Papers by Mahsun Atsız
Kadına dair yaklaşımlar ve kadının toplumsal hayat içerisindeki algılanışı, insanlık tarihi boyun... more Kadına dair yaklaşımlar ve kadının toplumsal hayat içerisindeki algılanışı, insanlık tarihi boyunca belirli roller ve konumlandırılışlar çerçevesinde günümüze kadar gelmiştir. Özellikle modern dönemden itibaren kadının sosyal, siyasî konumu, aile ve iş hayatı, cinsiyet eşitsizliği gibi konular yoğun olarak tartışılmıştır. Bu bağlamda, Köktürk ve Eski Uygur döneminde Türk kadınının hangi kavramlarla ifade edildiğini tespit etmek oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, Köktürkçe ve Eski Uygurcada "kadın" ile ilgili kullanılan kavramları ele almaktır. Çalışmanın birinci bölümünde, eski Türklerde kadının sosyal hayat içerisindeki konumuna kısaca değinilmiş, ikinci bölümde ise taranan metinlerden hareketle kadına ilişkin abınçu, ana, baltır, ebçi / evçi, eçe, egeç, eke, eşilik (kız ogıl), hanımlıg, işi, katun / hatun, kelin / keliŋ(ün), kırkın, kız, kisi / kişi, koduz, kunçuy / kunçuylug, küŋ, ög ~ ögüç ~ ögsüz, siŋil, terken ~ kunçuy t(e)ŋrim, tul, umay, urılan-, uzuntonlug, yeŋge, yutuz gibi kavramlara yer verilmiştir. Böylece, bu metinlerde kadın ile ilgili kavramların ve söz varlığının hangi anlam alanlarına işaret ettiği ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Kül Tégin Yazıtı, II. Doğu Türk Kağanlığı külliyatının önemli bir parçasını teşkil eder. 1889 yıl... more Kül Tégin Yazıtı, II. Doğu Türk Kağanlığı külliyatının önemli bir parçasını teşkil eder. 1889 yılında, Rus arkeolog Nikolay Mihayloviç Yadrintsev tarafından bulunan bu yazıtla ilgili geçmişten günümüze kadar pek çok yayım ve okuma yapılmıştır. Yazıtın kuzey yüzünün 10. satırında öd t(e)ŋri Y 1 S 1 R 1 kişi oglı kop ölg(e)li törüm(i)ş şeklinde geçen cümlesi de, araştırmacılar tarafından genel olarak iki türlü okunmaktadır. Birinci görüşe göre, buradaki kelime (a)ys(a)r olarak okunup "Zaman Tanrısı buyurduğu için insanoğlu hep ölümlü yaratılmış." şeklinde çevrilmelidir. Diğer görüşe göre ise kelimenin doğru okunuşu y(a)s(a)r olmalı ve "Zamanı Tanrı yaşar, insanoğlu hep ölümlü yaratılmış." olarak çevrimi daha doğrudur. Bu makalede, öncelikle Kül Tégin Yazıtının kuzey yüzünde geçen bu kelimenin Wilhelm
Öz Oğuzlarla ilgili sosyal, siyasi, kültürel pek çok bilgi içeren Dede Korkut Kitabı, birçok araş... more Öz Oğuzlarla ilgili sosyal, siyasi, kültürel pek çok bilgi içeren Dede Korkut Kitabı, birçok araştırmacının belirttiği gibi, Türk dili ve edebiyatının başyapıtlarından biridir. 2018 yılına kadar Vatikan ve Dresden olmak üzere sadece iki yazması bilinen bu esere, Günbet yazmasının bulunmasıyla yeni bir anlatı (boy) daha eklenmiştir. Bu yazma 31 yapraktan oluşmaktadır. XVIII. bölümü hariç tutarsak, yazmada yiğitliğin nitelikleri konusu işlenmiştir. Yazmanın 16.