Arkusz zawiera informacje prawnie chronione

do momentu rozpoczęcia egzaminu.

WYPEŁNIA ZDAJĄCY Miejsce na naklejkę.

Sprawdź, czy kod na naklejce to
KOD PESEL M-100.
Jeżeli tak – przyklej naklejkę.
Jeżeli nie – zgłoś to nauczycielowi.

EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI

POZIOM ROZSZERZONY
ARKUSZ POKAZOWY
TERMIN: 4marca 2022 r.
CZAS PRACY: 180 minut
LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60

Instrukcja dla zdającego

1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 28 stron (zadania 1–12). Ewentualny

brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.
2. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym
zadaniu.
3. W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok rozumowania prowadzący do
ostatecznego wyniku oraz pamiętaj o jednostkach.
4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.
5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.
7. Możesz korzystać z Wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych na egzamin
maturalny z biologii, chemii i fizyki.
8. Symbol zamieszczony w nagłówku zadania zwraca uwagę na to, że do
rozwiązania zadania będzie niezbędne użycie kalkulatora pozwalającego obliczać
wartości logarytmów, funkcji trygonometrycznych oraz funkcji wykładniczych.
9. Symbol zamieszczony w nagłówku zadania zwraca uwagę na to, że do
rozwiązania zadania będzie pomocne lub niezbędne użycie linijki.
10. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejkę
z kodem.
11. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora.

MFAP-R0-100-2203

Układ graficzny
© CKE 2022
Zadanie 1.
Z niewielkiej wysokości nad poziomym podłożem uczniowie rzucili małą metalową kulkę.
Prędkość v⃗ 0 kulki w chwili początkowej ruchu (𝑡0 = 0) miała kierunek poziomy. Gdy kulka się
poruszała, uczniowie wykonali serię zdjęć stroboskopowych (w jednakowych odstępach
czasu) kulki w płaszczyźnie ruchu. Na zdjęciu przedstawiającym położenia kulki uczniowie
dorysowali kartezjański układ współrzędnych (𝑥, 𝑦) oraz tor ruchu kulki (zobacz rysunek
poniżej).

𝑦, m
𝑔

0
0 𝑥, m

Następnie uczniowie wyznaczyli równanie toru ruchu kulki. W tym celu założyli, że torem
ruchu jest fragment paraboli. W równaniu toru współczynniki liczbowe wyrażono
w podstawowych jednostkach układu SI:
1 2
𝑦 = 2− 𝑥
18
W zadaniach 1.1.–1.2. pomiń opór powietrza i przyjmij do obliczeń wartość przyśpieszenia
ziemskiego 𝑔 = 9,81 m/s 2 .

Zadanie 1.1. (0–1)

Dokończ zdanie. Zaznacz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Czas lotu kulki od chwili 𝑡0 do chwili uderzenia o podłoże wynosi w zaokrągleniu

A. 𝑡 ≈ 0,24 s B. 𝑡 ≈ 0,64 s C. 𝑡 ≈ 1,11 s D. 𝑡 ≈ 1,41 s

Brudnopis

Strona 2 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 1.2. (0–3)
Oblicz v𝟎 – wartość prędkości początkowej tej kulki. Zapisz obliczenia.

Nr zadania 1.1. 1.2.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 1 3
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 3 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 2.
Jednorodny walec o masie 𝑚 i promieniu 𝑅 obraca się z prędkością kątową 𝜔0 względem
swojej osi symetrii. Obracający się walec jest utrzymywany poziomo w ten sposób, że nie
dotyka podłoża (zobacz rysunki 1. i 2.). Moment bezwładności walca względem jego osi
1
symetrii jest równy 𝐼 = 𝑚𝑅 2 .
2

Rysunek 1. Rysunek 2. (widok z boku)

𝜔0

W pewnej chwili 𝑡0 = 0 obracający się walec położono na twardym, poziomym podłożu

(zobacz rysunki 3. i 4.). Prędkość ruchu postępowego walca w chwili 𝑡0 była równa zero.
Od tego momentu – na skutek ruchu obrotowego – walec toczył się przez pewien czas
z poślizgiem.

