Vocabulario Familia Romana
Vocabulario Familia Romana
Vocabulario Familia Romana
ØRBERG
LINGVA LATINA
PER SE ILLVSTRATA
FAMILIA ROMANA
COLLOQVIA PERSONARVM
VOCABULARIO
LATÍN-ESPAÑOL I
DOMUS LATINA
CULTURA CLÁSICA
MMVI
1
Hans H. Ørberg
LINGVA LATINA PER SE ILLVSTRATA
VOCABULARIO LATÍN-ESPAÑOL I
Edición española a cargo de
© Emilio Canales Muñoz y Antonio González Amador
© CULTURA CLÁSICA, S. L., 2008 (2ª edición)
Pl. de las Américas, 1, 2º B
18500-Guadix (Granada), España
www.culturaclasica.es
[email protected]
2
VOCABULARIO LATÍN-ESPAÑOL
(Se incluyen todos los términos que aparecen en Familia Rōmāna
y en Colloquia Persōnarum)
3
āla -ae f ⇒ ala aperīre -uisse apertum ⇒ abrir
albus -a -um ⇒ blanco apertus -a -um ⇒ abierto
alere aluisse altum ⇒ nutrir, sustentar apis -is f ⇒ abeja
aliēnus -a -um ⇒ ajeno, de otro ap-pārēre -uisse -pāritum ⇒ aparecer
ali-quandō adv ⇒ alguna vez appellāre [1] ⇒ llamar, hablar a
ali-quantum adv ⇒ bastante ap-pōnere -posuisse -positum ⇒ poner
ali-quī -qua -quod ⇒ algún, alguna (adj) (encima), servir
ali-quid ⇒ algo ap-portāre [1] ⇒ llevar, traer, aportar
ali-quis -quid ⇒ alguno, alguien (pron) ap-prehendere -disse -ēnsum ⇒ asir,
ali-quot indecl ⇒ algunos prender, agarrar
aliter adv ⇒ de otro modo ap-propinquāre [1] + dat ⇒ acercarse
alius -a -ud ⇒ otro Aprīlis -is (mēnsis) ⇒ abril
aliī... aliī ⇒ unos... otros apud prp + ac ⇒ junto a, con
al-licere -iō -lēxisse -lectum ⇒ atraer aqua -ae f ⇒ agua
alter -era -erum ⇒ uno, el otro (de dos) aquila -ae f ⇒ águila
altum -ī n ⇒ alta mar arānea -ae f ⇒ araña, telaraña
altus -a -um ⇒ alto, elevado, profundo arāre [1] ⇒ arar, labrar
amāns -antis m ⇒ amante arātor -ōris m ⇒ labrador
amāre [1] ⇒ amar arātrum -ī n ⇒ arado
ambulāre [1] ⇒ ir a pie, pasear arbitrārī [1] dep ⇒ pensar, juzgar, creer
amīca -ae f ⇒ amiga, novia arbor -oris f ⇒ árbol
amīcitia -ae f ⇒ amistad arcessere -īvisse -ītum ⇒ llamar, hacer
amīcus -ī m ⇒ amigo venir
amīcus -a -um ⇒ amigo, amistoso arcus -ūs m ⇒ arco
ā-mittere -mīsisse -missum ⇒ perder ārdēre arsisse arsum ⇒ arder, estar
amnis -is m ⇒ río, arroyo ardiendo
amoenus -a -um ⇒ hermoso, agradable arduus -a -um ⇒ escarpado, elevado
amor -ōris m ⇒ amor argenteus -a -um ⇒ de plata
amphitheātrum -ī n ⇒ anfiteatro argentum -ī n ⇒ plata
an ⇒ o, o bien arma -ōrum n pl ⇒ armas
ancilla -ae f ⇒ esclava, criada armāre [1] ⇒ armar, aparejar
angustus -a -um ⇒ angosto, estrecho armātus -a -um ⇒ armado
anima -ae f ⇒ soplo, aire, vida, alma ars artis f ⇒ habilidad, arte
anim-ad-vertere -tisse -sum ⇒ prestar as assis m ⇒ as (moneda de cobre)
atención a, observar a-scendere -isse -scēnsum ⇒ subir (a),
animal -ālis n ⇒ ser viviente, animal trepar
animus -ī m ⇒ espíritu, alma asinīnus -a -um ⇒ de asno
annus -ī m ⇒ año asinus -ī m ⇒ asno, burro
ante prp + ac ⇒ delante de, antes de a-spergere -spersisse -spersum ⇒ esparcir,
adv ⇒ antes añadir
anteā adv ⇒ antes a-spicere -iō -spexisse -spectum ⇒ mirar
ante-hāc adv ⇒ antes, hasta ahora at conj ⇒ pero
ante-quam conj ⇒ antes de, antes que āter -tra -trum ⇒ negro, oscuro
antīquus -a -um ⇒ antiguo, viejo atomus -ī f ⇒ átomo
ānulus -ī m ⇒ anillo, sortija atque/ac conj ⇒ y;
anus -ūs f ⇒ vieja que, como (comparativo)
4
ātrium -ī n ⇒ atrio (sala principal de la bonum -ī n ⇒ el bien, lo bueno
casa) bonus -a -um ⇒ bueno
attentus -a -um ⇒ atento bōs bovis m/f ⇒ buey
audācia -ae f ⇒ audacia, osadía bracchium -ī n ⇒ brazo
audāx -ācis adj ⇒ audaz, osado brevī adv ⇒ en breve
audēre ausum esse semidep ⇒ osar, brevis -e ⇒ breve, corto
atreverse a
audīre -īvisse -ītum ⇒ oír, escuchar
au-ferre abs-tulisse ab-lātum ⇒ llevarse, C
quitar
cachinnus -ī m ⇒ carcajada
au-fugere -fūgisse ⇒ huir, escaparse
cadere cecidisse cāsum ⇒ caer
augēre auxisse auctum ⇒ acrecentar,
aumentar caecus -a -um ⇒ ciego
Augustus -ī (mēnsis) ⇒ agosto caedere cecīdisse caesum ⇒ golpear,
herir, matar
aureus -a -um ⇒ de oro, áureo
caedēs -is f ⇒ matanza, carnicería
aurīga -ae m ⇒ cochero
caelum-ī n ⇒ cielo
auris -is f ⇒ oreja
calamus -ī m ⇒ caña (para escribir)
aurum -ī n ⇒ oro
calceus -ī m ⇒ calzado, zapato
aut conj ⇒ o
calidus -a -um ⇒ caliente
aut... aut ⇒ o... o, o bien... o bien
calor -ōris m ⇒ calor
autem conj ⇒ pero, en cambio
campus -ī m ⇒ llanura, campo
autumnus -ī m ⇒ otoño
candidus -a -um ⇒ blanco brillante
auxilium -ī n ⇒ auxilio, socorro
canere cecinisse cantum ⇒ cantar, sonar
auxilia -ōrum n pl ⇒ tropas auxiliares
canis -is m/f ⇒ perro, perra
avārus -a -um ⇒ ávido, codicioso, avaro
cantāre [1] ⇒ cantar
ā-vertere -tisse -sum ⇒ alejar, desviar
cantus -ūs m ⇒ canto, sonido
avis -is f ⇒ ave, pájaro
capere -iō cēpisse captum ⇒ coger, tomar,
avunculus -ī m ⇒ tío materno
capturar
capillus -ī m ⇒ cabello
B capitulum -ī n ⇒ capítulo
caput -itis n ⇒ cabeza, capital
baculum -ī n ⇒ bastón carcer -eris m ⇒ cárcel, prisión
bālāre [1] ⇒ balar cardō -inis m ⇒ quicio, gozne
balneum -ī n ⇒ baño carēre caruisse + abl ⇒ carecer de
barbarus -a -um ⇒ bárbaro, extranjero carmen -inis n ⇒ canto, poema
bāsium -ī n ⇒ beso carō carnis f ⇒ carne
beātus -a -um ⇒ feliz, dichoso carpere -psisse -ptum ⇒ recoger, arrancar,
bellum -ī n ⇒ guerra pacer
bellus -a -um ⇒ gracioso, bonito cārus -a -um ⇒ caro, querido
bene adv ⇒ bien castra -ōrum n pl ⇒ campamento
beneficium -ī n ⇒ beneficio, favor cāsus -ūs m ⇒ caída, caso
bēstia -ae f ⇒ animal, bestia catēna -ae f ⇒ cadena
bēstiola -ae f ⇒ animal pequeño, insecto cauda -ae f ⇒ cola
bibere bibisse ⇒ beber causa -ae f ⇒ causa, motivo
bīnī -ae -a ⇒ dos (cada uno) gen + causā ⇒ a causa de, por razón de
bis adv ⇒ dos veces meā causā ⇒ por mi causa
5
cautus -a -um ⇒ precavido, prudente claudus -a -um ⇒ cojo
cavēre cāvisse cautum ⇒ guardarse de, clausus -a -um ⇒ cerrado
tener cuidado con clāvis -is f ⇒ llave
cēdere cessisse cessum ⇒ irse, retirarse, clēmēns -entis adj ⇒ dulce, clemente
ceder cocus -ī m ⇒ cocinero
celer -eris -ere ⇒ rápido, veloz coep- v. incipere
celsus -a -um ⇒ alto, elevado cōgere co-ēgisse co-āctum ⇒ forzar,
cēna -ae f ⇒ comida, cena obligar
cēnāre [1] ⇒ comer cōgitāre [1] ⇒ pensar
cēnsēre -uisse cēnsum ⇒ juzgar, pensar cognōmen -inis n ⇒ sobrenombre, apodo
centēsimus -a -um ⇒ centésimo cognōscere -nōvisse -nitum ⇒ conocer,
centum ⇒ cien reconocer
cēra -ae f ⇒ cera cohors -rtis f ⇒ cohorte, grupo de soldados
cerebrum -ī n ⇒ cerebro colere coluisse cultum ⇒ cultivar
cernere crēvisse crētum ⇒ distinguir, collis -is m ⇒ colina, collado
discernir col-loquī -locūtum esse dep ⇒ conversar
certāmen -inis n ⇒ combate, contienda colloquium -ī n ⇒ conversación, coloquio
certāre [1] ⇒ combatir, disputar collum -ī n ⇒ cuello
certē adv ⇒ seguramente, al menos colōnus -ī m ⇒ campesino, colono
certō adv ⇒ seguramente, sin duda color -ōris m ⇒ color
certus -a -um ⇒ cierto, seguro columna -ae f ⇒ columna
cessāre [1] ⇒ tardar, cesar, interrumpir comes -itis m ⇒ compañero
cēterī -ae -a ⇒ los otros, los demás comitārī [1] dep ⇒ acompañar
cēterum adv ⇒ por lo demás, pero com-memorāre [1] ⇒ hacer mención de,
cēterus -a -um ⇒ restante recordar
charta -ae f ⇒ papel commūnis -e ⇒ común
cibus -ī m ⇒ comida, cebo cōmoedia -ae f ⇒ comedia
cingere cīnxisse cīnctum ⇒ rodear, ceñir com-parāre [1] ⇒ comparar
circā prp + ac ⇒ alrededor de, cerca de, com-plectī -plexum esse dep ⇒ abrazar
aproximadamente com-plēre -plēvisse -plētum ⇒ llenar,
circēnsēs -ium m pl ⇒ juegos de circo completar
circēnsis -e ⇒ del circo com-plūrēs -a ⇒ varios, muchos
circiter adv ⇒ alrededor, cerca de com-putāre [1] ⇒ calcular, contar
circum prp + ac ⇒ alrededor de, cerca de cōnārī [1] dep ⇒ intentar, esforzarse
circum-dare -dedisse -datum ⇒ circundar, con-currere -currisse -cursum ⇒ acudir
cercar corriendo, encontrarse
circum-silīre -uisse ⇒ saltar alrededor condiciō -ōnis f ⇒ condición
circus -ī m ⇒ circo cōn-ficere -iō -fēcisse -fectum ⇒ hacer,
cis prp + ac ⇒ de este lado de acabar
citerior -ius ⇒ que está más acá cōn-fīdere + dat ⇒ confiar en
citrā prp + ac ⇒ a este lado de cōn-fitērī -fessum esse dep ⇒ confesar
cīvis -is m/f ⇒ ciudadano, conciudadano con-iungere -iunxisse -iunctum ⇒ juntar,
clāmāre [1] ⇒ gritar reunir
clāmor -ōris m ⇒ clamor, griterío coniūnx -iugis m/f ⇒ cónyuge, marido o
clārus -a -um ⇒ claro, brillante mujer
classis -is f ⇒ flota cōn-scendere -disse -scēnsum ⇒ subir (a),
claudere clausisse clausum ⇒ cerrar ascender, elevarse
6
cōn-sequī -secūtum esse dep ⇒ seguir, crēdere -didisse -ditum + dat ⇒ creer (en),
alcanzar confiar
cōn-sīdere -sēdisse -sessum ⇒ sentarse crēscere crēvisse crētum ⇒ crecer
cōnsilium -ī n ⇒ consejo, decisión, plan, cruciāre [1] ⇒ atormentar, torturar
propósito crūdēlis -e ⇒ cruel
cōn-sistere -stitisse ⇒ ponerse, detenerse cruentus -a –um ⇒ ensangrentado,
cōn-sōlārī [1] dep ⇒ consolar sangriento
cōnsonāns -antis f ⇒ consonante cruor -ōris m ⇒ sangre
cōnspectus -ūs m ⇒ vista crūs -ūris n ⇒ pierna
cōn-spicere -spexisse -spectum ⇒ ver, crux -ucis f ⇒ cruz
observar cubāre cubuisse cubitum ⇒ estar echado,
cōnstāns -antis adj ⇒ constante, firme estar tendido
cōn-stāre -stitisse + ab/gen ⇒ costar cubiculum -ī n ⇒ dormitorio, alcoba
cōnstāre ex ⇒ constar de culīna -ae f ⇒ cocina
cōn-stituere -uisse -tūtum ⇒ determinar, culter -trī m ⇒ cuchillo
decidir cum prp + abl ⇒ con
cōn-sūmere -sūmpsisse -sūmptum ⇒ cum conj ⇒ cuando, puesto que, como
consumir, agotar, pasar (el tiempo) cum prīmum + perf ⇒ tan pronto como
con-temnere -tempsisse -temptum ⇒ cūnae -ārum f pl ⇒ cuna
despreciar cūnctus -a -um ⇒ todo, entero; pl todos
con-tinēre -tinuisse -tentum ⇒ contener cupere -iō cupīvisse cupītum ⇒ desear
continuō adv ⇒ en seguida cupiditās -ātis f ⇒ deseo
contrā prp + ac ⇒ contra cupidus -a -um (+ gen) ⇒ deseoso, ávido
con-trahere -trāxisse -tractum ⇒ contraer, cūr adv ⇒ ¿por qué?
