Moras (tinanom)

Moras
	Morus nigra
Sayantipiko na klasipikasyon
Missing taxonomy template (pakarhayon):	Morus
Species
	See text.

An moras ^[1] (Ingles: mulberry, mulberry tree) sarong klaseng tinanom na may 10 abot 16 na mga species na popular nagtutubo sa mga maiinit, tropikal, asin subtropikal na mga rona' nin Asya, Aprika, asin Amerika, asin kadakolan kan species tal na gikan sa Asya kaiba na diyan an Broussonetia, partikular na an papel amoras o Broussonetia papyrifera. An kahoy na ini nagtatata' an dahon taon-taon siring kan naga asin banaba.An tinanom na ini nakukuan lana sa gamot.^[1]

An tinanom na ini may tolong mayor na species na inayog sa kolor kan prutas na iyo an: puti, pula, asin itom na moras (Morus alba, rubra, asin nigra, surunodan), asin an mga ini may dakul na cultivar, alagad sobra sa 200 na species an namidbid na susog sa taksonomya. An "puting rimoras" nangyari huli ta an mga enot na specimen na nasambit kan mga taksonomistang Europeo kultibadong mutation kan rimoras na pinahalagahan na maray huli sa mga puting bunga kaini, alagad an layas kaini nabunga man giraray nin itom na prutas siring kan ordinaryong rimoras. An puting rimoras tal na tubo sa Habagatan Asya, pero lakop naman sa Europa, Habagatan Aprika, Sud Amerika asin Norteng Amerika. An tinanom na ini konsideradong paraaping species sa Brazil asin sa Estados Unidos.

An problema kan tinanom na ini ta an mga tagok kan bunga paghurulog sa daga' nakakadigta sa mga anoman na makaduta igdi. An mga pisog pati kaini nagwawarak sa poon asin dinadara kan mga gamgam kun saen-saen mala ta an paglakop kaini nakakaperwisyo sa ibang tinanom. Mas maray na gayo an pagkultibar nin rimoras na idtong dai nagbubunga (Morus alba) ta mayong bunga na makakaperwisyo alagad magayon na kahoy na nalakbang asin narambong na gayo ini na nataong limpoy sa natad. Totoo bagong maray na itanom ini sa gilid kan mga sementadong agihan ta an gamot kaini pwedeng rapakon an semento. ^[2]

Mga species

Ini an mga species inako kan World Checklist of Selected Plant Families kan Agosto 2015:^[3]

Morus alba L. – White mulberry (China, Korea, Japan)
Morus australis Poir. – Chinese mulberry (China, Japan, Indian Subcontinent, Myanmar)
Morus cathayana Hemsl. – China, Japan, Korea
Morus indica - L. – India, Southeast Asia
Morus insignis - Bureau – Central America and South America
Morus japonica Audib. – Japan
Morus liboensis S.S. Chang – Guizhou Province in China
Morus macroura Miq. – Long mulberry (Tibet, Himalayas, Indochina)
Morus mesozygia Stapf – African mulberry (south and central Africa)
Morus mongolica (Bureau) C.K. Schneid. – China, Mongolia, Korea, Japan
Morus celtidifolia – Texas mulberry South America, Central America, Mexico, Southwestern United States
Morus nigra L. – Black mulberry (Iran, Caucasus, Levant)
Morus notabilis C.K. Schneid. – Yunnan and Sichuan Provinces in China
Morus rubra L. – Red mulberry (eastern North America)
Morus serrata Roxb. – Tibet, Nepal, northwestern India
Morus trilobata (S.S. Chang) Z.Y. Cao – Guizhou Province in China
Morus wittiorum Hand.-Mazz. – southern China