LEARNING

MODULE
FILIPINO G10 | Q3M10

Mga Akdang Pampanitikan ng

Africa at Persiya
 LEON GUINTO MEMORIAL COLLEGE, Inc
443 Mabini Street Atimonan, Quezon
(Recognized by the Government)
Q3M10
No. 010 s. 1986

…teaching minds …changing lives …moving forward

Pangalan: Asignatura:
Baitang at Pangkat: Petsa ng Pagkuha:
Petsa ng Pagbabalik:

Nobela
“Pagguho”

I. KASANAYANG SA PAGKATUTO
 Napag-uugnay ang mga salitang nag-aagawan ng kahulugan F10PT-IIIh-i-81
 Natutukoy ang tradisyong kinamulatan ng Africa at/o Persia batay sa napakinggang diyalogo
F10PN-IIIh-i-81 \
 Nasusuri ang binasang kabanata ng nobela batay sa pananaw/ teoryang pampanitikan na angkop
dito F10PB-IIIh-i-81
 Nasusuri ang napanuod na excerpt ng isang isinapelikulang nobela F10PD-IIIh-i-79

PANGKALAHATANG IDEYA

Ang Persiya
Persiya ang dating tawag sa bansang Iran, Noong 1935, pinalitan ito ng kanilang pamahalaan
dahil “Iran” ang ibig sabihin ng pangalan ng kanilang bansa sa wikang Persian.Sinulatan nila ang
mga bansang may ugnayan sa kanila na ang pangalang Iran na ang itawag sa kanila sa halip na
Persiya, Ito ay sumisimbolo sa isang bagong kabanata sa kanilang kasaysayan pagkatapos nilang
makalaya sa impluwensiya ng Britanya at Russia.
Noong una’y hindi pa sanay ang iba lalo na ang mga hindi Iranian kaya’t hindi nila agad matukoy
na ito na pala ang dating Persiya subalit katagalan at sa pamamagitan na rin ng ilang pangyayayring
naglagay sa Iran sa ilang malalaking balitang pandaigdig tulad nang lusubin ng Allied Forces ang
Iran noong 1941 at nang magkaroon ng nationalization ng Industriya ng langis sa ilalim ng
pamumuno ng Prime Minister Dr. Mohammad Mosaddeq, nakilala na sila nang lubusan bilang
bansang Iran at unti-unti nang nakalimutan ang dating Pangalang “Persiya.”

Sanggunian: “Persia or Iran” by Professor Ehsan Yarshater,

published in Iranian, Vol. XXII, No.1, 1989

Ang Kontinente ng Africa

Ang Kontinente ng Africa ay pangalawa sa may pinakamalawak na lupain at may
pinakamalaking populasyon sa mundo. Ito ay binubuo ng limampu’t apat na bansa at ang teritoryo
nito’y sumasakop sa anim na bahagdan ng kabuoang lupain sa mundo. Dito rin matatagpuan ang 16
na bahagdan ng mga mamamayan sa mundo at may bilang na mahigit kalahati ngmga mamamayan
dito’y nasaedad dalawampu’t limang taon lang pababa. Ito ay dahil sa mabilis napagdami ng
populasyon at mababang life expectancy rate o maagang pagkamatay ng mga tao. Ito rin kasi ang
itinuturing na pinakamahirap nakontinente sa buong mundo. Mainit at tuyo ang klima na
nagdudulot ng mahahabang tag-init na hindi nakabubuti sa mga pananim. Matatagpuan dito ang
pinakamalawak na disyerto sa mundo, ang Sarahagayundin ang pinakamahabang ilog sa mundo,
ang Ilog Nile na may habang 6,650 kilometro.
Ang karamihan sa mga tao sa Africa ay itim.Gayumpama’y maraming dayuhang nagmula sa
Europa ang sumakop sa mga bansa rito kaya dumami na rin ang mga puti.Marami ring ibang lahi
nandayuhan dito tulad ng mga Asyano,Americano,at iba pa kaya sa kasalukuyan,iba’t ibang lahi
ang makikita rito.Napakarami rin nilang wikang ginagamit na umaabot ng 2,000.Ang 25% ng mga
wikang ito’y sa Africa lang ginagamit.Laganap ang paggamit ng Arabic na sinasalita ng 170 milyon
katao,kasunod ang wikang Inglesna sinasalita naman ng 130 milyong katao.
Sa pagdating ng mga mananakop,ang isa sa mga naging suliranin ng mga bansang sinakop ng
mga puti tulad ng South Africa ay ang paglaganap ng sistemang apartheid kung saan inuri ng
pamahalaan ang mga mamamayan batay sa kanilang kulay.Ang mga itim ay hindi basta
pinayagang makisalamuha sa mga puti.May mga lugar na para sa mga puti lang at hindi puwedeng
2|ACVM, CMAA, at MAR. |FILIPINO 10
 puntahan ng mga itim.May trabahong para lang sa mga puti.Hindi puwedeng magpakasal ang puti
sa itim.Ang pag-uuring ito ay nagdulot din ng napakaraming pang-aabuso sa karapatang pantao at
nag-iwan ng malalim na sugat sa lipunan lalo nasa mga itim.Nagbago lang ang lahat nang manalo
bilang kauna-unahang itim na pangulo ng South Africa si NelsonMandela pagkatapos ng
napakahabang pakikipaglaban payapa upang maibagsak ang apartheid.Ang kalakarang ito kasi ay
hindi lang lumaganap sa Africa kundi naging sa ibang bansa kung saan matatagpuan din ang mga
lahing itim tulad ng sa America.

ARALIN 6

Nobela
“Pagguho”

Ang nobela ay sumesentro sa buhay at sa matibay na paniniwala ng makapangyarihang si

Okonkwo ng Nigeria sa kanayang kinagisnang kultura. Ipinakikita rin dito ang sinaunang kaugalian at
pamumuhay ng mga katutubo at kung paano nila hinarap ang pagbabagong nangyari nang dumating ang
masisigasig na misyonerong Europeo dala ang Kristiyanismo. Kanino kayang pangarap, paninindigan, at
paniniwala ang babagsak at madudurog? Paano nangyari ang mga ito? Alamin.

PAGTUKLAS

SIMULAN NATIN

Naibabahagi ang mga katangian ng magulang

Madalas nating marinig na an gating magulang ay ang haligi at ilaw ng tahanan,
Malaki ang impluwensiya nila sa kanilang mga anak.Ilarawan ang iyong magulang gamit ang graphic
organizer at pagkatapos ay sagutin ang mga tanong tungkol dito.

Ang Aking magulang

1. Anong pinakamagandang katangian ng iyong magulang ang lubos mong hinahangaan at

gusting tularan? Bakit? ___________________________________________________
2. Ano-ano ang mga naging impluwensiya ng iyong magulang sa iyong buhay? Paano mo ito
pinahahalagahan? ________________________________________________________

PAGLINANG

ALAM MO BA?

Si Chinua Achebe (Albert Chinualumogu Achebe) ay ipinanganak sa Nigeria noong ika-16 ng Nobyembre
1930. Lumaki at nagkaisip siya sa malaking bayan ng Igbo sa Ogidi. Isa ito sa mga sentro ng gawaing
pangmisyonero ng mga Kristiyanong Anglican sa silangang Nigeria. Nagtapos at natuto siya ng kolehiyo sa
University of Ibadan.

Noong 1958, naipalimbag ni Ginoong Achebe ang kauna-unahan niyang nobelang Things Fall Apart.
Napabilang naman siya sa mga kawani ng Nigerian Broadcasting Corporation o NBC noong 1961 at naging
Director of External Broadcasting dito subalit hindi siya nagtagal sa tungkulin dahil sa Biafran War noong 1966
Naitalaga siyang Senior Research Fellow sa Pamantasan ng Nigeria,Nsukka. Nakapagturo rin siya sa ibang bansa.

Naging propesor si Ginoong Achebe sa Ingles sa pamantasan ng Massachusetts, Amherst mula 1972
hanggang 1976, at muli noong 1987 hanggang 1988.Nagturo rin siya sa pamantasan ng Connecticult, Storrs ng
isang taon.
3|ACVM, CMAA, at MAR. |FILIPINO 10
 Ibinilang si Ginoong Achebe ng London Sunday times na isa sa 1,000 Makers of the 20 th Century dahil sa
kanyang kongtribusyon sa panitikang African na naging malaking bahagi rin ng pandaigdigang panitikan.
Nakalikha siya ng mga nobela, maikling kuwento, sanaysay, at aklat pambata. Ang kanyang mga tula na
“Christmas In Biafra” na isinulat noong Biafran War ay nagwagi sa 1 st Commonwealth Poetry Prize. Ang kanyang
namang mga nobelang ang Arrow of God ay nanalo sa Statemanjock Campbell Award, at ang Anthills of the
Savannah ay finalist sa 1987 Booker Prize sa England.

Ang ilan sa mga parangal na natanggap ni Ginoong Achebe ay ang Honorary Fellowship of the American
Academy and institute of Arts and Letters at ang pinakamataas na parangal sa Nigeria para kanyang mga
kontribusyong intelektuwal, ang Nigeria National merit award. Nanalo rin siya ng Man Booker International Prize
for Fiction noong 2007. Noong ika-21 ng marso 2013, sae dad na walumpu’t dalawa (82) ay binawian siya ng
buhay sa Boston, Massachusetts.

PAYABUNGIN NATIN

Panuto: Ang mabubuo mong mga salitang nag-aagawan ay maaaring ginawa ng mga tauhan dahil
Sa mga suliraning kanilang kinaharap sa buhay. Pag-ugnayin ang mga salita sa hanay A at sa hanay B
upang makabuo nito. Itala sa hanay C ang mabubuong salita at isulat itong muli sa linyang aangkop para
mabuo ang diwa ng pangungusap sa bawat bilang.
A B C
1. Akyat Kaibigan 1.
2. Itulak Sulong 2.
3. Bigay Panaog 3.
4. Urong Masok 4.
5. labas nawi 5.

1. Hindi mapalagay ci Okonkwo sa gagawin kaya ____________ siya kung sasama o hindi.
2. ___________ din siya ng pinto para makapag-isip-isip nang mabuti sa gagawin.
3. Hindi rin niya napansing ____________ siya ng hagdan dahil sa malalim na pag-iisip.
4. Wala kasi siyang ___________ sa dalawang pasiya. Pra siyang naiipit sa nag-uuntugang bato.
5. Ayaw niyang masabihang _______________ sa kanyang pasiya at isiping wala siyang isang
salita.

Basahin nang mabuti ang

Nobela na ito mula sa
pahina 440-448. Matapos
basahin ay sagutan ang mga
sumusunod na tanong.

SAGUTIN NATIN D
Panuto: Tukuyin ang mga tradisyong kinamulatan ng mga katutubo ng Africa batay sa sinabi, ikinilos,
inisip, o naramdaman ng mga tauhan sa nodela. Isulat ang iyong sagot sa linya at pagkatapos ay suriin at
ipaliwanag kung ang tradisyon ay makikitang isinasagawa rin sa Pilipinas.

1. Umuofia: Ayaw kong Makita nilang ako ay mahina gaya ng babae. Kailangang ako’y maging
matapang at matatag sa anumang sitwasyon sa aking buhay. Ako ay isang tunay na lalaki.

Mbaino: Ang mga lahi natin ay matatapang at matatatag. Iniiwasan nating ,agpakita ng
emosyon.

