0% found this document useful (0 votes)
42 views120 pages

HWMR - Fighting - Matu

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1/ 120

Akatheen

raaltukna,
Heng MINCANG
Loehlangna
te aboet toe
hengna,
Oengna te
khoemdoena HINGHANG
oen Doengna
lumuek la
aka awm
Khrih kah
laksawng te
dang hamla
NA
Bawipa
aphouna te
lamtoenna
HAMLA

AWL CIIM
Watchman Nee
Witness Lee

Thlangboel khui ah hawna hamla


Among the churches only
© 2024 Living Stream Ministry

အလုံုံးစုံမူပုံငပ် ပြုပပုံးသာုံးပြစ်သည်။ ထုံတ်ဝေသူ၏ စာပြင် ဝ ုံးသာုံးဝသာ


ခွငပ် ပြုချက် မ ရဘဲ၊ ဂ ပ်ြစ်၊ အလက်ထ ွ နုံး် နစ်၊ စက်မှုနည်ုံးပညာပြစ်
သည် မတတူပွာုံးပခင်ုံး၊ အသသွငုံး် ပခင်ုံး သတည်
ုံ ုံးမဟုံတ် သတင်ုံးအချက်
အလက် သမ်ုံးဆည်ုံးပခင်ုံးနင် ထုံတ်နတ
ုံ ်ပခင်ုံးနည်ုံးစနစ်မျာုံး စသည် ပုံစ
နည်ုံးလမ်ုံးတစ်မျြုုံးမျြုုံး သုံးုံ ၍၊ ဤစာအုံပ်ရ အစတ်အပုံငုံး် တစ် ပ် ပ်ကုံ
ပပန်လည်ထတ
ုံ ်ဝေပခင်ုံး၊ လွှငထုံ
် တပ် ခင်ုံး မပပြုလုံပ် ။

Published by permission
from
Living stream ministry
2431 w. La Palma Ave, Anaheim, CA 92801 U.S.A.
P.O. Box 2121, Anaheim, CA 92814 U.S.A.

May, 2024
Matu language
100 copies

Contact Us

Myanmar Gospel Book Room

e-mail : [email protected]

2
Akatheen raaltukna, Heng Loehlangna te aboet
toe hengna, Oengna te khoemdoenna oen
Doengna lumuek la aka awm Khrih kah laksawng
te dang hamla Bawipa aphouna te lamtoenna

Zarh Awl lu

1 Akatheen Raal tukna


Outline
Day 1

2 Heng Loehlangna te aboet toe Hengna

Outline
Day 1

3 Oengna te Khoemdoenna
Outline
Day 1

4 Laathli kah Laa Akungcuek thuingaihna


angla Bawipa hamla Mami kah Lungna te
Khoemdoenna rangoen Bawipa Pathenk ah a
Phouna te Lungna
Outline
Day 1

5 Doengna Lumuek la Khrih kah Ram Laksawng te


Dangna

Outline
Day 1

3
Awl roekna

1. He cabu he a awl dawngah bawipa oen haih mincing


roek hinghangna a rooengna ham cakaawkla awm
sakham mengtengna awm. Te congah pahoei ah 2024
kum February 10-11 ah ruihiim la aka awm
“Akatheen raaltukna, Heng Loehlangna te aboet
toe hengna, Oengna te khoemdoenna oen
Doengna lumuek la aka awm Khrih kah
laksawng te dang hamla Bawipa aphouna te
lamtoenna” kawng rekrana te koekthook m’poek sak.
A awl dawng bawipa oen haiben cala tuhkai tih
ongcathli he hingna oen awltak oen tawmben la
awmtih ,Khrih kah takpum sakna hamla thlangboel
tuunnathli dawngah awlphawng naham awva
n’thoekcau sak.
2. He cabu dawngah zarhthli la aboel. Cangna kah
rekrana pakhat te zarhkhat hamla aroekbah. Zarh
pakhat roek dawngah lamha la rekrana kah
awlpuidok, tecoeng hinruk hamla hinroek kah
tahamthli, laathli oen ming hamkoei thutna ahyn
aroekbah pe. Rekrana kah awlpuidoek te hinroek
tahamla hinruk hamla a hooep pe. Hinroek taham
dawngah amahmah kawngthli thumtih” mincang
cuuncah na” awllu oen atawng. He ben ah atuek baibul
a thaanthli oen teeham koei a zawl thumtih, te
lawngah bawipa oen haibencala pawlneng utih
muithla ben cuncahna betoetla abawmcem thai ai.
“Mincang cuncah na” coengah “tihin teeham” awllu
dawng kah te phaat awm tih, te hin ham awlpui
thaihuthli oen tuhkai bibi na(ministry)kah bet aka
sanngai taham la awm. Hinrooek kah taham tare ate
ham thuinuetna thli oen tehin kah bawipa teng kah
adang muithlaben tha awmna, angna a dang oen a
awmngaihna te mingpeo na hamla ca athutna ahuen
zawlca oen a boet sak.
4
3. Zarhroek kah aboetna ah aroekbah ahuen hoeng tetah
awlphawng hamkoei athutna la awm.Te awlphawng n
ate mami kah hinroek mingham koeithli khuika lawng
zarhkhat khuikah tha n’lawh nathli kah “ah na”la
m,poekthaitih Khrih kah akahing takpum sakna
hamla thlangboel tuunnathli dawngah rekra ham
awlpui oen huthoei kahthli te aroekbah thai.
4. Hukhueng zarh aboeihcoeng ah Dangkoep na
awlkhuehruem oen awlkhuehthai baibul te adangkah
minghamkoeithli oen haih teeham atueatang rii ahelh
pe. He atue tangthli a raan natah dangkoepna baibul
ruem oen baibulthai te adangkah minghamkoeithli
oen haih thlangkhatrip lawng kumhih khuiah boeih
atee na thai ham ni.
5. He cabu dawngkahthli he (living stream ministry)
kalawng asai cimphanla ruihimna awlpuidoekthli,
Recovery Version of the Bible a thaanthli oen
mingham koeithli, Watchman Nee oen Witness Lee
lawng athut cabuthli, laathli dawngka lawng
akungsut tih tuekla awm.
6. Rekrana kah awlpui doekthli he Watchman Nee oen
Witness Lee lawng a thut cabuthli dawngkah Living
Stream Ministry rangeon bawngzawng tih saila awm.
Recovery Version baibul dawngkah awlpuidoekthli,
minghamkoeithli oen thuinuetna thli he Witness Lee
kah thutthli la awm.He dawng kah aka thuum atloe
thuinuet nathli boeih he Watchman Nee oen Witness
Lee kah bibina dawng kah te hawna la awm.

5
2024 International Chinese-speaking Conference
Hamla Awlpui Cabihli

2Timote 4:7 ah a van tuengsakna dawngah aka soeng


Khrihthlaang hingna tah
apueh pathum hingnak la awm- tetah raltukna theen te
tukna, Hengnak lawngpui ah heng tih a boet toela
hengna oen Oengna te phoeih khaknahli te ca thum.

Awlkhueh Thai dawngah oengna tah dauben oen khuiben


pahih la awm. Dauben oengna tah mami oengna kah
khuiben thaihu te a thui tih, khuiben oengna tah mami
kah n’oeng n’douna oen tuhkai u.

Khrih te mami kah ram laksawng la awmngaih ham


mami lawng Bawipa kah a phouna te n’lungna u ham ni,
tetah tihin mami tengah Bawipa kah a phouna oen a
tuengna la awm tih,
Bawipa kah a pabe a lawkoepna dawngah a thlaanghli
oen haih ka awm ham
Bawipa kah a mikhai la awm tih, tetah Khrih kah vasahawla
la tawmben ham
hingna dawngah ngaithuenna oen bibina dawngah
uepawmna kah
aka cek lawngpui dawngah n’awmna rangon ni.

Bawipa a lawkoep vengah oengna tah aka soeng a kawnghli


la vacoeng ai,
koehna lawng thaithuina te a zueng a van theng ah.
Lungna tah a pumboeihla va soepbir vetih, mami
lawng thawl ka awmnawh
a rimawng khuiah Bawipa bi te n’bi u ai.
Te khawhin tah a meang khawhin la a awmna kai.
Bawipa Jesuh, a loela valaw loeih.

6
WEEK 1 -OUTLINE

Akatheen Raal tukna

Caciim Teeham; 2Tim,4:7a; 1Tim,1:18; 6:12

Day 1
I. 2Timote 4:7 ah athui angla aka soeng Khrihthlaang
hingna tah apueh pathum akasang hingna la awm –
teah akatheen raltukna, loehlangna te aboet toe
hengna oen oengna te khoemdoen nathli te thuum.
II. “Akatheen raltukna te ka sai poen” athaan, 7a.
A. Oengcathli lawng Celtuih kah tahuekna te adangna
rangoen akatheen raltukna te atuk u – 1Tim,1:18.
1. Celtuih lawng amah kah muithlaben aca teng ah
peek la aka awm tahuekna tah akatheen naben
dawngah Pathenk ah kamthlahna oen tuhkai tih,
akthee naben ah atloe cangpuina oen tuhpha la
awm – athaan,3-4.
2. Paul lawng Timote tengah oengna aphelhna te
athunkha ham, tetah oengna kah akatheen
raltukna te sai ham la awl a uen – 6:12a.
Day 2
B. Paul lawng Timote nala ahih oen tuhkai tih n’cui kah
peek la aka awm awlphawngnathli angla ahih tah
“akatheen raltukna te tuk ham” athui pe – 1:18.
1. Akatheen raltukna tah akaphelh uthli kah
cangpui thawlhthli te thunkha tih Pathen
kamthlahna te khuenna ni – athaan, 14.
2. He kah raltukna tah Zothen la aka awm Pathenk
ah bawilenna ham lungvatna oen dungzan hingna
kah awlthangtheen oen tuhkai la aka awm Celtuih
kah bibina angtoek ni- athaan, 11-16.
3. Khatben ah Timote lawng cangpui thawlhnathli
te athunkha ham ni. Tloe khatben ah ahih tah
Celtuih kah bibina angla Pathen kamthlahna te
akhuen ham ni – athaan,3-4, 18.

7
4. Khrih oen thlangboel oen tuhkai la Pathen
kamthlahna te cangpuina oen thuiphawngna tah
akatheen raltukna la awm – athaan,18.
Day 3 & Day 4
C. Timote capat pakhatna 6:12a ah “oengna kah
akatheen raltukna te tuk lah” tila athui.
1. Oengna ham raltukna tah Pathen kah awlkhueh
thai kamthlahna hamla tukna te athuingaihna la
awm.
2. Awlpui la, tetah Pathen kah pumtueng la aka awm
Khrih ham oen Khrih kah pum la aka awm
thlangboel ham tukna la awm – Kol.2:9; 1Kor.1:2;
12:27.
3. Aka theen raltukna tah Pathen kamthlahna angla
akasoep awlthangtheen kah aka thuum thaihuthli
ham tukna la awm – Efe,3:6.
4. Aka soengnawh cangpui thawlhnathli thawng
dawngah thlangboel lawng tlimna ana awm tih,
oengna kalawng phelhna ana awm poen. Paul
lawng Timote nala oengna kalawng aphelhna te
athunkha ham, tetah oengna kah akatheen
raltukna te tuk ham awl a uen – 1Tim,6:12a.
D. Timote 6:12b ah Paul lawng koekthoek ah “dungzaan
hingna dawngah khue la na awmna te phoeih khak
lah” tila athui.
1. Dungzaan hingna tah atang tang ah mami teng
avanpha patoeng toeng apoeng tih akasoepbir
thumkhat Pathen amah te ni – Jhn,3:15-16.
2. 1Timote 6:12b kah dungzaan hingna tah
Pathenben hingna, Pathen kah dungzaan la aka
awm, suen la aka awm nawh hingna te ni.
3. Dungzaan atina tah Pathenben hingna kah atue
acoengna lakah aka pueh coengna te thuingaihna
la awm – 1Jhn,5:11.
4. Khrihthlaang hingna ah akatheen raltukna te tuk
ham mami lawng hePathenben hingna te phoieh
tih, n’mami kah thlaanghing hingna dawngah
ueppangna nawh ham angoe – cf, Matt.16:25-26.

8
5. Mami lawng oengna kah akatheen raltukna te tuk
ham atah dungzaan hingna te phoiehna rangoen
dauben bueng ouhla, khuiben oen khaw n’tukna
la awm – 1Tim,6:12b.
6. Oangna kalawng phelhna te aka khuen raal pa
kah athailatna lawng oengcathli te dungzaan
hingna kalawng athla sak ham la ni.
7. Akasoeng oengcathli la aka awm mami lawng
dungzaan hingna te n’phoeih khak ham ni.
Dungzaan hingna athum mueh la mami tah tu la
khawm n’awm nawh – 1Jhn,5:11.
8. Mami lawng dungzaan hingna te n’phoeih ham
angoe. Te coengah mami lawng akatheen
raltukna te n’tuk thai la awm ai – 1Tim,6:12b.
9. Timote capat pakhat oen pahih, Titu capatthli
dawngah dungzaan hingna te koekthoek
koekthoek awlpui la athui – 1Tim,1:16; 6:19;
2Tim,1:1,10; Titu,1:2; 3:7.
10. Timote capat pakhat ah n’huh angla thlangboel
oen tuhkai tih Pathen kamthlahna te khuen ham,
Timote capat pahihna ah n’huh angla thlangboel
kah atlaakna ahemnaben la acehna te
athunkhana ham oen Titu capat dawngah huh la
aka awm thlangboel dawngah akatheen boelraina
te khoemdoen ham hekah hingna tah angoe tang
tang.
Day 5
E. Mami tah setan oen zinna ram te aka thunkha
raltukna te n’tuk u.
1. Mami lawng n’mah coengna apumboeih te
n’khoemdoen thai bueng ouhla, sungraai
naathaina te khawseh a awm ham ni – Mat,12:26-
28.
2. Mami tah Pathen kah ralkapthli la n’awm tih,
akatheen raltukna, sungrai kah imsang te tlim
sakna oen thlaang kah poeknathli nala Khrih te
awlngainaben la aka khuen thlaangthli la awm
ham ni – 2Kor, 10:3-5.

9
Day 6
F. Mami lawng awltak ham akatheen raltukna te n’tuk u
– 1Tim,6:12; 1Jhn,1:6; 2:21; 4:6.
1. Awltak tah thumkhat Pathen oen haih Bawipa
kah Awl la awm – Jhn,1:1, 14-17; 14:6, 16-17;
15:26; 16:13; 17:17; 18:37b.
2. Pathenben awltak tah pum boeih la awm tih,
mami lawng awltak ham apumboeih la n’awm
ham tih, awltak kah pumbaoih la awmna te
phoeihkhak ham ni – 14:6; 18:37; 3Jhn,3-4,8.
3. Mami lawng Pathen kah awltak te hinzah ham ni,
awltak kah lawngpui te vaai ham ni, metih
rangoen khawseh awltak te kutdou la n’sai ham
nawh ni -2Pit,2:2.
4. Mami lawng awltak te mami khuiben ah khuenna
oen n’coengna khuiah tuhtawmna awm ham
angoe – 1Jhn,1:8; 2:4; 2Jhn,1-2; 3Jhn 3-4.
5. Pathenben kamthlahna asoepbirna ham mami
lawng mikhuh dung awltak oen asngkoek awltak,
khuiben awltakthli ham apumboeih la awm ham
ni – 2Pit,1:12; Rom,8:3; 1:3-4; 12:4-5; Jhn,8:32;
14:6.
6. Mami tah n’awmna huen nalak tare
akasangngaithli te cangpuina oen thui phawng
ham n’cang ham ni.
7. Pathenben kamthlahna asoepbir ham mami tah
Pathenben awltak kah lawngpui ham apumboeih
la awm ham ni – 2Pit,2:2.
8. Thlangboelthli lawng awltak ham raltukna,
Bawipa kah dangkoepna ham khuituukna oen
mami kah sausi pai nate khuituukna awm ham
atah mami kah cangpuinathli te zakming la
thuicaihna ham bibi peekna te n’bi ham ni –
1Tim,3:15; 6:12; 2Tim,4:7.

10
WEEK 1 - DAY 1
Mincang cuuncahna
1Tim.1:3-4 Awl kan yyn poen angla, thlaang khatsut hue lawng
aka soeng nawh cangpui thawlhna te a cangpui tlaih u
nawh hamla Efesa khaw ah awm de langtah, cil awl
oen aka boet thai nawh khuuilam thuihna ben te
khaw sai u tlaih boel she. He ang thaihuthli lawng
oengna ben Pathen bibi lak ah olh u thena a
cooengsak lat.
2Tim.4:7 Raltukna theen te ka tuk coeng poen, lohlangna khaw
ka coeng poen, oengna te ka phoeih khat poeih.
Oengcathli la mami tah celtuih kah thapeekna te n’dangna
rangoen raltukna theen te tuk hamla angoe. 1Tim.1:18 ah “Ka ca,
Timote, nang dawngah awlphawng kavan thuithli te na vai tih
raltheen oen raal na tuk thaina ham awl kan peek” tila athui.
Athennaben ah he thapeekna tah Pathen kah kamthlahna oen
tuhkai tih, atheeben ah hetah atloe cangpuinathli oen tuhkai hih.
Atloe cangpuina thawng dawng thlangboel tah pawci tih, oengna
kalawng phelh la awm. Paul lawng Timote te oengna kalawng he
phelhna te oelh ham, hetah oengna kah raltukna theen te tuk hamla
tha apeek (6:12).
Tawngha awl angla (athaan 18) tetah tawngha awlthli kah
akungkur, bawmcemna oen caksakna dawngah awm ham tila
atuengsak. Tetiah Timote tah oengna kah phelhna thli te a oelhna
tah ahih oen tuhkai la athui tawngha awlthli kah akungkur,
bawmcemna oen caksakna dawngah atuk hamla awm. (Truth
Lessons – Level Four, vol. 3, pp. 38-39)

Tihin teeham
Grik awl dawngah 1Timote 1:4 ah ka awm Pathen kah
kamthlah tah “imkhui kaw” tila khaw athui tih, kut douna te
athuingaihna. (He awllung kah akung cuek tah Joh.10:9 dawngah ka
awm ram saitlim tikah awllung kah akungsut oen haih vaihih. Hetah
tuu hui at tengah ram saitlim te arakrena te athuingaihna). Hetah
imkhuikaw ben kah boelraina, imkhuikaw kamthlahna, imkhuikaw
ukna te athuinuet tih, awlkuung la boelraina (kut douna) hamla ka
awm rekrana, boelraina nawhtah kamthlahna la awm. Te dawngah
hetah imkhuikaw kamthlahna la khaw awm. Oengna dawngah ka
awm Pathen kah kamthlahna tah Bawipa kah imkhuikaw

11
kamthlahna, Bawipa kah imkhuikaw boelraina la awm tih, hetah
Khrih dawngah amah lawng atuek thlaangthli khuiah rekrana
hamla awm, Teah ni Pathen tah amah te atuengna hamla im te a
dang ai. Te im tah thlangboel (1Tim.3:15), Khrih kah atakpum la
awm. Celtuih kah bibi tah Pathen kamthlahna sawah alungkir la
akhueh (Kol. 1:25, 1Kor.9:17), poekna aka vai nawh thlaangthli kah
alangloe cangpuinathli tah Bawipa kah athlaangthli te he
kamthlahna kalawng aphelhsak hamla Pathen kah raal rangoen
hawnna la awm. Khawhuen thlangboel pakhat kah boelraina oen
khoemdoenna dawngah he Pathenben kamthlahna te
thlaangciimthli tengah asoepla mingciim sak ham ni.
1Timote 1 dawngah celtuih Paul tah Pathen kah kamthlahna te
atloe cangpuinathli kah atloe benla atuengsak. Pathen kah
kamthlah natah oengcathli dawngah awm tih (athaan 4), aka soeng
nawh cangpuinathli tah cangsakna kah alawngim sawah awm tih,
cangsakna te akungkur (athaan 7-10). Te dawngah Gal.3…dawngah
ahoeithlah angla oengna tah cangsakna oen kalh u…cangsakna kah
alawngim sawah akungsut tih, cangsakna te akungsut cangpuina
oen akalh la oengna dawngah aka awm Pathen kah kamthlahna
bueng ni aka ciim tih, thlaangthli te dungzaan hingna hamla Khrih
dawngah oengna hamla asaithil tih (1Tim.1:16), Te kalawng oengna
dawngah aka awm Pathen kah dungzaan boelraina, Pathen kah
kamthlahna te athuumsak thai. Hetah ka bawilen awlthangtheen la
awm tih, zouthen Pathen tah te cangsakna te celtuih Paul tengah
apeek (athaan 11). Thlaang pakhat he teang oengna oen aka theen
theetheen mingna te khoe kawinih, oengna oen tuhkaila, ahih tah
aka dung tuiva sawah laawng rawk tih aka sung thlaangla coeng ai
(athaan 19).
1Timote 1:4 ah Paul lawng Pathen kah kamthlahna tah
oengna dawngah awm tite athui. Mami khuiah Pathen kah rekrana
tah oengna rangoen buengah ni a awm. Pathen kah kamthlahna tah
oengna dawngah aka awm akawnglam la awm tih, hetah oengna
kah akungkur oen pouhlip dawngah atawng tih, ka roeng
akawnglam la awm. Pathen kah kamthlahna la aka awm Bawipa
lawng atuek thlaangthli khuiah Bawipa amah te a rekra pena tah
thlaanghing coengna dawngah nawh tih, cangsakna awl vaina
dawngah a nawh tih, Khrih dawngah oengna rangoen a dang
cuunkoepna kalawng suenthai dawngah aka awm Muithlaben
akungkur la awm (Gal.3:23-26). Oengna rangoen mami tah Pathen

12
kah cuunna n’dang tih, Bawipa kah cathli la n’cooeng tih, Bawipa te
atuengna ham Bawipa kah hingna oen acooengna te n’thuum u.
Oengna rangoen mami tah Khrih khuiah sangthilna n’dang tih,
Bawipa takpum kah abeekthli la n’cooeng tih, Bawipa te atuengna
hamla Bawipa kah acooengna boeih te n’huhtawng u. Hetah Pathen
kah boelraina, Pathen kah rekrana la awm tih, he he Bawipa kah
awlkhueh thai kamthlahna ningla oengna dawngah a khuen. (Life-
study of 1 Timothy, 2nd ed, pp. 10-12)

Tare teeham -Life-study of 1 Timothy, msg. 1


Angna oen Thapeekna ------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------

13
WEEK 1 – DAY 2
Mincang cuun cahna
Cel.2:42 Celtuihthli kah cangpuina awl te a hutuung u tih
pawlneegna te a khueh u, takaawi a eh u tih
thangthui u.
1Tim.1:18 Ka ca, Timote, nang dawngah awlphawng kavan
thuithli ten a vai tih raltheen oen raal na tuk thaina
ham awl kan peek.

Celtuih Paul kah lamhacuek thawngceek khuiah atlak


vengah thlangboelthli tah noekdakna adang tare. He noekdakna
lawngah tlakna oen atheena valaw tite atuengsak. He tlakna tah aka
soeng nawh cangpuinathli la aka awm bibina kalawng atloe la aka
awm cangpuinathli dawngah buengah ni awm tare. Hekawng
dawngah Paul lawng Timote raltukna theenna te tuk hamla tha
apeek (1Tim.1:18).
Kumparui puer ah thlangboel kah athena oen atlaknathli
tah kungsutna pakhatla awm, Hetah celtuihthli kah bibina kalawng
atloe cangpuinathli la awm. Cel. 2:42 ah thlangboel hingna kah
atawngna tueah oengcathli tah celtuihthli kah cangpuina dawngah
poe cet u tite n’huh. He cangpuinathli tah bibina la awm. Celtuihthli
lawng a cangpui, aphawng tah Khrih oen thlaangboel la awm tih
atloe awmnawh. Himi lawng thlaanghing acoengna, thinglamtah
aduekna, a thawhkoepna, thawhkoep hingna oen vaanla lui tih,
tetila thlangboel te athawn hamla Bawipa kah oengcathli khuiah
sangthilna aka awm Khrih te aphawngna la awm. Cabuciim
dawngah zahawhthlang thaihuthli oen tuhkaila cangpuinathli awm.
Tede celtuihthli kah bibina akungkur tah thlanghing coengna,
thinglamtah ah aduekna, athawhkoepna, vaanluina, bawilen aka
tueng Khrih tah mami kah thlawnkung, mami kah hingna, mami
tengah soeprep boeih la vacoeng tih, tetila mami tah Bawipa kah
takpum la aka awm thlaangboel la coeng ham angoe. Hetah
awlkhuehthai awngna kah awlpui akungkurna la awm tih, hetah
Pathen kah kamthlahna la awm. (Life-study of 1 Timothy, 2nd ed, p.
19)

14
Tihin Teeham
Mami lawng awl te n’thouthlan tih awl kalawng Muithla
rangoen Pathen te dang hamla angoe. Tevengah mami dawngah
oengna awm poen ai. Awl tengah n’lawna rangoen mami tah Pathen
oen sangthilna n’dang tih oengna tah mami te pahoei Pathen oen
aka hing thooekna khuiah khue hamla mami khuiah tlaihvawng bi
abi tare. Mami lawng Pathen kah sangthil nate ng’awmngaih tare,
Bawipa oen mami tah pumkhatla n’cooeng tare la awm. Tedecatah
he awlpui akawnglam tah kumparuithli ah auh tare.
Khatbenah Timote tah kawpoek akavai nawh thlaangthli
kah a soeng nawh cangpuithli te olh tih tuk angoe. Tloe khatbenah
ahih tah Celtuih kah bibina angla Pathen kah kamthlahna te akhuen
ham awm. Mami tah Pathen kah kamthlahna te n’khuen kawinih
mami lawng singzo khrihthlang diklai kah cangpuinathli ningla
nawhatah alawngim ka awm theology angla n’sai nawh vetih,
celtuih kah bibina angla sai ham angoe.
Tebuengmuehla, Pathen kah kamthlahna tah reenna oen
dungzaan hingna kah awlthangtheen oen tuhkai u. He
awlthangtheen tah zoutheenna akadang Pathen kah Bawilenna
ham la awm. Hetah zoutheenna akadang Pathen kah atuengna,
atuengkoerna ham la awm.
Paul tah lamhacuek thawngceek khuiah atlak vengah,
kawpoek akavai u nawh thlaangthli tah akasoeng nawhthli te
cangpui hamla vathou. He akasoeng nawh cangpuinathli tah
thlaangboel atlakna kah cadilla awm tare. Awlpui la kolose capat
dawngah pawmnathli – Juda pawmna, cuih pawmna oen pali paciip
la aka awm pawmna – teangthli tah thlaangboel hingna khuiah tlek
tlek valaw. He akasoeng nawh cangpuinathli tah kawpoek aka vai u
nawh oen a tlakna te athoengsak. Tedawngah Paul lawng ahih kah
ruepawm bibihui te aka soeng nawh cangpuinathli te ka olh raal te
tuk ham oen Pathen kah kamthlahna ham tuk hamla tha apeek.
Kumparuiah thlaangboel tah teang cangpuinathli
rangoen sue la awm tih pawci. Mami tah n’ralringna nawh kawinih
akasoeng nawh cangpuinathli tah Bawipa kah dangkoepna tekhaw
rawkna la a awmsak ai. Thlemvai kah kathai kalat, akahuep
lawngim dawngah aka pungtai akasoeng nawh cangpuinathli
rangoen athoengsak tih a rawkna te n’huh tangte poen. He lawng
zahawhthlang thlaangboelthli ah aka awm ahamcathli te aka soeng
nawh cangpuinathli te khuituuk ralring hamla aka awlpui rekrana

15
te cang hamla bawmcemna a awmsak. Mami tah meang akasoeng
nawh cangpuina khaw Bawipa kah dangkoepna khuiah kuun
sakham awmnawh. Dangkoepna tah bibina te n’khuen ham awm.
Hetila thuina rangoen mami lawng mami kah bibi tila n’thui
manawh, tede Piter kalawng atawng tih tihin toe a khuen celtuihthli
kah bibi te ka thuingaihna la awm. Akasoeng celtuihthli boeih lawng
akavai u, thaihu pakhat – Pathen kah awlkhuehthai kamthlahna te
cangpuina oen aphawng u. Mami kah phawngna oen cangpuina kah
akungkur tah Khrih oen thlaangboel te ni. Khrih oen thlaangboel
oen tuhkaila Pathen kah kamthlahna te cangpuina oen phawngna
tah raltukna theen te tukna la awm. ( Life-study of 1 Timothy, 2nd
ed, pp. 19-21)

Tare teeham - Life- study of 1 Timothy, msg. 2


Angna oen Thapeekna-------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------

16
WEEK 1 – DAY 3
Mincang cuuncahna
1Tim.6:12 Aka theen thaihu oen oengna dawngah na tha huer
lah. Thlaang zahawh haai ah sausi na deng vengkah
dungzaan hingna dawngah khue la na awmna te
phoeih khak lah.
19 He tila a saina u rang oen aka law hamkoei dung vengah
amami ham paihuen aka cak kawn te a tung thai u
vetih, hingna tang tang te a phoeih thai u ai.

