Papers by Dimitris Papanikolopoulos
Social Movement Studies, Apr 5, 2023
KZfSS Kölner Zeitschrift für Soziologie und Sozialpsychologie
In Greece, an intense anti-austerity protest campaign (2010-2012) was followed by the reformation... more In Greece, an intense anti-austerity protest campaign (2010-2012) was followed by the reformation of Greek party system (2012-2015). This development is strongly related with the emergence of a new political boundary dividing Greek society on the basis of the acceptance, or not, of the Troika (EU, ECB, IMF) inspired austerity policy packages. In this article I examine how mass mobilization influenced the emergence of this new political boundary, focusing specifically on the Greek Indignados protests. Theorists of populism have argued that contemporary (movement) politics is dominated by a new political boundary separating the people and the elites, but, as I suggest, they fail to unpack the boundary activity, since they underplay the differences between parts of the people as well as the huge cognitive work that took place among protesting masses. Instead, drawing from both the framing perspective and contentious politics theory, I argue that the emergence of a new political boundary was a result of operating cognitive and relational causal mechanisms and processes such as frame alignment, deactivation of traditional political boundaries, and boundary change. Finally, I discuss why theories of populism do not constitute an adequate analytic framework for the study of social movements.
In this article we approach SYRIZA's electoral success between 2012 and 2015 as a movement effect... more In this article we approach SYRIZA's electoral success between 2012 and 2015 as a movement effect. We focus on SYRIZA's features, strategy and message that have been developed on the grounds of its movement activity, as well as the external political conditions which SYRIZA seems to take advantage of. We argue that the anti-austerity campaign created the necessary preconditions for the electoral and political rise of SYRIZA, namely the emergence of a new political boundary between pro- and anti-Memorandum forces and a subsequent majoritarian socio-political category that could be transformed into a privileged electoral pool for SYRIZA.
Social Movement Studies , 2017
Collective reactions to the Greek debt crisis and the austerity measures imposed by consecutive G... more Collective reactions to the Greek debt crisis and the austerity measures imposed by consecutive Greek governments in accordance with the Troika of lenders (European Central Bank, European Commission, IMF) have been widely reported by the media; however, the study of contentious events and episodes has only recently started on a systematic basis. Since the beginning of the debt crisis, an impressive series of large protests and general strikes occurred in Greece against austerity policies. In this paper, we will focus on the main organizations/groups that called and coordinated 31 large protest events from February 2010 until November 2012. Our sample includes trade unions, political parties of the left, anarchist groups, students, justice oriented groups, professional organizations, and Indignados, while their repertoires of contention are combinations of demonstrative, confrontational and violent protests, direct-democratic action, threats, symbolic violence or/ and destruction of property. Viewing collective action as an operation of inter-organizational networks that also comprise different and competing modes of coordination, our aim here is to examine how these very different groups managed to work together or, to what extent they did so. Were the differences in the ideological patterns of each challenging group an obstacle to inter-organizational alliances? How did threat and the changing political opportunity structure shape the Greek anti-austerity campaign?
Το απεργιακό κίνημα της περιόδου 2010-2015, έφερε αντιμέτωπο τις δυνάμεις της μισθωτής εργασίας μ... more Το απεργιακό κίνημα της περιόδου 2010-2015, έφερε αντιμέτωπο τις δυνάμεις της μισθωτής εργασίας με τις πολιτικές βίαιης αναδιανομής εισοδήματος, πλήρους αποδιοργάνωσης του εργατικού δικαίου, αποδόμησης του θεσμού της συλλογικής διαπραγμάτευσης, υπονόμευσης ασφαλιστικών δικαιωμάτων και τεράστιας αύξησης της ανεργίας.
