas psalmis superpositas. Id esl, codicillum
defensa est defensio, id est, vhidicla. Tertullianus, in quo sint psalroi, ul illileratusille, et nondum psalr
iib. 11 contra Marciohem : « Ut qtifa durissimo et teratus, aliquid mediletur de Psallerio.
infideli in Deum populo longum vel etiam incredi- p Ad mansionem. ld est, diversorium. Lex Bur-
bile videretur a Deo exspectare defensam edicendara. gundionum, tit, 38, § 3 : « De legatis vero extra^
poStea per prophetam : Mihi defensam, el ego deferi- neartim gentium ul dictum est, id volumus custb-:
dam, dicit Dominus. t Sic rCsona est resonatio : diri, ut ubicunque-eos niansio contulerit. > Sic et
Glossseyeteres, Resona,jix£>, id est, echb. Mina, mi- mansiones militares Plin., lib. vi, cap. 23 : « A Co-
natio. GlossseArabicp-Latinse dicloe.:Mima,mimatio pto camelis itur aquaiionum ratione mansiouibus
bestiarum ; lege mina, minatiq. fJnde subjungitur, dispositis. » • '
minabafnur, id esl, mindbamus. Proba, probatio. ' 'I Quanlum occurrerit. Id
est, qiiantum licuerit.
r Qui vos spernit, me speinit.
Cod. Theod. lib. vi, tit. 31 : « ut ab stratofibtts In resp, riis., qui vos
unus tantum solidus probse nomine peterelur."j expernit, me expeniit. 'X
PATROI,. CM< 43
1355 S. BENEDICTIABBATIS ANIANENSIS. 1356
lectum sibi eligant facere, qui sit semptus et muii- A litatis fratrum consideraverit: tunc refectos aliqtiid
dus; ubi digne super stratum leniter in tiocte Deum faciat de motiaslerio properare. In hiemis gravi al-
meinpreiitur, Nam et "boc "prsecepturo abbatis vel gore caiefactos, iti feiventi sestale i lehiperalbs in
prsepositorum exeuntes In yiam frafres accipiant, viam debet fratres dirigere.
ut quotiesctinqtie fratres spiritales positos visitenf; § XXVI. — Item(cap. 60).
et cum eorum hitipierint cellas aut oratoria, oran- k Considerans abbas frairum debifum J qupti-
tes.dicant bunc versuin '• 9 Introivimus in laberna- dianse mensurse, necnpn el longinquilalemi|ineris,
culum ejus,. qdorabimus in loco ubi stelerunt pedes yel moras m actus, etperpensans subsianttae
agendi
yus (PsaL CJKXXJ). Exeuntes exitide.or-antes simili- monasterii
quanlilatem jn nuironis et in his quse
ter dicant hunc ver.sumsemper : Vias ttias, Dqmine, crtida stiihcientibus cpnsuetsemen-
h notas fac mild, et semitas tuas edoce nt,e; diricjeme sur;e possunt pprtari,
suniptibus aliquaiiliilum » probareiliheris ma-
in verifate tua (Psal. xxiy). Aut forle alium yersuni gis, propler adjuncti forle in yia
collegse vel socii
pro istp, si vbliierint dicere: Perfice gfessus "meos charitatem quantum abb.as vpluerit, pahis atitvini
in semitis.ttiis, utnqn moveantur vesligicimea (Psal. seu et aliarum rerum yel numnioruro jungat men-
cxyin). Ergo cum cceperiiil a monasleriis et celltilis ,, surai. . ''_'"
spirifaliuin fratres noslri exire, pfius ofatorio vale- — Jlem (cqp. 65). ;."''..
c -...' .'§,XXVH- ] ;
faciaiit, el item pecuiiariter prb egressu, qups.in 0 Fratres spirilales p jn via quandp a jse abscet
monasteriis suisvcl cellulis -dereliriqnanf, se debere si yale sibi non faciant,,<i yel orafipnem com-
ambulent. dpnt,
ip sequenti Dei opere piemorari, e;t sic
ACum vero ecclesias npstri fratres inlraveiitft, post ; niuiiero offerant -Dpinino, :vel pacem silii tradant,
erccti dicant sciant se a charitate ? exconimunicatos; di.scpderp,;
oratioiicm liumi}italis Dpo incurvati, dum se revideant, el charitaîs Jnier se yin-
hunc versufn : Exsultabunt .sqricliiti gloria, lcetabnn- usque culum neclanl; sicut s jn Vitas legitur Palrum :
turincubilibus suis'(Psal.c's.ux).Ei modice iricuryali abscedens unus frater de
parfibus Orientis, .vppiens
[in] oratibnem complenles sibi, sic cxeant 'fofas. _ in partes Occidentis, reraemoi'3lus qup.d uni fralri
§XXV. — Jlem (ccipfU). "•'_;; f
6 Ambulantes longo itinere fralfes quarta, sexta, vale non feceral, prsetermissa?ciiarilatis repedavit
itinera , ut quotl mipus complevit in fratre perficeT
sabbato in hieme, hoc est, ab sequinoctio. auttira-
ret. fJnde dcbcnt ad hanc -Cliaritateni-ffatrum fra-:
nali, quod est bctavo Kal. Octob. in
usque Pascha, tres esse solliciti.
in via ambulantes fr.afres ad yesperam reficiaiit. ' :
Nulla ratione hsec frangant Jejtinia. Ideo enim ad ," . '•' îlNm.,r-:liem(cap.§^:"
u Exeuntes in via fralrespetant pro sebrari, di-
vesperam diximus, quia si nona yplunt in die refi- V
cere, occiipati in rcfectione brevilms hbris prolon- centes versuiii : Viustuas, Domine, riotps facmild,
gata, mansio eis clauso parvo die subducilur. fSed et setnitas tuas edpce me (Psql. -.xxjV). Apt si volue-.
qui tamen hsec in hieme non fraiigatif "jejuiiia, si ririt, alium : Perfice gressus meos ins.emilis tuis, $it,
« earricali iri dorsis suis gravibus onerib.us non va- non movedntiir vesfigiamea (Psal. xvl). Seroperenini
dunt. Nam tunc abbas fratres facial reiicere, corisi- Tcrsum qpando exeunt, siye qpandp ipgrediuntuf,
derata propensati me aut lemporis, aut necessitatis, cum gloria explicent. Similiter et revertenteS petant
sive in iiiemey sive in sestate , si gravia ^ gelicidia pfo se orari dicentes hunc versum : Intrqivimus in
camporuro, aut fervenles sestus viarum , aut montes tabernciculumejus,'.hdgravimus in loco ubi stelerunt
excelsos • stibire, aut grave'sarcinarum-.pondus exi- pedes iejus (Psal. cxxxi). Cum glpria. Vel qup-
sUmaverit, vel imbecillitates quorumdam impossibi- liesciiiique "",Jimen forum ultimafum nionaste-
* Introiviinus. Pro iniroibimns, v pip b. iiem cap: 6.
h Notas fac milii, Domine: Ita in f salterio Ro- i Qtioiidiahcemensurw.Qusesingulisfratribus quo-
mano.- '•'". /' • -lidie dalw,
•c Et item peciiUuriterpro egressu. flic desiiht.non- " m Acius: M est, negotii. - ...-:
.milla, sed hoc niodo supplenda ex Regula riis, : « Ef D » Probare. Lege, pro labore, ut in Regula ms. ": et
item peculiariter pro egressu EUO foris orenl, et cod. Vind.-"'. '"".' '"'-' .;' - -
exeuiites ab eis nostrj peregrini pelant onines quos "Prciiresspirilai.es. Hoechabentur in Regtila ms.
in rooiiasteriis, elc. » Sciisus esl: Cuni fratres foras cod, Corb., eodem capitc 65,
exeunt, ptent, e.t.pelaiit-ab eis quos (lerelinquunt ut •pInvia: lla iti Regtilains. ; scd subaudiendum vi-
siii memoriam facianl in sequenti opere Dei, seu of- detur, direcii. ••.•-'
iicio canonico. . q Vel qfiilionemcommunemofferattt.Ita " in Regula
aCumvero ecclesias. Nemjjcc.anpnicorumaul cle- ms.;; sed suppleniia est pariicula non.
ricorum, quas distinguil ab oratbriis tiionacho- •' Excommuriicalos,ld est, separ:.tos.
rnni. E In Vitas Palrum, lia in
e Ambulanies longo ilinere. Reppsui titulum oniis- liomen, vilas, hac forma indeclinabile Regula ms. quia hoc
- esl,; ul sujira
sum, ex Regula ms. cod. Corb. • iiolatuiri est. . "- .- -
f Sed quittimen.hege, seditk tdmen, ut in"R.e- * PrcBlefmissmcliaritath. Stipjile causa, gralia,
gula ms. , Hellenisiims.
« Carricali. ld est, onusli. ; i Exeuntes in via fratres. Exstat in Regula nis.,
i»Gelicidia.Id est, gelu. . •' eodem cap.-66.
» Subire. Pro subituros ; enallage. 7 Limen forutn uitimarum. In Regula ins:, limen
i Temperatos. Icl est, potos. forenseultimie regia', Ui)i 'omise.est a foribus, non
': * Considerans abbas. Habetur in Regula nis, eo- a:foro. •'•''••- '";
1357 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. LXXlIl, 1358
rii'a egressus ingressusque frater fuerit, sine versu A x de ingresso liiiiine iorensi exleriorjs regise nionaste-
tamen petat pro se orari semper. rii in pelenda oralione Regulam adiraplere. Ef post
d missas operis sancti in oratorio primo abbatemy
'...,. — Itetn (cap,"77).:
_§XXIX. deinde prsepositos suos " vel omncs post regressum
i>Fratres quovis horse tempore de via reversi ad vise ad pacem f accipiant.
lrionaslerium fuerinl, et fratres psallentes in oralo- § XXX. ~ Ex REGUTA SANCTI CESABII(CA/I.6).
rio inveiierint, oranles mox psallarit cum ipsis ; et * Nemo sibi aliquid operis vcl artifieii prO suo
c postpsalmum explelum a psallentibus parilervoce iiliito eligat faciendum, sed in arbitrio senioris erit
universos petant prp se orari debere, ut yideanlur- quodutile prospexeril, imperandum. : ;
a Egressus ingressusqtie frater fuerit. In iiegula expletam, ex quo intelligilur ad iinem cujusqtie
nis.deest TO egressus, non ila recte. Qiiiloctisita i psalmi, cum fralres in Oratione prbsternuniur, ejus-
ihtelligilur, uf frater pelat oralionem, ntilhim ver- modiofationem a reversis iiatribusesse peteiidaro.
sum proferens sive egrediatur, sive irigredialur li-- : ifMissas. Id.est, Collectas,.scu explelinn officiiim.
roen januse liltimse monasterii- Qupd non repiignatt e Vel otnnes. Particula vel hoc loco suinitur copu-
' ' .'.'." •
initio lnijus capitis, iri quo prsecipitur, ut exeuntesi latiye.
" f .
el ingredientesfralres dicarit versuin, iiam hoc inlel-- :
Accipiattt, ld eSt, excipianl.
ligitur, cum pettiiit orationem inipsooratorio, sivei ]j 8 Nemo sibi aliquid operis. Exstat inRegula S. Cce-
proi>egreSsu vel ingressu.. sarii coii. cap. C. Hoc aulem capilulum liic citatur
Eraires quovis hora; tempore. Reperire est in• pb illa S. Benedicli verba: Vet quippiam quamvis
eodem capiteG7. sirie jussione abbatis facere. l !'
Regiilams., parvum,;
< Posi psalniumexpletum. Non dicit, post horam
. ',€APUT LXXIIL•;
Sl FRATRI IrtlPOSSIBILlAINJUNGANTUR.
§ I. — Ex REGuciv SANCTIRENEMCTT. quia nonduni negavit semetipsum. Deinde malorum

Si cui fratri aliqua forte grayia atil » inipossibilia multorum causa eflicitur tam sibi quaip etiam cse-
injunguntur, suscipiat quidera Jubeniis imperium teris, quia auditum contradiclionis pluribus aperit,
ciun otiiiii inanstietudine et. bbedientia. Quod si et seipsura ad contratlictioiiero insuescit; el ctiin
oronino virium suarurii mcnsuram videril b pondus npn possinl singuli discerncre quptl raelius est et
oncris excedere, impossibililaiis susecausas ei qui eligere, poteStfieri, si lalis est licentia ul «Jiqtiid
sibiprkiesl, paiienter ct ojiportune suggerat, noti delerius eligat. Tuiicvdeinde etiani suspicionem da-
superbiendp aut resislendo vel contradicendo. Qupd bit fratribus, quod pasSione ahqua, f vel ad opiis
si ppsl suggestionem suain, in suasenteiilia c prio- illud eligit, adsiringatur, yel certe erga eos cum
ris imperium perduraverit, sciat Junior ita sibi expe- Q quibus ld necesse esl operari. Itaque omnimotlo
dire, d et ex cliarilale conlidens de adjutorio Dei iion obedire mullpruni maloruni causa est el radix.
obediat. Si autem ratio est aliqua, qna sibi recte excusare
§ II. — Ex REGOLA SAKCTI BASILII(cap, 69). videatur opus illud^ quod excusat, exponat hanc
Inierrog. e Si licet alicui excusare opiis, qubcl,ei :ipsani causam huic qui jirseesl; et relinquat ejusju-
irijuiigitur etaliud quserere. — Resp. Cuin definitum dicio, ut ipseprobet, si « excusalione dignum est
sit mensuram obedientiseusque ad morieui esse, qui quod allegat. - ;' -'.. '
devilat hoc quod ei iiijungifuf, et aliud quseril, primuin §111.—Iteriiipse (cap. 82).
bmnium obedienlisereus esl, et manifeste ostenditur Interrog. &Si licel uiiicuique vilare ppus, quod
» Impossibilia. ftl est, adroodiini difficjlia. JHsec c Prioris imperium. Per Priorcm hbc Ibco intelli-
enim non physice, sed nioraliter capienua sunl. Quse git seniorenii quein juniori Opjionit, cum ait: Stiut
quidem ; pevfectam requirtiiit obedicntiam, qualein -jiniiorsibi'expedire.
" . .
suis diseipulis oplat S. Beheaictus ctijus beiieficio d Et cx charitctle cohfidens de adjulorio Dei' qbe-
btius quod uiira vires esse vid.ebatur, Deo opilulaiite diai.in cocl,Vict: p. jirsepositio ex, desiderattir. fn
Jeve erii. Iti boc iiiaxinie. eniluit bbedienlia raona- ms.S. Germ. ma. legitur :,Ei de charitdte cottftdens
'..choriiin Legeriintium, qnain-,ita describitvsaiictiis etde udjtitorio Dci. Vtilgata nihilpminus Jcclip prse-
Euiogius in cpistola adWillisiiidiini Pampllpneiisero D vajet, ul qnis o!;edia| ex chari.tate, jd est, Dei aniore
epjscopum ; •« Sic qupcjue in aliquos principatum jmpulstis de Dci auxilio confidens, nori de sua ciia-
.Stiuin obedieiitia, quse otiininm virtutiim inagislra ritate : nani qtti cie sua chariiate cpnsiderei, prse-
est, vindicans, suos npn patipbatur exseculores dege- sunipiionis notam lion evaderet.
rierarei sedsupravires grandia exercerecpnipellebat, e Si iicel alicui excusure: Esslatapud S. Basilium
quoscii!)qi!e,.rouneresuo illuslrayprat, » Neqiie, pst inter. 1ii) Reg. brev,,'.ei;aptid Ruf. r^p.M.,Excu-
quod ex hoc loco stise tyrannidi iiiduJgendtim cen- sare hoe loco esl rccu.sare, ut snpra liotauim cst,
seant qtiidam reclores nionasterioruni., Nara ojus- ' f Vei ad.opus illv4 eligit- Apud Riiliiiiini, vel qd
modi iinpossjbilia rarius, probalionis au|, iiecessila- , opus quod eiigjt. Lege,
"- vel ad gpus illud, qugd
- lis eausa tanluro, imperanda Stitil, .'
eiigit.
K Pondns oneris, lla onines nissr nosfri, uno excp- ? Excusatione. Idest, recusatione-
.; pto. I.ta S, Dunstanus, Tiirrecreinata, et editio Go- t Si licet iinicuique. Habetuf aptid S. Basiliuni
Ipniensfs. In yulgatis TOpneris deesl. In nis, S. Gprm. interi, Reg, brev. 122, el aptid RtihititiBCap. M,
p. et apud &maragcluralegitur, operis.
1359 S., BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS . 15C0
d
gravius videtur?—Resp. Qui fideliter et puriter Deum A inquit, nocte ac die operans vixi (I Cor. vn). Non
diligit, et certus est a de tribulalione Domini, nec suf- quia non liabemus poleslalem, sed ul nos formam da-
ficere sibi pulat ea quse sibi injunguntur, sed semper remus vobis ad imitandum rios (II Thess. m). Quae
augmenta operis quserit, et majora quam injunguntur cum ita sint, quis ita 'stultus est, vel infidelis, ut
desiderat et exoplat eliamsi supra vires videatur jiutet se majoribus quam debet, oneribus pergra-
esse quod facit; nec aliquando securuS est, tanquam vari« cum in hoc, qriod mensura poscit,, nondum
opere non expleto, sed e contrario sollicitus est et possit implere?
anxius, tanquam qui nihil digntim prseceptis evan- IV. — Ex REGHLA' CAssiASr
"
memor illius Dominici sermonis di- § (cap. 51).
gelicis egerit,
f llla ehim vera obedietitia est, qusequamvis ali-
centis : Cum autem feceriiis Omnia quce prcecepla
sunt qumcunqueprcecipio vobis, tunc dicetis : Servi quid difficile ei imperetur, 6 pihil tamen discutiens
inutiles sumus; quod debuimus facere, fecimus (Luc. sine aliqua cordis hsesitatione perficere nititur et
xvn). Sed et imitabimur Aposlolum,cui cummundus consummare quod Jussum est, et pro feverentia se-
esset crucifixus, et ipse mundo, non erubescit di- - nioris nihil de impossibilitate aut stultitia prsecepti
ccre : Quia ego meipsum hondum cestimo* appre- dijudicat, sed plena fide ac devolione ijuidquid di-
hendere. Unum autem ea quidem qum retro sunt obli- B ctum fuerit, non tanquam ab honiiiie, sed lanquam
viscens, ad ea autem c qum inante sunl me extendens a Deo sibi suscipit iinperatum. Ita enim omriibus vir-
secundum proposilum sequor ad paltnam supernm tutibus prseferre. debet obedientiam, ut huic pmnia
vocationisDei in Christo Jesu (Philipp. iii). Et qui poslpohantur, et universa dispendia monachus sub-
cuin haberet polestatem, ut Evangelium annuntians, ire contentus sit, dummodo hoc bonum in nullo vio-
de Evangelio viveret. Magis in labore et fatigalione, lare videatur,
a De tribulalione. Lege : De retribuiione; itaapud textii Grsecodesideratur.
Rufinum, et lextus Grsecus postulat. Tns-nupu tov f Ilta enim vera obedienlia est. Haec sumpla sunt
Kvpiovp.wQuitotiotjiut, id esl, de reniuneraiioiie Dor ex capile 10, libr, iv.de Institutis Renuntiantium.
mini. . . 6 Nihil discuiiens. Quia obedientia simplex et
i Apprehendere. Ad Philippenses m. Ita apud Ru- cseca esse debel nihil dijudicando, sed mandatum
iinum,iri Vulgala inteijireialione, cgmpreltendisse; simpiiciter et humiliter-ampleciendo. Idem Cassia-
textus Grsecus idem sonat, x».T£t).>j}i£v«i. nus collat. 18, cap. 5 : « Cseleruin iiunquam ralio-
< Qum inante. Inante, id esl, anlea, ut apud nem verilatis inlrabit, quisquis a disculione cce-
Rufinum legilur; in Vulgata editioiie: "Quce sunt perit crudiri : quia videns eum inimicus suo polius
priora. quam Patrum judicio confidentem, facile in id usque
aOperans wffl'.:Itaapud Rufinum. In Vulgata edi- propellit tit etiam illa, quse maxime utilia atque
tione, operantes, utin textu GrsecpApostoli, IpyuKb-C saluberriftia sunt, superflua ei videantur etnoxia. t
pvot, quemadmodum eliam iri textu S. Basilii; at Unde B. Antiochus, honiil. 59, ita obedienliam
ilitid, vixi, non reperilur. prseclare delinit vitu-xof)
ovv icTiv uSiaxptTogTrttGw,
c Guminhoc quod mensura poscit. Prsepositio in ides.t, t obedientia est sine dijudicatibne per-
redundare videtur. Apud Rufinuni : Cum hancquo- suasio. >
que fnensuram, elc. Sed hoc ultimum membrum in
GAPUT LXXIV.
UT IN MONASTERIONON PRJiSUMAT ALTER ALTERUM DEFENDERE.
§ I,— Ex REGULA SANCTI BENEMCTI. id a monachiS prsesumatur : quia exinde gravissima

occasio c scandalorum oriri potest. Quod si quls
o Prsecavendum est, > ne quavis occasionejirsesu-
hajc transgfessus fuerit, acrius coercealur.
mat aller alterum defendere monachum in mona-
c tueri: d eliamsi quavis consan- § II. — Ex PR^CEPTIS SANCTI PACHOMH.
sterio, aut quasi
. guinitatispropinquitateiungantur.Nec quolibetmodo D :f Qui consentit peccantibus, et defendit alium
a Prmcavendum esl. lla in nostris mss. et apud Far. Ebr. Vict. ma. iil apud Smaragdum el S. Dun-
Smaragdum; in cod. Vict.: p., Cdvendum est; in slanum Jegitur, quaiibct.
« Scdtidalorum. ld est, Jurgiortim, rixarum, con-
vulgatis cum S. Dunstano Summopere prcecdven-
Hum est. tenlionuin, Hoc aulem malum defensionis muttise-
i>Nequavis.Tiet.\).,nequaltcuhque. ih monasteriis prsecipue manal a claiidestina illa
« Aut quasi tueri.: lta loquitur quia plus cst lueri quorumdam monachorum familiarilate, quse,ut supra
iueri est servare, cuslodire. monuimus, universam pessumdat disciplinam el ob-
quam defendere; innam "
Nonius, cat>. 4, lulelam accipere a curando et servanliam.
tutela. Varro libr. vi de Ling. Lat.: atdefendere non f Qui consentit. Hic minime notatur numerus
item, etsi interdum hsec duo verba coniundantur. articuli: niiiilominus hic habetur lextus in Regula
Particula quasi abest a ms. S. Germ., quemadmo- S. Pachoroii excusa, art. 909; hic aulem locus, usqiie
dum" et hsec verba, in monasterio. Hsec autem de- ad illa verlia qiwd si pei igiioraiiliam, habetur in
fensioila capiendaeSl, si nempe injusla sit, etcon- decreto Ivonis p. H, cap. liO.etapud Burcharduni
traveritatem : alioqui polest quis imiocentem de- libr. II, cap. &, sub nomine S. Basilii, et H, qu. 5,
fendere; humiliter; tamon et non jiroterve. 3 cap. 6, sub nomine Silsidori; sed male.
d Etismsi qnavis, Ita yulgo halietur, At iti cod. S.
1361 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. LXXIV. 1562
delinquentem, maledietus erit apud Deum et ho- A docebal Domiriidisciplinam, lites serens inter fra-
mines , et corripietur increpatione severissima. tres atque discordias, et non tihiens illud quod
a Quod si per ignorantiarri deceptus est, et non ita scriplum est: Tu quies, quijudicas alienum servum?
putavit, utverura est, ignoscatuf ei. Et omnis qui suo Dominostat, aut cadit; stabit autem:B Potens est
peccat per ignorantiam, facile accipiet veniani. Qui autem Dominus rursum statuere eum (Rom. xiv).
aulem; sciens peccaverit, sustinebit increpationem i Non ille potens esl, qui verba Domini prseteriit.
Juxta mensuram operis sui. Unde, fratres, magno opere devitemus alicujusmen-
— tem subverterecontra doctorem et moriitorem suum;
§ III. Ex DOCTMNA SANCTI ORSIESH.
et meminerimus Scrijiturse dicenlis: iLibera cqr
1 Si prsepositus domus aliquem corripuerit ex fra- tuum a malitia ut saheris (Jer: iv). Nec pro obe-
'
tribus, qui sibi subjecti sunt, erudiens eura iti timore dientia superbiam et contumaciam in cordibus no-
Dei, et ciipiens ab errore corrigere, et alius voluerit siris iiivicem seminemus. Qtii enimiimet Dominum,
pro eo loqui, et eum defendere subvertens cor illius; i si viderit fratrem suum errare et labi, magis de-
qui hoc facit peccat in suam ariimam : <=qtii sub- bet moiislrare quse sancla sunt, el rectum iler osten-
vertit eum qui corrigi polerat, consurgentem deji- dere : ul cuin oinni caslilate ef timore Deiincedens
citin. terram, atque ad meliora tendentem mala **illam Salbraonis exsCquatur sententiam : k Libera
persuasione decepit, errans ipse et alios errare eos qui dricuntur ad morlem, et redimcre de interfe-
faciens. Huic illud aptabitur congruenter : A Vw ctione non cesses (Prov. xxiv). i Ne dicas ; Nescio
qui poium dat proXimo suo subversionemturbidam, hunc. Scito, quoniam Dominus corda omnium no-
elinebrians eum(Habac.n). Vmquierrare facit cm- vil. EtVludas in Epistola sua loquitur : m Et hos
cum invia (Deul. xxvn); e qui scandalizat quetnpiam quidetn de igne rapientes, et odio habentes carnem
de liis qui credunt Deo :-expedit ei, ut appendatur ei coinmaculatam tunicam, cavectmushujuscemodi vesti-
mqlq asinaria super collum ejus, et prmcipitelur in mentum, n induamns polius [ui] qrmdturam Dei, ut
mare (Matth. xviii) : quia subvertit, ut diximus, possimus resistere contra insidias diabbli. ° Non est
sublevantem se, et obedientem transtulit ad super- enim nobis pugna contra carnem et sangttinero, sed
bianf, et eum f qui in dulcedinem charitatis poterat adversus P principatus, et potestates, et~ adversus
ire,.convertit in amaritudinem, et subjectuni legi- rectores ? tenebrarum, adyersus spiritalia nequitise
bus monaSterii malis consiliis depravavit, fecitque in ccelestibus (Ephes. vi).
odisse illum, et constristari cpntra illum; qui eum
- i Quod si.per ignorantiam deeeptus. Id est, si is C dem; 'E«v SEim-pg,Oux oT5«Toutrov,ytvwirxB \Zti Ev-
1
r.uviav yivittiv.n, id est, si dixerit Non
qui aliquem defendit insontem existimans ignorantia pvog:-xupSiug
facti deceptus est, ei ignoscatur. novi ettm, elc, his consonat textus Hebraicus. At
_ h St quis prmpositns domus.. Seqnitur doctrinara discrepat versio communis. ,Si dixeris, vires non
Magistri sui Pachomii S. Orsiesius. Quid sit domus^ suppetunt, qui.inspeclor est cordis, ipse intelligit.
et prseposilus domus in monasterio S. Pachomii, ™Et hos qnidem de igne rapienles. In edilo Orsie-
cujus discipulus fuit S. Orsiesius, supra dictuni est. sio hic locus ita cilatui': El Itos quidem de igne ra-
In Cod. Vind. male hsee ascribuntur S. Basilio. pientes, et odiohabenles commaculatani tunicam ; sed
c Qui subvertit. Ila iti libro Orsiesii edito ,iegen- mutile. ln communi versione ila habettir : Illos
dum tamen puto, quia, etc; et paulo post ait: Quia vero salvale de igne rapientes, aliis autem miseremini
subvenii, ut diximus: in tentpore, odientes iliam qum carnalis estmaculalam
A Vcequipotum datproximo SMO. Abacuc. n,Juxla tunicam. In textu Grsecosic : Ouj-SeIv cpiSwcii&rs h.
Septuagiiita : Ovui6 noTiilavTOV -
tnkoaiov UVTOV uvu- TOV itvpbgupKuCpVTZi, piapovvTzg v.aiTOV «7TOTijfcup-
rpoirftv Bolepuv,xui peBvav.av, id est, v<e qui polat 7.og~icixi>Mpivov ÎTWVK. id est, et hos quidem in ii-
proximnm suum subversione turbida et inebriat. more salvate ab igne rapienles, el odio habentes car-
Paulo aliter versio communis : Vm qui polritn-dat nalem commaculalam lunieam : et ita hic locus apud
amico SUOJmittens feisuum et inebrians. Orsiesium legenclus est. Putoque ila redditum ab
e Qui scandalizat quempiam. Ita in Orslesio edito, ejus interprete, qui non sequilur Vulgafam inter-
Matth. xvm. In communi versione : Qui autem scan- pretationem, sed lextum Gr.T,cum, in quo nihil est
datizaverit unum de ptisillis istis, qui in me credunt, in quod respondeat verbis Latinis : AliisXaulem mise-
expedil ei ut snspendalur mota asinaria in collo ejus, ' remitii. Itaque in codice Concordise pro carnem, le-
et demergainr in proftindum maris. gendtim est carhalem, ut in textu Gr«co et communi
1 Qui in dnlcedinemcharitatis polerat ire. Inedilo : vCrsione satis manifestum est, vel potius carnis, ut
Qui in dutcedine cliaritatis poterat ambulare. in Cod. Vind. interpres non sequitur versionem Vul-'
6 Potens est autem Dominus rursum slatuere eum. gatam.
Ila in Orsiesio edito. Iti Vulgata editione : Potens 11Et induamus potiusut armaturam Dei. Ad Eph.
esl eiiim Deus stdtuere iilum; ad Roin. xiv. vi. Particula ut redundat. Iif textu Apostoli: Induite
fcNonille potens est. Subaudi, sialuere erim. vel.qrmdturam Dei. Sed locihti conneclit suo texlui
i Libcra cor luum a malitia, ut salveris. Hic locus Orsiesius.
exstat inoap. iv Jeremise; aliterin Vulgata versione . ° Non est enim nobis pugna. In versione Com-
hoc modo Juxta Septuaginla: Lava a malitia cor muni et in Orsiesio edito : Nonest enim nobis collu-
tuum, Hierusalem, ut salvafias. . - .-. ctatio. ,.. , ,
:
i Si viderit. In excuso Orsiesiiiibro Nonviderit; P Principatus. Ita apud Orsiesiurri; in communi
male. versione, principes; in textu Gra;co, upx&s id est,
k Libera eos qiti dicuntnr. Prov. xxiv in versione principatus.
communi : Erue eos, qui ducuntur ad morlem : qui i Tenebrarum. In versione communi et in Or-
trahurilur ad interilum liberare non cesses. siesio edito additur, harum.
"*Ne dicflj, Neecio hnnc. Ita in textu. Grsecoibi»
1365 S. BENEDICTl ABBATIS AiSlANENSlS 1584
§IV, Ex REGULA SANCTI BASILII(cap. 28). i .."'.'-. §VL — Item(cap. 1201').
Interrog. Si Is qui corisenSit alterius pecealp, si
Ihterfog. «Qtiale Judicium esse debef de his qui etiam
ipsepeccati reusest? — ReSp. HsecSententia
peccantes defendunt?— Resp. Ut mihi videtur, gra- itiaiiifeSta estex; verbis iti quibusait ad Piiatumdi-
vitis abillo, qtiod dixit Dominus :;Quia cxpedil illi'', ceris tradidit rite tibi, majus peccalum liabet
:.Qui
ut; suspehdatiir mola: asiharia ad , colliim-ejus, et,
h pfmcipitetur inmdre, quam scandaluet unum de et (Joiiit. xv). Maiiifesititii tiariique-est eS Ijoc, qttia
Pilatus acquiescens his qtif tradiderutit Domiaum .
riiinimis islis (Matth. xvm; Lnc. . xvn), Non enim peccatuin h.abeljat,,licel mirius quam iiSi. Ostendi-
jatii cofrepiionem ad einendatibnem, sed defensio- tur etiam lioc in eo, qriod Adam acquiescil JEysevel
ueni ad coiififmandum peccatum suuni suscipit qui consetitit, qiise acquievefat Serpenti.Nulius etiimex
deliiiquii. Sed et alibs ad simile prpvocal.malum ':. ipsis aul iriiiocens Judicattisest, atit impunitus abs-
< ita ut coriveniat ei; qui peccantes defendit, illud
ccssil. Sed et ipsa Dei iiidigrtaiio, qitie allverstis eos
qubd dicttini est:: Quiq: si non ostenderilis fruclus. habila est, lioc ipsiiroinilical. Ciitil eiiiin Adain pro
dighos pcenitentiw, excidemini, et in ignem mittemini excosatione sua olijecisset: Quiu"mv.iierqnam cletii-
(JJUC.IH). Vel rursuiti, quod a Domino dicltim est: sti mi1ii,ipsa mihi dedil, et incihducavi. Quia dudisli,
Qriia.si oculusluus dexierscatidalizat te, ejice ettm, B inqiiit Deus, vocemmulieris 'lucb, et riutridueasli de
el projice abs te : expedit etiim, ut pereat unum men-
ligno, de quo prceceperdm iibi, ne riianducafes, tha-
brorum itiorum, el nori omne corpus tuum mitiatur
ledictaierraeritinOperibiisiuis (Gen. cxr).
d »'« geliennutn(Maitli. x-v). " . Vf .VlI:-ÊX:REGtLA.'OKIENTALlCSi:""" '
.'•
'• 1' Si qtiis errbri J "ejus cbiisenseiit, et k Secun-
§ V. — Jteni ipse (cap. 120).
dum duritiam illius niagis cbiisilium dederit, ui sb
Interrog. * Si is qui facit volunlatem alieujus,
tarciiusliumiliel, scialse, - cnrn in lioceirbre fiiefit
f etjam parliceps est, vel spcius? —,Iiesp. «Scire simili"riibdb ciilpabileiii judicandiini.
"ilepfeiienstis,
debenitis Dominb dicCntei-Quia qui facit peccaium,
§ VIII. —:liem, ex eadem Regtiia,
servus est peccati, et iterum : Vosex patre diabolo " m
Qui coiisentiln peccatis et defendit aliuni deliti-
eslis, etdesideria palris iiestri facer.e vuilis '(Jgan. qtieiiiem, iiialedictiis etii aptid Deum et iibmiries, et
vni). Scimtis qtiianon soltim sociura etparticipein, cbrrijiietuf iiicrepatiotie sevefiSsiina. -
sed dominum sibi ac patrera ascribit eum, eisjiis IX. — Ex REGULA pAiititt'M(ctip: 5).
§
opus facit. Testatur autem de.his Aposlplus dicens: : fr Si <juis VbfOde fralribus.jVP vel qui In oraipiio
Aut nescitis, quia cui exhibuistis vos servos ad obe-
sunt, vel qtii in cellis consistunt, i errori. lfatris
dienditm, servi estis ej«s, cui obedistisi sive -peccati C borisenserif, erit atque excbinttiuhicatibne
cuipabilis
in riiOrietri,.sive obedienliw dd jUstilidm (Roiii.xi).
dignissimtis.
» Quate judicium esse debet. Exstat apucl '«.-'Ba- Orientriiiiiiri, iif iti liac Cbricpfdia habettir.
siliuni interrog. 7 Reg. Brev., et apud Rulinuiii i Ejus. Apud Sroaragdum, Biircliardtihi WIvo-
cap. %&. . :; nem legiiur, atterius.; cjuse qtiidem lectio videtiir
* Prmcipjteiurinmare. Uf supra apud S. OrSiesiiim. platisibilior.
In Gfsecp .fexlU Ippfitui iig tfrifiuka.ctjufi,quod-iclern Xi Secuttdiirii /turitiain illiris, HseCyerba nOti sunt
sonat; quai quideiri verba sumpla sunt-ex cao. xvii ajiiid • Sinaragdiini.
"Luc, cselera vero ex Matfli. xvm. i -Ouin in hoc errbre -.fuirit"depiehensUs,Hsccver-
c Jfdut cohveniat illi qiiod diciutri esl. Iia apud ba non exstant in causa cllata. . -
RufitiTiiii,sed alifer in ..lexlu Grseco, -qiii ita sonat -m Qui'conseritif. Hic textus habetur.eliam iri Re-
aptid S, ;Basilum : Ex quo fit, t.tt nisrfniclus digiios gula "S.Paehoiiiii exetisa, art. 90. Prodiicittir etiani
pmriileriliaoslenderil, qui atitiih defeltdii itt e.iinicori- a Srnaragdo hoe •capile, et apisd Biircliardum et
veniciiitliid, qriod a Domingdiclum esi: Qtiod si gcu- Ivonem citatis capitibiis-: ex Basilii diclis, sed non
Jus luus, etc, exstat :apnd sanctinri Basiliuiri.: In causa citata pro-
<i"Jn "gelienriatn. Apud Rufhitini adclitur ? Tcjnis ducitur ex S. Isidoro : Sed non exstat aptid ifluiii.
ardeiilis. Esligitur ex Regula Oiieiitalitlm et S.Pachomii.
"...e Si quis fdcit volttntalem, Reperlre esl apud S. n Peccatis. Lege, peccantibus, tit apud S: Pachb-
Basiliuiiiiriierr. 285; et apud Rufinum, cap. 62. D mium, tnnr in Regula exctisa;, tum in citata stipra
{;Eiiatri particeps esl. Lege per iiiterrogationeiii, hoc capite; et eiiain: apud Smaragdum, Bufcliar-
„ Nuriquid esleiiam parliceps? ttt apiid Rtifinura. dum, Ivonem et causam eamdem. -Ubi bsecsequuii-
6
.. Scire dcbemiis Domino dicenle. In texlu GTseco tiir, qtise litic Teferri possunt : Ilinc et cilius Pater
"aliter. Et %mt(vop.ivTS "&.vpia ' Hyovti, idest, i si 'cre-
• ail: Si tjuis peccantem defettdit, "ncriusquani itle qtti
(liuitis Dominp dicentil » . ,' coerceattir, ,;-" ':'.;
46 cit. peccavit
tlnterrog. Reg. brev., Riifinus, cap. 0 Si quis vero de fratribus. Hoec reperiurilur in
1 Si quis errori. Hic textus producilur a Sma-
ragdo, qui illuni attribuit cuidatn Palri anonymo. seeunda Regula pis. cod. Flor. cujus initium esl:
iii eodice Vindocinensi' jungilur siiperiori capili S> Cum resideremits in unuvi, V
'Basilif, iion ita recte, qiiia non exstat ajiud.S. Basi-' P Vel qiiiiri bratorio suiit, etc: Pbr eos qtii in
iiuiii; liabetur eliam apud Bnrcbarduin libr. xi, cap. pratorio sunl inlelligit eoS tiiotiathoS qui simul ha-
46, et ivonpm in Decreto parte iv, cap. 110, ex liitant et conversanlur. Ila ioquitur; quia fuit olim
ciictisS. Basilii, et qiiidem contraciius, lioc inodo: quor.urodam"ritdiiachorum nioSj ut Tiorriiirent; in
T Hihc et quidatu sanclissiiiliis Paler ail::.Si qnis oratorio. In Pcenis. Brevibus S. Basilio ascr.ipti.Sj
errori. alterius consenserit., sciat se cum ilto simili tirt. 1G: Et Ttf TWV vyiut.vbvTMV EimTVOV v.oipuiaiiiv "
"modo:cutptibiteinjudicCindutnei excoiiimunicandum.t ivy.-npiov, elc, icl est, c si qsiis ex sanis sionriat
El qu. xi, c.ap, 5, Qui consetiiii; ex-S. Ssidoro,in extra oratorium, excovnihiHiicetur.» Per eos aitiem
fine. Secl iion exstat apud S. Isidofum.; Ex.quibus qui in cellis.-cbrisistuut, iiitelligit reelusos, ;
palet restituendam esse hanc seiitehtiam Regulse. « Errori\ fralris consenserii. Iti Reg. ms.iegilur:
1365 CONGORDIAREGULARUM. — CAP. LXXV. 1366
• I X..-r Ex REGBLA .SANCf i CoLpMBANi (cap, 35). A facinoribus laiieiites pro qualibet familiaritate de-
4 Defendere proxiraum vei consanguineum in mo- fendat? Sit ergo ei sequus amor tam in consangui-
nasterio titiHo modo ^ permiui censemtis. c Quid nep tjuam in <icsetero fralre, qui ei sanguinis alfini-
etiim alium defendat', qui Jani Sibi non vivit, sed tate non Jungitur. Maneat pfgo in omnibtis amor
Christo, qnem iinitatus, manet crucifixus; qui.pro- cprde "clausus: nec quemqiiaiti sub disciplinse mo-
priam anitiiahi, ut riberitiS sahili Jiingeref, perdidil? deraniine posittiiii tu.eri studeat, e ne vitititii defeti-l
Qui vero pTOpriasperdidit voluritales, tit Christi in dendi in aliis clihiittat. Sit ergo in arbitrio cofrigen-
se voluntalein iinpleret, Ctiraliorum dicta deferidat, tis, ut qtios corrigiif sub amoris studio, snon pro-
qui propria cruciftxit? Et si in veritale crucifixit, et pfia imjilenda voluntate , sed vilia corrigendo infe-
non modo etiam, sed Gliristp vivit, cur ih mundi rat disciplinam.
Ejns efrori consehsent, f eferttir ad aiitecedeiilia : autem hujus capitis titulus quoad noroeii S. Coium-
Correctus aufem non audeat, ••'.:'..'• bani, verus sit liqtiet ex Smaragrio, qui hoc totum
a Defendereproximum. HoC caput non exstat in fere capttt Citat sub iiomiiie S. Columbani. Quoad
Concordia ms. cP(i. S.. Afnulphi Metensis; nec in riiimerum taroen capilis suspicor mendiira esse, et
Regula S. Coluriibani,;quam habemuS riiariuscriplEim hoc caput esse decimtim ejusdem Regulse, etsi in
in codice Floriacensi; rieque iii edita quse exiil ex Vcod. Vind. ideni sit numerus trigesinms tertius.
bibliotheea jcoenobii.Bobiensis;neque in ea tjuse B > Permitti cerisemus. Aputl Smaragdum' : jPermtt-
prodiit ex bibliptheca S. Galli opera Melchibris thriris. •"
Ilairiiinsfeldii Gbldasti: Et quldeni iri Regulii qiise ei -c Qtiid ehim. Lege: Ut qriid enim, ita apud Sma-
Bobiensi coenobioexiit, «t ea quse exstat in dicto ragduni.'
codice Floriacensi sunl tanluui novem capila, non &Cwlero.Id est, alip. •
coniputato Poeiiitentiali, qui in codice Floriacetisi e Ne. vitium defettdendi, Apud Smaragdum : Ne
liabetuf. In ea: vero quse edita est ex coenobioS. vitium defendendo.'Sed>retineo defendendi; ut sen-
Galli, sunf quidero quatuordecirti cajiita; sed Ca, su.s sit : Ne hoc alterius defendendi vilium malo suo
lioniiullis capitibus in alia divisis: non est aliis pio- exemploinalios fratres Iraducat.. ;
lixior, iino contraclior : quia in ea capul deoratione . f Sub ameris siudio. In cod.- Vind. , Sub amaro
desideralur, ut taceam de Pceiiiientiali, qui neqtie . studio. , i
in ea exstat. QuamobTemniiruro est hic citari ca-v £ Non proprja implehda voluntate. Lege : Non pro-
put tfigesimum lertium Regulse S. Columbani. Quod priamimplendo voluntatem. ,
-:"'
:';':';cipuT':tiXxv.;::' .
UT NON PRjESraiAT PASSIM QUISQUAMALIUMCEDERE.
§ I. — Ex REGOLA SANCTI BENEDICTI: C pfsesuirijiSeritaliqiialeniis Sine prsecepto abbatis, vel

» Vetetur in monasterio omnis praesumptiohis oc- in ipsis infaiitibus sirie discretione exarserit, disci-
casio. Ordinamus atque constituimus, ut nulli liceat plinse regulari subjaceat, quia scriptum est : Quod
" tibi hori vis
quemquaHi ffatfutii SuCfurriexcbiiimlihicafe ati'1Ca!- fieri, * atio iie feceiis; l
dere, nisi cui potestas ab abbate data fuerit, i>Pec- § II. — Ex REGULA FEEREOLI (cap. 21).
cantes aulem coram omnibus arguantiir, ut cseteri Ut mbtiachuS in monachunl ira inflammatus, quod
mettim habeant. c Infantura Verp tisqtie cjuindeciiti Pst tiirpissitiiuiii;, iriaritis injicere non pr*sumat;
annorum setates disciplinte A diligentia adhibeatur jprseter illos ad quos pertinet cbrrectionis vel nosse
ab omnibtis, et biistbdia sit.- Sed et hbc cuin omrii modum vel tenere Judicium : ne iino peccarite csete-
metistifa et fafibrie. e Nani iri foflibfi selate, qui ris prsfesuriiendicfescal audacia, et ita discipiinse
a Vetetur. Ita in omnibus mss. nostris, et apud conis, senioribus, aliisque inlelligitur, qui ad feam
Smafagdum, Rulhardutii, S. Dunstantim, Tiirre- setatis matiiriiatem pervenerint, ul tempus rafibnem
crematam; ita in .vetusta editione Parisiensi, Colo- et modum discretse correclionis cognoscere valeant;
niensi, ,et Colinsei. iiaque illrid "membium : Veleiur , ,,vel, ul loquittir S. Ferreolus : « Ad quos perlinet
in monasierio bmnis prcestiinptibnisoccasio,.csi quod- correctionis vel nbsse raoduin, vel tenere judiciuta. >
dani generale edictum ad sequenda stabilienda. In . Nec ptito fuisse uiiqtiam perriiissmri iis, qui deci-
Vulgatis legituT : Ul vitetur. •Omtiiii septimura aul deciraum sexlurn, iino et vige-
1 Jêccanlescoram gritriibiis argnantuf, Cmri,priiis siirium Tetatis annum vix atligenmt, passim puerps
bis.aut ter ab ipso reclore secreto adraoniti fueiirit, Csedere. Hanc autem custodiamusque ad decimum
ut habettif cap. 25 Regiilse. quiiituni setatis annuni definiit S. BertedictuS, quia
'"•
"'Infaniiim vero iisque ad qiiiridecim Xannonim lunc pueri incipiunt dtici aC regi, ralione. Per infan-"
cetaies disciplince diligeniia adliibealur., Ita in cod. . tes au.tem intelligit pueros, et infanles pfopfie di-
Vind. et apucl Sniaragdum ; id est, disciplincs in- ""cios.
faiilum ddltibeatur diligeritiii, eie.; in aliis taiiien' e Nam-in fortiori celate, qtii prwsumpserit. In.edi-
iibstris mss. atqueetiam editis, item apud S. Dun- tione Colinseilegitur : Nam-in forliori wtqte qui ali-
staniiiti et TuiTecfcmaiain legitur : Jnfqntibus vero quatentis ha:c prmsumpserit. Sed hsec editio multa
usque ad quintum decimumunnum celatis disciplince addit Regulse, quse non habentur in opdicibusmss,
diligentia; etc ms. S. Farbdis et editiOCblinseile- et exciiSis. Sensus aiitem hujtis loci eslejusmodi :
gunt, mtatis suce. nam in niajofi setate constitutos, qui aliqiio:nioio
•a Diligentia adliibeatur ab omnibnSet cusiodia sit: -pfsesumpserit csedcre, eic :". '. ...",.'.
In vetasta editione Parisiensi : Ditigeittia sil, et cu- f Alione fec.eris. Ita in ms, S. Germ. mp. Alio,
stodia adhibealur ab othnibns, Cum dicitur, db omni- pro alii, ut supra obseryatuni. In veteri editione
bus, hoc de prsepositis, decanis, sacerdotibus, dia- Pafisierisi, aliis ne feceris.
1367 S. BENENDICTIABBATIS ANIANENSIS ISfi»
ordine confuso irruptaque lege vivendi ipsius sacrse A negligentiam fperit dissipatum, increpetur a Patre
religionis per singulos Jura perdantur. Quapropter minister operum, e't ipseiterum incfepet alium, qui
quisquis taliter iriconlinens manibus invenitur, ita opus perdiderit, dunlaxat Juxta voluntatem et pne-
itt nesciat ab illipltis temperare, mantisilise, quas scieri.ti.am'«"'principis : absque quo iiullus incre-
erexit iti proximum, pef longum fempus npti solum pandi habebit potestatem.
jejunio, sed eliam operis assiduitate lassentur : ut § V. — Ex REGOLA MAGISTRI (cap. 11) A,
deinceps ad Deum leventur In oralione, non cuni Infanlulos vero tisque qtiindecinTannorurii non
furore exlendantur iti fratrem. Dandam tamenve-
excoramuriicari, sed prsecipimus vapulare pro cui-
niam decernimus-, juxta ut abbas moderari vpluerit, pis, -etc. >..'
postulanti, si poBiiitentia prsetiiissa, etiam dum de-
reatus faciem elftisione | VII. — Ex REGULA SANCTI CSESARII (cap. 5)e.
precatur, sui, lacrymarum
rigaverit, ". ,. Si potest fieri, aut difficile, aut hulltis unqtiam jn
§ III. — Ex REGCLA SANCTI AURELIANI (cap. 13). monasterio infantulus pafvtilus, fetc.
a Frater in fratrem si ausns fuerit mamini mit- § VI. —Ex REGULASANCTI ISIDORI(eap. 20).
f "Cura nulfiendorum parvulorum pertinebit ad
tere, legilimam disciplinaro accipiat
§ IV.—Ex REGDLA ORIENTALI, B yifuhi quem elegerit Paler, sanctum sapientemque,
i>Qin ministerest, liabeat studium nequid operis atque setate gravem, irifbrmantera parvulbs nbn
6
pereat inmonasterio. In qualicunque omninp arle soluin studiis lilterarum, sed etiairi documentis
quse exercetur a ffatribus, si quid perierit]j et per magisterioque virtulum. -
a Fraterin fratrem. Eademverba citat Ivo Car- e Vide supra, cap. 46, § 3, -
not. p. vi "Decreti, cap. 292, ex concil. Ilerdensi, f Cura natrieridprum parvulorum.Uxc habentur
caji. 7. ldem statuit S. Csesarius cap. Vi Regulse : in 8Regula S.Isidori excusa, eodem cap. 20.
« Tanien si fbrte, ut se liabet huroana fragiliiaS, in Studiis litierarum. Ergo pueri mbnaclii sunt lit-
tantum nefas aliquse de sororibus ansse fuerint, dia- teris imbuendi. Unde S. Csesarius paulo anle cita-
bolo instigante, prorumpere aut ul furtum faclant, tus non vult suscipi in monasterium pueros, nisi
aut in se ihvicem manum mittaiit, juslum est ut le- ; qui lilteras ediscere yaleant. Horum Patrum negle-
gitimam disciplinam accipiant. '> Disciplina autem cta doctrina" propter opefosam olim in riionasteriis
in utroque loco S. Aureliani et S. Csesarii est fla- cantus, cseremoniarum et oiliciorum divinorum mul-
gellatio, ttt supra tiotatum est. tiplicitatem, puerorum ingenia excoli desierunt,."
1 Quiminister est. Operum videlicet qtise iiunt qtiia lempus et otiurn ad id non suppetebanl : atque
quoticlie in niOnasteriO; id est, qui prseest operibus inde ignorantiai vitioruro mater etvnutrix, atque
monaslerii. etiam auimoruni serugo acedia, ex ejusmodi rerum
c Principis. Nempe monasterii, id est, abbatis; p^ fastidio nata, universam monaSteriorum disciplinam
nam in Regula S. Pachomii, ex qua hac Orientalis radicilus exslirparunt.
fere sumpta est, abbas passini appellalur pririceps
monasterii.
A Videsupra, cap. 39, § 6.
V.;.. GAPUT LXXVL ...,' .,

UT OBEDIENTES SIBI SINT INVICEMFRATRES.
§.L — Ex REGULA SANCTI BENEWCTI-. viam se ituros ad Deum. Prsemisso ergo abba-
" Obedientise borium non solum abbati exhiben- tis, ° ut pTsepositorum, qui ab eo. constittiuntur,,
dum est ab oranibus, b sed etiara sibi invicem ita imperio, d cui non permittimus e privata imperia
obediant fratfes, scientes per hanc obedientise jirseponi, de cselero omhes juniores f prioribiis
» Obedientim bonum. Hoc caput multuin confert. ™ noslrse Concordise, nam rectum sensum effrcit: per
ad observantiam, quia continet suromam obedien-; prsepositos hbc loco inteliiguiitur fam prsepbsitus
tiam ethpnorem. . .. ; quam decani."
'> Sed eiiamsibi invicem ita bbediani fratres. Quod A Cui non permittimus. In ms. S. Germ. ma.,
etiam prseclare monet Haymo Halberstattensis lib. n qttibus non permittimus, male.
de Varietate, cap. 47: i Invicem obedire debemus, e Privatd imperia. Id est, privatorum monacho-
sicut servi (lominis, seciiiidiim qiiod prsecepit Domi- rum iinperia, qui hullatii prseposituram seu magi-
ntis, qui&:Qui imlfin vobis essemagrius, fiat omniutri sterium habent in moiiaSterio ; nam privaiuS prbprie
novissimus et omnium servus; qtiibtis acldit, ut magis ille est qtii nulluni gerit magistfaium. S. Isidorus
nos -inclihet ad lmmilitatem : Sicut filius hdminis lib. viii Orig., cap. 4 : « Privati sunt extranei ;ab
aon venit minislrari, sed minisirare : sed et illud oificiis publicis. ,» Cornelius Fronlo : i Privaiuin,
quod ab Apostolodictuinest, Per charilalemspiritus non publicuni, quia privalus non gerit personam
servite ihvicem. t EpitotiieLudoviciimperatoris stiper publicain. » Apud Alhenienses tStwrrjf, qui nulluni
Regulam S. Renedicii : « Oporlet omnino tit obe- gerit magistratum, qui non est jiersoria publica , ut
dientes sibi sint invicein, et ipsa obedientia, si recto videre esl passim apud DemoSlhenemet Isocratem.
corde ostetidalur, Deo offertur. Ipsa est via qua; du- f prionftas. id est, -seriioribus, atitiquioribus,
cit ad vitam. Cilitis enini cxaudilur una oratio obe- prsecedenlibus dignitate yel officio, ut sunt presby-
dientis, quant deceiti millia conlemneiitis. » teri, diaconi, etc. Diciintuf etiam priores, qui ob
c Ut praipositorum. In omiiibus editis et mss. no- vilse meritum in altiori gradu et loeo ab ipso ab^
stris legtliir« utii pfwpositctnmt', Optiroatatnen lectio , bate coiislituunlur. Degradali. tameh , 'hop est,
1569 CONCORDIAREGULARUM. — CAP. LXXVI. 1370
suis a bmni charitate et sollicitudine obediant. Arans exstitit cognato suo Jethfo (Exod. xyni),.
Quod si quis contentiosus h reperitur, corripia- cura utilia moneret et Justa. n Commoliomim sane
tur,c Si quis autem frater pro quayis miniraa d causa non parva est divcrsitas. Alise namqtie contra-
ab abbate vel a quocunque priore suo corripilur ria3 videntur esse mandatis Dei, alise yero inler-
quolibet niodo, vei si leviter seriserit e aninios rumpere mandalum vel contaminarc illud videntuiy
prioris cujuscunque contra se iratos vel coinmotos, alise vero ad expleudum id atque sedificandiimve^
quamvis modice, mox sine mora tandiu prostra- - niunt. Necessarium ergo est meminisse apbstolici,
tus in terra antepedes ejus jaceatsatisfaciens, usque- prsecepli dicentis : Prophetias nolite spernere ; om-
dum f benedictiorie sanetur B illa commotio. Quod nia probate, quod bonum est retinete : ab omni spe-:,
qui contempserit facere, aut corporali vindictse cie mala abstinele vos (II Thess. v). Et ilerum :
subjaceat, aut, si contumax fuerit, de monaste- Cggitatignes purggntes vel destruentes et omneni al-:
rio h expellatuf. titudinem extallenlem se adversus scieritiarit Dei, et
§ II. — Ex REGULASANCTI BASILII(cap: 64). captivantes amnem intellectum ad obediendum Chri-
Interrog. l Quomodo invicem obaudire debemus? sto (I Cgr., x). Si quid ergo est quod cohveniat
—Resp. Sicutsefvi dominis, sectindum quod prseci- cum inandato Dei et animse expediat, et hoc nobis
pit Dominus : Quia qui vult in vobis esse i mggnus, B ab aliquo fuerit ifnperatum, velut voluntatera Dei
fiatomnium novissimus, et omniumservus (Marc. x). prompte ac libenter debennis accipere et explere,
Quibus addit, ut magis nos inciinet ad humilitatem: quod dictum e.st : ° Obtemperantes invicem inchq-
Sicut filius hominis non venit miriistrari, sed mini- ritate Chrisii (Ephes. iv). Sin auteiri contrarium:
strare (Matth, xx). Sed et illtid quod ab Apostblo afiquid maridatis Dei, vel quod ea corrumpere vi -
dictum est: Per charilatem spiritm servUe invicem deatur aut conlamihare, facere jubemur r aliquo,
(Gdl.y). ; temptis est nos dicere: Oblemperare oporlet Deo
§ III. r- Item (cap. 13). magis quam homiriibus(Act, vj. Et rursum memi- ',
Interrog. k Si oporlet omnibus vel quibuscun- nisseDoraini dicentis : t Alieni autem vocem mn
que obedire? — Resp. Eorumquidem quiimperant sequunlur, sed fugiunt ab eo, quoniam nesciurit alie^
differentia vel diversitas non debetl impedire obe- riorum vocem (Joan. x). Sed et sancli apostoli mc-
dieritium proposilo; m quia.nequeMoyses intempe-i mores esse debemus, qui ad nostram cautelam au-
qui ob vitium suum in ultimum seu inferiorem lo- i Quomodo -invicem. Habetur apud S. Basilium ,
cum deturbantur, non possunt dicl priores eorum a interr. 115 Regtil. brev., et apudRnfinuni, cap. 42,
quibus prseceduntur. i Maghus. Ut apud Hayirionem Halberstatensem
a Omni charitate. In Vict. Ma., Cum omnicharilate. „ loco supra citalb, et in lextu Grseco Evangelii, p.(-
i Reperititr. In Vict. p., Fuerit reperta. ^ 7aj, iu vulgata iirterpretalione, major, hic atitem
c Si quis auterii frater. Cirea haric prostratiOnem locus eontracte citatur a S. Rasilio.
haec statminlur i Add, Capitul. Lud. imp., tit.13 : * Si oportet. Habetur apud S. Basiliurii, Iriterr:
i Utcura a quocunque priore suo increpatus quis 114 Reg. brev., et apud Rufintim, cap. 14. Hic au-
eorum fuerit, mea cutpa primo dicat; deinde pro- lem tilulus contractior est quam apud S. Basilium.'
sternens se Illius pedibus cum cappa, si habuerit, 1 Impedite obedientiwmproposito. Impedire, id est,
veniarii petat, et tunc Jubenle pribre surgat, etunde nocef e, tinde in tCxtu Grseco legilur owtilet
' napuSli,- -
interrogatus fuerit, rationem humiliter reddat. i id
jrxEiv, est, debet nocere.
Nota qtiia se non debet exciisare junior, nisi ratio-' » Quia neque Moyses intemperans. Ita apud Rufl-
nem errati petat prior seu senior. Item in Epitome num. Sed lege : Inobtemperahs; id textus Grsecus
Ludpvici imperatoris super Regillam S. Benedicti: xupfiv.ovci, qtiod idem sonat, et historia ppstulant.
t Si frater increpatur a majore.priore qualicunque, Et notanda est summa Moysishumilitas.qui, eliamsi
aut ab alio quolibet, aut certe a Juuiore reprehendi- cum Deo facie ad faciem loqueretur, non tamen ho-
tur pro alia qualibel re, cum Summa velocitate ca- minis peregrini consilium aspernatus est; ut discant
dens veniam postulet : quia hsec eadem huinilitas rectores suorum consilia ihferiPrUm non spernere.
Deo exhibetur, non hbmini, et si ex corde fuerit, ° Commgtignum. Lege, commonitionum, ut .apud
cito indulgeniiam merebitur. » Ubi observa hoc de- Ruflnum.
creto statui iit eliam prior seu senior a juniore re- 0 Obtemperanfesinvicemin charilate. Ad Eph. iv<.
jirehensus in terratii prosternatur, qtiod tamen a Ita aptid Rufnium, Nihiloniinusinversionecommuni,;
Piegula non jiTsescribitur. Porro non modo frater ab D Supportanles invicem in charitate, Juxta textum Grse-
abbate suo aut prseposito, sed etiam a quibuscun- cum Apostoli : u.vtyJ>pivoi «»aêoviv uyuitrt. •
que prioribus et senioribus suis objurgatus se ejus P Aliquo. Lege, ab aliquo. '.''-.'''
pedibus provolvpfe debiet, ut ex verbis Regulse li- i Alieni autem vocem nonsequuntur.Xto apud Ruf.;
quido constat: Vel a quacunque priore suo corripi- nam in vujgata interpfefatione Joan. x : Aiienum
tur quolibet modo, vel levitef senserit animos prioris autem rion sequuntur. His auletii locis docet S. Basi-
cujnscunque conlra se iralos. Neqtie enim hsec de litis non esse obtemperandum prsecipientibus ea quse
prseposjto, qui vulgo dicitur prior, possunt intelligi. cum lege divina pugnant. ltaque si videat inferior
Hsec aulem prseclara est institutio, quia juniorum mandalum superiorisroahifeste legi divinse adver-
petulantiani comprimit, qui ubi seniores spernere sari, nec tenelur, nec debet obteroperare : neque
coeperunt, cito a vita religiosa deflciunt. etiam talia imperari debent. Etsi Mutio imjieratum
d Causa. Id est, culpa. Vide shperius notata. legamus ut fllium, et alteri ut-se in ardentem cliba-:
e Animos. Ita in cod, S, Germ. ma., vulgo in num projicerent, ipsos vero sine mora obtempe-
singulari. ,- . ;, rassri (Cass. l%b:ndelnstil., c. 27; Severus Sutp.
1 Benediclione, Jd est, bona precatione, ut si di- I. i Dial., eap, 13), ef qusedam alia similia; hse ta-
c.at senior : Benedicatie Deus,; vel quod simile. men potius admiranda quam imitanda, nec, facienda
s -111.0commotio.In cod. Vict. p. deest TOilla. nisi ex peculiarf metti Spiritussahcti, qui ne sequere-
h Expellatur. Adhibilis omnibus iis quae supra tur homicidium, miracula edidit: aliocui homicj-
stawta aunt, dium nee itnpefandumi nec facienditm.
stis eSt ne angelis quideiii parcere dicens: Eliamsi jA.vero inclifferentef contrislavit, id est, noh Secunduin
dhgelus de cmio evaiigelizciverit vobis , prwter- Deiiin, inemor sit is qui conifistavit Apostoli diceritis:
qilam quod "bvangelizamus vobis , ariathema sil Si aulempropler escamfrater tuus conirislaluf,jdm non
(Gal. i). Ex qtio edPcemuf tit etiainsi valde vobis " sectindum chanlatem cmi(m/fls(-Rom. xiv).Etcum cb-
charus sit aliquis, etiariisi niagnificus habeatur, et gnoverit tale delictum esse siuim, iitipleat illtid quotf
in adiniralioiie sit posiltis, qtii prohibeliios facere a •Domiiiodicttim esl: Si offers munus tuuin adtij-
qtiod a Domino pfseceptuni est : vel rursum.imperat' tdre, el recordaius fueris ibi quid frtiter luiis liabel
lieri qtibd Doitiiritisprbhibtiit, exsecrabilis debet esse aliqiiid adversus te, relinque ibi inUiiits tuutnarite
. qiiiejusiiiodi esl Prtiiiibus qoi diligunl Domintiiii. atiare, i -et vade prius reconciliari fratti lito, el liihc
: § IV".'— Item (cap. 25) a. . "veiiieiiskofferes munus tuum (Matth. v)V
Qtiali affectu vel quali sensu oportet incfepare | IX—- Jlem (cap. 69).
eum qtii iticfepat, etc.
'' " — Interrog. Quod si nonacquiescif, ut satisfaciat? —-
§ V. lietn (cap. 24) i>. ,
Resp. Iniplerp debemus in eo quod a Doinino diotum
(Juali affectii cpiis debet suscipere correptio- est dc eo qui peccavit et nori egit poeniteiitiam, Cttin
' ' -
rieftii etc. "' ' ,,, dixit: Si aulem Ecclesiam non andierit, sil tibi sic-
' "' ' •
§ VI.— Itein (ciip..p). ;" ut gentitis,et publiccmus(Malih. xvni). :
Iriieffbg. ;c Qui trislatur adverstis eum qui.se in-'
— : ,§ X. —Itettt (ccip.7ii)
crepat, qualis est? Resp. Neqtie periciiluni pec-
cati agnovit isle, maxiitie ad" Deuiti, neqite lucruin Interrog. Quod si, satisfaciente eO qtii coiilrisfa-
pOeiiitentise;nec cf.edidit illi qui dixil": Quia,dqui vit, iioitierit reconciliari is qiii contristalus eSi?:—
dilicjit, dilicjenier corripil' (Prov. xin)'; sed se ipsuni Resp. Manifesta est de hoc Dbniini seiitenlia , (Jtiss
alienum facil ab illa ntilitate, clieens': Cofripiel me •referlur in illa parabola de servo qui rogams est a
jtisius in niisericofdia, et increpabii me (Psal. x)'; sed conseryo suo, eliioluit palienteragere : Et videntes,
et ad IsesioiiemCseteforiim iste talis pernianel inler i-iiqiiii,cohservi .reiiuiiliaverunt domino stto (Mtitth.
fralreS, resolvit eriim el impedil animos eb.rumqui xvni). Iratus autem doniinus revOCavitoronem gra-
tiarii quaiii concesserat deliiti, et tfadidit Curotorto-
possunt proficere.
ribus usquequo redderet oinne debitum.:
§VIL'— Item (cap. 1S). "'
Iriterrog. *' Pceiiitentem ex corde quomodo opor- § XI. — Iiem (cap, 81:)
tet siiscipi? — Resp. Siciit Domirius osferidit,; cuin Interrog. x Cum quali affectu obedire oportet ei
dicit: Quia convocat amkos. el vicinos dicem : Cori- qui nos ad opiis mandati coliortaiur? — Resp. Eo
gratulamini mihi,: quia iiivehi ovcm irieam ,- qucimC affectu quo estiriens parvulus nutrici bbteiilperat ad
perdideram (Luc:X\). ubera invitanti ; yel. quo affectu m omnis homo
: | VIII.,— Ilem (cap. 72). suscipit ab aliquo ea quie ati Viiain perlitietit:
Jnierrog. f Si frater fratrem contfistaverit., quo- iijio";netsi qitid amplius,.pro eo quodmtiltb bst jife-
mbdo tlebet eniendari ?".—Iiesp. Si qtiidem contri- . tiosior futura vifa quani prcesens, sicutDominus di-
siaverit, sicuf Apostolus dicil, s Cptirislcilienim estis, cil : ° Quia mandala. mca vita wternasiini (Joun.xii).
iltiri nullo detrinientumh pcilereminiexnobis (II Cvr. Saciit efgo'pfscsehs constatin Cibo panis,ita aiierna
vii). Nitii ille qiii cotilrislavi.t emeridari debet.sed vita conslal iii opefe mandali,. sicut ipse Domiritis
ille qui coiitristatus est, * [ei] ihdi.cia ejus IfisDtioe' iterum rficit ; Metts cibus est tit faciam voluntaiem
quse secundum Dbminum est, debet ostendcfc. Si ejiis;quime,misil, Palris (Joan, iv).
"a Vide stipra c. 5, § 22. ".'"-' versione •cbmmuni, nt in fexlu Grseco: Kai vituys,
k.Vide supra, c. 5, §25. . - •
c :Qiii.trist;ilttr,'fieperiim ttiuAuyr.Bi, quod iuein sigriiflcat;
apucl S.Basilium, iii- :k Offeres. Ita apud Ru/inu'raet in, vulgata versione
terrog. 159 Regtil.: brev., cl. apttd Ruflnum eodem Mattliiei; sedin texlti Groeco, etiara apud Si Basi-
cap. 23. .:...•. iinperalivo, izpbeozpt, id est, off.er.
i1Qui, diligit, (liligetiter corripil. Prov; xm. Qui liiim, .-1 'Cumqnali affeciii, 'Haltetur apud S. Basilium,
j).
parcil virgce; odil ftliitin suttm; qui-npn diligit illum, - inlerr. 166 Regul, brev., et aptitt Rufinuin, cap. &6.
ditigenter erudit. In oar.vis Bibliis mss. S. Germ., » Otnnis homo. Ila apud Rtifijiura. In texttt Grseco
instantereriiilit. fov "t-ijv,id est., « Cui vila
c Pocnilentemex corde, Invenire.est apud S. Ba- seqtiituf, uvTutatoviievog
cliara est. »
siliura, inter. 8 Reg. brev., et apud Riiiinum, -cap. n Etsiquid amplius: Ita apud Rufinum. In.tcxjtu
24, apnd qtiera esl, pwnientes. Se:l in ins. legilur,
pmniteniem,ut in textti Grseco p.tTuvoyvTu.„: Grseto: ixu/lovSEv.v.i7toH.w ' iriiov, ,id est, « imo et
:{ Si frctter fralrem conlristciveril,HabeUir apud multo. aiiiplius. » ...
S. Basiliiim, iuterr. -iO Regul., et apud Rufinuro-, : ° Quiq mandaia ritea vita celerna sunt. Iri fextu
cap. /*3. '-GrSSCO S. Basilii: 'H (VTO1-/ITOV"&ZOV, ar,civ6 Kvpio;,
s Contrislati enim es is. Ita aptid Rufinum : sequi- tm) uiiivibgeoriv, idyip cst, i Matidalum eniiii Dei, i::-
lur...tafnen in texitf Grasco Apostoli : xu-v. GEOV, id quit Dbrainus, vita aelerna est. » Sed paulo aliier in
est, secundum Delint. texttlEvangelii : "OTIMivro\-/iUVTOV "Cm) uiitvwclcTiv,
h
. Pateremiiii,hege,paticimini,h;a apud Rtifinuin, id est, ut in .vefsioiiecomtiiuiii : Quia manilatutn ejus
et.inlerprelatione viilgala. vita cetcrna csi; niandatura ejtis est Patris stfi, "de
. f Et indicia, Particula et.rcdundat. qtio ibi loqnilur Cliristus. llaqtie locum citavit S.
i Et vade prius.reconciiiari. Ita apudRuflnum,'sed Basilius ex lnemoria. . ,
lege et distingue .Et vade prius, reconcUiare;J.ia in
1373 CONCORDIAREGULARtJM. — GAP, LXXVI V 1574
§ Xlt..—- Ex REGDLA PATRIIM(cap, 7), A ''...'§ XI^., — Jlerii -ex "idiethX"''
* Hoc eliam addendum fuit, ut fratef qui pro qua- Virtus obedientise expelenda est, et secundum
libet culpa arguitur vel increpalur * patientiani ha- uniuscujusque vires exercenda est: et ad pririium
beal c et non respondeat arguenti, sed humiliet se verbum seniofis omries qiii atidieiirif ei fratribus,
in pmnibus secunduin pr3ecepttimdDomini clicentis : • assufgefeoportet; et qtti hoii Suffexefit, veriiarii pe-
Quia Dens ItumUibus'.dat grqliami, superbis autem tat et poeniteai qtiatituro Judicaverit seriibf, ei im-:
, resislit (I jRe/r. v); et, Qui se liumiliat exaltabilur "' jdeal qubil jussuin est, liCet dufiiiii videatlif. Obe-
(Luc. xiv). ' dientia tisque ad tiioitein facierida,-seeimdufn exem-
§ XIII. r—Ex REGCLACCJUSDAM. pluin Domini, qui factusesl bbedibns Patri ustjue
Ad priroum yerbum e discussionis peiiioris vsive ad mortem.. Et uiiumquemqiie opbftet ffatfi Stiosef-
f oeeonomijSivealiciijusfratris; s yenia petenda esl, Vire sictii abbati propfio vel patfi. Sictit Apbstoitis
et tandiu in terra prostratus, donec senior clisctissip- dicit: i Servite invicem iri limofe Clifisli (Eph.y).
neiif coiisiimniaveril. Si autem senior discussionem El ileruiti": Oinnia veslfa t. cuhi chtiritate" fiant
iteraveril, Ct ipsevi1 veniam iterare debet., Si quis (I Cor. xvi). .
1 tardior ad veniara niventtis fuerit, sive aliqua
B § XV..—- Ex REGULA FROCTCOSI (cap, 17).
verba religloni contraria sive pro excusatioiie dile-
1 Qtiisquis frater prp qualibet negligentia vel reatu
cti sui piotulerit, niiltendus est in Carcereni; et pce-
hiteat secunSum quod judiCaVefit seniOr, usqueqtio "afguitiif,-vel exCPinmUiiicafiir,ettariien mhtiniili!er
veriiam petit,"vei confitetuf lacrymabiliter, congrua
corrigatur, Si autero obstitiatus irivetiitur, separan-
dus est a fratribus. ei reniisSiOtiiset iiidulgenlise rrifedelairibtiefuf, PfO-
caciaufem et persistenti, atqtie per stiperbiatil vel
a Hoc etiqrit addehdum fnil, HIc textus habetur riupuTOiy.ucTtpTWVIv TMoiv.tpTb ripbg u%iuvVtpttlv,
inReguIasecuuda ms. cod. Elor., cujfis iriitium est : v.. T. ),. Id'-esl,:'*Si oeconomus dictus est ab eo qubd
Cnm resideremus in nnum in nomineDomini. In cod, singulis-id quod propiiiini est diyidal, velquod si.n-'
Vind. male scribitur in.tilulo : Jiem capiiulo qiiarto. gulis qui in domo stint pro dignitate diSlribuat,"»e;tc.
i> Patienliam habeat. ln libello"de recloribiis, Co- tKconomusmonaslefii eSt cellefarius.EcbleSiseetiairi
loriiseeditp, legitur:.Peenitendam habet; male in co-t suuni habebant pecpnomuiti, cujiis officiuiii sic de-
dice Corbeiensi: Patienter habeal.: scribit S. Isidorus iii epist. ad Leii.defre.duipCpisco-
°. Elnon respondeat arguenli. Se excnsarido niitii- pum Corduberisp.m: « Adcecononitini ptiftiriet se-
rum, quod etiam vetat S. Columbanus in Poeniten- paratio [Lege, reparati'6] basilicariirii aique cpnslru-
liali ms., « Excusatis ad veiiiam,L.pcrci]Ssionibus. J v" ciio, actiones ecclesise m Judiciis vel ih pTpfefendo
Elinfra : « Cseterum, qtfi se excusaverit, iiori filius 'G vel in respondendo; tribuit qiioqtie accepta et ratip-
Dei spiritalis, sed filius Adam carriaiis Judicetiir. » nes eorura quse iiiferiinttii' ': ciira et agrbrtini ei, ctil-,
Etinfra.: i Si qtiis veniam non pelit, aiit dlcit excti- turse vinearum, Caiisa pbsSeSsioiiiiirlet servitibrtim,
sationem , duos dies tiniim paximatiuni et aqtia..» stipendia'..cleficorum, viduarum et devptarutii pau-
Aut etiaro conlradieendo, quod etiara prohibet idem peiTiin,dispensatio veslimeftti et VictusdbmesticoruiiT
Columbanus ibidem :« Quinon.ciibadporliirii requiei cieiicoruin, seryitiofuni quoqpe:"et ariifictim; cjtice
humililalis Dominicseconfugerit, niriiirtim cbiilradi- omnia cum Jussti et arbitrib episcopi ab eo irojileri-
ctionis aditiim aliis aperiens lii superbia; verbo per- tur. ,» Erant aiiiein phifes.oecoriomi, elqpi ei.spfse-
sisteris, de libeiTale sanctse. Ecclesise iri cellula ob sidebat; ro.igrius oecoiiOtiiuSdicebatttr. De qtiii vicle
poenitenliam agendam separeturfiisqne duni bpna Joannem Meursium inLexicp Gr;ecp-Barbaro.'lhf'hb-
ejus volunlas cognoseatur , atque "per humiliiaieiri nastefijs etiam.majorfuit oeconoiiitiS.S, Cbltiiiibanus
denuo sanclse eongregalioni inseratur. » Id etiam in Pceiiitenfiali: « Si qtiid pfaeceperii abbas "Vel
prohibetur in Poenis brevibus, quse vttlgo S. Basilio ceconomtismajbf. >. OECOiipmusdfcitur etiam vice-
llibuuntur. Art. 18 : E" Tig yevurai untvioyiug, dominiis, de qiio supra. v ',.':.;'
y.VTznGsig TOV
i/.vTvnuitizvGBi., Tzt/.iokvauVT,u,n uvfOdyoiv ttVenia peleiida esl, Circa hoc nptanda .est.do-
p-hv.uToSiiiiTui;ufopt&c8Ki. Id est: Si .quis caruerit ctrina beali, lsaise abbati.s orat. 5": « Si quis ie chi-
beneilictione, et cojitrislafiis castigantem se rursus rius. cpmpelltirit, ne ex.iolla.svadversus illiirii eor
castigaveril,atit contradicens non Eusceperit, excoro- ftiiim : sed opefam da;, ut illi satisfacias antequani
muiilcetur. ». aiiimus tuus indigiietlir : ira eniinex sltidio prove-
; d Domini dicenlis : Quia Deus hnmilibus dat gfci- D nit. Si aliqua in^re, vel jure vei injuria ab aliqho
tictm: Ita in Regula iiis.. larii Flpiiacensis, tam Cor- reprehenstis fueris, ne perturberis, sed ptBiiitentiam
beiensis codicis. Sed ptitb hoslbcos eSse transposi- age : Ignosce, iiiqniens, inilii, non faciamainjilius. »
tos, et legendinn : Domini diceniis : Qui se humitiat,, .; h Veriiamilerqre, U esf, iterum peiere,
exaltabitur; el, quia Deus liumilibus, ttat gratiam , , i Tdrdior aii veniani, ûpplepeteiidarii.
. superbis autem resistil; ita iit hic iiltimus liiciis, qui ) Servite invicemin iiniore fJJiristi. Ad Eph. v,
est IPetri cap.-v, non refereridus sit.ad. illa vefba, iibi in vulgata etiitibiielegittir : Subjecli invicem,etc,
Domini ciiceniis, qtii etiam est traiisposiio iiiembfo- titiri textu GfseCo,v-nbtuccbp:£voiiX),fii.oig, qtiod idem
rum o/dine citatus : Quiu Doihinus superbis resisiit; significat. : '. ......'."':
humitibus auiem dat'.grittiam. Ila in vulgaia.ediiiorie,,- '' Gtim cliatitate fictrit. 1 Cbr. xyi, ubi in ytilgala
.iii. tpxtu Grseco est, efog, id est Deus, ut iii codice leclione juxta textum Grsecuih legitur : Jri chakiaie
Cpiieorditeet cilatis Regulis,mss. fiant;
e Discussigitis. Id eSt, redaitfuiiohis, reprelierisio- i Qnisquisfrater. Habettir in Regtila ins. S. Frti-
nis, cnrreplioiiis. ctirosi BfacafensiS cocl. grass. eodem
f OEconomi.OEconomusest qui bonorum et red- eap. 17.archiepiscopi Iii bod. Vihd, hiale in lemmale poiiituf, Ex
ditmun familise alicujus curam gerit, eaque pro ne- eudem Regula,
cessilale et dignitate singiilis distribuit et admini- ™Humiliter veniampetit. S. Isidorus, cap. 16 Re-
•fitrat. S. Isidorus Pelusiota lib. v, episf.-.SOl : Ef gulse : « Qni sponte culpam confiletur quam gessit,
oiV.ovofiOf tipnTui tzupu TOixucTtp TOoixetovvipnv, » veniam promereri debet quain expeiit. »
cCntroversiam deneganti, amplior et districlior ani- A § XVIII,—Ex REGULA TAHNATENSI (cap. 5).
a
madversio flagellorumque penuria irrogabitur. 11Pro qtialibet etiam culpa qnalibet aspera fuerit
§ XVI. — J>Ex REGULA. FERREOLI (cap, 59). increpatione correplus, respondere nefas judicet
Ad illos vero qui post correctionemimpugnantes arguenti. Sed hnmiliando se emcridatioiicm delicti
doceatsecuturam ; quia Deus humilibus daturum se
judiciaseniorum nituntur excusare peccatum, el non
gratiam repfomisit-(/ Pe.tr. m).
ad poenitentiam recordatione delicti, sed ad duriiiam
indignationis, nimium migraverint, respicit isla . § XIX.—. Item (cap. 8).
c sententia :..*.ut quandiu a proposita intcntione 0 Increpare junior fion audeat seniorem :
se.il si
revocentur et e curri ore menlis manifesta emerida- extra Regulam P aliquid fieri aut factiun esse co-
tione deponant, secundum arbitriurii abbatis arduse gnoscit, abbati est aut jiroeposito reservandum,. ut
onmino subjaceant * disciplinse,quia noii dixeruht, correptione regulari quod reprehendilur, corrigatur.
Peccatum meum ego cognosco; sed dixerunt quod Qusecunque ab aliqtioi absque testibus r ammit-
s in Isaia propbeta de rebellibus dicitur : Nullus est tuhtur, si ad abbatis notiiiam s pervenerit, secretius
qui agal pmnilenliam k super peccatumsnum dicens : emendetur. Si omnibus innotuerit, coram oronibuS
Quid feci (Jer. vm)? ., est reus * amissi Criminis arguendus.
§ XVII. — Ex REGCLA AURELIAM (cap. 58). § XX. — Ex REGULA SANCTI COLUMBAKI.
» Si cui injunxerit abbas aut
* Si quis pro qualibet culpa aut transgressipne jirseposilus de fratri-
bus iter agere, ita obseryandum est, nt seniori Ju-
Regulse increpatur, aut i disciplinam accipit, ar- nior obediat; sitamen reclum fueril quod ei indi-
guenti respondere non prsesumat, quia peccatum caverit, observare studeat. v Si
quid prseceperit
quod hic k distringitur Vin seterna examinatione non abbas velx oeconomus
Et sic debetis animse m curam major,et alius humilior itera-
punitur. excipere, verit ceconomtis, ipse obedire debet, indicans lamen
quomodo seger curam medici, tcnenfes illud sa-
in silentio prseceperit alius major. Infra mo-
crse Scripturse : Qui abjicit discipiinam, infelix est iiasterium quod verb T nulliis tamen alio imperio prsecel-
(Sap. m); et illud : Egg in fiagella paratus sum
lente imperet, nisi qtii prseest.
(Psal. xxxvirt.
a Flagellorumque penuria. Ita in Regula ms. et sit, lege tractatunl S. Cypriani de Disciplina, et Ser-
Codem capite supra citatp : ita ut penuria hoc loco monem S. Valeriani episcopi Cemelierisis de Bono
severitatem atque acerbitatem sigiiificet. disciplinse.In cod. Viud. h.oc capituluin aliribuitur
h ExJReguta S.Ferreoti, In cod. Vind. legitur, Aureliano. Male.
Ex Regula S.FructuOsi, cap. 17, male. C ° Increpare junior non audeat seniorem. Oplima
0 Sententia. Id est, Judicium, condemnatio. ut non detur licentia jiinioribus spernendi
&Ut quandiu. Id esl/ ut donec, ut supra nota- instittitio, seniores. -.
tum est. f Aliquid fieri aut factum esse. A seniore vide-
..e Cum bre menlis. Locus corruptus, lege,T«mo- licet.
rein mentis; sensus clarns est, et tumoremmentisma- i Absque testibus.lA est, secreto,nullis videntibus.
nifesta emendatione deponant, ut in cod. Vindoci- Rutilius in iiinerario:
nensi.
i Disciplinm, Id est, flagellalionis, ut snpra nota- Qnodsoli nullovivereteste volunt.
tum est. ' 1 Ammitluntur. Reeta lectio, prO admiUuntur, ut
8 In Isaia. Aut lapsus memorise, aut error exscri- rtmmirari pro admiruri, ammonere pro admonere, ut
ptoris qui scripserit: In Isaia pro in Jeremin; nam supra notatum est.
locus habeluf Jeremise oclayo capite. s Pervenerit. Nempe ille qui in Regulam ' '-pec- '
11Super peccatum suum. In versione commuril, ''cavit. _"
super peccdio suo. * AmisSi,Lege, ammissi, id est, admissi.
1 Si quis pro qualibet culpa. Idem statuit S. Csesa- n Si cuiinjuhxerit abbas. Hsecvidere est in Pceni-
rltis Arelatensis cap. 11 : « Qase pro qualibet culpa tentiali his. S. Columbani cod. Flor.
admonetur, casiigattir, corripitur,, respondere peni- T Si quid prmceperit abbas vel mconomus viajor.
tus non prsesuniat. » Hoc capilulum in cod. Vind. Sensus est: Si abbas vel oeconomtiSmajor praice-
nulltim iiabet titulum. j) perit aliquid, et alter ceconomusinfirmiof iteraverit,
i Disciplinamaccipil. Id est, flagellatur. id est, rursus alitid imperaverit fratri, ipse frater
k Dislringititr. Id est, punitur, coercetur; hinc debet majori obedire, indicans illisubmissa vocesibi
districtio, animadversio, coercilio, distficlus, seve- aliquid imperalumfuisse ab abbalevel tiiajore oeco-
rus, rigidus, districtum exanien. Et disirictus, tcrri- noino.
torium in quo quis districtionis Jus habet. n de ^ OEconomttsmajor. Per ceconomum majorem hic
Feudis, tit. M : « Ad hoc quod allodium vendiderit, videlur intelligi prsepositusraonasterii, qui secundus
districtum et Jurisdictionemimperatoris vendere non est ab abbate. Olim enim prsepositi, ut supra nola-
praisumat. *'' tum est, in multis monasteriis negotia exteriofa tra^
I ln mtema examinatione.Examinatiohoc loco est ctabant ianquam cecoiiomi, et necessaria monachis
supplicium, pcena, damnatio. tlistribuebant.
111 Curam. Id est, curalionem. 7 Nullus tameri alio imperio prmcellente imperet.
II Pro qualibet etiam culpa. Lege : Pro qualibet Id est, nullus ila imperet, ut velit mandatumsuum
eliam culpa qui qualibetaspera fueritincrepatione cor- abbatis imperio ariteponi.
reptus. Quanta autem disciplina et correptio facienda
1577 CONCORDIAREGULARUM.— CAP. LXXVII. ' 1578
CAPUT LXXVII.
DE ZELO BONO QUEM DEBENT MONACHIHABERE.
§ I. — Ex REGBLA SANCTI BENEMCTI. JA certatim impendant.,« Nullus qttod sib.utile Judica-

• Sicut est zelus -amariludinis maltis, qui separat yerit, sequatur, sed quod f magis alio; charitatem.
a Deoet ducit ad infemuni, ita est zelus botius, qui fraternilatis.caslo impendant amore: Deumtimeant:
separat a vitip et ducit ad Deum etadvitam seter- s abbatem suum sincera et humili charilate diligant:
nam. Hunc ergb zelumvferventissirao amore exer- h Chrislo omnino nihil prseponant, qui ad vitam
ceant monachi. b Id Cst, ut honpre se invicem prse- seterriam perducat. i Amen.
veniant, ,c infirmitates suas, sive corppruin, "sive § II, — Ex REGULA SANCTTBASILII (cap. 38) i."„
d
moruni, patienlissime tolerent : obedientiam Sibi Interrog. Qualem debemus habere charitatem ad
a Sicut estzelus amaritudinis. Quia inter eos qui tur sjiiritales, non tainen deerunt, quas in actibus
simul vivunt invidia facile obrepere potest, ideo hoc boriis imiteris, Et cerle tolerare carnales probafse
ultirao tiam capite fugiendam monet. S, Benedictus; virtutis est, imitari vero spiritales spei est maximse.
proponit ergoduplicem zehim, untim malum, alte- Erudiuni carnales spiritalium patieniiam : etdant,
Tum bonum. llic vero notandum zeluro pfoprieapud qtise sanctse sunt, boriarum documerita virtutum:: ac
veteres invidiahi significare. Etymologici v.eteris . sic animse proflcienti ulfseque sunt utiles, et quas
atictor : Zvftojo tfiivog, id-est, « zelus invidia. » patienter tolerat, el quas imitatur snavitei\ Libenter,
DIcitur.7r«^KTOtsta v.uiliuv.. 6epp.bg:yup ficTivliuv. inquit Aposlohis, sustinelis ihsipientes, dum silis sti-
Id esf,..«"a verbo tia,- id est ferveo,-et liuv, id est pienles (1 Cor. xi).Et ipse idem diclt: Debetis enim
niiriis, est enito invidia calida nimis, vel quod faciatJ B vos, qui firmioies eslis, imbecillitates-infirmorum
animam ardere intuS. > % unb tov- 'CjfXri^wlogv.ui sustinere, -f;t non vobis plqcere; Unusquisqueautem
^Xof. o yupXCri),og £K),MV ipSod^st dg Tov uvQpomov' proximo suo pjaceat iri bonutri ad mdificatioriem
s vel a %ui,n,id est tempestaS : nam invidia honiini (Rorii. xiiij,.'.» At contra invidus riihii ex aliorum
tempestatemimmittit, » docet idem Etymologici au--'' Virtute proficit, qui eliam ut ei virliis aliena multum
clor. Et recle sane quia invidus, semper furiarum offlciat, eflicit; alteriusineritum in sui tormenturii.
faeilTS inflamniatus, nunquam quiescit. Unde prse- niedicamenlum in venenurii convertens, ut prseciare
clare S. Cyprianus eleganti iila oratione de zelo et docel S. Cyprianiis oratione citata : « Qualis Vero
livore : Zelo excwcante sensus noslrgs atque in est animse tinea, quse cogitationtim tabes, pectoris
ditionem suani mentis arcana redigenle.Deitimprsper- qtianta rubigo^zelare in altero vel virtutem ejuS,
nitur, macjisleriiimChrisiinegligitur, judiciiclies non vel felicitatem; id est, odisse.in' eo vel merita prb-
providetur :~ihstal superbia, exaccrbal swvitia, perfi- pria, vel beneficia divina;in malum pfopritim bona
dia prwvaricatur, impatienlia concutit, furit discof- aliena convertere; IHustrium prosperitate torqueri,
dia, ira fervescil. NihilomimiS zelus in Sacra âliorum gloriamfacere suam poenam; velut quosdam
Scriptura el sanclis Patribus est nomen indifferens, p.ectori admovere carnifices, cogitatioiiibus et sensi-
modo bonse, modo adversse significationis : bonse, ut bus suis adhibere torlores, qui se intestinis crucia-
psaj. Lxvm : Zelus domus tuw comedit me; adversse, , tibus lacerent, qui cordis secreta malevolentise un-
I Cor. iii: Cum sitinler.vos zelus et contenlio. Bonus gulis pulsent. »••Et Prosper Aijuitanicus lib. inde
izelus a S. Ambrosjo lib. n de Officiis cap. 3, zelus Vita conlemplativa, cap. 5': t Quis facile potest
De. dicitur, inalus y6ro humantis : « Sil ergo inter G i quale sit hoc tiialum vefbis exprimere, qtio invidus
vos, inquit, Dei zelus, non isfe humanus, quCm iiiviT odio hominis persequitur divinum munus in hbfnine;
dia generat. » Ubi disfmguit zelum humanunTab cttm potius amari homo debeatpro sui merili sancti-
invidia, ita til isle zelus addiit aliquid invidise,sitque tate? Tantos invidus liabet poeria Justa" tortores,
veheroens quidam animi niotus, quo quis inardesCit quaiitos invidiosus habuerit Iaudatores. »
adversus proximi bonum: quemS. Benediclus vocat A Obedieniitimsibi certatim. Ut
e Nullws qugd sibi utile judicttveritcap. 17.
zelum amaritudinis S. Jacoiium sectilus, qui in sua sequatur. Quia
5,
Epist., cap. appellat,zelum amarum. Vulgo tamen charitas.non quserit quse sua sunt, inquit Apostolus,
ista vocabula confunduntur, ac proinde non appetit aliena; nec aliense inyidet
,?.ld est, ut invcemsehonoreprwveniant.Ocio prosperitali > quse non suam sed alterius ijuserit uti-
enumerat effectus boni zeli, quibus docte explicatm- litatem. .. •
in quo consistat ejusinodi zelus. Primtis ergo est, ut f Magis alio. Ita in Cod, S. German. ma.
fratres se invicem honore prseyeniant, quia invidus s Abbatem suuhi sincera et humili charitate dili-
proximi sui honore maxime cruciatur. gqnt. Quod non facit invidus, qui eo difficilius aiteri
c lnfirmitates suas sive cOrpgrum siiiemorum
pa- subjiciliir, quo magis alterius invidel horiori: « Hinc
tientissimelolerent. Quia inyidus, etsi semper malo yinculum pacis rumpitur, inquit S. Cyprianus ofa-
Iseletur alfeno, tamen ex illo occasiories contenlio- lione citala, hinc charilas fraterna violalur, hinc
num elrixarum qucerit, nec unquam paeem habet adulteratur veritas, unitas scinditur, ad hsereses
cuin proximo.« Hinc vulltisininax, torvus aspectus, atque ad schismata prosilittir, dum obtrectatur sa-
palior iu facie, in labiis iremor, stridor in dentibuS,-:J) cerdolibus, dtun episcopis invidetur, dum quis auf
yerba rabida, effrenata conyicia, manus ad csedis queritur iiOn se potius ordinatum, aut dedignatur
violentiani prompta, eliam si a gladioiiileriinvacua, altefum ferre prseposilum. Hirie recalcitrat, hinC
Odiotainen furiatse mentis arroata, » inquit S. Cy- rebellat de zelb supCrbus.de seratilatione perversus,
prianus orationecitala. Sed qualis sit ejusinodizelus aiiimosilale et livore non hominis, sed honoris ini-
satis decjarat S. Jacobus cajiile citato : Ubi enim miciis.» Sincera autem charitas est verba rion facla
zeius et conteniio,ibi inconsluntia ei dmne opus pra- [verbo ac facto?] humilis, quse cum tiroore conjuncta
vum. At contra, juxta Aposlolum : Cliaritas omnia est, ut rion degeneret in iiisulsarii farailiaritatem.
sufferi, omnia sustinet, ei ex aliprum. infirmitate pro- & Christo omnino nihil prmponanl. Quiaînalp zelo
iicit; quod prseclare docet S. Leatider, cap. 16 libri « magisterium Christi negiigituf,'»vinquit S. Cypria-
de Instilutione virginum :« Elsi interdum pro varie- ".nus.supra.' .-.-..'• ''- ,""--'-' ;'
tale voluntatum orialur qusedam congregationi si- . » Amen. Deest in cod. S. German. ma.
multas, et nonnunquam inurmuriis carnaliumiristen- ) Interrog. 162Regulse; Rufin.,.cap. 31.
'
1379" . 15.JBENEDICTIABBATIS.ANIANEftlSIS... . IfgO
iuvieem?— Resp. Qualeni Dominus ostendit et do- ^. debitores ei efficiniur, tit eo meritp diligamus quod
cuit dicens : Ditigite invicem, sicut et ego djiexi vos, .. eliam ipter genliles obsefvari solet, sicut Dosninus
Si dilicjilis eos qui vos diligunl,
mnjorem auiem charitatem nemo habet qutim ut quis in Evangelio dicit:
animam suam ponat pro amicis suis (Joan. xv). Si ,quw vobis est gratia. quia.et peccatores et gentiles
aulem et animam poni oportet, qtianlO raagis in aliis diiigentes se diligunt (Luc, vi). Si aulera in aliqno
Volurivet sludium debpt ostendi, sine dubio non se- :,ve.lIsedit-ilos.vel adyersetur -quis, himc. ndn solum
cunduin Imnianas voluntates,: sed seCmidum illum propter mandatum,;sed:ei projiter hoc ipsuni quod
prospectum, in quo esl commune omiiiuro proppsi- pitts nobis prsestatin quo Isedit, diligere debp.nnis.
tum placendi Deo. Si quidem Credinius Domino dieentii.Beati esiis,
:, .;§ III. ^- lten\ (capiZ9). •",. CHm,exprobrabuntvos,e1.persequ,eritur,eldicerit omne
Interrog. a Quomodo poterit quis implere chari- maiuni-aciversum vbs mentientes prgpter me .: gau^-
"
tatem erga proxironm ? —Resp. Primum quidem dele 'et exsultate, qriia merces vestramdgnaestin-cm-
irietiiens jtidicium iirsevaricantis liiandatiirii-Doiiiini, lis (Matth.y). ':,'" -X
b
quia ipse dixit: Qui ngn erediderit.Filiq, tign ha-, §IY. — Ilem(ccip.W). ..;.'.'
bebjt'y)igm',$ed.irq Deimmet siiperenrp. (Jgqn.rn),
Tunc deinde velut ctipiens ad seleriiam vilaffi per- B Iriterrog.& Quomodo intelligituf quis si zelo Dei
venire, Quiamandatum ejus vitq celerna est. Priinum nioveatiiradversusfralrem,aiitajirbpria iraCtindia?
rititeth et inqgnum piaifdglupi est: DiligesJJgminum- -^-Resp. Si ad onme pec.caltinr fratris,- patitur illud
tutim ex loto cor.de ttio :et ex tola menle tua, ° et ex quod scriptum est.:, e,Consiimpsil me zetus" domns,
tota animq tua (Luc. x); secundrim verq siniileiilti: , titce, quoniqm gbtili sunt verborurii tnorum inimici.
Diliges prgximum iuiiin sicut teipsutp. (Matth. xxii)-. Manifestus est enim in hoc Dei y.eltis,Yerumtamen
Et si qufs desiderat similis effici Dornino dicenti ': etiam inhis oportel * prudenter omnia dispensari. Si
Mandaium ngvum dq vobis, ui diligalis invicem, "sic- ergo htinc aflectum etiam antea non habuil in anirtio
ut et dilexi v'6s'J(Jpari. Xi|i). Sed ex eoinhtititi "con- Suo, flTOtussiips sciat riiagis ex jiassione quam ex
sensu sentiFe hoc dehepms, quasi beiieficitim con- D.epdescendere, et jn iiullo ppsse ' officiun^ pietafis
sequamur a ffatre; in eo quoddiligiraus fratrem, -implere. ' ..' _ --
Quomqdg poleril quis. Habetur aptid S. Basi- d .Quomodoinlelligitur. Habetur apud S. Basilium^
Jium, iriterr,lC3 Regul. brev., el apud Rufinum, . interrog. 165 Regul. brev., et apn.i Rufiimm. cap.^
cap. 31. 45. Nullus auteni tittiliis erat in codice, sed repostii,
b Nqn, Iwbebif yilam. JipuAS. Cypfianum; lib. n juxta rationem quani aitclof Coiicordise perseqiiitur,
contrfi 'Jpdseps, legiftir, Noii habe.ivitam; in iextu p in serie Capituloru.mS. Basilii.:.'' :''
Gr;ecp tanien, ouz o-fETfxi T>5V?oijv,id est, tit in Vul e Consumpsitme zelus domus tuw. Aliter in texlu
gata ecliiioile.; Ngn videbit vitcim. ,-, GEBCO,&•&/££«s o trfi-bgcoit, id est, labescere tne
c Et ex lolqanitnd tua. Luc. x. Hsec iion sunl in fecit zelus meus. Psal. cxvm. Sed Rtifinus iiiitium
textu Grsecp,Basilii, sed:ex toto. corde-tno, ex totd lmjus versiculi sumpsit ex: psalmo LXVIH.Quonicim
menie luq, xai'*&"ffkng.tfiticxvog cov, id-est; ex totci zelus domus tuce.comedil me.
fqriUu-.iinejjtB, Sed cx locis LUCIB,Malthsei ef Deti,- i Pmdenler dispensciri.llsi etiamapud Rufinum;
ferpnpiiiii yi, u.nam coiifecit sententiam, citans ex sedin lextu Grseco addituiyirpof oixoiop.fivTriurewf,
nienwria, ppn ex codice. id est, « ad sedificatiortemfidei.j
S. BPEDICTI ANIMENSIS EflSTOWE.

