Faculty of Fine Arts

İnsanlığın uçabilme rüyası İkaros Miti kadar eski bir rüyadır. İlkel insanlar
tehlikelerle dolu bir dünyada kendilerini savunmasız hissetmişlerdir.
İnsanlık doğadaki çaresizliğinden kaçmak için uçma durumunu çıkar yol
olarak görmüş ve uçmayı idealleştirmiştir. İnsanoğlu bu yolda bilim aracılığıyla
uçma engeli konusundaki problemleri çözmeye ve açıklamaya
çalışmıştır. Bu eski ideale ulaşmak isteyen sanatçılarda bilim insanlarının
bakış açısıyla doğayı incelemiş ve sanatsal üretimlerde bulunmuşlardır.
Bu çalışmanın amacı ise insanoğlu için her zaman ulaşılması gereken bir
hedef olmuş uçma tutkusunun sanatsal bakış açısı ile nasıl yorumlandığını
irdelemektir. Bu metin, insanlığın uçabilme arzusunu üretimlerine konu
edinmiş olan sanat tarihindeki örneklerden seçilmiş sanatçıların ve eserlerinin
değerlendirilmesinden oluşmaktadır.

Mitolojik anlatılar doğal ve toplumsal olaylara açıklamalar getirirken insanlığın
değişmez değerlerine de karşılık gelebilirler. Carl Gustav Jung’un kolektif bilinçdışı
kavramına göre de mitolojik kahramanlar sembolik insan davranışlarının ilk örnekleridirler.
Bu bakış açısıyla mitolojik bir karakter olarak yerleşmiş bir figür, temsil ettiği
kavramın insanlığın değişmez değerlerinden birisi olduğunun ispatıdır. Kral Gılgamış
Destanından İkaros’a kadar mitolojilerdeki kahramanlar insanın doğanın onlar için
biçtiği yazgıyı kabullenmeyişlerinin görünür halleridirler. Örneğin Kral Gılgamış tanrıların
onun için karar verdikleri ölümlü hayatı kabullenmezken, İkaros da insanın
yeryüzüne mahkum olmasını kabullenmez. Sanat tarihi içerisinde de bu karakterlerin
plastik sanatlar içerisinde birebir temsilleri mevcut iken sanatçı kişilikler olarak
da bu mitolojik kahramanların günümüzde beden kazanmış yansımalarını görmek
mevcuttur. Hatta günümüzde yüksek teknolojinin de sağladığı imkanlarla bu mitolojik
kahramanların tanrısal özelliklerine benzer özelliklere öykünen sanatçı kişiliklere
rastlamak mümkündür. Bu kişilikler Jung’un arketip/ilk örneklerinin günümüzde de
hala değişmeden var olduklarının göstergesidirler. Michelangelo’nun Golyat ile savaşan
Davud örneğinden insanın faniliğini kabullenmeyen transhümanist sanatçılara
kadar birçok örnek mevcuttur. Bu çalışmanın konusu, mitolojik anlatılarda kendi kaderlerine
razı olmayan karakterlerin nezdinde insanın da kaderine razı olmayışını,
insanın değişmez özelliklerinin arasına yerleştiren sanatçılar ve eserleridir.

Tarih boyunca, insanın kendi bedenini arzuladığı şekilde denetlemek ve değiştirmek amacıyla geliştirdiği düzenli müdahaleler gözlemlenmiştir. Birçok örneği gösterilebilecek bu müdahaleler bedensel modifikasyonlar olarak tanımlanabilir. Piercing takma operasyonlarıyla bedene geçirilen kancalarla çeşitli şekillerde asılma olarak tanımlanabilecek beden süspansiyonları, farklı kültürlere ait kabile dövmeleri ve deri altına yerleştirilen implantlar gibi bedensel modifikasyon örnekleri, tarihsel süreçte işlevlerinin farklılaşmasına rağmen varlıklarını hala sürdürmektedirler. Günümüzde bahsi geçen bedensel müdahaleler, bireyselliğin alışılmamış şekillerde dışavurumları olarak kabul edilseler de kültürel başvurularını hala koruyabilmektedirler. İçinde yaşadıkları toplumun normallik kabulleriyle yetinmeyen bireyler, kendilerini yeniden tanımlamak için modifikasyonları deneyimleyebilmektedirler. Bazen kendilerini yakın gördükleri alt kültürü temsil eden sembolleri dövme gibi yöntemlerle bedenlerine dahil ederlerken, bazen de modifikasyonların ilk defa ortaya çıktıkları kültürlerdeki dinsel ayinlerini de deneyimleyerek, edindikleri kişisel bilgilerin ışığında kimlik arayışlarına devam etmektedirler. Modern İlkeller Hareketi’nin kurucusu Fakir Musafar’ın çalışmalarından başlayarak, medikal gereçlerle deri altı implantları gerçekleştiren ve yaygınlaşmasına katkıda bulunan Steve Haworth’a kadar ilerlyen süreçte ortaya çıkan bu tarz örnekler bir tartışma zeminini de açmıştır. Bu zemin günümüzde gelişen teknolojinin sağladığı imkanlarla yeni bir alana yükselmiştir. Bu kültürel birikimin sağladığı zenginlik, 20. Yüzyılın sonlarından itibaren başlayan belirli sanatsal hareketlerin ifade biçimleri için farklı medyumlar sağlamıştır. Siborg Sanatı, Transhümanist ve Posthümanist sanat gibi akımların üretim biçimleri, postmodern bir tavırla geçmişten gelen bu birikimi, teknoloji ile yeniden yorumlayarak, yeni kimlik tanımları geliştirmektedirler. Bu çalışmada, kültürel geçmişe sahip modifikasyon yöntemlerini teknoloji ile geliştirerek üretimlerde bulunan sanatçılar incelenecektir. Örnek gösterilen sanatçıların motivasyonları üzerinden, günümüz sanatının evrileceği yön konusunda fikir edinmek amaçlanmaktadır.

Robotlar ve makinalar tarihin farklı dönemlerinde yaygın olmamakla birlikte sanatın konusu olsalar da, 20. Yüzyıl ile birlikte sanat alanında
daha sık görülmeye başlamışlardır. Yapay zeka ve robotik teknolojilerin II. Dünya Savaşı döneminden itibaren gelişmesi ile birlikte ise insan
ve robotlar arasındaki ilişki farklı bir boyut kazanmıştır. İnsanlık tarihin başlangıcından bu yana sanatsal üretimlerinde teknolojinin sağladığı
imkanlardan faydalanmıştır. Belli bir noktada makinelerin kendileri de sanat eseri olarak sunulmuşlardır. Üretim motivasyonlarında düşünce,
bir insan olarak sanatçıdan çıktığı sürece, sonucun sanat olup olmadığı tartışmaya yer bırakmaz. Bununla birlikte çağdaş sanatın düşünce
biçimleri sanatın ne olup olmadığının tartışılmasının sanatsal üretime eş değer bulunduğu bir düşünce zemini açmıştır. Günümüzde ise
bu zeminde artık bir makinenin üretiminin sanat sayılıp sayılamayacağı sorusu gündeme gelmiştir. Koreli sanatçı Nam June Paik’in 1964
yılında tamamladığı K-456 isimli uzaktan kumandalı robotundan, 2019’da tamamlanan dünyanın ilk insansı robot sanatçısı Ai-Da’ya kadar
gerçekleşen denemeler bu tartışmalara katkı sağlamıştır. Özellikle transhümanizm, posthümanizm gibi akımlar ve siborg teknolojileri
gibi alanların ulaşmak istediği hedeflerin insan türünün sınırlarını bulanıklaştırdığı düşünülürse, gelecekte neyin sanat olup olmayacağı
sorusu daha fazla önem kazanacaktır. Metinde, sanatçının izleyici ve sanat eseri arasından çekilerek, izini silmeye çalıştığı üretimler ve
artık tamamen yapay zeka ürünü olan çalışmalar arasındaki örnekler değerlendirilecektir. Bu çalışmanın amacı öğrenebilen ve gelecekte
insan zekâsından bağımsız bir şekilde hareket edebilecek yapıların, sanat alanında insanın yerine geçmeyi denediği en bilindik örneklerin
ele alınmasıdır. Bu metin ile birlikte, yakın gelecekte gerçekleşmesi öngörülen sanatsal üretimlerin yönelimleri hakkında tartışmalara katkı
sağlamak hedeflenmektedir

