Pretéritu

El pasáu (embrivíu PSD) o pretéritu ye unu de los posibles valores de tiempu gramatical, concretamente'l referíu a eventos que, al momentu del enunciáu (nos pasaos absolutos) o nel momentu de referencia (nos pasaos relativos), yá asocedió. Típicamente ye una categoría espresada nel verbu léxicu o'l verbos ddl

Anque tolos seres humanos estremen de manera cognitiva; pasáu, presente y futuru eses distinciones semántiques, non siempres tienen un reflexu na gramática. Asina non toles llingües faen distinciones gramaticales de pasáu nel verbu (el chinu mandarín, por casu, nun lo fai, polo que se trata de tiempu pasáu deduzse contextualmente). Esto ye, esisten llingües ensin marques verbales pa indicar tiempu pasáu o futuru, usándose un alverbiu como "güei", "mañana" o "dempués" cuando quier señalase explícitamente un intre de tiempu distintu del presente. Amás en munches llingües, la espresión gramatical del pasáu combinase cola la manera y l'aspeutu.

Amás ye frecuente nes llingües del mundu que la categoría gramatical del tiempu verbal apaeza realizada por morfemes o procedimientos que'l so significáu nun ye puramente temporal. Asina con frecuencia, en munches llingües los morfemes de tiempu, espresen simultáneamente aspeutu gramatical ya inclusive modalidá gramatical. Por esa razón, munchos llingüistes falen de morfemes tiempo-aspeutu-manera.

Bibliografía

• Bybee, Joan L., Revere Perkins, and William Pagliuca (1994) The Evolution of Grammar: Tense, Aspect, and Modality in the Languages of the World. University of Chicago Press.
• Comrie, Bernard (1985) Tense. Cambridge University Press. [ISBN 0-521-28138-5]
• Downing, Angela, and Philip Locke (1992) "Viewpoints on Events: Tense, Aspect and Modality". In A. Downing and P. Locke, A University Course in English Grammar, Prentice Hall International, 350--402.
• Guillaume, Gustave (1929) Temps et verbe. Paris: Champion.
• Hopper, Paul J., ed. (1982) Tense-Aspect: Between Semantics and Pragmatics. Amsterdam: Benjamins.
• Smith, Carlota (1997). The Parameter of Aspect. Dordrecht: Kluwer.
• Tedeschi, Philip, and Anne Zaenen, eds. (1981) Tense and Aspect. (Syntax and Semantics 14). New York: Academic Press.