EPISTOLA PRIMA. nulla tam per fideles verba amieos quamque pef
-' " " "
v . .AD:MONACHOS: ANIANENSES. : : .. . .epistolas curavi'diiigere. Deriique ipsi nostis giiali-
Scripta in extremis. , - •jyfer totis qtiantura yalui nisibus, -quaiidiu poiui, et'
"
[Mabill.v Act: ord.::S. BenedX,- ssecviv, pag, 316.] vitse.et exlioflalionis exenipla monslravi sollicitus
Sumrase ih Dpiriino beatitudinis : ac feiicitatis' vobis. Nunc , :illi ra.i \Al:, Filitim Dei], precpr, e't
Georgio mon^steiii Aniani abbati, et ctincfis fili.is per ipsuin festor Deuin, tit .tiiianlinesin cliaritalis
ac fratribus hostris bene et vigilanter stib norma Tiexuidem sitis sapienios, necjue ullos, quos vel
Patfis degentibus Benedicti, ultimus oninium abba- mecum adduxi, vel alicubi propfer' aliquod exem-
tum Bepedfcttis;
' bpfat,Jarii fn extrerois .positus sa? ,„ plui>i'aut pro aliqua fe niisi, quasi; habeafis extra-
.'iutem, . _ :.;-•. neos : sed .quicimqtie ad voS iferum ex jllis reverii
Super omtiibus igitur qtise meum ardenl animum, voluefit, et regulariter vobiscum versari; pie beni-
et prse cunctis curam jtiqujfunt rebus, hoc esl qtipd jnilerqiie velut fratres fecipite, ut decet, Dco enim
de vestrp rnaxime soilicifpr yitae pegjjjgjis ordine. gratias, non deerit yobis corporale subsidium. Om-
Nempe hequaquam ullo modo ignoro vos nobiliter nibtis aiitem generalitcr; niaxime veroillis quosrio«
desudare, etiiostrifidelissiine fore ineinores, neque iiis in aniicilia junclos nostis, diligentissinium Seni-,
tillp indigere adhprtatipnls vefbo. Verumtaroen iri per attepdite affectura, el pt pefeslis, aliis paupe-
ultiriiis constitutus, ignorans utrum jam vos videre rioribus quse supersunt vobis necessaria inonaste-
•queam, urgprili efga vps chafitate ariimtim'',' tion- riis ministrate, Abbati quoque Modario de yripnasle-,
1581 0PUSCI3LA. OPUSC. L 1382
no sanet! Tiberii atixiliuiii, in quibus indiguerit,..A seu benevolentia, qua semper modo, in quantum
ferte ; et de jijs et de aliis, ycluti in yita no.stra, poles, sive per teriielipsum , seu familiares efami-
magis aulem pp.sl mortera agile.meairi. Sicut ergo cos, [* iiecnon] per omnia monasieria, quocunque
multa monasteria.dudum yitiata jam aliquiclemen- potueris transmittere, ut orationes tam in psalmis
dalionis"a 'ripjiis accepisse yidenttir largiente Deo, quam in missis pro me ad Dominum fundere rion
ita ofiinimodis .liunp..:cayete, ne (quod absit le p.o- cessent, quia niodo valde mihi necessaritim est.
sco, liiisericors Poniine) sinistfam y.iani, ,- . ., s.ci- Scito, Pater dilecte, qttia Jarii in extferiiis pugiio,
licet queapt uflo l.emppre te.nere. Moiiasterio vero ad iinem ciirro, Jam anima a corpore separatuf, et
Indse velut fratribus estole Jiincli unicis. .Heiisacar in liac luce ociilis corporeis te minime videre sjiero.
qupqpe, qui prse oproibus super terfam omni tero- Ille quipptesf facere de iiiimundo ltiundum, de pec-
pore vobis exstitii .aniictis fideliS.sinius .canoiiico- CatofejiiStum, de inipio Justum; facial nps paritef
cuni omnibus San-
runi, et fratres ips.ps in eo babelote semper loco,, regno perfrui Sempiterno, ibique
et a.d eum semper sftrefugitim vestrum. Sed ybbis clis cantare caiiticura novuni. Supplico, charissime
d
ifa.nuiic suggero, quia ignorp utruni in prsesenli Pater, ui sietft roercedem habuisli semper de fra^
vos videani sêculo. Jaiii seplinio Idtis F.ebruarii ' tribus, qui deguntin moriasterio Aniario, ita sem-
acerbissimo, dante misericordia Chiisti. . . tactus •• per, dum anima a corpore egredietur, melius ac
verbere, iiihjl aljud qu.ani ulliniuni celeri (sic) px- melius habeatis in vestra sancta dileclione. Oniiies
illis in partibus araicos, familiares",et propiriquos
specto dieni
"" vocalionis.
'
, EPISTOLAIL coninieiido. e In monasterio quoque nostro totis tii-
sibus, sic credo, facietis arguendo, obsecrando, in-
ADNIBMDICH AliCIIlEPISCOrCM.
crepantlo, ul libera yoce cuni Psalmista aliquandb
[Hug. Menard., Conc. Regul.] dicere valc-atis: Jristitiam triqm nqn abscohdtin
Venerabili in Christo Pairi » Nibridio arclilejii-..'• .corde meo : veritatem luam' et salulare luurii dixi.
scopo Benedictus uJtiiiiiis omiiiiim abbatum abbas Jam omnia iii charitate et discretione agjte • VOST
sempiteriise felicilatis salutem oplo. queTiinitas sahcta cuslodiat,
" ' etprsemia largiatuf
b Eia.vir Dei, parcat motlo chariias, ac dilectio, aitefria. Amen.
» Nibridio archiepiscopo.Narbpnensi. Ftiit enim fectus est ad poiiyellendamliseresim Felicianam,, ut
illis tempbribus iSibfioius archiepiscopus Narbdnen- videre ,est jn epistolaAIcuini ad jiluro, et glip§, ubj
sis. Forle idem est ciim Nibridio eremiia, de quo' male legittir, Nefridio. . -
supra agitii.r in Viia S. Benedicti Aiiianensis. lllitisi • 'b-.Eia, 'vir Dei, etc. Hac epistola S. Benedicttis
inenliofit in concil, Arciatensi sextp sub Caroloi olsitum sibi iihroineriteni commendat, stibsque ami-
Magno. « Igitur curii hsec aitchlius agefentur, ve-- P cos et rooriacbps Anianeuses.
neiabiles niissi gloriosissimi ac piissiini doinini no- '•>Nechoti: Redundat.
stri Joannes Arelalensis ecclesiaVarchiejiiscopiis, * Mercedem.Id est, curani.
necnon et Nibridius Narbone.nsjssedi.s archiepisco- •> ln monasterio quOqueriostro. Aniano.
pus Sleteruntin medio concilii. ip Hispaniam pro-
S, MIEDEII AMSIMIS OPUSCUM,
..I#: .-' • iste evahgelista clilectuset a. Deo electus dixerit