Απέναντι στη λιτότητα και στις οικονομικές αναδιαρθρώσεις που επέλεξαν οι ελληνικές κυβερνήσεις γ... more Απέναντι στη λιτότητα και στις οικονομικές αναδιαρθρώσεις που επέλεξαν οι ελληνικές κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουν την καπιταλιστική κρίση αναπτύχθηκε ένα πολύμορφο κίνημα αντίστασης. Από το Φεβρουάριο του 2010 έως και το Φεβρουάριο του 2013 εκτυλίχθηκαν πάνω από τριάντα μεγάλα γεγονότα διαμαρτυρίας (δηλαδή μαζικές διαδηλώσεις με πανελλαδική διάχυση), η ΓΣΕΕ προκήρυξε πάνω από είκοσι γενικές απεργίες, τα πολιτικά κόμματα (κυρίως της Αριστεράς) ανέπτυξαν έντονη κινηματική δράση, ενώ νέες συλλογικότητες όπως οι Αγανακτισμένοι εισέβαλαν δυναμικά, αν και μάλλον παροδικά, στο προσκήνιο. Η συστηματική μελέτη αυτών των δράσεων έχει μόλις ξεκινήσει με τη χρήση ερευνητικών πρακτικών όπως αυτή της ανάλυσης των διεκδικήσεων και των γεγονότων διαμαρτυρίας (Kousis 2012, Kousis-Kanellopoulos 2012). Σε συνέχεια αυτών των ερευνών το παρόν κείμενο εστιάζει στην ανάλυση των οργανώσεων/ομάδων που συμμετείχαν ενεργά ή/και διοργάνωσαν τις μεγάλες κινητοποιήσεις των τελευταίων χρόνων, παρουσιάζοντας τα πρώτα ευρήματα μιας υπό εξέλιξη έρευνας. Πιο συγκεκριμένα, το κείμενο αυτό περιλαμβάνει τρεις θεματικές ενότητες: η πρώτη αφορά τα κινηματικά δίκτυα και τις σχέσεις μεταξύ των οργανώσεων/ομάδων που έλαβαν μέρος στην πανεθνική εκστρατεία ενάντια στη λιτότητα, η δεύτερη αφορά την ταυτότητα των οργανώσεων/ομάδων (πολιτική τοποθέτηση, ιδεολογία, οργανωτική δομή) που συμμετείχαν ή/και συντόνισαν την εκστρατεία και η τρίτη αφορά το προφίλ των ακτιβιστών αυτών των οργανώσεων/ομάδων. Για τη διεξαγωγή της έρευνάς μας διεξάγαμε 34 ημι-δομημένες συνεντεύξεις (ένα στέλεχος από κάθε οργάνωση) και μοιράσαμε δέκα ερωτηματολόγια σε στελέχη των οργανώσεων/ομάδων μας τα οποία δέχτηκαν ή αποδείχθηκε ότι είχαν τη διάθεση να τα συμπληρώσουν. Τα συμπεράσματα που παρουσιάζονται στη συνέχεια βασίζονται στην πρώτη επεξεργασία των έως τώρα ευρημάτων της έρευνας.
Το ερώτημα «πώς έπεσε η χούντα» έχει απασχολήσει τους κοινωνικούς επιστήμονες της μεταπολιτευτική... more Το ερώτημα «πώς έπεσε η χούντα» έχει απασχολήσει τους κοινωνικούς επιστήμονες της μεταπολιτευτικής γενιάς, χωρίς όμως κατά τη γνώμη μας να έχει δοθεί ικανοποιητική απάντηση. Όχι τόσο γιατί ενδέχεται κάποιες κρίσιμες πληροφορίες που αφορούν τις «υψηλές» επαφές εγχώριων και διεθνών παραγόντων να μη μας είναι σε ικανοποιητικό βαθμό γνωστές, αλλά επειδή υπάρχει τουλάχιστον ένας παράγοντας που δεν έχει ληφθεί σοβαρά υπόψη, ο λαός. Αναφερόμαστε στην έννοια όχι ως οργανωμένη ή ανοργάνωτη πολιτική οντότητα, αλλά ως μέρος του στρατεύματος. Με άλλα λόγια επιχειρούμε να εντάξουμε στην πολιτική εξίσωση του Ιουλίου του 1974 έναν από τους πλέον κρίσιμους παράγοντες, τους επίστρατους. Ωστόσο το ερώτημα καθεαυτό, το οποίο πέραν των ακαδημαϊκών κύκλων έχει απασχολήσει ευρύτερα την ελληνική κοινωνία, θα ήταν υπεραπλουστευτικό και θα αδικούσε οιαδήποτε απάντηση δινόταν σε αυτό, αν υπονοούσε πως πίσω από την πτώση της χούντας υπήρξε ένα και μοναδικό γεγονός, μία και μόνο αιτία. Παρ' όλα αυτά οι δομολειτουργικές προσεγγίσεις από τη μία και η θεωρία των ελίτ από την άλλη έχουν αφήσει λίγο χώρο για μια εμπεριστατωμένη εκτίμηση της βαρύτητας των συλλογικών δράσεων και του ρόλου της κοινωνίας πολιτών στον ιστορικό χρόνο. ** Ο Δημήτρης Παπανικολόπουλος είναι διδάκτωρ του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου 1 Για την κατάλυση των δημοκρατικών καθεστώτων βλ. ενδεικτικά G.A. O'Donnell, Modernization and 1 Οι διαφορετικές περί εκδημοκρατισμού θεωρίες στο παρελθόν απέφευγαν να αποδώσουν κεντρικό παραγοντικό ρόλο σε συλλογικούς κοινωνικούς φορείς, τονίζοντας είτε την εξάρτηση των τελευταίων από οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές δομές είτε αντίθετα τον νευραλγικό ρόλο των ελίτ. Οι θεωρίες αυτές μπορούν να συνοψιστούν στο αναλυτικό πλαίσιο τριών κυρίως σχολών: η σχολή του εκσυγχρονισμού, που προέβλεπε μια σταδιακή και συχνά αδιάλειπτη διαδικασία ανάπτυξης της οικονομίας συνδυαστικά με τη επικράτηση των δημοκρατικών θεσμών, ήταν η πρώτη που αμφισβητήθηκε έντονα εξαιτίας των παγκόσμιων εξελίξεων στο πεδίο του εκδημοκρατισμού. 2 Πράγματι η κατάρρευση των δημοκρατικών καθεστώτων στη δεκαετία του 1960 δεν άφηνε πολλά περιθώρια για μια γραμμική θεώρηση των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων, οι οποίες έδωσαν το έναυσμα για την αναβίωση θεωριών μαρξιστικής προέλευσης με προεξάρχουσα τη σχολή του παγκόσμιου συστήματος του Wallerstein. 3 Ενώ όμως η σχολή αυτή, σε συνδυασμό με εκείνη της εξάρτησης, προσέφερε κάποιες θεωρητικές λύσεις επαναφέροντας στο προσκήνιο την ταξική ανάλυση και αποφεύγοντας μια στενά γραμμική θεώρηση της ιστορίας, παρέμενε εντούτοις δέσμια του ίδιου αναλυτικού πλαισίου στο οποίο κινούνταν και η αντίπαλη σχολή του εκσυγχρονισμού. 4 Παρά τις διαφορές τους, ο δομολειτουργισμός χαρακτηρίζει και τις δύο σχολές, οι οποίες ως εκ τούτου αδυνατούν να ξεφύγουν από το μακρο-αναλυτικό επίπεδο του εν λόγω ρεύματος.
• By Giorgos Tsiridis | Dimitris Papanikolopoulos • • This article attempts to illustrate the par... more • By Giorgos Tsiridis | Dimitris Papanikolopoulos • • This article attempts to illustrate the particularities of the Greek movement organised against the austerity measures, imposed by the government under the auspices of the EU and the IMF. Apart from its economic demands, the movement calls for a more just political system in the direction of direct democracy. In order to better situate its sources one has to focus on certain socioeconomic features particular to the Greek polity in the wider comparative context of Southern Europe. Economy and democracy in the south – a reverse historical trajectory It is widely claimed that Greece, Spain and Portugal (and often Italy) followed similar historical paths, especially during the postwar years. Greece, Spain and Portugal, with their transition to democratic politics during the 1970s, placed themselves in what Samuel P. Huntington called the " third wave of democratisation ". The comparison of their historical trajectories over the past decades illustrates numerous similarities at the political, social and economic level. One striking similarity includes their consecutive transition to democratic rule taking place in the mid-1970s. Although each one of them followed a distinct path to democracy, they followed, on the other hand, a similar path to EU accession. Another common trait is the timing of their transition from an agricultural to an industrial economy (see tables below). Indeed, Southern European countries experienced a remarkable boost in their manufacturing sector. However, this progress has been often characterised as a case of " industrialisation without development " , since the European south lacked the infrastructure efficiently to exploit the social benefits of urbanisation and of economic modernisation. What really made the economic reality of the European south different was the nature as well as the timing of this dramatic change itself. Greece, Spain and Portugal wittingly linked their transition to democracy with their transition to a modern economy. The highly anticipated European integration had a double effect on the countries of the south: On the one hand, it directly connected national institutions to European ones, constituting political interdependence as a fact. On the other hand, the lagging economies of Southern Europe had rapidly to adjust their standards to those of their Northern counterparts. What is more, this had to take place during a time of permanent austerity. The oil crisis of 1973-1974 shook the foundations of the most robust economies worldwide. Consequently, whereas most of Europe combined economic development with democracy during the fading Golden era, Greece, Portugal and Spain tried to attach economic development to democracy only when the tides of the European economy were already turning.
