10 








i
Filipino – Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 7 Pagbibigay ng Sariling Opinyon at Pananaw,
Suring-Basa (Pangwakas na Gawain) 
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit
sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula
sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag
sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran ng Edukasyaon Sangay
ng Palawan.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon, Sangay ng Palawan
FOR QA

Pansangay na Tagapamanihala ng mga Paaralan:

Natividad P. Bayubay, CESO VI
Pangalawang Pansangay na Tagapamanihala ng mga Paaralan:
Loida Palay-Adornado, PhD
Felix M. Famaran

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Mischelle M. Ismael
Editor: Nora A. Nangit
Tagasuri: Nora A. Nangit
Tagalapat: Iryn M. Ilagan, Nora A. Nangit
Tagapamahala: Aurelia B. Marquez, Rodgie S. Demalinao
Nora A. Nangit

Inilimbag sa Pilipinas, ng ________________________

Kagawaran ng Edukasyon – MIMAROPA Region - Sangay ng Palawan
Office Address: PEO Road, Barangay Bancao-Bancao, Puerto Princesa City
Telephone: (048) 433-6392
E-mail Address: [email protected]
Website: www.depedpalawan.com

ii
 10






 FOR QA

iii
Panimulang Mensahe
Para sa mga Tagapagdaloy:
Ang Ikapitong Modyul na ito ay para sa Ikasampung Taon na magsisilbing
kagamitan sa mga kasanayan para sa taong panuruan 2020-2021. Ang gurong
tagapagdaloy ng modyul na ito ay kinakailangang maging handa sa pagpapaliwanag
sa kanyang mga mag-aaral ng mga tiyak na layunin, gawain, at inaasahang awtput
upang matiyak ang pagkatuto ng mga mag-aaral. Makatutulong din ang pagbibigay
ng oryentasyon sa mga mag-aaral, magulang, o mga tagagabay tungkol sa
kahalagahan ng pagsasakatuparan ng mga gawain sa loob ng modyul na ito.
Ang kagamitang ito ay pag-aari ng Kagawaran ng Edukasyon, Sangay ng
Palawan kaya’t pinapayuhan ang mga tagapagdaloy na magtagubilin sa gagamit nito
na ingatan ang modyul. Iwasang tupiin o pilasin ang mga pahina, dumihan, basain,
o alinmang kauri nito na makapipinsala sa kagamitan. Tiyaking masasagutan ng
mga mag-aaral ang bawat palatuntunan ng modyul kagaya ng mga pagsusulit,
gawain, pagsasanay, at mga pagsulat.

Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Filipino Baitang 10 ng Alternative Delivery Mode
(ADM) Modyul ukol sa Modyul 7 Pagbibigay ng Sariling Opinyon at Pananaw,
Suring-Basa (Pangwakas na Gawain)

Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin.

Sa pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
FOR QA

magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na

ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat

mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na

ang kaalaman mo sa aralin ng modyul. Kung
nakuha mo ang lahat ng tamang sagot (100%),
maaari mong laktawan ang bahaging ito ng
modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang

matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang
aralin sa naunang leksyon.

iv
 Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala
sa iyo sa maraming paraan tulad ng isang
kuwento, awitin, tula, pambukas na suliranin,
gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa malayang

pagsasanay upang mapagtibay ang iyong pang-
unawa at mga kasanayan sa paksa. Maaari mong
iwasto ang mga sagot mo sa pagsasanay gamit
ang susi sa pagwawasto sa huling bahagi ng
modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan

ang patlang ng pangungusap o talata upang
maproseso kung anong natutuhan mo mula sa
aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa

iyo upang maisalin ang bagong kaalaman o
kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad ng
buhay. FOR QA

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o masukat

ang antas ng pagkatuto sa pagkamit ng
natutuhang kompetensi.

Karagdagang Gawain Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

panibagong gawain upang pagyamanin ang iyong
kaalaman o kasanayan sa natutuhang aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng

mga gawain sa modyul.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.

v
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag
mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o sino
man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa
iyong isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

Kumusta ka na mahal kong Mag-aaral,

Kumusta ang iyong naging bakasyon sa mapaghamong banta at

paglaganap ng COVID-19? Naging panatag ka rin ba at sumusunod sa mga
ipinagbabawal at payo ng World Health Organization? Ngayong nasa panahon pa
rin tayo ng pangamba at pag-aalinlangan, ating pag-aaralan ang mahahalagang
mga paksa at kasanayan sa Filipino na tiyak kong matuto ka sapagkat ito’y
sadyang inihanda para sa iyo. Ito’ y isinaayos at pinili upang iyong maikokonek
ang iyong sarili sa iyong mga matutuhan. Inaasahan na sa paggamit mo nito ay
magiging aktibo ka at handang ipahayag nang wasto, maayos at may lalim ang
iyong mga ideya, karanasan at kaalaman kaugnay ng mga pag-aaralan.
Eksayted ka na rin ba para rito at para sa susunod na yugto ng iyong buhay ng
iyong pag-aaral?
Kung gayon, kumuha ka ng iyo kuwardernong panggawain, worksheet o
di kaya naman maaring gamitin ang mismong modyul na ito (kung ipahihintulot
sa iyo ng iyong guro na ito ay sulatan) upang itala o isulat ang ilang
FOR QA

mahahalagang pagkatuto na maaaral mo rito. Bilang pagtalima sa kautusang

huwag munang magkita-kita o magsama-sama nang maramihan kaya iuuwi mo
ito at pag-aralan sa tulong ng iba pang miyembro ng iyong pamilya.

vi
 Ang Mitolohiya ng mga taga-Rome ay sumasalamin sa kanilang kultura na
kung saan patuloy na tinatangkilik ng mundo at pinagyayaman ang mga
mitolohiyang ng mga kaisipan, sining, kabihasnan, at panitikang hinalaw nila sa
mga panitikang kanilang sinakop. Bagaman ang mga ito ay hinalaw lamang sa
mga Greek, binigyan ito ng bagong mukha at pinagyaman ng mga taga-Rome. Sa
kasalukuyan, ang mga mitolohiyang ito ang pinagbatayan ng iba’t ibang kaisipan
sa iba’t ibang larangan at sa panitikan sa buong mundo.
Ang Modyul 7 ay naglalaman ng isang klasikong mitolohiya mula sa Rome,
Italy. Itatampok ang “Ang Munting Prinsipe” na kung saan sa pamamagitan nito ay
lilinangin ang iyong kaalaman at kahusayan sa mga tiyak na kompetensi/ kasana-
yan sa pag-aaral ng nobela ng France.

Sa pagtatapos ng modyul na ito ikaw ay inaasahang makabubuo ng suring -

basa sa alinmang akdang pampanitikan ng Mediterranean. Magbibigay ka rin ng
iyong sariling opinyon o pananaw sa iyong nabasa o napakinggan. Dito ay hinhikayat
kang ipahayag ang iyong saloobin. Maaring ito ay hinggil sa iyong sariling karasan o
mga kaugnay na karanasang bunga ng iyong pagbabasa.

Ito na rin ang iyong pangwakas na gawain kung saan ikaw ay inaasahang
FOR QA

makagagawa ng isang natatanging suring-basa.

Nawa ay maging kapaki-pakinabang sa iyo ang pagbasa at pagsagot sa mga
pagsasanay para sa isang linggong pagtalakay ng mga aralin.
Narito ang mga Pinakamahalagang Kasanayang Pampagkatuto (MELC) na
inaasahang matamo mo sa modyul na ito:

➢ Naibabahagi ang sariling opinyon/pananaw batay sa napakinggan.

(F10PN-Ii-i-68)

➢ Nakabubuo ng isang suring basa sa alinmang akdang pampanitikang

Mideterranean (F10PB-Ii-j-69)

➢ Naibibigay ang kaugnay na mga konsepto ng piling salitang critique at

simposyum. F10PT - Iij - 68

Subukin natin ngayon ang iyong imbak na kaalaman

kaugnay sa ating aralin para sa linggong ito. Sagutin mo ang
kasunod na paunang pagsusulit
upang masukat natin kung gaano na kalawak ang iyong
nalalaman.

vii
Panimulang Pagtataya

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang tanong. Piliin ang titik ng tamang sagot.
Isulat ang titik na katumbas ng tamang sagot sa puwang bago ang bilang.

______1. Ito ay isang pagtitipon, pagpupulong o komperensiya kaugnay ng isang

paksa kung saan maraming tagapagsalita ang magbabahagi o maglalahad
para sa mga imbitadong tagapakinig o kalahok.

