Quiscalus mexicanus

Quiscalus mexicanus;
Estáu de caltenimientu
	; Esmolición menor (IUCN 3.1)
Clasificación científica
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Clas:	Aves
Orde:	Passeriformes
Familia:	Icteridae
Xéneru:	Quiscalus
Especie:	Quiscalus mexicanus; (JF Gmelin, 1788)
Distribución
Sinonimia
	Cassidix mexicanus (Gmelin, 1788)
Consultes
	[editar datos en Wikidata]

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como ^NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu.

El zanate mexicanu^[2]^[3] o clarineru (Quiscalus mexicanus ye una especie d'ave paseriforme de la familia Icteridae que vive n'América.^[4]^[5] Dacuando llámase-y informalmente "cuervu" a esta especie, pero en realidá nun ye pariente de los cuervos verdaderos, que pertenecen a la familia Corvidae.

Distribúise dende los Estaos Xuníos nel norte hasta Perú nel sur. Ye común dientro d'estes rexones ya inclusive ta aumentando la so distribución. El so hábitat suel ser les árees agrícoles y les contornes, onde s'alimenta de frutes, granes y invertebraos.

Alcuéntrase'l dimorfismu sexual nesta especie. Los machos miden hasta 43 cm de llargor (con una cola que ye casi tan llarga como'l so mesmu cuerpu), pesen 230 g, y son negros con un llustre iridiscente. Les femes son más pequeñes; miden hasta 33 cm de llargor, pesen 125 g, y son marrones. El so cantar ye un amiestu de soníos fuertes y estridentes.

En Méxicu tamién se-y llama "tordu" o "chanate".

Na mariña norte de Colombia, a esta ave facer llamar "mariamulata"^[6] y n'otros llaos del Caribe dícen-y “zanate” o “chango”.

En Panamá conózse-y como "talingo" o como "changamé".

En Venezuela, alcuéntrase distribuyíu nel occidente del país onde abonda con comodidá, conózse-y col nome de "Pedro Luis", tamién llamáu "Negru Luis", por cuenta del tracamundiu fonéticu. Esta pequeña ave tien un singular cantar pa conquistar a la fema, que ye estridente y va acompañáu por un baille en frente a la fema abriendo les sos ales y saltando.

En Guatemala conózse-y como clarineru al machu y a la fema conózse-y como zanate. N'El Salvador conózse-y comúnmente como Zanate.

Nes costumes y el folclor mexicanu

Nos estaos de Durango y Coahuila, esautamente na rexón de Los Llanos, y Los Valles, en Peñón Blanco, Torreón y conceyos circunvecinos, utilizábase una frase bien común xeneralmente dirixida a quien solo se llavaben la cabeza enantes de salir a la cai, a esta aición conocíase-y como "Bañu de Chanate" o "Chanatazo", estos páxaros constantemente somorguien la cabeza na agua. "Chanate" (variación de zanate) nome con que nesta área conózse-y comúnmente a esta ave típica de la rexón, qu'al pie de les golondrines y los “chileros” son les aves que más predominen nel área xunto a otra gran variedá d'aves, y dalgunes qu'utilicen a la rexón solo como pasu de les sos migraciones estacionales. Na península de Yucatán llámase-y en maya "kau", "kauyz" o "x'kau" polo xeneral y a los machos llámase-yos "tzokau".^{[ensin referencies]}

Subespecies

Reconócense ocho subespecies:^[7]

Quiscalus mexicanus graysoni P. L. Sclater, 1884
Quiscalus mexicanus loweryi (Dickerman & A. R. Phillips, 1966)
Quiscalus mexicanus mexicanus (Gmelin, 1788)
Quiscalus mexicanus monsoni (A. R. Phillips, 1950)
Quiscalus mexicanus nelsoni (Ridgway, 1901)
Quiscalus mexicanus obscurus Nelson, 1900
Quiscalus mexicanus peruvianus Swainson, 1838
Quiscalus mexicanus prosopidicola (Lowery, 1938)

Referencies

↑ BirdLife International (2012). «Quiscalus mexicanus» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2012.2. Consultáu'l 16 de xunetu de 2012.
↑ De Juana, E; Del Hoyo, J; Fernández-Cruz, M; Ferrer, X; Sáez-Royuela, R; Sargatal, J. «Nombres en castellano de las aves del mundo recomendados por la Sociedad Española de Ornitología (Decimosexta parte: Orden Passeriformes, Familias Thraupidae a Icteridae)». Ardeola. Handbook of the Birds of the World (Madrid: SEO/BirdLife) 59 (1): páxs. 157-166. ISSN 0570-7358. https://www.seo.org/wp-content/uploads/downloads/2012/06/Vol_59_1.pdf.
↑ «Zanate Mexicanu (Quiscalus mexicanus) (Gmelin, JF, 1788)». avibase. Consultáu'l 12 de payares de 2013.
↑ «Zanate mayor» (castellanu). CONABIO. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-11-03. Consultáu'l 4 de marzu de 2013.
↑ «Quiscalus mexicanus» (castellanu). Coleición Nacional d'Aves UNAM. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-11-12. Consultáu'l 4 de marzu de 2013.
↑ La María Mulata
↑ Sistema Integráu d'Información Taxonómica. «Quiscalus mexicanus (TSN 179109)» (inglés).

Enllaces esternos

[1] BirdLife International (2012). «Quiscalus mexicanus» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2012.2. Consultáu'l 16 de xunetu de 2012.

[2] De Juana, E; Del Hoyo, J; Fernández-Cruz, M; Ferrer, X; Sáez-Royuela, R; Sargatal, J. «Nombres en castellano de las aves del mundo recomendados por la Sociedad Española de Ornitología (Decimosexta parte: Orden Passeriformes, Familias Thraupidae a Icteridae)». Ardeola. Handbook of the Birds of the World (Madrid: SEO/BirdLife) 59 (1): páxs. 157-166. ISSN 0570-7358. https://www.seo.org/wp-content/uploads/downloads/2012/06/Vol_59_1.pdf.

[2-3] «Zanate Mexicanu (Quiscalus mexicanus) (Gmelin, JF, 1788)». avibase. Consultáu'l 12 de payares de 2013.

[4] «Zanate mayor» (castellanu). CONABIO. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-11-03. Consultáu'l 4 de marzu de 2013.

[5] «Quiscalus mexicanus» (castellanu). Coleición Nacional d'Aves UNAM. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-11-12. Consultáu'l 4 de marzu de 2013.

[6] La María Mulata

[itis-7] Sistema Integráu d'Información Taxonómica. «Quiscalus mexicanus (TSN 179109)» (inglés).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]