MATEMATYKA, LISTA 9

WYZNACZNIK MACIERZY, MACIERZ ODWROTNA

3 1 0 2 4
1 1 2 2
5 5 10 3 2 0 √12 2 1 ⎛1 −1 2 1 −2⎞
−2 0 4 −2
= 3 2 2 ; = 2 2 ; = √3 1 3 ; = = ⎜5 −1 4 4 0 ⎟;
2 2 6 7
2 1 2 0 2 3 1 −1 2 0 2 2 3 −1
;
1 2 6 4
⎝0 1 2 0 0⎠
= (3 − 1 − 4); # = (3 − 6 9 4); & = (0 2 1 1).

1. Oblicz wyznaczniki powyższych macierzy (od do ). Ile jest równy wyznacznik 3 i 2 ?

2. Korzystając z równości det(* ⋅ ,) = det(*) det(,) (twierdzenie Cauchy’ego) oblicz wyznacznik macierzy -

a) - = . (tj. zakładając, że ≔ 3); b) - = 0 . ; c) - = #1 &.

spełniającej równanie:

3. Metodą przekształceń elementarnych rozwiąż równanie a) - = 2. oraz b) .- = 2. , gdzie 2. oznacza macierz

jednostkową o trzech wierszach i kolumnach.

4. Macierz odwrotna do macierzy * to macierz spełniająca równanie *- = -* = 2 (jeżeli istnieje, to oznacza się
ją symbolem - = *34 lub inv(*)). Korzystając z twierdzenia Cauchy’ego wykaż, że jeśli
wyznacznik macierzy jest równy 0 to nie da się dla niej wyznaczyć macierzy odwrotnej.

5. Oblicz pole równoległoboku rozpiętego na wektorach a) (1, 1), (2, -1).

Oblicz objętość równoległościanów rozpiętych na wektorach:
b) (1, 8,-1), (2, 1,-2), (1, 1, 0);
c) (1, 2,-3), (2, 1,-2), (1,-1, 1).
Oblicz pole wielokątów o wierzchołkach:
d) (2, 1), (5, 2), (4, 5);

f) Wyznacz wartość parametru > 0 dla którego pole trójkąta o wierzchołkach w punktach (0,0), (1, 2) i (1, )
e) (2, 1), (5, 2), (4, 5), (1, 6).

jest równe 6.

.E = ; b) E1 = ; c) E1 = #1 .
1 1 1
6. Metodą Cramera rozwiąż równanie macierzowe a)

7. Dla jakiej wartości parametru F macierz GH = 4 − F2. ma wyznacznik równy 0?

8. Minorem wiodącym stopnia I ≤ K (I, K ∈ ℕ) macierzy * o K wierszach i kolumnach nazywamy wyznacznik

powstały z podmacierzy macierzy *N powstałej przez „pominięcie” wierszy i kolumn o indeksie większym niż
3 2
I. Na przykład minorem wiodącym stopnia 1 macierzy jest |3| = 3, a stopnia 2 to P P = 3 − 4. Jeżeli
2

∈ ℝ macierz
macierz jest symetryczna i ma wszystkie minory dodatnie to jest macierzą dodatnio określoną.
Dla jakich wartości jest macierzą dodatnio określoną?

9*. Czy istnieją macierze * i , takie, że det(*,) = det(,*) + 3? Jeżeli tak, podaj przykład; jeżeli nie,
przeprowadź dowód.
 MATEMATYKA, LISTA 10
PRZESTRZEŃ LINIOWA, BAZA PRZESTRZENI LINIOWEJ

# = (1 2 3); = (2 − 1 1); & = (0 1 1); S = (1 2 0);

1 1 2 0U; 1 3 U; 1 2U; 0 2 U.
=T U; =T =T =T =T
2 −1 −1 3 4 −4 0 6 5 −5

kombinacji tych elementów. Czyli V ∈ lin{Y, Z, [} wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje liniowa kombinacja
1. Liniowa otoczka danych elementów (macierzy, wektorów, etc.) to zbiór wszystkich możliwych liniowych

elementów Y, Z, [ równa elementowi V.

a) & ∈ lin{#, }; b) S ∈ lin{#, }; c) S ∈ lin{#, , &};

Oceń prawdziwość następujących stwierdzeń:

d) ∈ lin{ , , }; e) ∈ lin{ , , };
f) dowolny wektor z ℝ. da się przedstawić jako liniowa kombinacja wektorów {#, , &};
g) dowolny wektor z ℝ. da się przedstawić jako liniowa kombinacja wektorów {#, , &, S}.

] ≠ ∅ jest przestrzenią liniową jeśli dla dowolnych #4 , #0 ∈ ] i 4 , 0 ∈ ℝ zachodzi 4 #4 + 0 #0 ∈ ].

2. Niepusty zbiór zamknięty ze względu na liniowe kombinacje swoich elementów to przestrzeń liniowa. Czyli

Określ, który z poniższych zbiorów jest podprzestrzenią liniową (odpowiednio przestrzeni ℝ0 lub przestrzeni
Podzbiór przestrzeni liniowej który (sam w sobie) jest przestrzenią liniową to podprzestrzeń liniowa.

ℝ. ).
a) ]4 = {(`, a) ∈ ℝ0 | ` = 0}; b) ]0 = {(`, a) ∈ ℝ0 | ` + a = 0}; c) ]. = {(`, a) ∈ ℝ0 | a = ` − 1};
d) ]b = {(`, a) ∈ ℝ0 | ` = 0 lub a = 0}; e) ]e = {(`, a, f) ∈ ℝ. |a = ` − 2f};
f) ]g = {(`, a, f) ∈ ℝ. | a = `, f = 3` − 1}.

3. Baza przestrzeni liniowej to podzbiór jej elementów które są wzajemnie niezależne, a ich liniowa otoczka jest
równa tej przestrzeni.

a) które wektory ze zbioru {#, , &, S} tworzą bazę przestrzeni ℝ. ;

Wskaż:

b) które macierze ze zbioru { , , , , } tworzą bazę przestrzeni h0,0 .

4. Wymiar przestrzeni liniowej to liczba elementów jej bazy.

a) ℝ. ; b) ]i = {(`, a, f) ∈ ℝ. | a = 2`}; c) ]j = {(`, a, f) ∈ ℝ. | a = 2`, f = −`};

Wskaż przykładową bazę dla każdej z poniższych przestrzeni i na tej podstawie określ jej wymiar.

d) h0,0 ; e) hk,l , gdzie m, n ∈ ℕ; f) zbiór wszystkich wielomianów stopnia nie większego niż 3.

5. Zależność pomiędzy iloczynem skalarnym wektorów Y i Z a cosinusem kąta wyznaczonego przez te wektory

Y ∘ Z = |Y| ⋅ |Z| cos∢(Y, Z),

wyrażona jest wzorem

gdzie odpowiednio symbol Y ∘ Z oznacza iloczyn skalarny wektorów, |Y| = √Y ∘ Y długość wektora, ∢(Y, Z)

Korzystając z powyższej zależności wskaż które wektory ze zbioru {#, , &, S} są prostopadłe względem siebie.
kąt pomiędzy wektorami.

6. Wykaż, że jeśli trzy wektory z ℝ. są wzajemnie prostopadłe do siebie, to tworzą bazę ℝ. . Sformułuj i wykaż
analogiczne zależności dla przestrzeni ℝb , ℝe itd.

wektorów z bazy dającej ten wektor. Na przykład w bazie r = {(1 1 1), (0 1 1), (0 0 1)} współrzędne
7. Współrzędnymi (koordynatami) wektora w danej bazie nazywać będziemy współczynniki kombinacji liniowej

wektora # to 1, 1, 1 (gdyż # = 1(1 1 1) + 1(0 1 1) + 1(0 0 1)).

Wyznacz w bazie r odpowiednio współrzędne wektorów , & i S.