Kartilya NG Katipunan

AQUINO, DANIELA G. Prof.
Genesa Daquioag
BPA 2B RPH
Ang Kartilya ng Katipunan ay isang mahalagang dokumento sa kasaysayan ng Pilipinas. Ito

ay naglalaman ng mga moral at etikal na alituntunin ng Katipunan, isang lihim na samahang
rebolusyonaryo na naglalayong makamit ang kalayaan ng Pilipinas mula sa pananakop ng
Espanya. Ang Kartilya ay isinulat ni Emilio Jacinto, isang kilalang katipunero at itinuturing na
"utak ng Katipunan".
Ang Paglikha ng Kartilya

Ang Kartilya ay nilikha noong 1892, ilang buwan matapos maitatag ang Katipunan ni Andres
Bonifacio. Ang layunin ng Kartilya ay upang magbigay ng gabay sa mga bagong miyembro ng
Katipunan sa kanilang mga tungkulin at responsibilidad bilang mga rebolusyonaryo.
Ang Kartilya ay binubuo ng 13 artikulo na naglalaman ng mga alituntunin tungkol sa:
- Pagmamahal sa bayan: Ang mga katipunero ay dapat magpakita ng matinding pagmamahal
sa kanilang bayan at handang ialay ang kanilang buhay para sa kalayaan nito.
- Pagkakaisa: Ang mga katipunero ay dapat magkaisa at magtulungan upang makamit ang
kanilang layunin.
- Paggalang sa kapwa: Ang mga katipunero ay dapat magpakita ng paggalang sa kanilang
kapwa, lalo na sa mga mahihirap at nangangailangan.
- Pagiging matapat: Ang mga katipunero ay dapat maging matapat sa kanilang mga pangako
at sa kanilang mga kasamahan.
- Pagiging matapang: Ang mga katipunero ay dapat maging matapang sa pakikipaglaban sa
mga kaaway ng bayan.
1. "Ang buhay na hindi ginugugol sa isang malaki at banal na kadahilanan ay kahoy na

