Saltar al conteníu

Boko Haram

De Wikipedia
Boko Haram
Operacional Dende 2002
Lideráu por Abubakar Shekau
Oxetivos Imposición de la xaria en Nixeria
Rexones d'aición Bandera de Nixeria
Bandera de Camerún

Ideoloxía Fundamentalismu islámicu, yihadismu
Principales atentaos Insurxencia islamista en Nixeria
Secuestru de Chibok de 2014
Estatus Organización terrorista
Notes Dende 2015 declárense amestaos al Estáu Islámicu.[1][2][3]
[editar datos en Wikidata]

Boko Haram (n'idioma Ḥausa: bóokòo haram, AFI: [bōːkòː hàrâm], 'La pretenciosidá ye anatema'; dacuando interpretáu como 'la educación occidental ye pecáu') ye'l nome d'un grupu terrorista de calter fundamentalista islámicu activu en Nixeria.[4][5][6][7][8]

Unu de los sos oxetivos declaraos ye l'establecimientu de la Sharia como norma vixente en tolos estaos de Nixeria, y non yá nel norte de mayoría musulmana.[9][10][11] Magar nel norte de Nixeria, la Sharia foi tradicionalmente considerada como un códigu de xusticia informal, y ye aceutada por sectores de la población del norte, ye llargamente refugada nel sur de Nixeria, onde esiste una proporción mayor de cristianos. Boko Haram ta considerada una organización que sofita abiertamente'l terrorismu escontra la población civil y usa medios violentos y coactivos na persecución de los sos oxetivos políticu-relixosos. Apocayá'l grupu terrorista emitió un comunicáu nel que reconocía la so adhesión al Estáu Islámicu.[12][13][14] Dende entós empezaron a referise a sigo mesmos como "Wilayat Gharb Ifriquiya" o "Provincia d'África Occidental".[15]

Historia

[editar | editar la fonte]

El grupu fundóse en 2002, na llocalidá de Maiduguri, nel Estáu de Borno, por Ustaz Mohammed Yusuf, militante y líder del mesmu hasta xunetu de 2009. En 2004 la sede treslladóse a Kanamma, nel estáu de Yobe, au se constituyó una central operativa denominada "Afganistán", que sirvió p'atacar y realizar atentaos contra les fuercies policiales nixerianes.[16] Depués pasó a ser lideráu por Abubakar Shekau.

A finales d'avientu de 2011, el gobiernu nixerianu declaró l'estáu d'emerxencia en cuatro estaos del norte y centru del país (Borno, Yobe, Plateau y Níxer), tres una serie d'atentaos atribuyíos a la organización.[17] Los atentaos #enllargar a lo llargo de tol mes de xineru de 2012, estendiéndose al Estáu de Kano, onde se promulgó'l toque de queda.[18][19][20]

En 2013 protagonizaron dellos ataques a centros educativos del país africanu, dexando numberoses víctimes mortales, como nel ataque a una escuela del Estáu de Yobe de 2013.[21][22]

En febreru de 2014, nun nuevu ataque, Boko Haram amburó vivos a cerca de 60 estudiantes nuna escuela cristiana.[23]

Secuestru de 2014

[editar | editar la fonte]

El 14 d'abril secuestraron más de doscientes moces d'una escuela en Jibik como parte d'una campaña política escontra la educación occidental de los estaos de Borno, Yobe y Adamawa. D'elles, 53 neñes pudieron fuxir nos díes siguientes al secuestru.[24] Toles escueles nel estáu de Borno zarráronse.

El 5 de mayu, el líder del grupu, Abubakar Shekau, reivindicó'l secuestru al traviés d'un videu au afirmaba que diba vendeles nel mercáu y que la educación occidental tenía de cesar.[25] Una neña raptada nun secuestru anterior, y que pudo escapar, cuntó que les cautives yeren violaes delles vegaes per día y forzaes a convertise al islam, y que-yos cortaben el gargüelu si nun lo faíen.[26][27]

Creación del Califatu

[editar | editar la fonte]
Zona de Nixeria baxo'l control de Boko Haram en xineru de 2015.