İnsan zekâsı ile doğayı çözümler ve elde ettiği bilgiyi eklentilere dönüştürerek bedenine dâhil eder. Protez olarak adlandırılabilecek bu eklentiler ile birlikte, insan bedensel eksikliklerini tamamlarken sahip olmadığı yeni yetenekler kazanır. Bununla birlikte günümüzün egemen kültürel yapısı ile eksiklik kavramı da yeni boyutlar kazanmıştır. Bu gelişmeler sonucunda protez olarak tanımlanabilecek şeyler de oldukça çeşitlenmiştir. Bu ilerlemeler sanat tarihinde de karşılığını bulmuştur. Postmodern anlayışların tükenmeye başladığı noktada sanat ve protezler yan yana gelmiş, birçok sanatçı protezleri çalışmalarına dâhil etmiştir. Bu sanatçıların çalışmaları ile birlikte kimlik politikalarına yeni tartışma alanları açılırken, insan olmanın tanımı bile sorgulanmıştır. Bütün bu örneklerin ortak noktası insanın sürekli oluşum halinde olmasından kaynaklanan eksik bir varlık olması ve protezler ile tamamlanma ihtiyacı hissetmesidir. Bu eser metninin ikinci bölümünde protez kavramı ve eksiklik ilişkisi tartışılırken üçüncü bölümde protezi çalışmalarına konu alan sanatçılara değinilmiştir. Günümüzde Kapitalizm’in üretim ilişkileri tüketim kültürünü oluşturmuş ve bu kültür eksiklik ve tamamlanma kavramlarını dönüştürmüştür. Sanat ve sanatçı da bu dönüşümlerden muaf olamamıştır. Bu süreçte ifade biçimleri önem kazanırken kendisini ön plana çıkartarak var olabilen sanatçı için yeni yetenekler kazanma ihtiyacı doğmuştur. İfade biçimleri ile ilişkili olarak etkili beden dili kullanımı da güncel bir ihtiyaç olarak tanımlanabilir. Eser metninin beşinci bölümü ile birlikte bu konuya değinilmiş ve bu ihtiyacı görselleştiren çalışmalara yer verilmiştir.

İnsan zekâsı ile doğayı çözümler ve elde ettiği bilgiyi eklentilere dönüştürerek bedenine dâhil eder. Protez olarak adlandırılabilecek bu eklentiler ile birlikte, insan bedensel eksikliklerini tamamlarken sahip olmadığı yeni yetenekler kazanır. Bununla birlikte günümüzün egemen kültürel yapısı ile eksiklik kavramı da yeni boyutlar kazanmıştır. Bu gelişmeler sonucunda protez olarak tanımlanabilecek şeyler de oldukça çeşitlenmiştir. Bu ilerlemeler sanat tarihinde de karşılığını bulmuştur. Postmodern anlayışların tükenmeye başladığı noktada sanat ve protezler yan yana gelmiş, birçok sanatçı protezleri çalışmalarına dâhil etmiştir. Bu sanatçıların çalışmaları ile birlikte kimlik politikalarına yeni tartışma alanları açılırken, insan olmanın tanımı bile sorgulanmıştır. Bütün bu örneklerin ortak noktası insanın sürekli oluşum halinde olmasından kaynaklanan eksik bir varlık olması ve protezler ile tamamlanma ihtiyacı hissetmesidir. Bu eser metninin ikinci bölümünde protez kavramı ve eksikl...

