Louth konderria

Louth konderria
Irlandako Errepublika
Administrazioa
Estatu burujabe	Irlandako Errepublika
Province of Ireland	Leinster
ISO 3166-2	IE-LH
Hiriburua	Dundalk
Zatiketa	ikusi Ardee (en) , Drogheda (en) , Dundalk (en) , Dundalk-Carlingford (en) eta Dundalk South (en)
Geografia
Koordenatuak	53°50′00″N 6°30′00″W
Azalera	826 km²
Mugakideak	Armagheko konderria, Monaghaneko konderria, Meatheko konderria eta Ipar Irlanda
Demografia
Biztanleria	128.375 (2016)
Dentsitatea	155,42 bizt/km²
Ordu eremua	Europa Mendebaldeko Ordua
Matrikula	LH
louthcoco.ie…

Louth konderria (gaeleraz Contae Lú) Irlandako ekialdean dago kokatuta, Leinsterreko probintzian. 820 km2-ko azalera dauka eta 122.897 biztanle zituen 2011an. Dundalk/Dún Dealgan dauka hiriburu.

Geografia

Leinsterreko konderririk txikiena da. Bi hiri handi ditu, iparraldeko mugan Dundalk hiriburua eta hegoaldeko mugan Drogheda.

Historia

Konderriaren izena Lughbhaidh-etik dator, zeina jainko zelta bat izan zen. Zelten garaian mitoz eta leiendaz jositako lurraldea zen. VIII eta IX mendeetan vikingoak iritsi ziren eta toponimian beren arrastoa ere utzi zuten. Hiru erresumatan banatu zen lurraldea, Conaille (Ulaidh), Fir Rois (Airgialla) eta Fir Arda Ciannachta (Midhe), baina XII mendean Airgiallako O'Carroll Erresumak bildu zituen. 1180an normandiarrek inbaditu zuten.

Hurrengo mendeetan gatazka ugari ezagutu zituen, izan ere Ingalaterratik eta Dublindik oso gertu baitzegoen. 1649an Oliver Cromwellek Drogheda konkistatu zuen izugarrizko sarraskia eraginez, eta 1690an Boyneko guduak britainiarren Irlandaren konkista ekarri zuen.

Ipar Irlandarekiko mugan dagoenez, Irlandako Gerra Zibilean borroka ugari izan ziren Dundalken.

Hiriak eta herriak

• Dundalk/Dún Dealgan (31.149 biztanle), hiriburua
• Drogheda/Droichead Átha (30.393)
• Ardee/Baile Átha Fhirdhia (4.541)

Ondasun nabarmenak

• Monasterboice, V mendeko monasterioaren aztarnak. Bertan dago Muiredacheko gurutze zelta
• Mellifonteko abadiaren aztarnak
• Carlingford arrantzale herrixka

Pertsona ezagunak

• Francis Leopold McClintock (1819-1907), esploratzailea, Kanadako Uhartedi Artikoan hainbat aurkikuntza egin zituena.
• Pierce Brosnan (1953- ), aktorea.
• Tommy Byrne (1958- ), Formula 1eko pilotua.
• Steve Staunton (1969- ), futbolaria.
• The Corrs (1990-2006), musika taldea.

Kirolak

Loutheko konderriko kirol talde nagusia Dundalk futbol taldea da, izan ere Dublingo taldeen ondoren garaipen gehien lortu dituena baita, 9 Liga eta 9 Kopa hain zuzen ere. Drogheda F.C.-k ere garaipen bana du Ligan eta Kopan.

Joko gaelikoei dagokienez futbol gaelikoan izan ditu emaitza onenak. Txapelketa nagusia hiru aldiz irabazi du, denak ere aspaldiko garaipenak diren arren, 1910, 1912 eta 1957 hain zuzen ere.

Iruditegia

• 
  Dundalkeko San Patrizio katedrala
• 
  Monasterboice
• 
  Muiredacheko gurutzea
• 
  Mellifonteko abadia
• 
  Carlingford

Kanpo estekak

• Konderriko webgune ofiziala

• Datuak: Q183539
• Multimedia: County Louth / Q183539