A finales d'agostu de 2014, el líder del grupu anunció la creación d'un califatu, y llanzó diversos ataques, tomando'l control de la población de Bama, al norte de Nixeria, nun ataque que causó miles de desplazaos y que dexó víctimes fatales.[28][29] Tres d'ello, Boko Haram llegó a remanar dafechu dellos territorios del nordeste de Nixeria, lo que se negó delles vegaes pol gobiernu d'Abuya; magar ello axencies internacionales y fontes independientes amosaron que'l grupu llegó a remanar a un grupu de más de 20 ciudaes nixerianes, alcontraes cuasi toes elles nos estaos Borno y Yobe.[30]

Tres d'una serie d'alcuentros ente los líderes de los países de la rexón, Camerún anunció'l 30 de payares de 2014 la formación d'una coalición internacional escontra'l terrorismu integrada por Benin, Chad, Camerún, Níxer y Nixeria.[31][32][33][34]

Espansión

[editar | editar la fonte]
Zona de Nixeria baxo'l control de Boko Haram en febreru de 2015.

El 3 de xineru de 2015, los terroristes asaltaron una base del exércitu na ciudá de Baga, consiguiendo prindala al otru día; a lo llargo del mesmu mes de xineru, la organización empecipió una espansión de los territorios sol so control, llegando a conquistar en redol al 70% del estáu de Borno.[35][36] En Borno, les ciudaes más importantes so poder de los estremistes pa xineru de 2015 yeren Damboa, Gwoza, Gamboru Ngala, Banki, Bama y Chibok.[30][37][38] Nel estáu de Yobe fueron Buni Yadi, Bokwari, Maza y el sureste de Jiri.[37][39][38] A mediaos del mesmu mes Boko Haram atacó una base militar camerunesa en Kolofata.[40] El 18 de xineru'l grupu crució la frontera nixerianu-camerunesa, faciendo ataques sobre les llocalidaes de Maki y Mada, nel distritu de Tourou, nes proximidaes de la ciudá de Mokolo (Rexón del Estremu Norte), y secuestrando a ente 60 y 80 persones, la mayoría d'elles neños d'ente 10 y 15.[41]

Ofensives escontra Boko Haram

[editar | editar la fonte]

El 4 de febreru l'exércitu de Chad mató a cerca de 200 militantes de Boko Haram na frontera Nixeria-Chad, como rempuesta a un ataque previu per parte de les milicies islamistes el día anterior.[42] Pocu dempués Boko Haram llanzó un ataque sobre la llocalidá camerunesa de Fotokol, asesinando a 81 civiles, al pie de 13 soldaos de Chad y 6 de Camerún.[43] Pela so parte, esi mesmu mes l'exércitu nixerianu retomó la ciudá de Monguno, causando importantes perdes a los estremistes, lo que confirmóse por fontes independientes.[44] El 14 de febreru l'Exércitu de Nixeria al pie de tropes de Camerún, Chad y Níxer, llanzó una ofensiva pa tomar l'área de Sambisa, ún de los centros principales de Boko Haram, lliberando a un total de 687 muyeres y neños esclavizaes pola organización.[45]

En marzu de 2015 informóse que Nixeria contratara a cientos de mercenarios procedentes de Sudáfrica y de l'antigua Xunión Soviética pa reforzar la so ofensiva escontra'l grupu integrista islámicu.[46] Nesi mesmu mes, Boko Haram perdió'l control de dos llocalidaes importantes, Bama[47] y Gwoza, que taben consideraes pol exércitu nixerianu como les bases principales del grupu y que foron retomaes pol exércitu nacional.[48][47] Tamién otres villes como Damasak foron retomaes pol exércitu nixerianu mientres la mesma ofensiva.[49][50] En paralelu a tolo anterior, el grupu islamista anunció la so integración nel Estáu Islámicu[51][52][12][53][14] d'Abu Bakr al-Baghdadi.

A lo llargo d'abril de 2015, les bases de Boko Haram na selva Sambisa foron atacaes pol exércitu nixerianu, lliberando a en redol a 300 muyeres y neñes.[54] Les fuercies de Boko Haram retiráronse a los montes Mandara, a lo llargo de la llende Nixeria-Camerún.[55] A finales d'abril, l'exércitu nixerianu afirmó tomar el control de la mayoría del territoriu nororiental primeramente en manes de Boko Haram, sacante l'área de la selva Sambisa.[56]

El 15 de xunu hebo un ataque al traviés de dos terroristes suicides na capital de Chad, Xamena, escontra'l cuartel central de la policía, produciendo 27 muertos y cerca de 100 firíos.[57] El gobiernu de Chad atribuyó la responsabilidá del ataque a Boko Haram, lo que llevó a que'l 18 de xunu les Fuercies Aérees de Chad llanzaren ataques escontra les bases del grupu en Nixeria.[58][59][60] El 1 de xunetu produciéronse dellos ataques atribuyíos al grupu na llocalidá nixeriana de Kukawa, resultando 48 persones asesinaes, produciéndose al día siguientes nuevos ataques, resultando muertes otres 97 persones.[61] Darréu, el 11 de xunetu, producióse otru atentáu del grupu escontra un mercáu de la capital chadiana, causando la muerte de siquier 15 persones.[62]

Pela so parte, l'exércitu nixerianu llevó a cau n'ochobre de 2015 una operación militar escontra los poblaos de Bulajilin y Manawashe (Estáu de Borno), aínda en manes de Boko Haram. Tres l'ataque, nel que morreríen una trentena d'islamistes, recatáronse 338 persones secuestraes: 8 homes, 138 muyeres y 192 neños. Treslladáronlos a la llocalidá de Mubi.[63]

Financiamientu

[editar | editar la fonte]

