Papers by Justyna Kroczak
Studia Humanistyczne/Studia Humanistyczne AGH, 2023
Studia z Historii Filozofii, Jun 23, 2024
Studia Philosophiae Christianae, 2015
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria, 2014
Artykuł prezentuje związki naukowe między wybitnym polskim fi lologiem klasycznym Tadeuszem Zieli... more Artykuł prezentuje związki naukowe między wybitnym polskim fi lologiem klasycznym Tadeuszem Zielińskim (1859–1944) oraz równie utalentowanym rosyjskim fi lozofem Aleksym Łosiewem (1893–1988). Możemy wyznaczyć przynajmniej cztery obszary badawcze, które ze strony Łosiewa wyjawiają inspiracje pracami Zielińskiego: pytanie o poetykę Homera, mit, misteria Dionizyjskie i religię antyczną. Istnieją również osobiste związki między myślicielami, co prawda nie bezpośrednie, z uwagi na różnicę wieku, ale zapośredniczone przez bliskie im osoby, m.in. Wiaczesława Iwanowa i Kazimierza Kumanieckiego.
Hybris, Mar 30, 2018
W kręgu konserwatywnej utopii pisze, że można wskazać podobieństwa między konserwatywną i socjali... more W kręgu konserwatywnej utopii pisze, że można wskazać podobieństwa między konserwatywną i socjalistyczną krytyką kapitalizmu: "pouczającą tego ilustracją są zaskakujące zbieżności między Kiriejewskim i Marksem" [Walicki 2002, 121]. Krytyka kapitalizmu wiedzie myślicieli do nakreślenia dwóch, jak się wydaje, etyczno-antropologicznych koncepcji człowieka, które posiadają wiele punktów wspólnych, mimo że sformułowane zostały z różnych pozycji społeczno-światopoglądowych: z jednej strony, neoromantyzmu lub socjalizmu utopijnego 2 , a z drugiej strony, socjalizmu naukowego 3. Obaj byli więc wyrazicielami różnych postaci socjalizmu, a socjalizm w dowolnej odmianie koncentruje się na społeczeństwie i "jego sprawach" 4. Dzieło Iwana Kiriejewskiego (1806-1856), rosyjskiego słowianofila, kojarzy się przede wszystkim z refleksją historiozoficzną, natomiast dzieło Karola Marksa (1818-1883)-z ekonomiczną i 1 Artykuł jest elementem projektu finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki na podstawie decyzji nr DEC-2016/21/D/HS1/03396. 2 Według Mikołaja Bierdiajewa, socjalizm pojęty w szerokim sensie jako braterstwo ludzi był głęboko zakorzeniony w narodzie rosyjskim [Bierdiajew 1999, 107-109]. 3 Właściwie socjalizmu subiektywnie naukowego (tj. z punktu widzenia Marksa). Od końca XIX wieku pogląd o naukowości socjalizmu Marksa był wielokrotnie krytykowany, np. przez Bertranda Russella w Niemieckiej socjaldemokracji. 4 Adam Schaff pisał z kolei, że socjalizm koncentruje się na "człowieku i jego sprawach" [Schaff 1965, 30]
Roczniki Humanistyczne, Nov 4, 2019
Vladimir the Great's Baptism of Rus' in 988 has opened a qualitatively new chapter in the history... more Vladimir the Great's Baptism of Rus' in 988 has opened a qualitatively new chapter in the history of the Eastern Slavonic state; this event accelerated the Christianisation of Old Rus' which took on a dual character: symbolic and practical. The symbolic aspect has crowned Rus' long-term multilayered contacts with Christianity, while the practical one has normalized relations with the Byzantine Empire and initiated the ripening of an Eastern Slavonic way of religious feeling. The adaptation to Christianity among different strata went at different speeds according to their literacy, habits, and temper. Elite, unlike the commons, was the most receptive to changes. The cultural and social changes that have reached the Old Rus' under the influence of Christianity differed from those that had taken place in the Roman Empire in their kind, scope and pace. Constantinople and Rome have had centuries of philosophical, political and artistic tradition, while Kiev relied among other on the tradition of solar and ancestral cults, and on the spread of fortified towns. In Constantinople and Rome the dissonance between pagan and Christian aesthetics played into the hands of the pagan culture, while in Kiev the cultural gap was so extensive that it rendered any comparison point
Teologia i Człowiek, Nov 18, 2018
Streszczenie. Artykuł stanowi przyczynek do problematyki związanej z estetyką ikon wczesnoruskich... more Streszczenie. Artykuł stanowi przyczynek do problematyki związanej z estetyką ikon wczesnoruskich tj. ikon datowanych na okres między XI-XIII wiekiem. Problematyka ta włącza w siebie m.in. następujące pytania: o ilość ikon będących wtedy w obiegu, o ich autorstwo, o stopień ich bizantynizacji, o ich funkcję społeczną i w końcu funkcję estetyczną rozumianą w sensie neoplatońskim. Punktem wyjścia artykułu jest stosunek rosyjskich filozofów religijnych do ruskiego dziedzictwa artystycznego, następnie podjęto analizę ruskich tekstów źródłowych dotyczących ikon aby na końcu przejść do określenia możliwego znaczenia ideowego ikony w kontekście światopoglądu Rusi Kijowskiej.