Το πρώτο εξάμηνο του 2010 η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να υπογράψει Μνημόνιο συνεργασίας με του... more Το πρώτο εξάμηνο του 2010 η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να υπογράψει Μνημόνιο συνεργασίας με τους δανειστές της Ελλάδας, τη λεγόμενη τρόικα (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ), εγκαινιάζοντας μία πολιτική λιτότητας χωρίς προηγούμενο. Έκτοτε μεγάλες και μικρές κινητοποιήσεις ακολουθούσαν κάθε κυβερνητική πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση της εμβάθυνσης της λιτότητας εγκαινιάζοντας μια καμπάνια ή καλύτερα έναν κύκλο διαμαρτυρίας που στόχο είχε την ανάσχεση αυτής της πολιτικής και προοδευτικά την πτώση των διαδοχικών μνημονιακών κυβερνήσεων. Επρόκειτο σαφώς για αμυντικές κινητοποιήσεις (Almeida 2007), όπως αποδεικνύεται από την πλήρη καταγραφή των αιτημάτων (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ 2012, 2013, 2014). Η απειλή που συνιστούσε για τους εργαζομένους η μνημονιακή πολιτική, η συμμαχική δομή που συνέπηξαν τα συνδικάτα κυρίως με τις αριστερές πολιτικές δυνάμεις (κόμματα, οργανώσεις, δίκτυα), καθώς και η κατίσχυση αριστερόστροφων ερμηνευτικών πλαισίων σχετικά με τις αιτίες και τα χαρακτηριστικά της κρίσης, ήταν οι κύριοι παράγοντες τροφοδότησης του κύκλου διαμαρτυρίας που άνοιξε την άνοιξη του 2010. Αν και υπάρχει γενική συμφωνία μεταξύ των μελετητών για το χρόνο έναρξης του αντιμνημονιακού κύκλου διαμαρτυρίας, δεν υπάρχει αντίστοιχη συμφωνία για τις διαφορετικές φάσεις του. Επ' αυτού πάντως θα μπορούσαμε να κάνουμε τις εξής παρατηρήσεις: Από το Μάιο του 2010, όπου υπογράφηκε το 1 ο Μνημόνιο, μέχρι το τέλος του 2012, όπου υπογράφτηκε το πολυνομοσχέδιο, που ονομάστηκε 3 ο Μνημόνιο, εκτυλίχθηκε μια αντιμνημονιακή καμπάνια, που κατάφερε να επιφέρει δραματικές αλλαγές στο κομματικό σύστημα και η οποία αποτελούνταν από τουλάχιστον 31 μεγάλα συμβάντα διαμαρτυρίας, πανελλαδικές απεργίες και μεγάλες διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις, (Kousis and Kanellopoulos 2012, Κούση 2013). Η συνέχεια όμως δεν ήταν ανάλογη, καθώς σημειώθηκαν ελάχιστα παρόμοιας εμβέλειας συμβάντα διαμαρτυρίας, γεγονός που μας οδηγεί να διαχωρίσουμε 1 Άρθρο δημοσιευμένο στο περιοδικό Μελέτες, τχ.45, ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, 2015 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Almeida P.,
SYRIZA's electoral successes between 2012 and 2015 triggered intense discussions in both politica... more SYRIZA's electoral successes between 2012 and 2015 triggered intense discussions in both political and academic levels. Did these electoral successes take place due to economic crisis, Alexis Tsipras’ charismatic leadership, SYRIZA's strategy and political message, or SYRIZA’s particular ideological and organizational features? On the one hand, economic crisis made punishment of mainstream parties an international trait of the electoral outcomes throughout last years, but only in Greece led to such a spectacular rise of a minor leftist party. On the other hand, SYRIZA's features, strategy and message have been developed on the grounds of its movement activity. Furthermore, the external political conditions which SYRIZA seems to take advantage of were the immediate results of an intensive movement campaign. Consequently, we approach the spectacular rise of SYRIZA as a movement effect.
