ΑΙΣΘΗΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ- Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε την έννοια της ύλης που συναντάμε στα Φιλοσοφικά μας κέιμενα από την έννοια της ύλης που έχουμε σχηματίσει σήμερα.

Ουσιαστικά η χρήση της έννοιας "Υλη" ( που ειρήσθω εν παρόδω σημαίνει Ξύλο ) ξεκινά από τον Αριστοτέλη και χρησιμοποιήθηκε με την έννοια της Πρώτης Υλης.

Σαν παράδειγμα δημιουργού, οι Φιλόσοφοι μας χρησιμοποίησαν κάποιον τεχνίτη : ξυλουργό, μεταλλουργό ή λιθοξόο. Ετσι σαν πρώτη ύλη για να περιγράψουν τι παίρνει κάποιος δημιουργός για να δημιουργήσει χρησιμοποίησαν αντίστοιχα την πρώτη ύλη που χρησιμοποιεί ο τεχνίτης το οποίο χρησιμοποίησαν για σύμβολο.

Ετσι, αν χρησιμοποίησαν το σύμβολο του ξυλουργού τότε πρώτη ύλη θα ήταν το ξύλο(Υλη) , αν χρησιμοποίησαν τον μεταλλουργό το μέταλλο και αν χρησιμοποίησαν τον λιθοξόο, τον λίθο.
Καθιερώθηκε λοιπόν σαν Πρώτη ύλη να χρησιμοποιείται ο "τεχνικός όρος" Υλη.

Υλη επίσης χρησιμοποιείται για να περιγραφεί η θεία ουσία η οποία έχει αποκτήσει μορφή και είναι αισθητή από τις ανθρώπινες αισθήσεις. Ετσι Υλη με αυτήν την έννοια, δεν θα συναντήσουμε στον Υπερ-ασιθητό κόσμο ( μιας και εκεί δεν υπάρχουν μορφές ). Αν την συναντήσουμε, τότε θα έχει την έννοια της Πρώτης Υλης.

Γενικά Υλη είναι κάθε υπόστρωμα το οποίο χρησιμεύει για να δεχτεί την δημιουργική δράση κάποιου.

Ετσι λοιπόν όταν αναφέρεται ότι ο Πλάτων είναι Ιδεαλιστής ενώ άλλοι Φιλόσοφοι είναι Υλιστές, πρέπει να έχουμε ξεκάθαρα στο μυαλό μας τι εννοούμε.

Ο Πλάτων είναι Ιδεαλιστής με την έννοια ότι χρησιμοποιεί την έννοια της Ιδέας ( Αρχετύπου ) μέσω της οποίας δημιουργούνται τα αισθητά πράγματα. Η Ιδέα όμως δεν είναι κάτι μαγικό, είναι θεία ουσία η οποία είναι υψίστης καθαρότητας.
Αυτή η Ιδέα με τον μηχανισμό που αναφέραμε ήδη, αποτυπώνεται στην παχύτατη θεία ουσία η οποία υπάρχει στον Αισθητό Κόσμο και την οποία λέμε Υλη και τις δίνει μορφές.
Συνεπώς τόσο η Ιδέα όσο και η Υλη είναι θεία ουσία, διαφορετικών πυκνοτήτων θα μπορούσαμε να πούμε. Λόγω της πυκνότητας της αυτής, η θεία ουσία σαν Υλη είναι αισθητή από τις ανθρώπινες αισθήσεις, ενώ η Ιδέα δεν είναι.

Για αυτό και συναντάμε στα κείμενα μας την αναφορά σε άυλο και υλικό, με την έννοια ότι με άυλο αναφερόμαστε στην θεία ουσία που δεν είναι αισθητή από εμάς και σε υλικό σε αυτήν που είναι αισθητή από τις ανθρώπινες αισθήσεις.

ΑΙΘΗΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ- ΠΩΣ ΟΙ ΘΕΙΕΣ ΤΑΞΕΙΣ "ΥΛΟΠΟΙΟΥΝ" ΤΙΣ ΙΔΕΕΣ

Οπως έχουμε αναφέρει προηγουμένως, ανάμεσα στις Νοερές Ιδέες και στα Αισθητά υπάρχουν τρεις θείες τάξεις, η τάξη των Αφομοιωτικών( Ηγεμονικών ή Υπερκοσμίων) Θεών, η τάξη των Ανεξαρτήτων ( Υπερκόσμιοι-Εγκόσμιοι) Θεών και η τάξη των Εγκοσμίων Θεών.

Λόγω της τάξης των Εγκοσμίων Θεών, όσα βρίσκονται εδώ κάτω μετέχουν στις Ιδέες με τον τρόπο της Αποτύπωσης, γιατί αυτοί οι Θεοί είναι εκείνοι που τα εποπτεύουν άμεσα.

Λόγω της τάξης των Ανεξαρτήτων Θεών, λαμβάνουν αντανακλάσεις, γιατί αυτοί κατά κάποιο τρόπο έρχονται και κατά κάποιο τρόπο δεν έρχονται σε επαφή με τα αισθητά, και με τις υπερβατικές τους δυνάμεις, παρέχουν στα αισθητά κάποια είδωλα των κορυφαίων όντων.

Λόγω της τάξης των Αφομοιωτικών Θεών ( γιατί είναι εκείνοι που έχουμε αποκαλέσει Ηγεμονικούς ) τα Αισθητά εξομοιώνονται με τα νοερά.

