Куш (Біблія)
Куш, або Хуш (іўр.: כּוּשׁ, літаральна «цёмны, цемра»[1]) — імя асабістае і назва краіны ў Старым Запавеце Бібліі.
У кнізе Быцця Куш узгадваецца як краіна[2], якую абцякае рака Гіхон, што пачынаецца ў раі, і як асабістае імя сына Хама, унука Ноя[3]. У Псаломе 7 таксама аднойчы названы Куш з Веніямінава пакалення[4]. У Старым Запавеце часцяком сустракаюцца назва краіны Куш або кушытаў.
Паводле кнігі Быцця Куш быў братам Міцраіма, Фута і Ханана, якія адпавядалі Егіпту, Лівіі і вобласці Ханаан. Лічыцца, што імя Куша запазычана ад назвы егіпецкага паўднёвага намесніцтва Куш[5], якое ў 1070 г. да н. э. набыло незалежнасць і нават некаторы час кантралявала сам Егіпет. Езэкііль паведамляе пра Куш як пра мяжу Егіпта[6]. У Старым Запавеце кушыты звычайна апісваюцца як людзі з адметнай скурай. Напрыклад, Ерамія задаецца пытаннем, ці можа кушыт «перамяніць скуру сваю»[7]. Майсей, які пачаў сваю прароцкую дзейнасць у Егіпце, меў жонку-кушытку[8].
У перакладзе Септуагінты словы іўр.: כּוּשׁ, כושים былі зменены на грэч. Aethiopia, αιθιοπείς. Такім чынам, краіна Куш (акрамя ўзгадкі ў кнізе Быцця) пачала атаесамляцца з Эфіопіяй, а кушыты з эфіопамі. Такое атаясненне захавалася ў многіх пазнейшых перакладах на еўрапейскія мовы, у тым ліку ў рускім «сінадальным» перакладзе 1876 г. і беларускім Беларускага Біблейскага таварыства (выданне 2012 г.). У Эфіопіі гэта стала часткай мясцовай рэлігійнай міфалогіі[9].
У навуцы і тэалогіі рабіліся спробы адасаблення краіны Куш, узгаданай у кнізе Быцця, ад пазнейшых яе узгадак. Франц Дэліч і Роберт Кольдэвей лічылі, што Куш, які абцякае рака Гіхон, можа быць Вавілонам[10]. Джордж Роўлінсан атаесамляў Куш з Хузестанам[11].
Зноскі
- ↑ The name Cush in the Bible
- ↑ Быццё, 2:13(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 15 верасня 2015. Праверана 19 жніўня 2018.
- ↑ Быццё, 10:6(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 31 ліпеня 2014. Праверана 19 жніўня 2018.
- ↑ Псалтыр, 7:1(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2014. Праверана 19 жніўня 2018.
- ↑ Гл.: David M. Goldenberg, The Curse of Ham: Race and Slavery in Early Judaism, Christianity, and Islam, 2009. P. 18
- ↑ Езэкііль, 29:10(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 15 ліпеня 2014. Праверана 19 жніўня 2018.
- ↑ Ерамія, 13:23(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 6 лютага 2018. Праверана 19 жніўня 2018.
- ↑ Лік, 12:1(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 15 ліпеня 2014. Праверана 19 жніўня 2018.
- ↑ Peter Unseth, Hebrew Kush: Sudan, Ethiopia, or Where?
- ↑ Bible Map: Cush - Bible Atlas
- ↑ King James Bible Dictionary - Reference List - Cush