Roczniki Filozoficzne, 2014
Filozoficzne Aspekty Genezy, May 21, 2021
(1827-1900) 1 urodził się w Londynie. Edukację rozpoczął w Clapham Grammar School, a kontynuował ... more (1827-1900) 1 urodził się w Londynie. Edukację rozpoczął w Clapham Grammar School, a kontynuował w Harrow, londyńskim King's College oraz w St. Mary's College w Oscott. Za młodu interesował się architekturą, co stało się powodem, że w wieku szesnastu lat odbył wycieczkę do neogotyckich świątyń zaprojektowanych przez Pugina. 2 Zwiedzając katedrę św. Chada w Birmingham spotkał dra Johna Moore'a (późniejszego przewodniczącego St. Mary's College w Oscott), pod wpływem którego nawrócił się na katolicyzm w 1844 r. Konwersja jednak uniemożliwiła mu rozpoczęcie studiów na Oksfordzie, bowiem tam przyjmowano tylko studentów wyznania anglikańskiego. W związku z tym kontynuował naukę w szkole medycznej przy szpitalu St. Mary, którą ukończył w 1846 r. W styczniu tego samego roku rozpoczął studia w Lincoln's Inn. W 1862 r. został mianowany wykładowcą anatomii porównawczej w szkole medycznej przy szpitalu St. Mary, którą sam niegdyś ukończył. Dwanaście lat później stał się profesorem biologii w Katolickim University College w Kensington. Związany był także z Uni
Kultura i Wartości, Jul 7, 2015
Artykuł jest próbą wskazania źródeł inspiracji i treści krytyki filozoficznej rosyjskiego myślici... more Artykuł jest próbą wskazania źródeł inspiracji i treści krytyki filozoficznej rosyjskiego myśliciela Pawła Florenskiego oraz ich wpływu na kształtowanie się jego własnej filozofii. Stanowi to temat nieco kontrowersyjny, o czym świadczy m.in. przywoływany przeze mnie artykuł, jaki napisał niemiecki badacz Michael Hagemeister. Dwuznaczność konstrukcji intelektualnych Florenskiego, ich "genialność" a zarazem "nieludzkość" (według opinii niektórych badaczy i krytyków), jak się wydaje, wynika z inspiracji platonizmem i prawosławiem (swoiście rozumianym) oraz krytyki kantyzmu uosabiającego racjonalizm zachodnioeuropejski (według filozofa przeciwstawny duszy rosyjskiej).
Logos i Ethos, Dec 31, 2013
Aleksy Łosiew, czyli rzecz o tytanizmie XX wieku to niedawno wydana książka, która stanowi zbiór ... more Aleksy Łosiew, czyli rzecz o tytanizmie XX wieku to niedawno wydana książka, która stanowi zbiór najważniejszych, wydanych w Polsce (do 2012 roku) prac Łosiewa i o Łosiewie-recenzji (m.in. książek pt. Homer, Dialektyka mitu, Mitologia antyczna), przekładów (m.in. Filozofia rosyjska), artykułów (autorstwa m.in. Teresy Obolevitch, Eugeniusza Czaplejewicza) oraz wspomnień (m.in. Wiktora i Mirosława Szeteli). Dodatkowo znajdziemy tam dwa całkiem nowe teksty-Azy Tacho-Godi Nasi dawni polscy przyjaciele-książki i ludzie oraz Teresy Obolevitch Wprowadzenie diachroniczne (tekst dotyczy polskich badań filozofii Łosiewa). Wszystkie te publikacje były do tej pory rozproszone i niekiedy trudno dostępne, dlatego kompilacja ta ma wymiar nie tylko ściśle naukowy, ale także popularnonaukowy i praktyczny-łatwo do niej dotrzeć, w przeciwieństwie do tekstów pierwotnie drukowanych we wczesnych numerach "Przeglądu Filozoficznego", "Euhemeru-Przeglądu Religioznawczego" czy "Eosu". Redaktorami pozycji (która, o czym warto wspomnieć, stanowi trzeci tom serii Filozofia Rosyjska) są znani badacze filozofii rosyjskiej z Uniwersytetu Zielonogórskiego, skupieni wokół serwisu internetowego www.filozofiarosyjska.uz.zgora.pl-Lilianna Kiejzik i Jacek Uglik-ale Justyna Kroczak-doktorantka w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego. Zajmuje się teologią bizantyjską, rosyjską filozofią religijną i antropologią synergiczną. Publikowała m.in. w czasopismach, takich jak: "Logos i Ethos", "Slavia Orientalis", "Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne", "Studia Sandomierskie". CORE Metadata, citation and similar papers at core.ac.uk
Studia Ceranea, Dec 30, 2013
Roczniki Filozoficzne, Mar 31, 2023
Hybris, Mar 30, 2014
