Filipino 9 Modyul
Filipino 9 Modyul
Filipino 9 Modyul
Filipino 9
Unang Markahan – Modyul 5:
Aralin5 – Pagsusuri ng maikling kwento
batay sa paksa, mga tauhan, pagkasunud-
sunod ng mga pangyayari, estilo sa pagsulat
ng awtor at iba
Filipino 9 – Ikasiyam na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 5: Pagsusuri ng maikling kwento batay sa paksa, mga
tauhan, pagkasunud-sunod ng mga pangyayari, estilo sa pagsulat ng awtor at iba
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban samodyulna ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Kinatatahanan ng Tanggapan:____________________________________________
____________________________________________
Telefax: ____________________________________________
E-mail Address: ____________________________________________
9
Filipino 9
Unang Markahan – Modyul 5:
Pagsusuri ng maikling kwento batay sa
paksa, mga tauhan, pagkasunud-sunod ng
mga pangyayari, estilo sa pagsulat ng awtor
at iba
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 9 ng Alternative Delivery
Mode (ADM) Modyul 5 para sa Pagsusuri ng maikling kwento batay sa paksa, mga
tauhan, pagkasunud-sunod ng mga pangyayari, estilo sa pagsulat ng awtor at iba
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga
edyukeytors mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan
ang gurong tagapagdaloy nang sa gayon ay matulungang makamit ng mag-aaral
ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang
pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa
pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay
at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang
kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Filipino 9 ng Alternative Delivery Mode (ADM)
Modyul - 5 ukol sa Pagsusuri ng maikling kwento batay sa paksa, mga tauhan,
pagkasunud-sunod ng mga pangyayari, estilo sa pagsulat ng awtor at iba Ang modyul
na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa
pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at aykon na dapat mong maunawaan.
Subukin
Balikan
Venn Diagram
Pagkakakilanlan ng maikling-kwento
Elemento ng
Mga bahagi ng banghay ng maikling-kwento
maikling kwento
Hindi ako kailanman magtatapat sa kanyang ng anuman kung di lamang nahuli niya
akong minsang lumuluha; nang hapong iyo’y iniluha ng bata kong puso ang pambata ring
suliranin.
“Mabuti’t may tao pala rito,” wika niyang ikinukubli ang pag-aagam-agam sa narinig.
“Tila may suliranin .. mabuti sana kung makakatulong ako.”
Ibig kong tumakas sa kanya at huwag nang bumalik pa kailanman. Sa bata kong isipan
ay ibinilang kong kahihiyan ay kaabaan ang pagkikita pa naming muli sa hinaharap,
pagkikitang magbabalik sa gunita ng hapong iyon. Ngunit, hindi ako makakilos sa sinabi niya
pagkatapos. Napatda ako na napaupong bigla sa katapat na luklukan.
“Hindi ko alam na may tao rito”….. naparito ako upang umiyak din.”
Tinanganan niya ang aking mga kamay at narinig ko na klamang ang tinig sa pagtatapat
sa suliraning sa palagay ko noo’y siya nang pinakamabigat. Nakinig siya sa akin, at ngayon,
sa paglingon ko sa pangyayaring iyo’y nagtataka ako kung paanong napigil niya ang
paghalakhak sa gayong kamusmos na bagay. Ngunit, siya’y nakinig nang buong pagkaunawa,
at alam ko na ang pagmamalasakit niya’y tunay na matapat.
“Siyanga pala, Ma’am, kayo? Kayo nga pala? Ano ho iyong ipinunta ninyo sa sulok na
iniiyakan ko?”
Tumawa siya ng marahan at inulit ang mga salitang iyon; “ang sulok na iyon na …
iniiyakan natin… nating dalawa.” Nawala ang marahang halakhak sa kanyang tinig: “sana’y
masabi ko sa iyo, ngunit… ang suliranin.. kailanman. Ang ibig kong sabihin ay … maging
higit na mabuti sana sa iyo ang…buhay.”
Si Mabuti’y naging isang bagong nilikha sa akin mula nang araw na iyon. Sa pagsasalita
niya mula sa hapag, pagtatanong, sumagot, sa pagngiti niyang mabagal at mahihiyain niyang
mga ngiti sa amin, sa paglalim ng kunot sa noo niya sa kanyang pagkayamot, naririnig kong
muli ang mga yabag na palapit sa sulok na iyon ng silid-aklatan. Ang sulok na iyon,..
“Iniiyakan natin,” ang sinabi niya nang hapong iyon. At habang tumaaginting sa silid naming
ang kanyang tinig sa pagtuturo’y hinuhulaan ko ang dahilan o mga dahilan n pagtungo niya
sa sulok na iyon ng silid-aklatan. Hinuhulaan ko kung nagtutungo pa siya roon, sa
amingsuloknaiyong…amingdalawa…
Wala iyon doon kanina, ang masasabi ko sa aking sarili pagkatapos na maipadama niya
sa amin ang kagandahan ng buhay sa aming aralin. At hindi naging akin ang pagtuklas na ito
sa kariktan kundi pagkatapos na lamang ng pangyayaring iyon sa silid-aklatan.
Ang pananalig niya sa kalooban ng maykapal, sa sangkatauhan, sa lahat na, isa sa mga
pinakamatibay na aking nakilala. Nakasasa;ling ng damdamin. Marahil, ang pananalig niyang
iyon ang nagpakita sa kanya ng kagandahan sa mga bagay na karaniwan na lamang sa amin
ay walangkabuluhan.
Hindi siya bumabanggit ng anuman tungkol sa kanyang sarili sa buong panahon ng pag-
aaral naming sa kanya. Ngunit bumanggit siya tungkol sa kanyang anak na babae, sa tangi
niyang anak. .. nang paulit-ulit. Hindi rin siya bumabanggit sa amin kailanman tungkol sa
ama ngh batang iyon. Ngunit, dalawa sa mga kamag-aral naming ang nakababatid na siya’y
hindi balo.
Nasa bahaging iyon ang pagsasalita ng aming guro nang isang bata sa aking likuran ang
bumulong: “Gaya ng kanyang ama!”
Narinig ng aming guro ang ang sinabing iyon ng batang lalaki. At siya’y nagsalita.
“Oo, gaya ng kanyang ama,” ang wika niya. Ngunit tumakas ang dugo sa kanyang
mukha habang sumisilay ang isang pilit na ngiti sa kanyang labi.
Matitiyak ko noong may isang bagay ngang malisya sa buhay niya. Malisya nang ganoon
na lamang. At habang nakaupo ako sa aking luklukan, may dalawang dipa lamang ang layo
sa kanya, kumirot ang puso ko sa pagnanasang lumapit sa kanya, tanganan ang kanyang mga
kamay gaya ng gingawa niya nang hapong iyon sa sulok ng silid-aklatan, at hilinging
magbukas ng dibdib sa akin. Marahil, makagagaan sa kanyang damdamin kung may
mapagtatapatan siyang isang taong man lamang. Ngunit, ito ang sumupil sa pagnanasa kong
yaon; ang mga kamag-aral kong nakikinig ng walang anumang malasakit sa kanyang
sinasabing, “Oo, gaya ng kanyang ama,” habang tumatakas ang dugo sakanyangmukha.
Pagkatapos, may sinabi siyang hindi ko makakalimutan kailanman. Tinignan niya ako
ng buong tapang na pinipigil ang panginginig ng mga labi at sinabi ang ganito : “Mabuti…
mabuti gaya ng sasabihin nitong Fe-lyon lamang nakararanas ng mga lihim na kalungkutan
ang maaaring makakilala ng mga lihim na kaligayahan. Mabuti, at ngayon, magsimula
saatingaralin…”
Natiyak ko noon, gaya ng pagkakatiyak ko ngayon na hindi akin ang pangungusap na iyon, ni
sa aking mga pagsasalita, ni sa aking mga pagsusulat. Ngunit samantalang nakatitig siya sa
akin ng umagang iyon, habang sinasabi niya ang pangungusap na iyon, nadama kong siya at
ako ay iisa. At kami ay bahagi ng mga nilalang na sapagkat nakaranas n mga lihim na
kalungkutan ay nakakikilala ng mga lihim na kaligayahan.
At minsan pa, nang umagang iyon, habang unti-unting bumabalik ang dating kulay ng
kanyang mukha, muli niyang ipinamalas sa ang mga nagtatagong kagandahan sa aralin
naming sa Panitikan. Ang karikatn ng katapangan; ang kariktan ng pagpapatuloy anuman ang
kulay ng buhay.
At ngayon, ilang araw lamang ang nakararaan buhat nang mabalitaan ko ang tungkol sa
pagpanaw ng manggagamot na iyon. Ang ama ng batang iyong marahil ay magiging isang
manggagamot din baling araw, ay namatay at naburol ng dalawang gabi at dalawang araw sa
isan bahay na hindi siyang tirahan ni Mabuti at ng kanyang anak. At naunawaan ko ang lahat.
Sa hubad na katotohanan niyon at sa buong kalupitan niyon ay naunawaan ko ang lahat.
…….
Posted by magbasa tayo at 10:58 PM
Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Pinterest
Labels: Genoveva Edroza-Matute, maikling kwento
Mga Tanong:
1. Sa anong paksa nakasentro ang kwento ni Mabuti?
Sagot:______________________________________________________
___________________________________________________________
_________________________________.
Sagot:______________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________.
Suriin
Bunga ng bibig..kabig ng isip!
Sa kwento ni “Mabuti ay nakatuon sa relasyon ng isang guro sa mga mag-aaral
ang kwento.Minsan ang mga mag-aaral ay nagkakainteres na malaman ang
kwento ng buhay ng kani-kanilang mga guro. Si “ Mabuti ay tipo ng guro na
hindi mahilig magbahagi o magkwento ng kanyang pribadong buhay sa
kanyang mga mag-aaral maliban sa kwento tungkol sa kanyang tanging anak
na babae. Nakatulilig mang pakinggan ng paulit-ulit ang kwento ni ma’am
Mabuti tungkol sa kanyang anak ay kinimkim na lamang ito ng mga mag-aaral.
Isang araw may isang batang mag-aaral na naglakas-loob na nagbigay ng
komento tungkol sa pribadong buhay ng kanilang guro kaya doon lamang
naunawaan ng lubos ng batang mag-aaral na meron din palang nakakubling
kwento ang buhay ng kanilang guro. Buhat noon, natigil na ang pagbibida ni
ma’am Mabuti tungkol sa kanyang anak.
Nagtapos ang taon at wala ng nabalitaan ang batang mag-aaral tungkol sa
kanilang guro na si Mabuti. Nabalitaan na lamang nito na namatay na pala ang
ama na isang doktor ng anak ni Mabuti.Ibinurol ito sa isang bahay na hindi
pagmamay-ari ni Mabuti.
Pagyamanin
Gawain C. Solong gawin aking kamtin! Sa bahaging ito ng inyong modyul
ay magkakaroon kayo ng gawaing pansarili at alam ko na kayang-kaya mo ito sa
tulong ng iyong sipag, tiyaga at deperminasyon, hindi ba? So..simulan natin?
Sagutin ang mga hinihinging kasagutan sa ibaba.
1.Suriin ang maikling kwento tungkol sa kwento ni Mabuti batay sa paksa, mga
tauhan, pagkasunud-sunod ng mga pangyayari, estilo sa pagsulat ng awtor at iba
1. batay sa paksa
2. batay sa tauhan
3. batay sa pagkasunud-sunod ng mga pangyayari
4. batay sa estilo ng pagsulat ng awtor
Sagot:1._____________
2._________________
3._________________
4.___________________
1. _________
Sagot:
2. _________
3. _________
4. _________
3. Mga paraan ng pagkasunud-sunod ng mga pangyayari ng S
u
kwentong “ Ang Kwento ni Mabuti”Dalawang puntos bawat
ri
paraan( 12 puntos ) in
Sagot:
_________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
________________________.
Mensahe
Pagkakabuo
Kabuuang Puntos
( Salamat kay EPS Monina Antiquina sa mga simbolo sa itaas at sa tsart ng rubriks )
Isaisip
Binabati kita sa layo ng iyong narating sa modyul na ito. Kayang-Kaya di ba?
Ngayon, kahit na alam ko na lubos mo ng naunwaan ng lubos at nakuha na natin
pareho ang layunin sa sesyong ito, ay bibigyan pa rin kita isa pang pagsubok na
lalong magdudulot sa iyo ng walang kapantay na karunungan sa paksang ating
sabay na nilakbay. Ang gagawin mo lang ay sasagutin mo ang iilang
katanungan na ibibigay ko sa iyo..Pssst bawal ang bugnutin kaya…ngiti muna
bago magsimula!
1. Kung ikaw ang batang mag-aaral sa kwento, ano ang reaksyon mo sa
ginawa ni Mabuti nang ikaw ay tumangis sa liblib na sulok ng silid-
aklatan. Matutuwa ka ba o hindi at bakit?
2. Ilarawan kung anong klaseng guro si Mabuti.
3. Nararapat bang kalkalin ng mga mag-aaral ang personal na buhay ng mga
guro? Opo o hindi at bakit?
4. Sa wakas na bahagi ng kwento, ay bingyang linaw ng awtor ang tunay na
katauhan ni Mabuti, bilang isa sa kanyang mga mag-aaral, papano mo ito
tatanggapin?
5. Ano ang mensahe na nais ipabatid ng may-akda sa mga mambabasa?
Isagawa
Gawain D. Gaya-gaya ..Ang Saya saya! Gamit ang iyong cellphone, mag
rekord ng limang minutong presentasyon ng video na kung saan mag-aarte ka
bilang guro.Nasa iyo na kung anong istilo sa pagtuturo ang iyong ipapakita.
Ipadala ito sa aking email add.