Oengna ham tha huerna (1Tim.6:12a) tah Pathen kah


awlkhuehthai kamthlahna ham thahuerna te athuingaihna.
Awlpuila hetah Pathen kah pum tuengna la khrih ham la khawseh,
Khrih kah takpum la thlaangboel hamla khawseh thahuer hamla
angoe. Dungzaan hingna (1Tim.1:16b) tah Pathenben hingna,
Pathen kah a suen nawh hingna, dungzaan aka awm hingna la awm.
Dungzaan tah Pathenben hingna kah atue pouhlip lakah a cooengna
te athuingaihna. Khrihthlaang hingna dawngah, awlpuila
khrihthlang bibina dawngah oengna kah raltukna theen te tuk
hamla mami tah he Pathenben hingna te a cak la phoeih hamla
mami kah thlaanghing hingna te uepna nawh hamla angoe. Te
dawngah Timote capat pakat oen pahih, pathum ah dungzaan
hingna te voikhat coeng voikhat awlpuila atuengsakna la awm
(1Tim.1:16, 6:19, 2Tim. 1:1, Tit.1:2, 3:7). 1Timote aka awm
thlaangboel oen tuhkaila Pathen kah rekrana te avan khuen hamla,
2Timote ah aka awm thlaangboel atlakna kah lawngzaw te olh ham
oen Titu capat ah aka awm thlaangboel hingna dawngah aka theen
buelhmaih la a awmna te khoemdoen hamla he hingna tah angoe
tang tang. (The Conclusion of the New Testament, pp. 1862-1863)

Tihin teeham
Mami tah Pathen kah dungzaan hingna la khuena n’dang u
poen. Mami tah thlaanghing coengnaben hingna oen n’cuun u, tede
Khrih dawngah Pathen rangoen mami khuena n’dang vengah
Pathenben dungzaan hingna oen cuunkoepna n’dang poen.
Mami tah oengna kah atheen tukna te tukna tah adauben la
a awm bueng muehla, dungzaan hingna te acakla phoeihna rangoen
khuiben la khaw awm. He hingna kalawng n’thlaa tih mami tah

17
meang thaihu khaw n’sai ham moenih. Raltukna theen te aka tuk
thlaangthli la mami tah dungzaan hingna te acak la phoeih hamla la
angoe.
Mami tah dungzaan hingna la khuena n’dang poen tite
zakmingcim hamla angoe. He dungzaan hingna tah awlpui la aka
law hamkoei ah aka awm zoutheennathli te athuingaihna nawh ni.
Dungzaan hingna tah tihin mami kah hingna, mami kah tahe
hinroek n’hingna dawng hingna la a awm ham ni. Mami kah lamha
cuek cuunna, dauben cuunna rangoen mami tah Adamben hingna
te n’dang u. Tede mami tah dungzaan hingna la khuena n’dang poen
dawngah Adamben hingna, coengnaben hingna rangoen n’hing
ham tlaih nawh. Mami tah atang tang ah thlaanghing la ng’awm ham
ni, Jesu ben thlaanghing la ng’awm ham awm de catah, mami kah
thlaanghing coengna dawngah aka awm thlanghing la ng’awm ham
moenih. Akalhnaben ah mami tah dungzaan hingna rangoen
thlanghing coengna te hing hamla angoe. Mami tah he hingna la
khuena n’dang tih, tahe hehe mami lawng n’hing hamla angoe.
Khrih dawngah oengcathli la mami tah dungzaan hingna la
rimawng aka awmnawh khuena n’dang poen. He hingna, Pathenben
hingna tah atang tang ah Thumkhat Pathen amah ni. Dungzaan
hingna la khuena n’dang tih, tahe mami tah he hingna te phoeihna,
he hingna te hingpuina, mami kah n’cooengna boeih te he hingna
angla n’khuen hamla awm.
Oengna kalawng dalhna te van khuenna dawngah raalthee
kah thailatna tah oengcathli te dungzaan hingna kalawng apek
hamla ni. Te dawngah aka soeng oengca thli la mami tah dungzaan
hingna te acakla n’phoeih ham awm. Dungzaan hingna a awm
muehla mami tah ahawnghi la ni n’awm u. He dungzaan hingna tah
atang tang ah patoeng toeng akapoeng thumkhat Pathen lawng
mami tengah hingna la vacooeng.
Cangpui thawlhna acuek paihuenben cangpuinathli te khaw
raalthee lawng ahawna tih, mami te dungzaan hingna te
awmngaihna kalawng n’pek poen ai. Caciim oen tuhkaila aka awm,
acuek paihuen la ka awm, aka theen, thlaanghing pawmnaben la
aka awm, moeibo theenna oen aka tuhkai cangpuina thli, moeibo
te roengsakna kawng oen atheen thaihu thli te sai hamla mami
awltloekna kawng, cangpuina thli lawng oengca thli te huhtawngna
kalawng akanghalh tare.

18
Oengcathli oen tuhkaila awlkhuehthai ah aka awm
kawnglamthli boeih tah patoeng toeng ka poeng Thumkhat Pathen
lawng mami khuiah a rekrana oen tuhkai u. He rekrana te
awmngaihna tah dungzaan hingna te awmngaihna la awm. Khatsut
lawng oengcathli te patoeng toeng aka poeng Thumkhat Pathen te
metila thlouthlan tih Bawipa kah rekrana te metihla ham, hetah
mami Khrihthlang hingna kah aka awlpui akawnglam la va awm tite
cangpuina a awm muehla, Baibul ningla cangpuina awm mai thai.
Acuek paihuen cangpuinathli khawseh raalthee lawng mami te
dungzaan hingna te awmngaihna kalawng kanghalh hamla thailat
la a hawna dawngah mami tah dungzaan hingna te acak la phoeih
hamla angoe. Te vengah mami tah oengna ham raltukna theen te
n’tuk thai poen ai. ( The Conclusion of the New Testament, pp.
1863-1864)

Tare teeham -Truth Lessons-Level Four, vol. 3, Isn. 44


Angna oen Thapeekna---------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------

19
WEEK 1 - DAY 4
Mincang cuuncahna
2Tim. Jesu Khrih dawngah aka awm awlkhuehna angtoek la,
1:1 Pathen kawngaihna angla Jesu Khrih kah celtuih la
aka awm, Paul lawng,
10 …mami thlawnkung, Jesu Khrih … tah duekna te ataa
tih, hingna oen dungzaan angna khui la awlthang
theen rangoen phou poen.

Paul lawng Timote capat pahihna athui vengah,


thlangboelthli tah tlaak la awm tite ahih lawng betooet la
ngaithuenna akhueh. Tede ahih tah dungzaan hingna kah
awlkhuehna te cakrapla kapaawm thlaang pakhat la awm dawngah,
thazawlna nawhatah kawboetna awm nawh. Ahih tah akhui ah
mevengah khaw thawleng nawh thaihu pakhat khat awm- tetah
dungzaan la aka awm, suenna aka dang nawh, pawci sakna ka awm
nawh Pathen kah hingna la awm. Tengvai tah metihla thawleng u
mai cakhaw, he dungzaan hingna tah hetila roep awm ai. Paul amah
tah Pathen kah hingna dawngah thapeekna adang tih, apaihuen
rangoen kawboetna awm nawh dawngah Paul lawng Timote tengah
capat pahih nate bibihui te thapeekna oen tharaasakna bueng
muehla, Khrih kah takpum hamla thlangboel tlaakna kalawng
thlipthung hamla daalna tuisi lakhaw athui.
Paul te celtuihla acoengsak kung dungzaan hingna tah
pawci nawh, thawleng nawh hingna la awm, metitiah he hingna tah
atak tak la patoeng toeng aka poeng tumkhat Pathen amah la awm
dawngah ni. Paul tah hingna la aka awm patoeng toeng aka poeng
thumkhat Pathen rangoen tharaasakna adang. (Life-study of 2
Timothy, 2nd ed. , pp. 2-3)

Tihin teeham

2Tim.1:1 dawngah athui hingna tah daalna tuisi thunna


kah akungpui pouhlipna pareet boeih thum. Hetah dungzaan
hingna dawngah aka ciim thetheen mingna, thailatna aka awm
nawh oengna, Pathenben kutdou laksawng, tha akaraa muithla,
dungzaan reenna, pawci nawh apouhlipna, sa akadingsak awl oen
aka awm muithla thli thum tite athui. Mami dawngah asoeng la
patoeng toeng kapoeng tumkhat Pathen la aka awm he hingna awm

20
kawinih mami tah aka ciim thetheen mingna, thailatna aka awm
nawh oengna, Pathenben daalna tuisi thunna kah atloe
bawmcemnathli boeih dangna la awm.
Pathen kah dungzaan hingna tah Khrih dawngah
oengcathli boeih tengah apeek poen tih (1Tim.1:16), tetah mami
teng m’peek Pathenben reenna kah awlpui aphouhlipna la awm
(Rom.5:17,21). He hingna tah duekna te ataa thai tih (cel.2:24),
duekna te adoelh poen ai (2kor.5:4). Teang hingna kah awlkhuehna
angla Paul tah celtuih la awm (2Tim.1:1). He hingna oen tekah tlek
aka awm hamkoei la aka awm pawci sak nawh tah awlthang theen
thuina kalawng patoeng angna khui la m’maawt tih, thlaangthli
tengah huh sak thai la awm.
Hingna tah Pathen ben apouhlipna la awm tih, Bawipa
amah la awm tih, mami muithla khuiah asang tangte la awm poen.
Pawci sak nawhna tah hingna lawng mami takpum te sak akunna
kah ka va awm hamkoei la awm (Rom.8:11). He hingna oen pawci
sak nawhna tah thlangboelthli laklaw kah ka awm tlaakna rangoen
avan khuen duekna oen pawci sakna te a oelh thaina akhueh.
2Tim.1:12 dawngah Paul lawng “a u kai lawng ka tangna
tite kai lawng ka ming” tila athui. Celtuih lawng atangna thaihu tah
thaihu pakhat nawhatah akawnglam pakhat nawh tih, aka hing
athlaanghing, Khrih, akahing Pathen kah capa la awm tih,
Pathenben reenna oen dungzaan hingna kah takpum akatueng
kung la awm. Bawipa dawng aka awm dungzaan hingna tah atharaa
tangkiik. Tetah Bawipa hamla khawdeng patang aka khang kung tah
aboet toe khoemdoen bawmcem ham oen akalaw hamkoei
bawilenna te rou dangna hamla ahih te khoemdoen hamla saithai
nalak ah theen.
Thlangboel kah tlaakna dawngah aka awm duekna,
pawcina oen tingtawngna te oelh thai ham aboel 1 lawng kungpui
la athui dungzaan hingna (athaan.1,10), aboel 2 dawngah awlpui la
athui Pathenben awltak (athaan.15.18,25) oen aboel 3 dawngah
awlpui la athui Bailul caciim (athaan.14-17) tithli boeih te angoe.
Dungzaan hingna tah duekna te adoelh bueng muehla, hing
bawmcem nate khaw m’peek. Pathenben awltak tah Pathenben
bawilennathli boeih kah asoeng nala pawcina kah Bawilen la awm
nate zueng atheng. Baibul caciim lawng tingtawng nate aphe bueng
muehla, Pathenben angna oen awngna te khaw atawm pe. Te

21
dawngah he capat dawngah celtuih lawng he thaihu pathum te
awlpui la athui. (Life-study of 2 Timothy, 2nd ed. , pp. 4, 8-9, 48-49)
Khrih tah mami tengah dungzaan hingna la awm. Mami
tah Bawipa dawngah n’awm nawh kawinih Khrih tah Bawipa amah
dawngah dungzaan hingna la awm poepa, tede mami tengah
Bawipa tah dungzaan hingna la awm tlaih ma nawh. Tahe mami tah
Bawipa dawng n’awm u dawngah mami hamla Jesu Khrih tah
dungzaan hingna la awm (1John.5:20). (Life-study of 1 John, 2nd ed.
, p. 315)

Tare teeham - Life-study of 2 Timothy, msgs. 1-2, 6-7

Angna oen Thapeekna ------------------------------------------------------


-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------

22
WEEK 1– DAY 5
Mincang cuun cahna
2kor. He diklai pumsa la ka awm u pai de, diklai pumsa raal
10:3-5 angla raal ka tuk u nawh. Kaimi kah awvathli he he
diklai awvathli moenih. Kaimi kah awva tah
vawngpui aka phe thai Pathen tharaana he ni.
Olhnathli oen Pathen kah cuihna aka olh thailatna,
poeknathli boeih boeih te khrih kah awlngaai hamla
ka sai u.

Pathen ram kah aphu awmnathli hamla oengcathli tah


setan oen ahih kah ziina ram te oelh tih atheen tukna te tuk hamla
awm. Te dawngah 2Tim.4:7 dawngah Paul lawng “raltukna theen te
ka tuk coeng poen” tila athui. 1Tim.6:12 dawngah ahih lawng
oengcathli te “aka theen thaihu oen oengna dawngah na tha huer
lah” tila tha apeek, tetah Pathen kah awlkhuehthai kamthlahna
angla aka soepbir awlthang theen kah akathum thaihuthli ham tuk
hamla awm. He kawngdawngah mami tah Pathenben thumkhat
Pathen coengna kah rekrana te huhtawng ham angoe. (Truth
Lessons- Level Four, vol. 3, p. 38)

Tin Teeham
Mami tah Pathen kah ralkapthli la n’awm tih, aka theen
tukna te tuk tih, sungrai kah raalthawmthli te n’phe tih thlaang kah
poekna rangoen Khrih te awlngaaina tengla tuukla awm ham awm.
Mami tah thangthuina dawngah tha akaraa ralkapthli la awm ham
ni, tedeng ni toekthai nawh muithla theethli tah alawngim huhthai
nawh vetih, mami tah Khrih oen haih n’cehna oen bibina hamla
saithai u tih, he dung dawngah taa tih, kalaw hamkoei dawngah
uktemna awm poen ai. (CWWN, vol. 1, “The Christian Life and
Warfare,” pp. 120-121)
1John.1:6 dawngah Johan lawng ziinna dawngah n’cehna
kawng te athui. Ziinna khuiah n’ceh natah setan kah athee bisaina
kah acoengna dawngah n’hingna, saina oen coengnathli boeih te
ng’khueh nala awm. Pathenben angna dawngah n’cehna tah he
angna dawngah awmna bueng nawh ni. Tetah Pathenben angna,
atak tak la tah Pathen amah la aka awm angna dawngah n’hingna,
tatvuetna, saina oen mami kah coengna te ng’khueh nala awm
(athaan.5). Mami tah Pathen dawngah awmna, n’hingna oen mami

23
kah coengna te ng’khueh vengah, Pathen kah tueng nala aka awm
Pathenben angna dawngah mami ng’ceh nala awm.
Pathenben angna athue vengah, mami lawng akavai u
nawh awltakthli boeih te n’huh tih, he awltakthli tah asoengnathli
la awm. Tede mami lawng Pathenben angna awm muehla, ziina
khuiah n’awm vengah, soeprep boeih tah ahawnghi la awm tite
mingthim u. Nang kah huhtawngna te poek patuem ham kai lawng
thuiham ka ngaih. Nang tah Pathenben angna dawng na awm
vengah Pathen tah nang tengah asoeng la awm tih, Pathenben
hingna khaw asoeng nala awm. Mami tah angna dawngah n’ceh
vengah asoengna pakhat coeng pakhat mami lawng n’huh u. Tede
mami ziinna khui m’awm u vengah meang thaihu khaw mami
dawngah asoengna awm nawh. Mami ziinna khui m’awn u vengah
mami dawngah meang asoengna khaw awm nawh, tu dawngah
tiatah mami tukhaw n’huh nawh dawngah ni. Asoengna te
mingthimna lakah mami ahawnghii la awmna te mingthim u.
Mami Pathen dawng n’awm u vengah pawlneengna
dawngah n’awm u. Mami he pawlneengna dawng n’awm u vengah
angna dawngah n’awm u. Tevengah mami angna dawngah n’cet u
angla Khrih, muithla, thlangboel, takpum oen takpum kah abeekthli
boeih tah mami tengah asoengna la awm.
Tedecatah, miamanau huta pakhat lawng ahamca pakhat
rangoen akawtalh timai lahsih. Ahamca lawng te huta te kawtalh
hamla amengtengna awm nawh de, ahih lawng athui thaihu pakhat
khat lawng ahih te kaw atalh sak, metitiah ahih tah dawklawh roe
ngaih nawh dawngah ni. Ahamca lawng miamanau hutathli boeih
tah meang kawnghuben kah coengna awm u mai cakhaw, tethli
boeih tah rawk aka zoei cala awm u tila athui mai thai. Te huta
lawng kaw atalh dawngah “khalouh”tah akhaih tih, pahoei ahih tah
ziinna dawngah awm. Athaitak la thlangboel hingna te awmngaihna
lakah te huta lawng thlangboel dawngah awmngaih nawh nala
awm. Thlangboel tah ahih hamla asoengna awm nawh, ahih lawng
thlangboel paihuen tekhaw ngaithuenna khueh nawh. Ahih lawng
“thlangboel tah meang thaihu kai? Thlangboel paihuen tah tu
nuem? Thlangboel kah paihuen te kailawng ngaihthuenna ka khueh
nawh” tila athui poen ai. Ahih tah ziinna khui ah awm kawinih
hukhueng la ahih tah Khrih, muithla, Pathenben hingnathli tah ahih
kah huhtawngna dawngah asoengna awm nawh tite n’huh poen ai.

24
Atue adiu coengah kaw atalh tih ziinna khuiah aka awm
te miamanau huta lawng dawklawhna akhueh timailahsih. Bawipa
tah reenna oen betih pavelna awm muehla ahih tah Bawipa tengla
meltih “Aw Bawipa kai he khawdawp n’ngaai lah” tila athui poen ai.
Pahoei “khalouh” tah awng tih, angna te koekthoek vaang koep
poen. Te coengah he huta tah Bawipa kah aphu ka awm thisen oen
silh nate ahuhtawng tih, Pathenben thaihuthli tah asoengna
koekthoek awm poen ai. (Life-study of 1 John, 2nd ed. , pp. 59-61)

Tare teeham - Life-study of 1 John , msgs. 5, 7; The Conlusion of the


New Testament, msgs. 7-8, 10

Angna oen Thapeekna------------------------------------------------------


------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------

25
WEEK 1 – DAY 6
Mincang cuuncahna
1Tim. Te ah ni ka law haai nawh atah, thlaangthli lawng
3:15 Pathen imkhui, Pathen kah aka hing thlangboel,
awltak tungling a paina ah, metila khaw ka sakna ai,
tite a ming u ai.
2Tim. Raltukna theen te ka tuk coeng poen, loehlangna
4:7 khaw ka coeng poen, oengna te ka phoeih khak poen.

Awltak tah thumkhat Pathen la awm. Awltak tah


Pathenben awngna la Pathen kah awl la khaw awm tih, te lawng
Pathen oen Khrih kah asoengna te khawseh, Pathenben oen muithla
benthli boeih kah asoengna te khawseh avan khuen. Te dawngah
Pathen kah awl khawseh asoeng nala awm (John.17:17).
Awl tah thumkhat Pathen kah aciimphan thui nala awm.
He lawng awltak tah meang thaihu tite pali na muisam la aka awm
awl tah asoengla awltak kah lamha muisam pathum- Pa, capa oen
muithla kah aciimphan athui nala awm. Tedawngah asoeng natah
Pa Pathen, capa Pathen, Muithla Pathen oen Pathenben awl la
khawseh awm. (Life-study of 1 John, 2 nd ed., p. 315)

Tihin teeham
Bawipa kah bibikung thlaangthli tah awltak kah apumboeih
la coengna te phoihkhak ham awm. Zahawhthlang maimanau
tawngpathli oen hutathli lawng awltak teng apumboeih la awm u
nawh. Tethli tah thlaangthli, thaihuthli oen athlaanghing ben
huhtawngna thli rangoen tlawh la awm u. Bawipa kah bibikung
pakhat la awm naham akuekna tah awltak te ceh taakna awm nawh
ham ni.
Baibul tah zahaawh thlang cangsakna thli oen awlpeek thli
awm. He cangsakna thli oen awlpeek thli tah Pathen teng kalawng
law tih, Pathen kah bibi kungthli tah te angthli te pawng ham oen
pangpui ham angoe. Khatben ah pawng kung thli buengla awm tih
bisai kung thli la awm nawh natah kawboet patang ham koei la
awm. Atloe khatben ah mami lawng atakla sai lakah apoeng tih
pawng thaina n’khueh nawh kawinih mami tah Pathen kah bibi
kungla awm thai nawh. He lawng awltak tah apumboeihla awm
dawngah ni. Mami lawng mah kah n’soepna nawh thli te pavelna
peek hamla meang alawngim oen khaw awltak oen kutdoeu sai ham

26
dang nawh. He lawng awltak teng apumboeih coengna kah
athuingaih nala awm. Mami lawng mah kah awl thuina dawngah
mah oen mah, mah kah huhtawngna thli, mahkah thlaanghing ben
kawhueuemna te vanluina dawng taa ham awm. He tah Pathen kah
bibi kung thli hamla asangkoek abih nala awm. Mami lawng
khatben ah atloe miamanau tawngpa thli oen hutaa thli te tuhkaina
ka awm alawngim dawngah sai tih, atloe khatben ah mah kah
apuipaw nawhtah canauthli tengah atloe pakhat khuen na
alawngim oen saina thli te ngaithuen hamla awm. Awltak tah
apumboeih la awm poepa. Pathen lawng mami te awltak kah
apumboeih la coengna te pawm sak ham angaih. Pathena kah awl
lawng thaihu pakhat khat thui mai kawinih, meang thlaang khaw
thum mai seh, tetih angla awm. Mami lawng atloe awlpui tuhkaina
awm dawngah hoepna sai ham awm nawh. Te tih angla n’sai
kawinih mami lawng Pathen kah awltak atahna te ahemsak nala
awm. Kai lawng aka soeng nawh awlphawngna thli thui moe nih,
Kai tah awltak kah apumboeihla coengna te hoet nawh ham thui
nala awm. Thlaang pakhat khat tah mami kah miphoen thli la awm
dawngah mami lawng te kah apumboeih coengna te a thlawngna
sai ham awm nawh. Mami lawng thlaang hu ah n’vai muehla, awltak
hula vaiham he huen ah n’awm u tih, awltak kah apumboeih
coengna te n’khoemdoen ham he huen ah n’awm u. (CWWN, vol. 52,
“The Character of the Lord’s Worker,” pp. 151-153)
Pathen kah bibi te ngaithuen ham cangna dawngah kungpui
akung sut cangna pakhat tah awltak hamla apumboeih coengnala
awm. Cabu ciim dawng ka awm meang awltak khawseh thlaangkah
paihuen oen tingtawngna awm ham nawh ni. Tihin thlaang tah
awltak tengla apumboeih coengna awm nawh, metitiah ahih tah
mah kah paihuen oen tingtawng sak dawngah ni. Thlaanglawng
mah kah paihuen oen awltak te tingtawng sak vengah ahih lawng
awltak te huhtawngna awm nawh dawngah tete phawngna ka
khuen thai nawh tila apoek u. Tede mami kah huhtawngna lawng
mami te awltak oen tuhkai la pawng ham mingna soepsakna moe
nih tite mami lawng zakming hamla awm. Awltak amah dawngah
apumboeihla awm. David lawng thlaangthli boeih tah hoem athui u
tite athui (Saam.12:2). Ahih lawng he awl he athui vengah amah oen
amah te poek patum na khueh nawh. Pathen haiah David tah amah
oen amah te coengna awm nawhla apoek. Pathen kah bibi
thlaangthli tah mah khuiah khuen tih buehhamla awm nawh.

27
Pathen kah awltak tah apumboeihla awm. Te tah mami oen meang
alawngim dawngah khaw n’thum tuhkaina awm nawh. Awltak tah
apumboeila awm dawngah mami tah mah oen mah te n’hoet u tih,
mah oen mah te n’hoep u hamla awm. (CWWN, vol. 57, p. 133)
Mami tah Khrihthlaang oenca thli kah thaihu thli, Khrih kah
Pathen coengna oen thlaanghing coengna tethli thum tih thaihu thli
oen tuhkai la mami kah oengna te tungsak pangpui hamla angoe,
tedeng ni thlaangtloe thli tah mami Bawipa dawngah asoeng
oengcathli la awm tite zakming u thai ai. Thlangboel thli tah awltak
hamla atheen raaltukna te tuk ham, Bawipa kah dangkoepna hamla
ngaithuen ham, mami kah sausi paipuina te ngaithuen hamla tah
mami kah cangpuina thli te aciimphan la saina te bi hamla awm
(1Tim.3:15, 6:12, 2Tim.4:7). (CWWL, 1980, vol. 2, p. 430)

Tare teeham -Life-study of 1 John, msgs. 9-11, 17, 32, 39-40


Angna oen Thapeekna ---------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------

28
WEEK 1 - HYMN
Hymns, E 885, M 474
1 Takpum dawngah awm lang ral tuk,
Namah buengah ral tuk boel;
Lu oen ah Takpum tuhkai u,
Ngawlhcoen dawng kalawng ral tuk.
Takpum dawngah awm lang ral tuk,
Lu kah phu awmna oen ah;
Takpum dawngah a cak la pai,
Taana na huh yoeyah ai.

2 Takpum ham Pathen awva awm,


Thlaang pakhat bueng ham nawhni;
Takpum dawngah thaa n'huer u veng,
Nang ham a phu awm ngai ai.
3 Khrih lawngah a paisak thlangboel,
Seitan lawngah taa thai nawh;
Takpum thik-at la sa u sih,
Ka thee tharaana dal u.
4 Takpum dawng ka awm Lu rang oen,
Vandawng benah te n'ngawl u;
Muithla theethli, ukkung bawithli,
Hinroek ah tuk u poepa.
5 Takpum dawngkah a beekthli boeih,
Pathen hamla pai u lah;
Muithla dawngah thangthui poe u,
Thisen dawng taana pang pui.
6 Vandawngthli ah n'taa u tare,
Bawipa kah tharaana dawng;
Ralkap bu dawng raltheen thlaang la,
Bawipa dawng awm lang ral tuk.
7 Takpum dawng awm lang na tha huer,
Poekrai taana na huh ai;
Pin, thlam, Bawipa ngaihna soep ham,
Na ral na buh la awm ai.

29
WEEK 2 - OUTLINE

Heng Loehlangna te Aboet toela Hengna

Caciim Teeham; 2Tim. 4:7b; Celt. 20:24; 1Kor. 9:24-26; Heb. 12:1-
2a

Day 1
I. “Heng loehlangna te a boet toela ka heng poen”- 2Tim.
4:7b.
A. Paul tah Bawipa Pathen kah a koela awm coengah
vanben hengpoei te a tawngcuek heng tih, te
hengpoei te boetsak ham (Celt. 20:24) phat heng
(1Kor. 9:24-26; Fil. 3:12-14.
B. Tahe a boetnak ah a hih lawng “hengna lawngpui te a
boet toela ka heng poen” tila taa ruila a pangpui
(2Tim. 4:7b). He hamla a hih lawng Bawipa Pathen
teng kalawng doengna lumuek hamla laksawng te a
dang ai (athaan. 18).
II. Aka soeng Khrihthlaang hingna dawngah Bawipa kah
dungzan mengtengna angla Pathen kamthlahna te
khuenna hamla hengna lawngpui te hengna, heng
loehlangna te hengna tethli tah thum- 1Kor. 9:24; Efe.
1:11, 3:11.
A. Bawipa lawng mami hamla a van roekbah lawngpui
te n’tlap u tih, te lawngpui te uepawm la n’vai coeng,
a boetkoek n’phana toela mami kah lawngpui
dawngah n’kaw tak oen phat n’ceh ham meang aphu
khawseh n’pek u ham ni – 2Tim. 4:7b.
B. Mami hamla Bawipa lawng a van roekbah lawngpui
tah mami boeih lawng n’hengna u hamkoei lawngpui
la awm- Heb. 12;1.
C. Mami lawng “Mami haiah a van khueh hengpoei te
uehna oen ah n’heng hamla” a ngoe- athaan. 1.

30
1. Celtuih Paul angla Khrihthlaanghli boeih lawng a
nooek kah mingthimna dawngah thlawnnak
hamla nawh tih awlpuila aka awm mingthimna
dawngah aka awm laksawng hamla laksawng te
dang ham hengpoei n’heng u ham ni- 10:35, 1Kor.
3:14-15; 9:26-27; Fil. 2:13-14.
2. Mami lawng uehna oen hengpoei te heng ham,
uehna oen haih rainak te tukna oen heng hamla a
ngoe- Heb. 12:2-3.
Day 2 & Day 3
D. Mami lawng “mami kah oengnakung oen aka
soepsakkung Bawipa Jesuh te miktakna” rangoen
Khrihthlaang hengpoei te n’heng u hamla a ngoe-
athaan. 2.
1. Jesuh tah oengnakung, oengna aka tawngkung,
aka bikung, a kungpui oen lawngpui la awm-
athaan. 2.
a. Oengcahli kah oengna tah a tangtang atah a
mami kah oengna nawh ni, tede Khrih tah
tehli kah oengna la tehli khuiah va kun- Rom.
3:22; Gal. 2:16.
b. Mami kah oengna tah Bawipa kah zooeknak
te n’thungna la Khrih te mami lawng a phu
n’khuehna ni- Rom. 10:17.
c. Mami lawng a tloe thaihuhli boeihboeih khui
kalawng n’melkoepna rangoen boot ouhla
khuituuknak oen Jesuh tengah n’miktakna u
ham ni- Heb. 12:1-2a; Laa. 1:4; Saam 27:4.
d. Mami lawng Jesuh te a theenla n’miktakna u
veng hingna pekung Muithla la Bawipa tah
(1Kor. 15:45b) mami te Amah roe oen,
Bawipa kah oengna coengnahli te a van rekra.
Day 4
2. Oengna tah mikhuh sak thaina, mami lawng
n’huh u nawh thaihuhli nawhatah n’ngaiuep
31
thaihuhli te mikhuh thai, a rilhla n’ming sak
thaina la awm- Heb. 11:1.
a. Mami lawng oengna muithla, mami kah aka
thooek u muithla te n’thuekdang tih Bawipa
Pathen te mami lawng n’huhtawng thaihuhli
te oeng ham oen thui ham n’thuekdang hamla
awm- 2Kor. 4:13.
b. Oengna tah mami muithla khuiah awm tih,
tetah Ciim Muithla oen haih thooek u- 1Kor.
6:17.
3. Mami lawng n’huh thaihuhli te mingna, buehna
nawh tih, n’huh nawh thaihu te n’buehna la awm.
N’huh thai thaihu tah kawlkalh la awm tih, n’huh
thai nawh thaihu tetah dungzaan la awm- 2Kor.
4:18.
a. Khrihthlaang hingna tah n’huh thai nawh kah
hingna la awm- Rom. 8:24:25; Heb. 11:27;
1Pit. 1:8; Gal. 6:10.
b. Thlangboel kah a tlakna tah n’huh thai nawh
thaihu kalawng n’huh thai thaihuhli ah
n’tlakna la awm. Bawipa kah dangkoepna tah
a thlangboel te huh thai thaihuhli kalawng
n’huh thainawh thaihuhli khuila dangkoepna
ni- Jhn. 20:25; 2Kor. 5:7; Rom. 8:24-25; 1Pit.
1:8.
Day 5
4. Jesuh tah oengna kah aka soepsakkung, soepbir
sakkung, aka coengsakkung la awm- Heb. 12:2.
a. Oengna soepsakkung la Bawipa Jesuh tah
Amah roe te mami khuiah aka dou coengna
oen saithainak la boet ouhla thloen u.
b. Mami lawng Bawipa tengah n’miktakna u
vengah Bawipa lawng vandawng, hingna oen
tharaana te mami tengah a van rekra tih,
Bawipa a coengnahli boeih oen mami te
n’thloen thil, tedengah mami tah vanben
32
hengpoei heng ham oen diklai hanah vanben
kah hingna te n’hingpui thai u ai- 2Kor. 3:18.
c. Mami lawng Bawipa tengah boet ouhla
n’miktakna u tare veng, Bawipa lawng mami
kah venben hengpoei te heng ham n’ngoe
oengna te aka coengsak hamkoei, aka
soepsak hamkoei la awm ai- Heb. 12:1-2a.
E. Mami lawng Isreal thlaanghli kah thuinuetna oen tha
peekna oen ngaithuen peeknak te n’dang hamla a
ngoe, tehli tah mami kah lai theen soeprepboeih aka
thum Khrih tengah Khrihthlang hengpoei te a
thuingaih la aka awm lai theen la cet u- 1Kor. 10:1-13.
1. Mami tah Khrih rangoen tlang la n’awm u tih,
Setan kah pinzenna khui kalawng n’loeih u coeng,
Pathen kamthlan a van awngna khuila mawtla
n’awm u poen.
2. Tede mami lawng Pathen kah khuena kawltung la
ka awm mami kah lai theen Khrih te dangna
khuila n’kun u ham, Pathen ram hamla Amah kah
a betoetnahli te awmngaih ham, tetila mami tah
tahe dungah Bawipa kah a tuengna la n’awm u tih
ram dungah Khrih kah aka soepbir awmngaih
dawngah n’thum thaina tetah n’sung u
toengtoeng huen- Fil. 3:12-14; Math. 25:21, 23.
Day 6
F. Mami pakhat rip hamla Pathen rangoen a van
roekbah lawngpui kah a boetna ben tah lawngpui kah
a raina koek la awm- cf. Mark 6:45-51.
1. Khrihthlaang hingna dawngah aka awlpui koek
thaihu tah Bawipa lawng a van roekbah tangte
lawngpui te tlap ham oen tete uepawm la n’vai
ham ni.
2. Mami lawng lawngpui soeng ah n’awm u te
n’ngaikhuek u mai thai, tede mami metila n’heng
tih n’boet sak ai tihe tah awldoetna la awm
toengtoeng huen.
33
G. Mami lawng meang alawngim oen khawseh mami
kah lungbui ah thahoeng boepla awmna, tha
voehvoeh a zawlna a awm nawhni (Heb. 12:3). Te
lakah mami lawng hengpoei te a boet toe aka heng
thlaangla n’awm u ham ni.
1. Thahoeng boepla awmna tah lungbui ah tharaana
a awmna nawh teni. Soeprepboeih tah a hawnghi
la n’poek.
2. Tlim de koep aka thou thlaang tah a theenkoek
aka hengkung la awm. “Ka raal nang, kaw n’khah
thil boel! Ka tlim cakhaw ka thoukoep ai. Ziinna
khuiah ka awm cakhaw Jehovah tah kai kah
angna la awm ai” – Mikah 7:8.
3. Mami lawng kawboetna, thahoeng boepla awmna
nawhatah lungbui ah thazawlna n’khueh ham
nawh tih, Jesuh te n’miktakna tih mami haiah a
van khueh heng loehlangna te n’heng u ham ni-
Heb. 12:2a.

34
WEEK 2 – DAY 1

Mincang Cuuncahna
2Tim. 4:7 Raltukna theen te ka tuk coeng poen, loehlangna
khaw ka coeng poen, oengna te ka phoih khak
poen.
Heb.12:1 Tedawngah, mami he khaw mai angla aka thah sausi
lawng m’veel khoep dawng heah mami aka
kanghalhthli boeih oen azooei cala ngaai aka
hangsak thawlhna he voei u silang, mami hamla
avan khueh sut lansak benla kawdungna oen
heng u lah sih.
Oengcathli he hengpoei kah lawngpui te hengna rang
oen patoeng patoeng aka poeng thumkhat Pathen kah rekrana te
ahuh taawng u. Khrih thlaang hingna hetah hengpoei la awm tih,
mami hetah ka hengkungthli la n’awm u(Heb.12:1). 1Kor.9:24
dawngah Paul lawng “Heng loehlangna ah boeih heng u de, thlaang
khat bueng lawng ni laksawng a huh tite na ming u nawh aw?
Kutdou laksawng na dang thai na u hamla heng u lah” tila khaw seh
a thui. Mami lawng heng ham bueng mueh la, mami
bawnghawrhna pakhat la aka awm laksawng te dang ham taa
hamla n’heng ham awm. 1Kor9 lawngah khrih thlaang hengpoei
dawngah awlthang theen thuina he thuum tila athui.
Awlthangtheen thuina hetah thlaangtloethli khuila khrih te
rekraana ni. Mami kah phawngna te a kadou thlaangthli khuiah
khrih te rekraana rang oen mami lawng khrih thlang hengpoei te
n’heng u. Tede Bawi Jesuh a law vengah laksawng, laksawng
pakhat dangna hetah a langloela ka awm, awmngaihna awmna ni.
(Truth Lessons-Level Four,vol.3,pp.41-42).

Tihin Teeham
Mami lawngah n’heng, hengpoei he atak atah khrih amah
roeni. Bawipa Jesuh lawng “kai tah lawngpui la ka awm” tila
athui(John.14:6). Hengna poei hetah lawngpui, hengna lawngpui
la awm. Khrih he hengna poei la awm, tudawngah ti atah Bawipa
35
he lawngpui la a awm dawngah ni. Khrih he mami kah lawngpui la
awm de catah, mami lawng he lawngpui he lawngpui buengla
khuen ham awm nawh, te zuengla mami lawng hengpoei heng
hamla hengna lawngpui pakhat la khuen ham awm. Mami lawng
acaan lawh tih poekuepna, tengvaai buehna, paina nawh atah azaai
cala zingzawi mailai ham awm nawh. Paul lawng 2Timote 4:7
dawngah “kai tah hengna lawngpui te aboet toela ka heng
poen”tila a paangpui angla, mami lawng n’paangpui nathai toe van
hamla hengpoei te n’heng ham angoe. Paul tah Bawipa kah koela
dang koepna te ahuh coengah vaanben kah hengna poei te atawng
tih, tekah hengpoei te aboet sakna ham(Cel.20:24) koep
heng(1kor.9:24-26, Fil.3:12-14). Tecoengah a boetna ah ahih
lawng “hengna lawngpui te aboet toela ka heng poen”tila a
paangpui(2Tim.4:7b). Ahih lawng Bawipa teng ka lawng doengna
lumuek hamla laksawng te ka dang ai tila khaw seh a
paangpui(2Tim.4:8).
Hengpoei hengna dawngah oengcathli lawng adang
ham koei laksawng hetah aka rawk thai nawh lumuek la
awm(1Kor. 9:25), tetah bawnghawrhna pakhat la ka awm
laksawng la awm. Hekah laksawng he Bawipa alaw koep vengah
mami kah saina ning angla mami te n’peek koep ai(Matt.16:27,
Awl.22:12,1Kor.4:5). Tetah khrih kah awlcekna ngawl coen haai ah
awl atloek vetih(2Kor.5:10), ka law ham koei aram dungah n’awm
ngaih na u thai ai(Matt.25:21,23). Hekah laksawng hetah anooek
mingthimna dawngah thlawnna ham nawh tih(Efe.2:8,1Kor.3:15)
awlpui la ka awm mingthimna dawng kah laksawng ni(Heb.10:35,
1Kor3:14). Dungzaan thlawnna hetah oengna rang oen tih, mami
kah bisaina oen tuh kaai u nawh(Efe.2:8-9), laksawng hetah mami
thlawnna n’dang coengah mami kah n’saaina ham
ani(1Kor.3:8,14). Khrih dawngah ka awm oengcathli rang oen
mami boeih lawng n’oengna rang oen Bawipa kah thlawnna te
n’dang u poen. Tede mami tah Bawipa lawng laksawng n’peek oen
n’peek nawh ham tetah mami lawng hengpoei te metih la n’heng u
tina sawah ni a awm.
1Korinth 9 dawngah Paul tah hengpoei te heng. Ahih
kah a hukhueng capathli khui ka lawng pakhat la ka awm Filipi
36
capat dawngah, ahih he heng li huen(3:14). 2Timote 4:6-8
dawngah ka awm ahih kah hengna ahuh khueng koek aphaa
thlaanah Paul he Bawipa alaw vengah Bawipa kah laksawng
peekna te a dang ai tila aamah khaanna awm nawh huen. He
laksawng huh narang oen Paul lawng mami tah aka rawk thai
nawh lumuek te n’dangna u thai hamla hengpoei te n’heng ham
mami te thaa m’peek u.
Mami lawngah khrih thlaang hengna poei te n’heng ai
tikawi nih, mami lawng n’ngoe nawh akazrih, kanghalhkung la ka
awm thalrihthli boeih te hooetbaat hamla angoe. Tecoengah
“mami te azooei cala aka kanghalh thai thawlhnathli” boeih te
khaw seh hooet hamla angoe(Heb.12:1). He huen kah ka awm
thawlhna he mami te hengpoei hengna ka lawng pinzeenna,
kanghalh thai thaihu te awlpui la a thui nuet. Pinzeen tuh kaai
nathli boeih hetah dauben la awm tih, thawlhna hetah khuiben la
a awm dawngah pahih bawk lawng hengpoei hengna dawngah
mami te n’kang halh.
Khrih thlaang hengna poei dawngah oeltaihnathli broe
nawh la awm. Tedawngah hekah hengpoei he heng ham atah
oengcathli lawngah khawdawp ngaaina oen mami kah kawpoek
dawngah mevengah khaw seh thahooengna nawh atah thazawlna
a awm mueh la oeltaih patang nathli te ueh hamla
angoe(athaan.1,3). (Truth Lessons-Level Four, vol.3, pp.42-44).

Taree Teeham-Truth Lessons- Level Four, vol.3, lsn.44

Angna oen Thapeekna---------------------------------------------------------


--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
37
WEEK 2- DAY 2

Mincang cuuncahna
Heb.12:2 Mami kah oengna kung oen aka soepsakkung Jesuh
te miktakna u sih, a haai ah awm ngaihna te khueh la
awm de thinglam taaina te a ueh, zahrauna te a ueh
tih Pathen ngawlcoen bantang benah te ngaawl.
Saam.27:4 Bawipa tengah thaihu khat bueng ka bih, ka bi tetah
heni, ka hing khui puer Bawipa imah awm ham oen,
Bawipa kah mui theen te dan ruila, a tempul khuiah
amah tlap heni.
Hebrai.12:2 dawng kah “miktakna u sih” tikah Grik awl
lung hetah “atloe thaihuthli boeih ka lawng melkoepna rangoen
mikziin ouhla miktakna oen buehna”tila a thui ngaih. Kaih zakhat
hengna poei angla hengna poei dawng kah ka heng thlaangthli he
atloe thaihuthli boeih khui ka lawngah mel tih, mikziin ouhla
miktakna rangoen kawltung te a bueh u. He athaan dawngah Paul
lawngah “Hebrai miamanauthli, poekuep lang benbang la bueh tih,
te huenah paisut u boel, nang lawng khrih mueh la atloe thaihuthli
boeih khui ka lawng mel tih Bawipa te mikziin ouhla miktakna
rangoenah bueh ” tila a thui pe angla awm. Hebrai oengcathli he
amami kah ateng vaai kah ka awm thaihuthli boeih, amami kah
pawmna ruem, Juda pawmna oen tekah patang khangna, diklaiben
kah thaihuthli boeih ka lawng athla la miktakna ham awm, te
dengah ni tethli tah tahe vandawngthliah ka awm Pathen
ngawlcoen kah bantang benah ka ngawl Jesuh te a miktak na u thai
ai. (Life-study of Hebrews, 2nd.,p.550)
Tihin Teeham
Paipi ruem kah thlangciimthli he oengna kah sausithli la ni
a awm, tede Jesuh tah oengna kah kutsaikung oen soepbir sakkung
Bawi la awm. “Kutsaikung”tila akawng Grik awl lung te “ka
tawngkung”, “sai cuekkung”, “maawtkung”, “lawngpui tukkung”,
“haai cawh kung”tila khaw seh n’thui thai. Mami lawng hekah thui
nuetnathli boeih he haihah n’khueh kawi nih, oengna kah
kutsaikung tila Jesuh kah aka khoek thui nuetna te n’dang u ai.
38
Mami tah oengna kah kutsaikung la ka awm Jesuh te
n’ngoe u, tudawngah tih atah mami kah pumsa thlaang dawngah
oengna thoem thaina a awm nawh dawngah ni. Mami tah mah oen
mah rang oen oengna te n’khueh u nawh. Mami thlawn la ka awm
oengna tetah Bawipa teng ka lawng mami lawng n’dou u aphu
katlou oengna ni(2Pit.1:1). Mami lawng Jesuh te m’miktakna
vengah, hingna aka pekung Muithla la ka awm Bawipa lawngah
(1Kor.15:45) amah roe oenah, amah kah oengna coengnathli boeih
te mami tengla van thlah. Tecoengah amah poek roe roe ah oengna
thaihu tetah mami kah coengna dawngah va thoeng hang tih, mami
dawngah Bawipa te oengna ham oengna te va awm. Hekah oengna
hetah mami kah koe nawh tih, mami khuila oengna coengna la ka
awm amah roe te aka sangkung Bawipa oen aka tuh kaai u la awm,
tetih angla Bawipa he mami hamla oengna la va awm thai.
Tedawngah Bawipa amah roe he mami kah oengna la awm. Mami
tah mah kah oengna la ka awm Bawipa rang oenah n’hing u hamla
awm. Hetah mami lawng mah rang oenah nawh tih Bawipa kah
oengna rang oen n’hing na u ni(Gal.2:20).
Jesuh tah diklai hanah Bawipa kah hingna oen Bawipa kah
lawngpui dawng oengna kah kutsaikung oen aka tawngkung Bawi
la awm. Bawipa kah a hingna hetah oengna kah hingna la awm tih,
Bawipa lawng avai lawngpui hetah oengna kah lawngpui la awm.
Bawipa kah a hingna oen lawngpui dawngah Bawipa lawng oengna
te a tawngcuek la awm. Tedawngah Bawipa tah oengna kah
kutsaikung la awm.
Lawngpui tukung oen haai cawhkung la ka awm Jesuh
lawngah oengna kah lawngpui te tuk la awm. Bawipa kah hingna
hetah tuk pela ka awm hingna, oengna kah lawngpui te tuk pela ka
awm hingna ni. Bawipa a cehna rooek ah Bawipa te aka
kanghalhkung tlaang nawh atah tuiva te awmla koeih. Tede khat
coeng khat Bawipa lawng oengna kah lawngpui te atuk la awm.
Thuina maiah, mami lawngah awlthang theenthli te n’tee vengah
hekah huh doenna he n’khueh kawi nih, oengna kah tawngkung la
ka awm Jesuh lawng oengna kah lawngpui te hinrooek tuk la awm
tih, lawnghawithli te bing tih athlaa kah hengna lawngpui te aka
tukung angla tlaangthli te aphee tite mami lawng n’huh u ai. Bawipa
39
lawng oengna kah lawngpui te vantuk angla Bawipa tah lawngpui
tukung la awm tih, oengna lawngpui saw kah ka awm haai
cawhkung la khaw seh awm.
Oengna kah lawngpui tukkung oen haaicawhkung la Jesuh
tah oengna kah mawtkung oen ralkaap bawi lakhaw seh awm.
Bawipa lawng oengna kah lawngpui te vantuk tih, haaicawhkung la
tetee atawng tih n’maawt. Tedawngah ralkaap bawi la ka awm
Bawipa lawngah amah kah khaw kaanthli dawngah oengna kah
lawngpui ka lawng mami te n’khuen u thai. Mami lawng diklai han
kah ka awm Bawipa kah a hingna oenah Bawipa kah a hingna
dawngah oengna kah tawngkung la, vandaawng kah ka awm
Bawipa kah ngawlcoen saw oen Bawipa kah bawilenna dawngah
oengna te ka soepbir sakung lakhaw seh Bawipa te n’miktakna u
veng, Bawipa lawngah amah lawng a tawng tih a soepbirsak la ka
awm oengna te mami kah khuiah avan thlah bueng mueh la avan
thloen tih a lawngsak.
Thlawnkung la aka awm oengna hetah mami kah koe
moenih, tetah Pathen kah laksawng ni. Efe.2:8 lawngah mami te
thlawnna la n’phaa sak oengna hetah mami kah koe nawh ni. Mami
tah Pathen teng kah laksawng la tetee n’dang u la awm. Pathen tah
oengna kah a kungcuek oen oengna te aka pekung la awm tih, mami
tah he Pathenben kah laksawng te n’dang thlaang la n’awm u.
Pathen he mami kah oengna la a awm hamla mami kah cooengna
khuila thaihu pakhat khat te van sang. (Life- study of Hebrews,2nd
ed.,pp. 538-540)
Taree Teeham -Life-study of Timothy, msg. 7
Angna oen Thapeekna ---------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------

40
WEEK 2- DAY 3

Mincang Cuuncahna
1Kor.9:24-26 Heng loehlangna ah boeih heng u de, thlaang khat
bueng lawng ni laksawng a huh tite na ming u
nawh aw? Kutdou laksawng na dang thaina u
hamla heng u lah. Loehlangna ah aka thuum
lawngtah thahuerna oen ngah ngah huer uh.
Tethli lawng aka cak poe nawh hamkoei laksawng
kutdou huh hamla te tila thaa ahuer u, tede mami
lawngtah dungzaan toe aka cak bawi lumuk te
huh hamla bi n’bi u. Tedawngah mengtengna aka
awm nawh thlaang angla haai benla ka heng moe
nih, zilh aka boep mailai angla ka boep nawh.
Paul kah kawnghu hetah Hebrai oengcathli oen vaihih la
awm tih, hengpoei loeh langna dawngah dankoei la a awm hamla a
thoemthaina te soep. Gal.2:2 oen 1Kor9:26-27 dawngah ahih lawng
hengpoei te metih la ka hengna tite a tuengsak. Fil.3:5-8 oen 12:14
dawngah heng loeh langna poei te ka hengli huen tila a tuengsak.
Ahih martaala aduek thlan vengah athut 2Tim. 4:7 oen 8 dawngah
kai tah ka hengna lawngpui te a boet toela ka heng poen tila athui.
Paul tah hengna poei te a hengli vengah, ahih lawng
“thlang tengah awlthang theen ka phawng coengah kutdou dangham
koeih nawh la ka awmna nawh ham ka pum he ni ka bawh tih taamna
la ka khueh” tila athui(1Kor.9:27). Thlawnna aka dang thlang he
mevengah khaw seh rawkna la te pha thai nawh de, aka sungdeuh
thlangla a coeng ham atah ahih hamla broe nawh la zoei.
Sungdeuhna hetah hengna poei dawngah sungna la awm tih,
kawltung la pha hamla atue theen te a thlawnna ni. “Sungdeuhna”
tila awlkaawngna Grik awl lung hetah “aboe kathee thlang, a
thoemthaina ka khueh nawh thlang nawh atah doukoei la ka awm
nawh thlang” tila khaw seh athui ngaihna awm. Hekah mah poekna
hetah kawltungla n’pha ham oen kutdou la ka awm laksawng te
n’dang hamthli oen a coengna vaai u. Tede ka hengkung pakhat he ka
sungdeuh kung oen kutdou hamla, douham koeila aka awm nawh
thlangla coeng thai mai. Heb.12 dawngah Paul lawngah Hebrai
41
miamanauthli te ngaithuenna apeek tih, tethli te tharaana khaw seh
apeek bal tih, heng loehlangna te aheng u hamla a bawng hawrh pe.
Tethli van angla mami khaw seh zingzawi mailai bueng mueh la heng
poei te heng ham awm. (Life-study of Hebrews, 2nd ed., pp. 552-553).
Tihin Teeham
Paul lawngah Hebrai miamanauthli te “mami kah oengna
kung oen aka soepsakung Jesuh te miktakna u sih, a haai ah
awmngaihna te khueh la awm de thinglam taaina te a ueh, zareuna
te a ueh tih Pathen ngawlcoen bantang benah te ngaawl”tila
athui(Heb.12:2). Ahih kah atloe capathli boeih dawngah Paul lawng
mami kah hingna oen soeprep boeih la a coengna ham hingna aka
pekung Muithla la (1Kor.15:45) mami kah muithla dawngah aka
awm khrih te ni (Rom.8:10, 2Tim.4:22) awlpui la a tuensak. Tede
hekah capat dawngah tah Paul lawng mami te vandaawngah aka
ngawl, a muisam zahawh thlangla ka awm khrih te ni awlpui la a thui
nuet. Hetah Bawipa lawng mami te a lawngim a phuun phun oen
khuituukna thai ham la ni. Hekah capat dawngah vaanben kah khrih
he diklaiben kah pawmna oen diklaiben kah soeprep boeih oen raal
u. Khuibenah aka awm khrih te huh taawng thaina hamla mami tah
mah kah muithla dawng mel tih, Bawipa te tuh kaai hamla angoe.
Vaanben kah khrih te awm ngaih pui ham atah mami lawng diklai
han kah aka awm soeprep boeih khui ka lawngah Pathen kah
ngawlcoen bantang benah aka ngaawl Bawipa te miktakna hamla
angoe. Bawipa kah duekna oen thawh koepna rang oenah Bawipa
lawng Pathen oen thlaanghing pahih bawk hamla angoe thaihu
boeih te a coeng tih a soepbir sak. Taheah Bawipa he amah kah lui
na dawngah Pathen capa kah a thlanghing (1:5) oen thlang capa la a
awmna dawngah (2:6), Pathen kah a thlanghing (1:8) oen thlanghing
la a awmna dawngah (2:6), tuek la ka awm soeprep boeih kah
roupang kung Bawi (1:2), Pathen kah situi suuepna aka dang thlang
(1:9), mami kah thlawnna te a kungcuek awltloekung (2:10), aka
ciim sakung (2:11), boet mueh la baawmceemkung(4:16), ngoena
dawngah baawmceemkung (4:16), Pathen benkah la ka awm
celtuih(3:1), khawsoeihbawi (2:17,4:14,7:26), aka theen ngaai bibi
oenah (8:6) himbaai im tang kah bibi kung (8:2), aka theen bet paipii

42
kah aamah khaan oen laipai ka thangthui kung (7:22,8:6,12:24),
kawngaihna athai te aka saikung (9:16-17), haaila aka cetkung
(6:20), oengna kah kutsaikung oen aka soepbir sakkung (athaan.2)
oen tuthli te aka dooen tudooenkung bou (13:20) la vaandawngthli
dawngah te ngaawl. Thuina maiah mami lawngah Bawipa te tetih
angla kawpoek raina, soeprep boeih aka thuum Bawi la n’miktakna
u vengah, Bawipa he vaandawng, hingna oen tharaanathli te mami
tengah van rekra vetih, Bawipa kah a coengnathli boeih te mami kah
khuiben la vanthlah vetih a vanrekra ai, a vanthloen vetih a laawng
sak ai.Tedengah ni mami lawng vaanben kah heng loehlangna te
n’heng u thai vetih, diklai hanah vaanben kah hingna oenah n’hing u
thai ai. Hekah a lawngim dawngah Bawipa lawng mami te hingna
lawngpui dawng n’khuen tih, bawilenna khui la n’maawt tih n’khuen
u ai (2:20).
Vaan ngawlcoen dawngah awm tih, a lu dawng Bawi
lumuek oen pinzeen la aka awm (2:9) kawpoekrai Jesuh hetah vaan
khawhihuui dawngah daan aka theenkoek thlanghing la awm.
Bawipa tah nuehtah thai la aka awm nawh aka bou koek thibetna
angla awm tih, Bawipa aka tlap thlangthli boeih te amah teng la a
zooek. Hetah Bawipa kah lungna ham koei stalna rangoen mami tah
zooek la n’awm tih, atloe thaihu soeprep boeih khui ka lawng Bawipa
teng la te miktak la n’ awm u. (Life-study of Hebrews, 2nd ed., pp. 550-
552)

Taree Teeham -Life-study of Hebrews, msgs. 45-46, 49-50


Angna oen Thapeekna --------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------

43
WEEK 2- DAY 4

Mincang Cuuncahna
2Kor. 4:18 Tedawngah huh nawn thaihu te ka dan u nawh, huh
nawh thaihu te ni ka dan u. Huh nawn thaihu hetah
kawlkalh ham ni, tede huh thaihu tetah dungzaan
toela cak.
5:7 (Huh nawn oen n’hing u nawh tih, oengna oen ni n’hing)
Khrih thlaang hingna oenah aka tuh kaai u meang thaihu
khawseh mikhuh thaila awm nawh. Thlangboel a tlaakna hetah
khrih thlangthli lawng mikhuh thaila aka awm nawh thaihuthli ka
lawng mikhuh thaila ka awm thaihuthli teng la a pawng u dawngah
ni. Mami lawng n’huh thai nawh thaihu pahih la aka awm mami kah
aka thooek u muithla ningla n’cehna rang oen aka hing Pathen te
awlpuila n’khueh vengah (Rom.8:4), mami tah aka soeng khrih
thlang hingna oen thlangboel hingna khuila koekthooek dang koep
la n’awm u.
N’huh thai thaihuthli oenah tuhkaai u la mami lawng
oengna te n’ngoe nawh. Oengna rangoen n’hingna tihe tah mami
lawng n’huh thaila aka awm nawh thaihuthli oen tuh kaai u la a thui
ngaihna ni. Thlangboel hingna dawngah mami lawng n’huhna
rangoen, tehe kah mikhuhna rangoen n’hing ham nawh tih, oengna
rangoen n’hingna ni (2Kor.5:7). Mami tah oengna rangoen
thlawnna n’dang u tite n’ming u (Efe.2:8). Oengna hetah Pathenben
kah hingna oenah Pathenben kah cuunna te mami n’huhta wng sak.
Mami tah cuunthai la n’awm vengah pumsa huhna rangoen ah huh
thaila aka awm nawh Pathenben kah hingna he mami khuila
vanthak la awm. He hingna vanthakna kah a phu tah, mami tah
Bawipa dawngah miamanauthli la n’cooeng u. Pathenben kah
cuunna nawh atah Pathenben kah hingna te n’huh thai nawh de,
khat oen khat dawngah Pathenben kah hingna te mingthoem thaina
mami dawngah awm. Mami khui benah huh thaila ka awm nawh
Pathenben kah hingna te mingna thai hamla mingthoem thaina tah
oengna ni (Heb.11:1). (CWWL, 1975-1976, vol.3, pp.90-91).

