Скифсем
Скифсем | |
Тăван ячĕ | Skolotoi |
---|---|
Çухалнă | п. эрч. III ĕмĕр |
Чĕлхе | скиф |
Тĕн | скиф-сармат тĕнĕ |
Кĕрет | иран халăхĕсем |
Тăван халăхсем | сарматсем, саксем, массагетсем |
Скифсем (авр.-грек. Σκύθης, Σκύθαι, хӑйсене чӗнни: Skolotoi) — авалхи куҫса ҫӳрекен иран чӗлхиллӗ халӑх, п. эрч. VIII ӗ. — IV п э. ӗ. Скифсен ҫырулӑх пулман, скиф чӗлхинчен пирӗн кунсене икҫӗр сӑмах ытла ҫитнӗ, тата ҫын ячӗсем, топонимсемпе глоссем авалхи тата савăл çырулăхĕнче.
Скифсем Ҫурҫӗр Хура тинӗс ҫеҫенхирӗсенче Дунайпа Дона ҫити пурӑннӑ, Авалхи Греци ҫӑлкуҫӗсенче ӑна Скифи тенӗ. Хӑшпӗр йӑхсемпе халӑхсем скифсемпе туслӑ, теприсем вӗсемпе хирӗҫсе пурӑннӑ.
Скифсен ҫинчен эпир авалхи авторсенчен (Геродот, Гиппократ, Плиний Асли, Чжан Цянь), археологи тата генетика тӗпчевӗсенчен пӗлетпӗр.
Скифсемпе тӑванлӑхалӑхсем — сарматсем, саксем тата массагетсем.
Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Латышев В. В. Известия древних писателей греческих и латинских о Скифии и Кавказе. — СПб., 1893—1906. — Т. 1—2.
- Геродот. История (скифские фрагменты) // Скифы: Хрестоматия. — М., 1992. — С. 38—83.
- Скифы: Хрестоматия. — М., 1992.
- Скифы // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Скифы / Смирнов К. Ф. // Сафлор — Соан. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 23).
Каҫӑсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Иран йăхĕсем |
|
---|---|
Çурçĕр-тухăç |
скифсем • иран хунĕсем • массакетсем • эфталитсем • саксем (йăх) • кушансем • кадисенсем • кидаритсем • хионитсем • дахсем • парнсем • пархисем • тапурсем • сарматсем • • савроматсем • юэчжи • тохарсем • турансем • акацирсем |
Вăта | |
Çурçĕр-анăç | |
Çурçĕр |
алансем • аорссем • сираксем • роксолансем • сербойсем • алазонсем • авхатсем • катиарсем • фиссагетсем • яньцай |
Раççей археологийĕ |
||
---|---|---|
Чул ĕмĕрĕ | ||
Палеометалл эпохи | ||
Малтанхи тимĕр ĕмĕрĕ | ||
Вăтам ĕмĕрсем | ||
Цитатăланă чухнехи йăнăш <references> ҫинче асӑннӑ «Крым» ятлӑ <ref> тэгпа умӗнхи текстра усӑ курман. |
Скиф патшалăхĕ тата унăн çурçĕр-тухăçри кӳршисем, Геродот çырнипе |
|
---|---|
Этнонимсем | Скиф халăхĕсем • Авхатсем • Алазонсем • Каллипидсем (эллин-скифсем) • Катиарсем • Уйрăм скифсем • Паралатсем • Скифсем-çĕрĕçлевçисем • Скифсем-юркăнсем • Трасписем • Патша скифĕсем
|
Географири ятсем | |
Пайăр çынсем | |
Археологи контексчĕ |