The anti-austerity campaign created the necessary preconditions for the electoral and political rise of SYRIZA, namely the emergence of a new political boundary between pro- and anti-Memorandum forces and a subsequent majoritarian socio-political category that could be transformed into a privileged electoral pool for SYRIZA. The position of this latter between contention and convention, institutional and non institutional action, gave it the opportunity to function as a channel of transferring protest claims into the institutional arena. This in-between strategy was proved very effective in times of crisis of representation. It is dubious, however, whether SYRIZA could fulfill such a task without being helped by its specific traits formed throughout years in close connection with social movements.
Conference Presentations by Dimitris Papanikolopoulos
TIME named the anonymous protester its 2011 person of the year. The outstanding characteristics o... more TIME named the anonymous protester its 2011 person of the year. The outstanding characteristics of 2011 protest wave that swept North Africa, Middle East, Europe, and North America led journalists, activists, and academics to conclude that we entered a new period of leaderless struggles coordinated through internet. Manuel Castells (2012) argues that there were no leaders in 2011 movements, because protesters shared the culture of autonomy associated with a common internet experience and culture (rather than anarchist ideals). True, functions inherent to protest activity and associated traditionally with social movement organizations (definition of threats and opportunities, concentration of socio-political forces via recruitmnet, organization, and networking, as well as formation and diffusion of information, values, ideas, and activist know-how) in the digital era can be largely undertaken by the internet. Many scholars assume that the horizontality of online networks undermine the need for formal leadership (
Η βία στις ελληνικές διαδηλώσεις 2008-2012: μια σχεσιακή προσέγγιση Δημήτρης Παπανικολόπουλος Θα ... more Η βία στις ελληνικές διαδηλώσεις 2008-2012: μια σχεσιακή προσέγγιση Δημήτρης Παπανικολόπουλος Θα προσπαθήσω να δώσω μια ερμηνεία της συλλογικής βίας που εμφανίζεται στις ελληνικές διαδηλώσεις των τελευταίων ετών (2010-2012) συνομιλώντας, γόνιμα ελπίζω, με τη γνωστή θεωρία του που ανέπτυξε ο Charles Tilly στο The politics of collective violence (2003), στο οποίο και θα αναφερθώ διεξοδικά στη συνέχεια. Ο Tilly διακρίνει 3 κατηγορίες εξηγήσεων της συλλογικής βίας (σ.5-6).
The debt crisis in Europe opened up a new era of politicalization of the European Union. The cons... more The debt crisis in Europe opened up a new era of politicalization of the European Union. The consequences of the monetary union were for the first time felt in the pockets of so many people that live in the EU countries. EU policies, austerity cuts and bailouts became the topic of extensive public and political debate in the national parliaments, on the streets, in the media, and at the ballot box. In Greece, probably the Eurozone country most severely hit by the crisis, an impressive wave of anti-austerity protests emerged. In these protests there was a merging of national and transnational levels: national actors targeting national and transnational authorities at the same time or transnational actors in solidarity with national actors and targeting transnational or third country authorities. In this paper we will analyze new empirical data on protests and attributions of responsibility at national and transnational levels by applying Discursive Actor Attribution Analysis (DAAA). DAAA is based on content analysis tools from social movement studies, i.e. protest event analysis, frame analysis and political claim analysis, and analysis of responsibility attribution. It forms a new approach with the advantage of including many of the merits of the aforementioned perspectives but does not rely on predefined argumentative structures. We will provide a systematic and comparative account of national and transnational discursive attributions of responsibility raised by social movements in national and transnational protest events, from September 2009 to September 2013. What sort of actors involved at each level (attribution senders), what kind of issues they raised and at whom they addressed their claims, how the various levels interact, and how are attributions of responsibility diffused within and between movements? Based on a sample of more than 4,000 articles (from two Greek and two German newspapers plus Reuters) this paper stems from the joint Greek-German research project " The Greeks, the Germans and the Crisis " (www.ggcrisi.org).