Tihin Teeham
Mami lawng Jesuh te miktakna vengah, Bawipa tah oengna
la a mah roe te mami dawngah rekraa tih, Bawipa tah mami kah
oengna la va cooeng. Mikhuh thooem thaina la aka awm oegna
44
hetah a parukna mingthimthaina oen vai hih. Mami lawng hekah
mikhuh mingthaina te awlthangtheen thuina ka lawng n’dang u.
Aka soeng awlthangtheen thuina hetah cangpuina kah a kaawng a
laam bueng moenih, tetah rekra pe nakah a kaawng a laam lakhaw
awm. Kai lawng thawlh cathi khatsut tengah awlthangtheen ka thui
timai lah sih. Kai lawng tethli tengah awlthangtheen ka thui
pethlaanah, kai lawng Pathen teng ka lawng thaihu pakhat khat te
lamha la ka dang hamla awm. Tecoengah kai lawng ka thui li veng,
kai lawng ka dang Pathen teng kah thaihu te ka haa tuung kung
thlangthli khuila electric haithaa angla kuunla awm ai. Tethli
lawngah kai kah phawngna te ngaih nawh tih alu aheek thai mai de,
khui benah tethli lawngah kai kah phawngna te a tangna u. Khat sut
lawngah tah oengna he ngauna ni tila athui u de, tethli kah khuiben
ah pakhat khat lawngah tah koep a thuung tih “Bawipa Jesuh, ka
uem, Bawipa nang tah na theen tangkiik, Bawipa nang tah kai kah
thlaawnkung la na awm” tila a thuithai toela a khuen. Acooengna
khatsutthli te tethli kah cooengna khuila a thloen pedawngah, tethli
lawngah Pathen te oengna thaila awm. Tethli lawng Bawipa Jesuh
te ong ham kalaw tila thuunna dawngah ka thui nawh acil kaham
thlaang broe nawh thlite kai lawng ka ming. Tethli tah imla mel u de
ngaimawngna te khueh u nawh, tudawngah tih atah khuibenah
pakhat khat lawng a bawnghawrh tih a touh oeih dawngah ni.
Tecoengah awlthangthen thui ham tuunna atue apha vengah, tethli
lawng “kai te huenla koep ceh ham ka ngaih” tila athui u. Hetah aka
thui kuung dawng kalawngah Pathen rang oen oengna te thlooenna
kah aphu ni.
Awlthangtheen ka thui thlangthli boeih hetah broe nawh
la lungna ham aka kap koei thlang la a awm ham awm. Ahih lawng
athui awl hetah tangna ham koeila awm nawh mai sui de, thaa aka
awm battery angla, aka zaathli boeih te a zooek la awm ai. He
kaawng dawngah thlangboel lawng awlthangtheen thuina hamla
broe nawh thla caam pe ham awm. Mami lawng thla n’caam tere
vengah, awlthangtheen thui thuunna he zooekna awm tare ai.
Awlthangtheen ka thui thlang he vandaawngben kah zooekna a
awm toela, Pathenben kah a cooengna oenah betooet la sangthil
ham toela thlacaam ham awm. Awlthangtheen aka thui thlaang
45
hetah awlthui akathoem thlaangla awm nawh mai thai, tede ahih
tah lungna aka kap thlaangla a awm dawngah thlangtloethli
lawngah ahih te ahuh tung u vengah zooek la awm. Cooengna
khatsut hetah lungna aka kap thlaang lawngah a thuina rangoen
tethli khuila te sangla awm tih, ameang thaihu lawngah khaw seh
tethli te doekkoep thai nawh. Hekah sangthil la aka awm a
cooengna hetah oengna ni.
Hekah akaawnglam he awlthangtheen thuina dawng
bueng mueh la, aloe bibithli oenah khaw seh tuh kaai u. Nang kah
bibi he soeng kawi nih, nang lawng bi nasai ham na law rooek
vengah zooekna awm tih lungna broe nawh la kap ai. Aka soeng bibi
hetah Pathen amah roe lawngah betoet cala a sangthil nakah a
kaawng a laam ni. Lamha la mami tah Pathenben kah coengna
rangoen sangthil la awm tih, tecoengah bibi dawngah mami lawng
lungna ham koeila aka awm lawngpui dawngah atloe thlaangthli
khuila Pathenben kah cooengna te khawse angla thoengna ni. Hetah
Pathen lungvatna kah a kaawng a lam roe roe ni. (Life- study of
Hebrews, 2nd ed., pp. 540-541).
Taree Teeham - CWWL, 1994-1997, vol. 1, “Crystallizationstudy of
the Epistle to the Romans.” Ch.23
Angna oen thapeekna -------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------

46
WEEK 2 -DAY 5
Mincang cuuncahna
1Pit.1:8 Amah te na hu u nawh de, na lungna u; tahe ah na hu
u nawh cakhaw, na tangna u tih thui thai lek nawh
awmngaihna oen na be u.
2Kor.3:18 Mami mikhaai dahna aka awm nawhthli tengah
Bawipa kah bawilenna te anga, amah oen voeh voeh
n’lou u tih Muithla la aka awm, Bawipa tengah
bawilen oen voeh voeh m’be u.
“Soepsak kung” tila akawng Grik awllung te “acoengsak
kung” nawhatah “betoet sak kung” tila khaw n’kawng thai… Mami
lawng Bawipa te boetouhla miktakna mai kawi nih, Bawipa tah
vaanben heng loehlangna te heng hamla mami lawng n’ngoe
oengna te a coengsak tih, a soepbirsak poen ai.
Bawipa tah amah lawng atawng thaihu oen a tawng thaihu te
a coeng tih a soepbirsak poen ai. (Life-study of Hebrews, 2nd ed, p.
539)
Tihin teeham
Thawlhcathli tah oengna khueh hamla angoe tang. Tede
himi tah te te metila a dang thaina ai. Acuek ah mami dawng oengna
awm nawh, oengna nawh ni aka awm. Tede thawlhcathli tah
thlaangboel tuuna ah valaw tih aka soeng awlthangtheen
phawngna te a zaak vengah, himi tah Pathen rangoen sangthilna a
dang… Pathen amah tah he alawngim oen himi khuiah a rekra pe
dawngah, himi dawngah oengna awm tite n’huh. Hetah oengna kah
kutdou laksawng, Pathen amah la aka awm a cooengnathli la awm.
Mami lawng oengna khueh n’ngaih atah, oengna kah
akungsut la aka awm Jesu te n’miktak heet ham ni. Bawipa lawng
mami khuiah amah roe vaang tih, Bawipa amah oen mami te n’sang
thil poen ai. Athaitak tah mami tah pahoei oengna n’khueh poen ai.
Oengna tah mami oen tawngna nawh tih, hetah Bawipa oen a
tawngna ni. Oengna tah khuiben khiit kah alawngim dawngah
mami ham Khrih amah kah oengna la awm. Athlaanghing la ka awm
Bawipa tah mami kah cooengna dawngah oengna kah cooengna la
pha hil toe Bawipa mah oen n’rekra thil tih, mami khuiah amah roe
lawng bi abi. Te dawngah aka oengkung tah mami nawh ni. Bawipa
tah mami dawngah aka oengkung la awm. He alawngim oen Bawipa
tah mami te aka oeng thlaangla ng’awmsak. Adauben ah hetah

47
mami kah oengna la awm, a tang tang ah hetah Bawipa kah oengna
la awm. Hetah ka soeng oengna ni.
Khrih tah mami khuiah he oengna te a tawng poen atah
Bawipa lawng meveng ah khaw n’ceh taak tlaih manawh. Te zueng
la Bawipa lawng te te a betooet, a coeng nahil toe soepbir sak ai.
Nang namah he oengna ka bou thlaang tila poek boel. Coengthai
nawh, mami dawngah oengna a ziitca khaw awm nawh. Mami
dawngah aka awm oengna tah mami khuiah oen mami hamla aka
oeng Khrih amah te ni. Mami tah mami kah oengna la Bawipa kah
oengna rangoen, Bawipa rangoen n’hing (Gal.2:20).
Khrih kah oengna a cooengna tah hingna phung kalawng
patoeng mami kah cooengna khuiah n’hloenthil la awm. Mami kah
n’cooengna dawngah biibi hamla hingna phung te ahuen peek tare,
oengthaina awm tare. Mami kah mingna, huhtawngna oen
ngaihnathli dawngah boetouhla bibi hamla hingna phung te huen
n’peek atah, he kah bisaina tah mami dawngah oengna te vathawn
poen ai.
Hingna phung tah Pathen kah atuengna oen sausi dengna te
khuen hamla mami khui dawngah bi abi vengah, he bisaina kah
lamha cuek aka thawn thaihu tah mami kah oengna la awm.
Tangham aka awm koek thlaanghing tah akhuiah hingna phung kah
bibina aka awm koek thlang te ni. Teang thlaang tah meang
thahuerna nawhatah zawmna awm ouhla Pathen te apum boeih la
tangna hamla oengna awm poen ai. Ahih kah oengna tah amah poek
ah a awm dawngah, tetah ahih khuiah hingna phung kah bisaina
kalawng alaw nala awm.
Heb 8 dawngah aka awm hingna phung tah Heb 11 dawngah
aka awm oengna tharaa, oengna thaihtak te athoengsak. Mami tah
cabuciim te n’tee bueng oen te te n’zakming thai nawh de catah, he
he mami kah huhtawngna rangoen n’ming thai. Hingna ningla, Heb
11 tah Heb 8 kah athaihtak la awm, akawng tah oengna tharaa tah
Pathenben hingna phung kah bibina kalawng a thoeng dawngah ni.
Hingna phung tah mami te Pathen kah thue koepna, atuengna oen
paipi la awmsak hamla mami khuiah tlaihvawng bi asai vengah,
mami tah tangna hamla zoei tila n’huh. Mami kah oengng tah amah
poekah awm. Atang tangah mami tah oeng nawh hamla coeng thai
nawh, akawng tah oengna tharaa tah mami khuiah a sang poen
dawngah ni. Mami tah (mami oengna kah kutsai kung oen asoepbir
kung) Bawipa te mami khuiah amah lawng bibi hamla atheenna oen

48
zalpawna te Bawipa oen abetooetla a zulpuelna hil toe mami kah
coengna khuiben rooek ah hingna phung tah bi abi thai. Mami tah
Bawipa oen n’zulpuel tare, oengna hamla zoei tare la awm. Hetah
oengna khueh hamla alawngim la awm. Mami boeih tah Jesu te
n’miktakna rangoen khuiben alawngim dawngah oengna te
huhtawng thai u hawnseh. (Life-study of Hebrews, 2nd ed, pp. 541-
543)

Tare teeham - CWWL, 1932-1949, vol. 4, “Crucail Truths in the Holy


Scriptures, Volume 5,” ch. 48

Angna oen Thapeekna---------------------------------------------------------


----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
--------- -------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------

49
WEEK 2 -DAY 6
Mincang cuuncahna
Heb.12:3 Na thaa a hoong u tih na kaw aboetna u nawh hamla
tetih la thlangthawlhthli kah thunkhana aka zaawk
ahih te poek u lah.
Cel.20:24 Tede, ka hingna he n’tu la khaw ka sak tlaih nawh,
hekah bibi Pathen kah reenna awlthang theen
phawng, lohlangna bibi Bawipa Jesu lawng m’peek he
ka coeng mak atah ti bueng ni ka poek poen.
Mar.6:45 lawng “Jesu lawng a hubaangthli te laawng khui la
akuunsak pahoei tih Bethsaida khaw la opsoeh la a tuih” tila athui…
He athaan lawng mami pakhat rip tah Bawipa rangoen aboelrai
ziinceh pakhat la awm tite avan thui. Hehuenah ka awm laawng
khui la akuunsak tikah awllung tah 2Kor.5:14 dawngah ahawnna
ngah ngah n’tanawlh u tikah awllung oen vaihih. Bawipa tah laawng
khui la kuunsak hamla ahubaangthli te atuih… Khrihthlaang hingna
dawngah aka awlpuikoek thaihu tah Bawipa lawng a boelrai ziin
cehna te atlap tih he sawah ruepawmca la azingzawi hamla
ni…Khatsut lawng ahuh de catah, he sawah zingzawi u nawh. Hetah
himi kah hingna tah Muithlaben duekna, zinna oen akhangnathli
oen riimawngnathli oen akabe tikah akawnglam oen hetah Pathen
kah bibi dawngah tuknathli oen awlpungnathli aka awm
akawnglam la awm. (CWWN, vol. 10, p. 424)
Tihin teeham
Mami pakhatrip ham aka awlpuikoek huutna tah
ngaimawngna, kawdungna, thangthuina, nawnna oen dawklawhna
alawngim oen Pathen kah kutkhuiah mah oen mah te n’khueh vetih,
Bawipa kah maawtna huah kawpoek khueh oen n’tlap ham angoe.
Mami tah Bawipa te dawklawhna thinkaw khueh tih, Bawipa kah
angaihna bueng ni n’sai ham awm. Bawipa tah mami ham a tuek ziin
cehna te n’nueh hamla thangthui ham angoe. Hecoengah mami tah
te lawngpui sawah thikaw khueh oen zingzawi hamla ameang aphu
te khaw n’peek ham ni.
“laawng te tui lungah awm tih” (Mar.6:47). Mami tah mami
kah cehna kawltung te n’pha nawh huen. Dungzaan hingna kah
akawnglam tah mami ham a hoeitlaang tih, mami tah te thaihu oen
tuhkaila araina awmnawh. Dilai dawngah mami kah kawnghu tah
ruepawm khawseh, ruep awmnawh khawseh nawhatah asung ah
khawseh, asung nawh akhawseh (aboet toela ruepawm nawhatah

50
lawngpui tintan ah ahoetna) awltloek nawh huen. Laawng tah tui
lungah awm huen tih, lan la pha nawh huen. Mami tah mah oen mah
caalla uep ham awmnawh, mami kah aboetna tah awltloek tangte
tila n’poek ham moenih. Soeng, mami tah aka soeng lawngpui
dawngah n’awmna te ng’awmngaih u, tede mami tah metila n’heng
tih aboetna alawngim la awldoetna awm toeng huen.
Athaan 48 dawngah awlpui la aka awm pakhat khat awm,
Bawipa tah “Tethli tengah ceh hamla kamtlah”…Bawipa tah
ahubaangthli tengah ceh hamla amengtengna awmngai nawh. Tede
tihin Bawipa bibi thaihu te mami lawng koep n’poek kawinih, mami
tah he thaihu te zakming hamla riana awm manawh. Bawipa tah
ahubaangthli te lan khatben la Bethsaida khawla ceh hamla athui
pe dawngah, Bawipa tah tlaang sawm kalawng rum tih Bethsaida
khawla ceh hamla valaw. Bawipa tah ahimi te ring hamla atloe
huenla cet thai manawh. Bawipa lawng himi te ceh hamla athui tih
akavai lawngpui rooek dawngah khaw ahubaangthli atlap. Himi tah
akeel huen pakhat ah akeel kawinih, Bawipa alaw vengah tethli te
huh thai manawh. Himi tah lawngpui phelh la a ceh atah, Bawipa
lawng tethli te ring hamla lawngpui peelh te ceh manawh. Hetah
caalla dung. Bawipa tah Shanghai la cehla ham mami te n’thui tih,
tezungla mami tah Nanking khaw la n’ceh kawinih, mami tah
Bawipa alaw vengah cawina oen nadalh poen ai tite ka poek poepa.
Hetah cawina he Bawipa lawng akhueh lawngpui bueng ah a awm
dawngah ni. Nang lawng tehuenah na awmatah, nang tah cawina te
nadalh poen ai. Mami pakhat rip tah mah n’cehna lawngpui te mah
kah huutna la awm ham ni.
Bawipa tah lan khatben Bethsaida khawla mami te cehsak
ham angaih. Hetueah mami tah ruepawmna n’khueh nawh kawi
nih, mami tah meveang khaw n’ruepawm tlaih manawh. Pathen kah
cathli la aka awm mami tah Bawipa ham patang khangna, aka
awmsut lawngpui la n’cet u… Mousi lawng Gad thlaangthli oen
Reuben thlaangthli tengah “Na puithli raal atuk u vengah nangmi
tah he ah oih oih na ngaawl u ai aw” tila athui (Num.32:6)…
Thlaangtloethli tah ruepawmna n’khueh tih, patangkhangna tueah
mami tah ralmawngla n’ngawl aw. Tehuenah a raina awm tite soeng.
Tede hetah zawh la n’awmna lakah theen ngai. Mami pakhat rip
lawng Bawipa te ruepawm bi n’bi tih, lan khatben ah n’pha hil toela
Bawipa lawng aboelrai lawngpui te n’ceh ham ni.
------------------------------------------------------------------------------------

51
WEEK 3 - OUTLINE

Oengna te Khoemdoenna
Caciim Teeham; 2Tim,4:7c; 1Tim,1:19; 3:9; 4:1; 6:12; 1Thes;3:2;
Juda,3

Day 1
I. Awlkhueh thai ah oengna tihe dauben oen khuiben
pahih bawkla awm.
A. Dauben oengna tah mami oengna kah khuiben thaihu
te thuingaih tih, tetah mami oengna thaihuthli te
thuingaihna la awm. He dauben oengna tah Pathen
awlkhuehthai kamthlahna kah akawngthli te thuum
– Efe,4:13; 2Tim,4:7c.
1. Efesa 4:13 kah oengna tah n’tangna moeiboe la
aka awm oengna te nawh tih, dauben oengna te
ni.
2. Dauben oengna kah thaihuthli tah mami kah
thlawnna oen aka tuhkai thaihuthli la awm – tloe
khatben ah Khrih kah athlaanghing oen bibina
oen tuhkai la aka awm thaihuthli la awm –
Jhn,3:16.
B. Khuiben oengna tah mami kah n’tangna moeiboe oeb
tuhkai la awm – Jhn,3:15-16.
1. He thuingaihna angla Bawipa dawngah oengna a
awmna tah Bawipa ah n’tangna te ni.
2. Khrih dawngah akasoeng oengcathli boeih tah
Khrih oen akatuhkai oengna a awmna dawngah
pumkhat la awm u.
C. Thesalonika capat pakhatna 3:2 kah oengna tah
athaan 5,6 oen 10 ah thuila a awm angla
thlaangciimthli kah oengna te thuingaihla aka awm
khuiben thaihu bueng ouhla, Timote capat pakhat
3:9, 4:1 oen Timote capat pahihna 4:7 ah athui angla

52
mami n’tangna thaihu te thuingaih la aka awm
dauben thaihu lakhaw awm.
1. Oengna kah he muisam pahih tah khat oen khat
tloep paitloep la thuum.
2. Mami kah n’tangna (khuiben oengna) tah mami
n’tangna thaihuthli khui kalawng va awm tih,
mami n’tangna thaihuthli (dauben oengna)
dawngah awm.
Day 2
II. “Oengna te ka khoemdoen poen” -athaan,7c.
A. Hehue kah oengna tah dauben kah thaihu la awm.
B. He babul cathaan kah oengna ati awllung tah mami
lawng Khrih dawngah n’tangna, Bawipa kah
athlaanghing oen Bawipa kah tlangna bibi te mami
oengna kah awlpui la n’khuenna te thuingaih la awm
– 1Tim,1:19; Kal,1:23.
C. Oengna te khoemdoenna tah Pathenk ah awlkhueh
thai kamthlahna apumboeih te khoemdoenna –
Pathen kah pum tuengna oen Pathenk ah awlhuep la
Khrih oen Khrih kah takpum oen Khrih kah awlhuep
la aka awm thlangboel oen aka tuhkai oengna te
khoemdoenna ni – 1Tim,1:4.
III. Timote capat pakhatna 6:12a ah “oengna oen tuhkai
tih akatheen raltukna te tuk lah” tila athui.
A. Oengna ham raltukna tah Pathen kah awlkhuehthai
kamthlahna hamla raltukna te thuingaihna la awm.
B. Oengna kah raltukna te tukna tah Pathen kah
awlkhueh thai kamthlahna angla akasoep
awlthangtheen kah akathuum thaihuthli hamla
raltukna ni – Efe,1;9-10; 1Tim,1;4.
C. Cangpui thawlhnathli thawng dawngah thlangboel
tah tlim la awm poen tih, oengna kalawng phelh la va
awm poen – athaan,3.

53
D. Paul lawng Timote nala oengna kalawng phelhna te
thunkha ham, oengna kah akatheen raltukna te tuk
ham tha apeek – 6:12a.
Day 3
IV. Timote capat pakhatna 6:12b ah Paul lawng
koekthooek ah “dungzaan hingna te phoih lah, te
hingnaben toela nang tah khue la na awm tih” tila
athui.
A. Khrihthlaang hingna dawngah oengna kah akatheen
raltukna te tuk ham mami lawng he hingna –
dungzaan hingna, Pathenben hingna te phoeih tih –
n’thlaanghing hingna dawngah ueppangna a awm
nawh ham angoe – athaan,12b.
B. Mami lawng oengna kah akatheen raltukna te tukna
tah dauben thaihu bueng nawh tih, dungzaan hingna
te phoeihkhakna rangoen khuiben raltukna lakhaw
awm – athaan,12b.
C. Mami lawng dungzaan hingna te phoeihkhak ham
angoe. Tecoeng ah mami lawng akatheen raltukna te
tuk thai la awm ai – athaan,12.
Day 4
V. Akasoeng Khrihthlaang hingna ah Pathen
kamthlahna kah Pathenben abawinathli dawngah
thuumhaihna ham oengna te khoemdoenna thuum –
1:19; 3:9; 4:1; 6:12; Titu,1:4; Juda,3.
A. Pathen kamthlahna tah oengna dawngah aka awm
akaawng, tetah oengna kah tengvaai oen acoengna
dawngah atawng tih aka rooeng akaawng la awm –
1Tim,1:4.
B. Bawipa kah atuek thlaangthli khui ah Bawipa amah
te rekraa la aka awm Pathen kamthlahna tah pumsa
huenmawl ah a awm nawh angla aanaa phung kah
bisaina kah nawh tih, Khrih dawngah oengna
rangoen cuunthai koepna kalawng patoeng

54
suenthaina kah muithlaben huenmawl kah thaihu la
awm – 2Kor,5:17, Kal,3:23-26.
C. Oengna rangoen mami tah Bawipa kah cathli la coeng
ham Pathenk ah cuunkoepna n’dang tih, Bawipa te
tuengna ham Bawipa kah hingna oen coengna te
n’khuen u – Jhn,1:12-13.
1. Oengna rangoen mami tah takpum kah
pumbeekthli la n’coeng ham Khrih khuiah khueh
la n’awm u tih, Bawipa kah atuengna ham Bawipa
acoengna pumboeih te n’rekraa u – Rom,12:4-5.
2. He tah Pathenk ah boelraina la awm tih, tete
Pathenk ah awlkhuehthai kamthlahna angla
oengna dawngah khuen la awm.
VI. Mami tah akaciim thetheen poekna dawngah oengna
kah awlhuepna te phoeihkhak ham angoe – 1Tim,3:9.
A. Oengna tah mami lawng n’tangna thaihuthli,
awlthangtheen te tuhtawm la aka awm thaihuthli te
thuingaihna ni – Rom,1:1,3-4.
B. Oengna kah awlhuepna tah awlpui la Pathenk ah
awlhuepna la aka awm Khrih oen Khrih kah
awlhuepna la aka awm thlangboel te ni – Kol,2:2;
Efe,3:4.
C. Oengna kah awlhuepna te phoeihkhak ham atah
mami ah akaciim thetheen poekna, meang
piitpawmna kalawng khaw ciimcaih la aka awm
thetheen poekna a awm ham ni – 1Tim,3:9; 1:19.
Day 5
VII. Juda lawng a capat dawngah “Thlaangciimthli boeih
tengah vaai peek la aka awm oengna dawngah
ngaihkhuekna na khueh u hamla ca thut hamla ka
poek” tila athui – athaan,3b.
A. He baibul Cathan kah oengna ati awllung he khuiben
kah nawh tih, dauben kah la awm.

55
B. Hehue kah oengna ati awllung tah mami kah n’tangna
te thuinawh tih, mami kah n’oengna, mami n’tangna
thaihu te thuingaihna ni.
C. Juda 3 kah oengna tah mami kah oengna la aka awm
awlkhueh thai kah aka thuumthli te athuingaih tih, te
ah mami kah aka zahawhben thlawnna hamla
n’tangna la awm – Cel,6:7; 1Tim,1:19; 3;9; 4:1; 5:8;
6:10, 21; 2Tim,3:8; 4:7; Titu,1:13.
D. Atloe meang pawmna mai nawh tih, he oengna tetah
thlaangciimthli apumboeih hamla vaaiat la loeih sak
la awm poen.
E. He oengna hamla mami tah ral n’tuk u ham ni – 1Tim,
6:12.
Day 6
VIII. Mami boeih tah “Oengna kah pumkhat coengna toela
pha ham” angoe – Efe,4:13a.
A. He awlcuui dawngah thui la aka awm oengna tah
dauben kah oengna te ni.
B. Oengna kah pumkhat coengna tah Pathen kah Cap ate
mami lawng abetooet la mingna ham akuek la awm –
athaan,13.
C. Mami tah Khrih te alungkir la n’khuen tih, Bawipa
sawah alungkirna a awm veng buengah mami lawng
oengna kah pumkhat coengna toela n’pha u thai ai.

56
WEEK 3 – DAY 1
Mincang cuncahna
Efe 4:13 Oengna dawngah khat la cingcui u tih, Pathen capa
mingna dawngah haam khuek toela ng’awmna ham
oen Krih dawngah m’be na u thai hamla tetila te
akhueh.
1Tim 1:19 Oengna oen akathen mingna te phoeihkhak lah.
Thlang khatsut lawng he angthli he athlah pak utih,
oengna dawngah pawci u poen.
Awlkhueh thai dawngah oengna ti kah awllung te azawl
koek huksakna pahih awm. Lamha cuek kah huhsakna tah
khuiben kah huhskna la awm. Khuiben oengna tah mami lawng
n’tangna tih bisaina oen tuhkai u. Bawipa dawngah oengna tah
Bawipa dawngah oengna khueh hamla ni. Oengna kah pabe na
huhsakna tah adauben kah huhsakna la awm. Adau ben kah
oengna tah mami kah oengna thaihu te huh sakna tih, tetah mami
kah oengna thaihu te athui ngaihna. Awlkhueh thai cabu lawng
oengna kah adauben muisam te betoet la athui ngaihna. Juda 3
dawngah “Kalungna ka pazathli kaimi lawng kathui u thlawnna
kawng te thut hamla ka ngaih tangkiik de, thlangciimthli boeih
tengah (vaai) peek la ka awm oengna dawngah ngai khuek la
nakhueh u hamla cathut hamla ka poek” tila athui. 2Tim 4:7
dawngah “Raltukna then te katuk coeng poen. Heng loeh langna
khaw aboet toela kacoeng poen. Oengna khaw kaphoeih khak
poen tila khaw athui. He athan pahih dawng kah a tuengsak
oengna tah oengna oen sai na nawh tih, mami lawng ng’oeng u
thaihu te adauben kah oengna la awm. Teti angla Efe 4:13
dawngah oengna oen pumkhat coengna tila a hawna awllung
lawng a tuengsak oengna tah adauben oengna la awm. (Witneslee
cabu dawng kah bibithli, 1964, volume 1, cahai 877-878)
Tihin teeham
Oengna kah a kawnglamthli tah mami thlawnna oen
tuhkai u a kawnglam mai la ni a awm- thui ngaihna tah Khrih kah
a thlanghing, bibina oen katuh kai u a kawnglam mai la ni a awm.

57
Te thaihuthli dawngah Krih tah Pathen cala awmna, hula ciim
lawng cun la awmna, mami hamla aduekna, athum hin ah
thawhkoepna, vaan aluina oen Muithla la alaw nathli te thum. Vui
la awmna rangoen baptisma ahuh na, raina pui apha thlan ah cawi
la awmna (or) te kah a kawnglamthli angla atloe thaihuthli
dawngah mami lawng oengna te ng’khueh akhaw, ng’khueh nawh
cakhaw, mami kah thlawnna te raina kapee nawh. Mami lawng
asaw kah a tuengsak akungpui la ka awm thaihuthli te n’tangna
vengah thlawnla ng’awm u. Mami lawng te kah a kawnglamthli
te n’tangna nawh atah mami lawngpui ng’hang u poen. Tekah
akungpui la ka awm thaihuthli tah oengna oen tawmben la ka
awm mami kah thlawnna oen tuhkai u. Aka tang thaihuthli boeih
tetah oengna dawngkah avang athalthli nawh ni. Atang tang tah
te angthli te pawmna ben kah cangnahli la awm. (Witneslee cabu
dawngkah bibithli, 1964, volume 1, cahai 879-880)
Oengna ti kah awllung atuengna dawngah oengna te
phoeihkhakna, (1Tim 1:19) dawngah mami kah oengna oen
bibina te athui ngaihna. Tetah khuiben oengna te athui ngaihna.
Mami he a awl dawngah n’law u tih, a awl dawng kalawng
patoeng Muithla rangoen Pathen te sang la ng’awm vengah hekah
oengna tah mami khui ah vatueng. Khuiben kah oengna tah
thumkhat Pathen oen mami laklaw ah aka hing cuutna te
vankhuen thaina ham mami khuiben ah bi abi poepa. Hekah
cuutna dawngah mami lawng Pathen cathli oen Krih takpum
dawng kah abeekthli te thlaagthai la a awmna ham, dungzan tue
dawngah thumkhat Pathen te abou la atueng thaina ham Pathen
ben kah hingna oen Pathen ben kah coengna te akadou thlangla
ng’awm u. Mami tah aka then raltukna te anaa awl khoemdoenna
rangoen ah nawh tih, oengna rangon ral tuk la ng’awm u.
Oengna oen mami tah mingna thenna, thawlhna ka awm
nawh poekna (Cel 24:16) khaw angoe. Akathen poekna lawng
mami Khrih thlang hingna oen oengna hamla thlipthung kung la
awm. Oengna oen akathen poeknathli he bawk ahih poepa. Raina
aka awm khawhuen thlangboel dawngah aka lang u cangpuinathli
te tuk hamla oengna oen kabawk ahih mingna then te angoe.

58
Oengna oen mingna then te ng’hooetna rangoen
khatsutthli lawng “Oengna te athlahpak utih pawci u” (1Tim
1:19). Hetah oengna oen mingna then te athlahpak u tite awlpui
la atuengsak. Oengna oen mingna then te phoeih khakna tah mami
Khrih thlang hingna oen oengna hamla kathlip thung kung la
awm. Pawci na ti kah awllung tah Krih thlang hingna oen
thlangboel hingna te khawthli tui let kathou tui cangphaw angla
awm tite a tuengsak. Te dawngah oengna oen mingna thenna oen
thlipthung ham angoe tina ni. He athan dawngah Paul lawng
khuiben kah oengna, mami kah oengna bisaina, adauben kah
oengna, mami kah oengna thaihuthli pahih bawk kah akawng te
athui. Oengna aka pawcithli athuina dawngah, Paul lawng Pathen
kah awlkhueh thai kamthlahna angla akasoep awlthangthen
dawngah akathum dauben kah oengna te awlpui la athui. (Life study
of 1Thimothy, 2nd ed., pp. 21-22)
Tere teeham- Life study of 1tTimothy, msgs. 1-2; CWWL, 1964, 1, pp. 589-595; Life
studyof 1Thessalonians, msg. 14
Anga oen thapeekna----------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------

59
WEEK 3 – DAY 2
Mincang cuncahna
2Tim 4:7 Raltukna then te katuk coeng poen, heng loeh
langna khaw kacoeng poen, oengna te kaphoeih
khak poen.
1Tim 6:12 Oengna oen katuh kai u akathen raltukna te tuk
lah, dungzan hingna te phoeih lah. Tekah dungzan
hingna dawngah khue la na awmna te phoeih khak
lah.
Akasoeng Khrih thlang hingna dawngah muisam pathum
awm. Tetah Pathen kah ram aphu awmna hamla satan oen amah
kah zinna ram te akathen raltukna (or) akathen raltukna oen tukna
(1Tim 6:12) Bawipa kah dungzan apoekna angla Pathen kah
kamthlahna te khuen thaina hamla heng loeh langna te aboet toela
hengna (Heb 12:1) oen Pathen kah kamthlahna dawngah ka awm
Pathen kah betoetnathli te awmngaih puina hamla oengna te
phoeih khakna (1Tim 3:9) thli te thum. He thaihu dawngah Paul
lawng mami hamla akasoep, ooet ham koei sausi te a tuengsak.
Paul he Bawipa kah koela a awmna te a dang coeng atah
vaan ben kah hengna te atawng tih, te kah hegna te aboet sakna
ham (Cel 20:24) heng loeh langna dawngah pahoei heng (1Kor
9:24-26. Fil 3:12-14). Aboetna atah ahih lawng “Hengna
dawngah aboet toela kaheng poen” (2Tim 4:7) tila taa na oen ah
pang. He hamla ahih lawng Bawipa tengkah doengna bawi
lumuek la ka awm laksawng te dang la awm poen ai.
Paul lawng oengna te kaphoeih khak poen tila sausi
apaipui thai..Oengna te phoeih khakna tah Pathen kah awlkhueh
thai kamthlahna apum boeih te phoeihkhakna-Pathen amah a
tuengna oen Pathen kah awlhuep la ka awm Khrih oen Khrih kah
atakpum, Khrih kah awlhuep la ka awm thlangboel oen tuhkai la
oengna te phoeih khakna la awm. (Life study of 2Timothy, 2nd ed. Pp. 59-
60)
Tihin teeham
Paul lawng pawm danna phun soeprepthli te kaphoeih
khak poen tila thuinawh tih “Oengna te kaphoeih khak
60
poen”2Tim 4:7) tila athui. Paul tah me ang noek daknathli khaw
aka khoeng tangte thlang la awm tih, me ang pawm danthli khaw
ahooet thai ngoen de, oengna tah mevengah khaw hooet
thainawh. Te zuengla ahih lawng oengna te aboet toela aphoeih.
(CWWL, 1964-vol. 3, p. 38)
Paul lawng pawmdan muehla oengna te kaphoeih poen
tila athui. Awlkhueh thai dawngah oengna ti kah awllung
tah…Lamha cuek la mami kah oengna oen bi saina (or)
thoemthaina te athui ngaihna. Tetah cabuciim dawngah Pathen
oen Khrih dawngah oengna ng’khueh tih, bi saina oen
thoemthaina la awm. Hetah mami kah oengna, khuiben oengna la
awm. Oengna dawngah mami lawng n’tangna thaihuthli te
thuinuetna la ka awm atloe thuicaihna khaw awm. Hetah adauben
kah oengna la awm. Mami lawng oengna dawngkah pumkhatna
te n’thui u vengah oengna tah oengna oen saina, oengna kah
thoemthaina nawh tih, mami lawng n’tangna thaihuthli te
adauben kah oengna la awm. Mami lawng hekah oengna
dawngah raltuk hamla angoe. Tede thlang pakhat lawng tihin
dung thlangcuihthli lawng athui u angla Khrih he amah buengla
awm tih, Pathen capa nawh ni tila thui u mai kawinih, kailawng
ahih te kut katlaih manawh. Ahih tetah Anti krih khui kah thlang
pakhat la awm (1John 4:3. 2John 10:11). Te ang thlang tetah
kaikah miamanau tila thui hamla tueng nawh. Tede Pathen kah
reenna neh lungvatna rangoen ahih te baptisma anuem na rangoen
khawseh, asuuepna rangoen khawseh, kai lawng tula kasak nawh.
Tede ahih lawng atangna tih ahih dawngah oengna a awm poen
atah ahih te kaikah miamanau la awm poen. (CWWl, 1971, vol. 4,
“Enjoying the Riches of Christ for the building Up of the Church as the body of
Christ,” p. 114)
Akasoeng Khrih thlang oengna dawngah awlpui la ka
awm thaihuthli oen tuhkai la…khatsut lawng, khawkhat ah,
thlangboel pakhat oen tuhkai la (kawthluep) u nawh de, akasoeng
Khrih thlangla ka awm mami lawng thlangboel tah khawhihui ben
kah oen khawhuen pakhat dawngah pakhat bungna ni ka awm tite
tangna hamla angoe. Khrih kah takpum la ka awm thlangboel tah
khawhihui ah pakhat bueng awm tih, Khrih takpum a tuengna
61
hamla khawhuen thlangboel tah khwhuen ben ah pakhat bueng la
awm. Tede khaw pakhat ah thlangboel pakhat bueng ni ka awm
tite aka dou nawh akasoeng oengcathli te thlawnla awm u nawh
tina nawh ni.Tethli te thlawnla awm u ngoen de, akasoeng
thlangboel hingna dawngah mingna pakhat khat te khueh unawh.
Oengna tah thlangboel hingna kah a langna pakhat la
awm. Tetah a soengna la awm tih, athloek cala thaihu pakhat la
awm. Mami lawng khat khat hamla ral n’tuk ai ti vengah te hamla
mami ral tuk hamla angoe. Mami lawng atloe thaihu dawngah
raltuk hamla ngoe tlaih nawh. Mami lawng heti angla oengna
dawngah raltuk (1Tim 6:12) hamla angoe. Mami lawng oengna
dawngah raltuk hamla angoe (Jud 3). Mami lawng hetila oengna
te n’cang tih, thuiphawng hamla angoe. (CWWL, 1971, vol. 3, “The
speciality, Generality and Practicality of hte Chrch Life,” p. 419)
Tare teeham – Life study of 2Timthy, msg. 7; CWWL, 1971, vol. 4,
“Enjoying the Riches of Christ for the building Up of the Church
as the body of Christ,” ch. 14
Angna oen thapeekna-------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------- -----------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------

62
WEEK 3 – DAY 3
Mincang cuncahna
1Tim 6:12 Oengna oen katuh kai u raltukna then te tuk lah,
dungzan hingna te lou lah, tekah hingna dawngah
khue la na awmna te thlang zahawh hai ah sausi
dengna oen dou la awm poen.
19 A kasoeng hingna te phoeihna tah aka law hamkoei
dawngah kaawn la ka awm akathen lungdang te mah
mah hamla khueh rip u lah.
Oengna hamla raltukna tina tah Pathen kah awlkhueh thai
kamthlahna hamla raltukna te athui ngaihna. Awlpui la Pathen
atuengna la ka awm Khrih ham oen Khrih kah takpum la ka awm
thlangboel hamla raltukna la awm.
1Tim 6:12 dawngah dungzan hingna tina tah dungzan la
ka awm Pathen kah hingna, tetah Pathen kut oen sai mueh hingna
la awm. Dungzan tina tah-Pathen hingna kah atue rooek hingna
lak ah amah poek ah aka hing, hingna te athui ngaihna la awm.
Khrihthlang hingna dawngah, awlpui la Khrih thlang bibina
dawngah oengna oen katuh kai u raltuk then te tukna dawngah
mami lawng mami kah hingna he uepna muehla, Pathen kah
hingna te phoeih hamla angoe. Te dawngah Timote capat pat khat
oen pat hih, Titu capatthli dawngah dungzan hingna te awlpui la
koep koep athui (1Tim 1:16. 6:19. 2Tim 1:1. 10. Titu 1:2. 3:7).
Timote capat patkhat dawngah ng’huh u angla thlangboel
atlaakna akawng te hu huuet ham, Titu capat dawngah ng’huh u
angla thlangboel dawngah boelh maih la awm hamla tah hekah
hingna he angoe roe la angoe. (Life study of 1Timothy, 2nd ed., p. 101)
Tihin teeham
Mami tah Pathen kah dungzan hingna khui ah khue la
ng’awm u poen. Mami tah thlanghing kah hingna dawngah kacun
thlangthli la ng’awm u. Tede mami he Khrih dawngah Pathen
rangoen khue la ng’awm u vengah Pathen ben kah dungzan
hingna dawngah cunthai la ng’awm u.

63
1Tim 6:12 dawgah akathen dou na tina tah-Khrih
thlangthli kah aka soepbir oengna awlthangthen, akathen oengna
te huhsakna la awm. Mami boeih khaw teti angla akathen dou
nate khueh hamla ni.
1Tim 6:11 oen 12 tetah awlkhueh thai apum boih kah
kawpoek rai acaluina la awm. Pathen thlangtah doengna, Pathen
kaw ngaih dawngah awmngaihna, oengna, lungna, uehna, kaw
dawnathli te vai hamla angoe. Ahih tah Pathen kah awlkhueh thai
kamthlahna hamla ral atuk tih, dungzan hingna te phoeih hamla
angoe. Hekah akawnglamthli boeih tah awlkhueh thai kah angoe
koek muisamthli la awm. Tihin mami lawng oengna oen tuhkai la
raltukna then te tuk hamla angoe. Hetah mami lawng Pathen
atuengna la ka awm Khrih oen khrih kah takpum la ka awm
thlangboel hamla raltukna ni tite athui ngaihna la awm. Te bueng
ouhla mami lawng adauben kah raltukna mai nawh tih, dungzan
hingna te phoeihna rangoen khuiben raltukna oen tuk hamla
angoe. Mami he, hekah hingna oen n’thlaa u atah me ang thaihu
khaw sai hamla awmnawh. Mami lawng mami kah m’va (or) n’zu
oen mami kah n’caa nouthli tengah khaw pumsa hingna oen
muehla dungzan hingna oen ni thui pe hamla angoe. Choes
khawmuek pakhat n’lai vengah khaw mami aka khue kung
dungzan hingna angla hing hamla angoe. Tihin kah Timotethli la
awm ham, mami lawng dungzan hingna te phoeih hamla angoe.
1Tim 6:12 dawngah Paul lawng mami he dungzan hingna
khui la khue la ng’awm u tila athui. Awl khueh thai cabu dawngah
atloe cabu pakhat khaw “Dungzan hingna khui la khue la ng’awm
u” tite thuinawh. Nang, dungzan hingna khui la khue la na awm
poen tite na zaming poen aw. Hekah dungzan hingna tah akalaw
ham koei zou thennathli te awlpui la thui nawh. Dungzan hingna
khui la khue hamla tina tah-vaan dawngah ka awm zou thennathli
te awmngaihna ham mami khue la ng’awm u tite athui ngaihna
nawh ni. Dungzan hingna tah tihin mami kah hingna, mami kah
mikhuh hingna la a awm hamla angoe. Mami lamha kah cun la ka
awm mikhuh ben kah cunna rangoen Adam hingna te mami lawng
n’dang u. Tede mami tah dungzan hingna khui la khue la ng’awm
u poen dawngah mami tah pumsa hingna, Adam hingna oen hing
64
hamla awm tlaih nawh. Soeng, mami tah mami kah hingna nawh
tih, a kasoeng thlanghing, Jesu kah thlanghing la a awm hamla
angoe. Khatben atah mami lawng dungzan hingna oen thlanghing
kah hingna te hing hamla ng’ngaih u. Mami tah hekah hingna
khui la khue la ng’awm u tih, tahe roe ah hekah hingna oen mami
hing hamla angoe.
Mami, hekah dungzan hingna khui la khue la ng’awmna
kah a kawnglam oen tuhkai la awlpui bibi hutna kakhueh. Kai
lawng, mami kakhue kung dungzan hingna kalawng kapelh sak
kung atloe thaihuthli dawngah buuek hau u ai tite kalungna
thlangciimthli hamla kala kueng. Mami tah nuehtah thai nawh
dungzan hingna khui la khue la ng’awm u poen. Hekah hingna,
Pathen hingna tah kasoeng thumkhat Pathen amah ni. Dungzan
hingna khui la khue la ng’awm utih, tahe mami tah hekah hingna
he m’phoeih utih, ng’hing hamla angoe, mami kah n’coengna
boeih he, hekah hingna angla hing hamla angoe. (Life study of
1Timthy, 2nd ed., pp. 101-102)
Tare teeham Life study ot Timothy, msg. 12
Angna oen thapeekna-------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------- ---------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------

65
WEEK 3 – DAY 4
Mincang cuncahna
1Tim 1:4 Cil awl oen aka boet thai nawh khuilam thuihna ben
te khaw sai u tlaih boel seh. He ang thaihuthli
lawng oengna dawngah Pathen kah kamthlahna
lak ah oelh u thena acoengsak lat.
3:9 Aka ciim thinkaw dawngah oengna akadung te aka
phoeih thlangla a awm hamla awm.
Mami lawng awlkhueh thai cabu dawng kah oengna kah
thui ngaihna te adungthlang la poeksak hamla kan ngaih. Oengna
tah lamha cuek la Pathen lawng mami tengah awl avan thui a awl
la awm. Mami dawngah Pathen awm, te coengah Pathen lawng a
awl oen awl van thui. Pathen kah awl oen Pathen kah Muithla
rangoen mami tah Khrih dawngah Pathen oen haih sangla
ng’awm u. Aphu awmna tah thaihu khat khat te mami khui
kalawng vathoeng. Tetah oengna la awm. Te congah oengna
lawng thumkhat Pathen oen haih aka hing cuutna khui ah mami
te ng’khuen hamla mami dawngah tatvuet tih bi abi. Hekah aka
hing cuutna dawng kalawng Pathen lawng mami khui ah boet
ouhla vansang poepa. Aphu awmna tah Pathen caathli, Khrih kah
pumbeekthli oen thlangthai la a awmna ham mami dawngah
Pathen kah hingna oen Pathen kah coengna te awm. Mami boeih
tah Pathen kah im, Khrih kah atakpum oen thlangthai la vacoeng.
Tetah oengna dawngah Pathen kah kamthlahna la awm. (Life study
of 1Timithy, 2nd ed., p. 12)
Tihin teeham
1Tim 3:9 dawngkah oengna tah 1:19 oen 2Tim 4:7
dawngkah angla adauben kah la awm. tetah mami lawng n’tangna
thaihuthli, awlthangthen dawngah aboelrai thaihuthli te thui
ngaihna la awm. Oengna dawngah awlhuep thaihu tina tah-
awlpui la Pathen kah awlhuep la ka awm Khrih (Kol 2:2) oen
Khrih kah awlhuep la ka awm thlangboel (Efe 3:4) hethli la awm.
Khawhuen thlangboel dawngah Di khawn pakhat te Pathen kah
66
sausi hamla oengna dawngkah awlhuep thaihu te akaciim thinkaw
dawngah aciim cala zaming tih phoeih hamla angoe.
Di khawnthli lawng khatsut thaihu te asai vengah (or)
thlangthli abawmcem hamla maawtkungthli lawng abih rooek
vengah tethli te oengna dawngkah awlhuep dawngah
thlangciimthli lawng bi abi u tite zaming hamla angoe.
Thlangtloethli oen di khawnthli tuhkaina tah akabou koek a
langna te a coengsak.
Akaciim thinkaw (1Tim 3:9) tina tah- tu khaw thooekna
ka awm nawh akaciim thinkaw la awm. Pathen kah sausi hamla
oengna dawngkah awlhuep te m’phoeih tih mami dawngah
akaciim thinkaw te khueh hamla angoe.
Akaciim thinkaw khueh hamla tah, di khawnthli lawng
oengna dawngkah awlhuep thaihu te ahimi kah mingciimna
angla, khawsak hamla angoe…Di khawn pakhat lawng azu, a
caathli, thlangciimthli oen metila khaw n’sakna u ai tite
khingmawng hamla angoe. Te ani ahih lawng oengna oen
awlhuep angla hingna nawh thazawlna te zaming ciim thai ai. Di
khawn pakhat lawng mah mah kah akathen mingna rangoen
lamha cuek la asoeng hamla angoe. Di khawn pakhat lawng
Pathen kah kamthlahna awlhuep kah alan atang angla hingna te
satan tengah sausi adeng thaina ham a kathen mingna te khueh
hamla angoe. Te coengah ahih lawng oengna dawngah kah
awlhuep te akaciim thinkaw oen asong cala phoeih hamla angoe.
(Life study of Timothy, 2nd ed., pp. 49-50)
2Tim 1:3 dawngah Paul lawng “Nu ham pahamthli lawng
abawk u angla akaciim thinkaw dawngah bi ka bi Pathen kah
areenna tah koeh la awm seh” tila athui. He dawngah bibina tina
tah-Bawipa bawkna dawngah Pathen te bibina la awm (Cel 24:14,
Fil 3:3). Paul lawng akaciim thinkaw dawngah Pathen bibina ham
pahamthli kah khawleh te athuih. Mami tlaak la ng’awm vengah
Pathen bi m’bi u atah akaciim thinkaw, tu oen khaw kathooek u
nawh akaciim thinkaw te angoe.
Bawipa kah dangkoepna dawngah Bawipa tengah cuep
amueih la, thlangdoeng la, uep awm la ka awm thlangciimthli
67
boih dawngah akathen thinkaw bueng muehla akaciim thinkaw
khawh awm tite kai lawng ka tangna. He dawngah mami lawng
satan kah thai latna te tangna hamla awmnawh. Mami dawngah
akaciim thinkaw awm tite mami lawng ue voetna ng’khueh tare
vengah mami kah akathen mingna he ciimnawh tite mami lawng
tare ng’huhtawng u ai. Mami lawng “Satan, kai teng kalawng cet”
kai dawngah akaciim thinkaw awm. Satan, kai he tu thaihu hamla
nawh tih, Bawipa hamla ni tite naming nawh aw. Kaitah Bawipa
ham, Bawipa kah dangkoepna hamla, Bawipa kah thlangboel
hamla, Bawipa angaikhuek hamla ni” tila pang pui hamla agoe.
Nangkah ue voetnathli te hutung boel, satan kah thai latna te
tangna boel. Bawipa kah thisen oen satan te n’taa thai poen.
“Satan, nanglawng nan thainathli te kumsan poen. Kailawng nang
te kan tangna tlaihnawh vetih, Kai, nan phoeih hamla khaw
atuethen na dang tlaihnawh. Kai tah Bawipa hamla ka awm poen,
kai dawngah akaciim thinkaw awm poen” tila satan tengah thui
hamla cang angoe. (Life study of 2Timothy, 2nd ed., pp. 4-5)
Tar teeham – Life study of 1Timothy, msg. 5; Life study of 2Timothy, msg. 1
Angna oen thapeek la awmna ----------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

68
WEEK 3 – DAY 5
Mincang cuncahna
Jud 3 Ka lungna kapazathli kaimi lawng kathui u thlawnna
kawngte thut hamla ka ngaih tangkiik de,
thlangciimthli boeih tengah vaai peek la aka awm
oengna dawngah ngaikhuekna, na khueh u hamla
cathut hamla ka poek.
Titu 1:4 Oengna dawngah ka capa Titu tengah Pa Pathen oen
mami thlawn kung Jesu Khrih teng kah reena oen
ngaimawngna awm hawnseh.
Juda 3 dawng kah oengna tah mami kah oengna la ka awm
khui ben kah oengna nawh tih, mami kah oengna la ka awm
adauben kah oengna la awm, tetah mami lawng n’tangna
thaihuthli, mami kah oengna la ka awm awlkhueh thai dawng kah
ka awm thaihuthli athui ngaihna la awm (Cel 6:7, 1Tim 1:19, 4:1,
5:8, 21, 2Tim 2:18, 3:8, 4:7, Titu 1:13). Mami tah a van la betpha
na ham thlawn la ng’awm u tih, te thaihuthli dawngah oengna
ng’khueh u. Pawmna pakhat muehla, thlangciimthli boeih
dawngah vaikhat akhoek koengla apeek. Hekah oengna dawngah
mami lawng thathlue na oen tuk hamla angoe (1Tim 6:12). (The
Conclusion of the New Tastament, p. 4031)
Tihin Teeham
Khuiben kah ming thimna angla oengna tah mami lawng
oengna oen saina te athui ngaihna tih, khuiben kah oengna angla
ng’hawna vengah oengna te mami kah oengna athui ngaihna.
1Tim 1:19 dawngah Paul lawng “Oengna oen mingna then te
phoeih lah. Te thaihu te khatsut lawng ahooet u tih, oengna
dawngah pawci poen” tila athui. He athan dawngah ka awm
oengna hamla, lamha cuek thuinuetna tah khuiben ka lah awm tih,
tetah mami kah oengna te huh sakna. Pabe kah a hawna oengna
tah adauben ka lah awm tih, tetah mami adauben kah oengna te
athui ngaihna. Piter kah capat, pat hihna dawngah kavai u phutlou
oengna tah mami tengah n’rek poen (1:1) tite mami tengah
vanthui. Hekah oengna tah khuiben kah la awm tih, mami kah

69
khuiben oengna te athui ngaihna. He thaihu lawng mami kah
oengna te thui ngaihna tih Jud 3 dawngkah oengna oen vai
hihnawh.
Adauben mingthimna dawngkah oengna tah
awlkhuehthai dawngah mami tengah m’peek Pathen kaw ngaih
dawngah ka awm thaihuthli oen vai u…Awlkhueh thai dawngah
Pathen lawng m’peek thaihu tah Pathen kah athai kaw ngaihna
kathum boeih te oengna la awm. Hekah akaw ngaih dawngah
thumkhat Pathen khaw thum. Tede luu dahna, khaaw silhna, (or)
baptisma peekna a lawngimthli angla a kawnglamthli te
thumnawh. Tede khatsut oengcathli lawng te angthli hamla tuk la
awm tih, tethli kah oengna hamla tuk la awm tite apoek u. Tede
tetah Juda lawng a mengteng thlangciimthli dawngah sawben kah
peek la ka awm oengna hamla raltukna te asoengla zamingna
awmnawh. Oengna dawngah raltuk ham tina tah-Pathen kah athai
akaw ngaih dawngah awlpui la ka awm, akungcuek kah a
kawnglamthli hamla raltuk hamla ni.
Oengna-Mami kah oengna tah- Khatsut a tawngna la ka
awm awltakthli oen tawmben u. Lamha cuek, Pathen tah Pa, capa
oen Ciim Muithla tah pathum la coeng de, pakhat ni tite mami
lawng n’tangna u. Pabe na ah, mami kah Pathen tah capa Jesu
Khrih dawngah thlanghingla coeng tite mami lawng n’tangna u.
Pathum na, thlanghing la ka coeng Pathen capa Jesu Khrih tah
diklai han ah hing tih, mami kah tlangna te acoeng tih mami kah
thawlhna dawngah vailam tah dawngah duek tite mami lawng
n’tangna u. Athum hin ah Bawipa tah mikhuh ben oen Muithla
ben pahih bawk la duekna kalawng thou tih, tihin Bawipa tah
thawhkoepna dawngah mami kah Bawi oen mami kah hingna la
awm. Mami lawng Bawipa te n’tangna u dawngah, mami kah
thawlhnathli te khawdawp angai tih, mami kah hingna la mami
khui ah vasang tih, cun thai la ng’awm u. Hukhueng ah Bawipa
Jesu lawng amah kah oengcathli boeih te amah tengah lawh
hamla koep valaw ai. Hetah mami lawng n’tuk hamkoei oengna
oen tawmben la ka awm a tawngna awltak, a tawngna pawmnathli
la awm. Akathen, aka soeng oengcathli lawng hekah awltak he

70
aphoeih dawngah tethli te zahawh tuhkaina oengna (Titu 1:4) tila
athui.
Pawmnathli dawngah raltukna tah me ang cabuciim
dawngah khaw thuinawh. Tede mami kah “Zahawh oen katuh kai
u thlawnna” (Jud 3) oen katuhkai u oengna dawngah mami raltuk
hamla angoe. Mami kah zahawh oen ka tuhkai u thlawnna tah
zahawh oen tuhkai u thlawnna dawng kalawng valaw. Kavai
unawh buuthli lawng kavai unawh pawmnathli te awlpui la
aphoeih u. Mami lawng pawmna hamla ral n’tuk u nawh tih,
mami kah oengna hamla ral katuk thlangthli la ng’ awm hamla
angoe. 1Tim 6:12 dawngah Paul lawng Timote tengah “Oengna
oen tuhkai la aka then raltukna te tuk lah” tila a tina. Te dawngah
mami lawng mami kah oengna hamla raltuk hamla awm de, mami
kah pawmna hamla raltuk hamla awmnawh. Oengna oen tuhkai
tih, mami lawng ralthenna, khangmaina oen anep la awm hamla
awm tih thlangciimthli boeih tengah sawben lawng apeek oengna
te tuk hamla coekroek la a awm hamla angoe. Tede pawmnathli
oen n’tuhkai u atah mami he aboet toela m’pha thai manawh. (The
Conclution of the New Testament, pp. 4032-4033)
Tare teeham – The Conclusion of the New Testament, msg. 398; Lif
study of Juda, msgs. 1,3
Angna oen thapeekna---------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

71
WEEK 3 – DAY 6
Mincang cuncahna
Efe 4:13 Oengna dawngah khat la cingcui utih, Pathen capa
mingna dawngah ham khuek toela ng’awmna ham
oen Khrih dawngah m’be na u thai hamla te tila te
akhueh.
1Tim 6:21 Te ng mingna te thlang khatsut lawng adawng utih,
oengna dawng kalawng phel u poen. Areenna tah na
tengah awm hawnseh.
Efe 4:3 dawngah ka awm Muithla kah pumkhat coengna
tina tah-Pathen hingna dawngah asoeng cala pumkhat la awmna
te athui. 4:3 dawngkah pumkhat tina tah mami hingna dawngah
atak la pumkhat awmna te athui. Pathen hingna khui ah aka soeng
pumkhat la awmna te mami dawngah coekroek la awm poen.
Mami lawng te thaihu te phoeih hamla ni angoe poen. Tede mami
kah hingna dawngah atak la pumkhat la awmna toe pooe ceh
hamla angoe. Pumkhat coengna muisam (2) awm tih, tetah
oengna oen Pathen capa te mingciimna la awm. Jud 3, 2Tim 4:7
oen 1Tim 6:21 thli dawngah atuengsak angla oengna tah mami
kah oengna oen saina te thui nawh tih, mami lawng n’tangna u,
Khrih kah Pathen thlangla awmna oen mami thlawnna hamla
acooeng, tlangna bibithli te athui ngaihna. Pathen capa te
mingciimna tina tah-Pathen capa oen tuhkai la phawngnathli te
mami kah huhtawngna khui ah zaming ciimna la awm. Mami
hingna dawngah tare n’roeng vengah oengna oen Khrih
mingciimna te tare m’pekbou thai u vetih, ka awlpui nawh
thaihuthli, pawmnathli oen kapekbou sak kung thaihuthli oen tare
n’thlaa thai u poen ai. Te ani mami pumkhat coengna khui ah pha
vetih Khrih dawngah ham khuek toela n’roeng u poen ai. (Efe 4:13,
footnote 2)
Tihin teeham
Efe 4:13 dawngah mami boeih he oengna dawngah
pumkhat la awm hamla angoe tila athui vengah thlangciimthli
bueng oen tuhkai nawh tih, laksawngthli oen akhaw, tuhkai u tila

72
athui. Kut dou laksawngthli khaw Pathen capa betoet la
kamingthli oen pumkhat coengna kakhuehthli tengah apha hamla
angoe. Te ani mami tah betoet la akaroeng thlang pakhat toe
m’pha u thai ai. Mami lawng n’dang u angna tah awltak kah
mikhuh dawng buengah awm mai kawinih, oengna dawngah
pumkhat coengna khui la phana ham a lawngim awm manawh.
Pathen capa dawng buengah ni oengna dawngkah pumkhat
coengna khui la mami m’pha thai u ai. Mami lawng Pathen capa
te khuiben kalawng asoeng cala m’ming ciim atah, mami tah
Bawipa hin (or) sabbat hin zeh mai cakhaw mami hamla a raina
awmnawh. Rom 14:5 lawng “khawhin boeih lak ah hin at te
hinciim la apoek. Thlangboeih lawng kawhin boeih ta avaan la
apoek. Thlangboeih lawng amah kah mingna angla awmseh” tila
athui. Judathli lawng Bawipa Jesu tengah sabbat hin tula sakna
nawh kawng te adoet. Bawipa lawng “Thlanghing capa tah sabbat
Bawipa la awm” (Mt 12:8) a tina. A tang tang tah sabbat hin
kawng dawngah nawh tih, Bawipa kah kawng dawngah ni.
Mami lawng Khrih te laklungkir la ng’khuen tih Bawipa
dawngah akung n’sut dengah ni oengna kah pumkhat coengna
khui ah mami m’pha uthai ai. Pathen capa bueng oen ah ni mami
kah oengna te pumkhat sakhat la a awmthai ai. Mami he, hekah
laklungkir kalawng m’phelh u atah pumkhat coengna te auh poen
ai. Pathen capa te asoeng cala m’ming u atah awlpungna te awm
manawh. Hekah mingciimna tah lungbui oen zamingna nawh tih,
hingna haamkhuekna dawngah ni a awm. Hekah mingciimna tah
mingna dawngah nawh tih, huhtawngna dawngah ni a awm. Te
dawngah Efe 4:13 lawng “Khrih dawngah m’be na toela, n’roeng
tih, haam khuek toela m’pha thaina hamla” tila athui. Mingciimna
tina tah-Khrih kah betoetna toela n’roeng tih, haamkhuek thlangla
m’phana te hekah athan dawngah mami ng’huh thai u.
Mami he thlangciim cawina oen tuhkai la awlpungna
dawngah n’taa mai cakhaw, thlangboeih lawng Khrih te aming
nawh atah tu aphu ka awm ai. Mami lawng Pathen capa te m’ming
tih, ng’huhtawng u atah thlangciim cawina oen tuhkai la
awlphawngna te mami hamla aphu tukhaw awm manawh.
Thlangciimthli laklaw ah ka awm oengna dawngah pumkhat la
73
awmna tah thlangciim cawina dawngah awm nawh tih, Pathen
capa Khrih dawngah ni a awm.
Thlangboel kah boelraina oen uk temna a kawngthli
dawngah Pathen capa, Khrih oen karal u nawh me ang
thuekdangna khaw n’dawng thai ai. Mami lawng hekah kabou
kok a lawngim he ming poen atah, mami dawngah tu awlpungna
awm tlaih manawh. Mami lawng Khrih, Pathen capa te-atue tang
rooek dawngah ng’khuen tih mami kah mingna he akau atah me
ang awlpungna khaw awm tlaih manawh. Raina boeih he Pathen
capa mingciimna oen hailam huh doenna a awm nawh dawngah
ni. Oengna dawngah pumkhat la awmna tah Pathen capa
mingciimna dawngah ni a awm. (CWWL, 1952-vol. 2, “How to
Administrate the Church,” pp. 87-89)
Tare teeham- CWWL, 1952, vol. 2, “How to Administrate the Church,” ch. 3;
CWWL, 1957, vol. 1, “The faith Testimony, and Ground of the Church,” ch. 4
Angna oen thapeekna-------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------

74
WEEK 4 - OUTLINE
Laahli kah Laa Akungcuek Thuingaihna Angla
Bawipa Hamla Mami kah Lungna te Khoemdoenna Rangoen
Bawipa Pathen kah a Phouna te Lungna

Caciim teeham: Laa. 1:2-4; 2:8-9; 4:12-16; 6:10, 13; 7:11; 8:13-14

Day 1

I. Thlouthlai la ka awm Laahli kah Laa kawng tah


cadoelh paruk dawngah Bawipa kah a hawla
thoeicamna hamla Khrih oen mah pakhat bueng
oengca kah lungna oen pawlnengna dawngah patoeng
toeng aka roeng huhtawngna te a vantueng sak aka
theen koek kuttuukna ah lungna kawnghu la awm-
Awl. 19:7-9; Math. 25:6-13; Aawl. 3:18-22; Zek. 4:1-6,
11-14; 1Jhn. 4:19; Slm. 110:19; 119:140.
A. Laahli kah Laa a lamhacuek cadoelh dawngah Khrih
kah thlaangngaih tah ngaikhuekna ham Bawipa te
tlap hamla zooek la awm (1:2-2:7). Bawipa lawng
amah aka tlap thlaang te Amah ie haih pakhat bueng,
beroeploupang la, a thloekcala, muithla ben tuhkaina
sak a ngaih (1:2, 4). Muithla ben a lawngimhli boeih
tah aka tlapkung kah taana hingna kah he lamhacuek
cadoelh dawngah va thum. Ahula aka law hamkoei
cangsaknahli tah a thai nawh tih, cangsakna a
ruemhli aka dunghlang a lawngim dawngah
koekthoek sai la awm.
Day 2
B. Laahli kah Laa apabe cadoelh dawngah Khrih kah
thlaangngaih tah Khrih thinglam oen pakhatla a
awmna rangoen amah dawng kalawng loeih ham
khuela awm- 2:8-3:5.
1. Laahli kah Laa 2:8-9 dawngah thawhkoepna kah
a hinghangna te athui. He athaanhli dawngah
Bawipa te “tlaanghli dawngah va pet phai tih
75
mawlhli sawah va saawipet phai” sakhi oen sayuk
thuinuet law awm. Tlaanghli oen mawlhli lawng
rainahli oen kanghalhnahli te a thui, tede aka
thoukoep Khrih te kanghalh duem sak ham aka
sang ngai nawhatah aka bou ngai thaihu awm
nawh. Mami lawng tlaanghli saw va pet tih
mawlhli sawah aka sawipet Khrih kah a mikhai te
tlap tih ming ham a ngoe.
2. Khrih kah a thlaangngaih tah amah oen amah te
koep noekdahna khuila tla tih, telawng ahih te
Khrih kah a mikhai kalawng aka peksak imbang
angla kanghalhnak la va awm (athaan. 9b).
Tedawngah Khrih lawng a thlaangngaih te Amah
oen haih awm ham a tlaknak paihuen khui
kalawng thoeng hamla tha a pek (athaan. 30-13).
3. Mami kah pumsa hingna oen muehla, thawhkoep
tharaana oen buengni Khrih kah a
thlaangngaihhli la ka awm mami tah Bawipa kah
thinglam oen pakhatla n’awmna rangoen Bawipa
kah a duekna ah muisam n’vai u thai ai (athaan.
14-15). Mami kah aka thooek u muithla ah Khrih
kah thawhkoepnak dawng thum tih n’huhtawng
u, telawng mami te mah dawng kalawng loeih
ham thinglam oen pumkhatla n’awmsak tih Khrih
kah aka hing Takpum te saknak dawngah Pathen
kah kamthlannak a soepbirnak hamla Pathen kah
sai thaina dawng aka awm thlaangthai khuiah
muisam a va thawleng (Rom. 8:2, 4, 29; Gal. 6:15;
2Kor. 5:17).
Day 3
C. Laahli kah Laa apathumna cadoelh dawngah Khrih
kah a thlaangngaih tah thawhkoepnak dawngah sai
thai la vanluina ah hing ham a khue- 3:6-5:1.
1. Vanluina dawng hingna tah mami kah muithla ah
boet ouhla hing ham ni. Mami lawng mami kah
muithla ah n’hing u vengah vanhli ah aka luihang
76
Khrih tengah tuhkai la n’awm u- Efe. 2:22; Gen.
28:12-17; Jhn. 1:51; Awl. 4:1-2; Heb. 4:12 oen
footnote 1.
2. Mami dawngah Muithla kah muisam thawleng
bibinak rangoen mami tah Khrih kah aka tatvuet
thloenna am, Khrih kah kawhna, Khrih kah
“mawtaw” la awm tih, tetah Khrih Takpum ah
Takpum hamla Khrih a tatvuetnak hamla ni- Laa.
3:9-10; cf. 2Kor. 2:12-17.
3. Mami tah Pathenben pathum pakhat coengna oen
haih sakkoepla n’awm u, tedengah mami lawng a
dauben sakna tah aka thoukoep, van aka lui Jesuh
kah thlaanghing coengna la awm tih mami kah
khuiben thoeicamna tah Bawipa hamla mami kah
lungna la awm ai- Laa. 3:9-10.
4. A thlaangngaih tah thawhkoepna dawngah aka
awm sai thai la Khrih kah vanluina ah a hingna
kalawng patoeng Khrih kah a thlaangngaih tah
Khrih hingna kah a bawinahli dawngah
hamkhuekna ah a pha, tetila ah a thlaangngaih
tah Bawipa kah a thlok cala awmngaihna hamla
Khrih ham dum la a coeng thai ai (4:12-15). Ahih
tah meang a tue atang nawhatah tengvai dawng
akhaw Khrih kah bawtui te peek ham a roekbah
la awm (athaan. 16)
Day 4
D. Laahli kah Laa apalina cadoelh dawngah Khrih kah a
thlaangngaih tah a thawhkoep coengah thinglam
kalawng patoeng baaiyan khuiah hing tare a cakla
khuela awm- 5:2-6:13.
1. Baaiyan khuiah hingna rangoen Khrih kah a
thlaangngaih tah vanben pumhli khuiah muisam
thawlengla awm. A thlaangngaih tah khaw angle
va se tih thla angla a thlaangtheen coengah,
khawmik angla cimcaih- athaan 10.

77
2. Khrih hingna kah hamkhueknak dawngah
Shulam (Solomon kah hawta muisam) la awm tih,
telawng ahih tah Bawipa angla hingna, coengna,
tuengnak oen bisainahli dawngah vai hih tih
(tede bawk hamkoei huen nawh ni), a himi kah
kuttukna hamla Bawipa oen roep ham Khrih kah
muisam vaina oen pungtaina la awm tite a
tungsak- athaan 13; 2Kor. 3:18.
E. Laahli kah Laa apangana cadoelh dawngah Khrih kah
a thlaangngaih tah Bawipa kah bibinak dawngah va
thum- 7:1-13.
1. Laahli kah Laa 7:11 ah Khrih kah a thlaangngaih
lawng a thlaangngaih oen thikatla diklai
pumboeih (ramhuem) hamla aka awm bi te huen
khat kalawng a tloe huen khatla a yingyawinak
(vangcahli) rangoen khuen a ngaih tite a
tuengsak. Helawng a thlaangngaih lawng Bawipa
kah bibi a khuenna dawngah a thloekla pek u
nawh tih, bibi te a van awng tih thlaangtloehli
khaw tehuen ah zingzawi u thai tih, ahih a tloe
huen ah cet thai tite a tuengsak. Hetah pum
pakhat dawngah bibi pakhat te khoem doennala
awm.
2. Bawipa Pathen kah bibina dawngah thumna tah
Bawipa oen haih bi hamni (2Kor. 6:1a). Bawipa
oen haih bibi ham mami tah hingna dawng
hamkhuek hamla angoe, Bawipa oen pumkhat la
awm ham a ngoe tih mami kah bibi tah Bawipa
Tapum sakna hamla a awm hamni (Kol. 1:28-29;
1Kor. 12:12-27).
3. Shulam tah Solomon kah a paza la bi abi tih misur
dum la ka awm (8:11) diklai pumboeih ah aka
awm thlaangboelhli oen oengcahli boeih te a
khuituuk. Mami dawngah diklai pumboeih hamla
aka awm bibi te n’khueh ham ni. Hetah Paul
lawng khawhuen thlangboelhli te a awm sak tih
78
tehli te Khrih takpum te a soepla mingna khuila
akhuenna dawngah a hih lawng abi thaihu la awm
(Rom. 16:1-24).
Day 5
F. Laahli kah Laa a parukna cadoelh dawngah Khrih kah
a thlaangngaih lawng pawmsang la awm ham a
lamtoen (8:1-14). A thlaangngaih tah huhang
(dilaiben a rimawng) kalawng “a lungna Bawipa
dawng hangdangna” rangoen valaw hang (athaan 5).
1. A lungna Bawipa dawng hangdangna tah Jakob
angla a hih kah phairuh te khemla awm poen tite,
a hih kah pumsa tharaana tah Bawipa rangoen
hoeitlangla awm poen tite a tueng sak- Gen.
32:24-25
2. A lungna Bawipa dawng hangdangna tah a hih
lawng amah oen amah te a pueh a sawi la patang
palai akhang tite, tetah huhang lawngpui a
boetnak toe aka san angla a poek tite a tuengsak-
1:8-9; 12:9-10; 13:3-4.
3. A hih lawng a thlaangngaih nala amah Bawipa
kah lungna thinkaw dawngah tacik la deng ham,
Bawipa kah tharaana kut dawngah tacik la deng
ham a kuek. He paihuen dawngah ahih lawng
amah kah tharaana nawh oen bawmkung muehla
a awmna te a ming tih, soeprepboeih tah Pathen
kah lungna oen aka khoemdoen tharaanak sawah
ni a awm tite a zaakming- Laa. 8:6-7.
4. Khrih kah a thlaangngaih lawng Amah kah
dumhli la oengcahli dawng aka awm Bawipa te a
awl zaak hamla a kuek. Helawng mami kah
lungna Bawi la Bawipa Pathen hamla mami lawng
n’bi bibina dawngah mami lawng Bawipa oen
thikatla pawlnengna te koemdoen ham oen
Bawipa te n’hutung poepa ham a ngoe tite
atuengsak- athaan 13.

79
Day 6
II. He Thlou-awl cabu kah a boetna awlla Khrih kah a
thlaangngaih lawng alungna Bawipa te thawkoep
tharaana (sakhi oen sazuk) dawngah va law tih diklai
pumboeih aka khuk ham Bawipa kah didiipna oen
thlaang aka theen ram (bawtui tlaanghli) te pai sak
hamla a thangthui- athaan. 14; Awl. 11:15; Dan. 2:35.
A. Teang thangthuinak tah zuloukung Khrih oen
vasahawla Bawipa kah a thlaangngaihhli laklawah
kuttuknak ben lungna dawngah thooek una oen
tuhkaina te a thui tih, tetah Khrih kah a thlaangngaih
Johan kah thanghuina a lawngim dawngah Baibul
Caciim kah a boetna awlla Khrih oen thlangboel oen
tuhkai ula Bawipa kah Pathenben lungna dawngah
Pathen kah dungzaan kamthlahna te a van awng-
Awl. 22:20.
B. “Bawipa alawkoep veng oengna tah aka soeng a
kawnghli la va thawleng ai, koehna lawng
thangthuina te a zueng a vantheng poen ai. Lungna
tah va soepbir vetih, mami tah thawlhna aka awm
nawh a rimawng khuiah Bawipa bi n’bi u poen ai. Te
khawhin tah a meang khawhin la a awmna ai. Bawipa
Jesuh, a loela law loeih”- Watchman Nee, The
Callected Works of Watchman Nee, vol. 23, “The Song
of Songs,” p. 126.

80
WEEK 4 – DAY 1
Mincang cuuncahna
Laa.1:2-4 A huui kah mawknathli oen m’mawk lah seh- nan
lungna he misurtui lakah a ngaih awm ngaai. Na bawtui
dawngkah a bawtui te a zakngaih awm thlang; na ming
tah bawtui oen suep vengkah angla awm. Hulathli
lawng ng’ngaih u paai ai! Kai he n’ zooek hawn lah- na
huah kan vai u ai! Sengpahrang lawng a bawi im khuila
ng’khuen lah seh. Nang dawngah ka awmngaih u tih ka
kaw hoe u; Misur lakah na lungna te ka koeh u ai. Tethli
lawng nang n’lungvat u te soeng!
Laathli kah laa he poekrai zuvana dawngkah lungna cil,
thlangcuih Solomon sengpahrang la aka awm hekah ca thutkung oen
Shulame(6:13)la aka awm vangcanu laklaw kah lungna cil la awm…
Laathli kah laa he aka cuut u Khrih kah takpum te awlpuila thui nawh
tih, Khriih dawngah thlaangkhat ben oengca te awlpui la a thui
coengah.. a lantangthli dawngah Khrih a lungna tih aka pawlneng
thlaangkhatben oengca kah aka roeng hang huhtawngna te avan
phawng. Tetila ava roengnathli he amah oen mami kah tloep pai tloep
ngaikhuekna hamla Khrih te mami lawng n’tlapna lawngpui dawngah
noekna ramri la a awmham awm.(Laa.1:1,note;1)
A roengna tah Khrih kah thlangngaihthli a ngaikhuekna
hamla amah te tlap ham a zoekna kah pakhatna alantang oen ah a
tawng tih,(1) tinglam oen pumkhat coengna kalawngah patoeng
kamah tina kalawng thlawnna ham tethli kah khuela awmna,(2)
thawhkoepna kah suenthaila ka awm vaan luina dawngah hing hamla
a khuena,(3) thawhkoep coengah thinglam dawng kalawng baaizan
khuiah hing hamla a cak tare la a khuena oen (4) Bawipa bibi
dawngah thuumpuina oen caawina te ngaiuepna kah hukhueng koek
a boetnala ka awm tekah a lantangthli rangoen poe a cehna la
awm.(Life-study of Song of Songs,p.69)

Tihin teeham
Khrih te na hingna la na dang coeng atah thlaangkhatben la
Khrih te na tlap ham awm. He dawng heah u lawngkhaw nang zuengla
kut van hui thai manawh nawh atah nang hamla tukhaw van sai thai
manawh. Tetah thlaangkhat benla a awmham awm.
Mami boeih lawng hin roek Bawipa oen heang
thlaangkhatben, lungvat cala, huming haibeen thlouthlanna khueh
angoe. Hehe tah kaikah sing azoela awm. Mincang roek ah ka thou tih
cabawi tengla ka ceh coengah , lamhacuekla awl ka thui tah”Bawipa
Jesu, nang kan lungna” ti heni. Mami boeih lawng “A huui kah
mawknathli oen m’mawk lah seh” tila aka tlapkung kah awlthui te
n’khuituuk ham angoe. Tlek angtoekla a awlthlaw te “Nan lungna tah
81
misurtui lakah a ngaih awm ngaai” tila thaw u. Hetah thlaangkhatben
kah huming haibeen thangthuina la awm. “Kai he n’ zooek hawn lah.
Na huah kan vai u ai”… Mami lawng amah oen thlaangkhatben oen
lungvat lailou tuhkaaina te sak hamla angoe.
Dilai Khrihthlaangthli lawng mikhuhben Jesu te a phawng u
de catah, mami lawng tah Muithla la ka awm Khrih, Neumatik Khrih
teni m’phawng u.(2Kor.3:17) He Bawipa tah a thloekca la muithla
benla awm. Sengpahrang kah im khui khaanthli tah mami kah
muithla huhsakna tite ng’huh u poen. Amah tah soeprep boeih aka
thuum aka soepbir Muithla la mami tengah a thloekla va zingzawi.
Sengpahrang Khrih lawngah aka tlap thlangthli kah khuiben
a khaanthli, tetah amah a awmna huen, cuunthaina aka dang
thlangthli kah muithla khuila a khuen pe. Ka camaw vengah vanben
Pa la aka awm Pathen tengah thangthui hamla cangpuina ka dang.
Muithla tengah thangthui nawh hamla khaw avan thui u, metihtiah
awlkhueh thai pumboeih dawngah Muithla tengah thangthuina oen
tuhkaila baibul athaan pakhat khaw na huhthai nawh dawngah ni.
Tede mami n’thangthui tare veng, mami dawngah Pa, Capa oen
Muithla pumboeih he mami dawngah awm tite n’huhtawng tare la
awm.(Efe.4:6.2Kor.13:5.Rom.8:9) Huhtawngna dawngah mami kah
muithla he thumkhat Pathen kah huenciimkoek- thumkhat Pathen a
awmna huen, khuiben a khaanthli- la awm.
(Laathli kah laa 1:2-2:7) he cabu pumboeih kah awlpuila
awm. Muithlaben awlpui poeknathli boeih he he dawng heah thuum.
Tetah te coengkah huhtawngnathli boeih te a muithlipla a tueng sak.
Te coengkah cangnathli tah a thai moenih, te lakah tetah aka
dungngaai la koep a thui cangna a ruemla awm.
Pakhatna benkah muithlaben huhtawngnathli tah zoeica.
Metih ti khawseh, he huhtawngnathli tah h
ai te poeng phai ham angoe. Thlaang pakhat lawng thaihu khat khat
te lamhacuekla a huhtawng vengah, a huhtawng khancana he caalla
dung manawh, apabe huhtawngna tah tare roeng tih tare cak poen.
Tede apabe huhtawngna he lamha kah angla didip nawh. Hukhueng
huhtawngna he lamha vengkah huhtawngna oen boek vai ahih. Taana
a laan tah lungna la awm toeng toeng huen.(CWWN,vol.23,”The Song
of Songs,”p.7)

Tare teeham -CWWL,1994-1997,vol.3,”Crystallization study of Song


of Songs,”chs.1=12

Angna oen Thapeekna---------------------------------------------------------


---------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------
82
WEEK 4- DAY 2
Mincang cuuncahna
Laa.2:8-9 Azeh kah awl den te! Taheah tlaang dawngah va pet
phai tih mawl sawah va saawipet phai. Kaikah
thlangngaih tah sakhi oen sazuk kirang van poen ni.
Taheah imbang huah pai tih bangbuerh kalawng
m’bueh, pangcoei huer kalawng n’dan phai.
Baibul ca dawngah tlaangthli oen mawlthli he a rainathli
oen kanghalhnathli te a thuinuet. Bawipa he “Tlaangthli dawng va
pet phai tih, mawlthli sawah saawipet ruila” va law.(Laa.2:8) Hetah
Bawipa he sut paisak hamla meang khaw sang thlang aih nawh atah
bou thlang aih nawh tina ni.
Bawipa tah thawhkoepna kah Bawipala awm. Khrih he
thou koep poen, amah lawng a rainathli oen kanghalhnathli boeih
te a taa. A rainathli oen kanghalhnathli tah n’thlem kahthli la awm.
Amah he a vuen hin dawngah hing. A rainathli boeih tah amah kah
khawtang huiah ni a awm.(CWWN,vol,23, The Song of Songs,p.19)
Khrih pawlnengna oen tuhkaila patang rainathli boeih he
mami ben kalawng ni ava law. Zahawh thlang”Tlaangthli” oen
“Mawlthli” he mami Bawipa tengla lawna ham n’touh oeih de catah,
Bawipa tetah meveng ahkhaw touh oeih thai manawh, metihtiah
amah he “pet” thai tih “a poeng” thai dawngah ni.(Life-study of Song
of Songs.p.19)
Tihin Teeham
“Kaikah thlangngaih tah sakhi oen sazuk kirang oen vai
ahih”(Laa.2:9a). Saam 22 kah awllu dawngkah “sazuk” ati awllung
he thawhkoepna benla awm tih, thawhkoepna dawngkah Khrih
thuingaihna la awm. Khrih he sazuk kirang oen avaina hih hetah a
tharaana he thawhkoepna kah tharaana la awm ti ngaihna ni.
“Taheah imbang huah pai”(Laa.2:9b). Amah he “mami
kah imbang huah” a paina hetah a thlangngaih kah amah oen amah
koep a cena u lawng amah ngaai tina dawngah a rainala amah oen
Bawipa laklaw ah pekbouna la va awm tite huhsakna la awm.
“Azeh aw; thou lang, valaw lah, kaikah thlaang theen
nu”(athaan.13b). He awl tah amah oen haih awm hamla Bawipa
kah thlangngaih te amah oen amah koep a cena u kalawngah
Bawipa tengla ava melna ham ngah ngah a kuekna te a thuingaihna
la awm. Tede thlaang lawng amah oen amah koep a cena u kalawng
thoengna ham zoei nawh. A lak vengah teang thlaang lawng kamah

83
ngaai tina kah amah oen amah cena u kalawng a thlana sak hamla
kum khat nawh atah te lakah diu thai.
“Thel rek ah aka awm kaikah a khuu, khawmin
dawngkah ziingna huen ah aka awm, na mikhaai te n’nueh lang na
awl te n’zaak sak lah; na awl tah dingruue tih, na mikhaai tah
lungna kap”(athaan.14). He huenah Khrih lawngah ahih te amah
kah kawdaw thlangngaih(Akhuu) la a poek tih,(Thel rek, khawmin
kah ziingna) thinglam oen pumkhatla awmna, a thooekna
dawngkah aka awm lungna ka kap a mikhaai te Khrih lawngah huh
angaih tih ding a rue a awl te zaak hamla a ngaih. He huen ah
thinglam oen pumkhatla awm hamla a thlangngaih te Khrih lawng
a khuena te ng’huh u. He thaihu he thinglam dawngah kamah tina
kalawng loeihna oen tuhkaaila he ben dawngah awlpuila a
khuehna la awm.
Kai he a thlangngaih la ka awm mai kawinih,”Ka
thlangngaih nang, thelrekthli dawngla kan pha thai manawh.
Thelrekthli tah saang thlang tih, lawngpui thee tangkik. Te benla
cehna khoek tharana ka khueh nawh” tila ka thui mai ai. Tede he
huen ah Khrih lawng a thlangngaih te a thawhkoepna rangoen
thinglam huhtawngna khuila a pha thai tite a thuinuetna la awm.
Khrih lawng amah aka tlap kung te thinglam dawngah
awmpoe hamla, duekna paihuen dawngah awmpoe sak hamla a
ngaih.(Kal.2:20a.1Kor.15:31, 2Kor.4:10-11). Tede thinglam
dawngah awmpoena hamla ti he asaang thlang lungnu dawngkah
thelrek laklaw ah awm ham oen khawmin dawngkah ziingna huen
ah poe awmna angla aka rai thaihu la awm. Bawipa kah a
thangngaih lawng amah oen amah koep a cena u rangoen aka hem
paihuen kalawng a pai thaina ham thapeekna oen bawmcemna a
ngoe. Te dawngah Khrih lawngah ahih te thawhkoepna
tharaana(athaan.8-9a) te a nueh tih tha a tawmpe coengah a
thawhkoepna kah betoetnathli(athaan.11-13) oen ah tha a peek.
Tetah mami kah lungbui hingna oen ouhla, Khrih kah
thawhkoepna tharaana oen Khrih kah thlangngaihthli la aka awm
mami lawng kamah tina te hoet(Matt.16:24)na kalawng patoeng
thinglam te khuen hamla awl n’tloek u. Khrih kah thawhkoepna
tharaa rangoen ah thinglam oen pumkhatla cooengna kalawng ah
a duekna toela muisam m’vai u poen.(Fil.3:10) Thawhkoepna kah
a soengna tah cuunthaila ka awm muithla oen haih aka thooek
u(1Kor.6:17 oen notes), khuiben ah aka awm aka soepbir Muithla

84
la ka awm Neuma Khrih(Jhn.11:25)la awm. Te aka thooek u
muithla dawngah mami lawng Khrih kah thawhkoepna te
ng’huhtawng tih n’thuumpui thai u. Te thawhkoepna lawng Khrih
kah aka hing takpum sakna dawngah Pathen kah kamthlahna a
soepbirna hamla mami te kamah tina kalawng loeih sak ham oen
Pathen kah suenthaina dawng kah thlangthai pakhat khuila mui
thawlengna hamla mami te thinglam oen pumkhatla ng’awm
sak.(Laa.2:14 note.1)
Tare teeham -CWWN,vol.23,”The Song of Songs,”secs.1-5
Angna oen thapeekna -----------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------

85
WEEK 4 – DAY 3

Mincang cuuncahna
Laa.3:9-10 Solomon amah lawng amah a kawhna te Lebanon
kah thing oen asai. Atungthli te ngun oen asai tih, a
phaih tetah sui oen asai. A ngawlhna te hawnkeh pai hii
oen a zaawl tih, a khuiben tetah Jerusalem canuthli
lawngah lungna kapla a dawk pe u.

Ahih kah huhtawngna a pathumna dawngah Khrih kah


thlangngaih lawng thawhkoepna kah suenthaina la vaan luina
dawngah hing hamla a khuena la awm. Vaanluina dawngah hing
ham tah mami kah muithla dawngah phaat hing ham teni. Khrih
oengcathli mami he diklai dawng ng’awm ude catah, muithla
dawngah ng’hing vengah, vaanthli la aka lui Khrih oenah
n’tuhtawm u. Vaanluina dawngah hing thaina hamla tah muithla
dawng hing ham, thawhtat bisai ham oen muithla dawngah
soeprep boeih te sai hamla avan kuek (Rom.8:4) He lawngah mami
kah lungbui oen muithla pekthle na te avan kuek.(Heb.4:12).
(Laa.3:6 note 1)
Aram dung dawngah a kawhna huhsakna Khrih kah
thlangngaih oen aka ngawlkung huhsakna Khrih he taana kah haih
a thooekna dawngah awm hih. Khrihkah thlangngaih he a
kawhna(Ram dung, khawdai vengah a zingzawina hamla-
2Pit.1:19)la awm tih, Khrih hamla aka awm a kawhna he
thawhkoepna, pawmsangna oen ruepawm thlanghing cooengna
kah Khrih amah(Lebanon thing) oen asai tih, Pathen kah
cooengna(sui) te a phaihnala khawseh, Khrihkah tlangna(Ngun) te
a duel a daina la khawseh, sengpahrang paihuen(Hawnkeh pai
raawng) te a ngawlhna la khawseh(athaan.9-10) a dang. A kawhna
kah khuiben tetah Khrih aka tlap thlangthli(canuthli) kah lungna
oen a dawk pena tah Khrih kah thlangngaih he Khrih takpum kah
a lawng a im dawngkah lungna dawngah aka tlap thlangthli boeih
oen pumkhatla awm na te huhsakna la awm.(Laa.3:9,note 1).

Tihin teeham
A kawhna kah dauben a laawng aleeng oen khuiben
thoeicamna tila muime pahih awm. Solomon lawng Lebanon thing
oen a kawhna te asak. Thing hetah thlanghing cooengna te

86
huhsakna tih, Lebanon tah thawhkoepna oen vaanluina te
huhsakna la awm. Khrih he a thawhkoepna oen vaanluina
dawngkah thlanghing cooengna rangoen pawng marangthli te a
kawhna hamla asai thai. Marang pakhat he amah a thangpuina
angla awm tih, tetah tu oenkhaw sakna awm nawh… Tede a
kawhna tah thangpuina pakhat khat moenih, tetah asak thaihu
khatla awm. He asakna hamla a hawna zahawh thlang thaihuthli
tah thawhkoepna oen vaanluina dawngkah aka awm Jesu kah
thlanghing cooengna la awm. Khrih kah aka thoeihnawng hawpai
he pumsa thangpuina oen nawh tih, a thawhkoepna oen vaan aka
lui thanghing cooengna oen asak thaihula awm.
Bawipa kah thawhkoepna oen vaanluina dawngkah
thlanghing cooengna he mami kah awlpui sakna la cang ham
angoe, teah ni mami he amah sangna ham oen a tuengna hamla aka
thoeihnawng hawpaila n’sakthil poen ai. Te coengah te huenah
Lebanon thing bueng ouhla, ngun tungthli oen sui a phaihnathli
khaw awm. Ngun tah tlangna huhsakna tih, sui tah Pathen ben a
cooengna te huhsakna la awm. Tlangna lawng mami aka
bawmcem kung tharana la awm tih, Pathenben a cooengna tah
sakna ham a kungpui la awm.
Mami lawng heangthli boeih he thangthuina oen Bawipa
tengla khuen angoe, tedeng ahni amah lawng a soengna khuila
n’khuen u thai ai. Mami kah pumsa tharana oen ouhla, Khrih kah
thlanghing cooengna, Jesu kah tlangna oen Pathen cooengnathli
oen asak lawng a imla awmham awm.
Solomon lawng a kawhna te amah lawngni asai. Tetah
mami kah bisaina moenih. Kum broenawh khuipuer Bawipa lawng
amah hamla a kawhna te saiham a mengtengna oen mami
dawngah bi abi. Mami kah pumsa ben tawmbenna pakhat cakhaw
hawna nawh, tede amahkah thlanghing cooengna, tlangna oen
Pathen kah a cooengna teni a hawna.
Mami lawng m’bi hamla tah mami kah lungna te amah
tengah doek m’peek ham bueng teni. A kawhna kah khuiben
thoeicamna tah Jerusalem canuthli tengkah lungna oen a phaihna
la awm. Mami kah lungna te amah tengla doek peek ham angoe.
Bawipa lawng mami tengkah lungna muehla tu khatkhaw a ngaih
moenih. “Johan capa Simon, heangthli boeih lakah nan lungna
ngaai tang aw?”9Jhn.21:15). Amah lawngah mami kah lungna te a
tlap poepa tih, mami kah lungna bueng lawngni a kawhna kah

87
khuiben thoeicamna asai thai. Bawipa Jesu lawngah tete asai de
catah, mami kah lungna oen ahni a thoeicam. A kungpui sakna tah
thing, ngun oen sui de catah, mami kah lungna he khuiben a
thoeicamna pakhat bueng thaihula awm. Amah te n’lungna tare,
mami kah moeiboe oen zawng asingthli auh tare la awm. Amah
n’lungna tare vengah mami kah ngaihna auh tare poen ai, tede a
kawhna kah khuiben tah soepbirla thoeicam u poen
ai.(CWWL,1972,vol.1”Life and Building as Portrayed in the Song of
Songs,”pp.270-271)

Tare teeham -CWWL,1972,vol.1,”Life and Building as


Porttrayed in the Song of Songs,”chs.1-13

Angna oen thapeekna-------------------------------------------------------


------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------

88
WEEk 4 – DAY 4
Mincang cuncahna
Laa 6:13 Aw Shulam nu vamel koep de, vamel koep de, kan
dan u de ai, vamel koep de…
2Kor 3:18 Mami mikhai dahna aka awmnawhthli tengah
Bawipa kah bawilenna te ang, amah oen voe voeh
n’lou u tih, Muithla la ka awm Bawipa tengkah
bawilenna oen voe voeh m’be u.
Shulam tah Solomon kah huta ben thaihu la awm tih, tahe
taacathli tah Krih oen ah vai u. Taa cathli tah Pathen oen pumkhat
la awm vetih, Khrih la a awm hamla awm. Shulam tah khaw tee
nu la awm. Tahe atah Solomon kah apuipaw la, Pathen kah
kamthlahna te khuenna hamla Solomon angla hingna dawngah, a
coengna dawngah, a tuengna oen tatvuetna dawngah vaihih poen.
He noekna pali tah – hingna, a coengna, atuengna oen tatvuetna
– dawngah mami tah Pathen oen Khrih angla m’vai u. Tede tethli
kah Lu paihuen ben kah nawh ni. Mami lawng Pathen kah lu
paihuen ah ng’awm u n’kawinih, Pathen thee khaana la awm.
Tede mami lawng Pathen kah hingna, a coengna, atuengna oen
tatvuetna dawngah m’vai unawh tila n’thui u atah aka tangna
nawh thlangla ng’awm u. Cabuciim dawngah Pathen lawng mami
oen haih awm hamla angaih tih, mami he amah oen pumkhat la
awm hamla angaih tite mami tengah koep koep athui.
Awlkhueh thai dawngah Khrih dawngah, Bawipa
dawngah, ti kah awltloeng te tlek tlek ahawna. Bawipa dawngah
soeprep boeih te kaimi lawng kasai thai (Fil 4:13). Bawipa lawng
amah kah kamthlahna te akhuenna ham mami he amah kah
hingna dawngah, amah kah acoengna dawngah, atuengna oen
atatvuetna dawngah Bawipa amah oen m’vai u thai. CWWL,1994-
1997, vol. 3, “Crystalliztiopn-study of song of songs,” p. 349)
Tihin teeham
Vamel loeih, ka thenngaih aw. Ramhuem la cet lasih.
Vangcathli ah ziin khaw hawna sih (Laa 7:11). Hetah ahih te huen
pakhat kalawng huen pakhat la acehna rangoen dilai pum hamla
89
ahih kah bibi te khuen hamla akaw ngaihna akhueh tite a
tuengsak. Hetah ahih lawng Bawipa kah bibi te akhuenna
dawngah ahloek la bu apeksak tite atuengsak. Mami lawng bibi
hamla thawkaa awngpe hamla cang angoe, Te ah ni thlangthli
lawng hekah bibi dawngah thum thai u vetih, mami tah atloe huen
ah patoeng n’ceh thai u ai. Hetah takpum pakhat dawngah bibi
pakhat te khoemdoenna la awm.
Bawipa bibi dawgah thum hamla tah, Bawipa kah bibi
hamla nawh tih, Bawipa oen bibi haih hamla ni. Helawng hingna
dawngah hamkhuekna te akuek. Penticostal sawipetna lawng
tharaana oen kawpoekrai noeknathli te awlpui la akhueh de,
hingna akawnglam te zoehca ni khuituuk u. A G bu (Assembly of God)
lawng awltak kah cangpuina te awlpui la akhueh ngoen de, hingna
te tula sak unawh. Metila khaw Bawipa lawng khuiben hingna
oen amah kahuh tawng thlangthli te atlap. Hetah ( Madam Gujon,
Brother Lawrence) oen atloe thlangciimthli oen a tawng u. Tethli te
hingna dawngah awm u ngoen de, cangpuinathli tah awlhuep la
awm tih a langna awm. William law lawng amami kah
cangpuinathli te atak la ahing puina hamla oengcathli te abawm
acem. Andru muray lawng ahih te abawm acem tih, awlkhueh thai
dawngah Pathen kah Muithla tah thlanghing coengna awm tite
lamhacuek la akaming thlangla awm. Ahih lawng te Muithla la
aka awm, thawhkoep Muithla la aka awm Khrih kah bawilenna
ka tuengsak kung Jesu kah Muithla dawngah Bawipa kah
bawilenna katueng thlanghing coengna thum tila athui. Jesse pan
lewis tah Andrumuray tengkah bawmcemna zahawh adang tih,
khuiben kah hingna la aka awm khrih kah aduekna muisam te
awlpui la athui. Jesse pan lewis lawng Khrih aduekna kah khuiben
muisam te a huh tih, Austin Sparks lawng Khrih takpum sakna
hamla thawhkoepna a lawngimthli te a huh. Miamanau Nee lawng
lamha kah atuethli dawngah hekah cangpuinathli dawng kalawng
bawmcemna zahawh adang.
Bawipa oen haih m’bi hamla tah mami lawng hingna
dawngah hamkhuek la ng’awm tih, akasang awltak te cang hamla
angoe. Laathli kah laa dawngah Bawipa oen thik at la bi hamla
tah mami lawng hingna dawngah hamkhuekna, Bawipa oen
90
pumkhat la ng’awm u tih, mami kah bibi tah Bawipa kah atakpum
hamla ni tite mami lawng ng’huh u. Mami kah Bawipa tah
Solomon la awm tih, mami tah Shulamnu la ng’awm hamla
angoe, te ani mami te Bawipa oen pumkhat la ng’awm u thai ai.
Shulam tah Solomon kah apui paw la awm tih, misur
dumthli boeih te akhuituuk. Hetah mami kah bibi he khaw, pakhat
bueng hamla nawh tih, atakpum hamla a awm hamla awm tite a
tuengsak. Mami dawngah dilai pum hamla bibi a awm hamla
awm. Paul lawng khawhuen thlangboelthli te a pai sak tih, tethli
te Khrih kah takpum betoet la zaming ciimna khui la vankhuenna
rangoen he thaihuthli he bi la abi. (Life study of song of songs, pp.
59-61)
Tare teeham – Life study of song of songs msgs, 1-10

Angna oen thapeekna-------------------------------------------------


----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
91
WEEK 4 – DAY 5
Mincang cuncahna
Laa 8:5-6 Athenngaih pum dawngah hangdang u ruila langre
huhang kalawng aka law hang ke a u? Na thinrilh
lunghun ah noekna la ng’khueh langtah, na baan
dawngah noekna ng’khueh lah, metitiah lungna tah
duekna angla athaaraa tih, thatlaina tah phul angla
cak. Hai angla ung tih, haisalawng angla atha raa.
Tahe tue he mami thlangciim cawina dawngah thum
hamla tah coekroek la awmna tue poen ni. Mami lawng n’lungna
thlang dawngah ng’hangdangna rangoen Bawipa law tih mami
n’lawh toe dilai te huthun poepa tih, voiat coeng voiat sawben la
n’lui u hang ham ni.
“Mah kah thenngaih dawngah hangdang tih” Thenngaih
te atharaa nawh tih, khawkan thainawh angla awm. “Thenngaih
dawngah hangdang u ruila” Ahih tah athenngih hamla thalrih la a
awm pe. “Thenngaih dawngah hangdang u ruila” Ahih kah athlit
te houh apuih pe angla awm. “Thenngaih dawngah hangdang u
ruila” a hih lawng amah oen amah te broe nawh patang akhang
tite huhang langre aboet toe kadiu angla awm. Bawipa pakhat
buengni cawina dawngah mami he coekroek la ng’awm sak thai.
Uep pangna hingna te angoe poepa. Mami tah aCiim Muithla
lawng “Thenngaih dawngah hangdang u ruila” kalaw thlangtah a
u ta ang tila Bawipa te a uep pang hamla a ngoe (Laa 8:5).
Tihin teeham
Ahih lawng acuek kah a awm nooekna te koep apoek
vengah ahih tah dungvoengna oen ah tu sai thai tlaihnawh. Ahih
lawng amah kah coengna te apoek, amah kah huhtawngna
dawngah acoengna, amingna te uep pangna nawh, amah kah a
coengnathli te apoek bueng muehla, atloe tukhaw saithainawh.
Ahih lawng pakhat bueng ngaiuepna tah Bawipa buengni. Ahih
lawng aboet toela a ueh thai aw, ueh thainawh aw ti tah- Ahih kah
uehna dawngah awmnawh tih, Bawipa kah khoemdoenna
dawngah ni a awm tite ahih lawng azaming. Me ang Muithla ben
soepna lawng khaw, thlang pakhat te Bawipa alaw toe paisak thai
92
manawh. Soeprep boeih he Pathen oen Bawipa kah khoemdoenna
tharaa dawngah ni a awm. Ahih lawng he ang thaihuthli he
azaming coeng atah, tukhaw saithai nawh tih “Kai he Bawipa kah
thinkaw dawngah noekna tacik angla ng’khueh lang, tahna ban
dawngah noekna la ng’khueh lah” tila pang. Lungbui thinkaw tah
lungna a awmna huen la awm tih, m’baan tah thaara na awmna
huen la awm. “Kai tah katha zawl tih, tukhaw kakhueh nawh tite
kaming, ka tharaa nawh tite kaming. Bawpa kai tah bawm kung
kakhueh nawh thlang pakhat la ka awm. Tede kai lawng Bawipa
alaw toela kamah oen kamah he khoemdoen hamla kazawm atah,
Bawipa kah ming kathe sak bueng muehla, kamah khaw kasung
thlangla ni ka awm ai. Kai kah ka ngaiuepna boeih tah Bawipa
kah lungna oen tharaana dawngah ni a awm. Kai kah ka uepna tah
kamah ah tharaana dawngah awmnawh tih, Bawipa kah tharaana
dawngah ni a awm. Kai lawng Bawipa kah lungna te kathui roe
nawh. Kai lawng Bawipa ni kaphoeih tite kathui thai tlaihnawh.
Tihin kalawng soeprep boeih he Bawipa kah tharaana oen Bawipa
kah lungna dawngah ni a awm.
“Bawipa kah lungna tah duekna tharaa oen vaihih. U
lawng duekna te thlingthlooek thai ai. Nu pa kah tharaana,
n’zuthli kah rahna, pazathli kah kaw thenathli lawng thlanghing
te duekna kalawng thawhsak thainawh. Duekna lawng rap
m’phoeih tih ahih kah kut khui ah ng’awm u. Bawipa lawng kai
he n’lungna atah kai tah ka lakueng tlaih manawh, tu dawngah
Bawipa kah lungna tah duekna lak ah atharaa dawngah ni.
“Metitiah Bawipa lawng kaihe n’lungna atah Bawipa te
thatlai zah poen ai. Bawipa kah thatlaina te (si awl tlawhna) oen
vai u ai. Kaikah thinkaw lungbui te Bawipa lawng ame huen
dawngah khaw seng nawh. Kai kah acoengna boeih he Bawipa
kah koela a awm mai cakhaw, Bawipa angaikhuek nawh huen.
Bawipa kah amikthli te amah kah thlangthli lawng dilai ngaihna
oen ciim nawh la (or) atloe lungnathli rangoen abueh tih paithai
manawh. Bawipa tah acuekca veng kalawng thatlai Pathen la
awm (Exo 20:5). Pathen thatlai na tah celtuihthli lawng thui nawh
aw,(2Kor 11:2). Bawipa te thatlai atah u lawng a ueh thai ai.
Bawipa tah tu oen khaw nuehtah thainawh Bawi, tu lawngkhaw
93
taa nawh sengpahrang, oen soeprep boeih kah Pathen la a awm
ham toela kanghalhnathli boeih te akhoe ai. Hekah a lawngim
rangoen Bawipa kah mikhai te ng’huh thai toela kai kah ciimna
te thlipthung tih khoendoen poen ai.
Laa 8;13 dawngah Dumthli khui kah aka awm nang
kapazathli lawng tah na awl a hutung u, kai khaw ng’hutung sak
van lah, thenngaih” tila athui. Thenngaih lawng Dumthli la ka
awm, oengcathli dawngah ka awm, Bawipa te ahih kah
thawnpuithli lawng Bawipa kah a awl te ahutung u angla ahih
lawngkhaw Bawipa kah awl te zaak hamla abih. Hetah adauben
mami kah Bawipa hingna te n’tuengsak tih, Khrih aka lungna
thlangthli la aka awm mami lawng khuiben mami kah hingna la
ka awm mami kah lungna kung Bawipa hamla bibina dawngah
mami lawng Bawipa kah awlthuina dawngah Bawipa oen haih
pawlneng hamla angoe tite huhsakna la awm. Bawipa oen haih bi
m’bi vengah Bawipa oen haih pawlnengna te ng’khoemdoen tih,
Bawipa kah awl te hutung poepa hamla angoe. (Life study of song
of songs, p. 68)
Tere teeham – CWWL, vol. 23, “The song of songs,” sec, 6
Angna oen thapeekna---------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

94
WEEK 4 – DAY 6
Mincang cuncahna
Laa 8:14 Valw loeih, Ka thenngaih aw, bawtui abena tlang ah
shakhi angla awm lang sazuk kirang angla awm lah.
Awlp 11:15 Vaan celtuih pasarihna lawng pengsara te a ueng
vengah van dawngah awl angaih thlangla ring, tekah
awllawng; Diklai ram he mami Bawipa oen a khrih
ramla coeng poen, ahih lawng dungzan toela a uk
poen ai.
Dan 2:35 Muirawl akade lungtou tah, roenghang tih, maawl
pui la dilai pum te akhuk.
Lungna kung kah thenngaih lawng dilai pum te akhukna
ham Bawipa kah didip awmthen ram te asak thaina hamla Bawipa
kah thawhkoep tharaana dawngah vasahula kah thenngaih lawng
alaw zuena hamla athangthui(Awlp 11:15. Danel 2:35). He
dawngah (Laa 8:14) Vasahula lawng thangthuina tah he thlou
thlai awl dawngkah awlboetna ni tite ming hamla angoe. Tetah
kut tuuknaben kah lungna dawngah zuloukung Khrih oen
vasahula la aka awm Bawipa kah thenngaih laklaw kah cuutna
oen thikat la rekrana te atuengsakna la awm, hetah a awlciim
dawngah awlboetna la aka awm Khrih kah thlangngaih te Johan
kah thangthuina dawngah Pathenben lungna cilrui dawngah ka
awm Khrih oen tlangboel, Pathen kah dungzan kamthlahna te
atuengsakna la awm (Awl 22:20)
Huhsakna angla sengpahrang oen khawte nu laklaw kah
lungna cilrui la ka awm, thlou thlai lung tah Bawipa kah Pathen
coegnathli oen Bawipa kah thlangngaihthli kah thennathli oen
thooekna dawngah tethli kah benbang awmngaihna dawngah
zulou kung la ka awm Krih oen vasa hula la ka awm Bawipa kah
thlangngaihthli te kuttuukna ben kah lungna asoepbir na hamla
kawpoek rai muituengna la awm. Thlou thlai dawngkah lungna
aroengnathli oen muituengna tah soeprep kasai thai, soeprep kahu
kung, soeprep akakhueh Pathen kah a awlciim dawngah
atuengsakna la awm.

95
Tihin teeham
Laa 8:14 dawngah ka awm awllung ah 2:17 oen vai ahih.
Hetah kavai u thangthuina la awm ngoen de, athuingaihnathli tah
pahih bawk la vai ahih nawh. He cabu dawngah Bawipa alawna
te “Sazuk, kirang angla thlangsawm dawngah vapet lah”tila hih
voei atuengsak. Lamha la (athan 17) dawngah oengcathli oen
pawlnengna aka ngaih Bawipa kah ngaihna te atuengsak. Tede
muithlipthli tah heng nawh huen, mincang khawmik tah vathoeng
nawh huen. Hetah Bawipa valaw nawh huen. Awlpui la khuituuk
hamla tah pawlnengna he ni. Tede pabe ah (8:14) tah Bawipa pabe
alawkoepna te athuingaihna. Hekah alawna tah akalaw ham koei
la awm tih, valaw tawm poen, me veng tue ah alaw ai tite m’ming
unawh. Aboel (2) dawngah ka awm apaihuen oen vai uhih nawh.
Akawnglam tah pawlnengna nawh ni, Metitiah hekah athan
dawngah Betaa tlang kawng thuinawh tih, khangna awm nawh.
Bawtui tlang kawngni athui. Hetah Bawipa alawkoepna oen aram
kah paihuenthli te a tuengsak.
Vasa hula kah huhtawngna tah tuitun khui ah aka auh
tuicip angla awm ai. Tui phu tah a lawng poepa dawngah koep
aroengna hamla awm tlaihnawh. Dilai dawngah aka tangthli tah
ahih kah pum la awm. Atloe thaihuthli boeih tah atloe dilai han
ah pha poen. Te dawngah ahih tah tukhaw saithai nawh tih,
“Valaw zue loeih kaikah kathlang ngaih”. “Sazuk kirang angla
valaw zue loeih. Tlangsawmthli saw ah sazuk, kirang angla awm
lah. Bawipa kah ram dawngah valaw lah” tila pang poen ai.
Bawipa alaw vengah oengna te asongna la thawleng u poen ai,
koehna lawng thangthuina te azueng atheng poen ai. Lungna
lawng muithlip awm muehla soep vetih, mami tah thawlhna ka
awm nawh paihuen ah Bawipa bi te kabi poen ai. Te khawhin te
a me ang khawhin la a awm ai te. Bawipa Jesu valaw zue loeih.
Hecabu dawngah ka awm hukhueng noekna tah hukhueng
athan dawngah awm (Laa 8:14). He cabu tah cabuciim pum boeih
kah doek alawhna la awm. Tetah cabuciim dawngkah atawi koek
athan (8) oen caluina la awm. Cabuciim aboetna ah Bawipa lawng
“Kalaw zue poen ai” Awlp 22:20) tila athui. Aloe la bisaina tah a
96
law zuena la awm tih, “aloe la bisai lah, kathenngaih” lawng
“Bawipa Jesu valaw zue loeih” tila athui. Bawipa tah bawtui
tlangsawm dawngah valaw. Laathli kah laa dawngah bawtuithli
tah mami lawng ng’huhtawng u, mami teng kalawng akaroeng
Bawipa Jesu kah kavai u nawh muisamthli la awm. Adiu thlan ah
Bawipa tah mami lawng ng’huh tawngnathli boeih te tlaangthli
angla tun u poen ai. Te vengah Bawipa Jesu tah mami oen hum
hamla valaw poen ai. Tetah aram te van khuen tih, bawtui
tlaangthli oen cuut tun u poen ai. (CWWL, 1972, vol. 1, “Life and
Building as Portarayed in the song of songs,” p. 345)

Tare teeham – CWWN, vol. 23, “The song of ongs,” sec, 6

Angna oen thapeekna-------------------------------------------------


----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------- --------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------

97
WEEK 4 – HYMN
Hymns, E 556, M 325
1 Na ming tah a suuep bawtui ang didiip,
Misur lak didiip lungna oen n’yooek lah;
Tuhui hu ah mami lawng n’vai atah,
Bawipa kah lungna dawng beroep u ai.

2 Bawipa ka lungna, Ahih lawng n’lungna,


Ka teng va yoei lah, na hu ka vai ai;
Ka thinkaw ah myrrh bawtui Bawipa awm,
Henna paibawm angla theen, ka buen ai.

3 Lungna tui te thluh a tuina teng lah,


Didiip a raang dawngah, duem lang awmngaih;
Lungna samtoe oen a thintlawhna tueng,
Ka cuem awmngaih ham thinkaw a thloepthloei.

4 Aw, lungna Bawi kai kah, kai a Hih kah,


Kai tah lili pai, Bawipa Tudoenkung;
Khaw va thai poen, yiin muime awm tlaih nawh,
Bawipa te tlang dawng sayuk ang ka huh.

5 Myrrh bawtui tah Bawipa kah a duekna,


Thawhkoepna oen ka thinkaw a yulpuem;
Asiip yilh va thou tih a haawt la thli,
Ka thinkaw na kawngaih dum la sai hawn.

6 Bawipa teng ka cuuem akhu la ka awm,


Ahaai ah ka cuuem lili pai angla;
Kai hamla Bawipa, Bawipa hamla kai,
Kai hamla laathli boeih kah Laa la awm.

7 Thla ang ka soeng Bawipa dawng ka thawleng,


Khawmik ang ka ciim Bawipa dawng ka roeng;
Ka saithli boeih tah Bawipa ngaihna ni,
Ka saithli boeih dawng Bawipa hingna tueng.

98
WEEK 5 – OUTLINE

Doengna Lumuek la Khrih kah Ram Laksawng te Dangna


Caciim teeham: 2Tim. 4:7-8, 18; 3:2-5; 1Kor. 9:25; Fil. 3:9; Saam
45:13-14

Day 1
I. Khrih te ram laksawng la awmngaih ham mami lawng Bawpa
Pathian kah a phouna te n’lungna hamni, tetah tihin mami
tengah Bawipa kah aphouna oen atuengna la awm tih, Bawipa
a pabe alawkoepna dawngah a thlaanghli oen haih aka awm
hamkoei Bawipa kah a mikhai la awm, tetah hingna dawngah
ngaithuenna kah aka cek lawngpui dawng awmna oen Khrih
kah a vasahawla la tawmben ham bibi tuihzoeih la n’awmna
ah uepawmna rangoen ni a awm- 2Tim. 4:7-8; Celt. 26:16;
Rom. 8:19; 1Thes. 5:23; 2Thes. 1:10; Jhn. 14:21, 23; Math.
7:13:14; 24:3; 45-51; 25:9, 13, 21.
A. Bawipa kah a phouna te lungna oen Bawipa amah roe n’lungna
tah pek u thai nawh- 1Kor. 2:9; 2Tim. 4:8; Jhn. 14:21.
B. 2Timote 3:2-5 ah a van tuengsak tlakna dawngah aka awm
Khrihthlaang dilai kah profet thuina a muihlip dawngah aka
lungna thlaang a phuen phuen li a tuengsak, mah oen mah aka
lungnahli, tangka aka lungnhli, awmtheen awmzalna aka
lungna thlaanghli oen Bawipa Pathen aka lungna thlaanghli la
awm u. Thlaang lawng meang thaihu alungna akhaw, ahih kah
a thinkaw a pumboeih, a hih kah a coengna pumboeih te a
sawah akhueh, pazaak la awmna oen dangla te awm, hetah aka
awlpui thaihu la awm.
C. Thlangboel kah taana dawngah bawilen tuengna khawhin
awm oen awmnawh nawhatah thlangboel kah a tlakna
dawngah khawthena khawhinhli awm oen awmnawhna tah
mami tah a meang aka lungna thlaangla n’awm u tina sawah ni
a awm. Kawnghu dawngah thlangboel a tlakna kungpui tah
Bawipa Pathen te lamhacuek lungna n’sungna dawngah ni tite
a thui- Awl. 2:4.
Day 2
D. Thlangboek kah taana paihuen te khoemdoen ham mami
lawng Pathen kamthlahna hamla Pathen aka lungna thlaanghli
99
la n’awm u ham ni. Bawipa lawng amah aka lungna thlaanghli
te hingna lumuek oen ram kah rou te peekla awm ai tite awl
akhueh- Jame. 1:12; 2:5.
E. Aka pawci thainawh lumuek tah Khrihthlaang hengpoei kah
aka taa taakung aka heng thlaang te Bawipa kah thlawnna
coengah laksawng a peek bawilenna oen thlaangtheenna kah
noekna la awm- 1Kor. 9:25; 1Pit. 5:4; Isa. 28:5.
1. He laksawng tah thlawnna (Efe. 2:8) la aka awm reenna
laksawng nawh angla, oengna kah laksawng la khaw
awmnawh tih, bibinahli kalawng patoeng doengna kah
lasawng la awm (Math. 16:27; Awl. 22:12; 2Kor. 5:10).
2. Doengna kah laksawng tah Bawipa Pathen kah reenna angla
nawh tih, Bawipa kah a doengna angla laksawng peekla
awm vetih, te laksawng aka pekung tah aka doeng
awlcekkung Bawipa Pathen la awm ai- 2Tim. 4:8.
Day 3
II. Aka law hamkoei dungah mami kah doengna laksawng la
Khrih rangoen laksawng pekla n’awm u hamla, mami lawng
tahe dungah mami kah khuiben la ka awm, n’hingpui
doengna la Bawipa te huhtawngna oen n’awmngaih u ham ni-
3:9.
A. Khrih lawng oengcahli tengah doengna la a awmna muisam
pahih awm.
1. Khrih tah mami lawng Pathen tengah thawlh n’zulh tih
Khrih khuiah n’oengna tue ah Pathen hai thlaangdoeng la
awm ham mami hamla dauben doengna la awm- Rom. 3:24-
26; Celt. 13:39; Gal. 3:24b, 27.
2. Khrih tah n’hingpui, aka soeng Khrih kah tuengnak la mami
khuiben doengna la khaw awm tih, tetah aka hing Khrih
rangoen Pathen tuengsakna aka theenngai paihuen la awm-
Fil. 3:9; 1:21a.
B. He doengna kah muisam pahih tah Saam 45:13-14 ah
sengpahrang nu kah baainaak pahih oen nuehtah la awm.
Day 4
1. Baainaak pakhat tetah a dauben doengna la awm tih, tetah
mami kah thlawnna hamla ni- “A baainaak tah sui oen a tah
haih”- athaan, 13b.

100
a. Hetah zahawh thlang patangpalai khangna oen khawseh,
duek tih thawhkoepna oen khawseh hoeitlang la aka
awm Khrih tah thlangboel kah doengna la awm tih,
Pathen haiah doengna ah phana hamla Pathen kah aka
doeng kuekna te a soepsakna te a thuingaihna la awm-
1Kor. 1:30; Luke 15:22; Jer. 23:6.
b. Sengpahrang nu lawng sui oen mulh dah la awmna tah
thlangboel tah Pathenben coengna dawngah a tuengna
ta athuingaihna la awm- Saam 45:9b; 2Pit. 1:4.
2. Atloe baainaak pakhat tetah khuiben kah doengna la
awm tih, tetah mami kah taana hamla awm- “Amoei aka
theen tangkik baainaak oen thoeicam ruila sengpahrang
tengla a cehpui u”- Saam 45:14a; cf. Awl. 19:8; Math. 11-
12.
a. Taakung oengcahli tah Khrih kah aka cuut u sengpahrang
nu la awm tih, Khrih te tehli kah sengpahrang im la
akhuen u tih, tetah tehli lawng Khrih ah huhla awm oen,
Bawipa tah tehli kah khuiben doengna la awmna hamla
ni- Saam 45:134a; Jhn. 15:4a.
b. He atloe baainaak la ka awm amoei aka theen tangkik,
sengpahrang nu a khukna a pabe a rep tah thlangboel tah
Khrih oen kuttukna dawngah thlaangciimhli kah
doengna oen thoeicam la awm tih cehpui la awm ai tite,
tetah tehli kah kuttukna hamla Khrih kah a kuekna te
soepsakna la ni tite a tuengsak- Awl. 19:8.
c. Amoei aka theen tangkik baainaak tah khuiben aka awm
Khrih tah mami kah moeiboe khuiah tah haihla awmna,
mami kah coengna khuiah tah haihna rangoen mami
lawng n’hingpui dawngna la va awm.
d. He tah haihna bibi tah Ciim Muithla kah muisam
thawlengna bibi te a thuingaihna tih, Bawipa tah mami
kah kuttukna baainaak la awm ham Khrih te mami
khuiah pakhat coeng pakhat a tahna u rangoen hinat
coeng hinat bi abi.
e. Aka tlim dangkoepna thlangboel lawng a doengna la
Khrih te hingpui ham phu peek hamla a ngoe, tedengah
a hih tah Pathen lawng a paipui pawngthawhna la Khrih
te a baainaak thai ai- 3:18.
Day 5
101
III. “Tebueng muehla Bawpa lawng n’thlawn vetih a vanram la
dingsyykla n’cehpui ai” – 2Tim. 4:18.
A. Doengna lumuek oen aka vai u vandawng ram tah “ahimi kah
a na pa ram” (Math. 13:43), “Apa ram” (26:29), “Khrih oen
Pathen ram” (Efe. 5:5) oen “Mami Bawipa oen Thlawnkung
Jesuh Khrih kah dungzaan ram” (2Pit. 1:11) la awm tih, tetah
taakung thlaangcimhli hamla laksawng la awm ai (Awl. 20:4).
B. Taakung oengcahli tah vanben ram, vanhli ram a tuengna
dawngah va thum u ai- Math. 7:21.
1. “Doengna” la ram cahli la ka awm taakunghli tah amami a
na pa ram ah khawmik angla va ang u ai- 13:34.
2. Vanben ram ah taakunghli tah amah kah Bawipa oen haih
awkkhueh thai kah boengloeng te a thaila koep a awk u ai-
26:29.
Day 6
3. A himi a na pa kah ram ah taakung oengcahli tah Baibul
Caruem taakunghli oen haih poei asai u ai- 8:11.
4. Taakunghli hamla vanben ram tah awmngaih hamkoei rou
la awm ai- 1Kor. 6:9-10.
5. Vanben ram ah taakunghli tah dungzaan hingna te rou
apang u vetih, tetila Pathhenben hingna kah tare a becoeih
awmngaihna te a dang u ai- Luke 18:29-30.
6. Vanben ramah taakunghli tah Bawipa Pathen kah
awmngaihna khuila kun u vetih, tetila a mami kah lungbu
hingna te amek a dang u coeng, a lungbui te a thlawn u tih ,
lungbui thlawnna ta a awmngaih u ai- Math. 10:39; 16:25-
26; 25:21, 23; Luke 9:24; Heb. 10:39; 1Pit. 1:5, 9.
7. Vanben ram ah taakunghli tah Khrih oeh thikatla a uk u
vetih, thlaangphuenhli te a uk u ai- Awl. 20:4; 2:26-27.

102
WEEK 5 -DAY 1
Mincang cuncahna
2Tim,4:1 Amah a phou tih a ram a pai vengah,..rapcat la awl
kan uuen.
7-8 Raltukna theen te ka tuk coeng poen, heng loehlangna
khaw ka coeng poen, oengna te ka phoeih khak
poen. Tahe kalawng ah doengna sui lukmuek te kai
ham oepsoeh la awm poen, awlcek kung
thlangdoeng, Bawipa lawng te khawhin vengah kai
te m’peek ai- kai bueng muehla amah lawna aka
lamtoen thlangthli boeih tengah khaw a peek van ai.

He awl(2 Tim.4:1 kah) lawngah a hingna oen a bibina


dawngah Paul lawng Bawipa a phouna oen a ram te thapeekna
pakhat oen kawltung la a khuen tite a tueng sak. Bawipa kah a
phouna he awlcekna hamla tih, mami thlangkhat rip te laksawng
peek hamla awm ai(Matt.16:27. Awl.22:12). A ram he tah
taakungthli oen Bawipa amah kah ukna hamla awm poen
ai(Awl.20:4,6). Celtuih lawng he thaihu pahih he amah hamla
thapeekna oen kawltungla a khuen bueng muehla, amah kah
mawtnahuiah aka awm Timote hekhaw, he thaihu pahih rangoen
a awl bibina te uepawm cala a soep sakna hamla tha a peek(2
Tim.4:1,note.2)
Bawipa a phouna la aka awm, a law koepna he mami
hamla ngaithuen peekna pakhat, thapeekna pakhat oen tahuekna
pakhat la awm. Tete mami lawngah n’lungna tih thathluena oen
ngaiuepna, awmngaihna oen tete n’lamtoen u hamla awm. Te a
phouna rangoen celtuih lawngah Timote he a bibina soepsak
hamla tha a peek.(2Tim.4:8,note,5)

Tihin teeham
2Tim.3:1 dawngah Paul lawngah hukhueng
khawhinthli he” Raina tuela awm ai tite noek u lah” tila a thui.
Raina tue ham Krik awllung tah”Raina tuethli, lungbui patangna
tuethli, rihawmna tuethli” tingaihna la awm. Athaan.12 dawngah
Paul lawng” Jesu Khrih dawngah Pathen kawngaihla khawsak
ham aka ngaih thlangthli boeih tah patang palai a khang u ai” tila
103
a thui. Doengna, oengna, lungna oen ngaimawngna aka tlap
thlangthli oen a ciim thinkaw oen Bawipa ming aka khuethli
hamla he tue he raina tuethli, lungbui patang khangna tuethli,
rihawmna tuethli la awm tang tang ai. He huen ah Paul lawng”
Timote, Pathen kah aka cakpoe lungdang awmna oen nanglawng
thlangtloethli oen doengna, lungna, ngaimawngna, a ciim
thinkaw oen Bawipa kah ming khue tih na tlap thai tila thapeekna
ka dang. Nangmi lawng thik at la pai ulang thlangboel a tlaakna
te thlipthungna te na rekraa u thai. Khatsutthli lawngah awltak te
khawseh, Pathen kawngaihna khawseh a soepla mingciimna te
dangkoepla awm ai. Metih tikhawseh aka lawham tue he
nangham caalla rai ai tite ming sak ham kan ngaih. Te tue tah a
ciim thinkaw oen Bawipa ming aka khuethlaang, Jesu Khrih
dawngah Pathen kawngaihla khawsak ham aka ngaihthli boeih
hamla patang palai khangna tuethli, rihawmna tuethli la awm ai”
atina angtoek la awm.
Athaan.2 dawngah Paul lawng “Metihtiah, thlangthli he
amah oen amah aka lungna, tangka aka lungna, aka hoel uthli,
thlaang aka thuitheethli, Nu pa awl aka ngaai nawhthli,
awmngaihna thinkaw aka khueh nawhthli, aka ciimnawhthli” la
awm u ai. Athaan.2 kalawng 5 toe a thui awlphawngna muithlip
he oeng nawh thlaang hui at kah a theena te thui nawh tih,2:20
dawngkah a thui im abouthlang dawngkah aka pawci paihuen-
aka tla dilai Khrihthlaang teni a thui. Hehe Pathen kawngaih
angla a hanhuu ah saa u(3:5) tikah awl oen a tueng sak. Oeng
nawh thlangthli he Pathen kawngaihna pungcan awm u nawh.
Teang pungcan aka awmthli tah Khrihthlaangthli tila a khue u
thlangthli la awm.
Paul lawng a thui heang thlangthli pakhatna tah himi he
“amah oen amah aka lungna” la awm u ai. Tihin kah Khrihthlaang
broenawh he amah oen amah aka lungna la awm u. Dilai
awmtheen boen aka lungnathli buenghe mah hailam bueng aka
poekthli nawh tih, bawkim oen tempul la aka cet thlangthli
hekhaw mah hailam bueng aka poekthli la awm.
1 oen 2Timote oen Titu dawngah thaihu aka lungna
thlaangpasarih te a thui- amah oen amah aka lungna, tangka aka
lungna(2Tim.3:2.1Tim.6:10) huta tawngpa thawlh sai aka lungna,
104
Pathen aka lungna(2Tim.3:4) thaihu theen aka lungna(Titu.1:8), a
va a cathli aka lungna(2:4). Te coengah aka lungna nawhthlaang
phunhih tekhaw a thui- thaihu theen te aka thiina, Pathen aka
lungna nawh thlaang(2 Tim.3:3-4). Thlaang pakhat he a lungna
thaihu dawngah, athinkaw pumboeih, a cooengna pumboeih he
pateng rap acaksak tih, te lawng huen a lawhthil. Hehe caalla
awlpui. Thlangboel kah taana dawngah bawilen tuengna khawhin
awm ai aw nawh atah thlangboel a tlaak dawngah kawthee u ai
aw tihe mami kah thinkaw caksakna dawngah, mami lawng
ameang thaihu n’lungna u tina sawah pumboeihla awm. Cilrui
lawngah thlangboel atlaakna kah a kungsut he Bawipa dawngah
a cuek lungna a thlaawng dawngah ni tila avan thui.(Awl.2:4)
Thlangboel kah taana te phaat khoemdoen thgaina hamla mami
lawng Pathen kamthlahna oen aka tuhkaai bibi theen te aka
lungna thlangthli la ng’awm uhamla awm.(Life-study of 2 Timothy,2nd
ed.,pp.41-42)
Tare teeham-Life-study of 2 Timothy,msg.5;CWWL,1988,vol.1,”Living
in and with the Divine Trinity,”ch.5
Angna oen Thapeekna ------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

105
WEEK 5– DAY 2
Mincang cuncahna
Ja.1:12 Patangna huiah ngah ngah aka ueh thlangthli tah
a zoutheen u. Metitiah noekdakna te a taawng
coengah Bawipa aka lungna thlangthli hamla a
khueh pe hingna lumuek te a huh ai.
2:5 Ka lungna miamanauthli, hutung ulah; Diklai
dawng khawdeng thlangthli he oengna ah aka
bawi, Pathen aka lungna tih awlkhueh ram pang
hamla aka awm tlangthli te amah lawng tuek nawh
na ti aw?