Rysunek 3. Rysunek 4. (widok z boku)

𝜔0

Uwzględnij tarcie kinetyczne (poślizgowe), ale pomiń inne opory ruchu. Przyjmij, że siła
tarcia działająca na walec ma stałą wartość.

Zadanie 2.1. (0–1)

Na rysunku poniżej zaznaczono kierunek obrotu walca, gdy walec już toczy się z poślizgiem
po poziomym podłożu. Środek masy walca oznaczono jako 𝑆, a punkt na walcu, przy styku
z podłożem, oznaczono jako 𝐴.

Narysuj wektor siły tarcia kinetycznego ⃗𝑻 przyłożony w punkcie 𝑨. Uwzględnij

prawidłowy kierunek i zwrot tego wektora.

Strona 4 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 2.2. (0–1)
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A, B albo C oraz odpowiedź 1., 2. albo 3.

Do momentu, gdy poślizg walca ustał, walec poruszał się ruchem postępowym

A. jednostajnym, 1. była stała.

a prędkość kątowa ruchu
B. przyśpieszonym, 2. się zwiększała.
obrotowego walca
C. opóźnionym, 3. się zmniejszała.

Zadanie 2.3. (0–4)

W chwili 𝑡1 , gdy poślizg walca ustał, środek walca osiągnął prędkość liniową o wartości v1
i prędkość kątową o wartości 𝜔1 .
𝝎𝟏
Oblicz wartość liczbową ilorazu prędkości kątowych . Zapisz obliczenia.
𝝎𝟎

Wskazówka: Podczas poślizgu 𝑎 ≠ 𝜖𝑅 , gdzie 𝑎 jest wartością przyśpieszenia liniowego

walca, 𝜖 jest wartością przyśpieszenia kątowego walca.

Nr zadania 2.1. 2.2. 2.3.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 1 1 4
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 5 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 3.
Ciało niebieskie 𝒩 krąży wokół gwiazdy macierzystej 𝒢 po orbicie eliptycznej. Długość półosi
wielkiej tej orbity eliptycznej jest równa 𝑎 = 6 au. Na rysunku poniżej przedstawiono
położenia ciała, gdy przechodzi ono przez punkt 𝑃 (perycentrum orbity) oraz gdy przechodzi
ono przez punkt 𝐵. Prędkość ciała w punkcie 𝑃 wynosi v ⃗ 𝑃 . Odległość punktu 𝑃 od środka
gwiazdy jest równa 𝑟𝑃 , natomiast odległość punktu 𝐵 od środka gwiazdy jest równa
𝑟𝐵 = 2𝑟𝑃 . Długość boku kratki odpowiada umownej jednostce prędkości.
Do analizy zagadnienia przyjmij model zjawiska, w którym:
• ciało 𝒩 traktujemy jako punkt materialny
• przyjmujemy, że ciało 𝒩 oddziałuje jedynie z gwiazdą 𝒢
• przyjmujemy, że środek masy układu przypada w środku gwiazdy 𝒢.

𝐵
𝒩

v⃗ 𝑃

𝑟𝐵 = 2𝑟𝑃

𝑃
𝒩 𝑟𝑃 𝒢 𝑎

Zadanie 3.1. (0–3)

Na rysunku powyżej skonstruuj i narysuj v ⃗ 𝑩 – wektor prędkości ciała w punkcie 𝑩.
Uwzględnij poprawny kierunek i zwrot prędkości v ⃗ 𝑩 oraz proporcje między
wartościami wektorów v⃗𝑩iv⃗ 𝑷 . Poniżej opisz i uzasadnij krótko etapy konstrukcji –
powołaj się na odpowiednie prawa / zależności fizyczne uzasadniające konstrukcję.

Strona 6 z 28
MFAP-R0_100
 Zadanie 3.2. (0–1)
Na którym rysunku (A–D) prawidłowo narysowano wektory sił grawitacji działających na
ciało 𝓝 w punkcie 𝑷 i w punkcie 𝑩? Zaznacz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Uwaga! Długości wektorów sił odpowiadają ich wartościom wyrażonym w umownych
jednostkach.
A. B.
𝐵 𝐵

𝑃 𝒢 𝑃
𝒢

C. D.
𝐵 𝐵

𝑃 𝑃 𝒢
𝒢

Nr zadania 3.1. 3.2.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 3 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 7 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 3.3. (0–3)
Masa gwiazdy 𝒢 wynosi 𝑀𝒢 = 2𝑀𝒮 , gdzie 𝑀𝒮 jest masą Słońca.

Oblicz okres obiegu ciała 𝓝 dookoła gwiazdy 𝓖. Wynik podaj w latach ziemskich.
Zapisz obliczenia.

Wskazówki: (1) Okres obiegu ciała po orbicie eliptycznej o półosi wielkiej 𝑎 jest równy
okresowi obiegu (dookoła tej samej masy) ciała po orbicie kołowej o promieniu 𝑟 = 𝑎.
(2) Obliczenia ułatwi wykorzystanie parametrów ruchu orbitalnego Ziemi (𝒵 ) dookoła Słońca,
przy założeniu, że ta orbita jest kołowa, a jej promień i okres obiegu wynoszą:
𝑎𝒵 = 1 au oraz 𝑇𝒵 = 1 rok.

Strona 8 z 28
MFAP-R0_100
 Zadanie 4.
Głośnik G poruszał się z prędkością o stałej wartości v po prostoliniowym torze 𝑙 pomiędzy
nieruchomymi mikrofonami M1 i M2 (zobacz rysunek 1.). Podczas tego ruchu głośnik
wytwarzał dźwięk o stałej częstotliwości 𝑓0 – tzn. membrana głośnika drgała
z częstotliwością 𝑓0 . Mikrofony M1 i M2 rejestrowały w tym czasie częstotliwości –
odpowiednio – 𝑓1 oraz 𝑓2 dźwięku docierającego do nich z głośnika G.

Na rysunku 1. przedstawiono fragment chwilowego obrazu powierzchni falowych tego

dźwięku w powietrzu w układzie odniesienia związanym z ziemią.

Rysunek 1.

M1 G M2
(rejestruje (rejestruje
częstotliwość 𝑓1 ) częstotliwość 𝑓2 )

Zadanie 4.1. (0–1)

Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A albo B oraz odpowiedź 1., 2. albo 3.

W sytuacji przedstawionej na rysunku 1. głośnik G porusza się w stronę

A. mikrofonu M1,
1. 𝑓1 > 𝑓2
a częstotliwości dźwięku rejestrowane
2. 𝑓1 = 𝑓2
przez oba mikrofony spełniają relację
B. mikrofonu M2,
3. 𝑓1 < 𝑓2

Nr zadania 3.3. 4.1.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 3 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 9 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 4.2. (0–4)
Prędkość dźwięku w powietrzu ma wartość v𝑑 = 340 m/s.

Oblicz prędkość głośnika G w sytuacji przedstawionej na rysunku 1. Zapisz obliczenia.

Uwaga! Niektóre dane liczbowe są zawarte w proporcjach odległości na rysunku. W celu

rozwiązania zadania 4.2. wykonaj odpowiednie pomiary linijką – z dokładnością do 1 mm.

Strona 10 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 4.3. (0–1)
W pewnej chwili głośnik G zatrzymał się i wciąż emitował dźwięk o stałej częstotliwości 𝑓0 –
tak samo we wszystkich kierunkach. Na rysunku 2. przedstawiono fragment chwilowego
obrazu powierzchni falowych tego dźwięku w powietrzu w sytuacji, gdy głośnik jest
nieruchomy. Długość boku kratki odpowiada umownej jednostce odległości.

Pomiń efekty związane z odbiciem dźwięku od przeszkód w otoczeniu.

Rysunek 2.