A. Critique C. Criticism
B. Simposyum D. Talumpati

______2. Ang pagbuo ng _______ ng isang akdang pampanitikan ay ang paghimay

sa iba’t ibang elemento at bahagi ng isang akda upang makita kung ang
bawat isa’y nakatutulong maipaabot ang nais sabihin o ang mensahe ng
akda para sa mga mambabasa.

A. Talumpati C. Criticism
B. Critique D. Simposyum

______3. Ito ay isang maikling pagsusuring pampanitikang naglalahad ng sariling

kuro-kuro o palagay ng susulat tungkol sa akda. Layunin nito ang
mailahad ang mga kaisipang matatagpuan sa isang akda at ang
kahalagahan nito.

A. Simposyum C. Criticism
B. Talumpati D. Suring – basa

______4. Ano ang tawag sa pormat ng pagsulat ng suring - basa na kung saan ay
pagsusuri sa kahalagahan ng akda kung bakit sinulat?

A. Tauhan C. Layunin ng akda

B. Tagpuan D. Pagkilala sa akda

______5. Tumutukoy ito sa kung ano ang nadama at paano naantig ang emosyon
ng mambabasa.

A. Bisa sa isip C. bisa sa kaasalan

B. Bisa sa damdamin D. bisa sa kalikasan

1
______6. Alin sa sumusunod ang HINDI kabilang sa mga katangiang dapat taglayin
ng isang kritiko?

A. Matapat na kumikilala sa akda

B. Laging bukas sa pananaw ng pagbabago
C. Handang kilalanin ang sarili bilang manunuri
D. Tinitingnan ang negatibong aspekto ng isang akda

______7. Alin sa sumusunod na bahagi ng isang suring - basa ang sumusuri sa

tema, tauhan, tagpuan, balangkas at kultura sa akda?

A. buod C. pangkaisipan
B. panimula D. pangnilalaman

______8. Alin sa sumusunod na bahagi ng isang suring - basa ang sumusuri sa

mga kaisipan at estilo ng pagkakasulat ng akda?

A. buod C. pangkaisipan
B. panimula D. pangnilalaman

______9. Sa isang simposyum, siya ang tagapaglahad ng paksa, tagapatnubay,

tagapaglinaw at nagbibigay ng buod.

A. modereytor C. tagapayo
B. tagapanayam D. Guidance counselor

______10. Kapag nakapagsalita na ang lahat sa isang simposyum susundan ito ng

FOR QA

_____________.

A. Open forum C. round table discussion

B. Seminar workshop D. focus group discussion

Panuto: (Para sa bilang 11-15) Lagyan ng tsek (/) ang patlang bago ang bilang
kung ito Dapat Tandaan sa pagsasagawa ng suring - basa at ekis (x)
naman kung hindi.

_____ 11. Alamin kung anong uri ng akdang pampanitikan ang sinusuri
_____ 12. Bago isulat ang suring - basa ng isang akda, gumawa muna ng sinopsis o
maikling lagom
_____ 13. Ipahayag ang kaisipan sa malinaw at tiyak na paraan
_____ 14. Gumamit ng mga pananalitang matapat
_____ 15. Pahalagahan ang paraan o estilo ng pagkakasulat

Binabati kita sa ipinakita mong kaalaman at kahusayan! Tiyak

na magiging madali na lamang sa iyo ang susunod na hakbang tungo sa
pagkatuto. Samantala may kasunod na gawaing hahamon sa iyong mga
nagdaang ralin na may kaugnayan sa paksa/kasanayan na lilinangin.
Gagabayan ka nito upang maging madali ang pagtuklas mo sa mga
kahon ng karunungang dapat mong taglayin.

2
 Pagbuo ng isang suring - basa sa
Aralin 1 alinmang akdang pampanitikang
Mediterranean

Gawain 1: Gintong Kaisipan!

Panuto: Balikan ang mga natalakay na aralin. Isulat sa bawat kahon ang
mahalagang kaisipan hinggil sa panitikan at gramatika na natutuhan mo
sa bawat aralin.

Mitolohiya Sanaysay

FOR QA

Parabula

Maikling
PANITIKANG Kwento
MEDITERRANEAN

Tula Epiko

3
Gawain 2: Pagmuni - munihan Mo

Panuto: Sagutin ang mga tanong. Isulat sa sagutang papel.

1. Paano nakatutulong ang paggamit ng mga kaalaman sa gramatika at retorika sa

pag-unawa at pagpapahalaga sa mga tekstong nagbibigay ng impormasyon
(panitikan at iba’t ibang uri ng teksto) ___________________________________________
_________________________________________________________________________________

2. Bakit mahalagang mapag-aralan ang panitikan at kultura ng ibang lahi? _______

__________________________________________________________________________________

3. Paano naimpluwensyahan ng mga pantikan sa Mediterannean ang sarili nating

panitikan? ______________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

4. Paano napanatili ng bawat akdang pampanitikang nabasa mo sa modyul 1 ang

pagkakakilanlan ng kanilang bansa? _____________________________________________

__________________________________________________________________________________

5. Bilang isang Pilipino, sa iyong palagay anong mabubuting bagay ang dapat
tularan kaugnay ng paraan ng pamumuhay, paniniwala o kaugalian ng mga taga -
Mediterannean na makatutulong sa pag-unlad ng ating bayan? ___________________
FOR QA

__________________________________________________________________________________

Gawain 1: Palawakin

Panuto: Ayusin ang mga ginulong titik upang mabuo ang katumbas na kahulugan
ng mga salitang nasasalungguhitan.

1. pagpupulong o pagtitipon – y u m s i m p o s (sagot) ______________________

2. pagsusuri o rebyu – s a a b n g r i u s (sagot): __________________

3. katangiang taglay ng isang kritiko – t a p a m a t (Sagot:) _______________________

Panuto: (Para sa bilang 4-5) Ibigay ang dalawang bisa sa pagsusuring

pangkaisipan na dapat taglayin ng isang akda

4. ________________________________________

5. ________________________________________

4
 Natuwa ka ba sa unang hamon? Kung gayon, naniniwala
akong kaya mo pang pagyamanin ang iyong kaalaman. Hayaan
mong talakayin natin ito sa pamamagitan ng pag-aaral sa mga
dapat mong matutuhan na kaalaman sa kasunod na bahaging
pag-aaralan. Samantala, may kasunod din itong gawain na
magpapayaman ng iyong kaalaman sa paksa.

Alam mo ba na…

ang Panunuring Pampanitikan ang tawag isang malalim na paghihimay sa mga

akdang pampanitikan sa pamamagitan ng paglalapat ng iba’t ibang dulog ng
kritisismo para sa mabisang pag-unawa sa malikhaing katha ng manunulat?

➢ Isa itong pag-aaral, pagtalakay, pagsusuri at pagpapaliwanag ng panitikan.

➢ Ito rin ay isang uri ng pagtatalakay na nagbibigay-buhay at diwa sa isang
likhang-sining.
➢ May iba’t ibang paraan kung paano masusuri ang isang akda ito ay ang
suring-basa, suring-pampelikula at suring-pantelebisyon. (Sa pangwakas na
gawain natin, gagamitin natin ang suring-basa) FOR QA

Suring-basa – Ito ay isang pagsusuri o rebyu ng binasang teksto o akda. Ito ay

maikling panunuring pampanitikang naglalahad ng sariling kuro-kuro o palagay
tungkol sa akda. Layunin nitong mailahad ang mga kaisipang matatagpuan sa
isang akda at ang kahalagahan nito.

Mga Dapat Tandaan sa Pagsasagawa ng Suring-basa

1. Ang pagsusuri sa akda ay dapat may uri at katangian ng katalinuhan, seryoso

at marubdob na damdamin at ng tapat na mithi sa kalayaan.
2. Alamin kung anong uri ng akdang pampanitikan ang sinusuri.

3. Sa pagsusuri ng anomang akda, kailangang mahusay ang organisasyon o

balangkas. Bahagi ito sa disiplina ng pagsusuri.

4. Bago isulat ang suring-basa ng isang akda, gumawa muna ng sinopsis o

maikling lagom.
5. Sa pagsusuri ng akda, dapat maging maganda ang paksa, may kalinisan ang
wika at organisado ang paglalahad.

6. Ipahayag ang kaisipan sa malinaw at tiyak na paraan.

7. Ang susuriing akda ay kailangang napapanahon, may matibay na kaisahan,

makapangyarihan ang paggamit ng wika at may malalim na kaalaman sa
teoryang pampatikan.

