Acerca de este libro

Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanteras de una biblioteca, hasta que Google
ha decidido
escanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en lnea libros de todo el mundo.
Ha sobrevivido tantos aos como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de dominio pblico. El que un libro
sea de
dominio pblico signica que nunca ha estado protegido por derechos de autor, o bien que el perodo legal de estos derechos ya ha
expirado. Es
posible que una misma obra sea de dominio pblico en unos pases y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio pblico son
nuestras
puertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histrico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difcil de descubrir.
Todas las anotaciones, marcas y otras seales en los mrgenes que estn presentes en el volumen original aparecern tambin en este
archivo como
Normas del
testimonio de uso
largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, nalmente, hasta usted.

Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio pblico a n de hacerlos
accesibles
a todo el mundo. Los libros de dominio pblico son patrimonio de todos, nosotros somos sus humildes guardianes. No obstante, se trata de
un
trabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte
de terceros
con nes comerciales, y hemos incluido restricciones tcnicas sobre las solicitudes automatizadas.
Asimismo, le pedimos que:
+ Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivos Hemos diseado la Bsqueda de libros de Google para el uso de
particulares;
como tal, le pedimos que utilice estos archivos con nes personales, y no comerciales.
+ No enve solicitudes automatizadas Por favor, no enve solicitudes automatizadas de ningn tipo al sistema de Google. Si est llevando
a
cabo una investigacin sobre traduccin automtica, reconocimiento ptico de caracteres u otros campos para los que resulte til
disfrutar
de acceso a una gran cantidad de texto, por favor, envenos un mensaje. Fomentamos el uso de materiales de dominio pblico con
estos
+ Conserve la atribucin La ligrana de Google que ver en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este
propsitos y seguro que podremos ayudarle.
proyecto
y ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Bsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine.
+ Mantngase siempre dentro de la legalidad Sea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de
asegurarse de
que todo lo que hace es legal. No d por sentado que, por el hecho de que una obra se considere de dominio pblico para los usuarios
de
los Estados Unidos, lo ser tambin para los usuarios de otros pases. La legislacin sobre derechos de autor vara de un pas a otro, y
no
podemos facilitar informacin sobre si est permitido un uso especco de algn libro. Por favor, no suponga que la aparicin de un libro
en
nuestro programa signica que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infraccin de los
Acerca de
derechos dela Bsqueda de libros de Google
autor puede ser muy grave.
El objetivo de Google consiste en organizar informacin procedente de todo el mundo y hacerla accesible y til de forma universal. El
programa de
Bsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar
a nuevas
audiencias. Podr realizar bsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la pgina http://books.google.com
This is a reproduction of a library book that was digitized
by Google as part of an ongoing effort to preserve the
information in books and make it universally accessible.

http://books.google.com
 DISSERTATIO PRIOR

HISTORICO-CRITICA^

MASTICATIONE

MORTUORUM IN TUMULIS,

QVAM
INCLUTI PHILOSOPHORUM ORDINIS
IN DULTU

IN ACADEMIA LIPSIENSI
D. XXVII. SEPTEMB. MDCCXXV.

PUBLICO ERUDITORUM EXAMINI

*>SUBMITTNT

\
P R. JE* SES

M. MICHAEL
GOSSA-MISN.

ET
RESPONDENS

CHRISTIANUS GODOFREDUS

CLEEMANNUS,
CHEMNIC. MISN.
PHILOS. ET THEOL. STUDIOS.

LIPSI
UTERIS BREITKOPFIANIS.
 MIraberis , BENEVL LCTOR, Vkr. tale mihi hi pagettis
hifce perttraclandum fumferim Thema, quod tot taniisqne im-
plieatumt controvertir , utfane eloborandum mihit in redden-
da ratione. Ad PHYSICAM Jpeffat, adeoque ad Difciplinam,
cujus myjlcria ne eptimus quidem rerum naturalium venator perjeruta-
bitur, et per totam vitam die notluque gnorum obitus fpeculetur 15
ortus. Quid itaque de me putaveris, qui in facrarum literarum jludiii
verfor o nullus tamen dubitavi , ad invejligationem quam maxime occul-
tarum Natura virium applicuiffe animum. Verum cum ad omnia niti
emniaque tentare deceat literarum udiofum , Tibi non adeo alienum vi'
debitur, arduam hanc i5 valde difficilempro virium tenuitate excuti-
endam fufcepi doclrinam DE MASTICATIONE MORTUORUM IN
TUMULIS. Anfam ad eandem traSlandam naElus fum maxime ido-
neam, cum exRelationibusPublicisJ/f>;ei< ita pridem ejusmodi inno-
tuerit Natura prodigium , quale in mortuorum cadaveribus vix unquam
animadverfum ee crediderim. Statim mihi tunc apud animum conitue-
bam , aliquid de hac re fpeciminis loco pro publica ventilare cathedra. Sed
elaborationem vix aggreus in tantum me venijje campum cognovi, ut
intra unius duntaxat uiflertationis canceos fubflere non potuerim.
Hand iniquo itaque animo patieres, LECTOR BENEVOLE ^ciduas
Tibi de hac materia exhibiturusm Diflertationes : unam HISTORICO-
CRITICAM , alteram PHILOSOPHICAM. Prima eadem eft, qua Tibi
hifcejam in confpeRum venit paginis. Laborem non vulgarem quidetn
atlcvidenm fane putobis. Temporil enim penuria t alia circuman-
tia impedimentofuerunt , ut in eo non , ut eri debuit , opera uiiique
plurimum onjumere potuerim. Spe itaque laudit & jaclantia doclrina
non intumefco ; in hoc faitem opelta hujus prt feeie latabor, labor
meus tibi non plane inanis fuerit atque moleflus. Id quod eo condentiut
fperare jubeor, cum nullus mihi adhue extitie conet Auclor , quiexpro-
feffo aliquid de hac materiaf ripferit , prater M. PHILIPPUM ROH-
RIUM, Marek- Ranad. qui itidem Dfflrtationem aliquam an. 1679. in
hac Alma noflra Univertate ventilavit , quam injeript Hiftorico . Phi-
lofophicam de Mafticatione Mortuorum. Nos multa primum in ilia
quarebamUs, qua ad noftramrmfacereht, at poeavidimui , eammuU
ta quidem benigne pollicitam ee, fed qua pojthitic exfoivere recu/averit.
Qua cum itarit , norum qualenicmque Tibi commendatum habebit la-
borem, /us prima hac cbnamina aqui' bonique cobfulueris , breve pofl
tempus favente Deo folidiora fortan & tniliora a nobis expeabis. Vole
;interim,& favtuiiYnrii.

CONSPE-
 CONSPECTUS DISSERT>TIONIS.
I. Potentine occulta: in Natura. i
3. Non omnia vel Deo vel Diabolo adcribenda, .
g. Rarum Etitbuafmi Poitici exemplum.
4. Ab ignorantia rei ad rei ncgationem non confequenta.'
5. Mutuns omnium inier fe corponira & fpirituum influxus.
6. 7. Sy inpatbias & Antipathi.is vari* fbecies.
Meflicatio Mortuorum cur in dubium vocata ?
9. Orthodoxia notata. MiraculaDci* iW/;v7f//'J Naturae diftinguenda.
JQ. Ponticioruui des miraculofa vapirlans.
I j. Mafticatious mortuorum^xw//.
12. Singulare Exemplum exHungaria.
13. Iraclationis ratio.
14. 1 5. 16. 17. Mafticatio Mortuorum o iniraculutn divinum.
18. 19. 20. 2 r. Nec mere Diabolictim prodigium.
22. 33. Damones S. Spiritns intermedii. Quid iis hie tribeendum? GAR-
mannus,
24. Falfae opiniones revelluntur. Mortui num in rnmnlis mandant*
25. Vetera Sarmata. Stridor animarum. HO M ER US. DIOGENES
LAERTIUS. LUCIANUS. SOPHOCLES.
26. Quantum fuperftitiol Subterranei fragores unde?
27. Mtteoron Gotbanum.1
28- 29. Homimnn imaginatio. Terror. Mortuorum pultshi tumuYiu
30. Mortui mim</rortf veftee?
31.33. Judteorum Aiazei carnivor u. Mus Judaicas.
33. Mribamedani. Angelus mortis. Examen fubtcrraneum.
34. Spiritus Burynomus. Spiritus Afuiti. PAUSANIAS notatue.
35. Animalia carnvora. Hyana.
- 30. Striges aviculae fanguifugx.
37. Serpentes carnivori. Ex medulla humana. WOLFG. FRANZIIIS.
38. Mortui Untea fu devorantes.
39. Animantia fubterranea. Mures.
40.41. Srr/wrffin cadaveribushumanis. Caufa mortuorum voracitatis.
42.43. Sexus foemininus. ROHRIUS & PITZSCHMANNUS notait.
Rattones fuperftitiofae. SCHLUSSELBURGIUS. GARMANNUS.
44. Mafticatio mortuorum tempore peis.
45.46. Diabolus peis caufa. Terror quantum in contagio? RIVINUS-
HELMONTIUS. GEYERUS.
47. 7 nontimentes. PEST-ENGEL.
48.49. Foetor cadaverum. Num inde peflis ? CORNELIUS A LAPIDE.
50. Mafticatio mortuorum quid ad propinquorum mortem.
51. Conclun. Promittitur ALTERA DISSERTATIO.
Univer
 Q. D. . V.

jr. L

Niverfa Natura occulti potentiis plena eff'

Philofophia quidem Naturalis iipremura
qna noftris temporbus perfeclionis gradum
adepta efl videtur, at femper tamen C
quotidie aliquid novi apportat, quod erudi-
tiffimas Philofophorum fubvertit hypothe-
fes. Uli, qui totam Naturam non ni mecha-
nice operari contendunt, omncs ejusmodi
occultas Naturas vires, &, ut vulgo audiunt,
qualitates tanquam ailes explodunt ineptias,
in Scholis Peripateticorum genitas. Verum,
cum Naturam non ni a pofleriori intueantur, & omnia ad experimenta
re/tringant, extremis fuis, utdicitur, digitis iftas ne quidem attingunt,
quia fuper omnes poffibilitatis leges ips potae videntur. Etfanephno-
inena ilia, quae noftra aetate in regno Naturae experta acccpimus, it
comparata funt, ut non mirum videatur, omnia <5c quidein optima
Philofophorum oracula propterea obmutefcant.
F. IL
Dantur nonnulli ex Philofophorum cohorte, qui omnia ejusmodi
Naturae mirabilia non ni vel Deo vel Diabolo adfcnbere audent. Verum
quis non talem philofophandi modum in fuperftitios nnmeret hariola-
tionibus ? Satis aperte enim illi ignorantiam fuam in cognitione poten
tiarum Natur produnt. Nulli quidero negamus influxom fpirituum in
Acorpora.
3 DE MASTICATIONE