Books by Dimitris Papanikolopoulos
Κώστας Γαλανόπουλος-Δημήτρης Παπανικολόπουλος ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΩΣ σκέπτονται τι πράττ... more Κώστας Γαλανόπουλος-Δημήτρης Παπανικολόπουλος ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΩΣ σκέπτονται τι πράττουν, είτε πριν, είτε μετά, είτε κατά τη διάρκεια της πράξης. Αυτός, όμως, είναι ένας συλλογικός τόμος, με κείμενα ανθρώπων που σκέπτονται γύρω από αυτά που έγιναν και αυτά που πρέπει να γίνουν. Έτσι, θα πρέπει να γίνει φανερό το ευρύτερο πλαίσιο της πολιτικής παράδοσης, προϊόν της οποίας είναι τούτος ο τόμος. Αφενός πρόκειται για μια συλλογική προσπάθεια, αφετέρου για ένα αυτοτελές εγχείρημα. Αυτές είναι οι δύο βασικές αξιώσεις της παράδοσης που ορίζουμε εδώ ως ριζοσπαστική: η συλλογική φύση του ανθρώπινου πράττειν και ο προσδιορισμός του ως αποκλειστικά αυτοτελούς. Συλλογική δεν σημαίνει κατ' ανάγκην αρμονική, συνεργατική, λυσιτελής• σημαίνει απλώς και μόνο αναγκαία συλλογική. Και αυτοτελές δεν σημαίνει κατ' ανάγκην διαφανές, συνειδητό, ελέγξιμο, σημαίνει απλώς και μόνο ότι φορέας του είναι ο κοινωνικός άνθρωπος. Δηλαδή, ο άνθρωπος που δρα συλλογικά στο θεμελιακό κοινωνικό επίπεδο, δίχως την προσφυγή σε υπερφυσικές ή υπερθεσμικές αρχές. Έτσι, το κάλεσμα για τη συμμετοχή σε αυτόν τον τόμο απευθύνθηκε σε ανθρώπους που ανήκουν σε αυτήν την, ευρεία, ριζοσπαστική πολιτική παράδοση και ειδικεύονται σε συγκεκριμένες περιοχές έρευνας του ανθρώπου και της πολιτικής-από την πολιτική φιλοσοφία και θεωρία και την πολιτική επιστήμη μέχρι την ψυχανάλυση και τις περιβαλλοντολογικές σπουδές• περιοχές έρευνας που αφορούν συγκεκριμένα επιμέρους πεδία, από τη θεσμική και κινηματική πολιτική μέχρι τον φεμινισμό, την Οικολογία και το, εξαιρετικά κρίσιμο, πεδίο των δικαιωμάτων των ζώων. Η επιλογή αυτή δεν προκύπτει απλώς ως αιτούμενο μιας πολυπρισματικής και πολυθεματικής μεθοδολογίας. Είναι πολιτική επιλογή, υπό την έννοια ότι η ριζοσπαστική πολιτική της χειραφέτησης είναι καθολική: όχι ως αίτημα καθολικής, ριζικής, αλλαγής του ανθρώπου, αλλά ως αναγκαιότητα μετασχηματισμού των σχέσεων στο σύνολο του συλλογικού πράττειν. Συγκεντρώσαμε, λοιπόν, τις σκέψεις πολλών ανθρώπων βάσει των συγκεκριμένων ειδικεύσεών τους στα επιμέρους ερευνητικά πεδία και, κυρίως, της συμμετοχής τους, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, σε διάφορες εκδηλώσεις της ριζο-10
Φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Για άλλη μια φορά, το ιδρυτικό γεγον... more Φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Για άλλη μια φορά, το ιδρυτικό γεγονός του νεοελληνικού κράτους τροφοδοτεί τον δημόσιο διάλογο, ενώ επιτείνει και τη σχετική ακαδημαϊκή παραγωγή. Οι ιστορικές έρευνες πάνω σε επιμέρους πλευρές της προεπαναστατικής και επαναστατικής περιόδου πληθαίνουν. Μαζί τους και οι γνώσεις μας για τις προϋποθέσεις της έναρξης και της θετικής εξέλιξης του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Ωστόσο, οι συνολικές ερμηνείες γύρω από την έναρξη και την έκβαση του Αγώνα κάθε άλλο παρά πλήρεις μπορούν να θεωρηθούν.