-18. yüzyılları arasında Azerbaycan Türkçesi ile yazıldığı düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı Dede Korkut Kitabı'nın Günbet yazması üzerine sentaktik bir inceleme yapmak ve bu yazma üzerine yapılacak yeni gramer çalışmaları için bir veri sunmaktır. Bu eksende, makale iki temel bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Dede Korkut Kitabı'nın Günbet yazmasında kelime grupları incelenmiş, ikinci bölümde ise yazmadaki cümle yapıları ele alınarak basit ve birleşik cümleler incelenmiştir. Özellikle birleşik cümleler incenirken yazmada değişik türden cümle çeşitleri tespit edilerek örneklendirilmiş ve bu örneklere göre başlıklar ve temel çerçeve belirlenmiştir. Kelime grupları ve cümleler incelenirken çalışmanın malzemesini daha zengin kılmak için Dede Korkut Kitabı'nın Dresden yazmasına ve Eski Anadolu Türkçesi'ne ait bazı örnekler verilmiştir. Böylece, okurun zihninde daha bütüncül bir gramer şeması verilmek istenmiştir. Anahtar Kelimeler: Günbet yazması, Dede Korkut Kitabı, sentaks, kelime grupları, sentaktik inceleme. Abstract The Book of Dede Korkut, which contains a lot of social, political and cultural information about Oghuzs, is one of the masterpieces of Turkish language and literature, as many researchers have mentioned. Only two manuscripts of this book, Vatican and Dresden, were known until 2018. However, a new epos was added to this book with the discovery of Gonbad Manuscript. This manuscript comprises 31 leaves and except for section XVIII, it is about the qualities of bravery. It is estimated that the manuscript was written in Azerbaijan Turkish between the 16 th and 18 th centuries.
Öz Irk Bitig, bir bütün olarak eski Türk runik yazısı ile kitap şeklinde yazılıp bize ulaşan tek ... more Öz Irk Bitig, bir bütün olarak eski Türk runik yazısı ile kitap şeklinde yazılıp bize ulaşan tek eserdir. Dunhuang yakınlarındaki Bin Buda Mağaraları'nda bulunun bu eser, çeşitli ırklardan (fallardan) oluşur. Irk Bitig'te yer alan bu falların sayısı 65'tir ve eserde bir de hatime (kolofon) bulunmaktadır. Her falın sonunda çeşitli yorumlar mevcuttur. Eser "ny" Mani diyalekti olan eski Uygur diyalekti ile yazılmıştır. Eserin yazılış tarihi tam olarak bilinmemektedir. Bu makalenin amacı, 65 fal ve bir hatimeden oluşan Irk Bitig'te zarf ve zarf yapılarını ele alıp incelemektir. Bu bakımdan, makale üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Irk Bitig'teki zarf ve zarf yapılarının işlevleri ele alınmış. İkinci ve üçüncü bölümde ise zarf yapıları ve zarflar, yapı ve anlam bakımından incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Irk Bitig, zarflar, yapı, anlam, işlev. Abstract In a single piece, the Irk Bitig is the only text that has written in the form of a book in Old Turkic runic alphabet and survives. This book, which was found in the Halls of the Thousand Buddhas near Tun-huang, consists of various ırks (omens). This omen book contains short interpretations of 65 ırks and a colophon. It was written Manichaean "ny" dialect. Namely, the book has Old Uighur dialect characteristics. It is not known when the Irk Bitig exactly has written. The aim of this article is to examine adverbs and adverbial constructions in the Irk Bitig. Therefore, the article consists of three main parts. In the first part, I will dwell on the function of adverbs and adverbials. In the second and third part, I will investigate their structure and meaning.
Conference Presentations by Mahsun Atsız
Book Reviews by Mahsun Atsız
Thesis Chapters by Mahsun Atsız
Uploads
Papers by Mahsun Atsız
Conference Presentations by Mahsun Atsız
Book Reviews by Mahsun Atsız
Thesis Chapters by Mahsun Atsız