Corpora. Nos ambabus potius largimur manibus, non Deum modo in

Natura per ngularem fuam providentiam miracula interdum adhuc
>atrare, fed quoqneDiabolum profua virium naturalium cognitione in-
igni mirabilia committere pofl. Verum omnia propterea fpiritibus
coranique immediato influxui afllgnare, nimis jejune philofophatum
foret. Exerunt enim fefe quam plurimum in phnomenis rarioribus
tales circumftantiae, quas palam teftantur,eadem necaDeo nec a Diabolo
immediate ortum halare poTe. Ambo non ni fecundum nes fuos
agunt. Hinc femper in ejasmodi prodigiis vel bonitas divina vel malitia
diablica manifefta redditur., i
Jf. nr.
Ante tres vel quatuor circiter annos orbi erudito tale de Enthuafmo
po'tico innotuit exemplum , quale vix unquam per hominum memoriam
extitifle credimus. Circnmftantias ejusdem , qui ex ASiis Erud. germ.
P. LXXIX. p. 4.qq. fecom animo volutaverit, profunditatem quidem
naturalium virium mrabitur, fed Divins Diabolicas immediat
operationi aliquid hic adfcribere audebit. Si Deus enim miraculum ali-
quod fuper omnem Natura; ordinem & potentiam hic excitaverit, nis
aliquis divinus nobis omnino innotefceret , qui vel t gloria Dei , vel
falus hominum, quod utrumque tamen hic ceflat. Neutiquam quoque
Diabolo prodigium hoc Naturas attribuendum putamus , quia fubjeclum
perfona eft, de cujus vitac integritate nemo dubitat: ut alias jara tacea-
mus circumftantias.
. rv.
Multas taque in Natura adhuc latere potentias, cerium eft. Deearum
effeclibus nos non alia de caufa admiratio fubit,quam quia nos illas plane
fugiunt. Quis inde tamen earum exiftentiam neget? Homo mplex, qui
propter levem rationis fuae culturara, rerum caufas fcrutari nequit, multa
diabolicis operationibus tribuenda haberet , ab ignoratione rei ad rei
negationem valeret confequentia. Certum itaque eft, Naturam manere
imperfcrutabilem. Quo mpliciores vero Naturae vires evadunt, eo pro-
pius accedunt primis principiisjot eo magis in prodigium trahuntur.
V.
Ut vero exiftentiam occultaram potentiarum Naturae eo manifeftio-
rem faciamus, ftatuimus mutuum aliquem omnium fpirituura & corpo-
nim inter fe influxum. Operantur enim fpiritus in fpiritus, operantur
lpiritus in corpora & operantur denique corpora in corpora. Quartum
vero dari vix credimus , quod fcilicet corpora etiam operentur in lpiritus.
Inter has operationes occultas facile primum merentur locum operatio-
nes corporum in corpora, quia eflectus earum maxime in cernendi fenfum
cadunt.
 MORTUORUM IN TUMULI
3 S.
cadunt. Tanta iftac autem veritate fundatae funt , ut ad easdem evertendas
vix unquam extiterit bonus Philofophus. Sympathias & Antipathis
nomine vulgo ingniuntur, de quibus magna paffim proftant literarurh
monument. ATHANASIUS IR H ERUS hoc Magnetitmum
Natura nuncupavit, de quo ingne in monuraentis reliquit opus.
Jf. VI.
Exiftentiam fympathias & antipathis in Natura nemo negabit , qui
Magnetis virtutem attradivam unquam expertus eft. Canes intra & extra
domos ululatu fuo infolito inconditoque inftantem aegrorum mortem non
raro pragnicare folent , & quodlibet animal cibum fuum ex folo odo*
ratu fendre, quotidie cernimus. Quem quaefolatet, qualem non harmo-
nia muca in hominum animis excitet fympathias ipeciem? Quid non
morbis lwereditariis & imaginariis in hac re tribuendum venit ? Quanta
non lunatici & illi , quorum non eft ferre certa animalia e. g. fles &c.
fympathias & antipathis praebent exempla? Etquis plura enarrare valeat,
[uae ad demonftrandam operationum corporum in corpora exiftentiam
ciunt, tcuivis in communi vita fatis obvia funt.
jr. va
Hifce omnino quoque annumerari debent multa alia ejusmodi Na
turae phnomena, quae majoris quidem moment i funt, fed neutiquam
tamen ex mera Magia Diabolica fluunt. Pertinent hue cruentationes cor
porum interfedtorum, virgula divinatrix, fafeinationes per imaginado-
nem magicam , divinationes animalium , incantamenta , inbmnia divi-
natoria, Tarantifmus, influxus aftrorum , armarium miguen tum & multa
alia , quorum caufas haud minori cum probabilitate oceultis Naturas
potentiis adfcribere poTumus, quam fortan transplantationes arborum
& morborum, rabiem caninam , inoculationem variolarum, pnlverem
fympatheticum & id genus alia, de quibus tamen nulla Magias Diabolicas
extat fufpicio. Nos non omnem quidem fpirituum influxumin ejusmodi
occultis Naturae operationibus negare audemus.Probe enim
cognitum atque perfpeclum eft , quanta cum calliditate & fraudulentia
Diabolus homines per artes magicas decipere foleat ad ampliandum fuum
diabolicum regnum.Verum cum hujusmodi operationes nonni pee
fagas, quibus varia ratione oceultiores Naturae vires manifeftat Diabolus,
excrceat, concludimus inde, eri hxc omnia etiam pofe fecunduin
merum Natura: ordinem absque fpirituum concurfu.
f. VIII.
Quum exinde igitur fatis pateat , varias dari operationum corporum
in corpora fpecies, conftituemus etiara aliquam, quam vocabimus
MASTICATIONEM MORTUORUM IN TUMULIS.
A aDuduui
^ DEMA&TICATIONE

Dudura multa jam de ejusmodi mortuis m tumulis voracibus nobis nar-

ravere patres matresque, fed dedecori nobis cue viun fuit, hifcefabels
& ^opeis logis, quarum auditione non ni aniculae ducantur, dem
habere. CaufS in promptu fui. Primo nos ejusmodi voraces momios
non propriis oculis vidimus .deiude phenomenon hoc noftris ratiociniis
non comprehendere potuimus, & ultimum denique fuperftitionis accu-
tionem cane pejus oc angue fugimus. Quid igitur minina,, omnia,
qu;e in hiftoriarum monumentis paflim occurruut, exempla in dubtOffi
vocavimus?' Datur quideni hominum genus, a Natura ita inftructum,
tu ex fuperftitios hariolatiorbus mulcedinem captet. His creditu facil-
limum eft, quicquid audiant. Attamen quod non rationis line lumine
colluilrare queunt, id fpiritibns ex orco vocatis & Magiae Diabolica:
temere adfcribere non dubitant.
f. IX.
Novimus praterea etam- quosdam , qubusola orthodoxiaEvange.-
licx Religionis impedimento eft, quo minus iis afTentire queant,quibus
alias afenfum praebere nuli dubitarcnt. Hacrefeoscnim criminationera
tanto cum horrore reformidant , ut quaf Andabatarum more in eccleie
doctorum verba jurare hand erivbefcant.Sed plerumque non habent,
quod timeant. Veritas Scripturae Sacras interdura ex meris praeconceptis
opinionibus violata habetur.Compertum inter alia hoc habemus in
-dodrim de Magia Naturali. Cum enim antiquiores eccleae Dodores
ex occultarum potentiarum Natur ignoratione omnia Mirabilia Magix
abolieae adferipferint : fubiit pedora nollra opinio, qua onwiis de
Magia Naturali doebina ad deftruenda Dei miracula faciat. Sed folium
*ft. Miracula divina tanta aim praeeminentia ab aliis Naturae prodigiis
diftinguuntur, ut miremur, quomodo inter fe conndi poffint. DivL-
ones aquarum in mari rubro & Jordano fadtae , refufeitationes mortuo-
rum <5c multa alia , quaChriftus, Prophetae & poftoli per digitum Dei
in V. Sc N. T. effecernnt, funt & martettt Naturae myfteria, ad quae enu-
deanda & imhanda ne totus quidem diabolorum exercitus ex orco vo-
eatuscum omnibus Nigroraanticis fufficeret, et conjunclis viribus ope-
zrari ineiperenr.
/. X
Venim quis omnes propterea corporum in corpora operationes,quae
fecunbm Natura orenem paulo inconfaetiorem unt, negaret ? Nil
enimhic veritati divinae derogatur. E re potius Evangdke Religionis
eTe putamus, oftendi poteft.in quantum Deus immediato io mfluxa
in Naturae prodigiis concurrar. Inter omnes enim conftat, Romanara
tccleai de de nracuioi adbuc iwiltum glorian. Quajido itaque nos
omnia
 MORTUORUM IN TUMULI S.

omnia Naturae Mirabilia ftatim pro miraculis vel faltem pro effe&ibus
Magke Diabolicae venditemus, nonnc facillime ab iisdenidolis lud c
cirmmduci poraus ? Maticationes tnortuorum in. tumulis ne dubio
quoque ceu miracnlum aliquod divinum venerabitur Ponticiorum des,
& nelcimus quam fortafl dolrinam iisdem corroborare ftudebunt. Quis
nobis igitur vitio vertet, hafce mafticationes natura H cuidam corporum
kifluxui adfcribere tentemus ? Modus quidem nos Temper latebit, fufficit
tarnen rem exiftentialiter demonftrari po.
i-X. . .,
ntequam vero mirum hocce Natura prodigium dilucidationibu
nokis qualibuscunque lubjicimus nobis exempla in medium producenda
funt, quibus rei exiftentiam conrmamus. In genere eonferendi hic
iot S H W I M M E R U S in Curiot. Pbilof. Secret. DiflV. . i2.feqq.
HENR. KORNMANNUS deMiracui. Mort. Part. VU. c. 64, GAR-
M N N U S de Mirac. Mort. Lib. I. Tit. III. fru. 117. GEORG. PHIL.
HARSDOERFFERVShi Theatr. Trag. cap. CXV.fr dot. PHIL.
KOHR in Dif de Maflicat. mort. . I. Th. 7. & VO I G T I U S in den
Phycalifchen Zeit-Vertreiber fr$i6. qui multa de mortuorum mafticati-
one collegerunt exempla. Singularia vero' exempla videre funt apud
Megalandrum noftrum LU THE RUM inColloqu. commenf. Tit. 24.
fol. 2it. 2tz. it. NDR. MOLLERVM in Annal. Freiberg, p. 254.
CONR. SCHLUSSELBURGIUM in dergrndl. Erklrung des
XCl.Pf. cone. XII. p. ijf. M AR . BOH EMU M von den drey Land-
Plagen cone. XVII. fol. 169. ADAM. ROETHERUM intention.
Peflil. WENCESL. HAGENECIUM inChron.Boh.P.I.fol.4ip.b.
JUSTINUM ORTOLPH MAROLT in Locmograph. p.^.fqq.
MART. ZEILE RUM in Not. ad Reffet. Hi. Trag. p. 32. HENR.
ROTH I UM in cone, funebr. o. in additamenti von Schmatzenden
Todten. PITZSCHMANNUM in Leichen -Redner P. U. fr 8jf.
IG NAT. H A NI EL EM de Pee in Scbiefelbein. MART. F ABRI-
CI UM inParadox.XoifjiSep.i^. ER AS M. FRANC. inHUifchat
Proteus . 28. p. 260. faq. H E R U L. SA X. . XI. de Plica &c. Hue
etiamfpeclant,qua:Rev. P. GABRIEL RZACZYN SKL inHi/tor.
Natur. Curiqf. Regni Polon. qua: A. 1731. Sandomiria;in4.prodiit, refrt,.
& quidem Trail. XIV. Seil. . ubi de cruentationibus cariaverum agit,
& hac occaone multa mul profert de mortuis in tumulis adhuc vora-
cibus & vicinos viventes fpeclrorum modo trucidantibus. Poloni fpe-
ciali nomine Upiers & Upierzyca appellant de quibus didus Autor av-
rhentica producit documenta, Conter Ala Erudit. A. MDCCXXIL
6 DE MASTICATIONE