fruncir cūra -ae f ⇒ cuidado
contrārius -a -um ⇒ contrario cūrāre [1] ⇒ cuidar, preocuparse de
con-turbāre [1] ⇒ turbar, desordenar currere cucurrisse cursum ⇒ correr
con-venīre -vēnisse -ventum (ad + ac; dat) currus -ūs m ⇒ carro
⇒ convenir, ir bien, reunirse cursus -ūs m ⇒ carrera, curso, rumbo
con-vertere -tisse -sum ⇒ volver, cūstōdīre -īvisse -ītum ⇒ custodiar,
transformar, convertir guardar
convīva -ae m/f ⇒ comensal, convidado
convīvium -ī n ⇒ festín, banquete
con-vocāre [1] ⇒ llamar, convocar D
cōpia -ae f ⇒ abundancia, cantidad
cōpulāre [1] ⇒ atar, unir dare dedisse datum ⇒ dar
coquere coxisse coctum ⇒ cocer, guisar dē prp + abl ⇒ de, desde arriba
cor cordis n ⇒ corazón dea -ae f ⇒ diosa
cōram prp + abl ⇒ en presencia de dēbēre -uisse -itum ⇒ deber
cornū -ūs n ⇒ cuerno dēbilis -e ⇒ débil
corpus -oris n ⇒ cuerpo decem ⇒ diez
cor-rigere -rēxisse -rēctum ⇒ corregir, December -bris (mēnsis) ⇒ diciembre
enmendar decēre -uisse ⇒ convenir, ser apropiado
cotīdiē adv ⇒ diariamente, cada día deciēs adv ⇒ diez veces
crās adv ⇒ mañana (el día siguiente) decimus -a -um ⇒ décimo
crassus -a -um ⇒ gordo, grueso dēclīnāre [1] ⇒ declinar
7
de-esse dē-sum dē-fuisse ⇒ faltar, no dignus -a -um ⇒ digno
asistir diligēns -entis adj ⇒ diligente, cuidadoso
dē-fendere -isse -fēnsum ⇒ defender dīligere -lēxisse -lēctum ⇒ amar, apreciar
de-inde/ dein adv ⇒ después, luego dīmidius -a -um ⇒ medio
dēlectāre [1] ⇒ deleitar, complacer dī-mittere -mīsisse -missum ⇒ despedir
dēlēre -lēvisse -lētum ⇒ borrar, destruir dīrus -a -um ⇒ horroroso
dēliciae -ārum f pl ⇒ delicias, goce dis-cēdere -cessisse -cessum ⇒ alejarse
delphīnus -ī m ⇒ delfín de, irse
dēmere dēmpsisse dēmptum ⇒ quitar discere didicisse ⇒ aprender
dē-mōnstrāre [1] ⇒ mostrar, demostrar discipulus -ī m ⇒ alumno, discípulo
dēmum adv ⇒ sólo, por fin dis-iungere -iūnxisse -iūnctum ⇒ desunir,
dēnārius -ī m ⇒ denario (moneda de plata) separar
dēnī -ae -a ⇒ diez (cada uno) dis-suādēre -suāsisse -suāsum ⇒ disuadir,
dēnique adv ⇒ en fin, finalmente desaconsejar
dēns dentis m ⇒ diente diū, comp diūtius adv ⇒ hace tiempo,
dē-nuō adv ⇒ de nuevo durante largo tiempo
deorsum adv ⇒ abajo dīves -itis adj ⇒ rico
dēpōnēns -ntis ⇒ deponente (verbo) dīvidere -sisse -sum ⇒ separar, dividir
dē-rīdēre -rīsisse -rīsum ⇒ burlarse de, dīvitiae -ārum f pl ⇒ riquezas
reirse docēre -uisse doctum ⇒ enseñar, instruir
dē-scendere -disse -scēnsum ⇒ descender doctus -a -um ⇒ instruido, docto, sabio
dē-serere -seruisse -sertum ⇒ abandonar, dolēre -uisse dolitum ⇒ doler, afligirse
dejar dolor -ōris m ⇒ dolor
dēsīderāre [1] ⇒ echar de menos domī (loc) ⇒ en casa
dē-silīre -siluisse -sultum ⇒ saltar abajo domina -ae f ⇒ ama, dueña, señora
dē-sinere -siisse -situm ⇒ dejar, cesar dominus -ī m ⇒ amo, dueño, señor
dē-sistere -stitisse -stitum ⇒ desistir de, domum adv ⇒ a casa
cesar de domus -ūs f, abl -ō ⇒ casa
dē-spērāre [1] ⇒ desesperar (de) dōnāre [1] ⇒ dar, regalar
dē-spicere -iō -spexisse -spectum ⇒ mirar dōnec conj ⇒ mientras, en tanto que
abajo, desdeñar, menospreciar dōnum -ī n ⇒ don, regalo
dē-tergēre -tersisse -tersum ⇒ enjugar, dormīre -īvisse -ītum ⇒ dormir
limpiar dorsum -ī n ⇒ dorso, lomo
dē-terrēre -uisse -itum ⇒ apartar, desviar dubitāre [1] ⇒ dudar
dē-trahere -trāxisse -tractum ⇒ arrancar, dubius -a -um ⇒ indeciso, dudoso
sacar, quitar du-centī -ae -a ⇒ doscientos
deus -ī m, pl deī/diī/dī ⇒ dios dūcere dūxisse ductum ⇒ conducir, guiar,
dē-vorāre [1] ⇒ tragar, engullir dirigir; uxōrem dūcere ⇒ casarse (un
dexter -tra -trum ⇒ derecho hombre con una mujer)
dextra -ae f ⇒ la (mano) derecha dulcis -e ⇒ dulce
dīcere dīxisse dictum ⇒ decir, llamar, dum conj ⇒ mientras, en tanto que
hablar dum-modo conj ⇒ con tal que
dictāre [1] ⇒ dictar dumtaxat adv ⇒ sólo, por lo menos
dictum -ī n ⇒ palabra duo -ae -o ⇒ dos
diēs -ēī m/f ⇒ día, fecha duo-decim ⇒ doce
dif-ficilis -e ⇒ difícil duo-decimus -a -um ⇒ duodécimo
digitus -ī m ⇒ dedo duo-dē-trīgintā ⇒ veintiocho
8
duo-dē-vīgintī ⇒ dieciocho ēsse edō ēdisse ēsum ⇒ comer
dūrus -a -um ⇒ duro et conj ⇒ y, también
dux ducis m ⇒ guia, general et... et ⇒ tanto... como
et-enim conj ⇒ y en efecto
etiam adv ⇒ además, también, aún
E etiam atque etiam ⇒ una y otra vez
ē v. ex/ē non solum... sed etiam ⇒ no sólo... sino
eā adv ⇒ por allí también
ēbrius -a -um ⇒ ebrio, borracho etiam si conj ⇒ aunque, aun si
ecce adv ⇒ he aquí, aquí está etiam-nunc adv ⇒ todavía
ēducāre [1] ⇒ educar et-sī conj ⇒ aunque, si bien
ē-dūcere -dūxisse -ductum ⇒ hacer salir ē-volāre [1] ⇒ volar, salir volando
ef-ficere -iō -fēcisse -fectum ⇒ producir, ē-volvere -visse ēvolūtum ⇒ desplegar,
lograr abrir
ef-fugere -iō -fūgisse ⇒ huir, escapar ex/ē prp + abl ⇒ de, desde
ef-fundere -fūdisse -fūsum ⇒ verter, ex-audīre -īvisse -ītum ⇒ oír, enterarse
derramar ex-citāre [1] ⇒ despertar, excitar
ego mē mihi/mī mē-cum ⇒ yo, mí, me, ex-clāmāre [1] ⇒ gritar, exclamar
conmigo ex-cōgitāre [1] ⇒ imaginar, inventar
ē-gredī -ior ēgressum esse dep ⇒ salir ex-cruciāre [1] ⇒ torturar, atormentar
ēgregius -a -um ⇒ egregio, eminente ex-currere -currisse -cursum ⇒ salir
ē-icere -iō -iēcisse -iectum ⇒ echar fuera corriendo
ē-līdere -līsisse -līsum ⇒ elidir, suprimir ex-cūsāre [1] ⇒ excusar, disculpar
ē-ligere -lēgisse -lēctum ⇒ elegir exemplum -ī n ⇒ ejemplo, modelo
emere ēmisse ēmptum ⇒ comprar exercitus -ūs m ⇒ ejército
ēn interj ⇒ he aquí, ea!, vamos! ex-haurīre -sisse -stum ⇒ vaciar, apurar
enim conj ⇒ en efecto, pues exiguus -a -um ⇒ pequeño, exiguo
ēnsis -is m ⇒ espada ex-īre -eō -iisse -itum ⇒ salir, irse
eō adv ⇒ (hacia) allí ex-īstimāre [1] ⇒ juzgar, pensar
epigramma -atis n ⇒ epigrama exitus -ūs m ⇒ salida, fin
epistula -ae f ⇒ carta, misiva ex-ōrnāre [1] ⇒ adornar
eques -itis m ⇒ jinete ex-plānāre [1] ⇒ allanar, explicar
equidem adv ⇒ ciertamente, por mi parte ex-pōnere -pōsuisse -positum ⇒ exponer,
equitātus -ūs m ⇒ caballería depositar, desembarcar
equus -ī m ⇒ caballo ex-pugnāre [1] ⇒ conquistar, expugnar
ergā prp + ac ⇒ hacia, para con ex-pugnātiō -ōnis f ⇒ conquista, asalto
ergō conj ⇒ por tanto, luego, así pues ex-spectāre [1] ⇒ esperar, aguardar
ē-ripere -iō -ripuisse -reptum ⇒ arrebatar, ex-tendere -disse -tentum ⇒ extender
robar extrā prp + ac ⇒ fuera de
errāre [1] ⇒ errar, vagar
ē-rubēscere -rubuisse ⇒ enrojecer
F
ē-rumpere -rūpisse -ruptum ⇒ precipitarse
fuera faber -brī m ⇒ artesano, herrero,
erus -ī m ⇒ amo, dueño, señor carpintero
esse sum fuisse futūrum esse/fore ⇒ ser, fābula -ae f ⇒ cuento, fábula, drama
estar, haber fābulārī [1] dep ⇒ hablar, charlar
9
facere -iō fēcisse factum ⇒ hacer fīnis -is m ⇒ límite, fin
faciēs -ēī f ⇒ rostro, cara flāre [1] ⇒ soplar
facile adv ⇒ fácilmente flectere flexisse flexum ⇒ doblar
facilis -e, sup -illimus ⇒ fácil flēre flēvisse flētum ⇒ llorar
factum -ī n ⇒ hecho, acción flōs -ōris m ⇒ flor
fallāx -ācis adj ⇒ falaz, engañador flūctus -ūs m ⇒ ola, oleaje
fallere fefellisse falsum ⇒ engañar fluere flūxisse flūxum ⇒ fluir
falsus -a -um ⇒ falso, engañoso flūmen -inis n ⇒ río, torrente
falx -cis f ⇒ hoz, podadera fluvius -ī m ⇒ río
fāma -ae f ⇒ noticia, fama foedus -a -um ⇒ feo, desagradable
famēs -is f ⇒ hambre folium -ī n ⇒ hoja
familia -ae f ⇒ familia, esclavos forās adv ⇒ afuera
