4Q_WEEK 1_MELC 14_MAY 2-5 Gawain A. Gawain Bilang 1: nakabatay sa lugar ng kanyang kapanganakan.

Aralin 1: Kahalagahan ng Aktibong Pagkamamamayan Sipiin sa iyong sagutang papel ang graphic organizer at punan ito ng 2. Filipino by naturalization o yaong mga naging Pilipino sa pamamagitan ng
Kahulugan at Batayan ng Pagkamamamayan sa Pilipinas impormasyon tungkol sa mga batayang legal ng pagkamit ng naturalisasyon. Ang pagkamamamayang Pilipino sa pamamamagitan ng
Ang pagkamamamayan o citizenship ay tumutukoy sa pagiging kasapi o pagkamamamayang Pilipino. Pagkatapos ay sagutin ang mga pamprosesong naturalisasyon ay isang hudisyal na paraan ng pagkuha ng isang banyaga ng
miyembro ng isang indibidwal sa isang estado o bansa batay sa itinatakda ng tanong sa ibaba. pagkamamamayang Pilipino at pagbibigay sa kanya ng mga pribilehiyong
batas. Itinuturing ang pagkamamamayan bilang ang ugnayan ng isang Kahulugan ng Pagkamamamayan katulad ng taglay ng isang likas na ipinanganak na Pilipino.
indibidwal at ng estado. Tinatawag na Pilipino ang mga mamamayan ng Mga Batayan ng Batayan ng Pagkamit ng Pagkawala ng Pagkamamamayang Pilipino
Pilipinas ngunit hindi lahat ng nasa Pilipinas ay maaaring maituring na Pagkamamayang Pagkamamamayang Pilipino Batay sa 1. Ang isang indibidwal ay sumallalim sa proseso ng naturalisasyon ng
mamamayan ng bansa sapagkat may mga dayuhang nakatira dito na hindi Pilipino Batay sa Republic Act No. 9225 pagkamamamayan sa ibang bansa, nanumpa ng pagkamamamayan sa lbang
kasapi sa pagiging mamamayan o hindi sumailalim sa anomang legal na Saligang Batas ng bansa, at ipinawalang bisa ang kanyang pagkamamamayang Pilipino.
proseso upang maituring na mamamayang Pilipino. Pilipinas 2. Sundalong tumakas sa hukbong sandatahan ng Pilipinas sa panahon ng
Mahalagang maging tiyak at ganap ang pagkamamamayan ng isang digmaan.
indibidwal sapagkat nakabatay rito ang kanyang pagkamit sa mga karapatan 3. Pagkawala ng bisa ng naturalisasyon ng pagkamamamayang Plipino.
at kalayaang itinatakda ng batas ng isang estado sa lahat ng mamamayan Konsepto ng Dual Citizenship
nito. Mula sa mga karapatan at kalayaang ito, nakagagawa ang isang Nangangahulugan ang dual citizenship ng pagkakaroon ng isang
indibidwal ng mga pagkilos bilang bahagi ng kanyang tungkulin bilang indibidwal ng dalawang pagkamamamayan o citizenship bilang resulta ng
mamamayan ng isang bansa. inieraksiyon mga batas sa pagitan ng dalawang bansa. Ang katayuan ng dual
citizenship ay maaaring pinili (by choice) ng isang indibidwal o batay sa
1987 Philippine Constitution, Article IV, Section 1 kanyang kapangananakan ( by birth). Maaaring ituring ang isang indibidwal na
Batay sa Saligang Batas ng Pilipinas ng 1987, isinasaad sa Artikulo IV, Philippine dual citizen by choice batay sa proseso RA 9225. Samantala,
Seksiyon 1 nito na ang sumusunod ay itinuturing na mamamayan ng Plipinas: Pamprosesong Tanong: maaanng maituring ang isang indibidwal na Philppine dual citizen by birth
1. Yaong mamamayan ng Pilipinas sa panahon ng pagpapatibay ng Saligang 1. Paano ka naging mamamayan ng Pilipinas? Ano-ano ang batayan ng iyong dahil siya ay natural na ipinanganak Dilang Plipino (dahil sa kanyang mga
Batas pagkamamamayan? magulang o isa sa kanyang magulang ay Pilipino) at hindi niya kinakailangang
2.Yaong ang ama o ina ay mamamayan ng Pilipinas; Sagot:_________________________________________________________ sumailalim at magsagawa ng proseso upang makuha ang kanyang
3. Yaong mga isinilang bago ang Enero 17, 1973, may Pilipinong ina, na pinili 2. Kung ang pagkamamamayan ay ititnuturing na ugnayan sa pagitan ng pagkamamamayang Pilipino.
ang pagkamamamayang Pilipino pagsapit ng kanilang karampatang gulang: at isang indibidwal at ng estado, ano-ano ang iyong pangunahing tungkulin sa Gawain B. Gawain Bilang 2:
4. Yaong mga naging mamamayan ng Pilipinas na sumailalim sa proseso ng estado bilang mamamayang Pilipino? Basahin at unawaing mabuti ang bawat sitwasyon. Isulat ang tsek (/) sa
naturalisasyon. Sagot:_________________________________________________________ bawat bilang kung ang isang indibidwal ay may legal na pagkamamamayang
Mga Pamamaraan ng Pagkamit at Pagkawala ng Pagkamamamayang Pilipino Pilipino at ekis (X) naman kung hindi. Isulat ang sagot sa iyong sagutang
Citizenship Retention and Reacquisition Act of 2003 Batay sa depinisyon ng Grolier’s New Book of Knowledge , ang papel.
lto ay tinatawag din na Repuiblic Act No. 9225. Tto ay isang batas na pagkamamamayan ay bahagi ng pagkakakilanlan ng isang indibidwal. Bilang ___1. Si Dakila ay ipinanganak sa Bontoc. Purong lgorot ang kanyang ina at
nagdedeklara na ang mga natural-born citizen ng Pilipinas na sumumpa ng bahagi ng ugnayan ng isang indibidwal at ng estado, nagkakaroon siya ng purong lbanag naman ang kanyang ama ngunit sila ay nagsimulang
pagkamamamayan sa ibang bansa sa pamamagitan ng naturalisasyon ay mga karapatan, kalayaan, at tungkulin bilang mamamayan. Bukod sa legal na manirahan sa Maynila nang si Dakila ay isang taong gulang pa lamang.
hindi nawawala ang kanilang pagkamamamayang Pilipino at maaaring muling aspekto, mahalagang maisapuso at maisadiwa ng isang indibidwal ang ___2. Si Portia ay ipinanganak sa Pilipinas habang nagbabakasyon dito ang
maging mamamayang Plipino. Nilinaw sa batas na ito na tanging mga natural- kanyang pagkamamamayan. mga magulang niyang parehong ltalian.
born citizen lamang ng Pilipinas na nawala ang kanilang pagkamamamayang Narito ang mga pamamaraan ng pagkamit at pagkawala ng ___3. Si Michael ay isang Australyano. Limang taon na siyang namamalagi sa
Pilipino dahil sa naturalisasyon ng kanilang pagkamamamayan sa ibang pagkamamayang Pilipino batay sa isinasaad ng Saligang Batas at umiral na Pilipinas dahil siya ay may business partner na Pilipino rito sa bansa.
bansa ang maaaring magpanatili o maaaring maibalik ang kanilang batas ukol dito. ___4. Nahumaling si Danica na isang Portuges sa ganda at kultura ng
pagkamamamayang Pilipino. Pagkamit ng Pagkamamamayan sa Pilipinas Pilipinas. Taon-taon, tuwing papalapit na ang Pasko, siya ay pumupunta rito
Ang RA 9225 ay naging epektibo noong Setyembre 17, 2003 at May dalawang pangkalanatang paraan ng pagkuha ng pagkamamamayan sa bansa upang magbakasyon.
karaniwang tinatawag din na Dual Citizenship Act. Batay sa batas na ito, ang sa Pilipinas: ___5. Parehong Pilipino ang mga magulang ni Athena. Si Athena ay sampung
pagkamamamayang Pilipino ay maaaning muling makamit sa pamamagitan 1. Filipino by birth o yaong mga ipinanganak na Pilipino. Kinikilala ng Pilipinas taon nang nagtatrabaho bilang doktor sa isang kilalang ospital sa Taiwan
ng pagsasailalim ng nagnanals nito ng oath of allegiance sa isang legal at ang prinsipyo ng jus sanguinis (right of blood). Ito ay isang legal na kung saan siya nakapangasawa ng isang Taiwanese ngunit pinill niyang
awtorisadong opisyal ng Pilipinas na maaaring magsagawa nito. Hindi ito prinsipyong nagsasaad na sa kanyang kapanganakan ay nakukuha ng isang panatilihin ang kanyang pagkamamayang Plipino.
nangangailangan ng pagpapawalang-oisa ng isang indibidwal ng kanyang indibidwalang pagkamamamayan ng kanyang mga magulang o isa man sa ___6 Si Ginoong Makisig ay dating kasapi ng hukbong sandatahan ng
panunumpa ng pagkamamamayan sa ibang bansa. Dahil dito, siya ay kanila. Samantala, sa ibang mga bansa, ang pagkamamamayan ay maaaring Pilipinas. Tumakas siya kasama ng kanyang pamilya patungo sa ibang bansa
maaaring magkaroon ng dual citizenship. nakabatay sa prinsipyo ng jus soli (right of soil). Ito ay isang legal na nang ang kanyang hukbo ay nahaharap sa isang digmaan.
prinsipyong nagsasaad na ang pagkamamamayan ng isang indibidwal ay ___7. Si Leticia ay ipinanganak noong 1974 sa America. Ang kanyang ama ay
isang Amerikano at ang kanyang ina ay Pilipino. Naging naturalized American Samantala, ang ikalawang kategorya ay tumutukoy sa mga Narito ang mga kahalagahan ng aktibong pagkamamamayan:
citizen ang kanyang ina tatlong (3) buwan bago ipinanganak si Leticia. gawaing nauugnay sa pagkilos at pagganap ng isang indibidwal sa kanyang 1.Epektibong parisipasyon sa pamayanan.
___8. Si Macaraeg ay ipinanganak sa Australia mula sa kanyang banyagang tungkulin bilang mamamayang nagtataglay ng mga karapatan at kalayaan. 2. Nagkakaroon ng kapangyarihan ang mamamayan na maimpluwensiyahan
ama at Pilipinong ina. Naging naturalized Australian citizen ang kanyang ina ang mga pagpapasiyang panlipunan at pampolitikang tuwirang nakaaapekto
isang buwan matapos ang kapanganakan ni Macaraeg. Ang mga halimbawa ng pagkilos na ito ay maaaring maipamalas sa kanilang buhay.
___9. Si Beba ay ipinanganak noong Enero 16, 1973. Pilipino ang kanyang sa pamamagitan ng pagpapakita ng tungkuling sibil, pangangampanya, 3. Pagkalinang ng kaalaman at pag-unawa sa mga usaping panlipunan,
ina at banyaga ang kanyang ama. Hindi siya nanumpa bilang mamamayang pagkilos laban sa kawalan ng katarungan, at pagpuna sa pamahalaan. pampolitika, at pang-ekonomiya upang makabuo ng angkop at tamang
Pilipino nang siya ay tumuntong sa edad na 21. pagpapasiya.
Hindi katulad ng citizenship rights na nagbibigay lamang ng mga
___10. Si Daehyun ay ipinanganak noong Enero 16, 1973 sa South Korea. 4. Pagkahubog ng kakayahang masuri at mapaunlad ang mga umiiral na
karapatan sa isang indibidwal sa batayang siya ay miyembro ng pamayanan,
Ang kanyang ina ay Pilipino at ang kanyang ama ay mamamayan ng Korea. estrukturang panlipunan tungo sa pagtataguyod ng kalayaan at karapatang
ang aktibong pagkamamamayan ay resulta ng ugnayan ng pagpapahalaga,
Nang tumuntong siya sa karampatang edad ay namumpa siya bilang pantao para sa lahat at pagpapaunlad ng kalidad ng buhay sa pamayanan.
kaalaman, kasanayan, prinsipyo, at kaugalian tulad ng pagkilala sa
mamamayang Pilipino.
kalahagahan ng pangkalahatang karapatang pantao, pagkilala sa Gawain C. Gawain Bilang 3:
kapangyarihan ng batas, at pagkakaisa sa kabila ng pagkakaiba-ibang
4Q_WEEK 2_MELC 14_MAY 8-12
kultural. Sipiin sa iyong kuwaderno ang talahanayan sa ibaba. Punan ito ng
MELC 14:Naipaliliwanag ang kahalagahan ng aktibong pagkamamamayan.
Mga Batayan ng Aktibong Pagkamamamayan impormasyon tungkol sa mga pangunahing katangian ng isang mabuti at
Aralin 1: Kahalagahan ng Aktibong Pagkamamamayan Bagama't kinikilala ang pangunahing tungkulin ng tahanan at pamayanan aktibong mamamayan batay sa mga kategoryang ibinigay. Magbigay ng apat
sa paglinang ng aktibong pagkamamamayan ng isang indibidwal, malaki ang na katangian sa bawat kategorya. Pagkatapos ay sagutin ang mga
Kahulugan, Batayan, at Kahalagahan ng Aktibong Pagkamamamayan papel na ginagampanan ng sistema ng edukasyon dito. Inaasahang malilinang pamprosesong tanong sa iyong sagutang papel.
Ang active citizenship o aktibong pagkananamayan ay tumutukoy sa mga at maisusulong sa paaralan ang kultura at pagpapahalaga ng aktibong
mamamayang nakikibahagi sa malawak na usapin at gawain na naglalayong pagkamamamayan sa mga mag-aaral na mangangalaga at magsusulong ng Mga Pangunahing Katangian ng Isang Mabuti at Aktibong Mamamayan
maitaguyod at sumusuporta sa demokrasya. Ang mga pagkilos na ito ay karapatang panlahat na siyang pangunahing batayan ng demokrasya. Pansarili Pampamilya Para sa Para sa
maaaring mga gawaing pansibiko tulad na pakikibahagi sa mga gawain sa Ang kinabukasan ng pamahalaan at lipunan ay nakasalalay sa kakayahan Kapuwa Bansa
Pilipino
komunidad tulad ng pagboboluntaryo, pagkakawanggawa. Kasama rin dito ng kabataang makibahagi sa mga makademokratikong proseso at gawain. Ito
1. 1. 1. 1.
ang paghahain ng adbokasiya at pagsunod sa batas at pakikisa sa pag-unlad ay tuwirang nauugnay sa kapasidad ng sistemang pang-edukasyon na
2. 2. 2. 2.
ng bansa gayundin ang pakikibahagi sa mga usapin at gawaing politikal tulad malinang ang kaalaman at kasanayan at maimulat ang kabataan sa kanilang
3. 3. 3. 3.
ng pagboto, pagtakbo sa isang posisyon, at pangangampanya para sa mga karapatan at tungkulin bilang mamamayan, kumilos para sa hustisyang
4 4 4 4
eleksiyon. paniipunan at pangkapaligiran, at manindigan para sa karapatang pantao.
Mga Pamprosesong Tanong:
Bukod sa mga halimbawang nabanggit, ang aktibong pagkamamamayan Narito ang ilan sa mga pangunahing prinsipyo at katangian ng aktibong
1. Sa iyong palagay, alin sa mga katangiang ito ang pinakamahalaga?
ay tumutukoy rin sa partisipasyong nakabatay sa pagkilala at pagrespeto sa pagkamamamayan:
Ipaliwanag ang iyong sagot.
iba at mga pagkilos na naaayon sa pinsipyo ng demokrasya at nagtataguyod 1. Nakikilala ang mga hamon o oportunidad sa pamayanan, paaralan, estado,
Sagot:_________________________________________________________
ng karapatang pantao. o bansa na maaaring matugunan sa pamamagitan ng epektibong
2. Alin sa mga katangiang ito ang nais mong higit pang linangin at
Ang isang aktibong mamamayan ay nagtataguyod ng kalidad ng buhay sa pagkamamamayan,
pagyamanin? Bakit?
isang pamayanan sa prosesong political at non-political. lto ay kombinasyon 2. Nagtataglay ng mga kaalaman at kasanayang kinakailangan upang maging
Sagot:_________________________________________________________
ng kaalaman, kasanayan, pagpapahalaga, motibasyon, at pagkilos na ganap ang pansibikong tagumpay
3. Bakit mahalaga ang aktibong pagkamamamayan?
naglalayong makapag-ambag sa pagbuo at pagpapanatili ng demokratikong 3. Nagtataglay ng kaalamang nauukol sa mga demokratikong institusyon at
Sagot:_________________________________________________________
lipunan at makapagdala ng pagbabagong panlipunan. Sumusuporta ang proseso;
aktibong pagkamamamayan sa mga gawaing nauugnay sa pagkakaisang 4. Nagtataglay ng katangian ng isang makademokratikong mamamayan tulad TANDAAN!
makademokrasya na nakabatay sa pangkalahatang karapatang pantao at ng pagkilala at paggalang sa pagkakaiba iba ng etnisidad, relihiyon
pagkilala sa kapangyanihan ng batas. seksuwalidad, kasarian, at iba pang kalagayang panlipunan gayundin ang 1. Ang citizenship o pagkamamamayan ay tumutukoy sa pagiging kasapi o
Ang Dalawang Aspekto ng Pagkamamamayan pagkakaiba-iba sa panlipunan at pampolitikang pananaw; miyembro ng isang indibidwal sa isang estado o bansa batay sa itinatakda ng
May dalawang mahalagang bahagi ang pagkamamayan: ang karapatang 5. Epektibong paggamit ng kasanayan, kaalaman, at pagpapahalaga upang batas.
nakabatay sa pagkamamamayan ( citizenship rights) at aktibong makatugon sa oportunidad o hamon sa kanilang kapaligiran. 2. Isinasaad sa Saligang Batas ng Pilipinas ng 1987, Artikulo IV, Seksiyon 1
pagkamamamayan (citizenship practice/active citizenship ). ang pagkamamamayan ng mga Pilipino.
Ang unang kategorya ay sumasaklaw sa taglay na kalayaan ng isang Kahalagahan at Bunga ng Aktibong Pagkamamamayan 3. Ang pagkamamamayan ay bahagi ng pagkakakilanlan ng isang indibidwal.
indibidwal gayundin ang kanyang mga karapatang politikal, sibil, panlipunan, Malaki ang tungkulin ng mamamayan sa tagumpay ng layunin at Bilang bahagi ng ugnayan ng isang indibidwal at ng estado, nagkakaroon siya
at pang-ekonomiko bilang isang mamamayan. direksiyong tinatahak ng lipunan. Dahil dito, nararapat lamang na maging ng mga karapatan, kalayaan, at tungkulin bilang mamamayan. Bukod sa legal
aktibong kabahagi sila sa mga usapin, proseso, at gawaing nauugnay sa na aspekto, mahalagang maisapuso at maisadiwa ng isang indibidwal ang
pamahalaan at lipunan. kanyang pagkamamamayan.
4. Ang active citizenship o aktibong pagkamamamayan ay tumutukoy sa mga kasapi ng lipunan. Ang pagkakaroon ng bawat indibidwal ng karapatan at Ang economic rights o mga karapatang pang-ekonomiya ay mga
mamamayang nakikibahagi sa malawak na usapin at gawain na naglalayong pagkilala sa mga ito ng bawat isa ay nagbubunga ng kaunlarang pansarili at karapatang nagbibigay ng pang-ekonomiyang seguridad sa mamamayan. llan
maitaguyod at sumusuporta sa demokrasya. nagsisilbing salik upang epektibong makapaglingkod ang bawat mamamayan sa mga pangunahing halimbawa nito ay ang karapatang maghanapbuhay,
5. Ang active citizenship o aktibong pagkamamamayan ay kombinasyon ng sa lipunan. Ang sumusunod ay mga uri ng karapatan batay sa UDHR. karapatang mabigyan ng tama at makatarungang sahod, karapatang
kaalaman, kasanayan, pagpapahalaga, motibasyon, at pagkilos na Natural Rights magpahinga, at karapatang magkaroon ng seguridad at kaligtasan sa trabaho.
naglalayong makapag-ambag sa pagbuo at pagpapanatili ng demokratikong Ang natural right o likas na karapatan ay bahagi ng pagiging likas ng
lipunan at makapagdala ng pagbabagong panipunan. sangkatauhan. Naniniwala ang ilang mga iskolar na may mga karapatang Gawain D. Gawaing Bilang 4:Sipiin ang graphic organizer sa sagutang papel
6. Malaki ang tungkulin ng mamamayan sa tagumpay ng layunin at ibinigay ang kalikasan sa sangkatauhan bago pa man sila maging bahagi ng at punan ito ng impormasyon tungkol sa kahulugan, uri at halimbawa ng
direksiyong tinatahak ng lipunan. Dahil dito, nararapat lamang na maging lipunan o ng estado. llan sa mga pangunahing halimbawa ng likas na karapatan. Pagkatapos ay sagutin ang mga pamprosesong tanong sa ibaba.
aktibong kabahagi sila sa mga usapin, proseso, at gawaing nauugnay sa karapatang ito ay ang karapatang mabuhay, karapatang maging malaya, at Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
pamahalaan at lipunan. karapatang magkaroon ng ari-arian. Batay sa artikulong inilathala ng Your
Article Library na may pamana na Rights: Meaning, Features and Types of
Performance Task #1 (Indibiduwal na Gawain) Rights, itinuturing ang mga likas na karapatan bilang bunga ng pamumuhay
sa lipunan kung kaya’t madalang lamang itong umiral sa isang partikular na
 Pagbuo ng Community Project Proposal
lipunan. Ang mga karapatang moral ay bahagi ng likas na karapatan. Ito ay
Tumukoy ng isang hamon o suliranin sa iyong kinabibilangang
mga karapatang nakabatay sa kakayahan, kaalaman at karunungan ng tao.
pamayanan na tuwirang nakaaapekto sa iyo at sa iyong kapuwa.
Nakaugat ito sa mga puwersang moral ng kaisipan ng sangkatauhan.
Bilang isang mabuti at aktibong mamamayan, bumuo ng isang
Nakabatay ito sa likas na pagiging mabuti at makatarungan ng tao. Hindi to
plano tungkol dito. Isulat ang talaan sa isang malinis na papel at
nakabatay sa puwersa ng batas bagkus ito ay produkto ng pagiging mabuti ng
punan ito ng impormasyon tungkol sa iyong nabuong plano. Ibatay
tao at pampublikong opinyon. Mga Pamprosesong Tanong:
ang output sa pamantayan sa pagbibigay ng iskor.
Legal Rights
Ang legal rights ay mga karapatang kinikilala at pinaiiral ng estado. 1. Bakit mahalaga para sa isang indibidwal na maging maalam sa kanyang
Suliranin:
Anoman ang paglabag nito ay pinarurusahan ayon sa batas. Ang mga mga karapatan?
Mga sanhi:
Mga epekto hukuman at institusyon ng estado ang nagpapatupad ng batas at mga
Sagot:_________________________________________________________
kaparusahang nauukol dito. Maaaring pairalin ang mga karapatang ito laban
Mga tao/grupo/institusyong 2. Bakit mahalagang maging ganap ang pagtamasa ng bawat indibidwal ng
sa isang indibidwal at sa pamahalaan. Sa ganitong pamamaraan, nagkakaiba
tuwirang kabilang sa plano kanyang mga karapatan?
ang legal rights sa moral rights. Ang legal rights ay pantay sa ibinibigay sa
Mga pamamaraan sa
pagsasagawa ng proyekto: lahat ng mamamayan ng estado. Tinataglay ito ng lahat ng mamamayan nang Sagot:_________________________________________________________
Mga maaaring bunga ng walang anumang anyo ng diskriminasyon.
plano o gawain: ANG SUMUSUNOD AY TATLONG KATEGORYA NG LEGAL RIGHTS. Konsepto at Kahalagahan ng Pagsusulong ng Karapatang Pantao
1. Civil Rights Ang human rights o karapatang pantao ay mga karapatang tinataglay ng
Unang Lagumang Pagsusulit: WEEK 2 LAST F2F Ang civil rights o mga karapatang sibil ay tumutukoy sa mga isang tao batay sa kadahilanan at katotohanang siya ay tao. Ito ay iunutuning
karapatang nagbibigay ng pagkakataon sa mamamayan ng estado na na pinakamataas na anyo ng karapatang moral. Tinataglay ito ng lahat ng tao
PAGPASA NG GAWAIN AT PT #1: WEEK 2 LAST F2F magkaroon ng maayos na buhay sa lipunang kinabibilangan. Ito ay nang walang anumang diskriminasyon sa lahi, kasarian, seksuwalidad,
kinabibilangan ng mga pangangailangan ng Isang mamamayan upang etnisidad, wika, relihiyon, edad, katayuang sosyo-ekonomiko, at iba pang
4Q_WEEK 3_MELC 15_MAY 15-19 mabuhay sa lipunan. Ang pangunahing halimbawa nito ay ang karapatang katayuan o kinabibilangang sektor. Nangangahulugan lamang na lahat ng
MELC 15 :Nasusuri ang kahalagahan ng pagsusulong at pangangalaga sa mabuhay, maging malaya, at pagkapantay-pantay. Pinoprotektahan ng estado indibidwal ay nagtataglay ng karapatang pantao nang walang anumang
karapatang pantao sa pagtugon sa mga isyu at hamong panlipunan ang mga karapatang sibil. diskriminasyon. Pangunahing bahagi ng karapatang pantao ang mga
2. Political Rights karapatang sibil at pampoliika tulad ng karapatang maging malaya, at
Aralin 2: Pagsusulong at Pangangalaga sa Ang political rights O mga karapatang pampoltika ay tumutukoy sa kalayaan sa pagpapahayag gayundin ang mga sosyal at pang-ekonomiko
karapatan ng mamamayang makilahok at maging bahagi ng mga prosesong tulad ng karapatan sa pagkain, karapatang maghanap-buhay, at karapatang
Karapatang Pantao
pampolitika. Nagbibigay ito ng pagkakataon sa mamamayan na aktibong makakuha ng edukasyon.
Kahulugan at mga Uri ng Karapatan makibahagi sa mga usapin at gawaing pampolitika. llan sa mga pangunahing Narito ang mga pangunahing katangian ng human rights batay sa
Ayon sa United Nations sa Universal Declaration of Human Rights (UDHR). halimbawa nito ay ang karapatang bumoto, karapatang mahalal, karapatang Universal Declaration of Human Rights (UDHR),. 1948 na inilathala ng Civil
ang rights o mga karapatan ay mahalagang salik na bumubuo sa buhay maging pampublikong opisyal, at karapatang pumuna sa pamahalaan. Service lndia.
panlipunan ng bawat indibidwal. Ang kawalan o pagkakait sa karapatan ng Karaniwang ganap at malawak ang karapatang pampolitika ng mamamayang
may demokratikong uri ng pamahalaan. Mga Pangunahing Katangian ng Karapatang Pantao
isang indibidwal ay nanganganulugan ng pagkawala ng kanyang
3. Economic Rights 1. Inalienable. Ang karapatang pantao ay tinataglay ng isang indibidwalmula
pagkakataong mapaunlad ang kanyang sarili bilang isang tao at bilang isang
sa batayan ng kanyang pagiging tao anuman ang kanyang katayuan, sarili sapagkat ipinagkakait sa kanila ang kanilang mga karapatan at kalayaan.
kalagayan, at kinabibilangang sektor sa lipunan. Tinataglay ito ng isang Ang kalagayang ito ay maaring magdulot ng pagtaas ng kasong kahirapan.
indibidwal hanggang sa kanyang kamatayan. 3. Kawalan ng katiyakan ng seguridad at kaligtasan ng mamamayan sa
2. Essential. Kinakailangan ang karapatang pantao upang mapanatli ang lipunan dahil sa takot at banta ng karahasan at kaguluhan.
Mga Pamprosesong Tanong:
moral, pisikal, sosyal, at espiritwal na kabutihan ng bawat indibIdwal. 4. Ang paglaganap ng karahasan at paglabag sa karapatang pantao sa
1. Bakit mahalaga ang karapatang pantao?
Mahalaga rin ang karapatang pantao sapagkat nagbibigay ito ng maayos at isanglipunan ay maaaring magbunga ng pagkabalam o pagtigil ng malayang
Sagot:_________________________________________________________
makatarungang kondisyon para sa materyal at moral na kaunlaran ng tao. daloy ng kalakalan at komersiyo dahil sa takot at kawalan ng seguridad.
2. Bakit nararapat na maisulong ang karapatang pantao sa lahat ng mga
3. Humane. Ang pagturing sa kapuwa nang may dignidad anuman ang 5. Nawawalan ng tiwala ang mamamayan sa pamahalaan dahil sa kawalan
bansa?
kanyang katayuan, kalagayan, at kinabibilangang sektor sa lipunan ay nito ng kakayahang maitaguyod ang karapatang pantao.
Sagot:_________________________________________________________
nanganganulugan ng pagiging makatao at pagtataguyod at pagkilala sa 6. Kawalan ng "rule of law” dahil sa laganap na paglabag sa
dignidad ng kapuwa bilang tao na nagtataglay ng karapatang pantao. ***************************************************************************************** itinatakdangbatas. Ang ganitong kalagayan ay maaaring magbunga ng
4. Irrevocable. Ang karapatang pantao ay hindi maaaring ipagkait ng isang paghina ngkatatagang pampolitika ng isang bansa.
puwersa o awtoridad dahil ang mga karapatang ito ay nagmumula sa pagiging 4Q_WEEK 4_MELC 15_MAY 22-26 7. Karaniwang nakatatanggap din ng matinding presyur sa loob at labas ng
tao ng isang indibidwal na kabilang sa lipunan. MELC 15 : Nasusuri ang kahalagahan ng pagsusulong at pangangalaga sa bansa ang pamahalaan ng isang lipunang laganap ang paglabag sa
5. Universal. Ang karapatang pantao ay hindi dominasyon ng sinumang karapatang pantao sa pagtugon sa mga isyu at hamong panlipunan karapatang pantao.
indibidwal o pangkat ng tao. Ito ay likas na pangkalahatan at walang anumang Ang International Human Rights Law at Saligang Batas ng Pilipinas
Aralin 2: Pagsusulong at Pangangalaga sa Karapatang Pantao
pagtatangi. Ang mga pagpapahalaga tulad ng dignidad at pagkapantay-pantay Ang International Human Rights Law ay naglalatag ng obligasyon ng lahat
na batayan ng pagkakabuo ng karapatang ito ay taglay ng bawat tao. Mga Karaniwang Anyo at Epekto ng Paglabag sa Karapatang Pantao ngpamahalaan sa pagtataguyod, pagkilala, at pangangalaga sa karapatan at
6. Limited. Ang karapatang pantao ay may limitasyon upang hindi malabag Laganap ang iba't ibang anyo ng paglabag sa karapatang pantao sa ibat kalayaanng lahat ng kanilang mamamayan. Isa sa mga itinuturing na
ang karapatang pantao ng iba. Itinatakda ng batas ang mga limitasyong ito. ipang panig ng daigdig. Ito ang pangunahing dahilan kung bakit maigting ang pinakadakilang tagumpay ng United Nations ay ang pagkakabuo nito ng isang
7. Dynamic. Patuloy na lumalawak at dumarami ang karapatang pantao sa pandaigdigangpanawagan ng pagsusulong nito. Karaniwang mataas ang kaso komprehensibo at universal na batas patungkol sa karapatang pantao.
paglipas ng panahon batay sa politikal, sosyal, at pang-ekonomikong ng paglabag sa karapatang pantao sa mga lipunang limitado lamang ang Naghahain ang United Nations ng malawak na pakahulugan sa karapatang
pagbabago at kaunlaran ng estado. karapatan at kalayaan ng mamamayan. Ang ganitong kalagayan ay pantao na katanggap-tanggap para sa lanat ng mga bansa. Nakapagtatag din
8. Limits to State Power. Itinatakda ang karapatang pantao upang nagdudulot ng negatibong epekto sa buhay panlipunan, pampolitika, at pang- ito ng mga mekanismo upang maisulong at mapangalagaan ang mga
maiwasanang anumang pang-aabuso ng estado sa kapangyarihan lalong-lalo ekonomiya ng indibidwal, pamilya, pamayanan, bansa, at daigdig. karapatang ito at magbigay ng gabay sa lahat ng estado para sa pagtupad ng
na sa usapin ng pagtataguyod ng karapatan at kalayaan ng mamamayan. Mga Pangunahing Anyo ng Paglabag sa Karapatang Pantao sa iba't Ibang tungkuling ito.
Kahalagahan ng Pagtataguyod sa Karapatang Pantao Panig ng Mundo
1. Namumunay ang mamamayan nang may kalayaan, seguridad, at Universal Declaration of Human Rights
1. Genocide killing o pagpatay sa lahi
kaligtasan. Ang Universal Declaration of Human Rights (UDHR) ay isang
2. Rape o pananamantalang seksuwal at itba pang nauugnay rito
2. Nagreresuta ito ng pag-iral ng kapayapaan at katahimikan sa lipunan dokumentong nagsasaad ng pundamental na karapatang pantao na nararapat
3. Force sterilization o puwersahang pambabaog sa isang indibidwal
sapagkat ang lahat ay kumikilala at nangangalaga sa karapatang pantao. na kilalanin at pangalagaan ng lahat ng mga bansa. Binuo at pinagtibay ito ng
4. Sapilitang pagpapasailalim sa isang indibidwal na maging bahagi ng
3. Nagkakaroon ng kalayaan at pantay na pagkakataon ang lahat lahat ng mga estado mula sa iba't ibang bahagi ng mundo na may
eksperimentong medikal at siyentipiko
mamamayan na paunlarin ang kanilang sarili sa ibat ibang aspekto larangan magkakaibang legal at kultural na pagpapahalaga at tradisyon.
5. Pang-aalipin, pagsasagawa ng forture, at human trafficking
na magbubunga rin ng kaunlarang pambansa. Ang UDHR, kasama ang Intemational Covenant on Civil and Political
6. Honor killings o pamamaslang ng lalaki sa kanyang babaeng kaanak dahil
Rights at ang International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights
sa paniniwalang nagdala ito ng kahihiyan sa pamilya
4.Nagbubunga ng katatagan at kaunlarang panlipunan, pang-ekonomiya, at ang bumubuo sa tinatawag na Intemational Bill of Human Rights .
7. Female infanticide o pagkitil sa buhay ng sanggol na babae
pampolitika dahil sa mataas na tiwala ng mamamayan at iba pang mga bansa llan sa mga pangunahing nilalaman nito ay ang sumusunod:
8. Pananadyang panggugutom
sa kakayahan ng pamahalaan at mga institusyon nito. Economic, Social, and Cultural Rights
9. Pagdakip sa indibidwal o pangkat nang hindi dumaraan sa tama at legal na
1. Karapatang magtrabaho sa makatarungan at maayos na kondisyon.
Gawain E. Gawain Bilang 5:Sipiin ang graphic organizer sa sagutang papel at proseso
2. Karapatan para sa panlipunang proteksiyon.
punan ito ng impormasyon. Isulat sa gitnang bahagi ang kahulugan ng 10. Extrajudicial killing o ang pamamaslang ng mga awtoridad ng pamahalaan
3. Karapatan para sa maayos na kalagayan ng pamumuhay.
karapatang pantao, isulat sa mga bahaging bilog ang katangian ng nang hindi dumaraan sa prosesong legal o hudisyal.
4. Karapatang makamit ang pinakamataas na antas ng pisikal at mental na
karapatang pantao, at magsulat sa mga speech baloon ng iyong sariling kalagayan.
Mga Epekto ng Paglabag sa Karapatang Pantao sa lba't lbang Aspektong
pagsasalarawan sa bawat katangian. Pagkatapos ay sagutin ang kasunod na 5. Karapatan para sa edukasyon.
Panlipunan
mga pamprosesong tanong sa iyong sagutang papel. 6. Karapatang nauugnay sa siyentipikong kaunlaran.
1. Bukod sa pisikal na karahasang naranasan ng isang biktima ng paglabagsa
karapatang pantao, nagdudulot din ito ng sikolohikal at mental na Civil and Political Rights
pagpapahirap sa kanya gayundin sa kanyang pamilya at mga mahal sa buhay. 1. Pagkakapantay-pantay sa ilalim ng batas
2. Nawawalan ng pagkakataon ang mga indibidwal na mapaunlad angkanilang 2. Karapatan para sa patas na pagdinig ng kaso at nananatiling inosente
hangga’t hindi napatunayang nagkasala. Sa isang buong bond paper, bumuo ng isang motto o tagline na maaaring
3. Kalayaang pangkaisipan at panrelihiyon. gamitin ng Commission on Human Rights (CHR) at ng buong sambayanang
4. Kalayaan ng opinyon at pagpapahayag nito. Mga Pangunahing Katagian ng Isang Kabataan at Mamamayang Katulad Pilipino sa pagtugon sa usapin ng pagsusulong at pangangalaga sa karapatang
Ko na May Pagpapahalaga sa Karapatang Pantao pantao. Magsulat ng maikling pagpapaliwanag sa nabuong motto o tagline.
5. Kalayaang maging bahagi/kasapi ng organisasyon. Pansarili Pampamilya Para sa Para sa Ibatay ang output sa pamantayan.
6. Partisipasyon sa mga usapin at prosesong pampubliko at halalan. Kapuwa Bansa
7. Karapatang maging malaya sa anumang anyo ng pagkakait ng buhay, Pilipino WEEK 4, LAST F2F: IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT AT PAGPASA
torture, at marahas at di-makataong pagtrato o kaparusahan. 1. 1. 1. 1. NG MGA GAWAIN AT PT # 2
8. Karapatang maging malaya sa anumang anyo ng pang-aalipin, sapilitang 2. 2. 2. 2.
paggawa; legal na pagkakaaresto at pagkakapit. 3. 3. 3. 3.
4Q_MELC 16_WEEK 5_ MAY 29-JUNE 2
4. 4. 4. 4.
Saligang Batas ng Pilipinas ng 1987
Malinaw na isinasaad sa Saligang Batas ng Pilipinas ang pagtataguyod at MELC 16: Natatalakay ang mga epekto ng aktibong pakikilahok ng mamamayan
pagkilala nito sa karapatang pantao. Narito ang ilang bahagi nitong sa mga gawaing pansibiko sa kabuhayan, politika at lipunan.