hancsibi esse occasionem scribendi hoc Evange-
Tesiimoniorum nubecula Se incarnatione Dp-
liuiri ut crederent qiiia Jesus est Cliristtis, Filius
mini, sdncta et iridividua Trinitaie et ite-
ratione bapiismatisdevi.tandapernicie.: Dei; ille, iiiquam, qtii.ab angelo liunliatus est, et
nomen illi impositum esl Jesus, duni venil ad vifgi--
(Baluz,Miscelianeasacfa, tom. If, pag, 85.) " nem dicens : Paries filinm, -et vocabis nomeri ejus
Bepedicfus filip Gjiarnarip saliiteni, Jesum. llic..'utiquc JesttS, qui natuS est exvirgirie
Nubem hanc testimpniorum catholicsefidei direxi. Maria,Filiusest Dei,sictit testatur iste evangelisfa,uf
tibi, qupadusque Domino favente r.ecicam,lt.ise.mer el, omiies iii hacfide.vitam possint habere sempiter-
morjse cpmmendandam ne olio lorpeas, sed manam in nomine ejus. Quid de vobis aeslimaiidum est
gis magisque proveciu orthodoxi dogmatis fitlpiaris, qui euin non credilis Filium esse Dei verurii, sed
qpo tibi ef pliis mente ac spiritu sufficicns esse acloptivum, nisi fcrte ut niinquam habeatis yilam
possi.s;quatenus deipdicis s.agaciter strpiiuus, Juxta selefnam? Dictint itaque assiimptioiieih et adopiio-
testiriionium Jpapnis eyangelislae testis exislens .nem uiiuiii esse, el Jesum Chrisium, secundiim quod
idoneus, refeiiepdo scilicel. dptesfandaro Feliciapani hoino est, propter assumptionem huroanitatis ne-
hseresem miperfiine rediviyam, inquiens ila.: Hqic cessario adoptivuni esse, non intelligentes quanla
qutem scriptq spnl ut credqtis qtiiq Jesus est Ghrh esl bsec absurditas qtiiie sequitur eos:Narii si ad-
slus, Filius Dei, et ut credentes vilam hubeatis in optivus esl propfer assumpiioneni, igitur Filii per-
nomineejus. Quid ad hsee dicitis, insani, quia gaf- sona adoptiva est, quia FihuS assumpsit horiiinem;
ritis Jesum Christum Filiiim non esse Dei, dum et est tunc nepos Deo Patri: quod qttaro impiuni sit
riullussesthno fideiium ignorat; quod etiam abdi-, k. divinitas non habet,hoc est dignum ut filitim dilectio
candi nsevo in potiori nube testimoniorum, qttam liabeal sequalem,qtiia hon polest (pati)plenitudo mi-
penes me habeo, pleniuS, cum venero, imo abun- norem. Idebqueperfectus perfeclum generat, omnipo-
dantissime leclitabis. Interdum et semper docelo tens omnipoteiitem, plenus plenum. Et quia setatis
Jesum esse Christum Filium Dei verum in utraqtte increroentuin non habuit, minorem geiierare non
natura. Quia sicut Filius Dei vere est filius hominis, potuit. Sed omninb qtialis est Pater, lalero elFilium
ita lilius hominis vere est Filius Dei. Errare aulerii esse cognosce, sicut ipse dicit: Qui me videf, videt et
hsereticos hsec roaxime causa facit, dum aut igno- Patrem;et alibi:Q«i non honorificat Filium, non ho-
rahtaut nolunt advertere in Domino Jesu Christ*, riorificutPatrem, qui misit illum. Sed forle, quia att-
sicut unam personam, ila esse duas substantias, dis missum, ideo putas minbrera ? Rogo te, Deum
Deunfex Deo Patre, et homhiem ex hbmine matre, credis esse Filium, an non ? Sine dubio responsurus
et quse de se ipse Dominus secundum dispensatio- es, Deum. Quia etsi tu negare volueris, sanclis Scri-
nem carnis assumptseloquitur deputant divinitati; pturis convinceris, dicente Aposlolo : Ex quibus
ut est illud : Pater major me esl; et illud : Jesus Chrislus secundum carnem, qui est super omnia Deiis .,
futigatusex itinere;ye\ illud : Flevit. Lazarum;'''ve.1. benediclusin smcula'; et Joannes in Epistola sua :
alia hujusmodi quse leguntur. Quod si yellent, pul- B Ut simus, inquil, in vero Filio ejus, qui est verus"
chre ostendit quod Deus ex duabus naluris esl, ad- Deus et vita wlerria; et Thomas : Deiis meris, inquit, .
yerlere illttd Apostoli, Deus eral in.Christo mundum el Dominus meus; et Melchisedech suniinus sacer-
feconcilians sibi,; vel illud Evangelii, Verbwn caro dos : Renediclus, inquit, Abraham Deo excelso, qui
factum est et habitavit hrnobis, non dubitarent, ut creavit cceturnel terram. Vides quia non solum
superius dictum est, confiteri in una persona duas DCus,sed Detis excelsus, Melcbisedechvocibus com-
esse substaiitias, et ubl audiunt, Pater major me est, probalur. Testis est et Osee propheta dicens :
secundum humanitatem acciperenl; ubi vero audiunt, Fifmans cwlum et creans terram, cgo Dominus Deus
Ego et Paier unrim sumus, secundum divihitatera . tuus, cujus manus creuveruntomnem militiam cwli.
diclum non dubitarent, sicut ex ejus operatioiiibus Siergo Deusest Filius,imo quiaDeus est, quiaper
datur intelligi. ipsum facla surit omnia, et non solum non roinor
Secundum hominem enim esurivit, ut verani car- sed excelsus Deus, interrogo te utrum Deus nbique
iieni ostenderet. Secundum autem Deurii de quin- sit, an forte localiter, cumJnipiutii sit negarequod
quepanibus qtiinque millia hoiniiium saturavjt, tit ubique sit Deus. Et si ubique est, quseso te, ubi
se Dettm virlutibus approbaret. Secundum hominem mlssus est? Sed missionem Filii incarnationem cjus
sitivit, sed secundum Deum Samaritaiiam viva aqua G intellige, ipso Apostolo exponente : Misit, inquit, ."
refecit. Secundum hominem navem ascendil, sed Deus Filiumsuum factum ex muliere, factum sub
secundum Deum siccispedibus super marejmbula- lege. Denique de ipso legiraus in Projilieta : Cceluni
vil. Secuiidum hominem in navi dorroivit, sed seet terramego impleo, dicit Dominus; el evangclisla :
ciiiidiini Dcuin ventis et fluctibus impeiavit. Se- De pleniiudine, inquit, ejus nos omnes accepuiius.
cundUiti hoininem in cruce pependit, sed secunduin Et si omnia ipSe implet, ubi missus est eujus ma-
Deum paradisum latroni donavil. Secuiidum homi- Jeslate plena sunt oraiiia? Sed adhuc forte dicis, sic-
nem passus mortem guslavit, secundum vero Deuni itt habet carnalis intelleclus, inler gigiieiilem pa- ,
semetipsura a moritiis suscitavit. Si hsec et similia trem et genitum filium non potuisse fieri nisi ul-ali-
vellent sapienler discemere, et unicuiquesubstaniise quod fuisset spaliurn : spatium horse faciiiril, horse.
quod suum est deputarent, facile polerant rectse tempus desiguant, ac sic si tempus anteponis filio,
fidei cursum tenere, et non pro ejus beneficiis, quse non omnia per ipsuin facta fateris. El tibi est il-
pro nobis redimendis in forma sCrvi suscepit vel lud : Otnnia per ipsum facla sunt. Certe secundum
passus est, tliviiiitati ejus contuinelias irrogarent, et tuam propositionem respondeo, qui dicis fuisse Pa-
ubicunque leguut in Sciiptiiris secundum humanita- trem aliquando sine Filio. Ulique legimus pariter ;"
tem aliquicl quod minus loquatur divinitas, sed pro D in Apostolo, Chrislum Dei virtutem et Dei sapkn-
dlspensatione carnis assumptse hoc prolestetur hu- tiam. Et ipse de se Dominus loquitur : Ego sum via,
roaiiitas, naturse uiiieuique propria recognpscererit, verilasetvita. Siergo fuitPalersine Filio, sicutlu di-
et divinitalis sequilaleni tlerogare desislerent. Nam cis,fuil sine virtute,fuitsine sapieiilia,fuitsine vita,
nos, sicut euin Deuro legfmus, ila nee majorem nec fuit sine veritate. Sed quia siiie his nunquara fuisse
minorem Deum usqtiam legimus, nec ciedere reli- Paler credendus est, hoc convenit saluli tuse uljuxla
giosa niente debemus. Sed ad lncc Arianus persislit fidem catholicam consempiternum Palri et a^qualem
et dicit: Fieri non polest ut non Filius minor Patre Filium fatearis, quia et virlus ejuS legitur sempi-
credatur. Apud homines ideo minorem filium ge- terna, dicente Apostolo: Sempiterna quoque virtus
nerat pater quia et ipse minor est generatus a pa- ejus etdivinitas. Similiter et<de vefitate-ejus, dicente
tre. Idcirco crescenle filio pater senescit, et mo- PsaliniSta : Etveriias Dgmini manei in wlernurii,So-
riendo palre fllius succedere comprobatur, etmelioi lent etiam istam velut quseslionis calumniam ge-
ac poteiuior patre nonnunquam efficiiur. Apud Detim 7 nerare. In tanluro, inquiuiit, major est Patef ut
vero non ifa est : quia ubi crescefe vel senesccre priori seinper noriiinetur loco.:Etiairisi pribri sem-
1585 OPUSCULA. OPUSC. I. 1386
per loco nomiiiarelur, valde videbatur esse con- KJudmi,. quiti non solum solvebatsabbqlum, sed eliam
veniens; quia ex ipso est Filius, non ille ex Fi- patrem suum dkebatDeum, mqualem se faciensDeo.
lio. Tamen tit sequalitatem agnoscas, audi in Scri- Ecce impietas Judseorum dicit sequ»Iem,.et non ve-
pturis, ubi etiam prior Filius nominatur. Joan- relur dicere Ghiistianus minorem?Et alibi idem
nes evangelista ail : In priricipio erat Verbutn, et Evangelista ait : Qui non honorificat Filium,rionho-
Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. norificatPatrem,quimisil iitum. iEqualis enim honor
In Verbo itaque Filium indicavit. Et Apostolus nonnisisequalibusexhibetur. Et alio locoidem dicit:
ad Ephesios : An riescitis quia omnis fornicator Sicut Pater suscilal morluos et vivificat, ita et Fi-
aul immundusnon iiabet limredilalemin regno Chrisli lius quos-vulf vivificat.Audi dicetilero quos vult; et
etDei? Ecce eljiic priori loco Filius nominatur.. sequalera eum Patri ac suae potestatis esse cogno-
Et ad Galalas Paulus apostplus : Non ab homini- sce. Et non dicas eum miuorem , quia nusquam in
bus, heque per honiinem, sed per Jesum Christum et Scripturis sanctis id reperies, sed sicut Ipse Philip-
Dettm Patreth. Et ad Thessalonicenses : Jpse autem po dicit: Qui me videt, videl et Patrem, et omnia
Dominus Jesus Chrislus et DeusPaler, quia dilexit qtiw Pater facit. Vel illud : Deus erat Verbum. Et
hos. A;d Coritithios : Secundum, graliam Domini . Apostolus, til memoravimus : Qui est, inquit, super
nostriJesu Christi,et charitas Dei Palris, et commu-B gmniu Deus benedictusin swcula. Non potest minor
riicctliosuncli Spirilus cum omnibus vobis. El ipse credi qui e^t super omnia Deus benedictus in ssecuia.
Dominus dicit: Egg et Pater unum sumus. Non Et alibi. Apostolus : Qui cum in fgrma Dei esset,
dixil, Pater etego. Etalihi : Qui mevidet,videtet Pa- non jrapinam arbitrutns est esse, se wqualem Deo.
irem. Et ilerum : Qui nonlionorificat Filium, nonho- Quare hoc? Quia nemo rapit nisi quod non habet.
norificut Putrem, qui misit illum. Ecce quoties priori Ille ergo qui habebat sequalitatem , non est arbilra-
loco Filiusnominalur, Sed quia in Patre elFilio aequa- tus rapinam ; sed quam rebellis angelus asSumere
litas est, nullum prsejudicium tiecante necpoStea no- voluit per rapinam, Christus possidet per naturam.
minatus aheri poterit exhibere; quia nulla est diversi- Quia vero esl verus Deus audi beatum Joannein di-
tasiibiestspqualisin uiroquediviniias. Sedideosicle- centem in Episfola sua : Et simus , inquit, in vero
giniusquia humanalocutioalitersenonvaletexpedire Fiiio ejus Jesu Christo. Jiic est verus Deus et vita
nisi ut cum unum dixerit, sic alterum dicat. Ecce mlerna. Audis veruin Deum , el prsesumis dicere
ut agnoscant quia ibi nihil rriajusminusve est, cesset minorem, et non confiteris sequalem. Dicit etiam
qusestio de Palre anterius nominato : quia ubi una beatus apostolus ad Tiluin : Exspectantes beatum
est subslanlia, una deitas , et incorporalis immensi- r spemetadventum gloriwmagni Dei. Nescioqua lron-
tas, nulla est disparilitas vel diversitaS aeslimanda. le minor esse dicatur quem magnum Deum Aposlo-
Ubi enimunus Deus credilur, ibi minorel majorex- lusprofitettir. Hoc eliam perfidus error dicere solet,
cludilur- Nescit enim numerum unitas, gradutn non quod ubi in Scripturis legimus aut solum Deum aut
admittit scqualilas , sicut scriptum est: Non uscen- solum altissimum aut solum sapientem, hoc non de
des per grudus ad altare meum. Etideo auferat con- Trinitate dici, sed de splo Patre accipi debeat: quod
tentioriem et teneat cum catholica inseparabilem quam absurdum sil ila sentire dehoc uno testiroonio
Trinitatero sine permixtione conjunctam, sine sepa- convincattir. Dicit enim Apostolus : Cognilosolisa-
ratione distinclam ; quia Pater et Filius et Spiritus pienii Deo, Non intelligunt quia non dixit soli sapien-
ianctus Deus verus , plentis, et unus est. Ipsa enim .ti-Patri, sed soli sapienti Deo , quse est Trinitas.
perseratio docet quiaunusnec posteriorero reci- Nam dum soli Patri hoC deputanl, Filium insipien-
pit nec priorera, comparationem vel separalionem tem blasphemant. Et quomodo eum Apostolus sa-
nescit habere qui solus est, minor non potesl esse pienliam Dei esse dicit si solus Pater est sapiens ,
quiplenus est; quia perfeclioniiiec addi quidquam cum nullus sapiens possit esse nisi per sapien-
nec minui post. Credantur ergo treS personse, sed tiam suam? Et ubi est illud quod ad Colossenses
non tres subsianlise, tres jiroprietates, sed non tres JJ idem Apostolus protestatur de Ghristo Jesu , in quo
poteslates. Ila una sine principio sempiternitas, sunl omnes , inquit, thesauri sapienliw et scienlim
sicut una sine fine majestas. Sine auclore Paler, absconditi? Unde agnoseant quam stultum sitquod
sine lempPre Filius , sine majore Spiritus san- proponunt. Et ubicunque aliquid similiter legunt,
ctus. Nos enim catholici Dominum Deum no- non uni personse dsputant, sed beatse Trinitatl,
strum Jesum Christum et minorem dicimus Palri et quse sola summus Deus et verus est. Nam el de
ffiqualem; miiiorem propter humanilatem assum- Spiritu sanctosic dicitApostolus: Alii quidemdatur
tam, quia, cum in formaDei esset, formam servi sermq sapientice,aliiuutem seffno scientim;secundum
induere dignatus esl. vEqualem vero diciiiius pro- enmdem Spiritum. Si ergo per Spirilum Sanctum,
pter deilalis senijiiternilateni, qua ex Patre parte .sicut verum est, el sapienlise et scientisesermo dona-
existens Filius consempiternus est Patri. Quare ergo tur, quomodo soliusPatris personse.hocpotest ascfi-
nobiscum non confitentur seqtialem , cum nos illis biquodsolus sit sapiens, nisi, ut dictuni est.seque
non negemus minorem? praesertim cum utrumque vere Trinitati isla conveniant ? Solent etiam djcere :
utrique in Scripturis sanctis legimtis, dicente evan- Ideo niinor esl Filius quia visibilis, Pater atitem
gelista : Propterea, inquit, qumrebant eum interficere : iiivisibilis: Non inteHicunt quia nec Filius ih sub-
PATROIi. GIIL".
1387 S. BENEDICTlABBATISAMANENSIS 1388
statitia deitatis stise sit visibilis, nisi iti assumpto A sicut dicit Apostolus, Eum arifem qui modicum qtiam
homine, qui fetChriStus dicitur. NaiiiFilius Dei, id ahgeli inihoralusesl vidimiisJesum propter passiohem
est, Verbum quod feratin principio Deits apudDeuin, moriis, sed et raatre susi Junior invenitur, SiCutJain
pfef qiiein "facta Sriiit omriia , videri ih Sua .stib- diiiinus. SfeCundumhanc ergo regtilarii duas iri Clifi-
staiitib iioii polest, siciit nec Paler iii silbstatiiia Sto crede stibstantias, Deuni vertirti et liomirieriiVe-
Stia.Intferrogo autein sine Sui iiijuria illtiin ipSuiiiqtii rum. Secuhdurh hPinirieriiinofti subditur, sed sefeuri-
(iicitqiibd VisusSitFilius Dei, titfunTaniniaih suarii (liiih Deum atiCtbf Silse eSse"CognoSciluf, dicehte
Visibilem ifh ihvisibilfeiiifatfeatuf, et ciiiri dixefit beatbPfetro : Pelistis viruiri liomicidtitridbndri vobis,
ihVisibilfeiii,sictit et veriirii est, dicatur bi : Si cfea- aucloreirivefo vitminieffecisiis. iSefeundutiihoitiinein:
tura, idest artiihattia, invisibilis est, cresttor utique Trisiis est atiihiumea usqrie aet ihorieih; Sed sfecuii-
Deris, cfeatbf universitatis , quoriiodo potuil esse duin Detirii: Potestiiteiiihabeo ponehdi eam et itefUhi
"yisibilisfSed icleoihdiiit carrifem,quifcvidefipotiiit, suhiendi ecim, et riehio etim ibllit ti me, sed ego eum
quia deitas ab homirie vidferi iion pbtest. Hap carne poho ti memelipso. ;
majbr fesl Pater et sequalis VefbP, majdr carnfe, Ilinc etiani occasioheriicalufflniandi solent (acci-
afijiialisfciper qufera fecit nbs, riiSjbr eo quifactiis pefe) quocl Domiiius in Evaiigelio dixerit: Non
"est prbptfef nos. Nam qtibd Deus Sii Fiiliis,, licet ]3 pblesl Filiusase facere quidquam riisi cfnoclviderit
"mriltSffestimbwiaSujlferiiispbsita efidetitfer Jiefdb- Patrem facieniem. Quod lcarri.iliSSeriSusrip.ninlelli-
1ceant, tameh adhucpailca credidi subjtingeiida. In , gens i'deo dictuni ut se fex Palre esse ostendefet,
"Gehesi Scfipturii est : CreavitDeiis hoiriiriemtidtriia- piitat Deum Paiffeni et Filiuiii, quomodb ihter lib-
qirieih"Siiam.Eece bic Deum agriosce, qtiia fetlioini- rtiihes fieri solet, velut ipse Paler-ttrlifex Fiiiiim
nem ipse crfeavit.Et Tsiiias dicit de Joaiine prseCtif- " sutiih artificium suum vult cdoCfef e, iit quod viderit
sore Dbriiihi : Recttis facife ieriiitas'Deihbslri. Ciijiis Patrem pperanlem Filitis speciaiiter iffiitfettir. Qitbd
Dei hiSi utique Filii , qiielti in carhfe yeiiisse rifen "quam absurdutii sitaeDeoPalre bhtiiipblenteiiacre-
dubitattius? Et paulo pbst : Cohforttite frianiisdissd- dfere, qui est incofporeiis, irivislbiiis, iiiccstiiiiabilis,
''liitai, et geriria 'debitirimrgbofute. JJiciie, pusillani- fetiiriiribriSuS;rijii cbrdis bfeulbssaribsiiabei evideriter
iries:E'cce et
' Deusvester ih fgrtitiidine rieniet, salvci- peteStagribscefe.Niiriiqul
sunt
sibsferitiiiht, inlerrogaridi
bil vos, ei tithc tiperienthr ociili cmcorum: qtiod muriduSiSie "(jueriicefriirous a qho Sii-factiis.
utiqiiehi adventu Christi coroplettim esse cbgnosci- UtiqueaFiliOmihiiriedehfegabiint.atiesiaiitfeevange-
Trius. Psalinista etiain dicit! OihnSs geriiesquasciih- lisla"et dicentfe:Qinriiaperipsuitifcicttisririt,etsirieipso
qiie fecisti venierit et adorabhrit cofurri te; Domirie, ftictum esi iiiAfc.Dickiit ei'|o"uiii Vidit FiliusPsitreiri
( ante facifehtehialiiiirimuridiiiti,utsicpbsliiib,dtim ille
qiioniam fnctgnuses et faciehs riiifdbilia; tu es Deus C
solus. Noh putb aliquem fessfe tatii iiiipitim qui neget istum cffedfet, jifasSfeftirocuitiaptidpotentiariiDeivP-
Filitiiri bfei et mirabilia fecisSe et uiiiversas gentes luissfecreassfesit, slbfil legihiiis : Jpsecfixii, ei fcicia
creasse, nisi fbftfeJiiclseOS.Et alibi":ISaiaS, ctitii .ad- ""siirii:Seci sublatb cordis vfeiaraihe behe faiiereiit
veiitum Chfislihef yirgihfeihhiiritial, dicit iiilfer.cse- 'credere Filiiirri iri iâtffe et Pairehi fessfein Filio,
tera '-:Et vocabiturrioihenejus adinirabilis, consilia- quia diviiiitas ubique tofa et pisesens tam Pairis
'rius,Deus fortis. Sfed et bfeatu's iijibstoluS: :Ohiries qiiainFilii, quaih SJiiritus sarifcli,siiie se esSetius-
enim rios'munifesiari aportel tihte iriburiai Clifisii, ;:quampotfesi",Sicut ipse ciicit: Ego iri Patre, et Paier
Etut agnoscas Deum esse Chfisturri, sic alibi dicif: inriie; fet cpgilbscerent quid sit videre Filii ut una
Oriines slabihius cinte iribiihai Dei.Vivo ego, dicit "festsubsianiia, ita ima yoluiitas, ritia pbtfenfia, una
Domirius, quia -itiiliiifiectelurgmne genu: Utiqtie de gloria, iiihtl ibi hiajiis riihilcjiieriilnusesse credentes.
-Cliristo dicit, qtieni Sd JtidicaridiimvifoS et riibftiibs Si eriim nbsiibriiiiifes fferreriiiitibd fsieerevolumus
veiitiirum esse Credimus. Psaltiiista vocfesangeliea- cbrpore animse nbstro antfe irieditatibnis insinua-
"ftim faciens cum Christus ascehdisset : Tollife; iii- tione pfsemissa ; saplentia exsfequente, perficimus,
; quit, portas pfincipesvestrus, et eievaminipbrtw wler- . et quOdammodocbnsiliurii irinaliirilin meilte riostra,
ntilesfet inlroibit rex giorim. Illis quasi iiiterfogali- D.-prius iilttis iiicordeagimus quod facfefedisjioiiiinus,
tibus quis essfetiste fex glofise responcli.l: Dohihiris qtise tamcrt absque ulla pafticipatiorie sensuum in-
-fortis et poiens, Dominus virtutum, ipse esi fex "glo- dissociabiliter una hiens efficil; quombdo non DeuS
HiPÊtne fofte de Patre dictum puterit, qiibmoilb Pater sapienliae susecurn Deo Filib, qtiseest sajiien-
mtilta absurde inteHigunt, audiant Apostolutii huib "tia sua in Se mahehte, qtiia ipse est, ut sscpe dixi-
vferSiculoconsentienlem :Si enim, inquit, cognovis- musj sapieiltia et virltis Patris; 61in rina vbluntaie
sent, nunquum Dominum glorimcrucifixissent. cuncta et uiia opfefalione perficit, et ca hsec alia
Cumtam prsesentibusquam prseleritistestiraoniiS; Pater facit, aliaFilius? Sed eadem quse Paler facit,
quse de Scripturis sacris posita sunt, DeusCsseFi- ipse et Filiiis facit, sicut ipse testattir : Quwcuhque,
lius demonstrettir, mifor qua frolile eum aliqui nii- inquit, Pater fttcil, hiec eadem "etFilitis simititer
noreiii dicendo blasjihemare non metuunt, cumnuS- fdcit. Sed ideo dixit: Non pgtest Filius a se fucere
:quam omnino Deus minor esse legatur, nisi, ut qiiidqutittihisiquod viderit Putrem facientem,ut nos
dictum est, prbpter dispensalioneiti camis assura- cognosCamus,et eredaitius qiiia ex Patrfe est Filiils,
ptse, in qua non solum ab angelis niinoratus est, et rion ex semetipso velalitiride, S6d cbnsenipitef-
1389 OPUSCULA. OPUSC. I. WD
riusPaJfi, quia Pater iri se est, semper perfectus A . statitia deitatis siisemortalem esse fafearitur. Qtiodsi
exStilit. Nfecfeniirialiqiiandb, qubrnodo Arianibla- dixerhit, quarri coritra rationem dicaiit oriiriis hbmb
.spheriiaiitiif, friit sirie Filio Palfer. Eigb iropeffectuS agnoscere potest qtii eiiam hiimanam ariirriam irii:
fuit. Ergofuit Sine Verbb , fetsicul Jam itietiioravi- moftalera esse non arabigit. Sed hoc eis dicendura,
s mus, fuitsine sajiiferitia,Sine vferitate,sine vita, sine quod secundurti carnero passuS dicaturet mortuus;
Jusiitia, sirifevirtute; cjiiiaisiseoihnes speciejsdivlni- nani sectindum divinitaterri , (juaiseiriper exstitit et
tafis securiduuTScrijiiuras Filiusesse rioscurifur. uiiiversa creavit, immortalis perhianeat.
Sed qtiia sine Ifis vifttitibus Patrem utiquam dici DiCuntfetiamesse visibilem. Quod quarii aDsurduro
fuisse blasphemum est, ho.cJiistum est, convetiit ut Sit agnoscantqui hbc dictiritiCuriinecanima humana
cbnsempiterriurii et coseqtiaietii Patri Filiiiiii fatear posSit essfevisibllis, quanto hiagis Deiis in sua sub-
ris. Si eriim Detis in cbrdibus nbstris, cuni loquitur Slaritia? Sed ideb cafrierii assumpslt, qtise poterat
iriifo riibclb,loquittirsitie Sotib, puias quoriibdo po- videri,quiadeitaScorporeisOculiSnon poteral irittieri.
ffestloqui Filio sub, qui est Verbum ejus? Sic ergb Htec iiitefirii de sequalitate PatriS ac Filii ad prai-
sfefls dicla stifiifeiunt.Natii de seqiialitale' bperurii
eogita, quod iticbrjJoraliier lbciitus est Filio siciit et
iricorporaliter Paier gentiit Filium. Nec fenim sic Tfinitaiis, id est, Patris et filii fet Spiriius saneti,
"
dbfeuit quasi indbcttiiri geuufefit; sed hoc fest eum B jiaulb poSt, doriariie Dbiriinb , de Scripfuris sanctis
docuisse quod eSt dbcturii et scifentein genuisSe, et ihpnStrabimus. .
hoc est JJbcuifme Paief, quod esf Sciehiem geiiuit Nunc vfefode sariCti Spiritus deitsitfepauca de mul-
itie Paier, Quomodo aulem a sb nihilpbtest facere tis tfestiriioriiissutit potieiida; qtiem nori sbluni nii-
Filius , dfe quti Pfopheta testatur et dicit : Detis riorfem asserere, Sfecleliafri Deum bmninb dicuntur
"autem in cmlo sursurii, ei in terrd deorsrim, omnia liserelici denfegare. Audiant paiica de deitate Spiritiis
Saricti. In Genesi dicit seinio divirius: Spiritus Do-
qumcunquevgluit fecit?
Sed fofte dicturus es hbc de Patre dictum. Redi mtrii ferebatur super aquas, hoc est,^êminentia pote-
ad evangeiistam dicentferii de Filio qtiia omtiia pef Statis, noh inopia necfessitatiS. Et in Eyarigelio :
ipsunf facta sunt ctsine ipso faetuni est riihll. Qui Spiritus est Detis, et eds qui adorarit eum, iri spiriiit
etiarn loquituf ad Moyseri : Vade , iiiquit,, dic'. filiis el veriidte oporiet adordte. Et ne fprie de Patre di-
Israel,'Deus pdirum vesirofum.misit me ad vos. Hlo ctrim intelligas, et non de Spiritu Sancto, audi quod
:
fespondfehteet diceriie : Dicmihi nometi tiium, riaih sequittir Spirilus ubi iiult spirat. Audi ubi vult, et
nori credeht mihi; posf hiaecadjicienS Dfeusdixit el: "stisepoteStatiS etirn esse hbn dubites. Et Apbstbius
Vade, dic filiis Isrtiel: Ego sum qui sum, et qili ^ ad Gbrinthios dicit: Divisiohes gratiarum sttni, idetri
est misii. fne ad vos.Et ne de Patre dictuiri afecipias, itriieiri spiritus. Et divisianes ' ministraiigrium surit,
audi bealutii apbstblutii iitiic ltico consetitienteni fet id'eni tiiltem Dominus; Et, divistones qperutibhum
quodiirariiodb ipSum testimoniiiin expbrieriteiii ad iririt, iderii uuierii Dens, qui operttluromhiaih orhhi-
Corinthios : Dei, iiiquit, Filius,_qrii prwdicutus est biisi Et iit CbgnoScasipsum Spifittim hbminattim
vobis perme ei Silvanumet Timotheum, rion fuit ih Doitiinum etDeum, atidi infefius qupmodo cbiiclu-
illo Est et Nori, sed Estin, ilio fuit, Quoicfuoi eithh '"sit: Alii quidem datuf per Spirilum serriio sapieritiw,
promissiones Dei sunt, in illo Est. Audi popultiiri alii aulem.sertrio scientiw securidurii eumdem Spiri-
cum.'Moyseconcordanteni, et tunoli a fide calholica turii. Alieri fides in eodem Spiriiu, ei reliqua. Et sic
discordare, Nam si Ecclesiam catholicam interrogas : eonclusit ; Ilwc autem omnia operatur unus atque
de Patre quid sil, dicit: Deus. Si de Filio, dicil: iderii:Spiritus, divideris sihgidis prorit vutt. Qtii di-
Deus. Si dc Spiritu sancto, dicit: Deus. Et tamfen vina niunera proui vutt diSpensat, legem superioris
. non dicit tres deos, rie gentibus comparfetur, qtii ighorat. Agnosce laridem quia qui prout vult dividit,
plures deos errore suo decepti confirigurit, sed cre- "ritiilis siibclituS esse pfbbatiir, sed suse'pritestalis
dit Scriplurse dicenii tam Novi qtiam Veteris Te- fessedignoscittif. De sufaiiriaenim potestate dfescert-
stamenli, quia Deus urius est, et tintis inajbr, altfer jj clil voltmtas cui hulla cbnffadicit atictorilas. Et ad
roinor non est, ut Afiani diCunt. Untis dici tion Hfebrsebssiriiiliter dicif(dfe) Spifitus SanCtidjstrihu-
pbtfest major : aequalitas uriilafem includit. QuoriiOdo tionibus secundurii Suamvbluiitatehi; et quis iste Sit
atitfeintres et iinuni credamuS adverie. Uriitatfeiri dislribufof ac divisbr tid Roiiianbs evitierilef osteri-
facit sequalitas virtutum, trinilaleto proprielas per- dil diceiis : Unicuique siciit Deus divisit meiisttrum
sbnarum. Audite quOmodOipse iritelligendam sequa- fidei; et ad Cpriiithios : Neseitis, inquit, quoniam
litatem suam et Patris.docuerit. Ego, iiiquit, et Pciler ieriiplumDei eslis,et SpiritusDei habUttl ih vbbis, et
%numsumus. Aliud est unum,'silmA.sumus.Nahi crim feliqua. Et quisiste Deus sit cujus teraplum prohi-
dieit snmns, personas significal; cuni dicit unum, bet violari ait ih sequentibus : Nescitisquianiembra
substantiain divinitatis: desigTiat. Urium suriius, fd iieslratemplum est Spiritus saricti: El quiS esset isfe
«st, Justitia stimus eademcjtiesapientia, virtus indi-. Spifitus sanctus, cujus teriiplum eSsemus, sic coii-
yisa, par gloria. Qtisecuni ifa sirit, conteiitio atifera-. eiuderis:demonslrat-: Glorvficate;;iriqiiit'-,' ei portaie
tur ei fides inlegra tenealtir. Deuihinoofpore vestro. A§hoSce Spiritum sarictnm
Dicunl etiam : jdeo major, est Pater cjuia etim- . evidenlef Deiini, et desine blasphemare; Et iii Acti-
mortalis. interfogandi surit utruiri "Filiiiin ih stib- buS Apostolorum beatus Petrris adArianiam; qui Deo
voverat oblalionem, et postmodum exstilit indevo- .Aqna Moysi in deserto apparuit': de quo credimus
tus, sic djeit: Quis computit te mentiri Spiritui san- Isaiam dicere ; Dominus noster ignis consuntens est.
cto ?; Ngn es mentitus Iwminibus, sed Deo. Ecce' et Et sicut legirnus quod nemo noverit cogitationes ho-
liic eurti evidentissime Deum esse beati Petri atte- minura tiisi Deus, quoriiodo Spiritus sanctus non est
statio manifestat. Ilem ibi dixit Spirilus sanetus : Deus, quia «liam non solum in hpmine est, sed et
Segregate milii Paulum et Rurnabam ad opus tid quod quse inter sunt scire dignoscitur, dicente Apostbio :
elegi eos. Et beatus Paulus inibi dixit: Attendite, Spirilus enhn omnia scruiatur, eliam profunda Dei.
inquit, vobis et universo gregiinquo vosSpiritus san- Et paulo post ita : Qum Dei sunt nemo cognovitnisi
ctus posuit apostolos regere Ecclesium Dei quam ac- Spiritus Dei.
qnisivit sanguine suo. Et quis esset isle qui apostolos Sed fofle dicit aliquis ideo minorem quia missus
segregal et mittit idem Patilus ad Corinthios decla- legitur ? Et quid diclurus est cum legit in Isaia pro-
rat dicens : Et qiipsdam, inquit, posuit.Deus itt Ec- jiheta ex persona Ghristi dicenlis .:Dominus misit me
clesia primum apostolos, secutidum prophetas; teriio et Spiritus ejus; et alibi: Spiritus Domini super,'me.
doctores , et reliqua. Ecce ubi Spirilum sanctum Propter quocl unxerit me ad evangelizatidumpauperi-
Deum luce clarius denionstravit, El quem in Actibus bus remissionem el cmcis visum, ut annuntiarem an-
Spiritum sancturii dixit, ad Goriiilhios Detim esse B nutii placabitem Domini, et reliqua. Et ui scias evi-
manifeste Confessus est. Dieit enim idein vas el.e- denter de Domino diclura, eyangelista dicit: Cum
ctionis ad Judseos.': Rene Spirilus sqnctus de vobis venisset Dominus Jesus in synagoga , datus est ei li-
prophetavit pef qs Isaim prophetw. El quis esset isle ber Isaiw proplteim; quem aperiens, invenit scripluni':
Spiriius sanctus qui in prophetis locultis sit, beatus Spifilus Domini super nte, et feliqua quse supra di-
David exprimit dicens : Audiam quid loqutilur in me ximus. Et post hmc liquit, inquit, iibrum et dedk
Dominus Deus. Et beatus Petrus in Actibus aposto- ministfo, et dixil.: Hodiein vobis hhplela esl scriptura
lorum : Ui implerelur, inqtiit, Scripiura quani prw- ista. Crfedenilumesf mitti qui ubique esse dignO-
misit Deus pef os prophetarum suorum. Et hic agnoscitur, sicut dicit psalmista : Quo ibo u Spirilu
sce qttod eum peum evidenler declarat qui per os tuo, et a facie tua quo fugiarv.? Sed sicut Filii mis-
prophelarum locutus est, sicut Zacharias in Evan- sio incarnatio intelligiltir, ita Spirittis sancti niissio
gelio ait: Renedictus, inquit, Dominus Deus Israel, fnanifestalio declafatur, cum se dignatus esl aut in
qtiia visilavit el fecit redemplionemplebi suw, Et post columbse specie vel in igne aut diversis hujusmodi
.pauca ait: Skui locutns esi peros sunclorum prophe- assumptis indiciis declarare. Qupmodo ergo minor
iarum suorum: Agnoscis Doriiiiium Deuih esSe Spiri- credendus est qui etiain Deum, qui sictit ipse sequa-
tum satictum, qui per os projibetarum locutus est- C lis est Palri, approbalur ad nostrato remissionem
Quod nec impii Juclsei denegant. Qui si Dfeusnon miSisse, et non solum misisse, sicut per Isaiam di-
esset, non in baptismo in uno nomine deitatis Palri Ctuiri merooravinius, sed etiani secunduin caiTlem
et Filio sociaretur, sicut scriplum esl ubi regulam creasse, sicut halies in Evangelio angelum ad Ma-
baptismi posuit ipse Doiriinus. Iie, inquit, baplizate riam dixisse :.Spiritus, inquit, sanctus superveniet iri
omnes gentes in nomine Pqtris, et, Filii, et Spiritus te, et yirtus Alfissimi obumbrubit iibi, et reliqna. Non
sancti.. Quod soluni testiroonium deberet: hsereticis enim generatione, sed jiissioiie et benediclione san-
sufficere ad cretlulilatem inseparabilis Triuitatis, cti Spiritus couceptus esf Christiis, sicut et alius
quia nec ipsi audent aliter bajilizare, ne regulam evangelista ait: litventa est, inquit,, habens iri njefo
Domiiii coiTumpere videarithr. Et ubi uiium nohien de Spiritu sanclo. Prophelse atiteni dicuiit, tit Ciiin
dicitur, ibi major et minor e^cluditur.' Et in se- frequenter jam inenioravimus : IIwc dicii Dominus.
ctinda Ejiistola ad Corinthios : Gratia Domini ito- Et qui sit isie pomipus, Michseaspropheta evidenter
stfi Jesu Ghrisii et charitus Dei ej commuiticatio oslendit euni loquitur ad Achab dicens :,„Ei si.tu de"
sctncli Spiritus sit cum omnibus vobis. Ut agnoscas prmlio sanus: redieris, iti trie nori est locultts Deus.
Patris et Filii et Spiritus sancti unam esse substan- Et quis isle Deus sit qui in projihetis locutus sit,
tiam ac divinitate.m, atidi Isaiam prophetam dicen- D Paulus apostolus demonstrat cum dicit ad Judseos:
tera : Quis append.iltribus digilis molemlerrce? Nam Rene, inquit, devobis Spirilus sanclus prophetavii per
et singulariter invenimus in Scripturis digilum sanos Isaiw prophetw: Vade, inquit, excwca cor populi
clum Spiritura nominatum. Ut est illudin Evangc- hujus, et reliqua.
lio ubi ait: Si ego in digito Dei dmmoniaejicio; quod InteiTOgandi sunt taraen hseretici cujus niajpr
alius evangelisla declarat .dicens : Si ego,in Spiritn offensa sit, qui in Palrem peccaverit, an qui iri Spi-
Dei ejicio dmmonia. Et magi Pharaonis victi signis ritu sancto, quera dicimt Deum non esse. El curii
dictint: Digilus Dei est, In Pentecosten, quOd etiam dixerint majorem ofifensamesse qui in Pa:trem pec-
ante adventum Christi Judsei colebarit, digito Dei, id cat, interrogandi sunt iterum filii Isfael utruin pec-
est Spiritu sanctp, inscriptas labulasMoyses accepit; caverunt Patri, an alteri. Cum resjionderint quia
et qusetunc in lapitleis tabulis prsefigurata sunt corda Palri peccaverunt, iterum interrogandi sunt si eis
durissima Judaeorum post ascensionem Domini in fuerint dimissa peccata. Utique non negabunt, quia
carneis tabulis, id est in cordibus discipulorurn, yisi- et leginnis qtiod conversi sunt ad Deum, et diinissa
sunf ut ex-
bjJiter dignatus; est apparere in ijisa specieignis, ini fueriiil eis peccata. Dejnde interfogandi
1393 OPtJSCULA. OPUSC. 1. 4394
ponant quomodo inteiligant dictum a Domino : Qui- A sancto omnia continentur. Item ad Corinfhios dicit
cunque in Spiriiu suncto peccaveril, non remittetur ei idem apostolus : Deus qui prmdixit iri cordibus no-
neque inliocswculoneque in futtiro. Si Deus non est, stris ad illuminationem scietiiiw claritatis Dei in fa-
quare tam gravis eJusoffensaaDpmino esse dicatur? ciem Jesu Cltristi. Quo loco nianifestissime Trinitas
Iterum interrogandi sunt si fuerint filii Israel con- intelligitur. ln eo vero ubi dicitin fuciem Christi
tumaces Deo, aii non. Cum non negaverint, quia Jesu, Filius designatur.
neC possunt, dicendum est eis quoniodo accipiant Audi adhuc quia Trinitasin unilate manet, et uni-
illud quod beatus Stephanus Judseis exprobraverit ditas in Trinitate, angelorum et archangeloruiu yoces
cens': Vos semper.resislilis Spiritui sanctg, et semper declarant in Isaia, ubi seraphim hymntim scribitur
ei contnntaces fuistis, sicuf elputres.vestri. Audi dieere, Sanctus, sanctus, sanctus DominusDeus Sa-
eliam ad Thessalonicenses, ubi Spiritum sanctum buoth, iA fest, ut tres personas et unum Deuin in-
et priori loco 'ponit et Dominum nuncupat dicens.-:• telHgas. Non semel dictint, ne singularitatem cre-
Dominus auiem dirigat corda vesira in charitaie.Dei,. das,; npn singillatim , nesanctum excludas; nbn
et palieniia Christi. Diligenler adverte quia hic Spi- suncii domini diiSabaothes, ne tres deos more gen-
ritus sanctus oralttr ut corda credentium dirigal in tilium fatearis; sed dicunt Sanctus, sanctus, sanctus
charitate Dei et in palientia Christi. B Dominus Detis Sabaoth, ut Trinilas Deus laudeturj
Interrogandi sunt etiam quidmajus sit, utrumcoeli, qui est Pater et Filius et Spiritus sanctus. Qiiem
an virtutes coeloriim. Et cum sine dubio dixerint vir- etiatii Deum essfe ex operationnm sequalitate , qui
tules coelorum, dicendum est eis : In tantum Spiri- oculos cordis sanos habet, facile poterit approbare,
tus sanctus minor non est, sed summus est, ut Verbo sicut in sequentibus demonstrabimtis. Sicut salvat
pomini dicantur cceli creati, Spiritu sancto virtules Pater, ita et Filitis et Spiritus sanctusi De-Patre
coelorum. Accipe adhuc tibi creator evidenter Spiri- Sutva nos dicitur et congrega nos de nalionibus.. Dg
tus sanctus describitur. Job dicit: Spiritus divinus Filio : Venit filius hominis salvum facere qiiod perie-.
qui fecit me, Et divinum utique et crealbreni tino rat. Et alibi: Jpse eniin salvumfaciet populum snum a
versiculo demonSfravit, cum; d|vinum apjiellat et peccatis eorum. De Spiritu sancto ad Titum : Salvos
Deum creatorem ostendit; Sicut et David dicit: nos facii per lavacrum regeneralionis Spiritus san-
Emitte Spiriluni luum, el creabuhlur, et renovabisfu- cti, Sicut confortat Pater, ita. et Filiiis, ita et Spiri-,
ciem terrw. •- tus sanctus. De Patre : Confortat me Deus deorum.
Interrogandi etiam sunt si creatura ubique esse De Filio Apostoius : Gruiias ago DominoJesu Chrisio,
polest an non. Et cum responderint quia non ubi- : qui meconfortuvit, el fidelem,me existimuvit, De Spi-
que, sicut et vefum est, dicendtim: Abscjue dubio Q ritu sancto in Evangelip : Puer dutem crescebal et
Spiritus sanclus Deus est, et non creatura, quia ubi- conforlabutur plenus Spiritu sancto, Vivificat Pater,,
que esse describitur: de quo, sicut jam dictum est, ita et Filius, ita et Spiritus sanclus. In Evangelio :
Pfophela omnipotentiam ejus metuens dicil : Quo Sicut Puler suscilat mortuos et vivificut, ita Filius
ibo a Spirilu tuo, et a facie tuaquo fugiam? Agnosce quos vult vivificut. De Spiritu sancto in Epistola P"e-
ergo nullum esselocum ubinon omnipotetitiaSpiri- tri ajiosloli : Mortificatos carne , vivificutos autem
tus sancti prsesetisesse probelur. Spiritu. Et Paulus apostolus : Litiera, in'quit,. occi-
Item interrogandi utrum possit alius prseter Deuro dit, Spirilus tiutem vivificat, Et in Evangelio : Spiri-
peccata dimittere. Et cum respOnderint qiiia nullus tus est qui viviftcat. Num curo non prodest quid-
riisi Deus, quia scriplum est, iVemo polest peccuta quam. Sictft liberat Pater, ita Filius, ita e't Spiritus
dimittere, nisisolus Deus, diceudumest eis : Sine du- sanclus. De Patre : Deus excelsus tiberatof eorum
bio Spiritus sanctusDeus est, qui remissionem pec- est. De Filio in Evangelio : Si vos Filius liberaveril,
catorum conferre dignoscitur, sicut. Dominus dicit: vere liberi eritis, et veritas liberabit vos. De Spiritu
Accipite Spiritum'sanctum : quorum remiseritis pec- sancto : Spiriliis vilce in Chrislo Jesu liberavil me a
cata reriiitiunlur eis. Qui etiam iii baptismo cum Pa- ; Jege peccati et mgrlis. Elegit Pater, ita et Filitis, ita
tre*et Filib baptizatis remissipneiti tribuit peecato- j) et Spiritus sanctus. De Patre Apostolus : Renedictus
rum. Audi etiam qubd ad Corinthios Jam dictum est: Deus et Pater Domini Jesu Christi, qui etegit.nos
Gralia, inquit, Dohiiriinostri Jesu Christi, etcharitas arite mundi constitulionem.De Filio : JVonvos me ele-
et communicatiosancti Spirilus cutn oritnibus vobis. gistis, sedego elegivos. De Sjiirilu sanctpin Actibus
Qui sinon esset Deus etcrealura esset, sicul blasphe- apostolorum : Cum ergojejunassent et orassenl, dixit
mant liseretici, nunquam in baplismo, ubi salus hu- eis Spiritus sanclus: Segregate mihi Rarnubam: et
ltiani generis agitur, Patri et Filio copulareturi Paulum ad opus ad quod elegi eos. Creatordicitur
Nam quod unius substanlise sit Pater et Filius et Pater, ita Filius, ita Spirifus sanctus. De Patre Apo-
Spirifus sanctus Isaias propheta dicit, sicuf Jam me- stplus: Qiim sit sacrutnenti dispeiisatioaDeOfquiom-
moravimus: Quis appendit tribus digitis nwlem terrw? niti creuvit. De Filio ad Colpssenses : Quiaab ipso
Quo lbco per tres digitos in tribuspersonisunam sub- creata sunt uitiversa, et, omnia in ipso constant. El iu
stantiam esse perdoctiit. Quod Apostolus de Trini- Evangelio: Omnia per ipsuth facta sunt.Jie Spiritu
tate dictura intelligehs ail:-Fx ipso et' per"ipsiim et in Salomone : Et vidil et dinumeravit et mehsusest
inipsosuntomnia. ldeiti ex Palre et Filio et Spiritu omnia, ipse creayit ea per Spiritum sanclum; et in
Psalrtio: Emitte Spiritum tuum et creaburitur; et Alfe : Deus, qui occullorum cognhor est. De Filio : Ab
alibi: Et spiritu gris ejus oriinis virlus eorutri. SiCut htitio, iriquit, sciebat Jesus quis eum cssettradittirus:
prsedixit Pater^ ita et FiliuS, ifa et Spiritus saticlus. De Spiritu sancto liCum venefit Puraclitus spiritusl
De Patfe : Deris auterii, siciil prmdixil ptili Chri- vcriiatis, docebitvos omnem verilatem, et qum ventura
sium suurii, implevit sic. De Fiiio in Evangelio an- sttnt annutiliabitvobis. Sicut ubiqne esse dicitur Pa^
geltis dixit mulieribus : Iie, annuhliate fratribus ter, ita Filitis, ita et Spirilus sancuis. De Patre :
quia prmcedet vos inGalilwum:lbieum videbilis, Sic- Cmlumetierram eggimpleo, dicitDominus. DeFiiio:
ut dixitv6bis.be Spirilu sancto in Actibus apo- Ubicunque fuerinl. duo yettres congregaii in noinine
stolorum Pfetrus loquilur : Oportet impleri Scriplu- meoribi sum inmedio eorum. Et" Apostolus : Qui
iam quum prwdixii Spirilus sancius per os David. ascendit super cwlos, ut implerel omnia. De Spiritu
MagntiSPater, ita Filiusf ila et Spiiifus sarictus. De siincto iri Salomone : Spiritus Domini replevit orbeth
Patre: Magrius Deus nosler et"luudabilis: De Filio terrarum et quod superjorbem esMmplevit ipsum Do-
ad Titum : Exspectuntes beaiam spem et adventuni minum orbis totius coiiditorem, sicutlcgimus : Je-
gloriw magni Dei :etSalvaioris nostri Jesu Christi, sus autetit plenus Spiritu saricloregressus est ab Jor-.
De Spiritu sanclb in Regum ait Dominus ad Eliara : dane. lEt David : Quo ibo .« XSpiriiu iuo ? Arguit
Ecce Dominus iransiet, et Spiritus sunctus el fortis. g Pater, itaFilius, et Spirilus sanclus. De Patre: Do-
Sicut Charilas Patris , ita Filii , ita el Spirilus mine, nein ira luuargucisme. De Fili.o ..Argiiamte,
sancti. De' Patre : Superubiindqvif uutem ,grutia et:slaiuam illtim cgntra faciem tucirii. De Spiritu :
Domini Jesu Christi et charitas Dei nostri, De Fi- Gtimvenerit Spirilusparaclitus; ipse arguet mundum
lio: Cliuritas eriim Clirisli urgei nos. De Spiritu depeccaio, et rfeliquai Bonus Paler, botius Eilius, bo-
-sancto : Quid vriltis, in virgg veniam ad vos, an nus Sjiirilussanclus. DePatfe: Paterbone, DeFilio^
in charilate Spiritus? Et alibi: Cliariias Dei diffusa Ego sunipasior boiius, Pe Spiritu saucto : Spiritus
CStiri cordibus noslris per Spirittim srmctum, qui da- luus bonus deducetmeinviarecta. Sanctificat etju-
ius est nobis. Vitam selefnam dat Pater, ita Filius, stificat sicut Pater, Ita Filius, italet Spiritus sancfus.
ita et Spirilus Sanctiis., De PatfC :. Pax Dei, quce Aposlohis : Sed sanctificati eslis, sed justificali esiis
DeFilioin Pa- - in nomine Domini nostri Jesu Christi et in
-exsuperat omnem senswri. EyailgeliO: Spirilu
cemdo vobis, pacem meam dirmtto vobis. De Spiritu Dei noslri. Sanctus dicitur Pater, sanctus dicittir
sancto : Prudenlia autem Spirilus vita et pax. Re- Filius, sanctus et Spiritus sanctus. De Palre in Le-
velal Paler, ita Filius, ita ef Spiritus Sanctus. DePa- vitico ; Sancli estole, quoniamego sanclus stim. De
tre ad Galatas : Ut fevelaret Filium suum in me. Filio in Evangelio : Quodntiscetitrexiesrincfumvo-
De Filio iiiibi : Necfueego eriim tib homine aecepi il- Q cabilur Filius Dei. Item ibi:' Scimus qaia Sissan-
iud, sed per reveiatiOnemJesu Chrislii De-Spiritu citis Dei ;.-.De Spirilu saiiclo in Salomone.':'Sanctus
'Saricto :a;d"Epliesio"S :' Qiiod dliis generatibnibiis iton enim Spiritus disciptitiwefftigiet^ficium: Fortis :pa-:.
esl qgiiititm', sicut et nunc revilatum est sahclis ter, fortis Filius, forljset Spirittis sanctusi De Par
ejus per Spirilum snum suncium. El alibi : Nobis tre : Deus: forlis et patiens. De Filjo in isaia : Ei
enhn reveiuvii Deusper Spiriium: Siciit illuminat vocubitur:nomen ejwsDeus fguis.,DeSpifituinSaT
Patfer, ita Filiiis, ita el Spirittis sanctuS.: De Patre, lomorie: Spirilus fgriiludiriis muriris ejus. Operatur
Ttt iltriiriinaMsliicefnam meufh, Domine. De Filioin Pater, operatur Filius, hoc et Spirilus sanctus. De
Apostolb": Exsurge, qtii dormis;;et illumiriubit libi Patre ad Philippenses : Deus enim, qui operatmin
Clmstris. DeLSpiritiisancto idera Aposlolus : iQuo- vgbiset:Velle.De Filip in Evangelio :.JIe,oporletope-
ftiam Deus, qiii '•'dixil-d'elenebris: iunien splendescere, rari opera ejus qui misit me. De Spiritu tsanCtoad
itluxit iri cofdibtisriost-risad iltumittalionem scientke Corinthios : JIwc autem omnia aperalur unus atque
ctarilatis Dei in ftieiem "Ciirisii Jesu. Sicut dicitur idem Spiritus, dividens singulis prout vult. Virttis
Eyaiigelium.PatriSj-Ifa^Filii, ila et Spifitus sancti. Pater, virtus Fiiitis, virtus ;et Spirilussanctus. De
De Patre ad Tittim : Qum est scirictum evangelium Patre Apostolus :' Virlus enhn Dei est in sutute omni
glorim beaii Dei. De Filio ad Romarios : Cui servio D crecienli.:DeFilio Aposiolus : Libenter gloriabor. iri,
in Spiritu meoiri. evangelio Filii ejus. De Spiritu infirmitglibnsmeis, ul inhabiteihime viriusGltristi,
SahCtoiti Epistola beali Pelrf: Vobis tiuterii minif De Spiritu saiiCito'adtThessalohiceiises: Evangelium
tlraverunt limc qrii vobis erangelizaverunt in Spiritu nostrumnori fuit apud vos:in verbo tarilum, sed ih
sahcto. SictililluxilPater, ita Filius, ila elSpifitusi virtule Spiritus sancti. FOns Pater, fonsFilius, fons
De fatre : Deus meus, iilumina teriebras riieas. De et Spiritiis sanctus. De,Patre;;Jer.emias :_.Dereliqtie}
Filio in psalnio: Deus Dominus, et illuxiinobis. runtnie fontem, aquw iiivw. Pe iFilio in .Salompne,:
DteSpiritu saiicto perProplietam : Non abseondam Fons supienliw verbum.Dei. De.Spiritu saiictolsaias:
ullfafaciem metim ab eis,prg eg qugd UltixilSpifilus Etxe riomenDgniini post .mullum iempus yeniens ar-
meus super univeisath domumlsrtiel. El Aposlolus: dens.;inira.iridtgndMpJthôrab^-ê,its',M,Spkiipsejus
Quoniani Deris qui dixitde leriebristnmen spiende- ul fons aqtiw vattem iralieiis. •Cliaritas pater, chaiTT
scere, quiilluxitin cgrdibusrigstris ctdUiumitialionein •tasFilius,, Charitas et Spiritussanctus, PePatre in
claritatis Deiiri faciem Chrisii Jesu, Pitescicnliam epislbla Jpannis' ?:Deus,charilas; est, D.e Filio Apor
habet âtef, ita filius, ita Spirilus sanctus. De Pa- stolus ald Corinlhios; ;Gharilas enim C/irisfj mget
1397 OPUSCULA. OPU.SC, I. 1398
nos. De Spirilu sancto Apostolus : Obsecro vos, fra A ostensigne Spiritus. Implcl Paler, implet Filius, iin-
ires, per Dominuhi nostrUm Jesiim Christum el per plet Spiritus sanctiis. De Patre Jefemias,: Gceium
charitnlem Spirilus, Regeneral Pater, sic el Filius, el terram ego impieo, dicil Domhuis. De Filio iii
et Spiiitus sanctus. Pe Patre PCirtis : Reitedkins Apostolo : Doininus auiem iinpteat corda vesi.ru, et
Deus et Poler Domini noslri Jesu Chrisli, qui secnn- confirmel hi omni opere etsermoite bono. Etiii Evan-
dum riiagriammisericordiatii siiam regeneruvit nosiri gelio : De pleniliidine ejusomnes accepimtis: De Spi-"
spem vitw wtetnw. De Filio ipibi : Ditigehtes inviceni ritu.sanclo inActibus apostolortim : Jmplevit omnein
ex cOrde,quUsirenciti per verbnniDei vivi. De Spiritu locitmubi erunt discipuli congrecjaii;et: Jesus plenus
saiiclp iif Evaiigelio : Si qtiis non renalws fuefit ex Spirilu sancto regresstisest ab Jdrdane. Loquiiur Pa-
ttqridet Spiriln sapclo, npti inlroibU ,*nregnum ccelp- ter, loqiiitur Fiiius, loquiltir et Spirilus' sanctus.
funt. Resuscitat Pater, resuscitat FiHtis, resiiscitat Pe Patre : Deus Igcutus eslin sancio suo. PeFilip :
et Spirjttis sanclus. De Patre in Actibus apbstolo- Loquenle Jesti ad iurbus.De Spjrilu sanclo : Est qui
rum : Dei<sPairumno.stroriim, qui stiscildvijjesiini; ioquilurin vobis: Apjiaruit Pater, apparuit Filius,
et nqs stiscitavil per polentiam suam. De Filio iti apparuit et SpirituS sancltis. DePatre in Actibus
Evangelip : VenerunlJtidcei, non solum propler Je- apostploruni : Deus glorice uppurutt palribus nostris.
sum, sed lit Ltizarum videfent, quem suscitayil Jesus B De Filio in epistola Jpannis : Ad ligcapptiruil Fiiiys
ainortvis. (De Spirilu sanclo in Epislola ad Ronia- ui solvuntur ope.rudiciboli. Pe Spiriiu sancto iii Job:,
nos.) Ilabitcii iiivobis, vivificcibiteimqrlutia corporq Et spirilus cipparuit ht ocnlis meis,'et horrdr irruit in
vestra propler ihhdbitantem' Spiriium ejns hi nqbis. me. Veritas Pater, veritas Filius, veritas et Spiri-
Gratia Dei Palris, gratia Filii, gratia Spiritus.sancti. tus sanctus. De PatreinPsalmo : Redemisli,Domihe,
De Palre : Quisirie liberabil cle corpore morlis litijus? Deusverilaiis. De Filio ': Verilas de ierra orla ^st,
gratia Dei per Jesum Christum: De Filio ad Corin- (De Spiritu sancto) in EvangeliP : Cum venerit Spiri-
thios : Sciliseitim gruliam Domini nostri JesttChristi, tus veritalis,docebitvos omriemVerilatem.Ecceunita-
(juia propler vps facttts est ptiuper, cum esset dives. tem operiS. Non dubites unitalem eredefe Tritiitatis.
Pe Sjiiritu saiicto in Actibus aposlolorum : Et ob- Dicere eliam solent de baptismo quod in eo me-
slupuerunt qui cum Petro veneranl, quonium in gen- liOr sit iliorum baptismum quam nbstrum quia qtii
libits graliti Spiritus saricii diffusaest. Signat Paters' de illis ad nbs converluntur, non eos rebaptizattiuSj
signat Filius, signat et Spiritus sancliis. De Patre sed per manus imposilionem rfeconciliamtis; illi ve--
ad Coriiithios : Et qui signdvitvos nobiscumin Chrj- ro, si quos de nostris seducere possunt, inconside-
stg, elquiunxit nos Deus. De Filio ad Ejiiiesios : ranterrebaptizaiit. Qiiiinterrogandisunt,baplismiim
Audientesverbumveritulis evungelium salutis veslrm, v istud quod dant, suura dicunt esse, an nostriiin? Si
in qua signati estis. De Spiriiri sancto ubi supra : noStrum est, quare illud prsesumunt similiter ul nos
Nolite conlristare Spirilum Sanclum in quo signali baplizanclb? Si illorum estj qtiare illtid viblant ite-
estis, in die redempiionis: Habilat Paler in creden- rando? Sed nos reverentiamliabemus Domiriicisvef-
tibus, habilat Fiiius, habiiat et Spiritus sanctus. bis,et quoihbdo ipse jussit, ita et baplizauius in rio-
De Palre in Isaia : Servate diem sabbati, scinctificate mine Patris, et Filii, et Spiritus sancli. Sed et illos
etim, ul habilem in medio veslri. De Filio ad Ephe- sic certum esl baplizare. Nam si Sic baptizarent illi
sios : Habitare Christum per ftdem in cordibusvestris. quomodo credunt in nominfe Patris rriajoris et in
De Spirilu sancto : Nescitis quonium templuni Dei noniine Filii minoris, et in honiine Spifitus sancti
estis el Spiritus Dei hubitat invobis. Scrutalur Pa- mtilto minoris, turic detiium nbn iterafemiis bapti-
ter, scrulatur Filius, scrutatur et Spiritus sanctus. smuro, se.ddafenius.quianOnsectindiifn|fegu]aniquam
De Patre in Psalmo : Scrutans corda et renes Deus. Doininus tradidit baptizassent. Sed quid facimus ?
•PeFilio inApocalypsi: Et scient omnes Ecclesiwlqttia Bene baptizant, sed male credunt. BCnebaplizaiit,
ego siim scrutator cordis et renum. De Spiritu sanclo sed nialiim est quod febaptizant. Regtilariler qtiidem
in Aposlolo : Spiritus omnia scruiatuTj etiampro-. baptizanl, sed fidem riiale insiiiuarit. Et dtiiii car-
n
fitnda Dei. Testificat Pater, testificat Filius, testifi-' : na'liter gradus in divinitaie faciunl, offensairi divitii-
cat et Spiritus sancttis. DePatfelnPsalmo : Testi- tatis inCurrunt, iion metuettteS illud qUod ait Doixii-
mgriiumDei fidele, stipientiumprmstanspunulis.De nus : Quisemel iotris est^ ndniiidiget iiefum ut iti-
Filioad Timotheum : Prmcipig tibi coram Deo,qui vetur. Dixit enini Dbmiiius in Evarigelio : Vos esiis
viviftcalomnia, et in Christo Jesu, qui iestimonium stil terrm. Et quicunque sapiens estj noniioc sine
reddidit mb PontioPUato. De Spiritu Sancto Aposto- causa dictuiri intelligit. Sal eiiim ex aqua fit. Sed
lus : TesfimonitimperhibetSpirilui nostro, Ostendit iterum baptizare se perniiltat ad nihiluni, sicul Sai
Pater, ostendit Filius, ostendit Spiritus sancttis. De in hqua missuin redigitur, et anima ejus perpetua
Palre ad Timotheum : Quem suis temporibus osten- morte punitur. Dicit enim Apostolus de Ecblesia
dens beutus et solus fOtens. : De Filio in Evangelio. quoniamunuspanisjunum corpusmulti sumus: qum
Ipse Filius dicit : Oslendamautem vobisquemtimea* sicut ex inultis granis tinus pariisefiieitur,ila fexrriul^
tis,etmulta bona opera ostendivobis a Dutre meo. tis populisunaEcClesiacongregatur, e pams,utom-
De Spiritu sancto ad Coriiithios: Prmdicatiomea, nori nes norunt, per aquam conficilur et per ignein ex-
iripersuasibilibus humancssapienliw verbis, sedin coquilur ; et omiiis populus Ghristianus per baplisiiii
1399 S. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS UHtQ'
aquam et ignem sancti Spiritus oblalio Dei esl ef- AEtsi noverumus Clinslum secundum carnem, sedjam
fectus, dicente Domino: Si quis non renaiusftierit non novimuseum. 0 exsecranda dualifas , operosa
:ex aqua etSpirilu sancto, nori hitrubit in regnum prsesumptio unam Domini nostri Jesu Chrisli per-
ccelorum. Sed sicut panem Jam semel decoetum si sonam dirimentis ih duas, cum sicut unusquisque
aliquis remittat in aquam, et vellet recommisceri noslrum ex anima rationali etcarne una fil persona,
ef coquere, elperderet- pristinam dignitatero,.et iu quia unus est homo, ita Deus et homo una sil per-
nigredinem terrse converleretur, sic talis efficitur sona, quia unus est Christus, non duo ! Unde bea-
quicunque in se permittit baptisnium ilerari. Et tus Petrus, cum sciscitaretur Dolninus a disCipulis
ideo debet unusquisque usque ad niortcm baptismum suis quem esse dicerenl homines filium hominis, et
suuni Deo adjutore servare, si vult ad regua coelo- alii alque alii aliter alque aliler dicerenl, respondit
ruin feliciter pervenire. Nam quicunque se rebapti- uhus pro omnibus ex Dei et hominis substanlia uni-
zarepermittit, ipse blasphemalin Spiritu sanclo,dum tatis personam confitendo dicens : Tu es Christus
se denegat Christianum et per aquam ac Spiritum Filius Dei vivi. Dominusde Filio hominis id estho-
sanctum fuisserenatum, et uecesseestulillam qtiam mine interrogat, et Petrus etimdem Filium Dei vivi
inemorayimus Domini senteniiam comminaniis ex- vera fidei purilate fatelur, Et e corttra Feliciani in-
cipiat: Quia quiblasphemaveritin Spiritu sancto,non " fandi adoptivum eum veternare contendunt, cum
ei remilletur, neque in hoe sseculo, neque in futuro. Dnminus hanc ffdei confessionem sanciens, ob hanc
Petrum beatificaverit, super hanc Ecclesiam suam
II stabiliendam prsedixerit dicens : Realus es Simon
Disputatio Benedicti levitw adversus Felicia- Rarjonn, quia caro et sanguis non revelavit tibi, sed
nam impietatem. Pater meus ,qui': est in cmlis. -Et ego libi dico quia
{ApudBaluz.,ibid.J tu es Petrus, et super hanc pelrain mdificabo Ec-
ln exordionubeculsetestimoniorum catholicsefidei, clesium tneam, et porlw inferi nonprmvalebunt ad-
cunr adversusinfelices Felicianos exhortaremflivul- versus eam. Ut ergo secundum Danielem prophe-
sum alumnum viriiitereontraire, recolo meabEvan- tam adducalur juslitia sempiterna et ungalur, sanctus
gelio Joannisoxorflisse, islitismodi atteslante : JJmc sanctorum imjjleta hac propheiia, ista est vera fidei
anlem scripla sunt nl. credatis quia Jesus est Christus. prserogata confessio uncli, idest Christi Filii D.ei,
Filius Dei," et ut credenles vilam habealis in noniine non adoptivi, sed proprii; cui proprio Filio nonpe-
ipsius. Ille iiiquam qui ab angelo nuntiafus est, et percit Deus.
npmen illi imposituin est Jesus, nunliante archanr Quanta ergo tenierilashorum anliphrasinorura hse-
"
gelo virgini : Paries Filium, et vocubis momen ejns reticorum, videlicet Felicianorum, quia infelicium,
Jesum. Hic ilaque Jesus natus ex virgine Maria contra tantam soliditatem a Domino commendatam
Filitis est Dei, sicut teslatur iste evangelisla, ut om- suorumqtie apostolorum dogmatibus propalatam por-
nesin hac fide fiilentes vitam possint habere seter- tas mortis sese ingerere Ecclesise Dei nitentium nec
nam in nomine ipsius. Sed quid ad hsecpervicacia prsevalentium ! 0 cseca lemeritas inferoruin porla-
Felicianorum infaustuum poteril mutilare , dum runi haru.m perstrepenlium confuso stridore adver-
iste evangelista dilectus et a Deo electus hanc sibi sus Dominum et adversus Christtim ejus! 0 ca-
esse occasioncm scrihendi Evangelium dixerit tjuia nina furies-rabido ore Chrislum Filium Dei vivi
Jesusest ChristusFilius Dei, elut credentes vitam oblatrantis secundum assumptionem non esse eum
seternam habeant in nomine ipsius ? Nisi forte ut fa- Deivirtutem et Deisapientiammeiitienlis,cumipsuro
teanlur senunquam habituros vitam aiternam, quia nomen Christi secunclumassumptum, si fas est di-
noii credunt Filium esse Dei Dominum nostrum Je- cere, et non secundum assumentem, est dictum !
sum Christum verum etproprium, sed nescio qua Verum quoniam Ghristus ab unclione est dictus, et
deroutatione fictum et adoptivum. Siccine dicunt as- unctus in assumplione noslroparticipio in assumente
sumptionem et adoptionem, unum esse; el Jesum •TJverbo, sicut scriptum est .*Unxit te Deus iiius oleo
Christum, secundum quod horao est, propter as- Iwtilimprm partkipibus luis. Prce parlicipibus igitttr
sumpiionem humanitatis necessefieri adoptivumesse, ChrislicOlis, -scilicet cunctis, unctus esl Chrislus,
non prpprium. Et quid faciet insana ista procacio in quo est eorum particeps homo Verbum cai'0
adversus totius salutis dispensationem ila garriens ut factum: quia quod illi adoptjone acceperunt Filii
virtutem Dei dicatnon esse propriam et sapientiam CsseDeiChristianilatis obtentu chrismalis unclione,
ejus asserat adoptivam? Nam Christum Deum, vir- idChristus possidet proprietate virtutis; nihilomi-
tutein.et DeJ sapientiain esseApostolus testis est: Citi. ntis ut sit proprius Deiunigenitus Filius, de Spi-
(proprio Filio) nonpepercit Deus, sedpro nobis om- ritu sancto ex Maria virgine theotocon, id est Dei
nibus tradidit illum. Inficiatores tamen tantse ve- genitrice virgine conceptus et natus, non duo, sed
ritati pellaces ac contra e contra aiunt: Virtutem unus : quia non duo sunt Filii, unus pfoprius, et
Dei ct sapientiam Apostolus Christum secundum as- alter adoptivus, sed inius idem pfop.rius unigenitus
sumentem, el non secundura asstunptura , pronun- Dei Filius. Etideo aitApostoltis proprio Filiononpe-
liat. Nam secundum assumentem Christus Dei est percisse, quoniam ubi venit pienitudofemporis, sicut.
virtusetDeisapientia; secundumautem assumptuni; idem ipse ait, misitDeus Filium suumfactum ex mu-
UU 0PUSCULA.OPUSC.il. u<ti
tiere, faclnm sub lege. Quod autem sit unigeiiilus, A el muniis nostra; traclaveruhl de verbo vitce, et vila
sacra Scriptura non tacet, sed creberrime inculcat. manifeslata esl, et vidimus et iestamur et anmtntia-
Uiideest illud : Vidimus gloriam ejus, gtgriumquasi nw.svobisvitam mfernam qum erut apnd Pulrem et
unigenili a Patre. , apparuii nobis. Dcnique hanc vitam ceternam apud
Quid ad hsec favet nunc'ves8na temeritas dicen- Patrem ab initio, quam sibi apparuisse testatur,
tium assuiiiplionem et adoptionem unum esse, et nisi Verbum caro fieret, neqne vidisset, neque fna-
: ideo Chrislum secundum hominem assuroptilm esse nibus contrectasset. Sed nt Verbum caro iieret, te-
etiam adoptivum, cum riihil horum convincantur in stante eodera evangelista,: Sic Deus dilex.it niundiim
Chrislum reperiri posse? -Prorsus nec adoptionem, iii Filium suum.nnigenilumduret;ut omnisqui credif
quiaproprium eum docet Apostolus esse Filium Dei; in ipsiim non perent, sed Itabeat vitum wtefnam. Et
neque asstimptionem, quia dicil misisse Deum Filiuro proptefea qnia Verbuni caro facturt est, et unige-
suum factum ex muliere: quoniam Verbum caro nitus Dei et vita seterna esl, ideonon est adoptivus,
factum est, non assumpsit carnera ; sed Verbuni ca- sed secundum Aposlolum proprius; et SecutidiihT
ro faclum, Deiis homo faclus est, Filius Dei faclus evangelistam unigehjtus Dei Filiiis. Et ideb Apostolo
ex mulieie : quoniam non priris factus caro, denuo noii solum ul Sufficeret dicere, JJroprio Fiiio suo
est assuraptus a Verbo ; sed prsevfeniendoVerbum B noii pepercit Deus, sed etiara a-it:, iVosuuteirivrmdi-
earne, Verbum caro faclum est. Itiem non cum cumus Gliristumcrucifixum, Judcvisquiilem scahda-'
essetpauper, dives faetus est, sed cum esset dives, lum, gentibus autem slnltiitam, ipsis autem vocatis
pauper faclus est; quia cnm cssel in forma Dei, Jndmis et Grcecis Cttristnm Dei virtitiem el Dei' sa-
non rapinam arbilratus esl esse se mcjualemDeo, sed pienliam. , '
semetipstim exiiianivit, formam servi nccipietis, iri Cum igilur Chfistum crucifixum ex infirmitate
simililudine hominnm fuctus, hubitu est inventus ut, nostra, virtulem aulem ex virlute sua, feumdemcru-
homo. Wem ipse, ipse Vefbum, cum dives esset cifixum dicat Apostolus Chrislum Dei virtutem et
i'n forma Dei, sequalis Deo, pauper factus esl, ex- Dei sapientiaro, quis infami elogio Christum Dei.
inaniendo se, Verburo caro fiendo, Filius Dei factus virlutem et Dei sapienliam secundum hominem cru-
ex muliere, non assumptus, ut blasphemi aiutil, ad- cifixum.adoptivnm audeat dicere, nisi mente insana
optione. Unus idem ipse qui desceridit, non ut iio- negando Christum, et suo mendacio Antichristum
minein assumeret, qui necdum erat formatiis, sed ut se comprobanle ? Et quis est mendax, teste Joahne
homo fieret incarnattis. Idem ipse est qtti ascfendit appstolo, nisi qui negal qiipniam Jesus non est
super oiiines coelos, ut inipleret oninia. Secundum p Christus ? Et hic est Aiiticlirislus qui negat Patrem
quod magnum hoc essepietatis sacramentum Apo- et Filitim. Omnis enim qui negtit Filium, nec Pa-
stolus docet: Quod munifestaium est, inquit, in trem habet. Sed, sicut isdem ait Filius, 9111 iion ho-
carne, juslificatum est in spirilii, apparuit angelis, norificat F.ilium non honorificat Puirem, qui misil
prwdicatum est in gentibus, credilum est in hoc illum.
mundo, assumplum est iri gloria. Hoc ideiti quod Quocirca quanta sit csecitatis obreptio quis non
manifestatum est in carne, Justificatum"est in spi- yideat blaspliemantium Christum adoptivum, quem
ritu, quia dicente archangelo de ejusdem Dei et taiita uiiiiate cognoscit tinicum propriuui et vferum
Domini genitiice : Qnod enhn in ea natum est, de Dei unigenituinFilium, in utraque natura peffectraia,'
Spiritu sancto est. Ac sic ut instaiirarentur quse in fantis idoneis teslimoniis propalatuiti ? Qui si adopti-
coelis et quse in terris suiit in ipso, apparuit an- vus fuisset, ficlus et non veritas esset. Et cjuomodo
•
gelis, prsedicatum est in gentibus, assumpium est vcritas de terra orla esi, et ipse de se dicit Ego
in gioria, ut sit mediator Dei et hominiim Jesus sum via, veritas, et vita, si adbplivus et non in
Christus : quia qui Deus, idem cst homo; et qui ho- verilate Dei Filius est ? Nam teste Joanne scimus
mo,idem ijise eslDeus. quoniam Filius Dei venit ei dedit nobis sensum ut
Ex nalura ergo ulraque una Christus persona. D cognoscamiis ve.rum Deum et siirius in yero Filio
De ipso ostendens idem ipsum dicil idem ipse : Ne- ejus Jesu Chrislo. Hic est vferuS Deuset yila seter-
trio uscendil in ctelum nisi qui descendit de cwlo, na. Quod si adbptivus esset, nec vefus Dei Filius
fiUus hominis qui est' in cwlo. In lerra erat tunc Patri Deo vero, neque Deus verus et vita selerha
temporis localitale inler homines horoo.; et in coelo existeret, qui vere est veritas de terra orta venierido
se esse dicebat Filium homiiiis ; qnia qui filius ho- ut homo fieret, et proinde hominibus via, verilas,
iiiinis erat localitale, idem Filitis erat Dei immen- et vita. Verns est igilur, non adoptivus, proprius;
sitate. Propter quod dicit: Si ergo videritis filium Filius DeiDoininus Jesus Christus, qui de se ipso cse-
hominis ascendeniem ubi erai prius ? Quem pro tan- co nato sic exorsus est loqui: Tu credis ip Filiiim
ta unitalis proprietate vere Filium Dei Joannes apo- Dei? Et ille : Quisest;Domine,ut credam in eum? Et
stolus et evangelista, confessus est hominem, ul euni- 'Dominus ei: El vidisti eutn, et quijoqititur tecum, ipse
denrqui ab iniiio vila aeferna esl apud Patrem, ver- esl: id est, quem yidisti Carne, qui alloquor, ego
bumse corporaliter^t vidisse et contrectasse jirsedi- ipseFiruisDeisum. Aliotjuinqnia divinitale ihvisibilis
caverit dicens : Quod fv.il ab iitiiig, qiwd qudivi- est, videbauir homo et loquebalur, Qiiem etiampi'0-
mus, qugd vidimus gcuiis noslris, quod perspeximus, cidens adoravit Filiuro Dei, in quo se dixit yisibi--'
1403 S. BENEDIGTIABBATIS ANIANENSIS 140*
lem et loquentem Filium esse Dei. Tlinc est etiama A bacuc) ciim dicerel, Existi in salutem populi tui,
quod appstolus Paultis secundum hominem ex sein satutemcum Clirislo tuo ....... Cssionisillius
mine David: docet etim esse -Filium Dei, Unde ett deitatis ejus confessionemelegariti professione subin-
prsedeslirtatum coinmemorat seCiindum liomiiiemi tulit dicens: Ecjo autem in Domino gaudebo, et exsul-
eum queni jirsedicat Filium Dei, sfcribens' ita: Pgu- lubo in Dco Jesu tnco. Deus Dominus forlitudo. mea,
lusservus Jesu,:Chrislj, vocatus qpostglus, secjrega- - Ac
per hpc quia, pfptit est, .,ess.en.lialiter,.promul-.
-
tus inevangelio Dei, qnod attte promiser.at per prg- galur Dens a prpphetis et sanctis apostolis, et
phetqs siios in Scriptitris sanctis de Filio suo, quifa- - proihde Musquani,esf solumniocloyocatiyus, quia di-
ctus est ei.,ex semine David secundum cqrnem, quii cit Isaias : .Et vocabilur nomeri ejus udmirubiiis,
prwdeslinutus ,esi Filius Dei in vhiute. Nam quo.d I coiisiliariiis, J)eus,ila ne,cetiam ad.optionefijius vo-
prsedestinatur, antequam sit in re prseordinatur.. catiyus, licet dixerit archangelo evaugelicus, Quod
Divinitas -verp .prsedestinari, neqiiit,.. quia sempi- ettitn ex te nascetur sqnctum, vocubiiur Filius Dei,
ternaesse dignoscitur. PrsedeStiiiatus est autem Fi-- sed proprius, un.Icus,;uiiigenitiisDei Fjlius, si.cuf s.ti-
lius Deiin viriute, iioti .divinitafe,- sed secunduin1 jira ex eloquio sacro inyicta auctoritate protulimus...,
quod facttis est ex semine Davici secundum car- Attamen prcenoiati filii perdiljpnis ad hsecet reli-
iieiii, secundura ,quod aritea Deus Pater promiserat ; B, qua dehinc cuncta ajisufdi, quia nec Chri.slp nec;
per propheias suos in Scripturis sanctis de Filip.»V illius spnt fevangelisiiset ajipslolis proplietaruroqtie.
Stio, qui faclus esf, ei, ex seniiue David secundiimi oraculis credtili, pro eo quod npn babendo t.eslinio-
caiTiem, secunduni quod antea Deps Pater pronii-- nium Dei.in se, non credunt in Filio P.ei, menda-
serat per prophetas suos in Scripturis sanctis des cepi faciunt euih, qtioniam non creduiit in lestinip-
Filio suo, quem constituit hseredem imiversprum,,'. nio quo .testificatiis est Deus de Filio suo : Ilic esi
per quemfecil etssecula. Quapropter in virtule prce- Fiiius ineus dilecttts, in quo mihi complacui: ipsutn
destina.tus: est Filins Dei? niroiruiti in qua virtute i andile;x\ee etiaro Filip veraci veracein veritafem de .
Chrislus Pei festvirluS et Dei sapientia, •Deus hbmoi se ipsp dicenli - Si iigs Fifius liberuverit, vere li.beri
factus, et homo jn Deum .clarificatus., secuiiduiii eritis, el cogiigscelisveritutetit,,etveritus liberubit vos.
qubdipseprolulil dicens; Cfarificame,tji, Pftler,apud : Neqiie enini aliud nomen d'e sub cpelp, tesfe.beatp
temelipsum cjariiale qnam liubui prius cjuam tnun-. Petro aposlolo, Jn qito pporfeat hominem salyiim
. dus esset uprid ie. De qua deilica claritate secun- fieri nisi in nomine Domiiii nostri Jesu.Chri.sli. Pro-
dum cariiem FJlii Dei responsum est illi a Deo Pa- pter quod et psalmigfaphus : Fiat- mattus tua stiper
tre : Et clqrificuvi, ei iienim clarificabo, De qua. vifum dextermiuw et super filiuni hpmittis quem con-
«liam isdem qui supra, de quo clictumest. Vas ele- '^firmasii ijbi,etnon discedhnus aie. Eniinyero,extpr-
cttonis est, mihi, ut portet notnen meum corgm gen- res ab bac lufissima yeritate, qriia nec Dep Patri cre-
libus el regibui; et fiiiis Isrtiei, iia: "luculentiusluce dun.t neque Filio fejus,;nec etiam ulli iheoiogoruro
deprompsit dicens : Oplabam ego analhema esse pro Ciiristuni DeiFiliumin carneVenisse, manliestum est
fratribus nieis, qui sunt Israelilse, ex quibus. pqtres eos Aiilichrisf ps essfe, dicente Joanne: Qut noncon-
et adpptipXet legislalip,. el ex qttibps Chrislus se- filetur Jesum Clirislutnvenientemin carne, hic esl se-
cunduni carnem, qui est super gtnniu Deiis benedi- ductor et Anlichrislus. Et iiem:' Omttis spirilus qui
cius in sfeculg. Ecce qui sccundiirii . carnem super cqnfitelur Jesum Chrislum in carne venisse,.exDeo est,
omnia DeuS benerli.clus.in ssecuia jirsedi.catui', nun- El oimtis spirilus qut splvit Jesum.exDeo nonest; et
quid non a tpropheiis jn Scripturis sanctis simili fastu hicest Anlichristus, cjuod audisiis quoniam venit el
prseconizatur, juxta qu.oi}prophetatiis prsedesthiatus nuftc in mundq est. -Quisest atitem qtti soiyit Jesum .
est Filius peiin yirtuie? Ulique qui de Christo pro- nisi ,qni;.diciljiroprium eum essfeFiliuro Dei 6x divi-
plietandop.rEedixit, Speciosus fgfhia ,prw filiis homi- nifate, .adpptiyuin auterri esse ex,"carne,"diSsolyenS
num, et csetera, de.eoprpsecutus adjecit: Sedes iuu, unam personani unius Jesu Christi Dei in diias filio-
l)eus, inswcufnm swculi, Et qui ait : Renedkius qui,^ rum personas Dei hominis cum Neslorio, curti dua-
veplurus ,in\nqniiiip Dqntini,, siibfer .eiiaro iniulit. : TiimliaturaTuiti substantia situnaiii Ghristopersona;
Deus Dominus et iliuxit nobis, Et Isaias ctim di- quoniam Dei Filius in proprietate persortseet Filii di-'
cferet.: Rqrate, cmti, destiper, et nubes ptuuntjusium.; gnitate adtinavit sibi hominem ut esset unuSChri-
"
aperiatur ierru, et germhtet Sdlvatorem, et jusiitia' sttis et untis Deus el unus Dei Fiiius totus in suis
oriatur simul, ego Dominiis creavi euin, prbsecuttiS et fotus in nostris, perfectus in diviriitate, etperfe-
Cseleradfe ejus niagnificeniia, irt :concliisionesic ait: ctu.s in liiiinanitate, uriiciis uriigenitus Dei Filitis.
Tantum in te est, Deus, et.hon est cibsquele, Detis ; Qupdcuminultisidoneis testiraoniis supra retuliinus,
vere fu es Deus abscondilus, Deus Isfaei "salvator." elorimium:proedecessort!m:Patrum: tfadilibpritleiii
Jereinias quoque: Qtii perfecit ierrctmin sempilefnq catholico dbgnlate comprobavit, et synodaliuin san-
ietnpore, hicDeus iiqster esl,.ei: npn cvslimabituf ctionutii rata inconvtilsaque sentenlia definivit, quo-
qtius qd iljum, Hic adirivepit oninem viam clisci- fum illibatafidesisla singulari, reciplendo unigeniluro ;
pjinm, ef declitiltam Jacob puero suo et Jsrqel di- . FiliuraDei in carne venisse, -dedit eis potestaiein fi-
lectg suo. I'qsl fmc super ierram visus esl, ct cum lios Dei fieri, ut fierent Filii Dei adoptione, secundum
hgminibus cpnv^rsqlnsest; De qup (prppheta Ha- qubd DomiuiDei assumptio nostra, et sancli Israel
*
1403 OPUSCULA. OPUSC. II. 1406
regisnostri Ipse autem dixit asstimplionostra......... \. super gentes, Deus sedet super sedem sanctam suain,
refugiom istiid factus est nobis, qtiia Verbum caro quoiiiam quippe essentialiler et verus est Deus Do-
faclum est, fiendo quod non erat, non amittendo miiius Jestfs Christus, qtii ascendit in CoeluniefS6-
.quod erat, fieiido Deushoino ex proprietatis essenlia det a dexlris Dei, sictit doctissimorum Patriun san-
«nigeiiitus Filius Dei nostra assmnplio et refugium, -ctifeCiialcedoiieiisis synodi testalur auctoritas. Ait
ul ex hac pleniltidine gratise fierenl honiines Filii eiiiiii: i UnuroeiimdemqueFiliuni Doriiinuinnostrum
pei adoptipne. Ille, quia prius quain inontes fiereiit Jesiiiii Christiini confileri consonanl.eromnes inslrui-
et fprinaretui- terra et orbis; a sxculo et in sscctilum nnir el docemur, perfecturo euindem in divinitate,
Deusest,etex tcmpore, homo factus, assumplio Ct et perfecltim eumclerain carne, Detim yeracitferhb-
refugium liostrum ,esl; illi, :quia Ecjo dixt, ait, dii minemque' euraclemipgtim veracifef exaniraa ratip-
estiset filii Excejsi omnes, quotqtiol credideruntin nali etcorpore.ombusion, id Cst tinius essentise Pa-
eum, dedit eis poleslatem filios Dei fieri. Proinde tris seciindum diviiiilaterii, et homousioiinobis eum-
universos adraonei Aposlolus tiicens : Videle ne quis dem ipsurh secuiidum huniaiiilateni, per oiiinialno-
vos decipialpe.r phflosophiamel inanem fallaciam se- bis absqtie solummodo peccali cblhivione' siinilem,
cundum tfudiiionemhominum.el nonsecunduni Chri- ante sseculaquidem de Patfe natum secundum-divini-
stuin t.cjiiiaht ipso Itabital ontnis pienilwdodivinilatis latem, innovissimis autem diehtis etimdem ipsiim
cgrpgraiiter, el eslis in illg repleti.-Non dixil spiritu- propter nOsel propter nostrani salutem ex Maria
liler,- sed corporaliter, nt veram iiilelligamus sub- Virgine theotocon id est Dei geniliice secundum hu-
stanliam carnis, .ubiest plenitudo divihilaiis, habila- nianilatem, uiium feumdemqueChristuhTFiljiim Dei
lio cprppralis : qua ulique eliam lota repletuf Ec- Deuni unigenittim in duabus naluris, sine confu-
clesia, quse inhserens capiti corpus esl Cliristi; pro- sione, sine conversione, sine divisione, sine separa-
pler quod Domini assumptionosfra, et satiCti Israfel tione nosceiidum, nusquam naturarum differentia
regis nostri, iit qui habitat iti adjutorio Altissimi, per unitalem penilus commutata, magis aulem sal-
in proteclione hac Domini coinmoreiur: videlicet va proprietate ulriusque liaturse et in unam coeun-
ut vera iidei confessione dical Poraino : Stiscepior le personam, nec in duas divisum parlitumque per-
meus es tu el refncjium metim, Deus meus. Non sonas, unum eumdeinque Filiuni uiiigenitum Deum
nuncupalivus Deus, non adoptivus et falsus, sed verum Jesuni Chrislum pominum confiteniur. i Hsec
secundum odiiie assumptio nostra et saticli Israel est sancta fides, inviolata vefitas, ampleclenda prse-
regis noSlri, susceplor et reftigitim Deus est no- dicalio, quam roerito per Spiritum sanctum conve-
ster, secundum id quod Deus est, essetitialis secun- _ nienter effttsamper totuni niundum calhplica coiifi-
dum quod noinen csl ejus, ita et laus ejus, dicente tetur Ecclesia.
Propheta : Secundum ngmett tnum, Deris, sic et iaus Caileriim quia scriptuin est : Nolite multiplkari
tua in fines terrm. Nam et ipse -Deus meus et su- locjuisublimia glorianies, quoniam Deus scietttiarum
lutafis meus, susceptor ttieus, non moveboramplius, Dominus",et ipsi praparantuf. cogilaliones, quamyis
quiaipse Derismeus-et salvator metis, adjutor meus, multa suppeditenlur fateri de hac individua Dei et
non emigrabo. In Deo ergo salutari meo gloria riiea hoininis ex duabus subslaniiis iroa deitatis persona
Deus auxilii mei et spes mea in Deo est, qui vere unigeniti Filii Dei, credenda surit ista nori ultra quam
Deus est ex duabus substaiiliis unigetiilus Dei Jesus sapere quisquam et intelligere potest cociendo (sic)
ChristusFilius Dei, a quo non movebor dubietate, noh astijniianda : sictit riec omiiino quoriiodo Deus Paler
eniigrabb alterius ad culturam, quoniam Detim Deum geniierit Filium : quod-et aiigeli nesciunt, et
nescio alium prsetef eum. Ipse qtii est Deus, et non prophelis est inscitim. Unde illud est dictum : Genera-
aestimabitur alius ad illum. tioriemejus qitis enurrubit? Quam secretani originem
; Sane qtiia idem Deus salutaris susceptor mens, cum proprio Filio novit ipse solus qui genuit, juxta
quem virgo concepit et peperif, Emanuhel, qtiod quod ejusdem iinigenitus dicit : Nenw novitFilium
ihterpTeiatum dicitur Ngbiscum Detts, ut sit Domi- D iiisi Pttter, et Patrem nemo nOvilnisi Filius, et cui
ntrs virtutum nobischm susceplor nosler Detis Ja- voluerit Filius revelare. Sed, ut breyiter dicam, siif-
cob, fiortatur dicens: Vacate el videle qugttiam egg ficit nbs scire quia lux gentiii spiendoreni, prophela
sum Deris, DenS inqtiam ctii eiiaro cadenti morte lestanle : In splehdoribus sanclorum ex ulero ante
carnis projilietice canitur: Siirge, Deris, judica ter- Inciferum geniii te. Lucem autem istam absit iu
ram, quoriiamtn liwreditabis in omnibns gentibus, quisquam arbitretur corpoream, Secilucem Sapicn-
quicq. ascendil Deus in Jubilatione et Doraitius in tise veram, quseilluminat omnem liomihem venien-
voce tubse; Secundum qubd et dicit:-.JPsaWJfeDeo tem in rhtiiiduiri: In qub luriiine obtentu fidei credo
qui ascendii super caitumcwli ctd orieniem.Vrepier idipstim visuri erimus lunien, seciindiim quod e
qtiod inquit Psalmisla : Psallite Deo rnostro,psctllite psallidicus vates sacro cano.. qugniamuptid le est
fcgi itosiro, quoniam rex omnis terrm, Deus, psallile fgnsvitw, adjecit et in iumine tuo videbimusInmen.
sapienier. Interdum quoadusqiie isle illucescat dies et.lucifer
Non ergp insipide, sed . J . . . . ... rexomiiis briatur in corclibus nostris, spreta infanda hsoreti-
terrse Deus, qui descendit et ascetidil, medialor Dei coruni commenta, firniissime teneatur spei iiostrse
et homirium homo Christus.Jesus, regnavit Deus solida veritas, verbi incarnati unitas ex duabtis
1-507 S. BENfcDICTl.ABBATIS.ANIANENSIS UOS
substantiis unius personseFilii Dei vivi Jesu Ghristi A •Nec Verbtimigitur in carnem, nec caro in Verbum
Domini nostri; nt cognilis naltirse utriusque docti- mtitafa est; sed titrumque in uno manet, etunus in
meiitis, et verliuni in Christo horaine et Cliristum utroque est, iiondivcrsitate divisus, non perinix-
hoininem adorerous in verbo: quoniam promulganle tione confusus. Non alius ex Patre, alius ex malre;
bealo Leone papa, si, prout Apostolusait.qtii ad- sedidem alter ex Palre anfe omne piincipium, alfer ;•
hseretDeo, uniis spirilus est, mullo roagis Verbuin de niatre in fine sseculorum; ntessel mediator Dei )
caro factuni uiius est Cliristus, tibi niliil.est alterius et liominuni lioino Cliristns Jesus, in quo habitaret :
naliirse quod non sit ulriiisqiie subjiciens. plenitudo divinilatis corporaliter. Totiim igitur cor- '
Non ergo infirraemur in consilio misericorclise pus implet tota divinitas; et sictit nihil deest iliius
Dei, quse nos et inho.centisereformet et vitse. Nec majestali cujus babitalione implelur haliitaculinn,
quia in Salvatore nostro manifesta agnoscimus ge- sic nihil est corporis quod non suo haliitatore sil '•
mina signa naturse, aut in gloria Dei de veritate plentim, ih quo et nos sumus repleli. Quod autem
carnis.j autin humilitate horninis.de deifate maje- dictuinest, Et estis in illo repleii, nostra uliqiie est
statis ullatenus dtibitemus : quia idem horiio est in significata natura; ad quos illa repletio non peiti-
forma Dei qui formain recepit servi, idem et incor- neret, ni.siDei Verbumnoslri sibi generis el animam
poreusmanens et corpus assuraens, idem in sua B-et corptis invenisset, qticeita in unitale convenermit
virtute inviolabilis,. et in nostra infirmitate.passi- ut nee separationem possint habere nec finem, verus
bilis, idem a paterno indivisus throno, et ab impiis homoverOunitus Deo,nec secundtiiiiexistentem piius
crucifixus in ligno. Idera est super coelofum altitu- aniinam deduclus e coelis, nec secundum carnem
clinesvictor mortis ascendens, et usqiie ad .consiim- creatus ex nihilo, earadem gerens in Verbi deitalfe
maiioriem sseculi universam Ecclesiam non relin- personam ut verilas affectionum sub moderamine
quens. Idem postremo esf qni in eadem tjua aseen- deitatis esset et mentis, et tenens comniunenf no-
dit carne venlurus, sicut Judicium susliiiuit impio- biscum in corpore animaque naturara. Non enim
rurn, ila jiidicaturus est de omniuni aetione morta- esset Dei horoinumque niediator nisi idem Deus
lium. Unde, ne plufibus testimoiiiis immoremur, idemqtie homo in ulroque et unus esset et verus.
imum snfficit ex Evangelio beali Joaimis atlhibere, De quo uno veroque docet beatus aposlolusPetrtis
quod ipse Doininus noster hoc dicit : Amcn.ameii magntim esse pietatis sacramentum : Quod manife-
dicg vobis,qtda venUhora et nunc esl qtiandg moriui statum est, inquit, in carne, juslificalum estin spiritu,
utidienivocemFitii Dei, et qui ciudierint vivent. Sicut appariiit angelis, prwdkalum est gentibus, crediiuni
enimPater habel vitam hi semetipso,sic dedit et Filio esl in hoc mundo, assumplumestht gloriu. Item unde
vitam hciberein semetipso,et potestalem dedit ei ju- k supra sancltis Hilarius in divinis dogmatibus insi-
dkium fqcere, quiu filins homhtis esl. Ergo sub una gniter, orthodoxus ila esl orsus: t Cum Verbtim
sententia, quia Filius Dei esl, atque quia filiiiE1)0^ Deus in sacramento naturse susenianens homo iiatps
minis est, apparet quemadmodunTChrislum Domi- sit, nalus autem est non ut esset alius, sed ut ante
num in unitate personsecredere debeamus; qui cum hominem Deus suscipienshomineiii homo Deus pos-
sit FilitisDei per quera laeti sumus, etiam filiiis lio- sif intelligi. Nam quomodb Jesus Christus DeiFilius
niinis per asstimpiionem factus est carnis, ut mp- natus ex Maria esl, nisi quod verbum caro facturo
rerelur, sicut ait Apostolus, propter delicta nostra, est, scilicet qubd Filius Dei, curn in lorma Dei esset,
et resurgerel proptCrJustificaiioiiem nostram, tiiius formam servi accepit? J Cum ergo Dominuset sal-
idemque Deus homo et homo Deus,.Filius Dei, filius vator noster Jesus Christus et nalus et passus et
liominis; et filius hominis, Filius Dei. Verum quo- morttius et sepultus sit et resurrexerit, non potest
niam, nonnisi ex utroque salvamur. Talis enim erat iri his sacfamentorum diversitatibus ab se dividuus
hominuni a primis ducta geniioribiis causa morta- esse ne Christus sit, eum non alius Ghristus quain
liiini tit originali peccato traiiseunte per posteros qui in forma Dei erat formani servi accepit, neque
nullus poenam damnationis evaderet nisi Verbum alius quam qui nalus est mortuus esl, neque alius
caro fieret. et liabitaret in nobis. Nec enim Verbum •^ qtiam qui mortuus est resurrexit, neque alius quain
aut in carneni atit in animain aliqua sui parte con- qui resurrexit sit in coelis, in coelisautem non alius
versum est, ctim siniplex el incommutabilis natura sit quam qui descendit de coalis.Homoitaqne Domi-
deitatis tota in sua sit semper essentia, hec damnum nus Jesus Christtis unigenitus Deus, per carnem et
sui recijiieris nec augmentum. Et sic assumptam.... verbum ul hominis filius ita et Dei Filius. Audi in
glorlficatain glorificantepernianeat. Cur autem hoc aposlolicsedoctrinse eruditam, non carnis sensu,
jnconveniens aut impossibile videatur ut Verbiim sed dono Spiritus, fidem, cum Grsecis sapienliani et
caro atque anirna nniis Jesus Chrislus et uuus Dei Judseissignapetentibus loquitur: Nosautem prwdica-
hbminisqiie sit Eiiius, si caro et anima, quse dissi- tnus Jesum Christum el hunc crnciftxum,Judwis qui-
milium naturarum sunt, unara faciant etiam sine dem scandulum,gentibusuuiemstutiitium, ipsis autem
Verbi incarnatione persoiiam, cumniulto facilius sit vocatisJudceis et GrwcisJesumChristumDei virtulem
ut hanc unitalem siii atqiie homin.isdeitatis, praestet etDei sapkntiam. Ntinquid divisus est Chfistus, ul
potestas quam ut eam in subslantiis obtineat solius alius sit crucifixus et alius Christus vi.iius et sa-
liumanilalis infirmiias. pientia Dei? Et cum idem unus atque untis sit, de-
U09 OPUSCULA.OPUSC.il. 4M0
scendens et ascerideris, untts quoque nobis Jesus A A.nus Feliciano exponensAriano, iriter csetera ait:
Christus sit Dei Filius et hominis filius, et Verbtim « Non alius homo corpus, aliusaninius. Quamvis
Deuset homo caro, et passus et mortuus et sepultus, alitid animus, aliud corpus, unus tamen atque idem
etvresurgens incoelum receptus, sedenS a dextris homp et corpus dpcetur et animus. Rursus" non
Dei, habens in se uno eodemque per disiiensationem utiuiri atqiie idipsuro corpus docetur et animus,
atque naturam in Dei forma et in forma servi sine quia ex ufroque iiomo faclus esl tinus. Non enim
aliqua separatione quod hoino est, et divisione quod hsec aut substantias coiifuiiduiit in unitatera per-
Deus est, non ambiguiim in quo sacfameiilo et pas- sOnse, aut personam geminaut divefsitate substan-
sus est et viveret. Et cum iri eodem eSset infirmitas -tise, quandoqtiidem unus ex his homo noscitur exSti-
ad passionem et ad vitam Dei virttis, 11011 alius ita tisSe. Non perdunt propria; sed qtiiti iti unura ptque
^divlsus a se esset qui.et pateretur et viveret. Passus inseparabiliter conveniunt, expropriis videntur fa-
ost enim unigenitus Deus quse homihes pati possuiit, cta comniunia. Aflicilur in corpore mens doloribus
sicut dicit Appstolus : Quia si confessus fueris hi ore corporis, fatigatur corpus cogitationibus mentis;
iuo Dominum Jesum, et in eorde tuo credideris qtlod et unpm tamen horum proprium est corjioris, alte-
Deus illum excitavil a morluis, salvus eris, salvus uti- rum mentis. Quse duim tini homini accitlerint, cor-
que credendo et confitendo Dominum Jfesum ex se B poris connnune videntur et mentis. Sic postparlurii
ipso et mori. et fesurgere potuisse. Nec enim, si non virginis non alius Dei et alius liominis, sfed idem
homo esset, mori potuisset, neque, si noh Deus.vre- Christus et Dei et hominis Filius Mt. Et siculih
surgeret. Unus idemque, etsi erticifixlis ex infirmi- uno homine aliudanimus, aliud corpus, sic in me-
tate, sed vivit ex virtule Dfei.Quod salutaris dogma diatore Dei et'.'hominum aliud Dei Filins, alitfd hb-
saliitarisqiie confessio misericordia Dei melior super minis fuit. Unus tamen ex utroque ChrisluS Domi-
yitas; quidni salutare vultus mei el Deus meus, Hcet nus exstitit. Aliud inquam pro discrelione subslari-
proprium syntagma ^xposcat testificationem aullien- tise, non alius pro divinse proprietate personse. »"
ticorum multipliceni, Stephanus tamen episCopusin Et velut superius diximus quod ex anima fationali
encycliis ad Leonem.principeni exinde scribens irii- et carne mitis fit horoo, unius Pptfis unicus proprius
rabililer dicit: «TridutuscstFilius tunicam corporis, et verus unigenilus Dei Filius, ilaDeus ef homo
boc«st, integrum hominem, de sancta virgine, quain unus est Christus, ex loip propfius fet verus unige-
sanctus Spiritus textiit. Ineffabiliter in ingressu,, .nitus DfeiFilius. Proprius siquidem, quod proprio
inenarrabililer in egressu, incomprehensibiliter in- •Filio suo non pepercit Detis. Unigenitus et verus,
gressus est invisibilis, egressus est visibilis. Irtgres- juxta quod est sanctus evangelista cOnfessus: Ei vi-
stis esl Dei Verbum, egressus idem est fibmo. Para-1 QJimus glqriatn ejus, gloriam qutisi unigeniii a Putre,
digniate siquidem isto ideni est exutus qui et indu- plenum grulim et veritatis. Quique ninrirum dfetfer-
tus, scilicet qui absque horoine Dei Filius, etiam et Tigena virgine natus^ veritas de terfa orta est, id-
cum horaine untis idemque Filius. Non alius ad- circo veritas unigeniti et mendacium adoptivi.........
optii-uSiet alius proprius Dei Filius; sedidem qni ex veritatis careat mendacium adoptionis, et veritas
Deo est Deus, idem in homine Pei est unigenilus urilgeiiiti excludat allerius adbpliotiem inehdacii.
Filius; quonlam si et habitu est invetitus ut homo, Ipsum vero et nnigenitiim declaratum et vefitaterri
non est liabitiiintiriiitatus; licet liabittis sit illi apti- scimus Joanne apostolo attestaiite : Quonium Filius
ficatus, non ullo modo adoptatus. Verum qui habitus Dei venii, el dedit nobis senstim, ut cognoscamus ve-
non est habenlis persorisejifersona, sed participatio rumDeum, et simus iri vero Filio ejtts Jesu Christo.
riaturse persistendo natura. Ac per hoc consulte Dei Jlic est verus Deus et "vitaceterna. Eadeittqufeprseter-
Filius habendo habitum, habitu inveiitus ut homo, ea verilate de semet in Joannis Evarigelio prolo-
iclem ipse manet naturali proprietate habendo ha-;. qtiente quocl sit veritas unigenitus ipse : Ego sum,
bito, ipsa sui deitatis persislendo singiilaritatis per- inquienS, via et veritas et vita. Unigenitum se eliani
sona, qiioniam persona ingenunata propria sua in fatendo, cum dicit: Sic Deus dilexii mundum ut Fi-
hpmine venit, deitatis persona. Propler quod dicit: D ^ Uum sttum unigenilum daret, ut omnis
qui credit in
Egoveni ht nominePuiris mei. NOmen enini Patris, illunt non pereat, sed habeafvitam mlernam. Ac ideo,
personam perstfuit Filii : qtiia nbnnisi habendo Fir teste eodem unigfenito,qui Gredit iti etim rioh Judi-
litim paternam gerit personam. Qui ergo in nomine! calur; qui vero non credit, Jam Judicatus esf, qtiia
Patris vfenil, nihilomintis Filius ejus fuit. Et ideOi rion credit in noniirie unigeniti Filii Dei.
noti duo veiierunt filii verus et falsus, aut unus; Quocirca non irinnerito hseretici Jticlicantur Feli-
partinf proprius,partim etiairi adoptivus, sed unus5 ciani, qui a tanta unigenili vefitate dissentire pro-
Jesus Christus ex toto benedictuS qui venit iri no- banttir, Nobis satte isliusmodi cfedulitatis in cbn-
mineDomini. Quia cjui in principio erat Verbum,, fessione uniusDei et hominis unigenili filii Pei sb-
idem Verbum carp factum eSt, individuus; unus5 lummodb una in veritate pefsona saiictorturi patfum
proprius et verus tiriigenitiis Dei Filius. Et sialiud 1 et Dei oraculis promulgata, qua capacitafe neiiio
attjue aliud ex cotivenientia naturarum, non tanienI pptest dicere Dominus Jestis iiisi in Spiritii sanctb,'.
est alius, sfed unus idemque ex toto uuigenitus I)eii quo corde creditur ad Jusiitiam, ofe coiiffessibfit ih
Fjlius. i Quod congruis exeinplis sanclus Augusli-, salute, sufficere eredimus, dicente Apostolo :'Sidiii-
dem sunt dii multi et dominimrilti. Nobis.auiem unus A . tissiroa prudentia assequetiti divini tiiuneris fest,
Detts Paier, ex qrio omttia, el nos in ipso, el uniis cajus motlcratu singnlari, ex quo resisti nititur, ex
boniiniis Jesiis Ghristus, per quem omnict,el itos per ttiiic omni modo, exordiri ira illiiis comprobalur,
'tpsttih. Igitur quia tnius est DominusJesus GhrisluS,.. noii divinitalis perttirbatio, sed justa renitenti rcdhi-
'dualitatferrinoh fecipit. Unum enim dividi noii.po- •biiio, jtixta quod dicitur:: Tu uulem, Domine viftu-
"iest. Delfeanturergo a Suoerrore qui dualitalem in; litm,.cum Irunquitliiutejudicas. Ae per hoc te qu*so
Cliristo nisi suritiiitroducere,proprium eumdicentes, bene indelis ne ipse ira efficiaris Dei renitendo ei,
"essfeFiiiiim Dei divinitale, et adojitivumex carne, sed ut anteomiiia aniniadvertas proplieficumillud
felirii,sictit Jam dixi, ef cPmpelenleriterumiteruin- .memenio, qui cum diceret.Deb, Tit lerribilis es, et
ijiifeinculcare rion piget, ceu ex.anima rationali et; quis resislit tibi ? illico subjecit: Ex tunc ira tutt,
carne unus est liomo unius genitoris proprius filius, ,-Nempequia ex eo est ira Dei ex-quo...... resistere
ita et Dfeus lipmo untis sit Chrislus, unius Palris; i'li. Exspecta igituf Dominura...'.:,... a latere tuo,
pibpiiiis iiiiigfenitus,verus Dei Filius. Ille ex mare', et ctistpdiet pedetii tuiim ne capiaris. Noii enim est
;ef ieiiiiiia tantum originaliter solus. Dominus de> liominis via ejus neqtie yiri ut ambulet et dirigat
Sjiififu sancto ex Maria virgine singulariter Deus ett ;gressus suos; sedi a Domino gressus hominis diri-
libino Ciirislus est, individuus, tinus. Untis itaquej'B guntur, et viam ejus volet. Cede ergo voluntati Dei,
Deniinus, rina fides, unum baptisraa, unus Deus ett voleiiti tuam, sequeiidp suairi, ut non ttia, sed se-
Pater briiriium,qui super omiies et per omnia et inl cunclum quod tempus dietaverit, exspectes ui fiat
omnjbus nobis. Ipsi gloria ex hoc ntinc in Ecclesiai. voluntas iinmutabilis sua. Cseterum yoluntati ejus,
et in Christo Jesti per oiunes generationes sseculi i cum sit imitiutabilis, quis resislit? Quam iriimuta-
sseculOrum.Anien. bilitatem tit verbis disertissiml eloquar AugiiStirii,
hi taiilum licet routabiliS-videfe poteris iri qiiantiiin
'" " " in ea nihil mutabile contemjilabis, tteclocis.etlem-
III-'
poribus, sicut corpora,' hec sblum tfeinporibiis et
(Apiid"Baluz.,ibid.) quasi locis, sicut spirituum noslrortim cogialiones,
Benedictus Guarnario filio saltitein. nec solis temporibus ex ntilla vel Imagiae locoruiri,
Fili hii, exatidi, oro, vo.cemparentis posf terguma sicut qiisedain noslrarurii liifcnfuimraliocinationes."
pigiiorisêxbrantis. lino ut acceptes, obseCro, qtise 6 Omnino enim "Dfeiessentia, quse riiliil habet niiita-
etiarii deprohib. Fascinalio, procacitas, seque ut nu-[-. bitej nec in Seleriiitatem, nee ih verilatem, rieCin
gacltas, vana imptidentia, quia sunt fatua, ncfa- -vohiiitaleimQuia ibi feSt veiitas; setefna cliarilas.
cessiius fascinalione eucharis fiiiguse,parasitoriini; i; S
:E El vefa ibiest charifaS, vera teteriiitas. Et cliara
ttia ahrogCsipsaJura, cayene.qiian.do aviditale prse- i- ibi festicternitas, Chara veritas. Ubi si cordis octilo
propera abdices ea ipse: qiioniamqui in principiolise- 2- tc defixeris, terrigeiib spfeto angore, rato inconvul-
reditare feslinat, in novissimo benedictione carebit.t. -soo,uedivirionuniiiie comperlus, et his iemporaiieis
Omnia eniin tempus habent; licet is qtii ihslittiit it. et pereniiibiis beaberis • irieffalfilibus muniis, Uti
tempbfa maneat extra tempora, et quasctinque inn sane exinde foeflerefidei foedereris, formam fidei te
ejtis a3terniiaie.setferna,:aquo:quia mocieraiilur uni- i- exposcente decepsi, qua te indepturri omnique erro-
vefsa tfempbraomiiibus mobilibuSjeju.s mobilior est 5t ris denipla defoiTiiiiale,tina nobiscum novaiido no-
sapientia', -dicitur illi : Omnia in sapientia fecisti, i, vs>.Ie spiritu mentisiuce, licet noster homo exterior
Quiqiie sapientia fecit cuncla, putasne in sapientia ia .cirrmripatur, sed interibr. reriovatiir. Quodque bea-
disjioriit ea? Nunquid non sapientia clamitat, et pru- J- liis Patiltis aposlolus sanciendo cum proihulgarel:
dferitia dat vocem suam ? Ego sapienlia habito in 'ri Renovatninispiriin meitlis vestrw, et induiie novum
ConsUio,et eruditis inlersum cogitalionibus, ludens in in "hominemqui secuntiiimDsum creatus esi; alias in«
orbe lerruruni,~etdelkiw mem esse cum filiis hgmi- i- culcans llqtiiiiius : Exuentis vos, liif, veterem honti-
num. QuoCirca bbserva ne insipienti favore a sa- i- nem cuih "aclibusvjus; htduite noviim qui renovatur
pientia desipiscas : quoniam diyitise salutis sapien- •i"D jn agnititiribDei sectthdum imagiriemejus qui creavil
tia et scienlia, ac timor Dommi ipsa thesaurus ejtis. s. eum. Repulso ergo velefrimpcupidifatishoriiiinculo,-
Sapientia autem est hominum pietas, recedere a dehinc .cpmpos insiruhiento perstructo, exoptandb
maio intelligentia. Pietas ex religione divina, intel- f- te, fili, efflagito, in novitate vitse ambulare satagifo.1
iigehtia ex rationali prudentia, secundtim quod illud id Et quia difeenteAposlOlocredere oportet accedentem
est Evangelium ex religiorie simplicitas columbina, a, ad Deuin, et accedfereest audire, quohiarn fides ex
el ex intelligentia prudentia serpentina. Siquidem m auditu, audiluS atitem per verhum Chrisli, conven-
siiiiplicitas a singuiari sapientia dicla. Alibquin sim>
n> tione hujiis nbvitatis habendo fidero qui operattir
piicitas, quia istultitia est deputanda, prtidentia a per dilectibneiii;age jam nunc de cbmpendio, ut
pbfro videhtia, id est, a ionge ante conspicientia ia ad ejuScomiiiefcii tfanseas visionem. Non enim in
qusecunque venienlia. Utiqtte siniplicitas singulari- i- Soloopere virtuluih, aut in sola bbservaiitia raanda-
tatis, quia Deus excedens onmia est, qui operatur ur torum, sed asserenle etiam beato papa Leone, iu
iri iibbis et yelle et jierficere per bona volunlatc3:: tramite fitlei angusta et ardua est via quse ducit ad
bedenduraistiusmodi inlellectus sapienlise: pruden- n-. vitani, et magni labtiris "est ihagnique discrihiinis
- uu
im , ,. .OPUSCULA.-OP'aSC:lV..'
inter dubias imperitpn.im opiniones et verisimiles '
falsitates pef iinain sanam doctrinam semitse inof- ".: IV.'
fensis gressibus ambulare, et cum undique sela- Ctinfessio fidei Benedicti levitee, etsi pecca-
quei errorum opponant, omne periciiluni deceptionis -.'. toris nonnunguam errbhei; tdriieh fcedere
evadere. Quis aiilem..i.... riisi qui Spifitu Dei dp- istofiflei incxhausto fidenti:
eeiur regitur, dicente Apostolo: Nos autem non-.-spi- (ApudBaluz.,ibidi) ''.''.'
ritiim viundi uccepimtts,sedSpiriltim qui ex Deo est, Cbnfiieor tibi, DomliiesahCte Patef birinijiotfens,
ut sciumus qum a Deo doitata sunt ngbis. Canente ajferiie Deus, per uiiigfertituiritiiutii Dbriiiniimno-"
etiam David-.:Realus quetn tu erudieris, Dgtnine, et striitn Jesuni Cliristuni, iri vifiule fet dorio et grafia
de lege tua docueris eum. Enimvero -vere beatus,, Spifitus tui, cuin fiihore et tfeiribre fei gaudib gra-
eatenus bene auelus, quia eruditione irreprehensi- tiaruiii, bpus depfoinens ex cordis devotione, in oris
bilis ipgis Dei docli fulgebunt sicut splendor fir- resultartdo, jirbfessibne. Giatiasvago, sed ex tpto
mamenti, et qui ad Justitiam erudiunt plurimps, Cbrde, tbia ariima, tbtaque virtuie, justitiam fidei
quasi stellse in perpeluas seternitates. flac igitur doribhitirifefiStui credendo, bre in salulis confessior
doctus doctriha,,pluriiriorum ad Juslitiara eruditor, riem proiiuritio. (Jratias agb; sed pbsecro sit, libi,
hoe sacro seternita- T
fiilgoraltis fulgore inperpetuas b Dbininfe,saerificiiitii acceptabiie confessio nomi-
tes valeto. riis liii, SeCuhdiiriiquod.libi deiietur gfatiarum actio
Neve aliquo fatigcris a superstilioso argumfento, ei vox laudis in Triiiitatis uniiate.et tinitatis Trini-
inscio de fide «pocrypho, scilo professu Grseco fi- fatfe,titii Deb vferoct vivo, yisibiiium bnroium et in-
dem essC hocmodo, una tisia, ac si dicat, uiia na- .visibiiiiroi cfealbfi, et fecreatarum rerUm recrea-
tura vel esseritia, tfes hyposiases, qubd resonatin tbfi, non ex necessitate sed e'x tua omnipotentis-
Latinum vfeltres persbnas vel tfes Substanfias.Nam sima benignitate qusecunque, ageriii, quia nuHius
Latinitas propfie tion dicit de Deo ilisi essentiaiii. eguisli qusecunque fecisti, quodque tibicbnfitebr
SuiistantianTvero rion proprie, sed pronuntiat itb- bbnoriim meoruin 11011 indigenti, iminoto in te msi-
tisive •: quoniani vera substantia apud iGrsecds pfer- nenti, et qticeinoventur moventi, quia in le-yivimus
sona intelligttur, non natufa. Unde apud niodernos et movemtir et siimus, Tu aulem idem ipse es, ot
•scholasticos, maxime apud Scbtos; iste -syllogisraus anni tui non deficieht.. Sed cjuia filii servoruui tuo-
delusionis, tit dicant trinifateni, sicul jiersonarum, riim liabitabtiiit ibi, et semen.epruin in sseculumdi-
ita esse suhstaaliarum, qtiatenus si assenserit illfe- rigetur, hos, Jnquam., seteiTiifatis.annps in idipsum
ctus auditor triiiilalcm trinm esse substahtiaruin C Iticemtuam iriacCessibilfeiii, 0 Domirie,habili direcli
Deum, triuin derogelur cultor tleorum-; -si atiteih iri sieculuni fide tenus nunc, tunc.aiitem specie te-
abnnerit, persoiiarum denegator culpetur; ciilpetilr iius Eeterriitateffuendo, ut sint ipsi seteriii, idcirco
propter idioma Grsecum, derogetur propter sermo- pbshisli sceciiliiriinostriirii in illuminatione vulttis
nein Latinuin. Sed hsec de fide et omnis calliditatis tui. Mfebergo riunc siecujo iliuminatus fide istotno
versutia simpliciiate fidei catholiCaiest puritate vi- luniiiie, ajitid qtiein ribriest transniutatio nccvicis-
tanda, non captiosa interjectiorie linguarum, scseva - situtiinis obuitibfatib, confiteor et ego eamdem in- ,
impaclione intefpolantl.i. Porro aulem fides catliP- cbiiiitititabilitateni, Patrem te Deura pniriipoferiiem•
iica hxc est, ut unum Deum in tritiitatc et trinita- et tilitira et Spifiiuiti sanctum unius esse. substan-
tem inunitate yeneremur, neque confundenles pe-r- tiaeaiii, qtipd cefliris dici potest, essentia;, ejusdein-
sonas, neque substantiam separantes. Quoniam qtifepbiessatiSei"sempitefnitatis, utiuni verum Demii
qulppe alia est persotia Patris, alia Filii, alia Spi- iiiyifeiliiiferri, incbiiTiptibileni, iminbriaiem,' imniula-
ritus sancli. Sed Patris et..FiJii ct Spiritus sancti bileni, rialufa siiiijiliciiatis incorpbreum., immensi-
una est divinitas, aiqualis gloria, coxterna majestas, f ate incompfeheiisa incircumscriptum, ubique prse-
Nori cox!ei'nai niajestates, iion sequales glorisc, riori seiiteni, et omnia excedenjem, iiicontiguiim et orii-
trina deitas, auttriplex diviriitas, idest, urium; sed D nia continentem, majesfate indiyidua in a;,ternhm
una est divinilas, tina -deiias; Ktjualis gloria, Co- fet ultra regiianiem, viventem vitam, vitam &,yi-
selerna majeslas. Iclentidera iiec etiaiti tririus DeuS; vente, vivificatbrem,vivenliuro,unum in duobus, et
sed Trinitas Deus est unus. Unus sane isto ltiodb; et uffosqnfein idipsiim, Patrem in Filio, Filiumque in
Deus et Dbrainiis untis et Spirittis.Et haec iroa est Pali;e,iii sancto Spiritti. Igiiur cum pfofessione oiv
catholica iides, qua te: feederattrin fidei unilatfe et tlibiloxa tlieologoiTinicbnfiteor ita te, Domine,: fri-
litinc et in seternura opto valere. Valeas, vigeas pfer riitatem, in Patre unitaterii, in Filio sequalitatero, in
Siccula cuncta beandus, uti iidei peiisum cujiis est Spiritu sancto unitatis sequalitatisque concordiam,
cernes ipsum, munus inexhausturo Coiiluendo pef et tria hsec tinum, omnia propter Patrem, sequalia
ssecula divinum, saturitate Xasri sat cbnspicando btiiriia propter Filium, cbnnexa omnia prOpter Spi-
Deumi ''';'. fituiii sarictuiri. Sis IstaTrinitas tu isdeminefrabilis,
bbriiine Peus existeris divina natura, lux lucis, Ct
fbns.ium.inis,sjfiiitus lucis, spirituum omnitim sum-
iritis, a ifepfernaturam, per substantiani niajestatis,
pbtesiatis, afque virfufis, ab setefnoin selernumsine
termiiio infinitus.Tiifinitas setemilalis in Patre, spe- ^ feruin genittts, eicjue dicitur : ffodie gentti te. Hinc
Cies in iinagine, usus in raunere. Sempilerni geni- sempiterna nativitas declaratur. Propter quod ab
toris genitus sempiternus, et conseinpiiernus utro- Aposlolo dicilur: Non esl in iilo Esl el Non, sed Est
rumque procedens ab utrisque Spiritus sanctus. Et in illo fuit. Sed esto, maneat sicut est, generatio-
id totumesl simpium, tbtum iriuitas, totum uiiilas, nem ejus quis enarrabit? Quis nalivitatem illi.uscum '
lotura omousion. Unus Deus Pater Verbi vivenlis, processioiie distinguere valeat a SpirituS^ sancti
sapienlise subsistenlis, et virtulis tuse et figurce. Per- processiorie sine nativitate? Quis hanc differentiam
- fcclus perfecti genilor, Paler Filii unigenifi. Unus processionis nec genitam nec iiigenitam a proces-
Dorainussolus ex selo Deo, figtira et imago deitatis, sione distinguere appelat Filii genita? QuiS qualfem
yerbinn penelrans, sapientia comprehendens onmia, Patrem, talera-Filium,"talemque Spiritum sanctum
el virtus qua tota creatura fieri poluit. Filius verus audiens, ad talem personarum differentiam tinifof-
veri, et invisibilis ex inyisibili, et iiicorrupiibilis ex mem cx simplici essentia deitatis hujusce etiam
incorruptibili, et sempiternus ex sempilerno. Unus scngularitate niajestatis non obstupescat attonilus?
Spiriius sanctus ex Deo substantiam habens, et qui . Quin prseterea quomodo capiat iibique totum, tibi-
per Filium apparuit, perfecta imago Filli perfecti, que prsesentem, non per parles divisum viritim
perfecla vivenfium causa, sanctitas. saiictificationem B personarum proprielate, sedtotum in omnibtis vir-
prsestatrix : per quem Deus solus super omnia etin tuteomni tenente localiter, sed potenlialiter per ex-
oinnibtis cognoscitur, et Filius per omnia. Esl enim cellentein prsesentiam majeStatis? qua licet sis ubi-
inlellectus sapientise Spirllus sanctus, unicus,"multique, dees lamen plerumque : quia si jirsesentia, npn
plex, subiilis, mobilis, diserlus, incoinquinafus, certamen es gratia. Sed si non possumus capiertdo dis-
tus, suavis, amans bbnum, qui nihil vetat bene fieri, tinguere, ppssumus te doeenle fideliter corifiteri,
humanus, benignus, slabilis, ceiTus, securus, oih- donecillucescat dies :el lucifer oriaitir in cordibus
nem habens virlutem, omnia jirospiciens, el qui ca- nostris idem unigenitus Jestis Christus Filius tiius;
"piat omnes spiritus, inlelligibilis, raundus, subtilis. qui sicut nascendo de te vero Deo Deus cst verus,
Siquidem hujus comiriunicationislargitate confiteor ita lumen de lumine : in qtio luraine tuo credo vi-
singillafmi persoifarum proprielaleni servatam, nec debimus lumen,iumeii, inquam, vernm quod illu-
subslantialiter Trinilatem; dividi, nee personaliler minat omnemhorainem venieiitem in munduni, et
btiininb Gonfundi, sed omousion Trinitatem magis dicit : Ecjo sutn lux mundi. Qui sequitur me, non
magisque confitendb Deuni, hori autem omousion, ambulat in lenebris, sed habebit luriien vitw. Siqui-
quod, proh nefas! hserelici exsecrale dixertint. Sa- dem ut hoc lumen verbuin sapientiam ac tpam vir-
vcrati'ofi sarie difi'eren.tiafidei confiteor le cuin ca- Q lutem prosequi valeremus,- per quem fecisti oninia,
fholica omni Ecclesia Patrero unigenitum, Filium honcFilium tuum voluisti fieri inter omnia, ut per
gferiitum,Spirituni sarictuiti nec gehitum nec irigerii- quem fuerant creata, per ipsuro essent et recreata,
tum, sed ex Patre Filioque prbcederiiem, Filium.a propter quem omnia, et per quem onroia. Ac ideo
te Deo Patre nascendo pfocedere, Spirilum sanctum hiMc Verbuiri- caro factum confiteor, suse carnis
procedendo non nasci. Et hanc inajstimabilera na- conceptione conceptum, et suse carnis nativitale na-
tivitatem; sed el jirocessionem, nec coepisseet pertum, non adoptivum, sed proprium unigenitum
fectamesse, nec destitisseet sempiternani esse.con- liKim, perfectum Deum perfectumque hominem ex
fiteor. Sed islam generalioneni tuam, o Domine, saiicta et immaculala seniperque vlrgine Iheblocon
ineffabilem vere, quin potiiis incomprehensibilem, beata Maria, animatum aiiinia rationali, vera carne
quis eirarrabit? Quis enim ut est non solum edicere absqiie peccato de Spiritu sancto conceplus, ut ho-
sed etiani coniprehendere valeat geriitum non esse niiiiem quem sola bonitate creaverat, quemque ad
geiiitori.posteriorem, ac non id quod genuit prsece- "iniaginem el stiam similittidinem perfecte formavei
dere generantein? Hsec auteni generalio nec ante- rat, sponte de hoc schemate lapsum misericorditer
rius nec habet qiiidquauti posterius : quia ut nune repararet, reparatitmque calholico baplismatis la-
genitor es, ita Pater ab seterno es, qiioniani immti- D.yacro, sui efiaro confirmaret corporis sanguinisque
tabilis es. Semper efgo exstitisli .Pater; qui semper celebre sa.cramento.Quem veraciter crucifixum se-
habtiisli Filium cui existefes Pater. Quia itaque imcundum assumptionem, non autem secundum assu-
irititabilis es, •seinper fuisti ut fes. Et ideo Filiurii menlis virtiitem, coiifiteor, et ad inferos descen-
iion prseisli, qui semper, Pater ut esses, Filium disse, suorumque libeiationem inibi egisse, ac iiie
liabtiisti, qui sicut nec coepisti id esse, ita nec fetiam tertia veracissime resurrexisse, el cum eadem ipsa
destitisti fquia tu idem ipse es Pater, sicut ab carne glorificala in coelum ascendisse, in qua ad
selerno ftiiSti. Quocifca sicut a principio ante ItiCi- Jutlicium vivorum et mortuorum exspectatuf ventu-
feruiti, ita le hodie gehuiss.edixisti, tif nec coejiisse rus. Htijiisceniodi sacrainento resuiTecturos cunclos
"et perfectam esse oslenderes istiusmodi generatio- confileor homines in virum perfectum in mensuram
nem generis tui : Tecurii,"inquiens, principiurit in aitatis pleniludiuis Cliristi, non naturam aul sexum
die virtulis iuw, in sptendbribus sanctorum, unte ln- mutando, sed tanlum fragilitatem et vitia deponendo,
ciferum genui te; et : Filius irieus es tu, ego Itodie secundiiniqtie studiorum et operum differentias et
jrjentiite. Sui ergo principiuiri designatur inte l.uci- gratiam prppositumque justitise bonilatis Dei eun-
,«„ OPUSCULA. OPUSC. V. «1«
tibus, sic aliis in opprobrium et ighem sclerntim. A Deniqttepef ordinemeosdemrepetentes.

Confileor etiam quod divinam liumanamque stib- De primb sciendum est quod nullatenus alitcrnisi
stantiam in utraque perfectus unam Christus perso- juxta quod Rcgula jubet, fieri debet; hoc est, non
nam gestaverit: quia nec geminavit utriusque sub- alienum sed propriuni est Judiciura ponendum/
stantise integritalis personam, nec confudit gemi- De secundo sollicite considcrandiim quia noh om-
nam unitatis personse subslantiam. Allerum qulppe nibtis personis suprascripti gradus conveniri pbte
neuter exclusil, quia utrumque unus intemerato runt. Quia aliter corrigendi sunt honesli, aliter im -
jure servavit, secundum quod dicit: Nemo uscehdit probi. Nam Reghla prseciplt de contumacia ut se-
in cwlum nisi qut descendil de cwlo, Filius hominis crete semel aut bis admoneatur. Et alibi dicit : Si
qui est hi cwlo. Et qui descendit; ipse esl et qui us- contumax fucrit, de monasterio expellatur. Necesse
cendit. Magnumergo hoc est pietatis sacramfentum, est ergo ut Justo moderamine utrumque decernalur.
quod manifestatum est in carnfe, JuStificatum est in Qualiter secundum Regulam et contumax secreie
spiritu, apjiaruit angelis, prsedicatum est gentibus, mbneri possit et de monaslerio expelli.; Ille namque
credituiti est in hoc mtindo, assumplum est in.glo- secrete est admonendus : quia licel aliquid a Priore
ria. Sic.sicquse sursum sunt sapierido vila nostra imperatum refutaus, mox tamen emeridatus emenda-
abscondila est cum Christo in Deo. Cum autem B I lionem jiromittens. Qui et honestus Jure dici poie-
Chrislus apparuerit vita nostra, credo, Doraine, et rit. Et ille de raonasteflo expellendus qui et contu-
nos apparebimus cum ipso in gloria, cum qtio tibi max existit et nullo unquam pacto acquiesclt susci-
Deo Patri in unitate Spiritus sancti omnis honor et, pere discijilinam. Quem onmiriiodo contumacem
gloria, virtus, majestas, etimperium, ac noslri mi- Regulavocat. Unde et merito iinprobus est dicen-
seratio per indebilam misericordiam tuam, grattiila dus. Quanquam et improbum illum etiam vocet qui,
prseveniente ac subsequente gratia ex nunc et per licel frequenter corripiatur, disciplinse tamen regu-
immortalia ssecula sseculorum.Amen. lari non contradicit : qui honestatem quam prius,
/ • I : 1—I " -.— —— - dum se emendare profitens,, habere videbatur relin-
y quens, ad improbam duramque mehtenftfansit. Ne-
que, ut supra dictum est, omnibus personis omnes
Excerptus diversarum modus painitentiarum grstdtis conveniri poterunt; quia videlicet Vdiversse
X"a Behedicto abbate [Anianehsi] distinclus ' sunl qualitates mentium ; un iinde [Forle, ut unde]
de Regula sancti Benedicli abbatis, iinus medetur, inde altef perimilur. Quapropter quo-
(ApudBaluz.,Capilul.tom. II, p. 1583.) rtimdam verberibus sunt coercenda? pefsbnse, mi-
Plurimi nequaquam pleniler intelligentes juilieio- < C nime vero quorumdam. De quorum qualitatibus Re-
rum sententias in Regula sancti Palris nbstri Bene-- ; gula dicit : Secundum uniuscujusque, inquit, qua-
dicti, aliter quam prsecepit Judicare solent. Scien-• litatem vel intelligentiam oninibtis se confofmet ct
duw itaque est quatuor ibi conlineri modos quibuss aptet. Ilemque alibi : Ut viderit cuique expedire,
delinquentium error corrigitur, prudenter et cum cbaritate studeat amputare vitia.
Primus namque est quem idem Pater Benedictus3 Et notandum tria inspicienda semperin judicio esse,
proprio judicio determinavit. Ut est : Qui per ne-- personam videlicet, intentionem,atque nioduin ae-
gligentiam temjfore constituto ad Nocturnos noni licti. Personam, uiriim intellectu et modestia vi:
ptilsaverit signum. Utide in oralorio satisfieri Jubet. geat, vel durilia et inquietudine mentis contradictor
Etquiad officium divinumTarde occurrerit. El quii existit. Inlentionem, utfum studio an infirmitate de-
per negligenliam hora refectionis ad mensam. Et sii liquerit. Modum, utruni graviler vel certe leviter er-
cui ofierlur aliquid a Priore, et accipere fenuerk. Ett raverit. Unde el Regula dicit: Secttndum mbdum
si quis, dum pronuntinl psalmum aut lectioneim,fe- culpse excoitihiunicalionis vel discijilinse debet ex-
felleril. Et tjui pro aliqua arte extollilur.. teiidiinensura. Igilur omnis spiritaliter delinquens
Secundus est de spiritalibus rebus. Unde ipse d>i- tandiu secretc moncri debet donec se ipsum ipse
cit: Si qtiis frater contumax, aut inobediens, aut su-- D] improburn reddendo ab occulio transeat ad publi-
perbus, aut murmurans, vel in aliquo,id est, spi- cum. inqua publica correplione si non emendavc-
Tilali tanlum, contrarius existens sanctse Regulse. rit, ad excominunicationemleviaruin culparunTtraiis-
Qui prbficiendo usque ad septem gradus extendi- ibit. Ubi cum diulius tiequiverit corrigi, iiimium
tur. Occulte videlicet castigatio [r|/., castigarfdo],, Jejuniorum maceratione affligatur. Per quam non
publice cbrfipiendo, in levioribiis culjiis excora- correptus si persona exstiterit talis, flagellorum coer-
municando, in Jejuniis nirnis allligeiidb, verberi-- ceatur acredine. Sin vero personse non admiserit
bus coercCndo,pro eodem inemeiidato ab omnibuss consideralio, commuuiter ab omnibus misericordia
orahdo, atque adultimum de monasterio Cxpel- - imploretur Omnipoteniis. Quod si nec islp modo sa-
lendo. natus fuerit, prsecidatur a corpore monasterii. Et si
Tertius de rebus exterioriDUs. Hoc esl : Si quisS contigerit ut per negligentiarti, duin auf in occulto
daiiiiium per negligentiam aliquod intulcrit mona--'- aut in publico admonelur, aliquid damni monaste-
"steiio. rio inluleril, excommunicetur in levioribus culpis
Quarlus de criminalibus delictis. Eecuiidummodttm ctilpse. Et peracta poenitentia,
* ' iie-'
PATROI.CI.II. 45
im S. BENEDICTUSABBAS ANIANENSIS. H20
rmn revertatur ad id ubi prius tenebatur. Et non so- A cxsliterit factum. Tunc secunclum moduni delicli et
lum dum verbis inpnetur, verum etjam si aliqtio ex personam et intentionem levioribus ciilpsejudicium
supradictis gradu deprimatur. subjacebit. In qtio ltiodo continetrir qiiidqtiidin lte-:
Primus capitulus estxxn. lbi omnes grasius inve- gula invenitur. Sive gravissimse vindictse subjaceat,
niri yalent. seu graviori, sfeuregtilari, seu excommmiicetur, seu
Secundus vefo capitulus est de pueris minore qua- excomniunicationi sufjaceat.
Jiter selate corripianlur, xxx. Prseter hoc quod in quibusdam locis invenitur
Ubi facile patet quod in vicesimo terlio scripium dislricliori discijilinse subjaceal. Quod quiclam ila
cst. Sin aiilem improbus est, vindictse corporali Sub- intelligi Volunt, ul si occulte aut publice verbiS mo-
dalur. In firie yidelicet capilis xxx ubi dicil : Hi ta- nebatur, in eodem grtidu acrius corrijiiatur.
les dum delinquunt, aul jejuniis nihiiis affiiganturj Quartus quoqtie roodus, ut prsedictum est, de ca-
aut acris verberibus coerceantur, ut sanarentur. jiitalibus crimiiiibus constat, fornicatione videlicet,
Hunc sequitur ixvni. De his qtii ssepius correpti adulterio, atque ebrietate assidua, cseterisque quse
emendare noluerint. Ubi simililer septem prseclieti riullomodottisi poenitcnlia corporali secundumaucto-
gradus inserti sunt. De terlio autem modti judicib- rilatem canbnicalri piirgantiir. In quibtiS et modtis
riim sicut supra dispositum est. De damtio cujuslibet -[j nfecnon et persona atque intentio semper inspicienda
rei exferiori estinlclligendum,ubi solummodoanim- sunt. Ubi pafiter quoque sarielOrumPalrum inslitu-
advertendum, si negligenlia interveniente dainnum lib sollicite est pefpcndenda.
CHARTiE ANIANENSES.
1. etiam deinceps in Jure ipsiuS saticti loci aut per

"PrmceplumGaroli Magni pro monasterio Anianensi. nos aut per alios voluefit divina pietas augeri,
(Anno 787.) pracipientes jubemus atque anathematizamus, ut
[Apud. D; Bouqueti, Recueil des histf, lom. V, nullus comes, nequfe«piscopus, au.t ulla judiciaria
pag. 455.] potestas ad caiisas audiendas, vel freda exigenda,
«In nomine sanctse et individuaj Trinitatis. aut mansiones vel paratas faciendas, aut fidejusso-
Carolus, gralia Dei rex Francorum et Longobar- res tollendos, nec homines ipsitis monasterii lam
doium,'ac patricius liomanorum. Magntim regni ingenuos quam servos, qui supra terram roemprali
nostri inaugere credimus muiiimentum, si beneficia Q nionasterii residere videnlur, dislringendos, nec ulr
ppportuna locis ecclesiarum benevola devotione las redhibitiones aul illicitas occasiones perquiren-
concedimus, ac Domino protegente stabiliter perdu- das, ant ullum onroino censum inquireiidum ullo
rare conscribinms [Al:, confidinms]. Igitur notum uriquam lempore ingredi audeat, vel exactare prsc-
sit oiimibus episcopis, abbatibus, comilibus, vice- sumat. Sed hoc ipse abbas vel successoies sui, ant
coinilibus, vicariis, centenafiis, Judicibus, seu om- monachi memorati loei, prsesenles scilicet el futuri,
nibtis fideliims, pncseniibus scilicet et ftiiuris, cjua- propler nomeri Doinini sub inlegrx immuiiilatis
liler vir veuerabilis Benedictus abbas ex monasteiio, noinine, absque cujtislibet iniquitale aut contrarie-
quod.ipse novo opere Jure jiroprietaiis a fiindanieii- tate valeant dominare : ef nuHi nnquain homini pro
tis in honore Dei genitricis Mari;», seu aliorum qualicunque re nullum omnino censuni audeant
sanctorum sedificavit in loco mincupante Aniano, in impendere; sed ipsum sanctum locum sub nostra
pago Magdalonense, sublus castro Monlc-Calraeiise, defensione et tiominatione voluraus constare; sta-
ad nostrani accessit clementiam, et pradiclum mo- tuenles atque Jubenles, ut neque vos, neque juniores
nasteriura cum omnibus rebus et ornainentis eccie- seu suecessores vestri vel quisiihet ex jiidiciaria po-
sisc, seti appendiciis vel adjacenliis suis in-manibus testate, in ccclesiis et locis, vel agris seu reliquis
iioslris plenissima deliberatioiie visus esl dclegasse, D possessionibus suprascripti monaslerii, yel de om-
ct ipsum sanclumiocum sub nostra defensione alque nibus quse.suprascripta sunt, ullo unquam tempore
domihatione ad regenduni visus est nobis traciidisse. inqnietare et exactare prsesumatis. Sed quod nos
Idcirco ad ejus pelitionem tale pro seterna retribu- propler nomen Doniini et ceternam reinunerationem
tione benefieium erga ipsum sanclum locum vis.i ad Jam faluro monaslerium indulsimus perennis
fuimus indulsisse, ut in ecclesiis etlpcis, yel agris . .lcnippribus proficiat .in augmentum. Et quando-
seu reliquis possessienibiis ipsius monasterii, quas quidem divina vocatione snprascriplus venerabilis
inoderno lcmpore per nostram donationem ac con- abbas Benedielusvel successores ejus de hac luce ad
firmationem ceu ccelerorum fidelium juste possi- Dominura migraverint, qualem meliorem et nobis
dere videlur, in quibuslibet locis, quidqiiid ibidem per omnia fidelem ipsa sancta cortgregalio de supia-
|>voj)ler diyinum amorem collalum fuit, quscque scripto monasteiio aut de qualicuiique loco yoltier
« Dclendahrec iiivocatio, quse addila fuii.
1421 CRAKT.-EANIANENSES.' "^ «24
rint eligere, .abbatera, qm ipsam saiiclara congrega- .k fiiTiiiofhabeatiir, et per futura lempora pienius ccifH
iioriem secuiiduni Rfegulaitisaticti Benedicti-fegefe "..Servetur, de artnulo nostro SigillariJussimus.
valeat,"per haiic hoslfatii aucloritatem ex:prtfeniissa Fararauridus ad vicerii HelisaChar scripsif.
indulgeniia iiceriliam habeant;'_ et tibicuiiqiifevolue-' Dafa ix Kal. Maias, anno i, Chrislb propitio, irn-
rint orfiinari et ipsi aut moiiaclii ipsorum, vel ,a periitioslri, indictione yil.
quolibetvpontifice, ex prsecepto et cpnsensu noslro : Actum Aquis palatio nostfo, in-Dei rioniiiiefelici-
potestatem iiabeant : qiialerius ipsi servi Dei, qtii ter. Ariien.
ibideniieoianiiilariyidenlur,, prb hbbis etconj.iig", :;,• ;X,X:,X. .'-,:,. -lOV,'^ . : .'-V": o, ..; :;;'
proleque noslra, et" stabililate fotius rfegrii ai Deb Ejitsilempro codemmonasterio. v
nobis commissi yfel conservandi, atierititis Doiiiirii "': '":-":X ',: "" (Anno 8U.) X <"'
niisericbrdiam exorare delectentur. Etut haecaticlo- •" [Apud D. Bbuquet., ibidX\
rilas confirmalionis nosffisqiifefuturisque tfenipoii- In noniine DOniini Dei: et Salvatoris nostrr Jesii
bus, Pomiiio protegerite, yaleaf iriviblata nratiere, Christi, Ludovicus divina ordinanle prbvidehtia
manu propria signaciilis stibscripsinms, et ainiuIi imperator Augustus.; ;,
" :
Jiostri'impr.essio.rieassigiiafi Jussiintis, Omnibtis fepiseopis,abbalibus, dttcibiis, Cbmitibus,
Sigtium Caroii gloriosissimi regis. B yiefedbniinis,Vicariis, centenariis, seu reliquis fide-
Dala vi Kal. Auguslas, ari.rioxix regni ribstfi. libus, vel missis liostris discurreiuibus notum sit»
, Acium in Ragariesbiirg palatib hostro publico, in quia qtiidquid propter divinum amorem vel opportu-
Deinomine. nitatem servorum Deiaginius, hoc nobis procul dubio
';.'':':;..':.'... '"."",,:.ii;:'_;.;.:'..."x;":T':-'':x--' ad seternatii beatitudinem pertinere confidimhSi Igi-
trir cpriipefiat omnium fidelium nostrorum solertia,
Prwcepium Ludoviei iPii: imperatoris prg. eoclem
„ -,.....,.. ,, -monasterio. : "..'.' prsesentium scilicet et futuroruro, quia vir venera-
bilis: Benfedictusabbas ex inonaslerio Aniano, Sito
'"'.XX '"," :(A-nnp.8I,4.)-,.'",'.._; ,..;..' '.'..'; in
" '.'-''• " pago Magdalonense, cbnstructo in honorfemDo-
jApud. D. Bouquet., seifl.j :'.•:: nljiii fetSalvatoris nostri Jesu Christi et sanclse Ma-
Ih nbriiihe Domini Dei et Salvatoris riostri Jesu rise semper virginis, seu et cseterorum sanctprum,
Ciirisli, Ludovicils :divina brdinanle providenfia delulilnobis prseceptum doiniriil.et. geniloris nosli;i
' ''-' Caroli sereiiissimi
imperator Augustus. V iroperatbfis, in quo continfebatur
Noluinsit cuticlis fidfelibusnostris parfibtis Seyti- qualiter ipse merooratum monaStefium in suOpro-
manise, Prpvincise, Burguiuiise co.nsistetitibuS, vel prio construxerat et euni eidem genitori nostro per
bmriibtis rem publicam procuranlibus; prseSenlibus - chartarti donationis deiegaverat; et quomodoidem
scilicet: atque ftiluris, quia in eleemosyna noslra setenissiriius imperator ipsum et monachos ibiderii
BenfediclOabbati ex" moiiasterio Aniatia, qtiod est "degentes sub immiinitatis defensione siisceperat.
consirucluin in lionore Domiiii lioslri Jestr Ghristi, Sedpro firmitatis.siuctio petiit prasdictus abbas cel»
pago Magdalbnense, seu siiecessoribtisV rectbiiijus siaidinera npslram, iit.demionosipsum,mpna'sterium
Videlicet memorali moiiasterii, pro opportunilate sub nOstra defensibne reciperemtts et pro'mercedis
servoruiti Dei in eoderii coenobio corisistetilimn , hostra augnieiito simiiia eivconcedere et confifinare
coneessinius ut, quaiidocunque eis libuefit missos (leberemus. Cujus petiliorii:denegare noluimus; sed
suos iri aliquam paflem iittperii nbstri negoliaiidi ita in omnibusef prsasentes ct futufi fideies sanctse
causa dirigere, ctim carris Videlifeetet satiroissiye ;Dei!EccleSiieet nostri coiicessuni <et.perpetuo ,a.-Kp.-
navigio, eiinl qualici]ii'que,scilicet'negotio;iicentiam biscbnfirmatum esse cognOseant, Prsscipienies.ergo
habeanlpergendi ubi voiuerint;.absque alicujus in- Jtiberaus tit ritillus-iudex publicus, neque quislibet
festatione vel contrarietate. Ideo Jias littefas aucio- fex Judiciaria potestate, r,ec tilltis de fidelibus nostris
ritatis nostrce eis; fieri jtissimus, per quaS Jubemus in ecclesias, aut loca, vel agros seu relicjiia.S:posses-
cunclis fidelibus nostris el juiiioiibtis festris, lit n siclies pr»dicti mcnasteriij qtias moderrio temporo
nemo telonetini, yel pontatictim, nec portaticiiro, per (lonationes et domni iroperatbris Carolietno-
aut cespita-cictiiii, seu rblaticoiri, atit navalicum, straS et cseterorum'fideliuni Jusle jiossidere videtur
atquesalulaticiim, vel tillum censum, aut tillain iii quibuslibet locis, quidquid ibidem propter divi-
f edhibitiorie.niab eis exigere prccsumatis. Sed liceat num amofem collaluinvftiit, quseque etiara deihcepS
eis per hanc ribslram. aucloritatempacifice fetlibere "in Jure ipsius sancfi loci aut per nos, autpefalios,
liuc illucqiie Jiscurrere, fam terra quam navigio, voluerit divina pietas augeri, :acl causas audiendas,
et absque alicujus contrarietate, sicut snpefius in- vel ffeda exigenda, atit niatisiones vel paratas fa-
tulimus, vel infeslatione atit deientione, negolia stia ciendas, aut fidejiissores lollendos, nec homines
peragere, vel ubicunqtie advenerint, per vos deferi- ipsius ecclesise, lam ingenuos quaraque servos, qui
siouem et salvalionem liabeant. Et si aliquis temere supra ierfarii memorataj ecclesise residerevidenlur,
hanc nostram prseceptionem irrumpere teiitaverit,
distringendos, nec ullas redhibitiones aut illicitas
iiiagislri locorum illorum qui rero publiCamprocu- occasibries fequirenclas, ullo tmqtiam teinpore in-
rare noscuntur, illud emendari jubeant, si Dei no- gredi audeat, vel exaetare prsesuroat- Ei quidquid
slramque velint habere gratiam. Et tilhcec aucloritas de rebnS prcefati roonasterii fiscus sperare polerat,
Utt .. S. BENEDICTUSABBAS A.NIANENS1S. UU
totum hos pro seterna remuneratione prsedicto mo-- £ deranionasteriiAiiiancnsisusqiiead terminos eorum,
naslcrio concedimus,iit perpetuis temporibusin ali-• sictit doninus et geiiitor noster Carolus bonse memo-
moniam pauperum et slipendia monachorum ibidemi rice piissimus Augtistus trans ripam prsefati fluminis
DeO faroulantium proficiat in augmen.lum.Et quan- per suum prseceptumad proprium antedictnm ti-adidit
doquidem divina vocalione: supradictusvabbas vel[ monasterium, eXcepto propfium ingenuoruiri homi-
successores -.stii. de. hac luce migraverint, quandiui nuni, qnod infra conjacet. Item in eodem pagoillos
ipsi monachi inter se talem invenire potuerint, qui segos cum piscatoria , quantumcunque in eodem
ipsam congregaiionem secundura Reghlam sancli loco idem genitor noster quondam ad sutim habebat
Benedicti regere valeant, per hanc noslram auctori-• opus, qui eslinter mare et stagnum, cuni ecclesia
tatem et consehsum licenliam habeant eligendi ab- et villafibus et omnibtis aspicienliis vel adjacenliis
bates quatenus ijisis sfervis Dei, qui ibiclein Dco . suis. De silva vero qtise eidem fisco adjacet, conce-
laiiitilari videntur, pro noliis et conjuge, proleque dimtis eisdem monachis et eorum hominibus, ut ad
iiostra, ac stabilitate-tolius imperii nostri a Deb usiis et atl piscatorias reemendendas, quantumcun-
nobis concessi vel conservandi, jtigiter Domini mi- quc necesse fuerit ad eprpm utilitates, accipiant.
serieordiam exorare delectetur. Et ul lisec auctoritas Pascua etiam ad aninialia alenda absque ullius ho-
lioslris Ailiirisque leinporibus, Doinino prolegenie, jj niinis impediinenlo, ubi voluerint, et illi et horaines
yaleat inconvulsa manere, manu propria subscripsi- eerum habeant. C»tera vero quse reslant, etsilva,
mus, et aiinuli nostri impressione signari jussinius. et pascua, utaritur et comes et habitatofescivitalis
Sigilum Ludovici serenissinii impcratoris. Agalhensis, sicut antiquitus usus fuit.Tn pago nam-
DuranduS diaconus ad vicera Helisachar reco- que Agathfensifiscum noSlrum qui nuncupalur Sifa,
gnovi. el in pago Narbonensi salinas quae sunt in loco nun-
Data ix Kal. Maii, anno i, Christo propitio, im- cupaiite Ad-Signa, quantumctinque eis noster mis-
perii nostri, iiidiclione VII. sns Leibulfus comes designavit, cum terminis etla-
Actuni Aquis palalio nostro, in Dei nomine felici- terationibus suis. Hsec omriia pisescripta cum eccle-
ler. Araen siis, villaribus, domibus, mancijiiis, virgis, silvis,
..•'.'"'"' IV'V terris, pralis, pasctiis, garricis, molendinis, aquis
Ejtisdem pro eoclemmonasterio, aquarumve decursibus, culttim et iiicultumj cum
..(Anno 8.14.)' omnibus adjacenliis vel appendiciis, lotum et ad in-
[Apiid D. Bouquet., ibid.j ^ tegrum memorato concessimtismonasterio. Et hanc
• In tiomiiieDei et Salvatoris nostri Jesu Christi
prsftceptioneranostrse auCioritalis pro firmitatis stu^-
Ludovicus diyina ordinante providentia.iniperalor G dio fieri jussimus, per quam oniniiio jiraicipimus at-
Augustus. que Jubemusut nullus ex fidelibus sanctse Dei Ec-
Si erga loca divinis cullibus mancipata projiter clesise ac nostris de prsescripfis rebtis a nobis prce-
amorem Dei ejusque in eisdem locis sibi faroulantes fato monasterio vel congregationi ibidem degenti
beneficia opportuna largimur, prsemium nobis ajiud concessis aliquid abstrahere aut minnere tenlet, nec
.Dominumaeternse remunerationis rependi non difli- homines ibidem commaneiiles distringere, nec fide-
dimus. IdciTconotum sil omnibus fidelibus nostris, jussores tollere, nec paratas requirere, nec ullas
prsesenlibus et futuris, quia placuit nobis pro mer- reilhibitiones exigere praisumat. Sed, sicut nobis ob
cedisnostrseatigmento ad monasterium, quod dicitur amorem Dei prascripta loca cum omnibiis eoruin
Aniana, situm in pago Magdalonense, cpnstructura ajipendiciis eidem coiigregationi delegare, atcjtie
in honore Doraini et Salvaloris nostri Jesu Christi perpetualiter ad habendum tradere libuit, ita Do-
êt sanctse Marisesemper virginis, seu aliorum san- roino protegente, absque alicujus contrarielate vel
ctfiuTim,tibi Benedictus abbas pra;esse videtur, ali- deminorationc aut resullalioiie, Jure firmissimo
quid ex rcbus tradere nostiis, id est, quanidam cel- ipsas res habere et possidere valeant. Placuit etiam
•lnlam nuncupante Gellonis in pago Lutevense, cuin . nobis hujtis congregalioni monaslerii, quando Do-
omnibus ajipendiciis suis, vel quidquid ibi Willel- JJ niirois abundanler largiri dignatus fuerit, decem
=musquondam comes, qui ipsam cellulamin causa modia de oleo dilre, id est de telomena et solaria;
domini et genitoris nostri construxit, seii et alii quando vero minus; sex modia. Et Jubemus per hoc
•boni homines per strunienla eliartaruni tradiderunt: prceceptum procuratoribus earumdem villarum prav
iiec non et inprsedicto pago villam qufe dicilur Ma- senlibus et fuluris, ul roensuram olei prsescriplam
.garantiate; ei in eocleinpago in loco qni dicitur Ca- missis ejusdein congregalionis vel successoribus
stra, pastura ad pecora eoruiu alenda, cum terniinis ejus njure uno annis singulis dare sludeairt. Hsec
et adjacentiis suis ; in jiago Bederense fiscum no- quijipe auctoritas ut nostris et fuluris leniporibus
struin Miliacus, cum ecclesia sancti Paragorii, et valeat inconyulsa manerc, nianu propria subscripsi-
,'Militiane villam; et in pago Magdalonense caslrum mus, et annuli noslri impressfone signarijussiraus.
. quod dicitur Moiitecalmense, situni Jtixta fluviura Signuni domni.Ludovici serenissimi iniperaloris.
• Araur, cuin ecdesia sancti Hilarij, a terininis ejus- . Durahdus diaconus ad viceni.Helisacar recognovj.
.'"> IiT.-alibdiplomatc. cjusdem impsratoris, quod emissum .est anno 822, pro jure uiio , habetur in
"Areliito. v , - . . - •
1|25 CIIARTiE ANIANENSES. 112?
Data vmi Kal.-Maii, anno i, Christo propjtio, im-,^ perfruahtur arbitrio faciendi. Et ut hoc proeceplum.;
pern nostri, indictione vii. .". aucloritatis nostrse pleniorem obtineatvigorem,. et
Actum Aquis palalio noslro in D.einoroine felici- per futura tempova inviolabiliter conservelur, de an-
ter. Amen. nulo noslro subtus Jussirnus sigillari.
_V. Duraiidus diaconus ad vicem HeliSacarrecognovi.
Ejusaem pro eodetn monasterio. Data vin Kalen. Maftias, anno, Christo propitio,Ti
... "(Anno.815.), imperii domn.i Ludovici piissimi Augusti, - indi
[ApudD. Bouquet., ibid.] clione vni.
In uomineDomiiii Dei et Salvatoris nostri Jesu Actum Aqtnsgrani palalio regip in Dei nomnie fe-
Christi, Ludovicus divina ordinante providentia im- liciler. Amen.
peralor Auguslus. ;. yi. .." ':'.....-. :", ...
Si enim ca, qusfefideles imperii nostri pro oppor- Ejusdem pro eodemmonaslerio.
. tunilatibus utriusque partis inter se coniriiulaverunt, X (Arino;815.) ,,.. . , ,...;.,., .;
noslra confirmamus aucloritate, morem in hoc facto [Inter Acta SS. ordinis -S. Renedicti, paftevi,
exercenlus impefialem, et.in poslmodum Jure firmis- ssec. iv, pag. 221.] ..'.-.'',
sirno mansurum permanere voluraus. Quapropter no- R In nomine Doroini Dei et Salvaloris nosfri Jesu
verit ulililas seu industria omnium fideliumnostro- Christi, Ludovicus divina brdinante providenlia im-
rum, tam prsesentium quam et futurorum, quia adiens. pefatPr Augustus.
serenitatem Culmihisnostri vir venerabilis Benedi- Si liheralitatis nostrse munere de beneficiis a Dfeo
ctus abbas ex mbnasterib quod vocatur Anianense, nobis collalis locis Deo dicatiS aliquid cbnferiinus,
situin in pago Magdalonense,conslructum in honore id nobis et ad mortalem yitam felicitfer transigen-
Doniiiii noslri Jesu Christi et sanclse Marisesemper dam, ct ad seternaiiT pefpfetualiter obtinendam pro-
yirginis, quod ipse a fundamentis in suo construxe- futurura liquido crediitius. Undeiibvferit experientia
rat proj)rio,'fet domno et genitori noslro Carolo bo- atque utilitas omnium fidelium nostrOrum, tam prae-
nsemembrisepiissimo Auguslo, cum omnibus ibidem sentium quam et futuroriim, quia plaeuil iiobis pro
aspicieniibus, per charlam delegavit donationis;' mercedis nostrse augniento et aninise emolumento
innotuit eo quod cum pluribus hominibus per diver- quamclanTcellulam ex re proprietalis nostrse, qtise
sos pagos \AI, add:, cbmtoanenfibusj commutalio- nuncupatur Casa-Nova, quse siia estjtixta castruro,:
nem fecisset, datis scilicet de rebus prsedicti mona- qubd nuncupatur Planitium, in pago Uceticp super
sterii per chartulas commutalionis illis, et acceptis fluvium Cicer, quam dudum Willelmus quohdam
ab eis de rebus eoriim propriis ad parlem mortaste-:Q comes a fuiidamento in hbnore sarieta! Marisesem-
"
rii sui similiter per cliarlulas commutationis, et ma- per virginis cohStruxerat, et rebus quamplurimis
nibus boiiorum iiomintim roboralis : ea videlicet ra- ditavfcrat, et domno et genilbri nbStro Carolo borise
tione ut quidquid pars alleri contulit pani, absque memorise piissimo Augusto cum rebtis et omnibuS,
ulliiis inquietudine aut injusta interpellatione, jure quoe eidem cellulse aspicere feCerat per cliartulam
firmissimo retinerenl. Et idcirco postulavil idem delegavit donationis; sed postea propter cbmpen-:
Benediclus ut super easdem commutationes nostfse dium "et loci ufililatemnon procul .ab eodem ioco.
aucloritatis prseceptum fieri censeremus, per quod eadem cellula construcia est, quseiiuneupalur a Gbr-
jure firmissinio et ipse et rectores monasterii hoc, danicus, in ebdem pago et. super eumdem fluvium,
quod acceperarif, et quod illis alii tradiderant, pe- ad hionasterium quod htinciipalur Aniana concedefe,
renniter haberent 6t possiderent. Cujus precibtisob etper hahc npstrse aucloritatis largitibnem tradefe,
reyerentiam ipsius sancli loci et utilitatem ulrarum- quod est situm in jiago Magdalonerise,rion longfea
que partium, hanc nostrse auctoritatis prseceplio- castro quod diciturMonscalmus, coristruclum iri Iio-
nem super easderocommutationes fieii decrevimus, nofe Domini et Saivaloris" Jesu Christi et sarictse
perquam decernimus atque jubemus ut iion solum Blarisesemper virginis, ubi etiam Senegildus abbas
res, quse ab aliis hominibtis eidem traditse sunt mo- J) prseesse videlur : quod olirii vir venerabilis Bfenedi-
nasterio, et eidem monaslefio alii homines similiter clus abbas in suo construxerat propfio, etsiriiiliter
per chartulam commulationis Iradiderunt jure fir- domno et genitori noslro Carolo per instrunienta dc-
missimo teneant et possideant : vefum eliam et legaverat chartarum. Hanc itaque cellulam, qrise
sicubi deinceps pfer chartulam commutationis cum sicul diximus, nuncupatur Gordanicus, etillam quse
quibuslibet liberis hpminibus reclbres ipsiusmona- vocatur Gasa-Nova, cumomnibus ibidem perlinenti-
slerii coinmutationem facere voluerint, licenliam bus vel aspicientibus, ctim mancipiis, dbmibus, sedi-
habeant, ea scilicet ralione ut commutationes pari ficiis, terris, viiieis, silvis, pratis, pasctiis, aquis
tenofe conscribantur, nianibusque bonorum horai- aqtiarumve deoursibus, mobilibus et inimpbilibus,
nurolroborentur : et quulquid pars Juste et ratibna- ; ctira oninibus quse pisediclus Willelmus per veridi-
biliter altferi contulerit parti, per hanc nostram au- tiones, cessionesj donationes acquisiefat, et praa-v
clPrilatem Jufe firiiiissimo teneanlfefpossideaiit: ct ""•;fato domno et genitori nostrb ffadidfefat; et ctuii'
qiiidquid cxindefacere vohierintliberb in omnibus liis qticc postea prcediclis locis a bbriis hoitiiiiibus
,a Gordanicus, vernacule Guqurague, nunc iisqiic prioratus Aniancesulijcclus.
U27 S. BENEDICTUS ABBAS ANlANENSlS:-' V ::': 1428
iradita sunt, memoralo moiiasterio Aniano prsesenti A rutii .cifcumciiixerint, aut tesiirhoriia idbnea detfe
temporctradidiroiis, ct pcr hanc nostra: aucloiitatis fiiil;'"'fiat de eis secundum RoitiariEelegis sanctiohem,
donaiionem perpetualiter ad habenduui concessi- ut tiiceiiiiiuin ea excltuicre iion possint. Et ut has
mns, ita videlicct nl quidquid in ipsis locis, aul dc litfcras noslras esse \erius cretl.lis, de aimulo no-
i;isis ad ulililatem cl profcclum reclores aut con- stro subtus jiissimns sigillari.
grcgatio ipsius monasteriifacere vel jndicare volue- Dtnandus ciiaconus acHicera Fri:higisi recognovi.
rint, libero ia oinnibus perfiuantiir arbitrio fa- Diiia Iiiibus Oclobiis, anno, Cliiisiopiopilio,iiiipe-
ciendi. Hsec vero auctoritas 'largiiionis nostrse ut rii nostri 3, indictione 10. Acluin Conipeiidiopalalio
per curiicula suiiiorum inviolabilitcr inconvulsara regio in Dei noniiiie fcliciier. Araeii.
obtineat ffirmitatem, et a fidelibtis nostris-, nrcsscn. ,...,
tibus scilicet et futurisverius certiusque cvedatiir, Ejusdem pro eodeni monasterio.
eam manu pVopriasubterfirraaintis, et annuli iioslri (Anr.o 8i8.)
impressione signarejussiirius. fApud D. Bouquel., ibid.J
Signurii Ludovici serenissitiii Augusii. In nnnriiic Domini Dei et Salvatoris noslri Jesu
Duratidns diacorius ad vicfeitiHclisacar recognovi. Chrisli LiidoMcus dhiiia ordinanlc providenlia im-
Data xii Kal, junias, anno, Chrislo propilib, se- B peraior Angiis'.us.
cundo imperii dompi Augusti Ludovici jiiissiroi, in- Si liberaliialis nostrce muncrc de beneficiis a Deo
(lictione vni. nobis collalis ad loca divinis cultibus mancipata
Ac.lumAquisgrani palatip regio in Dei nomine fe- proplsr ainorcm ccelestis palrisc, ct sustentationem
Jipiter, Ameii, ibidera Dco fainulantium aliquid largimnr, id nobis
• : Vl^ proctil dubio ad moiTalcm viiaro felicins transigcn-
Ejusdem pro egdem nwncisterio. dam, ct ad aTernam peipetualiier oblinendain pto-
^ ^ (Anno 816.) futurum liquido ciedimus. Idcirco noverit oinriiuin
,,.,-
fidclium nostroriim, pitcsenliiiiii scilicel et futuro-
VfApudD- Bouquel., ibid.j
V Iti nomiiie Domini Dei et "Salvalorisnostri ,>esu rum, sagacilas, quia nos (Ihina asjuialione tacti, et
Christi) Lucloviciis divina ordhiaiiie providenlia im- cailestis pati-hc araorc succensi, ob aniina: nostrse
perator Augustus, salutem.vcl stabilitateni Christiani imperii, libuit
Noturn sit pmnibuS fidelibus nostris in pavtibns nobis ad roonasteriuin quod dicitur Aniana, quod
Septimanise provjncice, Aqiiitanise, vcl in caiteris est consirucluin in honore Doraini Dei et Salvaloris
pfovinciis consistentibus, qtiia vir venerabilis Bcne- nostri ct sancliC Marhc scmper virginis, qtiod est
dictus abbas ad noslrara accedens clemciiliam, sug- C situm in jiago Magdaionensc, cui Georgius abba
gessit nobis ut per nostram Jussioiiem advocati mo- praesse vidclur quarodam cciliilaiu Juris nosiri, qua^
iiaSterii Anianeiisis-perdita qu;erci'enf,et jusie pos- cst coiislructa in hoiiore sancii Maiiini infia inuros
sfeSSatibiquesecundum legero deleiiderent. Quem nos Arelalcnsis civilalis, cuni his qu;e ad eam infra
libenter recipimus, et has litteras scribcre et ci dare euincleni paguni prcesenti icmporcpeiTinenlcllocuni
jussimus, per qtias omnibus iiottnn faciraus utscia- qui est in pago Aiausiensi, vocabulo Morenatus,vel
tis advocatos prsedicli monasterii Anianensis omnia qticc ad ijisum loctim jicriincnt, siniiliier el in pago
quse seciinduni legfem. qusesierint, et quicunque de . Aveiiionensi, perhanc nostrse auctoritalis donatio-
prsedicti monasterii rebus eis alia qusesierit; et. se-r. nem cpiilerre, Hanc vero cellam superius prsescfi-
cunduhi legem. definifum fuerit, ratum et stabile plam ciini ecclesiis, .domibtis, sedificiis,.maiicipiis,
permaneat. Etideo prsecipimus ut ubicunqtie in loca t.erris, yineis,pratis, silvis, pascuis, aquis aquarumve
vel potestates seu minjsleria cojuslibet ef comitum decursibus, molendinis, mobilibus el inimobilibus,
aiivenerint et undecunqlie, :derebus pradicti mona-:, cultiim,ef incultum, totum et ad integrum, cjiianlum-
slerif judiciare qiiDesieri.nt,absque ul.la,dilatione se- cunqtie.adipsam dictani ccllam, sictii diximuS,:prie-
cundum legem justiiiamrecijriant et faciant. Si vero seiifi teiiipore legitime aspicit, et noslri juris ac
-qnilihet aliquaro dilationem in jiistitiis faciendis bp-: jiossessioiiis in jirsediclispagis. noslrse. proprielatis
ppsuerit aut aliquam injustam occasionein adhibere esl per.lianc nostrse aiicloiitatis donaiionera niemo-
«.onatus fuerit, adyocalis ipsiusmonaslerii injtmgi- rajo .rapnas.terioad, slipendia, fratriiiii ibidem Deo
mus ut nobis fenuntient, lif, nos illi qui iiostram fani.ulantitun, et ad snbsidia paupenim vef ad cun-
-jussioneiti neglexerit, secuuduin facti sui nierilum ctas cjusdera monasterii Aniani necessiiates consu-
retribuainus. Dixit eliam nobis prcediclus Benedi- len.clasobemolumenlum aniraa; iipstrce perpelualiter
c.lus abbas ep qued rnancipia de nionasterio S. M.ar- concessirous, atque perpetuo ad.habendum. delega-
tiiii, vel alia, qiiod [quse] nos largilionisaiostKeniu- ".yinius :ila ;videiic,etut quidqtiid de ipsa, cella ; vel
riere ad praidicturti Anianerise moiiasteritini conces- derebus ad eain peiiineiitibus rectores ei roinistri
siinus,jier loca diversa fugitiva sinl : de quibus stipra tnemorafi monaslerii disponereatqiie ordinare,
vplumus ut ejusdem monasterii advocati ea perqui- vel etiam facere voluerinl, libero in omnibus per-
rant, et ubicunque reperla fuerint, et secunduro lfe- fruantur arbilrip faciendi. flcec vero aucloritas lar-
geiu Romanani tricennio sfedefendere voluerint; et gitioiiis nostrse utjicf cufricula 'aiiripfum'.inviolabi-
hoc advocati jirsedicti inonasterii ea propinquis eo- lein alqtie inconvulsam obtineal firmitatein, riianu
• . '
, CKART.E ANIANENSES. , IW
im
subterfirmamus, et anntili tibstri impres- \Lliter, siciit res cseteraead ipsum monasterium perli-
propria
Siene signari jussinius. :V nenles, ita ea sub; nostra; defensione cpnsislat. Et
''; Signum LudoviCiimpefaloris serenissimi. ut hsec nostra jussio iu omnibus firmior habeatur
. Faramuhdiis ad viceniFridugisirecognovi. el melius conservetur, de annulo nostro stibtferjus-
Data II Nonas Decembris, anno Chiisti propitio simuS sigillari.
Durandus diaconus ad vicem Helisacar recognovi.
imperii dorttininoslri a vi, indiclionexn.
Actura Aquisgrani palafio regio in D.ei nomine Data yn Id. Mart., a.rinp.Christi jiropitio im-
feliciter, Amen. •':-.-... perii domni Ludovici piissirai Augusli sexto, indi-
' TX.v- v:v": '" :"--::: ctione XII.:'• :;
eddeinhwriasterib.. Acttim Aquisgrani palatio regio in .D.ei.nomine
Ejusdem prg "'
'' feliciter. Amen. '"'
(Anho'819.,'
flnter Acta SS, ordinis S. Cetied., paft, i,scec. iv, :: .,.:.;.'; ;,;X... :.- '.':.,..;':,'. .. ;,.
:... ''; pag;':.220.3.,'::.-•' :'>'_•;:.: :-::. Ejusdem pro eodem monasterio.
iri nomine Domini Dfeiet Salvatoris nostri Jesu : ':::: ,..''.',' . (Anno 820.) ;'.
Christi Ludovicus divina ordinante proyidentia ira- [Ajiud D. Bbiiquet., ibid)
perator Augustus. v ;V ^ In nomine Domini Dei et Salvsitoris nostri Jesu
. Notura sit omnibus fidelibus nostris, quia vir ve- Christi, Ltidovicus divina pfoyidfentia imperator
nerabilis Benedictus abba uria cum consensu i>Geor- Aûgtislus.
gii abbatis Anianensismonasterii, quem ipse ibiderii Cum locis divino cultiii mancipatis ob divinse ser-
successorem elegerat, et monachis ibidem consisten- vitiilis amorem quiddam deferimus, etimperialem
tibus, seu etiam et Nibridii reverenlissimi afchi- morem deceriter imjilemus, et: id nbbis profutuf urii
epiScopiet aliorura servorumDei, cuidam cellulsein ad setfernteremurierationis prscmia capessenda ve-
pago Albiensi super iluvium qui dicitiif Aquotissitse, ' raciter credimus. IdcircO novferitomniiim fidelium
nuttcupante Bella-Cella, Constructsein honore saiicli nostrorum, prsesentium scilicet et futurortim soler-
Benedicli et aliorurn saiictorum, quse niiperrimis tia, qtiia nos divino amore succeiisi, olim pef iio-
c
temporibus novo opere in rebus quas Yulfarius strum prxceptum tradidimus quamdani cellani pro-
comes memorato monasterio Anianensi delegaverat, prietalis rioslrse, sitam irifra. muros Arelatensis
construcla est, privilegium ob firmitatem loci con- civitatis, conslfuclam in honore Sancti Marlini
cessit, ut semper de ipsa congregafibne ibidem eli- confessoris Cluisti, cum rcbus etmancipiis ad se
gerent abbates, quandiu ibi tales invenlri pbtuis- p aspicientibus vel pertiiientibus, roonaslferio Ania-
sent. Si verb contigiSset ibidem illuin iiiveniri mi- nensi, quod est dicatum in honore Doroinl et Sal-
nime posse, ut de pfsedicta congregatione Anianen- vatofis nostri Jesu Christi, et sancfse Maria; semper
sis monasterii ibidfemconSlilueretur; et si aliler virginis, siliira in pago MagdalOneriseiIEf ttinc pla-
quaro oportebat fecisset,.et a Suo prbposito in aliquo cuil nobls pro remedio animse nostr;c, ut pius Dbml-
exorbitasset, ut recior ssepe nominati monasterii nus peccatorum nostrorum maculas tergere ct s.it-
sua aiictbrilale illud emendarel. ' perniS civibuS adsclsci dignelur, quamdam viilaiii
Cseteruni qtiandiu suam profeSsionem benfeobsfer- juris nostri, qnse dicitur Massacia, cum appehdiciis
yabunt, hullatentis qualibet occasione feos ihffestas- suisfhabeiitem jilus ttiintis quadragiiila riiansos, quse
sent, aut ebruro quietem perturbasseht, aul aliquid est ex ratione prcedictaacellse sancti Martini; non
contrarii eis fecissenl. Sed ut meliuS cOnseTvaretur, solum eidem cellse reddere, sed etiam liberalitatis
petiit. ut noslrse Jussione manus rattim maneret. noslfse raunere per lios iniperiales apices nostfos
Proinde has litteras fieri Jussimus, per quas jubernus ibidem corifirmare : quatentiseadem cella ctroi prse-
vl memorati fralres in eodein loco consistentes justa dicta villa perpetiniin JuS et doniinalionem jirsefati
superius taxatum rooduro Deo quiete 'militehtfet monasterii Artiaiiensis eorumque rectoris persistat.
abbatem qtiandip ex se bonum eligere potuerint, p llanc vero villam cum Pmnibus ad se prsesenlifem-
juxta prsemissani constitutioriem eligant'•:et si a pofe juste et legaliter aspicientibus, domibus, sedi-
proposilo suo aliprsurn digressi fuerint, per abbatem ficiis,. ecclesiiS, mancipiis utriiisque sexus, terris,
Anianensis nionaslerii cbrrigantur; el, sicut intu- vineis, pratis, silvis, pascnis, aquis aquarumvfe de-
limus, nullam infestatipnem aut inquietudinem qua- cursibus, molendinis, perviis, exitibus et regressi-
libet occasione, duni bene stium prbpositum cotiser- bus, vel quanlunicunque ad eam moderno fempOre
yaverint, a rectoribus et congregatione prsescripti aspicere vidctur et tiostri jnris et possessioriis est
mbnasterii Anianensis patiantur : sed juxta prsemis- jure proprietatis, lotiun et ad iiitegrum vel inexqui-
sam conditionetii in omnibus quiete vivere valeant. situm prsediclseecclesiajsancti Mart-iiiiel monasterio
H:ec verocellula sub eadem irnmunitale, quam nos AtiianenSi per haric nostrse auctoritatis dbnationem
prsediclo monasterio Anianensi fecimus, indivisibi- donamus atqtie transfuiidimusf ita videiicfetut quid-
E Initium regni repelendum ab anno 815. . .. <=Tulfarius Albigensis comes, Aimoni, cui hunc
h Beiiedictus a LudovicoPio in Franciam vocatus coimialum anno 778 detleral Carolus
anno 814, Georgiumiif nioiiasierio Ariianeiisi suiiro cessisse credilur. Magnus, suc-
successorcm .eleseral.
1431 S. BENEDICTUSABBAS ANTANENSIS. «32
Tjuid rectbres et ministri prsefati menaslerii Ania-.A quam Juiiiores et minisleriales vestri, uf homines
nensisobutilitatem etprofectum prsedicti mbnasterii et fanruli memoraii monasterii in omnibus locis ad
facere voluferint, libero in Dei nomine perfruantur vestra niinistferia peftiiientihus pacem Iiabeant, et
arbitrio faciendi. Et ut hsec aucloritas pef fulura eis liceat cum securiiatc meriiorato monasterio de-
tempora inviolabilem obtineat firriiitatfem,eam manu servire tam in jirivatis quam in publicis et commu-
propria subler iirmavimus, et annuli nostri impres- nibus locis; nec tillus vestrum vel juniorum vesiro-
siorie signari jussimus. rum ulteritis eos audeat despoliare, el vel in flumi-
Signura Ltidovici serenissimi imperatcris. nibus, vel in plagis maris piscantes, vel in aliis locis
Durandus diaconus ad vicem Fridugisi reco- ad prsedictum mbnasterium pertinentibus diversas
gnbvi, --.-'' utHi.tates et seryitia facientfes infestafe, vel inquie-
Data IHIJdusMartii, anno, Christo propitio, vn im- tare, aut a debifo injuncto sibi servitio pfohibere,
perii domni Ludovici piissimiAugusti,indiclionexin. vel aliquid contra legfemet.justitiam facfefe: quia si
Actum Aquisgrani palatio regio in Dei nomine ulterius ad nostras aures fuerit perlatum, et veruiii
feliciter. Amen. invenlum, temeratorem nostri mandati condigiia
;' :; : ,-. X^-' .' suis factis viridicta coercere deereyimus. Propterea
•• Ejusdem pro; eodem monaSterig: ; J8 prsecipimus alque jubemus ut talitef exinde agatis,
.'X ;„ (Anno 822.) '."...'-' ,"
qtialitfer graliam nostram vultis habeffi propiliam.
[AjiudD. Bouquet., ibid.] Et ut certius hanc nostram Jussibnem esse credalis,
ln noroine Doniini Dei et Salyatoris nostri Jesu de aniiulo noSlro subler Jtissimtis sigillari,
Chrisli,, Ludovicus diviha ordinante provideiitia Data xiv Kal: Aprilis, aiuro"Chrislb propitio, ix
jroperator Augustus, omnibus comitibus, vicariis, imperii domiii Ludovici piissimi Augusti, iridi-
centenariis, sive cajterisjudicibus nostris partibus ctione xv.
Provincise, a Seplimaiiise et Aquitanise consistenti- Actuui Aquisgrani palatio ih Dei noinine felifeiter.
"
bllS ': ..'.'-.• Amen. !'
'
Notum.vobis.sit quod vir Ven.erabi.IisTructesindus ... ... XII.
abbas nionasterii A.nianensis suggessit nobis atque : Ejusdem pro eodem mgnasterio.
jndicavit, quod honiipeS vel fainuli meinprati mona^ : (AniiO822.) : :.;'
sterii per diverSa loca consistentes, in ministeriis [Apud D. Bouquet., ibid.]
vestris mujta prsejudicia et infeslaliones paliantur Innomiiie Domiiii Dei el Salvaloris nosfri Jesii
tam a junioribus vestris quani ab aliis hominjbus, Christi, Ludovicus divina propitiarite prbvidentia
Ct nori posstuit habere defen.sionemper jiraBceptumr( iniperator Augustus. ••
immunitatiS, qtiod nos eideni monasterio prbpter Si erga loca divinis cultibus maneipata, proptef
Dei amorem et nostram eleemosynam concessimus, amorem Dei, ejnsque in eisdem locis sibi fanrolan-
eo quod yos sive Juniores vestri dicatis npn plus tes, beiieficia opportuna laj-gimur,;prsemiuro nobis
immuriltatis nomen complecti quam clauStrum mo- seternseTemunefationis rependi non idiffldimuS.Id-
iiasterii; csetera omnia quamvis ad ips.um monaste- circo notum sit omnibus fidelibus nbstfis, prsesenli^
rium perlinentia extra immunitalem esse. Propler bus scilicef et futuris, quia jdacuit nobis pro merce-
lioc volumus ut inteliigatis non Soliim ad claustrum dis nostrse augmento ad monasteriura quod dicitur
monasterii, vel ecclesias atque atria, ecclesiarum Aniaria, situni in pago Magdalonerise, cbnslructHm
iininunitaiis nomen pertinere, yerum etiam ad do^ in lionore Demini et Salvatoris nostri Jesu Glirisli,:
mos et villas et septa villarum, et piscatorias, ma- et sanct* Marise semper virginis, setiet alioruni,
liufacta, vel quidquid fossis vel sepibus aut alio ubi nunc Tructesindus abbas prseesse videtur cum
clausarura genere prceciiigitur, eodein immuiiitatis turba mbnacliorura, aliquid ex noslris rebus tradere;
nomine cbiitineri. Ila quidquid intra liujnsmodi inu«. id est quamdam cellulam nuncupantem, Gelionis,
fiiinenta ad Jus cujuslibet nionasterii pertiricntia a sitain in pago Ludovense, cum omnftus appendiciis
quolibet honiine, npcentli, vel damnum infereiidi D stiis, velquidquid ibi Willelmus quondain comes,:
causa, spontanea voluntate coromittituf, in lioc facto qni ipsamcellularo iii causa domni et genitoris no-l
jmmunitas fracta esse judicatur. Quod yero in.agro stri conslruxit, seu:et alii boni homines per stru-
vel campo atit silva, quse nulla munitione clngitur, menta chartarura tfadiclerunl: nec non in pr*dicio
casu sicut iieri Solet, a quibuslibet iiominibus compago, vjllam quse dicilur Magarantiate; etineodera
niissum fuerit, quamyis idero ager vef campus ant pago in loco qtii dicijur Castra-PaStura, ad pecora
silva ad ecclesiatii prseceptura iromunitatis habeiitero eorum alenda, eum termiriis';ef adjacentiis siiis; in
pertineat, nOn tamen in. hoc immunitas fracla Ju- pago Beterense fisctim nostrum,qui dicitur Miliacus;
dicanda est. E't ideo non sexcentorum solidorum cbtii^ cum ecdesia sancti Ptiragbrii, et Miliciano villa,; et
pbsitibne, sed secunduin legem quse in ecdem loCo in pago Magclalbnensecastfuhi,quPd dicitur Monle
tenetuf, mulctandus est is qui fraudera vel damnum Calmense, silum juxta lluvium Araur, cum ecclesia
in tali loco convictus fuerit fecisse. Pracijiimiis ta- sancti Hilafii, a terroinp ejusdem monasterii Ania-
men vobis ut [tara] vos ipsi caveatis ef observetis, nensis usque ad teiiiiinos eoruin, sictit geiii.lor-nosief
0 Septimania anno 817 ab Aqtiilania distracla fuerat.
U33 CHARTiE ANIANENSES." \m
Carolus bonse memorise piissimus Augustus" traris A . trafietate vel diminutioiie,.jurfe firmissimo ipsas Tes
ripam prsefali fluminis per suum prseceptum ad pro- habere et possidere valeant. Placuit etiam nobis-
pititim a antedictum tradidit monasferium, exceplo huic coiigregalioni, qiiando Domirius abundanter
proprium ingenuorum hbmirtuni, quod itifra conja- largiri dignatus fuerit, decemmodia de oiebdare,
cet. Item in eodem pago illos segos cum ipsa pisca^ id est de tolomena et soiaria; quaiido vero minus,
toria, quantumcunque in feodem loco idenr genilor sex modia. Et jubemus per hoc prseceptum procura-
iiostcr qtiodam ad suura habebat opus, qui est inler tbribus eafumdero villarum praisfentibtiset ftituris,
mare et stagnura, cum ecclesia el villaribus, et pi- ut mensuram clei praiscriptam niissis supradictce
scaloriis, et omnibus aspicientiis et adjacenliis suis. Congregationis yel ejus- successoribus in Arelalb
De silva vero, -quseeideni fisco adjacet, concedimtis annis singulis dare studeant. Hsec quippe auctoritas
eisdein monachis ef eorum hominibus, ut ad usus utTioslris et futuris temporibus, Dominoprotegente,
et ad piscatorias reemendandas, quanluiiicunque valeat iiicohvuisa manere, Tnahu propria subscri-
necesse fuerit ad eorum ulilitaies, accipiant, pascua psimus, etannuli rioslri iinpressione signari jussi-
eliam ad animalia eorum alenda, absque ullius ho- mus.
minis impfediniento,ubi voluerint, etilli et homines Signmn Ludovici serenissimi iniperatoris.
eorum habeanl. Cselera.yero quse restarit et silva et;Q Durandus diaconus ad vicem Fridugisi recognovi.
pascua utantur, et Conies el habitatores civilatis Data XIIIKal. Aprilis, aimo, Christo pfopitioVix
Agalensis, sicut antiquilus usus fuit. In pago nam- imperii Ltidbvici piissiriii AuguSti.Iiidiclibne xv. ,•
ûe Agatehse fiscum riostruin qui vocatur Sita, etin Aclum AtjuiSgrani palatio regio in Dei nomine
pago Narbonense salinas, qtisesunt inpago nuncu- feliciler. Amen. ' ,
..,: '•• XIII,' I
pante.•!>Ad-Signa, quantascungiie eis nosler misstis
c Leybtilfus comes designavit, cum lerminis el late- Ejusdem pro eodem monusterio.
rationibus. Insuper et cellam juris nostri quse est (Anno826,)
constructa in honore sancti Martini intra muros [Mabill., Annal. Bened., II,"124.]
ciyilalis Arelatensis, cum oinnibus quce ad eam in In.nomine Domini Dei et Salvatoris nostri Jesti
eodem pago Arelatensi vcl Avenionensi prsesenti Chrisfi, Ltidovicus divina ordinante providentia im-
tempore legaliter pertinent. Et locum qui fest in perator Augustus.
pago Arausione, vocabulo Morenatus, vel qnse ad . Oronibusfidelibus sanclse Dei Ecclesise, praesenti-
ipsum locum perlinent. Similiter et villam quse dibus scilicet el futuris, hottim sit quia Trtietesiiidtis
citur MaSsacia,ctim omnibus appendiciis, habentem -Veriprabilisabbas, ex monaslerio qtiod dicitur Anja-
plusminus XL:mansos, quse est ex fatione prsedictseP i na, in honore Dei et Salvatbris riostri Jesu Cliristi
ecclesisesancli Slartini. Hsec omnia prcescripta cum neenon et sarictseMariae constmctum, noslrse niaiir
eccleshs, villis, villaribus, domibus, sedificiis, man- suetudini suggessit qualiter Arhaldus comeSin pago
cipiis, terris, vineis, olivelis, silvis, garricis, pratis, Biterrense villam de Cinciano, et casale propriumex
pascuis, molendinis, aqiiis aquarumve deeursibus, compafatione fet acquisitjone acquisivit, etipseAr-
piscatoriis.perviis exitibus el reditionibtis, cultum naldus per suum vvadiumdomno Benediclo tradidit
.et iricuitum, cum omnibus adjacentiis et appendiciis prsedictas res prsefati monasterii Ariianensis, quo
suis, ioltim et ad inlegrum , quaniumcunque juris mortuo missi nostri partibus riostris prsedictas rcs
nostri et possessionis ac proprietatis, prsedicto mo- revocaverunt. Petiit itaque prsedictus abbaS Bene-
nasterio concessimus per hatic nostrse aiictofitatis dictus cleinentiam nostraili, ul ipsas res de Jure
donationem, ad stipendia fratnim ibidem Deo farau- noslro in ejusdem monaslerii ditione perpeltialjler
larilunij et ad subsidia. pauperum ad cunctas ejus- adobtineiidumtradidiSsenitis, quod ita ei fecimus.
dem monasterii utilitales, perpetualiterconcedimusad Petiit itaque nos Tructesindus abbas, ul nostrum
habendum. lla videlicet ul quidquid ab hodierno die prseceptum super hoc negotio fieri juberemus, per
de prsedictisrebus facere vel ordiriare, vel eliam dispo- quod nostris futurisque temporibus ipse etsuccesso-
nere rectores et ministri pfsedicti moriasterii volue- D 1 res sni pfer eiim.sectirius el firmius eaS possidefent,
rint, libero in omnibus perfruantur arbitrio faciendi. cujus petitioni assensum prsebuimus, et hoc riostras
Et nullus ex fidelibus sanctse Dei Ecclesiseel nostris auctoritatis prsecepluni fieri decrevimus, pef quod
de prcescfiplis rebus a nobis prsefato moriasterio vel decferriirriusatque Jubemus, ut quidquid reruni stia-
congregationi ibidein degenti concessis'aliquid mirum prsedictus Arnalclus ad prcofalum monasterium
nuere tentet; nec homines ibidem commanentes Anianum praadonavit, firmum etiriviolabile pferriia-
distringere, nec fidejuSsorfes[lollere], nec, paralas neat; iia videlicet ut quidquid deipsis velin ipsis
requirere,necullasredhibilioiies exigefe prsesumat. rectores etminislri supra memorati monasterii dispo-
Sed sicul nobis ob amorern Dei prsescripta loca cum nere atque ordinare vel etiairi faeere pfo utilitate
omnibus eoriiin apperidiciis eidem cbngrfegaiioni ejusdem monasterii voluerint, absqufeullius injusta
delegari, atque perpetualiter ad habendunr tradere coiiiradictione ofdiiient atque/disponant, el faciant
libuit; ita, Doroiiioprblegenle, absque alicujus con- quidquid utilitati praidicti monaslerii coiigriicfe et
"°
Logendiim, nnteclicloimdidil moricisierio.' cesi Narboiiensi ad mare.
T Ad-Signa cst iocns IvulgoSjgean dictus, in tlioe-: '•'"«"'Leibulfiis,eoiiicserat Narbonciisis.
M53 S. BENF.DICTUSABBAS AXIANENSIS. iioG
convcnireprospexerint.Etut ha;c aucloritatis nostrse A ., cicndis opposuerit, aut aliquani injiislam occasio-
prseceplio firniior habealur, ct pcr futura tempora nem conatus iucrit adhibere, prtcdiclo advocafo
meliiis coiiservciur,annuIi noslri impressionc subter iiijunxiniiis ut nobis renuntiel, ut nosilli, qui no-
earo signari Jussimus. stiam jubsionero neglexerit, secundiini facti sui me-
Hirroinniaris diaconus ad vicem Fridugisi abbatis riiiim retrii.nainus. Dixitctiara nobis pi;e.'ictus Er-
recognovi. menalihis ahbas co quod mancipia de nionasterio
Dala xix Kalend. Seplcmb,, anno, Chrislo jiropitio, tancli Marlini, qnod nos largilionis nostrse niunere
ix iniperii dorani Ludovici piissinii Augusti, intlicl.... ad piasclictuniAnaniense monaslcrium concessimiis,
Actuiu Carbonaco villa palalio regio in Dei nomine pcr loca divcrsa fngitiva sint. Yolunius ut praedictus
fcliciter. Anien. advocalusea quscral; ct ubiciinque inventa fuerini,
XIV. ct sccundum lcgem Ronianara triceniiio se defentlere
Ejnsdem pro eodent monusierio. volneriiil; ei hoc jirscdictus advocaius ex propinquis
(Anno 855.) eoruni circumcinxerit, atit testimonia idouea dedc-
[Apud D. Bouquet., ibid.] rit; fiat de eis secunclumRomansc legis sauctionem,
In nomine Domini Dei el Salvaloris nostri Jesu ul triceiinium ea cxcludere non possit. Et liccat ei
Cliristi, Ludovicus divina repropitianle cleinentia B 1 suas res proprias absque cujuslibcl inlerpellalione
iinperator Auguslus. iiijtista aut inquictiidiiie quiete possidere; et quia
Si pelitioiiibus seivorum Dci Juslis et ralionabili- memorala ad peiagendiim ei iiijunxiiiius, ab omni
bus divini culttis aroorc favemus, id nobis procul hoste vel wasta, sive ab omni publico scrvitio inimu-
dubio ad aHernam beatiludincm prorocrcndam pro- nem existere : quatinus advocationcm a nobis sibi
fiiturum crediinus. Idcirco nolurn csse volumus cun- injunctam libcrius atque utilius peragcre valeat. Li-
ciis fidelihus sanelse Ecdesise Dei et noslris, pras- centiam etiam dcdimus eideni abbati de roinoribus
sentibus scilicet et futuris, quotl Ermenaldus abbas atque levioribus causis aliuin atlvocalum millere,
monasterii nostri, quod dicilur Aniana, ad nostrara qui prsefali nionasterii causas atque necessitates
acccdcns niansuetiidinem, ostendit nostrse majeslalis utililcr iideliterquc administrarc possit. Et ut has
obtulibus quanidain prseceplionem qtiani nos oliin litteras csse verius credalis, de annulo nostro sublcr
ad pelilionem prsedccessoris sui Bencdicti abbalis , eas Jussimus sigillare.
ob amorem Dei ct monaslerii ulilitaleni,fieri jussera- Hirminmarus notarius ad vicem Hugonis reco-
mus; deadvocalione videlicet ad hoe in nostram gnovi.
prseceperamus coinraeiidalioiicro, ut liberius prsetS- Data xu Kal. Augusti.anno, Christo propitio, xxn
cli monasterii uliljlates el necessitalcs procuraie (C imperii doinni Ludovici piissimi Augusti, indiclione
valeret. Sed eodcni advocalo divina vocatione rebus XIII.
lnimanis excinpto, nostram cxpelhil clemenliani ut Actum Stremiaco villa in Dei nomine feliciter.
eamdeni advocationis curam Maurinovassallo nostro Anien.
coiiiraitleremus. Cnjus pelilionem nostris indigere XV.
auxiliis pcrpendenies, divino tacii munerc poslulata Ejnsdent pro eodem monasterio.
conccssimus, comniitlentcs cidem vassallo noslro , (Anno 857.)
Mtiurino nomine, rcrum moiiasterii sui curam, in [Apud D. Bouquet., ibid.]
acquirendis vidclicci Justiliis, ct aliis facicndis. Pro- ln nomine Doinini Dei ct Salvatoris noslri Jesu
pter hoc hos nostrse aucloritatis apices ei successo- ClirislfLudovicusdivina repropiliante clemcnlia im-
rihusque pcr tempora labenlia sibi succedenlibus perator Auguslus
fieri ac dari jirscce.pimiis; per quos pnccepimus at- Omiiibus fidelibus sanctse Dei Ecclesise et nostris,
que juhemus [ul] crania quseciniquepncdictus advo- prKisentilms scilieet et liifuris, rtotum sit quia bhin
calus ssepe dicli monasterii Anianensis, nomiiic adhiic in Aquilania conslilnii, el iiecduin imjieriali
Maurinus, scciindum legeni qusesieril, aul quaircn- honore cl nomine ccclitus insigniii, beneficiavumis
tibusobsliteril, aul jusle satisfecerii, alque legaliter 0J quaiiKlam vilhim in pago Lulevense Auiani mona-
diflinita fueriut, rata et stabilila permaneanl, ubi- sleiii, qusKesl in honore sancti Salvaloris, seu bea-
ciihque ad Ibca et potestates seu ministeria cujus- tseMarisevirginis, et Petri etPauli apostoiorum, at-
cunque eoroitum advenerit, untlecroique de rfebtis que afchangeli Michaelis dicata, pfelenfe*nimirtim
ej.iisdenimonasterii Jiislitianr quspsierit, absque plla BenediCtoejusderii nionaSterii tunc temjioris abbate,
; dilationesecuiidunr j.egemplehjssiiiiam feperiaf,; ai- et pfer auctbfitatem Iriostfanidelegare; ctifayirnus.,
; que qiisereiitibus faciat. Et quia constat idem mo- Sed cjuiadfeincepsdiviiiifus nbbis iliiperiali solio siib-
naslerium nostrum proprium esse,;volumiis et prse- liiiialis, easdem res pptiori auctoritafe roboratas
cepiitius tlt ssepe nominalus advocatus ntilla ullate- ftiisse necduni esse consisterat, venerabilis Ermenal-
nus leSlimoiiia super noslra ejusdem immunitale dus ejusdem" monasterii abfcas nostrce supplicavit
„; •iioiiasierii testes recipiat : sed quidquid juste et le- clemeiilise til deniio nostram "buctoritatem sujieffe-,
;; galitef qiiseSierit sivfe delendefit cum npsfrse partis biis y,ilise,'C]ttce dicitnr Caiissfenas,accijieremerferetur,
testibus, eflectum rei evindicare el perficere studeat. per quairi eas firmius"possidere yaleref. Cui divinp
Si quilibet vero aliquam dilaiionein in jiistitiis. fa- ampre et honore assenstim prcebentesi hos nostros
i437.;; ....... CHARTÊ ANIANENSES. , ;.._ "liSB
apices fieri jussimus, per qups deceruimus atque. A omniiiitcgrilate, sictit a lemporibus domiii et gehi-
sancimus ul jam dicta villa Caussfenascum omiii in- toris nostfi ab eisdem monachis ppssessum fuiti Et
:tegritate sua diebus yilse nostrse beneficiario rnunere locum qui dicitur Auraria.cum omni ihlegrifate,
in dominatione et guberiiatione Aniani . monasterii . "sicrit olim a bonse meraprise Ertiiengarde regiria
rectorumque illitis atqtife susleiitalione fralrum in prsedictp nionasterio tradilum est, Et in pagp Mag-
Deo Dominoriiilitantium persistaf; el quidquid de ea dalonense castruin quod dicilur Mpiite-Calniense,
jurfeecclesiastico et.modo beneficiariofacere dispb- , situm Juxta fluviurii Araur, cum eccieSiasancli Hi-
suerint, iiberam habeantpolesla.te.m_..Et ut hsec au- larii, a lermino .'eiusdem. monaslerii Aniaiiensis
ctoritas nbstra firrriior habeatur.de aniiulP npslrp usqite ad lerniinura rerum, sicut genitor lioster
"stibter Jussimiis-sigillare, trans ripam pfscfati fluminis. .per siiura prsecepluin
VSignuin Ludoyici serenissimi imjieraloris. ad.proprium jam dictotradidilmonasterio, excepto
; Hirminmaris notarius ad yic.em Ilugonis reco- proprium ingenuorum liominnin quod infra coiija-
.'gnoyi, ,"_,.:,,. . ",: ,"-, . ,",,:, ; •' cet. 'El super prsefatum iliivium, Caucinum adi pa-
"vData "XTV Kal, Novcnibris, anno, Chiisto propitio, . scua arraentPruni el alenda pfecbra seti alias utiii-
xxiv imperii dpmni Ludovici piissimi Augusti, " in- tales, cum villulis et .oriiiiibusaspicientiis suis..Et
.;djctionc:xV, .,•:."'••, '.•' .,'•. B alio.loco Comajagas cum (inibus et adjacentiis siiis,
-- Acium Aquisgrani palatip reg'10in Dei noroine fe- seu el Paliares cuni apjiehdiciis suis. Et iii ioco qui
liciler. Amen. dicitur Sogradb.cellulam quam ipsi monafehisedi-
, XVI. ..... ficaverunf cum adjacenliis suis. Omriia Iiseccum
Ejtisdempreeodemmonasterio. omni integriiate, sictiti a mjsso genitoris nosiri Ca-
""'; '. I • (Attno857.) . . ;_ :' .- roli Leydrath archiepiscopo traditum et niarroori-
[Apud Mabill,, Actq SS. ord. S. Bened.] bus per crtices et lerminationes assignatumvfuit,
In nomine Dbmini Dei et Salvatofis noslri Jesu fetab ipsis monachis a temporibus genitoris noslri
Christi, Ludovicus divina ordiriante providentia'irii- ppssessuni. Et in ipso pago, in fisco nostro nuncu-
perator Augustus. pante Juyiniaco, locum quod autiqub vocabuio
Si erga lbca divinis ctiltibus riiancipata propter Fons-Agricolse dicfebattir,,;nunc autein Npya-Cella
arnprem Dei eosque jn eisdeiri locis: sibi famtiiantfes appellatur, quarn proprio opere ipsi .mpnaplii niani-
beneficia opporiuna largimur, prseriiium npbis apud bus suis ajdificaverunt;. etiam et molina dup infra
Dotiiinum seternseretributionis repetidi ripii diffidi- ipsius fisci termirium super fluvium Lero ab eisdem
mtis. Idcirco nolum sit ortroibus fidclibus noftris, : constructa cum pmrii integrilate, sicut hactenus ,a
prseseritibuset fuluris, quia placiiitnbbis pro mer^ G temporibus prselibati genitoris nostri quieto Ofdjfe
cedis nostrse augniento ad roonasteriura qtiotl dijci- tenuerunt; etfnlpr.niare et stagnum locum quivo-
lur Aniana, situm in pago Magdalonense, coiistru- catur pprcarias, qtiem sibi ad porcps alpnduin yel
clum in honore Doniini et Salvatoris nostri Jesu ad piscationis oppoflunitatein, seu alias adjacentias
GhriSti, et sanctse ac semper virgiiiis Marise, seu de locis eremis prcefati monaclii susceperunt, et a
" aliorum
sarictbrtira, ubi venerabilis Hermenalclus genilofe nbsffb CiS per prseCeptum collata siint.
abbas prseesse videliir, aliquid ex rebus tradere uo- Item in ebdem pago iltos segos cum ipsa piscaloria
slris, id est quamdanf cellulam riiincupaiitem Gel- et plagis niariset fiscum nostrnm adliserentern illis
lonis, sitam in pago Lutovense, curo omnibus ap- qui nuncupatur Sita, qui est inter mare etstagiium,
pendiciis suis, vel quidquid ibi Willelmus quondam et subjungit pago Agatensi, cum ecclesiis, villari-
comes, qui ipsanicelluiam in causa domni et geni- bris, mancipiis plagis maris et piscaloriis, cum om-
toris nostri construxit, seu el alii boni hominesper nibus aspicientiis et adjacentiis suis, cum silvis et
strumenta charlarum tradideruiit: El tn prsedictb arboribus supra positis, usque atl locum qui dicitur
pago villani qtise dicilur Magaianciale, el locuin Caraiacum, quanlumcunque vel quompdocunque in
qui dicilur"Castra-Pasiura aij pecora eorum alenda, eisdem locis idem genitor noster cjuondamad suum
seu diversis usibus, cum terminis et acljacenliis "'liabuit opus. Et in pago Narbpiiense salinas qtise
suis. El iri ebdem pago.fiscum nostiTim Curceiiale sunt nuncupante Ad-Signa, quantascunque npster
cum omnibus adjacenliis suis. In pago quoqtie Bi- missus Lfeibtilfuscbmes eis desigiiavitf cum terriii"
terrense fisCumtiostium, qui clicitur Miliacus, cuin riis et laleraiionibus suis. Insuper et cellam juris
ecclesia sancti Paragorii et Miliciano.villa, cum om- nostri, qifaee.st constructa in honore sa.ncti Martini
nibus appendiciis el adjaceiitiis suis-.Et in eodem infra nitiros civilatis Arelatensis, cum omnibus quse
pagbVillain-Cincianurn cum'appendiciis et adjacen- ad eam in eodero pago Arelalensi vel Avinionensi
tiis suis. Et inter confinia de pago Rutenicb seu Ne- prsesenti tempore pertinent. Et locum qui eSt in
mausense alpes ad pecoj-a alenda seu alins usus pago Afausione, vocabulo Murenalis, quidquid ad
quas dicunt Jaullo, cuiii lermiuis et.adjacenliissuis, ipsum locum pertinet; ct villamqua; dicitur MaSsa-
quas olim prcefatp liioiiaslerio per missos iiostros cia cum oinnibus appfendiciissuiS^ habenleni plus.
Ragaiiibaldo seu Fulcoaldo comite tradidiiuus cum ininus marisos XL,quse estex ratione prcedictsecellse
" Coiiilius hoc prseceplum refert ad annuni 856, vero imperii Ludoviciani ab anno 815, quOa patre
iiidictionero ineuiido a Kalendis Seplembris, annos consors imperii declaralus est.
4459 INDEX RERUM ET VERRORLM UW
sancti Martini; seu et insnlam Suburbanam nuii- A Tel paralas faciendas, aut fidejussores tollendos, aut
cupatam, quce cingitur ab omni parte a Rhodano homines ipsius monaslerii fam ingenuos quanique
flumine,cumecclesiis ac rebus seu appendiciis suis, servos, qui stipef lerram memorali mpnasterii resi-
sicut quoridam Leibulfus cOroes per auclorilatem dere videntur, distringendos, nec ullas redhibitiones
nosfram ctini Notone archiepiscopo exsuo aiode aut illicitas occasiones perquirendas ullo unquam
a excambiayit el jure possedit, alque per chartam . tempore ingredi audeat vel exactare prsesumat. Et
dbnationis prcefato conlulit monasterio. Necnon et: quidquid de rebus jircefati monasterii fiscus sperare
iii pago Ueetico doiiamus cellulam prpprietalis no- poterat, totunf nos pro seterha remuneratione prse-
strse, qusenuncupatur Casa-Nova, qusesila est juxta , dicto monasterio coricedimus, ut pefpetuis tempori-
locuni qui vocatur Gordanicus, super fluvium Ci-. bus in alimoniam pauperum et slipendia monacho-
cer, sicut eamet genitpr noster quondam possedit, rum ibidem Deo famulaiilium proficiat in augmen-
et nos olim prsefato monasterio per auctoritatem, tum. Et qtiandoquidem divina vocatione supradi-
nosfram cpncessimus. Haec Omriia prsescripla cumi cttis abbas et successores ejus de hac luce migrave-
orimi integritate prsedicto mortasterio per iianc.no- ririt,"quandiu ipsi monachi inter se tales invenire
Strae auctoritatis donatioriem p;erpetualiter,concedi- poluerint, qui ipsam congregationeni secundum
lims ad stipendia fratruhi ibidem Deo famulanlium, , B Regulam sancli Benedicti regere valeant, per hanc
lila ut quidquid ab hodierno dip fet tempofe.de prse-- iiostTairi auctoritatem et cpnsensum, sieuti in aliis
dictis rebus facefe vel ofdinare voluermt ministrii eorum coritinetur prseceptis a nobis vel genitoreno-
loci ipsius,iibero in ohinibuS perfruantur arbitrio,. stro sibi collatis, licenliam habeant semper eligendi
"Qiiamob rem hanc prseceptionem nostrse auctorita- abbates, quateniis ipsis servis Dfeiqui ibidem Deo
tis prb firmitafis studib fierijussiinus : per quamt famulafi videntur, pro nobis et conjuge proleque
omnirto pfsecipirousatquejubemus, ut nullus ex fi-- nostra et slabilitate totitis imperii a Deo nobis con-
defibus sanctse Dei Ecclesiseac noslris de prsescri- cessi yel conservandi Jugiler Dpmini misericordiam
ptis rebus a nobis prsefaltomonasterio vel congrega-- exorare delectelur. Et ut hsec auctoritas nosiris fu-
tioni ibidem degenti; concessis aliquid abstrahere i'."' turisque temporibus Domino protegente yaleat in-
aut minuere tentet, necin ecclesiis aut loca vel1 convulsa .inanere, manu propria subscripsimus, et
agros seu reliquaS possessibnes pfxd.icti riionasterii,, anhuli nostri-impressioiife signari jussimus.
qtias modefno temppre per donalioiies genitoris3. , Hirminrtiaris notariusadvicemllugonisrecognoviw
nostri ac nostras seu cselerorum fidelium Juste pos^ Data xn Kal. Novembris, anno, ChriSto propitio,
sidere videlur in quibuslibei iocis, quidquid ibidemi xxiv imperii domni Ludovici piissimi Augusli, in-.
proptef diviniim' amprem collatum fuit, quseque) v dictione xy.
etiain deinCfepsin Jure ipsius saffctilbci autlper noss , Actuni Aquisgrani palatio regio in Dei nomine
aut per-alios vOluerit divina pietas augeri, ad cau-- feliciter. Amen. . ;
sas audiendas vel ffeda exigenda," aut mansiones3 ' -
: '. : :
a Exstat iii tafcularioAnianensi, >
;;'\^\':;;IN.IJEX;'RE:IIIJM m VERBOMM"./-•';.
"• - .'•' "
. "'.AD '.;
SANCTI BENEMCTI ANIANENSIS CONCGRDIAM REGULARUM,
In Iwc Indice revgcdlur Lecigr ad riuineras cgliimnarum nostrarum.
V. A' ; lec.tiisin mediodormilorii;967. yuam Acceptiopersona^771.

coramgerere debet de excommuni- Accusaliosui, 1025.Quamsil nlilis,
Abbasqualfs esse debet, 7ESS,769. cafis, 1107. . 1025.- .
Ex congregationeeligeiidns,753,760. Abbatissseofdinaiio ab episcbpo, Acedia, 960. Ejus remedia, 961.
Non neopliylns,;760. Ejus orditiandi 701. - , - ' Achar,Achan,982.
jMio, 762.',Or'djnaiidiii;,abepisoopo, Abbo(,S.')ab.lias,798. , Acta Apostolorum,122|.
•
7t>l; Nonoliitt tenebatur'esse |sacer- Abiactanim,:835. Actuni,coactum,759.
dos, 8!)5. Qualiter pe.ccetinrerum Ablntio niantiumante sumplibnem Adalardus(S.) abbas, 795.
leinporaliuinadminislralione, 7 75.Ei eucliaristi3e,1007. , Adalaricus(S.), 1118. ; .
rcmmonasterii veudefeaut alienare Abnegafesemetipsumsibi,'799. Adustocorpore puer ttianetirnmo-
non lic.el,785. Nqndebet liabere pro- ... Absenles ab oraloriujpro utililale bilis, ne sacrificiuriiinterrunipaliir,
priiim,775.::N6ndebet Ulilibera pb- mpnasLerii,1158,Absentiumcomme- .990.,;' v",
teslate, 782,1019. Sine ejus permissu mbratioin oraiorio, 1315. jE.liflcans suprapelram, vel super
nihilfaciendam,1197. Debet reficere . -,Absolulionisforma.lOSO. aremmi, 725.
cnm "sua congregatione, i25o. Eis- Absolvendimouaclii e xcommunicati /Egil (B.) abbasFuldensis,795. .
dcm fralrum cibis debet esse con- rilus, 1005,1009. - ' iEgrotantesin iiiiiere ul traclandi,
tfnuis,; 1107. LavetVpedes,fratrutn, , Abslentiis,qiiid, ,986. 1039.''- •: ':"-'
1201. Hospitum,1217. Ejns eoqnina, ; AbslinenLia motieraia. 1117.-Quails . /Egroti monacliiiit tractandi, 1089;:
ibid.'Litigare noa debet, 760, 761. esse debeat, 1211. Ut lentandi, 1095,Nonsuiit fovendiin
Culwredebel in dormilorio,9u8. Ejns Abstinerealiqiiem, 986.. «dibtis pareiitum,1096. ,.. •
'
iUl-. IN CONCORDJAMREGULARUM. UH
- j-Egyptiorom monachbriimin susci- Arsenius (S.), 122i. c ''"/
piendismonachisralio, 126-i. Arsesius(S.), 707.
iEquare quid, 1286. Arlificesnionasterii extollinonde- "Cacabus,737.- ,
iEsopusquomodoappellatus, 776.' b'enl, 125.9. Ejusdem artissimul tiabi- Caecilianus archidiaconiis,747.-
jEslate bis cibus sumendus est, tent, 1262.Non accipianl opus sine Giedcnlisalierumpceiia,1367. Ca>-
1137. permissii,12(i2.Koneiigaut dcre invicemiu monaslerionon licet,
jEtas juventulis, 767. Prpfessionis 'suo arb.itrio,793. - opus pro 1366.". ;':.
religiosaeemillendse,'/'67,1507. Testa- Aptipio, 4235. Cselibatus:professio,.1507. .-. :
menli cpndendi. 1509. /Etales quai Ariiiido<)'.iis ditatur, 788, Csesarmale cinctiis,1251.•, ,
faciliusaut diUkiliusianu ni susliiient, ApydptGt, 914- , Csesarspiritalis, 766V; :
'1097. iûeSoiMtSAjio;, 10T6. , Caesaniie du«, 923. /
Agapiusimposlbr;1222.. Asarex Juda, ,1093. Caesarius(S.)Arelatensis,1029.JJins
Agauuensenioiiasteriuin,885.Ejus Aseensj Doinini,1553. Kegula, 710.AlL«nlioin orstibne, 923,
officium,891. Asxvjms, /52.
ctffxVjTy,;, . , Medilatiode rebus diviuis eLiamdor-
Agenda quid, 896. AsiurinsiS.) episcopus, 1142. mieudp,;997,i : , •
Agiicolarumtnos, 1189. Altenlioinoralione, 1108,1214. CaihnialedictiOi94S. .-.
AidanusfS.)episcopus, 1 210. Aitenuatus abstineutia quid faciat, Cainihaerelici,904..
At^s, 902. 1072. Calamusqua^satusnonconterehdus.
1260-
AXTIJlAOoivi), ,Atloii.i1us,72i. ' -..'. :738._- .,'••; "
AXT^VWV, 1260. Audienlesqui, 1010. Eorum' genus Calceamenfamonachorum,1232.
Alabasnum,1200. duplex, 1010. Calc.earium. 1049.
Albuiuuspresbyter, 857. Auguslimis(S.) componiLlibrumde Caklellus. 1120,4133.
Albus color vilandus mona
' ' liis , opere inohachprum, JI73. Ejus Jie- Caldus, 1153. V
1248.. • - .• " gii|a, 7<-8. N uljaui • r.ompo.-uil rcgulam Caligje,1252. Claval», 1234.Fplli-
Alcuinusseu Albinus,895. eremitarum,-712.' Eligil • sibi successo- cantr-s, 1247. ''•':
AloxanderSeve-us iiiiperalnr,799. rem,8l2. Cama,1248.
Alleiuia, 898. Qnando.*liceuduih, 'Aurelianui (S.) Arelatensisepisco- •Cambuta,933 ,=, . ';•'
898, In Dominicis,898. Ejusiiilermis- pus;'ejiisregiila, 71.0, Camisite,1248. •
sio in Septuagesima,898. . AureiiiisCarLliagiuiensis episcopus,• Campsale,1206.
Altercari, 781. . 1173. , _•:;.,:'.:. . " : Cimdelaqnid, 968, Ardensnocluin
Alteri noiilacienduin,quodtibificri Avariliafugienda,1032-.Insaiiabilis, doriniturio.964,168
aonvis, 799, 1320. 731, . Candor,7ti0. , ;
Alto{S:),847. Aviarium, 1046; v Canonicseliorie unde. 1206. :;'.
Amari plusquam timeri .oportet, Avitus (S.) Viennensis episcopus, - CanoniCB "
758. innlieies,-930.
, 891. , Cunonollicimn'diviiium,,:1205. Men-
AmbrosianaEcclesia,898. .
Aydoimis ejiiscojius Caruotensis , sura; quaiii colonus reddiwlominosno,
Ambrosiaiiutn, 888. 952. ibid.
. Ambrosius(S.), 888. Cajiillimonachornmin ronfessione:
Aiuor,praelatierga subdilosqualis , "'B'v, positi, et Deosacrati,4300i
sit, 771,777. - _
Baculiusus apud monaclios,1259. Capilale,1256.
Amphictyon,1105. ::,.",, Balnearum legris conceden- Capitis demissio omni in loco, 866,
Amphilhcalrumspirltale, ,922. usus, 1495.Yelatio iuier vescendum,
Anacborelte,751,733,755,'746. dus, 1084, 1089,-1091. Sanislardius, ' Loiio, 1105. .',.._;." „
Av&tfc>,-, . 10S4.Noxius aiiimaB,' VI084.' Ante cer-
1231.; las festiviblesconcessus,1193. Carmina, 748. , ,v ;-
iblti.
AvotlA;iSavtlv. ; Carneshaud apfoneiidie,.monachis,
ob9.
Avsi.cyttov, . Balneumunde, 1194.'''
' Bancbrmonasteriadiio, 882. 1115,1125InlirniiseiomninodebilibuS
Anakigiuin,889. concessa;.:1083. Eliongo ilineii de^
Anastasiuspapa, 894. Bardi, 1229. . sliiialis,'1.129,- ••;:•.
AnaxagorasClazomenius,863.: Bardocucullus,1229. ; .* Carno.ensis comilatusa quoinslilu-
AvdLS»=»&4,1253. Barnabas| resbyter; 813. -
' • Basilii(S.) liegula, 708. tus, 932. ,
Audreas(S.), 1221. Caro mollibusvestila vires resumi
Augeli referunt noslras acliones monasteriuni.iOTl. Basina Sdiicliinonialisturbat suum adversus aliimani. Veliemenliiisim-
Deo, S59. pilgiial'•mohacliuinreeens coiiversuin,
Anglorumrex contentus cibis mo- Bauealis,987,.' 1297.
naeborum,1217., Be(laolimsanctu.i,;ei:bpal.iis appel CaroliMagiiiveisus; 1217.
Aiiimarumreginoenquamdiflicile, lalus, venerabilis 1 lnrdiiis,1028: - Carricafe,758
772. Bellcrbijfion,962.
Anniversariaepreces pro delunclis mos- Benedicendisemutuo in i ccursibiis Casiueusesmonaclii,864el seq«
fratribus, 809. 1330. Benedicete monachum, Casshni erfor, regula, sanclitas,
Anuorummullitudo paruni confr-rt 1277.Benedicitft,738. 708, 1056.
ad viisemonaslicaeperfecLonein, 948. Benediclioabbatis,889. Ciboruiiiel .. Casula Castequid,736.
Auuuspfobationinionacliurumconcrs- edeutiuni, 1135. Meioruin, 1152.Mo- Calechumeui quid, 1052,, ...-.
SUS,1*65. - liachorumin exilu moiiaslerii,l)i79.- novitioli, 1263. Purni-
1010.
Anselmus(S.)Canlunriciisis,748. Sepliinanariorum,vl074. Benedictio- ' lentes,
• Caiicellus,1:134...; . •
Antecessus,1121,1291. nes .895. ...
Aniiihnna, 896. Benedicti 'S. 1 Begulse perfeciio, Cautus,1154.1001.
-. Aulipolis,1547. . 718etseqq Causa culpa, Defensio, 734.
Amonius(S.), 1117. Biber, 1074.Biberes, 1074. Poiestas,938, 1168. '
783. Bibiiio,991. ", •Causari, 760, 774. . .
Avu;A*ita, . Causarius;761.
Apes siguo ' ad quietem" vocalse, Birrus, 1244.'
1136. Bisac;a,737. Cansalio,774. •.'.;,
jUtat;,912. Boua lafenlia in qnibusdam, 860. Causalor. 760.
, AjtiSta,.1197. Boua,per :qute,Dep' pareiniuhicsi, Cauli, 1289. . v
Apocrisiarius,1209. smit a Deo,724,"Boiium oinneex Deo Cautio,4229. - ,
776. est, 81. Caiitum, 1289.
Apollouiusastronoinus, Cella jegrolorum,971, 1084,1091:
'kzilmxA,1320. Bracile,1256. . 1215. Kovilioru.ni,1263.
A-o«r,8«;tiv, 890. Biatiariiini, braliatoriuni, bralium, Hospiium, Mohacliorum , 1178.Senuni, 971. Va-
Aposloli opus corparale faciebant, 1541. riae ejus acceptiones,1085.Cusiodia:
11X0. BjlSiov, ilna.
Aqusenimiuspolnslioxius, 1113. . Breve seu brevis,,11S3. quot iii una olim monachiliabitabaul,
Ara Ditis el PruserpintEsublen a- Breviai'iuin,!8f59. OTl.Utparadisusliabenda,805.
966. Bruta ineuinesoliminler dsemoiiia- Cellararii dotcs, 1041.Vasaei cbnsi-
nea,
- Arcellte,455. 1010. gnanda ab hebdomadario, 1048.Ne-
coSconsislebaiit," fratrum
Area quid, 1184. Buccella,1155. glector ' judicanduscum impiis,
: Arelate TertisB, Sextse et Nonaj Buccellariimilites, 993, 1047, 1050, : ,-
ofiieiumquandoiustitulum 903 Buccellatum,993.•••.* Cellnnum,.1023.;--
364. Burgundiofara, 853. . ;
' Cellarius, 1041. , ,. ;
Aciot^fioy,
• A'ristomeues,-863, Xsiv.«tt5;«voS,101.0, •'•-
Buiguudolai',835.
\m INDEXRERUM ET VERBORUM *n,,i
x.tp,v,!0!0. Communfcare, 1211. Disboliexsuffiandirnos, 1040.Qua-
episcopiis,998.
Chiisiiniiis Communicatio virlutumel bonoruni liter inonachosperdit, 796. , ;
" CliilpericusBurgundiohumrex, 712. spiriialiuminter monaciios,960. Diacon,132S.
1236. .
xi.aiv«.; : Comrimriilef, 817. Diacoiiatusgenussacerdolii,1523.
1256.'
, xi-totvtiv, Complere,830. Diajiainmorbisqualis esse debel, ' '
.;*Ws,4245. ,-...,. Complelii, 853,913. 1088. .:.
Christus via, 844. Ejus passiones Completio,1151. DictarepronUntiare,1168.
imitandae,1025.Flevisse legitur, non Compleioriiim, 915, 1147. Diei iniiium apud Judsos et Atbe-
n on
risisse,, 865j,:;Pfaiidisse legiiiir, Coinpluticiini monasleriuin, 1 142. nienses,1143. •.'.'.
1115.Prandisseprebaliif,1145;a et i>, ConcordiaHegularum,715,718. Dies"quibusVsponsus est nobiscum,
776. In hospiie siiscipiendus,1215. . Confessioculpje,1025.Nunrevelan- 1555: .;;:• ;
Sub vullu pauperis,1049. da, 834. Venialiunicuilihcl, 1028, Dietmarnscellerariuspoenasinferni
Cbrodieldis monacha. t urbat suum 1050.Tnrpiumiipiierubescenda,817. evaditol) charitatemin fralres, 4045.
nionusterium,,107i. ..'".'•. Ejus ulilius, 835. Huniilis,866. Aiile Difficilioraad " abbatem referenda,
Cibimonachorumiidem,1153,1165. inensam,.85i.Ter in die, 855;Coufes- 941.
Abbatis et mbniicliorumeliam iidem, sio pfo capsaseu fabernaculn,1500. Dilectiocarnalisfugienda,947.
932.Senummol|eset delicati,1100. Confiieiiiihi
" ' Domiiioquoniain'bonus,- DionysiusExiguus,1210. " -
893. "• : At.ivy.ta 951: " - ••
Cicindelus,1149. ; St'i'jj'.t)5,
Cilicina vestis vilarida monacho, Confileriquibuspporlet, 846. DipiyeunTquidj 762.
1230. • -, Conradus rex lioaianorum, 917, Alr.'jp^5
o-fTO;,995.
Cilicium,1015. 1217. Dirigendi fraires in via quompdp,
Ciitcti dorinire tlebent monachi, Coiisentientesalieriuspecratoa'136i:'1543.
961,966. Consilinmsumendiim, 791. Quomo- . Discinctilascivi,4251. . -
iCinguli solvendimos " pelemlo,ve- do, 791. Sineillpnihilfacienduin, 795, Disciplinaprpflagellatione,812.
niam, 1012, 1013. 797. ; ",.."""v,.;:.:'' ':- DiscipulusChrisliverus, 745. V
Circa quid, 1178. ;.. Consistentes,1309. Discrelipuisvirtus,739,1117.-:
Circarequid, 1178. Consuetudinisvis, 867. Dissimularepeccaiapusilliestâni-
Circelliones,748. V Consueiudpprp ahnpnaet viciuSP- mi, 771 '•:,.•-.
Circellnmquid, 1559. litis,,HC0. Distrahere, vendere,426t
:: Circitores, 1178. Contentin fugienda, 795. Disiribuerc oportet cuique prcut
Circunicellibiies, 747. Conlicinium,.87b. .""..: opus est, 1067.
Cisterliensium
' ' inonachoriimdevotio, Cbutinenliie ' iaus, 1125. Mensura, "'Distfingeret,aiMri.c.tusJ 1375. :
'917. ,X<" 1127. ....' ::: Diviles in sieo.ulo i ion exlollanturin
Clamitatio T usticitatissignum, 991. u l
,Convalescentes tractandi, 1089. menasterio, 1071.
' Blandius lovenfli,
Clamorvitandus iu oratioue, 955, Convenireqiiid, 897. 1072.' : •'" -. . •
1^13. ':'.- Convenlusabbaltiminilio mensium, Doctrinajgradnsin Ecclesia,740.';.'
Claudiiimp. soeordia, 7 72. 786. DoecIduniieus,94S.
Clauslrummonasterii,ejusquepar- Conversi,752,1552. Dominicodie non est operandum
tes et usus,4179. Conversibnismorum vPlum quale, manibus,1182.Jejuiiare nefas, 1140.
Clnvesmonasleriiet officiriarum no- 1266. : •Aqubid insl.ilutum,1535.
Cledaiidsesunt abbuti,1541. Coqiiihospilumad annurti,1218. Dominicarum supplementum in Qua-
, Claviin caligis, 1221. Qnales, 1224. Cbqiiinaabbatis, 1217. dragesima, 1146.
ClavisIbrensis, 1222. Corona clericorum, 1244. Domna,1528.
Clericiolimarlilicios.ibivictumqnae- Corporiile,1301. Domnus,1328.
rebant, 1175. In iiospitium exceplis Corpus,cpngregatin,996. Domusvarias, seu Ciassesln mona
major jionns exliibendiis esl, 1210. Crapula'fugienda,1415.— Unde di- sterioS. Pachomii,947. SUPS
Possuntrecipiin mnnaclios, lotS.Qno- cla,411o. DonalisUB fiequentius psahnps
modoih mouasleriorecipiebdi,1315. CrassusiYO«,To5,.863. canebaiii, 901.-^-Donatisiarum,psal-
Habitumonachicodonabamurautc aii- Crucissignum,1137.Paniolim im mi, 916.,
num elapsuin, 1313.Monacbisub po- pressum,1056. Donatiregula, 712, 715,
. lestnle episcopi,1522. Crucims,911. Donalus(S.) abbas,715.
Clusnra,10 7, Oiciiila,1229.Segestrata,1233. Donains(S.) episcopusVesonlionen-
Cothlearsignare,etiambere, 1228. Cucudio,ciicullus,12s9. sis. 7l'5.
"746. , Cttcuma,757, 1234.: Doriiiirein tino locodeberilmoiia-
Gochleariuni,831.. Culpalat'1'.n's.cui revelanda,1025.In clii, 965:Kefaspostvigiliasnoclunias,
Cecnaolimvesperlina, 1 145.In pran- ejus aniinadversione quaesmltcoiiside- 875,875.
dium mulaia, 1156.Adeamiiondice- rau.la, 983. Dorniitorium,939.
balur psulmus,1165. , Cuminum, (199. Dorolbeiis:R.), 820,1065,1087. .
Cceuokilae,'750, 753, 755. Cyrsus'pro horiscanonicis,1161. Dursenniis,731.
Ccenobilicie vitailaus, 740 et seq., (Juspus quid, 1235. VDosiilieus(S.j, 837,4068, 1083,
746.
• Coenobium,753. . Cypressuv.fivirga episco^brum, 10S7. .
954. Dubialux, dubiusdies, 1189.
Cpgilationesmaleepraelalorevelan- : - Dtilc;aminadiebus feslis inonachis
::'» ;;
dre, 846,848.Sanclte.in leclo haben- danda,1121.
die, 969.
- Debrkire, 1134. Di.plexanimo,1351.
. Colljilio,979. Dccahare, 1001. Duplicilasin oralione,951.
Collect', 1155.Dnplex in monasleT Deeanus quid, 938. Officinm, 9 62' Dura omnia' pradicanda novitio,
riis S. 1'aclioiuii,986. Abeanonexeun- 930.
Qualitereligeniliis, in inilil.ia, In i a 1264.
dumsiue liccnlia, 1156.Colleclaeora- clauslris, - in iudiciis, funeribus, Dyas,731,
tionis liirmiila,831. Ciijus erat eam 949.
dicere, ibid. Lcco beiiediclionisposl Decas,852.. " E'
Evangeliuiii,8 )4. Decurio,949. ;
Colmannus(S.), 1217. Delendere invicem in monnsterio Ebrius quidam pro marlyrecullus,
Colobiiim,1257. lion licet, 1559.. 748. '
- Colorvesiiuinqualis,1251. llejejuiialus,1552. Ebullire qniil,1157.
, Columbnnus(S.) abbas, .712, ' . 881, Delicaiile\ius et melius habendi, ET/tipiov, 1237.
1227,1258. . , 1069, 1072. ligredi monasterionon oportetsine
ColumbiB (S.) Tabennensisprscla- Dep sr.iiins,1553. 1348,1531.
perriiissu;884.
ruin dicluni,938. Desideri;)nnniinplenda,858.
Comamnnlrire haud decel. niona- Desideriusimpostorpsendoeremita " Elpv]nx&, _
126."».
EiffttY&uttEvoi,
clium,1244. 747. Ejeclioex monasterio,1287.
Coniedereanie slatulamlioramnon Detracliofugipnda,806,1072.' Eleazarus, 1124. '
debet monachus,1160, 11S3, lltii. Detracioiispn-na,973. Eleciio prielalorumjuxla ordiilem
Nequeexlra suiimmonasterinm,1210, Deinn iuquirere quaiita iiilcnlione receptionisnonfacienda,931.
Uuando id ei permhlilur, 1211. upbrtet, 952. ' - Eleemosyna, 1226. Omiii petenti
Commealus, 9i9. Deiis nionas, 751. V daiula, 1049.Quodanda esLiniiiniiu-
Commendare, 942. Deus Detlsmcus,clc., 893. stpri", 1001. •'.-
Coiumeiidalum, 911. AlVT!C«pi55, /80. EuiuiaiiuelCoimieiiusimp.,1153.
*"*>* -IN Rn\cnitni-\M REGULARUM. liiC
EncraliliefiKfetici,1222." :"' : I
Kal.-Jnn., 1111. Glullo, 737.
EvSu[ts, (49; •- Eercul.i Irairum teipialii, 1107. Glutliiin,757.
Evvaxtt,810. Feria quima non jejuiianJuni,1200, Gosuiniis(i$.) abbas, 871, OGl,
Eiilliecae763." '
1144. 1123.
:fc6SM,1220: ' ' -'". '.. :"=•" ' Ferire monachisnonsunt super ter- Gothis sabbatum celebre olini,
EJAdVtiv, 1220. ..' ;';' rani, U2S. 1113.
&u}.u/.vio;
vyjaf.ajit, 9'I5. Feria: i:i quibus jejimiii conquie- Giadiiiimbumilitatisralio, 837.
Fpiphauius:;(S.) Ticini episcopus, sscunl, 1159.
I
Gr.Tciquidiimlollemes ossa iuor-
1085. FernandiisCaslelliE rex, 1217. ti.oium pro rcliquiis,747.
non
Episcppi denent prrecipere mo- Ferinenluni jusMtiM 1, 769. Granima qnid, 1130.
nacbisut edant volatilia,1125.Miltunt Ferramenta spirilalia, 813. Ferra- Gianum leguniiiiisnon conleiniien-
eillogias,1221.lis iricoiisullisnoiiest meuloniin i '
cura ut gcrenil», 1033, diun in monatipiio,1077.
:
ejicieodusmonachus,1038.Ebrumpo- 4056. FerrainenLuinquid, 813. 1038.
I-pa-.tT-.v,
leslas in presbyleroset clericos mona- Ferreolus ;S.) marlvr, 711. Giapluariiim,1038.
chos, 1525. Ferreolus (S.) episcopus Lceliren- Grapiiiuni,1057.
Eptaticum r.uid, 1146. ' 711.
sis, Grale, 836.
E-optiSiov, 1251. Ferrenlus (S.) episcopus Lemovi- Gr.iti.-epost cibuin agendiein eccle-
feoff..v,1231.". •''."; <
censis, 711. s
si;i,1155.
Equorum mtiililudo in abballms -Fe lin.indnmad opusDei, ! 101. Gratus, 836.
damnata,787. ' Fesi;.s''iiebuspulmentariaaiigenda, Gregorii(S.) Neocsesariensis, 90D.
Eratp.slheii.es, 776. II22, 1124. Gui(Jo(S.)'abbas, 1026.
';.
" EremiiEe; 75i;, 748. "Ficlilia inonarliormn vasi, 1075. Giiilielmus(S.) comes,813.
Ereniiiio.usslatus non obest volo Filii nobiliumvel ignobiliuin uon Guillelmiisl.ondoniensissodiliosus
:,::::,:; l
snnt in monasieriis docendi,1098. suspensus,pro ui;'iivie cullii-;,74-7.
-'lstabilitatis,4266.
Ermihbidus;: (S.) abbas et mariyr,. .Fimbri.e, 748. Gyrovagi,735,736.
768, 7t8. : ' "'"': "';": Fiiuclla, 1353.
EvangelimndumlegUur,stare ojior- Finis malus,802. II
tet,595.- "•;;. -;.;'; Firminus (S.) Ucclice.isis ppis:o- Habitns monaclinrumsimilis, 1196.
' -'' 711. <
1. .Eyyap-.tTTia,.902. . , VV 1
pns, Oidiuanisi-cuornalus, 12H Non]>re-
EueharistiiEsnmptio in pafasr.eve, Firmitas,1224. l
liosusnec nirnisalijecius,1213.
1202.Qhaudo' '" suinebatura nionacuis, Firmus, 12^8. Minmp llallieislatpusisauclnrcom-
1050. ,.;... FlagellalionisPauli labula anliqiia, nieiuarioriini ' in Kpi-tolasPauli, 1030.
EuchitBehoeretiii,1175. , V~~. 998. Hebdomadtesanclsejejiiniiim,1202.
Eugendus(3:) alihas, 12^?f. Flavius Ithemensisepisconus,553. Heliilomndririi culiua', 1075.
, Eugeniae(S) iiumilitas,1238.: Flenles quiuamdicii, 1009. Ili-lciiusiS.) cpiscopns,b76.
Evirescere, 821, Flcxtipsa veiba, 828. liellcn inonachu-,876.
-"" Xuniilw,1213." " Formaria, 910. Forniaruis, 910. Uemina, 1129.
E»lori«, 1223. , Formosiuon suut aliis ni-.-ele.en.li, Ilcraclii eniscopielcctio, 815.Suc-
Eulogiaevaria significata,\1223. Non .
782.. (cessorsanctiAiigustini,815.
accipiendaa mbnachissiiie permissu, Fomicalionisreinediiim,818. llpiiuca (H.),847.
1226.Ejusiisus, 1220.Noudabaiurex- Forli<r pro mnjoie,703. llieme scnii I indio edpndum, 1137.
comriiuhicatis,1224. Forluilu, 1102. Hierax lixrciicus, 916.
Eulropius(S.) Yaleniiniisepiscopus, Fossatum,8',9. Hieronvmu*(S.), 707. Ejus llegula,
'715. " Fruciuosus(S.) abbas,711. 108.
Evoriacasmonasterinm,853. " Frucuiosus (S.j ejiisiopus Braca- Uipjiiassoplnsla,11S3.
, Ex.-igella,lEiyiov, 1511. Tensis,711, 1112. Ilipporcgius, 825.
Excoinmiinicandi mouachiratio seu 'Frucluosus(S.) episcopnsScguviun- Ilisioiia. 1283.
normaantiqua,520: '•
sis,712. Ilomicidaaiiimarummaluspr;e)alus,
Excommunicaiiquis debeat, 975. Fiuticare, 8S9; 78S..';. .., '.';
Exconimunicatiin celluiasseparatas Fulgenlius (S.) ' episcopuslius, en- Hominisnatura, et perfectio.septe.7.
retrusi, 1002.Se eis jungere non.li «is, 172,454. i
nario consis.tit,899,
cet, 1015:el seq. Licetf esalulare,999.: Furti reusut tracfandus,lOOO.Quasi Houor olm lriohacliiset clericis PX-
Quoiiiodpsatisfaeianl,1009.Ante fo- »dulterhabendus,1000. I
liibiinsi 1339,.„,; "
rtrs eccl.esi3e,1002. •1167.Hora operis Dei a qiio nuritiand.i,
Excnmmunicalinad"certos dies vel :'" :.;;V":"'"V:-'V-G-: " "'."; — Hornreieclionis, 1137,1141.
—HorEeincpmpelentes,
' annosolim determinata, 995.Benedi-
ctina major,999. Galbanatiis, 1243. .
'
moliasticispxerciliis:
11S0.—HPive
Galbanis,12so. coiigniic, 1173,
Excanico, 758. Galbanum, 1 243. V 1181,1182,1187, 1193. — Horie ca-
Ex corde recitare, 890. Gallela,1155. V nonicne uiideappellala?,1203. Possunt
V Excusafe;quid,1266. Galli (S.) inonSsterium,835. Ejns 'recilari lal>or.'indo,,'103l. Enrum oiim
Expansis iiiauibus pr;ir'p,9 23. ' disciplina,917. '
diversiias, 901. (Jtiindeciiiliii mona-
Exponere, expositio,127l. Gallica,1054,1246. ;
slerio sancti Fi-ucluoSi, abbatis,, 786.
Expulsioa inoiiaslerio,988. 1262. ' :Se''lem
G.iillicarii, diiiniiE,"l-)03.,...,,.
Exsufliare,1020. " Galliciniuin,8;73. Hofatici visio, Mo7-. '-,^';,
Exuviai,4283. ' Gallicul.-ij1547. Hordeaceus panis cibus pa;niteh-
;F . Gallogrseci buccellafii, 99S; I
lium, 1001.
Galnabis,1218. Hortulaniofficiurh,1345. V
Fabulis abstinendum in ecelesia, , Galvus,124i. ''.-,. Horlusin moniSlerio,1342.
989. rapiv,1546. Hospites(|iiJiler suscipiendi,l2l5.
Facilergium,1058. Ganim, 1346. Diicendiin omoniun, 1216-Iisservi-
Faciis inipleuduni qnod docelur, Gastfimargia751. re "de.betnpvitius,1261,.1275,1277.
781. 7ul.
rttffTptttapYO;, ': Eorum advenlil aliquid fpa.trjbusa.u-
Familiaritas particu.ans vitapda, Gaudiuiuspiritale, IJ^S. geniium,1122.Jtoriimcusloilia, 1221.
1152. ;••'. . Gavisci,10S7. V . , Slabililasin monasterio,1222.Hiima-
Fara (S.) abbatissa,855. Genbvela(S.), 1533. . , xiitasqnalisest eis 'exhibenda,1?.l(i.
Faro _(S.)episcopus,835. Genuapsculariin sighumreveren- Hugo (S.) abbas.Cluiiiacensis, 1117»'
Fasciispedes involvere,1235. liiB, 764. (juando in ecclesia curvan- Humamtas, 9 92.
Favus riieliis die festo palribus ab tur, llfi. Ilmiianum,992.;
angelisdalus, 1121. , Geiluflexionesin oraliohibus, v 1205. Hiimlierlus discipulus sancti Ber-'
Feminalia,femoralia,1235.. Inter (isalmos,930. . inardi.865. :.
Feininarum familiarilas' fugienda Georgius (S.) monachus martyr, V Hnmilis sullerl omnia^1553 "'
monach|s,987, 1526.Feminarumha- 1083. •-.'... - "• • . Huinilitas,833,1555.; '•.
bituTifi induiiKal, Jan., 1141.Femi- •'Gerardiis(Bi)abbas,798. H.ymnia sanctis Pii.tribuScoiiiposili
"V, l'nEcclesiacaui
nis sacras pallas langere proliibilum,. Gillb,986; • . . : possuui,888". . ;" ;•
.1501. Giilonarii,986. . '
Ferarum profusamnUitudoin circo, Glbria 1'atri, e!c. Diversa ratioha '•i;-:. , ".".: i
et in' amphithcairn,921. olim ciini •snliiiun,'885. Ariauoruui, Ihices, 717. '
Firaruai formain bomines iiiduli 886, In responsofiis,889. .iisiE,718.
U41: '.'IKDEX RERUM ET YE.RBORlM 1448
ISuxvloal, 718. Joamies (S.) Alexaridririuspatriar- LecllonesNocturnoriim,892.
1568. :
iSiiiiTvit, cba, 1049. Lectoris mensa; benedictio, 1107,
Idoneus, 962. e Jpannes(S.)ClirysosU,1105. 11110,
Jgnis eruinpens sepulcris, 856.Ex Joannes (S.)Evangelista,1221. Lecti monachorumfrequenter visi-
silice elicitusiu lucernario, 907. .leaiines(S.) Gualbeiiiis,12I7V . tandi, 804. In singulis singulijaceant
I
Imilalio, 868.; Joannes (B.) Marre episcbpusCon- lnionaChi,,uon 1 duoin uhn, 969. Ih.-eis.
Vlmperanti conlraria legi Dei non Jomensis, 787. jiia' o;aijo,et ineditslio esse debet,
;.;:. '.]
obedieiidum,1.570. Joca monaclii.siuterdicta , 990. .;:1119.Eorum stramenta,1236.;
Imperare nihil debet prselatus qned Eliainhonesla.vilanda, 823. , : Lectisternium pro leclp, pro sa-
Dcnipsepripr fecerit, 767, 781.—liu- Joseph (S.)=faber ierrarius, 1186, cro, 965.
perare oportet monaehovpluiitalie]us Fabsr.lignarius, 4186.V Lectrum, 889.
contraria,1297. Judicare quemquam non oportet, Legerenses
" monachi, 837, 1215,
.:
,1557. "
Imperatoriseu regi ut Deo paren- J38._ JhdiciaDei timenda,807. V. Lebnlius patriarcha Antiocheuus
duhiest, 816. Judiciumprojustitia, 756.
Imponere'.'psalihum, 1168. Arianus,,887, .
: Imppsitip,1168. Jugum Chrisli quibussuave, 820. Leporiuspresbjter Gallus,812.
Imprnbitas, 975. -Juliamis(S.) Saliba,901... Leporiuspresbjier Afer, 813.
Imjirpbus,975. Junci inadefacliad laciendasmattas, Lerinensesmonacbi,1031.
Impulsare, 1272. 1548. Levilonarium,1257.
Iri impossibilibusobediendiim, 13W. Juniorummores,707. Oiricium,796. Lex diyina, 1216.
Inasqiialifaspro morbo, 785. Jurandiconsuetudpabjicieilda, 12511 Ljberti duplices,962.
liichdatioboni non esl sine gratia — Jiirare preliibitumclericisel mona- snfTiciat Libra sancti Benedicti,1114. Cna
Dei,723. chis,'810. in die monacho,1114,1120. '
lncipie.ntes n ovitiidicli, 1250, 1265. Jnslus(S.) martjT, 1141. llomana, 1114.
lnclusi in moriastefiddiipilices,971. Jultaquid, 1133. Librorumpiorum ectioquamulilis;
Inclusionisin monaslerio bonum, paganorumnoxia, 1177.
1557. ' }£' Ligatura, 749.
Inc;essusqualis,808',:867. KaxxaGl), lOt. Ligni usus pro campana,1155.
Incorrigibilesluonasterioexpellen- Kal. Januariijejunium,1141._ Ligula, 851.
di, 1029. 1248. LiiiPis uli nnn debet menachus,
monacliusquid faciat, KajJLKTLGV, 1246.Neciineis fascielis,1252.
Increpatus KavS^n, 9 ()8.
1373. ' 1203. _
K«v«bv, Lingula,851.
Index pro cariipana,966. 1251.- Linostimavestis, 1252.
•Kaxavil>TiOV, Liquanienquid, 1546.
Jndicere, 1200., KVXlafia, 104.1...
liifiinset puer ideih SanCtoBenedi- KtWafixov, 1025. Litania,895.
cto 1097. Littera iiicoeptanon perOciehdaau-
KtMdft-.v,1023. ditosigno, 1137,1162.
Infdiitiumcetas,1196.Eorumpolio- KaUfio?, 1041. -
nes, 1156.Ut puniendi cumfalluntur Litlerarum neglettus quid peperit
in oraiorio, 1165.Iiidulgentiushaben- . Kiumv,1084.-Ka-/.v„1081. monasteriis,1568.
di, 1197.(jualiief tractandi,1100. 10S6 Lilterae non recipiend;p,nec scri- "
Inlefipremse omnibusdebet judi- KoSpnv^ apv|;, bendsesihe permissu, 4 063, 1223,
KoiTCV,959. ' Lil.terte commendatitise,1008. So-;
care mnnaclius,857, 1129.
KOTW.-IJ, .1 .
Inlirmietiegfolidi(Terentia,1023.— Ko/l.l:fiov, 851. liilofite, 749. •..''.
Iniiruiifratresultractandi, 1085e( se?. Kpaoii,1103. Locutio.fngieuda in ppere Dei, 919.
Cuineis plus datur quam caetcrisIion Kfkio;,13^9. Ao-[o;,796. -
debent esse elatiores, 1068 el seq., , Kunivoitfiit,,, 1205. Loqui non debet monacliusnisi iii-
1072. Eorum cellarium et coquiua, K'jfa,Kufij, 1329. terrogatus, 861,1210,1221. Neccurn
1085,4091,1092.Quomodo se gerant, 1215.:
Kufia!:ov, .V. hospte, 1551,Nec Siecularia,155ii
1085.— Iiilirniumanimo Irequeiitius Kjiie eleiseu, 895. Lordicare,758.
operari oporlet, 1095. ' AofSov, 7o8.
K5fis,i329. Lotio vestimpntorum,1251. Pedum
' In gratiistuis, 836. Kufij,1329. in coenaDomini, 1201.llerumJn pa-
Iiigratus,'856. ;
lngredi, ingressus, 867.— Ingredi rasceve, 1203".
hon licetmonachoin cellarium et C<E- I.aber manuummpderatusesse de- Lucernariumquid, 903. Ejus cele-.
teras ollicinas,1549. Labpr manualisin brandi''ritus, 903. DuplicitersumjJtum,
bei,H84, pllicip '907. ;' ".
Injuriosus(S.) episcopus,904. 797. npcturno,881.
IiislrumenlabonorumPperum, Laborandummanibus 1184. LucillamulierDonatistarumfaulrix,
lnterdiana prandia,1119,1159. quare, 747.
Laboransnon plus requirere debel a LucretiusepiscojmsDeeusis,729.
Interratiea, 1993. consuetudine, 1 124.
Interrogalip, 1156. Lumboruinacciucliocaslilaiissym-
Juticte,765. J.sena,1236, 1256. bolum,"1250.'
'Invidia loinienturn,tortor, 752. " Laici'
; reiicere cumfratres, 1532. L n
.aici ondebent Luinenoiferre, 906.
_,}nvidoruml'(igeniuiri,iE>77.— lnvidus AajxafYia, monachis, 1 253, I.uminis exslinctio in parasceve,
•
cohtentionis amulor, 1577. Alterius 751.
LatfiafYo;, 1203. Accensio in Sabbato saucto,
nierilumin sui lormentum convertit, Lanipades vilreje, 968. 1205.
1378.Vix alteri subjicitur, 1578. Lamlida mater Cypseliappellala, Lux dubia, 1189.LuXin dormitorio,
776. . _,
InviiosDeusnoiiconverlit, 1036. Lamberti cujusdam ssecularizatio , 1148,1149. Luce diei oinnia ageuda
, Ira non perlicienda,800. 1304. in monaslerio,1159.
Jracuridialugieiida,812. ,. LuxuriaBorigo, 1118.
Isidorus (S.) episcopus Asluricen- Lamperiushsereticus, 900. V Ltixuria,redundarilia, 827.
Languidus non debet edefe qute- -
sis. 714. . cunquecupit, 1036,1088. Auy.va.l.ia,905.
Isidorus(S.) episcopusHispalensis, Largire pro largiri, 736.- Au-,tvi«6v,905, =
7i 1. Ejus Kegula,721,1051. Laudes quid, 895. Pro alleluia, Aixii, 1189.
879. A'jxo=o;, ibid.
Laudes Deo silvere statis horis ve- Lyra, 899. -' '"
3 .'"' -"
tus Ecclesiaeinstitutuin,899. ;:':'.' '' 'M.", '"'v:;'
Jaculatoriseoraliones,934. Laus libi.Domine,elc, 900. Mscariiplnres,707, 708.: .
. Jejunium, 807. .Helaxatur segro- Laus perpeluain quibusdamEccle- MacariiHcguladuplp.x,'707,708. =
tis, 1095. Nuliuin nlim a Pascliate siis','885/ Sli&-eti3s discinctus,1251.
ad
usque Peiilecpslen, 1J57. llsquead AaOpa, 7o2, 73p. • • Mafortes,1258. Mafortiiim,1238.
nonam,1163. Monachorum.,-• 1160. Aaupf.Tal, 732. MagislriRegnla, 713,714.
Uuartae et sexlse feria?, 1158. Kal. Lavacrum tegrotis concedendum, Majorqiiis,.i0J;8.;: -
Jari.,il41.Quadragesimse,1157,1198.''1089;'1091':"" . . Majordomiis", 952.
Hebdomadiesancta?,1202. Parasceves, Jjazarusdiaconns,815. exemplasequenda,859.
1202.Sabbaiinicur liullalit memioa Lectioin h-clo,1117,-]n mensa,1101, . Majorum Malaalteriusrevelare quandolicet,
nanetoBenedicto,1113. 1107.In mediorefeclofio,1107,1110. 800. V , -
Juanuisabbatisresppiisuin,820, Lictioui vacaiidurn,1176. .. •Malcdicefenoaôporte!,806. - '
iHA , IN CONCORDIAM REGULARUM. #50
Malorummaterieset causa,815. Misssecelebranda;horse diversae, intricarimonacbi,743.Negoiiamona-
Mandalum,1015. 912. '";;' sterii nonsuntcommittenda juuipribus
1013.
M«V84TOV, Misswseu collectseinter psalmos, ctniiper.conversis, 1358.
10.15.
Mttv&«Toyipo«, 879,911. Neocsesarienses cleiici, 899.
Mahbus expansisorare veluscon- MissseSabbalisar.cli,1201. V N»oitaTeTs,
1263.
suetudo,923. Missaslenere, 1314. Neryaimppralpr,783.
Marinaliones, 889. Mithreset Mithriacasacra,1141. Nicelius (S.) laburat suis nianibus,
Mansio,1351. Mixlum,1105. ; H75. Scnrrililalemfugiendammuna-
Manuale,889. 800.
Mwjcrwiwcla, . . . chis dicebat,825.
M.inuariolum,1255. Modus optimus, 7 57. Moduspro nu- Nigercplprmpiiaohbrum, 1232.
Manumaheriuslenere monachone- iheio, 1554, Nihil facluoi, 1222.
fas, 987. Moiina rivulus, 1142. Nimis,nimius,757.
Manumissio duplex, 791. Moniicliieprohibentur.tangerepal- Nilriensesinenachi,1131.
Mappula,1257. las sacralas,983. Nominalitterarumqnibusdamimpo-
1258.
Mafifio», MonachiplBcium,745. Monachoruihsita, 776.Nomina.pontificumorihodo-
Manelli papse decretum apocrj- quatuor genera, 729. Sex genera, xorum in diptycarelata, 762. ,
phum, 1305- 745. Monachiraro foras procedere Nonaehorse canonicaemysterium,
Martianiimplex, 811. debent, 1536. Nec soli,4090. Exlra S08.
Marlini(S.)monachi,1151. monasterium.laborantesnon prseler- Nonna, 1327.
Maninus (S.) nigro. colore usus, eant horas canouicas,1205.JExeunies Nonna(S.), 932.
12341 proprio vitio,aut ejecti quoliesreci- Nonnosus(S.i, 1336i
Martyreshsereticoscolere prohibi- pieudi, 1053. Desertores in ullimo Nonnus,I327.
lum, 747. Marlyrumfalsofummeinbra loco suscipiendi, 1038, 1039. Ejecti Nonusdefuiictorum dies, 806.
vendenies,el adoraresnadentes.747. sub cura episcopi,1057. Fugitivi in Nota,829.
alio
Martyrumreliauiasveudere prohibi- Suomonaslerionon recipiehdi,1057. Nplari,iWrf.
lum,"747. nipnasterio restituendi, 1040. Nova accipientes reddant vetera,
1213.
MapTuplov, Fiunt. olliciales prsesidis pfovinciaB,1235.
Massalianihseretici,1173. 1010.Eorum cibusvilis esse debet, Novemdial,810. ,
Matta;1255. 1117.Nonvescanlurcibissseularium, Novitiatusunius.anni,1265.Nonin-
Mallarii,1255. 1209. Kxlra monasteriumnon come- tegri, 1276.AliquandoIriutnannorum.
Maluliiiorumsolemnitastit agenda, dant, 1209.Necessariaxqrialiteracci- 1263. .' ,
894. Malutini,894.Matutinialiquando pere npn debent, 1067.Nigri, 1232. Novitii ut probandiet recipieridi,
vigilisenocturn*,89i. Malutinse landes Operari debent manibus,1175,1185. 1261,Cur ab aliisseparali, 1261.Olim
quandodicendie,877.Qualilerprivatis Operandomedii.entur el psallant,1187. in habitu saeculaii,1269. Rasum fe-
diebusaganlur,895. Operantes nihil debent loqui ssecu- rentes, 1270.In illisqu:Einspicienda,
Maurus(S), 1258. lare, 1185.Nonrecipjendiprelio.1298. 1264.Novitiusquid, 1263.
Maximi(S.) CaesarAugustaniCbro- Quidamin suis-«dibus viiam mona- " Nudilas,846,1260.
nicon,712,713. chicamducebant,1302.Abscedentibus Nuntiarevisact auditaexlfa mona-
Maximus(S.) Beiensis episcopus, bonaquse iululerant monaslerionon steriumnonlicet, 1343.
772. reddenda, 1299. Non suscipiendi in 0 ''".'•
Mazalini(B.) abbatisvisio,779. alieno monasteriosine consensusui
Mediocritas,1117. abbatis,1219.Pefegrini ut suscipiun- Oprou, 827.
Meditariloqui, 1183.Cantarej4216. lur in iiiona>lerium, 1315. Imperle- Obedientiaqualissit,4374,Simplex
Legere, 1334. ctiones, 9B0. Monachumqme faciant, elcipca, 1374.Sine discussione,819.
Melantliinsinsignishelluo,752. 1503, Quidiimcorreptusin visioiieob Hilaris, 818. Marlyrii ei victimiege-
1070.
Mi'4iiioifUi, spuiamenla,932.Impcrlectussalvatus,nus, 823. Labor,725. In rebus duris,
Menipiiosiis,801. quia neminemiudicaral,nec injufias 843. Omnimoda,ibid. lijus qualitates
1070..
Mt_*iiliotpo;, nllus fuerat, 939. Morluusad gallina et circumstaiilife, SlSet seq.841etseq.
Mendaciumfugiendum,81.2. morsnm,1116.Monachusundedicitiir, Laus,817. Utiliias,818. Merces,794.
• Mpiidaclspoena,975. 731 et seq. Moriacbivagi descriptio, Yotumvilae monachicaeconveniens,
MenedemnsErelriensis,1185. 1211. 1267. Obedientiainira cujusdammo-
Mensa abbalis, 1235. Quare in ea Monasterium claudendum tempore nachi,843.
comedere debent quidam fraires, refectionis, 1161. Muialionon facile Oblaia,1301.
1230. probatur, 1317. Qusereqniruiitur in Oblalio,1301.
Mensasubstantia,et possessiocom- ejusmodi miitaiione,1317.Noiumquod Oblaiio puerorum in monasterio,
»unis,1270. A mensaeconsorlioex- dicitur, 1319. Commodilaies,1333. 1301.Ouamsit acceptaDeo, 1306.
Morbi qnolidiani speriiendi, 1297. Oblhionemfugere, 837. .
clusio,985. Ex ignavia,ibid. 723.
Mensibusomnibus idem numerus Obsculta,
pufmeiilariorum,1113. Mors;802. Oculorumcustbdia,983.
Menieorandum,917. Mortificaiio triplex, 836. Odillo(S.) abbas Cluniatensis,756.
Meutis cum v.oceconcordiainter Moyseskt^. appellatus,776. Odire,804.
jrandnm, 917.Divagatio,918. Mozarabifi Fcclesijeritus in lucer- Odissevitia oporlel,non homines,
Mentiopromendacio,852. narib, 906. 757.
- Mulliloquinm in oratione et Oddo(S.) abbas Cluniacensis,866,
Mentiosus,mendax,ibid. 929.
quid,
MenVvereus(S.) episc. Paderbor- fugiendum,
Mundilias 1116,1546.
nensis, 1116. f acere, 1073. OEconomus, 1373. OEconomusma-
Munuscula accipere monachis non jor, 1576.
Merx, 1156. licet, 1225. OHicina artis spiritalis,816.
902.
MtffOvUXTlOV, Muria,1346.
M'Uiiihocest nondebet dicere mo- Murniuratiovitanda, 824. Malum, Officium pro oliiciali.761.
nachus,1039,1063. Ofliciumdivinum,ratioquomodore-
1181. citelur, 1228.Afralribusperegre oro-
MKsehoo perdendse,1027. Murmuraiorum poena,973. ficisceutibus,1206. Qualiter agatur
Miliiesin tabufasrelati, 1273.Eo- Murmiiriosus, 801.
rum sacrameniumibidem punciurse, Murniurium,801. per diein,900.Qualiteragatuf seslaiis
ibid. Caligseclavalaj, 1254. I.abore Muscsenoctulucenles,968. temiiore, 890. Nocturnumquomodo
exercendi,1096. «elebreluri, 873. Quale a S. Avito
Mille abbates in uno monasterio, Mumiîl, nvffTiôv,851. Viennensiinslilutum,891.
886.- Mutandae,1235. Oleo pedeshpspltuiriungendi,1220.
Mutare monachisnon licel, 1227, Onagriindicl descfiptio,923.
Minapro minatione,1533. 1228. Opus maniiuin quotidie a Irairibus
Minimapeccatavilanda,854, 978. Muiiiobedientia,1370. 1175.Succiirfittenlalioui-
Ministri aegrotorum,1086, 1088, Mutuareinterse monachisnonlicet, . facienlum, bus, 849. iuobedieriiiiimet murmu-
1091, 1062. rantiiimoliin disriiplum,824.AdiJml
Minor pars quae saniorsit, in ele- cii.ooccurrendum,1193.Ulius cessa-
ctione prjevaleredebet, 753. 'N tio olimabiina vesperaad sequenlem,
Mi-ericordiapolforjiistilia,756. N«fS>iEqniiJ,et unde, 1009. 1143. Operi Dei cito occuireridum/
MisiiensisEcclesia,885. Nasccnlialeguminum,1li3. 1151,1157,1164.
Missapromtssione,911. Ne quidnimis,757. Operumbonorumlux, 868.
Missseproboriscanonieis,1154. Negotiis siecularibusnon debent 0'r.ariuTD,'1245.'
PATBOI. CIII, 46
ml ESDEXRERUM ET VERBORUM 1452
1243.
•iip&piov, mbnasieriohtimilientur,1071. PottisadNonarivlisS.
Oraiiopropefmissu,778. Pauperibus reliquite meusae ere- Prselalus primus ln oninibhs eier-
Oratio assidua ad. iinpetrandaDei gandaj, 1158. : • citiis esse-debet,781,784. Utse gerat
dona, 724. Laus et assiduitas, 803. Pausation.es,914. in rerum temporaliuuiadniihislfatione,
Utilitas, 805. Disciplinii;927,, Reve- Pax Ecclesite Hipponensisnomen, 775. Timere debel judiciumfulufum,
Ttmtia, 928. In conspeelu Dei, 916, 815. 774. Malicbaracte.r,775el seq. Ei ut
919-Ante el posl cibtim,1133.In be- Paxamas,paxamatium,998. Deo parendumest,816. Stulli inge-
nediciionelectoris, 1105. A nte el post Paxainus Coquus,995. nium, 799.
opusmaiiimm, 1 193. ln exitii niona- Pecciili correpiio qualiier liefide- Prandia oim meridiana, 1137.A
slerii, 1227.Anie somnum,91). beat, 979.Badicessticcidendas,.977. priscis Romanisignorata, 1145.Pran-
• Oralio Dominicain vesperiset nia- Peccaloresetiam gravissimiin reli- dia et iejuiiiaopposita,1143.
tutiiiio , 896. Cur.steoius dicenda in gioneinadmiltpiidi,1281.Ut probandi, Prseposilus monasterii qualis sit,
oflicio,897. : . : 1282.Noneis silenduuiaut - "acquiesceur 759, 953. Ejuso.nicium,959,,941, 842,.
Ocilionesimpurce, 1008V diim,982. .. , . . . 944, 948. Ejiisdignitasquafissit, 955.
Orationes breves iiiter psaimos, Peculiarilatis vitium nequissimum, Iles exleriores gerebat, .938,-956,
929,935. . 1039. 1187. Soilicitudoerga subdlfos,1021.
Orationes in exitu et Tegressu, VPecuniaiu zonis.1241. Uf.ebs admoneai,955. Ordinandusab
1344. .'•' ... Pednle, 1235. abbate, 955, 956. Duoin singulis de-
Oralprium, 1213. msa«, 1252. cadibus,954.
Orde prp pfficipdivino, 1052. Pedule, 1252. . PiscposiLuset abbas dighitates dis-
Ordo coiigregatibnis,1325. Ordinis Pedules, 1252. tlncise,935,
seu congregaiiouisreligibsas inutatio Pelliciila
- capitisinfantisrecens hati, Pfajsedia Dei, 838.
improbaia, 1317. Requisita ad ejiis 749. ".-" Presbyteri inoiiachiordinatiduplici
inodimutalionem,1318. Pellis, 1216. titulo, 1525.Eorum dotes, 1523.
6pri, «00. Penuria, 1227. Prima lax, 905.
6f«c»v,902.- . Perduelliu properdnelle, 1324. Primaj horte synaxisubi et quando
Orpyllisscortum, 776. Perfeclioiiisinipedimehlum,742. inventa, 874.;
Orpheus, 899. " " Perperam agere, 1241. Principes monasleriorum,777.
Orsiesius(S.), 707." . 1241.
nepr.Eptto, Pfiorquid, 4104.
Osculumante sumpiionemeuchari- nipinpos, 1241'. Prior claustii, 1181.
stiae, ' 1326. Ma.:us 764. Geuuum, Peiiiio quid, 1267. Non reddenda Prioratuumorigo, 971.
ibid, mpnaclipfugitivp, 1270. Privatus, 1368.
Ostiariornmofficium,1339. Petrus (Si non prihs Consliluiiur Probatipuis monasticaj spatiuffl,
Oliositasinimicaanimaj, 1173. pastor Ecclesiae, quain se Christum 1263,1275. ". ,
. Otiosusmpnacbus; 1 183. amare ter prohipalur,784. Procax ut tractandus, 1574.
Otium fugiendum, 1 173. PetrnsfS.) Damiani,1117. Prccedere, processip,1253.
Ovis morbida gregem contaminat, Phanlasiaeiipciurnaeuude,' 997. PrPdicusphilosophus,727.
1031 Pharissi siiperbla,866. ,. Prolessiomonacliicaquareservanda,
, 6&x°v-"t» 80°-'- Pharisseipeccutuihquale, 959. 1268.
6}ipiov,1128, P.hilargyria,731. Profectusex carnalibuset spirilua-
Philosopliisutores fuere, 1185. libus, 1377.
P . Plhlosophimpnaclii,731. 955, .
npootxo;,
Pacliomii(S.) Regnla,706.Monaste- Philosiiphiainoiiachatus,731, - Propensa, 11141
rium invsriasclassesseudOinosdislri- PliOiuicium, 870. Propriflm nou debent babere mo-
bulurn,775. Phylacteria pro reliquiis usurpata, nachi, 1057.
Palla aitaris, 1301. 748. 1048.
IIpd(Tx>Krts,
Pallaesacratae,1501. n«pi«,800. Prosper (S.) Aquilanicus,709.
Palliisoperli nieiiachi, 1244. ntWi, 1233. , Prosprtritasmetuenda,1023.
Palmarum rami madefactiad con- Pinguediuis esus olim monachis Proslralio monacbi coirepti, 1369.
texendas rnattas,1318. concessus,1115. Proslraliseu snbstrati, 1009.
Paiiibp (S.)eremita, 823. Pisces in lestivitatibus monacbis Prbvisor,1219,
n.vu»,1252. appositi,1115. . ProvisoreSi941.
Panis et aquaerefectio in punitio- Pistores ilionasterii qualiter ge-se Prudentia in correctione,757.
-nem, 974. rant, 1511. Psallendi disciplina, 915. Modus,
Panis medins,1120. Piltacium,1281. 790. Cessatioin parasceve,1201.
Panis quadraliis,1116. Placiiiia1heodpsiiimp.filia,815. Psallere sajiienter, 918.
810.
WavvuxtStt?, ' Plagarum nuiherusin fliigellalione; Psalmiqno ordine.dicendi,873, 915.
J'ap-,1,pnpas,730. ' 998. Non coinhinandi, 878. Duodecimin
Uar.a^,7oO. . Planeta vestis, 1244. noclurnis et vesperis, 890. Qnot di-
Parapsis, 1119. Planus,864. ceudiiu noctibus,885. Quotempore
1252. Plaienis ccena,1217. discendi, 872. Qui olim canebantur
- Paramra, 1233. cum alleluia,4191.Eorumdislribiitio,
Parens, 1.284. naSiov,
Parentes obliviscendi,840. Poenitensexcordeut
" suscipiendus, 914. Apocrypbiiri Ecclesia non ca-
Paropsis, 1119. 4571'. Dendi, 916. Quol per horas diurnas
Pars quid, 1206. Poenitenliumgradus quinque, 1009. canendi, 919. Davidicorumlaus el
800.
IlapoEuinii:, Nonseinper istosgradusdecurrebant, utililas, 1191. Psalmus aperfipnis,
Parva peccatanon spernenda, 854, 1009: 1.150.Psalmuscentesimus,quinquage-
977. Poenaedelinquentiummonachorum, simus primus,916.
parvulorumcustodia,1568.EisDeusi 987,989. Loqtienliumel ridentiuiniu PsalteraLifratres, 1238.
revelat quod melius esl, 792. Eoram mensa, 1163.Nonfestiiiantiumad opus. Psallerii DavidicidivisinaS.P.Be-
consectatoret osculaloruttraclandus, Dei, 1106,1151.Nonoccurrentiumad nedictp facta ab Ecclesia apprbbata,
1000. Eorum sermonibusnondiicatur versum qui dicituranle et post men- 914, 915.
prifilatus,945. sam, ilrid.Ebriorum, 1152. Pseutioinonachidescriptio,7^3.
1'arvum quid non faciendumsine Pollutionis nocturu.e expiatio, 848. Pseiidolhyrum,1250.
pennlssu, 1345, Quorumdamantiquorum circa illani Psialhus,1149.
Pascbse epitbetahonorabilia,1196. scrupulositas,848. Adversusillam re- . Publicanihumilitas,866.
Octavseteriatse,1135. media, 848. Publius (S.) Zeugmatensis,901.
Pastor (S.) martyr, 1141. Polyplicum,762. Pueri custodieudi,1565.Excommii-
P.itienlinamplectenda,843. PolyzelusCyrenseus,863. nicationis hon capaces, 1041. Disci-
Patriarchse greges paverunl,1185. Pcnere pro desiuere, 737. plin» assuefaciendi,1041. Minbrici-
Patriun decreta non siint relin- Portarii pljicium,1539. borum mensuiapascendi,1097, 1116.
qtieiida,1250. Posca, 1133. Cum eis non riilendumj944. Oblalia
Pauli apostpliApocalypsis seu reve- Pcssessio,1351. parenlibus coge.baiiiurolim perpeluo
latio, '904. Ascensus, ibid. Flagellatip,, Ppsliciaria,posticiarius, 1229. manere in monasierio,etiam post an-
998. • Posticiuin,poslicum,1229. num puberlatis, 1505, 1508. Cbartas
PaulusYpapa, 915. Potesiate absolutaniliilfaciendum,' donationumquando facere debebant,
Pauli el StephahiRegula, 709. ...782. ',' 1508, Eornmlegilim* in tres partfis
Pauperes qui fueritit in sseculo,in Potibuumnuiiierus,1153. divisa, 1512,
JiiKS IN CONCORDIAM REGULARUM. UU
Pulchroaliqtiotultu inSpectoterra 1324. Regula communis sequenda,' Sanclorumactain ecclesialegenda,
aspiciendapsl, 984. ; 860. ,. ._: .. ..; 898.
Pollisolisinfirmisapponendi, 1 119. Regom libri seronon legendi, 1146; Sanitasex labore, 1096.
Pujlurunicaiilus,875.. Reiculse,736. Sarabaiue,734,735,749.
Pnliheutariaquotcuique apponen- Reiinberti (S.) arcbiepiseopiBre- Salisfaclioeoiuni qui falluntur in
da, 1115. ;, ... mensisprxclaredictuni,1050. . oratorio, 1165.Eornm qui lardius oc-
Piilnienlariiimquid, 1115, Rel.igioprovita,moiiacliie.a,,732. cufrunl ad ppusDei, 1162,1165,1164.
Pulsare,1272. , lieligiosiispro mpnacho,752. Eorum qui tarde ad mensamoccuri-
Pulles, 1113. Reinigiiis(S.) Rliemensis archiepi? rnnt, 1156,1159.Qni tarde occurrunt
1'uiicturie'militiim,1275. seopus el Hemigius Auiisiodorinsis ad aliquodopus,1156,
Piipiilaj oculoiuiu virgines dictai, nonsurit auetorescommentaiioiuinin Saiur absiinentiamfacilepraedicat,
984. ;•• . . Epis'olasPauli, 1029: Sancti Remigii 781. . .;. ..: ,
PurifioraUones,4202. , ,,. obifus, 1029. . . . ;, Satyruszfiwappellatns,,???,•,,,„_,;
Purpnra a quo el ubiinventa_j870. Reliquiasfalsas colentes,747.. Re- Scandalumpro pufena et iurgio,
Assniacolobiisnioiiaclionim, 1238.... liqnias sanclorumvendereprohibilum, 897. ,",..'.: ='.
Pvlhagorasî^ appe)lalus,776.Py- 748. .-..:, Scapiilare,1251.
thagora;liltera, 728. , Remis?a,1333. Scaralieinocteluceutes,968.
Pitbugorai in communi vivebant, Benuitae,749. ixtilai,1255.
735.-Nonsepeliebanturin afcacypres- Repeiitiplecturaemensa!,1112, Scemafi,1253.
siua,954. Res monasterii negligenter nnn , Scemalio,1233,
Q iraclandse, 1051. ScepifumJpyis cypressiiiuhi,931.
Rescete, 736. Siiiola,couclave,8o3,
Qnadra,1056. Resonaecho, 1353. Scbotein indiiasieriis,1098.,
Quadragsima, 1140:Qnadrage.«ima Respicere comedentem alterum ..Scribere'pfaecip.uum opus manuale
monacliorumqualis sit, 1195, 1198. haud mbnschis licilumest, 1123. hionachorum,1190.
Quot pulmentis in ea relicier.rlum, Respomiere increpanti non debet Scriptura,scriptumest, 841.
1118.Iu eaTeDeuiniaudamuscahituf monaclius, 1 573. Scruphlus,1114, ' 1130.
a monaciiisBenedictinis, 892. Allera, Kesponsalis,1209. Sculdais, 9 32. , ,
1142. Respohsio,1197,, Scnrrilitatisvitium,825.
Quadragesimusdefunctorumdies, Besponsofia,898. Quiddifferantab ScuieJla,1111.
809. antiphonis,896. SecrelaJdcuiibiutermonachbsiioxia,
. J_)uadrupedum" esus monacbispro- Resfoi-sum,1209. 762.
hibitus, 1115. RevelalioPauli, 904. Secretarium,731. ,V
Quaiidopro si quidem,740. Reverenliaoralionis,928. SecuniJj, domorum.,947., In mo-
Quere a, 1070. Reyorare, 1035. hastefiis, 779.
Querelosus,1070. Ridere cum pueris nonlicet mona- Sege»lre,segestruui, 1253.
Querimonia,ibid. cbo, 944. Stella recliua,943.
iQuihabilat,elc, 902. Risusvilandus, 826. immoderatus, Imvitov, 735. ...
Quid tum poslea, 978; 827.Faciliset iiimius. 861. In choro Senesindulgentihs traclahdi, 10S3,
Qyinquagesimapaschalis, 1144; coercendus,989. Delicalius nuir|endi, 1097. Ut trai-
Quihqiiiigesiuiaante quadragesi- Ritus benedicendimonachi, 1075. ciaudi, 1098. Juhioribus priferen*
niam,U98. Oflereiidipueri in monasterio,1301. di, 859. Oebent aliispi«liicerej iftid. '
Quinueferife iejuiiiumprobibitum,. Hoboamrex Juda, 949. Honorandiajuiiioribus,15?8. . .'• .
1144,1062. Rogus,878. Seniof hovitiis deputaniiiis, 1264,
Romaiiiolimpuliifagi, 1113.Pran- 1277. Seniores dub in monasteiiis,
dia ignbrabanl,1143. 962. Seniorumofflcinm,796
Racanse,racanellae,1256. lipmanus(S.) abbas,712. SepteuariusnUiherussacef elmysti-
Raeliinae, 1 235. Rhnieseienses ihenachS sanctum cus, 899., •;
Badegimdis'S» 925. lalsunicplentes,748. Sepihhanariofumcbquihaebfliciiiih,
Ilalla, 1013. Rupicapreae, 717. 1075.-, ,.'„ .;;.
Bauaruinsilentiumpraecipientesa* Sepiimiirn monacliofum genus,750.
cerdoie,fe90. S Scplimus dics defuucioruhi,809.
Basum,1015,1270. Sabanum,1056,1238. Scptuagesima;1198.
£«jo?op,iv, 1015,1270. Sabbatuih elim ferialum, 1132, Sepuliufa "mouacborumiu eodem
P«50fopoi, 1015,1270. 1143. loco,855.. , V
Eatenha, 1105. Sabbati sanclihiissse,1201. Seijuax, 1279.
Bebeliioprorebelle, 1324. Eaxxo;, 12,>5. Sermossecularisvitandus monacho,
Recapitulare,1222. Saccus,L253. ... H95. - . ....;'......'
Heceptorium.792. Sacerdbtes ut recipjohdiih nheha- Si'fvaiidus(B.)abbas,967. -,
Reclusionimonachorurarequisita, chos, 1.313.lfecipi possunl in mona- Servilor,1.084.
746. chos, 1313.Ilecepii iu monasteriout Servitons, 1105.
Jiecellulie,756. peregrini,l515.Subsuntqubdainmodo Servi iion manumiltendiab abbate,
Reconderenihildebeniionachusad epiicopo,1324. . 791.tlt liabendiiii moiiasteriis,771.
edendumaut bibendum,1160.Hecon- Sacerdotiigehus tfiplex, 1325. Moiiacbilugilivi resliLuendi domiuis
deie nibil oportet in oratorio prae- Sacramentummilluin, 1273. suis, 1040.
ter ea qute spectant ad opus Dei, Sacrarium,791, Sessipin sacrisHerculis,963.
1215. Sacriliciumpro defunclis,808. Severitasmiscendalenilati, 772.
Rectbresmala pefmiltentesgravi- Sacrusii7i7. Severus Sulpitius presbyter, 1175.
ter peccant,754. Saecularialoqui noH decet mona- Severussubdiacohus,814.
Reciilse,756. chum,1351. Sexagesima,1198. ,
Recusare opus injunclnmnonlicet Ssecularesnon ingrediebahturblim Sextai horse canonicsemysteriuin,
mouacbo,1358. in claustfariibhachoniih, 1180. !908.
Refeclionicito occurrendum,1161. Saeculi(a) actibuSse facefealie- Sextarius,1129.
Refectio, 8 80 num, 800. Sezachrex iEgypti,949.
Refeclorium,993. Sa;viliaprrelatorumquampernitiosa Siem, llil.
Reficere,880. siibditis,779. Sicuterat ih principio,et&, 887.
Reformare,reformatio,1038, Sagi, 1255. Sidetahasyhodus,ilTo;
Refrigerium,1222. Sagum,1236. Signaturapetilionis,1268.;,
Refuga, 735. Saioh, 786. Signoinmensapeteuda,1103/1106,
Reluiare, 1128. Salomohispsalmiet odae,916: 1109. Signiimpr6campaha,1181. .;...
Regiaprojanua, 1316. Saltuari.us,952. Silentiumin mensa, 1103, 1106,'
RegulaS. P- Benedicti admonitio- Salutalionesepiscoporum, 792. 1109, 1112. Horis nocturnis, 1148,
nes habet, et prseceptai723. Scopus, Salutatofium, 792. 1150. In opefemanuum, 1183.Ejus
ibid. Excellenlia et discreiio, 718^ Samnel,1207. utilitas,827,828.
719..Cuni aliis ccllala, ibid. Hegula Sandalium,1254. Siiiiiiisexcpmmuiiicationis vindicta
legciidain congfegalione,1537,13S5. Sanclinioiiinlesdamnatasob negle- quoinodointelligitur, 1015.
Jn refectorio, 1110- Novitiis, 1264, ctani peccalorumcbnfessionem,835. SimonAllieuiensis,1183.
1270, 1147. Regtila pto disciplina, Sanclimonialium salutalorium,792. Simplex,1332.Ejusdoles,1286.
Um INDEX RERUM ET VERBORUMIN CONCORDIAMREGULARUM. 1456
Simplicitas,1332. Tepl ilin, 748. Versusapertionis,1150.
Siivilanumnionasleriiim,713. , Ter bibeniJum,1118. Vespera quando celebranda; 904.
Solatiuin|iro auxilio,1046. , Tertiie hoiae canonicasmysterinm, Ejusmyslerium, 909. Vesperasabbati.
Solca,1015 909,iei lins defuiicioiiiiiidies, 809. 1143.
Solon,757. iV.slaniftiitnmpro iiiiirunientoseu Vesperelucernarum accensio,903.
Si.miiusfiater morlis.1171.Meri- cliana,7!5.Testaineniicondendia'tas, Vespenia, 114S.
disnus, 11X6'. in
Fugiendus opeie J)ei, 1309- , ',: Vespnriiiiuiii,903, 906.Vespertinus
919. Post uoclunias vigilias vetitus, Thepdehertusrex Fraiicomm,12S8. cibns, 1117.
875. Th odoricus (S.) episcopusCanie- Vestes sacrae ubi induunlur, et
Sparlea, 1015. racensis,856. exuunlur, 792. In vestibushumilitas
Spartuin,881. Theodosiu-s jiinipr imp., 813.Vitam servanda 1239. Juxia professionem
IH«T»X^, 1 26. „ artificiosibi coinparat,1176. cujusqueliabehdse,12i0.Monachisne-
.Species,1253. , ©YjpcuilUTai, 751. cessarise,1245.Ab uno cuslpdeser-
Speraie |.ro peiere, 1160. 0?,«;, 776. vaurtae,I2J2. Qhalessint, 1250.Quo
Spiritalisvindicta,1027. e.jPo;, 800. afleciususcipiendiE,1161. Noeturnse,
Spirilusanctoduceoinnesiiidiaeni, eOpcn; 762. 1255.
768. TiiiiprDpmini,837, 840." Vesiilidonniant monachi,964.
Spuerein aliquemignominitecausa, Toc-sem,1151. Veteratorquis, 1263.
1001.Spuere in Ecclesiaaiite se lion Tonsura cericorum, 1244. Mona- Vetulas, e.t cervolos facere quid,
oporlil, 932. cbnruni,1244.'iit ab abbate, 4298.A 1141.
Spuiainenia in oratione rara esse sacerdole,1298. Viaticumbospiliexeunli imponiso-
opnrtct, 952, Sputamenti . cobibitio Tiansinissiiuni monacho,alteridari lilnm, 868.
post comniuuionein, 1105. ; possuut, 1228. Victoris(S.) Massiliensemonaste-
, Siabilitaiisvoium, 1266. Trasila, 815. rium, 709.
Stumineariumusus apud monacbps,
" " Tiicare,liica?,1080. Victualia,1049.
1248. . Trii-esima,1198.Tricesimusdefun- Vicedommus, . 951.
Stare cum legitur Evangelium, ctorumdies, 809. Vigiliaepro sacfis nocturnis, 875.
894. Triclinium,969. VigilitenocturiiiB,871 el seqq., 891,
1254.
2tiY«i7TpOV, Triviumviiaehumanas,727, 728. 897.
Sieliaiuui Pbservatio,1170. Tu aulem, Domine,889. Vigiligallus,939.
Stephanit:l Pauli regula, 709. Tuba cainpan-sloco, 1155. Vigibusabbas,713.
: Stepbiiiuis(S.) de Obazina,1148. Tulta, 785. Vigiluciits,939.
Slorea, 1013. Tuniciemanicatiefeminarum,et de- Vilituteomni coutenlus esse debet
Stricare, 1225. licatiorum,1258. monacbns,857.
Strumeniumpro instrumenlp,1055. Tunicaisacci, 1255. Villicus,952.
Subseiui, 844. Tisssisfrequens vitandain oralione, Villosa,1231.
Subslantia mpnasterii sacra, 1043. '•
931. , Villosacuculla,1231.
U.uifratricnmmittenda,1055. Tutare pro exlinguere, 969. Villus,1251.
Subslratiseu prpslrati iu Ecclesia, Tvpus, 1145. Viuumnonest monachorum,1128,
1009. •..'.' Tofo;,1043. : 1131. Apostalarefacitsapieuies,1151.
Subnlcimcnachiquales, 751. Tyrones,1273. .. Modicoulendum,113l.Mensura,1151.
Suffecta]iersnna,1205. In arbitrio abbalis,1151.Monachisin-
- Sutfragium,119,3. dullum, 1151. Luxuriie inceniivum,
Supellex menachi, 1218, 1252. Ulciscerepro ulcisci,756. 1136.
- Superbusquis, el quomodpcuratur, Unaquid,1153. Vires lentandie,cnmquidsuscipien-
- dtiiii estarduum, 1264.
807. Uncia, 1114.Ejus pondus,1130.
Superexallai;inisericcrdiajudiciuni, Uncinahu iiiliius,838. Virgaeabbaluin,episccporum,etc,
Dnusin dnrnoDeicongregatus,qao- 953.
qiiempdoinieJligitur,756. Virginitatisprofessio quando fieri
Supeilliiinn nitiil debet babere mo- modo iutelligiliir,920.
naclms, 1238, UibauusV papa,709. potest, 1S06,1307.
Superiores nobis alips existimare UrbauusVIII, i051. VirginumZOIIJB solutaein nuptiis,
debemns,855. Ursoruniliicumductio
' superslitiosa, 1251.
Virtus et voluptasHerculiet Sci-
Superpnsiiip.siiperppiiere, super- 747. 728.
posiliojejunii, silenlii; snperpiinere Usufiucliiariuni, usufructuarius, pioniorctirrunt, Visiiarea3groiumnonlicet monacho
'ejiiuinm,sileniium,1174, 1202. 1505. sine permissu,1086. .
SnperslilioplebecuUeiu viudicandis Ut pariiculiesignificalio,804. . Vita prsesensvia est, 727.Vilamala
falsis reliquiis, 747. Uiensiliamoiiasteiii,1038.
Supplaciiaie,786. Itilis l'ra'er, 839. pastorisoviumoccisip est, 1021.Vitse
Utor verbum ctim accusandicasu, seteiniedescriptiones, 802.
Surous,mniiis,ei cascusdebet esse Vilia acrius inipugnaninoviterccn-
nioiiuchos,869. 1253.V"
Surgenies signum crucis faciaht, V versum,12i/7.
972. ;., Vitiosi bomines feris comparati,
•Siiiim.aliquidesse monachiisdicere 922.
Vacivus,728. Vocismoderatin,865.
nnn debel, 1059,1065,103-1, 1065. Vamaha inonasterio viliori prelio Volalilia comedere in quibusdam
Sy.ln,1231. daml.i, 1259. nliin concessummona-
Sylvabavbara,921. Vagatio animi fugienda iii Opere solemnitaiibus
chis, 1116.Volatiliaoiima quibusdam
Sylvavin circo el in amphitbeatfO, Dei,9;0. carnem,1116.
921. Valedicere debent fralres exeunles credilanonesse V.luntas propriafugienda,839.Vo-
Sylvester(S ),13S3. m"iiaslerio,J336. lnnutisproprieepericulum,4I97.
Sympecla,1018. Valerius(S.),714,750. Voluiiisitfiplexreligionis,.J304.
1019.
S'J|I.I;«UTV|,-, Valerius,776. Votatria legulsesauclipatris noslri
884.
SuvKitTr,, Valentiiiihifireticipsalmi, 916. Benedicli statui iiionaaticocoiiveiiien-
T "i Valeiitiniaiius
' "" ""•' tertius imperator, lissiiiia,1267.
825. Vulgaris, 744.
Tabennainsula,10S6. Tabennesio- Valesins Snbinus, 9 03. Vnlnus aperienduiil et secahdum,
tarunihora cannnicse,'902. Vasanioriasleiii cnnsignandacelld- 1135.
Taciiurtiitasut; tenehda, 825. ratio ab hcbilomadariis, 1074. -
Tanli |iro tol, 1321. VeniampiHerenon debcnl prselatia 'w.,v:
J«pa^,"8 00. ' subdilis, 9i7. Pelenti indnlgeiidiiin,
Taieiitum locus in campo Martio, 1574. Ad -eanvpeleiidam tardus, ut Wiborada(S.)marlyr, 1118.
965. tracLaiiilus, 1374. Wicpertus(S.) episcopusAugnsla-
Tarnadas,710. ''cnile exsiilteinus, , elc 888. nus, 847.
TaruatensisRegnla,709. Veba litiosu viianda, 826. Verbum Wiradis abbatissa3uimia seventas,
Taxare qiiid, 821. promaiidaio,
" 796. 779. ' '
Te Deum laudamus in nocturnis, Verbpribus aliquem raso capile cx- Tf
892. '" dere, 1001.
Tt.T»v>1188. Vergidimioppidum,714,H>2.
Temporius,892. ........ Versicttliante coUectam,884. Y, litfera,728.
1457 ORDO RERUM QU;E 1N HOC TOMOCONTINENTUR. 1458
.tr4oe.au.1174,1202. ; Z ' •" unde, 1377.
ZVJVJ; - ' ;
fei,a.vM, 1174,1202. ZeJusduplexbonusecmalus/4577. Zelotypus,758.
i™*™,, 1009.. Zon:ensus, 1240.Soiulipin nupliis,
Zeln Dei an quis movealur,quomn- 1251.
fc-.reW»,1009. Zonainperdere, 1241.
do.iiitelligmir,1580.
Zcbininon liabere, 804
ORDO RERUDI
QILE IN HOG TOMO CONTINENTUR.
SEDULWS SCOTUS. synodalibtis— conventibus. 508

