BALANGKAS NG PAGSUSURI NG NOBELA

NI: AIRA RIZA CABLINDA

I. BALANGKAS NG NOBELA

a. PAMAGAT: Maganda Pa ang Daigdig

b. MAY-AKDA: Lazaro Francisco -
Si Lazaro Francisco (febrero 22, 1898- Hunyo
17, 1980) ay pang- apat na anak ni Eulogio
Francisco at Clara Angeles. Siya ay isinilang
sa Orani, Bataan ngunit pumunta at tuluyang
namalagi sa Nueva Ecija. Siya ay itinuring na
isa sa matibay na haligi ng panitikang
Filipino. Ilan sa mga isinulat niyang mga
nobelang ay ang Singsing na Pangkasal, Bayang
Nagpatiwakal, Sa Paanan ng krus, Ilaw sa
Hilaga, Binhi at bunga, Cesar, Sugat ng
Alaala, Ama, Maganda pa ang daigdig, at ang
pinakahuli niyang nobela, ang daluyong.
Maliban sa Bayang Nagpatiwakal, lahat ng
kanyang nobela ay nalathala sa Liwayway.

Si Lazaro Francisco o ‘’Saro’’ ay

isa sa apat na napiling parangalan ng 2009
Gawad Pambansang Alagad ng Sining
(Panitikan). Kinikilala rin siya na ama ng
Kapatiran ng mga Alagad ng Wikang Pilipino
(KAWIKA). Iginawad sa kanya ang mga
karangalang ‘’Patnubay ng Lahi’’ ng Lungsod
ng Quezon, at noong 1970 ay ipinagkaloob sa
kanya ang ‘’Republic Cultural Heritage
Award’’ sa Panitikan.

Siya ay itinuturing na isa sa matibay na

haligi ng panitikang Filipino. Ilan sa mga
isinulat niyang mga nobelang ay ang Singsing
na Pangkasal, Bayang Nagpatiwakal, Sa Paanan
ng Krus, Ilaw sa Hilaga, Binhi at Bunga,
Cesar, Sugat ng Alaala, Ama, Maganda Pa Ang
Daigdig, at ang pinakahuli niyang nobela, ang
Daluyong. Maliban sa Bayang Nagpatiwakal,
lahat ng kanyang nobela ay nalathala sa
Liwayway.
Makikita sa kanyang mga nobela na pinayaman
niya ang panitikan ng bansa at sinubukan
 niyang pagandahin ang Pilipinong daigidig sa
pamamagitan ng kanyang pambihirang kakayahan
sa wika at pakikisangkot sa kapakanan at
mithiin ng mga Pilipino

c. TAGPUAN: Sa Batis ng Antipolo at Maynila

d. KAILAN: Mayo - Hunyo 1904

e. MGA TAUHAN

Don Filemon - mayaman at kasosyo ni Don Ramon

sa negosyo
Don Ramon - mayaman, ninong sa kumpil ni
Felipe
Meni - anak ni Don Ramon at umiibig kay
Delfin
Talia - anak ni Don Ramon
Isiang - Anak ni Loleng
Turing Madlanglayon - Kaibigan ni Talia
Delfin - umiibig kay Meni at isang manunulat
Felipe - kaibigan ni Delfin at may
prinsipyong pagkakapantay-pantay

f. MGA SULIRANIN

Sa bahagi ng unang kabanata, ang mga umusbong

na suliranin ay ang pagiging mapang angkin nina
Don Ramon at Felimon sa Batis. At ang pagiging
selosa ni Meni kung kaya’t nais malaman ni
Delfin ang tunay na estado nila ni Meni.

g. MGA PANGYAYARI

Sa unang kabanata,matutunghayan ang

pagkaganid ng mga Don sa ibang mahihirap at ang
pangmamaliit nila. Sa usaping pag-ibig ng
kanilang mga anak,kailangang kauri rin nila.
 h. KINALABASAN

Palihim ang pagpapalitan ng matatamis na salita

nina Meni at Delfin dahil sa kahigitan ng ama ni
Meni nasa Don Ramon

II. PAGPAPAHALAGA SA TAUHAN

Ang pagpupursige at pagiging tapat ni Delfin, ang

dahilan kung bakit iniibig din ito ni Meni. Hindi sila
nagpahadlang upang hindi matuloy ang pag-iibigan nila.

III. PAGPAPAHALAGA SA KATAYUAN SA BUHAY

Mapapansin sa nobelang ito ang isyu ng pang-aapi ng

mayaman sa mahirap. Ipinaglaban ng mahihirap ang
kanilang karapatan na hindi lamang ang mayayaman ang
may karapatang magtamasa ng kalikasan na likha na
Diyos kundi maging sila. Ipinakita ang pagpapahalaga
sa tao, na kahit mayroong iba’t ibang estado ang sa
lipunan,dapat manaig ang respeto sa kapwa.

IV. PAGPAPAHALAGA SA MAGAGANDANG KAISIPAN

Bigyan ng respeto ang kapwa at ipadama ang

pagmamahal. Sapagkat kung minamahal at nirerespeto
muna natin ang ating sarili, gayundin ang gagawin
natin sa ating kapwa. Walang magiging ganid o maaapi
kung alam natin na tayo bilang mga tao ay nananalig sa
Diyos.

V. TEORYANG PAMPANITIKANG GAMIT NG AKDA

Ang angkop nea teoryang pampanitikan sa nobelang

Banaag at Sikat ay ang Realismo, sapagkat kakikitaan
ito ng tunay na nangyayari sa lipunan. Ang mayaman
lang ang may kakayahang magpairal ng kapangyarihan at
ang mga mahihirap ay ang syang naaapi.At ipinakita sa
bahaging ito ang pakikipaglaban ng karapatan ng bawat
 indibidwal, lalo na sa mahihirap. Dapat sa isang
lipunan, pinapairal ang batas na magiging batayan ng
pagkakapantay-pantay ng karapatan ng mga tao.

II. Tungkol sa Akda

Ang Maganda Pa Ang Daigdig ay sinulat ni Lazaro Francisco noong 1955 at lumabas ito
sa Liwayway Magazine bilang isang serye. Ito ay napublish bilang libro noong 1982.
Usapin sa repormang agraryo at panunulisan ang nobelang ito, at tumatanaw sa pag-asa
sa kabila ng kabulukan at karimlan ng paligid. Tungkol ito sa problema at mga isyung
mula sa agrikultura sa ating bansa at epekto sa buhay ng isang tao na si Lino Rivera.

III. Mga Tauhan

A. Mga pangunahing tauhan:

Lino Rivera -
Galing lamang siya sa mahirap na pamilya ng mga magsasaka. Nakapagaral siya
hanggang sa ikaaapat na baitang. Masipag naman siyang magtrabaho. At marami na rin
siyang pinasukang trabaho. Dalawang beses siyang nabilanggo sa buong kwento. Parehas
ay para sa bagay na hindi niya ginawa. Noong unang beses dahil walang saksi. Sa
pangalawa naman, pinagbinatangan siyang pumatay.

Siya rin ay mabait na tao na tumutulong sa mga may kailangan. Pinuno siya ng kanilang
kilusan, subalit nung inalok siya ni Kumander Hantik na sumama sa kanyang samahan,
siya ay tumanggi. Siya ay may halagang 10,000 pesos sa paghuli, patay man o buhay.

Ernesto -
Anak ni Lino Rivera. Sa kurso ng storya, si Ernesto ay 11 na taong gulang. Mayroon
siyang isang krusipiho lamang mula sa kanyang ina na namatay na. Isa siyang matalino
na bata at siya ay nasa ikaapat na baitang na. Inaalagaan siya ni Bb. Sanchez. Minsan ay
sinabihan siya ng isang bata na anak siya ng tulisan. Pero kahit anong problema ang
dinaraos ng ama niya, mabait pa rin na anak si Ernesto.

Bb. Loreto Sanchez -

Ang nag-alaga kay Ernesto noong pangalawang beses na mabilanggo ni Lino. Siya ang
punong guro sa paaralang bayan ng Pinyahan. Siya rin ang taga payo ng samahan ng mga
magulang at guro. Mayroon siyang inaanak na si Ernestina. Inaalagaan rin niya ito. Anak
siya ni Aling Basilia at tiyo niya si Padre Amando. Isa siyang napakagandang babae.
Iniibig siya ni Kapitan Roda. Mabait siya at lagi niyang tinutulungan si Lino makahanap
ng bagong trabaho.

Kapitan Carlos Roda -

Ang mangingibig ni Bb. Sanchez. Guwapo siya, mabait at may magandang kinabukasan.
Mataas ang posisyon niya sa hukbo ng bansa. Nakapagaral din siya sa mga kilalang
paaralan. Sa banda gitna ng kwento, kinuhanan siya ng orasan at rebolber na ibinalik ni
Lino. Siya rin ang nakatuklas kung sino talaga ang pumatay kay Tarantella (ang akala na
pinatay ni Lino).

Kumander Hantik -
Ang nagnakaw ng rebolber at orasan ni Kapitan Roda. Kumander siya ng Huk. Iyon ay
isang samahan na laban sa pamahalaan.
Pari Amando Echevaria -
Ang tiyo ni Bb. Sanchez. Kura siya ng Pinayahan at siya ay 57 na taong gulang.
Tumulong rin siyang mahanap ni Lino ang trabaho niya bilang janitor at siya ang
tumutulong sa kaso nito dahil naniniwala siyang walang sala si Lino. Nangingialam siya
sa mga pangyayaring relihiyon, panlipunan, at pamahalaan.

B. Pangalawang tauhan o mga minor characters:

Si Aling Ambrosia ay ang labandera ni Bb. Sanchez. Binalita niya kay Bb. Sanchez na
nahuli si Lino. Si Ignacia ay ang kawaksi ni Bb. Sanchez. Si Aling Basilia ay ang ina ni
Bb. Sanchez.
Si Don Tito ay ay may ari ng bakahan sa Pinyahan. Araw araw, nawawalan siya ng
trabahaor at nananakawan siya ng mga baka. May anak siyang nagtapos sa New York
City. Si Albino naman ang kaibigan ni Lino na pamangkin ni Aling Ambrosia. Siya ang
nagsabi kay Pari Amando tungkol sa kalagayan ni Lino. Si Rosauro Ablana ay isang
matalik na kaibigan ni Kapitan Roda. Si Estanislao Villas ay ang may ari ng gasoline
station sa Pinyahan at pati na rin sa Maynila. Asawa niya si Ms. Rosalina Dolor na isang
kagawad. Ang isa pang kagawad ay si Ms. Genoveva Riegos.

Si Marcelo Ligon ay ang abogado ni Lino. Si Mr. Orozco ang superintendent ng mga
school. Si Ernestina ang inaanak ni Bb. Sanchez. Nagkatampuhan sila ni Ernesto, na
kaidad niya. Si Ms. Minda Lavadia ay ang guro ni Ernesto at Ernestina. Si Kabo Lontoc
ay ang gwardiya na nangdakip kay Lino. Si Diego Sakdal ang nagbunsod kay Lino na
pumunta sa Pier X. Si Cayetano Tarantella ay pinatay ni Lupo Pinlak gamit ang isang
tubo. Ang abogado de opisyo naman ni Lino ay si Abogado Teoposto Garcia. Binigyan
siya ni Pari Amando ng 200 pesos para sa kanyang serbisyo.

Si Ester Matthews ay isang amerikanang mestisa na penpal ni Bb. Sanchez. Sina Bandino
Runes, Dimas Solitario at Juan Rompe ang mga saksi na “pinatay” ni Lino si Tarantella.
Pero sa totoo lang, kasabwat sila ni Lupo Pinlak. Siya ang Kumander Kalpin ng mga
Huk. SI Tisyo ang kasama ni Lino sa kanilang kasamahan, kasama rin siyang tumakas sa
bilangguan.

Si Dr. Margarito Castro ang doktor na tumingin kay Lino nang magkasakit ito. Si Dinong
ay isa pang kasama ni Lino na tumakas mula sa bilangguan. Si Felix ay isang sakristan.
Si Pedro Sinsak ay pinalitan ni Lino sa trabaho. Si Santiago ag katiwala ni Pari Amando.
IV. Buod

Nagsimula ang storya sa Kiyapo kung saan nahablot ang bag ni Bb. Sanchez. Nabawi
naman agad ang bag ng isang taong di kilala. Binugbog pa niya ang mga magnanakaw.
Nahuli ang mga suspek at nalaman ni Bb. Sanchez na ang pangalan ng tumulong sa
kanya ay Lino.

Ang maybahay ni Lino ay ginahasa ng mga sundalong Hapon. Sa pag-uwi ni Bb. Sanchez
sa bayan ng Pinyahan, nalaman niyang nakikipirmi si Lino kasama ang anak niyang si
Ernesto.

Tinulungan ni Bb. Sanchez at ng amahin niyan si Pari Amando na makakuha ng trabaho

si Lino. Subalit dinakip si Lino at napagbintangan siyang pumatay. Dinalaw siya ni Pari
Amando sa Maynila para malaman ang kaso. Kwinento ni Lino ang nangyari sa kanya,
kaso ang problema ay walang saksi. Pangalawang beses na itong nakulong dahil sa
walang saksi.

Habang wala si Lino, inalagaan muna ni Bb. Sanchez si Ernesto. Noong una ay hindi
kumakain at nakakatulog si Ernesto. Nag-aalala na si Bb. Sanchez at ang ina niya.
Sinusubukan din ni Ernestina na pasiyahin si Ernesto ngunit walang nanyayari. Binilhan
na siya ng damit at lahat.

Dumalaw si Padre Amando at pinag-usapan nila ni Bb. Sanchez ang nangyari kay Lino.
Nang tanungin ng pari kung ano ang gusto nung bata, ang sinabi niya ay ang kanyang
ama. Nangako ang pari na tutulungan niya si Lino.

Pagkatapos ay dumating ang labandera ni Bb. Sanchez. Napag-usapn ng mga kapitbahay

nila na tutulungan nila si Bb. Sanchez. Dumaan din si Estanislao Villas at sinabi na
humahanap na sila ng abogado para kay Lino.

Bago umalis, nangako ang pari na pupuntahan niya si Lino at aalamin ang kanyang
kalagayan at ang katotohanan. Pagkatapos ng ilang oras ay dumating si Aling Ambrosia,
ang labandera nina Miss Sanchez.

Natagpuan na ni Rada ang saksi, pati na rin ang tunay na pumatay, sa Camarines Sur
subalit nakatakas na ito kasama ang labindalawang bilanggo habang ililipat sila sa
Muntinlipa.

Nabalitaan ngayon na si Lino at ang mga kasamahan nya ay humuhuli ng mga Huk. Ang
mga Huk ay mga manggagahasa at magnanakaw. Noong nagkita si Kumander Hantik at
at si Lino sa isang kweba, inanyayahan niya ito na sumali sa kanilang samahan.
Tumanggi si Lino. Bilang ganti, ikakalat raw ni Kumander Hantik na si Lino ang
nagsisimula ng gulo sa mga lalawigan. Nagkaroon ng Operation Scarlet subalit hindi pa
rin mahuli si Lino at ang samahan niya.
Habang nangungumpisal ang isang rantsero, nalaman ni Padre Amado ang kinaroroonan
ni Lino. Sinabi nyang tumitigil nang tumakas at binalitang alam na na wala siyang
kasalanan sa kaso. Tumigil nga si Lino at sa dulo, nalaman niyang iniibig siya ni Bb.
Sanchez.