TANDAAN!
nagpapatunay ng tuwirang pagtalima ng Pilipinas sa pagsusulong ng
Aralin 3: Politikal na Pakikilahok
karapatang pantao 1. Ang rights o mga karapatan ay mahalagang salik na bumubuo sa buhay
Artikulo lI ng Saligang Batas ng Pilipinas ng 1987 panlipunan ng bawat indibidwal. Ang kawalan o pagkakait sa karapatan ng Gawain sa Pagkatuto Bilang 1: Suriin Natin (Mula sa Leap G10)
Batay sa Artikulo ll- Declaration of Principles and State Policies, narito ang isang indibidwal ay nangangahulugan ng pagkawala ng kanyang
isanasaad ng Saligang Batas: pagkakataong mapaunlad ang kanyang sarili bllang sag tao at bilang isang Panuto: Suriin ang mga larawan sa ibaba. Ipahayag ang iyong reaksiyon sa mga
Section 9. The State shall promote a just and dynamic social order that will kasapi ng lipunan. larawang ito.
ensure the prosperity and independence of the nation and free the people 2. Ang human rights o mga karapatang pantao ay mga karapatangtinataglay
from poverty through policies that provide adequate social sevices, promote ng isang tao batay sa kadahilanan at katootonanang siya ay tao. Ito ay
full employment, a rising standard of living, and an improved quality of life for itinuturing na pinakamataas na anyo ng karapatang moral. Tinataglay ito ng
all. lahat ng tao nang walang anumang diskriminasyon sa lahi, kasarian,
Section 10. The State shall promote social justice in all phases of national seksuwalidad, etnisidad, wika, reliniyon, edad, katayuang sosyo-ekonomiko,
development. at iba pang katayuan o kinabibilangang sektor.
Section 11. The State values the dignity of every human person and 3. Ang International Human Rights Law ay naglalatag ng obligasyon ng lahat
guarantees full respect tor human rights. ng pamahalaan sa pagtataguyod, pagkilala, at pangangalaga sa karapatan at
Artikulo llI ng Saligang Batas ng Pilipinas ng 1987 kalayaan ng lahat ng kanilang mamamayan.
Nakasaad sa Artikulo llI-Bill of Rights ang listahan ng karapatan at 4. Ang Universal Declaration of Human Rights (UDHR) ay isang dokumentong Pamprosesong Tanong:
kalayaan ng bawat Pilipino. Sa ilalim ng artikulong ito, binibigyang-diin sa nagsasaad ng pundamental na karapatang pantao na nararapat na kilalanin at
Seksiyon 12 ang sumusunod: pangalagaan ng lahat ng mga bansa. 1. Ano ang pinatutungkulan ng mga larawan?
Section 12. The constitution prohibits the use of torture, force, violence, 5. Malinaw na isinasaad sa Saligang Batas ng Pilipinas ang pagtataguyod at
threat, intimidation, or any other means which vitiate the free will and pagkilala nito sa karapatang pantao partikular na sa Artikulo ll, Seksiyon 9, 2. Ano ang mensaheng nais iparating ng mga larawan patungkol sa pagboto?
mandates tne compensation and rehabilitation of victims of torture or similar 10, at 11 gayundin sa Artikulo III- Bill of Rights.
3. Bakit mahalaga sa mga mamamayan ng isang bansa ang bumoto?
practices and their families. 6. Mahalagang maitaguyod ang karapatang pantao upang:
Batay sa isinasaad sa Artikulo Il at lll ng Saligang Batas ng Pilipinas Gawain sa Pagkatuto Bilang 3: Tukoy-Salita (Mula sa Leap, G10)
patungkol sa pagtataguyod ng pangkalahatang prinsipiyo ng internasyonal na A.mamuhay ang mamamayan nang may kalayaan, seguridad, at kaligtasan,
Panuto: Tukuyin ang mga salitang inilalarawan sa sumusunod na
batas bilang bahagi ng batas na umiiral sa bansa, masasabing tumatalima pangngungusap.
b.magkaroon ng kalayaan at pantay na pagkakataon ang lahat ng
ang Plipinas sa International Human Rights Laws and Conventions , Universal _____1. Ito ay ang sektor ng lipunan na binubuo ng mga nakikilahok sa mga
mamamayan na paunlarin ang kanilang sarili sa iba'tibang aspekto at larangan
Declaration of Human Rights , gayundin sa Intenational Covenant on Cvil and na magbubunga rin ng kaunlarang pambansa, at kilos protesta, mga lipunang pagkilos, at mga boluntaryong organisasyon.
Political Rights (ICCPR), at Convention Against Torture (CAT) and Other _____2. Ang samahang ito ay naglalayong protektahan ang interes ng mga
Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment. c.masiguro ang katatagan at kaunlarang panlipunan, pang ekonomiya, at miyembro nito.
pampolitika dahil sa mataas na tiwala ng mamamayan at iba pang mga bansa _____3. Nilalayon ng samahang ito na suportahan ang mga programa ng mga
GAWAIN F. Gawain Bilang 6: Isulat ang Talahayan sa iyong sagutang papel. sa kakayahan ng pamahalaan at mga institusyon nito. grassroots organization.
Punan ito ng impormasyon tungkol sa mga pangunahing katagian ng isang _____4. Ipinakikita ng batas na ito ang kahalagahan ng papel na
kabataan at mamamayang katulad mo na may pagpapahalaga sa karapatang Performance Task #2 (Indibiduwal na Gawain) ginagampanan ng mga NGO at PO.
pantao batay sa mga kategoryang ibinigay. Magbigay ng apat na katangian sa _____5. Ito ang uri ng NGO na nagbilbigay ng tulong pinansyal sa mga POs
bawat kategorya. Pagkatapos ay sagutin ang mga pamprosesong tanong sa  Pagbuo ng Motto/Tagline
para tumulong sa mga nangangailangan.
iyong sagutang papel.
 Aytem Mga Pahayag Tsek (/) o
ekis (x)
_____6. Ito ang nagbibigay suporta sa mga komunidad sa pamamagitan ng Panuto: Magtala ng tig-tatlong (3) tiyak na pamamaraan kung paano mo 1 Maagang naghanda si Erwin para bumoto sa SK Elections.
pagbibigay ng ligal at medikal na mga serbisyo. maipakikita ang iyong aktibong pakikibahagi sa pagtugon sa hamon ng COVID- 2 Palagiang sumusunod si Janice sa mga health protocols
_____7. Ito ay binubuo ng mga propesyonal at ng mga galing sa sektor ng 19 pandemic batay sa paraang community collaboration at online engagement. na ipinatutupad ng kanilang barangay.
akademiya. 3 Nagpalista si Elena bilang volunteer tutor para lamang
_____8. Ito ang tawag sa mga PO na binuo ng pamahalaan. makakuha ng lD at libreng T-shirt.
_____9. Ang layunin ng konsehong ito ay bumuo ng isang plano para makamit 4 Naglaan ng oras Si Mang Danny upang dumalo sa pulong
ang kaunlaran ng mga local na pamahalaan. na ipinatawag ni Kapitan.
_____10. Dito kabilang ang mga sectoral group na kinabibilangan ng 5 Inuwi ni John sa kanilang bahay ang 2 sako ng bigas na
kababaihan at kabataan. donasyon para sa community pantry.
na pahayag. Lagyan tsek (/) kung ito ay naglalarawan ng isang mamamayang
4Q_MELC 16_WEEK 6_ June 5-9 aktibong nakikibahagi sa pagtatamo ng mabuting pamamahala o good
governance at ekis (x) naman kung hindi
MELC 16: Natatalakay ang mga epekto ng aktibong pakikilahok ng mamamayan
sa mga gawaing pansibiko sa kabuhayan, politika at lipunan.

Aralin 3: Politikal na Pakikilahok

Gawain sa Pagkatuto Bilang 5 (Mula sa Leap, G10) WEEK 6 LAST F2F– IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT AT PASAHAN NG 4Q_MELC 17_WEEK 7_ June 12-16
Panuto: Tunghayan ang mga sumusunod na pangungusap bilugan ang mga GAWAIN AT PT#3
bilang na nagpapakita ng aktibong pakikilahok ng mga mamamayan sa MELC 17: Napapahalagahan ang papel ng mamamayan sa pagkakaroon ng
gawaing pansibiko, sa kabuhayan, politika at lipunan. 4Q_MELC 17_WEEK 7_ June 12-16 isang mabuting pamahalaan
1. Pagboto at pagpili ng mga pinuno ng pamahalaan tuwing eleksyon.
MELC 17: Napapahalagahan ang papel ng mamamayan sa pagkakaroon ng Aralin 4: Papel ng Mamamayan sa Pagkakaroon ng Mabuting Pamamahala
2. Pagsusulong ng mga samahang nagtataguyod ng mga karapatan ng
kababaihan. isang mabuting pamahalaan
Gawain Bilang 7: Kumpletuhin ang mga pangungusap bilang repleksiyon ng
3. Pagsasawalang bahala sa mga paalala ng pamahalaan gaya ngayong Aralin 4: Papel ng Mamamayan sa Pagkakaroon ng Mabuting Pamamahala isinagawang pag-aaral. Isulat ito sa iyong sagutang papel.
panahon ng pandemya.
4. Hindi pakikialam sa mga programa at proyekto ng komunidad. Gawain sa Pagkatuto Bilang 1: Tsart ng Mabuting Pamamahala Mahalaga ang papel na ginagampanan ng mga mamamayan upang
5. Pag-anib sa mga samahang nangangalaga sa kapaligiran. Basahin ang mga sumusunod na paglalarawan ng Good Governance o matamo ang mabuting pamamahala at sa huli ay
6. Pagsasawalang bahala sa mga naapektuhan ng sakuna o kalamidad. Mabuting Pamamahala ng World Bank atng OHCHR, pagkatapos ay subukin magkaroon ng isang mabuling pamahalaan sapagkat,
7. Paglalagay sa mga "social media" gaya ng Facebook ng hinaing at puna sa natin ang iyong sariling pagpapakahulugan sa konseptong ito sa pamamagitan _____________________________________________________________
pamahalaan. ng pagkompleto sa tsart sa ibaba.
______________________________________________________________
8. Pagiging bukas sa mga bagong alituntunin na inilalabas ng mga lokal at
maging ng pambansang pamahalaan. Ayon sa World Ayon sa OHCHR (Office of the High Ayon sa
Performance Task #4 (Indibiduwal na Gawain)
9. Pagsama o pakikiisa sa mga kilos-protesta sa mga lansangan. Bank Commissioner for Human Rights) Sariling
10. Pagsasagawa ng mga "community drive” na may layuning makatulong sa Isang paraan ng proseso kung saan ang mga Pagkaunawa Sa isang bond paper, iguhit ang iyong sariling konsepto tungkol sa magiging
kapwa at kapaligiran. pagsasakatuparan pampublikong institusyon ay kalagayan ng iyong kinabibilangan pamayanan sa susunod na sampung taon
ng naghahatid ng kapakanang
bilang bunga ng mabuting pamahalaan batay sa temang “Ang Aking
Performance Task #3 (Indibiduwal na Gawain) kapangyarihang pampubliko, at tinitiyak na
Pamayanan sa Hinaharap.” Isagawa ang Gawain batay sa panuto at
mangasiwa mapangangalagaan ang mga
"economic and karapatang pantao, maging Malaya pamantayan sa pagbibigay ng iskor.
Cognitive Mapping: Sipiin sa kwaderno ang cognitive map at punan ito ng
impormasyon. Isagawa ang Gawain batay sa ibinigay na sitwasyon, panuto, at social resources” sa pang-aabuso at korapsyon, at
a.Hatiin ang bond paper sa dalawang bahagi. Sa unang bahagi ay iguhit ang
pamantayan sa pagbibigay ng iskor. ng may pagpapahalaga sa rule of law
kasalukuyang kalagayan ng iyong kinabibiblangang pamayanan sa iba’t ibang
bansa para sa
kaunlaran nito aspektoat larangan.
Sitwasyon: Ang bansa sa kasalukuyan ay nahaharap sa hamon ng COVID-19
pandemic, bilang isang mamamayan may tungkuling aktibong makibahagi sa MABUTING PAMAMAHALA / GOOD GOVERNANCE
b.Sa ikalawang bahagi ay iguhit ang inaasahan mong magiging kalagayan ng
mga usapin at gawaing pansibiko, paano ka tuwirang makatutulong sa pagtugon Ano ang dapat gawin ng Ano ang partisipasyon ng
iyong kinabibilangang pamayanan sa susunod na sampung taon bilang bunga
sa hamong panlipunang ito? pamahalaan? mamamayan?
ng mabuting pamahalaan.

c.Magsulat ng apat hanggang limang pangungusap na nagpapaliwanag sa

CONGRATULATIONS!