fārī fātum esse dep ⇒ hablar foris -is f ⇒ puerta
fatērī fassum esse dep ⇒ confesar forīs adv ⇒ fuera
fatīgāre [1] ⇒ fatigar fōrma -ae f ⇒ forma, belleza
fātum -ī n ⇒ hado, destino, muerte fōrmōsus -a -um ⇒ hermoso, bello
favēre fāvisse fautum + dat ⇒ ser forsitan adv ⇒ quizá, acaso
favorable, favorecer fortasse adv ⇒ quizá, acaso
Februārius -ī (mēnsis) ⇒ febrero forte adv ⇒ por casualidad, acaso
fēlīcitās -ātis f ⇒ felicidad, dicha fortis -e ⇒ fuerte, valiente
fēlīx -īcis adj ⇒ feliz, dichoso fortūna -ae f ⇒ fortuna, suerte
fēmina -ae f ⇒ mujer forum -ī n ⇒ plaza pública, foro
fenestra -ae f ⇒ ventana fossa -ae f ⇒ foso
fera -ae f ⇒ fiera frangere frēgisse frāctum ⇒ romper,
ferē adv ⇒ casi, alrededor de, unos quebrar
ferōx -ōcis adj ⇒ fogoso, salvaje, feroz frāter -tris m ⇒ hermano
ferre ferō tulisse lātum ⇒ llevar, soportar fremere -uisse -itum ⇒ gruñir, rugir, etc.
ferreus -a -um ⇒ de hierro, férreo frequēns -entis adj ⇒ numeroso, frecuente
ferrum -ī n ⇒ hierro fretum -ī n ⇒ estrecho, brazo de mar
fertilis -e ⇒ fértil frīgēre -- -- ⇒ tener frío, helarse
ferus -a -um ⇒ salvaje frīgidus -a -um ⇒ frío, helado
fessus -a -um ⇒ fatigado, cansado frīgus -oris n ⇒ frío
-ficere -iō -fēcisse -fectum < facere frōns -ontis f ⇒ frente
fīdere fīsum esse + dat ⇒ confiarse frūgēs -um f pl ⇒ frutos
fidēs -eī f ⇒ confianza, fe, lealtad fruī fructum esse dep + abl ⇒ gozar,
fidēs -ium f pl ⇒ lira disfrutar
fidicen -inis m ⇒ tocador de lira frūmentum -ī n ⇒ grano
fīdus -a -um ⇒ fiel, leal frūstrā adv ⇒ en vano
fierī fīō factum esse dep ⇒ ser hecho, fuga -ae f ⇒ fuga
hacerse, suceder fugere -iō fūgisse ⇒ huir, escapar
fīgere fixisse fixum ⇒ fijar fugitīvus -a -um ⇒ fugitivo
fīlia -ae f ⇒ hija fulgur -uris n ⇒ relámpago
fīliola -ae f ⇒ hijita fūmus -ī m ⇒ humo
fīliolus -ī m ⇒ hijito fundere fūdisse fūsum ⇒ verter, derramar
fīlius -ī m ⇒ hijo funditus adv ⇒ hasta el fondo, a fondo
fīlum -ī n ⇒ hilo fundus -ī m ⇒ fondo, finca
fīnīre -īvisse -ītum ⇒ limitar, poner fin
10
fūr -is m ⇒ ladrón H
fūrtum -ī n ⇒ robo, hurto
habēre -uisse -itum ⇒ tener, poseer,
futūrus -a -um (v. esse) ⇒ futuro, venidero
reputar; sē habēre ⇒ ser, encontrarse (de
un modo)
habitāre [1] ⇒ habitar
G
hāc adv ⇒ por aquí
gallus -ī m ⇒ gallo hasta -ae f ⇒ asta, lanza
gaudēre gavīsum esse semidep ⇒ gozar, haud adv ⇒ no
alegrarse haurīre hausisse haustum ⇒ sacar
gaudium -ī n ⇒ gozo, alegría herba -ae f ⇒ hierba
geminus -a -um ⇒ gemelo herī adv ⇒ ayer
gemma -ae f ⇒ piedra preciosa, gema heu interj ⇒ ¡ah!, ¡ay!
gemmātus -a -um ⇒ con piedras preciosas heus interj ⇒ ¡eh!, ¡hola!
gena -ae f ⇒ mejilla, carillo hic haec hoc ⇒ este, éste
gēns gentis f ⇒ raza, nación, pueblo hīc adv ⇒ aquí
genū -ūs n ⇒ rodilla hiems -mis f ⇒ invierno
genus -eris n ⇒ género, especie hinc adv ⇒ de aquí
gerere gessisse gestum ⇒ llevar, tener, hinnīre ⇒ relinchar
hacer hodiē adv ⇒ hoy
glaciēs -ēī f ⇒ hielo holus -eris n ⇒ hortaliza, verdura
gladiātor -ōris m ⇒ gladiador homō -inis m ⇒ hombre, persona
gladiātōrius -a -um ⇒ de gladiador hōra -ae f ⇒ hora
gladius -ī m ⇒ espada horrendus -a -um ⇒ horrendo, espantoso
glōria -ae f ⇒ gloria horrēre -uisse ⇒ estar erizado, temblar,
glōriōsus -a -um ⇒ glorioso, jactancioso tener horror a
gracilis -e ⇒ grácil, esbelto hortārī [1] dep ⇒ animar, exhortar
gradus -ūs m ⇒ paso, grado, peldaño hortus -ī m ⇒ jardín, huerto
Graecus -a -um ⇒ griego hospes -itis m ⇒ huésped
grammatica -ae f ⇒ gramática hostis -is m ⇒ enemigo
grammaticus -a -um ⇒ gramatical, de hūc adv ⇒ acá, (hacia) aquí
gramática hūmānus -a -um ⇒ humano
grātia -ae f ⇒ favor, agradecimiento humī (loc) ⇒ a tierra, en tierra
gen (/meā) + grātiā ⇒ por, por causa de humilis -e ⇒ bajo, humilde
grātiam habēre ⇒ estar agradecido humus -ī f ⇒ tierra, suelo
grātiās agere ⇒ dar las gracias
grātus -a -um ⇒ grato, agradecido
gravida adj f ⇒ embarazada I
gravis -e ⇒ pesado
iacere -iō iēcisse iactum ⇒ echar, arrojar,
gremium -ī n ⇒ regazo, seno
lanzar
grex -egis m ⇒ rebaño, manada
iacēre -uisse ⇒ yacer, estar echado
gubernāre [1] ⇒ pilotar, gobernar, dirigir
iactāre [1] ⇒ arrojar, agitar
gubernātor -ōris m ⇒ timonel
iactūra -ae f ⇒ acción de arrojar, pérdida
gustāre [1] ⇒ gustar, probar
iam adv ⇒ ya, ahora
iānitor -ōris m ⇒ portero
iānua -ae f ⇒ puerta
Iānuārius -ī (mēnsis) ⇒ enero
11
ibi adv ⇒ allí in prp + abl ⇒ en (dentro de), entre
-icere -iō -iēcisse -iectum < iacere prp + ac ⇒ a, hacia, en, hasta, contra
īdem eadem idem ⇒ el mismo incendium -i n ⇒ incendio
id-eō adv ⇒ por esto in-certus -a -um ⇒ incierto
idōneus -a -um ⇒ apropiado, idóneo in-cipere -iō coepisse coeptum ⇒ empezar,
īdūs -uum f pl ⇒ Idus, el 13 (o 15) del mes comenzar
iecur -oris n ⇒ hígado in-clūdere -clūsisse -clūsum ⇒ encerrar
igitur conj ⇒ así pues, pues incola -ae m/f ⇒ habitante
ignārus -a -um ⇒ ignorante in-colere -coluisse -cultum ⇒ habitar,
ignis -is m ⇒ fuego poblar
ignōrāre [1] ⇒ ignorar, desconocer incolumis -e ⇒ incólume, sano y salvo
ignōscere ignōvisse ignōtum + dat ⇒ inconditus -a -um ⇒ confuso, desordenado
perdonar inde adv ⇒ de allí, desde entonces
ignōtus -a -um ⇒ desconocido index -icis m ⇒ lista, índice
ille -a -ud ⇒ aquel in-dignus -a -um ⇒ indigno, vergonzoso
illac adv ⇒ por allí in-doctus -a -um ⇒ ignorante, indocto
illīc adv ⇒ allí, en aquel lugar induere -uisse -ūtum ⇒ ponerse, vestir
illinc adv ⇒ de allí indūtus + abl ⇒ vestido (con)
illūc adv ⇒ (hacia) allí, allá industrius -a -um ⇒ activo, laborioso
illūstrāre [1] ⇒ alumbrar, iluminar in-ermis -e ⇒ inerme, desarmado
imāgō -inis f ⇒ imagen in-esse -fuisse ⇒ estar en, encontrarse en
imber -bris m ⇒ lluvia in-exspectātus -a -um ⇒ inesperado
imitārī [1] dep ⇒ imitar īnfāns -antis m/f ⇒ niño, niña, bebé
im-mātūrus -a -um ⇒ inmaduro, temprano īn-fēlīx -īcis adj ⇒ desgraciado, infeliz
immō adv ⇒ no, por el contrario, antes īnferior -ius comp ⇒ más bajo, inferior
bien īnferus -a -um ⇒ de abajo, inferior
im-mortālis -e ⇒ inmortal Īnferī -ōrum m pl ⇒ los infiernos
im-pār -aris adj ⇒ desigual īnfēstus -a -um ⇒ infestado, amenazado
im-patiēns -entis adj ⇒ impaciente īn-fīdus -a -um ⇒ infiel, desleal
im-pendēre - - + dat ⇒ amenazar, īnfimus -a -um sup ⇒ el más bajo, ínfimo
cernerse sobre īn-flectere -flexisse -flexum ⇒ doblar,
imperāre [1] + dat ⇒ mandar, ordenar declinar
imperātor -ōris m ⇒ general (en jefe) īn-fluere -flūxisse -fluxum ⇒ desembocar
imperium -ī n ⇒ mando, orden, imperio īnfrā prp + ac ⇒ debajo de, abajo
impetus -ūs m ⇒ embestida, ataque ingenium -ī n ⇒ naturaleza, carácter
im-piger -gra -grum ⇒ activo, diligente ingēns -entis adj ⇒ ingente, enorme
im-plēre -plēvisse -plētum ⇒ llenar in-hūmānus -a -um ⇒ inhumano
im-plicāre -uisse -itum ⇒ enredar, in-imīcus -ī m ⇒ enemigo (particular)
envolver in-imīcus -a -um ⇒ enemigo, hostil
impluvium -ī n ⇒ impluvio (aljibe en el initium -ī n ⇒ principio, comienzo
'atrio') iniūria -ae f ⇒ injusticia
im-pōnere -posuisse -positum ⇒ poner, in-iūstus -a -um ⇒ injusto
colocar (en) inopia -ae f ⇒ escasez, falta
im-primere -pressisse -pressum ⇒ apretar, inquit inquiunt, inquam ⇒ dice, dicen, digo
apoyar sobre, imprimir īn-scrībere -psisse -ptum ⇒ escribir sobre,
im-probus -a -um ⇒ malo, malvado inscribir, grabar