Tayahin
Panuto: Suriin at basahing mabuti ang bawat pangungusap. Piliin ang tamang
titik na sagot. Gawin ito sa sagutang papel o kuwaderno.
1. Kung susuriin natin ang kwento ni Mabuti, ang pangunahing tauhan ay
nagpapakita ng imahe ng isang guro na:
a. huwarang guro
b. gurong terorista
c. gurong mapang-api
d. gurong may kahinaan
2. Si Mabuti ay laging nagkukwento sa kanyang mga mag-aaral tungkol sa
kanyang kaisa-isang anak na babae, patunay lamang na ang tauhan ay:
a. Mahiyain
b. Mahilig magkwento
c. Tsismosa
d. Bungangera
3. Ang kwento ay nakasentro sa silid-aralan na kung saan umikot ang buong
salaysay.Kung dito itinuon ng awtor ang lugar na pinagyarihan ng buong
kwento, nagbibigay-diin ito sa?
a. Tauhan
b. Tagpuan
c. Daloy ng pangyayari
d. Estilo ng pagsulat ng awtor.
4. Ang paraan na ginamit ng awtor sa kwentong “ Ang Kwento ni Mabuti ay
pasalaysay na paraan. Base sa pahayag na ito, ang kwento ay nagbibigay-
diin sa:
a. Pagkasunud-sunod ng pangyayari
b. Estilo sa pagsulat sa awtor
c. Pagsusuri sa paksa
d. Pagsusurin sa tauhan
5. Ang pagkakaroon ng lihim na kwento tungkol sa nakaraan at kasalukuyan
ni titser Mabuti ay patunay lamang na:
a. Ang mga guro ay hindi perpekto
b. Ang mga guro ay dapat lamang tularan
c. Ang mga guro ay modelo ng lipunan
d. Ang mga guro ay mapagkumbaba
6. Ang batang mag-aaral ang syang lubos na nakaunawa sa lihim na pilit
ikinubli ni Mabuti. Subalit sa halip na kanya itong ipagkakalat, ay sinarili
na lamang niya ito sa kapakanan ni Mabuti. Kung ating ilalarawan ang
katauhan ng mag-aaral, ang bata ay:
a. Maawain
b. Maunawain
c. Mapagkimkim
d. Mapangutya
7. Namatay ang ama ng anak ni Mabuti na hindi nakaburol sa tanahanan
nito. Ano ang nais iparating ng awtor sa kaganapang ito?
a. Nais ng awtor na ang mambabasa ang magbibigay ng konklusyon
b. Nais ng awtor na matuklasan ng mga mambabasa ang lihim ni Mabuti
c. Nais ng awtor na hindi lantarang maipakita sa mga mambabasa ang
negatibong imahe ng tauhan
d. Lahat ng nabanggit
8. Kung kayo ay may guro na kagaya ni Mabuti, paano niyo sya tatanggapin
bilang guro?
a. Hindi ko po sya matatanggap bilang guro na hindi perpekto ang
kanyang buhay
b. Tatanggapin ko po sya ng buong pag-unawa sapagkat lahat po tayo ay
hindi perpekto.
c. Kukutyain ko po sya bilang guro
d. Ipagkakalat ko po na sya ay isang dalagang-ina
9. Sa kasalukuyang panahon, marami na ring mga guro ang nagkaroon ng
sitwasyon na katulad kay titser Mabuti. Ibig sabihin:
a. Ang mga guro ay mga makasalanan na dapat itakwil
b. Ang mga guro ay hindi perpekto subalit nangangailangan din sila ng
pag-unawa at pagtanggap
c. Ang mga guro ay mga modelo
d. Ang mga guro ay gumagawa na rin ng mga bagay na hindi katanggap-
tanggap sa lipunan
10.Sa unang bahagi ng kwento, ay umiiyak ang bata sa may sulok ng silid-
aralan at sa hindi inaasahan, pinuntahan sya ni Mabuti at dinamayan.
Base sa ipinakita sa simula ng kwento, si Mabuti ay:
a. Maawain
b. Mapagmahal
c. Mapag-aruga
d. Lahat ng binanggit
Susi ng Pagwawasto
Subukin: Tayahin:
1. b 1. d
2. a 2. b
3. b 3. b
4. c 4. a
5. b 5. a
6. b 6. a
7. b 7. c
8. c 8. b
9. b 9. b
10.b 10.d
11.b 11.a
12.a 12.d
13.b 13.d
14.c 14.c
15.a 15.d
Sanggunian
( F9PS-la-b-41 MELC)
Posted by magbasa tayo at 10:58 PM
Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Pinterest
Labels: Genoveva Edroza-Matute, maikling kwento