CAP.XII. Be eo qnoi salubeffimisantistithm admo-
Col. 9 nitionibus
NPTITIA HISTOIIICA. et correptionibuspio reclori obtemperaresit
SEDUUI FCOTl C OLLECTANEA IN OMNESB.PAULI 311
EPISTOLAS. ~ S glorinsuni.
CAP XIII. — De zelobonirectorisrationabili...ac pietali
I. — ln EiiislolamadRomanos. 9 perniislo. 314
CAPITA l-XVI. 9-128 CAP.XlV.—De duce Chr.isti.ino, ut non in siiaetsuo-
U.— in Kpistotamad Corinthios. 127 rum l'or'i;udine,sed iirDoininoconfidat. . 516
CAPITA 1 XVI. 127-162 —
CAP.XV. De eo quodimmiiieiilibus,bostiliumbello-
Wl.—lnEpislohmlladCorinthios. 161 rum fragoribus divinumsii implorandumauxilium. 318
CAPITA I-.XIH. 161-182 —
CAP.XVI. De adversissifnrie couligeriut. 521
IV. — Itt F.pistolamadGalulas. 181 CAP. X VII.—De noii superbiendnpost oblalametiam
CAWTA I-Vl. 181-194 ab hostihuspacem,seu prosti-atoshostes. 524
V. — In Episiolamad Ephesios. 195 —
XVIII. Gratiarnniac benevolavola post paceni
CAIITA I-Vl. 195-212 seuCAP.victoiiamDeo reddenda. 526
VI. — In EpisloiamadPhilippenses. 211 CAP. XIX. — Jie privilegiis sancliE malris Ecclesisa pio
CAPITA i-IV. 211-218 rectore ac
cuuservanclis, dignis ecclesiarum
VII. — Jh EpistotumI ad Thessalonicenses. 217 atipie miriistris. prteppsitis
217-222 , 328
CAPITA I-V. CAP.XX..—,Quanlaignominiasuperbus, qualisquevel
VIII — In Epislolamll ad Thessalonicenses. 221 quahtaglpria liic et in luturnpriricipescrthpdbxpsebmi-
CAPITA I-IIJ. 221-224 laiur. 350
IX. — In Epislolamad Colossenses. 223 SEDUJ.1I SCOTIEXPLANATIONES IN PR^FATIO-
CAPITA I-IV. 223-230 NES SANCII HIKHONTMI ADiEVANGELlA. 551
X. — In EpislolamI ad Timolheum. 229
CAPITA 1-VI. 229-238 SANCTUS BENEDICTUSANIANENSIS ABBAS.
XI. —In EpislolamII ad Timotheum. 237 VITAsanctiBenedicti. ,351
CAPITA 1-lV. 257-212 ObservaiiPuesprseviai, 351
XII. —In Epistolamad Tilum. 241 Prcetalipauctcris.
CAPTA l-III. 241-250 : . ' ';. 335
Iricipit Vita. ZSS
XIII. — In Episiolamud Philemonem. 249 Vitamsancti Benedicli.—De syncdo
XIV. — In EpislolamadHebrceos. 251 Apvendixprimaad mnnasltriis Aiiiana;
CAPITA 1-XIiI. 251-270 Aquisj?ranensi, deqne subjeclis, aut
DE per Beneiiiciumnrdinalis
— , 583
SEDULI1SCOTI EXPLANATIUNCULA BKEYLU . Appendix11. De iribusBenedictis, Aiiianensi,Fes-
RIORUMET CAPITUl.OJUJM CANQNUMQUE D.FFK- satensi, et Medielanensiabbatibus,ubi de Eiilicioabbate
RENTIA. 271 Gallo. .. 391
Incipit breviarium secundnmMaltbseum. 271 SASCTIBENEDICTl CODEX REGULARUM. 595
- Argumentumiri Mauh;eiiin. 25 Prsefatio....... 395
In argumentumsecundumMatthaeumexpositiunciila. ComcisBEGDLAnnM PAIIS PRIMA.—SS. PATKDM OIUKNTA-
275 LIUM BEGDL*; AD.MilNACB-S. , 425
Argumentum in Marcum. 279 Su cli Antoniiultbutisreqttlaad ntonachos. 423
i n
Explanatiiincula arjMimentum secundum Marcuui. 279 ' JJe SMICIO Anlqmoveiernmlestiiiuinia. . 425
Argunieniumin Lucnm. - 285 in
Observaiid.cfitic.a regulamsequentem. 423
Exposiliunculain arguinentumsecundumLncam. 2-fo Iucipil KBgula. 423
Maiipraiatio S-dnlii opnsculopolilicosequenti. 239 .Isaiw .abbaxk reqttla udntonachos. .427
SLDULII SCOTl LIBER DE RECTORIBUSCHHI- De Isain.veieuni tesiimOnia. 427
STIANIS. 291 Observaiiocitica in regulainsequentem. 427
Praefatio. 291 IncipilJti'gula. 427
CAPITUIUM —
PBIMBM.De eo qnod piumreclorem, ac- Sanctorum Patrtim ,
Serapionis Macarii, "Paplwulii, '
eepla joti-siaie regali, primtimdignesDeoet sahctis ec- Macttrii allerius, requ.nutl monachos. , 455
cle.lis Imuores'iicare oporiet. 293 " De serapiouecsetcrisqueveteruint^stimonia., 455
—
CAP.II. Qualilerrex orlhodpxussemetipsumregere Observatiocriiicain regulamsequeuterii. 45S
(lebel. 295 Incipiuiitcapimla.— ,435
—
CAP.III. Qua arte et indusiria niomentaneuinr^- CAPITUCDM pniMUM. Praefatio. 455
gimmstaliiliripoiesl. 297 CAP. l i. — De prlnia conjuiiclioneccenobitarurji.,Sera-
CAP. i V.— lie nonlam
regia polp.slaie et
opibus fiducia piondixit, , ....'. 453
forlitudinis,quamsapieutiatuRuquepietalis perornanda.' CAP.III.—Idem ipse, de unanimitate et jucunditate
298 fralrnm. — 456
—
CAP.V. Quanlasacri moderaminissolliciludo erga CAP.IV. Qui supra, de abbate, et quompdpei pbe-
ux ;rem et libeips prppripsquedomesticosab eodem est diaiitmonachi. ,4.36
exliibenJa. 300 CAP. V . — Macarius dixit, qualiter spirituale exerci-
CAP.VI. — Qualescniisiliarioset amicosbonumprinci- tiuniab liis qni prsesunlPatribnsteneatur. s 437
pem habcredecei. 502 CAI>. VI. — !di'in ipse, ul.in oratione astanlibusnulliis
CAP.VII —Qn;eres malosprincipesfaciat. ?,04 sine praircpioaubatispsaluiuinimponal. 437
CA;>. —
VIII. l)e avaris vel inijiiis rcgibus, et quanu —
CAP.VII. Idem ipse, quoiuodoexaminentur qui ex
r
pi ,'osdeiupopulummala, vel ipsns ultio diviua cpnse- saeculocoiivertuntur. 457
quilur. — 304 CAP.VIII.—Ideiuque,qualiter peregrini hospil.essiisci-
CAP.IX, De rpge pacificpatque clementi.Vel qnibus pianlur. 458
dandasunlbeueiicia. 506 CAP. IX. — Qoaliterjejuniorum brdoteneatur. Paplmu-
CAP.X.—-Quotcolumnisregnum jusli regis susten- tiusdixii, -"",., 458
tatur. 508 CAP.X.-.—Idemipse, qualiter fratres debent' operari.
CAP.XI.— De eo quod bonus princeps ecclesiaslicis '. '. :*38
causisbenevola inientaque solliciludinelavere debeatet —
CAP.XI. Qualiterinfirmiiasvel possibilitascorppruin
Um ORDORERUM 1460
ab ec qui prseestPatre cognoscendasit. 439 p»ssitimpleridesideramusaddiscere? 488
CAP.XII. —: Qualitef
" <".''''' pfliciis niuttiis se fraf,res prseye- , !I>TER,.1II, — Quia ostendit nobis sermo tuos
nlant. ' ""'.'" "-139 losum-esse('11111 his qui mandalacontennmnlvitampericn- riuce-
CAP.Xill.-—Qualiter inler se monasieria pacem firmam si
re.iiuuc (iisfcre cupimus pporieat e .m qui ab hujusce-
obtineant, — aliusMacarius dixit. ,439 mpdi ci.hsofliis discesserit, remolum esse et solum,an
CAP. X IV. Idemque, qualiter clerici hespites susci- vern cuiu fralribus ejusdem propositiel ejusdemaiiiuii
piendi sint in—tngnasterjo, 440 yilamsuam sociaie? - 494
CAP.XV. Qualiter culpsesingulorum emendenlur. JKTEB. JV. —"Opertet primum rennnliare omnibus,et
• .. . *4Q ita yeiiire ad lianc vilamvel conversaiioueinqua>secnn-
—
CAP.XVI. Ut sine personarumacceptipneaequaliier dnmDeniiiest ?' ; 490
•,.-;•!..,, 'ifd INTER. V,—Si eum
judicetur. oportet qui servisDeisociariyult
Sequitur alia Patrum requla ad monachos. 441 reliiiquere inrlifier.enter.propiuqnis
'•' •' suis portienem facul-
Observatio critica in regiiliimsequtmtenj..
' " 411 "taluntsuariim'?' .''''. 497
Prsefatio. ." 441 INTP.II. VI.—Si ppprtet pmnes qui inveninntsd nos
CAPITULDM WUMBM. —De nnaniniitate cbaritaiis,et de susci:>ere;aut cum probaiiime?et qualis ista uebet esse
diligendoac obteniperandoabbati, 441 probaiio? 497
—
CAP.II. Ut non se fabeliisvanis dtjstruant, '' eliil ih INTER. VII. — Ex qria a^tate oportetnosmetipsosofTerie
nisi interrogaiusquisio'i«iaiiir.''"" 441 Deo, vel virginitatisprofessionemquandoopoitel tiimarn
:conventu,
CAP.III. — Ut aifveiiieiili peregrinpnihil plus exhibeH ac'Slabilein judicari? 498
quis quam — occuisumhumileni el paceni, 442 IKTEH. V III. —Ki oporfel eum se
qui piaa ac
CAP.IV. Ut prspsenleseniore psallendiloquendive vitaedederil etiam conliueniiamobservare? religiosie 439
non habealfacultaiem. ': =4.4^ INTEB.IX. — Qnseesl mensura coiitinenii*? 501
—
CAP;V. De biirsuprationis, et liOflspperandj, de INTEB.X. —
' " ac442 Ihedrasel Quomodopportet obsefvare nos circa ca-
cum tehipuspoposcerit?
correctionedelinquentium: .''''"'." acciibitns, S02
CAP.VI. — De ad
bisqui opus Dei.tarde eccurrunt, 442 INTEB. XI. — Quis:Bstdignus"vel d ecehshabitus Cliri-
CAP.VII. — tlt frater qui pro quaiiiiet clilpa aiguiliir stiani? . 502
patieiitiamliabsat, el ul ariinensani neirie loquatur. 442 INTEH. XII. — Si licet alicui ex proprip sensii dicere
Sequitrir ieriia Patrumfequla ad moriqchos. 445 qnod videtur sibi bonum, absque lestimonip-Scriptura-
Observaiiocriiiea in cegulamsequentem. 443 rum? go3
CAPITPHJM PIIIWOJI. — D-.-cohversis. 445 INTEB, XIII. — Si cportel omnibusvel. qnibtiscunque
—
CAP.II. Ui, abbas nihilsilii prnprium ' 'vindicet. 444 ppedire? K03
CAPIII. ^De vesrimentisiiioiiachivriim. • |J5 1»TER.XIV. — QualialTecludebet servire, qui servit
CAP.IV-— Ut iiutla muiierad moriaSleriumyel agruin Deo? et iste ipse alfectusqhidest? : 506
monachorumaccedal- ," :"'445 —
INTI-BXV. Quid sentire de se- d.bet isqui prseesl,
":;•'""'"CAP.'V.— De leciipne,et pperatipnempnachnrum,445 in quibus priecipit,vel Juipeial? ':, '• .306
CAP.VI.— De his ad
qui opiis Dei tarde occurrunt. 445 JNT£». XVI.— Peccaiiteni quomodocorripiemus, ' ' vel
CAP. V II. — De silentip ad mensam. 445 eniendahinms? S07
. CAP. V III. T— Ut ad nec.essitria''quaerenda bini vel terni INTEH. XVil. — Si quis autemin parvis deliclis aiilig«re
mitlantur. 443 volnerit 1'raties,dicens: Quia debetis poenitere per sin-
CAP.IX..-<-Ut nusquam sine prseceptpsenioris egre- gnla, ne lerte et ipse iuunisericers ' videatur, et dissolvere
diantiir. 445 cliariiatem? . .:"' :307
1 CAP.X. --- De his qui de monaslerip exire volue- INTEB. XVJII. — Qupmndoquis debet pcenilerein 11110-
.rint. " . : 446 qnuiiuedeliclp? "307
; CAP.XL — Ut abbascumfratribus feficiat emni lem- XIX.—
JNTEH. — Qui suiilfruclus dignipoemtenlia:? 308
pofe. 446 IKTEH. XX. Qui se verbb dicit paiiiilere, peccaium
' CAP.XII. — Ut liullus mdnachusin infirmitate positus " autem suii.iinon eniendat, quid est? S08
parehlurnstudioeommendetur. 446 JNTER. —
XXI. Qui vult confiieripeccatasu3, si omni-
—
CAP.XIII. De his qui furlumfaciunt. 446 bus d.ebiilconlileri, ' ;;sive quibuslibet, aut certis quibus-
—
CAP.XIV. l't millus alterius sine
monaphum permis- a'«e? 508
su abbatissuscipiat.. 446 . INTER. XXII. — Qui poenilueruntproaliquopecca.lo,et
Sancii Macarii Alexundrini ubba/.is N itriensis reguia
' ud rursuinin boc ipsuni peccatnm
""" iiiciderunl,quid " iaciunt'
monachos. 4*3 / ." ""." . 508
De sancto Macarioeiusque regula veteruni testimo- JNTER. --
XXIJ. Quali aflectu, vel quali sensu pportet
nia.":.- :,'..;445 |iicre'pafeeuin qui increpal? 509
Observatiocrjlicain regulamsequenteni. 447 INTMI. XXIV.—Quali affecludebet quissusciperecor-
Incipil reguln. 447 r-eptieiieui? • . ..'' 509
Epistolabeati Maciriidata ad monachos. 451 —
INTERXXV. Qui Iristatiir adversus eum qui se in-
SaneîPucltomiiabbatisTabeiinensisregulq ad mona- crepat qusilis.est? 509
chos,prcecepla,epistolw. 431 ..IKTEB: XXVI.—TQualejudicium esse debet de bis qni
Sancli OrsiesiiubbatisTabennensisdqctrina de institu- peccaiuesdeiendunt? 509
tionemonaclwrum. 431 —
INTEB.XXVII. Pnenilentemex corae quompdoopoi-
;:De sancto Orsiesio ejusque regula veterum ' testimo-
:" tetsuscipi? 510
nia. . ';'• fel —
JNTEI\.XXVHJ, Efga eum qui pro pe,cc.ato'non pceiii-
;"Observatiocriticain regplfimsequentem,
" '. 455 let essc
i.miiiler — debomus? ,510
Incipitregula, '..•'" -453 INTEB. -XXIX. Si debet '"':" habere aliquidproprium,qui
llequta OrienlqlitOrientqliumregulis collectqq Wgilio intieriiaires est? , '." 510
diacono. "475 INTEH. XXX. — Si quis dicat: Qnianeque acciplo fia- a
' De regula Orientali veterum testimpnia. 475 tribus, nequedo, sed contenlus sum meis propriis,quid
Obseryatipcriticain regtilamsequeiitem. 477 dehocobservare—debemns? 510
Incipit regula. 477 INTEB, XXXI. Si debet quis a carnalibuspropinquis
.........
Sancti Basilii CmsqrecB. Cgppadgeice eyiscopiregula""' ad accipere iiliquid? gj|(
monachos.
' De 483 INTER.XXXII.—Quomodovidere debemus eos qui
•' • teslimonia. nobisvel fainiliares,vel consanguiueifuerunt et proximi?
: :..;.'.-Basilio ejusque
sanptc ,.. ,:.,. regula veternm
.;.-• y^
'
:"; XX : b.u,
•';.; —
Obseryatipcriticain regulamsequentem. 485 INTER. XXXIII. Quodsi deprecanturnos, volentesut
PraBfatioRufliiJ. 485 eaniuscum ' ipsisad dpinpseorum, si >- pporteatnos acqnie-
Incjpit regula. 487 scere?
' g.^
PniMAlNfEBROsAfio FBATBTO. — Quoniamdedit nobis INTER.XXXIV.—Unde ergo vagaturmens nostra, et
sermotuus poteslatem111ihlerrogemus, prjmo omnium cogilalionesdiversaeascenduntin corde n.pstro?el quo-
doceri qusesumussi ordo aliquis est et consequentiain ihodpp.pssuniiis hocemendare? . 311
niandatisDei; ut alind qtiideinsit primum,et alind se- —
INTER.XXXV. Unde et nocturn<ephantasia; inho-
cundum,et sic per ordinemcsetefa: an omhiamandaiaila neslseet turpesacciduninobis? Sll
sibi invicemcohajreaiil,et snt ieqn.lia, ut unde voluerit INTER. —
XXXVI. Quali affectu debemusjniirmis Ifa-
quis possitihitiumsuniere, laiiquaiuih mbdumcirculivel tribusministriire? 512
«orcns?' ..'",'.,.. ""488 INTEB.XXXVlf.—Cum quali humilitate debet quis
iHTfen.II. — Quonianiigitur de charitate Dei primum suseiperea fralribusobsequium? 512
ais esse mandalum,inde nobisprimum omiiiumdissere. JNTER, XXXVIII,"-r-.Qiiajemdebemus habere chariia-
Nam«îaoportet diligereaudiviihus,qudmodonomenhoc tem adinvicem? - 512
4461 QUJE IN HOCITOMO CQNTINENTUR. MC2
INTER.XXXIX:-rQuoniodopolerilquisimplerechari- INTEH. LXXXIII.— Qunmodnquis promptus ' fiat eliam
"
lalem circaproximumsumh? .51? ad periculaprnpier niandafum Dumihi? .: 522.
INTER. Xh.i-Usqueadquceverba oliosus sermo jiidi- INTKR. LXXXIV. — Cum qiiali aflVniu' obedire.pportet;•
cahilur? ',,."' •,"' ", ; o 'l!~- eiqiiilipsad ppusmandalicnhprlalur? 522 :
INTER. XLI.— QuisestmaledicU',id est AoiSofo;751o 1NTER;. —
LXXXV. Qiialiaiiimodebet esse qnis pro IIPC
JNTEBXLIK——Quidesl detracliuv.elUerogalio?.513 ipspipipdiiipiiis liabitusest in opere Dei inveiiiri? 522.
— QuOmpdpdebeiit hi qni(>rocesse„
INTEB.XLIll. Qui delrahil fratri, aul audiidetra- ;1NTER. LXXXVI.
aieiilemel palitur,q uid digiiUsest? .' 515 rhnliiiiabore, eperis;Dei, iustruere, velJnsiiliiere CPS
INTER.XLIV.— Quodsi de eo qm prseeslquis detraxe- qui nuper accediiiil? —
523
Tit, qiiomodoeumobservHbinius? 515 IWTF.R. LXXVII. Si dicat quis : Vclpapud vospa-,
INTER.XLV.— Si quisacerbiori sermone,velinsol.n- . ruui aliipiid iemporisfacere, ul; proliciamex vobis,si.
tiori vpcercsjor.deai,et admoiiitusdicat quia hibilmali' oporieteunisuscipi? — 525,
Tiahealin corde, si oportetei ercdi? 514, ; INTER LXXXVHl. SiquisSnprii virisvull abstinere,
SNTER. XLVI,—Quomodo possiinliquisnonirasci;? 514 ita etjarn, utin ppefe inandalpium impediatnr.per iiimle-.,
JNTEB. XLVll.—Quisest inansuetus? 514 tatp.m abstin.entia::si n porli-.lei coucoili? 525:.
INTER. XLVHI.— QuoinodPquis non vincaturin vo- • INER.3.XXXIX. — Qui salis:jejunal el in rcfnctibne,
Jiiplaleel libidinecibofum? 514 rion polest cumnmnenicibiiincumniiinibiissuuicre,quid
INTE».XLIX.— Quomodoexcidemusvitiurnriialidesi- magiseligeredebet,jejunarecuin fratribuse! cum ipsis
derii? , „ 511 reli;'ere, aul pfeptef majpra'jejuuia alipscibos requi-
INTEB. L. — Quseest trislitia secundumDeum,el quse rere ? —- '524
<ests. cuudiimsEecuIuin? 515 INTER. XC. Qiiptiipdn pporietjejiiiiare,cumne.cessa-
INTER, —
Ll. Qu* sunl in Dominogaudia,vel quid fa- riuin jejunitimiujungiLur?si aliquandoulnpiidqncdreli-
ciemesgauderedebemus? • 515 gio depiiscitexpleiidumesl, laiiquamex necessilate,.an
INTER.LII.—Quod iugere debemus, ut beatitndi- volunlarie? — 624
Beiiiconsnlatibiiislonsequimereamur? 515 INTER.XCI. Quinon vultipsis cibisvesciex qnibus
jNTEn. —
LIH. Si ex toiprid';re nnnlicel? 515 ' fralres reficiuntur,sed aliosreqiiiril, ,sirecleiacil? 524
INT«R.LIV.— Qua:estsolliciuidossecu|aris? 515 INTER.XCII.—Qnidicit, Quia ke.it iue lioc,et con-
INTER. LV.— Undeacciriiln bis importunedormitaie, trisliiiursi ei aliuscibusnoniuerii daius,quaiiscst? 524
€t quomodobocpossuniusabjicere? 515 —
IMEB.XCIII.' Sivero etiam nuis•murniuretpropter
INTBR. LVl. — Quomodoquis.ad gloriam Dei facil fescam,quieerga eiiinsenteniiaseivabitur? - 525
omnia? 516 INTER. X(iV.—Si oporieteiiin qui plus laboratfequi-
INTER. LVII.—Quomodomanducetquis et bibit in glo- rere pius aliquid a cousududine? • . . 523
riam Dei? 516 INTER. —
XCV. Qiialiaffeclhop irlet acciperevel vesti-
INTER. —
LVIII. Quompdpfaciat dextera qusencn cor menlum,vel calceaineulum, qualecuuquefnfirit? 525
giipscatsinislra? 516 JNTER. XCVI.— Si quis iraliid fueiil, uoleusaccipere
JNTEB. —
LIX. Qucmpdpapparebit eis qui hpminibus aliquid eoiuiri qiiie ad usum pr;el>eiilnr? 525
vnlt piaeere? 516 INTER. XCVil.—Si iiecesse esl omues conveniread
INTER. —
LX. Qnemodpquis effngietvitiumheminibus hor.iinprandii,eiiiriqui reniauetel posi venit, quomodo
pl.icendivel captandilaudemab hnminibus?-... 516 tra sigiinus? . . . 525
INTER. LXJ.—Quomodo iuleUigilursuperbus?vel qup- IKTSR. —
XCVIII. l'auperesveniPin.esaJ osiiumet pe-
modpcuralur? 516 teiites, qu mcnlo dimiltiimis?Et si debet uuusquisque
INTER. —
LXH. Quidesl rnimilitas,et quemodoeam- ponigerepanem, vel quodcuuquealiud; aut oportet boc
dem implerepossimus? 517 ad eumqui pnfeestpertiiiere? 525
INTER. —
LXIli. Siopoitet bonoremquaerere? 517 INTER. XCIX. — Si licet unicuiqnevetereinsuamluiii-
—
JNTER.LXIV. Quoniodo iuvicem obaudire delie- cam aut calueamenliim dare cui v.oluerit,misericordi»
wus? 517 causa pfoplerinaiidalnm? 526
INTEB. —
LXV. Usquead quemmndumPbaudireopor- . INTEK. C.—Si Ifatefjuiiiorfucritjussusdocerealiquem
tet ehmqui placendi Deoimpler.eregulamcupil? 517 seniorenisecuiidumset.ilem,quoniododebet agere cum
JNTEB. —
LXVl. Quipiger est erga mandaluni,qupino- illo? 526
do petestindustriuset vigiiansefflci? .. 5J8 INTER. Cl.— Si debent peregrini intrare usque ad illa
JNTER. LXVH.—Si quis non cniitentiis est quotidie locaubi tiaires operautur,vel etiamsi aiii de eodemmo-
sibi iiliquidinjungide his qusepro iiiandaloDei iriciduiit, riasteriodebenl relictissuis locisiutrare adalios? 526
sed ariiliciiinivull discere; quali vilipsegrotal? aut si INTER, CIL—Si oporlcleos qui noveriintarliGciasnscii
ojiortetei acquiescere? 51S pere ab 'aliqnoopus'absquescientia vel jussioneejusqui
INTEB. —
LXVIII: Si quis induslriussit et promptusad pra;esteloperumsolliciliidineni geril? 326
implendamandaia,agat autemnon ei
quod injungilur, sed JNTEB. Clll."—-. Quuniodo d ebeut hi qui operanlurcu-
quod ipse vult, quam mercedem habebil? 518 rarn gerere ferrameulorum vel utensilium eorumde qui-
INTER. —
1.XIX. Si licet alicui excusareopusquodei bus operalur? 526
injungiiuret aliud quaerere? 518 INTEH. CIV.— Quidsi per negligentiampereataliquid
INTER. LXX.— Si injunclumfuerit aliquid fralri, et e.\ his, aul per centempliimdissipetur? 526
contradixerit, postea autem sua sponteobcdieril,quid INTER. CV. — si a
Qiiid seipsb tommodarevolueritali-
est? 519 ciii, aul accipereab alip? 527
fNTER. LXXI.—Siauiempbediensquis murmuret?519 INTER. CVI.— Quidsi necessitasppscalut is qui pr«est
JNTERLXXII.— Si fraier fralrem cpiiliistaveiit,que- requirat,ab aliqubeorum vasvel ferramentum,et con-
modpdebel emeudan? 519 tfadixerit? 527
INTEB. —
LXXllI. Quid si hon acquiescatut satisfaciat, INTEII. CVII.— Si is qui c|rca cellarium,vel coquinam,
quidagendum esl? 519 alia hujuscemod.i opera occupatusesi, uon nccurrat
INTER. LXXIV.— Quid si, satisfaciehteeo qui con- yel adesseoidiiii psalleritiumyel ad brationem,iiihildamni
trislaverit, noluerit reconciliari is qui contristaius paiitur i

Migne. Patrologia Latina Tomus CIII.

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Migne. Patrologia Latina Tomus CIII.

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Migne. Patrologia Latina Tomus CIII.

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Benoît d'Aniane (saint ; 0750?-0821). S. Benedicti, abbatis Anianensis, opera omnia, juxta Holstenii et Hugonis Menardi editiones... digesta.

Accedunt Sedulii junioris, natione

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter [email protected].

OMNIUM SS. DOGTORUM SCrllPTOMMQUE ECCLESIASTICOKTJM

PATROLOGIABINA EDITIONETTPIS MANDATA —

PATRO£OGLE TOMUS CIII.

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

'.ABBATIS AMANENSIS V'

JUXTA MEMORATISSIMAS HOLSTENII ET HUGONIS^MENARDI EDITIONES

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

AUCTORUM ET OPERUM QUIIN HOC TOMO CIII CONTINENTUR.

Collectanea in onines B. Pauli Epistolas. Col. 9

SANCTUS BENEDICTUS ANIANENSIS ABBAS,

Codex regiilarum. 423

(Fabric, Bibl.med. etinf. Lat.)

CflMECTAIEA IN OMS B. PAUM IPISIOMS.

CAPUT PRIMUM. B est in Actibus apostolorum, nunc Pau.us dicatur.

CAPUT PRIMUM. ]P et ex dignitate qua iiilumescunt vocabula sorliun-

CAPUTPRIMUM D cOnsolari et de tristitia liberare possimus. Aut ita

CAPUTPRIMUM. sic tamcito iransferimini, ab eo qtii vosvocavitingra-

iM: EPfefOtiM.' At) EPHE^IQS.

:: ••GAPUT PRJiMUM. 1 etinimaculati, quariivis non ex totb, tairien ex parte

CAPUT PRIMUM. C Dei, ut exemplum lieret aliis, nt cpnsolaretur Phi-

CAPUTPRIMUM. puit nos. Dimitlendo peccata, et doctrina; sua, et

."; ' CAPUTPRIMUM. salufis insperatse justorum. Inqupet prttmus. In ex-

,IN EPISTOLAM AD COLOSSENSES.

CAPUT PRlMUM. noii pervenit. Propter spem. Non propter liominum

CAPUT PRIMUM. quiain prsecepto meiidacium non .nyenitur, etfineni

CAPUTPRIMUM. J)Dei. Id est, seciindum eamdem fidem, qua cre-

. -CAPUT UNICUM. Propter ckaritatem magis obsecro. Cum nobis fidu-

CAPUT PRIMUM.,.. C quando per semetipsum ioquitur, iit est :Audiam

EXPLANATlUNCULA DE BREVIARIOHUM ET CAPITULORUM CANONUMQUE

: ': INCIPll A breviario qui vei quot evangelistcequolibet sensu

EJUSDEM SEDULII SCOTI

IN ARGUMENTUM SECUNDUM MATTHiEUM EXPOSITIUNCULA,

EJUSDEM SEDULII SCOTI

INCIPIT IXW.ANATHJNCUL\ IN ARGCIMENTBM SBCUNDDM MAKCUM.

HXPOSITIUNGBLA IN ARGTJMEN.TUM SECUNDUM LUCAM.'

In hujus argumenti exordio, eyangelisicehomen, D emirientiam transcenderat. Unde et Syrus ilomina

ffiCfiPIUNT .«AMTULA EJUSDEM': LJBM;

INCIPIT LIBER SEDULII

DE RECTORIBUS CHRISTIANIS ET CONYENIENTIBUSREGULIS QUIBUS EST RES POBLICA

: CAPITULUMPRIMUM. serit stius domihns atque magisfen Hinc piissimi et

EXPLAWATIOKES IN PR.EFATIOKES SAINCTI HIEEON¥MI AD

a Glossa Teutonica interlinearis, cesqmenepfakti. a GL,^M«siisalivamimbiberant,lieslunleji.

a GL, keuuerido, khleini klerli uuistuome. c Gl., keuuerido.

a Ergo Setlulius iegebat in textu Hieronymi ca- «i Gl., kletii.

VITA S. BENEDICTI ANIANENSIS

Auclore ABDONEseu SMAHAGDO ejus discipulo.

DE SYNODO AQUISGRANENSI, DEQUE MONASTERIISANIAN.E SUBJECTIS, AUT PER BENE-

Ad lectorem benevolunij aliosque antiquitatis Chrisliaiio-monastica? amatores.

CODICirWlMlIM PMS PffiA,

SS. PATRUM ORIENTALIUM REGUL^ AD MONACHOS.

BE S. ANTONIO ABBATE VETERUM QUJGDAM TESTIMONIA.

Martyrol. Rom.addiem MJanuarii,

DE ISAIA VETERUM TESTIMONIA.

Rufinusin ViiisPatrum, lib. i, cap. 10; et Palladius, lib.\m,cap.SS: