Final Kaugnay Na Literatura
Final Kaugnay Na Literatura
Final Kaugnay Na Literatura
buong pag-aaral.
Edad
Sa isang panayam sa The Philippine STAR, sinabi ng ina na nag-post siya ng mga
detalye ng insidente sa social media upang imulat ang kamalayan sa mga potensyal na
Ayon sa OneNews PH, ito ay isang regular na Biyernes ng hapon, sabi niya, at
ang kanyang anak na babae ay naglalaro nang mag-isa sa isang kama. Napansin tuloy ni
Ordinario na nakatali ang dalaga sa kanyang leeg. “Nung time na ’yun, naka-focus ako
doon sa maliit, hinahayaan ko lang siya maglaro. Tapos nung napansin ko, nakaupo na
lang siya doon sa bed, tapos ano na, parang nag-struggle,” kuwento ni Ordinario.
“Paglingon ko, nakahawak pa siya sa leeg niya, tapos nakita ko na ‘yung cord nung
1
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
venetian blinds namin sa leeg niya. So wala nang sound ’yung lumalabas sa kanya,”
post noong Miyerkules na kapag naabot na ang 60 minutong limitasyon, ipo-prompt ang
patuloy na manood. Para sa mga account kung saan ang user ay wala pang 13 taong
isang umiiral nang passcode upang payagan ang 30 minutong dagdag na oras ng
sa Boston Children's Hospital. Matagal nang nag-aalala tungkol sa kung ano ang nalantad
sa mga menor de edad sa social media at ang potensyal na pinsala na maaaring gawin
nito. Iminungkahi ng isang ulat na inilabas noong nakaraang taon na ang mga algorithm
for Countering Digital Hate (CCDH) na maaaring tumagal nang wala pang tatlong
2
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
minuto pagkatapos mag-sign up para sa isang TikTok account upang makakita ng content
ng TikTok na 13. Ang mga account na ito ay panandaliang naka-pause at nagustuhan ang
app ang mga video tungkol sa imahe ng katawan at kalusugan ng isip tungkol sa bawat 39
Ang data ng TikTok na nakita ng The Times ay nagpapakita na ang bilang ng mga
Hindi lamang umaasa ang TikTok sa mga petsa ng kapanganakan ng mga user na
iniulat sa sarili upang ikategorya sila sa mga pangkat ng edad. Tinatantya din nito ang
kanilang edad gamit ang iba pang mga pamamaraan, kabilang ang mga facial recognition
3
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
Ang isa pang paraan ng pagtatantya ng TikTok sa edad ng mga user, sabi ng mga
koneksyon sa app laban sa mga user na natantya na ang mga edad. Ang kumpanya ay
maaari ring kumuha ng impormasyon tungkol sa mga user na binili mula sa iba pang mga
mapagkukunan.
maunawaan ang aming mga user at bigyang-daan ang aming safety team na mas
diskarte ng kumpanya, ayon sa mga taong may kaalaman sa bagay na ito. Ginagamit ng
mga policy team ng TikTok ang mga numero para gumawa ng mga panuntunan para
sundin ng mga moderator, halimbawa, pagpapasya kung ano ang dapat gawin kung ang
isang user na menor de edad ay nakikipag-ugnayan sa isang nasa hustong gulang sa app
Base sa pag-aaral nina De Dios noong 2022, ang TikTok ang kadalasang
ginagamit ng mga estudyante bago, habang at pagtapos ng klase, sapagkat ito ang
nagsisilbing libangan nila sa oras na sila'y nababagot. Dahil na rin sa patuloy nitong
pag-usbong at biglaang pagsikat noong panahon ng pandemya (De Dios et al., 2020).
4
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
Kalaunan lamang naglabas ng isang pagsusuri na ang Pilipinas ang isa sa mga bansang
higit na tinatangkilik ang TikTok at mahigit 42.7 milyon na ang gumagamit nito, kaya
(Oberlo, 2023). Kaya naman hindi kagulat-gulat na patuloy na umaangat ang oras na
nawala sa atin, bagkus mas lalo pa itong tinangkilik. Iba-iba ang rason ng mga
kabataan na tumatagal ng halos 11 oras ang mga Pilipino sa internet, apat na oras dito ay
nakatutok sa iba’t ibang social media platforms (Garcia, 2021). Ang 69.7% ng
nilang plataporma sa social media at 9.7% naman ay nagsasabing ito ang kanilang
2022).
kaya nama'y nakakapinsala ito sa kanilang relasyong sosyal ngunit isa sa napatunayan
ng iba't ibang bunga (Datu et al., 2018). Kaya naman malaki ang impluwensiya ng
5
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
TikTok sa atin, dahil na rin sa oras na ginugugol natin dito. Hindi na rin mapipigilan ang
buong mundo (Kulandairaj, 2014) gayun din pinaglalaanan ng matagal na oras upang
al., 2013).
Kabataan
mga larawan. Ang impluwensya ng media ay maaari ring hindi direkta. Halimbawa,
maaaring kabilang dito ang mga sekswal na larawan at content sa Instagram, Snapchat,
bulgar na wika sa news media, mga dokumentaryo, video game at ilang lyrics ng kanta.
Children, 2022).
Ayon kay Christakis (2009) na ginamit din sa pag-aaral ni Dr. Al-Harbi noong
6
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
kung saan ang wika ay pumupunta sa isip ng bata nang walang kamalayan (Christakis,
2009).
magulang, at kapatid. Ngunit ang media ay naging bahagi na rin ng kapaligiran ng bata,
Grela, and Lin (2007) at Roseberry, Hirsh-Pasek, and Golinkoff (2009) na ginamit rin sa
pag-aaral ni Dr. Al-Harbi noong 2015, na epektibong matututunan ng mga bata ang
sa lipunan. Napagpasyahan din nina Krcmar et al. (2007) at Roseberry et al. (2009) na
ang mga bata ay maaari ding matuto ng bagong bokabularyo mula sa video lamang
(bagama't nakita ni Krcmar et al. (2007) ang mga bata na tumugon at mas binibigyang
pansin ang mga matatanda sa personal man o sa TV) (Al- Harbi, 2015).
Ayon sa TED TALK ni Chris Anderson taong 2010, sinabi nito na ang utak ng
tao ay "uniquely wired" kung saan kumukonekta upang magbasa ng isang mataas na
7
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
bandwidth na bidyo, sa madaling salita ang utak ng tao ay mas madaling magamit sa
isang bagay kung ito ay napapanood kaysa sa nababasa lamang (Anderson, 2010).
Batay sa pag-aaral nila Aquino et.al noong 2018, malaki ang naging tulong ng
sapagkat ito ay may kaunting epekto lamang. Ayon sa pag-aaral na ito, ang YouTube ay
mga banyagang creators na ginagawa ang kanilang gustong contents tulad ng vlog,
musik, gaming at iba pa. Madalas na nasasangkot sang mga kabataan sa paggamit ng
YouTube dahil nagsisilbi na itong midyum kung saan maaaring matuto at magkaroon ng
Ayon sa isang pag-aaral noong 2010 na gianmit rin sa pag-aaral noong 2022, ang
wika bilang isang highlight at positibong kontribusyon ng social media sa wika. Ang
wika ay isang panlipunang konstruksyon kung saan ang anumang paraan ng pag-unlad
sabihin ng paggamit ng wika nang totoo. Bilang resulta, ito ay gumaganap ng isang
8
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
Batay kay Andreas Kaplan at Michael Haenlein (2010) na ginamit din sa pag-aaral
ni Egwu taong 2023, ang kakayahang makipag-usap ay naging mas mahalaga kaysa
masama kung makiuso ang tao, nagkakaroon ng code switching sa paggamit ng wika.
dalawa o higit pa na wika. Ito ay dahil maraming gumagamit ng social media sa buong
mundo kung kaya't naghahalo ang mga wikang ginagamit (Pati, 2019).
9
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
Ayon sa isang pag-aaral noong 2017, ang paggamit ng mga social media platform
anorexia.
Ayon kina Sabir et al. (2020), ang kabataan ay tumatanda habang napapaligiran
ng mga mobile device at interactive social networking sites tulad ng Twitter, MySpace, at
Facebook, Orkut na ginawa ang social media, isang mahalagang aspeto ng kanilang
Community. Ang cyberbullying, isang uri ng harassment kung saan gunagamit ang
kapwa tao ay Isang ay isa sa mga panganib na ito. (Sabir et al., 2020)
ng Pakistan at mga kaso ng iba't ibang uri ng mga disorder tulad ng pagiging bulgar,
social distribution, at pag babago ng ugali (Waseem, n.d). Alang alang sa katuwaan at
10
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
mahigpit na oras sa paggawa ng mga video upang makakuha ng mga likes at makuha ang
attention ng iba pang gumagamit ng social media app na ito. Nahikayat ng Tiktok ang
personality complexes. Naitatas din ng Araw araw na paggamit ng Tiktok ang lebel ng
pagiging bastos ng mga bata. Ang sumusunod na ito ay nagiging sanhi ng mga
epekto kaysa sa pagbibigay ng ideya ni Vygotsky (1978) na ginamit sin sa pag-aaral nina
Angeles et al. noong 2020. Kaugnay nito, sang-ayon sa artikulo ni Escober (2020) na ang
aplikasyong TikTok ay nagiging daan ng mga kabataan upang matugunan ang simpleng
business tricks at mga marketing strategy sa TikTok ay malaking tulong sa mga mag-
sa maraming tao ang gusting mawala ang kanilang stress, pagod, kalungkutan at iba pang
mga negatibong emosyon dulot ng Covid19. Isa rin sa mga dahilan ng pagtaas ng
gumagamit ng TikTok ay mas may access ang mag-aaral sa mga impormasyon dahil sa
11
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
SAN JOSE CITY NATIONAL HIGH SCHOOL – SENIOR HIGH SCHOOL
bumababa ang bilang ng mga estudyanteng nagpupunta sa silid aklatan ay dahil sa mas
lalaman ng mga latest information na nakikita rin sa balita. Ayon kay Cedrick Diaz,
“Wala namang masama sa paggamit ng social media, atin lamang limitahan ang
paggamit nito dahil ang sobra ay nakakasama. Para naman sa kabataan; maging alerto at
mga sinasabi, inaalok, o kaya naman ay ibinibigay sa inyo. Isang kasiguraduhan lamang
interaksyon nila sa social media o ang app na TikTok. Dito sila ay bumabase o kumukuha
ng mga impormasyon na mas madali lamang hanapin gamit ang maiikling bidyo, Dito rin
nila nagagamit ang kanilang pansariling oras at dito sila ay nalilibang. Maaari din silang
iba pa.
12
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik