Araling Panlipunan 9 Week 7 9 Q2
Araling Panlipunan 9 Week 7 9 Q2
Araling Panlipunan 9 Week 7 9 Q2
ARALING PANLIPUNAN 9
MODYUL 3
IKALAWANG MARKAHAN Pangalan: __________________________________________
Kasanayang Pampagkatuto:
Ang mag-aaral ay …
naipaliliwanag ang kahulugan ng pamilihan;
nasusuri ang iba’t ibang estraktura ng pamilihan; at
napangangatwiranan ang kinakailangang pakikialam at regulasyon ng pamahalaan sa
mga gawaing pangkabuhayan sa iba’t ibang istraktura ng pamilihan upang matugunan
ang pangangailangan ng mga mamamayan.
Pangkalahatang Konsepto:
Ang pagtugon sa pangangailangan ang isa sa mahahalagang konsepto na binibigyang diin sa
pag-aaral ng ekonomiks. Ang bawat isa ay may mga pangangailangan subalit hindi lahat ay may
kakayahan na magprodyus upang matugunan ang mga ito. Kung kaya’t ang relasyon sa pagitan ng
prodyuser at konsyumer ay lubhang mahalaga para sa kapakinabangan ng lahat.
Sa nakaraang mga aralin, naunawaan mo ang ugnayan ng demand at supply na kumakatawan
sa konsyumer at prodyuser. Subalit, sa anong mekanismo ba ng ekonomiya madaling malaman kung
may sapat bang mga produkto o serbisyo na siyang tutugon sa walang katapusang pangangailangan ng
tao? Sa ganitong aspekto papasok ang bahaging ginagampanan ng PAMILIHAN. Kung kaya’t ang
pangunahing pokus ng araling ito ay ang konsepto ng pamilihan at ang mga estruktura nito bilang
isang mahalagang salik sa pagtugon ng pangangailangan tungo sa pagtamo ng pambansang
kaunlaran.
Sa iyong pagtahak sa landas ng kaalaman sa araling ito, ikaw ay haharap sa mga teksto at
mapanghamong gawain na sadyang pupukaw ng iyong interes at magdaragdag sa iyo ng kaalaman.
Sa pagtatapos ng araling ito, inaasahang ikaw ay makapagpapaliwanag ng kahulugan ng
pamilihan at makauunawa at makapagsusuri ng iba’t ibang sistema o estruktura ng pamilihan na
tumutugon sa maraming pangangailangan ng mga tao.
SUBUKIN
Panuto: Iguhit ang inyong komunidad sa loob ng kahon at ituro ang mga pamilihan na
matatagpuan sa inyong lugar.
1|P age
Pamprosesong tanong.
1. Ano ang naramdaman mo habang gumuguhit ka ng larawan ng iyong komunidad?
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
2. Ano-anong mga pamilihan ang matatagpuan sa inyong lugar? Ilarawan ang bawat isa.
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
2|P age
May sapat na kaalaman at impormasyon. Ang bawat negosyante at mamimili ay dapat na may
ganap na kaalaman sa nangyayari sa pamilihan. Kung ikaw ay mamimili, makabubuting malaman
mo ang prseyong umiiral sa kasalukuyan upang maisaayos ang pagbabadyet ng iyong kita, mabili
ang pinakamainam na produkto mula sa pinakamurang tindahan, at magkakaroon ng kasiyahan.
Sa panig naman ng mga negosyante, ang ganitong katangian ay makatutulong upang makagawa
ng desisyon kung anong produkto ang gagawin at ipagbibili.
May kalayaan sa paglabas at pagpasok sa negosyante. Ang sinumang negosyante ay may
kalayaang makapamili ng mga produkto na nais niyang ibenta. Karamihan sa kanila ay maliliit na
negosyante lamang, kaya madali para sa kanila ang lumabas sa industriya o magsara, kung saan
hindi sila nagkaroon ng kita.
Malaya ang paggalaw ng mga salik ng produksiyon. Upang maging ganap ang kompetisyon,
dapat ay walang sinumang negosyante ang nakakakontrol sa paggalaw ng mga salik ng
produksiyon. Lahat ng mamimili at nagtitinda ay malaya kung ano ang kanilang bibilhin at
ipagbibili kung saan nila matatamo ang kasiyahan at tutugon sa kanilang pangangailangan.
Ano ang AR at MR? Ang average revenue (AR) ay ang benta sa bawat produkto na ipinagbili
ng negosyante at mga marginal revenue (MR) ay karagdagang bnta sa bawat karagdagang
produkto na ipinagbili.
Ang dalawang ito ay makukuha sa paraang AR=TR/Q (20/1=20) at MR= TR/ Q, kung
saan ang TR= TR2-TR1 (40/2=20).
Sa pag-alam ng pinakamalaking tubo sa isang negosyante, ginagamit ang dalawang
pamamaraan.
1. Total Revenue (TR)- Total Cost (TC) ang pagbabawas sa kabuuang benta ng
kabuuang gastos ay magreresulta ng pagkuha ng tubo. Bawat negosyante sa
ganap na kompetisyon ay naghahangad na matamo ang pinakamalaking tubo
sa anumang lebel ng produksiyon.
2. Marginal Revenue(MR)- Marginal Cost (MC) ang tawag sa paraang
nagpapaliwanag na anumang karagdagang gastos ng negosyante na siyang
pinakamainam na lebel ng produksiyon na tinatawag na optimum level.
3|P age
GAWAIN 1
A. Panuto: Punan ang patlang ng tamang sagot upang mabuo ang talahanayan.
Q (libo) P TR TC Tubo MR MC
(libo) (libo) (libo)
1 10 8
2 10 15
3 10 25
4 10 26
5 10 32
GAWAIN 2 Panuto: Ang mga kaalaman na natutuhan ang magiging gabay sa pagpapaliwanag ng
mga sagot.
1. Paano nagkaiba ang mga katangian ang monopoly at ganap na kompetisyon?
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
2. Paano nagagawa ng mga kasangkot sa monopolyo na magtaas ng kanilang presyo?
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
3. Paano isinasagawa ang pagsasabwatan sa oligopolyo?
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
4. Bakit tinatangkilik pa rin ang mga produkto sa pamilihan na may ganap na kompetisyon
kahit hindi gamitan ng pag-aanunsiyo?
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
5. Sa iyong palagay, alin ang mas dapat tangkililin, ang monopolyo o monopolistikong
kompetisyon na pamilihan at bakit?
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
Pakikialam at Regulasyon ng Pamahalaan sa Presyo sa Pamilihan
Ang pagkakasundo ng mamimili at prodyuser ay mahalaga sa pamilihan. Ang ekilibriyong presyo
ay nakamit sa pamamagitan ng interaksiyon ng mamimili at nagbebenta. Ngunit, may pagkakataon na
ang presyo ay itinatakda ng pamahalaan upang tulungan ang mga mamimili o prodyuser.
Price Control-Ipinatutupad ang price control kapag nahaharap sa matinding krisis at kalamidad ang
maraming lalawigan sa bansa, tulad ng lupa, bagyo, lindol, at kapag naideklarang nasa state of
calamity ang bansa. Ito ay isinasagawa ng pamahalaan upang tulungan at bigyang-proteksiyon ang
mga mamimili laban sa mga abusado at mapagsamantalang tinder at negosyante.
Ang Republic Act 7581 na kilala sa tawag na Price Control Act ay ipinatupad upang maisagawa ng
pamahalaan ang pagkontrol sa presyo ng bilihin. Ang National Price Coordinating Council ay nabuo
sa tulong ng Price Control Act. Ito ay may layunin at gawaing i-monitor at mabantayan ang presyo ng
produkto pagkatapos magpalabas ng price ceiling ang pamahalaan.
Ang price ceiling ay ang pinakamataas na presyong itinakda ng pamahalaan upang pagbili ang mga
produkto. Ito ay naayon sa pagpapatupad ng price control ng pamahalaan. Ang price ceiling ay bunga
ng pagkontrol sa presyo. Itinakda ito na mas mababa sa presyong ekilibriyo na umiiral sa pamilihan.
Ito ay isang pamamaraan ng pamahalaan upang ang mga pangunahing produkto ay mabili nang mas
mura.
P Pagkakaroon ng Shortage sa Pamilihan
S
Presyo ng bigas (kilo)
E
44
Price
Ceiling
22
Shortage D
500- 100=400
Q
100 300 500
Dami ng bigas (kilo)
Mapapansin sa pigura ang epekto ng pagtatakda ng price ceiling. Ang presyong ekilibriyo ng bigas ay
P44.00 bawat kilo at ang ekilibiryong dami ay 300 kilo. Ito ang pinagkasunduan ng mga mamimili at
6|P age
prodyuser. Ngunit ang presyong P44.00 ay itinuturing ng mga mamimili na napakataas, lalo na sa
panahon ng krisis. Bunga nito, ang pamahalaan ay kikilos at magsasagawa ng pagkontrol sa presyo.
Itinakda ang presyong P22.00 bawat kilo ng bigas. Ang aksiyon ng pamahalaan ay ikinasiya ng mga
mamimilim ngunit sa pagbaba ng presyo mula sa P44.00 na naging P22.00 ang mga negosyante, tinder
ay nawalan ng gana at sigla na magbili ng marami. Kaya, binawasan nila ang supply ng bigas, mula
300 kilos ay naging 100 kilos ng bigas na lamang, samantalang ang mga mamimili ay nagtaas ng
demand bunga ng pagbaba ng prseyo mula 300 kilos ng bigas ay naging 500 kilos.
Price Support- Ito ang pinakamababang presyo na maaaring bilhin ang isang produkto. Halimbawa,
ang presyo ng tabako ay itinakda ng pamahalaan ayon sa kahilingan ng mga magsasaka na
nagtatanim ng tabako. Ang pagkakaroon ng price support ay para sa kapakanan ng mga prodyuser at
magsasaka na makabawas sa mga gastusin sa produksiyon at makagamit ng kita para sa kanilang
pamumuhay. Ang pagtatakda ng price floor sa maaaring bilhin na tabako ay bahagi ng pagbibigay
tulong ng pamahalaan.
Ang price floor ay mas mataas kaysa sa presyong ekilibriyo na umiiral sa pamilihan. Itinuturing ng
mga prodyuser na ang presyong ekilibriyo ay hindi sapat upang tustusan ang kanilang gastusin sa
produksiyon at pangangailangan sa buhay. Ang pagpapatupad ng price support ay nakaaapekto sa
naitakdang ekilibriyo sa pamilihan. Ang anumang pinagkasunduang presyo at dami ng mga mamimili
at prodyuser ay magbabago bunga ng pagkakaroon ng price floor.
Price Floor S
30
Presyo ng buko
E
15
D
0 Q
200 400 600
Dami ng buko
Ipinapakita sa pigura ang epekto ng pagpapatpad ng price support. Halimbawa, batay sa graph, ang
ekilibriyong presyo ay P15.00 ang bawat piraso ng buko na ipagbibili at ang prodyuser ay magbibili ng
400 piraso. Ngunit, sa pagtaas ng gastusin sa produksiyon at sa pamumuhay, ang P15.00 bawat piraso
ng buko ay napakaliit para makabawi sa mga gastusin, kaya ang mga prodyuser at magsasaka ay
humingi ng tulong sa pamahalaan.
Itinakda ang price floor na P30.00—ito ang pinakamababang presyo na mabibili ang bawat piraso ng
buko. Dahil sa pagtaas ng presyo ng buko, ang mga prodyuser at dami ng magsasaka ay naganyak na
taasan ang dami ng supply; mula sa dating 400 piraso ay naging 600 piraso ng buko ang kanilang nais
ipagbili. Samantala, abg mga mamimili ay magbabawas ng bibilhin bunga ng pagtaas ng presyo, kaya
ang dami ng demand na 400 piraso ng buko ay magiging 200 piraso na lamang.
7|P age
Panuto: Suriin ang graph at sagutin ang mga tanong.
GAWAIN 3
A B S
90
75
E
60
45 C
30 D
15
0
40 60 Q
20 80 100
1. Bakit kailangang i-monitor kung sinusunod ng mga negosyante ang price control?
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
2. Ano ang posibleng mangyari kung hindi makontrol ang presyo sa pamilihan?
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
3. Paano ka nakikinabang sa pagpapatupad ng price control ng pamahalaan?
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
4. Makakabuti bas a ekonomiya ang pakikialam ng pamahalaan sa presyo sa pamilihan?
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
5. Kung ikaw ay isang mamimili, magagalit ka rin ba tulad ng iba kung hindi nababahala
ang pamahalaan sa patuloy na pang-aabuso ng mga negosyante?
8|P age
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
SANGGUNIAN:
Batayan at sanayang aklat sa Araling Panlipunan 9 (Ekonomiks), akda nina Consuelo M.
Imperial, Eleanor D. Antonio, Evangeline M. Dallo, Maria Carmelita B. Samson, at Celia D.
Soriano, pahina 180-200.
9|P age