G 𝐵

Dokończ zdanie. Zaznacz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Iloraz natężenia dźwięku z głośnika w punkcie 𝐴 i w punkcie 𝐵 jest równy

𝐼𝐴 3 𝐼𝐴 4 𝐼𝐴 9 𝐼𝐴 16
A. = B. = C. = D. =
𝐼𝐵 4 𝐼𝐵 3 𝐼𝐵 16 𝐼𝐵 9

Nr zadania 4.2. 4.3.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 4 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 11 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 5.
Promień światła białego po przejściu przez pryzmat ulega załamaniu oraz rozszczepieniu.

Zadanie 5.1. (0–1)

Równoległa wiązka mieszaniny światła czerwonego, żółtego i fioletowego, biegnąca
w powietrzu, pada na szklany pryzmat. Prędkość światła czerwonego w szkle ma większą
wartość od prędkości światła żółtego w szkle, a prędkość światła żółtego w szkle ma większą
wartość od prędkości światła fioletowego w szkle.

Na którym rysunku prawidłowo przedstawiono przejście promieni światła czerwonego,

żółtego i fioletowego przez pryzmat? Zaznacz właściwą odpowiedź spośród podanych.

A. B.

C. D.

E. F.

Strona 12 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 5.2. (0–4)
Promień światła jednobarwnego pada z powietrza na pryzmat o przekroju w kształcie trójkąta
równobocznego 𝐴𝐵𝐶 (zobacz rysunek poniżej). Po przejściu przez powierzchnię 𝐴𝐶 promień
światła załamuje się w pryzmacie i dociera do powierzchni 𝐵𝐶 .

Na rysunku zaznaczono kąt padania (𝛼1 ) promienia na powierzchnię 𝐴𝐶 , kąt załamania (𝛼2 )
promienia na powierzchni 𝐴𝐶 oraz kąt padania (𝛼3 ) promienia na powierzchnię 𝐵𝐶 . Promień
odbity od powierzchni 𝐴𝐶 pominięto.

Rysunek
𝐶

𝛼3
𝐵
𝛼2
𝛼1

Ustal i zapisz, czy promień światła wyjdzie przez powierzchnię 𝑩𝑪 z pryzmatu na

zewnątrz, czy też nastąpi całkowite wewnętrzne odbicie promienia od tej powierzchni.
Powołaj się na odpowiednie prawa lub zależności fizyczne i wykonaj niezbędne
obliczenia, uzasadniające Twoje stwierdzenie.

Nr zadania 5.1. 5.2.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 1 4
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 13 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 5.3. (0–2)
Na rysunku przedstawiono przejście impulsu światła monochromatycznego przez granicę
ośrodków 1. i 2. Pęd impulsu światła (zgodnie z korpuskularną teorią światła) w ośrodku 1.
oznaczono jako 𝑝1 , a w ośrodku 2. oznaczono jako 𝑝2 . Punkt 𝐺 leży w ośrodku 2. – na
granicy obu ośrodków.

Rysunek

Ośrodek 1. Ośrodek 2.

𝑝2

𝑝1

Na rysunku powyżej wyznacz konstrukcyjnie i narysuj wektor siły, z jaką impuls

światła działa na materię ośrodka 2. w punkcie 𝑮. Podpisz tę siłę jako ⃗𝑭ś𝒘 . Uwzględnij
prawidłowy kierunek i zwrot tej siły (długość wektora siły na rysunku będzie umowna).

Strona 14 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 6.
Ustaloną masę gazu doskonałego poddano przemianie izotermicznej ze stanu
początkowego 𝐴 do stanu 𝐵, po czym gaz doprowadzono z powrotem do stanu 𝐴. Następnie
przeprowadzono przemianę adiabatyczną tego gazu ze stanu 𝐴 do stanu 𝐷 , po której
ponownie sprowadzono gaz do stanu 𝐴. W ostatniej części doświadczenia gaz poddano
pewnej przemianie ze stanu 𝐴 do stanu 𝐶 . W przemianie 𝐴 → 𝐶 gaz osiągał ciśnienia niższe
niż w przemianie izotermicznej i jednocześnie wyższe niż w przemianie adiabatycznej.

