MODYUL 6: KARAPATAN

AT TUNGKULIN
 PAGTUKLAS SA DATING KAALAMAN

 GAWAIN : TAO PO!

Narito ang larawan ng isang tao. Sa
bahagi ng katawan tulad ng ulo, mata,
bibig, kamay, paa, at iba pa, lagyan ng
tungkuling nararapat mong gawin sa
pamilya, paaralan, barangay/pamayanan o
lipunan/bansa.
PAGPAPALALIM
KARAPATAN AT
TUNGKULIN
 Ayon kay Dr. Manuel Dy, ang pagkatao ng isang
tao ay ang pagiging sino ng tao, paglikha ng
bukod-tanging sarili
 Ang sarili ay binubuo ng iba’t-ibang kamalayan:

kamalayang mag-isip, kamalayang makiramdam,

kumilos, kamalayang magwika
 HALAGA ng TAO ang magbibigkis sa lahat ng

kamalayang nabanggit
 Ang HALAGA ng TAO ay nasa kanyang
dignidad bilang isang nilikha
 Bilang tao siya ay may angking

karapatan
 Ang simulain o ugat ng karapatang

pantao ay makikita sa dignidad na taglay

ng bawat tao
KARAPATANG PANTAO
 mga prinsipyong gumagabay sa pananaw ng tao
tungkol sa pagtrato ng kaniyang kapuwa, at sa
dignidad niya bilang tao
 Universal Declaration of Human Rights – itinatag

noong Disyembre 10, 1948 sa pagpapatibay ng

United Nation General Assembly
 Ang mga pinuno ng bawat bansa ay nagbigay

kasiguraduhan sa karapatang pantao ng bawat isa

saan mang dako ng daigdig
 Ang deklarasyong ito ay naglalayong
mapaigting sa pamamagitan ng
edukasyon ang karapatan at kalayaan ng
bawat nilalang. Narito ang mga
nakapaloob sa Pandaigdig na
Pagpapahayag ng mga Karapatan ng
Tao ng mga Nagkakaisang Bansa
(Universal Declaration of Human Rights)
ARTIKULO 1

Ang lahat ng tao'y isinilang na malaya

at pantay-pantay sa karangalan at mga
karapatan. Sila'y pinagkalooban ng
katwiran at budhi at dapat
magpalagayan ang isa't isa sa diwa ng
pagkakapatiran
ARTUKULO 2
 Ang bawat tao'y karapat-dapat sa lahat ng karapatan at
kalayaang nakalahad sa Pahayag na ito, nang walang ano
mang uri ng pagtatangi, gaya ng lahi, kulay, kasarian, wika,
relihiyon, kuro-kurong pampulitika o iba pa, pinagmulang
bansa o lipunan, ari-arian, kapanganakan o iba pang
katayuan.
 Bukod dito, walang pagtatanging gagawin batay sa
katayuang pampulitika, hurisdiksiyunal o pandaigdig na
kalagayan ng bansa o teritoryong kinabibilangan ng isang
tao, maging ito ay nagsasarili, itinitiwala, di-
nakapamamahala sa sarili o nasa ilalim ng ano mang
katakdaan ng soberanya
ARTIKULO 3
 Ang bawat tao ay may karapatan sa
buhay, kalayaan, at kapanatagan ng
sarili
ARTIKULO 4

