Le Locle
| Le Locle | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Nöieburg (NE) |
| Bezirk: | (Dr Kanton Nöieburg kännt sit 2018 kä Bezirk me.) |
| BFS-Nr.: | 6436 |
| Poschtleitzahl: | 2400 |
| UN/LOCODE: | CH ZJA |
| Koordinate: | 547577 / 212001 |
| Höchi: | 920 m ü. M. |
| Flächi: | 23.14 km² |
| Iiwohner: | 10'746 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | www.lelocle.ch |
 Château des Monts | |
| Charte | |
 | |
Le Locle (frankoprovenzalisch [i luːtʃ]) isch e Gmai vom Kanton Nöieburg.
Sid anne 2009 isch Le Locle uf der Lischte vom Wältkulturerb vo der UNESCO.
Geografi
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Zue Le Locle ghere d Ortsdail un Wyler La Jaluse (949 m ü. M.), Les Jeannerets un Les Petits Monts (1'020 m ü. M.), s Induschtriquartier Les Billodes un e Dail vu dr Sidlig Le Prévoux (1'077 m ü. M.). Dr Gmeindbann umfasst 27,1 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 53,9 Prozänt Wald, 18,1 Prozänt Sidligsflechi un 0,8 Prozänt sunschtigi Flechi.
D Nochbergmaine vu Le Locle sin Les Brenets, Les Planchettes, La Chaux-de-Fonds, La Sagne, Les Ponts-de-Martel, La Chaux-du-Milieu un Le Cerneux-Péquignot im Kanton Nöieburg un Villers-le-Lac z Frankrych.
Bis 2017 isch Le Locle der Hauptort vom Bezirk Le Locle gsi. Uf en 1. Jänner 2018 het der Kanton Nöieburg sini Bezirk uufghobe und d Gmeinde sind jetz diräkt under em Kanton. Für statistische Zwäck und d Wahle ghört Le Locle zu der Region Montagnes.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Le Locle isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1332 as dou Locle.
Syt 1648 isch Nöieburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon em Eerschte abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöieburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöieburg blibe.
Bevelkerig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Yywohner | 8514 | 9301 | 10.215 | 10.387 | 11.226 | 12.559 | 12.722 | 12.463 |
| Johr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Yywohner | 12.001 | 11.336 | 11.979 | 13.762 | 14.452 | 12.039 | 11.313 | 10.529 |
Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 18,5 Prozänt gläge.
Religion
[ändere | Quälltäxt bearbeite]41,5 Prozänt vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 31,2 Prozänt sin römisch-katholisch (Stand 2000).
Bolitik
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 2,0 %, CVP 3,7 %, FDP 38,9 %, Grüeni 9,8 %, PdA 0,9 %, SP 24,5 %, SVP 15,7 %.
Wirtschaft
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Le Locle het sich ab 1705 zue dr Wagle vu dr Schwyzer Uhreninduschtri entwicklet. Es het dört d Uhrefabrigge Certina, Mido, Tissot, Ulysse Nardin, Zenith und Zodiak.
Es het i der Gmai au Maschine- und Metallinduschtri.
Vo La Chaux-de-Fonds uus goot en Ysebaan uf Le Locle. Dur de Col des Roches goot e Strooss an Doubs abe und über d Landesgränze uf Besançon z Frankrych.
Z Le Locle isch e Müli scho ane 1350 erwäänt.[3] Bi Les Roches sind in ere grosse Höli sid em 16. Joorhundert und bis anne 1890 underirdische Mülene gsi. D Räschte dervo chamer hüt no go aluege.[4]
Sproch un Dialäkt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 10.529 Yywohner 82,5 Prozänt Franzesisch as Hauptsproch aagee, 7,8 Prozänt Dytsch, 3,5 Prozänt Italienisch un 6,1 Prozänt anderi Sproche.
Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn[5][6]
Stadtbild
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Noch dr Bruscht vu 1833 isch Le Locle wie La Chaux-de-Fonds im e stränge Schachbrättmuschter wider ufböue wore. Ändi Juni 2009 isch Le Locle zum UNESCO-Wälterb erklert wore.
-
di katholischi Chilche -
di reformierti Chilche -
d Zenith SA -
die underirdisch Müli
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Jean-Marc Barrelet: Locle, Le. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Le Locle – Sammlig vo Multimediadateie- www.lelocle.ch
- Iidrag in der Wälterbliste vo dr UNESCO uf Änglisch und uf Französisch
Fueßnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
- ↑ Raoul Cop: Moulins oublieés du Haut Jura neuchâtelois. Histoire, fonctionnement, inventaire. La Chaux-de-Fonds 1987, S. 13.
- ↑ Caroline Calame, Orlando Orlandini: Die unterirdischen Mühlen des Col-des-Roches – eine Reise ins Innere der Erde. 2001.
- ↑ Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
- ↑ Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176