1Kor.9:25 dawngah Paul lawng”Loehlangna dawngah


aka thuum lawng tah soeprep dawngah amah oen amah te
pacueng u. Tethli lawng aka pawci thai kutdou lumuek dang
hamla tha a huer u. Mami lawng tah aka pawci thainawh kutdou
lumuek dangna hamla bi m’bi u” tila a thui. Keim(Game)
dawngah aka loehlangthli boeih lawng amah oen amah
pacuengna te a thuekdang u tila Paul lawng a thui. Thuina maiah
himi lawng a caak aawk te caalla a ngaithuen u. Aka luehangthli
lawngah aka zaithai koei kutdou lumuek te a dangna hamla amah
oen amah a pacueng u atah, mami lawng aka pawci thai nawh
kutdou lumuek pakhat dangna hamla mah oen mah pacuengna te
tare n’thuekdang uham awm.(Life-study of 1Corinthians,2nd
ed,p.411)

Tihin teeham
2Timote.4:8 dawngah”Tahe kalawng doengna sui
lumuek te kai ham oepsoeh la awm poen. Te khawhin vengah a
doengla awlcek kung Bawipa lawng te lumuek te kai te m’peek
ai- te bueng muehla amah a lawna aka lungna thlangthli boeih
tekhaw a peek ai” tila a thui. Bawilen noekna lumuek he heng
loehlangna dawngah aka taa thlangthli te Bawipa kah thlawnna
sawah koep a tawmthil laksawng la a peek ai(1Kor.9:25). Oengna
rangoen a reenna oen a dang thlawnna oen aka vai
unawh(Efe.2:5,8-9) he laksawng tah oengna rangoen reenna
106
dawngah nawh tih, bisaina rangoen a dang, doengna kah
laksawng(Matt.16:27. Awl.22:12.2Kor.5:10) la awm. Oengcathli
tah Bawipa kah reenna oen ouhla, a doengna angla, teang
laksawng oen muekdahla awm u poen ai. Te dawngah tetah
doengna sui lumuek la awm. A thaitak aka sah kung tah a doengla
awlcek kung Bawipa teni. Paul lawng teang laksawng te amah
ham a thloekca la a hoep tih Bawipa apabe a phouna khawhin
vengah laksawng te ka dang ai tila oenguepna a khueh.
Paul lawngah Bawipa kah a phouna aka lungna
thlangthli boeih hamla teang thaitak te a sah pe ai tila a thui.
Paul kah oenguepna teang doengna sui lumuek he aka
thlipthung kung hamla thapeekna la awm. Mami lawng awltak
kah a awlciim te uepawmna oen, tihin kah Khrihthlangthli lawng
awltak te soepca la mingciim sak koep hamla himi khuiah Pathen
ben aka thlipthung pe thaihu thli aka rekraa pe uepawm thlipthung
kungla awm kawinih he laksawng he Bawipa ava phou vengah
mami te m’peek u ai. Thuingaihna tah mami lawng Bawipa kah
bibi dawngah ng’uepawm u atah, laksawng la doengna sui
lumuek te n’dang u ai.
Bawipa apabe lawna oen tuhkaila tihin kah
Khrihthlangthli tiimah a bouthlang la a thui u. Tede Bawipa Jesu
a lawkoep vengah, reenna Pathen nawh atah thinkaw aka kau
thlawnkung la law nawh vetih, doengna awlcek kung bawila a
law ham te oengca azawlca bueng lawngni a ming u.
Khrihthlangthli lawng he awlcek kung bawi haaiah pai hamla
mah oen mah roekbah oepsoeh uham ngaithuen angoe. Mami
tiimkah thlaang broenawh lawng he ziinna dung dawngah Bawipa
kah thlangthli lawng teang khangmai awl uenna khuen pe hamla
a hutna u ai tila ka ngaiuep. Mami boeih lawng aka hing oen
thlangduekthli boeih awlcek kung, Pathen oen Bawipa Jesu
haaiah he awl uen he dou hamla angoe. Bawipa a law vengah
oengca oen oengnawhthli boeih te awl a cek ai tina kungmawng
soeng te n’hooe hamla awm. Matt. 25 dawngkah angla Bawipa
kah salthli boeih lawng amah tengah bat n’thuicaih uhamla awm.
Bawipa lawng “Uepawm tuihzoeih, theenca la na sai
poen”(Athaan.21) n’tina ai aw? nawh atah thlangthee tuihzoeih
thazawng!n’tina ai aw?(26) A doengna dawngah Bawipa lawngah
107
mami he laksawng n’dang oen dang nawh koei te awl avan tloek
ai.
Bawipa kah lawna oen a ram he aka len thaihu la a awm
dawngah, Paul lawng 2Tim.4:1-8 dawngah Timote he awlpui la
awl a uenna la awm. Bawipa ava phouna he caawina oen lungbui
thlawpathle la awmna tue buengla awm ai tila poek ham awm
nawh. Tetah Khrih oengcathli boeih hamla abouthlang atue la
awm ai. He dawng heah Paul lawng Timote he Bawipoa a phouna
oen a ram rangoen awl a uenna la awm. Mami boeih lawng khaw
he aka cak ngaithuen peekna he awlpuila khuituuk na awmhawn
seh.(Life-study of 2Timothy,2nd ed.,pp.60-61)
Tare teeham -Life-study of 1Corinthians,msg.46
Angna oen Thapeekna ------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

108
WEEK 5 – DAY 3
Mincang cuncahna
Fil.3:9 Aana awl rangoen ka dang doengna te uepna ouhla,
Khrih oengna rangoen doengna la aka awm, oengna
oen Pathen lawng m’peek doengna rangoen te Bawipa
dawngah huhla ka awm thaina ham,
Rom.3:24 Jesu Khrih kah tlangna rangoen a zoela Pathen
reenna dawngah a doeng sak.

Filipi 3:9 dawngah Paul lawng a cumrum la ouhla, rep


rep alawngim dawngah a thui. Amah kah doengna dawngah
ouhla, Pathen kah doengna dawngah bueng hingham angaih tih,
aana awlpeek khoemdoenna rangoen ouhla Khrih la hingna
rangoen Pathen a tuengna la aka awm poengvoelh paihuen
dawngah huh sak hamla a ngaih.
Paul lawng thlawnna a dang thlan vengah Khrih he a
doengna la awm thai tite ana ming nawh. Aana awl kah doengna
he aana awl khoemdoenna ham thlaangkah thahuerna kalawng
aka law doengna la awm. Thlemvai vengah Paul he aana awl
angla doengna dawngah hing…Tede taheah Paul kah angaihna
tah Khrih dawng aka hing thlanghing, Khrih te a doengna la
huhsakna hamla awm.

Tihin teeham
Fil.3:9 dawngah Khrih dawng oengna rangoen tikah
awllung he Khrih dawngah mami kah oengna te a thuinuetna la
awm. Te oengna tah Khrih te mingna oen khuituukna kalawng va
law. Tetah amah te n’khuituukna kalawng patoeng, amah te mami
khuiah avan rekra tih mami kah oengna la aka awm amah
dawngkah oengna la awm. Te dawngah telawng mami te amah
oen haih aka hing thooekna khuila aka khuen Khrih kah oengna
la awm. Pathen teng kalawng valaw tih, mami kah oengna dawng
a kung sut doengna tah Khrih ng’oengna rangoen oengna la
awmham mami khui kalawng Pathen amah aka thoeng oengna la
awm. Teang doengna tah mami khuiah aka hing Pathen kah a
tuengna la awm. Tetah oengna kah a kungsut, paihuenla awm tih
109
oengna dawngah pai. Oengna tah a kungsut, paihuenla awm tih,
te sawah Pathen tengkah doengna, Khrih la aka awm asang koek
doengna te mami lawng n’dang u. Tetah Pathen teng kalawng
valaw tih, Khrih la aka awm asangkoek doengna la
awm(1Kor.1:30).(Life-study of Philippians,2nd,p.163)
Khrih he oengcathli tengah Pathen tengkah doengna la
a awmna muime pahih awm. Pakhatna tah Pathen tengah thawlh
zut tih Khrih khuiah a tangna vengah Pathen haaiah a doengna
hamla oengcathli kah dauben doengna la awm.(Rom.3:24-26.
Cel.13:39. Kal.3:24b,27). Hymn#E-295 Pakhatna aboel
dawngah”Kaikah doengna la ka awm Pathen kah Khrih, kaikah
thlangtheenna, kai kah ruepawmna khaw- awk dung” tila a thui.
Khrih he mami kah buennaak, ruepawm khaw- awk dungla mami
kah buennaak koei, Pathen lawng m’peek mami kah a thlaang
theenna la awm. Hetah a saw han, adauben thaihu la awm.
Pahihna tah Khrih he Pathen kah abou a tuengna la himi
khui kalawng aka thoeng oengcathli kah doengna la awm. Ahih
tetah oengcathli lawng Pathen rangoen khuiben doeng sakna
hamla himi tengah a peek Khrih dawngkah doengna la
awm.(Rom.4:25.1Pit.2:24a.Jakob.2:24. Matt.5:20. Awl.19:8)
Mami tah Pathen tengah thawlh zut utih, Bawipa Jesu aka oeng
thlangthawlhthli la ng’awm u. Pathen lawng mami he pahoei
thlipdah na ham ruepawm buennaakna la Khrih te m’peek, te
dawngah dauben atah Pathen rangoen thlangdoengla n’douna la
awm. Hetah a saw han kah doengna la awm. Te coengah Khrih
lawngah buennaak koei te m’peek u vengah, mami khui kalawng
amah te thoeng sak hamla mami kah hingna oen hing
bawmcemna la awm ham mami khuiah va kuun. He hingna tah
Khrih dawngah Pathen kah a boula a tuengna la awm. Hehe
Pathen huh ah ngaikhuekna la awm. A tangtang tah Pathen he a
saw haan bueng ouhla, khuiben ahkhaw mami he n’doeng sak ai.
Taheah dauben oen khuiben- muime pahih te ng’huh u poen.
Khrih oen mami te m’buennaak sak tih, mami kah khuiben
doengna la awmna ham mami khui kalawng Pathen a tuengna
hamla mami khuiah avan pha.
Doengna la aka awm Khrih kah he muime pahih he
Saam.45:13-14 dawngah sengpahrangnu kah khaw-awk dung
110
pahih oen a tueng sak. Solomon kah sengpahrangnu dawngah
khaw- awk dung pahih awm. Pakhatna tah mami kah doengna
hamla aka awm dauben doengna oen vai ahih. Atloe khat tetah
mami kah taana hamla khuiben doengnathli oen(Awl.19:8) vai
ahih. He khaw- awk dung tah Matt.22:11-12 dawngkah a thui
zului poei khaw awk dung oen vai ahih.(CWWL,1994-1997,vol.1,
Crystallization-study of the Epistle to the Romans,”pp.259-260)
Tare teeham -CWWN,vol.37.ch.16,”The Life of the Altar and the
Tent”
Angna oen thapeekna---------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
111
WEEK 5– DAY 4
Mincang cuncahna
Saam.45:13-14 Sengpahrang canu te a awmna bawi im
khuiah bawilen koekla awm tih, a baainaak tah sui
oen a tah haih. Amoei aka theen tangkik baainaak
oen thoeicam u ruila sengpahrang tengla a ceh pui
u; a pui hula cuuem hue lawng avan pui u tih amah
tengla avan law pui u ai.

Sengpahrang canu he sengpahrang nu la a awmna hetah


thlangboel te huhsakna la awm tih, sengpahrang awmna im
dawngah a cooengna bawilen tuengna tah Khrih te sengpahrang
awmna im la aka khuen aka bawilen thlangboel te huhsakna la
awm.
A awmna huen tikah awllung lawng Khrih kah a awmna
la thlangboel kah a khuenna te a thuinuet. Lamha cuek ah Khrih
oengcathli mami lawng Khrih te ng’awmna la n’khuen tih, mami
he amah a awmna huenla va awm. Amah te mami kah awmna la
ng’khuen tih, amah dawngah ng’awmpoe coengah amah a awmna
la ng’awm u coeng atah, Khrih he a awmna la va cooeng. He
dawng heah Bawipa Jesu lawng “Kai dawngah awmpoe ulah, Kai
khaw nangmi dawng ka awmpoe van ai. Misur kah a beek he a
kung dawngah a awmpoe nawh atah, a thaih thaih thai nawh
angla, nangmi khaw kai dawng na awmpoe nawh atah a thaih na
thaih thai manawh” tila a thui.(Jhn.14:5a)… Amah he mami kah
awmna la ng’khuen u kawinih, mami he amah a awmna la
n’cooeng u poen ai. He rangoen a awmna huen he awmna huen la
va cooeng.
Tihin Teeham

Amah kah himbaai tah sui oen a tah haih la


awm.(Saam.45:13b) Hetah thlangboel he Pathen haaiah doengna
hamla Pathen kah doengna lawng a kuekna te soep sak ham
thlangboel kah doengna la aka awm Khrih huhsakna la awm. Te
dawngah “sui oen a tah haih himbaai” dawngah sui oen a
thoeicamna kah pakhatna hithaan he a thuinuet - Khrih he mami
112
kah doengna la awm tih, mami he amah rangoen doengna la
m’pha u.
Amoei aka theen baainaak oen thoeicam u ruila
sengpahrang tengla a ceh pui u.(athaan.14a) He amoei a kek
baainaak, atloe baainaakla aka awm a thoeicamna apabe hithaan
tah thlangboel he zului poei hamla Khrih kah a kuekna te soepsak
ham thlangciimthli kah doengna te buennaak tih sengpahrang
Khrih tengla a ceh puina te huhsakna la awm.
Awl.19:8 lawng “Ahih he(Tuuca kah a zu la aka awm
taakungthli) aka ciim oen aka ang himbaai theen oen thoekcau
nate a dang. Himbaai theen tah thlangciimthli kah doengna la
awm” tila a thui. He huenkah “Doengnathli” ati awllung he mami
khui kalawng Khrih a hingna, khuiben doengna la aka awm Khrih
a thuinuetna la awm. Thlawnna hamla n’dang doengna(Khrih)
hetah dauben la awm tih, doengna Pathen kah a kuekna te a soep
sak.(1Kor.1:30). Tede aka taa oengcathli kah doengnathli tah
khuiben la awm tih(Fil.3:9) aka taa Khrih kah a kuekna te a soep
sak. Saam.45 dawngkah sengpahrangnu he khaw-awkdung pahih
a khueh.
He khaw-awkdung rawi he Saam.45 dawngah ng’huh.
He Saam dawngkah sengpahrangnu dawng khaw-awkdung pahih
awm.(athaan.13-14) Pakhat tah thlawnna hamla dauben doengna
la awm tih, atloe pakhat tah taana hamla khuiben doengna benla
awm. Apabena he Matt.22:11 oen 12 kah zuluipoei khaw-
awkdung oen vai ahih. Saam.45 kah sengpahrangnu he thlangboel
huhsakna la awm. Ahih kah khaw-awk dung he”Sui oen a
thoeicam”, te coengah apabe khaw-awk dung tah “Atah baainaak
la awm”. Baibulca dawngah sui he Pathen kah a cooengna a
huhsak. Thlawnna n’dang vengah mami he Pathen haaiah pai
thaina hamla sui raawng khaw-awk dung te n’dang u. Te coengah
atloe, atah khaw-awk dung te angoe. He lawngah Ciim Muithla
kah mui thawleng pe na bibi huhsakna la awm. Pakhatna te
n’dang u poen de catah, apabena khaw-awk dung te taheah Ciim
Muithla kah avan tah pena bibina huiah roekbah lii la awm. He
khaw-awkdung lawng Bawipa kah awlcekna ngawlcoen dawngah
Khrih te huh thaina ham a mengna a soep sak ai. Hin at coeng hin
at mami he Ciim Muithla kah mui thawlengpe na huiah ng’awm
113
u. Mami lawng he pabena khaw-awkdung he metih n’ngoena mah
aw!
He thaihu he metih la dung mai cakhaw, Khrih thlaang
a kumngaai lawng pakhatna khaw-awk dung bueng te a khuituuk
u. Khatsut lawng” Mami he n’doeng sakna, tlangna, thlawnna
n’dang khui roek tah boeih theen” tila a thui u. He awlhe ngaaina
boel. Thlawnna oen tuhkaaila nangham rem mai ngoen sui de,
laksawng ham la ta metihla? Nanglawng doengsakna na ngoe
bueng muehla, caksakna tekhaw na ngoe. Khrih kah awlcekna
ngawlcoen haaiah na pai vengah, Bawipa lawng nang te rapcat la
n’dou ai aw? Matt.22:14 dawngah khatsut tah a tuek sui de,
khatsut tetah tuek manawh tila a thui. Ciim Muithla kah a tahpe
bibina rangoen aka thoeng apabe khaw-awkdung aka khuehthli
bueng te a tuek vetih, tuuca kah zului poei kuunna ham a mengna
a soep thai ai.(Life-study of Revelation,2nd ed,pp.608-609)
Tare teeham -Life-study of Revelation,msgs.16,54;
CWWL,1969,vol.3”Christ and the Church Revealed and Typified in the
Psalms,”ch.7
Angna oen thapeekna -------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

114
WEEK 5 – DAY 5
Mincang cuncahna
2Tim.4:18 Te coengah Bawipa lawng thaihu theethli boeih
khui klawng n’thlawn tih a van ram toela n’ceh pui
ai. Bawipa tah dungzan toe thangtheenna awm
hawnseh. Amen.
Matt.7:21 Ka tengah,’Bawipa, Bawipa’ aka ti roek lawng
vandawngthli ram khuiah kuun manawh.
Vandawngthli ah aka awm Apa kawngaih aka
saithli bueng lawngni a pha ai.
13:43 Tevengah thangdoengthli tah amami kah ana pa
ram ah khawmik angla ang u poen ai. Haa aka
khuehthli lawng tah za hawnseh.

2Tim.4:18 kah…vandawngben ram he ” Hetah “Amami


kah napa ram”(Matt.13:43), “Apa kah ram”(Matt.26:29), “Khrih
oen Pathen kah ram”(Efe.5:5) oen “Thlawnkung Bawipa Jesu
Khrih kah dungzaan ram”(2Pit.1:11) la awm tih, tetah aka taa
thlangciimthli hamla laksawng la awm ai. Tetah 2Tim.4:8
dawngkah doengna sui lumuek oen vai ahih tih, oengcathli te
vaanben heng loehlangna dawngah heng hamla aka tuehuek pe
thaihu la awm. Paul lawng tah he vaanben ram khuila thlawnla ka
awm ai tila taana awlhoe hamla aamakhan na a khueh.(Life-study
of 2Tim, 2nd ed.,pp.68-69)

Tihin teeham
Vandawngthli ram khui kuunna ham, thaihu pahih sai
ham angoe. Tetah Bawipa te khuena oen vanben Pa kah kawngaih
saina la awm. Bawipa ming khuena rangoen thlawnna n’dang
thai.(Rom.10:13) Tede vandawngthli kah ram khui kuunna ham
tah, Vaanben Pa kah kawngaihna saihamla awm. Te dawngah
Bawipa, Bawipa tila aka khuethli roek lawng vandawngthli ram
pha thainawh vetih, Bawipa aka khue tih, Vaanben Pa
kawngaihna aka sai bueng lawngni ram khuiah a pha thai
ai.(Matt.7:21,note,1)

115
Vandawngthli ram dawngah muime pathum awm- a
soengna(Matt.5-7), a muisam(Matt.13) oen a tuengnathli la awm.
Vandawngthli ram a paina he Matt.24 oen 25 dawngah Bawipa
Jesu lawng a thuina angla bawilenna oen vandawngthli ram a
takla ava lawna la awm. Bawipa a lawkoep vengah, vandawngthli
ram he va pai ai. Aka taa oengcathli bueng he vandawngthli ram
kah a soengna dawngah awm u ai. Bawipa Jesu koep alaw
coengah te aka taa oengcathli tah te vandawngthli ram a paina
dawngah thuum u thai ai.
Tihin kah oengcathli tah haithoeithli la vaang u, tede aka
law ham ram dawngah taakungthli tah khawmik angla ang u poen
ai(Matt.13:43a).
Khawmik angla aka ang ham thlangthli tah doengna kah
ram thlangthli la awm(13:38). 5:20 kah angla he ramthlangthli tah
poengvoelh la doengna te a dang u ai. Himi kah a cooengna
pumboeih a angna toela doeng u poen ai. He doengna tah mami
khui kalawng aka thoeng hamkoei mami dawng aka awm Khrih
la awm, te dengah ni tihin ram kah a soengna dawngah ng’hing
thai vetih, hailam ava paina khuiah m’pha u thai ai.
Mami he Pa Pathen kah acathli la ng’awm tih, Pathen tah
angna la awm.(1Jhn.1:5.1Tim.6:16) Pathen amah la ka awm
Pathen hingna he khawmik angna lak ah broenawh ang ngai
kheng ai. Kum thawngkhat ram dawngah taakung oengcathli
lawng Pa te angna la a awmngaih u vengah, himi tah tethli napa
kah ram dawngah khawmik angla ang u poen ai.
Kum thawngkhat ram kah vaanben a thloep dawngah
taakungthli lawng a bawipa oen haih paipii thai kah boengloeng
te a thaila koep a aawk u ai. Matt.26:29 dawngah Bawipa Jesu
lawng” Kavan thui u, te hin vengah Apa ram ah a thaila nangmi
oen ng’aawk thlan hil tah hekah misurtui he tahe kalawng ka aw
tlaih manawh, a tina.” Bawipa lawng cabawi te a phaihsak
coengah he awl he a thui.(Matt.26:26-30) He awl a thuina
rangoen cabawi a phaih coeng kalawng atah amah he oengcathli
oen mikhuhben ah thla u tih Pa kah ram dawngah himi oen haih
koep a aawk thlanhil misurtui aw nawh tite ciimphan la a tueng
sak. Amah alaw koep coengah tah Bawipa lawng taakungthli oen
paipiithai boengloeng te a thaila a aawk u poen ai. Te dawngah
116
Matt.26:29 dawngkah Bawipa kah awlkhueh he vandawngthli
ram a pai vengah Pa kah ram dawngah taakungthli oen haih a soep
sak poen ai. (The Conclusion of the New Testament,pp.2009-
2011)
Tare teeham -CWWL,1972,vol.1,”The Living and Practical Way
to Enjoy Christ,”ch.4
Angna oen thapeekna -------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

117
WEEK 5 – DAY 6
Mincang cuncahna
Matt. 25:21 A bawipa lawngah, Theen, tuihzoeih theen oen
uepawm! Thaihu zoehca dawngah uepawmla na
awm dawngah, thaihu zahawhthlang dawngah
ukkungla kan khueh ai. Na bawipa awmngaihna
khuiah kuun lah!’a tina.
Awl.20:6 Lamhacuek thawhna ah aka thuumthli tah zou aka
theen oen aka ciimthli la awm u. Apabe duekna
lawng ahimi sawah tu saithaina khueh tlaih nawh.
Tethli tah Pathen oen Khrih kah khawsoeihthli la
awm u vetih Khrih oen kum thawngkhat khui a uk
haih u ai.

Tethli kah Pa ram ah taakungthli tah awlkhueh ruem


taakungthli oen haih poei a bur u ai. Bawipa Jesu lawng Matt.8:11
dawngah hetila a thui “Kavan thui u, khawlaw khawtlakben
kalawng thlaang zahawh thlang valaw u vetih, Abraham, Isak,
Jakob mi oen vandawngthli ram ah buhlaawikung ah thikatla
ngawl haih u ai.” Hetah vandawngthli ram a paina te a thui. Ram
a pai vengah aka taa Gentelthli tah Abraham, Isak, Jakob mi oen
haih awlkhuehruem taakungthli oen ah poei a bur u ai.( The
conclusion of the New Testament,pp.2011-2012

Tihin teeham
1Kor.6:10 dawngah Paul lawngah Pathen kah ram
roupangna kawng te a thui. He athaan dawngah “Rou pang” tina
awllung he awmngaihna te a thuinuet. Aka law ham ram he
taakungthli hamla awmngaih hamkoei rou la awm ai. Matthai kah
thuina ah ram a paina he Bawipa oen ahimi kah awmngaihna la
taakung thlangciimthli kah laksawng la awm ai. Hehe aka taa
hingna la hing hamla mami aka tahuek kungla a awm ham awm.
Tihin ah taana hingna la hingna rangoen aka law ham ram te
laksawng la roupangna ham alan atang a soep ai.
Aka taa oengcathli lawng aka law ham ram ah a thuum
u veng, ahimi lawng dungzan hingna rou a pang vetih, te rangoen
118
Pathen hingna te a soepla awmngaih u poen ai.(Matt.19:29b.ref,
Matt.19:23,24) Dungzan hingna roupangna tah vandawngthli ram
a paina dawngah Pathen hingna awmngaihna oen haih aka law
ham dung ah laksawng a dangnala awm (Luk.18:29-30). Ram a
paina dawngah taakungthli tah Bawipa Jesu oen haih dungzan
hingna te a soepca la awmngaihna dawngah thuum u poen ai.
Aka law ham ram dawngah thuumna tah mami kah
lungbui hingna te a meek dangna, lungbui hingna te thlawnna oen
lungbui thlawnna te awmngaihna la awm. Tihin mami lawngah
Bawipa bueng te n’lungna tih, lungbui hingna la aka awm mah
oen mah te n’ hooet atah, amah kah a tahna angla amah rangoen
ng’hing atah, a lawkoep vengah mami te a ram oen laksawng te
m’peek u ai. A ram dawngah mami kah lungbui a rainathli,
kawthe ngaihangnathli, nawhatah patang khangnathli awm tlaih
manawh, mami lawng lungbui hingna te n’thlawn tih, tete
ng’awmngaih u ham awm. Metihti khawseh, aka sung oengcathli
la ng’awm kawinih, a ram dung dawngah patang khangna n’dang
coengah, te patangkhangna tah mami kah lungbui oen lungbui
patangkhang noekna nawtahna la awm poen ai.
Aka lawham ram dawngah taakungthli tah Khrih oen
haih a uk u poen ai. Awl,20:4 dawngah “Ahimi te hing utih Khrih
oen kum thawngkhat khui a uk haih u ai” tila a thui
(ref.athaan.6b). 2Tim.2:12a dawngah Paul lawng”Mami lawng
ng’ueh atah te Bawipa oen haih ng’uk u ai” tila a thui. He
athaanthli kah angla aka lawham ram a pai vengah taakungthli tah
Bawipa oen aka bawkhaih sengpahrangthli la Khrih oen haih a uk
poen ai.
Aka law hamkoei ram a pai vengah taakungthli tah
thlangphunthli boeih sawah a uk poen ai. Awl.2:26 oen 27
dawngah Bawipa Jesu lawng “Taana aka khuehthlhi oen a boet
toela ka kawngaihna aka saithli tah thlangphunthli sawah ukna te
ka peek ai. Apa tengkah saithaina ka dang poen angla, ahih lawng
tethli te thii cawnghawl oen a uk vetih, tethli te am angla pheng
pheng a dee ai” tila a thui. Kum thawngkhat ram dawngah Khrih
oen thikat la thlangphunthli sawah ukna hetah taakungthli ham
laksawng la awm. Bawipa lawng he awlkhuehna a peekna hetah
aka tla dilai Khrihthlaang te taana hamla Bawipa kah khuena awl
119
aka za nawhthli he kum thawngkhat ram ukna dawngah thuum
thai manawh tite cakca la rep athui. Saam.2:9 dawngah Pathen
lawng Khrih he thlangphunthli sawah ukna aana a peek poen. Aka
law ham ram dawngah Khrih lawngah taakungthli te teang
saithaina aana te a peek la awm ai. (The Conclusion of the New
Testament,pp.2012-2014, 2016, 2018-2019)
Tare teeham - The Conclusion of the New Testament,msg.186
Angna thapeekna -------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
120

You might also like