İnsanlığın uçabilme rüyası İkaros Miti kadar eski bir rüyadır. İlkel insanlar tehlikelerle dolu bir dünyada kendilerini savunmasız hissetmişlerdir. İnsanlık doğadaki çaresizliğinden kaçmak için uçma durumunu çıkar yol olarak görmüş ve uçmayı idealleştirmiştir. İnsanoğlu bu yolda bilim aracılığıyla uçma engeli konusundaki problemleri çözmeye ve açıklamaya çalışmıştır. Bu eski ideale ulaşmak isteyen sanatçılarda bilim insanlarının bakış açısıyla doğayı incelemiş ve sanatsal üretimlerde bulunmuşlardır. Bu çalışmanın amacı ise insanoğlu için her zaman ulaşılması gereken bir hedef olmuş uçma tutkusunun sanatsal bakış açısı ile nasıl yorumlandığını irdelemektir. Bu metin, insanlığın uçabilme arzusunu üretimlerine konu edinmiş olan sanat tarihindeki örneklerden seçilmiş sanatçıların ve eserlerinin değerlendirilmesinden oluşmaktadır.

İnsanlığın uçabilme rüyası İkaros Miti kadar eski bir rüyadır. İlkel insanlar tehlikelerle dolu bir dünyada kendilerini savunmasız hissetmişlerdir. İnsanlık doğadaki çaresizliğinden kaçmak için uçma durumunu çıkar yol olarak görmüş ve uçmayı idealleştirmiştir. İnsanoğlu bu yolda bilim aracılığıyla uçma engeli konusundaki problemleri çözmeye ve açıklamaya çalışmıştır. Bu eski ideale ulaşmak isteyen sanatçılarda bilim insanlarının bakış açısıyla doğayı incelemiş ve sanatsal üretimlerde bulunmuşlardır. Bu çalışmanın amacı ise insanoğlu için her zaman ulaşılması gereken bir hedef olmuş uçma tutkusunun sanatsal bakış açısı ile nasıl yorumlandığını irdelemektir. Bu metin, insanlığın uçabilme arzusunu üretimlerine konu edinmiş olan sanat tarihindeki örneklerden seçilmiş sanatçıların ve eserlerinin değerlendirilmesinden oluşmaktadır.

Reaction through art, observed among the 20th century artistic movements, can result in artistic works in which
animals are made the object of violence. The objections caused by these works sometimes make people question
what art is and its value, and sometimes result in legal interventions. It is the forms of expression in contemporary
art where idea gets ahead of physical production. In such an atmosphere, 'philosophy of art activities that question
what art is' have become almost equivalent to artistic production. However, the controversial works make the
concepts of ethics, law or public influence determine what art can or cannot be. In the background of all these
developments, advances in the field of biology blurred the boundaries between animals and humans. After such
developments, through which the anthropocentric thought system has lost its power, the position of animals in
the system will also change. The reappraisal of animals will fundamentally affect the behavior of the human
species towards them, undoubtedly. In such a system where the determinants of the concept of ethics are
redefined, objectification of animals will not be ethical as before. In this regard, art can no longer be separated
from other fields. When the determinant of the boundaries of art is a non-art field, the discussions within the field
lose their meaning. This study aims to investigate the limits of contemporary art by examining the reactions to
the selected examples of artists whose ways of including animals in their productions are criticized.

Primitive people tried to find a meaning for natural events through causal relations with their limited knowledge. One example is mythological monsters, which are actually the different aspects of nature in forms. All these monsters are products of the Mother Goddess as a woman, and they are visualized versions of uncanny and dangerous side of nature. One of these monsters, with a lion ahead, a goat body, and a snake tail in Greek Mythology, is called Chimera. Later, these multi-identity monster, whose parts also mean something on their own, became a symbol and a source of reference for different fields such as biology, psychology and art. Chimerism, i.e. the coexistence of different identities in one body, has gained a scientific basis, especially in biology through the advancement of gene technology. Finding different gene codes in the same body has proven that there are real chimeras, including humans, in nature. The fact that human, animal and plant genes can exist in one body has led to many ethical debates. Art opens a discussion space for the redefinition of such ethical boundaries today. In this study, the counterparts of creatures called Chimera in the history of contemporary art will be discussed