Uploads
Papers by Dimitris Papanikolopoulos
The anti-austerity campaign created the necessary preconditions for the electoral and political rise of SYRIZA, namely the emergence of a new political boundary between pro- and anti-Memorandum forces and a subsequent majoritarian socio-political category that could be transformed into a privileged electoral pool for SYRIZA. The position of this latter between contention and convention, institutional and non institutional action, gave it the opportunity to function as a channel of transferring protest claims into the institutional arena. This in-between strategy was proved very effective in times of crisis of representation. It is dubious, however, whether SYRIZA could fulfill such a task without being helped by its specific traits formed throughout years in close connection with social movements.
Conference Presentations by Dimitris Papanikolopoulos
Books by Dimitris Papanikolopoulos
The anti-austerity campaign created the necessary preconditions for the electoral and political rise of SYRIZA, namely the emergence of a new political boundary between pro- and anti-Memorandum forces and a subsequent majoritarian socio-political category that could be transformed into a privileged electoral pool for SYRIZA. The position of this latter between contention and convention, institutional and non institutional action, gave it the opportunity to function as a channel of transferring protest claims into the institutional arena. This in-between strategy was proved very effective in times of crisis of representation. It is dubious, however, whether SYRIZA could fulfill such a task without being helped by its specific traits formed throughout years in close connection with social movements.
Α ΜΕΡΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ελληνική κρίση και η κοινωνική διαμαρτυρία (Νίκος Σερντεδάκις και Σταύρος Τομπάζος)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Οι δύο όψεις της ελληνικής οικονομίας, 2000-2017 (Σταύρος Τομπάζος)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Οι εργασιακές σχέσεις στη δίνη της «νέας οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης» (Χριστίνα Καρακιουλάφη)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Μετασχηματισμοί στο κομματικό σύστημα και τη συλλογική δράση την περίοδο της κρίσης: Η πορεία του Σύριζα (2010-2015) (Χαρά Κούκη)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Από τον δρόμο στο Κοινοβούλιο: Οι τοπογραφίες της διαμαρτυρίας και ο ΣΥΡΙΖΑ στα χρόνια της κρίσης, 2009-2015 (Λουκία Κοτρωνάκη)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Κόμματα και κινήματα χωρίς την πολιτική; Το μοντέλο του «κόμματος καρτέλ» υπό το φως της εμπειρίας ΣΥΡΙΖΑ (Μάκης Σεφεριάδης)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Το «εξεγερμένο» 2011: Από την πλατεία Ταχρίρ στο Occupy Wall Street (Ιωσηφίνα Ιακωβίδου)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Από τη λατινοαμερικανική ροζ παλίρροια μέχρι τη Μεσόγειο: Οι επιπτώσεις των εκλογών στις ριζοσπαστικές πολιτικές διαδικασίες (Λεωνίδας Οικονομάκης)
Β ΜΕΡΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Η διαμαρτυρία στην Ελλάδα της κρίσης, 2009-2014 (Νίκος Σερντεδάκις)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: Οι Αγανακτισμένοι των πλατειών: Η σημασία του εξαιρετικού γεγονότος στη διαμόρφωση του κύκλου διαμαρτυρίας (Νίκος Σούζας & Χρίστος Ηλιόπουλος)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: Εργατικές αντιστάσεις: Από τη Χαλυβουργία στα σωματεία βάσης (Μάρκος Βογιατζόγλου)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Οι κινητοποιήσεις των δημοσίων υπαλλήλων, 2009-2014: Πρωταγωνιστική παρουσία, αμυντική στόχευση (Δημήτρης Παπανικολόπουλος & Βασίλης Ρόγγας)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: Οι αγροτικές κινητοποιήσεις της περιόδου 2010-2016 στο πλαίσιο των δομικών, χρόνιων και νέων προβλημάτων του πρωτογενούς τομέα (Βαγγέλης Νικολαΐδης & Μυρσίνη Κουφίδη)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13: Κερατέα και Χαλκιδική: Διαστάσεις περιβαλλοντικής δικαιοσύνης (Τάσος Χοβαρδάς & Ιωσήφ Μποτετζάγιας)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14: Κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία, κρίση και κοινωνικά κινήματα (Κάρολος Καβουλάκος)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15: Κριτική της μαρξιστικής κριτικής στην αλληλέγγυα οικονομία (Μιχάλης Ψημίτης)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16: Η ελληνική ακροδεξιά και η ανάπτυξη των αντιρατσιστικών και αντιφασιστικών δράσεων στην περίοδο της κρίσης (Κώστας Κωστόπουλος και Κώστας Κανελλόπουλος)