Walang sinumang aalipinin o



bubusabusin; ipinagbabawala ang

anumang anyo ng pang-aalipin at
ang pangangalakal ng alipin
ARTIKULO 5

 Walang sino mang pahihirapan o

lalapatan ng malupit,di-makatao o
nakalalait na pakikitungo sa parusa.
ARTIKULO 6
 Ang bawat tao'y may karapatang
kilalanin saan mang dako bilang isang
tao sa harap ng batas
ARTIKULO 7
 Ang lahat ay pantay-pantay sa harap ng
batas at may karapatan sa walang
pagtatangi ng pangangalaga ng batas.
Ang lahat ay may karapatan sa pantay
na pangangalaga laban sa ano mang
pagtatangi-tanging nalalabag sa
Pahayag na ito at laban sa ano mang
pagbubuyo sa gayong pagtatangi-tangi.
ARTIKULO 8
 Ang bawat tao'y may karapatan sa
mabisang lunas ng karampatang mga
hukumang pambansa tungkol sa mga
gawang lumalabag sa pangunahing mga
karapatan na ipinagkaloob sa kanya ng
saligang batas o ng batas
ARTIKULO 9

 Walang sino mang ipaiilalim sa di-

makatwirang pagdakip, pagpigil o
pagpapatapon
ARTIKULO 10
 Ang bawat tao'y may karapatan sa ganap na
pagkakapantay-pantay, sa isang
makatarungan at hayag na paglilitis ng isang
hukumang malaya at walang kinikilingan, sa
pagpapasiya ng kanyang mga karapatan at
panangutan at sa ano mang paratang na
kriminal laban sa kanya
ARTIKULO 11
 Ang bawat taong pinararatangan ng
pagkakasalang pinarurusahan ay may
karapatang ituring na walang-sala
hanggang di-napatutunayang nagkasala
alinsunod sa batas sa isang hayag na
paglilitis na ipinagkaroon niya ng lahat ng
garantiyang kailangan sa kanyang
pagtatanggol.
ARTIKULO 12
 Walang taong isasailalim sa di-makatwirang
panghihimasok sa kanyang pananahimik,
pamilya, o tahanan ni sa pakikipagsulatang ni
sa tuligsa sa kanyang karangalan at mabuting
pangalan. Ang bawat tao ay may karapatan
sa pangangalaga sa batas laban sa gayong
panghihimasok o pagtuligsa
ARTIKULO 13
Ang bawat tao'y may karapatan sa
kalayaan ng pagkilos at paninirahan sa
loob ng mga hanggahan ng bawat
estado.
 Ang bawat tao'y may karapatang umalis

sa alin mang bansa, pati na sa kanyang

sarili, at bumalik sa kanyang bansa.
ARTIKULO 14
Ang bawat tao'y may karapatang
humanap at magtamasa sa ibang bansa ng
pagpapakupkop laban sa pag-uusig.
 Ang karapatang ito'y hindi mahihingi sa

mga pag-uusig na tunay na nagbubuhat

sa mga pagkakasalang di-pampulitika o
sa mga gawang nasasalungat sa mga
layunin at simulain ng mga Bansang
Nagkakaisa.
ARTIKULO 15
 Ang bawat tao'y may karapatan sa isang
pagkamamamayan.
 Walang sino mang aalisan ng kanyang

pagkamamamayan ng walang katwiran

ni pagkakaitan ng karapatang magpalit
ng kanyang pagkamamamayan.
ARTIKULO 16
 Ang mga lalaki't babaeng may sapat na gulang ay may
karapatang mag-asawa at magpamilya nang walang
ano mang pagtatakda dahil sa lahi, bansang
kinabibilangan o relihiyon. Nararapat sila sa pantay-
pantay na karapatan sa pag-aasawa, sa panahong may
asawa at pagpapawalang bisa nito.
 Ang pag-aasawa'y papasukan lamang sa pamamagitan
ng malaya at lubos na pagsang-ayon ng mga
nagbabalak magkapangasawahan.
 Ang pamilya ay likas at pangunahing pangkat sa
sangay ng lipunan at karapat-dapat sa pangangalaga ng
lipunan at ng Estado.
ARTIKULO 17
 Ang bawat tao ay may karapatang mag-angkin ng
mga ari-arian nang mag-isa gayon din na kasama
ang iba
 Walang sinong aalisan ng kanyang ari-arian na
walang katwiran
ARTIKULO 18
 Ang bawat tao ay may kalayaan sa pag-iisip,
budhi, relihiyon; kasama sa karapatang ito
ang kalayaan sa pagpapalit ng kanyang
relihiyon o paniniwala maging nag-iisa o
kasama ang iba sa pamayanan upang
ipakilala ang kanyang relihiyon o paniniwala
sa pagtuturo, pagsasagawa, pagsamba, at
pagtalima
ARTIKULO 19
 Ang bawat tao'y may karapatan sa kalayaan ng
pagkukuro at pagpapahayag; kasama ng karapatang
ito ang kalayaan at kuru-kuro nang walang
panghihimasok at humanap, tumanggap at
magbigay ng impormasyon at kaisipan sa
pamamagitan ng alin mang paraan ng pagkakalat at
walang pagsasaalang-alang ng mga hanggahan
ARTIKULO 20

 Ang bawat tao'y may karapatan sa

kalayaan sa mapayapang
pagpupulong at pagsasamahan.
 Walang sino mang pipiliting sumapi

sa isang kapisanan.
ARTIKULO 21
 Ang bawat tao'y may karapatang makilahok sa
pamahalaan ng kanyang bansa, sa tuwiran o sa
pamamagitan ng mga kinatawang malayang pinili.
 Ang bawat tao'y may karapatan sa pantay na pagpasok
sa paglilingkod pambayan ng kanyang bansa.
 Ang kalooban ng bayan ang magiging saligan ng
kapangyarihan ng pamahalaan; ang kaloobang ito'y
ipahahayag sa tunay na mga halalan sa pana-panahon
sa pamamagitan ng pangkalahatan at pantay-pantay na
paghahalal at idaraos sa pamamagitan ng lihim na balota
o sa katumbas na pamamaraan ng malayang pagboto.
ARTIKULO 22
 Ang bawat tao, bilang kasapi ng lipunan, ay may
karapatan sa kapanatagang panlipunan at nararapat na
makinabang sa pamamagitan ng pambansang
pagsisikap at pakikipagtulungang pandaigdig at
alinsunod sa pagkakabuo at mga mapagkukunan ng
bawat Estado, sa mga karapatang pangkabuhayan,
panlipunan at pangkalinangan na lubhang kailangan
para sa kanyang karangalan at sa malayang
pagpapaunlad ng kanyang pagkata
ARTIKULO 23
 Ang bawat tao'y may karapatan sa
paggawa, sa malayang pagpili ng
mapapasukang hanapbuhay, sa
makatarungan at kanais-nais na mga
kalagayan sa paggawa at sa
pangangalaga laban sa kawalang
mapapasukang hanapbuhay
ARTIKULO 24

 Ang bawat tao'y may karapatan sa

pamamahinga at paglilibang, kasama
ang mga makatwirang pagtatakda ng
mga oras ng paggawa at may sahod
sa mga pana-panahong pista opisyal
ARTIKULO 25
 Ang bawat tao'y may karapatan sa isang
pamantayan ng pamumuhay na sapat para sa
kalusugan at kagalingan ng kanyang sarili at ng
kanyang pamilya, kasama na ang pagkain,
pananamit, paninirahan at pagpapagamot at
kinakailangang mga paglilingkod panlipunan, at ng
karapatan sa kapanatagan sa panahong walang
gawain, pagkakasakit, pagkabalda, pagkabalo,
katandaan at iba pang kakapusan sa ikabubuhay
sa mga di-maiiwasang pangyayari.
 2. Ang pagkain at pagkabata ay nararapat sa tanging
kalinga at tulong. Ang lahat ng bata, maging anak na
lehitimo o di-lehitimo, ay magtatamasa ng gayon ding
pangangalagang panlipunan. ng bawat tao'y may
karapatan sa isang pamantayan ng pamumuhay na sapat
para sa kalusugan at kagalingan ng kanyang sarili at ng
kanyang pamilya, kasama na ang pagkain, pananamit,
paninirahan at pagpapagamot at kinakailangang mga
paglilingkod panlipunan, at ng karapatan sa kapanatagan
sa panahong walang gawain, pagkakasakit, pagkabalda,
pagkabalo, katandaan at iba pang kakapusan sa
ikabubuhay sa mga di-maiiwasang pangyayari
ARTIKULO 26
 Ang bawat tao'y may karapatan sa edukasyon. Ang
edukasyon ay walang bayad, doon man lamang sa
elementarya at pangunahing antas. Ang
edukasyong elementarya ay magiging sapilitan.
Ang edukasyong teknikal at propesyonal ay
gagawing maabot ng lahat at ang lalong mataas na
edukasyon ay ipagkakaloob nang pantay-pantay sa
lahat batay sa pagiging karapat-dapat.
 .
 Ang edukasyon ay itutungo sa ganap na
pagpapaunlad ng pagkatao at sa pagpapalakas ng
paggalang sa mga karapatan ng tao at mga
pangunahing kalayaan. Itataguyod nito ang
pagkakaunawaan, pagbibigayan, at pagkakaibigan ng
lahat ng bansa, mga pangkat na panlahi o
panrelihiyon, at palawakin ang mga gawain ng mga
Bansang Nagkakaisa sa ikapapanatili ng kapayapaan.
 . Ang mga magulang ay may pangunahing karapatang
pumili ng uri ng edukasyong ipagkaloob sa kanilang
mga anak
ARTIKULO 27
 Ang bawat tao ay may karapatang
lumahok sa buhay pangkalinangan ng
pamayanan upang tamasahin ang mga
sining at makihati sa kaunlaran sa
siyensiya at mga pakinabang dito
ARTIKULO 28
 Ang bawat btao ay maya karapatan sa
kaayusang panlipunan at pandaigdig na
mga karapatan at mga kalayaang
itinakda ng mga Pahayag na ito ay
ganap na maisakatuparan
ARTIKULO 29
 Ang bawat tao'y may mga tungkulin sa pamayanan sa ikaaari
lamang ng malaya at ganap na pagkaunlad ng kanyang
pagkatao.
 2. Sa paggamit ng kanyang mga karapatan at mga kalayaan,

ang bawat tao'y masasaklaw lamang ng mga katakdaan gaya ng

ipinapasya ng batas ng tanging sa layunin lamang ng pagtatamo
ng kaukulang pagkilala at paggalang sa mga karapatan at mga
kalayaan ng iba at sa pagtugon sa makatarungang kahilingan ng
moralidad, kaayusang pambayan at ng pangkalahatang
kagalingan sa isang demokratikong lipunan.
 3. Ang mga karapatan at kalayaang ito ay hindi magagamit sa

ano mang pangyayari nang nasasalungat sa mga layunin at mga

simulain ng Mga Bansang Nagkakaisa.
ARTIKULO 30
 Walang bagay sa Pahayag na ito na
mapapakahulugan ang nagbibigay sa
alin mang Estado, pangkat o tao ng ano
mang karapatang gumawa ng ano mang
kilusan o magsagawa ng ano mang
hakbang na naglalayong sirain ang
nakalahad dit
 POPE JOHN XXIII - encyclical na Peace
on Earth
 - ipinaabot niya na may labingdalawang

karapatang pantao na nakabatay sa

pagiging likas na tao at pag-unawa sa
buhay ng tao na nag-uugat sa mga Banal
na Nilalang.
Juan Pablo II
 The Hundredth Years
 Ipinahayag niya na ang karapatang

mabuhay ay siyang saligan upang

maisakatuparan ang iba pang
karapatang pantao.
KARAPATAN
 Tumutukoy sa kung ano ang nararapat o dapat sa
isang nilalang
 HUSTISYA – tawag kung ang karamihan ay
nakakatanggap ng kung ano ang dapat para sa
kanya