TOPIK 6

PENTAKSIRAN BERASASKAN
SEKOLAH (PBS)
Kuliah Tidak Segerak Minggu 5 (23-9-2020)
6. Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS)
• Elemen PBS
• Pentaksiran Bilik Darjah (PBD)
- Konsep PBD
- Tujuan PBD
- Ciri-ciri utama PBD
- Aspek yang ditafsir
▶ PBS dilaksanakan mulai Tahun 1 pada 2011 dan penambahbaikan UPSR pada 2016,
mulai Tingkatan 1 pada 2012 dan penambahbaikan PMR pada 2014.
▶ PBS merupakan transformasi daripada sistem yang menumpukan kepada ujian
pencapaian dan peperiksaan (berorientasi peperiksaan)kepada sistem yang lebih holistik.
Tujuannya ialah untuk menyediakan satu set indikator untuk menilai potensi
murid dan kesediaan untuk belajar, selain menguji penguasaan dan pencapaian. 
▶ PBS merupakan satu bentuk pentaksiran yang bersifat holistik iaitu menilai aspek
kognitif (intelek), afektif (emosi dan rohani) dan psikomotor (jasmani) selaras dengan
Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR).
PBS mentaksir bidang akademik dan bukan akademik.

KONSEP ASAS DAN TUJUAN

▶ PBS merupakan satu bentuk pentaksiran yang dilaksanakan di sekolah secara
terancang mengikut prosedur yang ditetapkan oleh Lembaga Peperiksaan. PBS
dikendalikan oleh pihak sekolah dan pentaksirannya dilaksanakan oleh guru-guru mata
pelajaran secara berterusan dalam proses pengajaran dan pembelajaran.
▶ Komponen PBS terdiri daripada Pentaksiran Sekolah, Pentaksiran Pusat, Pentaksiran
Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum, dan Pentaksiran Psikometrik.
▶ Konsep PBS bukanlah sesuatu yang baru, kerana pentaksiran inilah yang selama ini
dilaksanakan oleh guru di sekolah (kerja rumah, projek, kuiz, soal-jawab dan lain-
lain). PBS yang dicadangkan ini merupakan penambahbaikan kepada PBS yang telah
sedia dilaksana dengan memperkenalkan pentaksiran merujuk standard dan aplikasi
Sistem Pengurusan PBS (SPPBS) untuk membantu guru merekod pencapaian murid
secara berterusan.
KERANGKA

4
▶ Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) merupakan pentaksiran holistik yang
terdiri daripada dua kategori iaitu akademik dan bukan akademik.
▶ Kategori akademik terdiri daripada dua komponen iaitu Pentaksiran Pusat (PP)
dan Pentaksiran Sekolah (PS).
▶ Kategori bukan akademik terdiri daripada dua komponen lagi iaitu Pentaksiran
Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum (PAJSK) dan Pentaksiran Psikometrik
(PPsi) seperti dinyatakan dalam Surat Siaran Lembaga Peperiksaan Bil. 3 Tahun
2011: Pemakluman Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) di Sekolah Rendah
dan Menengah Rendah (KP.LP.003.07.14.05(1)) bertarikh 29 Julai 2011.

PERBEZAAN PBS, PS DAN PBD

▶ Pentaksiran Sekolah telah dikenali sebagai Pentaksiran Bilik Darjah
(PBD) mulai hujung tahun 2016.
▶ PBD mengekalkan semua konsep Pentaksiran Sekolah dan
melibatkan penentuan tahap penguasaan murid dalam setiap mata
pelajaran.
▶ Tahap penguasaan ini dinyatakan dalam Standard Prestasi seperti
terdapat dalam Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran
(DSKP) semua mata pelajaran.
LATAR BELAKANG
PBD
Pendidikan Berorientasikan
Perkembangan
RUJUKAN ASAS
 APAKAH ITU PENTAKSIRAN?
Pentaksiran merupakan proses mengumpul, menganalisis
Pentaksiran merupakan proses mengumpul, menganalisis
danmembuat
dan membuatrefleksi
refleksiyang
yangberterusan
berterusanterhadap
terhadapbukti
bukti
pembelajarandalam
pembelajaran dalammembuat
membuatpertimbangan
pertimbanganyang
yang
konsistenkekearah
konsisten arahmenambah
menambahbaik baikpembelajaran
pembelajaranmurid
murid
danpengajaran
dan pengajaranguru.
guru.
Perbezaan antara pentaksiran dan penilaian?
Dimensi Pentaksiran Penilaian
Kandungan: Formatif Sumatif
Masa, Tujuan Berterusan bagi menambah Akhir tempoh masa,
Utama baik pembelajaran melihat kualiti
pencapaian

Orientasi: Berorientasikan proses: Berorientasikan produk:

Fokus kepada Bagaimana mempelajari Apa yang dipelajari
pengukuran
Dapatan Diagnostik: Penentuan Judgemental:
perkara yang memerlukan Gred Keseluruhan
improvement
 Pentaksiran Sekolah (PS)
kini dikenali sebagai
Pentaksiran Bilik Darjah
(PBD)
13
 Perkembangan Dokumen Kurikulum dan
Pentaksiran Bilik Darjah (PBD)
BPK
LP
(Perekodan PS secara offline mulai 2014)
(Perekodan PS secara Online)

2011 2014 2016 2017

DSK+DSP DSKP DSKP DSKP
Tahun 1 dan Bermula Tahun 4 PS dikenali KSSM Tingkatan 1
Tingkatan 1 (2012) sebagai PBD KSSR Tahun 1
(Semakan)

14
 TIGA JENIS PBD
“Pentaksiran Bilik Darjah (PBD) merupakan pentaksiran yang berterusan dalam sesi
pengajaran dan pembelajaran bagi mendapatkan maklumat tentang perkembangan,
kemajuan, kebolehan dan pencapaian murid.”

Formatif
Mentaksir perkembangan sebagai
pembelajaran As learn
i ng
For le
arning
Formatif
Mentaksir perkembangan untuk pembelajaran
Sumatif Of learni
ng
Mentaksir perkembangan tentang pembelajaran
(Di akhir unit pembelajaran,
penggal, bulan atau tahun)
15
 Pentaksiran Untuk Pentaksiran Sebagai Pentaksiran Tentang
Pembelajaran Pembelajaran Pembelajaran
Assessment for Learning Assessment as Learning Assessment of Learning

• Berlaku apabila murid • Untuk melihat pencapaian

• Pentaksiran yang adalah penilai mereka atau penguasaan murid
melibatkan guru sendiri. pada satu-satu masa yang
menggunakan bukti tentang • Murid memantau strategik, lazimnya di akhir
pengetahuan, pemahaman pembelajaran mereka sesuatu tempoh
dan kemahiran murid untuk sendiri, bertanya soalan dan pembelajaran. Pentaksiran
memaklumkan tentang menggunakan pelbagai ini membolehkan murid,
pengajaran mereka. strategi untuk menentukan guru, ibu bapa, dan pihak
apa yang mereka tahu dan sekolah mengetahui kualiti
• Formatif
boleh lakukan dan pembelajaran murid.
• Berterusan
bagaimana menggunakan • Kebiasaannya sumatif
pentaksiran untuk
pembelajaran baharu.
 OBJEKTIF PBD
Melalui PBD Guru Dapat
01 Mengesan pengetahuan sedia ada murid

Mengesan perkembangan murid secara

02 menyeluruh.
mengenal pasti kekuatan dan kelemahan
03 murid dalam pembelajaran dari
semasa ke semasa

04 Mengetahui keberkesanan pengajarannya.

Merancang, mengubah suai dan menambah baik

05 kaedah PdPc.
Mengambil tindakan susulan yang sesuai
06 dengan serta merta.
 OBJEKTIF PBD

Melalui PBD Murid Dapat

01 Mengesan perkembangan diri

Mengenal pasti kekuatan dan kelemahan

02 dalam pembelajaran

03 Meningkatkan pencapaian pembelajaran

 Ciri-ciri
01
PBD
02

03
 Ciri-ciri
04
PBD
05

06
 Ciri-ciri
07
PBD
08

09
 PELAKSANAAN PBD
PBD Dilaksanakan Dalam Semua Mata Pelajaran
Pentaksiran
Proses PdP
Kaedah dan instrumen
Aktiviti pembelajaran pentaksiran pelbagai
(menepati kurikulum • Kuiz
dan PA 21) • Projek Mudah
Tahap Penguasaan • Main Peranan
Tugasan individu atau • Bercerita
kumpulan, sumbang • Permainan
saran, debat, sketsa, TP 1 - TP 6
• Ujian bulanan
pembentangan multi • Merujuk standard • Penilaian kendiri
media, projek atau prestasi dinyatakan • Refleksi kendiri
aktiviti mengeksperimen dalam kurikulum • Penilaian rakan
• Menggunakan sebaya
pertimbangan
profesional untuk
menetapkan tahap
penguasaan murid
Aktiviti Pembelajaran

PA21
Aktiviti Pembelajaran Lain yang Boleh digunakan

https://qrgo.page.link/6GRki
▶ Pelbagai aspek boleh ditaksir melalui PBD yang meliputi
pelbagai kecerdasan serta perkembangan emosi dan
sahsiah murid.
▶ Aspek yang ditaksir ini termasuklah aspek nilai dan
kompetensi yang diperlukan dalam dunia hari ini, di
samping perkembangan kognitif, afektif dan psikomotor
seperti dinyatakan dalam DSKP setiap mata pelajaran.

ASPEK YANG DITAKSIR

Contoh aspek yang ditaksir:

▶ Pengetahuan ▶ Kemahiran amali

▶ Kemahiran berfikir ▶ Kemahiran kinestatik
▶ Kreativiti
▶ Kemahiran berbahasa
▶ Kesihatan dan
▶ Kemahiran mengira
▶ kecergasan
▶ Kemahiran belajar ▶ Amalan nilai murni
▶ Kemahiran bersosial ▶ Sikap
▶ Kemahiran manipulatif
Kaedah dan instrumen pentaksiran pelbagai

PENTAKSIRA
LISAN N BERTULIS

PEMERHATIAN
 Senarai semak:
PEMERHATI - perubahan Sikap
- Penambahbaikan

AN
Pemerhatian proses dan hasil kerja
murid seperti lukisan, buku skrap,
tingkahlaku/amalan
- tekal dalam Amali
- Penguasaan Kemahiran
kraf tangan dan kerja kursus manipulatif
membolehkan guru menilai sikap - Kemahiran bersosial
serta penguasaan sesuatu - Kemahiran belajar
kemahiran. - Kemahiran kinestetik
  - Kemahiran literasi komputer
Maklumat daripada pemerhatian - Kemahiran mereka cipta
boleh membantu guru Catatan
melengkapkan gambaran mengenai Rekod Anekdot
keputusan pentaksiran yang Rekod beterusan
diperoleh melalui kaedah lisan dan Gambar aktiviti
penulisan. Skala kadar
 LISA
Instrumen pentaksiran secara lisan
N Aktiviti:
Mendengar dan memberi Temu bual
respon secara lisan Perbahasan
boleh dipelbagaikan merangkumi Soal jawab Perbincangan
soalan dan aktiviti yang memerlukan Bacaan kuat Hafazan
respon murid dalam bentuk lisan. Bercerita Nyanyian
Syarahan Deklamasi sajak
Geraklaku/ body languangue/
tindakbalas Instrumen:
• Lisan antara murid dengan guru Senarai semak
• Lisan antara murid dengan murid Catatan
• Lisan antara murid dengan bahan Rekod Anekdot
pembelajaran Rekod beterusan
Video aktiviti
Skala kadar
 BERTU
Instrumen dalam pentaksiran secara LIS
Karangan
Laporan projek/ kerja kursus / folio
penulisan digunakan untuk mengesan
Latihan
kemahiran bahasa dan perkembangan
Ujian bertulis
intelek murid yang meliputi kemahiran
Huraian atau tafsiran peta, jadual, graf
seperti yang berikut:
atau carta
• Kemahiran menulis
Rekod Anekdot
• Menyusun idea
Refleksi
• Penggunaan tanda baca
Lembaran kerja (soalan Latihan)
• Perbendaharaan kata
Lembaran kerja bentuk jadual
• Mengaplikasi
• Mentafsir
• Menilai
Berikan satu contoh untuk setiap kaedah PBD yang
anda lakukan dalam bilik darjah:

Kaedah Instrumen
Aspek ditaksir Huraian ringkas
Pentaksaran pentaksiran
Pemerhatian
Lisan
Bertulis

LATIHAN KULIAH TIDAK SEGERAK