5
8.Gumamit ng mga pananalitang matapat.

9. Pahalagahan din ang paraan o estilo ng pagkakasulat.

10.Ang susuriing akda ay kailangang nagpapamalas ng masinop na pag-uugnay

ng mga sangkap ng pagsulat.

Mga Katangiang Dapat Taglayin ng isang Kritiko

1. Matapat sa sarili. Itinuturing ang panunuring pampanitikan bilang sining.

2. Bukas ang pananaw sa mga pagbabagong nagaganap sa panitikan.
3. Iginagalang ang desisyon at posisyon ng ibang mga kritiko.
4. Matapat na kumikilala sa akda bilang isang akdang sumasalamin sa paraan
ng pagbuo o konstruksyon.
7. Kailangan may paninindigan ang isang kritiko.

Pormat o Balangkas na Gagamitin sa Pagsulat ng Suring-basa

I. Panimula

➢ Pamagat – pagkilala sa pamagat ng akda o teksto.

➢ May-akda – pagkilala sa kung sino ang sumulat o nagsalin ng akda.

➢ Uri ng panitikan – pagtukoy sa anyo ng panitikang sinulat, sa himig o

damdaming taglay nito.
➢ Bansang pinagmulan – pagkilala sa bansa kung saan naisulat ang akda.
FOR QA

➢ Layunin ng Akda – pagsusuri sa kahalagahan ng akda at ang layunin nito.

Tumutukoy ito sa nais iparating at motibo ng manunulat sa teksto. Mahihinuha ito

sa pamamagitan ng uri ng diskursong ginamit sa pagpapahayag. Halimbawa, ito
ba’y naglalayong magpakilos o manghikayat, manuligsa, magprotesta, maglarawan,
magsalaysay, maglahad ng impormasyon at iba pa.

II. Pagsusuring Pangnilalaman

➢ Tema o Paksa ng akda – Ito ba’y makabuluhan, napapanahon,

makatotohanan at mag-aangat o tutugon sa sensibilidad ng mambabasa?
Ang paksa ay sumasagot sa tanong na tungkol saan ang binasa?
➢ Mga Tauhan sa Akda – Sino-sino ang mga tauhan at ang kanilang mga
katangian?

➢ Tagpuan / Panahon – Kailan naganap? Anong panahon? Binibigyan ng

pansin sa panunuring pampanitikan ang kasaysayan.

➢ Balangkas ng mga Pangyayari – Paano binuo ang balangkas ng akda? Ano

ang mensaheng ipinahihiwatig ng kabuoan ng akda? May natutuhan ka ba sa
nilalaman ng akda?

➢ Kulturang Masasalamin sa Akda – May nakikita bang uri ng pamumuhay,

paniniwala, kaugalian o kulturang nangibabaw sa akda? Nakaimpluwensiya ba ito
sa pananaw ng ibang tao o bansa?

6
III.Pagsusuring Pangkaisipan

➢ Mga Kaisipan / Ideang Taglay ng Akda – Ano-ano ang mga kaisipang

lumitaw sa akda? Maaari ring salungatin, pabulaanan, mabago o palitan
ang mga kaisipang ito.

➢ Estilo ng Pagkakasulat ng Akda – Epektibo ba ang paraan ng paggamit ng

mga salita? Angkop ba sa antas ng pang-unawa ng mga mambabasa ang
pagkabuo ng akda? May bisa kaya ang estilo ng pagkakasulat sa nilalaman
ng akda?

o Bisa sa Isip – tumutukoy sa kung paano naiimpluwensiyahan ang

pag-iisip o utak.
o Bisa sa Damdamin – Ano ang nadama at paano natigatig ang emosyon
ng mambabasa?

IV. Buod

➢ Hindi kailangang ibuod nang mahaba ang akda. Ang pagbanggit sa

mahahalagang detalye ang bigyang-tuon.

Mga pahayag na ginagamit sa paghahayag ng opinyon o pananaw

➢ Sa aking palagay…
➢ Sa tingin ko ay … FOR QA

➢ Para sa akin …
➢ Ang masasabi ko ay…
➢ Ang pagkakaalam ko ay …
➢ Ang paniniwala ko ay …
➢ Ayon sa nabasa kong datos…
➢ Hindi ako sumasang-ayon sa sinabi mo dahil …

Paggamit ng Angkop na mga Pahayag sa Pagbibigay ng Sariling Opinyon

o Pananaw
1. Huwag pilitin ang kausap na sumang-ayon o pumanig sa iyong pananaw
kung may matibay siyang dahilan para maniwala sa kasalungat ng iyong
pananaw
2. maging magalang at huwag magtaas ng boses kung sakaling kailangan
mo namang sumalungat sa ideya o opinyon ng iba
3. Makinig nang mabuti sa sinasabi ng kausap. Kung sakaling hindi man
kayo pareho ng pananaw o opinyon ay mabuting maipahayag mo rin ang
iyong pinaniniwalaan.
4. makabubuti kung ang iyong ipapahayag ay nakabase sa katotohahan o
kaya’y sinusuportahan ng datos.

7
 Malayang Gawain 1: Pagsusuri sa Akda

A. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang buod ng nobelang Ang Munting

Prinsipe at pagkatapos ay sagutin ang mga kaugnay na tanong ukol dito.

BUOD
Ang Munting Prinsipe
(Isang nobelang Pranses)
Isinulat ni: Antoine de Saint-Exupery

Nagkakilala ang tagapagsalaysay na isang piloto at ang munting prinsipe nang

bumagsak ang eroplano ng piloto sa disyerto ng Sahara. Habang pinag-iisipan niya
kung paano aayusin ang nasirang eroplano at kung saan kukuha ng dagdag na
makakain at maiinom ay dumating ang munting prinsipe. Nagpaguhit ito sa kanya ng
isang tupa at pagkatapos ng ilang pagguhit, nakuha rin niya ang guhit na nagustuhan
ng munting prinsipe, isang kahong may ilang butas at paliwanag na ang tupa ay nasa
loob ng kahon. Dito nagsimula ang hindi pangkaraniwang pagkakaibigan ng dalawa.
Ang munting prinsipe ay nagmula sa planetang halos kasinlaki lang ng isang
bahay, ang planetang 325 na tinatawag ng mga taga-daigdig na Planetang B-612. Labis
niyang minamahal at iniingatan ang kanyang munting planeta kaya naman
binabantayan niya ang pagtubo ng puno ng baobab mula sa buto nitong nagkalat sa
kanyang planeta. Kapag kasi napabayaang lumaki ang puno ng baobab ay tiyak na
FOR QA

wawasakin nito ang munting planeta at ito’y labis na minahal ng munting prinsipe.
Gayunpama’y sumama ang loob ng prinsipe sa rosas dahil sa isang pagsisinungaling o
pagkukunwaring kanyang nagawa. At ang prinsipe’y nagbalak lumayo. Sa araw ng
kanyang paglayo’y humingi ng paumanhin ang rosas at sila’y nagkabati subalit itinuloy
pa rin ng prinsipe ang kanyang paglisan.
Sa kanyang paglalakbay sa iba’t ibang planeta ay nakilala siya ng mga taong sa
pananaw ng munting prinsipe ay abala sa mga bagay na wala namang halaga o walang
katuturan tulad ng haring wala namang nasasakupan, ang hambog na gustong-
gustong siya’y hinahangaan kahit wala naman siyang nagagawang kahanga-hanga, ang
lasenggong umiinom dahil sa kahihiyan sa kanyang pagiging lasenggo, ang
mangangalakal na nag-uubos ng kanyang buong panahon sa pagbibilang sa mga
bituin sa paniniwalang ang mabibilang niya’y mapapasakanya, at ang tagasindi ng
ilaw na hindi nauunawaan kung bakit kailangan niyang gawin ang pagpatay – sindi sa
ilaw subalit ginagawa niya pa rin dahil ito ang tungkuling nakaatang sa kanya. Napag-
isip – isip ng prinsipe na sa mga taong nakilala niya sa kanyang paglalakbay, maaaring
napagtatawanan ng iba ang tagasindi ng ilaw subalit para sa kanya, ang taong ito ay
natatangi dahil siya lang ang kaisa-isang nag-iisip sa kapakanan ng iba maliban sa
kanyang sarili.
Sa ikaanim na planetang kanyang dinlaw ay nakilala niya ang isang heograpo
na walang nalalaman tungkol sa mga anyong –lupa at anyong – tubig na nasa kanyang

8
planeta subalit ito ang nakapagmungkahi sa kanyang magtungo sa planetang Daigdig.
Mula rin sa heograpo nalaman niyang hindi nagtatagal ang buhay ng isang bulaklak.
Bigla tuloy niyang naalala ang kanyang naiwang rosas at nag-alala siya para rito.
Sa pagdalaw ng munting prinsipe sa planetang daigdig ay napadpad siya sa
disyerto ng Sahara kaya’t ipinagtaka niya kung bakit wala siyang nakikitang tao. Sa
halip, nakakita siya ng isang ahas na ang mga sinasabi’y nakakubli sa mga palaisipan.
Sinabi nitong siya’y makapangyarihan sapagkat ang kanyang kamandag ay
makapagpapabalik sa sinuman sa lupaing kanilang pinagmulan.
Nakakita rin siya at nakipag-usap sa isang bulaklak na may tatlong talulot,
umakyat sa pinakamataas na bundok na kanyang nakita sa pag-asang may matanaw
siyang mga tao kapag nasa tuktok na siya nito subalit wala rin siyang nakita maliban sa
mga batong nasa paligid. Dito siya sumigaw at narinig ang alingawngaw o echo ng
kanyang boses na inakala niyang sumasagot kaya’t nagdudulot ng pagkalito sa kanya.
Nagpatuloy siya paglalakbay hanggang sa marating niya ang isang harding punumpuno
ng mga rosas – nalungkot siya sapagkat naalala niyang muli ang kanyang rosas at ang
kasinungalingang pinaniniwalaan niya, na siya ang nag-iisang rosas sa buong mundo.
Sa kanyang paglalakbay ay nakilala niya ang isang alamid. Sa pamamagitan ng
alamid kanyang napagtanto na bagama’t napakaramng rosas sa mundo, ang kanyang
rosas ay naiiba, ito’y hndi pangkaraniwan kundi natatangi sapagkat ito ang rosas na
inalagaan at minahal niya. Ang rosas na ito ay kanya. Mula sa alamid kanyang nabatid
ang napakahalagang aral na ang pinakamahahalagang bagay ay hindi nakikita ng mga
mata sapagkat ang tunay na halaga ng bagay ay puso lamang ang nakadarama.
Sumapit ang ikawalong araw ng piloto sa disyerto at pagtatapos ng
FOR QA

pagkukuwento ng munting prinsipe sa kanyang mga nagging karanasan sa daigdig ay

naubos na rin ang kahuli-hulihang patak ng tubig na inunti-unti niyang inumin
samantalang hindi pa naaayos ang kanyang eroplano. Pinilit siya ng prinsipeng
maglakad upang maghanap ng balong mapagkukunan ng tubig. Nang makakita sila ng
balon ay masaya silang uminom subalit makikita sa kilos at pananalita ng prinsipe ang
kasabikang makabalik sa kanyang planeta at muling makita ang kanyang rosas .
Pagsapit ng ikaisang taong anibersaryo ng pagdating ng prinsipe sa planetang daigdig
ay siya ring araw na naayos ng piloto ang kanyang eroplano. Masaya sa niya itong
ibabalita sa prinsipe subalit nang sumapit siya sa kanilang tagpuan ay narinig niya
itong nakikipag-usap. Kausap ng prinsipe ang makamandag na dilaw na ahas. Ninais
niyang pigilan ang prinsipe at ang ahas sa kanilang balak na pabalikin ang prinsipe sa
kanyang planeta sa pamamagitan ng kamandag na taglay ng ahas subalit huli na.
Natuklaw ng ahas ang prinsipe at ito’y patay na bumagsak nang wala man lang ingay sa
buhanginan.
Labis na ikinalungkot ng piloto ang pagkamatay ng prinsipe subalit nabawasan
ang kanyang pagdadalamhati nang hindi na niya nakita ang katawan ng prinsipe
kinabukasan. Inisip niyang nakabalik nga ang munting prinsipe sa kanyang planeta sa
umasa siyang sana’y nagkatagpo sila muli ng kanyang rosas. Sa pagdaan ng panahon,
ang kanyang pangungulila ay napupunan ng pagtingin niya sa mga bituin kung saan
tila naririnig niya ang mataginting na halakhak ng kanyang munting kaibigan.
Pinagyamang Pluma 10
Marasigan, Emily V. Del Rosario Mary Grace G.,Dayag, Alma M.

9
Pag-unawa sa Binasa

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong.

1. Paano nagtagpo at naging magkaibigan ang pilotong tagapagsalaysay at ang

munting prinsipe? ______________________________________________________________
_________________________________________________________________________________

2. Saang planeta nagmula ang munting prinsipe? Ano-anong bagay ang ginagawa
niya upang mapag-ingatan ang kanyang planeta? _______________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

3. Sino-sino ang mga taong nakatagpo niya sa iba’t ibang planetang kanyang
pinuntahan? Ano-ano ang napansin niyang kakaiba sa bawat isa sa mga ito?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

4. Sino ang nagpayo sa kanyang magtungo sa planetang daigdig? Ano - anong

bagay ang kanyang natuklasan sa kanyang pagtungo rito?________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

5. Paano naipaliwanag ng Alamid sa munting prinsipe ang pagiging espesyal ng

FOR QA

kanyang rosas sa kabila ng napakaraming katula na rosas sa daigdig? ____________

__________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________

6. Sa paanong paraan nakabalik ang munting prinsipe sa kanyang planeta? Paano

siya inaalala ng kaibigan niyang piloto? __________________________________________
__________________________________________________________________________________

Panuto: Ipahayag ang sarili mong opinyon o pananaw sa inasal ng prinsepe sa

lahat ng kanyang nakakasalamuha habang siya ay naglalakbay sa pamamagitan
ng pagdurugtong sa pahayag.

Sagot: Sa aking palagay ang prinsipe ay … _______________________________________

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

Rubrik:
5 Nasagot ang lahat ng katanungan nang buong husay.
4 4-5 katanungan lamang ang nasagot nang buong husay.
3 2-3 katanungan lamang ang nasagot nang buong husay.
2 1 Katanungan lamang ang nasagot nang buong husay.
1 Naksagot ngunit hindi gaanong angkop ang kasagutan.

10
Pagsasanay 1: Saliksik Nobela!

Panuto: Magsaliksik at pumili ng iba pang nobela na iyong nabasa. Magbahagi ng

sariling opinion o pananaw sa pagkakaiba at pagkakatulad ng nobelang
ito sa binasang Ang Munting Prinsipe, gamit ang venn diagram sa ibaba.

Pagkakaiba
Pagkakaiba

Pagkakatulad

FOR QA

Puntos Pamantayan
5 Napakahusay na nailahad ang hinihingi ng gawain
3 Mahusay na nailahad ang hinihingi ng gawain
1 Nangangailangan ng pag-unlad.

11
Malayang Gawain 2: SURI - NOBELA

Panuto: Muling basahin ang nobelang Ang Munting Prinsipe at suriin ito batay sa
sumusunod na pormat.

Ang Munting Prinsipe

1. Tema o paksa ng akda: _______________________________________________________

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

2. Mga Tauhan/Karakter sa Akda: _______________________________________________

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

3. Tagpuan/Panahon: ___________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

4. Balangkas ng mga Pangyayari: ________________________________________________

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
FOR QA

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

5. Kulturang Masasalamin sa akda: ______________________________________________

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

6. Bisa sa Isip: __________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________

7. Bisa sa Damdamin: ___________________________________________________________

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

12
Pagsasanay 2

Sa pagkakaibigan ng Alamid at ng Munting prinsipe ay maraming kultura,

Kaugalian at paniniwala ng mga tauhan ang masasalamin. Mababakas ito sa mga
Tuwirang sinabi ng mga tauhan. Basahin at unawaing mabuti ang kahulugan ng
Bawat pahayag. Ipaliwanag at ibigay ang sarili pong opinyon o pananaw sa
pamamagitan ng pagbibigay ng halimbawang nangyayari sa tunay na buhay o
nagagawa mo mismo sa iyong buhay kaugnay ng bawat isa.

1. “Para sa iyo, ako’y isa lang ding karaniwang alamid tulad ng daang libong iba
pang alamid. Subalit kung mapapaamo at magiging alaga mo ako ay kakailanganin
natin ang isa’t isa. Sa akin, magiging natatanging bata ka sa buong mundo. Sa
iyo, magiging natatanging alamid ako sa buong mundo…”

Ang paliwanag at opinyon/pananaw ko sa pahayag na ito ay ________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

2. “Wala nang oras ang tao upang unawain pa ang ibang bagay. Bumibili sila sa mga
tindahan ng mga bagay na yari na. Subalit hindi makabili ng pagkakaibigan sa
alinmang tindahan, kaya naman wala nang kaibigan ang tao. Kung gusto mo ng
kaibigan paamuhin mo ako….”

