Die französisch Februarrevolution vo 1848 und die Zweit Republik
D Revolutione vun 1848 |
---|
Vorgschicht |
Fronkrich |
Bi d Habsburger |
Im ditsche Bund |
Di Badisch Revolution |
Z Italie |
De polnisch Ufstond |
Ergebnis |
D Februarrevolution vo 1848
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Di liberale
[ändere | Quälltäxt bearbeite]1848 hän di Liberale z Frankrych druff gwartet, dass de Chönig Louis-Philippe stirbt, wyl si dänkt hän, dass es noch sinem Dod züe-n-re politische Liberalisierig chunnt. Er isch aber erscht 1850 gstorbe, wo d Revolution scho usbroche gsi isch.
Als Dank für d Ruckkehr vo de Bourbone uff Waterloo hät s Volk e Carta vo de Freiheite kriegt, wo jetz nümme eso chlar demit umgange wird. Obwohl d Franzose e freii Prässe und e freis Gschworenegricht gha hän, hän numme d Landbsitzer dürfe wähle. Des hät witi Deil vo de Bürgerlige usgschlosse.
De Alexis de Tocqueville hät beobachtet: mr schlofe uff em Vulkan ... e Luft vo de Revolution blost, de Sturm isch am Horizont. Ohni s Wahlrächt sin di Bürgerlige unzfryde gsi, was durch Sprüch vom Premier wie werret rych, deno chönne au ihr wähle no gsteigert worre isch. Korruption isch bim Premier wie bi de chleine Landbsitzer ieblig gsi.
Witschaftligi und politischi Yflüss
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Di französischi Mittelschicht hät d Änderige z Großbritannie mit Uffmerksamkeit verfolgt. De Reform Act vo 1832 hät au de chräftige Stürzahler s Wahlrächt ge, wo vorher numme d Landbsitzer gha hän. Di freii Präss z Frankrych isch ganz interessiert gsi. Obwohl's d Arbeiter e bitz besser gha hän wie z Britannie, sin d Gsetz gege Chinderarbet missachtet worre und d Facharbeiter sin durch Arbetslosigkeit zum Proletariat abecho.
Im Johr 1846 hät's e finanziälli Kryse und schlächti Ernte ge, wo e starchi wirtschaftligi Depression für s nächste Johr füregrüefe hät. D Ysebahn hät Hilf verhindert und Uffständ vo de Landeigene sin blüetig underdruckt worre.
D Februarerigniss
[ändere | Quälltäxt bearbeite]E Bankätt für s zwölfte Arrondissement isch im Quartier Latin plônt gsi, deno aber uff s andere Ufer vo de Seine glegt worre. D Pryse sin uffegange, wo di eifache Lüt nit hän züelüege chönne.
S Uffmische vo dem Fest isch deno abgsait worre. S Gsetz und d Ordnig sin gwahrt worre, obwohl d Studänte mit Fürwaffe bewaffnet gsi sin. S isch bis zum Zischdig nüt bassiert, d Revolution isch aber in de Luft gläge.
Im Februar isch de Premier Guizot zruckträtte und ball druff au de Kini. Nochdem use gsi isch, dass de Priemier eweg isch, hän sich Masse vor em Usseministerium versammelt. E Offizier hät befohle, nit durezgoh, aber d Lüt hän sich vo hinde druckt. De Offizier hät befohle, d Baionette uffzsetze, um nit gly schieße z mieße. I me Unfall isch im Soldat aber d Waffe losgange und anderi hän deno drufflosgschosse. Dodeby sin fuffzig Lüt umcho.
Ballisch d Stadt züebarikadiert gsi, s Gschirr isch züe-n-re Barrikate worre und mer hät vyli Bäum gfällt. Für sin glegt worre; d Börger sin gege de Palast marschiert. Wäge dem isch de Chönig uff Ängland gflüchtet.
Di zweiti Republik
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Noch de Revolution isch e neui provisorischi Regierig dracho, wo aber schlächt organisiert gsi isch. Noch me Monet hän di Konservative agfange, gege di neui Regierig z schaffe und hän noch Ordnig grüefe.