La Unidá d'Intelixencia Financiera de Nixeria llogró rellacionar el financiamientu del grupu terrorista por aciu organizaciones musulmanes de caridá. L'azaque ye ún de los principales medios de financiamientu de la organización islamista.[64][65][66]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ Al-Qaeda map: Isis, Boko Haram and other affiliates' strongholds across Africa and Asia. 12 de xunu de 2014. http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/al-qaeda/10893889/Al-Qaeda-map-Isis-Boko-Haram-and-other-affiliates-strongholds-across-Africa-and-Asia.html. Consultáu'l 1 de setiembre de 2014. , ver infografía interactiva
  2. ↑ Boko Haram voices support for ISIS' Baghdadi. Al Arabiya. 13 de xunetu de 2014. http://english.alarabiya.net/en/News/africa/2014/07/13/Boko-Haram-voices-support-for-ISIS-Baghdadi.html. Consultáu'l 3 de xineru de 2014. 
  3. ↑ «EXCLUSIVE: Boko Haram pledges baya to the Islamic State» (7 de marzu de 2015). Consultáu'l 7 de marzu de 2015.
  4. ↑ «Dictionary of Hausa» (inglés). International Archive. «Haram: [...] what is unlawful or cannot be done lawfully, anything ceremonially unclean, unbecoming, unjust. Used in sense opposite to halal. [Haram: que ye illegal o nun pue facese llegalmete, cualquier cosa inmunda, impropia, inxusta. Úsase nel llau aviesu a halal]»
  5. ↑ «Etymology of boko». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-04-27.
  6. ↑ Ogbonnaya Obinna (29 de setiembre de 2011). Boko Haram is battle for 2015, says Chukwumerije. The Nation. http://www.thenationonlineng.net/2011/index.php/news/21270-boko-haram-is-battle-for-2015-says-chukwumerije.html. 
  7. ↑ Haram' doesn't really mean 'Western education is a sin'
  8. ↑ "Los hijos de Al Qaeda se rebelan", El País, 21 de xunu de 2014.
  9. ↑ Nigeria's Taliban enigma, BBC News, 28 de xunetu de 2009
  10. ↑ Coulmas, Florian (1999).
  11. ↑ Austin, Peter K. University of California Press, ed.
  12. ↑ 12,0 12,1 Al-Qaeda map: Isis, Boko Haram and other affiliates' strongholds across Africa and Asia. 12 de xunu de 2014. http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/al-qaeda/10893889/Al-Qaeda-map-Isis-Boko-Haram-and-other-affiliates-strongholds-across-Africa-and-Asia.html. Consultáu'l 1 de setiembre de 2014. 
  13. ↑ Boko Haram voices support for ISIS' Baghdadi. Al Arabiya. 13 de xunetu de 2014. http://english.alarabiya.net/en/News/africa/2014/07/13/Boko-Haram-voices-support-for-ISIS-Baghdadi.html. Consultáu'l 3 de xineru de 2014. 
  14. ↑ 14,0 14,1 «EXCLUSIVE: Boko Haram pledges baya to the Islamic State» (7 de marzu de 2015). Consultáu'l 7 de marzu de 2015.
  15. ↑ ISIS avanza: mapa del ´Califatu global´
  16. ↑ «Nigerian forces shell sect leader's home, mosque». archive.org. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-31.
  17. ↑ Nixeria declara el estado de emergencia en 4 regiones por el terrorismo islamista, diario El Mundo, 31/12/2011
  18. ↑ Boko Haram mata a más de 165 personas en una cadena de atentados en Nigeria, diario La Vanguardia, 21/01/2012
  19. ↑ Ocho muertos en un nuevo ataque al norte de Nigeria, diario El País, 22/01/2012
  20. ↑ Wang, Yamei (14 de xineru de 2012). Fears of attack sweeps N. Nigeria as militant ultimatum expires. Maiduguri, Nigeria: Xinhua. http://news.xinhuanet.com/english/indepth/2012-01/04/c_131342672.htm. Consultáu'l 22 de xineru de 2012. 
  21. ↑ «Al menos 40 muertos en un ataque a un internado en Nigeria». Que! (7 de xunetu de 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-24.
  22. ↑ «Atacan universidad en Nigeria». El Universal (29 de setiembre de 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-02-24.
  23. ↑ Lopez Samanes SL. «Nigeria: Boko-Haram asesina y quema vivos a cerca de 60 estudiantes en un colegio cristiano». hispanidad.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-09-03.
  24. ↑ «Nigeria: Boko Haram reivindica el secuestro de 200 chicas y promete venderlas». lanacion.com.ar. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-05-09.
  25. ↑ "Las siete vidas de Abubakar Shekau", El País, 9 de mayu de 2014.
  26. ↑ «Abducted Borno Schoolgirls Raped 15 Times A Day By Boko Haram - Escapee - The Trent». The Trent.
  27. ↑ «Schoolgirls kidnapped by suspected Islamists in Nigeria». the Guardian.
  28. ↑ Ediciones El País. «Los yihadistas de Boko Haram continúan su avance en el noreste de Nixeria». EL PAÍS.