Para sa akin ang pahayag na ito ay _______________________________________

FOR QA

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

3. “Sa pamamagitan lang ng puso nakikita ang mga bagay na mahalaga. Ang pinaka
mahahalagang bagay ay hindi nakikita ng mga mata…”

Ang pananaw ko sa pahayag na ito ay _____________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

Puntos Pamantayan
5 Napakahusay na nailahad ang hinihingi ng gawain
3 Mahusay na nailahad ang hinihingi ng gawain
2 Nangangailangan ng pag-unlad.
0 Walang naisulat.

13
 Salamat sa iyong katapatan, alam kong
nasagot mo ito ng buong husay.
Sa pagkakataong ito, nais kong
isaisip mo ang lahat ng iyong pinag-
aralan/natutuhan sa nillinang na aralin.

Gawain: Buoin ang Pahayag

Panuto: Dugtungan ang sugnay batay sa iyong natutuhan sa modyul na ito. Isulat
ang sagot sa loob ng kahon.

Ngayon masasabi ko na…

FOR QA

Natuklasan ko na…

Natutuhan ko sa modyul na…

Rubrik

Puntos Pamantayan
3 Nabuo nang wasto ang tatlong (3) pahayag.
2 Dalawa (2) lamang ang nabuong pahayag.
1 Isa (1) lamang ang nabuong pahayag, nangangailangan ng pag-unlad.

14
Pagsagot sa mahalagang tanong

Panuto: Sagutin ang mahalagang tanong. Isulat ang sagot sa nakalaang patlang.

Tanong: Ano ang kahalagahan ng pagsusuri ng isang akda?

Sagot: ___________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

Puntos Pamantayan
3 Napakahusay na nailahad ang sagot sa tanong
2 Mahusay na nailahad ang sagot sa tanong
1 Nakasulat ngunit nangangailangan ng pag-unlad.
0 Walang naisulat.

Napakasaya ko dahil napagtagumpayan mo na ang mga

gawaing sadyang sumubok at nagbigay ng karagdagang kaalaman
sa iyo.
Upang mas lalong maging epektibo ang iyong pagkatuto, ating
iugnay ang iyong mga natutuhan sa aralin sa pamamagitan ng mga
gawaing iyong isasagawa.
FOR QA

Gawain: SURI - AKDA! GRASPS

Goal Makasusulat ng suring-basa ng nobelang Ang Munting Prinsipe upang

ito’y maaaring maipresenta sa isang simposyum.
Role Isang presenter o maglalahad ng isang suring-basa
Audience Guro, mga kapwa mag-aaral.
Situation Ipagpalagay na ikaw ay nasa simposyum at ikaw ay naatasang
magsagawa ng suring-basa sa nobelang Ang Munting Prinsipe.
Product Suring-basa sa nobelang Ang Munting prinsipe na maipepresenta sa
isang simposyum. Maaaring ihayag sa hatirang pangmadla o social
media.
A. Mabisang Panimula……………………….….………… 10 puntos
Standards B. Pagsusuring Pangnilalaman……...……………….…. 25 puntos
C. Pagsusuring Pangkaisipan.……...……………….….. 25 puntos
D.Lalim ng Pagsusuri………....……...……………….…. 20 puntos
E. Buod…………………….…....…………………..………20 puntos
Kabuoan.……….………..………………..…..................100 puntos

15
 SURING-BASA SA ISANG AKDANG MEDITERRANEAN

I. Panimula
Pamagat: _________________________________________________________________
May-akda: ________________________________________________________________
Uri ng panitikan: __________________________________________________________
Bansang pinagmulan: _____________________________________________________
Layunin ng Akda: _______________________________________________________

II. Pagsusuring Pangnilalaman

Tema o Paksa ng akda: ____________________________________________________
Mga Tauhan sa Akda: _____________________________________________________
Tagpuan / Panahon: ______________________________________________________
Balangkas ng mga Pangyayari: ____________________________________________
Kulturang Masasalamin sa Akda: __________________________________________
III.Pagsusuring Pangkaisipan
Mga Kaisipan / Ideang Taglay ng Akda: ____________________________________
Estilo ng Pagkakasulat ng Akda: ___________________________________________
FOR QA

IV. Buod__________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

16
Pangwakas na Pagtataya

Panuto: A. Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na katanungan. Piliin

ang letra ng tamang sagot.

_____ 1. Ang mga sumusunod ay tumutukoy sa panunuring pampanitikan

MALIBAN SA ISA.

A. Ito ay pumapaksa sa pagsasabuhay ng isang akdang pampanitikan sa

entablado o iba pang media
B. Ito ay isang pag-aaral, pagtalakay, pagsusuri at pagpapaliwanag sa
isang akdang pampanitikan
C. Ito ay malalim na paghihimay sa mga akdang pampanitikan sa
pamamagitan ng paglapat ng iba’t ibang dulog
D. Ito ay pagtalakay na nagbibigay-buhay at diwa sa isang likhang sining

_____ 2. Alin sa mga sumusunod ang HINDI kabilang sa mga katangiang dapat
taglayin ng isang kritiko?
FOR QA

A. matapat na kumikilala sa akda

B. tinitingnan ang negatibong aspeto ng isang akda
C. handang kilalanin ang sarili bilang manunuri
D. laging bukas sa pananaw ng pagbabago

_____ 3. Tumukoy ito sa pagsusuri o rebyu ng binasang teksto o akda.

A. suring-pampelikula C. suring-pansocial media

B. suring-pantelebisyon D. suring-basa

_____ 4. Alin sa mga sumusunod na bahagi ng isang suring-basa ang sumusuri sa

tema, tauhan, tagpuan, balangkas at kultura sa akda?

A. buod C. panimula
B. pangkaisipan D. pangnilalaman

_____ 5. Tumutukoy ito sa kung ano ang nadama at paano naantig ang emosyon
ng mambabasa.

A. bisa sa isip C. bisa sa kaasalan

B. bisa sa damdamin D. bisa sa kalikasan

17
_____ 6. Ito ay isang pagtitipon, pagpupulong o komperensiya kaugnay ng isang
paksa kung saan maraming tagapagsalita ang magbabahagi o maglalahad para sa
mga imbitadong tagapakinig o kalahok.

A. Critique C. Criticism
B. Simposyum D. Talumpati

_____ 7. Ang pagbuo ng _______ ng isang akdang pampanitikan ay ang paghimay sa

iba’t ibang elemento at bahagi ng isang akda upang makita kung ang bawat isa’y
nakatutulong maipaabot ang nais sabihin o ang mensahe ng akda para sa mga
mambabasa.

A. Talumpati C. Criticism
B. Critique D. Simposyum

_____ 8. Ito ay isang maikling pagsusuring pampanitikang naglalahad ng sariling

kuro-kuro o palagay ng susulat tungkol sa akda. Layunin nito ang mailahad ang
mga kaisipang matatagpuan sa isang akda at ang kahalagahan nito.

A. Simposyum C. Criticism
B. Talumpati D. Suring – basa

Panuto: (Para sa bilang 9-15) Ang mga sumusunod ay mga Hakbang na Dapat
Tandaan sa Pagsasagawa ng Suring – basa. Isulat sa patlang bago ang bilang ang
FACT kung ang pangungusap ay Tama at BLUFF naman kung ito’y Mali. Gumamit
FOR QA

ng hiwalay na papel para sa iyong sagot.

_____ 9. Ang pagsusuri sa akda ay dapat may uri at katangian ng katalinuhan,

seryoso at marubdob na damdamin at ng tapat na mithi sa kalayaan.

_____ 10. Sa pagsusuri ng anomang akda, kailangang mahusay ang organisasyon o

balangkas. Bahagi ito sa disiplina ng pagsusuri.

_____ 11. Ang susuriing akda ay kailangang napapanahon, may matibay na

kaisahan, makapangyarihan ang paggamit ng wika at may malalim na kaalaman
sa teoryang pampatikan.

_____ 12. Iginagalang ang desisyon at posisyon ng ibang mga kritiko.

_____ 13. Bago isulat ang suring-basa ng isang akda, gumawa muna ng sinopsis o
maikling lagom.

_____ 14. Matapat sa sarili. Itinuturing ang panunuring pampanitikan bilang

sining.

_____ 15. Matapat na kumikilala sa akda bilang isang akdang sumasalamin sa

paraan ng pagbuo o konstruksyon.

18
 Pagbibigay ng kaugnay
Aralin 1.2 na mga konsepto ng piling
salitang critique at simposyum.

Panimulang Pagtataya

Panuto: Tukuyin ang pangugusap kung ito ay criticism o critique. Isulat ang
sagot sa patlang bago ang bilang.

______1. Naghahanap ng mali

______2. Naghahanap ng estruktura
______3. Nagtatanong para maliwanagan
______4. Nakalahad sa malupit at mapanuyang tinig
______5. Tumitingin lamang sa kung ano ang nasa pahina
FOR QA

_____ 6. Naghahanap ng pagkukulang sa manunulat at sa akda

_____ 7. Naghahanap ng kung ano ang pwede
_____ 8. Seryoso at hindi marunong magpatawa
_____ 9. Negatibo
_____ 10. Positibo

Panuto: (Para sa bilang 11-15) Lagyan ng tsek (/) ang patlang kung ang
pangungusap ay nagpapakita ng mga dapat tandaan sa pagsasagawa ng
simposyum at ekis (x) naman kung hindi.

_____ 11. Gawing pormal ang simposyum.

_____ 12. Kilalalin ang paksa at iba pang kalahok sa simposyum.

_____ 13. Maging pamilyar sa mga termilohiya o jargons.

_____ 14. Huwag lumahok sa diskusyon.

_____ 15. Maging malalim at literal sa pagsusuri ng tinatalakay.

19
Gawain: Buoin Mo!

Panuto: Buoin ang ginulong salita at pagkatapos ay ibigay ang kahulugan nito.
Isulat sa sagutang papel.

1. G N B A I R S U S A - ___________________________________________________

Kahulugan: _____________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________

2. P A N I T I K A N P A M N U N U R N G I A P - _______________________________

Kahulugan: _____________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________

3. N G D A A K N I A L U N Y - _________________________________________________

Kahulugan: _____________________________________________________________________
FOR QA

_________________________________________________________________________________

4. S I P I A S S I A B - _____________________________

Kahulugan: _____________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

5. A M D D A I N M A S S A B I - ______________________

Kahulugan: ____________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

20
Gawain: Unawain Mo!

Panuto: Piliin sa kahon ang mga salita o konseptong may kaugnayan sa Simposyum o
Critique.

Simposyum Critique

Mga Salita o Konseptong Kaugnay ng Simposyum o Critique

1. _____________________________ 1. _______________________________
2. _____________________________ 2. _______________________________
FOR QA

3. _____________________________ 3. _______________________________
4. _____________________________ 4. _______________________________
5. _____________________________ 5. _______________________________

1. Pagsasagawa ng paunang pulong upang matalakay ang detalye ng

simposyum
2. Pagreserba ng lugar at mga kagamitan
3. Pakikipag-usap sa caterer na maghahanda ng pagkain
4. Pagbasa ng ilang beses sa akda
5. Pag-alam sa background at kalagayan ng manunulat sa panahong
kanyang isinulat ang akda
6. Pagbibigay pansin sa mahahalagang bahagi at elemento ng akda
7. Pagsulat ng critique

21
Alam mo ba na…

Simposyum – Ito ay isang okasyon, pagpupulong, o panayam kung saan nagtitipon-

tipon ang mga kalahok para talakayin ang isang partikular na paksa. Ito
ay maihahalintulad sa komperensya ngunit mas maliit ang sakop ng
simposyum. Sa isang simposyum, karaniwan nang may isa o ilang taong
gumaganap bilang pangunahing tagapagsalita. Siya o ilang piling
eksperto ang tumatalakay sa paksa o usaping nakapaloob sa simposyum.
Pakikinggan naman sila ng mga kalahok, bisita, kapwa eksperto sa paksa
o tagasubaybay sa nagaganap na simposyum.

➢ Ito ay may isang modereytor na: o tagapaglahad ng paksa at layunin ng

talakayan o tagapagpakilala ng mga tagapagsalita o tagapatnubay sa kaayusan
at daloy ng talakayan o tagapaglinaw sa mga tanong at detalye o tagapagbigay ng
buod ng talakayan

➢ Isa-isang tatalakayin ng mga tagapagsalita ang paksang ibinigay sa kanila

ayon sa itinakdang oras at haba ng pagsasalita.
FOR QA

➢ Kapag nakapagsalita na ang lahat ng bumubuo sa pangkat, susundan ng lahat

ang diskusyon o open forum kung saan maaaring magtanong ang mga tagapanikig.

Mga Dapat Tandaan sa Pagsasagawa ng Simposyum

1. Gawing pormal ang simposyum.

2. Kilalanin ang paksa at iba pang kalahok sa simposyum.
3. Maging pamilyar sa mga termilohiya o jargons.
4. Aktibong lumahok sa diskusyon.
5. Maging malalim at kritikal sa pagsusuri ng tinatalakay.

PAGSULAT NG CRITIQUE NG AKDANG PAMPANITIKAN

Ang pagbuo ng critique ng isang akdang pampanitikan ay ang paghimay sa iba’t
ibang elemento at bahagi ng isang akda upang makita kung ang bawat isa’y
nakatutulong maipaabot ang nais sabihin o ang mensahe ng akda para sa mga
mambabasa. Sa pagsasagawa ng critique, maipababatid ang iyong pananaw ukol sa
akda kkasabay ng pagbibigay ng angkop na patunay sa mga pananaw na ito.

22
Narito ang pagkakaiba ng critique sa criticism ayon kay Judy Reeves sa kanyang aklat
na Writing Alone, Writing Together; A Guide for Writers and writing Groups.

CRITISISM CRITIQUE

1. naghahanap ng mali 1. naghahanap ng estruktura

2. naghahanap ng kulang 2. naghahanap ng kung ano ang puwede
3. nagbibigay agad ng hatol sa hindi 3. nagtatanong para maliwanagan
mauna waan 4. nakalahad sa Mabuti, matapat at
4. nakalahad sa malupit at mapanuyang
obhetibong tinig
tinig
5. negatibo 5. positibo
6. malabo at malawak 6. kongkreto at tiyak
7. seryoso at hindi marunong magpatawa 7. nagpapatawa rin
8. naghahanap ng pagkukulang sa 8. tumitingin lamang sa kung ano ang
manunulat at akda nasa pahina

Sa pagbuo ng critique ay makabubuting iwasan ang uri ng pamumunang

makasasakit sa damdamin at maaaring makasira o makapagpahina sa loob ng isang
manunulat lalo na na kung baguhan pa lamang siya. Ang mahusay na critique ay
makatutulong hindi lang sa may-akda, bagama’t batid niyang hihimayin ang bawat
element ng kanyang akda ay may kapanatagan siya sapagkat alam niyang magiging
obhektibo at igagalang ito ng magsasagawa ng critique. Para naman sa susulat ng
critique makatutulong ito upang matuto siya sa may-akda at nang mapaunlad din ang
kanyang kakayahan sa pagsulat.
FOR QA

Paano ba isasagawa ang critique? Narito ang ilang mahahalagang hakbang sa

pagsasagawa nito:
1. Pagbasa nang ilang beses sa akda. Hindi makasasapat ang isang beses lang na
pagbasa sa akda kapag ang intensyon ay magsagawa ng critique.
➢ Ang Unang pagbasa ay pananaw ng isang mambabasa. Pagkatapos
bumasa ay mababatid ang nagging unang pananaw o impresyon sa
binasa, kung nagustuhan ba niya ito, at kung magugustuhan din kaya
itong basahin ng iba.
➢ Ang Ikalawang pagbasa ay sa pananaw ng isang manunulat. Ditto na siya
magkakaroon ng mas malalim o malawak na impresyon sa akda. Maaari
na siyang magbigay ng mga tanda sa mga bahaging kanyang nagustuhan.
Makatutulong kung isusulat niya sa detakyadong paraan ang mga dahilan
kung bakit nagustuhan ang mga bahaging ito.

2. Pag-alam sa background at kalagayan ng manunulat sa panahong isinulat ang

akda.
Ano kaya ang kalagayan ng may-akda noon, ang kanyang mga layunin, interes at iba
pang na maaaring nakaapekto sa kabuoan ng kanyang akda? Mahalagang malaman
ang mga impormasyong ito ukol sa may-akda upang higit na maunawaan ang kanyang
pangangailangan. Makatutulong ito upang makapagbigay ng papuri sa mga bahaging
dapat papurihan at ng mga puntos o mungkahing maaaring makapagpabuti pa sa
akda.

23
3. Pagbibigay-pansin sa mahahalagang bahagi at elemento ng akda. Mahalagang
pagtuonan ng pansin ang sumusunod upang maging patunay kung nalihad ban ang
mahusay ng manunulat ang mensaheng nais ipabatid ng kanyang akda.

a. Mga Tauhan- Paano hinabi ng manunulat ang bawat tauhan? Makatotohanan

ba ang kani-kanilang katangian? Kung may tauhang sa iyong pananaw ay
mababaw at nagiging dahilan ng pagbagal sa takbo ng akda, paano kaya
magagawa ng manunulat na higit siyang maging epektibo upang makasabay sa
angkop na daloy ng pagsasalaysay?

b. Banghay – Naging maayos ba ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa

akda?
➢ Epektibo at nakaganyak ba ng mambabasa ang panimula?
➢ Maktwiran at makatotohanan ba ang suliraning hinarap ng tauhan? May mga
bahagi bang hindi naresolba? Mayroon pa bang bahaging nangangailangan ng
pagpapaliwanag?
➢ Naging kapana-panabik ba ang kasukdulan?
➢ Naging epektibo ba ang kakalasan ng akda?
➢ Nag-iwan ba ng kakintalan ang mensaheng taglay ng akda bago ito tuluyang
nagwakas

c. Tagpuan – Angkop ba nag tagpuan (lugar at panahon) sa temang tinalakay ng

akda? Nakatulong bai to upang higit na mapagtibay ang mensahe ng akda?

➢ d. Estilo ng Pagsulat – Ang mga salita bang ginamit sa pagsasalaysay at sa

FOR QA

dayalogo ay angkop sa mga tauhan at sa panahon kung kalian nangyari ang

akda? May mga napansin ka bang pagkakamaling maaari pang iwasto sa baybay,
bantas, gamit ng salita, hindi magkakaugnay na pangungusap at iba pa?

➢ 4. Pagsulat ng critique – Ngayong nabasa mo na nang ilang beses at

naunawaang Mabuti ang akda, namarkahan mon a ang mahahalagang bahagi
nito, nakilala mo na rin ang background o kalagayan ng may-akda sa panahong
isinulat niya ang akda, napagtuonan at nasagot mo ang mga tanong kaugnay sa
mahahalagang bahagi ng elemento.

Hakbang sa Pagsasagawa ng Critique

➢ A. Pagpapakilala sa Akda- Sa bahaging ito babanggitin ang pamagat ng akda,

ang manunulat, maikling buod at isang maikling panimulang makakakuha sa
atensyon ng mambabasa.

➢ B. Pagsulat sa Nilalaman ng Critique – Dito isusulat ang mga bibigyang-diin

ukol sa akda tulad ng sumusunod: Ang kagandahang taglay ng akda, epekto ng
kalagayan ng manunulat sa kabuoan ng akda, ang mga bahagi sa elementong
nagpatibay sa mensahe, ang mga puwede pang gawin upang higit na mapabuti
ang akda, at iba pa. upang hind imaging magulo ay tiyaking maglalaan ng isang
talata para sa bawat mahalagang puntos na tatalakayin. Iwasan ang paggamit
ng una at ikalawang panauhang panghalip tulad ng ako, ko, kami, tayo, ikaw,
mo, kayo upang higit na maging obhektibo ang pagpapahayag.

24
 C. Paglalagom/Pagbuo ng Kongklusyon- Sa bahaging ito lalagumin ang
pananaw ukol sa kabuoan ng akda.

Mga Katangiang Dapat Tanglayin ng isang Kritiko

1. Matapat sa sarili. Itinuturing ang panunuring pampanitikan bilang sining.

2. Bukas ang pananaw sa mga pagbabagong nagaganap sa panitikan.
3. Iginagalang ang desisyon at posisyon ng ibang mga kritiko.
4. Matapat na kumikilala sa akda bilang isang akdang sumasalamin sa paraan ng
pagbuo o konstruksyon.
5. Kailangan may paninindigan ang isang kritiko.

Pinagyamang Pluma 10

Gawain 1: Usap Tayo…!

Panuto: Sagutin ang mga tanong sa iyong sagutang papel.

FOR QA

1. Ipaliwanag ang katuturan ng simposyum.

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

2. Anong mga isyung panlipunang iyong napakinggan sa balita ang nais mong pag-
usapan sa isang simposyum at bakit?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

25
Pagsasanay 1

Panuto: Punan ng mga salita o konseptong kaugnay ng mga ito ang mga kahon. Piliin
ang sagot sa kahon.

Simposyum Critique

Mga Salita o konseptong Kaugnay ng Simposyum

_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
FOR QA

Pananaw ukol sa akda Pagpapakilala sa Akda

Pagtitipon Pagpupulong

Tagapakinig Paglalagom

Kalahok Pagsulat sa Nilalaman

Paksa Pagbibigay-pansin sa mahahalagang bahagi

at element ng akda

Gawain 2: Gawin Natin

Panuto: Sagutin ang sumusunod na tanong.

1. Ano ang simposyum? Ano-ano ang karaniwang dahilan kung bakit ito isinasagawa?

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

26
2. Ano-ano ang mga dapat tandaan sa pagsasagawa ng simposyum?

1. ____________________________________ 2. ______________________________________

3. ____________________________________ 4. ______________________________________

5. ______________________________________

Pagsasanay 2. I-Critique Mo!

Rubrik sa pagsulat ng isang critique ng alinmang akdang pampanitikang

Mediterranean

Puntos Pamantayan
5 Napakalinaw na naipabatid sa tagapakinig ang mensaheng taglay ng
binuong critique
4 Malinaw na naipabatid sa tagapakinig ang mensaheng taglay ng binuong
critique
3 Medyo malinaw na naipabatid sa tagapakinig ang mensaheng taglay ng
binuong critique
2 Malabo at hindi naipabatid ang mensahe ng critique
0 Walang naisulat
FOR QA

Panuto: Isulat ang critique sa isang buong papel.

Isang simposyum pampanitikan ang pinaghahandaang isagawa ng kinaaaniban mong

organisasyon. Magiging malaking bahagi ka ng simposyum na ito dahil ikaw ay isa sa
mga magiging tagapagsalita.

Kailangan mo itong paghandaan dahil maraming delegado ang inaaasahang darating

upang making sa iyong sasabihin.

Bubuo ka ng critique ng alinmang akdang pampanitikang Mediterranean (maaaring isa

sa mga natalakay na akda sa kabanatang ito o iba pang panitikang Mediterreanean).

Gamitin mo ang natutuhan ukol sa pagbuo ng critique o maaari ka pang magsaliksik ng

karagdagang hakbang upang maisagawa ito nang mahusay.

27
Gawain: Buoin ang Pahayag

Panuto: Dugtungan ang sugnay batay sa iyong natutuhan sa modyul na ito. Isulat ang
sagot sa loob ng kahon.

Ngayon masasabi ko na…

Natuklasan ko na…

FOR QA

Natutuhan ko sa modyul na…

Rubrik

Puntos Pamantayan
5 Nabuo nang wasto ang tatlong (3) pahayag.
3 Dalawa (2) lamang ang nabuong pahayag.
2 Isa (1) lamang ang nabuong pahayag, nangangailangan ng pag-unlad.

28
Gawain: IPAKITA MO

Miyembro ka ng Pintig at Tinig, isang pangkat ng mga manunulat. Upang mapaunlad pa

ang inyong kasanayan sa pagsulat, magsasagawa kayo ng isang simposyum.
Hinati kayo sa pangkat upang makapagsagawa ng suring-basa sa isang akdang tuluyan.
Ang pangkat mo ay naatasang magsagawa ng isang suring – basa sa isang akdang
tuluyan mula sa isa sa mga bansa sa Mediterranean.
Ito ay bahagi ng pangkat sa buong grupo upang macritique ang ginawang pagsusuri.
Sikaping sundin ang pamatayang ibinigay upang maging matagumpay ang gagawing
pagsusuri at pagdaraos ng simposyum.