walang lilim, kundi damong makamandag." Ang ibig sabihin nito ay ang buhay na walang
layunin o kahulugan ay walang silbi, tulad ng isang puno na walang lilim o isang makamandag
na damo. Ang isang tunay na buhay ay dapat nakatuon sa isang malaki at banal na
kadahilanan, tulad ng paglilingkod sa bayan o pagtataguyod ng katarungan.
2. "Ang gawang magaling na nagbubuhat sa pagpipita sa sarili, at hindi sa talagang na
sang gumawa ng kagalingan, ay di kabaitan." Ang ibig sabihin nito ay ang paggawa ng
mabuti para sa sariling kapakanan lamang ay hindi tunay na kabaitan. Ang tunay na kabaitan ay
nagmumula sa pagnanais na tumulong sa iba, nang walang inaasahang kapalit.
3. "Ang tunay na kabanalan ay ang pagkakawanggawa, ang pag-ibig sa kapwa at ang
isukat ang bawat kilos, gawa ’t pangungusap sa talagang katui ran." Ang ibig sabihin nito
ay ang tunay na kabanalan ay hindi lamang sa pananampalataya, kundi sa paggawa ng mabuti
sa kapwa. Ang pag-ibig sa kapwa at ang pagiging makatarungan sa lahat ng kilos, gawa, at
salita ay mga mahalagang katangian ng isang taong banal.
4. "Maitim man at maputi ang kulay ng balat, lahat ng tao ’y magkakapantay;
mangyayaring ang isa ’y higtan sa dunong, sa yaman, sa ganda …;ngunit di mahihigitan
sa pagkatao." Ang ibig sabihin nito ay ang lahat ng tao ay pantay-pantay, anuman ang kanilang
kulay ng balat, relihiyon, o katayuan sa lipunan. Ang pagiging tao ay ang pinakamahalagang
katangian ng isang indibidwal, at hindi dapat ipagmalaki ang anumang pagkakaiba.
5. "Ang may mataas na kalooban inuuna ang puri sa pagpipita sa sarili; ang may hamak
na kalooban inuuna ang pagpipita sa sarili sa puri." Ang ibig sabihin nito ay ang isang
taong may mataas na kalooban ay nagbibigay-halaga sa dangal at puri kaysa sa sariling
kapakanan. Samantala, ang isang taong may hamak na kalooban ay nagbibigay-halaga sa
sariling kapakanan kaysa sa dangal at puri.
6. "Sa taong may hiya, salita ’y panunumpa." Ang ibig sabihin nito ay ang isang taong may
hiya ay nagbibigay-halaga sa kanyang salita at itinuturing itong isang panunumpa. Ang kanyang
mga salita ay dapat panindigan at hindi dapat pagtakdaan.
7. "Huwag mong sasayangin ang panahon; ang yamang nawala ’y magyayaring
magbalik; nguni’t panahong nag daan na ’y di na muli pang magda daan." Ang ibig
sabihin nito ay ang oras ay isang mahalagang bagay na hindi na maibabalik. Dapat nating
pahalagahan ang bawat sandali at gamitin ito nang matalino.
8. "Ipagtanggol mo ang in a api, at kabakahin ang umaapi." Ang ibig sabihin nito ay dapat
nating ipagtanggol ang mga inaapi at labanan ang mga umaapi. Dapat tayong maging
makatarungan at maglingkod sa mga nangangailangan.
9. "Ang taong matalino ’y ang may pagi ingat sa bawat sasabihin, at matutong ipaglihim
ang dapat ipag lihim." Ang ibig sabihin nito ay ang isang taong matalino ay maingat sa
kanyang mga salita at alam kung kailan dapat maglihim. Ang pagiging maingat sa pagsasalita
at pag-iingat ng mga lihim ay mahalaga para sa kaligtasan at tagumpay ng Katipunan.
10. "Sa daang matinik ng kabuhayan, lalaki ay siyang patnugot ng asawa ’t mga anak;
kung ang umaakay ay tungo sa sama, ang patutunguhan ng iaa kay ay kasamaan din."
Ang ibig sabihin nito ay ang lalaki ay may tungkulin na pangunahan ang kanyang asawa at mga
anak sa tamang landas. Kung ang lalaki ay hindi matapat, ang kanyang pamilya ay maaari ring
magkamali.
11. "Ang babae ay huwag mong tignang isang bagay na libangan lamang, kundi isang
katuang at karamay sa mga kahirapan nitong kabuhayan; gamitan mo ng buong
pagpipitagan ang kanyang kahinaan, at alala han in ang inang pin agbu hat a ’t nag iwi sa
iyong kasangulan." Ang ibig sabihin nito ay ang babae ay hindi dapat ituring na isang laruan
lamang, kundi isang katuwang at karamay sa buhay. Ang lalaki ay dapat magpakita ng
paggalang at pagmamahal sa babae, at tandaan ang kanyang ina na nagpalaki sa kanya.
12. "Ang di mo ibig na gawin sa asawa mo, anak at kapatid, ay huwag mong gagawin sa
asawa, anak, at kapatid ng iba." Ang ibig sabihin nito ay dapat nating itrato ang ibang tao
nang may paggalang at kabaitan, tulad ng pagtrato natin sa ating sariling pamilya. Dapat nating
iwasan ang paggawa ng masama sa iba.
13. "Ang kamahalan ng tao ’y wala sa pagkahari, wala sa tangos ng ilong at puti ng
mukha, wala sa pagka paring kahalili ng diyos wala sa mataas na kalagayan sa balat ng
lupa; wagas at tunay na mahal na tao, kahit laking gubat at walang nababatid kundi ang
sariling wika, yaong may magandang asal, may isang pangungusap, may dangal at puri;
yaong di napa a api ’t di nakiki api; yaong marunong magdamdam at marunong lumingap
sa bayang tinubuan." Ang ibig sabihin nito ay ang tunay na halaga ng isang tao ay hindi
nakasalalay sa kanilang katayuan sa lipunan, lahi, o relihiyon. Ang tunay na mahalagang tao ay
yaong may magandang asal, matapat sa kanyang salita, may dangal at puri, hindi umaapi, at
mahal ang kanyang bayan.

Kartilya NG Katipunan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kartilya NG Katipunan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kartilya NG Katipunan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

AQUINO, DANIELA G. Prof.

Ang Kartilya ng Katipunan ay isang mahalagang dokumento sa kasaysayan ng Pilipinas. Ito

Ang Paglikha ng Kartilya

1. "Ang buhay na hindi ginugugol sa isang malaki at banal na kadahilanan ay kahoy na

You might also like