Sam określał się mianem rosyjskiego romantyka i moralisty początków XX w. Potomni zaś uważają go ... more Sam określał się mianem rosyjskiego romantyka i moralisty początków XX w. Potomni zaś uważają go za personalistę i chrześcijańskiego egzystencjalistę. Pozostawił nam filozofię w postaci prometejskoromantycznej antropologii. Bierdiajew o kobietach pisał dużo, ponieważ jednym z ważnych wątków jego filozofii była metafizyka płci. Prace, w których najszerzej poruszał problem płci i kobiet, to: Rozważania o egzystencji, Sens twórczości, O przeznaczeniu człowieka oraz Autobiografia filozoficzna. Wedle relacji samego filozofa, zawsze lepiej rozumiał się z kobietami, mężczyźni byli dla niego zbyt grubiańscy [Bierdiajew 2002, 18]. Miał żonę, którą poznał w 1904 r. Lidia (1874-1945) opisała życie męża i opublikowała w postaci pamiętnika Zawód: żona filozofa, który stanowi doskonałe dopełnienie Autobiografii filozoficznej myśliciela. Z zapisków tych wynika, że Bierdiajew był bardzo troskliwym, czułym i oddanym mężem. Uważał żonę za osobę wyjątkową. Często dziękował Bogu, że pozwolił mu uczestniczyć w tak pięknym zjawisku, jakim było jego małżeństwo [Bierdiajew 2004, 40]. Pani de Staël powiedziała Anne Louise Germaine de Staël-Holstein (1766-1817)-francuska pisarka i krytyk literacki. Autorka takich dzieł jak O literaturze rozważanej w powiązaniu
Teologia i Człowiek, Mar 10, 2017
Uploads
Papers by Justyna Kroczak
Florensky’s mind was always preoccupied by abstract concepts touching the nature of reality and human essence. Consequently, he was most interested in the global nature of truth, as it affects the life of an individual. His inquiries followed the paths forged by the Greeks, not making sharp distinctions between the spheres of theology, philosophy and science. In Florensky’s view, all these roads led to one God in three Persons, and knowledge of reality was possible only through a general synthesis of theology, philosophy and science. He drew from a variety of sources to justify his holistic or “synthetic” perspective. This perspective could be attained by combining three elements: idealist philosophy (which Florensky considered crucial for attaining a universal, comprehensive mindset), profound immersion in the doctrines of the Christian faith, and science (which for Florensky meant experience).
His was without doubt a mind capable of grasping any subject; it was also more than a little apocalyptic, as are many minds immersed in religion and philosophy. Florensky believed that without enduring one cannot give oneself to the world, and his view was that the road of suffering was the only creatively inspiring and enlightening path. Such views were not groundless, for he himself endured a great suffering, humiliation and inhumanity inflicted by the Soviet political police. Although he died a martyr’s death, his efforts were not in vain. It is true that Florensky’s writings have never achieved the popularity of those of the Russian émigré intelligentsia, and it is also true that only recently have researchers become interested in his work.
The main concept in Florensky’s philosophy was completeness. It is precisely for this reason that his philosophy has been termed the metaphysics of All-Unity. Without undue exaggeration, it is possible to consider All-Unity as a fundamental philosophical category, although the term obviously appeared considerably after the birth of philosophy. The system of All-Unity was essentially a metaphysics based upon such theological concepts as Sofia or God-manhood. Such concepts are invoked not dogmatically, but in a creative, philosophical manner.
While he certainly benefited from the legacy of his predecessors, his philosophy was not a compilation of their ideas: it was an original system which was to prove the existence of laws ordering the world. The source of this authority was God in His three Persons, which was understood not dogmatically but philosophically. This subsequently inspired at least two great thinkers: Sergey Bulgakov, the first rector of the St. Sergius Institute of Orthodox Theology in Paris, and Aleksei Losev, the world-renowned scholar of Antiquity. The book is meant to give an idea of the formative influences on Florensky’s personality and also testifies to the need for further research into his thought.