īmus -a -um sup ⇒ el más bajo, ínfimo īnscrīptiō -ōnis f ⇒ inscripción
12
īn-struere -strūxisse -strūctum ⇒ colocar, iūs iūris n ⇒ derecho, justicia
alinear iūre adv ⇒ con derecho, con razón
īnstrūmentum -ī n ⇒ instrumento, iūstus -a -um ⇒ justo
utensilio iuvāre iūvisse iūtum ⇒ ayudar, complacer
īnsula -ae f ⇒ isla iuvenis -is m ⇒ joven
integer -gra -grum ⇒ intacto, entero iūxtā prp +ac ⇒ junto, cerca
intellegere -lēxisse -lēctum ⇒ comprender
inter prp + ac ⇒ entre, durante
inter sē ⇒ uno a otro, entre sí, se K
inter-dum adv ⇒ alguna vez, a veces
kalendae -ārum f pl ⇒ Kalendas, día 1 del
inter-eā adv ⇒ entretanto
mes
inter-esse -fuisse ⇒ estar en medio de
kalendārium -ī n ⇒ calendario
inter-ficere -iō -fēcisse -fectum ⇒ matar
interim adv ⇒ entretanto
internus -a -um ⇒ interno L
inter-pellāre [1] ⇒ interrumpir
inter-rogāre [1] ⇒ preguntar, interrogar lābī lāpsum esse dep ⇒ resbalar, caer,
intrā prp + ac ⇒ dentro de deslizarse
intrāre [1] ⇒ entrar (en) labor -ōris m ⇒ trabajo, fatiga
intuērī intuitum esse dep ⇒ mirar, labōrāre [1] ⇒ trabajar, esforzarse
contemplar labrum -ī n ⇒ labio
intus adv ⇒ dentro labyrinthus -ī m ⇒ laberinto
in-validus -a -um ⇒ inválido, débil lac lactis n ⇒ leche
in-vehere -vēxisse -vectum ⇒ importar, lacertus -ī m ⇒ brazo, músculo del brazo
transportar lacrima -ae f ⇒ lágrima
in-venīre -vēnisse -ventum ⇒ encontrar, lacrimāre [1] ⇒ llorar
hallar lacus -ūs m ⇒ lago
in-vidēre -vīdisse -vīsum + dat ⇒ envidiar laedere -sisse -sum ⇒ herir, hacer daño
invidia -ae f ⇒ envidia laetārī [1] dep ⇒ alegrarse
in-vocāre [1] ⇒ invocar laetitia -ae f ⇒ alegría, gozo
iocōsus -a -um ⇒ jocoso, festivo laetus -a -um ⇒ contento, alegre
ipse -a -um ⇒ mismo, en persona laevus -a -um ⇒ izquierdo
īra -ae f ⇒ ira, cólera lāna -ae f ⇒ lana
īrātus -a -um ⇒ irritado, enojado largīrī -ītum esse dep ⇒ dar copiosamente
īre eō iisse itum ⇒ ir, marchar, pasar largus -a -um ⇒ liberal, generoso
is ea id ⇒ él, éste, este latēre -uisse ⇒ estar escondido, ocultarse
iste -a -ud ⇒ ese Latīnus -a -um ⇒ latino
ita adv ⇒ así, de este modo Latīnē adv ⇒ en latín
ita-que conj ⇒ por esto, por consiguiente lātrāre [1] ⇒ ladrar
item adv ⇒ igualmente, asimismo latus -eris n ⇒ costado, flanco, lado
iter itineris n ⇒ viaje, marcha, vía lātus -a -um ⇒ ancho
iterum adv ⇒ otra vez, de nuevo laudāre [1] ⇒ loar, alabar, elogiar
iubēre iussisse iussum ⇒ mandar, ordenar laus laudis f ⇒ alabanza, elogio
iūcundus -a -um ⇒ agradable lavāre lāvisse lautum ⇒ lavar, bañar
Iūlius -ī (mēnsis) ⇒ julio lectīca -ae f ⇒ litera, silla de manos
iungere iūnxisse iūnctum ⇒ unir, juntar lectulus -ī m ⇒ cama, camastro
Iūnius -ī (mēnsis) ⇒ junio lectus -ī m ⇒ cama, lecho
13
lēgātus -ī m ⇒ embajador, legado M
legere lēgisse lēctum ⇒ leer
maerēre -- -- ⇒ estar triste, afligirse
legiō -ōnis f ⇒ legión
maestus -a -um ⇒ triste, afligido
legiōnārius -a –um ⇒ legionario
magis adv ⇒ más
leō -ōnis m ⇒ león
magister -trī m ⇒ maestro
levāre [1] ⇒ alzar, levantar
magnificus -a -um ⇒ magnífico,
levis -e ⇒ ligero, leve espléndido
lēx lēgis f ⇒ ley magnus -a -um ⇒ grande
libellus -ī m ⇒ libro māior -ius comp ⇒ mayor, más grande
libenter adv ⇒ de buena gana Māius -ī (mēnsis) ⇒ mayo
liber -brī m ⇒ libro male adv ⇒ mal
līber -era -erum ⇒ libre maleficium -ī n ⇒ mala acción, crimen
līberāre [1] ⇒ liberar mālle mālō māluisse ⇒ querer más,
libēre -uisse: libet + dat ⇒ placer, agradar, preferir
gustar malum -ī n ⇒ mal, calamidad
līberī -ōrum m pl ⇒ hijos mālum -ī n ⇒ manzana
lībertās -ātis f ⇒ libertad malus -a -um ⇒ malo, malvado
lībertīnus -ī m ⇒ liberto mamma -ae f ⇒ mamá
licēre -uisse: licet + dat ⇒ estar permitido māne indecl n ⇒ (la) mañana
ligneus -a -um ⇒ de madera adv ⇒ por la mañana
lignum -ī n ⇒ madera manēre mānsisse mānsum ⇒ permanecer,
līlium -ī n ⇒ lirio quedar(se)
līmen -inis n ⇒ umbral, entrada manus -ūs f ⇒ mano
līnea -ae f ⇒ cuerda, cordel, línea mare -is n ⇒ mar
lingua -ae f ⇒ lengua, lenguaje margarīta -ae f ⇒ perla
littera -ae f ⇒ letra maritimus -a -um ⇒ de mar, marítimo
lītus -oris n ⇒ litoral, playa, costa marītus -ī m ⇒ marido, esposo
locus -ī m, pl -ī (m) /-a (n) ⇒ lugar, sitio Mārtius -ī (mēnsis) ⇒ marzo
longē adv ⇒ lejos, con mucho māter -tris f ⇒ madre
longus -a -um ⇒ largo māteria -ae f ⇒ materia
loquī locūtum esse dep ⇒ hablar mātrōna -ae f ⇒ matrona
lūcēre lūxisse ⇒ brillar mātūrus -a -um ⇒ maduro
lucerna -ae f ⇒ lámpara māximē adv ⇒ sobre todo
lucrum -ī n ⇒ ganancia, lucro māximus -a -um ⇒ el mayor, el más
luctārī [1] dep ⇒ luchar grande
lūdere lūsisse lūsum ⇒ jugar medicus -ī m ⇒ médico
lūdus -ī m ⇒ juego, escuela medium -ī n ⇒ medio, centro
lūdī magister ⇒ maestro de escuela medius -a -um ⇒ del medio, central
lūgēre lūxisse lūctum ⇒ afligirse, estar de mel mellis n ⇒ miel
luto melior -ius comp ⇒ mejor
lūna -ae f ⇒ luna mellītus -a -um ⇒ dulce, de miel
lupus -ī m ⇒ lobo membrum -ī n ⇒ miembro
lūx lūcis f ⇒ luz, día meminisse + gen/ac ⇒ recordar, acordarse
memorāre [1] ⇒ mencionar
memoria -ae f ⇒ memoria, recuerdo
mendum -ī n ⇒ error
14
mēns mentis f ⇒ mente, espíritu modus -ī m ⇒ modo, manera
mēnsa -ae f ⇒ mesa nūllō modō ⇒ de ningún modo
mēnsa secunda ⇒ postre moenia -ium n pl ⇒ murallas
mēnsis -is m ⇒ mes molestus -a -um ⇒ molesto, desagradable
mentiō -ōnis f ⇒ mención mollīre -īsse –ītum ⇒ ablandar,
mentīrī -ītum esse dep ⇒ mentir reblandecer
mercātor -ōris m ⇒ mercader, comerciante mollis -e ⇒ blando, tierno
mercātōrius -a -um ⇒ mercante monēre monuisse monitum ⇒ advertir,
mercēs -ēdis f ⇒ salario, alquiler recordar, aconsejar
merēre meruisse meritum ⇒ ganar, mōns montis m ⇒ monte, montaña
merecer mōnstrāre [1] ⇒ indicar, señalar
mergere -sisse -sum ⇒ hundir, sumergir, mōnstrum -ī n ⇒ monstruo, prodigio
anegar mora -ae f ⇒ tardanza, demora
merīdiēs -ēī m ⇒ mediodía, sur mordēre momordisse morsum ⇒ morder
merum -ī n ⇒ vino puro morī -ior mortuum esse dep ⇒ morir
merus -a -um ⇒ puro, sin mezcla mors mortis f ⇒ muerte
merx -rcis f ⇒ mercancia mortālis -e ⇒ mortal
metere messum ⇒ recolectar, cosechar mortuus -a -um (< morī) ⇒ muerto
metuere -uisse mētutum ⇒ temer, tener mōs mōris m ⇒ costumbre
miedo movēre mōvisse mōtum ⇒ mover
metus -ūs m ⇒ miedo, temor mox adv ⇒ pronto, luego
meus -a -um, voc mī ⇒ mi, mío mulier -eris f ⇒ mujer
mīles -itis m ⇒ soldado multī -ae -a ⇒ muchos
mīlitāre [1] ⇒ ser soldado, hacer el multitūdō -inis f ⇒ multitud, gran número
servicio militar, enrolarse multō + comp ⇒ mucho, muy
mīlitāris -e ⇒ militar multum adv ⇒ mucho
mīlle, pl mīlia -ium n ⇒ mil mundus -ī m ⇒ mundo, universo
mīlle passuum ⇒ milla (= 1.480 m.) mundus -a -um ⇒ limpio, nítido
minārī [1] dep + dat ⇒ amenazar mūnīre -īsse -ītum ⇒ fortificar
minimē adv ⇒ de ningún modo mūnus -eris n ⇒ regalo
minimus -a -um sup ⇒ el más pequeño, mūrus -ī m ⇒ muralla, muro
mínimo Mūsa -ae f ⇒ Musa
minister -trī m ⇒ servidor, criado mūtāre [1] ⇒ cambiar, intercambiar
minor -us (-oris) comp ⇒ más pequeño, mūtus -a -um ⇒ mudo
menor mūtuus -a -um ⇒ prestado; mūtuum
minuere -uisse -ūtum ⇒ disminuir, reducir dare/sūmere ⇒ prestar/tomar prestado
minus adv ⇒ menos
mīrābilis -e ⇒ maravilloso
mīrārī [1] dep ⇒ extrañarse (de) N
mīrus -a -um ⇒ asombroso, sorprendente
nam conj ⇒ pues, porque
miscēre -uisse mixtum ⇒ mezclar
-nam ⇒ ¿... pues?
misellus -a -um ⇒ pobre, pobrecillo
namque conj ⇒ pues, porque
miser -era -erum ⇒ mísero, miserable
nārrāre [1] ⇒ narrar, contar
mittere mīsisse missum ⇒ enviar, echar
nārrātiō -ōnis f ⇒ narración
sanguinem mittere ⇒ sangrar
nāscī nātum esse dep ⇒ nacer
modo adv ⇒ sólo, hace poco
nāsus -ī m ⇒ nariz
modo... modo ⇒ ora... ora
15
natāre [1] ⇒ nadar nōmen -inis n ⇒ nombre (apellido)
nātūra -ae f ⇒ naturaleza nōmināre [1] ⇒ nombrar, llamar
nātus -a -um (< nāscī) ⇒ nacido nōn adv ⇒ no
XX annōs nātus ⇒ de 20 años de edad nōnae -ārum f pl ⇒ Nonas, el 5 (o 7) del
nauta -ae m ⇒ marinero mes
nāvicula -ae f ⇒ barca, bote nōnāgēsimus -a -um ⇒ nonagésimo
nāvigāre [1] ⇒ navegar nōnāgintā ⇒ noventa
nāvigātiō -ōnis f ⇒ navegación nōn-dum adv ⇒ aún no, todavía no
nāvis -is f ⇒ nave, embarcación nōn-gentī -ae -a ⇒ novecientos
-ne adv ⇒ ¿...?, si (interrogativo) nōn-ne adv ⇒ ¿(acaso) no...?
nē conj ⇒ para que no, que no nōn-nūllī -ae -a ⇒ algunos
nē... quidem ⇒ ni siquiera, tampoco nōn-numquam adv ⇒ alguna vez, a veces
nec v. ne-que/nec nōnus -a -um ⇒ nono, noveno
necāre [1] ⇒ matar nōs nōbīs ⇒ nosotros, nos
necessārius -a -um ⇒ necesario nōscere nōvisse nōtum ⇒ conocer, saber
necesse est ⇒ es necesario, hay que noster -tra -trum ⇒ nuestro
negāre [1] ⇒ negar, decir que no nostrum gen ⇒ de nosotros
neglegēns -entis adj ⇒ negligente, nota -ae f ⇒ señal, signo
descuidado nōtus -a -um ⇒ conocido
neglegere -ēxisse -ēctum ⇒ descuidar novem ⇒ nueve
negōtium -ī n ⇒ actividad, negocio November -bris (mēnsis) ⇒ noviembre
nēmō nēminem nēminī ⇒ nadie, ningún nōvisse (< nōscere) ⇒ conocer
nēquam adj indecl, sup nēquissimus ⇒ novus -a -um ⇒ nuevo
que nada vale, inútil, sin valor nox noctis f ⇒ noche
ne-que/nec conj ⇒ y no, ni nūbere nūpsisse nuptum + dat ⇒ casarse
neque... neque ⇒ ni... ni (una mujer con un hombre)
ne-scīre -scī(v)i -scītum ⇒ no saber, nūbēs -is f ⇒ nube
desconocer nūbilus -a -um ⇒ nuboso
neu v. nē-ve/neu nūdus -a -um ⇒ desnudo
neuter -tra -trum ⇒ ninguno de los dos nūgae -ārum f pl ⇒ simplezas, niñerías
nē-ve / neu conj ⇒ y no, o no nūllus -a -um ⇒ ninguno
nex necis f ⇒ muerte violenta, matanza num adv ⇒ ¿(acaso) ...?; si (interrogativo)
nīdus -ī m ⇒ nido numerāre [1] ⇒ contar
niger -gra -grum ⇒ negro numerus -ī m ⇒ número
nihil/nīl indecl ⇒ nada nummus -ī m ⇒ moneda, sestercio
nimis adv ⇒ demasiado numquam adv ⇒ nunca
nimium adv ⇒ demasiado nunc adv ⇒ ahora
nimius -a -um ⇒ demasiado grande nūntiāre [1] ⇒ anunciar, dar a conocer
nisi conj ⇒ si no, excepto, a no ser nūntius -ī m ⇒ mensajero, mensaje
niveus -a -um ⇒ níveo, blanco como nieve nūper adv ⇒ hace poco
nix nivis f ⇒ nieve nūtrīx -īcis f ⇒ nodriza, ama de cría
nōbilis -e ⇒ conocido, célebre, famoso nux nucis f ⇒ nuez
nocēre -uisse -itum + dat ⇒ dañar, ser
nocivo
nōlle nōlō nōluisse ⇒ no querer
nōlī -īte + īnf ⇒ ¡no ...! (mandato
negativo)
16
O orbis -is m ⇒ círculo, órbita
orbis terrārum ⇒ la tierra, el mundo
ō ⇒ ¡oh!
ōrdināre [1] ⇒ ordenar, regular
ob prp + ac ⇒ por, a causa de
ōrdō -inis m ⇒ orden, fila
oblīvīscī oblītum esse dep + gen/ac ⇒
olvidar(se) oriēns -entis m ⇒ oriente, este
ob-oedīre -īsse -ītum + dat ⇒ obedecer orīrī ortum esse dep ⇒ levantarse, salir,
nacer
obscūrus -a -um ⇒ oscuro
ōrnāmentum -ī n ⇒ joya, adorno
occidēns -entis m ⇒ occidente, oeste
ōrnāre [1] ⇒ equipar, adornar
oc-cidere -cidisse -cāsum ⇒ ponerse (el
sol), morir os ossis n ⇒ hueso
oc-cīdere -cīdisse -cīsum ⇒ matar, asesinar ōs ōris n ⇒ boca
occultāre [1] ⇒ ocultar, esconder ōscitāre [1] ⇒ bostezar
oc-currere -currisse -cursum + dat ⇒ ōsculārī [1] dep ⇒ besar
encontrarse con, acudir, presentarse ōsculum -ī n ⇒ beso
ōceanus -ī m ⇒ océano ostendere ostendisse ostentum ⇒ mostrar,
ocellus -ī m ⇒ ojito, ojo pequeño presentar
octāvus -a -um ⇒ octavo ōstiārius -ī m ⇒ portero
octin-gentī -ae -a ⇒ ochocientos ōstium -ī n ⇒ puerta, entrada
octō ⇒ ocho ōtiōsus -a -um ⇒ desocupado, ocioso
Octōber -bris (mēnsis) ⇒ octubre ōtium -ī n ⇒ tiempo libre, ocio
octōgintā ⇒ ochenta ovis -is f ⇒ oveja
oculus -ī m ⇒ ojo ōvum -ī n ⇒ huevo
ōdisse def ⇒ odiar
odium -ī n ⇒ odio
P
of-ferre ob-tulisse ob-lātum ⇒ ofrecer
officium -ī n ⇒ deber, obligación pābulum -ī n ⇒ pasto, forraje
ōlim adv ⇒ en otro tiempo, una vez paene adv ⇒ casi
omnis -e ⇒ todo, cada; pl todos (sust.) paen-īnsula -ae f ⇒ península
omnia n pl ⇒ todo pāgina -ae f ⇒ página
opera -ae f ⇒ trabajo, cuidado pallēre -uisse ⇒ estar pálido, palidecer
operīre -uisse opertum ⇒ cubrir pallidus -a -um ⇒ pálido
opēs -um f pl ⇒ medios, riquezas pallium -ī n ⇒ manto
oportēre -uisse: oportet ⇒ conviene, es palma -ae f ⇒ palma (de la mano)
necesario palpitāre [1] ⇒ palpitar, latir
opperīrī oppertum esse dep ⇒ esperar, pānis -is m ⇒ pan
aguardar papyrus -ī f ⇒ papiro
oppidum -ī n ⇒ ciudad pār paris adj ⇒ igual
op-pugnāre [1] ⇒ atacar parāre [1] ⇒ preparar, disponerse a
optāre [1] ⇒ desear parātus -a -um ⇒ pronto, dispuesto
optimus -a -um sup ⇒ el mejor, óptimo parcere pepercisse + dat ⇒ perdonar
opus -eris n ⇒ trabajo, obra parentēs -um m pl ⇒ padres (padre y
opus est ⇒ es necesario madre)
ōra -ae f ⇒ borde, costa parere -iō peperisse partum ⇒ dar a luz,
ōrāre [1] ⇒ rogar, suplicar, hablar parir, poner (un huevo)
ōrātiō -ōnis f ⇒ discurso, oración (gramat.) pārēre -uisse pāritum + dat ⇒ obedecer
parricīda -ae m ⇒ parricida
17
pars -rtis f ⇒ parte, dirección per-ficere -fēcisse -fectum ⇒ acabar,
particula -ae f ⇒ partícula terminar
partīrī -ītum esse dep ⇒ dividir, repartir pergere per-rēxisse per-rēctum ⇒
parum adv ⇒ poco, no bastante, apenas continuar, proseguir
parvulus -a -um ⇒ muy pequeño, párvulo perīculōsus -a -um ⇒ peligroso
parvus -a -um ⇒ pequeño perīculum -ī n ⇒ peligro
pāscere pāvisse pāstum ⇒ apacentar, per-īre -eō -iisse ⇒ perecer, perderse
satisfacer peristylum -ī n ⇒ peristilo (jardín interior)
passer -eris m ⇒ gorrión per-mittere -mīsisse -missum ⇒ permitir
passus -ūs m ⇒ paso (medida = 1,48 m.) per-movēre -mōvisse -mōtum ⇒ agitar,
pāstor -ōris m ⇒ pastor conmover
pater -tris m ⇒ padre perpetuus -a -um ⇒ constante, perpetuo
patēre patuisse ⇒ estar abierto per-sequī -secūtum esse dep ⇒ perseguir
patī -ior passum esse dep ⇒ sufrir, soportar persōna -ae f ⇒ personaje, persona
patiēns -entis adj ⇒ paciente per-suādēre -suāsisse -suāsum + dat ⇒
patientia -ae f ⇒ paciencia persuadir, convencer
patria -ae f ⇒ patria, país natal per-territus -a -um ⇒ aterrado, espantado
paucī -ae -a ⇒ pocos per-turbāre [1] ⇒ perturbar, desconcertar
paulisper adv ⇒ poco tiempo, un per-venīre -vēnisse -ventum ⇒ arribar,
momento llegar
paulō + comp ⇒ poco, un poco pēs pedis m ⇒ pie (medida = 30 cm.)
paulō ante/post ⇒ poco antes / después pessimus -a -um sup ⇒ el peor, pésimo
paulum adv ⇒ poco, un poco petasus -ī m ⇒ petaso, sombrero
pauper -eris adj ⇒ pobre petere -īvisse -ītum ⇒ dirigirse a, atacar,
pāx pācis f ⇒ paz buscar, pedir
pectus -oris n ⇒ pecho phantasma -atis n ⇒ fantasma, espectro
pecūlium -ī n ⇒ propiedades, bienes, philosophus -ī m ⇒ filósofo
ahorros piger -gra -grum ⇒ perezoso
pecūnia -ae f ⇒ dinero pila -ae f ⇒ pelota
pecūniōsus -a -um ⇒ rico, adinerado pīlum -ī n ⇒ venablo, dardo
pecus -oris n ⇒ ganado, rebaño pīpiāre [1] ⇒ piar, pipiar
pedes -itis m ⇒ soldado de infantería pīrāta -ae m ⇒ pirata
pēior -ius comp ⇒ peor pirum -ī n ⇒ pera
pellere pepulisse pulsum ⇒ rechazar, piscātor -ōris m ⇒ pescador
expulsar piscis -is m ⇒ pez
penna -ae f ⇒ pluma placēre -uisse -itum + dat ⇒ dar placer,
pēnsum -ī n ⇒ tarea, obligación agradar, deleitar
per prp + ac ⇒ a través, por plānē adv ⇒ claramente, enteramente
per sē ⇒ por sí mismo, solo plānus -a -um ⇒ claro, evidente
per-currere -currisse -cursum ⇒ recorrer, plaudere -sisse -sum + dat ⇒ aplaudir
atravesar (corriendo), correr plēnus -a -um + gen/abl ⇒ lleno
per-cutere -iō -cussisse -cussum ⇒ plērī-que plērae- plēra- ⇒ la mayor parte,
golpear, batir los más
per-dere -didisse -ditum ⇒ perder, plērumque adv ⇒ casi siempre,
arruinar, gastar generalmente
per-ferre -tulisse -lātum ⇒ soportar plōrāre [1] ⇒ llorar
plūrēs -a comp ⇒ más, más numerosos
18
plūrimī -ae -a sup ⇒ el mayor número prae-stāre -stitisse -stitum ⇒ prestar,
plūs plūris n comp ⇒ más, en mayor cumplir
cantidad praeter prp + ac ⇒ por delante de, excepto
plūs adv ⇒ más praeter-eā adv ⇒ además
pōculum -ī n ⇒ copa praeteritus -a -um ⇒ pasado
poena -ae f ⇒ castigo, pena prāvus -a -um ⇒ falso, malo
poēta -ae m/f ⇒ poeta precārī [1] dep ⇒ rogar, suplicar
poēticus -a -um ⇒ poético precēs -um f pl ⇒ súplicas
pollicērī -itum esse dep ⇒ prometer prehendere -hendisse -hēnsum ⇒ coger
pōnere posuisse positum ⇒ poner, colocar premere pressisse pressum ⇒ apretar
pōns pontis m ⇒ puente pretiōsus -a -um ⇒ valioso, de gran valor
populus -ī m ⇒ pueblo pretium -ī n ⇒ precio, valor
porcus -ī m ⇒ puerco, cochino prīdem adv ⇒ hace mucho tiempo
porta -ae f ⇒ puerta (de ciudad) prī-diē adv ⇒ el día antes
portāre [1] ⇒ llevar prīmō adv ⇒ al principio
portus -ūs m ⇒ puerto prīmum adv ⇒ primeramente
poscere poposcisse ⇒ pedir, reclamar prīmus -a -um ⇒ primero
posse possum potuisse ⇒ poder, ser capaz in prīmīs ⇒ principalmente
de prīnceps -ipis m ⇒ el primero, jefe
possidēre -sēdisse -sessum ⇒ poseer prīncipium -ī n ⇒ comienzo, principio
post prp + ac ⇒ detrás de, después de prior -ius ⇒ anterior, primero
adv ⇒ detrás, después, luego prius adv ⇒ antes
post-eā adv ⇒ en seguida, después prius-quam conj ⇒ antes que, antes de
posterior -ius comp ⇒ posterior, trasero prīvātus -a -um ⇒ privado, particular
posterus -a -um ⇒ siguiente prō prp + abl ⇒ por, en lugar de, en favor
posthāc adv ⇒ en adelante de, delante de
post-quam conj ⇒ después que, desde que probus -a -um ⇒ bueno, probo
postrēmō adv ⇒ en fin, finalmente prō-cēdere -cessisse -cessum ⇒
postrēmus -a -um ⇒ último adelantarse, avanzar
postulāre [1] ⇒ pedir, demandar procul adv ⇒ lejos
pōtāre [1] ⇒ beber prō-currere -currisse -cursum ⇒ avanzar
potestās -ātis f ⇒ poder, potestad corriendo
pōtiō -ōnis f ⇒ bebida prōd-esse prō-sum prō-fuisse + dat ⇒
potius adv ⇒ más bien aprovechar, ser útil, servir a
prae prp +abl ⇒ delante de, por proelium -ī n ⇒ batalla, combate
praecipuē adv ⇒ principalmente profectō adv ⇒ ciertamente
praedium -ī n ⇒ predio, hacienda prō-ferre -tulisse -lātum ⇒ sacar, producir
praedō -ōnis m ⇒ ladrón, pirata proficīscī -fectum esse dep ⇒ partir,
prae-esse -fuisse + dat ⇒ estar delante de, marcharse
estar al frente de prō-gredī -ior -gressum esse dep ⇒
prae-ferre -tulisse -lātum ⇒ preferir avanzar
praemium -ī n ⇒ recompensa, premio pro-hibēre -uisse -itum ⇒ alejar, impedir
prae-nōmen -inis n ⇒ nombre (de pila) prō-icere -iēcisse -iectum ⇒ arrojar
prae-pōnere -posuisse -positum + dat ⇒ prōmere prōmpsisse prōmptum ⇒ sacar
poner al frente de, anteponer prōmissum -ī n ⇒ promesa
praesēns -entis adj ⇒ presente prō-mittere -mīsisse -mīssum ⇒ prometer
19
prope prp + ac ⇒ cerca de quam-ob-rem adv ⇒ ¿por qué?
adv ⇒ casi, cerca quamquam conj ⇒ aunque
properāre [1] ⇒ apresurarse quandō adv ⇒ ¿cuándo?
propinquus -a -um ⇒ cercano conj ⇒ cuando, ya que
proprius -a -um ⇒ propio quantitās -ātis f ⇒ cantidad
propter prp + ac ⇒ por, por causa de quantum -ī n ⇒ cuánto, cuanto, como
propter-eā adv ⇒ por esto, por esta razón quantus -a -um ⇒ cuán grande, cuanto,
prō-silīre -uisse ⇒ saltar fuera como
prō-spicere -spexisse -spectum ⇒ mirar quā-propter adv ⇒ ¿por qué?
adelante, ver a lo lejos, observar quā-rē adv ⇒ ¿por qué?
prōtinus adv ⇒ en seguida, al momento quārtus -a -um ⇒ cuarto
prōvincia -ae f ⇒ provincia quasi adv ⇒ como, como si
proximus -a -um sup ⇒ el más cercano, quater adv ⇒ cuatro veces
próximo quatere -iō -- quassum ⇒ agitar, sacudir
prūdēns -entis adj ⇒ prudente, sagaz quaternī -ae -a ⇒ cuatro (cada uno)
pūblicus -a -um ⇒ público, del Estado quattuor ⇒ cuatro
pudēre: pudet mē + gen ⇒ me avergüenzo quattuor-decim ⇒ catorce
(de) -que conj ⇒ y
pudor -ōris m ⇒ vergüenza querī questum esse dep ⇒ quejarse,
puella -ae f ⇒ muchacha, niña lamentarse
puer -erī m ⇒ muchacho, niño quī quae quod ⇒ que, el que
pugna -ae f ⇒ pelea, combate quī quae quod (...?) ⇒ ¿qué...?
pugnāre [1] ⇒ combatir, luchar, pelear quia conj ⇒ porque
pugnus -ī m ⇒ puño quid n (v. quis) ⇒ ¿qué?, algo
pulcher -chra -chrum ⇒ bello, hermoso quid adv ⇒ ¿por qué?
pulchritūdō -inis f ⇒ belleza quī-dam quae- quod- ⇒ un cierto, un tal,
pullus -ī m ⇒ pollo, cachorro, cría uno
pulmō -ōnis m ⇒ pulmón quidem adv ⇒ sin duda, por lo menos
pulsāre [1] ⇒ golpear, empujar nē quidem ⇒ ni siquiera
pūnīre -īvisse -ītum ⇒ castigar quidnī adv ⇒ ¿por qué no?
puppis -is f ⇒ popa quid-quam ⇒ algo
pūrus -a -um ⇒ limpio, puro neque/nec quidquam ⇒ y nada
putāre [1] ⇒ pensar, creer, considerar quid-quid ⇒ cualquier cosa que
quiēscere -ēvisse -ētum ⇒ descansar,
reposar
Q quiētus -a -um ⇒ quieto, tranquilo, en
calma
quadrāgēsimus -a -um ⇒ cuadragésimo
quīn ⇒ ¿por qué no?
quadrāgintā ⇒ cuarenta
quīn-decim ⇒ quince
quadrin-gentī -ae -a ⇒ cuatrocientos
quīn-gentī -ae -a ⇒ quinientos
quaerere quaesīvisse quaesītum ⇒ buscar,
quīnī -ae -a ⇒ cinco (cada uno)
pedir preguntar
quīnquāgintā ⇒ cincuenta
quālis -e ⇒ ¿cuál?, ¿de qué modo?
quīnque ⇒ cinco
quālitās -ātis f ⇒ cualidad
quīnquiēs adv ⇒ cinco veces
quam ⇒ que, como, cuán
Quīntīlis -is (mēnsis) ⇒ julio
quam + sup ⇒ lo más ... posible
quīntus -a -um ⇒ quinto
quam-diū adv ⇒ ¿cuánto tiempo?, como
quis quae quid ⇒ quién, qué
20
quis quid (sī/num/nē ...) ⇒ alguien, regere rēxisse rēctum ⇒ gobernar, dirigir
alguno, algo rēgīna -ae f ⇒ reina
quis-nam quid-nam ⇒ quién (pues) regiō -ōnis f ⇒ región
quis-quam ⇒ alguien, alguno rēgnāre [1] ⇒ reinar, ser rey
nec/neque quisquam ⇒ y nadie, y rēgula -ae f ⇒ regla
ninguno re-linquere -līquisse -lictum ⇒ dejar
quis-que quae- quod- ⇒ cada, cada uno reliquus -a -um ⇒ restante, pl los otros
quis-quis ⇒ cualquiera que re-manēre -mansisse -mansum ⇒
quō adv ⇒ a dónde quedarse, permanecer
quod (= quia) ⇒ porque rēmigāre [1] ⇒ remar
quod n (v. quī) ⇒ que, lo que re-minīscī dep + gen/ac ⇒ recordar,
quō-modo adv ⇒ cómo acordarse (de)
quoniam ⇒ puesto que, porque re-mittere -mīsisse -missum ⇒ hacer
quoque adv ⇒ también volver, devolver
quot indecl ⇒ cuántos, como re-movēre -mōvisse -mōtum ⇒ alejar,
quot-annīs adv ⇒ todos los años retirar
quotiēs adv ⇒ cuántas veces rēmus -ī m ⇒ remo
repente adv ⇒ súbitamente, de repente
reperīre repperisse repertum ⇒ encontrar,
R hallar
re-pōnere -posuisse -positum ⇒ volver a
rāmus -ī m ⇒ rama poner
rapere -iō -uisse raptum ⇒ arrebatar, re-prehendere -disse -hensum ⇒ reprender
robar, llevarse
re-pugnāre [1] ⇒ resistirse, oponerse
rapidus -a -um ⇒ rápido
re-quiēscere -ēvisse -ētum ⇒ descansar
rārō adv ⇒ raramente
re-quīrere -quīsīvisse -quīsītum ⇒ buscar,
rārus -a -um ⇒ raro, escaso, poco preguntar
numeroso
rēs reī f ⇒ cosa, hecho, asunto
ratiō -ōnis f ⇒ razón, explicación
re-sistere -stitisse + dat ⇒ quedarse,
ratis -is f ⇒ balsa resistir
re-cēdere -cessisse -cessum ⇒ retroceder, re-spondēre -disse -spōnsum ⇒ responder
retirarse
respōnsum -ī n ⇒ respuesta
re-cipere -io -cēpisse -ceptum ⇒ recibir,
rēte -is n ⇒ red
acoger
re-tinēre -uisse -tentum ⇒ retener
recitāre [1] ⇒ leer en voz alta
re-trahere -trāxisse -tractum ⇒ hacer
re-cognōscere -nōvisse -nitum ⇒
volver
reconocer
re-venīre -vēnisse -ventum ⇒ volver
rēctus -a -um ⇒ recto, justo, correcto
revertī -vertisse -versum semidep ⇒
rēctā (viā) ⇒ en línea recta
volver
re-cumbere -cubuisse ⇒ acostarse
re-vocāre [1] ⇒ hacer volver, revocar
red-dere -didisse -ditum ⇒ devolver
rēx rēgis m ⇒ rey
red-imere -ēmisse -ēmptum ⇒ rescatar,
rīdēre rīsisse rīsum ⇒ reír, reírse de
redimir
rīdiculus -a -um ⇒ ridículo, cómico
red-īre -eō -iisse -itum ⇒ volver
rigāre [1] ⇒ regar, irrigar
re-dūcere -dūxisse -ductum ⇒ hacer
rīpa -ae f ⇒ ribera, orilla
volver
rīsus -ūs m ⇒ risa
re-ferre retulisse re-lātum ⇒ volver a
traer, devolver rīvus -ī m ⇒ arroyo
21
rogāre [1] ⇒ rogar, pedir scīlicet adv ⇒ por supuesto
rogitāre [1] ⇒ preguntar insistentemente scindere scidisse scissum ⇒ desgarrar,
Rōmānus -a -um ⇒ romano rasgar
rosa -ae f ⇒ rosa, rosal scīre scīvisse scītum ⇒ saber, estar
ruber -bra -brum ⇒ rojo instruido
rubēre -uisse ⇒ enrojecer, ruborizarse scrībere scrīpsisse scrīptum ⇒ escribir
rudis -e ⇒ rudo, bruto, inculto scūtum -ī n ⇒ escudo
rūmor -ōris m ⇒ rumor sē sibi sē-cum ⇒ se, sí, consigo, con él
rumpere rūpisse ruptum ⇒ romper mismo
rūrī (loc) ⇒ en el campo secāre -uisse sectum ⇒ cortar
rūrsus ⇒ de nuevo, otra vez secundum prp + ac ⇒ a lo largo de
rūs rūris n ⇒ el campo secundus -a -um ⇒ segundo, favorable
rūsticus -a -um ⇒ rústico, del campo sed ⇒ sino, pero
sē-decim ⇒ dieciséis
sedēre sēdisse sessum ⇒ estar sentado
S sella -ae f ⇒ silla
semel adv ⇒ una vez
sacculus -ī m ⇒ bolsa (para el dinero)
sēmen -inis n ⇒ grano, simiente
saccus -ī m ⇒ saco
semper adv ⇒ siempre
sacerdōs -ōtis m/f ⇒ sacerdote, sacerdotisa
senex senis m ⇒ hombre viejo, anciano
saeculum -ī n ⇒ siglo
sēnī -ae -a ⇒ seis (cada uno)
saepe adv ⇒ a menudo, muchas veces
sententia -ae f ⇒ opinión, sentido, frase
saevus -a -um ⇒ rabioso, cruel
sentīre sēnsisse sēnsum ⇒ sentir, pensar,
sagitta -ae f ⇒ flecha, saeta opinar
sāl salis m ⇒ sal septem ⇒ siete
salīre -uisse saltum ⇒ saltar September -bris (mēnsis) ⇒ septiembre
salūs -ūtis f ⇒ salud, salvación septen-decim ⇒ diecisiete
salūtem dīcere + dat ⇒ saludar septentriōnēs -um m pl ⇒ norte
salūtāre [1] ⇒ saludar septimus -a -um ⇒ séptimo
salvāre [1] ⇒ salvar septin-gentī -ae -a ⇒ setecientos
salvē -ēte ⇒ ¡salud!, ¡hola!, buenos días septuāgintā ⇒ setenta
salvēre iubēre ⇒ saludar sequī secūtum esse dep ⇒ seguir
salvus -a -um ⇒ salvo, sano serēnus -a -um ⇒ sereno, sin nubes
sānāre [1] ⇒ curar serere sēvisse satum ⇒ sembrar, plantar
sānē adv ⇒ ciertamente, realmente sērius -a -um ⇒ serio, grave
sanguis -inis m ⇒ sangre sermō -ōnis m ⇒ conversación, lenguaje
sānus -a -um ⇒ sano servāre [1] ⇒ conservar, salvar
sapere -iō sapiisse ⇒ tener juicio, saber servīre -īvisse -ītum + dat ⇒ ser esclavo
sapiēns -entis adj ⇒ sabio de, servir a
satis adv ⇒ bastante servitūs -ūtis f ⇒ esclavitud, servidumbre
saxum -ī n ⇒ roca servus -ī m ⇒ esclavo, siervo
scaena -ae f ⇒ escena ses-centī -ae -a ⇒ seiscientos
scaenicus -a -um ⇒ teatral sēsē ⇒ se, sí (pron. personal)
scalpellum -ī n ⇒ escalpelo, bisturí sēstertius -ī m ⇒ sestercio (moneda)
scamnum -ī n ⇒ banquillo seu v. sī-ve/seu
scelestus -a -um ⇒ malvado, criminal sevērus -a -um ⇒ severo
scelus -eris n ⇒ crimen sex ⇒ seis
22
sexāgintā ⇒ sesenta spectāre [1] ⇒ contemplar, mirar
sexiēs adv ⇒ seis veces spectātor -ōris m ⇒ espectador
Sextīlis -is (mēnsis) ⇒ agosto speculum -ī n ⇒ espejo
sextus -a -um ⇒ sexto spērāre [1] ⇒ esperar, confiar
sī conj ⇒ si spēs -eī f ⇒ esperanza
sīc adv ⇒ así, de este modo -spicere -iō -spexisse -spectum
siccus -a -um ⇒ seco spīrāre [1] ⇒ respirar
sīc-ut adv ⇒ como, así como stāre stetisse stātum ⇒ estar de pie, estar
signāre [1] ⇒ marcar, sellar quieto
significāre [1] ⇒ indicar, significar statim adv ⇒ en seguida, luego
significātiō -ōnis f ⇒ significación statuere -uisse -ūtum ⇒ determinar, fijar
signum -ī n ⇒ señal, sello, estatua stēlla -ae f ⇒ estrella
silentium -ī n ⇒ silencio sternere strāvisse strātum ⇒ tender,
silēre siluisse ⇒ callarse, guardar silencio extender
silva -ae f ⇒ bosque, selva stertere ⇒ roncar, dormir profundamente
similis -e ⇒ parecido, semejante stilus -ī m ⇒ punzón, estilo
simul adv ⇒ al mismo tiempo stipendium -ī n ⇒ paga, servicio militar
simul atque conj + perf ⇒ en cuanto stipendia merēre ⇒ ser soldado
sīn conj ⇒ pero si strepitus -ūs m ⇒ ruido
sine prp +abl ⇒ sin studēre -uisse + dat ⇒ afanarse, dedicarse
sinere sīvisse situm ⇒ dejar, permitir studiōsus -a -um + gen ⇒ aficionado,
singulī -ae -a ⇒ uno (cada uno), cada deseoso
sinister -tra -trum ⇒ izquierdo, studium -ī n ⇒ afición, afán, estudio
sinistra -ae f ⇒ la (mano) izquierda stultus -a -um ⇒ necio, tonto
sinus -ūs m ⇒ pliegue (de la toga) stupēre -uisse ⇒ quedarse atónito
sī-quidem ⇒ puesto que suādēre suāsisse suāsum + dat ⇒ aconsejar
sitis -is f ⇒ sed sub prp + abl/ac ⇒ bajo, debajo, al pie de
situs -a -um ⇒ situado sub-īre -eō -iisse -itum ⇒ ponerse bajo,
sī-ve/ seu ⇒ o si, o subir
s. ... s. ⇒ o... o, ya sea... ya sea subitus -a -um ⇒ súbito, repentino
sōl -is m ⇒ sol subitō adv ⇒ de repente, súbitamente
solēre -itum esse semidep ⇒ soler, sub-mergere -sisse -sum ⇒ sumergir,
acostumbrar hundir
solum -ī n ⇒ suelo, piso sub-urbānus -a -um ⇒ vecino a Roma
sōlum adv ⇒ sólo sūmere sūmpsisse sūmptum ⇒ tomar
sōlus -a -um ⇒ solo summus -a -um sup ⇒ el más alto/elevado
solvere solvisse solūtum ⇒ soltar, pagar, super prp + ac ⇒ sobre, encima de
cumplir; nāvem solvere ⇒ levar anclas, prp + abl ⇒ sobre, acerca de
zarpar superbus -a -um ⇒ soberbio, orgulloso
somnus -ī m ⇒ sueño super-esse -fuisse ⇒ quedar, sobrar
sonus -ī m ⇒ sonido superior -ius comp ⇒ más alto, superior
sordēs -ium f pl ⇒ suciedad superus -a -um ⇒ de arriba, superior
sordidus -a -um ⇒ sucio, sórdido supplicium -ī n ⇒ castigo, suplicio
soror -ōris f ⇒ hermana suprā prp + ac ⇒ encima de, sobre
spargere -sisse -sum ⇒ esparcir, dispersar adv ⇒ arriba, encima
speciēs -ēī f ⇒ aspecto, especie surdus -a -um ⇒ sordo
23
surgere sur-rēxisse sur-rēctum ⇒ tenuis -e ⇒ delgado, débil, tenue
levantarse ter adv ⇒ tres veces
sur-ripere -iō -ripuisse -reptum ⇒ robar tergēre -sisse -sum ⇒ enjugar, secar
sūrsum adv ⇒ arriba, hacia arriba tergum -ī n ⇒ espalda
suscitāre [1] ⇒ despertar, resucitar ternī -ae -a ⇒ tres (cada uno)
su-spicere -io -spexisse -spectum ⇒ terra -ae f ⇒ tierra, país
levantar la vista (a), mirar de abajo arriba terrēre -uisse -itum ⇒ asustar, espantar
sus-tinēre -uisse -tentum ⇒ sostener, terribilis -e ⇒ terrible
soportar tertius -a -um ⇒ tercero
suus -a -um ⇒ su, suyo testis -is m/f ⇒ testigo
syllaba -ae f ⇒ sílaba theātrum -ī n ⇒ teatro
tībiae -ārum f pl ⇒ flauta
tībīcen -inis m ⇒ tocador de flauta
T timēre -uisse ⇒ temer
tabella -ae f ⇒ tablilla (“cuaderno” de timidus -a -um ⇒ miedoso, tímido
cera) timor -ōris m ⇒ miedo, temor
tabellārius -ī m ⇒ cartero, mensajero tinnīre ⇒ sonar, tintinear, hacer sonar
taberna -ae f ⇒ tienda titulus -ī m ⇒ título
tabernārius -ī m ⇒ tendero toga -ae f ⇒ toga
tabula -ae f ⇒ tabla, tabla encerada togātus -a -um ⇒ togado, vestido de toga
tacēre -uisse -itum ⇒ callarse tollere sus-tulisse sub-lātum ⇒ levantar,
tacitus -a -um ⇒ callado, silencioso quitar
talentum -ī n ⇒ talento tonitrus -ūs m ⇒ trueno
tālis -e ⇒ tal, de tal género tot indecl ⇒ tantos
tam ⇒ tan, tanto totiēs adv ⇒ tantas veces
tam-diū adv ⇒ por tanto tiempo tōtus -a -um ⇒ todo, entero
tamen ⇒ sin embargo, con todo trā-dere -didisse -ditum ⇒ entregar, dar
tam-quam ⇒ como, igual que trahere trāxisse tractum ⇒ arrastrar
tandem adv ⇒ en fin, por fin tranquillitās -ātis f ⇒ calma, tranquilidad
tangere tetigisse tāctum ⇒ tocar tranquillus -a -um ⇒ sereno, tranquilo, en
tantum -ī n ⇒ tanta cantidad calma
tantum adv ⇒ tanto, sólo trāns prp + ac ⇒ por encima de, al otro
tantun-dem adv ⇒ tanto, lo mismo lado de
tantus -a -um ⇒ tan grande trāns-ferre -tulisse -lātum ⇒ llevar (a otro
tardus -a -um ⇒ lento, tardo, tardío sitio), trasladar
tata -ae m ⇒ papá trāns-īre -eō -iisse -itum ⇒ pasar (por
encima de), atravesar, cruzar
taurus -ī m ⇒ toro
tre-centī -ae -a ⇒ trescientos
tēctum -ī n ⇒ techo
trē-decim ⇒ trece
temerārius -a -um ⇒ irreflexivo,
imprudente tremere -uisse ⇒ temblar
tempestās -ātis f ⇒ tempestad trēs tria ⇒ tres
templum -ī n ⇒ templo trīcēsimus -a -um ⇒ trigésimo
tempus -oris n ⇒ tiempo trīclīnium -ī n ⇒ comedor
tenebrae -ārum f pl ⇒ oscuridad, tinieblas trīgintā ⇒ treinta
tenebricōsus -a -um ⇒ tenebroso trīnī -ae -a ⇒ tres, de tres en tres
tenēre -uisse tentum ⇒ tener, retener trīstis -e ⇒ triste
trīstitia -ae f ⇒ tristeza
24
tū tē tibi tē-cum ⇒ tú, te, ti, contigo ūsque ⇒ hasta, desde
tuērī tu(i)tum esse dep ⇒ proteger, mirar ut adv ⇒ como
por ut (+ subj) conj ⇒ que, para que
tum adv ⇒ entonces, después uter utra utrum ⇒ cuál de los dos
tumultuārī [1] dep ⇒ meter ruido, uter-que utra- utrum- ⇒ (cada uno de) los
alborotar dos
tumultus -ūs m ⇒ tumulto ūtī ūsum esse dep + abl ⇒ servirse de,
tunc adv ⇒ entonces usar, gozar de
tunica -ae f ⇒ túnica utinam ⇒ ojalá
turba -ae f ⇒ muchedumbre, multitud utrum... an ⇒ ¿...o ...? si... o
turbāre [1] ⇒ agitar, revolver ūva -ae f ⇒ uva
turbidus -a -um ⇒ agitado, tempestuoso uxor -ōris f ⇒ esposa, mujer
turgid(ul)us -a -um ⇒ hinchado
turpis -e ⇒ feo, desagradable, vergonzoso
tūtus -a -um ⇒ seguro, protegido V
tuus -a -um ⇒ tu, tuyo vacuus -a -um ⇒ vacío
tyrannus -ī m ⇒ tirano vāgīre -isse -ītum ⇒ berrear, gemir, llorar
valdē adv ⇒ mucho, muy
valē -ēte ⇒ adiós
U
valēre -uisse ⇒ ser fuerte, estar bien
ubi adv ⇒ dónde, donde valētūdō -inis f ⇒ salud
ubi prīmum + perf ⇒ tan pronto como validus -a -um ⇒ fuerte, vigoroso
ubī-que adv ⇒ en todas partes vallis -is f ⇒ valle
ūllus -a -um ⇒ algún, un, uno vāllum -ī n ⇒ vallado, empalizada
neque/nec ūllus ⇒ y ningún varius -a -um ⇒ vario, diverso
ulterior -ius ⇒ ulterior, más alejado vās vāsis n, pl -a -ōrum ⇒ vaso, vajilla
ultimus -a -um ⇒ último -ve ⇒ o
ultrā prp + ac ⇒ al otro lado de, allende vehere vēxisse vectum ⇒ llevar,
ululāre [1] ⇒ aullar transportar; equō vehī ⇒ cabalgar,
umbra -a f ⇒ sombra montar a caballo
umerus -ī m ⇒ hombro vel ⇒ o, o bien
ūmidus -a -um ⇒ húmedo, mojado velle volō voluisse ⇒ querer, desear
umquam adv ⇒ alguna vez vēlōx -ōcis adj ⇒ veloz, rápido
(tras negación) nunca, jamás vēlum -ī n ⇒ vela
ūnā adv ⇒ junto vel-ut ⇒ como
unde adv ⇒ de dónde, de donde vēna -ae f ⇒ vena
ūn-dē-centum ⇒ noventa y nueve vēn-dere -didisse -ditum ⇒ vender
ūn-decim ⇒ once venīre vēnisse ventum ⇒ venir
ūndecimus -a -um ⇒ undécimo venter -tris m ⇒ vientre
ūn-dē-trīgintā ⇒ veintinueve ventus -ī m ⇒ viento
ūn-dē-vīgintī ⇒ diecinueve venustus -a -um ⇒ gracioso, amable
ūniversus -a -um ⇒ entero vēr vēris n ⇒ primavera
ūnus -a -um ⇒ un, uno, solo verbera -um n pl ⇒ paliza
urbānus -a -um ⇒ de la ciudad, urbano verberāre [1] ⇒ azotar, golpear
urbs -bis f ⇒ ciudad verbum -ī n ⇒ palabra
ūrere ussisse ustum ⇒ quemar, abrasar
25
verērī -itum esse dep ⇒ temer, venerar, vincere vīcisse victum ⇒ vencer
respetar vincīre vīnxisse vīnctum ⇒ atar,
vērē adv ⇒ verdaderamente, realmente encadenar
vērō ⇒ en verdad, mas, pero vīnea -ae f ⇒ viña
neque/nec vērō ⇒ pero no vīnum -ī n ⇒ vino
versārī [1] dep ⇒ dar vueltas, hallarse, vir -ī m ⇒ hombre, marido
estar vīrēs -ium f pl ⇒ fuerza
versiculus -ī m ⇒ verso corto virga -ae f ⇒ bastón, vara
versus -ūs m ⇒ línea, verso virgō -inis f ⇒ muchacha, jovencita
versus: ad ... versus adv ⇒ en la dirección virtūs -ūtis f ⇒ valor, valentía
de, hacia vīs, ac vim, abl vī ⇒ violencia, vigor,
vertere -tisse -sum ⇒ hacer girar, volver poder
vērum ⇒ pero, sino viscera -um n pl ⇒ vísceras, entrañas
vērus -a -um ⇒ verdadero, n verdad vīsere vīsisse vīsum ⇒ ir a ver, visitar
vesper -erī m ⇒ (la) tarde vīta -ae f ⇒ vida
vesperī adv ⇒ por la tarde vītāre [1] ⇒ evitar
vester -tra -trum ⇒ vuestro vītis -is f ⇒ vid
vestīgium -ī n ⇒ huella vīvere vīxisse victum ⇒ vivir
vestīmentum -ī n ⇒ vestido, vestimenta, vīvus -a -um ⇒ vivo
ropa vix adv ⇒ apenas
vestīre -īvisse -ītum ⇒ vestir vocābulum -ī n ⇒ vocablo, palabra
vestis -is f ⇒ vestido, ropa vōcālis -is f ⇒ vocal
vestrum gen ⇒ de vosotros, vuestro vocāre [1] ⇒ llamar, invitar
vetāre -uisse -itum ⇒ prohibir volāre [1] ⇒ volar
vetus -eris ⇒ viejo, anciano voluntās -ātis f ⇒ voluntad
via -ae f ⇒ camino, via, calle vorāgō -inis f ⇒ remolino, vorágine
vīcēsimus -a -um ⇒ vigésimo vorāre [1] ⇒ devorar, engullir
victor -ōris m, adj ⇒ vencedor, victorioso vōs vōbīs ⇒ vosotros, os
victōria -ae f ⇒ victoria vōx vōcis f ⇒ voz
vidēre vīdisse vīsum ⇒ ver vulnerāre [1] ⇒ herir
vidērī pas ⇒ parecer vulnus -eris n ⇒ herida
vigilāre [1] ⇒ velar, estar despierto vultus -ūs m ⇒ rostro, cara
vigilia -ae f ⇒ vigilia, guardia nocturna
vīgintī ⇒ veinte
Z
vīlis -e ⇒ barato
vīlla -ae f ⇒ casa de campo, villa zephyrus -ī m ⇒ céfiro, viento del oeste
26
ABREVIATURAS
27