Pamantayan:

I. Suring – basa (30 puntos)

a. Mabisang panimula ………………… 5 puntos

FOR QA

b. Pagsusuring Pangnilalaman ……… 10 puntos

c. Pagsusuring Pangkaisipan ………… 10 puntos
d. Buod … ……………………………… 10 puntos

II. Pagbabahagi (20 puntos)

a. Kahandaan ………………………….. 5 puntos

b. Pagbabahagi ng impormasyon…… 5 puntos
c. Lalim ng pagsusuri…………………. 10 puntos
___________________
Kabuoang Puntos 50 puntos

INTERPRETASYON
Napakahusay 45 – 50 puntos
Mahusay 35 – 44 puntos
Mahusay – husay 25 – 34 puntos
Dapat pang paghusayan 24 puntos pababa

29
Pangwakas na Pagtataya

Panuto: Tukuyin ang pangugusap kung ito ba ay tama o mali. Isulat ang Titik T kung
tama at titik M naman kung mali.

________1. Ang critique ay negatibo at positibo naman ang criticism

________2. Naghahanap ng kung ano ang pwede ang critique.
________3. Hindi makasasapat ang isang beses lang na pagbasa sa akda kapag ang
intensyon ay magsagawa ng critique.
________4. Hindi kailangan na may paninindigan ang isang kritiko.
________5. Sa pagsulat ng critique, karaniwan nang may isa o ilang taong gumaganap
bilang pangunahing tagapagsalita.

Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na mga tanong. Isulat sa iyong sagutang
papel ang letra ng tamang sagot.

________6. Ito ay isang okasyon, pagpupulong o panayam kung saan nagtitipon - tipon
FOR QA

ang mga kalahok upang talakayin ang isang partikular na paksa.

A. seminar C. simposyum
B. komperensya D. lahat ng nabanggit

________7. Alin sa mga sumusunod ang HINDI kabilang sa mga batayang konsepto sa
paggawa ng simposyum?

A. gawing pormal C. kilalanin ang paksa

B. maging matalinghaga D. lumahok sa diskusyon

________8. Sa isang simposyum, siya ang tagapaglahad ng paksa, tagapatnubay,

tagapaglinaw at nagbibigay ng buod.

A. open forum C. seminar-workshop

B. speaker D. modereytor

________9. Kapag nakapagsalita na ang lahat sa isang simposyum susundan ito ng ____.

A. open forum B. seminar-workshop

C. round table discussion D. focus group discussion

30
________10. Alin sa mga sumusunod ang dapat na katangiang taglay ng isang kritiko?

A. mapanuri C. matapat sa sarili

B. mapagmatiyag D. walang paninindigan

Panuto: Magbigay ng iyong inisyal na kaalaman o konsepto hinggil sa salitang critique

o panunuri at simposyum gamit ang grapikong presentasyon. Gayahin ang
pormat sa sagutang papel.

CRITIQUE

FOR QA

SIMPOSYUM

Puntos Pamantayan
5 Nabuo nang wasto ang limang (5) salita/konsepto.
3 Tatlo (3) lamang ang nabuong salita/konsepto .
2 Isa (1) lamang ang nabuong salita/konsepto, nangangailangan ng pag-
unlad.

31
Panuto: Bumuo ng isang critique patungkol sa akdang pampanitikan ng
Mediterranean na iyong nabasa. Pumili lamang ng 1 at sundin ang pormat sa
ibaba.

1. Pagpapakilala sa Akda

2. Pagsulat sa Nilalaman ng Critique

3. Paglalagom / Pagbuo ng Kongklusyon

Puntos Pamantayan
5 Nakasulat ng critique at nasundan ang pormat na ibinigay
Nakasulat ng critique subalit kulang at di nasundan ang pormat na
3 ibinigay
Isa lamang ang nasundan sa pormat na ibinigay, Nangangailangan ng
2 pag-unlad FOR QA

0 Walang naisulat.

Binabati kita sapagkat nagawa mo ang

mga gawain na hinihingi ng modyul na
ito. Inaasahan ko na ipagpapatuloy ang
pag-aaral ng kasunod na markahan.

32
 33
Pagyamanin
1. Nagkakilala ang piloto at munting
prinsipe nang bumagsak ang eroplano
ng piloto sa disyerto ng Sahara
2. Planetang 325 o B-612
➢ Binabantayan ang pagtubo ng
punong baobab
3. Nakilala ng munting prinsipe;
➢ Hari, hambog, lasenggo,
mangangalakal, tagasindi ng
ilaw, heograpo at alamid
➢ Kanya-kanyang katangiang
taglay. ARALIN 1
4. Heograpo – 1. Hindi tumatagal ang Subukin
buhay ng isang bulaklak FOR QA

1. B 6. D 11. /
2. wala siyang nakikitang tao sa 2. B 7. D 12. /
disyerto ng Sahara sa halip ahas ang 3. D 8. C 13. /
kanyang nakita na nagsabing ito ay 4. C 9. A 14. /
makapangyarihan 5. B 10. A 15. /
3. Nakilala niya ang isang alamid Balikan
5. tanggapin ang iba – ibang sagot Gawain 1 (Iba – iba ang sagot)
6. Sa pamamagitan ng pagpayag na Gawain 2 (Iba – iba ang sagot
makagat ng dilaw at makamandag na Tuklasin
ahas. 1. simposyum
➢ Kapag siya ay tumitingin sa mga 2. suring -basa
bituin at tila naririnig ang 3. matapat
mataginting na halakhak ng 4. Bisa sa Isip
kanyang munting kaibigan 5. Bisa sa Damdamin
 34
ARALIN 2
1. criticism
2. critique PAGYAMANIN
3. critique Pagsasanay 1
4. criticism ➢ Sundan ang ibinigay na
5. critique pamantayan
6. criticism Malayang Gawain 2
7. critique ➢ Iba-iba ang sagot
8. criticism Pagsasanay 2
➢ Sundan ang ibinigay na
9. criticism FOR QA
pamantayan
10. critique
ISAISIP
11. / ➢ Sundan ang ibinigay na
12. / pamantayan
13. / ISAGAWA
14. x ➢ Sundan ang ibinigay na
15. x pamantayan
TUKLASIN TAYAHIN
Simposyum 1. A
1. Pagsasagawa ng paunang pulong 2. B
upang matalakay ang detalye ng 3. D
simposyum 4. D
2. Pagreserba ng lugar at mga kagamitan 5. B
3. Pakikipag-usap sa caterer na 6. B
maghahanda ng pagkain 7. B
Critique 8. D
1. Pagbasa ng ilang beses sa akda 9. FACT
2. Pag-alam sa background at kalagayan 10. FACT
ng manunulat sa panahong kanyang 11. FACT
isinulat ang akda 12. BLUFF
3. Pagbibigay pansin sa mahahalagang 13. FACT
bahagi at elemento ng akda 14. BLUFF
4. Pagsulat ng critique
 35
BALIKAN
1. Suring – basa - Ito ay isang pagsusuri o
rebyu ng binasang teksto o akda. Ito ay
maikling panunuring pampanitikang naglalahad
ng sariling kuro-kuro o palagay tungkol sa
akda.
2. Panunuring Pampanitikan
- ang tawag isang malalim na paghihimay sa
mga akdang pampanitikan sa pamamagitan ng
paglalapat ng iba’t ibang dulog ng kritisismo
para sa mabisang pag-unawa sa malikhaing
katha ng manunulat?
3. Layunin ng Akda - Tumutukoy ito sa nais
iparating at motibo ng manunulat sa teksto.
4. Bisa sa Isip - tumutukoy sa kung paano
FOR QA
naiimpluwensiyahan ang pag-iisip o utak.
5. Bisa sa Damdamin – Ano ang nadama at
paano natigatig ang emosyon ng mambabasa?
PAGYAMANIN
Gawain 1
Iba-iba ang sagot
ISAGAWA Pagsasanay 1
Sundan ang ibinigay na pamantayan Simposyum Critique
TAYAHIN Tagapakinig Paglalagom
1. M 11 – 15. Sundan ang Pagtitipon Pagpapakilala sa akda
2. T ibinigay na pamantayan Kalahok Pananaw ukol sa akda
3. T Pagpupulong Pagsulat tungkol nilalaman
Paksa Pagbibigay – pansin sa
4. M
mahahalagang elemento ng akda
5. M
Gawain 2
6. C
Iba – iba ang sagot
7. B
Pagsasanay 2
8. D
Sundan ang ibinigay na pamantayan
9. A
ISAISIP
10. C
Sundan ang ibinigay na pamantayan
Sanggunian
Ambat, Vilma C., et al. “Kagamitan ng Mag-aaral Panitikang Pandaigdig I0”.

Del Rosario, Mary Grace G. Marasigan, Emily V. Pinagyamang Pluma 10, 2017

FOR QA

36