Rudyard Kipling
Joseph Rudyard Kipling
Engelse digter en skrywer
Handtekening
Literêre genres
Kortverhale, romans, kinderboeke, poësie, reisliteratuur, wetenskapsfiksie
Beduidende werke
The Jungle Book (1894)
Kim (1901)
Joseph Rudyard Kipling ['rʌdjəd ˈkɪplɪŋ] (* 30 Desember 1865; † 18 Januarie 1936) was 'n Engelse digter en skrywer wat veral bekendheid verwerf het met sy verhale en gedigte oor Britse soldate in Indië, sy kinderverhale, die verhaalbundel The Jungle Book, die avontuurroman Kim, 'n groot verskeidenheid kortverhale, waaronder The Man Who Would Be King, en gedigte soos Mandalay, Gunga Din (albei gepubliseer in 1890), The White Man's Burden (1899) en If- (1910).
Kipling is in Bombaai (tans Mumbai), 'n stad in die gelyknamige provinsie van Brits-Indië, gebore en het op vyfjarige ouderdom saam met sy ouers na Engeland verhuis.
Een van Kipling se belangrikste prestasies is sy vernuwing van die kortverhaal as literêre genre,[1] terwyl sy kinderboeke tot die klassieke werke van dié genre gereken word. Die Ierse skrywer James Joyce het Kipling saam met Tolstoi en D'Annunzio as die "drie 19de eeuse skrywers met die grootste natuurlike aanleg" beskou, alhoewel Kipling volgens hom sy talent as skrywer nie ten volle aangewend het nie. Vir Joyce het al drie skrywers "half-fanatieke beskouings oor godsdiens of patriotisme" gedeel.[2]
Kipling se prosa- en liriese werke was in die laat 19de en vroeë 20ste eeu baie gewild by die Engelse leserspubliek. In 1907 is die Nobelprys vir Letterkunde aan hom toegeken.[3] Hy was die eerste Engelse skrywer wat met dié prys bekroon is, en is steeds die jongste wenner ooit.
Namate die politieke en maatskaplike klimaat verander het, het sommige van Kipling se werke en beskouings omstrede geraak. George Orwell het na hom in een van sy essays as 'n "profeet van Britse imperialisme" verwys. Vir die literêre kritikus Douglas Kerr is Kipling 'n skrywer wie se prestasies in die literêre en kulturele geskiedenis moeilik is om te bepaal aangesien vurige debatte daaroor gevoer kan word: "Maar namate die historiese afstand tot die tydperk van Europese koloniale ryke groter word, word hy erken as 'n onvergelykbare, hoewel omstrede, vertolker van die manier waarop die Britse Ryk ervaar is." Kipling se vertelkuns was vir Kerr in elk geval van 'n hoë orde.[4]
Suid-Afrika
[wysig | wysig bron]
Vroeg in 1898 het die Kiplings na Suid-Afrika gereis om daar die wintervakansie te spandeer. Dit was die begin van 'n jaarlikse tradisie wat (met uitsondering van die volgende jaar) tot en met 1908 voortgeduur het. Hulle het steeds in The Woolsack gebly, 'n huis op Cecil Rhodes se Groot Constantia-landgoed wat binne loopafstand van Rhodes se woning geleë was. Dit is tans 'n koshuis van die Universiteit van Kaapstad.
Met sy nuwe reputasie as "Digter van die Britse Ryk" (Poet of the Empire) het hy 'n warm welkom deur sommige van die invloedrykste politieke persoonlikhede van die Kaapkolonie ontvang, waaronder Rhodes, Sir Alfred Milner en Leander Starr Jameson. Kipling het hul vriendskap gekultiveer, en die politici en hul beleid het sy bewondering geniet.
Die jare tussen 1898 en 1910 was 'n beslissende tydperk in die geskiedenis van Suid-Afrika. Dit was die tyd van die Tweede Suid-Afrikaanse Oorlog (1899–1902), die daaropvolgende Vrede van Vereeniging en die stigting van die Unie van Suid-Afrika in 1910. Ná sy terugkeer na Engeland het Kipling gedigte geskryf waarin hy vir die Britse saak in die Boere-oorlog bepleit het. Tydens sy volgende besoek aan Suid-Afrika vroeg in 1900 is hy as korrespondent van die dagblad The Friend in Bloemfontein aangestel wat deur Lord Roberts ná die verowering van die stad as nuusmedium vir Britse troepe oorgeneem is.
Alhoewel sy joernalistieke opdrag slegs twee weke geduur het, was dit Kipling se eerste betrokkenheid by 'n dagblad sedert sy afskeid by The Pioneer in Allahabad tien jaar vantevore. By die Friend het hy lewenslange vriendskap met Perceval Landon, Howell Arthur Gwynne en ander gesluit.[5] Kipling het ook artikels geskryf waarin hy sy standpunte ten opsigte van die oorlog uitvoerig toegelig het.[6] 'n Inskrif by die Honoured Dead Memorial in Kimberley, 'n monument ter herinnering aan die beleg van die stad deur Boeremagte tussen Oktober 1899 en Februarie 1900, het uit Kipling se pen gekom.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Andrew Rutherford: General Preface to the Editions of Rudyard Kipling, in: Rudyard Kipling: Puck of Pook's Hill and Rewards and Fairies. Oxford University Press 1987
- ↑ Dagboek van David Fleischman, 21 Julie 1938, aangehaal in: Richard Ellmann: James Joyce. Oxford University Press 1983, bl. 661
- ↑ "The Nobel Prize in Literature 1907" (in Engels). Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Julie 2018. Besoek op 7 Oktober 2017.
- ↑ Douglas Kerr, Universiteit van Hong Kong: Rudyard Kipling. In: The Literary Encyclopedia. The Literary Dictionary Company 2002
- ↑ C.E. Carrington: The Life of Rudyard Kipling. Garden City, NY: Doubleday & Co. 1955, bl. 236
- ↑ "Rudyard Kipling: Kipling at Cape Town: Severe Arraignment of Treacherous Afrikanders and Demand for Condign Punishment By and By. In: The New York Times, 18 Maart 1900, bl. 21". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2011. Besoek op 12 Junie 2013.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Rudyard Kipling.- Dellatolla, Lesley: Kipling and The Woolsack. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis, Kuns en Kultuur. Jaargang 31, nr. 3, Julie 1982
- Leighton, J.M.: Re-reading Kipling on the occasion of his centenary. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 15, nr. 2, Desember 1965
Normdata  |
|
|---|