Animal figures have been a subject of art for ages. However, dinosaurs, which are extinct animals, were included in art history relatively recently. The first fossils were discovered in the early 1800s in England, sparking increased interest in these creatures. Dinosaurs were introduced to art history through sculpture, with sculptures installed in public parks to depict their appearance. As a result, the image of dinosaurs was created through the art of sculpture and painting. This intersection of science and art has once again emphasized the importance of sculpture. The concept of dinosaurs permeates various aspects of our lives, from playgrounds to the film industry. This study endeavors to elucidate a topic that often eludes attention yet persists within the realm of sculpture art. Through this endeavor, the aim is to augment the scholarly discourse within the field.

Primitive people tried to find a meaning for natural events through causal relations with their limited knowledge. One example is mythological monsters, which are actually the different aspects of nature in forms. All these monsters are products of the Mother Goddess as a woman, and they are visualized versions of uncanny and dangerous side of nature. One of these monsters, with a lion ahead, a goat body, and a snake tail in Greek Mythology, is called Chimera. Later, these multi-identity monster, whose parts also mean something on their own, became a symbol and a source of reference for different fields such as biology, psychology and art. Chimerism, i.e. the coexistence of different identities in one body, has gained a scientific basis, especially in biology through the advancement of gene technology. Finding different gene codes in the same body has proven that there are real chimeras, including humans, in nature. The fact that human, animal and plant genes can exist in one body has led to many ethical debates. Art opens a discussion space for the redefinition of such ethical boundaries today. In this study, the counterparts of creatures called Chimera in the history of contemporary art will be discussed Keywords: Chimera, mythology, chimerism, contemporary art ÖZ Mitler, ilk çağdaki insanların bilimsel bilginin yoksunluğunda, kendilerini çevreleyen doğayı anlamaya yönelik cevap arayışlarının sonuçlarıdır. İlkel insanlar kendi sınırlı bilgileriyle, nedensellik ilişkileri kurarak doğa olaylarına bir anlam bulmaya çalışmışlardır. Doğanın farklı yönlerinin biçim kazanmış halleri olan mitolojik canavarlarda bu duruma örnek gösterilebilir. Bütün bu canavarların hepsi bir kadın olarak Ana Tanrıça'nın ürünleridir ve doğanın tekinsiz ve tehlikeli halinin görsellik kazanmış halleridir. Bu canavarlardan birisi olan Yunan Mitolojisindeki aslan kafalı, keçi gövdeli ve yılan kuyruklu canavar, Kimeria olarak adlandırılmıştır. Daha sonra, parçaları tek başlarına da bir anlam ifade eden bu çok kimlikli canavar bir sembole dönüşmüş ve biyoloji, psikoloji ve sanat gibi farklı alanlar için başvuru kaynağı haline gelmiştir. Bir beden içerisinde farklı kimliklerin bir arada var olabilmesi anlamına gelen kimerizim özellikle biyoloji alanında gen teknolojisinin ilerlemesiyle birlikte bilimsel bir taban kazanmıştır. Aynı bedende farklı gen kodlarına rastlanılması doğada da insan dahil gerçek kimeriaların var olduğunu kanıtlamıştır. İnsan, hayvan ve bitki genlerinin bir beden de var olabildiği örneklerin ortaya çıkması birçok etik tartışamaya yol açmıştır. Sanat yakın gelecekte daha sıkılıkla karşılaşılacak bu örnekler için günümüzde etik sınırların yeniden belirlemesine yönelik bir tartışma alanı açmaktadır. Bu çalışmada, Kimeria olarak adlandırılan, yaratıkların çağdaş sanat tarihindeki karşılıklarına değinilecektir.