4|ACVM, CMAA, at MAR. |FILIPINO 10

 Tradisyong kanilang kinamulatan:
_________________________________________________
Nakikita o isinasagawa rin ba ito sa ating bansa? Patunayan. ___________________________
______________________________________________________________________________
2. Pamilya ni Ekwefi: Maginhawa ang buhay mo, Okonkwo kaya kung iyong iibigin, maaari ka
pang mag-asawa

Pamilya ni okonkwo: Mamamanhikanna kami kina Ekwefisa pagbilog ng buwan,ndichie.

Naihanda ko na rin ang dowry o dote na ipagkaloob sa kanyang magulang.
Tradisyong kanilang kinamulatan:
_________________________________________________
Nakikita o isinasagawa rin ba ito sa ating bansa? Patunayan. ___________________________
______________________________________________________________________________
3. Okonkwo: Pag-aari ng tribu si Ikemefuna. Pangalagaan mo siya.
Nanay ni Nwoye: Magtatagal ba siya sa atin?
Okonkwo: Babae, gawin mo na lamang ang inuutos ko! Kailan ka pa naging ndichie ng
Umuofia?
(Tumahimik na lamang ang babae at sumunod na lamang sa kagustuhan ng asawa.)
Tradisyong kanilang kinamulatan:
_________________________________________________
Nakikita o isinasagawa rin ba ito sa ating bansa? Patunayan. ___________________________
______________________________________________________________________________
4. Okonkwo: Ito ang mga ulong aking naiuwi mula sa malalagim na digmaang aking
pinagtagumpayan.
Umuofia: Matapang at magiting ka, Okonkwo. Kinikilala at iginagalang ka ng tribu.
Tradisyong kanilang kinamulatan:
_________________________________________________
Nakikita o isinasagawa rin ba ito sa ating bansa? Patunayan. ___________________________
______________________________________________________________________________

PAGPAPALALIM

BUOIN NATIN

Panuto: Baon ang iyong mga kaalamang natutuhan sa Aralin 5 ng Ikalawang kabanata ng aklat na
ito tungkol sa iba’t ibang uri ng pananaw o teoryang pampanitikan, magsagawa ka ng isang
pagsusuri sa binasang kabanata ng nobelang Pagguho ukol sa katangiang pampanitikang taglay
nito. Gawin ito gamit ang sumusunod na T-chart Organizer.

Pananaw/ Teoryang Humanismo

Bahagi ng akdang nagpapakita ng pananaw Paliwanag kung bakit mo nasabing ito ay
Humanismo nagpapakita ng pananaw Humanismo

Pananaw/ Teoryang Sosyolohikal

Bahagi ng akdang nagpapakita ng pananaw Paliwanag kung bakit mo nasabing ito ay
Sosyolohikal nagpapakita ng pananaw Sosyolohikal

PAGLALAPAT

5|ACVM, CMAA, at MAR. |FILIPINO 10

 IUGNAY NATIN SA KASALUKUYAN

Panuto: Pumili ng isinapelikulang nobelang African at sumulat ka ng suring-pelikula. Bumuo ng

kaisahan ng iyong mga talatang hindi kukulangin sa labingwalong pangungusap at di naman
lalampas sa dalawangpung pangungusap tungkol sa napanood.
Suring-Pelikula

Pamagat: _____________________________________________________________________________
Tagpuan: _____________________________________________________________________________
Buod: _______________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

Kaugaliang African na nakikita bukod sa tinalakay sa nobelang Pagguho:

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

Nagustuhan mob a ang pelikula? __________________________________________________________

Balkit?_______________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

Anong bahagi ng pelikula ang maiuugnay mo sa kasalukuyang? Patunayan. ________________________

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

Anong marka ang ibibigay mo sa pelikulakung sampu (10) ang pinakamataas? _____________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

SANGGUNIAN: Marasigan, EV. Del Rosario MGG. Dayag AM. (2019) Pinagyamang Pluma,
Ikalawang Edisyon, Phoenix Publishing House, 927 Quezon Avenue, Quezon City.

Lagda ng Magulang

6|ACVM, CMAA, at MAR. |FILIPINO 10