Na poniższym diagramie przedstawiono wykresy zależności ciśnienia 𝑝 od objętości 𝑉 gazu

w trzech opisanych przemianach.

𝑝
6𝑝1

5𝑝1 𝐴

4𝑝1

𝑌
3𝑝1

2𝑝1 𝐵
𝐶
𝑝1 𝐷

0
0 𝑉1 2𝑉1 3𝑉1 4𝑉1 5𝑉1 6𝑉1 𝑉

Zadanie 6.1. (0–2)

Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest
prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. W przemianie 𝐴 → 𝐵 gaz nie pobiera ciepła z otoczenia. P F

2. W przemianie 𝐴 → 𝐷 nie zmienia się energia wewnętrzna gazu. P F

3. Siła parcia gazu wykonuje największą pracę w przemianie 𝐴 → 𝐵. P F

Nr zadania 5.3. 6.1.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 2 2
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 15 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 6.2. (0–1)
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A, B albo C i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3.

Temperatura gazu w przemianie 𝐴 → 𝐶

A. rośnie, 1. nie zmienia się liczba moli gazu.

ponieważ w przemianie
B. pozostaje stała, 2. maleje iloczyn 𝑝𝑉.
𝐴 → 𝐶 wraz ze wzrostem 𝑉
𝑉
C. maleje, 3. rośnie iloraz .
𝑝

Zadanie 6.3. (0–3)

Wykaż, że w przemianie 𝑨 → 𝑪 gaz pobiera ciepło z otoczenia. Powołaj się na
odpowiednie właściwości przemian i zapisz niezbędne zależności fizyczne
uzasadniające to stwierdzenie.

Wskazówka: Porównaj przemianę 𝐴 → 𝐶 z przemianą 𝐴 → 𝐷 albo rozważ cykl kołowy

𝐴 → 𝐶 → 𝐷 → 𝐴.

Strona 16 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 6.4. (0–2)
Oblicz ciśnienie 𝒑𝒀 gazu w stanie 𝒀. Wynik zapisz w postaci iloczynu liczby
rzeczywistej, zaokrąglonej do dwóch cyfr znaczących, i symbolu 𝒑𝟏 .

Nr zadania 6.2. 6.3. 6.4.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 1 3 2
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 17 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 7.
Blok lodu o temperaturze −5 ℃ i masie 430 g włożono do 1500 g wody o temperaturze
55 ℃. Po pewnym czasie cały lód się stopił, a woda osiągnęła ustaloną temperaturę 𝑇
w każdym punkcie. Podczas tego procesu, aż do ustalenia się temperatury wody, układ (lód
oraz woda) oddał do otoczenia 60 kJ ciepła.
W zadaniu pomiń efekty związane z parowaniem. Przyjmij do obliczeń:
J
𝑐𝑙 = 2 050 (ciepło właściwe lodu),
kg⋅K
kJ
𝐿 = 334 (ciepło topnienia lodu),
kg
J
𝑐𝑤 = 4 200 (ciepło właściwe wody).
kg⋅K

Zadanie 7.1. (0–1)

Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A, B albo C oraz odpowiedź 1., 2. albo 3.

Podczas topnienia blok lodu

A. pobiera ciepło z wody, 1. maleje.

a średnia energia kinetyczna
B. oddaje ciepło do wody, 2. rośnie.
jego cząsteczek
C. nie wymienia ciepła z wodą, 3. pozostaje stała.

Zadanie 7.2. (0–3)

Oblicz 𝑻 – temperaturę wody, jaka ustali się po stopieniu lodu. Wynik możesz podać
w ℃ lub 𝐊. Zapisz obliczenia.

Strona 18 z 28
MFAP-R0_100
 Nr zadania 7.1. 7.2.
Wypełnia
Maks. liczba pkt 1 3
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 19 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 8.
W doświadczeniu 1. wiązka niespolaryzowanego światła pada na polaryzator liniowy 𝒜 .
Światło, które przeszło przez polaryzator 𝒜 , dalej pada prostopadle na polaryzator liniowy ℬ ,
którego płaszczyzna polaryzacji 𝑃ℬ jest ustawiona pod kątem 90° względem płaszczyzny
polaryzacji 𝑃𝒜 polaryzatora 𝒜 (zobacz rysunek 1.). Okazuje się, że światło nie przechodzi
dalej przez polaryzator ℬ .

W doświadczeniu 2. pomiędzy polaryzatory 𝒜 i ℬ wstawiono trzeci polaryzator liniowy 𝒞 ,

którego płaszczyzna polaryzacji 𝑃𝒞 jest ustawiona pod kątem 𝛼 = 45° względem 𝑃𝒜 oraz 𝑃ℬ
(zobacz rysunek 2.). Okazuje się, że w takim przypadku część wiązki światła
niespolaryzowanego padająca na 𝒜 przejdzie przez polaryzator ℬ .

Na rysunkach oznaczono jako 𝐸 ⃗ 𝒜 amplitudę fali elektromagnetycznej (wektor natężenia pola

elektrycznego) po przejściu przez polaryzator 𝒜 .

Rysunek 1. Rysunek 2.
𝑃𝒜 𝑃𝒜

𝐸⃗𝒜 𝑃𝒞
𝐸⃗𝒜

45°
90° 45°
𝑃ℬ 𝑃ℬ

Zadanie 8.1. (0–2)

Wyjaśnij, dlaczego w pierwszym doświadczeniu światło nie przechodzi przez układ
polaryzatorów 𝓐–𝓑, oraz wyjaśnij, dlaczego w drugim doświadczeniu światło
przechodzi przez układ polaryzatorów 𝓐– 𝓒–𝓑.

Strona 20 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 8.2. (0–3)
Natężenie fali elektromagnetycznej po przejściu przez polaryzator 𝒜 oznaczymy jako 𝐼𝒜 ,
a natężenie fali elektromagnetycznej po przejściu przez polaryzator ℬ (w drugim
doświadczeniu) oznaczymy jako 𝐼ℬ .

𝑰𝓑
Oblicz stosunek . Zapisz obliczenia.
𝑰𝓐

Nr zadania 8.1. 8.2.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 2 3
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 21 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 9. (0–3)
Uczeń zamierzał wyznaczyć opór 𝑅 pewnego opornika. W tym celu zbudował obwód
elektryczny, składający się z: badanego opornika, wyłącznika W, mierników natężenia prądu
i napięcia (czułego miliamperomierza A i woltomierza V) oraz zasilacza Z (stałego napięcia).
Schemat obwodu przedstawiono na poniższym rysunku:

Rysunek

𝑅
A

Z
W

Po zamknięciu wyłącznika W popłynął w obwodzie prąd elektryczny. W tym czasie

amperomierz wskazywał natężenie prądu 𝐼A = 215 μA, a woltomierz wskazywał napięcie
𝑈V = 12,0 V. Opór elektryczny woltomierza wynosi 𝑅V = 0,80 MΩ.

Oblicz opór 𝑹 opornika.

Strona 22 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 10. (0–2)
W pobliżu zwojnicy z rdzeniem ferromagnetycznym podłączonej do amperomierza
przemieszczano magnes walcowy: naprzemiennie zbliżano go do zwojnicy (w sposób
pokazany na rysunku 1.) oraz oddalano go od zwojnicy (w sposób pokazany na rysunku 2.).

Na rysunkach 1. i 2. zaznacz strzałką, w którą stronę płynie prąd przez amperomierz, oraz
wpisz na obu rysunkach w wyznaczone komórki oznaczenia biegunów magnetycznych,
powstających na krańcach ferromagnetycznego rdzenia.

Rysunek 1.

N S

Rysunek 2.

N S

Nr zadania 9. 10.
Wypełnia
Maks. liczba pkt 3 2
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 23 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 11.
Na diagramie 1. schematycznie przedstawiono pierwsze cztery poziomy energetyczne
w atomie wodoru. Na osi pionowej oznaczono energię elektronu na danym poziomie. Obok
osi energii ukazano – dla tych poziomów energetycznych – możliwe przejścia 𝑎 → 𝑏
elektronu z poziomu 𝑛 = 𝑎 na poziom 𝑛 = 𝑏 (gdzie 𝑎 > 𝑏 ). Na osi energii zachowano skalę.

Diagram 1.

𝐸 4→1 3→1 2→1 4→2 3→2 4→3

𝐸4 𝑛=4
𝐸3 𝑛=3

𝐸2 𝑛=2

𝐸1 = −13,61 eV 𝑛=1

Zadanie 11.1. (0–1)

Częstotliwości fotonów emitowanych podczas przejść 𝑎 → 𝑏 oznaczymy jako 𝑓𝑎𝑏 .

Uporządkuj rosnąco częstotliwości fotonów emitowanych podczas przejść

przedstawionych na diagramie 1. Wpisz odpowiednie oznaczenia częstotliwości
w wykropkowane miejsca, tak aby relacja w ten sposób zapisana była prawdziwa.

................. < ............... < ............... <................< ............... < ...............

Strona 24 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 11.2. (0–3)
Na diagramie 2. przedstawiono fragment widma emisyjnego atomu wodoru w zakresie
światła widzialnego. Na osi pod widmem oznaczono długość fali elektromagnetycznej.

Diagram 2.

L1 L2 L3

410 420 430 440 450 460 470 480 490 500 510 520 530 𝜆, nm

Ustal i zapisz, któremu spośród przejść ukazanych na diagramie 1. odpowiada linia

widmowa L3, przedstawiona na diagramie 2. Wykonaj i zapisz odpowiednie obliczenia
uzasadniające to przyporządkowanie.

Uwaga! Pomiń odrzut atomu w wyniku emisji fotonu.

Nr zadania 11.1. 11.2.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 1 3
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 25 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 12.
Izotop radonu 222Rn powstaje w wyniku przemiany (rozpadu) α pewnego pierwiastka oraz
sam ulega przemianie (rozpadowi), podczas której emituje cząstkę α. Pierwiastek, z którego
powstaje izotop radonu 222Rn, oznaczymy jako X, a pierwiastek, w który się przemienia
izotop radonu 222Rn, oznaczymy jako Y.

Na wykresie poniżej przedstawiono fragment zależności 𝑁(𝑡)/𝑁0 – ułamka liczby jąder

222
Rn pozostających w próbce od czasu 𝑡. Liczba jąder w badanej próbce w chwili 𝑡 = 0 jest
równa 𝑁0 .

N(t)/N0

1,1

0,9

0,8

0,7

0,6

0,5

0,4

0,3

0,2

0,1

0
0 10 20 30 40 50 60 70 t, h

Zadanie 12.1. (0–1)

Ustal i zapisz symbole oraz nazwy pierwiastków oznaczonych w zadaniu 12. jako
𝐗 oraz 𝐘.

Symbol oraz nazwa pierwiastka X: .......................................................................

Symbol oraz nazwa pierwiastka Y: .......................................................................

Strona 26 z 28
MFAP-R0_100
Zadanie 12.2. (0–3)
Oblicz, jaki ułamek (lub %) z początkowej liczby 𝑵𝟎 jąder izotopu radonu 𝟐𝟐𝟐𝐑𝐧
pozostanie w próbce po 𝟏𝟓𝟎 𝐡, licząc od chwili 𝒕 = 𝟎. Wynik zapisz zaokrąglony do
dwóch cyfr znaczących.

Uwaga! Zwróć uwagę, że wykres nie jest liniowy.

Nr zadania 12.1. 12.2.

Wypełnia
Maks. liczba pkt 1 3
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

Strona 27 z 28
MFAP-R0_100
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)

Strona 28 z 28
MFAP-R0_100