f XII.
Recentiflimum,quod nobis innotuit, & omnium maxime memora-
tu dignum exemplum , eft illa relatio ex Himgaria , quam ex Novelli
publicis haud ita pridem compertam accepimus. Digna eft, ut verbo-
tenus ex Relat. publ. Upenbus a. c. p. joj. feqq. hoc loco inferendam
curemus & quidem in lingua vernacula:
WIEN , vom 31. Juli i. Man ehet in den hiegen Zeitungen oder
fo genannten Diario einen Bericht , Xeelchen der Kayferl. Provifor in dem
Gradisker DiriSl in Hungarn an die Kayferl. Adminiftrationzu Belgrad
\vegen einer befondern Begebenheit ergehen lajfen , Welcher ohnverndert
und ohne darber zu urtheilen , Xoie er ch gedruckt bendet , folgendet
Inhalti i: Nachdem bereits vor 10. Wochen ein in dem Dorff Kifolova ,
Rahmer-Diriel , ge/effner Unterthan , Nahmens Peter Plojogovitz , mit
Todte abgegangen, und nach Rtzifcher Manier zur Erden beattet
Xoerden, hatch in ermeldetem Dorff Kifolovageuert , da innerhalb
g.Tagen p.Perfonen , fo\x>ohl Alte als Junge, nach berandener ^--
diger Kranckheit aifo dahin georben , dafs, als e annech auf dem
"fodt - Bette lebendig lagen , ffentlich ausgefaget , dafs obbemeldeter vor
o. Wochen verorbener Plogojovitz zu ihnen im Schlaff gekommen, ch
auffie geleget und geXvrget , dafse nunmehro den Gei aufgeben
men ;
gleichXvie denn hierber die brigen Unterthanen fehr beiirtzet , in fol-
chem noch mehr beflrcket Xvurden, da des verorbenen Peter Plogojovitz
Weib, nachdem e zuvor ausgefagt , dafs ihr Mann zu ihr gekommen ,
und feine Oppanki oder Schuhe begehret , von dem Dorff Kifolova Xveg,und
ch in ein anderes begeben; ntemahl aber bey dergleichen PerJonen (
e Vampyri nennen) verfchiedene Zeichen , als dcjfen cb'rper unverfye/er,
Haut, Haar, Baart, und Nagel an ihm\oachfend zu fehen feyn mflen,
als habench die Unterthanen einhellig refolviret, das Grab des Peter
Plogo/ovitz zu eroffnen, und zu) fehen, ob ch \nrcklich obbemeldete Zei
chen an ihm benden ; zu \pelchen Ende e denn ch zu mir hieher ver-
fuget, und mi Andeutung vorerXoehntcn cafusmich fammt demhiegen
Poppen oder Geilichen erjuchet , der Bechtigung beyzu\oohnen ; und ob
ihnen fchon erfllich folches Failum reprobiret , mit Meldung, dafs ein
folches vorhero an eine lobl. Adminiration unterthnig gehorfam be
richten, und dcrfelben hohe Verfaffung hierber vernehmen me, haben
ech doch keines\oeges hierzu bequemen \vollen , fondern vielmehr diefe
kurtze Antwort vonch gegeben; ich moechte thun tvasieh \oolte, allein
\oofern ich ihnen nicht veratten \orde, auf vorherige Bechtigung und'
rechtliche Erkntnifs mit dem Cb'rper nach ihrem Gebrauch zu verfah
ren, men e Haufs und Guth verlaen, Xveiljis zu Erhaltung einer
gndig
 MORTUORUM IN TUMULTS. 7

gndigen Refolution von Belgrad \oohl das gantze Dorff (\pieJchonunter

Piirckijchcn Zeiten gefchehen feyn folte) durch Jolchen blen Gei zu
Grunde eben knte, toeUhes e nicht erwarten holten. Ba dem folche
Leute weder mit guten Worten noch Bedrohungen von ihrer gefaen Re-
fblution abhalten konte, habe ich mich mit Zuziehung des Gr adisker Pop
pen, in gemeldetes Dorff Kifolova begeben, den bereits ausgegrabenen
o des Peter Plogo/ovitz bechtiget, und grndlicher Wahrheit ge-
tu'fs folgendes befunden: da erfllicbvon lchem o unddeffen Grabe
nicht der mindee fonflen der Todten gemeiner Geruch verfphret , der
o, auer der Na/in, welche etwas abgefallen, gantz jrifch, Haar
und Barth, ja auch die Ngel, wovon die alten hinweg gefallen, an
ihm gewachfen, die alte Haut, welche etwas weilicht war, hat cb
hinweg gefcheelet, und eine neue frifche darunter hervor eethan, das
Gechte , Hnde und Fe uni der gantze Leib waren Jo beschaffen , da
e in feinen Leb -Zeiten nicht htten vollkommener feyn knnen; in fei
nem Munde habe nicht obne Eraunen einiges frifches Blut erblicket,
welches, der gemeinen Auffage nach , er von denen durch ihn Umge
brachten gefogen'; infumma, es waren alle Indicia vorhanden, welche
dergleichen Leute (wiefchon oben bemercket) an ch haben folten. Nach
dem tmnfowohl der Popp ah ich diefes Spcciacul gefehen, der Poebelaber
mehr undmehr ergrimmter als bertzter wurde , haben e gefammte
Unterthanen , in fchneer Eil einen Pfeil gefpitzet ,. mit Jolchen den
todten o zu durchethen, an das Hertz gctzet, da denn bey fol-
cher durchechung nicht nur allein huges But, fo gantz frifch, auch
durch Ohren und Mund gefloen , fondern noch andere wilde Zeichen
(welche wegen hohen Refpetlt umgehe') vorgangen ; e haben endlich offt-
ermeldetenC'rper , in hoc cafu , gewhnlichen Gebrauch nach zu Afchen
verbrennet, welches denn einer hochlblichen Adminiration hinterbrin
gen, und anbey gehrfam unterthnigjt bitten wollen, da, wenn
tierinne eine Fehler begangen haben /lte, fotchen nicht mir, ndurtt
dem vor Furcht auerch lb gefetzten Pbel beyzumeen.

Kyferl. Provifor im Gradisker Diftrift.

ff. .
Tra mine nobis momenta circa prodlgium hoc explicando veni-
Unt. Cum enim non ni tres nobis hic poilibiles efle queant caufarum
claTes,quas vel a Miracnlis divinis, vel a Magia Diabolica vel ab ope-
rationibus corpomm fympatheticis petimus; nobis demonftrandum in-
cumbat I.) quod tales maiticationes uiortuorum non in miracnlis divin is,

5 DE MASTIC AT I N E

nec 2.) in meris Diaboli prodigiis, fed 3.) in occult is natura operationi-
busnt collocandac
$. XIV.
Miraculnm dicimus effectum illum divinum , qui extra ordinein
6 fnpra omnes caufas naturales per influxum divinae omnipotentiae pro-
iucitur ad conrmandam divinae veritatis aucoritatem. Quaeritur Jiinc,
num etiam ad noftram xtatem miracula fpetent. Simpliciter & ,ia
ienfu latiori fumta nos non neganvus, fed tantum Ariele e dicta, ut
jam defcripmus , quae noAris temporibus omnino ceflarunt. Spec tant
enim ad eccleam tantummodo plantandam, adeoqne ad difcipulorura
Chrifti aetatem. Hodie itaque non amplius eadem expetare habemus,
cum divinae veritatis aucloritas fatis fuperque nobis conrmata t. Ro
mana equidem Ecciea nobiscum non unam eandemque inflat tibiam.
Gloriatur enim adhuc de fuis miraculorum donis. Sed ex Scriptura SL
feimus, eadem non ni mendacia efle. Quicquid itaque noflra aetate
per extraordinarium Dei influxum i'upra Natura: vires nobis accidere
lblet, effeftus funt Angularis Providentias divinae, quae in latiori dua-
iaxat fenfu miracula audiunt
$. XV.
Maflcatones mortuorum itaque pro miraculis venditare velimus,
vel miracula doclrina vel miracula providenti/t lint , necee efl. Miracula
dodrinae dudum in ecciea exfpirafle jam diximus. Verum ponamus,
dari adhuc xiftentiam eorum; omnes tarnen circumAantiae impedi
mento ant, quo minus faltem mortuorum maflicationes miraculorum
titulo poflint accedere. Quodlibet enim niraculum divinum Ariele e
dictum .) conrmat veritatis divinae aucoritatem , 2) patratur per Pro-
phetam & ApoAolum aliquem immediate a Deo &. Chriflo mifliim , 5c
3.) convicios de fua veritate & integritate reddit quoflibet id videntes
& audintes. Probatione haud indigemus , cun ex Scriptura S. nobis
harum circumflantiarum neceitas fatis fuperque innotefeat.
Jf. XVL
Quid nobis gitur de mortuorum maflcatione dicendum erit ? Num
aliqua, quaefo, ex his hic animadvertitur miraculi divini proprietas?
Nos cullam deprehendimus. Deeft veritas divina hic conrmanda.
Defunt Prophetae & Apoftoli per djgitumDei aliquid producentes. Deeft
denique homimim convidio , quam femper divina miracula de fna ve
ritate in cordibus operantur. Cui itaque bono Dcus tale in Natura ex-
citaret miraculum, plane nullus extaret ais? Finis Dei duplex eft,
vel gloria fui nominis, vel falus homimim. Ad gloria-m divini nomi
ne taies mortuorum operationes nihil fciuut. Magis earn impediuut
quam
 MORTUORUM IN TU MULI S.

quam promovcnt. Conmduntur enim vera rairacula cum fals , ex

qua confuone magnum ips accrefcit prajudicium, quod gloriae Dei
valde admodum adverfatur. Alter Dei nie in miraculis falus hominum
eft, quae tel temporalis vel aetema eft. Ad utramque confequendain
requiritur des aliqua in Deum & ejus promiiones, qua; per miracula
divina optime accendi debet. Sed ex mafticatione mortuorum quae no
bis inde des? quae nobis inde falus? Subitam mortem homines nun-
quam inter ngularia Dei benecia retulerunt , inprimis violentam, que
cum ejusmodi circumftantiis homines fubit, ut iolet eri in mafticatio-
j>e mortuorum. Fidem vero quod attinet hincinde expedandam, nobis
de nil conftat. Supcrftitio magis dicenda foret quam vera des, S
talc quippiam in cordibus anicularum operetur mortuorum vorachas.
Fides noftra fads conrman poteft ex Mofe & Prophetis , & hos au-
dire nolumus, nec credemus mortuis, vel maxime ex tumulis prodi
rent & ad nos verba faccreut.
XVII.
Alterum miraculorum genus exerit fefe circa divinam Providenti-
am, quae propterea miracula providentiae nuncupavimus. Sunteadem
non nirariora ngularis Providentia: divina; exempla, quae prater con-
iretum Natura ordinem eri folent ad confervandam vitam noftram &
corporis integritatem.Exemplo nobis eft puellula ilia , quae hand ita
prideminMarchia Brandenburgica a rapacifllmo luporetrorfum faucibue
quidem abrepta, fed mox a beftia fponte iterum ne ullo damno relida
fuit, prout nobis hoc ex Novellis Publias innotuit. Talia miracula noftiis
adhuc temporibus quotiec fere accidunt.fedfemper ad vitas noftra tem
poralis eonfervationem tendunt. Mafticationem mortuorum his nufta-
enus annumerari pofle, in aprico eft. Magi enim ifta ad vitam hominis
deftruendam fach quam confervandam.
. XVIIL
Quum nulla ig'rtnr ratione tale Natura; prodigium ia Dei miraculis
collocandum t, nobis nunc nova fubnafcitur quaeftio, num feilicet Di
abolo & quas in corporibus interdum exercet, operationibusattribucn-
dum veniat? Maxima pars hominum ad fententiam hie affirmativam
prona deprehenditur. Cum occultas enim Natura; potentias ignorent,
& nil divini ibidem videant, DiabdHcae omnino Magia: adferibendum
putant.Nos ipfos quondam in hanc fententiam traniflfe fatemur.
Aftutia infernalis hu}us fpiritus in decipiendis hominibus tantuplex &
tanta eft, ut nunquam fatis indagari nec erogitari poit. Quid mirum
igitur in ampledenda liac fenteutia nos quavis quoquc occaone facil-
Blimos
 DE MASTICATIONE

limos praeftitimus ? Verum enim vero aun notabile Duper illud mafti-
eantis cujusdara defuaH exemplum nobifcum paulo accuratius penta-
vcrimus, tria nobis obvenerunt momenta, quae nos merito ad facien-
dam ex hac fententia difcebnem permoverunt. Obftat enim nobis
l.) quod nullum plantafma hic occurrat, 2.) quod Diabolo nullum jus
y'itx & necis in homines competat , & 3. ) quod circumftantiae nonni
eaufas indicent naturales.
XIX.
Primum, quod nobis perluftrandum incumbit, momentum verf-
tur circa externa prodigii hujus phaenomena, quae nullam praeftigiarum
fbeciem prae fe ferunt. De fpeclris enim & diabolicis appariiionibus
iatis cognitum eft, easdem non ni phantafmata ee. Putamus quidem,
nos revera ahquid videre, & locum accedimus nil depiehendimns.
Sic etiam cum auditu comparatum eft in tumuhibus, quos fpeclra iiv
terdum in cellis & culinis excitant, ita, m omnia in mille ruinas cor-
ruere videantur, qua? tarnen poftea adhuc in loco fuo prorfus immuta-
ta inveniuntur. Non mirum hoc eft. Diabolus tanquam fpiritus purus
. in alterius Imaginatione facile ideas gurarum & fenonum imo etiam
vocum excitare valet, quanquam extra hominem revera nil adt, quod
in cernendi fenium cadat. Patet hoc ex s apparitionibus , quae non
ni uni foli Sunt, etiam multi proxime mul adftantes nil percipiant.
Interdum quidem apparitio quoqne extra hominem accidere folet,
Huando nimirum fpiritus in a're phantafticum ahquod induit corpus.
Verum ita id Temper comparatum eft, ut accedente luce clariori fponte
in nihilum diffluat. Mafticationem mortuorum fub examen voca-
mus, de eadem nil nobis de tali plantanate conftat. Cutis, capillus,
baiba, ungues dt cetera corporis membra a quolibet manibus attreclari
potuerunt. Neculla quoque ratione Diabolus, vel quisqus le fpiritus
Juerit, qui ex erronea opinione vulgi per ejusmodi cada veris mafticatio
nem tantam in domibus hominum ediderit ftragem , fe fpedtrorum more
rnanifeftum reddidit s, qui ipim in fuis operationibus turbatmn con-
venerunt, id quod tamen plemmque eri folet. Legimus quidem in
Hungarica ilia relatione, defunctum Plogojovitium ad homines in fomno
veniife, fe in eorum corpus dedifle, iisdemque gulam ita rnterftrinxifl,
nt morte denique occubuerint ; legimus praeterea , eundem quoque
uxorem iam acceffifle & calcearftenta fua ab eadem poftulafle. Verum
quid de hifce circumftantiis fentiendum t, ulterius declarabimus. Hoc
jam dixifle fufficiat, quod a rei imaginatione ad rei exiftentiam non valeat
confequentia , alias quoque ephiaUes & alii ) not imagiuarii non ni]
ipirkibus attribuendi venkent.
f. XX.
 MORTUORUM IN TUM U LI S.

JT XX.
Alteram momentum, quod noi impedit, quo minus Diabolo ad-
fcribere poflmus tale prodigium, eft, quod Diabolo nullum jus vitae &
necis in homines competat. Deus bi foli hoc ceu regale divinum refer-
vavit. Ad fuamenim imaginem cum homines formaverit, nemini jus
aliquod in eorum vitam & mortem conceffit, ni magiftiatui politico,
vices ejusdem qua gerenti. Hie folus gladium iuftirias fuper malecos
ftringere debet. Quis itaque Diabolo, illi de facie Dei detrufo fpiritui, qui
ad acternas condemnatus eft pnas , tantam in homines per Dei lium iq
gratiam redados agnaret potentiam , eosdem pro lubitu enecandi Sc
confervandi ? Extraordinarios interdum quidem Deus ad puniendos homi-,
nes mittit executores judiciorum fuorum, fed Diabolum bi pro fut
fantttate in tali negotio deligere non confuevit. Legimus quidem de
Jobo aliisque viris fandlis in facris Uteris , eosdem a Diabolo male tracbtos-
virgisque & colaphis admodum caefos fuifle. Licentiam haue Diabolu*
quidem non ni a fummo impetrare potuit Numine , fd ita limitatam ac-
cepit, ut in vitae difcrimen iftos vocare prorfus non potuerit. Unde ip ergo
tanta poteftas in mortuorum mafticatione ? Dicbi fane horrendum foret,
Diabolum intra ieptem dierum fpatium ad decem homines violenta morte
e vita eripuifle & adhuc plures erepturum ee. Permittit quidem faepe
Dens malo fpiritui, ut apparitionibus fuis quibusdam hominibus ejus-
modi horrorem incutiat , ut prae alteratione mortem fubeant. Sed Diabolus
mortis hujus non ni caula occaonalis eft, non vero caufa efBciens. Hoc
vero in mafticatione mortuorum omnino aflerendum foret, i caufas hujus
Naturae prodigii in Diabolo quaereremus.
jr. XXI.
Tertium , quod nos ab illorum fententia cohibet , qui Diabolo mor
tuorum mafticationem tribuunt, eft, quod omnes circumftantiae non ni
caufas indicent naturales. Nulli quidem negamus , magos atque fagas, qui
Diabolo a fervitiis funt , rebus non ni naturalibus , imprimis fecibus t
excrementis uti in artibus fuis diabolicis ad infeftandos homines. Verum
ejusmodi femper cum circumftantiis eri folet, utquilibet facile in iisdem
Magiam deprehendat diabolicam. Hoc vero in mafticatione mortuorum
obfervare non poflumus. Ibi enim ejusmodi occurrunt phaenomena, quas
contranum palam teftantur. Cadaver Hungaricum nec abnodatum nec
mutilatum, fed integrum ac perfedum in tumulo deprehenditur :
excretiones, e. g. pili, barba, ungues &c. vegetantes confpiciuntur,
& homines, qui mortem pofthc oppetunt, nulla Diabolicae fafeina-
tionis pracferunt indicia.Caeterum, concedamus etiam, lamiis hie
aliquid tribuendum venire, non alias inde tamen oriundas efte credi-
lerim operationes,quam ejusmodi facinationes, quae valetudini quidem
2&in-
12 DE MASTICA TIONE

& integritati corporis nociva? iit , nullo tarnen modo vitae periculum, ut
taceam fubitain mortem caufentur. Accedit, quod Diabolus nullum
quoque hic nem liabeat ad ampliandum fuum regnum. Caufata mor*
non nul a Dei voluntate pependit, c damna corporis, quae quoque
Diabolus interdum intendit , inde non feaita effe legimus.
g. XXII.
Qua? aim ira nt , nullum dubinm eft, quin oirmes hic ceffent caufae
ipernaturales. Ex folis itaque Naturas viribus nobis prodigium hoc ex-
plicandum venit. Sed' quasritur nunc quibus ? & qua ratione I1 Dantut
Honnulli ex Philofophorum ordine, qui de exiftentia Dacmomim multa
diTerunt , inter quos facile primum meretur locum celeberrimus R U D I-
GERUS m Pbyc. Div. Lib. I. . i^. feci. 4. Dillingmint iftos a malis
foiritibus, quos vulgo diabolos dicere folcmus, C deniunt tanquam
fpiritus incompletos corpore elementan veftitos , qui fenone , memoria
c cognitione qiiidem, fed non intelligentia & reflexione gaudeant. In
mundo fpirituali idem ilos efle aTerunt , quod bruta font in regno animali.
Referont hue omnes iftas apparitiones&fpeclra, quae vulgo tergroiinni-
gen, Kobolte, Bier-Efel, der Drache &c. nominantur. Ethnici raulta
o im de hifee daemombus fabula ti font, quos vel larvas & umbras , vel lares
& lemures, vel Faunos &c. appellarunt. Spiritus -- eue dixerunt,.
qui non damna infrant nec fpecie terribili appareant. T H E P H R.
PAR A CELSUS, qui de Magia Diabolica admodum fofpeeltis habeiur,
eosdem exprefle nunaipat die gtigen Geirter, quod etiam GEORGIUS
AGRICOLA facit in Lib. de Animantibusfubterr. p. m. 7<f.qjq. ubi
mites vocitat & immitibus feu xaxoi opponit.
. XXIII.
Nos de hifce & taibus Daemonibus nil ftatumus. Ratio & revelatio -
eosdem- ignorat,Quicquid vero in montibus , aedibus , nemoribus de
iisdem obfervatur, itis foperque de malitia diabolica teflatur. GAR-
M A NN U S naque in litteratiiGmo foo Tractatu de Mirac. Mort. Lib.
th. . p. 122. de iisdem rcote judicat, ii 1er i bit : nullus crediderim cum
P. THYREO Damonestqui tautum mt mites: nulles qui tantum funt
trucuknti. Qui nunc mites po truculenti , qui nunc truculenti yofl mites.
Nam nec mitibus ta dce bilis, am nocendi pottai vel voluntas. Et
-qui odio in nosfaviunt{quia mille artes norunt) etiam in angelas lacis fe
transformant iS anmam quandoque mulant mititatem.Habet hic
locum vulgi pronunciatum: es i ein Teufel wie der andere.H Gar-
mannue. Villgus in Hungaria videtur juxta foprafoppeditatamrelationem
Daemonibus ejusmodi intermediis omnino quoque aliquid in mortfera
foo prodigio tribuercCsefereo enim Proviibriiaier alia ingenue declaraffe
legimus,
 MORTUORM IN TUMLIS.

legtmus, f aras focosque relifturos, ni brevj judicialis infpeclio infti

tiiativr, & cadaver more eonfueto deftruatur, quia alias totus pagus per
talem malum Daemonem (blen Geift) interituru t.Accedit, quod
moribund dixifle ferantur, demclum Plogojovitium ceu inciibum ipfos
invafte & ad mortem usque ftrangulaTe.Quis tafes vero operationes
miti alicui Daemoni adfcriberet ? Et quis non fat evidenter ex hifee ungui-
bus infernalem cognofceret leonem, ii re vera hic aliquid Ipiribus
tribuendum arbitrenlur ?
xxiv:
Ex mundo itaque corporeo nobis exponendiim erit, quicquid de
mafticationibus mortuorum nobis innotefcit memoratu dignum, Ante*
quam vero in the aquid ponimus, nobis removenda nt, quaecunqne
humana fuperlitio vel ex decepta phantaa, vel ex pneconcepta opinione
huic prodigio affinxit. Pertinent hue i ) quod tales mortui claro fonitu
mandant, 2-) vertes fuas ore dvorent, 3) plerumque de fexu fmininont,
4) non ni, peftis temporibus exiftant,.& 5) mortem non ni propinquo-
fum neceario caufentur. Primum quod atrinef omnes quidem rekt io
nes de mafticationibus confentiunt, morruosin tumulis porcorum inftar
cum claro onitu dentibus fuis mandere, unde quoque die hmtetzende*
Todten vocarunt. Verum; noviffimum , quod nuper ex Hungaria aece-
pimusexemplumde porcino hoc fonitu nil meminit^exquorelinquitur
ngmentum hoc efl, exbominum fuperftitione oriundum. In chronici*
hiloriarum lapnumentis multa quidem fabulantur Scriptores de efus-
modi fonis ac voeibus , quas in ccemeteriis , in fepulchris, inque ips
tombis feralibus, domibus itidem & in aliis loeis- auditas efle perhibenr,.
fed plerumque rei Veritas non ni. anilibus nititur auditionibus. Nulli
quidem negabimus, Diabolum in coemeteriis magnam interdum bi
imere poteftatem, id non adeo frequenter t, ut vulgo putatur, quia
Deus piorum tumulos cuftodire & a Diaboli malitia & ludibrio intami<-
matos confervare vult.Largimur itaque, in loeis, ubi homicidia &
ftrages editse funt, interdum fpeclra videri, variosque ibidem tumultus,
fonos ferales , aliaque lugubria verba , gemit usque pereipi pofle, fed idem
in coemeteriis utpote loeis facris eri ,. jure meritoque negamus.
Veteres gentiles de feralibus hifee fonis multa credidifle Iegimus*
fed in indicandis eaue inter fe nuHibi concordamnt.Sarmatas oliui
eaufam adfcripe videntur Dannonibus. Ita enim JO. MELETIUS-
in Epi/t dt Relie. Boruf ad Georg.. Sabin. & J O. L S I I US A Dm
Samogitbarums. iisdem memorant, eos in fepulchris ftriclis gladiis aura
verberae hifee verbis : eia fugtc Dmmt in orcum. Gracci caufam
3ipfn
,4 DEMASTICATIONE

ips nepultorum animabus afllgnabant, quas port mortem Tfjm fen

ftridere credebant. HOMERUS hinc de Patrocli anima ita cecinit :
uj>{ Sc nxr j^-9-evos- rre twirvo
"SI, yro rr.
Anima fub terram tanquamfumus
Abiit, murmure ridenr.
Iliad. Lib. XXIII. v. wo. Edit. Cantabr. p. 66. Plura de animarura itri
dere quoque in Odyff. habet, ubi Lib. XXIV. v. S-feqq. ita canit:
raj Sg ro wovra. .
'Qs ' ors vuurtes y-^xV *,T0'J btevtion

Of-oi ix irrr , vx r x)kr\r,<jiv s^ovraf

Qs ot rr x ti'icxv.
Ha autem ridentei fequebantur.
-Sicut autem quando vefpertilionei fecejju antrimagni
Strepentei volant , poquam aliquii cadet e fecit
Muftitudine a petraJibique invicem coharent:
Sic ha Jtridentes mul ibant.Haec Homerus.
DIOGENES LAERTIUS L. VIU. de vit. Pyth.fegm. 2/. p. m.
jof. hxc dcHeodi anima habet: Qysi Ss 'lewufxo xxTeX&ovrx xurov
bs xSx , t))v ysv 'Ho-o v'W''v 'Sev e kovi %Xkw SeSsf*Bvyv
r$*-
<rev. Hieronymui vero defcendijfe ad inferot atque Heodj quidem ani
mani columna area vinculii adriclam flridentemque vtdij. Menip-
pus, quando apud LUCIANM in Necyomantia p.^m. 06. ex orco
redit, inter alia memorat: sv&x S$ -srovro ry.x\ rsr twv
vsHfwv : ibi not ftridulac mortttorum umbra obibant. SOPHO
CLES animas more apium Qouev dixit : t pluribus de hoc conferri
meretur GERH. JO. VOSSIUSe Idololatr. L.II. c. 28. p. 44/. fea.
C PORPHYRIUS de nympharum antro.
$. XXVI.
Si dicendum, quod res, fonos hujusmodi infernales plernmqne vel
ex fuperftitiofa opinione vel ex decepta imaginatione oriri credimus.
Quantum fupertitio in hominum animis valeat, videmus in Paganis.
Mortuorum animabus ftridorem & bombum affignant, non alia de cau
la , quam propter fuperlitiofas , quas de (tatu animarum poft mortem
fovent, fententias. His deftituti fuiTent, fonos gemitusque in terra;
gremio perceptos non ni igni fubterrareo adfcripTent , qui fumino
interdum mpetu arelos meatus, prdnra faxa & cavernas pererrat , <5c
horrendum, quem vulgo ejulatum Vocant. foriitura producit. Con-
*ferri
 MORTUORUM IN TUMULI'S S.
ferri de hocmeretur JO. RUD. GLAUBERUS inOperibm Miner.
P. II. p. 18. Optime hos ftrepitus tonitruum a'reorum gene illuftravit
& inter tonitruareputavit THOMAS ITTIGIUS deMont.incend.
Seel. 4. c.z. p. 22./eqq. Ejusmodi fragores & tumultus glacies quoque
petris marinis illifa e. g. in Islandia concitat, quem fonitum pari cum
abirditateolim damnatisanimalibustribuitPaganorum fuperftitio, pro-
ut teilantur SAXO GRAMMATICUS in Prof, in Hifl.Dan.p.4.
& M AR IN 1ER in der Rei nach Norden . iUB. p. 72.
ff. XXVII.
Idem adhuc efficit fuperilitio in hodiernorum Chriftianorum ani-
mis. Ignorant plerumque caufas fubterranei fragoris , quae multiplies
effe poflunt, hinc ftatim bi perfuadcnt, fe mortuos in tumulis mandere
& pulfare audiviTc. Naturales enim interdum adfuntcaufae, quae rvera
in tumulis efficiunt fonitum, inter quas vel olam retuliTe juvat corru-
entiam,ut itadicam, farcophagi , quae absque ftridore vix acciderefolet.
Operae pretium erit , in medium hic quoque proferre meteoron illudrut
vocant, Gothanum, quod MICH. BERNH. VALENTIN U S
Dec. 2. Ann. VIII. M. C. obf.74. p. 188. ita receniet: Vefpillo Gothanui tu-
niuium param in farcophagum put dine confumtum incidit , nihil pra
ter coftas 15 ou continentem. Qyem cum remover vellet , fonitum per-
cepit bilum i5 flridorem anfermum exafte referentem, mnmtque ob*-
fervavit ex offis extremitate fpumam pugni magnitudine erumpentem ,
tanto quidem cum foetore , ut labia naresque comprimere 15 obturare
coaus fuerit ; fubjtit in altero tumuli ngulo , vifurus , quid tandem
inde t eventurum. Paule po tantum fragorem edidit maa ilia fpuma-
formis, ac quis bombardam manuariam explorit, fuccedente 15 if*
turbinem/urgente fumo quodam caruleo , qui majori , quam /puma ante
dia foetore derem infecit , unde prafentano vita periculo fuijfet obnoxiur,
ni relelo o tmulo fe domuni contuliet i5 fumtis y nefeio quibut
medicamentis fe refeciJJ'et. Haec Valentinus. Confer ejusd. Diff. epiol.j.
j>. iji.qq. Ex hocce nunc phaenomeno affatim edocemur, quamplu-
rimas dari pofle caufas naturales , fonitum in tumulis efficientes, quas
nemo fane in rebus praeternaturalibus quaeverit, ni fumma qui fuper-
ftitione infedus t.
ff. XXVIIL
Quantum vero fupertirioni in tali negotio tribuendum venir , tan
tum etiam deeeptae hominum imaginationi adferibendum putamus. Sen
ilis vera quidem nunciare concedimus, at incorrupti atque integri nt,
necei eft. N1 autem eosdem mngis corruptos reddere valet, quam
pavor arque metus, qui teile CICERONE raentem loco movere
iblcnr.
, DEMASTICATIONE

foknt. Multa tum videntiir juxta ac revera exiftant, quod tamen non
eP. Terror en im, peclora occupavit, cerebrum movet, in vanas
-mentem imagines evocat, multomque inter falium ac verum mediae -
I ginis fundit. Quid igitur mirum, trepidationis plena mulier velalia
1 ujus farinas perona in cmeteriis aliquid fub tumulis pulfare aut ftri-
dere percepent, quod tarnen nil ni r iShu>v xvrxo-ix fucrit ? Exem-
p:orum magnus nobis effet apparatus, Annales chronicos, quos Mis
il noftra de ftngulis fere Urbibus in ingni copia tulit , perluftrare no
bis vifum fuiflet. Unum alterumve ialtem attulifle juvabit. Harburg!
aliquando in nobilis foemiuae tumulo per aliquot dies pulfus auribus ex
ceptue eft. Referato farcophago in cadavere nee vitas nec motus praste-
riti indicia apparuerunt. Tumba iteriun terne commifla , pulfare cada
ver iterum animadvertitnr , eftoditur & referarur fecunda vice farco-
phagus, & nil, qirad motum aufvitam cadaveris indicarit, repertum.
eft. Refert hxc ex A D E L U N G 1 1 Hi. Harburg, p. zig. I E G L E-
R U S in HiHorifchen Labyrinth dir Zeit . . p. 42$. it. G A R M A N-
N US de Mir. Mort. c. L
$, XXIX.
Singulare quoque exemphim de ejusmodi putfante mortuo nobis
narrat GEORG. GOTTLOB PITZSCHM ANNUS in Lei-
chen-Redner p. $%6. Accidit illud an. 17O1. Buntzlavias in Silcfm , & hujus
fertur eTe argumenti. Senex quidam quarta poft obitum die confuetis
ceremoniis fepelitur. Corpore terras mandato a vefpillone in tumulo
percipitur pulfus. Vefpillo id parum curans abit. Accidit, ut pro
confuetudine cauponam frequentet. Ibi erga accumbentes fodales hujus
pulfationis mentionem facit. Admonetur , ut magiftratui hoc indicet ,
quia defunclus vitam fortan adhuc habere poflit. Vefpillo morem
gerit. Quilibet in dicla opinione conrmatur, ita, ut magiftratus mor-
tuum eftodere jubeat. Verum tumba referata nil animadvertitiw , ni
quod farcophagi operimentum propter nimiam terrae molemconfradum
fuerit, quodionum hunc effecerat. Ex his igitur apparet, hominum
mentes quam plurimum ab imaginatione decipi. Egregie binc CAS-
S I U S apud PLUTARCH UM in Vita Bruti dixiffe videtur : 'Hjus-
TfOf, i BPOTTE, Xoyes" ws ifxvrx ^o/oui' pti/xev,
yv (y - ewrTxv xi&rais. Nora, o BRTE,
fententia efl , quod non vere omnia patiamur, aut videamus, fed
lubrica re fenfui e { qu& facile deeipiat.Vifa animi autem femel
pereepta ita in animis inprimuntur , ut non pont exftirpari , priusquam
vera & genuina rei cauia ips inter oculos pota fuerit. Statuat i taque
de pulfantibus & mandentibus mortuis quilibet , quiequid velit, nos illos
pjane
 M RTUORUM IN TUMU L I S.

plane negamus. Homines enim id percipientes vel a fuperflitione vel

ab iinaeinatione decipiuntur.
6/. XXX.
Ad aliud nunc defcendimus phasnomenon , quod fuperftitiofa plebsin
mafticatkmemortuorum falfo fe animadvertifle credit, & propterea hinc
removendum nobis fummus. In eo illud conftit , ut perhibeant ,
mortuos in tali cafu vertes ibas devorare. At quis non noverit tritum
illud, quo jam THEODOTUS olim apud PLUTARCHUM
in Vita Pompeji p. . 43. ufns efle legitur , proverbium : vsxfo icivet :
mortuui non mordet: Cenante animae cum corpore commercio, omnej
quoque animales ceflant acliones. Loquimur autem hic de vere mortuis
non de Epilepticis, Syncopticis, Hyftericis, aut Ecftaticis. Hos ali-
quando tale quippiam patrafle legimus. Sed de his nobis hoc loco noa
eft ferma Relationes quidem , quas fupra de mafticantibus mortuis
fuppeditavimns, maxima ex parte in hoc confentiunt, mortuum vertes
fuas ferales, quantum ore attingere potuerit, devorarte & deglutivifle.
Verum ngulare illud, quod in primis hic fub examen vocareannitimur,
exemplum Hungaricum de hac rei circumflantia nobiscum nilcommu-
nicat. Effortus Plogojovitius vertes fuas omnes adtiuc integras habuir.
Unicum quod hujus loci eile videtur, ert fanguis ille in ore defunfti re
perais, de quo creditum fuit, ex interemtis cbtm fnhTe. Quid vero
de hoc fentiendum t, fuo loco uberius declarabiinus.
$. XXXI.
Hodierni Juda, Turca; & aliae hujus furfuris gentes multa de hoc
fubterraneo mortuorum efu fabulantur , quae brevibus hic expofuifle
juvat. Mortuis ips quidem caufam adfcribeFe non tentant, ejusmodi
anilibus tamen rationibus rei veritatem conrmare fatagunt, quas nos
fane refutare piget. De Judaus nomm eft, ipfos quatuor antegnanos
Daimones ftatuere , quos Sammal, Azazel, el & Muchazael nomi-
nant. Ex his Azazel ille eft, qui cum fociofuo Samchafai ex coelis
prirnum decidirte diciturapud BUXTORFFIUM in Lexic. Talmud,
col. tff. De hoc itaque Judaei perhibuifle creduntur, angelum hunc in
ferpentem fe mutarte, primos parentes indiis decepifl, & ex divina
maledictione pofthsec condemnatum iirte ad comedendam terrara Se
pulverera, juxta Gen.IIL 14. Se Jef.LXV. 25. Ex hoc igiturefficiendum
putarunt, Azazeli carnem animalem & quiequid de corpore noftropoft
mortem fupert, relidtum efl in cibum. At nugae funt, quas ipfos
Judaeos prottilirte pudebit.
JXXXII.
Si dicere licet, quod res eft, gment um hoc eft & narratiuncula,
quam
i8 DE MASTICATIONE

quam noftrates Judas ex non rede intelledis Rabbinicis fcriptisaffinxe-

runt. Quicquid enim ad conrmandmn hoc in medium produci potcit,
fumtum eile videtur ex BUXTORFFII Spnagog.Jud. ..
ELIAS G R A M M ATI U S in diclionario Juo Ttfcbbi in voce Cha-
bat ita fcripfle fertur: opinio eft Rabbinorum, quodpoea, quam Ju-
dxus quifpiam ex hoc mundo difceffit i5 Aumatut e , venient Angelus
mortis fuper fepulchrum fepulti feum eat , eodemque tempore anima
ejusdem revertatur in corpus 15 erigat idipfum, quoique tum ngelus
tjle mortis ferream fumens catenam dimidia ex partefrigidam, dimidia
ex parte calidam, bis corpusve cadaver percutiat eadem, quodque per-
cuffione qui dan prima peracla, membrorum corporis omnium alia ab aliir
disjcela dilabantur, pereuone vero fecunda ojfa omnia di/pergantur ;
fercujone denique tenia corollarii locofacia corpus tot um in pulverem
ineremque convertatur. Hadenus Elias Grammaticus. Quis vero
exinde putaret, Judacos deferpente Azazcl ftatuere, eundem vcfci mor-
tuorum cadaveribus? Communis interim haec habetur eTe lntentia apud
Scriptores, quos allegaros vide in GARMANNI Tr.de Mirac. Mort.
L. I. Tit. . p. 124. & P H I L. R H R 1 1 Dif.de Mae. Mort. . I. Th. J.
Idem nobis fentiendum quoquc eft de Mure illo Judaico* qui cadavera
niox polt epulturam tam crudeliter morder dichur, ut prae doloribus
lamitare debeant. Nos gmenmm hoc itidemeflearbitramur, etiami
magnus ille Theologus MART. GEYERUS/ Trail, de Luiu
Ebraorum . VI. . 7. p. >oj. ex A N T N I M A R G A R I TA de Ju-
dacis expres hiiee verbis feripferit: Scifltone veflimentifuper fepukhra
falla magno cum flrepittt i5 voeiferatione e cmeterio dijfugiunt,
ne lethiferum defuneli audiant clamoremy quem terra obrutus , atme a
Mure nares admor/us edere creditor r (S qua audita intra trigemum
diem mor itidem cogatur animadvertenr.
ff. XXXIIL
Ab his deliriis non mutum diftant Muhamedan, qui ex vana ill-
perftitione perfuafum bi habent , quod per quartem horae partem in
icpulchro cadaver quieverit, novus ei divinitusimmittatur fpiritus, du-
oque accedant angeli, quorum alterum Nechir alterum Remonchir no
mmant, qui ardentes faces manu vibrent, & fuh forma terribili mortu-
um de vita anieada examinent: Vitam ejus ubifcelcribuscontaminatam
efe intellexerint, flagris eura ignitis caedant r n vitam ejus inculpatam
deprehendennf, ipecioi forma angeli eumexornent , verbisque plaeidis
confolenfur. Habefeec PHILIPPUS quid'em LONICERUS in
Cbron. Turc. om. . piajr- Sed reliqui Scriptores circa narratiunculam
banc nonconveniunu SAND YS inltimr. .1~& PHIL. AL
DUS.
 MORTUORUM IN TUMULIS.

DUS in Defcript. Malab. Coromand. Lib. I. . VI. p. 29. angelos hoi

nigros lividosque nunc Monear & Nacir, nunc Mongir & Guarequir,
nunc Mungir & Quoregner mmcupant. EDO PCOKIUS in Not,
Mifcell. p. 241. feqq. de fepulchrali hoc mortuonun examine haec referti
mortuus reffe rej'ponderit , foaviter obderriire jubent , n minus, rra~
vibus cruet ant malleorum ferreortim iffibus inter aures impres, adeq,
ut clamorem audiant , quotquot inter orientenint IS occidentem. G E R-
ARDUS CORN. DRIESCHIUS / <r Hiorifchen Nachricht
von der R. Kyf.Grofs-Bothfchafft nach Conflantinobel , qui liberan. 1723.
Norimberg prodiit, hujus rei circumantias Lib. 1. Seff.g. p. 114. it
enarrat: Turcae , inquit, tumulos fuos noftris multo ampliores faciunr,
& hac quidem de caufa, ut nimirum mortui auxiliante bono angelo
Gebrai eu Gabriele, cui in fepulchro certam affignanthabitatiunculanT,
o commodius poflint pugnare cum malis fpiritibus, quos Aruth &
Maruth vocitant. At plura cum non addat, facile exinde conjicitur,
omnem hanc rem non ni fuperftitiofain plebeja: faecis efl hariolationei.
XXXIV.
Hujus farina; quoque eile videtur Ethnicorum ille fpiritus, quem
Eurynomon vel Euryonium vocant. Sacrorum interpretes , qui Delphis
olim fuerunt, inDiis infers fpiritum hunc numeraireg ? <rfnxs
9/8-/ Twv vexuv, [avx cpiaiv iro'kemv r oi; circumrodere
eu m dixiTe mortuorum carnes, ita ut nuda reliquerit ejfa, teftatur
PAUSANIAS in Phcicis f. Lib. X. p. m.Forma , qua Deaftrum
hunc adumbrarunt, horrida fuit ac terribilis. Pingebant enim illum
exrtis dentibus trucem & in vulturina pelle fedentem , cujus color inter
coeruleum & nigrum medius t. An idem ille fuerit fpiritus Afuiti ,
de quo S A X 0 GRAMMATICU.S Lib. V. Hi. Dan. p. gz. }.
memorat, in medio relinquimus. Ita vero de eodem cecinit:
Nefcio quo ygii Numinis auu
mius ab infers Spiritus iiti,
S&vis alipedetn dentibus edit,
Infanioque canon prabuit or:
Nec contentus equi vel carnis e/u,
Mox in me rapides tranflulit ungues
Difcijfaque gena fuulit aurem,
Hinc laceri vultus horret imago ,
Emicat inque fero vulnereJanguis.
Sed utut t, fucit, ipfum PAUSANIM de ejusmodi fpiritus devo
rante exiflentia admodum dubitafe. Ita enim c. I. p. 664. inquit: eque
tim HOMRI de Vlye carmina, eque poes ea, qu* e Minyat
2appelata
so DE MASTICATIONE

eppellata , poftrema , qua reditus infcribitur , (in iis enim potiffimum

libris de orco, deque inferum terroribus multa expota funt) ktous>v &svx
E-jf 'Jvc uov Jjucvx ; uUum normt inter tuanium heos Eurjimmunu
Hxc illa.
/. XXXV.
Miis his ntgis ad veri miliores nos convertan hujus fepulchra-
Es efus cauias, quas in certis animalculis quaerendas eile arbitramur.
De Hyaena & aliis ejusmodi Beftiis carnivoris, de qui bus prohxe conv-
mentatur GARMANNUS de Mir. Mort. LA. ... nobis hie
fermo nonerit. libe enim devorare perbibentur integra cadaver e fcpul-
chris eruta, more urarura in Ruflia , quarmu rabiem.in cadavers optime
depinxit ADAM OLEARLUS inltiner.Pcrf.L.II.c.X. p.m.np. Te
llem huius rei producimus divum CHRYSOSTOMUM, quiffo-
tnil. Xl.fup. Marc. Tom. . ita inquit: ana nunquam viJet ur in die,
fedfemper in noclibus, nunquam videtur in luce, fedJemperin t enebris,
T hanc naturam habet, ut effodiat corpora mortuorum 3" ip/a edat;
Denique quis negligenterfepelierit mortuuni , effodit nocle i3 toit cor-
pus iS comedit : ubicunque fepulchra funt, ubique ojfa funt, ibi cubile
. Confer PL IN I UM in Hi. Nat. L. Pill. c.jo. KORN-
MANN. de. Mir. Mort. P.X.e.21. &RHRIUM deMaic.Moruc.z,
th. 4.
~ xxxvr.
De Strigibus fanguifugis multa quae hnjs loci efl poflint, apird
DEL RI in tifquf.Mag. Lib. T. p. m. 6. & Lib. Ill p. m. jjj. & alios
Scriptores commemorantur. V I D I U S Lib. VI. Faflor. p. m. . feq.
easdem- ita defcripit :
Sunt vida valueret , non qux Phineia menr
Gutturafraiidabant : fed genm inde trahunt.
Grande caput , ftantet oculi , ruftra apta rapia,
Canities pennis , unguibiit hormis ineft.
Nole volant, puerofque petunt nutricis egentes,
Et vitiant cunis corpora rapta fuis.
Carpere dicuntur atlentia vifeera matrit,
Et plenum poto fanguineguttur habent.
Eft Uis Strigibus nomen, dmminit hujus
Caufa; quod horrenda Jlridere nocle lent.
Verum ex his nondura patet, easdem Carnivora e. Audamns bine
J*1" Potam hoc quidem multo inferiorem. Eft J H. S TI
VOLI US, qui Pomat. Tom.Il.fol.zpp. de flrigibus ita canit:

Grande
 MORTUORUM IN TUMULI S. 21

Grande iU.is i$ trijte caput , Jemperque micantes

Igne oculi, roftrumqut capax hamoque timndum, ,
,Venter inert, crudo nunquam nefanguine guttur,
Multplices uncique pedes , antique rapia,
Corpora namque hominum Jugunt if vifcera roduntv
Humanoque gulam gaudent implere cruore.
Si ftrigibus hifce in mafticatione mortuorum aliquid tribuendum pnta-
remus, enucleare hide egregie polTemus caufam, cur in ore fupra de-
incti Plogojovitii repertus fuert fanguis. Verum cum in cadavere illo
noiv.aliud occurrerit devorationis indicium, ftolida ornnino noftra foret
conjedura , i ferio eidem infteremus. Interim aves hafce revera exi-
ftere ex AR IS T OTE HS Hi. Animal. L.IX. . 30. non dubtamus,
easdemque fangiiinem i quidcm vivorum , praefertim parvulorum , leni^
ter fugere concedimus ; quod vero prarterea etiam ubera infantum labris
immulgeant, noftrum jam non eft exponere. Sufficit tamen, poffibile
eife, eas interdum caufam efle illius devorationis, quae in mafticantibiw
mortuis pleramque animadverfa efle dicitur-
/. XXXVII..
Dantur adliuc pkira ejusmodi animantia , quae Hominis carne ve>
fcuntur , quaeque facile ad tumbas defcendere & ibidem cadavera circum
rodere poflunt. Primum hie locum merentur ferpentes , de quibus con-
flat, quod admodum deledentur dulcibus carnibus& avium & quadrtr-
pedum & inprimis hominum. Amant praeterea loca calida, proutfunt
eoemeteria, quoniam natura frgida funt. Videntur hinc dicianguesab
angulis & colubri a colendis umoris, quia femper in umbris & herbis
latitant & domicilia fua in cavernis iubterraneis quaerunt^ Quis inde
non intelligeret, ferpentes gaudere cadaveribus humanis? Sunt, qui
inm P LINIO in Hi. Nat. L. X. c. 66. perhibent, nafci quosdam fer
pentes ex medulla hominis fpinali : quod etiam defendunt P L.UTAR-
CHUS in vit.Cleomenis: LEV. LEMNIUS de Occult. Nat. Mir.
L.IV. ci* JO. BAPT. PORTA inMax. Nat. L.U. c.z. OVID1US
Hb. XV. Metamorph. AM ER AR. in o. . cent, . XL p. 4?.
FORT. LICETUS de /hont, vivip. ortu: M. AUR. SEVERIUS
de Vipera Pytbia . X. ATH. KIRCHERUS & nmlti alii. Sed
fententiam hanc ex profeflo refutatam habemus a SENNERTO in
H?pomn.V.c.g.p.f24. S PER LING i;0 inZool.Phyf.L.VLcM.p.43^
& FRANC. REDI in generat. infeS. p. 14p. Noftrum jam. non eft
eontroverfarii Hinc non ni! exinde conrmamus, quod ferpentes in
cadaveribus humanis revera interdum habitacula fua nabeant & carne
or um vefcantur, juxta illud SYRACIDIS . X. 12. pronuncia ium:
3.tot$
22 D MASTICATIONE
homo mortuus eft , comedunt ipfum ferpentes vermet. W O L F F G.
FRANTZIUS hoc in Hiftor. Anim. P. IV. c.I. p. m. 780. non folum
fuo conrmt teimonio, fed praeterea addit, Torpentes 'in fepulchris
humanis quandoque naici etiam poflfe , etil non ex medulla humana id
eri aflerat.
. XXXVIII.
Si quando itaque exempla proftant de cadaveribus humanis, qusc
ainicula fua feralia ori vicina deglutivifle videntur, caufa hujus phaeno-
meni ex fupra dirais facile fuppeditari poterit. Rem enim in totum ne-
gare nolumus, cum multorum r/ evidum t, qui fe vidifTe per-
hibent, cadavera non lintea folum attriviTe, verum etiam prorfus de
glutivifle. At quid dicamus de linteis ? ipfas fuas carnes devorarte legi-
mus. Facbim hoc cfl dicitur tempore Lutheri , prout ad ipfum fcri-
pfle fertur M. GEORGIUS ROERERUS de cadavere aliquo.
quod in pago ej'us in propria evierit vicera. Idem exemplum etiam
refert HOHNOORFFIUS in Theatr. Hiftor. p. 147. de muliereqna-
dam mortua fefe ipfam in tmulo devorante. Confer pluribus KORN
M ANN UM de Mir. Mort. P. VI. .. HARSDRFFERO infuper
dere voumus , ille in Theatr.Juo Trag, exemplum etiam producit de
mafculo cadavere in Moravia ,quod plane non fua feralia lintea, fed quas
fuerunt vicina; mulieris, devoraverit.
$. XXXIX.
Quid de his itaque dicamus? Nec Diabolo ips mortui hic
temere aliquid adfcribendum putainus. Caufam qui in animantibus fub-
terraneis, quorum fub terra magna datur copia , quaeverit , non erraverit.
Pertinent hue glires, mures, talpae& id genus alia: de quibus Jatis conftat,
quod omnibus vefcantur ad implendos fnos efuri entes ventrculos.
Teftem habemus GEORGIUM AGRICOLAMrf* Anim/fubterr.
p. m.jz. qui de muribus ita fcribit : vefcitur non modo fruEiibus, Jed etiam
pane, came, pifcibus , jure , pulmento : cupide vero latte, butyro,cafeo,
qu& cum mandit, orisfonitum c uti porcellur edit. Enimvero,
dixeris , cur quaefo devorado fpulchralis circa cadavertim duntaxat os <St
ciem obfervetur, eadeiii non hi animantibus quibusdam carnivoris
adfcribenda t? Refpondemus, eri hoc propter partium iftarum nuda-
iionem. Totum enim corpus ante fepulturm amichu ferali obtegi folet
praeter faciem, Collum &manus. Caetera igitur corporis membra plerum-
que in tumulis illaefa manent. Manus vero , aim propter fuam macri-
iudinem nullum hujnsmodi animalculis paltum pnebeant, et non qnidem
obtecbe nt , tamen inviolatae confpiciuntur. Faciem autem & collum
quod juxta cum pedore propter pingnc.lincm c5c caniolitatcm efu dul-
ciffi
 MORTUORUM INT U MU L I S.

cimum eljdentibus fuis facilme arrodunt. Sedhaec de minibus dixifl

fufficiant.
JF. XL.
Qucunque vero de Sepulchrali hac murium comeflione adhucdubitat,
miiTos pro lubitu eosdem faciat & animo fuopotius ad ferpentes reverta-
tnr , ubi gemiinam fortan feralis mortuorum devorationis caulam depre-
hendet. Hoc enim animantium genus cavernas fubterraiieas inhabitat :
Cadaverum carne vefcitur & in ipulchris facpiuscule deprehenfum fuit.
FRANZ.IUS de iisdem inHifl. Anim.p.m. 776. inter alia obfervaf, quod
carnes T quas accipiant, exugere foleant, fed infus non foris, quia foris
exugere carnes, proprium t aranearum. Exinde igitnr patere videtur,
eur nullum de ipforum prscfentia referatis tumbis extet veftigium. In
habitant nimirum cadavera & per faucium foramina fe quovis modo
fubtrahunt hominum confpeftui. Nullum infuper dubium eft,, eosdem
primum ihtetina devorare & bi portea intra oflium ftrucluram qua
habitaculum parare. Nemo nunc mirabitur, apud HARSDRF
FERVM inTbeatr. Trag.p.qa. legerit,quod an.1345. cadaver aliquod
muliebre in oppdo quodam Bohemico feralis fui amiculi dimidiam de-
glutiverit in fepulehro partem. Item R OH RI U S in DiJJ~.de Majlie.
mort. 2. th. w. refrat de cadavere baud procnl ab hac alma nortra civi-
tate an. 1672. effoflo, ex cujus ore carnifbr magnam extraxerit fafciara,.
quam mortuus uxori fuae de capite iftiiliffe & deglutiviife ercdims fuerit-
. XLL
Verum fteri licet, putarous ferpentes cadavera hsec omniho iir-
babitafle & intus talia ad fe traxife pepla. iEgre enim cum plerumque
ferant propinquialiiqireadrtantes,utmembrorum diflecliocum ejusmodi
tjadaverp inftituatur, genuina hujus devorationis caufa adhuc occulta
imant, femperque manebt, ni exuta denique fuperftitionis larva ali-
quando diligentius in rei hujus veritatem inquiratur. Verum enimvero
quicquid jam in medium a nobis prolatum t dc mortuorum devoratione,
nulla ex parte tarnen ad ipfum inferialis mafticationis prodigium fpectat.
Nil enim caufa hie fe ilit, quod viventibns mortem contrahat,quod tamen
praxipuum& obfervatu maxime in tali cafu dignum eft. Accidere enim
m omnibus cadaveribus poteft,. quicquid fupra de caus infernalis vorar-
citatis memoravimus , idquecitra omne vitac periculum , quod viventibus
'propterea ex errnea vulgi opinione immineat.
. XLIL
Tertium , quod nunc brevibus removere debemus > pracjndiciunT
Tertur circa defunilorum fexum. Communis fere fententia ee folet
'innium , qui de hac re aliquidliteris mandarunt,. uiafticationem mor
tuoruim
24 DE MASTICATIONE

tuorum non ni in cadaveribus obfervari foemininis. Ita e. g. putat

ROH RI U S in Di/I de Mort. Ma. . i. th. 6. quanquam exprefle tamal
concdat, utriusque fexus cadavera ab Hiftoricis exhibita taille mafti-
cantia. P IT Z S H M A N N U S in Leichen-Redner P. iL qu.jf. p. ss<T.
omnia de viris mafticantibus exempla in dubium vocareannititur. Opi-
nionem hanc itidem ex fuperftitione ortam cTe cenfemus. Accidit for-
iitan , ut prima , quae de noc Natura: prodigio innotuerunt , exempla
in mulierculis animadverfa nt; hinc fuperftitio ftatim iuppeditavit ra-
tiones Theologicas, curDiabolus, cui id temere adfcripfenmt, infcxu
debiliori taie quippiam efFccerit. ae opinio in hominum animis ita
inveteravit ,ut ex iisdem nunc demumvix excuti queat. SCHLUSSEL-
BURGIUS in Explic.P^. XCI. p.i.feqq. hanc propterea urget caufam,
quia Diabelust hoflis aurirovSoxus equioris,quoa ex eo ai us, qui ipfa
*0%ufWTefo: hinc o moveat Iapidem, ut quocunque modo midier um
famam lancinet. In hoc confentiunt ctiani ADAM RdTHERUS
in Com. 2. Mdit, de pefle : M A R T. H E M U S in conc. 17. von den
drey Land-Plauen, itipr.de Pefle. p.jij. it. GARMANNUS c.Lp.ijj.
qui mnl add'it, quod aim mulieres nemo non, tefte ST R AB ONE
lib.Vll. Geogr. fol. zof.fuperitionis agnofcat autores , Diaboliu hoc ipfb
faciliut dementet , largioresque fruclus -fuperflitionis ferat zizatiia.
Jf. XLI1I.
Nos non videmus , cur Diabolus imprimis mulieres diftamet , cum
jam ante nt maribus femperhabitae multo inferiores. Chriftus ex muliere
quidem geriitus eft* fed formam tamen nonni mafculam aTumt &
virilem. Putaverim hinc , Diabolum fatius feciiTe , fexum priorem ali qua
ratione diffamare & fminino fexu inferiorem reddere conetur. Sed
quid multum hariolemur, cum res extra omnem jam pota t dubita-
tionis aleam. Proiant enim de utroque fexu fepulchralis maftcationis
exempla, inter quae ceu palmarium eminet illud, quod ex Hungaria
nuper accepimus, ubi non fmina fed mas ilius malicationis reus de-
prehenditur.
$. XLIV,
QuartunY, quod fuperftitioni vulgi debetur in mafticatione mortuo-
mm praejudicium , circa tempus verfatur , quo inprimis cadavera in cryptis
mortuorum glocitaiTe dicuntur. Communis fententia eft , eri hoc tem
pore peftis. Verum quanquam concedamus , plurima omnino nobis illo
tempore innotuifle exempla , caufa propterea tamen non in ipfa pefte
quacrenda eft. Peftis non ni occaonem fuppeditavit, ut prodigium hoc
macis patefaclum atque in forum prolatum t. Tempore enim, quo
pemleutia urit mul urbein atque agros, & continua contage populuin
conis
 MRTURUMIN T U M U L I S. 25

coniicit, emortua plermnque corpora juftis exequiis & epultura careut.