  29. ↑ «Islamistas de Boko Haram toman control de ciudad en Nigeria». BBC Mundo.
  30. ↑ 30,0 30,1 Veja (ed.): (28 de payares de 2014).
  31. ↑ Jonathan tasks Defence, Foreign Ministers of Nigeria, Chad, Cameroon, Niger, Benin on Boko Haram's defeat. sunnewsonline.com. http://sunnewsonline.com/new/?p=85939. 
  32. ↑ African leaders pledge 'total war' on Boko Haram after Nigeria kidnap. http://www.theguardian.com/world/2014/may/17/west-african-countries-must-unite-fight-boko-haram-nigeria. 
  33. ↑ Minister: Military Alliance Vs. Boko Haram Readies. ABC News. 1 d'avientu de 2014. http://abcnews.go.com/International/wireStory/minister-military-alliance-boko-haram-readies-27289062. 
  34. ↑ Cameroon minister: 5-nation military force against Boko Haram to be operational within weeks. Fox News. http://www.foxnews.com/world/2014/12/01/cameroon-minister-5-nation-military-force-against-boko-haram-to-be-operational/. 
  35. ↑ Boko Haram captura una base militar en el noreste de Nixeria. 4 de xineru de 2015. Archivado del original el 2015-02-14. https://web.archive.org/web/20150214033812/http://lta.reuters.com/article/topNews/idLTAKBN0KD0IT20150104. Consultáu'l 2015-11-15. 
  36. ↑ «Boko Haram crisis: Nigeria's Baga town hit by new assault». BBC World News. 8 de xineru de 2015. http://www.bbc.com/news/world-africa-30728158. Consultáu'l 8 de xineru de 2015. 
  37. ↑ 37,0 37,1 The Economist (ed.): (28 de payares de 2014).
  38. ↑ 38,0 38,1 G1 (ed.): (28 de payares de 2014).
  39. ↑ The Wall Street Journal (ed.): (28 de payares de 2014).
  40. ↑ Cameroon repels Boko Haram attack, says 143 militants killed. Yahoo News. 12 de xineru de 2015. http://news.yahoo.com/cameroon-army-kills-143-boko-haram-fighters-202345476.html. 
  41. ↑ BBC News - Boko Haram 'in Cameroon kidnappings'. BBC News. http://www.bbc.com/news/world-africa-30873243. 
  42. ↑ «NYT».
  43. ↑ «Chadian jets bomb Nigerian town in anti-Boko Haram raid».
  44. ↑ «Exército nigeriano matou mais de 300 membros do Boko Haram». 
  45. ↑ El ejército nigeriano libera a 234 mujeres y niños de Boko Haram, diario El Mundo, 2 de mayu de 2015.
  46. ↑ Nigeria drafts in foreign mercenaries to take on Boko Haram. Reuters. 2015-03-12. http://www.reuters.com/article/2015/03/12/uk-nigeria-violence-mercenaries-idUKKBN0M80VT20150312?irpc=932. 
  47. ↑ 47,0 47,1 Ewokor, Chris (21 de marzu de 2015) Is the tide turning against Boko Haram?
  48. ↑ (27 de marzu de 2015) Boko Haram HQ Gwoza in Nigeria 'retaken' BBC News, Africa.
  49. ↑ (n'inglés) Boko Haram conflict: Nigerian allies launch offensive. 8 de marzu de 2015. http://www.bbc.com/news/world-africa-31789412. Consultáu'l 28 d'abril de 2015. 
  50. ↑ «Boko Haram conflict: Nigerian allies 'retake Damasak'».
  51. ↑ Boko Haram promete lealtad al Estado Islámico, RT, 7 de marzu de 2015.
  52. ↑ Estado Islámico acepta la lealtad del grupo yihadista nigeriano Boko Haram, RT, 12 de marzu de 2015.
  53. ↑ «Boko Haram voices support for ISIS' Baghdadi».
  54. ↑ (29 d'abril de 2015) Nigerian army 'rescues nearly 300' from Sambisa Forest BBC News, Africa.
  55. ↑ (14 d'abril de 2015) Nigeria's Chibok girls 'seen with Boko Haram in Gwoza' BBC News, Africa.
  56. ↑ Corones, Mike (5 de mayu de 2015).
  57. ↑ «Minister: Suicide bombers kill 23 in attacks on Chad capital» Archiváu 2015-06-17 en Wayback Machine.
  58. ↑ «23 killed in Chad suicide bombings blamed on Boko Haram».
  59. ↑ «Suspected Boko Haram suicide bombers kill 27 in Chad capital».
  60. ↑ Chad bombs Boko Haram positions in Nigeria (Al Jazeera, 18 de xunu de 2015)
  61. ↑ Boko Haram guns down 97 people praying in mosques in Nigeria. http://news.yahoo.com/boko-haram-guns-down-97-people-praying-mosques-180514251.html/. Consultáu'l 2 xunetu 2015. 
  62. ↑ Chad condena a muerte a diez miembros de Boko Haram, La Vanguardia, 28/08/2015.
  63. ↑ El Ejército nigeriano libera a 338 rehenes en manes de Boko Haram, diario El País, 28 d'ochobre de 2015.
  64. ↑ «NFIU probes banks, charities over Boko Haram funds» Archiváu 2014-07-14 en Wayback Machine.
  65. ↑ «Boko Haram Funding Operations / Boko Haram Financing - TRAC». trackingterrorism.org. 
  66. ↑ «A look at Boko Haram's financing». Money Jihad.
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Boko_Haram&oldid=4240411»