Αρά από την μία δημιουργική πηγή και από την αγαθότητα της, η οποία τελειοποιεί τα πάντα, επέρχεται η αποτύπωση, η αντανάκλαση και η εξομοίωση.
Πρόκλος - Σχόλια στον Παρμενίδη 848.5

Δηλαδή οι Αφομοιωτικοί Θεοί φτιάχνουν κατ'αρχήν ένα αντίγραφο ( σύμβολο Εικόνα ή Ζωγραφιά ) μιας Ιδέας, η οποία υπάρχει στον Υπερ-αισθητό κόσμο ( Νοητό/Νοερό) δίνοντας της μορφή ( μιας και στον Υπερ-αισθητό κόσμο δεν υπάρχουν Μορφές ), ακολούθως οι Ανεξάρτητοι Θεοί δημιουργούν μια αντανάκλαση της σε ένα ενδιάμεσο υπόστρωμα ( θα δούμε αργότερα πιο είναι αυτό, σύμβολο ο Καθρέφτης ) και τέλος οι Εγκόσμιοι Θεοί παίρνοντας την σχηματισμένη αυτή Μορφή την "υλοποιούν" στην Υλη ( μορφοποιούν δηλαδή την Υλη - σύμβολο το Αποτύπωμα )

Οσοι διατηρούν την Υλη απαθή κατά την συμμετοχή της στις Ιδέες, την παρομοιάζουν με καθρέφτη και αποκαλούν είδωλα και αντανακλάσεις τις Ιδέες και την Μορφή που λαμβάνει μέσα της.
Πρόκλος - Σχόλια στον Παρμενίδη 839.30

ΑΙΘΗΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ - ΕΝΑ ΣΥΜΒΟΛΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ "ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ" ΙΔΕΩΝ

Ο Πρόκλος μας μεταφέρει ένα ενδιαφέρον παράδειγμα συμβολισμού του τρόπου "υλοποίησης"¨των Ιδεών.

Συγκεκριμένα παίρνει σαν συμβολισμό το πως ένας άνθρωπος χρησιμοποιώντας την σφραγίδα του( συνήθως ένα δακτυλίδι ) , δημιουργεί πάνω σε ένα κερί αποτύπωμα της, για να χρησιμοποιηθεί σαν υπογραφή του ή για κάποιον άλλο λόγο.

Δηλαδή αν αναλύσουμε την κίνηση του ανθρώπου θα παρατηρήσουμε ότι ο άνθρωπος ( δηλαδή η ψυχή του ) παίρνει την απόφαση να σηκώσει το χέρι του και να πιέσει την σφραγίδα πάνω στο κερί ώστε να αποτυπωθεί η υπογραφή του.

Αν τώρα αποσυμβολίσουμε το κερί με την Υλη, το Δαχτυλίδι (Σφραγίδα ) με την Φύση, το χέρι με την Ψυχή (Καθολική ή Επιμέρους ) και την ψυχή που σφραγίζει με τον Νου, τότε βλέπουμε ότι το συμβολικό παράδειγμα αυτό αλληγορεί πλήρως τον τρόπο αποτύπωσης μιας Ιδέας στην Υλη.

Δηλαδή ο Νους μέσω της Ψυχής ( της Καθολικής αν μετά συνεχίσει η Καθολική Φύση, ή της Επιμέρους αν συνεχίσει η επιμέρους Φύση ) και της Φύσης ( Καθολικής ή Επιμέρους αντίστοιχα ) γεμίζει τον αισθητό κόσμο με Ιδέες και αποτελεί τον αληθινό Πόρο που γεννά τις λογικές αρχές που ξεχύθηκαν μέχρι την Υλη

Κερί ~ Υλη
Δαχτυλίδι ( Σφραγίδα ) ~ Φύση
Χέρι ~ Ψυχή ( Καθολική Ψυχή => Καθολική Φύση, Επιμέρους Ψυχή => Επιμέρους Φύση )
Ψυχή ανθρώπου που σφραγίζει ~ Νους

( βλέπε Πρόκλος - Σχόλια στον Παρμενίδη 884.2 )

ΑΙΣΘΗΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ-"ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ" ΙΔΕΩΝ

Στον Αισθητό Κόσμο οι Ιδέες "υλοποιούνται" με τρείς τρόπους :

- Αφομοίωση : Χαρακτηριστικός συμβολισμός για αυτόν τον τρόπο υλοποίησης είναι η χρήση Εικόνων και Ζωγραφιών. Κατά την μέθοδο αυτή δημιουργείται ένα πιστό αλλά κατώτερο αντίγραφο των Ιδεών

- Αντανάκλαση : Χαρακτηριστικός συμβολισμός είναι η χρήση ειδώλων και αντανακλάσεων. Σύμβολο της μεθόδου αυτής είναι ο καθρέφτης. Κατά την μέθοδο αυτή δημιουργείται πάνω σε ένα υπόστρωμα ( θα δούμε αργότερα πιο μπορεί να είναι αυτό ) μια αντανάκλαση της Ιδέας, η οποία όμως δεν επηρεάζει το υπόστρωμα αυτό ( όπως ακριβώς γίνεται και με τον καθρέφτη ).

- Αποτύπωση : Χαρακτηριστικός συμβολισμός είναι τα αποτυπώματα και σύμβολο είναι η χρήση σφραγίδας. Κατά τον τρόπο αυτό, η Ιδέα/Μορφή αποτυπώνεται στην Υλη και την διαμορφώνει.


Για αυτό φαίνεται και ο Πλάτων να χαρακτηρίζει τα αποτελέσματα των Ιδεών, άλλοτε εικόνες και ζωγραφιές, άλλοτε αποτυπώματα και άλλοτε είδωλα.
Πρόκλος - Σχόλια στον Παρμενίδη 840.20, 842.2