Im Johr 1848 sin 479 neui Zitige gründet worre. D Azahl vo Gschäfter z Paris isch um über d Hälfti gsunke, wyl di meiste Ryche gflüchtet sin. De Handel mit Luxusgieter isch zruckgange und Kredit hät's keini meh ge. Zum Verhindere vo me witere soziale Fall sin nationali Werkstätt für s Rächt z Schaffe ygrichtet worre. Sälle Plan isch aber fehlgschla.
D Regierig isch uszoge, um e neui Wirtschaft z stabilisiere und soziali Dienscht azbiete. Neui Stüre sin für d Landbsitzer und d Bure ygfiehrt worre. Dodemit hät d Stütze für di arbetslosi Bevölcherig in de Städt zahlt werre solle. D Stüre sin an vyle Ort eifach ignoriert worre und d Regierig hät Understützig vo de Landbevölkerig verlore. S Landvolk hät mit siner Arbet nit für di Arbetslose in de Städt wölle uffcho. E baar neui Arbetsplätz hät's zum Bispyl im Stroßebau ge, was aber bi Witem nit glängt hät.
D Nationalwerkstätte und s Rächt, z schaffe, sin deno uffghobe worre. Uffbrochti Arbeter hän zu de Waffe griffe, was zum Juniuffstand gfiehrt hät. Vorher hän d Arbeter und s Chelbürgertum zämmegschaft, des isch jetz aber umme gsi.
S gemeine Wahlrächt isch für alli Manne am 2. März ygfiehrt worre, des hät über nün Millione neui Wähler ge.
Opposition zu de zweite Republik
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Wie au 1830 hät di republikanisch-sozialistischi Partei e Gegeregierig im Roothus vo Paris gfiehrt, dodeby sin Lüt wie de Louis Blanc, de Armand Marrast und de Ferdinand Flocon gsi, wo uff e Bürgerchrieg spekuliert hän. Des Mol hät s Palais Bourbon aber nit gege s Roothus gwunne. 'S hät mieße züe-n-re Einigung zwüsche ne cho, wo deby di gmäßigte Republikaner Oberhand gha hän. E neui Richtig vo de neue Regierig hät's aber nit ge. Ei Site hät Reforme vo de Gsellschaft sälber wölle, Bsitzständ sin in Frog gstellt worre; mer hät uff Glychhet gsetzt und di roti Fahne ghisst. Di anderi Site hät uff Basis vo de alte Institutione wölle witermache und hät sich um d Trikolor versammelt.
De Afang vo de Gegerevolution
[ändere | Quälltäxt bearbeite]E Koalition vo de Volksrevolution hät sich gege s Volk gwändet. E Volksfest isch für de spote Mai plant worre und d Organisatore sin gly ykäscht worre. D Nationalversammlighät d Nationalwerkstätte uffge, di spötere Juniuffständ sin mit de Bolizei zämmegschlosse worre und über 1400 Lüt sin deby umcho. Die wo überläbt hän, hät mer uff Algerie usgschafft. D Elite hät d Juniuffständ entweder als roti Gfohr empfunde oder als e starks Zeiche für e Massekonflikt. Di meiste Uffständische sin uss em Chleibürgertum gsi, e Drittel vo de Arbeterchlass.
S Änd vo de zweite Republik
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Politik isch noch rächts driftet und d Ära vo de Revolutione isch z Frankrych z Änd gange. De Louis Napoléon isch deno drachound hät di alti Ordnig widder ygsetzt und d Republikaner gschasst.
E Staatsstrych vom Louis Napoléon isch 1851 schief gloffe. Widerstandsnester hän zwar überläbt, di zweiti Republik isch aber umme gsi. De Louis Napoléon hät de Titel "Kaiser Napoleon III. agnoh und s zweite Kaiserrych hät agfange.
Witerläse
[ändere | Quälltäxt bearbeite]1848er-Revolution bi de Habsburger
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „French_Revolution_of_1848“ vu de änglische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |