TİCARET SİCİLİ

1
 Ticaret Sicili Örgütü
• TTK md 24.1’e göre ticaret ve sanayi odası veya sadece ticaret
odası bulunan yerlerde ticaret sicili memurluğu kurulur.
• Oda olmayan veya yeterli teşkilatı bulunmayan odaların bulunduğu
yerlerde, ticaret sicili işleri, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca
belirlenecek bir odadaki ticaret sicili müdürlüğü tarafından yürütülür.
• TTK m. 24.2: Ticaret sicili kayıtlarının elektronik ortamda
tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Kanunun 26. maddesine göre
çıkarılacak yönetmelikte gösterilir. Bu kayıtlar ile tescil ve ilan
edilmesi gereken içeriklerin düzenli olarak depolandığı ve elektronik
ortamda sunulabilen merkezi ortak veri tabanı Bakanlık ve TOBB
nezdinde oluşturulur.
• TTK m. 26’ya dayalı olarak hazırlanan Ticaret Sicili Yönetmeliği
(TSY) 27.1.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2
 YÖNETİM

TTK m. 25.1:Ticaret sicili ticaret sicili müdürü tarafından

yönetilir. Ticaret sicili müdürü, yönetmelikte belirlenen
nitelikleri haiz kişiler arasından oda meclisi tarafından
Bakanlığın uygun görüşü alınarak atanır. İş hacmine göre
yeteri kadar yardımcı atanır.
(2) Ticaret sicilinin tutulmasından doğan bütün zararlardan
Devlet ve ilgili oda müteselsilen sorumludur. Devlet ve ilgili
oda zararın doğmasında kusuru bulunanlara rücu eder…
(3) Bakanlık, ticaret sicili müdürlüklerinin faaliyetlerini her
zaman denetlemeye ve gerekli önlemleri almaya yetkilidir.

3
 SİCİL İŞLEMLERİ

• Tescil: Bir vakıanın sicile geçirilmesi

• Tadil: Sicil kaydının değiştirilmesi ve düzeltilmesi
• Terkin: Sicile geçirilmiş bir vakıanın ortadan kalkması
veya sona ermesi nedeniyle ilgili kaydın silinmesi

4
 SİCİL İŞLEMLERİ

• Tescil işlemi kural olarak talep üzerine yapılır (TTK m.

27.1). İstisnaen resen işlem yapılabilir. Örn. Merkez
kaydının silinmesi üzerine şubenin kaydının silinmesi
(TSY m. 125.1.a); iflasın açılması, kaldırılması,
kapanması (TSY m. 136.2).
• Tescil talebi yazılı şekilde vaya elektronik ortamda yapılır
(TTK m. 28.1; TSY m. 23.1).
• Tescili talep etme süresi kural olarak on beş gündür
(TTK m. 30).

5
 Sicil Memurunun İnceleme Yetkisi

Sicil memuru, kendisine yapılan talebi üç açıdan inceler:

• Kanuna uygunluk (TTK md. 32.1).
• Gerçeğe uygunluk (TTK md. 32.3).
• Kamu düzenine aykırı olup olmama (TTK md. 32.3).

6
 Sicil Memurunun Kararlarına Karşı
İtiraz
TTK md. 34: Sicil memurunun kararlarına karşı, sicilin
bulunduğu yerde ticari davalara bakmakla görevli asliye
hukuk mahkemesine itiraz edilebilir.

7
 İLAN

TTK m. 35 (3): Tescil olunan hususlar kanun veya kanunun

26. maddesine göre çıkarılan yönetmelikte aksine bir
hüküm yoksa ilan olunur.
(4) İlan Türkiye genelinde sicil kayıtlarının ilanına özgü
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile yapılır.

8
 TESCİLİN ETKİSİ

• Kurucu etki: Tescil belli bir hukuki durumu

ortaya çıkarır.
Örn: Ticaret şirketlerinin tüzel kişilik kazanması.
• Bildirici etki: Tescil sadece bir hakkın veya
hukuki durumun doğmuş olduğunu bildirir.
Örn: Gerçek kişi tacir sıfatının kazanılması.

9
 Ticaret Sicilinin Üçüncü Kişiler Hakkındaki
Etkisi
• Ticaret sicili kayıtları, nerede bulunursa bulunsun, üçüncü
şahıslar hakkında kaydın Ticaret sicili gazetesinde ilan
edildiği, ilanın tamamı aynı nüshada yayımlanmamışsa son
kısmın yayımlandığı günü izleyen iş gününden itibaren
hüküm ifade eder (TTK m. 36.1).
• Üçüncü kişilerin kendilerine karşı sonuç doğurmaya
başlayan sicil kayıtlarını bilmediklerine ilişkin iddiaları
dinlenmez (TTK m. 36.3).
• Tescili zorunlu olduğu halde tescil edilmemiş veya tescil
edilip de ilanı zorunlu iken ilan olunmamış bir husus, ancak
bunu bildikleri veya bilmeleri gerektiği ispat edildiği takdirde,
üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilir (TTK m. 36.4).

10
 Görünüşe Güven

TTK m. 37
Tescil kaydı ile ilan edilen durum arasında aykırılık
bulunması halinde, tescil edilmiş olan gerçek
durumu bildikleri ispat edilmediği sürece, üçüncü
kişilerin ilan edilen duruma güvenleri korunur.

11
TİCARET UNVANI
ve
İŞLETME ADI

12
 Ticaret Unvanı
Tanım:
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullandığı addır
(TTK m. 39.1).

Fonksiyonu:
Tacirin şahsını gösterir ve taciri diğer tacirlerden
ayırmaya yarar.

13
Ticaret Unvanı Kullanma Zorunluluğu
TTK m. 39- (1) Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri, ticaret
unvanıyla yapmak ve işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri bu
unvan altında imzalamak zorundadır.
(2) Tescil edilen ticaret unvanı, ticari işletmenin görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılır. Tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği
ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı
belgelerde tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi ile
tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen
internet sitesinin adresi de gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır. Bu sitede ayrıca, anonim şirketlerde yönetim
kurulu başkan ve üyelerinin adlarıve soyadlarıile taahhüt edilen ve
ödenen sermaye miktarı, limited şirketlerde müdürlerin adlarıve
soyadlarıile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, sermayesi
paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticilerin adlarıve
soyadlarıile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarıyayımlanır.
14
Ticaret Unvanının Tescili
TTK m. 40- (1) Her tacir, ticari işletmenin açıldığı
günden itibaren onbeş gün içinde, ticari işletmesini ve
seçtiği ticaret unvanını, işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilan ettirir.
(2) Her tacir kullanacağı ticaret unvanını ve bunun altına
atacağı imzayı notere onaylattırdıktan sonra sicil
müdürlüğüne verir. Tacir tüzel kişi ise, unvanla birlikte
onun adına imzaya yetkili kimselerin imzaları da notere
onaylattırılarak sicil müdürlüğüne verilir.

15
 Ticaret Unvanının Şekli
1. Gerçek kişiler
TTK m. 41- (1) Gerçek kişi olan tacirin ticaret unvanı 46 ncı maddeye
uygun olarak yapabileceği ekler ile kısaltılmadan yazılacak adı ve
soyadından oluşur.
2. Tüzel kişiler
a) Kollektif ve komandit şirketler
TTK m. 42- (1) Kollektif şirketin ticaret unvanı, bütün ortakların veya
ortaklardan en az birinin adı ve soyadıyla şirketi ve türünü gösterecek
bir ibareyi içerir.
(2) Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin ticaret
unvanı, komandite ortaklardan en az birinin adı ve soyadıyla şirketi ve
türünü gösterecek bir ibareyi içerir. Bu şirketlerin ticaret unvanlarında
komanditer ortakların adları ve soyadları veya ticaret unvanları
bulunamaz.

16
 Ticaret Unvanının Şekli
b) Anonim, limited ve kooperatif şirketler
TTK m. 43- (1) Anonim, limited ve kooperatif şirketler, işletme konusu
gösterilmek ve 46 ncı madde hükmü saklı kalmak şartıyla, ticaret unvanlarını
serbestçe seçebilirler.
(2) Ticaret unvanlarında, “anonim şirket”, “limited şirket” ve “kooperatif”
kelimelerinin bulunması şarttır. Bu şirketlerin ticaret unvanında, gerçek bir
kişinin adı veya soyadı yer aldığı takdirde, şirket türünü gösteren ibareler, baş
harflerle veya başka bir şekilde kısaltma yapılarak yazılamaz.
c) Tacir sayılan diğer tüzel kişiler ve donatma iştiraki
TTK m. 44- (1) Ticari işletmeye sahip olan dernek, vakıf ve diğer tüzel kişilerin
ticaret unvanları, adlarıdır.
(2) Donatma iştirakinin ticaret unvanı, ortak donatanlardan en az birinin adı ve
soyadını veya deniz ticaretinde kullanılan geminin adını içerir. Soyadları ve
gemi adı kısaltılamaz. Ticaret unvanında ayrıca donatma iştirakini gösterecek
bir ibare de bulunur.

17
 Ticaret Unvanının Devamı
TTK m. 47- (1) Ticari işletme sahibinin veya bir ortağın ticaret
unvanında yer alan adı kanunen değişir veya yetkili makamlar
tarafından değiştirilirse unvan olduğu gibi kalabilir.
(2) Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu
gibi kalabilir. Bu şirketlerden birinin ticaret unvanına adı dâhil olan
bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine geçerek şirketin
devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu hususta
izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak
şartıyla şirket unvanında kalabilir.

18
 Ticaret Unvanının Devri

TTK m. 49
(1) Ticaret unvanı işletmeden ayrı olarak başkasına
devredilemez.
(2) Bir işletmenin devri, aksi açıkça kabul edilmiş
olmadıkça, unvanın da devri sonucunu doğurur. Devir
hâlinde devralan, unvanı aynen kullanma hakkına sahiptir.

19
 Ticaret Unvanının Korunması
TTK m. 50- (1) Usulen tescil ve ilan edilmiş olan ticaret unvanını
kullanma hakkı sadece sahibine aittir.
TTK m. 52- (1) Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir
başkası tarafından kullanılması hâlinde hak sahibi, bunun tespitini,
yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse
kanuna uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün
sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, gereğinde
araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına
göre maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak
mahkeme, tecavüz sonucunda mütecavizin elde etmesi mümkün
görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.
(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine
hüküm verilen kimseye ait olmak üzere, kararın gazete ile
yayımlanmasına da karar verebilir.

20
 İşletme Adı

TTK m. 53 (1) İşletme sahibi ile ilgili olmaksızın

doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adların da
sahipleri tarafından tescil ettirilmesi gerekir.
Tescil edilen işletme adları hakkında da 38, 45, 47, 50,
51 ve 52 nci maddeler uygulanır.

21