Vefpillones infupercum die noduque tum in cmeteriis officio fungan-
tur & inter medios qua momios vivant, non mirum eft cur mortuoium.
. mafticatio tunc temporis vel maxime innotuerit. Miracula enim mor-
tuorum nunquam melius pateeri poiTunt , quam infauftis hifce peftis
temporibus. Interim locum hoc aperuit opinioni, qua mortuorum mafti-
catio non folum luis contagiofae caufa efle dicitur, fed etiam ut eadem
tamdiu duratura t, usque blata demuni hac caufa tollatur efFeclus. At
error hoc eft Sc in Docforum animis eFufa caligo, ejusmodi adilipulari
ineptiis. Res nullis nititur veritatis fundaminibus, cum totidem proftent
exempla de mortuis extra peftis tempora mafticantibus, quot a fcriptori-
bus folent proferri , quas non ni intra contagiofa haec tmpora fuerint
animadverfa. Nobis jam fufficit vel ad folum illud Hungaricum provo-
- care exemplum, quod nec tempore peftis accidifle, necpro cauia peftis
habitum fuifle lcgimus, quanquam plebs alias admodum fuperftitioia
ibidem eife videatur.
JT. XLV.
Duz autem inprimis caufacfunt, quae ab iis afferri folent, qui mor*
tuorum efum ad tempora peftis reftringunt.Prima terror eft,
quem Diabolus hominum animis per ejusmodi prodigium incutere dici
tur. Provocant propterea ad illos Medicos, qniterrorem in pefte dtaliis
morbis acutis contagious plus valere pronunciant, quam ullum reale
contagium , prout ita fenfte ccrnimus B. R 1 V I N U M in Diff. de pefte
Lipf. C.2. p.22. Diabolum confummatum dicunt Phycum variisque ex-
perimentis a mundo condito ad hoc usque temporis momentum inftru-
cliffimum; qui ad unguem hinc noverit & cognofcat, quantum terror
in hominum animis valeat.Hic enim cum in imaginatione aliquant
dem timoremque vehat , fe aliquid contagionis aflu hane fub incert
tudinetf agonia , eo quod venenum peftis Jit invibile ; partcula haedei
cum perturbatione terroris perciat tandem qualem imaginem in Archao
fenerando peftis femen; uti ratiocinantem c aliis deprehendimus
E L M N T I UM in Trad. Tumulus peftis p. $60. q. Theologi,
quibus Diabolimalitiain primis cune cordique eft, in hoc, quod ad terro-
rem fpedtat, omnes fere confentiuntj at non tam phycis quam
Theologicis rationibus fententiam fuam ftudent corroborare. Audiamus
itaque MART. G E Y E R U M , qui in Dijqu. de fuperftitione c.j. $.37
ita loquitur: Damon vult hujufmodi infauftisJtgnis met um incutere homi-
nibus , ut turbatis in corpore humoribus eo factUns mors triumphare poffit,
. XLVI.
Nos his orrmibuj non adverfabimur. Concedimus potius, Diabo-
Dlum
 DE MASTICATIONS

lum bomim eiFe Phycumj largimur, eundem hominum vitas quovis

modo indiari; adftipulamur etiam iftis* qui terrori multum in conta
gious morbis tribun nt. Veram haec prorius non hue quadrare, nec ad
evertendam noftram hypothefm aliquid facere videntur. Nobis eniin
fub quxftione tantummodo eft, numiabolus, mafticationis prodi-
giumedat, hominibns intendatejusmodi incutere terrorem , al vel
peftis oriatur vel majori contagio faeviat. Ex fupra didis nil relinqni-
tur, ni quod hic vel alter interdum tempore peftis propter perceptam
mortuorum mafticationem ita poflt percelli, ut ipfa peftis labe incia-
tur. Verum quaerimus , nnde hic terror venial, non aliam poumus
allegare caufam , quam ipfam iperftitionem , quiapavidns homo puta-
verit, madicationem hanc a Diabolo provenire & ignum multo gravi*
oris adhuc ede peftilentiae. ae ignoraflet, animus ipfuvs nulla for-
midine perrerritus fuiflet. Quis itaque non inde concludat , non tam
Diabolum, quam nofmet ipfos in tali cafu caufam hujus lethiferi eflter-
roris, cum mentes hic non ni ex praeconcepta opinione commoveantur?
/. XLVIL
Terrorem ipfum vero quod attinet, eum admodum pauci ex Me
diis & Phycis inter genuinas peftilenti eaufas numerant. Experien-
tia enim proh dolor! nos fads fuperque edocuit, peftemomninofecum
aliquid vehere, qnod per fe contagiofurh t. Hoc ex eo vel maxime
liquet, quod eadem eum mercibus, veftibus, buiis, linteis, aliisque
hujusmodi rebus ex una regione in alteram plerumque transferri foleat.
Accedit, quod inter omnes condet, ftragem hanc mortalitatis in illisin
primisregionibus, quae verfus orientem tae funt, incendio fuo flagrare.
Jam vero regiones iftae a Muhamedanisinhabitantur, qui inter dei fuae
artculos eum inprimis receperunt, qui agit de neceflitate fati. Maxi
me itaque miratu dignum foret, ibidem peftis graetur, cum gentes
iftae ex hoc principio nil minus quam peftis venena reformident. Tefta-
tur infuper hoc expreflis verbis DRIESCHIUS in der Graft -Both-
hafft nach Conantinopel, ubi L. IV. p. zu meminit , Turcas in media
pefte minimam ejus habere rationem. Ex hoc apparet, quid de illa
quoque hypothe judicandum t, quam de pefte fovet perfonatus ifte
JO. SAMUEL CARL VON PEST-ENGEL in votofuo Medico ad o-
derna ptftis conlia.CauCam enim hic contagii nonni ex mundo Ibirituali
petit, ka philofophando : anima humana a principio aliquo ex ftipcrioii
angelorum mundo prognato terreatur & per magiam peiietr*bilem afl-
ciatnr, mixtionem fuam naturalem prae metu ac timore miflam faciat,
putredinique inferiori locum rclinquat Sed Autor hifee nil nobis dixifle
videtur verbis.
/. XLVIIL
 *g DE MASTICATIONE MORTUORUM IN TUMULIS.

hohlen. Hujus fuperftitionis reum etiam deprehendimns RORNMAN-

de Mir. Mort. jf.P.XLViri.
111. c. 64. qui ejusmodi affert rationes, quae alias
Alteram
peti folent, quam
acaus, adverfaqkproferunt
cur in pefte & aliisrationemcdhtagios promorbis
adlruenda"
unius ua interdum
hypoihei, quod fcilicetDiabolusperinaicationem
mortem totius fequatur famili iuteritus. Verum cum de pete jam nobis mortuornm peflem
excitare
non fermotentet, t defumtam
, ed altemeffe deprehendimus
de mortuorum a venenat
maflicatione mianatibtts}
, quam diclus
quae ex apertis fepulchrorum
KORNMANNUS cryptis exhalant.
juxta fupra allegatum & excuflum Perhibent enimDiabolum
prajudicium pro
in mailicatione mortuorum intendere refbffionem
peftis adjunclo habet, iisdem non immorabimur. Videturiftudqnidcm cadaverum , ea qnidem
decaufa, ut ila tetro iio
verimillimumefle, vapore contagiofa
cumomnino mafticantes lue inciant
mortuos aerem. Verum
totam interdum
exempla,
familiamxquaenumeroconrmationisviventium gratia fuppeditant,
exturbaTe nil probant.
Iegamus. Verum per Ita e. g.
accidens id
FORT. LICETUS quidem in Libr. de annul, antiqtt.
tantummodo falum fuiTe dicimus,prout fuo loco demonftrabitur. Exem- c.23. de tribus
vefpillonibus
pla enim. quae enarratafferria fepulchri
folent, non foctore
unameosdemtantumibito
domum fuffocatos
, fed totos efl.
interdum
At quis inde tamen fequi putaret, eri hoc pleramque
pagos hac mirabili ftragedeletos fuiffe tettantur. Patet hoc inprimisex Licetus rei
circumftantias
- Hungarica ilia , inrelatione
primis rationefupra amorbi,
nobis quo
Jf. 12.defuncbis
recitata.ubiinteriit
illius, addidiflTet*
loci incolae
genuina fortan
aras atque nobis
focos fubitae hujus
voluerunt mortis cauf
relinquere,quia pateret. putarunt,
verendum Interea obfer- totum
vaffe nobis imciat inde altem non peem coortam
deique pagum interiturum eiTe, prout olim jamjam, cum adhuc fub efTe. Exemplis equi-
demTurcarumpoteftatefudaverint,
conrman, poteft earn ihterdum facbmi exfuifl
cadavernm foetore
fciverunt.Et c omninc*
eft. Mortuo
prognatam efl.Verum
rum mafticatio omnino nonviventium
unius cadaveris,
mortemd multomm
caufatur.
At non tam in pro-
venecas tunc in aere coaluie credimus exhalationes.
pinquos contage fua fsevit, qiiam in eos potius, qui cumdefundo paulo
ante ejus obitum /. XLIXV habuerunt familiaritatem.
maximam
AMBROSIO itaque PAREO . LI.nos non denegabimus fdem, quand
Ubr.X. Rejeclis
Chirurg, quinque
. ij. refert,hifce aliquanio pene multa
circa mortuorum interfetformnpraeconceptis
mafticationem homi-
num cadavera in
opinionibus, puteum
nobis non centum
tri duo ulna/
adhucaltumde hoc projet!a
Naturae fuiffc , atque
prodigio hie
remanent
tam fatidum i$ veninatum vaporem fufeitatum eb,
phaenomena , quae funt 1 ) vgtantta cadaveris , & 2 ) nociva ejrndem in ut multa hominnm
miliia
vivoiper totam geni%enum
operatio. Haec ex fobriisprovinciam
nunc Natura: tanquam pee
principiis prointerierint.
virium tenni-
-SAR RIPA bene
tate explicare pcopterea de pee
deberemus.Verum cum . paginarum
IV. p. ff. annotafle
anguftiadrcitnr
hoc inpraefentia-
nonrum tainprohibeat,
mortHorura quam viventium gratia fepnkhra
ignofcas quaefo B. L. quod dederiis Tuis obicem reperta effe, adhie
removendum nempe ftoremexcadaveribus
pofuerim. Firm'iter Tibi interim perfvafum habeas provenientem. Numautem
, me in Dijfertatiotie
CORNELIUS
altera eaque A LAPIDE
poflerioriinCommentar. in Amot.c.
, quae inferibetur F.p.320. exiiide
: PHILOSOPHICA , brevi ex-
Fecle concuiferit, ecaufs, cur cadavera Romani
foluturum eiTe , quaecunque Tibi jam promifero.Vale & ce combufrerint, &hanc
fuifle cenfuit, ne pagellis
hifce ftor eorum vivs ut
ita judica, peftem afflaret , nobis
ab humanitate Tua jam non examir
nandum incumbit.Interim quovis modo ad quotidianam
fperare jiibeor.turo provocare poffiunus
experientiam , quae pliisquam centum nobis in medium producere poteft
exempla , ubi fepulchrorum SOLI crypta: DEO ne GLORIA.
ullo intertrimenro apertae ierint-
Hare cum ita Tint , facile liquet , non fatfe vere dici, diabolum per maflb-
cationem mortuorum intendere , ut oriatur peiUs-
a ' -- - . ; Errata, quae praeter /. t. opinionem irrepferunt:
Reibt adhuc quiiitum&
P.I. I.14. lege: pbattomena : p. 2. 1. Ultimum praejudicium , q\iod nobis
. lege port aflignare -.quiinvellet
hac
doclrina excutiendum fummus. Deprehendimus illud in opinionc, qua
,it.philofophatus
ereditur,
p. 10. 1.mafticationem
j. lege; phantana. mortuorum nonlege:
p.ij. 1.6. niii propinquorHm
animabas, ib. 1. mortem
a8. lege:
areeflere.
prantaneo. Vulgi inprimis mentem perfao haec fa&iuavir. Sie prophe-
*
p.t. 1. Voerde
penult, der legeTodt; ente dieoulos,
nchen /Inverwandten
.. 1. 17. lege : und freunde
rora. Citeranach-
ipfe corrigat
t _
. L. D hohlen.